Een neergestorte vliegenier in de jungle INTERVIEW Werner Herzog over zijn nieuwe film Rescue Dawn Vanaf donderdag in de bioscoop IVO VAN WOERDEN / VERSLAGGEVER ROTTERDAM
Filmmaker Werner Herzog (64) is gefascineerd door de Duits-Amerikaanse Dieter Dengler, een piloot die tijdens de Vietnamoorlog werd neergeschoten boven de jungle van Laos. Daar moest hij zien te overleven. In Rescue Dawn, die donderdag uitkomt, wordt Dengler gespeeld door Christian Bale (Batman Forever, American Psycho). Herzog: ‘Je kunt geen beter verhaal krijgen dan dat van Dieter Dengler. Alles zit erin.’ U won in 19 9 7 de speciale juryprijs op het Internationale Documentaire Festival Amsterdam (IDFA) met Little Dieter Needs To Fly over Dieter Dengler. Tien jaar later maakt u over dezelfde man nog een film. Wat wisten we nog niet over deze vliegenier? ‘Na de documentaire voelde het nog niet alsof ik klaar met hem was. Dengler kwam toen terecht in een gevangenkamp in Laos en er ontwikkelden zich bijzondere relaties tussen hem en de andere gevangenen. Dat kun je in een documentaire niet laten zien, maar wel als je een fictieve film maakt. Eigenlijk moet je eerst deze film zien en dan de documentaire.’ Waarom filmde u het verhaal achters t e vo re n? ‘Aan het einde van het verhaal moesten de acteurs uitgemergeld zijn. Het kost maanden om zo dun te worden en een baard te laten staan. Dus moesten ze zich ter voorbereiding op de film volledig uithongeren en daarna tijdens het draaien in gewicht bijkomen.’ Koos u voor acteur Christian Bale omdat hij al eens eerder buitenge woon vermagerde voor zijn rol in The Ma chinist? ‘Ik wilde hem hebben omdat hij perfect was voor Denglers karakter. Bale heeft ook die jongensachtige onbevangenheid. Hij heeft zich met veel toewijding aan de film overgegeven, net als de andere acteurs.’ U liet de acteurs zoveel mogelijk barre omstandigheden ondergaan, zodat alles zo echt mogelijk zou overko-
men. Was u bang dat ze de situaties niet konden acteren? ‘Zo erg was het niet hoor. In het echte verhaal is Dengler bedekt door honderden bloedzuigers. Hier zie je er een paar. Het waren bloedzuigers die normaal in ziekenhuizen worden gebruikt. Hartstikke schoon, dus niet gevaarlijk. Daarnaast was er altijd wel een hotel in de buurt waar ze ’s nachts lekker konden eten en slapen. Maar ik wilde wel dat het een verhaal werd over wat mensen soms moeten doormaken. Over wat ze kunnen overleven.’ Wilde u na uw vorige documentaire Grizzlyma n, over een man die tussen de beren in de wildernis leeft, nu een andere soort film maken? ‘Bij Grizzlyman wilden ze dat ik een natuurfilm zou maken over de wildernis. Ik zei van tevoren: het wordt een verhaal over natuur, maar wel de menselijke natuur. Met Rescue Dawn wil ik laten zien hoe mensen in extreme situaties zichzelf kunnen overwinnen.’ Kunt u zich nog herinneren dat u voor het eerst van Dieter Dengler h o o r d e? ‘Ik was gevraagd om voor ZDF een serie te maken die Voyages from hell heette. Denglers verhaal zat in die serie en ik werd er meteen door geraakt. Ik ontdekte dat hij in Californië woonde en zocht hem op in het telefoonboek. Toen ik hem belde, dacht hij dat ik een journalist was en wilde niets zeggen. Ik vertelde hem over mijn werk. Zodra hij ‘filmmaker’ hoorde, dacht hij dat hij miljoenen kon verdienen. Later werd hem duidelijk dat dat er niet inzat.’
Wat is uw talent? ‘Ik ben gewoon een professional. Acteurs willen met mij werken, omdat ze weten dat ze in mijn films op hun best zijn.’ Maar er zijn meer professionals in Hollywood. Hoe komt het dat u met bijzondere verhalen komt, die anderen misschien la ten liggen? ‘Ik ben een verhalenverteller en ontwikkelde er een zesde zintuig voor. Als je met iemand praat, hoor je een hoop woorden waarvan je denkt: dit doet er niet toe. Maar dan is er soms ineens iets kleins. Dat moet je eruit halen en in het licht zetten.’
Herzogs zesde zintuig ‘Zodra de echte Dieter Dengler het woord “filmmake r” hoorde, dacht hij dat hij miljoenenging verdienen. Dat zat er niet in’ (FOTO EPA)