Ct lý

Công thức lớp 10

1/15

CÔNG THỨC VẬT LÝ LỚP 10 Chú ý: - Tài liệu này không bao gồm tất cả các công thức vật lý được sử dụng trong chương trình lớp 10, mà chỉ ở mức thống kê lại ở mức đầy đủ nhất có thể.

- Các công thức này được soạn theo chương trình Vật lý lớp 10 Nâng cao. Những công thức nào chương trình Chuẩn không dùng hoặc ít dùng sẽ được ghi chú bằng ký hiệu © - Mọi thắc mắc, đóng góp vui lòng gửi về địa chỉ http:// gocriengtrenban.wordpress.com

http://gocriengtrenban.wordpress.com

Công thức lớp 10

2/15

CHƯƠNG: ĐỘNG HỌC CHẤT ĐIỂM STT

NỘI DUNG

A

Các khái niệm cơ bản:

1

Tọa độ:

GHI CHÚ

x = OM 2

Khoảng cách:

d = x2 − x1 Chuyển động 1 chiều

3

Quãng đường:

4

Vận tốc trung bình:

s = x − x0

v= 5

s s1 + s2 = t t1 + t 2

Gia tốc:

a=

v − v0 Δt

B

Chuyển động thẳng đều:

6

Phương trình chuyển động:

7

Khi 2 xe gặp nhau:

C

Chuyển động thẳng biến đổi đều:

8

Phương trình chuyển động:

x = vt + x0

x=

Bắt đầu từ đây, các công thức đều lấy t0 = 0.

Nếu t0 ≠ 0, thay t bằng (t - t0) Chiều của v là chiều chuyển động.

Dấu của v phụ thuộc vào chiều dương đã chọn.

x1 = x2

1 2 at + vt + x0 2

Nhanh dần đều: a, v cùng dấu.

Chậm dần đều: a, v tránh dấu.

http://gocriengtrenban.wordpress.com

Công thức lớp 10

3/15

STT

NỘI DUNG

GHI CHÚ

9

Phương trình vận tốc:

Thực chất là công thức tính vận tốc tức thời.

10

Công thức độc lập với thời gian:

Khi không có thời gian thì nhớ đến công thức này.

v = at + v0

v 2 − v02 = 2as 11

Vận tốc trung bình:

v= D

Sự rơi tự do:

12

Tọa độ rơi tự do:

v + v0 2

1 2 y = gt + v0t 2 13

Quãng đường rơi tự do sau t giây đầu tiên:

s=

1 2 gt 2

Chỉ áp dụng cho chuyển động thẳng biến đổi đều.

Chọn gốc tọa độ tại vị trí thả, chiều dương hướng xuống.

Cho vật thả rơi không vận tốc đầu.

14

Quãng đường vật rơi trong 1 giây cuối:

t: thời gian vật rơi chạm đất. st-1: quãng đường vật rơi trong gian (t - 1).

15

Vận tốc chạm đất:

Cho vật thả rơi không vận tốc đầu.

Nếu có vận tốc đầu thì áp dụng công thức không phụ thuộc vào thời gian.

Δs = h − st −1 vcd = 2gh

16

Thời gian chạm đất: Thay y = h vào phương trình tọa độ

17

Độ cao cực đại:

hmax E

v02 = +h 2g

Chọn gốc tọa độ tại mặt đất, chiều dương hướng lên. h: độ cao ném vật.

Chuyển động trong hệ quy chiếu quán tính (chuyển động tương đối) http://gocriengtrenban.wordpress.com

Công thức lớp 10

4/15

STT

NỘI DUNG

GHI CHÚ Công thức vận tốc tương đối.

18

Công thức Galilei:

F

Chuyển động tròn đều:

19

Liên hệ giữa đơn vị dài và đơn vị góc:

Đơn vị dài: m Đơn vị góc: rad π rad = 1800 Đơn vị rad của một góc có giá trị bằng độ dài cung tròn có bán kính R = 1 m bị chắn bởi góc đó.

20

Gia tốc hướng tâm:

Chỉ có trong chuyển động cong.

   v13 = v12 + v23

α = R.s ω = R.v

v2 aht = = Rω 2 R 21

Lực hướng tâm:

v2 Fht = m R 22

Chu kỳ:

T= 23

Chỉ có trong chuyển động cong.

2π R 2π = v ω

Tần số:

1 f = T 24

@ Chuyển động tròn biến đổi đều:

    a = aht + att

2 vectơ gia tốc vuông góc với nhau. att: gia tốc tiếp tuyến.

Quỹ đạo hình xoắn ốc chứ không còn tròn nữa.

http://gocriengtrenban.wordpress.com

Công thức lớp 10

5/15

CHƯƠNG: ĐỘNG LỰC HỌC CHẤT ĐIỂM STT

NỘI DUNG

A

Tổng hợp, phân tích lực:

1

Phân tích lực:

2

Tổng hợp lực không cùng phương (định lý hàm cos)

Fx = F cos α Fy = F sin α

GHI CHÚ

α: góc hợp giữa lực F và phương Ox.

α: góc hợp giữa F1 và F2

F 2 = F12 + F22 + 2F1F2 cos α B

3 định luật Newton:

3

Định luật 2 Newton:

4

Định luật 3 Newton:

C

Các loại lực:

5

Trọng lực:

6

Lực hấp dẫn:

  F a = hl m   Fhl = ma

  F12 = − F21   P = mg

Fhd = G 7

m1m2 r2

Lực hấp dẫn của trái đất:

Fhd = G

mM (R + h)2

G: Hằng số hấp dẫn (6,67.10-11 Nm2/kg2)

M: Khối lượng trái đất R: Bán kính trái đất m: khối lượng của vật h: độ cao của vật.

Chú ý: Nếu vật nàm trong hố thì không dùng công thức này. http://gocriengtrenban.wordpress.com

Công thức lớp 10

6/15

STT

NỘI DUNG

GHI CHÚ

8

Lực đàn hồi của lò xo:

k: độ cứng của lò xo (N/m)

9

Lực ma sát:

μ: hệ số ma sát (không có đơn vị) Hệ số ma sát này tùy thuộc vào chuyển động trượt hay lăn.

10

Lực hướng tâm:

Fdh = kΔl

Fms = µ N

v2 Fht = m = mω 2 R R 11

Lực quán tính:

D

Các công thức khác:

12

Gia tốc trọng trường:

  Fqt = −ma

g= 13

14

−g 2 x +h 2 2v0

Quỹ đạo đường parabol, đỉnh ở vị trí ném.

@ Pt chuyển động ném xiên:

y= 15

Chỉ xuất hiện trong hệ quy chiếu phi quán tính.

GM (R + h)2

Pt chuyển động ném ngang:

y=

Chỉ xuất hiện trong chuyển động tròn.

−g 2 x + (tan α )x 2 2v0 cos α

Tầm xa:

v02 sin 2α L= g

Chuyển động ném ngang cho y=0

http://gocriengtrenban.wordpress.com

Công thức lớp 10

7/15

STT 16

NỘI DUNG @ Tầm cao:

v02 sin 2 α H= 2g 17

Độ cao cực đại:

hmax 18

v02 = +h 2g

@ Vận tốc chuyển động ném xiên:

v 2 = v 2x + vy2 19

GHI CHÚ Chuyển động ném ngang không có tầm cao

Chọn gốc tọa độ tại mặt đất, chiều dương hướng lên. h: độ cao ném vật.

v x : vận tốc theo phương ngang (không đổi) vy: vận tốc theo phương thẳng đứng (rơi tự do)

@ Hệ vật: Dây không co giãn

T1 = T2 = T a1 = a2 = a

http://gocriengtrenban.wordpress.com

Công thức lớp 10

8/15

TĨNH HỌC VẬT RẮN STT

NỘI DUNG

A

Mômen lực

1

Định nghĩa:

2

Quy tắc momen lực:

3

Mômen ngẫy lực:

B

Quy tắc hợp lực song song:

4

Song song cùng chiều:

5

Song song ngược chiều:

GHI CHÚ

d: cánh tay đòn của lực

M F /O = F.d

M dongho = M nguocdongho

M = 2F.d

F = F1 + F2 F1 d2 = (chia trong) ⇒ F1d1 = F2 d2 F2 d1

F = F1 − F2 F1 d2 = (chia ngoai) ⇒ F1d1 = F2 d2 F2 d1

http://gocriengtrenban.wordpress.com

Công thức lớp 10

9/15

CÁC ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN STT

NỘI DUNG

GHI CHÚ

A

Động lượng:

1

Công thức động lượng

2

Định luật bảo toàn động lượng:

Chọn chiều dương và chiếu.

3

Xung lượng:

Chú ý chọn chiều dương và chiếu.

B

Năng lượng:

4

Công:

5

Công suất trung bình:

  p = mv

      p = p ' ⇔ m1v1 + m2 v2 = m1v '1 + m2 v '2

  FΔt = Δp

A = F.s.cos α P=

6

@ Công suất tức thời:

7

Động năng:

Chỉ áp dụng cho trường hợp lực không đổi và quỹ đạo thẳng.

A t

 P = Fv = F.v.cos α Wd =

1 2 mv 2

8

Liên hệ giữa động năng và công:

Công của ngoại lực F.

9

Thế năng trọng trường:

Chú ý chọn gốc thế năng.

10

Liên hệ giữa thế năng trọng trường và công:

ΔWd = Wd 2 − Wd1 = AF Wt = mgz

−ΔWt = Wt1 − Wt 2 = Ap

http://gocriengtrenban.wordpress.com

Công thức lớp 10

10/15

STT

NỘI DUNG

GHI CHÚ

11

Công của trọng lực (rơi)

Khi vật đi lên thì thêm dấu trừ “-”

12

Thế năng đàn hồi:

Chọn gốc thế năng ở vị trí tự nhiên (không co giãn)

AP = mgh

1 2 Wt = kx 2 13

Liên hệ giữa thế năng đàn hồi và công:

14

Cơ năng:

15

Định luật bảo toàn cơ năng:

Cơ năng chỉ bảo toàn khi không có ngoại lực không thế.

16

Độ cao động năng bằng n lần thế năng:

Nếu thế năng bằng m lần động năng thì thay n = 1/m Chỉ áp dụng khi làm bài trắc nghiệm hoặc kiểm tra kết quả.

−ΔWt = Wt1 − Wt 2 = AFdh

W = Wt + Wd

Wd1 + Wt1 = Wd 2 + Wt 2 h=

17

h0 n +1

Hiệu suất:

H= C

Va chạm:

18

Va chạm mềm:

v' = 19

m1v1 + m2 v2 m1 + m2

@ Va chạm đàn hồi:

v'1 =

Aci Atp

(m1 − m2 )v1 + 2m2 v2 m1 + m2

Aci: Công có ích Atp: Công toàn phần

Động lượng được bảo toàn.

Các đại lượng đều tính theo giá trị đại số.

Động lượng và cơ năng được bảo toàn.

Các đại lượng đều tính theo giá trị đại số.

http://gocriengtrenban.wordpress.com

Công thức lớp 10

11/15

@ CƠ HỌC CHẤT LƯU STT

NỘI DUNG

A

Áp suất

1

Định nghĩa áp suất

p=

F S

GHI CHÚ

F: áp lực (N) S: diện tích (m2)

2

Điều kiện cân bằng áp suất:

pA và pB là áp suất theo 2 chiều ngược nhau.

3

Áp suất của cột chất lỏng:

ρ: khối lượng riêng (kg/m3)

Áp suất tĩnh:

p0: áp suất khí quyển (Pa)

pA = pB

p = ρ gh

p = ρ gh + p0

Áp suất động:

p= B

Các định luật:

4

Nguyên lý Pascal:

1 2 ρv 2

F1 S1 d1 = = F2 S2 d2 5

Áp suất truyền đi nguyên vẹn trong lòng chất lỏng: d: đoạn dịch chuyển của diện tích

Định luật Bernoulli

1 2 ρv + ρ gh = const 2

http://gocriengtrenban.wordpress.com

Công thức lớp 10

12/15

CHẤT KHÍ STT

NỘI DUNG

GHI CHÚ

A

Các quá trình biến đổi chất khí:

1

Quá trình đẳng nhiệt:

Định luật Boyle-Mariotte

2

Quá trình đẳng tích:

Định luật Charles

p1V1 = p2V2

p1 p2 = T1 T2 3

Định luật Gay-Lussac

Quá trình đẳng áp:

V1 V2 = T1 T2 4

Phương trình trạng thái khí lí tưởng:

p1V1 p2V2 = T1 T2 5

@ Phương trình Claperon - Mendeleev:

B

Năng lượng trong các quá trình:

6

Nguyên lý 1:

7

Quá trình đẳng áp:

8

Quá trình đẳng tích:

9

Quá trình truyền nhiệt:

pV = nRT

Q = ΔU + A

n: số mol R: hằng số Nếu p tính bằng atm, V tính bằng lít thì R = 22,4/273

Quy ước: Q > 0: nhận nhiệt Q < 0: tỏa nhiệt A > 0: nhận công A < 0: sinh công Bình xilanh.

A = pΔV

A=0

Q = mC(T1 − T2 )

C: nhiệt dung riêng của chất (J/kg.K)

http://gocriengtrenban.wordpress.com

Công thức lớp 10

STT

13/15

NỘI DUNG

10

Quá trình đẳng nhiệt:

11

Quá trình chuyển pha:

12

Hiệu suất động cơ nhiệt:

ΔU = 0

Q = λm

H= 13

GHI CHÚ

Q1 − Q2 Q1

Hiệu suất động cơ nhiệt lí tưởng:

H=

λ: nhiệt hóa hơi (nhiệt hóa lỏng) (J/kg)

T1 − T2 T1

Hiệu suất cao nhất của động cơ nhiệt

http://gocriengtrenban.wordpress.com

Công thức lớp 10

14/15

CHẤT RẮN STT

NỘI DUNG

A

Biến dạng cơ

1

Độ biến dạng tỉ đối:

ε= 2

GHI CHÚ

Δl l0 Đơn vị: Pa

Suất đàn hồi:

F σ= S 3

E: suất Young (Pa)

Lực đàn hồi tổng quát:

F = ES

Δl l0

Hệ số đàn hồi:

k= B

Biến dạng nhiệt

6

Sự nở dài:

7

Sự nở khối:

ES l0

Còn gọi là độ cứng của lò xo (N/m)

α: hệ số nở dài (K-1)

l = l0 (1 + αΔt) β: hệ số nở khối (K-1)

V = V0 (1 + βΔt)

http://gocriengtrenban.wordpress.com

Công thức lớp 10

15/15

CHẤT LỎNG STT

NỘI DUNG

GHI CHÚ

A

Hiện tượng căng bề mặt:

1

Lực căng bề mặt tổng quát:

σ: suất căng bề mặt (N/m)

2

Lực căng bề mặt dọc bề mặt khung dây:

l: chiều dài thanh trượt

3

Lực căng bề mặt khi khung dây nhấc lên:

l: chu vi khung dây

B

Các công thức tính chu vi:

4

Chu vi hình chữ nhật:

5

Chu vi hình tròn:

6

Chu vi hình xuyến:

F = σl

F = 2σ l F = σl

a, b: chiều dài và rộng

l = (a + b).2

l = 2π R

l = 2π (R1 + R2 )

http://gocriengtrenban.wordpress.com