Anthology

ANTHOLOGY OF TRADITIONAL RECIPES AND OLD STORIES “Гоце Делчев“ Могила “Bijaći” Kaštel Novi 2015/2016

Page 2

ANTHOLOGY OF TRADITIONAL RECIPES AND OLD STORIES

This collection of traditional recipes and old stories is prepared within our ACES project "Worthy of our efforts which the primary schools "Goce Delchev" - Mogila and "Bijaci" – Kastel Novi have realized in the academic year 2015/2016 We wish to express our gratitude to:

Grad Kaštela Roditelji učenika Obitelj Strizić

Родителите на учениците Хацат ДОО –Скопје Ученички дом „Мирка Гинова“ Битола

Dječji vrtić „Kaštela“

Општина Могила

Srednja škola Braća Radić, Kaštel

МАМА’s Скопје

Štafilić

AД Млекара - Битола

Muzej grada Kaštela

Дијадема– Могила

Osnovna škola Ostrog, Kaštel Lukšić Restoran Agava, Kaštel Štafilić Restoran Stalla, Kaštel Stari Konoba Intrada, Kaštel Novi Turistička zajednica grada Solina

Il Padrino—Могила НУ Завод и Музеј Битола Музеј на град Охрид Пресил—Могила

Page 3

Content: Fritule……………………………………………………………………………………………………………..4 Мазник................................................................................................................5 Love story—Mustafa and Eleni……………………………………………………………........6 Trogirski rafioli…………………………………………………………………………………………..10 Тулумби...........................................................................................................11 Milenko i Dobrila..................................................................................12 Погача..............................................................................................................14 Mahovnjača......................................................................................................15 Мустафа Кемал Ататурк и Елени Каринте.....................................16 Bob I manistra…………………………………………………………………………………………….18 Тавче гравче...................................................................................................19 Love story –Milenko and Dobrila…………………………………………………………….20 Ајвар.................................................................................................................24 Bakalar na bijelo............................................................................................25 Пинџур............................................................................................................26 Artičoke na brudet…………………………………………………………………………………..27 Шопска салата..............................................................................................28 Salata od mahune i cikle..............................................................................29 Раванија...........................................................................................................30 Arancini.............................................................................................................31

ANTHOLOGY OF TRADITIONAL RECIPES AND OLD STORIES

Page 4

FRITULE

SASTOJCI: 

1 l vode



0,5 kg brašna tip 550



40 dag šečera



1 žličica soli



2 dl rakije



aroma nariban limun i naranča, vanilije, grožđica



0,5 L biljnog ulja za prženje

PRIPREMA: Vodu,šečer i sol staviti na vatru i pustiti da prokuha,čim je prokuhalododati rakiju i aromu ,te stalno mješajuči dodavati brašno malo po malo, mješati na vatri dok se može jer če se pretvoriti u tvrdu masu, zatim sa mikserom sa nastavcima za tijesto ili staviti u samostoječi mikser i obrađivati dok ne dobijemo tvrdo glatko tijesto bez grudica, to če trajati 10-tak minuta (naše none su u nedostatku modernih pomagala to radile sve sa drvenom žlicom).

Ostaviti masu da se dobro ohladi (nekoliko sati).

Zagrijati ulje na vatri, raditi grude od tijesta koje mogu stati u šaku, te stisnutešake između palca i kažiprsta vaditi fritule i malom žličicom ih vaditi i stavljati u duboko ulje Kada fritule dobiju roskastu boju, pritiskat ih sa rupičastom metalnom žlicom da se napuhnu i izveče se masnoča iz njih.

Kada su zlatno žute boje gotove su.

Page 4

МАЗНИК Состојки: 

700 грама брашно 1/8 од мала коцка квасец



1 мала лажица шеќер



100 мл млака вода



100 мл масло



1 мала лажичка сол



млака вода по потреба



500 грама сирење



Подготовка: Во длабок сад за месење ставете го квасецот, шеќерот, 1 лажица брашно и млаката вода. Убаво измешајте ги состојките за да добиете хомогена смеса. Оставете го садот на топлп место за време од 5 до 10 минути додека квасецот нарасне. Брашното пресејте го со сито. Во длабокиот сад ставете ги брашното, маслото, солта и постепено додавајте млака вода по потреба. Замесете меко тесто. Тестото поделете го на 4 дела. Од секој дел формирајте топка а потоа со сукало исучете кора со дијаметар од 15 см. Корите од двете страни премачкајте ги со масло и оставете ги да стојат за време од 30 мин. Во меѓувреме, сирењето ставете го во чинија и со помош на виљушка издробете го. Потоа врз масата ставете чаршав. Врз чаршавот истегнете голема тенка кора. Краевите на кората отстранете ги со помош на нож. Кората попрскајте ја со масло и врз неа нанесете од сирењето. Со помош на чаршавот кората свиткајте ја како ролна , а потоа свиткајте ја во форма на полжав. Постапката повторете ја со сите кори. Вака подготвените кори ставете ги во намрсена тава. Повторно попрскајте ги корите со малку масло и ставете ја тавата во загреана рерна на 250 степени. Припремениот домашен мазник со сирење печете го за време од 20 до 25 минути, додека добие убава румена боја. Печениот мазник извадете го од рерната, прекријте го со кујнска крпа и оставете го кратко време да се излади. Потоа послужете го.

ANTHOLOGY OF TRADITIONAL RECIPES AND OLD STORIES

Page 6

Love story about Mustafa and Eleni The story of unfulfilled love between Mustafa Kemal Ataturk and a beautiful girl from Bitola Eleni Karinte, called Balkan Romeo and Juliet by many, happened at the end of XIX century but still attracts attention and is an inevitable tourist attraction in Bitola. Tourists from Turkey travel thousands of kilometers to visit the Memorial Room of Ataturk in Bitola Museum, take photos under Karinte’s balcony where this huge love saga took place, and read the letter she wrote to Ataturk.

“Somewhere, sometime, Many years have passed, I am still waiting to hear from you. If you ever receive my letter, remember me, see my tears on the paper. Years and events pass, there are many things said about you. If you love another woman when you read my letter, tear it up and ask her if she believes that one Eleni Karinte from Bitola wasted all her life waiting for a man with whom she only spent a day. If you love that woman as much as I love you, don’t tell her anything, I wish her to be happy as you are. But if you remember the girl on the balcony, and don’t love any other woman, I want you to know that I am waiting for you and will wait until the end of my life. I know that you won’t forget me and will be back…”

This is an excerpt from a letter believed to have been written over a century ago

by Eleni Karinte to young Mustafa Kemal who attended Bitola Military Academy.

The Memorial Room in honor of the great Turkish reformist is situated in Bitola Museum and Institute, the same building where the Military Academy used to be.

Photographs, sketches from battles, a library, a bust, a wax figure – room full of secrets from the life of Ataturk, the great reformist.

The letter by Eleni Karinte takes a central place and the love story of Balkan Romeo and Juliet, he being a Muslim and she a Christian, was doomed because of religious and social prejudice. Nowadays, it is a main tourist attraction. People read the letter with sighs, take photos in front of Karinte’s house on Sirok Sokak where the balcony tells its sad love story…

Page 6

Eleni Karinte’s family house

Page 8

ANTHOLOGY OF TRADITIONAL RECIPES AND OLD STORIES

Legend or truth…

Young cadet Mustafa came from Thessaloniki to Bitola in 1896 to study at the Military Academy. He often went strolling down Sirok Sokak, so one afternoon, just before Easter in 1897, he noticed beautiful Eleni sitting on the balcony of her father’s house, the rich merchant Eftim Karinte. Their house still stands on the corner of the street opposite Epinal Hotel. The young girl, his peer, was not indifferent and she looked upon the tall, handsome, blue-eyed cadet. Mustafa went past their house every day and young Eleni waited for him on the balcony. They were burning with strong, yet forbidden love. One day Eleni ran away from the house through the basement and they left Bitola together but her father, Eftim, found them and locked the girl in the house. Later he bought another house in Lerin (Florina), took her there by force and was determined to marry her to another man.

“It has been a year since he grabbed me from you, locked me in the house and wouldn’t let me out for a whole month. I didn’t cry because I knew that all those locks and prison are in vain. I saw the man he wants me to marry only once and he asked if I could love him. I said no, I can only love my first love. I haven’t seen him since then. My father hasn’t forgiven me and I haven’t forgiven him either. Your Eleni Karinte who will always love you and wait for you forever.”

Eleni never married. She lived well into old age and every year she received several cheques from abroad until the end of her life. She died at the age of 80 in Lerin.

Mustafa Kemal became the first President of Turkey, founder of the new modern state and was given the name Ataturk – father of the nation. He married Latife Hanam but their marriage only lasted for two years. Ataturk and Karinte never met again.

Balkan Romeo and Juliet love saga is passed down from generation to generation.

Some say Karinte’s original letter is in the history archives, some say it is only a legend, but for the citizens of Bitola this love still lives.

The love saga is an inspiration to film and theatre artists. A short TV documentary was filmed in 2006, a musical was written recently, and Aleksandar Popovski’s latest film “Balkan is not dead”, tells the love story of Ataturk and Karinte.

Page 8

Memorial room—Mustafa Kemal Ataturk

Page 10

ANTHOLOGY OF TRADITIONAL RECIPES AND OLD STORIES

TROGIRSKI RAFIOLI Tijesto: · 70 dkg brasna · 6 kom zumanjaka · 10 dkg svinjske masti · 10 dkg maslaca · 10 dkg secera · 2 kom vanilin secera · sol prstohvat soli · 1.5-2 dcl mlijeka · 1/2 narance sok pola narance

Nadjev:  1/2 kg badema (poprzenih i samlivenih) 50 dkg secera 1 paketic vanilinog secera  1/2 limuna naribana korica + par kapi soka  1/2 naranca naribana korica + druga polovica soka 20 dkg maslaca 1 zlica kakaa  1 dcl ruma+maraskina 6 bjelanjaka snijeg od bjelanjaka

Priprema: 1.Od navedenih sastojaka zamijesite tijesto. Ostavite ga neka 15 minuta odlezi.

2.Dok se tijesto odmara napravite nadijev od ostalih sastojaka.

3.Tijesto razvaljajte na 2 mm debiljine i casom rezite krugove.

4.U sredinu svakog kruga zlicicom stavite nadjev.

5.Preklopite i krajeve lagano stisnite prstima,a zatim pritistisnite vilicom.

Page 10

ТУЛУМБИ Состојки:        

250 мл вода 50 мл масло прстофат сол 250 гр брашно 4 јајца Шербет 600 гр шеќер 500 мл вода 1 ванила Масло за пржење

Подготовка: Најпрво припремете го шербетот. Водата и шеќерот ставете ги да зовријат. Откако ке зовријат нека се варат околу 20 мин на среден оган. Во готовиот шербет додајте пола филџанче ладна вода(40мл) и ванилата измешајте и оставете го да олади. Подгответе ги тулумбите. Водата, маслото и солта ставете ги да зовријат. Додадете го брашното и убаво измешајте го да се изедначи смесата. Оставете ја да олади. Додајте ги јајцата едно по едно и се меси да се добие мазно тесто. Тестото ставете го во шприц за тулумби и пржете ги во поголема количина на масло на средна температура. Пржените тулумби ставајте ги во оладениот шербет, потоа подредете ги во плех и прелијте ги со останатиот шербет. Оставете ги да оладат и да впијат од шербетот и послужете ги!

Page 12

ANTHOLOGY OF TRADITIONAL RECIPES AND OLD STORIES

Milenko i Dobrila Trogirske plemićke obitelji Vitturi i Rosani imali su posjede i kaštele (utvrde) u Kaštel Lukšiću. Plemička obitelj Vitturi imala je kći Dobrilu, a plemić Rušinić (Rosani) sina Miljenka. Među njima se razvila ljubav, ali obiteljska svađa prisilila ih je da se potajno vole i sastaju. Nakon što prekida vjenčanje Dobrile i Dražimira,

koje

je

dogovorio

Dobrlin

otac.

Miljenko

je

prognan

u

samostan Visovac. Dobrila bježi od kuće i sastaje se s Miljenkom. Saznavši za bijeg roditelji se pomire i pošalju glasnike ljubavnicima s porukom da se vrate kući i vjenčaju. Dobrilin otac obuzet mržnjom ubije zeta. Ubojstvo se dogodilo poslije vjenčanja na pokretnom mostu ispred Vitturijeva dvorca. Dobrila od velike tuge izgubi razum i nakon kratkog vremena umre. Zajedno su pokopani u crkvici sv. Ivana u Rušincu, umjesto imena nad grobom im stoji natpis u kamenu "Pokoj ljubovnikom".

Kaštel Lukšiću

Page 12

Legenda iz druge polovine XVII. st. govori o tragičnoj ljubavnoj sudbini mladih ljudi iz Kaštel Lukšića. U plemićkoj obitelji Vitturi rođena je kći Dobrila, a u obitelj Rušinić sin Miljenko. Dvoje mladih zaljubilo se, no nisu se smjeli viđati zbog neprijateljstva između svojih obitelji. Od trenutka kada su roditelji saznali za njihovu vezu, Dobrila je bila pod strogim nadzorom, a Miljenka su roditelji poslali u Veneciju. No nije sve ostalo na tomu. Dobrilin otac ugovorio je vjenčanje svoje kćeri sa starijim trogirskim plemićem. Miljenko je za to saznao i došao iz Venecije upravo u trenutku kada su mladenci izgovarali zavjete te je spriječio vjenčanje.

Kako bi je kaznio zbog sramote koju mu je nanijela, Dobrilu je otac poslao u samostan u Trogir, a kako bi spriječio Miljenka da je pronađe, naručio je njegovo ubojstvo koje zbog Miljenkove domišljatosti (prerušio se u fratra) nije uspjelo.

Pokušavajući pronaći Dobrilu, Miljenko je došao u sukob sa zakonom i zbog toga su ga osudili na zatvor u Visovcu. Tamo je upoznao bolničarku preko koje je Dobrili slao poruke i ugovorio bijeg. Bijeg mladih natjerao je Dobriline roditelje na popuštanje te su im stoga poručili da se vrate u Kaštel Lukšić kako bi se obavilo vjenčanje. Nakon što je u kolovozu 1690. godine obavljena vjenčana ceremonija, Dobrilin je otac, ne mogavši podnijeti da se njegova kći udala za Miljenka, iz osvete na mostu ispred dvorca ubio svojega zeta. Dobrila je nakon toga izgubila zdrav razum, razboljela se i nedugo potom umrla. Posljednja želja bila joj je da bude pokopana zajedno s Miljenkom u crkvici Sv. Ivana u Kaštel Lukšiću nasuprot dvorca.

Na njihovu vječnom počivalištu zauvijek je uklesana poruka "Pokoj ljubovnicima", a u Kaštel Lukšiću još uvijek postoje oba dvorca, i Vitturijev i Rušinićev.

O sudbini dvoje mladih napisane su: novela, opera te kazališna predstava, a dječji dom u Kaštel Lukšiću, smješten nedaleko od njihova posljednjeg počivališta, nosi naziv Miljenko i Dobrila.

ANTHOLOGY OF TRADITIONAL RECIPES AND OLD STORIES

Page 14

ПОГАЧА Состојки:       

1 кг. брашно 1 квасец (40гр свеж) по 1 лажица сол и шеќер 100 мл. зејтин 4 јајца по 250 мл. кисело и пресно млеко 1 лажица сок од лимон

Подготовка: - Загрејте го млекото и со него напраете смеса во густина на каша од квасецот, 100 гр брашно, додадете ја солта и шеќерот. Оставете да стаса. Во вака стасаната смеса додадете ги со вилушка разматените јајца и измешајте да се спојат. Сега додадете го зејтинот, киселото млеко, сокот од лимонот и брашното. Замесете меко тесто, оставете околу 40 мин. да стаса. Размесете и оформете погача по ваша замисла. Нека одстои околу 10-15 мин и ставете да се пече во предходно загреана рерна на 200 степени.

- Тестото е меко, немојте да мислите дека е нешто некаде

погрешено, но ако ги намрснете рацете со зејтин, одлично ќе се справите со него.

Page 14

MAHOVNJAČA           

Tijesto: 400 g brašna 1 di-go kvasac ili 30 g svježeg 200-250 ml mlakog mlijeka na vrh noža soli 80 g šećera 2 žumanjka 1 limun ribana korica 80 g maslaca Nadjev: 400 g mljevenog maka

    

150 g šećera 250-300 ml mlijeka 1 žlica maslaca 1 vanilin šećer 60 g grožđica po želji

Priprema: Tijesto: Kvasac rastopiti u malo mlakog mlijeka sa 1 žličicom šećera i brašna. Ostaviti da se diže na toplom.

Brašnu dodati šećer, žumanjke, sol, ribanu limunovu koricu i dignuti kvasac. Zamijesiti sa mlakim mlijekom u kome je otopljen maslac. Tijesto dobro izraditi rukom, pokriti i ostaviti na toplom da se digne.

Dignuto tijesto staviti na pobrašnjenu podlogu pa podijeliti na tri jednaka dijela (ako volite deblje orahnjače, tijesto podijelite na dva dijela). Ne mijesiti tijesto, samo podijeliti.

Svaki razvaljati u pravokutnik dužine tepsije, ne pretanko, jer će se nadjev teško mazati, otprilike 1 cm debelo. Tijesto mora biti ravnomjerno debelo i po mogućnosti razvaljano u što pravilniji pravokutnik. Premazati trećinom nadjeva i po želji posuti grožđicama prethodno kratko namočenim u vreloj vodi, ocijeđene i posušene i zarolati. Grožđice (ja ih nisam stavila) ne umiješati u nadjev jer se onda nadjev teško razmazuje.

Tijeso urolati pa prebaciti štruce u namazanu tepsiju (37x22 cm), premazati bočno (da se ne zalijepe) uljem ili otopljenim maslacem i ostaviti pokriveno na toplom da se dižu. Kad su štruce lijepo narasle, premazati ih po vrhu uljem ili otopljenim maslacem ili razmućenim bjelanjkom, staviti u pećnicu zagrijanu na 175°C i peći oko 45 minuta. Ako makovnjača naglo dobiva boju, pokriti je papirom za pečenje.

Po želji toplu makovnjaču posuti šećerom u prahu.

Kad se ohladi, svaku makovnjaču umotati u prozirnu foliju da se ne suši.

Nadjev: Pomiješati mak sa šećerom i vanilin šećerom i preliti kipućim mlijekom, pa dodati maslac. Dobro izmiješati i ohladiti.

Pazite da vam nadjev ne bude suh, jer će se pečene korice odvajati od njega, a niti rijedak, jer će se korice i nadjev izmiješati (stopiti).

ANTHOLOGY OF TRADITIONAL RECIPES AND OLD STORIES

Page 16

Мустафа Кемал Ататурк и Елени Каринте Писмото на Елени Каринте до Кемал Ататурк

До Кемал Ататурк, некаде и некогаш! Поминаа толку години, а јас ете уште секој ден чекам абер од тебе. Ако некогаш го добиеш писмово, сети се, види ги солзиве на хартијава… Годините си врват. Овдека се зборува за тебе. Нешто се случува. Ако ги читаш овие редови додека љубиш некоја друга жена, искини го писмово и прашај ја неа дали верува дека неко­а си Елени Каринте од Битола го поарчила цел живот за еден човек со кого била само еден ден. Ако ја љубиш неа, како што јас те љубам тебе, не кажувај ѝ ништо, нека биде среќна ако си и ти. Ако, пак, уште ја паметиш девојката од Балканот и не љубиш друга, знај дека те чекам. Ќе те чекам секој ден, цел живот… Знам дека ќе се вратиш, дека не си заборавил. Татко ми умре. Има веќе цела година. Тој ден кога ме грабна од тебе, ме заклучи дома. Не ме пушти цел месец. Не плачев. Знаев дека џабе ќе се сите катанци и затвори. Човекот со кој тој сакаше да се земам го видов само еднаш. Ме праша дали некогаш ќе можам да го љубам… му реков: не! Си го љубам првото либе. Повеќе не го видов. Татко ми никогаш не ми прости. Ни јас нему. Неколку дена пред да умре ме викна кај себе… рече: Знам дека згрешив, но знам и дека никогаш не бев добар татко. Не барам да ми простиш, не барај ни ти! Бог нека ни прости на двајцата. Сакав најдобро, а направив најлошо. Татко ми не беше лош човек! Не сум веќе млада и убава како тогаш.

Куќата во која живеела Елени Каринте

Page 16

Елени била ќерка на трговецот Ефтим Каринте. Нејзиното семејство било едно од најбогатите влашки семејства, кои со другите семејства од тој ранг го диктирале општествениот и трговски живот во Битола во последните децении на деветнаесеттиот век. Семејството Каринте било длабоко религиозно семејство, а Елени била израсната во духот на православното христијанство. Според преданијата, а во недостиг од нејзина фотографија, се смета дека била убава руса девојка, која многу ја сакала книжевноста. Куќата на Каринте се наоѓа на Широк сокак, кој бил центар на сите збиднувања. Го видела Мустафа сосем случајно додека седела на балконот. Во неколку наврати имале случајни средби и погледи додека нѐ сфатиле дека се родила љубов, која морало да ја кријат бидејќи била забранета. Младиот кадет Мустафа во 1896 година доаѓа од Солун да учи во воената гимназија во Битола. Често шетал по Широк сокак, а едно попладне пред Велигден, во 1897 година, на балконот од куќата на богатиот трговец Ефтим Каринте, која и денес постои на аголот од улицата, веднаш наспроти хотелот „Епинал“, ја забележал убавата Елени, негова врсничка. И девојката не останала рамнодушна, па крадешкум, таму од балконот и таа фрлила поглед на стројниот Ататурк, висок, со убав стас и со сини очи. И така Мустафа секој ден минувал пред куќата, а Елени го чекала на балконот. Меѓу нив се распламтила силна, но забранета љубов. Девојката за да биде со него, побегнала преку визбите на куќата. Заедно заминале надвор од Битола, но таткото на Елени, Ефтим, ги фатил, ја затворил девојката дома, а потоа, купил куќа во Лерин. Насила ја однел таму, со намера да ја омажи за друг човек. Девојката никогаш не се омажила, дожив­ала длабока старост, а до крајот на животот, неколку пати во годината примала чекови од странство. Починала во Лерин на 80 години. Мустафа Кемал

подоцна

стана

прв

претседател

на

Турција, творец

на

модерната турска држава, поради што го добил името Ататурк, татко на нацијата. Се оженил со Латифе Ханам, но бракот траел само две години. Ататурк и Каринте не се сретнале никогаш повеќе. Љубовната сага за балканските Ромео и Јулија, во Битола се пренесува од генерација на генерација. Некои велат дека оригиналот на писмото од Каринте се наоѓа во историски архив. Други, пак, велат дека станува збор за легенда. Сепак, меѓу битолчани, и денес живее оваа љубов.

Page 18

ANTHOLOGY OF TRADITIONAL RECIPES AND OLD STORIES

BOB I MANISTRA Sastojci: 

40 dag očiščenog boba

 

2 srednje veličine krumpira 1 žlica vegete



1 žličica crvene paprike



sol i papar

30-40 dag manistrerezanaca 

Priprema:



Na maslinovom ulju ispirjajte na kockice narezan krumpir, te dodajte očiščen i opran bob, kratko propirjati, te dodati crvenu papriku i preliti vodom, začiniti vegetom i pustiti da kuha dok se povrče ne prigotovi.



Dodati manistru, podliti vodom po potrebi i skuhati do kraja, začiniti solju i paprom po ukusu.

Dobar tek.

Page 18

ТАВЧЕ ГРАВЧЕ Потребни состојки: 500 гр. грав 4-5 парчина суви црвени пиперки 2 главици кромид 2 лажици сол 2 лажици мешан сув зачин 1-2 лажички нане 1-2 лажички црвена пипер-буковец

Начин на подготовка: Гравот се вари на тивок оган заедно со пиперките. Гравот се вари, но се оставаат зрната малку потврди. Потоа се става гравот во земјено тавче се додава сол, мешаниот сув зачин, буковец, нане и кромид (претходно сецкан и пржен на врело масло). Се посипува и водата во кој се вареше гравот и се пече на 200 степени околу 40 мин. Ако сакате во гравчето може да се додаде и малку пржено лукче. Добар апетит!

ANTHOLOGY OF TRADITIONAL RECIPES AND OLD STORIES

Page 20

LOVE STORY MILENKO AND DOBRILA These stories tell us about who we are and where we came from. Croatia is a home for many myths and legends, none more beautiful and tragic than the story of Miljenko and Dobrila. In the late 17th century in a small town of Kastel Luksic a great love story took place. Miljenko and Dobrila, also known as Croatian Romeo and Juliet met under the moonlight on the pebbly beach of Kastela and fell madly in love with each other. Their rival families were at war and did everything to stop them but their attraction was instant and the love was eternal. A beautiful yet heartbreaking legend of the star-crossed lovers has been retold by generations and generations and is still an inspiring tale of true love. Miljenko and Dobrila were born in Kastela, an agglomeration of seven small towns located northwest of the city of Split and east of Trogir in central Dalmatia. Miljenko was from Rusinic, and Dobrila was from Vitturi family. Both families were noble and there was an ongoing strife between their fathers over feudal rights regarding peasants.Legend says Miljenko was very personable young man to whom Dobrila, tender and gracious girl was immediately drawn to. The spark that ignited their hearts never extinguished, not even when their parents found out about the affair and tried to put an end to it by separating the lovers. Desperate to keep the couple apart, young Miljenko was shipped off by his parents to live in Venice. Dobrila was put under strict watchful eyes of her mother, while her father, duke Radoslav soon found an adequate husband in the area. Dobrila was to be wed to an older nobleman from Trogir.

Dobrila’s aunt Demetrija was against that marriage so she set a soldier she knew to inform the absent Miljenko of the events about to happen. When Miljenko found out about the marriage he was distraught. He couldn’t bare the thought of Dobrila being taken away and their love left to parish. He went to stop the ceremony and arrived just in time, at the crucial moments of exchanging the vows.Duke Radoslav was furious and decided to punish Dobrila by sending her to the monastery of St. Nikola. Miljenko tried to stop another separation from his beloved Dobrila but failed yet again.

Page 20

Kastel Luksic

Page 22

ANTHOLOGY OF TRADITIONAL RECIPES AND OLD STORIES

Because of all the mess he caused he was exiled to another monastery on the island of Visovac. Although the unfortunate lovers were disunited this made their love for each other burst even stronger.They arranged their escape via secret letters. All they ever wanted was to be together. When he learned of his daughters escape, duke Radoslav, an overbearing and tyrant, decided to create a ruse to prevent the family shame. He extended his hand of reconciliation to alwaysbenign Miljenko's father, prince Adalbert.Three emissaries were sent to Visovac to persuade the disobedient lovers to return to Kastela and marry in the presence of their reconciled families. They were finally all together. Dobrila was ecstatic, her father bowed down at last, but the odds were against them the whole time.The day after the wedding, in the hot summer night of 1690; stricken by the insurmountable hatred and vengeance, Radoslav pull out a gun at his new sonin-law and shot him dead on the small bridge in front of Vitturi castle. He couldn’t bare the thought of his only daughter living in the opposing Rusinic castle.Within three months Dobrila went insane, lost her mind, got really sick and died of sadness. Her dying wish was to be buried next to her Miljenko.Her final desire was granted. She was buried next to her husband to forever rest in peace besides him. Their grave was inside of the Chapel of St. Ivan where they were once married.You can visit the Castle of the Vitturi family, now the city museum, and Castle Rusinic, which are still standing and are in wonderful condition for buildings erected in the 15th and 16th century.Also still standing is the old church, built in 1530 inside of which you can still find the tombstone engraved with the words “Pokoj ljubovnikom” which translates to “Lovers rest in peace”.

Heart breaking legend of Miljenko and Dobrila was turned into a novel, an opera and a play. There is also a children home in Kastel Luksic, situated near “their” chapel, bearing their name.During the summer, in the late July wonderful cultural manifestation is held celebrating the rich history of Kastela and the tragic love story. All are welcome to indulge in the renaissance story coming alive on stage. The tragic love story was even sung by one of Croatia's most destinguished Klapa groups.

Page 22

crkva sv. Ivana u Rušincu

Muzej grada Kaštela

ANTHOLOGY OF TRADITIONAL RECIPES AND OLD STORIES

Page 24

АЈВАР Состојки: 

15 кг пиперки (не мора да се капија црвени)



1 чаша шеќер



4 лажици јаболков оцет



1 главица лук



1 китка магденос



1 л масло



пола чаша сол (може и помалку,

подоцна

се

дотура по вкус)

Начин на подготовка: Најпрво пиперките се печат, се лупат и се оставаат преку ноќ да се исцеди водата од нив, која ќе ни треба за пржење на пиперките. Наредното утро пиперките се цепкаат или како во мојов случај се блендираат со блендер, а водата што ја пуштиле од претходната вечер, се собира и во шерпа се тура од таа вода 3 ипол чаши, се додава оцетот, шеќерот, маслото (800 мл-ако треба подоцна се додава и остатокот), солта, магденосот и лукчето исецкани на ситно и оставаме да зоврие. Во зовриената смеса се додаваат пиперките и пржиме 30-45 минути. Се собира жешко во топли тегли и се оставаат во загреана рерна неколку часа да се вакумираат убаво. За вкусот оставам сами да се уверите.

Page 24

BAKALAR NA BIJELO Sastojci: 

1 bakalar (60 dag – 80 dag)



1 - 2 lovorova lista



4 - 5 krumpira



1 češnjak (pola cijelog, pola sitno nasjeckanog)



2 dl mlijeka



peršin (sitno nasjeckan)



2 – 3 dl maslinovog ulja



Sol



Papar (u zrnu i mljeveni)

Priprema Namočite bakalar 2 - 3 dana ranije i mijenjajte vodu nekoliko puta, blago savijajući ribu rukama. Kad je bakalar nabubrio, kuhajte ga 15tak minuta u slanoj vodi, dodajte lovor i par zrna papra. Izvadite kuhani bakalar, ohladite ga i očistite svu kožu i kosti. U istu vodu u kojoj se kuhao bakalar, stavite krumpir narezan na šnite.

Kuhani krumpir

procijedite i dodajte bakalaru. Skuhajte par češnja češnjaka u

mlijeku i s malo tog mlijeka prelijte po bakalaru. Dodajte i novi sitno sjeckani češnjak i peršin. Zalijte maslinovim uljem, dodajte malo vode od bakalara, posolite, popaprite i kuhajte na najslabijoj vatri potresajući lonac. Gotovo jelo opet zalijte maslinovim uljem i protresite lonac. Prema želji krumpir možete malo propasirati vilicom ili cijelo jelo štapnim mikserom da dobijete gustu mliječnu masu. Ako ga dobro izmiksate možete ga poslužiti i kao paštetu, na prepečenom kruhu.

Dobar tek!

Page 26

ANTHOLOGY OF TRADITIONAL RECIPES AND OLD STORIES

ПИНЏУР Состојки: 1 кгр. зелени пиперки 1 кгр. домати 1 модар патлиџан масло сол

Начин на подготовка:

Измијте ги пиперките, избришете ги и ставете ги да се печат. Доматите исто така измијте ги и ставете ги во рерна да се печат. Испечете го и модриот патлиџан. Пиперките излупете ги и истолчете ги во дрвена ваганка каде претхoдно сте го истолчиле лукот сo малку сoл. Доматите излупете ги и ставете ги на цедилка да се исцедат. Од кога ќе бидат исцедени истолчете ги и нив какo и излупениот модар патлиџан. Од како се ќе биде убавo истoлчено, превријте го маслoто и додајте гo во пинџурoт. Измешајте дoбро и посoлете по вкус.

Page 26

ARTIČOKE NA BRUDET Sastojci: 

4 artičoke 1 luk crveni



2 češnja češnjaka



stručak peršina



1 mala konzerva pelta( možete uzeti odmah one na kockice) 



4-5žlica krušnih mrvica



malo bijelog vina



maslinovo ulje



sol



papar



vegeta natur

začini-bosiljak, ružmarin-po želji 



po želji

šaku graška 

šaku boba

Priprema

Na maslinovom ulju stavite sjeckani luk, kad dobije zlatnu boju dodajte pelate, sol, papar, Vegetu Natur, bosiljak i ružmarin i kuhajte dok ne dobijete gustu šalšu. U nju posložite artičoke ( kojima ste odrezali vrh i napunili sjeckanim peršinom, češnjakom i krušnim mrvicama), zalijte vodom dok ne budu pokrivene i kuhajte dok ne postanu meke

ANTHOLOGY OF TRADITIONAL RECIPES AND OLD STORIES

Page 28

ШОПСКА САЛАТА Состојки: 

2-3 домати



1 главица кромид



1 зелена пиперка



200 гр. овчо сирење



1 краставица



масло и сол

Начин на подготовка:

Доматите и излупената краставица исечете ги на коцки, а кромидот исечкајте го ситно. Посолете ги, налејте ги со масло и лесно измешајте. Одозгора ставете ја ситно сечканата пиперка и нарендајте го сирењето.

Page 28

SALATA OD MAHUNA I CIKLE Sastojci: 

400g mahune/ja sam koristila siroke



350g kuhane cikle



1 žlica maslinovog ulja/tava

Preljev: 

2 žličice nasjeckanog kopra



žlica maslinovog ulja



sol,papar



2 žličice tostiranih

pistacija/bajama Priprema

Operite i narezite siroku mahunu na kose trake.

Ako koristite siroku mahunu narezite je na kose trake.

U tavi/wok zagrijte maslinovo ulje dodajte mahune pa pirjte 10-tak minuta ,da mahune malo omeksaju ali bi morale ostati malo hrskave.Stavite mahune u zdjelu.

U tavi preprzite listice bajama ili oguljene pistacije pa ih lagano tostirajte.

Narezite kuhanu ciklu, pomijesajte je sa mahunama .Posolite i popaprite .

Dodajte u zdjelicu maslinovo ulje,sitno nasjeckani kopar,med ,sok od limuna .Sve dobro promjesajte .Prelijte salatu, doradite okus po svome.

Salatu pospite tostiranim pistacijama ili bajamama te nasjeckanim persinom.

ANTHOLOGY OF TRADITIONAL RECIPES AND OLD STORIES

Page 30

РАВАНИЈА Состојки: 

тесто 5 јајца



тесто 10 лажици шеќер



тесто 10 лажици гриз



тесто 5 лажици брашно



тесто 1 пециво



шербет 800 грама шеќер



шербет 400 мл. вода



шербет

1

ванилин

шеќер

Начин на подготовка: Со миксер ги матиме јајцата со шеќерот. Потоа ги додаваме гризот, брашното и пецивото. Матиме додека смесата да се соедини. Сипуваме во тавче и ставаме во релна да се пече. Откако ќе се испече го оставаме тестото убаво да се излади. Во тенџерче на оган ги ставаме шеќерот, водата и ванилата да зоврие. Кога шербетот ќе биде готов го сипуваме врз претходно изладеното тесто.

Page 30

ARANCINI Sastojci: 

kora 4 naranče



30 dkg šećera



250 ml vode



šećer/čokolada (obavezno s visokim udjelom kakaa!) za ukrašavanje

Priprema: 1) Koru naranača izrežite na tanke prutiće (do 5 mm debljine) i nakon toga imate dvije opcje. Dugotrajnija je da ih namačete 3-4 dana svaki dan mijenjajući vodu, a druga (brža) je da ih 3 puta stavite da provru u vodi (svaki put u novoj vodi). Na oba ćete načina izvući gorčinu iz kora.

2) Zatim uzmite posudu i u njoj pomiješajte šećer i vodu (možete dodati i jednu šećer vaniliju ako želite), stavite na vatru i pustite da provri i da se šećer rastopi.

3) Dodajte kore naranče (trebale bi najvećim dijelom biti prekrivene sirupom), smanjite vatru na lagano i pustite kuhati 30-45 min.

4) Pripremite komad papira za pečenje, pospite ga šećerom ako želite klasične arancine.

5) Kad kore postanu lagano staklaste, znači da su se zasitile šećerom i tad ih možete izvaditi. Uvaljajte ih u šećer i odmah razdvojite da se ne zalijepe.

6) Pustite ih da se tako suše 4-5 sati ili preko noći