Jazzmozaïek 2010 nummer 3

2010 I 3

foto: © Jos L. Knaepen

een brede kijk op jazz in Vlaanderen en de wereld

TOOTS THIELEMANS

EUROPEAN QUARTET - LIVE

Verschijnt driemaandelijks • Tiende jaargang - Nr. 3 - september-oktober-november 2010 • Kantoor van afgifte: Brussel X - P409123

Een mooie melodie brengt je helemaal in vervoering? Een opzwepend ritme en je kan niet meer stil blijven zitten? Blazers, percussie, piano, bas, gitaar of oud: stuk voor stuk raken ze een gevoelige snaar? Vooruit verwent je oren met pure jazz, maar schuwt daarbij uitstapjes naar de rock of wereldmuziek niet.

NAJAAR 2010

JAZZ & BEYOND

DO 14.10 OCTURN FEAT. MIRA CALIX - Songs from my mother’s knee WO 03.11 JOHN SCOFIELD TRIO DO 25.11 MÂÄK’S SPIRIT - Kojo Midokpo / NEIL COWLEY TRIO VR 26.11 IVA BITTOVÁ & VLADIMIR VÁCLAVEK / EQUILIBRIUM (Badenhorst – Ploug – Pettersen) / LIESA VAN DER AA WO 01.12 RADIOKUKAORKEST & ELLERY ESKELIN DO 09.12 AKA MOON & MISIRLI AHMET OOK NOG IN VOORUIT ZA 25.09 JEF NEVE TRIO / DO 30.09 NICOLAS KUMMERT - Voices / VIKTOR TÓTH TERCETT feat. Hamid Drake / DI 05.10 DE BEREN GIEREN / JAMIE SAFT / WO 20.10 STRAY DOGS ft. vj Legoman / WO 20.10 DAVE HOLLAND QUINTET (in De Bijloke) / DO 10.02 ANOUAR BRAHEM QUARTET

INFO & TICKETS: WWW.VOORUIT.BE - T. 09 267 28 28

VOORWOORD

Jazzmozaïek is het driemaandelijks jazzmagazine uitgegeven door de vzw Muziekmozaïek.

Secretariaat (abonnementen en administratie): Muziekmozaïek vzw, Wijngaardstraat 5 B-1755 Gooik, tel. 02 532 38 90, fax 02 452 34 94 info@muzmoz.be – www.muziekmozaiek.be www.jazzmozaiek.be Redactie: Jazzmozaïek, Laarstraat 105 B-2610 Wilrijk-Antwerpen (België) e-mail: redactie.jazzmozaiek@skynet.be - Stichter: Luc De Baets († 13/09/2009) - Hoofdredacteur: Bernard Lefèvre - Redactiemedewerkers: Mischa Andriessen, Patrick Bivort, Paul W. Blair (VS correspondent), Peter De Backer, Dirk De Gezelle, Frederik Goossens, Wannes Gyselinck, Chris Joris, Leon Lhoëst, Georges Tonla Briquet, Marc Van den Hoof, Marc Van de Walle, Jack van Poll, Bert Vuijsje.

- Fotografie: Jos L. Knaepen - Illustraties: Pieter Fannes - Redactiesecretariaat: Vincent De Laat - Grafisch ontwerp: Brigid Sullivan Dit magazine is gedrukt op milieuvriendelijk papier met het FSC-label

10 jaar Jazz Hoeilaart en Jazzmozaïek, twee initiatieven van Muziekmozaïek vzw, slaan voor het eerst de handen in elkaar voor de viering van 10 jaar Jazzmozaïek.* 10 jaar Jazzmozaïek: hier past een woord van dank aan de stichter van dit blad, Luc De Baets, die een jaar geleden overleed. Hij zette een team van medewerkers op de sporen, die al die jaren uit liefde voor de jazz onbaatzuchtig hun bijdragen leverden. Het was dan ook een hele eer om met Luc in gedachten dit jaar de Muze van Sabam te mogen ontvangen. Een mooie bekroning bij dit 10-jarig bestaan. Samen met Lucs weduwe Ginette heb ik de prijs in ontvangst genomen op Gent Jazz. Tijdens Jazz Hoeilaart zullen we ook Luc hulde brengen. Verder in deze uitgave draagt Jack van Poll zijn column op aan Luc. Dit eerste decennium van de 21ste eeuw heeft de jazzscene in Vlaanderen aan professionaliteit gewonnen en dat zou zich moeten concretiseren in een globale aanpak met alle actoren – muzikanten, organisatoren, programmatoren, media – verenigd in een

Jazz Forum. Muziekcentrum Vlaanderen en JazzLab Series geven hiertoe de aanzet met een jazzdag op 21 september in de Beursschouwburg. Allen daarheen.

We blikken nog even terug op de succesvolle zomerfestivals – opnieuw prachtige beelden van Jos Knaepen en rake tekeningen van Pieter Fannes – maar hebben uiteraard ook aandacht voor de herfstfestivals: een nieuw festival in Leuven, Jazz!Brugge en het omgedoopte C-Mine Festival. Maar ook over de grens in het gezellige Maastricht roert er wat!

Herbeleef in ons interview de heerlijke momenten van Toots Thielemans, nog altijd veruit onze grootste jazzheld. Bert Joris, eregast met zijn kwartet op onze viering, blikt terug op zijn muzikale hoogtepunten van het voorbije decennium. En dan zie je dat 10 jaar een hele wereld van verschil maakt!

Bernard Lefèvre Wil je reageren, mail naar redactie@jazzmozaiek.be

* We nodigen iedereen uit op donderdag 28 september in GC de Bosuil (Jezus-Eik). Als Jazzmozaïek-abonnee geniet je met je MM-pas bovendien van een korting. Dus snel reserveren! Lees er alles over in het programmaboekje in bijlage.

Inhoud 4 Interview: Toots Thielemans

Jaarabonnement: - België: € 15 voor jaargang 2010 van Jazzmozaïek, inclusief MM-voordeelpas.

Registreer via www.muziekmozaiek.be of stort op onderstaande rekening.

- Wil je alleen het tijdschrift Jazzmozaïek ontvangen?

Klik dan op www.jazzmozaiek.be in het menu links op Abonneer, volg de procedure als gratis abonnee.

- Buitenland: € 25 Stort op Fortis-bankrekening 001-3941901-91 van Muziekmozaïek, Wijngaardstraat 5, B 1755 Gooik.

BIC GEBABEBB/ IBAN BE23 0013 9419 0191 Telkens met vermelding: Abo JM 2010

“Ik wil graag optreden waar ik mezelf mag zijn”

8 Focus: Joachim Badenhorst:

Monk en Bennink als inspiratiebronnen

Festivals 9 Jazz!Brugge: Rik Bevernage: “Europese jazz is onze missie”

- Info: info@muzmoz.be of T 02 532 28 38

13 Appeltuinfestival Leuven: Jazz verovert studentenstad

© Copyright (teksten en foto’s): Zonder voorafgaande en schrifte-

14 C-Mine Jazz Genk: nieuwe naam, nieuwe locatie

lijke toestemming van vzw Muziekmozaïek mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook. Iedere redacteur is verantwoordelijk voor de inhoud van zijn tekst. Publiciteitsteksten en bijhorende illustraties vallen onder de verantwoordelijkheid van de betrokken adverteerder. Teksten en fotomateriaal kunnen door de redactie van Jazzmozaïek geweigerd worden zonder dat deze beslissing dient te worden gerechtvaardigd.

Verantwoordelijke uitgever en afzendadres: Peter Heyndrickx – Wijngaardstraat 5 – 1755 Gooik

27 Follow The Sound – Skoda Festival – MECC Jazz Maastricht

34 Het decennium van Bert Joris

“Plezier beleven aan mijn muziek is de grootste prijs die ik kan krijgen’”

36 Wim Wabbes (programmator Jazz & Beyond):

“Vooruit wil een vrijhaven zijn voor muzikale vrijbuiters”

38 Blindfold Test: Bart Defoort 40 De Jazzlezer: Tussen New Orleans en de Ex Bert Vuijsje 43 Nieuw op cd-dvd 54 De jazzprehistorie (2): De Afro-Amerikaanse muziek in de VS eind 19de eeuw 56 Muziektheorie: Pentatoniek Leon Lhoëst

16 Sabam Jazz Awards

58 Muziekmozaïek Nieuws

20 Jong Jazztalent: Gent Jazz – Dinant Jazz Nights – Jazzenede

62 Laatste Noot

21 Zomer in beeld

Columns

28 Jazzmozaïekjes Jazz Forum JazzLab Series

19 Jack’s Groove: Jazzjournalistiek Jack van Poll

32 Clubnieuws: Music Village – De Singer 33 Ahmad Jamal 80

41 Album Souvenir: Literaire Pockets Marc Van den Hoof 61 Holland Muziekland: Heavy Soul Mischa Andriessen 2010/3

3

INTERVIEW

Toots Thielemans:

“Ik wil graag optreden waar ik mezelf mag zijn” De tweede helft van dit decennium was drukker dan ooit voor Toots Thielemans (88). In 2006 bracht hij een legendarisch concert in een uitverkochte Carnegie Hall met Kenny Werner, Herbie Hancock, Ivan Lins, Eliane Elias en Oscar Castro-Neves. In 2007 ontving hij de Klara Carrièreprijs. Als eerste Europeaan werd hij bekroond met de hoogste onderscheiding in de jazz, de NEA award 2009. Nog in 2009 werd hem de Concertgebouw Jazz Award uitgereikt.

Met zijn vast Europees kwartet trad hij keer op keer op voor uitverkochte zalen in binnen- en buitenland en zorgde hij opeenvolgende jaren voor een stormloop naar Jazz Middelheim.

Live-opnames van dit geweldige kwartet met Karel Boehlee (p), Hein Van de Geyn (cb) en Hans van Oosterhout (d) zijn nu op een nieuw album verzameld als European Quartet – Live. Een gelegenheid om bij te praten met Toots.

Met Jack van Poll en in aanwezigheid van Hein Van de Geyn zoeken we Toots thuis op waar hij ons met zijn altijd charmante vrouw Huguette warm onthaalt. Toots vertelt honderduit en haalt herinneringen boven. Trots draait hij een 78 toerenplaat van zijn kwartet uit 1947 waar op het label zijn foto prijkt. Bij dat toenmalige kwartet speelde Billy De Smet en dan komen we uit bij de pianisten die Toots’ carrière hebben bepaald. Als eerste mijlpaal noemt hij natuurlijk Bill Evans, waarmee hij de plaat Affinity (1979) opnam.

Toots: I looked for a ground floor with Bill Evans.

Dat was mijn referentie. Ten tijde van Bill Evans speelde ik hier in Europa met Rob Franken. Van hem heb ik veel geleerd. The chassis in my playing is Rob Franken. (Rob Franken overleed plotseling in 1983, 42 jaar oud. - nvdr) Toen ik in de jaren 70 in Japan speelde nam de promotor me mee naar een club Jazz In A Shell.

Daar zaten de muzikanten echt in een schelp, die zich opende en daar zat een trio: Red Mitchell, Fred Hersch en Eliot Zigmund. Ik hoorde voor het eerst Fred Hersch spelen en vroeg hem zijn telefoonnummer. Can we meet in America? En daar ben ik een hele tijd met hem gaan spelen.

In de vroege jaren tachtig kwam ik via een opname met Judy Niemack in contact met Kenny Werner.

Kenny is tot op heden nog één van de vaste pianisten van mijn Amerikaans kwartet.

Wie zeer ondergewaardeerd is hier bij ons vind ik Michel Herr, ook met hem maakte ik zeer mooie opnames.

Toots Thielemans:

foto: © Jos Knaepen

“In de jaren vijftig kon je in New York hoogstens een of twee keer per week in een club spelen, dus van jazz leven was onmogelijk.”

4

2010/3

Karel Boehlee is momenteel een vaste waarde in mijn Europees kwartet. Met hem repeteer ik nooit.

No rehearsal. Hij speelt zo impressionant. Soms kijkt hij me aan maar dan ziet hij me niet. Als ik teken doe dat ik overneem, blijft hij maar doorgaan. Dan moet ik hem met respect onderbreken… Dat is Karel.

Toots Thielemans (over Karel Boehlee): “Met Karel repeteer ik nooit. No rehearsal. Hij speelt zo impressionant.”

Hoe kwam je met Hein in contact?

Toots: Dat was via Philip Catherine. Hein speelde in zijn trio en zo gebeurde het dat hij al eens met mij ging optreden. Hein en Chris Weeda hebben prachtig werk geleverd met de nieuwe cd.

Hoe kwam dit nieuwe album van live-opnames tot stand?

Hein: Vanaf 2006 heeft Chris Weeda, een ongelooflijk goede klankingenieur, al de opnames van dit kwartet verzorgd. Een 15-tal concerten over de periode 2006-2008 hebben Chris en ikzelf in Zuid-Afrika gedurende een maand volledig beluisterd. We hebben die allemaal in kaart gebracht, welk concert, welke takes opvielen, uren over een intro gedaan…Uit 150 takes hielden we er 20 over en daarvan werden er uiteindelijk 12 op de cd opgenomen. En er is nog veel prachtig materiaal dat rest.

De tunes gaan al een leven lang mee…

Hein: Al die nummers hebben een verhaal…

Toots: Inderdaad, Days of Wine and Roses heb ik al in 1974 opgenomen met Joanne Brackeen.

Dat nummer heeft ook die Braziliaanse feeling in de modulatie.

Ne Me Quitte Pas heeft me enorm populair gemaakt. Ik kan het geheel solo spelen in een stadion of in een kerk…en soms verwijten ze me dat het een commerciële concessie is. Maar ik speel het even modaal als in de stijl van Gil Evans en Miles Davis (Toots neuriet…you can hear Miles…) daar is toch niets mis mee, mensen houden daar nu eenmaal van.

Começar De Novo dateert van het Brasil Project met mijn vriend Oscar Castro-Neves, daar spreken mensen nu nog van.

Welke respons verwacht je van de plaat?

Toots: Met platen heb ik nooit echt veel succes gekend. Mijn compositie Bluesette is vooral mijn moneymaker. De nieuwe cd doet me erg veel plezier. Ik respecteer de interesse en het enthousiasme die Chris en Hein in dit project hebben gestoken. Succes is really to attain the attention that you deserve. Maar wat is de aandacht die je verdient? In feite is succes mensen aanspreken die je bereikt, dat heb ik van Boris Vian.

Vroeger floot je en speelde tegelijkertijd gitaar…

Toots: Toen ik in de jaren vijftig met Al McKibbon, de bassist van George Shearing, in de auto zat was ik aan het fluiten en hij zei: “Man, you whistle better than you play.” En zo ben ik toen blijven doorgaan met fluiten en tegelijk gitaar spelen en heb ik Bluesette gecomponeerd in 1962. Mon Devoghelaere schreef ooit dat ik met dat fluiten toegaf aan de commercie en zo rijk werd. He only whistles to make money, maar het was gewoon zo: whistling made the money. Toen John Glenn de ruimte inging werd me gevraagd dat al fluitend te begeleiden. Het was met plezier dat ik dat deed en natuurlijk was ik blij om daar ook geld mee te verdienen. Helaas ben ik moeten stoppen met fluiten omwille van een ooraandoening. De gitaar heb ik na een beroerte begin jaren 80 opgegeven, I miss the guitar. Ik heb me sindsdien volledig op harmonica gericht. Dizzy Gillespie en ook Dave Brubeck vonden dat ik geweldig goed overweg kon met dat instrument, maar ze wilden toen liever dat ik gitaar speelde.

Ontmoetingen Jack: Toen je met Benny Goodman en George Shearing speelde, kwam je in en rond NY met veel jazzmen in contact…

Toots: De black community had erg veel respect voor me in de jaren vijftig: Art Blakey, Randy Weston, Lee Morgan, om er enkele te noemen, en ook John Coltrane. Ken je de opname met Benny Goodman in Lausanne1? Daar introduceert hij me als: “Now we have a young man from Belgium, he plays an unusual instrument for jazz” en voor die opname met Zoot Sims en Roy Eldridge had ik de akkoorden geschreven op Stardust. Daar ben ik nog fier op, soms spelen we die tune op die akkoorden nog.

In die periode zaten we ook samen met de Count Basie Band in de toerbus. Ik wou liefst naast Lester Young zitten en Billie Holiday, met haar chihuahua en haar man, Louis Mc Kay. Bassist Eddie Jones (in 1953 bij Basie nvdr) droeg een dikke zwarte lederen mantel.

In die periode speelde John Coltrane al met Miles Davis, en ik ging luisteren naar de groep in Washington. Toen Coltrane me opmerkte vroeg hij: You’re playing with us?, en dat was met Miles, zo maar niet de eerste de beste, niet! Ik was ook bevriend met Don Byas en Ben Webster.

Shepp. Chet vertrok daarna naar Amsterdam en ik naar Rotterdam, daar trof ik Sarah Vaughan.

Jack: Heb je ooit Art Tatum of Hank Jones ontmoet?

Toots: Hank Jones wel. Hij speelde jazz aan het eind van zijn leven, maar vroeger verdiende hij zijn brood door opnames bij de televisie, hij was in de band van de Ed Sullivan Show. In de jaren vijftig kon je in New York hoogstens een of twee keer per week in een club spelen, dus van jazz leven was onmogelijk. Ik heb ooit een week les gegeven in de Eastman School of Music van Rayburn Wright.

Ik speelde toen al met Quincy Jones en Paul Simon en was dus een media example.

Toots Thielemans:

“Hein Van de Geyn en Chris Weeda hebben prachtig werk geleverd met de nieuwe cd.”

Wie ik ook tegen het lijf liep, was Erroll Garner.

Die zei “we should play together some time” maar het is er nooit van gekomen.

Een revelatie voor mij was Brad Mehldau. Ik speelde met Kenny Werner een week in Los Angeles in The Bakery maar de laatste dag moest Kenny vervangen worden omdat hij met Joe Lovano in Japan moest spelen. Kenny raadde toen een jonge pianospeler aan en dat was Mehldau.

Later heb ik hem hier naar Middelheim gebracht.

Jack: En René Thomas was er toen al in die tijd?

Toots: Daar was ik niet zo close mee, I was always a bit scared of that scene.

Er was ook Chet Baker Hein: Ik herinner me Granada 1982: Chet Baker, Toots, Philip Catherine en ikzelf op een groot podium, en we zaten heel dicht op elkaar, Toots op een kruk, Chet op een stoel.

Toots: Chet zag ik nog kort voor hij uit het hotelraam is gevallen. We waren allebei in Frankfurt, speelden niet samen, hij deed wat met Archie 1 Benny Goodman, Lausanne 1950 / Swiss Radio Days, Jazz Series Vol.14 - January 1, 2006 Label: TCB.

foto: © Jos Knaepen

foto: © Jos Knaepen

Interview: TOOTS THIELEMANS

Hein Van de Geyn (over de nieuwe cd European Quartet – Live): “Uit 150 takes hielden we er 20 over en daarvan werden er uiteindelijk 12 op de cd opgenomen.

En er is nog veel prachtig materiaal dat rest.”

2010/3

5

in

in • JAZZCLASS: INLEIDING VOICES ZA 18 SEP: 19U30 • GRATIS

• NICOLAS KUMMERT: VOICES ZA 18 SEP: 20U30 • € 12/10

• IFA Y XANGÔ • JEF NEVE TRIO CD-VOORSTELLING VR 8 OKT: 20U30 • € 18/16

• BRZZVLL: HAPPY LIFE CREATOR MET VOOR EN NA DJ COURTASOCK DO 14 OKT: 20U30 • € 12/10

• THE BELGIAN SWINGJAZZ ORCHESTRA o.l.v. JOHAN VANDENDRIESSCHE ZO 17 OKT: 15U • € 14/12

• TOOTS THIELEMANS QUARTET ZA 23 OKT: 20U30 • € 22/20

• BRUSSELS JAZZ ORCHESTRA & BERT JORIS: SIGNS & SIGNATURES ZA 20 NOV: 20U30 • € 18/16

• JORIS ROELOFS QUARTET DI 23 NOV: 20U30 • € 14/12

• VIVE LA FÊTE: VIVE LE JAZZ VR 17 DEC: 20U30 • € 20/18

Letterenhuis Antwerpen en De Roma presenteren:

• DE BANKROET JAZZ LIVE! DO 27 JAN 2011: 20U30 • € 12/10

• JEF NEVE & LIEBRECHT VAN BECKEVOORT: IF MOZART AND MONK WERE BROTHERS VR 4 FEB 2011: 20U30 • € 18/16

• RITA REYS ZO 13 FEB 2011: 15U • € 16/14

En er komt nog meer! Hou onze agenda in de gaten.

DE ROMA: TURNHOUTSEBAAN 286, 2140 BORGERHOUT RATAPLAN: WIJNEGEMSTRAAT 27, 2140 BORGERHOUT TICKETS: TICKETBALIE TURNHOUTSEBAAN 327, 2140 BORGERHOUT, 03 292 97 40 (WERKDAGEN: 9U30-12U30 EN 13U30-17U) + WWW.DEROMA.BE + WWW.RATAPLANVZW.BE + MARK SOUND, WOLSTRAAT 6, 2000 ANTWERPEN +

WO 22 SEP: 20U30 • €8/6

• DE BEREN GIEREN ZA 16 OKT: 20U30 • € 12/10

Pertwee:

• BEN SLUIJS & ERIK VERMEULEN VR 29 OKT: 20U30 • € 12/10

• TEUN VERBRUGGEN & BART MARIS DO 2 DEC: 20U30 • € 12/10

• JEF NEVE & PASCAL SCHUMACHER: FACE TO FACE DI 4 JAN : 20U30 • € 14/12

• ROLAND & HAN BENNINK WO 26 JAN: 20U30 • € 14/12

• ALEXIS THÉRAIN & THIBAULT DILLE DO 3 FEB: 20U30 • € 12/10

• ROBIN VERHEYEN & AKI RISSANEN DO 21 APR: 20U30 • € 12/10

Dubbelconcert

• EWOUT PIERREUX QUINTET & REUT REGEV: R’TIME ZA 6 NOV: 20U30 • € 14/12

• BADENHORST - PLOUG - PETTERSEN VR 12 NOV: 20U30 • € 12/10

Han Bennink:

• JAZZCLASS: HAN BENNINK en de INSTANT COMPOSERS POOL ZO 14 NOV: 14U • € 4

• DOCUMENTAIRE: HAZENTIJD DI 16 NOV: 20U30 • € 4

• HAN BENNINK TRIO WO 17 NOV: 20U30 • € 12/10 VOOR DE HAN BENNINK FANS BIEDEN WE EEN COMBITICKET AAN WAARDOOR U SLECHTS € 16 BETAALT VOOR DE JAZZCLASS, DOCUMENTAIRE EN HET CONCERT.

• RADIOKUKAORKEST, feat. ELLERY ESKELIN ZA 4 DEC: 20U30 - € 12/10

Roma_JazzAd_jun10.indd 1

13/08/10 10:30

foto: © Jos Knaepen

Interview: TOOTS THIELEMANS

Toots Thielemans European Quartet: Karel Boehlee, Toots Thielemans, Hein Van de Geyn en Hans van Oosterhout.

Ook Bill Carrothers heb ik ontdekt. Hij was op Middelheim met Dré Pallemaerts en Nic Thys en we speelden toen samen. Spijtig dat hij zo weinig aandacht krijgt.

Bijleren Harmonica kent nog steeds weinig volgelingen in de jazz…

Toots: It’s a monster of an instrument, you know. Bij Steve Coleman was er Grégoire Maret. Die kwam naar me luisteren in de Blue Note in New York en die speelt met Herbie Hancock en Lionel Loueke. En iemand die ook al enige bekendheid geniet is de Fransman Olivier Ker Ourio die met Philip Catherine, Emmanuel Bex en André Ceccarelli een album heeft opgenomen.

Je speelt nog zo’n 150 concerten per jaar?

Toots: We krijgen alsmaar aanbiedingen over heel de wereld.

Waar wil je liefst en graag nog spelen of optreden?

Toots: Ik weet het niet, ik wil graag daar optreden waar ik me zelf mag/kan zijn, iemand mag ontmoe-

ten, iets kan bijleren, iets kan opsteken. But my box is full (tegen Jack en Hein: I think maybe these guys don’t believe me).

Rousselet. En natuurlijk luister ik nog altijd naar Wayne Shorter, Jaco Pastorius, Herbie Hancock, Branford Marsalis en Joshua Redman.

Wat beluister je zelf? Welke muziek interesseert je nu?

Toots: In Dinant zag ik Eric Legnini iets Monkachtigs spelen en dat was een kippenvelmoment, hij is echt gegroeid sinds hij in Frankrijk speelt.

Henry Threadgill boeit me, moeilijk te beschrijven, ik heb hem nooit ontmoet maar beluister zijn platen. En dat album van Free Desmyter – what a bitch of a pianoplayer – met John Ruocco. Charles Loos met Bernard Guyot zag ik met een jonge trompettist, Jean Paul Estiévenart, die is autodidact, maar speelt gezwind een solo van Richard

(Toots plots heel filosofisch mijmerend) Wat ik ervan vind? Dat is de vraag! Moet je om een oordeel te vellen ook begrijpen? Als je met kunst, theater, poëzie, muziek geconfronteerd wordt, moet je die dan eerst begrijpen voor je kan bepalen of iets goed of slecht is? Er is een emotionele reactie maar is die dan automatisch bepalend of het kwaliteit is of niet. That’s a big metaphysical question.

Bernard Lefèvre www.tootsthielemans.com

Concertagenda 2010 22 september

11 oktober

23 oktober

29 oktober

Amsterdam Bimhuis – 20.30u CD presentatie met Karel Boehlee, Hein Van de Geyn en Hans van Oosterhout Toulouse – Adda Jazz Concert met Nathalie Loriers, Sal La Rocca en Joost Van Schaik Borgerhout – De Roma – 20.30u met Karel Boehlee, Clemens Van der Feen en Hans van Oosterhout Maastricht – MECC Jazz Maastricht – 19.45u

Cd Toots Thielemans - European Quartet – Live – Challenge Records 2010.

2010/3

7

F

CUS

Joachim Badenhorst

Monk en Bennink als inspiratiebronnen Saxofonist Joachim Badenhorst is zowat de meest internationale muzikant van zijn generatie. Zo maakte hij recent opnamen met Denen, IJslanders, Nederlanders, Oostenrijkers en Amerikanen.

Niemand minder dan Han Bennink en Tony Malaby vroegen hem om hen te vervoegen. En al is hij nog geregeld te gast in ons land, hij woont sinds twee jaar in New York.

Zoals vele jazzmuzikanten is Joachim Badenhorst betrokken bij een hele reeks projecten. Groot verschil met de meeste anderen is dat hij er in slaagt met elke groep een cd uit te brengen en dat dikwijls op een internationaal label. Onder de meest recente releases zijn er deze met het Han Bennink Trio (Parken op het Deense ILK) en met het trio Mikkel Ploug-Sissel Vera Pettersen-Joachim Badenhorst (Equilibrium op het Canadese Songlines). Hij is tevens actief bij de Oostenrijkse groep Taro die zopas een cd in eigen beheer uitbracht (Flaechten) en van zijn internationaal duo Rawfishboys kwam net Pianoworks/Pianoworksn’t uit op het gloednieuwe Spocus Records van Waso De Cauter. Met de Christian Mendoza Group trok hij in augustus naar Avignon om daar eveneens een cd in te blikken. En eerder dit jaar verscheen er ook nog het intrigerende Os Meus Shorts van de gelijknamige groep.

Redenen genoeg om de achtentwintigjarige klarinettistsaxofonist in de kijker te plaatsen.

natuurlijk ook omdat ik nu met hem samenspeel in zijn trio. Ik ontmoette hem een eerste maal tijdens de Banff International Workshop in Jazz and Creative Music in Canada. Pianist Simon Toldam, die eveneens in Benninks trio zit, was daar toen trouwens ook. Ik voel me zeer vereerd dat Bennink mij vroeg, vooral omdat het de eerste keer is dat hij een eigen project heeft. Het vergt uiteraard de nodige inzet. Zo is elk optreden verschillend. We hebben weliswaar een repertoire maar een setlist gebruiken we nooit. Je moet telkens echt op de tippen van je tenen staan want hij kan onverwachts radicaal van richting veranderen tijdens een concert. Ook qua volume zijn er vaak plotse wendingen. Dat is geen evident gegeven voor een klarinettist. Maar Han’s aanpak stimuleert wel enorm.”

Joachim woont sinds twee jaar in New York. Dat is volgens hem een enige ervaring voor een muzikant. “De stad overweldigt je omdat er zoveel gebeurt. Het is hard want met optredens verdien je ginder haast niets. Daarentegen speelt iedereen met iedereen. Er heerst een zeer open mentaliteit zonder sterrenstatus. Bekende artiesten maken er geen punt van om met nieuwelingen te spelen.

Joachim Badenhorst:

“Dat is het toffe in New York. Alle generaties musiceren met elkaar, bekend of onbekend.”

foto: © Jos Knaepen

Buitenstaander

8

2010/3

Badenhorst was amper zes toen zijn vader hem een klarinet in de handen stopte en hij met een klassieke opleiding startte. In de kunsthumaniora kwam hij dan in contact met jazz. Sindsdien werd het zijn favoriete ontdekkingswereld, ook al was er eerst nog een kort intermezzo in rock en klezmer. De volgende stap was het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. “De reden waarom ik naar ginder trok, was doodsimpel: als klarinettist wilde ik les volgen bij John Ruocco. Achteraf bleek Den Haag de juiste keuze omdat het een heel internationale school is. Daar ontmoette ik veel muzikanten waar ik nu nog steeds mee optrek: Brice Soniano waarmee ik Rawfishboys begon, Mikkel Ploug van mijn trio samen met Sissel Vera Pettersen, Heida Arnadottir van Mogil en Simon Jermyn die ook in Red Rocket zit.”

Dat hij naast klarinet (basklarinet, klarinet in bes) ook saxofoon (tenor, sopraan) leerde spelen, heeft een welbepaalde reden. “Als klarinettist voelde ik mij een beetje als een buitenstaander. En aangezien ik zeker deel wilde uitmaken van de bigband aan het conservatorium begon ik met saxofoon.” Toch zijn het een pianist en een percussionist die Badenhorst op zijn MySpace vermeldt als belangrijkste inspiratiebronnen, respectievelijk Monk en Han Bennink. “Monk om zijn ganse universum. Bennink om dezelfde reden maar

Zo kwam ik bij Novela terecht, het nieuwe octet van Tony Malaby, met daarin ook Ralph Alessi en John Hollenbeck. Ik bewonderde Malaby al jaren maar had nog nooit rechtstreeks contact gehad met hem. Toen ik zijn e-mail ontving, dacht ik eerst dat het om een vergissing ging. Het repertoire dat we brengen, bestaat vooral uit composities van hem, gearrangeerd door pianiste Kris Davis die ook in het trio van de New Yorkse drummer Tyshawn Sorey zit.”

Daarnaast vinden we Joachim nu ook terug in het trio van Steve Swell samen met Ziv Ravitz. “Ik vroeg gewoon aan Swell om eens samen te spelen en hij zag het meteen zitten. Momenteel maken we zelfs opnamen met dat trio.

Dat is het toffe in New York. Alle generaties musiceren met elkaar, bekend of onbekend.”

In november volgt dan een JazzLab tournee van het trio Badenhorst-Ploug-Pettersen. Naast Joachim horen we de Deense gitarist Mikkel Ploug en de Noorse zangeres-saxofoniste Sissel Vera Pettersen. De cd Equilibrium bevat sprookjesachtige muziek sterk getekend door de uiterst wendbare vocalen van Pettersen en de elektronische spielereien die ze toevoegt. Een etherische kruising tussen Sigur Rós en het trio MassotFlorizoone-Horbaczewski.

Georges Tonla Briquet Info: www.joachimbadenhorst.com en www.myspace.com/joachimbadenhorst

JAZZ!BRUGGE

Organisator Rik Bevernage:

“Europese jazz is onze missie” foto: © Jos Knaepen

“We zijn gestart in 2002, toen Brugge Culturele hoofdstad van Europa was”, vertelt Bevernage. “Uit twee voorstellen rond Europese jazz is toen het idee gegroeid om een tweejaarlijks festival te organiseren, maar dan wel niet op het festivalterrein van het Cactusfestival – ons oorspronkelijk idee – maar wel in het Concertgebouw. Dat stond toen nog in de steigers en men wist nog niet goed waar men daarmee naartoe wilde.”

“Het Concertgebouw is geopend in februari 2002 en bleek een goede keuze voor wat wij wilden. Bij een festival denk je aan een tent in een park, drankstandjes, zon en ambiance, spelende kinderen. Maar wij wilden gebruik maken van deze fantastische locatie, met een goeie geluidsinstallatie, perfect luistercomfort en ideale zichtbaarRik Bevernage heid. Dat leek ons ideaal om een bepaald type festival uit te bouwen.”

“En we zijn bij de Europese jazz gebleven: we zagen dat als een statement. Want door onze ervaring in De Werf beseften we dat we eerst en vooral de Europese jazz moeten leren appreciëren als we de Belgische jazz willen promoten. Belgische groepen kunnen alleen groeien als ze ook over de landsgrenzen kunnen optreden.”

En dan vooral in Europa?

Rik Bevernage: Jazeker, want in andere continenten wordt er gewoon niet betaald. In de VS is er geen enkele promotor die bereid is in zijn beurs te tasten, tenzij misschien voor een grote naam als Toots Thielemans. Maar verder zie ik geen enkele Belgische artiest die een gage kan krijgen in de VS. Op namen die niet wereldwijd bekend zijn, verdien je geen cent.

Het probleem ligt niet in de kwaliteit van onze muzikanten, zeker niet, wel dat ze niet bekend zijn in bijvoorbeeld Italië of Frankrijk, en vice versa.

Is die situatie de jongste tien jaar niet veranderd?

Voor een stukje wel en wij hebben er ons steentje toe bijgedragen om die Europese scene beter be-

foto: © Jos Knaepen

Voor de vijfde keer al biedt Jazz Brugge van 30 september tot 3 oktober een geheel eigenzinnig programma aan. Met niks dan Europese jazz.

“Dat is onze opdracht“, zegt een gedreven Rik Bevernage, de man achter de Werf en één van de programmatoren van Jazz Brugge.

Het Brussels Jazz Orchestra met Bert Joris 2010/3

9

JAZZ!BRUGGE kend te maken. Niet alleen met Jazz Brugge, maar ook met de Flemish Jazz Meeting, die een beetje de tweede kant is van ons verhaal, en waarop we jaarlijks Belgische muzikanten aan een internationaal publiek van journalisten en promotoren voorstellen.

Maakt Jazz Brugge het zichzelf niet nodeloos moeilijk door alleen Europese jazz te brengen?

Dat is een kwestie van slagkracht. We kunnen een festival organiseren zoals zovele andere, waarvoor ik trouwens waardering heb. Maar

De hoogtepunten uit Jazz Brugge 2010 volgens Rik Bevernage “Het zou makkelijk zijn om Enrico Rava het hoogtepunt uit ons programma 2010 te noemen”, zegt organisator Rik Bevernage. “De Italiaanse trompettist heeft wellicht de bekendste naam.

Maar ik vernoem liever pianist Andy Emler, met zijn Megaoctet.

Ik heb die band live gezien en het is echt een schande dat die bij ons niet beter bekend is. Emler is een vijftiger met een indrukwekkend palmares. Hij woont in buurland Frankrijk en toch kennen we hem niet omdat wij in een andere cultuur leven. Dat willen wij

doorbreken. We moéten dergelijke groepen brengen.”

“Een ander hoogtepunt wordt De Bankroet Jazz, rond een puur dadaïstisch filmscenario van Paul Van Ostaijen dat hij in de jaren 20 schreef in Berlijn. Voor het eerst hebben Nederlandse filmmensen – Leo van Maaren en Frank Herrebout – dat scenario verfilmd op basis van bestaande filmbeelden uit het begin van de twintigste eeuw. En dat wordt dan live begeleid door een Nederlandse band.”

“Ik verwacht ook veel van de Britse saxofonist Courtney Pine

die met zijn meest interessante project sinds jaren op Jazz Brugge staat. Maar zelfs zijn naam klinkt niet als een klok. Dat heeft alles te maken met de enorme muur tussen België en Groot-Brittannië.”

“Ik wil ook nog Viktor Toth vernoemen, een zeer beloftevolle Hongaarse saxofonist die met de Amerikaanse drummer Hamid Drake een project heeft. De Britse pianist Keith Tippett komt met een solopianoprogramma… Er zijn veel hoogtepunten.”

wat verandert dat voor onze zaak? Opnieuw met dezelfde namen nog een festival organiseren? Ik denk dat we op onze manier meer bereiken. We worden ook gesubsidieerd, door De Werf en het Concertgebouw, en zij maken dit avontuur mee mogelijk.

U ziet deze manier van aanpakken als uw opdracht?

Absoluut en daar zijn we niet beschaamd over.

We hebben daar ook lang over gediscussieerd bij de opstart van onze eerste editie in 2002. Toen waren we zeer succesvol dankzij Brugge Culturele Hoofdstad van Europa, waarbij onze programmering dus perfect aansloot. We geloven echt in Europese jazz en willen die missie volbrengen om die bekend te maken. Sommigen spreken liever over jazz uit Europa, maar ik heb het liever over Europese jazz, omdat ik denk dat er echt wel zoiets bestaat als jazz met een Europese identiteit.

Balans Tevreden over de voorbije vier edities?

2004 was een zware tegenvaller qua publieksopkomst omdat we die publiciteitsmachine van 2002 misten, en omdat de benieuwdheid naar het nieuwe concertgebouw was afgenomen. We hadden met de maand mei ook een slechte periode gekozen. Bovendien was er een hittegolf. We hadden toen veel te weinig publiek om te kunnen overleven. Gelukkig zijn we in de edities 2006 en 2008 gestaag vooruitgegaan. Vorige editie was ik – ik mag niet zeggen tevreden – maar er was toch zeker voldoende publiek om van een zeer geslaagd festival te spreken. Nu gaan we verder op dat elan.

Peter De Backer

Rik Bevernage:

foto: © Jos Knaepen

“Ik vind dat Jazz Brugge een correctie moet vormen op het andere aanbod.”

Courtney Pine

10

2010/3

Kozen jullie niet voor een tweejaarlijks festival om te alterneren met Jazz Middelheim, dat toen in de onpare jaren geprogrammeerd werd?

Dat klopt. De eerste gesprekken over Jazz Brugge dateren al van 1999. Toen lag Middelheim echt op apegapen. In onze eerste gesprekken speelden we met het idee om afwisselend het ene jaar een festival te bouwen in Antwerpen met Middelheim en DeSingel en het andere jaar in Brug-

JAZZ!BRUGGE ge met De Werf, het Concertgebouw en de VRT. Maar dan is het allemaal snel veranderd, ook al omdat intussen in Gent het Blue Note Festival er was bijgekomen.

Overwegen jullie om Jazz Brugge jaarlijks te organiseren?

Neen want het vraagt toch wel een pak energie om zoiets neer te zetten. Dat kunnen we niet opbrengen, tenzij we een aantal andere initiatieven afbouwen zoals de Flemish Jazz Meeting, maar die vind ik véél te belangrijk. Tenslotte wordt Jazz Brugge georganiseerd door een vzw van een vijftal mensen die wel gepassioneerd zijn door jazz maar die beroepshalve met heel andere zaken bezig zijn.

Is de toekomst verzekerd?

Neen! Ik hoor allerlei geruchten vanuit de Vlaamse gemeenschap. Stel dat de projectsubsidie wegvalt, of zelfs maar een deel ervan, dan zie ik het festival niet langer bestaan. Ik ga er vanuit dat het voor deze editie zeker lukt – de projectsubsidie ligt nog niet vast – maar als de overheid blijft afbouwen… Gelukkig worden we ook gesteund door De Werf en het Concertgebouw. Maar als de projectsubsidie wegvalt stellen we ons festival in vraag. Want we willen zeker niet de commerciële toer opgaan. Het is deze Europese missie of het is niets. Wij vinden dat Jazz Brugge een correctie moet vormen op het andere aanbod. We willen niet zomaar het vijfde of zesde festival zijn met hetzelfde aanbod.

Die dan allemaal de bedoeling hebben om Wayne Shorter of Brad Mehldau te programmeren?

Dit heeft niks te maken met goeie muziek of zo.

Het is een opdracht. Alle bands die we dit jaar programmeren hebben we zelf meerdere keren live gezien, met uitzondering van twee nieuwe projecten. We weten dus wat we brengen en we zijn daar zeer van overtuigd. Onze programmatiecommissie bestaat uit vijf of zes mensen die allemaal zeer intensief het aanbod volgen, op cd maar ook live in Europa. Wij brengen hedendaagse jazz en we gaan verder dan Gent Jazz of Jazz Middel-

foto: © Jos Knaepen

Hoe wordt Jazz Brugge gefinancierd?

Tot nog toe kregen we een projectsubsidie van de Vlaamse gemeenschap die bij vorige edities schommelde rond de 25.000 euro. De ticketverkoop brengt ongeveer 35.000 euro op.

Erik Vermeulen en Ben Sluijs

heim. Maar we proberen wel een balans te maken tussen grote en kleine groepen, nieuwe bands of gevestigde waarden, diverse nationaliteiten. We proberen zo een gezonde mix te brengen.

Erik Vermeulen/Ben Sluijs omdat we van hen een nieuwe cd uit hebben. Maar verder zijn er weinig Belgen: we gaan niet nog eens Jef Neve programmeren, die al twintig keer de zalen vol speelt.

Ziet u het ook als uw opdracht om Belgen te programmeren?

In onze eerste editie zaten geen Belgen en daar hebben we kritiek op gekregen. Nu hebben we wel een speciaal project van de Poolse saxofonist Cezariusz Gadzina met Belgische muzikanten.

Deze editie van Jazz Brugge wordt gesteund door het stadsfestival Brugge Centraal dat focust op Centraal Europa. Vandaar deze creatie met Poolse en Belgische muzikanten en de programmering van bands uit Hongarije en Litouwen. We brengen ook het Brussels Jazz Orchestra en het duo

Is er wel een publiek voor de jazz die Jazz Brugge programmeert?

Daar is zeker een publiek voor. Onze stelling is dat we een publiek zoeken voor goeie muziek en niet dat we goeie muziek zoeken voor een groot publiek.

Dat is een andere invalshoek. Niet de makkelijkste, neen, maar dat maakt nu eenmaal deel uit van onze missie. We hebben een opdracht.

Peter De Backer www.jazzbrugge.be

Hoogtepunten van vorige edities “Barry Guy heeft mij veel plezier gedaan” Wat waren de beste concerten van de vorige edities? “Moeilijk”, antwoordt Rik Bevernage.“want er zijn toch al 80 concerten de revue gepasseerd. Maar wat me

vorige keer veel plezier heeft gedaan is het Barry Guy New Orchestra, met tien muzikanten uit de top van de Europese freejazz. Al vrees ik dat niet veel aanwezigen mijn mening toen hebben gedeeld, want mijn persoonlijke smaak ligt meer in de avontuurlijke jazz

en daarvan is de Britse bassist Barry Guy een icoon.”

“De Italiaanse pianist Stefano Bollani heeft ons ook zeer aangenaam verrast. Hij heeft drie edities na elkaar bij ons gestaan. De eerste keer bij toeval. De tweede keer omdat we zo aangenaam ver-

rast waren en de derde keer zei hij al lachend dat hij de curator van het festival was geworden. Een fantastische muzikant.”

“Ik herinner mij ook een zeer goed concert van Albert Mangesldorff met Wolfgang Dauner, ook al omdat de

trombonist toen nog maar één long had en niet veel later is overleden. De vorige editie was bijna systematisch op een zeer hoog niveau. Zeker de Franse bassist Henri Texier was toen heel goed.’

Peter De Backer 2010/3

11

Piano’s Maene

Passion for musicians

Uw pianospecialist met een hart voor Jazz !

exclu sie f v er deler België

Raadpleeg regelmatig onze website voor promoties, concerten- en activiteitenkalender :

www.maene.be Ook gespecialiseerd in digitale piano’s en stagepiano’s Volledig gamma van Yamaha, Kawai en Roland speelklaar in onze showrooms

Steinway l Boston l Essex l Doutreligne Kawai l Roland l Yamaha

Nieuwe en tweedehandse buffet- en vleugelpiano’s Tweedehandse buffetpiano’s vanaf € 1.500,met 5 jaar waarborg Akoestisch en digitaal Mogelijkheid tot huurkoop of financiering Lange termijn huren - vanaf € 35,- /maand

U vindt ons in Ruiselede (5 min.vanaf afrit Aalter E40), Gent (Citadellaan, vlakbij Overpoort) en Brussel (vlakbij Zuidstation)

Full service pianoverhuur voor concerten en evenementen : Verschillende Steinway model B en D, Yamaha S-reeks, Yamaha Avant Grand, Roland RG3, stagepiano’s, enz.

Meer info op www.maene.be

APPELTUIN JAZZFESTIVAL

Jazz verovert eindelijk studentenstad Leuven

foto: © Jos Knaepen Eve Beuvens

Jazz in Leuven, het blijft een precair gegeven, ondanks de aanwezigheid van het Lemmensinstituut. Er is nog steeds het ondergewaardeerde initiatief JazzOra en af en toe nodigen een paar cafés wel een jazzgroep uit. Maar bij deze laatste, net als op zondagavond in het STUK, is het probleem dat slechts een miniem percentage van het aanwezige publiek interesse heeft voor de muziek. Gelukkig zijn er sedert drie jaar de concerten van De Appeltuin, een Freinetschool net binnen de ring van Leuven. Onder het lerarenkorps en de medewerkers bevindt zich een aantal fanatieke jazzliefhebbers waaronder Eddy Macquoy.

Ze stelden zich tot missie jazz een deftig podium te geven in de studentenstad.

Een locatie was snel gevonden: de school zelf. Over de muzikale keuze waren ze het ook vlug eens want de harde kern gaat regelmatig samen naar concerten. Ze maken een keuze uit wat ze zien en goed vinden. Zo defileerden hier al Peer Baierlein, Jokke Schreurs, Ivan Paduart, The Belgian Swingjazz Orchestra, Tutu Puoane en Zygomatic. Er zijn drie concerten per jaar met telkens een dubbelaffiche. Voor de uitstekende klank zorgt Ludo Vleugels.

Het decor is uniek want voor elke avond wordt er een reusachtig doek geschilderd door het kunstenaarscollectief The Grapes Of Art dat ook de flyers en affiches ontwerpt. Het verleent meteen een apart cachet. En ook de bar is niet te versmaden met lekkere wijnen en vooral een paar single malt whisky’s op de kaart! Interessant is dat de schoolkinderen betrokken worden bij de jazzhappenings. Zo zijn er de dag voor de optredens telkens enkele workshops waarbij zowel de kleuters als de leerlingen van de lagere school op originele wijze in contact komen met jazz. Van K3 tot Coltrane, het kan hier allemaal. De kiemen voor een latere passie worden zo gelegd. Doorstroming noemt men dat dan in schooltermen.

Macquoy en zijn ploeg blikken heel tevreden terug op de voorbije drie jaar. Zo ontstond het idee om een heus festival te organiseren. Geen groots evenement maar jazz op mensenmaat toegankelijk voor een breed publiek. Net als tijdens de voorbije concerten is

foto: © Jos Knaepen

Een paar weken na Jazz Hoeilaart en vlak na Jazz!Brugge trekt de ploeg van de Leuvense Appeltuin het concertseizoen in gang met hun eerste festival.

Gedurende drie dagen (15, 16 en 17 oktober) kan je genieten van de top uit de jongere en iets minder jonge generatie Belgische jazzmuzikanten.

Pierre Anckaert aan de piano en Hendrik Vanattenhoven aan de bas.

er een mooi evenwicht tussen bekendere artiesten en jong talent. Met op de affiche namen als o.a. Peter Hertmans, Massot/Horbaczewski/Florizoone, Eve Beuvens, Toine Thys, Ivan Paduart, DelVitaGroup, Yves Peeters Group en Pierre Anckaert is er voor elk wat wils. Er wordt een heus jazzcafé ingericht met aangepaste spijs- en drankkaart. Het Franse duo Elbasan gevormd door gitarist Thierry Vaillot en violiste Héloïse Lefebvre, verzorgt de muzikale omlijsting. Voor het decor in de concertzaal schilderen The grapes Of Art een nieuw monumentaal doek. Bij mooi weer is er zelfs de mogelijkheid om buiten te zitten op de

binnenplaats. Zondagavond worden de festiviteiten afgesloten in het STUK met een après-jazz verzorgd door Marc Van den Hoof.

De ingangsprijzen zijn zeer democratisch en er bestaat een driedagenpas waarmee je een serieuze korting krijgt.

Voor de studenten een verantwoorde manier om het academiejaar feestelijk in te zetten, voor de jazzliefhebbers sowieso een absolute aanrader.

Georges Tonla Briquet Appeltuin Jazzfestival Weldadigheidsstraat 74 Leuven www.appeltuinjazz.be 2010/3

13

C-MINE JAZZ GENK

Nieuwe naam, nieuwe locatie Het Roy Hargrove Quintet hoeven we nog nauwelijks voor te stellen, want ze stonden deze zomer al op verschillende podia in ons land. Recent verscheen nog een dvd met opnames in de Club New Morning in Parijs. Ook Candy Dulfer en Geri Allen zijn de lezers vertrouwd. Al brengt Geri Allen een nieuw project (Flying Forward The Sound) waarbij ze solo beelden begeleidt van de films van Carrie Mae Weems.

De Italiaanse trombonist Gianluca Petrella is ook van de partij met zijn Cosmic Band, ontstaan als een eerbetoon aan Sun Ra. Petrella vertrekt vanuit zijn eigen compositie The Cosmics, wat zoals we lezen op MySpace leidt tot: “een explosieve mix van vrije improvisatie, Frank Zappa en Duke Ellington.” De energieke en altijd verrassende trombonist zal zeker voor vuurwerk zorgen.

De bassist Dan Berglund, lid van de groep e.s.t. rond wijlen pianist Esbjörn Svensson, stelt zijn eigen nieuw project Tonbruket voor, dat ook de titel is van de nieuwe cd. Tonbruket betekent zoiets als een workshop of fabriek van tonen. Dan Berglund citeert Deep Purple, Black Sabbath; Ritchie Blackmore en ook Radiohead, Royksopp, Wilco als zijn

muzikale invloeden en dat geeft al het hoog rockgehalte aan. Al bij e.s.t. zorgde hij voor de karakteristieke sound die verder ging dan een gewoon jazztrio. In deze Tonbruket gaat hij nog verder met die invloeden uit de alternatieve en akoestische rock. En hij doet daarbij beroep op steel gitarist Johan Lindström, waarmee hij vroeger optrad in de Per Texas Johansson band.

foto: © Jos Knaepen

Motives Festival Genk verhuist van Casino Modern naar de fabuleuze C-mine site in Genk en verandert meteen ook van naam: C-Mine Jazz Genk. Maar de aandacht voor wat het festival Now Sounds of Jazz doopt blijft behouden. Op 12 en 13 november 2010 verwelkomt MFG dan ook enkele internationale buitenbeentjes in de jazz. Maar ook onze eigen jazzscene komt ruimschoots aan bod.

Gianluca Petrella

Nicolas Kummert Voices Bij Prova Records is de cd Nicolas Kummert Voices ONE verschenen. De opnames gebeurden in studio La Chapelle te Waimes in augustus 2009, gemixt door Werner Pensaert in studio Audioworkx. Nicolas Kummert Voices toert in de JazzLab Series in het najaar (jazzlabseries.be) en is te gast op de Prova Records stage op het Motives Festival. We stelden hem rond zijn project Voices enkele vragen.

foto: © Jos Knaepen

Hoe en wanneer is Voices ontstaan en waar komt de inspiratie vandaan?

Al geruime tijd was het mijn wens zang met mijn muziek te combineren en daar ook poëzie aan toe te voegen van de Franse 20ste eeuwse dichter Jacques Prévert. Ons eerste concert volgens dat concept was op Gaume Jazz Festival vorig jaar en een week later hebben we opgenomen.

Daarvoor had ik wel al met Magic Malik (fluit) en een

14

2010/3

groep in die richting geëxperimenteerd.

Hoe heb je de muzikanten gekozen en welke rol spelen ze in Voices?

Mijn muzikanten hebben een open visie en zijn in staat om de verschillende stijlen die ik integreer aan te kunnen. Hervé Samb is een ongelooflijk gitarist die ik in Parijs heb ontmoet en die tegelijk jazz speelt en me zin geeft om te dansen als hij een riff speelt op de gitaar.

Jozef Dumoulin (op de cd) en nu Alexi Tuomarila zijn geweldige pianisten die intelligent spelen met een harmonische benadering, ze maken dan ook hun plaats in deze groep volledig waar.

Nic Thys is een evidente keuze want ik ben hevige fan van hem, ik zou hem, indien mogelijk, voor al mijn groepen uitnodigen.

Lionel Beuvens voor zijn verscheidenheid, ik zoek een drummer die de finesse

van jazz met een krachtige groove combineert voor mijn nummers met Afrikaanse invloed.

Hoe zou je jouw muziek omschrijven?

Deze muziek ligt heel persoonlijk. Ik heb eenvoudig besloten om niet te beslissen, en gewoon te componeren met wat ik in mijn muziek wil stoppen… gedichten, improvisaties, grooves, zang…

Welke artiesten zijn voorbeelden en hebben je beïnvloed?

In jazz: John Coltrane, Mark Turner, Keith Jarrett, Pierre Van Dormael, Magic Malik (die met ons enkele concerten als gast heeft gespeeld).

Daarbuiten zijn er artiesten die me bij dit project hebben beïnvloed: Marvin Gaye, Stevie Wonder, Salif Keita, Youssou N’Dour...en vooral de muzikanten waarmee ik speel (jazz, Afrikaanse muziek, DJ’s…).

Bernard Lefévre

Prova Records zorgt voor een podium waar Nicolas Kummert Voices (zie kaderstuk), Pierre Anckaert Quartet en Andy Middleton Quartet optreden. De Amerikaanse saxofonist/componist Andy Middleton, die in 1991 Jazz Hoeilaart won, speelde met Lionel Hampton, Bob Mintzer, Randy Brecker en Maria Schneider. Zijn jongste opname The European Quartet Live met bandleden Tino Derado (p) Paul Imm (b) en Alan Jones (d) werd goed onthaald.

De winnende groep van Dinant Jazz Nights Jong Jazztalent 2009, Electric Quartet, mag uitpakken met zijn latin en funky, ook sterk aan Miles gerelateerde muziek uit de elektrische pariode eind jaren 60 (vandaar de naam). Leider-trompettist Glenn Magerman ging jazz studeren aan het Conservatorium van Antwerpen in 2003. Daar kreeg hij les van

Nico Schepers, Kurt Van Herck, Jozef Dumoulin, Erwin Vann, Nic Thys en Free Desmyter. In 2009 verwierf hij zijn Mastersdiploma in jazz.

De bandleden van Electric Quartet ontmoetten elkaar op de jazzafdeling van het Antwerps Conservatorium.

De groep bestaat naast Magermann uit Diederik Van Remoortere (d), Nick Puylaert (p) en Juan Manssens (b).

Ten slotte is er de EUJAZZ-stage (Vitz Kids, Tim Finoulst Trio, Funk Sinatra, Charlotte Haesen Trio, enz.) en de JazzPlaysEurope Laboratory i.s.m. Jazzlab Series.

Bernard Lefèvre www.c-minejazz.com

foto: Š Jos Knaepen

Ook het Britse Portico Quartet maakt heel aparte, alle genres verenigde muziek, en heel bijzonder door het gebruik van een tamelijk nieuw percussieinstrument hang (bestaat uit twee op elkaar geplaatste sferische schalen van staal). In eigen land werden ze met hun debuutalbum Knee-Deep In The North Sea genomineerd voor de Mercury Music Prize 2008. Hun tweede album Isla verscheen eind vorig jaar. Portico Quartet bestaat uit Duncan Bellamy (d), Milo Fitzpatrick cb), Nick Mulvey (hang, perc) en Jack Wyllie (ss, ts en electronics).

Geri Allen

2010/3

15

AWARDS

Sabam Jazz Awards De Jury heeft met meerderheid van stemmen besloten om de SABAM Jazz Award voor de Gevestigde Waarde dit jaar toe te kennen aan pianist Fred Van Hove. Aan deze award verbindt SABAM een geldbedrag van 10.000 euro.

In de eerste plaats kent de Jury deze prijs toe voor de zuiver muzikale kwaliteiten van Fred Van Hove als pianist, improvisator en groepsspeler. Evenzeer heeft de Jury de hoogste lof voor de consequente manier waarop Van Hove over een periode van ruim 4 decennia een uiterst virtuoze maar ook hoogst persoonlijke techniek heeft ontwikkeld op zijn instrument. Vanuit historisch oogpunt wil de Jury zijn waardering uitdrukken voor de pioniersrol die Fred Van Hove heeft gespeeld in het ontstaan en de ontwikkeling van de improvisatiemuziek in Europa, en voor een bij uitstek internationaal georiënteerde carrière.

Fred Van Hove Een klinkende verrassing op Gent Jazz: pianist Fred Van Hove kreeg er de SABAMprijs voor Gevestigde Waarde. Niet dat Van Hove geen verdiende winnaar was, maar gezien zijn ietwat tegendraads en apart temperament werd hij toch niet luidop bij de bookmakers geciteerd.

Een ‘gevestigd talent’ is hij anderzijds zeker wel. Van Hove werd in 1937 geboren, is dus 73 jaar oud en behoort tot de internationale top in de kunst van de vrije improvisatie. Hij genoot een klassieke opleiding, maar stortte zich vrij snel met overgave in het improvisatieavontuur.

Hij was onder andere van de partij in de groep rond Peter Brötzmann die de infame/ legendarische cultplaat Machine Gun inblikte. Met de Duitser Brötzmann en de Nederlandse drummer Han Bennink vormde hij jarenlang een vast trio dat beschouwd werd als een van de pijlers

Muze van Sabam De Muze van SABAM of de prijs voor een Belgische jazzpersoonlijkheid die omwille van zijn of haar verdiensten succesvolle acties ondernomen heeft ter ondersteuning van de jazz ging naar Bernard Lefèvre als hoofdredacteur van het magazine Jazzmozaïek, het jazztijdschrift van Muziekmozaïek. Lefèvre nam vorig jaar de fakkel over van de overleden Luc De Baets als hoofdredacteur van Jazzmozaïek. De prijs kan dan ook gezien worden als een aanmoediging voor Bernard Lefèvre om het werk van Luc De Baets verder te zetten.

16

2010/3

foto: © Jos Knaepen

Voor het eerst werden de SABAM Jazz Awards op het Gent Jazz Festival uitgereikt.

Pianist Fred Van Hove ontving de SABAM Jazz Award binnen de categorie Gevestigde Waarde. De prijs voor jong talent, de Jeugd & Muziek Jazz Award, ging naar bassist Janos Bruneel.

Fred Van Hove neemt de prijs Gevestigde Waarde in ontvangst van Johan Verminnen, gedelegeerd bestuurder van Sabam.

van de Europese geïmproviseerde muziek. Geleidelijk ontstonden er binnen die Europese scene heel verschillende strekkingen, maar Van Hove is een van de weinigen die consequent bleef zweren bij puur geïmproviseerde muziek. Tot vandaag speelt hij eigenlijk nooit iets dat op partituur staat. Eén uitzondering: op een vrijdag de dertiende speelt hij steevast Thelonious Monks Friday the 13th, een grapje.

De Europese improvisatiescene profiteerde in de jaren zestig een beetje mee van het succes van de Amerikaanse freejazz, maar tegelijk wilde ze radicaal een eigen koers varen. Van Hove ziet dat zo: “In de VS was

en is de geïmproviseerde muziek sterk bepaald door de jazzroots. Improvisatie is daar altijd enigszins gelieerd aan wat mensen zoals Cecil Taylor en Albert Ayler hebben gedaan, of aan de zwarte traditie waarop zij terugvielen. In Europa is dat toch anders, daar wordt improvisatie veel meer in verband gebracht met hedendaagse gecomponeerde muziek.”

In dat verband spreekt Van Hove graag van niet-idiomatische improvisatie, dat is improvisatie die zich in haar daden niet laat leiden door overgeleverde tradities. Hoe komt dat in de praktijk tot uiting? Soms werkt Van Hove bijvoorbeeld met speciale aanslagtechnieken of ande-

re concepten om zoveel mogelijk ongewone of vreemde klanken te produceren op de piano. Anderzijds zal hij dat altijd afwisselen met meer spontane improvisatie, gebaseerd op jarenlange ervaring. Beide aspecten zijn belangrijk om de pianist in hem fit te houden en zijn kunst altijd te blijven vernieuwen en verfijnen. Wie ervan wil proeven, vindt in de handel tal van boeiende cd’s. Een absolute aanrader is bijvoorbeeld Organo Pleno, een vrolijke rondedans uit 1993 met (helaas wijlen) Annick Nozati (zang) en Johannes Bauer (trombone).

Didier Wijnants

Janos Bruneel Het werd een moeilijke keuze voor de jury om de prijs voor jong talent, de Jeugd & Muziek Jazz Award, toe te kennen. Uiteindelijk kreeg bassist Janos Bruneel de onderscheiding. “Natuurlijk ben ik hier erg blij mee en zal ik alles doen om aan die verwachtingen te beantwoorden. Sinds ik echter zag wie er nog op dat lijstje stonden, ben ik er van overtuigd dat je van de anderen ook nog wel zal horen”.

De zevenentwintigjarige Bruneel is in elk geval goed op weg. De groepen waar hij deel van uitmaakt, waaronder Hamster Axis Of The OneClick Panther en DelVitaGroup, staan volop in de kijker en als lesgever wordt hij evenzeer sterk geapprecieerd. We ontmoetten Janos tijdens het Dinant Jazz Nights in gezelschap

van Toni Vitacolonna, drummer bij DelVitaGroup.

Met muziek was het niet meteen liefde op het eerste gezicht bij Bruneel. “Van thuis uit wilden ze dat ik piano studeerde. Op mijn twaalfde zag ik dat echt niet meer zitten en gaf er de brui aan. Tot het een aantal jaren later begon te jeuken en ik net als vrienden in een groepje wilde spelen.

Mijn ouders waren akkoord op voorwaarde dat ik opnieuw muziekles volgde. Ik had het geluk bij Piet Verbist terecht te komen. Hij raadde me aan contrabas uit te proberen. Het duurde niet lang of ik zag dat helemaal zitten. Nadien kruiste ik het pad van Bart Van Caenegem. Zowel Piet als Bart ben ik heel dankbaar voor de juiste tips die ze mij gaven.”

Hamster Axis Of The OneClick Panther was de eerste echte jazzgroep waar Janos

bij terechtkwam. Meteen een schot in de roos. Ze wonnen de wedstrijd Jong Jazztalent Dinant 2008, er was een succesrijke JazzLab toer en dit najaar verschijnt de debuutcd bij het W.E.R.F.-label. Met DelVitaGroup is het een bijna gelijkaardig verhaal. Overal enthousiaste kritieken met een even succesrijke JazzLab tournee en een zeer goed onthaalde debuut-cd. Ondertussen geeft Janos les op verschillende plaatsen waaronder aan de Kunsthumaniora in Brussel en zelfs in Den Haag aan het Koninklijk Conservatorium.

Daar was het niemand minder dan Heyn Van de Geyn die hem voorstelde als zijn opvolger.

Van een introductie gesproken.

Of Janos zich niet te jong voelt om les te geven, zonder de jarenlange ervaring van doorwinterde muzikanten. “Toch niet. Ik heb veel nagedacht

foto: © Jos Knaepen

De Jeugd & Muziek Jazz Award of een te besteden bedrag van 5.000 euro ontvangt contrabassist Janos Bruneel. Daarbovenop krijgt hij ook vier dagen studiotijd in La Chapelle Studio’s aangeboden.

Johan Vemrinnen (rechts), gedelegeerd bestuurder Sabam en Bruno Tuybens (links), voorzitter Jeugd & Muziek Vlaanderen, overhandigen aan Janos Bruneel de Jeugd & Muziek Jazz Award Jong Talent.

over de manier waarop je als bassist met je instrument kan en moet omgaan. En blijkbaar kan ik dat ook goed overbrengen. Natuurlijk stel ik mezelf steeds in vraag, niet alleen als lesgever maar ook als muzikant. Zo hoort het ook.

De goede uitwisseling met de leerlingen vormt echter een extra stimulans, anders zou ik het niet meer doen. Lesgeven is net als optreden. De reacties van zowel leerlingen als medemuzikanten en publiek leveren nieuwe energie. Belangrijk is wel dat je in elke situatie weet

wat te vertellen.”

Dat weet Bruneel duidelijk goed. Hij heeft zelfs samen met drummer Steven Cassiers een eigen methode van lesgeven ontwikkelt. “Kort samengevat is het een manier om te leren improviseren in een tonale context. Het geeft een soort inzicht. Let wel, ik neem geen vernieuwend artistiek standpunt in maar lever enkel de bouwstenen om verder mee te werken.”

Georges Tonla Briquet

WO 29/09 - 20:15

Nicolas Kummert

Concertstudio / Muziekcentrum - d 11,00 / 6,00 (-26)

WO 06/10 > 28/10 - 20:00

Jazzclass: vaN Jelly roll mortoN tot Jef Neve

DO 28/10 - 20:15

Muziekcentrum Track* - d 25,00 (ism Vormingplus)

BadeNhorst (guest: theo BlecKmaNN Ny/usa) Concertstudio / Muziekcentrum - d 11,00 / 6,00 (-26)

WO 15/12 - 20:15

radioKuKaorKest feat. ellery esKeliN

Concertstudio / Muziekcentrum - d 11,00 / 6,00 (-26)

InfO & tIckets: Uit In kOrtrIjk: t 056 23 98 55 - www.cultuurcentrumkortrijk.be Concertstudio / Muziekcentrum, Conservatoriumplein - Kortrijk |

VU Lieve Vanhoutte- Leuzestraat 16 - Bellegem

2010/3

17

16

09

23

09

28

09

21

10

do

20u00 do

20u30

SINDS 1997

di

20u00 do

20u30

Nilson Matta’s Brazilian Voyage JAZZCLUB THE MOOD HASSELT

Starvinsky Orkestar JAZZCASE DOMMELHOF NEERPELT

Jef Neve Trio & José James CULTUURCENTRUM HASSELT

Nathalie Loriers Trio & Bert Joris & Strings JAZZCASE DOMMELHOF NEERPELT

30

za

10

20u00

All Weather Music feat. Tony Allen, Big Band Rolf Delfos, fivefourtrio King Size JAZZCLUB SJRUUR LIVE MAASEIK

05

11

12

11

13

11

vr

20u15 vr

18u00 za

18u00

Manu Katché ACADEMIEZAAL SINT-TRUIDEN

C-mine Jazz Genk feat. Candy Dulfer Band, Roy Hargrove Quintet, Geri Allen pianosolo, Gianluca Petrella, Dan Berglund, Nicolas Kummert, Glenn Magerman, Portico Quartet, Funk Sinatra, Eujazz-stage, a.m.

C-MINE CULTUURCENTRUM GENK

18

11

23

11

07

12

11

12

do

20u30 di

20u00 di

20u15 za

20u00

Nils Wogram’s Root 70 JAZZCASE DOMMELHOF NEERPELT

DjanGo! feat. Koen De Cauter, a.m.

CULTUURCENTRUM HASSELT

Jef Neve, Gabriel Rios, Kobe Proesmans C-MINE CULTUURCENTRUM GENK

Frode Gjerstad, William Paker, Hamid Drake KUNSTENCENTRUM BELGIE HASSELT

15

wo

12

20u30

Ig Henneman Sextet CC MAASMECHELEN

Motives for Jazz bundelt de jazzpodia in Limburg.

Elk seizoen presenteert het Limburgs jazzplatform een kwaliteitsaffiche met ruim 40 concerten en andere verrassingen. Word gratis lid en geniet fikse korting op de toegangsprijzen.

Tony Allen © Bernard Benant

Meer concerten en info op www.motivesforjazz.be.

14 18

2010/3

Jack’s Groove

Jazzjournalistiek – ontboezeming van een jazzmuzikant Jack van Poll Beter een goede buur dan een verre vriend. Dus zat ik onlangs met Joris, m’n buurman, te praten over vroeger. Wij houden beiden van jazz. Ik vertelde hem hoe ik ooit als redactioneel medewerker bij Jazzmozaïek ben terechtgekomen. Als muzikant ben je niet direct geneigd om als nevenactiviteit journalistiek te beoefenen.

Ik ben een krantenlezer en toen ik destijds (1979) naar Kapellen verhuisde, werd ik abonnee van De Standaard, omdat Juul Anthonissen daarvoor werkte. Hij was een van de beste jazzjournalisten uit die tijd. Hij was ook betrokken in het onderwijs en runde boven het politiebureau van Heist-op-denBerg een toonaangevende jazzclub.

De volgende nacht werd ik wakker en dacht, “dedju, ik heb toch ook van Luik tot Oostende gespeeld met gasten zoals Johnny Griffin, Clark Terry, Don Byas, Chet Baker, Red Mitchell en het is toch niet omdat ik van Hollandse komaf ben, want dat is Diederik ook....”

foto: © Jos Knaepen

Als Nederbelg vroeg ik me in die tijd af hoe het mogelijk was dat er boven een politiebureau een jazzclub werd uitgebaat waar supermuzikanten zoals Ted Curson, Jerome Richardson, Richard Boone en anderen niet alleen stonden te blazen maar ook te blowen...

Dat waren we in onze omgeving destijds nog niet gewend, zeker niet boven een politiekantoor.

Enfin, terug naar Kapellen.

Luc De Baets en Jack van Poll

Op een ochtend las ik de wekelijkse column van Juul in De Standaard en hij vestigde de aandacht op het feit dat we in België gezegend waren met een aantal voortreffelijke pianisten die de ruggengraat vormden van de Belgische jazzscene. Namen zoals Michel Herr, Tony Bauwens, Charles Loos, Diederik Wissels, Erik Vermeulen, Jean Fanis en nog vele anderen kwamen voorbij en ik had zoiets van ’hoor ik daar niet bij?’ Maar ik legde dat gevoel al gauw naast me neer.

23/09 - 25/09/10

Ik ben toen toch maar opgestaan en heb voor mezelf ’n bakje koffie gezet en diep nagedacht.

Ik kwam wel van de Kunstacademie af, maar ’t liefst schreef ik verhalen. Dus, daar aan de keukentafel overwoog ik om de klep van de vleugelpiano dicht te doen en een A4 blok met lijntjes te kopen en ’n sjieke bic. Uiteindelijk is de klep toch weer opengegaan, maar sindsdien zijn ook de anekdotes op papier gezet.

Gesloten Hart

Jazz Hoeilaart

13€ 14€

VVK 16€ - kassa 18€ Prijs voor leden:

14€

(23/09 & 24/09)

09/10/10

Guy Swinnen VVK 12€ - kassa 14€ Prijs voor leden:

10€

Indien er mensen onder jullie zijn, die ons bestaansrecht een steun in de rug kunnen geven door sponsoring in de vorm van advertenties e.d. is dat altijd welkom.

Een bestaansrecht voor de toekomst van Jazz inVlaanderen. Zoals George Gershwin het al schreef: They Can’t Take That Away From Me.

VO

(25/09) 14/04/11

29/04/11

Intiem

Tapijtconcert

Luc heeft er voor gezorgd dat er een goede opvolger is opgestaan in de persoon van Bernard Lefèvre. Wij vormen een groep van medewerkers die samen met onze lezers vinden dat Jazzmozaïek een instituut is dat we met z’n allen in stand moeten houden. Ons liefdewerk moet geen oud papier worden.

INNEG KOOR JRM T ABON ES

(Ode aan Wannes Van de Velde)

Prijs voor leden:

Jaren later heb ik Juul dit verhaal verteld over mijn reactie op zijn De Standaard artikel. We hebben er samen hartelijk om gelachen, vooral nadat hij zei,“Zat jij toen niet in de beheerraad van De Morgen”. Toen ik dat moest beamen, keek hij me aan met een gezicht van So What!

Jaren later, toen ik al 6 jaar in Kaapstad woonde, kreeg ik een brief van Luc De Baets, die ik nog steeds erg mis, een brief waarin hij me vroeg om mijn medewerking te verlenen aan het eerste proefnummer van Jazzmozaïek (2000). En zo is het gekomen.

Ik woon en leef nu in Schoten. Ik vind dat er in Vlaanderen veel talent rondloopt. Wat dat betreft gaan we een opwindende tijd tegemoet. De generaties volgen zich snel op en het niveau stijgt met de dag. Ik heb onlangs o.a. nog Nicolas Thys en Lieven Venken aan het werk gezien en dan hoor je pas hoe die kwaliteit toegenomen is.

Tapijtconcert

Daan VVK 23€ - kassa 25€ Prijs voor leden:

21

€

Beverly Jo Scott VVK 13€ - kassa 14€ Prijs voor leden:

12€

Voor meer informatie over de concerten raadpleeg onze website:

GC de Bosuil Witherendreef 1 3090 Overijse tel: 02 657 31 79

www.debosuil.be

FESTIVALNIEUWS

Jong Jazztalent op de festivals

GENT JAZZ Nathan Daems Quintet

Vorig jaar nam deze groep ook al deel. De jury schreef toen in zijn interne evaluatie: “Dit kwintet bulkt van het jonge talent, maar moet nog groeien”.

Nu bleek dit ensemble boven verwachting aan die uitdaging gehoor te hebben gegeven. Het kwintet bestaat uit Nathan Daems (ts), Fulco Ottervanger (p), Bart Vervaeck (g), Sebastiaan Gommeren (cb), Simon Segers (d).

DINANT JAZZ NIGHTS

Jeremy Dumont (p) en Vincent Cuper (eb) ontvangen hun prijs uit handen van Philip Catherine en Manu Katché.

ven op 17 en 18 juli elk een concert van een half uur op het nevenpodium van het festival in het park Saint-Norbert van de Abdij van Leffe.

In 2008 won Hamster Axis Of The One Click Panther de wedstrijd. In 2009 kreeg de Antwerpse groep Electric Quartet de prijs.

Het niveau was dit jaar opmerkelijk hoog, wat een mooi bewijs is van de kwaliteit van het muziekonderwijs in ons land.

De jury, bestaande uit vijf journalisten uit de jazzwereld, koos uiteindelijk het Jérémy Dumont Quartet als winnaar. Het kwartet bestaat uit Jérémy Dumont (p), Vincent Cuper (eb), Vincent Thékal (ts) en Armando Luongo (d).

De jury motiveerde de keuze als volgt: “Voor het groepsgeluid getekend door een mooi evenwicht tussen de verschillende muzikanten, de energieke en beheerste speelkracht

waarmee ze zowel standards als eigen werk brengen en voor de podiumuitstraling.”

Als beloning mogen deze jonge Brusselaars een dag opnemen in La Chapelle, een van de meest professionele studio’s van België, een concert geven op het grote podium van Dinant Jazz Nights 2011 en krijgen ze drie tot vijf cluboptredens. Het eerste concert heeft plaats op 16 oktober in de Jazzstation te Brussel.

Jazzenede In het kader van Jazzenede werd voor de eerste keer een wedstrijd voor jong jazztalent georganiseerd i.s.m. Muziekmozaïek/Jazzmozaïek.

Vier groepen gingen de strijd aan op zaterdag 7 augustus. De winnaar werd het trio TrioXiDe. Aan de wedstrijd namen vier groepen deel: FiveFour Trio,

Dinant Jazz Nights De zes groepen die tijdens de preselectie van de derde Wedstrijd Jong Jazztalent in het kader van Dinant Jazz Nights gekozen werden, ga20

2010/3

JAZZENEDE Winnaar op de eerste Jazzenede wedstrijd Jong jazztalent: TrioXiDe

TrioXiDe, Nomad Swing en Limolada. De winnende groep werd TrioXiDe die bestaat uit drie studenten die voor het eerst samenspeelden in oktober 2009. Op Jazzenede traden ze in première op als groep voor deze wedstrijd.

De groep bestaat uit Karel Cuelenaere (p), Ruben Lamon (cb) en Matthias De Waele (d). Eerder dan standards en swing ontlenen ze inspiratie aan pophelden zoals Bob Dylan. Het publiek reageerde enthousiast toen ze als slotnummer Iron Man van Black Sabbath aanpakten.

De jury o.l.v. Filip Verneert met ook Pablo Smet (Jazzenede), Vincent De Laat (Muziekmozaïek), Georges Tonla Briquet (jazzjournalist) en Rudi Reunes (trompettist, jazzmuzikant) waardeerde de winnende groep TrioXiDe “om de samenhang met drie sterke muzikanten die tevens risico’s durfden nemen. De arrangementen waren knap en ook de nummerkeuze met bewerkingen van popsongs viel op.”

De groep mag in het najaar een volwaardig clubconcert spelen en krijgt een coaching door een expert naar keuze ter waarde van 250 euro.

De jury gaf verder nog een eervolle vermelding aan FiveFourTrio die ook een uitstekend concert speelde.

Bernard Lefèvre

foto: Bernard Lefèvre

Op de laatste festivaldag van Gent Jazz werd de winnaar bekend gemaakt van de jaarlijkse wedstrijd Jong Jazztalent. De winnaar mag alvast de editie Gent Jazz 2011 openen en is ook verzekerd van een aantal concerten op andere festivals.

De jury, bestaande uit voorzitter Simon Korteweg, Giovanni Barcella, Bruno Bollaert, Frederik Goossens en Mik Torfs, koos voor het Nathan Daems Quintet: “een groep waarvan zowel de aanstekelijke, inventieve speeldrift als het spannend samen improviseren, de grenzen overstijgt van het op zichzelf bekende genre”.

foto: © Jos Knaepen

Gent Jazz

foto: © Bruno Bollaaert

Tijdens de zomerfestivals kon jong jazztalent zich opnieuw bewijzen. Naast de al bekende Jong Jazztalent wedstrijden op Gent Jazz en Dinant Jazz Nights kende Jazzenede een première met de eerste talentenjacht i.s.m. Muziekmozaïek, uitgever van Jazzmozaïek.

ZOMERFESTIVALS IN BEELD ’t Is weer voorbij die mooie zomer…

Jawel, alle publiekrecords werden gebroken: Brosella 17.000 op jazzzondag, Gent Jazz 17.000 tijdens eerste jazzluik, Dinant Jazz 6.000, Jazz

Onze fotograaf Jos L. Knaepen, tekenaar Pieter Fannes en onze reporters brengen op volgende pagina’s verslag uit in woord en beeld.

foto: © Jos Knaepen

Middelheim 28.000 bezoekers!

GENT JAZZ Koen De Cauter en familie herdacht 100 jaar Django Reinhardt op Brosella en bracht de voorstelling van zijn nieuwe cd op Gent Jazz.

opmerkelijke présence van Philip Catherine in duo met Harmen Fraanje. Daarvoor warmden het Alano Gruarin trio met als gast Carlo Nardozza de tent op. De tweede dag hebben we niet zelf meegemaakt, maar van horen zeggen, schitterde John Ruocco met het Free Desmyter trio en bewezen de broers Stéphane en Lionel Belmondo met hun kwintet waarin Dré Pallemaerts hun uitzonderlijke klasse.

Koen De Cauter had de eer de jazzzondag van Brosella 2010 te openen met een heel intimistisch eerbetoon aan Django Reinhardt. De familie De Cauter op haar best en na een tijdje met het gezelschap van een andere meester-gitarist Stochelo Rosenberg.

Als kers op de taart was er het Paris Swing Orchestra dat garant stond voor heuse retroswing. Hijaz leverde sfeervolle maghrebjazz van hoog niveau met in avant-première een aantal nieuwe stukken van de cd die in het najaar verschijnt. Violist Tcha Limberger en ney-speler Azzedine Jazouli zorgden voor extra inkleuringen. Avishai Cohen bracht eveneens een boeiende mix van jazz en rootsmuziek uit het Middden-Oosten en de Noord-Afrikaanse regio’s. Nog subtieler en verfijnder was het concert van het trio Tuur Florizoone, Michel Massot en Marine Horbaczewski. Kamermuziek met directe links naar zowel jazz en folk als hedendaags.

Ondanks het zeer broze repertoire bleef deze filmische verhalencyclus moeiteloos overeind. Het was spannend afwachten of het Pierre Anckaert Quintet met als speciale gasten Bert Joris, Michael Zisman en het strijkersensemble Odysseia de kwaliteit van de cd Strings Attached in openlucht kon evenaren. Ja dus. De keiharde voorbereiding en de haast perfecte klank zorgden voor het fijnproeversmoment van de dag. Hopelijk krijgt dit project nog extra kansen in de zalen. Ivan Paduart is vooral gekend als lyrische pianist maar hier opteerde hij voor een stevige brok swingende jazz. Met speciale gast Bai Kamara Jr. erbij belandden we bij soulvolle singer-songwriterspop met jazzaccenten. Een idee om verder uit te werken. Roy Hargrove mocht de dag afsluiten. Met Justin Robinson (altsax), Jonathan Batiste (piano), Ameen Saleem (bas) en Montez Coleman (drums) had hij de perfecte begeleiders.

De heren amuseerden zich duidelijk. Hargrove dook zelfs het amfitheater in om daar een paar solo’s te geven. Een schitterende afsluiter voor alweer een heel sterke editie.

Georges Tonla Briquet

Ondanks een hittegolf en de finale van de wereldkampioenschappen voetbal als sfeerbepalende factoren was North Sea Jazz Festival 2010 vooral het festival van de jonge jazz. Sonny Rollins gaf weliswaar een opmerkelijk energiek concert en artist-in-residence Ornette Coleman revancheerde zich na twee zwakke optredens naar verluidt op de slotdag. Toch was het de jongere garde die deze aflevering tot een zeer geslaagde maakte. De hoge temperaturen leken bij hen geen handicap, maar juist een aanmoediging. Zo gaf het kwartet van altsaxofonist Joris Posthumus een vurig optreden in een van de kleinste zalen die meteen stampvol kwam te zitten.

Liefhebbers van avontuurlijke jazz hadden dit jaar keuze te over. Darcy James Argue leidde het contemporary Jazz Orchestra uit Keulen door een spannende set en verder waren er bijzondere concerten van onder meer Todd Sickafoose’s Tiny Resistors, Timuçin Sahin Quintet, Rudder en Jonathon Haffner’s Life on wednessday. Bij het programma gewijd aan computerjazz gaf Philip Jeck een sfeervol en uitdagend concert. Een jonkie kun je Jeck overigens kwalijk noemen. Van de ouderen was het naast de tachtig geworden Rollins vooral Tomasz Stanko die met zijn kwintet de meeste indruk maakte. Dat, eerlijk is eerlijk, met een heel jonge band waarin onder andere de voortreffelijke, Deense gitarist Jacob Bro. Ook de Scandinaviërs van Jaga Jazzist speelden zich in de kijker met een frisse en zeer levendige set. Grootste verrassing was de zeer jonge Armeniër Tigran Hamsyan en zijn kwintet. De pianist had al na het eerste nummer geen droge vezel meer aan zijn lijf, maar sloeg zich met niet te evenaren inzet en virtuositeit door heel gevarieerd repertoire.

Van Armeense volksliedjes tot snoeiharde fusion en veel daartussen. De winnaar van de Paul Acket Award voor jong talent, Christian Scott sloeg de laatsten die voor hem nog geen glorieuze toekomst zagen alle twijfel uit handen met een ronduit memorabel optreden. Scott heeft charme, veel zinnigs te zeggen plus een fantastische band. Zevenentwintig is hij en nu al een hele grote.

Mischa Andriessen

Op North Sea Jazz Festival ontving Quincy Jones de Paul Acket 'Special Appreciation' Award uit handen van Festivaldirecteur Jan Willem Luyken.

foto: © Jos Knaepen

Parkjazz Kortrijk maakte er dit jaar een tweedaagse van met

NORTH SEA JAZZ FESTIVAL 2010/3

21

GENT JAZZ

Pierre Vaiana & Salvatore Bonafede presenteerden hun ‘Itinerari Siciliani’ met Manolo Cabras op bas.

22

2010/3

foto: © Jos Knaepen

foto: © Jos Knaepen

GENT JAZZ Chick Corea en zijn Freedom Band hadden er meer dan zin in.

foto: © Jos Knaepen

Lee Konitz was exclusief in ons land tijdens Comblainla-Tour.

foto: © Jos Knaepen

COMBLAIN-LA-TOUR

foto: © Jos Knaepen

COMBLAIN-LA-TOUR

GENT JAZZ

Toots Thielemans was publiekstrekker nummer 1 van The Hague Jazz en Comblain-la-Tour tot Jazz Middelheim met zijn kwartet (links) en op Gent Jazz met zijn internationale vrienden Kenny Werner en Oscar Castro-Neves (boven).

Gent Jazz 2010 wordt door organisator-programmator Bertrand Flamang bestempelt als de ‘sterkste ooit’, met als absolute hoogtepunt het concert van de Chick Corea Freedom Band, dat uitmondde in een historische jamsession à la James Brown.

Andere hoogtepunten waren volgens hem nog de concerten van de Belgische saxofonist Pierre Vaiana; de Stanley Clarke Band met een glansrol voor de Japanse pianiste Hiromi; gitaarvirtuoos Pat Metheny; de Portugese fado-zangeres en publiekslieveling Mariza, voor de derde maal in Gent.

Volgend jaar viert Gent Jazz overigens zijn 10e editie waarvoor uiteraard ook projecten en verrassingen gepland zijn. Op deze editie kenden overigens enkele ‘special projects’ hun wereldpremière. En Toots Thielemans kreeg met zijn internationale vrienden Kenny Werner en Oscar Castro-Neves nog voor hij een noot blies een staande ovatie.

Joshua Redman stal de show met zijn dubbelkwartet.

DINANT JAZZ NIGHTS Het Eric Legnini Trio trad op met als gast Till Brönner. Aan het einde van het concert kwam Stéphane Belmondo, tot grote vreugde van de aanwezigen, nog enkele nummers meeblazen.

DINANT JAZZ NIGHTS Philip Catherine herenigde in Dinant de vrienden zoals te horen op zijn jongste live cd Capbreton: Enrico Pieranunzi (p), Hein Van de Geyn (cb) en Joe LaBarbera (d).

GENT JAZZ

De flamboyante Japanse pianiste Hiromi maakte bij Stanley Clarke het mooie weer waar !

foto: © Jos Knaepen

Gitaarvirtuoos Pat Metheny staat voor een onnavolgbare sound.

GENT JAZZ

foto: © Jos Knaepen

Het festival Dinant Jazz Nights was dit jaar een echt succes met de drummer Manu Katché als peetvader. Meer dan 6.000 festivalbezoekers konden in Dinant genieten van schitterende concerten van o.a. Joshua Redman, Jan Garbarek, Manu Katché, David Sanborn, Joey DeFrancesco, Steve Gadd, Dee Dee Bridgewater, Matt Bianco maar ook la crème de la crème van de Belgische muzikanten waaronder Philip Catherine, Gino Lattuca, David Linx, Eric Legnini en Igor Géhénot.

foto: © Jos Knaepen

DINANT JAZZ NIGHTS

foto: © Jos Knaepen

ZOMERFESTIVALS IN BEELD

JAZZ IN MARCIAC

foto: © Jos Knaepen

foto: © Jos Knaepen

JAZZ IN MARCIAC

Wynton Marsalis is vaste gast in Marciac.

Ahmad Jamal gaf zowel in Marciac als in Antwerpen een wervelend concert.

Op Jazz Middelheim 2010 zorgde de peetvader Toots Thielemans met zijn Europees kwartet opnieuw voor een uitverkochte festivaldag en met een memorabel concert (voorstelling van de nieuwe live-cd). Andere publiekstrekker was Jef Neve met José James en hun Coltrane project Facing East.

De geest van Coltrane waarde meermaals doorheen het festival met Archie Shepp, Jeroen Van Herzeele en McCoy Tyner die met saxofonist Joe Lovano sterk uitpakte. Ahmad Jamal was voor festivaldirecteur Bertrand Flamang het hoogtepunt en we zouden daar ook – al zijn de meningen daar over verdeeld – Wayne Shorter en Cassandra Wilson aan toevoegen. Van bij ons was er een schitterend concert van Chris Joris New Experience dat zijn nieuwe cd voorstelde. Aanstekelijke ritmes waren er van: Chucho Valdès en Afro Cuban Messengers alsook Aka Moon met Baba Sissoko & Black Experience en het World Saxophone Quartet + M’Boom. Een uitstekende editie dus.

Bernard Lefévre

JAZZ MIDDELHEIM

foto: © Jos Knaepen

Het spetterende World Saxophone Quartet (onder) in gezelschap van de kleurrijke en uitbundige M’Boom (rechts).

JAZZ MIDDELHEIM

Ooit pianist van Coltrane is er geen betere geplaatst als McCoy Tyner om die legendarische geest op te roepen.

24

2010/3

Cassandra Wilson hield het publiek ondanks de regen op de slotdag – rain is a blessing prevelde ze – in de ban.

foto: © Jos Knaepen

JAZZ MIDDELHEIM

foto: © Jos Knaepen

ZOMERFESTIVALS IN BEELD

JAZZ MIDDELHEIM Een erg intimistische Flamenco-set van Dave Holland & Pepe Habichuela.

JAZZ MIDDELHEIM Chris Joris Experience weet wat een spannende set betekent.

2010/3

PROVA RECORDS EXPERIENCE THE MUSIC

PIERRE ANCKAERT quintet & brussels chamber orchestra STRINGS ATTACHED

RECORDS

PROVA RECORDS

vice de la musique”

PR 0610-CD13

PR 0110-CD11

PR 0309-SO3

ONE Met het debuutalbum “ONE” presenteert Nicolas Kummert zijn eigen grensverleggende ensemble.

Bezwerende polyfonie, melodieën en ritmes maken Nicolas Kummert Voices de nieuwste en meest spectaculaire cross-over band uit België.

PIERRE ANCKAERT QUINTET & BRUSSELS CHAMBER ORCHESTRA STRINGS ATTACHED “A particularly happy mix of jazz and classical music, subtle harmonizations and surprising modulations, inventive and virtuoso improvisations, a variety of atmospheres and terrific grooves, all perfectly captured on this recording. In a nutshell, a discovery!”

Frédéric Devreese

BUSCEMI & THE MICHEL BISCEGLIA ENSEMBLE exclusief soundtrack beschikbaar op cd VERTOV, L’UOMO CON LA MACCHINA DA PRESA IN CONCERT 29/10/10 20:30 Botanique, Brussel 03/11/10 20:00 De Werf, Aalst 06/11/10 20:15 CC De Adelberg, Lommel 12/11/10 20:00 30CC/Schouwburg, Leuven 20/11/10 20:15 CC Muze, Heusden-Zolder 26/11/10 20:15 Cultuurcentrum Mechelen 28/11/10 20:00 Kursaal Oostende

NICOLAS KUMMERT VOICES

NEW ALBUM!

This music is dedicated to my children Kato, Marie & Cesar, for their energy and inspiration and to Sabine, for support and putting up with me.

②

ROELOFS LAUSCHER trio

Michel Bisceglia

CATHARSIS

invisible light

STEFAN BRACAVAL insight inside

werner lauscher marc léhan

PROVA RECORDS

PROVA RECORDS

PR 0310-CD12

PR 0909-CD10 MICHEL BISCEGLIA INVISIBLE LIGHT Michel Bisceglia Werner Lauscher Marc Léhan

GROOVETHING THE LOVE ALBUM Jef Neve Nicolas Kummert Nicolas Thys Lieven Venken

PR 0808-CD7

PR 0906-CD09 ROELOFS2LAUSCHER trio CATHARSIS Mike Roelofs Werner Lauscher Geert Roelofs

STEFAN BRACAVAL INSIGHT INSIDE Stefan Bracaval Hendrik Braeckman Werner Lauscher Marc Léhan

www.cattleya.de www.michelbisceglia.com

MICHEL BISCEGLIA INNER YOU

www.cattleya.de www.michelbisceglia.com

m i c h e l

b i s c e g l i a

Se c o n d b r e a t h

WERNER LAUSCHER MARC LEHAN

MICHEL BISCEGLIA the night and the music

w e r n e r l a u s c h e r m a rc l é h a n

CATTLEYA

michel bisceglia volker heinze harald ingenhag

DIARY

... not here, but everywhere so abstract, but so real still not dreaming, just on the edge you hear it before it reaches you... it’s only you, the night and the music!

PR 0701-CD1

www.michelbisceglia.com

CATTLEYA DIARY Michel Bisceglia Volker Heinze Harald Ingenhag

MICHEL BISCEGLIA INNER YOU Michel Bisceglia Werner Lauscher Marc Léhan

thanks to marc veldeman and bart coppens for making this recording possible

PR 0705-CD3

CRD 2013-2 MICHEL BISCEGLIA SECOND BREATH Michel Bisceglia Werner Lauscher Marc Léhan

PR 0707-CD5 MICHEL BISCEGLIA THE NIGHT AND THE MUSIC Michel Bisceglia Werner Lauscher Lieven Venken

www.myspace.com/ronyverbiest

Michel Bisceglia about stories

featuring Randy Brecker & Bob Mintzer

michel bisceglia werner lauscher mimi verderame

PR 0807-CD6 MICHEL BISCEGLIA ABOUT STORIES Michel Bisceglia Randy Brecker Bob Mintzer Werner Lauscher Marc Léhan

26

2010/3

RONY VERBIEST nature boy

PR 0704-CD2

PR 0708-CD4 ALANO GRUARIN PROFONDO BLU Alano Gruarin Werner Lauscher Maarten Moesen feat. Bert Joris

RONY VERBIEST NATURE BOY Rony Verbiest Michel Bisceglia Werner Lauscher Mimi Verderame

www.provarecords.com

CNm 0208 CARLO NARDOZZA QUINTET WINTERSLAG Carlo Nardozza Daniël Daemen Melle Weijters Tom Van Acker Steffen Thormählen

HERFSTFESTIVALS

Follow The Sound Voor de editie 2010 werkt Follow The Sound van 13 tot 16 oktober nauwer samen met deSingel. Vier avonden lang klinkt in de Theaterstudio van het gloednieuwe complex avontuurlijke muziek uit eigen land, Europa en de VS.

Met grote namen en legendes, waaronder de herrezen trompettist Jacques Coursil. Maar ook Fred Van Hove, pianist, pionier en medegrondlegger van Follow The Sound ontbreekt niet.

Boeiende nieuwkomers zijn de verbluffende Matthew Bourne en kompanen, de Scandinavische cowboys van Huntsville of de jonge Franse leeuwen rond Jacques Coursil.

Hun creaties kleuren buiten de lijntjes en voorbij de genres.

Ze worden getekend door echo’s uit jazz, klassiek, rock en meer. Virtuoos bespelen ze het hele terrein tussen eenvoudig en complex, tussen melodische inventies en verschroeiende noise, tussen herkenning en verrassing. Maar steeds doen ze

Feestelijke editie van

Skoda Jazz De fototentoonstelling loopt van september tot en met november en omvat een selectie beelden van jazzfotograaf Jos Knaepen, de Magnum-fotograaf Guy Le Querrec en de jonge Franse fotografe Sergine Laloux.

Herbie Hancock viert dit jaar zijn 70ste verjaardag met de release van een uitzonderlijk album The Imagine Project. Muziek is daarin de universele taal die hij aanwendt om grote thema’s als vrede en wereldwijde verantwoordelijkheid voor onze pla-

foto: © Jos Knaepen

Skoda Jazz legt de focus op Herbie Hancock met zijn Imagine Project en de Anniversary Night. Ook is er naar aanleiding van de 25ste editie een unieke fototentoonstelling in alle Fnac vestigingen.

beroep op een sterk persoonlijke muziektaal. Gedreven door nieuwsgierigheid en door het plezier van de improvisatie. In een geest van intense samenwerking en vaak ook van heerlijke tegenspraak.

Follow The Sound 2010 brengt niet alleen concerten. Een aantal vooraanstaande muzikanten gaat live aan de slag met film en video: Matt Darriau, Ernst Glerum (laureaat van de Boy Edgar/VPRO Prijs 2009) en meesterpercussionist Gerry Hemingway. Die laatste presenteert ook de wereldpremière van zijn film over muziek, hoe hij die aanvoelt en ervaart. Daarnaast zijn er projecties, platenstands, dj-sets en is er het nieuwe grand café, de geanimeerde ontmoetingsplaats van het festival.

Info: www.followthesound.be deSingel Antwerpen - www.desingel.be

neet uit te drukken. Dit internationaal opname- en film project slaat de brug tussen muziekstijlen en maakt ook een brug tussen mensen. Hancock heeft daartoe tal van supersterren uit iedere hoek van de planeet uitgenodigd voor zijn album, o.a. John Legend, Seal, Jeff Beck, Anoushka Shankar, Chaka Khan, Marcus Miller, Wayne Shorter, en anderen. The Imagine Project wordt ondersteund met een documentaire en tour data doorheen Europa, Zuid Amerika en Azië. Op 4 december staat dit project in Bozar in Brussel.

Het festival lanceert een discovery ticket – een aantal plaatsen tegen verminderd tarief – om jongeren de kans te bieden kennis te maken met het niet evidente muziekgenre jazz. Een ander initiatief is Iris Jazz Kids op 11 november in Flagey, wat een muzikale dag wordt voor de allerkleinsten. Hiervoor werkt Skoda Jazz samen met Jeugd & Muziek.

Maar de topavond wordt het verjaardagsconcert op 30 november.

Lady Linn & her Magnificent 7 bijten de spits af. Het was altijd al een droom van de jonge Gentse zangeres Lien De Greef om samen te spelen met Toots Thielemans en Philip Catherine en ook daarvoor wordt gezorgd. Daarna is het de beurt aan Philip Catherine, hier met Jacky Terrasson. De Belgian Jazz Night zou uiteraard niet compleet zijn zonder de allergrootste: Toots Thielemans. Hij speelt samen met Philip Catherine en Karel Boehlee gevolgd door de Belgium Jazz Big Band, Een 17 koppige band onder impuls van drummer Mimi Verderame. Ze worden in de finale geflankeerd door Lady Linn, Philip Catherine en Toots Thielemans. Een niet te missen avond.

Voor de praktsiche info, surf naar www.skodajazz.be en www.fnacagenda.be

Herbie Hancock

Mecc Jazz Maastricht:

nieuw Nederlands festival

Op 29 en 30 oktober zal zich één van Nederland’s grootste en meest creatieve jazzfestivals gaan afspelen in Maastricht. Het is een grootschalig gebeuren met een heel eigen formule.

Mecc Jazz Maastricht is eigenlijk een dubbelfestival. Aan de ene kant staat er een grote selectie wereldbekende artiesten op het podium. Een greep uit de namen: Wayne Shorter, Roy Hargrove, Toots Thielemans Quartet, Lizz Wright, Monty Alexander, Mike Stern feat. Didier Lockwood. Het volledige programma is op de website te raadplegen.

Aan de andere kant houdt het festival een origineel programma in, helemaal gewijd aan verbindingen tussen jazz en andere muziek of kunst: jazz en klassiek, pop, wereldmuziek; jazz en dans, theater, film, poëzie en zelfs trapezekunst.

Veel interessant jong talent uit België is bij deze producties betrokken.

Dit verrassende spektakel zal naar verwachting ruim 10.000 bezoekers trekken. Het congrescentrum Mecc is voor dit festival omgebouwd tot een sfeervolle plaats met veel gezellige hoekjes en eten en drinken voor alle smaken. Men kan dus ogen, oren en smaakzintuigen laten genieten, en dat hoort bij een echt Maastrichts gebeuren.

Meer informatie op: www.meccjazzmaastricht.com 2010/3

27

JAZZMOZAÏEKJES Brussels Jazz Orchestra in NYC Van 26 tot 31 oktober is het Brussels Jazz Orchestra met Kenny Werner als gast in residentie in de Dizzy Gillespie Coca Cola Jazz club van het Jazz at Lincoln Center te NYC. In die periode zijn er 14 concerten gepland. Dizzy club is één van de jazz hot spots in New York met zicht op Central Park.

Op 6 december is het Brussels Jazz Orchestra met Kenny Werner te gast in Amsterdam. Op 7 en 8 december zullen Kenny Werner & Brussels Jazz Orchestra een nieuwe cd opnemen.

NEA Awards 2011 De 2011 NEA Jazz Masters Award heeft voor het eerst in zijn 29-jarige geschiedenis een groepsprijs toegekend aan de Marsalis familie, d.w.z. Ellis Marsalis (p), Branford Marsalis (saxen) Wynton

Marsalis (t), Delfeayo Marsalis (trombone) en Jason Marsalis (vib, perc). De andere 2011 NEA Awards gaan naar Hubert Laws (fl), David Liebman (sax,fl) en componist/ arrangeur Johnny Mandel. De prijzen worden uitgereikt op 11 januari 2011 in de Frederick P. Rose Hall van het Jazz at Lincoln Center.

vriend François Louis zijn vervaardigd en hij is één van de eerste saxofonisten die de aulochrome van Louis bespeeld.

In de Jazz l’F club van Dinant zijn nog enkele concerten gepland: 25 september Dado Moroni Quartet feat. Bert Joris, 9 oktober Jef Neve Trio en 6 november Nathalie Loriers Trio.

Joe Lovano peter van Dinant Jazz Nights 2011

OdeGand

Volgend jaar vindt het 14de Dinant Jazz Nights festival plaats in de tuinen van NotreDame de Bellevue College van 14 t/m 18 juli 2011 en een buitengewoon concert op 22 juli. Joe Lovano zal als peter mee het programma bepalen.

In de jaren 80 heeft Lovano met Eric Legnini, Dré Pallemaerts, Bert Joris en Michel Herr gespeeld. Daarnaast speelt hij altijd op mondstukken die door zijn Belgische

Odegand pakt uit met Kodo, Brussels Jazz Orchestra &Tutu Puoane, Christian Mendoza, Lien De Greef, Uri Caine; e.a. Zaterdag 18 september barst het openingsfeest van Gent Festival van Vlaanderen weer los. Wereldmuziek, jazz en klassiek spannen die dag de kroon.

Het slotfeest op het water is zoals elk jaar gratis. 18 september van 14 tot 23 u - Programma op www.odegand.be of www.gentfestival.be

Canvas documentaire over Philip Catherine In het najaar volgt op Canvas tv een nieuwe reeks uitzendingen van Goudvis of portretten van kunstenaars.

Vorig seizoen werd hierin een documentaire rond Jef Neve vertoond. Nu volgt in het najaar een aflevering rond Philip Catherine, getiteld De weg naar Helsinki.

De interviews werden afgenomen door Marc Van den Hoof en de regie was in handen van Marianne Soetewey. Uitzending op Canvas op donderdag 23 september om 22u10. www.canvas.be

Jazz at Home Op 19 september is live jazz te beleven op 20 Mechelse locaties en ’s avonds in de Stadsschouwburg het optreden van Shantaram en Robin Verheyen Trio.

Info: www.jazzathome.be

Boogie Woogie Festival Pianist Renaud Patigny organiseert op 26 en 27 novem-

ber de tiende editie van zijn Boogie Woogie festival in het Sint-Michielstheater te Etterbeek (Brussel). Traditiegetrouw staan er weer topperformers uit het milieu op de affiche. Dit jaar zijn dat Mike Sanchez (bekend van Bill Wyman’s Rhythm Kings), Silvan Zingg, Claude Bolling, Nico Brina, Niels von der Leyen en natuurlijk Patigny zelf. De verrassing van het festival wordt het optreden van Pierre-Alain Volondat die hier in een to-

Klaar voor een ultieme bigbandervaring?

Dan hebben Muziekmozaïek, Vlamo én de muziekacademies van Hemiksem en Tessenderlo dé oplossing voor jou.

Kom op 6 en 7 november 2010 naar A Big (band) XperienZ. Onder leiding van Nico Schepers, Carlo Mertens en Frank Deruytter werk je twee dagen toe naar een slotconcert.

6 & 7 nov '10

) d n a b ( g i B A XperienZ part2 Bigbandworkshop

Alexander Kühn werd gefotografeerd door Jos L. Knaepen

28

2010/3

waar: Zaterdag 6 november: * Academie voor Muziek en Woord - Hemiksem / Schelle / Niel * Academie voor Muziek en Woord - Tessenderlo * Muziekcentrum de Bijloke - Gent Zondag 7 november in de academie van Hemiksem prijs: E 35 - E 30

(leden Muzmoz, Vlamo en studenten muziekacad. Hemiksem & Tessenderlo)

info en inschrijvingen: www.muziekmozaiek.be (w Leer w Jazz w Opleidingen w Workshops) 02 532 28 38 - info@muzmoz.be

of op het secretariaat van je academie

Nieuwe jazzlabels In deze barre tijden vol onheilspellende crisisberichten kunnen we het heuglijke nieuws melden dat er twee nieuwe jazzlabels opgericht werden.

Er is Spocus Records van Waso De Cauter waarop meteen drie releases verschijnen: Pianoworks/Pianoworksn’t van Rawfishboys, El Encuentro van Koen De Cauter-Juan Masondo-Carlos Diaz en Terra Che Cammina van Giovanni di Domenico. Ook de cd Django!! van Koen De Cauter, Fapy Lafertin & Group uitgebracht via W.E.R.F. kwam tot

stand in samenwerking met Spocus Records.

Daarnaast is er Out Note Records van Outthere dat ook al andere sublabels als Fuga Libera en Ricercar in huis heeft. De eerste cd die hier verscheen is Music van pianist Ronnie Lynn Patterson. (gtb) Van striptekenaar-bassist Philip Paquet verscheen bij Uitgeverij Bries een nieuwe jazzstrip onder de titel Playin’/ Smilin’/Fightin’/Cookin’. Het werd een bijzondere uitgave in de vorm van een dubbele lp-hoes. In de volgende editie een interview met Paquet. (gtb)

foto: © Jos Knaepen

taal andere habitat zijn opwachting maakt. Alle info via www.88boogie.com (gtb).

Roger Van Haverbeke 80!

De bekende bassist Roger Van Haverbeke (°7 augustus 1930) vierde zijn 80ste verjaardag in zijn geboortestad Oostende op 29 juli in Hotel Adromeda. Daar concerteerde hij geregeld de voorbije jaren. De directrice van het hotel, Sabine Friederichs, maakte onverwachts bekend dat de zaal waarin de huldiging plaatsvond omgedoopt was tot ‘Roger Van Haverbeke Zaal’. Tijdens de viering traden een aantal musici op om Roger te eren, o.a. Johan Clement, Phil Abraham, Luc Vanden Bosch, Eric Timmermans en Jack van Poll.

Roger Van Haverbeke heeft veel betekend voor de oudere generatie van jazzmusici. Hij haalde grote Amerikaanse jazz ‘single’ artists over om als gast hier bij ons op te treden.

Zo kwamen Clark Terry, Johnny Griffin, Art Farmer, Chet Baker, Don Byas, Eddie ‘Lockjaw’ Davis en vele andere grootheden uit die tijd voor het voetlicht in de bekende clubs van Sas van Gent tot Luik en van Hasselt tot Menen.

Jack van Poll

jazz 2010-2011 /1 cultuurcentrum strombeek grimbergen

ewout Pierreux QuiNtet

do 4/11/2010 — 20.30 u

Nicolas Kummert

Première van dit nieuwe kwintet met Jean-Paul Estiévenart, Lieven Venken, Bruno Vansina en Clemens van der Feen

De meest spectaculaire cross-over band uit België sinds het powertrio Aka Moon

salva saNchis en Kris Defoort

Voices wo 22/09/2010 — 20.30 u

De BereN GiereN

Winnaars Jong Jazztalent 2009 wo 6/10/2010 — 20.30 u Dit prettig gestoorde pianotrio combineert stevige tempi met hecht samenspel

Gemeenteplein 1853 Strombeek-Bever

action do 18/11/2010 — 20.30 u

wonderlijke improvisatievoorstelling met pianist/ componist Kris Defoort en de Spaanse danser/ choreograaf Salva Sanchis

t. 02 263 03 43 f. 02 263 03 44 | tickets@ccstrombeek.be

faPy lafertiN, lollo meier e.a.

100 Jaar DJango reinharDt sWing! do 2/12/2010 — 20.30 u

Jef Neve & lieBrecht vaNBecKevoort

Jazz meets classic wo 2/02/2011 — 20.30 u

‘If Mozart and Monk were Brothers’ ... een avond vol inspiratie, geleend uit het verleden, en met passie gebracht vandaag.

www.ccstrombeek.be 2010/3 29

JAZZMOZAÏEKJES

Najaar 2010 JazzLab Series biedt niet alleen een podium in onze nationale culturele centra, maar opent Europese perspectieven. En wie zijn kennis wil bijschaven over jazzgeschiedenis kan inschrijven voor de JazzClass Series.

U vindt alle info en data op onze vernieuwde website www.jazzlabseries.be

Het nieuwe seizoen van JazzLab Series start in september met de releasetournee van One, de gloednieuwe én steengoede cd van Voices, naar eigen zeggen, hét droomorkest van saxofonist/leider Nicolas Kummert. We kennen Kummert als de rechterhand van Jef Neve in de funky band GrooveTHing.

Met Voices ontpoppen hij en zijn kornuiten zich tot een veelzijdig ensemble waarin de (zang-)stem centraal staat. Fusion, chanson, pop en jazz wisselen elkaar in hoog tempo af.

In oktober stuurt JazzLab Series De Beren Gieren op u af. Dit jonge pianotrio wordt geleid door allrounder Fulco Ottervanger, die ook het frisse repertoire bij elkaar pent.

In een ander leven zijn deze muzikanten onconventionele rockers bij de formatie Marvelas Something. Met dezelfde attitude serveren ze ook hun jazz. Geen wonder dat de jury van de talentenwedstrijd Jong Jazztalent Gent van de sokken werd geblazen. Unaniem verkozen ze De Beren Gieren in 2009 als winnaars. Mis deze kerels niet!

Elders in deze uitgave kan u een interview met saxofonist en klarinettist Joachim Badenhorst lezen. Deze uiterst geta-

lenteerde muzikant is lid van o.a. het Han Bennink Trio en is ondertussen naar New York verhuisd. In november lokt Jazzlab Series hem terug naar huis voor een concerttournee met een internationaal trio. Met de Deense gitarist Mikkel Ploug en de Noorse zangeres/saxofonist Sissel Vera Pettersen brengt Badenhorst delicate, fragiele en uiterst verleidelijke muziek die de rust uitstraalt van eindeloze sneeuwlandschappen in Scandinavië.

In diezelfde maand november herhalen we bovendien het Europese experiment van Jazz Plays Europe. Eén muzikant uit elk deelnemend land binnen dat netwerk wordt uitgenodigd in kunstencentrum De Werf in Brugge, waar deze ad hoc band gedurende vier dagen de kans krijgt om te werken, repeteren en een concertprogramma in elkaar te boksen. Een concert waarmee ze meteen op tournee gaan langs toppodia in de zes thuislanden van deze artiesten.

Ten slotte gaat ook Frederik Goossens weer op stap met zijn lessenreeks JazzClass Series. Dit keer vertelt hij de jazzgeschiedenis in Sint-Niklaas, Kortrijk en Koksijde. (FG)

jazzclub seizoen 2010-2011 Donderdag 23 september 2010 20.15 u.

Nicolas Kummert – VOICES Nicolas Kummert, Hervé Samb, Nicolas Thys, Alexi Tuomarila, Lionel Beuvens Donderdag 4 november 2010 20.15 u.

Joachim Badenhorst, Mikkel Ploug, Sissel Vera Pettersen Maandag 22 november 2010 20.15 u.

Mâäk’s Spirit meets Albert Anangoko – VODUN Laurent Blondiau, Michel Massot, Jeroen Van Herzeele, Guillaume Orti, meesterpercussionist Albert Anangoko en zes Beninese muzikanten op locatie in de Boesdaalhoeve te Sint-Genesius-Rode 30

2010/3

Zaterdag 15 januari 2011 20.15 u.

Kris Defoort en Dirk Roofthooft – THE BRODSKY CONCERTS Zaterdag 29 januari 2011 20.15 u.

Tutu Puoane & het Brussels Jazz Orchestra – MAMA AFRICA Woensdag 2 maart 2011 20.15 u.

Christian Mendoza Group Christian Mendoza, Ben Sluijs, Joachim Badenhorst, Teun Verbruggen, Brice Soniano

Donderdag 31 maart 2011 20.15 u.

Peter Hertmans quintet met Richie Beirach Peter Hertmans, Dré Pallemaerts, Louis Rassinfosse, John Ruocco en de Amerikaanse jazzlegende Richie Beirach Zaterdag 30 april 2011 20.15 u.

Youth Jazz Orchestra

onder leiding van de New Yorker

Bob Mintzer Donderdag 19 mei 2011 20.15 u.

The Chris Joris Experience Chris Joris, Frank Vaganée, Nico Schepers, Free Desmyter, Manolo Cabras

Tickets: € 12 tot € 19, studenten: € 8 Info & reservatie: CC de Meent Gemeenveldstraat 34 I 1652 Alsemberg www.demeent.be I info@demeent.be I T 02 359 16 00 De concerten in de jazzclub van CC de Meent worden ingeleid door Peter Hertmans.

JAZZMOZAÏEKJES

Vanuit de noodzaak om de jazzsector te verenigen hebben Muziekcentrum Vlaanderen en JazzLab Series het initiatief genomen om een Jazz Forum in te richten op 21 september in de Beursschouwburg te Brussel. Tijdens deze dag vinden een viertal werksessies plaats rond pers & media, spreiding, promotie, gages en toegangsprijzen. We vroegen Mik Torfs, coördinator JazzLab Series, om een toelichting.

Komt er een aanpreekpunt en/of organisatie van een verenigde jazsector?

Mik Torfs: We nodigen alle professionelen uit op 21 september en van daaruit willen we een permanent Jazz Forum structureren. De vorm die dat gaat aannemen zal dan beslist moeten worden. Het is de bedoeling om een brug te slaan tussen de verschillende actoren van de jazzsector: programmatoren, organisatoren, journalisten, muzikanten, enz.

Een verenigde jazzwereld klinkt natuurlijk idealistisch. We zullen moeten afwachten of dat wil lukken. Als er een groep ontstaat met geëngageerde mensen, die zich echt wil inzetten om aan verschillende punten te werken, zijn we alvast op goede weg.

Moeten die werkgroepen met een actieplan komen?

Nee, zo ver gaat het op 21 september nog niet. We focussen die dag op publieksverruiming. Zowel organisatoren als muzikanten willen liefst een gevulde zaal. Hoe kunnen we dat bevorderen? Elke werkgroep benadert dit thema vanuit een verschillende invalshoek: via spreiding, via profilering en publieksverruimende initiatieven, via pers en media, via prijzenpolitiek. Er zijn telkens twee sessies in de voor- en namiddag, waarbij het publiek vooraf kiest welk thema ze wensen bij te wonen. Alle ideeën worden in een verslag vastgelegd en dan pas kan het werk beginnen.

De dag wordt besloten met de eigenlijke Staten-Generaal in aanwezigheid van iedereen. Dan kan wie zich wil engageren in het te vormen Jazz Forum stappen.

Wie wordt als publiek verwacht?

Het is natuurlijk bedoeld voor professionelen van de jazz, niet voor een open publiek.

Mik Torfs

bewegen, gaat het niet lukken. Dat is ook een heel belangrijk element van die dag. Alle partijen, maar vooral de muzikanten moeten er zijn om hun stem te laten horen.

Is er ook een opening naar amateurmuzikanten?

Het is niet altijd duidelijk waar de grens amateur/professioneel ligt. In principe gaat het om professionele muzikanten. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat de amateurmuzikanten minder welkom zijn. We vertrekken van de professionelen omdat die samen moeten werken aan een situatie waarin ze kunnen leven van hun muziek.

De vraag die we ook altijd krijgen is waarom Wallonië niet betrokken is. We willen nu snel van start gaan. Eens we een hecht Jazz Forum vormen kunnen we de hand uitsteken naar onze Franstalige collega’s. Uiteindelijk spelen veel Vlamingen met Waalse muzikanten en zijn de belangen gemeenschappelijk. Ons doel is om het Jazz Forum nu praktisch waar te maken op korte termijn.

Bernard Lefèvre Info en inschrijven voor Jazz # Forum 2010: 21 september Beursschouwburg - Brussel www.muziekcentrum.be/jazzforum2010 of www.jazzlabseries.be

Charlotte Cornelis werd gefotografeerd door Mina Van Elewyck

Hoe gaat het verder in de toekomst?

Dat zal sterk afhangen het op te richten Jazz Forum en wie zich daarin engageert. Het is nu moeilijk te voorspellen. Het is heel belangrijk dat de muzikanten goed vertegenwoordigd zijn. Dat is ook wat Simon Korteweg in zijn nota Meer Armslag voor de Jazz duidelijk heeft gesuggereerd. Als de muzikanten niet

foto: © Jos Knaepen

Jazz Forum

2010/3

31

CLUBNIEUWS

Luc: De grote stap is gezet toen we een eigen locatie naar onze behoeften en smaak konden inrichten. Dan zijn we ook gestart met andere activiteiten zoals stand-up comedy, pop, klassiek, maar jazz blijft onze core business.

Het is net door die andere dingen, zoals comedy waar veel mensen op afkomen, dat we ons meer jazz kunnen veroorloven, dat we het budget in evenwicht houden.

We proberen de clubsfeer te benaderen, dus werken we met tafeltjes en stoelen, heel gezellig en goed voor een honderdtal zitplaatsen. Als we een internationale gast hebben, dan kunnen we de tafels weglaten en tot 140 personen ontvangen.

Muzikanten kennen onze visie.

We zoeken voor alles kwaliteit, maar kunnen geen topgages betalen, we hebben niet die draagkracht van gesubsidieerde organisaties. Door de intieme

concerten trekken we een aandachtig publiek en dat wordt enorm geapprecieerd door de muzikanten.

Tom: We trachten de hedendaagse jazz zo breed mogelijk te programmeren, van Tutu Puoane tot Rein De Graaf en evengoed Evan Parker en Misha Mengelberg of Flat Earth Society. Heel wat bekende nationale en internationale jazzmusici zijn hier al opgetreden: Philip Catherine, Jef Neve, Bobo Stenson, Frank Morgan, Han Bennink, het ICPorkest, Aka Moon, Fred Van Hove, Brussels Jazz Orchestra, Billy Hart en Joey Calderazzo.

We beschikken over een eigen concertvleugel, waar pianisten zoals Michiel Borstlap, Jef Neve, Dave Burrell, ook Jan Michiels enthousiast over zijn.

Kris: In onze club hebben we al enkele knappe opnames gerealiseerd. Begin september

Music Village 10 jaar Meer en meer wordt jazz gekoppeld aan de zakenwereld. Tien jaar geleden zette Paul Huygens de stap in omgekeerde richting. Hij liet de reclamewereld achter zich en opende een eigen jazzclub hartje Brussel. Een decennium later is The Music Village een begrip in de nationale en zelfs internationale jazzscene.

Waarom opent iemand uit de reclamewereld een jazzclub?

In 2000 was ik betrokken bij de evenementen rond Brussel Culturele Hoofdstad via het reclamebureau waar ik voor werkte.

Uitzonderlijk mocht ik mij eens uitleven met cultuur en stond niet alles in het teken van grote merken. Ik was echter nogal naïef en dacht dat alle mensen in de culturele sector open en vriendelijk waren en toch een zekere graad van intellect hadden. Neen dus, het was net zoals overal waar je alle soorten mensen ontmoet. Toen ik kwam aanzetten met mijn professionele ervaring van marketing en communicatie pareerden zij alles met hun eigen opinies en ideeën.

Daarnaast was er dan nog de politieke impact bij dit alles. Toch kreeg ik de smaak te pakken om iets te doen in de

culturele sector ver van de reclamewereld. Jazz was de evidente keuze want dat was de muziek waar ik sinds mijn jeugd naar luisterde. Als adolescent associeerde ik jazz met vrouwen, sex en een welbepaalde levensstijl.

Kortom, een intrigerende way of life. Dertig jaar later greep ik de kans om deel uit te maken van de jazzwereld, zij het om totaal

Paul Huygens

32

2010/3

Het team van A Jazz Experience vzw (v.l.n.r.): Kris Roevens, Tom Baeten en Luc De Vrij.

verschijnt een cd van Dave Liebman die hier werd opgenomen: Plays The Blues A La Trane. De VPRO heeft bij ons het Alex McGuire sextet met Robin Verheyen opgenomen wat op een Amerikaans label is uitgebracht (Brewed in Belgium op Moonjune Records - nvdr). Voor jonge groepen is het een pluspunt dat ze een demo van hun muziek mee naar huis kunnen nemen.

Verjaardagsprogramma Tom: Heel toevallig hebben we enkele interessante trompettisten op ons tienjarig concertprogramma. Naast Bert Joris met zijn kwartet (24 september) komt de dag nadien de Nederlandse kornettist Eric Boeren en die

andere redenen (lacht). Een extra aanzet om met The Music Village te beginnen, was het feit dat er in Brussel geen echte jazzclub meer bestond in de traditie van Pol’s Jazz Club.

Je had van meet af aan een visie die niet meteen strookte met wat men hier gewoon was.

Dat is een misverstand waar ik tegen op moest boksen. Ik wilde sowieso pal in het centrum zitten en een internationaal publiek aanspreken. Waar ik naar streefde, was een club zoals in de Amerikaanse films maar zeker geen bourgeois aangelegenheid. Ik weet dat dit gerucht de ronde deed. Mijn betrachting was muziek te presenteren in het juiste kader. Ik had teveel concerten gezien waarbij de artiesten moesten optreden in erbarmelijke omstandigheden.

Pol’s Jazz Club en Ronnie Scott’s Jazz Club in Londen waren mijn grote voorbeelden. Natuurlijk moet je klanten hebben die kunnen befoto: © Jos Knaepen

In hartje Kempen bevindt zich nu al tien jaar jazzclub De Singer van A Jazz Experience vzw. De eerste zeven jaar waren de concerten in zaal Alma in SintJozef, een gehucht van Rijkevorsel. Drie jaar geleden werd door de vzw een eigen club ingericht in het centrum van Rijkevorsel. Tijd voor een gesprek met de initiatiefnemers: Tom Baeten, Luc De Vrij en Kris Roevens.

foto: © Jos Knaepen

De Singer 10 jaar jong

brengt de Amerikaanse trompettist Peter Evans mee. Dan is er nog de Duitse trompettist Axel Dörner die met het Ig Henneman Sextet optreedt. Verder komt Han Bennink met zijn trio waarin Joachim Badenhorst en de Deense pianist Simon Toldam-Rosengrenen. Octet Red, Brazzaville en Vilya Iyver solo vullen verder nog ons programma aan.

Luc: We programmeren per half jaar om in te kunnen spelen op de actualiteit. Het voorjaar 2011 is nog niet veel vastgelegd, we wachten ook af als zich een open date voordoet…

Bernard Lefèvre www.desinger.be

talen. Maar geef toe, ik vroeg 15 euro toegang en nu nog steeds.

Is dat zo overdreven? Hier krijg je de hele omkadering met aangepast onthaal, lichten, decor, de juiste muziek, … Dat is mijn idee van een jazzclub. Ik weet dat ik met deze visie zowat alleen sta. Maar kijk wat er met jazz gebeurd is toen men vijftig jaar geleden volop begon te experimenteren en de alternatieve toer op ging. Net als in de klassieke muziek waar een identieke beweging ontstond, daalde de opkomst van het publiek. Dat wil niet zeggen dat ik tegen vernieuwing ben maar als je met 95% eigen kapitaal werkt, moet je opletten wat je doet.

Naar aanleiding van 10 jaar Music Village staat er in september een reeks Belgische artiesten op de affiche die de club van in het begin steunden. Onder hen Charles Loos, Gino Latucca, Phil Abraham maar er is ook een speciaal concert van Amina Figarova en een eerbetoon aan Roger Vanhaverbeke door het Dave Pike Quartet.

Georges Tonla Briquet www.themusicvillage.com

INTERVIEW

Ahmad Jamal 80 De dag voor zijn optreden op Jazz Middelheim hadden we een gesprek met deze levende legende. Hij ziet er fit en energiek uit. Zijn lach is ontwapenend, ook tijdens het concert de dag nadien. Hij vindt duidelijk plezier in wat hij doet. Toch houdt hij de band sterk in de greep en wijst telkens aan wie aan zet is. We treden festivaldirecteur Bertrand Flamang volledig bij dat het concert van Ahmad Jamal het absolute hoogtepunt was van Jazz Middelheim 2010.

A Quiet Time, de jongste cd, hoewel geproducet door wijlen Francis Dreyfus, werd opgenomen in Brooklyn, New York. Op deze release vinden we Kenny Washington als drummer in opvolging van Idris Muhammad. Maar op tournee, zowel in Marciac als op Jazz Middelheim, zagen we Herlin Riley als drummer. Riley werkte al van 1984 tot 1987 met Jamal en vertrok in 1988 naar Wynton Marsalis.

Wat gebeurde er met Idris Muhammad?

Hij heeft zich teruggetrokken. Is gaan vissen. Hij werkt niet meer, met niemand. Hij heeft er genoeg van.

Je hebt altijd uitstekende musici rond je verzameld, wat is bepalend voor je keuze?

Ik kijk uit voor de beste muzikanten. En wie ik kies zijn altijd de beste. Israel Crosby, Herlin Riley, dat zijn de besten. Eddie Calhoun, bassist die met Erroll Garner zijn carrière afsloot, hij was een van de beste muzikanten ter wereld. Alleen de beste is voor mij goed genoeg. James Cammack is nu al 27 jaar mijn bassist.

Al werk je gewoonlijk met kleine ensembles, recent trad je echter op met het Lincoln Center Orchestra…

Ik werkte reeds met alle soorten ensembles, in trio, ook met gitaar en saxofoon, in kwartet, solo, met bigband…

Op 2 september ga ik opnieuw met een orkest optreden, het Chicago Jazz Orchestra, in Chicago (Millenium Park – nvdr).

Maar om te touren is het natuurlijk goedkoper in een kleine bezetting.

Mogen we ooit een soloopname verwachten?

Ik werk thuis met solomateriaal. Ik heb twee Steinway D piano’s staan en soms druk ik op de opnameknop als het me aanstaat. Ik hoop ooit die opnames op plaat te zetten.

foto: © Jos Knaepen

Al in de jaren 50 scoorde Ahmad Jamal hits als Poinciana en was hij een bron van inspiratie voor Miles Davis. Een hele generatie van pianisten heeft hij beïnvloed. In 1994 werd hij NEA Jazz Master en hij is een Duke Ellington Fellow (Yale University). In 2007 werd hij door de Franse regering onderscheiden met de Ordre des Arts et des Lettres.

Je speelt graag standards…

Ik speel niet zo veel standards meer. Ik speel voor 80% mijn eigen composities en 20% andere muziek. Mijn interesse gaat uit naar standards van Duke Ellington tot Mozart.

Je hebt maar twee soorten muziek: goede en slechte. En

er bestaat niet zoiets als ‘oude’ muziek. Er zijn nu misschien 6000 kinderen die Mozart instuderen. Mijn Poinciana is een baby vergeleken met wat Mozart creëerde. Billy Strayhorn’s Take the A Train is een kleintje in vergelijking met werk van Mozart.

Hoe kom je tot componeren?

We zijn allemaal ontvangstkanalen (receiving vessels). Mijn bron van inspiratie is het leven zelf. Ik componeer als ik geïnspireerd ben om te componeren, anders kan ik niet componeren. Het komt continu in me op, elke dag, ik schrijf het daarom niet op. Wat Mozart hoorde in zijn hoofd, schreef hij ook niet op.

Je was eigenaar van een jazzclub, The Alhambra, is er een verschil tussen spelen in een club en spelen op een festival?

Ik stond onlangs nog op het Newport Festival, het event van George Wein, de vader van alle festivals. Maar ik heb het niet zo met openlucht festivals. De muziek gaat grotendeels verloren.

Carnegie Hall, dat is eerder mijn soort van festival. Ik speelde, toen ik 22 was, in Carnegie Hall met de 25ste verjaardag van Duke Ellington en daar waren ook Billie Holiday, Charlie Parker, Dizzy Gillespie en ikzelf, de enige die nu nog leeft.

Je werd 80 op 2 juli, wat zijn jouw prioriteiten in de toekomst?

Thuis blijven. Dat is mijn 5-sterren hotel (Jamal kloeg nogal over zijn hotelverblijf in Antwerpen – nvdr). In Marciac was ik dit jaar om een jonge pianiste voor te stellen: Hiromi, ze is echt geweldig.

Ze wensten dat ik ook optrad, maar in feite was ik daar om Hiromi te ondersteunen.

Toch blijf je op tournee gaan…

Ik kies zelf wat ik wil. Intensief toer ik niet. Ik ben indertijd 22 jaar weggebleven uit Europa. Op verzoek van Jean-François Deiber (producer Birdology– nvdr) keerde ik terug naar Europa.

Zelfs op de top van mijn platensucces toerde ik weinig. Ik ben vele jaren in Chicago gebleven.

Augustus dit jaar stond ik op festivals in Marciac, dan Newport, nu hier in Antwerpen, ga nog naar Istanbul, ik hou van die stad. Het was een drukke maand. Maar over het gehele jaar ben ik hoogstens zes maanden onderweg.

Welke muziek vind je zelf interessant, waarnaar luister je?

Musical statements. Hetzelfde wat me aantrok in Charlie Parker en Dizzy Gillespie. Dat waren revolutionairen. Vandaag vind je die niet meer terug, niet in de politiek en evenmin in de muziek. De Louis Armstrongs, Billie Holidays of Sarah Vaughans zijn vandaag erg moeilijk te vinden, die bestaan niet meer.

Net als met de platenbusiness, dat stelt niets meer voor. De pas overleden Francis Dreyfus was misschien wel de laatste van de grote platenbazen. Ik ben opgegroeid met Leonard Chess, Russ Regan van 20th Century Fox, Francis Dreyfus…dat zijn de mensen waar ik heel mijn leven mee gewerkt heb. Dat is nu voorbij. Leonard Chess had vier topartiesten: Chuck Berry, Bo Diddley, Muddy Waters en mezelf.

Volg je de Europese muziekscene?

Dat is waarom ik op 10-jarige leeftijd Liszt speelde (lacht uitbundig). Er zijn twee bodies of work die ik volg: Amerikaanse klassieke muziek (voor Jamal staat dat voor jazz – nvdr) en Europese klassieke muziek.

Heb je nog wensen?

Verlost te worden van die sense of urgency in onze maatschappij met blackberry, iPads, downloads, uploads, heel die drukte die we om ons heen creëren.

Bernard Lefèvre

2010/3

33

10 Bert Joris HET DECENNIUM VAN...

laureaat Vlaamse Cultuurprijs voor Muziek Hij kreeg de Klaramuziekprijs voor zijn cd Magone. Hij maakte indruk met Creating Chances, een reeks van tien concerten met symfonisch orkest en het Brussels Jazz Orchestra én hij kreeg begin dit jaar de Vlaamse Cultuurprijs voor Muziek. Maar het

meeste plezier beleefde trompettist Bert Joris ook het afgelopen decennium aan zijn eigen kwartet.

“Telkens ik een dag of drie of vier met mijn kwartet – Dado Moroni, piano; Philippe Aerts, bas; Dré Pallemaerts, drums – op stap ben, weet ik waarvoor ik het allemaal doe’, vertelt Bert Joris (53) tijdens een lang interview bij hem thuis in Mortsel. “Dat we weinig hebben opgenomen is een eigen keuze.

Maar we krijgen niet zoveel speelmogelijkheden, en dat vind ik wél erg.”

Is de situatie van de jazz de jongste tien jaar niet grondig veranderd?

Er zijn veel meer jongeren die met jazz beginnen, dankzij al die opleidingen die er vandaag zijn. Er komt dus ongetwijfeld meer talent bovendrijven.

Maar ik vrees dat vraag en aanbod niet meer in verhouding zijn. Er zijn wel veel muzikanten bijgekomen, maar geen jazzclubs en het publiek voor jazz is ook al niet meegegroeid. Misschien is er wel meer interesse voor allerlei crossover-projecten maar als het over de kern van de jazz gaat, is er niet meer publiek dan vroeger.

Wat een waanzinnig verschil is er toch tussen de opkomst voor populair toegankelijke muziek en jazz.

Organisatoren doen echt al moeilijk om ons één keer per jaar in een club te laten spelen, en dan zijn er niet eens veel clubs. Van optredens alleen kan je onmogelijk leven. Dat is toch spijtig? Zelf heb ik daar niet eens veel last van omdat ik ook componeer en lesgeef. Maar toch.

Van optreden alleen zou u niet kunnen leven?

Ik denk het niet, want ik moet ook nog een gezin onderhouden. Misschien dat het wel lukt als je alleenstaande bent en tevreden bent met een ocmwflatje. En die festivals? Dat is ook een carrousel waar je niet makkelijk binnen geraakt.

Het valt op dat je ook weinig opneemt met je kwartet.

Een persoonlijke keuze. In mijn droomwereld wordt zelfs nooit opgenomen, zodat mensen verplicht zijn om live naar muziek te gaan luisteren. Want onze muziek is uniek omdat die iedere avond evolueert en nooit hetzelfde is. Dat vind ik een meerwaarde.

Bij jazz is zoveel meer creativiteit gemoeid dan bij andere muziekstijlen. Maar het grote publiek wordt veel meer aangetrokken door iets wat het al kent en wat het kan voorspellen. Bij onze muziek moet de luisteraar zich in het avontuur storten. Dat maakt jazz veel minder toegankelijk.

Weinig opnames, weinig concerten. Maar toch is er veel waardering voor wat je doet. Getuige die Vlaamse Cultuurprijs voor muziek die u dit jaar hebt gekregen.

Het was fantastisch om zo’n erkenning te krijgen, niet alleen als trompettist maar ook als componist. Dat

34

2010/3

“Plezier beleven aan mijn muziek is de grootste prijs die ik kan krijgen” doet deugd. Het is ook de eerste keer dat ik een prijs krijg waar geld aan verbonden is. 12.500 euro, al moet ik er al meteen de helft van aan de fiscus geven. Een prijs voor een jazzmuzikant kan maar beter geld zijn, want de meesten hebben financiële problemen.

Is dat de jongste tien jaar dan niet verbeterd?

Meer en meer muzikanten beseffen de noodzaak om actief hun groep te promoten via het internet en een eigen website. Dat is een enorme ommekeer. Wij zaten vroeger gewoon bij onze telefoon te wachten, maar nu moet je zelf op zoek gaan. Dat rijmt toch niet echt met het artistiek bestaan?

Rond die Vlaams Cultuurprijs voor Muziek was wat commotie: ook hoboïst Marcel Ponseele en componist Luc Brewaeys waren genomineerd.

Brewaeys weigerde zijn nominatie, want hij vond dat allemaal appelen met peren vergelijken. Was dat niet wat denigrerend voor u?

Ik ken Luc wel, van in de tijd met het BRT-jazzorkest, waar hij muziekregisseur was. Elke prijsuitreiking is subjectief. Ik vermoed dat mijn reeks van tien concerten met het Brussels Philharmonic en het Brussels Jazz Orchestra de doorslag heeft gegeven. Wat Luc Brewaeys aankaartte, komt eigenlijk neer op de vraag of je wel competitief kan denken in de muziek. Ik ben daar zelf eigenlijk tegen. De beste prijs die ik kan krijgen is dat ik nog meer plezier mag beleven aan wat ik allemaal doe. Dat ik met veel liefde mijn instrument kan vastpakken. Want met de jaren besef ik almaar beter hoe fantastisch zoiets is. Ook aan het componeren beleef ik veel plezier. Ik zeg dat ook aan jonge muzikanten die met jazz beginnen: je gaat nooit hetzelfde publiek bereiken als met rock of popmuziek en je gaat nooit de zekerheid hebben dat je er van kan leven. Je doet het in de eerste plaats voor je plezier, anders kan je er beter niet aan beginnen.

Het commentaar van Brewaeys heeft je plezier aan die prijs niet vergald?

Neen. Bij wijze van grap had ik gezegd: geef dat beeldje dat bij de prijs hoort aan Marcel Ponseele, de eer aan Luc Brewaeys en mij het geld. Ik heb die commotie rond die prijs dus heel erg gerelativeerd.

Wat waren voor u de hoogtepunten van de voorbije tien jaar?

Met het kwartet spelen blijven de plezantste momenten. Een dag of drie, vier op stap met Dado, Philippe en Dré, en dan voel ik waarom ik het allemaal doe. Ook die tien concerten met het symfonisch orkest en het BJO vormden een hoogtepunt. Niet omdat ik als dirigent optrad – ik heb niet die ambitie – maar met een volledig symfonisch orkest van 80 man een bigband erbij is toch heel bijzonder. Zeker omdat ik toen ook zelf speelde, en dus een tijdje het

foto: © Jos Knaepen

orkest zonder dirigent verder moest. Dat vonden die klassieke muzikanten zelf ook fantastisch.

U speelde toen hetzelfde repertoire als op de cd Dangerous Liaison uit 2006, ook een samenwerking van symfonisch orkest en bigband.

Ook een hoogtepunt?

Op de website All About Jazz werd die zelfs verkozen als cd van het jaar voor grote ensembles. Maar ik kreeg wel uiteenlopende reacties. Een Nederlandse recensent vond het een cd voor de prullenmand, een halfslachtige poging om twee stijlen bij elkaar te brengen. Maar elders in Europa en de VS kreeg ik vooral fijne reacties. Intussen heeft het Mozarteum in Salzburg die muziek ook al uitgevoerd: ze wilden aanvankelijk zelfs Bobby McFerrin als dirigent, maar uiteindelijk is het Vince Mendoza geworden.

Uw optreden met het Vanguard Jazz Orchestra op Gent Jazz in 2007 was ook bijzonder, alleen al door de lange voorgeschiedenis.

Dat orkest is gesticht door Thad Jones en Mel Lewis en in de jaren tachtig al was ik ermee in contact gekomen. Mel Lewis wilde toen met een Europese band touren. Hij zocht muzikanten en was enthousiast over een compositie van me. Hij vroeg me toen zelfs of ik naar New York wilde komen. Hij wilde speciaal voor mij zelfs een repetitie inlassen wat zeer zeldzaam was voor zijn muzikanten. Maar voor mij waren die muzikanten halve goeroes en ik voelde me er absoluut niet klaar voor. Ik heb Mel nog teruggezien in Terneuzen een half jaar voor zijn dood. Hij riep me bij mij: zo’n aanbod had ik niet mogen weigeren, vond hij. En toen onze samenwerking dan toch zou doorgaan, is Mel Lewis gestorven. Maar kijk: twintig

jaar later is het er dan toch nog van gekomen.

Na dat optreden in Gent heb ik zelfs nog als gast meegespeeld in de Village Vanguard (de thuisbasis van het orkest, nvdr.). En ze hébben gerepeteerd die maandagnamiddag, hoe uitzonderlijk dat ook was.

Bert Joris:

“Bij jazz is zoveel meer creativiteit gemoeid dan bij andere muziekstijlen.”

Wat me op het podium van die legendarische club is bijgebleven is die fantastische akoestiek. Ik had er wat schrik voor, want de repetitie had niet in de Village Vanguard zelf plaatsgevonden. Maar vanaf de eerste noot vond ik die akoestiek daar waanzinnig goed. Geen toeval dat zoveel grote opnames daar zijn opgenomen. Ik ben dan wel niet spiritueel maar het idee dat je op de plek staat waar zoveel fantastische muziek is gemaakt, door John Coltrane en andere grootheden, tja dat doet toch iets met je. Douglas Purviance – de trombonist van de band – heeft toen zelfs nog beelden gemaakt, al mocht Lorraine Gordon (de eigenares van de VV, nvdr.) dat absoluut niet weten.

Binnenkort verschijnt een nieuwe cd van het BJO met composities van uw hand, een opvolger van de succesvolle dubbelaar uit 2002. Iets om naar uit te kijken?

Werken met het BJO wordt nog iedere keer beter.

We hebben voor de cd twee avonden live opgenomen in het Brusselse Flagey-gebouw. Ik heb al met veel bigbands gespeeld maar het BJO speelt toch in een hogere versnelling, op een ander niveau. Ik denk dat deze cd dat ook aantoont. Ik zie een evolutie sinds 2002: het is allemaal consequenter geworden, de evidentie straalt er vanaf, al zijn er hier en daar wat personeelswissels geweest.

U geeft ook les in het Zwitserse Bern. Begint dat niet zwaar te wegen?

Ik doe het nu 23 jaar. In principe ben ik er elke maandag en dinsdag, en dat 32 weken per jaar. Ik ga telkens met de trein en het vliegtuig. ’s Maandags arriveer ik er om 12.00 uur en dan geef ik intensief les tot 15.00 uur op dinsdag. Dat vliegen neemt maar een uurtje in beslag. Gelukkig kan ik heel goed werken onderweg.

Tot slot: bent u vooral componist of trompettist?

Vandaag is dat het ene en morgen het andere. Als ik echt een goed idee heb, zit ik hier dagen lang boven in mijn werkruimte te componeren. Dan speel ik alleen in functie van die compositie. Tot ik opnieuw gewoon wil spelen. Ach, ik wil met beide disciplines elke dag minstens één uur bezig zijn. De machine mag nooit stilvallen.

Peter De Backer 2010/3

35

INTERVIEW

Wim Wabbes (programmator Jazz & Beyond):

“Vooruit wil een vrijhaven zijn voor muzikale vrijbuiters” Wim Wabbes programmeert intussen meer dan 25 jaar jazz die even driftig binnen als buiten de lijntjes kleurt. Hij bracht in de jaren 80 als eerste het kruim van de New Yorkse Knitting Factory naar België, en blijft onverdroten artiesten programmeren die grenzen opzoeken en geijkte categorieën openbreken.

Jazz is bij uitstek een genre dat zijn grenzen voortdurend verlegt. De toevoeging ‘and beyond’ rekt het spectrum nog verder op richting

muzikaal avontuur. Was de jazzprogrammatie van de Vooruit vijfentwintig jaar geleden ook al zo grensoverschrijdend?

De eerste artiesten die hier in 1987 over de vloer kwamen waren jazzmuzikanten als Tim Berne of avant rock bands als The President, van Wayne Horvitz met onder meer Dave Tronzo, Bobby Previte en Elliott Sharp. Ik was toen heel hard bezig met de New Yorkse scene. Samen met Michael Dorf van The Knitting Factory heeft Vooruit de eerste Europese tour op poten gezet met artiesten uit die New Yorkse avant-garde zoals Marc Ribot, Myra Melford en Sonny Sharrock. Brand New York heette dat project. Die tour is in Gent van start gegaan, om daarna langs tien andere Europese steden te passeren. Ik ben toen een week naar New York getrokken om met Michael Dorf samen te werken. The Knitting Factory was voor mij een tempel. Er werd daar muziek gemaakt die erg verschillend klonk dan wat we in Europa gewoon waren. Ik had dan ook een grotere impact verwacht dan de 200 à 300 mensen die uiteindelijk op Brand New York zijn afgekomen.

Hoe dan ook was het een schitterende ervaring om die progressieve New Yorkse scene in Vooruit, toen in volle renovatie, over de vloer te krijgen. Ik herinner me hoe Marc Ribot en zijn Jazz Passengers met instrumenten uit het muzieklokaal van de socialistische fanfare ‘Vooruit!’ als een geïmproviseerde fanfare toertjes zijn beginnen maken door de ruïne van de Domzaal. Ik ben er trouwens zeker van dat Marc Ribot toen een klarinet heeft meegepikt, maar goed, echt dik werden ze ook niet betaald vrees ik.

Zijn er muzikanten die 25 jaar geleden als onbekenden in de Vooruit aantraden en intussen groot geworden zijn?

Ja, Dave Douglas is zo’n voorbeeld. Eind jaren 80 speelde hij als sideman in het café bij Dr. Nerve.

Achteraf vertelde hij me over z’n Tiny Bell Trio (met Jim Black en Brad Schoeppach), toen nog onbekend.

Sindsdien speelt Douglas hier vaak, telkens met een ander project. Dat is een van de verantwoordelijkheden van een programmator tegenover zijn publiek, om interessante kunstenaars te blijven volgen, zolang ze natuurlijk blijven verrassen. Bij Douglas is dat het geval. Die man slaagt erin voortdurend minstens vijf groepen draaiende te houden. Nu eens komt hij akoestisch, dan weer met elektronica, soms brengt hij klassieke jazz, dan weer pure avant-garde. In het komend seizoen komt hij met zijn Brass Ecstasy project, een hommage aan Lester Bowie en de brass band traditie waarin de kopersectie prominent aanwezig is, van New Orleans tot Otis Redding. Dave Douglas is eigenlijk exemplarisch voor wat Vooruit wil doen: een uitgestrekt muzikaal universum tonen.

foto: © Jos Knaepen

36

Het nieuwe seizoen van Jazz & Beyond in Vooruit biedt (i.s.m. Muziekcentrum De Bijloke) zowel grote kleppers (John Scofield Trio, Dave Holland Quintet, James Carter Quintet), als interessante double bills waarin regionaal talent uit de JazzLab Series wordt gepaard aan internationale rijzende sterren. Een gesprek over de uitdagingen van scherp programmeren en jazz als muzikale vrijhaven.

2010/3

Interview: WIM WABBES Het label ‘jazz’ is hierbij op zich niet belangrijk, al blijft het een onuitputtelijke bron.

De opbouw van de programmatie seizoen 2010–2011 is duidelijk anders opgebouwd dan die van het vorige seizoen.

Dat klopt. In het vorige seizoen boden we een concert per week. In een Kunstencentrum met vele zalen en dito programmatoren die elk hun niche bespelen was dat te veel. Ik was nochtans zeer tevreden met wat we toen hebben kunnen aanbieden. In het komende seizoen bieden we in samenwerking met Muziekcen-

Wim Wabbes:

“Het is goed om jazz niet té strak te idiomatiseren en de marges breed te houden.”

trum De Bijloke elke maand één groot concert, met grote namen als Jef Neve, Aka Moon, John Scofield, Dave Liebman, Dave Holland en James Carter. Daarnaast komen ook rijzende sterren aan bod, zowel regionaal als internationaal. De Jazzlab concerten koppelen we aan internationale namen, soms jonge muzikanten maar ook meer gevestigde waarden. Het trio De Beren Gieren van het fenomeen Fulco Ottervanger staat bijvoorbeeld geprogrammeerd naast het Bob Dylan-project van pianist Jamie Saft. Beiden zijn zeer eigengereid en volstrekt uniek, met muziek die alle kanten uit kan: van jazz naar metal, punk of pop. De Christian Mendoza Group koppelen we dan

weer aan Yaron Herman, de Franse Jef Neve met Israëlische roots. Daarnaast programmeren we de Soirées Combinées-concertavonden waarbij we diverse ‘muzieken’ bij elkaar brengen. Zo wordt het nieuwe project van Mâäk Spirit gevolgd door het Neil Cowley Trio, een Brits The Bad Plus-achtig pianotrio. Beide groepen zijn volstrekt anders maar delen een gelijkaardige energie en explosiviteit op podium. Een absolute must vind ik persoonlijk ook de avond met Iva Bittovà & Vladimir Vaclavek, in triple bill met Joachim Badenhorst en de rammelende en schurende pop van Liesa Van der Aa. Al van bij het begin speelt de Vooruit niet slechts een receptieve maar ook een productionele rol. Muzikanten samenbrengen, hen de kans geven samen te repeteren en het resultaat presenteren. Zijn er voor het komende seizoen ook muzikale partnerships gesmeed?

Ik ben enorm benieuwd naar de samenwerking tussen Aka Moon en de Turkse meesterpercussionist Misirli Ahmet. Aka Moon-drummer Stéphane Galland trok intussen al naar Istanbul en is razend enthousiast teruggekeerd. Het project zal eerst in Istanbul worden gepresenteerd en krijgt zijn Belgische creatie tijdens het Istanbul Ekspres-festival in december 2010. Het RadioKUKAorkest van Kristof Rosseeuw gaat in het kader van de JazzLab Series een samenwerking aan met saxofonist Ellery Eskelin, met composities van beiden. Ook dat belooft erg interessant te worden.

In het verleden zijn dat soort confrontaties altijd erg boeiend gebleken: Fred Frith speelde op die manier samen met Bart Maris en Daan Vandewalle, Peter Vermeersch met Jóhann Jóhannsson. De rol van Vooruit als producent hierbij is voorwaardenscheppend: we zorgen ervoor dat artiesten samenkomen, kunnen werken en hun werk kunnen tonen.

Jazz & Beyond is de huidige vlag waaronder je vaart. Is er een gemeenschappelijke deler te herkennen in de lading concerten die deze vlag dekt?

Er moet altijd een link zijn met de improvisato-

rische muziek. Ik programmeerde ooit Fordlandia, een uitgeschreven compositie van Jóhann Jóhannsson, omdat die man een impro-achtergrond heeft en ook vanuit die achtergrond componeert. Zijn platenkast sluit aan bij die van Vooruit, zeg maar. We bieden muziek die avontuurlijk en creatief is. Daarom niet per se vernieuwend.

We geven ook plaats aan mensen die al jaren actief zijn en hun stem gevonden hebben. Scofield, Holland of iemand als Anouar Brahem zijn in een bepaald opzicht voorspelbaar, maar blijven prikkelen. We hoeden ons ervoor om programmatorisch een al te strakke lijn aan te houden: we willen niet telkens dezelfde honderd mensen over de vloer krijgen, maar blijven zoeken naar nieuw publiek, door heterogeen te blijven programmeren. Vooruit is geen club, wel een kunstencentrum, met een andere, bredere opdracht.

Waarom is jazz, eerder nog dan rock of klassiek, bij uitstek het geschikte genre om avontuurlijk en scherp te programmeren?

Jazz is altijd al een vrijplaats geweest. Het muzikale landschap is al te vaak vastgebetonneerd, er zijn te weinig vrijplaatsen. Vooruit wil zo’n vrijhaven zijn voor muzikale vrijbuiters. Jazz is hiervoor de ideale verzamelnaam. Fred Frith en Marc Ribot zouden eigenlijk op rockpodia moeten staan, maar in de praktijk zie je hen vooral op jazzfestivals. Het is goed om jazz niet té strak te idiomatiseren en de marges breed te houden.

Te vaak wordt alles wat buiten de vierkwartsmaat zit naar de marges geduwd, zeker bij de radio is dit het geval. Daardoor is er bijvoorbeeld voor Klara een belangrijke rol weggelegd om het avontuurlijke publiek te omarmen. Het is een publiek met open oren, dat geëngageerd en nieuwsgierig luistert. Het is ook dat publiek dat Vooruit wil bedienen.

Wannes Gyselinck www.vooruit.be

2010/3

37

BLINDFOLD TEST

Bart Defoort Tenorsaxofonist Bart Defoort (46) ken je wellicht vooral van het Brussels Jazz Orchestra. Maar met zijn eigen kwintet maakte hij het mooie Sharing Stories on our Journey, dat de Django D’Or ontving voor beste jazzalbum uit 2008. Hij geeft les aan het Gentse conservatorium en woont al vele jaren in Brussel. We lieten hem zeven cd’s horen, zonder enige informatie vooraf, en waren benieuwd naar zijn commentaar.

‘Klinkt ook recent. Dit klinkt als een popnummer. Ik denk aan Nicolas Kummert en Jef Neve: GrooveTHing!

Ik herken de sound van Nicolas. En met Lieven Venken heb ik vaak gespeeld voor hij naar New York vertrok.’

‘Wat een toffe energie. Die groove! Zeer poppy. Met een tekst erbij zou dat een fijne popsong zijn. Je hoort dat de muzikanten zich amuseren. De solo’s zijn niet te lang, maar mooi gedoseerd. Voor Jef Neve is het wellicht plezant eens iets anders te doen als pianist, met dat orgel en die keyboards. Ik hou wel van die distortion.’

Larry Young Moontrane, uit Unity, Blue Note, 1965. Larry Young, orgel; Woody Shaw, trompet; Joe Henderson, tenorsax; Elvin Jones, drums.

Gary Thomas The Eternal Present, uit Found on Sordid Street, Winter&Winter, 1997. Gary Thomas, tenorsax; Paul Bollenback, gitaar; George Colligan, orgel; Howard Curtis, drums.

‘Dit is veel recenter. Dit klinkt heel tof. De saxofoon doet me heel erg aan Gary Thomas denken. Ja, het is Thomas, ook al is dit niet zijn manier van componeren (het stuk is van Teri Lyne Carrington, nvdr).

38

2010/3

John Coltrane

foto: © Jos Knaepen

(Na de eerste noot) ‘Unity van Larry Young! Een van mijn lievelingsplaten van Blue Note. Een heel sterke plaat. Ik hou enorm veel van alle muzikanten die erop meespelen. De combinatie van Elvin Jones en Joe Henderson is heel bijzonder. In die jaren maakte Henderson samen met Wayne Shorter heel vernieuwende platen op Blue Note. Luister ook maar eens naar The Real McCoy, van McCoy Tyner.’

‘Dit is een mooie mix van moderne jazz: hardbop en al die modale toestanden komen erin samen.

Dit is grote klasse, tijdloos. En Woody Shaw (die het stuk componeerde, nvdr) heeft toen echt een nieuwe trompettaal gecreëerd. Shaw blijft enorm onderschat terwijl hij met Freddie Hubbard toch de moderne trompet op kaart heeft gezet.’

Sun Ship, uit Sun Ship, Impulse, 1965. John Coltrane, tenorsax; McCoy Tyner, piano; Jimmy Garrison, bas; Elvin Jones, drums.

Thomas schrijft hoekiger, met een andere soort intervallen. Hij heeft een heel herkenbare stijl, echt uniek. Maar je hoort nog weinig van hem (Thomas geeft al jaren les op een universiteit in Baltimore, nvdr.). Hij stamt ook uit de M’Base-beweging van Steve Coleman, maar vaak vind ik die muziek te wiskundig. Terwijl dit hier heel organisch is, soulful én groovy.’

GrooveTHing Song 41, uit The Love Album, Prova Records, 2010. Jef Neve, orgel en keyboards; Nicolas Kummert, tenorsax; Nicolas Thys, drums; Lieven Venken, drums.

(na de allereerste noten) ‘Jeroen Van Herzeele met Giovanni Barcella? Ha, neen, ik hoor McCoy. Het is John Coltrane zelf.

Die laatste periode van Coltrane ken ik niet zo goed. Dit is van de meest intense muziek die er bestaat. Dit grijpt echt naar de keel. Is dit Elvin Jones of Rashied Ali? Of beiden samen?

In ieder geval klinkt dit als twee drummers.’

‘Dit is héél sterk, maar ik vind dit niet mooi, omdat deze muziek me eerder wordt opgedrongen dan dat ze mij meevoert op een muzikale trip. Ik ben een enorme Coltrane-fan, en ben enorm door hem beïnvloed, maar ik hou meer van zijn twee vroegere periodes, tot en met A Love Supreme.

Mijn lievelingsplaat is Crescent. Coltranes laat-

Blindfold test: BART DEFOORT ste periode bracht een andere boodschap, die meer kaderde in de emancipatie van de zwarte bevolking. Toch is dit niet alleen maar pure en abstracte energie, want dit is ook muzikaal heel stevig onderbouwd, in tegenstelling tot veel van de latere freejazz.

‘Is dat niet Steve Swallow op bas? Prachtig. Maar ik hoor ook een akoestische bas. Supermooi, superwarm. Mijn favoriete groep met Lovano is trouwens het trio van Paul Motian op drums met verder Bill Frisell op gitaar.’

Tony Malaby This is Always, uit Universal Language, 1993. Joe Lovano, tenorsax; Steve Swallow, elektrische bas; Charlie Haden, bas; Jack DeJohnette, drums.

(na een nanoseconde) ‘Dit is Joe Lovano. Hem herken ik direct: zijn sound, zijn manier van fraseren.

Lovano was diegene die mij heeft gestimuleerd om mij helemaal aan de muziek te wijden. Ik heb hem leren kennen op een workshop in Dworp, en ik speel op een van zijn saxen.’

‘Lovano speelt heel modern. Hij is open, of hij nu standards speelt of in een elektrische context. Hij is altijd creatief met een eigen inbreng. Hij kan alle muzikale werelden aan, heeft invloeden verwerkt van Ben Webster tot John Coltrane.’

Maine, uit Adobe, Sunnyside, 2004. Tony Malaby, tenorsax, Drew Gress, bas; Paul Motian, drums.

‘Heel hedendaags, mooie triosound. Mark Turner of Joshua Redman zijn het niet. Misschien is dit wel Tony Malaby. En de drummer is Paul Motian.

De bassist kan ik moeilijker thuisbrengen. Scott Colley?’

‘Dit is héél mooi, heel melodisch en toch heel vrij.

Ik heb Tony Malaby recent nog ontmoet in Gent.

Hij zit met die enorme openheid op dezelfde lijn als Joe Lovano. Ik ken hem eigenlijk niet zo goed, maar herkende wel zijn sound. Ik hoor daar ook invloeden in van Dewey Redman. Echt een uitste-

Donny McCaslin Eventual, uit Recommended Tools, Greenleaf, 2008. Donny McCaslin, tenorsax; Hans Glawischnig, bas. Jonathan Blake, drums.

‘Nog een saxtrio: die formule hoor ik heel graag.

De eerste aan wie ik denk, is Chris Potter, maar neen hij is het niet. Heel straffe muzikanten, heel swingend, veel interplay. Een heel creatieve drummer. Is het Brian Blade?’

‘Misschien Joshua Redman? Neen, het moet die saxofonist zijn die ik ken van bij Maria Schneider, al kan ik niet op zijn naam komen. Donny McCaslin, inderdaad! Heel sterk, heel creatief. Zijn sound ligt dicht bij die van Chris Potter. Een monster op technisch vlak, maar ook heel muzikaal. Dit is heel frisse, hedendaagse jazz.’

Muziekkeuze en reacties opgetekend door Peter De Backer

21/10/10 DAVE HOLLAND QUINTET 04/11/10 SPOK FREVO ORQUESTRA + SCORE MAN 09/12/10 TIERNEY SUTTON BAND 18/02/11 JEF NEVE TRIO © Laurence Labat

Joe Lovano

kende plaat. Ik ga me dit aanschaffen, want dit is hedendaagse jazz die mij ligt.’

2010/3

39

DE JAZZLEZER

Bert Vuijsje Rob van Scheers (1959), verslaggever van het Nederlandse weekblad Elsevier, ontving in maart de Jip Golsteijn Journalistiekprijs, de tweejaarlijkse onderscheiding voor “bijzondere journalistieke prestaties op cultureel gebied, in het bijzonder interviews en reportages op het terrein van muziek, film en literatuur”.

Hij dankte zijn bekroning aan een verhaal over Cosimo Matassa, de studio-eigenaar en opnametechnicus die geldt als de godfather van de New Orleans Sound.

(Matassa was in de jaren vijftig en zestig, vaak in samenwerking met de producers Dave Bartholomew en Allen Toussaint, verantwoordelijk voor vele hits van onder anderen Fats Domino, Little Richard en Ray Charles) Dat interview is nu ook verwerkt in het boek De Jazz Parade – Een verborgen geschiedenis van New Orleans, dat Van Scheers deze zomer

publiceerde. “Dit boek komt voort uit een grenzeloze liefde voor muziek”, schrijft hij in de inleiding. Maar vooral is de auteur getroffen door New Orleans als “een wonderlijk amalgaam van Franse, Spaanse, Caraïbische, Italiaanse, joodse, indiaanse, Afrikaanse en Angelsaksische invloeden, op een wijze die de rest van het Noord-Amerikaanse continent tot enige nederigheid zou moeten stemmen.” Daarom wil hij een poging doen de“culturele betekenis voor heden en verleden” van New Orleans te schetsen.

De vorm die Van Scheers

daarvoor heeft gekozen, zal niet iedereen bevallen. Het boek bestaat uit 150 hoofdstukjes, die nogal heterogeen van karakter zijn en die zowel chronologisch als geografisch flink heen en weer springen. Hij is kennelijk beducht de lezer te vervelen met een systematische geschiedschrijving.

In plaats daarvan hoopt hij met het mozaïek van zijn fragmenten (onder meer uit interviews met Fats Domino, Allen Toussaint, Branford Marsalis, Tony Bennett en Christian Scott) de sfeer en het gevoel van New Orleans

op te roepen.

Ook laat de schrijver zijn persoonlijke emoties en wederwaardigheden een rol spelen in het panorama dat hij schildert: “Ik mag wel zeggen dat het hele plan niet onder een gunstig gesternte werd geboren, nee. Eerst kwam Katrina hier ongevraagd op bezoek. Alsof dat nog niet genoeg was vertrok niet zo gek lang daarna S. (met een man die ik kende, ik was nog op zijn vorige bruiloft in een Limburgs kasteeltje geweest).”

“Wat ging er mis? – dat is wat je vrienden je vervolgens vragen. Het zag er altijd zo gezelllg uit. Tja, zwijg je dan, je bent 45 en wat ging er mis? [...] Wat ik kan riposteren is dit:‘Raymond Carver heeft er mooi over geschreven: We started out as good people... where did it all go wrong?... Raymond Carver wist het ook niet.’

“Daarna deed iedereen er het zwijgen toe, of bestelde nog een zielverzachtend rondje. De conclusie luidde dat S. nu officieel tot De Ex (DEX) benoemd was, en dat was dan dat.

Rob van Scheers: De Jazz Parade – Een verborgen geschiedenis van New Orleans.

Uitgeverij J.M. Meulenhoff € 19,95 ISBN 978 90 2908 635 6 www.dejazzparade.nl www.meulenhoff.nl

Wat na de opgetrokken kruitdampen nog overeind stond was het hele boekidee.

Ook al, omdat de werkelijke portee van New Orleans ten tijde van Katrina verkeerd in de pers was gekomen. En daarom zit ik hier nu op dit bankje langs de Mississippi... waiting for something to happen (zoals dat in Amerikaanse popliedjes altijd zo puntig heet).” www.bebopbusiness.com

29 30 oct

2010

Toots Thielemans Quartet Lizz Wright | Tuck & Patti Klaus Dolginger’s Passport Trijntje Oosterhuis & Band Buscemi | Kraak&Smaak Wayne Shorter Quartet Nils Landgren’s Funk Unit and many more!

40

2010/3

Initiative by:

w w w. t i c k e t s e r v i c e . n l

bel

0900-3001250

(45cpm)

meccjazzmaastricht.com

JA Z Z I N ’ A L L Y O U R S E N S E S

Tussen New Orleans en de Ex

Album Souvenir

Literaire Pockets Marc Van den Hoof Tot een goed einde zullen we ’t wel weer niet brengen, maar we zullen in elk geval onze ‘goede wil’ hebben getoond. Het voornemen is er elke vakantie weer, en er wordt een aanvang mee gemaakt, maar tot voltooiing komt het maar een enkele keer. Wie weet volgend jaar, in een volgende vakantie. Ik heb het over het ledigen, stoffen en weer keurig vullen der boekenkasten.

Het lukt niet vanwege het telkens weer in handen krijgen van een boek of boekje waarbij je je afvraagt wat er weer zo bijzonder aan was, of wat je dacht dat er bijzonder aan was, bijzonder genoeg om het aan te schaffen. En waarom het hier een plaats kreeg, op deze plank, en niet daar, waar het eigenlijk op het eerste gezicht ook zou kunnen thuishoren. Vandaag bijvoorbeeld haper ik bij vier ‘Literaire Pockets’. Bij uitgeverij De Bezige Bij had je de ‘Literaire Reuzenpockets’, een reeks waarin o.m. Mulisch’ Het stenen bruidsbed, Claus’ De koele minnaar en Marc Andries’ Schaduw op de huid waren verschenen. En Kerouacs On The Road, Nederlandse titel: Op weg, voor vertaler John Vandenbergh naar verluidde een vingeroefening voor z’n vetaling van Ulysses. De Reuzenpockets kostten op enkele uitzonderingen na vijfentachtig Belgische franken. De ‘Literaire Pockets’ waren kleinere, dunnere boekjes – poëzie, theater, kleine romans, novellen ... Tot de eerste deeltjes behoorden de bloemlezing Vijf 5tigers, Hugo Claus z’n roman De Metsiers en z’n onlangs door Jan Decleir opnieuw opgevoerde Dylan Thomasvertaling Onder het melkwoud.

Mijn eerste of oudste aanschaf in de reeks, zie ik nu, was het nummer vijfentwintig: de

Folk- & Jazzdag

bundel Val voor vliegengod van Lucebert uit 1959, gekocht voor vijfenveertig Belgische franken. Op dezelfde plank vind ik ook de bundels Luxe van L.Th. Lehmann, het bundeltje Tant pis pour le clown van Riekus Waskowsky en de theatertekst De schakel van Jack Gelber, respectievelijk de deeltjes 141, 133 en 73, de eerste twee uit 1966, Jack Gelber uit 1961. En waarom ze hier zitten en niet daar, d.w.z. in de buurt van de jazzboeken eerder dan bij de poëzie of op de plank met bijvoorbeeld William Shakespeare, dat is natuurlijk omdat ze behalve poëzie of toneel ook een beetje jazz zijn. Lucbert heeft een gedicht met de titel I’ve found a new baby en een ander dat Ghost of a chance heet, en aan Monk wijdt hij het mysterieuze en onvergetelijke kwatrijn de duizelingwekkende mandarijn beveelt/ afbraak van het porseleinen paleis/ wulpse slaven slopen terwijl hij/ in zijn jaden grot zich hinnikend inspint. In het boekje van Lehmann staat het gedicht Voor uitwendig gebruik dat hij, zichzelf begeleidend op een lucifersdoosje, in een swingende versie ten

gehore had gebracht op de roemruchte happening Poëzie in het Paleis. Het slotgedicht heet Het laatste woord in blues en het gaat zo: Het is troosteloos/ te kijken naar een waslijn/ met een oneven aantal sokken./ En soms, als het vochtig weer is,/ hangen ze er/ dagenlang, dagenlang. En dit ook: Leed/ De grammophoonplaten/ die ik wil hebben/ hebben lelijke omslagen,/ die ik niet wil hebben/ mooie. Het woord grammophoonplaten alleen al stemt een mens onnoemelijk droef.

Waskowksy confronteert de saaie stiptheid van Immanuel Kant met de vrolijke bopkreet Salt Peanuts! Salt Peanuts! En onder de titel Blue Monk noteert hij het distichon Een vrij kalm muziekje ( Riverside, RLP 12 – 312)/ - maar God hoort hem brommen. En De schakel, dat was natuurlijk Jack Gelber z’n indertijd geruchtmakende stuk The Connection, waarin een aantal verslaafde jazzmusici wachten op degene die hun ‘het spul’ moet brengen – het blijkt op den duur een zuster van het leger des heils te zijn, of althans is ‘de schakel’ vermomd als zo’n zuster, Sister Salvation. Freddie Redd had de thema’s geschreven die door een kwartet live in de voorstelling werden vertolkt. Tot de vertolkers behoorden achtereenvolgens Jackie McLean, Tina Brooks en Dexter Gordon, die, als ik het me goed herinner, met de voorstelling door het New York Living Theatre naar Europa kwam, met ook nog Al Jones in de cast. Maar ik kan me vergissen. Nu de volgende plank. Wie weet.

Een namiddag met workshops rond muziek (percussie en boventoonzang) en aanverwante thema’s (o.a. audio-opnames en microfoontechniek), een samenspelsessie als ‘open jam’, een leuke muzikale workshop voor kinderen en onze live jukebox (muzikanten uit beide genres spelen afwisselend jazzstandards en folkklassiekers).

17 okt. ‘10

, organisatoren, voor muzikanten s en kinderen muziekliefhebber

Zondag 17 oktober 2010 van 13 tot 19u in cc De Ploter, Kerkstraat 4, 1740 Ternat Deelnemen is gratis, maar graag vooraf inschrijven.

Info en inschrijvingen: www.muziekmozaiek.be (w Beleef w Evenementen w Folk- en Jazzdag)

Zola Quartet werd gefotografeerd door Bart Denolf tijdens de Folk- en Jazzdag 2009

2010/3

41

42

2010/3

Nieuw op cd/dvd Redactie:

DEADLINE volgend nummer:

Mischa Andriessen, Patrick Bivort, Peter De Backer, Dirk De Gezelle, Chris Joris, Bernard Lefèvre, Georges Tonla Briquet, Marc Van de Walle

Te bespreken cd’s, dvd’s en ander audiovisueel materiaal graag ten laatste op 5 november 2010 op de redactie: Jazzmozaïek, Laarstraat 105, 2610 Wilrijk-Antwerpen (België).

Cd-boekje Vroeger had je met de lp altijd een indrukwekkende hoescover en achterop de details: tracks en componisten, uitvoerders, opname, enz. en indien het echt de moeite loonde de liner notes van een belangrijk auteur/criticus.

Met het formaat van de cd is dat minder vanzelfsprekend en moet het inlegboekje soelaas bieden. Vooral klassiek- en jazzliefhebbers zijn uit op alle details en dat is nog altijd een van de sterke troeven om een fysieke cd boven downloads te verkiezen. Maar dan moet er ook aandacht zijn voor die details en moet de hoescover mee aantrekkelijk zijn. Waarom dan soms die schreeuwerige en nietszeggende covers? En het ontbreken van zelfs de minste uitleg? Of staat dat voor wat je mag verwachten aan muziek? Nee toch! Creatief, zeg je, doe maar, over smaak valt niet te redetwisten, maar wees niet verwonderd als die cd in het verdomhoekje belandt.

Bernard Lefèvre

Geri Allen Flying Toward The Sound

Art Ensemble Of Chicago Go Home + Chi Congo

Motéma Music/Membran Music 60:08

FreeFactory/AMG – 70:26

Geri Allen heeft in haar 30-jarige carrière prachtig samengewerkt met o.a. Betty Carter, Ornette Coleman en Charles Lloyd. Hier speelt ze pianosolo. De muziek componeerde ze over de periode april 2008 tot april 2009 binnen een Guggenheim Fellowship. Flying Toward The Sound maakte ze op beelden van de film Refractions van Carrie Mae Weems. Als inspiratie noemt ze Cecil Taylor, McCoy Tyner en Herbie Hancock. Het is een soort achtdelige suite geworden met een extra track opgedragen aan haar zoon. Drie videofragmenten van de film zijn via pc te bekijken. Het is introspectieve, hedendaagse en toch bijzonder gevoelige en harmonische muziek die sterk naar bezinning neigt. En dat is ook wel de diepere geest die nummers als Dancing Mystic Poets (in drie nummers herhaald At Midnight, At Twylight, At Dawn), GOD’s ancient Sky (het centrale 16 minuten durende stuk) en Faith Carriers of Life uitstralen. Om het volledig live te beleven moet je naar het CMine Festival in november.

Bernard Lefèvre

Astronotes Zoomin’ Datarecords/Toondist – 63:16

Nieuw op cd/dvd Jazzmozaïek klasseert in deze rubriek de cd’s (nieuwe releases en heruitgaven) in alfabetische volgorde en illustreert het betere werk met de afdruk van de hoesjes.

De quotering is als volgt.

Top = op twee kolommen met afbeelding van hoesje in kader Zeer Goed = op één kolom met achtergrondkleur en afbeelding van hoesje Goed met hartje = op één kolom met afbeelding van hoesje Goed = geen achtergrondkleur en geen afbeelding van hoesje

Dave Anderson Quartet Clarity Pony Boy Records/jazzpromoservices.com – 59:26

Een samenvatting van twee lp’s, beide opgenomen in 1970 in Parijs, waar de groep vier jaar verbleef (van ’69 tot ’72) en zijn definitieve bezetting en naam kreeg.

Ontstaan uit het Roscoe Mitchell ensemble, groeide de groep uit tot het voltallige A.E.O.C., wanneer Famoudou Don Moye zich bij hen voegde in Parijs. Het eerste gedeelte bouwt opmerkelijk sereen op met rustige, uitgesponnen blazerspartijen en druppelende percussie om in het laatste stuk Dance om te slaan in de zo typische oorlogskreet der freepioniers uit die tijd, aangesterkt met 4 trombones, 3 trompetten, 3 saxen en een strijkensemble.

Chi Congo uit zich als een meer typerend verhaal, eigen aan het A.E.O.C. Met Don Moye (d, perc), ondertussen aanwezig, drijft de Afrikaanse percussie soms lekker boven. Drummer Moye is ten andere een uitstekend conga-speler, wat vaak in de jazzwereld over het hoofd wordt gezien. De speelsheid rond de hybride klankcollectie zou later voor meer humor zorgen.

Chris Joris

Het voorbeeld voor trombonist Joost Buis toen hij in 1996 de band Astronotes begon, was Sun Ra. In de muziek op Zoomin, de tweede cd van dit Nederlandse tentet, klinkt nog altijd de invloed van de excentrieke bandleider door en dan vooral de vroege versies van diens Arkestra. Niet minder belangrijk echter is de invloed van Duke Ellington. Onder meer de subtiele en zorgvuldig afgewogen klankkleuren verraden dat Buis goed naar Ellington heeft geluisterd, maar gelukkig is hij met zijn band vooral zijn eigen gang gegaan. Een aantal stukken werd al jaren geleden voor een compositieopdracht van de VPRO geschreven, daarna werden die nummers veelvuldig live gespeeld. Die lange aanloop heeft zich uitbetaald. Zonder dat iets van het speelse karakter is verdwenen, zijn de composities meer in balans gekomen. Een mooi voorbeeld daarvan is het spel van de beide slagwerkers Michael Vatcher en Alan Purves.

Toen het materiaal destijds in première ging, was dat nog wat rommelig waardoor de muziek onnodig onrustig werd. Nu is er meer rust en valt op hoe veel ver-

Met een goede keuze als opener –Y Ya La Quiero, Joe Henderson – weet Anderson (as, ss) met zijn kwartet onmiddellijk te overtuigen op zijn schitterende debuutplaat. Een heldere, gewogen en stevige groepssound wordt op je losgelaten en die zal je de hele cd blijven volgen. Alle muzikanten hebben er duidelijk zin in.

Dat Anderson zich geruime tijd op compositorische technieken heeft toegelegd, zal je gehoord hebben. Deze hecht samenspelende musici weten elke seconde te boeien, zelfs door met de bezetting te goochelen. Op Wabi-Sabi maakt Thomas Marriott (bugel) er met zijn warme, zachte sound een volwaardig kwintet van. The Aviator is een dialoog tussen Hansen (p) en Anderson waar beiden hun meesterschap én hun gevoel voor dosering kunnen demonstreren. Juror Number 2 wordt dan weer als boppend trio gespeeld, zonder de pianist. Maar altijd weer is er de zorg voor de melodieuze lijn. Niemand wordt ooit te opdringerig, en de opvallende lijnen van Anderson zelf lijken zijn muzikanten aanstekelijk te bezielen. Daardoor klinkt de plaat continu fris en vernieuwend, verrassend en meeslepend ook. Chuck Kistler (b) laat enkele fraaie solo’s horen zonder exhibitionisme en Adam Kessler drumt heel functioneel en geïnspireerd (luister naar de intro van Juror Number 2). De ritmiek doet heel modern aan, swingt en maakt de plaat erg toegankelijk. Anderson verstaat de kunst zijn solo’s zo uit te bouwen dat ze, in weerwil van hun complexiteit, altijd de schijn van vanzelfsprekendheid hebben.

Bedrieglijke eenvoud van een erg hoge kwaliteit, en dat voor een eerste cd… Dat verdient alle aandacht!

Marc Van de Walle

makelijke details er in de percussie schuilgaan. Het spelniveau is sowieso hoog. Een hoogtepunt uit velen is het spel op baritonsax door Frans Vermeerssen in

een gloedvol eerbeton aan Ellingtons sideman Harry Carney.

Mischa Andriessen

2010/3

43

Nieuw op cd/dvd Richie Beirach/ Dave Liebman with Jim McNeely & The Frankfurt Radio Big Band Quest for Freedom Sunnyside Records – 75:47

Beirach (p) en Liebman (ss, f) hun samenwerking resulteerde in zes cd’s met de groep Quest. Het is uit dit repertoire dat de tracks op deze plaat werden gehaald. Deze keer in een update, nl. uitgevoerd met de Frankfurt Radio Big Band, die een naam te verdedigen heeft, en dat hier schitterend doet, geleid door artist in residence Jim McNeely.

Beirach en Liebman voelen elkaar nog steeds wonderwel aan, zij bouwen in Pendulum bv. een erg mooie intro op die als het ware de bigband introduceert. De improvisaties van de heren zijn van het hoogste niveau, en McNeely haalt alle klankkleuren uit het orkest. Zo gaat dat door op de hele cd. Er zijn bloedstollende duels te horen tussen de solisten en het orkest, de arrangementen zijn van een hoog niveau (McNeely en het Vanguard Jazz Orchestra waardig). The Sky is the Limit van McNeely’s hand als afsluiter is een complexe harmonische en ritmische puzzel. De plaat is een mooie mix van sereniteit en explosiviteit geworden (en alles wat daartussen ligt) en geeft aan de drie actoren (piano, sax en orkest) ruim de mogelijkheden om voluit te gaan en de kwaliteiten die zij in huis hebben te exposeren.

Marc Van de Walle

Roni Ben-Hur Fortuna Motéma Music/Membran Music 58:09

De volledige cd is gesteund op twee pijlers: Sefardische muziek en de Iberische, zeg maar de Latijnse, kruidenwinkel. Albeniz’s Granada wordt netjes bewerkt, en de bossa en de rumba bieden steun bij de 44

2010/3

uitvoering van werk van Berlin, Jobim, Cole Porter, Harold Arlen en Strayhorn. De hollow body klinkt vol en warm. Ben-Hur vormt krachtige gitaarlijnen met mooie, evenwichtig uitgewerkte solo’s en harmoniseringen. Ronnie Matthews (p) begeleidt puik en passend. Rufus Reid (b), Lewis Nash (d) en Steve Kroon (perc) dragen sfeervol bij op deze rustig swingende en altijd muzikaal klinkende plaat. Een revolutie wordt niet ontketend, maar Ben-Hur ontwikkelt knappe muzikale frasen die hij weet te ontwikkelen tot pareltjes gitaarjazz. Erg genietbaar.

Marc Van de Walle

Han Bennink Trio Parken ILK – 48:43

Het Nederlandse enfant terrible van de free en de improvisatie heeft na decennia musiceren met de meest diverse muzikanten eindelijk een eigen trio opgericht. Als metgezellen voor dit avontuur koos hij pianist Simon Toldam en (bas)klarinettist Joachim Badenhorst. Een explosieve combinatie zoals we meteen horen in de bijna tien minuten lange ope-

Marilyn Crispell & David Rothenberg One Dark Night I Left My Silent House ECM Records/Challenge Records – 63:02 Tussen Crispell en Rothenberg ontspint zich een levendige conversatie. Het duurde een tijdje alvorens ik doorkreeg dat dit niet de gesprekken zijn van een doorleefd koppel. De taal die beide spreken is daarvoor te ongecompliceerd, hun houding ongedwongen en vrij. De duetten hebben iets weg van de confidenties die oude vrienden elkaar toevertrouwen bij een onverwacht weerzien. Van One Dark Night I Left My Silent House gaat een broosheid en kracht uit die ook minder fervente fans van geïmproviseerde muziek zal aanspreken. De bioloog en auteur David Rothenberg maakt een overtuigend debuut op ECM. Zijn causerieën op klarinet en basklarinet zijn vol en vloeiend van toon. Hij gaat moeiteloos de dialoog aan met het abstract–lyrische spel van Marilyn Crispell. Na drie knappe opnames in trio en de opgemerkte solo–cd Vignettes (2007) komt de Amerikaanse pianiste verrassend uit de hoek met dit duoalbum. Zoals we van haar gewend zijn, meet ze met een passionele precisie elke noot nauwkeurig af. Crispell borstelt en streelt ook een oud klavier wat dienst doet als klankbord. Samen met andere, kleine percussie, geeft ze hiermee de muziek extra diepte en spankracht.

Dirk De Gezelle

ningstrack (Music For Camping). Drie muzikanten die klanken in het rond strooien, ze wat laten rond dwarrelen en dan alles herschikken volgens eigengereide ideeën. We horen zelfs afgelijnde constructies en op een aantal passages kan je rocken en swingen! De cd wordt verrassend poëtisch afgesloten met de sirenenzang van de Zweedse Qarin Wik-

Bill Charlap & Renee Rosnes Double Portrait

ström. Tussen beide nummers ligt een wilde fantasiewereld van acties en reacties, verbeelding en statements. En met bewerkingen van drie Ellington-composities! Vooral live mee te maken maar ook thuis zeer genietbaar, op het juiste volume.

Georges Tonla Briquet

Jesper Bodilsen Short Stories for Dreamers Stunt Records/Challenge Records 57:06

Blue Note Records/EMI Music – 50:01 Bill Charlap en Renee Rosnes zijn verenigd in het leven en op de scene. Ze brengen op dit duo-album een eerbetoon aan legendes van de jazz en de Braziliaanse muziek. Pianoduo’s die zich aan improvisatie wagen, moeten niet alleen technische virtuositeit maar ook muzikaal vakmanschap in huis hebben. Al spelen ze op twee piano’s, ze spelen niet los van elkaar, maar als twee musici die samen iets creëren en waar het geheel groter is dan de delen. “Het is bijna zoals een nieuwe entiteit die de som van ons allebei is” zegt Charlap. En natuurlijk, de chemie die zij als huwelijkspartners hebben wordt in hun muziek op een fascinerende wijze weerspiegeld, luister maar naar Dancing in The Dark en Never Will I Marry.

De selectie van de nummers komt voornamelijk uit de American Songbook. Maar ook minder gespeelde jazzstandards zoals Double Rainbow (Jobim), een geweldige vertolking van Ana Maria (Wayne Shorter) en een verbluffende versie van Chorinho (Lyle Mays) komen aan bod. Een echte milestone in pianoduo-albums zoals bv. die van Chick Corea en Herbie Hancock of Hank Jones en Tommy Flanagan.

Patrick Bivort

Jesper Bodilsen is een Deense bassist die met het Stefano Bollani trio Stone In The Water (ECM 2009) opnam. Op zijn nieuwe cd kiest hij voor een soort kamermuziek met Zweedse makkers: de delicate akoestische gitaar van Ulf Wakenius en de zachte sonoriteit van de trompettist Peter Asplund en de Fin Severi Pyysalo op vibrafoon. Geen ruige uitspattingen of wilde passages, maar rustige en beschouwende muziek zoals het door de titel van het album wordt voorgesteld. Het inlegboekje toont trouwens prachtige veelbetekenende foto’s. De mooie afstemming tussen de bassist en de gitarist doet ook af en toe denken aan Beyond the

Missouri Sky (Charlie Haden en Pat Metheny in 1996). Het album van Bodilsen bouwt zorgvuldig melodische motieven die als auditieve verhalen evolueren met een fascinerende betekenis van poëzie en ruimte. Natuurlijk zullen de swingliefhebbers weinig aan dit album hebben. Maar voor de anderen zal het een echte verademing betekenen.

Patrick Bivort

Trio Braam, De Joode, Vatcher Quartet BBBraam/Toondist – 2cd 57:04/56:14

De uiterst sterke pianist Michiel Braam brengt op eigen label deze dubbel-cd uit als 20ste verjaardag van zijn trio met Wilbert de Joode (cb) en Michael Vatcher (d). Het werd een compilatie van festivalconcerten uit 2009, opgenomen zowel in Nederland, Istanbul als de VS. Het trio werd aangevuld met interessante gasten volgens de respectievelijke concerten: Michael Moore (bcl, cl, as), die gedegen uit de verf komt, Paul Dunmall (bagpipes, ss), Mats Gustafsson (bs), Taylor Ho Bynum (t, cnt), e.a. Braam kiest moedig voor het figuratieve en abstracte in één ademstoot. Vloeiende ritmiek en melodisch spel naast, hoofdzakelijk, vrije improvisaties, waar architecturaal op klank en schakering wordt gewerkt.

Een frisse aanpak, die in Nederland een leven kent in de jazzsien en die in België wat minder het daglicht ziet.

Een zeer mooie, boeiende dubbel-cd, die trouwens prachtig opgenomen en gemastered werd.

Chris Joris

Dalindèo Soundtrack For The Sound Eye Ricky-Tick Records/Rough Trade 48:19

“I call this music cinematic jazz.

Instruments as actors, melodies as events, harmonies as colours.

Koen De Cauter, Fapy Lafertin & Group Django!!

Nieuw op cd/dvd Elastic Jargon Slang

W.E.R.F./AMG – 63:25

Datarecords/Toondist – 53:95

Nu het honderd jaar geleden is dat Django Reinhardt geboren werd, duiken heel wat labels in hun archieven om verzamelboxen uit te brengen en zijn er diverse artiesten die een eerbetoon brengen. Als er echter een initiatief uw aandacht verdient, is het wel dit. Ten eerste kennen de familie De Cauter en Fapy Lapertin de wereld van Django door en door. Maar bovenal krijgen we hier een totaalplaatje waarbij de kleurenpracht van klanken en ritmen uit Django’s wereld volledig tot zijn recht komt door de gesofistikeerde arrangementen zonder dat de eigenheid van de erfenis verloren gaat. Alleen al de manier waarop ze de klassieker Nuages bewerken, dwingt respect af. Het vlekkeloos in elkaar laten overvloeien van verschillende sfeerscheppingen is meesterlijk, net zoals het uitvergroten van de manouchestijl door er werk van o.a.

Debussy, Grieg en Brassens aan toe te voegen. De perfect getimede accenten van Jon Birdsong (cornet) verlenen de nummers dat tikkeltje extra zuiderse warmte typerend voor de soundtracks van Nino Rota. Deel 1 uit 2004 was goed, het vervolg is stukken sterker.

Georges Tonla Briquet

Elastic Jargon, de titel van de vorige cd van componist en altviolist Maurice Horsthuis is nu de bandnaam geworden. Ten opzichte van dat sterke debuut is de formatie wat kleiner geworden. Twee cello’s minder en geen elektrische gitaar meer.

De groep klinkt er hechter door, maar ook bedeesder en iets minder verrassend. Een heel goede zet is het aantrekken van gastviolist Mark Feldman. Zijn heldere, doorvoelde spel verrijkt de klankkleur aanzienlijk en tilt ook de wat mindere composities naar een hoger plan. Heel belangrijk is ook bassist Brice Soniano die zowel het slot op de deur lijkt als degene die het octet tot een voorzichtige swing weet aan te zetten. Maar meer nog dan op het debuut beweegt de muziek van Elastic Jargon zich in de richting van klassiek. Horsthuis laat zijn groep soms onbeschaamd romantisch klinken, onbewolkt en zomers, dan weer weemoedig met naderende donkere wolken.

De muziek is flexibel en veelvormig, de bandnaam Elastic Jargon dekt dus volop de lading.

Mischa Andriessen

Constantly in rhythmic motion, they create a drama for each piece” verklaart de Finse componist en multiinstrumentalist Valtteri Pöyhönen op de hoes. Dat is dan ook de beste omschrijving van wat hier te horen is. Zijn sextet aangevuld met een ganse waslijst gastmuzikanten levert een levendige en soms knotsgekke soundtrack af met filmische dieptegang. Het openingsnummer heeft veel weg van Chatsjatoerjans Sabeldans. Meteen nadien belanden we in een helse achtervolgingsscène.

Voor het overige heel wat verwijzingen naar het werk van Lalo Schifrin en David Axelrod. Zeker ook voor de fans van FES en voor wie kickt op de filmmuziek van Get Shorty.

Georges Tonla Briquet

Edward Decker Dear Mr. Pizzarelli Challenge Records/Challenge Records – 41:54 Indien het waar is dat deze gitarist alles op het gehoor speelt, dan doen we onze pet af. Het is geen sinecure om een cd te vullen met puntgave solobewerkingen van werk van Mercer, Carmichael, Rodger’s and Hart, Cole Porter, Irving Berlin en andere groten. Decker kan zonder effectzoekerij op een hollow body jazzgitaar een aantal nummers lang probleemloos boeien. Zijn harmoniseringen, akkoordenkeuze en vingerwerk zijn top. Maar toch moeten we meegeven dat je al een heel grote liefhebber moet zijn om de hele plaat in één keer volgehouden te beluisteren. Het niveau van een Martin Taylor of een Tuck Andress wordt hier niet bereikt.

Marc Van de Walle

Tobias Delius 4tet Luftlucht ICP/Toondist – 51:10

Luft en lucht betekenen hetzelfde, maar het zijn verschillende woorden met ook een andere gevoelswaarde.

De broze grenslijn tussen gelijk en anders vormt in zekere zin de kern van de muziek van het Tobias Delius 4tet. Er zijn de schetsmatig gecomponeerde melodielijnen van rietblazer Delius en cellist Tristan Honzinger die de aanzet zijn tot een tastend spel. Het ene moment is de band die behalve Delius en Honzinger uit Han Bennink (d) en Joe Williamson (b) bestaat, vier paar handen op een buik, een volgend ogenblik vier eigenheimers die zich door geen van de anderen harmonie of tempo laten voorschrijven. Het maakt deze cd ongemeen spannend. Van een complex concept lijkt overigens geen sprake te zijn. Spontaniteit en speelplezier zijn hier evident en de eigenzinnigheid van de musici gaat bovendien nergens ten koste van de empathie en het respect voor hun muzikale partners. Het lijkt alsof de muziek zonder noemenswaardige inspanning tot stand komt. Zogezegd uit de lucht wordt geplukt. Dat is het knappe; dat wat moeilijk is makkelijk doen overkomen.

Mischa Andriessen

Cynthia Felton Come Sunday – The Music of Duke Ellington Felton Entertainment/ jazzpromoservices.com – 63:04

Haar vocale stijl is een mengeling van gospel, r&b en jazz. Voor dit album met zowat het beste van de Ellington songs, weet ze zich omringd door uitstekende jazzmuzikanten. De bezetting wijzigt telkens met o.a. Wallace Roney (t); Robert Hurst (cb), ErnieWatts (ts), Jeff Clayton (as), Cyrus Chestnut (p) of Donald Brown (p), Terri Lyne Carrington (d) of Jeff Tain Watts (d). Haar warme kristalheldere stem weet heel hard te bekoren in ballads als In A Sentimental Mood, I Got It Bad en Sophisticated Lady. In uptempo nummers zet ze er een soulvolle vaart in. Een naam om te volgen.

Bernard Lefèvre

Alan Ferber Music for Nonet and Strings/Chamber Songs Sunnyside Records/Rough Trade 63:16 De liefde opent vele deuren. Toen trombonist Alan Ferber celliste Jody Redhage leerde kennen, gingen niet alleen verre bruidsklokken luiden, maar was hij meteen ook verslingerd aan wat een strijkensemble allemaal te bieden heeft. Het resultaat is deze bijzondere cd, waarop Ferber zijn negenkoppige jazzband (met trompettist

Scott Wendholt en broer Mark Ferber op drums als bekendste namen) koppelt aan een strijkorkest met vier violen, twee altviolen, twee cello’s (bij wie Redhage, inmiddels mevrouw Ferber) en een contrabas. Een ambitieus project met wisselende resultaten. Eerder dan hen als een kleine bigband te doen klinken, benadert Ferder de groep als een kamerorkest, en dan ligt de samenwerking met de strijkers voor de hand. In het lang uitgesponnen Sedona lukt dat wonderwel. Ferber kent u misschien van bij Charlie Hunter of Don Byron, maar hij heeft net zo goed gewerkt met Nancy Sinatra, Diana Krall en Michael Bublé.

Alban Darche, Gàbor Gado, Sébastien Boisseau Budapest Concerts BMC/Codaex – 57:23

Gabor Gado Lung-Gom-Pa BMC/Codaex – 49:50 Acht composities op de Budapest Concerts zijn van de hand van Alban Darche (ts). Niet dat de saxofonist het overwicht krijgt in het trio: het is erg fijn om te horen hoe de gitarist en de bassist even goed uit de verf komen. Gado’s sound lijkt dikwijls op die van Bill Frisell.

Deze gitaarmeester is duidelijk een kenner van het ‘less is more’ principe. Vooral in zijn subtiele begeleidingen ondersteunt hij de saxofonist met een impressionistisch klankenspel, dat dikwijls aanleunt bij de bruitage, maar altijd erg muzikaal blijft. Luchtigheid is het woord dat ons voor de geest komt bij het beluisteren van deze nochtans complexe muziek – prachtige kamerjazz, live uitgevoerd op het Budapest Jazz Festival. Ritmes en melodieën zijn niet altijd voor de hand liggend, maar de vormgeving en stijl zijn meesterlijk. Gado en kompanen duwen de melodische grenzen steeds verder maar exploreren op een tastende, afgewogen manier.

Hetzelfde geldt voor Lung-Gom-Pa. Hier horen we een octet aan het werk (slechts twee nummers zijn niét van Gabo), maar dezelfde transparantie en helderheid blijven kenmerkend. Het gitaarwerk is glashelder, de composities roepen dikwijls Schönberg, Reich en anderen van de tweede Wiener Schule op, maar blijven verrassend en boeiend. Alle muzikanten weten getemperd te spelen en nergens is opzettelijke drukdoenerij te bespeuren.

Gado weet zijn kompanen te kiezen: het niveau is uitstekend en gelijkmatig in elke vorm van samenspel. Het mooie van deze twee cd’s is dat je eigenlijk niet van solo’s in de ware zin van het woord kunt spreken: de muzikanten bouwen samen het sonoor universum op, en dat lukt wonderwel. Neem daarbij dat men er in slaagt om deze complexe (atonale) en moeilijke muziek op een schitterende én intrigerende, boeiende manier weet te vertolken, en je zit gebeiteld voor een paar uur intens genieten.

Marc Van de Walle 2010/3

45

Nieuw op cd/dvd Hij is een fijn trombonist van de meer ingetogen soort. Deze cd illustreert zijn heel eigen muzikale persoonlijkheid.

Peter De Backer

Zélia Fonseca Impar Enja Records/Codaex – 48:16

steunen op de percussie van Angela Frontera en Marcio Tubino, die zich ook in de kijker speelt op fluit en sopraansax. Tal van andere gasten leveren een bijdrage op dit sterke album, dat zijn apotheose bereikt in Ponto de Vista. Terwijl het leeuwendeel van de songs in het teken staat van een gastronomische kruisbestuiving tussen jazz en pop, laat Zélia in de finale haar Braziliaanse ziel helemaal vrij.

Dirk De Gezelle

Fred Hersch Trio Whirl Palmetto Records/Codaex – 56:08

De elf liedjes op Impar proeven naar zomer. Hun lichtvoetigheid kan echter misleidend zijn want achter een façade van vrolijke, melodische elegantie schuilt soms melancholie. De Braziliaanse zangeres en gitariste Zélia Fonseca kwam jaren geleden met haar hartsvriendin en muzikale partner Rosanna Tavares via een omweg in Duitsland terecht. Daar vormden ze het succesvolle duo Rosanna & Zélia. In 2006 verloor Rosanna de strijd tegen een slepende ziekte.

Met dit album zet Zélia haar weg alleen verder. De eerlijke, doorleefde songs kunnen comfortabel

Dave Holland – Pepe Habichuela Hands Eind 2008 zakte Fred Hersch in een diepe coma weg, een gevolg van zijn seropositiviteit en de zware medicatie die daar al vele jaren mee gepaard gaat. De pianist ontwaakte na twee maanden maar was er zo zwaar aan toe dat hij zelfs geen potlood kon vasthouden, laat staan piano spelen.

Intussen illustreert deze cd dat

DJ Grazzhoppa’s DJ Bigband + Aka Moon Live@KVS Cypres – cd/dvd – 48:19 + 60:59 Dj’s en jazz, het is tegenwoordig een hype. Veel verder dan het aan elkaar lassen van (vinyl) platen komt het meestal niet.

Behalve dan bij DJ Grazzhoppa.

Zeven jaar geleden vormde hij een mini bigband met aanvankelijk zes dj’s. Later werden het er twaalf. Miel Vanattenhoven had er oor naar en plaatste hen in 2005 op de affiche van Jazz Middelheim samen met Aka Moon.

Het collectief van twaalf dj’s is net als in een bigband onderverdeeld in verschillende secties (bassen, percussie, blazers, vocals) waarbij elkeen zijn ‘partituren’ heeft. Met zangeres Monique Harcum erbij is het plaatje zelfs helemaal compleet. Net als tijdens een klassiek jazzconcert worden geschreven stukken afgewisseld met pure improvisatie van zowel de drie muzikanten als van de dj’s. Een met momenten explosief geheel boordevol extreme polyritmiek. Wie dit spektakel nog niet live zag, kan zich nu een beeld vormen aan de hand van de cd (een remix van het concert) annex dvd (met verschillende extra’s), opgenomen in de Brusselse KVS op 13 maart 2007. Voor de gelegenheid mocht de Amerikaanse dj Cee Brown ook achter de draaitafels plaatsnemen. Zo origineel en organisch werden hiphop en jazz nog nooit samen vermengd. Niet dé toekomst van de jazz maar wel een van de meest originele en geslaagde evoluties.

Georges Tonla Briquet 46

2010/3

hij aan de beterhand is. Met een nieuw trio (met John Hébert op bas en Eric McPherson op drums) levert de pianist een typische Hersch-cd af: een zestal eigen stukken, een paar klassiekers (zoals When Your Lover Has Gone, ooit een hit van Louis Armstrong) en twee composities met een eigen verhaal. Daarbij Blue Midnight van Paul Motian, met wie Hersch een speciale band heeft. Hersch betuigt met een cover van Jaki Byard ook alle eer aan een van zijn leermeesters. En met Still Here brengt hij een persoonlijke ode aan Wayne Shorter.

Zijn pianospel is misschien net een tikkeltje meer onderkoeld dan anders. Maar dat belet niet dat het een waar genoegen is dat Fred Hersch terug onder ons is.

Peter De Backer

Dare2Records/Universal Music 56:43

persoonlijkheid en een heel eigen visie. Maar daarom is nog niet alles wat ze op cd uitbrengen even geniaal. Op deze zoveelste cd van hun ICP Orchestra zijn de resultaten nogal ongelijk. Het begint met wat grappige onzin van Misha Mengelberg, waarna Ab Baars een flink stukje freejazz mag blazen in Wake Up Call.

Maar echt boeiend wordt het pas als het tienkoppige orkest Busy Beaver aanpakt, een stuk van de door Mengelberg verafgode Herbie Michols. De cello van Tristan Honsinger en viool van Mary Oliver maken van deze bewerking iets heel bijzonders.

Zoals altijd blijft het ICP Orchestra met één been in de traditie, maar kiest het toch enthousiast voor avontuur en experiment. Mengelberg pakt nog altijd klassiekers aan op een zeer eigenzinnige, vaak humoristische manier. Illustratief is het slotnummer, een bewerking van een Ellington-compositie.

Maar verder speelt het orkest hier vooral stukken van Mengelberg zelf en van bandleden zoals Michael Moore en Ab Baars. Alles is live

opgenomen, een drietal stukken stammen uit het ICP-optreden van vorig jaar in Maasmechelen.

Het leukst is nog het dvd-extraatje, Steigerpijp, een kort filmpje starring Misha Mengelberg die op een bouwwerf door een loden pijp tuurt, synchroon zwemsters, mannen in maatpak die een omeletje bakken en nog veel andere geinige onzin.

Peter De Backer

Michael Jaeger Kerouac Meets Greg Osby & Philipp Schaufelberger: Outdoors Intakt Records/Codaex – 54:56 Ooit noemde Dizzy Gillespie een compositie naar Jack Kerouac, de man die met On The Road dé klassieke roman van de beat-generatie schreef. Kerouac was een nonconformist, en het is daarom dat de Zwitserse saxofonist Michael Jaeger zijn groep naar hem noemde.

Straightahead-jazz moet je hier

The Chris Joris Experience Marie’s Momentum W.E.R.F./AMG – 76:26 Holland en Habichuela werken al drie jaar aan deze cd (sinds 2007). Beide muzikanten moeten elkaar blijkbaar gevonden hebben in de flamenco, want de samenkomsten werden herhaald (optredens in Spanje). Op deze plaat spelen nog Josemi en Carlos Carmona (g) mee, en ook Juan Carmona en Israel Porrina (perc, cajon). Dit is heel degelijke flamenco (geen flamencojazz) waarbij Holland weliswaar vrij braaf de ritmische en melodieuze lijnen van het genre volgt, zonder enige poging te doen om naar de jazz over te hellen (The Whirling Dervish gaat wél lichtjes die kant uit). Dat hoeft ook niet: de muziek is van een uiterst hoge kwaliteit, is zeer verzorgd, en toont Habichuela (die meestal de melodieuze lijn draagt) maar ook Dave Holland als tekenaars van mooie thema’s en motieven die zij volgens vrij traditionele patronen uitwerken. Holland vat echt wel de ziel van de flamenco en weet dat uit te drukken, wat op zichzelf al geen evidentie is.

Marc Van de Walle

ICP Orchestra ICP Orchestra ICP/ToonDist – 53:15 Geen kwaad woord over Misha Mengelberg of Han Bennink. Het zijn muzikanten met een grote

Chris Joris neemt de tijd om composities te laten rijpen vooraleer ze op te nemen. Het is vier jaar geleden dat zijn vorig project Rainbow Country het licht zag en zeven jaar geleden dat hij met Jazz Experience Out Of The Night (2003) uitbracht.

Nu staat hij er met een nieuwe Jazz Experience, opnieuw met de schitterende Free Desmyter op piano, maar nu met twee BJOers in de frontlijn: Frank Vaganée en Nico Schepers. Zij zorgen voor een stevige swing en krijgen ruimte voor improvisatie. Chris Joris houdt de tracks binnen de perken. Live werken ze de nummers meer uit, zodat het een andere belevenis wordt. Zelf houdt hij het aan instrumentatie soberder dan op vorige projecten. Buiten enkele tracks, waar hij percussief alles bovenhaalt (Mulatina, The Call) legt hij eerder ingehouden accenten, wat overigens perfect past in de sfeer van deze plaat.

Het titelstuk en 4 Steps For Ivy, met Chris aan de piano, zijn prachtig uitgesponnen lyrische composities. Overigens zijn alle nummers van de hand van Chris Joris met uitzondering van Isi Bop (Etienne Bouyer) en Alfonsina Y El Mar (F.Luna, A Ramirez) met als vocaliste Kimberly Dhondt. Bassist Axel Gilain tekent mee voor The Road.

De twee bonustracks, waar het ethnische meer overheerst, zijn samen geschreven en uitgevoerd met Eric Person (fluit, sopraansax).

Wie Chris Joris heeft gevolgd kent zijn voorliefde voor Afrikaanse ritmes, maar ook zijn zoeken naar een balans tussen freejazz, improvisatie, groove en swing. Op Marie’s Momentum vind je al die facetten terug en is zoals hij zelf zegt de cirkel rond. Het werd een royale gevarieerde en toegankelijke plaat waar een enkele keer wat deugnieterij (waarmee Chris freewheeling bedoelt) komt bovendrijven, maar dat hoeft niemand af te schrikken.

Chris Joris grijpt met Marie’s Momentum naar verschillende roots van de jazz en integreert die invloeden – van swing tot groove en free – in pakkend spannende muziek.

Bernard Lefèvre

Nieuw op cd/dvd dus niet verwachten, al is dit ook absoluut geen straffe freejazz.

Greg Osby speelt mee op vier stukken en zijn cerebrale stijl past als gegoten bij deze Europees getinte jazz. Op de beste momenten levert dat boeiende jazz op, zeker als Osby een solo blaast. Maar de band van Jaeger zelf is ook prima, en gitarist Philipp Schaufelberger speelt samen met Osby een leuke gastrol.

Saxofonist Jaeger heeft een lichtjes zerpe klank op zijn tenor, waarmee hij vooral in de hogere regionen speelt. Niet al zijn composities zijn even sterk, al bevat deze cd voldoende hoogtepunten om er een aangenaam werkstuk van te maken. Goldfaden, bijvoorbeeld, een zachtjes swingend stuk waarin Jaeger en Osby een stevige dialoog aangaan.

Peter De Backer

Kneebody You Can Have Your Moment Winter&Winter/Harmonia Mundi 55:16 Het samenwerkingsproject met zanger Theo Bleckmann meegerekend, is You Can Have Your Moment de vierde cd van de groep Kneebody. Een kwintet dat zich toelegt op een freaky en funky soort jazz met veel effecten, vreemde geluiden en onalledaagse akkoorden. Toetsenist Adam Benjamin speelt daarbij met zijn tegendraadse spel de belangrijkste rol. In Down Beat werd de groep al aangemerkt als een van de belangrijkste opkomende groepen en talent heeft de band zeker.

Dat wil niet zeggen dat dit album je meteen van je sokken blaast.

Daarvoor zoekt het vijftal het nog te veel in complexiteit en eigenaardigheid. De beide blazers (Ben Wendel op sax, Shane Endsley op trompet) zijn ideeënrijk maar geven bij momenten de indruk dat ze vooralsnog een krachtige, eigen sound missen. Dat zijn kleine kanttekeningen bij een levendige, fantasievolle plaat met uitsluitend eigen composities die inderdaad veel beloven en vaak al wel overtuigend zijn. De ritmesectie van de band is daarenboven moddervet.

Mischa Andriessen

Lee Konitz New Quartet/Live at the Village Vanguard Enja Records/Codaex – 58:26 Hij is 82 intussen, en misschien speelt hij wat moeizamer dan weleer. Maar die ijle klank op zijn altsaxofoon maakt Lee Konitz nog altijd zeer herkenbaar. Op deze

live opname in ’s werelds beste jazzclub laat hij zich begeleiden door een internationaal trio dat hij tijdens zijn twintigjarig verblijf in Keulen leerde kennen, met de Duitser Florian Weber (p), de Amerikaan Jeff Denson (b) en Ziv Ravitz uit Israël op drums.

“Nooit had ik voltijds een eigen groep”, zegt Konitz (die intussen terug in New York woont) in het cd-boekje. “Ik speelde altijd op uitnodiging met telkens andere mensen.” En toch klinkt deze band heel hecht. Konitz grasduint hier in een reeks klassiekers die hij al zo vaak bracht, met opener Cherokee en zijn eigen Subconscious-Lee als bekendste nummers.

De band is in prima vorm, Konitz klinkt als vanouds, en zoals altijd is de klank in de Village Vanguard uitstekend. Waarom zou een mens dan klagen?

Peter De Backer

Nicolas Kummert Voices One Prova Records – 54:01

felijk jazzsaxofonist hij is. En Jozef Dumoulin laat hier zijn Fender Rhodes onaangeroerd en schittert op piano. Met de uitstekende Lionel Beuvens op drums.

Peter De Backer

The Dave Liebman Group Turnaround – The Music of Ornette Coleman Jazzwerkstadt/Codaex – 58:55 Voor creatieve jazzmuzikanten is de muziek van Ornette Coleman een goudmijn. John Zorn gooide zich er ooit met verve op (Spy vs.Spy is een van de sterkste platen uit zijn gigantische oeuvre), Paul Bley haalde met Notes of Ornette fraaie herinneringen op aan zijn eigen periode met het genie, en ook Pat Metheny speelt geregeld met fris enthousiasme een Coleman-klassieker.

Als dan ook een prima saxofonist als Dave Liebman zich aan een cd met Coleman-composities waagt, zijn de verwachtingen hooggespannen. Helaas. Liebman beperkt zich hier tot het braaf afhaspelen

van Turnaround en The Blessing.

Voor Lonely Woman, toch een van de fraaiste melodielijnen uit de jazzgeschiedenis, grijpt Liebman tot onze verschrikking naar een Latijns-Amerikaans klinkende blokfluit, aangevuld met veel space-geluiden uit de elektrische gitaar van Vic Juris. Een grove mislukking.

Gelukkig brengt de band (met naast Juris ook bassist Tony Marino en Marko Marcinko) er af en toe toch nog wat leven in, zoals in het lekker huppelende Una Muy Bonita.

Peter De Backer

Jeff Lorber Fusion Now is the Time Heads Up/Codaex – 47:41 Van een line-up met Randy Brecker (bugel), Jimmy Haslip (b), Vinnie Colaiuto (d) en Paul Jackson jr. (g) samen met een toch niet ongetalenteerde Jeff Lorber verwacht een mens één en ander. Maar de magie op deze plaat steekt nergens de kop op. Het déjà-entendu gehalte is érg hoog. Veel meer dan afgeborstelde, veelvoudig

Steve Lacy November Intakt Records/Codaex – 48:19 Nicolas Kummert (31) uit Namen speelt niet alleen sax, maar gebruikt ook zijn stem als een afzonderlijk instrument. Soms voor woordenloze vocalen, zoals in het openingsnummer dat daardoor als een plechtige hymne gaat klinken.

Maar Kummert zingt ook hier en daar, en debiteert tussendoor een ode aan Jacques Prévert. Deze cd is trouwens aan de Franse dichter opgedragen, maar ook aan Pierre Van Dormael, de vorig jaar overleden gitarist, een muzikale mentor van Kummert.

De saxofonist schreef vijf van de acht nummers zelf. Van Monk’s Dream maakt hij zowaar een reggaeversie, enthousiast gesteund door gitarist Hervé Samb, nog een beschermeling van Pierre Van Dormael. Diezelfde Samb schittert ook in het Afrikaans getinte Folon, een stuk van Salif Keita. En zelfs Close To You van The Carpenters krijgt hier een geloofwaardige bewerking. In Compagnons des Mauvais Jours gebruikt Samb lekker veel distortion, wat de muziek een stevig rockgevoel meegeeft.

Tussen de bijzondere vocalen door (ook Hervé Samb en bassist Nicolas Thys doen daar enthousiast aan mee) laat Kummert gelukkig ook horen wat voor een voortref-

Het Unerhört!-Festival, Zürich, Zwitserland. Het is 29 november, 2003. Mal Waldron was een jaar ervoor overleden en betekende voor Lacy het verlies van een dierbare vriend en jarenlange partner. Steve Lacy was zelf ernstig ziek geworden en stond, al erg lichamelijk verzwakt, moedig op het podium voor een dankbare en respectvolle menigte. Gegoten in de vorm van 10 miniatuurtjes, stuurt hij geduldig, dan weer stotend, zijn verhaal door de sopraansax met die zo onmiskenbare klankschakeringen, eigen aan Lacy. Notengroepen worden soms een waar menselijk spraakgeluid. Puur, eenvoudig, vertellend zonder prestatiedrang. Van intriestig, dramatisch, introspectief tot schertsend. Zelfs illustratief dierlijk (The New Duck), waarin hij flagrant de eend zelf aan het woord laat. Hij bezingt meedogenloos zijn eigen nakende dood (Tina’s Tune), beklijvend gebruikmakend van de Japanse toonladder om de dramatiek te benadrukken. Thema’s zijn korte motiefjes waarop hij vertelt. Hij brengt ode aan overleden vrienden, die hem hadden geholpen bij zijn carrière in Europa en Japan. De doodsgedachte is een uitgenodigde gast op dit recital. De vermoeide, maar besliste statements laten nog de zo glasheldere hoge register-loopjes insluipen. Verwacht geen exuberant saxofoonspel, geen sportieve verleidingsdans, geen demonstratief gefriemel van de afgestudeerde saxdespoot, maar toch top, omdat het gaat om een gewezen grootmeester en denker, die tot de afgeroomde essentie is gekomen binnen zijn eigen mogelijkheden van het moment. Dat vraagt onbaatzuchtig luisteren en er mee instappen. Lacy sluit af met Reflections van Thelonious Monk, die andere grote vriend. De cirkel is rond.

Chris Joris

herhaalde thema’s krijg je niet op je boterham. Muziek die bijna overal bezieling en inspiratie mist.

Stereotypie en verzanding in een niet-expressieve sound die de plaat onder de noemer muzikaal behangpapier laat vallen. De goede momenten zijn op één hand te tellen.

Marc Van de Walle

Christophe Marguet Quartet Résistance Poétique Buscando la Luz Le Chant du monde/Harmonia Mundi – 54 :33 De cd dankt zijn naam aan een kunstwerk van de Spaans-Baskische beeldhouwer Eduardo Chillida. Het is een kleurrijk en energiek werk met rode en blauwe vlinders dan wel bloemen op de vloedlijn van een strand. Drummer Christophe Marguet probeert met zijn kwartet een zelfde lichte poëzie te realiseren en slaagt daar dikwijls in. De intonatie van rietblazer Sébastien Texier is soms wat ongemakkelijk, maar zijn solo’s hebben een overtuigende eigen logica en melodisch is hij sterk. Marguet zelf drukt zijn stempel op de groep meer met zijn composities dan met zijn drumwerk dat nergens dominant is. Hoewel de stukken niet meteen pakkend zijn, zetten de melodieën zich toch na verloop van tijd vast in het hoofd. Interessantste aspect van Buscando la Luz is het spel van pianist Bruno Angelini die troebele en onstuimige notenclusters afwisselt met verfijnd, lyrisch spel. Soms te veel van het goede, soms in de roos, maar nooit saai. Meer van dergelijke ongrijpbaarheid zou deze cd naar de top tillen.

Mischa Andriessen

Lloyd Miller And The Heliocentrics Lloyd Miller And The Heliocentrics Strut Records/strut-records.com 51:23

The Heliocentrics is het Britse collectief dat de Ethiopische jazz van Mulate Astatke terug in de belangstelling plaatste. De groep doet dit trucje nu over met multiinstrumentalist Lloyd Miller die 2010/3

47

Nieuw op cd/dvd aanvankelijk opgroeide met New Orleans jazz via zijn vader die klarinettist was. Lloyd had vooral een zwak voor de muziek van George Lewis, Johnny Dodds en Jimmy Giuffre. Zijn eerste opnamen dateren van zestig jaar geleden. De familie Miller verhuisde echter regelmatig (er was zelfs een passage via België) en zo kreeg onze man interesse voor de traditionele muziek van het Midden-Oosten en Azië.

In Teheran had hij zelfs ooit een eigen tv-show. Zijn Oriental Jazz is ondertussen een fel begeerd collector’s item. Al die invloeden hoor je hier duidelijk bovenborrelen. Bali Bronze en Sunda Sunset klinken zelfs als pure Indonesische muziek met gamelan en fluit. Verder heel wat Oosterse invloeden, een Indisch tintje en psychedelische passages met af en toe een funky jazzsoul. Absolute tip voor een festival als Sfinks of voor het tweede luik van Gent Jazz.

Georges Tonla Briquet

Dado Moroni Trio Shapes

Andreas Öberg Six String Evolution Resonance Records/Codaex – 63:31 De Zweed Andreas Öberg (32) is een héél virtuoos gitarist en hij swingt als de besten. Hij voelt zich zeer op zijn gemak in een zuivere jazzcontext, maar net zo goed waagt hij zich aan pop of Braziliaanse samba. Dat is meteen de sterkte en de zwakte van deze cd. Met pianist David Kikoski, bassist John Patitucci en drummer Lewis Nash heeft Öberg hier een wonderlijk jazztrio rond zich verzameld. Luister maar naar Kikoski’s solo in Madame Grenouille, een compositie van Geoff Keezer.

Maar net zo goed pakt Öberg hier met een reeks gasten een aantal popnummers aan die net iets te veel naar cocktailjazz neigen.

Onvermijdelijk ga je aan George Benson denken. Ook een fantastisch jazzgitarist, maar net iets te melig om nog voor vol te worden aangezien.

Peter De Backer

Marian Petrescu Quartet Thrivin’, Live at the Jazz Standard Resonance Records/Codaex – 62:59 Een Roemeense incarnatie van Oscar Peterson? Het lijkt te bestaan, en wel in de persoon van Marian Petrescu.

De 40-jarige supervirtuoze pianist uit Boekarest kreeg een klassieke opleiding, en raakte bij zijn studies op klassieke conservatoria in Zweden en Finland gefascineerd door jazz. Maar dan moet het wel swingen, blijkbaar.

Want dat is het hier wat Petrescu ten overvloede doet. De opener Cakewalk – van Oscar Peterson, jawel – zet meteen de toon. Dit is complexloze jazz die swingt als de beesten. En met de Zweedse gitarist Andreas Öberg, nog zo’n Europese virtuoos, heeft hij een perfecte partner aan zijn zijde.

Bassist David Finck (bekend van Steve Kuhn) en drummer Mark McLean blijken een degelijke ritmetandem.

Maar het draait toch allemaal rond die vingervlugge piano van Petrescu.

Fans van Oscar Peterson zullen hiervan smullen.

Peter De Backer

TCB/Challenge Records – 65:13

Wynton Marsalis – Jazz At Lincoln Center Orchestra feat. Paco de Lucia Vitoria Suite In België is Dado Moroni vooral bekend als de uitmuntende pianist in het Bert Joris kwartet “Hij is aan de piano een orkest op zichzelf en hij swingt waanzinnig” zegt Joris.

Zijn eigenzinnige pianospel is vol Italiaans temperament en stevig geworteld in de traditie. Maar hij heeft ook met talrijke andere jazzmusici gespeeld als John Faddis, Clark Terry, Lee Konitz, Al Grey, Ron Carter, Ray Brown of Tom Harrell. Op dit album heeft hij nieuwe muziek en enkele standards opgenomen met een nieuw trio: bassist Peter Washington en drummer Enzo Zirilli. Het album wordt aan de Italiaanse tenorsaxofonist en vriend Gianni Basso opgedragen (overleden in 2009). Het is opvallend voor de keuze van nummers waaronder vijf originele composities van Dado plus vier standards met prachtige versies van Love Dance (Ivan Lins) en Desafinado (Jobim). Dado waagt zich voor het eerst aan zang op de standard Here’s To Life dat als een hommage aan een andere vriend, de drummer Bobby Durham, is opgenomen.

Patrick Bivort

48

2010/3

Jason Moran Ten Blue Note Records/EMI Music – 64:30 In 1999 bracht Jason Moran zijn debuut voor Blue Note uit.

Net iets meer dan tien jaar later is er de tiende cd op rij, onder de titel Ten. Je zou haast denken dat de man er een Pavlov-werkwijze op nahoudt, alles netjes geregeld zonder noemenswaardige verrassingen. Neen dus, de enige wederkerende wetmatigheid bij deze pianist is zijn zin voor avontuur. Bij hem geen filosofische traktaten over de kunst van het musiceren in trio maar bovenal twee sterke muzikanten (bassist Tarus Mateen en drummer Nasheet Waits) die hem haast blindelings aanvoelen. Vooral live komt dat telkens tot zijn recht. Ten is weliswaar geen live-cd maar je hoort in elk nummer het aanwezige potentieel om dit sterk basismateriaal op een podium verder uit te werken. Eigen composities werden aangevuld met nummers van o.a. Monk, Bernstein en Byard. En er is ook weer een vervolg op zijn Gangsterism-saga (Gangsterism Over 10 Years) waarin de heren hun aparte stijl meesterlijk etaleren. Ten is net als de vorige cd’s heel sterk maar toch overtreft Moran zich vooral als hij rond een bepaald thema werkt. Net dat extra tikkeltje ontbreekt hier wel. We kijken daarom reikhalzend uit naar de cd met het programma dat hij vorig jaar op Jazz Middelheim bracht.

Georges Tonla Briquet

John Pizzarelli Rockin’ in Rhythm - A Tribute to Duke Ellington Telarc/Codaex – 49:46

door de ruimte die aan Pizzarelli en violist Aaron Weinstein wordt gegeven. De vrouw van Pizzarelli, Broadway zangeres Jessica Molaskey, en Kurt Elling die een medley van Lost en Perdido zingt, zijn gasten op het album. Rockin’ in Rhythm ademt een zwoele, heerlijk ontspannen sfeer uit.

Patrick Bivort

Emarcy/Universal Music – cd/dvd – 46:35 + 48:02 Jaren geleden vroeg organisator Inaki Anua aan Wynton Marsalis om voor zijn jazzfestival in Vitoria (hartje van Spaans Baskenland) eens een compositie te schrijven. Marsalis houdt niet van half werk, en dus schreef hij meteen een suite in twaalf delen.

Het lange wachten loonde meer dan de moeite, want wat Wynton Marsalis en zijn Jazz at Lincoln Center Orchestra vorig jaar op het festival van Vitoria-Gasteiz neerzetten, is vrij indrukwekkend.

Marsalis en zijn hele ploeg bleven wat langer in de Baskische hoofdstad hangen om er ter plekke de suite op te nemen. “Want het zijn de mensen van Vitoria die deze muziek bepalen”, vertelt de trompettist in de bijgevoegde documentaire over de opnames.

De trompettist slaagt erin jazz en flamenco met elkaar te verzoenen. Hij wordt daarbij geholpen door een grootmeester als supergitarist Paco de Lucia, en ook pianist Chano Dominguez doet hier en daar mee. Maar eigenlijk spelen zelfs zij maar een ondergeschikte rol. Hier staat de kracht van de compositie centraal, en het indrukwekkende groepsgeluid van het Lincoln Center Jazz Orchestra. Marsalis neemt niet eens alle trompetsolo’s voor zijn rekening, want met Marcus Printup, Sean Jones en Ryan Kisor heeft hij virtuoze trompettisten genoeg in huis. Het Lincoln Center Jazz Orchestra barst trouwens van de virtuozen.

Marsalis een traditionalist? Zeker, maar wel een met grote klasse en persoonlijkheid. Wie dat vergeten was, wordt daar bij deze cd toch eventjes aan herinnerd.

Peter De Backer

Michel Portal Turbulence Le Chant du Monde/Harmonia Mundi – 41 :15 De gitarist-zanger John Pizzarelli is altijd aangenaam om te horen.

Met Duke Ellington nummers en arrangementen door Don Sebesky krijg je in Rockin’ in Rhythm een eersteklas muzikale belevenis.

Vooral gitaarmuziek werd in de Pizzarelli familie generatie na generatie doorgespeeld. Vader Bucky Pizzarelli leerde het snarenspel van zijn ooms en gaf het vervolgens door aan zijn zoons John en Martin die later voor de contrabas koos.

Met John op elektrische gitaar en onder anderen Martin op bas en Bucky op akoestische gitaar gaat deze bezetting het nostalgische pad op, terug naar de dagen van de vroege swing en die van Ellington in het bijzonder. Vier van de nummers zijn met het Pizzarelli kwartet gespeeld terwijl zeven andere rond een zeven-hoorn sectie met arrangementen door Sebesky worden opgebouwd. Eén van de hoogtepunten van het album is zeker I’m Beginning to See The Light. De versie van C Jam Blues schittert

Hij is al 75 intussen, maar de Fransman Michel Portal – toch een van de smaakmakers van de Europese jazz – heeft nooit echt veel platen opgenomen. Tenzij je zijn indrukwekkende aantal soundtracks meetelt, natuurlijk.

Maar jazzopnames? Neen, echt royaal was Portal niet. Dus is deze heruitgave van een plaat uit 1987 meer dan welkom. En meteen ook een staalkaart van Portals muzikale universum. Michel Portal is hier te bewonderen op basklarinet, bariton- en sopraansax en speelt zelfs een streepje bandoneon. De muziek is nooit zuivere jazz, maar wel een boeiende mengelmoes, inclusief wereldmuziek- en jazzrockinvloeden. Portal wordt op elk nummer door andere muzikanten begeleid. Bij de opvallendste namen Mino Cinelu (percussie), Harry Pepl (gitaar) en André Ceccarelli (drums).

Peter De Backer

Nieuw op cd/dvd Povo The Yellow Of The Sun In You Ricky-Tick Records/Rough Trade 54:31

Povo is het verhaal van de Deense dj Anders Peter Andreasen die een ervaren live muzikant zocht om samen het clubcircuit te veroveren.

In de persoon van trompettist Lars Vissing vond hij de ideale partner.

Hun eerste tracks vielen al met-

een in de gratie van collega dj Mad Mats die hen een contract aanbood bij zijn Raw Fusion label.

Daarna ging het snel: een debuutcd in 2005 (We Povo) die goed onthaald werd door kenners uit de scene (o.a. Gilles Peterson en Nicola Conte) en remixes voor een aantal groepen. Voor de nieuwe cd konden ze rekenen op de medewerking van vocalisten Andy Bey (Horace Silver, Gary Bartz), diens nichtje Saidah Baba Talibah en Temu Bacot plus nog een reeks gastmuzikanten. Het eindresultaat klinkt zeer gevarieerd en soulvol met de nodige hedendaagse accenten. Referenties gaan van Billie Holiday en Eartha Kitt tot Brook Benton, Bobby McFerrin en zeker ook José James. Het eigen materiaal wordt aangevuld met twee raak gekozen covers van Dylan en Can! Zowel voor liefhebbers van

Next Stop… Soweto Vol. 2

Soul, Funk & Organ Grooves from the Townships 1969-1976 Vol. 3

Giants, Ministers and Makers: Jazz in South Africa 1963-1984 Strut Records/strut-records.com Vol.2: 62:19 + Vol.3: 79:41 Je zou het haast vergeten door het voetbalcircus maar Zuid-Afrika heeft een zeer rijk muzikaal verleden. Zelfs voor jazzfans valt ginder heel wat interessants te (her)ontdekken. Bij Strut (het label dat ook Mulatu Astatke terug in de belangstelling plaatste) hadden ze het lumineuze idee om uitgebreid te grasduinen in de jazzgelinkte erfenis. Deel 2 en 3 van de trilogie Next Stop…

Soweto verschenen net voor de zomer en het zijn pareltjes in het genre. Op Volume 2 staan maar liefst 22 funky en jazzy soulgrooves gelardeerd met township jive, mbaqanga, marabi en lokale (Zulu)ritmen.

Opvallend is hoe populair het Hammondorgel wel was. Booker T & The MG’s zijn nooit ver weg maar deze groepen zijn zeker geen copycats. Op Volume 3 hoor je meer expliciete jazz maar steeds op basis van een juiste verstrengeling tussen Westerse en Afrikaanse invloeden. Deze keer gaat het om een dubbel-cd met in totaal 20 tracks. Dat het niet zo evident was om in Zuid-Afrika als (jazz)muzikant te overleven, verneem je in de uitgebreide boekjes met archieffoto’s. Vinylarcheologen Duncan Brooker en Francis Gooding deden fantastisch werk. Missie volbracht over heel de lijn. Ga zeker eens kijken op www.strut-records.com.

Georges Tonla Briquet

croonerstijl als van hippe loungejazz en funky soundtracks.

Georges Tonla Briquet

Jean-Louis Rassinfosse, JeanPhilippe CollardNeven, Fabrice Alleman, Xavier Desandre-Navarre Braining Storm

Midline Series

vroege(re) opnames tegen zachte prijzen

Fuga Libera – 61:25

Een dergelijke verzameling namen met een cd-titel als deze, het lijkt wel een advocatenbureau dat zich buigt over een geheim dossier.

Neen dus. Wat wel klopt, is dat deze vier muzikanten niet de makkelijkste weg of combinatie zochten om hun verhaal kenbaar te maken.

De hoesfoto’s van een winterlandschap met magisch-realistische ondertoon (zeker deze op de binnenhoes) zijn ook al misleidend. Wie hier vrijblijvende poëtische spielereien verwacht, komt bedrogen uit.

Met contrabas, piano & Rhodes, klarinet & sopraansax en drums & percussie knutselt dit kwartet een heel complex klankenlabyrint in elkaar. Als je even niet oplet, geraak je meteen het noorden kwijt. Om beurten nemen de heren de leiding over zodat er constant nieuwe invalshoeken opduiken. Van langzaam opgebouwde aftastende passages gaan ze over tot een dynamisch en soms turbulent spel met wisselende tempo’s en oor voor detail. De gezamenlijke constructies worden voortdurend doorboord met inventieve en fijnzinnige solomomenten. Zo ontstaat een fragiel lijnenspel met een coloriet dat varieert van zacht tot uitbundig. De bijna tien minuten lange openingstrack bevat het allemaal en is de perfecte introductie voor wat volgt. Een muzikale versie van Giorgio De Chirico zijn Pittura metafisica.

Georges Tonla Briquet

Django Reinhardt Complete Solo Guitar and Duet Recordings EJC/AMG – 70:42+78:00 Op deze dubbel-cd vind je historisch en muzikaal interessant Djangomateriaal. Tussen 1937 en 1950 produceerde hij een aantal onbegeleide gitaaropnames, en die hoor je op de eerste cd. Op de tweede hoor je du-

Concord Music Group brengt als Midline Series een aantal heruitgaven van de legendarische labels Fantasy, Prestige, Pablo, Peak Records, OJC, Stretch Records en ook Concord Jazz en Concord Picante.

De eerste selectie gaat om 50 titels, later volgen nog 50-75 in het najaar en een bijkomende reeks in het voorjaar van 2011. Het betreft uitgaven die al ruim vijf jaar niet meer beschikbaar waren. De originele verpakking van de originele cd’s werd behouden.

Midline wijst natuurlijk ook op de gunstige verkoopprijs (€ 9.9911.99 zelfs voor dubbel-cd’s). De relevantie, aldus Kajo Paukert van Concord Music Group, is die fantastische vroege opnames van Chick Corea, Toots Thielemans, Robben Ford, Joe Pass, Monty Alexander, Gerry Mulligan, Oscar Peterson en anderen opnieuw te kunnen aanbieden.

Opmerkelijke live-opnames zijn er van Dizzy Gillespie Big 7 At The Montreux Jazz Festival 1975, Kenny Barron At Maybeck Recital Hall (Volume 10), Dave Brubeck Moscow Night (het laaste van vijf concerten in Moscou), Shelly Manne and His Men At The Blackhawk, vol 1 en vol.2 (van de vijf sessies), Gerry Mulligan Midas Touch: Live in Berlin. Op deze laatste tournee in Europa speelde Mulligan in duo met Dave Brubeck These Foolish Things. Verder nog Oscar Peterson Live! in november 1986 met Joe Pass, David Young en Martin Drew en met dezelfde bezetting in de studio met Benny Carter – Benny Carter Meets Oscar Peterson. Van Bud Powell zijn er de Paris Sessions (opgenomen tussen 1957 en 1964) met o.a.

Barney Wilen, Pierre Michelot, Kenny Clarke, Dizzy Gillespie en Johnny Griffin.

De eerste opnames van Django Reinhardt met de Quintet of The Hot Club Of France staan op First Recordings (midden jaren 30).

Wie zijn discotheek wil aanvullen met vroege opnames van jazzmeesters komt zeker aan zijn trekken o.a. met Hank Jones, Benny Golson, Dexter Gordon, Art Pepper en vele anderen, en ook een must-have vanToots Thielemans (Only Trust Your Heart met Fred Hersch, Marc Johnson of Harvie Swartz en Joey Baron). Vocaal is er werk van Karrin Allyson (AzureTé), Etta Jones (Lonely And Blue) en Carmen McRae (met George Shearing).

Onder het Concord Picante label verschenen, zijn opnieuw uitgegeven Poncho Sanchez Soul Sauce (Memories of Cal Tjader), nog van Poncho Sanchez Afro-Cuban Fantasy, en Fiesta Picante. Aanleunend bij deze latin sfeer is er het Caribbean Jazz Project (New Horizons).

Ten slotte komt in deze Midlines een selectie van Peak Records en Stretch Records met Chick Corea Elektric Band (To The Stars), Dave Weckl Band (Synergy), Eric Marienthal (Got You Covered!), The Rippingtons featuring Russ Freeman (Life in The Tropics en Wild Card) en David Benoit (Orchestral Stories).

Bernard Lefèvre Voor alle info: www.concordmidlines.com 2010/3

49

Nieuw op cd/dvd etten met Stéphane Grappelli, Bill Coleman, Eddie South, Louis Viola, André Ekyan, Michel Warlop, Eddie Bernard en Ivon De Bie. Reinhardt speelt er ook viool. In totaal werden hier 47 live- of studio-opnames verzameld. Het hoeft geen betoog dat dit werk muzikaal hoogstaand is. Alle opnames werden in Parijs, Rome, Brussel of Londen gemaakt.

Voor de verzamelaars!

Marc Van de Walle

Lee Ritenour Six String Theory Concord Records/Universal Music 68:02

son, Steve Lukather, Neal Schon, Mike Stern, John Scofield, Joe Bonamassa, Robert Cray (plus nog een aantal anderen) tot B.B. King.

Beschouw dit dus als een soort verzamel-cd die je confronteert met heel wat schitterende muzikanten en dito genres. Veelzijdigheid, kwaliteit en niveau zijn troef.

Voor elke liefhebber van gitaarmuziek (in de brede betekenis) is dit een hebbeding, en dat is ook de reden waarom je er ons geen kwaad woord over hoort zeggen.

Maar verwacht geen homogene jazz-cd; het is en blijft een (super) verzamelaar.

Marc Van de Walle

Terje Rypdal Crime Scene

nog zo’n oudgediende, zijn trompet aan de lippen brengt, wordt de sfeer wat meer ECM’erig. En verder valt vooral de uitstekende bigband op, waarin Rypdal zijn voorliefde voor een stevige basklarinet meer dan eens laat horen.

Deze cd werd vorig jaar live opgenomen op het jazzfestival in het Noorse Bergen en de muziek werd er enthousiast onthaald. In ieder geval toont Terje Rypdal (63 inmiddels) dat zijn muzikale hart nog heel jeugdig is.

Peter De Backer

Dr. Lonnie Smith Spiral Palmetto Records/Codaex – 49.22

ECM Records/Challenge Records 59:23

Het was er Rit op deze cd om te doen zo veel mogelijk goede gitaristen te verzamelen, en ze live in de studio op te nemen. Hij wilde de interactie tussen de muzikanten horen, en weigerde met ingestuurd en ingespeeld materiaal te werken (dat leek hem te gekunsteld, en de man heeft gelijk natuurlijk). Daarbij werd het criterium jazz (hoe ruim dit ook mag zijn) blijkbaar niet gehanteerd. Je hoort dus een staalkaart van de beste gitaristen in verschillende disciplines aan het werk: van de piepjonge Shon Boublil (op klassieke gitaar) over George Ben-

Gooi een bigband samen met een elektrisch getint jazzkwartet, neem de late periode van John Coltrane als inspiratiebron, laat hier en daar wat geluidsfragmenten uit politiefilms horen, en je bekomt Crime Scene, de nieuwe cd van Terje Rypdal.

De Noorse gitarist is een oudgediende van ECM. Maar hier laat hij zijn zo typerende ijle en zweverige klank grotendeels achterwege. Deze cd start als een heavy rockplaat, met Rypdal die als een metalgitarist tekeer gaat, zwaar ondersteund door het vlammende Hammond B-3 orgel van Stale Storlökken. Stevig werk, zoals we het van ECM niet gewend zijn.

En zo gaat dat nog een tijdje door, zij het met niet altijd even pakkende resultaten. Pas als Palle Mikkelborg,

Niets wijst op slijtage bij de achtenzestigjarige organist Dr Lonnie Smith. In een trio met gitarist Jonathan Kreisberg en drummer Jamire Williams die samen nog niet eens zo oud zijn, baant hij soepel zijn weg door standards als I’ve Never Been In Love Before en I didn’t Know What Time It Was. Behalve speelsheid en souplesse is het transparante geluid een belangrijke troef.

De heldere sound van Kreisberg contrasteert fraai met de drassige klanken die Smith uit zijn Hammond haalt. Williams die bij Christian Scott heeft laten horen over een

John Scofield/Metropole Orkest o.l.v. Vince Mendoza 54 Emarcy/Universal Music – 64:42

Wie meent dat Scofield met dit zoveelste album aan overkill doet, heeft het heel erg mis. De combinatie Scofield/Mendoza & Metropole Orkest is een schitterende cocktail, in meer dan één opzicht. Zeven van de negen werken zijn Scofieldnummers, twee zijn van de hand van Mendoza. Blijkbaar verstaat de laatste de taak om het orkest zijn volle gang te laten gaan (wat een sound!) en een fantastisch kader te creëren waarbinnen (en waarbuiten) de gitaarmeester trefzeker en overtuigend zijn kunnen kan etaleren als nooit tevoren. Meeslepend, ritmisch, tegendraads wringend, in en uit solerend bewijst de snarenvirtuoos dat zijn eigen werk nog ongekende potentie bezit. Carlos is als opener al meteen een schot in de roos: het orkest profileert zich als een volwaardige, transparante, kleurrijke jazzband die de meester feilloos ondersteunt. En zo gaat het door op Jung Parade (van de hand van Mendoza), waar Hans Vroomans de Hammond heel gepast de opzwepende frasen van Sco nog meer slagkracht geeft. De hele plaat hoor je een erg professioneel, jazzy spelende bigband die telkens weer weet te verrassen: hetzij door de virtuositeit van de muzikanten, hetzij door de timbres die Mendoza (hij leidt het orkest sinds 2005) blijkbaar probleemloos weet op te roepen. Honest I Do bewijst dat ook een ballad een absolute meerwaarde kan krijgen in deze bezetting. De arrangementen zijn van Mendoza, Florian Ross en Jim McNeely, en géén hoeft onder te doen voor de ander. Zelfs wie het werk van Scofield goed kent, wordt toch nog heel aangenaam verrast. Een schijf waar het enthousiasme van afdruipt, en waarop je verbaasd wordt door solist, componist en orkest. Een echte must!

Marc Van de Walle

fenomenale power te beschikken, is hier de relaxed, losjes maar accuraat swingend. Of het nu het prettig gestoorde Beehive van Harold Mabern is of het meeslepend weemoedige Frame For The Blues van Slide Hampton, op Spiral halen de

drie muzikanten het beste uit elkaar naar boven. Frisse souljazz met veel afwisseling, beheerste solo’s en vooral geraffineerd samenspel. Een sterk album van Dr Smith.

Mischa Andriessen

uiteenlopende bezettingen op Song Out Of My Trees en de groep Very Very Circus met hier het album Spirit Of Nuff… Nuff.

Doordat de lay-out van de lp nu op cd-formaat in een kartonnen hoesje

is weergegeven, heb je voor de tekst op de achterzijde wel een vergrootglas nodig. Ze zijn dus sober maar zacht geprijsd.

Black Saint/ Soul Note box-uitgaven De Italiaanse labels Black Saint en Soul Note ontstonden in 1975 en specialiseerden zich in de avantgarde van de jaren 70-80. In 2008 nam CAM Jazz de labels over. Nu werden bepaalde opnames van toen van een aantal artiesten remastered verzameld in een box.

De Charlie Haden 5cd box bevat twee albums rond het Old and New Dreams ensemble: Old And New Dreams en A Tribute To Blackwell, de release Etudes met Geri Allen en Paul Motian, Silence met Chet Baker, Enrico Pieranunzi en Billy Higgins, en in dezelfde bezetting First Song, dan wel zonder Chet Baker.

Vroege opnames van Enrico 50

2010/3

Pieranunzi zijn verpakt in een 6cd box waarbij een bijzondere ontmoeting in duo met Paul Motian, op het Italiaanse festival Roccella Jonica opgenomen, Flux And Change, verder trio-opnames: Deep Down met Marc Johnson en Joey Baron, Seaward met Hein Van de Geyn & André Ceccarelli, No Man’s Land met Marc Johnson en Steve Houghton, en Ma L’Amore No met gasten als Lee Konitz en Enrico Rava. Tenslotte Isis of in kwartet en kwintet met Art Farmer.

De Enrico Rava 5cd box biedt een vroeg beeld van de trompettist in uiteenlopende ensembles, vooral als kwintet (Andanada en Electric

Five met Gianluigi Trovesi, Secrets met pianist John Taylor), met strings (String Band), en nog in kwartet (Il Giro Del Giorno In 80 Mondi).

Liefst 7 cd’s in de Henry Threadgill box met de Air-releases, waarbij Fred Hopkins op bas en Steve McCall drums, die uit de AACM avantgarde scene in Chicago kwamen : Live Air en Air Mail. Later werd McCall vervangen door Pheeraan akLaff percussie en noemde hij de band New Air waarvan in deze box de opname Air Show N°1 (met Cassandra Wilson) en Live At Montreal International Jazz Festival. In de jaren 90 experimeneerde hij verder met een fluitalbum Flutristry, en

Bernard Lefèvre

De derde cd van Stapleton dwingt melodisch en compositorisch respect af. De rustige intro op de Fender Rhodes leidt naar een intrigerende vijfdelige suite, gebaseerd op ritmische en dynamische contrasten. Het samenspel tussen Jonny Bruce (t) en Ben Waghorn (s, k) is opvallend mooi. De bezetting klinkt heel vol en groter dan een kwintet. Het pianowerk van Stapleton roept bij momenten Gil Evans op, en als de Fender Rhodes gehanteerd wordt is funky Herbie Hancock bijna hoorbaar. De puntige ritmes geven de schijf een eigentijds maar nerveus karakter. De muziek wordt er heel verteerbaar door, ook al gunnen de muzikanten je niet veel rust: men blijft nooit lang bij hetzelfde thema hangen. Uitwerking en schakering zijn de sleutelwoorden. Stapleton en co tonen zich naast de bop-nummers ook sterk in ballades. In het mooie Socks First, of ook in Dry White, waar Paula Gardiner een fijne, bijna intieme bassolo weggeeft. Elliot Bennett (d) ondersteunt op een rustige manier het hele gebeuren. Zijn drumwerk kan subtiel blijven, want de overige muzikanten blazen al heel wat ritmiek in de tracks. Een fijne plaat.

Marc Van de Walle

Live is Toots Thielemans altijd een belevenis. Hoewel de nummers bekend zijn, blijft het verfrissend hoe hij telkens opnieuw een andere Toots laat horen. Vanaf 2006 nam klankingenieur Chris Weeda de optredens van het Europese kwartet met Karel Boehlee (p, synth), Hein Van de Geyn (cb) en Hans van Oosterhout (d) op. Uit die vele opnames hebben Chris Weeda en Hein Van de Geyn na minutieus afwegen 12 tracks voor deze live-cd weerhouden. We mogen gerust van het beste van het beste spreken. Er zijn de succesnummers waaronder Toots’ eigen Bluesette en For My Lady, het altijd ontroerende Ne Me Quitte Pas (Brel), het lyrische Les Feuilles Mortes (Kosma/Prévert), en de jazzstandards die Toots in zijn porieën meedraagt: Days Of Wine And Roses, I Loves You Porgy, Summertime, On Green Dolphin Street, ‘Round Midnight. Verder nog een knipoog naar de Brasil periode met Ivan Lins’ Começar De Novo en natuurlijk de filmmuziek (Baantjer, Midnight Cowboy).

Wat dit album zo uniek maakt, is het (her)beleven van die wonderlijke live-momenten waarop het Toots Thielemans kwartet zovele mensen kippenvel heeft bezorgd. Zoals Hein in de liner notes zelf zegt: “This album captures the joy, the risks and interaction, the majestic melodies, the singing of a man that lived such a life filled with music and emotion.” Met zijn unieke mondharmonicaklanken overstijgt Toots Thielemans alle genres en dat laat niemand onberoerd.

En nu maar hopen dat er een vervolg komt met al die andere prachtige nummers die naar we van Hein weten nog voorhanden zijn in de vele Weeda-opnames.

Bernard Lefèvre

Jacky Terrasson Push Concord Records/Universal Music 56:45 De Frans-Amerikaanse pianist Jack Terrasson (43) startte met een paar heel verfijnde trio-cd’s op Blue Note. Intussen zijn we

vele jaren verder, ging de carrière van Terrasson wat op en neer, en zit hij bij het kleinere Concord.

Misschien is zijn muziek wat minder verfijnd, want Terrasson put hier uit een ratjetoe aan stijlen. Maar hij vliegt er zo stevig in dat je wel moet onder de indruk geraken. Terrasson blijft een virtuoos pianist, met een

Nieuw op cd/dvd stijl die zowel aan Ahmad Jamal als Keith Jarrett doet denken.

Ook al speelt hij hier enkele nummers die wel akoestische jazzrock lijken, zeker als gitarist Matthew Stevens en Gregoire Maret (op harmonica) even komen meedoen. Het slotnummer is dan weer Afrikaans getint.

Terrasson heeft met Ben Williams dé rijzende ster op akoestische bas in zijn trio, en met Jamire Williams een hippe drummer die u misschien kent van bij Christian Scott. Een prima pianotrio, dat ook een sterke versie van een standard als You’d Be So Nice To Come Home To kan neerzetten.

Peter De Backer

The Ullmann/Swell 4 News? No News!

No News! biedt tien tracks lang uiterst frisse en speelse jazz.

Gespeeld met evenveel power als souplesse en net zo veel inzet als vaardigheid. Het lukt Greene en Altschul om zowel krachtig en strak als subtiel en ontspannen te zijn. Zoveel ruimte en toch een stuwende drive. Voor beide blazers een ideale basis waar ze alle twee volop gebruik van maken.

De vitaliteit en overgave in Ullmanns spel is wanneer hij in vorm is zoals hier een echt geschenk.

Swell heeft een lepe, natuurlijke swing en sowieso een heel intelligente en vloeiende manier van improviseren. Plus die prachtige aardse sound die de trombone in handen van een talent als hij tot een van de mooiste instrumenten maakt.

Mischa Andriessen

Jazzwerkstatt/Codaex – 67:47

David Weiss & Point of Departure Snuck In Sunnyside Records – 63:20

Motto van dit door Gebhard Ullmann en Steve Swell geleidde kwartet is volgens William Parker die de hoestekst schreef: niet teugblikken! Zowel Ullmann (ts, bk) als Swell (tb) en meer nog het ritmetandem Hillard Greene (b) en Barry Altschul (d) hebben genoeg vruchtbare jaren achter zich om enige retrospectie te rechtvaardigen, maar gelukkig leven ze hoorbaar in het hier en nu. News?

David Weiss (Freddie Hubbard, Charles Tolliver, Tom Harrell, Christian McBride...) blaast jazz uit de jaren zestig nieuw leven in. Hier doet hij dit met een eigen kwintet, dat hem extra mogelijkheden geeft om zichzelf te

HUCD 31810

Edition Records/Codaex – 62:48

Challenge Records/Challenge Records – 56:23

ENJ 95582

Dave Stapleton Quintet Between the Lines

Toots Thielemans European Quartet – Live

Larenstraat 58 | 3560 Lummen | +32 (0)13 35 20 60 | +31 (0)13 55 67 50 fax | be@codaex.com

2010/3

51

Nieuw op cd/dvd ontplooien. De eerste track op deze live-cd, een enthousiaste bewerking van Hancock’s I have a Dream, is erg geslaagd. De groepsleden laten hun kunnen horen! J. D. Allen zet massieve solo’s neer op de tenor, Nir Felder is geen kleintje op gitaar, bassist Matt Clohesy en drummer Jamire Williams geven de muziek een stevige drive. De sfeer onder de muzikanten is opperbest, ze vuren elkaar onderling aan. Zo gaat het naar Black Fusion – de titel spreekt voor zichzelf – dat al even krachtig naar je oren geslingerd wordt. Bij Number Four weet je al lang dat dit rasmuzikanten zijn die erg degelijk en bezield hun werk doen. Erato en Snuck In laten er geen twijfel over bestaan: er is een vlaag gecontroleerde, niet afgevende energie gepasseerd.

De improvisaties blijven boeien – die bron droogt nooit op – en de interactie is sterk. Luisterplezier gegarandeerd!

Marc Van de Walle

Dave Wilson Quartet Spiral Summit Records/ jazzpromoservices – 61:41

Nieuw op dvd The Roy Hargrove Quintet Live At The New Morning Groovin’ High/Emarcy/Universal Music – 153:20 Roy Hargrove blijft verbazen en indruk maken. Tijdens Brosella was hij in topvorm. Ook op dit concert in de Parijse club New Morning drie jaar geleden had hij er duidelijk zin in. Zijn begeleiders waren Justin Robinson (ts, fl), Gerald Clayton (p), Danton Boller (b) en Montez Coleman (d). Van bij de openingstrack zijn de heren goed op dreef, net alsof het concert al een uur aan de gang is. Mede door de discrete filmopnamen met de nodige aandacht voor details, worden we twee en een half uur lang (twee sets) ondergedompeld in de sfeer van een stomend clubconcert. We horen een heel gevarieerd programma met eigen werk van Hargrove afgewisseld met nummers van o.a. Miles (Theme), Kurt Weil (Speak Low) en Johnny Mandel (A Time For Love). Een zoveelste bewijs dat Hargrove tot de top behoort.

Georges Tonla Briquet

Sonny Rollins Quartet Jazz Jamboree 1980 JazzShots/AMG – 77:00

Op zijn derde cd als leider heeft sopraan- en tenorsaxofonist Dave Wilson zich omringd met de schitterende pianist Phil Markowitz (Saxophone Summit, Toots Thielemans), en de ook van bij Liebman bekende bassist Tony Marino en drummer Adam Nussbaum. Wilson tekent voor zes composities en arrangeerde drie popsongs naast Richie Beirach’s Elm en Toninho Horta’s Francisca. Wilson speelt relaxed en zachtmoedig, wat dit album heel toegankelijk maakt. Spiral valt nog iets te licht uit om Dave Wilson al op het sterniveau van zijn begeleiders te plaatsen. Toch iemand die wat te vertellen heeft.

Bernard Lefèvre

John Zorn Dictée/Liber Novus Tzadik/Challenge Records –39:19 De productie van John Zorn blijft verbazingwekkend hoog. De discografie op Tzadik bevat meer dan honderd titels en er staat er nog een flink aantal in de wacht.

52

2010/1

Een erg leuke dvd van de jazzreus in twee delen: een vurige captatie vanop het Jazz Jamboree festival in Warschau, Polen uit 1980 enerzijds, en een langer deel uit 1973 op het Laren Jazzfestival, Nederland als bonus. Heel wat eigen thema’s van Rollins, de standard There’s No Greater Love (I. Jones-Symes) en een foute credit (Burt Bacharach) bij Alfie’s Theme, hier wel degelijk die van Rollins (in de film Alfie bestonden er twee Alfie-thema’s), een blunder van JazzShots. In het tweede deel zien we de overgangsgroep van Rollins uit die tijd met David Lee op drums, Bob Cranshaw (eb), die er nog steeds bijhoort, Yoshiaki Masuo (g) en in plaats van een percussionist, de fantastische Walter Davis Jr. (p). Toen een uitzondering op de regel (zie Live at Montreux op Milestones). Dit tweede deel is spijtig genoeg heel wat slechter van klank- en beeldkwaliteit dan de set uit 1980, maar de muziek is offensief swingend en krijg je in beide delen stevig drumwerk, dito solos. In het eerste deel is dat niemand minder dan Al Foster (d), in topvorm, Marc Soskin (p) en gitarist-bassist Jerome Harris, die later zou weggesnoept worden door Bob Stewart in zijn First Line Band, begeleidt hier op basgitaar. Twee kokende documenten die bewijzen dat Rollins met transparante mainstream toch het huis op stelten kon zetten.

Chris Joris

Dictée en Liber Novus zijn twee nieuwe stukken die beide het midden houden tussen Zorns film- en zijn kamermuziek. Sfeerbepalend zijn de fluisterstemmen in het Frans en Koreaans (Dictée) en het Duits (Liber Novus). Samen

met krakende deuren en dissonante akkoorden brengen zij een onheilspellend contrast aan bij de pakkende lieflijke en soms aan symfonische rock herinnerende melodieën die Zorn met verrassend gemak uit zijn pen tovert.

Marcelo Moncada Space Quartet Live at deSingel Latinmusicrecords – 54:26 Op 16 oktober 2008 was het Marcelo Moncada Space Quartet te gast in de Antwerpse deSingel.

Wat tenorsaxofonist Moncada, gitarist Koenraad Ecker, bassist Rui Salgado en drummer Frederik Meulyzer daar presteerden, kan je nu horen en zien op deze dvd.

Opmerkelijk is de evolutie die de groep toen reeds doorgemaakt had tegenover de debuut-cd Tikitan (2007). Dit is bijna een uur lang trippen in jazzspace met vier muzikanten die er lustig op los improviseren en een perfect evenwicht opbouwen tussen acoustics en electronics. De vijf nummers variëren in lengte tussen 9 en 12 minuten. Alles is heel professioneel in beeld gebracht. Zeker interessant voor wie het El Negocity-gebeuren opvolgt.

Georges Tonla Briquet

Alexander von Schlippenbach Live In Berlin Jazzwerkstatt/Codaex – 121:00 Deze sober gefilmde dvd bevat 4 solowerken van von Schlippenbach (p), 4 triostukken met Paul Lovens (d) en Evan Parker (ts) met één compositie van Lovens en één van Parker. Het laatste stuk Globe Unity 40 is uiteraard met het Globe Unity orkest, waarin o.a. Paul Lovens, Manfred Schoof, Evan Parker, Gerd Dudek, Johannes Bauer, Paul Lytton en Rudi Mahall aantreden. De 4 solostukken worden als één geheel uitgevoerd op een zeer zelfzekere en gecentreerde wijze, zo eigen aan de rijpe von Schlippenbach. Een 12-tonige prelude bouwt op tot chromatische, razend pianistieke stormloopjes, onder controle gehouden door de grote ervaring van de pianist-componist. Hij sluit de suite in alle plechtigheid af. Een mooie curve. Het trio start organisch uit de blokken. Paul Lovens vertrekt geduldig, maar wacht niet lang om zijn drumwagon aan de pianotrein te hangen en wat volgt is schitterend samenspel. Jammer echter, dat de drums wat te zwak in de klankbalans zit: details gaan verloren. Globe Unity stond in 1966 al op de Berliner Jazztage en werd daardoor het eerste symbool van de sterke omhelzing door Europese jazzmusici van de vrije impro: een beweging, die zeer vlug internationale kracht uitstraalde en respect afdwong bij de Amerikaanse zielsgenoten.

Een forse getuigenis van 40 jaar G.U. bewijst dat deze muziek alle voorbije aanvalspogingen, besmetting en onverschilligheid heeft overleefd.

Chris Joris

Zelf beperkt hij zich tot het spelen met effectapparatuur en Duits praten, maar met oude getrouwen als Sylvie Courvoisier, Ned Rothenberg en John Medeski in de gelederen zit het met de uitvoering wel snor. Het fragmenta-

rische van de muziek die niet echt een bindende factor kent, blijft uiteindelijk toch enigszins onbevredigend, maar sterke passages zijn er wel degelijk volop.

Mischa Andriessen

Jazzconcerten 2010-2011

CULTUURCENTRUM ’t GETOUW The Belgian Swingjazz Orchestra vr 24 september om 21 uur Zaal ‘t Getouw • 14 euro (inclusief drankje) Lode Mertens: trombone Herman Vanspauwen, Bart Defoort, Dieter Limbourg, Peter Vandendriessche, Johan Vandendriessche: klarinet/saxofoon Jeroen Van Malderen: trompet Roman Korolik: bas Jan De Haas: drums Leon Lhoest: piano

Edgar Van Asselt Quartet A Smooth Journey vr 29 oktober om 21 uur RElaX (Foyer Rex) • 9 euro Edgar Van Asselt: piano David Schnitter: tenorsax Frans van der Geest: contrabas Joost van Schaik: drums

Yvonne Walter Quintet The Coltrane Ballads vr 26 november om 21 uur Zaal Ootello • 9 euro Yvonne Walter: zang Eric Ineke: drums Hendrik Van Attenhove: contrabas Yvan Paduart: piano Rony Verbiest: mondharmonica

Tineke Postma Quartet vr 17 december om 21 uur Zaal Ootello • 9 euro Tineke Postma: alt- en sopraansax Marc Van Roon: piano Frans van der Hoeven: contrabas Martijn Vink: drums

Quentin Dujardin Quartet Veloma

vr 28 januari om 21 uur Zaal Ootello • 9 euro Quentin Dujardin: gitaar Jalal el Allouli: zang en Arabische viool Tuur Floorizone: chromatische accordeon Damien Libert: percussie, fluiten en bouzouki

Pierre Vaiana Quartet Itinerari Siciliani vr 25 februari om 21 uur Zaal Ootello • 9 euro Pierre Vaiana: sopraansax Salvatore Bonafede: piano Manolo Cabras: bas Lander Gyselinck: drums

Nathalie Loriers Trio en Bert Joris vr 25 maart om 21 uur Zaal Ootello • 9 euro Nathalie Loriers: piano Philippe Aerts: contrabas Joost Van Schaik: drums Bert Joris: trompet

Bart Defoort en Emanuele Cisi Quintet vr 29 april om 21 uur Zaal Ootello • 9 euro Bart Defoort: tenorsax Emanuele Cisi: tenorsax Ron Van Rossum: piano Nic Thys: contrabas Sebastiaan De Krom: drums

The Chris Joris Experience vr 27 mei om 21 uur Zaal Ootello • 9 euro Chris Joris: percussie Frank Vaganée: alt- en sopraansax Nico Schepers: trompet Free Desmyter: piano Alex Gilain: contrabas

PRAKTISCH

De concerten vinden plaats op verschillende locaties. Reserveren kan via cc ’t Getouw: Ticketbalie Schouwburg Rex – Smallestraat 2 – MOL 014 33 09 00 – www.getouw.be – cultuurbalie@gemeentemol.be Zolang de concerten niet uitverkocht zijn kan je ook terecht aan de avondkassa.

Deze jazzconcerten kunnen ook opgenomen worden in een abonnement.

2010/3

53

DE JAZZPREHISTORIE (2)

In deze vierdelige reeks neemt Matthias Heyman ons mee op ontdekkingstocht doorheen de blanke en zwarte muziekstijlen die mee aan de basis lagen van het ontstaan van jazz.

De Afro-Amerikaanse muziek in de VS eind 19de eeuw In het vorige artikel van deze reeks hebben we het gehad over de populaire blanke muziek in de Verenigde Staten.

Maar in dezelfde periode dat je op elke Amerikaanse straat de vrolijke deuntjes van Foster en Sousa hoorde fluiten en dat op Tin Pan Alley de eerste standards werden geschreven, kon je mits enige zin voor avontuur ook getuige zijn van een heel andere muziekstroming: de Afro-Amerikaanse muziek.

Deze was zonder twijfel van een grote invloed op de latere jazzmuziek. Maar wat is nu het exacte verhaal achter deze primaire Amerikaanse muziek?

Wat is een work song? Wie was Mahalia Jackson?

En wat heeft Zwarte Piet in godsnaam in dit artikel te zoeken!? Welkom in het tweede deel van ons verhaal over de muzikale voorvaderen van jazz: de jazzprehistorie.

Wake Up Dead Man Ik vertelde u reeds over mijn fascinatie voor de filmmuziek van O Brother, Where Art Thou? (Joel & Ethan Coen, 2000), in het bijzonder voor Po’ Lazarus, een archetypische work song gezongen door James Carter en een groepje anonieme medegevangenen.

Ook in zijn visie op de bluesgeschiedenis You Heard It Twice The First Time (op Sony/Colombia) nam Branford Marsalis met het nummer Berta, Berta een prachtig voorbeeld van een work song op, zij het in een hedendaagse reconstructie. Wat is het toch dat ook nu nog zovele mensen aanspreekt in deze werkmansliederen?

Reeds op het Afrikaanse continent heerste de traditie om ter begeleiding van zware arbeid ritmische liederen te zingen, de reeds genoemde work songs. Het doel hiervan was om een zekere cadans in het werk te steken. Daarnaast zorgde de kracht van het lied voor energie en mentale ondersteuning.

Muziek verlichtte het werk, leidde de gedachten af, zorgde voor stamina, kortom work songs maakten de arbeid fysiek en mentaal draagbaar. Het gebruik van deze songs was trouwens niet beperkt tot Afrika, maar was een wereldwijd fenomeen. Zeelieden (die deze songs ‘sea shanties’ noemden), houthakkers, spoorwegwerkers, enz.; over de hele wereld bedienden arbeiders zich reeds eeuwenlang van dit

soort liederen om regelmaat en verpozing aan hun werk te geven.

Wij focussen hier begrijpelijkerwijze op de AfroAmerikaanse work songs die men in het rurale ‘Deep South’ zong. De meest bekende waren de ‘prison songs’ of ‘chain gang songs’. Deze eenvoudige liederen werden eveneens gebruikt om iedereen in éénzelfde tempo te laten werken zodat niemand specifiek kon worden bestraft omdat hij te traag werkte. In de periode waar wij het over hebben bestond dwangarbeid nog als straf en moesten gevangenen bijv. hout kappen en het land bewerken.

Meestal was er één voorzanger die het lied inzette en zo een goed werktempo bepaalde. De rest van de groep ‘convicts’ herhaalde deze tekst en creëerde zo een typisch spel van vraag en antwoord of ‘calland-response’. Een prachtige documentaire met een minimum aan uitleg maar een maximum aan muziek is terug te vinden op de website van Folkstreams.1 Daarnaast vind je collecties van work songs op Wake Up Dead Man: Black Convict Worksongs From Texas Prisons of op The Alan Lomax Collection: Prison Songs, Vol. 1 - Murderous Home (beide op Rounder Records).

Hier nauw mee verbonden zijn field hollers en calls. Dit waren kreten en uitroepen om over lange afstand boodschappen door te geven op de plantages, bijv. als er ergens extra hulp nodig was. Deze kreten, die in tegenstelling tot work songs meestal solo werden uitgevoerd, werden op zeer muzikale manier geroepen, haast gezongen, met veel steminflecties en timbrewisselingen. Later gebruikten ‘freedmen’ (vrijgelaten slaven) deze techniek ook om hun koopwaar aan te prijzen, wat men street cries noemde. Voorbeelden van deze ‘calls’ en ‘cries’ zijn moeilijker terug te vinden, maar Gershwin heeft in zijn Porgy And Bess getracht deze te imiteren in de medley Strawberry Woman’s Call/Crab Man’s Call.

We Shall Overcome Wij kennen de VS als een diep religieuze natie, en dit was vroeger niet anders. De christelijke kerk heeft een lange voorgeschiedenis van muziek tijdens zijn erediensten. Dit waren over het algemeen hymnes met een relatief eenvoudige melodie, harmonie, ritme en tekst. Op deze manier kon de ongeschoolde congregatie toch deelnemen aan de vieringen. Hoewel de zwarte ex-slaven stilaan eigen kerkgemeenschappen hadden, namen zij veel van deze ‘blanke’ hymnes over. Zo werd één van de bekendste hymnes, Amazing

The Alan Lomax Collection: Prison Songs, Vol. 1

54

2010/3

1 Weblink: Afro-American Works Songs In a Texas Prison: http:// www.folkstreams.net/film,122

DE JAZZPREHISTORIE (2)

Van Jim Crow tot Zwarte Piet Ten slotte moeten we het nog hebben over een vorm van vermaak die een brug sloeg tussen zwarte en blanke Amerikanen, namelijk de minstrel show.

Zoals we al hebben gezien waren er verschillende vormen van entertainment zoals vaudeville. De rechtstreekse voorloper hiervan was de minstrel show, en deze werd initieel vooral voor en door blanken uitgevoerd.

John Newton: Amazing Grace

Grace, geschreven door John Newton, zelf een voormalig doch bekeerd slavenhandelaar, als protest tegen slavernij. Een opvallende kenmerk van deze hymnes was het antifonale karakter (of call-and-response) dat zelfs al in het middeleeuwse gregoriaans aanwezig was, en dat evenzeer in de West-Afrikaanse en AfroAmerikaanse muziek een prominente rol speelde. Toch ontwikkelde er zich ook een heel aparte stroming van zwarte religieuze muziek.

Een eerste vorm van eigen religieuze muziek was de ring shout. Deze vertoonde nog sterke gelijkenissen met de Afrikaanse stamdansen aangezien men hier net als in Afrika een cirkel of ‘ring’ vormde en onder begeleiding van percussie zong en ‘shuffelde’, een vorm van dansen waarbij de voeten de grond niet verlaten, en dit tot men een extase bereikte (‘door de geest werd bevangen’) en uitgeput op de grond viel.

Het grote verschil was dat men geen trommels gebruikte, maar zichzelf ritmisch op de dijen en benen sloeg, wat men ‘pattin’ jubba’ noemde.

Hoewel deze ring shouts enkel na de mis en buiten de kerk plaatsvonden, werden ze door sommige priesters als heidens beschouwd en al snel verboden.

Toch bleef het element van actief meezingen, klappen en bewegen tot op heden een vitaal element van de zwarte religieuze beleving, wat van hun erediensten dan ook vaak een feestelijke bedoening maakt.

Dit krijgen we in lichtjes overdreven vorm te zien in de eerste film van The Blues Brothers, waar James Brown de rol van predikant met verve vertolkt.

Een andere belangrijke vorm was de spiritual. Dit was een soort religieuze ‘folk song’ die initieel werd gebaseerd op reeds bestaande hymnes, met gelijkaardige elementen zoals een eenvoudige tekst en melodie met een antifonaal karakter. Origineel werden deze spirituals vaak ter plekke verzonnen, maar na een tijdje evolueerden zij tot echte composities, zoals Wade In The Water of Swing Low, Sweet Chariot.

Gospel songs ten slotte waren sterk verbonden met spirituals, en het verschil tussen deze twee is dan

ook niet eenvoudig te duiden. Een opvallend verschil was wel dat spirituals uitsluitend vocaal waren, terwijl men bij gospel music vaak een instrumentale begeleiding schreef. Het was dan ook voornamelijk gecomponeerde muziek, terwijl spirituals veel meer vertrokken van improvisatie. Gospel werd uiteindelijk zelfs een commercieel genre en gospelartiesten begonnen in concertzalen en op festivals te spelen en werden heuse sterren, zoals bijv. Mahalia Jackson. Op deze manier legde de vroege gospel mee de basis voor andere populaire ‘race music’ zoals soul en vroege r&b.

De minstrel show ontstond als een karikatuur op de Afro-Amerikaanse gewoontes, of toch tenminste wat blank Amerika dacht dat deze waren. Blanken schminkten hun gezicht zwart en speelden enkele zogenaamde ‘zwarte’ typetjes na, zoals de ‘mammy’ (de dikke, goedlachse huishoudster) en de slome, domme ‘slave’. Deze werden gepresenteerd in een show met allerlei toneeltjes, grappen, dansen en liederen (met de songs van Stephen Foster als favoriete repertoire). Na de Burgeroorlog werden deze ‘blackface acts’ ook door Afro-Amerikanen uitgevoerd, maar deze schminkten zich vreemd genoeg eveneens zwart! Ook in onze streken kennen wij dit fenomeen. Sommigen onder jullie hebben als kind misschien nog The Black And White Minstrel Show gezien, een allerlaatste stuiptrekking van dit controversiële genre, die tussen 1958 en 1978 immens populair was op de Britse televisie. Of wat te denken van het hulpje van onze goede Sint? Inderdaad, ook Zwarte Piet is een ‘blackface’!

Feit blijft wel dat deze minstrel shows inspeelden op racistische stereotypes zoals de luie, simpele en misdadige zwarte, en zo allerminst een positieve bijdrage leverden aan de blanke perceptie op AfroAmerikanen. Langst de positieve zijde boden ze dan wel weer werkgelegenheid aan vele vroege zwarte artiesten.

De bekendste Afro-Amerikaanse volksmuziek is wellicht de blues, maar deze houden we voor het vierde en laatste deel van deze reeks. Eerst gaan we het hebben over een ‘fusion’ van blanke en zwarte muzikale invloeden, namelijk ragtime. Samen met de blues was deze een rechtstreekse voorloper van jazz, dus zeker de moeite waard om eens van naderbij te bekijken. So long!

Matthias Heyman Meer lezen?

Mahalia Jackson: Gopsels, Spirituals & Hymns, Vol. 2

Een persoon die we zeker moeten vermelden als we het hebben over al deze muziekstijlen is Alan Lomax.

Hij en zijn vader John waren bij de eerste ethnomusicologen die aan het begin van de 20ste eeuw het veld in trokken om de lokale volksmuziek van de VS (en later ook Europa) te registreren voor het nageslacht in de door hen opgestarte Library of Congress’ Archive of American Folk Song (nu The American Folklife Center). Hun opnames vormen wereldwijd één van de belangrijkste archieven voor deze verdwenen vormen van volksmuziek en leidden tot de (her)ontdekking van onder meer het bluesicoon Leadbelly en de jazzlegende Jelly Roll Morton.

Gioia, T. Works Songs Durham: Duke University Press, 2006 Southern, E. The Music Of Black Americans.

3rd ed. New York: W. W. Norton & Company, 1997 Jazzcontrabassist Matthias Heyman is vorig jaar afgestudeerd bij Nic Thys aan het Conservatorium van Antwerpen. Hij specialiseert zich nu op eigen initiatief in jazzgeschiedenis, wat hij tevens doceert aan de Jazzstudio te Antwerpen. Daarnaast geeft hij ook les aan de muziekacademie te Herentals. Hij freelancet op de Belgische jazzscene en is sideman bij verschillende bands waaronder het Youth Jazz Orchestra, Royal Roost en They Came Out Of The Woods.

Matthias heeft ook twee eigen bands: de tributeband Monk By Four en het gitaartrio Sullivan Street Trio.

2010/3

55

MUZIEKTHEORIE

Pentatoniek Het gebruik van toonladders bestaande uit 5 tonen, de zgn. pentatonische toonladders (penta = vijf) is van alle tijden en alle culturen.

Zo is pentatoniek onder meer te vinden in kinderliedjes, Keltische volksmuziek, muziek uit China, Japan en Indië, Afrikaanse muziek, Schotse muziek, Hongaarse volksmuziek, klassieke muziek, blues en rock. Het intensief gebruik ervan in jazzimprovisatie is verbonden met de hardbop halverwege de jaren 50, met verdere ontwikkeling vanaf de jaren 60 door musici als Freddie Hubbard, Joe Farrell en Chick Corea.

Pentatonische ladders zijn onder te verdelen in twee groepen: hemitonisch, dwz. met een of meerdere halve stappen, bijv. graden 1-2-b3-5-b6 van de majeur toonladder, of anhemitonisch, zijnde zonder halve toonafstanden, bijv. 1-2-3-5-6. Deze laatste reeks wordt doorgaans bedoeld als men het in jazz/pop heeft over de pentatonische toonladder. Deze reeks bestaat tevens uit vijf opeenvolgende noten van de kwintencirkel, C-G-D-A-E (fig. 1).

Wat opvalt is het ontbreken van de noot F, de 4e toon van de ladder, de bovenleidtoon E, en de noot B, de 7e toon van de toonladder, fig. 1

fig. 2

fig. 3

fig. 4

fig. 5

fig. 6

de onderleidtoon C. Dit maakt dat deze pentatonische ladder een veel minder sturend karakter heeft dan de majeur ladder, maar daarentegen veel opener en neutraler is. Louter laddereigen patterns zijn hier al interessant door de combinatie van grote secunden en kleine tertsen (fig. 2).

De pentatonische ladder kent vijf verschillende modi (fig. 3). De vijfde modus heet ook de mineur pentatonische ladder, met graden 1-b3-4-5-b7. Typisch is het gebruik van vier opeenvolgende noten van een modus alvorens naar de volgende modus te gaan (fig. 4).

Om zich het gebruik van de pentatonische ladder eigen te maken moet men beginnen met één enkele ladder te oefenen per keer in verschillende tempi, ritmes, interval combinaties en over het hele register van het instrument. Enkele voorbeelden worden gegeven in fig. 5.

Daarna kan men twee of meerdere pentatonische ladders gaan combineren op één akkoord (fig. 6). In principe kan iedere pentatonische ladder op ieder akkoord gespeeld worden. Dit wordt ook wel polypentatoniek genoemd. De mate van inside of outside zal afhangen van het aantal gemeenschappelijke noten tussen de basis pentatonische ladder en de optionele ladder. Hoe minder gemeenschappelijke noten, hoe meer outside men speelt.

Zo zijn bijv. Bm, C#m en F#m pentatonisch volledig outside t.o.v. het akkoord Cmin7 (fig. 7).

Ook kunnen optionele ladders available tensions (uitbreidingen) bevatten, zoals in F# pentatonisch over een C7 akkoord (F#=T#11, Ab=Tb13, Bb=b7, Db=Tb9 en Eb=T#9) waardoor deze ladder volledig inside is.

Zoals altijd bij outside spelen is het belangrijk waar en wanneer dit gebeurt, de mate waarin en hoe weer terug inside gekomen wordt (zie ook outside spelen, JM 4/2009). Ook dient opgemerkt te worden dat pentatonische ladders in improvisatie meestal gecombineerd worden met ander harmonisch materiaal en andere improvisatietechnieken; dosering is ook hier belangrijk.

In fig. 8 t/m 10 zien we nog enkele voorbeelden van het ge-

56

2010/3

Muziektheorie: PENTATONIEK

LEON LHOËST bruik van pentatonische toonladders door achtereenvolgens Joe Farrell (Moon Germs), Wayne Shorter (Ginger Bread Boy) en Chick Corea (Got A Match). in fig. 11 ten slotte nog enkele maten pentatoniek op het nummer Giant Steps van John Coltrane uit The Jazz Piano Book van Mark Levine.

Het moge duidelijk zijn dat er veel alteraties op de basis pentatonische ladder mogelijk zijn. In principe kan iedere noot uit de toonladder gealtereerd worden, en ook allerlei combinaties gealtereerde noten zijn mogelijk. In zijn boek Inside Improvisation Vol. 2 <Pentatonics>, met begeleidende cd, gaat saxofonist Jerry Bergonzi hier dieper op in.

fig. 7

Bronnen en Literatuur Ramon Ricker Pentatonic Scales For Improvisation Studio P/R (1975)

fig. 8

Mark Levine The Jazz Theory Book Sher Music Co. (1995)

fig. 9

Mark Levine The Jazz Piano Book Sher Music Co. (1989) Jerry Bergonzi Inside Improvisation Vol. 2 <Pentatonics> Advance Music (1993)

fig. 10

Hal Crook How To Improvise Advance Music (1991)

fig. 11

de bijloke Jazz in muziekcentrum gent de bijloke 2010—2011

jazz wo | 20.10.2010 | 20:00 dave holland quintet wo | 10.11.2010 | 20:00 brussels jazz orchestra & bert joris (trompet & composities) wo | 08.12.2010 | 20:00 tierney sutton band wo | 16.03.2011 | 20:00 james carter quintet wo | 18.05.2011 | 20:00 dave liebman (sax), steve swallow (bas) adam nussbaum (drums) abonnement € 72 | reductie € 60

jazz plus wo | 16.02.2011 | 20:00 pierre vaiana quartet | itinerari siciliani stefano bollani quintet | i visionary

jazz mix ism kunstencentrum vooruit wo | 20.10.2010 | 20:00 dave holland quintet (muziekcentrum de bijloke) wo | 03.11.2010 | 20:00 john scofield trio (vooruit) do | 09.12.2010 | 20:00 aka moon & misirli ahmet (percussie), (vooruit) do | 10.02.2011 | 20:00 anouar brahem quarter (vooruit) wo | 16.03.2011 | 20:00 james carter quintet (muziekcentrum de bijloke) wo | 18.05.2011 | 20:00 dave liebman (sax), steve swallow (bas), adam nussbaum (drum), (muziekcentrum de bijloke) abonnement € 81 | reductie € 72

wo | 06.04.2011 | 20:00 pascal schumacher & friends abonnement € 100 | reductie € 84

www.debijloke.be | tickets@debijloke.be | T. 09/269 92 92

2010/3

57

Jazzacademie in Knesselare en Jezus-Eik De Jazzacademie van Jezus-Eik heeft er vanaf eind september 2010 een broertje bij in OostVlaanderen. Dankzij Muziekmozaïek kunnen amateur-jazzmuzikanten voortaan ook hun gading vinden in de gemeente Knesselare, op de grens met de provincie WestVlaanderen.

De Jazzacademie behelst een lessenreeks van 10 zondagnamiddagen. De deelnemers krijgen er een waar jazzbad. Elke sessie omvat telkens een half uur instrumentles en theorie of samenspel. De lessen worden gegeven door ervaren professionele muzikanten.

In Knesselare geven Ilse Duyck (zang), Bart Maris (trompet), Steven Delannoye (saxofoon), Bas Van Gommeren (bas) en Giovanni Barcela (drums) de lessen. Filip Verneert verzorgt de coördinatie.

De Jazzacademie van Knesselare is ondergebracht in de plaatselijke muziekschool, Hoogte 3, en is bedoeld voor elke amateurmuzikant, van beginners tot gevorderden. De 10-delige lessen reeks kost 220 euro, Muziekmozaïek-leden krijgen 10 euro korting. De lessen vinden plaats op 19 en 26 september, 3, 10 en 24 oktober, 14, 21 en 28 november, 5 en 12 december 2010.

foto: © Mina Van Elewijck

NIEUWS

De Jazzacademie van Jezus-Eik blijft uiteraard bestaan naast de 'nieuwe' van Knesselare.

De Jazzacademie in Jezus-Eik (Overijse) blijft uiteraard verder bestaan. Daar worden de lessen gegeven door Peter Vandendriessche (saxofoon), Hein Mandos (piano), Guy Raiff (gitaar), Thibault Dille (accordeon), Cécile Broché (viool), Toon Van Dionant (drums) en Anu Junnonen (zang). Peter Vandendriessche verzorgt er de coördinatie. De lessen in Jezus-Eik zijn gepland op 10, 24 en 31 oktober, 7, 14, 21 en 28 november en 5, 12 en 19 december. (VDL) 02 532 38 90 - vincent.de.laat@muzmoz.be www.muziekmozaiek.be (w Leer w Jazz w Jazzacademie)

Samenspelstage jazz en wereldmuziek Ook dit jaar nodigt Muziekmozaïek tijdens de herfstvakantie jongeren tussen 15 en 25 jaar uit op een Samenspelstage rond jazz en wereldmuziek. Samen met toonaangevende artiesten uit de folk- en jazzwereld kunnen ze vijf dagen lang musiceren.

Op het programma van de Samenspelstage staan samenspel, harmonieleer, improvisatie en het bewerken van melodieën.

Maar ook een brokje muziektheorie komt aan bod, met elke avond een concert of een leuke ontspanningsactiviteit.

Deelnemers aan deze stage moeten zelf hun instrument meebrengen, met eventuele versterker. Alle instrumenten zijn welkom: typische folk- of jazzinstrumenten maar ook klassieke harmonie- of fanfare-instrumenten. Iedereen is wel verantwoordelijk voor zijn eigen instrument(en). Van de deelnemende muzikanten wordt ook een behoorlijk niveau verwacht.

Lesgevers zijn Filip Verneert, Tom Theuns en Wouter Vandenabeele.

De stage vindt dit jaar plaats van zondagavond 31 oktober tot en met vrijdagavond 5 november, in Domein Uidekrij in Gooik.

Deelnemen kost E 250 (incl. volpension), E 225 voor het tweede en volgende gezinslid. Wie lid is van Muziekmozaïek (individueel of als lid van een groep) krijgt 10 euro korting. Inschrijven doe je op www.muziekmozaiek.be, inschrijvingsgeld is te storten op rekening 734-0064446-47 van Muziekmozaïek, Wijngaardstraat 5, 1755 Gooik. De inschrijving is pas definitief na ontvangst van de betaling. (PDR) 02 532 28 38 - info@muzmoz.be www.muziekmozaiek.be (w Leer w Jazz w Opleidingen w Samenspelstage)

Educatieve dag op Jazz!Brugge Het Brussels Jazz Orchestra is op zaterdagavond 2 oktober 2010 te gast op het hoofdpodium van Jazz Brugge, voor het releaseconcert van hun nieuwe cd met Bert Joris. Jazz Brugge en Muziekmozaïek nodigen de BJO-muzikanten uit om in het Concertgebouw ook een educatieve dag te begeleiden, met workshops, een masterclass en een jamsessie.

58

2010/3

Zowel tijdens de workshops, de masterclass en de jamsessie wordt gewerkt met de standards Bloomdido (Charlie Parker), Footprints (Wayne Shorter), My Shining Hour (Arlen/Mercer), en You Don’t Know What Love Is (Raye/De Paul). Iedereen is welkom, er is plaats voor alle niveaus, maar schrijf wel tijdig in want het aantal plaatsen is beperkt!

Deelnemen kost € 15 voor wie alleen de masterclass volgt, € 30 voor het totale pakket (of € 25 voor leden van Muziekmozaïek en leerlingen van het deeltijds kunstonderwijs), inclusief de vier avondconcerten van Jazz Brugge die dag (2 oktober 2010): Ben Sluijs/Erik Vermeulen (18u), Saga Quartet (20u), BJO feat. Bert Joris (21u30) en Courtney Pine - Transition in Tradition (23u).

De workshops lopen van 10 tot 13u en vinden plaats in diverse studio’s van het Concertgebouw. Volgende BJO-leden leiden de workshops: Nathalie Loriers (piano), Bart Defoort (sax en klarinet), Lynn Cassiers (zang), Marc Godfroid (trombone en trompet), Peter Verhelst (gitaar), Jos Machtel (bas) en een nog te bepalen drummer.

De organisatie zorgt voor instrumenten, maar de deelnemers worden uitgenodigd hun eigen instrument/microfoon/verster-

ker/kabels mee te nemen indien mogelijk. Na afloop van de workshops is er een veilige opbergruimte voor het materiaal.

Masterclass en jam Na de lunchpauze volgt een masterclass door Frank Vaganée, van 14 tot 16u30. Deelnemen kan zowel actief als passief. De passieve deelnemer neemt plaats tussen het publiek en luistert naar de spreker. De actieve deelnemer houdt zijn/haar instrument bij de hand en kan op vraag van de spreker betrokken worden bij het uitvoeren van passages die in de masterclass vooraf werden besproken.

Van 17 tot 18u is er een jamsessie gepland, als bekroning op de voorgaande werksessies. Iedereen krijgt de kans om mee te jammen op de standards die in de workshops en masterclass werden uitgewerkt. Vanaf 17u worden de deuren ook opengezet voor het festivalpubliek en genieten alle festivalgangers mee van de jamsessie, die tegelijk het introconcert is van de derde festivaldag van Jazz Brugge. (PDR) 02 532 38 90 - vincent.de.laat@muzmoz.be www.muziekmozaiek.be (Leer w Jazz w Opleidingen w Workshops)

NIEUWS

Derde Folk- en Jazzdag op 17 oktober 2010

Gratis workshops én live jazz-jukebox Aan het concept van de Folk- en Jazzdag verandert er voor deze derde editie weinig: Muziekmozaïek biedt gratis initiatiesessies aan rond diverse thema’s, zowel artistiek als technisch. Dit jaar staat bijvoorbeeld zowel een workshop Latijns-Amerikaanse percussie als een sessie microfoontechniek voor zangers en presentatoren op het programma.

Voor de kleinsten is er een aparte kinderworkshop. Het volledige overzicht van alle initiatiesessies vind je hieronder.

Elke sessie duurt anderhalf uur.

Bij de stand van Muziekmozaïek kunnen alle muzikanten, organisatoren en liefhebbers permanent terecht voor alle informatie over het Impulscentrum voor Folk en Jazz, over de tijdschriften Goe Vollek! en Jazzmozaïek, over het groeps- of individueel lidmaatschap of de instrumentenverzekering van Muziekmozaïek, maar ook voor de aankoop van partiturenboeken en naslagwerken of voor administratieve bijstand.

Op verzoek Het publiek wordt op zondag 17 oktober de hele dag door getrakteerd op folk- en jazzmuziek onder de vorm van een live juke• Toots achterna (met mondharmobox. Amateurmuzikanten uit beide genres nicaspeler Thierry Crommen): over spelen afwisselend jazzstandards en folkblues- en jazzbeginselen – 13-14u30 klassiekers op verzoek. en 15-16u30 • Boventoonzang (met Raphaël De Een open jam, een live juke-box met folk- en Ook aan de vrijwilligers die Muziekmozaïek jazzklassiekers en gratis initiatiesessies: het een heel jaar door helpen, wordt gedacht.

Cock): over keelzang – 13-14u30 • Bodydrum (met Sarah Peters): over staat allemaal op het programma van de derde Zij worden uitgenodigd voor een speciaal Folk- en Jazzdag van Muziekmozaïek. vrijwilligersmoment op de Folk- en Jazzhoe je lichaam als percussie-instrudag. De mensen van het Impulscentrum ment te gebruiken – 13-14u30 en 15voor Folk en Jazz willen hun vrijwilligers niet alleen eens uitdruk16u30 kelijk bedanken, maar willen bij die gelegenheid ook hun oor te • Latijns-Amerikaanse percussie (met Jo Zangers): over luisteren leggen bij de vele vrijwilligers, om te zien hoe de werking Braziliaanse ritmes en instrumenten – 13-14u30 nog beter kan worden georganiseerd.

• Online audio- en opnameprogramma’s (met Raf Van Schrijf dus alvast zondag 17 oktober in uw folk- en jazzagenda van Brandt): over gratis muzikantensoftware op het internet – 142010 en kom die dag afgezakt naar cc De Ploter in Ternat. Het mooie 15u30 en 17-18u30 cultuurcentrum wordt die dag gezelliger dan ooit ingericht! (PDR) • Bonjour micro (met Sanja Maas): over hoe als zanger of muzikant om te gaan met een microfoon – 15-16u30 en 17-18u30 • Folk- en jazzjam (met Filip Verneert en Birgit Bornauw): Folk- en Jazzdag van Muziekmozaïek over hoe van folkklassiekers jazzstandards te maken en vice Zondag 17 oktober 2009 van 13u tot 18u versa – 15-17u30 cc De Ploter, Kerkstraat 4, Ternat • Instrumentologie voor doe-het-zelvertjes (met Luc Van Gratis Hende): over hoe makkelijk instrumentjes te maken (13-14u30 www.muziekmozaiek.be en 15-16u30) (Beleef w Evenementen w Folk- en Jazzdag) foto: © Bart Denolf

Met de derde Folk- en Jazzdag, op zondag 17 oktober 2010 in cc De Ploter in Ternat, brengt Muziekmozaïek voor de derde keer op rij muzikanten, organisatoren en liefhebbers uit beide genres bij elkaar. Dat gebeurt met heel veel muziek, uiteraard, maar ook met een heleboel gratis workshops.

De 32ste editie van Jazz Hoeilaart, het jazzfestival van Muziekmozaïek, heeft heel wat schoon volk op de affiche, naast de internationale wedstrijd voor jong jazztalent én de viering rond 10 jaar Jazzmozaïek.

Kruis het alvast aan in uw agenda, van 23 tot en met 25 september 2010.

De openingsavond, op donderdag 23 september, staat in het teken van 10 jaar Jazzmozaïek, het jazztijdschrift van Muziekmozaïek, met een hulde aan Luc De Baets, de vorig jaar overleden oprichter van het blad . Het Grieks-Nederlands-Zwitsers trio PS#3 mag dan de wedstrijd openen, gevolgd door Zander uit Finland. De avond wordt feestelijk afgesloten met een concert van het Bert Joris Quartet.

Op vrijdag 24 september mogen het Amerikaanse Torio en het World Trio (VS-Israël-Duitsland) de jury proberen te bekoren, waarna een uitzonderlijk duoconcert volgt met de Italiaanse topmuzikanten Rosario Giuliani (sax) en Enrico Pieranunzi (piano).

Op de slotdag, zaterdag 25 september, wordt al vroeg gestart met het project van Paul Michiels (zang) en Jeroen D’hoe (piano). Daarna mogen het Duits-Russische Evgeny Ring Quartet en het Poolse Wierba & Schmidt Quintet de Jazz Hoeilaart-wedstrijd afsluiten.

Als finale topact komt de DelVita Group, geleid door Toni Vitacolonna die speciaal voor deze gelegenheid trompettist

Stéphane Belmondo uitnodigt.

Maar Jazz Hoeilaart heeft nog meer te bieden: met patioconcerten (tussen de optredens door) van leerlingen van de Jazzacademie, een fototentoonstelling rond 10 jaar Jazzmozaïek en een fotowedstrijd m.m.v. jazzfotograaf Jos Knaepen.

Ontdek er alles over op www.jazzhoeilaart.be. (VDL)

foto: © Jos Knaepenf

Schoon volk op Jazz Hoeilaart

Rosario Giuliani

Tickets gc de Bosuil, Jezus-Eik - 02 657 31 79 info@debosuil.be - www.jazzhoeilaart.be 2010/3

59

NIEUWS

Concert- en festivalkortingen voor abonnees Jazzmozaïek Korting op concerten en festivals van nu al twintig organisatoren: dat is wat Muziekmozaïek aanbiedt aan iedereen die 15 euro betaalt voor een abonnement op Jazzmozaïek of voor dezelfde prijs lid wordt van Muziekmozaïek. Een overzicht van alle organisatoren die kortingen aanbieden, vind je hiernaast.

Sinds 2010 geeft Muziekmozaïek, Impulscentrum voor Folk en Jazz en o.a. uitgever van Jazzmozaïek, een pas aan iedereen die lid wordt van de organisatie, individueel of met een groep, en aan iedereen die 15 euro betaalt voor een abonnement op dit jazzmagazine (en op het folkblad Goe Vollek!). Met die pas kun je genieten van tal van kortingen op concerten en evenementen (zoals festivals) van verschillende organisatoren.

Een lijst met een actueel overzicht van de organisatoren die op een of andere manier kortingen aanbieden op vertoon van de Muziekmozaïek-pas, vind je hieronder. Alle details over welke activiteiten met welke korting worden aangeboden, vind je, naast alle adres- en contactgegevens van de organisatoren, op www.muziekmozaiek.be w Word lid w Kortingen.

Muziekmozaïek-pas Deze pas geeft recht op kortingen op • activiteiten (evenementen, concerten) van Muziekmozaïek • activiteiten (evenementen, concerten) van andere organisatoren Een permanent bijgewerkt overzicht van alle activiteiten waarop je korting krijgt, vind je op www.muziekmozaiek.be (Word lid > Kortingen) De Muziekmozaïek-pas is voor leden én abonnees.

Een lid geniet in vergelijking met een abonnee, bovenop het tijdschriftabonnement en de activiteitenkortingen, van bijkomende voordelen: een verzekering B.A. en lichamelijke ongevallen, kortingen op alle Muziekmozaïek-opleidingen, mogelijkheid tot instrumenten-verzekering (3,3% bruto premie) en, voor groepen, subsidies voor een begeleiding op maat.

Veel plezier ermee!

vo o r l e d e n v a n M u z i e k m oz a ï e k e n a b o n n e e s o p G o e Vo l l e k ! e n /o f Ja z z m oz a ï e k

Ben je zelf organisator van jazz- en of folkactiviteiten en wil je inspelen op dit systeem van kortingen met de Muziekmozaïekpas? Neem dan contact op met patrick.clerens@muzmoz.be, 02 532 28 38. (PDR) • Antwerpen Jazzzolder (Mechelen), Nekka (Anwerpen), De Roma (Antwerpen).

• Brussel Beursschouwburg • Limburg Folkfestival Ham (Ham) en Folk in Limburg (Herk-de-stad) • Oost-Vlaanderen cc Belgica (Dendermonde), icc De Centrale (Gent), cc De Woeker (Oudenaarde), festival M’eire Morough (Dendermonde) en De Strandpaal (Assenede) • Vlaams-Brabant cc De Borre (Bierbeek), gc De Bosuil (Jezus-Eik), cc De Ploter (Ternat), gc De Zandloper (Wemmel), Folk in Leuven (Leuven), festival Gooikoorts (Gooik) en gc Het Koetshuis (Roosdaal) • West-Vlaanderen De Herdershoeve (Eernegem), cc De Spil (Roeselare), cc De Werf (Brugge),

Bigbandworkshop voor amateurmuzikanten Een tweedaagse workshop voor gelegenheidsbigbands: het is stilaan een traditie geworden binnen de werking van Muziekmozaïek, Impulscentrum voor Folk en Jazz, en Vlamo, de Vlaamse amateurmuziekorganisatie. Samen met de muziekacademies van Hemiksem en Tessenderlo geven ze amateurmuzikanten op 6 en 7 november 2010 de gelegenheid te proeven van een heuse bigbandervaring.

Op zaterdag 6 november vindt de workshop plaats in Muziekcentrum de Bijloke in Gent en in de muziekacademies van Tessenderlo en Hemiksem. Op zondag 7 november verzamelen alle groepen zich voor het tweede deel van de workshop in de academie in Hemiksem.

Iedereen is welkom, ook mensen met weinig ervaring die gewoon nieuwsgierig zijn en voor het eerst in een grote formatie willen spelen.

Samen met de topmuzikanten Nico Schepers (BJO, High Voltage Sextet, Clouseau, Mauranne), Carlo Mertens (Wizards of Ooze, Flat Earth Society, El Tattoo del Tigre) en Frank De-

2010/3

02 532 38 90 vincent.de.laat@muzmoz.be www.muziekmozaiek.be (Leer w Jazz w Opleidingen w Workshops)

Big Band XL in Scherpenheuvel Voor Vlaamse bigbands is het feesten geblazen op zaterdag 20 november 2010. In gc den egger in Scherpenheuvel-Zichem vindt dan Big Band XL plaats, een bigbandfestival met een gezellig tintje. Een organisatie van Vlamo in samenwerking met Muziekmozaïek.

Een vijftal bigbands zullen zaterdag 20 november vanaf 16 uur het podium van de Blauwe Zaal bezetten en er een optreden serveren van telkens 45 minuten. Elke band zal het pu-

60

ruytter (David Linx, Blue Blot, Clouseau, Elliot Murphy, Ozark Henry) ontdek je de wereld van de bigband.

Er wordt een repertoire ingestudeerd dat op zondagnamiddag na het beëindigen van de workshop voor publiek wordt gepresenteerd in de Muziekacademie van Hemiksem. Dat concert is gratis bij te wonen. (VDL)

bliek proberen te bekoren in een stevige set swingende muziek. Big Band XL wil de Vlaamse bigbands immers met elkaar in contact brengen en ze concertkansen aanbieden.

Op Big Band XL zal ook een gelegenheidsbigband optreden met jongeren tot 18 jaar. Zij speelden nog nooit samen maar zullen enkele uren onder deskundige begeleiding repeteren.

Het is de derde editie van Big Band XL. De vorige twee vonden plaats in De Centrale in Gent en werden georganiseerd door Vlamo, de Vlaamse

amateurmuziekorganisatie. Deze keer wordt het een samenwerking tussen Vlamo en Muziekmozaïek, Impulscentrum voor Folk en Jazz. Deze samenwerking zal de komende jaren worden uitgebreid, om dit festival verder te kunnen laten groeien. Voor deze editie wordt ook samengewerkt met de Harmonie Onze-LieveVrouw uit Scherpenheuvel. (MC) 09 265 80 04 mark.coppens@vlamo.be www.vlamo.be www.muziekmozaiek.be

Holland Muziekland

deSINGER vzw

Heavy Soul Mischa Andriessen Een verbeten blik die zich aan het loerende oog probeert te onttrekken. Diepe groeven in de wangen. Een hand wijst, een hand omklemt de saxofoon. Pronkt niet, zoekt steun.

Het portret van tenorist Ike Quebec op de hoes van zijn plaat Heavy Soul is een van de mooiste foto’s die Francis Wolff ooit maakte. Het is een stille voorstelling waarin veel te lezen is. Quebec had nog nauwelijks meer dan een jaar te leven en maakte in dat korte tijdsbestek een aantal prachtige platen, waarin een wondermooie mengeling van wilskracht en weemoed doorklinkt.

foto: © Jos Knaepen

Het was deze foto die als achterdoek in de Amsterdamse poptempel Paradiso hing toen het kwartet van Hans Dulfer en Han Bennink daar in april 1969 onder de naam Heavy Soul Inc. optrad. Ook die naam is veelzeggend; ze weerspiegelt Dulfers voorliefde voor tenorsaxofonisten met een zwaar en bezield geluid. In die pesterige toevoeging Inc. hint hij onverholen naar zijn eigen handelsgeest.

Die plaat Heavy Soul Inc. – Live in Paradiso is een collector’s item welk dankzij de recent verschenen jubileumuitgave Hans Dulfer, The Formative Years ’68-‘98 nu voor een breder publiek beschikbaar is. Zeven cd’s bevat de box die ter viering van Dulfers zeventigste verjaardag is verschenen. Zeven cd’s die bevestigen wat Dulfer zelf telkens beweerde, namelijk dat hij er altijd naar streefde om de nieuwste muziek te spelen. Van Free Jazz tot dansbare pop en van alles daartussen. Dulfer heeft steeds aansluiting gezocht bij wat hip was. Vernieuwingsdrift, mode-instinct en handelszin gaan en gingen bij Dulfer hand in hand. Dat is de

Willem Breuker

ene constante in zijn carrière. De andere is het machtige geluid van de tenorsax geïnspireerd op grote voorbeelden als Ike Quebec, Willis Jackson en Gene Ammons die een van diens platen niet zomaar The Big Sound doopte.

Dulfers consequente keuze voor inconsequent zijn, heeft hem onbegrip en brouilles opgeleverd. Onder meer met Willem Breuker met wie hij onoverbrugbare muzikale meningsverschillen kreeg en daarom niet meer samenspeelde en met wie hij desondanks bevriend bleef. Met anderen stonden zij samen aan de wieg van het Bimhuis en alleen daarvoor hebben ze beide wel een bronzen buste op een sokkeltje ergens op een Amsterdams plein verdiend.

Hoe afwijkend hun muzikale voorkeuren met het klimmen der jaren ook werden, er is toch een gemeenschappelijke kern.

De opvatting dat jazz vitale muziek is.

Mensenmuziek. Beide musici hebben ook hun hele leven keihard gewerkt, grenzen geslecht, samenwerking gezocht en ondanks alles gingen ze hun eigen gang. Zozeer dat ze met elkaar niet meer werken konden.

Op 23 juli overleed Willem Breuker. De laatste jaren liet zijn gezondheid hem al danig in de steek. Toch trad hij op, waar en wanneer het maar kon. De laatste keer dat ik hem zag, was met een verjongde band, toen hij net een onnodig beledigend negatief subsidieadvies van het Fonds voor de Podiumkunsten te slikken had gekregen. Op de planken stond een kwetsbare maar ongebroken man.

De nieuwe composities klonken melancholischer dan voorheen, het blazen kostte zichtbaar meer kracht. Misschien was het toen al onvermijdelijk, zoals ook toen Wolff zijn ontstellend mooie foto maakte de kanker al aan de longen van Quebec vrat. Dat ik het bij Breuker niet zo zag of zo wilde zien, was voor een belangrijk deel de verdienste van de muziek waaruit nog zoveel levensdrift en energie sprak. Er is geen ontkomen aan de dood, natuurlijk niet, maar daarom, nee juist daarom moet je zoals Breuker deed en Dulfer doet het leven manisch en tegen beter weten in blijven eren. Met muziek die leeft en blijft leven.

Hans Dulfer The Formative Years ’68 –’98 (Emi Music)

10 jaar a Jazz Experience

24/9

Bert Joris Quartet (B/IT)

25/9

Boerenbond feat.

Peter Evans (NL/VS)

22/10

Octet Red (B)

14/11

Han Bennink Trio (NL/DK/B)

26/11

BRZZVLL (B)

6/12

Vijay Iyer (VS)

17/12

Ig Henneman Sextet feat.

Axel Dörner (NL/CAN/D)

deSINGER

Bavelstraat 35, 2310 Rijkevorsel

INfo & RESERvatIES

www.desinger.be of tel. 03 380 10 10

2010/3

61

LAATSTE NOOT Tompettist en componist Bill Dixon is op 16 juni, 84 jaar oud, overleden in North Bennington, Vermont.

Hij was een belangrijke figuur in de avant-garde scene en was in 1964-65 leider van de Jazz Composers’Guild.

Vanaf de jaren 70 ging hij zich toeleggen als oprichter/ docent van de Black Music Division aan de faculteit van Bennington College. In 1995 stopte Dixon als lesgever maar bleef wel optreden en opnemen tot twee jaar geleden toen hij door ziekte geveld werd.

Tenorsaxofonist Fred Anderson overleed 24 juni.

Hij werd 81. Hij was een van de stichters van de AACM en een invloedrijke avant-garde muzikant in Chicago in de jaren 60. In 1983 verwierf hij de Velvet Lounge in Chicago wat een centrum werd voor experimentele muziek. Hij bleef optreden maar zou pas in de jaren 90 weer meer gaan opnemen, zowel solo als in samenwerking met o.a. Ken Vandermark en Hamid Drake. Hij was ook een mentor voor de jonge avant-garde muzikanten in zijn thuishaven Chicago.

Orkest De Volharding, waaruit Breuker later met ruzie vertrok.

In 1974 richtte hij het Willem Breuker Kollektief op, waarin iedere musicus een gelijke plaats heeft als solist en waarin alle leden inspraak hebben over wat er werd gespeeld.

Breuker mocht als componist veel muziekprijzen in ontvangst nemen, waaronder de VPRO/Boy Edgar Prijs in 1993. De laatste jaren leed de muzikant aan longkanker, wat hem na een lang ziekbed fataal is geworden.

De jazzzangeres en actrice Abbey Lincoln overleed op 14 augustus, 80 jaar oud. Zij trouwde met Max Roach in 1962 met wie ze twee jaar daarvoor We Insist!

Max Roach’s Freedom Now Suite opnam en daarmee een statement maakte voor de burgerrechtenbeweging.

De jazzmusicus en componist Willem Breuker is op 65-jarige leeftijd overleden. Hij wordt beschouwd als een grootheid op het gebied van de geïmproviseerde muziek. Breuker leerde als kind klarinet spelen, maar stapte over naar de saxofoon. Hij maakte naam met de Instant Composers Pool, waarin ook geestverwanten als Misha Mengelberg en Han Bennink speelden. Uit SABAM_JAZZZ_08_03b.pdf 12/08/08 9:48:51 zijn samenwerking met Louis Andriessen ontstond later

foto: © Jos Knaepen

De muziekuitgever en producer Francis Dreyfus overleed op 24 juni op 70-jarige leeftijd. Zijn passie voor jazz leidde tot de oprichting van het Dreyfus Jazz label, waarop heel wat grote namen werden uitgebracht: Michel Petrucciani, Richard Galliano, Biréli Lagrène, Aldo Romano, Marcus Miller, Ahmad Jamal, Roy Haynes, Philip Catherine en Steve Grossman.

Hij was ook de initiatiefnemer van de serie Jazz Reference waarop legendarische opnames van jazz en bebop werden gecompileerd en technisch verbeterd dankzij zijn vriend- klankingenieur René Ameline.

Ze trad met Sidney Poitier op in de film For Love Of Ivy (1968). Haar huwelijk met Roach strandde in 1970. Ze werkte in de jaren 80 aan een comeback en nam voor Verve een tiental albums op. In 2007 onderging ze een openhartoperatie. Cassandra Wilson was door haar beïnvloed en bracht op Jazz Middelheim op 15 augustus als eerbetoon de song Up Jumped Spring (Freddie Hubbard) waarvoor Abbey Lincoln de lyrics schreef.

Joe Lovano huldigt haar als volgt: “She was a beautiful story teller. I learned how to speak a melody playing and listening to her in a more personal way. When she called me to play on her recording Over the years I was excited and thrilled. It is one of the highlights of my career. I felt I was accepted into her inner circle which included Coleman Hawkins, Max Roach, Thelonious Monk and other modern jazz legends. I’ll miss seeing her and being in a room with her and her music and I will celebrate that inspiration for the rest of my life.”

De beroemde fotograaf Herman Leonard stierf op 14 augustus, 87 jaar oud, in het Cedars-Sinai Hospitaal in Los Angeles. In zijn foto’s van jazziconen Billie Holiday, Duke Ellington, Miles Davis, enz. is de rokerige sfeer een opvallend element.

Hij kreeg heel wat onderscheidingen o.a. Excellence in Photography Award van de Jazz Journalists Association in 2000 en een Lifetime Achievement Award van Downbeat Magazine in 2004. In 2005 werd zijn woning en studio grondig beschadigd door Katrina, waarna hij vluchtte naar Los Angeles. Gelukkig bleven de negatieven gespaard en zijn nu bewaard in The Ogden Museum of Southern Art. In 2006 draaide de BBC een documentaire Saving Jazz over de recuperatie van zijn werk na Katrina. In 2008 werd hem een Grammy Foundation Grant verleend waarmee zijn nagenoeg 60.000 jazz negatieven werden gearchiveerd en digitaal opgeslagen.

Zijn recentste publicaties omvatten The Jazz Image: Seeing Music through Herman Leonard’s Photography (University Press of Mississippi) en het in november van dit jaar nog te verschijnen Jazz (Grove Atlantic, UK en Bloomsbury, VS).

Abbey Lincoln

SABAM

wenst alle jazzartiesten veel succes

UWE NIE SITE !

B E W m.be

.saba www 62

2010/3

Aarlenstraat 75-77 1040 Brussel Tel. 02/286.82.11 info@sabam.be www.sabam.be

BO ZAR MU SIC Maandag 15.11.2010 - 20:00

BRAD MEHLDAU TRIO & Joshua Redman and The Britten Sinfonia © Brad Mehldau

Zaterdag 04.12.2010 - 20:00

HERBIE HANCOCK & his band “The Imagine Project” © Herbie Hancock

Zondag 19.12.2010 - 20:00

DAVID MURRAY & Cuban Ensemble plays Nat King Cole en Espanol featuring Omara Portuendo © Murray David

BERT JORIS QUARTET

ROSARI O GIULI ANI & EN RICO PIE RANUNZI IT’S A GAS

( PAUL MIC

HIELS & JER OEN D’HOE )

DELVITA GR OUP & STÉPHA NE BELMONDO

09 / 5 2 9 0 / 23

JAZZ HOEI LAAR T2010

T.BE OEILAAR H Z Z A .J WWW

ZES JAZZ HOEILAART

FINALISTEN

v.u. Peter Heyndrickx, Muziekmozaïek - Wijngaardstraat 5 - 1755 Gooik || | vorm: arban.be

64

2010/3