Thema: Rusland
ιριςταχεια 68e jaargang
2 12-13
redactionis door Gina Habets
2
IRIS TACHEIA DECEMBER 2012
Lectori Salutem Van oudsher is dit nummer een kerstnummer. Een tijd geleden zijn we echter overgegaan op thema’s, in plaats van ‘verkiezingen’, ‘kerst’, ‘valentijn’, ‘lente’ en ‘zomer’. Rusland is een mooi thema, maar er is weinig geschreven over het gala, kerstmis of vuurwerk. Eigenlijk moet de redactionis een inleiding zijn op de rest van de Iris. Ik denk alleen dat ik er niet veel aan kan toevoegen. Het is goed om te spreken over corruptie en communisme, maar de leerlingen van het SGA zijn nu natuurlijk vooral bezig met het gala. Het kerstgala is en blijft het mooiste schoolfeest van het jaar. Ik zit nu in klas vijf, en ik vergelijk mijn voorbereidingen van elk jaar. In de eerste en tweede klas was ik maanden van tevoren al aan het springen met mijn vriendinnen. We gingen samen optutten, elkaars haren krullen. In de derde klas was er al wat minder nerveus. Ik wilde wel weer een nieuwe jurk, maar ik kocht deze tweedehands, voor een tientje. Vorig jaar probeerden al mijn vriendinnen zich zo
min mogelijk druk te maken over het grote feest. De meesten kochten geen nieuwe jurk en deden een knot in hun haar. Meer verval kwam er niet. De voorbereidingen van dit jaar begonnen al weer vroeg. De plannen zijn als volgt: eerst doe ik samen met een vriendin een pedicure. Als we pijn krijgen door onze killerheels, kunnen we in ieder geval schaamteloos onze schoenen uit doen. Vervolgens gaan we waarschijnlijk met een groep vrienden samen koken en eten. Dat trad er nog ergens een leuk bandje op, wat we eigenlijk ook niet wilden missen. Daarna gaan we richting de Eusebiuskerk, de rest van de nacht blijven we in de stad. Zaterdag krijg ik vrij van mijn werk zodat ik kan uitslapen en films kan kijken op de bank. Ik ben toch wel echt een meisje. Elke editie van het gala lopen er weer jongens in hun spijkerbroek rond. Wat lijkt me dat toch makkelijk. Gina
IRIS TACHEIA DECEMBER 2012
3
inhoud 12
3 REDACTIONIS 6 RECTORIS 7 PRAESIDIS 7 Cartoon 8
TEDx Youth
8
Leer Russisch!
9 Vroegâh 17
Een iris uit de oude doos, 1971 welteverstaan.
10 Lyros 11 Kutwijf Een verhaal over vegetariërs, kip, kerst, gala, rijk, arm, villa’s, moeders en trots.
12 HIRISCOOP Wat heeft het Medium deze keer over jou in haar glazenbol gezien? Eindig je ongelukkig in de goot of staan de sterren deze maand zodanig gunstig dat je je geluk niet opkan?
14 Cartoon 15
Raadsel Rusland
Een column die van origine afkomstige is van de handen van Jelle Brandt Corstius maar speciaal voor de iris is aangevuld door een van onze eigen journalisten.
16
Interview Maria
17 Muizenissen
4
IRISJES A: What did you do with your arm? EGB: I hit somebody really hard! MRG: Soldaten, we gaan beginnen. E: Waarom 1086? VLT: Omdat die na 1085 komt! MNM: M, je houdt je mond! M: Ik spreek geen woord, ik playback! MNM: Mijn arbeid lijkt totaal niet op die van een bouwvakker.
IRIS TACHEIA DECEMBER 2012
8
18 Interview Cas en Fuchs Een interview met de leraar hier op school die vloeiend russisch spreekt en de leerling die voor zijn profielwerkstuk de taal bestudeerd.
19
Asja’s Rusland
20
Ik was het echt van plan
Een column over de valkuilen van goede voornemens.
20 Eindejaarsgroet 21
Wist je dat in Rusland...
Een mooi overzicht vol met weetjes over het hedendaagse Rusland van alcohol consumptie tot cupmaten.
22
Rekenkamer SGA
23 Griep 24 Minicursus 25 Tsjeka 26
26 Iris Serveert Ook deze keer weer de meest actuele films, boeken en apps speciaal voor jou gerecenseerd.
28 Colofon
M: Nou, dat valt wel mee.
MNM: Ik liep bij de kleedkamers en de gymzalen, maar ik was op zoek naar de G-gang.
TRC: Praten is soms echt heel moeilijk. MNM: Als je met pensioen gaat op je 65e, of in jullie geval op je 75e M: Wanneer is vrijdag? MNM: M, organiseer jij een reunie over 20 jaar, niet later, want dan ben ik seniel.
NNA: Ik deed laatst mee aan een quiz en mijn partner was een vrouw, dat zeg ik er even bij. Ze was behoorlijk blond, zal ik maar zeggen. De vraag was wanneer de VOC was opgericht en de quizmaster zei er bij dat het jaartal rijmde op VOC. Dus ik schreef 1602 op, maar die vrouw zei heel stellig 1635. *klas lacht* J: Huh? Ik snap m niet...
IRIS TACHEIA DECEMBER 2012
5
rectoris ad iterum door Yannick Baudet
Karin is hot! Omdat mevrouw Poerstamper wegens privéomstandigheden helaas niet in staat was een rectoris te schrijven, is mij opgedragen een vervangende rectoris te schrijven. Weg met “mevrouw Poerstamper ”, vanaf nu heet zij Karin voor mij. Het thema van deze Iris is “Rusland”, maar ik mag nu voor de opperbaas van het SGA spelen, dus daar trek ik me niets van aan. Nee, ik zal Haar pracht bezingen. Die kleur, het karmozijnrode haar van Karin,als een fluwelen lap, fonkelend, uitgespreid over haar foto, drijft mij tot het uiterste. Alle weggegooide en verscheurde rectorissen verzamel ik, om ze zorgvuldig weer aan elkaar te plakken. Jij noemt het misschien autisme, ik noem het liefde. Soms kijkt ze me aan op die aan elkaar geplakte foto’s en dan voel ik haar kleur de mijne worden, van mijn wangen, mijn oren gespitst naar de zuchten en gevoelens die uit elke rectoris spreken. Ik voel wat Karin niet onder woorden kan brengen en weet dat ik de enige ben. Wat wij hebben is niet uit te spreken en waarover men niet kan spreken, moet men ook niet spreken. Ik kijk herhaaldelijk op mijn beeldscherm, zie de cursor knip-
peren; “ze houdt van me, ze houdt niet van me, ze houdt van me”. Ik wend mijn blik af van al dit licht, en kijk recht in de mysterieuze ogen van de Karinposter aan de muur. Ze lijkt eigenlijk wel een beetje op de Mona Lisa, als je de foto van een afstandje bekijkt. Dichterbij kom ik niet, zelfs niet in gedachten. Ben ik voor haar wat zij voor mij is? Ze blijft toch altijd de baas, hoger, hemels. De krans van vuur die haar engelengezicht siert -soms heb ik het gevoel dat ze een Lucifer is- blaast me weg. “Caution, Karin is hot!”, schreeuwt de rode kle ur. Ook zou ook beter moeten weten, ze is onbereikbaar, gevaarlijk,een Bondgirl. Precies wat haar zo opwindend maakt. Alle opwinding komt samen in die ene kleur, dat fel dominerende rood. Rouge, red, rosso, Karinrood. De kleur van de rectorissen, de kleur van betaalde seks, de kleur van het banksaldo van de school. Als ik op mijn oude dag politicus word, neem ik haar, Italiaan die ik ben, als mijn Ruby, maar vandaag ben ik rector. ■
IRISJES KST: Wanneer gaat sla dood? M: Sla kan niet dood... J: SLA IS ONSTERFELIJK!!! VGL: De zon is een gewone huis, tuin en keuken ster. LKJ: We zullen zout leggen op alle griekse grammatica slakken. ADA: Geheel de andere kant
6
IRIS TACHEIA DECEMBER 2012
360° graden gedraaid RMP: Jullie hebben nog 5 min Klas: WAATT??! RMP:oh sorry jullie hebben nog een kwartier. KST: Jevgeni, welke kinderziektes heb jij gehad? Jevgeni: aids, en genitale wratten. KST: oh echt? Van wie kreeg je die genitale wratten dan? Jevgeni: van mijn rode hond.
praesidis door Esmee Valk
Lieve gymnasiasten, Ten eerste namens de hele AGB, hartstikke bedankt dat we de kans krijgen van jullie om onze standpunten waar te maken. We hebben een hele leuke AGB-week gehad, en natuurlijk met Sumo als dik verdiende winnaar. De AGB-week winnen is natuurlijk een droom, maar nu is het echte werk begonnen. Onze sportco is superdruk geweest met het plannen en organiseren van het voetbaltoernooi en sinds 4 november strijden de teams op het veld voor de eerste prijs. Het eerste onderbouwfeest zit er al weer op, waar iedereen een gratis cocktail kreeg. Dit was ons eerste standpunt; check! Nu zijn we al weer druk bezig met het kerstgala, die zoals be-
cartoon door Febe Smits
loofd dit jaar op locatie plaatsvindt, in de prachtig verlichte Eusebiuskerk. Dit wordt de vrijdagavond voor de kerstvakantie een stijlvolle afsluiting van dit kalenderjaar. Ik hoop dat jullie allemaal komen, en wie vroeg komt kan zelfs gratis met de lift het uitzicht van Arnhem by night genieten. Dus ik zie je 21 december in je chique smoking of mooie galajurkje? Dan gaan we een heel mooi feestje bouwen! Liefs, Esmee
IRISJES KST: hoe heet ie? Jevgeni: Frank. Prv: als puber maak je allemaal ontwikkelingen mee, dongen gaan groeien... Jevgeni: mijn penis word groter. VRM: Ik doe alles een beetje doormekaar, omdat dat de volgorde is. RSW: Ook jij Bob! - Daar kun je mee thuiskomen. VRM: Reacties op de voorstanders? P: Ja, ze keken geloof ik helemaal niet naar de jury. VRM: Eh ja, dat klopt, want we hadden geen jury, P.
IRIS TACHEIA DECEMBER 2012
7
reportage observatie
Photo by Bram Muller / TEDxYouth
door doorJoca Elly van Lewin der Horst
TEDxYouth
In november verzamelde tout jong, ondernemend en inspirerend Nederland zich in Amsterdam voor TEDxYouth. Dat is de jongerenversie van de TED-filmpjes die je weleens tijdens Engels ziet.
Ook bij TEDxYouth draait het om de TED-talks, inspirerende en bijzondere verhalen van mensen die wat hebben bereikt. Zo vertelde Myrthe Brak hoe zij €300.000,- ophaalde voor KWF Kankerbestrijding door zes keer de Alpe d’Huez op te fietsen en anderen over te halen met haar mee te doen. Verder vertelde Manon Ossevoort over haar wereldreis met een tractor. Ze vertrok vanuit Nederland en ging dwars door Afrika met 20km/h naar de Zuidpool. Het is een bizar idee, maar ze heeft het uitgevoerd. Ze sloot haar talk af met de woorden “Als ik naar de Zuidpool kan met een tractor, dan kun jij je idee zeker uitvoeren!” Het waar maken brengen van je ideeën speelt een belangrijke rol bij TED. Niet alleen de sprekers hebben namelijk hun dromen uitgevoerd, of zijn daarmee bezig.
Aankondiging door Freek Fuchs
Leer Russisch! “Weet je nu nog niet wie ik ben?! Twee jaar strafkamp!.” Quote van Lenin toen hij een dagje les gaf
Geïnteresseerd geraakt in de Rusland en de Russische taal? Vanaf januari start – bij (voldoende) aanmeldingen – een laagdrempelige cursus Russisch voor beginners, voor en (mede) door leerlingen. Mail naar f.fuchs@gymnasiumarnhem.nl voor verdere vragen of als je je wil aanmelden.
8
IRIS TACHEIA DECEMBER 2012
Ook de bezoekers hebben hun ideeën moeten opsturen naar de organisatie om een uitnodiging te krijgen voor de dag. Het resultaat is dat mensen geïnspireerd raken door de TED-talks én elkaar. Naast het luisteren naar de TED-talks wordt er dan ook heel wat genetwerkt. In de pauzes, maar ook tijdens de workshops. Naast de workshop percussie en mozaïek is er bijvoorbeeld “Durftevragen”. In deze workshop kon je de groep een probleem voorleggen en kon iedereen antwoorden en hulp aanbieden. Netwerken pur sang dus. Alle talks zijn gefilmd en staan online op goo.gl/qzS2H. Als je volgend jaar bij dit inspirerende evenement wil zijn, hou dan tedxyouth.nl in de gaten. Jouw idee is je entreekaartje. ■
vroegâh door Maarten Stehouwer & Guyon Labouchère
Het volgende artikel stond in een artikel uit een Iris van 1971. De jaren waar veel mensen toch wel flink links waren, en dus ook enige bewondering voor het communistische Rusland hadden. Niet deze twee heren, zij maken bezwaar tegen de linkse sympathieën van de redactie. Genius!
IRIS TACHEIA DECEMBER 2012
9
lyros door Tim van Leeuwen en Lucas Kloosterboer
Lyros Ik wil deze Lyros beginnen met een terugblik naar het vorige nummer. In het vorige nummer hebben we onder andere School is Cool besproken. Een weekje nadat de Iris uitkwam zijn we naar een concert van deze Baroque Popband gegaan in Luxor, waar ik heb gesproken met de zanger, Johannes Genard. Deze heb ik verteld over het bestaan van de Lyros en dat we ze besproken hebben. Hij vroeg of ik een linkje wilde doorsturen via Facebook, wat ik heb gedaan. Even als geheugenopfrisser, ik had het op een gegeven moment over een zin in de lyrics van The Underside, en dat ik die niet begreep. Hier is de reactie die ik van (vermoedelijk) Johannes kreeg, nog geen halve dag nadat ik hem te de link stuurde. “Haha! Danku! Even ter verduidelijking: “I guess it all boils down to whether you can cope with stormy weather, in a cup, a hefty task”. De hele song gaat over je klaarmaken, schrap zetten voor een hele belangrijke, angstaanjagende, dreigende en mogelijk catastrofale gebeurtenis: ‘stormy weather ’ (dat is een Engelse term die daarvoor staat) . http://thesaurus.oxid.ro/stormy-weather ‘In a cup’ is een relativering daarvan, hebt ge al gehoord van de uitdrukking ‘een storm in een glas water ’? In ‘t Engels wordt dat ‘storm in a teacup’ of ‘a tempest in a teapot’ (zie http://en.wikipedia.org/wiki/Tempest_in_a_teapot). En ‘ A hefty task’ is dan een half sarcastisch einde van de zin, en een aanmoediging om voorbereid te zijn op het ergste. Voilà! Toffe gozer, die Johannes. Oorspronkelijk was het mijn idee om het over de Russische band Lyubè te gaan hebben, maar wegens tijdnood en -gebrek en het feit dat Lucas al een Rus gaat bespreken, doe ik dat niet. Misschien in een later nummer, of anders alsnog op de blog (lyros-music.blogspot.com). In plaats daarvan ga ik het hebben over een compleet andere band, maar voordat ik dat ga doen, is hier eerst de Lyros-quote van dit nummer: “музыка превосходная” -Kazj Zalev
10
IRIS TACHEIA DECEMBER 2012
En dan nu, omdat ik geen goede intro kan bedenken, de band: Stats: Fit For Rivals Genre: “Rock. Yeah, just Rock. We don’t need to bring flow charts into the equation to figure out a sub-genre.” Bandleden: Renee Phoenix (Zang), Thomas Amason en Eli Clark Opgericht in: 2010 (denk ik. Toen is hun Facebook aangemaakt in ieder geval) Eerste officiële uitgave: Steady Damage (Album, 2010) Meest recente album: Idem, maar er komt binnenkort een nieuwe Persoonlijk favoriete nummer: Hallelujah (eigen nummer, niet dat veelgecoverde zoetsappige balladje) Een kleine note bij de bandleden: Er zijn in de clip van Damage nog twee leden te zien, maar die worden niet meer op de Facebookpagina vermeld, dus vermoedelijk zijn die inmiddels de band uit. Het is misschien al duidelijk aan de stats-tabel, veel info over de band zelf heb ik niet. De reden is dan ook heel simpel: Er is noch een Wikipedia pagina, noch een Music Wiki pagina voor deze band aangemaakt, dus er is vrij weinig over ze te vinden. Over de oprichtdatum en de eerste uitgave ben ik niet zeker, en qua leden weet ik alleen dat Renee de zang doet. Over Renee gesproken: toen ik voor het eerst Fit For Rivals hoorde, dacht ik dat het een tienerbandje was. Dit komt puur door de stem van Renee. Deze zangeres heeft haar stem zo naar de kloten geholpen door sigaretten en whiskey (dat zeggen ze bijna letterlijk in hun beschrijving op de Facebookpagina) dat haar stem klinkt als die van een 18 à 19-jarige jongen. Hierdoor krijgt ze het voor elkaar om met een vrouwenstem (nou ja, soort van) toch te zingen als een vent. Ondanks haar rauwe stem heeft ze alsnog een geweldig bereik waardoor ze vocaal gezien soms heel verrassend uit de hoek kan komen. Daarnaast ben ik ook erg onder de indruk over het gitaarwerk dat er in de nummers wordt gebruikt. Naast dat er door de Rhythm Guitar powerakkoorden worden gebruikt terwijl de leadgitarist dit ondersteunt zoals gebruikelijk, speelt de leadgitarist tijdens de coupletten de hele tijd riffjes. Geen ingewikkelde of indrukwekkende riffjes, maar dit zorgt er wel voor dat het erg lekker luistert en het geeft net dat kleine beetje meer gelaagdheid en dus luisterplezier aan de nummers. Dat maakt het anders dan “andere” rock. Fans van Punk-rock en dergelijke genres zullen zeker kunnen genieten van Fit For Rivals. Het heerlijke gitaarspel, de goede bassloopjes en de perfect uitgevoerde drums, gecombineerd met de wonderlijke stem van Renee Phoenix maken deze band tot een band waar ik toch zeker één keer in de week het album volledig van beluister. Over albums gesproken, momenteel zijn ze bezig met hun tweede album. De preview die ik er van heb gezien is echt in één woord gaaf.
verhaal Maar dan nu: Kerstmis en Rusland. De meest feestelijke tijd komt er weer aan. De tijd van hoop op wereldvrede, gezelligheid, familie, lekker eten, vuurwerk afsteken, vingers verliezen en open haard, maar ook de tijd van verschrikkelijk slechte muziek. Werkelijk iedere commerciële artiest haalt de belletjes van stal en gaat kerstmuziek maken, die wij vervolgens non-stop moeten aanhoren als we boodschappen gaan doen (stel je even voor hoe vervelend dat is voor vakkenvullers, die staan dus meerdere keren per week een paar uur in die herrie). Het is om deze reden dat de Lyros u eens even wat stijlvolle gezelligheidsmuziek zal presenteren. Deze stijlvolle muziek is gecomponeerd door Vladimir Fyodorovich Vavilov. Deze (overduidelijk) Russische man speelde gitaar en luit en componeerde daar ook voor. De luit is voor de Renaissance wat de gitaar is voor onze tijd. Alleen al om deze reden is het een uitermate stijlvol instrument, want nogal retro. Renaissance-level retro zelfs. In de twintigste eeuw ontstond een hernieuwde belangstelling voor historische instrumenten. Vladimir was één van de pioniers van deze beweging en degene die hem vorm gaf in Rusland. Vladimir zelf is geboren in 1925 en overleden in 1973. Hij heeft verschillende stukken gecomponeerd die nu nog steeds vaak uitgevoerd worden. Het bekendste is ‘Ave Maria’, die dankzij Andrea Bocelli zelfs de meeste leerlingen van onze school wel zullen kennen. Verder was Vladimir absoluut geen saaie componist die alleen maar zwarte puntjes tussen lijntjes zette en het muziek noemde. Nee, Vladimir was een grappenmaker eerste klas. Hij heeft een groot deel van zijn werken gepubliceerd onder de naam van bekende componisten uit de Renaissance- of Barokperiode, zonder daarbij op enige manier rekening te houden met de stijl van die componisten. Dit veroorzaakte een hoop verwarring. Ik kan me voorstellen dat als hij een tv had gehad (wat waarschijnlijk niet het geval was gezien er toen nog maar net tv was, Stalin waarschijnlijk niet zo van tv’s hield en Vladimir behoorlijk arm was), de vriendelijke grappenmaker geregeld in zijn vuistje lachte bij het zien van reportages over de nieuwe stukken van oude componisten die ineens op raadselachtige wijze waren opgedoken. Als je dus met kerst en oud en nieuw de gezelligheid wil bevorderen maar dit niet ten koste wil laten gaan van de stijl is het een goed idee om eens wat composities van Vladimir op te zetten. Cultureel verantwoord, zo hipster als maar kan en je cultuurbarbaarse familieleden zullen torenhoog naar je opkijken. (Als je muziek van Vladimir zoekt is het een goed idee om eens wat websites te bezoeken die Brein liever niet bezocht ziet. Daar staat een mooie torrent. Als je je afvraagt hoe, raadpleeg Google. Google is heel slim en weet veel.)
door Noraly Simons
Kutwijf Omdat Annabella rijker was dan ik, zouden we bij haar gaan eten voor kerst. Ik snapte die reden niet helemaal, toen zei ze: ‘Mama vindt jullie zielig.’ Ik wilde niet. Annabella’s moeder was een heel naar mens. Ze had van die kille, grijze ogen, die eigenlijk ook wel weer pasten bij deze kille, grijze winter. Haar man was gestorven aan een kapotte lever. Dan mag dat dus, een kutwijf worden als je man dood is. Mijn moeder vond in elk geval dat ik de moeder van Annabella niks kwalijk kon nemen, en dus gingen we bij hen eten. Op kerstavond belden we aan bij het grote huis van Annabella. Ze deed zelf open. ‘Haihai’ riep ze. ‘Hoi’ zei ik. ‘Hoihoi,’, kakelde mama, ‘wat ruikt het lekker hier!’ Annabella antwoordde: ‘Ja, we zijn al aan het koken. Kippenbouten!’ ‘Oh’ zei mama. ‘Oh’ zei ik. We waren vegetariërs. ‘We zijn vegetarisch’ zei mama teleurgesteld. Misschien verwachtte ze wel meer van Annabella’s moeder, die er nu ook bij kwam staan: ‘Hallo! Ik ben net aan het koken. Kippenbouten!’ ‘Goh... kippenbouten’ zei mama. Ik zei niks. Mijn moeder en ik aten zwijgend een boterham met pindakaas. Annabella en haar moeder kloven hun kippenbouten als beesten af, terwijl het vet langs hun kin droop. Ik had geen trek meer in mijn broodkorstjes. ‘Gek, dat jullie altijd zo netjes zijn, en dan gaan jullie kippenbouten eten en lijken jullie net zwervers’, zei ik, en ik lachte ze uit. Mama gaf mijn arm een tik. ‘Houd jij je mond maar even! Die mensen kunnen er ook niets aan doen dat ze zo vreselijk zijn, hun man heeft zich namelijk doodgedronken. Al weet ik niet wat daar de oorzaak van was.’ We gingen weg. Annabella en haar moeder keken ons na en ze rolden met hun ogen. Ik riep nog ‘vrolijk kerstfeest’ maar mama had de deur al achter ons dichtgedaan. Ze glimlachte. Volgens mij was ze trots.
IRIS TACHEIA DECEMBER 2012
11
hiriscoop door Het Medium
HIRISCOOP à á â
Ram (21 maart – 20 april) Avontuur staat jou te wachten. Of je dat avontuur zal vinden in een boek of in een afspeellijst vol russische muziek is nog niet bekend, maar je zal het zeker binnenkort vinden. Wees je er alleen wel van bewust dat niet alles je zomaar toe komt. Als je nooit een lot koopt, kan je ook moeilijk de loterij winnen.
Kreeft (22 juni – 22 juli) Je hebt misschien controle over de besluiten die je zelf neemt, maar niet over hoe anderen daar mee omgaan. Ik snap dat je dit vervelend en soms ook wel lastig vindt, maar bekijkt het ook van hun kant. Soms is iets loslaten, vergeten of negeren moeilijker dan je denkt.
ã ä å
Stier (21 april – 21 mei) Dacht je dat ik niet heb gezien waar al jouw nieuwe positiviteit vandaan komt? Ik ben heel blij voor je dat het geluk zich aan jouw zijde heeft geschaard. Je lijkt alleen maar goede beslissingen te maken, dat is mooi. Wees niet te bang om ook een keer iets fout te doen, mensen willen je altijd wel helpen een probleem op te lossen.
Leeuw (23 juli – 23 augustus) Zoals je weet komt het einde van de wereld zoals we haar kennen steeds naderbij. Zorg ervoor dat je geen kansen verloren laat gaan. Vertel die gekke tweeling dat je hem/ haar leuk vindt en breng wat meer tijd met je vrienden door. Wie weet is het je enige kans.
Tweelingen (22 mei – 21 juni) Kerstmis gaat om de liefde. Wat betreft jou en de liefde zijn de tekenen goed. Vergeet niet dat naast liefde ontvangen liefde geven ook heel goed kan voelen. Je vrienden hebben je altijd wel nodig, zoals gewoonlijk ben je er voor ze. Maar probeer anders een keer een steun te zijn voor een onbekende. Een goed gesprek is de beste basis voor een nieuwe vriendschap.
Maagd (24 augustus – 23 september) Ben je wel tevreden met de dingen die je doet? Je hoeft echt niet constant te faken dat je opgewekt bent, omdat je vrienden dat zijn. Vrienden zijn er juist voor om je op te wekken als het je even tegen zit. Zeuren mag, zolang het maar niet constant gebeurt.
12
IRIS TACHEIA DECEMBER 2012
“Als je je kaarten goed speelt win je zelfs als je die weddenschap verliest.”
P æ ç è
é ê ë
Weegschaal (24 september – 22 oktober) Binnenkort begint weer een nieuw jaar en alles mag wat jou betreft wel nieuw. Nieuwe kleren, nieuwe vrienden, nieuwe voornemens, maar voornamelijk een nieuwe relatie, dat dat misschien met een oude liefde is maakt niets uit. Bereid je voor op een nieuwe kans en haal er alles uit wat er in zit.
Steenbok (22 december – 20 januari) Ik kan niets anders zeggen dan dat jij bijzonder bent. Of je nu loom of hyperactief bent, je hebt een rustgevende werking op mensen. Iedereen is dol op je. Als je het zou vragen, zouden mensen voor jou een moord plegen, maar dat heb je niet door of wel?
Schorpioen ( 23 oktober – 22 november)
Waterman (21 januari – 19 februari)
Hoewel jij je vrienden vaak gek maakt, verschijnt er altijd een glimlach op hun gezicht als ze aan je moeten denken. Onderschat deze eigenschap niet. Als je je kaarten goed speelt win je zelfs als je die weddenschap verliest. Overweeg om je meningen over mensen in je omgeving te herschikken, ook zij veranderen.
Van de kleinste dingen kan jij een feestje maken. Geen wonder dat mensen graag in je bijzijn verblijven. Ik zie dat je steeds meer verantwoordelijkheid neemt voor dingen en steeds meer plezier begint te krijgen in het regelen van activiteiten. Met de juiste motivatie haal jij dit jaar wel.
Boogschutter (23 november – 21 december) Het leven is niet alleen rozengeur en maneschijn, jij weet dit beter dan ieder ander. Dat jij je hierdoor niet laat tegenhouden, bewonder ik. Let op, iets bijzonders ligt op de loer. Want iemand die zoveel tegenslagen heeft moeten verduren, kan voorspoed verwachten.
Vissen (20 februari – 20 maart) Houd de positiviteit die je de laatste paar weken hebt verzameld goed vast. Je vrienden kunnen nog wel eens tegen nare dingen op lopen, dan hebben ze je gezelligheid hard nodig. Maar zorg bovenal ervoor dat jij lekker in je vel blijft zitten.
IRIS TACHEIA DECEMBER 2012
13
cartoon opinie door door Febe Jur Remeijn Smits
IRISJES FRE: Nous sommes allés au shotjesbar.
LKJ: Je moet opletten! O-P-L-E-T-E… Nee E-T-T-E-N!
FRE : Kom je dan na de pauze, J. ? J: We kunnen ook samen pauze houden…… ik heb koekjes.
R: Jij bent echt een Hitlerkind! Blond haar, blauwe ogen… MRQ: En nu vertalen als een stelletje mavo-bitches!
M: C wat voor profiel wil jij kiezen? C: S&C M: huh? C: Sport en Chillen
14
IRIS TACHEIA DECEMBER 2012
KRH: …. discussie pussies … MRQ: Kijk die Duitsers proberen ons weer te naaien. Maar wij zijn slim!
column door Gina Habets & Jelle BC
Raadsel Rusland Rusland, een land dat we vooral associeren met beelden uit het verleden. En dan vooral het communistische regime dat met harde hand door Stalin werd doorgedreven. De associaties die we met het Rusland van nu hebben, worden gekenmerkt door stereotypen. Wodka, sneeuw, grote, imposante snorren, verpauperde achterbuurten... Moskou correspondent Jelle Brandt Corstius onderzoekt wat er over is van het verleden van Rusland en wat er waar is van de stereotypen. Zijn documentaireserie bestaat uit twee delen, van oost naar west en van noord naar zuid. De eerste gaat over het leven op het platteland, de tweede over de stad en het regime. Vanuit zijn liefde voor Rusland duikt hij in de moraal van dit land. Hij laat ons kennismaken met de normen, zowel de geschreven als de ongeschreven. De ongeschreven regels zijn het opmerkelijkst, want, zegt Brandt Corstius ‘geen land heeft meer ongeschreven regels als Rusland.’ Vervolgens wordt de deur voor hem opengedaan en hij schudt de hand van zijn gastheer. ‘Het is onbeleefd om te groeten boven de drempel’, wordt hem meteen naar het hoofd geslingerd. ‘Dan toon je geen respect’.
Wat beide series vooral goed verbeelden, is de schijn die Rusland ophoudt voor de media. De beelden en taferelen die de media laten zien, lijken gedirigeerd te zijn door de Russische autoriteiten.Een tafereel dat ook duidelijk naar voren komt in de column van Jelle Brandt Corstius, die in deze Iris te lezen is. Wat niet binnen een bepaald mooi plaatje paste, wordt in de gaten gehouden en als het kan afstand van gedaan. In de serie krijgt Brandt Corstius een dappere moeder aan de praat over het verliezen van haar zoon tijdens de wrede ontgroeningen van het Russische leger. Nadat ze haar verhaal had gedeeld, werden de opnamen weggenomen uit het appartement van Brandt Corstius, waarschijnlijk door iemand op verzoek van de overheid. In mist van de corruptie doemt soms plotseling de keiharde waarheid op, namelijk als de stereotypen bevestigd worden. Dronkenlappen zijn wel degelijk aanwezig. ‘Ik ga nu naar het dorp waar iemand zich heeft dood gedronken, en waar er toen geen nuchtere mannen waren om hem naar zijn graf te dragen’ -’Er wordt zeventien tot achttien liter alcohol gedronken per jaar per hoofd van de bevolking. Dit getal is exclusief bier.’ -’Waarom “exclusief bier”?’ -’Omdat bier niet als alcoholische drank wordt gezien.’ ‘Soms staan er bij de kassa glazen wodka, die je dus kunt kopen om in een keer op te drinken.’ -’Welke wodka kan ik het best kopen?’ -’Ik denk peperwodka, na twee flessen ben je al dronken!’ Rusland wordt in deze series weergegeven in al zijn wreedheid, absurditeit maar vooral ook in zijn schoonheid. Het is een aanrader voor iedereen, ook als je geen Ruslandfetish hebt. ■
IRIS TACHEIA DECEMBER 2012
15
interview door Gina Habets
‘Pussy Riot kreeg hun verdiende loon’ Vaak heb ik erover nagedacht om mijn Facebookprofiel te verwijderen. Er is echter een aantal mensen dat ik dan volledig uit het oog zal verliezen. Ik heb bijvoorbeeld een vriendin die in Rusland woont, Maria*. Ik leerde haar een paar jaar geleden kennen op vakantie. We hebben nog steeds contact. Nieuws uit Rusland bereikt ons land ook. We lezen in de krant over Vladimir Poetin, over een Russische journaliste die werd vermoord. De hele wereld komt in actie voor Pussy Riot. Ook over drankgebruik en armoede in Rusland lezen we veel. Hoe wordt dit ervaren door de Russen zelf? Ik vroeg het Maria. Rusland staat bekend als het ‘drinkende land’. Maria gaat daar tegenin: ‘In elk land zijn wel groepen mensen die veel drinken. Het klopt dat er in Rusland dronkenlappen zijn, maar dat is ook gewoon een soort stereotype. Niet alle Russen gedragen zich zo. Het is toch ook niet waar dat alle Nederlanders de hele dag door blowen?’ Zelf drinkt ze niet en haar familie zou het ook niet goedkeuren. Om zich heen ziet ze wel kinderen die er jong mee beginnen. ‘Het moet te maken hebben met de puberteit. Ouders kijken niet genoeg om naar hun kinderen. De mijne doen dat wel, en daar heb ik respect voor.’ Ze begint te lachen als ik begin over de filmpjes en foto’s die op sites als 9gag.com en dumpert.nl verschijnen. Rusland wordt vaak afgespiegeld als een chaotische en armoedige zooi. ‘In West-Europa kom je een bedelaar tegen op elke hoek van de straat. Zoiets zal je nooit, maar dan ook nooit tegenkomen in Rusland. Oké, er zijn geen miljoenen mensen die in luxe villa’s wonen met een zwembad en een tennisbaan in de tuin, maar iedereen heeft zijn eigen plek.’ Een derde onderwerp dat de Nederlandse kranten haalt, is alle beweging rond Poetin. En niet alleen de Nederlandse krant, voor Pussy Riot kwam de hele wereld in actie, waaronder Madonna en Björk. ‘Veel mensen stonden blijkbaar aan hun kant’, stelt Maria, ‘maar ik denk dat het vreselijk is wat er in die kerk is gebeurd.’ Eigenlijk ging het al veel eerder mis. In een supermarkt in Moskou was een aantal jaar geleden een actie... Er werden posters opgehangen waar opstond dat alle homoseksuelen, Joden en buitenlandse gastarbeiders de stad uit moesten. Later dat jaar was er een actie waarbij mensen groepsseks hadden in het openbaar.
16
IRIS TACHEIA DECEMBER 2012
‘Ik vind dat de regering toen al iets had moeten doen.. Alleen omdat het niet direct gericht was naar Poetin werd het getolereerd. Pussy Riot streed tegen het verlengde leiderschap van Poetin, daarom werden ze gestraft. Ze hebben iets vreselijks gedaan en hun straf hebben ze verdiend, maar de autoriteiten hadden ook al iets moeten ondernemen na die twee andere demonstraties.’ Poetin wordt vaak een dictator genoemd. ‘Je moet weten dat in 1997 het land verloren was. Er was niets meer, en Poetin heeft haar helpen opstaan.’ Poetin wordt wel eens vergeleken met Stalin. ‘Wat een belediging’, kun je denken, maar Maria is het daar niet mee eens. ‘In mijn ogen was Stalin nog vele malen beter. Niet dat ik zijn methoden goedkeur, maar in de tijd van Stalin stond Rusland bovenaan op gebied van onderwijs, het leger en manier van leven.’ * Maria is niet haar echte naam. Nadat ik mijn interview had afgenomen vroeg ik of we ook een foto van haar mochten plaatsen. Dat was op zich wel goed, maar dan mochten we haar naam niet vermelden. Dat had ze sowieso liever niet. Ik vroeg of ze dit kon uitleggen. ‘Als dit interview een ode was geweest aan Poetin was het geen probleem geweest, maar ik ben niet alleen maar positief geweest. Ik ben gewoon bang dat dat niet gewaardeerd wordt.‘
opinie door Aldert
Muizenissen: Romereis op de schop?
Het gonst van de geruchten binnen het SGA. Deze zorgen voor grote onrust onder de leerlingen. Het hoogtepunt van de schoolloopbaan van iedere gymnasiast, de traditionele Romereis, dreigt namelijk te worden afgeschaft. Ik bevestig dat hier inderdaad serieus over wordt gesproken. De reden achter deze ontwikkeling is misschien nog wel verrassender dan het afschaffen van de “Reis Der Reizen” zelf. Het heeft niets van doen met bezuinigen, de crisis of met een verslechterde relatie tussen de Nederlandse en Italiaanse regering. De ware reden; heimwee! Uit onderzoek is gebleken dat het aantal leerlingen met ernstige vormen van heimwee de laatste jaren schrikbarende vormen heeft aangenomen. Het gemis aan hun vertrouwde omgeving blijkt een dramatische uitwerking te hebben op het gemoed. De schoolleiding vindt echter dat een reis naar het land dat ten grondslag lag aan de wortels van ieder gymnasium, een onmisbaar onderdeel van de opleiding is. Daarom is er een alternatief reisdoel bedacht; Napels! Waarom Napels? Volgens de directie heeft die stad veel meer overeenkomsten met de leefomgeving waar leerlingen zich normaal gesproken dagelijks in begeven. Helaas is daar geen Colosseum, geen Forum Romanum en zijn er ook geen Spaanse Trappen, maar iets is altijd nog beter dan niets, is de heersende gedachte. Bovenstaande foto was een belangrijke motivatie voor het opperen van deze stad. De meesten zullen vast wel doorhebben dat alles wat ik zojuist heb beweerd klinkklare nonsens is. Het is uitsluitend bedoeld om jullie aandacht te trekken en te informeren over een kwestie die wel bloedserieus is; de vervuiling binnen het SGA. Deze vormt namelijk een reële bedreiging voor de gezondheid van iedere leerling. De vervuilingscultuur lijkt steeds ernstigere vormen aan te nemen. Er is door jullie een walhalla gecreëerd voor de andere ingezetenen van het schoolgebouw. Deze laten zich pas zien als jullie alweer naar huis zijn; muizen. Er is momenteel zelfs sprake van een enorme muizenplaag, die amper nog beheersbaar is. Na iedere schooldag wordt hen een waar feestmaal voorgeschoteld. In de kantine, in de trappenhuizen, bij de kluisjes, achter verwarmingen en poefs; overal kunnen zij zich volvreten totdat ze misselijk zijn. Muizen dragen talloze ziektes met zich mee en bekommeren zich totaal niet om hygiëne. Op zoek naar voedsel lopen,
poepen en urineren ze overal. Ook op tafels waar jullie in pauzes nietsvermoedend een broodje zitten te eten. In het belang van ieders gezondheid moet dit probleem drastisch aangepakt worden. Ik kan alinea’s gaan uitwijden over zware sancties tegen vervuilers, of over de barbaarse lijfstraffen waar ik leerlingen aan ga onderwerpen, die toch gewoon klakkeloos hun half afgekloven bammetje met chocopasta op de grond blijven deponeren….maar dit ga ik niet doen. Omdat ik denk - en hoop - dat dit niet nodig is. In plaats daarvan doe ik een beroep op jullie verantwoordelijkheidsgevoel en wijsheid. SGA’ers behoren tot de allerslimste kinderen van Nederland. Daarbij heb ik na 7 jaar werken op deze school een goed beeld van de standaard SGA’er. Ik ben overtuigd van de goedaardigheid van alle leerlingen en geloof dat niemand van jullie gewetenloos en doelbewust de gezondheid van anderen in gevaar zouden brengen. En ik ga geen onredelijke offers van jullie vragen. Het enige wat ik jullie verlang is dat jullie je afval gewoon netjes in de vuilnisbakken gooien. En dat jullie onwetende medeleerlingen aanspreken op gedrag dat een gevaar vormt voor ieders gezondheid. Om deze broodnodige cultuuromslag zo makkelijk mogelijk te maken zullen er in het nieuwe jaar nog eens 20 extra vuilnisbakken in de pauzegebieden bijkomen. Daarnaast zal er een project starten om de school schoner te maken en te houden. Ik hoop echt dat jullie de ernst van deze situatie inzien. Ze is door jullie zelf veroorzaakt en kan uiteindelijk alleen maar door jullie worden opgelost. Maak deze rappende claviger trots op ‘zijn schaapjes’ en toon dat jullie naast vriendelijk en bovengemiddeld intelligent, ook nog eens verstandig, betrokken en wijs zijn…en geen viespeuken! Maar doe het in eerste instantie voor jullie eigen gezondheid, die van je klasgenoten en van alle anderen die binnen het SGA rondlopen.
IRIS TACHEIA DECEMBER 2012
17
interview door Tim van Leeuwen en Lucas Kloosterboer
Interview met Cas en meneer Fuchs Freek Fuchs (sectie Nederlands) en Cas van der Beek zijn beide Nederlands van oorsprong. Toch spreekt dhr. Fuchs zeer goed Russisch en is Cas de taal nu voor zijn profielwerkstuk aan het leren. Wat bracht deze twee er toe om Russisch te leren? De Russische taal, voor jong en oud. Wat heeft jullie beide bewogen om Russisch te leren? Cas: Dat is eigenlijk wel een grappig verhaal, want ik was een keer op YouTube een beetje naar filmpjes aan het zoeken en toen kwam ik langs een filmpje met een Russische titel. Het
Hebben jullie wel eens wodka gehad? Cas: Ooit een slokje, maar ik ben geen serieuze wodkadrinker.Ik weet niet meer precies wat ik er van vond. Toen ik het had was ik al enigszins aangeschoten en had ik al van alles
bleek een liedje te zijn van de band Lyubè en ik vond het een heel mooi liedje. Het grappige is dat daardoor ik een idee had van, wauw, dit is echt een hele mooie taal en dit wil ik echt heel graag gaan leren. Hierna ben ik dingen als het alfabet en hoe je de letters en klanken uitsprak op gaan zoeken op internet. Nu door mijn profielwerkstuk heb ik de drive erachter om dat serieus te doen.
gedronken
FCF: Ik was een liefhebber van sterke drank. In die tijd zat ik in militaire dienst en daar las ik erg veel. Onder andere las ik de Russische klassieken in het Nederlands. Toen besloot ik: ik wil een taal gaan studeren. Ik wilde een taal studeren waarbij je ook in het land zelf kon gaan studeren, ik vond de Russische klassieken mooi en die wilde ik in het origineel lezen. Dus toen heb ik voor Russisch gekozen, omdat je daar na twee jaar studeren ook een half jaar aan de Universiteit van Moskou kon studeren. Dus het was een keuze uit liefde voor de schoonheid van de taal en ook wel het mysterieuze onbekende. Toen stond ook het IJzeren Gordijn nog..
Daar wordt je lekker warm van. FCF: Ja, precies. Dat heeft te maken met de kou. Finnen drinken ook als ze de kans krijgen. Al die noordelijke volken hebben toch iets meer met alcohol dan wij om die lange winters door te komen. Je kunt, althans ik niet, leven in Rusland zonder te drinken. Nou is het beter als je, zeg maar, een stevige lichaamsbouw hebt. Je moet veel vet hebben, dan kun je er goed tegen. Nou, zie mij. Ik kan er niet goed tegen. Maar ik heb me er toch veelvuldig aan vergrepen.
Dit gaat over de taal zelf, maar zijn jullie ook geïnteresseerd in het land en cultuur? Cas: Ja, ik zeker. Ik ben er zelf nooit geweest, maar het idee dat ik er bij heb is dat het een heel stoer land is. En juist het ontbreken van rijkdom en luxe, die we hier wel hebben, is iets wat ik dan wel kan waarderen. FCF: Bij mij was de invalshoek ook kou en winter. Ik weet niet of het samenhangt, maar ik ben zelf geboren in de winter van 1963, de koudste winter van de vorige eeuw. Ik heb altijd een grote voorkeur voor de winter gehad. De Russische winters zijn mythisch, met veel sneeuw. Dit maakte Rusland aantrekkelijk voor mij. De cultuur en het leven dat in die Russische romans werd beschreven die trok me erg aan. De muziek ook. Dit waren twee aspecten uit de cultuur die mij wel trokken en sinds ik daar een half jaar heb gestudeerd zijn er meer aspecten bij gekomen die mij erg bevallen. Waardoor ik daarna, nu niet meer, nog heel vaak naar Rusland ben teruggegaan.
18
IRIS TACHEIA DECEMBER 2012
FCF: Russen zijn inderdaad van oudsher grote drinkers, dus in die romans kwam je nogal eens tegen dat mensen als beloning gewoon een emmer wodka kregen. Russen drinken heel veel.
Cas, jij hebt een boek gelezen waarin allerlei verbanden tussen te Nederlandse en Russische taal worden beschreven. Wat voor interessante dingen komen daar uit? Cas: Veel meer dan je zou denken. Bij Russisch is dat ook niet zo voor de hand liggend omdat het, zeg maar, niet bepaald om de hoek ligt. Maar in de 17e eeuw, toen Tsaar Peter de Grote aan de macht was, kwam hij in Nederland op staatsbezoek en was hij heel erg onder de indruk van de scheepvaart. Hij heeft daar een heleboel vakkennis en kunde meegenomen naar Rusland. Veel scheepstermen zijn in het Russisch beland. FCF: Het gezegde ‘je zit in mijn vaarwater ’ is letterlijk in het Russisch overgenomen, en het Russische woord voor vaarwater, is vaarwater. Cas: Heel veel straatnamen in Nederland komen uit het Russisch. Zo had je in Amsterdam een tijdje de Stalinlaan. Die naam is trouwens na de oorlog volgens mij veranderd in de Laan van de Vrijheid of iets dergelijks.
voorstellen door Anastacia Guseva
Asja’s Rusland Hallo, ik ben Anastacia Guseva en je hoort het misschien al aan mijn naam: ik ben Russisch. Inderdaad, Ik ben geboren in een ver plaatsje genaamd “Kamensk-Uralski” (Каменск-Уральский). Dat is volkomen onbekend, Het ligt bij de Oeralgebergte op de grens van Europa en Azië. Theoretisch gezien ben ik dus Aziatisch, Dat is best grappig aangezien ik niet het uiterlijk heb van de standaard-Aziaat: geen spleetogen, geelachtige huid of zwart haar. Ik heb de eerste anderhalf jaar van mijn leven in Rusland gewoond en ben toen met mijn vader en moeder naar Nederland verhuisd. Ik kan me daarom ook niets van Rusland herinneren maar ik ben er toch van jongs af aan mee opgevoed, en thuis spreek, schrijf en lees ik Russisch. Het algemene beeld over Rusland is natuurlijk sneeuw, corruptie en wodka! Als slimme gymnasiasten weten jullie NATUURLIJK dat het vooroordelen zijn en Rusland niet alléén deze drie eigenschappen heeft. Hoewel ze toch niet helemaal fout zijn… Sneeuw en kou is vooral de associatie die je hebt bij Siberië (waar de winter minstens negen maanden duurt en iedereen ingepakt op straat loopt), maar het klopt wel dat in heel Rusland de winter vroeg begint en laat eindigt. En met “winter” bedoel ik niet de Nederlandse winter, met regen en koude wind… Meer winter als in: “Overal ijsbanen, metershoge sneeuw en GEEN regen”. Mijn vader moest in Rusland elke week met een schep de metershoge sneeuwheuvels voor de garage wegscheppen, anders zou hij de garage niet in kunnen! Aan de foto is denk ik wel duidelijk te zien dat het very, very cold was outside (очень, очень холодно на улице[ochenj, ochenj golodno na oetitse]). En mensen hebben eigenlijk vooral plezier van de winter, want ze hoeven niet thuis te zitten (behalve als het minder dan -15 is, dan hoeven ze ook niet naar school!). We krijgen het al koud van het idee, en ook de Russen worden het op een gegeven moment zat. Gelukkig is daar dan de zomer, die in Rusland nog wel eens warmer kan zijn dan in Nederland.
De associatie van corruptie is… over het algemeen waar, helaas. Corruptie is zo vanzelfsprekend dat één op de drie grappen in Rusland er wel over gaat. En dan natuurlijk wodka… Ja, persoonlijk weet ik niet hoe het komt. Ik ben er vast ook niet oud en wijs genoeg voor. Wodka is natuurlijk dé Russische drank omdat het vroeger (in de tijd van de Sovjet-Unie en daarvoor) voor afgelegen dorpen goedkoop te maken was. Zowat elk Russisch gezin heeft een fles wodka in huis (voor het geval dát…) zoals de Fransen altijd wijn hebben. Maar Rusland is ook het land van ijshockey, berggebieden, babushka’s, mensen met heimwee naar de Sovjet-Unie, een ingewikkelde geschiedenis, veel oude schrijvers, de even oude gebouwen en natuurlijk mijn familie! Aangezien ik in Nederland geen nichtjes, neefjes, opa’s en oma’s heb, en wij vanuit hier (door gedoe met paspoorten en dergelijke) nóg niet naar Rusland kunnen, wordt er nogal wat heen-en-terug-gevlogen en geskypet. Ik denk dat ik juist omdat ik niet in Rusland woon en ben opgegroeid, meer interesse heb in Rusland en het een heel bijzonder land vind. Het heeft haar eigen sfeer. Ja, haar: родина [rodina] is letterlijk vertaald: Vaderland, maar het is eigenlijk: ‘Moeke Rusland’, Россия Матушка [Rasia Matoeshka], want zo noemen wij het. Maar dat is nu typisch iets dat alleen echte Russen snappen.
IRIS TACHEIA DECEMBER 2012
19
column
column
door Elly Lewin
door Eva Valkenburg
Ik was het echt van plan. Maanden voor de deadline had ik al besloten waar mijn column deze keer over moest gaan, dus kon ik lekker vroeg beginnen. Het plan was dat ik dan niet, zoals anders, de laatste avond, lang na bedtijd nog een vaag zootje woorden in hoefde sturen omdat ik dan tenminste iets had – nee, deze keer zou het echt iets moois worden. Ik had immers alle tijd? Tja. Uiteraard hield ik mezelf voor de gek. Ik ken mezelf al mijn hele leven en weet dat zoiets van mij gewoon niet te verwachten valt. Maar ook een ander, zelfs een vreemde, had van tevoren kunnen inzien dat ik me aan dit plan niet zou gaan houden. Hoe? Het is wat je noemt een “goed voornemen”. En goede voornemens zijn nergens voor, dan je er niet aan te houden. Heb je je ooit een jaar lang aan een goed voornemen gehouden? Dan heb je het principe niet begrepen. Goede voornemens zijn niet om je aan te houden. Mensen die lachend vertellen over de collega die op de eerste dag van het nieuwe jaar nog even één laatste sigaret rookt, zijn zielig, snappen niet hoe het zit. Die collega des te beter. Goede voornemens zijn een naar iets. Je doet jezelf een belofte en breekt hem weer zo snel je kunt. Sommige mensen – gestoorden, neuroten, freaks – proberenzich er écht aan te houden, en zij zijn nog veel sneuer. Ze zijn zo naïef te denken dat het kan, om zichzelf in februari nog veel erger teleur te stellen. Nee, de beste manier is gewoon het jaar op je af te laten komen en ter plekke te bedenken wat je gaat zeggen, hoeveel je eet, hoe aardig je zult zijn en of je je kamer gaat opruimen. Goede dingen doen omdat je voelt dat je ze moet doen, werkt namelijk veel beter dan goede dingen moeten doen omdat je het hebt beloofd! Bovendien kun je altijd nog beslissen stiekem toch het verkeerde te doen, zonder jezelf echt teleur te stellen. Soms is er namelijk helemaal niks mis mee – het foute. Dus: vergeet de goede voornemens dit jaar! O jee, mislukt. Dat is al de eerste… En het is nog geen kerst.
20
Eindejaarsgroet 1 jaar. 12 maanden. 52/53 weken. 365 dagen. We hebben 2012 al bijna achter ons gelaten. De tijd vliegt, ook al lijkt een schooldag voorbij te kruipen. Voor je het weet is het al weer Kerstmis. Daarna kun je met Oud en Nieuw het jaar afsluiten. Over afsluiten gesproken: laatst dacht ik er over na dat je gesprekken op veel verschillende manieren kan afsluiten. Dat ligt dan ook vaak aan het soort gesprek dat je hebt en op wat voor manier: met een normaal gesprek, kun je erg variëren. Doe je het op een - naar mijn mening - beleefdere manier, dan zeg je: “Tot ziens!”, of zoiets. Zeg je een vriendin gedag, roep je bijvoorbeeld “Doeeeeg!” met een piepstemmetje of gewoon heel blij “Doei!”. Je kunt ook als Yannick “Ciao Ciao!” roepen... Maar als je in een afsluitende fase van bijvoorbeeld een whatsapp-gesprek “Doei” zegt, dan kan dat - tenminste op mij - juist weer heel kortaf overkomen. Prop je er nog een paar extra o’s of e’s of i’s tussen, maakt dat al verschil. Of doe je eens gek, en schrijf je een echte e-mail of brief, dan geef je over het algemeen een beetje subtiel het einde aan. Niet dat je opeens midden in je verhaal gaat doei-en. Dit is op whatsapp of in het dagelijks leven heel anders. Daar kunnen minuscule veranderingen ervoor zorgen dat je ineens moet gaan. Een schoolbel die zoemt of een ouder die je roept. Dan komt zo’n einde van een gesprek wat onverwachter en hoef je ook niet moeilijk te doen met een leuk einde. Maar bij whatsapp dus niet die extra klinkers vergeten… Dan heb je ook nog telefonische gesprekken. Die zijn ook weer anders. Gesprekken met iemand die je niet lang hebt gesproken gaan vaak over: “Ja, alles gaat goed. Ook met school.” etc. (dit is trouwens ook vaak van toepassing als je met familieleden, voornamelijk opa’s en oma’s belt/praat). Deze gesprekken zijn afgelopen als er niks interessants meer te zeggen is, wat meestal vrij snel is. Best lastig hier fatsoenlijk een einde aan te maken. Anders is het als je een uur aan de telefoon aan het kletsen bent met een vriendin (m/v) en je ouders vinden dat de telefoonrekening wel erg hoog oploopt. Je hebt ook nog van die telefoongesprekken die zeer ongemakkelijk zijn en die je het liefst het snelst achter de rug hebt. Hiervoor hoef ik geen voorbeelden te geven, toch? ;) En nu moet ik, zoals je een column afsluit, een ontzettend leuk einde bedenken, wat ik niet ga doen. Ik houd het hierop: vrolijk kerstfeest en een gelukkig nieuwjaar! Of in het Russisch:
веселого Рождества и счастливого нового года! IRIS TACHEIA DECEMBER 2012
info door Yannick Baudet
Je door 9 tijdzones heen komt als je van de ene kant naar de andere kant van Rusland wil reizen?
Wist je dat in Rusland...
Tietneuken ook wel “op z’n Russisch” heet?
Voor 4 euro 1 liter wodka te krijgen is?
De Transsiberië-express ligt, die de langste spoorlijn ter wereld is?
President Vladimir Poetin een zwarte band heeft? De grote Russische leider is een begenadigd judoka!
Leider Josef Stalin maar 1 meter 65 was?
Gemiddeld 17 tot 18 liter pure alcohol wordt gedronken per jaar per hoofd van de bevolking?
Het aantal slachtoffers tijdens de Tweede Wereldoorlog meer dan 27 miljoen bedraagt?
De laagst gemeten temperatuur ooit 72 graden onder nul was? Bier niet als alcohol telt?
De gemiddelde cupmaat D is?
Nederland 457x past, het heeft immers een oppervlakte van 17 miljoen vierkante kilometer.
Men de grootste voorraad kernwapens ter wereld heeft? In totaal hebben ze ergens nog 11.000 kernkoppen opgeslagen liggen? Oeps.
1 euro 40 roebel is? IRIS TACHEIA DECEMBER 2012
21
opinie door Veerle van Wijk
de Rekenkamer SGA: fileprobleem & oplossingen
Les op zaterdag of een Goelag-gang?
We kennen het allemaal: de fileproblemen in het trappenhuis bij de D-gang. Minutenlang wachten om uiteindelijk onder de blauwe plekken je lokaal te bereiken. Sinds vorig jaar zijn deze problemen alleen maar toegenomen door de G-gang, waardoor er nóg meer mensen over dezelfde trap moeten, en dat terwijl ons aller rectrix had beloofd dat daarvoor een oplossing zou komen. Nu is het zelfs zo dat leerlingen of leraren te laat in hun lokaal komen voor een proefwerk, waardoor het proefwerk later begint en er discussies ontstaan over te lange proefwerken, te weinig uitlooptijd met als gevolg lagere cijfers
4. Weer lesgeven op zaterdag Als we op school weer les krijgen op zaterdag, is er een minder grote druk per dag op de trap. Er zijn dus 6 mogelijke schooldagen, waarvan je er dus 5 les hebt, of 6 minder lange dagen. Dat lijkt onhandig vanwege de roosters in met name de bovenbouw. Hoewel…misschien kunnen we het Stedelijk Gymnasium Haarlem om tips vragen, want daar is de les op zaterdag pas in het schooljaar 2000-2001 afgeschaft, zelfs de hockeywedstrijden daar begonnen later vanwege de lessen op zaterdagmorgen. Veel leerlingen zullen dit niet leuk vinden,
en veel irritaties. De ene klas krijgt bijvoorbeeld meer uitloop bij een proefwerk dan de andere klas, of je krijgt als leerling door de uitloop weer problemen omdat je te laat komt bij de les erna. Hoog tijd dus om eens uit te rekenen hoeveel tijd de G-gang en de files ons nu werkelijk kosten, en de school kan ook wel wat oplossingen voor dit probleem gebruiken.
maar doordeweeks een dagje vrij of iedere dag minder les is wel fijn (lees: geen 9e uren!). Zijn wij bereid onze vrije zaterdag voor deze voordelen en het fileprobleem op te offeren? Want het kán dus wel! 5. Een nieuw gebouw of het gebouw aan de Statenlaan weer gaan gebruiken Is ook een mogelijkheid, maar is heel duur. Is dat geld het oplossen van de files waard? En willen leraren en leerlingen wel heen en weer lopen tussen twee gebouwen, is dat niet alleen maar lastig? Kortom: mogelijk, maar niet logisch. 6. Minder leerlingen toelaten Dit is uiteraard het plan dat alle leerlingen en leraren toe zullen juichen, maar de Raad van Bestuur van Quadraam niet. De aanstaande gymnasiastjes moeten immers ergens worden ondergebracht, en dan natuurlijk het liefst op onze overvolle school. Leerlingen brengen uiteraard geld in het laatje, en dat geld is nodig om de bezuinigingen op te vangen, want die zijn fors. Daarbij komt dat de verwachte groei van leerlingen na volgend jaar zal stagneren, ongeveer 1100 tot 1200 leerlingen is het maximum. Toch lijkt het een goed plan om volgend jaar in plaats van 200 maar 150 leerlingen toe te laten, dit is relatief het makkelijkste alternatief voor verlies van lestijd. Als bovenstaande oplossingen niet helpen, hebben we altijd nog de plannen B en C: 7. Alle bruggo’s opsluiten in de Goelag-gang Om te voorkomen dat er zo veel mensen over de trap moeten, is het een goed idee om alle overtreders van de regel “niet rennen in de gang”, “van andermans tas en etui afblijven” en “geen boterhammen vanaf de traverse naar beneden gooien”, oftewel alle bruggo’s, op te sluiten in de G-gang. Om in het thema Rusland te blijven, zal deze gang worden omgedoopt tot de Goelag-gang. Daar zullen de kleine regelovertreders een driejarig strafkamp en opvoedkundig programma á la Stalin krijgen, zodat ze volwassen in de bovenbouw komen. Dat zal ze leren. 8. Een glijbaan Het plan dat ikzelf het leukst vind, is het bouwen van een glijbaan vanaf B7 naar de kluisjes bij de G-gang. Deze glijbaan zorgt voor minder leerlingen op de trappen, met als bijkomend voordeel dat vooral de bruggo’s van bovenstaande oplossing er gebruik van zullen maken, zodat de volwassen mensen rustig kunnen lopen. Enig nadeel is dat het niet heel veilig is, maar ach, een leerling meer of minder is er toch maar 1 van de 1100… Voor welke oplossing kies jij?
Berekening: Je wacht gemiddeld zo’n 8 minuten per dag, tussen het 1e en 2e uur, tussen het 3e en 4e uur en tussen het 5e en 6e uur, de discussietijd over proefwerken met leraren niet meegerekend. Dit doe je 5 dagen per week, 40 weken lang. Dus:8 minuten × 200 dagen= 1600 minuten, dus ongeveer 27 uur per jaar dat je in de file staat. Dat betekent dus dat ieder van ons van de geëiste 1040 uur in praktijk 27 uur minder les krijgt, waardoor de school en de leerling kostbare lestijd missen. We halen de ingeplande 1040 uren normaal gesproken niet eens, maar door de files al helemaal niet.
Er zijn dus oplossingen nodig. Wat is haalbaar en betaalbaar? 1. Het verbreden van de trap De trap verbreden zou kunnen, maar is heel duur en gaat de doorstroom niet rigoureus verbeteren. Overigens was dit wel een punt dat mevrouw Poerstamper had beloofd om te overwegen. Het is op zich een idee, maar heeft weinig effect. Dit doen we dus niet. 2. De noodtrappen openzetten Kan, maar deze trappen zijn niet groot en niet berekend op frequent gebruik. En we kunnen last krijgen met de brandweer. Verder zijn de noodtrappen geen echte oplossing, omdat je dan vaak nog (bijv. als je van de B-gang naar de G-gang moet) over de gewone trap moet .Wederom geen optie. 3. Leraren laten lopen in plaats van de leerlingen Naar mijn idee een prima plan, dit gebeurt ook wel op andere scholen. Maar het is voor de meeste vakken, vooral voor de natuurvakken en de vakken met woordenboeken toch wel heel handig om in een vaklokaal te zitten. En dit plan zou alleen maar kunnen in de onderbouw, met de clusters in de bovenbouw kan dit sowieso niet. Dit plan is dus wel uitvoerbaar, maar heel onhandig.
22
IRIS TACHEIA DECEMBER 2012
verhaal door Vera Verkooijen
Griep In een kleine, lichte kamer stonden een bank en een stoel, daar tussenin stond een houten tafel waar een kan water en een aantal glazen op stonden. Op de donkerrode bank lag een vrouw, op de houten stoel zat een man. De vrouw keek recht voor zich uit, de man keek naar haar. ‘Kan je me vertellen waarom je hier bent?’, vroeg de man na een tijdje. De vrouw draaide haar hoofd naar hem, er verschenen tranen in haar ogen. ‘Ik…’, begon ze, waarna ze stopte om diep adem te halen. ‘Ik ben hier…’, probeerde ze nog een keer. ‘Het is oké, neem je tijd.’, zei de man om haar gerust te stellen. De vrouw draaide haar hoofd terug. ‘Ik ben hier door Anna.’, zei ze na een tijdje zacht. ‘Anna?’, vroeg de man, terwijl hij iets opschreef in het blok wat hij op zijn schoot had liggen. De vrouw knikte bijna onmerkbaar. ‘Wil je me vertellen wie Anna is?’ ‘Mijn dochter.’ ‘Anna is je dochter?’ Weer knikte de vrouw bijna onmerkbaar. ‘En zij heeft je hier naartoe gestuurd?’ De vrouw schudde haar hoofd en draaide haar hoofd weer naar hem toe. Over haar wangen liepen tranen. ‘Anna...’, ze legde haar hand tegen haar voorhoofd en haalde diep adem. ‘Anna leeft niet meer.’ Het gezicht van de man vertrok licht, hij bleef even stil om de vrouw rust te gunnen, maar ging toen toch verder. ‘En je hebt problemen over haar heen te komen?’ De vrouw keek hem hulpeloos aan met tranen in haar ogen, toen knikte ze. ‘Hoe lang geleden is het gebeurd?’ ‘Een jaar.’ Hij knikte en schreef weer wat op in zijn blok. ‘Vertel me wat over Anna. Hoe oud ze was, wat haar hobby’s waren, dat soort dingen.’ De vrouw kwam overeind en ging rechtop zitten. Met haar handen hield ze krampachtig de rand van de bank vast. ‘Anna was zestien jaar oud toen ze…’, ze pauzeerde even en begon opnieuw. ‘Anna is
zestien jaar oud geworden. Ze was prachtig. Ze had donkerblauwe ogen en blond haar. Ze was lang en slank, ze hield van sporten en muziek. Dat is wat ze de hele dag deed, muziek maken of luisteren en sporten. Ze speelde bijna elke dag op de gitaar of op de piano. De mooiste liedjes speelde ze, dat had ze van haar vader geleerd.’ Er was een treurige lach verschenen op het gezicht van de vrouw, haar tranen waren opgedroogd. De man schreef ondertussen in zijn blok. ‘Ze deed aan voetbal en hockey, ze was de sterspeler van haar team. Ze zou zelfs bij het nationale hockeyteam gaan in de zomer. Op school ging het wat minder, maar ze hield zo veel van de andere dingen die ze deed, dat ik het niet zo’n probleem vond. Zolang ze maar gelukkig was.’ De vrouw stopte met praten, verloren in haar eigen gedachten schonk ze wat water voor haarzelf in. De man keek op van zijn blok. Hij wist wat hij moest vragen, maar hij wilde het eigenlijk niet. ‘Ik vind het vreselijk dat ik dit moet vragen, maar ik moet dit weten. Hoe is Anna gestorven?’ Alweer begonnen de tranen over haar gezicht te stromen. Ze knikte om te laten weten dat ze het begreep en nam een grote slok van haar glas water. ‘Het was aan het begin van de winter. Ze had de griep. Dat was alles. Ze was grieperig opgestaan die ochtend. We zagen er allebei geen kwaad in. Ze ging gewoon naar school en praatte gewoon met haar vrienden. Die middag belde de school me op, Anna was flauwgevallen tijdens gym. Ook daar zag ik niet zo veel kwaad in, ik zei dat ze naar huis moest komen en dat ik zo snel mogelijk bij haar zou zijn. Ik vertrok bijna gelijk van mijn werk,
met het inhouden van haar huilen. De man legde zijn blok weg en schonk haar glas water weer vol, waarna hij het glas aanreikte. ‘Neem wat water.’, zei hij. Ze draaide haar betraande gezicht naar boven en nam het glas aan. Toen ze een aantal slokken had genomen ging ze verder met haar verhaal. ‘Anna was zo wit. De omstanders vertelden me dat ze daar al een aantal minuten zo lag. Ze hadden al geprobeerd haar wakker te maken, maar niets had gewerkt. Iemand had al 112 gebeld. De ambulance arriveerde een paar minuten later. In de tussentijd bleef ik proberen haar wakker te maken. Het ambulancepersoneel vertelde me dat ik achter ze aan moest rijden, terwijl zij Anna mee zouden nemen naar het ziekenhuis. In het ziekenhuis duurde het een aantal uur voordat ik haar mocht zien. Ze konden me niks vertellen over haar toestand. Het was al avond toen ik eindelijk haar kamer binnen mocht. Anna lag op een wit ziekenhuisbed, wat er voor zorgde dat ze er zelf nog bleker uit zag. Ze was wakker, maar ze zag er nog moe uit. Haar ogen waren klein en het leek alsof ze elk moment in slaap kon vallen. “Hoi, mama.”, zei ze met een waterige lach op haar bleke gezicht. Ik bleef de hele nacht naast haar zitten. Die ochtend stierf ze.’ De man bleef stil zitten, de vrouw ook. ‘Ik vind het vreselijk dit te moeten zeggen, maar we hebben geen tijd meer. Is er nog een laatste ding dat je kwijt wil voor de volgende keer?’ De vrouw schudde haar hoofd en stond op. De man leidde haar naar de deur en ze schudden elkaar de hand.
maar zodra ik in de auto zat kreeg ik weer een telefoontje. Dit keer was het Anna. “Mama?”, zei ze, “Mama, ik voel me niet zo lekker. Kan je me ergens ophalen?” Ik zei dat ik haar wel ergens kon ophalen, maar dat ik niet wist hoe snel ik zou zijn. “Maakt me niet uit, mama. Kom me alsjeblieft ergens ophalen.” Ik vroeg haar waar, zij vertelde me de eerste kruising vanaf haar school. Ze klonk zo wanhopig, maar ik kon niet sneller rijden. Ik was zo bezorgd. Toen ik aankwam bij de eerste kruising zag ik een groep mensen staan. Ik wist dat er iets aan de hand was, maar ik wist niet wat. Ik zette mijn auto zo snel mogelijk aan de kant en sprong eruit. Ik riep Anna’s naam terwijl ik naar het groepje met mensen rende. Er lag iemand op de grond, het kostte me vijf seconden te realiseren dat dat Anna was.’ De vrouw had haar ellebogen op haar knieën en
De man wilde zijn hand al terugtrekken, maar de vrouw hield zijn hand vast. ‘Weet je wat het laatste ding was wat Anna tegen me zei?’, vroeg ze. De man schudde zijn hoofd. ‘Ik had haar hand vast en sliep bijna. Het was midden in de nacht, zij had al even geslapen, maar werd toen even wakker. Dat was de laatste keer dat ze haar ogen opende. Ze kneep even in mijn hand om te laten weten dat ze wakker was. Ik schrok op en keek haar aan. Ik vroeg haar of er iets was. Ze schudde haar hoofd licht. We bleven even stil, ik streelde haar hand, zij keek me aan. Toen zei ze opeens: “Mama. Het is de griep maar.” Ze geloofde er zelf niet eens in, ze zei het alleen maar om mij gerust te stellen. Dat was het allerlaatste wat ze zei, “Mama, het is de griep maar.”’
haar handen in haar haar gezet. Ze had moeite
IRIS TACHEIA DECEMBER 2012
23
verhaal minicursus2e plaats door Smits door Febe Veerle van Wijk en Freek Fuchs
Minicursus Russisch Voor iedereen die nog steeds geen Russisch spreekt: de handigste stereotype zinnetjes met uitspraak om de winter in Rusland en Arnhem door te komen. Lukt het niet zo goed, begrijpt niemand je of wil je meer leren? Dan is er altijd nog de nieuwe cursus van meneer Fuchs om je te helpen met deze tongbrekers. Zin Russisch Uitspraak
24
IRIS TACHEIA DECEMBER 2012
opinie door Yannick Baudet
Tsjeka, Marx Rutte en de Oktoberrevolutie! Het jaar 2008 na Christus. Justin Bieber was een nietszeggende naam, net als Karin Poerstamper en Marx Rutte heette nog gewoon Mark. Sommige dingen waren toen beter, andere dingen een stuk slechter. Één ding was echter het best, één week was de maat waaraan de rest van 2008 werd afgemeten, één week was en is de kern van mijn schoolcarrière. De verkiezingsweken in de jaren 0 waren allemaal nog fucking pauper; Windows moviemaker, een tientje sponsorgeld van je ouders en je had alle ingrediënten om dé lolpartij van het SGA te worden. Stemmen gebeurde ook nog volgens de AGB-statuten, waar tweedeklassers 1/3de stem hadden en je vanaf de derde klas vol stemrecht had. De verkiezingsweek was een groot feest waar je in de lokalen van de minst angstaanjagende leraren zelfs nog wel eens een poster aantrof.
dactie vermoedt dat het kameraad mevrouw Dirks was die vanwege haar linksige, Socialistische sympathieën de heren van Tsjeka erop attendeerde dat zij wellicht kans zouden maken om hun revolutie op politiek gebied verder te brengen binnen de verkiezingsweek. Onze tamelijk liberale school veranderde van de ene op de andere dag in een Marxistisch revolutionair bolwerk waar Tanja Nijmeijer “U” tegen zou zeggen. Leerlingen werden aan de poorten van de school tegengehouden voor verwerpelijke controles en tja, anno 2008 was iedereen gewoon op tijd!
Met hun abjecte methoden wist Tsjeka een enorme, communistisch aandoende overwinning bij de verkiezingen van de lolpartijen binnen te slepen om zo een plaats in de geschiedenisboeken van het SGA te krijgen. Marx beweerde dat de geschiedenis na het dictatuur van het proletariaat zou ophouden omdat de oorzaak van het voortgaan van de geschiedenis, de strijd tussen onderdrukten en onderdrukkers, weg zou vallen. Alles stond op het punt te veranderen, begin oktober 2008. Deze geNu leraren zelfs voor het gebruik van een kríjtje toestemming moeten schiedenis begint waar de geschiedenis van de klassenstrijd eindigde: vragen aan de directie vrees ik dat er vooral onderdrukkers bij zijn gebij Tsjeka. komen en Tsjeka’s egalitaire ideaal flink ver weg is. Andere dingen zijn De communisten van Tsjeka noemden zichzelf ook wel “de Buitengewel beter geworden, al geloof ik niet in het begrip “vooruitgang”. wone Comissie”- een eufemisme voor een ordinaire proletenpartij. Sinds Tsjeka zijn verkiezingsweken geldslurpende wedstrijden geworden Hun strijd tegen het neoliberale marktfundamentalisme begon met waar filmpjes tot heuse kunststukken zijn verheven, en alhoewel we een groot aantal gevechtshandelingen in de bosrijke gebieden rond allemaal “onze” communisten missen is de originaliteit en gedurfdheid Arnhem en ze gijzelden al snel enkele wetenschappers die zij inzetten voor hun nucleaire programma. Met hun befaamde grasmaaiertank en van partijen naar een hoger niveau getild sinds Tsjeka. Mensen, fuck babypijlschietende Kalashnikovs wonnen ze al snel terrein. De zandzak- al deze afgewogen beoordelingen van Tsjeka. Onze communisten, zonder aanhalingstekens, vormden de beste lolpartij die het SGA ooit ken en propaganda in de vorm van posters waren niet te ontlopen. heeft gehad. Tsjeka: ik hou van jullie! De tweede Oktoberrevolutie was een feit. Het viel samen met de verkiezingsweek op ons gymnasiumpje: wat een toeval! Of niet, was het misschien de bedoeling van een hogere macht geweest? De Irisre-
IRIS TACHEIA DECEMBER 2012
25
recencies Achtergronden door doorJurVeerle Remeijn van Wijk
Iris serveert Opnieuw voorziet de irisredactie u, als trouwe lezer van de leukste films, muziek, boeken en apps. De kerst komt er weer aan, en dat betekent natuurlijk niet alleen gezelligheid, maar ook de vreselijke kou. Ditmaal serveert de Iris... Rusland.
Apps: Films/tv: 1. SpeakEasy Russian 1. Moscow on the Hudson Komische film over een Joodse Rus die naar hartje New York verhuist. Terwijl deze saxofonist, gespeeld door Robin Williams, het Amerikaanse Bloomingdales bezoekt, sluit hij vriendschap met een bewaker en wordt hij verliefd op een Italiaanse immigrante. Hierna besluit hij om maar in New York te gaan wonen, maar heeft dan toch moeite met het aanpassen aan de Amerikaanse cultuur.
Eindelijk eens leren hoe je in het Russisch moet flirten? Op vakantie naar St. Petersburg? Willen opscheppen bij je vrienden door in het Russisch te schelden? Met deze app kan het allemaal. Niet alleen geeft de app vertalingen, ook bevat het veel vaste uitdrukkingen en laat het bovendien zien hoe je zinnen in het Russisch moet schrijven én uitspreken. Erg overzichtelijke en handige app. iPod & iPad, gratis (met reclames)
2. Plague Inc. 2. James Bond: From Russia, With Love Een klassieke James Bond film. James Bond, nog gespeeld door Sean Connery, moet een ontcijferings-machine van de Russen weten te bemachtigen. Uiteraard met een naïeve Russische Bond-girl die hem daarbij probeert te helpen. Een toffe maar flink gedateerde klassieker.
New! 3. Looper Een fantastische actiethriller met Bruce Willis en Joseph Gordon-Levitt. In het jaar 2044 is tijdreizen nog niet uitgevonden, maar de maffia voert al wel executies uit van mensen uit het jaar 2074. Als de toekomstige maffia iemand dood wil hebben, sturen ze deze persoon naar 2044 om daar door een "looper" omgebracht te worden. Één van deze loopers, Joe, krijgt op een dag zijn toekomstige zelf toegestuurd om te vermoorden... Nu in de bioscoop
26
IRIS TACHEIA DECEMBER 2012
Strategisch simulatiespel waarin je de wereldbevolking moet zien uit te roeien. Klinkt luguber, maar is in werkelijkheid zeer vermakelijk. Je hebt de controle over een ziekte, en het spel begint met de besmetting van "Patient Zero". Je laat je ziekte verspreiden door bijvoorbeeld het virus het drinkwater te laten besmetten, of je besluit dat transport met vogels toch een betere keuze is. Uiteraard ontwikkelt de mensheid ook een medicijn, dus kun je de symptomen het beste pas in een later stadium erger laten worden. Erg origineel en leuk spel. iPod, €0,89 Android, gratis
Tip! 3. Photosynth De beste app voor het maken van panoramafoto's. Makkelijk te gebruiken, makkelijk op te slaan, en als resultaat prachtige 360º panoramafoto's. Tip: hou wel de camera constant op dezelfde plek, en niet jezelf. Anders mislukt de foto. Windows Phone & iPod, Gratis
Boeken: Muziek: 1. Rusland voor Gevorderden door Jelle BC 1. Otava Yo De meeste Russische artiesten die ook maar een beetje internationaal succes hebben behaald, staan bekend om hun vooral idiote muziek. Vooral bij een band die ook nog eens in het Russisch zingt pakt dit heel lachwekkend en leuk uit. Neem bijvoorbeeld Otava Yo, een gezelschap van muzikanten die een keer wat minder serieuze muziek wilden maken. Afgelopen jaar op Lowlands, en te beluisteren op YouTube (zoek op "Street Cleaner" voor een hilarische clip)
2. Iris Playlist: Russia! Elke maand zet de Iris op het bij bijna iedereen bekende Spotify een afspeellijst met de nummers die het beste bij het thema passen! Met deze maand liedjes over Rusland, kou, sneeuw en andere Russische muziek. Kijk op: http://tinyurl. com/irisrusland
Kesttip: 3. Smith & Burrows Fantastische samenwerking tussen Editors-zanger Tom Smith en Razorlight-drummer Andy Burrows. Geen klassieke zoetsappige onoriginele kerstnummers, maar heerlijke nummers die meer met de winter in het algemeen dan met de kerst te maken hebben. De deels zelfgeschreven, deels gecoverde nummers brengen de kou en duisterheid van de winter perfect over. Een welkome afwisseling! Hoogtepunten album: When The Thames Froze, The Christmas Song
Jelle Brandt Corstius is columnist, programmamaker, en heeft ook nog eens 5 jaar als correspondent in Rusland gewoond. Hierover heeft hij stukken geschreven voor onder andere de Trouw en De Standaard. Ook heeft hij een televisieserie gemaakt over het "normale" leven van een Rus, Van Moskou tot Magadan (aanrader!), en heeft hij al meerdere boeken op zijn naam staan. Rusland voor gevorderden is een boek waarin hij over zijn vaak bijna absurde ervaringen vertelt: van constant dronken rendierhouders tot een arrestatie bij een bejaardendemonstratie, hij beschrijft het allemaal. Interessant voor iedereen die van leuke verhalen houdt (iedereen dus)
2. Russische literatuur We hebben het geluk (of juist pech) dat bij ons op school officieel geen Russisch wordt gegeven. Dit betekent dat je een boek van een Russische schrijver in vertaling op je leeslijst mag zetten! De Russische literatuur kent veel auteurs die de moeite waard zijn om te lezen. Neem bijvoorbeeld Misdaad en Straf van Fjodor Dostojevski. De uitvalstudent Rodion leeft afgezonderd en in armoede op zijn studentenkamer, en pleegt vervolgens uit nood een roofmoord. Hierna begint hij aan zichzelf en zijn motieven te twijfelen, wat de schrijver als aangrijpingspunt gebruikt voor zijn filosofische ideeĂŤn over de geest en de misdaad. Een ander goed voorbeeld is Anna Karenina van Lev Tolstoj. Een realistische romance in de hoge Russische adellijke kringen, maar is ook vooral bedoeld om kritiek te leveren op de adel. Recent nog verfilmd door Joe Wright, met Keira Knightly in de hoofdrol.
IRIS TACHEIA DECEMBER 2012
27
Colofon Bestuur Gina Habets - Praeses Machteld Touwen - Abactis Joep Spaen - Quaestor
De redactie van de Iris Tacheia behoudt zich het recht voor: - zonder opgaaf van redenen ervoor te kiezen ingezonden stukken niet te plaatsen. - lay-out van ingezonden stukken aan te passen, tenzij ons door de auteur expliciet en in detail anders verzocht wordt. - namen in Irisjes te censureren i.v.m. de privacy van vermeldde personen, m.u.v. docenten (tenzij er volgens de redactie genoeg aanleiding toe is ook de namen van docenten te censureren). - (naar inzicht van redactieleden) betrouwbare derden te raadplegen over plaatsingsgeschiktheid van bepaalde stukken. - dit regelement zonder opgaaf van redenen en zonder berichtgeving te veranderen.
Redactie Yannick Baudet Joca van der Horst Alexandra Bremers Veerle van Wijk Jur Remeijn Ira Pronk Elly Lewin Lucas Kloosterboer Machteld Touwen Tim van Leeuwen Eva Valkenburg
De Iris Tacheia verschijnt periodiek, tenminste 5 keer per schooljaar. Schooljaar 2012-2013, nummer 2
Vormgeving Marleen Kohlmann Roos van der Reijden Nick van der Horst Fotografie Sofie van Hemmen Zeer gewaardeerde alumni Mart van Berckel Annerieke Sleurink Met dank aan Esmee Valk, Freek Fuchs, Maarten Stehouwer, Guyon Labouchère, Jelle Brandt Corstius, Febe Smits, Aldert, Anastacia Gusteva en iedereen die irisjes heeft ingestuurd. Contact iris.tacheia@gmail.com twitter.com/iristacheia facebook.com/iristacheia
Bovendien gelden de volgende uitspraken: - Het bestuur van de Iris Tacheia is te allen tijde aansprakelijk en eindverantwoordelijk voor de inhoud van de Iris waarin zij als bestuursleden vermeld staan, tenzij met voldoende overtuigend bewijs kan worden aangetoond dat er van deze aansprakelijkheid en eindverantwoordelijkheid geen sprake kan zijn geweest. De door externe schrijvers uitgedrukte meningen vallen niet onder deze verantwoordelijkheid, het besluit om een bepaald stuk te plaatsen wel. - Door de gehele redactie wordt er zo zorgvuldig mogelijk om gegaan met vertrouwelijke danwel gevoelige informatie, die verwerkt is in zowel ingezonden als redactionele stukken en met name betrekking heeft op auteur, naam van auteur, genoemde (of geĂŻmpliceerde verwijzingen naar) personen, personages in verhalen, eigennamen, pseudoniemen of anderszins. - Wanneer men redactie- danwel bestuurslid van de Iris Tacheia (zie colofon) is of wordt, dan gaat men vanaf deze Iris akkoord met alle bovenstaande punten. - Alle personen die ervoor kiezen een stuk ter plaatsing in te sturen naar de Iris Tacheia, gaan met deze voorwaarden akkoord.
Blijf kopij en irisjes sturen naar:
iris.tacheia @ gmail.com