Hippocampus nr. 302 (jan./feb. 2025)

hippocampus hippocampus

juli/augustus)

Bondsnieuws

Examen Zwembad 1*I

Verslag Zeestage 2*I en 3*I

Verslag proclamatie OBK 2024

Reportages

Geschiedenis van Vodelée

De wulk, een actieve wintergast

BLADEN SUPERNOVA

BLADEN S-TEK

informatieblad van NELOS vzw

Het duikmagazine Hippocampus (kortweg Hippo genoemd) draagt de wetenschappelijke naam van het zeepaardje en is het bondsblad van NELOS vzw, de Vlaamse duiksportfederatie. We informeren over zaken die van belang kunnen zijn voor onze jeugdduikers, sportduikers, instructeurs, technische duikers, duikers met een handicap, vrijduikers, vinzwemmers en onderwaterhockeyers. Ook artikels over het onderwaterleven, onderwaterfotografie en -videografie, duikbestemmingen en allerlei technische en wetenschappelijke info met betrekking tot de duiksport komen aan bod.

Na de federalisering van België in 1978 ontstonden onder de koepel van de Belgische Federatie voor Onderwateronderzoek en -Sport (BEFOS/FEBRAS), die stichtend lid is van de wereldfederatie CMAS (World Confederation of Underwater Activities), de Nederlandstalige Liga voor Onderwateronderzoek en -Sport (NELOS) en de Ligue Francophone Belge de Recherches et d'Activités Subaquatiques (LIFRAS). Sindsdien zijn 'Hippocampus' en 'Hippocampe' de officiële bondsbladen van respectievelijk NELOS en LIFRAS. Beide bladen staan al meer dan 50 jaar op de bres voor nuttige informatie aan de Belgische duiker. In Vlaanderen wordt NELOS vertegenwoordigd door 154 duikscholen en -clubs. Met meer dan 10.000 leden is NELOS zonder meer de grootste duikfederatie in Vlaanderen.

NELOS-structuur

Raadpleeg de NELOSstructuurbrochure voor meer info over wie wat doet binnen NELOS. Je kan deze brochure downloaden via onze website: www.nelos.be/documentencentrum

Woordje van de redactie

HAIG-ASSISTANCE

Via je duikschool kan je het persoonlijk verzekeringskaartje bekomen, met daarop volgende info:

Policy number: ARENA 2.009.718/010

In geval van repatriëring/hospitalisatie ten gevolge van een duikonge val in het buitenland 'Call Center': +32 3 253 69 16

et nieuwe jaar is ondertussen alweer haar tweede maand ingegaan en terwijl we met z'n allen reikhalzend uitkijken naar wat 2025 brengt, blikken we in deze Hippocampus nog even terug op het voorbije jaar. We hebben dan ook heel wat verslagen. Je leest de ervaringen van de kandidaten van zowel de Vrijduikstage, de 2*Stage als de 3*Stages. En hoewel die Stages net achter de rug lijken te zijn, staat er ondertussen alweer een nieuwe lichting kandidaten klaar om het beste van zichzelf te geven. De cyclus wordt steeds opnieuw herhaald. Dat is ook zo voor het traject van 1*Instructeur, waarin niet het hernieuwde zwembadexamen, maar wel het examen Didactiek (de laatste loodjes dus) weleens het zwaarste blijkt te zijn. We wensen de kandidaten in alle trajecten voor 2025 heel veel succes!

In deze Hippocampus ontdek je verder dat het Comité Didactiek niet heeft stilgezeten en dat voor het Dives-team de kerstvakantie een drukke periode was. De Commissie Sportduiken gebruikte het najaar ook om standaarden voor duikers met speciale noden uit te werken en onmiddellijk uit te rollen. Zo aligneren we ons op de CMAS-standaarden.

Blijven evolueren betekent niet dat we niet af en toe eens achterom mogen kijken. Het derde deel van de geschiedenis van het duiken neemt je mee naar wandelende duikklokken en de eerste succesvolle onderzeeër. Ook de geschiedenis van Vodelée als duiksite wordt uit de doeken gedaan.

Heb je heimwee naar het onderwaterleven en zijn deze frisse temperaturen niets voor jou? In deze Hippocampus vind je de winnende foto's van het OBK 2024 en de Lowland Photo Contest 2024. Er zitten pareltjes tussen. Liever een film? Dan is 'Under the Surface' onze tip!

Coverfoto: Technische duiker in een mijn. Winnaar van de prijs Hippocampus 'Beste coverfoto' tijdens het OBK 2024. Camera: Olympus E-M1 Mark II, ISO 1250, 1/100 sec. bij f/5.6. Lens: Olympus M 8 mm/F1.5. Foto: Brenda de Vries.

En mocht je deze winter toch nog het koude water van de Oosterschelde trotseren, ga dan zeker eens op zoek naar de wulk. Niet alleen verrassend mooi om naar te kijken, maar ook een zeer actieve wintergast.

Veel duikplezier!

Ivo Madder

Bondsnieuws

Voor een gedetailleerd overzicht van het bondsnieuws in deze uitgave, zie blz.: 4

Regionieuws

AVOS lanceert voor de clubs een digitale inschrijvingsmodule 20-21

De laatste loodjes ... ondersteuning door de (V)OSSEN bij de opleiding 1*I 48-51

Reportages

Duikgeschiedenis deel 3 6-11

De wulk, een actieve wintergast 12-14

Alex Pansier is Lowland Photographer of the Year 2024 15-19

Safety First (liveaboards) 24-26

De geschiedenis van de steengroeve Vodelée 28-33

Vaste rubrieken

Duikspinsels: Eigen lof stinkt 5

In de kijker: BCD vierde een heel jaar lang haar 50e verjaardag 22-23

Skubba &Fred: Fred is terug 27

Hippoëzie: drie dagen oceaan (Ludo Bleys) 33

In de kijker: Guy Segers organiseerde zijn laatste clubstage 34

Jeugdduikhoekje - Wie zwemt er zoal in het zoete water rond? (Deel 1) 35

Sprokkelen tussen het duikmateriaal 36-40

In de kijker: Duikclub De Murene Zelzate is 50 jaar jong 42-43

Wist je dat? Sommige zeeslakken verliezen hun hoofd wel eens 44

Hippo zag ... Under the Surface 46-47

Close-up (Kiki Vleeschouwers) 52-53

Retro-Hippo 54-55

NELOS-boetiek/webshop 94-95

CMAS-Belgium (BEFOS-FEBRAS) / Lifras 95

NELOS-katern/Hippo-colofon 97

Lopende agenda 98

Regionale info

Antwerpse Verstandhouding voor Onderwateronderzoek en - Sport www.avos.be

Brabantse Vereniging voor Onderwateronderzoek en -Sport www.bravos-vzw.be

Vereniging der Limburgse en Kempische Duikscholen www.limos-vzw.be

Oost-Vlaamse Vereniging voor Onderwateronderzoek en -Sport www.ovos.be

West-Vlaamse Vereniging voor Onderwatersport www.wevos.be

Correcties, tips en/of opmerkingen i.v.m. de cursusboeken, dossiers of documenten van NELOS stuur je naar: cursus@nelos.be. De andere e-mailadressen waarin PPT, documenten of instructormanual staat, zijn niet meer in gebruik.

Vrijduikstage in Dahab

Tijdens deze editie konden 19 deelnemers genieten van de gastvrijheid van Dahab in de Egyptische Sinaïwoestijn. Maar wat houdt zo'n stage eigenlijk in?

Examen Zwembad 1*Instructeur

Vaarwel 'Examen Fysieke Fitheid voor 1*Instructeur', welkom 'Examen Zwembad 1*Instructeur'!

Open

Belgisch Kampioenschap

Geniet mee van de prachtige onderwaterfoto's die gemaakt werden tijdens het OBK onderwaterfotografie en -videografie.

2*I: de mythe ontblood?

Het verhaal van de 2*I's die in 2024 aan de Zeestage deelnamen: 16 NELOS 1*I's en vier VVW 2*I's schreven zich in voor de opleiding tot NELOS 2*Instructeur.

NELOS ... krijtlijnen ... toekomst

NELOS zet de krijtlijnen voor de toekomst mee uit. NELOSvoorzitter, Ronny Margodt, werkt zich op naar de top van alle internationale duikorganisaties.

DIVES-nieuws

We zijn verheugd om bij de start van het nieuwe jaar enkele nieuwigheden aan te bieden.

Een vakantie onder vrienden

Franky Cardoen, Nathalie De Bock, Nicolas De Smyter, Kevin Gardedieu, Jan Lynen en Naomi Stabel namen samen deel aan de 3*Stage 2024.

Vinzwemmen: België scoort goed

Een overzicht van enkele belangrijke vinzwemwedstrijden waar onze Belgische atleten aan deelnamen.

Wie zijn de leden van het Veiligheidscomité? Wat doen ze en wat drijft hen? 56 72 78 93 60 74 88 95 68 76 90

Duiken met Speciale Noden

Van 'Duiken met een Handicap' naar 'Duiken met Speciale Noden' (SND-brevetten en -titels).

Algemene

Vergadering NELOS

Op volgende Algemene Vergadering leggen we een wijziging van de statuten voor, overeenkomstig de richtlijnen van onze Juridische Commissie na bespreking met de juristen van Sport Vlaanderen.

Elke NELOS-club kreeg de finale versie van die gewijzigde statuten via e-mail.

Cursussen 'blended learning'

Ondertussen zijn bijna alle cursussen sportduiken beschikbaar op het leerplatform.

Het Veiligheidscomité

De AV NELOS vindt plaats op 2 maart 2025 in Maaseik. Voor de meesten onder ons is dat een uithoek van Vlaanderen, maar mogen we vragen dat er tijdens de AV voldoende leden (clubs) aanwezig zijn?

Kan je niet aanwezig zijn? Denk dan aan een volmacht, want anders moeten we

nadien een extra Bijzondere Algemene Vergadering organiseren binnen de 14 dagen na de Algemene Vergadering.

HET NELOS-BESTUUR

Eigen lof stinkt

n de vorige Hippocampus kon je lezen dat ik het fijn vind om teksten uit te pluizen op zoek naar fouten en er weinig aan mijn kritische blik ontsnapt. Als bescheiden West-Vlaming is met mezelf stoefen echt een drempel waar ik over moest. Toch mocht eens gezegd worden dat het nalezen van artikels een werkje is waar voor de redactieleden heel wat tijd in kruipt en waar we ondertussen best goed in geworden zijn.

Misschien heb je er helemaal niet op gelet, maar een aandachtige taalnazi merkte terecht op dat er net in die vorige column een tikfout in de titel staat, eentje waar we dus

met z’n allen hebben overgelezen. En we moeten er niet flauw over doen, ook in de vorige periodieken kon de heel aandachtige lezer af en toe taal- of typfouten ontdekken. Zelfs een dt-fout glipt wel eens door de mazen van het net (al zijn die mazen ondertussen echt wel heel klein geworden). Net dat illustreert misschien wel dat wij ook maar mensen zijn (en al helemaal geen professionals) die, hoewel we hard ons best doen, niet onfeilbaar zijn.

De taalnazi was niet de eerste die het had opgemerkt. Mijn oog viel er onmiddellijk op toen ik de Hippocampus opensloeg. Na-

Advertentie

tuurlijk zak ik dan even door de grond van schaamte (net in een artikel waarin ik mezelf aan het ophemelen ben). Ondertussen ben ik realistisch genoeg om te beseffen dat helemaal foutloos werk afleveren een utopie is, hoewel het toch een streven blijft.

Mijn oproep in de vorige Hippocampus om de inleverdeadlines te respecteren, had alvast resultaat, waarvoor onze dank! Artikels gespreid kunnen nalezen, zorgt voor meer rust in ons hoofd en een beter resultaat. 

NATALIE

Meer informatie: www.nelos.be/initiatie

Deze gratis duikinitiatie is speciaal voor:

Naam en voornaam

Zoek via de clubzoeker een duikschool die initiaties aanbiedt en informeer bij hen wanneer je er terechtkan voor een initiatie.

DECROCK

Foto: Ivo MadderMidjourney.

Duikgeschiedenis deel 3

We eindigden het vorige artikel in 1531 met het vroegste gebruik van een duikklok voor het eerste archeologische onderzoek onder water door de Italianen Guglielmo de Lorena en Francesco de Marchi tijdens hun succesvolle zoektocht naar de luxueuze pleziergaleien van de Romeinse keizer Caligula. In enkele weken tijd vonden ze deze gezonken schepen en de schatten, terwijl anderen jarenlang vruchteloos het meer van Nemi doorzocht hadden.

Het terugvinden van de gezonken schepen en het succesvol bergen van de schatten betekende echter nog niet de start van de glorietijd van de duikklok.

eerste meerpersoonsduikklok

De volgende praktische vooruitgang in de verovering van de diepte kwam ergens rond 1538. In dat jaar gaven twee onbekende Grieken (hoewel sommigen denken dat één ervan de Italiaan Lorena zou geweest zijn) een demonstratie in het Spaanse Toledo in aanwezigheid van Keizer Karel V en meer dan 10.000 toeschouwers. Zittend op planken gemonteerd in de duikklok lieten deze 'Grieken' zich langzaam zakken naar de bodem van de rivier de Tagus. Om het dramatisch effect te vergroten, maar waarschijnlijk ook om niet in volledige duisternis te zitten en als indicatie voor de aanwezigheid van voldoende zuurstof, lieten ze een kaars branden. Het feit dat de kaars na een uur onder water nog steeds brandde, bleek het publiek nog het meeste te verbazen.

Ondanks de succesvolle afloop van deze demonstratie, kende de duikklok zelf nog geen succes. Dat betekende echter niet dat anderen geen pogingen ondernamen om een duikklok te bouwen.

eigenaardig ontwerp

In 1551 ontwierp de Italiaan Nicholas Tartaglia (1499/1500 – 1557) de 'Diving Machine'. Het duikapparaat van deze wiskundige, boekhouder en ingenieur had veel weg van een enorme zandloper. Een houten geraamte hield een glazen bol, waarin de duiker zijn hoofd moest steken, op zijn plaats. Hierin kon de duiker ademen en kreeg hij een goed zicht op de onderwaterwereld. Het geheel, samen met een zeer zwaar gewicht, werd aan een dikke koord naar beneden gelaten. Althans dat was het opzet. Een onpraktisch en eigenaardig ontwerp, waarover weinig geweten is.

eerste geregistreerd ontwerp van een 'duikkamer' of onderzeeër

In 1578 tekende William Bourne (1535–1582),

een Engelse wiskundige en voormalig kanonnier van de Royal Navy, de eerste geregistreerde plannen voor onderwaternavigatie. Zijn ontwerp was een volledig gesloten boot van hout gebonden in waterdicht leer. Deze gesloten boot kon duiken en onder het wateroppervlak vooruitkomen met behulp van roerriemen. Het ontwerp van de onderzeeër van Bourne was gebaseerd op ballasttanks die konden worden gevuld om onder te duiken en naar de oppervlakte terug te keren. Dezelfde principes worden nog steeds gebruikt bij de hedendaagse onderzeeërs.

Duikkamers boden een oplossing voor werken in turbulent water, omdat duikklokken dit niet konden vanwege het risico op omslaan met een zekere dood voor de gebruikers tot gevolg. William Bourne publiceerde in 1578 een boek met de titel 'Inventions or Devises' (Uitvindingen of apparaten). Dit visionaire werk bevatte meer dan honderd ideeën met betrekking tot maritieme en militaire zaken en gaf praktische oplossingen voor veel problemen, hetzij door technieken (apparaten) of door uitvindingen voor te stellen. Hij legde onder andere uit hoe je een telescoop kon maken (Hans Lippershey wordt meestal gecrediteerd voor het maken van de eerste telescoop in 1608, omdat hij als eerste een patent ervoor aanvroeg). Met zijn 'Apparaat 18' stelde hij twee methoden voor waarmee een schip zichzelf onder water kon laten zinken en vervolgens naar de

Afbeelding: MidjourneyIvo Madder.

De eerste meerpersoonsduikklok van 1538 zag er mogelijk zo uit.

In 1551 ontwierp de Italiaan Nicholas Tartaglia (1499/1500 –1557) de 'Diving Machine'.

oppervlakte kon stijgen, terwijl de inzittenden van lucht konden worden voorzien. Wat hij voorstelde was (in moderne termen) niet minder dan een duikboot met waterballasttanks en een snorkel. Bourne beschreef hoe deze ballasttanks gebouwd en bediend moesten worden. In principe kwam dat neer op interne waterdichte kamers aan weerszijden van de boot, met gaten die in de zijkant van de boot waren geboord. Zo kwam er water binnen om te kunnen duiken en werd het uitgestoten met behulp van schroefbediende 'zuigers' om opnieuw te stijgen.

"... je moet één mast hebben en die moet zo groot zijn dat er een gat door het ene uiteinde naar het andere is geboord, ... want het gat dat door de mast gaat, moet je lucht geven, want zonder lucht kan een mens niet leven". Bourne had zelfs een waterdicht luik bedacht: ". . . voor het luik, waardoor je in of uit moet, moet je er leer omheen hebben, dat je samen kunt brengen als een beursmond, en met een kleine schroef kun je het zo dicht tegen elkaar winden, dat er geen water in kan komen . . . ".

Het zou nog 200 jaar duren voordat waterballasttanks of een snorkel voor het eerst in

een werkende onderzeeër werden gebruikt. Deze duikkamer werd nooit gebouwd en hoewel we weten dat het principe werd gevolgd bij de bouw van de eerste onderzeeër zo'n vier decennia later, leek bijna anderhalve eeuw lang niemand veel interesse te tonen.

wandelende duikklok

De duikkamer mag dan niet populair zijn, de duikklok begon traag aan zijn opmars. In 1616 ontwierp de portretschilder, uitvinder en alchemist Franz Kessler (1580 – 1650) een eenpersoonsduikklok. In zijn model zat de duiker in een raamwerk waarop een zwaar, klokvormig, metalen omhulsel rustte. De duiker kon zijn omgeving bekijken door een serie kleine gaten. Het geheel was lichtjes zwaarder dan neutrale vlotbaarheid, zodat de duiker zonder veel inspanning over de bodem kon stappen.

Dat stappen was echter niet zonder risico's, want bij de minste misstap kon het geheel kantelen waardoor de duiker onder het zwaar geheel vast kon geraken met waarschijnlijk de verdrinkingsdood tot gevolg. 'eerste' succesvolle onderzeeër

Verschillende bronnen vermelden de duikende roeiboot die Cornelis Drebbel in 1620 bedacht en bouwde als de eerste succesvolle onderzeeër. Intussen heb je gelezen dat, als we de geschriften van de Zweedse historicus Olaf Magnus mogen geloven, de Groenlanders het in 1505 met een gelijkaardig concept al geflikt hadden. Toch verdient Drebbel vermeld te worden.

Drebbel, een Nederlandse uitvinder en natuuronderzoeker die een groot deel van zijn leven in Londen woonde, bouwde tussen 1620 en 1624 twee succesvolle, experimentele onderzeeërs. Bij de bouw van zijn onderzeeërs nam Drebbel enkele ideeën van William Bourne over. Drebbels derde boot was gemaakt van hout bedekt met nauw-

Een uitgewerkt ontwerp van de onderzeeër volgens de schema's die William Bourne (1535-1582) tekende en liet registreren.

Eén van de schema's die William Bourne tekende. Hij liet de ontwerpen voor onderwaternavigatie registreren.

Het waterharnas (duikklok) van Franz Kessler, 1616.

Tekening: Gio von Gryneck.

sluitende vellen ingevet leer en bood plaats aan twaalf roeiers en acht passagiers. Roeispanen die door flexibele leren afdichtingen in de zijkanten van de boot staken, stuwden de boot door het water. Verbazingwekkend genoeg kon het vaartuig tot een diepte van 20 meter duiken (3 bar!) en 10 km afleggen. Het voerde op een gemiddelde diepte van 4 meter verschillende, urenlange tochten uit onder het wateroppervlak van de rivier de Theems van Greenwich naar Westminster.

Drebbel was bovendien de eerste die met deze onderzeeër het zuurstofprobleem tijdens de duik effectief aanpakte. Hoe hij dat deed, is nog steeds voer voor discussie. Sommigen geloven dat de onderzeeër twee buizen met snorkels had, die met drijvers boven het water werden gehouden, en zo het ondergedompelde vaartuig van lucht voorzagen. Anderen geloven dat Drebbel zuurstof creëerde door zwavel en kaliumnitraat te verhitten. Hoe dan ook, binnen de onderzeeër heerste een atmosferische druk.

Volgens de overlevering nam Drebbel zelfs Koning James I mee op een testduik in zijn onderzeeër, waardoor deze laatste de eerste vorst zou zijn geweest die onder water reisde. Ondanks consistente, succesvolle duiken en de koninklijke passagier, wekte de onderzeeër nooit genoeg interesse bij de marine om te onderzoeken hoe deze nieuwe soort boot in de strijd kon worden gebruikt. We moeten hierop nog lange tijd wachten. eerste gekend moment van lucht gepompt naar een duiker, eerste ontwerp van een tuba

In Spanje, een land quasi constant in oorlog in de zestiende, zeventiende en achttiende eeuw, hadden uitvinders het bijzonder druk. Spaanse archieven staan vol met vroege SCUBA-ontwerpen, sommige met mogelijkheden, andere ronduit belachelijk. In 1631, tijdens de Nederlandse overheersing op volle zee, dreef Spanje naar het bankroet, omdat de Nederlandse schepen veel Spaanse schepen met schatten uit de Nieu-

we Wereld kaapten. Om aan deze situatie te verhelpen, bood een wanhopige koning Filip IV 10.000 dukaten aan iedereen die een bruikbare SCUBA-uitrusting kon maken. Volgens spionnen waren er in de havens van Amsterdam en Rotterdam soms wel 500 schepen aanwezig. Vertrouwend op deze informatie plande koning Filip duikers tijdens een storm naar één of beide havens te sturen om ankerkabels door te snijden, zodat deze schepen tegen elkaar zouden botsen. Omdat de Nederlanders schildwachten op al hun schepen hadden, kon het plan alleen werken als de duikers niet ontdekt zouden worden. Een speciale commissie werd aangesteld om de ontwerpen te bestuderen die vanuit alle hoeken van het Spaanse Rijk binnenstroomden. Geen enkel ontwerp werd uitvoerbaar verklaard en het plan om de Nederlanders een stormachtige doodsteek toe te dienen moest worden verlaten.

Hoewel geen enkel ontwerp geschikt bevonden werd voor de operatie, waren er toch een aantal zeer interessante voorstellen, waaronder drie inzendingen door de Vlaming Florencio Valangren. De eerste was een lange adembuis, vergelijkbaar met de ontwerpen die al door andere uitvinders bedacht waren, maar onbruikbaar zijn voor meer dan een partijtje snorkelen. Zijn ontwerp bevatte echter een origineel tintje: een uitlaatklep aan de onderkant van de buis voor het evacueren van de uitgeademde lucht.

Het tweede ontwerp was ook een buis, maar het uiteinde was boven het oppervlak verbonden met een blaasbalg. Dit is het eerste bekende geval van lucht die naar een duiker wordt gepompt, meer dan 60 jaar ouder dan het voorstel van Papin. Het apparaat liet een duiker toe in diep water te werken. Volgens Valangrens begeleidende brief waren soortgelijke apparaten in gebruik in Vlaanderen en Nederland, voornamelijk voor reparatiewerken aan schepen.

Het derde ontwerp, het enige, zeer primitieve ontwerp van een SCUBA, bestond uit een grote zak van een dierenhuid die door een balg vol lucht werd gepompt en met gewichten op de zeebodem werd gedropt. Aan de huidzak zat een buis met een mondstuk die door de duiker geopend kon worden als die, vrij rondzwemmend in het water, moest ademhalen. In de brief stond dat dit apparaat, net als de buis-blaasbalg-combinatie, in gebruik was. Er is geen reden om hieraan te twijfelen: met een luchtzak gemaakt van de huid van een koe en neergelaten op 6 meter, zou een geoefende vrijduiker er vijftien minuten kunnen verblijven.

Foto: Colin Smit.

De Drebbel-reconstructie van een houten onderzeeër met roeiriemen. Deze reconstructie bewees zich in de Theems. Het bevindt zich nu in een afgesloten tuin bij de Richmond-brug.

Drebbels duikboot in mozaïk.

De twee verschillende ontwerpen adembuis die Florencio Valangren inzond.

Het derde SCUBA-ontwerp van Florencio Valangren waarmee een een geoefende vrijduiker op een diepte van 6 m vijftien minuten kan verblijven.

Een andere – anonieme – uitvinding die naar Filip gestuurd werd, was nog interessanter, omdat het de ontwikkeling van een SCUBA-apparaat een stapje verder zette. Het bestond uit een buisvormig luchtreservoir dat als een riem werd gedragen en waarschijnlijk was gemaakt uit dierlijke ingewanden. Aan het uiteinde zat een mondstuk en aan de andere kant een blaasbalg waarmee de duiker zonder hulp lucht van aan de oppervlakte kon halen. Het luchtreservoir was te klein om veel lucht te bevatten, maar een ervaren vrijduiker kon wel tien minuten duiken voordat hij het luchtreservoir moest bijvullen.

eerste luchtpomp

Tot nu toe was een blaasbalg de enige manier om lucht bij een duiker te krijgen. Een balg kan een grote hoeveelheid lucht verplaatsen (een geliefde eigenschap bij smidsen), maar kan door de soepele wanden weinig druk opbouwen. Dat beperkt de diepte waarop een duiker kan opereren. Om de poorten naar grotere diepte open te zetten, hadden we de inventiviteit van Otto von Guericke (1602 – 1686) nodig, een Duit-

Een andere – anonieme – uitvinding die naar Filip gestuurd werd, bestond uit een buisvormig luchtreservoir dat als een riem werd gedragen en waarschijnlijk was gemaakt van dierlijke ingewanden. Aan een uiteinde zat een mondstuk en aan het andere een blaasbalg waarmee de duiker zonder hulp lucht van de oppervlakte kon halen. Met het kleine luchtreservoir kon een ervaren vrijduiker, die zijn longen maar één keer per minuut vult, tot wel tien minuten duiken.

Originele Maagdenburgse halve bollen met vacuümpomp in het 'Deutsches Museum' te München.

se wetenschapper, uitvinder en politieker. In 1650 slaagde hij in de bouw van de eerste

effectieve luchtpomp. Deze luchtpomp werd gebruikt bij het Maagdenburgs experiment, waarbij paarden niet slaagden in het scheiden van twee halve bollen bijeengehouden door een druk lager dan de omgevingsdruk. opgewonden duikboot

In Rotterdam besloot een Fransman met de naam De Son een onderzeeër te bouwen en om geldschieters te strikken, beweerde hij dat hij een uitvinding had gedaan. De kracht van reclame moet in die tijd beperkt zijn geweest, want De Son moest zijn onderzeeër grotendeels op eigen kosten bouwen. De duikboot was ongeveer 24 meter lang en 2,5 meter breed. Het ding bestond uit hout, versterkt met ijzeren balken. Voor en achteraan waren er grote ijzeren rammen voor het aanvallen van vijandelijke schepen. De voortstuwing werd verzekerd door

Onderzeeër van de Fransman De Son.

Foto: Lepo Rello.

een groot, met een veer aangedreven, half in het water stekend schoepenrad in het midden van het vaartuig. Bij tests terwijl de duikboot, in feite een schip, op de kade lag, werkte het rad goed en zorgde het voor 'voortstuwing' gedurende acht uur voordat het opnieuw moest worden opgewonden. Zodra het schip te water gelaten werd, bleek dat het uurwerkmechanisme niet sterk genoeg was om het schoepenrad in beweging te brengen. Het feit dat water een grotere dichtheid en gewicht heeft dan lucht was aan de aandacht van de bouwer ontsnapt. De uitvinding was een mislukking. Om een deel van de gemaakte kosten te recupereren, maakte De Son van de boot een tentoonstelling waarvoor nieuwsgieringen een toegangsprijs moesten betalen. Het fiasco van De Son heeft waarschijnlijk toekomstige uitvinders ontmoedigd, want rond onderzeeërs was het daarna lange tijd stil.

kennis over de relatie tussen temperatuur en volume

Robert Boyle (1627 – 1691) was een Anglo-Ierse natuurfilosoof, scheikundige, natuurkundige en uitvinder. Hij wordt tegenwoordig gezien als de eerste moderne scheikundige en een van de pioniers van de moderne, experimentele, wetenschappelijke methode. Wij kennen hem van de Wet van Boyle. Het eigenaardige is dat deze wet nooit expliciet in de werken van deze geleerde geformuleerd werd.

In 1660 publiceerde Boyle de eerste editie van 'New experiments physico-mechanical, touching the spring of the air, and its effects', waarin experimenten werden beschreven die Boyle en zijn assistent Robert Hooke uitvoerden om de luchtdruk te verlagen. Boyle gaf over de onder andere 43

verschillende experimenten met lucht en een luchtpomp veel meer details dan moderne wetenschappers en somde alle vervelende metingen die hij uitgevoerd had op. Zo beschreef hij de problemen met glas dat versplinterde en de worstelingen met glazen buizen die zo lang waren dat ze in een trappenhuis moesten worden geplaatst. Boyle en Hooke ontdekten dat in een ruimte met verlaagde druk geluid zich minder goed voortbewoog, vloeistoffen sneller verdampten en dieren stierven. Boyle, zo bleek, kon een vacuüm creëren, of iets dat daar dichtbij in de buurt kwam. Het boek bleek controversieel, omdat het de toen geldende wetenschappelijke kennis aanviel. In die tijd dachten wetenschappers dat lucht één van de vier elementen was (lucht, aarde, vuur en water) en een vacuüm werd hierdoor onmogelijk geacht.

Wat wij kennen als de Wet van Boyle werd oorspronkelijk gepubliceerd in 1662 in de bijlage van de tweede editie van het boek. Deze editie bevatte argumenten die bedoeld

waren om zijn wetenschappelijke tegenstanders het zwijgen op te leggen, evenals een bescheiden tabel met getallen die de omgekeerde relatie tussen de druk en het volume van lucht weergaven. Hoewel het nooit expliciet werd gezegd, kon de Wet van Boyle worden gevonden door Boyles uitnodiging om twee kolommen in zijn tabel met elkaar te vergelijken op te volgen. De getallen waren het resultaat van een experiment, waarbij Boyle en Hooke kwik in een glazen J-vormige buis goten. Deze J-buis was aan het korte uiteinde afgesloten en aan het lange uiteinde open. Terwijl ze kwik goten, werd de lucht in het korte uiteinde meer samengeperst. Door de hoogte van het kwik te meten, mat Boyle in feite de druk van de ingesloten lucht.

De rol van Hooke in de experimenten wordt soms vergeten. Hooke bouwde de versie van de luchtpomp die door zijn werkgever Boyle voor de experimenten werd gebruikt. Hij is gelukkig beter gekend door zijn eigen wet, de Wet van Hooke, gebaseerd op zijn werk met veren. Er is een direct verband tussen Hookes werk met de 'veerkracht' van lucht en de relatie die hij vond in de verhouding tussen kracht en de compressie van een veer.

De verspreiding van wetenschappelijke kennis verliep toen veel trager dan in onze digitale wereld. In 1676 publiceerde de Franse natuurkundige en priester, Edme Mariotte (1620 – 1684), onafhankelijk van Boyles onderzoek zijn resultaten die het omgekeerde verband tussen druk en volume aantoonden. Mariotte ging hierbij een stap verder door te stellen dat dit verband alleen geldig was bij een constante temperatuur. Door zijn onafhankelijke ontdekking kennen we de wet over de verhouding tussen druk en volume als de Wet van Boyle-Mariotte. Mariotte is ook gekend voor het ontwerpen van

Een schilderij van Joseph Wright of Derby (1734-1797) waarop het experiment van Sir Robert Boyle, een vogel in een vacuümpomp als onderzoek naar decompressieziekte, wordt afgebeeld.

Robert Boyle (1627 – 1691). Kunstenaar: Johann Kerseboom (– 1708).

Foto: Science History Institute.

Edme Mariotte Edme Mariotte (1620 – 1684).

Tekening: Loudan.

de eerste 'Newtons cradle'. Deze opstelling van botsende, aan draden opgehangen metalen bollen heb je wel ergens zien staan.

eerste hyperbare kamer

De Engelse priester en dokter Nathaniel Henshaw (1628 – 1673) stelde, zonder enig wetenschappelijk bewijs, dat een hoge luchtdruk noodsituaties zou verlichten terwijl een lagere druk zou helpen bij chronische aandoeningen. Een systeem van orgelbalgen met unidirectionele kleppen moest de omgevingsdruk in een luchtdichte kamer, genaamd 'Domicilium', verhogen of verlagen. Door het gebruik van blaasbalgen bedroeg het drukverschil waarschijnlijk niet meer dan een meter water (+/- 0,1 bar). Toch geloofde hij dat een therapiesessie in zijn 'Domicilium' de spijsvertering zou verbeteren en longaandoeningen zou voorkomen. Over de verhoogde zuurstofconcentratie werd niets geschreven, omdat dit gas nog niet ontdekt was. Voor zover bekend, werd deze hyperbare kamer nooit gebruikt bij de behandeling van een duikongeval. kennis over druk

Blaise Pascal (1623 – 1662) was een Frans wiskundige, natuurkundige, uitvinder, filosoof en katholiek schrijver. Hij was een wonderkind dat werd opgevoed door zijn vader. Pascals eerste wiskundige werk ging over kegelsneden en op zijn 16e schreef hij een belangrijke verhandeling over projectieve meetkunde. Later correspondeerde hij met Pierre de Fermat over de waarschijnlijkheidstheorie die de ontwikkeling van de moderne economie en sociale wetenschap sterk beïnvloedde. In 1642 begon hij, gemotiveerd om zijn vader te helpen bij zijn beroep als belastinginner in Rouen, met baanbrekend werk aan rekenmachines wat in 1645 tot de ontwikkeling van de 'Pascaline', de eerste echte rekenmachine. Hij gebruikte wijzerplaten om hele getallen in te voeren en kon alleen optellen en aftrekken.

Nadien ging hij weer op in zijn wetenschappelijke interesses en testte de theorieën van Galileo en Evangelista Torricelli (de Italiaanse natuurkundige die het principe van de barometer ontdekte). Daarbij reproduceerde en breidde hij experimenten met de atmosferische druk uit door kwikbarometers te bouwen en de luchtdruk te meten. Deze proeven maakten de weg vrij

voor verdere studies in hydrodynamica en hydrostatica. Zijn werk op dit gebied leidde ertoe dat latere wetenschappers de eenheid van druk 'de Pascal' noemden. Terwijl hij experimenteerde, vond Pascal de injectiespuit uit en creëerde hij de hydraulische pers, een instrument gebaseerd op het principe dat bekend werd als het principe (soms ook de wet) van Pascal: druk uitgeoefend op een ingesloten vloeistof wordt onverminderd doorgegeven door de vloeistof in alle richtingen, ongeacht het vlak waarop de druk wordt uitgeoefend. Zijn publicaties over het probleem van het vacuüm (1647 – 1648) droegen bij tot zijn reputatie.

Sommigen kennen Pascal ook van zijn religieuze 'weddenschap': als God niet bestaat, verliest de scepticus niets door in hem te geloven; maar als hij wel bestaat, wint de scepticus eeuwig leven door in hem te geloven. 

Domicilium, een hyperbare kamer voor de behandeling van chronische aandoeningen.

PATRICK VAN HOESERLANDE

Blaise Pascal (1623 – 1662), geschilderd door een anonieme kunstenaar in 1650.

Foto: Musée Carnavalet, Histoire de Paris, Paris Musées.

Blaise Pascal (midden) voert experimenten uit met een kwikbarometer in Parijs, gravure uit La Nature, 1878.

Voortplantingsfile : in de winterperiode kom je de ene wulk na de andere tegen die eieren aan het afzetten zijn.

De wulk, een actieve wintergast

Als de temperaturen in de Oosterschelde onder de 14°C dalen, dan zijn er weer heel wat andere bewoners actief, zo ook de wulk ( Buccinum undatum ), de grootste zoutwaterhuisjesslak van de Oosterschelde. De meesten onder ons kennen de wulk als 'streetfood' aan de kust, de beroemde 'karakollen', maar levend zijn ze oneindig veel boeiender.

Ik neem tijdens een winterduik altijd alle tijd om de wulk te observeren wanneer ze op de zanderige bodem voorbij komt schuifelen. Uit de grote schelp, die tot twaalf centimeter lang kan worden, komen de voet en de kop tevoorschijn: witgelig van kleur met zwarte vlekjes, net een dalmatiër.

op jacht naar voedsel

De kop zelf is best spectaculair. Naast de twee lange tentakels die duidelijk zichtbaar zijn, bevindt er zich onderaan een mondje, eigenlijk een grote probosciszak. Daarin zit een zeer lange uitstulpbare voedingsslurf (proboscis). Die slurf zie je af en toe wanneer de wulk iets eetbaar opzuigt. En wat staat er zoal op haar menu? De wulk is niet kieskeurig. Ze foerageert op aas, maar als rasechte carnivoor gaat ze ook actief op jacht naar wormpjes, kleine kreeftachtigen en tweekleppigen, onder andere mosselen. In tegenstelling tot sommige andere zoutwaterhuisjesslakken boort de wulk geen gat door de schelp van de mossel. De wulk

Foto: Edwin van der Sande.

wacht tot de schelp een beetje opengaat. Dan duwt ze gauw de rand van haar eigen sterke schelp tussen de kleppen, zodat haar prooi de schelp niet meer kan sluiten. De wulk schuift dan haar proboscis door de spleet naar binnen en met haar rasptong eet ze rustig de mossel op.

snuffelen

Heel belangrijk voor een succesvolle jacht op prooien is de goed ontwikkelde reukzin van de wulk. Vermits haar oogjes – die aan de basis van de koptentakels zitten – maar zielig zijn, heeft de wulk een ander zintuig nodig. En dat is haar reukzin, chemoreceptie genoemd. Haar reukorgaan is de sifo. De chemische signalen komen de sifo binnen en zo kan de wulk haar prooi lokaliseren. De sifo zie je vaak als een slurfje buiten de schelp steken, een wulk op voedselzoektocht.

De sifo is niet alleen nuttig om voedsel te ruiken en te lokaliseren, maar eveneens bij de voortplanting en het afweren van vijan-

den, zoals de zeester (Asterias rubens). Ook bij de ademhaling speelt de sifo een belangrijke rol. De sifo voert zuurstofrijk water naar binnen waar het langs de kieuwen stroomt. En als we het nu toch over de voortplanting hebben, de wulk is geen hermafrodiet. Er zijn dus wel degelijk vrouwelijke en mannelijke exemplaren.

voortplanting

Het leuke voor ons, winterduikers, is dat het voortplantingsseizoen van de wulk tussen oktober en maart ligt. Ze zijn dan heel actief en je kan hen eindeloos observeren. Buiten het voortplantingsseizoen zijn ze een pak rustiger en dus moeilijker te spotten. Ze graven zich soms in en zijn dan vaak bedekt met sponzen, mosdiertjes, hydropoliepjes en anemoontjes. Die medebewoners 'schudden' ze van zich af wanneer ze op zoek gaan naar een partner. Met hun sifo ruiken ze hun partner van ver en schuifelen ze naar elkaar toe. De mannetjes kan je makkelijk herkennen aan hun grote penis, gelegen achter de rechtertentakel. Wanneer je dus

een wulk ziet met twee uitsteeksels, naast de koptentakels, weet je zeker dat het een mannetje is. Als je er eentje ziet met slechts één uitsteeksel kan het een man zijn wiens sifo niet uitgestulpt is of een vrouw met een uitgestoken sifo. De sifo is wel beduidend langer dan de penis.

Eens ze elkaar gevonden hebben, vindt de paring plaats. Het bevruchte vrouwtje zet haar eitjes af op allerlei vast substraat in halfronde stevige eicapsules van één centimeter groot. Deze capsules klitten aan elkaar tot de massa ongeveer de grootte van een appel heeft bereikt.

Het vrouwtje heeft zowat twee weken nodig om zo'n mooi groot legsel te produceren. In één zo'n capsule zitten tot wel drieduizend eieren en ik zeg wel: één capsule! Kun je je voorstellen hoeveel duizenden eieren er in een volledig legsel zitten?

Vanuit zo'n capsule zullen maar een tiental eieren uitkomen. De overige eitjes dienen als voedsel voor de embryo’s die zich tot

Een zeester sluipt over een wulk.

Een rondsnuffelende wulk.

Foto: Ivo Madder.

Met het ovale plaatje, het monddeksel of operculum, kan de wulk (Buccinum undatum) haar huisje afsluiten.

De tentakels (links- en de adembuis of sifo (rechts) zijn duidelijk zichtbaar.

Foto: John de Jong.

Foto: Ivo Madder.

Foto: Claudia Gravenstein.

Weetjes over eikapsels van de wulk

De eikapsels worden grondig bestudeerd als bio-indicatoren om de gezondheid van de mariene ecosystemen te evalueren. Er wordt onder andere gekeken naar de aanwezigheid van zware metalen en microplastics, evenals naar de invloed van watertemperatuur en vervuiling op de ontwikkeling van de embryo's. Daarnaast geeft de schelpvorming een beeld van de oceanische verzuring.

Ook als materiaal zijn de eikapsels voer voor onderzoek. De kapsels bestaan uit een vezelige matrix van eiwitten en polysachariden, die zeer goed bestand is tegen fysische en chemische schade. Men zoekt naar toepassingsmogelijkheden in biomateriaal, zoals biologisch afbreekbare plastic, beschermende coatings en zelfs medische implantaten.

larven ontwikkelen. Dat proces kan makkelijk tot negen maanden in beslag nemen. De larven komen uit de capsule gekropen als miniwulkjes met schelp en al. Die slakjes groeien dan uit tot volwassen exemplaren die zeker dertig jaar oud kunnen worden. Het lege, volledige legsel vind je vaak aangespoeld op het strand. Het lijkt wel een spons, witgeel van kleur.

De wulk heeft het tegenwoordig echter niet zo gemakkelijk meer, ondanks haar enorme flexibiliteit wat levensomstandigheden betreft. Ze redt zich op een zachte slikkenbodem, evenals op hard substraat. Ze vertoeft op ondiepte, maar is enkele honderden meters diep even comfortabel. Naar zoutgehalte toe is ze ook al niet kieskeurig. Ze gedijt in brak water tot wateren met een hoog zoutgehalte van zevenentwintig produizend. En zoals gezegd is ze wat eten betreft ook heel tolerant. Ze heeft wel wat predatoren, zoals grotere vissen, kreeften, krabben en zeevogels, maar dat is in evenwicht. Wie of wat maakt haar het leven dan zuur?

Twee keer raden: de mens. De overbevissing van de wulk staat met stip op nummer één, maar ook de boomkorvisserij is erg schadelijk voor de wulk. Deze vorm van visserij beschadigt de schelp van de wulk, die weliswaar wordt teruggegooid, maar een groot deel van de beschadigde wulken sterft nadien aan de letsels. In de Oosterschelde speelt ook de afsluitdijk een grote rol wegens veranderingen in het leefgebied.

Een wulk is haar eieren aan het afzetten. Het kan tot twee weken duren voor een volledig legsel gelegd is.

In één zo'n capsule zitten tot wel drieduizend eieren en ik zeg wel: één capsule! Kun je je voorstellen hoeveel duizenden eieren er in een volledig legsel zitten?

Een ander groot probleem is de stof TBT (tributyltin). Deze stof zit in de coating van boten om aangroei op de romp te weren. TBT is de oorzaak van het fenomeen 'imposex' bij de vrouwelijke wulken. Door de TBT ontwikkelen de vrouwtjes mannelijke geslachtskenmerken en kunnen zich hierdoor niet meer voortplanten. Ook andere verontreinigingen maken het de wulk lastig. De aanwezigheid van vervuilde baggerspecie zorgt ervoor dat de wulk minder ver kan ruiken, soms slechts vijf centimeter ver, wat het vinden van voedsel en partners bijzonder moeilijk maakt.

Dit alles zorgt ervoor dat het aantal wulken drastisch afneemt, wat de laatste jaren

trouwens ook opgemerkt wordt door sportduikers in de Oosterschelde.

Maar we houden het positief! Ik zou zeggen: geniet tijdens je volgende winterduik van de wulk, een diertje dat best het observeren waard is en vaak erg fotogeniek is. 

KIKI VLEESCHOUWERS

Bronnen

• The Decline of the North Sea Whelk, Cato C.ten Hallers-Tjabbes ea.

• Schelpdieren van het Nederlands Noordzeegebied.

• Helgoland Marine Research.

• Pub Med artikelen.

Foto: Ivo Madder.

Foto: Luc Rooman.

tijdelijk als set verkrijgbaar met

ter waarde van € 479,-!

Vergroot je beeldhoek met circa 50% met behulp van de Micro Wide Angle Dome Lens (SL052)

Voeg mooie kleuren toe aan je opnamen met de Sealife Sea Dragon foto/video lampen.

De Sealife Micro 3.0 is speciaal gemaakt voor onder water en dat merk je aan alles; Of dat nu de 3 uur batterijduur, de grote display, stevige grip, pianotoetsen, groothoek, optionele macrolenzen, waterdichtheid tot 60 meter, bedieningsgemak, compacte vorm of degelijkheid is. De camera is volledig geseald waardoor de kans op waterschade uitgesloten is. Selecteer één van de voorgeprogrammeerde duik/ onderwaterinstellingen en creëer zo de mooiste foto- of filmopnamen. Door zijn compacte formaat neem je hem gemakkelijk mee tijdens elke duik. En daardoor mis je geen moment!

Alex Pansier is Lowland Photographer of the Year 2024

In 2024 werd de negende editie van de Lowland Photo Contest georganiseerd. Tijdens het weekend van 7 en 8 december werden de ingezonden beelden getoond en de winnaars bekendgemaakt. We brengen hier een verslag en tonen je de beelden van de finalisten met als extra nog enkele van de ingezonden onderwaterbeelden.

Er namen 295 fotografen uit de Lage Landen én de rest van de wereld deel en die stuurden samen 3.723 beelden in. Zoals steeds was de kwaliteit van de inzendingen bijzonder hoog. We ontvingen veel meer schitterende beelden dan de 60 die we kunnen bekronen als 'Categoriewinnaar', 'Runner-up' of 'Highly Commended'.

jurering

De juryleden maakten voorafgaand aan de jurydag al elk een persoonlijke selectie uit de 3.723 beelden, maar na het opnieuw samenbrengen van al die persoonlijke voorselecties bleven nog steeds 1.106 beelden te behandelen op de eigenlijke jurydag. Dat betekent dat 30% van alle beelden door minstens één jurylid beschouwd werd als

potentiële kanshebber voor een finaleplaats! Het zegt iets over het enorm hoge niveau van jullie beelden! Niet gewonnen in de Lowland Photo Contest betekent dus absoluut niet dat jouw beelden niet van een zeer hoog niveau zijn; er kunnen helaas maar 60 finalisten gekozen worden uit duizenden oogverblindend mooie en vaak heel bijzondere beelden.

De juryleden hadden – nog afgezien van de dagenlange voorselectie – ruim 10 uur nodig om uit dat enorme aanbod van geniale foto's de 60 finalisten van de editie 2024 te kiezen. Het resultaat van al dat werk van fotografen én juryleden is een overzichtsbrochure met 78 uitmuntende beelden; behalve de beelden van alle finalisten zijn ook de bekroonde portfolio's er integraal in afge-

Finalist categorie 'Mens en natuur'. Meeuwen. Foto: Alex Pansier.

Finalist categorie 'Abstract, compositie en vormen'. Herfstblad. Foto: Alex Pansier.

Finalist categorie 'De Wereld'. Bultrugwalvis. Foto: Stephane Granzotto.

Finalist categorie 'Insecten en kriebelbeesten'. Kleine goudsprinkhaan. Foto: Maarten Trybou.

Finalist categorie 'Onder water'. Snoek. Foto: Jantina Scheltema.

Finalist categorie 'Portfolio'. IJzerbacteriën. Foto: Tom Michielsen.

Categorie 'Onder water'. Forel. Foto: Stephane Granzotto.

Finalist categorie 'Vogels'. Velduil. Foto: Kurt De Meulemeester.

Finalist categorie 'Landschap, weer en natuurverschijnselen'. Katwijk. Foto: Lorenzo Maginzal.

Finalist categorie 'Thema 2024: Hut- en schuiltentfotografie'. Dodaars. Foto: Jo Huntjens.

Finalist categorie 'Andere dieren'. Adder. Foto: Ronald Zimmerman.

Finalist categorie 'Planten en paddenstoelen'. Verbrande boom. Foto: Jeannet van der Knijff

categorie 'Zoogdieren'. Das.

drukt. Let vooral even op alle nieuwe namen in de brochure van de 'Lowland Photo Contest 2024'. Deels zijn dat fotografen die voor het eerst deelnemen aan een grote wedstrijd en meteen in de prijzen vallen, maar er zijn ook trouwe deelnemers bij die rotsvast zijn blijven geloven in hun beelden tot ze dit jaar eindelijk het podium krijgen dat ze verdienen. Allemaal hebben ze even hard gewerkt om hier te geraken!

Lowland Photographer of the Year 2024

Zodra de 12 categoriewinnaars bekend wa-

ren, restte de jury nog één laatste taak: uit 11 van de 12 categoriewinnaars – die van categorie 'De Wereld' wordt hier buiten beschouwing gelaten – de 'Lowland Photographer of the Year' kiezen, de 'LOWPOTY 2024'. Op dat ogenblik zijn voor de juryleden nog alle beelden anoniem. Niemand kent de identiteit van de geselecteerden.

De keuze viel op de winnaar van de categorie 'Mens en natuur', het dronebeeld van meeuwen op kleurrijke zeecontainers in de haven van Oss (Noord-Brabant, NL). Toen na de jurering uiteindelijk de identiteit

Brochure met de beelden van alle finalisten

Landschap vzw bundelde de beelden van alle finalisten in een aantrekkelijke brochure. Daarin leggen de fotografen uit hoe hun beelden tot stand kwamen. De technische gegevens staan erbij en de foto's van de categoriewinnaars worden voorzien van een stukje jurycommentaar. De volledige brochure – 84 bladzijden puur kijkplezier – kost 10 euro. Verzendkosten zijn inbegrepen voor België, Nederland en de rest van Europa.

De brochure is eenvoudig te bestellen via de webshop op www.landschapvzw.com. Ook de brochures van de vorige edities kan je er nog bestellen. We wensen jou alvast veel kijk- en leesplezier.

Finalist

Foto: Jé ré mie Hynderick.

Categorie 'Onder water'. Forel. Foto: Stephane Granzotto.

van de overall-winnaar en alle andere finalisten onthuld werd, bleek pas hoezeer de keuze van de 'LOWPOTY' terecht was. Alex Pansier bleek niet alleen de maker van het winnende beeld in de categorie 'Mens en natuur', hij bleek ook de winnaar te zijn in de categorie 'Abstract, compositie en vormen' én 'Runner-up' in nog eens drie andere categorieën: 'De Wereld', 'Insecten en kriebelbeesten' en 'Planten en paddenstoelen'. Daarbovenop behaalde hij ook nog een 'Highly Commended' in de categorie 'De Wereld'.

Advertentie

Categorie 'De Wereld'. Orca. Foto: Stephane Granzotto.

Categorie 'Onder water'. Zeepaard en sepiola. Foto: Bas van der Sanden.

Categorie 'Onder water'. Alpenwatersalamander. Foto: Luc Rooman.

Daarmee gaat Alex aan de haal met 6 van de 60 finaleplaatsen – of dus 10% – bovendien verspreid over 5 verschillende categorieën. Je kan altijd voor of tegen één bepaald beeld zijn, maar niemand kan ontkennen dat Alex Pansier de meer dan verdiende winnaar is van deze editie van de 'Lowland Photo Contest'. Oprechte felicitaties vanwege de unanieme jury én vanwege de organisatie!

bewaar jouw beste beelden voor de editie 2025

Zelf ook ambitie? Bewaar dan jouw beste beelden exclusief voor de 'Lowland Photo Contest 2025' en toon ze zeker niet vooraf op de sociale media. Onze jury wil immers echt verrast worden, het liefst door beelden die speciaal voor deze wedstrijd zijn gemaakt of gereserveerd. Insturen kan vanaf 1 september 2025.

AAGJE DE DONCKER

Lowland

Photo Festival 2025

De data voor het 'Lowland Photo Festival' van volgend jaar zijn al bekend: zaterdag 13 en zondag 14 december 2025.

De tickets voor de lezingen tijdens het Lowland Photo Festival 2025 zijn nu al te koop: www.landschapvzw.com/product-categorie/tickets

Meer info over de wedstrijd Lowland Photo Contest: https://info.lowlandcontest.com/galerij.

Webshop voor het bestellen van de brochure met foto's van en info over de finalisten van vorige editites: www.landschapvzw.com/product-categorie/brochures-lowland-photo-contest

Fototentoonstelling

Tijdens het Lowland Photo Festival 2023 werd de Belgische onderwaterfotograaf Luc Rooman, tevens NELOS-lid, uitgeroepen tot de winnaar van de achtste editie van de Lowland Photo Contest, de prestigieuze natuurfotowedstrijd van de Lage Landen. Eén van de prijzen die daaraan gekoppeld was, was dat hij tijdens het Lowland Photo Festival 2024 een fototentoonstelling kreeg van zijn mooiste onderwaterfoto's. Hieronder de foto's die er tentoongesteld werden.

Vulstation tot 300 bar

Antwerpsestraat 258 – 2850 Boom 03 888 43 34 – zevenzeeen@telenet.be Bekende duikmerken Eigen hersteldienst

Openingsuren: wo. – do. & vr. 16.30 – 19.00 u za. 10.00 – 12.00 u & 13.00 – 16.00 u van 1 november tot 1 maart gesloten op do.

Advertentie

een digitale inschrijvingsmodule AVOS lanceert voor de clubs ...

Onze wereld digitaliseert al vele jaren in een razendsnel tempo. Ook de duiksport ontsnapte niet aan deze evolutie. Nieuwe generaties duikers worden geboren als ‘digital natives’. De klassieke duiktabellen maakten reeds geruime tijd geleden plaats voor de duikcomputer en bij NELOS zijn papieren logboeken en brevetkaarten al verleden tijd dankzij het digitale platform DIVES. Cursussen volgen? Dat kan al via ‘blended learning’.

Ook clubs bleven niet achter. De meeste hebben vandaag een website, variërend van eenvoudige informatieve pagina’s tot ware meesterwerken, afhankelijk van de inzet en technische kennis van vrijwilligers. Papieren brieven werden al lang vervangen door e-mails, en zelfs NELOS-info is helemaal digitaal.

AVOS speelde eerder al in op deze trend door de vergunningen voor de Put van Ekeren te digitaliseren. Zelfs vultegoeden voor de populaire vulcontainer werden geïntegreerd in een handig systeem, waarmee we voorgoed afscheid namen van gedrukte vergunningen, jetons of andere vulkaarten. Maar nu zet AVOS nog een stap verder: een gebruiksvriendelijke digitale inschrijvingsmodule voor clubs.

Hoe schreven clubleden zich vroeger in voor een duik?

Zoals vaak leidde de noodzaak aan structuur tot creatieve oplossingen. De geschiedenis van clubinschrijvingen leest als een evolutie van trial-and-error.

1. Gewoon afkomen:

De oudste methode: kijk in de clubkalender en verschijn gewoon op de afgesproken plaats. Praktisch, maar vaak chaotisch. Zijn er voldoende instructeurs voor alle kandidaten? Hoeveel worsten moeten we aankopen voor de BBQ ? Het was een wilde gok.

2. Het inschrijvingsblad in het clublokaal:

Je ging naar het zwembad of het clublokaal en schreef je naam op een uitgehangen blad. Simpel voor de organisator, maar kwetsbaar voor verloren papiertjes en onpraktisch voor wie niet fysiek kon langskomen.

3. Stuur een mailtje:

Met de opkomst van e-mail werd inschrijven eenvoudiger. Maar de organisator moest alle inkomende e-mails manueel verwerken, met risico op fouten. Bovendien was het overzicht beperkt tot één persoon. Viel die uit, dan wist niemand van iets.

4. Het internettooltje:

De creatieveling in de club introduceer-

de hulpprogramma’s zoals Google Forms, Microsoft Forms, Datumprikker of Doodle. Handig, maar elke organisator had zijn eigen favoriete oplossing, wat resulteerde in een kluwen aan links en URL’s. Bovendien moesten leden telkens opnieuw dezelfde gegevens invullen. Het was ook zeer moeilijk om eens ingeschreven via zo’n hulpprogramma je vervolgens uit te schrijven als er iets was tussengekomen. Met andere woorden, deze lijst was nooit 100% betrouwbaar.

Een uniforme oplossing: de AVOS-inschrijvingsmodule

AVOS luisterde naar de noden van haar clubs en dacht: "Waarom het wiel opnieuw uitvinden?".

AVOS had reeds begin jaren 2000 een solide inschrijvingsmodule ontwikkeld voor haar cluboverstijgende activiteiten. Die was enerzijds gebaseerd op de NELOS-data (NELOS-id, naam, voornaam, brevet, club) en de eigen activiteitenkalender. Met deze bestaande kennis en middelen ontwikkelde AVOS een centrale inschrijvingsmodule,

speciaal op maat van NELOS-clubs. De module biedt niet alleen gebruiksgemak, maar ook transparantie en overzicht. De voordelen op een rijtje:

1. Automatische gegevens: Na inloggen worden naam, voornaam, brevet en contactgegevens automatisch ingevuld.

2. In één keer voor meerdere activiteiten inschrijven: Geen gedoe met afzonderlijke inschrijvingen per event.

3. Online uitschrijven: Tot een bepaalde datum kan je je inschrijving eenvoudig annuleren.

4. Inschrijven voor meerdere personen: Handig voor niet-duikactiviteiten zoals BBQ’s of quizavonden.

5. Transparantie: Iedereen binnen de club kan zien wie zich heeft ingeschreven.

6. Overzicht op smartphone en pc: Alles consulteerbaar waar en wanneer je wil.

7. Organisatorische ondersteuning: Automatisch gegenereerde aanwezigheidslijsten en indelingsbladen.

8. Eenvoudige integratie: De inschrijvingsmodule kan gelinkt worden aan de eigen clubwebsite.

Interesse?

Sluit je aan!

Elke AVOS-club – en zelfs een club van een andere (V)OS – kan gebruikmaken van deze digitale inschrijvingsmodule.

Het proces is eenvoudig: stuur een mailtje naar webmaster@avos.be.

AVOS zorgt voor een subdomein voor je club (<clubnaam>.avos.be) en begeleidt je bij de opstart. De clubbeheerder voegt enkel zijn niet-NELOS-leden (partners, sympa-

cruise only v.a. €1495,- p.p.

(incl. vlucht v.a. €2295,- p.p.)

Stap aan boord van de Emperor Virgo!

Kies voor een 7-nachten compleet verzorgde liveaboard duikvakantie naar de Malediven inclusief vlucht vanaf €2295,- p.p. of pak uit met een 10-nachten liveaboard inclusief vlucht vanaf €2695,- p.p.

Wat kun je verwachten?

Retourvluchten inclusief 25 kg ruimbagage en handbagage

thisanten, ..) toe zodat die zich ook kunnen inschrijven. Alle NELOS-leden zijn al geïntegreerd. Daarna vul je de kalender in met je activiteiten.

Kostprijs?

Helemaal gratis!

De inschrijvingssoftware is al uitvoerig getest bij enkele clubs. De kinderziektes – als ze er al waren – zijn eruit. Alle testclubs roemen de eenvoud en het gebruiksgemak.

In de pipeline zit ook nog een secretaris- en materiaalmeestermodule.

Begin 2025 zal AVOS een live infosessie organiseren om alles in detail toe te lichten. Inschrijven via www.avos.be, uiteraard!

KOEN VAN DYCK VOORZITTER AVOS

Verblijf o b v volpension met een heerlijk glas wijn, bier, of frisdrank bij het diner

Alle belastingen en toeslagen inbegrepen

Drie fantastische duiken per dag met gratis Nitrox voor gecertificeerde duikers!

Exclusief te boeken via Diving World.

Het volledige pakket valt onder de garanties van de ANVR, SGR(z) én calimiteitenfonds. Met Diving World ga je zeker op reis!

Telefoonnummer: +31 (0)314-653180

E-mailadres: info@divingworld nl

Website:

divingworld be

Advertentie

BCD vierde een heel jaar lang haar 50e verjaardag

De 50e verjaardag van duikclub BCD werd niet gevierd met een eenmalige academische zitting gevolgd door een diner met danspartij. Neen, de club die in 2024 het predicaat 'Koninklijk' verdiende, spreidde de feestelijkheden uit over heel het jaar.

De eerste zwembadtegel van de club werd in 1973 gelegd door niemand minder dan Jozef Van den Berghe, nu erevoorzitter van NELOS. Hij stichtte een duikclub in het zwembadje in Ninove. Al snel verhuisde de club naar het Brusselse zwembad van Sint-Joost-ten-Node. Daar werd de oorspronkelijk tweetalige vereniging in 1974 boven de doopvont gehouden en kreeg ze de naam Bevers Castors Diving. Na nog enkele omzwervingen verkaste BCD naar het zwembad Nereus

in Ganshoren, waar ze tot een ééntalige Vlaamse club werd omgevormd. Sinds 2014 zwemmen de Bevers elke woensdag in hun vertrouwde bad in Ganshoren.

tijden en trends veranderen

Dat een vereniging een dergelijke turbulente geschiedenis niet zou overleven lijkt evident, maar niets blijkt minder waar. Zo had de club in 1978 maar één (Franstalige) duikinstructeur. Toen die aangaf dat hij de club zou verlaten, werd er hulp gevraagd

aan de Mechelse duikclub Neptunus, toen een club met een groot instructeurskader. Jarenlang kwamen wekelijks instructeurs van Neptunus naar BCD om zodoende een eigen kader te kunnen vormen.

Dankzij onder andere de familie Sels werd BCD een bloeiende duikschool die tientallen instructeurs vormde. Als gevolg daarvan telt BCD bijzonder veel instructeurs onder haar leden, waarvan velen actief zijn in het kader van NELOS of BRAVOS.

Steengroeveweekend, september 2024.

Het huige bestuur van BCD kijkt met trots terug op een heel jaar feestelijke activiteiten.

Foto: Philippe Lafont.

De betreurde 'ouders' van BCD Mia en Luc Sels in gesprek met Gilbert Bauwens (midden) bij de viering van 25 jaar bestaan in 1999.

Foto: archief

BCD.

Get Wet Maritieme Training, Rotterdam 2024. Foto: Philippe Lafont.

Foto: Philippe Lafont.

Foto: Philippe Lafont.

De club trekt nog steeds nieuwe leden aan, vooral jonge kandidaat-duikers. En hoe uitzonderlijk ook, vooral vrouwen. Eén derde van de leden blijken trouwens dames te zijn. Verder vormen koppels één vijfde van de leden. Toch geldt bij BCD dat alle Bevers, van de 1*Duiker tot de 3*Instructeur evenwaardige leden zijn. Dat principe geldt ook in het bestuur: de clubvoorzitter is een 3*Duiker. een levende club

Elke woensdagavond trainen de BCD-leden in het zwembad van Ganshoren. Maar daarbuiten is er ook altijd wat te doen: op donderdag een duik in de Nekker in Mechelen, in het weekend in de Oosterschelde of in een steengroeve.

BCD heeft trouwens 'awards' in het leven geroepen voor haar meest actieve leden. De voorwaarden om zo'n 'award' te winnen worden geregeld aangepast, zodat alle leden een kans maken. Zo gaat er een 'award' naar de instructeur die de meeste proeven

afneemt en een andere naar het lid dat aan de meeste clubactiviteiten deelneemt …

Bij nagenoeg alle activiteiten wordt rekening gehouden met de niet-duikende partners en wordt er ook voor hen iets georganiseerd. Het is immers de bedoeling een hechte vriendengroep te vormen, waarin iedereen zich thuis voelt.

vijftig jaar, een heel jaar lang

De website van BCD geldt als een voorbeeld in het genre (werp er eens een oogje op www.bcd-duikclub.be). Hij wordt geregeld bijgewerkt en heeft een specifiek tabblad voor de 50e verjaardag van de club.

Niet minder dan tien activiteiten hadden in 2024 plaats in het kader van het jubileum. Een bezoek aan Nausicaá, een training in het Maritieme indoortrainingcentrum in Rotterdam, een zomerduik en BBQ, een clubreis naar Mexico en een Dine & Dance als afsluiter zijn enkele voorbeelden. Een

Een Vlaamse club in het multiculturele Brussel

BCD is de grootste NELOS-duikschool van het Brussels Hoofdstedelijk gewest. Als Nederlandstalige sportvereniging wordt zij dan ook erkend door de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC), het overheidsbestuur bevoegd voor o.a. jeugd, sport, en gezondheid. Dit wil echter niet zeggen dat alleen Vlamingen bij de club kunnen aansluiten: iedereen is welkom, al worden de lessen vanzelfsprekend enkel in het Nederlands gegeven.

jaar om nooit meer te vergeten. Op naar de 100!

PATRICK SWINNEN

Steengroeveweekend, september 2024.

Noordzeeduik, augustus 2024.

Foto: Ph. Lafont & Vanloo.

BCD 50 - Dine & Dance, 30 november 2024.

Foto: Ph. Lafont & Vanloo.

Mexico clubreis in november 2024.

Foto:

Ph. Lafont & Vanloo.

Safety First

Op 25 november 2024 zinkt de liveaboard Sea Story op 46 mijlen voor de kust van Marsa Alam in Egypte. Achttien mensen sterven tijdens de ramp. Op 6 november brandt en zinkt de MV Nouran vlak bij Daedalus. Op 24 oktober, een week voor ons vertrek naar Elba Reef, zinkt de Seaduction aan de grens met Soedan. Op 25 juni gaat de Exocet ten onder in Sataya, … Zijn liveaboardcruises dan zo gevaarlijk? Waar moeten we op letten bij het boeken van een duikcruise? 30 jaar na onze eerste liveaboard, gaan we op zoek naar antwoorden.

De vrij nieuwe Sea Story (gebouwd in 2019, te water gelaten in 2022) kapseisde door een grote golf en de Seaduction viel letterlijk uit elkaar. In beide gevallen was de zee ruw, maar er was geen sprake van een echte storm. Ook de recente Carlton Queen (dateert van 2022) kapseisde in april 2023, op een rustige dag in de straat van Gubal. Hoe kan dat? De meeste Egyptische boten zijn van hout. Ze zijn ontworpen om in Egyptische wateren te varen, dichtbij de kust. Het zijn vaak hoge, onstabiele boten met een vlakke bodem. Soms worden ze verbouwd, met een extra dek bovenop of nog meer cabines, waardoor hun zwaartepunt nog hoger komt te liggen.

Omdat de wind meestal uit het zuidwesten komt, is de kust van Egypte relatief beschut, in tegenstelling tot de Arabische kust, aan de overkant. Boten die verder van de kust

varen, komen terecht in ruwere zeeën, met vaak windkracht 8 en korte golven.

Wie ooit tegen een sterke noordenwind richting Hurghada of Marsa Alam is gevaren, kan getuigen dat het geen pretje is. We hebben het meegemaakt in 2016 aan boord van Okeanos Explorer, toen één van de gasten ziek werd en we terug naar Port Ghalib moesten. De boot vocht tegen de golven en de hele romp trilde bij elke slag. Het voelde en klonk als kanonschoten. Je hebt dan de indruk dat op elk ogenblik de boot aan diggelen gaat en jammer genoeg gebeurt het af en toe ook. Sommige, vaak overladen, boten zijn gewoon niet sterk of stabiel genoeg om de volle zee te trotseren. Om naar verre bestemmingen te varen, zoals Elba reef, is eigenlijk alleen een stevige stalen boot geschikt.

Sommige liveaboards, zoals Nautilus Explorer of Royal Evolution, geven elke klant een radiobaken. Op deze manier kan een vermiste duiker snel teruggevonden worden.

Seaduction

De getuigenis van de opvarenden van de Seaduction is verhelderend: "Rond 3 uur 's morgens merkte ik dat de boot helde. Andere passagiers hadden al rond 2 uur door dat iets niet normaal was. Ik ging boven kijken, maar de kapitein zei dat alles onder controle was. Na een half uur begon de boot te daveren. We haalden de reddingsvesten boven, ervan uitgaande dat het er niet beter op zou worden, wat de kapitein ook beweerde. Tegen 3.30 uur steeg het water snel in de kajuit. De boot maakte flink slagzij en kapseisde toen volledig. Sommige passagiers moesten in apneu naar buiten zwemmen. Er was paniek, iedereen sprong in het water".

De liveaboard had twee grote RIB's aan boord, maar er was slechts tijd om er één te water te laten samen met één van de twee reddingsvlotten. Alle duikers waren erin geslaagd om reddingsvesten aan te trekken, maar slechts enkelen hadden de tijd om zich aan te kleden en paspoorten, telefoons of andere bezittingen mee te nemen. Ze werden pas na 8 uur dobberen opgemerkt

Foto: Frank Debels.

De gekapseisde Seaduction.

Foto: Divernet.

Wie zet nu een jacuzzi met een ton water bovenop een vaartuig? Nochtans zien we dat vaker op liveaboards, zoals hier op de gekapseisde Sea Story. Noteer ook de moeilijk bereikbare reddingsvlotten...

Carlton Queen

Het verhaal van de passagiers van de Carlton Queen is zo mogelijk nog hallucinanter: "Toen wij aan boord kwamen, merkte ik dat de boot naar stuurboord helde. Volgens de bemanning kwam dat door het vullen van de watertanks. Bij het vertrek helde de boot ongeveer 5 à 7 graden. De kapitein zei dat het normaal was voor een nieuwe boot, die nog water moet opnemen om waterpas te liggen.

Op maandagmorgen, omstreeks 4 uur, bedroeg de slagzij meer dan 20°. Volgens de crew was dat te wijten aan een onoordeelkundig gebruik van de badkamers (!). De bemanning overcorrigeerde de slagzij dan tot 5° naar bakboord. Eens in de straat van Gubal slingerde de boot aanzienlijk, eerst naar bakboord en dan kantelde hij helemaal naar stuurboord. We waren de duik aan het bespreken toen het meubilair ineens op ons viel. Er stroomde water binnen via de kieren rond de vensters die zich nu onder onze voeten bevonden. We zijn op het meubilair geklommen om tot bij de deuren te geraken".

In de hutten was het ook chaos: "Toen ik vissen voorbij het raam van mijn hut zag zwemmen, wist ik dat er iets mis was. We konden niet via de trap boven ons hoofd ontsnappen. Ineens kwam één van de ervaren duikers om te controleren of er nog iemand beneden zat. Hij heeft ons geholpen om het dek te bereiken, maar moest zelf

langs een andere weg vluchten. Mensen die op het dek stonden, vielen pardoes in het water. Een laatste duiker zat geblokkeerd in zijn kajuit. Hij moest wachten tot het water hoog genoeg stond om vervolgens door het salon te zwemmen. Het reddingsvlot was ondertussen al ver weg. Hij bleef alleen achter op de romp tot hij opgemerkt werd door een containerschip".

De reispassen, die de kapitein had verzameld om in geval van nood met zich mee te nemen, waren natuurlijk aan boord gebleven. Slechts één reddingsvlot voor 20 personen kon ontplooid worden en daar zaten 28 opvarenden op. Sommige bemanningsleden konden zelfs niet zwemmen ...

Kort na de ramp organiseerde één van de Belgische slachtoffers een geldinzameling op het internet om de kosten te dekken. Allen beschrijven de dagen na het ongeval als een tweede nachtmerrie, met oneindige problemen met de advocaten van de Carlton Fleet, de verzekeringen en de bureaucratie om tijdelijke reisdocumenten te krijgen.

Bekijk de video van de gekantelde Carlton Queen, opgenomen door Alexander Derhaag:

beter voorkomen

Onze eerste liveaboard in Egypte was in augustus 1994, tussen de Gubaleilanden en Careless reef. De Scuba Doo, een 22 m lange houten boot, had geen radar, geen zodiac en geen zuurstof aan boord. En ook geen diepvriezer en maar één wc, die tegelijk ook als douche fungeerde. De enige VHF was een walkietalkie. De patrijspoorten van onze kajuit op het benedendek sloten niet goed, waardoor we een week onder natte lakens moesten slapen. Ja, het was een andere wereld en we waren nog jong …

In de volgende jaren hebben we talloze cruises geboekt, veel situaties meegemaakt en veel verhalen gehoord. In Myanmar zaten ze vrolijk gamba's te frituren op een gaspit, net boven de enige trap om uit de kajuiten te vluchten. In Socorro knalde de Vortex, één maand voor wij dezelfde reis zouden ondernemen, recht op een klif omdat alle bemanningsleden sliepen terwijl de autopiloot op stond. Op een aantal boten was er geen nooduitgang beneden of was de nooduitgang onbereikbaar. We hebben benzinetanks gezien die opgeslagen waren naast hete compressors. We kregen mazoutuitlaatgassen in de cabine en op zowat alle boten rookte de bemanning in de machinekamer, terwijl ze benzine overgoten of nitrox vulden, inch Allah! In Shaab Marsa Alam hebben we gedoken op het wrak van een recent volledig uitgebrande boot. In Indonesië stond de evacuatietrap naast een laadtafel vol lithiumbatterijen. Om niet te spreken van elektriciteitslijnen die verbonden waren met ducttape en goede wil ...

We hebben het overleefd en we duiken nog altijd op liveaboards, maar onze prioriteit gaat tegenwoordig naar veiligheid. Hoe prachtig (of goedkoop) de boot ook is, we boeken niet als we geen garantie krijgen over enkele essentiële veiligheidskenmerken:

3 Nooduitgangen . Het klinkt evident, maar dat is het niet. Er zijn nog veel liveaboards die geen bruikbare

Advertentie

De gekapseisde Carlton Queen leek op een piramide, met liefst vijf dekken boven elkaar.

Foto: Carlton Liveaboards.

nooduitgang hebben voor de hutten beneden. Daarom boeken we meestal een (duurdere) cabine boven.

3 Een oplaadruimte met toezicht en brandblusser. Kortsluitingen en overgeladen lithiumbatterijen zijn vaak de oorzaak van een brand aan boord, net zoals gaslekken in de keuken. Je lampen in je kajuit opladen is 'NOT DONE'!

3 Radar, VHF, satphone, ... Naast brand en kapseizen is een botsing (met het rif of met een andere boot) de belangrijkste oorzaak van ongevallen. Duikers willen per se op de gevaarlijkste plekken gaan duiken: naast riffen en liefst waar ook wrakken liggen. Kortom: gebieden die door andere kapiteins vermeden worden. Duikersboten moeten dus extra goed uitgerust zijn om in die wateren te navigeren.

3 Twee motoren en twee RIB's of tenders. Zonder motor is de boot onbestuurbaar en zonder RIB kunnen de duikers niet uit het water worden

Go-bag

Een Go-bag is een tas die je klaar hebt om mee te nemen als je plotseling het

gehaald. Ondertussen dobber je altijd maar verder weg...

3 Algemene veiligheidsvoorzieningen Geven de eigenaars van het bedrijf spontaan uitleg over de veiligheid aan boord? Adverteren ze ook over de veiligheidsvoorzieningen of hebben ze het enkel over hoe luxueus de boot is?

3 Een goede reputatie. Lees wat anderen zeggen over de veiligheid aan boord, het gedrag van de crew en van de gidsen, de duikomstandigheden, etc. verzekering

Omdat zelfs de beste voorzorgsmaatregelen een ongeval niet kunnen uitsluiten, is het ook belangrijk dat je correct verzekerd bent. Reken niet op je touroperator, noch op de eigenaars van de boot. Enkel met een eigen stevige duik- en reisbijstand krijg je degelijke hulp. Kijk goed na of je polis je ook dekt in (burger-) oorlogsgebieden of in geval van natuurrampen als aardbevingen, tsunami's of pandemie voor je op duikreis vertrekt.

schip (of hotel) moet verlaten. Ben je op een liveaboard, gebruik een waterdichte tas met een felle kleur. Koop hem niet te groot, want hij mag je niet belemmeren. Een 10 liter model is ideaal en kan zelfs als drijfhulp worden gebruikt. Leg deze tas waar je hem snel zal vinden. Maak er een kleine geladen duiklamp aan vast. Je Go-bag bevat het volgende: je reispas en identiteitskaart (of kopieën ervan), pasfoto's (noodzakelijk om tijdelijke reisdocumenten te verkrijgen), portemonnee met

Vraag expliciet aan je verzekeraar of duikactiviteiten verzekerd zijn en wat de bedragen zijn voor bijvoorbeeld 'Search and Rescue' op zee. De bijzondere voorwaarden van de Arenapolis van NELOS vermelden bijvoorbeeld 5.600 euro per ongeval voor opzoekings- en reddingskosten. Hopelijk heb je geen helikopter nodig, want met 10.000 euro per uur kom je niet rond... De waarborgen van de Arenapolis zijn redelijk, maar niet onuitputtelijk.

Tenslotte moet je ook goed beseffen welke risico's je zal nemen. Reken er niet op dat de organisatoren weten wat ze doen en dat er vervolgens met jou niets zal gebeuren. Begrippen zoals 'ambulance', 'caisson' of 'reddingshelikopter' bestaan op veel plaatsen gewoon niet. In het hol van Pluto kan niemand je helpen. Ga je daar echt viermaal per dag op meer dan 30 m duiken? 

SCHMITZ & GREETJE BUYSSE

je betaalkaarten, een document met je verzekeringspolis en noodcentralenummers, GSM en lader, een lichte rashguard, sterke zonnecrème, een hoofddeksel, een lichte microvezelhanddoek, noodzakelijke medicijnen en een waterfles.

Vertrek je met de laptop van het werk, denk eraan om een back-up van je bestanden veilig thuis of op de Cloud te laten. Een schipbreuk is al erg genoeg. Een jaar werk verliezen kan je dan echt wel missen.

LAURENT

Wrak van een recent volledig uitgebrande liveaboard in Shaab Marsa Alam.

Zo snel mogelijk de brandende liveaboard verlaten en alles achterlaten was de boodschap.

Advertentie

Foto's (3): Laurent Schmitz.

Skubba & Fred

Fred is terug

Skubba zag met de bril van opa nog steeds niet beter onder water. Hoe scheel hij ook keek, onder water bleef het zicht troebel. Hij was echter niet van plan om de moed op te geven. Hij wist dat duikers onder water konden zien. Als hij hard genoeg probeerde, zou het hem ook lukken.

Skubba probeert nog steeds onder water te kijken, terwijl Fred aangewandeld komt.

"Zo zal het niet gaan!", hoorde Skubba achter zich. Daar stond Fred weer. "Ik heb gelezen dat er lucht tussen je ogen en het glas moet zitten", voegde Fred er nog aan toe.

"Maar er zit toch lucht tussen mijn ogen en de bril?", reageerde Skubba.

"Ja, maar die lucht gaat weg als je je hoofd onder water steekt. De lucht moet blijven", antwoordde Fred.

"Hoe gaan we dat doen?", vroeg Skubba. "Ik heb al iets gemaakt", zei Fred enthousiast.

Fred haalde een soort boterhammendoos tevoorschijn. De bodem was echter uitgesneden en vervangen door een doorzichtige, harde plastiek. Hij gaf de doos aan Skubba, die hem onderzoekend bekeek. Hij begreep er niets van. Hoe moest een boterhammendoos met een kapotte bodem hem beter doen zien? Maar omdat Fred zei dat het werkte en hij geen beter idee had, besloot hij het te proberen.

Skubba zette de brooddoos op zijn gezicht en dook onder water. 1, 2, … 10 seconden later kwam hij proestend en hoofdschuddend boven. Het water liep uit de doos.

"Het werkt niet! Ik zie er niet beter mee dan met de bril van mijn opa". En hij gooide het ding op de kant.

"Natuurlijk niet", zei Fred. "Er zit water in de doos. Ik heb toch gezegd dat er lucht tussen je ogen en het glas moet zitten".

Oeps, dat had hij inderdaad gezegd. "Wat moet ik daar dan mee doen?", vroeg Skubba, wijzend naar de doos die als een stuk vuil op de grond lag.

"Neem de doos en duw hem in het water. Als je er niet mee onder gaat, dan zou je beter moeten zien", antwoordde Fred terwijl hij de doos opraapte.

Vol twijfels nam Skubba het wonderding aan en deed zoals de jongen hem verteld had. Zachtjes duwde hij de doos in het water, er nauw op lettend dat hij geen golven maakte.

Hij drukte zijn gezicht tegen de doos. Zodra de doorzichtige bodem door het wateroppervlak drong, zag hij de dingen niet meer troebel.

"Ja. Het lukt! Ik zie mijn voeten!". Een meter scherp zien. Zo ver had hij in het water nog nooit iets gezien. Vol enthousiasme dook hij naar de bodem. Maar hij was nog maar pas vertrokken of hij kwam teleurgesteld weer boven.

"Aardig ding, maar ik kan het niet gebruiken onder water".

"Klopt", antwoordde Fred. "Maar nu weten we dat het werkt. Als we er in slagen om onder water lucht tussen je ogen en het plastic te krijgen, dan zal je kunnen zien".

Misschien dat die rare snuiter toch wist waarover hij het had. Zouden ze ooit vrienden worden? 

PATRICK VAN HOESERLANDE

De geschiedenis van de steengroeve

We zijn geneigd om het te vergeten, maar de steengroeven waarin we nu duiken waren ooit dynamische werkplekken. Nu zijn ze getuigen van een ver vervlogen tijd. Wallonië heeft een innige relatie met zijn bodem. Het is een gebied van ijzer en steenkool, een mijngebied bezaaid met schachten en hoogovens en de bakermat van een ongelooflijke industriële revolutie. Steen, kalk, zand en uiteraard ook marmer werden ontgonnen. Dit edelgesteente, synoniem voor pracht, hardheid en zuiverheid, is het resultaat van de zeer lange evolutie van koraalhoudende sedimenten, die meer dan 345 miljoen jaar geleden begon.

De marmerwinning in België is al eeuwenoud. Ze begon in de zestiende eeuw om te voldoen aan de behoeften van de paleizen van de adel en de kathedralen van de clerus. In de provincie Namen kwam ze pas in de negentiende eeuw echt van de grond. Ik stel voor om een tipje van de sluier op te lichten over de vergeten geschiedenis van één van de mooiste steengroeven van België, de marmergroeve Petit Mont in Vodelée.

Deze steengroeve werd gedurende meer dan een eeuw geëxploiteerd. Naar verluidt werd ze in gebruik genomen rond 1840-45,

ze werd effectief beschreven in 1880 en bleef in bedrijf tot ongeveer 1945. De eigenaar van de marmergroeve Petit Mont, het bedrijf Merbes-Sprimont, was ooit het grootste marmerbedrijf ter wereld. In 1880 werkten er 54 arbeiders en in 1930 meer dan 150. In die tijd waren er vijf steengroeven en een marmermolen in Vodelée. de ontginning van marmer

De eerste fase, voorafgaand aan elke exploitatie, is de proefboring. Marmerafzettingen zijn nooit identiek. Het is daarom belangrijk om ze te onderzoeken door cilindrische monsters, boorkernen genaamd, uit de on-

dergrond te halen. Bredere boringen, putten genaamd, worden vervolgens gegraven om de marmerblokken te kunnen verwijderen. Er zijn talrijke sporen van deze putten ('carottes' genoemd door de duikers) in de steengroeve van Vodelée. De oudste werden met de hand gemaakt.

De sporen van de arbeiders zijn er nog steeds te zien. Ze werden eerst uitgehakt met een beitel (of puntbeitel) door de 'rocteurs', de naam die werd gegeven aan de arbeiders die de ruwe stenen van het rotswand hakten en uit de steengroeven haalden. De arbeider knielde neer en groef met een beitel en een hamer een cirkel om zich heen. Twee mannen werkten 12 uur per dag in ploegendienst, dag en nacht, in een tempo van één meter per week! De putten waren 12 meter diep en de arbeiders verlichtten ze met een 'crasset', een olielamp. Je kunt je voorstellen hoe zwaar het werk was. De technieken evolueerden na de ingebruikname van de pneumatische boorhamer rond 1920.

De verschillende technieken zijn duidelijk te zien onder water. De meer recente 'carottes', die tussen de kar en de lift, zijn glad. Ze zijn gemaakt door mechanische boormachines

of perforators. Uitgerust met een 'couronne à dents' – een cirkelvormig snijgereedschap – sneden ze het marmer met behulp van stalen grit, een 'grenaille d'acier'.

Daar waar het drie maanden duurde om een 'carotte' met de hand te maken, deden de perforators het werk in minder dan tien dagen.

Het verwijderen van de marmerblokken gebeurde in twee fasen: het aanleggen van de 'desserte', de sleuven die rond de 'carotte' werden gegraven - rond het blok - en het scheiden van het blok aan de basis. Sporen van deze twee bewerkingen zijn ook nog steeds te zien onder water.

De brokstukken rond het voedingsgebied

van de steuren op 36 m diepte zijn de overblijfselen van oude sleuven. Om de blokken te scheiden, sloegen de steenhouwers er ijzeren wiggen in die tussen stalen bladen werden geklemd, die zelf in vooraf gegraven sleuven werden gestoken. Op 16 meter diepte, aan de voet van de kleine zeilboot, ligt één van deze stalen bladen. Het is in het marmer gestoken en aan de bovenkant gehamerd.

Couronne à dents: dit betekent letterlijk 'kroon met tanden' in het Frans.

In de context van dit artikel verwijst het naar een cirkelvormig snijgereedschap met tanden aan de rand.

Perforatrices: dit zijn de mechanische boormachines die de 'couronne à dents' gebruikten.

Staal grit: kleine, harde stukjes staal die samen met de 'couronne à dents' werden gebruikt om het marmer te slijpen en te snijden.

De combinatie van de draaiende beweging van de 'couronne à dents', de hardheid van het staal grit en de druk van de boormachine zorgde ervoor dat het marmer efficiënt kon worden gesneden. Deze techniek was een aanzienlijke verbetering ten opzichte van het handmatig uithakken van marmer, wat een tijdrovend en arbeidsintensief proces was.

Een snaarwiel op een paal.

Een andere opmerkelijke uitvinding, die de marmerindustrie zou kenmerken en het werk van de arbeiders zou veranderen, was het procedé dat gebruikmaakte van een spiraalvormige draad, een zeer lange staaldraad bestaande uit drie strengen van ongeveer 2 mm diameter waarvan de beweging werd aangedreven door een elektrisch aangedreven 'poulie' of snaarwiel.

Stukjes van deze draden zijn overal in de groeve te vinden. De draad werd over wieltjes geleid die op een paal waren bevestigd. Eén van deze palen staat op één van de platforms op 20 meter diepte onder de kar, de wieltjes zijn verdwenen. Een andere poelie staat nog steeds fier overeind op een paar meter diepte, vlakbij de uitgang. Hier heeft nu een kreeft haar toevlucht gezocht. Stel je de volgende keer dat je er duikt deze spiraalvormige draden voor, die door de groeve lopen, gedrenkt in water en zand en urenlang de marmerblokken doorsnijden.

Eenmaal gezaagd, werden de marmerblokken op trucks geladen, platte wagens die over rails reden en ze naar de werf brachten. Vóór het gebruik van kranen, waarvan

Advertentie

Merapi Tour & Travel

Dé Indonesië duik- en reisspecialist, van Pulau Weh tot Triton Bay

Merapi Tour & Travel organiseert individuele rondreizen én duikreizen over de gehele archipel. Van de makkelijk bereikbare bestemmingen als Bali, Komodo en Bunaken, tot de pareltjes als Wakatobi, Raja Ampat, de Molukken en Alor.

Check al onze DuikVaker-aanbiedingen op www.merapi.nl Verschillende reizen naar de hamerhaaien in de Zuid-Molukken!

Kijk op onze Duiken pagina op www.merapi.nl voor het volledige aanbod. Staat jouw droombestemming er niet bij, dan gaan we daar direct naar op zoek!

Op duikreis met jouw vereniging? Vraag ons naar de mogelijkheden!

Merapi Tour & Travel Prinses Irenestraat 58, 6611 BK Overasselt www.merapi.nl, Tel.: +31-888 111 999, info@merapi.nl

Arbeiders dalen af in in de marmergroeve via een container aan een kraan.

Arbeidsters aan het werk in het polijstatelier.

de metalen structuur op 35 meter diepte aan de voet van de plaat een overblijfsel is, werden de trucks door stoommachines over hellende vlakken getrokken. Het hellende vlak van Vodelée is nu bedekt met grote puinhopen, maar je kunt je de route voorstellen van de bodem van de groeve naar de gebouwen van de huidige schroothandelaar die indertijd de stoommachine huisvestte, voorbij de huidige parkeerplaats.

Eenmaal op de werf, die gedeeltelijk tegenover het huidige clubhuis lag, werden de blokken gekantrecht en naar een zagerij vervoerd om in platen te worden gezaagd voordat ze werden gepolijst. Het dorp Vodelée zag toen deze platen voorbijkomen, getrokken door stoomlocomobielen! De geïsoleerde ligging van de regio en het ontbreken van gemakkelijke transportmogelijkheden vormden gedurende de hele periode van deze industriële bloei een grote belemmering voor de expansie.

zwaar handwerk

Laten we de vrouwen en mannen die op deze uitzonderlijke werven werkten niet vergeten. Hoewel het werk absoluut minder gevaarlijk was dan dat in de kolenmijnen, was het niet minder zwaar. Arbeiders werden vanaf 11 jaar in dienst genomen! De vrouwen werkten in de polijstwerkplaatsen.

Voor iedereen waren de werkdagen lang: 11 uur in de zomer, 9 uur in de winter, plus de reistijd te voet. Er werd zes dagen per week gewerkt, het hele jaar door. In de praktijk stopte de ontginning bij vorst. De arbeiders waren dan werkloos (onbetaald), waardoor ze gedwongen waren ander werk te zoeken, vaak op boerderijen. De arbeiders waren verantwoordelijk voor hun gereedschap, dat ze zelf moesten leveren.

Ondanks deze moeilijke omstandigheden boden de marmergroeven plaatselijk werk en behoedden ze de inwoners van de regio ervoor te moeten werken in de mijnen van Charleroi, die uren verderop lagen. Er was veel solidariteit tussen de arbeiders die vaak uit eenzelfde familie kwamen. Er zijn nog steeds sporen te vinden van steenhouwers op de muren van de ondergelopen marmergroeve. Op 22 meter diepte, op de wand boven de zeilboot, staat een datum en initialen die van een steenhouwer afkomstig zijn. De marmerindustrie kreeg een zware klap tijdens de Eerste Wereldoorlog. De infrastructuur werd vernield, het vervoer kwam stil te liggen, de orderportefeuilles waren leeg en de de werknemers werden naar het

Steenhouwers van Vodelée met op de achtergrond een arbeider met zijn kind. De sfeer was familiaal.

De sleuf met de uil.

Foto: Ibra Rezigui.

front gestuurd. De productie stopte en de groeven werden verlaten.

Toen de vrede terugkeerde, kwamen de activiteiten weer op gang. De geïsoleerde ligging van de regio en de komst van nieuwe materialen, zoals beton en staal, maakten een einde aan het gebruik van natuursteen in de bouw. De groeven stopten langzaamaan hun activiteiten voordat ze halverwege de 20e eeuw definitief sloten, zonder happy end.

De steengroeven zijn nu onze speeltuinen geworden, maar laten we het werk van de vrouwen en mannen die de steen hebben gewonnen om het kasteel van Versailles en onze kathedralen te versieren met spiegels van marmer niet vergeten.

Ik bedank mijn oom die onder water mijn interesse opwekte voor het werk van de steenhouwers. De beschrijvingen van de marmerwinning zijn afkomstig uit een oud boek: 'L'homme et son terroir, le marbre dans la région de Philippeville', geschreven

Hdrie dagen oceaan

hoe lucht en water soms hetzelfde zijn, een ongelijnde vlek. wolken uit het toneel geblazen, grijs.

hoe kleuren scheiden, schuimkoppen naar lucht happen, bijten naar de wind. er schuift een dierenriem voorbij.

drie borstelstrepen ongemengd. saffier draagt hemelsblauw. de vlag kleurt verder wit en verwaait.

in 1983 in samenwerking met de 'Université Libre de Bruxelles' door het 'Centre d'histoire et de technologie rurales'. Je kunt het terugvinden in de bibliotheek van Elsene (691.2148(493) PHI). 

BENJAMIN HULOT

OVERGENOMEN UIT 'HIPPOCAMPE' NR. 273 – SEPTEMBER 2024, HET BONDSBLAD VAN LIFRAS.

VRIJ VERTAALD DOOR

MARIJKE VAN CAUWENBERGHE

Referenties:

• "L'homme est son terroir, le Marbre dans la région de Philippeville", geschreven in 1983 i.s.m. de Vrije Universiteit Brussel door het centrum van plattelandsgeschiedenis en technologie.

• Archieven verzameld door de 'vzw Pierres en Marbres de Wallonie' over de winning en bewerking van steen in Wallonië en in het buitenland.

Advertentie

Europlongée Boulouris

Alles inbegrepen van maandag tot vrijdag: 5 nachten, volpension

10 duiken aan € 539 per persoon.

Diep duiken: 6 duiken aan € 336 per persoon. (vullen met zuurstof mogelijk) 6 personen minimum

www.europlongee.fr FAX:

Ludo Bleys (Uit 'Link')

ippoëzie

Guy Segers organiseerde zijn laatste clubstage

Van zondag 8 september tot en met vrijdag 13 september 2024 had Guy Segers een stage georganiseerd voor onze duikschool. Zaterdag 7 september werden alle duikers om 19.00 u verwacht voor een eerste algemene briefing op de camping Les Rives de L’Agay. Sommigen hadden een beetje vertraging na de lange rit naar het zuiden van Frankrijk, maar uiteindelijk waren alle 16 duikers en 4 partners/niet-duikers toch op het appèl.

Omdat Guy spijtig genoeg al verscheidene maanden gehospitaliseerd was, kon hij er niet bij zijn op onze duikreis en heeft Ronny Margodt de briefing voor zijn rekening genomen. Nadien nam iedereen zijn intrek in zijn bungalow, caravan, mobilhome of tentje en probeerden we met het grootste deel van de groep nog iets te eten te krijgen in het restaurant van de camping. Na wat aanpassingen aan de 'Franse mentaliteit' is ons dat nog gelukt ook.

We werden voor de eerste duik op zondag ingedeeld in ploegen, verdeeld over de vier boten die ons de ganse week naar de duikplaatsen gingen brengen.

Zondagnamiddag werden we plots getrakteerd op een wel zeer hevige regenbui, waarbij de kampeerplaatsen van sommige deelnemers al snel leken op een kinderplonsbadje. Een tweede duik zat er niet meer in die dag, maar de weersvoorspelling voor de volgende dagen zag er zeer goed uit. Ronny wist ons ook voor iedere duik een geanimeerde briefing te geven met enkele mythische anekdotes over de duikplaats.

De schippers, Marc Van Gorp, Eddy De Vliegher, Harry Engelen en Ronny Margodt kregen de aartsmoeilijke taak om onze ben-

de heel de week mee te nemen voor een aantal prachtige duiken, waarbij zowel die bende als de schippers (en ook de niet-duikers) goed wisten waaruit een après-dive op het water bestaat.

Afhankelijk van de dieptebeperking werden we ingedeeld in een paar groepjes veertigers en enkele groepjes zestigers. Een aandachtige lezer zal wel door hebben dat dit weinig met de leeftijd te maken had, maar des te meer met de duikstekken waarop we konden gaan duiken.

Omdat we allemaal met lucht doken, was het wel aangenaam dat we onze – soms lange – decompressietrappen konden doen in water van 26°C, terwijl we een aantal minuten vroeger nog 16°C konden aflezen op onze duikcomputer.

Donderdag 12 september was het mooie liedje uit en mochten we een stevige mistralwind verwelkomen, zodat er die dag niet gedoken kon worden. Onze schippers/ begeleiders Ronny en Marc hadden er echter voor gezorgd dat we het archeologisch museum van Saint-Raphaël mochten bezoeken, waar we konden ontdekken welke schatten de Middellandse Zee en dit deel van Frankrijk allemaal te bieden heeft. Vrijdag, onze laatste duikdag, was het ge-

lukkig opnieuw schitterend weer en konden we onze plannen, een duik op de 'Jardin de Guy' waarmaken. Voor de Yellow Diving School is dit toch wel een speciale plaats, omdat Guy Segers deze 'sec' ontdekt heeft. Wat niet wegneemt dat duikplaatsen, zoals Cap Roux, Banc de Vieilles, Rascas, Sec des Méduses en zo vele andere echt wel de moeite waren.

Die 26°C was het door de mistral wel maar 20°C meer, maar onze duikstage kon niet meer kapot. Met een restaurantbezoek met de hele groep hebben we deze toffe week afgesloten, zodat iedereen zaterdagmorgen 14 september met een volgeladen auto weer huiswaarts kon keren.

We zullen allemaal nog dikwijls denken aan de plezante momenten en verhalen van onze schippers Harry, Ronny, Marc en Eddy. En ook Guy Segers willen we zeker bedanken om dit allemaal op poten gezet te hebben in voor hem zeer moeilijke omstandigheden. Helaas is Guy op 24 oktober 2024 overleden.

MARC BEULEN

Guy Segers tijdens de Collegevergadering de 3*Instructeurs - maart 2023. Hij overleed op 24 oktober 2024.

Foto: Ivo Madder.

Jan Proost luistert aandachtig naar de geanimeerde briefing van Ronny Margodt.

Deelnemers van de clubstage die door Guy Segers georganiseerd werd.

Foto's (2): archief YDS.

Jeugdduikhoekje

Onderwaterbiologie

Wie zwemt er zoal in het zoete water rond? (Deel 1)

Ook in het zoete water valt er voor duikers heel wat te ontdekken wat dieren en wieren betreft. Als jeugdduiker kom je sowieso vroeg of laat onder water terecht in de bekende 'Put van Ekeren' (recreatiedomein Muisbroek). Tijd om je kennis te laten maken met enkele van de 'Putbewoners'.

Laten we makkelijk beginnen, namelijk met de vissen. En om het voor je onderwaterogen helemaal leuk te maken, gaan we van groot naar klein.

De grote karper kan je niet missen. Deze kolos met een hele dikke buik kan soms wel 30 kilogram zwaar worden. Geen paniek wanneer je hem ontmoet, het is een goeierd. Meestal zit hij rustig in de bodem te wroeten om zijn maaltijdje van waterplantjes en -insectjes bijeen te scharrelen. Daarvoor heeft hij vier handige baarddraden aan zijn mondhoeken hangen, waarmee hij het zand omwroet. Als je dus een zandwolk onder water ziet, is de kans groot dat je de woelende karper gaat ontmoeten. Probeer je wel zo rustig mogelijk te houden, want al is de karper een kolos, hij is erg bang van mensen en gaat er bij het minste onraad als een speer vandoor.

Een andere grote jongen is de snoek. Dit is een echte rover met een stel scherpe tanden in zijn mond. Zijn maaltijd bestaat uit andere visjes! Hij is erg mooi met zijn groenige schubben en goudglinsterende stippen, die vooral opvallen wanneer de zonnestralen door het water breken op zijn huid. Zijn lichaam is slank en langgerekt en hij hangt roerloos in het groen te wachten op een geschikte prooi. Wanneer hij er eentje waarneemt, schiet hij als een torpedo het visje achterna. Als je een snoek ontmoet, moet je hem eens goed bekijken langs de zijkant. Je ziet dan een fijne lijn lopen van de kieuwen tot de staart, we noemen dat een zijlijn. Die bestaat uit heel gevoelige zenuwcellen die trillingen in het water feilloos kunnen waarnemen. Zo 'voelt' de snoek wanneer er een smakelijk visje in de buurt zwemt en dus trillingen in het water veroorzaakt. Daarom moet je als duiker heel rustig naar de snoek toe zwemmen als je hem wil observeren. Als je te wild vinzwemt of bellen blaast, veroorzaak je veel trillingen in het water die de snoek opvangt. Vermits jij wel heel wat groter bent dan een maaltijdvisje, zijn jouw trillingen enorm en zal de snoek in paniek wegzwemmen.

Een heel leuke vis is de zoetwaterbaars of rivierbaars. Ik schrijf met opzet zoetwaterbaars, want in het zoute water zwemt er eveneens een baars, namelijk de zeebaars. En die twee zijn absoluut geen familie van elkaar! De baars is net zoals de snoek een roofvis, maar vermits hij kleiner is dan de snoek moet onze baars wel op zijn hoede zijn en goed opletten dat hij zelf niet opgegeten wordt. Onze zoetwaterbaars is ook al zo’n mooie vis. Als volwassen dier heeft hij prachtige rode vinnen en over zijn lichaam lopen zwartgrijze verticale strepen. De baarsdames

leggen prachtige eisnoeren, ze lijken wel kant, die je kan bewonderen in de lente. Het leuke is dat de jonge baarsjes, in tegenstelling tot de volwassen dieren, in grote scholen bij elkaar zwemmen. Wanneer je dus in 'de Put' grote scholen kleine visjes ziet, kan je er zeker van zijn dat het baarsjes zijn.

Dit was het voor de grotere vissen in het zoete water. In de volgende Hippocampus hebben we het over de kleinere zoetwatervisjes. Die zijn iets lastiger te vinden, maar ze zijn ook zo mooi! Een echte duikuitdaging … Tot dan! 

KIKI VLEESCHOUWERS

Spiegelkarper (Cyprinus carpio).

Foto: Kiki Vleeschouwers.

Snoek (Esox lucius).

Zoetwaterbaars of rivierbaars (Perca fluviatilis). Foto: Tony Coone.

Foto: Eduard Bello.

Duikmateriaal

verzameld door Ivo Madder

Sprokkelen tussen het duikmateriaal

Enkele nieuwigheden op gebied van het duikmateriaal dat de laatste maanden te koop aangeboden wordt.

Mares

De Mares 'XR Rec Trim Single backmountset' is met zijn 2,8 kg de ideale reiswing. De monobladder heeft een inhoud van 17 liter en is uitgevoerd in duurzaam zwart cordura met eventueel kleuraccenten en is voorzien van de courante nodi ge functionaliteiten. De 3 mm dikke aluminimum 'backplate' sluit perfect aan op je lichaam, zodat je er geen last van hebt. Het harnas kan snel en gemakkelijk op maat ingesteld worden en op strategische plaat sen zitten er stevige D-ringen. De verstelbare kruisstrap zorgt voor extra draagcomfort, waardoor de wing ook boven water aangenaam op je rug ligt. In optie zijn er extra grote pockets waar je allerlei mate riaal kan in opbergen. Verkrijgbaar in volledig zwart of

witte, blauwe of aqua kleuraccenten. Richtprijs: 479,00 euro.

liter (30 x 40 x 70 cm) in Hogarthianstijl (minimalistische benadering van duikuitrusting die in de jaren '80 werd ontwikkeld door William 'Bill' Hogarth Main, een pionier op het gebied van grotduiken), die uitgevoerd is met waterdichte lasnaden, kan je je volledige XR-duikuitrusting op reis meesleuren. De tas is ultralicht en voorzien van verstelbare, opgevulde en verwijderbare schouderriemen en van sterke draaghandvaten. Via het drainageventiel kan je het water lozen. Richtprijs: 125,00 euro.

www.mares.com

Scubapro

De nieuwe Scubapro 'Definition Roll 130' is een premium tas op wieltjes van 130 liter en slechts 4,5 kg met allerlei kenmerken waar een reiziger blij van wordt. Zo is de achterzijde hard, wat de stabiliteit tijdens het rijden ten goede komt. Dankzij een telescopisch handgreep ben je goed wendbaar wanneer je met de tas over een drukke luchthaven loopt. De '600 Denier Polyester/ PU' tas met een stevige constructie is gemaakt van nieuw gerecycled materiaal in twee tinten grijs, met een zwarte voering en extra sterke blauwe stiknaden. De U-vormige opening is voorzien van een regenbestendige YKK-rits met twee schuivers en daaraan een zwart trekkoordje plus een borglus voor extra zekerheid. Aan de voorzijde zit een groot voorvak met rits voor spullen waar je snel bij wilt kunnen. Richtprijs: 295,00 euro.

www.scubapro.com

Garmin

De Garmin 'Des cent Mk3' en 'Mk3i' duikcom puters hebben niet alleen de basisfuncties van een 'smart watch', maar ook geavanceer de functies specifiek voor de duiker. Zo heb je de nuttige 'Diver Readi ness Tool' die controleert of je fit bent voor de duik, waarbij rekening wordt gehouden met alles van je slaap tot je stressniveau. Heb je de dag voordien wat te veel gedronken of gans de nacht liggen piekeren over een probleem, dan zal je die tool melden dan je eigenlijk niet fit genoeg bent om te duiken.

Met de baanbre kende 'SubWave'-technologie en de 'Diver Messaging' kun je onder water in combinatie met de 'Descent™ T2 transceiver' met je buddy's communiceren door ze vooraf ingestelde berichten te sturen. Als je zo'n 'tankpod T2'-zender wilt toevoegen om je gasbeheer bij te houden of berichten te versturen, dan heb je beiden het Garmin 'Descent™ Mk3i'-model nodig. De

Door een laagfre quentie geluids golf vanaf je 'Mk3i' uit te sturen, wordt er gecommuniceerd met het duikhorloge van je buddy. Volgens Garmin is dit systeem veel betrouwbaarder dan andere communicatiesystemen onder water en je bereik is ook groter. De 'T2 tankpod' kun je zien als een modem. Via die modem broadcast hij jouw bericht naar de duikcomputers die met jouw modem verbonden zijn. Hou wel in gedachten dat het tot maximaal 45 seconden kan duren voordat je bericht is verzonden. Berichten is overigens niet alles qua communicatie met je buddy. Je kan daadwerkelijk alles over je buddy lezen op je eigen duikcomputer, waaronder de resterende flesdruk, het luchtverbruik en de signaalsterkte.

afhankelijk van de omstandigheden, zoals de aanwezigheid van obstakels en de helderheid van het water.

Nog een andere handige functie – die je hopelijk nooit moet gebruiken – is de 'Diver As sistance Mode'. Die zit onder de lichtknop, linksboven.

Je geeft best een naam aan je zender. Dat is vooral belangrijk als je met een groep duikt, zodat je weet wie het bericht verstuurt. Bij duikinstellingen controleert elke buddy voor de duik of 'berichten' op 'aan' staat. Boven water kun je het versturen van berichten niet testen, dit werkt alleen onder water. Indien je direct toegang wilt hebben tot je berichten, kun je die best onder de 'hot key' zetten. Met de nieuwste software-update kun je de afgelegde weg onder water bijhouden op je Garmin 'Mk3i'-duikcomputer. Je ontvangt deze functie automatisch, beschikbaar vanaf softwareversie v.16.25 of nieuwer, wanneer je toestel is gekoppeld 'Garmin Dive™ app'. Met behulp van de nieuwste SubWave sonartechnologie kan je 'Descent Mk3i'-toestel nu de afstand tussen jou en maximaal zeven andere leden van je duikgroep bewaken als alle horloges van de leden zijn gekoppeld met je 'T2 transceiver'. Het bereik (na de recenste software update) is 30 meter. Deze afstand is wel

Wanneer je ze 5-8 secon den ingedrukt houdt, verschijnt 'Help me' in beeld. Als je op 'OK' drukt, wordt dit bericht ver zonden. Je kan ook de 'countdown' laten lopen, waarna dit bericht vanzelf wordt verzonden. De 'Mk3i' 55 mm is voorzien van een zaklampje aan de bovenkant (vergelijkbaar met die van de iPhone, maar nog feller) en die gaat automatisch aan wanneer de 'Diver Assistance Mode' is ingeschakeld. Ze blijft dan continu flitsen en iedere duiker die met jouw 'tankpod' verbonden is, ontvangt het noodbericht en kan direct jouw tankdruk, diepte en afstand zien. Zo kan je buddy onmiddellijk zien wat er aan de hand is, bijvoorbeeld een veel te lage flesdruk. Het bericht 'Help me' wordt om te twee minuten uitgezonden, net zolang totdat je de modus deactiveert. Handig als je in een noodsituatie zit, zodat jij je kan focussen op je probleem en niet continu het bericht opnieuw moet uitsturen. Is het probleem opgelost? Druk wederom de lichtknop 5-8 seconden in. Je verzendt dan het bericht: 'Ik ben OK'. De berichten die je kan versturen met de 'Mk3i' zijn: "Ben je ok?", "OK", "Nee", "Kom hier", "Veilig de duik beëindigen", "Help me". Richtprijs 'Mk3i': vanaf € 1.249,99. 'T2' zendontvanger: € 499,99.

www.garmin.nl

Oceanic+ Gebruik je iPhone (met iOS 16 of nieuwer) als onderwatercamera en duikcomputer! Met de 'Oceanic+ Dive Housing'; ontwikkeld door 'Huish Outdoors', kun je tijdens het duiken of ieder ander wateravontuur geweldige foto's maken met automatische kleurcorrectie op je iPhone. Je mediabestanden worden in zowel RAW- als gecomprimeerde formaten vastgelegd. Na de duik kan je ze via de app zelfs bewerken.

nauwkeurige bewegingen en kleurcodering wanneer je te snel opstijgt of te diep afdaalt en laat het eveneens zien waar je decompressie- en veiligheidsstops moet handhaven. Je werkelijke diepte tijdens de duik wordt weergegeven in feet of

De foto's en video's zien er prachtig uit dankzij de witpuntcorrectietechnologie, die zich automatisch aanpast op basis van de diepte van de duik. Deze innovatieve functie verbetert de beeldnauwkeurigheid door rekening te houden met de variërende kleurtemperatuur en lichtomstandigheden onder water. De 'Oceanic+ Dive Housing' biedt meerdere voorinstellingen die geschikt zijn voor verschillende duikdieptes, waardoor gedurende de hele duik een nauwkeurige kleurweergave wordt gegarandeerd. Door diepteafhankelijke witpuntcorrectie toe te passen, kan je een optimale beeldopname bereiken om correctie-algoritmen na de duik te vergemakkelijken. Deze mogelijkheid resulteert in een verbeterde beeldkwaliteit en kleur-

getrouwheid, waardoor je de ware essentie van je onderwaterervaringen kan vastleggen.

Daarnaast wordt je iPhone, dankzij de 'Oceanic+ app en Dive Housing' ook een volledig functionele duikcomputer. Met de 'Oceanic+ app' gebruik je hetzelfde abonnement voor zowel 'Apple Watch Ultra' als je iPhone. Hierdoor kun je twee apparaten gebruiken die hetzelfde abonnement delen, zo bespaar je geld. Er zijn verschillende abonnementen: jaarlijks al dan niet voor gans het gezin, maandelijks voor duiken en vrijduiken, één of enkele dagen, jaarlijks, enkel voor snorkelen of enkel voor vrijduiken.

De 'Oceanic+ Dive Housing' draait dezelfde duikcomputerapp (van Oceanic+) die ontwikkeld werd voor de 'Apple Watch Ultra'. De gebruikersinterface op de iPhone biedt de optie om de duikinformatie die je op het scherm ziet te beperken tot het minimum, zodat jij je kunt concentreren op het maken van foto's of video's. Volg tijdens je duik gedetailleerde diepteveranderingen met de innovatieve variometer; naarmate je van diepte verandert, draait het visuele wiel omhoog of omlaag met

meter in een groot, gemakkelijk leesbaar formaat. De 'Oceanic+ app' maakt gebruik van het ongewijzigde 'Bühlmann ZHL-16C-algoritme' met gradiënt factoren. De app houdt tijdens een duik jouw 'No-deco limiet' en zuurstofverzadiging in de gaten om je resterende duiktijd te berekenen. Veiligheidswaarschuwingen kunnen worden aangepast en tijdens de duik als zichtbare en/of haptische (voelbaar via bijv. een trilling) meldingen worden weergegeven voor decompressiestops, veiligheidsstops, opstijgsnelheden en meer. Als ademmengsel kan je lucht of nitroxmengsels tot 40% zuurstof instellen. Tijdens je duik kan je het 3D-kantelgecompenseerde kompas bedienen, inclusief het instellen van een duikrichting.

De maximale operationele diepte van de Oceanic+ Dive Housing is 60 meter. Er worden regelmatig nieuwe updates en functionaliteiten uitgebracht. Richtprijs van de onderwaterbehuizing: 599,00 euro.

www.amilco.nl

Suunto

Toen ik tijdens een persreis Suunto HQ in Finland bezocht, vroeg ik waarom er geen duikcomputer met alle functies van een smartwatch op de markt gebracht kon worden door Suunto. Ze stonden er huiverig tegenover, maar eindelijk zijn ze toch in het verhaal meegegaan. De gloednieuwe 'Suunto Ocean' is een smartwatch en duikcomputer in één, met duikfuncties die nog niet eerder beschikbaar waren. De 'Suunto Ocean' is ontwikkeld voor duikers met een redelijk druk leven en naast het duiken ook nog andere sporten doen. Het is dus een duikcomputer en sporthorloge in één.

duikuurwerk zijn gemakkelijk te bedienen en in donkere omstandigheden licht het puntje boven de middelste bedieningsknop op.

Boven water beschik je over allerlei functies die ook bij een normale smartwatch aanwezig zijn, zoals muziek bedienen, weersvoorspellingen opvragen, stappenteller, gps, slaapmonitor raadplegen, enz.

De batterij gaat 40 tot 60 duikuren mee. Opladen van helemaal leeg tot 100% geladen duurt slechts twee uur. Bij een continu gebruik boven water, dus zonder duiken, heeft de batterij in normale modus een autonomie van 16 dagen.

De 'Suunto Ocean' heeft een helder 'touchscreen Amoled display' van zeer krasbestendig saffier kristalglas, dat zeer goed afleesbaar is in alle omstandigheden. De kas van de duikcomputer is gemaakt van 85% roestvrij staal. Hij is waterdicht tot 100 m. Er wordt wel aangeraden niet dieper dan 60 m te duiken, omdat dieper de nauwkeurigheid van de berekeningen afneemt. Qua temperatuursomstandigheden kan je hem

Welke informatie er op het display te zien is, kan je zelf instellen. Je kan kiezen uit 95 vooraf ingestelde sportmodi voor binnen- en buitensporten, inclusief een uitgebreide vrijduikmodus en uiteraard duiken (twee duikmodi: 'single gas' en 'multi gas' tot 99% zuurstof). Als algoritme wordt gebruikgemaakt van Suunto Bühlmann 16 GF. De duiktijd, no decotijd, watertemperatuur en 'no fly time' worden weergegeven. Maak je gebruik van de 'Suunto POD' (zender), dan kan je ook de flesdruk aflezen. Welke duikalarmen via audio, trillen en/ of visueel weergegeven worden, kan je zelf bepalen. Een digitaal kompas is ook ingebouwd en Suunto biedt gratis offlinekaarten aan, die je kan uploaden naar je 'Suunto Ocean'. Op die kaart wordt je afgelegde route tijdens je duik vastgelegd en samen met andere duikgegevens gelogd.

Met behulp van de gratis 'Suunto app' kan je al je sportactiviteiten bewaren. Via bluetooth verbind je heel eenvoudig je duikcomputer met het duiklogboek in de 'cloud'. Duikgegeven kan je erin opvragen en aan het logboek kan je zelfs foto's en video's toevoegen. De gegevens van dat logboek kan je desgewenst delen met familie en vrienden. Richtprijs: 799,00 euro (zonder de optionele POD-zender). De POD komt op 369,00 euro. www.suunto.com

Waterproof

De Waterproof 'W30 2,5 mm longsuit' is één van de duikpakken uit de 'Sport Series'. Het is een comfortabel natpak met uitsteken de pasvorm, verkrijgbaar in een versie voor mannen of vrouwen. Een ideaal pak voor gebruik tijdens een duikvakantie in tropisch water of in een zwembad waar het water niet al te warm is. Het pak is gemaakt van 'Aquatex strech' neopreen en voorzien van een hoge kwaliteit YKK-rugrits. Versterkingen bij de schouders en rubberen kniestukken zorgen voor meer duurzaamheid.

Desgewenst kan je het pak uitbreiden met een 'WPAD Tech Pocket' voor bevestiging op heup van je pak. In deze los verkrijgbare pocket kan je accessoires steken, zoals bijv. een OSB.

Richtprijs: 259,00 euro.

www.waterproof.eu

Garmin

De afgelopen jaren kwam Garmin op de markt met diverse polshorloge duik- en sportcomputers, zoals de 'MK3'. Ze bouwden hiermee een prominente positie op binnen de duikgemeenschap. Met de lancering van de Garmin 'Descent X50i' positioneert Garmin zich nu ook uitdrukkelijk in de markt van de grootformaat duikcomputers en mikken daarbij zelfs op de technische duikers. Duidelijk een concurent voor de Suunto Steel modellen, de Sharewater Perdix en Petrel modellen.

Met de 'Descent X50i' kan je duiken tot een diepte van 200 meter. Dankzij het heldere 3-inch kleurenscherm kan je een heel scala aan duikgegevens in één oogopslag aflezen. Het aanraakscherm maakt dat je de duikcomputer gemakkelijk kan instellen en is ook ideaal om onder water te navigeren door kaarten en duikinstellingen.

De 'Descent X50i' heeft een sterk en krasbestendig scherm van saffierglas, metalen knoppen en een back-up duiklamp die helder genoeg is voor gebruik onder water. Met de dubbele elastische banden, die voorzien zijn van gespen voor eenvoudige sluiting, pas je hem met één hand comfortabel en veilig om de pols.

Na de duik kan je de duiklogboekgegevens bekijken, de gebruikte duikuitrusting toevoegen, aantekeningen maken en details delen vis de Garmin Dive-app. Navigeren naar de volgende duikplaats kan met het ingebouwde gps-navigatiesysteem.

Er zitten 4.000 'DiveView' kaarten van duikplaatsen ingebouwd en je kan daar zelf informatie aan toe voegen. Heel wat functies die beschikbaar waren op de MK3-horloge duikuurwerken, zijn ook op deze duikcomputer aanwezig.

Richtprijs 'Descent X50i': € 1.549,99. 'T2' zendontvanger: € 499,99.

www.garmin.nl

Camaro

Heb je graag warme voeten? Dan zijn de 'Camaro 0,5 mm Titanium Seamless' sokken ideaal om in combinatie met je duikbotjes te gebruiken. Ze geven een extra isolerende laag voor meer warmte en je trekt je laarsje er gemakkelijker mee aan. Deze isolerende sokken zijn extreem elastisch, dankzij het 'SCS Open Cell' neopreen en drogen bovendien supersnel. Richtprijs: 59,95 euro.

www.camaro.at

DE DUIKWINKEL VAN NEDERLAND EN BELGIË

Garmin Descent X50i duikcomputer

• Nieuwe topper van Garmin

• 3 inch kleuren touchscreen

Optionele luchtintegratie

Kleurenkaarten van duiklocaties

Gps aan de oppervlakte

€ 1.549,99

Scubapro MK17 C370 automatenset

• CE keur koudwater

• Degelijke BE/NL automaat voor een knusse prijs

Gemonteerd en duikklaar geleverd

Console naar keuze

€ 579

SubLub Rotterdam

Admiraal de Ruyterweg 40a 3031 AD Rotterdam

T +31 (0)10-2440111 | rotterdam@sublub.nl

Open di-vr 12-18 u & za 10-17 u

SubLub Zuidlaren

Verlengde stationsweg 12

9471 PL Zuidlaren

T +31 (0)50-8200479 | zuidlaren@sublub.nl

Open di-vr 11-18 u & za 10-17 u za 10-17 u

Sealife Micro 3.0 met 2300 lamp

• De onderwatercamera

Met bijna gratis lamp

Gesealde camera, dus geen kans op lekkage

Citzen JP2000 duikhorloge

• Retro model van Citzen met digitale dieptemeter en logboek

Waterdicht tot 200 meter

€ 749 € 349

SubLub Nieuwegein

Merweplein 1 3432 GN Nieuwegein

T +31 (0)30-2074062 | nieuwegein@sublub.nl

Open wo 16-21 u do & vr 12-18 u, za & zo 10-17 u

SubLub Amstelveen

Uilenstede 314 1183 DB Amstelveen

T +31 (0)20-6407806 | amstelveen@sublub.nl

Open di-vr 13-19 u & za 10-17 u

SubLub Limburg

Valkenburgerweg 12 6367 GV Voerendaal

T +31 (0)45-2033013 | voerendaal@sublub.nl

Open ma, di, do & vr 14-19 u & za 10-16 u

In de kijker Duikclub De Murene Zelzate is 50 jaar jong

April 1974, een redder in het gemeentelijke zwembad nam het initiatief om een duikclub te stichten in Zelzate. De eerste naam van de club was 'Zelzaatse duikvereniging (ZDV)'. Vanaf de maand mei van datzelfde jaar lezen we de definitieve benaming in de verslagen van de vereniging, namelijk 'duikclub De Murene'.

De Murene kende een woelige start. Niemand had een duikbrevet en er moest dus beroep gedaan worden op extern peterschap voor een gestructureerde opstart van de BEFOS-opleidingen. Maar de motivatie was groot en in geen tijd waren de eerste leden gebrevetteerd. Was er dan toch een voordeel aan de vrij militaristische aanpak van weleer?

Na een paar maanden was er een eerste vervelende tegenslag. De toenmalige penningmeester bleek er met de kas vandoor gegaan te zijn. Dit voorval en vele bestuurlijke conflicten waren kenmerkend voor de ontstaansgeschiedenis van de club.

In 1977 werd de club geconfronteerd met een tragisch duikongeval in de Oosterschelde. Een bijzonder pijnlijke wake-up call, waardoor duikveiligheid hoog op de agenda kwam te staan. In datzelfde jaar ging de, toen 16-jarige, huidige voorzitter met zijn duikopleiding van start.

Over de jaren heen kende de club een jojo-effect met betrekking tot het ledenaantal. Dat fluctueerde steeds tussen de 30 en de 70

leden. Momenteel telt de club zo’n 45 leden. Toch wel bijzonder, omdat er ondertussen vijf NELOS-clubs in de regio gevestigd zijn en daarnaast ook nog drie Padi-duikscholen. En dat voor een kleine gemeente.

Binnen deze context is duikclub/duikschool de Murene naar een stabiele en mature organisatie geëvolueerd. Het bestuursorgaan blijft al jaren nagenoeg ongewijzigd en ook de uitbreiding naar het twaalfkoppig dagelijks bestuur kent nauwelijks wissels.

Een eigen clublokaal in het Armand Seghers sportcomplex.

Clubuitstap naar TODI.

Foto's (5): archief duikclub De Murene.

Tegenover zwembad Eurohal, waar de trainingen plaatsvinden, was er in de beginjaren een louche bar met paarse neonverlichting gevestigd. Dit werd de eerste plaats voor sociale verbinding. Vervolgens mocht de club gebruikmaken van een lokaal boven het café van de toenmalige duikschoolleider. Maar onder andere omwille van enige belangenvermenging werd heel vroeg in de ontstaansgeschiedenis van de club de keuze gemaakt om een eigen clubhuis te zoeken. Twee huurpanden en één zelf gebouwd clubhuis later maakten we deze jaarwisseling de overstap naar een ruim en eigen lokaal in het nagelnieuwe Armand Seghers Sportcomplex. Een plek waar we vanaf dag één direct een thuisgevoel hadden, ondanks de industriële look van het gebouw.

Kenmerkend voor onze club zijn de vele duikende echtparen en gezinnen. We kunnen dus letterlijk spreken van een familiaal karakter, maar uiteraard wordt ook elke individuele duiker als lid van de grote, warme familie opgenomen. Zoals de meeste andere clubs hebben we onze jaarlijkse vaste waarden. Gezellige feestjes en wekelijkse clubavonden, het jaarlijkse clubdiner, de clubreis en foto- en filmavonden, al dan niet met externe sprekers.

Op dit vlak evolueerden we van 'kiekjes maken' naar fotograferen, want we hebben ook meerdere verdienstelijke OW-fotografen in de club. Onze vertegenwoordiging op het OBK F&F gedurende de voorbije vijf jaar is daarvan de mooiste getuigenis. Maar ook de niet-wedstrijd gerichte foto-/videografen in onze club beschikken over zeer presentatiewaardig beeldmateriaal.

Het digitale clubblad 'Murenier' is door de jaren heen geëvolueerd van een eenbladige stencil naar een periodiek digitaal minimagazine waar we telkens opnieuw naar uitkijken. Net zoals het bondsblad Hippocampus verschijnt het vijf keer per jaar.

Ons jubileumjaar is voor ons sowieso bijzonder, niet alleen omwille van de huldiging als Koninklijke duikclub de Murene, maar dus ook omwille van de start in het Armand Seghers Sportcomplex. Tijdens de feestelijke opening van het nagelnieuwe Sportcomplex in juni boden we de Zelzaatse jeugd de kans om een duikje te maken in een mobiele duiktank.

Niet minder dan 32 jongeren maakten enthousiast gebruik van deze unieke kans tot kennismaking met de duiksport.

Naast de tweewekelijkse clubduiken in open water noteren we een jaarlijks bezoek aan Nemo33, Transfo en Todi.

Dé uitdaging voor de toekomst is de verjonging van het kader, want ook bij ons is de vergrijzing goed zichtbaar. Bij de volwassenen werking zien we in ieder geval veel potentieel bij onze laatste nieuwe lichting. Hopelijk kunnen we hen stimuleren in hun ambities om zo de latere dragers van de club te worden.

op onze nieuwe clubkledij. We liepen m.a.w. nogal te blinken tijdens onze recentste clubreis naar Marsa Alam. 

En uiteraard we zijn bijzonder verheugd met de recente erkenning als jeugdduikschool. Ter gelegenheid van het jubileum werd een nieuw, eigentijds clublogo ontworpen. Dit zorgt inmiddels voor de nodige herkenbaarheid en visibiliteit in de gemeente en ver daarbuiten. Het staat trouwens ook mooi

RUDY DE WITTE EEN FIERE VOORZITTER

Tijdens de feestelijke opening van het nagelnieu

we Sportcomplex boden we de Zelzaatse jeugd de kans om een duikje te maken in een mobiele duiktank.

Groepsfoto in het zwembad naar aanleiding van het 50-jarig bestaan.

Ons clubblad 'Murenier'.

Sommige zeeslakken verliezen hun hoofd wel eens

Het komt in de natuur wel vaker voor: hagedissen verliezen hun staart, insecten geraken een poot kwijt of zeesterren één van hun armen. Met een moeilijk woord noemen we dat autotomie. Het is een soort van zelfverdedigingsmechanisme waarbij een lichaamsdeel plots wordt afgeworpen, vaak als afleidingsmanoever om aan een vijand te kunnen ontsnappen. In de meeste gevallen groeit een nieuw lichaamsdeel naderhand gewoon terug aan.

Twee nauwe verwanten van onze groene wierslak (Elysia viridis ) uit de Oosterschelde gaan echter nog een stapje verder. De fluweelslak (Elysia marginata ) en haar familielid Elysia atroviridis komen voor in het Indo-Pacificgebied. Japanse onderzoekers, die de diertjes in hun lab hielden, waren stomverbaasd toen ze observeerden hoe sommige exemplaren letterlijk hun volledige lichaam inclusief hart, nieren en andere organen afstootten, om vervolgens een nieuw lichaam te genereren.

De afgestoten lichamen bewogen en reageerden nog dagen tot maanden op prikkels, maar ontwikkelden nooit een nieuwe kop. Geleidelijk aan verschrompelden en

ontbonden ze en dit op het moment waarop het hart er definitief de brui aan gaf.

Nader onderzoek bracht aan het licht dat de dieren een groef vertonen rondom hun nek, die een soort van voorbestemde afbreekplaats vormt. Na het afbreken is de wonde aan de kop na één dag genezen. Koppen van jongere exemplaren (minder dan een jaar oud) beginnen zich binnen enkele uren al te voeden met algen. Na één week wordt er al een nieuw hart gevormd en na ongeveer 20 dagen is de volledige lichaamsregeneratie afgerond.

Oudere dieren (1,5 – 2 jaar) die het hoofd (experimenteel met behulp van een nylon draad) verloren, overleefden de procedure niet.

In een vorig artikel in onze Hippocampus kon je reeds lezen dat de slakken uit de familie Elysia bladgroenkorrels kunnen oogsten uit opgegeten algen. Ze stockeren ze in de cellen van hun sterk vertakte en over hun gehele lichaam – inclusief kop – aanwezige verteringsklier. De bladgroenkorrels zetten koolstofdioxide door middel van zonlicht om in suikers, die onze slak dus waarschijnlijk kan gebruiken als energiebron om zo tijdelijk te overleven zonder lichaam.

Op de hamvraag waarom deze dieren zich vrijwillig zouden onthoofden, lijken de wetenschappers het antwoord te hebben gevonden. Het proces van onthoofding ver-

Gezond individu van Elysia marginata met een ‘breekvlak’ in de nek (stippellijn).

loopt veel te traag om een vijand op een dwaalspoor te brengen. Het zou echter wel dreigingen van binnenuit kunnen stoppen. Alle exemplaren van de in het wild gevangen Elysia atroviridis die hun lichaam 'afwierpen' in het labo, waren namelijk drager van een eenoogkreeftje van het geslacht Arthurius. Deze parasiet kan een groot gedeelte van het lichaam van zijn gastheer in beslag nemen. Eens zijn lichaam afgestoten is, is hij dus ook zijn parasiet kwijt en kan de slak verder met zijn leven. 

VAN UFFEL

Bronvermelding

Current Biology: Extreme autotomy and whole-body regeneration in photosynthetic sea slugs – Sayaka Mitoh & Yoichi Yusa.

Wil je er meer over weten?

In Hippocampus nr. 283 (maart/april 2021) brachten we het artikel ‘Zeenaaktslakken ontdekt die zichzelf onthoofden’, een artikel van 3 blz. lang. Je kan een pdf-versie van die Hippocampus downloaden op: www.nelos.be/Hippo-archief

Foto's (2): Sayaka Mitoh & Yoichi Yusa.

EGYPTE - SRI LANKA - INDONESIË - MALTA/GOZO - CURAÇAO - GALAPAGOS

BAHAMAS - MEXICO - MALEDIVEN - FILIPIJNEN - THAILAND - OMAN

ST. EUSTATIUS - BONAIRE - JORDANIE - COSTA-RICA - LIVEABOARDS

FILIPIJNEN

Magic Island Dive Resort

JAAR

2025 - 20- jarige jubileum

Al 20 jaar een van de top duikresorts op de Filipijnen en in 2025 is het groot feest. Boek een reis naar Magic Island en ontvang 20% jubileum korting. Vraag ons naar jouw korting.

RODE ZEE

Nemo Dive Club & Hotel

Neem onze beursflyer mee met exclusieve aanbiedingen.

Persoonlijk reisadvies voor jouw volgende duikvakantie.

Stel samen met ons jouw ideale groeps- of clubreis samen.

Bezoek ons op Duikvaker 2025 en ontmoet het team achter Dive and Travel

Spreek met lokale experts van Ticao Island Resort op de Filipijnen, Murex Dive resort Indonesie en Magic Resorts op de Filipijnen.

Bezoek diverse presentaties op het hoofdpodium.

Beursspecials staan vanaf eind januari 2025 online op onze website.

CURACAO

All West Apartments

Nederlandse gastvrijheid in Egypte Heerlijke bootduiken in de baai van Safaga 8D / 7N 2-pers kamer o.b.v. volpension 10 bootduiken fles, lucht, lood

INDONESIË

Murex Dive Resort

Kleinschalig en gastvrij resort, een echte topper in deze regio met dagelijks duiken in het schitterende Bunaken National Park. 10D / 7N 2-pers Deluxe kamer o.b.v. volpension en 10 bootduiken en 5 onbegeleide huisrif duiken.

FILIPIJNEN

Ticao Island Resort

Weg van de drukte aan een heerlijk strand liggen de Beach front cabana’s. Ontdek de kleurrijke riffen en duik met de manta’s en snorkel met de walvishaaien. 11D / 8 N 2-pers beachfront Cabana o.b.v. volpension en 12 bootduiken

Bezoek ons op de Duikvaker 2025 beurs in Houten op 1 en 2 februari in de Expo in Houten Dive and Travel Stand 2B10

Gelegen op de westpunt van Curacao weg van de drukte. 9D / 7N 2-pers studio o.b.v. logies en onbegeleid kantduiken duikpakket.

Under the Surface

Anne – ook gekend als zeemeermin Anneke – is 33 en droomt ervan om als zeemeermin onder water te leven. Ze heeft ASS (autismespectrumstoornis) en een visuele beperking. Onder water is ze vrij en gelukkig, ontdaan van de drukte en het lawaai van het dagelijks leven. Boven water is het echter minder simpel voor haar om zelfstandig te leven. Langzaamaan bouwt ze toch haar leven op, samen met haar vriend – die verdacht veel weg heeft van prins Erik uit 'De kleine zeemeermin'. Regisseur Guido Verelst filmde gedurende meer dan drie jaar zijn nicht Anne, die zelf ook een videodagboek bijhield.

In die tijd dat Guido Verelst zijn eigen nicht Anne filmde, startte ze een relatie met Johny en timmert ze aan de weg naar zelfstandigheid. Het liefst is ze echter onder water. Van jongs af aan trekt het water haar aan: badkuipen, zwembaden, noem maar op. Ze kan enorm goed zwemmen en houdt haar adem maar liefst 3 minuten en 40 seconden in; een echte zeemeermin dus.

In het dagelijkse leven spelen haar visuele beperking en ASS haar wel parten. Medicatie die haar grootmoeder jaren geleden nam, zorgde ervoor dat ze veel te vroeg geboren werd. Ten gevolge daarvan liep het leven van Anne anders dan verwacht.

De medicatie die de grootmoeder van Anne nam, was DES (diëthylstilbestrol). Het is een kunstmatig vrouwelijk hormoon (oestrogeen) dat in de periode tussen 1947 en 1976 voorgeschreven werd aan zwangere vrouwen. Het middel moest miskramen voorkomen. De grootmoeder had eerder al enkele miskramen, waardoor een arts haar het hormoon voorschreef. Het gevolg was dat haar dochter met een veel te kleine baarmoeder geboren werd. Een afwijking waardoor een vrucht onmogelijk tot op het einde gedragen kan worden. Het is een fenomeen dat bij meer DES-dochters voorkomt. In Nederland worden DES-slachtoffers erkend en hebben ze recht op een schadevergoeding. In België krijg je enkel de bevestiging dat er een afwijking is … Hopelijk komt er mede dankzij de documentaire 'Under the Surface' ook in België een fonds voor vergoeding van de DES-slachtoffers.

De documentaire die regisseur Guido van Anne maakte, is 75 minuten lang en brengt de problematiek van een DES-slachtoffer duidelijk in beeld. Jef, de papa van Anne, maakte zelf heel wat filmopnamen van zijn dochter tijdens alle fases van haar leven.

Wat is DES?

Het kunstmatig vrouwelijk hormoon DES (diëthylstilbestrol) blijkt schadelijk te zijn voor de moeders en hun kinderen, en – zoals we nu weten – ook soms met negatieve gevolgen voor de kleinkinderen, de derde generatie DES-slachtoffers. DES-moeders hebben een groter risico op borstkanker. Mogelijke symptomen bij DES-dochters zijn: adenosis (een goedaardige afwijking van de vaginawand waardoor overmatige vaginale afscheiding ontstaat), vormafwijkingen van de inwendige geslachtsorganen, verhoogd risico op vruchtbaarheidsproblemen, verhoogd risico op zwangerschapsproblemen, verhoogd risico op baarmoederhalskanker, verhoogd risico op vaginakanker, verhoogd risico op borstkanker. DES-zonen hebben meer geluk. De symptomen bij hen beperken zich meestal tot een goedaardig knobbeltje op de bijbal (epidermis cyste).

Er werd redelijk wat van dat beeldmateriaal verwerkt in de documentaire. Anne werd geboren in de nacht van 12 op 13 april 1989, na 6,5 maanden zwangerschap. Ze woog slechts 827 gram, kreeg twee hersenbloedingen en moest meermaals beademd worden. Dankzij haar levenskracht kwam ze erdoor, maar door de veel te lange beademingen was ze slechtziend. In 1992, op 3-jarige leeftijd werd autisme als diagnose

Vlnr: Johny, Anne, Guido, Jef en Marianne.

Foto: Ivo Madder.

gesteld. Als gevolg van autisme wist ze niet wie ze was, noch wat er van haar verwacht werd. Ze werd er depressief van.

Anne werd met de beste bedoeling overbeschermd opgevoed. Met ouder worden wil ze meer zelfstandig zijn, maar dat lukt niet altijd. Alhoewel ze dus vaak van anderen afhankelijk blijft, vormt dat geen belemmering voor haar streven naar perfectionisme.

Oorspronkelijk was het de bedoeling enkel de vrouwen (grootmoeder, mama en Anne) in beeld te brengen, maar tijdens de opnames kreeg Anne verkering. Johny nam gaandeweg heel wat van de zorgen van Anne's ouders – vooral van haar moeder – weg, waardoor Guido het scenario een beetje herwerkte. Het bleef een vrouwvriendelijke documentaire met de focus op de drie generaties vrouwen, maar ook de papa en de vriend komen nu beperkt in beeld. De relatie met Johny zorgt bij mama Marianne duidelijk voor wat extra vragen, zoals: "Kan hij de zorg op zich nemen die wij als haar ouders voorzien? In hoeverre kan ze verder zonder ons?".

Tot de echte Anne doordringen is met een cameraploeg in de buurt niet altijd even makkelijk. Om die reden houdt ze zelf ook een videodagboek bij. Anne wil normaal kunnen functioneren, maar dat lukt niet. Wat voor ons vanzelfdsprekend is, is voor haar vaak een moeilijke opdracht. Ondertussen werkt ze, maar ze geraakt daarbij wel snel vermoeid. Langer dan 4 uur per dag werken, lukt niet. Onder water komt ze het best tot haar recht. Daar voelt ze zich iemand anders, een superheldin zonder grenzen of verplichtingen. Boven water is het overleven, onder water kan ze gewoon zichzelf zijn.

Net zoals haar vriend gaat Anne jaarlijks naar 'Elftopia – The Belgian Fantasy Fest'.

Ze gaat al vanaf haar 13 jaar volledig op in de fantasiewereld die daar te beleven is. Er rondlopen doet ze wel met oordopjes in, anders is het niet vol te houden. Teveel prikkels. In Elftopia is ze een andere persoon, net zoals ze dat is tijdens het 'mermaiding' of zwemmen als een zeemeermin onder water.

Als 'Ariel van de Kempen' zwemt ze vaak in TODI in Beringen. Zo'n sessie vrijduiken als zeemeermin is best vermoeiend. Achteraf is ze leeg, geradbraakt en heeft ze migraine, maar haar hart en ziel zijn dolgelukkig. Met het vrijduiken kan ze haar grenzen verleggen en een droom daarbij was om eens als een zeemeermin in zee rond te zwemmen. Op het einde van de film zie je dat het haar gelukt is, ondanks de aanvankelijke weerstand van haar moeder. Anne blijft haar grenzen verder verleggen. Ondertussen kan ze trouwens al 4 minuten haar adem inhouden, maar haar streefdoel is 5 minuten apneu.

voorstelling met livemuziek

De prachtige 75 minuten durende documentaire, een productie van Storyhouse (www.storyhousefilm.com), met muziek

Een trailer van de 75 minuten durende documentaire kan je bekijken op: www.youtube.com/watch?v=rGnm2eU46Zg

van Gregory Frateur (www.dezmona.com), werd heel goed onthaald tijdens de premièrevoorstelling in oktober 2024 en op 29 januari 2025 was hij te zien op Canvas (kan herbekeken worden via VRTMax).

Miste je die uitzending, dan kan je 'Under the Surface' op 11 februari 2025 in 'De Roma' (Turnhoutsebaan 286, Borgerhout) gaan bekijken. Het is dan trouwens direct een fantastische voorstelling, want de soundtrack van de film wordt dan live gespeeld door Dez Mona. Meer info op: www.deroma. be/en/event/under-the-surface 

Advertentie

IVO MADDER

Foto: Guido Wouters.

Foto: Ivo Madder.

De laatste loodjes

'Didactisch examen 1*Instructeur', dinsdag 20 februari 2024 te Oostende. Ik heb zo mijn redenen om erbij te zijn en daarom ben ik momenteel met de wagen onderweg naar de 'Koningin der Badsteden'. Naast mij zit één van de zes kandidaten die straks zullen deelnemen. Ik ben er rotsvast van overtuigd dat hij zich binnen enkele uren 1*Instructeur zal mogen noemen en daar zullen dan ongetwijfeld enkele Duveltjes op gedronken worden. Hij kan dus maar beter naast een extra supporter, ook een 'bob' hebben vandaag.

Nu we samen richting 't zeetje bollen, heb ik perfect de tijd om hem eens naar zijn bevindingen te polsen. Ik wil graag weten hoe hij het hele traject heeft beleefd, waar hij stress voor had en hoeveel moeite het allemaal gekost heeft. Nu theorie- en zwembadexamen achter de rug zijn, wordt het straks een walkover (nvdr, een gemakkelijke hindernis), meen ik. Hippocampus zal er dan een positief, motiverend artikel over brengen met als doel in de toekomst meer duikers te overtuigen om eveneens de stap naar instructeur te zetten.

"Mijn dictafoon staat aan, nu is het aan jou, start ik ons gesprek". "Ga je alles opnemen misschien?", vraagt hij. "En als ik er straks niet door ben? Ga je dat dan ook in je 'boekske' zetten?". "Dan verander ik gewoon je naam door die van een kandidaat die wel is geslaagd", antwoord ik. We proesten het uit. De toon is gezet, het komt helemaal goed! Even blijft het stil en dan steekt mijn buddy van wal. "Het mag wel eens afgelopen zijn", zegt hij, "het duurt me allemaal (te) lang. Een jaar geleden zijn we gestart met theorielessen en vandaag ben ik nog steeds bezig. Die lessen waren eigenlijk wel leuk, al was het iedere keer opnieuw 'rushen' om op tijd in Mechelen te geraken. Toch ben ik blij dat ik ze gevolgd heb, want eigenlijk was

het best interessant en heb ik nog veel bijgeleerd. Dan volgde het theoretisch examen in Dilbeek. Knap toch om te zien hoeveel mensen daar vrijwillig hun tijd insteken, voor een 'hobby'. Ik heb me goed voorbereid en ik vond dat ik de leerstof goed beheerste, maar toch krijgen ze je daar aan het twijfelen. Soms heb ik er dan gewoon een slag in geslaan." "Ze kijken hoe ver ze kunnen gaan hé", kom ik even tussen.

"Uiteindelijk was ik op alle examenonderdelen van het examen theorie 1*Instructeur geslaagd en kon de focus gelegd worden op de fitheidstesten (nvdr: dit examenonderdeel werd nadien vervangen door het

'Examen Zwembad 1*Instructeur'). Voor die fysieke testen had ik geen schrik, apneus van anderhalve minuut waren dagelijkse kost tijdens de voorafgaande trainingen. We hebben hard getraind, met ons tweetjes (KGCS Manta had twee kandidaten) en met de sportklas, we stonden er dan ook op het examen".

"Hoe komt het nu eigenlijk, dat we nu naar Oostende aan het bollen zijn?", wil ik weten. "We zijn vergeten te antwoorden op een e-mail van NELOS i.v.m. met de organisatie van een mogelijk examen in 't Strop. Daarop hebben we na het 'Examen Zwembad 1*In-

Mijn buddy aan het bord tijdens zijn les theorie.

structeur' voor de volgende module moeten kiezen tussen Oostende of Hasselt. De andere kandidaten hadden zich al wat gegroepeerd in hun regio's en de meeste locaties waren al bezet. We hebben uiteindelijk voor Oostende gekozen".

AVOS

Een tweetal weken voor het examen theorie 1*I organiseert AVOS een proefexamen. Na afloop van het 'examen theorie' en na het 'Examen Zwembad 1*Instructeur' wordt de lijst van geslaagde kandidaten 1*I, die behoren tot AVOS-clubs, opgevraagd. Alle kandidaten worden uitgenodigd op de planningsvergadering 1*I waar een algemene uitleg gegeven wordt over het traject en uitgelegd wordt wat er verwacht wordt van de kandidaten. Vervolgens wordt een planning opgesteld. Elke kandidaat organiseert in zijn/haar zwembad een oefenavond, waarbij hij/zij de zwembadles op zich neemt en een andere kandidaat de theorieles. Onze kandidaten geven les aan de andere AVOS-kandidaten. Een groot voordeel hiervan is dat iedereen tijdens de debriefing door de jury (twee of drie 2*Instructeurs en minstens één 3*Instructeur) eveneens de feedback en tips krijgt die de lesgever van dienst krijgt en daarmee persoonlijk aan de slag kan gaan in de eigen lessen om zo de slaagkansen te verhogen. AVOS neemt deze oefenlessen ook op in de agenda op de website. Onze 2* en 3*Instructeurs worden uitgenodigd om zich hiervoor in te schrijven als juryleden. Door het roterende karakter, het zogenaamde 'Circus', krijgen alle kandidaten de kans om de theorie- en zwembadles die ze willen geven als 'examen' te oefenen.

MIRIAM HAGENDORENS, AVOS

"En zie je het zitten? Heb je je goed kunnen voorbereiden? Welk gevoel had je bij je oefenlessen? Vertel!". "Ik heb vooral stress voor het theoretisch gedeelte. Ik heb mijn onderwerp een paar maal veranderd en ik ben begonnen met 60 slides, maar dan vond de jury dat ik teveel afhankelijk was van mijn presentatie. Niemand luisterde nog, zeiden ze, want iedereen had z'n focus op de beelden op de muur. Nu gebruik ik een kortere presentatie, maar eigenlijk ben ik nog nooit helemaal tevreden geweest over mijn les. De feedback die ik kreeg, was ook niet altijd even eenduidig". "Het loopt wel los", vertrouw ik hem toe en

ik behoed me ervoor om hem zo kort voor zijn 'finale' nog meer tips toe te spelen". "Weet je, ik heb het gevoel dat iedereen iets anders zegt". "Dat ken ik een beetje", antwoord ik, "maar je moet eruit uitfilteren wat voor jou belangrijk is. Het is trouwens van geen tel wat je er zelf van vindt, maar het is belangrijk wat je jury ervan vindt. Heb je in DIVES, in het documentencentrum bij de bijscholingen de presentatie NELOS-Bijscholing_Opleiding_1sterinstructeur, al gedownload? Als dat je kapstok is, komt het zeker goed! Maar, dat had ik je beter enkele weken eerder verteld, niet?".

"Zeg eens, waarom wil je eigenlijk instructeur worden?". "Dat is toch logisch", antwoordt hij. "Je krijgt jarenlang opleiding en op een bepaald moment wil je die opgedane kennis weer doorgeven aan anderen. Ik wil me ook engageren binnen de duikschool, want ik vind het leuk om les te geven. Een clubduik organiseren valt me moeilijker. Ik heb nog maar 250 duiken en dus nog niet echt veel ervaring. In het verleden koos ik steeds voor kwaliteit i.p.v. kwantiteit; iedere week in de Blaarmeersen springen om weer een duik te kunnen loggen is niks voor mij".

"De verantwoordelijkheid nemen om pakweg 50 duikers veilig en georganiseerd te laten duiken, met daar nog een deel proeven bij, dat is nog steeds een uitdaging voor me". "Dat begrijp ik", antwoord ik. "Nochtans, ik was deze zomer aanwezig op je duikorganisatie met 4 ploegen in Wemeldinge. Daar heb je de hele dijk toch maar mooi ingepakt met je organisatie en je 'wij zijn Manta!' slogan. Trouwens, dat waren ook geen 4 duikploegen maar meer dan 20", besluit ik nog. "Klopt, dat was geslaagd, maar indien het

hier straks misloopt, had ik toch beter mijn tijd in een opleiding ERD gestoken…". "Hoe bedoel je?", vraag ik verbaasd. "Ja logisch toch… ik heb een jaar lang veel opofferingen gemaakt, mijn gezin opzij geschoven en dat eigenlijk tot voordeel van anderen. Mijn maten hebben ERD gevolgd of een andere speciality en daar kunnen ze nu de vruchten van plukken". "Het begint pas", onderbreek ik hem, "vanaf nu is het gedaan met duiken naar 40 meter. Jouw naam staat voortaan als eerste op 't blad en je krijgt steevast een beginner mee".

BRAVOS

De algemene voorbereidingen en de trainingen en oefenlessen organiseren, gebeurt intern in de duikscholen. Wij polsen bij de clubs of ze kandidaten hebben en organiseren dan voor iedereen een proefexamen. Daarnaast nemen we ook een coördinerende rol op ons. Via een WhatsAppgroep kunnen de duikschoolverantwoordelijken hun kandidaten opgeven om les te geven in andere clubs. Onze kandidaat-instructeurs kunnen zo extra ervaring opdoen buiten de comfortzone van het vertrouwde zwembad en los van hun vertrouwde kandidaten 3*Duiker.

RUDI BUELENS, BRAVOS

We laten de autosnelweg achter ons en rijden Oostende binnen. Ruim op tijd bereiken we de parking onder het zwembad. Nadat al het didactisch materiaal naar boven is gezeuld, start mijn buddy met de inrichting van 'zijn' leslokaal voor vanavond. Tafels en stoelen in twee rijtjes. Naambordje, A4-tje en stylo voor de kandidaten vooraan, een afgeprinte presentatie voor de juryleden op de tweede rij, … ik krijg een een déjà-vugevoel. Ondertussen komen ook de juryleden en de kandidaten 3*Duiker toe. Gastvrouw van vanavond, duikschool Okeanos, overlaadt iedereen met lekkere broodjes en frisdrank. Er worden handen geschud en er wordt wat bijgebabbeld. De sfeer is ontspannen, maar mooie liedjes duren niet lang, want wanneer Sven Vandekerckhove – voorzitter van de Commissie Sportduiken – het woord neemt, wordt het bittere ernst. De kandidaten 1*Instructeur en hun gevolg verhuizen naar hun respectievelijke leslokalen, vastbesloten om er – 'once in a lifetime' – een perfecte theorieles te geven. Ik schuif aan bij de jury van mijn buddy. De lesopbouw zit goed, er is een prima interactie met de kandidaten en

Briefing van de jury.

Foto: Jan Dieu.

hij communiceert luid en duidelijk. Wat er op het bord geschreven wordt, is misschien niet altijd even duidelijk en in zijn enthousiasme durft hij wel eens een verkeerde eenheid te gebruiken. Ik ben niet de enige die deze foutjes opmerkt, naast mij wordt druk nota genomen. Misschien was deze les niet perfect, maar voor mij was het wel voldoende. Na kort overleg komt de jury tot hetzelfde oordeel. "Geslaagd voor theorie".

Voor het zwembadexamen moeten we naar de kelder. Op de zwembadrand valt me pas op hoe groot het complex is. Het zwembad werd genoemd naar voormalig topzwemster Brigitte Becue, die viermaal op de Olympische Spelen aantrad. Het 50-meterbad werd ingehuldigd op 1 mei 2021 en oogt nog steeds nieuw. Het is druk vandaag. Overal liggen er duikflessen: op de zwembadrand, op de bodem van het zwembad en in karren langs de muren. Terwijl de kandidaten nog zoeken naar de beste plekjes om dadelijk hun verwelkoming en demo te geven, staan de juryleden gezellig te keuvelen. Welke stress? Daartussen, per kandidaat, vier ambitieuze 2*Duikers, klaar om nog maar eens een zwembadles te volgen, voor de zoveelste keer deze winter. Dank je wel daarvoor, respect! De leden van duikschool Okeanos staan op het achterplan, klaar om te helpen waar nodig. Tijd voor actie. 3*Instructeur John Maes, met blocnote in de hand, geeft het startsein. Tijdens het zwembadexamen probeer ik alle kandidaten een beetje te volgen. Nog een uurtje mensen, komaan, de laatste loodjes. De juryleden melden elk detail aan hun voorzitter. Er wordt druk overlegd en alles wordt genoteerd. Op de tribune zitten familieleden en andere supporters in groepjes bij elkaar, er is ook een ruime delegatie van KGCS Manta aanwezig. Zou mijn buddy ze ook hebben opgemerkt?

Na het zwembadexamen verhuizen we naar OC 't Viooltje, enkele straten verderop. We zijn klaar voor een feestje, maar de jury laat ons wachten. Het is reeds laat als Sven Vandekerckhove, geflankeerd door zijn collega-instructeurs, het woord neemt om de geslaagden af te roepen. Kreten van ontlading en 'high fives' vullen de zaal telkens wanneeer een naam wordt afgeroepen. Er is echter niet enkel goed nieuws vandaag, sommige kandidaten lukten niet voor beide onderdelen. Onder de niet-geslaagden voor het zwembadexamen, mijn buddy. Ook medekandidaat Celine moet haar zwembad herkansen, geen feestje bij de Manta vanavond. Voor er afgerond wordt, krijgen de kandidaten van hun jury nog te horen wat goed en minder goed was. Het verdict valt echter zwaar bij mijn buddy en de meegeleverde goede raad en zalvende woorden missen hun doel. Met tranen in de ogen repliceert hij dat het 'op' is, alles gegeven, maar verloren. Hij verwijt de juryleden niets, maar dit hoofdstuk is voor hem afgesloten. "Vrouw en kinderen verdienen weer alle aandacht. Via een herexamen toch nog die titel binnenhalen, is momenteel het laatste van mijn zorgen". Zijn reactie komt zo vastberaden over dat het stil wordt aan tafel.

Wanneer we ons achteraf onder de meegereisde aanhang begeven, wordt de put alleen maar dieper. De kameraden vinden het oordeel van de jury maar niets en uiten massaal hun ongenoegen. "Als ze bij NELOS niet inzien dat je een goede instructeur bent, dan moeten ze het zelf maar doen", is het algemeen besluit. "Ik begrijp de frustratie maar afhaken is geen optie. Binnen 20 dagen volgt een herkansing in Aartselaar. Oplappen, nog één keer vlammen en alles is vergeten. Een ezel stoot zich geen twee keer aan dezelfde steen, toch?".

LIMOS

Nog voor het 'Examen Zwembad 1*Instructeur' te Gent worden de namen van onze deelnemende kandidaten opgevraagd bij NELOS. Daarop worden de kandidaten gepolst of zij wensen in te stappen in het 'Circus'.

Duikscholen, die over voldoende kader beschikken, vangen hun kandidaten meestal zelf op, de andere deelnemers komen in ons 'Circus' terecht. Tijdens een kadervergadering worden er afspraken gemaakt en locaties vastgelegd. De deelnemende kandidaten, duikschoolverantwoordelijken, een aantal bereidwillige 2*I en 3*I en afgevaardigen van het LIMOS-bestuur vormen dan een 'CircusWhatsAppgroep'. In deze groep wordt daarop een blanco agenda gelanceerd, waarin alle kandidaten oefenmomenten kunnen aangeven en dit in functie van wanneer zij hun zwembad en theorielokaal beschikbaar hebben. Liefst hebben we nog dat er op z'n moment twee kandidaten tegelijk aan de slag gaan. De begeleidende instructeurs tekenen dan in als juryleden. Deze agenda loopt tot aan het laatste examen. Zo krijgen de kandidaten van het 'Circus' de kans om ervaring op te doen tijdens minstens drie oefenlessen 'zwembad' en drie oefenlessen 'theorie'. Dit is niet altijd even makkelijk als we veel gegadigden hebben, maar het lukte ons al eens voor maar liefst zes kandidaten. Dit kan natuurlijk enkel mits héél veel inzet van de betrokken clubs, waarvoor dank! Uiteraard proberen we onze kandidaten ook eens te laten oefenen in het zwembad waar het examen plaatsvindt, wat dan weer extra belasting voor deze club tot gevolg heeft.

Elke kandidaat 1*I wordt aangemoedigd om de lessen van zijn collega's mee te volgen (en opbouwend te beoordelen tijdens een open debriefing). Hieruit halen alle kandidaten zowel tips en tricks als do's en don'ts. Zo groeit er automatisch een hecht groepsgevoel bij de kandidaten en gaan ze elkaar ook vooruitstuwen. Al die inspanningen van kandidaten, clubs, instructeurs en niet te vergeten, de kandidaat 3*Duikers, zijn lonend en wij zijn alvast heel tevreden met het resultaat. Al 3 jaar op rij 'full house'.

HENDRIK DE SOETE, LIMOS

Celine tijdens een droge demo aan de fles.

De juryleden communiceren voortdurend over hun bevindingen.

Foto's (2): Jan Dieu.

herkansing

Zondag 10 maart 2024, Aartselaar. Het is na 20.00 uur als de deur van de sporthal achter ons dichtvalt. Zwijgend wandelen we naar onze auto's een weinig verderop. Mijn gezel houdt de pas in, draait zich naar me toe en begint onwennig te grinniken. "Eentje gebuisd", foetert hij, "eentje! Ik kan geen 'les' geven, ik die mijn boterham verdien in 't onderwijs, komt daar mee naar huis, zeg", raast hij teleurgesteld.

Sven Vandekerckhove heeft net bekendgemaakt dat er na het herexamen didactiek voor 1*Instructeur nog 5 extra kandidaten naar de eedaflegging in Retie mogen. Dat maakt 23 geslaagden op 24 kandidaten. Een score om mee uit te pakken! Behalve natuurlijk voor nummer 24, die hier voor mij op een bijna lege parking staat. Naar huis rijdend overloop ik de voorbije uren. Hun opmerkingen waren correct had mijn buddy toegegeven. "Was het echter zo erg dat hij hiervoor weer een onvoldoende moest krijgen", vraag ik me af?

Toen we instapten riep hij me nog toe: "Het leven gaat verder!".

"Ja, en eind november is het nieuwe 'Examen Zwembad 1*Instructeur'", heb ik geantwoord.

OVOS

In Oost-Vlaanderen zijn meerdere grote duikscholen aanwezig die over een groot kader beschikken. Zij voorzien zelf al een grondige begeleiding voor hun kandidaten. Hierdoor is onze aanpak vanuit OVOS zeer eenvoudig en recht voor de raap geworden. Zodra de lijst met Oost-Vlaamse kandidaten beschikbaar is, nodigt OVOS hen onmiddellijk uit voor een proefexamen 'theorie'. Dit moment is tevens een goede opfrissing van de parate kennis van onze juryleden.

Na dit theoretisch examen volgt nog een didactisch examen. We wijzen onze kandidaten erop dat als ze buiten hun duikschool om nog bijkomende begeleiding wensen, ze hiervoor zelf initiatief moeten nemen richting OVOS. We worden regelmatig door onze kandidaten gecontacteerd om als jury op te treden. Dit doen we met veel plezier, waarbij iedereen de nodig constructieve feedback krijgt om de slaagkansen te verhogen en tot een goed eindresultaat te komen.

DAVE HULPIAU, OVOS

Toch nog eens opnieuw deelnemen?

Dinsdag 23 april 2024. Terwijl ik in de file sta, neem ik even de tijd om mijn buddy te bellen. "Of alles wat bezonken is en of er nog een artikeltje moet afgewerkt worden?", is mijn vraag. "Ik heb 't allemaal achter mij gelaten", vertrouwt hij me toe. "We zijn op liveaboard in Egypte geweest en binnenkort is er de Mantastage in Frankrijk. Ik geniet gewoon van het duiken".

"En, heb je nog iets gehoord van NELOS?", wil ik nog weten. "Ja, inderdaad, de voorzitter van mijn jury in Aartselaar heeft me nog gebeld. Daar heb ik veel aan gehad. Hij heeft me een hart onder de riem gestoken, een topkerel. Ook Sven Vandekerckhove heb ik nog gehoord…". "Zie je wel, ze zien potentieel in jou", probeer ik de deur op een kier te zetten. "We zien wel", krijg ik als antwoord. "We zien wel". Als ik de telefoon afleg, kan ik een glimlach niet onderdrukken.

Zondag 24 november 2024. Op de parking van zwembad Strop pik ik het laatste vrije plaatsje in. Vandaag heeft het 'Examen Zwembad 1*Instructeur' 2024 plaats. Voor de eerste keer met een nieuwe protocol en volgens mijn buddy is het er niet makkelijker op geworden. Vooral de dynamische apneu tussen de flessen en het slepen hakken erop in, verzekert hij. Als 's avonds de namen van de geslaagden worden afgeroepen, staat hij er toch maar mooi tussen. "Afspraak op dinsdag 21 januari 2025 voor een nieuw didactisch avontuur en deze keer spelen we een thuismatch in Gent. Succes buddy! Derde keer goede keer toch?". 

JAN DIEU

WEVOS

Bij WEVOS organiseren we met de Cel Duikonderricht (www.wevos.be/duikonderricht) voor alle examens vanaf AI en 4*D proefexamens. Dus ook die voor de kandidaten die deelnemen aan het examen 1*Instructeur. We proberen dit altijd (in de mate van het mogelijke) een tweetal weken voor het effectieve examen te plannen, opdat kandidaten nog kunnen bijschaven waar nodig. Het gedeelte theorie wordt door NELOS aangeleverd voor alle regio's. Het proefexamen zwembad 1*Instructeur van WEVOS vindt traditiegetrouw plaats in Menen. Daarnaast organiseren we verschillende proefexamens didactiek, waarbij we de setting van het echte examen zo goed mogelijk nabootsen (zelfde timing, protocol, ...). Deze proefexamens worden op touw gezet samen met de organiserende clubs. Zo is het voor hen ook een testronde qua organisatie. Naast deze vaste initiatieven kunnen we de kandidaten ook in contact brengen met instructeurs uit andere clubs. Zo krijgen ze vanuit verschillende invalshoeken feedback en tips. Dit wel enkel op vraag van de gegadigde zelf. We gaan ervanuit dat een kandidaat-instructeur in staat is om hier zelf initiatief in te nemen.

OLIVIER MALBRANCKE, WEVOS

De voorzitter van de Commissie Sportduiken roept de kandidaten af die slaagden voor het didactisch examen 1*instructeur.

Foto: Jan

Dieu.

Soepschildpad of groene zeeschildpad (Chelonia mydas).

Walvishaai (Rhincodon typus).

Roodwangschildpad (

Kiki Vleeschouwers

Brevet/titel

Fotografiebrevet

3*Duiker DF1

Moby Dick Diving Team

Duikt sedert

Aantal duiken

2007 658 ruim 600 (altijd mijn fototoestel bij onder water)

Aantal fotoduiken Antarctica, Spitsbergen, Sipadan, Socorro, Lake Malawi, Duikplaatsen Canon PowerShot G16 Camera Canon WP-DC 52 en een Ikelite met 1 externe flitser niet van toepassing vaste zoomlens

Galapagos, steengroeven in België, Kenia, Zanzibar, Oman, Filipijnen, Put van Ekeren, Madagaskar, Raja Ampat, Zuid-Afrika, Tanzania, Malediven, Seychellen, Bahamas, Schotland, Guadalupe (Mexico), Kroatië, Spanje, Frankrijk, Egypte, Azoren, Noordzee, Oosterschelde, …

www.instagram.com/kali_bengallady_antwerp www.fb.com/kiki.vleeschouwers

Groene zeedonderpad (

Taurulus bubalis).

Voortplanting van de sepia's (Sepia officinalis).

Slanke zeespin (Nymphon gracile).

Verzameld door Wim Van Doeselaer

55 jaar geleden R

uit Hippocampe nr. 28

februari 1970

Hippocampe nr. 28 is niet teruggevonden in de archieven. We hebben enkel een scan van de cover gevonden in het afbeeldingenarchief van Hippocampus.

Brighton

Op het Internationaal Festival van de Onderwaterfilm behaalde Patrick Lagrou de gouden medaille voor zijn kortfilm 'Sharks of the Tuamotu'.

35 jaar geleden

uit Hippocampus nr. 127

februari 1990

• Diaporama's internationaal: Jos Audenaerd met 'Tropical Illusion'.

Kampioenschap Onderwaterhockey

Wie toch nog een exemplaar in zijn bezit heeft, wordt verzocht dit – of een kopie – aan de dankbare redactie te bezorgen.

45 jaar geleden

uit Hippocampus nr. 77

februari 1980

Bendor

De BEFOS-Stage vindt nu tijdens de Allerheiligen-periode plaats.

De nieuwe Federale Monitors (nu 2*I) van NELOS zijn: Karel Bosschaert (Neptunus), Frans Declercq (Silver Sharks), Guy Segers (Yellow), Holger Smet (Temse Watersport), Marcel Van Bellinghen (Thalassa), Willy van der Plas (Amphora), Albert Van Duyse (Zeeduivels).

Bloso

De Nationale Monitors van NELOS mochten uit handen van Dr. Van den Bossche, Chef Topsport van Bloso, het diploma van Bondstrainer ontvangen. NELOS bood nadien een banket aan voor deze heuglijke gelegenheid.

Examen

Theorie Clubmonitor

Voor het eerst werd dit nationaal examen georganiseerd te Leuven in het auditorium van de universiteit.

Voor de organisatoren is het 'de eerste maal' steeds een element van spanning, maar alles verliep naar wens.

De 114 kandidaten uit de beide landsgedeelten, de juryleden, sympathisanten en clubverantwoordelijken werden goed opgevangen.

Van de 50 NELOS-kandidaten slaagden er 39.

Stijging van het zeeniveau

Vele auteurs menen dat de warmte groter zal worden dan ooit voorheen. Ze schrijven dit toe aan de gassen (CO2 en CFK) die door onze schuld in de atmosfeer terecht komen. Als de ijsmassa van Groenland smelt, stijgt het zeeniveau met 6 m.

10e Internationaal onderwaterfilm- en fotofestival

Het Jubileumfestival vond deze maal plaats in het RUCA te Antwerpen.

De winnaars:

• Minidiareeksen: Monique Willems;

• Internationale categorie film: Raymond Hutse met 'Nudibranchia';

• Diaporama's Belgisch: Marcel De Bisschop met 'Focus';

Dit evenement werd dit jaar weer door CVD in samenwerking met de Sportcommissie NELOS georganiseerd in het Olympisch zwembad Wezenberg te Antwerpen. De Walrussen behaalden de titel.

25 jaar geleden

uit Hippocampus nr. 177

februari 2000

Zoetwaterflitsen in l'Eau d'Heure

Categorie Nieuwelingen:

• Goud: Peter De Bondt

• Zilver: niet toegekend

• Brons: Youri Mahieu

Categorie Gevorderden:

• Goud: Peter Van den Eynde

• Zilver: Jean Pire

Categorie Ervaren:

• Goud: Luc Eeckhaut

• Zilver: Peter Ryngaert

CMAS-gedragsregels Onderwaterfotograaf

• Een goed niveau als duiker met een perfecte controle van het uittrimmen zijn onontbeerlijk.

• De fototechnieken worden onderverdeeld in de categorieën dichtbij, breedhoek, macro, natuur en creatief.

• Kennis van mariene biologie en ecosystemen.

• Veiligheidsregels en gedragsregels eigen aan onderwaterfotografie.

Duikongevallen bekeken door het Veiligheidscomité

Veel voorkomende fouten die tot ongevallen leiden:

• geen duikplanning gemaakt;

• tekort aan luchtvoorraad;

• trappen niet maken;

• twee zware duiken met een korte tussentijd.

15 jaar geleden

uit Hippocampus nr. 227

februari 2010

Het Mental Coaching Team bestaat 5 jaar

Nu is er een volledig team van 18 enthousiaste coaches verspreid over heel Vlaanderen van uiteenlopende leeftijden en met diverse brevetten.

Er wordt minstens twee keer per jaar samengekomen om de lopende begeleidingen te bespreken. Vanzelfsprekend worden alleen de relevante zaken en niet de persoonlijke details besproken.

Ons doel blijft te helpen en zeker niet om te beoordelen of te veroordelen. De informatie die wij krijgen wordt nooit uitgewisseld met anderen.

Jubileums

VVDC-Vilvoorde en Stingrays–Deerlijk vieren hun 40-jarig bestaan.

Kerstzwemtocht

De North Sea Swimming Association richtte haar 30e zwemtocht in de Noordzee in.

Het traditionele parcours van 7 km werd weer gevolgd met aankomst in Cadzand.

René Depraetere

Advertentie

Commissie Vrijduiken

Vrijduikstage in Dahab

De jaarlijkse vrijduikstage van de Commissie Vrijduiken heeft plaatsgevonden van 2 tot 16 november. Tijdens deze editie konden 19 deelnemers genieten van de gastvrijheid van Dahab, een kleine stad aan de Rode Zee in de Egyptische Sinaïwoestijn. Maar wat houdt zo'n stage eigenlijk in?

De Commissie Vrijduiken organiseert elk jaar een diepe Vrijduikstage, meestal in november, wanneer het water in de Belgische groeven en meren te koud wordt. De Stage is een perfecte gelegenheid om dieper en op zee te leren vrijduiken. Er zijn maar een beperkt aantal plaatsen waar je zo'n stage kunt organiseren op redelijke afstand van België en voor een zachte prijs: Kaş in Turkije, de Canarische eilanden, Kalamata in Griekenland en natuurlijk Dahab in Egypte, waar de Stage sinds enkele jaren plaatsvindt. Dahab is bekend als de wereldhoofdstad van het vrijduiken, maar het is ook een leuke badplaats waar niet-duikers aan hun trekken komen, ver van het massatoerisme van steden als Hurghada of Sharm-El-Sheikh.

De Vrijduikstage staat open voor alle gebrevetteerde NELOS-vrijduikers. Maar omdat de Stage deel uitmaakt van het traject om het brevet 'Master Freediver' (CMAS 3*Apnea) te behalen, is ze bijzonder populair bij hogere brevetten. Kandidaten Assistent-Instructeur Vrijduiken en kandidaten Instructeur Vrijduiken kunnen er ook hun vaardigheden oefenen door voor de organisatie te zorgen. Dit maakt deel uit van de opleiding naar een hoger kaderbrevet. Er is dus nooit een tekort aan instructeurs tijdens de Vrijduikstage, temeer omdat Michèle Fouquet, 1*Instructeur Vrijduiken en professioneel coach, sinds enkele jaren in Dahab woont.

Michèle ontvangt ons telkens met een brede glimlach. Ze duikt bijna elke dag en kent iedereen en alles in Dahab. Haar aanwezigheid ter plaatse is een grote troef voor de commissie. In 2024 stak Michèle, samen met de Stageleider Danny Van Dosselaer,

namiddag is dus ook vrij, met voor de 'die hards' altijd de mogelijkheid om een extra duiksessie in te lassen.

vrijduiksite 'Lighthouse'

Voor een typische Stagedag komen we 's

opnieuw een boeiend programma in elkaar, met een ideaal evenwicht tussen leerrijke duiksessies en ontspannen groepsactiviteiten. Voor veel deelnemers is deze week tenslotte ook een welverdiende vakantie. Elke

morgens samen bij Jays, één van de vele horecazaken op de dijk van Dahab, net voor de vrijduiksite 'Lighthouse'. Je kunt er je materiaal, gsm, geld en kleren veilig

Klaar voor twee uur vrijduikplezier!

Voor recreatieve vrijduikers is de 'Blue Hole' een veilige en populaire site.

Foto: Petar

Foto:

achterlaten tijdens de duiksessie. Jays biedt bovendien douches en een yogaruimte aan, waar we de dag beginnen met een dertigtal minuten stretching of ademhalingsoefeningen, gegeven door de ADV, de 'algemeen duikverantwoordelijke' van de dag. De ADV is vaak één van de minst gebrevetteerde deelnemers, die onder begeleiding van de instructeurs op een relaxte manier leert om een duiksessie voor een groep vrijduikers te organiseren. Na de briefing kondigt de ADV de boei-indeling aan. Per boei is er een boeileider en zijn er twee of drie vrijduikers. 'Lighthouse' is een drukke vrijduikplaats, waar

vaak tientallen boeien liggen. Er is wind en stroming en de bodem is bedekt met levend koraal. Het is dus onmogelijk om, zoals in België, lood of ballast als anker te gebruiken. De eerste vrijduikers maken hun boei aan een vlotter vast. Ze worden zo de eerste schakel in de ketting van vrijduikboeien. Als een ploeg ergens in het midden vertrekt, moet de boeileider eerst de rest van de ketting stroomopwaarts trekken en vastmaken, anders drijft iedereen gewoon weg. Dit is een nieuwe procedure voor veel Stagedeelnemers.

In Dahab 'Lighthouse' gaan we eenvoudig te water vanuit het restaurant Jays, waar we onze spullen achterlaten. Dahab is een veilige badplaats waar geweld en diefstal nagenoeg onbestaande zijn.

Snorkelen en 'Skin Diving' (ondiep vrijduiken zonder boei of daallijn) in 'Eel Garden', een duiksite waar je altijd wel iets bijzonders ziet.

Het noorden van de Sinaï wordt de facto gerund door de Bedoeïenen. In Dahab heerst een uitgelaten sfeer.

Foto:

Joni Rossi.

Foto: Laurent Schmitz.

Foto: Michèle Fouquet.

Vlotters zijn geen echte boeien, maar bidons of ander recuperatiemateriaal die met een touw op de bodem vastgemaakt zijn. Ze komen niet tot de oppervlakte maar drijven op ongeveer een diepte van 2 m, wellicht om de windsurfers en het bootverkeer niet te verstoren. Als een ploeg als eerste het water in gaat, zoeken ze de vlotter en maken ze daar hun boei aan vast. Ze worden dan de eerste schakel van de ketting van vrijduikboeien.

Op 'Lighthouse' kunnen we tot ongeveer 50 m diep duiken. Er zijn een vijftal vlotters beschikbaar, waar kettingen van boeien zich vormen. Bij de verre diepe rijen kan de zee soms ruw zijn, met stevige golven en deining. Niet leuk voor wie zeeziek is. Wanneer de wind- of kitesurfers metershoog springen, is het beter om ergens anders te gaan vrijduiken. Bijvoorbeeld in de 'Blue Hole' … vrijduiksite 'Blue Hole'

Als Dahab het mekka van het vrijduiken is, dan is de 'Blue Hole' de favoriete stek van de vrijduikers. Deze wereldbekende duiksite is eigenlijk een groot zinkgat op een koraalrif, waar de bodem tot meer dan 100 m ingestort is. De 'hole' is gescheiden van de zee door een ondiepe 'saddle', die de golven tegenhoudt. Aan de zeekant zakt de bodem snel tot meer dan 1000 m. De grote diepte trekt veel vissen en pelagische fauna aan. De 'Blue Hole' is de ideale plaats om te vrijduiken, omdat diepe duiken er mogelijk zijn op slechts enkele meters van de kant. Eén van de kenmerken van de 'Blue Hole' is 'The Arch', een tunnel die het zinkgat met de open zee verbindt op 55 m diepte. Honderden duikers en enkele vrijduikers zijn verongelukt tijdens pogingen om door 'The Arch' te duiken. Recent is de lugubere repu-

tatie van de 'Blue Hole' nog versterkt door de Netflixfilm 'The deepest breath', waarin veiligheidsduiker Stephen Keenan om het leven komt nadat hij Alessia Zecchini gered heeft tijdens haar poging om door 'The Arch' te zwemmen.

Voor recreatieve vrijduikers en deelnemers aan competities is de 'Blue Hole' echter een uiterst veilige duikstek, waar nauwelijks stroming is. Er is altijd een ziekenwagen en zuurstof aanwezig en vaste lijnen maken het makkelijker om duikboeien vast te haken. Vaak zit de 'Blue Hole' dan ook vol duikers, snorkelaars en vrijduikers. Op sommige dagen overspannen drie rijen boeien de hele breedte van de site en de daallijnen vormen als het ware een onderwatergordijn. Vrijduiken in de 'Blue Hole' is echter relatief duur. Je moet de taxi betalen en een dagpas aankopen (€ 10,00). Bovendien vragen de restaurants dat je er eet en drinkt om je spullen achter te laten terwijl je duikt, om gebruik te maken van douches en sanitair, enz. Daarom gaan we slechts één keer

met de groep naar de 'Blue Hole'. Het is één van de hoogtepunten van de Stage. Dit jaar hadden Michèle en Danny de diensten van Mahmoud El Nahas geboekt, een ervaren 'deep safety' vrijduiker. Zo kon iedereen een poging wagen om zijn of haar 'personal best' op een veilige manier te verbeteren. En met succes, want acht deelnemers konden een nieuw persoonlijk record vestigen. Danny ging zelfs tot 61 m met de monovin, een prachtige prestatie! Daarnaast konden een aantal mensen proeven doen en zelfs hun brevet afronden.

snorkelen op 'Ras Mohammed'

Vrijduiken aan de boei is leuk, maar Egypte is ook een ideale bestemming om te snorkelen. Daarom voorzien we altijd een daguitstap naar een prachtig koraalrif. De voorbije jaren was dat een boottocht naar 'Gabr El Bint', maar dit keer hadden Danny en Michèle een dag in het natuurreservaat van 'Ras Mohammed' geregeld. Daar

Elke avond verzamelt de groep voor een gastronomische belevenis.

Foto: Malika Bezziou.

Ons 'base camp' in de 'Blue Hole' is het restaurant Aqua Marine. Hun 'special tea' of 'fankoush' zit boordevol vitamine C en is niet alleen lekker, hij geneest zowat alle ziektes.

Foto: Malika Bezziou.

konden de deelnemers de duiksite 'Yolanda Reef' en 'Shark Reef' verkennen. Dit is een betoverende locatie waar je doorheen ondiepe kloven in het rif kunt zwemmen, omringd door tropische vissen en kleurrijke zachte koralen. Er ligt ook een wrak.

Als de zee rustig is, kan je ook in Dahab snorkelen, op 'Eel Garden'. Dit is eveneens een leuke plek om in de namiddag aan het strand te chillen. Om energie op te doen na

de lange duiksessies voorziet Michèle elke avond een gastronomische belevenis in één van de restaurants van Dahab. Traditioneel sluit de Vrijduikstage af met een bezoek aan 'Darwish Fishmarket', waar je de beste verse vis per kilo kunt eten, voor de prijs van een fastfoodhamburger in België.

De Vrijduikstage is een mini-opleiding waarin je veel leert. Daarnaast is het ook een ontspannen vakantie, waarin je om-

ringd bent door een leuke bende vrijduikers. Het aantal plaatsen is niet beperkt en iedereen is welkom. Dus als je van de zee en de zon houdt, blokkeer alvast november 2025 (instructeursstage vrijduiken: 4 tot 7 november en groepsstage vrijduiken: 8 tot 15 november) voor een nieuw avontuur in Egypte!

LAURENT SCHMITZ & GREETJE BUYSSE

Foto: Katherine Tetaert.

2*Instructeur: de mythe ontblood?

Het verhaal van de 2*Instructeurs die in 2024 aan de Zeestage deelnamen begon op 5 januari 2024 toen zestien NELOS 1*Instructeurs en vier VVW 2*Instructeurs zich inschreven voor de opleiding tot NELOS 2*Instructeur.

Eddy Aelbrecht, een waarnemer tijdens de Zeestage, was bereid om de deelnemers te bevragen over hun voorbereiding tot en hun ervaring tijdens de 2*Stage.

Vanuit welke motivatie deden jullie mee aan de Stage? Wie spoorde jullie aan tot deelname?

Geert: Zoals verschillende collega's op de infosessie over het traject tot 2*I antwoordde ik spontaan dat ik het deed voor de club, omdat ik graag opleiding geef en dat ook voor de 4*D en AI wilde doen. Echter had ik ook een persoonlijke motivatie. Een extra ster oogt mooi.

Joost: De eerste stap was de opleiding 1*Instructeur, samen met Carl, Martijn, Geert, Mario, Kevin, Stefaan, Katja en Els. Je leert er al veel mensen kennen. Tijdens mijn 1*I-traject werd ik fantastisch ondersteund door onze 2*Instructeurs. Ieder had een heel eigen verhaal over hoe hij of zij de 2*Stage beleefd had, wat de drang en de zin om het zelf te beleven alleen maar groter maakte.

Katja: Juist, dé 'Mythe van de Zeestage' mogen ervaren was ook een belangrijke trigger.

De eerste theorieles op 22 januari was tevens de eerste kennismaking met de medekandidaten. Hoe ervaarden jullie dat eerste contact?

Mario: De eerste theorieles is altijd een beetje spannend, omdat je dan nieuwe mensen leert kennen.

Kevin: In het begin was de sfeer onderling best gereserveerd, maar al snel bleek het een aangename bende te zijn.

Diederik: Het viel me op dat er velen vorig jaar samen hun eerste instructeurstitel behaald hadden. Dat gaf een leuke groepsdynamiek, vanaf het begin.

Zeven lessen verder en de voorbereiding voor het examen van 21 april kon beginnen. Werd er veel gestudeerd? Was er sprake van stress? Hoe hebben jullie je voorbereid op het examen?

Diederik: Ik heb toch veel gestudeerd en heb zowel bij het proefexamen als bij het echte examen veel stress ervaren. Gelukkig had ik bij het examen een jury die me eerst gerust stelde en dan pas vragen begon te stellen.

Mario: Ik heb er vanaf de eerste les een gewoonte van gemaakt om de komende lessen wat voor te bereiden en nadien een samenvatting per vak te maken, die ik regelmatig herhaalde.

Stefaan: Ik maakte vooral notities, schetste veel, zorgde voor samenvattingen en na de proefexamens stak nog een tandje bij.

Geert: Toch was het eventjes vechten met de lange lijst prentjes voor het vak 'fauna & flora' en bij het studeren van het NELOS-organigram.

Welke indruk heeft de ondervraging tijdens het examen nagelaten?

Diederik: Het theoretisch examen 2*I vond ik nogal confronterend. Het is heel direct. Meteen moeten antwoorden op de vragen, onder stress, voor een jury die je niet kent… Dat was voor mij toch een extra stressfactor. Gelukkig kon de jury me eerst op m'n gemak stellen en verliep het examen vlot.

Katja: Stressvol, maar al tijdens het examen blijkt dat die 3*Instructeurs nog niet de kwaadste zijn.

Kevin: Ik herinner me vooral hoe uitgeput ik was na het examen.

Benjamin: Wanneer je de vraag vlot kan beantwoorden, komen de bijvragen. Ze testen soms wel eens hoever je kennis reikt.

Mario: De feedback na het examen vond ik ook positief, vooral leerrijk richting de tafelgesprekken op de Stage.

Twaalf kandidaten slaagden, al dan niet na een herexamen en mochten zich inschrijven voor deelname aan de Zeestage, samen met de drie kandidaten die vorig jaar al voor het theorie-examen slaagden. De vier VVW-kandidaten maakten

Het lokaal waar de kandidaten van de 2*Stage samenkwamen om te vergaderen.

Foto's (2): Eddy Aelbrecht.

de groep van negentien gegadigden compleet. "Een duikvakantie met vrienden", werd gezegd. Klopt dat?

Geert: Een duikvakantie met vrienden, meerdere adjectieven zijn tijdens de Stage toegevoegd door de kandidaten. Wat betreft 'duiken' en 'vrienden', dat klopt, maar het is geen vakantie. Het is en blijft een zeer intensieve stage, die in de kleren kruipt. De opdrachten tijdens deze reis tot een goed einde brengen, was uiteindelijk moeilijker dan verwacht. Het heeft zijn sporen nagelaten op vele fronten.

De Zeestage stond eind september op de planning. Was het ondertussen gewoon afwachten of hoe verliep de voorbereiding?

Alle kandidaten: We hebben een WhatsApp-groep aangemaakt, vergaderingen georganiseerd, centen verzameld voor

de gezamelijke kosten, duikplaatsen opgezocht en bestudeerd, zuurstof en maskers aangekocht, snoepgoed voorzien, sponsors gezocht, overlegd met de kandidaten 3*I en veel gedoken. We deden daarnaast ook proeftafelgesprekken en duiken in de verschillende regio's.

Katrijn: De maanden tussen het examen theorie en de Zeestage vond ik super leerrijk. De voorbereidende duiken en oefentafelgesprekken gaven stukje bij beetje wat info prijs die nodig was om je goed voor te bereiden op het echte werk.

Mario: Juist, de meesten van ons hebben alle kansen gepakt die er waren bij AVOS, OVOS, WEVOS, BRAVOS en LIMOS om aan de oefenduiken/tafelgesprekken deel te nemen. Die hebben zeker bijgedragen tot het positief resultaat van de Stage.

Joost: En dan ook nog de veertig duiken met

tien decoduiken en examens AI/4*D afnemen. Natuurlijk wilden we elkaar als groep ook wat beter leren kennen 'onder water'. Er waren heel veel momenten waarop we elkaar zagen, vaak hetzelfde lot ondergingen (bijv. tijdens tafelgesprekken en oefenduiken) en nadien onze verbazing, ongeloof of frustratie konden ventileren bij pot en pint. Hierdoor ontstond er zelfs voor de Stage al een heel goed groepsgevoel.

Katja: Ondertussen is het toch wel een

Groepsfoto van de juryleden en omkadering van de 2* en 3*Stage.

Groepsfoto kandidaten 2*Stage.

Foto's (2): Shinji Bauters.

evenwicht vinden tussen de fysieke fitheidsuitdaging, de kennis verdiepen tijdens de soms hilarische tafelgesprekken en het doen van diepere decoduiken.

Een drukke periode dus en dan waren er de zomermaanden waarin velen van jullie nog een vakantie boekten in de regio van Agay. Vanwaar nog deze vakantie in de Middellandse Zee?

Joost: Ik was nog een absolute Middellandse Zeemaagd. Sommigen hadden gezegd dat het op zich niet zoveel rol speelt om ervaring op te doen in de Middellandse Zee, maar ik vond het toch een betere optie om wat te gaan verkennen in Agay zelf. En het onderwaterleven is er niet te versmaden: tandbaarzen, prachtige gorgonen, schorpioenvis, zonnevis en tijdens mijn derde Middellandse Zeeduik een Mola mola (maanvis)! Ik was hier duidelijk in goed gezelschap.

Stefaan: Ik wilde me vooral voorbereiden op de vierkante duiken en aan de dieptes gewoon worden.

Diederik: In juli kon ik twee weken gaan duiken in Agay/Boulouris. Het vooraf verkennen van de plaats gaf me op de uiteindelijke Stage rust.

Benjamin: Ikzelf had nog een paar zeeduiken nodig en waar kon ik dat beter doen dan in Agay met andere kandidaten en ervaren 2*I’s ter voorbereiding van de Stage?

Katja: Je mag het draaien of keren zoals je wilt, de echte vierkante duiken die je meemaakt op de Zeestage kan je toch wel het beste ter plaatse voorbereiden. Je kan immers op andere plaatsen niet overal een diepte van 50 m halen in gunstige omstandigheden.

De Zeestage zelf begon echt op zaterdag 28 september. Hoewel velen al eerder in de regio aanwezig waren, werd door de verschillende (V)OSSEN van de vrijdagavond en zaterdagochtend gebruikgemaakt om hun kandidaten te verblijden met een receptie en een etentje. Zaterdagnamiddag mochten de kandidaten de materiaaltent opbouwen en zaterdagavond werd de verblijfslocatie ingenomen. Wat was jullie eerste indruk van het logement 'Le Haut-Peyron'? Wat met jullie 'roommate'? Een pittige anekdote?

Kevin: Ik denk voor iedereen te mogen spreken. Het gaf me meteen een vertrouwde

De materiaaltent opbouwen.

'scoutsvibe', al waren de bedden hier véél beter. En de douche? Heerlijk warm met een goede waterdruk.

Sarah: Het was een propere kamer met goede bedden. Ik heb daar wel niet goed geslapen, maar dat lag meer aan de stress dan aan het bed. Ook de wifi was in onze kamer niet denderend, maar een stapje naar buiten doen, loste dat op.

Benjamin: Iedereen was blijkbaar opgezet met zijn of haar 'roommate'. Pittige anekdotes? Die blijven geheim!

Zondagochtend begon de stage dan 'echt'. Nog een algemene briefing en receptie en het middagmaal met het eerste echte tafelgesprek kon beginnen. Vertel eens over de spanning die zondagochtend. Welke herinnering heb je aan dat eerste

Tafelgesprekken.

Openingsreceptie. Vlnr: René Van Leeuwen (voorzitter 3*Stage), Sven Vandekerckhove (algemeen verantwoordelijke Zeestage en voorzitter Commissie Sportduiken), Ronny Margodt (voorzitter NELOS) en Michel Declercq (voorzitter 2*Stage).

Foto's (3): Shinji Bauters.

tafelgesprek? En wat met de eerste duik? Hoe verliep het inschepen, de hectiek aan boord, het terug aan boord komen? Welke belevenissen kan je vertellen over de duik?

Katja: Iedereen was best wel wat nerveus, maar ook nieuwsgierig en na maanden van voorbereiding mocht de 'echte' Zeestage wel starten. Het begon met een mooie speech door onze technisch directeur Sven. Vrij bondig deze keer, met als afsluiter "Let the game begin!" en daarop volgend een aperitiefdrink aangeboden door Marie Claude van 'Le Haut-Peyron'. De kandidaat 2*I's kozen unaniem voor de non-alcoholisch drank, maar die bleek toch verdacht veel naar gin te smaken. OK, dus zelfs dan moesten we op onze hoede zijn voor de 'addertjes' … haha.

Joost: De goesting voor wat zou komen, was groot. Heel benieuwd ook. "Hoe zou dat eerste tafelgesprek verlopen?".

Kevin: Dat eerste tafelgesprek ... Je weet niet goed wat te verwachten. Natuurlijk, je hebt de voorbereidingen meegemaakt, maar toch. Er hing iets in de lucht, een ver-

De boten van de 2*Stage. Links : Dauphin des Iles. Rechts: Barracuda.

Foto's (6): Shinji Bauters.

Briefing van de algemeen duikverantwoordelijke.

Binnen 5 minuten gaan we te water.

De eerste duiken verloopt het te water gaan nog een beetje chaotisch. Er moet zo snel mogelijk na elkaar gesprongen worden.

Dany Darmont en Marc Van Gorp houden vanaf de veiligheidsboot alles goed in het oog.

wachting, bijna tastbaar maar niet te grijpen. Ze geven je net genoeg om te blijven gissen naar hoe ze je antwoorden interpreteren. Heel boeiend, maar ook indrukwekkend. Het brengt je even in verwarring en dan probeer je er gewoon het beste van te maken.

Sarah: Mijn buddy en ik waren de eersten om de veiligheidsboot voor te bereiden. Dat verliep enorm chaotisch. De drinkbidons en de EHBO-rugzak waren te groot, dus die mochten niet aan boord. Terwijl mijn buddy alle vragen van de bemanning van de veiligheidsboot moest beantwoorden, heb ik meerdere malen heen en weer gelopen om het materiaal dat we vergeten waren te halen. En dan moest de eerste duik nog beginnen. Onze 'mededuiker' (een jurylid) sprong zonder bril in het water, terwijl ik erop stond te kijken. De eerste dag begon al goed.

Benjamin: Naar de duiken keek ik het meest van al uit. Wat zullen onze kandidaten (de juryleden) allemaal voorhebben en kloppen de verhalen van die simulaties nu echt? Je kunt het zo zot niet bedenken: gaande van iemand die 30 jaar niet gedoken heeft tot een kersverse 3*Duiker die zijn brevet cadeau heeft gekregen. De standaard reddingen en reanimaties moet je een paar keer uitvoeren (technische redding, krachtredding, dieptedronkenschap, slepen, CPR). Als dit tijdens de wekelijkse duiken steeds zou voorvallen, was ik al lang gestopt en zou duiken verboden worden door de verzekering, vermoed ik.

Katrijn: De eerste keer inschepen, mijn briefing als ADV (algemeen duikverantwoordelijke) en mijn eerste duik … het verliep alle-

maal een beetje hectisch. De jury slaagde er toen nog in om ons van de wijs te brengen, ons op te jagen en ons te verrassen, maar we hebben ons als groep daartegen zeer goed gewapend. Na elke duik kwamen we samen in 'the war room'. Kort debriefen, op verhaal komen, elkaar steunen.

Mario: De 2*Stage is en blijft vier dagen examen afleggen, hé!

En hoe verliepen de avondactiviteiten?

Mario: De avondactiviteiten waren afwisselend. Niet alles heb ik als top ervaren. Het zijn lange dagen waarop je vanaf 6 uur 's morgens bezig bent. Ik was telkens blij om te kunnen gaan slapen.

Benjamin: Die waren er soms teveel aan. De vermoeidheid kruipt erin en dan is er nog een avondactiviteit. Sommige waren interessant en andere gewoon een verplichting, maar daar bleef het bij.

Maandag, dinsdag en woensdag volgden elkaar in snel tempo op. Telkens opstaan om 06.00 uur, je reppen naar het ontbijt, de busrit naar het duikcenter, de boot laden, duiken, materiaal uitladen, flessen naar het vulstation brengen om ze te vullen, de busrit naar het hotel, avondmaal met tafelgesprek en de avondactiviteiten. Op maandag werd er nog een voorstellig gegeven door Scubapro en werd aansluitend de werking van een AED (automatische externe defibrillator) uit de doeken gedaan tijdens een CPR-demonstratie. Dinsdag werd een quiz georganiseerd, waarbij ook enkele sympathisanten ons kwamen vervoegen. De kandidaten 3*I moesten net de duimen leggen tegen een

groep dames onder leiding van de voorzitter. Woensdag oefenden we het leggen van knopen en was er een voordracht door de arts. Welke verhalen van deze dagen kan je noteren? Welke ervaringen kreeg je bij de duiken?

Joost: Na die eerste duik beland je werkelijk in een rollercoaster. Een niet aflatende waterval van zichzelf herhalende evenementen, zoals hiervoor beschreven. Ook nog: eens aan het duikcentrum aangekomen ga je je 'duikvrienden' zoeken, materiaal controleren, flessen ophalen, afspraken maken, jezelf in zeven haasten klaarmaken, eventueel je taak als ADV of matroos afwerken, briefing van de veiligheidsboot en dan – hopelijk op tijd – uitvaren onder het goedkeurend (of afkeurend) oog van de schaduwschipper en logistiekmeester. Na de duik, bij aankomst op de kade, is het opnieuw even herorganiseren: bootmateriaal controleren en in orde brengen (zuurstof, isolatiedekentjes, water, enz.). Vervolgens is er even tijd om je materiaal in de tent te leggen, je om te kleden om dan zo snel mogelijk de bus te nemen. Niet veel later kun je dan weer eten, waar je in gesprek gaat met een stel nieuwe juryleden.

Foto's (3): Shinji Bauters.

Voordracht door Scubapro over het nieuwe duikmateriaal.

Oefenen in het knopen leggen.

Katrijn: De dagen volgden elkaar in sneltempo op. De vermoeidheid sloop erin en het was een uitdaging om alert te blijven. Het was af en toe erg zwaar, maar ook leuk.

De rolletjes die werden gespeeld door de juryleden waren creatief gevonden. Sommige rollen waren hen op het lijf geschreven. De duiken waren leerrijk. De groep kandidaten evolueerde tot een 'dream team' en we zeiden soms stiekem tegen elkaar: "Het is zo leuk, klopt dit wel of missen we iets?".

Kevin: Wat mij echt is bijgebleven, is de impact die het hele proces op ons had. En daarbij hoe we als groep naar elkaar toegroeiden. Ondanks de uitputting stonden we er voor elkaar. Weten dat we op elkaar konden rekenen, was van onschatbare waarde.

Diederik: Belangrijke items die ik geleerd heb: steeds reageren en hoofd- en bijzaken van elkaar onderscheiden.

Mario: Je wordt de dagen van de Stage wat

Advertentie

geleefd en gaat van het ene over in het andere. Duik zes was de moeilijkste. Alles wat fout kon gaan, ging ook fout.

Donderdag, de laatste duik en het einde van de Zeestage. Hoe was het gevoel bij deze donderdagduik?

Katja: Die laatste duik was blijkbaar bij iedereen rustiger, maar toch heerste een dubbel gevoel. Mag ik niet meer redden of mocht ik niet meer redden? De gedachten

Een klein, gezellig, boutique duikresort in Manado, Indonesië

Voor u, zijn we niet zomaar een resort. Voor ons, bent u niet zomaar een tourist LUMBALUMBA RESORT

Bezoek onze website (ook in het Nederlands) www.lumbalumbaresort.com info@lumbalumbaresort.com

De laatste duik zit erop, tijd voor een receptie aangeboden door Europlongée.

Foto: Eddy Aelbrecht.

Tijdens de laatste duik staat iedereen tijdig klaar om snel te water te gaan. Perfect zoals het hoort te zijn.

Foto: Shinji Bauters.

Ontladingen van emoties als Michel Declercq, voorzitter van de 2*Stage, de CMAS-kaartjes uitreikt.

zweven tussen: 't zit goed of eerder, verdacht! De 3*Instructeurs (de jury) spelen heel goed hun rol. Hun mimiek verraadt niks!

Hoe was het binnenvaren in de haven?

Katrijn: Het was enorm fijn om zoveel mensen op de kade te zien staan, allemaal supporters. Op dat moment voel je even geen vermoeidheid.

Mario: Het binnenvaren is een afsluiting van de 2*Stage. Het feit dat er andere duikers/sympathisanten aanwezig zijn, geeft het gevoel dat het gewaardeerd wordt om aan een Zeestage deel te nemen.

Geert: De haven binnenvaren, opgewacht worden door vele enthousiaste NELOS-vrienden … en daarna even wachten op het binnenvaren van de 3*Stage … "Be there", alleen dan kan je voelen wat wij voelden.

Dan volgde nog de laatste lunch en het afbreken van de tent, de bagage deels opruimen en wachten op de proclamatie. De proclamatie: een stressvolle ervaring, bedanken van de stagebegeleiders, bedanken van Europlongé, proclameren van de geslaagden. Hoe ervaarde je deze namiddag/avond?

Kevin: Als in een roes. Vooral die laatste twee à drie minuten voordat de beslissing valt, dat voelt alsof je even doodgaat.

Joost: Zoals bij mijn medekandidaten, naarmate het moment van de proclamatie dichterbij kwam, begonnen ook de zenuwen fors op te spelen. Het afroepen van de na-

men was eventjes sterven voor mij.

Sarah: Naarmate de geslaagden werden afgeroepen, was ik er meer en meer van overtuigd dat ik niet geslaagd zou zijn (dit staat helaas ook op foto). Toen ze mijn naam, als één van de laatsten, afriepen was ik super gelukkig. Ik heb dit daarna met meerdere glazen rosé gevierd en dat was de eerste nacht waarin ik goed geslapen heb sinds het begin van de Zeestage.

Katrijn: De proclamatie was een ontlading. Niet alleen omwille van het langverwachte resultaat, maar het sluit op een ceremoniele wijze een drukke periode en een intensieve week af.

Iedereen verliet donderdagavond of vrijdagochtend de stageverblijfplaats en keerde in euforie terug naar België.

Diederik: Het besef … Dat komt een eerste keer als je wakker wordt de vrijdagochtend. Je zoekt je kaartje en vindt het. Is het nu echt waar? 'Yes', ik heb het niet gedroomd. Het tweede besef komt meer geleidelijk aan, tijdens de terugrit naar huis.

Vele verhalen over de 2*Stage worden gedeeld, nog maar eens lachen met bepaalde voorvallen, nog maar eens lachen met je eigen stoten en nog maar eens zeggen tegen elkaar … We hebben het maar gehaald, he!

Alle kandidaten: Inmiddels hebben wij al als jurylid mogen deelnemen aan het exa-

men van 1*Instructeur en werden we zelfs gevraagd om proeven af te nemen van kandidaten AI en 4*D. Een mooie ervaring die onze groei als instructeurs versterkt.

Daarnaast zijn we als vriendengroep al een paar keer samengekomen om samen te eten en te duiken. Wat we al gehoord hadden van eerdere 2*Stages, bleek ook bij ons waar: tijdens dit intensieve en drukke jaar zijn vriendschappen voor het leven gesmeed. Vanaf het begin – en steeds meer naarmate het jaar vorderde – zijn we vrienden geworden. Wie weet gaan we binnenkort zelfs echt op vakantie met deze vrienden, maar dan zonder de soms hilarische uitvindingen en verzinsels van onze gewaardeerde juryleden.

We willen graag iedereen bedanken die ons heeft gesteund tijdens deze periode. Uiteraard de sponsoren van deze 2*Stage: Ascon, Jofejen, apotheek Begijnhof Gent, Big Blue en Europlongé. Ook de NELOS-administratie, het NELOS-Bestuur en de 3*Instructeurs. Een speciale dank gaat uit naar onze clubleden, besturen en instructeurs voor hun waardevolle begeleiding en nuttige informatie. Maar bovenal willen we onze families, vrienden en gezinsleden bedanken. Zij hebben ons maandenlang moeten afstaan aan de NELOS-familie en zonder hun steun was dit alles niet mogelijk geweest.

EDDY AELBRECHT, INTERVIEWER IN OPDRACHT VAN HIPPOCAMPUS

Een overzicht van de geslaagden tijdens de Zeestage vind je in Hippo nr. 301 (nov./dec.). Op onze NELOS-flickr-pagina kan je meer foto's van de Zeestage bekijken: www.flickr.com/photos/nelos-vzw/albums

Foto's (2): Shinji Bauters.

Een vakantie onder vrienden

Franky Cardoen, Nathalie De Bock, Nicolas De Smyter, Kevin Gardedieu, Jan Lynen en Naomi Stabel namen samen deel aan de Zeestage 2024. Franky, Nicolas en Jan werden er 3*I. Aan Jan, één van de drie kersverse 3*Instructeurs, werd gevraagd iets te schrijven over de 3*Stage.

Mijn traject startte reeds in 2022. Het kriebelde al een tijdje en na een paar gesprekken met enkele 3*Instructeurs besloot ik de stap te wagen en schreef ik me in november 2022 in voor het examen 3*I. Ik was één van de vijf nieuwe kandidaten en samen met Mike en Nathalie, die reeds aan een eerdere Zeestage deelnamen, gingen we ervoor. Van die groep werden Mike Melis en Paul Thielemans geproclameerd als 3*Instructeur in 2023. Van onze groep van zeven was Paul dus uiteindelijk de enige die het volledige traject tot een goed einde kon brengen in één jaar tijd.

Dit illustreert voor een stuk dat het traject geen sinecure is. Het vergt bijzonder veel tijd. Het is eigenlijk niet te combineren met een fulltime job en het weegt uiteraard ook op de relatie met de mensen die dicht bij je staan. Ikzelf ben 2*Instructeur geworden in 2005, het eerste jaar dat de Zeestage in Boulouris plaatsvond. Ik heb dus 17 jaar gewacht om de beslissing te nemen om verder te gaan. De redenen voor die lange periode zijn divers. Professioneel was het traject

quasi niet te combineren, de familiale omstandigheden lieten het ook moeilijk toe en persoonlijk vond ik mezelf niet klaar voor het niveau van 3*Instructeur. Verschillende mensen hebben me gevraagd waarom ik na al die jaren dan toch die beslissing nam, voor wie doe je het dan? Het antwoord op die vraag was voor mij zéér duidelijk: je doet dit voor jezelf.

Uiteraard blijft mijn duikschool belangrijk, uiteraard blijf ik me engageren binnen

LIMOS en uiteraard wil ik - daar waar ik kan - NELOS helpen ondersteunen, maar in de eerste plaats is dit traject een overwinning op mezelf. Wie de ambitie koestert om ook voor 3*I te gaan, raad ik toch aan om geen 17 jaar te wachten. Dat maakt het er niet gemakkelijker op.

voorbereiden op een tweede 3*Stage

Zoals je uit het bovenstaande kan begrijpen, was ik in 2023 niet geslaagd voor de Zeestage. Na de proclamatie in 2023 was de teleurstelling bij mijn supporters groot, bij sommigen was er zelfs onbegrip. Dat kan toch niet! Maar ikzelf wist dat het niet goed genoeg was en ik wist wat er beter kon. Voor mij was de beslissing dan ook bijna onmiddellijk genomen om er opnieuw voor te gaan.

kandidaten 3*Stage

Foto: Shinji Bauters.

Foto: Shinji Bauters.

Groepsfoto

2024.

Ik had daar geen externe motivatie voor nodig, maar ik ben wel dankbaar dat mijn juryleden mij direct na de proclamatie hebben aangespoord om opnieuw deel te nemen.

Terug thuisgekomen van Boulouris was het even tot rust komen om dan weer verder te gaan met de orde van de dag. Voor je het weet is het november en schrijven er zich nieuwe kandidaten in voor de Zeestage. Zij starten aan een intensief jaar. Negen kandidaten schreven zich in voor het theorie-examen. Als bisser sta je die eerste maanden wat aan de zijlijn. Het is wachten tot na de verdediging van de verhandelingen om te weten wie er met je meereist naar Frankrijk.

Het werd uiteindelijk een groep van zes: vier nieuwe kandidaten en Nathalie en ikzelf. Vanaf dan kon het plannen beginnen: de logistieke voorbereidingen treffen, zorgen dat we fysiek sterk staan, kortom "Let the game begin".

Voor mezelf had ik vooropgesteld dat een derde keer proberen geen optie was. Ik moest dus scherp aan de start staan. Ik nader de 60 en dan heb je helaas niet meer het gestel van een dertigjarige. Het kost net wat meer moeite om die conditie op peil te houden, maar als bisser heb je natuurlijk wel een voordeel.

Terwijl je collega's zich uit de naad studeren en aan verhandelingen schrijven, heb ik tijd om te trainen voor een halve marathon en kan ik onbelemmerd gaan duiken. 2024 is qua duiken in ieder geval een recordjaar. Er staan net iets meer dan 170 duiken op de teller, waarvan meer dan 60 decoduiken. Al goed dat Mieke, mijn echtgenote, ook een fervente duikster is en kon meegenieten van de duiken tijdens de voorbereiding. Als groep viel het niet mee om veel acti-

viteiten samen te ondernemen. De agenda's zaten vol en we wonen verspreid over West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen, Antwerpen en Limburg. De afstand tussen de woonplaats van Franky en die van mij bedraagt net iets meer dan 200 km. Desalniettemin vonden we voldoende momenten om samen zaken te bespreken en te organiseren, zodat we evolueerden naar een hechte groep. Er werd op 23 juni 2024 een pre-pre Boulouris georganiseerd met RIB's vanuit Wemeldinge voor zowel de kandidaten 2*I als 3*I. Het was een geslaagde dag met twee duiken in de Oosterschelde.

De week nadien was er de gelegenheid om reddingstechnieken te oefenen onder begeleiding van Philippe Mertens in Plate Taille. Gedurende de zomermaanden was Franky met zijn RIB in Wemeldinge en konden we verschillende Oosterscheldeduiken plannen. Keihard hebben we gelachen, na de duik, bij het samenstellen van een playlist voor de Zeestage of hoe je West-Vlaams, Limburgs en Antwerps met elkaar verzoent. Alle kandidaten van onze groep kregen ook de gelegenheid om nog een Stageduik met tafelgesprek te doen in De Barges. Bedankt WEVOS!

Op 8 september 2024 tenslotte maakten we in Mechelen kennis met onze juryleden en konden we onze vragen afvuren op René Van Leeuwen, onze Stagevoorzitter. Toen kwam het echt dichtbij, de sfeer zat goed en we wilden eraan beginnen.

we zijn klaar voor de Zeestage

Zaterdag 21 september 2024 rijd ik met Joost Helsen, kandidaat 2*I, de camping in Agay op. We zijn een week vroeger afgereisd om al wat in te duiken. Joost heeft samen met wat collega's afgesproken om met Marc Van Gorp te gaan duiken. Ikzelf word

bij Harry Engelen verwacht. De week vooraf heb je nog de kans om wat 'wist-je-datjes' te leren, zeker als René Van Leeuwen mee op de boot zit. De week voor de Stage verandert de camping langzaamaan in een NELOS-enclave. Elke dag komen er nieuwe NELOS-duikers toe en worden de duikplaatsen drukker bezocht. 's Avonds wordt er gezellig samengezeten met een lekker glas en wordt de innerlijke mens versterkt. Het is wachten tot de conciërge ons aanmaant wat stiller te zijn.

Ondertussen arriveren ook mijn medekandidaten druppelsgewijs en maken we de laatste afspraken. We maken ons wel wat zorgen om Nicolas. Hij kreeg tien dagen voor de Stage te horen dat hij een virus te pakken heeft en dat hij het rustig aan moet doen. Fysieke inspanningen zijn voor hem veel lastiger nu. We proberen hem maximaal te steunen en op te beuren. Naomi is de laatste om te arriveren, zij komt met de trein en die had dan ook nog eens uren vertraging. Kwestie van 'zen' te arriveren.

De zaterdag voor de Zeestage verhuist de enclave van de camping Les Rives de l'Agay naar Le Haut Peyron. De lokalen voor de kandidaten worden ingericht, we kennen onze roomies en aan het duikcentrum Europlongée wordt alles in gereedheid gebracht. Morgen beginnen we eraan!

Zondag 29 juni 2024 is onze eerste Zeestageduikdag. Naomi is duikleider, ikzelf ben hekkensluiter en onze juryleden zijn Sven Vandekerckhove, Stefan Paas en Dave Hulpiau. De stress neemt toe, maar we zijn al goed op elkaar ingespeeld dankzij de vele duiken die we de afgelopen maanden samen deden. Het tafelgesprek verloopt nog wat stroef en de organisatie in de haven moet nog wat beter, maar we zijn vertrok-

Foto's (2): Shinji Bauters.

Groepsfoto kandidaten en juryleden 3*Stage 2024.

ken. De eerste duik brengt ons naar Roche à Mérous. Een laatste briefing op de boot, nog een uitgebreide materiaalcontrole en we zijn weg. Er wordt snel gedaald, juryleden vallen neer, reddingen worden uitgevoerd, er is luchtgebrek en dieptedronkenschap, er zijn juryleden die geen instructies begrijpen of willen begrijpen, kortom het is chaos. Na het beëindigen van de duik moeten er juryleden gesleept en aan boord gehesen worden, er wordt gereanimeerd en nog eens gereanimeerd …

Dan is het tijd voor een nauwkeurige debriefing. Maar wat is er nu weer exact gebeurd? Als we terugvaren wordt onze logistieke organisatie even getest. Is er voldoende water aan boord? Zijn er bekers? Waar zijn de snoepjes? Is het Haribo? Zijn het de juiste Haribo's? Tijd voor een 'wist-je-datje': Haribo is een acroniem voor Hans Riegel uit Bonn. Hij richtte Haribo op in 1920 en was de uitvinder van het gelatine gummybeertje.

Bij aankomst in de haven is het vliegensvlug alles opruimen en klaarmaken voor de volgende duik en terug naar het hotel. Al snel ontvangen we de volgende opdracht en zitten we aan tafel met een nieuwe jury voor de volgende duik. Na het eten volgen er nog enkele rondetafelgesprekken en dan zit dag één erop. En ook Nicolas heeft zijn eerste dag overleefd. Dit is de routine die we de komende dagen zullen blijven aanhou-

den. Er is nauwelijks tijd om ook maar iets anders te doen dan het vervullen van de opdrachten. Gelukkig is de ploeg goed op elkaar afgestemd, zijn de taken goed verdeeld en verloopt de samenwerking opperbest. Dankzij de strakke planning die we ons zelf opgelegd hebben, slagen we er bijna iedere avond in om voor twaalven in ons bed te liggen. Dat is geen luxe, want om kwart voor zes gaat de wekker weer.

Dag twee wordt een daguitstap naar Cavalaire. De eerste duik zal op de Togo gebeuren, de tweede op de onderzeeër de Rubis. De meteo zit goed, dus we gaan ervoor. We varen ongeveer een uur naar de eerste duikplaats, de Togo. Dit geeft de jury vrij spel in het bevragen van de kandidaten over de meest uiteenlopende zaken. Daguitstappen doen betekent dat je als kandidaten ook het restaurant boekt, afspraken maakt met het vulstation voor de recuperatie van de duikflessen en dat de boten tussen de twee duiken door opnieuw georganiseerd worden. In de namiddag duiken we op de Rubis.

Beide wrakken zijn prachtig en iconisch, alleen zien we zelf bitter weinig van al dat spectaculairs. Dag drie en vier zijn er ook telkens daguitstappen gepland. Op dinsdag wordt in de buurt van Cap Roux gedoken met een lunch op de camping Les Rives de l'Agay. Op woensdag staat Banc de Fréjus –met zwart koraal – op het programma met 's middags een lunch in Saint Raphaël. Gezien

de meteo wordt er in de namiddag beslist om een tweede duik bij Lion de Mer te doen. Tijdens die laatste duik wil Lars Putteneers, één van onze juryleden, een duikleiding oefenen. Nicolas is de duikleider, maar Lars zal de leiding nemen. Ik ben hekkensluiter en Lars zegt me hem goed te volgen. Wat zich vervolgens onder water afspeelt, kan door mij het best omschreven worden als een wilde achtervolging op een diepte van 40 meter. Na 10 minuten is mijn kaars helemaal uit. Na duik zeven kom ik boven met twijfels, is dit wel goed genoeg?

De laatste duik doen we donderdagochtend op Les Mammelons. Het toeval wil dat Nicolas en ik de laatste drie duiken samen zijn ingedeeld. Dat geeft wat rust, doordat we goed op elkaar ingespeeld zijn. René Van Leeuwen, Roel Paessens en Bruno Vanderbeken zijn onze juryleden. Een laatste keer afdalen naar 59 meter en dan na 45 minuten bovenkomen, nog een laatste keer slepen, reanimeren, debriefen, Haribo uitdelen en de Zeestage zit er op.

Het was een fantastische ervaring. Als je interesse hebt om deel te nemen aan de Zeestage: doen! Je leert zo ontzettend veel bij tijdens die week, ook al denk je bijna alles te weten en ook al heb je meer dan 2.000 duiken. Ja, je steekt je nek uit, maar laat de angst om niet te slagen je niet tegenhouden.

Alle juryleden, daar aanwezig, hebben

Foto: Shinji Bauters.

Verwelkoming van de 3*Stage na hun laatste duik.

John Geurts over onze Zeestage

John Geurts, voormalig voorzitter van de Nederlandse Onderwatersport Bond (NOB), is de columnist in Onderwatersport (het bondsblad van NOB). In periodiek van nov./dec. 2024 schreef hij een column over onze Zeestage.

Zeestage, een woord dat bij de Nederlandse duikers weinig bellen zal doen rinkelen. Voor de Belgische duikers en met name voor de instructeurs is het een woord dat met ontzag en eerbied uitgesproken wordt. Na soms jarenlange voorbereiding waarbij een heel traject van opdrachten is afgelegd komt men ten slotte één week in een Franse Middellandse-Zeeplaats bij elkaar om de vaardigheden van de kandidaat 2* en 3*Instructeurs in zo realistisch mogelijk scenario's te toetsen. Een intensief voortraject en een nog intensiever examenweek met aan het eind hopelijk het felbegeerde diploma.

Ik moest er aan denken toen ik las dat de NOB wil kijken of de instructeursopleiding in een nog kortere tijd klon worden aangeboden. NELOS (B) en NOB (NL), zo vlak naast elkaar werkend op een identiek terrein en toch zo verschillend in aanpak.

Veel zal te verklaren zijn uit de verschillen in mentaliteit. Wat die ook mogen zijn, zo vol van vóóronder-stellingen en stereotyperingen. Ik zelf ben altijd een bewonderaar geweest van die Zeestages. Als gast ben ik een keer mee geweest. Wat ik zag was een doceerstijl die waarschijnlijk niet past bij de Nederlander (stereo-type?). Maar wat ik ook zag was dat er in die week vriendschappen voor het leven werden opgebouwd. Gezamenlijk, intensief, fysiek, met een hoge adrenalinespiegel opdrachten uitvoeren waarvan de uitkomst er ook nog eens toedoet, dat schept een band. Iets wat niet lukt met e-learning en gepersonaliseerde studie-aanpak.

Ondanks dat ik de Zeestage een warm hart toedraag heb ik ook in mijn voorzitterstijd nooit geprobeerd die in te voeren. Als zo iets ontstaat moet dat een natuurlijk proces zijn. Maar op het moment dat men het onderwijs steeds individueler maakt is het misschien ook zaak te bekijken waar het gemeenschappelijke sterker benadrukt kan worden.

Instructeursdagen, instructeurskampioenschappen, instructeursduiken, instructeursreizen, … ? "Tom Poes, verzin een list", zoals een bekende heer van stand zei, omdat hij de juiste oplossing zelf ook niet wist. 

zeer veel respect voor elke deelnemer. De vriendschap die je tijdens die week ervaart, is onbetaalbaar.

Tot slot wil ik iedereen, die mij gesteund heeft met het behalen van mijn titel, van harte bedanken. In het bijzonder mijn echtgenote voor haar geduld, maar ook de vele supporters die mee afgereisd zijn en die mij geholpen hebben tijdens de voorbereiding.

Dank ook aan de juryleden, de schippers, de dokter, Harry, Inge en alle anderen die er mee voor zorgen dat de Zeestage zo vlot verloopt. En aan alle deelnemers van de zeestage 2024, respect!

JAN LYNEN

JOHN GEURTS

Jan Lynen is geslaagd.

Nicolas De Smyter is geslaagd.

Franky Cardoen is geslaagd.

Vol spanning wachten op het resultaat.

Foto's (4): Shinji Bauters.

Commissie Sportduiken

Examen Zwembad 1*Instructeur

Vaarwel 'Examen Fysieke Fitheid voor 1*Instructeur', welkom 'Examen Zwembad 1*Instructeur'!

Het 'Examen Fysieke Fitheid voor 1*Instructeur' was jarenlang een vaste waarde. Er werd echter steeds vaker gefluisterd dat dit aan vernieuwing toe was. De bestaande proeven boden onvoldoende inzicht in de fysieke geschiktheid van kandidaten om goed te functioneren als instructeur. Het examen bestond uit:

3 70 seconden stilstaande apneu; 3 een ster met 7 duikers;

3 4 keer 25 meter zwemmen tussen twee flessen;

3 22 lengtes zwemmen met basisuitrusting in 12 minuten.

van fysiek fit naar praktisch inzetbaar

Begin 2024 gaf het Bureau Sportduiken groen licht aan een werkgroep, onder leiding van het Brevettencomité, om het bestaande examen kritisch te evalueren. De werkgroep bestond uit Olivier Malbrancke, Bram Meersseman, Joris Stevens en Guy Segers.

De werkgroep keek naar de positieve en minder positieve punten en herzag het concept, rekening houdend met de organisatorische beperkingen: het moest mogelijk blijven om ongeveer 50 kandidaten op een winterse namiddag in een zwembad te evalueren.

Het nieuwe examen richt zich zowel op het fysiek vermogen als op de technieken die een instructeur moet kunnen demonstreren

in een zwembad. Het examen is als het ware een voorbereiding op het sluitstuk van het opleidingstraject 1*Instructeur, waarbij kandidaten nog louter hun didactische vaardigheden moeten etaleren.

een vlotte introductie

In het voorjaar van 2024 werd het nieuwe examen voor het eerst gepresenteerd tijdens de Academische Zitting in Retie. We toonden er een informatief filmpje om het opzet van het examen toe te lichten. Het protocol werd vervolgens gedeeld met alle kandidaten en ook besproken in een online sessie. Dit was belangrijk, omdat de Commissie Sportduiken normaal gezien wijzigingen pas doorvoert bij het verschijnen van de nieuwe NELOS-Infomap. Aangezien dit examen slechts één keer per jaar plaatsvindt, werd besloten om sneller te schakelen.

logistieke uitdagingen en teamwork

Zondag 24 november 2024 vond het vernieuwde examen plaats in zwembad Strop te Gent. Met 45 kandidaten, elk met een extra fles voor een eventuele herexamen, plus 24 juryleden met een eigen fles, vergde dit een indrukwekkende logistieke organisatie. Dankzij de hulp van het team van 'Koninklijke Manta', onder leiding van Piet De Maertelare, verliep dit vlekkeloos.

een

succesvolle vuurdoop

De vuurdoop van het vernieuwde examen was een succes. Van de deelnemers slaagde vrijwel iedereen, met slechts drie herkansingen in dezelfde namiddag en slechts één kandidaat die uiteindelijk niet slaagde.

Na afloop heeft de werkgroep een debriefing gehouden om het protocol verder te verfijnen voor 2025. Eén kleine aanpassing: de 18 lengtes vinzwemmen worden uitgebreid naar 20 lengtes. Dit zou geen probleem mogen zijn, want in november haalde iedereen de tijdslimiet met gemak. Een mooie bevestiging van de uitstekende voorbereiding van de kandidaten!

het nieuwe 'Examen Zwembad 1*Instructeur'

Het nieuwe 'Examen Zwembad 1*Instructeur' bestaat vanaf 2025 uit de volgende onderdelen (af te leggen binnen 25 minuten en met een duikfles op de rug):

3 schaarsprong;

3 70 sec stilstaande apneu;

3 60 sec stabiele zweefhouding;

3 4 maal 25 m dynamische apneu;

3 vrije recuperatie;

3 20 lengtes zwemmen onder water op

Klaarmaken voor de schaarsprong.

ademautomaat; 3 vrije recuperatie; 3 slachtoffer naar de oppervlakte brengen; 3 slachtoffer 4 lengtes slepen/duwen; 3 uitrusting afdoen aan de oppervlakte.

Met dit vernieuwde opzet is het 'Examen Zwembad 1*Instructeur' een frisse en praktische stap vooruit in de opleiding van toekomstige instructeurs. De enthousiaste reacties van zowel kandidaten als juryleden bevestigen eveneens dat dit een geslaagde aanpassing is. Een groot compliment aan alle betrokkenen én aan de goed voorbereide kandidaten! 

SVEN VANDEKERCKHOVE & KRIS VANDERDONCK

Meer foto's van dit examen vind je op: www.flickr.com/photos/nelos-vzw/albums

Foto's

(8): Ivo Madder.

Sven geeft een algemene briefing aan de kandidaten.

NELOS zet de krijtlijnen voor de toekomst mee uit

Voorzitter NELOS, Ronny Margodt, werkt zich naar de top van alle internationale duikorganisaties.

Onze duikliga NELOS is actief op club-, provinciaal, Vlaams (Sport Vlaanderen, VTS), nationaal (CMAS BELGIUM en BOIC), Europees (EUF en CMAS Europe) en internationaal (CMAS) niveau. In het beleidsplan van 2025 tot 2028 werd het innemen van belangrijke posities in alle nationale en internationale duikorganisaties (EUF, CMAS EUROPE en CMAS BELGIUM) als doelstelling ingeschreven.

EUF – de European Underwater Federation

Op 23 november 2024, de dag van Ronny's verjaardag, hield EUF haar Algemene Vergadering in Wenen. Ronny werd voorgedragen als kandidaat-voorzitter en mocht

na de verkiezing de fakkel overnemen van Mark Canay (Industry Relations & Training Executive van PADI) die het voorzitterschap de vorige drie jaar waargenomen heeft.

EUF is de internationale organisatie die gecertificeerde duikorganisaties groepeert. De commerciële organisaties zijn hier vertegenwoordigd door RSTC, NAI, IAC, NDL, PADI, SSI en WOSD. De niet-commerciële organisatie door CMAS Europe en een aantal CMAS-federaties, waaronder CMAS België, BSAC en TIDF-Israël. EUF heeft voornamelijk een coördinerende taak en moet ervoor zorgen dat de duikstandaards, uitgevaardigd door ISO, gerespecteerd worden. Het beheert via haar 'EUF-Certified program' de organisatie van de Internationale certificaties.

De EUF functioneert via een aantal werkgroepen die specifieke verantwoordelijkheden dragen:

) EUF-ISO organiseert in samenwerking met Austrian Standards de ontwikkeling van duikstandaards binnen de ISO Werkgroep 218 en staat in voor de certificatieprogramma's (reguliere

duiken, technisch duiken, rebreatherduiken, wetenschappelijk duiken, …).

) EUF-ECO is een programma waarbij initiatieven van clubs en duikorganisaties op gebied van natuurbescherming ondersteund en beloond worden. We maakten hier in een eerdere Hippocampus reeds melding van.

) EUF-SAFETY is een programma dat de duikveiligheid moet bewerkstelligen via samenwerking met herdrukkingskamers en specialisten duikgeneeskunde. Dit programma ontwikkelde de richtlijnen voor duikgeneeskundige onderzoeken die nu internationaal gebruikt wordt. Recent werd een samenwerking aangegaan met FEBIMA (Federal Bureau for the Investigation of Maritime Accidents) met betrekking tot het onderzoek van de vele ongevallen met duikvaartuigen.

) EUF-MEDIA moet via de EUF-website en de sociale media voor de informatieverspreiding zorgen.

) EUF-INDUSTRY zorgt voor de contacten met de spelers binnen de duikindustrie en de materiaalproducenten met als doel de duiksport in het algemeen beter te promoten.

) EUF-AWARDS verzorgt de jaarlijkse toekenning van de Lavanchy Award, uitgereikt aan een persoon die een groot gedeelte van zijn of haar leven gewijd heeft aan de duiksport.

Ronny is binnen EUF inmiddels gestart met een herstructurering en een intensivering van de werking.

CMAS EUROPE

CMAS EUROPE werd in 2005 opgericht en enkele bekende NELOS-figuren namen er het voorzitterschap reeds waar: John Re-

Mark Caney (rechts), directeur PADI, gaf de fakkel van het EUF-voorzitterschap over aan Ronny Margodt.

Foto: EUF.

Foto: Ivo Madder. Ronny Margodt.

mue en Wim Van Doeselaere. In 2015 werd Ronny verkozen tot voorzitter van CMAS EUROPE. De organisatie vertegenwoordigt de 22 grootste CMAS-duikorgansaties en vormt zo binnen CMAS WORLDWIDE de grootste groep met ruim 500.000 duikers en ongeveer 5.000 andere sporters.

CMAS EUROPE hield haar Algemene Vergadering in het laatste kwartaal van 2024 in Lissabon (Portugal) en is actief op diverse vlakken via werkgroepen die tijdelijk of permanent actief zijn. Zo zal de organisatie zich in 2025 concentreren op de ontwikkeling van standaards voor eerste hulp bij duikongevallen. Het is de bedoeling om deze standaards erkenning te laten genieten door het ERC (European Resusitation Council), waardoor de duikfederaties die deze standaards respecteren internationale erkenning krij-

gen voor hun opleidingen hulpverlening. Het Marine Conservation programma wordt verdergezet evenals het Junior Diving project, opgezet om jongeren van 14 tot 18 jaar beter te begeleiden bij hun vorderingen binnen de duiksport. Er werd in dit verband een Erasmusproject opgezet dat via de Franse federatie opgevolgd wordt.

In de loop van 2025 wordt eveneens gestart met de automatisering van de digitale brevetkaarten op Europees niveau en zullen er enkele webinars ingericht worden met de bedoeling hoogstaande bijscholingen te organiseren voor de aangesloten Europese duikfederaties.

CMAS Belgium (BEFOS-FEBRAS) en NELOS

Begin 2025 werd het voorzitterschap van

Advertentie

CMAS Belgium overgenomen door NELOS. Daardoor krijgt Ronny de hele boterham voorgeschoteld, waarbij één van de doelstellingen van het NELOS-beleidsplan gerealiseerd wordt, namelijk een belangrijke positie innemen in alle nationale en internationale duikorganisaties: EUF, CMAS EUROPE en CMAS BELGIUM.

Binnen deze organisaties nemen we nu het voorzitterschap waar, maar daarnaast zijn er nog enkele NELOS-figuren die internationaal belangrijke posities innemen: Sven Vandekerckhove is 'Director' in het Technisch Committee van CMAS WORLDWIDE, Free Duerinckx is bestuurder binnen het Finswimming Committee en Walter Mellaert bekleedt eveneens een bestuurdersfunctie binnen het Free Diving Committee van CMAS WORLDWIDE.

NELOS heeft haar positie binnen de duikwereld echt goed in handen. 

IVO MADDER

Foto: EUF.

Nieuw bestuur EUF sinds 23 novemver 2024,vlnr: Ronny Margodt (voorzitter), John Geurts (CMAS EU), Mark Caney (vicevoorzitter), Martin Denison (schatbewaarder), Oliver Mielke (secretaris) en Uli Wolf (secretaris-generaal).

Foto: NELOS-archief.

Vinzwemmen – België scoort goed

IEen overzicht van enkele vinzwemwedstrijden in 2024 waarop onze Belgische atleten goed scoorden.

n Hippocampus van mei/juni 2024 brachten we een verslag over de CMAS Wereldbekerwedstrijden en gaven we een overzicht van enkele belangrijke vinzwemwedstrijden, waarover we nu dieper op ingaan.

22/04/2024

FISU World Championship Elise, Pereira, Colombia (zwembad)

Drie vluchten en bijna 24 uur na ons vertrek uit België kwamen we aan in Pereira, Co-

lombia. Op het programma: inchecken, een eerste training, eten en slapen. We mogen dankbaar zijn dat Elise Croes in dit bijzonder zware jaar het – voor CMAS enorm belangrijke – toernooi ingepast kreeg.

Op dag één van de competitie stonden 50 m BF (bi-fins) en 200 m BF op het programma. Op 50 m BF zwom Elise een tweede plaats in de reeksen in een nieuw BR (Belgisch record), sowieso door naar de finales 's avonds. Op 200 m BF behaalde Elise een 6e plaats in de reeksen en dus opnieuw de finales.

In de finales op 50 m BF zwom Elise opnieuw een heel scherp nieuw BR en behaalde daarmee brons. Een prachtprestatie op een FISU WK waar menig record sneuvelde.

De tweede en laatste dag stond enkel 100 m BF op het programma. In de voormiddag tijdens de reeks behaalde Elise een tweede plaats en opnieuw de finale. Daarin zwom Elise in een nieuw BR naar de tweede bronzen medaille op dit toernooi.

Moe, maar voldaan na een korte, maar zware week op weg naar huis om verder te trainen voor de volgende grote afspraken waarop Elise present tekende.

26/05/2024

Beker van België, Hasselt (open water)

Het was bang afwachten wat het weer zou doen. Er werd onweer voorspeld, maar gelukkig kon de wedstrijd zonder regen plaatsvinden.

Deelnemers uit Nederland en Duitsland maakten deze 50e editie tot een internationale wedstrijd.

Onze jongere deelnemers Yoline Vanvoorden en Thomas Vanvoorden namen respectievelijk deel aan 1 km en 2 km vinzwemmen.

Bij de heren won Free Duerinckx op 4 km, gevolgd door Wouter Rabijns en Stijn Poludniak. Bij de dames ging Karolien Hoste aan de haal met de eerste plaats, gevolgd door Kim Van Kerckhove en Linda Quintiens.

Dit jaar was er ook een delegatie openwaterzwemmers die vorig jaar deze wedstrijd wisten te smaken en met veel plezier opnieuw en met meer deelnemers deelnamen. Ondertussen zijn er contacten met Zwemfed om te kijken of we geen samenwerking op poten kunnen zetten met betrekking tot het openwaterzwemmen in Vlaanderen.

Foto: FISU WK.

Foto: FISU WK.

Elise Croes is fier op haar bronzen medaille.

1-2/06/2024

Défi de Monte Christo, Marseille (open water)

Het weer speelde ons parten. Op dag één werd de 5 km afgelast, omdat de veiligheid niet gegarandeerd kon worden. De begeleidende kajaks en 'sub boarden' konden in de door de wind opgezweepte zee de zwemmers niet snel genoeg benaderen in geval van nood.

Gelukkig was er een tweede dag waarop 2,5 km gezwommen werd. Daarin behaalde Karolien Hoste de eerste plaats bij de dames met monovin op ongeveer 5.000 deelnemers.

WK vinzwemmen 2024

Het Wereldkampioenschap 2024 vond plaats in Belgrado dat door de aanhoudende hittegolf de bakoven van de Balkan was geworden met temperaturen tot bijna 40 °C. Het enige frisse was het water van het binnenzwembad. Het zwembad dat overigens niet over een airconditioning of enige vorm van luchtcirculatie beschikte buiten de deur die op een kier stond.

Elise Croes was de enige Belgische atlete die aan de strenge selectiecriteria van CMAS Belgium voldeed.

Op dag één evenaarde Elise haar eigen Belgisch record op 100 m BF. Op dag drie zwom Elise een nieuw BR op 50 m SF. Opnieuw bewijst Elise daarmee dat ze niet enkel uit de voeten kan met bi-fins, maar ook met een monovin. Het was niet voldoende voor een finaleplaats op een WK met een uitzonderlijk sterke bezetting, omdat er ook gestreden werd voor kwalificatieplaatsen voor de World Games van 2025.

Op dag vijf zwom Elise 50 m BF, maar het resultaat viel eerder tegen. Een 'offday' of de

hitte die na een week toch haar tol begon te eisen?

Het werd een degelijk WK, waarbij Elise er opnieuw voor zorgt dat de Belgisch vlag aanwezig was op een groot CMAS-toernooi, nu al het vierde jaar op rij.

BK Zilvermeer 2024

8 september was een prachtige nazomerdag en de watertemperatuur bedroeg nog steeds 20°C. Ideale omstandigheden om een Belgisch kampioenschap te zwemmen.

Van de 31 deelnemers waren eerst de jongste zwemmers aan de beurt. Het BK begon dus met 100 m voor zwemmers t.e.m. 10 jaar. Achteraf gezien was het eerder 200 m, maar dat kon de jonge deelnemers – Fien Huybrecht, Lasse Hendrickx, Nelle Hendrickx en Julie Huybrechts – niet deren. Ze zwommen dapper heen en weer van de boei terug naar de steiger onder luide aanmoedigingen van het publiek en de andere zwemmers die later zouden starten.

Daarna was het de beurt aan de jongeren tot 14 jaar en recreanten om 1.000 m of één rondje te zwemmen.

Bij de jongeren, voor wie deze categorie eigenlijk bedoeld is, zwom de Duitse Lia Fischer naar een eerste plaats bij de junioren dames. Kort gevolgd door Alexander Vanvoorden die daarmee Belgisch kampioen bij de junioren heren op 1.000 m werd. Fons Huybrechts tikte als derde aan en werd daardoor vice Belgisch kampioen bij de junioren heren op 1.000 m.

Als laatste werd 4 km gezwommen. Free Duerinckx nam al snel de leiding en zou die niet meer afstaan en verlengde daarmee zijn Belgische titel met een extra jaar. Daar-

achter vochten Wouter Rabijns en Kristof Hendrickx om plaatsen twee en drie. Kristof bleef druk zetten tot het einde, maar het mocht helaas niet baten.

Bij de dames werd Karolien Hoste voorafgegaan door de Duitse Sandra Häßler. Karolien tikte als eerste Belgische dame aan en behaalde daarmee de titel van Belgisch kampioen bij de dames. Karolien bevestigt daarmee dat de winst eerder dit jaar geen toeval was. Kim Van Kerckhove en Dorien Baeten vervolledigden het podium bij de dames.

Masters WK open water 2024

Wouter Rabijns en Free Duerinckx namen deel aan het Masters WK in open water in Carry-le-Rouet in de buurt van Marseille, Frankrijk. De Masters-categorie start vanaf 30 jaar en heeft per 10 jaar een nieuwe categorie. Dus M30+ voor heren van 30 t.e.m. 39, M40+ voor heren van 40 t.e.m. 49, enzovoort. Wouter zwom 1 km BF en 3 km BF in de categorie M30+. Free zwom 3 km SF en 1 km SF in de categorie M40+.

De eerste dag zou er in de voormiddag een training zijn en in de namiddag zouden aflossingen gezwommen worden. Ondanks het feit dat het parcours in een afgeschermde baai lag, was de organisatie genoodzaakt om de aflossing uit te stellen tot de volgende dag, omdat de zee te hard werd opgezweept door de wind.

Gelukkig konden Wouter en Free nog kort trainen in de voormiddag en konden ze aan den lijve ondervinden dat de zee behoorlijk ruig was.

Een dag later was de zee opnieuw herschapen tot bijna een spiegel met een lichte deining. Wouter zwom eerst en werd na een sterke race 5e. Door het grote aantal deelnemers werd er in 'waves' gestart, waardoor het moeilijk inschatten was in welke positie je zwom.

Free zwom in de voormiddag als tweede en werd eerste in zijn categorie en daarmee wereldkampioen op 3 km SF in de categorie M40+.

In de namiddag, slechts 3 uur later, was het opnieuw aan Free, maar deze keer was het een tweede plaats die hem te beurt viel. Wouter zwom daarna en werd op een armlengte na 4e in de categorie M30 op 1 km BF.

DUERINCKX

Foto: FISU

Elise Croes (rechts) is een heuse Belgische topatlete bij het vinzwemmen.

Open Belgisch Kampioenschap

Mijn eerste OBK als wedstrijdcommissaris

2024 was voor mij een jaar vol veranderingen. Na 20 jaar nationale en internationale wedstrijden gedaan te hebben, besloot ik om me kandidaat te stellen als wedstrijdcommissaris voor het Open Belgisch Kampioenschap onderwaterfotografie en -videografie. Zwaar onderschat, met nog meer respect voor de mensen die dit in het verleden hebben georganiseerd als gevolg.

Waarom wedstrijden? Heel eenvoudig: NELOS en Lifras, overkoepeld door de sportfederatie CMAS Belgium, ondersteunen diverse sportdisciplines en bij bepaalde sporten is competitie belangrijk, zowel nationaal als internationaal. Net zoals bij vinzwemmen, vrijduiken en onderwaterhockey is er ook een competitie bij de onderwaterfotografen en -videografen. Dat doen we bijv. om de beste leden naar internationale wedstrijden af te vaardigen.

Taken van de wedstrijdcommissaris

Het Open Belgisch Kampioenschap voor onderwaterfotografie en -videografie (afgekort OBK) is een internationale wedstrijd die jaarlijks georganiseerd wordt door de Audiovisuele Commissie van NELOS (NELOSAC) en de Commission Audiovisuelle van Lifras (CAV Lifras). In samenwerking met de leden van NELOSAC en CAV Lifras plant de wedstrijdcommissaris de volgende wedstrijdperiodes in en werkt hij het wedstrijdreglement uit. Hij ziet toe op de

Een tweede en niet minder belangrijk punt is beeldmateriaal, waar we onder andere een belangrijke boodschap mee kunnen brengen. Zowel video als foto zijn interessante media om de schoonheid en kwetsbaarheid van onze oceanen, zeeën en zoetwaterplassen in beeld te brengen. Eén van de oprichters van CMAS, Jacques-Yves Cousteau, zei immers "People protect what they love". Hoe kan je van iets houden als je het niet kent? Wie smelt niet bij het beeld van een zeepaardje of kijkt niet vol bewon-

promotie, de communicatie en de opvolging van de wedstrijd in de ruimste zin. Hij verzamelt de ingezonden beelden en codeert ze om ze nadien door de jury te laten beoordelen. De punten van de juryleden worden door hem verzameld en samengevoegd tot een eindresultaat. De resultaten geeft hij door aan de persoon die de presentatie voor de proclamatie aanmaakt. Hij stelt ook een lijst op met de medailles en trofeeën die aangekocht moeten worden.

dering naar haaien? Ons prachtig magazine Hippocampus zou maar saai zijn zonder beeldmateriaal.

Een derde punt: wedstrijden brengen gelijkgestemde zielen bijeen. Zo ontstaan er intense vriendschappen en samenwerkingen. Samen zetten we een stap vooruit in de kennis en ontwikkeling van onderwaterbeelden.

Waarom een Open Belgisch Kampioenschap? Met deze term staat de wedstrijd ook open voor buitenlandse deelnemers en op die manier kunnen we ons met hen meten. Zo hadden we dit jaar opnieuw deelnemers uit Nederland en Frankrijk.

OBK-wedstrijd 2024

Voor het eerst werden ook opnames in alle openbare zoetwaterduikplaatsen van België toegelaten. Meteen was een stijging merkbaar in het aantal deelnemers vanuit Lifras. Ook in de 'overall uitslag' (het eindklassement) was er meer strijd.

De OBK 'shoot-out' 2024 wedstrijdonderdelen voor onderwaterfotografie, voor zowel Juniors als Masters, waren: visportret,

macro, groothoek zonder model, groothoek met model en thema. Het thema was deze keer 'slakken'.

Bij fotografie kunnen we stellen dat er een vaste groep is die steeds deelneemt. Die bestaat uit twaalf Junior fotografen en twaalf Master fotografen. Dat kan beter en we gaan dan ook sleutelen aan het concept. Het lijkt erop dat de overstap van Junior naar Master de deelnemers afschrikt. Onnodig, want ook dit jaar zijn nieuwe Masters in de prijzen gevallen.

onderwaterfotografie

Voor de junioren was er een opmerking dat ze tijdens een shoot-out misschien niet alle reeksen durven of kunnen doen en ze daarom niet doorstromen naar de Masters. Dit is ook niet nodig, je kan perfect in één of in enkele reeksen meedoen. Alvast een aanrader om de drempel te nemen om naar de Masters over te stappen.

Voor het wedstrijdonderdeel actioncam/ smartphone (een reeks van drie beelden gemaakt met een smartphone of actioncamera, zoals bijv. een GoPro) was er deze keer slechts één deelnemer, terwijl dit onderdeel toch populair zou kunnen zijn. Zeker als we zien wat er allemaal gepost wordt op sociale media. Hier plaats ik graag een warme oproep voor 2025. Laat mensen genieten van je beelden. Gebruik dit platform om je ontmoetingen, waarnemingen en belevenissen te tonen.

Freestyle is het buitenbeentje en ook hier was er de mogelijkheid om beelden (al dan niet bewerkt) in te zenden, genomen in de loop van het jaar en eender waar ter wereld gemaakt. Elk onderwatervakantieplaatje

kwam in aanmerking. Naast een hele reeks prachtige foto's werden er vier digishows (digitale beeldenreeksen) ingezonden. Ze brachten een boodschap of tonen aan dat een verhaal ook met foto’s kan verteld worden. De fotoverhalen kennen een oude traditie (de diaporama's van weleer) en dat willen we zeker in ere houden. Weet je trouwens dat onze reeksen bij fotoclubs hoge ogen gooien?

onderwatervideografie

Komen we bij het 'moeilijkste' onderdeel: video. De opdracht voor 'shoot-out' onderwatervideografie, voor zowel Juniors als Masters, was een gemonteerde film met muziek/ commentaar van maximum 5 minuten inzenden. Nooit eerder wordt er zoveel gefilmd als in het huidige tijdperk en toch komen er amper films tot bij ons. Vier Masters en slechts één Junior deden aan de wedstrijd mee, maar ze dienden elk een uniek werk in. Films maken is veel werk (vooral het monteren achteraf), vergt oefening en is een investering in tijd en geld. De juiste muziek, een voice-over, effecten en vooral een goed verhaal maken het geheel af. Dit wedstrijdonderdeel zal herwerkt worden om het populairder en bereikbaarder te maken voor het brede publiek met een camera. Als camera verstaan we zowel een videocamera, een fototoestel met de filmfunctie, een actioncamera of een smartphone (gsm). Kortom, alles waar men filmopnamen mee kan maken.

Dank aan de sponsors

jurering

We kunnen terugkijken op een mooi kampioenschap. Misschien nog een woordje over de jury. Elk onderdeel krijgt vijf juryleden, waarvan minstens één jurylid uit het buitenland komt en één jurylid specialist is, maar geen duiker. Geen enkele van de juryleden weet wie de anderen zijn. Zij bezorgen telkens afzonderlijk een lijst met punten die verzameld worden en samengeteld het uiteindelijke resultaat geven. Zo hadden de videojuryleden acht werken te beoordelen en de fotojury bijna tweehonderdvijftig beelden, een huzarenstukje. Nogmaals mijn dank aan hen voor de prachtige samenwerking.

De juryleden voor onderwaterfotografie waren Peter Ryngaert, Peter Van den Eynde, Marco Reijnen (NL), Pascal Jonckers (beroepsnatuurfotograaf) en Stijn Boussemaere.

De juryleden voor video waren Paul Engels, Katja Kieslich (D), François Wouters (Cineast Messina), Ronald Faber (NL) en Jean Cassimon.

Op naar 2025 met meer deelnemers en nog meer prachtige werken van onze fotografen en cineasten. Geniet in afwachting daarvan van een selectie uit de inzendingen van het OBK 2024. 

GERY BEECKMANS, WEDSTRIJDCOMMISSARIS 2024

CMAS Belgium, NELOS, Lifras, Scubapro, Sea & Sea, Scuba Service, Hippocampus, the polygon seahorse podcast.

De tevreden deelnemers die aanwezig waren tijdens de proclamatie.

Foto: Ivo Madder.

Shoot-out Juniors

Macro

1e Raphaël Bechet

2e Florence Van Gaever

3e Jac Bastiaanssen

Visportret

1e Wim Bellemans

2e Raphaël Bechet

3e Florence Van Gaever

Juniors - Visportret - brons - foto: Florence Van Gaever.

Juniors - Macro - goud - foto: Raphaël Bechet.

Juniors - Macro - zilver - foto: Florence Van Gaever.

Juniors - Macro - brons - foto: Jac Bastiaanssen.

Juniors - Visportret - goud - foto: Wim Bellemans.

Juniors - Visportret - zilver - foto: Raphaël Bechet.

Shoot-out Juniors

1e

2e

3e

Groothoek

1e Benoît Lonay

2e Jac Bastiaanssen

3e

Juniors - Groothoek met model - goud - foto: Benoît Lonay.

Juniors - Groothoek met model - zilver - foto: Florence Van Gaever.

Florence Van Gaever

Juniors - Groothoek - goud - foto: Benoît Lonay.

Juniors - Groothoek - zilver - foto: Jac Bastiaanssen.

Juniors - Groothoek - brons - foto: Florence Van Gaever.

Groothoek met model

Benoît Lonay

Florence Van Gaever

Tony Coone

Juniors - Groothoek met model - brons - foto: Tony Coone.

Shoot-out Junior

Thema

Portfolio

1e Raphaël Bechet

2e Florence Van Gaever

3e Tony Coone

Juniors - Thema - goud - foto: Raphaël Bechet.

Juniors - Thema - brons - foto: Tony Coone.

1e Raphaël Bechet

2e Florence Van Gaever

3e Tony Coone

Juniors - Thema - zilver - foto: Florence Van Gaever.

Shoot-out Masters

3e

Visportret

1e

2e

3e

Luc Rooman

Danny Van Belle

Tim Steenssens

1e Luc Rooman

2e Jef Driesen

Harry Klerks

Macro - goud - foto: Luc Rooman.

Macro - zilver - foto: Jef Driesen.

Macro - brons - foto: Harry Klerks.

Visportret - goud - foto: Luc Rooman.

Visportret - brons - foto: Tim Steenssens.

Visportret - zilver - foto: Danny Van Belle.

Shoot-out Masters

Portfolio

1e Luc Rooman

2e Danny Van Belle

3e Thomas Van Puymbroeck

Groothoek

1e Thomas Van Puymbroeck

2e Thierry Vandenplas

3e Brenda de Vries

Groothoek met model

1e Danny Van Belle

2e Luc Rooman

3e Pierre-Bernard Demoulin

Groothoek met model - goud - foto: Danny Van Belle.

Groothoek met model - bronsfoto: Pierre-Bernard Demoulin.

Groothoek - goud - foto: Thomas Van Puymbroeck.

Groothoek - zilver - foto: Thierry Vandenplas.

Groothoek - brons - foto: Brenda de Vries.

Groothoek met model - zilver - foto: Luc Rooman.

Shoot-out Masters

Actioncam/smartphone

Tony Coone

'Shoot-out' video Juniors

Cathy Grimonpont

'Shoot-out' video Masters

1e Yves Dewambrechies

2e Jo De Smedt

3e Rudi Brocken

Thema

1e Pierre-Bernard Demoulin

2e Thierry Vandenplas

3e Tim Steenssens

Titelwinnaars

Fotograaf van het jaar Juniors en Belgisch Kampioen Juniors foto: Raphaël Bechet (NELOS).

Fotograaf van het jaar Masters en Belgisch Kampioen Master foto: Luc Rooman (NELOS).

Videograaf van het jaar Juniors en Belgisch Kampioen Juniors video: Cathy Grimonpont (Lifras).

Videograaf van het jaar Masters: Yves Dewambrechies (Frankrijk).

Belgisch Kampioen Masters video: Jo De Smedt (NELOS).

Thema - zilver - foto: Thierry Vandenplas.

Thema - brons - foto: Tim Steenssens.

Thema - goud - foto: Pierre-Bernard Demoulin.

Freestyle

Freestyle foto

1e Luc Rooman

2e Danny Van Belle

3e Brenda de Vries

Freestyle video

geen inzending

Freestyle digishow

1e Rudi Brocken

2e Harry Klerks

3e Luc Rooman

Beste Coverfoto

Freestyle - goud - foto: Luc Rooman.

Freestyle - zilver - foto: Danny Van Belle.

Freestyle - brons - foto: Brenda de Vries.

Brenda de Vries

Reeks van 3 foto's

Proclamatie van de OBK shoot-out & Freestyle 2024

Op de pagina www.nelos.be/OBK_2024 kan je de wedstrijdresultaten downloaden en ook de links naar de 'top 3' foto's van elke categorie en de links naar alle ingezonden video's terugvinden.

Alle ingezonden video's (OBK shootout en Freestyle) en digishows kan je bekijken op op het YouTubekanaal NELOSvzw (www.youtube.com/nelosvzw) onder de playlist OBK 2024. De volledige proclamatie werd gefilmd en kan er eveneens herbekeken worden.

Playlist OBK 2024

OBK shoot-out & Freestyle 2025

1e wedstrijdperiode: van za. 07/06/2025 om 07:00 uur t.e.m. zo. 15/06/2025 om 16:00 uur.

2e wedstrijdperiode: van za. 13/09/2025 om 07:00 uur t.e.m. zo. 21/09/2025 om 16:00 uur.

Proclamatie: zo. 7 december 2025 tijdens Dive-Expo 2025. Locatie: Antwerp Expo, Jan van Rijswijcklaan 191, 2020 Antwerpen.

Alle informatie over de volgende wedstrijd Open Belgisch Kampioenschap onderwaterfotografie en -videografie kan je terugvinden op de webpagina www.nelos.be/OBK_2025

Het wedstrijdreglement kan je er vanaf maart/april 2025 downloaden.

Actioncam/smarthphone - reeks van 3 foto's - goud - foto's (3): Tony Coone.

Tony Coone

Net voor kerst werd er door ENDARE nog een laatste sprint afgewerkt, waarbij gefocust werd op het wegwerken van oudere tickets. Bovendien heeft Nicolas niet stilgezeten tijdens de feestperiode.

De feestperiode is meestal het moment waarop er wat meer tijd is om wat achterstallig NELOS-werk in te halen, omdat het leven in de professionele omgeving stilvalt. We zijn dan ook verheugd om bij de start van het nieuwe jaar enkele nieuwigheden voor te stellen.

telling van 'IDEAL'

Wie al wat langer instructeur is, herinnert zich nog de zegeltjes die je mocht 'plakken' op de IDEAL-kaart voor 'proeven' die je afgenomen had en waar je dan een vergoeding voor kreeg. Deze vergoeding is volledig geautomatiseerd voor de brevetten die via DIVES verlopen.

Op je profielpagina kan je nu bij je persoonlijke statistieken zien hoeveel proeven er in aanmerking komen voor een mogelijke vergoeding.

Opgelet: bij de finale berekening wordt nog een correctie gedaan naar maximum één

vergoeding per duik en maximum twee vergoedingen per dag. Enkel het afnemen van duikleidingen en proeven wordt vergoed, het afnemen van vaardigheden niet.

proevenkaart aangepast: bepaalde proeven kunnen niet meer vervallen

Het gros van de brevetvoorwaarden die automatisch afgetekend worden, vervallen in principe niet meer. Eens je bootduiken voor 3*D gehaald zijn, mogen ze niet meer vervallen. Tot op heden vervielen dergelijke zaken ook na 3 jaar, wat dan meestal een

Het aantal proeven dat in aanmerking komt voor een vergoeding is dus niet gelijk aan het aantal proeven dat in aanmerking komt voor de 'status evaluator'. Daar worden vaardigheden wel meegeteld. In het voorbeeld zijn er 18 proeven die in aanmerking kunnen komen voor een vergoeding, terwijl er 29 in aanmerking komen voor de 'status evaluator'.

Foto: Ivo MadderMidjourney.

manuele aftekening door de OPLV vereiste. Het brevettensysteem is nu aangepast en in de loop van januari, ten laatste midden februari, zal dit allemaal administratief rechtgezet worden in de diverse brevetkaarten. Hieronder een voorbeeld hoe het eruit zal zien.

implementatie van rollen

De implementatie van rollen is niet direct iets waar je als gewone gebruiker mee geconfronteerd wordt, maar we kunnen rollen toekennen met bepaalde bevoegdheden. Dit is onder andere nodig voor het automatiseren van bepaalde opleidingen, waarbij het afvinken van proeven niet gelinkt is aan een bepaald brevet. De opleiding 'Specialisatiebrevet Onderwaterbiologie' is hier een voorbeeld van. Door dit nu in te voeren, kunnen in de loop van 2025 alle overige brevetten ook in DIVES ingebracht worden.

favorieten

Op de profielpagina is een nieuwe tab gekomen met favorieten. Hier kan je standaard vaste waarden ingeven voor je duiken wat

gasmengels en tags betreft. Deze standaardwaarden worden zowel gebruikt als je zelf de duik inbrengt of als één van je buddy's dit doet.

logboektags

Er was een vraag gekomen om ook op de eerste pagina van het logboek de mogelijkheid te voorzien om bepaalde tags visueel te maken. Naast het symbool 'proef' worden ook de andere tags zichtbaar.

aanpassingen conform de NELOS-Infomap

Opleidingen voor 'Duikers met speciale noden' en de bijbehorende begeleider- en instructeursopleidingen komen in de loop van januari in DIVES beschikbaar.

De nieuwe terminologie van de proeven wordt tegen midden februari in DIVES ingebracht (onder andere de vervanging van skills door vaardigheden; slepen/duwen toegelaten bij reddingsproeven).

Er wordt ook een waarschuwing ingebouwd om te verwittigen dat een duik buiten de dieptebeperkingen van het brevet of de duikploeg heeft plaatsgevonden als sensibilisering om de regels te respecteren. enkele kleinere aanpassingen

3 Inactieve leden zijn opnieuw zichtbaar voor de clubsecretaris.

3 De weergave van een geboortedatum in een andere tijdzone werd gecorrigeerd.

3 Er is geen dubbele bevestiging meer nodig bij het verwijderen van gasmengsels.

3 De logboekexport bevat nu ook de tags en comments en wordt gesorteerd op datum.

3 Er is een versienummer toegevoegd op de helppagina.

3 Het uitprinten werd gemakkelijker gemaakt.

3 Op de profielpagina vind je een lijst van alle ooit behaalde NELOS-brevetten.

3 Er is een vertraging ingesteld op de tooltip bij inschrijven van een nieuwe opleiding.

Ik wens jullie allemaal een super 2025 DIVES-jaar. Wij hebben er alvast zin in om het systeem nog verder te verbeteren.

NICOLAS DE SMYTER & LUTGART STALS, NAMENS HET DIVES-TEAM

Veiligheidscomité

Het Veiligheidscomité

Wie zijn de leden van het Veiligheidscomité? Wat doen ze en wat drijft hen?

Met de woorden "Wie zijn de leden van het Veiligheidscomité?

Wat doen ze en wat drijft hen?" leggen we in dit artikel de focus op het Veiligheidscomité zelf. doel van het Veiligheidscomité

Het Veiligheidscomité (afgekort VC) heeft, zoals de naam al aangeeft, haar voornaamste focus op alles wat te maken heeft met het verhogen van de veiligheid in de duiksport en het minimaliseren van risico's, dit in de meest brede zin van het woord.

Onze doelstellingen zijn:

1. Oorzaken van duikongevallen begrijpen.

2. Recente medische inzichten integreren in het sportduiken.

3. Het permanent verhogen van de veiligheid algemeen.

4. Een bijdrage leveren aan werkgroepen waarbij inzichten vanuit het VC noodzakelijk zijn.

Tot de kerntaken behoren:

1. Alle veiligheidsaspecten van de activiteiten van de Commissie Sportduiken

en haar leden te monitoren en daar waar nodig initiatieven te nemen om ze up-to-date te houden en te verbeteren.

2. Het Veiligheidscomité volgt eveneens de medische adviezen op het gebied van sportduiken op die uitgebracht worden door de Geneeskundige Commissie. Indien zij dat nodig acht kan het Veiligheidscomité voorstellen doen om deze adviezen te integreren in het NELOS-sportduiken.

3. Het Veiligheidscomité staat in voor het onderzoeken van duikongevallen, die gebeuren bij NELOS-leden. We kijken naar oorzaken en verbanden en volgen die ook statistisch op. Het VC is bevoegd om de bij ongevallen betrokken duikers en eventuele getuigen te horen. Dit is echter enkel met als doel de oorzaak te begrijpen en waar nodig corrigerende maatregelen te nemen. De besluitvorming van ieder onderzoek zal zo vlug mogelijk aan het Bureau van de Commissie Sportduiken bezorgd worden.

4. Het Veiligheidscomité bekijkt eveneens alle informatie betreffende de degelijkheid en betrouwbaarheid van het duikmateriaal en -technieken en de impact

daarvan op de veiligheid.

5. Ten slotte kan het Veiligheidscomité op eenvoudig verzoek aan de subcommissies, comités en werkgroepen binnen de Commissie Sportduiken veiligheidsadviezen verstrekken betreffende in ontwikkeling zijnde protocollen, reglementen en andere publicaties.

Het Veiligheidscomité bestaat uit vier verkozen leden die allen uitsluitend 3*Instructeur zijn en met een mandaat voor 3 jaar worden verkozen tijdens de Collegevergadering. Daarnaast wordt vanuit het Bureau (het dagelijks bestuur van de Commissie Sportduiken) nog een afgevaardigde aangesteld, die de verbindingsrol opneemt tussen het VC en het Bureau.

Het Veiligheidscomité vergadert circa 10 tot 12 maal per jaar. Daarnaast zijn er ad-hocgesprekken of is er medewerking in werkgroepen.

evolutie van veiligheid in de duiksport

Duiken is een veilige sport, laat dat duidelijk zijn. Sinds het recreatief duiken in de jaren '80 aan populariteit won, zijn er onnoeme-

De door het College verkozen leden van het Veiligheidcomité. Vlnr: Sylvia Malfait, Dirk Callaert, Hans Engels en Nico De Vrieze.

Foto's (6): Ivo Madder.

lijk veel inzichten gekomen in de duiksport met een permanente aandacht voor het verhogen van de veiligheid. De omgeving waarin we onze duiksport beoefenen is per definitie een onnatuurlijke habitat voor ons als mens. Dit heeft als gevolg dat we uitermate alert dienen te zijn en het is dan ook meer dan aangeraden om de regels en veiligheidsvoorschriften nauwgezet te volgen en dit op verschillende vlakken.

Aandacht voor zowel onze persoonlijke medische toestand en onze fysieke conditie, zelfbewustzijn van onze duikervaring, kennis en kunde, het duikmateriaal, maar ook de plaats waar we duiken, de meteo en de personen met wie we onder water gaan, zijn uitermate belangrijk.

ongevallen begrijpen zonder oordelen

Het VC werkt op autonome basis en heeft enkel tot doel om de oorzaken te begrijpen en te leren uit wat fout liep, zodat er preventieve of corrigerende maatregelen opgezet kunnen worden om ongevallen te verminderen of te vermijden. Het VC gaat hierbij niet op zoek naar wie aansprakelijk is voor een ongeval en stuurt geen dossiers door naar andere commissies of naar de verzekering. We werken uiteraard nauw samen met andere commissies waarvan de twee belangrijkste het Brevettencomité en de Geneeskundige Commissie zijn.

recente inzichten vanuit geneeskundige hoek

Enkele voorbeelden van recente evoluties waarmee we werden geconfronteerd zijn onder andere ruimere kennis over:

• immersie longoedeem (ILO);

• zuurstofvergiftiging van lucht op grote diepte bij overschrijding van de partiële zuurstofdruk van 1,4 bar.

Aanpassing vinzwemproeven: Een recent inzicht kwam er ongeveer 3 jaar geleden nadat we vanuit de Franse defensie, die de caisson van Toulon uitbaten, informatie kregen over ILO. Dat gegeven was zeer moeilijk te detecteren, maar door bepaalde onderzoekstechnieken waren zij erin geslaagd om dit fenomeen duidelijk te benoemen.

Om de risico's op ILO te verminderen, werden maatregelen genomen om de vinzwemproeven van respectievelijk 500, 1.000 en 1.500 m aan te passen naar 300, 600 en

900 m, waarbij telkens 1/3e van de totale afstand in een andere stijl uitgevoerd wordt.

Dieptebeperking tot 60 meter: Een andere recente wijziging kwam vanuit een verhandeling in het kader van het behalen van de titel van 3*Instructeur, waarbij een aantal studies van de afgelopen jaren naast elkaar gelegd werden die betrekking hadden op onder andere de partiële zuurstofdruk van 1,4 bar en het samenspel van het narcotisch effect van stikstof, de impact van koolstofdioxide en de gasdensiteit op diepte.

Hierbij werden concrete voorstellen geformuleerd voor het invoeren van een dieptebeperking binnen NELOS voor alle luchtduikers.

Dit had impact op alle brevetten, die het invoege treden van deze regel beperkt werden tot 60 meter en dit ongeacht wanneer je het brevet of de titel behaalde waarmee je vroeger wel dieper mocht.

werkgroepen

Gezien veiligheid een permanent aanwezig element is, bekijken we ook regelmatig hoe we bepaalde risico's nog verder kunnen verlagen. Zo was er in 2023 een werkgroep 'Veiligheid Zeestages', waarbij ondanks de reeds hoge veiligheidsmaatregelen toch nog bijkomende maatregelen genomen werden om vanuit alle hoeken de risico's op ongevallen verder te reduceren.

Wie zijn de leden van het Veiligheidscomité?

Hans Engels is dokter in de geneeskunde en werpt vanuit zijn medische kennis een ander licht op bepaalde zaken en zorgt voor een gedetailleerde toelichting bij ongevallen.

Hans was jarenlang voorzitter van het Veiligheidscomité en is eveneens lid van de

Geneeskundige Commissie. Door zijn bagage kan hij bepaalde gevolgen van ongevallen zeer goed inschatten en hier ook adviezen in helpen uitbouwen.

Nico De Vrieze is officier bij de brandweer in één van de grootste zones van het land en tevens als luitenant verantwoordelijk voor de brandweerduikers. In zijn professionele leven komt hij dagdagelijks in contact met noodsituaties en de impact van ongevallen.

Binnen het VC doet Nico de opvolging van het databasemanagement. Hij is vaak de persoon die contact neemt in geval van een ongeval om meer informatie te verkrijgen, waarbij hij door zijn gerichte vraagstelling en rustige aanpak de medewerking tracht te krijgen van de betrokken partijen.

Sylvia Malfait is actief werkzaam als preventie-adviseur en draagt met haar bagage bij tot het kritisch bekijken van onze processen en procedures.

Net als Nico neemt ze contact op met betrokkenen om de achtergrond beter te kunnen vatten.

Dirk Callaert is sinds een jaar voorzitter van het VC en bewaakt de vooruitgang en uitwerking van de actiepunten.

Dirk is zelf actief in werkgroepen en doceert met regelmaat aan de nieuwe generaties van AI's, waarbij het aspect veiligheid ook steeds aan bod komt.

Glenn Tessens is de afgevaardige van het Bureau en kan terugvallen op een enorme bagage, zowel in het ademluchtduiken als in het rebreatherduiken. Hij volgt de evoluties in de duiksport nauwgezet op en heeft naast een grote expertise ook een groot netwerk in de duikwereld.

Het VC kan daarnaast rekenen op een goede wisselwerking met het secretariaat voor het verwerken van de gegevens over de duikongevallen.

uitdagingen voor de toekomst

De drie grootste uitdagingen voor de komende jaren zijn:

1. Gericht sensibiliseren.

2. Databasemanagement en een beter inzicht krijgen in bepaalde zaken, waardoor processen en procedures geoptimaliseerd kunnen worden.

3. Onze leden motiveren om ongevallen meer gedetailleerd te melden en ook

melding te maken van bijna-ongevallen.

melding van duikongevallen

Elk ongeval dat door een duiker gemeld wordt via een ongevallenformulier wordt automatisch opgenomen in de opvolgingstabellen en die worden maandelijks case per case kort besproken. Bij de meeste ongevallen is de oorzaak duidelijk, maar een aantal ongevallen vraagt om specifieke aandacht. Hierbij nemen we soms ook contact op met de betrokken partijen om meer achtergrondinformatie te krijgen over de omstandigheden. Bij een ongeval met dodelijk afloop zal er vrijwel steeds contact opgenomen worden met de buddy's om te luisteren naar wat er is gebeurd.

Uit de meldingen via een ongevallenformulier blijkt vaak dat betrokkenen de neiging hebben om bepaalde cruciale informatie achterwege te laten of slechts een deel van het verhaal te brengen. Dit mogelijk door de hectiek en stress op het moment zelf, maar mogelijk ook omwille van het feit dat men bezorgd is over mogelijke consequenties. Hierdoor ontvangen we soms meldingen die onvolledig, summier of te vaag omschreven zijn, waardoor we geen volledige informatie hebben. Het is onze wens om meer data beschikbaar te krijgen in de toekomst. Op dit moment is er dan ook een werkgroep actief om hier op een andere manier naar te kijken, zodat we in de toekomst meer verbanden kunnen leggen tussen ongevallen en hopelijk vanuit onze data meer naar gerichte aanbevelingen kunnen overgaan.

DOSA

Onze Nederlandse tegenhanger heet DOSA (Duikongevallen Statistiek en Analyse) en

is een volledig zelfstandige organisatie die haar oorsprong vond in de NOB (Nederlandse Onderwatersport Bond), maar al geruime tijd onafhankelijk werkt. In tegenstelling tot NELOS heeft DOSA geen link met de verzekering en dit heeft als gevolg dat er veel minder informatie gekend is over het aantal ongevallen met Nederlandse duikers, vermits die op vrijwillige basis gemeld worden. De ongevallen die gemeld worden verlopen echter wel volgens een veel gedetailleerder patroon. Hieruit kunnen we wel leren over het niveau van detail dat verstrekt wordt als er een aangifte gebeurt. Er zijn veel meer inzichten in ongevallen beschikbaar, wat helpt om nog gerichter te kijken naar wat de oorzaken zijn en hoe ze aangepakt kunnen worden.

Hoe ziet de toekomst eruit?

Het ideaalbeeld is uiteraard om ongevallenvrij te duiken en een jaar zonder ongevallen te hebben. Met het aantal duikbewegingen dat jaarlijks meer dan 200.000 duiken omvat, is het echter utopie om dit te realiseren. Een ongeval schuilt in een klein hoekje en is altijd sneller gebeurd dan we verwachten. Uitglijden op de dijk, een valpartij op een oesterbank, een duikfles die omvalt of een ongelukkige val in het zwembad. Het feit dat we als duiker heel wat gewicht meenemen, maakt ons boven water vaak minder mobiel en dus gevoeliger voor ongevallen. Dit type ongevallen is verantwoordelijk voor de helft van alle geregistreerde incidenten. Van de ongevallen die onder water plaatsvinden, zijn barotrauma’s en decompressieongevallen het meest voorkomend en goed voor ongeveer 45% van alle ongevallen.

Het is onze wens om in 2025 de barotrauma bij beginnende duikers te reduceren. Goede voorlichting van onze instructeurs en hogere brevetten is hierbij essentieel, omdat zij de beginnende duiker begeleiden. We willen vanuit het VC graag op jaarbasis te sensibiliseren rond een bepaalde thema. Ook volgend jaar blijven we verder inzetten op het terugdringen van de baratraumata bij beginnende duikers.

Ben je getuige van een bijna-ongeval of zag je een gevaarlijke situatie, dan kan je het Veiligheidscomité steeds mailen via: veiligheidscomite@nelos.be (opgelet zonder é). Je e-mail wordt steeds vertrouwelijk behandeld. Ook als je zelf tips hebt of iets wilt melden dat de veiligheid kan verhogen, kan je ons steeds contacteren. 

DIRK CALLAERT

Subcommissie Duikers met een Handicap

Van 'Duiken met een Handicap' naar 'Duiken met Speciale Noden' [SND]

Duiken is een sport die voor velen een gevoel van vrijheid en avontuur biedt. Voor mensen met een handicap kan duiken echter een extra uitdaging vormen. Gelukkig biedt NELOS in samenwerking met CMAS (Confédération Mondiale des Activités Subaquatiques) de PmH (Persoon met een Handicap) uitgebreide mogelijkheden om de onderwaterwereld te verkennen.

Als je met hen praat over hun ervaring met het duiken bij NELOS, komen steeds opnieuw een hele reeks toffe gewaarwordingen naar voor. Eens onder water verdwijnt de invloed van de zwaartekracht en raken de vele externe prikkels op de achtergrond. Vaak is de mobiliteit onder water, door de hulp van onze vriend Archimedes, een stuk beter dan boven water. Personen met last van gezwollen benen merken dat dit bij het duiken flink verbetert. Duiken is een unieke sport, zonder competitie, die steunt op het elkaar helpen. Het sterke sociale contact in de duikschool is veel breder dan bij sport beoefenen tout court.

Vanaf 2025 stapt NELOS over van de standaarden en brevetten 'Duiken met Handicap' (DmH) naar 'Duiken met Speciale Noden' (SND). Dankzij de nieuwe standaarden, en het starterspakket voor duikscholen, kunnen personen met een handicap een duikopleiding volgen en hun SND-brevet behalen, steeds ondersteund door lesgevers met ervaring in het SND. Indien mogelijk kunnen PmH ook doorgroeien naar het brevet 1*D of hoger. De naam 'Subcommissie Duikers met een Handicap ' blijft behouden en zal haar werk verderzetten om duikers met speciale noden te ondersteunen. Voor

meer informatie kan je via e-mail terecht bij scdmh@nelos.be

Elke NELOS-duiker weet hoe speciaal en mooi de onderwaterwereld is en hoe welkom duikers met speciale noden bij NELOS zijn. De mogelijkheden om SND te worden, zijn veel groter en realistischer dan de meeste personen met een handicap en hun omgeving denken. Willen we allemaal ambassadeur worden om hen te motiveren een leerrijke initiatie duiken te volgen?

Sinds 2011 is er veel veranderd in de duikwereld, zowel op vlak van materiaal als op het gebied van medische inzichten en duiktechnieken. Ook de erkenning van het therapeutisch belang van duiken is daarnaast van onschatbare waarde. Om een breder publiek te laten genieten van de onderwaterwereld heeft CMAS de standaarden voor 'Duiken met Handicap' van 2011 achter zich gelaten en vervangen door de 'Special Needs Diving' (SND) standaarden. NELOS neemt deze standaarden over vanaf januari 2025.

Het SND staat open voor meerdere vormen van speciale noden. NELOS heeft jarenlange ervaring met duikers met een fysische handicap of een chronische ziekte als mul-

tiple sclerose (MS). De kandidaat-SND staat centraal, waarbij de opleiding vertrekt van de mogelijkheden van de kandidaat. Het is niet altijd voorspelbaar tot wat iemand in staat is na opleiding en training. Er is vaak een constante evolutie van mogelijkheden. De standaarden, of met andere woorden de doelstellingen, staan vast, de weg er naartoe is flexibel. Die weg wordt uitgestippeld door de Instructeur-SND (I-SND) in samenspraak met de kandidaat-SND. Het uiteindelijke resultaat is het brevet SND-L1 of SND-L2. De ervaren SND-L2 kan eenvoudig overstappen naar 1*D. Deze overstap opent vele duikdeuren en maakt een verdere duikcarrière mogelijk.

De ervaring, opgedaan in het traject van 'Wet Wheels', 'Duiken met een Handicap' en de integratie in het Duikonderricht vormen de basis voor de SND-standaarden van NELOS. Het is iedereen bekend dat duiken in onze wateren met stroming en koude extra uitdagend is. Als voorbereiding op het openwaterduiken is de zwembadopleiding een simulatie van het buitenduiken. Een duikploeg bestaat steeds uit maximaal één SND, begeleid door een specifiek opgeleide duikleider en hekkensluiter. Het SND-duiken staat of valt met de beschikbaarheid van goed opgeleide begeleiders en instructeurs.

Foto: Ivo Madder.

Door bijscholing kan je vanaf 2*Duiker de rol van SND-Begeleider opnemen. Door het behalen van een hoger brevet en het volgen van verdere SND-opleidingen groeien je verantwoordelijkheden bij het SND-duiken.

Iedere NELOS-duikschool mag duiken met speciale noden aanbieden. De nabijheid van de duikschool is een zeer belangrijke factor voor de SND. Om tegemoet te komen aan de specifieke behoeften van elke duiker, ongeacht zijn fysieke beperkingen, zijn instructeurs getraind om aangepaste technieken en uitrustingen te gebruiken, zodat iedereen veilig en comfortabel kan duiken. Deze persoonlijke begeleiding en de vertrouwensband met ervaren duikvrienden of bekenden creëert een veilige en vertrouwde omgeving, waarin de SND volop van de onderwaterwereld kan genieten. Gemengde duikorganisaties (SND en niet-SND) zijn eenvoudiger, de lucht- en SND-standaarden zijn immers op elkaar afgestemd, iedereen spreekt dezelfde duiktaal.

Met de wereldwijde erkenning van de CMAS/ NELOS SND-brevetten kan de SND in duikcentra overal ter wereld terecht en duikt hij volgens de mogelijkheden van het brevet. Het duikcentrum kan aangepast duikkader en specifiek materiaal voorzien om in en uit het water te gaan. Als NELOS-duiker kan je steeds rekenen op de ARENA-duikverzekering.

een overzicht van de brevetten

Duiker Speciale Noden – Niveau 1 (SND-L1) kan begeleid duiken. Een SND-L1 is niet in staat is om zelfstandig persoonlijke noodsituaties op te lossen of mogelijk elementaire handelingen uit te voeren, zoals het klaren van de oren, zwemmen onder water, het eigen trimvest bedienen of de duikbril ledigen en terugplaatsen.

Duiker Speciale Noden – Niveau 2 (SND-L2) kan begeleid duiken. De SND-L2 is beperkt in staat om zelfstandig alle persoonlijke noodsituaties op te lossen. De SND kan elementaire handelingen uitvoeren als het klaren van de oren, zwemmen onder water, het eigen trimvest bedienen of de duikbril ledigen en terugplaatsen.

De Instructeur-SND bepaalt het brevet SND-L1 of SND-L2, waarvoor de kandidaat SND wordt gecertifieerd. Hiervoor is er een leidraad van 26 vaardigheden. Deze vaardigheden zijn CMAS-standaarden en worden dus wereldwijd toegepast. De mate waarin de SND deze vaardigheden zelfstandig kan uitvoeren, bepaalt het brevet even-

als de mogelijke overstap van SND naar 1*D. Certificatie kan na drie openwaterduiken, maar de ervaring leert dat het tot 15 duiken kan duren vooraleer de opleiding volledig is afgewerkt. Bij duiken in open water is er steeds een valide duikleider en hekkensluiter in de ploeg met maximum één SND. De ploegsamenstelling wordt bepaald in functie van het SND-brevet en de geplande duikdiepte. Detailinformatie hierover is terug te vinden in de NELOS-Infomap 2025.

De Begeleider-SND (B-SND) bezit voldoende kennis, vaardigheden en ervaring om een begeleidende rol op te nemen in een SND-duikploeg. Als duikleider is de B-SND verantwoordelijk om de SND op een veilige en comfortabele manier te laten duiken. Als hekkensluiter helpt de B-SND bij het in/uit het water gaan en de materiaalcontrole en hij brengt de SND naar de oppervlakte bij onmogelijkheid van de duikleider. Een duiker kan dit brevet behalen vanaf 2*D, als hij in het bezit is van het brevet Duiker-Hulpverlener.

Een Assistent-SND (A-SND) bezit voldoende kennis, vaardigheden en ervaring om een I-SND actief bij te staan tijdens de zwembadopleiding en tijdens de duiken in open water. Afhankelijk van het luchtbrevet kan de A-SND een leidende rol opnemen tijdens de opleiding of het duiken met een SND. Een duiker kan dit brevet behalen vanaf 3*D, als hij in het bezit is van het brevet Duiker-Hulpverlener. De 3*D/AI kan assisteren bij de opleiding.

Er zijn drie niveaus Instructeur-SND (I-SND). De I-SND heeft voldoende kennis, vaardigheden en ervaring om de SND op te leiden, het juiste brevet uit te reiken en doopduiken te organiseren en te leiden. De I-SND leidt op vraag van de SND een gesprek voor een mogelijke revaluatie van het SND-brevet, in functie van de huidige competenties van de SND. Verder zal de I-SND verantwoordelijk zijn voor de SND-kadervorming:

) De I-SND/1*I kan opleiden en certifiëren tot en met B-SND.

) De I-SND/2*I kan opleiden tot en met I-SND, maar certifiëren tot A-SND.

) De I-SND/3*I kan opleiden en certifiëren tot en met I-SND.

overstap naar de nieuwe brevetten

De overstap van de huidige DmH-brevetten naar de SND-brevetten is een administratieve beweging die collectief gebeurt in januari 2025 en zichtbaar zal zijn in DIVES.

Als de duiker is ingeschreven in januari 2025 zullen de SND-brevetkaartjes worden uitgereikt in maart 2025. Het brevet DmH-D wordt omgezet naar SND-L1, de brevetten DmH-C, DmH-B en DmH-A worden omgezet naar SND-L2. Voor de ervaren SND-L2 kan er vervolgens een overstap naar 1*D worden georganiseerd. Die overstap wordt gestart op vraag van de SND-L2 en wordt begeleid door minstens een 1*I. Tijdens de overstap staat de aangetoonde duikervaring van de SND-L2 centraal om de procedure te vervolledigen..

nieuwe benamingen voor het kader

Voor het kader is het eenvoudiger. De Begeleider-DmH wordt Begeleider-SND, de Gespecialiseerde Begeleider/3*D wordt A-SND en de Instructeur-DmH wordt Instructeur-SND. Het brevet Instructeur trainer DmH is vervangen door I-SND/3*I.

informatie

Voor de praktische opvolging kan je steeds het documentencentrum raadplegen.

) De NELOS-Infomap 2025 bevat de SND-Standaarden.

) Presentatie: Van DmH naar SND.

) Formulier: Opleiding SND Vaardigheden.

) SND-L2 overstap naar 1D.

) Formulier overstap SND-L2 naar 1D.

Vragen kan je steeds mailen naar scdmh@ nelos.be 

DIRK DAMEN, SUBCOMMISSIE

DUIKERS MET EEN HANDICAP

Foto: Ivo

Madder.

Bondsnieuws

Commissie Sportduiken

Nog meer cursussen 'blended learning'

Ondertussen zijn bijna alle cursussen voor het sportduiken beschikbaar op het leerplatform.

Een nieuw jaar is weer van start gegaan. Misschien is dit het jaar dat jij besluit om op weg te gaan naar een volgend brevet. Wanneer jouw opleiding 2*D of 3*D geactiveerd is in DIVES, vraag dan zeker aan je duikschoolverantwoordelijke of ledenadministrator om je toe te voegen aan één van deze cursussen. In jouw eigen DIVES kan je dan via de knop 'blended learning' rechtstreeks naar het platform. Je hebt onmiddellijk toegang tot alle vakken en je kan direct aan de slag met het doornemen van de theorie. Door het oplossen van zelftesten, die opgenomen zijn in het leerplatform, kan je zelf kijken in hoeverre je de leerstof hebt begrepen.

Assistent-Instructeur en 4*D

Het 'blended learningteam' heeft de afgelopen maanden niet stil gezeten! Na de cursus 2*D en 3*D is ook de opleiding Assistent-Instructeur en 4*D nu beschikbaar in het leerplatform.

In de vorige Hippocampus kon je lezen hoe de opleiding tot Assistent-Instructeur is opgebouwd. Het gedeelte 'Start 2 coach' kan je volgen op het leerplatform van VTS. De andere modules zijn beschikbaar in ons eigen NELOS-leerplatform. Zowel 'Module 3' als de ondertussen gekende theoretische vakken kan je hierin raadplegen om je optimaal voor te bereiden op je examen. De kandidaten 4*D kunnen zich op dezelfde manier voorbereiden.

Omdat deze opleidingen in de regio's worden georganiseerd, zal je in een cursus van de desbetreffende regionale (V)OS toegevoegd worden. Ook hier is de voorwaarde dat je een actieve opleiding moet hebben in DIVES.

toekomst

Een groot aantal duikers hebben al gebruikgemaakt van het leerplatform en we hopen dat dit aantal blijft groeien. Ongetwijfeld zullen er cursussen of cursusonderdelen voor verbetering vatbaar zijn. Mocht je opmerkingen of vragen hebben, ontvangen we dit graag via één e-mailadres: blendedlearning@nelos.be. We proberen zo snel mogelijk te antwoorden! Ondertussen wordt er volop gewerkt aan de cursus 1*D, zodat nieuwe leden onmiddellijk toegang hebben tot de online informatie. In de toekomst zullen ook instructievideo's beschikbaar zijn voor alle opleidingen. Zo kan je al eens kijken of opnieuw bekijken hoe bepaalde zwembadoefeningen uitgevoerd moeten worden.

Mocht je de weg naar het leerplatform niet vinden, dan heeft je duikschoolverantwoordelijke of ledenadministrator nog geen klas-cursus aangemaakt. Informeer dan ook zeker of je lesgevers gebruikmaken van 'blended learning', zodat ook jij je perfect kan voorbereiden voor je nieuwe brevet!

Veel leerplezier.

JORIS STEVENS, COÖRDINATOR E-LEARNING

CMAS Belgium

Belgische Federatie voor Onderwateronderzoek en -Sport vzw

Voorzitter: Marc Lycops

Avenue de la Liberté 158 boite 7 – 1080 Bruxelles

Gsm 0473 81 68 62 – president@lifras.be

Medevoorzitter: Ronny Margodt

Gistelsteenweg 385 F 011 – 8490 Jabbeke Gsm 0473 96 13 50 – voorzitter@nelos.be

Penningmeester: Margaux Montrieux Tel. 015 29 04 86 – secretariaat@nelos.be

Bestuursleden:

Michel Declercq

Pladijsstraat 8, 8370 Blankenberge Gsm 0475 56 56 18 – michel.declercq@nelos.be

Frédéric De Deyn Gsm 0476 63 06 13 – frederic.dedeyn@lifras.be

Philippe De Wilde Gsm 0477 57 24 23 – philippe.dewilde@lifras.be

Yvan Barthélemy Gsm 0496 55 30 99 – yvan.barthelemy@lifras.be

Sven Vandekerckhove

Acaciastraat 76 – 9890 Asper Gsm 0476 34 00 64 – duikonderricht@nelos.be

Secretariaat CMAS Belgium:

Margaux Montrieux

Jules Broerenstraat 38 – 1070 Anderlecht Tel. 015 29 04 86 – secretariaat@nelos.be

Lifras

Ligue Francophone de Recherches et d'Activités Subaquatiques asbl

Président: Marc Lycops

Avenue de la Liberté 158 boite 7 – 1080 Bruxelles Gsm 0473 81 68 62 – president@lifras.be

Vice-Président: Frédéric De Deyn Gsm 0476 63 06 13 – frederic.dedeyn@lifras.be

Secrétaire Général: Laurie Brodkom Gsm 0472 74 20 37 – secretaire.general@lifras.be

Trésorier: Philippe De wilde Gsm 0477 57 24 23 – philippe.dewilde@lifras.be

Administrateurs:

Yvan Barthélemy

Gsm 0496 55 30 99 – yvan.barthelemy@lifras.be

Patrick Bogaert

Gsm 0494 73 96 82 – patrick.bogaert@lifras.be

Laurence Sénéchal Gsm 0497 31 53 20 – laurence.senechal@lifras.be

Thibaut Vandermeulen Gsm 0479 45 69 69 – thibaut.vandermeulen@lifras.be

Secrétariat: Katia Van De Veegaete – katia@lifras.be

Muriel Van Blommen – muriel@lifras.be

Comptabilité: comptabilite@lifras.be

Jules Broerenstraat 38 – 1070 Anderlecht

Tel. 02 521 70 21 r s

Foto: Ivo Madder.

https://webshop.nelos.be

Nieuws vanuit de NELOS-webshop

De NELOS-webshop

Registreer je en win tijd of geniet van meer producten en voordeligere prijzen.

Als NELOS-lid of NELOS-club zie je meer producten en kun je genieten van ledenprijzen of speciale NELOS-acties op voorwaarde dat je geregistreerd bent.

Om te kunnen genieten van ledenprijzen of kortingen (ledenprijzen, clubkortingen, kortingsacties, …) moet je herkenbaar zijn als NELOS-club of als individueel NELOS-clublid. De accounts moeten aan de volgende eisen voldoen:

Accounts voor clubs:

• clubnaam@nelos.be

• clubnummer

• clubnaam

• het eventuele BTW-nummer

Accounts voor individuele NELOS-leden:

• e-mailadres (bij voorkeur zoals gekend in de NELOS-ledenadministratie of het eventuele persoonlijke NELOS-e-mailadres (voornaam. naam@nelos.be);

• je NELOS-ID (het NELOS-id bestaat enkel uit cijfers);

• clubnaam.

Indien de aangemaakte accounts niet aan de bovenstaande vereisten voldoen, zal je wel aankopen kunnen doen, maar niet kunnen genieten van kortingen of voordelige acties. 

RIK OLIEVIER

Je kan via de NELOS-webshop ook polo's en T-shirts met je eigen clublogo laten maken. Deze clubkledij zal standaard voorzien zijn van het NELOS-logo op de rug en het aangeleverde clublogo op de linkerborst.

De polo's en T-shirts zijn in verschillende kleuren en maten verkrijgbaar, zowel in een dames- als in een herenmodel. Het clublogo moet aangeleverd worden in PDF hoge resolutie (min. 300 dpi) of in een grafisch vectorbestand (.ai of .eps). Je verstuurt het via e-mail naar boetiek@nelos.be

De polo's en de T-shirts hebben een vaste prijs, maar de prijs van de opdruk is afhankelijk van het totaal aantal te bedrukken kledingstukken. Ook de clubkorting (15% vanaf een bedrag van 150 euro) is van toepassing als je de bestelling uitvoert met een geldig clubaccount.

Bij een bestelling in de webshop moet enkel de polo of het T-shirt besteld worden. De opdruk zal automatisch als een artikel toegevoegd worden in de winkelwagen naar ratio van het totaal aantal bestelde kledingstukken.

De bestelling zal in principe binnen 2 à 3 weken na goedkeuring van de zetproef gratis geleverd worden. Gezien het hier gaat om kledij die specifiek voor jullie club met een eigen clublogo gemaakt wordt, kunnen de polo's of T-shirts achteraf niet meer omgeruild worden. 

RIK OLIEVIER

Op https://webshop.nelos.be/newproducts moet je zijn om de clubkledij te bestellen.

Polo's en T-shirts voor clubs

De Nederlandstalige Liga voor Onderwateronderzoek en -Sport vzw (NELOS) is lid van de Koninklijke Belgische Federatie voor Onderwateronderzoek en -Sport vzw (CMAS Belgium), stichtend lid van de Wereldbond voor Onderwateractiviteiten (CMAS), erkend door Sport Vlaanderen en EUF-gecertificeerd.

NELOS-Bestuur

Voorzitter & Public Relations: Ronny Margodt 0473 96 13 50 – voorzitter@nelos.be

Vicevoorzitter: Dirk Callaert 0477 88 14 68 – dirk.callaert@nelos.be

Penningmeester: Lutgart Stals 0492 23 07 06 – lutgart.stals@nelos.be

Boetiekverantwoordelijke: Rik Olievier 0475 64 31 71 – boetiek@nelos.be

Bestuurslid: Michel Declercq 0475 56 56 18 – michel.declercq@nelos.be

Bestuurslid: Franklin Forrez 0492 25 12 33 – franklin.forrez@nelos.be

Bestuurslid: Ivo Hubert 0475 49 87 24 – ivo.hubert@nelos.be

Bestuurslid: Ivo Madder 0475 73 32 01 – ivo.madder@nelos.be

Bestuurslid: Sven Vandekerckhove 0476 34 00 64 – sven.vandekerckhove@nelos.be

Secretariaat, ombudsman & API

Duikershuis – Margaux Montrieux Brusselsesteenweg 313-315 – 2800 Mechelen Tel. 015 29 04 86 – secretariaat@nelos.be www.nelos.be/secretariaat

Ombudsman: Eric Sels 0475 36 88 23 – ombudsman@nelos.be

Aanspreekpunt integriteit: Eric Sels 0475 36 88 23 – api@nelos.be

Solidariteitsfonds

Beheerder solidariteitsfonds: Lutgart Stals solidariteitsfonds@nelos.be

Ongevalsaangiften-administratie

Arena NV: tel. 02 512 03 04 – www.arena-nv.be arena@arena-nv.be (contactpersoon Inge Ghijsels) Dodelijk ongeval: binnen de 2 dagen ongevalsaangifte (maak een kopie voor jezelf) naar het NELOS-secretariaat verzenden. Zo snel mogelijk erna een verslag over de omstandigheden van het ongeval, vergezeld van een medisch attest over de doodsoorzaak. Arena NV mag ook op de hoogte gebracht worden.

Andere ongevallen: binnen de 15 dagen ongevalsaangifte naar het NELOS-secretariaat verzenden, vergezeld van de geneeskundige getuigschriften (maak een kopie voor jezelf). Attesten moeten door de dokter worden afgeleverd binnen de 3 dagen na het ongeval!

Hulpdiensten

Universitair ziekenhuis Antwerpen Tel. 03 821 30 55 (24/24 uur)

Militair Hospitaal Koningin Astrid

Centrum voor hyperbare zuurstoftherapie Bruynstraat 1, 1120 Neder-over-Heembeek (afrit 6 op de ring rond Brussel), Tel. 0800 12382

ALGEMEEN ALARMNUMMER Tel. 112

Medisch Centrum Hyperbare Zuurstoftherapie 's-Gravenpolderseweg 114, Goes, Nederland Tel. 0031 113 23 42 90 (24/24 uur)

NELOS-noodnummer: +32 15 20 61 58

Erevoorzitters

Jozef Van den Berghe Willy van der Plas willy.vanderplas@nelos.be

Commisies

Commissie Sportduiken

Voorzitter: Sven Vandekerckhove 0476 34 00 64 – voorzitter.sportduiken@nelos.be

Verantwoordelijke der brevetten: René Van Leeuwen 0475 65 53 55 – rene.vanleeuwen@nelos.be

Ereraad: Tony Devolder 0478 45 51 42 – voorzitter.ereraad@nelos.be

Subcommissie Jeugdduiken: Franklin Forrez 0492 25 12 33 – voorzitter.jeugdduiken@nelos.be

Subcommissie Technisch Duiken (STD): Rik Olievier 0475 64 31 71 – voorzitter.std@nelos.be

Subcommissie Duikers met een Handicap: Dirk Damen 0475 44 83 14 – voorzitter.dmh@nelos.be

Subcommissie Hulpverlening: Dirk Saman 0475 26 79 20 – voorzitter.hulpverlening@nelos.be

Brevettencomité: Bruno Vanderbeken 0476 32 32 08 – voorzitter.brevettencomite@nelos.be

Comité Duikinnovatie: Lars Putteneers 0474 09 37 86 – voorzitter.duikinnovatie@nelos.be

Comité Didactiek: Lutgart Stals 0492 23 07 06 – voorzitter.edit@nelos.be

Veiligheidscomité: Dirk Callaert 0477 88 14 68 –voorzitter.veiligheidscomite@nelos.be

Commissie Vrijduiken

Voorzitter: Bart Denys 0479 279 403 – bart.denys@nelos.be

Commissie Vinzwemmen

Voorzitter: Free Duerinckx 0486 12 89 63 – free.duerinckx@nelos.be

Commissie Onderwaterhockey

Voorzitter: Niels Balens niels.balens@nelos.be

Geneeskundige Commissie

Voorzitter, dopingpreventieverantwoordelijke en contactpersoon medisch verantwoord sporten: Herman Van Bogaert – 0475 48 23 35 voorzitter.duikgeneeskunde@nelos.be Commissie Mental Coaching

Voorzitter: Elfrie van Poppelen 0497 44 60 03 – mental.coaching@nelos.be

Mental coach van wacht: 0032 15 79 34 34

Audiovisuele Commissie (NELOSAC)

Voorzitter NELOSAC: Gery Beeckmans 0472 27 96 67 – voorzitter.audiovisueel@nelos.be

Voorzitter Subcommissie Foto: Marc Vermeiren 0472 27 96 67 – owf@nelos.be

Voorzitter Subcommissie Video: Erik De Groef 0478 25 09 21 – owv@nelos.be

Wetenschappelijke Commissie

Voorzitter Subcommissie Biologie: Tiny Heremans Tel. 016 22 56 98 – voorzitter.biologie@nelos.be

Commissie Marketing & Communicatie

Voorzitter: Natalie Decrock 0485 17 86 79 – MarCom@nelos.be

Commissie Redactieteam Hippocampus

Voorzitter/hoofdredacteur: Ivo Madder 0475 73 32 01 – voorzitter.redactieteam@nelos.be

Juridische Commissie

Voorzitter: René Van Leeuwen 0475 65 53 55 – rene.vanleeuwen@nelos.be

informatieblad van NELOS vzw

Hoofdredacteur: Ivo Madder

De Bisthovenlei 46 – 2100 Deurne (Antwerpen) Tel. 03 290 54 06 – gsm 0475 73 32 01 redactie@nelos.be

Verantwoordelijke uitgever: Ronny Margodt Gistelsteenweg 385 F 011 – 8490 Jabeke ronny.margodt@nelos.be

Redactieteam: Luc Beets, Wim Bollein, Natalie Decrock , Jan Dieu, Melanie Gevaert , Ivo Madder, Patrick Swinnen , Marijke Van Cauwenberghe , Wim Van Doeselaer , Patrick Van Hoeserlande, Stef Van Uffel

Vormgeving: Jan Dieu, Ivo Madder, Marijke Van Cauwenberghe

Publiciteit: Lien Aerts

Brusselsesteenweg 313-315 – 2800 Mechelen Tel. 015 29 04 86 – publiciteit@nelos.be

Drukkerij: Moderna Printing Schoebroekstraat 50 – 3583 Paal-Beringen www.moderna.be

Hippocampus verschijnt 5 maal per jaar: februari, april, juni, september en december. Oplage: meer dan 10.000 exemplaren. ISSN-nummer: 1782-8414.

Gedrukt op:

Deadlines artikels Hippocampus

Editie januari/februari: vóór 5 december

Editie maart/april: vóór 5 februari

Editie mei/juni: vóór 5 april

Editie september/oktober vóór 15 juni

Editie november/december: vóór 5 oktober

Advertentietarieven

Zie 'MediaPack' op: www.nelos.be/mediapack

Hippocampus kan je downloaden in pdf-formaat via de NELOS-website, meer bepaald op pagina: www.nelos.be/Hippo-archief

Hippocampus doorbladeren op Issuu via: https://issuu.com/ivomadder

De redactie en de uitgever zijn niet verantwoordelijk voor de inhoud van de geplaatste advertenties. Ongevraagd toegestuurde redactionele teksten en/of foto's worden niet teruggestuurd. De artikels ter publicatie in de Hippocampus moeten binnen zijn bij de redactie minstens 45 dagen vóór de maand van verschijning. Overeenkomstig de Europese privacywetgeving (GDPR – General Data Protection Regulation – of ook genoemd Algemene Verordening Gegevensbescherming – AVG), die op 25 mei 2018 volledig van kracht werd in iedere lidstaat van de EU, melden wij dat je persoonsgegevens worden bijgehouden in een bestand. Wij verbinden ons ertoe deze gegevens enkel te gebruiken voor de verzending van ons tijdschrift en de administratie van de liga overeenkomstig het doel van onze organisatie. Je hebt inzageen correctierecht.

Niets van deze uitgave mag overgenomen worden zonder schriftelijke toestemming van de verantwoordelijke uitgever.

Adresveranderingen enkel via het secretariaat van je duikclub waar je als 1e lid ingeschreven bent. Lid van:

www.facebook.com/NELOSvzw www.facebook.com/hippocampusredactie

Februari 2025

01-02 Duikvaker 2025 (duiksportbeurs)

Expo Houten, Meidoornkade 24, 3992 AE Houten, Nederland – za. 10.00 - 18.00 u / zo. 10.00 - 17.00 u

Info: www.duikvaker.nl

02 Plenaire vergadering

Subcommissie Jeugdduiken

Duikershuis NELOS – 10.00 - 12.00 u

02 Subcommissie Jeugdduiken Evaluatorenvergadering

Duikershuis NELOS – 13.00 - 17.00 u

03 Bijscholing Infomap 2025 - regio AVOS

Sportcentrum Mariënborgh, Doornstraat 69, Edegem – 13.00 - 17.00 u

04 Bijscholing Infomap 2025 - regio LIMOS

GCOC Oosterhof, Dr. Vanderhoeydonckstraat 56, Lummen – 20.00 - 22.00 u

06 Bijscholing Infomap 2025 - regio BRAVOS

Park van Relst, Aarschotsebaan 128, Kampenhout – 20.00 - 22.00 u

09 Opleiding AI/Initiator - S2C

Duikershuis NELOS – 09.00 - 17.00 u

10 Examen Nitrox-Instructeur – theorie

Duikershuis NELOS – 20.00 - 23.00 u

11 Duiker-Hulpverlener – train-de-trainer

Duikershuis NELOS – 20.00 - 23.00 u

12 Bijscholing Infomap 2025 - regio OVOS

Huis van de Sport, Zuiderlaan 13, Gent – 20.00 - 22.00 u

17 Algemene Vergadering Commissie Redactieteam Hippocampus

Duikershuis NELOS – 19.30 - 22.30 u

19 Bijscholing Infomap 2025 - regio WEVOS

Brugs duikershuis, Doornstraat 112-114, Brugge – 20.00 - 22.00 u

20 Algemene Vergadering

Audiovisuele Commissie (NELOSAC)

Duikershuis NELOS – 19.30 - 22.00 u

23 Opleiding AI/Initiator - M3

Duikershuis NELOS – 09.00 - 17.00 u

23 Algemene Vergadering Commissie Marketing & Communicatie

Duikershuis NELOS – 19.30 - 22.00 u

23 Algemene Vergadering

Wetenschappelijke Commissie (biologie)

Duikershuis NELOS – 10.00 - 12.00 u

28 Voordracht Wetenschappelijke Commissie 'Masters van de oceaan'

Zwembad VITA Den Uyt, Rode-Kruislaan 18, Mol – 19.30 - 22.00 u

02 Algemene Vergadering NELOS

CC Achterolmen, Van Eycklaan 72, Maaseik 14.00 - 18.00 u – Organisatie: Samantha Maaseik

04 Plenaire Vergadering

Subcommissie Duikers met een Handicap

Duikershuis NELOS – 19.00 - 22.00 u

05 Duiker-Hulpverlener – train-de-trainer

Duikershuis NELOS – 20.00 - 23.00 u

09 Herexamen 1*I – didactiek theorie

Gemeentelijk Sportcentrum, Kleistraat 204, Aartselaar – 09.00 - 12.00 u

09 Herexamen 1*I – didactiek zwembad

Gemeentelijk Sportcentrum, Kleistraat 204, Aartselaar – 13.00 - 16.00 u

10 Herexamen theorie Nitrox-Instructeur

Duikershuis NELOS – 20.00 - 23.00 u

10 Bijscholing - regio LIMOS

GCOC Oosterhof , Dr. Vanderhoeydonckstraat 56, Lummen – 20.00 - 22.00 u

11 Technisch duiken: start opleiding NTD Duikershuis NELOS – 19.30 - 22.30 u

Inschrijven verplicht via STD@nelos.be

14 Bijscholing - regio BRAVOS

Park van Relst, Aarschotsebaan 128, Kampenhout – 20.00 - 22.00 u

15 Herexamen 3*I – theorie

Duikershuis NELOS – 08.00 - 13.00 u

15 College der 3*I (+ workshop)

Duikershuis NELOS – 13.00 - 17.00 u

16 Examen AI/Initiator - S2C + M3

Duikershuis NELOS – 09.00 - 13.00 u

18 Plenaire Vergadering

Subcommissie Technisch Duiken

Duikershuis NELOS – 20.00 - 22.00 u

19 Bijscholing - regio AVOS

Sportcentrum Mariënborgh, Doornstraat 69, Edegem – 20.00 - 22.00 u

20 Duiker-Hulpverlener – train-de-trainer

Duikershuis NELOS – 20.00 - 23.00 u

20 Bijscholing - regio OVOS

Duikschool Orka, Lokeren – 20.00 - 22.00 u

23 AV Commissie Sportduiken & Academische Zitting

Cultuurcenter De Waai, Werft 28, Geel – 13.30 - 17.00 u

24 Herexamen AI/Initiator - S2C + M3

Duikershuis NELOS – 19.00 - 22.00 u

24 Plenaire Vergadering

Subcommissie Hulpverlening

Duikershuis NELOS – 20.00 - 22.00 u

25 Algemene Vergadering

CMAS Belgium (NELOS/Lifras)

Duikershuis NELOS – 19.30 - 22.00 u

27 Bijscholing - regio WEVOS

Clubhuis NDI, Sint Jorisstraat 64, Izegem – 20.00 - 22.00 u

April 2025

27 Examen 2*I – theorie

Duikershuis NELOS – 09.00 - 17.00 u

Mei 2025

01 Examen 3*I – indienen verhandelingen

04 Opleiding Begeleider Duikers met een Handicap (SND-Begeleider)

Duikershuis NELOS – 09.00 - 17.00 u

08 Herexamen 2*I – theorie

Duikershuis NELOS – 19.00 - 22.00 u

10 Duiker-Hulpverlener – examensessie 1

De Passer, Vijverhoflaan 13, Brugge – 08.30 - 17.00 u

12 Kick-off Zeestage 2*Instructeur

Duikershuis NELOS – 20.00 - 22.00 u

13 Examen 3*Instructeur - verhandeling

Duikershuis NELOS – 19.00 - 23.00 u

18 Themaduik: onderwerp nog te bepalen

Eetcafé Klein Stelle, Stelhoekweg 1, Wemeldinge, Nederland – 08.30 - 17.00 u

18 Nationale 3*Instructeursduik

Sas van Goes (meer info volgt later)

22 Limiet inschrijvingen 2* en 3* Instructeur

24-31 Technische Stage

Liveaboard in Egypte

Juni 2025

07-15 OBK 2025 shoot-out (NELOSAC)

Open Belgisch Kampioenschap voor onderwaterfotografie en -videografie – 1e wedstrijdperiode

Info: www.nelos.be/OBK_2025

22 Scuba Service testdagen

Duikmateriaal van verschillende bekende merken testen – Put van Ekeren – 10.00 - 16.00 u

24 Nationale Jeugdduikdag NELOS 2025

Zeeland – ’t koepeltje – 09.00 - 18.00 u

29 Examen 1*I – limiet inschrijvingen

September 2025

04 Bijscholing Evalueren van Theorie volgens NELOS – regio WEVOS

Clubhuis DNBO, Polderstraat / Vicognedijk, Bredene – 20.00 - 22.00 u

06 College der 3*I (+ workshop)

Duikershuis NELOS – 09.00 - 13.00 u

06 Zeestage 2*I en 3*I – pre-Boulouris

Duikershuis NELOS – 14.30 - 19.00 u

12 Bijscholing Evalueren van Theorie volgens NELOS – regio BRAVOS

Park van Relst, Aarschotsebaan 128, Kampenhout –20.00 - 22.00 u

13-21 OBK 2025 shoot-out (NELOSAC) Open Belgisch Kampioenschap voor onderwaterfotografie en -videografie – 2e wedstrijdperiode Info: www.nelos.be/OBK_2025

14 Themaduik: onderwerp nog te bepalen Dorpshuis De Stove, Voorstraat 42, Stavenisse, Nederland – 10.30 - 17.00 u

Raadpleeg de uitgebreide lopende agenda op www.nelos.be voor meer info.

Opgelet! Inschrijven voor activiteiten, bijscholingen en examens georganiseerd door NELOS, gebeurt via Eventbrite tot uiterlijk 4 dagen voor de activiteit. De inschrijvingslink is terug te vinden in de lopende agenda op de NELOS-website of in één van de respectievelijke NELOS-info's.

Controleer even of het evenement inderdaad plaatsvindt. Items voor de onze lopende agenda kan je melden aan: Ivo Madder – redactie@nelos.be