Leren spelen zonder clichĂŠs
6
Allergievrij koken is ook lekker
16
Genderneutraal opvoeden: zo doe je dat
42
Ontsnappen uit de driehoek 20 jaar femma-intercultureel
november 2013 Tijdschrift - 1099 Brussel X BC 6433 - maandblad, verschijnt niet in JULI EN augustus - P 106 334 - Urbain Britsierslaan 5 - 1030 Brussel
inhoud
november
16
Ik vind het belachelijk als meisjes alleen met poppen mogen spelen en jongens alleen met autootjes
48 4
ss el s e u r B et h t i m aVro u wreetni jdue n s d e Fe m Ev e rc u l t u re el w o rkns h op i n te gezo n d o n tb i jte
42 Mensen 6
Neem een kijke achter de schermen van het grote Naaiboek
40
10 16 26 28 32 34 36
de wereld van Wendy Rose Scheers: ‘Als ik hier niets aan doe, dan gaan we een heel moeilijk leven krijgen.’ Kortgeknipt Mama Joke kiest voor een genderneutrale opvoeding Rustpunt Door de generaties heen: Zingeving Leven met diabetes Column Roze cargo Uit de juridische keuken: De verdwaalde laptop
Actief 12
20 22 38 46 50
Culinair Cadeautjes uit de keuken: Originele sinterklaas- of kerstcadeaus Zelfgemaakt: Textielverf Douche- en badkamertrends Communiceren met je poetshulp UiT in Vlaanderen Spel
Organisatie ! 39 42 40 48
Ledenvoordelen 20 jaar Femma intercultureel: werken vanuit de wortels Het Grote Naaiboek: Dit ging eraan vooraf Femmavrouwenreizen: Reisfoto’s uit Indonesië van Femmabegeleider Riet NIEUW NOV E M BE R 2 0 1 3 | F E M M A |
5
deWereldVan
Tekst Lobke Gielkens foto’s Jos Verhoogen
Wendy Rose Scheers:
‘Ik heb veel geleerd
uit mijn eigen mislukkingen’
Voedselintoleranties op metalen en gluten, zuivelintolerant en anafylactisch voor sesamzaad en noten… Wendy Rose Scheers kreeg met al deze allergieën te maken in haar gezin. De keukenprinses was ver te zoeken in deze multilevel therapeut, coach en lesgever. Tot haar hele gezin gehijacked werd door allergieën. ‘Als (stief)moeder van een gezin met zoveel allergieën voelde ik mij genoodzaakt om mij te verdiepen in glutenvrij en allergeenvrij koken en bakken.’ Het resultaat is haar eerste kookboek ‘Allergievriendelijk koken’.
Hoe kwam je op het idee om een allergievriendelijk kookboek te schrijven? Wendy Rose: ‘Doorheen mijn opleidingen had ik al vele kanten van voeding gezien, maar vooral door de problemen met mijn oudste dochter Ulrike die vanaf haar puberteit voedselintoleranties ontwikkelde op metalen in voeding, én door mijn huwelijk met mijn Canadese man Chris die gluten- en zuivelintolerant is, én door mijn stiefzoon Kiran die glutenintolerant en anafylactisch is voor sesamzaad, noten en pindanoten, werd ik genoodzaakt om mij te verdiepen in gluten- en allergeenvrij koken en bakken. Dankzij de kennis die ik daardoor opdeed en de praktische ervaring door dagelijks te koken, kwam ik dus op het idee om een kookboek te schrijven dat veel mensen zou kunnen helpen en inspireren.’
‘Je kunt best ook altijd een back-up plan hebben, want als een gerecht mislukt, moet je iets achter de hand hebben’
6
Hoe ben je jezelf gaan verdiepen? ‘Dat is puur zelfstudie. Sinds mijn huwelijk met Chris woon ik in Canada en daar staan ze veel verder met allergievrij koken en eten. Zo heb ik bv. enorm veel ideetjes opgedaan tijdens etentjes. Vroeger was ik totaal niet met koken bezig, maar uit noodzaak ben ik zelf beginnen uitproberen en gerechten beginnen aanpassen. Om ideeën op te
| F EM M A | NO V E M B E R 2 0 1 3
doen, is internet een godsgeschenk. Blogs en persoonlijke verhalen van mensen zijn super interessant. Ik heb heel veel boeken gelezen over alle mogelijke allergieën; op de Amerikaanse markt bestaat hierover al veel meer dan hier. En ook uit mijn eigen mislukkingen heb ik heel veel geleerd.’ Hoe moeilijk is het als huiskokkin om met zoveel verschillende allergieën toch een lekkere maaltijd op tafel te toveren? ‘Als huiskokkin moet je toch wel enige interesse hebben of je interesse laten groeien. Ik geef toe dat het in het begin meer een last dan een plezier was voor mij. Maar ik dacht toen: ‘Als ik hier niets aan doe, dan gaan we een heel moeilijk leven krijgen.’ Ik moest mij dus echt engageren en een knop omdraaien. Dat was het begin van vele experimenten en mislukkingen. Je kunt best ook altijd een back-up plan hebben, want als een gerecht mislukt, moet je iets achter de hand hebben. In België is het gamma aan alternatieve producten nog heel mager, en als ze er al zijn dan betaal je meestal nog heel veel.’ Had je in het begin geen enorme frustraties? ‘Ja, vooral als wij uit eten gingen. Dat was echt niet leuk. Ik kon niet bestellen wat ik wilde omdat mijn man anders ongelukkig zou zijn. Mij een heerlijke lasagne zien eten terwijl hij alleen een slaatje kon eten, was echt not done. In het begin was het heel frustrerend om samen weg te gaan. Tot ik heel bewust ben beginnen koken en hij thuis veel lekkers te eten kreeg. Sindsdien gaat het er veel gezelliger aan toe als we buitenshuis eten.’
NOV E M BE R 2 0 1 3 | F E M M A |
7
s e j t u a e ad
culiNair
C
uit de keuken Voor een echt authentiek en origineel cadeau hoef je tegenwoordig niet meer alle winkels af te struinen. Met het zelfde gemak maak je zelf het perfecte eetbare cadeau én zelf de verpakking ervan.
Truffels met praliné Voor ongeveer 24 truffels 200 g gevulde chocolade met praliné 125 g zure room cacaopoeder
Tip Leg de truffels in papiertjes voor minimuffins en verpak ze in een bakvormpje voor minimuffins
BEREIDING Breek de chocolade in stukjes en smelt ze au bain-marie. Laat de gesmolten chocolade lichtjes afkoelen. Roer de zure room door de chocolade. Giet het mengsel in een kommetje en dek af met plasticfolie. Laat 1 nacht rusten in de koelkast. Doe het cacaopoeder in een diep bord. Rol kleine bolletjes van het chocolademengsel. Doe de bolletjes in het bord en beweeg met het bord tot de truffels mooi bedekt zijn.
Tip In kringloopwinkels kun je nog mooie dozen vinden, bijvoorbeeld van cacaopoeder
12
| F EM M A | NO V E M B E R 2 0 1 3
lifestYle
tekst Lobke Gielkens en Jade Yorks Foto’s Stefaan Beel
speelgoed zonder
vooroordelen In de meeste speelgoedwinkels is het duidelijk: Techniek, wetenschap en actie zijn echte jongenszaken terwijl zorgen en schoonmaken vooral meisjesaangelegenheden zijn. Dit drukt kinderen al op jonge leeftijd in de hoek die zogezegd bij hun geslacht hoort. ‘Het is belachelijk dat jongens alleen met auto’s mogen spelen en meisjes alleen met poppen.’ Net als de meeste kinderen van hun leeftijd hebben Jasper (5), Elias (4) en Ambroos (2) een overvloed aan speelgoed om mee te spelen. Hun keuzevrijheid beperkt zich echter niet tot het stoere speelgoed waar volgens diverse speelgoedfabrikanten alleen jongens mee horen te spelen. Naast dinosauriërs, legostenen en kastelen, liggen in hun speelgoedmand ook poppen, bakvormen en ander keukengerief. ‘Vorig jaar hebben ze keukenschortjes, potten en pannen gekregen en daar spelen ze ontzettend veel mee’, zegt moeder Joke. ‘Ik zie niet in waarom ze
16
| F EM M A | NO V E M B E R 2 0 1 3
dat niet mogen. Keukentje spelen is een activiteit die ze dagelijks zien. Ik vind het belachelijk dat jongens alleen met auto’s mogen spelen en meisjes alleen met poppen.’
Jongensspeelgoed Alle drie de jongens hebben een eigen pop. Het is niet dat er dagelijks mee wordt gespeeld, maar ze zijn wel voorhanden voor het geval één van de jongens ermee wil spelen. De jongste telg, Ambroos, heeft zelfs een kinderbedje en een wagen voor zijn ‘baby’. ‘Jammer genoeg vind je dit alleen in het roze dus nu loopt hij rond met een roze poppenwagen. Mijn zonen vervoeren daarin hun knuffels, hun bouwblokken of zelfs elkaar. Ze zijn nogal flexibel in het gebruik van hun materiaal (lacht).’
door de geNeraties heeN tekst en foto's lobke gielkens
In deze rubriek laten vrouwen van drie totaal verschillende generaties hun deskundige licht schijnen op een thema. Deze maand is dat
zingevin
Maria Biesemans (73) ‘Persoonlijk contact geeft het meeste zin aan mijn leven en daar voel ik mij nog altijd het beste bij. Ik heb dat van thuis uit meegekregen en ik heb daar ontzettend veel behoefte aan. Tegelijkertijd krijg ik daar ook heel veel voldoening van. Ik kom als oudste meisje uit een warm gezin van 6 kinderen. Mijn vader was zelfstandig schilder en omdat ik al schoolmoe was rond mijn zestiende, vond ik snel mijn plaatsje in ons huishouden. Daarnaast vonden mijn ouder s het belangrijk dat ik ook buiten ons gezin nog sociaal contact had. Zo ben ik in de VKAJ terecht gekomen waar ik een geweldige vriendenkring heb opgebouwd. Een paar jaar later stichtte ik zelf mijn gezinnetje maar ik bleef wel sociaal bezig door naar Femmabijeenkomsten te gaan waar we het o.a. over ‘de film van ons leven’ hadden.
'Vandaag zit ik in een leeftijdscategorie die minder moet ‘doen’ en meer mag ‘zijn’
OPEN ZIJN Die film heeft mijn leven sterk beïnvloed én gemotiveerd. Zingeving heeft eigenlijk altijd een plaats in mijn leven gehad. Ik ben katholiek opgevoed en het evangelie had zijn plaats binnen ons gezin. Daarom vind ik het belangrijk om open te zijn met de mensen rondom mij. Vandaag zit ik in een leeftijdscategorie die minder moet ‘doen’ en meer mag ‘zijn’. Aan die woorden zou iedereen de dag van vandaag eens meer mogen denken. Minder gejaagd leven en meer ‘zijn’ met de mensen die je graag ziet, maar ook bv. door mensen op te zoeken die het moeilijker hebben.
28
| F EM M A | NO V E M B E R 2 0 1 3
Een onderdeel van de zin van mijn leven is dat ik een goede moeder én grootmoeder probeer te zijn. LUISTEREN Soms zijn mensen bang als ze nieuwe mensen ontmoeten; ze vragen zich af wat ze aan elkaar moeten zeggen. Maar eigenlijk moet je niets zeggen; er gewoon zijn en luisteren naar de mensen is veel belangrijker. Zo ga ik al 10 jaar lang elk jaar 5 dagen met gelijkgezinden op bezinning naar het Kasteel van Zellaer bij Bonheiden. Ik ben mijn man enorm dankbaar dat hij mij de vrijheid geeft om dit te doen. Op zo’n bezinningsdagen leer je mekaar anders kennen. Het is een rijkdom om aan te voelen dat je met dezelfde dingen bezig bent. Ik doe er ook nieuwe ideeën op en leer er nieuwe waarheden over het leven. Dat vraagt veel inkeer in jezelf: wie ben ik? En kan ik genoeg vertrouwen geven en krijgen?
uit de juridische keUken tekst Tine maes
Hier lees je elke maand een buitengewoon verhaal van een doodnormaal mens. Tine verleent advies in uit de handgelopen huis-, tuin- en keukenproblematiek.
De verdwaalde laptop Geen mooier excuus dan zeggen: het is de schuld van een ander. Zo ook in deze zaak van een laptop die spoorloos verdween. Verkoper noch producent kwamen over de brug en beiden verwezen zonder ophouden naar elkaar. Marie was ten einde raad nu ze haar laptop kwijt was, alsook de centen die ze ervoor betaald had.
Tip: Wordt je toestel opgehaald, vraag dan altijd een ontvangstbewijs.
36
Tine: ik kreeg bezoek van Marie die me vertelde hoe de laptop verdween. Het verhaal begint op 10 juli, datum van de aankoop van een laptop in een online webwinkel. Marie toonde me het aankoopbewijs; de laptop was enkele dagen later netjes geleverd.
| F EM M A | NO V E M B E R 2 0 1 3
Zeer snel merkte Marie dat er problemen waren want de laptop begon gebreken te vertonen. Ze had de webwinkel daarover rechtstreeks gecontacteerd, maar die beweerde hiervoor niet aansprakelijk te zijn en verwees haar door naar de producent van de laptop. Tine: de wet van 1 september 2004 bepaalt nochtans dat de wettelijke garantie kan worden ingeroepen tegen de verkoper indien de non-conformiteit (zeg maar een defect) wordt vastgesteld in de 2 jaar vanaf de levering van het goed. De wettelijke garantie begint dus te lopen vanaf de levering van het goed aan de consument. (Indien de vaststelling is gedaan binnen de eerste zes maanden wordt zelfs verondersteld dat het gebrek bestaat sinds de levering; de verkoper moet het tegendeel bewijzen indien hij niet akkoord gaat).
sOciaal
Vlekkeloos communiceren met de poetshulp
7 tips
‘Geen tijd en geen goesting’ Voor velen behoort het schoonmaken van het huis niet tot de favoriete bezigheden. Daarom schakelen steeds meer Belgen hulp in via dienstencheques. Eenmaal de nodige hulp in huis, blijkt duidelijke communicatie niet altijd evident. Hoe leg je immers uit dat je jouw slipjes liever op een andere manier geplooid ziet?
Zeg het met … koffie! Niets zegt beter dat je de huishoudelijke hulp waardeert dan een kop koffie (of thee of …) die klaarstaat bij het begin van of tijdens de hulpbeurt.
Goed materiaal is de helft van het werk Schoonmaken gaat sneller en beter met degelijk materiaal. Voor advies over goed schoonmaakmateriaal en -producten, kun je bij je huishoudhulp terecht. Die heeft daar namelijk heel wat ervaring mee.
Laat je huishoudhulp niet in de kou staan Ben je niet thuis als de hulp komt? Denk in de winter dan aan de verwarming en de thermostaat, zodat je huishoudhulp niet letterlijk in de kou staat.
Informeren voorkomt problemen Informeer je huishoudhulp over hoe die nieuwe stofzuiger werkt en vertel haar hoe ze de nieuwe lederen bank moet onderhouden. Zo voorkom je misverstanden.
Maak met je huishoudhulp goede afspraken over de taken die moeten gebeuren Geef aan welke details je belangrijk vindt, bv. vingervlekken op ramen, spiegels en deuren; druppels op het douchescherm … Zo kan de huishoudhulp daarmee extra rekening houden.
Een complimentje geven kost niets Een goede huishoudhulp is een geschenk uit de hemel, maar wil dat ook zeggen dat je hem/haar moet belonen met geschenken voor al dat goede werk? Nee, liever niet. Ondanks je goede bedoelingen, plaats je je huishoudhulp hierdoor in een moeilijk parket en kan het zelfs tot verwarring leiden (moet ik nu ook iets teruggeven met Kerstmis? Moet ik voortaan extra inspanningen leveren om het cadeau te ‘verdienen’?...). Laat je waardering blijken door je huishoudhulp te bedanken voor het geleverde werk, een compliment te geven of bij gelegenheid een symbolische attentie aan te bieden (bv. een kaartje).
Bewaak je privacy Wees duidelijk waar je grens ligt op het vlak van privacy en welke taken je liever niet door je huishoudhulp laat uitvoeren (bv. lakens verschonen of kasten binnenin poetsen).
communiceren met je huishoudhulp
Deze tips komen uit het net verschenen communicatieschriftje van Familiehulp.
Wil je ook hulp in huis met dienstencheques? Contacteer PIT, de afdeling dienstencheques van Familiehulp, via 078/15 00 45 of www.familiehulp.be/dienstencheques
38
| F EM M A | NO V E M B E R 2 0 1 3
aCtief
Achter de schermen bij
Het Grote Naaiboek
Na liters zweet, kilo’s hippe stofjes en vele werkuren, mag het resultaat er zijn. Het Grote Naaiboek is af! Dit ging er allemaal aan vooraf.
Met behulp van dit soort schetsen ging onze styliste aan het werk. Zij zocht en vond vele mooie stoffen waar we voorbeeldkleren van maakten. Het geheel moest wel passen in de kleurencombinatie die we vooraf gekozen hadden: blauw, wit, roze, fuchsia en grijs. n ze begon o af w a s , s e e ll a llen . W Toen r mode a a n t p h opr oe zoek toc illende h c s r e v n le c tie plaatste een s e e w it ru ng je s w aa maat, le asis van b p l o n v te o en z e e m aak . We wild it e it s s r e e p ty te en div le n d e v e r s c hil jk li t wil s e a g w o m er e en d ie r o o v zo d a t e r . n ij zo u z
Op drie draaidagen maakte we alle foto’s met modellen die nodig waren voor Het Grote Naaiboek. De kinderen deden het heel goed. Zonder schaamte of onzekerheid trokken deze kleine modellen alle gezichten waar de fotograaf om vroeg.
40
| F EM M A | NO V E M B E R 2 0 1 3
sOciaal
Tekst en foto’s Jade Yorks
‘We hadden een levensgids nodig’ 20 jaar
Femma Intercultureel Femma Intercultureel is jarig. Al twintig jaar gidst het vrouwen voor wie België ooit nieuw en onbekend was, doorheen de samenleving. ‘Ik zat vast in een driehoek tussen mijn huis, de school van mijn kinderen en de wekelijkse markt.’
Tijdens het sporten, eten, praten en discussiëren sijpelt er altijd een opvoedkundige- of levensles in 42
Het is vrijdag en even rond het middaguur als de keuken van het Everse gemeenschapscentrum Everna gevuld is met vrouwen uit de buurt. Een mix van vrouwen afkomstig uit België, Turkije en Marokko luistert aandachtig naar de beginselen van een stevig en gezond ontbijt. Terwijl een deel van de groep in een grote pan met havermout roert, bekommert het andere deel zich om de appels die dadelijk tot moes worden gestoofd. Lesgever Sarah
| F EM M A | NO V E M B E R 2 0 1 3
Avci, tevens coördinator van Femma Intercultureel, legt ondertussen uit dat havermout met honing en kaneel net zo lekker is als havermout met suiker, maar dan gezonder. Moeder-zoonkwestie Ergens tussen de uitleg over verborgen suikers, E-nummers en dierlijke vetten, besluit een kereltje van amper twee jaar oud dat het hem allemaal niet kan bekoren. Zijn moeder moet het ontgelden met een reeks vuistslagen tegen haar borst. Als Sarah daar lucht van krijgt, staakt ze abrupt haar uiteenzetting en mengt ze zich in deze moeder-zoonkwestie. ‘Hallo, hallo’, gilt ze door de ruimte. ‘Jij mag je moeder niet slaan!’, met een vurige blik en een strak uitgestoken wijsvinger gericht op het jongetje. Dan richt ze zich tot de moeder: ‘Ik ken nog een vrouw die dit toeliet bij haar zoon. Nu is zoonlief zeventien en terroriseert hij heel het gezin. Je mag nooit toelaten dat je door je kinderen wordt geslagen.’ Deze scene is tekenend voor de activiteiten van Femma Intercultureel. Tijdens het sporten, eten, praten en discussiëren sijpelt er altijd een opvoedkundige- of levensles in. ‘Wij zijn lesgevers, maar voor de vrouwen vaak ook psycholoog en opvoedkundige’, zegt Sarah. ‘We werken vanuit de wortels. We signaleren wat de noden en behoeftes zijn van de vrouwen en we geven hen vervolgens de instrumenten die ze nodig hebben om sterker te worden.’
de iefst wil t l t e h ij reis z ië. ‘He g welke elen: Indones htige e o r v r a z der aar en p r a c mma ha Toen Fe n, zei Riet zon i land met e ensen zijn e m oo begeleid aradijselijk m n natuur. De ooi en het e m p r is een g van cultuu erschrikkelijk v in mengel k, de vrouwen lij vriende erg lekker.’ er is e t en
Dit is R iet
In 2007 bezocht ze Indonesië samen met haar man en een groep vrienden. Na zes jaar omschrijft ze die reis nog altijd als ‘sprookjesachtig’ en ‘paradijselijk.’
Indonesië
Dag 3 De Borobudur. In de 8ste eeuw gebouwd voor Boeddha en inmiddels gerestaureerd door Unesco. ‘Het is een massaal, groot gebouw van wel honderd meter breed. Van een afstand lijkt het een massief blok, maar wanneer je dichterbij komt, zie je mooie tekeningen en symbolen. Het bestaat uit negen verdiepingen die de boeddhistische kosmos vertegenwoordigen. De bovenste etage symboliseert het nirwana, het hoogste wat je kan bereiken. Veel mensen denken dat binnen het boeddhisme de reïncarnaties eindeloos doorgaan, maar die stoppen zodra het nirwana behaald wordt. Het is heel boeiend om over al die tradities en symboliek te leren.’
Dag 4 Java. Voorstelling van traditionele dansen en muziek in het Kraton (paleis).
Ijen resort Va it het zw embad van dit resort waar wenuver blijve op de rijstveldn,enis. er uitzicht Dag 7 Een zwaveldrager aan de Ijenvulkaan ‘Erg confronterend vond ik de mannen die hier aan het werk waren. Dagenlang blijven deze mannen van huis om hier in de krater van de vulkaan te zoeken naar zwavel. Vaak op blote voeten of met teenslippers, dragen ze een juk met twee volle, zware manden. Mijn man die een stuk groter is dan de meesten mannen daar, lukte het niet om ze zelfs maar op te tillen.
g’ in adame K aran markt va nen‘Mda n een andere Dag 14 De (w ek zo e be arkt va n Su kawati grootste trad itionele m de , kt ar m . en vriendelelijk Bali). st lin g zijn heel lief ‘De mensenat bl ijken dat je bela ng n ze hu best Zodra je lahu n gewoontes, doenak en. Om m or n vo te bt la he ee kenn is te ef je da n t ho , en ak om je ermur m mee te en hoor hier cu ltu ar het theater. Je ziet w verkoopt ook niet naop straat. Deze vrouaa de n het overalin gers om te offeren er va n al les. bloemensl verkoopt hier verd juwelen, tot goden. Menen groentek ralen en nl ijk Va n fr uit- hu isversieri ng. Eige ha ndarbeid koeken enze hier al les dat met verkopen aa kt. wordt gem
Weetjes
✤ Het klimaat is tropisch, maar zelden warmer dan 32-35 °C. ✤ Hier betalen ze met roepies. 1 euro is net geen 15 000 roepies. Een grote portemonnee kan dus handig zijn. ✤ Java is een moslimeiland en Bali een eiland waar overwegend het hindoeïsme wordt gepraktiseerd. ✤ Op Java is het 5 uur later dan bij ons en op Bali 6 uur.
Ga naar www.femma.be, klik op vrouwenreizen en vervolgens op bestemmingen 2014.
48
| F EM M A | NO V E M B E R 2 0 1 3
Ideaal als eindejaarsgeschenk!
Het Grote Naaiboek
Profiteer snel van onze vroegboekkorting! ✤ Ideaal voor beginners en experts dankzij de aangegeven moeilijkheidsgraad ✤ Ontdek patronen van maatje 34 tot 56 en kindermaten 92 tot 164 ✤ Profiteer van de decennialange expertise van Femma en De Praktische School. ✤ Volg een cursus voor beginners of voor gevorderden met Het Grote Naaiboek als leidraad ✤ Technieken stap voor stap, modellen en overzichtelijke patronen
25t% ing
kor snelle voosrlissers be
Het grote naaiboek ligt begin december overal in de boekhandel voor 39,95 euro. Snelle beslissers kunnen nu al bestellen voor 29,95 euro, dus 25% voordeliger. We leveren je bestelling gegarandeerd bij jou thuis af op tijd voor de eindejaarsfeesten!
Bestellen kan via de boetiek op www.femma.be. Je betaalt
29,95 euro + 3 euro administratiekosten. Dit aanbod is geldig tot en
met 30 november 2013. De bestelling is pas geplaatst nadat we de betaling ontvangen hebben. Je kan ook bestellen door het totale bedrag (32,95 euro) over te schrijven op het rekeningnummer BE15 7995 5033 2330 – De Praktische School vzw – U. Britsierslaan 5, 10320 Schaarbeek. Mededeling: Het Grote Naaiboek.