Banken en Cloud Computing

Jambo Consultancy

2014

[BANKEN EN CLOUD COMPUTING; DE NIEUWE REGELS VAN HET SPEL] Zullen de banken, verzekeraars en pensioenfondsen als gevolg van het nieuwe digitale tijdperk met een nieuw Business Model op de proppen komen? Een model dat wel voldoet aan de nieuwe regels van het spel? Veel banken zien in Cloud Computing enkel een andere manier om de kosten van de eigen ICT infrastructuur te verlagen en voeren tot dusverre enkel beleid op het omgaan met 2 nieuwe vormen van gevaar; uitval van het Core Betalingssysteem en cyberaanvallen.

In dit document worden de nieuwe spelregels voor de financiĂŤle industrie zichtbaar; Faites vos Yeux!

3 juli 2014

[BANKEN EN CLOUD COMPUTING]

Inleiding ........................................................................................................................................................................................................... 3 This time ITs different!.............................................................................................................................................................................. 4 Liquide, digitale productiefactoren .................................................................................................................................................... 8 Oorzaak van de toename aan grensoverschrijdende stromen ........................................................................................... 10 Goederen en diensten (en betalingen). ............................................................................................................................... 11 Kapitaal (en investeringen) ....................................................................................................................................................... 12 Data & communicatie en mensen .......................................................................................................................................... 12 De belangrijkste veranderingen in het speelveld................................................................................................................. 13 Richting ............................................................................................................................................................................................... 13 Aard ...................................................................................................................................................................................................... 13 Groei van stromen in opkomende markten ...................................................................................................................... 14 Een voorbeeld; olie- en gasindustrie.......................................................................................................................................... 14 De programmeerbare organisatie .................................................................................................................................................... 16 Boundary Free organisatiestructuur ....................................................................................................................................... 16 Organisatie Agility ............................................................................................................................................................................. 17 Digitale (betaal)platformen .......................................................................................................................................................... 19 Twee werelden (de nieuwe regels van het spel) ....................................................................................................................... 21 Aanpassing van de oude regels of‌ ............................................................................................................................................... 25 Acceptatie van de nieuwe regels van het spel?........................................................................................................................ 27 1)

Toegevoegde Waardecreatie en User Experience .................................................................................................. 27

2)

Leer uw concurrenten kennen ....................................................................................................................................... 28 1.

Concurrentie van nieuwe conglomeraten................................................................................................................ 28

2.

Concurrentie uit andere sectoren. ............................................................................................................................... 28

3.

Concurrentie op een ander, internationaal podium. .......................................................................................... 29

Faites vos Yeux! ........................................................................................................................................................................................ 30

2

Jambo ConsultancyŠ

3 juli 2014

[BANKEN EN CLOUD COMPUTING]

Inleiding Cloud Computing en de nieuwe digitale technologie veranderen de regels van het spel voor veel bedrijven en zelfs voor hele industrieën. Door het ontstaan van nieuwe, agile organisaties sluipen er, ook voor traditionele, machtige, financiële instellingen, nieuwe concurrenten op het eigen speelveld.

Leidinggevenden kijken als vanouds naar Informatie Technologie en digitalisering als een manier om kosten te besparen en de productiviteit te verhogen. De Nederlandse Bank (DNB) laat in een circulaire van 2011 nog weten dat het Cloud Computing alleen ziet als een uitbesteding van ICT diensten. Dat is inderdaad ook nog steeds het geval, maar door Cloud Computing en digitalisering is de verandering van het zakelijke landschap, het hele business ecosysteem, veel fundamenteler. Je kunt zelfs stellen dat er sprake is van een paradigmashift.

3

Jambo Consultancy©

3 juli 2014

[BANKEN EN CLOUD COMPUTING]

This time ITs different!

Een manier om meer grip op snelle veranderingen te krijgen is door te kijken naar de veranderende mondiale stromen van de beschikbare productiefactoren; mensen (diensten) en middelen (goederen, kapitaal, geld en data). Een recent onderzoek van McKinsey (zie http://www.scribd.com/doc/232445230/McKinsey-Global-Flows-Full-Report-April2014 ) brengt deze verplaatsingen over de afgelopen 22 jaar in beeld.

Sinds de introductie van het internet in de 90-er jaren en de mondiale acceptatie daarvan is het totaal aan stromen over de wereld van de beschikbare productiemiddelen enorm toegenomen tot aan de financiële crisis in 2008 was de groei, met uitzondering van het uiteenspatten van de internetbubbel in2000, zelfs exponentieel. De bovenstaande grafiek laat zien dat de digitale economie de bestaande verplaatsing van productiefactoren en de wereld zoals wij die nu kennen verandert, op een zodanig manier dat dit de mens economische voordelen biedt.

Amazon, eBay, Google, Alibaba en andere organisaties zijn verworden tot krachtige wereldspelers die geen van alle 25 jaar geleden bestonden. Zij creëren in de nabije toekomst op hun beurt ook weer nieuwe organisatievormen zoals bijv. de programmeerbare of “Boundary Free” organisatie.

4

Jambo Consultancy©

3 juli 2014

[BANKEN EN CLOUD COMPUTING]

Opvallend in deze grafiek is de neergaande trend vanaf 2010/11. Deze trend laat misschien wel de belangrijkste verandering zien nl. de opkomst van de digitale industrie.

Door de digitale economie worden stromen die voorheen fysiek van aard waren zoals goederenstromen voor menselijk gebruik, met Cloud Computing steeds vaker virtueel. Het nieuwe digitale consumptie- en productiegoederen jasje geeft daarnaast ook vorm aan de logistiek van de nieuwe, liquide, digitale productiecapaciteiten, t.b.v. betere efficiëntie. Online platforms ontstaan niet alleen voor het creëren van nieuwe markten maar maken een volledige deelname aan de mondiale economie met een ongekende nieuwe reeks aan spelers, mogelijk.

Boven alles, versnelt de digitale technologie het tempo van de veranderingen in deze digitale economie drastisch. Dit hoge tempo maakt bijna elke vorm van wetenschappelijk onderzoek dat de impact van deze paradigmashift bestudeerd of juridische regulering onmogelijk ; “you need to do all the running you can to stay at the same place!”.

1 Waarde van de stromen aan mondiale productiefactoren (groei %) Uit het onderzoek van McKinsey blijkt dat de goederenstroom nog steeds veruit de grootste mondiale verplaatsing kent maar heeft een groeiratio (10%) dat nu bijna gelijk loopt met die van dienstenstroom (11%).

De productiefactoren en hun samenhang worden in beide figuren weergegeven. Uit het onderzoek en de bovenstaande figuur blijkt, dat de onderliggende reden van de groei van de goederen-, diensten-, financiële en fysieke mensenstroom niet 5

Jambo Consultancy©

3 juli 2014

[BANKEN EN CLOUD COMPUTING]

autonoom voortkomt uit nieuwe, opkomende markten maar veeleer door de groei van het data en communicatieverkeer.

De onderstaande figuur geeft de samenhang tussen de toegevoegde waarde creërende stromen, zoals de goederen- en dienstenstroom en de financiële, geldelijke tegenstroom.

2Waardecreatie en haar financiële tegenstroom De financiële stroom kende de afgelopen 10 jaar een groei van 6% en bestaat uit; grensoverschrijdende leningen, met inbegrip van directe buitenlandse investeringen (DBI), aankopen van buitenlandse obligaties en aandelen en grensoverschrijdende leningen en deposito's. Betalingen maken in deze studie geen onderdeel uit van de financiële stroom maar vallen binnen de categorie goederen- en dienstenstromen.

Veel industrieën moeten hun strategie als gevolg van Cloud Computing en de digitale economie aanpassen. Ecosystemen die lang hebben standgehouden verdwijnen. De financiële sector heeft lang veel pluche stoelen gekend en hun stabiliteit kunnen handhaven door de introductie van financiële marktwerking in de 80-er jaren, als aanvulling op hun eigenlijke nutsfunctie van banken. Maar ook door de introductie van onnatuurlijk munteenheden en het profiteren van de regulering hieromtrent die “De Balans” in evenwicht houdt. Het is om deze reden dat Cloud Computing voor Banken misschien wel de verstrekkenste gevolgen zal hebben.

6

Jambo Consultancy©

3 juli 2014

[BANKEN EN CLOUD COMPUTING]

Een recent rapport van KPMG over de toekomst van Investment Banking heeft ook geconcludeerd dat Cloud Computing een van de meest ontwrichtende krachten is in het bedrijfsleven in de afgelopen 20 jaar. Het rapport waarschuwt bankinstellingen om van de traditionele manieren van zakendoen af te zien en de nieuwste ICT technologieën te omarmen; “This time its different!”.

7

Jambo Consultancy©

3 juli 2014

[BANKEN EN CLOUD COMPUTING]

Liquide, digitale productiefactoren Vaak wordt er met Cloud Computing en de digitale economie alleen gedacht aan de (voordelen van de) groei aan dataverkeer. Maar de wereld is verbonden door allerlei productiefactoren en bijbehorende grensoverschrijdende bewegingen.

Een recent onderzoek van McKinsey laat zien dat de waarde van de goederen-, diensten-, financiële en datastromen in 2012 26.000.000.000.000 USD bedroeg. Dit is 36% van het wereldwijde Bruto Binnenlands Product (BBP) en 1,5 keer zo veel ten opzichte van 1990. Mocht de verspreiding van het internet en digitale technologieën en ook de stijgende welvaart in opkomende economieën niet worden afgeremd, dan zal tegen 2025 deze waarde verdrievoudigen.

Digitalisering transformeert en verrijkt deze verschillende stromen.

Cloud Computing vermindert de marginale kosten van fysieke productie en distributie en het transformeert deze stromen op 4 manieren: 1. door de creatie van puur digitale goederen en diensten die bestaande fysieke stromen transformeren. Dienstenstromen veranderen in kennisstromen. Of geheel nieuwe producten en organisaties (programmeerbare of Boundary Free organisaties) die gebruik maken van de beschikbare liquide, digitale productiefactoren 2. door middel van een "Digitaal Jasje" die de waarde van de fysieke stromen verbeteren 8

Jambo Consultancy©

3 juli 2014

[BANKEN EN CLOUD COMPUTING]

3. door digitale platformen die grensoverschrijdende productie en uitwisseling vereenvoudigen 4. bovendien worden met Cloud Computing verschillende stromen gecombineerd. Sommige goederenstromen worden bijv. gelijk dienstenstromen of financiële stromen; ruilhandel, valuta-vrije handel en zelfs oncontroleerbare vrijhandel.

Deze wereldwijde toename aan stromen heeft grote gevolgen voor bijna alle bestaande industrieën. Dit is bijv. al zichtbaar in de volgende industrieën; maakindustrie, olie en gas- (grondstoffenindustrie), vliegreizen, scheepvaart (transportindustrie) en betalingen (financiële industrie).

Het ligt voor de hand dat industrieën die door Cloud Computing het meest worden geraakt voor een groot deel wordt bepaald door de grensoverschrijdende liquiditeit van de gebruikte productiefactoren. Daaronder valt m.n. de financiële wereld in het algemeen en banken specifiek.

De opkomende markten maar hoofdzakelijk het transformatie effect van digitalisering hebben het vermogen om industrieën radicaal te hervormen. Dit zal van de leiders van multinationals en beleidsmakers aanzienlijke strategische heroverweging vragen en niet in de laatste plaats van de in de laatste jaren toch al zo geteisterde financiële instellingen.

De paradigmashift houdt ook in dat kleine bedrijven, ondernemers maar ook individuen door Cloud Computing meer mogelijkheden hebben om een deel van de productiefactoren te bezitten of te verwezenlijken. Overheden en multinationals waren voorheen de enige actoren die bij grensoverschrijdende handel waren betrokken. Met de digitale technieken van vandaag is het nu voor de kleinste onderneming of individuele ondernemer, een "micromultinational", mogelijk om beslag te leggen op beschikbare middelen zoals producten, diensten en geld of een andere vorm van ruilmiddel en verkoopt hij zijn ideeën mondiaal en eenvoudig over landsgrenzen heen.

De bestaande financiële business modellen, die traditioneel steunen op het Casino Kapitalisme (Faites vos Yeux maar de bank wint uiteindelijk altijd) worden uitgedaagd door deze activiteiten op microschaal, variërend van microwerk en microhandel tot microbetalingen en microshipments.

9

Jambo Consultancy©

3 juli 2014

[BANKEN EN CLOUD COMPUTING]

Oorzaak van de toename aan grensoverschrijdende stromen Volgens het onderzoek is de onderliggende oorzaak van de groei van alle stromen de stijgende uitwisseling van gegevens en communicatie over landsgrenzen heen. Het wereldwijde online verkeer is gegroeid van 84 petabyte per maand in 2000 tot meer dan 40.000 petabyte per maand in 2012; een factor 500 vermenigvuldiging in 12 jaar!

Grensoverschrijdend spraakverkeer is meer dan verdubbeld in de afgelopen tien jaar, hoofdzakelijk vanwege de digitale telefonie. Skype belminuten groeide sinds 2008 met 39% van de traditionele internationaal telefoongesprekken. Dit is ook een verhoging van meer dan 500%!

Niet alleen werd de wereld zoals wij die kennen de afgelopen 12 jaar “kleiner” door ICT, ook werden bestaande productiefactoren door ICT en digitalisering meer liquide.

Ging in 1990 nog slecht 20% van de goederenstroom over de landgrens heen, nu is dat 35%. Eén vijfde van alle internetverkeer gaat over de landgrenzen en meer dan één derde van alle financiële investeringen vindt in 2012 niet in het eigen land plaats.

Alleen mensen zijn zich niet veel meer over de landgrenzen gaan verplaatsen maar kennisstromen daarentegen wel.

In 2012 is het totaal aan liquide productiefactoren de USD 12 triljoen overstegen en dit is 36% van het totale wereldwijde product. In 1990 was dit nog 5 triljoen USD (23% GDP).

10

Jambo Consultancy©

3 juli 2014

[BANKEN EN CLOUD COMPUTING]

Goederen en diensten (en betalingen).

11

Jambo ConsultancyŠ

3 juli 2014

[BANKEN EN CLOUD COMPUTING]

Kapitaal (en investeringen)

Data & communicatie en mensen

12

Jambo ConsultancyŠ

3 juli 2014

[BANKEN EN CLOUD COMPUTING]

De belangrijkste veranderingen in het speelveld Niet alleen het volume van de stromen is veranderd maar ook hun aard en richting, zo blijkt uit het onderzoek van McKinsey.

Richting

Aard

13

Jambo ConsultancyŠ

3 juli 2014

[BANKEN EN CLOUD COMPUTING]

Groei van stromen in opkomende markten

Een voorbeeld; olie- en gasindustrie Dat deze verandering in de aard en de richting van de stromen aan productiefactoren over de wereld aan het veranderen is, is volgens het onderzoek niet alleen het gevolg van opkomende markten maar veelal door de nieuwe digitale werkelijkheid van Cloud Computing en de opkomst van liquide digitale productiefactoren. Een voorbeeld is de huidige veranderingen binnen de olie en gasindustrie.

Door de groei van de aaneengesloten sensoren, apparaten en netwerken is er een enorme productie aan data over de olie- en gasreserves en productiehoeveelheden.

De olie industrie maakt al sinds jaren gebruik van Real Time data die hen helpt bij het ontginnen van hun moeilijk toegankelijke en dure handelswaar en nu is deze industrie ook begonnen met het gebruik van Big Data voor de raffinage van olie.

Het geautomatiseerde, op afstand te volgen en beheren olieveld wordt de norm. In het “digitale olieveld” registreert één enkel systeem alle gegevens van storingsbeveiligingen en seismische sensoren tot satelliet- en telemetrie systemen.

De gegevens worden vervolgens verzonden naar zeer grote data “farms”, voordat ze worden doorgegeven aan een Real Time operationeel centrum, waar procesoperators al dan niet op afstand, de velden beheren.

Uit ervaring blijkt dat het olieveld met deze digitale operationele activiteiten, hun kosten tot nu toe hebben kunnen terugbrengen met 10 tot 25% en zelfs hun 14

Jambo Consultancy©

3 juli 2014

[BANKEN EN CLOUD COMPUTING]

productie efficiëntie met 5% verbeteren. Tot dusver zijn dergelijke automatisering vooral gebruikt in de Noordzee en andere ontwikkelde regio’s.

Digitaliseringkansen beginnen echter ook de manier waarop (nieuwe) actoren in deze industrie deelnemen te hervormen. Steeds meer software en digitaal ingeschakelde dienstverlenende bedrijven creëren een meerwaarde voor de industrie als geheel.

Deze bedrijven zijn vaak aanzienlijk kleiner dan de traditionele deelnemers in de olie en gassector. Drillinginfo is bijv. een kleine, maar snel groeiende onderneming met een omzet van 40.000.000 USD in 2013, die publiek beschikbare informatie gebruikt voor het maken een uitgebreide database reservering- en productiefaciliteiten voor bijna elk uithoek op deze planeet. Dit soort ontwikkelingen is bijzonder krachtig voor multinationals die investeringsbeslissingen moeten nemen over de hele wereld.

15

Jambo Consultancy©

3 juli 2014

[BANKEN EN CLOUD COMPUTING]

De programmeerbare organisatie De ongeremde groei aan grensoverschrijdende stromen zoals dat uit het recente onderzoek van McKinsey naar voren komt, is niet alleen het gevolg van;  de opkomst van nieuwe markten,  de groei aan data en communicatie stromen,  de opkomst van Cloud Computing  of de verandering in de aard en de richting van de stromen over de hele wereld door liquide, digitale productiefactoren maar ook door de symbiose van Cloud Computing met nieuwe organisatievormen zoals bijv. de programmeerbare organisatie of Boundary Free Organisation. Een sector die deze transformatie zeer waarschijnlijk als eerste zal ervaren is de bankensector.

De digitale economie introduceert naast de nieuwe term liquide, digitale productiefactoren de programmeerbare organisatie. Technisch is de programmeerbare organisatie mogelijk door de opkomst van en handel in Application Programming Interfaces ( API’s). De programmeerbare organisatie heeft 3 specifieke, niet technische kenmerken; haar organisatiestructuur, haar agility en haar digitale (betaal)platform.

Boundary Free organisatiestructuur De Boundary Free organisatie manifesteert zich in de eerste plaats wordt door het produceren van digitale goederen zoals boeken en films, die op hun buurt eenvoudig 16

Jambo Consultancy©

3 juli 2014

[BANKEN EN CLOUD COMPUTING]

en goedkoop kunnen worden vervoerd en gereproduceerd overal ter wereld. Een goed voorbeeld is Peecho met haar opengebroken of Boundary Free organisatiestructuur. Digitalisering leidt naast goederen- en dienstenstromen tot het transformeren van fysieke stromen van mensen in virtuele stromen bijv. door remote werken met behulp van tools voor virtuele samenwerking. Een voorbeeld van zo’n een Boundary Free organisatie is Github. Alle afgeleide mondiale stromen worden gevormd en beïnvloeden door deze trend in de grotere sectoren, zoals de productie van softwarecode met en door Github.

Als wereldwijde Supply Chains steeds verder fragmenteren en landen zich verder specialiseren in verschillende vormen van productie, zal de vraag naar deze digitale, intermediaire goederen en diensten, in tegenstelling tot de goederen zelf, stijgen en als gevolg daarvan ook de vraag naar de intermediaire, of programmeerbare organisaties, die hierin kunnen voorzien. Digitalisering kan om deze reden bijdragen aan een mondiale, logistieke transformatie en de verschillende afdelingen of Business Units van een onderneming veranderen in Boundary Free organisaties die een aantal traditionele, fysieke logistieke stromen vervangen door virtuele stromen.

De mate van snelheid en eenvoud van organisatiestructuurverandering door middel van Cloud Computing en de grotere invloed van “externe factoren” op de eigen organisatie door virtualisatie maakt dat er geen sprake is van een meer virtuele manier van projectmatig werken maar van technisch “programmeerbare” organisaties. De programmeerbare organisatie is een nieuwe organisatiestructuur die veel verder gaat dan de opkomst van Start Ups, Spin Offs of nieuwe bedrijfsmodellen.

Ten tweede hebben kleine bedrijven, ondernemers en individuen met Cloud Computing meer mogelijkheden om ook deel te nemen aan de vraag naar deze digitale, intermediaire organisaties. Overheden en multinationals waren eens de enige machtige, financiële actoren betrokken bij grensoverschrijdende handel, maar vandaag maken agile, digitale technieken het voor zelfs de kleinste onderneming of individuele ondernemer mogelijk om als een "micromultinational" optimaal middelen zoals diensten, kapitaal en informatie te benutten en verkoopt of “ruilt” deze zijn ideeën en activiteiten eenvoudig en goedkoop over landgrenzen heen, variërend van microwerk tot microbetalingen en microshipments.

Organisatie Agility Digitalisering verbetert de totale waarde van fysieke stromen door het gebruik van "digitale jasjes" voor bestaande, traditionele producten zoals bijv. door de toevoeging van sensoren in goederen terwijl ze door de wereldwijde waardeketen 17

Jambo Consultancy©

3 juli 2014

[BANKEN EN CLOUD COMPUTING]

stromen. De Internet of Everything verbindt in 2020 miljarden voorwerpen, SMART Cities of SMART Factories met elkaar.

Naast de vele voordelen die dit biedt maakt The Internet of Everything het systeem als geheel kwetsbaarder. Dit vraagt om verdere flexibilisering, agility, van de leveranciers van producten, diensten, geld en informatie.

Nu de wereld steeds meer verbonden is moeten de Supply Chains flexibeler worden en bestand zijn tegen schokken zoals bijv. de verstrekkende negatieve gevolgen van de Japanse tsunami in 2011 voor de Amerikaanse auto-industrie. Het opbouwen van een robuuste Supply Chain vergt een mentaliteitsverandering over te nemen beslissingen over (productie)locaties. In plaats van op zoek naar Offshoring of Reshoring van Supply Chains op basis van (arbeids)kosten alleen, moeten bedrijven zich richten op de "Next Shore" bij locatie beslissingen. Een “Next Shore” beslissing in de digitale economie is het balanceren van schaal- en kostenvoordelen tegen de toenemende diversiteit van de klantvoorkeuren, lokale infrastructuur en ecosystemen die technische expertise, gecombineerd met lokale inzichten en talentontwikkeling als het gaat om technische vernieuwing en innovatie en om agile, programmeerbare organisatiestructuren. Arbeidskosten zijn in de digitale economie slechts één configuratie variabele van de programmeerbare organisatie en maken meestal slechts 10% uit van de totale productiekosten en dat kan heel goed nog verder krimpen vanwege technologische vooruitgang, lagere belastingen of minder regelgeving die arbeid meer kosteneffectief maakt.

Voor sommige bedrijven blijft de noodzaak wel bestaan om zich dicht bij de klant te vestigen. Dit geldt vooral voor diensten, vooral diensten die face-to-face worden geleverd. Maar het kan ook gelden voor goederen zoals kleding gigant Inditex en haar modemerk Zara duidelijk hebben bewezen door het aanpassen van haar Business Model met veel winkels en productielijnen in vooral de lokale markten in Spanje en Marokko. Het bedrijf heeft bewezen te profiteren van kortere, snellere leveringsketen dan die van haar rivalen en de mogelijkheid om de productiecapaciteit snel te verschuiven door lijnen in te vullen met uitverkochte voorraad en een nauwkeuriger, lokale voorspelling van het volgende seizoen door haar topverkopers.

Hoewel deze “configuratie” meer kost meer dan het produceren in een low-cost landen zoals China en Bangladesh is Zara's flexibiliteit van het aanbod geïdentificeerd als vitaal belang voor het bedrijfssucces met een verviervoudiging van de inkomsten sinds haar beursintroductie in 2001.

Tot slot, agile organisaties creëren kansen om hun producten en diensten af te stemmen op steeds kleinere klantprofielen. Met Cloud Computing kan het bijv. uit om een webwinkel voor slechts één reguliere klant te onderhouden. Dit kan 18

Jambo Consultancy©

3 juli 2014

[BANKEN EN CLOUD COMPUTING]

belangrijk zijn voor het bereiken van consumenten in opkomende markten.

Bestaande bedrijven en banken zullen bereid moeten zijn om verschillende producten tegen een lagere prijs te ontwikkelen of een pakket bestaande producten in kleinere hoeveelheden af te willen zetten. In andere markten moeten ze misschien hun marge en winst verminderen of beter concurreren in wat concurrerende en volume gedreven markten zijn. Dit kan pijnlijk zijn voor bedrijven die gewend zijn aan een bepaalde marge en winstverwachting.

Het verkrijgen van diepgaande kennis van de lokale markten en de lokale concurrenten lijkt een essentiële factor te worden in de digitale economie.

Partnerships, Joint Ventures, Co-Ships en overnames helpen buitenlandse bedrijven om deze expertise te verkrijgen. Uit een ander McKinsey onderzoek blijkt, dat minder dan 40% van de managers beweert dat ze beter zijn dan hun lokale concurrenten waar het om inzicht in de operationele omgeving en de behoeften van de klanten gaat. Lokale partnerschappen met agile organisaties kunnen helpen dit tekort aan kennis in te vullen door middel van programmeerbare organisaties.

Digitale (betaal)platformen Digitale platformen, innovatieve webapplicaties en het gebruik van digitale gegevens maken het voor meer mensen mogelijk om deel te nemen aan een vorm van kredietverstrekking of ruilhandel. Cignifi in Brazilië maakt bijv. gebruik van mobiele telefoongegevens voor het beoordelen van de kredietwaardigheid van individuen. De impact van digitale platformen is dat veel meer mensen toegang tot krediet krijgen waardoor traditionele barrières voor kredietverstrekking door banken wordt overwonnen.

Digitale betaalplatformen zoals PayPal maken het veel gemakkelijker om geld over landgrenzen te sturen en stimuleren daarmee de groei van de internationale ECommerce. Deze platformen bieden meer transparantie en leveren betalingen tegen veel lagere kosten dan traditionele financiële instanties. Zij kunnen op deze manier concurreren met de gevestigde spelers zoals banken, verzekeraars en uitgevers van kredietkaarten. Er ontstaan nieuwe financiële spelers in ontwikkelde markten die zich bijv. richten op grensoverschrijdende betalingen voor specifieke segmenten. Xoom richt zich op rijke gastarbeiders in de Verenigde Staten die van deze dienst gebruik maken als een low-cost alternatief voor geldtransacties naar hun thuisland. Plein dient vooral micro kooplieden met offline credit- en debetkaart betalingen via hun smartphone en tablet.

19

Jambo Consultancy©

3 juli 2014

[BANKEN EN CLOUD COMPUTING]

In Afrika zien we een toename van het aantal bedrijven die gebruik maken van mobiele telefoons als dé manier van betalen. M-Pesa in Kenia is bijv. minder tijdrovend en duur dan het bouwen en onderhouden van een (corrupt) banksysteem.

Bedrijven in zowel ontwikkelde als opkomende markten bieden betaaldiensten die de groeiende stroom van E-Commerce in de hele wereld vergemakkelijken. China's Alipay, zet met haar beursgang van Alibaba een voetafdruk in de US en is slechts een voorbeeld van een bedrijf dat verschillende betalingssystemen van verschillende landen verbindt. PayPal, Yandex en Streep zijn bedrijven die ook in deze behoefte voorzien.

Online platforms vereenvoudigen niet alleen betalingen maar ook investeringen.

Platformen maken de financiering van grotere projecten mogelijk door bijv.

Crowdfunding. Het gebruik van grote netwerken, meestal online, om geld in te zamelen, kent sinds 2009 een bijna exponentiële groei. Kickstarter, een crowdfunding platform dat ondernemers verbindt met mensen die geïnteresseerd zijn in de financiering van hun creatieve projecten, heeft 5,8 miljoen mensen uit 214 landen aangetrokken, die 1 miljard USD aan 58.000 creatieve projecten hebben toegezegd.

Zelfs de wereldwijde arbeidsmarkten worden getransformeerd tot online marktplaatsen. oDesk, de grootste online arbeidsmarkt, werd de verwerking van 30 miljoen dollar aan contracten per maand mei 2012. De overgrote meerderheid van oDesk gebruikers zijn bedrijven in high income landen die werknemers in lage inkomenslanden. Bijvoorbeeld, India is de grootste bestemming voor uitbestede opdrachten op oDesk, met meer dan een derde van het wereldwijde totaal, en de Verenigde Staten koopt tweederde van alle contracten uitbesteed naar India op oDesk.

20

Jambo Consultancy©

3 juli 2014

[BANKEN EN CLOUD COMPUTING]

Twee werelden (de nieuwe regels van het spel) Terwijl het nog maar kort geleden is dat de meeste westerse banken aan het infuus van publieke gelden lagen, lijkt het alsof de oude mores van het Casino Kapitalisme de financiële sector nog steeds stand houdt. Met het geldscheppende monetaire beleid van de ECB en de historisch lage rente (negatieve ECB rente voor de banken zelf!) zouden de kredieten voor het publiek voor het oprapen moeten liggen; niets lijkt minder waar. De banken in de EU blijven, zolang de bom onder de Euro niet barst, op het goedkope geld zitten voor de eigen solvabiliteit maar bovenal voor het eigen gewin.

De spelregels van marktwerking lijken bij de westerse banken nog steeds maar één kant op te kunnen; Faites vos Yeux; de bank wint uiteindelijk altijd!

Het is misschien ook niet verwonderlijk dat deze grote, traditioneel risicomijdende financiële conglomeraten, die moeite hebben met het snijden in uitgaven en in het realiseren van een eigen omzetgroei, de impact van de nieuwe digitale economie niet kunnen bevatten. Zo probeerde ING aanvang 2014 zonder enige tegenprestatie haar klant betaalgegevens voor eigen gewin te verkopen. Toch zullen ook de financiële instellingen zich, misschien wel als eersten, moeten aanpassen aan de nieuwe regels van het spel.

Cloud Computing en digitale technologieën verbinden mensen en bedrijven in een wereldeconomie als nooit tevoren en op een onvoorziene schaal. Banken hoeven daarin veel minder een intermediaire verzekerings- of nutsfunctie te vervullen maar bezitten daarentegen nu juist zelf de grootste “winkel” aan klantinformatie. Ze 21

Jambo Consultancy©

3 juli 2014

[BANKEN EN CLOUD COMPUTING]

moeten echter nog uitzoeken hoe deze effectief en consistent, met in acht neming van privacy en veiligheidsaspecten, kunnen gebruiken of ruilen met hun klanten.

Een paradigmashift wordt het duidelijkst zichtbaar wanneer twee werelden botsen; de oud en conglomerale banken, vs. nieuw en digitaal, de programmeerbare organisaties, waaronder de internetbedrijven.

Toch lijkt het erop dat de Europese banken nog niet helemaal kunnen wennen aan de nieuwe spelregels, bijv. dat zij binnenkort het risico lopen om failliet gaan. Een idee dat voor kort nog onmogelijk leek. Het ligt niet in de lijn der verwachting dat deze banken rekening houden met het risico van het niet mee doen aan nieuwe technische ontwikkelingen zoals Cloud Computing (Jump in the Game) en de inzet van Big Data technologie en de klant informatie ten voordele van haar klanten.

Verschuivingen in het internet ecosysteem laten zien dat banken worden ingehaald door retailers. Webwinkelconglomeraten zoals Amazon en Alibaba, verdelen ondertussen de Cloud Computing taart waar het de marktvoordelen van het kunnen voorspellen van wat de klant wil en nodig heeft voor de volgende aankoop, betreft.

De volgende door het internet eenvoudig te nemen stap voor de Amerikaanse en 22

Jambo ConsultancyŠ

3 juli 2014

[BANKEN EN CLOUD COMPUTING]

Chinese retailers, ligt volledig binnen het huidig marktdomein van de grote banken; een eigen kredietverstrekking met een eigen valuta of ruilmiddel. In andere woorden; het is een winkelketen zoals bijv. de HEMA die binnenkort hypotheken in de USA verkoopt!

Dit is een verandering op het mondiale speelveld dat zowel bankiers en CEO’s niet langer kunnen ontkennen. Vorig jaar keurde de nederlandse bancaire toezichthouder, De Nederlandsche Bank (DNB), het gebruik van Amazon Web Services (AWS) in alle facetten van de nederlandse financiële operaties goed, om banken op deze wijze te laten profiteren van de voordelen van Cloud Computing. De goedkeuring van AWS Cloud betekent dat Nederlandse banken Amazons publieke clouddiensten voor websites, mobiele applicaties, retail banking platformen, High Performance Computing (HPC) en voor kredietrisicoanalyse oplossingen mogen gebruiken. Dit strekt veel verder dan het uitbesteden van bancaire ICT infrastructuur uit kostenoverweging.

Ook de Rabobank lijkt zich bewust van de nieuwe regels van het spel en organiseert samen met Ordina, UtrechtInc, TNO en Economic Board Utrecht (EBU) 4 -6 juli 2014 de eerste nederlandse FinTech Hackathon. De organisatoren erkennen met deze hackathon het gebrek aan eigen, interne Cloud Computing kennis en willen op deze “goedkope” manier externe, technisch creatieve mensen een podium bieden om met hun innovatieve ideeën de financiële sector “op zijn kop te zetten”.

Tijdens de Dutch FinTech Hackathon op het Utrechtse Sciencepark krijgen zelf samengestelde teams 48 uur lang de tijd om innovatieve oplossingen te ontwikkelen.

Het thema spitst zich deze dagen toe op nieuwe en alternatieve manieren van lenen en financieren.

Deelnemers krijgen tijdens de hackathon openbare of gesimuleerde data en verschillende API’s aangereikt om mee aan de slag te gaan. De nieuwe ideeën die uit deze hackathon voortvloeien en niet door de participanten juridisch beschermd worden zoals bijv. bij het Benelux Bureau voor Intellectueel Eigendom (BBIE), worden door een jury van financieel en technische deskundigen op levensvatbaarheid en innovatiekracht beoordeeld en voor een hoofdprijs van 5000 EUR gekocht. Wat is er mis met het aanbieden van een baangarantie?

Misschien zouden deze bankiers er verstandig aan doen zich allereerst te realiseren dat financiële stromen al lang zijn gedigitaliseerd. Een belangrijk verschil is dat er nu nieuwe financiële platformen opkomen waardoor kleinere, oncontroleerbare "micro" financiële stromen tussen particulieren en kleine bedrijven ontstaan. Hoewel deze stromen nog slechts een fractie van de totale mondiale financiële stromen vormen, worden digitale platformen zoals Kiva, Kickstarter, en Zopa steeds meer gebruikt ter 23

Jambo Consultancy©

3 juli 2014

[BANKEN EN CLOUD COMPUTING]

vergroting van het monetair volume (geld en leningen) over landsgrenzen heen. Er is m.a.w. naast een grotere mobiliteit van kapitaal, en dit speelt zich niet langer af tussen de US en de EU (zie pag. 14).

Sinds haar lancering in 2005 is Kiva werelds grootste online platform voor microkrediet en verstrekt leningen ter waarde van meer dan 500 miljoen USD. Via Kiva lenen meer dan een miljoen mensen in meer dan 190 landen geld aan een ander, waarvan de meeste leven in opkomende werelddelen. Bijna alles gaat in de vorm van kleine financiële transacties tussen mensen die elkaar nooit hebben ontmoet en die duizenden kilometers van elkaar wonen. Terwijl het geleende bedrag via Kiva nog steeds slechts een fractie van totale wereldwijde financiële leningen bedraagt, toont dit platform de kracht van het internet om individuen die in verschillende delen van de wereld wonen te verbinden en zo kapitaal of andere productiefactoren te verplaatsen zonder tussenkomst van banken.

Een ander voorbeeld van de impact van digitalisering en financiële stromen zijn de SMS donaties die de snelheid van fondsenwerving voor internationale noodhulp of liefdadigheidsinstellingen aanzienlijk heeft doen toenemen. Door deze SMS donaties zijn al meer dan één vijfde van alle traditionele fondsen opgeheven. Volgens PayPal is het volume van de wereldwijde donaties aan non-profit organisaties gegroeid met 20%, terwijl de gemiddelde grootte van een donatie is gedaald. Global Giving, een online wereldwijde charitatieve fondswervingplatform, of "eBay van de filantropie", verbindt lokale projecten met wereldwijde fondsenwervers en heeft geleid tot meer dan 100 miljoen USD van gulle gevers rond de hele wereld en in kleine hoeveelheden. En tot slot Bitcoin, een digitale munt die financiële transacties over de hele wereld faciliteert en een netwerk in bijna 200 landen heeft.

Naast banken zijn ook voor de grote verzekeraars de online platformen een bedreiging voor het eigen marktaandeel. Pensioenfondsen kunnen de goed geïnformeerde consument in de westerse wereld door platformen met bijv. On Line en Real Time sterftecijfers niet langer weinig realistische statistische rekenmethoden voorhouden of het publiek lange termijn beleggingswinsten beloven. Verzekeraars zullen door deze verdergaande transparantie van publieke gegevens meer moeite moeten doen de consument een realistische zekerheid te verkopen, tegen een lagere prijs.

24

Jambo Consultancy©

3 juli 2014

[BANKEN EN CLOUD COMPUTING]

Aanpassing van de oude regels of…

De oude spelregels voor banken berusten voornamelijk op het Casino Kapitalisme van de afgelopen decennia. Zij “profiteerden” daarnaast van de regel dat kapitaal en productiemiddelen alleen over landgrenzen kunnen worden verplaats door tussenkomst van banken en verzekeraars.

De impact van het internet en de digitale economie liggen echter niet alleen in de verandering van de macht van het kapitaal, zie het onderzoek van McKinsey, maar nog veel meer in een goed begrip van nieuwe spelregels zoals bijv. de mate van User Experience; een nieuwe spelregel die voor de traditionele bankiers moeilijk te begrijpen is.

Eenvoudiger dan zich aan de nieuwe spelregels te conformeren, is het om de oude spelregels aan te passen. Dit blijkt uit de tot nu toe weinig proactieve en vooral defensieve houding van banken in het nieuwe digitale tijdperk. De meeste grote westerse banken acteren op de digitale economie enkel door het verbeteren van de veerkracht van de eigen ICT infrastructuur tegen 2 grote bedreigingen; uitval van het Core Betalingssysteem van grote banken en cyberaanvallen bijv. DDos. Dit onderwerp staat sinds de problematiek in 2013, zo laten deze banken weten, stevig op de agenda van de toezichthouders. Ook werken de banken nauw samen met bedrijven en overheden om de veerkracht op dit gebied te verbeteren. Dit omvat bijv. het uitvoeren van 'Waking Shark 2', dé risicomanagement aanpak voor de bancaire sector.

Waking Shark 1 is een volledige herziening van de oude regels voor aanbieders van mobiele bankdiensten om te zorgen dat hun producten en diensten veilig, betrouwbaar en eenvoudig te gebruiken zijn, zal worden gepubliceerd in 2014, met daarin aandacht voor de volgende gebieden voor potentiële risico’s voor de bancaire sector. Dit zijn; • Fraude; het potentiële risico van frauduleuze toegang tot rekeningen met mobiel bankieren die ertoe kunnen leiden dat klanten niet in staat om toegang te krijgen tot hun geld of betalingen, resulterend in financieel verlies, ongemak en stress.

• Beveiliging; het potentiële risico dat de consument malware of een virus krijgt overgedragen bij het downloaden van een mobiel bankieren app.

25

Jambo Consultancy©

3 juli 2014

[BANKEN EN CLOUD COMPUTING]

• Technologisch risico of onderbreking vaneen bancaire dienst; het potentiële uitval risico van ICT systemen of een ander ICT probleem waardoor consumenten de toegang tot hun rekeningen wordt geweigerd.

• Consument bewustzijn en begrip; het potentiële risico is dat consumenten minder vertrouwd zijn met het gebruik van nieuwe webdiensten en de kans groot is dat betalingen foutief worden uitgevierd, bijv. het betalen aan de verkeerde persoon of het betalen van een onjuist bedrag.

• Anti witwas praktijken en controles; het potentiële risico dat mobiel bankieren wordt gebruikt voor witwaspraktijken, vooral wanneer een mobiele betalingsdienst niet gekoppeld is aan de unieke rekening van de klant en er geen extra identiteitscontroles van de begunstigde en de ontvanger voor verificatie zijn.

Daarnaast moedigen de gezamenlijke banken bedrijven en consumenten vooral aan het gezond verstand te gebruiken bij mobiel bankieren door: • het nemen van maatregelen om het risico van fraude te verminderen, zoals bijv. ervoor zorgen dat anderen niet gemakkelijk toegang tot hun account kunnen krijgen bij verlies of diefstal, • zich ervan bewust worden dat kleinere toetsenborden en het doen van betalingen op ongebruikelijke tijden vaker tot fouten leiden • en dat hun telefoon voldoende beschermd zijn tegen de mogelijkheid van het downloaden van malware of virussen tijdens het laden van een mobiel bankieren product.

26

Jambo Consultancy©

3 juli 2014

[BANKEN EN CLOUD COMPUTING]

Acceptatie van de nieuwe regels van het spel?

1) Toegevoegde Waardecreatie en User Experience Online marktplaatsen worden meestal ontwikkeld om nieuwe webdiensten te faciliteren maar zijn altijd het resultaat van een bepaalde (markt)behoefte. Is de dienst of de uitruil niet naar tevredenheid, dalen ze in hun gebruikersbestand.

User Experience (leuk, eenvoudig, goedkoop en doeltreffend) staat bij alle nieuwe ontwikkelingen in de digitale economie voorop. Zo is InnoCentive een online platform voor innovatie crowdsourcing en heeft het 300.000 geregistreerde “probleemoplossers” in bijna 200 landen. Eén derde van de problemen worden ingelegd door grote R&D intensieve bedrijven in verschillende industrieën met inbegrip van farmaceutische, defensie en elektronica industrie. Grote bedrijven die ondanks hun focus op HRM blijkbaar niet in staat zijn hun problemen met de eigen pool aan mensen, zelf op te lossen.

Vaak staat User Experience in de digitale economie gelijk aan goedkoop of goedkoper. Toch dekt dit niet de hele lading. Shapeways, produceert schepen wereldwijd en heeft productiefaciliteiten in Nederland en in New York en is een voorbeeld van een digitaal platform dat door virtualisatie haar productie en diensten goedkoper kan leveren. Deze E-Commerce platform stelt ontwerpers in staat om ontwerpen voor productiedoeleinden te uploaden en middels 3D printing te als fysieke items te gebruiken. De producent hoeft gemakshalve alleen nog via de digitale weg te communiceren en handelen, zonder enige logistieke en beheeractiviteiten en kosten, terwijl het eindproduct wel fysiek van aard is.

Kostenvoordelen zijn niet alleen key.

Verzekeraars en andere, grote financiële instellingen hebben in het verleden blijk gegeven van een grote onderschatting van deze nieuwe spelregel, zo blijkt uit een groot aantal woekerpolis affaires. Een hoge prijs voor slechte User Experience die verzekeraars in dit digitale tijdperk gaan betalen. Elke nieuwe webdienst, zoals bijv. de sympathieke On Line en Real Time “aan” en “uit” polisvoorwaarden, wordt door het publiek nl. nog steeds met argusogen bekeken en zeer waarschijnlijk zijn levensverzekeringspolissen in de nabije toekomst wel direct opzegbaar.

27

Jambo Consultancy©

3 juli 2014

[BANKEN EN CLOUD COMPUTING]

2) Leer uw concurrenten kennen De groei aan de mondiale stromen door liquide productiefactoren maakt dat bedrijven in de meeste industrieën zich anders gaan opstellen naar een hele reeks nieuwe aan concurrenten op het eigen speelveld, waaronder bedrijven uit nieuwe regio's, nieuwe sectoren, nieuwe Start Ups die zonder de oude ICT infrastructuur ballast sneller kunnen schalen en de programmeerbare organisatie die winnen door sneller te willen schakelen. Banken moeten (opnieuw) de nieuwe competitie leren kennen en deze kennis gaan bijhouden. In welke financiële stromen zijn ze sterk en waar zwak? Hoe verandert het internet business ecosysteem en welke vaardigheden zijn er nu nodig?

Deze nieuwe concurrentie bestaat grofweg uit drie categorieën; 1. Concurrentie van nieuwe conglomeraten.

Grote conglomeraten uit opkomende markten zijn in het digitale tijdperk meestal direct mondiale spelers. Bijv. Bharti Airtel, het grootste telecommunicatiebedrijf in India, heeft meer dan 260 miljoen mobiele klanten over de hele wereld…, dat is meer dan de totale bevolking van Duitsland, Japan en Spanje samen. Niet HP of Dell maar Lenovo is de grootste PC verkoper in de wereld. Mumbai Tata Sons is nu dé grootste private sector werkgever in het Verenigd Koninkrijk met meer dan 40.000 werknemers in Tata Staal, Jaguar Land Rover, Tata Consultancy Services en TGB, overgenomen van Brits theebedrijf Tetley. Twee Mexicaanse bedrijven Cemex en Bimbo zijn de Amerikaanse marktleiders voor cement èn voor brood. Deze conglomeraten spelen niet langer volgens de regels van een Toyota of Kia. 2. Concurrentie uit andere sectoren en nieuwe soorten van organisatie.

Google concurreert nu met kredietkaart, telecom-, en autobedrijven en zal binnenkort een Google Dollar introduceren. Tesco is nu een speler in de financiële en telecom en retail industrie. Het Chinese Tencent en Alibaba zijn beide voorbeelden van internet bedrijven die op zoek zijn naar uitbreiding van hun bankdiensten.

Nieuwe concurrenten kunnen ook worden weergegeven op het kruispunt van sectoren, bijv. tussen technologie en gezondheidszorg. Franse telecomprofider Orange werkt samen met gezondheidszorg providers om diensten die patiënten met continue zorg zoals diabetes en hartpatiënten monitoringoplossingen voor Patiënten Op Afstand te bieden. Vormen van organisatie symbiose zijn het Duitse T-Systems die onlangs samen met gezondheidsverzekeraar Barmer mobiele systemen heeft ontwikkeld die het beweeggedrag van hun cliënten kunnen volgen en bewaken.

28

Jambo Consultancy©

3 juli 2014

[BANKEN EN CLOUD COMPUTING]

3. Concurrentie op een ander, internationaal podium.

Het toenemende geografische bereik en de fragmentatie van wereldwijde Supply Chains, bieden al zeer grote voordelen voor het MKB en ondernemers uit de hele wereld. Ze bieden nieuwe kansen aan kleine leveranciers, distributeurs en retailers, voor het leveren van diensten aan grote multinationals en overheden en ze kunnen ook eenvoudig leveringscomponenten van toonaangevende internationale bedrijven op nemen in hun eigen productportfolio, bijv. die van Tesla.

Corning, bijv. levert zijn "Gorilla Glass" touchscreen display materialen aan 33 bedrijven over de hele wereld voor 975 verschillende apparaten. Kleine bedrijven profiteren niet alleen van een groeiend vermogen om internationaal te exporteren maar kunnen ook hun voordeel halen uit nieuwe online platforms om overal ter wereld expertise, die ze misschien niet zelf in huis hebben, aan te boren.

Door vooruitgang in digitalisering en connectiviteit met het internet, geven kleine organisatievormen alle tools in handen om eenvoudig mondiaal uit te breiden op een manier die ze voorheen ver buiten hun bereik leken.

In nieuwe, programmeerbare bedrijven kunnen ontwikkelaars vandaag de dag gebruik maken van kapitaal en middelen uit de hele wereld, kunnen zij zicht richten op consumenten op wereldschaal via het gebruik van meerdere app stores en is het uitbreiden met honderden miljoenen klanten een kwestie van een paar jaar, zo niet van maanden. Deze programmeerbare organisatie kan overal in de wereld met een internetverbinding worden geplaatst; een nieuw gefinancierde Start Up kan haar dagelijkse ICT (server)capaciteit baseren op Amazon Web Services en van de bron van haar productie in China rechtstreeks via Alibaba’s B2B2C online marktplaats, samen met haar exporteurs en importeurs, naar geplande afzet in honderden verschillende landen programmeren. Dat zou 10 jaar geleden volkomen onmogelijk zijn geweest.

29

Jambo ConsultancyŠ

3 juli 2014

[BANKEN EN CLOUD COMPUTING]

Faites vos Yeux!

We zien aan de verandering van de mondiale stromen dat multinationals minder grip op wat van oudsher een dominant marktaandeel in de handelsstromen was, krijgen.

Hoewel multinationals nog steeds goed zijn voor leeuwendeel van het aandeel van de directe buitenlandse investeringen en handelsstromen, daalt hun aandeel wel.

Het aandeel Amerikaanse export in de totale wereldwijde export is bijv. gedaald van 71% procent in 1987 tot 65% procent in 2012.

Willen de westerse banken hun nutsfunctie opnieuw onder de loep nemen en kunnen ze wel toegevoegde waarde creĂŤren in deze nieuwe digitale economie of verliezen ze hun bestaanrechts helemaal?

Meer dan ooit te voren rijst de vraag of de grote banken wel in staat zijn een nieuw business model op basis van de nieuwe spelregels te ontwikkelen; Faites vos Yeux!

30

Jambo ConsultancyŠ