WEEK 08/10
Door Ivo van Woerden
Een Nieuwe Ongemakkelijke Waarheid
‘Red het klimaat? Ammehoela!’
niet waterdicht, maar men probeert het in ieder geval. In de klimatologie wordt het niet eens geprobeerd, daar verkeren ze nog in de sferen van het achternalopen van Grote Leiders, met hoofdletters, ja. Het is een soort kerk. Een stel gedreven maatschappijveranderaars die de feiten naar hun hand zetten.’ Heeft hij zelf ook belangen? Richel: ‘Mijn belang om dit nu te vertellen is dat ik gehoord word. Bovendien zou ik het fijn vinden als al het geld dat in de klimaatproblematiek wordt gepompt, wordt besteed aan het helpen voorkomen van veroudering, het zoeken naar de bron van de eeuwige jeugd. Daar gebeurt gelukkig nu al wat aan, maar veel te weinig. Niets is gevaarlijker voor je dan 60 jaar worden.’ Hij komt wel erg gefrustreerd en negatief over. ‘Ja, ik ben gefrustreerd, maar ik zie heus ook positieve dingen. Ik geloof heilig in de mens. Ik vind de creativiteit van mensen verrukkelijk. Wij zijn in een voortdurende strijd met bacteriën, vlinders en leeuwen die precies hetzelfde willen als wij: overleven en voortplanten. En we weten handig van ze te winnen. Ik zie dus iedere geboorte van een nieuw kind niet als weer eentje die een grotere druk op de wereld legt, maar juist als weer iemand die mee kan denken. Wat mij betreft: fokken maar, jongens.’
Vorige week doken alwéér fouten op in het rapport van het Nobelprijswinnende IPCC. Pijnlijk omdat het rapport van de VN-instantie de basis is van het wereldwijde milieubeleid. Koren op de molen van sceptici die eindelijk kans zien om hun verhaal te doen. Bekeerling Theo Richel van de Groene Rekenkamer: ‘Er is helemaal niets mis met het klimaat.’
# 08|2010| www.revu.nl
‘E
14
r is geen klimaatcrisis’ staat op een poster in de studeerkamer van klimaatscepticus Theo Richel (55) in het Zeeuwse Kapelle. Al jaren wordt er moord en brand geroepen over de opwarming van de aarde en het stijgen van de zeespiegel. En sinds An Inconvenient Truth van Al Gore houdt ook het grote publiek een vinger aan de pols. Verder zorgde het laatste rapport van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) voor de nodige paniek. Maar als het aan Richel ligt houden we daar abrupt mee op. ‘Allemaal onzin,’ zegt hij. ‘Orkaan Katrina en de tsunami zijn incidenten. Door de media lijkt het alsof er voortdurend rampen over ons uit worden gestort en allemaal door het veranderende klimaat. Maar honderd jaar geleden waren de media er niet om ze door te geven en leek het alleen maar minder vaak voor te komen.’ En dat Nederland een koude winter doormaakt, terwijl de atleten van de Olympische Winterspelen bijkans zonder
jas over straat kunnen in Vancouver is geen veeg teken? Richel: ‘Een teken? Welnee, iedereen ziet overal maar tekens in. Ammehoela!’ Richel is wetenschapsjournalist en qua milieu een bekeerling, hij werkte bij Milieudefensie en VARA’s Vroege vogels. Maar zijn inzichten veranderden en nu probeert hij met De Groene Rekenkamer een ander geluid naar buiten te brengen over de klimaatproblematiek, namelijk dat er helemaal geen probleem is. ‘Ik heb nog nooit zoveel tijd besteed aan het tegen anderen zeggen dat ze hier hun tijd niet aan moeten besteden.’ Volgens Richel is er genoeg olie, ‘dieper boren,’ smelt de Noordpool niet door de opwarming van de aarde ‘maar door veranderende zee- en windstromen’ en is de aarde wel iets warmer ‘maar dat
‘In de klimatologie lopen ze Grote Leiders achterna. Het is een soort kerk’
Reageren? reactie@revu.nl
is niet de schuld van mensen’. Hij legt het even uit: ‘De aarde bestaat al miljarden jaren en heeft zo ongeveer alles al eens meegemaakt.’ Hij stoort zich mateloos aan iedereen die alles wat over het klimaat wordt gezegd voor lief neemt. ‘Ze zeggen: geloof ons maar. Maar laat ze het dan eens bewijzen. Telkens als ik in discussie wil gaan met dat soort mensen, zeggen ze op elke vraag: ‘Het ís zo,’ maar dat is geen argument.’ En dat voedde Richels scepsis alleen maar. ‘Waarom willen ze geen discussie met mij aangaan? Mijn journalistieke achtergrond zegt me dat ze dan wat te verbergen hebben.’ Met ‘ze’ bedoelt hij in dit geval wetenschappers en ook politici. Toen bekend werd dat het IPCC flinke fouten in het rapport had gemaakt (de voorspelling dat 80 procent van de gletsjers in de Himalaya in 2035 gesmolten zouden zijn, bleek gebaseerd op wel heel slordig citeren, want in de oorspronkelijke publicatie stond het jaar 2350. Tientallen topwetenschappers hadden die blunder kritiekloos laten passeren) kwam Richel dat goed uit, moet
hij bekennen. ‘De rot zit er bij hen goed in en wij krijgen de kans ons verhaal te doen.’ Hij wil niet per se afgeven op de wetenschappers die aan het rapport hebben geschreven, maar hij ziet het zo: ‘Het IPCC heeft destijds de opdracht gekregen te bewijzen dat de mens achter de opwarming van de aarde zit. Dus de mens zat vanaf het begin in het beklaagdenbankje, naar andere mogelijke oorzaken wordt nauwelijks gekeken. Tja, als je iemand opdracht geeft om tijdens een expeditie het aantal olifanten te tellen, moet je niet verbaasd zijn als hij niets zegt over neushoorns en apen. En als je dan vervolgens voor dat soort onderzoek heel veel geld beschikbaar stelt, moet je niet verbaasd zijn als daar wetenschappers op afkomen. Als je kruimels brood strooit komen er vogels op af.’ Moet het IPCC de Nobelprijs voor de Vrede die ze samen met Al Gore in 2007 kregen inleveren? Richel: ‘Welnee, die prijs valt toch niet meer serieus te nemen.’ Richel betoogt dat het logisch is dat er fouten
in het IPCC-rapport staan. ‘Het IPCC is inter gouvernementeel. Verschillende landen dragen eraan bij. Hoe werkt de politiek? Precies: compromissen sluiten. En dat moet dus ook gebeuren bij het schrijven van een IPCC-rapport. Maar in de wetenschap sluit je geen compromissen, daarin doe je aan waarheidsvinding. Het is de waarheid of niets.’
fraudeleuze toestanden
Hoe kan het toch dat juist in de klimatologie, waar je goedbedoelende geitenwollensokkenfiguren verwacht die op iedere slak zout leggen, deze frauduleuze toestanden ziet? ‘Ja, ongelooflijk, hè,’ zegt Richel. ‘Milieu is een goed doel en bij goede doelen zetten mensen hun verstand af. Dat is een uitnodiging om de kluit te belazeren. In de geneeskunde zijn ze veel kritischer. Ook daar hebben ze een goed doel, het genezen van mensen, maar we weten dat het risico van corruptie daar altijd bestaat en daarom heeft men allerlei manieren bedacht om dat te voorkomen. Het is
IPCC-voorzitter onder vuur
De Indiase IPCC-voorman Rajendra Pachauri heeft het onheil over zichzelf afgeroepen. Toen landgenoot en glacioloog V. K. Raina de IPCC-voorspelling dat de gletsjers in de Himalaya in 2035 gesmolten zouden zijn ‘prematuur’ noemde, beschuldigde Pachauri hem van het bedrijven van ‘voodoo-wetenschap’. De claim in het IPCC-rapport van 2007 was uiteindelijk afkomstig van een wetenschapper die hierop later terugkwam. Toch kwam de uitspraak in het rapport terecht. En op basis van deze claim kreeg Pachauri’s Energy and Resources Institute van Carnegie Corporation of New York een subsidie van zo’n 310.000 pond en een groot deel van een subsidie van 2,5 miljoen euro van de EU.
15