นวัตกรรม
สื่อการเรียนรู้ตามแนวคิด BBL พรพิไล เลิศวิชา
เอกสารประกอบการอบรม การจัดการเรียนรู ที่สอดคล องกับพัฒนาการทางสมอง (Brain-based Learning) ณ โรงแรมโลตัสโฮเต็ล ปางสวนแก ว จังหวัดเชียงใหม สถาบั ทยาการการเรี ยนรูตุ้ ลาคม ๒๕๕๓ ระหว นาวิงวั นที่ ๑๑ - ๑๒
c สงวนลิขสิทธิ์ ๒๕๕๓
เรียนภาษาด วยบทเพลง 1.การร องเพลงเป นกิจกรรมที่สมอง สนใจเป นพิเศษ เพราะทำให มี ความสุข สนุกสนาน ไม เครียด ทุกคนทำได สมองเกิดความคาด หมาย (expectation) ว าตัวเองจะ ได รับรางวัล (reward) จากความ สำเร็จภายใน
เรียนภาษาด วยบทเพลง 2.การที่มีบทเพลงบทเดียวอยู ในหนังสือเล มหนึ่ง ซึ่งมีภาพ น าตื่นเต นประกอบอยู กระตุ น ให ความสนใจเพิ่มสูงขึ้น สมอง คาดคะเนว า ใช เวลาไม นานใน กิจกรรมนี้ (expectable)
เรียนภาษาด วยบทเพลง 3.การเว นวรรคแต ละคำใน บทเพลงทำให สามารถร องไป ชี้คำไปด วย ทำให อ านได อ านออกเร็วขึ้น เพราะถ าจำ เนื้อเพลงไม ได ก็อ านได จาก ความจำ (แม จะสะกดไม ได ก็ตาม)
เรียนภาษาด วยบทเพลง
4.รูปแบบหนังสือแปลกใหม (Novelty) กระตุ นความสนใจ ของสมองอย างยิ่ง
มือขยับเท ากับเรียนรู 1.นักเรียนใช มือเคาะ และออกเสียงตามลำดับ ดังนี้
มือขยับเท ากับเรียนรู
2.มือที่เคาะ พร อมการเปล งเสียงทำให ตอกย้ำกับตัวเอง
มือเป นตัวนำการเปล งเสียง สมองคิดตามไปตลอดเวลา โอกาสที่จะคิดวอกแวก เสียสมาธิ อ านผิดเกือบไม มีเลย
มือขยับเท ากับเรียนรู 3.การอ านเป นจังหวะ และมือ เคาะเป นจังหวะ ช วยกระตุ น สมองน อย ตามหลักการของ สมองมนุษย นั้น เมื่อสมองน อย ถูกกระตุ น การเรียนรู ภาษาจะดี ขึ้น เร็วขึ้น
มือขยับเท ากับเรียนรู
4.จังหวะที่สนุกสนาน กระตุ นการทำงานของสมองซีกขวา ซึ่งเป นสมองที่รับความรู สึกรวมๆ ช วยให การอ านภาษา ของสมองซีกซ ายทำได ดีขึ้น มีประสิทธิภาพขึ้น
สมองเด็ก LD (Learning Disability) 1.เด็ก LD แท มีพัฒนาการ สมองช ากว าเด็กปกติ อันเนื่อง มาจากความไม พร อม หรือ ความผิดปกติบางอย างของ สมองในวัยก อนหน านี้
สมองเด็ก LD (Learning Disability) 2.เด็ก LD เทียม เป นเด็ก
ปกติเพียงแต ถูกกระตุ นด วย สิ่งแวดล อมที่ไม เหมาะสม เช น ขาดความอบอุ น ขาดการกระตุ นพัฒนาการในวัย ทารก หรือวัยเด็กเล็ก ดูโทรทัศน เล นเกมมากเกินไปใน วัยทารก-เด็กเล็ก
สมองเด็ก LD (Learning Disability) มีทัศนคติที่ไม ดีต อตัวเอง หรือหมู พวก ไม เคยรับรู ความสำเร็จที่ตัวเองภูมิใจ ขาดสารอาหารจำเป น เช น ไอโอดีน เหล็ก วิตามิน A
การสอนอ านในเด็ก LD การสอนอ านสำหรับเด็ก LD ต องเน นกระบวนการดังนี้ 1. ต องเน นให เด็กมีการเคลื่อนไหว ร างกาย เช น ทำ Brain-Gym กระตุ นให ออกท าทาง พร อมกับ เปล งเสียง 2. หนังสือที่เด็กอ าน ต องมีภาพ ประกอบมากกว าหนังสือทั่วไป
การสอนอ านในเด็ก LD ¢²
º
¨
« ø ÷ ÷ m ¨ ¨m n ¨m v
m ¨ ¨m
n ¨m n ¨m ¨
¨ ¨
¨m ¨ v ¨m ¨
¨ ¨
¨ v ¤ ¨
w ¨ ¨w
¨w ¨w v v ¨w ¨
¨ ¨
¨ v ¨ n
»¾
3. เนื้อหาต องสนุกสนานน าสนใจ 4. ตัวอักษรใหญ มีวรรคระหว างคำ 5. แบบฝ กหัด ควรกระตุ นให สมอง อยากลงมือเขียน และง ายที่จะ ประสบความสำเร็จ
การสอนอ านในเด็ก LD ÷
¨
¨m¨
¨
¨n © ø ÷
¨ ¨ ¨ ¨ ¨ ¨
m n t u v w
¨m ¨n ¨t ¨u ¨v ¨w
¨ ¨ ¨ ¨ ¨ ¨
¨ ¨ ¨ ¨ ¨ ¨
»¿
6.แบบฝ กหัดต องออกแบบ โดยเน น การใช กราฟ ก (graphics) เข า ช วยให ดูง าย เป นระบบ เป น หมวดหมู ชัดเจน 7.จำนวนแบบฝ กต องมีการทำซ้ำ มากกว าของเด็กปกติ
ทำไมเด็กอ านไม ออก ? µ pµ º pµ m « ø¨ þ pµ « ÷ ¨n s« v÷ s ÷ s © ø ÷
¨nø p÷ ª ¨nø p÷ v÷ s ¨ ª ø ¨ ¢ ª n ÷ ª ó ª ÷ ª
÷ ø ª ÷ ø mø ¤ ª ÷ ª ÷ ª mø n ª s÷ ª
sm ø pµ ° sm
s ÷ s ø s ÷ ø ò ó
÷ ø
÷ ø ÷ ø ¹¹»
1.แม เด็กจะเริ่มสะกดได แล ว เช น อ าน กา ตี ปู วาง เขา ฯลฯ ได แต เมื่อมีอีกคำหนึ่งต อเข ามา เช น ร านค า ข างใน ก างปลา เด็กอาจ ไม รู ว า ร าน-ค า เป น 2 คำ แล วนำ มารวมกัน เด็กไม รู ว าแต ละคำ วรรคตรงไหน สมองแยกแยะไม ได
ทำไมเด็กอ านไม ออก ? µ pµ º pµ m « ø¨ þ pµ « ÷ ¨n s« v÷ s ÷ s © ø ÷
¨nø p÷ ª ¨nø p÷ v÷ s ¨ ª ø ¨ ¢ ª n ÷ ª ó ª ÷ ª
2.การหัดประกอบคำเข าด วยกัน เป นการสร างความคุ นเคย ให เกิด ทักษะในการแยกคำ และทำให เด็ก อ านคำยากออกในที่สุด
÷ ø ª ÷ ø mø ¤ ª ÷ ª ÷ ª mø n ª s÷ ª
sm ø pµ ° sm
s ÷ s ø s ÷ ø ò ó
÷ ø
÷ ø ÷ ø ¹¹»
ทำไมเด็กอ านไม ออก ? 3.ในที่สุดสมองของเด็ก จะเรียนรู ว าคำยาวๆ ก็คือคำที่ประกอบ ด วยคำย อยๆ หลายคำนั่นเอง
หนูอ านได
วิธีเรียนรู ของสมอง 1. ตามองเห็นภาพ ภาพ น าสนใจ สีจัดจ าน กระตุ นการรับ ภาพ เกิดความสงสัยว า ถ าเป ดดู จะมีอะไรอยู ข างใต ภาพนี้
หนูอ านได 2. เมื่อเป ดภาพดู พบคำศัพท นักเรียนรู แล วว า ภาพคือ ภาพอะไร จึงมีคำนั้นในสมองอยู แล ว เช น
นักเรียนรู ว าคือภาพยีราฟ เมื่อเป ดพบคำว า
ที่จริง นักเรียนอาจจะอ านออกเพียงคำว า แต ก็ สามารถอ านได ว า เพราะรู จักภาพอยู ก อน
หนูอ านได 4. มือที่พลิกดูภาพ เป นการ กระทำที่สมองสั่ง ทำให เกิดความ ตั้งใจในการบังคับมือให เป ด เมื่อ ตาอ าน พร อมกับ มือเป ด เป น 2 action ที่เกิดขึ้นพร อมกัน ทำให การอ าน การเรียนรู (learning) เกิดขึ้นง าย และเร็วขึ้น
เกมภาษากระตุ นสมอง
1.การเล นเกม เป นสิ่งที่เด็กพอใจ อยากทำ สมองต องการลงมือทำ แม ว าอาจจะมีความลำบาก และป ญหาที่ต องขบคิด ทำไมสมองยอม ทำสิ่งยาก ? คำตอบก็คือ เพราะเมื่อทำสำเร็จแล ว จะรู สึกว า ตัวเอง ได รับชัยชนะ ความต องการชนะเป นการทำงานของสมองส วน สัญชาตญาณ เพราะชัยชนะ หมายถึง การอยู รอด (survival)
เกมภาษากระตุ นสมอง 2.การอ านคำควบกล้ำ ไม ใช เรื่องน าสนุก แต เมื่อมันกลายเป น เกม ก็ทำให สิ่งนี้สนุกขึ้น การมีภาพช วยบอกใบ ว า คำนี้น าจะ ตรงกับศัพท คำไหน เมื่อเห็นภาพก็พอจะเดาออก
= ปราสาท
เกมภาษากระตุ นสมอง 3.การหัดอ านโดยใช เกมภาษา เป น วิธีการเรียนรู ที่แยบคาย เด็กไม รู สึก ว าตัวเองถูกบังคับ ไม อึดอัดขณะ เล นเกม นอกจากดูภาพ อ านคำ แล ว ยังใช มือจัดภาพให ถูกตำแหน ง สมองทำงานพร อมกัน 3 วงจร คือ วงจรรับภาพ วงจรสัมผัส และวงจร รับเสียง การอ านได จะเกิดขึ้นด วย วิธีที่เป นธรรมชาติ
เมื่อสมองเรียนรู คำศัพท 1.การสอนคำศัพท โดยใช บัตร ปริศนาสามเหลี่ยม (triangle puzzle) เป นนวัตกรรมที่ต องการ กระตุ นให สมองเกิดความสนใจ รวมศูนย (focus) และมีสมาธิ
เมื่อสมองเรียนรู คำศัพท 2.รูปทรง เป นรูปทรงแปลก ใหม เมื่อเป ดคำออกมา นักเรียน จะพยายามอ าน และจับกฎเกณฑ ผู สอนย้ำให เห็น pattern ของ -en
เมื่อสมองเรียนรู คำศัพท 3.pattern ของสี และการใช ทำให จับกฎเกณฑ ได ง าย เพราะกระตุ นการทำงานของ สมองซีกขวา ซึ่งทำงานเร็ว กว าซีกซ าย
เมื่อสมองเรียนรู คำศัพท 3.ภาพประกอบ ช วยทำให เข าใจ ความหมายทันทีที่อ านศัพท ไม ต อง อาศัยเวลาตีความ ช วยให เรียนรู ได เร็ว 4.สมองที่มองเห็น pattern (ซีกขวา) กับสมองที่อ านคำ (ซีกซ าย) ทำงาน ประสานกันได ดีในการเรียนรู pattern ของคำ
เมื่อสมองจับกฎเกณฑ ของหลักภาษา กิจกรรมคำวิเศษณ
1.กระบวนการสอนนี้ เน นการเคลื่อนไหว (movement) และ ประสาทสัมผัส เพื่อกระตุ นการเรียนรู ภาษา นักเรียนนำบัตรคำ ที่กำหนดสีไว แล วเรียงลงไปดังภาพ
เมื่อสมองจับกฎเกณฑ ของหลักภาษา ขณะเรียงบัตร
ตาอ านคำ / เห็นภาพ / สีสัน เมื่อเรียงคำกริยา และคำ
วิเศษณ จนครบ ก็เกิดความ เข าใจ (concepts) ผ านการ ลงมือทำ แทนที่จะฟ งคำอธิบาย ที่เป นนามธรรมล วนๆ
เมื่อสมองจับกฎเกณฑ ของหลักภาษา 2.กิจกรรมการสอนที่แปลกใหม (novelty) กระตุ นให นักเรียนเกิด ความจำง ายขึ้น 3.มีการใช สีสัน (color) ช วยจำแนก (category) แยกแยะข อมูลแต ละ ชุดออกจากกันเด็ดขาด ช วยให สมองสร างความรู ใหม (concept) ได ง าย
เมื่อสมองจับกฎเกณฑ ของหลักภาษา 4.มีการนำเสนอข อมูลใหม โดยผ าน การจัดวางอย างเป นระบบ มีการจัด วางตำแหน ง (location) ของข อมูล เช น ช วยให สมองจับประเด็นได ง าย
เมื่อสมองจับกฎเกณฑ ของหลักภาษา สมองส วนหน า
สมองส วนรับสัมผัส
5.การเรียนรู เน นการเคลื่อนไหวของ มือ ผู เรียนใช สมอง ส วนหน า และส วนสัมผัส ช วยให เรียนรู ได เร็วขึ้นมาก
การรับรู ไม ใช การเรียนรู (learning) 1.การเรียนรู เริ่มต นที่การอ านคำว า แต การเรียนรู อยู เพียงระดับ รับรู ยังไม ได แปลว า ถูกบันทึกไว เป น ความจำ (memory)
การรับรู ไม ใช การเรียนรู (learning) 2.เมื่อนักเรียนเป ดคำออกดู มือที่เคลื่อนไหวเริ่มทำงาน สมองส วนหน า (ส วนคิด) เริ่มถูกกระตุ นมากขึ้น
การรับรู ไม ใช การเรียนรู (learning) สมองส วนหน า
3.สมองส วนหน าทำการเชื่อมโยง ความหมายระหว าง การรับรู ยกระดับขึ้น ทำให เกิดการ เรียนรู (learning) และก าวสู การจำ (memory) ได ง าย
สมองเรียนรู ด วยวิธีนี้ เกมบิงโก
1.การใช เกมบิงโก เป นการกระตุ น ให นักเรียนทุกคนมีโอกาสได เรียน ภาษาผ านเกม ซึ่งสนุกสนาน และ ท าทาย
สมองเรียนรู ด วยวิธีนี้ 2.ขณะที่ครูอ าน นักเรียนจะ มองหาคำนั้น ว าอยู ตรงไหน บนกระดานบิงโกของตัวเอง สมองจะอ านคำแต ละคำ ซ้ำ แล วซ้ำอีกโดยไม เบื่อ เพราะ หวังว าตัวเองจะมีคำตรงกับ ที่ครูอ านออกมา
สมองเรียนรู ด วยวิธีนี้ 3.ขณะที่มือเลื่อนตัวเลื่อนไป สมองก็ อ านตามไปด วย เสียงนั้นดัง 2 ครั้ง คือ คร้ังที่ 1 ครูอ าน ครั้งที่ 2 นักเรียนอ านซ้ำ เพื่อหาตัวที่ตรงกับของครู
สมองเรียนรู ด วยวิธีนี้ 4.ความคาดหวังที่ตัวเองจะเป น คนได bingo ก อน เป นความ คาดหมาย (expectation) ที่ กระตุ นขับเคลื่อนให ตื่นตัว ตลอดเวลา ขณะฟ ง และอ าน คำใหม ๆ
สมองเรียนรู ด วยวิธีนี้
5.สำหรับนักเรียนที่อ านไม ได จะเกิดความมุมานะพยายามอ าน เพราะถ าอ านไม ออก ก็เล นเกมนี้ ไม ได
สอนเด็กพัฒนาช าให อ านเป น
1.การเว นระยะแต ละคำ ช วยให อ านไปทีละเสียงได ง าย การที่มีจุดใต คำแต ละคำ ช วยให สมองมองเห็นจุดว าแทนคำ คำหนึ่ง ย อให รู สึกว าตัวอักษรเยอะแยะที่เรียงกันอยู มีสิ่งที่ จะต องอ านไปอยู กี่จุด แล วใช ไม ชี้อ านตามไปทีละจุด
สอนเด็กพัฒนาช าให อ านเป น
2.สมองแต ละคน มีความเร็วไม เท ากัน บางคนหยุดอยู ที่บางคำ นาน เพราะกำลังคิดว าคำต อไปอ านว าอะไร ไม ที่ชี้ตำแหน งอยู ทำให เด็กจำได ว า กำลังจะอ านตัวไหน ตัวไหนที่อ านมาแล ว ไม สับสน
สอนเด็กพัฒนาช าให อ านเป น
3.เมื่อฝ กอ านแบบนี้ระยะหนึ่ง สมองก็จะเกิดความคุ นเคย เกิด ความชำนาญ รู จักวิธีสังเกตและเริ่มอ านได เอง โดยไม ต องมีจุด ช วยอีกต อไป
สอนให สมองสร างความจำได เร็วและง าย การสอนอักษรกล้ำโดยใช ตัวต อ 1.การสอนอักษรกล้ำ โดยใช ตัวต อ (jigsaw) ช วยกระตุ นให สมองสนใจ มองเห็นข อมูล ที่จะนำมาต อเป น คำเดียวกันได ชัดเจนขึ้น สมองจะ คิดโดยอัตโนมัติว า มันคือ นั้นเอง
สอนให สมองสร างความจำได เร็วและง าย ต างกันกับการเห็นคำแบบนี้ ภาพด านบนนี้ไม ช วยแนะแนวทาง ให สมองเห็นความเชื่อมโยงกันของ คำ ครูต องสอน ต องบอก การรู จึง จะเกิดขึ้น
สอนให สมองสร างความจำได เร็วและง าย 2.การแยกอักษรกล้ำ กล / คว ด วย สีน้ำเงิน ทำให มองเห็นได ชัดว าตัว ไหนที่เรียกว า 3.แผนภูมินี้นำเสนอ กล / คว / ปล นักเรียนรับรู ได ในเวลาเดียวกันว ามี อักษรกล้ำอยู 3 ชุด คือ กล คว และ ปล
สอนให สมองสร างความจำได เร็วและง าย
4.นวัตกรรมนี้ ทำให ผู เรียนรับรู ด วยภาพ นำข อมูลใส ไว ในสมอง เป นภาพ ทำให น าสนใจ และจดจำง าย แทนที่จะเป นข อมูลแบบ จดบันทึกความเรียง ซึ่งไม น าสนใจ และสมองจำยาก
บัตรคำที่สมองจับกฎเกณฑ ได ง าย 1.คำแต ละคำมีแบบแผน (pattern) ต างกัน เช น
บัตรคำที่จะช วยกระตุ นให เรียนรู ได ง าย ต องแสดง pattern ให ชัดเจน ให สมองจับกฎเกณฑ ได ง าย
บัตรคำที่สมองจับกฎเกณฑ ได ง าย
2.สีที่ใช ช วยแยกให เห็น pattern ของคำชัดเจนขึ้น การแยกสี ทำให สมองเข าใจ และรับรู เร็ว เพราะสมองซีกขวา ซึ่งทำงานด าน การรับรู สี ทำงานเร็วกว าสมองซีกซ าย
บัตรคำที่สมองจับกฎเกณฑ ได ง าย
3.การเปลี่ยนตัวอักษรทีละใบ ช วยให สมองเห็นกระบวนการ (process) ของการสะกดคำ
บัตรคำที่สมองจับกฎเกณฑ ได ง าย
อ านว า อ านว า สื่อแบบนี้ จัดเป นนวัตกรรม ที่ช วยให สมองเข าใจ กระบวนการ ของภาษา (process) และแบบแผนของการสะกดคำ (spelling pattern)
เมื่อสมองซีกขวา และซีกซ ายร วมมือกัน เรียนหลักภาษา
1.การจัดข อมูลแยกเป นหมวดหมู ให ชัดเจน โดยใช ที่ว าง (space) สี (color) และ การจัดช องว าง / ตารางที่เป นหมวดหมู (graphics organizer) ช วยให สมองซีกขวา เข าร วมในการเรียนรู กับสมองซีก ซ ายได ง ายขึ้น
เมื่อสมองซีกขวา และซีกซ ายร วมมือกัน เรียนหลักภาษา
2.จากตารางข างบนนี้จะเห็นว าผู สอน สามารถนำเสนอข อมูลและ คำอธิบาย โดยใช ตารางเพียงตารางเดียว สมองผู เรียนจะนำข อมูล มาเข ารหัส (encode) เกิดองค ความรู ได ง าย
เมื่อสมองซีกขวา และซีกซ ายร วมมือกัน เรียนหลักภาษา 3.ถ าไม มีตารางนี้ ผู สอนต องใช วิธี บรรยาย หรือเขียนบนกระดานด วย ข อความยาวๆ ซึ่งทำให การเรียนรู ยากขึ้น เพราะว าการสรุปประเด็นไม ชัดเจน ยืดยาว เยิ่นเย อ สมองต อง ใช วิธีคิด และจำเอาไว ซึ่งจำไม ได ก็ไม เกิดความเข าใจ ว านี้คือการสอน ประธาน - กริยา - กรรม
สมองเรียนรู ได ดี โดยอาศัยสมองน อย และกระตุ นจังหวะที่สมองซีกขวา 1.นักเรียนมองเห็นคำในตาราง
สมองเรียนรู ได ดี โดยอาศัยสมองน อย และกระตุ นจังหวะที่สมองซีกขวา 2.เท ากระโดดไปบนตาราง ตามเสียงที่ครูอ าน ครูอ าน กา นักเรียนกระโดด กา ออกเสียง กา ครูอ าน ปู นักเรียนกระโดด ปู ออกเสียง ปู
สมองเรียนรู ได ดี โดยอาศัยสมองน อย และกระตุ นจังหวะที่สมองซีกขวา
3.สมองใช ตาอ านคำ พร อมกับสมองสั่งเท า ให กระโดดไปบนคำนั้น เปล งเสียง กา
สมองเรียนรู ได ดี โดยอาศัยสมองน อย และกระตุ นจังหวะที่สมองซีกขวา
สมองน อย
4.วงจรในสมองวงจรที่ 5 ถูกกระตุ น คือ สมองน อย (cerebellum) เพราะ การเคลื่อนไหวนี้ มีแบบแผน (pattern) ที่แน นอน การที่สมองถูก กระตุ นถึง 5 วงจร จะทำให การเรียน รู ภาษาเกิดขึ้นอย างมีประสิทธิภาพ
สมองเรียนรู ได ดี โดยอาศัยสมองน อย และกระตุ นจังหวะที่สมองซีกขวา 5.การสอนนี้อาจเปลี่ยนไปใช มือขวา เป นตัวเคาะจังหวะก็ได การเรียนรู ก็ให ผลคล ายกัน
สมองเรียนรู ได ดี โดยอาศัยสมองน อย และกระตุ นจังหวะที่สมองซีกขวา 6.เมื่อยกแผ นตาราง กา ลา ปู งู ออกไป ลองให เคาะดู ครูเปล งเสียง นักเรียนเคาะ โดยมากจะเคาะถูก หมด เพราะบัดนี้ ความรู -า และ -ู ถูกบันทึกไว ในสมอง เป นความจำ ถาวร
สมองเรียนรู คำผ านการเห็น pattern 1.การเรียนรู วิธีอ าน
ทำได หลายวิธี วิธีการนี้ใช วิธีการจับ สระ ให นิ่งอยู กับที่ มือหมุน แผ น CD ตัวหนังสือจะเลื่อนผ านมา
สมองเรียนรู คำผ านการเห็น pattern
2.การเรียนรู เกิดขึ้น เมื่อตามองเห็นแบบแผน (pattern) ที่ตรึง ให นิ่ง เมื่อมือหมุนตัวอักษร ตาจะเห็นตัวอักษรเลื่อนลงมา การอ าน คงเดิม คือ เสียง เปลี่ยนเฉพาะพยัญชนะคือ ธ ร จ อ เป น สมองซีกซ ายทำการสะกด หัดอ าน สมองซีกขวารับรู รวมๆ ว า คำนี้ เป น pattern เดียวกันเสมอ
สมองเรียนรู คำผ านการเห็น pattern 3.มือจะหมุนช าเร็ว ตามความ สามารถในการอ านของแต ละคน วงจรในสมองที่บังคับการ เคลื่อนไหว กับวงจรการอ าน ทำงานสัมพันธ กันพอดี ไม ช าไป หรือเร็วไป ผู เรียนบังคับมือ และ ตาของตัวเอง
สมองเรียนรู คำผ านการเห็น pattern
4.การใช นวัตกรรมการเรียนรู ที่แปลกใหม (novelty) กระตุ นให เกิดความสนใจ อยากเรียน อยากลองดู