Van bergtop naar breedband

VAN BERGTOP

NAAR

BREEDBAND u Onlangs vertelde een goeroe mij: ‘Weet je, toen ik het geloof opgaf dat ik verlicht was en anderen niet, verloor ik al het plezier in het geven van satsang!’

u GREG GOODE

Het lijkt erop dat de tijd van goeroes voorbij is en die van vrienden is aangebroken. De kracht van de boodschap van zelfkennis en bevrijding overtreft het vermogen van elke goeroe die zich er meester van lijkt te zijn. Mensen ontdekken dat de boodschap onafhankelijk is van een leraar en de bijbehorende traditionele en geprivilegieerde mise-en-scène. De kennis hoeft niet langer meer via de hiërarchie neer te sijpelen, maar verspreidt zich zoals de golven in de oceaan of de rimpels in een meer, horizontaal van persoon tot persoon. Natuurlijk zijn er nog steeds goeroes in de traditionele zin en sommigen van hen zijn en blijven geweldige leraren en inspirerende voorbeelden. Maar tegenwoordig bieden vrienden die kennis ook. Via vriendschappen verspreidt de boodschap van zelfkennis zich en opent harten met liefdevolle vriendelijkheid en inspiratie.

VRIEND De overgang van goeroe naar vriend is niet alleen een kwestie van inspiratie, maar ook van informatie. We hebben tegenwoordig vrij toegang tot wat vroeger veelal exclusief en hermetisch was. De boodschap van zelfkennis bereikt geïnteresseerde partijen overal waar er communicatie is. En deze hoeft niet langer meer via de spreekwoordelijke smalle bandbreedte van de goeroefrequentie, maar bereikt geïnteresseerden, veelal draadloos met de snelheid van het licht, via de internetbreedband. Dit heeft ertoe geleid dat de goeroetraditie democratischer en minder hiërarchisch is geworden. Als leraar kun je tegenwoordig ook met minder charisma toe. In Californië overschrijdt het aanbod de vraag. Een zoeker kan elk willekeurig weekend kiezen uit een veelheid van retraites. Dus moeten retraiteleiders hun honorarium verlagen om concurrerend te blijven. En vervolgens delen de studenten de opgedane kennis en ervaring met vrienden via mail en sociale media.De connotatie van het begrip ‘goeroe’ verandert. Traditioneel wordt dit Sanskrietwoord geïnterpreteerd als verdrijver (goe) van duisternis (roe). Het werd voornamelijk begrepen in persoonlijke termen van een goeroe die werd aanbeden als een heilige incarnatie van god - die jou exclusief tot zelfrealisatie bracht. Tegenwoordig is deze metafoor sleets geworden. Mensen accepteren niet langer het beeld dat ze in duisternis verkeren totdat ze, bijgestaan door een vermeend perfect mens, het licht vinden. In spirituele kringen wordt het woord ‘goeroe’ steeds meer gebruikt om naar het innerlijke zelf van de zoeker te verwijzen.

Greg Goode is doctor in de westerse filosofie en een leraar in advaita en boeddhisme. Hij is een gekwalificeerd filosofisch adviseur in New York, waar hij ook satsangs geeft. Hij houdt een uitgebreide website bij met veel informatie, o.a. over Krishna Menon (Atmananda). Voor meer info: www.greggoode.com

EXCLUSIVITEIT Mensen willen niet langer geloven dat ‘de bevrijding’ alleen Tibetaans spreekt of dat de wereld is ontstaan uit heilige Sanskrietlettergrepen. Mensen zeggen: ‘Als het niet mijn taal spreekt, dan is het niet zo universeel als beweerd wordt.’ Dertig jaar geleden moesten zoekers naar verlichting naar India of de Himalaya reizen om iemand te vinden die de boodschap van bevrijding kon overbrengen. Tegenwoordig zijn er vele routes: Amazon, Yahoo, Google, Skype, Facebook, Twitter, YouTube, WhatsApp, enz. Leringen die vroeger exclusief waren voor een select gezelschap worden nu gretig gedeeld tussen vrienden in welke taal dan ook. Decennia geleden moest je naar ashrams of tempels en drie dagen wachten voordat bewakers je toegang gaven. Nu kan dezelfde boodschap worden gevonden in coffeeshops, woonkamers, gevangenissen, chatrooms, en timelines. Enkelen van de hedendaagse goeroes beginnen hun taal en toon aan te passen aan de kennis die tegenwoordig altijd en overal toegankelijk is. Ze keren zich af van exclusiviteit en vieren de vriendschap en de alledaagse verlichting. Daarnaast blijven er natuurlijk goeroes die hun hakken in het zand zetten en hardnekkig blijven vasthouden aan de oude tradities.

INFORMATIECULTUUR Publieke figuren zijn nu gemeengoed. We weten steeds meer over meer mensen. We zien hun wratten, indiscreties en misstappen. Dat is onvermijdelijk in de hedendaagse informatiecultuur, waar bloggers, vloggers en journalisten zelf beroemd (willen) worden. Het oude goeroeprincipe kan die hoeveelheid informatie niet aan. Volgens de oudere en verheven traditie is de goeroe uniek en misschien wel hét voorbeeld van de volmaakte mens. Zoiets als het goddelijke in een tijdelijk menselijk omhulsel. Sommigen zeggen zelfs dat de goeroe god overstijgt. Naarmate de informatie toeneemt, wordt het voor dit denkbeeld echter steeds moeilijker om te overleven. Heilige perfectie glijdt af naar een ordinaire komedie door elke nieuwe openbaring, zoals die van vegetarische goeroes die worden aangeklaagd voor het eten van kingsize chiliburgers, celibataire goeroes die affaires blijken te hebben met hun discipelen of tovenaargoeroes die gefotografeerd zijn met heimelijke snuisterijen in de plooien van hun mouwen. Er is nu informatie over goeroes die tot voor kort ondenkbaar was. Er is persoonlijke informatie over hen beschikbaar in boeken zoals Feet of Clay, Mother of God en Enlightenment Blues*. Er zijn websites zoals de beroemde Nonduality.com van Jerry Katz, die flink de bijl heeft gezet in het oude goeroemodel door de enorme stortvloed aan informatie over heel veel goeroes (inclusief bijbehorende literaire en filmpersonages). Dan is er Sarlo’s Guru Ratings*, een website met subjectieve en persoonlijke beoordelingen van goeroes, die, indien aanwezig, hun anti-sites vermeldt. Er is Jody Radzik, die al jarenlang een luis in de pels is geweest door mensen eraan te herinneren dat het imago van de perfecte goeroe wordt gecreëerd door het ideaalbeeld van de student zelf. Onlangs heeft Jody Guruphiliac.org* bedacht, een nieuw infoblog over websites van goeroevluchtelingen met veel roddel en achterklap, die het veel moeilijker maakt om goeroes te blijven idealiseren.

ZEGGINGSKRACHT Worden de kracht en kwaliteit van de boodschap van bevrijding nu minder als die je bereikt via de nachtploegbediende van de lokale hulpdienst? Is het beter om direct naar de (onpersoonlijke) bron te gaan? Meer en meer mensen zeggen: ‘De bron is overal.’ Mensen begrijpen bevrijding als iets dat door iedereen en door middel van elke ademhaling kan worden overgebracht. Alarmbellen gaan af wanneer iemand beweert dat alleen bepaalde mensen leermeester kunnen zijn. Mensen zien nu in dat de leringen van het alledaagse leven dezelfde zijn als die welke afkomstig zijn van de oude, wijze, bebaarde man op de top van de berg. Maar hij zit daar echter inmiddels wel met een twinkeling in zijn ogen omdat hij dit ook weet… t

Vertaling: Kees Schreuders

* Wil je meer weten over genoemde mensen, boeken en websites? Op internet zijn veel goede en relevante bronnen (o.a. via Google) te vinden. Dit artikel verscheen eerder in het tijdschrift Inzicht.

Greg Goode Leven als gewaarzijn 21,90

Jeff Foster Liefde is het leven omarmen

Er is opnieuw een boek van Jeff Foster in het Nederlands vertaald. Dit boek is ontstaan uit twee afzonderlijke teksten, namelijk ‘Life without a centre’ en ‘Beyond Awakening’. Deze teksten waren het gevolg van het heldere inzicht dat ‘Jeff Foster’ helemaal vrij was. Dit boek is een herziene versie van beide teksten met als doel de helderheid van het geschrevene te verbeteren en de expressie te updaten, zonder de essentie geweld aan te doen. De manier waarop de boodschap wordt overgebracht is minder dramatisch en evenwichtiger en inclusiever geworden. Dit boek wijst de weg terug naar huis. Het gaat over het einde van de zoektocht, het einde van de gedachte een afgescheiden persoon te zijn die leeft in een materiële wereld. Alles is onderworpen aan een perfect ontvouwen en alles gebeurt precies wanneer het nodig is. Dat geldt ook voor de hele spirituele zoektocht, het eindeloze zoeken, het wegvallen van al dat gezoek en een moeiteloos verwijlen in dat-wat-is. Je hoeft niet te stoppen met zoeken, het doorzien van de persoon die zoekt is het einde van de zoektocht. Er bestaat niet zoiets als een persoon die ontwaakt. Het is juist het ‘ik’ dat wordt doorzien. Er is alleen het leven dat zich voltrekt. Hier en nu verschijnt een hele wereld van beelden, klanken, geuren, gedachten en gevoelens. Er is iets wat zwijgend toekijkt. Dat ben jij. Af en toe vertelt Foster hoe hij in de val van illusies is getrapt. De grootste valkuil is te denken dat je een persoon bent met een bepaalde identiteit. Het boek is ingedeeld in thema’s en kan gebruikt worden als meditatie. Het is een voortdurende verwijzing naar ‘de afwezigheid van de persoon’ en ‘het goddelijke in de alledaagsheid’ van het bestaan.

DANNY SENESAEL

Jeff Foster Liefde is het leven omarmen 24,90