Cyfrowa szkola - dodatek do Cyfrowej Polski

wejsciowka_csi.qxd 12-05-08 13:25 Page 9

Cyfrowa szkoła w Cyfrowej Polsce Partnerzy merytoryczni:

48-49_csi.qxd 12-05-08 12:12 Page 22

cyfrowa szkoła

„Cyfrowa szkoła” zapewnia jedynie sprzęt „Cyfrowa szkoła” ma zmienić oblicze polskiej edukacji.

Tymczasem trwa pilotaż, w wyniku którego na bazie doświadczeń 380 szkół powstaną zasady dla całego projektu.

Do ra sta jąc w epo ce kom pu te rów, dzie ci ma ją więk szy do stęp do tech ni ki i in for ma cji niż któ re kol wiek wcze śniej sze po ko le nie.

Po za szko łą więk szość mło dych lu dzi oglą da te le wi zję, słu cha mu zy ki i ra dia, ko rzy sta z In ter ne tu, wy sy ła wia do mo ści SMS, gra, czy ta, itp. W szko le ucznio wie mo gą się uczyć sku tecz nie, gdy na uczy ciel pre zen tu je te mat w in te re su ją cy i in te rak tyw ny spo sób, a po nad to po tra fi utrzy mać za an ga żo wa nie oraz od po wied ni po ziom mo ty wa cji. Do te go ce lu ide al ne wy da ją się kom pu te ry. Jed nak że wpro wa dze nie tech no lo gii do kla sy i roz po czę cie wy ko rzy sty wa nia jej w pro ce sie na -

22

MaRCIn złoCh

ucza nia wy ma ga cze goś wię cej niż „tyl ko” za ku pu kom pu te rów. Do pie ro po ich wzbo ga ce niu o po mo ce wi zu al ne, ta kie jak pro jek to ry i elek tro nicz ne ta bli ce szkol ne, na uczy cie le są w sta nie przy go to wy wać na praw dę in spi ru ją ce oraz in te rak tyw ne lek cje.

Ta kie za ło że nia za pew ne przy świe ca ją pro jek to wi „Cy fro wej szko ły”.

Bran ża cze ka Pro jekt „Cy fro wa szko ła” nie jest za sko cze niem dla do staw ców urzą dzeń elek tro nicz nych.

– Przy go to wu je my się do dzia łań w ob sza rze edu ka cji w Pol sce od oko ło 2 lat. Cze ka my z peł ną świa do mo ścią, że po wsta ną ta kie pro jek ty. Przy po mnę, iż ostat nie pra cow nie in ter ne to we w szko łach po wsta ły 3 la ta te mu, więc przy ję li śmy za ło że nie, że w pew nym mo men cie po ja wi się ko lej ny bu dżet, np. rzą do wy czy unij ny, prze zna czo ny na in for ma ty za cję szkół. W in nych kra jach w na szych od dzia łach tak że funk cjo nu ją ze spo ły pra cow ni ków de dy ko wa nych ob słu dze sek to ra edu ka cji, któ re bio rą ak tyw ny udział w po dob nych pro jek tach. W związ ku z tym ma my sze reg re fe ren cji – prze ko nu je Ro man Wi skow ski, dy rek tor sprze da ży do sek to ra pu blicz ne go fir my Dell.

48-49_csi.qxd 12-05-08 12:13 Page 23

cyfrowa szkoła

Jednocześnie przedstawiciel firmy informatycznej zwraca uwagę, że obecne założenia pilotażu nie zapewniają kompleksowego rozwiązania w zakresie „cyfrowej szkoły”.

– Według nas, rozwiązanie zaplanowane jako pilotaż jest niepełne: zabezpiecza sferę urządzeń i dostępu do internetu, ale nie rozwiązuje kwestii dostępu do treści zgodnych z programem nauczania, czyli np. do gotowych scenariuszy lekcji. oczywiście, ważne jest, żeby w klasie były i komputery, i projektor, i tablica interaktywna, ale niezbędne są dodatkowe efektywne narzędzia wspierające nauczyciela.

Według nas, w programie powinny pojawić się dodatkowe zapisy o pomocach edukacyjnych – twierdzi Tomasz Panufnik, internal sales manager Dell.

W projekcie „cyfrowa szkoła” mEn przewidział pomoce edukacyjne. Według planów ministerstwa, od 1 września 2014 r. uczniowie mają mieć dostęp do darmowych e-podręczników z 18 przedmiotów. Elektroniczne podręczniki mają być dostępne dla uczniów za darmo i zostaną przygotowane dla pierwszego, drugiego i trzeciego etapu kształcenia. obok repozytoriów wiedzy, zawierać będą ćwiczenia i samouczki. niestety, zakładane na początek roku szkolnego 2014/2015 wprowadzenie e-podręczników jest na starcie spóźnione w stosunku do czasu wdrożenia rozwiązań sprzętowych. i nie ma też

– Dlatego idziemy krok dalej poza rozporządzenie i rekomendujemy rozwiązania, które, według nas, dopełniają projekt w obecnym kształcie.

Wraz z urządzeniami wskazujemy oprogramowanie dodatkowe, mogące wesprzeć nauczycieli. Są to rozwiązania stworzone przez czołowych, lokalnych partnerów naszej firmy, które już obecnie są wykorzystywane w wielu szkołach, tzn. gotowe scenariusze lekcji zgodne z podstawą programową – informuje Roman WiskoWski dyrektor sprzedaży do sektora publicznego firmy Dell. .

Trwa program pilotażowy, który będzie prowadzony do czerwca 2013 r. Jego koszty wyniosą 62 mln zł, a obejmie on około 380 szkół, czyli 2,8 proc. wszystkich tego typu placówek w Polsce. Organy prowadzące tych szkół dostaną dotację celową na zakup nowoczesnych pomocy dydaktycznych. Decyzje, co kupić, mają podejmować same szkoły, w porozumieniu z organem prowadzącym.

Rządowe dofinansowanie będzie można przeznaczyć na zakup m.in. przenośnych komputerów z oprogramowaniem dla uczniów i nauczycieli, szafek do ładowania baterii czy projektorów.

Warunkiem udzielenia wsparcia finansowego jest zapewnienie co najmniej 20 proc. wkładu własnego. Dotacja wynosić może 90 000 zł dla szkół o liczbie do 100 uczniów, 140 000 zł dla szkół, w których liczba uczniów wynosi od 101 do 300 oraz 200 000 zł dla szkół o liczbie uczniów przekraczającej 300.

Jeżeli wnioski chętnych szkół w regionie będą w sumie opiewać na kwotę większą niż przeznaczona na dane województwo, beneficjenci zostaną wybrani przez wojewodę.

Doświadczenia z pilotażu mają być wykorzystane w programie wieloletnim dla wszystkich szkół, planowanym na lata 2013-16.

Właściwy program, który ma rozpocząć się w 2013 r. będzie kosztować 1,78 mld zł.

23

48-49_csi.qxd 12-05-08 12:17 Page 24

cyfrowa szkoła

Co szkoła może kupić? l przenośny komputer dla ucznia wraz z oprogramowaniem, lub inne mobilne urządzenie mające funkcje komputera, wyposażone w preinstalowany system operacyjny oraz opcjonalnie (w zależności od wybranego rodzaju mobilnego urządzenia mającego funkcję komputera) oprogramowanie do zarządzania zestawem mobilnych komputerów dla potrzeb edukacyjnych l przenośny komputer dla nauczyciela wraz z oprogramowaniem, lub inne mobilne urządzenie mające funkcje komputera, wyposażone w preinstalowany system operacyjny oraz opcjonalnie (w zależności od wybranego rodzaju mobilnego urządzenia mającego funkcję komputera) oprogramowanie do zarządzania zestawem mobilnych komputerów dla potrzeb edukacyjnych l szafkę do ładowania baterii, przechowywania i bezpiecznego przemieszczania między salami lekcyjnymi przenośnych komputerów dla uczniów l sieciowe urządzenie wielofunkcyjne umożliwiające co najmniej drukowanie, kopiowanie i skanowanie l drukarkę l skaner l tablicę interaktywną l projektor krótkoogniskowy l głośniki l kontroler będący elementem szkolnej sieci bezprzewodowej l punkt dostępowy będący elementem szkolnej sieci bezprzewodowej l router l projektor multimedialny l ekran projekcyjny l wizualizer

24

pew no ści, że to opóź nie nie nie zwięk szy się jesz cze bar dziej.

– Dla te go idzie my krok da lej po za roz po rzą dze nie i re ko men du je my roz wią za nia, któ re, we dług nas, do peł nia ją pro jekt w obec nym kształ cie. Wraz z urzą dze nia mi wska zu je my opro gra mo wa nie do dat ko we, mo gą ce wes przeć na uczy cie li. Są to roz wią za nia stwo rzo ne przez czo ło wych, lo kal nych part ne rów na szej fir my, któ re już obec nie są wy ko rzy sty wa ne w wie lu szko łach, tzn. go to we sce na riu sze lek cji zgod ne z pod sta wą pro gra mo wą – in for mu je Ro man Wi skow ski.

Wszyst kie nie zbęd ne in for ma cje na te mat pro jek tu „Cy fro wa szko ła” moż na zna leźć na stro nie www.ecy fro wasz ko la.pl. Tę wi try nę przy go to wał i pro wa dzi je den z part ne rów Del la. Znaj du je się tu ka ta log urzą dzeń, któ re speł nia ją wy ma ga nia pi lo ta żu, a tak że kon fi gu ra tor, czy li na rzę dzie po zwa la ją ce na szyb kie skon fi gu ro wa nie li sty nie zbęd ne go wy po sa że nia kom pu te ro we go i pod su mo wa nie je go war to ści. Naj więk szą po mo cą dla skła da ją cych wnio sek o do fi nan so wa nie mo że jed nak się oka zać je go ge ne ra tor. Po stwo rze niu kom plet nej li sty sprzę tu oraz opro gra mo wa nia i na ci śnię ciu przy ci sku „wy ge ne ruj wnio sek” otrzy mu je my go to wy do wy dru ko wa nia do ku ment.

Mo bil ne pra cow nie Pi lo taż pro jek tu „Cy fro wa szko ła” zmie nia kon cep cję szkol nej in for ma ty ki.

Kom pu te ry prze no śne nie bę dą już wy ma ga ły od dziel nych sal in for ma tycz nych.

– To ko niec sta cjo nar nych pra cow ni kom pu te ro wych. Dzię ki tech no lo giom mo bil nym każ da sa la mo że stać się pra cow nią, bo w każ dej sa li moż na ko rzy stać z kom pu te rów – za uwa ża Ro man Wi skow ski.

Dell, przy go to wu jąc się do „Cy fro wej szko ły”, do użyt ku przez uczniów wy ty -

48-49_csi.qxd 12-05-08 12:13 Page 25

cyfrowa szkoła Tomasz Panufnik, internal sales manager Dell Jednak nasza największa przewaga kryje się gdzie indziej – jest nią serwis. Pamiętajmy, że z tych komputerów będzie korzystała młodzież, i to wiele różnych osób w ciągu jednego dnia. Ważne więc, aby w przypadku wystąpienia problemów (które są nieuniknione w takim środowisku pracy), reakcja na nie była szybka i adekwatna. My zapewniamy serwis „na telefon”.

Wystarczy rozmowa z naszym działem wsparcia technicznego, aby problem został rozwiązany zdalnie (jeśli będzie taka możliwość, szczególnie w przypadku kłopotów z oprogramowaniem), albo autoryzowany przez nas technik następnego dnia roboczego osobiście odwiedził szkołę i dokonał naprawy na miejscu. pował ze swojej oferty laptopy Vostro 3360, które oferują odpowiednią do takiego zastosowania kombinację niezbędnych cech: wysoką wydajność, pozwalającą na komfortową pracę m.in. dzięki zastosowaniu odpowiednich procesorów drugiej generacji intel® Core™, niewielkie rozmiary (ekran 13 cali) oraz grubość i wagę, wzmocnioną aluminiową obudowę, zwiększającą wytrzymałość sprzętu na intensywne użytkowanie (niekoniecznie zawsze w optymalnych warunkach) oraz zintegrowaną baterię. z kolei laptop Vostro 3550 to maszyna proponowana dla nauczyciela, która – dzięki większej przekątnej ekranu (15,6 cala) oraz podświetlanej klawiaturze – dodatkowo ułatwia prowadzenie prezentacji oraz pracę z wieloma uczniami.

Proponowane konfiguracje uzupełnia niezbędne oprogramowanie do dzielenia treści, które wspiera m.in. proces prezentacji oraz wspólnego „odkrywania” wiedzy. Bez niego laptopy byłyby tylko odseparowanymi wyspami.

– Jedną z ważniejszych rzeczy w wyposażeniu „Cyfrowej szkoły” jest program do zarządzania treścią. Bez niego nie można mówić o pracy uczniów i nauczyciela z komputerami. oprogramowanie umożliwia m.in. dystrybucję zadań, kontrolę ich wykonania, czy pracę w grupach – podkreśla Roman Wiskowski.

Przedstawiciele Della przekonują, że oferowane przez nich rozwiązania są stworzone specjalnie z myślą o uczniach i charakteryzują się odpowiednią jakością i wydajnością, aby mogły sprostać coraz większym oczekiwaniom ze strony wymagającego środowiska uczniów i nauczycieli.

– Jednak nasza największa przewaga kryje się gdzie indziej – jest nią serwis. Pamiętajmy, że z tych komputerów będzie korzystała młodzież, i to wiele różnych osób w ciągu jednego dnia.

Ważne więc, aby w przypadku wystąpienia problemów (które są nieuniknione w takim środowisku pracy), reakcja na nie była szybka i adekwatna. my zapewniamy serwis „na telefon”.

Wystarczy rozmowa z naszym działem wsparcia technicznego, aby problem został rozwiązany zdalnie (jeśli będzie taka możliwość, szczególnie w przypadku kłopotów z oprogramowaniem), albo autoryzowany przez nas technik następnego dnia roboczego osobiście odwiedził szkołę i dokonał naprawy na miejscu – przekonuje Tomasz Panufnik.

Wszyst kie nie zbęd ne in for ma cje na te mat pro jek tu „Cy fro wa szko ła” moż na zna leźć na stro nie www.ecy fro wasz ko la.pl.

25

48-49_csi.qxd 12-05-08 11:04 Page 26

cyfrowa szkoła

Pomysł na cyfrową szkołę Od wielu lat HP działa w różnych sektorach polskiej gospodarki, jednym z nich jest sektor publiczny i edukacja. Spójne środowisko informatyczne – sprzęt, oprogramowanie i usługi – pozwalają zbudować ciekawe rozwiązania w szkołach. Rola firmy nie kończy się jednak na ofercie produktowej. HP podejmuje również wiele inicjatyw wspierających edukację.

Technologie informatyczne oferują coraz większe możliwości. Dziś środowisko informatyczne jest bardzo zróżnicowane: pracujemy na różnych urządzeniach komputerowych, od desktopów po notebooki, tablety i smartfony, jesteśmy mobilni, potrzebujemy analizować coraz większą ilość danych, komunikować się ze sobą i wspólnie pracować na dokumentach. Powoduje to konieczność wymiany danych między urządzeniami. Niestety, czasami z powodu stosowania przez producentów różnych technologii, wymiana ta bywa utrudniona. Problemu tego można uniknąć, kupując rozwiązania pochodzące od jednego producenta – zarówno te sprzętowe, jak i software’owe – które zagwarantują niezbędną integrację. Korzyści płynące z integracji i ujednolicenia urządzeń znacznie wykraczają poza obszar IT. Praca helpdesku jest też znacznie prostsza. Zamawia się jeden zapas tonerów dla

e-pokój nauczycielski Spójrzmy na pokój nauczycielski, który także się zmienia dzięki technologii. To już nie tylko pomieszczenie, gdzie nauczyciel szuka chwili wytchnienia w czasie przerwy, ale także miejsce, gdzie można efektywnie przygotować się do lekcji, chociażby wydrukować materiały przesłane wcześniej za pomocą zdalnej usługi ePrint. Można też pobrać poprzez urządzenie drukujące zgromadzone w Internecie (chmura) pomoce dydaktyczne, drukując je, bądź też używając ich w postaci elektronicznej do pracy, np. z tablicą elektroniczną.

26

HP LaserJet M4540f MFP

wszystkich urządzeń, co jest tańsze. Zbiorcza umowa serwisowa pozwala na zgłaszanie problemów w jednym miejscu. Wystarczy jedno szkolenie i pracownicy mogą korzystać ze sprzętu komputerowego, a taka sama obsługa wszystkich urządzeń to mniejsza ilość błędów i zgłaszanych problemów technicznych. Zwłaszcza w szkołach, gdzie nie ma działów IT ani zatrudnionego na etacie informatyka, są to kwestie niezmiernie istotne.

Dla cze go HP Jak wybrać sprzęt dla szkoły, żeby rzeczywiście zapewniał budowę optymalnego i zintegrowanego środowiska? Na pewno należy postawić na dobrą, gwarantującą jakość, markę i sprawdzonego na rynku dostawcę. Niewiele firm jest w stanie dostarczyć kompleksową ofertę, składającą się

– kontrolowany dostęp do urządzenia i możliwość raportu ilości wydrukowanych/kopiowanych kartek z podziałem na użytkowników dzięki HP Access Control (PIN lub karta identyfikacyjna); – wielofunkcyjność: skanowanie, kopia, druk; – oszczędność papieru dzięki modułowi druku/kopii dwustronnej (zużycie papieru mniejsze nawet o 50 proc.); – digitalizacja dokumentów w kolorze; – drukowanie z nośników pamięci USB oraz skanowanie do nich; – przesyłanie dokumentów do wydruku z komputera domowego nauczyciela do urządzenia wielofunkcyjnego w sekretariacie szkoły dzięki usłudze ePrint.

48-49_csi.qxd 12-05-08 11:04 Page 27

cyfrowa szkoła

e-sekretariat Oto szkolny sekretariat – jak może zoptymalizować swoją pracę za pomocą technologii, zmieniając się w e-sekretariat?

Sekretariat przetwarza dużo dokumentów, wiele z nich dostarczanych jest w postaci papierowej, więc w sekretariacie niezbędna jest funkcja szybkiej ich digitalizacji, czyli przetworzenia na postać cyfrową.

Zdigitalizowane z zachowaniem koloru dokumenty, przechowywane w elektronicznym archiwum, umożliwiają łatwy do nich dostęp, HP Officejet 6500 A Plus nie giną i zawsze są pod ręką. Drugą podstawową czynnością jest druk – niskie koszty druku oraz szybka gotowość do dokumentów. Jeśli chodzi o wybór urządzeń pracy; drukujących, to powinny zapewniać niski koszt – moduł druku kopii dwustronnej; druku, szybką gotowość do pracy. Na pewno – oprogramowanie do digitalizacji dokumentów najlepszym rozwiązaniem dla sekretariatu w kolorze; szkolnego jest urządzenie wielofunkcyjne.

– przeniesienie papierowych wersji dokumentów Powinno mieć możliwość druku bezpośrednio do archiwum w postaci elektronicznej; z kart pamięci i skanowania do nich – możliwość drukowania z kart pamięci oraz dokumentów, umożliwiać przesyłanie faksów, skanowania do nich; ważny jest też zdalny dostęp do urządzenia – możliwość komunikacji faksowej; oraz zdalne zarządzanie. W dobie mobilności – zdalny dostęp i zarządzalność; bardzo przydatna jest również funkcja dostępu – dostęp do technologii internetowych do drukarki z dowolnego miejsca i systemu, bezpośrednio z urządzenia, tj. HP ePrint, bez konieczności bezpośredniego połączenia Google Docs (przechowywanie i udostępnianie informacji, jak plan lekcji, pomoce z urządzeniem i instalacji odpowiednich dydaktyczne, elektroniczne dzienniczki); sterowników. Firma HP rozwiązała ten problem, – przeglądanie i przechowywanie faksów tworząc ePrint, usługę zdalnego dostępu w wersji elektronicznej (oszczędność papieru). do drukarek poprzez e-mail. Drukarki mogą być podpięte do Internetu przez sieć bezprzewodową Wi-Fi lub przewodową Ethernet. z komputerów, notebooków, urządzeń drukujących, tablic interaktywnych, tabletów, oprogramowania wspierającego ich pracę oraz usług IT. Do takich firm niewątpliwie należy HP. Co przemawia za wyborem urządzeń tego producenta? Przede wszystkim, dobra marka, doświadczenie i mocna pozycja na rynku. HP jest obecne w Polsce już od 20 lat i ma na swoim koncie wiele dużych i prekursorskich projektów, w tym duże projekty dla administracji publicznej i sektora finansowego. Już w pierwszym roku działalności obroty firmy wynosiły 5 milionów dolarów, a warszawskie biuro zatrudniało 50 osób. Od 14 lat HP Polska jest największą firmą technologiczną w naszym kraju, zatrudniającą kilka tysięcy pracowników i współpracującą z licznym gronem partnerów.

Ni gdy za wie le wspar cia dla szkół Nie ma wątpliwości, że technologie informatyczne należy jak najszerzej wykorzystywać w edukacji. Jak po-

Na zdjęciu: uczniowie Szkoły Podstawowej nr 45 z Oddziałami Integracyjnymi w Białymstoku przy wygranych komputerach w konkursie „20 lat HP”

27

48-49_csi.qxd 12-05-08 11:04 Page 28

cyfrowa szkoła

e-kącik uczniowski Szkoła to nie tylko lekcje, to także miejsce, gdzie uczniowie spędzają częściowo swój wolny czas w świetlicy, w bibliotece czy korzystając z dostępnych komputerów po zajęciach lub na przerwach. Technologia pozwala na stworzenie w szkole e-kącika uczniowskiego. Łatwiej jest gromadzić informacje czy uczyć się kiedy efekty swojej pracy można od razu wydrukować, zeskanować, skopiować czy też wspólnie nad nimi pracować, albo też pobrać zgromadzone wcześniej materiały z lekcji. Nauka staje się efektywniejsza, kiedy niezbędne informacje dostępne są szybko i o każdej porze.

HP Officejet Pro 8600 A

– łatwość dostępu – przez sieć Wi-Fi oraz Ethernet (jeśli możliwe); – efektywne kosztowo – tani wydruk za stronę; – prosta obsługa – czytelny panel operacyjny z obsługą w języku polskim; – możliwość drukowania z kart pamięci oraz skanowania do nich; – dostęp do technologii internetowych bezpośrednio z urządzenia, tj. Gogle Docs (przechowywanie i udostępnianie informacji wcześniej przygotowanych przez uczniów, materiały z lekcji, itd.).

Notebook uczniowski – zwarta konstrukcja obudowy z metalowymi zawiasami, zapobiegająca szybkiemu zużyciu sprzętu; – technologia Intel lub AMD, o ponadprzeciętnych wynikach w testach wydajności; – matryca 15,6”, matowa, typu LED, wiernie odwzorowująca kolory i świetnie nadająca się do pracy w pomieszczeniach ze sztucznym oświetleniem, czyli w klasach!

– funkcja Drive Guard dla dodatkowej ochrony danych na dysku twardym w przypadku upadku notebooka.

HP ProBook seria 45xx s

28

kazało globalne badanie, zlecone przez Cisco i przeprowadzone w 2011 r. przez firmę Clarus Research Group z siedzibą w Waszyngtonie, ponad 75 proc. wysokich urzędników zajmujących się edukacją na całym świecie uważa, że technologia może odgrywać główną rolę w sposobach uczenia się i nauczania. Dlatego też firmy technologiczne społecznie odpowie dzialne mogą wiele zdziałać wspomagając projekty edukacyjne, takie jak np. praca nad podnoszeniem poziomu edukacji w zakresie nowych technologii oraz unowocześnianie infrastruktury informatycznej placówek oświatowych.

Inicjatywy takie są bardzo ważne, gdyż mogą znacznie poprawić poziom umiejętności wykorzystania technologii w edukacji, a nie jest z tym w polskich szkołach najlepiej. W ogłoszonych przez OECD wynikach programu PISA 2009 (Program Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów) polscy uczniowie wypadli bardzo słabo pod względem kompetencji cyfrowych. Z badań przeprowadzonych również w 2009 r. wynika, że co czwarty 15-latek w naszym kraju miał trudności z wyszukiwaniem potrzebnych informacji w Internecie (nie osiągał podstawowego poziomu 2. w teście PISA), a jedynie 3 proc. uczniów wykazuje się wysokim poziomem umiejętności cyfrowych, w szczególności wyszukiwaniem i czytaniem informacji on-line. W ciągu kolejnych trzech lat stan ten się poprawił, ale nadal nie jest zadowalający, bardzo dużo jest wciąż do nadrobienia. Rządowy, pilotażowy program „Cyfrowa Szkoła”, realizowany do sierpnia 2013 roku, na który przeznaczono 61 mln zł, z pewnością przyczyni się do podniesienia poziomu cyfryzacji szkół, ale nie łudźmy się, to tylko kropla w morzu. Weźmie w nim udział ok. 380 szkół, a co z pozostałymi? I tutaj ogromną rolę do spełnienia mają firmy z sektora ITC, które mogą pomóc wyjść wielu szkołom z cyfrowego cienia.

48-49_csi.qxd 12-05-08 11:04 Page 29

cyfrowa szkoła

HP podejmuje od lat szereg takich właśnie inicjatyw.

Firma organizuje m.in. konkursy dla uczelni wyższych, z których skorzystały różne polskie ośrodki akademickie, jak chociażby Politechnika Warszawska, Uniwersytet w Szczecinie oraz Uniwersytet w Gdańsku. Konkursy są również organizowane dla szkół podstawowych i gimnazjów. Z okazji 20. rocznicy istnienia firmy w Polsce, HP zorganizowało w październiku 2011 r. konkurs dla szkół. 20 zwycięskich placówek (szkół podstawowych oraz gimnazjów) otrzymało nowoczesne i w pełni wyposażone pracownie informatyczne.

Zaproszone do konkursu szkoły przedstawiły swoje pomysły na takie wykorzystanie pracowni komputerowej, aby jak najbardziej uatrakcyjnić zajęcia lekcyjne i ułatwić uczniom naukę. Wygrały nie tylko ośrodki z dużych miast, jak Łódź, Warszawa czy Poznań, ale także placówki z mniejszych miejscowości, jak Błonie, Czekanów, Nysa, Męcin.

Pracownie informatyczne, które są głównymi nagrodami w konkursie, oparte są na dedykowanym szkołom specjalistycznym rozwiązaniu HP Multiseat, które umożliwia zwielokrotnienie liczby stanowisk komputerowych bez konieczności zwiększania środków budżetowych. W skład każdej pracowni wchodzi 10 wielofunkcyjnych, kilkuosobowych stanowisk komputerowych oraz terminal, za pomocą którego nauczyciel może prowadzić lekcje z wykorzystaniem multimediów oraz na bieżąco koordynować realizację zadań ucznia. Z podarowanych przez HP Polska nagród łącznie skorzysta prawie 5 tys. dzieci i młodzieży. Konkurs zakończył się w październiku 2011 r., a już 2 listopada 2011 r. HP otworzył pierwszą pracownię informatyczną HP Multiseat w Szkole Podstawowej nr 45 z Oddziałami Integracyjnymi w Białymstoku.

Notebook nauczycielski HP ProBook seria 45xx s lub 47xx s, oparty na technologii Intel lub AMD: – wytrzymała konstrukcja (pokrywa notebooka oraz palmrest wykonane ze szczotkowanego aluminium); – matryca 15,6” lub 17,3”, matowa, typu LED, wiernie odwzorowująca kolory i świetnie nadająca się do pracy w pomieszczeniach ze sztucznym oświetleniem, czyli w klasach!

– HP 3D Drive Guard – dodatkowa ochrona danych na dysku twardym w przypadku upadku notebooka; – możliwość logowania się do systemu za pomocą biometrycznej funkcji HP Face Recognition.

Cyfrowy świat szkoły – edukacja i przetwarzanie dokumentów Nie zapominajmy, że szkoła to skomplikowana organizacja. Tworzy ją społeczność uczniów i nauczycieli, rodziców, pracowników administracyjnych. Technologie informatyczne są w stanie zorganizować i ułatwić pracę we wszystkich aspektach działalności szkoły. Podstawową sprawą jest, oczywiście, użycie odpowiednich urządzeń. Ich właściwy dobór jest bardzo ważny.

Przede wszystkim, powinny być sprzętem jednego producenta, by zaradzić wspomnianym już problemom z integracją. Wykorzystanie w procesie nauczania komputerów, notebooków, tabletów, tablic interaktywnych, projektorów jest oczywiste.

Ale warto zdawać sobie sprawę również z roli urządzeń drukujących w naszym cyfrowym świe cie.

Ich wsparcie w procesie edukacji i przetwarzania informacji jest nieocenione. Urządzenia drukujące w XXI wieku nie są już zwykłymi drukarkami, ale wszechstronnymi, zaawansowanymi urządzeniami komputerowymi, z szeregiem praktycznych funkcji i dostępem do Internetu. Można je wykorzystać na wiele sposobów, z korzyścią dla szkolnej administracji, nauczycieli, uczniów i rodziców.

Tablica interaktywna Przenośna tablica HP Pocket Whiteboard to nowa generacja urządzeń interaktywnych firmy HP, przeznaczonych do klas i sal spotkań.

Małe i lekkie narzędzie umożliwia przeniesienie funkcji tablicy na dowolną powierzchnię i wzbogacenie dowolnej prezentacji lub klasy o funkcje interaktywne.

56-57_csi.qxd 12-05-08 11:07 Page 30

Z TomasZem KlicZKowsKim, wiceprezesem zarządu ViDis, rozmawia Jarosław molga.

Od tablicy przez wizualizer, czyli nowa jakość nauczania

56-57_csi.qxd 12-05-07 14:05 Page 31

rozmowa cyfrowej polski – Tablice interaktywne stają się normą w polskich szkołach. Czy sama tablica stanowi nową jakość?

– To prawda, że sama tablica interaktywna nie budzi już wśród nauczycieli takich emocji, jak jeszcze dwa, trzy lata temu. Stała się jednym z naturalnych elementów wyposażenia. Produkt ten zagościł już w wielu polskich szkołach i jedynym problemem pozostaje wysokość budżetu, który powoduje, że tablice instalowane są najczęściej w zaledwie kilku pracowniach. Czasami jest to tylko jedna sala, czasami dziesięć, ale oceniamy, że wciąż nie więcej niż 10 proc. wszystkich sal lekcyjnych w kraju jest wyposażonych w tablice interaktywne. W popularyzowaniu tych urządzeń pomagają spadające ceny. Najtańsze markowe tablice, np. Qomo QWB200EM-DP, można już kupić za kwotę poniżej 3500 złotych brutto, a więc za połowę ceny sprzed 2-3 lat... Niewiele droższe są modele dotykowe, np. QWB200-PS kosztują 3999 złotych. Na pytanie, czy tablica stanowi nową jakość odpowiadam – zdecydowanie tak!

Tablica, jako narzędzie oraz (a raczej przede wszystkim) intuicyjne oprogramowanie, to zupełnie nowa jakość nauczania, sposób na przyciągnięcie uwagi uczniów i zaangażowanie ich w lekcję.

– Na ile ważne jest zastosowanie odpowiedniego oprogramowania?

– Oprogramowanie jest o tyle istotne, że umożliwia realizowanie podstawowych funkcji tablicy szkolnej, czyli pisanie, rysowanie, oraz funkcji multimedialnych, takich jak praca ze stronami WWW, wyświetlanie zdjęć i filmów, wstawianie animacji, itp.

Oprogramowanie to będzie używane najczęściej, więc jego intuicyjność oraz jakość, a także atrakcyjność wizualna są bardzo istotne. Nie mniej ważne jest wsparcie techniczne i wiarygodny dostawca. Fabryka Qomo dostarczyła ponad 100 000 tablic tylko w ubiegłym roku. W Polsce zainstalowanych jest już ok. 7000 sztuk. Procent reklamacji jest bliski zeru...

Qomo zatrudnia cały sztab programistów, którzy rozwijają oprogramowanie FlowWorks!

Szkoły mogą też poszukać rozwiązań, takich jak RM Easiteach. Jest to oprogramowanie stworzone w Wielkiej Brytanii przez firmę, która specjalizuje się tylko w tym rozwiązaniu.

Jego zaletą, oprócz niesłychanej łatwości obsługi, jest sposób licencjonowania. Oprogramowania można używać na tablicy każdego producenta oraz na innych urządzeniach, np. interaktywnych projektorach. Szkoła w ten sposób uniezależnia się od technologii sprzętowych, mogąc przez lata używać programu na nowych urządzeniach.

– No właśnie, na rynku pojawiają się stale nowe produkty. Czy w przypadku tablic interaktywnych pojawiły się takie, które niebawem zaczną wyznaczać standard w tym segmencie rynku i szybko wyprą urządzenia do niedawna powszechne?

– Rynek podzielił się na urządzenia wymagające używania pisaka oraz obsługiwane za pomocą dotyku.

Ze względu na bardzo intensywny rozwój rynku tabletów i smartfonów, najwięcej dzieje się wokół tablic dotykowych. Najnowszym rozwiązaniem jest technologia optyczna, która łączy w sobie relatywnie niski

koszt produkcji ze wszystkimi zaletami tablicy dotykowej. Umożliwia jednocześnie obsługę gestów.

Wprowadzenie tej technologii doprowadziło do rozwoju zupełnie nowego produktu, czyli dotykowej tablicy LCD. Powstała ona na bazie tradycyjnego monitora LCD i umożliwia nie tylko wyświetlanie dowolnych obrazów z komputera czy DVD, ale również wszystkie operacje charakterystyczne dla tradycyjnych tablic interaktywnych. Przed ekranem umieszczona jest specjalna ramka wykrywająca dotyk, a sam ekran chroniony jest specjalną, odporną na uszkodzenia szybą. Jaka jest przewaga tego rozwiązania nad tradycyjną tablicą? To proste – doskonała jasność i ostrość bez względu na warunki oświetlenia, bezpieczeństwo dla oczu dziecka i nauczyciela, żywotność 50 000 godzin i brak kosztów wymiany lamp. To zdecydowanie technologia przyszłości, która już w niektórych krajach wypiera zwykłe tablice.

– Brzmi pięknie, ale słyszeliśmy, że jest o wiele droższe.

– Tylko pozornie. Rozważmy najpopularniejszy na Zachodzie model tablicy CTouch 55 cali. Przekątna jest nieco mniejsza niż typowej tablicy interaktywnej, ale dzięki dużo większej jasności obraz jest lepiej widoczny. Model ten kosztuje 14 999 złotych brutto. Porównując z kosztem typowej tablicy interaktywnej, projektora krótkoogniskowego, uchwytu, głośników i instalacji, otrzymamy kwotę tylko trochę wyższą. Na tym jednak nie koniec. Standardowy projektor ma lampę, która nie tylko traci jasność w miarę upływu czasu, ale trzeba ją też wymienić po trzech, pięciu tysiącach godzin. Jeśli porównamy to z żywotnością 50 000 godzin w przypadku tablicy CTouch, to okaże się ona znacznie tańsza...

Wyjściem byłoby użycie projektora bezlampowego Casio o żywotności 20 000 godzin, ale wówczas koszty będą porównywalne. Każda szkoła powinna wybrać rozwiązanie idealne dla jej potrzeb.

– Na ile w przypadku cyfrowej szkoły ważne jest wykorzystanie szeregu produktów tworzących rozwiązanie i jakie są te rozwiązania?

– Jeśli szkoła zdecyduje się na zakup tablicy LCD CTouch, to w zasadzie jedynym brakującym produktem audiowizualnym jest wizualizer. Urządzeń tych sprzedaje się w Polsce wciąż mniej niż tablic, ale, moim zdaniem, niesłusznie. Jest to znacznie tańszy produkt (ceny od 1500 złotych brutto) i pozwalający na uzyskanie natychmiastowych rezultatów na wielu przedmiotach wymagających doświadczeń (biologia, chemia, fizyka). Pozwala też obniżyć koszty inwestycji w eksponaty, atlasy, kserowanie, itd.

W ramach portalu multimediawszkole.pl zapoznać się można z ofertą dwóch czołowych producentów wizualizerów na świecie – firm AVER oraz LUMENS. Każda szkoła znajdzie tutaj produkt idealny dla siebie. Jeśli jednak szkoła decyduje się na zwykłą tablicę interaktywną, to przed zakupem wizualizera pomyśleć trzeba najpierw o projektorze i głośnikach, specjalnym uchwycie oraz zaplanowaniu samej instalacji. W tym wypadku z pomocą, w całym kraju, przychodzą nasi autoryzowani partnerzy handlowi.

31

48-49_csi.qxd 12-05-07 14:08 Page 32

cyfrowa szkoła

CTouch – nowoczesna tablica interaktywna LCD

Tablice interaktywne nie budzą już dziś takich emocji, jak jeszcze 2-3 lata temu. Dostępne są urządzenia, które można obsługiwać dotykowo – palcem albo dowolnym wskaźnikiem – oraz takie, które wymagają specjalnych pisaków. Nowością są jednak interaktywne tablice LCD. CTouch na pierwszy rzut oka wygląda jak bardzo duży monitor. Do korzystania z niego nie jest potrzebny projektor ani system nagłośnienia. Jest urządzeniem samodzielnym, które reaguje na dotyk – działa jak dotykowy monitor – można go wykorzystywać do wyświetlania filmów, zdjęć czy prezentacji. Nie ulega jednak wątpliwości, że CTouch to nowa jakość dla szkół. Nie tylko jeśli chodzi o sam obraz, który jest w jakości Full HD, ale również samodzielność urządzenia, które nie wymaga połączenia z projektorem, w przeciwieństwie do każdej innej tablicy interaktywnej. Nie ma konieczności zakupu projektora, telewizora czy systemu nagłośnienia – wszystkie te funkcje spełnia CTouch.

32

48-49_csi.qxd 12-05-07 14:08 Page 33

cyfRowa szkoła

RM Easiteach Next Generation

Se ria ta blic in te rak tyw nych CTo uch ma prze kąt ne pa ne li LCD od 46” do 82” i ko rzy sta z róż nych tech no lo gii pod świe tle nia – za rów no CCFL, jak i LED. Wy so ka roz dziel czość Full HD (1920x1080) gwa ran tu je zna ko mi tą ja kość oglą da ne go ob ra zu. Za sto so wa na w nich tech no lo gia optycz na po zwa la na szyb kie, do kład ne i nie zwy kle pro ste w ob słu dze ko rzy sta nie z mo ni to ra. Urzą dze nie jest kom pa ty bil ne z opro gra mo wa niem de dy ko wa nym do ta blic in te rak tyw nych (np. RM Easi te ach) i jest bar dzo pro ste w ob słu dze, wy star czy pod łą czyć je do za si la nia i por tu USB w kom pu te rze, nie są po trzeb ne żad ne do dat ko we ste row ni ki.

Ko rzy sta jąc z sys te mu Win dows 7 (lub now sze go), zy sku je my moż li wość ob słu gi ta bli cy przez dwie oso by jed no cze śnie. Ta bli ce in te rak tyw ne CTo uch ma ją wie le złącz (w tym 3 por ty HDMI), wbu do wa ne gło śni ki oraz pa ne le „long -li fe” o ży wot no ści na wet 50 000 go dzin.

Mo ni to ry wy po sa żo ne są w 4-mi li me tro wą wzmoc nio ną szy bę o wła ści wo ściach an ty od bla sko wych, dzię ki cze mu, nie za leż nie od oświe tle nia w po miesz cze niu, ob raz wi docz ny na mo ni to rze jest wy raź ny.

Ta bli ce in te rak tyw ne CTo uch 46” do stęp ne są w su ge ro wa nej ce nie de ta licz nej od 11 999 zło tych.

To najnowsze oprogramowanie interaktywne, które jest kompatybilne z każdego typu tablicą multimedialną, projektorem i innymi urządzeniami. Tylko roku w 2011 na świecie sprzedano 350 000 licencji.

Jego obsługa jest bardzo intuicyjna – nie ma potrzeby spędzania długich godzin na nauce funkcjonalności.

Popularny format.iwb, który stał się standardem w oprogramowaniu tablic, umożliwia import dowolnych materiałów, przygotowanych również w innym oprogramowaniu.

RM Easiteach z licencją na 5 stanowisk kosztuje 499 zł brutto (gratis w zestawie z CTouch).

Bliż sze in for ma cje: www.mul ti me diawsz ko le.pl 33

48-49_csi.qxd 12-05-07 14:17 Page 34

cyfrowa szkoła

Projektor bezlampowy – technologia, która jest gwarancją oszczędności Mówiąc o projektorach multimedialnych, zwykle myślimy o urządzeniach standardowych wykorzystujących lampę projekcyjną. Tymczasem na dobre rozgościły się już u nas projektory korzystające z technologii Laser & LED marki Casio. Producent ten wyeliminował tradycyjne, rtęciowe lampy wyładowcze, zastępując je diodami elektroluminescencyjnymi (LED) wspartymi laserem. Projektory CASIO nie tylko mają znakomitą jasność (od 2500 ANSI lm do 4000 ANSI lm), ale mogą pracować do 20 000 godz. bez konieczności wymiany źródła światła. Dodatkowo – dla sektora edukacyjnego – są objęte zdecydowanie najdłuższą na rynku gwarancją na źródło światła – 5 lat/10 000 godz. Czy mają szanse podbić urzędy i szkoły?

Pro jek to ry róż ni przede wszyst kim tech no lo gia prze twa rza nia ob ra zu (DLP; 3LCD), waż nym pa ra me trem jest roz dziel czość, ja sność, a tak że kon trast i ży wot ność lam py. Istot ny jest okres gwa ran cji, któ ry dla sek to ra edu ka cyj ne go by wa cza sem dłuż szy od stan dar do we go.

Nie spo sób też za po mnieć o ce nie i kosz tach eks plo ata cji, któ re czę sto by wa ją ba rie rą w za ku pie pro jek to ra.

Tech no lo gia Pro jek to ry CA SIO wy ko rzy stu ją naj now sze źró dło świa tła w po sta ci la se ro wo -dio do wych lamp hy bry do wych – La ser & LED. Lam py te są pierw szym na świe cie bez r tę cio wym źró dłem wy so kiej ja sno ści świa tła.

34

W efek cie urzą dze nia Ca sio za pew nia ją ja sność umoż li wia ją cą wy ko rzy sta nie pro jek to rów na wet w ja sno oświe tlo nych po miesz cze niach. Ży wot ność ich źró dła świa tła to oko ło 20 tys. go dzin. Nie wy ma ga ją cza so chłon ne go stu dze nia po za koń cze niu pre zen ta cji – pro jek tor moż na wy łą czyć prak tycz nie na tych miast.

Do dat ko wo, lam pa nie mu si się roz grze wać, by uzy skać peł ną ja sność i wier ność ko lo rów – już po 8 se kun dach od włą cze nia uzy sku je my na ekra nie ja sne, czy ste bar wy ob ra zu.

Roz dziel czość Roz dziel czość to, naj pro ściej mó wiąc, ilość punk tów, tzw. pik se li, z któ rych skła da się ob raz. Ilo czyn tych punk tów w po zio mie i w pio nie po zwa la okre -

48-49_csi.qxd 12-05-07 14:17 Page 35

cyfrowa szkoła

ślić łączną ilość pikseli. im jest ich więcej, tym wyraźniej widzimy szczegóły. nie ulega wątpliwości, że rozdzielczość ma wpływ na cenę, która rośnie wraz z liczbą pikseli. Standardowo mamy do wyboru SVGa (800x600), następnie XGa (1024x768) i droższe modele wXGa (1280x800). Projektory caSio Laser & LeD oferują dwie najwyższe – XGa albo wXGa.

biShow, pozwalającą użytkownikom telefonów komórkowych oraz tabletów na bezpośrednie podłączenie do projektora za pośrednictwem sieci wLan. wszystkie modele serii Standard pozwalają na projekcję 3D, mają głośnik o mocy 5 w oraz są wyposażone w szereg portów komunikacyjnych i gniazd wejściowych, w tym w złącze HDMi.

Ja sność

Ce na i kosz ty eks plo ata cji

Jasność podawana jest w anSi lumenach i jest jednym z najważniejszych parametrów projektora. to ona decyduje o tym, w jakich warunkach projektor zapewnia uzyskanie dobrze widocznego obrazu, określając natężenie światła emitowanego przez projektor. Urządzenia, które mają poniżej 1000 anSi lumenów, potrzebują zaciemnionych pomieszczeń. w urzędach i szkołach powinien sprawdzić się projektor, który ma co najmniej 2000 anSi lumenów – oznacza to, że nie wymaga całkowitego zaciemniania sali, żeby wyświetlać dobrze widoczny obraz. Projektory casio zapewniają jasność na poziomie od 2500 anSi lm do aż 4000 anSi lm, co stanowi przełom w tej kategorii projektorów. Dostępne wcześniej urządzenia LeD miały 100-300 lumenów – czyli bardzo niewiele.

caSio Laser & LeD to projektory z długim okresem gwarancji – zwłaszcza dla sektora edukacyjnego – oraz niespotykaną wręcz żywotnością (20 000 godzin bez wymiany źródła światła). Koszt ich zakupu jest wyższy niż standardowego projektora o podobnych parametrach, jednak, jak informuje producent, zwraca się na przestrzeni 5 lat użytkowania w postaci 3-4 razy niższych kosztów całkowitych. Można to sprawdzić używając kalkulatora oszczędności na stronie www.bezlampowe.pl.

Wa ga, wy mia ry i ko mu ni ka cja Seria projektorów caSio Green Slim to projektory bardzo lekkie i wygodne. w zależności od modelu, mieszczą się w torbie razem z notebookiem (format kartki a4, o grubość 43 mm) i ważą ok. 2 kg. Są również bardzo wygodne w eksploatacji – możemy liczyć na wi-fi (bezprzewodowa komunikacja z komputerem), gniazdo USB, umożliwiające odtwarzanie np. z pendrive’a bez podłączania do komputera, oraz modele z tradycyjną komunikacją z komputerem. Przykładowo, Model casio XJ-H1750 (seria Pro) pozwala na bezprzewodowe połączenie z komputerem (nawet z 4 jednocześnie) oraz możliwość prezentacji bez Pc (z pamięci USB). Projektory z krótkoogniskowej serii St wyposażono również w szereg innowacyjnych funkcji, takich jak możliwość współpracy z piórem interaktywnym oraz dołączonym do niego oprogramowaniem Presentation Draw. Z kolei seria Green Slim oraz Standard mają funkcję Mo-

Ca sio wy bie ra świa do my użyt kow nik nie ulega wątpliwości, że caSio Laser & LeD to ciekawa alternatywa dla administracji i sektora edukacyjnego.

Szeroka gama modeli, w tym ultraprzenośnych urządzeń, może zapewnić wygodę eksploatacji i zaspokoić potrzeby nawet najbardziej wymagających. Ma zdecydowanie najdłuższą gwarancję na rynku i najdłuższą żywotność. Ma też, niestety, dość wysoką cenę. czeka na świadomego użytkownika, który doceni jego możliwości i zrozumie oszczędności, w stosunku do kosztów standardowych projektorów, oraz chce mieć pewność, że podczas użytkowania nigdy nie odmówi posłuszeństwa.

Projektory krótkoogniskowe casio Laser & LeD są znakomite do wykorzystania z tablicami interaktywnymi, a ich atut to zerowe koszty eksploatacyjne i ogromna wygoda.

Dostępne są urządzenia wyposażone w innowacyjne funkcje, takie jak automatyczne dostosowywanie jasności obrazu do natężenia oświetlenia w pomieszczeniu, możliwość projekcji obrazów przestrzennych 3D oraz wiele opcji dostarczania sygnału wizyjnego. nie sposób pominąć projektora z interaktywnym piórem, który pełni funkcję tablicy interaktywnej na dowolnej powierzchni.

Marcin Stefanow, ekspert portalu Multimediawszkole.pl Osoby, które zastanawiają się nad kupnem projektora, stoją przed trudnym wyborem.

Z jednej strony, koszt urządzenia musi mieścić się w budżecie, z drugiej, sprzęt musi być niezawodny, do tego jeszcze łatwy i wygodny w obsłudze. Często wybór sprowadza się jednak do zakupu najtańszego produktu, który, niestety, z upływem czasu okazuje się rozwiązaniem o wiele droższym niż wstępnie zakładano. Dzieje się tak, gdyż całkowity koszt posiadania projektora to nie tylko cena zakupu, ale i koszty eksploatacji, które w przypadku standardowych projektorów są z reguły bardzo wysokie.

Na stronie www.bezlampowe.pl stworzony został łatwy w obsłudze kalkulator, umożliwiający szybkie porównanie TCO (całkowity koszt posiadania) zwykłych projektorów lampowych i projektorów Casio Laser & LED. Porównując kilka typowych projektorów od razu można zauważyć, że dzięki 20 000 godz. pracy projektory Casio mają znacznie niższy TCO. Oprócz kosztów, pamiętajmy też o komforcie użytkowania i oszczędności czasu – projektory Laser & LED umożliwiają szybkie rozpoczęcie pracy (8 sekund od włączenia) oraz natychmiastowe wyłączenie, bez konieczności chłodzenia projektora. Co więcej, inwestując w projektor Casio Laser & LED mamy gwarancję, że urządzenie nie przestanie działać w momencie, gdy najbardziej go potrzebujemy.

35

48-49_csi.qxd 12-05-07 14:21 Page 36

cyfrowa szkoła

Wizualizer – wielkie możliwości małego urządzenia Projektory multimedialne, tablice interaktywne i komputery to urządzenia znane nauczycielom. Nie można, niestety, napisać, że powszechnie używane w każdej placówce, choć w niektórych z nich z pewnością. Inaczej sprawa ma się z wizualizerami. Nie są ani powszechnie dostępne, ani znane – a szkoda.

Wizualizer przypomina z wyglądu wykorzystywany dawniej rzutnik foliogramów, tzw. OHP (over-head projector). Bywa też nazywany „kamerą dokumentową”, a jego najważniejszą częścią jest właśnie cyfrowa kamera, którą kierujemy na obiekt.

Krokiem w kierunku rozpowszechnienia tych urządzeń i znalezienia ciekawych zastosowań jest trwający właśnie konkurs „Umiem uczyć nowocześnie”. Udział w nim daje nie tylko szansę sprawdzenia się w zakresie zastosowania nowych technologii na lekcji, ale także daje możliwość poznania, jak działa wizualizer. Można go bowiem nieodpłatnie wypożyczyć na 21 dni, zgłaszając swój udział w konkursie www.multimediawszkole.pl.

Pod sta wo wym atu tem wi zu ali ze rów jest ła twość i pro sto ta ob słu gi. Wy ni ka to z fak tu, że ma my do czy nie nia z ka me rą cy fro wą na ra mie niu z in ter fej sem bar dzo przy ja znym użyt kow ni ko wi. Wi zu ali ze ry róż nią się wy glą dem i funk cja mi. Te naj prost sze ma ją tzw. gę sią szy ję, np. Lu mens DC120; bar dziej za awan so wa ne do dat ko wo ma ją ze wnętrz ne oświe tle nie oraz pul pit do wy świe tla nia fo lii lub prze źro czy. By wa rów nież, że w ze sta wie do łą czo ne jest do nich in te rak tyw ne opro gra mo wa nie, da ją ce ogrom ne moż li wo ści edy cji (np. AVer F50).

Każ dy wi zu ali zer mu si być pod łą czo ny do ja kie goś źró dła ob ra zu, mo że to być pro jek tor skie ro wa ny na ta bli cę (in te rak tyw ną al bo su cho ście ral ną) lub

36

48-49_csi.qxd 12-05-07 14:21 Page 37

cyfrowa szkoła ekran czy ścianę, może to być też telewizor albo monitor.

Nie trzeba przepisywać Mając wizualizer podłączony do projektora, który wyświetla obraz na tablicę – możemy zaoszczędzić wiele czasu. Nie ma już konieczności przepisywania tekstu, który znajduje się w książce – wystarczy, że skierujemy na tekst kamerę, a wszyscy zobaczą go na tablicy. Kamera skierowana na obrazek pozwoli nam pokazać go na tablicy, dzięki czemu można omówić go, dopisując teksty bez konieczności wcześniejszego rysowania.

Bezpieczeństwo eksponatów Cenne eksponaty, stare mapy, pojedyncze egzemplarze – wszystkie one mogą być już bezpieczne, bez kontaktu z dziećmi, a jednak dostępne dla nich w znakomitej jakości i równocześnie dla wszystkich. Kolejny atut tego urządzenia to właśnie równoczesna praca całej grupy. Nie ma konieczności czekania, aż wszyscy uczniowie po kolei obejrzą eksponat, nie ma ryzyka jego uszkodzenia, nie ma obawy, że nie wszyscy dostrzegą to samo.

Szybkie sprawdzanie wiedzy Wizualizer jest przydatny także przy sprawdzaniu stopnia przyswojenia materiału. Wystarczy skierować kamerę na test albo pytania i poprosić uczniów o wykonanie poleceń. Nie trzeba kopiować testów, nie trzeba pisać na tablicy.

Wystarczy, że uczniowie napiszą odpowiedzi na kartkach.

Żywe stworzenia bez tajemnic Dzieci już nie muszą tłoczyć się przy klatce z chomikiem – wystarczy, że skierujemy na nią kamerę wizualizera, a wszyscy będą mogli „podglądać” zwierzątko siedząc w ławkach.

Utrwalanie prezentacji Zajęcia teatralne czy prezentacja ucznia omawiającego zadanie domowe – to wszystko można utrwalić i potem odtworzyć.

Bezpieczeństwo dzieci Doświadczenia chemiczne zawsze budzą emocje. Uczniowie często tłoczą się wokół nauczyciela i podchodzą zbyt blisko. Wizualizer pomoże zatrzymać ich w ławkach – a wszyscy zobaczą to samo i z bezpiecznej odległości.

Bogate archiwum Konsekwentne korzystanie z wizualizera to szansa na stworzenie bogatego archiwum materiałów edukacyjnych i szkoleniowych. Można je umieścić w Internecie, można udostępniać uczniom. Materiał taki nadaje się też

do wykorzystania na zajęciach z inną grupą, bez konieczności np. ponownego wykonywania doświadczenia.

Wszyscy mogą zobaczyć Prace domowe, prace plastyczne czy inne materiały, które dotychczas trzeba było unieść – tak, aby cała klasa mogła je zobaczyć – teraz będą znakomicie widoczne, z najdrobniejszymi szczegółami, jeśli skierujemy na nie „oko” wizualizera.

Wizualizer z mikroskopem Połączenie wizualizera z mikroskopem to przede wszystkim znaczne oszczędności – nie tylko te budżetowe, ale też czasowe. Praca z mikroskopami to konieczność wydania uczniom sprzętu i próbek, dostosowania urządzeń do pracy, ustawienia i zadbania o to, aby każdy zobaczył to samo. Nie zawsze ta operacja jest uwieńczona sukcesem. Połączenie wizualizera z mikroskopem wymaga jedynie adaptera, który pozwala na umieszczenie głowicy wizualizera w okularze mikroskopu. Uzasadnienie ekonomiczne tego rozwiązania nie budzi wątpliwości – potrzebny jest jeden sprawny mikroskop, jedna próbka, a wszyscy uczniowie widzą dokładnie to samo, w tym samym czasie.

37

56-57_csi.qxd 12-05-08 12:14 Page 38

Z Jarosławem JastrZębskim, prezesem otago (grupa asseCo), rozmawia Jarosław molga

Miasta dziś widzą dalej

56-57_csi.qxd 12-05-07 14:23 Page 39

rozmowa cyfrowej polski – Na czym polega istota gdańskiego projektu miejskiego systemu oświaty, którego Otago jest jednym z realizatorów?

– Ten projekt ma dwie płaszczyzny. Pierwsza, zasadnicza, to stworzenie cyfrowej szkoły, a więc wyposażenie szkół w sprzęt i infrastrukturę pozwalające wykorzystywać w procesie nauczania multimedia i nowoczesne techniki komunikacyjne. Druga płaszczyzna dotyczy zarządzania szkołami i zintegrowania ich z miastem.

W efekcie placówki oświatowe będą miały wspólną księgowość, planowanie budżetowe, itd. Dzięki temu Gdańsk stworzy system zarządzania oświatą całkowicie spójny z tym, który miasto wykorzystuje już u siebie, ponieważ systemy miejskie i te realizowane w projekcie dla szkół są naszego autorstwa.

– Czyli można stwierdzić, że Gdańsk nie traktuje tego projektu w sposób oderwany od strategicznej wizji rozwoju miasta?

– Tak. Osoby odpowiedzialne za rozwój Gdańska oraz ludzie odpowiadający za IT w mieście zapowiadają, że dążą do stworzenia centrum usług wspólnych. Oznacza to, że wszystkie jednostki podległe miastu będą pracować w tym samym, zintegrowanym środowisku IT. Projekt edukacyjny jest więc wstępem do zrealizowania tego strategicznego celu.

Osiągnięcie tego celu przyniesie wymierne korzyści. Po pierwsze, usprawni zarządzanie miastem w różnych obszarach, od edukacji po np. gospodarkę odpadami, ponieważ władze miasta będą mogły planować budżety, widzieć, w jaki sposób są realizowane, planować zadania, itd. Zmniejszą się także koszty, ponieważ jednorodne środowisko informatyczne spowoduje, iż utrzymanie systemu, serwis będą tańsze. Wreszcie, usprawni to funkcjonowanie urzędu, ponieważ np. przeniesienie pracownika z jednej jednostki do drugiej będzie o wiele łatwiejsze – narzędzia w obu jednostkach będą takie same, więc nie będzie potrzeby dodatkowego szkolenia, ryzyka popełniania błędów przy obsłudze.

Powstanie jednolity organizm miejski, a nie szereg wysp, które, choć są w jednym mieście, działają w oderwaniu od siebie.

– Czy stworzenie takiego zintegrowanego systemu, to bardziej problem infrastruktury i urządzeń, czy koncepcji? Jak taki system zbudować?

– Najważniejsza jest koncepcja ze strony miasta. Infrastruktura przestaje być problemem, ponieważ praktycznie wszędzie istnieją już i są budowane sieci szerokopasmowe łączące urzędy, podległe im jednostki. Powiększenie mocy serwerów też nie stanowi problemu.

Proszę zwrócić uwagę, że projekty IT realizowane przez samorządy przez jakiś czas koncentrowały się wyłącznie właśnie na sprawach doposażenia w infrastrukturę i urządzenia, udostępnienia Internetu i, na dobrą sprawę, był to cel sam w sobie. Teraz sytuacja się zmienia. Miasta widzą, że zainwestowały w te projekty, ale mogą osiągnąć dużo więcej. Pojawiają się takie przedsięwzięcia, jak te w Gdańsku, Zabrzu czy Wrocławiu, gdzie włodarze zaczynają patrzeć szerzej na informatykę. Nie jak na dopust Boży, a jak na narzędzie do zarządzania miastem. Pojawia się więc dobry przykład, z którego mogą korzystać inni. I mogę z zadowoleniem powiedzieć, że chęć budowania takich systemów staje się w polskich miastach coraz powszechniejsza. Od lat rozmawiamy z prezydentami, burmistrzami, skarbnikami i w ostatnim czasie wyraźnie widać zmianę postrzegania teleinformatyki. Już nie jako coś, co istnieje samo w sobie, a narzędzie dające realne możliwości usprawnienia zarządzania, obniżenia kosztów. I rośnie świadomość, by nie budować wysp, a tworzyć jednolity organizm, tak jak w Gdańsku.

– Projekty w Gdańsku czy we Wrocławiu to projekty miejskie.

Czy takie przedsięwzięcia nie mogą być realizowane w skali regionów?

– Niektóre regiony zaczynają myśleć w ten sposób. Większość realizując e-województwa koncentruje się na obiegu dokumentów i nadal 70-80 procent budżetów takich projektów stanowią inwestycje infrastrukturalne. Niemniej, coraz więcej samorządów regionalnych chce pójść dalej. Przykładem jest projekt e-świętokrzyskie,

gdzie już obecnie wiadomo (choć ostateczna koncepcja ma być wynikiem dialogu konkurencyjnego), że poza obiegiem dokumentów w projekcie pojawią się tzw. back systemy, czyli, w dużym skrócie, systemy finansowo-księgowe, kadrowe, podatkowe. Pozwoli to stworzyć zintegrowane środowisko w skali regionu. Podobnie myśli Mazowsze, którego przedstawiciele w czasie dialogu konkurencyjnego sygnalizowali, że chcieliby w drugim etapie pójść właśnie w taką stronę. Niewykluczone, że w tę stronę pójdzie też Podkarpacie.

Tej sytuacji sprzyja nie tylko fakt, że rośnie świadomość wśród samorządów, ale także to, że na ogół pozwalają na to budżety regionalnych projektów. Z reguły przekraczają wysokość ofert, jakie wygrywają w przetargach. Zostają więc kwoty (często wielomilionowe), które albo trzeba będzie zwrócić, albo pójść dalej. Właśnie w stronę wyjścia jedynie poza obieg dokumentów, centralną skrzynkę podawczą.

– Projekt w Gdańsku, gdzie Otago już zbudowało system dla miasta i gdzie buduje system dla szkół, jest o tyle wyjątkowy, że ten sam dostawca integruje własne rozwiązania i tym samym będzie to i prostsze, i tańsze. Co jednak mają zrobić miasta czy regiony, gdzie mają już u siebie takie niezależne wyspy, mnogość systemów i narzędzi, które chcą zintegrować w jeden organizm?

– Proponujemy szynę danych. Rozwiązanie przez nas sprawdzone.

Ważne jest jednak, by pamiętać o tym, że nie wystarczy tylko taką szynę mieć. Konieczne jest jej utrzymanie i zapewnienie u wykonawcy, lub od podwykonawców tych „wsypowych” systemów, przenoszenia danych na szynę. Mówię o tym, ponieważ w jednym z projektów jakie realizowaliśmy pojawiła się następująca sytuacja.

Zamawiający przewidział konieczność szyny danych, ale nie zapewnił pieniędzy na integrację z nią lokalnych systemów, które szyna miała łączyć. Poszczególne jednostki uczestniczące w projekcie były przekonane, że, ze względu na skalę przedsięwzięcia, budżet na tę integrację jest zapewniony, więc nie zabezpieczyły w swoich budżetach dodatkowych środków. W efekcie, mimo że szyna istnieje, niektóre jednostki nie miały pieniędzy na integrację swoich systemów i do dziś muszą ręcznie przenosić dane ze starych systemów do nowego.

– Otago od lat informatyzuje miasta. Na co, Pana zdaniem, tworząc takie projekty, jak w Gdańsku, choć nie tylko, trzeba zwracać szczególną uwagę?

– Są dwie szkoły. Jedna mówi, że należy stworzyć do bólu konkretny i szczegółowy SIWZ. Tylko, że z naszego doświadczenia wynika, iż nie da się takich istotnych warunków zamówienia stworzyć, ponieważ zawsze są pewne niedoprecyzowania, pewnych rzeczy po prostu na etapie projektu się nie przewidzi.

Druga szkoła mówi o tym, by stworzyć taki SIWZ, który pozwoli odsiać niepoważnych dostawców i dopiero z tymi godnymi zaufania doprecyzowywać szczegóły w ramach dialogu konkurencyjnego.

Uważam, że przy tak wielkich projektach, ta druga szkoła jest optymalna, ponieważ na rynku w Polsce jest pewna pula oferentów, którzy trzymają uczciwe ceny, gwarantują jakość usług, wysoki poziom technologiczny, a przede wszystkim merytorykę. Największym zagrożeniem dla projektów są bowiem dostawcy, którzy nie mają pojęcia o tym, co mają realizować i startują w postępowaniu tylko po to, by je wygrać, co staje się celem samym w sobie. Warto zwracać uwagę na to, jaką dany dostawca ma strategię rozwoju, ponieważ to pokazuje, czy w danym przypadku chodzi o jednorazowy strzał, czy o rzeczywiste wykorzystanie swoich kompetencji i doświadczeń w danym obszarze. Niestety, nadal zdarzają się projekty, gdzie pojawiają się niekompetentni, pozbawieni doświadczenia dostawcy, którzy sobie z nim nie radzą. To rodzi później straty finansowe.

Wybór takiego dostawcy to po prostu słaba inwestycja, bo zamawiający musi zadbać później o utrzymanie projektu i rozwój. W przypadku, gdy oferent ma na celu jedynie oddanie danej infrastruktury czy systemu i nie chce się nimi potem interesować – ani właściwe działania, ani rozwój nie są możliwe.

39

40-41_csi.qxd 12-05-07 15:50 Page 40

cyfrowa szkoła

Dla szkół i w interesie miasta WIESłAW WAlISZEWSKI

Kompleksowość to cecha charakterystyczna informatycznych projektów oświatowych prowadzonych przez Gdańsk i Wrocław. Miasta te jednocześnie udostępniają narzędzia edukacyjne uczniom i nauczycielom oraz budują systemy wspierające zarządzanie szkołami..

40

Kom plek so wość pro jek tów po le ga rów nież na tym, że po wsta ją ce sys te my bę dą słu żyć wszyst kim za in te re so wa nym. Umoż li wią ko mu ni ka cję mię dzy urzę da mi, szko ła mi, na uczy cie la mi, ucznia mi i ich ro dzi ca mi. Uła twią ad mi ni stro wa nie szko ła mi mia stu oraz sa mym pla ców kom, a z dru giej stro ny, na uczy cie lom i uczniom da dzą do stęp do mul ti me dial nych ma te ria łów edu ka cyj nych.

War to też zwró cić uwa gę na per spek ty wicz ne po dej ście do pro jek tu – co jest wi docz ne w gdań skim przed się wzię ciu. Przy kła dem jest za sto so wa nie w pro jek cie edu ka cyj nym zin te gro wa ne go sys te mu wspo ma ga ją ce go za rzą dza nie bu dże tem i fi nan sa mi pla có wek oświa to wych te go sa me go pro du cen ta (Ota go), któ re go roz wią za nia wspie ra ją już in ne pro ce sy re ali zo wa ne w urzę dzie mia sta.

W przy szło ści umoż li wi to in te gra cję roz wią zań po wsta ją cych w pro jek cie edu ka cyj nym z cen tral nym sys tem miej skim.

Gdań ski pro jekt, o war to ści 16 mln zł, obej mu je 191 pla có wek oświa to wych. Wy ko nu ją go trzy fir my: Young Di gi tal Pla net, Za kład Usług In for ma tycz nych Ota go i Vul can. Pro jekt ma być zre ali zo wa ny do koń ca stycz nia 2013 r. Obec nie pro wa dzo ny jest pierw szy etap – do sta wa sprzę tu: kom pu te rów i ta blic mul ti me dial nych, do szkół, trwa ją też pra ce kon cep cyj ne.

Gdań ska Plat for ma Edu ka cyj na nie jest przed się wzię ciem in for ma tycz nym. – To pro jekt wspo ma ga ją cy bu do wę spo łe czeń stwa in for ma cyj ne go po przez plat for mę usług elek tro nicz nych, pod nie sie nie umie jęt no ści wy ko rzy sta nia tech nik in for ma cyj no -ko mu ni ka cyj nych, pod nie sie nie ja ko ści edu ka cji i za rzą dza nia pla ców ka mi oświa to wy mi.

Wła ści cie lem tych pro ce sów jest Wy dział Edu ka cji Urzę du Mia sta – pod kre śla Bar ba ra Szy mań ska, dy rek tor Wy dzia łu In for ma ty ki UM Gdań ska. – Ta kie umiej sco wie nie od po wie dzial no ści za pro jekt po wo du je, że me ry to rycz ne ce le, któ re chce osią gnąć urząd, do mi nu ją nad za gad nie nia mi tech nicz ny mi.

Bu do wa ny sys tem skła da się z kil ku ele men tów. Je go część, na zwa na plat for mą oświa to wą, ma być źró dłem in for ma cji o sta nie edu ka cji w Gdań sku. Tu gro ma dzo ne bę dą

m.in. da ne sta ty stycz ne, ak tu al ne in for ma cje z za kre su pra wa oświa to we go, ra por ty o wy ni kach eg za mi nów ze wnętrz nych prze pro wa dza nych w szko łach.

Dla nauczyciela, ucznia i rodzica Ko lej ny ele ment pro jek tu to plat for ma edu ka cyj na, czy li za so by, z któ rych bę dą ko rzy sta li na uczy cie le, ucznio wie i ich ro dzi ce. To ma te ria ły mul ti me dial ne słu żą ce do przy go to wa nia lek cji, kur sy e -le ar nin go we, ćwi cze nia, te sty, przy kła do we lek cje, itp. – W do bie Wi ki pe dii i Go ogle prak tycz nie ca łą wie dzę moż na zna leźć w In ter ne cie. Ale gro ma dzo ne w na szej plat for mie, przy go to wa ne przez pro fe sjo nal ną fir mę (YDP), ma te ria ły są zgod ne z pod sta wą pro gra mo wą i za sa da mi dy dak ty ki. Ucznio wie i ich ro dzi ce bę dą więc mieć pew ność ja ko ści tych za so bów – do da je Bar ba ra Szy mań ska. W skład plat for my bę dą też wcho dzić np. skrzyn ki e -ma ilo we, na rzę dzia pra cy ze spo ło wej i wła snej, na rzę dzia wspie ra ją ce pro ces na ucza nia. Ma to za chę cić do zin dy wi du ali zo wa nia roz wo ju ucznia, zwięk sze nia moż li wo ści roz wo ju za in te re so wań, uła twić kon tak ty na uczy cie li z ucznia mi i ro dzi ca mi, któ rzy tą dro gą mo gą so bie prze ka zy wać in for ma cje, np. o ćwi cze niach do wy ko na nia w do mu.

Z ko lei za ło że niem sys te mu bi blio tecz ne go, wcho dzą ce go w skład GPE, jest zin te gro wa nie w jed ną ca łość ka ta lo gów bi blio tek pod le ga ją cych urzę do wi mia sta. Uła twi to na uczy cie lom i uczniom od na le zie nie po trzeb nych ksią żek. Mo duł za rzą dza nia in for ma cją o uczniu umoż li wi kon tro lę speł nia nia obo wiąz ku na uki. Do te go ele men tu GPE na le żeć też bę dzie elek tro nicz ny se kre ta riat i e -dzien nik. Or ga ni za cyj nym ce lom ma słu żyć sys tem wspo ma ga ją cy re kru ta cję do przed szko li, szkół pod sta wo wych i gim na zjów. Z ko lei in ter ne to wy ser wis pra wa oświa to we go bę dzie za wie rać ujed no li co ne tek sty ak tów praw nych do ty czą cych oświa ty.

Dla miasta Bar dzo waż ny mi czę ścia mi plat for my są jej ele men ty słu żą ce ob słu dze fi nan so wej i bu -

40-41_csi.qxd 12-05-07 15:50 Page 41

cyfrowa szkoła

dżetowej miejskiej edukacji. System planowania i analiz budżetowych ma pozwolić na planowanie organizacyjne i finansowe. Stanowić będzie narzędzie do gromadzenia i analizowania danych organizacyjnych, kadrowych i finansowych, stanowiących podstawę do sporządzania arkusza organizacyjnego placówek oświatowych.

Przygotowywane w ramach platformy oprogramowanie finansowo-księgowe ma umożliwiać prowadzenie dokumentacji księgowej. za jego pomocą będzie prowadzona gospodarka kasowa, magazynowa, inwentarzowa, obsługa rozrachunków, fakturowanie, rejestr umów, rejestr VaT. z kolei oprogramowanie do obsługi kadrowej placówek oświatowych ma rejestrować i przetwarzać dane kadrowe pracowników i zleceniobiorców, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi.

Główną funkcją modułu obsługi płacowej szkół będzie sporządzanie list wypłat. Oprogramowanie to będzie zawierać mechanizmy pozwalające tworzyć raporty i zestawienia na potrzeby analiz i sprawozdawczości, a także wypełniania sprawozdań GUS, sporządzania przelewów bankowych oraz formularzy PIT. – Budżetowanie, finanse i księgowość, kadry, płace to elementy spinające oświatę z systemem zarządzania miastem. Narzędzia, które dostarczy platforma, umożliwią wykonywanie szybkich analiz kosztów, porównywanie efektywności, zapewnią sprawozdawczość. Także racjonalizację kosztów. możliwe będzie np. prowadzenie zakupów wspólnych – mówi dyrektor Szymańska.

Umowę z wykonawcami gdańskiego projektu podpisano w w styczniu br. Firmy wybrane w przetargu: gdańskie young Digital Planet i zakład Usług Informatycznych Otago oraz wrocławski Vulcan, są doświadczonymi dostawcami rozwiązań w swoich dziedzinach. Warto zwrócić uwagę na obecność w projekcie Ota go. Po odkupieniu od krakowskiej spółki Silvermedia jej części zajmującej się systemami do zarządzania oświatą, gdańska firma staje się poważnym graczem na tym rynku. Otago jako członek konsorcjum będzie odpowiadał m.in. za dostarczenie i wdrożenie zintegrowanego systemu wspomagającego zarządzanie budżetem i finansami placówek oświatowych. W ramach platformy spółka wdroży autorski system OTaGO, oparty na centralnej bazie danych. W systemie będą pracować zarówno użytkownicy organu prowadzącego, czyli urzędu miasta, jak i pracownicy wszystkich 191 placówek oświatowych. OTaGO jest eksploatowany w gdańskim urzędzie już od lat dziewięćdziesiątych. Według firmy, wdrożenie jej rozwiąza nia w komórkach zajmujących się oświatą umożliwi stworzenie planowanego przez urząd centrum usług wspólnych.

Wro cław z Urban Card założenia wrocławskich projektów oświatowych „rozwój usług elektronicznych we wrocławskiej

BarBara SzymańSka, dyrektor Wydziału Informatyki Um Gdańska Gdańska Platforma Edukacyjna nie jest przedsięwzięciem informatycznym. – To projekt wspomagający budowę społeczeństwa informacyjnego poprzez platformę usług elektronicznych, podniesienie umiejętności wykorzystania technik informacyjno-komunikacyjnych, podniesienie jakości edukacji i zarządzania placówkami oświatowymi. Właścicielem tych procesów jest Wydział Edukacji Urzędu Miasta.

oświacie” i „rozwój informatycznego systemu zarządzania wrocławską oświatą” są podobne do gdańskich. Tu również chodzi o dostarczenie uczniom i nauczycielom pomocy dydaktycznych przez platformę edukacyjną oraz usprawnienie zarządzania placówkami oświatowymi. Wrocławskie projekty obejmują 243 placówki oświatowe prowadzone przez miasto. koszty (sprzętu, budowy sieci i zintegrowanego systemu informatycznego) to około 33 mln zł.

Według dyrektora Jarosława Delewskiego z Urzędu miasta, systemy wystartują 1 września 2012 r.

W ich skład wchodzą rozwiązania finansowo-księgowe, kadrowo-płacowe, zarządzania zasobami oświatowymi, system magazynowy, systemy analiz organizacyjnych i organizacyjne szkół, planowania lekcji i zastępstw, sekretariat, system analiz danych oświatowych (SIO, karta pracy szkoły) oparty na hurtowni danych.

Ciekawostką jest – podkreślane przez miasto – znaczenie karty miejskiej UrbanCard w systemach edukacyjnych Wrocławia. Numer karty jest identyfikatorem umożliwiającym uczniom i nauczycielom oraz pracownikom szkół zalogowanie się do modułów systemu edukacyjnego. karta będzie także umożliwiała uczniom uzyskanie dostępu m.in. do zasobów bibliotecznych, do innej niż macierzysta biblioteki szkolnej, do dziennika elektronicznego lub platformy edukacyjnej.

Wkomponowanie w projekt oświatowy karty miejskiej również świadczy o tym, że miasto kompleksowo myśli o e-usługach oferowanych mieszkańcom.

41

opole_csi.qxd 12-05-08 11:59 Page 42

cyfrowa szkoła

fot. THETA

Szkolny terminal

W opolskich szkołach uczniowie do nauki wykorzystują terminale. Takie rozwiązanie, znane z korporacji, dobrze zdaje egzamin w placówkach oświatowych.

42

„Opol s ka eSz k o ła, szko łą ku przy s zło ści” – tak na zwa no współ fi nan so wa ny z fun du s zy eu r o p ej s kich pro jekt in f or m a t y z a c ji szkół wo je wódz twa opol skie go. W pol skich wa run kach nie jest to na zwa na wy rost. To przy kład prze my śla ne go za in we sto wa nia oko ło 55 mln zło tych.

– Z punk tu wi dze nia ska li, jest to waż ny pro jekt.

Trze ba wziąć pod uwa gę fakt, że to je den z pierw szych te go ty pu pro jek tów i je śli do brze się przyj mie, jest szan sa, że i in ne re gio ny bę dą za in te re so wa ne te go ro dza ju przed się wzię ciem. Wie le środ ków fi nan so wych, któ re po cho dzą z UE, czę sto nie są wy ko rzy sty wa ne, al bo prze zna cza ne na zgo ła od mien ne ce le niż pier wot nie za kła da no. Te go ty pu in we sty cja, gdzie po sta ra no się przy go to wać ca ło ścio wy pa kiet dla szkół, po ka zu je, jak moż na wy ko rzy stać te środ ki i sko rzy stać z już po nie kąd za koń czo ne go pro jek tu ja ko mo de lu do za adap to wa nia w in nych miej scach. Jest to do bra dro -

ga i przy kład dla in nych szkół. Ten pro jekt uda ło się zre ali zo wać przy współ pra cy kil ku firm i wie rzę, że po mo że to znacz nie w edu ka cji na szej mło dzie ży, bo w koń cu je śli w nią za in we stu je my, to kie dy do ro śnie, to ta in we sty cja bę dzie mia ła oka zję za pro cen to wać. Dla te go li czy my, że in ne re gio ny, szko ły za in te re su ją się tym pro jek tem i ze chcą wziąć z nie go przy kład – prze ko nu je Ma rek Bar ty zel, Area Sa les Ma na ger w fir mie Con nect Di stri bu tion, któ ra była dystrybutorem w pro jek cie „Opol ska eSz ko ła, szko łą ku przy szło ści”.

W efek cie pro jek tu in for ma ty za cji 111 szkół (na każ dym po zio mie edu ka cyj nym, są na wet dwa przed szko la) w wo je wódz twie opol skim zy ska ło no wo cze sne wy po sa że nie in for ma tycz ne i do stęp do po mo cy dy dak tycz nych.

Po nad 100 to oko ło 1/8 wszyst kich szkół wo je wódz twa, resz ta pla có wek oświa to wych nie mo g ła uczest n i c zyć w pro jek c ie, głów n ie z po wo dów fi nan so wych.

opole_csi.qxd 12-05-08 12:00 Page 43

cyfrowa szkoła

– warunkiem była 15-procentowa partycypacja w finansowaniu. w opolskim dofinansowanie na jedną szkołę ustalono na poziomie 500 tys. złotych, co oznaczało, że szkoła, aby znaleźć się w programie, musiała zdobyć około 75 tys. złotych. wiele mniejszych placówek najzwyczajniej nie było na to stać – informuje Ryszard stefanowski, z ogólnopolskiej fundacji edukacji komputerowej (ofek) oddział wielkopolski, organizacji, która brała udział w projekcie „opolska eszkoła, szkołą ku przyszłości”.

Spis z natury na potrzeby projektu powstała centralna serwerownia regionalna wyposażona w serwery iBM typu blade i 111 serwerowni szkolnych. warunki zamówienia zawierały też zaprojektowanie sieci radiowych.

– zdecydowaliśmy się na łączność bezprzewodową, bo nie chcieliśmy budować okablowania w tylu szkołach. Byłoby to ogromne przedsięwzięcie, gdyż największa szkoła projektu składa się z 7 budynków. wi-fi to znaczne ułatwienie i przyspieszenie prac – zauważa Ryszard stefanowski. w ramach projektu w każdej szkole powstały dwie mobilne pracownie, każda wyposażona w 25 notebooków. dodatkowo placówki oświatowe zyskały po pięć sal, które z racji zainstalowanej tablicy interaktywnej i projektora, można nazwać multimedialnymi. infrastrukturę uzupełniają drukarki wielofunkcyjne.

Ciekawym elementem projektu są karty chipowe, które dostał każdy z 5,5 tys. nauczycieli. Jest to narzędzie jednokrotnego logowania.

Po wejściu do sali nauczyciel wkłada swoją kartę do czytnika, po identyfikacji i zalogowaniu otrzymuje dostęp do potrzebnych mu pomocy dydaktycznych, np. scenariuszy lekcji, a także do dziennika lekcji. Przed każdą szkołą ustawiono kiosk multimedialny z dostępem do sieci, a w obrębie placówki, np. na boisku, możliwy jest dostęp do niezabezpieczonego hasłem internetu.

Cienki klient Jednak najciekawsze w projekcie „opolska eszkoła, szkołą ku przyszłości” wydaje się wykorzystanie terminali, czyli tzw. cienkich klientów. Jest to wyspecjalizowane urządzenie umożliwiające obsługę aplikacji stworzonej w ar chi tek tu rze klient -ser wer. Ce chą szczególną cienkiego klienta jest niezależność od ob słu gi wa nej apli ka cji ser we ro wej – jej zmiana nie pociąga za sobą konieczności wymiany oprogramowania klienta. terminal jest końcówką, na której uczeń pracuje.

Całość oprogramowania znajduje się na serwerze. takie rozwiązanie jest diametralnie różne od przyjętego w pilotażu programu „Cyfrowa szkoła”, gdzie na pierwszy plan wysu-

RyszaRd stefanowski, z ogólnopolskiej fundacji edukacji komputerowej (ofek) oddział wielkopolski.

W opolskim dofinansowanie na jedną szkołę ustalono na poziomie 500 tys. złotych, co oznaczało, że szkoła, aby znaleźć się w programie, musiała zdobyć około 75 tys. złotych. Wiele mniejszych placówek najzwyczajniej nie było na to stać. Na potrzeby projektu powstała centralna serwerownia regionalna wyposażona w serwery IBM typu blade i 111 serwerowni szkolnych.

Warunki zamówienia zawierały też zaprojektowanie sieci radiowych.

Zdecydowaliśmy się na łączność bezprzewodową, bo nie chcieliśmy budować okablowania w tylu szkołach.

Byłoby to ogromne przedsięwzięcie, gdyż największa szkoła projektu składa się z 7 budynków. Wi-Fi to znaczne ułatwienie i przyspieszenie pracy.

Cienki klient (Thin Client) jest alternatywną technologią dla tradycyjnego komputera PC. Wszystkie programy i dane są zlokalizowane w jednym miejscu (data center), gdzie są podłączane i uruchamiane. Innymi słowy, bieżące obliczenia są wykonywane na serwerach. Tylko uaktualnienia ekranów, wciśnięte klawisze i ruchy myszki są wyświetlane na terminalach.

43

opole_csi.qxd 12-05-08 12:00 Page 44

cyfrowa szkoła Kluczowe korzyści: – uaktualnienia i programy instalowane są tylko raz (na serwerze) i natychmiast stają się dostępne dla każdego użytkownika – cały personel – bez względu na to, czy pracuje w sprzedaży, głównym biurze czy też w domu – ma łatwy dostęp do serwerów firmy w dowolnym czasie, z dowolnego miejsca w Internecie – wszystkie dane zapisane są w jednym miejscu – data center

Ma rek Bar ty zel area Sales Manager w firmie Connect Distribution, która była dystrybutorem w projekcie „Opolska eSzkoła, szkołą ku przyszłości”.

W tym konkretnym przypadku zapadły decyzje o wyborze rozwiązań terminalowych. Przede wszystkim ze względu na cichą pracę, pobór energii poniżej 7 W, łatwość zarządzania całym takim środowiskiem, mniejsze koszty utrzymania, możliwość podłączenia do wybranego monitora, tablicy multimedialnej, innych peryferii, brak dysków HDD, czyli ograniczonego ryzyka uszkodzeń. Dodatkowo, w przypadku kradzieży terminal, bez zastosowania odpowiedniej infrastruktury IT, jest bezużyteczny.

To odstręcza od wandalizmu.

44

nię to mo bil ność. Ucznio wie bę dą zdo by wa li wie dzę przy kom pu te rach prze no śnych: no te bo okach i net bo okach. W kon cep cji rzą do we go pi lo ta żu do strze gal ne są pod sta wo we za le ty kom pu te rów prze no śnych. lap top to mo bil ność – nie wiel kie urzą dze nie nie spra w ia więk s zych pro b le m ów przy trans por cie, a po zwa la w do wol nym miej scu, na nie wiel kiej prze strze ni uru cho mić w peł ni funk cjo nal ną sta cję ro bo czą.

Oczy wi ście, po rów na nie ter mi na lu i lap to pa jest nie upraw nio ne. Jak za uwa ża Ma rek Bar ty zel, czy to jest ter mi nal, czy lap top, czy net bo ok lub de sk top – pra ca mo że być po dob na, te urzą dze nia ma ją in ne za sto so wa nia, prze zna cze nie, in ną kon cep cję pra cy, cał k iem in n ą fi lo z o f ię w po d ej ś ciu do wir tu ali za cji i roz wią zań pra cy z wir tu al ny mi de sk to pa mi, apli ka cja mi i ca łą resz tą.

– ter mi na le by ły wa run kiem te go za mó wie nia, któ re po wsta ło ja ko pew na kon cep cja szkol ne go eks tra ne tu – in for mu je ry szard Ste fa now ski.

– W tym kon kret nym przy pad ku za pa dły de cy zje o wy bo rze roz wią zań ter mi na lo wych.

Przede wszyst kim ze wzglę du na ci chą pra cę, po bór ener gii po ni żej 7 W, ła twość za rzą dza nia ca łym ta kim śro do wi skiem, mniej sze kosz ty utrzy ma nia, moż li wość pod łą cze nia do wy bra ne go mo ni to ra, ta bli cy mul ti me dial nej, in nych pe ry fe rii, brak dys ków HDD, czy li ogra ni czo ne go ry zy ka uszko dzeń. Do dat ko wo, je śli ktoś skrad nie ta kie urzą dze nie – to nic z tym nie zro bi. to od strę cza od wan da li zmu – do da je Ma rek Bar ty zel.

Do pro jek tu wy bra no, do star czo ne przez Con nect Di stri bu tion, ter mi na le fir my Wy se, któ ra jest naj więk szym na świe cie pro du cen tem roz wią zań w tech no lo gii thin com pu ting. W szko łach dzia ła bli sko 3,5 tys. te go ty pu urzą dzeń za mon to wa nych bez po śred n io na 22-ca lo w ych mo n i t o r ach Sam sun ga.

– Dla użyt kow ni ków nie ma zmian w ko rzy sta niu z kom pu te ra, są na to miast róż ni ce dla wła ści cie la in fra struk tu ry. Przy kła do wo, w ter mi na lu brak ru cho mym ele men tów,

opole_csi.qxd 12-05-08 12:00 Page 45

cyfrowa szkoła

czyli np. wiatraczków, i brak matrycy, która może ulec uszkodzeniu. Za to pobór prądu w terminalach wynosi około 6 W, a żywotność sprzętu ok. 7 lat. Dodatkowo zyskujemy łatwe zarządzanie dzięki dedykowanemu oprogramowaniu, większe bezpieczeństwo pracy i szybkość działania. Terminale zaj mu ją mniej miej sca, trud niej je uszko dzić, a po awa rii wy star czy wpiąć do sieci i praktycznie sprzęt już jest gotowy do pracy – nie potrzeba wgry wać ma sy rze czy od po cząt ku – wylicza Marek Bartyzel.

Pod sta wo wa kor po ra cja

Markus Jungwirtch, Distribution sales Manager central & Eastern Europe w firmie wyse technology, podkreśla że terminale cechuje:

– energooszczędność oraz cicha praca – solidność i brak wirusów – brak przestojów i minimalne czasy instalacji – oszczędność czasu i pieniędzy – modułowość oprogramowania – całkowicie scentralizowana administracja – proste uaktualnianie – brak ruchomych elementów (dyski twarde, czy wiatraczki – brak lokalnych danych lub aplikacji

fot. THETA

IDC prze wi du je w naj bliż szych la tach 20-pro cen to wy rocz ny wzrost produktów typu thin client – to dynamiczniejszy rozwój niż rynku komputerów PC. Według analityków rynku IT, zdalny dostęp do aplikacji z poziomu tzw. terminali zapewnia wymier ne ko rzy ści – użyt kow ni cy są bardziej produktywni, chronione są dane i dostęp do kluczowych aplikacji. Prostota obsługi oraz możliwość bezproblemowego przejścia na technologię thin computing sprawia, że terminali Wyse używa 41 z listy 100 największych korporacji na świecie.

Firma obsługuje największe firmy żeglugowe, globalne banki, instytucje rządowe, a także 6 z 10 najlepszych firm hotelarskich.

– W Opolskiem powstał klasyczny model korporacyjny. Całością infrastruktury w szkołach zarządzamy centralnie, z głównej serwerowni. Tu udostępniamy wszystkim szkołom dostęp do Internetu. Tu dbamy też o bezpieczeństwo i optymalizację sieci – informuje Ryszard Stefanowski.

45

48-49_csi.qxd 12-05-07 14:36 Page 46

cyfrowa szkoła

Sieć w szkole wymaga specjalistów Coraz większą rolę w edukacji odgrywają nowoczesne technologie, komputery, aplikacje interaktywne oraz dostęp do internetu.

MARCiN ZłoCh

46

Wraz ze startem pilotażu programu „Cyfrowa Szkoła” wzrasta zainteresowanie sieciami teleinformatycznymi, które są podstawą dla nowoczesnej edukacji.

– Nie ma zasadniczych różnic funkcjonalnych pomiędzy sieciami kierowanymi do edukacji i sieciami biznesowymi. Koncepcja budowy infrastruktury jest podobna, różnice wystąpią w konfiguracji urządzeń i usług – przekonuje Maciej Kaczmarek z NETGEAR Poland.

Według eksperta, infrastruktura sieciowa w szkole powinna być oparta na rozwiąza-

niach przewodowych oraz bezprzewodowych. Projektując sieć w szkole, należy brać pod uwagę dotychczasową infrastrukturę teleinformatyczną. Nie należy jednak zapominać, że bezprzewodowy dostęp do sieci musi stanowić odpowiedź na charakterystykę użytkowników z niej korzystających. Użytkownicy muszą mieć zapewnioną możliwość dostępu do sieci z każdego miejsca na terenie szkoły. Równie istotnym elementem jest możliwość przemieszczania się po terenie szkoły z zachowaniem stałego połączenia z infrastrukturą sieciową. Dodat-

48-49_csi.qxd 12-05-07 14:36 Page 47

cyfrowa szkoła

Przykładowe konfiguracje Mała szkoła do 50 użytkowników

ilość

Punkt dostępowy sieci bezprzewodowej 2,4 GHz i 5 GHz

3

Kontroler sieci bezprzewodowej

1

Kontrakt serwisowy dla kontrolera sieci bezprzewodowej na 3 lata NBD

1

Przełącznik Smart Gigabit 24 porty PoE

1

Router dostępowy dla całej sieci szkolnej z zabezpieczeniem antywirusowym i antyspamowym sieci

1

Infrastruktura poniżej 300 użytkowników

ilość

Punkt dostępowy sieci bezprzewodowej 2,4 GHz i 5 GHz

7

Kontroler sieci bezprzewodowej

1

Kontrakt serwisowy dla kontrolera sieci bezprzewodowej na 3 lata NBD

1

Zarządzalny przełącznik Gigabit 24 porty PoE

1

Router dostępowy dla całej sieci szkolnej z zabezpieczeniem antywirusowym i antyspamowym sieci

1

Infrastruktura powyżej 300 użytkowników Punkt dostępowy sieci bezprzewodowej 2,4 GHz i 5 GHz

ilość 15

Kontroler sieci bezprzewodowej z redundancją active standby

2

Zarządzalny przełącznik Gigabit 24 porty PoE

1

Router dostępowy dla całej sieci szkolnej z zabezpieczeniem antywirusowym i antyspamowym sieci

1

kowym elementem, równie kluczowym dla funkcjonowania całego rozwiązania, jest ochrona przed intruzami z zewnątrz, jak i z wewnątrz. Infrastruktura powinna chronić nie tylko użytkowników korzystających z sieci, ale również powinna być odporna na ataki od wewnątrz, także fizyczne! Dlatego w szkole punkty dostępowe muszą być zamontowane możliwie wysoko, a dostęp do przewodu sygnałowego, stanowiącego również zasilanie, musi być zabezpieczony przed osobami postronnymi.

– Wystarczającą technologią będzie sieć gigabitowa, jedynie w dużych szkołach wymagane jest w centralnym punkcie sieci stosowanie agregacji łączy na bazie przełącznika 10 GB – twierdzi Maciej Kaczmarek.

Centralne zarządzanie fot. THETA

Rozwiązanie technologiczne powinno wykorzystywać kontroler zarządzający siecią bezprzewodową, umożliwiając lokalizację punktów dostępowych, jak również podłączonych użytkowników, oraz umożliwiać ich lokalizację w przestrzeni.

47

48-49_csi.qxd 12-05-07 14:36 Page 48

cyfrowa szKoła

Kluczowe funkcje bezpieczeństwa – Możliwość tworzenia odrębnych sieci logicznych w obrębie sieci fizycznej LAN – Możliwość tworzenia połączeń VPN IPsec oraz SSL – Rekomendowana funkcja firewalla – Ochrona przed zagrożeniami płynącymi z sieci Internet – Skaner antywirusowy wraz z bazą sygnatur – Zabezpieczenia sieci przed zagrożeniami typu wirusy, robaki, konie trojańskie, spyware, rootkity, keyloggery – Wbudowana technologia rozproszonego wykrywania spamu nie wymagająca dodatkowej konfiguracji – Kontrola aplikacji P2P oraz komunikatorów internetowych – Możliwość blokowania w czasie rzeczywistym ataków z Internetu, wbudowany system blokowania włamań IPS oraz wbudowana funkcja zapory sieciowej

Więcej informacji na

www.netgear.pl

48

Dzięki centralnemu zarządzaniu punktami dostępowymi rozmieszczonymi na terenie szkoły, kontroler jest w stanie dynamicznie zarządzać siłą sygnału emitowanego z punktów dostępowych, aby w przypadku awarii jednego z punktów dostępowych możliwe było wzmocnienie sygnału sąsiednich punktów dostępowych i pokrycie obszaru wcześniej obejmowanego przez uszkodzony punkt dostępowy.

W przypadku chwilowego zagęszczenia użytkowników w danym obszarze, kontroler jest w stanie zarządzać połączeniami między użytkownikiem a punktem dostępowym, tak aby tylko część użytkowników okupowała dany punkt dostępowy.

– Centralne zarządzanie umożliwia administratorowi sieci zarządzać polityką zabezpieczeń wspólne dla całej infrastruktury. Kontroler pozwala stworzyć jednocześnie kilka działających sieci bezprzewodowych dla różnych grup użytkowników, z różnymi poziomami zabezpieczeń oraz zasadami dostępu. Sieć bezprzewodowa dla uczniów może być włączona np. tylko wtedy, kiedy odbywają się lekcje. Sieć dla nauczycieli może być wyposażona w dodatkowe polityki zabezpieczeń, zwiększając tym samym poziom bezpieczeństwa danych niedostępnych dla uczniów. Dodatkowo, dzięki kontrolerowi możemy stworzyć sieć dla tzw. gościa – informuje Maciej Kaczmarek.

Ja kość dla każ de go Amerykański producent do budowy szkolnych sieci proponuje przełączniki oraz urządzenia do komunikacji bezprzewodowej oraz produkty z zakresu bezpieczeństwa sieci. Kluczowe funkcje umożliwiają połączenie ze sobą, zarówno za pośrednictwem sieci przewodo wej, jak i bez prze wo do wej, lo ka li za cji położonych z dala od siebie. Linia produktów sie cio wych za wie ra wszyst kie nie zbęd ne funkcje: od przełączników w sercu sieci do routerów na jej obrzeżach, umożliwiając wielu użytkownikom współdzielenie dostępu do Internetu. Infrastruktura Netgear jest dedykowana urządzeniom peryferyjnym, plikom, zawartościom cyfrowych multimediów i aplikacjom szeroko korzystającym z mediów, rozmieszczonym na wielu komputerach i innych urządzeniach przystosowanych do pracy w Internecie.

– Rozumiemy potrzeby sektora edukacyjnego. Zdajemy sobie sprawę z ograniczeń budżetowych. Nasz program rabatów dla sektora publicznego jest tak skonstruowany, aby ułatwić klientom ominięcie tych ograniczeń bez poświęcania jakości rozwiązania lub jego nie za wod no ści. Nie za leż nie od te go, czy klientem jest szkoła zmierzającą do unowocześnienia pracowni, czy jednostka częściowo wyposażona w sieć szkieletową – zawsze oferujemy produkty wychodzące naprzeciw jego potrzebom i możliwościom – przekonuje Maciej Kaczmarek.