6-e-147_pages_farantou

∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ πV Ãڈ̷ÙÔ„˘¯ÔÏÔÁ›·: ∞ÓıÚˆÔÏÔÁÈ΋ £ÂÒÚËÛË

4.1. ∞›ÛıËÛË ÙÔ˘ ¯ÚÒÌ·ÙÔ˜ ∞›ÛıËÛË, sensus, perceptio, ÛËÌ·›ÓÂÈ ·ÓÙ›ÏË„Ë Ù˘ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜ ̤ۈ ÙˆÓ ·ÈÛıËÙËÚ›ˆÓ ÔÚÁ¿ÓˆÓ. ∏ ·›ÛıËÛË ˆ˜ ·Ó·ÏÔÁÈ΋ ·ÓÙ›ÏË„Ë Ù˘ Â͈ÙÂÚÈ΋˜ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜ ·ÔÙÂÏ› ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ÔÏÏÒÓ ÂÈÛÙËÌÒÓ. ∏ ·›ÛıËÛË ÙÔ˘ ¯ÚÒÌ·ÙÔ˜ ÛÙÔÓ ÔÚ›˙ÔÓÙ· Ù˘ Ãڈ̷ÙÔ„˘¯ÔÏÔÁ›·˜ ·ÔÙÂÏ› „˘¯ÔÏÔÁÈÎfi ı¤Ì· Ì ÙÔ ÔÔ›Ô ·Û¯ÔÏÔ‡ÓÙ·È Î·È ¿ÏϘ ÂÈÛً̘ fiˆ˜ Ë √ÙÈ΋, Ë º˘ÛÈÔÏÔÁ›·, Ë µÈÔÏÔÁ›·, Ë ¡Â˘ÚÔÏÔÁ›·, Ù· ª·ıËÌ·ÙÈο, Ë ºÈÏÔÛÔÊ›· Î.¿. ∆· ÎÂÓÙÚÈο ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ·›ÛıËÛË ÙÔ˘ ¯ÚÒÌ·ÙÔ˜ ÛÙÔÓ ÔÚ›˙ÔÓÙ· Ù˘ Ãڈ̷ÙÔ„˘¯ÔÏÔÁ›·˜ ›ӷÈ: ñ ∆È Â›Ó·È Ë ·›ÛıËÛË ÙÔ˘ ¯ÚÒÌ·ÙÔ˜ ñ ¶Ò˜ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÂ›Ù·È ·˘Ù‹ Ë ‰È·‰Èηۛ· ñ ¶ÔȘ Û¯¤ÛÂȘ ‰È·Ï·Ì‚¿ÓÂÈ Ë ·›ÛıËÛË ÙÔ˘ ¯ÚÒÌ·ÙÔ˜ ñ ¶ÔÈ· ‰›· Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙËÓ ·›ÛıËÛË ÙÔ˘ ¯ÚÒÌ·ÙÔ˜ ñ ¶Ò˜ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ë ·›ÛıËÛË ÙÔ˘ ¯ÚÒÌ·ÙÔ˜ Ì ٷ ·ÈÛıËÙ‹ÚÈ· fiÚÁ·Ó· Ù˘ fiÚ·Û˘, Ì Ó¢ÚÔÊ˘ÛÈÔÏÔÁÈÎÔ‡˜ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡˜ Î.¿. ™‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ ¤Ú¢ӷ Ë ·›ÛıËÛË ÙÔ˘ ¯ÚÒÌ·ÙÔ˜ Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È ÌÂ æ˘¯ÔÊ˘ÛÈ΋, ªÔÚÊÔ„˘¯ÔÏÔÁ›·, √ÈÎÔÏÔÁ›·, °ÓˆÛÙÈ΋ æ˘¯ÔÏÔÁ›·, ÷ڷÎÙËÚÔÏÔÁ›·, º·ÈÓÔÌÂÓÔÏÔÁ›· Î·È πÛÙÔÚ›·.

142

∂π™∞°ø°∏ ™∆∏¡ æÀÃ√§√°π∞ ∆ø¡ Ãøª∞∆ø¡

ªÂ ‚¿ÛË ÙËÓ ·˘ÙÔ·Ú·Ù‹ÚËÛË ‹ ÂÙÂÚÔ·Ú·Ù‹ÚËÛË Á›ÓÂÙ·È ÏfiÁÔ˜ Î·È ÁÈ· ·ÌÂÛfiÙËÙ· Î·È ‰È·Ê¿ÓÂÈ· ÙÔ˘ ¯ÚÒÌ·ÙÔ˜. ªÂ ‚¿ÛË ÙËÓ ·˘ÙÔ·Ú·Ù‹ÚËÛË Á›ÓÂÙ·È ÏfiÁÔ˜ Î·È ÁÈ· ··ÙËÏ‹ ·›ÛıËÛË ÙÔ˘ ¯ÚÒÌ·ÙÔ˜ (.¯. ÌÂÙ¿ ·fi Ï‹„Ë Ó·ÚΈÙÈÎÒÓ ‹ ̤۷ ÛÙÔ ÓÂÚfi ‹ Ô ‹ÏÈÔ˜ ÚÈÓ ÙËÓ ·Ó·ÙÔÏ‹). ∆Ô ı¤Ì· Ù˘ ··ÙËÏfiÙËÙ·˜ Â›Ó·È ÁÈ· ÙËÓ ·›ÛıËÛË ÙÔ˘ ¯ÚÒÌ·ÙÔ˜ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ȉȷ›ÙÂÚ· Û ۯ¤ÛË Ì ÙËÓ Ù¯ÓÔÏÔÁÈ΋ ·Ó··Ú·ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ ¯ÚÒÌ·ÙÔ˜ (.¯. ʈÙÔÁÚ·Ê›·, ª.ª.∂., computer Î.Ï.). ∫·Ù¿ ÌÈ· ·Ï·ÈfiÙÂÚË ˘ÏÈÛÙÈ΋ ¿Ô„Ë Ë ·›ÛıËÛË ÙÔ˘ ¯ÚÒÌ·ÙÔ˜ Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÙÔÓ ·ÓÙÈηÙÔÙÚÈÛÌfi Ù˘ ·ÈÛıËÙ‹˜ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜ ̤ۈ ÙˆÓ ·ÈÛıËÙËÚ›ˆÓ ÔÚÁ¿ÓˆÓ. ªÈ· ·ÚfiÌÔÈ· ÂÚÌËÓ›· Ù˘ ·›ÛıËÛ˘ ÙÔ˘ ¯ÚÒÌ·ÙÔ˜ ˆ˜ ·ÂÈÎfiÓÈÛ˘ Ë ÔÔ›· Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È ÛÙ· ˙Ò· Î·È ÛÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ Ì ÙÔ Ó¢ÚÔÊ˘ÛÈÔÏÔÁÈÎfi Û‡ÛÙËÌ· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÔÏÏ¿ ÎÂÓ¿. ∏ Û‡Á¯ÚÔÓË Ãڈ̷ÙÔ„˘¯ÔÏÔÁ›· ÛÂ Û˘ÓÂÚÁ·Û›· Î·È ‰È¿ÏÔÁÔ Ì fiϘ ÙȘ ÂÈÛً̘ Ô˘ ·Û¯ÔÏÔ‡ÓÙ·È Ì ÙÔ ¯ÚÒÌ· ÔÊ›ÏÂÈ Ó· Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ˘fi„Ë Ù· Û¯ÂÙÈο Ì ·˘Ù¿ ÔÚ›ÛÌ·Ù· Î·È Ó· ÚÔ¯ˆÚ¿ÂÈ ÛÙË ‰È΋ Ù˘ ıÂÌ·ÙÔÔ›ËÛË Î·È ¤Ú¢ӷ Ù˘ ·›ÛıËÛ˘ ÙÔ˘ ¯ÚÒÌ·ÙÔ˜. ∏ ·›ÛıËÛË ÙÔ˘ ¯ÚÒÌ·ÙÔ˜ Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÙËÓ fiÚ·ÛË, Ù· ·ÈÛıËÙ‹ÚÈ· fiÚÁ·Ó· Ù˘ fiÚ·Û˘, ÙÔ˘˜ ÔÊı·ÏÌÔ‡˜. ∆· ¯ÚˆÌ·ÙÈο ÂÚÂı›ÛÌ·Ù·, ̤ۈ ÙÔ˘ ʈÙfi˜, Ú¤Ô˘Ó ‰È·ÚÎÒ˜ ÚÔ˜ Ù· ·ÈÛıËÙ‹ÚÈ· fiÚÁ·Ó· Ù· ÔÔ›· Ù· ÂÂÍÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È ·˘ÙfiÌ·Ù·. ∫·Ù’ ·˘Ù‹ ÙË ‰È·‰Èηۛ· fiÔ˘ Á›ÓÂÙ·È ·ÈÛıËÙfi Î·È ÁÓˆÛÙfi ÙÔ ¯ÚÒÌ· ¤¯Ô˘Ì ۇÓıÂÙ˜ ۈ̷ÙÔÏÔÁÈΤ˜ „˘¯ÔÏÔÁÈΤ˜ Î·È ÓÔÔÏÔÁÈΤ˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ ÔÈ Ôԛ˜ ÌÂÛÔÏ·‚Ô‡Ó ÙËÓ Û˘ÓÂȉËÙ‹ ·›ÛıËÛË ÙÔ˘ ¯ÚÒÌ·ÙÔ˜. ∏ ·›ÛıËÛË ÙÔ˘ ¯ÚÒÌ·ÙÔ˜ ·Ú¯›˙ÂÈ Û·Ó ÌÈ· ۈ̷ÙÔÏÔÁÈ΋ ‰È·‰Èηۛ· ·ÏÏ¿ ¤¯ÂÈ „˘¯ÔÏÔÁÈΤ˜, ÓÔÔÏÔÁÈΤ˜, ·È‰Â˘ÙÈΤ˜, ÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜, Ú·ÎÙÈΤ˜ Î·È ·Ú·ÁˆÁÈΤ˜ ‰È·ÛÙ¿ÛÂȘ ÔÈ Ôԛ˜ ÙËÓ Î·ıÈÛÙÔ‡Ó ÔÏ˘ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ˙‹ÙËÌ· ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ Î·È ÙȘ Û¯¤ÛÂȘ ÙÔ˘ Ì ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·.

Ãڈ̷ÙÔ„˘¯ÔÏÔÁ›·: ∞ÓıÚˆÔÏÔÁÈ΋ £ÂÒÚËÛË

143

∞Îԇ̠ۋÌÂÚ· Û˘Ó¯Ҙ ÙÔÓ fiÚÔ «ÂÈÎÔÓÈ΋ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·» ÛÙËÓ ÂÔ¯‹ Ù˘ ÏËÚÔÊÔÚÈ΋˜. ∞˘Ù‹ Ë Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ì ÌÈ· Ó¤· Ãڈ̷ÙÔÏÔÁ›· ÛÙËÓ ÔÔ›· Ë ·›ÛıËÛË ÙÔ˘ ¯ÚÒÌ·ÙÔ˜ Û˘Ó¿ÙÂÙ·È Ì ‰›· Ù· ÔÔ›· ÔÊ›ÏÔ˘Ì ӷ ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ì ¯ÚˆÌ·ÙÔ„˘¯ÔÏÔÁÈο. ∞˘Ù‹ Ë Ó¤· ·›ÛıËÛË ÙÔ˘ ¯ÚÒÌ·ÙÔ˜ ÔÊ›ÏÂÈ Ó· Á›ÓÂÈ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ Î·È fi¯È ÌfiÓÔ ·˘Ù‹ ·ÏÏ¿ ÔÏfiÎÏËÚË Ë ÁÓÒÛË ÙËÓ ÔÔ›· ¤¯Ô˘Ì ۋÌÂÚ· Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ·›ÛıËÛË ÙÔ˘ ¯ÚÒÌ·ÙÔ˜. ∏ Ó¤· ·›ÛıËÛË ÙÔ˘ ¯ÚÒÌ·ÙÔ˜ ·ÊÔÚ¿ ∞ÙÔÌÈ΋ º˘ÛÈ΋, ∫Ï·ÛÛÈ΋ º˘ÛÈ΋, µÈÔÏÔÁ›·, ™Ù·ÙÈÛÙÈ΋, ∞Ó··Ú·ÁˆÁ‹, ºˆÙÔ¯ËÌ›·, π·ÙÚÈ΋, º˘ÛÈÔÏÔÁ›· Î·È Ãڈ̷ÙÔ„˘¯ÔÏÔÁ›·. ∞Ó Ï¿‚Ô˘Ì ˘fi„Ë Î·È ÙË ™‹Ì·ÓÛË ‹ ™˘Ì‚ÔÏÈ΋ Î.Ï. ÙfiÙ ÂÎÙfi˜ ·fi ÙËÓ Ãڈ̷ÙÔ„˘¯ÔÏÔÁ›· ··ÈÙÂ›Ù·È Î·È ¤Ó·˜ ‰È¿ÏÔÁÔ˜ Ì ÙË æ˘¯ÔÏÔÁ›· ÙÔ˘ ‚¿ıÔ˘˜, ÙË £ÚËÛÎÂÈÔÏÔÁ›· Î·È ºÈÏÔÛÔÊ›·. ∞˘Ùfi Â›Ó·È ·Ó·Áη›Ô ÁÈ· Ó· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ì ˆ˜ Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È ÙÔ ¯ÚÒÌ· Ì ·Ó¿ÏÔÁ· Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù·, Ì ۋ̷ٷ ÛÙËÓ ∆¯ÓÈ΋ Î·È ∆¯ÓÔÏÔÁ›·, Ì ™ËÌ·›Â˜, ™‡Ì‚ÔÏ·, ∞ıÏËÙÈÛÌfi, £ÚËÛΛ˜ Ì ÙË ˙ˆ‹ Î·È ÙËÓ ›‰È· ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·. ∆· ›‰È· ÈÛ¯‡Ô˘Ó Î·È ÁÈ· ÙË ÁÏÒÛÛ·. ∆· ÔÓfiÌ·Ù· ÙˆÓ ¯ÚˆÌ¿ÙˆÓ, Ë ÁÏÒÛÛ· Û¯ÂÙÈο Ì ٷ ¯ÚÒÌ·Ù· ηıÔÚ›˙ÔÓÙ·È ·fi ÙËÓ ·›ÛıËÛË ÙÔ˘ ¯ÚÒÌ·ÙÔ˜ ·ÏÏ¿ Î·È ÙËÓ Î·ıÔÚ›˙Ô˘Ó, ȉ›ˆ˜ ·Ó ÛÎÂÊıԇ̠ÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ Ù˘ ∆¤¯Ó˘ ·ÎfiÌ· Î·È Ù˘ ªÔ˘ÛÈ΋˜ Ë ÔÔ›· Û‹ÌÂÚ· ‡ÎÔÏ· ·Ó··Ú¿ÁÂÙ·È Ì ¯ÚÒÌ·Ù· ·ÎfiÌ· Î·È Û ̤۷ ηıËÌÂÚÈÓ‹˜ ¯Ú‹Û˘. ™¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ·›ÛıËÛË ÙÔ˘ ¯ÚÒÌ·ÙÔ˜ ÌÔÚԇ̠ӷ ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ì ÙȘ ·Ú·Î¿Ùˆ ηÙ¢ı‡ÓÛÂȘ: ñ º˘ÛÈ΋ ηÙ‡ı˘ÓÛË ñ ÀÏÈÎÔÙ¯ÓÈ΋ ηÙ‡ı˘ÓÛË ñ Ãڈ̷ÙÔ„˘¯ÔÏÔÁÈ΋ ηÙ‡ı˘ÓÛË ñ ∞ÈÛıËÙÈ΋ ηÙ‡ı˘ÓÛË ™ÙË º˘ÛÈ΋ ηÙ‡ı˘ÓÛË ·Ó‹ÎÂÈ fi,ÙÈ ·ÊÔÚ¿ ÂÈÛÙËÌÔÓÈο ‹ Ù¯ÓÈο ÙÔ Êˆ˜, ÙȘ ·ÎÙÈÓÔ‚Ôϛ˜, ÙËÓ ÂÓ¤ÚÁÂÈ· Î·È ÙȘ Ê˘ÛÈΤ˜ ·Ó·Ï‡ÛÂȘ ÙˆÓ ¯ÚˆÌ·ÙÈÎÒÓ ÂÚÂıÈÛÌ¿ÙˆÓ.

∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ V Ãڈ̷ÙÔ„˘¯ÔÏÔÁ›·: Ãڈ̷ÙÔÏÔÁÈ΋ £ÂÒÚËÛË

5.1. ∆· ¯ÚÒÌ·Ù· ∞¤Ú·ÓÙÔ ‰›Ô ¤Ú¢ӷ˜, ÁÓÒÛ˘ Î·È ‰˘Ó·ÙÔًوÓ

™Â ·˘Ùfi ÙÔ ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ Ù˘ «∂ÈÛ·ÁˆÁ‹˜ ÛÙË Ãڈ̷ÙÔ„˘¯ÔÏÔÁ›·» ı· Á›ÓÂÈ ÏfiÁÔ˜ ÁÈ· Ù· ¯ÚÒÌ·Ù· ̤۷ ÛÙÔÓ ÔÚ›˙ÔÓÙ· Ù˘ ÂÌÂÈÚ›·˜, Ù˘ ·ÌÂÛfiÙËÙ·˜ Î·È Ù˘ ηıËÌÂÚÈÓfiÙËÙ·˜. £· ÛÙÚ¤„Ô˘Ì ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÛÙÔ Ò˜ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È, Û˘Ó˘¿Ú¯ÂÈ Î·È Û˘ÌÂÚÈʤÚÂÙ·È Ô ¿ÓıÚˆÔ˜ Ì ÙÔ ¯ÚÒÌ· ηٿ ¤Ó· ÙÚfiÔ Ô˘ Ó· ÙÔÓ›˙ÂÙ·È ÙÔ Î¤ÓÙÚÔ Ô˘ ϤÁÂÙ·È ¯ÚÒÌ·. °›ÓÂÙ·È ÏfiÁÔ˜ ÁÈ· ¯ÚÒÌ·Ù· ÙÔ˘ ‰¤ÚÌ·ÙÔ˜, ÙÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜, ÙˆÓ Ê˘ÏÒÓ, ÙˆÓ Ê˘ÛÈÎÒÓ Ê·ÈÓÔ̤ӈÓ, ÙˆÓ Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ, ÙˆÓ ÂÈÎfiÓˆÓ ·fi ÙÔ ÈÔ ¿ÌÂÛÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Ì·˜ ̤¯ÚÈ ÙÔ ÈÔ ·ÔÌ·ÎÚ˘Ṳ̂ÓÔ Ì¤Û· ÛÙÔ Û‡Ì·Ó. ™ÒÌ·, ÂÓ‰‡Ì·Ù·, ·È¯Ó›‰È·, ÂÚÁ·Ï›·, ÙfiÔÈ Î·È ÙÔ›·, fi,ÙÈ ÌÔÚ› Ó· Á›ÓÂÈ ÔÚ·Ùfi Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÙÔ ¯ÚÒÌ·. Œ¯Ô˘Ì ·Ó·ÏÔÁ›Â˜ ÙˆÓ ¯ÚˆÌ¿ÙˆÓ ÛÙËÓ ·›ÛıËÛË, ÁÏÒÛÛ·, ÛΤ„Ë, ÛÙÔÓ ÔÏÈÙÈÛÌfi, ÛÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·, ÛÙË Ê·ÓÙ·Û›·, ÙËÓ Ù¤¯ÓË, ÙË ıÚËÛΛ·, ÛÙËÓ ¤ÎÊÚ·ÛË, Û fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÙÔÌ›˜ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜, fiÏˆÓ ÙˆÓ ËÏÈÎÈÒÓ Î·È fiÏˆÓ ÙˆÓ Î·Ù·ÛÙ¿ÛÂˆÓ ÛÙȘ Ôԛ˜ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È. °›ÓÂÙ·È ÏfiÁÔ˜ ÁÈ· «ÊˆÙԯڈ̛·», «¯ÚˆÌ·ÙÔÏÔÁ›·», «¯ÚˆÌ·ÙÔ„˘¯ÔÏÔÁ›·» ÁÈ· ¤Ó· ÎfiÛÌÔ Ï‹ÚË ¯ÚˆÌ¿ÙˆÓ ‹ ÌÈ· Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ‹ ηٿÛÙ·ÛË ¿¯ÚˆÌË ÁÈ· ¿ÂÈÚ˜ Û¯¤ÛÂȘ Ì ٷ ¯ÚÒ-

166

∂π™∞°ø°∏ ™∆∏¡ æÀÃ√§√°π∞ ∆ø¡ Ãøª∞∆ø¡

Ì·Ù· ‹ ÙÔ ¯ÚÒÌ·. ƒˆÙ¿Ì ÙÈ Â›Ó·È ¯ÚÒÌ·, ˆ˜ Û¯ÂÙÈ˙fiÌ·ÛÙ Ì ÙÔ ¯ÚÒÌ·, ÁÈ·Ù› ˘¿Ú¯Ô˘Ó ·˘Ù¿ ‹ Ù· ¿ÏÏ· ¯ÚÒÌ·Ù·, fiÙ ÚÔÙÈÌԇ̠ÙÔ ¤Ó· ‹ ÙÔ ¿ÏÏÔ ¯ÚÒÌ·, ÔÈÔ˜ ıÂÌÂÏÈÒÓÂÈ ÙË Û¯¤ÛË Ì ÙÔ ¯ÚÒÌ·, fiıÂÓ Î·È ·fi fiÙ ηٿÁÂÙ·È, ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È Î·È ¯ÚÔÓÔÏÔÁÂ›Ù·È Ë Ê˘ÛÈ΋, ÚÈ˙È΋ Î·È Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ Û¯¤ÛË Ì ÙÔ ¯ÚÒÌ·. ¶Ò˜ Î·È fiÙ ¤¯Ô˘Ì ۈÛÙ‹ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ Î·È ·Ú·ÁˆÁÈ΋ Û¯¤ÛË Ì ÙÔ ¯ÚÒÌ·. ∆È ‰Â›¯ÓÂÙ·È Û ̷˜ Ì ÙÔ ¯ÚÒÌ·; ∆ÂÏÈο Ù· ¯ÚÒÌ·Ù· ›ӷÈ, ‰Â›¯ÓÔ˘Ó ‹ ÎÚ‡‚Ô˘Ó Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·; ª¤Û· ÛÙÔÓ ÔÚ›˙ÔÓÙ· ÌÈ·˜ Ù¤ÙÔÈ·˜ ÂÚˆÙËÌ·ÙÔÏÔÁ›·˜ ı· Á›ÓÂÈ ÏfiÁÔ˜ ÁÈ· ÙÔ ¯ÚÒÌ· Î·È Ù· ¯ÚÒÌ·Ù·. ∆· ¯ÚÒÌ·Ù· ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÛÙË Û¯¤ÛË ¿ÓıÚˆÔ˜ Î·È ¯ÚÒÌ·, ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Ó, ÂÌÊ·Ó›˙Ô˘Ó Û¯¤ÛÂȘ, ÂȉÚÔ‡Ó, ·Ú¤ÛÔ˘Ó ‹ fi¯È, ·ÊÔÚÔ‡Ó ·›ÛıËÛË Î·È ÛΤ„Ë ·ÏÏ¿ Î·È Û˘Ó›‰ËÛË Î·È ·Û˘Ó›‰ËÙÔ Î·È Î·ıÔÚ›˙Ô˘Ó Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ Û fiϘ ÙȘ ÂΉËÏÒÛÂȘ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘. ∞ÚΛ ¤Ó· ¯ÚÒÌ· ÁÈ· ÌÈ· ÛÙÈÁÌ‹ ÁÈ· Ó· ÚÔÎÏËıÔ‡Ó Û¯¤ÛÂȘ, Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ Î·È ÂÓ¤ÚÁÂȘ ÌÂÁ¿Ï˘ ÛËÌ·Û›·˜. ¶ˆ˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Ó ·˘Ù¤˜ ÔÈ Û¯¤ÛÂȘ, ¤¯Ô˘Ó ·˘Ù¤˜ ‚ÈÔÏÔÁÈΤ˜ ‚¿ÛÂȘ, Ó¢ÚÔÊ˘ÛÈÔÏÔÁÈΤ˜ ‚¿ÛÂȘ, ·ÊÔÚÔ‡Ó Û‹Ì·ÓÙÚ·, ÛËÌ›· Ì ÛËÌ·Û›·, ‰˘Ó¿ÌÂȘ Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ¤ÏÎÔ˘Ó Î·È Ó· ηıÔÚ›˙Ô˘Ó ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌfi, Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿, ·ÈÛı‹Ì·Ù·, ÓÔÔÙÚÔ›·, ÛΤ„ÂȘ, ·ÔÊ¿ÛÂȘ, ‰Ú¿ÛË Î·È Ú¿ÍË; ∏ ·¿ÓÙËÛË Â›Ó·È Î·Ù·Ê·ÙÈ΋. ∂ÈÎÔÈÓˆÓԇ̠̠¯ÚÒÌ·Ù·, ηٷϷ‚·›ÓÔ˘Ì ÙË «ÁÏÒÛÛ· ÙˆÓ ¯ÚˆÌ¿ÙˆÓ», ÙȘ ÛË̷ۛ˜ ÙÔ˘˜, ÙÔ˘˜ Û˘Ì‚ÔÏÈÛÌÔ‡˜ ÙÔ˘˜. ÃÚÒÌ·Ù· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÚÔηÏÔ‡Ó ¤ÏÍË, ËÚÂÌ›·, ¯·Ú¿ ·ÏÏ¿ Î·È ÛÙÚ˜ Î·È ·ÔÙÚÔ‹ Î·È Êfi‚Ô Î·È ¤ÓÙ·ÛË Û ·ÓıÚÒÔ˘˜ Î·È ˙Ò·. ªÂ ÙÔ ¯ÚÒÌ· ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ì ÌÔÚʤ˜, Û¯‹Ì·Ù·, ·ÓÙÈΛÌÂÓ·, Ê·ÈÓfiÌÂÓ·, ηٷÛÙ¿ÛÂȘ, ÂÈÎfiÓ˜, ÏËÚÔÊÔڛ˜, ÌÓ‹ÌË, ÁÂÓÈÎfiÙËÙ˜ ·ÏÏ¿ Î·È ÏÂÙÔ̤ÚÂȘ Î·È ¤ÓÓÔȘ Î·È ÂÓ¤ÚÁÂȘ. ™˘Ó‰˘·ÛÌÔ› ¯ÚˆÌ¿ÙˆÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÚÔηϤÛÔ˘Ó ·fi„ÂȘ, ¤ÓÙ·ÛË, ¯¿Ô˜ ‹ ˘Á›·, Â˘ÚˆÛÙ›·, ¢ÂÍ›·. ¶ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ Ô Û˘Ì‚ÔÏÈÛÌfi˜, ÙÔ Ì‹Ó˘Ì· ÙÔ˘ ¯ÚÒÌ·ÙÔ˜ ÍÂÂÚÓ¿ÂÈ ÙÔ ›‰ÈÔ ÙÔ ¯ÚÒÌ·. ŒÙÛÈ ÔÈ Û¯¤ÛÂȘ «¯ÚÒÌ· Î·È ˘ÏÈÎfi», «¯ÚÒÌ· ˘ÏÈÎfi Î·È ¿ÓıÚˆÔ˜», ‰Â›¯ÓÔ˘Ó ÛËÌ·-

Ãڈ̷ÙÔ„˘¯ÔÏÔÁ›·: Ãڈ̷ÙÔÏÔÁÈ΋ £ÂÒÚËÛË

167

ÓÙÈΤ˜ ‰È·‰Èηۛ˜, ¤¯Ô˘Ó ÙË ‰‡Ó·ÌË Ó· ηıÔÚ›˙Ô˘Ó Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù·, ·ÔÊ¿ÛÂȘ, ÁÔ‡ÛÙ·, ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌÔ‡˜, ÂÈÏÔÁ¤˜ Û fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÙÔÌ›˜. ∞˘Ù¿ Ù· ÁÓˆÚ›˙ÂÈ Ë ·Ú·ÁˆÁ‹, Ë ·ÁÔÚ¿, ÙÔ ÂÌfiÚÈÔ, Ë ÔÈÎÔÓÔÌ›·, Ô ·ıÏËÙÈÛÌfi˜, Ë ıÚËÛΛ·, Ë ·È‰·ÁˆÁÈ΋ ·ÏÏ¿ Î·È ¿ÏÏÔÈ ÙÔÌ›˜. ∆Ô ¯ÚÒÌ· ΢Úȷگ› Û fiϘ ÙȘ Û¯¤ÛÂȘ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘, ȉȷ›ÙÂÚ· ̤۷ ÛÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓfiÙËÙ·, ÁÈ· ·˘Ùfi Â›Ó·È Ôχ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÙÔ Ó· Â›Ó·È ·˘Ù¤˜ ÔÈ Û¯¤ÛÂȘ ÁÓˆÛÙ¤˜ ·fi ÙËÓ Ãڈ̷ÙÔ„˘¯ÔÏÔÁ›·, Û fiÏË ÙÔ˘˜ ÙËÓ ‰ÔÌ‹, ‰È·‰ÚÔÌ‹ Î·È ÛËÌ·Û›·. ∏ Ãڈ̷ÙÔ„˘¯ÔÏÔÁ›· ‰ÂÓ ·‰È·ÊÔÚ› ÁÈ· ÙÔ ¯ÚÒÌ· ÛÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓfiÙËÙ·, ÛÙȘ Û¯¤ÛÂȘ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙÔÓ Î·ıËÌÂÚÈÓfi ¿ÓıÚˆÔ. √È Û¯¤ÛÂȘ ·˘Ù¤˜ Â›Ó·È ¿ÂÈÚ˜, ÂÚ›ÏÔΘ Î·È Ôχ ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜. ∞ÔÙÂÏÔ‡Ó ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ¤Ú¢ӷ˜ ÔÏÏÒÓ ÂÈÛÙËÌÒÓ Î·È ÔÊ›ÏÔ˘Ó Ó· Â›Ó·È Î·È Â›Ó·È ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ¤Ú¢ӷ˜ Î·È Ù˘ Ãڈ̷ÙÔ„˘¯ÔÏÔÁ›·˜. ∆Ô ¯ÚÒÌ· ·Ó‹ÎÂÈ ˆ˜ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ ÛÙË ‚¿ÛË Ù˘ ·›ÛıËÛ˘ ÂÓfi˜ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ì·˙› Ì ÙË ÌÔÚÊ‹ Î·È ÙÔ Ì¤ÁÂıÔ˜ Î·È ıÂÌÂÏÈÒÓÂÈ ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ Û¯¤ÛÂˆÓ Î·È ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÒÓ: √ÙÈ΋ ÂͤÏÈÍË, ÂÈÏÔÁ‹, ·Ú¤ÛÎÂÈ·, ·Ó¿Ï˘ÛË, ηٿٷÍË, ‰È¿Ù·ÍË ÛËÌ·ÛÈÒÓ Î·È Û˘Ì‚ÔÏÈÛÌÒÓ, ÂÓÓÔÈÔÏÔÁ›·, ·ÈÛı‹Ì·Ù·, Î.Ï. ∏ ÈηÓfiÙËÙ· ÁÈ· ‰È¿ÎÚÈÛË ÙˆÓ ¯ÚˆÌ¿ÙˆÓ ·ÔÙÂÏ› ‚¿ÛË ÁÈ· ÙËÓ ·›ÛıËÛË ÙˆÓ ¯ÚˆÌ¿ÙˆÓ, ÁÈ· ‰Ú¿ÛË Û¯ÂÙÈο Ì ·˘Ù¿ fiˆ˜ Ë ÂÈÏÔÁ‹, Ë ÔÓÔÌ·ÙÔÏÔÁ›·, Ë Ì¿ıËÛË, Ë ÚÔÙ›ÌËÛË, Ë ¯Ú‹ÛË, Ë ÁψÛÛÔÔ›ËÛË Î·È ÔÈ Û˘Ì‚ÔÏÈÛÌÔ›. √ Û˘Û¯ÂÙÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ¯ÚˆÌ¿ÙˆÓ Ì ˙ÂÛÙ·ÛÈ¿, ıÂÚÌfiÙËÙ·, ·ÁÂÚfiÙËÙ·, ·ÎÙÈÓÔ‚ÔÏ›·, Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Î·È Ì ̷ıËÛȷΤ˜ ‰È·‰Èηۛ˜, ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Î·È Î·Ù·ÛÙ¿ÛÂȘ. ∞ÎfiÌË Î·È Ù· ˙Ò· Ù·˘Ù›˙Ô˘Ó ¯ÚˆÌ·ÙÔÏÔÁÈ΋ ˙ÂÛÙ·ÛÈ¿ ÌÂ Û˘Óı‹Î˜ ÊÚÔÓÙ›‰·˜, ÙÚÔÊ‹˜, ‰È·ÌÔÓ‹˜, Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜ ¿ÏψÓ, Ì ٷ Ê˘Ù¿, Ù· ¿ÓıË, ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ. ∏ ¯ÚˆÌ·ÙÔÏÔÁÈ΋ ˙ÂÛÙ·ÛÈ¿ Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Î·È Ì ÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜ Û¯¤ÛÂȘ, „˘¯ÔÎÔÈÓˆÓÈ΋ ÂÌÂÈÚ›· Î·È fiÚÔ˘˜ Û˘Ì‚›ˆÛ˘ Î·È ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜. ∏ Â›‰Ú·ÛË ÙÔ˘ ¯ÚÒÌ·ÙÔ˜ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ì ·ÓÙÈÎÂÈÌÂÓÈÎÔ‡˜, ˘ÔÎÂÈÌÂÓÈÎÔ‡˜, ÁÂÓÈ-

ΑΠΟΧΡΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

244

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

ΑΠΟΧΡΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ ΧΡΩΜΑΤΟΣ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

245

ΧΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ 1. Πίνακας Ζωγραφικής 2. Αγιά Σοφιά, Κωνσταντινούπολη 3. Προϊστορικό εικονόγραμμα, Νότια Αφρική 4. Πάρκο, Βαρκελώνη 5. Ανάκτορο Κνωσσού, Κρήτη 6. Εικόνα παιδικής λογοτεχνίας 7. Άγιος Πέτρος, Βατικανό, Ρώμη 8. Βουδιστική Τοιχογραφία, Μπανγκόκ

1

2

3

4

5

6

7

8

268

ΨΥΧΟΜΕΤΡΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΕΡΕΥΝΑΣ Ι

1. Κάρτες με αποχρώσεις χρωμάτων

2. Γεωμετρικά Σχήματα

3. Κύβοι σε μαύρο και άσπρο χρώμα

269