หนังสือชุดสำ�หรับเย�วชน : หนังสือสื่อประสมเฉลิมพระเกียรติ
เล่มที่ ๘ ต้นไม้ของพระราชา
คณะกรรมก�รฝ่�ยประมวลเอกส�รและจดหม�ยเหตุ ในคณะกรรมก�รอำ�นวยก�รจัดง�นเฉลิมพระเกียรติพระบ�ทสมเด็จพระเจ้�อยู่หัว เนื่องในโอก�สพระร�ชพิธีมห�มงคลเฉลิมพระชนมพรรษ� ๗ รอบ ๕ ธันว�คม ๒๕๕๔
ต้นไม้ ของพระราชา
๔
ก�ลครั้งหนึ่งน�นม� ทรงปลูกต้นไม้ไว้ เติบโตอย่�งงดง�ม ผลิผลทุกก้�นกิ่ง
มีร�ช�ผู้ยิ่งใหญ่ แผ่ร่มใบให้พึ่งพิง พร้อมด้วยคว�มพิเศษยิ่ง เป็นสิ่งเสริมเพิ่มปัญญ�
๕
๖
ดอกผลเป็นหนังสือ เด็กเด็กชวนกันม� บ้�งอิงแอบแนบเง� เรียกข�น “ครูต้นไม้”
สื่อเรียนรู้อันมีค่� ใช้เวล�อ่�นเพลินใจ บ้�งนั่งเล่�ล้อมวงใหญ่ ผูกพันใจให้จดจำ�
๗
๘
แต่แล้วในวันหนึ่ง ลมพัดโหมกระหนำ่� หนังสือเล่มใหญ่น้อย คงไว้เพียงลำ�ต้น
เสียงอื้ออึงฟ้�มืดคลำ้� ซำ้�เติมให้ใบร่วงหล่น หลุดลอยห�ยไปไกลโพ้น ฝ่�แรงฝนทนอยู่ยืน ๙
๑๐
เด็กน้อยชะเง้อรอ ออกดอกใบร่มรื่น ผ่�นวันแล้ววันเล่� ผลัดเปลี่ยนหมุนเวียนกัน
เมื่อไรหนอจะกลับฟื้น คืนกลับม�ในเร็วพลัน เพียรม�เฝ้�อยู่อย่�งนั้น ทุกทุกวันด้วยห่วงใย
๑๑
๑๒
๑๓
๑๔
โอบกอดลำ�ต้นกว้�ง โน้มตัวกระซิบใกล้ แล้วลองเล่�นิท�น จำ�คว�มได้จ�กครู
ส่งพลังสู่ต้นไม้ “ห�ยไวไวนะคะครู” ที่เคยอ่�นเคยเรียนรู้ ยังคงอยู่ตลอดม�
๑๕
๑๖
“เรื่องเล่าของเจ้าชาย นานวันผ่านเวลา เมื่อกลับขึ้นสู่ฝั่ง สอนคนให้อ่านเขียน
ผู้แหวกว่ายกลางธารา จนนางฟ้าเห็นความเพียร ทรงก่อตั้งสร้างโรงเรียน เพียรทำาดีมีศีลธรรม”
๑๗
“เรื่องราวประทับใจ สุนัขผู้เลิศลำ้า ตอบแทนผู้ชุบเลี้ยง ควรคิดลองทำาดู
๑๘
คงอยู่ในความทรงจำา เปี่ยมด้วยความกตัญญู เป็นเยี่ยงอย่างน่าเชิดชู สำานึกรู้บุญคุณคน”
๑๙
๒๐
จ�กหนึ่งถึงร้อยพัน เรื่องร�วบันด�ลดล ดั่งก�รหมั่นรดนำ้� พรวนดินพรำ่�เพียรไป
แวะเวียนวันละหล�ยหน ล้วนส่งผลเพิ่มแรงใจ ทุกเช้�คำ่�ชุ่มฉำ่�ไซร้ ครูต้นไม้ได้รับฟัง
๒๒
และแล้วในวันหนึ่ง หนังสือบ�นสะพรั่ง ผลแห่งคว�มอดทน รอคอยแม้ย�วน�น
ถึงเวล�ที่ว�ดหวัง ดั่งเคยเป็นเช่นวันว�น เพร�ะทุกคนรักก�รอ่�น ก็พ้นผ่�นไปง่�ยด�ย
๒๓
สุดท้�ยคิดคำ�นึง หนังสือปลิดปลิวไป หยั่งร�กเริ่มต้นใหม่ เติบโตให้ติดต�ม
๒๔
ย้อนถึงย�มพ�ยุใหญ่ แห่งหนใดใคร่รู้คว�ม ทั่วถิ่นไทยได้งอกง�ม วรรณกรรมของแผ่นดิน
๒๕
พระปรีชาสามารถด้านวรรณศิลป์ ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช “ภาษาไทยเป็นเครื่องมืออย่างหนึ่งของชาติ ภาษาทั้งหลาย เป็นสิ่งที่สวยงามอย่างหนึ่ง เช่น ในทางวรรณคดี เป็นต้น ฉะนั้นจึงจำาเป็นต้องรักษาไว้ให้ดี... เรามีโชคดีที่มีภาษาของตนเอง แต่โบราณกาล จึงสมควรอย่างยิ่งที่จะรักษาไว้...” พระร�ชดำ�ริเมื่อครั้งเสด็จไปร่วมประชุมท�งวิช�ก�รของชุมนุมภ�ษ�ไทย คณะอักษรศ�สตร์ จุฬ�ลงกรณ์มห�วิทย�ลัย พุทธศักร�ช ๒๕๐๕ หนังสือพระร�ชนิพนธ์และพระร�ชนิพนธ์แปล
พระร�ชนิพนธ์แปล เรื่อง นายอินทร์ ผู้ปิดทองหลังพระ เมื่อพ.ศ. ๒๕๓๖
๒๖
พระร�ชนิพนธ์แปล เรื่อง ติโต เมื่อพ.ศ. ๒๕๓๗
พระร�ชนิพนธ์ เรื่อง พระมหาชนก เมื่อพ.ศ. ๒๕๓๙
พระร�ชนิพนธ์ เรื่อง พระมหาชนก ฉบับการ์ตูน เมื่อพ.ศ. ๒๕๔๒
พระร�ชนิพนธ์ เรื่อง ทองแดง เมื่อพ.ศ. ๒๕๔๕
พระร�ชนิพนธ์ เรื่อง ทองแดง ฉบับการ์ตูน เมื่อพ.ศ. ๒๕๔๗
แรงบันด�ลใจ ‘ต้นไม้ของพระราชา’ เรื่องร�วของวรรณกรรม มุ่งเน้นก�รถ่�ยทอดคว�มรู้และคว�มคิดอ่�นผ่�นตัวหนังสือ ซึ่งสื่อออกม�ด้วยดอกผล ของต้นไม้ที่เริ่มจ�กเมล็ดเล็กๆ แล้วค่อยๆ งอกง�มเติบโต แก่นของเรื่องจึงดำ�เนินไปโดย ‘ครูต้นไม้’ ที่เป็นดั่งร่มโพธิ์ร่มไทร และศูนย์รวมใจของคนในสังคม บอกเล่�ผ่�นเนื้อห�ที่เป็นบทร้อยกรอง แฝงคว�มหม�ยสอนใจทั้งเรื่องก�รรักก�รอ่�น ก�ร ฟันฝ่�อุปสรรคของผู้คนในสังคมด้วยคว�มส�มัคคี ก�รน้อมนำ�บทพระร�ชนิพนธ์เรื่อง ‘พระมหาชนก’ และ ‘ทองแดง’ ม�เป็นตัวอย่�งในก�รให้คติเรื่องคว�มเพียร ก�รทำ�คว�มดีมีศีลธรรม คว�มกตัญญูรู้คุณ ตลอดไปจนถึงตอนท้�ยของเรื่อง ที่สอดแทรกเรื่องก�รพัฒน�ก�รเกษตรอย่�งยั่งยืนที่แผ่ขย�ยออกไปได้ทั่วทั้งแผ่นดินไทย ในฐ�นะที่เป็นผู้แต่งเรื่องนี้ เร�ทั้งสองรู้สึกปล�บปลื้มใจว่�ครั้งหนึ่งในชีวิตได้ใช้อ�ชีพนักแต่งนิท�นทำ�ง�นถว�ย พระองค์ท่�น เพื่อแสดงถึงพระปรีช�ส�ม�รถด้�นวรรณศิลป์ของพระองค์ให้เด็กไทยได้รู้จัก ธนะชัย - นวิษฐ� สุนทรเวช เมื่อได้ทร�บว่�ตนเองเป็นผู้หนึ่งที่จะได้ว�ดภ�พประกอบหนังสือสำ�หรับเด็กชุดนี้ คว�มรู้สึกแรกสุด คือปล�บปลื้ม และดีใจม�ก หลังจ�กก�รประชุมคุยง�นในส่วนของเนื้อเรื่อง ‘ต้นไม้ของพระราชา’ แล้ว ไม่ว่�จะเดินท�งไปไหน ผู้ว�ดก็ จะคอยมองห�ต้นไม้ใหญ่ๆ เสมอ หรือเมื่อไรที่มีเวล�และโอก�สก็จะออกไปว�ดรูปต้นไม้ใหญ่ๆ เพื่อเก็บเป็นข้อมูล ในฐ�นะที่เกิดในแผ่นดินไทย เกิดเป็นคนไทย และที่สุดคือได้เกิดม�อยู่ใต้พระบรมโพธิสมภ�ร เมื่อถึงเวล�ทำ�ง�น จะรู้สึกว่�ว�ดภ�พเหล่�นี้ขึ้นม�เพื่อพระร�ช�ของเร� พระร�ช�ในชีวิตจริงๆ ของเร�เอง ไม่ใช่พระร�ช�ในนิท�น ดังนั้น ก�รว�ดภ�พประกอบหนังสือชุดนี้จึงเป็นก�รดึงเอ�คว�มรู้สึกที่มีต่อพระร�ช�ของเร�ออกม�จริงๆ ต้นไม้ใหญ่ที่แข็งแกร่ง แผ่ร่มเง�เป็นที่พึ่งท�งปัญญ�ให้กับผู้คน จึงเป็นเสมือนสติและปัญญ�ที่พระร�ช�ได้ พระร�ชท�นแก่ประช�ชนทุกคนในแผ่นดินของพระองค์ นันทวัน ว�ตะ
๒๗
ต้นไม้ของพระราชา เรื่อง โดย ธนะชัยและนวิษฐา สุนทรเวช ภาพ โดย นันทวัน วาตะ
คณะกรรมการฝ่ายประมวลเอกสารและจดหมายเหตุ ในคณะกรรมการอำานวยการจัดงานเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๗ รอบ ๕ ธันวาคม ๒๕๕๔ จัดพิมพ์ พุทธศักราช ๒๕๕๕ พิมพ์ครั้งที่ ๑ พุทธศักราช ๒๕๕๕ จำานวน ๕,๐๐๐ เล่ม ISBN 978-616-543-189-7 ที่ปรึกษา นางสายไหม จบกลศึก นายชาย นครชัย นายดำารงค์ ทองสม นางสาวนาถนิศา สุขจิตต์
ที่ปรึกษาเลขาธิการพระราชวัง ผู้อำานวยการสำานักงานศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัย รองผู้อำานวยการสำานักงานศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัย ผู้อำานวยการศูนย์เครือข่ายสัมพันธ์และแหล่งทุน
บรรณาธิการ นางสาวระพีพรรณ พัฒนาเวช กองบรรณาธิการ นางสาวแสงทิวา นราพิชญ์ นางกณิกนันท์ สุวรรณปินฑะ นางสาวณุภัทรา จันทวิช นางสาวอัมรา ผางนำ้าคำา นายวิชระวิชญ์ อัครสันติสุข นางสาวธันย์ชนก ยาวิลาศ ออกแบบปกและรูปเล่ม นางวชิราวรรณ กาญจนาภา นายกฤษณะ กาญจนาภา
จัดทำาโดย สำานักงานศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัย กระทรวงวัฒนธรรม ๖๖๖ ชั้น ๑๗ อาคารธนาลงกรณ์ ถนนบรมราชชนนี แขวงบางบำาหรุ เขตบางพลัด กรุงเทพมหานคร ๑๐๗๐๐ โทรศัพท์ ๐ ๒๔๒๒ ๘๘๒๘ โทรสาร ๐ ๒๔๒๒ ๘๘๓๑ www.ocac.go.th