Jazzmozaïek 2011 nummer 4

2011 I 4

een brede kijk op jazz in Vlaanderen en de wereld

foto: © Jos L. Knaepen

Kris Defoort

Verschijnt driemaandelijks • Elfde jaargang - Nr. 4 - december 2011 - januari-februari 2012 • Kantoor van afgifte: Brussel X - P409123 2011/4

1

Een mooie melodie brengt je helemaal in vervoering? Een opzwepend ritme en je kan niet meer stil blijven zitten? Blazers, percussie, piano, bas, gitaar of oud: stuk voor stuk raken ze een gevoelige snaar? Vooruit verwent je oren met pure jazz, maar schuwt daarbij uitstapjes naar de rock of wereldmuziek niet.

12: 2011-20 vol oen een seiz ond bey jazz &…

JAZZ & BEYOND

DO 15.12

WO 21.12

DO 22.12 DO 12.01 DO 09.02

DI 28.02 DO 22.03 VR 20.04 WO 25.04

BEN SLUIJS & ERIK VERMEULEN / LABTRIO JAZZ & BEYOND DELUXE BRUSSELS JAZZ ORCHESTRA PLAYS KERKKO KOSKINEN - Agatha / GOURMET / KALLE KALIMA & K-18 RINNERADIO / MIKA VAINIO & ARNE DEFORCE NANÁ VASCONCELOS / IVAN PADUART QUINTET ZWERM, MR. PROBE & GREGORY FRATEUR - POPCORN / DEZ MONA & BOX - SAGA (dubbelconcert: Handelsbeurs / Vooruit) ALDO ROMANO, LOUIS SCLAVIS & HENRI TEXIER FREDERIK LEROUX / COLLAPSE RABIH ABOU-KHALIL TOINE THYS ORGAN TRIO

RINNERADIO

INFO & TICKETS: WWW.VOORUIT.BE - T. 09 267 28 28

VOORWOORD Jazzmozaïek is het driemaandelijks jazzmagazine uitgegeven door de vzw Muziekmozaïek.

Secretariaat (abonnementen en administratie): Muziekmozaïek vzw, Wijngaardstraat 5, B-1755 Gooik tel. 02 532 38 90, fax 02 452 34 94 info@muzmoz.be www.muziekmozaiek.be – www.jazzmozaiek.be Redactie: Jazzmozaïek, Laarstraat 105 B-2610 Wilrijk-Antwerpen (België) e-mail: redactie.jazzmozaiek@skynet.be - Stichter: Luc De Baets († 13/09/2009) - Hoofdredacteur: Bernard Lefèvre - Redactie: Mischa Andriessen, Patrick Bivort, Paul W. Blair (VS correspondent), Peter De Backer, Wannes Gyselinck, Chris Joris, Leon Lhoëst, Georges Tonla Briquet, Marc Van den Hoof, Marc Van de Walle, Jack van Poll, Bert Vuijsje - Fotografie: Jos L. Knaepen - Tekeningen: Pieter Fannes - Redactiesecretariaat: Vincent De Laat - Grafisch ontwerp: Brigid Sullivan Dit magazine is gedrukt op milieuvriendelijk papier met het FSC-label

Jazzbeleving Jazz Audiences Initiative1 bracht in juni 2011 een slotanalyse uit van een studie over de jazzbeleving van kopers van jazztickets in een aantal steden en vooraanstaande gelegenheden van de VS. Uit deze studie blijkt dat de artiest bepalend is in het bijwonen van een live jazzconcert. De prijs is een tweede factor, vooral bij jongere kopers, die nog weinig jazzervaring hebben. Het grootste deel van de kopers zit in de leeftijdscategorie 45-54 jaar (25%), 55-64 jaar (35%) en +65 jaar (23%), terwijl slechts 17% jonger is dan 45 jaar.

Tot 80% wil in de toekomst nog meer jazz live beleven dan ze nu al doen. Op de vraag welke jazz ze verkiezen, stelt een derde van de ondervraagden dat ze van jazz houden waarop ze “met de voet kunnen tappen en dansen”, terwijl 31% jazz verkiest die “aan het denken zet of op een of andere manier uitdaagt”.

Er is een wezenlijk verschil tussen vrouwen (46% van de respondenten) en mannen (54%) in het beleven van jazz.

Vrouwen willen graag bewegen, terwijl mannen vooral jazz verkiezen die hun aan het denken zet. De 65 plussers houden meer van jazz die “herinneringen oproept of hen terugbrengt naar een andere tijd of plaats”.

Een brede meerderheid wil het liefst live jazz in clubs en lounges. De jongeren voelen heel sterk voor informele

locaties, waar ze ongedwongen in en uit kunnen lopen.

De muzikale voorkeur van de geënquêteerden gaat uit naar: 1/ Fusie, een combinatie van aan jongeren gerelateerde en het genre overstijgende muziek met artiesten zoals John Zorn en Jamiroquai 2/ Standards/Masters of zwaargewicht artiesten uit de jazzgeschiedenis (o.a. Charlie Parker, Stan Getz) 3/ Pop/Cross-over, artiesten die een breder en popgeoriënteerd publiek aanspreken (o.a. B.B. King).

Nog een opmerkelijk resultaat: een derde van de respondenten wil zich verdiepen in muziekgeschiedenis en/of wensen meer achtergrondkennis over de muziek of de artiest. Het koppelen van een lezing aan een concert is dan ook een interessante piste.

Liefst 72% van de jongeren tussen 18 en 34 jaar willen in de toekomst een muziekinstrument leren bespelen. Jongeren gaan ook actiever om met muziek en zijn gewonnen voor downloaden van muziek.

Deze studie mag dan in de VS op beperkte schaal spelen, ze bevestigt heel wat vermoedens en ervaringen ook in eigen land.

Bernard Lefèvre Wil je reageren, mail naar redactie.jazzmozaiek@skynet.be

1 www.jazzartsgroup.org/jai

Inhoud Interview 4 Kris Defoort:

“Ook in mijn opera’s zit er jazz”

Jaarabonnement 2011: - België: € 15 - Buitenland: € 25 Betaling: - Op rekening 734-0064446-47 van Muziekmozaïek, Wijngaardstraat 5, B-1755 Gooik.

BIC KREDBEBB / IBAN BE22 7340 0644 4647 - Vermelding: “Abo JM 2012” Meer info: info@muzmoz.be - 02 532 28 38 - www.jazzmozaiek.be © Copyright (teksten en foto’s): Zonder voorafgaande en schrifte-

lijke toestemming van vzw Muziekmozaïek mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook. Iedere redacteur is verantwoordelijk voor de inhoud van zijn tekst. Publiciteitsteksten en bijhorende illustraties vallen onder de verantwoordelijkheid van de betrokken adverteerder. Teksten en fotomateriaal kunnen door de redactie van Jazzmozaïek geweigerd worden zonder dat deze beslissing dient te worden gerechtvaardigd.

Focus 7 Manu Hermia

“Bij jazz voeg ik heel wat elementen uit andere culturen”

8 Uri Caine

“Ik weet dat sommigen mijn aanpak echt haten”

10 Onder muzikanten: Frank Vaganée Peter Hertmans interviewt Frank Vaganée

“Het creatief proces is belangrijker dan de uitkomst”

15 Frank Vaganée wint eerste Jazzmozaïek Award 14 High Definition wint Jazz Hoeilaart 2011 17 Festivalnieuws 19 JazzPlaysEurope sluit het Winterjazz Festival af 21 Jazzmozaïekjes - JazzLab Series 24 Podium: Carl Claessens (Motives for Jazz):

Verantwoordelijke uitgever en afzendadres: Peter Heyndrickx – Wijngaardstraat 5 – B-1755 Gooik

“Ons publiek is heel mobiel”

Clubnieuws 26 Sjruur, het echte jazzcafégevoel 27 Lokerse Jazzklub zet verjonging in 32 Blindfold Test: Christian Mendoza Reportage 30 Jazz in China: Het land van de toekomst 36 Groeten uit Finland: Tampere Jazz Happening 39 Nieuw op cd-dvd 52 Jazzkriebels: Els de Schepper 54 De kracht van vinyl: Draai ze nog eens Turn, Turn, Turn 57 Muziektheorie: Canon van de muziek Leon Lhoëst 59 Muziekmozaïek Nieuws 61 Moonjune Records: Een decennium in de marge van progjazz en aanverwanten

29

34

35

51

62

Columns Jack’s Groove: Jazz behind the Dikes, Noordijk en van Dijk Jack van Poll Holland Muziekland: Leven is leren Mischa Andriessen Album Souvenir: Jack Sels Marc Van den Hoof De Jazzlezer: ICP als exportproduct Bert Vuijsje Swing Streets of New York: Enjoyable jazz Paul Blair 2011/4

3

INTERVIEW

Kris Defoort neemt met zijn pianotrio de honderdste cd van W.E.R.F. op:

“Ook in mijn opera’s zit er jazz” Het voorbije decennium was Kris Defoort (52) vooral bezig met het schrijven van twee massieve opera’s. Ook al werkt hij intussen alweer aan een opera, toch speelt hij nu ook weer jazz. Dit najaar neemt hij een nieuwe cd op met zijn trio, meteen de honderdste cd van W.E.R.F., het onvolprezen label uit Brugge, waar ook Defoort vandaan komt.

“Ik wilde opnieuw meer in contact zijn met het instrument piano, met al die ervaring die ik intussen heb opgebouwd als componist van opera’s en als orkestrator”, zegt Kris Defoort. “Misschien ben ik een atypische jazzpianist: ik wil niet zozeer als solist op de voorgrond treden, maar werk meer als een schilder op de piano, in interactie met de andere muzikanten. Ik voel me meer aangetrokken tot mensen als Duke Ellington, Gil Evans of Thelonious Monk. Ze zijn pianist, maar vooral orkestrator en componist.”

“Een opera schrijven betekent drie jaar werk, vaak heel alleen. Na zo’n intensieve periode heb ik altijd zin om weer te improviseren. Ik heb al ooit een pianotrio gehad, met Dré Pallemaerts (drums) en Nicolas Thys (bas). Ik voel me vandaag rijper om opnieuw met een trio te spelen.”

Nicolas Thys is opnieuw jouw bassist, maar je hebt wel een nieuwe drummer, de piepjonge Lander Gyselinck.

Kris Defoort: Lander Gyselinck is nauwelijks 23. Ik geef les aan het conservatorium in Brussel en in de klas vrije improvisatie vraag ik tijdens de eerste les aan elke student om een solo te spelen. Dan voel je direct wat een muzikant in zijn mars heeft, hoe hij zich uitdrukt via zijn instrument. Wel, Lander speelde tien seconden, en ik wist direct dat ik met hem wilde samenspelen. Ik voelde onmiddellijk een enorme persoonlijkheid. En vooral: ik ben op zoek naar muzikanten die creatief zijn zonder de traditie en de groove uit het oog te verliezen. Lander doet me sterk denken aan Jim Black, met wie ik vaak heb gespeeld. Lander heeft trouwens workshops bij hem gevolgd.

Zo’n jonge muzikant houdt mij ook fris. Lander komt uit een heel andere wereld, die van de elektronische muziek, dubstep en hiphop. Hij is eigenlijk een breakdancer. Aanvankelijk dacht Lander: ik moet meer spelen zoals Kris denkt dat het moet zijn, meer jazz of zo. Ik heb hem onmiddellijk gezegd dat hij zijn eigen wereld in mijn muziek moet binnenloodsen.

Soms krijg ik het verwijt moeilijke muziek te maken.

Ik doe graag hedendaagse dingen, met vrije improvisatie en zo. Maar er zit ook veel lyrisme in mijn muziek, en veel groove. En met Lander en Nic erbij heb ik dat op een natuurlijke manier kunnen verbinden.

Opvallend: Nic Thys speelt dit keer wel elektrische bas.

Ik heb lang getwijfeld of we nu voor contrabas of elektrische bas zouden kiezen. Het is elektrisch geworden en ik ben daar zeer blij om. Het draait om de klank. Met de manier waarop Lander speelt en de composities die ik geschreven had, creëren we een meer persoonlijke wereld met elektrische bas. Met een contrabas zouden we veel meer in het vaarwater komen van een traditioneel pianotrio. Nu klinken we frisser, kunnen we ook andere dingen aan.

4

2011/4

Welk repertoire spelen jullie?

Enkele nieuwe nummers van mijn hand, inclusief bewerkingen van eigen stukken van lang geleden. Ook standards, maar dan eigentijdse, zoals Walking on the Moon van The Police of Sometimes it Snows in April van Prince of Sex and Drugs and Rock’n Roll van Ian Dury. Ik heb ook een paar nieuwe nummers gemaakt: Bebop Dreams is een hommage aan Bud Powell, Butterfly Chronicles klinkt eerder lyrisch

Kris Defoort

Interview: KRIS DEFOORT hedendaags. Het is geïnspireerd door de negen hedendaagse pianostukken die ik heb gecomponeerd, en waarvan er een het opgelegde werk was voor de Koningin Elisabethwedstrijd van 2007. Veel van die invloeden heb ik getransponeerd op een heel oude standard, Meaning of the Blues, en ik heb dat vermengd. Als ik dan beslis om met elektrische bas te spelen, stop ik er veel meer harmonieken in die niet op contrabas mogelijk zijn.

Lander heeft het intussen afgeleerd, maar aanvankelijk vroeg hij voor elk concert waarmee we zouden beginnen. Dan noemde ik een stuk, maar begon ik toch met iets anders. Het programma is altijd vrij.

Soms beginnen we gewoon vrij te improviseren. Die honderdste cd voor W.E.R.F. nemen we in drie dagen op in de zaal van De Werf, zonder publiek. Misschien toch ook één avond mét publiek. We gaan zeker tien nummers opnemen, maar ik hoop ook veel vrij te im-

proviseren, en wie weet hebben we dan voldoende materiaal voor nog een tweede cd.

Je hebt van 1987 tot 1990 in New York gewoond en toen ook les gehad van Fred Hersch en Paul Bley. Was dat van invloed op uw pianotrio?

Zeker. Fred Hersch heeft mij vooral doen beseffen dat ik nooit een grote pianist zal worden zoals hijzelf, of een Brad Mehldau of Keith Jarrett. Voor mij is Fred Hersch echt een van de allergrootsten. Hij heeft de klank van een klassieke pianist, zoals Jarrett en Herbie Hancock die hebben, en McCoy Tyner bijvoorbeeld veel minder. Ik heb door mijn componeren ook wel een klassieke achtergrond, maar als pianist ben ik eigenlijk autodidact. Fred Hersch heeft mij helemaal doen herbeginnen en dat draagt nu nog zijn vruchten. Hij is trouwens een goeie vriend gebleven. Fred zei me soms dat hij graag de helft van

mijn ideeën zou hebben omdat ik veel improviseerde.

Maar de discipline om dat dan uit te werken op de piano… Ik werk mijn ideeën liever uit in composities. Fred Hersch componeert ook heel veel, maar ik denk dat ik als componist veel verder ga. Dankzij Fred besef ik dat dit de manier is waarin ik mij het best kan uitdrukken.

En Paul Bley?

Dat is een heel ander verhaal. Toen ik hem voor het eerst hoorde, dacht ik meteen: dat ben ik precies zelf die piano aan het spelen is. Alsof ik zijn psyche begrijp. Toen ik hem heb ontmoet heb ik wel mijn ogen geopend op allerhande gebieden. Paul Bley is een man met heel veel humor en een heel interessante filosofie. Maar tezelfdertijd is hij ook een zeer grote manipulator, ook op muzikaal vlak. Hij geeft zijn publiek de indruk dat hij zeer genereus is, maar er zit

2011/4

5

Interview: KRIS DEFOORT heel veel strategie in. En geld is ook zeer belangrijk voor hem.

Ik heb met hem een stage gevolgd in Zuid-Frankrijk.

We waren er met een vijftiental pianisten van overal in Europa. Maar die eerste dag hebben we van negen uur ’s morgens tot vijf uur in de namiddag alleen maar koffie zitten drinken op een terras. Zonder één noot te spelen. Zeer frustrerend. Tot ik een volgende dag zei dat ik voor hem wilde spelen. Ik had ook een cd meegebracht. Waarop Bley iedereen uitkafferde: je moet leren opkomen voor jezelf. Ik moet zeggen: na die stage is mijn idolatrie voor Bley toch een beetje verdwenen.

Waarom dan wel?

Hij manipuleert veel. Neem zijn concert op Jazz Middelheim 1995 met Steve Swallow en Paul Motian.

Legendarisch omdat er een staande ovatie van 18 minuten op volgde. Ik was daar toen ook, maar vond het een middelmatig concert. Maar Bley heeft de kunst om dat te transformeren in iets fantastisch.

Zelfs die ultralange ovatie heeft hij gemanipuleerd.

Hij zat gewoon backstage frieten te eten en zei tegen Miel Vanattenhoven (destijds organisator Jazz Middelheim, nvdr): I want the longest applause of this festival. En pas daarna wilde hij een bisnummer spelen. Er was wel één magisch moment tijdens dat concert: zijn versie van All The Things You Are, die was magisch.

Ik ken Bley heel goed. Zijn manier van spelen is waanzinnig. En hij heeft een absoluut gehoor, daar ben ik zeker van. Vandaar ook zijn grote luiheid: hij speelt alleen op concerten en als het wordt opgenomen. Speel je in trio? Dan is zijn advies eerst de drummer en de bassist een solo te laten spelen. Dan zijn er al twintig minuten voorbij. Hij speelt altijd korte concerten, met veel bisnummers, zodat de mensen toch denken dat hij genereus is.

Terug naar je eigen werk: zit er eigenlijk jazz in A Woman Who Walked Into Doors en House of Sleeping Beauties, de twee opera’s van je die in

“Voor mij is mijn werk héél erg jazz, omdat ik componeer zoals ik improviseer”

Mijn eerste opera was meer met jazz geïntegreerd omdat mijn band Dreamtime erin meespeelde samen met een klassiek ensemble. Mijn tweede opera was alleen met een klassiek orkest. Ik werk nu aan een derde opera en die wordt uitgevoerd door een klein ensemble van twaalf instrumenten, waaronder elektrische gitaar en drums. Daar gaat dus iets meer letterlijk jazz inzitten.

W.E.R.F. publiceert binnenkort nog een tweede cd van jou, de registratie van een liveconcert in Tokio, Japan. Hoe is dat tot stand gekomen?

Dat was in de Musashino Concert Hall, een mooie concertzaal voor 400 mensen in een district van Tokio. Mijn opera A Woman Who Walked Into Doors was een groot succes en een keerpunt in mijn leven. Ik heb dan ook de opgelegde compositie voor de Elisabethwedstrijd geschreven. Een Japanse concertagent, die mijn opera had gezien en de Elisabethwedstrijd als journalist versloeg, heeft me dan gebeld met een uitnodiging voor een solopianoconcert in Japan. Na mijn jongste opera heb ik me op The Brodsky Concerts gestort, een project met acteur Dirk Roofthooft.

Daar speel ik telkens anderhalf uur solopiano en dat hebben we wel vijftig keer opgevoerd. Zo geraakte ik echt in vorm. Dat concert (van december 2010) in Tokio heb ik laten opnemen, maar de opnames waren technisch gesproken niet zo goed. Gelukkig heeft mijn ingenieur ze hier kunnen bijspijkeren. Ik was zo blij met het resultaat dat ik het wil uitbrengen.

Je trio-cd wordt meteen de honderdste cd op W.E.R.F. De allereerste, Sketches of Belgium uit 1993, was ook van jouw hand.

In die tijd hadden we nog tijd zat om aan een project te werken. Vandaag dicteert het economisch klimaat meer en meer, dat voel je tot in het conservatorium toe. Ik ben blij dat W.E.R.F. nog bestaat, maar hoe lang nog? Geen airplay meer op de radio, nauwelijks aandacht in de kranten. Rik Bevernage van De Werf geeft jonge mensen een kans. Gelukkig maar, want muzikanten hebben nog altijd een cd nodig. In de winkels is de verkoop drastisch gedaald, maar op concerten worden er wel veel meer cd’s verkocht.

Peter De Backer

PASBORG’S ODESSA5 X-LARGE (DK/LT) Zaterdag 10/12/2011 - 20:30

A NU

V.U. JaN DeNOlF - WerFSTraaT 108 - 8000 BrUgge

6

Starring: WWW.DEWERF.BE

10.12.’11 - pasborg’s ODessA5 X-trA LArGe 22.12.’11 - giovanni falzone “ArOunD JImI” 27.01.’12 - a state of mOnc

2011/4

THING

Stefan Pasborg’s ‘Odessa5’ overstijgt muzikale grenzen en brengt een geheel nieuwe mix van New Orleans jazz, Balkanmuziek en een snuifje free jazz. Het geheel klinkt als een kruising van Ornette Coleman, King Oliver en een balkan brass band. Dit alles wordt gebracht door een bonte bende van absolute topmuzikanten uit de Scandinavische scene.

to the ement d music orary

erf.be

Kris Defoort:

Kunstencentrum De Werf presents:

series. the uch as

ny st fresh,

2001 en 2009 in première zijn gegaan?

Onrechtstreeks. Voor mij is mijn werk héél erg jazz, omdat ik componeer zoals ik improviseer. Ik zit meestal aan de piano, begin met een idee, speel liever op het gehoor, ik heb dan meer geduld om de kiem van die improvisatie via compositie uit te werken. Maar door dat allemaal te orkestreren ga ik verder dan die improvisatie. Als jazzmuzikant beleef je op twintig minuten improvisatie wel magische momenten, maar je hebt het niet allemaal in de hand want er spelen nog andere muzikanten mee. Als ik aan een opera schrijf, heb ik alles onder controle, ook al start ik van mijn eigen improvisaties. Ik begin die te analyseren, en dan begint mijn compositorisch brein ook mee te werken. In die zin zit daar ook jazz in.

Visit WWW.DeWerf.be

GIOVANNI FALZONE “AROUND JIMI” (IT) Donderdag 22/12/2011 - 20:30 De excentrieke Italiaanse trompettist Giovanni Falzone was reeds twee maal te zien in De Werf binnen het Francesco Bearzatti Quartet. Deze maal treedt hij aan met zijn jongste project Around Jimi, waarin hij op geheel eigen wijze de muziek van muzikale iconen Miles Davis en Jimi Hendrix met elkaar weet te versmelten.

A STATE OF MONC (NL) Vrijdag 27/01/2012 - 20:30 State of Monc haalt zijn inspiratie uit de grote fusion golf uit de jaren ’70, maar voegt daar nieuwe ingrediënten aan toe, die ze putten uit genres als rock, funk, dub, drum’n’bass en hedendaagse electronica. Dit alles levert een stomende en bovenal vernieuwende mix op, waarop stilzitten onmogelijk is.

F

Manu Hermia:

“Bij jazz voeg ik heel wat elementen uit andere culturen” Manu Hermia is een van de weinige jazzmuzikanten die consequent overleeft zonder les te geven.

Bovendien is hij als vrijwilliger actief op verschillende fronten om de belangen van de jazzmuzikanten te verdedigen. Eerder dit jaar kreeg hij in Wallonië dan ook terecht een Octave de la Musique als beste jazzmuzikant. Met zijn meest recente triocd, Long Tales And Short Stories, staat hij eindelijk ook opnieuw in Vlaanderen in de kijker.

Manu Hermia is wat men noemt een polyvalent muzikant. Hij speelt niet alleen sopraan-, alten tenorsaxofoon maar ook fluit en bansuri (Indische fluitvariant). Zijn interesses en activiteiten reiken van wereldmuziek (met o.a. Mamady Keita) tot rock (Slang) en jazz. Daarnaast componeert hij ook voor dansen circusvoorstellingen. “Voor mij hangt alles samen: hedendaags, wereldmuziek, jazz…

Uiteindelijk is het eenzelfde taal die constant evolueert in verschillende richtingen.”

Je recente trio-cd met João Lobo en Manolo Cabras wordt meteen ook in Portugal, Duitsland en Frankrijk uitgebracht. Hoe ver staat het met je internationale carrière?

Alles is relatief maar de reacties tijdens onze concerten in Portugal waren alleszins veelbelovend. Voor een buitenlandse jazzgroep zijn de verkoopcijfers zelfs heel hoopgevend. Hier speelt natuurlijk het feit mee dat João Portugees is en ginder een zekere bekendheid geniet.

Hij geeft echter toe dat het in Portugal evenmin evident is als bij ons om te overleven als jazzmuzikant. Wie geen les geeft, heeft het moeilijk. Net als Manolo behoort hij echter tot een generatie die in Den Haag aan het Koninklijk Conservatorium zat en daar indertijd heel wat contacten legde. Die gasten bouwden een heel Europees netwerk uit, veel uitgebreider en grondiger dan mijn generatie dat deed. Zo richtten ze groepen op met een internationale Europese bezetting.

In combinatie met goedkope vliegtuigtickets kan je op die manier makkelijker optredens versieren in het buitenland.

Vooral ook omdat het meestal om een enkele muzikant gaat die een ticket nodig heeft en niet een volledige groep. Dat

scheelt een pak voor een organisator. Er bestaat dus wel degelijk een culturele Europese gedachte maar je moet ze zelf uitvinden (lacht).

vergeten. Ook verschenen er meer en meer getalenteerde jongeren op het toneel, wat positief is. Zelf zit ik nu ergens in het midden van mijn carrière. Aan mij om de begindynamiek te handhaven of Manu Hermia: om mezelf telkens opnieuw te bewij“Die combinatie met zen. Ik wil echter João en Manolo is geen cd opnemen om gewoon wat momenteel voor mij de in de kijker te blijmeest boeiende in mijn ven. Als ik niets te zoektocht naar vrije zeggen heb, breng ik geen nieuw improvisatie” werk uit. Elk idee of project heeft bij mij een aantal jaKunnen we zeggen dat ren nodig om volledig tot onteen evenement als de Bel- plooiing te komen. Zo was er gian Jazz Meeting daar een mijn Indisch avontuur met Le mooie aanvulling op is?

Murmure De l’Orient. Daarna Zeker en vast. De concrete volgde het hoofdstuk met mijn resultaten moeten nog volgen kwartet (Erik Vermeulen, Liemaar we hebben goede con- ven Venken, Sam Gerstmans). tacten gelegd. Er heerste een opmerkelijk positieve energie in het algemeen. Eindelijk ook een gezamenlijke samenwerking tussen beide gemeenschappen naar het buitenland toe. Dat hebben we nodig.

Belgische jazzmuzikanten hebben een extra moeilijkheid tegenover buitenlanders doordat ons landje zo klein is. Je bent vlugger rond dan bijvoorbeeld in Duitsland of Frankrijk. Of je moet voortdurend met een nieuw project voor de dag komen maar dan stelt zich het probleem om kwalitatief steeds op hetzelfde niveau te blijven. Of je gaat les geven natuurlijk.

In Vlaanderen zagen we je de laatste jaren niet zoveel meer aan het werk. Heb je daar een verklaring voor?

Tot tien jaar geleden kwam ik inderdaad meer aan de bak.

Dat is echter een normale curve. Ik deed het zelf wat kalmer aan en dan ben je vlug

CUS

Tussendoor was er tevens nog nieuw werk met Slang en eind vorig jaar verscheen dan Long Tales And Short Stories.

Hoe doe je het om niet in herhaling te vallen?

Eerst en vooral door heel veel te luisteren. Naar de vaste waarden zoals een Coltrane bijvoorbeeld maar ook naar nieuwe dingen. Daarnaast zijn er specifieke interessepunten.

Zo heb ik mij een ganse tijd verdiept in de Indische muziek.

Momenteel leg ik mij toe op de Arabische muziektraditie met de maqams en de kwartsnoten. Mijn concerten met Mamady Keita vormen eveneens telkens weer een verrijking.

Dat alles heeft automatisch een invloed op wat ik doe, zeker met het trio. Die combinatie met João en Manolo is momenteel voor mij de meest boeiende in mijn zoektocht naar vrije improvisatie. We blijven trouw aan het jazzgegeven maar proberen het op zoveel mogelijk manieren uit te breiden. Jazz blijft jazz bij ons door het aspect van de vrijheid maar er worden heel wat elementen uit andere culturen aan toegevoegd.

Georges Tonla Briquet

Manu Hermia 2011/4

7

F

CUS

Uri Caine

“Ik weet dat sommigen mijn aanpak echt haten” Uri Caine (54) is een van de meest veelzijdige pianisten van de jazzscene. Met zijn pianotrio is hij begin volgend jaar te gast in de Antwerpse zaal De Roma.

Uri Caine

8

2011/4

Jazz, funk, Braziliaanse muziek, modernklassiek, eigenzinnige bewerkingen van klassieke grootmeesters: geen jazzmuzikant zo divers als Uri Caine. Of het moet John Zorn zijn. Geen toeval dus dat Caine dan ook al lang samenwerkt met de New Yorkse grootmeester.

“Zorns muziek is inderdaad zeer gevarieerd”, vertelt Caine ons aan de vooravond van de concerten die hij op Middelheim aan de zijde van Zorn zou spelen. “Ik heb met hem al van alles gedaan, inclusief duo-concerten. Zijn muziek heeft vele aspecten.”

Hoe belangrijk is het joodse aspect van Zorns muziek?

Ik ben net als hij joods. Ik ben opgegroeid in het Hebreeuws. Mijn ouders

Focus: URI CAINE zijn dan wel geen Israëli’s maar Amerikanen, maar toch wilden ze ons in het Hebreeuws opvoeden. Ik weet dus veel over de joodse traditie, al ben ik niet zeker hoe zich dat vertaalt in een ruimere muzikale context. Muziek is iets heel persoonlijks. We groeien allemaal op op een plaats die we niet zelf hebben gekozen. Maar de band daarmee is zeer diep.

Je hebt een nieuwe cd uit met jouw pianotrio.

Drummer is nog altijd Ben Perowsky, maar bassist Drew Gress is vervangen door John Hébert.

Heeft dat de muziek beïnvloed?

Ik ben dat niet zeker. Zoveel muzikanten hebben elk een andere manier om te spelen. Maar op de nieuwe cd Siren spelen we meer songs. Alleen live spelen we wel meer geïmproviseerd, en ook meer standards. Ik hou van standards, maar ik schrijf veel eigen composities. Ik ben altijd wel met een pianotrio blijven spelen, al dateert de vorige cd – Live at the Village Vanguard – wel al van 2004. Dat was nog met Drew Gress op bas. Intussen ben ik meer met John Hébert gaan spelen omdat Drew te vaak bezet was.

Siren: van waar die titel?

Die geeft een dubbel gevoel weer dat wel bij de cd past: een sirene kan verleidelijk zijn, maar kan net zo goed doen opschrikken, als het gaat om de loeiende sirene van politie- en andere hulpdiensten.

Je bent wellicht het best bekend voor de zeer gedurfde bewerkingen van klassieke componisten zoals Bach en Mahler. Die cd’s krijgen terecht veel lof. Maar in klassieke middens ben je de schietschijf van critici.

Ook in jazzmiddens, hoor. De vraag is: zijn mensen bereid om mijn uitgangspunt te aanvaarden, dat ik klassieke structuren als een basis neem om op te improviseren. Ik deed dat eigenlijk al toen ik zeer jong was en klassieke pianolessen kreeg. Toen al herwerkte ik klassieke stukken.

Je ontving een prijs van het Mahler-genootschap voor uw cd Primal Light. Maar daar wonden veel Mahler-aanhangers zich behoorlijk over op.

Voor wie houdt van klassieke versies van Mahler was mijn cd uiteraard niet goed. Wie een getrouwe uitvoering wil van Mahler is bij mij aan het verkeerde adres.

Maar ik gebruik die Mahler-structuren als een springplank voor improvisaties en doe er iets heel nieuws mee.

Uri Caine:

“De vraag is: zijn mensen bereid om mijn uitgangspunt te aanvaarden, dat ik klassieke structuren als een basis neem om op te improviseren” Wat denk je van dergelijke critici: dat ze te conservatief zijn?

Misschien zijn ze dat inderdaad. Maar het heeft vooral te maken met de manier waarop mensen naar muziek luisteren. Die is zo verschillend. Ik aanvaard dat. Er zijn nu eenmaal mensen die niet houden van improvisatie. Maar dat is niet mijn vertrekpunt, uiteraard. In mijn ogen improviseren zelfs klassieke muzikanten een beetje. Maar jazz biedt veel meer vrijheid, en die wil ik benutten. Zelfs binnen de jazz zijn er zoveel verschijningsvormen. Er zijn ook jazzliefhebbers die naar de ene soort jazz willen luisteren en naar de andere niet.

Ik wil daar geen ruzie over maken. Ik zeg alleen: geef de muziek een kans door er naar te luisteren. Hou je ervan? Oké! Hou je er niet van? Jammer dan.

Ik had gedacht dat je meer boos zou zijn omwille van de kritiek die je ten deel valt.

Neen, hoor. Ik ben er nu wel al aan gewend geraakt.

Al was ik er aanvankelijk wel door geschokt. Soms was er zelfs een deel van het publiek in de zaal dat me echt uitjouwde. Ik ben me er wel van bewust dat sommigen mijn aanpak echt haten. Maar dan denk ik aan Nicolas Slominsky’s boek, The Lexicon of Musical Invective. Slominsky somt daarin de slechte kritieken op die allerlei grote componisten ooit te beurt zijn gevallen. Dat Beethoven geen melodie kon schrijven bijvoorbeeld of dat Tsjaikovski niets van orkestratie kende. Slominsky maakt zelfs een index van de verwijten die ze kregen: het klinkt als een groep beesten op een boerenerf, ze kunnen geen instrument bespelen, ze lijken een stel idioten. Als je dat boek leest dan relativeer je alle kritiek wel.

Ben je nog bezig met dergelijke speciale modern-klassieke projecten dezer dagen?

Jazeker. Ik heb net enkele stukken geschreven voor strijkkwartet, drums en piano. Ik ga dat uitvoeren op festivals in Europa. Ik ben ook aan het schrijven in opdracht van enkele klassieke ensembles, en daar is ook een Belgisch bij, Oxalys (uitvoering is pas voorzien in 2013, nvdr). Ik componeer voor hen, maar zelf improviseer ik dan op die compositie. Het is een andere manier om datzelfde idee op te zetten. Ik ga binnenkort ook wat meer spelen met Bedrock (het zeer elektrische funky trio van Caine, nvdr). Al weet ik nog niet wat mijn volgende cd zal zijn.

Peter De Backer

Uri Caine Trio op donderdag 26 januari 2012 in De Roma, Antwerpen

2011/1 2011/4

9

Frank VaganĂŠe, saxofonist/fluitist/componist/arrangeur en ook artistiek leider van het Brussels Jazz Orchestra, bieden we in deze editie graag een ereplaats aan als winnaar van de eerste JazzmozaĂŻek Award.

In de volgende nieuwe rubriek volgt een interview van Peter Hertmans met Frank VaganĂŠe over artistiek onderzoek, componeren, arrangeren, improviseren en serendipiteit. Een gesprek van muzikant tot muzikant.

Foto: Jos L. Knaepen

10

2011/4

ONDER MUZIKANTEN

Peter Hertmans interviewt Frank Vaganée

“Het creatief proces is belangrijker dan de uitkomst” PETER HERTMANS

Peter Hertmans is gitarist en coördinator jazz van het Lemmensinstituut.

Geregeld speelt hij mee met het Brussels Jazz Orchestra, zoals vorig jaar in de New Yorkse jazzclub Dizzy’s, waar het BJO nu ook de ogen van de Amerikaanse critici heeft geopend.

Hertmans wilde wel eens weten hoe Frank Vaganée, stichter en bezieler van het BJO, de band heeft kunnen kneden tot een van ’s werelds indrukwekkendste bigbands.

“Het is natuurlijk allemaal heel naïef begonnen, 18 jaar geleden”, vertelt Frank Vaganée. “Gewoon door de goesting die mensen hadden om in een groter ensemble – een bigband – te kunnen musiceren. Op dat moment was er anders niets meer waar je min of meer professioneel je artistiek ei in kwijt kon.”

Hertmans: Toen was er geen groot jazzensemble meer in België?

Vaganée: De BRT-bigband onder leiding van Freddy Sunder was eigenlijk de laatste professionele bigband, maar eigenlijk was dat al geen jazzorkest meer. Daarvoor was er het orkest van Etienne Verschueren, maar dat was al opgedoekt in 1987. De mensen die daar vast benoemd waren, zijn overgeplaatst naar de band van Freddy Sunder, maar die is snel uitgedoofd. Begin jaren negentig was er niets meer. Ja, er was wel nog de Act Bigband van drummer Felix Simtaine, maar die repeteerde zelden, speelde misschien zes of zeven concerten per jaar, en dan nog altijd met hetzelfde repertoire.

Af en toe speelden mensen zoals Serge Plume, Mark Godfroid, Kurt Van Herck, Bo Van der Werf en ikzelf wel mee met de Act Bigband. Toch bleven we een beetje op onze honger als het over spelen in een bigband ging.

Maar jullie deden ondertussen wel de nodige ervaring op?

Dat wel. En ondertussen was ook Octurn opgestart. Die groep zag er toen helemaal anders uit dan vandaag; het was een octet dat Duke Ellington speelde, met Ron Van Rossum, Piet Verbist, Felix Simtaine en ook nog Ben Sluijs, Jeroen Van Herzeele, Laurent Blondiau, Bo Van der Werf en Bart Defoort. Op die manier is het BJO eigenlijk ontstaan uit Octurn, een Octurn extra large eigenlijk.

Octurn heeft zich vanaf dan meer toegelegd op actuele muziek?

Bo Van der Werf is inderdaad zijn eigen weg gegaan, maar tezelfdertijd is het hart van het BJO ook ontstaan uit Octurn, inclusief Felix, Ron en Piet. Octurn speelde toen twee dinsdagen per maand in de Sounds, de jazzclub in Elsene. Wij hebben daar één dinsdag van ingepikt en zo is het BJO van de grond gekomen. Op dat moment hadden we weinig eigen repertoire. We speelden vooral muziek van Thad Jones, Bill Holman of Duke Ellington. Ons allereerste origineel stuk was er één van Kris Defoort, een stuk dat hij eigenlijk had geschreven voor een band die toen in de Kaai speelde. (Frank doelt hier op de Kaai Bigband, veronderstel ik, ph).

Daar is de basis gelegd van allerlei projecten?

Zeker. In die periode is trouwens ook Nasa Na ontstaan, dat dan later Aka Moon is geworden. De com-

posities die wij wilden spelen, hebben we helemaal tot op het bot uitgevlooid. Waar, wat, hoe zit het in mekaar? De partituur is één ding, daar staat eigenlijk weinig op. Maar wat hebben onze voorgangers ermee gedaan en vooral: hoe komt het dat die muziek spannend klinkt en dat een andere band die dezelfde muziek speelt niét spannend klinkt? We zijn op zoek gegaan naar het geheim recept: de fills die Mel Lewis speelde achter de blazers waarmee hij de Thad Jones/Mel Lewis bigband bleef voortstuwen, welke accenten het orkest gebruikte, de crescendo’s, kortom alles wat niet op de partituur staat en dat je uit de opnames moet afleiden.

Helpt het ook naar verschillende versies van dezelfde stukken te luisteren om tot een uitvoeringspraktijk te komen? Waren er eigenlijk veel verschillende versies van jullie repertoire?

Van de Thad Jones-stukken waren er misschien wel twee à drie versies, maar wel altijd van dezelfde band, al wisselde de bezetting wel eens. Je hebt de periode eind jaren zestig, begin jaren zeventig en dan de periode eind jaren zeventig, begin jaren tachtig met Bob Brookmeyer en dan heb je de periode waar de band is omgedoopt tot het Vanguard Jazz Orchestra, de jaren negentig. De focus ligt op The legacy of Thad Jones. De interpretatie van Little Pixie II bijvoorbeeld, of van Rhythm Changes van het Vanguard Jazz Orchestra in 1995 of 1996 is compleet anders dan het origineel dat Thad Jones had geschreven in 1969.

Waardoor het interessant is om die versies te vergelijken en te zien hoe de muziek mee-evolueert met zijn tijd.

Ja. Het begint al bij de saxofoonsectie: in het begin had die een totaal andere klank, met veel meer vibrato, de toonvorming was helemaal anders. Nu is de vibrato bijna helemaal verdwenen, alleen nog wat bij het einde van een lange noot, om die zo wat in te kleden, om ze mooi af te ronden. Dan klinkt de muziek sowieso anders.

Wat je beschrijft is bijna een historisch onderzoek. Maar muzikaal-theoretisch komt nog een heel aantal zaken om de hoek kijken: leren schrijven voor grote bezettingen. Waar ligt daar je onderzoeksveld?

Als je leert schrijven voor altijd dezelfde bezetting in hetzelfde idioom, dan kan je er niet onderuit de belangrijkste elementen over te nemen van een Thad Jones, een Bob Brookmeyer, en die proberen toe te passen, de klanken leren te herkennen, hoe een bepaalde klank of een effect wordt verkregen in het orkest op een bepaald punt. Je moet je afvragen hoe 2011/4

11

ONDER MUZIKANTEN iemand iets doet en dat dan transponeren op je eigen arrangementen.

Je bedoelt dat je transcripties maakt van de opnames, als die arrangementen niet te verkrijgen zijn?

Ja. En als de scores wel te koop zijn, kan je ze toch overnemen alleen al met het doel om ze te analyseren en te bestuderen. Niet alleen de voicings bekijken, closed of open voicings, maar vooral ook nagaan hoe iemand als Bob Brookmeyer daar allemaal op een veel modernere manier mee omging. Hij was veel meer beïnvloed door klassieke compositie en hij transponeerde dit naar grotere jazzformaties. Soms denk je: maar enfin, daar staat een noot die helemaal niet klopt met dat akkoord en toch klinkt ze fantastisch. Dat zie je ook bij Maria Schneider. Zij schrijft van die voicings waarvan je denkt: wat doet die ene noot daar de hele tijd parallel bij? Dat is dan een effect dat het akkoord heel wollig maakt.

Het heeft dus heel veel met verbeelding te maken ook?

Uiteraard. Maria Schneider denkt echt in beelden. Wat zij schrijft, zijn gemoedstoestanden, dat is zeer filmisch.

Kenny Werner ook. Dat gaat van hot naar her in één compositie. Je zou er zo een scenario kunnen bij bedenken. Je moet dus eerst en vooral kijken hoe zij dat bepaald effect verkrijgen. En als je dan zelf zulke dingen schrijft, moet je ook nog weten hoe het moet worden geïnterpreteerd. Een akkoord zonder accent, zonder tongslag, heeft niet hetzelfde effect als datzelfde akkoord met tongslag.

Als je dat allemaal een beetje op een rij hebt, kan je zelf gaan variëren. En zo creëer je je eigen signatuur. Neem nu Bert Joris: dat is zo typisch, Bert is zo persoonlijk, zo herkenbaar, maar toch is dat niets anders dan traditie. Hij heeft dat allemaal op zijn manier verwerkt. Het klinkt ook modern, maar als je gaat analyseren dan zie je dat het de traditie is.

Frank Vaganée:

“Het BJO is eigenlijk ontstaan uit Octurn, een Octurn extra large eigenlijk”

Behalve bigband heb je je ook gewaagd aan experimenten met symfonieorkest en dergelijke.

Hoe waagt een jazzmuzikant pur sang zoals jij zich in de wereld van de klassieke orkesten?

Het belangrijkste punt in het onderzoek is de orkestratietechniek. De manier waarop je voor bigband

Brussels Jazz Orchestra met vooraan eerste rij in het midden artistiek leider Frank Vaganée.

12

2011/4

schrijft, kun je gebruiken voor een klassiek orkest, er is niet eens zo héél veel verschil. Alleen is de orkestratie verschillend.

Je moet toch veel meer ‘instrumentengroepen’ bestuderen?

Inderdaad. Je moet eerst en vooral weten hoe het zit met de technische mogelijkheden van die instrumenten, toonhoogte, tessituur, de beste ‘range’: de tessituur waar het betreffende instrument het beste klinkt.

Je kan wel vanalles schrijven voor een hobo, maar als dat allemaal veel te hoog is geschreven dan klinkt de hobo niet meer als een hobo. En dan heeft niemand daar nog plezier aan: noch de hoboïst, noch de luisteraar. Voor het eerst voor zo’n groot orkest schrijven is een enorm leerproces geworden.

Waaruit bestond dat leerproces dan? Veel muziek beluisteren?

Ja, veel muziek beluisteren. Naar die impressionistische componisten, die toch wel dicht aanleunen bij wat ik wil doen. En ik had al een voorbeeld met Bert Joris, natuurlijk. En met Michel Herr, die dat ook al heeft gedaan. En alle muziek van het Metropool Orkest.

Vince Mendoza, Jim Mc Neely, die mensen zijn er al zoveel jaren mee bezig. Daar hoor je hoe je het beste het een tegenover het andere zet. En in mijn geval was dat bigband tegenover klassiek orkest. Je moet dan dat klassieke orkest niet laten swingen natuurlijk. Maar het moet wel andere dingen kunnen doen die een toegevoegde waarde hebben.

Onder muzikanten: PETER HERTMANS INTERVIEWT FRANK VAGANÉE Maar die zijn toch stijlgebonden aan jazz?

Ja, en het stijlgebonden element zit vooral in de harmonie die erg lijkt op waar wij mee bezig zijn. De impressionisten sluiten daar toch heel erg bij aan. En daarbij komt natuurlijk de improvisatie zoals wij die bedrijven. En die wordt ergens ingewerkt in het stuk. Dat is essentieel. En als background voor die improvisatie zet je dan niet de bigband, maar het klassieke orkest.

Maar wel op een andere basis. Mijn stuk swingt niet, is niet geschreven vanuit een swing-idioom, gewoon om de kans te kunnen geven aan het klassiek orkest om dezelfde dingen te kunnen doen als de bigband.

Heb je ooit de nood gevoeld om klassieke lessen te gaan volgen om je te helpen?

Ja, ik heb dat wel overwogen, maar dat is er niet van gekomen. Ik denk dat ik op deze manier ook wel leer.

Ik heb natuurlijk ook de kans gekregen om het te doen, en die is alleen maar positief voor mijn ontwikkeling.

Na al dat proefondervindelijk onderzoek, herken je dingen in orkestwerken waarvan je vaststelt dat ze al lang beschreven zijn?

Bijvoorbeeld een majeur akkoord, waarvan de terts in de bas zit, en je schrijft die terts toch nog in één van de voicings; dat klinkt niet. En dan moeten die tertsen daar allemaal uit om het te doen klinken. En dat blijkt dan in de boeken te staan.

Frank Vaganée:

“Als ik op de computer schrijf, ook voor bigband, probeer ik me nog meer voor te stellen hoe het werkelijk zal klinken”

Als je terugblikt op het stuk geschreven voor de combinatie bigband-symfonieorkest, heb je dan het gevoel dat je het beter zou hebben gedaan met een ‘officiële studie’?

Ik ben er heel naïef aan begonnen, natuurlijk. Ik dacht: oké, ik heb hier 100 man voor mij, daar moet ik iets voor schrijven, het moet 20 minuten duren; er zijn ook nog eens twee zangeressen bij. Het moest bovendien een feeststuk zijn, naar aanleiding van 75 jaar Nationale Loterij, het mocht dus geen deprimerende sfeer hebben. Er moest zelfs een kenwijsje van één van de Lottoproducten in verwerkt zitten voor de herkenbaarheid.

Het was dus een echte opdracht. Als je dan technisch verder staat dan waar ik stond qua orkestratie, dan is het een evidentie om zoiets te schrijven. Maar als je dat voor het eerst doet, dan is het zoeken. Dan schrijf je die compositie niet in twee maar in drie maanden.

In hoeverre helpt de computer je daarbij?

De computer helpt mij in ieder geval. Het stuk zelf is geschreven aan de piano. De melodie, de basisharmonie, dat gebeurt allemaal aan de piano maar de grotere vorm is ontstaan op de computer. De klank van de

computer heeft me zeker geholpen. Alleen is het ook een valstrik want bij de uitvoering klopt die klank niet meer omdat de balans totaal anders zit. Ik kom terug op die hoorns die daar helemaal achteraan zitten, in de computer zitten die ‘in the face’ en dan laat je je misleiden. Ook die lijnen die te veel door mekaar liepen, bij de houtblazers bijvoorbeeld, de computer geeft dat allemaal heel duidelijk weer, maar dat is niet het geval live. Hetzelfde met de violen: de violen spelen uiteindelijk veel meer unisono dan wat ik aanvankelijk had bedacht. Als ik op de computer schrijf, ook voor bigband, probeer ik me daarom nog meer voor te stellen hoe het werkelijk zal klinken. En dan weet ik ook wat ik mag en kan en wat ik moet weglaten.

Je praktijk als jazzsaxofonist en de daaraan gekoppelde research naar improvisatietechnieken: in hoeverre heeft die je geholpen om te schrijven voor grote ensembles?

Het improviseren zeker wel. Componeren is improviseren op een meer gestructureerde manier. Je kan herbeginnen en schrappen. Bij een improvisatie is het meteen voorbij. Je probeert wel spanningsbogen neer te schrijven zoals je ze improviseert. En je probeert ook diezelfde soort energie of focus te behouden in een geschreven partij. Als je improviseert, probeer je ook ruimte te creëren, en het is zaak die over te zetten naar geschreven muziek. Zodat er lucht is in wat je laat spelen door je orkest. Als zo’n grote groep onophoudelijk speelt, is dat op een gegeven moment gewoon te veel.

Dat vind ik nu net ook zo sterk aan Kenny Werner: hij heeft een groep voor zich, hij heeft ook voor klassieke ensembles geschreven en doordat zijn muziek zo van hot naar her gaat, krijgt alles heel veel variatie, zodat het publiek gefocust blijft. De spanningsboog blijft interessant en dat is wat je ook probeert te bereiken als je improviseert. Dat je een verhaal vertelt. Dat omzetten naar het componeren helpt me wel.

Dat je improviserend muzikant bent, helpt je dus ook om beter te componeren?

Vast en zeker. Ik moet wel zeggen dat, als je componeert voor bigband of klassiek orkest, het ook gewoon een puzzel is. Het is gewoon hard werken. Je hebt allerlei ideeën, en je moet die allemaal laten aansluiten bij elkaar. En daarna weer beginnen uitgommen want het één staat niet altijd echt in relatie met wat vooraf ging en dan moet je weer een beetje veranderen.

Daarin kan je ervaring als improvisator toch ook helpen? Je weet hoe een melodie wordt gevarieerd en zo.

Ja, ook embellishments en andere zaken die je toepast in een jazzimprovisatie kan je gebruiken in een compositie. Het is ook een wisselwerking tussen verstand en gevoel. Je bent iets aan het creëren en je komt uiteindelijk uit bij iets waar je eigenlijk niet naar op zoek was. Het proces zelf is belangrijker dan de uitkomst.

Schönberg zegt het ook in The Fundamentals of Musical Composition, dat op een bepaald moment de compositie zichzelf begint te schrijven.

Ja, maar dat is met jazz ook zo: van de ene noot komt de andere. Het is een combinatie van je oren en de kennis die je hebt opgebouwd. En dat is hetzelfde met het schrijven, niet?

Héél erg bedankt voor het gesprek, Frank.

de SINGER zaterdag 3 december EndangErEd Blood Chris Speed / Jim Black / Oscar Noriega / Trevor Dunn (USa)

donderdag 29 december ChriS JoriS ExpEriEnCE

Frank Vaganée / Nico Schepers / Free Desmyter / Chris Joris / Nic Thys (B)

zaterdag 21 januari paUl Van gySEgEm QUintEt

Jeroen Van Herzeele / Patrick De Groote / Erik Vermeulen / Paul Van Gysegem / Giovanni Barcella (B)

zaterdag 28 januari thE rhythm JUnKS (blues) Steven De bruyn / Tony Gyselinck / Jasper Hautekiet (B)

vrijdag 10 februari daVE BUrrEll / SilKE EBErhard (USa/d)

zaterdag 3 maart FrEE Fall

Ken Vandermark / Ingebrigt Håker Flaten / Håvard Wiik (USa/no)

donderdag 15 maart thE nU Band

Roy Campbell / Mark Whitecage / Joe Fonda / Lou Grassi (USa)

zaterdag 21 april aKa moon

Fabrizio Cassol / Michel Hatzigeorgiou / Stéphane Galland (B)

deSINGER Bavelstraat 35, 2310 Rijkevorsel INFO & RESERVATIES www.desinger.be of 03 380 10 10

AWARDS

High Definition wint Jazz Hoeilaart 2011 High Definition, de Poolse groep rond Piotr Orzechowski, heeft de Jazz Hoeilaart International Competition 2011 gewonnen.

Ze werden door de jury geloofd om de frisheid en vitaliteit die de band uitstraalde.

Hun arrangementen zitten vol verrassingen.

Zo brachten ze een opmerkelijke vertolking van de standard Ana Maria. Bovendien werd hun contrabassist Alan Wykpisz als beste bassist onderscheiden.

De derde prijs ging naar het Duitse duo Leppinski 2 met Agnes Lepp (stem) en Filip Wisniewski (gitaar) die de zaal stil kregen met delicate vocalise en intimistische gitaarklanken. De vierde prijs won het Belgische Sullivan Street Trio met gitarist-componist Tim Finoulst, contrabassist Matt Heyman en drummer Wim Eggermont. De groep, die nu drie jaar samenspeelt, heeft duidelijk aan maturiteit gewonnen.

Finoulst en Heyman hebben het Conservatorium in Antwerpen en Eggermont het Lemmensinstituut als bagage. Finoulst tekende voor het eigen werk met Simple and Sweet en Bill Kenny (voor Frisell en Wheeler).

Bij deze editie 2011 kwam nog een woord van dank door Peter Heyndrickx, Voorzitter van de

stuurgroep van Jazz Hoeilaart, aan de juryvoorzitter Erik Moseholm, die na zovele jaren voor de laatste keer die taak vervulde. Ook Guy Dossche, die in de preselectiejury zetelt, werd om zijn trouw beloond.

Nathalie Loriers ontving uit handen van Sabam bestuurder Marc Hermant een cheque van 2000 euro als winnares van de Sabam cultuur componistenwedstrijd en dit voor haar compositie Canzoncina, die als opgelegd werk door de groepen werd vertolkt.

Alle groepen nemen als herinnering een videoclip van het optreden mee naar huis.

Bernard Lefèvre www.jazzhoeilaart.be

/09 22/09 - 24

JAZZ HOEI LAAR T2011

Pianist Piotr Orzechowski, de spilfiguur rond het Pools kwartet High Definition, was in 2008 nog finalist op Jazz Hoeilaart, en won dit jaar de Montreux Jazz Piano Competition 2011. Met zijn vrienden uit de Muziekacademie van Krakow: saxofonist Mateusz Sliwa, contabassist Alan Wykpisz en drummer Patryk Dobosz brengen ze spannende moderne jazz. In prachtig breed uitgesponnen nummers, waaronder eigen werk Estampida en Hopasa, konden ze het publiek én de jury volledig overtuigen.

tig met Angus’ Five Ahead, een compositie die door Downbeat werd gelauwerd. Dit nummer staat ook op hun pas verschenen debuutalbum Retrieval Structure en samen met dat titelnummer en Coltrane Matrix zetten ze een fraaie set neer. Ze waren ook uiterst creatief in de interpretatie van het opgelegde werk, Canzoncina, een compositie van Nathalie Loriers, dat de Sabam compositiewedstrijd won. Hierbij viel een mooie interactie op tussen de coole Angus (invloeden van Pat Martino, Adam Rogers), Chad Lefkowitz-Brown (sopraansax) en Matthew Sheens (piano).

De ritmesectie, Scott Colberg (cb) en Kenneth Salters (d) vulde alert aan. En een uitstapje naar bossa nova met Jobims Insensatez werd geapprecieerd.

ART.BE ZZHOEILA WWW.JA

Op de tweede plaats eindigde het Australisch-Amerikaanse kwintet van de Australische gitarist Quentin Angus, die al heel wat onderscheidingen in de wacht sleepte, waaronder de prestigieuze Keith Mitchell Award. De groep opende krach-

High Defintion (v.l.n.r.): pianist Piotr Orzechowski, contrabassist Alan Wykpisz, saxofonist Mateusz Sliwa en drummer Patryk Dobosz

De uitslag van deze 33ste editie is als volgt: Eerste prijs (2.000 euro van de Vlaamse Gemeenschap): High Definition.

Bovendien mogen ze optreden op Getxo Jazz festival 2012 in Bilbao en krijgen ze een concerttournee vanaf september 2012 aangeboden.

14

2011/4

Vierde prijs (350 euro van de gemeente Hoeilaart): Sullivan Street Trio.

mozaïek en Kunstwerk(t)): Kenneth Salters (drummer van het Quentin Angus Quintet).

Tweede prijs (1.500 euro van vzw De Rand): Quentin Angus Quintet.

Vijfde prijs (gedeelde prijs, telkens 350 euro, resp. van de gemeente Overijse en Muziekmozaïek vzw): Sean Hutchinson’s Still Life en Carl Winther Trio.

Prijs beste bassist (Hevos basversterker): Alan Wykpisz, contrabassist van High Definition.

Derde prijs (1.200 euro van Fnac België): Leppinski 2.

Prijs beste solist (kunstwerk van Eva Jarosova aangeboden door Muziek-

Prijs beste vertolker van de opgelegde compositie Canzoncina (350 euro): Quentin Angus Quintet.

AWARDS

Frank Vaganée wint Eerste Jazzmozaïek Award Tijdens de Jazzmozaïek-avond, vrijdag 23 september op Jazz Hoeilaart, werd Frank Vaganée de winnaar van de eerste Jazzmozaïek Award.

Met deze prijs wil het jazztijdschrift Jazzmozaïek, een uitgave van Muziekmozaïek vzw, een Belgische jazzmuzikant in de schijnwerper plaatsen. Daarbij wordt uitgegaan van de verdiensten van deze jazzmuzikant over het voorbije jaar en dit geheel in de geest van Jazz Hoeilaart, d.w.z. met aandacht voor verbreding, vernieuwing en verjonging.

Met die criteria voor ogen hebben de redactiemedewerkers van Jazzmozaïek elk vijf namen geselecteerd en uit de topscores werd door een finale jury dan de winnaar verkozen. Die finale jury bestond naast de kernredactie: Peter De Backer, Jos Knaepen, Georges Tonla Briquet en Bernard Lefèvre (hoofdredacteur JM en juryvoorzitter) verder uit Peter Heyndrickx (uitgever van het tijdschrift en voorzitter van de stuurgroep van Jazz Hoeilaart) en Filip Verneert (directeur Muziekmozaïek). Deze jury sloot zich volledig aan bij de uitgesproken topscore voor Frank Vaganée, altsaxofonist/arrangeur/componist en artistiek leider van het Brussels Jazz Orchestra. De juryvoorzitter loofde de verdiensten als volgt.

Frank Vaganée nam de muzikale en artistieke leiding waar van het verbredend project Mama Africa, een eerbetoon aan Zuid-Afrika en de muziek van Myriam Makeba wat hij realiseerde met zangeres Tutu Puoane en het BJO. Het album werd als beste onderscheiden op de South African Music Awards 2011.

In de zomer van 2010 verzorgde Frank Vaganée, samen

met Michaël De Cock van het Mechelse theatergezelschap ’t Arsenaal, de programmatie van Theater aan Zee. Voor de productie van Vliegen tot de hemel van ’t Arsenaal schreef hij de muziek. Nog in 2010 werd hij aangesteld als stadsartiest van de stad Mechelen en dit voor twee jaar.

Onder zijn artistieke supervisie werd de grondslag gelegd van het Youth Jazz Orchestra, een initiatief van Jeugd en Muziek om een bigband van jong toptalent samen te stellen. Hij bood jonge jazzmuzikanten meerdere kansen deel uit te maken van het BJO en neemt geregeld jonge jazzmuzikanten onder zijn vleugels in zijn trio of andere ensembles, o.a. Toni Vitacolonna, Yannick Peeters en Steven Delannoye om enkele te noemen.

Frank Vaganée heeft al een belangrijk vernieuwend traject afgelegd. Hij kiest met het BJO bewust voor originele muziek en op maat geschreven arrangementen en een inventieve interpretatie.

Eind oktober 2010 stond hij met het BJO een week lang in het Lincoln Center waar ze

Frank Vaganée ontvangt de oorkonde van de Jazzmozaïek Award en het kunstwerk van Albert Groenheyde met felicitaties van hoofdredacteur Bernard Lefèvre.

de muziek van Kenny Werner vertolkten. Later werd het opgenomen in De Bijloke en zopas is het als Institute of Higher Learning op het label Half Note verschenen.

Frank Vaganée is ook de drijvende kracht achter de Vaganée/Del Ferro Group en stond in de frontlijn van de New

Chris Joris Experience met het alom geprezen album Marie’s Momentum (W.E.R.F. 2010).

Frank Vaganée ontvangt als JM-Award 2011 een kunstwerk van Albert Groenheyde, exclusief geselecteerd door Kunstwerk(t) en mag volgend jaar op Jazz Hoeilaart als topact een concertproject ge-

heel in lijn met de intrinsieke waarden van verbreding, vernieuwing en verjonging op de Jazzmozaïek-avond brengen, waarvoor hem 3000 euro ter beschikking wordt gesteld.

(BL) Meer info: www.muziekmozaiek.be

Kunstwerk van Albert Groenheyde Albert Groenheyde (1939) studeerde aan de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunsten te ’s Gravenhage, Nederland. Daarna werkte hij als grafisch ontwerper. Pas de laatste jaren ontwikkelt hij zich als beeldend kunstenaar.

Mensen zijn voor Albert Groenheyde een onuitputtelijke inspiratiebron. Zijn drang om te schilderen ontstaat uit pure verwondering en fascinatie voor de verscheidenheid aan mensen. Hij wil hun eigenheid vastleggen, het karakter eruit halen.

Hij schildert realistisch maar kan de werkelijkheid ook in een ander perspectief plaatsen waardoor vervreemding ontstaat.

Ook zijn kleurgebruik is vaak eigenzinnig.

Door zijn krachtige manier van schilderen en zijn soms bruut, dan weer subtiel lijngebruik, verbeeldt hij op onverbloemde wijze de werkelijkheid.

Lucian Freud, Jenny Saville en Piet Peere zijn voor Groenheyde belangrijke voorbeelden.

Info: www.albertgroenheyde.com 2011/4

15

Motives for Jazz bundelt de jazzpodia in Limburg. Elk seizoen biedt het Limburgs jazzplatform een kwaliteitsaffiche van ruim 50 concerten. Word gratis lid en geniet fikse korting op de toegangsprijzen. Meer info op www.motivesforjazz.be.

10

12

15

12

16

12

18

01

19

01

22

01

28

01

02

02

16

02

23

02

28

02

29

02

01

03

06

03

15

03

16

03

17

03

29

03

za

20u00 do

20u30 vr

20u15

SINDS 1997

wo

20u15 do

20u30 zo

20u30 za

20u00 do

20u30 do

20u30 do

20u15 di

20u00 wo

20u30 do

20u00 di

20u15 do

20u30 vr

20u00 za

20u00 do

Jason Moran © Clay Patrick McBride

20u30

15 16

2011/4

13 tot vr

18u00

14

za

04

18u00

Atomic + Fire!

KUNSTENCENTRUM BELGIE HASSELT

Bill Carrothers Trio CC MAASMECHELEN

Tulipa Ruiz + Sluijs & Vermeulen + LABtrio C-MINE CULTUURCENTRUM GENK

Jef Neve Trio ACADEMIEZAAL SINT-TRUIDEN

As Quests with strings JAZZCASE DOMMELHOF NEERPELT

Hexen Trio feat. Barry Guy, Lucas Niggli, Paul Plimley CC MAASMECHELEN

Bogan Ghost KUNSTENCENTRUM BELGIE HASSELT

Simon Nabatov & Xu Fengxia CC MAASMECHELEN

Ad Colen Quartet JAZZCASE DOMMELHOF NEERPELT

aNOO + Blackie & The Oohoos C-MINE CULTUURCENTRUM GENK

Jason Moran & The Bandwagon CULTUURCENTRUM HASSELT

Triangoli feat. Diana Torto, John Taylor, Anders Jormin CC MAASMECHELEN

BJO feat. Kenny Werner CULTUURCENTRUM DE KIMPEL BILZEN

Ulf Wakenius ACADEMIEZAAL SINT-TRUIDEN

Estafest JAZZCASE DOMMELHOF NEERPELT

BJO & Vlaams Radio Koor - ‘Jazz requiem’ CULTUURCENTRUM HASSELT

The Resonance Ensemble KUNSTENCENTRUM BELGIE HASSELT

Craig Taborn Trio CC MAASMECHELEN

C-mine jazz Genk met o.m. Miroslav Vitous, Tania Maria, Lizz Wright, Mulatu Astatke, San Amidon Trio, Yuko …

C-MINE CULTUURCENTRUM GENK

JAZZAGENDA

Festivalnieuws voorjaar 2012 Winterjazz Voor hun gezamenlijk festival van 17 tot 28 januari bieden Marni & Flagey weer een gevarieerd programma aan met concerten voor alle leeftijdscategorieën. Zo is er een speciaal luik voor kinderen met het Greg Houben Trio en het Electric Miles Project. Publiekslieveling Philip Catherine neemt het openingsconcert voor zijn rekening en dat in duo met Nicola Andrioli. Het wordt uitkijken naar de combinatie van Barbara Wiernik met het Ensemble Musiques Nouvelles en vooral ook naar het afsluitingsconcert van Jazz Plays Europe met in de rangen Christian Mendoza, Lander Gyselinck en Andrew Claes. Ook de DR Big Band

is te gast met Sinne Eeg. Alle info via www.flagey.be en www.theatremarni.com.(gtb)

Djangofolllies Onder deze verzamelnaam organiseren De Vrienden Van Brosella in samenwerking met het Brusselse cultuurhuis Les Riches-Claires en een aantal lokale partners (waaronder zes nieuwe!) van 19 tot 31 januari een reeks concerten doorheen het hele land. Traditiegetrouw (het is de achttiende editie ondertussen) staat daarbij natuurlijk de muzikale erfenis van Django Reinhardt centraal. Op de affiche heel wat bekende namen maar steeds in wisselende en verrassende combinaties met voorop Fapy

Lafertin, Lollo Meier en diverse leden van de familie De Cauter en de Limberger-clan.

Daarnaast ook nog o.a. flamenco fusion uit Spanje (Un Gato En La Luna), Les Doigts De L’Homme en Olli Soikkeli & Hot Club de Finlande. Alle details via www.brosella.be. (gtb)

Tournai Jazz Festival Van 27 tot 29 januari valt er tijdens dit festival in Doornik drie dagen jazz te beluisteren en te beleven. Op de affiche heel wat klinkende namen waaronder Philip Catherine, Eric Legnini en BJO (met David Linx en Maria João).

Maar ook minder bekende

artiesten komen aan bod.

Bedoeling is om een heel breed spectrum van jazz in de kijker te plaatsen, van dixieland tot nu jazz. Er worden tevens workshops en master classes voor kinderen en volwassenen georganiseerd.

Randanimatie en diverse drank- en eetmogelijkheden zijn er eveneens. Alle info via www.tournaijazz.be. (gtb)

JustJAZZit Van 15 tot 18 februari organiseert de Beursschouwburg een nieuwe editie van dit festival. Elk jaar wordt de affiche sterker en sterker.

Oordeelt u zelf maar. De vierdaagse jazzhappening opent met een soloconcert

van Craig Taborn. De FinsBelgische aNoo tekent eveneens aanwezig. Fred van Hove komt met zijn Diaspora Sounds Project (Els Van De Weyer, Maggie Nicols, Luc Mishalle). Gitarist JeanYves Evrard presenteert zijn soundtrack bij de film Le Bonheur. Eric Thielemans krijgt een carte blanche en het concert waarvoor je best zo snel mogelijk tickets koopt, is dat van Most Other People Do The Killing (Peter Evans, John Irabagon, Moppa Elliott, Kevin Shea). (gtb)

Kulturama 2012 Van 16 tot 19 februari brengt dit stadsfestival in Leuven heel wat jazzactiviteiten

Craig Taborn 2011/4

17

JAZZAGENDA

Miroslav Vitous

in de kijker met o.a. een unieke overzichtstentoonstelling met werk van Jos

Knaepen (4 dagen), een Double Bill: Bill Carrothers solo + trio (vrijdag 17/02)

met voorgesprek Marc Van den Hoof en Jeroen Revalk en verder op verschillende podia concerten met onder meer Wesseltoft & Schwarz Duo (STUK), Maarten Decombel Trio - Cat Toren Trio (JazzOra) en BELFUSION jazz met Patrick Deltenre, Michel Bisceglia, Yves Baibay, Werner Lauscher en Frank Deruytter (At The Bebop). Voor het volledig programma, ga naar www.30cc.be (bl)

W.E.R.F. Labelnight Het W.E.R.F.-label viert tijdens een labelnight op zaterdag 18 februari vanaf 17u in het Concertgebouw Brugge 10 jaar Concertgebouw, 25 jaar Kunstencentrum De Werf en de 100e cd-uitgave binnen het W.E.R.F.-label.

Kunstencentrum De Werf bestaat 25 jaar en orgaBert Joris

18

2011/4

niseerde vrijwel dag op dag 10 jaar geleden in het toen gloednieuwe Concertgebouw het eerste jazzconcert: het Brussels Jazz Orchestra met Bert Joris en Kenny Werner. Het werd een overdonderend succes dat trouwens gepaard ging met de uitgave van de cd-box The Finest in Belgian Jazz, een mijlpaal in de geschiedenis van onze vaderlandse jazz en zonder twijfel ook de doorbraak voor het platenlabel van De Werf. Op 18 februari staat, heel symbolisch, het releaseconcert van de 100e W.E.R.F.-label-cd op de affiche. Dit alles wordt feestelijk gevierd met een Ten Years After-concert van het Brussels Jazz Orchestra en Bert Joris, aangevuld met vele andere concerten van bands uit het W.E.R.F.-label. (bl)

C-Mine Jazz Genk Vanaf deze editie 2012 vindt dit festival plaats in het voorjaar en heeft het Michel Bisceglia aangetrokken als nieuwe artistiek directeur.

De grensverleggende aanpak blijft behouden en het festival dat plaatsvindt op vrijdag 13 en zaterdag 14 april wil zelfs nog een stapje verder zetten. Enkele namen zijn al bekend: Miroslav Vitous, bekend van de legendarische fusionformatie Weather Report, de Braziliaanse zangeres en componiste Tania Maria en de Amerikaanse ‘rising star’ zangeres Lizz Wright. Maar ook Mulatu Astatke, de vader van de Etiopische jazz en Sam Amidon uit de Indiefolk als Yuko zijn aangekondigd.

Info: www.cminejazz.com (bl)

JAZZPLAYSEUROPE

JazzPlaysEurope sluit het Winterjazz Festival af

Jong toptalent uit zeven Europese landen Sinds 2009 brengt JazzPlaysEurope elk jaar het kruim van het jonge jazztalent uit zeven Europese buurlanden samen. Binnen de professionele omkadering van dit JazzPlaysEurope Lab stellen deze jonge beloften in vier dagen tijd een volwaardig concertprogramma samen. Hierop volgt een tournee langs concertzalen van de zeven buurlanden.

In 2012 viert JazzPlaysEurope haar vijfde verjaardag. Hoe konden ze dat beter doen dan de drie Labs van de drie voorbije drie jaar op één avond aan het publiek voor te stellen? En dan nog wel als afsluiter van het Winterjazz Festival in het Flagey. We praten met initiatiefneemster Nadin Deventer van jazzwerkruhr, Mik Torfs van Jazzlab Series, en pianist Christian Mendoza, die in de laatste editie België vertegenwoordigt.

Nadin Deventer: De jazzscene in Europa ligt geografisch enorm dicht bijeen. Je kan in principe als band uit Dortmund een gig spelen in Gent, en diezelfde avond nog met de auto terugkeren. Toch zijn het erg gescheiden werelden. Daarom ben ik als directeur van jazzwerkruhr in 2007 met JazzPlaysEurope begonnen om de uitwisseling tussen jazzmuzikanten uit Europese buurlanden aan te moedigen. JazzPlaysEurope omvat nu zeven organisaties uit Duitsland, Frankrijk, België, Nederland, Luxemburg, Polen en Slovakije. Ons belangrijkste project is zonder twijfel het JazzPlaysEurope Laboratory.

Elk van de zeven partners kiest een veelbelovende jonge jazzpersoonlijkheid en organiseert concerten voor de tour. De muzikanten moeten zich over praktische zaken geen enkele zorgen maken. Topmuzikanten moeten niet ook nog eens topmanagers zijn, vind ik. Dat zijn twee verschillende specialismen.

Mik Torfs: We wisten meteen dat JazzPlaysEurope geen Europees

netwerkplatform mocht worden waarin enkel werd gepraat en getheoretiseerd. We wilden meteen iets doen. Amper enkele maanden na de eerste brainstorm liepen de eerste concerten al. Dat is voor ons de juiste aanpak geweest: je kan meteen leren uit de ervaring, en bijschaven waar nodig.

Nadin Deventer: Die eerste keer was best spannend. Hoe goed de muzikanten ook zijn, het is en blijft een muzikale blinddate. Je hebt geen garantie dat het ook zal klikken. Ik sta elk jaar weer versteld van het hoge niveau. En het mooie is dat ze er niet alleen in slagen om in enkele dagen tijd een volledig programma te realiseren, maar dat

ze bovendien ook als een echte band klinken. Dat heeft veel te maken met de doordachte keuze door de lokale partners.

Mik Torfs: Er was telkens weinig discussie over wie we zouden afvaardigen. We zochten naar veelbelovende muzikale persoonlijkheden, die beschikken over voldoende podiumrijpheid en bij voorkeur ook als bandleider hun strepen hadden verdiend. In 2009 was dat saxofonist Andrew Claes, van Brazzaville en Hamster Axis of the One-Click Panther. In 2010 was Jazzlab Series het gastland.

We kozen toen voor drummer Lander Gyselinck, van het LAB-trio en het Kris Defoort Trio. We hebben toen in De Werf een cd opgenomen. Dit jaar stuurden we pianist Christian Mendoza de arena in, die dit jaar nog met zijn kwartet de cd Arbr’-en-Ciel opnam bij W.E.R.F. Het is opvallend hoe verschillend die bands klinken.

Boeiend dus om ze alle drie op een avond te kunnen horen.

Christian Mendoza: Het was inderdaad spannend. Het is niet niks om op enkele dagen met zeven mensen een programma

ineen te steken. Elk van ons had eigen composities meegebracht.

Het niveau van alle deelnemers is zeer hoog, al zijn onze achtergronden vaak verschillend. Dankzij de professionaliteit en openheid van alle muzikanten, konden we open en kritisch over elkaars werk praten en bepalen wat we wel en wat we niet wilden doen.

Interessant om te horen welke richting mijn eigen composities uitgaan als ze vanuit een heel andere esthetiek worden aangepakt. Het resultaat is eclectisch maar wordt toch collectief gedragen door alle deelnemers.

Mik Torfs: De drie labs geven een goed beeld van waar de opkomende generatie Europese toptalenten nu mee bezig is. Als er al zoiets bestaat als Europese jazz, dan zal je daar op 28 januari een mooie staalkaart van kunnen horen.

Nadin Deventer: Ik ben er wel van overtuigd dat zeker 50% van de deelnemers zal uitgroeien tot de belangrijke Europese jazzmuzikanten van de komende tien jaar. Tobias Klein die deelnam aan het lab van 2009 mocht in 2010 als eerste buitenlander een compositie schrijven voor de opening van het North Sea Jazz, en zowel Lander Gyselinck als Christian Mendoza kaapten prijzen weg op het Tremplin Jazz Festival in Avignon.

Christian Mendoza: Dat we zoveel speelplekken kunnen aandoen is een troef. Het maakt het makkelijk om contacten te leggen met organisatoren en programmatoren. Dat vergroot onze kansen om er nog eens te spelen met onze eigen bands of in kleinere samenwerkingsverbanden tussen de deelnemers.

Nadin Deventer: Voor mij is het belangrijk dat de Labs niet verdwijnen op het moment dat de laatste noot van het laatste concert uitgestorven is. Daarom ben ik erg gelukkig dat we door Flagey gevraagd zijn om het Winterjazz Festival af te sluiten. Het is een bemoedigende blijk van erkenning.

Wannes Gyselinck

28.01.2012 Winterjazz Festival in Flagey/Best of jazzplayseurope (JPE-labs 1-3) www.jazzplayseurope.eu

Jazz Plays Europe (v.l.n.r.): Christian Mendoza (B-piano), Maxime Bender (Lux-tenor- en sopraansax), Claire Bellamy (F-contrabas), John-Dennis Renker (D-trompet), Radovan Tariska (SK-altsax), Jasper Stadhouders (NL-gitaar) 2011/4 19

in • MULTITUDE met Stefan Brackaval en Chris Mentens

in

VR 9 DEC: 20U00 • € 10/8

• BILL CARROTHERS TRIO ZA 17 DEC: 20U00 • € 12/10 •

• JEF NEVE SOLO VR 6 JAN: 20U00 • € 16/14

• URI CAINE TRIO DO 26 JAN: 20U30 • € 18/16 • URI CAINE (PIANO, KEYBOARDS); BEN PEROWSKY

(DRUMS); JOHN HERBERT (CONTRABAS)

• RED SNAPPER: KEY (CD-VOORSTELLING) VR 27 JAN: 20U30 • € 14/12 • RICH THAIR (DRUMS); DAVID AYERS (GITAAR); ALI FRIEND (CONTRABAS, ZANG); TOM CHALLENGER (SAX, KLARINET, MELODICA)

• INSTANT COMPOSERS POOL ZA 18 FEB: 20U30 • € 18/16 • MISHA MENGELBERG (PIANO, COMPONIST);

HAN BENNINK (DRUMS); AB BAARS (KLARINET, TENORSAX); TOBIAS DELIUS (TENORSAX); ERNST GLERUM (CONTRABAS); THOMAS HEBERER (TROMPET); TRISTAN HONSINGER (CELLO); MICHAEL MOORE (SAXOFOON); MARY OLIVER (VIOOL); WOLTER WIERBOS (TROMBONE)

• JACK MILLION BAND: THE BEST OF SWING

DO 8 MRT: 20U30 • € 16/14 • MARCIN WASILEWSKI (PIANO); SLAWOMIR KURKIEWICZ (CONTRABASS); MICHAL MISKIEWICZ (DRUMS)

• DEEP RIVER QUARTET MET VOORAF THE TRIPPLETTES

DO 22 MRT: 20U30 • € 20/18 • SY FINCK (BASSTEM, MUZIKALE LEIDING); DICK

RIETVELD (BARITONSTEM, PRESENTATIE); BRIAN SPORKSLEDE (TENORSTEM); ACE VINCENT (TENORSTEM); ERIC VAN DER LUIJT (PIANO); JOEP LUMEIJ (BAS); INIGO GRIMBERGEN (DRUMS)

• PHILIP CATHERINE PLAYS COLE PORTER • PHILIP CATHERINE (GITAAR);

KAREL BOEHLEE (PIANO); PHILLIPPE AERTS (CONTRABAS); MARTIJN VINK (DRUMS)

• LIZZ WRIGHT DO 12 APR: 20U30 • € 22/20 •

• BROADWAY IN SATIN: BILLIE HOLIDAY REVISITED ORCHESTRE NATIONAL DE JAZZ O.L.V. DANIEL YVINEC MET SPECIALE GASTEN IAN SIEGAL EN KAREN LANO

DO 19 APR: 20U30 • € 20/18

• GLENN MILLER ORCHESTRA ZO 13 MEI: 15U • € 20/18

• JEF NEVE & LIEBRECHT VANBECKEVOORT: IF MOZART AND MONK WERE BROTHERS - PART II DO 24 MEI: 20U30 • € 18/16 •

• JEF NEVE TRIO: SONGS OF THE NEW WORLD

Roma_JazzAd_nov11.indd 1

• DJANGOFOLLLIES 2012 LA FEMME BELGE VR 20 JAN: 20U00 • € 10/8

HOT CLUB DE FINLANDE ZA 21 JAN: 20U00 • € 14/12

LIMBERGER FAMILY TRIO ZO 22 JAN: 15U • € 12/10

DO 1 MRT: 20U00 • € 12/10 •

• MARCIN WASILEWSKI TRIO

DO 14 JUN: 20U30 • € 18/16 •

WO 18 JAN: 20U00 • € 12/10

• ANOO met Tuur Florizoone

ZO 19 FEB: 15U • € 16/14

VR 23 MRT: 20U30 • € 16/14 •

• CHAD MCCULLOUGH & BRAM WEIJTERS QUARTET

• RACKHAM met Toine Thys VR 16 MRT: 20U00 • € 12/10

• FREDERIK LEROUX & COLLAPSE (DOUBLE BILL) ZA 24 MRT: 20U00 • € 12/10 •

• TRICYCLE met Tuur Florizoone ZA 7 APR: 20U00 • € 12/10

• TOINE THYS ORGAN TRIO VR 27 APR: 20U00 • € 12/10 •

• HIJAZ ZA 12 MEI: 20U00 • € 12/10

• QUENTIN DUJARDIN & KALABAN COURA ZA 26 MEI: 20U00 • € 14/12

• BALONI met Joachim Badenhorst VR 1 JUN: 20U00 • € 12/10

GRATIS BOLLEKE

bij elk jazzconcert in De Roma!

Per gekocht ticket ontvangt u een bon die u op de avond van het jazzconcert kan inruilen voor een gratis Bolleke Koninck.

DE ROMA: TURNHOUTSEBAAN 286, 2140 BORGERHOUT RATAPLAN: WIJNEGEMSTRAAT 27, 2140 BORGERHOUT TICKETS: TICKETBALIE TURNHOUTSEBAAN 327, 2140 BORGERHOUT, 03 292 97 40 (WERKDAGEN: 9U30-12U30 EN 13U30-17U) + WWW.DEROMA.BE + WWW.RATAPLANVZW.BE + MARK SOUND, WOLSTRAAT 6, 2000 ANTWERPEN + FNAC 10/11/11 14:01

JAZZMOZAÏEKJES De 81-jarige saxofonist Sonny Rollins wordt door de Amerikaanse president Barack Obama met de Kennedy Center Honors vereerd om zijn bijdrage aan de Amerikaanse cultuur. Samen met zanger Neil Diamond, actrice Meryl Streep, musicalzangeres Barbara Cook en cellist Yo-Yo Ma ontving Rollins de prijs op 4 december in het Kennedy Center in Washington D.C. Op Les Nouvelles Victoires du Jazz 2011 lieten verschil-

lende Belgische jazzmuzikanten zich opmerken. David Linx won in de categorie Vocal Jazz en Eric Lignini in de categorie Album Instrumental met zijn album The Vox. In de categorie Artiste ou Formation Instrumentale won Jean-Philippe Viret Trio. Daarbij was ook Stéphane Belmondo (met Dré Pallemaerts) genomineerd. Als internationaal album (in Frankrijk geproduceerd) haalde Tigran met A Fable het van Bill Carrothers Excelsior en van Avishai Cohen Seven Seas. Info: www.francetv.fr/les-victoires-de-lamusique/jazz

De Roma ontvangt op 26 januari

2012 Uri Caine met zijn trio (zie interview in dit nummer), op 18 februari ICP, 8 maart Marcin Wasilewski Trio, op 23 maart Philip Catherine plays Cole Porter en op 12 april Lizz Wright. Info: www.deroma.be.

Op zondagnamiddag 18 december wordt Tien Jaar Swingjazz Revival in Gent gevierd. Heel veel swingtalent als Special Guests, met een All Star Swing PDM Big Band, met surprise acts door o.m. Pascal Maertens, Marjolein Cneut, Stephanie, Franse zazous als Christophe Avril en zijn Couleur Swing Quartet, met lindy hop initiatie, dansdemonstraties, met guest deejays Mr. Nice ’n Hidehoo, Sep Vermeersch en Jens Tytgat. Info: www.vooruit.be

Brussels Jazz Orchestra gaat het podium op met Agatha, ge-

schreven door de Fin Kerkko Koskinen en is een erg filmische, verrassende en bij momenten mysterieuze compositie.

Voor de gelegenheid breidt het Brussels Jazz Orchestra uit met I Solisti del

2011-11 HKM Ad Jazzmozaiek 2.pdf

1

12/11/11

SEPT 5163

07:52

Tineke Postma

Tineke Postma ontvangt de Edison Jazz 2011, categorie Jazz Nati-

onaal, voor het album The Dawn Of Light. De jury vindt dat de saxofoniste met dit album toont dat haar muzikale ontwikkeling gestaag voortschrijdt en haar eigen stijl zich steeds duidelijker aftekent. Ook viel het de jury op dat Tineke veel ruimte laat voor haar begeleiders Marc van Roon, Frans van der Hoeven en Martijn Vink met wie ze een hecht kwartet vormt.

Andere Edison-winnaars 2011 zijn de internationale artiesten Gerald Clayton (Bond - The Paris Sessions), Kurt Elling (The Gate), en Mariza. De Edison voor dvd gaat naar de legendarische opnames uit 1968 van Aretha Franklin live in het Concertgebouw. En bij de categorie Bijzondere Uitgave van Historische Aard beloont de vakjury The Sesjun Radio Shows met een Edison. De prijzen werden op woensdag 16 november in het Muziekgebouw Eindhoven uitgereikt.

SEPT 5161

SEPT 5165

NU VERKRIJGBAAR www.hanskustersmusic.com

Distributie :

2011/4

21

JAZZMOZAÏEKJES Vento en de Russische trompettist Alex Sipiagin: 9 extra blazers om het ambitieuze klankuniversum van Agatha te bevolken. De première is voor Flagey (Brussel 20/12), daarna in De Bijloke (Gent 21/12) en deSingel (Antwerpen 22/12).

Het BJO is terug te vinden op de soundtrack van de succesvolle zwart-witfilm The Artist van Michel Hazanavicius met in de hoofdrol Jean Dujardin, de Franse komiek die eerder al voor dezelfde regisseur in de huid kroop van agent OSS 117 en nu een Gouden Palm won in Cannes. De hoofdbrok van de muziek wordt weliswaar ingespeeld door het Brussels Philharmonic onder leiding van Ernst van Tiel. Componist was Ludovic Bource. (gtb) Jazzgenootschap Op-Weule (Sint-Lambrechts-Woluwe/Brussel) heeft voor begin volgend jaar een originele jazzcursus op het programma.

Op vijf dinsdagavonden (7-02, 28-02, 13-03, 27-03, 17-04) komt telkens een verschillende Belgische jazzmuzikant een lezing geven over zijn instrument en situeert dit in de context van de hele jazzgeschiedenis. Als afsluiter geven de vijf genodigden plus een

Brussels Antwerpen Gent Namur Charleroi (Liberchies) Meise Grimbergen Lessines Ruiselede Aalst Mol Zolder Zottegem Soignies Strombeek

BOEKENNIEUWS extra muzikant een concert ten beste op 8 mei. Een unieke manier voor een kijk achter de schermen. Info: Filip Peeters (02/720.34.69, na 19u). (gtb)

Jack & Jazz at the Fakkel is

een reeks concerten in het Theatercafé (Rode Zaal) van het Fakkeltheater in Antwerpen. Daarbij is Jack van Poll gastheer, vertelt en speelt, elke maand op maandagavond.

Op 9 januari 2012 zingt Karen Ottelohe, op 6 februari spelen Bart Van Caenegem en Bart Quartier in duo (geïnspireerd door Corea’s Lyric suite for sextet), op 12 maart Aqui Vem O Sol, Op 9 april zingt Ibernice Macbean en op 14 mei sluit de reeks af met het Tutu Puoane Quartet. Info en reservatie: www.fakkelteater.be of T. 070 246 036.

In De Bijloke op 11 januari is er een double bill met Christian Mendoza Group en de jonge Noorse saxofonist Marius Neset, die met zijn tweede cd Golden Xplosion ophef maakte. Op 28 februari is er een Franse jazzavond met Louis Sclavis, Aldo Romano en Henri Texier, op 7 maart komt Jason Moran met trio en een 6-koppige blazerssectie rond een Monk-project.

Het voorjaarsprogramma 2012 van de Lokerse Jazzklub start op 21 januari met het Chad McCullough/Bram Weijters Qaurtet, dan is er het multimuzikaal weekend met op vrijdag 3 februari Kiss of Life (jazzy singer-songwriter)/ Boss Ross + gast (post-bop)/ No Way (coverband) en op zaterdag 4 februari: Richard Rousselets tribute to Gerry Mulligan.

Verder op 25 februari Andy Middleton Quartet, 10 maart Louisiana Red (Amerikaanse blueslegende) en op 31 maart zangeres Kim Versteynen (Kim in the Middle).

Info: www.lokersejazzklub.be

Schone (jazz)vrouwen Claude Blondeel, bekende radiostem als cultuurmedewerker van programma’s als Babel (Klara) en Joos (Radio1), schetst helder en krachtig in Coco & Co de levens van vijftien schone vrouwen uit de wereld van de kunst, muziek, film en mode.

Motives for Jazz stelt voor:

in cc Hasselt Jason Moran & The Bandwagon op 28 februari, in De Kimpel BJO feat. Kenny Werner op 1 maart, in cc Maasmechelen Craig Taborn op 29 maart.

Info: www.motivesforjazz.be

De Warande Turnhout brengt op 18 maart trompettist Nicholas Payton met SeXXXtet en als voorprogramma The Rebirth Collective.

Op 21 april is Stacey Kent te gast.

Info: www.warande.be

Lollo Meier Fapy Lafertin Quartet

Claude Blondeel – Coco & Co - schone vrouwen | met illustraties van Karl Meersman | Davidsfonds uitgeverij 2011 | ISBN 978-90-5826-805-1

DjanGO!!

Koen De Cauter Rony Verbiest Quartet La Femme Belge Les Doigts de l’Homme Les Violons de Bruxelles Marquito Velez Martin Bérenger trio Olli Soikkeli & Hot Club de Finlande

Ja zz/Festival

1 9 > 2 9 .0 1 .2 0 1 2

The Limberger Family Trio Un Gato en la Luna

More information and program on

www.brosella.be

and all the websites of the different venues.

Van operadiva Maria Callas, filmster Marilyn Monroe, componiste Alma Mahler tot modekoningin Coco Chanel, en ook schone jazzvrouwen Josephine Baker, Billie Holiday en Nina Simone.

Het zijn vrouwen die intrigeren, die geboren tussen 1879 en 1938, in hun wereld van grote invloed waren en nog zijn. Claude Blondeel heeft de biografieën doorworsteld en de essentie ervan met de pittige anekdotes vlot en aangenaam neergeschreven. Praktisch als je snel wil doordringen tot deze persoonlijkheden. Wie zich dan toch wil wagen aan de (soms loodzware) biografieën, krijgt telkens een lijstje van verdere lectuur.

Als een rasverteller leidt Claude Blondeel de lezer(es) doorheen de altijd ontroerende, soms schrijnende, sterke verhalen van vrouwen, die nog altijd tot de verbeelding spreken. Prachtig geïllustreerd met portrettekeningen van Karl Meersman.

Bernard Lefèvre

Logo officiel : à utiliser en priorité

Logo à n'utiliser que dans les cas définis dans la charte graphique ci-jointe.

Django_test.indd 1

18/11/11 12:10

Couleur de La Première : Pantone : PMS 281C C:100_M:72_Y:0_K:38

Wil je verder op de hoogte blijven van de concertagenda, ga naar de website: www.jazzmozaiek.be of raadpleeg de kalender van www.jazzinbelgium.com

22

2011/4

JAZZLABSERIES

Warme jazz voor koude winteravonden

JAZZ ZA 10/12/11 - 20:30 STEFAN PASBORG’S ‘ODESSA5’

DK/LT

Stefan Pasborg drums, Liudas Mockuñas sax Anders Banke tenorsax, Peter Rosendal piano, trombone Jeppe Tuxen hammond B3, synths

DO 22/12/11 - 20:30 GIOVANNI FALZONE ‘AROUND JIMI’ IT Giovanni Falzone trompet, Valerio Scrignoli gitaar Michele Tacchi el. bass, Riccardo Tosi drums

ZO 15/01/12 - 11:00 DUO QUARTIER – VAN CAENEGEM

B

RELEASECONCERT W.E.R.F.099 Bart Quartier vibrafoon Bart Van Caenegem piano

VR 20/01/12 - 20:30 IVAN PADUART QUINTET B Ivan Paduart piano, Jeroen Van Herzeele tenorsax Carlo Nardozza trompet, Philippe Aerts contrabas Joost van Schaik drums

VR 27/01/12 – 20:30 STATE OF MONC NL Arthur Flink trompet, Milan Bonger altsax Hielke Praagman electronics, Tuur Moens drums Robin Koerts el. bass

Anu Junnonen

Na de geslaagde tournees met MixTuur, BackBack en het Nathan Daems Quintet, kan je je de komende maanden opnieuw verwachten aan een stevige portie jazz. In december pakken we meteen uit met een Double Bill: Ben Sluijs & Erik Vermeulen gaan samen de baan op met LABtrio in hun kielzog. De ervaren tandem van Sluijs en Vermeulen gaat al 15 jaar mee zonder een spoor van verveling te vertonen. Integendeel, het duo lijkt alleen maar meer in elkaar te haken. In 2010 verscheen hun cd Parity op het W.E.R.F.-label. Daarop horen we fragiele en verstilde muziek die je meezuigt in een wereld van gestileerde melancholie, intimiteit en gracieuze klasse. De jonge wolven van LABtrio slagen er telkens opnieuw in om zichzelf en het publiek te boeien. Het trio verenigt het natuurtalent van pianist Bram De Looze met de swingende bas van een van ’s lands schaarse vrouwelijke jazzbassisten, Anneleen Boehme. Ook drummer Lander Gyselinck is geen onbekende. Zo koos Kris Defoort hem uit voor zijn trio en speelt hij ook in het Itinerari Siciliani- project van saxofonist Pierre Vaiana.

2012 zetten we in met Ivan Paduart Quintet. De pianist die zich steevast laat omringen door topmuzikanten als contrabassist Philippe Aerts en drummer Joost Van Schaik, kiest resoluut voor muziek die ontroert in plaats van imponeert. Paduart ontwikkelde

een zeer herkenbare stijl die bewondering wekt bij talloze topmusici. Dat resulteerde al in samenwerkingen met Richard Galliano, Toots Thielemans, Philip Catherine en vele anderen. Met een frontline die bestaat uit saxofonist Jeroen Van Herzeele en de Limburgse trompettist Carlo Nardozza belooft dit kwintet een bijzondere (her) ontdekking te worden.

De koude winteravonden van februari mogen nog langer duren met zangeres Anu Junnonen, kortweg aNoo. In kc nOna alvast helemaal op haar plaats, zo blijkt, want daar gaan nu al de laatste tickets de deur uit. De Finse origine van Anu laten zich duidelijk voelen in haar composities, mélanges van jazz met hippe folk en zelfs een vleugje tango. Na het debuut uit 2007 verscheen dit voorjaar Sinipiiki op Prova Records. Met een goedgekozen stel muzikanten heeft aNoo een prachtige plaat uitgebracht met songs die je meenemen naar het hoge noorden. Accordeonist Tuur Florizoone en trombonist Dree Peremans nemen het op tegen de stevige basis van drummer Yves Peeters en contrabassiste Yannick Peeters.

Junnonen houdt met haar sterke teksten en zanglijnen de band bijeen. Zorg dat je er bij bent.

Toon Van Deuren www.jazzlabseries.be

ZA 11/02/12 - 20:30 SCOTT DUBOIS QUARTET

USA

Scott DuBois gitaar Gebhard Ullmann tenor saxofoon, klarinet Thomas Morgan contrabas Kresten Osgood drums

ZA 18/02/12 - 17:00 W.E.R.F. LABELNIGHT BRUSSELS JAZZ ORCHESTRA FEAT. BERT JORIS RÊVE D’ÉLÉPHANT ORCHESTRA TUUR FLORIZOONE MIXTUUR KRIS DEFOORT TRIO NATHALIE LORIERS NEW TRIO NATHAN DAEMS QUINTET CEZARIUSZ GADZINA QUARTET

VR 24/02/12 - 20:30 ANOO FI/B Anu Junnonen zang, Tuur Florizoone accordeon Dree Peremans trombone, Yannick Peeters contrabas Yves Peeters drums

WWW.DEWERF.BE WERFSTRAAT 108 8000 BRUGGE 050 33 05 29 reservatie@dewerf.be

2011/4

23

PODIUMNIEUWS

Carl Claessens (Motives for Jazz):

“Ons publiek is heel mobiel” Motives for Jazz gaat zijn 15de Seizoen in (september 2011-juni 2012). Het uniek platform bundelt 8 structurele partners in Limburg: de culturele centra van Bilzen, Genk, Hasselt, Sint-Truiden en Maasmechelen, jazzclub Jazzcase/Dommelhof Neerpelt, Kunstencentrum Belgie en de provincie zelf, die in gezamenlijk overleg jazzconcerten afstemmen en communiceren.

In het Hasseltse Begijnhof, waar Motives for Jazz huist, zochten we coördinator Carl Claessens op.

Carl Claessens

Carl Claessens: “Het concept van platformwerking is ontstaan vanuit de cultuurdienst van het Provinciebestuur Belgisch-Limburg om over de verschillende kunstdisciplines: beeldende kunst, design, dans, film en dus ook muziek – klassiek, pop en jazz – de belangrijkste actoren in overleg te verzamelen en tot een onderlinge samenwerking en communicatie te bewegen. Met Motives For Jazz gaan we zelfs zover dat we ook co-organiseren en co-produceren.”

Wat maakt dat het platform in Limburg goed werkt waar het in andere regio niet lukt?

Toen we hier in Limburg, in het najaar 1997, begonnen, zagen we een leemte. Buiten enkele clubs was er weinig jazzaanbod. De cultuurcentra van onder meer Bilzen, Maasmechelen en Heusden-Zolder en enkele jazzclubs wilden in dit deel van België ook een stevig jazzaanbod creëren. En de coördinatie was al snel gevonden bij het provinciebestuur, vanuit het toenmalig provinciaal muziekcentrum in Casino Beringen.

De goede platformwerking heeft zeker met de structuur van de provincie te maken. Je hebt in Limburg geen grote steden. De zuigkracht van een grootstad 24

2011/4

zoals Brussel, Antwerpen of Gent is heel bepalend, dat kennen we in Limburg niet. Zo’n groot centrum trekt anders alle aandacht.

Met Belgisch-Limburg zitten we ook in de Euregio driehoek. Grensgebieden weg van het hart van het land. Maastricht dat een uithoek is, ver van Amsterdam, en dan Aken en Luik, allemaal randgebieden, die het moeten afleggen tegen de trekpleisters die grootsteden toch wel zijn. Wat me opvalt is dat we een heel mobiel publiek in Limburg hebben. Je treft mensen die op donderdag in Hasselt en een dag erna in Neerpelt en op zaterdag in Sint-Truiden opdagen, het is dus een rondreizend publiek.

Elk podium is anders…

Dat is eigen aan het platformverhaal. Wie aansluit bij Motives for Jazz wordt gepusht naar specialisatie. Dat werkt niet meteen, we geven ruimte om 2 à 3 jaar in te werken, een basispubliek op te bouwen en dan draaien ze voluit mee in het circuit. Essentieel is dat ze in een jazzprogramma investeren, dus meer dan een paar concerten per seizoen.

We merken dat onze podia elk een eigenheid hebben ontwikkeld. Cc Maasmechelen zet in op pianojazz,

veel pianosolo, met internationale namen.

Als je naar cc Sint-Truiden kijkt, daar heb je iets helemaal anders. Daar hebben we geregeld vocale jazz en jazz van Latijnse inslag.

In Dommelhof, dat zich profileert als jazzclub op de grens met Noord-Brabant, treden vaak Nederlandse groepen op en gaat de aandacht naar avontuurlijke jazz.

Kunstencentrum Belgie is gericht op improvisatie en freejazz. Cc Hasselt is een podium dat 900 plaatsen biedt, dus daar komen grote internationale namen zoals bv. Brad Mehldau. Het is ook de ultieme plek voor bigband producties.

Bilzen trekt de kaart van de gevestigde waarden, onder meer recent nog Philip Catherine en Jack van Poll op de Jazz Night, maar ook Bert Joris.

De aandacht voor Belgische jazz vinden we heel belangrijk. Daar werkt elk podium aan mee.

Nog onlangs hadden we in Hasselt de cd-presentaties van Arne Van Coillie en Kim Versteynen.

En JazzLab Series…?

We hebben geen vaste afspraak meer met JazzLab Series. Tot het 14de seizoen hebben we het volgehouden om de verplichte 10 concerten te plaatsen. En-

Podiumnieuws: CARL CLAESSENS kele podia nemen op eigen initiatief nog wel JazzLab Series op, dus het aanbod is in Limburg niet verdwenen. Bovendien verwijzen we naar hun programma in onze communicatie. Maar zoals al gezegd blijft aandacht voor Belgische jazz op de podia van Motives for Jazz een duidelijke optie. Elk seizoen verbinden we ons aan 10 tot 15 frisse Belgische jazzproducties.

Zijn er nog podia die buiten schot blijven?

Ik denk dat we hier in Limburg quasi volledig de lading dekken. C-mine cultuurcentrum Genk is er nu definitief bij, daar hebben we erop aangedrongen om naast het festival ook seizoensconcerten te organiseren. Met één podium onderhandelen we opnieuw: cultuurcentrum Muze in Heusden-Zolder. Die hadden afgehaakt bij het 2005/2006 seizoen, maar zijn vorig jaar met groot succes begonnen met jams in het café in het centrum.

Trouwens, ook Bilzen is aansluitend op hun jazzpodium in het cultuurcentrum gestart met jams en clubconcerten in plaatselijke kroegen. En ook daar slaat het aan.

Hoe worden de programma’s gecoördineerd?

Ik heb hier permanent een kalender openstaan. Die agenda wordt continu aangevuld, gewijzigd, geüpdatet. Via die kalendersturing grijp ik soms in, elk jaar een paar keer om conflicten te vermijden. Nu al zijn concerten tot diep in 2013 opgenomen. Als een datum te dicht op een andere zit, of er is een overlapping met een artiest, dan ga ik al bij de eerste contacten tussenkomen. Dan wordt dat dadelijk onderling uitgepraat. Soms zijn er pittige discussies als een artiest die een traditie heeft op een bepaald podium plots op een ander podium opduikt. Maar daar dient het platform voor, daar moet in collegialiteit over beslist worden. Ik hoef me daar zelf niet altijd mee te moeien.

Hoe regelen zich de festivals?

Het festival C-Mine Jazz Genk verhuist van het najaar naar het voorjaar. In het najaar kennen we het kleinere maar drukke All Weather Music Festival (met jazzclub Sjruur – nvdr) in Maaseik, waar we de voorbije jaren vooral omwille van de aantrek van jongeren stevig

hebben op ingezet. In Sint-Truiden was er in het voorjaar nog de première van het Villarte Vocaal Festival.

Dat zal vanaf 2013 naar het najaar verschuiven.

C-mine Jazz Genk heeft nu Michel Bisceglia als curator (volgt Karin Laenen op, nvdr), en mikt met nu jazz en behoorlijk wat cross-over ook op een jonger jazzpubliek. In het verleden was Motives for Jazz voornamelijk promotioneel aanwezig in het Genkse festival, sinds vorig jaar zijn we ook co-producent.

Carl Claessens:

“We merken dat onze podia elk een eigenheid hebben ontwikkeld.”

Bovendien zorgt de muziekprogrammator van C-mine als aanloop naar het grote festival voor twee aanstekelijke ‘aperitief’-concertproducties, een soort double-triple bill-achtige avond. Nog een andere opmerkelijke festivalproductie is het tweejaarlijkse Interact van Kunstencentrum Belgie, dat jonge en gevestigde jazzmuzikanten uit de internationale avant-garde samenbrengt in unieke settings. Daar tref je een niche publiek van heinde en ver, van Toulouse en Barcelona tot Milaan en Hamburg.

De festivals willen we beslist bewaken en versterken.

Als product. Een concert is eenmalig maar een festival moet omwille van continuïteit een profiel krijgen.

Jullie werken ook met leden…

Ledenwerving doen we enkel bij de platformen jazz en klassiek, daar creëren we een community mee.

Momenteel heeft jazz 1640 leden. We gaan die binnenkort nog eens doorlichten, want de vorige analyse dateert van eind 2007. Toen waren 87% van de leden Belgen en 12% Nederlanders. Van de Belgen woonde 70% in Limburg, 14% in Antwerpen, 8% in Brabant, 3% in Oost-Vlaanderen, ook 5% in Wallonië. Die leden genieten korting op de concerten.

Ze worden via mail en met driemaandelijkse folders voortdurend op de hoogte gehouden. Veel leden pikken minstens drie concerten per seizoen mee, maar er zijn evengoed leden die bijna alle concerten bijwonen, soms wel afhankelijk van het genre. Er zijn er natuurlijk die nooit naar freejazz gaan.

Wat zijn de betrachtingen in de toekomst?

We gaan onze communicatie bijsturen. Dat heeft te maken met de intentie om op termijn meer vanuit één globaal overkoepelend platform te werken. We zijn volop aan het brainstormen naar najaar 2012 toe. De specialisering blijft zodat elk podium een duidelijk profiel krijgt. We streven naar een goed evenwicht. We trachten de concurrentie onder controle te houden. En willen het internationale profiel van de affiche nog versterken.

Bij de advertenties willen we afstappen van de loutere agenda-overzichten, willen we eerder accenten gaan leggen, bepaalde items meer profileren. We krijgen heel moeilijk ons verhaal in de grote media.

Een recensie krijgen is zeer uitzonderlijk. Het is helaas het probleem waar alle podia in grensgebieden mee kampen.

Als ik vergelijk met het eerste seizoen is in onze werking alles verdrievoudigd. Als coördinator heb ik wel moeten ingrijpen in de kwantiteit, want je komt indien je dat niet in de hand hebt al gauw uit bij meer dan 70 concerten per werkjaar, wat bijna 3 tot 4 concerten per week zou betekenen. Dat is niet verstandig, want dan creëer je problemen met de opkomst. Nu streven we, festivals ingerekend, naar zo’n 50 concerten over de seizoensperiode van september tot juni.

Bernard Lefèvre www.motivesforjazz.be

The Benelux Archtop Guitar Connection

Archtop Jazz Guitars in Stock Ready for You to Try !

Contact us and make an appointment info@exxbox-guitars.net www.exxbox-guitars.net

Exxbox Guitars is an official dealer of Benedetto 2011/4

25

CLUBNIEUWS

Eén van de schaarse authentieke jazzclubs in ons land zit genesteld in Maaseik: Sjruur. Een ongewone naam, in feite een oud woord voor kleermaker. Toen René Meuris zijn bruine kroeg begon in 1987 in een kleermakerspand, nam hij de naam over. René is nog altijd, samen met Willy Borkelmans, de bezielende kracht achter Sjruur Live vzw.

Het eerste live-optreden kwam er in november 1994 met de folkgroepformatie Good Fat & Ugly. Op de maandelijkse optredens kwamen alle genres aan bod: folk, country, blues, rock en jazz.

In 1997 werd Sjruur een vzw en ging het jaar daarop een partnership aan met Jazz Hoeilaart. De winnaar kreeg een optreden aangeboden. In 1998 ontstond ook het eerste outdoor jazzfestival aan Labaer, een locatie aan de oude Maas.

Daar traden o.a. de jonge broers Johan en Peter Vandendriessche op. Toen het festival in 2002 geteisterd werd door een windhoos en wolkbreuk, werd het jaar daarop besloten om indoor te gaan en was het All Weather Festival geboren.

In 2006 kwam het Jef Neve trio in première zijn derde cd Nobody Is Illegal voorstellen, wat het BRT-nieuws haalde.

En altijd met oog voor jong jazztalent stond in 2007 de 16-jarige Kim Hoorweg in de club. Maar ook de jonge Frank Vaganée met John Ruocco, Ewout Pierreux, Trio Roger Vanhaverbeke en nog zovele anderen stonden in Maaseik.

In 2009 ging de club door een moeilijke periode toen het café dichtging. Toen moesten ze uitwijken naar andere locaties, maar het bruin cafégevoel was weg. Gelukkig konden ze na overname van het pand met de nieuwe eigenaar een afspraak maken om zelf iedere 26

2011/4

foto: Bernard Lefèvre

Sjruur, het echte jazzcafégevoel

zondagavond de club te mogen uitbaten. Want de clubsfeer is essentieel.

Waarom de zondagavond, is dat bewust gekozen?

René Meuris: Dat heb ik lang geleden vastgelegd. De vrijdag- en zaterdagavond zorgden voor teveel drukte in de kroeg.

Zowel voor de muzikanten als voor het publiek had het onaangenaam geweest om dan concerten te laten doorgaan. Dus kozen we één keer per maand (de derde zondag) om live muziek te programmeren. Op die avond zijn muzikanten al wel eens meer vrij.

Willy Borkelmans: Maar het tijdstip kan nadelig uitvallen.

Mensen gaan soms op zondag na een wandeling met een etentje doorzakken thuis, drinken een wijntje, en zijn dan niet zo gemakkelijk meer te bewegen voor het bijwonen van een concert.

Je focust dan ook op toegankelijke jazz?

René Meuris: Inderdaad.

90% van onze programmatie is jazz, maar dan wel zoals we nu al meer dan 20 jaar bewijzen met een brede kijk op het genre, vooral toegankelijk. Er moet ook bewogen kunnen worden, dat is belangrijk om jongeren aan te trekken.

Willy Borkelmans: Jazz is een muziekvorm met een drempel.

We maken een opening met fusion en cross-over, maar hou-

René Meuris en Willy Borkelmans, de bezielers van Sjruur Maaseik.

Er heerst een intieme clubsfeer…

René Meuris: De Sjruur is inderdaad een smal café dat voorbij de bar uitmondt in een vierkante gezellige ruimte, waar aan tafeltjes zo’n 60-tal mensen een plaatsje vinden. Als we de tafels wegnemen, verdubbelen we de caRené Meuris: paciteit en dan kan er bewogen worden.

“Er moet ook bewogen Dit is het echte jazzcafégevoel, de kelkunnen worden, ders zoals in Aken of dat is belangrijk Dusseldorf, Barcelona, om jongeren aan te New York. Die sfeer hebben we hier, die trekken” ambiance appreciëren de mensen. den ons ook aan de echte jazz natuurlijk. Zie maar naar ons programma: Chad McCullough & Bram Weijters, Nicolas Kummert, Delmontis, Free Desmyter Trio, Daniel Daemen Quartet, Ilja Reijngoud…

Vertaalt zich dat ook in de toegangsprijzen?

Willy Borkelmans: We proberen de prijzen democratisch te houden. We hebben ongeveer 130 leden. Die betalen 10 euro lidgeld per jaar. Daarvoor krijgen ze iedere twee maanden behalve in de zomer het ledenblad Jazzette en krijgen korting op de concerten. De normale toegangsprijs is 7 euro, leden betalen 6 euro. Als ze elk concert meemaken, dan winnen ze hun 10 euro terug.

Hoe sterk trek je publiek aan van over de grenzen?

Willy Borkelmans: We trekken vooral volk uit de eigen regio, soms ook al eens verder uit Houthalen, Heusden, Sint-Truiden. We trachten natuurlijk ook belangstellenden te bereiken tot Maastricht, Luik, Dinant… zelfs Duitsland, maar blijkbaar is er toch echt wel een grens.

Keren artiesten vaak terug?

René Meuris: De Nederlandse saxofonist Rolf Delfos

bijvoorbeeld. Dat is een kameleon, die komt altijd met andere projecten. Hij brengt telkens totaal andere muziek: ofwel met Dismontis, ofwel het Artvark Saxophone Quartet, de Houdini’s…

Nog een vaste gast is Roland Van Campenhout, dan is het drie noten jazz en dan volop de blues.

Bepaalde wensen, dromen naar de toekomst toe?

Willy Borkelmans: we bestaan in 2014 20 jaar. Onze droom is dan ofwel Philip Catherine ofwel Toots Thielemans naar Maaseik te halen.

Dat zijn voor ons de twee topmuzikanten in België.

Onlangs hebben we een vleugelpiano gekocht, want bepaalde pianisten zijn daar gevoelig aan. Verder hebben we onze website aangepast.

We onderzoeken de mogelijkheden van sociale netwerken, facebook en streven naar een verjonging van de club. Zo hebben we ook jonge mensen in ons bestuur aangetrokken.

Bernard Lefèvre www. sjruur.be

CLUBNIEUWS

Lokerse Jazzklub zet verjonging in Al 46 jaar houdt de Lokerse Jazzklub de jazzfakkel hoog in Lokeren, van de zolder op de Markt naar de Oude Heerweg tot het oud fabriekspand aan de Gasstraat. In die laatste locatie is het al aangenaam vertoeven sinds oktober 1991, nu 20 jaar geleden.

Heel wat grote namen stonden op het podium, zowel veteranen uit New Orleans en Harlem als moderne jazzmen zoals Dexter Gordon, Johnny Griffin, Art Farmer, Slide Hampton, Kai Winding, Barney Kessel, Horace Parlan, Mal Waldron, Red Mitchell, Lew Tabackin, Randy Weston, Sam Rivers, Toots Thielemans. Uniek is ook wel dat de club over twee ‘huisorkesten’ beschikt: The N.O. Train Jazz Band o.l.v. Lajos Van Peteghem en Boss Ross Quintet o.l.v. voorzitter Guido Ros. Voorzitter Guido Ros heeft na het vertrek van secretaris Johan De Grande zijn jonge pionnen uitgezet: de nieuwe secretaris Iwein Van Malderen en webmaster/PR Cedric Craps.

“Waar ik totnogtoe zelf met Johan de programmatie deed, verklaart Guido Ros, “nemen Iwein en Cedric, zij het in overleg, van mij over. Zij zijn ook meer aanwezig op allerlei concerten en festivals. Zij zullen zeker gedurfder programmeren en dus is er wel een accentverschuiving. Bovendien hou ik dan meer tijd over om zelf te spelen. Ik volg al jaren les aan het Mago Gent en daar heeft Marie-Anne Standaert een bigband opgericht, waarmee we geregeld willen optreden.”

Iwein Van Malderen: “Neobop is de jongste tien jaar de kern van onze programmatie, maar we willen zowel ruimte bieden aan een manouche groep als aan moderne jazz, evengoed aan een gevestigde waarde als aan een beginnende Belgische groep.

Het niveau van de Belgische jazz ligt ontzettend hoog. Als je vergelijkt met 15 jaar geleden, dan waren er misschien hoogstens

een handvol groepen die echt wat betekenden, terwijl we nu overrompeld worden door een hele jonge generatie talentvolle jazzmusici van de conservatoria.

Lander Gyselinck was hier al op een multimuzikaal weekend. Het is ook bijzonder voor de club om af en toe een buitenlandse gast te plaatsen. Eric Person stond hier in oktober, overigens met een Belgisch gekleurde band. In het voorjaar 2012 verwelkomen we Chad McCullough met Bram Weijters.

Guido Ros: “Vroeger in de jaren 60 domineerde de oude stijl, ook in Dendermonde, waar we nog altijd met het Jazzcentrum samenwerken, maar evengoed

stonden hier bv. de jonge Johan en Peter Vandendriessche, Roger Vanhaverbeke met Al Jones, zelfs André Goudbeek. Ik heb me ooit eens moeten ergeren aan een muzikant die rondbazuinde dat je voor moderne jazz niet in Lokeren moest zijn…

Mijn kippenvelmomenten in de club waren vooral de optredens van Dexter Gordon, Lew Tabackin, Randy Weston, maar ook Don Braden en Bob Mover.”

De Lokerse Jazzklub zit wel verveeld met de verkoop van het huidige gebouw – tot in de VS bekend als Attic Jazzclub, vertrouwt Guido Ros ons toe – maar zolang de plannen van de nieuwe eigenaar aanslepen, hoeven ze niet te verhuizen.

Iwein Van Malderen: “Onze eisen voor een aangepaste locatie zijn hoog. We willen een eigen bar, wat financieel belangrijk is.

En de sfeer is primordiaal. Het vinden van een alternatief is dus geen eenvoudige opgave. We ondervonden bij een samenwerking met het cultureel centrum dat ons publiek moeilijk de stap zet naar dergelijke grote podia.

Mensen die naar de club komen, zoeken het intieme, willen dicht bij het gebeuren zitten, wensen gezelligheid. Tijdens de pauze heb je voeling met de muzikanten. Die treden ook graag op in een gemoedelijke sfeer. Het applaus is ook indringender omdat je dicht bij de muzikanten zit.”

Gemiddeld haalt de club een 50 à 60 bezoekers per concert. De toegangsprijzen zijn bewust democratisch (niet-leden 10 euro, leden 8 euro en minder dan 25 jaar 5 euro) en met een jaarabonnement (70 euro) zijn alle concerten gratis.

Guido Ros: “De muzikanten houden rekening met onze beperkte mogelijkheden. Gages zoals in de culturele centra kunnen we niet aan, maar wij betalen wel een faire vergoeding aan de muzikanten. Voor speciale gasten, die dan wel voor een volle zaal zorgen, hanteren we een aangepast tarief. We kunnen maximaal 100 mensen plaatsen, dan kunnen die muzikanten ook wel berekenen wat de kosten-baten zijn. We gaan niet rijk worden op de kap van de muzikant.”

Voor de Lokerse Jazzklub is de uitdaging voor de nabije toekomst het halen van de kaap van de 50. “En er nog vijftig aan toevoegen en actueel blijven”, repliceert Iwein, “dus ook jongeren interesseren. De gemiddelde leeftijd van onze leden is 40-50 jaar.

Meestal zien we al eens jonge muzikanten, die voor het optreden van hun leraar of iemand die ze kennen, langskomen. Bij het Billy Hart Trio zaten hier wel 13 jongeren. Maar dat is eerder uitzonderlijk.” Naar communicatie toe is de Lokerse Jazzklub er klaar voor.

Cedric Craps: “De website is structureel aangepast en vrij volledig. Daarnaast krijgen de leden ons tweemaandelijks blad Djes Nieuws. Zowel leden als nietleden kunnen zich inschrijven voor een elektronische nieuwsbrief een 14-tal dagen voor een concert. Op het moment van verschijnen merk je dat de traffic naar de website toeneemt.”

Bernard Lefèvre Info: www.lokersejazzklub.be

Het bestuur van de Lokerse Jazzklub (v.l.n.r.): Marc Vermeulen, Jan De Munck, Guido Ros, Gerda Zaman. Annette Baert, Willy Verstraeten, Iwein Van Malderen, Cedric Craps.

2011/4

27

jazz

voorjaar

2012

11/01 I Christian Mendoza Group & Marius neset Quartet 15/02 I Krassport & portiCo Quartet 07/03 I Jason Moran and the biG bandwaGon (tentet) 16/05 I Lisa Cay MiLLer and the band ‘Q’ tickets en reservatie I www.debIjloke.be • 09 269 92 92

C

M

J

CM

MJ

CJ

CMJ

N

Jack’s Groove

Jazz behind the Dikes Noordijk en van Dijk Jack van Poll Onlangs overleed op 79-jarige leeftijd een groot Nederlands jazzmusicus, Piet Noordijk.

Piet werd in Rotterdam geboren en was de beste Charlie Parker interpreet die wij in de lage landen gekend hebben. Hij behoorde niet tot de Hilversumse kliek, al heeft hij jarenlang bij het Metropole Orkest, de Ramblers en de Skymasters gespeeld. Hij stond vanaf het begin van zijn carrière op een eenzame hoogte. Hij speelde even gemakkelijk met zijn broer Kees (tenorsax) in de nachtclub Alhambra (aan de ingang van de Maastunnel te Rotterdam), als in het kwartet van Misha Mengelberg in het Amsterdamse Bimhuis.

ging het vak in als pianist bij Shaffy Chantant (met Ramses Shaffy en Liesbeth List), maar kreeg vooral landelijke bekendheid met het pianotrio ‘de gevleugelde vrienden’ wat hij samen met Pim Jacobs en Pieter van Vollenhoven had opgericht.

Noordijk was een Rotterdammer in hart en nieren. Hij sprak alle talen, maar wel met een zwaar Rotterdams accent en met een onnavolgbare zinsbouw. Het was steeds weer een feest om met hem op tournee te gaan; aan lachen geen gebrek…

Maar hij kon vooral ongelofelijke solo’s blazen en ging voor niemand opzij. Eén van zijn typische uitspraken was:“Scheppers heb je hier niet, wel opscheppers; daar sterft het van…”

Terecht ontving hij in 1987 de prestigieuze Bird Award. En in 2008 ontving hij nog de ‘Blijvend Applaus Prijs’ voor zijn hele oeuvre.

Piet speelde dus in allerlei formaties o.a. ook met de bekende Nederlandse pianist, Louis van Dijk. Louis was uit een heel ander houtsoort gesneden. Hij volgde klassiek piano aan het Amsterdams Conservatorium waar hij in 1964 cum laude afstudeerde. Op 19-jarige leeftijd won hij al het prestigieuze Loosdrechts Jazzconcours. Hij SABAM_JAZZZ_08_03b.pdf

12/08/08

Piet Noordijk

Louis was in wezen een echte Bourgondiër, ofschoon hij mij vertelde dat hij aan het eind van zijn carrière het liefst de piano zou inruilen voor het orgel van de gereformeerde kerk.

Toen ik een aantal jaren geleden met hem optrad in deSingel in Antwerpen hadden we ons na de soundcheck omgekleed in smoking om samen nog snel iets in de stad te gaan eten. Louis had geen wegenkaarten bij zich, want hij gebruikte de Guide Michelin van de Benelux. Dus koos hij in Antwerpen het Restaurant ‘t Fornuis. Omdat het nog voor 18 uur was, bleek de voordeur gesloten, maar de personeelsingang aan de zijkant was open. We probeerden dus daarlangs binnen te geraken. Toen we aanklopten bij de keuken werden we hartelijk ontvangen door de keukenchef, die ons begroette met de woorden: “fijn dat jullie er al zijn, wie van jullie beiden is de sommelier?”

Louis antwoordde dat hij wel verstand had van wijn, maar dat hij eigenlijk kwam om te eten. De goede man dacht dat wij leerlingen van de hotelvakschool waren, die daar dienst kwamen doen. “Maar jullie staan daar in smoking, wie zijn jullie dan?”

Wij legden uit dat we twee pianisten waren die die avond in de rode zaal van deSingel op zouden treden. Onze beide namen zeiden hem niets, maar hij was toch zo vriendelijk om ons binnen te laten zodat we intussen al in het restaurant plaats konden nemen. Omdat de keuken nog niet open was, namen we alvast een fles wijn.

Een paar uur later hebben we ons nog moeten haasten om op tijd voor het voetlicht te staan. Het werd een succesvol concert en resulteerde in een aantal duo-optredens die we samen met veel plezier in de Benelux hebben gedaan.

9:48:51

SABAM

wenst alle jazzartiesten veel succes

UWE NIE SITE !

WEB m.be

.saba www

Aarlenstraat 75-77 1040 Brussel Tel. 02/286.82.11 info@sabam.be www.sabam.be

2011/4

29

ZA 18 FEBRUARI 2012

W .E.R.F. LABELNIGHT BRUSSELS JAZZ ORCHESTRA & BERT JORIS

RÊVE D’ÉLÉPHANT ORCHESTRA

TUUR FLORIZOONE MIXTUUR

KRIS DEFOORT TRIO NATHALIE LORIERS NEW TRIO

NATHAN DAEMS QUINTET

CEZARIUSZ GADZINA QUARTET TICKET : A ANKO OP 1 CD (20€)

CONCERTGEBOUW BRUGGE www.dewerf.be

JAZZ IN CHINA

China lijkt voorlopig het land van de onbegrensde mogelijkheden. Iedereen trekt met verdoken koloniale doeleinden naar ginder want in China valt geld en roem te verdienen. In afwachting dat we de boemerang terug in het gezicht krijgen, sijpelen wonderbaarlijke berichten binnen. Zelfs voor de jazz lijkt er een gaatje in de markt.

foto: rr

Onder de muzikanten uit onze contreien die ginder reeds hun kans waagden, treffen we Joachim Badenhorst aan. Hij trad er vorig jaar op tijdens het Guangzhou International Jazz Festival. Ondertussen volgde er een nieuwe uitgebreide tournee in september 2011 samen met Peter Scherr en Chris Trzcicki. “Ik heb vooraf veel naar Chinese muziek geluisterd, zowel pop als traditioneel, en vervolgens een aantal nummers getranscribeerd en gearrangeerd voor dit trio. Op het einde van de toer deden we zelfs een opname in een studio in Hong Kong. Er komt dus zeker een vervolg. Het was alleszins een fantastische ervaring, zij het bij momenten erg surreëel.

Maffe verhalen bij de vleet. Zo hadden ze voor mijn optreden in Suzhou reusachtige posters geprint met mijn naam en foto erop. Ook de achtergrond van het podium bestond uit een waanzinnig uitvergroot portret

van mij. Bovendien hadden ze stickers gedrukt met mijn naam erop. Een deel van het publiek had deze stickers achteraf op zijn armen geplakt, inclusief deftige dames in galajurk! Een ander memorabel optreden was dat in het Freedom House in Changsha.

Tijdens de tweede set speelden we een lange improvisatie waarbij ik gedurende een hele tijd zonder mondstuk rare geluiden produceerde. Tot plots een vrouw uit het publiek razend tegen mij begon te roepen. Achteraf kalmeerde ze en kocht ze zelfs een cd maar het was toch wel even spannend”.

Van 23 september tot 2 oktober toerde pianist Michel Bisceglia op zijn beurt in het land van de rijzende smog.

Uiteindelijk hadden er vijf optredens plaats (Taiwan, Zhuhai, Guangzhou, Hong Kong, Shenzhen). Verrassingen waren er zeker bij. “Drie weken voor de aanvang van het grote

foto: rr

Het land van de toekomst

Het podium in Suzhou, waar Joachim Badenhorst optrad, met zijn uitvergroot portret op de achtergrond.

festival in Guangzhou trokken de autoriteiten de toelating in. In China kan men zich aan veel verwachten”. Er waren gelukkig ook uiterst positieve ervaringen. “Toegegeven dat ik een zekere vooringenomenheid had maar buiten dat ene voorval verliep alles verder heel goed. Perfecte organisatie, tophotels, professionele installaties en een geïnteresseerd publiek. Opvallend is dat ze de Europese jazz verkiezen boven de Amerikaanse. Onze benadering is voor hen blijkbaar toegankelijker doordat het accent meer op het melodische en het emotionele ligt.

Tekenend was dat je gezinnen met ouders en kinderen in de zaal zag. Dat zie je bij ons niet.

Het is duidelijk dat er heel wat mogelijkheden zijn. Hier moet je ploeteren om een concertdatum te krijgen, ginder lijkt het allemaal veel makkelijker.

Zeker ook voor mijn label is er een groot potentieel”.

Een frappante anekdote die Bisceglia bijbleef: “In Shenzhen bezochten we een heuse kunstenaarskolonie, de OCTLoft, gebouwd door een conglomeraat van aannemers.

Het is een internationale site

waar zowel Chinese kunstenaars als buitenlanders vrij hun ding kunnen doen. We werden er uitgenodigd in een prachtig gestileerde moderne villa voor een heerlijke maaltijd met de beste wijnen. Op de achtergrond werden vinylplaten gedraaid van Keith Jarrett op een superdeluxe audiosysteem. Echt een ervaring voor fijnproevers. Maar ik heb eveneens armoede gezien. Ook dat is China. Het valt wel op dat vooral dat laatste aspect er in de westerse media telkens uitgelicht wordt.”

Jef Neve trok eind oktober voor de tweede keer naar China. De eerste maal was dat in het kader van de wereldexpo.

Nu maakte hij deel uit van de handelsmissie met Prins Filip. Net als bij Bisceglia en Badenhorst viel het Neve op dat de mogelijkheden haast onbeperkt zijn. “De mensen staan open om nieuwe dingen te ontdekken. Dat merkten we vooral in de media waar we veel meer aandacht kregen dan vorige keer. Het publiek stond ook overal massaal aan te schuiven om de concerten mee te maken. We verkochten

zelfs reeds aardig wat cd’s, maar niet in verhouding tot de aanwezige belangstelling. Dat heeft vooral te maken met het feit dat alles zonder scrupules gekopieerd wordt.” ”Als artiest ben je er meer dan welkom, ook al is het op dit moment naar onze normen soms wel een uitdaging om er te toeren. Professioneel staat alles zeker nog niet op punt zoals bij ons. Persoonlijk zie ik dat alleen maar als een extra uitdaging die ik graag wil aangaan.”

“Het is wel een land dat op verschillende snelheden leeft en zich navenant ontwikkelt. Enerzijds heb je de moderne steden en anderzijds is er nog dat conservatieve landelijke. Mensen zijn in se heel liberaal qua denken maar houden zich wel aan de partij-onderrichtingen. Zo hangen er ook overal camera’s.

Iedereen wordt dus letterlijk in het oog gehouden. China is ontegensprekelijk het land van de toekomst. Ik zou het willen vergelijken met het Amerika van 1910. Alles is mogelijk, maar er is nog een enorme weg af te leggen.”

Georges Tonla Briquet

Michel Bisceglia 2011/4

31

BLINDFOLD TEST

Christian Mendoza Hij werd wellicht het bekendst als pianist van Lady Linn. Maar de Gentse Peruaan Christian Mendoza (32) is vooral een prima jazzpianist, die met zijn eigen groep de fijne W.E.R.F.-cd Arbr’-en-ciel opnam, en actief is in diverse andere groepen, zoals Gowk van Teun Verbruggen en Bender Banjax van Erik Bogaerts. Dit jaar is hij bovendien de Belgische vertegenwoordiger in de Europese gelegenheidsformatie Jazz Plays Europe. We lieten Christian enkele muziekstukken horen, benieuwd naar zijn commentaar.

maar direct herkenbaar. Die loopjes, fantastisch! Zijn techniek is zeker niet koosjer, eerder rauw. Eigenlijk is dit wél virtuoos, al zijn de meningen zeker verdeeld. Een zeer inspirerende figuur. Maar iemand als Fred Hersch, die ik anders fantastisch vind, speelt Monk naar mijn smaak veel te proper.

Paul Bley

Vijay Iyer Human Nature, uit Solo, Act Records, 2010.

Vijay Iyer (p) (na enkele seconden) Dit is Vijay Iyer. Een cover van Michael Jacksons Human Nature. Ik ken die plaat niet, maar ik heb hem dit nummer wel zien spelen met zijn trio op Gent Jazz. Vlak daarvoor had ik zelf met mijn groep mogen spelen: een hele eer.

Hoe Iyer die cover opbouwt! Met weinig noten wordt het iets breders. Ik hoor duidelijk invloed van de Indische ritmiek, met van die vreemde maatsoorten. Zelfs binnen hetzelfde nummer wisselt hij graag van ritme.

Ik heb het geluk gehad om van Vijay Iyer les te krijgen, op de New Yorkse School for Improvisational Music (SIM) opgericht door trompettist Ralph Alessi.

In 2007 volgde ik er een workshop van twee weken, met een masterclass van Vijay Iyer, maar ook van Steve Coleman. Kers op de taart waren twee privélessen bij Vijay thuis in Manhattan. Hij is eigenlijk kernfysicus en heeft een heel mathematisch brein. Ik merk dat aan zijn compositietechnieken.

Die avond op Gent Jazz is nog geëindigd in een lange jamsessie, met onder anderen Chick Corea en Vijay Iyer. Ze speelden James Browns Like a Sex Machine.

Ik kon het allemaal mooi volgen vanop de zijkant van het podium. Ik hoor Vijay nog uitroepen: Is this really happening? Hij is van Indische afkomst, maar is wel in de VS opgegroeid, James Brown is dus ook wel zijn muziek.

32

2011/4

Dual Unity, uit Dual Unity, Freedom/ Black Lion, 1970. Bley (elp, synth), Annette Peacock (zang, p), Mario Pavone (b), Laurence Cook (d)

Thelonious Monk Straight, No Chaser, uit Straight, No Chaser, Columbia, 1967. Monk (p), Charlie Rouse (ts), Larry Gales (b), Ben Riley (d) (Onmiddellijk) Dit is Monk.

Straight No Chaser. Met Charlie Rouse op sax, ook een zeer herkenbaar geluid. Monk is een wereld apart, een stijl op zichzelf.

Hij komt uiteraard uit de bebop, Minton’s Playhouse, speelde met Charlie Parker. Maar hij is vrij snel zijn eigen weg gegaan, met veel dissonanten, en ook ritmisch heel vernieuwend, grensverleggend. Zijn thema’s draaien rond speelsheid, ritme en melodie.

De muziek van Monk heeft altijd iets heel vreugdevols. In de jazz is het heel zeldzaam dat zo’n speelsheid met veel diepgang gepaard gaat. Monk was ook heel apart als leider. Hij laat veel stiltes toe, zelfs als hij soleert. En als hij begeleidt, zal hij op een heel naakte manier hier en daar wat akkoorden leggen.

Een onorthodoxe techniek, maar wel altijd ten dienste van de muziek.

Hij heeft eigenlijk een lompe manier van spelen,

Dit ken ik niet. Sun Ra? Heeft wel een hoog Chicago-gehalte. Iets van het Art Ensemble misschien, gezien die heel eigenaardige synthesizer? Dit moet uit de jaren 70 zijn, is heel typisch voor die periode, met invloeden van vrije muziek. De ritmesectie die een groove speelt, die piano en dan die synthesizer die er plots tussenkomt.

Experimenteel, zeker als die zangeres dan binnenkomt. Toch niet Chick Corea met Flora Purim? (achteraf) Paul Bley is een meer dogmatische vernieuwer dan Keith Jarrett. Ik ben zeker fan van zijn muziek, bijvoorbeeld van Sankt Gerold, met Evan Parker en Barre Philips, heel free, maar heel mooi.

En dat trio met Jimmy Giuffre en Steve Swallow is kamerjazz van topniveau. Zijn synthesizer-periode kende ik niet.

Craig Taborn Glossolalia, uit Avenging Angel, ECM, 2010. Taborn (p) (Onmiddellijk) Craig Taborn.

Ik had er onlangs nog naar geluisterd. Fantastische cd.

Taborn volg ik op de voet. Ik

Blindfold test: CHRISTIAN MENDOZA heb hem ook zien spelen in het New Yorkse Cornelia Street Café. Dit is geen makkelijk stuk, al is de cd wel toegankelijk, vol afwisseling, met ook veel lyrische stukken. Allemaal heel hedendaags van aanpak en hij gaat alle kanten uit. Misschien is dit wel abstracte kunst, maar Taborn pakt de luisteraar wel mee. Ik hoor ook veel modern-klassieke invloeden. Hoe hij met kleuren speelt, en met zijn pedalen werkt. Action painting, met flarden melodie. Hij denkt in kleuren en melodische fragmenten en gebruikt het hele palet van de piano. Ik heb ook zijn duoconcert gezien met Vijay Iyer in Bozar, maar eigenlijk is het beter hen apart te zien. Vijay nam daar naar mijn mening wat te veel plaats in.

Rob Franken Six seven eight, uit Fender Rhodes, 1976, Sonic Scenery. Franken (elp), Jan Huydts (elp, keys), Henk Zomer (d) Ik hou wel van de Fender Rhodes. Dit is meer rechttoe rechtaan. Vandaag is de Fender Rhodes niet meer noodzakelijk verbonden met fusion. Dit is echt wel fusion, meer rockgericht, ook met die elektrische bas (in werkelijkheid een synthesizer, nvdr). Is dit Chick Corea?

Een Fender Rhodes is heel leuk. Maar sinds de jaren 70 heeft het instrument een hele evolutie doorge-

maakt. Luister maar eens naar wat Jozef Dumoulin en Craig Taborn ermee aanvangen. Met Gowk speel ik ook Fender Rhodes. Maar als je in het idioom van vroeger blijft kan het instrument heel gedateerd klinken. Dit hier is toffe feestmuziek, maar het raakt me minder. Het is een uitdaging om een Rhodes hedendaagser te laten klinken. (achteraf) Een opname van 1976? Dan is dit zeker wel oké. Heel fijne fusion, typisch voor die tijd.

Gerald Clayton Snake Bite, uit Bond, the Paris Sessions, 2010, Emarcy. Clayton (p), Joe Sanders (b), Justin Brown (d) Dit trio is duidelijk zeer goed op mekaar ingespeeld.

Dat hoor je aan de interactie en het samenspel. Dit klinkt al veel meer hedendaags, uit de jaren negentig of zelfs recenter. Leuke drummer, met een subtiele intro. Heel duidelijk van ideeën. Hoe ze mekaar aanvullen is indrukwekkend. Als de piano pauzeert, wordt de ruimte meteen ingevuld door de drummer of bassist. Er gebeurt van alles. Prachtig samenspel. (achteraf) Gerald Clayton? Die ken ik alleen van naam.

Herbie Hancock Both Sides Now, uit The Joni Letters, 2007, Verve.

Hancock (p), Dave Holland (b),Wayne Shorter (ts), Vinnie Colaiuta (d), Lionel Loueke (g) Heel mooie en subtiele intro.Spaarzaam in de keuze van noten. Geen goedkope lyriek, af en toe wat dissonanten. Ik dacht even aan Geri Allen. Maar het heeft ook iets van Herbie Hancock. Is hij het zelf? Ha! Wat een mooie harmonieën.

(Als de sax invalt) Wayne? Mooi, warm. Dan is dit wellicht een stuk uit River, en moet dit een nummer van Joni Mitchell zijn. Met dergelijke muziek bestaat altijd het risico te melig te klinken, maar hier is dit zeker niet het geval. De piano klinkt hier wel veel spaarzamer dan ik van Herbie gewend ben. Hancock is een fantastische pianist, een van mijn grote inspiratiebronnen. Hoe hij als boeddhist in het leven staat, meegegaan is met zijn tijd. Eerst bij Miles, later met al die fusionplaten.

Al hoor ik hem het liefst akoestisch. Misschien is hij wel mijn big hero. Jazz is ontsproten uit suffering, zegt Hancock. Maar hij weet er altijd iets positiefs van te maken. Hij lijkt mij altijd goed geluimd, een lieve mens.

Is dit echt Both Sides Now? Tja, dat had ik helemaal niet herkend. Prachtig.

Muziekkeuze en reacties opgetekend door Peter De Backer

2011/4

33

Holland Muziekland

Leven is leren Mischa Andriessen

34

2011/4

een kersverse popafvallige. Na jarenlang de poppodia te hebben afgestruind, was de muziek me gaan tegenstaan. Het was tijd voor iets nieuws en dat nieuwe was jazz. Denken over muziek was toendertijd hokjesdenken. Een remmende manier van denken die nergens voor nodig was; je kon voor jazz zijn, zelfs avant-garde en toch van een popliedje houden.

gaat om wat kunst kost en niet om wat het waard is.

Eerder zag ik dus datzelfde trio in dezelfde zaal met Steve Lacy. Ik had in de krant een aankondiging gezien van het concert en daar gelezen dat Lacy nog met Monk had gespeeld. Dat gaf het concert een sensatie die steeds zeldzamer wordt; de gewaarwording dat je in rechtstreeks contact staat met iets groots uit de geschiedenis. Nu na jaren luisteren naar en lezen over jazz is dat mijn belangrijkste gedachte erover geworden; dat het weliswaar ergens begint, maar nooit eindigt, dat ook als je ver terugreikt je vooruit kunt komen.

Dat is ook het mooie aan deze vijf cd’s van het Ab Baars Trio, ze hebben zich niet voor hun voorbeelden geschaamd, ze hebben ook steeds geweten dat het niet om louter teruggrijpen ging. Leven is leren. Baars won in 1989 zowel de Boy Edgarprijs als een stipendium om bij John Carter te gaan studeren. 1991 het jaar dat als geboortejaar van het Ab Baars Trio geboekstaafd staat, is tegelijk het sterfjaar van Carter.

En al zijn Baars en zijnen nog lang niet aan hun einde, ooit pakt iemand die eerste trioplaat 3900 Carol Court erbij, luistert naar dat eerste nummer Kimmel met die indringende melodie die niet in het ritme lijkt te passen en toch past omdat drie muzikanten wilden dat het paste; luistert dan nog eens en voelt zich blijvend gesterkt in de idee dat wat hij altijd al dacht over muziek wel degelijk mogelijk is. Zoals Morton Feldman zei over zijn studiejaren bij John Cage; het enige wat ik hem geleerd heb, is het belangrijkste, namelijk dat wat ik wilde ook kon. foto: © Cees van de Ven

Twintig jaar bestaat het trio van rietblazer Ab Baars en om dat te vieren, is er een box met vijf cd’s en een fraai vormgegeven boekwerk met daarin een sterk essay van Nederjazz kenner bij uitstek Kevin Whitehead en veel foto’s. De vijftienjarige Baars met lang haar en een wollen trui die in de woonkamer van het ouderlijk huis saxofoon speelt, veel later foto’s met Roswell Rudd, John Carter, Misha Mengelberg, Joost Buis, Ken Vandermark, Steve Lacy.

Meer dan dat foto’s herinneringen vastleggen, roepen ze die op. Twee van de vroegste en mij best bijgebleven jazzconcerten waren van het Ab Baars Trio. Beide vonden plaats in de kleine zaal van het oude Vredenburg in Utrecht. Beide concerten waren op donderdagavond, koopavond en ze waren gratis toegankelijk. Bij allebei liep het met volle boodschappentassen in de zaal neergestreken winkelpubliek na een paar minuten weg, een handvol bezoekers bleef over.

Dat is het eerste wat ik me herinner, die mengeling van trots en verbazing. Trots dat ik het wel uithield, dat het blijkbaar bijzonder was deze muziek te waarderen. Meer nog verbaasd, hoe konden die mensen in een paar tellen besluiten dat dit niets voor hen was?

Waarom namen ze wel de moeite te komen en gaven ze zich vervolgens ogenblikkelijk gewonnen voor het idee dat ze hier geen zin in hadden?

Meer dan de trots, is die verbazing gebleven.

Ab Baars

Bij het concert van het al die jaren constant gebleven trio – Ab Baars, Wilbert de Joode en Martin van Duynhoven – gebeurden twee dingen die mijn blik op jazz blijvend hebben gekleurd. Het eerste was de toegift Ticket To Ride van The Beatles. Het toeval wilde dat ik in dezelfde tijd Thomas Chapin hoorde spelen, en die speelde dat nummer ook. Ik was destijds

Tijdens die toegift brak de bril van bassist Wilbert de Joode ineens doormidden. Zijn gezichtsuitdrukking vergeet ik nooit meer “heel de avond voor niets gespeeld.” Dat was even, hij hernam zich en speelde verder.

“Zonde van de centen, maar het draait om de muziek.” Ik denk daar nog dikwijls aan, zeker nu het in Nederland alleen maar

Ab Baars Trio 20 Years www.stichtingwig.com

Album Souvenir

Jack Sels Marc Van den Hoof

(archieffoto Jos L. Knaepen)

Het moet hier ergens liggen, maar ik kan het niet vinden: een artikel van Hugo Camps in Het Belang van Limburg n.a.v. de dood van Jack Sels. Ik ben ernaar beginnen te zoeken nadat ik Camps in een gesprek op de radio had horen vertellen dat Sels nog altijd zijn held was. Ik merk dat als je de naam laat vallen hij vaak vervluchtigd is: ‘ze’ weten niet meer wie Jack Sels was. En dan vertel ik dat hij in onze jeugd zowat de belichaming was van wat jazz was. Niet zoals Louis Armstrong natuurlijk, of Duke Ellington, maar die waren ver weg, in Amerika. Jack Sels was de dichtstbije incarnatie van de jazz en niets anders dan de jazz. En als je hem vroeg: “Hoe doet u dat, meneer Sels, jazz spelen?”, dan antwoordde hij dat je dat niet kon uitleggen, dat je dat kon of had of niet had en niet kon. Behalve die fotokopie van dat artikel van Hugo Camps die ik niet terugvind heb ik nog wel het een en ander in m’n mapje ‘Jack Sels’ zitten. Twee stukken van wijlen Sim Simons uit het ter ziele gegane blad Jazz’Halo: een biografische schets en een al even schetsmatige discografie, maar allebei gemaakt vanuit Sim z’n grote hart voor de jazz en voor de mensen die de jazz maakten. Daaraan heb ik voor mezelf toegevoegd: de pagina’s die wijlen Robert Pernet in z’n monumentale discografie van de Belgische jazz aan Sels heeft gewijd, van de acetaatjes uit 1947 tot

Op de voorgrond Jack Sels en Lucky Thompson

de haast onhoorbare live opname (uitgebracht op een ‘Fama’ Jazz Bilzencompilatie) in Bilzen in 1966 – de twee Complete Jack Sels volumes van Mon Devoghelaere verschenen postuum. Voorts ook fotokopieën van de hoezen van Sax Appeal en de heruitgave daarvan onder de titel Jack Sels, én een kopie van hoes en achterkant van Jazz In Little Belgium uit 1958 en van het EP’tje Bongo Jazz met Lucky Thompson.

Maar uit het archief van wijlen Albert Michiels komen ook fotokopieën van twee typoscripten van Jack Sels. Het ene was zo te zien bestemd voor publicatie in De Nieuwe Gazet waarin Sels een jazzkroniek verzorgde. Het is een geschiedenis van de jazz samengevat op een twintigtal pagina’s, van het begin in Afrika tot de jaren zestig, met als besluit twee pagina’s over de jazz in Europa en drummer Al Jones die zich in Antwerpen vestigt maar ondergewaardeerd blijft. Het andere typoscript, dertien in het Engels geschreven pagina’s, is het begin van een autobiografie, opgedragen aan drummer Oliver Jackson. Op beide teksten is de datering 1969 of plusminus 1969 aangebracht, maar het is niet duidelijk of dat die van de hand van de auteur is of van iemand anders. In beide gevallen zijn hier en daar in handschrift bedenkingen toegevoegd; zo bijvoorbeeld in de paragraaf Jazz in Europa n.a.v. bepaalde varianten van ‘free jazz’ of ‘new thing’,

in drukletters: ‘JAZZ IS VRIJHEID IN DE VORM VAN EEN NORMALE EN VREDELIEVENDE BLIJHEID EN RITME SCHEPPENDE UITLAATKLEP VOOR ZIELEN DIE GETERGD WORDEN. RITME IS UNIVERSEEL. WIE NIET WEET DAT DE VRIJHEID BEGINT EN EINDIGT MET EEN BEPERKING IS MENTAAL ZWAK OF ONEVENWICHTIG.’ Onderaan de eerste pagina, het ‘Foreword’, van de autobiografie: “I hope my book will make people think”. Nog een fotokopie van een stuk uit de verzameling van Albert Michiels is die van het begin van de score van This Time – Symfonic Poem and ballet music I dedicate to all the working people of this planet, met als datering 20.11.1965. En het begin van een andere score draagt de titel Little Children – Les petits enfants – Kleine kleuters – die kleine Kinder, datum: 4.10.1957. Tenslotte is er nog een dubbele pagina met een moeilijk te ontcijferen inleidende tekst (“It is written, it should be playable any time”) bij een compositie met de titel Birth Of A Groove – (Music For Easter), commenced 7.4.1966.

Bovendien is er ook nog de Carnet du Marqueur uit oktober en november 1969, een klein in het Frans geschreven ‘journal intime’. “Le 1.11.69. C’est jour de fête payé et encore autre chose. Je viens de voir une émission consacrée à Ghandi – un christ moderne ayant vécu aux Indes et qui a passé sa vie à essayer de redresser ce que les autres démolissaient devant ses yeux pendant qu’il essayait de construire.”

En diezelfde dag: “Hier j’ ai craché du sang et ce n’est pas la première fois que je m’en rends compte”.

Gelukkig heeft Sim mij ook zowat alle opnamen gekopieerd die ik zelf niet had. En ik heb ook een fragment uit Tienerklanken waarop hij te zien is (en Juul Anthonissen in de coulissen). En ik herinner me zijn kleine rolletje in Het afscheid van Roland Verhavert. Hij was de held van Hugo Camps.

(In de Carnet op 21.10.69: ‘Hugo Camps semble occupé à d’autres choses”.) En de onze. “Hoe deed u dat, meneer Sels?” – “Dat kunt ge niet uitleggen.” En hij kon het weten, want hij heeft geprobeerd het uit te leggen, al was het maar aan zichzelf. Maar dus toch maar niet.

2011/4

35

GROETEN UIT FINLAND

Tampere Jazz Happening Vraag aan eender welke Finse jazzmuzikant naar zijn favoriete festival en je krijgt gegarandeerd als antwoord: Tampere Jazz Happening. Het moet gezegd worden dat het hele plaatje klopt: een affiche met een mooi evenwicht tussen internationale en eigen artiesten, een perfecte organisatie, een fantastische ligging in het stadscentrum met twee gezellige zalen op wandelafstand van elkaar en natuurlijk de niet te evenaren vriendelijkheid en charme van de Finnen zelf. Annamaija Saarela, van 1999 tot 2002 artistiek directeur van het festival en momenteel voorzitster van het Europe Jazz Network, heeft nog een extra verklaring voor het succes.

“Het feit dat de stad voor 70% van het budget instaat, speelt een groot deel mee want dat betekent dat je als organisator bevrijd bent van de meeste financiële kopzorgen. Je kan een programma samenstellen zonder de verplichting om de sponsors te plezieren. Een ander belangrijk feit is dat de TJH deel uitmaakt van drie festivalhappenings die we hier organiseren. Er zijn tevens nog het jaarlijks filmfestival en de biënnale voor vocale en hedendaagse muziek. Op die manier kunnen we mensen permanent in dienst houden en krijg je een ploeg van zeer hoog professioneel niveau. Je moet er natuurlijk nog in slagen om een sterk programma aan te bieden. Met Juhamatti Kauppinen, onze huidige artistieke directeur, en directrice Minnakaisa Kuivalainen hebben we daar de ideale tandem voor.”

TJH werd niet toevallig vorige maand door het overkoepelend orgaan van Finse festivals verkozen tot festival van het jaar 2012. Volgend jaar heeft het plaats van 1 tot 4 november.

Aan de hand van een aantal gesprekken die we hadden tijdens het festival proberen we een portret te schetsen van wat er zoal omgaat in de Finse jazzscene. Een van de meest actieve muzikanten uit die Finse scene is saxofonist Mikko Innanen. In Tampere stond hij officieel twee

(foto: © Maarit Kytöharju)

Onder de verzamelnaam ‘Arctic Accents’ voerden de Finnen de voorbije maanden een heus charmeoffensief uit in België. En het is nog niet gedaan. Zo staan er in december heel wat jazzconcerten op het programma.

We gingen alvast eens poolshoogte nemen in Tampere waar de dertigste editie plaatshad van de Tampere Jazz Happening.

Elifantree

36

2011/4

maal op de affiche (Gourmet, Tonight At Noon) maar hij dook nog een paar keer op als gastmuzikant bij anderen.

Hij is het type van de muzikale globetrotter voor wie jazz geen grenzen kent, letterlijk en figuurlijk. Zo is er ook een Belgische connectie door zijn samenwerking met Laurent Blondiau en Joachim Badenhorst. Muzikaal reikt zijn actieterrein van pure improvisatie tot classic jazz en meer filmisch getinte spielereien. De ‘Finse touch’ is volgens hem een mythe. “In Zweden en Noorwegen kan je nog wat praten over de zogenaamde ‘nordic sound’ maar bij ons is dat minder van tel. Neem nu een legende als Edward Vesala. Zelf omschreef hij zijn muziek als Fins.

Luister goed naar zijn werk en je hoort vooral Coltrane en alles wat er gebeurde in de sixties. Daar is niets Fins aan. Wat maakt het trouwens uit? Zelf luister ik zo goed als nooit naar Finse folk of naar Sibelius. Als ik mijn muziek zou bestempelen als Fins, lieg ik. Je moet vooral je eigen persoonlijkheid weerspiegelen in je muziek en blijven zoeken naar nieuwe dingen. Wie zich afvraagt welke stijl hij nu precies speelt, is verkeerd bezig want dat is een louter commercieel standpunt. Bij mij vloeit alles door elkaar zonder dat ik daar bij nadenk.”

Een andere artiest die betrokken is bij heel wat projecten is trompettist Jukka Eskola. Op het festival zagen we hem twee keer aan het werk. Een eerste maal was dat met Tonight At Noon, een kwintet met drie blazers, een drummer en een Hammondvirtuoos. Dit vijftal bracht een vurige ode aan Charles Mingus. Eskola belandde eigenlijk toevallig bij hen. “Het is een kleine jazzgemeenschap in Finland. Toen een van de saxofonisten voor een concert niet kon meedoen, vroegen ze mij om in te vallen.

Nadien bleef ik als vast lid. Ik hou van de vrijheid die je in deze bezetting en dit repertoire hebt.” Eskola is niet te benauwd om toe te geven dat hij ook commerciële opdrachten aanneemt om te overleven als muzikant. Met zijn eigen groep scoorde hij echter wel goed aan de hand van de debuutplaat en de opvolger Walkover. Hiermee sloot hij aan bij een welbepaalde stroming waarvan St Germain en Marc Moulin de boegbeelden waren. “Dat verhaal begon een zevental jaar geleden met het collectief Nuspirit Helsinki en de groep Five Corners waar ik eveneens bij speelde. We hadden een groovy stijl en een aantal dj’s begon onze maxi’s te draaien. Plots hadden we succes in dat milieu. Ondertussen zijn alle groepsleden met andere dingen bezig en is die hype ook wat over.

Tijd voor wat nieuws dus.”

Nieuwigheden waren er genoeg te ontdekken in Tampere. Een van de meest opvallende optredens was dat van Elifantree. Dit trio wordt gevormd door een vocaliste met klassieke opleiding, een inventieve percussionist en een polyvalente saxofonist (onthoud de naam Pauli Lyytinen). Net als striptekenaar Philippe Druillet omzeilen ze traditionele structuren en tekenen ze volop buiten de lijntjes. Popcabaret met jazzelementen en af en toe een knipoog naar Nina Hagen.

Achter de schermen zagen we heel wat dames aan het werk maar op het podium bleef hun aanwezigheid beperkt tot zangeres Anni Elif Egecioglu (Elifantree) en drumster Hanne Pulli die met haar groep Space Machine voor een flinke brok psychedelische jazzrock

(foto: © Maarit Kytöharju)

zorgde. We vroegen Pulli waarom er zo weinig vrouwelijke muzikanten zijn. “Als lesgeefster merk ik dat er genoeg vrouwelijk talent aanwezig is maar om een of andere reden stoppen ze er allemaal mee vlak na hun tienerjaren. Ik heb hier geen echte verklaring voor tenzij het feit dat de toekomstperspectieven in jazz uiterst beperkt zijn. Als je geld wil verdienen, doe je best iets anders (lacht). We hebben ook geen rolmodellen om naar op te kijken. Voor mij persoonlijk was de keuze evident. Het zat gewoon in mijn bloed.”

Een meer dan interessante drummer is Niilo Olavi Louhivuori. Samen met trombonist Jari Olavi Hongisto en bassist Teppo Olavi Hautu-aho zorgde hij onder de naam Olavi Trio voor een uurtje vrije improvisatie. Net als zijn leeftijdsgenoten vinden we Louhivuori terug in verschillende ensembles (o.a. samen met Alexi Tuomarila in de huidige groep van Tomasz Stanko) maar in zogenaamde ‘telefoongroepen’ zal je hem haast nooit tegenkomen. “Ik ben geen echte freelancer. Dergelijke aanpak heeft zijn nut en zijn charmes maar persoonlijk verkies ik te spelen met groepen waarbij ik de tijd heb om iets te ontwikkelen en uit te bouwen. Ik heb wel het geluk dat ik dankzij een tweetal projecten financieel kan overleven. Indertijd leerde ik het belang van jamsessies met een vaste kern van vrienden. We improviseerden daarbij zonder remmen.

Niet zoals in de clubs in New York waar ik een aantal keer was. De officiële jamsessies daar zijn meestal een vorm van exhibitionisme voor de muzikant die het organiseert.”

Ook in Finland daalt de cd-verkoop. Tel daar dan nog bij dat een van de grootste jazzlabels, Ricky-Tick Records, stopte omdat de eigenaar naar Berlijn verhuisde, en je weet hoe laat het is. Meer en meer muzikanten brengen dan ook materiaal uit in eigen beheer. Onder hen drummer Jaska Lukkarinen. Of dat geen financiële zelfmoord is? “Het was de enige manier omdat ik alles zelf in handen wil houden. Ik trek mijn artistieke visie door over heel de lijn, het artwork inbegrepen. Zo is de nieuwe cd een foto van een cimbaal. Er komt ook een vinylversie. Een plaat is voor mij een totaalconcept.

Van een boek lees je toch ook niet enkel de eerste

Jukka Eskola

twintig bladzijden. Jazz was steeds gebaseerd op een concept. Hoe kan je Freddie Freeloader wegknippen uit Kind Of Blue bijvoorbeeld, dat doe je toch niet.”

Er zijn dus heel wat parallellen tussen de Vlaamse en de Finse jazzscene. Zo is iedereen het er over eens dat er te weinig subsidies zijn voor jazz en te weinig mogelijkheden om te spelen. Wat vooral ontbreekt in Finland zijn professionele management- en boekingskantoren om de groepen buiten de landsgrenzen te krijgen. Ondanks deze minpunten is er een zeer bloeiende scene van interessante muzikanten die constant zoeken naar vernieuwing

en er helemaal voor gaan. Een aspect dat hier niet aan bod komt wegens plaatsgebrek is de bloeiende cultuur van brassbands en bigbands in Finland met het UMO Jazz Orchestra als voornaamste exponent. De band nam in 2007 de cd Agatha op, een werk van componist Kerkko Koskinen. Het BJO waagt zich in december aan een eigen interpretatie hiervan. Dat wordt uitkijken want het origineel is alvast een hele krachttoer.

Moimoi!

Georges Tonla Briquet

Finland Live > > > >

Mikko Innanen-Fred Van Hove-Joachim Badenhorst: 20 december (La Resistenza) BJO speelt Agatha van Kerkko Koskinen: 20 december (Flagey) en 22 december (De Singel) RinneRadio + Kalle Kalima Pentasonic: 20 december (AB) Gourmet (met Mikko Innanen) + Kalle Kalima K-18 + BJO met Agatha van Kerkko Koskinen: 21 december (Vooruit) > RinneRadio + Mika Vainio & Arne Deforce: 22 december (Vooruit)

Made in Finland Het aantal onafhankelijke labels is niet te overzien aangezien haast iedereen werk in eigen beheer uitbrengt. Hierbij een greep uit de meest recente releases.

Olavi Trio & Friends – Triologia – TUM – 65:59 Een uitstap in het land van de vrije improvisatie gebracht door muzikanten van drie generaties! De heren creëren veertien miniatuurtjes gedrenkt in een haast bucolisch sfeertje, nooit misvormd door extreme uitbarstingen.

Onder de gasten vinden we Kalle Kalima, een van Finlands topgitaristen. Uitgepuurd en minimalistisch maar tegelijk warm en intri-

gerend door het gebruik van extra speeltuigjes en belletjes.

Wie zich voor de eerste keer wil wagen aan vrije improvisatie kan best hier starten.

Jari Olavi Hongisto (tb), Teppo Olavi Hauta-aho (cb), Niilo Olavi Louhivuori (d).

Halme Innanen Korpipää – Piknik – Fiasko – 48:22 Een ander hoofdstuk uit de Finse wereld van vrije improvisatie. Tweeëntwintig korte berichtjes uit outer space opgesteld aan de hand van Korpipää’s elektronische effecten en versierd met de superkorte interventies van de beide overige muzikanten. Welkom in de wondere wereld van

bleeps en clicks. Wie dit apprecieert, moet zeker eens luisteren naar Innanen’s soloplaat F60.8 (Ilma, 2007) waar een zelfde effect bereikt wordt maar dan zuiver met saxofoons en zonder electronics!

Hepa Halme (ts), Mikko Innanen (as, bs, ss, uilleann pipe, kl), Teemu Korpipää (elec)

Delirium – Green Side Up – ILK Music – 56:01 Hedendaagse jazz op het scherp van de snee gebracht aan TGV-snelheid. De combinatie/juxtapositie van de twee blazers leidt tot ontluisterende passages. Niet toevallig luidt een van de titels The Coda Of Ornette Coleman’s

Blues Connotation And Other Sources Of Inspiration. Overkomst dringend gewenst.

Kasper Tranberg (cornet, t), Mikko Innanen (as, bs, ss), Jonas Westergaard (b), Stefan Pasborg (d)

Tonight At Noon – To Mingus, With Love – Prophone – 56:53 Een originele ode aan Mingus aan de hand van acht van diens composities maar hier zonder bassist! Door het Hammondorgel krijg je natuurlijk meteen een welbepaalde kleur. Net geen uur classic jazz uit de jaren vijftig met een zeer sterke soulondertoon. De heren hebben

duidelijk alle Blue Note klassiekers in hun platenkast staan. Live wordt alles veel ruimer opengetrokken.

André Sumelius (d), Jukka Eskola (t, bug), Mikko Innanen (as, bs), Jussi Kannaste (ts), Mikko Helevä (hamB3)

Jaska Lukkarinen Trio – Neutral Terrain – Jaskaa – 44:18 Een traditioneel saxofoontrio met een repertoire van uitsluitend eigen composities.

Heel degelijk vakwerk en met een sterk live potentieel.

Jaska Lukkarinen (d), Jussi Kannaste (s), Antti Lötjönen (b) 2011/1 2011/4

37

CD & DVD

20

Speciaalzaak jazz en klassiek Een greep uit de labels die we opvolgen

aar :

Ook verkrijgb

Limited boxset editions

Verkrijgbaar in onze winkels : New releases

Duke Ellington 11 cd’s

The Complete 1932-1940 Bruns./Col./Master Rec. of Ellington

Ahmad Jamal 9 cd’s

The Complete Ahmad Jamal Trio Argo Sessions

Henry Threadgill 8 cd’s Novus & Columbia Recordings of Henry Threadgill & Air

INTAKT RECORDS

Sets ition 3 CD • Limited Ed e lu Va l na io • Except mastered • Newly Re

Louis Armstrong 7 cd’s

Bing Crosby 7 cd’s

The Complete Louis Armstrong Decca Sessions 1935-46

The Bing Crosby CBS Radio Recordings (1954-56)

Volledige lijst : www.mosaicrecords.com

ECM

Volledige catalogus tot 31/12/2011

17,5 /CD €

* Multi CD-boxen hebben een gelijkwaardige korting

*

W.E.R.F. mogno music

ECM

New releases

Julia Hülsmann Trio Imprint

Ketil Bjørnstad Svante Henryson Night Song

Trygve Seim Andreas Utnem Purcor

Paolo Fresu

Colin Vallon Patrice Moret Daniele di Bonaventura Samuel Rohrer Mistico Mediterraneo Rruga A Filetta Corsican Voices

CHALLENGERECORDSINT.

www.marksound.be

38

Mark Sound Potaardestraat 4 1950 Kraainem

Mark Sound MM-shop Opera Munt - Muntplein Leopoldstraat 4 - 1000 Brussel

Mark Sound Wolstraat 6 • 2000 Antwerpen

Mark Sound - Musique Loisirs 32 rue des Carmes • 5000 Namur

2011/4

Nieuw op cd/dvd Redactie:

DEADLINE volgend nummer:

Mischa Andriessen, Patrick Bivort, Peter De Backer, Chris Joris, Bernard Lefèvre, Georges Tonla Briquet, Marc Van de Walle

Te bespreken cd’s, dvd’s en ander audiovisueel materiaal graag ten laatste op 3 februari 2012 op het redactie-adres: Jazzmozaïek, Laarstraat 105, 2610 Wilrijk-Antwerpen (Belgium)

Geef me maar een boxke Het is de periode van het jaar om weer op zoek te gaan naar een passend eindejaarsgeschenk. En welke jazzliefhebber droomt dan niet van een cd-boxke? Keuze te over in dit compilatietijdperk, waar alle grote namen na bijna 100 jaar jazzgeschiedenis, naar hartelust herverpakt worden. Maar kijk wel uit wat je koopt, want het is niet al kwaliteit wat ogenschijnlijk op het hoesje blinkt!

Kampioen blijft natuurlijk Miles Davis (zie ook in deze rubriek Live In Europe) waarmee een hele etalage te vullen is. Er is nu ook een box rond The Warner Years 1986-1991 (5cd’s) en recent verscheen nog een gelimiteerde collectie van 10-dvd’s van Montreux optredens over de periode 1973-91. Bij de 50ste verjaardag van Wynton Marsalis is een 11 cd box uit, Swingin into the 21st, die negen albums en een 2cd set All Rise bevat. En bij de 60ste verjaardag van Jaco Pastorius is er van WEA Japan een 6 cd boxset – met als bonus opnames geselecteerd door Peter Erskine – beschikbaar.

Maar ook de ‘jongere’ generatie laat zich niet ongelegen. Van Dave Douglas komt er een Three Views-boxset met nieuwe opnames in de Greenleaf Pocket Series. Van Brad Mehldau verschijnt een verzameling van The Art Of The Trio, Recordings 1996-2001 of alle Art of the Trio-albums met nog een bonus van optredens in de Village Vanguard. Nog een fraaie box is die van Ab Baars (zie in deze rubriek).

Het zijn maar enkele suggesties. De betere platenzaak helpt je graag om de juiste keuze te maken.

Beste wensen voor 2012!

Stefano Battaglia The River of Anyder

Maxime Bender 4tet Follow the Eye

ECM Records/Challenge Records – 79:15

Jazz Sick Records – 68:24

Pianist Stefano Battaglia (46) speelde lange tijd vooral een klassiek repertoire. Met zijn Bach-interpretaties won hij ooit een gereputeerde wedstrijd. Intussen kiest hij meer en meer voor jazz en heeft hij al een indrukwekkend lange lijst cd’s voor het Italiaanse Splasc(h)-label opgenomen. Deze nieuwe cd is ook al zijn vierde voor ECM, en wie in de gratie blijft van Manfred Eicher, moet wel wat te bieden hebben.

Dat heeft Battaglia zeer zeker. Al komt deze superlange cd traag op gang. De composities, allemaal geïnspireerd door bijzondere plaatsen en teksten, missen soms focus en meanderen wat te veel uit. Wél bijzonder sterk zijn Sham-bha-lah, en Bensalem, twee lang uitgesponnen composities die centraal op de cd staan en boeien van begin tot eind. Op Sham-bha-lah speelt Battaglia een bezwerende, opzwepende melodie die sterk aan Keith Jarrett doet denken. Ook Ararat Prayer is een pakkend stuk, met een repetitieve vamp waarop Battaglia heerlijk kan improviseren.

Bassist Salvatore Maiore en drummer Roberto Dani zijn zonder meer uitstekend, ook al dankzij de perfecte opnamekwaliteit.

Peter De Backer Stefano Battagli (p), Salvatore Maoire (b), Roberto Dani (d)

Jazzmozaïek klasseert in deze rubriek de cd’s (nieuwe releases en heruitgaven) in alfabetische volgorde en illustreert het betere werk met de afdruk van de hoesjes.

De quotering is als volgt.

Top = In kader over twee kolommen met afbeelding van hoesje Zeer Goed = op één kolom met achtergrondkleur en afbeelding van hoesje Goed met hartje = op één kolom met afbeelding van hoesje Goed = geen achtergrondkleur en geen afbeelding van hoesje

Bernard Lefèvre

en zelfs ook een paar fragmenten middels improvisaties tot een song kan smeden. Bender is nog geen dertig.

Mischa Andriessen Maxime Bender (ts, ss), Sebastian Sternal (p), Markus Braun (b), Silvio Morger (d) Gasten: Will Vinson (as), Riaz Khabirpour (g), Fillipa Gojo (stem)

Edwin Berg Trio Vol.II Als je ouder wordt, lijken jonge mensen steeds jonger. De jonge musici die zich in de jazzscene melden, komen echter almaar volwassener over. Zelfverzekerd en met visie, het verwijt dat ze alleen maar de klassieke jazzplaten met krassen en al konden naspelen, snijdt al lang geen hout mee.

De Luxemburger Maxime Bender en zijn band zijn daar een goed voorbeeld van. Ja, ze willen een enkele keer nog te veel tegelijk van hun talenten laten horen, en ja, soms maken ze het te glad, te geraffineerd af. Het zijn kleine kanttekeningen bij een cd die heel hoge verwachtingen wekt. Door de fijnzinnige manier waarop ze met de klankkleur omgaan bijvoorbeeld, door de zeggingskracht van de solo’s, de voorbeeldige dynamiek. Niet in het minst omdat Bender songs kan schrijven

Nieuw op cd/dvd

BeeJazz/AMG – 61:09

Gizmo (Edwin Berg) Introducing Gizmo!

Eigen beheer – 51:54

En ze ontlenen nog een Franse chansonklassieker Ma Dernière Volonté naast eigen werk. Een trio dat mooi op dreef is en een verfrissende aanpak etaleert.

Maar Edwin Berg heeft zich nu op een nieuw project geworpen dat zich als Gizmo aandient. Bijzonder is dat deze productie tot stand kwam via sponsoring van de fans (mooi opgelijst binnenin het hoesje). In deze bezetting zit alleszins avontuur met vele invloeden. Van groovy tot ingetogen kamerjazz.

Gitarist Guillermo Celano legt schitterende acccenten. Een beloftevolle introductie.

Bernard Lefèvre EDWIN BERG TRIO: Edwin Berg (p), Eric Surmenian (cb), Fred Jeanne (d) GIZMO: Edwin Berg (p), Rodrigo Reijers (cb), Guillermo Celano (g), Philippe Lemm (d)

Jim Black Trio Somatic Winter&Winter/Codaex – 51:29 Vol.II is de opvolger van Perpetuum (BeeJazz 2009). Met standards als The Way You Look Tonight, Who Can I Turn To, Con Alma en Edelweiss komt Bergs trio met Franse kompanen dicht in de buurt van voorbeelden als Bill Evans en Keith Jarrett.

Eigenaardig geval, deze cd. Jim Black? Dan verwacht je toch zwaar elektrische nu-jazz, powerrock en harde gitaren, zoals bij AlasNoAxis? Dit keer niet dus. Dit is zowaar een pianotrio, met de nog zeer onbekende Elias Stemeseder aan de vleugel en rijzende

ster Thomas Morgan op akoestische bas.

Helemaal als een klassiek pianotrio klinkt deze muziek nochtans niet. Daarvoor zijn de drums van de bandleider al te zeer op de voorgrond gemixt. Want Jim Black (44) houdt de muziek hier stevig in de hand, is creatief als altijd, soms op het hyperkinetische af.

En, toch is het de piepjonge Elias Stemeseder, nauwelijks twintig, die hier het meest opvalt. Stemeseder is een Oostenrijker uit Salzburg. Dan verbaast het niet dat hij aanvankelijk een klassieke opleiding volgde. Maar op zijn vijftiende switchte hij al naar jazz. Af en toe doet hij wat aan Paul Bley denken, maar hij klinkt vooral zeer Europees, met duidelijke wortels in de klassieke muziek. En met de prima bassist Thomas Morgan als bindmiddel erbij, heeft Jim Black zo een prima trio bij elkaar.

De drummer uit Seattle pende alle tien composities zelf. Ze zijn zeker niet allemaal even sterk. Maar op zijn best (zoals in Beariere, met een fraai opgebouwde spanningsboog of het zeer rustige titelnummer) is dit pakkende hedendaagse jazz. Met het Jim Black Trio heeft de jazzscene er een zoveelste sterk pianotrio bij gekregen.

Peter De Backer Jim Black (d), Thomas Morgan (b), Elias Stemeseder (p)

2011/4

39

Nieuw op cd/dvd Samuel Blaser Consort in motion Kind of Blue Records/Harmonia Mundi – 58:19

aards tot contemplatief. In alle uithoeken overtuigend.

Mischa Andriessen Consort in Motion: Samuel Blaser (tb), Russ Lossing (p), Thomas Morgan (b), Paul Motian (d) Boundless: Samuel Blaser (tb), Marc Ducret (g), Bänz Oester (b), Gerald Cleaver (d)

Michiel Braam Hybrid Tentet on the Move BBB/ToonDist – 74:51

Samuel Blaser Quartet Boundless Hathut/Harmonia Mundi – 62: 37

De Zwitserse trombonist debuteerde in 2008 met 7th Heaven een plaat die weliswaar niet een werkelijk schot in de roos genoemd kon worden, maar die het grote talent van Blaser onbetwistbaar toonde. Sindsdien is Blaser in alle opzichten allesbehalve stil blijven staan, maakte platen met zijn bekende landgenoten Pierre Favre en Malcolm Braff en leverde alleen al dit jaar drie cd’s af. Consort in Motion is gemaakt in een all-star kwartetformatie met Russ Lossing op piano, Thomas Morgan op bas en Paul Motian op drums.

Lossing en Motian hebben beide de neiging hun eigen weg te gaan, zo ver mogelijk van de groep weg te waaieren zonder deze een moment uit het oor te verliezen. Het voegt een breekbare spanning toe aan de wonderschone melodieën die alle aan Monteverdi zijn ontleend. Morgans diepe klank en de indringende, grondige toon van Blasers trombone passen perfect bij elkaar. Jazz en klassiek komen niet altijd tot een gelukkig huwelijk. Hier wel.

Blaser bewijst zijn veelzijdigheid op Boundless, een totaal andere plaat dan Consort in Motion maar even geslaagd. Behalve zijn veelzijdigheid toont Blaser ook dat hij een empathisch musicus is die zich zonder zijn eigen lijn te verliezen, voedt met de input van de andere muzikanten. Dit keer heeft hij duivelstoejager Marc Ducret in de gelederen en Gerald Cleaver die tempo en volume ook flink op kan schroeven. Zoals de titel suggereert, zoekt het viertal de grenzen op, van ruig tot verstild, van 40

2011/4

Michiel Braam illustreert zijn avontuurlijke geest op deze live in het Amsterdamse Bimhuis opgenomen cd door drie uiteenlopende muzikale werelden met elkaar te confronteren: een klassiek strijkkwartet, een rockgetinte ritmesectie en de drie jazzimprovisatoren Taylor Ho Bynum (cornet, bekend van bij Anthony Braxton), Carl Ludwig Hübsch (tuba) en Nils Wogram (trombone).

Pianist Braam houdt alles mooi bij elkaar dankzij zijn uitgekiende composities die de diverse stijlen moeiteloos met elkaar verzoenen.

Het resultaat is nu eens ingetogen, dan weer uitbundig en soms zelfs feestelijke muziek. Het is collagemuziek, waarin van alles en nog wat tot een geloofwaardig geheel wordt omgesmeed.

De eigenaardige combinatie van tuba, trombone en cornet past hier merkwaardig goed bij het klassieke strijkkwartet en dat is geen geringe prestatie.

Peter De Backer Michiel Braam (p), Carl Ludwig Hübsch (tuba), Nils Wogram (tb), Taylor Ho Bynum (cornet), Pieter Douma (elb, baritonb), Dirk-Peter Kölsch (d), Matangi strijkkwartet

Malcolm Braff Inside Enja Records/Codaex – 66:30

Malcolm Braff dempt bepaalde pianosnaren af terwijl hij andere tonen open laat klinken als bij een percussie-instrument. Melodisch blijft hij verrassend sober en repetitief in zijn eigen composities, meestal de eeuwenoude mineurpenthatonische toonladder hanterend, afkomstig uit moeder Afrika.

Voor je de kans krijgt te oordelen,

dat het allemaal nogal eenvoudig oogt wat harmonie en melodische wendingen betreft, zuigt hij je mee in een onderhuidse dramatiek, eigen aan de rituele muziek van Afrika. Echo’s van de Gnawa-muziek, Yoruba uit Nigeria, Cubaanse Santeria en de Ngonimuziek uit Mali prikkelen de verbeelding. Deze muziek draait vooral om ritme. Ontzettend spannende grooves worden met grote geheimzinnigheid neergezet, heel precies, doch vol soepelheid. 7/4 en 5/4 bewegingen zweven een meter boven de grond en de moderne instrumenten spelen de rol van dat eeuwenoude ritueel. Reggie Washington’s bas mompelt de syncopes contrapuntisch naar een heerlijke spanning (met zijn verleden bij Steve Coleman is dit voor hem een thuismatch) en drummer Lukas Koenig goochelt rond de figuren en kleurt ze origineel in.

Chris Joris Malcolm Braff (p), Reggie Washington (eb), Lukas Koenig (d), Aurélie Emery (voc, guest)

Terri Lyne Carrington The Mosaic Project Concord Jazz/Codaex – 71:46

ranza Spalding meer in huis heeft dan een fraai gezichtje, moet maar eens luisteren naar haar basspel, dat zeer prominent in de mix zit en daardoor ten volle tot zijn recht komt.

Deze cd is veel beter dan het wat lauwe concert dat Carrington met een gelijkaardig project speelde op Gent Jazz.

Peter De Backer Terri Lyne Carrington, met o.a. Dee Dee Bridgewater, Dianne Reeves, Esperanza Spalding, Cassandra Wilson, Gretchen Parlato, Nona Hendryx, Sheila E., Geri Allen, Patrice Rushen, Helen Sung, Ingrid Jensen, Tineke Postma.

Marc Copland/ John Abercrombie Speak to me Pirouet Records/Codaex – 58:26 Er was een tijd dat Marc Copland nog Marc Cohen heette en altsaxofoon speelde in de band van drummer Chico Hamilton. Daar leerde hij gitarist John Abercrombie kennen. Intussen zijn we enke-

le decennia later, speelt Copland al lang geen sax meer, maar heeft hij zichzelf omgeschoold tot jazzpianist, en met succes.

Behalve in de band van Hamilton, speelden Abercrombie en Copland nog wel eens samen, maar nooit in duo. Hun stijlen passen mooi bij elkaar. Het ingetogen pianospel van Copland, toonbeeld van goeie smaak, zit als gegoten bij de altijd wat ijl klinkende gitaar van Abercrombie. De tijd dat Abercrombie zwaar elektrische rockjazz speelde, ligt ook al in een zéér ver verleden.

Abercrombie en Copland brachten elk drie composities mee, spelen twee standards en een zeer korte versie van Ornette Coleman’s Blues Connotation. De muziek is van een breekbare schoonheid. Steek de haard aan, ga rustig in de zetel zitten en schenk u een glaasje rode wijn uit. Want dit is intieme kamerjazz om rustig van te genieten bij een knappend haardvuur.

Peter De Backer Marc Copland (p), John Abercrombie (g)

Chick Corea & Stefano Bollani Orvieto ECM Records/Challenge Records – 74:58

Over cd’s met alleen mannelijke muzikanten rept niemand, maar een jazzcd die alleen door vrouwen is volgespeeld, is een hele gebeurtenis.

Terri Lyne Carrington, een van Herbie Hancocks favoriete drummers, verzamelde een waarlijk indrukwekkende cast rond zich en maakte daar een prima cd mee.

Met Nona Hendryx en Sheila E. in de rangen ben je verzekerd van een portie soul en funk. De hidden track helemaal aan het eind is zelfs stevige rap. Maar het zijn verder vooral de jazzfans die hier worden verwend.

Zangeressen als Cassandra Wilson, Dee Dee Bridgewater, Gretchen Parlato en Dianne Reeves zijn zonder meer van wereldklasse. Parlato, een rijzende ster in de jazz, laat haar fluisterzachte stem bijvoorbeeld mooi bewonderen in de intro van de Beatles-klassieker Michelle, die hier een mooi jazzjasje krijgt aangemeten. Maar het is ook smullen van de piano van Geri Allen of Patrice Rushen, de trompet van Ingrid Jensen en de sax of basklarinet van Tineke Postma en Anat Cohen. En wie er nog mocht aan twijfelen dat Espe-

Chick Corea heeft een breed en omvangrijk oeuvre gecreëerd, met muziek waarin allerlei invloeden zijn verwerkt.

Zijn hele carrière bleef hij zich toeleggen op zowel akoestische als elektrische jazz. Zo trok hij de jongste jaren nog geregeld met Return To Forever de boer op. Voor zijn eerste ECM opname sedert meer dan 25 jaar, gaat Corea een gevorderde improvisatie op twee piano’s aan met Stefano Bollani. Het is uiteraard niet de eerste keer dat Corea het enorme harmonische potentieel van het pianoduo verkent. Al in 1978 nam hij een duo-album met Herbie Hancock op en daarna nog met Gonzalo Rubalcaba en Hiromi.

Sinds 2009 spelen Corea en Bollani al eens samen, meestal tijdens Italiaanse jazzfestivals. De concerten die in Orvieto werden opgenomen vonden plaats tijdens het Umbria Jazz Winter Festival van 2010, waar het duo meermaals speelde. Hun ambitie was de kwaliteit van jazz met folk te combineren en meer uitgewerkte vormen die bij klassieke muziek aanleunen.

Als Corea en Bollani duelleren op piano, gaat het echt om een fusie van twee geesten. Je kan ze amper van elkaar onderscheiden. Het muzikaal programma dat ze hebben gekozen weerspiegelt hun eclectische wortels: Portrait in Black and White van Jobim, een mooie swing ballade Darn That Dream, Jitterbug Waltz van Fats Waller, Nardis van Miles Davis… Blues, jazz, vrije improvisatie en nog meer… De bijna telepathische interactie tussen de twee is volledig te horen op Armando’s Rhumba van Corea. Zoals Bollani het stelt: “het is net als één pianist met vier handen.” En als ze het concert met Blues in F besluiten, eindigen de twee musici net zoals ze waren begonnen met prachtige vindingrijke improvisaties.

Patrick Bivort Chick Corea (p), Stefano Bollani (p)

Nieuw op cd/dvd Corrie en de Grote Brokken Vier!

Brokken Records/ToonDist – 67:55

Wie Corrie Van Binsbergen (54) en haar (al dan niet Grote) Brokken hoort, kan moeilijk anders dan aan Frank Zappa denken. Op deze vierde cd van haar twaalfkoppige band (meteen een soort best of, met de meest pakkende stukken uit de vorige opnames) is dat niet anders.

Alle ingrediënten die deze muziek zo aantrekkelijk en charmant maken, lijken wel uit het FZ-kookboek te komen: de grillige melodielijnen, de genre-overstijgende composities, de grappige teksten, het opvallende gebruik van de marimba én uiteraard

het forse gitaarspel van Corrie zelf.

Bij Zootsuit I & II heb ik echt de hoes geraadpleegd of dit niet toch een vergeten compositie van de grootmeester zelve was, zo onversneden Zappaiaans klinkt dit stuk.

Maar Van Binsbergen brengt het allemaal op een hoogst sympathieke manier en voegt er een eigen, poppy Nederlands sausje aan toe (zeker als vocalisten Bob Fosko en Beatrice Van der Poel meedoen), wat haar tot een van de meer originele muzikanten van de Lage Landen maakt. Deze band telt in zijn rangen bovendien enkele prima jazzmuzikanten (zoals saxofonist Jasper Blom en trompettist Angelo Verploegen), wat het voor jazzliefhebbers nog interessanter maakt.

Peter De Backer Corrie Van Binsbergen (g), Bob Fosko (voc), Beatrice Van der Poel (voc), Wouter Planteijdt (g, voc), Angelo Verploegen (t), David Rothschild (tb), Jasper Blom (sax), Rutger Van Otterloo (sax), Dionys Breukers (keys), Hans Hasebos (marimba, vib), Hein Offermans (b), Arend Niks (d)

Miles Davis Quintet Live in Europe 1967 – The Bootleg Series Vol. 1 Columbia Legacy/Sony Music – 3cd – 62:00-64:0072:00 + dvd Dit is het zogenaamde tweede groots kwintet met Wayne Shorter, Herbie Hancock, Ron Carter en Tony Williams, dat in 1967 in het kader van het Newport Jazz Festival door Europa toerde en waarvan hier de enige officiële opnames zijn verzameld. Naast de Elizabethzaal in Antwerpen (BRT opnames 28 oktober 1967 – cd1) stond het kwintet in Kopenhagen (2 november – cd 2), Parijs (6 november – cd2 en cd3) en ook nog – op dvd – in Stockholm (31 oktober) en in Kalsruhe (7 november).

Die dvd was al in 2009 met de 70 cd box van Columbia uitgebracht.

Naast werk uit E.S.P. (Agitation), Miles Smiles (Footprints en Gingerbread Boy), Sorcerer (Masquelero) en Nefertiti (Riot) greep Miles terug naar standards die hij vroeger veel had vertolkt: ‘Round Midnight, On Green Dolphin Street, I Fall In Love Too Easily, No Blues en constante afsluiter The Theme.

Er waren al eens wat opnames van deze toer ‘gelekt’ maar die zijn nu volledig en in de beste kwaliteit beschikbaar. Wie de prachtige box Live At The Plugged Nickel (1965) bezit, weet ongeveer wat hij mag verwachten (Agitation, No Blues en The Theme speelde hetzelfde kwintet toen ook naast vooral standards) en volgens sommigen is dit Miles’ beste groep ooit.

De verzorgde uitgave telt een fraai gedocumenteerd 28 pagina tellend boekje met liner notes van Ashley Kahn, maar dat zit helaas los in de verpakking, dus zonder opbergvakje. Hoogst eigenaardig!

Al bij al een prachtig Miles hebbeding, dat mede door het optreden in Antwerpen een toegevoegde waarde krijgt voor alle Belgische jazzliefhebbers.

Bernard Lefèvre Miles Davis (t), Wayne Shorter (ts), Herbie Hancock (p), Ron Carter (cb), Tony Williams (d)

Johannes Enders Billy Rubin Enja Records/Codaex – 42:30

De Duitser Johannes Enders is een prachtige tenorsaxofonist, met een fluwelen klank. Hij lijkt bijna al fluisterend te spelen en toch heeft zijn muziek een grote impact.

Met het Billy Hart Trio (Live at the Café Damberd!) maakte hij in 2009 een heel mooie cd, maar deze is nog beter.

Enders pende alle acht composities zelf (eentje samen met zangeres Rebecca Bakken, die hier evenwel niet te horen valt) en het zijn stuk voor stuk vrij rustige nummers die hun schoonheid maar langzaam prijsgeven. Dit is intimistische jazz van een prachtig op elkaar ingespeeld kwartet, met een voor zijn doen vrij rustige Billy Hart aan de drums.

Deze muziek ademt een kalme, maar pakkende sfeer uit. Enders is zeker een van Europa’s topsaxofonisten. De Zwitserse pianist Jean Paul Brodbeck zal voor velen een aangename ontdekking zijn.

Peter De Backer Johannes Enders (ts), Jean Paul Brodbeck (p), Milan Nicholic (b), Billy Hart (d)

Jozef Dumoulin Trio Rainbow Body Bee Jazz/AMG – 56:33 Bestaat er een groter compliment dan opmerken dat een muzikant al na enkele noten herkenbaar is? Wellicht niet. Het is geen geringe prestatie dat Jozef Dumoulin erin geslaagd is een zeer herkenbare sound te ontwikkelen. De West-Vlaamse Parijzenaar is een vaardige pianist, maar op zijn eigen cd’s (met zijn groep Lidlboj en nu met het Jozef Dumoulin Trio) speelt hij louter elektrisch. Hij koestert vooral een diepe fascinatie voor de Fender Rhodes, maar dan alleen omdat je daar middels allerlei effecten heel bijzondere klanken mee kan in elkaar knutselen. En daarin is Dumoulin intussen zo bekwaam geworden dat hij zijn hoogstpersoonlijke klankwereld heeft gecreëerd.

Ook de composities op deze cd (allemaal van Dumoulin zelf, soms in samenwerking met zijn twee groepsleden) dragen een heel eigen stempel. Vaak zitten ze vol dissonanten en weerbarstige ritmes die de luisteraar uitdagen en op het verkeerde been zetten. De invloeden komen uit alle windstreken: in Fuga X lijkt Dumoulin wel Glenn Gould op speed, in Shinji laat hij zijn keyboard als een elektrische gitaar klinken, en op The Dragon Warrior gaat dit trio plots tekeer als een melodieuze rockband. En zo krijgt u nog wel meer verrassingen te horen.

Lidlboj deed het zonder bassist, maar in zijn trio had Dumoulin er duidelijk wel ruimte voor. De elektrische bas van Trevor Dunn, bekend van zijn werk met John Zorn en hier te lande ook actief met Mauro Pawlowski, past perfect bij de klankwereld van Dumoulin. En Eric Thielemans (we vermoeden in hem een groot bewonderaar van Ed Blackwell) toont hier uitgebreid aan waarom hij de favoriete drummer van Dumoulin is.

Peter De Backer Jozef Dumoulin (Fender Rhodes, keys), Trevor Dunn (elb), Eric Thielemans (d)

Kevin Hays – Brad Mehldau Modern Music Nonesuch Records/Warner Music 47:50

Tim Haggans The Moon Is Waiting Palmetto Records/Codaex – 61:33 Als je van koude open scales houdt en aandringende, penetrerende trompetlijnen over een vrije, maar neo-jazzrock ritmiek, dan is dit een schitterende cd; te meer dat dit kwartet het onderling goed met mekaar kan vinden. Het is een kwestie van smaak: de rauwe New York-aanpak ademt vriesdamp uit en laat nergens echt warmhartigheid toe. Dit wordt nog aangesterkt door een trompetsound, die los van de andere instrumenten, in een constante reverb is gemixt.

Chris Joris Tim Haggans (t), Vic Juris (g), Rufus Reid (cb), Jukkis Uotilla (d, p)

Kevin Hays Variations Pirouet Records/Codaex – 51:05 Hays en Mehldau hadden al waardering voor elkaar toen ze nog als debutanten in de New Yorkse scene hun weg zochten. Zimmerli van zijn kant won in dezelfde periode geleidelijk aan respect als componist en arrangeur. Hays (die reeds werk uitbracht bij Blue Note) was uiteindelijk de katalysator voor dit project. Hun eindwerk: muziek op het snijpunt van jazz en hedendaags klassiek met als basis-

materiaal werk van Zimmerli maar ook van Mehldau, Hays, Coleman, Steve Reich en Philip Glass. Richard Strauss zijn Metamorphosen (hier niet opgenomen) was echter het eigenlijke startpunt terwijl ook Pärt en Górecki dankbare inspiratiebronnen vormden. De drie stellen zich op als een architectenbureau. Zimmerli nam arrangementen en keuze van composities voor zijn rekening terwijl Mehldau (rechterkanaal) en Hays (linkerkanaal) voor de uitvoering zorgden. Een heel aparte stijloefening met een detail van Charles Sheeler zijn Classic Landscape als ideale hoes. Meer eenheid en symbiose maar ook minder extreem dan het concert van Craig Taborn en Vijay Iyer een paar maanden geleden in Bozar. Zeker voor wie de twee meest recente cd’s van Pascal Schumacher apprecieert.

Twee van deze drie protagonisten vinden we terug op de solo-cd van Kevin Hays. Zimmerli is hier namelijk ook bij betrokken. Uiteindelijk is dit een logisch vervolg op Modern Music. Dezelfde uitgangsbasis maar met een nog sterkere minimalistische uitwerking. In totaal 24 pianotafereeltjes met Robert Schumann als begin- en eindpunt.

Georges Tonla Briquet

2011/4

41

Nieuw op cd/dvd Kim Hoorweg & the Houdini’s Remember Peggy Lee – Why don’t you do right?

Challenge Records/Challenge Records – 53:43

Kim Hoorweg is pas 18 en ze zingt in de door de wol geverfde groep van haar vader… Wat zal dat geven, vraag je je af? Jawel, The Houdini’s bestaan ongeveer een kwarteeuw. Op het moment van hun opnames in de Rudy Van Gelder studio’s moest Kim Hoorweg nog geboren worden. Het is verrassend te horen hoe twee generaties hier prachtig samenwerken. Hoorweg zingt vlot, jazzy, bulkt van het talent, en ze integreert zich volledig in de groep als een instrument. Zij is niet het type zangeres dat alleen aan haar eigen stem denkt; de harmonie met de instrumentalisten komt op de eerste plaats. (Luister naar He’s a Tramp). De zeskoppige formatie speelt erg ontspannen en melodieus. Het vraagt blijkbaar allemaal weinig moeite, maar de 12 tracks zijn eigenlijk stuk voor stuk bewijzen van de professionaliteit van deze groep. Dit is uiteraard heel leuke luistermuziek (een luisterdrempel is er niet), maar let wel: in elk nummer wordt de muzikale lat hoog gelegd. Het werk van Peggy Lee wordt smaakvol vertolkt; misschien zal Fever bij de meeste mensen wel een belletje doen rinkelen (een erg mooie en inventieve bewerking vind je op dit album, trouwens). Pretentieloos, vanzelfsprekend, harmonieus, vlot.

Marc Van de Walle Kim Hoorweg (voc), Angelo Verploegen (t, bugel), Rolf Delfos (as), Ilja Reijngoud (tb), Erwin Hoorweg (p), Marius Beets (cb), Bram Wijland (d)

Jason Kao Hwang/Edge Crossroads Unseen Euonymus Records/ jazzpromoservices.com – 57:34

Jason Kao Hwang/ Spontaneous River Symphony of Souls Mulatta Records/ jazzpromoservices.com – 63:18 Dat een violist erin slaagt de brug te slaan tussen jazz en modern-klassiek is al bijzonder. Dat 42

2011/4

hij dat bovendien doet met een reusachtig strijkorkest maakt het nog meer speciaal. Jason Kao Hwang had een tijd geleden een groot orkest samengesteld om werk van Leroy Jenkins uit te voeren, en heeft nu dezelfde 40-koppige groep bijeengebracht om zijn eigen Symphony of Souls uit te voeren Hwang werkt als Butch Morris, hij start met weinig uitgeschreven materiaal en bedenkt de arrangementen ter plekke. Het resultaat is nogal ongelijk. De boeiendste passages zijn die waar drummer Andrew Drury de muziek een extra energiestoot geeft.

Diezelfde Drury is ook de drijvende kracht achter Edge, het jazzkwartet van Hwang. Met ook nog eens cornet- en bugelspeler Taylor Ho Bynum aan boord is dat een bijzonder boeiende avant-garde jazzgroep. Hwang speelt zowel viool als altviool en incorporeert dat instrument mooi in een avontuurlijke jazzsetting, in vijf lang uitgesponnen composities.

Peter De Backer EDGE: Jason Kao Hwang (viool, altviool), Ken Filano (b), Taylor Ho Bynum (cornet, bugel), Andrew Drury (d) SPANTANEOUS RIVER: Hwang (dir, viool) met veertigkoppig strijkorkest plus zeven gitaristen en drummer Andrew Drury

The Impossible Gentlemen The Impossible Gentlemen

fusionkenmerken binnen die de toekomstige richting aangeven.

Maar het is Mike Walker die de verenigende kracht achter deze bezetting is. Tijdens zijn carrière heeft Walker met alle drie gespeeld en oorspronkelijk was het zijn idee om hen bijeen te brengen. Aangezien Walker de oprichter van de groep is, is het niet verrassend dat hij de meeste nummers schreef. Simcock brengt drie composities aan en Nussbaum één. Geen enkele van Swallow, dus nog potentieel voor de toekomst van de groep. Weinig ensembles geven de belangrijkste rollen aan gitaar en piano. Maar in dit geval werkt het geweldig. Hun muziek kan best beschreven worden als scherpzinnige fusie met elementen van de melodische gevoeligheid van de eerste Pat Metheny albums in zowel het spelen als in de composities.

Deze omvatten een brede stilistische en emotionele waaier zoals in Laugh Lines of Gwil’s Song. Zowel met de naam van de band alsook met de muziek wordt door deze vier muzikanten een sterke groepsidentiteit ontwikkeld.

Patrick Bivort

Joachim Badenhorst (kl, bkl, ts), Steve Swell (tb), Ziv Ravitz (d)

Lars Jansson Trio In Search of Lost Time Prophone Records/Codaex – 66:15

Gwilym Simcock (p), Mike Walker (g), Steve Swallow (b), Adam Nussbaum (d)

International Trio Donkere Golven W.E.R.F./AMG – 50:35

Basho Records – 63:36

Gwilym Simcock is een Britse veelbelovende jazzpianist. Op zijn vorige albums speelde hij met een breed kleurenpalet met niet alleen eindeloos verstilde klanklandschappen, maar ook stevige swing. Met de nieuwe cd die hij met het trans-Atlantisch kwartet The Impossible Gentlemen heeft opgenomen toont hij opnieuw zijn talent. Simcock en de Britse gitarist Mike Walker spelen hier met een indrukwekkende Amerikaanse ritmesectie.

Het spel van Simcock is zoals altijd helder en zorgvuldig. Vanaf het eerste nummer sluipen al de

hen aan het werk zagen tijdens het Vision Festival in New York was de puzzel volledig. Donkere Golven is een subtiele trip in het land van de vrije improvisatie. Het klinkt als een eerste kennismaking waarbij vooral naar gezamenlijke gespreksonderwerpen gezocht wordt. Hevige discussies blijven voorlopig achterwege hoewel alles een paar keer richting Trio Grande uitdraait. Om het geheel wat houvast te verlenen, werden ook drie composities aan de setlist toegevoegd maar deze vloeien naadloos over in het geheel.

Dit is duidelijk een verhaallijn met heel wat potentieel. Perfect voor festivals als Moers (D) en Follow The Sound (waar Joachim Badenhorst carte blanche kreeg).

Georges Tonla Briquet

In New York wonen heeft zo zijn voordelen, zeker als je internationale contacten wil opbouwen. Soms helpt het toeval ook wel eens. Zo zag Joachim Badenhorst, die al een hele tijd ginder verblijft, Steve Swell aan het werk. Hij vroeg de man of hij geen zin had om samen te werken. No problem voor Swell. Ziv Ravitz had hij al een paar keer ontmoet in de New Yorkse scene. Badenhorst nam dan maar het initiatief om met zijn drieën eens te musiceren.

Het klikte van bij de eerste sessie zodat concrete plannen gesmeed werden voor een opname. Toen Rik Bevernage en Willy Schuyten (W.E.R.F.-label)

A la recherche du temps perdu van de hand van Marcel Proust inspireerde de pianist voor deze 14 opnames. Jansson ruimde zijn muziekkamer op, en ontdekte werk van vroeger dat hij zo goed als vergeten was. Dat zette hij op punt, en voegde er enkele recentere nummers aan toe. Dit trio komt er heus wel mee weg.

Klassiek klinkende pianojazz, dat wel, maar toch heel doorleefd en doorvoeld. Sommige lijnen klinken erg populair (we meenden soms te luisteren naar Bruce Hornsby), maar dat stoort niet.

Deze licht verteerbare jazz, zonder complexen gespeeld, komt gewoon aardig over. Lars Jansson toont ook in zijn ballades aan dat hij zijn mooi doortekende pianolijnen met de nodige subtiliteit kan brengen. Dit is geen revolutionaire brokkenmakerij, maar degelijk gespeelde en eerlijke muziek, teruggaand op ietwat oudere en beproefde idiomen.

Fijn werk.

Marc Van de Walle Lars Jansson (p), Christian Spering (b), Anders Kjellberg (d)

The Jazz Station Big Band The Jazz Station Big Band Igloo Records/AMG – 70:22

Het verhaal van deze bigband start bij MP4, het kwartet met Michel Paré, Piet Verbist, François Decamps en Herman Pardon.

Paré zag het echter grootser en droomde van een heuse bigband.

Van de Jazzstation (Sint-Joostten-Noode) kregen ze de ruimte ter beschikking. Sinds zes jaar repeteert het ensemble hier elke eerste donderdag van de maand.

De bezetting wisselde lichtjes gedurende al die jaren maar het centrale kwartet bleef, met Paré als hoofdleverancier van de composities op deze debuut-cd. De andere componisten zijn Piet Verbist, Stéphane Mercier, Vincent Brijs en Fred Delplancq. De cd opent zeer sterk en er zijn zeker een aantal noemenswaardige passages (7 Over Rock, Go On Now) maar het niveau wordt niet over heel de lijn aangehouden. Er wordt soms teveel aandacht besteed aan de solo’s en minder aan het groepsgeluid. Wat meer assertiviteit en durf zouden daarbij helpen. Dat alles vonden we wel terug tijdens de cd-voorstelling. Het potentieel is er dus, nu nog alles grondiger bijstellen.

Georges Tonla Briquet Vincent Brijs (bs), François Decamps (g), Fred Delplancq (ts), David De Vrieze (tb), JeanPaul Estievenart (t, bugel), Stéphane Mercier (as, f), Herman Pardon (d), Michel Paré (t, bugel), Gilles Répond (tb), Bart De Lausnay (btb), Jean-Paul Steffens (t, bugel), Daniel Stokart (ss,as,f), Piet Verbist (b), Vincent Bruyninckx (p)

Joachim Kühn Free Ibiza Out Note Records/Outhere – 59:55 Een nogal verrassende cd-titel van iemand die ooit zei “The spirit of jazz is rebellious and free”.

Kühn heeft natuurlijk zijn kunnen bewezen aan de zijde van o.a.

Don Cherry, Archie Shepp, Anthony Braxton en Ornette Coleman.

Ondertussen zijn we precies vier decennia verder sinds zijn eerste

Nieuw op cd/dvd

Verzameld onder de kerstboom

Stacey Kent brengt een live-album, Dreamer In Concert (Blue Note Records/EMI Music) uit, opgenomen in Parijs (mei 2011). Een cocktail van standards (It Might As Well Be Spring, If I Were A Bell, They Can’t Take That Away From Me), enkele Jobim-en latin-klassiekers (Corcovado, Waters Of March, Dreamer, Samba Saravah) en natuurlijk eigen werk van echtgenoot en saxofonist Jim Tomlinson (O Comboio, Breakfast On The Morning Tram).

Ook aangenaam om lekker onderuit te genieten bij de kerstboom is ‘Round Midnight (Concord Music/Codaex) van Karrin Allyson. Ze pakt uit met uitsluitend standards zoals o.a. Turn

Out The Stars, Smile, Sophisticated Lady, The Shadow Of Your Smile, Send In The Clowns en natuurlijk ‘Round Midnight. Een bijzondere gast is Randy Weinstein op harmonica.

Dichter bij huis is op de valreep een all standards cd Nothing Really Ends… uit van Karin Ottelohe (Fever Music/LC Music) die terug van weggeweest is. Ze was gestopt met zingen omwille van haar carrière als advocate en haar gezinsleven.

Nu herrijst ze, aangespoord door de jazzvrienden Jack van Poll (p, keys, sax), Bart De Nolf (cb) en Hans van Oosterhout (d). Hartverwarmend!

Dee Dee Bridgewater heeft een staalkaart van haar uiteenlopende

repertoire verzameld op Midnight Sun (DDB Records/Universal). Ze put uit albums als Dear Ella, Keeping Tradiion, This Is New, J’ai Deux Amours, en ook eentje uit het jongste album Eleonora Fagan. Mooi als kennismaking voor wie Dee Dee nog niet zou gesmaakt hebben…

Women Only (Plus Loin Music/ Harmonia Mundi) is een box-compilatie van albums van Kellylee Evans (Nina), Elisabeth Kontomanou (Siren Song – Live At Arsenal) en Laïka (Misery).

Graag verwijzen we ook naar de Precious & Rare Collection met vroege opnames van diva’s Sarah Vaughan, Abbey Lincoln en Nina Simone en

anderen, verschenen bij Le Chant du Monde (zie randartikel in deze rubriek).

Mede door het overlijden van Amy Winehouse kreeg het nieuwe Duetsalbum, Duets II (Columbia/Sony Music) van Tony Bennett meteen veel airplay. De 85-jarige crooner klinkt nog altijd opvallend fris en weet zich in dit album te omringen door kleppers als Aretha Franklin, Natalie Cole, Willie Nelson, Norah Jones, Andrea Bocelli, Michael Bublé en nog vele anderen, waaronder de betreurde Amy Winehouse. Als opener kan het duet met Lady Gaga in The Lady Is A Tramp wel tellen. Als bonus is er een dvd The Making Of The Album.

Tenslotte nog aandacht voor de verzamelbox die Stichting Wig bij het twintigjarig bestaan van het Ab Baars Trio (zie ook Column in dit nummer) uitbrengt: Ab Baars Trio 20 Years – 1991-2011 (Wig/ Toondist), vergezeld van een fraai boekje met een uitstekend essay van kenner Kevin Whitehead. In de box de albums 3900 Carol Court (1992), A Free Step (1999), Songs (2001), Party At The Bimhuis (2003) en Gawky Stride (2011). Een prachtige geschenkbox vol muzikaal avontuur.

Ook bij AVID spelen ze gretig in op de eindejaarsgekte en dat met namen en albums die tot de verbeelding van elke rechtgeaarde jazzliefhebber spreken. De aanpak blijft natuurlijk dubbelzinnig. Door zoveel mogelijk materiaal op een cd te plaatsen worden elpees opgesplitst en/of aangevuld met uittreksels van andere platen.

Heiligschennis enerzijds maar anderzijds een weerspiegeling van het tijdperk waarin eenieder naar hartelust in willekeurige volgorde

gaat downloaden en dan dit alles beluistert op apparatuur waarvan de klankkwaliteit te wensen overlaat. Bij AVID doen ze tenminste nog de moeite om er de originele hoesteksten (gedeeltelijk) bij af te drukken en ze vermelden zo volledig mogelijk waar de nummers vandaan komen. Dit laatste is wel handig bij het opsplitsen van platen. We kunnen enkel hopen dat een breder publiek door dergelijke reeksen in contact komt met klassiekers uit de jazzgeschiedenis en

nadien op zoek gaat naar de originele (vinyl)uitgaven.

Een greep uit het aanbod.

John Coltrane And Associates bevat de vier volgende lp’s uit de periode 1957-1958: Thelonious Monk With John Coltrane, Cattin’ With Coltrane And Quinichette, Jazz Way Out en Kenny Burrell & John Coltrane aangevuld met twee extra nummers van Winner’s Circle.

Met Sonny Side Up, Dizzy In Greece (die hoes!), Roy And Dizz #2 en For Musicians Only bij elkaar gebracht

onder de titel Dizzy Gillespie All Star Groups & Big Band duiken we volop in de hel van de bebop.

Op Wes Montgomery staan The Incredible Jazz Guitar Of Wes Montgomery, Montgomeryland (met zijn broers Monk en Buddy) en The Wes Montgomery Trio samen met het grootste deel van Movin’Along.

Gerry Mulligan Quartets & All-Star Groups omvat Gerry Mulligan Quartet At Storyville, What Is There To Say, Gerry

Mulligan Meets Ben Webster en Gerry Mulligan Meets Johnny Hodges.

Verder nog Gene Ammons Quintet & All-Star Groups met daarop Blue Gene, Groove Blues, Boss Tenor en drie vierde van The Happy Blues.

Voor het volledig aanbod, ga naar www.avidgroup.co.uk/acatalog/ AVID_Jazz.html, verdeling via Codaex.

Bernard Lefèvre

Georges Tonla Briquet

2011/4

43

Nieuw op cd/dvd solo-cd en woont de pianist al jaren op Ibiza. Ver weg van de DJcultuur aldaar maar in een bucolische omgeving met zicht op de rustgevende natuur. Dat laatste wordt weerspiegeld in een kristalklare klank. We krijgen zestien mijmeringen te horen met titels als Free Ibiza Afternoon, August In Ibiza en Moment Of Happiness. Lyrisch, ingetogen, droefgeestig en raadselachtig zijn de gepaste omschrijvingen hier. We denken aan het beeld van een pianist die door een raam kijkt maar vooral zijn eigen reflectie ziet en filosofeert over zijn verleden. Door een aantal scherp wisselende gedachtegangen die plots opduiken, blijft de spanning er wel in en klinkt het uiteindelijk allemaal niet zo vrijblijvend. Een heel dubbelzinnige cd, net als de wisselende lichtinval bij zonsopgang- en ondergang in Ibiza die eenzelfde decor verschillende betekenissen geeft.

Georges Tonla Briquet Joachim Kühn (p)

Mike Ledonne Keep Faith Savant Records/ZYX records – 59:20

Liefhebbers van Hammond B-3 muziek kunnen hierbij hun vingers aflikken. Mike Ledonne hanteert dit schitterende instrument meesterlijk. Hij situeert zich daarmee in de traditie van Jimmy Smith, Larry Young en Big John Patton (#3 is trouwens aan die laatste opgedragen). The Backstabbers is een smaakvolle swingende opener, gedragen door de sound van de B3, tjokvol schitterend solowerk. Daarmee is de toon gezet, en ben je weg voor een uurtje. Het kwartet

Bert Joris Quartet Only For The honest

wordt The Groover Quartet genoemd, en dat is de nagel op de kop. In zowat elk nummer (vier van de negen zijn van de hand van Ledonne) wordt eerst de groove uitgewerkt/neergelegd, en dan volgen de vlammende solo’s. Naar het midden van de plaat krijgt de populaire muziek meer aandacht (M. Jackson), en dat gebeurt vakkundig. Daarna wordt het business as usual, met de spectaculaire ballad Someday We’ll All Be Free als overgang.

Het kwaliteitsvolle snedige gitaarwerk, de krachtige saxsolo’s, de stuwende drums: ze passen perfect bij het altijd geïnspireerde toetsenwerk van Ledonne.

Geen nodeloos exhibitionisme op deze schijf, maar in haar genre behoort ze ongetwijfeld tot de top (ook voor de niet-Hammond fans). Een aanrader.

Marc Van de Walle Mike Ledonne (HamB3), Eric Alexander (ts), Peter Bernstein (g), Joe Farnsworth (d)

David Leonhardt The David Leonhardt Jazz Group Plays Cole Porter Big Bang Records – 57:05

52creations/Codaex – 62:28 De eerste opname, Live, van dit kwartet vormde een deel van The Finest In Belgian Jazz, nu 10 jaar geleden. In 2007 volgde dan Magone (Dreyfus) dat terecht de Klara Muziekprijs Jazz won in 2008. Bert Joris zocht jarenlang naar de warme stem in zijn trompet, een klank die dicht bij bugel aanleunt, wat hij overigens ook meesterlijk speelt. In Only For The Honest concentreert hij zich op die eigen trompetsound, die wonderlijk versmelt in het doorheen de jaren intens gegroeide unieke kwartet. Want voor alles streeft Bert Joris naar een totaalconcept. Elk van zijn topklassemuzikanten vult subliem aan om de muziek op eenzame hoogte te tillen. Deze opnames kon Bert Joris volledig zelf sturen en voor de finale productie vertrouwde hij op klanktovenaar Dré Pallemaerts (het is een première op zijn label).

Hemels kwartet is dit dat live nog zoveel extra bonus speelplezier oplevert. Wie de schaarse optredens meemaakte, kan eindelijk nagenieten van die prachtige nummers, waarvan sommige al een tijdje meereizen in de bagage van Bert Joris. All of me en Sundown werden ook op Signs & Signatures met het BJO uitgebracht. Between Hope And Despair componeerde hij in 2006 voor symfonisch orkest. Maar die krijgen hier natuurlijk een totaal nieuwe inkleuring. Hij tekent verder voor Spaces en Only For The Honest en koos nog een standard (Never Let Me Go) uit. De mooi opgebouwde set houdt nog twee nummers in van Dado Moroni (Brother Alfred als hommage aan McCoy Tyner en Flavio’s Circle opgedragen aan zijn pianoleraar). Dit album straalt een zelfzekere Bert Joris uit. A Kind of Bert is geboren. Kopen die cd, het mooiste geschenk onder de kerstboom van 2011.

Bernard Lefèvre Bert Joris (t), Dado Moroni (p, Fender Rhodes), Philippe Aerts (cb), Dré Pallemaerts (d)

44

2011/4

Dave Liebman & Richie Beirach Unspoken Out Note Records/Outhere – 63:36 Liebman en Beirach kennen elkaar al sinds de woelige jaren zestig. Denk maar aan groepen als Lookout Farm en Quest. Ze namen ook al een aantal duo-cd’s op. Op Unspoken horen we vooral twee muzikanten in een contemplatieve bui. Net als in de prentenboeken van Shaun Tan is er de betrachting van een maximum effect door een minimum van middelen. Er is een sterke hang naar zuiverheid door het elimineren van elk overbodig ornament.

Slechts heel eventjes wordt het serene karakter verstoord als we een kijk krijgen op een parallelle wereld waar het er levendig aan toe gaat. Dit had net wat meer gemogen. Verfijning is een kunst maar de focus moet blijven en hier lonkt het gevaar dat luisteraars wel eens zouden afhaken na een tijdje.

Georges Tonla Briquet Dave Liebman (ts, ss, fl), Richie Beirach (p)

Carsten Lindholm Tribute Eigen beheer/carstenlindholm.dk 60:29

Pianist David Leonhardt houdt van afwisseling en uitdagingen.

Met cd’s als Bach To The Blues en Jazz For Kids bewees hij dit reeds. Hij bracht ook al een ode aan Gershwin. Cole Porter kon dus niet uitblijven. Omgeven door een goed spelend trio (met een glansrol voor saxofonist McKenna) en in gezelschap van een vocaliste met het juiste, warme, sensuele timbre leidt hij je door een overbekend repertoire. We verwijderen ons nooit mijlenver van de stijlvolle wereld zo eigen aan Porter. Dit is de perfecte muziek voor de clubs waar ze aangepaste single malts schenken.

Zeer gedegen vakwerk met net die verrassende accenten waardoor je blijft luisteren.

Georges Tonla Briquet David Leonhardt (p), Nancy Reed (v), Larry McKenna (s), Matthew Parrish (b), Paul Wells (d)

neemt soms tragische, dan weer opwekkende wendingen. Tribute is sterk voor wie openstaat voor muziek die grenzen verlegt.

Bernard Lefèvre Carsten Lindholm (d, comp), Eivind Aarset (g), Audun Erlien (b), Joakim Froystein (g), Rene Damsbak (t), Tav Klitgaard (t), Anders T Andersen (sax), Hans Oxmond (g), Kristor Brodsgaard (b), Jens Minke (sounddesign)

Machine Mass Trio As Real As Thinking Moonjune Records – 64:09

Met deze cd krijgen we meteen een van de beste releases op Moonjune.

Drie topmuzikanten (waaronder twee Belgen) dialogeren over de huidige stand van zaken in het duivelse pentagram gevormd door fusion, prog, jazz, rock en avant-garde. De relevantie van dit alles? Meer dan duidelijk na deze creatie van net iets meer dan een uur. Pure punkenergie wordt moeiteloos afgewisseld met doordachte uiteenzettingen waarbij elk groepslid ruimte en tijd krijgt om zijn standpunten te verdedigen. Met als hoogtepunt het achttien minuten lange Falling Up. Ergens tussen Aka Moon en John Zorn.

Georges Tonla Briquet Tony Bianco (d), Michel Delville (g, bouzouki, elec), Jordi Grognard (ts, f, bkl, electronic tempura)

Carsten Lindholm (1969) is afkomstig van Kerteminde op het eiland Fünen (Denemarken). Op dit tribute herken je duidelijk de Scandinavische soundscapes, ambient en drum ‘n bass en zelfs Indische tabla beats (M.M. voor Mike Mainieri). Zoals de titel aangeeft wil Lindholm deze cd als een eerbetoon zien aan zijn muzikale helden: Sting, Erik Truffaz, Nils Petter Molvaer, Eivind Aarset (is overigens met Audun Erlien van NPM’s trio op deze cd te gast en die invloed is zeer voelbaar), John Coltrane, Bill Laswell. Muziek die draait rond bezinning, stilte en gedachten bij de overledenen (o.a. opgedragen aan zijn vader en de Deense bassist Jens Melgaard) en de levenden (composities voor NPM, Bugge Wesseltoft).

Deze muziek roept vanzelf (film) beelden op, doet wegdromen,

The Magic Hat Ensemble Made In Gorton Jellymould – 52:37

Dit is de tweede cd van dit Britse kwintet. De heren vallen meteen met de deur in huis: een korte intensieve explosie waarna ze overschakelen naar een hypersnelle versie van You And The Night And The Music. De toon is gezet: postbop en avontuur. Er volgen nog vijf uitgesponnen hoofdstukken boordevol complexe verhaallijnen.

Nieuw op cd/dvd Het zijn vijf voorbeelden van hoe je standards nog steeds origineel kan benaderen (o.a. Seven Steps To Heaven en Speak No Evil).

Daarbij horen we onverwachte referenties naar de second-line uit New Orleans en zelfs pure swing.

Opmerkelijk is de rol van gitarist Tony Ormesher die speelt als een Kenny Burrell die aan de speed zit!

Maar de heren kunnen ook heel intimistisch uit de hoek komen. Sterk pluspunt is het hechte groepsgeluid dat laat vermoeden dat ze op een podium een en ander uit hun hoed kunnen toveren. Zeer sterk schijfje over de ganse lijn.

Georges Tonla Briquet Andrzej Baranek (p), Nick Blacka (b), Steve Chadwick (t, cornet), Tony Ormesher (g), Rob Turner (d)

Tim Mayer Resilience Jazz Legacy Productions/Codaex 60:49

Dit debuut van Tim Mayer klinkt als een bigbandplaat en daar bestaat een formule voor. Hij gebruikt zijn standaardkwartet (te horen op I Guess I’ll Hang My Tears Out To Dry) en laat telkens topsolisten aanrukken (Greg Gisbert, Mark Whitfield…). De swingende postbop werkt aanstekelijk – het openingsnummer zet de toon en die wordt volgehouden. Dit is een heel lekker spelende band, hecht en functioneel samenwerkend. De keuze voor de tracks viel op vlotte nummers (Kenny Dorham, Charles Tolliver, Fats Navarro, Monk …) en daardoor is dit een erg opgewekte en levenslustige schijf geworden.

Tim Mayer is een schitterende solist die maat en dosering kent maar toch de nodige complexiteit weet mee te geven om je als luisteraar niet op je honger te laten zitten.

Mooie thema’s (unisono) geven de plaat een afgewerkt en puntig karakter. Zoals gezegd: je hoort heel wat gastmuzikanten op deze plaat, en daardoor dekt de vlag de lading: Resilience (veerkracht) is echt wat deze muziek uitstraalt. Mooi werk.

Marc Van de Walle Tim Mayer (ts), George Cables (p), Dezron Douglas (cb), Willlie Jones III (d), special guests Greg Gisbert, Claudio Roditi, Dominick Farinacci (t), Michael Dease (tb), Mark Whitfield (g), Don Braden (f)

Wynton Marsalis & Eric Clapton Wynton Marsalis & Eric Clapton Play The Blues Live from Jazz at Lincoln Center

Klinkende namen

R Jazz/Warner Music – 74:42 Na twee vrolijke afspraken met Willie Nelson, heeft Marsalis in april 2011 de Engelse gitarist uitgenodigd om aan de concertenreeks van Jazz at Lincoln Center deel te nemen. De tracks werden door Clapton uitgekozen met arrangementen van Marsalis, voornamelijk blues- en jazzstandards van een ander tijdperk behalve zijn eigen Layla die door bassist Carlos Henriquez werd geselecteerd: de langzaamste Layla van de geschiedenis die als een traditionele begrafenismars uit New Orleans werd gespeeld. Heerlijk. Voor de rest werden alle stukken in het authentieke bluesidioom uitgevoerd. Maar ver van ouderwets te zijn, is deze schijf vol levenskracht en aanstekelijk enthousiasme. De musici van Marsalis stralen schitterend en Taj Mahal zingt mee op de spiritual Just a Closer Walk With Thee en de standard Corinne, Corinna. Aan het eind van de show hoort men duidelijk iemand schreeuwen “What a show!” Yes indeed.

Patrick Bivort Wynton Marsalis (t), Eric Clapton (g), Marcus Printup (t), Chris Crenshaw (tb), Don Vappie (banjo), Victor Goines (cl), Chris Stainton (p), Dan Nimmer (p), Carlos Henriquez (b), Ali Jackson (d), Taj Mahal (voc)

Christian McBride Big Band The Good Feeling Mack Avenue/Challenge Records – 70:41

Na een prachtige carrière die zijn opmerkelijke talenten toonde (met o.a.

Pat Metheny, Chick Corea, Herbie Hancock, Diana Krall…) bereikt bassist Christian McBride een andere mijlpaal met The Good Feeling, zijn eerste bigband opname als leider. Op vraag van Wynton Marsalis in 1995 heeft McBride voor de eerste keer een compositie Bluesin’ in Alphabet City voor de Jazz at Lincoln Center Orchestra geschreven. Meer dan vijftien jaar later heeft zijn bigband een nieuwe versie van deze compositie opgenomen. McBride arrangeert en leidt het project waarvan hij lang geleden heeft gedroomd. Zijn vorige succesrijke bezettingen vormen de ruggengraat van de bigband (met

o.a. Nicholas Payton, Ron Blake en Steve Wilson), die hij gebruikt om zijn kleurenpalet te verbreden, in het spoor van de door hem bewonderde Charles Mingus. The Good Feeling laat hem horen als briljant arrangeur.

Hij heeft altijd de touwtjes stevig in handen, hij kan secties laten openbloeien en hij leidt de bigband door het ingewikkelde stramien van zijn arrangementen. Sommige stukken heeft McBride eerder al opgenomen in kleinere formaties, maar hij bewerkte ze voor deze bigband. Andere zijn standards als When I Fall in Love of I Should Care. Goed uitgebalanceerd, elkaar vaak aanvullend en zorgvuldig gestapeld, varieert de stijl van dit album van klassiek tot hedendaags, met onder andere zijn eigen Science Fiction met rijke texturen en complexe harmonieën. Geweldig.

Patrick Bivort Christian McBride (b, arr), Steve Wilson, Todd Bashore, Ron Blake, Todd Williams, Loren Schoenberg (s), Carl Maraghi (cl), Frank Greene, Freddie Hendrix, Nicholas Payton, Nabate Isles (t), Steve Davis, Michael Dease, James Burton, Douglas Purviance (tb), Xavier Davis (p), Ulysses Owens Jr. (d), Melissa Walker (voc)

Een aantal labels specialiseren zich in het uitbrengen van grote namen met zeldzame live opnames, andere dan weer in het omzetten van lp-uitgaven op cd met bonustracks. Soms laat de kwaliteit wat te wensen over, zeker als het om niet-professionele opnames gaat. Daardoor is in de meeste gevallen de historische waarde meer van belang en is het vooral iets voor collectors. Rare Live Recordings (RLR) geeft die waarschuwing consequent mee.

Op dit label The Unissued 1956/57 Paris Broadcasts van Miles Davis, aangevuld met 4 tracks opgenomen in Café Bohemia, New York in 1957 waarop Sonny Rollins gast is en verder met Red Garland (p), Paul Chambers (b) en Art Taylor (d). Op de Parijse opnames is Miles omringd door zijn Franse kompanen Barney Wilen (ts), René Utreger (p), Pierre Michelot (b) en de toen in Parijs residerende Kenny Clarke (d) op één track na, Lady Be Good, waar Lester Young Wilen en Christian Garros Clarke vervangt.

Op 30 september 1965 werd John Coltrane met zijn nieuwe groep (Pharaoh Sanders, Donald Garrett, McCoy Tyner, Jimmy Garrison en Elvin Jones) professioneel vastgelegd in The Penthouse in Seattle, wat later uitkwam als Live In Seattle. Diezelfde dag volgde een radio-uitzending met het kwartet en die muziek werd door een amateur opgenomen. Dat krijg je hier als The Unissued Seattle Broadcast te horen met een untitled original (29:55) en verder Afro Blue (18:32), Lush Life (9:54) en My Favorite Things (10:09).

Domino Records brengt van Sonny Rollins Trio Live in Munich 1965 en van Ornette Coleman Quartet The 1987 Hamburg Concert (2cd) uit. Dit is het originele Coleman kwartet met Don Cherry, Charlie Haden en Billy Higgins en naast vooral nummers van het in hetzelfde jaar verschenen album In All Languages worden de Ornette klassiekers Lonely Woman, The

Sphinx en Turnaround prominent vertolkt.

Sonny Rollins was in München vergezeld van Niels-Henning Orsted Pedersen en Alan Dawson en ze pakken naar Rollins gewoonte lang uitgesponnen standards aan met een medley en verder Darn That Dream, The Song Is You en On Green Dolphin Street/Night And Day. Bij Solar Records zijn nu de volledige opnames van Horace Silver Quintet with Art Farmer op 3 cd’s verzameld. En van Stan Kenton is het album Back To Balboa gekoppeld aan het voorheen nog niet op cd verschenen Rendezvous with Kenton. Beide waren live opnames in de Rendezvous Ballroom in Balboa Beach, California.

Essential Jazz Classics werkt met originele albums die soms vanaf meer lp’s verzameld of met bonustracks worden aangevuld. Recent verschenen zijn The Resurgence of Dexter Gordon, Max Roach plus four Quiet As It’s Kept + Parisian Sketches en The Fox van Harold Land en nog andere.

American Jazz Classics en Phoenix Records zijn nog specialisten in dit genre en bij deze laatste o.a. de Complete Original Trio Recordings van Hank Jones, The Street Swingers van Bob Brookmeyer en At Newport 1956 & 1959 van Dave Brubeck Quartet. Telkens krijg je bonus tracks of een extra album bovenop.

Alle labels verdeeld door AMG. Bernard Lefèvre

2011/3

45

Nieuw op cd/dvd

Jazz & Beyond 11 Songs is een sterk staaltje cross-over van twee specialisten in het veld. Enerzijds het Brusselse collectief Marockin’ Brass dat reeds een aantal interessante stijloefeningen uitbracht. Anderzijds saxofonist Trevor Watts, de man die al meer dan dertig jaar de uitdaging aangaat om Afrikaanse muziekjes en jazz te laten samensmelten. Het hele gezelschap trok naar Burkina Fasso en ging een verbond aan met een groep lokale muzikanten, Foliba. Er werden opnamen gemaakt in ambachtelijke omstandigheden. Nadien volgden concerten in Brussel en Antwerpen. Uit dit alles werd een selectie gemaakt die nu op deze cd te beluisteren valt. Het eindresultaat: vijfenveertig minuten lang uitbundige en spitsvondige dialogen tussen djembé’s, balafoon en een kleurrijke blazerssectie.

Zeker voor liefhebbers van Afrobeat en de hele Fela Kuti-erfenis.

Met Sinipiika van aNoo gaat het richting noorden. De Finse zangeres Anu Junnonen verblijft al een decennium lang in Brussel maar verloochent haar roots niet. Op deze nieuwe cd verenigt ze beide werelden. Finse mythologie en traditionals worden gekoppeld aan sfeerbeelden over haar huidige Brusselse biotoop. Ze kon daarbij rekenen op Yannick Peeters (b), Yves Peeters (d), Tuur Florizoone (acc, p) en Dree Peremans (tr). Zorko Opacic zorgde voor een luchtig electrotintje terwijl producer Werner Pensaert alles perfect stroomlijnde. Een feeëriek luisterspel waarbij het lijkt of regisseur Tim Burton de wereld van de Finse sagen verkende en een sirene vond die het nichtje van Ag-

Mogno Special Het Belgische Mogno-label bracht recent vier nieuwe producties uit, allemaal smaakvol uitgegeven in digipack. Ander gemeenschappelijk kenmerk: het betreft telkens muziek op de grens van jazz, klassiek en hedendaags. De meest bekende muzikant van het pakket is Charles Loos. Om zijn zestigste verjaardag te vieren dook hij in zijn archieven en kwam te voorschijn met twaalf onuitgegeven demo’s en live nummers. Dat betekent meteen dat we hier maar liefst zevenentwintig muzikanten te horen krijgen.

Spraakmakend is dat verschillende generaties vertegenwoordigd zijn, wat duidt op de veelzijdigheid van Loos. Three Times Twenty kan je gerust beschouwen als een soort mini-catalogus van deze pianist46

2011/4

nes Obel en Hanne Hukkelberg is.

Pirly Zurstrassen is vooral bekend als een pianist die voortdurend de grenzen tussen jazz en hedendaags afschuimt. De man heeft echter ook een zeer eigenwijs gevoel voor (absurde) humor en speelt bovendien niet onaardig accordeon. Met het Tric Trac Trio leeft hij zich volledig uit. Wow Terre staat voor zestien Kodachrome tafereeltjes met titels als Comment Poussent Les Cacahuètes?, Oups! en Je. Net of je op een ouderwetse draaimolen zit midden een decor van Fellini met de muziek van Nino Rota op de achtergrond.

De kleurrijke collage van de hoes (Lucas Racasse) vervolledigt perfect deze wereld.

Shoot Them All, de tweede cd van Rackham ligt in het verlengde van het debuut ‘Juanita K’ zij het met een lichte koerswijziging. De jazzgetinte pop (of rockgekleurde jazz) gaat nog meer dan voorheen richting filmmuziek. Mocht saxofonist-componist Toine Thys ooit een carrière als filmcomponist beamen, is dit een ideaal visitekaartje. De cd staat boordevol melodieuze sfeertaferelen opgebouwd in verschillende lagen, alles heel fantasierijk ingekleurd met referenties die reiken van Pink Floyd tot Pierre Henry en Ennio Morricone. Niet toevallig had Joris Caluwaerts (Zita Swoon) de artistieke leiding in handen.

Anne Niepold is een muzikante naar ons hart. Wars van alle hokjesmentaliteit doet ze haar ding. Met Deux Accords Diront, diverse andere projecten en nu ook met haar eerste solo-cd, uitgebracht in eigen beheer nog wel, tast ze de grenzen af van diverse genres en rekt ze de mogelijkheden van het accordeon

tot het uiterste. Drie jaar heeft ze gebroed op Terrain Vague maar het wachten loonde de moeite. Van wals tot flamenco en van Gardel tot Bach, het zit hier allemaal in verdoken maar op een ingenieuze manier.

Ze kon daarbij rekenen op de spaarzame bijdragen van een aantal gastmuzikanten. Niepold stelt de regels op voor een eigen Da Vinci-code.

Zelfs de hoes van de digipack is een kunstwerkje op zich. De cd is bovenal een smaakmaker voor de optredens. De cd-voorstelling in Theater Marni (Brussel) was een boeiende en gedurfde outing als solo-artieste. Respect over heel de lijn.

Dat Tuur Florizoone een flexibel en polyvalent muzikant is, weten we ondertussen. Voor zijn nieuwste cd Mixtuur pakt hij het wel erg groots aan. Een politiek geladen thema als onderwerp (de métissekinderen in koloniaal Congo) en een haast orkestrale uitwerking met maar liefst acht muzikanten, een zangeres en nog een driekoppig koor erbij. Het instrumentarium is al even buitenmaats met o.a. balafoon, cello, likembe en euphonium.

Uitvoerders zijn rasmuzikanten van

diverse pluimage. Onder hen Chris Joris, Marine Horbaczewski, Laurent Blondiau, Michel Massot en Nicolas Thys. Tutu Puoane neemt de solozang voor haar rekening.

Je hoort wereldmuziek, je hoort jazz maar je hoort vooral een sterk opgebouwd verhaal dat je best in zijn geheel en met volle concentratie beluistert. De optredens zijn energieker en net iets luchtiger.

Een voltreffer op beide vlakken.

Teun Verbruggen, Mauro Pawlowski en Jozef Dumoulin verkennen onder de naam Othin Spake nog steeds volop de mogelijkheden van de vrije improvisatie. Uit een aantal optredens werd een soort best of gedistilleerd. Het trio nodigde in de loop de jaren een aantal notoire gasten uit waaronder Magik Malik, Fred Van Hove, Trevor Dunn en Andrew D’Angelo. The Nethack Dictionary (op vinyl!) werd op die manier een straffe staalkaart van een welbepaald genre. De groep zelf heeft daarbij duidelijk aan structuur en ideeën gewonnen. Helemaal in het verlengde hiervan is er Spontaneous Acts Of Provocation van Kris Wauters, Yusuke Akai &

componist die jazz koppelt aan de meest diverse invloeden. Toch is het de poëet Charles Loos die de bovenhand haalt.

Minder bekend is het duo gevormd door altviolist Christian Prayez en pianist Benoit Caudron. Deze laatste kennen we van bij de avontuurlijke jazzgroep Darwin Case terwijl Prayez een gegeerd muzikant is in de wereld van de klassieke orkesten. Het zijn in de eerste plaats twee muzikale globetrotters die avontuur en experiment hoog in het vaandel dragen. Op hun gloednieuwe cd Binome outen ze zich als pure poëten die in tien muzikale kortverhalen een uiterst fantasierijk universum creëren. Mede door de prachtige kubistische hoestekening maakt dit van Binome een waar hebbeding voor kunstliefhebbers met een brede smaak. Een andere

minder bekende groep die sterk is in het uitbouwen van een magischrealistische wereld is het trio Tangram met vocaliste-pianiste Marie-Sophie Talbot (Urban Trad), saxofonist-fluitist Philippe Laloy (Tricycle) en percussionist Fred Malempré (Didier Laloy). Met hun debuut Ring Ouest wisten ze indertijd zowel jazzfans als liefhebbers van hedendaagse muziek te overtuigen.

Veertien jaar later klinken ze op hun allernieuwste cd Souffles nog

steeds even nieuwsgierig en weigeren ze binnen een bepaald kader te blijven. Dat de drie actief zijn in de werelden van theater, dans, pop en klassiek is daar natuurlijk niet vreemd aan. En dan is er nog het duo van de Ierse violist Kieran Fahy en jazzgitarist Jacques Pirotton. Ze kruisten een paar keer elkanders pad en stelden vast dat ze muzikaal op dezelfde golflengte zaten. Het resultaat mondde gelukkig niet uit in vrijblijvende Boombaldeuntjes of

Shoji Hano. Vijfenzestig minuten rauw en onverbloemd aftasten van combinaties met tenorsax, gitaar en drums opgedeeld in drie stukken van 22, 10 en 33 minuten. Een heus ‘work in progress’ opgenomen tijdens twee verschillende concerten in Australië. Drie maal laten de heren in hun kaarten kijken maar drie keer wordt alles flink door elkaar geschud. Van voorzichtig knutselwerk tot flarden industrial en uiterst assertieve stukken. Volumeknop voldoende naar rechts en dit is genieten voor de liefhebbers.

Uitgebracht bij El Negocito Records natuurlijk.

Georges Tonla Briquet

een portie experimentele jazz. The Emigrant’s Lament is puur raffinement in slow motion en dat volledig akoestisch. Instrumentale luisterfolk met af en toe een licht jazzy tintje van doorwinterde muzikanten die de gevoelens van rondtrekkende troubadours uitdrukken aan de hand van een aantal liederen uit de Keltische traditie.

Georges Tonla Briquet

Nieuw op cd/dvd McCormack & Yarde Duo Places and other Spaces Edition Records/Codaex – 65:16

grijpen. Twee muzikanten ook die alles wat ze te bieden hebben in de strijd gooien, hun techniek, hun vuur, hun fantasie. Op ieder afzonderlijk onderdeel zijn er wel musici te vinden die hun overklassen, maar alles samen is dit een sterk duo. Sterke eigen nummers ook, waaronder een fraai tribuut van Yarde aan Andrew Hill met wie hij kort voor Hills dood memorabele concerten gaf.

Mischa Andriessen Andrew McCormack (p), Jason Yarde (as, ss)

Pianist Andrew McCormack en rietblazer Jason Yarde zijn beiden geen onbekenden in de Britse jazzscene. De grote sterren zijn ze evenmin, overigens is daarmee niet meteen iets over hun kwaliteit gezegd. De twee werken al geruime tijd samen en Places and Other Spaces is hun tweede cd als duo.

Hoewel Yarde een enkele keer op altsaxofoon overstapt, speelt hij meestentijds op sopraansax.

Daardoor maar vooral ook door de manier van spelen, dient zich de vergelijking aan met het briljante duo Mal Waldron en Steve Lacy.

Dat niveau halen McCormack en Yarde niet en dat is zeker geen schande. Places and Other Spaces is namelijk van begin tot eind een boeiende plaat, waarop twee muzikanten aan het werk zijn die bij elkaar passen en elkaar be-

Bill McHenry Ghosts of the Sun Sunnysiderecords.com – 47:55

De negen composities (alle van de hand van Bill McHenry °1972) werden opgenomen in december 2006. Op deze cd laat de saxofonist niet alleen een gespierde sound horen (William III) maar evengoed een warme, melancholische tonaliteit (Ms. Polley,

Joris Roelofs Quartet Live At The Bimhuis JJR Records/Harmonia Mundi – 53:48 Wat een 27-jarige multiinstrumentist uit Nederland kan binnenhalen qua prijzen en aanbiedingen is overweldigend: Amerikaanse en Nederlandse awards van hoog aanzien en een bliksemcarrière naast Brad Mehldau, Joshua Redman, Lionel Loueke, Sonny Fortune, Eric Harland, Vienna Art Orchestra, WDR Big Band, Vanguard Jazz Orchestra (en ga zo maar door), te veel om op te sommen. Het bracht hem tot de Newyorkse clubs en zelfs tot Carnegie Hall. Een waar gebeurd sprookje. Hij beheerst de saxfamilie, klarinet, basklarinet en fluit met het grootste gemak en inspiratie, en neemt bovendien als actief klassiek blazer de solistenstoel voor zijn rekening. Met de gedroomde ritmesectie op deze cd opereert hij reeds een aantal jaren vanuit New York. Roelofs schrijft mooie, uitgebalanceerde thema’s, zet ze heel geslaagd naast mekaar en weet een tijdloze, intense sfeer te scheppen. Er straalt van deze nieuwe mainstream een waardevolle ontroering uit, die je zonder moeite meesleept. De ritmesectie stoomt van immense drijfkracht en Roelofs maakt ons stil op zijn basklarinet.

Chris Joris Joris Roelofs (as, bkl), Aaron Goldberg (p), Joe Sanders (cb), Gregory Hutchinson (d)

Ghosts of the Sun). De rode draad doorheen het album is zijn grillige compositorische vermogen en zijn heel breed lopende improvisatietalent. In die zin kun je het een (hele rijke) rapsodie noemen. Fluctuerend tussen impressionistische lijnen, krachtig expressionistisch coloriet en zachte melancholie, wordt hij gevolgd door de gitarist, die een resem aan stijlen etaleert – soms hoor je Wes Montgomery, soms Abercrombie, soms Ducretiaanse bruitages. Paul Motian laat zich niet onbetuigd en haalt, samen met de bassist alles uit de kast om in te spelen op de geboden improvisaties. Alle nummers vallen zonder ogenschijnlijke problemen op hun muzikale pootjes.

Anti Heroes, een langere compositie waarin dit alles tot zijn recht komt en heel uitgebalanceerd zijn vorm vindt is representatief. De vier muzikanten barsten van het talent en McHenry toont zich een degelijk componist, improvisator, arrangeur, bandleader en solist.

Marc Van de Walle

ENJA Classics (via Codaex) Junior Mance Trio Softly As In A Morning Sunrise (1944) Op deze opname, gemaakt in Duitsland met de legendarische Jimmy Woode aan de bas, hoor je al een ouder wordende Mance, lichtjes geplaagd door wat stijvere vingers, maar de oude rat in het vak verdedigt zich nog pittig in zijn zo herkenbare straightforward-stijl. Hij is de gulden middenweg tussen een Bobby Timmons, Ahmad Jamal of Ramsey Lewis.

De vraag is, wie beïnvloedde wie, want Mance zat al vroeg aan de piano bij Lester Young, Hawkins, Gillespie, Adderly en Blakey en was hij Brad Mehldau’s en Larry Goldings’ leraar. Naast gezellige ballades en mediumtempo’s is het de blues die de overhand krijgt bij deze souljazz pianist. De remastering is wat dunnetjes, maar de cd is genietbaar ontspannend, al koken zijn oude Riverside albums op hoger vuur. Junior Mance (p), Jimmy Woode (cb), Bob Durham (d)

Freddie Hubbard Outpost (1981) Een mooi, integer en stevig album waarop Hubbard ernstiger overkomt dan op andere opnames uit die periode. Hij is zalig omringd door een uitgelezen ritmesectie van Kenny Barron (p), Buster Williams (cb) en Al Foster (d)

Bill McHenry (ts), Ben Monder (g), Reid Anderson (cb), Paul Motian (d)

New Solutions Bassolutions Newsolutions-music.com – 33:21 Achter New Solutions gaat de Zwitserse contrabassist Andreas Metzler schuil. De man studeerde af in Amsterdam, tevens de huidige uitvalsbasis voor zijn formaties waaronder Thelonious 4 en New Solutions. Voor deze cd liet hij de andere muzikanten thuis en ging hij de solotoer op. Concreet betekent dat een muzikant met zijn instrument aangevuld met moderne technieken voor het creëren van loops en allerhande geluidseffecten. Hoe Metzler dit alles realiseert, kan je bekijken via www.newsolutions-music.com.

Bassolutions is een poëtisch meesterwerkje dat hoofdzakelijk getekend wordt door emblematische sfeerscheppingen afgewisseld met wat meer luchtige passages. Op de setlist staat werk van o.a. Coltrane, Satie en zelfs The Beatles. Een heel uiteenlopend programma maar met een sterk cognitieve kracht en een zeer eigen dialectiek. Metzler vervalt nooit in ‘art for art’s sake’, een zekere melodielijn blijft steeds aanwezig. Een uiterst geslaagde stijloefening op de grens van jazz, hedendaags en klassiek met als draagvlakken fantasie, improvisatie en techniek.

Georges Tonla Briquet Andreas Metzler (b, elec)

Marvin “Hannibal” Peterson Hannibal In Antibes (1977) Een originele live-opname van deze trompettist uit de vruchtbare tijd van Enja Records met o.a. de Zuid-Afrikaanse drummer Makaya Ntshoko en de krachtige Mingus-tenorist George Adams. Piano wordt hier vervangen door een cello. Twee lange festivalstukken. Ro wordt uitgebreid ingezet door een forse drumsolo, om na een hoog-voltage swing, te muteren in een bezwerende, modale impro over een obstinate bassvamp. Swing Low, Sweet Chariot, de oorspronkelijke B-kant van de lp, krijgt een gelijkaardige behandeling: een neiging naar trance, groove en avontuur.

Chris Joris

Ivan Paduart HERRitage September Records/LC Music – 52:49

Na het BJO (The Music Of Michel Herr, 2007) en het BYJO (recent in Flagey met een hommageconcert) zet nu ook pianist Ivan Paduart het werk van Michel Herr in de kijker. Hij koos negen composities uit diens oeuvre waarvan hij voor twee nummers de arrangementen herwerkte. Er is slechts een over-

lapping met de cd van het BJO: Song For Lucy. Meteen een mooie kans om te vergelijken en te horen dat het werk van Herr overeind blijft in beide contexten maar ook dat de aanpak totaal verschilt. Paduart legt het accent op soberheid en ingetogen lyrisme maar schuwt evenmin de wat meer uptempo nummers (H And C’s Dance, Thinking Of You).

Hij kon daarbij rekenen op een heus dreamteam dat dergelijk materiaal een extra meerwaarde kan geven.

Uiterst genietbaar in het genre zonder baanbrekend te zijn. Enig minpuntje is dat de cimbalen soms net iets te expliciet naar voor geschoven werden.

Georges Tonla Briquet Ivan Paduart (p), Philip Catherine (g), Bert Joris (t, bugel), Toon Roos (ts, ss), Philippe Aerts (cb), Hans Van Oosterhout (d)

2011/4

47

Nieuw op cd/dvd Sonny Rollins Road Shows vol.2 Doxy/Emarcy/Universal – 66:16 Op 10 september 2010 werd Sonny Rollins’ tachtigste verjaardag gevierd met een concert waaraan grootheden als Jim Hall, Roy Haynes, Christian McBride en Roy Hargrove meewerkten. Anders dan de eerste Road Shows waarop de beste live-opnamen uit verschillende jaren waren verzameld, is Road Shows vol. 2 voornamelijk gewijd aan dat feestelijke concert. Precies daardoor is nummer twee veel minder dan zijn voorganger. Rollins blaast op een goede avond nog steeds de sterren van de hemel, maar de jaren beginnen te tellen en zijn concerten hebben ook mindere momenten. Dat geldt evenzeer voor Rollins bijna leeftijdsgenoot Ornette Coleman die bij het feestconcert ook te gast was. Een memorabele ontmoeting tussen twee van de meest invloedrijke saxofonisten, maar hun bijna tweeëntwintig minuten durende vertolking van Sonnymoon for Two is niet zo memorabel, met aarzelend spel en tamelijk wat valse noten. Nu hebben veelbelovende collaboraties van Rollins wel eerder een teleurstellend resultaat gehad en in die zin is deze plaat een passend document. Rollins is en blijft de belichaming van jazz als improvisatiemuziek, het kan altijd mis gaan. En het gaat ook vaak goed.

Dat is gelukkig ook op deze cd te horen, bijvoorbeeld op I Can’t Get Started waarin Rollins samen met Hargrove wel imponeert.

Mischa Andriessen Sonny Rollins (ts), Ornette Coleman (as), Roy Hargrove (t), Jim Hall (g), Russell Malone (g), Christian McBride (cb), Bob Cranshaw (elb), Roy Haynes (d), Kobie Watkins (d), Sammy Figueroa (perc)

Toon Roos (ts, ss), Karel Boehlee (p, synth), Hein Van de Geyn (cb), Peter Erskine (d, perc), Alex Acuña (perc track 6), Eddie Conard (perc track 6 & 9)

Mark Segger Sextet The Beginning

Toon Roos Group Angel Dance Challenge Jazz/Challenge Records – cd 66:45 + dvd

Tenor- en sopraansaxofonist Toon Roos werd al met heel wat prijzen overladen, o.a. als jong talent met de Wessel Ilcken Prijs in 1984, hij was toen 20 jaar, en met de 48

Bird Award in 2001. Hij heeft een prachtig palmares van grootheden waarmee hij optrad, o.a. Toots Thielemans, Joe Zawinul, Kenny Werner, John Scofield, Vince Mendoza en Metropole Orkest om enkele te noemen. Hij is ook gast op het recent uitgebrachte Herritage van Ivan Paduart. Op het vorige eigen album Love Revisited (2008) introduceerde hij zijn vaste kern van muzikanten, die ook op het recente Angel Dance aantreden met uitzondering van drummer Joost Van Schaik, hier vervangen door Peter Erskine. Deze laatste is natuurlijk bekend van Weather Report, Jaco Pastorius en Steps Ahead. Erskine draagt twee composities bij: The Music Of My People en Song For Jaco.

Zijn inbreng klikt geweldig in deze groep. Toon Roos tekent voor liefst de helft van de composities naast nog drie van Karel Boehlee (solo op Prelude For Peace And Compassion). De opmerkelijke sound van Toon Roos, een vorm van lyrische fusion met aanstekelijke groove, drijft Angel Dance tot weids ademende klanken, subtiel onderlijnd door de frêle pianotoetsen van Karel Boehlee, de diepgevoelige baslijnen van Hein Van de Geyn en de soliede strokes van Peter Erskine.

Op de dvd daarentegen zou je een portret verwachten van Toon Roos, maar het draait alleen rond de Angel Dance-opnames, die in 2008 en 2009 plaatsvonden, en waarin veel aandacht gaat naar Peter Erskine. Een drietal tracks kun je live in het Bimhuis beleven.

Commentaren en documentaire zijn alleen in het Engels gesproken, zonder ondertiteling. Gelukkig is de muziek wel echt top.

Bernard Lefèvre

2011/4

Aki Takase & Han Bennink Two For Two Intakt Records/Codaex – 58:44 En hop, daar gaan we weer: een top-cd van Takase. Ze doet het telkens weer: schitterende albums op de kaart zetten, alle op een rij. Wederom een geniaal duo, ditmaal met Big Han Bennink. De titel zegt het al: dunne, frisse, korte of retro thema’s, die dit keer opzettelijk naar de roaring twenties ruiken. Fantastisch neergezet met forse pianoklanken, kordate statements en een ongelooflijk originele manier om die nostalgie erin te verwerken. Weergaloos samenspel met Bennink, nooit gehoorde versies van Th. Monkhommages en een rasecht New-Orleans-stuk. Donkere donders, knallende toms en Gene Krupa-snaartromfeest in het kwadraat, maar ook enorme verfijning in het commentariëren van Takase’s zelfzekere klavierstapjes door Bennink. Deze artiesten slaan al jaren de neo-bop, cool, en het Miles- en Trane-syndroom over, om liever de oorspronkelijke jazzstijl te herdenken naast hun hoogst persoonlijke impro-taal. Lil’ Hardin’ en Big Sid Catlett anno 2011. Geen seconde gaat verloren. Glimlachende schelmenstreken naast mooi ouderwets lyrisme maken deze cd zelfs toegankelijk voor conservatieven, maar wees gerust, dit is rasechte Aki Takase en Han Bennink. Een rots van een duo, dito cd.

Chris Joris Aki Takase (p), Han Bennink (d)

reert duidelijk als een collectief, geen van de zes eist een hoofdrol of de spotlights op. Dat is enerzijds sympathiek, anderzijds mis je toch iemand die op beslissende momenten met de vuist op tafel slaat. Geen van de composities zakt onder de middelmaat, een enkel nummer komt echt aan. Zoals de titeltrack waarin alle kwaliteiten van dit eigenzinnige sextet naar voren komen. Een belofte.

Mischa Andriessen Jim Lewis (t), Chris Willes (ts, kl), Heater Segger (tb), Tania Gill (p, melodica), Andrew Downing (b), Mark Segger (d)

Arne Van Coillie Unit De Hipste RailNote Records – 65:41

18th Note Records – 58:55 Vanaf de eerste tonen is duidelijk dat hier geen alledaags groepje aan het werk is. Een opvallende, eigen klankkleur die nog het meest naar die van The Claudia Quintet neigt. Ook opvallend is hoe dicht op elkaar de groepsleden musiceren. Iedereen brengt kleine, zacht gespeelde lijnen in die niet worden vervlochten maar naast elkaar blijven bestaan. Door het ingenieuze spel met de ritmiek wordt muziek soms weliswaar wat nerveus, maar ook dat houdt de luisteraar bij de les.

Dit zestal Canadezen onder leiding van drummer Mark Segger ope-

alles gemakkelijk is. Dat past uitstekend bij de vloeiende lijnen van de sax, en bij de heldere baspartijen.

Er worden rake drumfunderingen gelegd, zonder daarom de complexe toer op te gaan. Dit is geen jazz (die trouwens volledig in het bop-idioom past) gespeeld door monsters in het genre, maar alles is degelijk en harmonisch vormgegeven. Daardoor is dit een erg genietbare en toegankelijke plaat geworden, zonder enige vorm van opdringerigheid. En dat was net de bedoeling. A Ballad in Between is een demonstratief en erg genietbaar nummer. Deze pretentieloze jazz van het zuiverste water kon ons zeker bekoren.

Marc Van de Walle Arne Van Coillie (p), Andy Declerck (ts, ss), Flor van Leugenhaeghe (cb), Luc Vanden Bosch (d)

Kim Versteynen Kim In The Middle Rail Note Records – 52:29

Op de eerste schijf van de Unit van Arne Van Coillie (°1971) zijn alle composities van zijn hand, m.u.v. twee standards van Porter en Strayhorn – en die werden smaakvol bewerkt. De term Unit werd opzettelijk gekozen om aan te duiden dat het groepswerk primeert. Van Coillie begeleidt én soleert heel melodisch, bijna onopvallend alsof

De jonge zangeres drijft niet aan de oppervlakte, wat betreft persaandacht, maar is niet aan haar proefstuk toe. Met soulbrother Arne

Van Coillie (p) verschijnt ze op menige jazzlocatie en vormt ze met haar band een (h)echt team. De pianist getuigt met de ervaren Luc Vanden Bosch (d) en de ietwat ondergewaardeerde, zeer aardse bassist Flor Van Leugenhaeghe van rake ondersteuning en goede smaak. Een jonge vrouw met een stemgeluid, die voor de jazz kiest is moedig. Kim had evengoed voor het cabaret of chanson kunnen kiezen, maar laat haar grote liefde niet in de steek. Ze komt wat pril over in de diepte van haar stem, maar fraseert haar thema’s met de nieuwsgierigheid van een jazzzangeres. Ze moet nog groeien, is het wrede, maar positieve verdict.

Onze favoriet is Lazy Afternoon, omwille van de mooie spanning.

Chris Joris Kim Versteynen (voc), Arne Van Coillie (p), Flor Van Leugenhaeghe (cb), Luc Vanden Bosch (d, perc)

Sam Vloemans Otrabanda Little Vamp Records – 46:21

Deze funky klinkende plaat (die ook rustiger, ingetogener momenten laat horen, zoals het geslaagde The River) fluctueert erg qua stijl: van opgewekt tot eerder melancholisch. Dat Vloemans afkomstig is van Curaçao laat duidelijk sporen achter: qua ritmiek is de plaat heel zuiders. De Fender Rhodes drukt een sterke stempel op de klankkleur. De composities zijn mooi gestructureerd en leunen dikwijls dicht aan bij populaire muziek (dat is geen kritiek). De solisten werken gedoseerd en weten alle sounds een goede plaats te geven. Het geheel is een knappe collage van stijlen. De plaat klinkt vol en gestoffeerd, maar met een dergelijke schare muzikanten is dat niet verwonderlijk. Soms is het geheel wat voorspelbaar. Maar het blijft altijd leuk; niet direct diepgravende jazz misschien, maar wel aanstekelijke muziek. Smaakvol, swingend, een mengeling van veel stijlen, altijd ontspannend met veel loungy accenten. Knap werk!

Marc Van de Walle Sam Vloemans (t, bugel), Tom Verschoore (tb), Bart Oostindie (el en ac g, ukulele), Mike Roelofs (Rhodes, Wurlitzer), Roberto Mercurio (b), Patrick Dorcean (d) + gasten

Nieuw op cd/dvd Eric Watson & Christof Lauer Out Of Print Out Note Records/Outhere – 50:16

Eric Watson en Christof Lauer kruisten elkaars pad reeds (Road Movies, 2004) maar namen nog nooit een duo-cd op. Met hun verleden in zowel freejazz als avantgarde leek het nochtans voor de hand. Met Out Of Print is het zover. Vijf composities van Watson die live uitgevoerd werden door de twee heren op 16 oktober 2009.

De nummers variëren in lengte tussen zeven en vijftien minuten.

Telkens tijd genoeg dus om een verhaal op te bouwen. Er zitten zelfs twee stukken tussen die als een suite opgevat werden. Over heel de lijn is het een opwindende uitwisseling geworden van twee muzikanten die hun eigen idiomen verdedigen maar zich ook in dienst stellen van de andere. Een wereld van contrasten en samenhang, van afstoten en aantrekken, van lyrisme en scherpe uithalen. Meteen stelt zich de vraag waarom beide muzikanten toch nog steeds wat onderschat worden.

Georges Tonla Briquet Eric Watson (p), Christof Lauer (s)

We3 (Liebman, Swallow, Nussbaum) Amazing Kind of Blue/Harmonia Mundi – 61:71

Steve Swallow maakt zeer weinig platen onder eigen naam. Wie hem wil horen, moet maar naar vrouwlief Carla Bley’s platen luisteren, of talloze andere projecten waar Swallow aan meewerkt.

Zoals We3, dat zich als een groep presenteert, met verder Dave Liebman op sax en Adam Nussbaum op drums.

Swallows soepel verende elektrische bas blijft uniek. Geen wonder dat hij al jaren polls wint in allerlei

jazztijdschriften. Maar Swallow is ook een prima componist, zoals hier blijkt uit het vrolijk huppelende Bend over Backwards en het meer ingetogen titelnummer.

Ook Liebman en Nussbaum leverden composities. My Maia van Nussbaum heeft een zeer sterke melodie die je na één luisterbeurt al lekker meefluit. En in zijn compositie Swallowish eert Liebman de melodische en compositorische kracht van zijn bassist.

Liebman klinkt naar gewoonte nergens minder dan uitstekend, al valt het toch op dat hij vooral op sopraansax onnavolgbaar is.

Peter De Backer Dave Liebman (ss, ts, c-flute, Indische fluit), Steve Swallow (elb), Adam Nussbaum (d)

Ben Williams State of Art

Vroege opnames van jazzdiva’s Als Precious & Rare Deluxe Serie brengt Le Chant du Monde (Harmonia Mundi) vroege opnames van zangeressen uit. Het zijn wat vergeten opnames die soms nog op 78 toeren of de aloude LP te vinden waren. De klankkwaliteit was toen natuurlijk navenant. Producer Gilles Pétard selecteerde de geluidsopnames uit die periode en heeft ze opnieuw geremastered. Bij elk van de packages is een fraai booklet geleverd met liner notes in het Engels en het Frans.

Sarah Vaughan The Complete 1944-1947 2cd – 60:37 + 58:55

Nina Simone The complete 1955-1959

Concord/Universal Music – 63:14 Zelden is een bassist zo gehypet als de piepjonge Ben Williams. Hij heeft dan ook in 2009 de befaamde Thelonious Monk-competition gewonnen en heeft een prachtige klank op zijn akoestische bas. Hij speelde intussen al met Wynton Marsalis en Terence Blanchard, geen slechte referenties.

De verwachtingen voor dit debuut onder eigen naam waren dan ook hooggespannen. Ze worden maar gedeeltelijk ingelost. Williams speelt net zo graag een jazzklassieker zoals Moontrane (Woody Shaw) als een rap-nummer over Lee Morgan, met gast-emcee John Robinson. Die diversiteit siert hem. Maar zijn eigen composities klinken lang niet even overtuigend, ook al heeft hij met Marcus Strickland en Jaleel Shaw twee fantastische saxofonisten in huis. Maar hier klinken ze soms verrassend melig. En van de cover van Michael Jacksons Little Susie is vooral de lange intro op akoestische bas interessant, zeker niet het wat melige strijkersarrangement. Parttime Lover van Stevie Wonder krijgt een veel geloofwaardiger jazzjasje aangemeten.

Ondanks die diversiteit aan stijlen speelt Williams hier exclusief akoestische bas. Alleen op het slotnummer laat hij horen dat hij ook op de elektrische bas overweg kan.

Peter De Backer Ben Williams (b, elb), Jaleel Shaw (as, ss), Marcus Strickland (ts, ss), Matthew Stevens (g), Gerald Clayton (p, elp), Jamire Williams (d), Etienne Charles (perc), John Robinson (voc), Christian Scott (t), strijkkwartet op twee nummers.

Love Me Or Leave Me, I Get A Kick Out Of You. De fans hoeven we niet meer te overtuigen.

2cd – 77:12 + 76:15

mes van Nina Simone voel je de dramatiek en de fragiele stem die ze zo indringend beheerst en waarmee ze je tot in de diepste gevoelens raakt.

Abbey Lincoln The Complete 1956-1958 2cd – 73:16 + 58:25

Sarah Vaughan (Newark 27 maart 1924-Los Angeles 3 april 1990) was met Billie Holiday en Ella Fitzgerald één van de legendarische jazzzangeressen.

Deze vroege studio-opnames beslaan 41 songs die als 78 toeren platen verschenen onder eigen naam en met verschillende orkesten. Het start met het orkest van Billy Eckstine in 1944 (I’ll Wait And Pray), daarna met Dizzy Gillespie en Charlie Parker (Lover Man en Mean To Me), John Kirby (met het van Billie Holiday bekende You Go To My Head), de bijzondere samenwerking met Tadd Dameron (If You Could See Me Now), en de doorbraak in 1947 met echtgenoot George Treadwell (I Cover The Waterfront, Tenderly), waarmee ze een jaar eerder klassiekers opnam (I’m Through With Love, Body And Soul), ook op deze compilatie te horen.

Dan zijn er de enkele tracks met Stuff Smith Trio (Time And Again), Tony Scott (All Too Soon), Dicky Wells (We’re Through), en verder nog nauwe samenwerking met Georgie Auld, Teddy Wilson en Ted Dale. De sessies met laatstgenoemde en zijn orkest in New York in oktober en november 1947 ronden deze vroege opnames af met o.a.

Sometimes I Feel Like A Motherless Child, I Can’t Get Started,

De roots van vocaliste/pianiste Nina Simone (Tryon, North Carolina 21 februari 1933–Carryle-Rouet-Frankrijk 21 april 2003) liggen in gospel – ze was al jong een sensatie in de plaatselijke kerk – en blues. Haar ambitie als (eerste Afro-Amerikaanse) concertpianiste werd in de kiem gesmoord en daarop verzeilde ze in nachtclubs waar ze jazz speelde en zong. Ze kwam, geconfronteerd met racisme, op voor vrijheid en gelijkheid. In deze verzameling zijn de eerste vijf originele albums, inclusief het door haar verworpen Starring Nina Simone, en een zeldzame single (Since My Lover Has Gone) opgenomen. Op het eerste officiële album Little Girl Blue (Jazz As Played In An Exclusive Side Street Club 1958) stond al My Baby Just Cares For Me wat nog altijd haar grootste hit is maar waar ze zelf niet enthousiast over was. Op deze vroege opnames toppers als I Loves You Porgy, Black Is The Color Of My True Love’s Hair, Willow Weep For Me, You Can Have Him, Wild Is The Wind. En natuurlijk is ze altijd grandioos op piano. Al in die prille opna-

Van Abbey Lincoln (Chicago 6 augustus 1930-Chicago 14 augustus 2010) zijn hier de vroegste drie albums verzameld: Abbey Lincoln’s Affair: A Story Of A Girl In Love (1956), That’s Him (1957), It’s Magic (1958), verder aangevuld met enkele zeldzame tracks. Met begeleiders als Kenny Durham, Sonny Rollins, Wynton Kelly (!), Paul Chambers en Max Roach was That’s Him een regelrechte voltreffer. Op It’s Magic steunt ze vooral op Benny Golson, die instond voor de arrangementen.

Verder in deze reeks: > Etta Jones – The Complete 1944-1960 Don’t Go To Strangers – Sings Sings Sings > Nancy Wilson – The Complete 1956-1960 Like In Love – Something Wonderful – with George Shearing Bernard Lefèvre

2011/4

49

En ook nog…

Nieuw op cd/dvd

Jeff Williams Another Time

Bart Wirtz iDreamer

Bij het afsluiten van deze rubriek kwamen nog een aantal releases uit, die onze lezers zullen interesseren en we kort willen toelichten:

Challenge Records/Challenge Records – 57:58

Jon Balke Batagraf – Say And Play – ECM Records/

Whirlwind Recordings/jazzpromoservices.com – 52:33 Drummer Jeff Williams heeft een rijke geschiedenis: hij werkte samen met heel wat groten (Stan Getz, Dave Liebman, Brecker Brothers, John Abercrombie, Kenny Wheeler, Bill Frisell …), en timmert al ongeveer veertig jaar aan de weg. En dat hoor je! Hij leverde trouwens al lange tijd geen cd meer af, dus we verwachtten één en ander. Vroeger speelde hij al samen met de musici op deze plaat, maar nooit eerder in deze combinatie. De drie kompanen zijn trouwens zelf bandleiders, en dat merk je wel. De acht stukken (vijf van de hand van Williams) zijn dan wel een klassieke opeenstapeling van chorus op chorus, maar illustreren toch een hecht samenspel van muzikanten die hun eigen weg gaan en elkaar toch steeds terug vinden op hun pad. Daardoor ontstaat ademruimte en is er veel vrije ruimte voor creativiteit, ambiguïteit en polyritmiek. Deze cd moet het hebben van de sterkte van en de interactie tussen de solisten, en niet in de eerste plaats van netjes gecomponeerde nummers. Die indruk wekken ze trouwens wel. Williams lijmt de rijk in het rond gestrooide muzikale ideeën aan elkaar door zijn complex en subtiel muzikaal drumwerk dat er op gericht is een continuüm te creëren tussen sterke muzikale persoonlijkheden. Dat schijnt misschien evident, maar het is geen werk voor doetjes. Het eindproduct is niet altijd gemakkelijk te verteren. Kant-en-klaar consumentisme moet je hier niet zoeken, maar wel voedsel voor het veeleisende oor. Dat vraagt grondig beluisteren, maar dat wordt rijkelijk beloond. De composities komen van de hand van alle muzikanten. Het is een homogene plaat geworden waarop toch heel wat muzikale chemistry te horen is. Constante is het verfijnde, complexe en blijvend voorwaarts stuwende drumwerk.

Heel knap gedaan, als je het ons vraagt.

Marc Van de Walle Jeff Williams (d), Duane Eubanks (t), John O’Gallagher (as), John Hébert (cb)

Altsaxofonist Bart Wirtz, bekend van o.a. Artvark Saxophone Quartet en Monsieur Dubois, weet zich hier omringd door een geweldige Amerikaanse band met op het voorplan niemand minder dan trompettist Nicholas Payton. Wirtz is ook een prachtig componist, alle tunes zijn van zijn hand, en hij springt al eens bij op Hammond B3, piano en fluit. In Camels horen we een verdacht bekend themaatje (Magone!) maar dat zal wel toeval wezen. Hoewel de traditie sterk in Wirtz’ muziek aanwezig is, geeft hij er een moderne invulling aan mede door een zeer warme gedegen eigen klank, die overigens perfect aansluiting vindt bij de klasse van zijn hardbop kompanen. Met iDreamer is Bart Wirtz klaar voor een internationale doorbraak.

Bernard Lefèvre Bart Wirtz (as, HamB3, p, fl), Nicholas Payton (t), Xavier Davis (p) Richie Goods (b), Kendrick Scott (d), Tim Eijmaal (g op track 7)

SPECIALE AANBIEDING VOOR JAZZMOZAÏEK ABONNEES!

De TOP-besprekingen (in kader op twee kolommen) in deze cd-dvd rubriek zijn tegen een extra korting verkrijgbaar in de winkels van Mark Sound voor wie betalend abonnee is van Jazzmozaïek (op vertoon van MMkortingpas). Telefonisch bestellen mag ook, geef dan je abonneenummer op, te vinden op de adresband van het magazine of op je MM-pas.

50

2011/4

Challenge Records. De inspirerende aanpak van Jon Balke rond percussie en taal zoals die voortleeft in de Bata drum patronen die symbool staan voor heilige teksten. Dit is een vervolg in Jon Balkes project Batagraf met de relatie tussen taal en ritmes.

Big Noise – Power Jazz New Orleans – Igloo Records/AMG. Zoals de titel aangeeft muziek in de New Orleans traditie met een mix van jazz, blues, ragtime en stride. Belgische groep met muzikanten die elkaar leerden kennen op het Conservatorium van Brussel: Raphaël D’Agostino (t, voc), Johan Dupont (p), Max Malkomes (v) en Laurent Vigneron (d).

Michiel Borstlap – Blue – GM/Harmonia Mundi – Een album dat Borstlap opdraagt aan zijn pasgeboren dochter Blue Aegea. 11 nieuwe composities in het verlengde van SOLO 2010.

Eddie Daniels/Roger Kellaway – Live At The Library of Congress – IPO Recordings/jazzpromoservices.com. Twee

bijzondere jazzzielen in een mooie set van standards en eigen werk.

Steve Houben/Boyan Vodenitcharov – Darker Scales – Igloo Records/AMG. Intimistische kamermuziek, een exploratie tussen hedendaagse klassieke muziek en jazz.

Keith Jarrett – Rio – ECM Records/Challenge Records.

Een dubbelaar met een live-optreden van Keith Jarrett solo piano op 9 april 2011 in het Theatro Municipal, Rio de Janeiro. Keith Jarrett is in topvorm in een volledig geïmproviseerd programma voor een enthousiast publiek.

David Linx – Rock My Boat – Naïve. Samen met Rho-

da Scott op Hammond B3 en André Ceccarelli en heel wat gasten pakt vocalist David Linx eigen werk aan, vervolg op het eerder bij Naïve verschenen FollowThe Songlines. Er is zelfs een duet met de Braziliaanse popster Lenine (Letter To My Son).

MARK SOUND WINKELS: Antwerpen 03 233 64 03 Kraainem 02 731 63 62 Brussel 02 219 23 41 Namen 081 22 49 59

Voor meer info over de Mark Sound winkels, zie

www.marksound.be

De Jazzlezer

ICP als exportproduct Bert Vuijsje - www.bebopbusiness.com Sinds 1981 is in Nederland de Stichting SWING actief, die zich tot doel stelt de muziekimprovisatie in alle denkbare stijlen en op alle niveaus te stimuleren, met een stevig accent op jazz & impro.

De hoofdletters van de naam stonden bij de oprichting niet voor niets voor Stichting Workshops In Nederland voor Geïmproviseerde muziek.

Ter ere van het dertigjarig bestaan heeft de stichting een 66 pagina’s tellend boekje uitgegeven, waarin wordt teruggeblikt op de eigen historie. Auteur Barbara Schilthuis laat het verhaal beginnen met de Amsterdamse workshop van saxofonist Herman de Wit, waar eind jaren zeventig iedereen welkom was. “Mensen die van toeten noch blazen wisten speelden samen met door de wol geverfde improvisatoren.” Van daaruit wordt de evolutie geschetst naar de educatieve projecten en de methodiekontwikkeling waarmee de Stichting SWING zich anno 2011 bezighoudt.

30 jaar SWING 1981-2011 eindigt met de verzekering dat de doelstellingen van de pioniers overeind zijn gebleven: “De muziekimprovisatie kan

nog steeds gezien worden als manier om creativiteit te stimuleren en vrijer muziek te gaan maken.” Jammer is alleen dat ook het boekje zelf enigszins improviserend tot stand lijkt te zijn gekomen, gezien een aantal storende slordigheden.

Interessanter, zeker vanuit internationaal oogpunt, is de tweede publicatie waartoe de Stichting SWING dit jaar het initiatief nam. In samenwerking met uitgever Muziek Centrum Nederland is een tweetalige (Nederlands & Engels) productie verschenen onder de titel Het Idee ICP/The ICP Concept. Het is een box bevattende zes boekjes op A4-formaat, doorgaans zestien pagina’s groot.

Na de algemene inleiding over de Instant Composers Pool komen vijf prominente ICP-leden in een eigen deeltje aan bod.

Het zijn Michael Moore, Han Bennink, Misha Mengelberg, Ernst Glerum en Wolter Wierbos, allen ooit winnaar van de Boy Edgar Prijs of de voorganger daarvan, de Wessel Ilcken Prijs. Elke muzikant wordt in de schijnwerper gezet door middel van een uitvoerig interview, gevolgd door een pagina of tien met notenvoorbeelden uit zijn gecomponeerde of geïmproviseerde oeuvre.

Trompettist Loet van der Lee, die als huidige directeur van de Stichting SWING het idee van deze box bedacht, stelt in zijn inleiding terecht vast dat de Instant Composers Pool een grote bijdrage heeft geleverd aan de Nederlandse jazzgeschiedenis. “De naam en faam van de ICP heeft ervoor gezorgd dat vele (internationale) deuren zich openden voor Nederlandse jazzmuzikanten.” Van der Lee gaat zelfs nog een stap verder: jazz & geïmproviseerde muziek “wordt beschouwd als één van Nederlands grootste muzikale exportproducten van de afgelopen 30 jaar”.

Loet van der Lee (initiatief), Barbara Schilthuis (interviews & overige teksten): Het Idee ICP/ The ICP Concept. Producent: Stichting SWING, Postbus 9284, NL-1800 GG Alkmaar, Nederland. Uitgave MCN Publishing, Amsterdam; € 39 (exclusief verzendkosten). Te bestellen via info@swingweb.nl. Zie ook www.swingweb.nl.

Barbara Schilthuis: 30 jaar SWING 1981-2011.

Uitgave Stichting SWING. Gratis voor nieuwe donateurs; anders € 6,50 (inclusief verzendkosten).

Seduced by Harps VIII Internationaal harpfestival 25 februari 2012

Uschi Laar Trio (D/IT) Monika Stadler Lavina Meijer

(AUT)

(NL)

Emma Wauters, Eline Groslot & Sophie Hallynck (B) Lakshmi

(B)

CC DE ADELBERG Lommel (B) INFO & TICKETS: CC De Adelberg - T 0032 (0)11 55 35 11 - F 0032 (0)11 55 35 14 www.ccdeadelberg.be - E reservaties@ccdeadelberg.be & info@ccdeadelberg.be 2011/4

51

DE JAZZKRIEBELS VAN…

Els de Schepper Els de Schepper (46) studeerde kleinkunst aan de Studio Herman Teirlinck, is een actrice, cabaretière en schrijfster. Ze weet zang te koppelen aan spitse dialogen en schalkse flair in theatrale One Woman Shows, een mix van theater, muziek en vooral ook humor.

Dit najaar brengt ze haar 11de avondvullende show onder de titel Niet geschikt als moeder in alle zalen van Vlaanderen en ook opnieuw in Nederland.

Daarin vertolkt ze impressies over het verlies van een tweeling en de ondoorgrondelijke wegen van adoptie.

52

2011/4

Misschien minder bekend is haar liefde voor jazz-zang.

Zingen zit haar van jongsaf aan in het bloed. Ze zong zelfs al voor ze kon praten, weet ze van haar moeder.

Maar ze is helemaal niet opgevoed met muziek en geeft ietwat beschaamd maar schaterend toe dat haar eerste plaat De Laatste Dans (1969 – nvdr) van Anja was. Jazz leerde ze pas kennen toen ze kleinkunst ging studeren op Herman Teirlinck. Daar hoorde ze op 18-jarige leeftijd Billie Holiday en die heeft ze grijsgedraaid.

De frasering van Holiday trof haar, ook het ingehouden zingen. In theater leerde ze net anders, daar moest je uitdragen, groots uitpakken.

Wou je graag jazz gaan zingen?

Niet per se. Ik heb geregeld met Peter Hens en de Frivole Framboos (met Bart Van Caenegem – nvdr) gezongen, daar raakten we aan jazzstandards, bv. I’ve Got The World On A String, maar het ging over alle genres muziek. En dan met humor. Dat vond ik fantastisch. We interpreteerden die nummers op allerlei manieren en dat heeft mijn liefde voor frasering aangescherpt.

Schreef je ook songs?

Dat kwam door Raymond Van het Groenewoud. Ik kreeg les van hem op Teirlinck en hij stimuleerde me om zelf nummers te schrijven. Nu beschouw ik mezelf niet als de beste songschrijver. Ik schrijf wel zelf mijn voorstellingen, maar werk ook met mensen die helpen die songs te vervolmaken.

Wat is er eerst, de tekst of de muziek?

Zanglijnen eerst. Die werk ik samen uit met Stefaan Fernande. Ik weet precies waar het inhoudelijk om zal gaan, maar eerst zetten we de zanglijnen uit. Met Stefaan kom ik tot een perfecte wisselwerking.

Voor mij is een voorstelling net als een partituur. Als componist heb ik het uitgeschreven. Dan ga ik het uitproberen, oefenen, uitvoeren. Dan plaats ik adempauzes, zie waar het trager of sneller moet, pianissimo of forte, zo beschouw ik dat echt als een spanningsboog.

Ik zie waar de stilte moet vallen en waar het orgelpunt ligt. Ik ben absoluut een perfectioniste in mijn voorstelling. Ik kijk toe op de kleinste details: licht, geluid, rekwisieten, alles moet kloppen.

Is er invloed van jazz op je creaties?

Jazeker. Ik luister veel naar jazz-zangeressen en ga daar zelf veel op oefenen. Ik let op de frasering, hoe ze zingen, accenten leggen. Ik heb in den treure A Song For You/Goodbye van Shirley Horn bestudeerd. Die vind ik zo ontroerend.

Het is geweldig hoe ze speelt met stiltes, dat is iets wat ik in mijn jongste voorstelling Niet Geschikt Als Moeder in een liefdeslied heb verwerkt. Dat gaat over moeders die geen kinderen kunnen krijgen. Daar leg ik spanning in door het aanhouden van een moment van stilte.

Bij Shirley Horn is de tekst bij dat nummer – I love you in a place where there is no space or time, I love you for your life – zo mooi, daar ben ik echt jaloers op.

Tekst vind ik zeer belangrijk. Zeker bij jazz, ik wil echt wel begrijpen waarover er gezongen wordt.

“Jazz zingen zal altijd een soort oefening blijven” Ik merk dat mensen graag begrijpen waarover je zingt.

Het is wel niet evident om jazzteksten te vertalen en bovendien in het Nederlands te zingen. Ik denk zelfs dat niemand zich daaraan waagt. We hebben zo’n twee jaar geleden in een eenmalig project in de Stadsschouwburg in Antwerpen Both Sides Now van Joni Mitchell in vertaling met het orkest van Lou Roman gebracht. Dat was onvoorstelbaar mooi. Er bestaan opnames van, maar die zijn niet uitgebracht.

Het vocale spreekt je het sterkst aan…

Ik ben bij mijn grootmoeder opgevoed en daar hoorde ik alleen maar schlagermuziek. Dat was niet echt mijn ding. Maar wel religieuze muziek. Als kind ging ik graag naar de mis om te kunnen zingen. Het koor, die stemmen, dat vond ik fascinerend. (voegt er gekscherend aan toe: misschien was ik voor non in de wieg gelegd…) Vandaar vind ik jazzstemmen ook rustgevend.

De warmte die ervan uitstraalt. Ik luister graag naar Joni Mitchell, Billie Holiday, Louis Armstrong, Ella Fitzgerald, Shirley Horn…

En bij de jongere generatie…? (denkt na, kijkt naar cover van Jazzmozaïek) wel ja, Tutu Puoane. Ook Paul Michiels, wat hij met Jeroen d’Hoe brengt. Dat leunt aan bij jazz. Die nummers ken ik allemaal van buiten. Nochtans zijn het geen eenvoudige zanglijnen.

Wat in je shows sterk naar voren komt is het authentieke…

Absoluut. Ik moet het niet allemaal zelf beleefd hebben, maar er is altijd een link met het gevoel dat je erbij oproept. Het hoeft geen eigen nummer te zijn, het gaat erom hoe je het vertolkt. Daarom vind ik dat je om jazz te zingen toch een zekere maturiteit moet hebben.

De beste muziek is muziek die doorleefd is.

Je hebt zelf ooit My Funny Valentine gezongen…

Dat was bij Herman Van Hove in zijn unieke locatie, waar ik geregeld ook jazzconcerten bijwoon.

Het optreden toen was samen met Ewout Pierreux. Ik heb hem wel duidelijk gemaakt dat ik geen jazz-zangeres ben en ik het op mijn eigen manier breng. Ewout zei achteraf dat hij het nog niemand zo had horen zingen, ik weet nog altijd niet of hij dat positief of negatief bedoelde, dat moet ik nog eens vragen…(lacht) Nu, Ewout weet wat begeleiden is, wat je niet van elke jazzpianist kan zeggen. Je moet ruimte krijgen als zangeres. De timing is belangrijk. Ik heb nu een pianist, Florian Verschueren, dat is geen jazzpianist, maar die voelt dat uitstekend aan.

Mocht je als jazzzangeres carte blanche krijgen voor een optreden, wie kies je dan als begeleiders?

Hier dicht bij huis zou ik absoluut Ewout Pierreux op piano vragen. Dan die lange Hollander…Hein Van de Geyn, jawel, zo’n zalige mens, die speelt met zoveel smaak, zo met heel zijn lijf, dat vind ik fantastisch, en op drums, het meisje dat bij Daan speelt, Isolde Lasoen, inderdaad.

De jazzkriebels van ELS DE SCHEPPER En welke songs zou je dan brengen? (enthousiast) My Funny Valentine moeten we doen natuurlijk. En Dat Dere, daar kan ik me als actrice in kwijt, wel nogal een ingewikkelde song, maar met een prachtig onderwerp. Nu ja, er zijn er zoveel in het American Songbook, dat zou ik nog eens moeten openslaan. Ik denk nog aan I’ve Got The World On A String en ook Goodbye, You’re My Thrill, allemaal gezongen door Shirley Horn.

Kan je thuis gezellig van muziek genieten?

Ik hou enorm van de stilte in mijn huis. Ik zal eerder luisteren naar muziek in mijn auto, ik heb altijd wat cd’s bij de hand. Op de autoradio schakel ik makkelijk over op Klara, want al die andere zenders werken me snel op de zenuwen.

Ik ga wel op televisie al eens kijken naar jazzuitzendingen, zoals North Sea Jazz, daarin heb ik onlangs de Nederlandse trompettist Kyteman aan het werk gezien, indrukwekkend.

Voor mij is het belangrijk dat muziek me raakt. In eender welk genre. Ik ben ook gek op DJ Shadow.

Wereldmuziek spreekt me niet zo aan. Eerder klassiek en jazz. Sommige betere pop ook. Voor mij zijn er geen grenzen. Toen ik 20 jaar geleden met mijn One Woman Shows begon, vonden sommigen dat niet kunnen, maar zie, nu ben ik mainstream geworden.

Wie ik ook bewonder al weet ik niet waar je die klasseert, is Charlie Chaplin, Smile is een van de mooiste nummers die ik ken.

Dan hou je van film?

Niet direct film, maar de muziek bij de film. Ik zal eerder de soundtrack dan de film kopen. Eén van mijn favorieten is de filmmuziek van 37’2 Le Matin, Betty Blue (filmcomponist Gabriel Yared-nvdr), zo prachtig passend bij het tragi-komische verhaal.

Heb je nog een muzikale droom?

Wel, ik zou nog graag met een groot orkest willen optreden. Het is geweldig om je gesteund te voelen door zo’n immense orchestratie, maar het is een dure onderneming. Ik zou dat graag met humor combineren.

Dat gebeurt heel weinig.

Zie je misschien een toekomst als jazzzangeres?

Nee, ik heb mijn genre muziek in het theater, wat ik doe is mijn stijl en daar hou ik me aan. Jazz zingen zal altijd een soort oefening blijven voor me. Op die manier vind ik het zeer interessant.

Bernard Lefèvre

foto: © Joost Joosen

Ga je geregeld naar optredens?

Ik ben zeker geen festivalbezoeker, om de simpele reden dat ik klein van gestalte ben en dan nooit boven die mensen uitkom, dat is vervelend. Ik ga liever naar de concerten bij Herman Van Hove. Daar heb ik nog een workshop van Kenny Werner meegemaakt. Enorm boeiend, al beheers ik zelf geen instrument. Om een heel slechte pianist te worden, zou ik jaren moeten oefenen (lacht) helaas, het zit niet in mijn vingers. Ik vind dat wel jammer, want het is een rijkdom om een instrument te bespelen.

Wie ik ook geregeld bij Herman zie, is Toots natuurlijk, die is heel toegankelijk. Het melodische blijft voor mij essentieel. Ik heb ooit toen ik 18 was een vriend gehad die me meesleurde naar freejazz festivals, van die muziek snapte ik niets, het deed me niets, daar viel ik bij in slaap.

Els de Schepper

De TOP-10 keuze van Els de Schepper (in willekeurige volgorde) Els de Schepper wil in deze keuzelijst eerder een aantal namen dan nummers of albums naar voor brengen.

Toch zijn bij enkele namen wel vanuit bepaalde nummers albums aan te wijzen, al wil ze haar keuze daar niet toe beperken (nvdr) Louis Armstrong – omwille van de vreugde die zijn muziek uitstraalt – vooral Wonderful World dat voor het eerst als single uitkwam in 1969.

Miles Davis – zijn intensiteit en frasering zijn fenomenaal – ruime keuze, maar zeker de soundtrack voor de film Ascenseur Pour l’Echafaud (Universal 1992)

Chet Baker – de stilte en zachtheid in zijn songs zijn voor mij heel mooi – natuurlijk My Funny Valentine, o.a. het album Chet Baker Sings (Blue Note Records) Billie Holiday – volledig oeuvre – haar frasering en beleving van hoe ze zingt!

Ella Fitzgerald – The Complete Songbooks (16 cd – Verve 195664, ook apart verkrijgbaar) – de kracht en de frasering!

Shirley Horn – ook hier weer haar intensiteit en hoe ze songs vertolkt – You Won’t Forget Me (Polygram 1991 met Toots en Miles), I Love You, Paris (Polygram 1994 met A Song For You/ Goodbye), You’re My Thrill

(Verve 2000), May The Music Never End (Verve 2003) enz.

Toots Thielemans & Kenny Werner – Duo (Emarcy/ Universal 2001) Joni Mitchell – Clouds (1969 met eerste versie Both Sides Now) en latere jazzgeoriënteerde uitgave Both Sides Now (Warner Music 2000) en meer hedendaags: Kyteman – The Hermit Sessions (Jammm 2009) en Kytecrash (Kytopia 2011 met Eric Vloeimans) Wouter Hamel – Hamel (Dox Records 2007) en Nobody’s Tune (Dox Records 2009)

www.elsdeschepper.eu 2011/4

53

DE KRACHT VAN VINYL

Draai ze nog eens

Turn, Turn, Turn Vinyl is terug van nooit weggeweest dankzij een welbepaald nichepubliek en de dj-cultuur. Jazzcats van alle leeftijden gaan opnieuw op zoek naar het zwarte goud. Of het nu een luxueuze heruitgave is van een of andere Miles Davis release of de nieuwe Othin Spake, er zijn redenen genoeg om de uitvinding van de creditcard te verantwoorden, crisis of geen crisis.

Wie vinyl steeds trouw gebleven is, had zijn adresboekje met gespecialiseerde winkels waar hij (of zij?) terecht kon. Vanaf deze editie beginnen we een mini-reeks over het vinylfenomeen. Aan de hand van vier vragen laten we een aantal eigenaars van platenwinkels aan het woord. Noblesse oblige en dus geven we Carlo Andriani (Tune Up, Antwerpen) de eer om als eerste zijn commentaar te geven. Hij is gespecialiseerd in vinyl, zowel nieuw als tweedehands. In zijn aanbod zit hoofdzakelijk jazz naast pop en rock-‘n-roll. In een heel gezellige sfeer, al dan niet met een kopje koffie, biedt hij een ruime keuze aan.

Informatie en anekdotes krijg je er gratis bij.

Waarom verkoop je vinyl?

Uit passie voor de muziek! Het is toch geen toeval dat jongeren nu teruggrijpen naar vinyl. Zeker voor jazz kan je er niet omheen door de hoezen die niet alleen kunstwerkjes zijn maar dikwijls ook heel veel informatie bevatten. En voor de prijs hoef je het niet te laten. Voor € 15 heb je reeds de uitklapbare exemplaren die verschenen op Impulse! Er is duidelijk een publiek voor want wij breiden onze winkel zelfs uit. Er komt een extra verdieping bij. Tentoonstellingen blijven we eveneens organiseren. Volgend jaar komt trouwens jullie fotograaf Jos L.Knaepen aan de beurt.

Het enige bizarre is dat er haast geen nieuwe jazzplaten op vinyl uitgebracht worden. Gelukkig zijn er uitzonderingen zoals de nieuwe van Othin Spake. Zij kleuren wel buiten de lijntjes van het traditionele maar voor mij blijft het jazz.

Welke plaat die je momenteel in je winkel hebt, wil je zelf niet missen in je collectie?

Ik heb nu de originele versie van Dizzy Gillespie’s Portrait Of Jenny in de bakken steken, een uitgave op Perception. Dat is toch wel een heus standaardwerk op gebied van latinjazz. En met de ongelooflijke Mike Longo onder de muzikanten.

Carlo Andriani (Tune Up, Antwerpen)

54

2011/4

Welke zijn de vijf best verkochte jazzelpees van de laatste drie maanden?

In willekeurige volgorde zijn dat Chet Baker Sings op

DE KRACHT VAN VINYL Jazz Wax, Lost Arkestra van Sun Ra op het Kindred Spirits label, Steve Colson & The Unity Troupe met Triumph op het Universal Sound label, Pheeroan ak Laff’s House of Spirit: Mirth op het Universal Sound label (Spiritual Jazz 1979) en natuurlijk Miles Davis met Kind Of Blue, de luxe editie boxset met originele lp, dvd en cd’s.

Hoe ziet je eigen vinyl top vijf er uit?

Eveneens in willekeurige volgorde zijn dat volgende platen. Soul Zodiac van Cannonball Adderley uit 1972. Allemaal eigen nummers en met George Duke erbij. Het te gekke Aco Dei de Madrugada van trombonist Grachan Moncur verschenen op het Franse BYG Actuel label waarvoor ook het Art Ensemble van Chicago werk uitbracht. Dat waren telkens typisch witte hoezen. Dan is er Rituals van Art Blakey and The Jazz Messengers met een Jackie McLean die zichzelf overtreft. Als je dan ziet hoe jong die gasten nog waren toen ze dat opnamen. Monk kon niet ontbreken. Ik kies voor 5 By Monk By 5 met daarop Straight, No Chaser. Tenslotte nog eentje van Coltrane, Africa/Brass met McCoy Tyner op piano maar hij zorgde hier ook samen met Eric Dolphy voor de orkestraties.

Georges Tonla Briquet Tune Up Records Melkmarkt 17 - Antwerpen

Vinyl op papier De opkomst van de cd zo een dertig jaar geleden was de eerste stap naar de ondergang.

Met het downloaden werd het genadeschot gegeven.

De kunst van de platenhoes vervaagde (bijna), net als een grijs gedraaide elpee. Bijwijlen een zege als je sommige hoezen ziet maar vooral toch een ramp. Wie een vinylcollectie bezit, beseft dit volop. Anderen moeten maar eens Alex Steinweiss – The Inventor Of The Modern Album Cover doorbladeren. Het is een ode aan de man die officieel beschouwd wordt als de bedenker van de platenhoes en zelfs een eigen lettertype ontwierp, de Steinweiss Scrawl. Het was in de eerste plaats een ingenieuze marketingzet. Voordien werd vinyl verpakt in onbedrukt papier met in het midden een uitgesneden cirkel zodat je de naam van de artiest, de titel van het nummer en het label kon zien.

Maar het was ook de start van een zwaar onderschatte kunstvorm. Oordeel zelf maar. Dit boek staat vol pareltjes. Hoezen

bij de vleet, bekende en minder bekende. Niet alleen uit de jazz maar ook uit de werelden van pop, rock en klassiek aangevuld met ander grafisch werk van Steinweiss.

Steinweiss overleed op 21 juli 2011. De man was 94. Hij beleefde nog net de nieuwe hausse van zijn kunst.

Koop meteen ook Jazzcovers van dezelfde uitgeverij. Een ware hoezengrot van Ali Baba geselecteerd uit de collectie van de Portugese verzamelaar en producer Joaquim Paulo.

Bij elke hoes krijg je telkens vermelding van label, artiest en jaar aangevuld met achtergrondverhalen en bizarre weetjes. Het begint met Muhad Richard Abrams en eindigt met Attila Zoller/Hans Koller/ Martial Solal. Er zijn tevens interviews met Bob Ciano, Fred Cohen, Michael Cuscuna, Rudy Van Gelder, Ashley Kahn en Creed Taylor. Uren kijk- en leesplezier gegarandeerd.

Twee boeken die liefhebbers van jazzvinyl absoluut in huis moeten hebben.

Alex Steinweiss – The Inventor Of The Modern Album Cover (Taschen, 2010)

Er zijn naast de gewone editie tevens twee aparte gelimiteerde uitgaven, zij het tegen een prijskaartje.

Julius Wiedemann, Joaquim Paulo Fernandes – Jazzcovers (Taschen, 2008)

2011/4

55

justjazzit brussels

15—18 02

2012

Woensdag 15/02

Donderdag 16/02

Vrijdag 17/02

20:30 Craig Taborn Solo (US)

20:30 SOUND–INTIM–ATIONS

20:30 Le Bonheur (FR/BE) Jean-Yves Evrard, Eric Thielemans, Sébastien Boisseau

Luc Mishalle, Maggie Nicols, Els Vandeweyer, Fred Van Hove

22:00 Most Other People Do The Killing (US)

Jazzlab Series / S.H.O.W. / GRATIS

zaterdag 18/02 20:30 EARR plays A Snare is a Bell (BE) Eric Thielemans

SoundScreens

iedere avond/ chaque soir/ each evening 23:00 Jazz-Tuned DJ-set

TICKETS woensdag & vrijdag € 14/12,5 vvk € 12,5/10 donderdag & zaterdag € 12/10 vvk € 10/8,5 FESTIVAL PAS 32 € T

beursschouwburg

Rue A. Ortsstraat 20–28 Bruxelles 1000 Brussel +32 2 550 03 50 beursschouwburg.be

V.U. Tom Bonte, A. Ortsstraat 20–28, 1000 Brussel

21:30 aNoo (FI/BE) Anu Junnonen, Tuur Florizoone, Dree Peremans, Yannick Peeters, Yves Peeters

Klanksuggesties

MUZIEKTHEORIE

Canon van de Muziek LEON LHOËST Er zijn al vele lijsten verschenen met namen als De 100 Beste Cd’s, Top 200 Albums, 500 Greatest Songs, etc.

Iedereen heeft wel een mening over wat de beste muziek is of welke muziek men op zijn minst beluisterd moet hebben. Daar wordt nu nog een nieuwe lijst aan toegevoegd, de canon van de muziek - of eigenlijk moet ik zeggen: mijn canon van de muziek.

Deze 112 cd’s omvattende lijst, hoewel zeer aanbevelenswaardig, is echter geen categorisch imperatief, maar veeleer een opsomming van werken die op enig moment de muzikale ontwikkeling van de auteur hebben beïnvloed, of dat nog steeds doen. Het betreft uiteraard niet slechts jazz, maar tevens klassieke muziek, pop, musical enz.

Het aantal van 112, hoewel niet volledig arbitrair (cf. noodnummer 1-1-2), is natuurlijk maar een fractie van het daadwerkelijk aantal beluisterde cd’s.

Van iedere musicus werd maar maximaal één werk opgenomen. Dat veel grote namen zoals Tommy Flanagan, Johnny Hodges of Toots Thielemans ontbreken is onontkoombaar bij een limitatieve opsomming. Veelal zijn ze wel sideman op een of meerdere van de opgenomen cd’s.

Deze canon is een representatief persoonlijk referentiekader waar het muziekcultuur betreft.

Hopelijk dient het als leidraad voor anderen.

N.B. Deze canon houdt geen enkel klassement in en is volledig willekeurig opgelijst.

Fats Waller: Ain’t Misbehavin’ Art Tatum: Group Masterpieces Erroll Garner: Concert By The Sea Horace Silver: Horace-Scope Wynton Kelly: Keep It Moving Bobby Timmons: In Person Hank Jones: Bob Redux Thelonious Monk: Genius Of Modern Music Phineas Newborn: Here Is Phineas Oscar Peterson: Live In Russia Barry Harris: Stay Right With It Red Garland: Red Garland Revisited Lennie Tristano: Crosscurrents Keith Jarrett: My Song Pim Jacobs: Music-All-In

The Great Band Era 1936-1945 (Reader’s Digest) Benny Goodman: Happy Session K. Clarke-F. Boland: The Second Greatest Jazz Big Band In The World Count Basie: Atomic Basie Duke Ellington: Greatest Jazz Concert In The World Gil Evans: Out Of The Cool Gunther Schuller: Birth Of The Third Stream George Russell: New York, N.Y. T. Akiyoshi/ L. Tabackin Big Band: Long Yellow Road Thad Jones/Mel Lewis: Live At The Village Vanguard Stan Kenton: City Of Glass Bill Evans: Symbiosis

The Brecker Brothers: Brecker Bros.

The Yellowjackets: Yellowjackets John McLaughlin: Music Spoken Here Pat Metheny Group: Offramp Allan Holdsworth: Road Games Weather Report: Heavy Weather

Donald Fagen: The Nightfly Astor Piazzolla: Tango Zero Hour Burt Bacharach: The Look Of Love Larry Carlton: Sleepwalk

A. Khachaturian: Violin Concerto in D minor

Lee Ritenour: The Captain’s Journey

W. Walton: Violin Concerto

Ahmad Jamal: Inspiration

Kenny Wheeler: Music For Large & Small Ensembles

Django Reinhardt: Anthology

The Beatles: The White Album Ekseption: Classic In Pop

Phil Woods: Images

Carlos Santana: Abraxas

Stan Getz: Getz/Gilberto

Stevie Wonder: Songs In The Key Of Life Gino Vanelli: Pauper In Paradise Chicago: Chicago II

Dizzy Gillespie: For Musicians Only

Billie Holiday: The Essential

Charlie Parker: The Verve Years

Rita Reys: Sings Michel Legrand

Tower Of Power: In The Slot

Wayne Shorter: Speak No Evil

Diana Ross: Lady Sings The Blues

Earth, Wind & Fire: I Am

Art Blakey: Moanin’

Louis Armstrong: Ella & Louis Again Ray Charles: Ray Charles & Betty Carter

F. Mendelssohn: Violin Concerto in E minor

A. Berg: Violin Concerto

George Benson: Breezin’

Gerry Mulligan feat.

Chet Baker: Tentet And Quartet

J. Sibelius: Violin Concerto in D minor

David Spinozza: Spinozza

Maria Schneider: Allegresse

Frank Sinatra: Portrait Of Sinatra

R. Wagner: Tannhäuser

M. Bruch: Violin Concerto #1 in G minor

McCoy Tyner: Time For Tyner

John Coltrane: Giant Steps

M. Ravel: La Valse

Crusaders: Street Life

Wes Montgomery: Tequila

Ella Fitzgerald: Sings The Cole Porter Songbook

G. Fauré: Requiem

P. I. Tchaikovsky: Violin Concerto in D

João Gilberto: Amoroso

Modern Jazz Quartet: Third Stream Music

J. Ireland: Piano Concerto in EH

Chaka Khan: What Cha’ Gonna Do For Me

Herbie Hancock: Mr. Hands

Charles Mingus: Let My Children Hear Music

G. Gershwin: Piano Concerto in F

J. Brahms: Violin Concerto in D

Chick Corea: Madhatter

Miles Davis: Birth Of The Cool

S. Rachmaninoff: Piano Concerto #3 in D minor

Toto: Toto IV

Claus Ogerman/ Michael Brecker: Cityscape

Dave Brubeck: Time Out

J.S. Bach: Matthäus Passion

Blood, Sweat & Tears: Blood, Sweat & Tears 3 Matrix: Harvest Al Jarreau: Breakin’ Away George Harrison: Concert For Bangladesh Michael Jackson: Thriller

B. Bartók: Concerto For Orchestra I. Stravinsky: Le Sacre Du Printemps K. Weill: Die Sieben Todsünden G. Bizet: Carmen Leonard Bernstein: West Side Story Alan Jay Lerner/ Frederick Loewe: Camelot Cole Porter: Kiss Me Kate Michel Legrand: Les Parapluies De Cherbourg MacDermot, Rado & Ragni: Hair Rogier van Otterloo: Turks Fruit Nino Rota: The Essential Film Music Collection John Williams: Schindler’s List 2011/4

57

NIEUWS

Tijdens de Folk- en Jazzdag van Muziekmozaïek kregen vooraf geselecteerde folk- en jazzgroepen de gelegenheid hun demo te onderwerpen aan een deskundige analyse door een ervaren muzikant of professional uit de muzieksector.

De meest uiteenlopende folken jazzgroepen stuurden een demo. Uit de 15 inzendingen werden 6 demo’s geselecteerd. Bart Maris (Think of One, Flat Earth Society), Bavo

Vanden Broeck (Dranouter festival), Wim Claeys (Ambrozijn), Toon Van Deuren (ex-programmator De Roma, Greenhouse Talent), Jan Hautekiet (pianist, producer, journalist, medeoprichter Studio Brussel) en Vincent De Laat (Muziekmozaïek) gaven hun advies over de opnames van Innocent, RedCoat, MANyidaki, No Angry Young Man, Klaas Keymolen en Folgazán. (IC)

foto: © Bart Denolf

Veel jazz en folk op de demo feedback

foto: © Bart Denolf

Professioneel advies voor de geselecterde groepen

verantwoordelijke uitgever: Luk Verschueren Forum voor Amateurkunsten vzw, Abrahamstraat 13, 9000 Gent grafisch ontwerp: www.janenrandoald.be

d

58

W12_A5.indd 1

2011/4

2/09/11 16:04

Dankzij Keymusic kon de winnaar van de Folk- en Jazzdag wedstrijd naar huis gaan met een prachtige jazzgitaar.

Winnaar van de

g Folk- en Jazzda wedstrijd!

NIEUWS

Vrijwilligers bedankt

Tijdens de zomerfolkfestivals kon je er niet naast kijken: de promotiestand van Muziekmozaïek was dankzij vele vrijwilligers aanwezig op o.m. Folk in’t Gruun, Labadoux, Gooikoorts, Dranouter, Folki’Ro, Zilleghem Folk, en ook Gent Jazz en Jazz Middelheim. Ook activiteiten als het Driekoningenbal, het Feest van de Folk, de Stage voor Traditionele Volksmuziek, Gooikoorts, Ethno Flanders en verschillende workshops werden gerealiseerd met de hulp van vele vrijwilligers.

Zelfs op de hoofdzetel in Gooik kan Muziekmozaïek rekenen op mensen die belangeloos een handje komen toesteken, op administratief vlak. Twee van hen doen dat zelfs wekelijks: Aldo De Smedt en Greta Vidts.

Omdat Muziekmozaïek niet over voldoende middelen beschikt voor personeelsondersteuning van al haar activiteiten, blijft de inzet van vrijwilligers heel hard nodig en welkom. Wil je ook af en toe een handje toesteken?

Laat dan snel iets weten, je hulp wordt enorm geapprecieerd! (IC)

Net zoals de vorige jaren steunt Muziekmozaïek met haar straatmuzikantenactie in Gent de allerlaatste Music For Life.

02 532 28 38 - info@muzmoz.be

Music for Life, de grote solidariteitsactie van Studio Brussel, staat dit jaar in het teken van het thema ‘diarree’, samen met longontstekingen wereldwijd de grootste doodsoorzaak bij kinderen jonger dan vijf jaar. Ook dit jaar sluiten drie StuBru-presentatoren zich gedurende een week op in Het Glazen Huis om met een marathonuitzending geld in te zamelen voor het goede doel.

Het Glazen Huis zal dit jaar halt houden in alle steden waar het de afgelopen jaren stond: Leuven (17 tot 19 december), Gent (19 tot 21 december) en Antwerpen (21 tot 23 december). (IC)

foto: © Maarten Marchau

Muziekmozaïek steunt Music For Life

Tijdens haar vierde Folk- en Jazzdag, op zondag 16 oktober 2011 in cc De Ploter in Ternat, heeft Muziekmozaïek alle vrijwilligers bedankt die er mee voor zorgden dat de organisatie het afgelopen jaar tal van activiteiten kon organiseren.

Eindig het jaar met acties voor het goede doel

Tienen verwelkomt het Feest van de Folk Feest van de Folk Gedurende een week worden in heel Vlaanderen en Brussel tientallen folkactiviteiten opgezet door diverse organisatoren en in de kijker geplaatst door Muziekmozaïek. Muzikanten, organisatoren, liefhebbers en clubs die in de periode van 27 april en 6 mei allerlei folkactiviteiten organiseren, plaatst Muziekmozaïek op één gezamenlijke Feest van de Folkaffiche en zorgt voor de nodige publiciteit. Nieuw aan dit Feest van de Folk is dat de feestweek geheel samenvalt met de Week van de Amateurkunsten (WAK).

Dus sta je op de Feest van de Folk affiche, dan word je automatisch ook opgenomen in het programma van de WAK. Folk in Tienen Jaarlijks plaatst Muziekmozaïek het Feest van de Folk in de kijker tijdens een groot evenement. In 2012 is dat op zaterdag 28 april 2012 in Tienen – nadat Gent in 2008, Antwerpen in 2009, Leuven in 2010 en Hasselt in 2011

al gaststeden waren.

Belangrijk te weten is dat het Feest van de Folk hier deel uitmaakt van het muzikaal feest ‘Met toeters en bellen’. De provincie Vlaams-Brabant organiseert dit evenement om de historische publicatie over populaire muziekcultuur in de pro-

vincie Vlaams-Brabant in 19de en 20ste eeuw op een originele manier voor te stellen. Tienen zal die dag bruisen van muziek door folkgroepen, harmonies, fanfares, koren, popbands... op vele verrassende locaties. (meer info: www.vlaamsbrabant.be/ mettoetersenbellen)

Muziekmozaïek zal op haar eigen wijze, zoals we het gewoon zijn, het Feest van de Folk die dag in de kijker plaatsen door alle inwoners van Tienen, geïnteresseerden en toevallige bezoekers een dag lang verrassen met folkmuziek. (IC)

foto: © Bart Denolf

Het startevenement van de elfde editie van het Feest van de Folk vindt plaats op zaterdag 28 april 2012 in Tienen (Vlaams-Brabant).

Elke folkmuzikant, -zanger en -danser kan hieraan meedoen en organisatoren die tussen 27 april en 6 mei 2012 een folkactiviteit willen opzetten, mogen dat zeker laten weten.

In 2012 palmen we Tienen in voor de startdag van het Feest van de Folk.

2011/4

59

MOONJUNE RECORDS

Een decennium in de marge van progjazz en aanverwanten Wie enkel zweert bij classic jazz kan onderstaand artikel best overslaan. Diegenen die daarentegen openstaan voor al wat zich tussen jazz en rock afspeelt, lezen verder.

Het New Yorkse Moonjune Records grossiert namelijk sinds een decennium in stijlen als ethnojazz, progressive rock, experimentele avant-garde en een reeks derivaten hiervan.

Het label biedt zelfs onderdak aan drie groepen van de zwaar onderschatte Belgische gitarist Michel Delville.

Moonjune Records werd in 2001 opgericht door producer, toermanager en concertpromotor Leonardo Pavkovic, een gedreven man die zich over heel de lijn inzet voor zijn zaak. De naam van het label komt van Robert Wyatts The Moon In June. Meteen is de toon gezet.

Pavkovic is een grote fan van avontuurlijke en grensverleggende muziek in het verlengde van wat Soft Machine ooit heeft gedaan. Zeg maar het continuüm van de kruisbestuiving tussen jazz en (prog)rock met vertakkingen naar avant-garde, neoklassiek, hedendaags, experimenteel en aanverwante jambands. Fans van de Canterbury scene zijn hier dus aan het juiste adres. Hij kan ondertussen een indrukwekkende ca-

talogus voorleggen met daarin namen als Elliot Sharp, Allan Holdsworth, Charles Hayward, Elton Dean, Hugh Hopper en zelfs Robin Verheyen (op de cd van Alex Maguire). Er zitten ook buitenbeentjes tussen als de post-existentiële muziekfilosoof Copernicus en de Indonesische jazzrock van simakDialog.

Pavkovic blikt tevreden terug op de voorbije tien jaar. “Ik ben al heel blij dat het label nog bestaat in deze tijd. Daarbij ben ik er toch in geslaagd om een vertrouwensmerk te creëren met een achterliggende filosofie. Bij mij geen vakjesmentaliteit. Centraal staat een progressieve muzikale ontwikkeling op de as jazzrock. Om Zappa te parafraseren: muziek moet er zijn want muziek brengt

mensen bij elkaar. En dat probeer ik met Moonjune Records. Zo krijgen al mijn artiesten ook het werk van anderen op het label zodat ze zelf onder elkaar iets kunnen opbouwen”.

Naast het label is er tevens een management- en boekingskantoor onder de naam MoonJune Global Media dat vooral optredens en workshops organiseert voor groepen en muzikanten die op het label werk uitgebracht hebben.

De Belgische gitarist Michel Delville bracht met zijn groepen The Wrong Object en douBt reeds een aantal platen uit bij Moonjune.

Binnenkort verschijnt de eerste cd van zijn nieuwste project Machine Mass Trio.

Pavkovic zelf is vol lof over Delville. “Hij is een van de beste gitaristen die ik de laatste twintig jaar gehoord heb. Het is niet toevallig dat onze gezamenlijke held Terje Rypdal is”.

Michel zelf over zijn avontuur bij Moonjune Records: “Leonardo biedt de artiesten volledige vrijheid. Hij is er ook in geslaagd om over bijna heel de wereld een netwerk uit te bouwen van gelijkgestemde muziekliefhebbers mede met de hulp van mensen als Elton Dean en Hugh Hopper die hun kennis en ervaring volledig te zijner beschikking stellen.”

Georges Tonla Briquet Regelmatig zijn er uiterst interessante aanbiedingen via de website. En je betaalt nooit verzendingskosten.

Alle info via www.moonjune.com

Leonardo Pavkovic, oprichter Moonjune Records

jazz voorjaar 2012 cultuurcentrum nathalie loriers piano strombeek & PhiliPPe aerts contRaBas grimbergen do 16/02 — 20.30 u Djangofollies

Koen De Cauter & rony Verbiest Quartet do 26/01 — 20.30 u

Djangofolllies wil de nagedachtenis aan Django Reinhardt levendig houden met een jaarlijkse concertreeks in Vlaanderen, Wallonië en Brussel.

Met Koen De Cauter (gitaar en zang) | Waso De Cauter (gitaar) Dajo De Cauter (contrabas) | Rony Verbiest (accordeon)

nathalie Loriers en philippe aerts vormen sinds 2002 een duo. Ze spelen een repertoire van originele nummers en standards. Dank zij hun perfecte samenwerking versmelten piano en contrabas tot een heel eigen klankenpalet. Hun muziek swingt, is krachtig maar kan ook zeer intiem klinken. no gooDbye at all

nieuw album bang my Can

PasCal sChuMaCher Quartet do 19/04 — 20.30 u

Jazz met veel melodie, harmonie en een stevige portie ritmiek. na een tournee door de Benelux, Uk, italië, Duitsland, australië en Korea, staat het psQ in strombeek op het podium!

Met Pascal Schumacher (L,vibrafoon) | Christophe Devisscher (contrabas) | Franz von Chossy (D, piano) | Jens Düppe (D, drums)

laDy linn anD her MagnifiCent seVen

vr 9/03 — 20u > uitverkocht

www.ccstrombeek.be

2011/4 61 Gemeenteplein 1853 Strombeek-Bever t. 02 263 03 43 f. 02 263 03 44 | tickets@ccstrombeek.be

Swing Streets of New York

Enjoyable jazz Paul Blair When I began paying serious attention to jazz more than a half-century ago, one of the first instrumental voices I learned to recognize belonged to Phil Woods. What’s more, it wasn’t his soloing that caught my attention.

Rather, it was the distinctive sound of his alto atop the saxophone section on recordings under the leadership of guys like Manny Albam, Quincy Jones and Benny Carter.

Happily, Phil (who just marked his eightieth birthday) doesn’t seem to have lost a step, in terms of imagination and instrumental brilliance. I recently caught his current quintet during a multi-night run at Birdland. And though Phil’s ongoing struggle with emphysema is visually apparent when he’s not playing – you can observe his somewhat labored breathing – the wealth of his musical ideas and the brilliance of his tone still astound, once he puts the horn into his mouth. His group now includes trumpeter Brian Lynch, pianist Bill Mays, bassist Steve Gilmore and drummer Bill Goodwin. Gilmore and Goodwin have been faithful Woods colleagues for several decades now; Mays joined a couple of years ago; and Lynch continues to impress as one of the brightest brassmen around. Have you heard Brian’s Unsung Heroes: a Tribute to Some Underappreciated Trumpet Masters on the Holistic Musicworks label? It’s a thorough delight – as is the Phil-Bill pairing on the scintillating Woods & Mays (Palmetto Records).

Although we tend to utilize ‘post-bop’ to categorize modern ensembles playing ‘the new thing’, I confess that I’m not clear on what either of these terms means. Still, they seem to fit when it comes to discussing New Tricks, a pianoless New Jersey-based foursome heard on a self-released disc called Alternate Side. Participants include trumpeter Ted Chubb, saxophonist Mike Lee, bassist Kellen Harrison and percussionist Shawn Baltazor. I relished their musical wit and hope we’ll soon be hearing more from these same guys, both individually and together.

As another year draws to a close, I’m once again thinking about CDs I’ve particularly enjoyed over the past twelve months. Among them is Canada Day II (on the Songlines label), the second release from a quintet headed up by Toronto-born percussionist HarPhil Woods ris Eisenstadt. As before, trumpeter Nate Wooley and tenor saxophonist Matt Bauder make up the front line, You’d prefer somewhat more conventional while bassist Eivind Opsvik and vibraphonist bebop? The Walt Weiskopf Quartet (Capri), Chris Dingman complete the group. How to recorded during a South Carolina concharacterize the sound these five engender? cert three years ago, presents one of the It’s not harmolodic or boppish and they’re more dependable tenorists on the NYC playing originals rather than standards. But scene in the company of Renee Rosnes, it’s surprisingly lyrical for a group this forPaul Gill and the late Tony Reedus. Or ward-looking; and utilizing vibes rather than try Source (JLP), a trio effort led by pianist a keyboard imparts a pleasant floating qualBenny Green. In the past, I’ve sometimes ity. Dingman also shines on his own Waking found Green’s work to be a bit glib and Dreams (Between Worlds Music), the album superficial. But he really digs in this time, I’ve probably played most often during 2011. thanks to sterling support from the non62

2011/4

related Washingtons – Peter playing bass and Kenny doing the drumming – and a repertoire that includes well-crafted tunes

by Golson, Gillespie, Silver, Powell, Sonny Clark, Carl Perkins, Donald Byrd, Kenny Drew and Duke Pearson. Meanwhile, pianist Helen Sung, a graduate of the Monk Institute’s long-term study program and past winner of the annual Mary Lou Williams competition, continues to go from strength to strength. I think Helen’s latest release, (re)Conception on Steeplechase, is her best yet.

Speaking of repertoire, saxophonist Chris Byars’ latest project, documented on Lucky Strikes Again (also for Steeplechase) offers ten fresh takes on numbers composed years ago by Lucky Thompson. An octet outing, it’s a superb followup to Byars earlier explorations of writing by Gigi Gryce.

And here are three more 2011 CDs I definitely think worthy of your attention, if you can somehow get hold of them. Mistaken Identity (MCG Jazz) brings together master trombonists Jay Ashby and Steve Davis for some spirited high-flying. Inana is Amir ElSaffar’s third album for the forward-looking Pi label.

This classically-trained trumpeter, reared in Chicago by an American mother and Iraqi-born father, has somehow managed to blend strains of Iraq’s traditional maqam music with jazz.

The result is unpredictable and wonderfully invigorating. Finally, although I wouldn’t normally seek out anything on a label called Big & Phat Productions, the postman recently brought me Breaking News, credited to the New World Jazz Composters Octet, a group organized a dozen years ago by woodwind player (and Berklee faculty member) Daniel Ian Smith. Their music sounds rather European in concept and I’ll now try to get hold of their two earlier recordings.

Onze correspondent Paul Blair woont in Brooklyn, brengt maandelijks in New York het jazz magazine Hot House uit (www.hothousejazz.com) en gidst groepen langs minder bekende en historisch belangrijke paden door The Big Apple. Voor meer info over de walking tours: www.SwingStreets.com.

Piano’s Maene Nieuws

(advertentie)

Nieuw filiaal in Antwerpen

Vanaf het einde van 2011 is Piano’s Maene ‘Zot van A’: dan openen we immers een vierde filiaal in Antwerpen!

In 2013 bestaat Piano's Maene 75 jaar. Sinds onze oprichting in 1938 kennen wij een gestadige groei en succes. Zo openden wij 17 jaar geleden een succesvol filiaal in Brussel, de hoofdstad van Europa, en begonnen we 10 jaar geleden een zaak in Gent. Om onze klanten in Antwerpen en Limburg nog beter van dienst te kunnen zijn, beslisten we om er een filiaal te openen. Wij kochten een instapklaar gebouw dat goed bereikbaar is en op kleine afstand ligt van autosnelwegen en het Antwerpse stadscentrum. Ideaal dus om onze producten te promoten en ook een deel van de logistiek (vooral service en concertverhuur in die regio) lokaal te beheren. Wij zijn ervan overtuigd dat dit extra filiaal een belangrijke positieve stap betekent in de geschiedenis van ons bedrijf. Het filiaal gaat open vanaf half december. Het officieel openingsfeest is gepland in Januari 2012

Atelier Piano’s Maene restaureert originele Steinway concertvleugel van Koningin Elisabeth

In 1910 schonk Koning Albert I een concertvleugel Steinway D aan zijn vrouw Elisabeth, naar aanleiding van hun 10e huwelijksverjaardag. 100 jaar later, in 2010, vierde deze concertvleugel zijn honderdste verjaardag. Als eerbetoon aan Koningin Elisabeth en aan haar persoonlijke vleugel, kreeg Piano’s Maene de opdracht om dit unieke en historische instrument in ere te herstellen. Om de klankkleur van weleer te respecteren en opnieuw te laten floreren, werd tijdens de restauratie zoveel mogelijk rekening gehouden met de historische materialen van deze vleugel. De restauratie van deze uitzonderlijke vleugel werd voltooid in mei 2011. De vleugel vond een nieuwe thuis bij de Muziekkapel Koningin Elisabeth, om er de jonge generatie van virtuozen te ondersteunen. Op 23 juni werd deze concertvleugel officieel ingewijd in de Muziekkapel Koningin Elisabeth in Waterloo tijdens het exclusieve benefietevenement “Save Queen Elisabeth’s piano”. Niemand minder dan Frank Braley, Augustin Dumay, Abdel Rahman El Bacha, Plamena Mangova en enkele jonge talenten van de Muziekkapel mochten het inauguratieconcert verzorgen.

Nieuwe film over Piano’s Maene op onze website

Enkele jaren geleden gingen we met het team van Bram Crols en zijn Associate Directors in zee voor de TV-documentaire over de Steinway N° 1 Kitchenpiano, “Building a Legend”. Begin dit jaar contacteerden we Bram opnieuw, dit keer voor de bedrijfsfilm van Piano’s Maene, om de facetten van ons bedrijf nog beter aan u voor te stellen. In deze film, die overigens in drie talen werd opgenomen, wordt de passie voor de piano, voor de pianist en voor pianomuziek perfect in beeld gebracht. Bovendien komen alle aspecten van het bedrijf aan het licht: Piano’s Maene als pianoadviseur en -verdeler, Piano’s Maene als leverancier van een complete pianoservice en Piano’s Maene als een gerenommeerd atelier dat klavierinstrumenten restaureert en klavecimbels, fortepiano’s en moderne piano’s bouwt.

De film bestaat uit vier korte delen: een algemene intro, “passie voor advies”, passie voor service” en “passie voor creatie”.

De hoge resolutie versie op DVD is binnenkort gratis verkrijgbaar in onze filialen. Nu kan je de film echter al – in première – bewonderen op onze website (“over Maene”) en op Youtube.

Antraciet

Doutreligne 7

Henry Van de Velde label voor Doutreligne Seven

Design Vlaanderen heeft zijn awards & labels opgedragen aan Henry van de Velde omwille van zijn veelzijdigheid, zijn kwaliteiten en zijn internationaal karakter. De Henry van de Velde Labels zijn een kwaliteitslabel voor producten die zich onderscheiden op de markt.

Het label getuigt van de authenticiteit, drang naar vernieuwing, creativiteit, afwerking en meerwaarde van het product.

Op 17 januari mag de Doutreligne 7, de designpiano ontworpen door Piano’s Maene in samenwerking met het Antwerpse designbureau GBO design, het Label officieel in ontvangst nemen in het Vlaams Parlement.

Piano’s Maene Uw pianospecialist sinds 1938.

Passion for musicians

Showrooms in Ruiselede (vlakbij afrit Aalter E40) , Gent en Brussel Meer nieuws en informatie over onze promoties en onze activiteiten vind je op onze website :

www.maene.be www.steinway.be

2011/4

63

EXCLUSIEF BELGISCH CONCERT

CLUBSHOW “FUNKY MUSIC FOR FUNKY PEOPLE!”

DINSDAG 13 MAART 2012 / 20.30u STATIONSSTRAAT 104, 9100 SINT-NIKLAAS • T. 03 776 11 98 • INFO@DECASINO.BE