Welke duikbril kies ik?

Een duikbril of -masker is één van de meest essentiële onderdelen van onze duikuitrusting. Vaak is het ook één van de eerste zaken die je aanschaft bij het begin van je duikcarrière. Hoe maak je nu de juiste keuze? Ga je voort op het advies van je begeleidende instructeur, luister je naar de aanbevelingen van een verkoper of laat je je verleiden door een trendy kleurtje? We zetten een aantal zaken op een rij om je te helpen het juiste masker te kiezen.

Duikbrillen zijn er in allerlei soorten en maten en in verschillende prijsklassen. De juiste duikbril voor jou zal bepaald worden door persoonlijke voorkeuren, de vorm van je gelaat en de mogelijkheid om er optische glazen in aan te brengen. Er zijn wel een aantal zaken waarop je kunt letten vooraleer een keuze te maken.

Veiligheidsglas

Veiligheidsglas, ook gehard of getemperd glas genoemd, is ongeveer vijf keer zo sterk als gewoon glas van dezelfde dikte. Indien het breekt, valt het uit elkaar in kleine stukjes, zodat je je er niet kan aan kwetsen.

Gehard glas heb je in verschillende prijsklassen. De duikmaskers in de instap- en middenklasse maken gebruik van standaard gehard glas met een groenige tint. Duurdere modellen gebruiken optisch wit glas.

Foto: Ivo Madder. Een goed duikmasker bevat verschillende onderdelen: een neus voor het klaren, één of twee lenzen in gehard glas – ook wel veiligheidsglas genoemd – voor een goede bescherming van de ogen onder water, een siliconen gelaatstuk, al dan niet vervat in een frame, dat ervoor zorgt dat het masker lucht- en waterdicht op het gezicht blijft zitten, een hoofdband en een gesp.

het gelaatstuk

Tegenwoordig is dit altijd van zachte siliconen gemaakt. Het kan transparant zijn of niet-lichtdoorlatend. Onderwaterfotografen kiezen vaker voor deze laatste uitvoering, omdat ze zich dan beter kunnen focussen op hun onderwerp en niet worden afgeleid door licht, schittering of beweging. Andere duikers verkiezen dan weer wel de transparante uitvoering, omdat die een ruimer en rustiger beeld geeft. Het nadeel van transparante gelaatstukken is dat ze na verloop van tijd vergelen. Dit proces kan vertraagd worden door het masker uit de zon, droog en op een donkere plaats te bewaren. Niet-lichtdoorlatende gelaatstukken zijn te verkrijgen in alle kleuren van de regenboog. Een felle kleur naast je ogen kan op de duur echter als irriterend worden ervaren. Bezin dus eer je begint. Kies eerder voor een neutrale kleur.

Gelaatstukken vind je in verschillende uitvoeringen, variërend van soepel hypoallergeen chirurgische siliconen tot stug PVC. De prijs is evenredig met de kwaliteit en het comfort. Een zacht en comfortabel masker is vaak duurder, maar resulteert in een hoger draagcomfort.

het frame

De harde rand van de meeste duikmaskers is gemaakt van polycarbonaat of een vergelijkbare kunststof, een relatief betaalbare en veel gebruikte plasticsoort.

Er zijn verschillende duikmaskers die naast een hoogwaardige kwaliteit polycarbonaatachtige kunststof ook andere materialen gebruiken, zoals bijvoorbeeld roestvrij staal en/of polyurethaan. Beide zijn bedoeld om het frame van het masker sterker en duurzamer te maken. Kijk bij aanschaf altijd goed naar de maskerbandbevestiging. Is die goed te bedienen en is de maskerband eenvoudig te verstellen? Goedkope maskers hebben vaak een maskerbandmontage die lastig te verstellen is of een fragiele constructie heeft. Er bestaan ook maskers zonder frame. Het siliconen gelaatstuk zit dan gemonteerd op het glas, wat resul-

teert in een kleiner en flexibeler masker. Het ontbrekende frame kan zo niet meer stukgaan. Het nadeel is dat niet elk masker op sterkte gemaakt kan worden. Een frameloos masker is meestal ook iets compacter en dat heeft voordelen. Een kleiner masker is eenvoudiger te ledigen dan een groter masker. Minder volume betekent dat het water er sneller uit is. Des te compacter het masker, des te dichter het glas tegen je gezicht komt en dat geeft een veel betere 'kijkhoek' dan wanneer het masker verder van je gezicht staat.

de glazen

Kies je voor twee losse glazen of voor één enkel glas? Het enkele glas geeft meer zicht, omdat het tussenstuk op de neus ontbreekt. Daarbij geeft een enkel glas een veel betere inkijk voor je buddy. Je hebt sneller oogcontact en je ziet ook meer van het gezicht van je duikmaat, waardoor er meer lichaamstaal via het masker naar buiten komt. Iemand die geen optische glazen nodig heeft, kiest daarom best voor deze uitvoering. Een duikmasker met een doorlopend glas is zelden geschikt voor aanpassing met optische glazen.

Bij dubbele glazen kan het neusstuk van het masker verder naar voren worden geplaatst en de glazen dichter bij de ogen. De inhoud van het masker in volume wordt hierdoor kleiner en dat maakt oefeningen, zoals het leegblazen van je masker, makkelijker. Ook wordt het zicht wat ruimer als de glazen dichter op je gezicht staan. Iemand met een relatief hoge of grote neus, zal met een dubbelglazig masker een betere ervaring hebben, omdat de constructie ervoor zorgt dat er meer ruimte in het masker is waardoor een tweeglazenmodel meestal nooit op de neus drukt. Nog een voordeel van twee glazen is dat je ze kunt vervangen door optische glazen.

een duikbril passen

Een duikbril moet vooral comfortabel zitten, je moet er goed door kunnen kijken en hij mag niet lekken. Het passen van de duikbril is dan ook erg belangrijk. Een duikbril kan je beste kopen in een duikwinkel, omdat je daar verschillende modellen kan uitproberen. Bij het passen van een duikbril zet je de bril op zonder de band vast te maken. Zorg ervoor dat er geen haren tussen het masker zitten. De onderkant van het gelaatstuk moet boven je bovenlip zitten (niet erop, anders gaat hij lekken).

Adem nu rustig in door je neus en houd je adem in. De bril moet zich vastzuigen en blijven zitten op je gezicht. Moet je krachtig ademen om de duikbril te laten zitten, dan is dit vaak een teken van een slechte pasvorm. Beweeg en draai je hoofd nu een beetje heen en weer. Trek ook zachtjes aan het masker. Duw een beetje aan de zijkanten. Als het masker goed blijft zitten en niet knelt, dan is de pasvorm in ieder geval goed. Voelt het masker prettig aan, doe dan ook de band om je hoofd. De band plaats je aan de bovenkant van je achterhoofd en loopt boven de oren. Bij een gespleten hoofdband zit er een band boven en een band onder je hoofdknobbel. De hoofdband is niet bedoeld om je bril strakker tegen je hoofd aan te duwen (om lekken te voorkomen), maar om ervoor te zorgen dat hij niet van je hoofd glijdt.

Opgelet: sommige modellen, gemaakt van heel zachte siliconen, waarbij de hoofdband aan het gelaatstuk gemonteerd zit, moet je passen met de maskerband om je hoofd. Dit omdat de vorm van je gezicht invloed op de pasvorm van het siliconen gedeelte heeft, waardoor de maskerband het masker wat breder zal uitrekken bij een breed gezicht en minder breed bij een smal gezicht.

dampvrij maken

Harro Cats, eindverantwoordelijke voor TUSA Nederland zegt hierover het volgende: "In een masker wordt meestal een siliconen gelaatstuk en maskerband gemonteerd. Bij de productie van het gelaatstuk en de maskerband worden siliconen korrels bij een hoge temperatuur en druk in een zogenaamde mal geïnjecteerd. Bij dit chemische proces komen

Foto: Ivo Madder.

kleine hoeveelheden (ongevaarlijke) siliconendampen vrij die het probleem vormen, omdat het chemische proces nog enige tijd doorgaat. De siliconen onderdelen worden bij de productie verwerkt samen met de andere onderdelen zoals het frame, de maskerbandgespen en uiteraard ook de glazen, om uiteindelijk een duikbril te worden. Nadat het masker volledig geassembleerd is, wordt het in de verpakking opgeborgen en kan het op weg naar het land van bestemming om een nieuwe eigenaar te zoeken. Tijdens de reis dampt het siliconen nog enigszins na en deze damp slaat als een soort condens neer op onder meer de glazen. En het is nu juist die aanslag op de glazen die het beslaan veroorzaakt! Bij aankoop van een nieuw masker wordt het advies gegeven de glazen te reinigen met een speciaal schoonmaakmiddel om beslaan te voorkomen. Heb je dat niet in huis, dan voldoet een niet-schurende tandpasta of een siliconenvrij afwasmiddel vaak ook. Dat advies is correct, maar niet volledig. Dat merk je direct als je met je nieuwe masker onder water gaat. Want dan ontstaat de irritatie, je nieuwe duikmasker beslaat alsnog! Hoe dat kan, is heel eenvoudig uit te leggen. Zoals eerder beschreven, dampt het siliconen nog na van de productie. Deze damplaag zit niet alleen op de glazen, maar ook op het gelaatstuk zelf, de maskerband, het frame, de gespen en vergeet vooral niet, de verpakking. Oh ja, en in veel gevallen ook in de maskerbox. Als dan alleen de glazen gereinigd worden, zijn de andere onderdelen nog niet 'schoon' met als gevolg dat deze aanslag eenvoudig door dampt en daarmee weer terug op de glazen komt. Gevolg: wederom een beslagen masker! Het vrijmaken van aanslag op de glazen is dus onvoldoende. Bij aanschaf van een nieuwe duikbril dien je het gehele masker, maar ook de maskerbox, grondig te reinigen. Alle dampaanslag dient van alle onderdelen te worden gewassen."

Duikbrilglazen

De hoogwaardige modellen hebben optisch wit glas of zijn voorzien van gekleurde, ontspiegelde glazen met een UV-420 beschermingslaag voor de ogen. De ontspiegeling in de glazen zorgt voor meer contrast en een rustiger zicht. Gekleurde glazen in de duikbril van je buddy hebben wel als nadeel dat je zijn ogen niet kan zien, waardoor je tijdens bijv. het afnemen van proeven de eventueel aankomende problemen niet kan aflezen in zijn ogen.

Fotograferen met een aangedampte duikbril is niet gemakkelijk. af te raden methoden

Spuug tegen het aandampen is ook wel effectief, maar geeft in de loop van de tijd kans op de groei van micro-organismen. Dit zal zich uiteindelijk uiten in vervuiling en lekkage van je masker.

De glazen 'schoon' branden met een aansteker is ten stelligste af te raden. De kunststof onderdelen zijn niet bestand tegen de hitte van het vuur. Resultaat: een duikbril die

weer gaat aandampen en wellicht vervormde onderdelen, met lekkage als gevolg! Een andere methode die je nooit moet toepassen, is je masker wassen in de vaatwasser. De temperatuur van de vaatwasser is te hoog en de chemische reinigingsmiddelen zijn te agressief. Resultaat: misschien heb je wel een propere duikbril, maar met chemisch gebleekte, verweerde en vervormde onderdelen. Bovendien is de kans op lekken groot. Gebruik in elk geval je gezond verstand bij het behandelen van je duikbril.

opslag en onderhoud

Je duikbril bewaar je het beste op een droge, donkere plaats, liefst in de eventueel bijgeleverde box. Het advies is om hem na elke duik goed te spoelen met proper water. Je kan je masker gerust regelmatig in een sopje met detergent reinigen. Droog het altijd heel goed af om algengroei te voorkomen. besluit

Het loont zeker de moeite om voldoende tijd uit te trekken bij de aankoop van een nieuwe duikbril. Draagcomfort en een goede pasvorm zijn hierbij primordiaal. Goed onderhoud en correcte opslag zullen bovendien de levensduur van je duikbril aanzienlijk verlengen. 

MARIJKE VAN CAUWENBERGHE

Foto: Roman Vasilovski - Unsplash.

Advertentie

Duikshop

de7zeeën

Bekende duikmerken Eigen hersteldienst Vulstation tot 300 bar

Openingsuren: wo. – do. & vr. 16.30 – 19.00 u za. 10.00 – 12.00 u & 13.00 – 16.00 u

Antwerpsestraat 258 – 2850 Boom 03 888 43 34 – zevenzeeen@telenet.be