Jazzmozaïek 2009 nummer 2

Driemaandelijks tijdschrift - Negende jaargang - nr. 2 - juni-juli-augustus 2009 Afgiftekantoor: Antwerpen X – P409123

een brede kijk op jazz in Vlaanderen en de wereld

Nathalie Loriers ZOMERFESTIVALS Blue Note Records 70 Columns De Jazzlezer With Strings (2)

Nieuw op cd-dvd Muziektheorie Muziek en recht Muziekmozaïek-nieuws Laatste Noot

foto: © Jos Knaepen

Jazzkriebels: Lieven Verstraete

Nathalie Loriers

Verantwoordelijke uitgever en afzendadres: Peter Heyndrickx • Wijngaardstraat 5 • 1755 Gooik

www.jazzmozaiek.be

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

JULI AUGUSTUS SEPTEMBER 2009 /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// DESINGEL

DE ROMA

ARENBERGSCHOUWBURG

JAZZ MIDDELHEIM

FOLLOW THE SOUND

Desguinlei 22

Turnhoutsebaan 286

Arenbergstraat 28

www.jazzmiddelheim.be

www.followthesound.be

2018 Antwerpen

2140 Borgerhout

2000 Antwerpen

Tickets: 03 248 28 28

Tickets: 03 292 97 40

Tickets: 070 222 192

www.desingel.be

www.deroma.be

www.arenbergschouwburg.be

//////////////////////////////////////////// WO 15 JULI - 20:30 – RIVIERENHOF MADELEINE PEYROUX i.s.m. Arenbergschouwburg

//////////////////////////////////////////// DO 13 -> ZO 16 AUGUSTUS – PARK DEN BRANDT JAZZ MIDDELHEIM Do 13 Augustus 17:00 19:00 21:00

OCTURN FLAT EARTH SOCIETY LAURIE ANDERSON - LOU REED - JOHN ZORN

//////////////////////////////////////////// ZA 26 SEPTEMBER – 20:00 - DESINGEL BRUSSELS JAZZ ORCHESTRA & BRASS BAND WILLEBROEK

//////////////////////////////////////////// WO 30 SEPTEMBER – 20:00 - DESINGEL CHAMP D’ACTION JAAP BLONK

Vr 14 Augustus 17:00 19:00 21:00

ERIK VERMEULEN TRIO HANS TEEUWEN ZINGT DEE DEE BRIDGEWATER

////////////////////////////////////////////

Za 15 Augustus 15:00

17:00

19:00

21:00

THE COOKERS feat. EDDIE HENDERSON DAVID WEISS - BILLY HARPER CRAIG HANDY - GEORGE CABLES CECIL MCBEE - BILLY HART MSG feat. RUDRESH MAHANTHAPPA CHANDER SARDJOE - RONAN GUILFOYLE CHET MOOD feat. ENRICO RAVA PHILIP CATHERINE - RICCARDO DEL FRA ALDO ROMANO TOOTS THIELEMANS feat. DANILO PEREZ TRIO

WO 30 SEPT -> ZO 4 OKT – DIVERSE LOCATIES FOLLOW THE SOUND Zo 4 Oktober – 20:00 – DESINGEL

CECIL TAYLOR SOLO CECIL TAYLOR - TONY OXLEY DUO

DO 8 OKTOBER – 20:30 – DE ROMA RABIH ABOU-KHALIL: EM PORTUGUES

Zo 16 Augustus 15:00 17:00

19:00 21:00

BERT JORIS QUARTET JASON MORAN LIVE:TIME with special guest BILL FRISELL feat. THE BANDWAGON & ALICIA MORAN CHARLIE HADEN & KENNY BARRON DAVID MURRAY plays NAT KING COLE ‘EN ESPANOL’ feat. DAVID MURRAY CUBAN BAND & STRINGS

//////////////////////////////////////////// ZO 30 AUGUSTUS - 20:30 - RIVIERENHOF JEF NEVE TRIO

DO 15 OKTOBER – 20:30 - DE ROMA BOBO STENSON TRIO: CANTANDO DO 22 OKTOBER – 20:30 – DE ROMA NATHALIE LORIERS TRIO feat. BERT JORIS & STRINGS DI 27 OKTOBER – 20:30 – DE ROMA DAVE DOUGLAS QUINTET ////////////////////////////////////////////

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

OSPublish - H

i.s.m. Arenbergschouwburg

voorwoord I

n Parijs werden in de expo Le Siècle du Jazz op treffende wijze fragmenten vertoond van dit fenomeen. Josephine Baker was een toonbeeld van alle elementen die deze vorm inhield. In een weinig verhullend pakje, met rollende ogen, wulpse danspassen en een sensuele stem verspreidde ze het virus in de wijde omgeving.

Maar het was ook het virus van de vrijheid. Na de oorlog bleven Amerikaanse zwarte muzikanten achter in Europa, vooral in Parijs, waar ze de rassenhaat ontliepen. Later kwam Miles Davis er graag en componeerde er in één nacht de soundtrack voor Ascenseur pour l’’échafaud (1957).

Even later, in de hippe hoogdagen van de jazz,

Jazzmozaïek Jazzmozaïek is het gratis driemaandelijks magazine uitgegeven door de vzw Muziekmozaïek met de steun van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap. Het motto is ‘een brede kijk op de jazz in Vlaanderen en de wereld’.

Jazzmozaïek werd in oktober 2000 opgericht in het kader van de toenmalige Jazz Vlaanderen vzw, die even later met de Volksfederatie samensmolt in Muziekmozaïek vzw.

Secretariaat (abonnementen en administratie): Muziekmozaïek vzw, Wijngaardstraat 5, B-1755 Gooik, tel. 02-532 38 90, fax 02-452 34 94, e-mail: info@muzmoz.be.

Op het web: www.muziekmozaiek.be of www.jazzmozaiek.be Jazzmozaïek graag in de brievenbus?

Stuur je adres naar het secretariaat (zie hoger). U ontvangt ons magazine gratis in de bus. Voor adressen in het buitenland wordt een vergoeding voor de verzendingskosten gevraagd. Contacteer het secretariaat! info@muzmoz.be - tel. 02 532 38 90.

Redactie: Jazzmozaïek, Laarstraat 105,

B-2610 Wilrijk-Antwerpen (België)

e-mail: redactie.jazzmozaiek@skynet.be • Algemene leiding: Luc De Baets • Hoofdredactie: Bernard Lefèvre • Samenstelling: Luc De Baets en Bernard Lefèvre • Coördinatie en eindredactie: Vincent De Laat en Bernard Lefèvre • Medewerkers: Mischa Andriessen, Patrick Bivort, Paul W. Blair (USA correspondent), Peter De Backer, Dirk De Gezelle, Frederik Goossens, Chris Joris, Leon Lhoëst, Jaap Lüdeke, Georges Tonla Briquet, Mik Torfs, Marc Van den Hoof, Marc Van de Walle, Joep Van Leeuwen, Jack van Poll, Marinus Vromans, Bert Vuijsje.

• Fotografie: Jos L. Knaepen • Illustraties: Pieter Fannes • Redactieecretariaat: Vincent De Laat • Grafisch ontwerp: Brigid Sullivan Dit magazine is gedrukt op milieuvriendelijk papier met het FSC-label.

Fataal Al bijna een eeuw geleden ontstond het virus bij donkere mensen in obscure milieus in het zuiden van de VS. In 1913 kreeg dit virus een naam, toen een zekere Hopkins een artikel publiceerde in The San Francisco Chronicle onder de titel In Praise of ‘Jazz’, a Futurist Word Which Has Just Joined The Language.

nu 50 jaar geleden, kwamen de mijlpalen Kind of Blue (Miles Davis) en Giant Steps (John Coltrane) tot stand. De invloed ervan is nu nog altijd onovertroffen.

Eén van de eersten bij ons die door dit jazzvirus werd besmet, is onze nationale trots, Toots Thielemans. Iedereen wil hem op zijn podium, tot zelfs de Night of the Proms toe.

Te zien aan de nooit geziene festivaldrukte ziet het er naar uit dat er deze zomer een geweldige jazzepidemie zal losbarsten, die opnieuw velen voor altijd ongeneeslijk zal besmetten en bezeten maken van deze muziek.

Zoals Lieven Verstraete me toevertrouwde tijdens het interview voor Jazzkriebels is het moeilijk te achterhalen waar nu de bezetenheid voor muziek vandaan komt, het is als verliefd worden op een vrouw…hoe verklaar je dat? Liefde en jazz, beide kunnen fataal toeslaan.

Keep on Swingin’.

Bernard Lefèvre Hoofdredacteur

Inhoud

blz

FOCUS

• Nathalie Loriers “Elke compositie evolueert door improvisatie” . . . . . . . . . . . . . . . . . . Patrick Bivort 4 ZOMERFESTIVALS • North Sea Jazz __________________________________________________________________ 6 Blaast John Zorn een nieuwe wind? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mischa Andriessen Vibrafonist Pascal Schumacher . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Peter De Backer • Gent Jazz Festival _ _____________________________________________________________ 9 Variatie troef!. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bernard Lefèvre Yaron Herman: first swing and then let’s talk. . . . . . . . . . . . Georges Tonla Briquet The Real Mc Coy?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Luc De Baets Christian Scott: jong trompettalent uit New Orleans.. . . . . . . . . . . . . . . Luc De Baets • Brosella Jazz ____________________________________________________________________ 9 Verrassende combinaties. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Georges Tonla Briquet • Dinant Jazz Nights _ ____________________________________________________________ 17 Master Toots – Django d’Or 2009 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bernard Lefèvre Joe Lovano – Richard Galliano – John Scofield . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Patrick Bivort • Gouvy Jazz & Blues Festival _ ___________________________________________________ 20 Tom Harrell Quintet en Kenny Barron Trio trekpleisters . . . . . . . . . . . . . Luc De Baets Mid West Quartet. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bernard Lefèvre • Jazz Middelheim _ ______________________________________________________________ 23 Spannende ontmoetingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bernard Lefèvre Dee Dee Bridgewater: “J’ai deux amours” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Luc De Baets Kenny Barron: De aanstekelijke elegantie van een grootmeester!. . . . . Luc De Baets • Jazz in’t Park _ _________________________________________________________________ 28 Nazomeren in het Zuidpark . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bernard Lefèvre – Luc De Baets Derde Flemish Jazz Meeting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Luc De Baets 31 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Jazzmozaïekjes JazzLab Series . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Fotopagina: Branford Marsalis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jos L.Knaepen 35 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Georges Tonla Briquet 38 Blue Note Records 70 COLUMNS Jack’s Groove: Tuesday Night Orchestra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jack van Poll 40

Album Souvenir:De missionarishouding. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Marc Van den Hoof 41

Swing Streets of New York: CD launch parties. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Paul W. Blair 42

Holland Muziekland: “Iets erin leggen” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mischa Andriessen 43 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 Nieuw op cd-dvd De Jazzlezer: Han Bennink kleurt en scheurt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bert Vuijsje 57 With Strings (2): De jaren 50. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Joep Van Leeuwen 58 De Jazzkriebels van: Lieven Verstraete . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bernard Lefèvre 62 Muziektheorie: Pitch Axis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Leon Lhoëst 64 Muziekmozaïek Nieuws . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vincent De Laat – Klaas Keymolen 66 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Marinus Vromans 68 Muziek & Recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Luc De Baets 69 Laatste Noot

© Copyright (teksten en foto’s): Zonder voorafgaande en schriftelijke toestemming van vzw Muziekmozaïek mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook. Iedere redacteur is verantwoordelijk voor de inhoud van zijn tekst. Publiciteitsteksten en bijhorende illustraties vallen onder de verantwoordelijkheid van de betrokken adverteerder. Teksten en fotomateriaal kunnen door de redactie van Jazzmozaïek geweigerd worden zonder dat deze beslissing dient te worden gerechtvaardigd.

Jazzmozaïek 2/2009

3

Nathalie Loriers Patrick Bivort

“Elke compositie evolueert door improvisatie” Nathalie Loriers draait al ruim 20 jaar mee aan de top van het Belgische jazzcircuit. De leading lady of Belgian Jazz valt op door haar sensuele pianospel en haar poëtische zeggingskracht. Ze componeert goed uitgewerkte stukken, vaak opgezet als echte songs, met het accent op de melodie.

N

athalie Loriers heeft ook iets fragiels, wat deel uitmaakt van haar aanpak. Ze houdt van pastelkleurige lyriek, nuances in de aanslag en frisheid in de improvisaties. Maar ze kan ook als een echte bopcat opwinding en spanning creëren, om dan weer op zoek te gaan naar stiltes en intimiteit.

Werd je keuze voor piano al van in het begin bepaald?

Thuis hadden we een orgel waarop ik speelde toen ik een jaar of vier, vijf was. Ik kende een 10-tal stukken die ik uit het hoofd speelde. Maar mijn ouders wilden niet dat ik op heel jonge leeftijd piano studeerde omdat mijn oudere zus een slechte ervaring had met een te strenge leraar op de muziekacademie. Pas op mijn 12de ben ik met pianolessen begonnen. Ik heb een aantal jaren saxofoon gespeeld maar dat was niet echt mijn ding.

Maar een week voor de speeldatum werd het concert afgelast. Ik heb het altijd jammer gevonden dat deze muziek nooit werd uitgevoerd. Twee jaar later vroegen de organisatoren van de Bijloke in Gent mij om iets speciaals op het getouw te zetten. Toevallig bleek dat jaar het Spiegel String Quartet artist in residence en de vraag was of ik met hen iets wou doen. De composities en de arrangementen bestonden al. We speelden al in trio of in kwartet met Bert. En zo kwam het tot deze ‘ontmoeting’. Voor mij was het een mooie ervaring, vooral als pianist, want mijn laatste projecten waren met een blazerssectie (Tombouctou). Daarbij moest ik tegen een geluidsniveau vechten dat aardig wat hoger lag dan dat van een piano. Al jaren speel ik ook met een bigband en daarbij is het zelfs nog lastiger… Uit die twee ervaringen heb ik veel geleerd. Ondertussen ben ik ook teruggekeerd naar een meer akoestische bezetting met het project Chemins Croisés. Maar dat is ook een andere soort muziek. Ik wou terug meer jazz spelen. En vooral ook samenwerken met Bert. Die is werkelijk een getalenteerd arrangeur.

Heb jij ook nieuwe composities speciaal voor dit project geschreven?

Ik ben er geen voorstander van om een bestaand stuk ook voor een ander project te gebruiken.

Maar ik was zo onder de indruk van de arrangementen van Bert dat wij toch drie bestaande composities voor dit nieuwe project gebruiken.

Daarnaast heb ik ook zes nieuwe stukken geschreven waarvan ik er zelf twee voor het strijkkwartet arrangeerde! Maar de luisteraar zal wel merken dat Bert daarin meer ervaren is.

foto: © Jos Knaepen

Er wordt beweerd dat het werk van een componist en van een arrangeur verschillend is.

Ben jij het daarmee eens?

Als een jazzman componeert, weet hij of zij dat zijn compositie samen met de tijd zal evolueren dankzij de improvisatiemogelijkheden. Ik heb zelfs Sabam moeten uitleggen dat deze comWat waren de eerste muzikale elementen die posities met verschillende bezettingen konden je aantrokken? De melodie, de harmonie of gespeeld worden, in duo, trio, kwartet, octet of het ritme? zelfs met een bigband. Maar ik moest toch verschillende verklaringen Ik denk dat het de melodie invullen voor eenzelfde was maar met een harmocompositie. Met jazz is nische drager. Eigenlijk, het normaal dat het zo nu ik erover nadenk was gebeurt. Maar in de klashet meer de harmonie. sieke muziek worden de Mijn grootvader bespeelde composities en de arranhet kerkorgel, maar thuis gementen tegelijkertijd op het orgel speelde hij geschreven. Bert Joris verschillende akkoorden heeft hier voor een toegezonder echte melodie. En voegde waarde gezorgd. nu, zelfs als ik een piano Het zijn niet gewoon bijtest, speel ik eerst akkoorkomende niveaus die den maar heel zelden een hij bij mijn pianosolo melodie of een ritme. voegde. Zelfs het spel van andere jazzmuzikanOp je laatste cd comten werd herschreven of bineer je een jazz- en opnieuw gecomponeerd. een strijkkwartet. Waar Het verschil tussen jazz en komt dit idee vandaan? klassieke muziek is dat de Het idee komt van een arrangementen van klasconcertorganisator die mij sieke muziek weinig zulvroeg om een project met len veranderen. Als wij een strijkkwartet te ontaan klassiek opgeleide wikkelen. Ik had al aan muzikanten vragen om Bert Joris gevraagd om nog een chorus te spelen Nathalie Loriers mijn composities voor een dan wordt het misschien strijkkwartet te bewerken, een chaos. We moeten er Nathalie Loriers: omdat ik minder ervaring rekening mee houden dat “De deuren staan altijd open voor avontuur” heb met arrangementen. zij op een andere manier

4

Jazzmozaïek 2/2009

spelen. Maar hoe meer wij zullen samenspelen hoe beter en hoe soepeler het zal klinken. Met deze bezetting zullen we op het Gent Jazz Festival aanwezig zijn.

Met dit project heb je jazz en klassiek laten samengaan. Wat was het moeilijkste bij deze combinatie?

Het moeilijkste was de timing, het ritme. Jazz is gebaseerd op timing. Klassieke muzikanten zijn virtuoos en kunnen heel snel een compositie lezen maar voor hen is ritme meestal geen prioriteit. Philip Catherine vertelde me dat de meeste fouten bij jazzmuzikanten precies ritmefouten zijn. Maar het Spiegel String Quartet begrijpt dat heel goed en ze evolueren in de goede richting.

Op je cd’s en tijdens concerten speel je graag je eigen composities. Waarom deze keuze?

Ik weet het niet want ik speel ook graag standards. Misschien vind ik niet de originaliteit om standards te vertolken. Misschien nog niet of misschien zal ik het nooit hebben. Ik heb de indruk dat ik niet veel aan een klassieker kan toevoegen, iets wat bv. Keith Jarrett wel zeer goed doet. Maar wie weet neem ik misschien binnenkort wel een album op met alleen maar standards.

Ik moet mijn eigen vrijheid en creativiteit binnen de standards vinden vooraleer ik er iets mee doe.

Mijn eigen composities zijn voor mezelf altijd een uitdaging. Met standards heb je zoveel referenties waarin je een eigen weg moet vinden.

Waar ga je naar op zoek als je componeert?

De ontdekking van nieuwe muzikale elementen.

Ik componeer op piano, wat niet evident is want elke pianist heeft een bepaalde motoriek die hem eigen is en dat moeten we even vergeten bij het componeren. Je moet je verbeelding en je ideeën trachten vorm te geven door een beroep te doen op je ervaring. Meestal is dit een moeilijkere uitdaging dan improvisatie. Met improvisatie is er een verhouding met de tijd. De noten komen eraan en er gebeurt iets of er gebeurt niets, ge-

Nathalie Loriers (43) kreeg aanvankelijk een klassieke opleiding, maar ze studeerde af als jazzpianiste aan het Koninklijk Muziekconservatorium van Brussel. In 1991 verscheen haar eerste cd Nympheas. Twee jaar later volgde Dance or die, met een internationale bezetting waaronder Lee Konitz. Nathalie Loriers werd onthaald als een groot talent. Met haar derde plaat als leider Walking through walls, walking along walls uit 1995 gooide ze weer hoge ogen. Op Silent Spring uit 1999 keerde ze terug naar de klassieke triobezetting. Die cd is vorig jaar opnieuw uitgegeven op het W.E.R.F.-label.

In 1999 ontving ze de Belgische Django d’Or, een nieuwe impuls voor haar carrière.

Drie jaar later trok Nathalie Loriers terug de

daan en voorbij. Bij een compositie moet men zich meer vragen stellen over de coherentie van het stuk. Het vraagt meer concentratie.

In welke mate speelt je instinctieve gevoel mee bij improvisaties?

Voor mij is dat heel belangrijk. Een muzikant heeft een eigen woordenschat en spraakkunst, afhankelijk van zijn cultuur en opleiding, verrijkt met persoonlijke ervaringen. De bedoeling is de inbreng en interactie van muzikanten te laten spelen. Als ik naar jazzmuzikanten luister is het precies wat ze mij gaan vertellen wat me interesseert. Als een muzikant opnieuw hetzelfde stuk speelt, dan verwacht ik van hem dat hij altijd een verschillend verhaal gaat vertellen.

Zo werk ik, de deuren staan altijd open voor avontuur.

Wat is nu belangrijk in jazz in 2009? De traditie of de innovatie?

Beide zijn belangrijk. Jazz kende een enorme evolutie dankzij componisten zoals bv. Wayne Shorter die generaties van muzikanten heeft beïnvloed. Standards horen tot onze gemeenschappelijke cultuur maar tegelijkertijd moet jazz ook evolueren met nieuwe composities.

Als pianist, speel je ook regelmatig met het Brussels Jazz Orchestra. Dat is toch wel anders dan spelen met een trio of een kwartet.

Zeker. Het was zelfs een beetje frustrerend in het begin want afhankelijk van de composities heeft de piano weinig of veel te zeggen. Maar ik heb veel geleerd bij het Brussels Jazz Orchestra, o.a. wanneer wel of niet met de andere muzikanten van het orkest in te vallen. Soms wordt het duidelijk vermeld door de componist of de arrangeur.

Soms ook helemaal niet. Men moet altijd goed luisteren en zich afvragen wat men gaat doen. Er is een soort discipline nodig met het oog op de timing, de lezing van de noten en de frasering in het orkest terwijl er met een trio of een kwartet op dat vlak meer vrijheid is.

Enkele jaren geleden, vertelde de leader van het BJO, Frank Vaganée, dat een BJO muzikant zich moet schikken naar de muziek en niet zelf gaan interpreteren.

Iedereen in het orkest moet inderdaad de gevraagde muziek spelen en niet beginnen zijn eigen interpretatie van die muziek te vertolken, anders wordt het oncontroleerbaar. De rol van Frank Vaganeé is niet evident want soms moeten er beslissingen genomen worden. Om dat te doen heeft hij een soort natuurlijke autoriteit zonder autoritair te zijn en hij doet het heel goed. Ik zou dat niet kunnen.

In Dinant zal je Toots begeleiden. Je hebt veel met hem gespeeld. Wat heb jij van hem geleerd?

Toots Thielemans is nu 87 jaar maar hij blijft me verrassen. Hij blijft fraseringen zoeken en een nieuwe manier van interpreteren. Als je met hem speelt moet je altijd aandachtig blijven.

Hij heeft uiteraard zijn eigen geluid. Voor een begeleider is het altijd verrassend. Ik moet constant akkoorden daarop vinden. En wat schitterend is voor een pianist: het werkt in twee richtingen. Ik begeleid hem maar hij hoort alles wat ik speel en hij reageert onmiddellijk daarop. Dan is mijn begeleiding nog sterker. Er is altijd een dialoog in zijn spel. En dat is echt ongelooflijk want ondanks zijn leeftijd speelt hij nog altijd met dezelfde frisheid, inventiviteit en energie. Het is altijd heel leerrijk voor mij om met Toots samen te werken.

Festivalconcerten • Zondag 12 juli 18u30 Gent Jazz festival: Nathalie Loriers Trio & Bert Joris with Strings.

• Zaterdag 18 juli 22u Dinant Jazz Nights: Toots Thielemans Quartet met Nathalie Loriers, Sal La Rocca en Joost van Schaaik.

studio in voor een nieuwe uitdaging; dit keer breidde ze haar trio uit met drie uitstekende Belgische musici: Frank Vaganée, Kurt Van Herck en Laurent Blondiau. De opname Tombouctou werd uitgebracht in mei 2002 en maakte ook deel uit van de prestigieuze box The finest in Belgian Jazz. De muziek varieerde van stevige hardbop tot mijmerende melancholie. Hier en daar klonk haar interesse voor niet-westerse muziek door. De VRT-zender Klara riep het album uit tot beste plaat van het jaar.

Bert Joris en het Spiegel String kwartet op het W.E.R.F.-label uitbrengen.

In 2004 vormde zij de groep Chemins Croisés met o.a. Gianluigi Trovesi: muziek op het kruispunt tussen oost en west, rijk aan kleur en emotie. In een nieuw repertoire combineerden ze jazz met meditatieve oriëntaalse muziek.

In juli 2009 zal ze een nieuwe cd in trio met

Gedurende haar carrière heeft Nathalie Loriers samengewerkt als sidewoman met een groot aantal musici waaronder Philip Catherine, Toots Thielemans, Bert Joris, Jacques Pelzer, Steve Houben, Christian Escoudé, David Linx, Diederik Wissels, Aldo Romano en Charlie Mariano.

Sinds 2002 is Nathalie Loriers ook de pianiste van het veelgeprezen Brussels Jazz Orchestra.

Met het BJO werkte ze ook met internationale figuren, zoals Maria Schneider, Dave Liebman, Kenny Wheeler, Norma Winstone, Richard Galliano en Tom Harrell. De RTBF, waar ze geregeld te gast is, maakte ook al een televisieportret van haar: Nathalie Loriers, a lady in jazz.

Meer info: www.nathalieloriers.com • www.spiegelstringquartet.com

Jazzmozaïek 2/2009

5

Mischa Andriessen

2009

Blaast John Zorn een nieuwe wind?

Elk jaar weer klinkt dezelfde kritiek op North Sea. Te massaal, te commercieel, te weinig avontuurlijk. Die eerste twee punten moeten we maar als levensfeiten beschouwen, maar aan het derde euvel heeft de organisatie dit jaar in elk geval getracht iets te doen.

J

ohn Zorn is de artist in residence die maar liefst zes keer aantreedt. Zijn ruigste werk als bijvoorbeeld Painkiller staat niet op het programma, wel het Masada Sextet, zijn filmen kamermuziek en een trio met Bill Laswell en Milford Graves. Of de Amerikaan werkelijk veel verrassends zal brengen, valt nog te bezien, maar zijn uitverkiezing wekt hoe dan ook de schijn dat de programmeur het dit jaar eens anders wil aanpakken.

Wat dat aangaat, biedt het in de schijnwerpers zetten van de Japanse jazz de bezoeker een minder veilige ontdekkingstocht. Van de dol-

gedraaide ‘death jazz’ van Soil and ‘Pimp’ Sessions via de vrije lyriek van Fujii Satoko Ma-do tot aan het ongetwijfeld heftige freejazz vreemdelingenlegioen dat luistert naar de naam Otomo Yoshihide’s New Jazz Orchestra komt een breed scala Japanse jazz voorbij met veel onbekende, maar hopelijk interessante groepen.

Op het feestje voor het zeventig jaar oude Blue Note Records komen niet de gevestigde namen, maar juist de jonge talenten opdraven, waarbij het concert van het Aaron Parks trio zeker een belofte is. Meer jonge pianotrio’s zijn er op zaterdag tijdens de EBU European

Jazz Competition en op zondag in de kleine Volga zaal met onder meer het Britse Curios en het Nederlandse talent Anne Guus Teerhuis.

Niet verrassend, wel verheugend is de prominente plaats van Nederlandse jazz op de grotere podia. Benjamin Herman, Wolfert Brederode, Eric Vloeimans, Bennink, Borstlap, Glerum. Tineke Postma treedt aan met een Amerikaanse topformatie; Geri Allen, Scott Colley en Terri Lynne Carrington. Han Bennink speelt ook nog met zijn sprankelende nieuwe trio, dat voor de gelegenheid wordt uitgebreid met trompettist Dave Douglas.

John Zorn zoekt door ontwrichting naar zin

In Accoustic Masada komt dat allemaal samen. Bijgestaan door de topmuzikanten Dave Douglas (trompet), Greg Cohen (bas) en Joey Baron (drums) laat Zorn alle facetten zien van joodse muziek, de melancholie, de treurnis en de vreugde. Traditie als basis voor maximale expressie. Het ene moment is hij de typisch avant-garde blazer die zijn altsax met zijn knie dempt, die piept en knort, scheurt en schmiert. Het andere moment speelt hij even gloedvol, maar melodieus, zachtaardig en lyrisch, maar hoe hij ook speelt, de zeggingskracht is fenomenaal. Zorn heeft een ongelofelijke groei doorgemaakt.

Hij is niet alleen boos en tegendraads. Hij is allround. Iedere emotie komt aan bod zonder dat de muziek ooit dweperig wordt en de gedrevenheid waarmee de groep speelt, is enorm.

Mischa Andriessen

6

Jazzmozaïek 2/2009

John Zorn

foto: © Jos Knaepen

Zorn heeft vanaf het moment dat hij in de New Yorkse jazzscene zijn intrede maakte, geprobeerd zich aan elke categorisatie te onttrekken. Jazz, pop, klassiek, alle stijlen en genres zijn door hem gebruikt. In bijna elk artikel dat je over hem leest, wordt hij een enfant terrible genoemd en een postmodernist. Hij is iemand die zich niets van de voor sommigen rigide grenzen van muzikale stromingen aantrekt en serieuze en amusementsmuziek ongegeneerd vermengt. De platen waarmee hij in de jaren tachtig naam maakte, zijn deconstructies van filmmuziek zoals The Big Gundown en Spillane als treffende voorbeelden.

John Zorns Masada projecten zijn een briljante illustratie van een veranderde focus. Zijn eerste platen waren vooral vorm. Hier was een geniaal muzikant en componist aan het werk, maar een die inhoud vaak moest toevoegen door uiterlijke provocaties zoals de al genoemde Jodenster. Masada (genoemd naar het bolwerk van waaruit de joden in Israël strijd leverden tegen de Romeinen) en zijn label Tzadik, waarop de cd’s die onder de noemer Radical Jewish Culture uitgebracht worden en het hoofdbestanddeel vormen, laten horen dat Zorn zonder aan strijdvaardigheid in te boeten voor een meer inhoudelijke benadering heeft gekozen. Hij beijvert zich om de joodse culturele erfenis levend te houden en maakt daarbij dankbaar gebruik van talent om bestaande muziek tot iets totaals nieuws om te vormen.

Ook dit jaar is de Madeira weer de zaal met het mooiste programma. Het is bovendien de mooiste zaal, maar ook een die snel vol zit en na aanvang van het concert nauwelijks meer te betreden is. Fred Hersch staat daar twee keer, met Norma Winstone en met zijn eigen tot een kwintet uitgebreide trio. Stefano Bollani speelt er, net als John Taylor. De twee meest verassende acts van dit jaar staan er ook. Cecil Taylor speelt er solo, Anthony Braxton met zijn Diamond Curtain Wall Trio. Het is al weer even geleden dat beide grootheden in Nederland waren, dus dat is iets om naar uit te zien. Zulke concerten zijn er dit jaar weinig, maar de echte verrassing komt hopelijk op het festival zelf en niet bij het doornemen van de programmabrochure. www.northseajazz.com

Festivalconcerten John Zorn North Sea Jazz Festival Op North Sea Jazz is Zorn verwikkeld in verschillende projecten. Bijvoorbeeld als dirigent bij The Dreamers, een warme mix van surf- en filmmuziek, en bij Filmworks, een selectie uit zijn 22 albums tellende collectie soundtracks.

Verder horen we hem uitgebreid als altsaxofonist met het Masada Sextet, als lid van een trio met Bill Laswell & Milford Graves en als ‘prompter’ bij de spectaculaire happening ofwel ‘game piece’ Cobra. Zorn ‘stuurt’ het stuk en de muzikanten in zijn ensemble met handgebaren, bordjes, ‘de pet’ en gedetailleerde sets van regels voor stijl, duur, volume enzovoort. De musici kunnen zich echter ook tegen hem keren. Een prikkelende gebeurtenis wordt ook Bar Kokhba: spannende, avontuurlijke muziek met elementen uit de surfmuziek en het Midden-Oosten.

Vrijdag 10 juli: 18u John Zorn – The Dreamers 23u30 Masada Sextet Zaterdag 11 juli: 18u John Zorn Bar Kokhba 21u30 John Zorn Bill Laswell & Milford Graves Zondag 12 juli: 16u John Zorn Filmworks 22u John Zorn – Cobra

Jazz Middelheim (zie p. 23) Donderdag 13/8:

Laurie Anderson/Lou Reed/

John Zorn

Vibrafonist Pascal Schumacher op North Sea Jazz Carrière in stroomversnelling Hij studeerde aanvankelijk klassieke muziek, maar raakte later helemaal in de ban van de jazz. De Luxemburgse vibrafonist Pascal Schumacher heeft met Here We Gong een nieuwe cd uit, staat op North Sea Jazz geprogrammeerd, en heeft een duo-cd met Jef Neve op stapel staan, inclusief tournee langs prestigieuze concertzalen.

“Ik ben zo fier dat we op North Sea mogen spelen”, vertelt Schumacher. “Voor ons kwartet is dat een belangrijke stap. Dat onze nieuwe cd op het gereputeerde Duitse label Enja is verschenen, heeft zeker geholpen.”

De titel van de nieuwe cd verwijst naar Steve Reich.

‘Voor mij is hij een van de grootste, zoniet de grootste componist van onze tijd. In zijn compositie Music for 18 musicians, minimalistische muziek met grooves, geeft de vibrafoon op geregelde Pascal Schumacher tijdstippen het signaal dat de volgende passage eraan komt. Net zoals een gong dat doet in Balinese muziek. De vibrafoon als orkestmeester dus, zoals ik dat ook ben bij mijn kwartet.’

foto: © Jos Knaepen

Daarnaast natuurlijk veel namen die op de affiche te verwachten waren. De jonge garde die het bijzonder goed deed in de clubs: Esperanza Spalding en Christian Scott bijvoorbeeld. Onvermoeibare North Seagangers zijn Roy Hargrove en Joshua Redman.

McCoy Tyner staat er weer, net als Hank Jones, mits zijn gezondheid hem niet voor het derde jaar op rij in de steek laat en het Vanguard Jazz Orchestra.

In dat kwartet zit niet langer Jef Neve, maar wel de Duitser Franz Von Chossy achter de piano.

“Toen duidelijk werd dat Jef het veel te druk kreeg met zijn eigen projecten, zocht ik een pianist die helemaal anders was van karakter. Jef is extravert en open. Franz is meer in zichzelf gekeerd en praat veel minder. Maar ik ben altijd zeer geraakt door zijn pianospel.”

Schumacher blijft wel samenwerken met Jef Neve. “We spelen intussen al drie jaar samen als duo en in september nemen we een cd op. Misschien is het maar best dat Jef niet meer in ons kwartet speelt. Want het zorgde voor een wat bizarre concurrentie tussen ons duo en ons kwartet: organisatoren dachten dat ze ons tweeën konden boeken voor de helft van de prijs van ons kwartet.

Nu is het voor iedereen duidelijk dat het om twee afzonderlijke projecten gaat.”

Eens de duo-cd opgenomen, trekken Neve en Schumacher op tournee langs 13 prestigieuze Europese concertzalen, waaronder Bozar in Brussel. “Een organisatie van de European Concert Hall Organisation, Echo. Onder het label ‘rising star’ presenteren zij een hele reeks klassieke projecten, en één jazzconcert: dat van Jef en mij. Daar kijk ik echt naar uit.”

De nieuwe Pascal Schumacher Quartet-cd Here We Gong blijkt intussen een waardige opvolger van voorganger Silbergrau. In enkele nummers klinken rock- en popinvloeden sterk door, met een opvallende cover van Sing van rockgroep Travis als uitschieter. “Dat was een suggestie van onze bassist Christophe Devisscher, die veel van rock kent. Tijdens mijn studies aan het conservatorium luisterde ik alleen maar naar jazz. Maar al mijn vrienden waren gek van Radiohead.

Uiteindelijk ben ik ook vaak naar pop en rock beginnen luisteren. Met dit als resultaat. Brad Mehldau speelt intussen ook covers van Radiohead of Nick Drake. Ook Björk is populair bij jazzmuzikanten. Wij kozen vooral voor Sing omdat we aan dat nummer zelf nog iets konden toevoegen. Dat gaf ons een superpositief gevoel.”

Peter De Backer

Concertzaal Volga: zaterdag 11 juli

Jazzmozaïek 2/2009

7

® Peewee Windmüller

PRESENTS

8-19 juli’09 Bijloke Fred Hersch Trio + 2 Randy Weston African Rhythms Cristian Scott

STAR QUARTET RICHARD GALLIANO ALL SING THE TRUTH NINA SIMONE TRIBUTE

FEAT. DIANNE REEVES, LIZZ WRIGHT Yaron Herman Trio Aka Moon Joe Jackson

TICKETS:

GEORGE BENSON JAMIE CULLUM BB KING FNAC, UITBUREAU & GENTJAZZ.COM

NIEUW GENT JAZZ FESTIVALCAFÉ Elke festivaldag vanaf 12u ’s middags. Met gratis concerten Jong Jazztalent Gent.

Gratis toegang!

8

Jazzmozaïek 2/2009

Variatie troef!

E

en Special Night met B.B. King opent het festival. Nieuw is de integratie van de Brussels Jazz Orchestra International Composition Contest. Ook sloot Gent Jazz een structureel partnership met de Hogeschool Gent en krijgen studenten en alumni op de laatste concertdag een podium. Ook nieuw zijn de gratis toegankelijke jamsessies die elke festivaldag in de middeleeuwse kelder van het NH Hotel Gent Belfort vanaf 23 uur doorgaan.

De muziekwedstrijd Jong Jazztalent Gent (zie kader) vindt dit keer plaats vanaf 12u s’ middags in een festivaltent op de Bijloke site zelf en deze concerten zijn gratis bij te wonen.

Verder is er een speciaal project in het Augustijnenklooster aan de Augustijnenkaai, waar klassiek pianist Frederik Coene en Timo van Muijk kapotte piano’s ombouwen tot één instrument en dat verkennen en bespelen.

Ten slotte zullen de jazzfoto’s van huisfotograaf Jos L. Knaepen in de lobby van de NH Hotels worden tentoongesteld.

In de vertrouwde omgeving van de Bijloke en met de vaste formule van eerste week jazz (8 t/m 12 juli) en tweede week afgeleiden van jazz of fusion (16 t/m 19 juli) brengt Gent Jazz opnieuw een gevarieerd en groots programma.

foto: © Jos Knaepen

Bernard Lefèvre

GENT JAZZ Festival 2009

Pianisten en stemmen Zowel jonge als gevestigde nationale en internationale pianisten maken hun opwachting op deze editie. Over het nieuwe project van onze leading lady in piano Nathalie Loriers verneemt u alles in het omslagverhaal. Jong pianotalent met Free Desmyter op zaterdag en Yaron Herman op zondag. En bijna elke jazzdag een internationaal pianist van formaat: Fred Hersch met zijn Trio+2 op 9 juli, Randy Weston met zijn African Rhythms Trio en McCoy Tyner Trio feat. Bill Frisell & Gary Bartz op 10 juli, Brad Mehldau Trio op 12 juli.

Voor wie op zang uit is, mag zeker op 9 juli het eerbetoon aan Nina Simone niet missen. Haar eigen dochter Simone (bekend van Broadway als Lisa Simone Kelly) leidt het Sing The Truth tribuut dat voor het eerst in 2004 in Carnegie Hall in première ging. Ze is vergezeld van de zangeressen Dianne Reeves, Lizz Wright en Angelique Kidjo en een kwintet.

China Moses

China Moses, dochter van Dee Dee Bridgewater, staat op de openingsavond met een

eerbetoon aan Dinah Washington.

Jazzmozaïek 2/2009

9

Yaron Herman: first swing and then let’s talk Yaron hierover. “Er is een duidelijke evolutie in de interactie en het integreren van ruimte en stilte in de nummers. Alles is meer organisch”. Als we opmerken dat Paul Bley ooit zei dat het gevaarlijk is te spelen met artiesten die je door en door kent, antwoordt Yaron: “Ik weet wat hij bedoelt, je mag de anderen niet altijd slaafs volgen. Bij hem lijkt het soms alsof elke muzikant iets verschillends doet, harmonisch, melodisch en zelfs ritmisch in de vrije passages en toch past het allemaal bij elkaar. Zijn opnamen met Paul Motian zijn op dat gebied de top.” Improvisatie speelt op

foto: © Jos Knaepen

De Israëlische pianist Yaron Herman is amper achtentwintig maar heeft reeds drie cd’s op zijn naam en sleepte tevens al heel wat internationale onderscheidingen in de wacht. De buzz rond zijn persoon draait op volle toeren en wie een kijkje neemt op YouTube of op zijn website ziet daar verschillende filmpjes van een pianist die er helemaal voor gaat. Zopas verscheen zijn nieuwste cd Muse (de vierde) opgenomen met dezelfde muzikanten als de vorige. Het grote verschil is dat ze elkaar toen pas kenden en nu al twee jaar samen intensief toeren. “De aanpak is totaal anders” zegt

Yaron Herman

Muse een grote rol. “We hadden haast niets voorbereid buiten enkele thema’s. In totaal hadden we uiteindelijk zo een zes uur opnamen en daaruit kozen we dan elf nummers.

Op plaat kan je helaas geen improvisatiestukken zetten van twintig minuten. De aandacht van de mensen reikt tegenwoordig tot maximum tien minuten. Muziek is een bijproduct van onze maatschappij waar alles uiterst snel moet gaan. Niemand is nog geïnteresseerd in het ontstaansproces. Op Muse hebben we getracht de ideale tussenweg te vinden zodat we toegankelijk blijven voor een groot publiek. Live kunnen we ons natuurlijk meer veroorloven. Toch denk ik dat we er in geslaagd zijn om op de cd het potentieel en de samengebalde energie te laten aanvoelen.”

Net als Brad Mehldau, The Bad Plus, Curios en E.S.T. bewerkt het trio regelmatig een pophit. Zo staat er op de nieuwe cd een nummer van Björk (Isobel). “Parker speelde eveneens de populaire muziek uit zijn tijd. Toen waren dat vooral liedjes uit Broadway-musicals. Ik zie dus geen verschil tussen de standards van toen en de hitparademuziek van nu. Natuurlijk speel ik ook nog die oudere songs. Ik hou van standards. Never forget the past or it will forget you”. Over de studie en het belang van het jazzverleden heeft Yaron dan ook een duidelijke mening. “Sowieso overloop je in het begin de hele geschiedenis maar het is onmogelijk om alle stijlen deftig onder de knie te hebben. Voor bebop moet je een leven lang studeren. Stride pianist is een full time job. Ik heb het allemaal wel een beetje geleerd maar uiteindelijk moet je je eigen ding doen. Toch vermeldde mijn leraar Opher Brayer een belangrijke stelregel die zeker in Amerika van toepassing blijft: first swing and then let’s talk. Anders gezegd: je bent schuldig tot je kan bewijzen dat je kan swingen.”

Het Yaron Herman Trio met Matt Brewer (b) en Gerald Cleaver (d) treedt zondag 12 juli om 16u30 op.

Georges Tonla Briquet

Jong Jazztalent Gent Als nevenpodium organiseert het Gent Jazz Festival, in opdracht van Duvel-Moortgat en in samenwerking met de JazzLab Series, de 9e editie van de muziekwedstrijd Jong Jazztalent Gent. Van 9 t/m 19 juli treedt per festivaldag van 12u15 tot 14u15 één geselecteerde groep op in het festivalcafé op de Bijlokesite.

Met Jong Jazztalent Gent wil Gent Jazz Festival een aantal beginnende muzikanten de kans geven om zich in de kijker te werken. De laureaat wordt gekozen door een jury die bestaat uit professionele

10

Jazzmozaïek 2/2009

jazzkenners, met o. a. Mik Torfs (JazzLab Series), Giovanni Barcella (jazzdrummer) en Frederik Goossens (Klara), Bruno Bollaert (Gent Blogt) en Simon Korteweg. De winnaar speelt een concert op Gent Jazz Festival 2010, een concert op Dinant Jazz Nights, een concert op Jazz Maastricht, het slotconcert van Jong Jazztalent Gent 2010 en een JazzLab Serie in het najaar van 2009.

Dit initiatief van brouwerij Duvel-Moortgat wordt dit jaar voor het eerst ontdubbeld. De geselecteerde groepen zijn ook te zien van 18-26 juli in

het Duvel-Droomschip op het Gouden Leeuwplein tijdens de Gentse Feesten.

Geselecteerde bands Jong Jazztalent Gent 2009: Marcelo Moncade Quintet, Bansuricollectif, De Boeren Gieren, Winchovski Trio, Jasper Huysentruyt Trio, Nathan Daems Quintet, Lahmacum.

Bijlokesite, Festivalcafé - gratis

Een andere dochter, deze van Dee Dee Bridgewater, genaamd China Moses, staat op de openingsavond met een eerbetoon aan Dinah Washington. Zoals op die recente cd Gardenias For Dinah is ze vergezeld van de pianist Raphaël Lemonnier, die voor de arrangementen instond.

Op zaterdag na Christian Scott sluit de befaamde gitarist George Benson af, op zondag

de accordeonist Richard Galliano met een All Star Quartet waarin Gonzalo Rubalcaba, Richard Bona en Clarence Penn (voor een nadere kennismaking verwijzen we naar een bijdrage in deze uitgave rond Dinant Jazz Nights waar ze ook optreden).

Gent Jazz wil telkens naast internationale artiesten ook Belgische jazzartiesten een podium bieden. Deze editie opent de winnaar van

Jong Jazztalent Gent van vorig jaar, Bender Banjax. Naast al genoemde Belgische artiesten zijn ook Aka Moon en Briskey aanwezig.

Publiekstrekkers Het tweede gedeelte van Gent Jazz mag zeker rekenen op een ruime belangstelling met publiekstrekkers zoals Jamie Lidell, Marianne Faithfull, Joe Jackson, José James en Jamie Cul-

The Real McCoy? McCoy Tyner featuring Bill Frisell & Gary Bartz

Altsaxofonist Gary Bartz is een leeftijdgenoot van McCoy Tyner. Vanaf 1968 was hij zelfs vaste keuze bij McCoy en maakte met hem de albums Expansions en Extensions. Bovendien was McCoy Tyner de schakel voor Bartz naar

Hoe een eclectische musicus als gitarist Bill Frisell terecht komt bij een straight jazztrio als dit van McCoy Tyner is een voor de hand liggende vraag. Frisell, geboren in de havenstad Baltimore in Maryland-USA, kwam uiteindelijk via het Berklee College of Music door de grote poort in de jazz. In zijn (en onze) jonge jaren verbleef hij in ons land (1978-79) en schuimde hier de podia af met zijn Belgische jazzvrienden en andere in Europa opererende Amerikaanse muzikanten.

Hij was toen reeds een buitenbeentje, die alle soorten Amerikaanse muziek (rock, folk,

foto: © Jos Knaepen

country & western, pop, jazz en blues) uit zijn muzikale wereld liet samensmelten in zijn gitaarspel. Een muzikale kameleon die zich ook thuis voelt in de straight jazz van McCoy Tyner en zijn trio en er een eigenzinnige draai aan geeft. Frisell, die op de recente cd Guitars van McCoy Tyner een gastrol vervult, afwisselend met een aantal illustere collega’s, werd door McCoy uitgekozen voor deze Europese tournee. Frisell zelf is een Nonesuch artist, een label waar ook bijvoorbeeld Brad Mehldau, Fred Hersh en Joshua Redman thuis horen, maar hier slecht verdeeld is. Hemispheres, samen met o.a. gitarist Jim Hall is dan weer een recente spraakmakende dubbel-cd op het Artist Share label.

Op vrijdag 10 juli om 22u30 sluit het McCoy Tyner Trio af met Gerald Cannon (b), Eric Kamau Gravatt (d), en als speciale gasten Bill Frisell (g) en Gary Bartz (as, ss, kl)

foto: © Jos Knaepen

Coltrane, één van zijn grote helden, waarmee McCoy een stuk jazzgeschiedenis heeft geschreven. Het werd voor hem ook een springplank naar werk met Miles Davis in de jaren zeventig. Maar voordien was hij zwaar beïnvloed door Charlie Parker en dat is nog altijd de reden waarom hij de altsaxofoon verkoos boven de tenorsaxofoon.

foto: © Jos Knaepen

Weinig pianisten hebben in de schaduw van andere artiesten carrière gemaakt. McCoy Tyner deed dat wel. Hij had dan ook een substantiële bijdrage in het John Coltrane Quartet. McCoy is nu de zeventig voorbij, maar heeft nog altijd die krachtige, massieve, orchestrale benadering van de piano, exuberant swingend, maar vaak ook met een romantische, bluesy benadering. In 1961 maakte hij zijn entree bij John Coltrane met als eerste resultaat het album My Favorite Things. Hij zou vier jaar lang met het legendarische Coltrane Quartet bijna dag aan dag de wereldpodia bespelen. Nadien bouwde hij zijn eigen carrière uit, waarvan de neerslag op vele Blue Note en Milestonealbums is te vinden.

McCoy Tyner

Bill Frisell

Gary Bartz

Luc De Baets

Jazzmozaïek 2/2009

11

lum. Deze laatste sluit het festival af, voorafgegaan door onze intussen doorgebroken Vlaamse vedette Lady Linn & Her Magnificent Seven en de revelatie van vorig jaar Melody Gardot.

De 23-jarige Amerikaanse Melody Gardot werd toen ze 19 was op de fiets aangereden. Ze schakelde over van piano op gitaar. Muziek werkte als een therapie. Het hielp haar om een moeilijke periode te overbruggen. Ze heeft een frêle uitstraling en een

zoetgevooisde stem, volledig passend bij de zelf geschreven doorleefde teksten. Ze wordt alom geprezen en haar jongste cd My One And Only Thrill scoort hoog in de hitlijsten. Wie ze vorig jaar miste, krijgt een nieuwe kans om ze live mee te maken.

Volledig programma en info: www.gentjazz.com

Christian Scott: jong trompettalent uit New Orleans hop, maar met een gedegen muzikale vorming.

Opgegroeid in een vrij goed milieu, was hij op school eerder een enfant terrible. Hij had een grote belangstelling voor atletiek, maar uiteindelijk viel zijn keuze op muziek. Na een doorgedreven opleiding aan de lokale High School en het prestigieuze New Orleans Center of Creative Arts in 2001 trok hij naar de muziekschool aller scholen, the Berklee School of Music in Boston, waar hij in sneltreinvaart zijn diploma haalde. Zijn oom, de

foto: © Kiel Scott

Een eigen stem vinden in de jazzwereld van vandaag is niet iedereen gegeven. Bovendien is er in deze vooruit hollende wereld geen tijd voor langdurige experimenten. De jonge trompettist Christian Scott, geboren en getogen New Orleans burger, tracht de grenzen van de muziek van zijn stad te verleggen, zonder de traditie geweld aan te doen. Met Live from Newport en vooral het studioalbum Anthem laat Scott horen dat hij een kind is van zijn tijd, met een oor voor rap en hip-

Christian Scott

bekende saxofonist Donald Harrison, begeleidde hem in al die stappen en nam hem vanaf zijn vijftiende mee naar de optredens van zijn band.

Zoals bij vele inwoners van New Orleans hebben ook de ellende en de angst na de orkaan Katrina de jonge man zwaar getroffen. Beide genoemde opnamen op het Concord label ademen trouwens nog die sfeer van New Orleans, dat zich moeizaam herstelt van deze verschrikkelijke natuurramp in augustus 2005.

Net als andere in New Orleans geboren trompettisten als Wynton Marsalis, Nicolas Payton en Terence Blanchard en de vader van alle jazztrompettisten, Louis Armstrong, heeft hij een prachtige toonvorming. Zijn frasering is indringend en krachtig, vaak minimalistisch, soms exuberant. Ondertussen verkeert hij in de kringen van beroemdheden als Prince en Georges Clooney. Dat betekent dat hij een brede belangstelling heeft. Wellicht mogen we hem aan de zijde van beiden verwachten. Ook bij de grote belofte Melissa Morgan (zie Nieuw op cd) speelt hij als coproducer en gastsolist een rol.

Vergelijkingen met Miles Davis of Terence Blanchard zijn nu al voorbijgestreefd, want niettegenstaande zijn jonge leeftijd, lijkt Christian Scott wel zijn eigen weg te hebben gevonden.

Nu nog bevestigen.

In Gent staat de groep van Christian Scott geprogrammeerd op zaterdag 11 juli in het gezelschap van powerdrummer Jamire Williams, bassist Kristopher Keith Funn, gitarist Matthew Stevens en pianist Milton Fletcher.

Luc De Baets

k Muziekmoorzkasïe hops zomerw

Traditiegetrouw biedt Muziekmozaïek tijdens het Gent Jazz Festival amateur-muzikanten de gelegenheid om deel te nemen aan de Artist Workshops. Op het programma staan niet te missen leersessies met tenorsaxofonist John Ruocco (11/07) en Brad Mehldau’s ritmesectie, drummer Jeff Ballard (12/07) en contrabassist Larry Grenadier (12/07).

foto’s: © Jos Knaepen

@ Gent Jazz Festival

Waar

Muziekcentrum de Bijloke, Jozef Kluyskensstraat 2, 9000 Gent Wanneer 11 juli, van 13u30 tot 16u - 12 juli, nog te bepalen Deelname € 15 Inschrijven vincent.de.laat@muzmoz.be – 02 532 38 90

www.muziekmozaiek.be (Leer w Jazz w Opleidingen w Workshops) Surf naar www.muziekmozaiek.be voor info over onze zomerworkshops @Jazz Middelheim!

John Ruocco

Larry Grenadier

Jeff Ballard

WWW.FOLLOWTHESOUND.BE

3O SEPT 4 OKT 2OO9 CECIL TAYLOR SOLO • CECIL TAYLOR-TONY OXLEY DUO

A NIGHT WITH HAN BENNINK • WITH JOACHIM BADENHORST…

…SIMON TOLDAM ROSENGREN & THE EX

ANT WER PEN

collerettecocofilllsd & OSPublish

CHAMP D’ACTION & JAAP BLONK

AND MANY MORE TO COME...

Jazzmozaïek 2/2009

13

Georges Tonla Briquet

Brosella Jazz Brosella pakt traditiegetrouw uit met een eigenzinnig maar kwaliteitsvol programma. Verdeeld over de Theatre Stage en de Royal Palm Stage delen artiesten van eigen bodem opnieuw broederlijk het podium met muzikanten uit het buitenland. Grote namen wisselen af met jong talent en ook dit jaar is er weer een speciaal project.

B

eigen project. Een bijna jaarlijkse gewoonte, zeker tijdens de laatste edities, is dat er een bigband uitgenodigd wordt. Deze keer is dat het Jazz Orchestra of the Concertgebouw.

Het eigenzinnige karakter van Brosella wordt telkens onderstreept door minstens een groep op de affiche te plaatsen die zowel past in het folkprogramma (op zaterdag) als in het jazzluik. Dit jaar werd die rol toebedeeld aan Anouar Brahem. Verrassende combinaties zijn

foto: © Jos Knaepen

rosella droeg artiesten van eigen bodem steeds een warm hart toe. In de afdeling nieuw jong talent viel de keuze dit jaar op Eve Beuvens. De pianiste bracht onlangs een fel gesmaakt debuut uit met haar trio onder de titel Noordzee. Aansluitend hierbij is er de première van de nieuwe cd van Tutu Puoane. Ook Belgisch is Free Desmyter & Family. De ploeg van Brosella vond dat Free tot nu toe ondergewaardeerd werd en gaf hem carte blanche voor een

Free Desmyter

Free Desmyter over zijn Brosella-project: “Het wordt alleszins geen typische Free Desmyter muziek”

14

Jazzmozaïek 2/2009

er ook altijd bij. Uitkijken dus naar de samenwerking van Carlo Nardozza met het Henri Texier Quartet. Een andere terugkerende parameter is de link met Djangofolllies. Die is er in de persoon van Raphaël Faÿs. Afsluiten mag David Linx in gezelschap van Maria João.

Free Desmyter & Family Free Desmyter heeft een grillig parcours afgelegd. Hij begon met klassiek vooraleer hij uiteindelijk verslingerd raakte aan jazz. Via Hilversum verzeilde hij in Brussel, het Leuvense Lemmensinstituut en Antwerpen. Op een bepaald moment ging hij zich echter verdiepen in de macrobiotiek en de Oosterse geneeskunde.

Even leek het er op dat het jazzhoofdstuk afgesloten was. Gelukkig voor ons haalde de muziek de bovenhand want met Something To Share leverde hij een intrigerende debuut-cd af. Het resulteerde meteen in een JazzLab Series tournee.

Bij Brosella zagen ze eveneens het potentieel hiervan in en boden hem de mogelijkheid een gloednieuw eigen project uit te werken.

Op het moment dat we Free ontmoeten (begin april), staat er nog geen noot op papier. Wel weet hij al zeker welke richting het allemaal uit zal gaan en wie de muzikanten zullen zijn. “Het wordt een heel internationaal gezelschap met mijn kwartet als basis. Daarin zitten een Tsjech (drummer Marek Patrman), een Sard (bassist Manolo Cabras), een Amerikaan (saxofonist John Ruocco) en ikzelf als enige Belg. Daarnaast nodig ik nog de Irakese oudspeler Bassem Hawar uit samen met Dick van der Harst, een Nederlander. Aanvankelijk dacht ik het repertoire van het kwartet te nemen en dat wat verder in te kleuren. Ik had tevens een bepaald nummer van Dick op het oog dat ik al jaren wil bewerken. Maar de mensen van Brosella hebben expliciet nieuw materiaal gevraagd aangezien het echt om een compositieopdracht gaat, dus moet ik mij dringend aan het werk zetten. Wel ben ik van plan mijn muzikanten heel wat vrijheid te gunnen, zij het alleen al om praktische redenen. Ik zou bijvoorbeeld niet weten hoe ik mijn westerse noties van kwartstonen op partituur moet zetten voor Bassem

foto: © Jos Knaepen

Tutu Puoane De Zuid-Afrikaanse zangeres met vaste stek in Antwerpen stelt in première haar tweede cd voor op Brosella onder de titel Quiet Now. Wat meteen opvalt, is de sterke band met haar Afrikaanse roots. “Deze cd is voor mij een soort coming home. Ik heb de teksten in mijn eigen moedertaal geschreven. Vroeger deed ik dat in het Engels en dat nam veel meer tijd in beslag omdat ik er altijd nog wel iets aan moest bijschaven. Nu gebeurde alles veel natuurlijker.”

Pianist Ewout Pierreux is er nog steeds bij maar de ritmesectie is wel veranderd. Op bas is er Nic Thys en achter het drumstel zit Lieven Venken. “Met Lieven had ik al gespeeld voor hij naar New York vertrok. Gelukkig voor mij komt hij nog regelmatig terug. Toen ik Nic aan het werk hoorde met Dré Pallemaerts en Bill Carrothers wist ik onmiddellijk dat ook hij er bij moest zijn. De manier waarop hij bas speelt, is zowel melodieus als groovy. Met die twee heb ik nu de gedroomde ritmesectie.” Een producer was er deze keer niet bij. “Elkeen bracht ideeën naar voor tijdens de opnamen. Wel belangrijk was de rol van klankingenieur Chris Weeda. Hij weet precies wanneer een take oké is of wanneer er best een nieuwe opname gebeurt.” De titeltrack is een nummer van Jack Van Poll. “Dat is meteen ook mijn eerbetoon aan hem als dank voor al wat hij reeds voor mij gedaan heeft.” In het verleden deed Tutu mee aan tributes ter ere van Billie Holiday en Nina Simone, twee dames voor wie ze grote bewondering heeft. Onder de

andere artiesten naar wie ze opkijkt, zit ook Joni Mitchell. Net als op Song staat er ook op de nieuwe cd een cover. Deze keer werd het I Don’t Know Where I Stand. “Joni Mitchell is

voor mij een echte poëet. Dat nummer was ik eigenlijk uit het oog verloren tot onze klankingenieur op zoek was naar iets met enkel zang en bas. Toen dacht ik daar meteen aan.”

Hawar. Dat is de methode die Chris Joris (in wiens groep Free speelt, gtb) bijvoorbeeld ook toepast als hij met Afrikaanse artiesten werkt.

Hij laat hen zoveel mogelijk vrij want anders worden ze beperkt door ons westers stramien.

Als je de kracht van elkeen apart naar buiten

krijgt, is dat veel interessanter. Ik moet ook nog uitvissen welke instrumentencombinaties mogelijk zijn, daarbij rekening houdend met de specifieke technische eigenheden. Het wordt alleszins geen typische Free Desmyter muziek.”

Op de vraag of hij ook met teksten gaat werken

om zijn ideeëngoed van macrobiotiek en oosterse filosofieën dat hij nooit liet vallen, naar voor te brengen, antwoordt Free negatief. “De kunst van het woord is prachtig maar de mogelijkheden om te nuanceren zijn toch beperkter dan in de muziek.”

Tutu Puoane

Voor meer info: www.brosella.be

(jazz)piano nodig ?

Passion For Musicians

www.maene.be

Bezoek ons nieuw pianocentrum (5200m²) in Ruiselede, of één van onze filialen in Gent of Brussel.

officieel invoerder België piano’s- vleugels

akoestisch - digitaal

nieuw - tweedehands

verkoop - verhuur - service

concertzaal - atelier

Steinway - Boston - Essex - Doutreligne - Sauter - Yamaha - Kawai - Roland Jazzmozaïek 2/2009

15

16

Jazzmoza誰ek 2/2009

Dinant Jazz Nights

D

oor een samenwerking met het Festival de l’Eté Mosan (een klassiek muziekfestival) vindt al op donderdag 16 juli in de Collégiale van Dinant een concert plaats

Met Toots Thielemans als peter van het festival hebben de organisatoren een aantal kleppers van formaat weten te strikken. Toots zal natuurlijk met die vrienden-muzikanten alom tegenwoordig zijn. En dit keer vindt het festival plaats in het nieuwe unieke kader van de tuinen van het Notre-Dame de Bellevue College. met Rhoda Scott en David Linx. Vrijdag 17 juli opent het festival dan in de College-tuinen met de winnaar van Dinant Jong Jazztalent van vorig jaar, Hamster Axis of The One Click

Joe Lovano In Dinant ga je met Toots Thielemans spelen.

Wat betekent Toots voor jou?

Toots beroert je met elke noot die hij speelt.

Hij is een warme mens met een mooie geest.

Hij raakt je met zijn ideeën, zijn geluid en zijn mooie frasering. Spelen met hem is echt één van de hoogtepunten van mijn leven als muzikant. Ik heb hem samen met Kenny Werner op mijn cd Flights of Fancy in 2001 uitgenodigd om een paar nummers te vertolken. Sindsdien heb ik af en toe met hem gespeeld, o.a. in Carnegie Hall in New York maar ook in Italië samen met pianist Hank Jones. Toots is één van de muziekmeesters van onze tijd want hij overstijgt jazz.

Het schijnt dat je een boontje voor België hebt. Tijdens de jaren 80 heb je regelmatig met Belgische muzikanten gespeeld: Dré Pallemaerts, Bert Joris, Jean-Louis Rassinfosse, Michel Herr, Eric Legnini. Je speelt op mondstukken die door jouw Belgische vriend François Louis zijn gecreëerd. Waarom zijn ze zo speciaal?

Sinds 1988 speel ik op zijn mondstukken die met Grenada hout zijn gefabriceerd. François is een echt genie. Zijn mondstukken laten mij toe om mijn persoonlijkheid en mijn geluid te ontwikkelen. Dat zijn heel open mondstukken die veel lucht laten doorstromen. Ze laten me toe met dezelfde vibraties zacht of hard te blazen.

Op jouw laatste album Folk Art (zie Nieuw op cd) heb je o.a. met een aulochrome gespeeld.

Een nieuw instrument dat door de Belg François Louis werd uitgevonden.

Dit is één van de mooiste uitvindingen die ik gehoord en geprobeerd heb. Ik heb de gelegenheid gehad om de evolutie van dit instrument

van zijn geboorte tot de uiteindelijke realisatie te beleven. Het lijkt net een dubbele sopraansaxofoon die polifonische klanken weergeeft. Dit instrument laat ook toe om twee-in-één gelijkgestemd te spelen. Het dubbele mondstuk heeft twee openingen zodat de harmonisatie van de twee pijpen verschillend kan zijn. Het mechanisme van dit instrument is ook soepeler ten opzichte van een gewone saxofoon.

Het is al een ervaring om dit instrument te zien en te horen, maar de aulochrome bespelen is als een “dream come true.”

Panther, die overigens al op 8 juli in Gent aantreedt. Dit kadert in de samenwerking van Dinant Jazz Nights met Gent Jazz. Zo zal de winnaar van Gent Jong Jazztalent, Bender

foto: © Jos Knaepen

Bernard Lefèvre

Master Toots

Joe Lovano

Kun je je voorstellen er een standard zoals A Love Supreme mee te spelen?

En waarom niet een standard zoals Body & Soul? Een compositie die veel harmonieën gebruikt. Om de mogelijkheden van een aulochrome te begrijpen moet men zich een pianist als Art Tatum inbeelden die op een piano zou spelen die slechts een noot tegelijkertijd toelaat te spelen. Dat zou dan voor een gewone saxofoon doorgaan. Nu moet je je een normale piano voorstellen die het spelen van verschillende noten tegelijkertijd mogelijk maakt en

er de meesterwerken van pianisten zoals Art Tatum, Duke Ellington of Thelonious Monk bij bedenken. Composities die veel harmonische gedeelten inhouden zijn heel geschikt om op de aulochrome te vertolken, want dit instrument vermenigvuldigt de mogelijkheden. Een compositie zoals A Love Supreme zou ook goed met dit instrument te spelen zijn. Het is al een compositie die veel vrijheid geeft door de modale inslag.

Patrick Bivort

Jazzmozaïek 2/2009

17

foto: © Jos Knaepen

Banjax, 20 juli in Dinant spelen. Wisselend met Gent wordt ook elk jaar de Django d’Or uitgereikt, dit keer in Dinant. (zie kaderartikel).

De laureaten worden bekend gemaakt en de prijzen uitgedeeld op zaterdag 18 juli. Daarna volgt om 20u een Big Band hommage aan Sadi o.l.v. Alexandre Plumacker. Die avond wordt passend afgesloten door Toots met zijn eigen kwartet: Nathalie Loriers (p), Sal La Rocca (b) en Joost van Schaaik (d).

Ook de volgende twee dagen staan formaties uit eigen land op het podium: Bernard Guyot & Charles Loos Quartet (19 juli) en Jean Warland & Fabrice Alleman Quartet (20 juli). Van dit merkwaardige duo is wanneer dit magazine verschijnt, een album uit op Igloo. Op stapel staat ook een lijvig boek van de hand van de onvermoeibare Jean Warland, Bass Hits, dat wellicht in het najaar zal verschijnen.

Topacts op zondag 19 juli zijn om 20u het Enrico Rava Quintet feat. Paolo Fresu en om 22u de Joe Lovano Special Band. In deze band Eric Legini (p), Stéphane Belmondo (t), Dré Pallemaerts (d) en Thomas Bramerie (b).

Op maandag 20 juli sluit het festival af met de Richard Galliano All Star Band en John Scofield Pietry Street Band.

foto: © Jos Knaepen

John Scofield

John Scofield

18

Toots Thielemans

Jazzmozaïek 2/2009

Op uw laatste album speel je met de Pietry Street Band een blues- en gospelrepertoire. Waar komt het vandaan?

Ik heb altijd al een bluesalbum in New Orleans willen opnemen. Dat is waar ik als muzikant ben begonnen en waar ik ook meer en meer voeling mee heb. Maar ik vond dat er al zoveel bluesalbums bestaan. Aangezien ik een grote fan van gospel ben wou ik die twee genres verenigen. Dus heb ik mijn favoriete gospelcomposities met enkele eigen composities opgenomen. Het is spijtig dat veel gospelmuziek alleen maar in de kerk te horen is.

Dat is heel krachtige muziek.

Natuurlijk heb ik gospel volgens mijn interpretatie gearrangeerd en opgenomen.

Gospel bevat interessante harmonieën die zowel bluesy als jazzy kunnen klinken.

Dit album is een natuurlijke evolutie ten opzichte van jouw vorige albums. Maar ook een evolutie in de zin dat je de tijd hebt genomen om deze muziek met de muzikanten van de Pietry Street band te spelen.

Vooraleer een nieuw project op te nemen, ga ik met nieuwe muzikanten tijdens twee, drie dagen repeteren. Dat is de manier waarop ik voortaan wil werken. Ik ben heel fier dat mijn album met Jon Cleary, George Porter jr en Ricky Fataar op deze manier is ontstaan. We hebben gedurende een lange periode die muziek gespeeld vooraleer de studio in te trekken. Wij hebben alle swing- en blueselementen gebruikt om een echte fusion van jazz/funk/gospel voor te stellen. Het is dat repertorium dat wij in Dinant gaan spelen.

Dankzij muzikanten zoals jij wordt de jazz weer een muziek waarop men kan dansen.

Het kwam nooit bij mij op of de muziek die ik speelde wel of niet zou aanzetten tot dansen.

Het is meer instinctmatig. Anderzijds is het dankbaar voor een dansend publiek te spelen.

Dat herinnert mij aan mijn jonge jaren toen ik met jazzrock groepen speelde.

Patrick Bivort

Vorig jaar was een intens jaar voor je met verschillende projecten: Mare Nostrum met Jan Lundgren en Paolo Fresu, een cd met het Brussels Jazz Orchestra, een andere met Gary Burton en een nieuw schitterend album met Gonzalo Rubalcaba, Charlie Haden en Mino Cinelu.

Sinds ik het label Dreyfus heb verlaten, voel ik me meer vrij. Ik heb mooie projecten met hen kunnen opnemen. Platenmaatschappijen denken dat je op een bepaalde manier aan je carrière bouwt. Maar ik wilde eigenlijk alle richtingen uit en me vrij voelen te doen wat ik wilde en daarom heb ik Dreyfus verlaten. Toen ik met Gary Burton in Brussel kwam spelen heb ik de mensen van het BJO ontmoet en spraken we af iets samen te spelen. Onmiddellijk was ik geïnteresseerd, want ik heb, zelfs bij verzamelaars, nooit albums ontdekt, waar accordeonisten met een bigband samenspelen. Dat was dus een mooie gelegenheid. Art Van Damme heeft wel iets met een blazerssextet gedaan. Oorspronkelijk dachten we met het BJO aan een repertoire van Franse chansons. Maar ik vond dat het niet zo origineel was. Daarom zijn wij tot de beslissing gekomen om een album met mijn eigen composities op te nemen op een uitzondering na: een standard van Astor Piazzolla: Michelangelo.

(Nvdr: Richard Galliano & The Brussels Jazz Orchestra – Ten Years Ago is recent uitgegeven door Milan.)

Hoe heb je het BJO ontdekt?

Ivan Paduart was de eerste die mij op deze bigband wees. Hij heeft me toen gezegd dat ze de beste in de wereld waren. Hij heeft gelijk. Hun spel is zo nauwkeurig en heel erg muzikaal en tegelijk heel lieflijk, vriendelijk en vol energie.

Ze zijn heel communicatief met het publiek. In Frankrijk hebben wij bijvoorbeeld de Paris Jazz Big Band maar die is niet met het BJO te vergelijken. In België is er meer een traditie van de standards en van de swing.

Wil je wat vertellen over je nieuw album Love Day? Dat was een mooie ervaring, een ontmoeting met veel respect voor de muziek en de muzikanten.

Ik ken al die musici al jaren: Charlie Haden, Mino Cinelu op de cd, Richard Bona en Clarence Penn voor de zomertour. Maar Gonzalo Rubalcaba was

foto: © Jos Knaepen

Richard Galliano

Richard Galliano

voor mij de grote ontdekking. Het is een schitterende pianist en een vriendelijke man maar ook heel bescheiden. Hij heeft geen ego problemen.

Wij hebben kort geleden enkele concerten in duo gespeeld en zoals ik, is hij een muzikant die altijd aan het zoeken is. We wisten elkaar elke avond met andere akkoorden te verrassen. Ik spreek bijna geen Engels en hij geen Frans maar toch is er een echte communicatie tussen ons.

Love Day is een compositie die ik in 1970 heb ge-

schreven, maar nooit is opgenomen. Ik heb veel stukken op piano geschreven vóór alle tango en musette invloeden me later hebben opgeslorpt.

Dat waren composities die ik Aurore en Crépuscule doopte. Titels met betrekking tot een dag of een leven. Een leven dat snel voorbijgaat. Maar de liefde of de vriendschap is tijdloos en belangrijk in het leven. Daarom Love Day.

neerd in de categorie Gevestigde Waarde: Bruno Castelluci, Jacques Pirotton en Pierre Vaiana, in de categorie Jong Talent: Alexandre Cavaliere, Greg Houben en Quentin Liégeois.

Daarnaast wordt ook de Bijzondere prijs van de Belgische Artistieke Promotie van auteursvereniging Sabam, beter bekend als ‘De Muze van de B.A.P.-SABAM’ overhandigd aan een jazzper-

soonlijkheid die omwille van zijn of haar bekendheid en/of verdiensten succesvolle acties heeft ondernomen ter ondersteuning van de jazz.

Voor het eerst is er ook een prijs voor het beste album van het jaar. Hiervoor komen in aanmerking: Philip Catherine – Guitars Two, Bart Defoort –Sharing Stories On Our Journey en Jef Neve Trio – Soul In A Picture.

Patrick Bivort

Django d’Or 2009 Op 18 juli worden op Dinant Jazz Nights voor de 14de keer de Belgische Django d’Or prijzen toegekend. Die onderscheiden jaarlijks in een beurtrol Vlaamstalige en Franstalige jazzmuzikanten in twee categorieën. Nieuw is een bijkomende prijs voor het beste album van het jaar. De uitreiking gebeurt afwisselend op het Gent Jazz Festival en Dinant Jazz Nights. Voor deze editie zijn genomi-

Meer info: www.dinantjazznights.org

Jazzmozaïek 2/2009

19

Bernard Lefèvre & Luc De Baets

30ste Jazz & Blues Festival in Gouvy Tom Harrell Quintet en Kenny Barron Trio trekpleisters Op 7, 8 en 9 augustus is het voor de 30ste keer dat in de Ardennen, vlakbij de grens met het Groot-Hertogdom Luxemburg, in het pittoreske familiale kader van de Ferme Madelonne Jazz & Blues op het programma staan.

O

Tom Harrell is op zijn minst gezegd een enigmatische persoonlijkheid, maar eens hij de trompet aan zijn lippen brengt, klinkt er hemelse muziek.

Hier is hij vooral bekend als lid van het Phil Woods Quintet (1983-89) tot hij in het trio van Philip Catherine de tragisch om het leven gekomen Chet Baker kwam vervangen, waarmee Philip eerder had getoerd.

Merkwaardige albums als I Remember You en Moods, vol. I & Moods, vol. II zijn het resultaat van opnames in trio met Philip Catherine en Hein Van de Geyn en verschenen op het Criss Cross label van de Nederlander Gerry Teekens. foto: © Jos Knaepen

p vrijdag 7 augustus vanaf 19u is het jazzdag met als topact het Tom Harrell Quintet, dat het repertorium van de jongste cd Prana Dance brengt. Hij wordt bijgestaan door Wayne Escoffery (ts), Danny Grissett (p), Ugonna Okegwo (b) en Jonathan Blake (d).

Tom Harrell

In zijn jongste album Prana Dance refereert hij aan Indische en Oosterse meditaties met nummers als Prana, Maharaja en In the Infinite. Ergens roept Harrell sterke herinneringen op aan Miles van de jaren 50 met hier Escoffery als ‘zijn’ Coltrane. Grissett voegt daar bijzonder groovy accenten aan toe. Tom Harrell stelt zelf dat hij in dit project vooral streeft naar een evenwicht net als yin en yang.

Op de tweede jazzdag, zaterdag 8 augustus, steelt het Kenny Barron Trio de show met Kiyoshi Kitagawa (b) en Francisco Mel (d). (Kenny Barron speelt ook in duo met Charlie Haden op Jazz Middelheim – zie p. 23).

In de Club op zaterdag staan achtereenvolgens het Robert Jeanne Quartet (B), het Chrystel Wautier trio (B) en de winnaars van vorige Jazz Hoeilaart het Krzysztof Urbanski Mid West Quartet (Polen).

info: www.gouvy.eu/madelonne/index.htm

Mid West Quartet op tournee in ons land Wat was de ervaring na het winnen van Jazz Hoeilaart?

De deelname aan Jazz Hoeilaart was als groep de eerste trip buiten Polen. Zelf had ik aan de wedstrijd al deelgenomen in 2001 met mijn band Triology die toen vierde eindigde. Nadat we vorig jaar met het MWQ wonnen, werd onze muziek ook in ons thuisland, Polen, ineens gewaardeerd. Een beetje triest dat we pas na eerst in het buitenland te zijn onderscheiden in eigen land erkenning kregen.

Na Hoeilaart speelden we op een festival in Warsaw, daarna werden we uitgenodigd op het grootste jazzfestival, Jazz Jamboree, in Polen. Dat was een hele grote eer, en we hadden nog het geluk dat het festival zijn 50ste verjaardag vierde. We mochten optreden net voor mijn trompet goeroe – Arturo Sandoval! Dat was een hele sensatie want hij is een Cubaan, evenals mijn vader. Ik speel in een salsaorkest en wat Arturo daar bracht ligt heel dicht bij mijn roots.

We zijn heel blij om in Gouvy te mogen spelen en we kijken al uit naar onze tournee doorheen België in het najaar.

Hebben jullie nieuwe songs en plannen voor een release?

Natuurlijk, we hebben nieuw materiaal, maar we houden eraan om zowel vroeger werk als nieuwe composities te spe-

20

Jazzmozaïek 2/2009

len. We hebben op dit moment een set verzameld waarmee we in een professionele studio opnames plannen in juli. De releasedatum is moeilijk te voorspellen, want we moeten de opnamedatum nog bevestigen. Maar we gaan zeker een aantal Poolse gasten, bijzonder goede muzikanten, en misschien zelfs een internationale gast uitnodigen.Maar het is nog geheim.

Wat mogen de bezoekers van het Gouvy Jazz festival verwachten?

MWQ is een mix van vele invloeden. Onze leider, Christopher Urbanski, en ikzelf zijn sterk geworteld in de jazz. Onze pianist Bartek Sniadecki is dan weer

Mid West Quartet

eerder r’n’b & soul geïnspireerd, zodat we ook daar een belangrijke injectie van groove krijgen. We hopen dat het publiek die combinatie zal smaken. Ballads, groovy tunes maar ook al eens wat heviger jazz zitten er zeker in.

Welke artiesten hebben jullie beïnvloed?

In deze groep zou ik zeker John Coltrane als grote inspirator aanhalen, nu nog altijd. De harmonie, de timing, de manier waarop het swingt, gewoon ongelooflijk! En van de moderne groepen/muzikanten houden we vooral van wat Branford Marsalis doet, evenals Kenny Garrett. Daar is ook ergens onze manier van spelen op gebaseerd. We willen graag evolueren in die richting. www.myspace.com/midwestquartet

Concertagenda foto: © Jos Knaepen

Met drummer Tomek Torres hadden we een interview over de deelname aan Gouvy en de tournee in het najaar en verdere plannen.

• Zaterdag 8 augustus: 30ième Festival de Jazz et de Blues - Gouvy • Zaterdag 12 september: OdeGand Gent • Zondag 13 september: Internationaal Straatkunstenfestival, Mol • Woensdag 16 september: Buster, Antwerpen • Zondag 20 september: Druivenfeesten - Hoeilaart • Zondag 20 september: De Sjruur Maaseik • Donderdag 24 september: Muziekinstrumentenmuseum - Brussel

Vrij 7 augustus ‘09

Zat 8 augustus ‘09

Pink Turtle (FR) Sylvain Beuf quintet (FR) n n Tom Harrell Quintet (USA) n n Klezmic (B) n n Yves Teicher trio (B) n n East/West European Quintet (PL/FR)

Dmitri Baevsky (RU/NL) Ignasi Terraza Quartet, special guest Jesse Davis (ES/USA) n n Gillad Atzmon with Strings (IL/PS/UK) n n Kenny Barron Trio (USA) n n Chrystel Wautier trio (B) n n Robert Jeanne Quartet (B) n n Krzysztof Urbanski MidWest Quartet (PL), winnaar Jazz Hoeilaart 2008

n n

nn

Zon 9 augustus ‘09

n n

n n

n n

n n

n n n n n n

n n n n

Albert blues band (B) Guitar Ray & the Blues Gamblers (IT) Sonny Rhodes blues band (USA) Carvin Jones trio (USA) Lightnin’ Guy & The Mighty Gators (B) Cisco Herzhaft (FR) K-PAX Bluesband (B)

Gouvy is Groovy!

Jazzmozaïek 2/2009

21

22

Jazzmoza誰ek 2/2009

Bernard Lefèvre

Jazz Middelheim 2009

Spannende ontmoetingen

Jazz Middelheim gaat op zijn elan verder “met een breed georiënteerd programma dat verankerd blijft met het respect voor het verleden”, aldus organisator Bertrand Flamang. De stad Antwerpen engageert zich en belooft bij monde van Philip Heylen opnieuw een extra duwtje, gekoppeld aan het initiatief Jazz in Antwerpen.

I

foto: © Jos Knaepen

n deze editie van Jazz Middelheim krijgen we de bevestiging van talent uit eigen land: Flat Earth Society staat er met zijn nieuwe projecten, het Bert Joris Quartet met Magone (Klara-prijs 2008), Octurn met verrassende gasten, Erik Vermeulen met zijn trio (werk van de schitterende cd Live Chroma), en natuurlijk ontbreekt de peter van het festival niet: Toots Thielemans. Opvallend afwezig op Jazz Middelheim 2009 is het BJO!

Toots nodigt het Danilo Perez Trio uit met Ben Street (b) en Adam Cruz (d).

Danilo Perez, vooral bekend als pianist in het Wayne Shorter Quartet, begon als driejarige aan de zijde van zijn vader, een zanger en bandleider. Hij studeerde zowel in Panama als in de VS, onder meer aan de Berklee School of Music. Hij maakte naam door zijn Pan-Amerikaanse aanpak, waarbij hij invloeden van zijn geboorteland vermengt met jazz. Sinds de jaren negentig leidt hij zijn eigen groe-

foto: © Jos Knaepen

Danilo Perez

pen, won drie grammy nominaties voor zijn albums. Zijn jongste album, Across The Crystal Sea is ook een eerbetoon aan het album Bill Evans Trio with Symphony Orchestra uit 1965. Perez is altijd een lyrische en tegelijkertijd dynamische speler geweest. De voorbije jaren viel hij vooral op als pianist van het Wayne Shorter kwartet. Met Toots, die ook als geen ander de LatijnsAmerikaanse muziek aanvoelt, moet dat klikken.

eind jaren 70 geruime tijd met Chet Baker.

Nu al mogen we verwachten dat het stormloopt voor die Toots-dag. En misschien ook al op de eerste dag, want dan heeft John Zorn (as) wel heel bijzondere gasten: Lou Reed (g) en Laurie Anderson (viool, electronics). Toen Zorns club The Stone in New York in haar voortbestaan bedreigd werd, kwamen Reed en Anderson – die in 2008 gehuwd zijn – een hart onder de riem steken en traden er op. Daarvan verscheen een cd op Zorns label Tzadik. Het is een mengeling van avant-garde en vrije improvisatie.

Unieke stemmen

Erik Vermeulen

Ook op diezelfde dag is er een hommage aan Chet Baker, Chet Mood genaamd met Enrico Rava en Philip Catherine. Aldo Romano (d) en Riccardo del Fra (b) zijn de medeplichtigen.

Catherine was in de jaren tachtig vaste partner van Chet Baker en bracht al een Chet-hommage-cd I Remember You (Criss Cross 1990) uit. Ook Riccardo del Fra speelde

Een andere opvallende verschijning wordt Hans Teeuwen. Deze Nederlandse cabaretier maakte in 2007 een carrièreswitch en werd jazzzanger. Hij vertolkt vooral de Great American Songbook maar doet dit “met de scherpte van Sinatra en het explosieve van Nick Cave”.

Hij wordt begeleid door een meesterlijk kwintet met Jesse van Ruller (g), Benjamin Herman (as), Ruben Hein (p), Kasper Kalf (b) en Joost Kroon (d).

Jazzmozaïek 2/2009

23

En diezelfde dag is het vocale hoogtepunt Dee Dee Bridgewater (zie kaderstuk).

Op de slotdag van Jazz Middelheim opent Bert Joris met zijn kwartet (wedden dat de tent dan om 15u al volloopt!). Dan volgt een verrassende

ontmoeting tussen Jason Moran en Bill Frisell.

Moran heeft zijn Bandwagon kompanen bij, Tarus Mateen (b) Nasheet Waits (d), en zijn echtgenote zangeres Alicia Hall Moran, die op zijn jongste album Artist in Residence te horen is.

En daar bovenop is Bill Frisell te gast (zie ook

Gent Jazz waar hij met McCoy Tyner optreedt).

Stil genieten wordt het zeker met Charlie Haden (b) en Kenny Barron (p). Hun live duo-cd Night and the City (1996) is één van de toppers van de laatste jaren.

Dee Dee Bridgewater: j’ai deux amours

foto: © Jos Knaepen

De knappe, flamboyante Dee Dee Bridgewater heeft haar carrière op twee fronten opgebouwd, in de VS (vooral New York) en in Europa (Parijs).

Ze is bekroond met een Grammy Award in haar thuisland en met de Franse Victoire de la Musique. In 1999 is ze mede dank zij deze erkenning ambassadrice geworden van de Verenigde Naties en draagt ze haar steentje bij in de strijd tegen de

Dee Dee Bridgewater

24

Jazzmozaïek 2/2009

honger in de wereld. Haar pendelroute tussen de VS en Europa is nu uitgebreid met Afrika.

“With age comes wisdom, spiritual awakenings. Taboos are shed. Women drape themselves in invisible clothes of beauty. We become enveloped in serenity. There is no more need to prove who we are, we simply ARE. This is where I find myself today. I have closed many

chapters in my life. And this new chapter that I am writing is all about embracing my ‘self’, finding my ‘roots’, seeking out my heritage.

For so long, for so many women of color, we’ve been afraid to embrace our ‘blackness’ fully, whole-heartedly.”

Dit statement van Dee Dee sluit aan bij haar benoeming in 1999 als ambassadeur van de Verenigde Naties. In Mali legde ze de basis voor het daaruit resulterende album Red Earth: A Malian Journey, waar ze niet alleen haar muzikale klasse en ervaring inbrengt, maar ook haar eigen Afrikaans-Amerikaanse roots. Een album dat de folk-pop van Salif Keita en de primaire blues van gitarist Ali Farka Touré verenigt met de ervaring van een volwassen jazzvocaliste.

Dee Dee Bridgewater, geboren als Denise Grant (27 mei 1950), werd dank zij haar man Cecil Bridgewater, met wie ze in 1970 was gehuwd, de vocaliste van de Thad Jones-Mel Lewis Orchestra. Cecil Bridgewater speelde immers in de trompetsectie van dit orkest. Daardoor was ze gelanceerd en vinden we haar terug in het gezelschap van heel wat groten van die tijd zoals Sonny Rollins, Dizzy Gillespie, Dexter Gordon en Max Roach. In 1976 maakte ze haar eerste album onder eigen naam voor Atlantic Records, maar niettegenstaande haar niet geringe kwaliteiten en een wellicht wat opportunistische keuze van haar Atlantic producers, die haar meer in de richting van R&B en groovy pop duwden, kreeg ze nooit de bekendheid die ze verdiende.

In 1980, toen ze met de show Sophisticated Ladies naar Europa trok, oogste ze veel bijval. Zo ontdekte ze ook Parijs en besloot haar carrière bij onze zuiderburen opnieuw te lanceren.

Bovendien stichtte ze daar een gezin met haar tweede echtgenoot, een Franse zakenman, en werd de Nederlandse bassist Hein van de Geyn haar muzikale directeur. In de jaren die daarop volgden was ze bijzonder actief op allerlei podia en festivals, vooral in Europa. Ondertussen had ze zich ook als musical-actrice bewezen in het theater, vooral met Lady Day (1986), waar ze de rol van Billie Holiday speelde. Maar ook als jazzvocaliste zat ze niet stil en de neerslag van haar optredens kwam uit op cd’s als Live in France en Live in Montreux. In 1994 kwam er dan A Tribute to Horace Silver, met warme herinneringen aan een periode, toen ze met haar eerste man Cecil Bridgewater in New York ging wonen en hij toen deel uitmaakte van het kwintet van Horace Silver.

Luc De Baets

foto: © Jos Knaepen

foto: © Jos Knaepen

Kenny Barron

Charlie Haden

Kenny Barron: De aanstekelijke elegantie van een grootmeester!

1996 was een cruciaal jaar in de loopbaan van pianist Kenny Barron. In april nam hij twee van zijn allerbeste cd’s op met zijn trio: Live At Bradley’s vol 1 en vooral vol 2, The Perfect Set genaamd. Enkele maanden later in september nam hij in de Iridium club in Manhattan, het album Night and The City op, een duo met Charlie Haden. Het werd een magische performance en een album dat een Grammy nominatie haalde.

Beide heren worden geacht dit nog eens over te doen op 16 augustus op Jazz Middelheim.

Kenny Barron is bovendien reeds op 8 augustus met zijn huidige trio één van de trekpleisters van het Jazz Festival van Gouvy.

Philadelphia is de geboorteplaats van vele legendarische jazzmuzikanten. Ook zo van Kenny Barron (1943). Een gedegen klassieke opleiding vanaf zijn zesde legde een stevige basis maar toen de jonge Barron Tommy Flanagan, Hank Jones en Wynton Kelly hoorde was hij gewonnen voor de jazz. Later ging zijn bewondering uit naar McCoy Tyner en vooral naar Thelonious Monk. Hij ontpopte zich als de volmaakte begeleider van vocalisten maar ook van grootheden als Dizzy Gillespie, Stan Getz, Freddie Hubbard, Yusef Lateev, Ron Carter e.a. Samen met tenorsaxofonist Charlie Rouse, drummer Ben Riley en

bassist Buster Williams vormde hij in de jaren tachtig de groep Sphere, een ode aan Thelonious Monk. Jaren nadat Rouse kwam te overlijden, werd de groep opnieuw gevormd met altsaxofonist Gary Bartz. Intussen was Barron met Williams en Riley de basis voor heel wat sessies en opnames met allerhande solisten. Maar hij begon ook meer en meer het trio naar voor te schuiven. Intussen groeit zijn discografie met solo-, duo- en trio-opnamen nog steeds aan.

Eind van de jaren tachtig was hij de ster in het Stan Getz Quartet. In de live albums Anniversary en Serenity, opgenomen in Stan Getz’ Europese thuishaven, Jazzclub Montmartre in Copenhagen, kreeg hij in 1986 van de reeds wat zieke Getz alle ruimte om zijn rijke en lyrische pianospel te etaleren. Getz en Barron waren twee handen op één buik. Net als Getz hield Barron zeer van Braziliaanse muziek, wat leidde tot vele sessies met Braziliaaanse muzikanten en tot een eigen Braziliaanse band. Niet verwonderlijk als je weet dat deze warme, lyrische muziek helemaal in de lijn ligt van zijn muzikale opvattingen. In andere omstandigheden, in 1991, enkele maanden voor de dood van Stan Getz, zouden beiden dat nog eens overdoen in duo in het Grammy genomineerde People

Time. Het waren toevallig die vele optredens met Getz, die hem de erkenning bezorgden, die hij al langer verdiende. Andere hoogtepunten uit recente jaren zijn de genoemde cd’s Live At Bradley’s met zijn trio en het duo met Charlie Haden in de Iridium op Broadway. Toevallig zijn dit, op People Time na, allemaal opnamen met publiek. Barron heeft dus een sterke live reputatie.

Het heeft wellicht te maken met het feit dat Barron zo veel gevraagd was als sideman, met meer dan 300 gastopnamen op zijn actief, dat hij lange tijd in de schaduw gebleven is van pakweg Herbie Hancock of McCoy Tyner. Ondertussen heeft hij vijf Grammy-nominaties op zijn actief, wint hij steevast jazzpolls van Downbeat, Jazztimes, Jazziz en is hij sinds 1997 genomineerd als Beste Jazzpianist door de Jazz Journalists Association.

Zijn fascinerend pianospel heeft bij muziekliefhebbers over de hele wereld een onuitwisbare indruk nagelaten. Zijn uitgepuurde en elegante spel is een waar genot om naar te luisteren.

Liefhebbers van sterke jazzpianisten weten wat ze deze zomer niet mogen missen!

Luc De Baets

Jazzmozaïek 2/2009

25

De David Murray groep zal op feestelijke wijze eindigen met het brengen van Nat King Cole ‘en español’ en ‘with strings’ want begeleid door de strijkers van deFilharmonie. In dit jongste project zoekt hij met een latin band de Spaanse kant van de pianist en crooner Nat King Cole op.

Net als vroeger vinden nog jamsessies plaats i.s.m. het conservatorium na het laatste optreden en gratis toegankelijk in het Crowne Plaza Hotel, waar de meeste artiesten verblijven.

Ruime mediacoverage Jazz Middelheim blijft een omroepfestival en de VRT zal de live-beleving van de concerten en de unieke sfeer in beeld, geluid en woord vertalen. De concerten worden niet alleen een beleving op het terrein zelf, maar zullen ook uitgebreid te volgen zijn via Klara, Klara.be, Jazzmiddelheim.be en Canvas+. Ook dit jaar neemt Klara het voortouw, zowel op de radio als op de site,

zowel voor als tijdens het festival. Tijdens Jazz Middelheim zendt Klara elke dag vanaf 18 uur tot middernacht live uit vanuit Park Den Brandt, met de concerten rechtstreeks, inleidende gesprekken en achtergrondinformatie door Lies Steppe, Bart Vanhoudt, Marc Van den Hoof en Rob Leurentop. De digitale kijker kan er via Canvas+ live bij zijn op vrijdag 14 augustus. En ook de andere VRT-netten blijven Jazz Middelheim redactioneel opvolgen.

Info & tickets: www.jazzmiddelheim.be

Wilt u meer weten?

Wilt u meer weten over onze activiteiten en/of de werking van folk en jazz bij Muziekmozaïek, surf dan naar www.muziekmozaiek.be

kmozaiek.be

w www.muzie

JAZZ AU VERT

INITIATIE- EN VERVOLMAKINGSSTAGE VOOR JAZZ

Met zijn 25ste editie, dompelt de stage «Jazz au vert» u compleet onder in de wereld van de jazz !

INHOUD : Instrument lessen, ensemble lessen, optionele lessen (harmonie, big band),

thematische workshops (ritme, Afrikaanse muziek en vrije improvisatie), elke avond jam sessions en een leerlingen concert om de stage af te ronden.

NIVEAU EN LEEFTIJD : Deze stage richt zich zowel naar amateur muzikanten als professionelen, met of zonder ervaring met jazz. Vanaf 16 jaar.

LERAREN : Ben Sluijs, Daniel Stokart (saxofoon, fluit), Erik Vermeulen, Ivan Paduart

(piano), Peter Hertmans, Quentin Liégeois (gitaar), Jean-Louis Rassinfosse (contrabas), Bruno Castellucci, Jan De Haas (drums), Phil Abraham (trombone), ...

VAN 20 TOT EN MET 26 JULI 2009 @ LA MARLAGNE - WÉPION (BELGÏE) INFOS : 02 219 58 51 - ldh@jazzinbelgium.org - www.jazzinbelgium.com

26

Jazzmozaïek 2/2009

JAZZ

JAZZin

• SABRINA STARKE

• TUTU PUOANE QUARTET: QUIET NOW

in

DO 1 OKT: 20U30 • € 12/€ 10* | De Rotterdamse zangeres brengt jazzy en

(DVD-OPNAME) DO 1, VR 2 OKT : 20U30 • € 12/€ 10*

funky soul uit haar debuutalbum ‘Yellow Brick Road’ (Blue Note).

De Zuid-Afrikaanse zangeres heeft haar tweede cd ‘Quiet Now’ opgenomen, met composities van Ewout Pierreux, Nicolas Thys en Jack Van Poll. Lieven Venken zit aan de drums.

• RADIO MODERN VR 2 OKT: 20U30 • € 12/€ 10* | Herbeleef een stukje geschiedenis en geniet een avond lang van dit retro swingfeest.

• AKA MOON

• RABIH ABOU-KHALIL: EM PORTUGUÊS

WO 14 OKT: 20U30 • € 12/€ 10* | De muzikale avonturen van Aka Moon werden in meer dan 15 albums opgenomen. Met Fabrizio Cassol op sax, Michel Hatzigeorgiou op bas en Stéphane Galland op drums.

DO 8 OKT: 20U30 • € 20/€ 18* | Naar

• SAM VLOEMANS: BORD DU NORD

aanleiding van zijn nieuwe cd ‘Em Português’ brengt Abou-Khalil de Portugese zanger Ricardo Ribeiro mee.

VR 16 OKT: 20U30 • € 10/€ 8* | Bloedmooie composities van trompettist Sam Vloemans, doordrongen van melancholie en nostalgie. Met Gwen Cresens op accordeon, Hendrik Braeckman op gitaar, Henk De Laat op bas en Louis Debij op drums.

• BOBO STENSON TRIO: CANTANDO DO 15 OKT: 20U30 • € 18/€ 16* | Stenson is terug in De Roma met zijn vertrouwde kompanen Anders Jormin en Jon Fält en een nieuwe cd.

• MÓGIL

• PDM BIG BAND

VR 23 OKT: 20U30 • € 12/€ 10* | Deze groep Belgische en Ijslandse muzikanten brengt vernieuwende muziek, gebaseerd op oude populaire Ijslandse folkmuziek. Met Joachim Badenhorst op klarinet, Ananta Roosens op viool, zangeres Ragnheidur Árnadóttir en Hilmar Jensson op elektrische gitaar en effecten.

ZO 18 OKT: 15U • € 12/€ 10* | De PDM band is een echt dansorkest. Breng alvast uw dansschoenen mee.

• NATHALIE LORIERS TRIO feat. BERT JORIS & STRINGS

• CURSUS BELGISCHE JAZZ DOOR JAZZLAB SERIES DI 17, DI 24 NOV, DI 1, DI 8 DEC: 20U30 • € 15 VOOR DE HELE REEKS | Maak kennis met de boeiende geschiedenis van de (Belgische) jazz, de belangrijkste muzikanten, invloeden en stromingen. Bovendien worden de groepen die dit seizoen met JazzLab Series op tournee gaan op een originele manier geïntroduceerd. Het cursuspakket bevat een syllabus, met discografie en bibliografie. Frederik Goossens is de docent.

DO 22 OKT: 20U30 • € 18/€ 16* | De Naamse pianiste komt naar De Roma met trompettist Bert Joris, Philippe Aerts op contrabas en Joost van Schaik op drums. Het strijkkwartet bestaat uit Igor Semenov, Aurélie Entringer, Stefan Willems en Jan Sciffer.

• DAVE DOUGLAS QUINTET

• MARCELO MONCADA SPACE QUARTET

DI 27 OKT: 20U30 • € 20/€ 18* | De Amerikaanse jazztrompetist behoort tot een van de interessantste muzikanten van de hedendaagse jazz. Met Donnie McCaslin op sax, Uri Caine op piano, Scott Colley op bas en Clarence Penn op drums.

VR 6 NOV: 20U30 • € 10/€ 8* | Het kwartet van de Chileense saxofonist Moncada speelt avontuurlijke jazzmuziek op de grenzen tussen culturen en genres. Chileense traditie wordt vermengd met elektronische fusion sounds en loops.

• LUDOVICO EINAUDI

• NORMA WINSTONE TRIO

ZA 21 NOV: 20U30 • € 20/€ 18* | Einaudi wordt wel eens de Italiaanse Wim Mertens genoemd. Hij neemt Robert Lippok (To Rococo Rot) mee voor de elektronica, en een strijkkwartet.

DO 19 NOV: 20U30 • € 12/€ 10* | Deze jazzdame van formaat ontving de ‘jazz ahead! Skoda award 2009’ en werd eerder al onderscheiden met een BBC Award in 2007. Ze wordt begeleid door Glauco Venier (IT) op piano en Klaus Gesing (D) op basklarinet en sopraansax.

• BART DEFOORT & EMANUELE CISI QUINTET

• MASSOT-FLORIZOONE-HORBACZEWSKI DO 26 NOV: 20U30 • € 10/€ 8* | Als accordeonist Tuur Florizoone en tubaspeler Michel Massot celliste Marine Horbaczewski ontmoeten, ontstaat er alchemie. Het drietal tovert de vreemdste, meest prettig gestoorde, maar bovenal ontroerende klanken uit hun instrumenten.

VR 4 DEC: 20U30 • € 14/€ 12* | De frontlijn van twee tenorsaxofoons vormt een specifieke en originele sound. Met Bart Defoort en Emanuele Cisi op tenorsax, Ron Van Rossum op piano, Nicolas Thys op contrabas en Sebastiaan De Krom op drums.

• JAZZLAB SERIES: JAZZ PLAYS EUROPE

• TOOTS THIELEMANS QUARTET

ZA 28 NOV: 20U30 • € 10/€ 8* | Europese jazzmuzikanten krijgen na een strenge selectie carte blanche om elkaar met hun creativiteit aan te steken. In België is Rataplan de halte van hun tournee, met saxofonist Andrew Claes als vertegenwoordiger van de jonge Belgische jazz.

ZO 20 DEC: 20U30 • € 22/€ 20* (OOK VVK IN BILBO ANTWERPEN) Deze Belgische jazztrots is ondertussen 87 jaar, maar nog altijd jong van geest en hart. Zijn palmares is indrukwekkend, evenals de eenvoud die hem siert.

•

DE ROMA • TURNHOUTSEBAAN 286, 2140 BORGERHOUT RATAPLAN • WIJNEGEMSTRAAT 27, 2140 BORGERHOUT TICKETS: 03 292 97 40 (MAANDAG TOT VRIJDAG: 9U30-12U30 EN 13U30-17U) AAN ONZE TICKETBALIE: TURNHOUTSEBAAN 327, 2140 BORGERHOUT OF ONLINE OP WWW.DEROMA.BE EN WWW.RATAPLANVZW.BE VOOR AL DEZE CONCERTEN KAN U OOK TICKETS AAN KORTINGSPRIJS KOPEN IN MARK SOUND, WOLSTRAAT 6, 2000 ANTWERPEN

Roma_JazzAd_juni09.indd 1

26/05/09 14:24

Bernard Lefèvre & Luc De Baets

JAZZ Nazomeren IN ’T in het Zuidpark PARK GENT

Na de feesteditie vorig jaar (15 jaar) biedt Jazz in’t Park opnieuw tijdens twee weekends eind augustus/begin september en nog altijd gratis een festival aan op een podium temidden de bomen in het Zuidpark Gent. Telkens zijn er middag- en avondconcerten.

J

Het is een uitstekende gelegenheid om kennis te maken met jonge talentvolle groepen van bij ons zoals Tione Thys Organ Trio, Mahieu-Vantomme Quartet, Bender Banjax, Frederik Leroux Trio, Steven Delannoye Quartet, Yves Peeters Group en Carlo Nardozza Quintet plus Gwen Cresens. Maar ook gevestigde waarden zoals Octurn en het Amina Figarova Sextet zijn van de partij.

Het Youth Jazz Orchestra is een primeur. Een bijzondere formatie is Hijaz die op vrijdag 4 september een middagconcert geeft.

Hijaz brengt een mix van vooral Noord-Afrikaanse wereldklanken met jazz. De groep van de Tunesische oudspeler Moufadhel Adhoum en de half-Griekse pianist Niko Deman bracht een debuut-cd Dunes uit met als gast Vardan Hovanissian (doudouk). De ritmesectie bestaat uit Chris Mentens (cb), Azzedine Jazouli (perc) en Chryster Aerts (d). www.hijaz.be

foto: © Jos Knaepen

Het Youth Jazz Orchestra ontstond in het najaar van 2008 onder impuls van Jeugd en Muziek Brussel en het Brussels Jazz Orchestra (BJO). Het doel bestaat erin

Amina Figarova

Youth Jazz Orchestra

jonge, getalenteerde muzikanten de kans geven zich te ontplooien en te groeien in een professioneel gerund en ondersteund jazzorkest. Vorig jaar begonnen ze aan een parcours van drie jaar. Daarmee engageren de muzikanten zich voor zes projecten (masterclasses) onder artistieke leiding van het BJO. Onder meer Frank Vaganée, Bert Joris en Marc Godfroid zijn hier de inspirerende begeleiders. De succesvolle première van het YJO vond plaats in Flagey (november 2008). December 2008 speelde het YJO in het STUKcafé te Leuven.

Na de tweede masterclass-week - in het voorjaar van 2009 – toonde het orkest zijn sterk jazztalent in de Mechelse Stadsschouwburg en het Cultuurcentrum De Meent te Alsemberg. Eind mei traden ze op tijdens de Brussels Jazz Marathon. Op Jazz in’t Park zal het YJO op zondag 30 augustus 2009 voor het eerst op een festival optreden.

Amina Figarova groeide op in Baku, Azerbeidjan. Ze begon al zeer jong te componeren en te musiceren. Jazz werd een passie en ze besloot dan ook naar het muziekconservatorium in Baku te trekken. Daarna volgde het vermaarde Berklee College of Music in Boston. Vervolgens trok ze naar het Rotterdams Conservatorium.

Sindsdien is Rotterdam haar thuisbasis. Vandaag is ze een heel productieve jazzpianiste en componiste.

Met haar eerste cd Attraction uit 1994 kreeg ze onmiddellijk heel wat aandacht. Het logische vervolg van dit verhaal was haar tweede album Another Me in 1998 waarop een mix van funk, fusion, R&B, reggae en latin gecombineerd met jazzinvloeden te horen was. In dat jaar werd ze uitgenodigd door de Thelonious Jazz Colony in Aspen, Colorado. Daar zag ook de Amina Figarova International Band het levenslicht. Met die band nam ze twee live-cd’s op.

In 2001 kwam ze met een nieuwe plaat getiteld September Suite. Dit album kwam er niet zomaar. De avond voor Voor alle verdere info: www.gent.be/jazzintpark

28

Jazzmozaïek 2/2009

foto: © Jos Knaepen

azz in ’t Park is ontstaan in de schoot van de Stad Gent, onder impuls van programmator-organisator Jan Schiettekatte. Hij is tevens directeur Dienst Feestelijkheden en Evenementenbeleid en coördinator van het Ghent Film Office. Met het festival wil hij een forum bieden voor de brede, moderne mainstream jazz, geworteld in bebop en postbop, alsook de doorgroeimogelijkheden voor jonge Belgische jazzmusici optimaliseren.

11 september had ze nog een prachtig concert gegeven in de New Yorkse Blue Note Jazz Club. De dag erna verkeerde de wereld in shock. Ook Figarova was getroffen door al dat leed. Dit album is haar verklanking van de gevoelens die ze had tijdens deze tragische dagen. Daardoor heeft die opname een sterk persoonlijk aspect.

De composities op dat album zijn veel bedachtzamer.

Ze bevatten een donkere ondertoon en ook haar solospel krijgt hier een andere dimensie.

Dit sextet is trouwens deels Nederlands, deels Belgisch met haar Brusselse echtgenoot Bart Platteau op fluit en Kurt Van Herck op tenorsaxofoon. Twee trompettisten wisselen mekaar af: de Vlaming Nico Schepers en de Luxemburger Ernie Hammes. De Nederlandse inbreng komt van bassist Jeroen Vierdag en Chris “Buckshot” Strik op drums.

Over de laatste release Above The Clouds stond in JM september 2008 het volgende te lezen. “Figarova kan prachtige composities en arrangementen neerzetten van een grote tederheid, maar ze kan ook bijten op haar piano. Ze is een schitterende pianiste, zowel ritmisch sterk als melodisch ontroerend in haar opbouwende solos, waarin ze lange, ademende zinnen niet schuwt… Ze hoort thuis in de reeks van vrouwen als Toshiko Akiyoshi en Maria Schneider, die ook als geen ander het spel van hun band de expressie en de boodschap kunnen meegeven, die in hun composities neergepend is.”

De band is in de VS zeer geliefd. De opnames van dit sextet staan er soms wekenlang in de Top Charts en er is behoorlijk wat te lezen over Amina Figarova en haar band in de Amerikaanse bladen. De internationale uitstraling wordt nog geaccentueerd door de vele buitenlandse optredens, niet in het minst in de VS zelf.

Geen sant in eigen land, is misschien wat overdreven gesteld, maar vaak meer in de belangstelling over de grenzen van ons kleine landje.

Gratis concerten en jazzfilms 28 - 30 augustus 4 - 6 september www.g ent.be/jazzintpark info: 09 210 10 10 Dienst Feestelijkheden

Jazzmoza誰ek 2/2009

29

24/09 - 26/09

JAZZ HOEI LAAR T2009 WWW.JAZZHOEI info: 02 532 38 90

30

.be | ||| ww

HIJAZ

CINTIA RODRI GUE Z

[JACK POLL - EWOUT IX JAZZT PIERREUX S OEILAAR H N A V T - BAR LISTS CAENEGEM] FINA

LAART. BE

art || info@jaz zhoeila

Jazzmozaïek 2/2009

ONDER JACK’S VLEU S GEL VAN

31 79 || | tickets: 02 657 w.j az zhoeilaart .be

e | || info@debosuil.b

e |||| www.debosuil.b

Coup de theatre in het voorjaar wanneer de beoordelingscommissie van de Kunstencentra in een preadvies o.a. Rataplan in Antwerpen en De Werf in Brugge aanbeveelt om met hun activiteiten te stoppen, met andere woorden zonder veel poeha de geldkraan dicht te draaien (zie Jazzmozaïek 1/2009 blz.20).

De reacties waren even hevig als talrijk en enkele weken terug werden een aantal plooien gladgestreken, werd het uiteindelijk advies positief gewijzigd en kunnen Rataplan en De Werf de komende drie jaar weer voluit hun activiteiten ontplooien.

H

et seizoen loopt nu op zijn einde maar kort na de zomer, op 4, 5 en 6 september, organiseert De Werf samen met het Muziekcentrum en de Jazzlab Series voor de derde keer The Flemish Jazz Meeting, promotiedagen voor Vlaamse muzikanten en groepen, waar heel wat internationale media en organisatoren worden verwacht. Rik Bevernage licht toe.

Wat is het doel van de The Flemish Jazz Meeting?

Promotie van de jazz uit Vlaanderen naar de internationale jazzscene. Ons land is zo klein dat geen enkele jazzgroep kan overleven op basis van het beperkt aantal jazzpodia in België. De enige mogelijkheid is over de grenzen gaan spelen. Daar is kwaliteit voor nodig, en dit hebben we in huis, maar ook de nodige bekendheid is een absolute noodzaak. De FJM richt zich dan ook in de eerste plaats op organisatoren en persmensen uit Europa. We nodigen hen uit, betalen hun reiskosten terug, bezorgen hen hotel en catering en confronteren hen met heel goeie jazz uit Vlaanderen, in de best mogelijke setting. Bijkomend maken we van de gelegenheid gebruik ook de Belgische organisatoren en persmensen uit te nodigen. Ook daar is promo-

tie absoluut belangrijk en werkt zo’n meeting heel erg bindend en vormend voor onze ‘jazz community’.

Er worden een dozijn groepen gekozen, die in binnen- en buitenland gepromoot zullen worden via de internationale media en organisatoren. Hoe wordt die selectie gemaakt? Komen gevestigde waarden in aanmerking of ligt de focus op minder bekend talent?

Uiteraard is een showcase brengen voor een dergelijk publiek heel belangrijk voor onze jazzmusici. Omdat we slechts een beperkt aantal onder hen de kans kunnen geven een live concert te brengen gebeurt de selectie heel zorgvuldig.

Een jury van 60 mensen bestaande uit jazzorganisatoren en journalisten uit Vlaanderen wordt gevraagd welke jazzmuzikanten of groepen we moeten promoten naar het buitenland toe. De 12 meest vermelde namen op die lijstjes worden gevraagd deel te nemen. Een aantal jazznamen zijn dit stadium al lang voorbij, denken we maar aan mensen als Toots, Bert Joris, Fred Van Hove,… Een aantal andere namen of projecten zijn nog te prematuur. Ook dit laten we aan het oordeel van de jury over. Om niet te veel in herhaling te vallen hebben we voor deze derde

Wat is het effect van dergelijke organisatie op de belangstelling van organisatoren en media?

Bij vorige edities hebben we zeer veel persbelangstelling gekregen uit het buitenland. Ook de directe doelstelling (speelkansen creëren op buitenlandse festivals en jazzpodia) werd en wordt veel sneller bereikt dan ik vooraf inschatte. Zo zijn er op basis van de vorige edities concerten van Vlaamse bands gekomen in Hongarije, Canada, Nederland, Duitsland, Polen, Italië, Portugal, Frankrijk, enz. Heel concreet zijn we momenteel een project aan het uitwerken met AFIJMA om de komende jaren op alle belangrijke jazzfestivals in Frankrijk Belgische groepen te plaatsen.

Wel zijn we wat teleurgesteld in de belangstelling van de Belgische media. We zouden graag zien dat de meeting door onze media aangegrepen wordt om de vaderlandse jazz in het zonnetje te zetten en extra aandacht te schenken.

Tenslotte mogen we fier zijn op de artistieke kwaliteit van onze jazzmuzikanten. foto: © Jos Knaepen

Luc De Baets

3de

meeting die bands uitgesloten die reeds in beide vorige aan bod kwamen. Ik wil dan ook graag benadrukken dat het dus zeker geen competitie of populariteitstest is, overigens wordt de ranking nooit bekend gemaakt.

Wie heeft toegang tot deze meeting? Is dit louter voor de gespecialiseerde media? Wat heeft de jazzliefhebber hieraan?

Het betreft inderdaad een professionele meeting en het is niet de bedoeling om de jazzliefhebber deze showcases te laten volgen. Onrechtstreeks wel natuurlijk, want doorheen deze promotiecampagne willen we de organisatoren in Vlaanderen en de media overtuigen een tandje bij te steken. JazzLab Series is verantwoordelijk voor dit specifieke aspect van de meeting.

Er wordt zoals bij vorige edities een compilatie cd èn dvd aangemaakt. Co-organisator Muziekcentrum Vlaanderen zal graag dit materiaal bezorgen aan de geïnteresseerde jazzliefhebbers.

De Flemish Jazz Meeting is een tweejaarlijkse manifestatie, in een organisatie van Jazz Brugge, Muziekcentrum Vlaanderen, JazzLab Series en De Werf. Met dank aan de subsidiënten, zonder wie dit gebeuren absoluut onmogelijk zou zijn: De Vlaamse Gemeenschap Agentschap Kunsten, Provincie West-Vlaanderen en Stad Brugge.

actualiteeitt op de vo

Volg de

Amina Figarova via de

Surf naar www.jazzmozaiek.be en klik links jazzweblog aan, dan leest u alle nieuwsberichten!

mozaïek

weblog van Jazz

Jazzmozaïek 2/2009

31

foto: © Jos Knaepen

JAZZ-mozaïekjes Pianiste Kaja Draksler heeft 8 april in het Bimhuis te Amsterdam de Deloitte Jazz Award 2009 en 20.000 euro gewonnen. De twee andere finalisten, bassist Clemens van der Feen en hoornist Morris Kliphuis, kregen beiden een stimulansprijs 2.500 euro.

Kaja Draksler werd in 1987 in Kranj, Slovenië geboren en studeert aan het Prins Claus Conservatorium in Groningen. (nieuwsredactie JazzFlits) Zangeres Maria Fernández is de winnaar van de tweede editie van Prix du Port, de prestigieuze prijs voor muzikaal toptalent van het Rotterdams conservatorium Codarts, Hogeschool voor de Kunsten. Na een zinderende finale met indrukwekkende optredens ontving zij zaterdagavond in het nieuwe Luxor Theater uit handen van Hans Smits, president-directeur van het Havenbedrijf Rotterdam 10.000 euro en een beeld van de Nederlandse kunstenaar Eric Claus. De Your WorldPort publieksprijs ging naar zangeres Maria João Mendes. Zij ontving een cheque van 2.500 euro.

Onze medewerker Mischa Andriessen is met zijn dichtbundel Uitzien met d genomineerd voor de C. Buddinghprijs. Op 18 juni werd tijdens Poetry international de winnaar bekend gemaakt. Zie voor de uitslag op www.poetry.nl

Roy Haynes

Drummer Roy Haynes (83) mag zich sinds 31 maart Commandeur dans l’ordre des Art et des Lettres noemen. Hij ontving de onderscheiding in Parijs uit handen van de Franse minister van Cultuur, Christine Albanel. Zangeres Stacey Kent en trompettist Médéric Collignon werden tot Chevalier des Arts et des Lettres benoemd. De onderscheidingen werden uitgereikt in het Musée du Quai Branly, in het kader van de expositie Le Siècle du Jazz. (nieuwsredactie JazzFlits)

De FBI in het spoor van de jazz. Niet alleen politiek actieve jazzmusici als drummer Max Roach en bassist Charles Mingus werden tijdens hun leven op de voet gevolgd door de FBI, maar ook bijvoorbeeld trompettist Louis Armstrong en orkestleider Duke Ellington.

Dat blijkt uit archiefstukken van de Amerikaanse inlichtingendienst, die na een beroep op de Freedom of Information Act moesten worden vrijgegeven.

Journalist Andrew Lehren las de geopenbaarde stukken en doet in het aprilnummer van het Amerikaanse blad JazzTimes uitgebreid verslag van zijn bevindingen. Orkestleider Cab Calloway, zanger

Here We GonG Pascal Schumacher Franz von Chossy Christophe Devisscher Jens Düppe

vibraphone piano bass drums

ENJ-9537 2

32

C A D E N Z A

Jazzmozaïek 2/2009 D I S T R I B U T I O N

CADENZA DISTRIBUTIE Larenstraat 58 3560 Lummen

T +32 (O)13 35 20 60 F +32 (O)13 55 67 50

initiatieven

De zomer betekent het einde van het vijftienjarige jubileumseizoen van JazzLab Series. Maar natuurlijk zijn wij weer van de partij op de grote zomerfestivals. Breng onze stands gerust eens een bezoekje tijdens het Gent Jazz Festival, Jazz Middelheim of Jazz in ’t Park.

De negende editie van de wedstrijd Jong Jazztalent vindt dit jaar plaats op het festivalterrein van het Gent Jazz Festival. Van 9 t/m 19 juli treedt per festivaldag van 12u15 tot 14u15 één geselecteerde groep op in het festivalcafé op de Bijlokesite. De winnaar krijgt naar goede gewoonte ook een tournee binnen JazzLab Series aangeboden. De jury koos vorig jaar voor Bender Banjax. Zij toeren in november.

Voor Jazz in’t Park mocht JazzLab Series niet minder dan vijf groepen kiezen. U kunt in de weekends tussen 28 augustus en 6 september in het gezellige Zuidpark in Gent gratis genieten van o.a. het Toine Thys Hammond Trio, Yves Peeters Group, Bender Banjax, Marcelo Moncada Space Quartet, en het Carlo Nardozza Quintet, met speciale gast Gwen Cresens.

In september opent Sam Vloemans het nieuwe seizoen. In zijn muziek voor Bord du Nord – een mix van tango, jazz, chan-

foto: © Jos Knaepen

Nieuwe

son, klezmer en klassiek – schetst deze veelzijdige trompettist een eigenzinnig beeld van Parijs.

Er is daarenboven een nieuwe concertreeks die onder de noemer ‘Best Of JazzLab Series’ een aantal opmerkelijke bands uit de voorbije tournees opnieuw op de planken brengt. Voor al wie het de eerste keer heeft moeten missen. Het Jeroen Van Herzeele Quartet bijt de spits af.

Ten slotte starten we met ‘JazzClass Series’, een boeiende lessenreeks waarin de geschiedenis van de jazz uit binnen- en buitenland in woord, klank en beeld uit de doeken wordt gedaan. Wie het pure plezier van jazzmuziek wil proeven en er graag ook wat meer over te weten wil komen, zet lesgever Frederik Goossens graag op weg.

Meer informatie over deze ‘JazzClass Series’ en de volledige kalender van de activiteiten van JazzLab Series voor het najaar van 2009 vindt u op www.jazzlabseries.be

Sam Vloemans

foto: © Jos Knaepen

Nat King Cole, jazzjournalist Nat Hentoff en organisator/platenbaas Norman Granz werden eveneens in de gaten gehouden. De FBI hield nauwgezet bij of zij zich met ‘on-Amerikaanse’ activiteiten, zoals de emancipatie van zwarte Amerikanen, bezighielden. Meer staat te lezen in de laatste editie (mei) van Jazzflits: www.jazzflits.nl.

Podiumnieuws Comblain-La-Tour viert de 50ste verjaardag van het legendarische festival dat in 1959 op initiatief van de Amerikaanse GI Joe Napoli werd gecreëerd.

Op 4 en 5 juli herleeft het festival in het Parc Biron.

Info: www.comblainjazz.be Op zondag 12 juli in het park van Kasteel van Egmont, Zottegem is er een gratis Hammond festival met o.a. mc/Dirk van der Linden & friends (o.a. Jimmy Molière from N.O.-VS), Carlo D’Wys, Barbara Dennerlein, Rhoda Scott met als gast Dany Doriz (vibrafoon).

Yusef Lateef

NEA heeft de Jazz Masters 2010 aangekondigd: pianist Muhal Richard Abrams, pianist Kenny Barron, componist-arrangeur-saxofonist Bill Holman, vibrafonist Bobby Hutcherson, saxofonist Yusef Lateef, vocaliste Annie Ross en pianist Cedar Walton. De 2010 A.B. Spellman Award voor Jazz Advocacy gaat naar producer George Avakian. De NEA ceremonie zal op 12 januari 2010 in de Frederick P.Rose Hall van het Lincoln Center in New York plaatsvinden. De onderscheiding, vorig jaar toegekend aan Toots, is het hoogste eerbetoon in de jazzwereld. www.nea.gov/news/news09/2010-NEA-Jazz-Masters.html

Het Openluchttheater Rivierenhof verwelkomt Suzanne Vega (14 juli), Madeleine Peyroux (15 juli) en Jef Neve Trio (30 augustus). www.openluchtheater.be Het grootse festival Jazz in Marciac brengt van 31 juli tot 16 augustus een staalkaart van de internationale jazzscene: Sonny Rollins, Lincoln Center Jazz Orchestra feat. Wynton Marsalis, Jan Garbarek, Charles Lloyd, Jacky Terrasson, Ahmad Jamal, Marcus Roberts, Daniel Humair, Dave Douglas Brass Ecstacy, Avishai Cohen, Jim Hall, Joshua Redman, en vele anderen. www.jazzinmarciac.com

De muziek van Luc Mishalle en co In het boek Een stoet van kleur en klanken beschrijft Paul De Bruyne het muzikale en maatschappelijke traject van Luc Mishalle (°1953), een Belgisch saxofonist, componist en bezieler van de muziekeducatieve organisatie Met-X die bekend is om zijn multiculturele en Urban Arts projecten.

De muziek van Mishalle & Co beweegt zich op het snijvlak van jazz, Marokkaanse volksmuziek, nieuwe ernstige muziek en dat alles beleefd in het veelkleurige licht van de hedendaagse grootstad. Paul de Bruyne, de auteur, is lector ‘kunstpraktijk in de samenleving’ aan de Fontys Hogeschool voor de kunsten.

Het boek is interessant voor iedereen die geïnteresseerd is in reflectie over kunst in onze samenleving. Het richt zich vooral op muzikanten en kunstdocenten die inspiratie willen opdoen voor hun eigen creatieve en educatieve praktijk.

Paul De Bruyne: Een stoet van kleur en klanken – De muziek van Luc Mishalle & Co boek+cd – Academia ISBN-10: 9038213840 ISBN-13: 9789038213842

foto: © Jos Knaepen

B o e ken

John Zorn: Tradition and Transgression Bij Indiana Press (htpp://iupress.indiana.edu) verscheen een boek over John Zorn van de hand van John Brackett, Assistant Professor of Music aan de universiteit van Utah. Het is een grondige studie waarbij de auteur ook met Zorn zelf van gedachten wisselde en op zijn medewerking kon rekenen, zodat hij vele voorbeelden van muziek kon weergeven.

In de eerste hoofdstukken focust Brackett op de grafische aspecten en gewelddadige hoesbeelden rond de opnames eind jaren 80, o.a. Naked City’s Torture Garden en de Leng Tché releases. In volgende hoofdstukken gaat hij nader in op de latere werken van Zorn, de relatie met symboliek, magie en mystiek, horror, het hele complexe kluwen van invloeden, waarbij de Joodse identiteit uiteraard een belangrijke rol speelt. Er volgt nog een uitvoerige analyse van Zorns Aporius. Brackett levert hier een even (ondoor) grondelijk werk als Zorns muziek zelf.

34

Jazzmozaïek 2/2009

Sabin Todorov

John Brackett: John Zorn: tradition and Transgression – Indiana Press ISBN 9780253220257

Het 25ste Gaume Jazz Festival brengt op 14, 15 en 16 augustus o.a. een Sabin Todorov project met Steve Houben en Bulgaarse stemmen, Pascal Schumacher Quartet, Flat Earth Society, Eric Legnini Trio, Youth Jazz Orchestra o.l.v. Frank Vaganée, en vele anderen. Ook stages zijn voorzien. www.gaume-jazz.be

Branford Marsalis

28ste Festival Jazz Sous Les Pommiers Coutances 2009 Foto: Š Jos L.Knaepen

Robin Verheyen International Quartet

JazzmozaĂŻek 2/2009

35

OdeGand – de culturele seizoensopener van Gent – brengt muziek uit de hele wereld op zaterdag 12 september 2009 vanaf 13.00 in het centrum van Gent, diverse locaties.

Het volledige programma staat vanaf 12 augustus online. www.festivalgent.be

Vanaf september start Muziekcentrum De Bijloke met haar 10de concertseizoen. Het belooft een feestelijke editie te worden. Naast een verjaardagsconcert en een aantal speciale bonusconcerten wordt het publiek in de bloemetjes gezet met de speciale actie ‘Bijloke10’: een gratis cadeaubon van 10 euro bij aankoop van 10 tickets voor 10 verschillende concerten! www.debijloke.be

CD-mozaïekjes Bij Igloo Records staan enkele projecten op stapel: de trompettist Gino Latucca komt met een opname begeleid door Philip Catherine (g), Bart De Nolf (b) en Mimi Verderame (d).

Jean Warland, componist en contrabassist, neemt in duo op met Fabrice Alleman (s), en onder de New Talents Series volgt een release van het Greg Houben Trio.

Wynton Marsalis heeft een deal gesloten met Orchard, een entertainment services bedrijf dat licenties verleent en de verdeling regelt van digitale muziek en video via online retailers.

Daardoor eindigt het contract met Blue Note Records dat Wynton Marsalis sloot in 2004 met The Magic Hour en nu eindigt met He and She (zie Nieuw op cd). In juli 2008 verscheen nog op Blue Note de samenwerking met Willie Nelson op het album Two Men With The Blues.

foto: © Jos Knaepen

In september barst het jaarlijkse Klarafestival weer los. Net als vorig jaar draagt het festival de slogan Forza Musica want Patrick De Clerck kiest opnieuw voor sterke muziek die zijn verhaal zelf vertelt. En ook dit jaar wordt sterk

de internationale kaart getrokken met speciale aandacht voor het Verre Oosten en Zweden. www.klarafestival.be

Maria Schneider – nog recent op het Paris Jazz Festival met het BJO – heeft voor de sopraanzangeres Dawn Upshaw en het Saint Paul Chamber Orchestra nieuwe klassieke muziek geschreven getiteld Carlos Drummond de Andrade Stories.

Daarnaast is werk van Maria Schneider gevocaliseerd door de zangeressen Julia Dollison en Kerry Marsh waarvan de opnames onder haar supervisie zullen gebeuren op 25 en 26 augustus met leden van het orkest van Schneider, nl.

Frank Kimbrough, Ben Monder, Jay Anderson en Clarence Penn. Ga hiervoor kijken bij ArtistShare op http://kerrymarsh.artistshare.com

Chris Joris

Het Mellowtime Music Festival vindt plaats op zondag 30 augustus in Elversele. Die zondagnamiddag in de buitenlucht op het boerenhofke tussen de oude perenbomen is het genieten van muziek, een lekker wijntje, een sappig hapje en literaire voordrachten. Het programma voor zover nu bekend: Sofie, Chris Joris/Pierre Anckaert latin ensemble, Rony Verbiest kwartet met Michel Bisceglia, Yvonne Walter & trio Rob van Kreeveld. www.mellowtime.com

EKT

O Z T R A A IL E O H Z Z A J

!

N E N N I Z E G T S A G

zwedstrijd, de internationale jaz tember 2009 schiet sep 24 ag erd nd do Op startblokken. ven?

Jazz Hoeilaart, uit de alisten onderdak te ge

fin 27/09 enkele van de Zin om van 23/09 tot

met: debosuil.be Neem dan contact op • 02 657 31 79 • info@ ef 1 • 3090 Jezus-Eik dre ren the Wi • l sui GC de Bo

36

Jazzmozaïek 2/2009

Bij Le Chant du Monde, verdeeld door Harmonia Mundi, verschijnt een reeks van 50 dubbele cd’s, Jazz Characters, van Louis Armstrong tot John Coltrane. André Francis & Jean Schwarz stelden deze compilatie samen. Ze hebben vooral gezocht naar een chronologisch overzicht om zo de volledige carrière van de artiesten te documenteren, dus niet bepaald een best of, want ze wilden niet nog eens de zoveelste compilatie maken. Bovendien zijn de originele opnames opgekuist en verbeterd. De hoestekening is van Bruno Vacaro. Bij elke artiest is een beknopte biografie in het Engels en het Frans opgenomen. Voor elk van de nummers is duidelijk de bezetting, de datum en plaats van opname opgenomen. Het is beslist een ideale manier om te ‘proeven’ van de grote namen in de jazzgeschiedenis.

1959 was het jaar van Kind of Blue van het Miles Davis Sextet, een album dat in een luxe-editie enkele maanden terug werd uitgebracht. Nu vijftig jaar na datum is het de beurt aan andere bestsellers uit de Columbia-Legacy reeks: Miles Davis’ Sketches Of Spain, Dave Brubeck’s Time Out, en Charles Mingus’ Mingus Ah Um.

Gioia!

12 SEPTEMBER 2009 muziek – bootjes – vuurwerk

www.festivalgent.be

La Gioia!

nde e v e z e! editi

La Gioia!

La Gioia!

13:00 > 23:00 Gentse binnenstad Tickets: € 20 vvk / € 2 <14 070 77 00 00 0900 00 600 www.fnac.be

R

Jazzmozaïek 2/2009

37

Georges Tonla Briquet

70 jaar Blue Note Records

I

n het prille begin was jazz synoniem met dansmuziek. Tegenwoordig gaat het terug meer en meer die richting uit door aansluiting bij soul, electro, hiphop en r&b. Is de cirkel rond?

Rond niet, maar misschien wel ovaal. Jazz heeft in de loop der jaren heel wat elementen opgepikt uit diverse hoeken en is daardoor veel breder geëvolueerd dan aanvankelijk gedacht. Als het nu vandaag opnieuw meer de dansrichting uit gaat, graag, want dan kunnen we meteen een breder publiek bereiken.

Vandaar jullie reeks Blue Note Trip samengesteld door bekende dj’s?

Dat is naar mijn gevoel meer het creëren van een bepaalde sfeer en niet zozeer een functionele zoektocht naar een danspubliek. Op feestjes waar dergelijke muziek gedraaid wordt, wiebelen de mensen meer dan ze dansen. Het leuke aan die dj’s is wel dat ze experimenteren met jazz. Op die manier geraakt het genre uit de niche van de pure aficionado’s en komen ook anderen in contact met die muziek.

Persoonlijk geloof ik niet dat jongeren zo de overstap maken naar pure jazz. Heb jij daar in de context van je beroep een zicht op?

Diegenen die dergelijke compilaties kopen zijn noch de jeugd noch de ouderen maar de generatie ertussen, dertigers en veertigers. Zij zijn wat uitgekeken op pop en rock en willen wel eens wat anders zonder dat het meteen te intellectueel klinkt. Dus daar deel ik je pessimisme enigszins. Wat we wel merken, is dat die verzamel-cd’s duidelijk meer verkopen dan de andere releases. Er is dus toch ergens een publiek dat aanvankelijk niet geïnteresseerd is in full cd’s van jazzartiesten maar daarna wel een stapje in de goede richting zet, zij het voorzichtig.

In hoeverre zijn jullie vrij om Belgische artiesten te tekenen?

Op een bepaald moment was er een echte wildgroei maar dat is al een tijdje voorbij. Ik vind

38

Jazzmozaïek 2/2009

The Finest Since 1939 Het legendarische label Blue Note Records viert zijn 70-jarig bestaan. Waar staat Blue Note anno 2009? Hoe onafhankelijk is Blue Note België van Amerika? Hoe geraak je als Belgisch artiest aan een contract bij Blue Note? En hoe is het vandaag met de jazz gesteld? Dit alles en nog veel meer vroegen we aan Brigitte Ghyselen, verantwoordelijke voor Blue Note België.

het ergens normaal dat je niet op eender welke cd het logo van Blue Note plakt anders ga je de geloofwaardigheid schaden. Momenteel zijn er twee mogelijkheden. De meest ideale situatie is dat je een cd naar Amerika stuurt en dat ze ginder zo enthousiast zijn dat ze het meteen in hun centrale catalogus opnemen. Dat betekent wereldwijde distributie. De andere optie is dat ze beslissen dat het niet interessant genoeg is voor Amerika maar dat ik wel carte blanche krijg om het hier uit te brengen. Dan stuur ik dat materiaal ook naar mijn Duitse, Franse en Italiaanse collega’s in de hoop daar voet aan wal te krijgen. In elk geval wordt de lat zeer hoog gelegd, het gaat tenslotte om Blue Note Records.

Brigitte Ghyselen: “Ik vind dat je niet op eender welke cd het logo van Blue Note kunt plakken, anders ga je de geloofwaardigheid schaden.”

Hebben jullie welbepaalde budgetten ter beschikking voor dergelijke releases?

Er is steeds een mogelijkheid om een budget vrij te maken. Als de artiest in kwestie al een afgewerkt product in handen heeft, moet ik dat enkel in licentie nemen en zelf uitsluitend nog voor de productie van hoes en cd zorgen alsook voor de marketing. Studiokosten zijn er dan niet, wat meteen een groot verschil maakt.

Als ik nu wil dat mijn Belgische artiest verdeeld wordt bij Europese collega’s moeten zij daar een deel van hun eigen budget voor vrijmaken en zelf een promotiecampagne uitwerken.

Zoals ik daarnet zei, het is dus niet zo dat een cd die bij Blue Note België uitkomt automatisch ook in andere landen verkrijgbaar is. In elk land heeft de productmanager het recht te bepalen wat er uitkomt.

Hoe gaan jullie op zoek naar nieuw talent?

We proberen met verschillende mensen alles op te volgen door naar concerten te gaan, cd’s te beluisteren, te kijken naar wat er in de media gebeurt, te praten met concertorganisatoren die ons een tip geven... En dan heb je natuurlijk ook de muzikanten die hier rechtstreeks aankloppen of hun demo opsturen. In dat laatste geval beluisteren we die en beslissen we of het de moeite loont om hen verder op te volgen.

Zijn er veel kandidaturen?

Eigenlijk niet. Ik schat zo een vijf actieve vragen per jaar. Misschien worden ze afgeschrikt doordat we geen actief beleid voeren op dat gebied.

Je moet er wel rekening mee houden dat heel wat artiesten van bij ons al opgevangen worden door nationale labels als W.ER.F. en Igloo. Op dat gebied is België een echte koploper.

Gebeurt het nooit dat jullie merken dat een artiest van die labels zo succesrijk is dat jullie hem zelf willen tekenen?

In die gevallen wenst de artiest meestal een artiestencontract, wat inhoudt dat de platenfirma instaat voor opnamen, foto’s, clips, promo in binnen- en buitenland en zo verder. Dat zijn natuurlijk de zwaarste contracten.

Hoe zit het met de verkoop van Blue Note in België?

Bij pure jazz blijft het relatief stabiel maar ook hier moet je rekening houden met bepaalde factoren. Zo zijn er jaren met verschillende grote releases en die wegen door. Waar ik wel blij om ben, is dat de verkoop van de backcatalogus mooi stationair blijft. Dat hebben we vooral te danken aan de Rudy Van Gelder-reeks.

Die reeks is vooral bekend om de geluidskwaliteit. Verdwijnt dat aspect niet bij het downloaden?

Hier moet ik toegeven dat we totaal geen idee

hebben van hoe het zit met die digitale verkoop. Die cijfers zitten vervat in een totaal. Ik heb de indruk dat ze zeker niet dalen maar de spectaculaire verkoopstijging is er toch ook weer niet gekomen, ook al is de kwaliteit van het downloaden sterk verbeterd.

Om 70 jaar Blue Note luister bij te zetten, was er sprake van dat er een hele reeks vinylplaten uitgebracht zou worden. Gaat dat nog door?

Momenteel zit dat project vast in New York omwille van een aantal praktische problemen. Zo willen we vinyl van topkwaliteit en geen wiebelplaatjes. Wat er wel gaat komen eind juli is een beperkte special vinyl edition van zes RVG-titels met daarbij een T-shirt gesierd door de lp-cover. Muziek en merchandising worden op die manier op dezelfde lijn geplaatst, een totaal nieuw gegeven in ons beleid. Verder willen we net als voor 60 jaar Blue Note opnieuw een box samenstellen maar dan met een extra decennium. De Amerikanen hebben dat echter niet echt nodig voor hun markt en dus is het geen prioriteit. Zij dromen eerder van een echt grote box, de must have’s van Blue Note maar er ligt nog niets definitief vast. Zelf organiseerden we een actie in de maand mei samen met Fnac waarbij de focus gericht werd op een selectie van zeventig titels. Hun leden kozen bovendien een lijst van de meest essentiële of legendarische tracks en die werden verzameld op een dubbel-cd die Fnac exclusief uitbrengt.

Gekoppeld hieraan was er een tentoonstelling met foto’s van Francis Wolff.

In Amerika was er een tournee met de Blue Note 7, een all star band. Is er een kans dat we die ook in België aan het werk zullen zien?

Normaal gezien is er een Europese tournee voorzien in het najaar. Maar ja, gezien het allemaal grote namen zijn, is het niet evident om alle agenda’s op elkaar af te stemmen. Het is alleszins een mooi project en de kans is toch wel groot dat ze effectief naar hier afzakken.

Hoeveel impact heb jij om artiesten naar hier te krijgen?

Dat is vooral een pingpongspel tussen organisatoren en management. Wij kijken toe van op de zijlijn. Toch probeer ik wel wat invloed uit te oefenen door cd’s te sturen naar de verantwoordelijken van grote concertzalen maar meestal hebben ze dat materiaal in ieder geval al.

Brigitte Ghyselen met Jason Moran tijdens een signeersessie op het toenmalige Blue Note Records Festival 2006 in Gent.

Waarom is er van de cd Mosaic met de Blue Note 7 geen remix-versie uitgebracht om aan te tonen dat jullie nog steeds actueel zijn?

Dat is een terechte opmerking maar Blue Note is altijd heel voorzichtig geweest in het laten remixen van hun muziek. DJ Smash en US3 waren zowat de enigen samen met Lefto & Krewcial.

Herspelen of mixen mag, remixen is een andere zaak en daar blijven ze blijkbaar toch nog weigerachtig tegenover. De laatste keer was met de cd Revisited (2004, gtb).

Hoe ver staat het met het boek van Ashley Kahn over de geschiedenis van Blue Note?

Dat is uitgedraaid op een fiasco. Begin dit jaar heeft de uitgever de samenwerking met Kahn stopgezet. Die vond het risico uiteindelijk te groot, zeker in de context van de huidige crisis. Toen we dat hoorden, wilden wij het boek toch wel uitbrengen in Europa. Mijn Franse collega had zelfs al een uitgever voor een Franse vertaling. Tot we vernamen dat er een contract

foto: © Jos Knaepen

Vinyl Edition

was dat overgekocht moest worden omdat de rechten al in handen waren van de Amerikaanse uitgever. En het budget daarvoor hebben we natuurlijk niet. Dus voorlopig geen boek van Kahn, wat heel tragisch is.

Om af te ronden: waarom moeten we nog steeds Blue Note releases blijven kopen?

Omdat ik denk dat Blue Note een van de jazzlabels is, ik zeg niet het enige, dat in de evolutie van de jazz een mooie lijn kan trekken, in alle periodes aanwezig was en daarbij ook telkens markante opnamen heeft gemaakt. Blue Note is er al die jaren in geslaagd bijna steeds sterk kwalitatief uit de hoek te komen en mag daardoor ook de titel van kwaliteitslabel claimen.

Nog steeds The Finest Since 1939?

Het lijkt pretentieus misschien maar als je alle feiten op een rij plaatst, klopt dat toch wel.

Vooral ook omdat we bij elke vernieuwing aanwezig waren.

Jazzmozaïek 2/2009

39

Jack’s Groove

The

Tuesday Night Orchestra Jack van Poll Elk jaar als ik in december m’n Brepols zakagenda koop, blokkeer ik meteen alle eerste maandagen van de maand om in de Hopper naar de Tuesday Night Orchestra te kunnen gaan luisteren.

V

roeger toen ik in New York de clubs nog afstruinde, ging ik s’maandags naar de Village Vanguard om The Thad Jones/Mel Lewis Band daar aan het werk te zien, toen nog met Roland Hanna aan de vleugel. Heel veel muzikanten kwamen er trouwens naar hun collega’s luisteren. Zo zat ik daar eens naast Art Farmer.

Ook de sfeer in de Vanguard mocht er zijn...

Maar Monday Night in Antwerpen heeft zijn sfeertje. ’n Stelletje ongeregeld gepakt met rugzakken, schoudertassen en van die moeilijk opvouwbare muziekstandaarden, komt tegen het aanvangsuur binnengedruppeld en tracht zich in drie rijen dik een plaatsje te veroveren in de beperkte ruimte vóór de vleugel. De pianist is meteen uit beeld en de fans die het toilet willen bereiken, wringen zich tussen de tweede tenor en een stapel lege instrumentenkoffers en moeten uitkijken dat ze bij het verlaten van het toilet, niet tegen de stertrompettist Jean-Paul Estiévenart oplopen.

Mary Hehuat, de eigenaar van de Hopper, kijkt dan met zorgelijke blik rond maar geniet in stilte. Hij probeert nog het rode fluwelen gordijn achter het podium te sluiten, maar realiseert zich dat het een ongelijke strijd is tegen deze bende jonge muzikale Vlaamse leeuwen, die zich in die kleine ruimte, als sar-

dienen in een doosje, een plaatsje proberen te veroveren.

België heeft een rijke geschiedenis op bigband gebied. Naast de diverse BRT en RTB omroeporkesten, genieten het Francy Boland/Kenny Clarke Orchestra en heden ten dage The Brussels Jazz Orchestra bekendheid tot ver over de grenzen.

Het BJO is in wezen het resultaat van de inzet van de jazzpioniers van het Leuvense Lemmensinstituut. Als je die Tuesday Night Orchestra muzikanten voor je ziet zitten, dan besef je ineens dat dit al een volgende generatie is en dat ook deze gasten daarnaast ook weer, net als vroeger, hun eigen groepen hebben.

Zij schrijven grotendeels hun eigen stukken en die originele creativiteit verrast steeds weer. Wat ook opvalt is dat het TNO het standard jazzrepertoire in ere houdt. Dat is zeer te waarderen, want je komt wel eens jonge jazzmusici tegen die denken dat jazz pas begonnen is met Miles Davis en John Coltrane. De boys van Bart (de Lausnay) spelen zelfs George Gershwin. (George who?)

Er wordt gefluisterd dat de tweede cd voor de deur staat. Daar kijken we dan met z’n allen graag naar uit. Ook deze fan van het eerste uur, Jack van Poll.

Advertentie

Openingstijden: 12u tot 14u en van 18u tot 22u. Gesloten in het weekend voor de lunch.

A personal touch...

blijf op de hoogte van de events en schrijf je in via

www.toots.be

Bar Restaurant Toots - Gerard Le Grellelaan 10 - 2020 Antwerpen - +32 (0)3 259 75 00 - info@cpantwerp.com

40

Jazzmozaïek 2/2009

Album Souvenir

De

missionarishouding Marc Van den Hoof Amasi – het water, of de wateren in het Kinyarwanda. Waarom ik dat meen te weten? Omdat in mijn Biblia

Yera, de bijbel, in 1957 vertaald voor Rwanda en uitgegeven door Les Soci-

étés Bibliques in Bujumbura, in vers twee van het boek Genesis staat:

maz’Umwuka w’Imana yagendagendaga bejuru y’imasi’ en dat betekent,

Z

o leerden de missionarissen de inlandse taal: met de bijbel. Al die verhalen en zinsneden daaruit en woorden uit die zinnen die ze zo goed kenden en die ze al zo lang herkauwden in de taal van hun land van herkomst, die herkenden ze bijna moeiteloos in de taal van hun nieuwe vaderland. En overigens: hoe kan je mooier zeggen dat die Geest van God zweefde? Yagendagendaga, dat kan toch alleen maar zweefde betekenen, zo’n mooi woord voor zo’n mooie, voorwereldlijkse, goddelijke bezigheid.

En op diezelfde wijze gebeurt het dat de jazzliefhebber z’n weg vindt in het labyrint der talen. Hoe heb ik (mijn) Frans geleerd?

zoals vrijwel iedereen min of meer weet dat Gods Geest zweefde over

de wateren. De Geest: Umwuka, God: Imana. De wateren: amasi.

Door op jeugdige leeftijd, twaalf, dertien jaar, af en toe een nummer aan te schaffen van Jazz Magazine of Jazz Hot, en door dan geduldig aan de ontcijfering te beginnen, met in het achterhoofd wat in het Nederlandse maandblad Rhythme had gestaan omtrent de concerten van Horace Silver, Sonny Rollins of Count Basie in het Concertgebouw, en met bij de hand het Prismavertaalwoordenboek Frans-Nederlands – het wonder van het alle talen te kunnen begrijpen dankzij woordenboekjes die ochgot twintig frank kostten! Hier en daar een uitdrukking waarop je je suf piekerde en die je maar niet terugvond: John Coltrane, à l’ encontre de ... Maar op den duur werd het toch duidelijk, al was het maar uit de context: IN TEGENSTELLING TOT enzovoort.

Zo heb ik Frans geleerd en er tenslotte voor doorgeleerd ook nog: Romaanse filologie. Als ik het woord désormais zie, denkt de filoloog in mij: de ex hac hora magis, want daar komt ‘désormais’ vandaan. En bij het woordje abeille denk ik met weemoed terug aan wat het had moeten zijn: è, van apis, maar dat was natuurlijk

een te klein woordje om te overleven in de grote Franse taal, en dan hebben ze maar gedacht: apicula, bijtje, en dat wordt abeille. En na het Frans kwam het Engels natuurlijk, dé taal van de jazz, van de platenhoezen, de songteksten, de aankondigingen. Maar ook het Italiaans. De Italiaanse Joachim-Ernst Berendt: Arrigo Polillo, La Vicenda e i Prontagonisti della Musica Afro-Americana.

De geschiedenis van de jazz, zo staat achter op het boek te lezen is al vaak verteld, maar slechts door enkele auteurs uitvoerig, en in het Italiaans nooit eerder zo uitvoerig als door Polillo, mai comunque in libri di lingua italiana, prima della publicazione di questo volume. Voilà, moeilijker is Italiaans niet voor wie graag jazz hoort. Je moet alleen maar weten waarover het gaat. Zoals Champollion de hiëroglyfen kon ontcijferen omdat hij de verhalen in het Koptisch kende.

Wie weet is nu de tijd gekomen om het Portugees erbij te nemen: m’n recentste aanwinst is Eric J. Hobsbawm’s História Social Do Jazz, weliswaar Traduzido do original em Inglès THE JAZZ SCENA uit 1989. U merkt het: u bent er mee weg, Portugees geen probleem. Mocht u uw kennis even willen testen, ik citeer even uit het Março/ Abril 2007 - nummer van jazz.pt – revista bimestral de jazz, pagina 07: O belga Jef Neve tem novo disco no circuito comercial portuguès, Nobody is illegal, e o pianista apresentou-o em Lisboa a frente do seu trio (Piet Verbist na contrabaixo e Teun Verbruggen na batteria) no Hot Clube de Portugal, em três sessões do passado mês de Fevereiro. Moeilijker is het dus niet, Portugees. En de geesten van Jef Neve, Piet Verbist en Teun Verbruggen yagendagendaga over de Taag.

Advertenties

JAZZFLITS verschijnt twintig JAZZFLITS verschijnt twintig keer per jaar met keer per jaar met nieuws nieuws platenrecensies platenrecensies concertverslagen concertverslagen boekbesprekingen boekbesprekingen

  Jazzmozaïek 2/2009

41

Swing Streets of New York

CD launch parties Paul Blair (correspondent Jazzmozaïek in New York)

Out of what seems like hundreds of unknown female vocalists releasing new CDs these days, there aren’t many that I want to hear again - or, come to think of it, even once.

H

owever, I reserve particular enthusiasm for Carol Fredette, who’s recorded only infrequently over the past couple of decades. In late May, she presented an outstanding show at Birdland, bringing along selections from her recent album Everything In Time (Soundbrush), along with her longtime admirer Bob Dorough (who also guests on the recording). She’s particularly effective on Brazilian material. Although I think you’d enjoy Carol’s work as much as I do, getting hold of the CD would likely require ordering it online.

I’m eagerly looking forward to another CD launch event, this time at the Jazz Gallery, when guitarist Miles Okazaki reunites the other six participants heard on his remarkable Generations disc, released on the Sunnyside label: They are Jon Flaugher (bass), Dan Weiss (drums) and Jen Shyu (voice), along with three distinctive alto saxophonists: Miguel Zenon, David Binney and Christof Knoche. This is a splendid recording, filled with distinctive Okazaki compositions that linger in the mind, and it get even better with repeat hearings.

foto: © Jos Knaepen

I can’t yet report on how saxophonist Wayne Escoffery’s quintet sounded during their five-night engagement at Dizzy’s, since that booking still lies ahead. Still, I truly relished Wayne’s Veneration CD (Savant) with the same four supporting players: Nicholas Payton (trumpet), Joe Locke (vibes), Joe Martin (bass) and Lewis Nash (drums).

Wayne Escoffery

42

Jazzmozaïek 2/2009

CD launch parties provide handy, ready-made excuses for club appearances. So do musical tributes to nowdeparted greats. One such booking was Iridium’s Freddie Hubbard Salute, with a guest performer list that included Donald Byrd, Randy Brecker, Jimmy Owens, Jeremy Pelt, Slide Hampton, Jimmy Heath, Gary Bartz, Vincent Herring, George Coleman, Cedar Walton, Louis Hayes and a host of others for a multiple-night run. Later in May, the same venue assembled Fingerpoppin’, looking back at the Horace Silver legacy with the assistance of Tom Harrell, Eric Alexander and pianist Michael Weiss, among others. You need a peg onto which you can hang a particular club booking?

Such tributes are apparently the way to go. (Iridium’s May lineup also included salutes to Herbie Hancock and Benny Goodman!)

Or how about celebrating the memory of a specific club where great jazz has been played in the past?

The long-running Lost Jazz Shrines concert series, underwritten in part by grant monies, paid tribute during May to Bradley’s, a cozy Greenwich Village spot that presented wonderful small groups (most famously, piano-bass duos) from 1969 through 1996. At three concerts held at Tribeca Performing Arts Center, we had a chance to hear bassist Ray Drummond communing in succession with three stellar pianists (Barry Harris, Bill Mays and Renee Rosnes); then the six-member John Hicks Legacy Band (Eddie Henderson, Craig Handy, Elise Wood-Hicks, Larry Willis, Curtis Lundy and Steve Williams); and finally an evening during which guitarist Peter Leitch dueted with, in turn, Bobby Watson (alto), George Cables (piano), Dwayne Burno (bass) and Peter Bernstein (guitar). Meanwhile, Leitch continues to appear each Sunday night at Walker’s, a Tribeca bar redolent with the vibe of the long-gone Bradley’s.

Salutes and tributes aside, I still find that the most intriguing and provocative jazz is that being played by ad hoc ensembles in out-of-the-way venues that don’t enjoy large advertising budgets.

In most instances, it’s up to the musicians themselves to do advance promotion, using the Internet to send out announcements to their personal mailing lists. One such leader is trumpeter John McNeil, who’s now playing once a week at a bar called Puppet’s Jazz in the Brooklyn neighborhood known as Park Slope. The frontline partner in John’s quartet is Noah Preminger, a vital new voice on tenor whose Dry Bridge Road album (for an obscure label called NOWT) has garnered outstanding reviews. Another Brooklyn-based mover-and-shaker is trombonist Alan Ferber, whose nonet I heard recently at a little place in Ditmas Park (yet another neighborhood in NYC’s most populous borough) called Solo Kitchen & Bar. Once you arrive after a lengthy subway ride from Manhattan, you discover that, despite its name, the place doesn’t serve food. But it does, at least for the moment, serve superb music if you happen to stroll in on the right night.

If you’re headed for New York any time soon, be sure to pick up the current issues of All About Jazz, Jazz Improv NY and Hot House, all monthlies available around town at no cost. Better yet, once you know precisely when you’re coming, contact me in advance via paul@hothousejazz.com and I’ll e-mail all editorial text for the upcoming Hot House. That way, you’ll know far more about who’s playing where than most locals do.

Onze correspondent Paul Blair woont in Brooklyn, brengt maandelijks in New York het jazz magazine Hot House uit en gidst groepen langs minder bekende en historisch belangrijke paden door The Big Apple. Voor meer info over de walking tours: www.SwingStreets.com

Holland Muziekland

“Iets erin leggen” Het leek per ongeluk te gaan. Presentatrice Claudia de Breij van het in Nederland veel bekeken televisieprogramma De Wereld Draait Door dacht aan Eric Vloeimans een verklaring over de wonderlijke werking van het improviseren te ontlokken, door hem met een aantal opdrachten voor het blok te zetten. Het deed denken aan een cartoon van Fokke en Sukke, waarin de stripfiguren een schrijver een blocnote in de hand drukken en zeggen: “Je kunt toch

zo goed schrijven, nou doe dat dan!”

V

loeimans zat er ongemakkelijk bij, maar hij slaagde er – zichtbaar ook tot zijn eigen verbazing – schijnbaar moeiteloos in om duidelijk te maken waar het in improvisatie om draait.

Hij speelde eerst een van zijn eigen melodieën op een vlakke, weinig zeggende manier. “En dan leg ik er iets in,” zei hij en speelde dezelfde melodie, maar nu met passie en iedereen kon horen dat die twee fragmenten dezelfde basis hadden, maar mijlenver van elkaar verwijderd waren. De Breij vond dat wat te makkelijk gaan en vroeg hoe dat dan ging “iets erin leggen?” Dat had hij nu juist gedemonstreerd, maar Vloeimans wilde zijn gesprekspartner niet voor het hoofd stoten en stamelde een paar zinnen over concentratie en de verbinding tussen hoofd. “Jij denkt nu toch ook niet aan thuis?” vroeg hij de presentatrice.

Wie het interview op YouTube terugkijkt, ziet een ware metamorfose. Bij het eerste fragment, gebeurt er niets. Gezichtsuitdrukking en lichaamshouding zijn neutraal. Als hij de trompet voor de tweede keer oppakt, verandert er iets. Een kleine kromming van de rug, een andere oogopslag. Vloeimans leek bij dat eerste fragment nog benaderbaar, je zou hem op de schouder kunnen tikken en iets vragen. De tweede keer was hij weg; lost in music. Toen hij zijn trompet weer op tafel legde, leek het of hij terugkeerde. Langzaam wakker werd. De comedown, einde van de roes.

Hoe moeilijk het is om woorden te vinden voor wat zo zicht- en hoorbaar is. In de liner notes van Vloeimans’ nieuwste cd Live at Yoshi’s beschrijft Martin Bril hoe hij met het ‘prachtig raadsel’ van de muziek werd geconfronteerd.

“Deze plaat had ik nu een paar dagen in bezit en ik draaide hem zo vaak dat ik er geen greep meer op kon krijgen […]

Het kan zijn, bedenk ik me nu, dat Vloeimans’ muziek mij dit sprongetje in de tijd liet maken, een week of zes, zeven sloeg ik dankzij hem over. Maar mooi dat ik nog steeds niet wist wat ik nou over deze muziek moest zeggen.’

Dat hij met dat ontsnappen aan de tijd de kern van Vloeimans’ muziek al heel dicht genaderd was, zal Bril zelf ook wel hebben geweten, maar het benoemen was wellicht te pijnlijk. Bril was Eric Vloeimans toen hij dit schreef al

doodziek en als hem iets een leugen moet hebben geleken, was het dat tijd geen einde zou hebben. Martin Bril overleed op de dag dat Live at Yoshi’s aan het publiek werd gepresenteerd.

Zo keerde Vloeimans terug in De Wereld Draait Door. Het programma waar Bril jarenlang vaste tafelgast was geweest, eerde de schrijver met een speciale uitzending. “Wat ga je doen?” vroeg presentator Matthijs van Nieuwkerk. “Wat in me opkomt,” zei Vloeimans laconiek; “dat heet improviseren.” En weer speelde hij ogenschijnlijk voor de vuist weg een wonderschone melodie. Zachtaardig, melancholiek en toch ook een beetje stekelig, weerbaar. Muziek die zich niet laat kisten.

Tijdloos. Op Live at Yoshi’s reiken Vloeimans, Anton Goudsmit en Harmen Fraanje ver terug en ver vooruit. Het eerbetoon aan Goudsmit in Antwan herinnert aan Mingus’ Goodbye Porkpie Hat. Poëtisch. In de enige geleende compositie Somewhere Over The Rainbow is Vloeimans’ spel van een zeldzame warmte en diepte. “Poëzie een daad van verzet,” schreef Remco Campert en datzelfde geldt voor jazz. Verzet tegen wat voorbij gaat, tegen wat verdwijnt als je het niet vastgrijpt. Als je neutraal blijft, niets zegt. Als je wat om je heen gebeurt, maar voor lief neemt. Je leeft zonder dat je er iets in legt.

foto: © Jos Knaepen

Mischa Andriessen

Jazzmozaïek 2/2009

43

FREDDIE HUBBARD WITHOUT A SONG LIVE IN EUROPE 1969 BLUE NOTE 2369572 RELEASE 01/06/09

In december 1969 nam Blue Note Records een aantal concerten van Freddie Hubbard’s Jazz Wave tour op. Tot net voor zijn dood in december 2008 werkte Freddie Hubbard mee aan de selectie en mix van deze onuitgegeven live tracks.

JOE LOVANO Us FIVE FOLK ART

BLUE NOTE 3915282 REEDS VERKRIJGBAAR

Op Folk Art, zijn 21ste album voor Blue Note, omarmt tenorist Joe Lovano zijn reputatie als jonge peetvader te midden van een jonge band...

De jonkies van Us Five stáán er, en ze staren recht de zon in. (Bart Cornand - Knack) Us Five is een aanwinst van formaat.

(Didier Wynants - De Morgen)

GARE DU NORD LOVE FOR LUNCH

BLUE NOTE 6988512 REEDS VERKRIJGBAAR

Love for Lunch, het vijfde album van Gare du Nord met opnieuw een glansrol voor zangeres Dorona Alberti, laat de eigentijdse interpretatie horen van de muzikale roots van het componistenduo: jazz, blues en soul. De dertien nieuwe songs zijn ditmaal sterk filmisch van aard en verraden de liefde voor James Bond-films.

DJ MAESTRO PRESENTS BLUE NOTE TRIP 8 SWING LOW FLY HIGH BLUE NOTE 6957002 REEDS VERKRIJGBAAR

www.bluenote.com

Naar goede gewoonte mixt DJ Maestro een aantal Blue Note tracks aan elkaar en brengt zijn publiek op die manier in een bepaalde stemming.

Hiervoor put hij zowel uit de legendarische Blue Note kataloog als uit meer recentere opnames van Sabrina Starke en Buscemi.

Redactie:

IDVD

Mischa Andriessen I Patrick Bivort I Luc De Baets I Peter De Backer I Dirk De Gezelle I Chris Joris I Bernard Lefèvre I Jaap Lüdeke I Georges Tonla Briquet I Marc Van de Walle

Jazzmozaïek klasseert in deze rubriek de cd’s (nieuwe releases en heruitgaven) in alfabetische volgorde en illustreert het betere werk met de afdruk van de hoesjes.

Het vorige sterrensysteem is vervangen door twee categorieën, als volgt aangeduid: Zeer Goed = met achtergrondkleur en afbeelding van hoesje – en indien hartendief (hartje) valt de bespreking op in kader op twee kolommen.

Goed is gewoon goed = geen achtergrondkleur en geen afbeelding van hoesje Ieder album kan in principe in elke categorie door de recensent gehonoreerd worden als zijn hartendief = , daarbij wordt ook het hoesje afgebeeld.

Omdat zowel cd’s als dvd’s nu samen worden opgenomen, wordt een dvd-release aangeduid met .

DEADLINE volgend nummer: Te bespreken cd’s, dvd’s en ander audiovisueel materiaal graag ten laatste op 7 augustus 2009 op de redactie: Jazzmozaïek, Laarstraat 105, 2610 Wilrijk-Antwerpen (België)

Wie? Wat? Waar?

Wanneer?

I

n een tijd waarin informatie meer en meer aan belang wint (zie internet en de vele media) slaagt men erin een cd steeds meer af te slanken tot een doosje met een schijfje. We begrijpen de platenmaatschappijen en labelmanagers soms niet meer. Klagen over de cd-verkoop is schering en inslag. Iedereen is het er echter over eens dat de fysieke cd een meerwaarde moet bieden t.o.v. het downloaden van hetzelfde product.

Sommigen zijn zich daarvan bewust, maken een mooi digipack, geven alle feiten van de opname, het repertoire en de line-up en laten iemand met kennis van zaken de liner notes schrijven.

Maar in te veel gevallen ontbreekt de essentiële informatie die je op zijn minst bij een fysieke drager zou verwachten. De toegevoegde waarde t.o.v. downloads is er gewoon niet.

Jazz en ook klassieke muziek zijn niet zoals pop, waar de meeste hits meestal eendagsvliegen zijn. Wie pop gaat downloaden wil meestal de muziek van één nummer en maakt zich niet druk over al die details.

Bij opnames van jazz wil de liefhebber de muziek kunnen plaatsen met informatie over bezetting, solisten, opnamedata, repertoire en liefst ook wat duiding. Het maakt allemaal deel uit van de muzikale beleving. Zelfs bij compilaties speelt het een enorme rol. Het helpt de jazzliefhebber om de dingen in de juiste context te plaatsen en zo de weg te openen naar nieuwe horizonten.

Bovendien kunnen een aantrekkelijke cover en eventueel wat fotomateriaal de liefhebber alleen maar motiveren om het product te kopen.

Luc De Baets * Ga voor een beknopt portret van elke recensent naar de website www.jazzmozaiek.be en klik links in het menu Redactie aan!

Wil je je mening kwijt?, mail naar redactie.jazzmozaiek@skynet.be

Mark Alban Lotz & Lotz of music Bite!

Loplop – www.lotzofmusic.com 52:47

Bite! is een conceptueel album waarop fluitist Mark Alban Lotz samen met Albert van Veenendaal (p) Lysander LeCoultre (cello) en Alan ‘Gunga’ Purves (p) een muzikale ode brengt aan het leven onder water.

Lotz en co hebben hun onderwerp serieus genomen en onder meer research bij de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag verricht, maar Bite! gaat gelukkig niet gebukt onder al te grote pretenties. Het eerste nummer heet Corny Water Music wat al aangeeft dat de vier in hun eigen project humor verwerken. Bite! is een gevarieerde cd. Sommige nummers klinken luchtig, bijna lounge-achtig.

Er zijn werken die aan klassieke kamermuziek doen denken en klankexperimenten. Donkere, druppelende klanken onder andere voortgebracht door de zelfvervaardigde Brimbram, een percussie-instrument gemaakt van dik elastiek. In negentien, over het algemeen korte songs wordt het concept hecht en beeldend verklankt – je waant je bij momenten echt onder water. Wel is het vluchtige muziek, wat uiteindelijk ook wel weer bij het onderwerp past, zoals water door je vingers glijdt.

Mischa Andriessen

Al Orkesta Where are we now?

Mogno Music/AMG 67:41 Saxofonist Joe Higham is momenteel in meerdere projecten actief.

Al Orkesta boeit omdat hij met zijn muzikanten probeert Turkse, Arabische, Syrische, Engelse en Joodse (klezmer) toonaarden en motieven te verenigen. Higham doet dat niet zomaar.

Vertrekpunt in House of the Marriage bv. is een sterk hamerende ritmische dreun die een bezwerende sfeer creëert. Die zet je op weg richting popmuziek (er zijn nogal wat invloeden vanuit de rock: King Crimson, Caravan, Little Feat, Free), maar de melodie wijst algauw de weg naar een combinatie van verschillende thema’s die uit genoemde etnische groepen komen. Eenmaal dit tapijt gelegd, krijgen de solisten vrije ruimte om te soleren.

Daarin schittert Pirotton – niet wars van effecten – met bijtende uithalen. Ook Estiévenart die heel lyrisch-mysterieus improvisatietalent toont, en natuurlijk Higham zelf op sax en klarinetten. Samen klinken ze warm en massief, harmonisch, gedurfd, zonder ooit té ver te gaan. Dit is een erg toegankelijke, fris klinkende plaat, die steeds weet te verrassen door de

Jazzmozaïek 2/2009

45

vervolg ...

IDVD

[Vervolg bespreking pag. 45 ‘Al Orkestra: Where are we now?’]

manier waarop de oosterse fraseringen geïntegreerd worden.

Een pareltje is Shpil-zhe mir a lidele omdat de opbouw van deze Klezmersgeoriënteerde compositie gaandeweg duidelijk wordt en uitmondt in een schitterend arrangement. Als mooiste synthesemoment van de plaat kiezen we dan Aqsaq Effendi (compositie van Higham zelf). We zijn het volledig eens met de hoestekst: “Al Orkesta fuses folk and ethnic styles with rock and jazz to produce a series of ‘off centre’ musically interesting pieces that provide creative space for the soloists.”

Marc Van de Walle

Jerry Bergonzi/ Dick Oatts Saxology SteepleChase/Music&Words – 59:53 Zoals van het Nederlandse Criss Cross, weet je ook van het Deense label SteepleChase al op voorhand welk genre jazz je mag verwachten: stevige mainstream, rechttoe rechtaan, zonder nodeloos ingewikkeld te doen. En toch levert die klassieke formule af en toe verrassingen op. Zoals deze sympathieke blowing session van Jerry Bergonzi en Dick Oatts. Geen al te grote namen, maar wat een gedrevenheid, wat een enthousiasme, wat een speelplezier!

Bergonzi, hier alleen op tenor te horen, kent u misschien van lang geleden, toen hij met Dave Brubeck de wereld rondreisde. En altsaxofonist Dick Oatts zag u vorig jaar misschien op Gent Jazz met het Village Vanguard Orchestra.

Maar de ster van deze cd is eigenlijk bassist Dave Santoro.

Hij pende niet alleen vijf van de zeven composities, hij legt ook de stevige fundamenten waarop de twee blazers lekker loos kunnen gaan. Van hen beiden heeft Bergonzi wellicht de stevigste reputatie. Zijn robuuste klank op tenor is inderdaad indrukwekkend. Maar ook de altsax van Oats zal u niet tegenvallen. Wie houdt van complexloze mainstream jazz wordt met deze cd rijkelijk bediend.

Peter De Backer

46

Jazzmozaïek 2/2009

Susanne Alt Quartet On track Venus Tunes www.susannealt.com – 71:36

In relatief korte tijd is Susanne Alt een vaste waarde geworden in de Nederlandse jazzscene. De van oorsprong Duitse saxofoniste treedt veel op en staat op de belangrijke festivals. On Track is haar derde cd, opgenomen met het kwartet waarmee ze al jaren speelt. Op sommige nummers wordt de band uitgebreid met trombonist Fred Wesley en gitarist Bruno Speight. Wesley werd bekend bij James Brown, Speight speelde onder meer bij Maceo Parker. Dat geeft al aan wat Alts muzikale focus is: funky jazz, melodieus, soepel, swingend. Jazz is voor Alt niet in de laatste plaats dansmuziek, waarbij de funkroots op On Track soms doeltreffend worden vermengd met invloeden uit ska en reggae. Alt zelf neemt op alt- en sopraansax het voortouw met heldere, vlotte thema’s en solo’s. Helaas klinkt haar band in de eerste nummers wat stroef, waardoor een essentieel onderdeel van de muziek – de groove – niet helemaal uit de verf komt.

Dat wordt gaandeweg beter al krijgt de voor Alt karakteristieke energie niet de dragende rol die in deze zonnige muziek noodzakelijk is.

Mischa Andriessen

David Berkman Quartet Live at Smoke Challenge Records/ Challenge Records – 54:08

En om maar met de deur in huis te vallen: pianist/componist David Berkman behoort tot een uitgelezen schare intelligente musici. Eigenzinnigheid is vanaf het begin troef; het is te horen in zijn muziek die nauwelijks verraadt waar zijn roots liggen. Berkman bewandelt solo en in zijn composities een eigen weg die vaak rechtstreeks op het doel afgaat, en soms via interessante omwegen daar toch wel terecht komt.

Vervelend misverstand voor beginners zit in de info: Along came Betty staat nu op naam van Berkman – mocht ie willen.

En diens The Mayor of Smoke zou van Golson zijn. Vergeet het maar. Naast en met de leider spelen: Jimmy Greene (sopraanen tenorsaxofoon), de ondergewaardeerde bassist is Ed Howard en Ted Poor is de drummer. Hij wilde best verder zonder naamsverandering. De lefgozer. Maar

ze vinden elkaar blindelings.

Greene beschikt bovendien over een aanstekelijke swingfeel waarmee hij een deel van het tamelijk hoge peil zou kunnen opeisen.

De opname in de New Yorkse club Smoke (vroeger Augie’s) is van 2006. Dan ben ik altijd bang dat ze er een paar jaar mee hebben lopen shoppen. Dat hoefde helemaal niet met de muziek van deze diepzinnige leider en zijn kornuiten.

Jaap Lüdeke

Eve Beuvens Noordzee Igloo Records/AMG – 45:03

Zus en broer samen in een kwartet en op cd is een mooie zaak.

Eve Beuvens en broer Lionel behoren tot de nieuwe generatie beloftes die ons land ondertussen zeer rijk is. Bovendien is de jonge bassiste Yannick Peeters zichtbaar geworden op de Belgische jazzlandkaart en vergast zij ons overigens op een zéér assertieve bassolo op Little Scorpion, en daar zijn we fier op. Joachim Badenhorst’s naam klinkt al wat langer in de oren. Eve’s debuutcd wordt hopelijk een stap naar de toekomst.

Chris Joris

Jim Black Alasnoaxis Houseplant Winter & Winter/Harmonia Mundi – 60:38

Met zijn naamgenoot uit Frank Zappa’s Mothers of Invention – ‘The Indian of the group’ – heeft hij niks te maken. Jim Black (42) is ook drummer, dat wel, maar dan van een heel andere soort.

Black komt uit Seattle, waar hij al meteen Chris Speed leerde kennen, de saxofonist die al jaren bij zijn groep Alasnoaxis speelt. Misschien verklaart het zijn fascinatie voor grunge en andere stevige rock, waarvoor Seattle bekend staat, want de muziek die Black met Alasnoaxis brengt, klinkt veeleer als postrock dan als jazz. Een gedurfde mengvorm is het, die tot ver buiten de jazzgrenzen interesse moet opwekken.

Met zijn twee IJslandse vrienden van vele jaren – Skuli Sverisson op elektrische bas en Hilmar Jensson op gitaar – zet Black hier een héél stevige sound neer.

De composities, allemaal van de hand van Black, zijn stuk voor stuk knappe werkstukjes. Dit is instrumentale rock met een al bij al ingetogen sax, een soms

stevig uithalende elektrische gitaar, en slechts nu en dan een snuifje jazz. Black maakte faam aan de zijde van avant-gardisten zoals Tim Berne en Dave Douglas. Met Alasnoaxis verlegt hij ook zelf de grenzen van hedendaagse jazz.

Peter De Backer

Luis Borda Ensemble Chicas de Otros Barrios Enja Records/Codaex – 54:13

De Argentijnse gitarist Luis Borda wordt in zijn vaderland door de pers beschouwd als ‘de echte afstammeling’ van Astor Piazzolla. Afgaande op deze cd kunnen we dat begrijpen. De Tango Nuevo die Luis met zijn zuster, de zangeres Lidia Borda, neerzet, klinkt voortreffelijk. Ook het ensemble, met Luciana Beleaeva (viool), Inna Surzhenko (p), Michael Dolak (bandoneon), Giorgi Makhoshvili en Paula Pomeraniek (cello) speelt met verstilde passie en toewijding. Chicas de Otros Barrios bevat hoofdzakelijk werk van Luis Borda. ‘Klassieke’ composities en tango’s wisselen elkaar af. Af en toe lijkt het alsof er wat bewegingsruimte ontstaat voor improvisatie maar de ‘klassieke’ benadering primeert duidelijk. Het frivole Nocturna van Julián Plaza zorgt halverwege de opname voor een lichtvoetige noot. Voer voor de liefhebber.

Dirk De Gezelle

Broken Arm Trio Idem Skipstone Records – 49:09

De cello is als solo-instrument zeldzaam in de jazz. Een van de bekendste bespelers ervan was Oscar Pettiford, die toen hij zijn arm brak tijdelijk geen bas meer kon spelen en zijn toevlucht nam tot de minder kracht eisende cello. Het Broken Arm Trio brengt in naam én muziek een eerbetoon aan Pettiford. Dat de muziek tevens een hommage is aan pianist Herbie Nichols past niet binnen dat verhaal, maar is wel typerend voor de drie muzikanten achter het Broken Arm Trio die nu eenmaal graag buiten de hokjes denken. De schijnwerpers zijn in de eerste plaats op de virtuoze en eigenzinnige cellist Erik Friedlander gericht.

Friedlander, onder meer bekend van zijn medewerking aan John Zorns Bar Kokba, speelt hier vooral pizzicato, soms samenvloeiend met de groove van Trevor Dunn (b) en Mike Sarin (d),

er soms ook flink tegen indruisend. Die groove is misschien het meest aansprekende aspect van dit Broken Arm Trio, die groove is losjes maar dwingend, pulserend zelfs als een vastomlijnde maat al lang verlaten is. Daarbij eist Mike Sarin op zijn bekende bescheiden manier de hoofdrol op, al weet ook hij niet altijd een uitweg uit de dreigende eenvormigheid.

Mischa Andriessen

Bob Brookmeyer Music for String Quartet & Orchestra Challenge Jazz/Challenge Records – 55:38

De muziek van dit album is overweldigend. Een nogal pompeuze start met Fanfares and Folk Song brengt ons bij de twee lange middenstukken, American Beauty en A Frolic and A Tune, beiden in al hun majestueuze muzikale kleurenpracht van een verkwikkende eenvoud. Wood Dance zet een dynamisch orgelpunt. Brookmeyer, die nog altijd een grote invloed heeft op de Europese muziekscene, heeft hier alvast zijn visitekaartje afgegeven.

Luc De Baets

Buscemi & The Michel Bisceglia Ensemble Vertov, L’Uomo Con La Macchina Da Presa Prova Records/LC Music 69:37

Componisten en arrangeurs krijgen niet veel gelegenheid meer om werk te componeren voor grote symfonische orkesten. De uitverkorenen moeten terugvallen op opdrachten van grote, meestal Europese productiehuizen, die nog een aardige bankrekening hebben en gesubsidieerd worden en landelijke radiostations, die vaak nog eigen orkesten in dienst hebben. Stilaan wordt dit een te beschermen soort.

Veteraan Bob Brookmeyer zal de meesten bekend zijn als trombonist in samenwerking met groten als Stan Getz, Gerry Mulligan en Clark Terry. Toen hij spelend lid werd van de Thad Jones/Mel Lewis Orchestra schreef hij zijn eerste stukken. Vanaf de jaren 80 was hij een welkome componist, arrangeur en dirigent bij verscheidene Europese radioorkesten. In deze productie van Frits Bayens voor de NPS en Hein van de Geyn voor A&R Challenge Jazz had hij de gelegenheid om zijn enorme ervaring om te zetten in een meesterwerk. En hij is daar naar mijn bescheiden mening heel goed in geslaagd. Het is uiteindelijk een vierdelig werk geworden voor strijkkwartet en orkest, in casu twee gerenommeerde Nederlandse formaties, het Gustav Klimt String Quartet en het Metropole Orchestra. Beide groepen hebben ervaring zat in meerdere disciplines en hebben in alle bescheidenheid met vele groten der aarde opgenomen.

De Beursschouwburg en film, dat is een beetje als de 70’s punk en veiligheidsspelden. Alternatief en onafscheidelijk met elkaar verbonden. Verantwoordelijk hiervoor is artistiek directeur Cis Bierinckx met zijn filmverleden.

Het is op zijn vraag dat Buscemi (eveneens een filmfanaat) de soundtrack componeerde voor een film uit de stomme periode.

Buscemi’s keuze ging uit naar Vertov’s De Man Met De Camera.

Deze film is uitgegroeid tot een klassieker door de revolutionaire opnametechniek en de flitsende montage. Gelukkig trapt Buscemi niet in de val om de hele soundtrack vol te proppen met (latin)beats à gogo. Dit is mede te danken aan Michel Bisceglia die diens ruwe schets inkleedde met jazzy arrangementen. Andere protagonisten in dit verhaal zijn Kirsten Andersen (cello), Rony Verbiest (bandoneon, baritonsax, harmonica), Jo Mahieu (gitaar) en Werner Lauscher (bas). Na de live voorstellingen nu ook op cd een absolute aanrader. Sluit perfect aan bij zowel Pink Floyd’s Welcome To The Machine als Gotan Project en de soundtracks van Eleni Karaindrou. Te genieten op elk uur van de dag.

Georges Tonla Briquet

Chris Byars Blue Lights – The Music of Gigi Gryce SteepleChase Records/Music & Words – 61:28

Zonder namen te noemen maak je het wel vaker mee: een jonge muzikant rukt een legendarische nog levende artiest uit de vergetelheid en pikt zodoende zelf ook een graantje mee. Tenorist Byars deed het met vibrafonist Teddy Charles. Hij ging weer niet zo ver dat hij de bejaarde Charles meesleurde naar de studio voor deze opname. Uit respect? Dat overkwam wel de leden van Byars vaste groep, met: trombonist John Mosca, pianist Sacha Perry, bassist Ari Roland en drummer Stefan Schatz, de lieverd.

De muziek van Gigi (George General) Gryce (1928-1976) is ook met deze arrangementen zeer onderhoudend en heeft in de jazzgeschiedenis in enkele gevallen een vaste plek verdiend.

Sans Souci, onder meer op deze cd, rust op het schema van Out of Nowhere. Wie het hoort, herkent het. Byars, ook op altsaxofoon en dwarsfluit, heeft al een paar karakteristieke trekken in huis en zal mogelijk doorgroeien naar een niveau dat hem op afzienbare tijd erkenning zal opleveren. En dan niet alleen in de VS. Trombonist John Mosca, goed in vorm, doorliep vanaf het Thad Jones/Mel Lewis orkest alle daarop volgende bigbands, tot en met het huidige Vanguard Jazz Orchestra. De soloruimte die hij hier wel krijgt was ten onrechte nog niet genoeg tot ons doorgedrongen, buiten onze schuld.

Jaap Lüdeke

André Ceccarelli Sweet People Cam Jazz/ZYX Records 54:50

Rijpe en zelfzekere mannen hebben altijd wel een stevig verhaal te vertellen. Als ze dan nog jazzdrummer zijn, Europees of Amerikaans, weet je dat je je kan verwachten aan spelplezier en drive, alsof het telkens hun laatste concert of opname betreft.

Zo is er Axel Riel, Daniël Humair,

Han Bennink, Aldo Romano en natuurlijk deze André Ceccarelli.

Hij kiest hier voor het ronduit vettige, tevens gespierde trioconcept van tenorsax, orgel en drums. Swing is alom aanwezig met de welkome scherpe kantjes en af en toe een balladachtige rustpauze. Niet noodzakelijk diepzinnig of intellectueel, deze cd, maar een lekkere, spetterende schijf waarop, naast Ceccarelli zelf, vooral keyboardman Julian Oliver Mazzariello voor héél wat spankracht zorgt. De uitstekende Sylvain Beuf (ts, ss) niet ter zijde gelaten, natuurlijk.

Chris Joris

Gerald Cleaver/ William Parker/ Craig Taborn Farmers by Nature Aum Fidelity/Improvised Communications – 65:08

Drie topimprovisatoren uit de vrije jazz bij elkaar. Bassist William Parker is al jaren een spil in de New Yorkse scene, Cleaver (d) en Taborn (p) zijn jonger, maar hard op weg om even onmisbaar te worden. Farmers by Nature is de registratie van een concert dat dit drietal een jaar geleden gaf in de New Yorkse club The Stone. De titel van de cd slaat waarschijnlijk op de organische improvisatie die de drie hier opzetten. Na

Alex Cline Continuation Cryptogramophone/Codaex – 76:59 De hoestekst plaatst deze schijf duidelijk in het teken van de continuïteit: wij zijn allemaal afkomstig van ergens, geven allemaal iets door, krijgen veel van anderen, geven veel aan anderen, en ergens middenin ligt het ‘ik’, zo lezen we, een bloem van dankbaarheid. Mooie tekst, met een diepe kern van waarheid. Maar minstens even mooi is de muziek. Het getuigt daarbij van durf om als percussionist een antifoon van elegische snaarinstrumenten te counteren: cello, viool, bas, maar ook piano en harmonium. De opener brengt je in een rustgevende sfeer. In het verlengde laat Clearing Our Streams Scott Walton een erg mooie en muzikale baspartij neerzetten die na een drietal minuten de strijkers op gang trekt, gesteund door drums en percussie.

Fade to Green continueert dan weer de sfeer van het eerste deel, zij het atonaler. In Steadfast horen we Cline soleren, waarna hij zijn muzikanten swingend op gang trekt. Dit is een cd die je niet kunt beoordelen na een paar keer beluisteren: de hele plaat ademt een sfeer van verandering, en die krijgt muzikaal heel erg mooi vorm. Deels door compositie, deels door improvisatie. Alles krijgt zijn tijd, niets is gebruuskeerd. Een prachtig werkstuk, met veel ingetogenheid, elegische momenten, een heel eigen swing, waarin de percussie prachtig verweven wordt met de lang uitgestreken noten van de snaarinstrumenten. Je wordt er stil van.

Muziek van topniveau.

Marc Van de Walle

Jazzmozaïek 2/2009

47

vervolg ...

IDVD

een ingetogen en zoekend begin, waarin Parker het voortouw neemt en Taborn zich beperkt tot spaarzaam maar verrassend geplaatste akkoorden, bouwt de muziek in de middelste en langste stukken op tot woeste freejazz met hortende en stotende ritmes en de heftige, dissonante clusters die Taborn uit de piano ranselt.

Daarna keert de rust weer terug.

Zaaien, groeien, oogsten. De cirkel is rond. Het samenspel van de drie is verbluffend, zoals het ook bewonderenswaardig is dat het trio in een meer dan een uur durende improvisatie niet zonder ideeën komt te zitten. Daar staat tegenover dat de muziek in zichzelf besloten lijkt en je er als luisteraar, mede door het niet optimale geluid, maar moeilijk vat op krijgt.

Mischa Andriessen

Shemekia Copeland Never Going Back Telarc/Codaex – 47:56

De appel valt niet ver van de boom. De dochter van Johnny Copeland is toe aan haar vijfde album. Haar stem heeft

het geschikte timbre voor deze stuwende jazzy/bluesy pop. Zij verkeert daarbij in goed gezelschap, o.a. van Marc Ribot op gitaar, John Medeski op Hammond. De opener Sounds Like The Devil met een jankende slidegitaar laat heel wat punch verwachten, toch is variatie troef op de plaat. Broken World laat niet zozeer de rauwe en expressieve, maar eerder de zachte en getemperde kant van haar stem horen. Idem voor het rustige Black Crow van Joni Mitchell. En met papa’s Circumstances wordt een gooi

De titel van de cd slaat niet op Cline zelf. Hij is een van de interessantere gitaristen die in vele genres actief is; van pop bij Wilco tot experimentele jazz bij Vinny Golia. De laatste jaren heeft hij onder eigen naam al veel boeiende platen uitgebracht waaronder zijn sterke hommage aan Andrew Hill. Op Coward heeft Cline alles zelf ingespeeld. Behalve akoestische en elektrische gitaar ook een groot scala aan elektronische effectapparatuur. Enerzijds heeft de cd de freewheelende kwaliteit die je bij een dergelijk huisstudioproject verwacht, anderzijds spreekt uit sommige stukken een grote ambitie zoals uit het bijna twintig minuten durende Rod Poole’s Gradual Ascent To Heaven. Dat doet met zijn wringende tokkelpartijen enigszins aan het werk van luitist Jozef van Wissem denken.

Coward kent sterke nummers, als het dromerige Prayer Wheel en het maffe, maar onweerstaanbaar groovende Thurston County waarin Cline varieert op de stijl van Sonic Youth. Dergelijke uitgewerkte composities worden afgewisseld met ideetjes. Daarmee wordt Coward nodeloos gerekt en verliest het deels zijn urgentie.

Mischa Andriessen

48

Jazzmozaïek 2/2009

Chick Corea & John McLaughlin Five Peace Band Concord Jazz/Universal Music – 2cd – 71:02

Nels Cline Coward Cryptogramophone/Codaex 72:31

gedaan richting vertolking van de countryblues. Allemaal mooie pogingen, maar na vijf albums mag je verwachten dat een stem tot volle wasdom is gekomen, ook al is Shemekia pas dertig.

Wat meer temperament en vuur was hier op zijn plaats geweest.

Die hoorbaar ingehouden energie werkt remmend en resulteert in een halfzachte productie.

Marc Van de Walle

Avishai Cohen Aurora Blue Note Records/EMI – 53:24 Avishai Cohen is een hooggetalenteerd kind van Israël, die zijn kans waagde in New York en deze prompt kreeg bij, aanvankelijk, vele latin jazzensembles om snel het podium en de studio te mogen delen met de jazzgroten (Danilo Perez, Herbie Hancock, Chick Corea, Roy Hargrove, Paquito D’Rivera) en tevens plaats neemt als bassist in filharmonische orkesten. Een sprookje dat lijkt op het Joe Zawinul-verhaal, zij het in breder spectrum. Vele blanke, Amerikaanse jazzmusici uit vervlogen tijden kwamen uit de Joodse kribbe en Avishai maakt de cirkel rond. Hij componeert ontroerend vanuit een zeer Joodse muziekstijl, gebruikt traditionele Hebreeuwse en Joods-Andalusische liederen, voegt daar Latijns-Amerikaanse accenten aan toe, zingt zelf in het Engels, Hebreeuws of Spaans, speelt piano, elektrische en akoestische bas en schrijft zijn songteksten zelf. Hij nodigt, om de perfecte toon te zetten, een begenadigd percussionist uit: Itamar Doari, zeer geraffineerd, prachtig beklijvend aan de ritmevormen en smaakvol in klankkleur. De aanwezigheid van Amos Hoffman op oud (Arabische luit) vertolkt schitterend dat Arabieren en Israëli’s broeders zijn. Pianist Shai Maestro heeft zijn naam niet gestolen en zangeres Karen Malka vult het project mooi aan.

Allen zijn ze jonge musici uit Israël, waar Cohen terug zijn werkbasis neerzette. Deze cd is dan ook zeer etnisch getint en stapt ver buiten de afbakeningen van de jazz. Daarom hoort dit album verbazend goed thuis in de platenkast van zowel de jazz- als de klassieke muziekliefhebber als bij de fans van de betere pop- en de singer-songwriters-cultuur. Een cd vol zalvende en louterende vertelwaarde.

Chris Joris

Corea en McLaughlin troffen elkaar voor het eerst in 1969 bij de opname van Miles’ In A Slient Way, een scharniermoment, want de aanzet tot de rockjazz.

Deze Five Peace Band, die in 2008 doorheen Europa toerde, is een idee van Corea die naast McLaughlin Kenny Garrett (s), Christian McBride (b) en Vinnie Colaiuta (d) uitnodigde om de sound van toen te versmelten met een eigentijdse insteek.

Want zoals Corea opmerkt in de liner notes wil hij geen etiket kleven op deze muziek. Het zijn zeer uitgesponnen versies (15 à 20 minuten) van eigen werk met aangepaste arrangementen van klassiekers als Dr Jackle (McLean), In A Silent Way/It’s About That Time (met als gast Herbie Hancock), en Someday My Prince Will Come. Met zo’n topband zijn de verwachtingen altijd hoog en die worden wel ingelost, al lijkt me dat het live meer impact heeft dan op cd.

Bernard Lefèvre

Curios Closer Rub Recordings/Bang!Music 50:15

Het pianotrio Curios is de laatste aanwinst van het eigenzinnige label Rub Recordings dat eerder al onderdak bood aan grensverleggende acts als Polar Bear, Acoustic Ladyland en Soweto Kinch. Hoewel pianist Tom Cawley tot voor kort deel uitmaakte van Acoustic Ladyland ligt de muziek van Curios niet in het ‘jazz meets pop, rock or hiphop’-straatje van de andere acts op het label. Wat overigens niet wil zeggen dat er geen grenzen worden opgezocht. Curios is een typisch hedendaags pianotrio dat zoekt naar maximale exploratie van het instrumentarium. Van ingetogen, bijna romantische melodieën tot aan woest percussief pianowerk met

wringende dissonanten. Soms gevoelig zoals het met gestreken bas en breekbare stem begeleidde Trackside View. Soms klinkend als kermismuziek op l.s.d. zoals in The Tiling Song.

In alle gevallen wordt gezocht naar een dynamisch en hecht groepsgeluid, waarbij de groep afziet van virtuoos machtsvertoon en vaak kiest voor een spannende soberheid. De tien songs zijn nog te divers om dit debuut meteen onvergetelijk te maken, maar de eerste stappen die Curios zet, zijn bewonderenswaardig en veelbelovend.

Mischa Andriessen

Rein de Graaff Trio with Conte Candoli & Bob Cooper Thinking Of You Timeless Records – 65:55

De Nederlander Rein de Graaff (1942) is sinds de jaren zestig één van de meest loepzuivere boppianisten van Europa. Van de vele Amerikaanse solisten op tournee, die hij vooral in de jaren tachtig begeleidde, kreeg hij het vertrouwen en daar waren vaak grote kleppers bij. Zo ook hier in deze opname uit februari van 1993, waar West Coast legendes als Conte Candoli (t) en Bob Cooper (ts) de vlam in de pan deden slaan. Het zal wellicht de laatste opname geweest zijn van de nochtans vitale Bob Cooper, een blok van een vent, die op 5 augustus van 1993 aan een hartstilstand overleed. Ondertussen is ook trompettist Conte Candoli door kanker geveld (14/12/2001).

Maar hier zijn beiden nog in grote doen. Cooper was meer een zoeker maar cultiveerde op latere leeftijd een dijk van een toon à la Coleman Hawkins of Sonny Rollins. Candoli is meer de virtuoze ‘belcanto’ virtuoos en de ervaren showman met zijn door Dizzy Gillespie geïnspireerde sonoriteit en frasering.

Uiteraard staat deze cd bol van de bopklassiekers zoals Star Eyes of Loverman. In Dizzy’s Ow! en Rollins’ Oleo gaat het hek helemaal van de dam! Dit is hoogstwaarschijnlijk één van hun betere live opnamen in de eindfase van de carrière van deze illustere West Coast coryfeeën. Ook het trio met bassist Koos Serierse en drummer Eric Ineke, maakt zijn stevig swingende bopreputatie waar. De klankopname is wat ongenuanceerd maar de muziek is genietbaar en uitnodigend!

Luc De Baets

Fred Frith and Arte Quartet Still Urban Intakt Records/Codaex 46:35

Deze muziek geeft slechts langzaam zijn geheimen prijs. In negen delen wordt door contrastwerking een heel eigen klankenlandschap gecreëerd: compositie en improvisatie (al is niet altijd te zeggen waar het ene eindigt en het andere begint), gebondenheid en vrijheid, tonaliteit en atonaliteit werken polair. De warme harmonieën botsen met de schrille stadsgeluiden, die als bruitages de luisteraar heel confronterend verplichten de schoonheid van het samenspel te appreciëren. De hele compositie is eigenlijk een expressionistisch doek met negen luiken. Daarin ontwikkelt de muziek zich traag, klagend tot een vol klinkend palet van de hele saxfamilie. Deze formule werkt bevreemdend en tegelijkertijd – door de afstand die je als luisteraar moet nemen van het conventionele – verrijkend. Deze plaat dwingt respect af door haar minimale melodieën die maximaal zijn ontplooid, door de opbouw, het fascinerende van het geluid om het geluid.

Geen achtergrondmuziek dus, maar bewuste beleving van het klankenspectrum. Maar wel zeer professioneel gearrangeerd én uitgevoerd. Muziek van een (be) vreemde(nde) schoonheid.

Marc Van de Walle

Fred Frith and Arte Quartet The Big Picture Intakt Records/Codaex 63:20

Op deze cd balanceert Frith alweer tussen het tonale en het atonale. De zes stukken van The Big Picture zijn geschreven

voor saxofoonkwartet en voor twee improviserende solisten.

In dit geval zijn dat Katharina Weber op piano en Lucas Niggli op drums. In die zes fragmenten wordt gezocht naar een evenwicht tussen botsende werelden. Het is erg moeilijk te zeggen waar de grens tussen improvisatie en compositie ligt. Of dit nog met jazz te maken heeft lijkt ons een cruciale vraag. Indien dergelijke muziek al onder te brengen is in hokjes, dan zouden we liever naar de aleatoriek verwijzen, wat de jazz nog niet uitsluit natuurlijk.

Het is in elk geval geen voer voor een niet getraind oor. Het tweede gedeelte, Freedom in

Fragments, suggereert dan weer een zo goed als totale vrijheid van de muzikanten. Hier worden vijftien van de 23 originele stukken weergegeven. Van het origineel wordt gezegd dat de 23 stukken in om het even welke configuratie en in om het even welke volgorde kunnen gespeeld worden. Verwacht je aan een klankencollage die een boog maakt tussen het banaalste geluid en de mooiste en warmste harmonieën. Opdrachten aan Frank Zappa en vooral John Zorn laten al duidelijk vermoeden welke paden hier bewandeld worden.

Marc Van de Walle

Melody Gardot My One And Only Thrill

Yaron Herman Trio Muse

Universal Music/Universal Music – 48:07

Naïve/Pias – 57:00

Vorig jaar was ze een revelatie op Gent Jazz en met deze jongste release is ze opnieuw te gast. Intussen heeft ze al vedettenstatus verworven en scoort ze in de hit charts. Haar frele verschijning en getormenteerde achtergrond (slachtoffer van een aanrijding toen ze 19 was) passen perfect in de songs die deze uit Philadephia afkomstige singer-songwriter eigenhandig neerschrijft en waarvan de titels boekdelen spreken: Who Will Comfort Me, Deep within the corners of My Mind, The Rain. Ook in het Frans (Les Etoiles) weet ze te bekoren. Eén enkele track, Over The Rainbow, heeft ze ontleend, maar brengt ze op haar heel eigen manier.

Soms wel hartveroverend.

Bernard Lefèvre

Henri Greindl Bela Vista Mogno Music/AMG – 75:31

Richard Galliano Love Day Milan/Warner Music – 64:32 Dankzij zijn originele composities is Love Day een muzikaal verhaal van de dageraad (Aurore) tot de schemering (Crépuscule). Met zijn vrolijke momenten (Bonjour, Birds), bedenkingen (Pourquoi?), meditatie (Poème, Aria) of liefde (Love Day). Om zijn nieuwe album op te nemen heeft de grootste jazzaccordeonist Richard Galliano voor de legendarische Capitol studio in Los Angeles gekozen. Een studio die nog vol met de vibraties van prestigieuze artiesten zoals Nat King Cole is. Of Count Basie, Frank Sinatra, Quincy Jones...

Tijdens zijn indrukwekkende carrière heeft Galliano meestal met Europese muzikanten gespeeld maar kort geleden heeft hij toch meer en meer albums met Amerikaanse muzikanten opgenomen. Ruby My Dear in 2004 met Larry Grenadier en Clarence Penn. L’Hymne à l’Amour in 2007 met Gary Burton, George Mraz en Clarence Penn en dus nu deze Love Day met Gonzalo Rubalcaba (p), Charlie Haden (b) en Mino Cinelu (d, perc). Op deze manier probeert Galliano zijn muziek met de traditie van jazz te vermengen. Hoewel deze muzikanten geen ervaring met de ‘new musette’ van de accordeonist hebben, heeft Galliano nooit zo intens geklonken. In dit kwartet lopen nogal wat invloeden door elkaar. Naast de Franse zwier van Galliano is er de Cubaans-romantische pianotraditie van Rubalcaba, die een echte poëet is. Niet te missen live tijdens de festivalperiode in Gent (12/7) of in Dinant (20/7).

Patrick Bivort

Henri Greindl is niet alleen de man achter het Mogno-label, hij is in ons land tevens al jaren een van de belangrijkste referenties als het over Braziliaanse muziek gaat. En dat niet alleen als arrangeur en componist maar ook als gitarist en bezieler van groepen als Cheiro de Choro en Parfum Latin. Met Bela Vista trekt hij nog eens alle registers open. De opnamen gebeurden in België en op twee plaatsen in Brazilië met telkens ook verschillende bezettingen. Hier bij ons kon hij rekenen op o.a. fluitist Pierre Bernard en saxofonist-fluitist Daniel Stokart.

In Fortaleza en São Paulo werd hij omringd door de lokale groepen Marimbanda en Conexão Belga.

Couleur locale verzekerd dus.

En toch vervalt de cd nergens in goedkoop exotisme. Integendeel, over heel de lijn is het een subtiel koorddansen tussen twee werelden: Braziliaanse ritmen en westerse jazzfusion en jazzrock. Zeker ook voor wie de laatste Pierre Van Dormael (solos duos) apprecieerde. Alles verpakt in een bijpassende uitklapbare digipack.

Georges Tonla Briquet

De jonge Israëlische pianist Yaron Herman is pas 27, maar sinds hij in Parijs neerstreek, is zijn ster bijzonder snel gaan rijzen.

Hij had op zijn 21ste al een cd mogen opnemen voor het label van Chick Corea, maar de echte doorbraak kwam er met zijn A Time For Everything van twee jaar geleden. Daarop komt het Yaron Herman Trio met Matt Brewer op bas en de sterke drummer Gerald Cleaver tot volle ontplooiing.

Datzelfde trio stoomt op Muse zonder complexen door. Herman schreef de meeste stukken zelf, Brewer leverde er twee, en naast een bewerking van Dizzy Gilespie’s Con Alma is er een opvallende bewerking van Isobel, dat u wellicht kent van de IJslandse zangeres Björk. Sinds Brad Mehldau Radiohead en Nick Drake coverde en The Bad Plus zelfs Abba aanpakte, is een popnummer blijkbaar een must voor een pianotrio dat zich hip wil noemen. Op Isobel en op enkele andere stukken komt een strijkkwartet de muziek bijkleuren maar dat is zeker geen onverdeeld succes.

Herman heeft een speelse toets, die soms aan Chick Corea doet denken, soms aan Brad Mehldau.

Zijn trio is intussen een stevig uitgebalanceerd geheel. Tot nog toe maakte Yaron Herman Trio vooral naam in Frankrijk. Deze cd brengt zijn naam alweer een eind verder over de grenzen.

Peter De Backer

Red Holloway Go Red Go! Delmark/Music&Words 65:23

Veteranen en oude vrienden, geboren en getogen in Chicago: zo klinkt deze cd. Gitarist George Freeman is de broer van Von Freeman en met hen jamde Holloway reeds samen in hun schooltijd. Dat deed Red ook met Johnny Griffin en die speelde vaak met zowel Ben Webster als Sonny Stitt. Daar plaats je hem dan: tussen die forse tenoren uit de oude school en de beboppers.

Holloway hoort echt wel tot de

Jazzmozaïek 2/2009

49

vervolg ...

IDVD

familie van saxofonisten als Arnett Cobb, Eddie Lockjaw Davis, Lou Donaldson, Lucky Thompson en de reeds genoemden: Webster en Freeman. De blues is nooit ver weg en Chris Foreman draagt deze ontspannen cd op het Hammond B3 orgel. Héél opvallend is het toch hoe herkenbaar de tenoren uit Chicago die bepaalde sound bezitten.

Zelfs latere modernisten als Ari Brown en David Murray verbergen dit niet. Op Go Red Go! hoor je niets nieuws natuurlijk, maar wel een eerlijke, eigen cultuur uit een tijdperk en stad, waar je als zwarte muzikant nog niet op zoek hoefde te gaan naar andere invloeden die de grenzen van de jazz en de blues moesten verleggen. Het waren de down home-klanken van eigen brouwsel en voor eigen volk.

Niet meer of minder.

Chris Joris

Daniel Humair Bonus Baby Boom Bee Jazz Records/AMG – 39:17

Daniel Humair toont graag zijn

echte muzikale gelaat, wanneer hij de leiding heeft over een project. Deze assertieve, wat stoute swinger haalt hier heel anarchistisch uit met free-form stukken, die naar men hoort, toch wel wat neergeschreven materiaal oplevert, zowel van zijn hand als van zijn saxofonisten Matthieu Donarier en Christophe Monniot. Erg bepalend voor de groepssound is de inbreng van elektrisch gitarist Manu Codja.

De blazers maken gebruik van het ganse saxofoongamma: van sopraan tot bariton en Monniot helpt met digitale keyboards de sound nog wat verder de bevreemding in. Lekkere tempo’s wisselen af met rubatopartijen en ondeugend gespetter. Aanvankelijk lijkt de cd een zware dobber, maar bij herhaalde beluistering ontdek je het ludieke van het opzet, gespijsd met humor en titels als Pinocchio Kicked In The Leg en Aus de Ba-

50

Jazzmozaïek 2/2009

Hancock, afgewisseld met eigen materiaal van Marius Beets, Rob van Bavel en Rik Mol. Zo drukt de groep ook compositorisch zijn stempel op het geheel.

Luc De Baets

Jazz Parasites Very Early Jazzwerkstatt/Codaex – 50:54

nana. Een leuke en slimme zet is een heel persoonlijke vertolking van Ellington’s Mood Indigo, die de bedoelingen van deze groep goed illustreert. Op Vlada hoor je wervelwind Humair heerlijk swingen als het beest dat we in hem kennen. Een eigenzinnig album op fors niveau.

Chris Joris

Susi Hyldgaard featuring NDR Bigband It’s Love We Need Yellowbird Records/Codaex 60:34

Dame Hyldgaard was altijd al een buitenbeentje. Niet alleen heeft ze een bijzondere stem, de zangeres verrast ook steeds met haar frisse, eigenzinnige aanpak. Op haar jongste cd kleurt de NDR Big Band haar composities mee in. Het Duitse orkest past mooi in het plaatje en klinkt degelijk en modern. Voor de arrangementen tekenden de saxofonist Roy Nathanson en de vibrafonist Bill Ware. Beiden zijn originele Jazz Passengers (cfr.

Lounge Lizards, Elvis Costello, Blondie). Verwacht je niet aan een pure bigband plaat; Susi Hyldgaard gebruikt weliswaar een jazzfrasering maar tegelijkertijd smokkelt ze invloeden uit de populaire muziek binnen in haar schriftuur. It’s love you need, baby!

Dirk De Gezelle

The Eric Ineke Jazzxpress Xpressions in Time Daybreak/Challenge Records 62:41

De Nederlandse drummer Eric Ineke kan bogen op een loopbaan van 40 jaar. Ervaring zat dus, vooral in dit onmetelijke landschap van de bebop, in casu de hardbop, waar Ineke zijn tenten heeft opgeslagen. Met zijn dynamische swing en drive herinnert hij aan de grote drummers van die tijd. Ook pianist Rob van Bavel en bassist Marius Beets kennen er wat van en maken van deze groep een echte swingmachine. Vaak moeten de jonge blazers, trompettist Rik Mol en tenorsaxofonist Sjoerd Dijkhuizen, alle zeilen bijzetten om op te tornen tegen de power groove van deze ervaren ritmesectie.

Qua repertoire worden enkele zorgvuldig gekozen stukken van Monk, Wayne Shorter en Herbie

De naam Jazz Parasites doet een ruigere en minder respectvolle band vermoeden dan de groep in werkelijkheid is. Het trio bestaat uit Ed Schuller (b) en Ernst Bier (d), twee ervaren krachten uit de Duitse jazz en de Finse gitarist Kalle Kalima die zo ongeveer werd geboren toen zijn collega’s van het conservatorium kwamen. Het drietal werkt zich soepel en hecht door vier stukken van Kalima en composities van Bill Evans, Steve Swallow, John Coltrane en Herbie Hancock. Het afsluitende Watermelon Man van laatstgenoemde valt met zijn melige scratcheffecten en dito zang uit de toon vergeleken bij de andere nummers. Die zijn relaxt of romantisch zoals het

titelnummer, waarin de diepe, donkere sound van Schuller en de heldere, vlotte stijl van Kalima geluidsbepalend zijn.

Soms klinkt de groep gedreven, op het manische af zoals in het door Kalima geschreven en met heftig gitaarwerk op smaak gebrachte Johannes Kostaja. Dikwijls heeft de muziek echter een groot ‘niets aan de hand’ aura.

Misschien kan Kalima eens gaan parasiteren op de ruige stijl van zijn landgenoot Raoul Björkenheim voor een beetje extra power.

Mischa Andriessen

Diana Krall Quiet Nights Verve/Universal Music – 55:04

De liefde van Diana Krall voor zwoele Braziliaanse samba of bossa nova is genoegzaam bekend. Sinds 2001 (The Look of Love - Verve) is arrangeur Claus Ogerman (Jobim, Gilberto en ook Sinatra, Getz en Bill Evans) haar onbetwistbare favoriet. Diana Krall die met haar trio veelal lekker swingende songs interpreteert, is hier compleet omge-

Molly Johnson Lucky Verve/Universal Music – 51:32 Met haar vijfde cd onder eigen naam zet deze Canadese op een wel erg eigen manier een reeks standards neer (Ellington, Strayhorn, Ahlert, Gershwin…). Het openingsnummer (van haar eigen hand) laat meteen haar ietwat guitige – maar zeer geschikte stem – horen, al even geschikt voor cabaret als voor vertolking van zwoele after hour nummers in bruine, rokerige kroegen. En met dit meeslepende, warme instrument dat haar stem is (wat een mooie korrel) bepaalt zij de hele sfeer van de plaat. Hoe goed de band ook is – wat een zalig samenspel tussen Phil Dwyer (p en tenor), Mike Downes (b) en Mark Mclean/Ben Riley (d), door haar timbre is zij een vierde instrument dat naadloos in het plaatje past. Elk nummer wordt met gemak vertolkt, en deze dame weet de sfeer van elk nummer erg expressief uit te drukken vol karakter, vuur en passie. Aan muzikale durf ontbreekt het niet: Whatever Lola Wants wordt in een leuk bossakleedje gestopt, en dat brengt je weer in hogere sferen. Kortom: deze dame weet je een hele cd lang te verrassen. Gewoon verbluffend.

Marc Van de Walle

turnd tot een fluisterende hese vocaliste, die met een sensuele stem, erotische ballades ten gehore brengt. Duidelijk voor een meer romantisch publiek bestemd. Ze doet dat zo grondig dat de lust halverwege de cd allang in een lang gerekte geeuw is overgegaan. De symfonische romantiek van Claus Ogerman, die haar zang omkadert, mag dan nog zo verfijnd zijn, het werkt op den duur slaapverwekkend. Ook het tempo wijzigt nauwelijks en kabbelt ongestoord verder. Krall is bovendien nu niet meteen de vocaliste met een toonbereik om de klassiekers van Jobim en gelijkaardige standards enige meerwaarde te geven. Schoenmaker blijf bij uw leest! Voor ons net met de hakken over de sloot, wat de kwotering ‘goed’ betreft.

Luc De Baets

Diana Krall Live in Rio Eagle/PIAS – dvd – 110:00

Beter doet het de dvd opgenomen in het land van herkomst, Brazilië. Hier heeft dezelfde producer ingezien dat je live meer afwisseling moet bieden en Miss Krall bouwt dan ook een groot aantal van haar All American songs in. Hier voelt la Krall zich als een vis in het water en deze stukken vormen meteen het beste deel van deze goed geregisseerde en voortreffelijk geregistreerde dvd. In de stukken met de arrangementen van Ogerman, vertolkt door een Braziliaans symfonisch orkest, voel je meteen dat dit haar veel minder past. Ze is onzeker en gespannen en slaagt er amper in het Braziliaanse publiek in de sjieke Rio Vivo de songs van Jobim te laten meezingen, te meer daar haar Portugees beneden alle peil is.

Luc De Baets

Giacomo Lariccia Spellbound Label Travers/AMG – 65:25

De jonge Italiaanse gitarist Giacomo Lariccia belandde negen jaar geleden in onze hoofdstad.

Ondertussen studeerde hij hier aan het conservatorium, leerde er zijn vrouw kennen en bouwde een carrière als jazzmuzikant op. Onlangs verscheen zijn debuut-cd, Spellbound. Medemuzikanten zijn Nicolas Kummert (sax), Sabin Todorov (p), Olivier Stalon (b) en Lionel Beuvens (d). Als gastvocalisten wist hij niemand minder dan Ghalia Benali en Barbara Wiernik te strikken. Spellbound is een mooie weerspiegeling van Giacomo’s leefwereld en dat is Brussel met al zijn stijlen en culturen. Zijn jazz is getint met wat rockaccenten terwijl je ook fusioninvloeden hoort doorsijpelen. Een

van de sterkste nummers op de cd is Cantico waarin Ghalia en Barbara dezelfde tekst respectievelijk in het Arabisch en het Hebreeuws zingen. “Brussel is internationaal en die geest wil ik weergeven in mijn muziek” verklaart hij zelf.

Georges Tonla Briquet

Mahieu-Vantomme Quartet Walk Into The Skyline W.E.R.F./AMG – 52:26

Joe Lovano Us Five Folk Art Blue Note Records/EMI 64:47

Nu Blue Note zijn 70ste verjaardag viert, is ook een van hun raspaarden, Joe Lovano, erbij met een nieuw album, Folk Art. Hier ontplooit Lovano al zijn talenten en hij doet dat met een overwegend jong gezelschap: pianist James Weidman, bassiste Esperanza Spalding en twee drummers/percussionisten Otis Brown en Francisco Mela. Met dit nieuwe kwintet, toepasselijk Us Five genaamd, opent Lovano een nieuw hoofdstuk in zijn muzikale biografie.

De groep, die net voor de opname in november 1998, een week in The Village Vanguard had proefgedraaid, kon relax de studio in en Lovano kon zijn jonge veulens de ruimte laten om hun eigen invulling te geven aan het materiaal dat de leider had ingebracht. De negen eigen composities, een kleurrijke regenboog van sfeer en ritmes, zijn bovendien een constante bron van ideeën voor deze overwegend jonge groep, die meteen ook Lovano enthousiasmeert en stimuleert.

De kamerbrede donkere sonoriteit van Lovano maakt hem op zijn tenorsaxofoon zeer herkenbaar, maar hij gebruikt hier ook andere rietinstrumenten, o.a. de door François Louis ontworpen aulochrome in het stuk Dibango, opgedragen aan de Kameroense saxofonist Manu Dibango en de tarogato, een soort klarinet uit de Hongaarse volksmuziek, in Drum Song. Dit is jazz met merkwaardige invloeden van volksmuziek (Folk Art!). Lovano laat de traditie niet los, maar is wellicht nooit zo ver er vandaan geweest als in dit avontuurlijke album. Zijn 22ste album voor Blue Note is een mijlpaal in zijn vruchtbare loopbaan.

Luc De Baets

In de iets te geïsoleerde jazzwereld van dit kleine landje krijgen de jazzmusici weinig uitstraling toebedeeld en worden ze bovendien makkelijk betutteld door promotoren en het nieuwe (conservatieve) publiek vanwege hun toegankelijkheidsgraad en geloofwaardigheid. Zo weten of durven deze, overigens schitterende muzikanten, niet voor kleur te kiezen of ronduit hun eigen weg in te slaan. Dit euvel resulteert vaak in een voorzichtige of academische aanpak of loopt het risico berispt te worden op te veel eigenzinnigheid door de Belgische jazzpolitie.

Dan blijft er nog dat andere kamp, dat van de vrije improvisatiemuziek, een apart clubje dat zich mijlenver distantieert van de jazzfamilie. Zo weten jongere jazzmusici zich gevangen in een keurslijf.

Tom Mahieu (ts) en Dominique Vantomme (p) trekken zich daar niet zo veel van aan, zijn al vijftien jaar een team en grooven en swingen lekker op deze 2de Werf-cd als een hecht team, stevig onderlijnd door Geert Roelofs (d) en bassist Werner Lauscher (die Christophe Devisscher vervangt). Heerlijk is de ballade Here’s To Life en al is de spelkwaliteit op mooi niveau, moet de grote schreeuw der individualiteit nog gevonden worden.

Chris Joris

Wynton Marsalis He and She Blue Note Records/Universal Music – 75:15

notes: ‘I’m not interested in playing a style of jazz, I am interested in playing jazz, and playing or adapting any style or combination of styles that express my imagination as I hear and feel it.” Hier trekt hij alle registers open, van ragtime over jazzwals, altijd swingend en zelfs met een tikkelje ¾ groove. Opnieuw een meesterlijke les op trompet van Wynton, excellent bijgestaan door Dan Nimmer (p), Walter Blanding (ts, ss), Carlos Henriquez (b) en Ali Jackson (d).

Voortreffelijk en perfect naar uitvoering en idee, ambitieus zoals we Wynton kennen, maar daarom verwachten we dat tikkeltje meer emotie om ons een liefdevol hartje te ontlokken.

Bernard Lefèvre

Vince Mendoza and the Metropole Orchestra El Viento – The Garcia Lorca Project ACT/Challenge Records – 70:45

Vorig jaar maakte de Amerikaanse arrangeur Vince Mendoza met Blauklang een fantastische cd.

Deze nieuwe onder zijn naam is helemaal anders van opzet. Dit keer geen eigen composities. Wel wordt een oud flamenco-project van het Nederlandse Metropole Orchestra, waar Mendoza gastdirigent is, van onder het stof gehaald. Centraal staan enkele Spaanse deuntjes die door dichter (en amateur-pianist) Garcia Lorca in een zeer ver verleden nog eigenhandig zijn opgenomen. Mendoza schreef daarvoor nieuwe arrangementen. Verder valt vooral het drieluik Historietas del Viento op, een compositie van Niko Langenhuijsen.

Het resultaat is een soort orchestrale flamenco, met hier en daar een flard jazz, en met de gebruikelijke passionele zangpartijen, met Eva de Dios en Rafael de Utrera in de hoofdrol.

Mooi. Maar van Blauklang waren we veel dieper onder de indruk.

Peter De Backer

Stéphane Mercier 4tet Walking The Soul Map Mogno Music/AMG – 64:48

Dit is Wynton’s vijfde (en laatste?) release bij Blue Note Records. Het is zowaar één lang levensgedicht over de liefde tussen man en vrouw, bedacht en netjes voorgedragen door Wynton Marsalis zelf, als een rode draad bij de zeer uiteenlopende stijlen muziek. Zoals Stanley Crouch Marsalis laat vertellen in de liner

Recent was hij te horen op de verzamelaar JazzOlympics net als op Summer Residence van Bernard Guyot en Charles Loos. Twee jaar geleden was er ook nog de cd met Michael Magalon en Georges Her-

mans. Voor volledig eigen werk van deze saxofonist-fluitist-componist moeten we echter teruggaan tot 2002 en zijn Safe And Sound In Long Island City (met o.a. Nic Thys). Dat was een weerspiegeling van zijn verblijf in Boston en New York. Walking The Soul Map sluit vooral aan bij de klassieke traditie uit de jazz waarbij een verhaal verteld wordt met de nodige swing, de erfenis van vertellers als Lester Young en Ben Webster met die typisch warme sound. Mercier voegt daar tevens links aan toe naar Bach (Erkenne Mich Mein Huter), pop (Sting’s Fragile), Broadway (Rodgers & Hart), chanson (Aznavour zijn klassieker La Bohème) en zelfs wereldmuziek (Oumou Sangaré).

Een heel gevarieerd programma dus maar wel mooi verwerkt binnen hetzelfde kader. Naast Mercier horen we ook Charles Loos (!), Bas Cooijmans en Marek Patrman. Tijdens de cd-voorstelling in de Jazz Station klonk alles nog wat vinniger en scherper en werden er zelfs extra accenten toegevoegd (o.a. de Keith Jarrett uit de jaren 70 en ook een gezonde dosis humor). Alleszins de moeite waard om verder vervolgd te worden op diverse podia.

Georges Tonla Briquet

Pablo Milanés & Chucho Valdés Más allá de todo Emarcy/Universal Music – 35:20

Twee creoolse heren met de doorleefde charme der grijze haren brengen u een recital van Cubaanse liefdesliederen door henzelf geschreven. Zanger Pablo Milanés schreef de teksten en de u zeker beter bekende Chucho Valdés de muziek. Zang en piano vanuit een Latijns-Amerikaanse opvatting, vol Hispanische pathos, waarvoor dit volk nog niet terugdeinst ze voor u uit te spreiden. Naast zijn groep Irakere en zijn vele trio-platen, waarin de latin-jazz centraal staat, zet hij hier een stapje terug naar de roots, het pure Cubaanse lied, alle ballades, pianistiek begeleid door een meester met dezelfde bagage als een Bud Powell, McCoy Tyner of een Kenny Barron. Een smaakvolle cd vol vriendelijke, maar mannelijke romantiek. Je moet de Spaanse taal wel machtig zijn, wil je ten volle van dit recital genieten, maar zoals vaak toepasselijk, spreekt de muziek voor zichzelf.

Chris Joris

Giovanni Mirabassi Out of Track Discograph/Bang! Music 61:13

De Italiaanse pianist Giovanni Mirabassi (39) opereert al vele jaren vanuit Parijs. Op de lokale scene wordt hij er op handen gedragen, ook al dank zij enkele geslaagde cd’s. Deze nieuwe is alweer een leuke opname, zonder meer. Met bassist Gianluca Renzi en drummer Leon Parker heeft de pianist een goed geolied trio ontwikkeld. Vier van de twaalf stukken pende Mirabassi zelf. Daarbij het opvallende Pieranunzi, overduidelijk opgedragen aan zijn grote leermeester en landgenoot, de stijlrijke Enrico Pieranunzi. Bij de andere stukken zowel klassiekers als Dear Old Stockholm of Just One of Those Things als versies van Astor Piazzolla en Ennio Morricone. Het overbekende Impressions van John Coltrane krijgt een lichtvoetige bewerking. Mooi allemaal, maar echt uit de band springen doet dit trio nooit.

Peter De Backer

Jun Miyake Stolen from Strangers Yellowbird Records/Codaex 45:52

De Japanse trompettist Jun Miyake componeert vaak voor theater- en filmproducties en dat hoor je meteen. Hij sprokkelt invloeden uit zowat de hele wereld en bouwt er broze, bizarre songs mee. Op zijn jongste cd krijgt hij de hulp van een hele resem prominenten. Onder hen de zangeres Lisa Papineau, de zanger-gitarist Vinicius Cantuaria en de gitarist Arto Lindsay. Het is alsof je op een carrousel zit en er een verknipte wereld aan je voorbijtrekt. Miyake ontpopt zich tot een verteller met een rijke verbeelding die een breed register weet te bespelen. De songs zijn mooi gearrangeerde scènes waarin ontroering, verrassing en humor elkaar afwisselen. Stolen from Strangers is een intrigerend werkstuk dat er op wacht om ontdekt te worden.

Dirk De Gezelle

Pascal Mohy Automne 08 Igloo Records/AMG – 45:65

Hoewel hij in 2007 de Django D’Or voor Jong Talent in de wacht sleepte, klinkt zijn naam in Vlaanderen

Jazzmozaïek 2/2009

51

vervolg ...

IDVD

nog niet zo bekend in de oren. Toch is de negenentwintigjarige Mohy al een hele tijd actief in het Belgische jazzwereldje. Zo is hij de vaste pianist van Melanie De Biasio en kan je hem horen in het onderschatte project van Greg Houben en Julie Mossay, Après Un Rêve. Een paar jaar geleden zagen we hem nog een fel gesmaakt soloconcert geven in de Hnita-hoeve. Met Automne 08 levert hij zijn eerste eigen visitekaartje af in gezelschap van niemand minder dan Sal La Rocca en Joost Van Schaik. Eigen nummers worden afgewisseld met covers van o.a. Ellington (Prelude To A Kiss), Monk (Ruby My Dear) en Coltrane (Naima). Een zeer eclectische keuze maar toch vervalt Mohy niet in het opeenstapelen van virtuoze bravourestukjes. Integendeel, er wordt eerder spaarzaam en vooral intimistisch gemusiceerd. Ook geen pophits hier zoals bij Mehldau, E.S.T. of The Bad Plus. “Er valt voor mij nog genoeg te ontdekken in klassiek en jazz”, aldus Mohy. Een heel warme cd voor in de late uurtjes.

Georges Tonla Briquet

Melissa Morgan Until I met You Telarc/Codaex – 46:45

N.J.(zo’n 15 mijl van New York City) is nog net geen dertig, komt uit een muzikale familie, is gevormd in de gospel en heeft ondertussen de stiel verder geleerd in meer profane popmuziek. Maar ze blijft in de traditie van de grote jazzzangeressen zoals pakweg Nancy Wilson, Billie Holiday en Dinah Washington en is naar eigen zeggen beïnvloed door Chaka Kahn. Met een swingend en groovy kwartet met pianist Gerald Clayton (p), Joe Sanders (b), Randy Napoleon (g) en Kevin Kannar (d) plus in een aantal stukken een stel blazers met o.a. trompettist Christian Scott (straks met een eigen groep op GJF) doet ze het hier heel aardig en steekt alvast met kop en schouders uit boven de groeiende groep wannabe’s. Ook het repertoire getuigt van smaak. Daar wisselen nog nauwelijks bekende oldies af met meer recente songs. Belangrijk voor haar bij de keuze van de songs is de tekst, vooral hoe ze zich daar emotioneel kan in inleven. Iets waar ze mijns inziens met een vrij natuurlijke elegantie in slaagt. Een dame met talent en klasse. Absoluut te volgen!

Luc De Baets

Michael Musillami trio +3 From Seeds Playscape Recordings/ Improvised Communications 56:22

bezetting zelfs verdubbeld met drie niet minder aansprekende muzikanten: Claudia Quintet vibrafonist Matt Moran, trompettist Ralph Alessi en saxofonist Marty Ehrlich, iemand die je net als Musillami een veel grotere bekendheid zou gunnen. De zes eigen composities van Musillami worden door de gelegenheidsband met zo een grote vanzelfsprekendheid uitgevoerd dat het je aanvankelijk haast ontgaat hoe groot de reikwijdte van deze muziek is. Van vuige, bijna rockende grooves en naar free funk neigende passages via bop en swing naar blues. From Seeds bevat intense jazz, uitgevoerd door zes voorbeeldige muzikanten die weten dat virtuositeit pas echt werkt wanneer zij wordt gepaard aan verbeeldingskracht.

Mischa Andriessen

loftrompet over op te steken, omdat het muzikaal allemaal nogal beperkt blijft. Love and treachery bleef hangen als de meest homogene song; samen met de weemoed die over de hele plaat terug te vinden is.

Marc Van de Walle

Nils Økland Monograph

Het viertal Trujillo, Goudsmit, Vierdag, Vink is naar de naam The Ploctones gaan luisteren. Dat dekt de lading beter. The Ploctones is een pakkende en ook een beetje maffe naam. Die twee kwaliteiten heeft de muziek van het viertal ook. Uit

ECM Records/Universal Music 51:57

Een man, alleen met zijn instrument, in een oud kerkje: het is van een eenvoud die respect verdient. De muziek op Monograph doet bij momenten denken aan de zieleroerselen van een getormenteerde Monsieur de Sainte Colombe in de onsterfelijke prent Tous Les Matins du Monde. “Toutes notes doivent finir en mourant” murmelt de hoofdpersoon ergens, en het citaat zou niet misstaan als ondertitel van dit album. Økland, bekend van zijn rol in de ensembles van de pianist Christian Wallumrød, onderlijnt op deze uitgave zijn affiniteit met de Noorse folk. Hij koppelt de sonoriteit ervan op fijnzinnige wijze aan de vormtaal van hedendaagse muziek.

Het resultaat is luistervriendelijk en heel geschikt om een moment bij te verpozen, zittend op een bankje in de Tuin van Eden, of elders.

Dirk De Gezelle

Madeleine Peyroux Bare Bones Rounder Decca/Universal Music – 49:58

De zoektocht naar nieuw zangtalent is opvallend. Zangers en vooral zangeressen liggen goed in de markt.

De platenmaatschappijen doen hun best om de opvolging van Diana Krall en Norah Jones te verzekeren.

Maar het nieuw en/of onbekend talent, dat de laatste maanden, ja zelfs jaren op onze draaitafel belandt, heeft zelden de klasse om er boven uit te springen en blijft in de categorie van de eendagsvliegen hangen.

We waren dan ook blij verrast met dit cd’tje van Melissa Morgan. Ze heeft een knappe warme stem, die ze heel natuurlijk en ontspannen gebruikt! Met een voortreffelijke dictie bovendien. Ze herinnert ons wat aan Jane Monheit, net als zij een van de finalisten van de Thelonious Monk International Jazz Competition. Morgan, geboren in Teaneck,

52

Jazzmozaïek 2/2009

Bij het grote publiek mag Michael Musillami dan geen grote bekendheid genieten, hij is met gemak een van de boeiendste gitaristen in de hedendaagse jazz. Zijn volle, bluesy geluid verraadt een gezonde belangstelling voor de traditie.

Daarnaast is hij een avontuurlijk speler, iemand die een dwingende groove en een grote fantasie even belangrijk vindt. Al zeven jaar heeft Musillami een trio met Joe Fonda (b) en George Schuller (d). Die lange verbondenheid hoor je er meteen aan af. Het swingende drietal speelt hecht en schakelt schijnbaar moeiteloos over van ingetogen naar vurig en vice versa. Op Musillami’s vorige cd breidde hij zijn trio uit met violist Mark Feldman, nu wordt de

Zullen we ze dan maar – stilletjesaan clichématig (en lichtjes overdreven?)

– de Billy Holliday van nu noemen?

Feit is dat Peyroux’ stem prachtig en vooral melancholisch klinkt. Op deze plaat komt die heel mooi naar voor omdat de arrangementen van de songs heel sober gehouden zijn.

Een paar invloeden vanuit de blues, de folk, en het geheel overgoten met een jazzy sausje: meer moet dat niet zijn. Ingetogenheid troef. Een plaat ook waar alle teksten door Peyroux zelf geschreven zijn, zij het met de hulp van anderen (Batteau, Klein, J. Coryell e.a.), wat erop kan wijzen dat dit album misschien iets persoonlijker is dan haar voorgaande.

Ook de titel kan in die richting wijzen. Een afgewerkt product met eenvoudige maar mooie begeleidingspartijen, waar zelfs een Vinnie Colaiuta en een Larry Goldings hun deel in hebben. Echter niets om de

The Ploctones 050 Challenge Records/Challenge Records – 60:47

verschillende genres is geplukt wat van de vier hun gading was en dat is op een soepele manier aaneengesmeed tot een swingend en verrassend geheel. De ritmesectie Martijn Vink (d) en Jeroen Vierdag (b) is zo geconcentreerd en strak dat het alle kanten opdwarrelende spel van Anton Goudsmit nooit van de groep losraakt. Met die onnavolgbare stijl verandert de muziek schijnbaar moeiteloos van jazz in hardrock en via funk naar Caribische muziek.

Goudsmit trekt daarmee veel aandacht naar zich toe, maar saxofonist Efraïm Trujillo levert misschien wel de meest verbluffende bijdrage. Zijn grote technische vaardigheid koppelt hij aan een soul- en schwungvolle speelstijl die het spel van Goudsmit nog meer diepte geeft. De gekte die uit songtitels als Paalangst, Nuggets en FF Dimme spreekt, is op zich al aanstekelijk, maar wordt door het aangebrachte contrast met minder extraverte stukken, alleen maar prettiger. Plezier en vakmanschap spatten ervan af, maar The Ploctones kijken wel link uit om steeds hetzelfde kunstje te flikken. Daardoor is 050

Enrico PieranunziMarc JohnsonJoey baron Dream Dance Cam Jazz/ZYX Records – 49:30 Enrico Pieranunzi kan je beschouwen als de Bill Evans van vandaag. In dit trio met Joey Baron op drums en Marc Johnson op bas, zet hij de erfenis van zijn illustere voorganger verder. Johnson was trouwens als broekventje al de secondant van Bill Evans in diens trio van de jaren tachtig. Wie de Cam Jazz opnamen van de Italiaanse pianist Enrico Pieranunzi al een tijdje volgt, kan zijn gestage evolutie goed volgen. Pieranunzi heeft net als Bill Evans een klassieke scholing gehad en gebruikt vooral de laatste jaren zijn ruime bagage voluit. Zijn aanslag en timing zijn uniek en hij weet muzikaal vuurwerk af te wisselen met rustgevende, maar intens spannende ballades. Deze Dream Dance is opnieuw één van de hoogtepunten uit zijn rijke discografie, zeer afwisselend, maar immer boeiend. As Never Before, Peu de Chose, het hevig swingende Pseudoscope, het speelse titelnummer Dream Dance en het kwikzilveren slotnummer Five Plus Five behoren tot het beste wat de pianist ooit met zijn trio heeft opgenomen.

Luc De Baets

veertien nummers lang een onderhoudende en intrigerende reis door een muzikaal landschap waar alles wat kan gebeuren, gebeurt.

Mischa Andriessen

Polar Bear Polar Bear Rub Recordings/Bang!Music 75:19

Voor het derde, titelloze album heeft Polar Bear ruim de tijd genomen. De voorganger Held on the Tips of Fingers dateert al weer uit 2005. In de tussentijd heeft de groep het nieuwe materiaal uitgebreid getest tijdens verschillende clubtours. Tijdens die

shows bleek dat de elektronicabijdragen van de eigenzinnige Leafcutter John niet moeiteloos samensmolten met de dromerige sound van de overige vier, meer op jazz georiënteerde bandleden. Dat euvel is verholpen, zijn bizarre geluidseffecten zijn een essentieel onderdeel van de muziek geworden en niet een soms storend bijverschijnsel. Bandleider en drummer Seb Rochford heeft op deze cd sowieso gekozen voor een grotere diversiteit in klankkleur. Op eerdere cd’s deed hij ook al een beroep op bijvoorbeeld zangeressen en strijkers, maar hier is hun bijdrage prominenter en vaak geluidsbepalend. Gebleven zijn de luchtige, poppy ritmes en melodieuze, bijna basale solo’s van de twee tenoristen Mark Lockheart en Pete Wareham die het groepsgeluid van Polar Bear zo origineel en fris maken. Door die ongedwongen sound klinkt Polar Bear niet als een ambitieus album terwijl het dat wel is. Een breed scala aan stijlen en invloeden komt voorbij: elektronische muziek, minimal music, reggae,

Gespecialiseerde

jazzplatenzaken Wij hebben getracht aan de hand van diverse inlichtingsbronnen een round-up te maken van de gespecialiseerde jazzplatenzaken in Vlaanderen. Deze lijst is hopelijk maar een begin en kan uiteraard aangepast en aangevuld worden.

Mail naar redactie.jazzmozaiek@skynet.be.

Antwerpen (2000)

MARK SOUND Wolstraat 6 I tel. 03 233 64 03

Brugge (8000)

ROMBAUX Mallebergplaats 13 I tel. 050 33 25 75

Brussel (1000)

FORUM (Christian Duponchel) Koninginnegalerij 14 I tel. 02 511 28 52

Brussel (1000)

MARK SOUND MM (Koninklijke Muntschouwburg) Leopoldstraat 4 I tel. 02 219 23 41

Brussel (1180)

MUSIC INN (Luc Quintard) Waterloosteenweg 1354 I tel. 02 375 19 36

De Panne (8660)

SERENADE Zeelaan 50 I tel. 058 41 31 86

Geel (2440)

TONY’S MUZIEKHUIS Pas 36 I tel. 014 58 85 90

Hasselt (3500)

CODA Molenpoort 10 bus 3 I tel. 011 223147

marksound@skynet.be music@rombaux.be

Kraainem (1950 Stokkel) MARK SOUND

Potaardestraat 4 I tel. 02 731 63 62 Leuven (3000)

SAX Parijsstraat 31 I tel. 016 22 48 59

Mechelen (2800)

MUZIEKHANDEL DAVID VERGAELEN & CO www.vergaelen.net Sint-Katelijnestraat 69 info@vergaelen.net tel. 015 34 32 63 I fax 015 20 37 27

Turnhout (2300)

VAN SAS de Merodelei 75 I tel. 014 41 20 14

Adressen van de Fnac winkels kunt u vinden op www.fnac.be.

Tineke Postma The Traveller T2 Entertainment – 55:44 Deze Friese alt- en sopraansaxofoniste – pas 30 – mocht rond een Billie Holiday project in Carnegie Hall in New York (2005) spelen. Ze stond er op het podium met o.a. Terri Lyne Carrington, die ook op haar vorige cd A Journey That Matters bewees hoe krachtig en sfeervol ze de drums beroert. In The Traveller komen daar nog andere klinkende namen bij, nl. Geri Allen en Scott Colley. En het klikt geweldig. Haar grote voorbeelden, John Coltrane en Wayne Shorter, weerklinken onmiskenbaar in haar composities. Haar lyrische drive geeft dwingend richting, maar ze laat voldoende ruimte aan de dialogen met de prachtige ritmesectie. En met de geweldige pianiste Allen is de interactie buitengewoon, o.a. in de ballad The Line, beslist het topnummer van dit album. Heel apart is ook de interpretatie van Heitor Villa Lobos’ Adagio 13. Op dat nummer na zijn alle composities van Postma. Frisse, contemporaire jazz, gebed in respect voor de traditie. Tot in de VS is dat doorgedrongen, want ze werd in Nederland gefilmd om te verschijnen in een Amerikaanse tv-serie, Icons among us, binnenkort beschikbaar op dvd. Daarin schittert ze naast jazzgrootheden zoals o.a. Herbie Hancock, Wynton Marsalis en Wayne Shorter. Op 11 juli staat ze met deze The Traveller in dezelfde Amerikaanse bezetting op North Sea Jazz. Ze is genomineerd voor de Paul Acket Award.

Bernard Lefèvre

dance… ‘This is a long album…Hope you can enjoy as a whole. …. And in bits too,’ schrijft Rochford in de liner notes. De zorgen die daarin doorklinken zijn ongegrond. Polar Bear verlegt zijn grenzen, maar behoudt zijn identiteit.

Mischa Andriessen

[Paolo Radoni] Various Radoni’s Tribe (Let Me Hear A Simple Song) Mogno Music/AMG – 71:10

De Italiaans-Belgische gitaristcomponist Paolo Radoni overleed onverwachts op 21 december 2007.

Met platen als Vento, Storie Vere

en Coast To Coast bouwde hij een reputatie op van lyrisch maar ook zeer eclectisch muzikant. Savoureren was zijn levensmotto. Op initiatief van zijn vrouw en dochter en samen met een aantal vriendenmuzikanten van Paolo werd een tribuut opgenomen met veertien composities van hem aangevuld met eentje van Armando Trovaioli (Storie Vere, een lievelingsnummer van Paolo). Radoni’s Tribe wordt gevormd door allemaal grote namen uit de Belgische jazzscene: Gino Lattuca, Ben Sluijs, Paolo Loveri, Charles Loos, Bart De Nolf, Alexandre Furnelle en Bruno Castelucci. Daarnaast zijn er gastbijdragen van o.a. Philip Catherine, Peter Hertmans en Chrystel Wautier (!). Michel Herr was artistiek directeur en schreef ook de verfijnde arrangementen. Ieder draagt op zijn persoonlijke wijze zijn steentje bij maar het eindresultaat is op en top Radoni: verfijnde en hartverwarmende melodieën met telkens een originele invalshoek en een warm zuiders tintje. Met ook aandacht voor zijn meer avontuurlijke kant

via Levante en Milano Per Caso. Een heerlijk schijfje voor muziekliefhebbers van 7 tot 77.

Georges Tonla Briquet

Refuge trio Idem Winter & Winter/Harmonia Mundi – 58:42

Het Refuge trio dankt zijn naam aan het Joni Mitchell nummer Refuge of the Roads waarmee deze cd opent.

Daarnaast worden ook songs van Ornette Coleman, Thelonious Monk en Allan Holdsworth gespeeld, wat al aangeeft dat de muzikale scope van dit trio breed is. Van breekbare liedjes tot experimentele jazz; de sound van het Refuge Trio is heel divers en dat is zowel haar kracht als haar zwakte. Geluidsbepalend is zanger Theo Bleckman. Hij heeft een heldere, duidelijk gearticuleerde stem waarmee hij hoog en zuiver zingt. Onbedoeld dringt zich daarom soms de associatie met jaren zeventig progrock op, die overigens in de muzikale omlijsting volledig afwezig is. Bleckman wordt bijgestaan door Gary Versace

Jazzmozaïek 2/2009

53

vervolg ...

IDVD

die in veel groepen als groovende organist optreedt, maar hier vooral piano en accordeon speelt en veel lyrischer voor de dag komt. Ook drummer John Hollenbeck is hier meer in de weer met percussie en elektronica. Samen staan zij garant voor sfeervolle, vaak naar het etherische neigende muziek die zeer uiteenlopende invloeden als popsongs en gamelan prijsgeeft.

De experimenten zijn soms helaas wat te vrijblijvend en eigenlijk is de groep het beste in die broze liedjes waar Bleckmans stem het ijle zoekt.

Mischa Andriessen

Jason Robinson Cerberus Rising Circumvention Music – 67:01

Geestdrift en ambitie kunnen saxofonist Jason Robinson niet worden ontzegd. Naast zijn werk met de geweldige groep Cosmologic is hij de drijvende kracht achter het Circumvention label en initiator van vele projecten. Cerberus Rising is de eerste cd in een reeks van drie waarin Robinson solo zijn sax exploreert. Hier ligt de focus op geïmproviseerde stukken waarin één enkele ademtocht telkens de basis is. Zonder circular breathing of dergelijke technieken te gebrui-

John Scofield Piety Street

ken, onderzoekt Robinson wat er op zijn tenor met telkens één hap adem mogelijk is. Behalve een stuk van Coltrane en losse variaties op nummers van Roscoe Mitchell en Pharoah Sanders leverde Robinson al het songmateriaal zelf aan. Hij heeft een bijna ouderwets aandoend breed geluid met een ruig rafelrandje en zit boordevol ideeën.

Daardoor slaagt hij erin om Cerberus Rising ondanks het eenzijdige concept lang interessant te houden. Dat neemt niet weg dat met vijftien stukken en een tijdsduur van meer dan een uur de aandacht soms toch wel wat verslapt.

Mischa Andriessen

Pascal Schumacher Quartet Here We Gong Enja Records/Codaex – 56:30

Pascal Schumacher verdient onze aandacht en bewondering voor zijn gedrevenheid, talent en vakmanschap. Hij verdient de prijzen die hij reeds in de wacht sleepte. Een platencontract krijgen bij Enja-records zou dan moeten betekenen dat het hek van de dam is en de betrokken artiesten wat te vertellen hebben.

Op te merken valt dat de bezetting grondig gewijzigd werd, Jef Neve werd door zijn drukke agenda vervangen door de Duitser Franz von Chossy en ook Teun Verbruggen liet de drumset over aan Jens Düppe. De ontzaglijke schare aan U.S.A.-artiesten, die in het verleden op het Enja-label verschenen, waren figuren van vlees en bloed (Mal Waldron, Abdullah Ibrahim, Pepper Adams, e.a.). Hoe uitstekend deze nieuw samengestelde groep ook samenspeelt, het ontbreekt hier aan echte emotie en er wordt nog te veel met het jeugdige hoofd gewerkt. Er zijn in ieder geval sterke en sfeervolle momenten.

Chris Joris

Emarcy/Universal Music – 62:12

Christian Scott Live At Newport

Wie dacht alles al gehoord te hebben van Scofield (die toch al meer dan dertig platen op zijn actief heeft) zal aangenaam verrast zijn.

Na zijn jazz-funk en elektronische uitstappen, bebop, rechttoe rechtaan jazz, zijn recente groep met blazers, (wie kan het nog allemaal opsommen) komt deze plaat misschien vrij dicht in de buurt van That’s what I say (Ray Charles). Scofield wilde naar eigen zeggen eerst een blues-cd maken. Maar de idee dat niemand daar nog zat op te wachten leidde hem naar de tweelingbroer van de blues: de gospel. En jawel hoor, Reverend James Cleveland, Mahalia Jackson, R. H. Harris en anderen ondergaan hier een serieuze transformatie. Luister maar naar Motherless Child bv., en je hebt het meteen door. De gospelsfeer blijft altijd prominent aanwezig, en zelfs een vleugje reggae kan er bij. Maar je kijkt altijd uit naar de haakse, gewrongen, typische solo’s van Scofield. Scofield graaft diep in de ziel van de gospel, en indien hij beweert dat het powerful stuff is, dan kun je dat hier horen. De plaat is een prachtig synthesemoment geworden waarin een muzikant en een genre tot een osmose komen. Zoiets realiseren is niet iedereen gegeven.

Wij waren erg onder de indruk van de originele aanpak en van de extra bezieling die uit de bewerkte originelen oversprong.

Samen met Jon Cleary (voc, p en org), George Porter (b), Ricky Fataar (d), John Boutté (voc) en Shannon Powell (d) laat Scofield de zoveelste originele opnames achter.

Marc Van de Walle

Concord Records/Universal Music – cd (73:44) en dvd (108 minuten)

54

Jazzmozaïek 2/2009

De jonge trompettist Christian Scott, geboren en getogen New Orleans burger, tracht de grenzen van de muziek van zijn stad te verleggen, zonder de traditie geweld aan te doen.

Deze Live from Newport opent met Died in Love, een muzikaal spelletje tussen Scotts warme, ronde toon en koele frasering en een ritmesectie, die de spanning voortdurend opdrijft. Litany Against Fear en Rumor zijn lang uitgesponnen stukken, waar alle leden van de band hun zegje hebben. Scott bouwt heel wat rustpunten in en fraseert losjes uit de pols, cool en zelfzeker. Er is echter een voortdurende spanning tussen de rust van Scott en de nerveuze drukte van de ritmesectie. In de korte ballad Isadora, waar ook de band tot een betrekkelijke rust is gekomen, kan Scott zijn sobere, in-

Sound for the Organization of Society Poem for the Underground Circumventium Music – 60:19 De wollige bandnaam en cd-titel vallen meteen op. Hebben we hier met een zeer pretentieus of juist met een zeer naïef gezelschap van doen? Het antwoord is denkelijk beide. Van hun website word je weinig wijzer, maar duidelijk is wel dat Sound for the organization of Society een idealistische groep is met strikte opvattingen over een hiërarchieloze manier van collectief improviseren. Het tienkoppige gezelschap levert met Poem for the Underground haar tweede cd af en die is zo sprankelend dat de theoretische verhandelingen door de muziek meteen naar het tweede plan worden verwezen. Twee drummers, twee pianisten, drie saxofonisten, een bassist, een gitarist en een dichter die zijn teksten voordraagt. Dat klinkt op voorhand als veel te veel van het goede, maar SFOS komt er moeiteloos mee weg.

De muziek is geestdriftig maar beheerst. De groep klinkt mede door de sound van de blazers met hun losse intonatie ongedwongen, maar het spel is gefocust. Slechts in een enkele passage wordt er vrijblijvend geëxperimenteerd, maar zoals het groepsbelang boven dat van de solisten gaat, zo krijgt de songstructuur prioriteit boven het experiment. Het enthousiasme van het spel is een sterk punt van SFOS, een ander is het vermogen om kronkelige en niet voor de hand liggende melodieën te schrijven die zich ondanks hun weerbarstigheid toch in het geheugen nestelen. Daarmee zoekt SFOS op een tot de verbeelding sprekende manier niet alleen muzikale grenzen op, maar blijven ze toch ook toegankelijke muziek maken met een drive die alleen een door en door cynische luisteraar onberoerd laat.

Mischa Andriessen tens geladen frasering volop laten horen. Het pièce de résistance is Anthem met een vrij lang uitgesponnen versie, die ruimte geeft aan tenorsaxofonist Walter Smith III en pianist Aaron Parks om hun eigen verhaal te vertellen. Vergelijkingen met Miles Davis of Terence Blanchard zijn nu al voorbij gestreefd, want niettegenstaande zijn jonge leeftijd, lijkt Christian Scott wel degelijk een andere weg te hebben gevonden, misschien wel het meest duidelijk in het slotstuk Rewind That. Nu nog bevestigen!

De cd en de dvd komen uit het Newport-concert en dekken nagenoeg dezelfde lading.

Luc De Baets

Andy Sheppard Movements in colour ECM Records /Universal Music – 57:26

Movements in colour is de eerste plaat die saxofonist Andy Sheppard onder eigen naam voor het ECM-label maakt. Het is een typische ECM release wat in dit geval een belangrijk voor- en nadeel heeft. Een pro is dat in Sheppards warme, melodieuze geluid door de weidse productie waar ECM-baas Manfred Eicher patent op heeft, elk detail, hoe subtiel ook, hoorbaar is.

De sound en muzikale invulling zijn echter in de eerste plaats karakteristiek voor het label en veel minder voor Sheppard zelf. Dat is jammer.

Met de tabla’s van Kuljit Bhamra als

lichte, maar dominante ritmische aandrijving, past Movements in Colour perfect in het straatje van Jan Garbarek. Nu is de Noor na Coltrane waarschijnlijk de meest geïmiteerde saxofonist, maar Sheppard heeft eerder toch veel meer blijk gegeven van een eigen stem dan hij hier doet. Het is de belangrijkste tegenwerping tegen deze plaat waarop door een vermaard internationaal kwintet met behalve Sheppard en Bhamra, John Parricelli (g), Eivind Aarset (g) en Arild Andersen (b) verder smaakvol zij het wat braaf gemusiceerd wordt.

Mischa Andriessen

Dr. Lonnie Smith Rise up!

Palmetto Records/Codaex 62:14

Rise Up! is de derde release van Dr. Lonnie Smith voor Palmetto. Hij is, sinds hij bij George Benson in de jaren zestig opdook, uitgegroeid tot een vaste waarde op het Hammond B3-orgel. Hier maakt hij met een stel groovy swingers als gitarist Peter Bernstein, altsaxofonist Donald Harrison en drummer Herlin Riley het mooie weer.

De altijd vestimentair herkenbare Smith, met tulband en witte toga is één van de meest soulful, funky organisten van vandaag, die met zijn steeds variërende riffjes de spanning opdrijft, zijn muzikanten stimuleert en het publiek laat meeleven. Zijn spel is beheerst, wars van alle spektakel, die het Hammond toelaat. Heerlijke, ontspannende muziek, zonder pretenties, groovy en swingend, behalve in een paar nummers, waar producer Matt Balitsaris gemeend heeft een belachelijk koortje te moeten indubben.

Luc De Baets

Tomasz Stanko Freelectronic in Montreux Newedition/Codaex – 36:25

Vermoedelijk vindt ECM-producer Manfred Eicher het maar niks dat deze oude opname van Tomasz Stanko uit het niets opduikt. De jongste jaren liet Eicher de Poolse trompettist voor ECM enkele intieme opnames maken, begeleid door het fantastische pianotrio van Marcin Wasilewski. Meesterwerkjes van lyrische kamerjazz zijn het, alom geprezen.

Daar steekt deze Freelectronic – een opname van een concert uit 1987 – schril tegen af. Ook die zo stijlrijke Stanko blijkt zich ooit in zware elektrische jazzrock te hebben verdiept. Eicher mag gerust zijn: het valt allemaal best mee.

Stanko wordt hier begeleid door twee synthesizers en een funky elektrische bas, een context die in die jaren onvermijdelijk de vergelijking met Miles Davis opriep.

Maar Stanko heeft een heel andere trompetklank, meer korzelig

en onmiskenbaar Europeser. Dit is merkwaardige jazzrock, ook al omdat de afwezigheid van een drummer niet eens opvalt. Een korte set, zonder veel geschiedenis. Maar wel leuk om Stanko eens in zo’n totaal andere omgeving bezig te horen.

Peter De Backer

Sun Trio Time is Now Cam Jazz/ZYX Records – 60:28

Sun trio is een jonge Finse band met de opmerkelijke bezetting; trompet, bas, drum. Het drietal bestaande uit de broers Olavi en Kalevi Louhivuouri (respectievelijk drums en trompet) en bassist Antti Lötjönen heeft onderdak gevonden bij het Italiaanse Cam Jazz label en dat valt goed te begrijpen. De muziek is sfeervol, poëtisch en goed verzorgd; precies de kwaliteiten die veel releases op het label kenmerken. Met uitzondering van het slotnummer

Orgonisaatio waarin de trompet als een overstuurde elektrische gitaar klinkt, maakt Kalevi Louhivuouri smaakvol en beheerst gebruik van effectapparatuur. Daarmee omzeilt hij knap het gevaar van eenvormigheid en stelt hij zijn bandleden in staat om hun inbreng sober te houden. Olavi Louhivuouri drumt vaak zacht, soms door alleen zijn handen te gebruiken. Lötjönen zet met zijn heldere, diepe geluid eenvoudige klinkende maar stuwende grooves neer en heeft een belangrijk aandeel in de sterke dynamiek.

Vooral in de eerste paar nummers zijn zijn trompetsolo’s overtuigend met breekbare melodieën als ruggengraat. Naarmate de cd vordert, neemt de vindingrijkheid iets af en daarmee deels ook de betovering, maar echt mis zit het veelbelovende drietal alleen in de afsluiter.

Mischa Andriessen

Aki (Takase) and the Good Boys Live at Willisau Jazz Festival Jazzwerkstatt/Codaex – 64:34 The Good Boys staan voor Tobias Delius (ts, kl), Johannes Fink (cb), Heinrich Köbberling (d) en basklarinettist Rudi Mahall, waarmee Aki Takase (p) zonet een duo-cd heeft uitgebracht die geheel bestaat uit vintage standards. Dit is telkens weer de grote verrassing bij Takase, dat zij, vanuit een zeer organische vrijheid, ook de jazzgeschiedenis durft en kan exploreren zonder zich te laten vastpinnen op clichématig herkauwen van deze geschiedenis. Dat geldt ook voor de freejazzklanken, waar zij zo gekend voor staat. Hier, tijdens een concert op het Willisau Jazz Festival uit zomer 2008, gebeurt dit weer. Melodietjes en tempo’s, die zo uit de jaren 30 en 40 van de vorige eeuw lijken te komen, zet Aki naast totalitaire improvisaties.

Zelfs een fragment uit Die Meistersinger Von Nürnberg van Richard Wagner wordt als een fanfare-snoepje aan een hard swingend Egg of Fire gelijmd. De groep sleurt ons grillig mee naar alle aspecten van deze impro-muziek, zoals we ze sinds de jaren 60 kennen, op een energieke en erg geconcentreerde wijze met de spitse interactie die we van hen mogen verwachten. Composities zijn van Takase en Rudi Mahall, waarbij dit keer die van Aki Takase de meest constructieve zijn. Een zéér creatieve en onvermoeibare dame, die sinds geruime tijd mijn muziekhart heeft gestolen.

Chris Joris

Aki Takase/Rudi Mahall

Evergreen

Intakt Records/Codaex – 62:59

Als men de discografie van pianiste

Aki Takase overschouwt, ervaart men de verscheidenheid van haar uitgaven en de veelzijdigheid van deze uiterst interessante artieste. Enkele voorbeelden: in duo met David Murray: Blue Monk, de Ornette Coleman Anthology met Silke Eberhard, in duo met Alex Von Schlippenbach: Iron Wedding, Aki and the Good BoysLive at the Willisau Jazz Festival (zie deze JM-editie). Weinigen uit de huidige jazz- en impro-scene weten zulke verscheidenheid aan boord te leggen als Aki Takase. Op deze Evergreen gaat het inderdaad om oude, bekende thema’s uit de nostalgische doos: Ellington, Gene de Paul, Schwartz, Gershwin, Bud Powell, Hoagy Carmichael, Tadd Dameron, R. Rodgers, Harold Arlen, enz. Op sommige miniatuurtjes hanteert Takase zelfs de stride pianostijl of de oude Danson-stijl uit het vroegere Cuba, of vervangt ze de walking bass met de linkerhand en gaat ze als een razende swingen, maar ze blijft altijd zichzelf. Het is merkwaardig hoe zij haar abstracte taal kan laten voldruppelen met de geuren van Monk, B. Powell en Fats Waller. Zo vertelt zij ons dat ze als actueel artiest eerder uit de oude school put en ze niet van Bill Evans afstamt, wat bij vele, huidige jazzpianisten wel het geval is. Laat de traditionele jazzluisteraar zich niet verwachten aan een typische vertolking van klassiekers, het blijft een volslagen Aki Takase-cd.

Chris Joris

John Taylor Phases Cam Jazz/ZYX Records – 53:44

en heeft er zijn grootste successen mee behaald. Taylor heeft een Europese, vrije benadering en een bedachtzame aanpak en bouwt zowel harmonisch als melodisch vooral de sfeer van zijn eigen composities uit. Ondanks een paar minder geslaagde stukken, waar hij de celesta samen met de piano bespeelt, blijft dit een uitstekend pianoalbum. Taylor straalt een koele zelfzekerheid uit, die zijn periode met Azimuth (met Norma Winstone en Kenny Wheeler) ver achter zich laat.

Heerlijke muziek voor pianoliefhebbers van alle strekkingen.

Luc De Baets

Franck Tortiller L’Orchestre Sentimental ¾ Cam Jazz/ZYX Records – 59:21

De Franse vibrafonist Franck Tortiller leidde tot 2008 drie jaar lang het Orchestre National de Jazz. Hij baarde enig opzien door deze bigband een programma rond Led Zeppelin te laten spelen. Tortiller hield er in ieder geval een voorliefde voor grote ensembles aan over. Nu hij weer de handen vrij heeft, bokste Tortiller met een eigen twaalfkoppige band (zonder grote namen) een ander concept-programma uit, rond de wals en ¾ maat.

Tortiller werkte al intens samen met het vrij avant-gardistische Vienna Art Orchestra. Met zijn eigen band gaat het er veel minder experimenteel aan toe. Al is de instrumentatie heel bijzonder: twee vibrafoons, tuba, trombone, twee trompetten en twee saxen, géén piano of gitaar. De opvallendste rol is voor Eric Bijon weggelegd. Met zijn accordeon creëert hij die zo typische Franse musette-sfeer, uiterst geschikt om die speelse walsjes bij te kleuren. Samen met de vibrafoon van Tortiller bepaalt hij de klankkleur van deze pittige cd, zoals altijd bij Cam Jazz fraai uitgegeven en perfect van opnamekwaliteit.

Peter De Backer

Vassilis Tsabropoulos The Promise ECM Records/Universal Music 55:22

De eerbiedwaardige Engelse pianist John Taylor heeft vele watertjes doorzwommen. Meer en meer komt echter de classicus boven drijven: mooie aanslag, gave techniek en een uitgepuurde benadering van de composities. Paul Bley en Keith Jarrett zijn prototypes van dit soort muziek, maar Jarrett heeft nooit het All American Songbook los gelaten

Deze Griekse klassieke pianist begon op aanraden van Chick Corea zich te interesseren in jazzimprovisatie. In oktober 1999 nam hij met bassist Arild Andersen zijn eerste album voor ECM op. Na een soloalbum Akroasis rond Byzantijnse hymnes exploreerde hij samen met

Jazzmozaïek 2/2009

55

vervolg ...

IDVD

de Duitse celliste Anja Lechner de muziek van Gurdjieff in combinatie met eigen composities in Chants, Hymns and Dances (2004), gevolgd door Melos (2008). In dit pianosolo album The Promise opent Tsabropoulos met het thema – ‘kabbelend als heerlijk fris water’ – The Other dat in een variatie in het midden en aan het eind hernomen wordt. Het is een impressionistisch ‘tableau’ – als een suite - tussen Chopin en Debussy in. Dromerig en heel intens, vol details en nuances, puur romantisch hedendaagse muziek, waar je ademloos door opgeslorpt wordt.

Bernard Lefèvre

Mark Turner/ Jeff Ballard/Larry Grenadier - Fly Sky & Country ECM Records/Universal Music 67:13

Een sax, een akoestische bas en een drumset. De formule is klassiek in de jazz. En toch levert ze zeer diverse

resultaten op. Sonny Rollins of Joe Henderson: ze maakten ooit prachtige trio-opnames. Maar ze verschillen als dag en nacht met deze Sky & Country. Ooit begonnen als het Jeff Ballard Trio is de samenwerking van drummer Ballard, bassist Larry Grenadier en saxofonist Mark Turner een echte en hechte groep geworden.

Niet alleen leveren de bandleden elk composities. Vooral is dit niet zomaar een sax-trio. Soms begeleidt de sax het samenspel van bas en drums, soms speelt de bas de melodie en begeleiden sax en drums, soms speelt zelfs de drummer de leidende rol. Het maakt van Fly een goed geolied en origineel mini-orkest.

De sterke composities geven pas na herhaald beluisteren hun geheim prijs. Verwacht geen rechttoe-rechtaan-jazz. Dit is bedachtzame, ingetogen en heel actuele jazz van een supermodern trio.

Saxofonist Mark Turner beleefde eind vorig jaar de schrik van zijn leven toen hij bij een klus aan zijn huis een ongeval had met een elektrische zaag. In twee vingers werden de zenuwen geraakt. Even zag het er naar uit dat hij niet meer zou kunnen spelen. Maar dat gevaar is na een operatie en enkele maanden herstel geweken.

Peter De Backer

Bugge Wesseltoft Playing Jazzland Recordings/Universal Music – 57:40

Nicolas Thys Virgo Pirouet Records – 55:56 Neen, die leuke jongen op de hoes is niet Nicolas Thys in zijn jeugdjaren. De bassist weet niet eens wie het dan wel mag zijn, en vermoedt dat de foto ‘ergens in Brazilië’ is getrokken. Maar stijlvol is de hoes wel, zoals altijd bij Pirouet. Dat Duitse label, net als ECM, ACT en Enja Records gevestigd in München, heeft al een reeks mooie opnames in zijn catalogus, van onder anderen Marc Copland en Bill Carrothers.

Deze cd van Brusselaar Thys, een van ’s lands beste bassisten, past gerust in dat rijtje. Thys woonde van ’99 tot 2007 in New York en leerde er een hele reeks boeiende muzikanten kennen. Hij keerde er vorig jaar even terug om deze cd op te nemen. Met in zijn fantastische band niemand minder dan saxofonist Chris Cheek (bekend van bij Paul Motian) en pianist Jon Cowherd, die vorig jaar nog zo’n indruk maakte op het meesterlijke Season of Changes van Brian Blade. Gitarist Ryan Scott en drummer Dan Rieser maken de New Yorkse band van Thys compleet.

Thys pende alle composities zelf. Ze zitten vol sensuele melodieën, subtiele interactie en lyrische passages. Verwacht geen uptempo nummers. Dit is intense muziek die zich langzaam laat genieten en bij iedere luisterbeurt iets meer van zijn schoonheid prijs geeft.

Thys noemt dit zelf zijn meest geslaagde opname tot nog toe. We vonden geen argumenten om hem tegen te spreken.

Peter De Backer

56

Jazzmozaïek 2/2009

Na zijn eerste solo-release IM brengt deze Playing een opvallend introspectieve Wesseltoft, al blijft hij natuurlijk switchen tussen de akoestische piano, synthesizer en elektronica en zelfs zijn eigen stem.

Talking to Myself (part 1 + 2) vormt zowat de hoofdmoot van het album met een verrassende Wesseltoft op ingetogen akoestische piano. En als afsluiter houdt hij het lyrisch aan met een cover van Jimmy Cliff’s Many Rivers to Cross. Daartussenin worden we dan wel nog getrakteerd op loops en grooves à la Wesseltoft.

Helemaal te gek is zijn groovy versie van Brubeck”s Take Five. Nogal complexe geest, die Wesseltoft!

Bernard Lefèvre

ZurstrassenWiernik-Pirotton PiWiZ Trio

Eric Vloeimans’ Fugimundi Live at Yoshi’s Challenge Records/Challenge Records – 61:03 Dat Eric Vloeimans een van de beste en belangrijkste Nederlandse jazzmuzikanten is, mag geen nieuws heten. Toch vielen zijn platen in vergelijking tot zijn vaak adembenemende concerten dikwijls wat flets uit. Summersault, de vorige cd die Vloeimans met zijn groep Fugimundi uitbracht, was een knappe, dromerige plaat; weinig op aan te merken tenzij je de groep live aan het werk had gezien. De klassiek aandoende lyriek van pianist Harmen Fraanje, de onvoorspelbare tegendraadsheid van gitarist Anton Goudsmit en de tot de verbeelding sprekende mix van gevoel, nuchterheid en nonsens van trompettist Vloeimans zelf; het was er allemaal wel, maar niet in die mate dat je er stil van viel of geestdriftig van werd.

De negen nummers op de live in de Oaklandse jazzclub Yoshi’s opgenomen nieuwe cd hebben die kwaliteit stuk voor stuk wel.

De intimiteit van het optreden is perfect bewaard gebleven.

Tijdens de nummers is het publiek doodstil en vaak spelen zelfs de musici alsof ze fluisteren. De concentratie en intensiteit waarmee gespeeld wordt, is in vrijwel elke noot hoorbaar, maar de belangrijkste winst van Live at Yoshi’s is dat de kwaliteiten van de musici afzonderlijk en als groep optimaal tot hun recht komen. Fraanje klinkt warmer en helderder dan ooit. Goudsmits stekelige speelsheid komt nu veel sterker naar voren en datzelfde geldt gelukkig voor zijn bluesy kant, die in andere projecten nogal eens onderbelicht blijft. Vloeimans is in absolute topvorm. Zijn technische beheersing is verbluffend, maar Vloeimans’ belangrijkste kracht is dat hij zijn techniek volledig ten dienste stelt van het verhaal dat hij wil vertellen. Negen puntige verhalen met elk een eigen sfeer en een afgewogen soberheid die alles behalve zuinig aandoet. Live at Yoshi’s is het soort plaat waartoe je Vloeimans al heel lang in staat had geacht. Een unieke plaat.

Mischa Andriessen

Home Records/AMG – 60:41

Geen smurfen of trollen achter deze wat bizarre cd-titel, maar wel drie topartiesten van bij ons. Pianist Pirly Zurstrassen leverde alle composities

op een uitzondering na. Vervolgens hebben we vocaliste Barbara Wiernik die voor een aantal teksten zorgde.

Ten slotte is er nog gitarist Jacques Pirotton die zelf onlangs het sterk gevarieerde Parachute uitbracht.

Een overduidelijk referentiepunt bij deze cd: het recente Soul Of Butterflies van Barbara Wiernik. We treffen hier eenzelfde sfeervol en poëtisch universum, verrijkt met een heel aantal uiteenlopende kleurschakeringen. Zo roept het openingsnummer onwillekeurig herinneringen

op aan de titeltrack van La Vita è Bella. Verder stuiten we ook nog op lichte flamenco-invloeden en laat Barbara horen dat ze haar band met Indië niet verloren liet gaan.

Daarnaast is de hele cd doorweven van filmische accenten met een typische Zurstrassen-stempel. Voor een trio is het wel opvallend hoe weinig Pirotton aan de bak komt.

Een sfeeralbum zoals we dat van Home Records gewoon zijn.

George Tonla Briquet

Han Bennink kleurt en scheurt Bert Vuijsje

In september verschijnt een boek dat een van de waardevolste toevoegingen aan de Nederlandse jazzbibliotheek belooft te worden: Han Bennink – De wereld als trommel.

D

eze biografie is geschreven door Erik van den Berg, hoofdredacteur van Jazz Bulletin (het kwartaalblad van het Nederlands Jazz Archief), en ze gaat vergezeld van een cd vol niet eerder uitgebrachte Bennink-opnamen, met onder anderen Sonny Rollins, pianist Art Hodes, uiteraard Misha Mengelberg en Piet Noordijk, maar ook zijn vader, klarinettist Rein Bennink (op deze vertolkingen uit 1955 horen we de dertienjarige Han Bennink drums spelen).

“De kunstenaar Bennink plakt, tekent, kleurt, scheurt en schrijft, tikt, veegt en vlekt uit het verzamelde en rondliggende materiaal. Met de juiste greep, juiste streep, lijn, tekening: in één keer als tijdens een optreden. Instant: het is goed of niet, het gaat om het pure, het unieke. [...]”

Wie daar niet op wil wachten, kan nu al een ander boekje kopen, waarin een niet zo vaak belichte kant van Benninks scheppingsdrift centraal staat. In Han Bennink: Cover art, verschenen bij de kleine Nederlandse uitgeverij Huis Clos, worden alle platenhoezen gereproduceerd die hij sinds 1967 heeft ontworpen. De meeste daarvan, liefst 56, maakte Han Bennink voor zijn eigen ICP-label, maar er zijn ook ontwerpen voor onder meer FMP, Data Records, BVHaast, Leo Records, Ramboy en Gramavision.

“Bennink collageert met foto’s, portretten, kleurboeken, prentbriefkaarten, productcatalogi, gebruikt klein spul en gevonden voorwerpen, zoals briefjes, pleisters, veertjes, keuteltjes, vlaggetjes, balletjes, pingpongbats, lucifers, al het veronachtzaamde of weggeworpene.

En hij tekent in: snaredrums, drumsticks, hazen, vogels en vlaggetjes in vele varianten, brilletjes en brillen, pijlen en accoladen, muzieknoten, notenbalken. Hij zet forse zwarte Cobra-vegen, calligrafeert en registreert.

Wat we zien is wat we horen. Het bijzondere van de hoezen is dat ze deel zijn van een kunstwerk. Ze zijn ontworpen uit dezelfde mentaliteit die de muziek zo levend maakt. [...]”

Vooraf geeft Ben van Melick een uitvoerige schets van zijn aanpak:

“Dit alles past in de kermis van een hyperactief kunstenaar die in steeds nieuwe varian-

ten de anarchistische uitgangspunten van de jaren ‘60 uitdraagt, waarin de grote K zo klein mogelijk geschreven is en maken doen is.”

Deze bibliofiele, tweetalige uitgave (Nederlands en Engels) is extra aantrekkelijk doordat grafisch ontwerper Piet Gerards elk van de 750 exemplaren van een uniek omslag heeft voorzien.

• Han Bennink: Cover art Uitgeverij Huis Clos, Rimburg, Nederland (www.uitgeverijhuisclos.nl); € 15, ISBN 978 90 79020 03 4

ADV-JAZZMOZAIK-VOORUIT-juni2009.qxp:Opmaak 1 14/05/09 10:12 Page 1

www.bebopbusiness.com

JAZZ IN VOOrUIT

2009 2010

JAZZ.VOOr.BIJ

€ 34 / 30 (rED -26/60/AV)

TWEE JAZZABONNEMENTEN VOL VIRTUOSITEIT, VERNIEUWING EN VERRASSINGEN € 77 / 68 (rED –26/60+/AV)

JAZZ & BEYOND

DE BESTE JAZZ IN VOORUIT EN DE BIJLOKE

OVER DE GRENZEN VAN DE JAZZ

DI 29.09 (Vooruit) BEN ALLISON & MAN SIZE SAFE

DO 29.10 HUNTSVILLE

WO 18.11 (De Bijloke) rOY HArGrOVE QUINTET

DI 08.12 MOKEr

WO 10.02 (De Bijloke) AVISHAI COHEN QUINTET

DI 26.01 ErIK FrIEDLANDEr’S BrOKEN ArM TrIO

DO 18.03 (Vooruit) LOUIS SCLAVIS QUINTET - Lost on the way

DO 11.02 DANS LES ArBrES

ZA 24.04 (Vooruit) FABrIZIO CASSOL - Pitié DO 06.05 (De Bijloke) CArLA BLEY & THE LOST CHOrDS

Bij dit abonnement krijg je gratis de nieuwe cd van Moker.

INFO & TICKETS: T. 09 267 28 28 – www.VOOrUIT.BE FOTO: REINOUT HIEL

Jazzmozaïek 2/2009

57

Joep van Leeuwen

With trings (2)

Kenton

D

e jaren vijftig beginnen qua With Strings – bijna letterlijk – met een klap als Stan Kenton 16 strijkers aan zijn orkest toevoegt. Het totaal aan musici komt hiermee op 40. Innovations in Music Orchestra heet het en bestaat van 1950 tot 1952 als Kenton het – naar eigen zeggen 200.000 dollar armer – moet opheffen. Meer spelers, echter, betekent niet betere muziek. Zoals vaak bij Kenton roept zijn muziek gemengde gevoelens op. Dit komt omdat zijn opnamen qua inhoud zelden consistent in kwaliteit zijn. Het probleem is niet het uitvoeringsniveau want dat is altijd indrukwekkend.

Kenton engageerde altijd de beste spelers. De klank van het orkest is fenomenaal.

Stan Kenton Innovations Orchestra live in 1951 aan de Cornell Universiteit.

Live moet dat nog indrukwekkender zijn geweest dan wat te horen is via opnamen. Het begrip Wall of Sound wordt veelal met popproducent Phil Spector geassocieerd maar werd voor het eerst gebruikt voor de muziek van Kenton. Ook wat Kenton met deze muziek wilde, het idee, de motivatie er achter, was goed. Dat stamde al van een decennium eerder.

Halverwege de jaren veertig bestaan veel van de beroemde swing bands uit de jaren dertig niet meer. De bigband era is voorbij, de swing mode heeft zijn tijd gehad. De grote bands zijn te duur. De fascinatie voor het jazzorkest blijft echter bestaan. Musici gaan er mee door en ge-

58

Jazzmozaïek 2/2009

De jazz heeft altijd een ambivalente verhouding gehad met strijkinstrumenten.

Jazzgroepen uitgebreid met strijkers lokken altijd felle reacties vóór en tegen uit. Joep van Leeuwen bekijkt in een aantal afleveringen de achtergrond van deze gemengde ensembles.

De jaren vijftig Charlie Parker zelf geeft in 1949 het startschot voor de combinatie van moderne jazz en strijkers. Hoewel Just Friends goed klinkt, maken de resterende opnamen duidelijk dat beperkte ruimte om te improviseren en het ontbreken van eigen composities problematisch zijn. Wat blijkt is dat With Strings pas succesvol is als de twee groepen binnen dit ensemble – de strijkers en de jazzers – stilistisch met elkaar in balans zijn.

ven het orkest een nieuw gezicht. Stan Kenton is daar een voorbeeld van samen met bijvoorbeeld Claude Thornhill, Boyd Raeburn en componist John Handy. Ze maken de bigband los van het swingidioom door het compositorische element te verhogen. Uitgangspunt hiervoor is de laat 19de, vroeg 20ste eeuwse gecomponeerde muziek. Kenton noemt zijn muziek Progressive Jazz en wil laten zien dat zijn orkest geen dansmuziek speelt maar concertmuziek.

Voor het nieuwe decennium wordt Progressive vervangen door de term Innovations en Kenton gaat door met het zoeken naar een manier van jazz spelen die in 1957 Third Stream genoemd zal worden, de vermenging van jazz en gecomponeerde muziek.

Vormen artistieke aspiraties en uitvoeringsniveau geen probleem, de muzikale inhoud is dat wel. De opnamen van dit orkest overziend lijkt het probleem van deze muziek dat er veel gesuggereerd wordt maar niet alles wordt waar gemaakt. De composities zijn niet altijd even sterk. Technisch zijn ze goed geschreven maar de muzikale inhoud laat te wensen over. Zoals gezegd maken veel composities gebruik van de technieken en de klankkleur van de 20ste eeuwse muziek. De bijbehorende ernst en de diepgang vindt men er echter niet in terug. Er wordt naar gestreefd maar het eindigt in oppervlakkigheid. Zo evenaart het orkest bij het gebruik van Latijns-Amerikaanse ritmen nooit de intentie, de opzwependheid, of de vrolijkheid van de muziek uit Zuid-Amerika. Het blijft bij de Innovations in Music een beetje vlak – met een Anglicisme – wat clean. Wel even iets noemen maar niet echt er mee doorgaan. Veel van de stukken demonstreren het technische kunnen van het orkest en de solisten. In Maynard Ferguson bijvoorbeeld hoort men hoe hoog Maynard Ferguson op de trompet kan spelen. Dat is zeer indrukwekkend, net als zijn solo break in dit stuk, maar daar blijft het dan uiteindelijk bij. Het blijft epateren met technisch vertoon; imposant, maar uiteindelijk in muzikaal opzicht, wat leeg. Het is een soort sportelement – hoog, snel, sterk, krachtig, etc. – dat in deze manier van spelen op de voorgrond staat. Het heeft een soort primaire behoefte in muziek

beluisteren en ervaren maar biedt weinig diepgang. Deze inhoudelijke zwakte gecombineerd met de instrumentaal technische perfectie is muzikaal funest. Het technische niveau van een uitvoering is natuurlijk zeer belangrijk maar als het meer de nadruk krijgt dan de inhoud gaat het fout. Dit verklaart ook het bombastische van waar veel luisteraars zich bij Kentons muziek aan storen. Gebrek aan inhoud wordt gecompenseerd met hoogdravendheid en een opgeblazen interpretatie.

De opnamen van dit orkest laten echter ook een heel andere kant zien. Tegenover Maynard Ferguson staat bijvoorbeeld altist Art Pepper die, zoals in Art Pepper en Sambo, prachtig bezielde solos speelt. En tegenover zwakke composities staat Bob Graettinger. Deze hoogst originele, jong gestorven componist had in 1947 al bij Kenton naam gemaakt met het stuk Thermopylae (en een arrangement van Everything Happens to Me) en levert hier met House of Strings en Incident in Jazz weer topstukken af. De atonale invloed van de 20ste eeuw is zeer goed te horen in zijn zeer complexe en intense stukken.

Het Amerikaanse jazzblad Down Beat recenseerde het destijds als een “adventure in new sounds you’ll never forget” mits je “tough ears and constitution” hebt. Al met al dus grote tegenstellingen in Kenton’s muziek. Het lijkt alsof hij elk type luisteraar iets wil bieden, maar door dit inconsistente voor-elk-wat-wils ontstaat een richtingloosheid en iets tegenstrijdigs in zijn oeuvre. Echt innoverend was het Innovations Orchestra uiteindelijk niet echt.

Artistieke successen De jaren vijftig waren een goede periode voor With Strings experimenten. Een jazzplatenmaatschappij als Verve trok hard aan de kar en bracht opnamen uit met Ralph Burns (Free Forms, 1951), Lee Konitz (Lee Konitz with Strings: An Image, 1958) en Jimmy Giuffre (Piece for Clarinet and String Orchestra /Mobiles, 1959). De eerste genoemde opnamen zijn niet zo erg interessant omdat ze de strijkers vooral als een soort sausje gebruiken. Het is goed geschreven muziek, maar de stukken pretenderen

verder niets meer te zijn dan wat uiteindelijk klinkt: eenvoudige, makkelijke deuntjes, snel te vergeten.

De Lee Konitz-plaat is gearrangeerd en gecomponeerd door Bill Russo en door hem worden de strijkers veel interessanter ingezet: geen pluche, weelderige, opzwellende violen, maar gewaagde stemvoeringen, flageoletten en ongebruikelijke fraseringen. In zowel zijn eigen composities als de arrangementen van standards maakt Russo een perfecte balans tussen de strijkers en het jazzensemble rond de alt van Konitz met o.a. Billy Bauer op gitaar en Lou Stein op piano. In het bijzonder in de standards (‘Round Midnight, I Got It Bad en What’s New) komt Russo’s kunnen naar voren.

Wat hij met deze standards doet, is geen arrangeren meer maar eerder het hercomponeren van deze stukken.

Clifford Brown with strings (1955)

mak waarmee hij in hoog tempo over Cherokee improviseerde legde de lat van wat het betekent jazz te improviseren op een nieuwe hoogte. Waarom maakte hij dan een maand voor Study in Brown – de plaat met Cherokee erop – opnamen waarop hij niet improviseerde?

Het gaat om Clifford Brown with Strings. Arrangeur Neal Hefti arrangeerde 13 bekende standards met als enige opdracht voor Brownie de melodie te spelen. De strijkers namen de melodie hier en daar van hem over maar meestal voorzien ze Brownie’s trompet van een pluche achtergrond. De ritmesectie is zijn vaste ritmesectie met pianist Richie Powell, bassist George Morrow, and drummer Max Roach uitgebreid met Barry Galbraith op ritmegitaar.

Lady Day en strijkers

De Verve opnames van Lee Konitz with strings – An Image, Ralph Burns Free Form en Jimmy Giuffre Mobiles kwamen in 1996 uit op een 2cd-set Lee Konitz meets Jimmy Giuffre.

Bij Jimmy Giuffre’s twee bijdragen (opgenomen in 1959) vervaagt de grens tussen jazz en modern gecomponeerde muziek op een prachtige manier. Zijn Piece for Clarinet and String Orchestra is helemaal genoteerd maar klinkt zo af en toe licht jazzy. In Mobiles, het tweede stuk, zijn de partijen van de strijkers van het Südwestfunk Orchestra van Baden-Baden wel genoteerd maar moet Giuffre de klarinetpartij helemaal improviseren. Toch klinkt het niet jazzy omdat zijn improvisatie eerder gebruik maakt van wat Jim Hall op de hoestekst zeer terecht instant composing noemt, waarmee hij een speeltrant aanduidt die eerder aansluit bij het klankidioom van de moderne 20-ste eeuwse gecomponeerde muziek, ofwel serieuze Third Stream muziek.

Trompettisten op pluche Er zijn veel redenen waarom we tot op heden over Clifford Brown spreken. Zo is er zijn toon, zijn drive, zijn grote trompettechniek, zijn bescheidenheid maar we kennen hem toch vooral als improvisator. ‘Brownie’ is één van de spelers die in de jaren vijftig van de vorige eeuw de hardbop vormgaf. Het ogenschijnlijke ge-

Was er bij Parker nog wel wat ruimte voor improviseren, bij deze arrangementen is er geen plaats voor improvisatie terwijl dat nu juist een belangrijke reden is dat de spelers naam gemaakt hebben. Alleen de melodie mogen ze spelen over het pluche geluid van de strijkers die in het rusten van de melodie aanzwellen.

Dat is namelijk een bijkomend probleem. Niet alleen de solisten worden beperkt ingezet, ook de strijkers worden eenzijdig gebruikt. Van alle mogelijkheden die deze instrumenten hebben wordt het stroperige benadrukt. Voor menig luisteraar zal dit iets intiems, eventueel iets romantisch oproepen, voor veel andere luisteraars en vooral de jazzliefhebbers, eerder iets drakerigs. Overigens, voor de goede orde van zaken: net als bij Kenton gaat het ook hier weer om uiterst vakkundige opnamen. De beste arrangeurs (bij Chet Baker zijn dat Johnny Mandel, Shorty Rogers, Mart Paich, e.a.), de beste musici, de beste studio’s, beste producenten, enz. Beide solisten klinken prachtig en interpreteren de melodieën krachtig. Het essentiële probleem bij deze opnamen is echter dat de artistieke lat niet erg hoog ligt. De strijkers worden karikaturaal ingezet en de solisten in hun kunnen beperkt. Het is niet erg spannend en vooral voorspelbaar. Om dit muzikaal te illustreren luister je best naar What New? in de versie van Bill Russo en Lee Konitz en vergelijkt die dan met de versie van Clifford Brown. Dezelfde titel maar werelden van verschil.

Chet Baker & Strings (Columbia 1953)

Hetzelfde geldt voor de opnamen die Chet Baker With Strings maakte in ’53, ’54 en ’55. Net als Brown breekt hij in die periode internationaal door. Baker is in 1952 al lid geworden van het Charlie Parker kwintet voor diens optredens aan de Amerikaanse West Coast. In 1952 wordt hij bekend in het Gerry Mulligan Quartet als hun interpretatie van My Funny Valentine een hit wordt en in 1953 krijgt zijn carrière een commerciële draai als hij met de plaat Chet Baker Sings een nog groter publiek bereikt. Stilistisch zijn Brownie en Chet twee zeer uiteenlopende musici maar als ze met strijkersgroep (eventueel uitgebreid met een harp of fluit) opnemen gebruiken ze hetzelfde concept, nl. dat van Charlie Parker. Het wordt alleen slechter uitgevoerd.

Billie Holiday’s Lady in Satin doet eigenlijk hetzelfde als Clifford Brown met dat verschil dat er nu wel een goede plaat uitkomt. Net als op Clifford Brown with Strings kiest Ray Ellis voor de plaat Lady in Satin alleen maar ballads en arrangeert ze zo dat inderdaad alleen de melodie centraal staat. Echter, Bij Billie is dat geen probleem want bij Billie gaat het altijd over de melodie. Zij is geen improviserend jazzmusicus als Clifford Brown. Haar jazz bestaat uit een uniek stemgeluid, een unieke frasering, een gouden talent om de melodieën van stukken zo te variëren dat de oorspronkelijke song herkenbaar blijft en een heel eigen interpretatie krijgt. Billie improviseert niet over de akkoorden van een stuk, iets wat Brown meesterlijk deed. De strijkers bij Billie Holiday vullen haar artistieke persoonlijkheid aan. Bij Brown en Baker perken de strijkers het talent in. Daarnaast weet Ray Ellis het zo gevaarlijke sentimentele element dat strijkers zo snel kunnen oproepen te bedwingen zodat Lady in Satin eerlijk overkomt. Het is gevoelig, dat zeer zeker, maar oprecht en niet kitscherig. Er wordt overigens op Lady in Satin wel geïmproviseerd door bijvoorbeeld trombonisten Urbie Green en J.J. Johnson en die doen dat uitstekend geheel in de stijl van de plaat. De plaat kent trouwens wel een probleem. De opnamen zijn gemaakt in februari 1958.

Jazzmozaïek 2/2009

59

Billie Holiday: Lady in Satin (Columbia 1958)

Dat is ruim een jaar voor Billie’s dood in juli 1959 en haar stem is eigenlijk op. Zelfs orkestleider Ray Ellis zei in 1997 over deze plaat dat hij destijds toen hij in de controlekamer naar de opnamen luisterde, teleurgesteld was in de uitvoering, maar zich snel realiseerde dat hij verkeerd luisterde. Het was verstandiger emotioneel te luisteren: “I must admit I was unhappy with her performance, but I was just listening musically instead of emotionally. It wasn’t until I heard the final mix a few weeks later that I realized how great her performance really was” Op YouTube is een opname vrijgegeven waar men Billie Holiday in de studio aan het werk hoort.

Na een halve minuut hoort men haar stoppen na een fout waarna ze a capella doorgaat met het geluid van het orkest op haar hoofdtelefoon. http://www.youtube.com/watch?v=V3YmHaIARIA).

In 1959 neemt het Modern Jazz Quartet uitgebreid met het Beaux Arts String Quartet, het stuk Sketch van John Lewis op. In Jazzmozaïek 4/2008 werd dit stuk uitgebreid geanalyseerd in de reeks artikelen over Third Stream. Laat ik hier volstaan met samen te vatten dat Lewis dit be-

60

Jazzmozaïek 2/2009

foto: © Jos L. Knaepen/Jazz Archive

langrijke stuk zo ‘slim’ componeerde dat hij alle gevaren omzeilde die dreigen bij het With Strings-concept. Als dit stuk wordt opgenomen zijn er tien jaar voorbij sinds Parkers voorzet met With Strings. Het beeld van dit concept is dan compleet en laat een grote bandbreedte zien. Er zijn zowel artistieke als commerciële successen, er wordt gespeeld in (zeer) grote bezetting tot kleine bezetting, er zijn vernieuwende composities maar ook jazz in een keurslijf en er zijn voor- en tegenstanders, alle met hun eigen argumenten.

In ieder geval tonen een aantal opnamen dat jazz en strijkers succesvol met elkaar ingezet kunnen worden. Met With Strings vernieuwt de jazz zich artistiek in de jaren vijftig op een bijzondere manier.

John Lewis

Jazzgitarist Joep van Leeuwen speelt in bezettingen variërend van solo gitaar tot bigband en van Swing tot Nu Jazz op podia variërend van jazzkroeg tot het Montreux Jazz Festival. Hij componeerde veel jazzstukken, vooral voor het duo gitaar & trombone. Aan de jazzafdeling van het Maastrichts Conservatorium geeft hij de vakken gitaar, jazzgeschiedenis en combo. In samenwerking met de Universiteit van Maastricht is hij lid van het lectoraat Autonomie en Openbaarheid waar hij onderzoek doet naar de beoordelingsprocessen bij eindexamens conservatorium. Hij was meer dan 10 jaar actief als bestuurder in het jazzonderwijs en voor de IAJE (International Association of Jazz Educators). Hij publiceerde over jazz in het Limburgs Dagblad, Jazz News en andere uitgaven. Hij is winnaar van de Jerry van Rooyen Award.

w. ww loke. ij deb be

De BijloKe muziekcentrum gent

TiCkeTS & iNFo t. 09 269 92 92 tickets@debijloke.be Jozef kluyskensstraat 2 – 9000 gent

Jazzmozaïek 2/2009

61

© carla Bley

De BijloKe JAzz

Roy HaRgRove Quintet BoBo StenSon, KuRt van HeRcK De nolf, SHeppaRD, pallemaeRtS aviSHai coHen Quintet empiRical caRla Bley & tHe loSt cHoRDS, paolo fReSu

JazzDe

van...

Lieven Verstraete

Bernard Lefèvre

“ Om jazz te smaken moet je een zekere muzikale rijpheid ontwikkelen” Lieven Verstraete (47) begon op 1 januari 1988 bij de BRT-radio nieuwsdienst, werd in 1999 voor de televisie verslaggever in de Wetstraat en presenteerde vanaf 2004 Het Journaal. Sinds september 2006 versterkt hij het team van Terzake. Als fervent muziekliefhebber trok hij in 2007 voor het programma Cucamonga (Radio 1) naar Brazilië om een reportage te maken over de underground muziekscene in São Paulo. Met die muziek stelde hij de compilatie-cd’s Braz-ill en Satanic Samba – São Paulo extravaganza samen. Op Gent Jazz Festival is hij op vrijdag 17 juli in de pauzes de dj van dienst.

H

oe is die muziekinteresse ontstaan?

Ja, waarom word je verliefd op een vrouw?

Je hebt daar niet direct een antwoord op. Ik herinner me dat mijn vader zo’n platenspeler had die begon te spelen als je die aanzwengelde. Hij had wat platen al weet ik niet meer om welke muziek het ging. Ik groeide op met de pophits, maar dat ging dan later alle richtingen uit. Ik heb een heel brede interesse, ik wil van alle muziek proeven, en daar hoort ook jazz bij, al heb ik daar toch wel een moeilijke verhouding mee. Mijn eerste fascinatie was vooral zwarte muziek, zowel Afrikaanse muziek, blues als Braziliaanse klanken.

Daar klonk zijdelings al eens jazz door.

Hoe heb je jazz ontdekt?

Mijn allereerste jazzervaring was op 17-jarige leeftijd toen ik naar een concert ging in de Stadsschouwburg in Brugge. Daar trad het Art Ensemble of Chicago op, met Lester Bowie. Als eerste jazzconcert kon dat wel tellen. Ik weet niet meer wat me bewogen heeft daar naartoe te gaan.

Maar ik vond het enorm fascinerend. Daar had je die zwarte, Afrikaanse muziek met echt kleurrijke, op zijn Afrikaans uitgedoste muzikanten, met van die mutsjes op. Dat ritme, het donkere van die muziek, een overweldigende sensatie.

Ben je je dan verder gaan verdiepen in jazz?

Wel, ondanks die interesse, is er een hele periode aan me voorbijgegaan. Het was vooral punk

en new wave in mijn jeugdjaren. Pas 10 à 15 jaar later ben ik jazzplaten beginnen kopen. Ik denk om jazz te smaken dat je een zekere muzikale rijpheid moet ontwikkelen. Je moet al dieper willen gaan in muziek.

cinerende muziek. Automatisch kwam ik uit bij Kind of Blue en het is natuurlijk een open deur intrappen, dat is een van de allerbeste platen in welk genre dan ook. Miles speelt schijnbaar eenvoudige thema’s met veel ruimte voor improvisatie, er wordt veel open gelaten. Het lijkt zo simpel, maar het klopt gewoon! Jazz heeft wel zijn limieten bij mij, het mag geen gepingel worden. Ik ben eigenlijk altijd op zoek naar groove en funk.

Wanneer kwam dan de aansluiting met jazz?

Dat weet ik nog heel goed. Het heeft te maken met het overlijden van Chet Baker in mei 1988. Ik was net begonnen als journalist bij de BRT radio en na een inwerkperiode stond ik er alleen voor met het avondnieuws. Toen kwam plots een telexbericht binnen, dat een zekere Chet Baker in Amsterdam om het leven was gekomen. Mij zei dat niet zo veel, en dus belde ik jazzliefhebber Roger Creyf of ik dit nieuws moest brengen. Ja, natuurlijk, klonk het. Dat hij junkie was en uit het raam van zijn hotelkamer was gevallen, het had iets fascinerends. Dan heb ik me verdiept in die figuur en later de film Let’s Get Lost van Bruce Weber bekeken. Hij zong ook Almost Blue van Elvis Costello, ik vond die stem intrigerend. En ook het beeld van die man, dat afgetakelde gezicht, die gehavende stem, dat wist me echt te raken. Dan las ik over hem en de rivaliteit met Miles Davis en ik ben op zoek gegaan naar die opnames.

Hoe kwam je bij de Braziliaanse muziek terecht?

Dat is intussen al een bekend verhaal. Het kwam door een telenovelle Isaura die zich afspeelde in de plantages met heel veel slavenmuziek, Afrikaanse drums, samba, en dan kom je ook op bossa nova of Braziliaanse muziek. De echte bossa nova is heel inventief en leunt duidelijk aan bij mildere vormen van jazz. Als eerste grote naam heb je vanzelfsprekend Antonio Carlos Jobim. Die heeft prachtige klassiekers geschreven, daar zit melodie in, sensualiteit en het klinkt schijnbaar zo gemakkelijk. Maar muzikanten vertellen me dat het best wel moeilijk te spelen is.

Welke Miles sprak je aan?

Bitches Brew heb ik eerder ontdekt dan Kind of Blue. Bitches Brew had ik in de stadsbibliotheek van Brugge ontleend en vond ik heel fas-

Voor Cucamonga ging je een stap verder?

Daarvoor ben ik de heavy underground in São Paulo gaan verkennen. Dat is zeker een van de boeiendste reizen van mijn leven. Contacten

De TOP-10 keuze van Lieven Verstraete MILES DAVIS – Kind of Blue (Columbia 1959) Het is een open deur intrappen, maar dit is een van de toppunten van de jazz. En een plaat die tegelijk de jazz ver overstijgt. Dit is simpelweg een van de beste platen ooit, in om het even welk genre. Elke noot klopt, en er blijft nog veel ruimte over.

CHET BAKER – Bread and Butter, Chet Baker sings and plays from the film Let’s Get Lost (Novus 1989) Een document. Even beklemmend voor het hoeswerk – een verweerde en afgeleefde man met nog altijd tonnen charisma, als voor de muziek zelf.

62

Jazzmozaïek 2/2009

Hoe kan iemand die met één voet al in het graf staat nog zo’n lichtvoetige muziek zo doorleefd en geloofwaardig neerzetten!

JIMMY SMITH – Jimmy Smith’s House Party (Blue Note Records 1957) Omdat ik hou van grooves en van een Hammond die werkt op de onderbuik. En ook voor de sterbezetting met oa. Lee Morgan, Kenny Burrell en Art Blakey.

NEW COOL COLLECTIVE – Out Of Office (Dox Records 2008) De jongste plaat van de Nederlandse New Cool

Collective is hun beste. Nu-jazz kan dus toch best boeiend zijn. De band van Benjamin Herman voert een sterke lichting nieuwe jazz- en funkbands uit van boven de Moerdijk.

JOHN COLTRANE – A Love Supreme (Impulse 1965) Ik schaam me er een beetje voor, maar John Coltrane moet ik nog altijd mondjesmaat savoureren.

Dit is gecomponeerd als een suite en laat zich zo ook beluisteren en ontdekken. Muziek waar je tijd voor moet maken, en die je dan verrijkt. Ook zeer impressionant pianowerk van McCoy Tyner.

leggen ging tamelijk vlot, maar het probleem is de afstand, het is een stad van om en bij de 20 miljoen inwoners. Ik was zelf verrast wat ik daar te horen kreeg. Sommige zaken waren hier wel bekend, zoals Cansei De Ser Sexy, die werden ook al gedraaid in het programma Cucamonga.

Rob Mazurek, die tot de Chicago underground scene behoort, heb ik ginder leren kennen.

En ook Mauricio Takara van São Paulo Underground, die mengt elektronica met Afro-Braziliaanse ritmes, dat heeft een rock feeling, een heel boeiende combinatie. Dat waren ook heel sympathieke mensen om mee om te gaan. Er zit misschien wel een missionaris in me, ik wou dat graag aan het publiek overbrengen. Later zijn daar dan twee compilatie-cd’s uit gegroeid.

mij is het dat wel. Weet je wat ik spijtig vind, ik had vroeger zelf een behoorlijke zangstem, maar die ben ik helaas kwijtgeraakt.

Waar gaat je interesse vandaag naartoe?

Op het gebied van jazz ben ik nu gefocust op cross-over van elektronica, Sun Ra, Afrobeat enz. zoals te horen is bij Karl Hector & The Malcouns en Heliocentrics. Op hun jongste plaat vind je een mengeling van funk en Ethiopische jazz. Hiervoor deden de Heliocentrics een beroep op de godfather van de Ethio-jazz, Mulatu Astatke. Dat is wat me nu boeit. Daarnaast ook lichte, dansbare jazz zoals bv. op het Duitse label Jazz and Milk verschijnt. Andere ontdekkingen zijn bv. Spiritual Jazz op Soul Jazz Records.

Vermeersch en FES kan ik ook waarderen.

Verder koop ik momenteel vooral re-releases van groovy jazz en funk. Daar is het een dankbare tijd voor nu alles heruitgebracht wordt.

Waar haal je jouw muziek?

Internet natuurlijk, daar vind ik de muziek waar ik mee bezig ben, cd’s die ik in de winkel nooit vind. Ik kom nog nauwelijks in een platenwinkel. Al de labels verkopen overigens nu direct via internet. Ik heb nog nooit zoveel muziek gekocht als nu. Ik heb zelfs een platenspeler gekocht al ga ik geen fortuinen aan lp’s uitgeven.

Ik wil wel de plaat of cd fysiek, vooral om de informatie erbij. Ouwe generatie zeker, want ik merk dat mijn kinderen helemaal geen band meer hebben met de cd, voor hen is muziek eerder een wegwerpproduct geworden. Zelf download ik met mate, en natuurlijk altijd legaal.

Ik ben hoe dan ook veel met muziek bezig. Ik luister overal en altijd, in de auto, op de trein, thuis bij het opstaan en slapen gaan. Misschien is het wel een afwijking. Een concertganger ben ik niet. Ik woon in de stad waar een van de actiefste jazzclubs van het land, De Werf, gevestigd is. Wel, ik zou daar eens naartoe moeten gaan, maar het komt er niet van.

foto: © VRT/Phile Deprez

Hou je liever van vocale dan instrumentale muziek?

Niet bepaald liever, maar zang doet me wel wat.

Neem bv. Chet Baker, misschien niet de meest geweldige stem, maar hij zingt wel zeer expressief. En ik zie het weinig mensen nadoen. De manier waarop hij trompet speelde, daar kun je alleen maar bewondering voor hebben.

Een paar jaar geleden maakte ik Lizz Wright mee op het festival in Gent. Ook iemand met Lieven Verstraete een beperkt stembereik. Ik kreeg op een beLieven Verstraete: paald moment tranen in de ogen, gewoon door “Wat me nu vooral boeit is een mengeling van Wat ga je als dj op Gent de expressiviteit in wat funk en Ethiopische jazz.”

Jazz spelen? ze bracht. Zo’n warme, Ik ga in het tweede luik doorleefde stem. Eén van van het festival draaien. de hele mooie platen die ik koester is About the Blues van Julie London. Dat is grootstadmuziek, donker, gejaagd maar Het wordt vooral een mengeling van funk, afro Daar ligt ook zo veel emotie in. En bossa nova melodieus met Afrikaanse invloeden. In Neder- en latin, ik zou het ‘goed weer’ muziek wilzangeres Elis Regina vind ik van hetzelfde ni- land bestaan ook enkele interessante bands zo- len noemen. Door plaatjes te draaien, hoop veau als Ella Fitzgerald en Billie Holiday. Niet als Jazz Invaders en New Cool Collective. Die zag ik dat het publiek er iets van oppikt, er iets in iedereen zal dat als jazz catalogeren, maar voor ik vorig jaar nog in het Depot in Leuven. Peter ontdekt.

WEBSTER LEWIS – The Club 7 live tapes (Webster Lewis in Norway) (Counterpoint Records 1971) Webster laat zich hier begeleiden door The postpop, space-rock, be-bop, gospel tabernacle chorus and orchestra, en die naam zegt alles. De diepste Hammondklanken die ik ooit hoorde: diep, groovy, soulfull en funky tegelijk.

V.A. – New Thing! (Soul Jazz Records - www.souljazzrecords.co.uk) Een ontdekking, deze verzamelaar van het Britse Soul Jazz label. Gewijd aan ‘deepjazz’. Beginnende avant-garde en geëngageerde jazz, in de voetspo-

ren van Sun Ra. Met o.a. Maulawi, Alice Coltrane, Travis Biggs, Archie Shepp en vele onbekenden.

Diep, urban en met heimwee naar Afrika.

SOIL & “PIMP” SESSIONS – Planet Pimp (Brownswood 2008) De gekke maar geïnspireerde Japanners die de term jazz-dance een nieuwe, eigentijdse betekenis geven.

MULATU ASTATKE & THE HELIOCENTRICS – zelfde titel. (Strut Records 2009) Een boeiende samenwerking in het kader van

de reeks Inspiration, confirmation van het Britse Strut-label. De koning en grondlegger van de Ethio-jazz trekt op met The Heliocentrics, de Britse erfgenamen van Sun Ra en James Brown.

Vernieuwend, spacy en toch warm.

DUSTY – Keep It Raw (Jazz&Milk Recordings 2009) De Duitser Christian Doepka, alias Dusty, runt het nu-jazz label Jazz&Milk. Op zijn eigen solodebuut bewijst Dusty dat de zogenaamde nu-jazz niet muf en zoutloos hoeft te zijn. Dit werkt met samples en échte jazzmuzikanten, is dansbaar en toch inventief, een mix van jazz, bossa, latin en funk.

Jazzmozaïek 2/2009

63

Leon Lhoëst

Muziektheorie

H

Pitch Axis In een melodie zijn niet alle noten even belangrijk. Zo zijn bijvoorbeeld factoren als toonhoogte, nootwaarde, de plaats van de noot in de maat en de ritmische benadrukking ervan alle bepalend voor het belang van een noot. Alle belangrijke noten samen vormen het referentiekader voor de overige melodienoten: zij zijn de essentie van een melodie, en bepalen richting en doel.

Deze belangrijke noten vormen veelal een stapsgewijze dalende lijn, of zoals Gil Goldstein het noemt in zijn boek Jazz Composer’s Companion, de Pitch Axis1.

et concept van de door keyboardist Gil Goldstein ontwikkelde pitch axis is gebaseerd op de theorieën van componist/auteur Heinrich Schenker (1868-1935). In zijn New Musical Theories And Fantasies beweert Schenker dat iedere melodie op het diepste niveau, dus na ontdaan te zijn van versieringen, een lineaire daling is naar de grondtoon van de tonica-drieklank, de zgn. fundamentele lijn of Urlinie. Deze structurele melodie is het melodisch skelet, het raamwerk, de melodie in een andere melodie.

fig. 1

De kunst voor het vinden van de Urlinie zit hem in het weglaten van alle noten die niet van belang zijn voor het verloop van de melodie op het diepste niveau. Hieronder vallen onder meer versieringen zoals wisselnoten en omspelingen, maar ook noten van het gebroken akkoord, die beschouwd kunnen worden als verlengingen (prolongaties) van de akkoordfunctie in kwestie (tonica, dominant...). Een melodie bestaat aldus uit een voorgrond, te weten de eigenlijke melodie, uit de achtergrond, te weten de Urlinie, en uit één of meerdere middelgronden, zijnde de verschillende lagen versieringen e.d. waaruit de melodie is opgebouwd. Men moet de eigenlijke melodie dus als het ware ‘schillen’, laag na laag, om via de verschillende middelgronden tot de structurele melodie te komen. Deze Urlinie kan in extremis uit maar 3 noten bestaan (mi-re-do).

Deze noten kunnen zich over kortere werken, maar ook over een hele symfonie uitstrekken.

Om deze analysetechniek naar behoren te kunnen toepassen dient men de methode van Schenker uitvoerig te bestuderen. Deze laat zich helaas niet uitleggen in een kort artikel zoals het onderhavige, maar goede studieboeken zijn er voldoende.

Gil Goldstein wil echter met zijn pitch axis helemaal niet zover gaan. Hoewel gebaseerd op de Schenker methode, is Goldstein veel losser in de toepassing ervan. Zo is de lineaire daling van de melodie niet noodzakelijk naar de tonica, kan er vrij geoctaveerd worden, en onderscheidt hij soms meer dan één pitch axis tegelijkertijd. Ook kan een pitch axis een stijgend verloop hebben.

Toch blijft ook hier een zekere kennis van de Schenker methode nodig.

fig. 2

Enkele eenvoudige voorbeelden zullen e.e.a. verduidelijken. In fig.1 zien we de eerste acht maten 1

Pitch betekent toon(hoogte), en Axis is as.

64

Jazzmozaïek 2/2009

fig. 3

van een zakkende pitch axis is te vinden in How Insensitive van componist Antonio Carlos Jobim.

De hele melodie, die gebaseerd is op een etude van Chopin, is georganiseerd rond een zakkende pitch axis van vijf noten (A-G-F-E-D).

fig. 4

Een voorbeeld van een stijgende pitch axis zien we in de eerste helft van het stuk My Foolish Heart van Young & Washington (fig.4). Eerst kent de pitch axis een stijgend verloop gedurende acht maten, van F tot D, waarna in de volgende acht maten de lijn weer zakt naar F. In fig.5 ten slotte de eerste paar maten van John Coltrane’s solo op Bass Blues, met ook hier de aanwezigheid van een dalende pitch axis.

Volgens Gil Goldstein zal het zich bewust zijn en herkennen van de pitch axis die zich op de achtergrond afspeelt, het luisteren naar, en beleven van muziek een meer georganiseerd karakter geven.

Tevens zal het beheersen en toepassen ervan door de componist en uitvoerend musicus van groot nut zijn in het structureren van het creatief proces.

fig. 5

Bronnen en literatuur:

van Over The Rainbow van Harold Arlen. De omcirkelde noten vormen hier samen de pitch axis.

Het verloop ervan houdt steeds gelijke tred met de maatwisseling en vormt de volledige Eb majeur toonladder, eindigend op de tonica. In de onderste balk wordt de pitch axis nog eens apart weergegeven in hele noten.

In I Should Care van Cahn, Stordahl en Weston (fig.2) vormt de pitch axis wederom een dalende majeur toonladder (C), hier uitgebreid met

de noot Bb tussen de 7e en 6e graad, maar die nu niet synchroon loopt met de maten.

In fig.3 zien we de eerste 24 maten van Bluesette van Jean ‘Toots’ Thielemans. Ook hier is de pitch axis een (ongebruikelijke) dalende toonladder, van F tot F. Deze laatste noot is hier de kwint van de toonsoort Bb. Uiteindelijk zullen echter de laatste 2 maten van het stuk toch een dalende lijn van F naar de tonica Bb te zien geven (hier niet weergegeven). Een ander goed voorbeeld

•

•

•

•

Gil Goldstein Jazz Composer’s Companion Advance Music, 1993 A. Cadwallader & D.Cagné Analysis of Tonal Music: A Schenkerian Approach Oxford Univ. Press, 1998 Glen Roger Davis Levels Analysis Of Jazz Tunes (doctorate thesis) Ohio State University, 1990 Dr. Tom Pankhurst http://www.schenkerguide.com

Advertentie

Tiendelige lessenreeks op zondagnamiddag in Jezus-Eik

jazz academie okt 09 w dec 09

22 oktober

Folkbal intiem

saxofoon, gitaar, basgitaar, contrabas, piano, drums, fluit, trombone, mondharmonica, trompet, accordeon, viool, theorielessen, samenspel

met Jan Smed (en dansinitiatie)

Meer info: 02 532 38 90 vincent.de.laat@muzmoz.be Muziekmozaïek i.s.m St. Maartensgildewww.muziekmozaiek.be Vanaf 20u – gc De Cam, Gooik 02 532 28 38

roviseren p im te m o n e r e stud

www.muziekmozaiek.be Deze saxofonist werd op een jazzjam gefotografeerd door Mina Van Elewyck

A08022_AdvJazzAcademie1op3.indd 1

11/18/08 11:10:22 AM Jazzmozaïek 2/2009 65

k

Muziekmozaïe

nieuws Deze muzikanten werden gefotografeerd door Hugo Van de Velde.

Tweede Folk-

en Jazzdag op 18 oktober 2009:

Muziekmozaïek laat muzikanten verbroederen De Folk- en Jazzdag van Muziekmozaïek wil op zondag 18 oktober in cc De Ploter in Ternat voor de tweede keer op rij muzikanten, organisatoren en liefhebbers uit beide genres bij elkaar brengen. Dat gebeurt met heel veel muziek, uiteraard, maar ook met boeiende workshops, nuttige informatie en leuke animatie.

I

n gevarieerde workshops openen specialisten de arrangemententrukendoos, voor elke muzikant die wil weten hoe hij of zij op een eenvoudige manier meer uit een melodie kan halen. Ritmisch aangelegde mensen kunnen zelf uitproberen waar nu net de verschillen liggen tussen percussiebegeleiding in de folk en de jazz enerzijds en in andere muziekculturen anderzijds. Muziektechneuten kunnen op de Folk- en Jazzdag aan de slag met een loopstation, om te experimenteren met allerhande effecten en geluidjes. Wie zijn of haar groep beter wil ‘verkopen’, mag de uiteenzetting over het opstellen van een portfolio niet missen.

En groepen die van hun muziekprogramma ook een podiumwaardige voorstelling willen maken, kunnen een nieuwe workshop podiumprésence volgen. Deze en meer workshops zijn allemaal gratis te volgen op 18 oktober.

Een specialleke Een specialleke op de tweede Folk- en Jazzdag is een samenspelsessie, onder de vorm van een soort open jam, waarin folkmuzikanten samen met jazzmuzikanten een – weliswaar kort – gemeenschappelijk repertoire samenstellen, door van een jazztune een echte folkbalhit te maken en omgekeerd van

een folktraditional een jazzstandard te maken. Dat gebeurt onder begeleiding van twee topmuzikanten uit beide genres. De deelnemers aan deze sessie kunnen op het einde van de dag het resultaat van hun samenspel laten horen aan het publiek.

Dat publiek wordt op zondag 18 oktober de hele dag door getrakteerd op muziek van folk- en jazzgroepen. Ensembles die het aandurven om een korte maar gezellige foyerset te spelen, met constructieve feedback van een expert, mogen zich bij Muziekmozaïek aandienen voor dit vrij podium.

Voor de kinderen is er Folkeling ofwel een spannende en actieve zoektocht naar instrumenten en dansjes in de grote folkwereld.

Schrijf dus alvast zondag 18 oktober in uw folk- en jazzagenda van 2009!

Jazz met bubbels

M

uziekmozaïek en het Zomercafé van Gooik nodigden op 29 maart jongstleden de Pajotse jazzliefhebbers uit op een uitzonderlijke trip naar de roots van de jazz. Frank Hessens aka DJ Big Train nam de bezoekers mee naar het midden van de 19de eeuw in New Orleans, de tijd dat de ritmes van de Caraïben, de blues van de zwarte plattelandsslaven en de muzikale kennis van de Creolen door de invoering van de rassenscheiding bij elkaar werden gebracht. Met een smakelijk aperitiefje in de hand zagen de aanwezigen hoe jazz geboren werd en snel uitgroeide tot een van de meest populaire vormen van entertainment.

Een paar weken later werd deze lezing nog eens overgedaan in ’t Smiske in Asse. Maar de liefhebbers krijgen nog een kans om deze jazztrip te maken: op zaterdag 28 november in ’t Uilekot in Herzele. (VDL/KK)

Een verzameling van alle artikels die in 2008 over jazz zijn verschenen in de binnenlandse pers, gebundeld in éen boek.

Kostprijs: € 8

Klaas Keymolen Info: Folk- en Jazzdag van Muziekmozaïek Zondag 18 oktober 2009 van 13u tot 18u cc De Ploter, Kerkstraat 4, Ternat Deelname gratis Inschrijven voor workshops binnenkort via www.muziekmozaiek.be

t presenteert he

jazzpersboek

Muziekmozaïek

My Groovy Sisters op de Folk- en Jazzdag 2008.

66

Jazzmozaïek 2/2009

foto: © Maarten Marchau

2008

Interesse? Schrijf dan € 8 + € 3 verzendingskosten voor één exemplaar over op 734-0064446-47.

Dan krijg je het boek opgestuurd. Afhalen bij Muziekmozaïek kan ook, mits een seintje vooraf.

Wijngaardstraat 5 1755 Gooik 02 532 28 38 info@muzmoz.be

k

Muziekmozaïe

nieuws Jazz Hoeilaart jong jazztalent

Op de 31ste Jazz Hoeilaart van 24 tot 26 september 2009 geven Muziekmozaïek en De Rand drie dagen lang het podium aan jong internationaal jazztalent, omkaderd door optredens van topartiesten.

U

it 16 verschillende landen hebben 48 groepen zich ingeschreven voor deze editie, verdeeld als volgt: België: 9 - Nederland: 4 - Duitsland: 13 - Italië: 4 - Finland: 1 - Zwitserland: 2 - Tsjechië: 2 - Polen: 2 - Verenigd Koninkrijk: 1 - Griekenland: 2 - Hongarije: 1 - Oostenrijk: 1 - Israël: 2 - Noorwegen: 1 - Verenigde Staten: 1 - Taiwan: 1

Een jury selecteert hieruit 5 finalisten. Traditiegetrouw is de zesde finalist de winnaar van het Getxo Jazz Contest (Bilbao, Spanje).

De jury preselectie bestaat uit: Kris Lemmens (voorzitter) - Jack Van Poll - Teun Verbruggen - Guy Dossche - Jan Hautekiet - Vincent De Laat (secretaris)

Sabam Cultuur

Compositiewedstrijd Sabam Cultuur geeft, samen met Jazz Hoeilaart, Belgische componisten de gelegenheid het publiek te vergasten met hun compositie én een mooie geldprijs van € 2000 in de wacht te slepen. Alle jazzcomponisten, leden of toekomstige leden van Sabam kunnen zich inschrijven voor deze wedstrijd. De winnende compositie zal gespeeld worden door de zes finalisten van Jazz Hoeilaart 2009.

Stuur je compositie naar Cultuur Sabam vóór 8 augustus 2009. Meer informatie is terug te vinden in het reglement. Elke kandidaat mag slechts één thema inzenden. De laureaat wordt door een gespecialiseerde jury worden aangeduid.

Meer info op www.jazzhoeilaart.be en www.sabam.be

In onze volgende editie presenteren we de 5 finalisten.

Jazz Hoeilaart Talent op North Sea Jazz Festival Ooit stonden 5 hippe muzikanten op de planken van Jazz Hoeilaart. In enkele jaren tijd knalde deze Scandinavische jazzgroep JazzKamikaze naar de absolute top van de Deense jazzscene.

Eigenwijs en Heavy! De groep speelt nu een niet te missen concert op North Sea Jazz: Jazz Kamikaze op zaterdagavond 11 juli 2009.

Meer info op: www.northseajazz.com

Jazz Hoeilaart Keys 2 Jazz Geen Jazz Hoeilaart zonder workshops. Op zaterdag 26 september geven we amateur-pianisten de gelegenheid jazz in hun vingers te krijgen. Samen met pianisten Jack van Poll & Bart Van Caenegem kruip je achter het klavier en laat je je vingers er op los swingen, ontdek je het geheime recept van de bop en groove je d’er op los.

Meer informatie op www.jazzhoeilaart.be

Jazz Hoeilaart Gordelt

Haal jazztalent in huis

De Gordel, het grootste sportfeest van het jaar, krijgt een swingend karakter. Vermoeide fietsers en wandelaars kunnen op zondag 6 september in gc de Bosuil, in Jezus-Eik, op adem komen en krijgen er van Muziekmozaiek en De Bosuil een flinke boost jazzenergie bovenop met concerten van o.m Mark River Band en Jazzoom.

Meer info op: www.muziekmozaiek.be

Aan de internationale wedstrijd van Jazz Hoeilaart nemen zes jonge jazzgroepen deel. De muzikanten van deze groepen verblijven van 23 september tot 27 september 2009 in ons land.

Jazz Hoeilaart is nog op zoek naar gastgezinnen waar enkele van die jonge buitenlandse artiesten kunnen verblijven. Heb je zin om van 23 september tot 27 september enkele muzikanten onderdak te geven, neem dan contact op met gc de Bosuil, Witherendreef 1, 3090 Jezus-Eik, 02 657 31 79, info@debosuil.be.

Amateurs in de kijker Muziekmozaïek laat in het kader van Jazz Hoeilaart ook amateurmuzikanten aan hun trekken komen. Zo wordt de twintigkoppige Pajotse Mark Riverband gecoacht door saxofonist Peter Vandendriessche om intensief te werken aan een zomers jazzrepertoire. Het gezelschap zal in aanloop naar het festival te horen en te zien zijn op de Gordel op zondag 6 september (aan gc de Bosuil in Jezus-Eik) en op zondagmiddag 21 september tijdens de Druivenfeesten van Hoeilaart (op de kiosk aan het Nerocafé).

Workshop met Roni

Voor slechthorenden Al enkele jaren besteedt Jazz Hoeilaart bijzondere aandacht aan personen met een handicap. Dit jaar installeert het festival een ringgeleiding zodat slechthorenden ook kunnen genieten van de optredens. Samen met de Federatie van Vlaamse Dovenorganisaties kunnen dove en slechthorende personen er ook zelf musiceren tijdens een percussieworkshop met percussionist Chris Joris. Meer informatie vind je binnenkort op www.jazzhoeilaart.be.

Ben Hur

Zomerworkshops @ Gent Jazz &

M

uziekmozaïek nodigt Roni Ben Hur, begenadigd gitarist en pedagoog, uit voor een bigband coaching én een gitaarworkshop. Roni was of is de sideman van o.m. Barry Harris, Chris Anderson, Rufus Reid, Walter Booker, Jimmy Heath, Clark Terry, Slide Hampton, Cecil Payne, Charles McPherson, Etta Jones, Marcus Belgrave and Bill Doggett. Er is geen jazzpodium waar hij met z’n jazzgitaar niet op te horen was Op zaterdag 22 augustus verdiept Roni zich, samen met een bigband, in de do’s en don’ts van het spelen in bigband. Op zondag 23 augustus opent Roni zijn boekje vol trucs, tips en waardevolle informatie voor elke geïnteresseerde gitarist. De workshop vindt plaats in Muziekcentrum de Bijloke in Gent.

Heb je zin om je bigband in te schrijven voor deze coaching? Mail dan naar vincent.de.laat@muzmoz.be of bel 02 532 38 90. Gitaristen kunnen zich binnenkort online inschrijven via www.muziekmozaiek.be Luister naar Roni op www.ronibenhur.com Met dank aan Muziekcentrum de Bijloke, Gent

Jazz Middelheim

E

r staat een gegarandeerd hete zomer voor de deur! Tijdens Gent Jazz Festival en Jazz Middelheim kan je genieten van topconcerten van het kruim van de internationale jazzscene. Muziekmozaïek nodigt muzikale kleppers uit om hun muzikale bagage te delen met elke geïnteresseerde muzikant. Binnenkort vind je de namen voor de eerste Artist Workshops op www.muziekmozaiek.be of de websites van Gent Jazz Festival en Jazz Middelheim.

Hou je ogen open en je vingers soepel!

Jazzmozaïek 2/2009

67

Marinus Vromans

Muziek R E C H T

B

ladmuziek wordt beschouwd als een werk van letterkunde en kunst in de zin van de Auteurswet van 30 juni 1994. Dat betekent dat ook de auteur van bladmuziek, zoals de auteur op andere werken, in beginsel het exclusieve recht heeft tot openbaarmaking (‘mededeling aan het publiek’) en verveelvoudiging (‘reproductie’).

Wettelijke uitzonderingen op exclusieve exploitatierechten van auteursrechtelijke beschermde werken (situatie vóór 22 december 2008) De Auteurswet bevat een limitatieve lijst van uitzonderingen op de exclusieve exploitatierechten van de auteur Zo kon een auteur zich tot de wetswijziging van 22 december 2008 niet verzetten tegen de reproductie van korte fragmenten uit werken, die op een grafische of soortgelijke drager zijn vastgelegd, zoals bladmuziek, wanneer de betrokken kopie gemaakt werd ter illustratie bij onderwijs, zonder commercieel oogmerk en geen afbreuk werd gedaan aan de normale exploitatie van het werk. Wel werd die uitzondering gecompenseerd door een recht van niet alleen de auteurs maar ook de uitgevers op de zogenaamde reprografievergoeding een vaste vergoeding verschuldigd door fabrikanten/importeurs van fotokopieerapparaten en een variabele vergoeding verschuldigd door de gebruikers van deze apparaten (zie www.reprobel.be).

Wetswijzing van 22 december 2008: bladmuziek mag onder bepaalde voorwaarden integraal gekopieerd worden tegen betaling vergoeding.

Als gevolg van de wetswijziging van 22 december 2008 kan bladmuziek integraal worden gekopieerd wanneer die reproductie wordt gemaakt ter illustratie bij onderwijs of voor wetenschappelijk onderzoek. De betrokken minister wilde daarmee het muziekonderwijs stimuleren door muziekleraren de mogelijkheid te bieden om een integrale reproductie te maken van een partituur ter illustratie bij onderwijs, omdat een paar notenbalken over het algemeen niet voldoende zijn om onderwijs te verstrekken met betrekking tot bladmuziek. Voorts wilde de minister juridische zekerheid bieden aan onderwijsinstellingen en de verschillende behandeling tussen bladmuziek en afbeeldingen van beeldende kunst, die 1

Partituren kopiëren in het onderwijs Mogen we bladmuziek (partituren)1 integraal kopiëren ter illustratie bij het onderwijs?

Het Grondwettelijk Hof fluit de Belgische wetgever voorlopig terug.

als illustratie bij het onderwijs wel volledig gekopieerd mogen worden, opheffen.

Auteursrechthebbenden en uitgevers vechten nieuwe regeling aan voor het Grondwettelijk Hof (voorheen Arbitragehof).

Semu, een vennootschap belast met het collectief beheer van de auteursrechten voor muziekuitgevers, verzette zich samen met een aantal commerciële uitgevers van bladmuziek tegen de in december 2008 ten behoeve van onderwijsinstellingen gecreëerde uitzondering op hun exclusieve reproductierecht. Want sindsdien kreeg het muziekonderwijs immers het recht bladmuziek, zij het tegen het betalen van de reprovergoeding, volledig te kopiëren.

Semu is van oordeel dat de wetgever de auteurs en uitgevers van bladmuziek en die van andere vergelijkbare werken (zoals boeken, cursussen en poëzie), waarvan slechts korte fragmenten mogen worden gekopieerd, ten onrechte verschillend behandelt (dat zou in strijd zijn met het beginsel van gelijkheid volgens art. 10 en 11 van de Grondwet).

Semu is voorts van oordeel dat met deze uitzondering een inbreuk wordt gemaakt op hun eigendomsrechten en dat ze in strijd is met de Europese Richtlijn van 22 mei 2001 ‘betreffende de harmonisatie van bepaalde aspecten van het auteursrecht en de naburige rechten in de informatiemaatschappij’. Daarin wordt de mogelijkheid van een uitzondering op het reproductierecht als toelichting bij het onderwijs weliswaar voorzien, doch onder de voorwaarde dat geen afbreuk wordt gedaan aan de normale exploitatie van

werken en de wettige belangen van de rechthebbende niet onredelijk worden geschaad.

Semu vroeg dan ook aan het Grondwettelijk Hof de betrokken wet te vernietigen en de regeling in afwachting van vernietiging te schorsen.

Beslissing (Arrest) van 23 april 2009 Grondwettelijk Hof Het Grondwettelijk Hof schorst de door de wetgever in december 2008 ingevoerde volledige uitzondering op het reproductierecht van de auteurs, zodat in afwachting van de definitieve uitspraak van het Hof, slechts korte fragmenten van bladmuziek ter illustratie bij onderwijs mogen worden gekopieerd. De gebruikelijke reprovergoeding is m.b.t. deze kopieën verschuldigd.

Het Hof overweegt daarbij dat de integrale reproductie van werken van beeldende kunst ter illustratie bij onderwijs de normale exploitatie van die werken niet in gevaar brengt, terwijl dat bij integrale reproductie van bladmuziek, die doorgaans wordt uitgegeven op bladen of in de vorm van een brochure en op een heel eenvoudige wijze kan worden gereproduceerd, wel het geval is. Het is naar de mening van het Hof niet verantwoord de reproductie van bladmuziek ter illustratie bij beeldende kunst op dezelfde wijze te behandelen als de reproductie van werken van beeldende kunst.

Tenslotte is het Hof van mening dat de inkomsten uit de verkoop van bladmuziek een wezenlijk onderdeel uitmaken van de totale inkomsten van uitgevers van bladmuziek.

Door het wegvallen van deze inkomsten worden uitgevers van bladmuziek in hun voortbestaan bedreigd.

Het valt nu af te wachten of het Grondwettelijk Hof de wet van 22 december 2008 definitief zal vernietigen, waardoor de uitzondering op het reproductierecht van auteursrechthebbenden op bladmuziek wordt teruggebracht tot het recht ter illustratie van het onderwijs slechts korte fragmenten te kopiëren in plaats van daarvan integrale kopieën te maken.

Marinus VROMANS VANDEN EYNDE LEGAL Voor meer informatie: mv@vdelegal.be

Van Dale: (muz.) volledige notering (alle partijen onder elkaar) van een koor-of orkestcompositie, die als leidraad voor de dirigent dient en waarin men de uitvoering kan volgen.

68

Jazzmozaïek 2/2009

foto: © Jos Knaepen

A

ltsaxofonist Bud Shank is op 2 april in zijn huis in Arizona overleden. Hij was 82. In de jaren vijftig maakte Shank naam als prominent vertegenwoordiger van de West Coast jazz. Bud Shank is wereldwijd als fluitsolist nog dagelijks op de radio te horen in California Dreamin’ van The Mamas and the Papas.

Bud Shank was zo’n zestig jaar professioneel muzikant. Als jongeling werkte hij in de jaren veertig in de bigbands van Charlie Barnet, Stan Kenton en Shorty Rogers. Hij verkoos echter te werken als studiomuzikant in de Hollywood studio’s i.p.v. een internationale carrière uit te bouwen zoals bijvoorbeeld Gerry Mulligan. Als fluitist is hij op veel popplaten te horen. Maar voor jazzliefhebbers zal hij veelal in herinne-

ring blijven als solist bij The Stan Kenton Band en The Lighthouse All Stars. In de jaren zeventig vormde hij de LA 4, waarin ook gitarist Laurindo Almeida en bassist Ray Brown. Vanaf 1986 concentreerde Bud Shank zich op de saxofoon en borg zijn klarinet en fluit op. Je kan geen twee dingen tegelijk goed doen, vond hij.

Shank was volgens pianist Bill Mays ook een fervent zeiler en autofreak. Hij nam ook deel aan races. En Bill voegt er aan toe “Bud was always willing to let the music ‘go where it wants’ and set minimum ‘controls’ on the players. His enthusiasm, optimism, laugh, and sense of humour, were a delight (after moving to Arizona he bought a truck and installed his no-more-used clarinet in the rifle rack!). I will miss the man very much.”

Bud Shank

Nic Fissette, de meest vooraanstaande befoto: © Jos L. Knaepen/Jazz Archive

bop-trompettist in ons land, is op 25 april overleden. In januari werd hij 79 jaar. Nic Fissette was een adept van de bebop, de muziek waarmee hij opgroeide. Hij speelde met Jack Sels, Jacques Pelzer, Bobby Jaspar, René Thomas, Francy Boland en in verscheidene bigbands. Gedurende vele jaren was hij één van de prominente solisten van het BRT Jazzorkest geleid door Etienne Verschueren. Hij maakte deel uit van de welhaast legendarische groep The Bop Friends en speelde eveneens met Placebo van Marc Moulin, met Sadi’s bigband en Act Big Band, waarmee hij verscheidene albums opnam.

Verder signaleren we nog het overlijden van pianist Buddy Montgomery (79), broer van de beter bekende gitarist Wes Montgomery.

Nic Fissette SABAM_JAZZZ_08_03b.pdf

12/08/08

Luc De Baets

9:48:51

SABAM

wenst alle jazzartiesten veel succes

UWE NIE SITE !

WEB m.be

.saba www

Aarlenstraat 75-77 1040 Brussel Tel. 02/286.82.11 info@sabam.be www.sabam.be

Jazzmozaïek 2/2009

69

70

Jazzmoza誰ek 2/2009

EEN MACHTIG MOMENT. Bier met liefde gebrouwen, drink je met verstand.