Jazzmozaïek 2012 nummer 3

2012 I 3

een brede kijk op jazz in Vlaanderen en de wereld

foto: © Jos L. Knaepen

Aka Moon

Verschijnt driemaandelijks • Twaalfde jaargang - Nr. 3 - september-oktober-november 2012 • Kantoor van afgifte: Brussel X - P409123 2012/3

1

Ook tijdens seizoen ’12-‘13 lopen onze zalen vol met gevestigde namen en nieuw, internationaal podium- en muzikaal talent. Koop nu je tickets zodat je zeker niets moet missen en kan genieten van de beste plaatsen! Profiteer van onze voordelige abonnementen of de Vooruitkaart, dan koop je je tickets aan de scherpste prijzen.

2012-2013: EEN NIEUW SEIZOEN VOL JAZZ & BEYOND ...

ZO

09.09

ZA

15.09

VR

28.09

ZA

13.10

ZA

20.10

DO 25.10 DO 08.11 DO 22.11 VR

23.11

VR

30.11

WO 05.12 WO 12.12 DI

22.01

DI

19.02

ZA

02.03

OPEN MONUMENTENDAG MET DICK VAN DER HARST & MASSIVE CENTRAL ODEGAND: TRANCE MISSION & GNAWA / Ô-CELLI FLAT EARTH SOCIETY & LOD / CHAMP D’ACTION - ICEBERG MARC RIBOT - FILM NOIR / MANNGOLD DE COBRE DE LEDEBIRDS MANUEL HERMIA TRIO / KEN VANDERMARK’S PLATFORM 1 IFA Y XANGO BILLY HART QUARTET / ATOMIC / JOACHIM BADENHORST SOLO COLIN STETSON / CHRISTIAN WALLUMRØD ENSEMBLE / JAZZ PLAYS EUROPA JEF NEVE - SONS OF THE NEW WORLD (CD-RELEASE) JEAN-MARIE MACHADO, DAVE LIEBMAN, CLAUS STÖTTER & PROPHOS QUARTER - PAINTING NOTES IN THE AIR (IN DE BIJLOKE) DE BEREN GIEREN & LOUIS SCLAVIS ATLAS TRIO TOO NOISY FISH / ACTUUM SCOTT COLLEY (IN DE BIJLOKE) Q&A: SCHUBERT FORELLENKWINTET / DE BEREN GIEREN FORELLEN

foto: Jos L. Knaepen

INFO & TICKETS: WWW.VOORUIT.BE - T. 09 267 28 28

VOORWOORD Jazzmozaïek is het driemaandelijks jazzmagazine uitgegeven door de vzw Muziekmozaïek.

Secretariaat (abonnementen en administratie): Muziekmozaïek vzw, Wijngaardstraat 5, B-1755 Gooik tel. 02 532 38 90 info@muzmoz.be www.muziekmozaiek.be – www.jazzmozaiek.be

Redactie: Jazzmozaïek, Laarstraat 105 B-2610 Wilrijk-Antwerpen (België) e-mail: redactie.jazzmozaiek@skynet.be - Stichter: Luc De Baets († 13/09/2009) - Hoofdredacteur: Bernard Lefèvre - Redactie: Mischa Andriessen, Patrick Bivort, Peter De Backer, Chris Joris, Leon Lhoëst, Georges Tonla Briquet, Marc Van den Hoof, Marc Van de Walle, Jack van Poll, Bert Vuijsje - Fotografie: Jos L. Knaepen - Grafisch ontwerp: Brigid Sullivan Dit magazine is gedrukt op milieuvriendelijk papier met het FSC-label

Trots Nog maar net bekomen van de geweldige zomerfestivals (geniet van het beeldverslag!), melden zich al verlokkelijke affiches van Jazz Hoeilaart (zie bijlage), JazzBrugge, ParkJazz, Neve Festival, Skoda Jazz Festival (gespreid over het land), enz.

Los van de festivals kent Vlaanderen vele locaties waar verrassing en avontuur of ontdekking van jazz een ware belevenis is. Je moet ervoor openstaan. Kiezen voor de grote namen is op veilig spelen, daar is niets mis mee. De drempel overwinnen van het minder bekende, dat vraagt moed maar laat soms een onuitwisbare indruk na.

Want zijn die grote namen ook niet ooit begonnen als illustere onbekenden? Ga dus voor dat jong jazztalent – de jazzwedstrijden (kijk er de laureaten maar op na in deze editie) bewijzen hoe straf die jonge muzikanten wel zijn – en beleef de jazz van morgen…

Kijken we ook maar eens naar de voorbeelden in onze Belgische jazzgeschiedenis: Aka Moon bestaat 20 jaar (omslagverhaal), Philip Catherine wordt 70 en Toots Thielemans die met zijn 90 jaar

een van de mooiste concerten op Jazz Middelheim 2012 speelde. Het immens opgekomen en dolenthousiaste publiek luisterde doodstil en tot tranen toe bewogen naar een herboren Toots die zijn prachtige composities en standards weer een verrassend spannende en unieke invulling gaf.

Ook de volgende generaties met o.a. Sabam Jazz Award winnaar Kris Defoort en de 35-jarige Jef Neve maakten het waar.

Jazz als erfgoed of de Belgische jazzgeschiedenis in kaart brengen en vasthouden, dat vraagt aandacht.

Wat en hoe en waar, dat geven we mee in een viertal afleveringen.

Zo begrijpen we maar weer hoe trots dit kleine land mag zijn op zijn betekenis in de jonge jazzgeschiedenis.

Bernard Lefèvre, Hoofdredacteur Wil je reageren: redactie.jazzmozaiek@skynet.be

Inhoud

Jaarabonnement 2012: - België: € 15 - Buitenland: € 25 Betaling: - Op rekening 734-0064446-47 van Muziekmozaïek vzw, Wijngaardstraat 5, B-1755 Gooik BIC KREDBEBB / IBAN BE22 7340 0644 4647 - Vermelding: “Abo JM 2012” Meer info: info@muzmoz.be - 02 532 28 38 - www.jazzmozaiek.be

© Copyright (teksten en foto’s): Zonder voorafgaande en schriftelijke toestemming van vzw Muziekmozaïek mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook. Iedere redacteur is verantwoordelijk voor de inhoud van zijn tekst. Publiciteitsteksten en bijhorende illustraties vallen onder de verantwoordelijkheid van de betrokken adverteerder. Teksten en fotomateriaal kunnen door de redactie van Jazzmozaïek geweigerd worden zonder dat deze beslissing dient te worden gerechtvaardigd.

4

8

Interview Fabrizio Cassol (Aka Moon):

34 Podium: Jack & Jazz at The Fakkel

“Ons traject is een continue studie”

36 Blindfold Test: Teun Verbruggen

Focus Toine Thys, van geograaf tot jazzsaxofonist

“Muziek is voor mij een noodzaak”

38 Jazzerfgoed in België: een kennismaking (1) 41 Nieuw op cd-dvd 54 Jazzkriebels: Jacobien Tamsma 57 De kracht van vinyl: Vinyl Touch

7

Sabam Jazz Awards 2012

10 JazzBrugge 2012

60 Muziektheorie: Kenny Wheeler Leon Lhoëst

14 Festivalnieuws 17 Jong Jazztalent wedstrijden 19 Fotopagina Jos Knaepen: Happy 70th Birthday: Philip Catherine 21 ZOMERFESTIVALS IN BEELD 28 JazzLab Series

Columns 13 Album Souvenir: Oh Memory Marc Van den Hoof 27 Jack’s Groove: Grahamstown Jack van Poll 53 Holland Muziekland: Opstrijken Mischa Andriessen 62 De Jazzlezer: Afscheid van de jazz op papier?

Bert Vuijsje

29 Jazzmozaïekjes - Laatste Noot Verantwoordelijke uitgever en afzendadres: Filip Verneert – Wijngaardstraat 5 – B-1755 Gooik 2012/3

3

INTERVIEW

Fabrizio Cassol (Aka Moon):

“Ons traject is een continue studie” Fabrizio Cassol, Stéphane Galland en Michel Hatzigeorgiou schrijven al twintig jaar (Belgische) jazzgeschiedenis, als het trio Aka Moon maar ook als gastmuzikanten in grotere dans- en theaterproducties. We blikken even terug maar kijken eveneens naar de toekomst met voorop Aka Balkan Moon (voorstelling tijdens JazzBrugge) en de residentie in de Jazzstation op het einde van het jaar. Tussendoor maken we tevens de rekening van de jazz anno 2012. “Ik vind jazz niet de meest inspirerende scene,” dixit Cassol.

Welk is voor jullie het grootste verschil met Aka Moon van twintig jaar geleden?

Cassol: In het begin waren we heel onstuimig. We speelden tot we niet meer konden. Dat doen we nog steeds maar voor andere redenen. De energie is nu meer gekanaliseerd en de interactie is kwalitatief veel hoger. Toen we begonnen, waren we een echte pletwals.

We hadden al heel wat dynamisme te koop maar na onze reis naar Afrika werd het nog erger. Er hing bloed aan het drumstel, de saxofoon was om zeep, kortom de complete chaos na elk concert.

Zo kon het gewoon niet verder. Deels daarom ben ik nadien naar India getrokken om alles onder controle te krijgen.

Galland: Vergelijk het met een diamant die beetje bij beetje bijgeslepen wordt. Er waren geen bruuske veranderingen of wendingen, het was eerder een continue evolutie, een rijpingsproces gevoed door ontmoetingen. De focus werd steeds scherper gesteld met de jaren.

Hatzi: De creatieve energie was er vanaf de eerste seconde. Het enige wat me soms stoorde, was dat we niet steeds de tijd hadden om onze verschillende projecten dieper

Fabrizio Cassol

4

2012/3

uit te werken. Dikwijls ging het zelfs om een eenmalig concert terwijl het potentieel enorm was.

Jullie Big Bang was het avontuur in de Kaai.

Cassol: Dat was de magie van een welbepaalde periode die zeven jaar duurde en waarbij verschillende parameters elkaar perfect aanvulden.

Galland: Er was een gemeenschappelijke vibe die alles op gang trok. Tegenwoordig primeert overal het individualisme. Iedereen leeft in zijn eigen cocon.

Hatzi: Het was alsof je thuis speelde. Vergelijk het met een appartement huren en je eigen huis hebben.

Het was niet zomaar een club waar we optraden. De Kaai was opgericht door muzikanten voor muzikanten.

Er was totale vrijheid. De woensdagavonden waren heilig voor mij. Ik speelde toen nog bij de grote Toots Thielemans en hij had er respect voor dat ik bij hem al eens forfait gaf om aanwezig te zijn in de Kaai.

Fabrizio Cassol:

“Ik componeer voortdurend en we zijn constant op de baan, in trio of in grotere producties. Dat is toch wel uitzonderlijk, vooral ook omdat we niet leven van subsidies” Hoe belangrijk zijn jamsessies?

Galland: Musiceren waarbij je geconfronteerd wordt met elementen die je zelf niet in de hand hebt, is een goede leerschool. Het is wel belangrijk dat het gebeurt met de juiste instelling, namelijk om op zoek te gaan naar nieuwe mogelijkheden, niet om te bewijzen dat je alle standards kent. Wij kwamen met ons drie soms toe in de Travers samen met muzikanten als Eric

Interview: AKA MOON Legnini en Pierre Van Dormael en begonnen te experimenteren. Wie mee wilde doen, was welkom. Een strikt jamformat bestond niet.

Cassol: Monk componeerde speciaal nummers voor jams. Hij maakte die zo ingewikkeld en moeilijk mogelijk om een eerste selectie uit te voeren. Zo vond hij diegenen die open stonden voor avontuur en experiment.

Michel Hatzigeorgiou:

“De creatieve energie was er vanaf de eerste seconde”

Tegenwoordig lijken sommige jamsessies op een pianobar: het stoort niet, het is plezierig voor iedereen maar het risico ontbreekt totaal. Aansluitend hierbij is er de verantwoordelijkheid van de jury bij wedstrijden voor jong jazztalent. Ze moeten diegenen aanmoedigen die durven tenzij het de bedoeling van het concours is om promo te voeren op lokaal niveau.

Hatzi: Aka Moon ontstond uit een jam van verschillende groepen. Er was het trio van Eric Legnini, dat van Pierre Van Dormael en ook nog Trio Bravo.

Maar we speelden eigen nummers, dat was pas interessant. Trouwens, wat kan je nog met standards doen na Coltrane, Monk en Parker? Of je moet ze brengen zoals Toots. Wat hij doet met standards is

gewoon buitenmaats. Jamsessies en standards staan tegenwoordig echter te dikwijls synoniem voor puur machogedoe.

Coltrane deed dat ook maar er was tevens een poëtisch facet.

Bij Miles heb je eveneens die onderliggende zachte kant.

Hoe volgen jullie het reilen en zeilen in de jazz van vandaag op?

Galland: Belangrijk is dat je vanaf een zeker punt je eigen bagage samengesteld hebt en die verder aanvult. Je gaat dan op zoek.

Persoonlijk luister ik niet naar andere drummers bijvoorbeeld.

Ik verkies klassieke pianomuziek.

Cassol: Ik stel mij vooral de vraag of er tegenwoordig nog iets interessants gebeurt in de jazz. Ik vind jazz niet de meest inspirerende scene. In de wereldmuziek valt veel meer te ontdekken en te beleven. Het is delicaat De lange haren zijn wat uitgedund bij Michel Hatzigeorgiou, maar beslist niet om te zeggen misschien maar ik de drive, de nieuwsgierige drang naar avontuurlijk musiceren. mis een artistieke visie in jazz. Er zijn fantastische instrumentalisten met een ongelooflijke techniVan waar komt het idee voor Aka Balkan Moon? sche vaardigheid maar het ontbreekt hen aan ideeën.

Cassol: Tijdens de tournees van VSPRS en Pitié!

Als muzikant heb je de taak muzikaal maar ook artisdompelde Tcha Limberger ons nachten lang onder tiek en cultureel nieuwe dingen aan te brengen. Vele in zijn manouche-erfenis. Michel heeft Griekse roots muzikale ontmoetingen of projecten zijn helaas louen laat ons al jaren die muziek horen. Stéphane zijn ter culturele aquaplanning, men schuift overal wat vrouw is een Turkse pianiste die eveneens vertrouwd rakelings langs. Tekenend is het steeds grotere aanis met de Balkantraditie. Op die manier raakte hij op deel van vrije improvisatie waar je alle kanten mee zijn beurt gefascineerd door die ritmen. Zelf veruit kan. Men durft geen eigen strikte wereld meer af toefde ik vorig jaar lange tijd in Berlijn en kwam in te bakenen. Jazz is moed hebben en durven.

Strange Fruit Onder de titel Strange Fruit bracht Fabrizio Cassol een meesterlijk eerbetoon aan het legendarische nummer van Billie Holiday.

Gedurende vier jaar maakte hij opnamen in Brussel, Parijs en Bamako (Mali). Het uiteindelijke resultaat is een unieke connectie tussen verschillende continenten en culturen en die reikt van Afrobeat en jazz tot Bach en opera. Fabrizio Cassol keerde hiervoor opnieuw terug naar het kloppend hart van Afrika in gezelschap van griot Baba Sissoko. Van daar uit begon een tocht door een deel van de zwarte muziekgeschiedenis die uiteindelijk eindigde in de Munt met het koor La Choraline.

Het lijkt wel de soundtrack

van een reisverhaal. “Dat is het ook een beetje, een soort geheim dagboek dat ik bijhield parallel met mijn andere activiteiten. Het startpunt was de ontmoeting met Oumou Sangaré en de gesprekken die we hadden volgend op ons project in de Munt (African Voices in 2006, gtb). Ik wilde een grootschalig verhaal brengen met verschillende vocalisten. De stem heeft mij altijd al gefascineerd, van bij Aka Moon reeds en zeker nadien via mijn werk bij Alain Platel en mijn residentie in De Munt.

In Afrika bestaat de vertelcultuur nog steeds via de griots.

Daarom begint de plaat met een griot en dan nog wel een van de beste, Baba Sissoko”.

Centraal staat de hit van Billie Holiday, een aan-

klacht tegen racistisch geweld. En zo komen we bij de tweede sterke pijler van deze cd: de inhoud. Cassol kaart onderwerpen aan als spiritualiteit, respect en liefde zonder in religieuze retoriek te vervallen. “Ten eerste ben ik gek op dat lied.

Ik wilde daar al heel lang een eigen versie van maken maar vond nooit de juiste insteek om er een meerwaarde aan te geven. Tot ik op het idee kwam om het op te bouwen als een soort opera met puur gezongen stukken zoals de aria’s, aangevuld met meer verhalende delen. Op die manier kon ik mijn standpunten duidelijker naar voor brengen.

Een andere reden waarom ik dat nummer koos, is omdat slavernij nog steeds bestaat

zij het dikwijls verdoken. Vandaar de hoesfoto’s van Kiripi Katembo Siku. Hij fotografeert mensen en situaties die weerspiegeld zijn in plassen.

Het is een onrechtstreekse realiteit maar ze is er wel.”

Met artiesten als o.a. Oumou Sangare, Magic Malik, Marie Daulne, David Linx, het trio Aka Moon en Claron Mc Fadden kon hij rekenen op een all star bezetting waarbij iedereen zich duidelijk in dienst stelde van Cassol zijn ideeën.

Belangrijk was de inbreng van Eric Legnini en klankingenieur Jean Lamoot.

“Eric hielp mij bij het selecteren van de uren opnamemateriaal want ik kon zelf moeilijk afstand nemen. Hij introduceerde ook Lamoot.

Die man is het gewend om met stemmen te werken, gaande van Salif Keita tot meer rockgetinte dingen zoals Noir Desir. Bovendien is hij getrouwd met een Malinese vrouw en is hij dus vertrouwd met die cultuur. Zo vormden we het juiste triumviraat.”

De cd werd uitgebracht bij het legendarische Blue Note Records. “Daar ben ik heel erg dankbaar voor ook al zijn het anderen die mij het belang hiervan lieten inzien.

Ik moet wel zeggen dat ze mij bij Blue Note Records/EMI Music met hart en ziel ondersteund hebben van in het begin en dat ik volledig carte blanche had.”

Georges Tonla Briquet

2012/3

5

Interview: AKA MOON

contact met een hele Oost-Europese scene. Een van de saxofonisten die ik daar ontmoette, was Vladimir Karparov, die nu ook in Aka Balkan Moon meedoet.

Er waren dus genoeg aanknopingspunten om iets uit te bouwen. We hebben al met minder basiselementen projecten uit de grond gestampt. Op de cd Unison sijpelden trouwens reeds een aantal elementen door. Dit is het bewijs dat een dergelijk programma niet zomaar ontstaat van de ene op de andere dag.

Jullie slagen er wel telkens in om verschillende werelden naadloos te laten samensmelten, het is nooit een gratuite collage.

Galland: Je moet moed hebben want het begint steeds bij een oncomfortabele situatie. Ik hou van comfort maar zoek het nooit langs de makkelijke weg, integendeel.

Door te kiezen voor de moeilijke weg verrijk je jezelf en kom je vooruit. Let wel, we zoeken nooit nodeloos oncomfortabele situaties op, er moet een welbepaalde achterliggende uitdaging aanwezig zijn.

Cassol: Al die jaren heb ik mij geen enkele seconde comfortabel gevoeld. Niet met het trio en zeker niet met de grotere projecten. Ik voelde mij steeds in gevaar omdat ik nooit wist wat er ging volgen. Ons traject is een continue studie, zeker voor mij als componist want je moet eerst de anderen hun denkpatroon doorgronden om aanknopingspunten te vinden met je eigen wereld.

Nu ook met Aka Balkan Moon. Aanvankelijk begreep ik totaal niets van die ritmen. Die Bulgaarse muzikanten zijn als een trein die meteen op topsnelheid zit. Hun exuberante stijlfiguren dienen niet om de boel te vertragen zoals dat meestal het geval is maar net om te versnellen. De manier waarop saxofonist Vladimir Karparov zijn vingers over zijn instrument laat glijden, is opzienbarend voor mij. Daarnaast heb je dan ook nog de zangstijl van Tima Nedyalkov die heel rauw en ongepolijst is. Mijn taak als componist is hen iets aan te reiken zodat hun bijdrage past in het geheel, anders beland je bij pseudo wereldmuziek en dan krijg je dat waar ik het daarnet over had: overal eenzelfde sound zonder eigen karakter.

Eind dit jaar hebben jullie een residentie van een aantal weken in de Jazzstation. Wat mogen we daar verwachten?

Cassol: Er komt een box met al de cd’s die we uitbrachten. Het is de bedoeling om in de Jazzstation dat ganse repertoire in trio te brengen want vele van die composities hebben we nooit zo gespeeld. In het verleden werkten we met heel wat gastmuzikanten. Die zullen er ook nu zijn maar dat moet allemaal nog praktisch geregeld worden. Het wordt alleszins geen vrijblijvende retrospectieve. We herwerken de nummers en hebben ons dus weer wat over het hoofd getrokken (lacht).

Hatzi: We zullen tevens elk apart eigen projecten brengen die buiten Aka Moon vallen.

Worden de cd’s eveneens bijgewerkt voor de heruitgave?

Cassol: We moeten eerst nog de rechten terug krijgen van de cd’s die bij Carbon 7 uitkwamen. Dat proberen we al tien jaar. Eenmaal het zover is, gaan we alles herbeluisteren en dan zien we wel.

Hatzi: Het verleden wordt soms opgehemeld en dat kan gevaarlijk zijn. Teveel nostalgie is nooit goed. Je moet in het heden leven en vooruit kijken. Met het heden bereid je de toekomst voor.

6

2012/3

Stéphane Galland: “Persoonlijk luister ik niet naar andere drummers bijvoorbeeld. Ik verkies klassieke pianomuziek.”

Stéphane Galland:

“Door te kiezen voor de moeilijke weg verrijk je jezelf en kom je vooruit”

Mogen we zeggen dat Aka Moon een way of life is?

Galland: Er is een complete en voortdurende coherentie tussen onze leefwereld en onze muziek.

Cassol: Ons muzikaal bewustzijn wordt gevoed door wat er om ons heen gebeurt. Vandaag leven we in een wereld waarin de economische schok groot is en cultuur meer dan ooit in vraag gesteld wordt. Dat beïnvloedt ons. Ook de relatie met het publiek is gewijzigd.

Als de mensen naar een concert gaan, willen ze zich vooral amuseren. Dat was vroeger anders. Je ging naar een concert omdat die muziek een bepaalde waarde voorstelde. Als ik de affiches van jazzfestivals zie, valt het op dat het hoofddoel is zoveel mogelijk publiek aan te trekken. Waar blijft het risico? Dat is wel wat anders met dans en theater. Mensen kopen daar tickets zonder te weten wat er komt. Ze willen ontdekken, verrast worden. Indertijd kwam de RTBF filmen in een alternatieve club als de Kaai! Dat is nu ondenkbaar.

Galland: Wij hebben gelukkig een publiek dat heel open is en moeite wil doen. Als je investeert, haal je er ook meer uit. Opvallend is dat er verschillende generaties opduiken tijdens onze concerten, zelfs diegenen van wie je zou denken dat ze na een bepaalde leeftijd voor een makkelijkere weg zouden kiezen.

Van 2012 tot 2014 zijn jullie artist in residence in de Parijse Fondation Royaumont. Hoe staat het verder met Aka Moon op internationaal vlak?

Cassol: Dat is een continue golfbeweging. Wat we wel kunnen zeggen, is dat Aka Moon geen moment gestopt is. Veel groepen bestaan voor de periode van een cd en een tournee en dan is er lange tijd niets meer. Ik componeer voortdurend en we zijn constant op de baan, in trio of in grotere producties. Dat is Georges Tonla Briquet toch wel uitzonderlijk, vooral ook omdat we niet leven van subsidies.

Hatzi: Zelfs toen Stéphane een tijd bij Joe Zawinul speelde, Concertagenda gingen we door met een an29/09 | Aka Balkan Moon | Royaumont, Paris (FR) dere drummer, Xavier Rogé. In 05/10 | Aka Balkan Moon | JazzBrugge, Brugge de periode toen ik kampte met 16/11 | Aka Moon trio | Paradox, Tilburg (NL) gezondheidsproblemen heeft 20/11 | Aka Moon trio | Jazzdor, Strasbourg (FR) pianist Fabian Fiorini mij ver22/11-22/12 | Residentie in Jazz Station, Brussel vangen. We zijn dus inderdaad nooit gestopt.

AWARDS

Sabam Jazz Awards 2012 Op het Gent Jazz Festival werden de SABAM Jazz Awards uitgereikt. Kris Defoort werd onderscheiden als Gevestigde Waarde, de prijs voor jong talent, De Jeugd & Muziek Jazz Award, ging naar Lander Gyselinck. De Muze van Sabam, toegekend aan een Belgische jazzpersoonlijkheid die omwille van zijn of haar verdiensten succesvolle acties ondernomen heeft ter ondersteuning van de jazz, mocht Jacobien Tamsma in ontvangst nemen.

Gevestigde waarde: Kris Defoort De jury heeft met meerderheid van stemmen besloten om de Sabam Jazz Award voor ‘Gevestigde Waarde’ dit jaar toe te kennen aan Kris Defoort, pianist-performer, orkestleider en componist. Aan deze award verbindt Sabam een geldbedrag van 10.000 euro.

Het juryrapport luidt aldus: “Hij maakt jazz, klassiek en opera.

Op al deze terreinen valt de laureaat op door de consisten-

tie van de creatieve reflexen, de constante kwaliteit van de expressie, en de voortdurende afwijzing van het status quo. Hij bezit daarbij het unieke vermogen om de ogenschijnlijk disparate en soms zelfs tegenstrijdige facetten van zijn werk te verweven tot een groot geheel dat een sterke persoonlijke signatuur vertoont. Defoort beheerst de kunst om zich tussen genres en disciplines te bewegen zonder zelfs maar een zweempje van modieuze cross-over te suggereren. Ook in meer formele muzikale uitingen legt hij de vrije geest van de jazz niet het zwijgen op. Dit zijn uitzonderlijke kwaliteiten, zeker als ze blijvend en steeds weer tot uiting komen over het verloop van een gestadig artistiek parcours dat intussen ruim 25 jaar beslaat.

Eveneens van groot belang is Defoorts rol als mentor voor jongere musici, zowel in zijn rol van docent improvisatie aan het conservatorium als in minder formele omstandigheden. Tenslotte is het verheugend dat Kris Defoort, na een even intense als

succesvolle periode als componist, weer actiever op het voorplan treedt als performer, onder andere met zijn verjongde trio.

Getuige de recent verschenen 3 cd-box die zijn kwaliteiten als jazzman voor zover nodig nogmaals krachtig onderstreept.”

De jury spreekt de hoop uit dat deze prijs voor de laureaat een extra steun kan betekenen om een rijke carrière als performer nog verder uit te bouwen.

De Jury in deze categorie bestond uit: Rob Leurentop, Toon Van Deuren, Filip Verneert, Jean-Pierre Goffin en Dominique Simonet.

Jeugd & Muziek Award: Lander Gyselinck De jury heeft unaniem besloten om de Jeugd & Muziek Award toe te kennen aan drummer Lander Gyselinck.

Deze prijs betekent een bedrag van 5.000 euro. Daarbovenop krijgt Lander Gyselinck ook vier dagen studiotijd in La Chapelle Studios aangeboden.

Het juryrapport: “Dat de laureaat een muzikant is met enorm veel toekomstpotentieel stond voor de jury buiten kijf. De award is een erkenning van het grote intrinsieke muzikale talent van de winnaar. Daarenboven komt hij over als een zeer gemotiveerde artiest die zich zonder enig probleem aan het ontplooien is van een ondersteunende tot een sturende muzikant. Deze laatste evolutie is weinigen in het genre gelegen. Hij nam zelf reeds het initiatief tot de oprichting van verschillende eigen muzikale projecten. Deze zijn bovendien zeer divers van aard en ook dit kan de jury charmeren.

De (doel)gerichtheid van de laureaat in de uitstippeling van zijn carrière wekt voor de jury het nodige vertrouwen dat hij kan doorgroeien tot een artiest van internationaal niveau. We denken dan ook dat de prijs een mooie artistieke injectie kan geven in de verdere ontwikkeling van deze muzikant.”

De Jury in de categorie Jeugd & Muziek Award bestond uit: Rob Leurentop, Filip Verneert, Toon Van Deuren en Mik Torfs.

De Muze van Sabam: Jacobien Tamsma Niet alleen organiseert Jacobien Tamsma concerten en festivals zoals Skoda Jazz, VW Spring Sessions en de Brussels Jazz Marathon en brengt ze buitenlandse artiesten naar België, maar ze speelt ook een belangrijke rol in de carrières van Philip Catherine en Jef Neve als manager. Voor al deze activiteiten en de rol die ze hierdoor speelt in de Belgische jazzwereld werd ze onderscheiden met de Muze van Sabam 2012.

Lees in deze editie het interview met Jacobien Tamsma pagina 54. (v.l.n.r.) Kris Defoort, Bruno Tuybens (Voorzitter Jeugd en Muziek), Mark Lefever (presentaror), Lander Gyselinck, Jacobien Tamsma, Christophe Depreter (Algemeen Directeur Sabam).

2012/3

7

F

CUS

Toine Thys, van geograaf tot jazzsaxofonist:

“Muziek is voor mij een noodzaak” Hij studeerde geografie, schreef zijn licentiaatsverhandeling in het Portugees en kreeg aanbiedingen van de universiteiten van Lissabon en Brussel. Maar Toine Thys koos uiteindelijk voor een leven als muzikant.

“En daar heb ik nog geen moment spijt van gehad.”

“Eigenlijk ben ik nog maar acht jaar actief op de Belgische jazzscene”, vertelt Toine Thys (39). De Brusselse saxofonist heeft een internationaal parcours achter de rug. “Ik heb veel dingen gedaan vooraleer ik professioneel muzikant ben geworden. De laatste jaren van mijn studie geografie heb ik in Lissabon afgewerkt, inclusief mijn thesis in het Portugees. Ik kon zelfs wetenschappelijk onderzoek blijven doen aan de universiteit van Lissabon en ook uit Brussel kreeg ik een aanbieding. Maar ik heb twee keer neen gezegd en ben in Nederland saxofoon gaan studeren.”

“Geografie studeren was heel interessant. Ik heb een omvangrijke studie gemaakt van het leven van de boeren in Zuid-Portugal. Maar als ik had gedoctoreerd had ik vijf jaar in een suf bureau in Lissabon moeten werken, en vooral met statistieken en cijfers bezig zijn. Dat was niets voor mij. Muziek geeft me veel meer voldoening, het is voor mij zelfs een noodzaak.”

Toine Thys

8

2012/3

Na zijn studies ging Toine lange tijd op reis door Zuid-Amerika en Portugal. Maar dan was het tijd voor muziek. Zes jaar lang studeerde hij in Nederland. Hij spreekt nu ook vlot Nederlands, iets wat tijdens zijn jeugd in Brussel nooit was gelukt. “Maar intussen spreek ik ook Spaans, Portugees en Engels”, zegt Thys.

Muziek beheerst intussen al vele jaren zijn leven. “Er gaat geen dag voorbij zonder dat ik naar een jazzplaat luister, maar ook andere genres boeien me enorm. Met mijn trio (met Arno Krijger op Hammond orgel en Joost Van Schaik op drums, nvdr.) speel ik meer akoestische

jazz, met veel improvisatie en dus veel vrijheid. Mijn groep Rackham heeft een grotere bezetting en is meer elektrisch gericht, met een heel belangrijke rol voor de elektrische bas en met een gitaar die meer sustained is. Rackham speelt muziek die verbanden legt met Radiohead, David Bowie of The Brian Blade Fellowship.”

Muziek uitschrijven is voor Toine Thys een ideale leerschool. “Van David Bowie heb ik bijvoorbeeld veel nummers uitgeschreven. Zo leer ik die muziek beter doorgronden, de harmonische bewegingen, de melodieën. Met Rackham breng ik heel veel muziek die in die richting gaat en die vaak niet past in

Toine Thys:

“Ik vind het heel boeiend verschillende generaties bij elkaar te brengen, of verschillende muziekstijlen” een jazzband. Ik heb eigenlijk twee muzikale levens tegelijk. In mijn trio staat de improvisatie centraal, bij Rackham werk ik met meer verfijnde arrangementen, is het bandgeluid veel belangrijker en is de muziek zeer verhalend.”

Zeker de jongste Rackham cd, Shoot Them All, klinkt heel filmisch.

“Het lijkt wel een soundtrack voor een film die niet bestaat”, zegt Toine. “Ik heb al muziek voor theater geschreven en filmmuziek vind ik even interessant. Ik sta in nauw contact met een Franse muziekcomponist en de kans bestaat dat we gaan samenwerken. Maar de muziek van Shoot Them All staat uiteindelijk op zichzelf en heeft niet echt beelden nodig.’

Shoot Them All: de titel klinkt heel agressief – terwijl de muziek dat helemaal niet is – en dan staat ook nog eens een vrouw met een geweer op de cover. “Het zou de affiche voor een film van Quentin Tarantino kunnen zijn”, lacht Thys. “Ach, ik vind het gewoon een humoristische manier om te zeggen dat ik doe wat ik doe, en dat het niet uitmaakt wat anderen daarover zeggen. Shoot Them All klinkt gewoon goed. En de naam

Rackham halen we van de gelijknamige piraat uit het einde van de 18e eeuw, die ook Hergé heeft geïnspireerd (De Schat van Scharlaken Rackham is een album van Kuifje, nvdr.). Een speciale figuur, een beetje half loser, half piraat.

Niet dat ik mezelf als een loser zie, maar Rackham is een man met karakter, een persoonlijkheid. Hij viel alleen kleine schepen aan, hij nam geen risico’s. Hij was ook gek op vrouwen en had twee vrouwelijke piraten in zijn bende, terwijl een heilige code bij piraten zegt dat je geen vrouwen aan boord mag hebben. Daarom waren die twee vrouwelijke piraten als man verkleed.

Wel, ik respecteer de grenzen van muzikale genres absoluut niet. Dus ben ik ook een beetje piraat. Maar zoek het niet te ver: Rackham is vooral een leuke klank, een leuke naam.”

Net als zijn broer en bassist Nicolas Thys speelt Toine in alle uithoeken van het land. Maar anders dan Nic, is Toine ook zeer actief in Frankrijk. “Elke twee maanden ben ik wel een paar weken in Parijs.

Heel interessant om mijn muzikale horizon uit te breiden. Ik wil vooral bruggen bouwen tussen Brussel en Parijs. Daarom nodig ik veel Franse muzikanten uit om in Brussel te komen spelen, uiteindelijk is dat nauwelijks een uurtje sporen. Ik wil ook bruggen slaan tussen verschillende muziekstijlen.

Op het festival van Gouvy heb ik met mijn French Quartet gespeeld, met drie Fransen in mijn groep. Zij spelen toch net op een iets andere manier dan hier, ik vind dat heel leuk. Ik zou graag meer zulke uitwisselingen doen.”

De Belgische jazzscene beleeft sowieso spannende tijden, meent Toine. “Ik zie heel veel jonge talenten. Eerst kwamen die vooral uit Vlaanderen, maar de jongste tijd ook uit Wallonië. Kijk maar naar Antoine Pierre, de drummer die bij Philip Catherine speelt en nu ook bij Enrico Pieranunzi. Al die jonge muzikanten zorgen voor energie. Ik vind het heel boeiend verschillende generaties bij elkaar te brengen, of verschillende muziekstijlen. Dat houdt me echt bezig.”

2012 FROM EUROPE

Focus: TOINE THYS

4 - 5 - 6 - 7 OKT CONCERTGEBOUW

SINT-JANSHOSPITAAL

Donderdag 4 oktober

MANUEL HERMIA TRIO (B) IRÈNE SCHWEIZER - JÜRG WICKIHALDER (CH) CHRISTOPHE MONNIOT ‘VIVALDI UNIVERSEL’ (F) ENRICO PIERANUNZI'S NEW EUROPEAN TRIO (IT/NL)

Vrijdag 5 oktober PETER JACQUEMYN - EVAN PARKER (B/UK) HANS LÜDEMANN - SÉBASTIEN BOISSEAU (D/F) MICHEL GODARD - MONTEVERDI ‘A trace of grace’ (F) AKA BALKAN MOON (B/BG) ROOT feat. UMAN & GRAZZHOPPA (B)

Zaterdag 6 oktober SAMUEL BLASER - PIERRE FAVRE (CH) KRIS DEFOORT SOLO (B) FRANCESCO BEARZATTI TINISSIMA QUARTET ‘Monk'n Roll’ (IT) ALDO ROMANO Complete communion to Don Cherry (F/IT) ELECTRIC BARBARIAN (NL/B)

Zondag 7 oktober

CLARON McFADDEN & ARTVARK SAXOPHONE QUARTET (NL) COLLECTIVE ARFI: A LA VIE LA MORT (Tableau-Concert Bruegel) (F) DJANGO BATES' Belovèd Bird (UK) CARLOS BICA + MATÉRIA PRIMA (PT) FREE FLAMENCO (ES/F/BG)

INFO & RESERVATIE Dagticket: 30 euro / 25 euro voorverkoop Festivalpas (4 dagen): 75 euro

050 33 05 29 ( De Werf) 070 22 33 02 (Concertgebouw) www.concertgebouw.be IN&UIT, 't Zand 34 Brugge

Peter De Backer

www.jazzbrugge.be 2012/3

9

JAZZ BRUGGE 2012

Fijnproeversfestival

ten Nedyalko Nedyalkov (kaval), Tima Nedyalkov (zang), Vladimoir Karparov (sax) en Stoyan Yankolov (percussie). Bovendien is ook de virtuoze pianist Fabian Fiorini van de partij.

Het tweejaarlijkse festival JazzBrugge blijft trouw aan zijn resolute keuze voor avontuurlijke en hedendaagse Europese jazz. Van 4 tot 7 oktober komen een twintigtal Europese topensembles aan bod.

Bij de middagconcerten kan je Manuel Hermia met zijn trio ontdekken. Samen met zijn kompanen Manolo Cabras (cb) en JoĂŁo Lobo (d) bracht hij Long Tales and Short Stories (Igloo Records 2010) uit met composities gebaseerd op het principe van de Rajazz.

Veelzijdig kunstenaar en contrabassist Peter Jacquemyn zorgt op een middagconcert voor een energieke ontmoeting met de Britse saxofonist Evan Parker, een icoon in de Europese free en impro-beweging.

Uit eigen land is Aka Moon met zijn Balkan-project (zie omslagverhaal in deze editie) een van de topacts. Fabrizio Cassol, Michel Hatzigeorgiou en StĂŠphane Galland laten zich dit keer inspireren

Sabam Jazz Award winnaar 2012, de Brugse pianist/componist Kris Defoort, speelt een soloconcert. Eerder dit jaar bracht hij naar aanleiding van de 100ste W.e.r.f.-release een driedelige cd-box uit.

Zijn soloplaat Live in Tokyo bewijst zijn uitstekend

Enrico Pieranunzi

10

2012/3

door de Balkanmuziek en worden hierin bijgestaan door de Belgische zigeunerviolist Tcha Limberger.

Samen gaan ze op zoek naar muzikale medereizigers, die ze vonden in de Bulgaarse muzikan-

JAZZ BRUGGE 2012 improvisatietalent en zijn enorme veelzijdigheid als pianist en componist. Niet te missen!

Nog in de Kamermuziekzaal vinden bijzondere confrontaties plaats met Iréne Schweizer en Jürg Wickihalder, Hans Ludeman en Sebastien Boisseau, en Django Bates’Beloved Bird Trio.

Irène Schweizer is één van de meest opmerkelijke artiesten uit de Zwitserse jazz- en improvisatiescene.

Aan haar zijde vinden we landgenoot, saxofonist Jürg Wickihalder. Hij lijfde Schweizer in bij zijn eigen European Quartet, waarmee hij het ijzersterke album Jump (Intakt Records) uitbracht.

De Duitse pianist Hans Lüdemann is een leerling van Joachim Kühn. Zijn repertoire gaat van intimistische pianojazz over elektronica tot Afrikaanse muziek.

Sebastien Boisseau is alom vertegenwoordigd op de Franse scene en maakt vast deel uit van ensembles als Daniel Humair’s Baby Boom, Martial Solal’s Newdécaband, het Eric Watson Trio, enz. Daarnaast is hij ook vaak te zien als lid van het Belgische avantgarde ensemble Mâäk’s Spirit.

De Britse Pianist Django Bates brengt met zijn Beloved Bird trio nieuwe interpretaties van zijn held Charlie Parker. Hij geeft les aan het Copenhagen Rhythmic Music Conservatory en in 2005 vroeg men hem om te participeren in de Charlie Parker viering in de Copenhagen Jazz Club. Het zijn die arrangementen die hij zes jaar later met zijn trio op plaat zette. De spitsvondige en swingende bassist Petter Eldh en de veelzijdige drummer Peter Bruun vormen de gedroomde ritmesectie.

Klassiek in een jazzkleedje De Franse saxofonist Christophe Monniot houdt ervan om zich de meest uiteenlopende muzikale stijlen eigen te maken, ze vervolgens tot in de kern te analyseren en te herdefiniëren. De lijst met projecten waarin hij reeds actief was, blinkt uit in diversiteit: Daniel Humair’s Baby Boom, Caratini Jazz Ensemble, Orchestre National du Jazz, Tous Dehors, ... Ook op de vorige editie van JazzBrugge kon je hem aan het werk zien aan de zijde van Joachim Kühn in de groep MKMB. Nu komt hij met het Vivaldi Universel-project of de alom bekende Vier Seizoenen van Vivaldi. Het resultaat is een verbluffende en bovenal swingende mix van de originele klassieke composities met jazz.

De klassieke toets in dit project wordt geleverd door het hedendaags klassiek saxofoonkwartet Quatuor Arcanes. Daarnaast vinden we drie eigenzinnige stemmen uit de hedendaagse jazzscene: Fransmannen Emil Spányi op piano en Eric Echampard op drums en onze nationale trots op tuba en euphonium, Michel Massot.

De Franse tubaïst Michel Godard zoekt het bij Monteverdi met enerzijds een baroktrio, bestaande uit vocaliste Guillemette Laurens, theorbo-speler Bruno Helstroffer en Katharina Bäuml op schalmei.

Aan de andere kant vinden we een jazzduo met naast Michel Godard zelf de saxofonist Gavino Murgia. In dit Monteverdi-project gaat hij uit van het werk van deze barokcomponist, maar zoals elke rechtgeaarde jazzmuzikant is dit slechts het vertrekpunt en de inspiratiebron om er een nieuwe en eigentijdse invulling aan te geven.

Evan Parker

Italiaans vuurwerk De Italiaanse pianist Enrico Pieranunzi stelt met de Nederlandse ritmetandem Jasper Somsen (cb) en Pieter Bast (d) een nieuw trio voor. Pieter Bast is sinds jaar en dag een trouwe muzikale metgezel van saxofonist Paul van Kemenade. Jasper Somsen verdiende zijn strepen bij o.a. Rita Reys, Michiel Borstlap en Eric Vloeimans. In 2010 bracht hij met zijn cd Dreams, Thoughts & Poetry een muzikale hommage aan Enrico Pieranunzi. Toen Pieranunzi deze cd te horen kreeg, was hij zo onder de indruk dat hij besloot dit European Trio op te richten.

Het Francesco Bearzatti Tinissima Quartet maakte reeds twee maal een verbluffende en onvergetelijke passage in De Werf. Leader en saxofonist Francesco Bearzatti stond bovendien al aan de zijde van Louis Sclavis op het podium van JazzBrugge festival. Deze vier Italiaanse muzikale duizendpoten begonnen hun carrière aanvankelijk in de underground punkscene van Milaan en dat is duidelijk voelbaar in hun muziek.

Energie is hierbij het sleutelwoord, maar ze zijn niet bang om die te af te wisselen met enige melancholie en lyriek. In het verleden toerden ze de wereld rond met twee opmerkelijke suites: de ene als eerbetoon aan de militante Italiaanse fotografe Tina Modotti en de andere voor de zwarte verzetsstrijder Malcolm X. Vandaag presenteren ze hun gloednieuwe suite, die ze opdragen aan één van de meest eigenzinnige iconen uit de jazzgeschiedenis, Thelonious Monk. Dat belooft opnieuw muzikaal vuurwerk!

De Italiaans-Franse drummer Aldo Romano is ongetwijfeld één van de bekendste namen uit de Franse en bij uitbreiding Europese jazzscene. Zijn werk in trio met contrabassist Henri Texier en rietspeler Louis Sclavis is ondertussen een begrip geworden.

Daarnaast maakte hij furore bij grootheden als Steve Lacy, Dexter Gordon en Don Cherry.

Aan deze laatste brengt hij op een begeesterende manier hulde met dit Complete Communion to Don Cherry project. Complete Communion was overigens de eerste plaat als leader van de Afro2012/3

11

JAZZ BRUGGE 2012

Aldo Romano

Amerikaanse trompettist.

Romano omringt zich voor deze hommage opnieuw met de meester-contrabassist en poulain Henri Texier.

Daarnaast vinden we de vurige saxofoniste Geraldine Laurent en de Italiaanse trompettist Fabrizio Bosso.

Iberisch warme klanken JazzBrugge wordt feestelijk afgesloten door uitzonderlijke klasse-ensembles uit Portugal en Spanje.

Carlos Bica behoort tot de fine fleur van de Portugese jazzscene. Zijn muziek toont een opmerkelijke balans tussen folk -en rockelementen en moderne jazz. Zo gebruikt hij o.a. werk van Marc Ribot en Ry Cooder als voedingsbodem voor boeiende improvisaties. Carlos Bica + Prima Matéria is een caleidoscoop van sterke emoties. Als kompanen koos hij drie veelzijdige Portugezen: gitarist Mário Delgado, pianist

João Paulo en drummer João Lobo. Samen met de jonge Duitse trompettist Matthias Shriefl slagen ze erin om Bica’s uitzonderlijke muziek, een versmelting van jazz, blues, rock, pop en ambient music, op een briljante wijze neer te zetten.

Het kleurrijke Free Flamenco Quartet herbergt vier internationale topmuzikanten: de Spaanse pianist Dorantes, landgenoot Nano Peña op drums en percussie, de Bulgaarse kavalspeler Theodosii Spassov en de Frans-Catalaanse contrabassist Renaud García-Fons.

De groepsnaam verraadt het al: de muziek van dit kwartet vindt zijn kiem in de rijke flamencotraditie, maar zoekt de grenzen op met jazz en hedendaagse muziek.

Dorantes werkte doorheen zijn rijk gevulde carrière zowel met klassieke concerten, jazzcombo’s als flamenco ensembles. Zijn muziek werd in Spanje vaak gebruikt voor theater, klassiek ballet en film. Renaud GarcíaFons is een unieke stem op de contrabas en dit wereld-

wijd. Niet alleen speelt hij op een vijfsnarige contrabas, ook zijn specifieke con arco en pizzicato techniek zijn intussen uitgegroeid tot een waar handelsmerk.

De Bulgaar Theodosii Spassov is in eigen land uitgegroeid tot een held. Hij heeft het inheemse traditionele instrument ‘de kaval’, een houten herdersfluit, naar ongeziene muzikale hoogten weten te tillen door het te onttrekken uit het keurslijf van de volksmuziek en te integreren in meer hedendaagse muziekvormen.

Drummer en percussionist Nano Peña blinkt uit in subtiliteit. Zijn zorgvuldig getimede accenten geven kleur aan alle projecten waarin hij te zien is. Het is dan ook een jazzdrummer die naast jazz de taal van de flamenco in zijn broekzak heeft.

Bernard Lefèvre Info en volledig programma: www.jazzbrugge.be

Educatieve dag Jazz Brugge i.s.m. Muziekmozaïek Naast het festival is er ook een educatief luik op zaterdag 6 oktober. Muziekmozaïek & Jazz Brugge nodigen uit om deel te nemen aan een van de workshops.

• Van 10 tot 13u: workshops per instrument Kom een hele dag musiceren samen met enkele topmusici uit de jazzwereld. We werken met vier standards. Hoe zijn ze opgebouwd, hoe zit het akkoordenschema in mekaar, hoe kan je hiermee aan de slag? Er is plaats voor alle niveaus, maar enige ervaring is toch gewenst. De docenten: Christian Mendoza (piano) – Bart Defoort (rietblazers) – Bart Maris (koperblazers) – Piet Verbist (contrabas) – Teun Verbruggen (drums) – Hendrik Braeckman (gitaar) – Lynn Cassiers (zang) 12

2012/3

• Van 14 tot 16u30: masterclass combo met Kris Defoort Een hele eer om deze gerenommeerde jazzpianist en componist als gastheer in huis te hebben. De standards die we ‘s ochtends speelden tijdens de workshops worden hernomen en verder uitgediept. Luisteren vanop de publieksstoelen is mogelijk, actief meespelen op het podium ook.

• Van 17 tot 18u: jamsessie De workshops en de masterclass hebben ons heel wat bijgebracht over improvisatie, scales, akkoorden en structuur van de behandelde standards. Nu zijn we klaar om samen met onze medecursisten plaats te nemen op het podium voor een jamsessie. Na een korte repetitie en soundcheck gaan de deuren open voor familie, vrienden en fans!

Prijs: € 15 enkel deelnemen aan de masterclass, € 30 workshop, masterclass, jamsessie en toegang tot de avondconcerten van o.a.

Francesco Bearzatti Tinnisima Quartet (IT) en Aldo Romano 4tet (FR/IT), € 5 korting voor studenten DKO. Inschrijven enkel via www.concertgebouw.be/ edujazz

Album Souvenir

Oh memory Marc Van den Hoof rechte eind had, Coltrane of Rollins? En in geval van nood was er ook nog Jef Bierkens die ook een bandopnemer had en het programma opnam (Sonny Rollins’ You Don’t Know What Love Is op Saxophone Colossus, mijn God!).

Oh memory! Het programma van Michiel de Ruyter eindigde onveranderlijk met een concertagenda. En dat is eigenlijk m’n omweg van Swingtime naar de Radio Jazz Club. De laatste rubriek van Swingtime, na al die bijdragen van Sim Simons, Mon Devoghelaere, Eugeen Suykerbuyk, André Fonteyne e.a. was de Jazzkalender in Vlaanderen en Nederland voor de komende weken. Je las het en in gedachten hoorde je de stem en de onnavolgbare toon van Michiel de Ruyter. De kalender, de agenda kreeg iets van een litanie, een ‘apophtegmon’, zo’n formule die

je blijft herhalen tot je in een soort trance belandt, naar het voorbeeld van woestijnvaders en pilaarheiligen. Maar meteen ook het soort trance die mogelijk enig inzicht verschafte, je plots binnen kon laten in een wereld die tot dan toe ontoegankelijk was geweest. Behalve de Sheherazade in (denk ik) Scheveningen is me uit de agenda’s van de Ruyter vooral Het Hijgend Hert in Breda bijgebleven, alletwee volkomen onbereikbare plaatsen voor de adolescent op kostschool die ik was. Maar dat Hijgend Hert, daaraan moest ik telkens weer denken als in de dagelijkse misviering in de kostschool de psalm werd gezongen waarvan de aanhef luidde: “Zoals een hert verlangt naar stromend water, zo…” Dan had ik altijd weer even het gevoel dat ik mij op bekend terrein begaf, dat van het hijgend hert. En misschien kwam dan weer even de vraag in gedachten of nu Coltrane of Rollins de messias zou zijn.

Maar de gedachte vervloog. Het was nog veel te vroeg in de ochtend en Paul Claes was ook nog niet zo goed wakker. Dat stromend water eigenlijk leidingwater was en geen ‘levend’ rivierwater, dat hebben we pas later beseft. En Coltrane of Rollins, ik ben er nog niet uit.

foto: © Wouter van Gool - collectie Nederlands Jazz Archief

foto Sonny Rollins: © Guy Stevens

Oh memory, oh memory, oh memory! Louis Armstrong op woensdag 4 november 1931. De aanvankelijk niet uitgebrachte versie van Hoagy Carmichael’s Stardust. Amstrong was naar verluidt de tekst kwijt en loste dat op met die drie memory’s na elkaar. Intussen een van de onvergetelijkste momenten van de jazz.

De proustiaanse madeleine van de jazz, het middelpunt van Woody Allen z’n Stardust Memories… Ik moest er – oh memory – weer aan Cover Swingtime denken bij het doornemen, doorbladeren eigenlijk, enige tijd geleden van alle ( ? ) drieënvijftig tussen augustus 1975 en november 1981 verschenen afleveringen van Swingtime – Magazine voor JAZZ en BLUES (“Wrijf de slapers uit je ogen … je zal beseffen dat het blad dat je in handen houdt geen droombeeld is.”). De sprong die ik telkens weer maak is die naar het zaterdagmiddagprogramma van Michiel A. De Ruyter op de Vara. Je zat drie weken, veertien dagen, op den duur nog slechts een week op kostschool en dan was het zaterdag, en als je op tijd thuis was, kon je op Hilversum nog het einde horen van het VPRO jongerenprogramma Uitlaat, met als uitsmijter de jonge Kees van Kooten en Wim de Bie als de clichémannetjes, hooguit vijf minuten over ‘de kleine man’, altijd weer het slachtoffer van alle mogelijke tegenspoed (keek hij in het theater met open mond vanop het balkon over de leuning naar beneden, en viel toch wel z’n hele valse gebit naar beneden – zoiets overkomt alleen maar de kleine man!), maar telkens eindigend met: “Twee pils!”, want dat was natuurlijk ook de kleine man.

En dan kwam er iets voor de kleinsten, iets over een kabouter wiens naam ik vergeten ben, en dan kwam Oleo in de versie van het Miles Davis kwintet: het kenwijsje van Michiel de Ruyter z’n Radio Jazz Club. Een half uurtje waar ik voor het eerst Miles Davis’ Milestones hoorde, en Gerry Mulligan met Johnny Mandel z’n soundtrack voor I Want To Live. Eén van m’n boezemvrienden, Paul Claes, maakte die ene zaterdagmiddag dat ik om de een of andere reden een weekend in de school bleef, een opname, met de microfoon!, van de aflevering die de Ruyter wijdde aan Sonny Rollins’ Our Man In Jazz – waarop een wekenlange discussie volgde over de vraag wie het nu bij het

Michiel de Ruyter

2012/3

13

JAZZAGENDA

Festivalnieuws Jazz at Home

Jazz Hoeilaart

De 8ste editie van Jazzathome gaat door op zondag 16 september 2012. Overdag zijn er op diverse locaties in Mechelen huisconcerten en ’s avonds volgt de apotheose in de stadsschouwburg.

De preselectiejury van de internationale wedstrijd voor jonge jazzmuzikanten, Jazz Hoeilaart, koos 5 finalisten uit 38 kandidaten van 16 verschillende landen: Sorin Zlat Trio (PL), Philip Czarnec (D/IND/UK/LT), Jokary (F), John Albert Group (L/D), Artturi Ronka 4tet (FIN) en daar komt als zesde finalist Tobias Meinhart Quartet (D) de winnaar van het Getxo Jazz Contest (Bilbao) bij. Topacts dit jaar zijn Wilfried Van de Brande/Jos Machtel Quartet, Frank Vaganée Octet, Lionel Louke Trio. Voor de tweede keer zal de Jazzmozaïek Award uitgereikt worden. Alle info in de de speciale bijlage bij deze uitgave of: www.jazzhoeilaart.be

Eerste act van de avond is het duo Dupont-Ventat. Pianist Johan Dupont is bekend van zijn optredens met Charnama en Shantaram, en saxofonist Rhonny Ventat heeft ondertussen ook een grote schare fans in Mechelen.

De hoofdact van de avond bestaat uit een gelegenheidskwartet met Frank Vaganée, Bert Joris, Jos Machtel en Dré Pallemaerts.

De groepen die à la carte kunnen beleefd worden, zijn o.a.

Augusto Pirodda Trio, Big Noise, Chris Joris Quartet, Marjan Van Rompay Group, Ruben Machtelinckx-Karl Van Deun , Bass and Voice (Natashia Kelly en Yannick Peeters), enz.

Info: www.jazzathome.be

John Medeski

14

2012/3

Appeltuinjazz Van vrijdag 12 oktober tot zondag 14 oktober vindt het Appeltuinjazz festival plaats.

Via de website kondigen ze o.a. aan: Piet Maris, Mascha Bijlsma Quintet, Fabrizio Graceffa Quin-

tet, Manuel Hermia Trio, Mimi Verderame Quintet en op zondag duidelijk aandacht voor Django georiënteerde jazz met Jokke Schreurs, Hans Mortelmans en Koen De Cauter Quintet.

Info: www.appeltuinjazz.be

Follow The Sound Sinds 2005 is Follow the Sound een vaste gast op kunstcampus deSingel, met muziek en muzikanten die avontuur en vernieuwing hoog in het vaandel voeren.

Dit jaar – van 20 tot 25 oktober – is een extra concert met Anthony Braxton solo gepland en zijn de headliners het Gerry Hemingway Riptide Quintet, Joe McPhee, Christine Abelnour ‘Split Second’ naast Robin Verheyen, Othin Spake en Kris Defoort. Die leidt een improvisatieklas open voor bezoekers.

Naast het festival slaan Follow the Sound en deSingel dit jaar voor het eerst de handen in elkaar voor twee seizoenconcer-

Enrico Rava

ten in co-presentatie: het trio van Mary Halvorson (woensdag 3 oktober 2012) in de aanloop naar het festival en later het trio Moore-Phillips-Pallemaerts (donderdag 13 december 2012).

Info: www.desingel.be en www.followthesound.be

ParkJazz Sinds 1998 was het tweejaarlijkse festival ParkJazz begin juli in het Kortrijkse Begijnhofpark te beleven.

Vanaf 2012 kiest de organisatie voor een tweedaags festival in de herfst én voor een passende binnenlocatie: Track en Schouwburg Kortrijk.

ParkJazz kadert in het Skoda Jazz Festival met als exclusieve topper John Medeski op zaterdag 27 oktober en Enrico Rava Tribe op zondag 28 oktober.

In samenwerking met Tourcoing Jazz Festival opent het Jessy Blondeel Quartet het festival, gevolgd door JazzPlaysEurope Laboratory #4 (met saxofonist Nathan Daems) i.s.m. JazzLab Series.

Sinds enkele jaren treedt John Medeski vaak solo op. “Soloconcerten laten me toe dieper te gaan, een innerlijke wereld te ontdekken en mensen mee op reis te nemen” zegt Medeski er zelf over. “Je gaat anders met geluid en ritme om dan in een band.

Een veel intiemere ervaring.”

Ondertussen trad hij op in de VS, Mexico, Japan en Europa. Improvisatie van de bovenste plank waarin Medeski zowel zijn klassieke opleiding, zijn liefde voor pop, Monk en andere jazzgroten laat horen. Een virtuoos pianist en organist die van zijn concerten een ware performance maakt.

Exclusief voor België!

Op zondag opent Wofo: de warme klarinetklank van Mattias Laga, de honkende én lyrische tenorsax van Michel Mast, de vindingrijkheid van pianist Pieter Baert, de composities en zingende baslijnen van Xavier

JAZZAGENDA Verhelst en de pittige drummer Tom De Wulf. Deze delen vormen een hechte groep met een eigen klank, dynamiek en stijl. In 2008 verscheen een eerste cd, The Complete Ham Sessions.

Daarna volgden Tweedt (2009) en Bark (2011). Ondertussen veroveren ze Vlaanderen met de vinnige muziek van Raymond Scott. Een legendarische Amerikaanse bandleader en pianist, beter bekend als componist van ontelbare soundtracks voor Daffy Duck, Bugs Bunny, Porky Pig en andere Looney Tunes en Merrie Melodies van o.m.

Tex Avery. Voor de gelegenheid wordt WOFO uitgebreid met trompettist Jon Birdsong.

Daarna volgt het Kris Defoort Trio, een ijzersterk pianotrio met klassebassist Nicolas Thys en jong drumtalent Lander Gyselinck, die de weg baant voor het ensemble Biondini-Godard-Niggli. Verbindende factor is Godard die in één band met Biondini speelt en in een andere met Niggli. Ondertussen geven deze drie rasmuzikanten het beste van zichzelf in een trio van formaat.

Hun eerste cd What is There What is Not is hiervan getuige.

Afsluiter is het Enrico Rava Quintet, featuring Gianluca Petrella, met de muziek van Tribe.

Info: www.parkjazz.be

Neve Festival Tussen de Warande en Jef Neve klikt het al lang. In het kader van Turnhout 2012 en het veertigjarig bestaan van het cultuurhuis mag de pianist van vrijdag 9 tot zondag 11 november fungeren als curator van het gloednieuwe Neve Festival in de Warande.

Op de website licht curator Jef Neve zijn keuzes toe: “Voor mij is het een fantastische uitdaging om een weekend lang van alles te mogen programmeren waarin ik zelf heel hard geloof”, glundert Jef Neve. “Ik hoef mij niet tot een genre te beperken.

Dat maakt het wel heel mooi.

Van al deze mensen ben ik fan.”

Naast ontdekkingen van zijn vroegere Klara-programma Neve – gitarist Myrdinn De Cauter en zanger José James – stelt hij zijn eigen nieuw project Sons of the New World voor. En als absolute topper koos hij pianovirtuoos Fred Hersch.

Toen Myrdinn De Cauter met zijn vader, Koen De Cauter van het Waso Quartet, in Neve op Klara kwam spelen, was Jef sterk onder de indruk. Neve: “Myrddin speelt fantastisch gitaar. Hij heeft stages gevolgd

bij grote flamencogitaristen in Spanje. Zijn roots liggen in flamenco maar hij heeft een heel persoonlijke stijl ontwikkeld.

Voor mij is hij een van de best bewaarde geheimen van de Belgische muziekscene.”

Zijn keuze voor José James is ook niet verwonderlijk, want sinds hij met José James een duoplaat heeft gemaakt, zijn ze goede vrienden. Neve: “Zijn nieuwe album klinkt veelbelovend, in de lijn van zijn debuut The Dreamer maar dan verder uitgewerkt. Hij heeft ondertussen met veel jazzgroten het podium gedeeld. Dit wordt een knallende afsluiter.”

Daarnaast vult Neve aan met toptalent uit de klassieke wereld, zoals celliste Amber Docters Van Leeuwen en pianist Alexandre Tharaud.

Jef Neve: “Amber Docters Van Leeuwen is een fantastische jonge celliste uit New York, die ik heb ontdekt doordat ze de vrouw is van mijn ex-bassist.

Amber is klassiek opgeleid maar heel open minded. Ze speelt in duo, met een Russische pianiste. Op het podium presenteert ze zich heel warm en innemend. Dit is helemaal geen stijve bedoening. Absoluut te ontdekken.”

Myrdinn De Cauter

Alexandre Tharaud is volgens Neve een van de strafste klassieke pianisten van het moment. Deze jonge Parijzenaar heeft hij ontdekt via een cd waarop Tharaud klavecimbelconcerto’s van Bach op piano

speelt; de allerbeste opname die Neve daarvan heeft gehoord. In de Warande kiest hij voor werk van de classicistische componist Scarlatti.

Info en tickets: www.warande.be

Skoda Jazz Festival In samenwerking met Skoda Jazz vinden festivals zoals Parkjazz en Neve Festival plaats (zie in deze rubriek).

Skoda Jazz staat verder in voor concerten verspreid over het gehele land met o.a. Philip Catherine 70th Birthday Tour (12/10 Sint-Truiden, 6/11 Special Night in Bozar, 13/12 De Roma), Mary Halvorson (3/10 deSingel, 4/10 Recyclart), Ambrose Akinmusire (16/10 Cc Hasselt, 17/10 30cc Leuven, 19/10 De Spil Roeselare), Joe Lovano & Dave Douglas (16/10 De Roma), John Scofield (26/10 De Roma, 27/10 Cc De Muze, Zolder), en ook Herbie Hancock, Chris Joris Experience, Octurn & Gyuto Monks, Colin Stetson en nog vele anderen. Alle details zie www.skodajazz.be Joe Lovano & Dave Douglas Sound Prints Quintet met Lawrence Fields (p), Joey Baron (d), Linda Oh (b) 2012/3

15

van

9 tot 11 november

Alexandre Tharaud Amber Docters van Leeuwen Fred Hersch trio Jef Neve JosĂŠ J ames M yrddin De Cauter DE WARANDE TURNHOUT WWW.WARANDE.BE // 014416991 16

2012/3

AWARDS

Jong Jazztalent 2012 Op de zomerfestivals waren de Jong Jazztalent wedstrijden weer alom een maatstaf voor aanstormend nieuw talent. Maak hier kennis met de winnaars 2012.

De Jong Jazz Talent Gent 2012, een wedstrijd van Gent Jazz Festival in opdracht van Duvel-Moortgat, en i.s.m. JazzLab Series, werd gewonnen door The Unrevealed Society. De jury – Simon Korteweg (voorzitter), Giovanni Barcella, Bruno Bollaert en Frederik Goossens – oordeelde dat “het opleidingsniveau van de nieuwe generatie musici nog steeds een stijgende lijn vertoont. Duidelijk is te horen dat zij hun instrumenten goed beheersen. Hun kennis en vaardigheden in harmonisch en ritmisch opzicht zijn behoorlijk ontwikkeld, zodat ze ook veeleisender composities zonder veel moeite aankunnen. Maar net als in voorgaande jaren ontbreekt er toch in veel gevallen iets essentieels aan hun optreden. Gelukkig hoorden

wij tijdens deze dagen ook een groep die ons direct verraste met een intrigerende aanpak.

Zij brengen veelzijdige, complexe muziek, waarin een groot aantal uiteenlopende bronnen wordt aangeboord: van romantisch klassiek via onder andere Weather Report en Sonny Rollins tot aan freejazz. The Unrevealed Society slaagt er in deze erg diverse elementen overtuigend samen te voegen tot een fascinerende collage, die wordt ondersteund door een elastische, vaak polymetrische ritmiek. De composities van de twee leiders, pianist Léo Dupleix en bassist Pol Belardi, zijn zo behendig geconstrueerd, dat de uitvoering is doortrokken van een aanstekelijke lichtheid. Ze demonstreren overtuigend hoe grote muzikale complexiteit plezierig

verteerbaar kan worden gemaakt. Daarom kozen we unaniem The Unrevealed Society tot winnaar. Daarnaast willen we een speciale vermelding toekennen aan pianist Bram de Looze van de eveneens deelnemende groep Hoax, omdat hij ons deed opveren met zijn originele soli en speelse, vaak mooi tegendraadse interventies tijdens het samenspel.”

The Unrevealed Society speelt als winnaar alvast een concert op Jazz Maastricht, het slotconcert van Jong Jazztalent Gent 2013 en een reeks concerten in het kader van een JazzLab. Volgend jaar staat The Unrevealed Society ook op het hoofdpodium van Gent Jazz Festival 2013.

Overigens won The Unrevealed Society – Gregor Siedl (ts), Léo Dupleix (p), Pol Belardi (b) en Jérome Klein (d) – nog eerder dit jaar (mei 2012) op de Brussels Jazz Marathon XLJazz Wedstrijd de eerste prijs.

Tijdens de Gentse feesten organiseerde vzw Uitbureau Gent i.s.m. Muziekmozaïek in het kader van het Luisterplein (Laurentplein) een Jazzwedstrijd, gespreid over twee avonden.

De jury – Eddy Berte (voorzitter), Mik Torfs, Pablo Smet, Luc Coene en Bernard Lefèvre –wezen als winnaar het kwartet Nordmann aan. Een jonge groep die sinds december 2011 actief is. Ze mochten op 9 augustus het Jazzenede festival openen. Mattias De Craene (ts), Edmund Lauret (g), Dries Geusens (elb) en Elias Devoldere (d) verrassen door stevige groovy ritmes. Edmund Lauret en Dries Geusens vormden al met Andy Declerck (sax, fl) het Scindapsus Quintet, ontstaan in 2009 aan het Conservatorium van Gent.

Ook aan hetzeflde conservatorium ontstond het Topsy kwartet met de gitaristen Edmund Lauret en Wouter Rosseel naast contrabassist

De leiders van The Unrevealed Society ontvangen uit handen van juryvoorzitter Simon Korteweg de Gent Jong Jazztalent prijs.

2012/3

17

Ruben Lamon en drummer Mathias De Waele.

Met het Nordmann kwartet vertrekt Edmund Lauret vanuit groove, sound, compositie en improvisatie en vormt een organisch geheel met een knipoog naar de jazz in zijn wijdste betekenis. Zo wisten ze zowel publiek als jury te overtuigen met originele en gedurfde composities. Een verademing in de soms al te stereotiepe jazz.

en songwriting van Janos Bruneel en combolessen van Werner Meert, Janos Bruneel, Marie-Anne Standaert, JeanLouis Rassinfosse, Mike Rossi, Fabrice Alleman, Jeroen Van Herzeele en Richard Rousselet.

Tijdens een workshop op Jazz Brugge 2008 ontmoette hij Free Desmyter. Al snel kreeg hij zijn eerste privéles en vele lessen volgden. Een talent om te volgen!

Een eervolle vermelding gaat naar het Harrison Steingueldoir trio die ondanks hun jonge leeftijd toch een hoog nivean halen. Harrison Steingueldoir (°1995) geboren in Knokke-Heist, ging in de KunstAcademie in Knokke van start toen hij 7 jaar was. Na zijn klassieke opleiding bij Kristof Allaert van 4 jaar kon hij kiezen tussen klassiek en/of jazz. Hij deed beide, maar de jazz overmeesterde hem al van in het begin, waardoor hij zijn klassieke opleiding op de lange baan schoof. Harrison is nu toe aan zijn 5e jaar jazz. Werner Meert is zijn leraar en mentor die hem al van het begin op het goede spoor zette. Hij kreeg theorielessen

Op de 15de editie van het herdoopte Leffe Jazz Nights festival in de tuinen van de Abdij van Leffe vond een Jong Jazztalent wedstrijd plaats in de aanpalende Club l’F. De journalistenjury - Jean-Marie Hacquier (voorzitter), Georges Tonla Briquet (ondervoorzitter), Jean-Pierre Goffin, Ilan Oz, Jean-Claude Vantroyen en Bernard Lefèvre – kwam op een overtuigende eindscore uit voor LG Jazz Collectif, waarbij LG voor Liège staat, de regio waaruit de muzikanten afkomstig zijn.

De groep wordt geleid door gitarist Guillaume Vierset (1987), die ook tekent voor de arrangementen, en bestaat verder uit Jean-François

(foto: © Lieve Boussauw)

Awards: JONG JAZZ TALENT 2012

De groep Nordmann werd in de categorie Jazz winnaar van de Uitbureau-wedstrijd i.s.m. Muziekmozaïek tijdens de Gentse feesten.

Folier (kl), Adrien Volant (t), Laurent Barbier (as), Igor Géhenot (p), Félix Zurstrassen (cb) en Antoine Pierre (d). LG Jazz Collectif bracht originele interpretaties van werk van Bobby Jaspar, Pirly Zurstrassen en Alain Pierre, allen Luikse componisten.

De jury gaf als motivatie mee: “LG Jazz Collectif overtuigt door de originaliteit van het project, de knappe arrangementen, de hechte band in de groep en het evenwicht tussen spanning en ontspanning.”

Rhoda Scott, meter van het festival en Philip Catherine overhandigden het getuigschrift en de prijzen: 1000 euro geschonken door Fadila Laanan, Minister van Cultuur Wallonie-Bruxelles, een opnamedag in de studio La Chapelle te Waimes, een concert op het grote podium van de volgende editie van Leffe Jazz Nights en een tournee in clubs in het gehele land.

Een eerste concert is gepland op zaterdag 20 oktober in de Jazz Station.

LG Jazz Collectif neemt de prijs van Jong Jazztalent Leffe Jazz Nights in ontvangst van festivalmeter Rhoda Scott.

18

2012/3

Op de Jazzenede Jong Talent wedstrijd i.s.m. Muziekmozaïek, waren 6 finalisten die tijdens het tweejaarlijkse festival op een nevenpodium het beste van zichzelf gaven. Winnaar werd Seraphic 4, bestaande uit Jan Daelman (fl), Thijs Troch (p), Sanne Bostyn (b) en Benjamin Elegheert (d). Ze zijn vooral geïnspireerd door de muziek van John Coltrane en brengen composities van hem naast eigen werk en nummers van Ben Sluijs, Don Cherry.

Bernard Lefèvre

FOTOPAGINA JOS KNAEPEN

Happy 70th Birthday to Philip Catherine!

Philip Catherine, geboren in Londen op 27 oktober 1942, is beslist onze grootste gitaarheld en behoort tot de vooraanstaande gitaristen in de internationale jazzscene. Hij heeft een authentieke stijl en onmiskenbare klankkleur en is een begenadigd componist die tekent voor betoverend poëtische melodieën met een

karakteristieke groovy swing.

In zijn carrière werd Philip Catherine onderscheiden met talrijke prijzen. Zo kreeg hij in 1990, samen met Stan Getz, de Bird Prize tijdens het North Sea Jazz Festival, en in 1998 mocht hij in Parijs een Django D’Or in ontvangst nemen voor Beste Europese Jazzmuzikant.

In 2001 werd hem de ZAMU

Lifetime Achievement Award uitgereikt. In november 2002 ontving hij de eretitel Maestro Honoris Causa van de Stichting Antwerps Conservatorium. In november 2011 ontving hij de Klara Carrièreprijs.

Tot de jazzmen waarmee hij nauw samenwerkte, behoren Chet Baker, Stéphane Grappelli, Dexter Gordon, Tom

Harrell, Niels-Henning Ørsted Pedersen, Jean-Luc Ponty, Larry Coryell, Marc Moulin, Toots Thielemans, Bert Joris, BJO en nog vele anderen.

Philip Catherine speelt de jongste jaren in duo met de jonge Belgische violist Alexandre Cavalière of Franse gitarist Sylvain Luc, en in zijn eigen trio/ kwartet met Philippe Aerts (cb),

Antoine Pierre (d) en pianist Nicola Andrioli. In oktober verschijnt een nieuw album bij Challenge Records. (BL)

Voor concertagenda, verdere info en een uitgebreide discografie, zie www.philipcatherine.com

Foto: Jos L. Knaepen 2012/3

19

in in

BADENHORST X6: OS MEUS SHORTS + HIGH DEFINITION DO 27 SEPTEMBER • 20U • DUBBELCONCERT

WOLFERT BREDERODE QUARTET

NATHALIE LORIERS NEW TRIO ZA 13 OKTOBER • 20U • JAZZLAB SERIES

WO 12 SEPTEMBER • 20U30

NORTH SIDE BIG BAND: THE BEST OF SWING ZO 16 SEPTEMBER • 15U

DAVE DOUGLAS & JOE LOVANO QUINTET: SOUND PRINTS DI 16 OKTOBER • 20U30 • SKODA JAZZ

JOHN SCOFIELD TRIO VR 26 OKTOBER • 20U30 • SKODA JAZZ

BILL FRISELL: THE GREAT FLOOD DO 8 NOVEMBER • 20U30 • SKODA JAZZ

OCTURN & GYUTO MONKS: SONIC MANTRAS WO 21 NOVEMBER • 20U30 • SKODA JAZZ

PHILIP CATHERINE 70TH BIRTHDAY DO 13 DECEMBER • 20U30 • SKODA JAZZ

ENRICO RAVA QUINTET DO 17 JANUARI • 20U30

DJANGOFOLLLIES: LES DOIGTS DE L’HOMME ZO 27 JANUARI • 20U30

BOBO STENSON TRIO WO 30 JANUARI • 20U30

VIJAY IYER TRIO MA 18 FEBRUARI • 20U30

MARCIN WASILEWSKI TRIO ZO 3 MAART • 20U30

BRAD MEHLDAU & MARK GUILIANA DUO WO 6 MAART • 20U30

DEFILHARMONIE met BERT JORIS QUARTET & TUTU PUOANE ZO 24 MAART • 20U30

JOHN HÉBERT, ‘THE SOUND OF LOVE’, THE MUSIC OF CHARLES MINGUS feat. Tim Berne, Taylor Ho Bynum, Fred Hersch, Ches Smith VR 29 MAART • 20U30

... en meer in april, mei en juni ...

CONSERVATORIUM ANTWERPEN: BREATHING DI 23 OKTOBER • 20U

BADENHORST X6: HAN BENNINK TRIO ZA 3 NOVEMBER • 20U

IFA Y XANGÔ VR 9 NOVEMBER • 20U • JAZZLAB SERIES

PIET VERBIST: ZYGOMATIK VR 23 NOVEMBER • 20U

COLE PORTER SESSIONS #1 ZO 25 NOVEMBER • 20U

CONSERVATORIUM ANTWERPEN: BREATHING DI 27 NOVEMBER • 20U

BERT JORIS QUARTET WO 28 NOVEMBER • 20U

BANJAX DO 6 DECEMBER • 20U

JEF NEVE SOLO VR 14 DECEMBER • 20U

COLE PORTER SESSIONS #2 ZO 23 DECEMBER • 20U

GRATIS BOLLEKE

bij elk jazzconcert in De Roma!

Per gekocht ticket ontvangt u een bon die u op de avond van het jazzconcert kan inruilen voor een gratis Bolleke Koninck.

DE ROMA: TURNHOUTSEBAAN 286, 2140 BORGERHOUT / RATAPLAN: WIJNEGEMSTRAAT 27, 2140 BORGERHOUT TICKETS: TICKETBALIE, TURNHOUTSEBAAN 327, 2140 BORGERHOUT, 03 292 97 40 (WERKDAGEN: 9U30-12U30 EN 13U30-17U) + WWW.DEROMA.BE + WWW.RATAPLANVZW.BE + MARK SOUND, WOLSTRAAT 6, 2000 ANTWERPEN + FNAC

20

2012/3

ZOMERFESTIVALS 2012

Zomerfestivals in beeld 2012 Alle records werden dit jaar gebroken: hoge opkomst, kwakkelende zomerdagen maar ook hoge hitte en natuurlijk de zeer hoge muzikale kwaliteit. Gent Jazz, Brosella en Jazz Middelheim beleefden hoogtepunten met uitverkochte concertdagen. Bij onze zuiderburen steeg de belangstelling ook, al houden ze het daar op bescheidener aantallen, kleinschalige gezelligheid en een unieke ambiance.

We laten de beelden van onze fotograaf Jos L. Knaepen voor zich spreken. (BL)

Een ingetogen lyrische Jim Hall en drijvende kracht Scott Colley hielden het intens luisterend publiek op het puntje van hun stoel. (Gent Jazz)

De jonge zangeres Gretchen Parlato moet nog groeien en was uitstekend begeleid door pianist Taylor Eigsti, bassist Burniss Travis en drummer Kendrick Scott.

(Gent Jazz)

Pianist Luis Perdomo stal de show bij het Miguel Zen贸n Quartet. (Gent Jazz) 2012/3

21

ZOMERFESTIVALS 2012 Trompettist Ambrose Akinmusire bevestigde zijn uitzonderlijk talent.

(Brosella Jazz)

Met A Different Porgy & Another Bess brachten zangeres Maria Jo達o en zanger David Linx, samen met het BJO, een stralende vertoning. (Brosella Jazz)

De 76-jarige Harold Mabern uit Memphis toonde zich een ware pianovirtuoos.

(Gouvy Jazz)

Fabrice Alleman (midden) kreeg carte blanche en nodigde naast een strijkersensemble bassist Reggie Washington, gitarist Fred Favarel en drummer Minino Garay uit.

(Gaume Jazz)

22

2012/3

ZOMERFESTIVALS 2012

Pianist Eric Legnini, drummer Manu Katché en bassist Kyle Eastwood vormden een powertrio dat fel gesmaakt werd. (Leffe Jazz Nights)

Grégoire Maret is een harmonicameester, die in de voetsporen treedt van Toots en hem ook een prachtige hommage bracht. (Leffe Jazz Nights)

De Rhoda Scott Special Ladies Band met op de voorgrond op trompet Airelle Besson, op saxofoon Géraldine Laurent, Lisa Cat-Berro, Sophie Alour en Alexandra Grimal, op viool Aurore Voilque Full en natuurlijk Rhoda Scott op Hammond orgel en aan de drums Julie Saury. (Leffe Jazz Nights)

2012/3

23

ZOMERFESTIVALS 2012

Trompettist Bart Maris (hier in het veld op Gaume Jazz) liet zich nog opmerken met FES op Jazz Middelheim en leidde de jamsessies in deSingel.

John Zorn viel in voor Ornette Coleman en liet niet na wat Ornette in zijn muziek te integreren. Een wervelend hoogtepunt met een opmerkelijke Milford Graves. (Jazz Middelheim)

Flat Earth Society nodigde cellist Ernst Reijseger uit voor spetterend avontuurlijke muziek. (Jazz Middelheim)

24

2012/3

ZOMERFESTIVALS 2012

De Zuid-Afrikaanse pianist Abdullah Ibrahim leidde heel strak zijn Ekayaband.

(Jazz Middelheim)

De 90-jarige Toots Thielemans kreeg de propvolle tent en het talrijk publiek errond weer muisstil met een heerlijk gevarieerd, emotioneel en zeer verrassend concert. (Jazz Middelheim)

Contrabassist Avishai Cohen sprong de ziel uit zijn lijf met een stomende set, waar het publiek niet genoeg van kreeg... (Jazz Middelheim)

Stefano Bollani gaf met Italiaanse uitbundigheid en humor - hij parafraseerde onder meer Conte - grandioos pianospel ten beste en zorgde in duo met de fantastische Braziliaanse bandolimspeler Hamilton de Holanda voor een absoluut hoogtepunt. (Jazz Middelheim)

2012/3

25

BO ZAR MU SIC

JAZZiT UP! rv|rq JOELOVANO&DAVEDOUGLAS QUINTET:SOUNDPRINTS qs|rr HERBIE HANCOCK ry|rr JAMESFARMFT.JOSHUA REDMAN rv|qr ENRICORAVA qs|qt ERIK TRUFFAZ 4TET rs|qt LUDOVICOEINAUDI tr|qt JOHNHÉBERT su|quIBRAHIM MAALOUF…

SEASON sqrs sqrt

4 LOVE LIVE* Ê Ê Ɠ

Ɠsq%

BOOK ON WWW.BOZAR.BE | ´ ts (q)s vqx ys qq *Het ‘À la carte’-aanbod is onderworpen aan voorwaarden. Meer info op www.bozar.be

Jack’s Groove

Grahamstown Jack van Poll

Het meest bekende jazzfestival maakt deel uit van het Internationale Kunstenfestival (National Arts Festival) in de cultuurstad Grahamstown, een klein stadje aan de oostkust, op ongeveer twee dagen rijden van Kaapstad. Het vindt meestal plaats tijdens het laatste weekend van juni. Hoewel er tot voor kort nauwelijks een hotel te vinden was, zijn er voldoende Bed & Breakfasts in deze universiteitsstad en in die periode vertrekken de meeste studenten met vakantie.

Ik heb er zelf een aantal jaren in Pretoria gewoond en later met mijn vrouw in Kaapstad.

Een van mijn dierbare vrienden, Hein van de Geyn, woont aan de Kaapse kust en runt daar met zijn v ro u w e e n B & B. Daar midden in de natuur heeft hij een aantal mooie privé gastverblijven ingericht. (www.zensalodge.com) In zijn huis staat een mooie vleugelpiano en er niet ver vandaan zijn contrabas.

Hein geeft les aan het conservatorium in Kaapstad, maar zit, zoals je waarschijnlijk wel weet, niet meer in het concertencircuit, maar heeft zijn bas toch nog niet aan de wilgen gehangen.

Dus hebben Hein en ik, samen met de drummer Joost Patocka, die daar met het kwartet van Benjamin Herman ook tijdens het festival optrad, een zaalconcert gegeven.

Dat begon met een heel emotioneel moment. Toen ik het podium opkwam, werd de podiumverlichting langzaam gedimd, waarna het zaallicht aanging.

Meteen stond het publiek op en bracht mij een ovatie. Ik was even vergeten dat ik daar een muzikaal verleden heb en dat ze me nog kenden…

Wat me echter vooral getroffen heeft, was de hoge kwaliteit van vooral de jonge generatie die daar optrad. Het is al weer enige jaren geleden dat de apartheid werd afgeschaft en sindsdien is er een nieuwe generatie opgestaan.

Het is een zegen voor de goden om daar groepen te zien optreden, waarbij het verschil in rassen geen enkele rol meer speelt en die een gezamenlijke voorliefde voor moderne jazz voor het voetlicht brengen.

Bovendien zorgt het internationale karakter van dit festival voor de nodige variatie en beluister je daar musici uit landen, die je hier nooit te zien krijgt. © National Arts Festival/Grahamstown (www.nationalartsfestival.co.za)

Als je ooit Zuid-Afrika bezoekt, dan kan ik je verzekeren dat er heel wat jazz te beluisteren valt. In de grote steden, zoals Kaapstad, Johannesburg, Durban, Pretoria, enz., nemen de jazzafdelingen van de conservatoria een centrale plaats in. Overal neemt het aantal live jazzclubs toe.

Al bij al, voor die jazzfans die graag op vakantie gaan en behalve het natuurschoon en het prachtige weer nog van een dosis cultuur willen genieten, is dit een absolute aanrader.

Toen Hein en ik terugkeerden naar Kaapstad, ontkwam ik er niet aan om daar nog wat optredens te verzorgen. Volgend jaar ga ik met mijn vrouw weer terug naar de Kaap en ik kijk er nu al naar uit.

JAZZLABSERIES

Het nieuwe seizoen van JazzLab Series Nu de festivalzomer achter de rug is, zoekt JazzLab Series weer de beschutting van de concertzalen op.

Het nieuwe seizoen staat te trappelen om losgelaten te worden.

tegelijk uitdagend en groovy. De pianiste van het Brussels Jazz Orchestra laat opnieuw haar persoonlijke stem horen.

Het nieuwe pianotrio van Nathalie Loriers zet meteen de toon voor een kwalitatief jaar vol jazz. Haar nieuwe en ondertussen negende album, Les 3 petits singes (W.E.R.F. 103) ligt ondertussen in de winkel.

Melodieus en toegankelijk maar

De Waalse saxofonist-fluitist Manuel Hermia komt ons in oktober verbazen met zijn Rajazz, een muzikaal en filosofisch concept waar hij de ruimte tussen Indische raga en jazz exploreert.

Met zijn nieuwe trio neemt hij je mee in een wereld die zowel geworteld is in de jazztraditie maar ook open staat voor andere invloeden. Zijn muziek klinkt modern en soms risicovol, maar

Nieuwe coproductie voor ambitieuze jazzprojecten Kunstencentrum Vooruit, De Werf, nOna, Vrijstaat O en Flagey slaan de handen in elkaar met JazzLab Series om een innovatief en spannend jazzproject te helpen realiseren.

Ben je een professionele muzikant die actief en gevestigd is in België en loop je rond met ambitieuze plannen die moeilijk of niet realiseerbaar zijn binnen de bestaande circuits? Je wenst samen te werken met een buitelandse muzikant, je wil een alliantie aangaan met andere kunstdisciplines of je hebt een muzikale wereldreis gemaakt waarvan je de neerslag wil presenteren in een magnifiek concert?

Deel je plannen met ons en misschien word je ondersteund door dit gloednieuwe samenwerkingsverband dat een gedufd jazzproject honoreert. Aan het verkozen project wordt ondersteuning geboden die kan bestaan uit een productiebudget en/of logistieke ondersteuning.

Er volgt een concerttournee met JazzLab Series, met een gegarandeerd concert bij elk van de coproducenten. Voor alle details en info: contacteer JazzLab Series via Mik Torfs (mik.torfs@jazzlabseries.be / Parklaan 80 – 9000 Gent / 09 225 44 56).

Deadline kandidaturen: 1 november 2012 - Realisatie eerste gehonoreerde project: najaar 2013.

Kristen Cornwall

blijft toegankelijk. De PortugeesItaliaanse tandem van João Lobo op drums en Manolo Cabras op contrabas geeft dit trio een eigenwijze, gedurfde sound.

Ze sleepten in 2011 de overwinning van Jong Jazztalent Gent in de wacht en deze zomer stonden ze op het hoofdpodium van Gent Jazz. In november toert Ifa Y Xango met JazzLab Series door de zalen. Dit frisse zevental slaat een brug tussen verre afro- en latinoklanken en de eigen achtergrond in jazz, rock, vrije improvisatie en klassieke muziek.

Ze vervlechten weldoordachte eigen composities met de broeierige spontaniteit en improvisatie die je van een wereldse groep verwacht. Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan hun eerste album, dat in oktober in de winkels zal liggen.

nummers uit het repertoire van The Duke boven, met haar nieuwe plaat Duke Ellington’s Sound of Love. Er hebben nog maar weinig vocalisten zich gewaagd aan het prachtige repertoire van Ellington, maar voor de Australisch-Belgische jazzvocaliste Kristen Cornwell is geen berg te hoog. De muzikale duizendpoot Michel Bisceglia zit aan de piano.

Met deze muzikale kleppers zijn de verwachtingen voor het nieuwe seizoen van JazzLab Series alvast hoog gespannen.

Info: www.jazzlabseries.be

In december haalt zangeres Kristen Cornwell de beste

Korting op boekenbeurs 2012 Het Forum voor Amateurkunsten bundelt alle publicaties van de amateurkunstensector in een stand op de boekenbeurs.

Net als vorig jaar vind je ons in Hall 2, standnummer 207.

28

2012/3

Kom eens langs en neus rond in een uitgebreid aanbod van boeken, cd’s, zangbundels, kunsteducatieve paketten, werkmappen en gratis tijdschriften. Met enkele nieuwe publicaties is het zeker en vast de moeite waard om een dagje af te zakken naar Antwerpen! Bovendien is de stand attractief door allerlei animaties.

Ter gelegenheid van de 76ste editie van de Boekenbeurs bieden we alle geïnteresseerden van Muziekmozaïek vzw een exclusieve korting van 10 % in onze stand.

Breng de kortingsbon op de vorige pagina mee!

Een overzicht van alle publicaties van de amateurkunstensector vind je op www.amateurkunsten.be/publications. Daarnaast kan je gratis workshops en sessies volgen op het Auteurspodium van de Boekenbeurs.

Meer info over dit programma vind je binnenkort op www.boekenbeurs.be en op www.muziekmozaiek.be.

De Boekenbeurs vindt plaats van 31 oktober t.e.m. 11 november in Antwerp Expo.

Kom langs en geniet van de voordelen!

JAZZMOZAÏEKJES

JAZZ High Definition

ZA 22/09 20:30

PL

Nathalie Loriers New Trio

Piotr Orzechowski piano Mateusz Sliwa sax Alan Wykpisz contrabas Patryk Dobosz drums

Nathalie Loriers piano Philippe Aerts contrabas Rick Hollander drums

A spoken thing

DO 11/10 20:30

Rudresh Mahanthappa ‘Samdhi’

Steve Houben

Jazzsaxofonist en fluitist Steve Houben, 62 jaar, is de nieuwe directeur van het Conservatorium van Luik.

Midden de jaren 70 studeerde hij aan het Berklee College of Music in Boston. Bij zijn terugkeer naar België stichtte hij, samen met Henri Pousseur, het jazzseminarie aan het Luiks Conservatorium. Houben speelde met legendarische jazzmen zoals Chet Baker, George Coleman, Gerry Mulligan, Lee Konitz, Clark Terry en natuurlijk Toots Thielemans en vele anderen in de Belgische jazzscene. In 1980 nam hij met Chet Baker een eerste album op. Onder eigen naam als componist/ arrangeur/saxofonist/fluitist verschenen nog een 15-tal albums.

In 2000 werd hij onderscheiden met de Django d’Or. Hij nam een 15-tal albums onder eigen naam op. Hij heeft een eigen trio en kwartet, naast de formatie Now, then and again (met o.a. zangeres Mélanie de Biasio), en werkte in projecten met o.a. Charles Loos, Michel Herr, Jacques Pirotton (Phinc) en Ivan Paduart. Maar hij is ook actief in wereldmuziek met projecten zoals Panta Rhei (Europese traditionele muziek), Anfass (Maghreb), Marito Correa (Braziliaanse muziek) en klassieke muziek, o.a. met de pianisten Charles Loos en Boyan Vodenitcharov.

Toots Thielemans negentigste verjaardag is de aanleiding van een wervelende tentoonstelling in Brussel. Na 8 onvergetelijke concerten is er deze uitzonderlijke want tijdelijke expo, die vrijdag 31 augustus werd geopend en nog loopt tot zondag 6 januari 2013. De expo vindt plaats op een unieke en tijdelijke locatie in het hart van Brussel, namelijk het Toots Theatre in het Vanderborghtgebouw. Tijdens de openingsuren kan iedereen er trouwens ook terecht in Café Toots, voor een drankje, of één van Toots’ favoriete gerechten.

Voor dit project werkt Toots90 samen met de stad Brussel en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. VisitBrussels organiseert in Toots Theatre een themadiner rond Toots in het kader van Brusselicious. Er wordt ook een miniplan voor een jazzwandeling doorheen Brussel uitgegeven.

Een uitgebreide jazzsectie op www.visitbrussels.be zal het grote publiek wegwijs maken in wat er leeft in Brussel. Info en ticketverkoop: www.expotoots90.be.

Luanda Casella spoken word, performance Christian Mendoza piano

Het Lemmensinstituut te Leuven organiseert dit jaar alweer enkele seminaries Muziekgeschiedenis. Uit verschillende thema’s kunnen de Masterstudenten één of meerdere onderwerpen kiezen, maar ook melomanen zijn van harte welkom. Voor jazz is dit academiejaar het thema New Orleans als geboorteplaats van de jazz: de mythe ontrafeld met als docent Matthias Heyman. De hoorcolleges, rijkelijk geïllustreerd met beeld en klank, gaan door op vrijdagen 5, 12, 19, 26 oktober, 9, 16, 23 november, 14 en 21 december 2012, en dit steeds van 8u30 tot 10u30. Voor info en inschrijvingen: ria.vandecapelle@luca-arts.be De concertvereniging van het Lemmensinstituut programmeert het jazztrio Ruocco-Simtaine- Rassinfosse op 4 oktober.

Zefiro Torna en het Frank Vaganée Trio slaan op 22 november de handen in elkaar met een gloednieuwe productie: Scattered Rhymes - A Tribute to Francesco Petrarca. Info: www.lemmens.wenk.be

USA

Rudresh Mahanthappa altsaxofoon David Gilmore gitaar Rich Brown elektrische bas Damion Reid drums

VR 19/10 20:30 Michiel Braam Hybrid 10tet

NL

Taylor Ho Bynum cornet, Morris Kliphuis trombone Carl-Ludwig Hübsch tuba, Michiel Braam piano Pieter Douma basgitaar, Dirk Peter Kölsch drums

VR 09/11 20:30

Matangi Strijkkwartet: Maria-Paula Majoor viool Daniel Torrico Menacho viool Karsten Kleijer altviool Arno van der Vuurst cello

A spoken thing

IFA Y Xango

VR 16/11 20:30

Viktor Perdieus tenorsaxofoon Filipe Nader altsaxofoon Niels Van Heertum euphonium Seppe Gebruers piano Laurens Smet contrabas Ruben Pensaert drums, percussie Sep François percussie

Luanda Casella spoken word, performance Lode Vercampt cello DJ Grazzhoppa turntables, fx

Wolfert Brederode Quartet

B

NL

Wolfert Brederode piano Claudio Puntin klarinet Mats Eilertsen contrabas Samuel Rohrer drums

VR 30/11 20:30

W W W . D E W E R F. B E WERFSTRAAT 108 - 8000 BRUGGE 050 33 05 29 reservatie@dewerf.be

2012/3

29

B

JAZZMOZAÏEKJES Pianobouwer Chris Maene, eigenaar en met zijn twee zonen enige aandeelhouders van Piano’s Maene, heeft beslist om zich volledig te concentreren op het atelier voor restauratie en bouw van historische instrumenten, en het management over te dragen aan Stefaan Vanfleteren. Die zal als General Manager, samen met het managementcomité en de verschillende afdelingsverantwoordelijken, de dagelijkse leiding van het bedrijf op zich nemen. Stefaan Vanfleteren was bij Piano’s Maene in het verleden verantwoordelijk voor de opstart en opvolging van de afdeling digitale piano’s en de marketing, maar werkte de laatste 4 jaar ook al heel actief mee aan de organisatie en algemene beslissingen. Hij heeft een opleiding ingenieur en marketing genoten, en ook 15 jaar ervaring opgedaan binnen de bedrijfswereld. Maar bovenal is hij, als muzikant, gepassioneerd door zowel de akoestische als de digitale piano’s en de historische klavierinstrumenten.

Info: www.maene.be

Les Lundis d’Hortense presenteert zijn 100% Belgische jazzconcerten voor het najaar. In Jazz Station wordt het seizoen feestelijk ingezet op 26 september en verder volgen concerten op 03/10: Sal La Rocca Band, 10/10: Tricycle, 17/10: Silent Teachings, 24/10: Sullivan Street Trio, 31/10: Kind of Pink, 07/11: Manuel Hermia Trio, 14/11: Winter Sweet, 21/11 : Vincent

Noiret Facing the Ghost en 28/11: Hoax.

Daarnaast zijn er middagconcerten (12u30) op 9 oktober met Daniel Stokart (solo Musée Charlier, Brussel), op 13/11: Bart Quartier/Bart Van Caenegem (duo – MIM, Brussel) en 30/11: Pascal Mohy (solo - Maison des Musiques, Brussel).

Info: ldh@jazzinbelgium.org T 02 219 58 51 www.leslundisdhortense.be

De Vlaamse regering heeft de knoop doorgehakt voor de

meerjarige cultuursubsidies. Er wordt 94,5 miljoen euro of 7,5 miljoen meer budget toegekend. Alle details op www.kunstenerfgoed.be.

VTB Kultuur Mechelen organiseert een initatie in de jazzgeschiedens. Docent Maarten Weyler vertelt, drie woensdagavonden op rij, honderduit over jazz, het ontstaan, de evolutie en over de vele subgenres. Weyler speelt ook piano, welke jazzstijl het ook betreft. Geen droge causerie dus. Wel een boeiend verhaal waar muziek inzit.

Op woensdag 3, 17 en 24 oktober 2012 kun je terecht in het auditorium van Cultuurcentrum Mechelen voor deze sessies.

Telkens om 19.30 uur.

Op woensdag 10 oktober ontvangen ze bovendien Frank Vaganée, Mechels stadsartiest en jazzmuzikant in de klapstoel.

Info: www.vtbkultuur.be/mechelen

Laureatenconcerten High Definition De laureaat van de editie Jazz Hoeilaart 2011, High Definition, speelt in september 2012 een aantal laureatenconcerten. De Poolse groep bestaat uit Mateusz Sliwa (sax), Piotr Orzechowski (p), Alan Wykpisz (cb), Patryk Dobosz (d) en ze studeren allen aan de muziekacademie van Krakow. De opmerkelijke pianist Piotr Orzechowski won de Montreux Jazz Piano Competition 2011. Toen ze Jazz Hoeilaart 2011 wonnen zei de jury bij monde van Erik Moseholm het volgende: “Jullie spelen met zulk een frisheid en vitaliteit... Met de drang om te spelen,… oprecht,… origineel.

Zo jong en reeds met zulk een virtuositeit, maturiteit en persoonlijke manier van spelen. De versie van Wayne Shorter’s compositie Ana Maria was fantastisch.

Drums en bas vormden een ware eenheid, een dynamische puls voor de solisten.

De arrangementen zaten vol verrassingen. De ‘band feeling’ is groots.”

Bassist Alan Wykpisz werd bovendien onderscheiden als beste bassist.

In juli/augustus toerden ze in Polen en speelden samen met Randy Brecker. In september komen ze naar België voor de traditionele laureatenconcerten. De agenda is als volgt: Druivenfestival (Hoeilaart) – 11u45 - gratis Jacques Pelzer Jazz Club (Luik) – 21u Kulturzentrum Triangel (St. Vith) – 20u De Werf (Brugge) – 20u30 De Sjruur (Maaseik) – 20u CC Strombeek (Strombeek) – 20u30 Rataplan (Antwerpen) – 20u (dubbelconcert Os Meus Shorts (Badenhorst x 6) + High Definition) 28/09 | Zaal Ootello (Mol) – 21u 29/09 | Jazzstation (Brussel) – 18u 30/09 | De Herdershoeve (Eernegem) – 18u

16/09 19/09 21/09 22/09 23/09 26/09 27/09

| | | | | | |

Info: www.jazzhoeilaart.be

De NEA Jazz Masters voor 2013 zijn bekend: pianist/ vocalist/componist Mose Allison; saxofonist Lou Donaldson; pianist/dirigent/arranger/ componist Eddie Palmieri en Award voor Jazz Advocacy Lorraine Gordon, eigenares van de club Village Vanguard, de langstlopende jazzclub in

New York. Elk ontvangt als beloning 25.000 dollar.

De Award Ceremony zal in Jazz at Lincoln Center plaatsvinden en is te volgen via webcast op maandag 14 januari 2013.

Info: www.nea.gov/honors/ jazz/2013-NEA-Jazz-MastersAnnounced.html.

Jazzacademie Knesselare Dit initiatief van Muziekmozaïek vzw, richt opnieuw cursussen in, bestaande uit individuele lessen instrument, samenspel (atelier) en praktische harmonie. De prijs voor de volledige cursus bedraagt 190 euro. Abonnees op een van de tijdschriften (Jazzmozaïek en/of Goe Vollek) krijgen 15 euro korting.

Cursusdata: 7 oktober, 21 oktober, 11 november, 25 november, 16 december 2012 13 januari, 27 januari, 10 februari, 24 februari en 10 maart 2013 De lessen vinden plaats op zondagmiddag in de muziekschool van Knesselare, Hoogte 3, 9910 Knesselare. Het uurschema hangt af van het aantal inschrijvingen en de beschikbare leerkrachten die tevens professionele muzikanten zijn. Er wordt ook in de mate van het mogelijke rekening gehouden met de wensen van de leerlingen.

Info en inschrijvingen: jazzacademie@gmail.com of info@muzmoz.be – www.muziekmozaiek.be 30

2012/3

De Universiteit van Amsterdam (UvA) heeft medio juni het beheer van het Nederlandse Jazz Archief van het Muziek Centrum Nederland (MCN) overgenomen. De nieuwe

Stichting Vrienden Nederlands Jazz Archief gaat de publieksfunctie van de collectie behartigen.

De overdracht was noodzakelijk omdat MCN vanaf 1 januari 2013 niet langer door het Rijk wordt gesubsidieerd en de deuren sluit. Het archief is onderdeel geworden van de Bijzondere Collecties van de UvA. Het universiteitsmuseum zal zorgen voor de instandhouding van de collectie. Die omvat een veelheid van materialen vanaf de vroege twintigste eeuw tot heden.

De Stichting Vrienden Nederlandse Jazz Archief staat onder voorzitterschap van Bert Vuijsje. De komende tijd gaat de stichting de boer op om vrienden te werven die de activiteiten willen onder-

JAZZMOZAÏEKJES steunen. Overigens heeft Muziek Centrum Nederland op 1 juli al het pand aan het Rokin in Amsterdam verlaten. (nieuwsredactie JazzFlits)

Het nieuwe seizoen in De Roma krijgt een feestelijke invulling, want in 2013 vieren ze 10 jaar. In het najaar krijgen de jazzliefhebbers al enkele toppers aangeboden: John Scofield (26/10), Bill Frisell (8/11) en Octurn & Gyoto Monks (21/11). Ook Rataplan viert feest, want bestaat 15 jaar, en Jef Neve komt daar solo spelen (14/12). Nog in Rataplan Nathalie Loriers New trio (13/10), Piet Verbist Zygomatik (23/11), Cole Porter sessions (25/11 en 23/12) met Wilfried Van den Brande (zang) en Dirk Baert (p) en Bert Joris Quartet (28/11).

Info: www.deroma.be en www.rataplanvzw.be

Ook Maaseik kent jaarlijks zijn festival All Weather Music met dit keer Moon Express, Internationals en Ralf Delfos Big Band op 27 oktober (www.sjruur.be) en verder in Limburg naast de concerten in het kader van Skoda Jazz (www.skodajazz.be) nog enkele bijzondere projecten: Jazz Orchestra of The Concertgebouw feat. Bert Joris, Peter Hertmans Quintet, Jeroen Van Vliet (Jazzcase Dommelhof Neerpelt), Steve Lehman Trio en The Thing feat. Mats Gustafsson (cc Maasmechelen) en ook C-Mine Jazz Nights met Jef Neve, Kristen Cornwell, Zygomatik en Bert Joris Quartet. Data en info: www.motivesforjazz.be

In Wenduine-De Haan (Wielingencentrum) vindt op 19 oktober een heel bijzonder concert plaats waar Philip Catherine special guest

is met het trio Bas Bultheel (Bas Bultheel piano, Bart De Nolf bas en Bruno Castellucci drums) en Richard Rousselet (trompet) en Ronald Douglas (zang).

Info: www.dehaan.be (cultuur).

Stadsschouwburg Brugge mogen ze exclusief

In

verwelkomen: Dianne Reeves op 29 oktober en Kurt Elling met het repertoire van zijn jongste album The Gate op 15 november.

De Singer Rijkevorsel nodigt op 9 november de Amerikaanse tenorsaxofonist Houston Person (°1934) uit, één van de meesters van de souljazz en hardbop, die zal begeleid worden door het Rein De Graaff Trio. Op 12 december concerteert Alexander von Schlippenbach (p) met Evan Parker (ts, ss) en Paul Lovens

2012

(d) en 21 december Paul van Kemenade (as) met Ray Anderson (trombone) en de ritmesectie Ernst Glerum (cb) en Han Bennink (d). De jonge zangeres Natashia Kelly won met haar nieuwe project Bass and Voice: Pure Sound in a Heartbeat de eerste prijs op de wedstrijd New-Port Jazz Rally in Nieuwpoort. Dit project is nu mee te maken op 28 december in De Singer. Samen met bassist Lennart Heyndels brengt ze standards en songs van o.m. Paul Simon, Lauren Hill en Tom Waits.

Info: www.desinger.be

In De Casino in Sint-Niklaas passeert Philip Catherine met zijn 70th Birthday Tour op 11 oktober, daarna volgt op 18/10 Ambrose Akinmusire Quintet, 8/11 Ronny Verbiest Trio, en 22/11 Eric Alexander – Vincent Herring Quintet feat. Harold Mabern met een programma

in de spirit van Cannonball en Coltrane.

Info: www.decasino.be

De jazzclub L’EF in Dinant verwacht het Bert Joris Quartet (24/11) en Tomasz Stanko Quartet feat. Marcin Wasilewski, Slawomir Kurkiewicz & Michal Misckiewicz (8/12). www.dinantjazznights.org

Op 22 en 23 november staat

Jazz&Beyond De Luxe op het programma van Vooruit. Twee avonden jazz met Billy Hart Quartet, Atomic, Joachim Badenhorst en Colin Stetson met Christian Wallumrød en Jazz Plays Europe.

Info: www.vooruit.be

In Flagey is het BJO project met de Belgische striptekenaar Philip Paquet, Graphicology, mee te maken op

verrassend programma op vernieuwd Parkjazz 2012 7 buitengewone en niet te missen concerten

Zaterdag 27 oktober - vanaf 18u - Concertstudio Jessy Blondeel Quartet [FR] JazzPlaysEurope - Laboratory #4 [BE-SK-LU-DE-NL-PL]

John Medeski [US] exclusief!

vanaf 23u00: jamsessie en dj’s Muziekcafé Track*

Zondag 28 oktober - vanaf 15u - Schouwburg Kortrijk Wofo [BE] plays Raymond Scott - feat. Jon Birdsong [US]

Kris Defoort Trio [BE] Biondini-Godard-Niggli [IT-FR-CH]

Enrico Rava Tribe Quintet [IT] - feat. Gianluca Petrella [IT] Alle info: www.parkjazz.be

2012/3

31

Nieuw seizoen 2012-2013 JAZZ | CONCERTZAAL

JAZZ | COMBI VOORUIT

26/9 LEE KONITZ 5/12 JEAN-MARIE MACHADO, DAVE LIEBMAN, CLAUS STﾃ傍TER & PSOPHOS QUARTET 19/2 SCOTT COLLEY 17/4 CHARLES LLOYD & MARIA FARANTOURI 17/5 PHILIP CATHERINE

13/10 MARC RIBOT 30/11 JEF NEVE 5/12 JEAN-MARIE MACHADO, DAVE LIEBMAN, CLAUS STﾃ傍TER & PSOPHOS QUARTET 19/2 SCOTT COLLEY 17/4 CHARLES LLOYD & MARIA FARANTOURI 30/5 THE BAD PLUS

JAZZ | INTIEM 17/10 13/11 15/1 5/3 21/3

JAKOB BRO, JON CHRISTENSEN, THOMAS MORGAN OCTURN & 6 TIBETAANSE MONNIKEN DAN TEPFER BECCA STEVENS BAND SWEET HONEY IN THE ROCK

RESERVEER NU UW ABONNEMENT WWW.DEBIJLOKE.BE 09 269 92 92

JAZZMOZAÏEKJES 27 oktober. Ook brengt BJO zijn beste werk op 1 december als een voorbereiding op het 20-jarig bestaan in 2013. Daarover meer in een volgende editie.

Nog in de Flagey-jazzkalender: Fred Hersch (23/11), Phronesis (28/11), Tomasz Stanko: Litania — Music of Krzysztof Komeda (7/12). Info: www.flagey.be

Bozar haalt een resem topartiesten op het podium: Joe Lovano-Dave Douglas Sound Prints (15/10), Herbie Hancock solo (!) in het kader van Skoda Jazz op 2/11, Joshua Redman met James Farm (18/11), Enrico Rava Tribe (15/1/2013) en Erik Truffaz (2/3/2013).

Info: www.bozar.be

LAATSTE NOOT Helaas is het onmogelijk om alle concerten binnen deze ruimte aan te kondigen en maken we een selectie van de info die ons tijdig bij het afsluiten (15/8/2012) van deze editie heeft bereikt. Voor verdere actua en volledige concertagenda zie www.jazzinbelgium.com of www.jazzmozaiek.be

BELGIUM

DE INTERNATIONALE MUZIEKWEDSTRIJD VOOR JONGE MUZIKANTEN

Rob Pronk

20j 12 -LLE

!

A RES GEN

In Munchen overleed op 6 juli trompettist/pianist/componist/arrangeur en jazzdocent Rob Pronk, 84 jaar oud. Hij werd geboren in Malang, Nederlands-Indie op 3 januari 1928. Pronk maakte deel uit van vele orkesten, o.a. de Nord West Deutsche Rundfunk en was arrangeur van het Kurt Edelhagen orkest, maar ook de Skymasters, de bigband van Jerry van Rooyen en het Metropole Orkest. Als pianist begeleidde hij grote namen zoals Dexter Gordon, Don Byas, Johnny Griffin en Zoot Sims.

Schrijf je in en breng je muziek k live op een professioneel podium tijdens de e Imagine voorrondes. Wie doorgaat naar de finales maak maakt ak kt kans op masterclasses, instrumenten enten of concertreizen en sowieso méér podiumervaring!

Inschrijven kan vanaf 15 oktober ber t.e.m. 9 december 2012 via www.imaginefestival.be !

Imagine 2013 gaat door in 12 landen wereldwijd en wordt ondersteund door Jeunesses Musicales International

WO 17.10.12 | 20.00 | 30CC/SCHOUWBURG

AMBROSE AKINMUSIRE QUINTET bestempeld als de nieuwe Miles Davis - indrukwekkend geluid en verrassende composities

DO 07.02.13 | 20.00 | 30CC/SCHOUWBURG

MISTICO MEDITERRANEO PAOLO FRESU MET

jazz masters Fresu en di Bonaventura in perfecte symbiose met polyfoniegroep A Filetta

ZA 02.03.13 | 20.00 | 30CC/WAGEHUYS

MARCIN WASILEWSKI TRIO LEUVEN JAZZ fijne texturen, geweven in een heldere en serene sfeer

DO 21.03 - ZO 24.03.2013 | DIVERSE LOCATIES nieuw vierdaags festival - programma beschikbaar vanaf februari 2013

INFO & TICKETS: WWW.30CC.BE

016 300 900 | 30CC/TICKETBALIE · DIESTSESTRAAT 49 · LEUVEN

De Antwerpse Jazz Club (AJC) meldt het overlijden van haar voorzitter François ‘Sus’ Vaes na een korte ziekte op 9 augustus 2012. François ‘Sus’ Vaes, geboren te Antwerpen op 14 mei 1939, was een bezield voorzitter van de Antwerpse Jazz Club.

In Jazzmozaïek 1/2008 - de Antwerpse Jazz Club vierde toen zijn 70ste verjaardag - brak ‘Sus’ nog een lans om de roots van de jazz aan de jongeren over te dragen en ze bewust te maken van die rijke jazzgeschiedenis. “Het lijkt wel of de jongere generatie voorbijgaat aan de grote voorbeelden en zich zelfs weing of niet meer gelegen laat aan de roots van de jazz, het moet altijd nieuw en innovatief, liefst trendy en hedendaags zijn, anders is het blijkbaar niet meer interessant. “

Op 11 augustus overleed de Amerikaanse hardbop tenorsaxofonist Earle Lavon Von Freeman Sr., vader van saxofonist Chico Freeman. Hij werd 88. Geboren in Chicago startte zijn carrière op zestienjarige leeftijd in het Horace Henderson Orchestra. In 1956 was hij te horen op een single van Andrew Hill. In 1972 bracht hij zijn eerste opname onder eigen naam uit, het album Doin’ It Right Now, samen met Roland Kirk. Hij wordt beschouwd als de stichter van de Chicago school van jazztenoristen samen met Gene Ammons, Johnny Griffin en Clifford Jordan. ‘Vonski’ zoals jazzfans hem noemden ontving de hoogste onderscheiding in de jazz, de NEA Jazz Masters Award 2011.

30CC/SCHOUWBURG: BONDGENOTENLAAN 21, LEUVEN | 30CC/WAGEHUYS: BRUSSELSESTRAAT 63, LEUVEN

2012/3

33

PODIUMNIEUWS

Derde seizoen Jack & Jazz At The Fakkel Jack van Poll en Herman Van Hove presenteren voor het derde seizoen op rij acht clubconcerten in het Theatercafé van de Rode Zaal van het Fakkeltheater. Ze kennen hun publiek en kiezen voor breed toegankelijke jazzmuziek en plaatsen telkens enkele vaste vertrouwde gasten.

Het Fakkeltheater had vroeger op maandagavonden al jazz en aanverwante muziek op het programma en dat initiatief wilde Herman Van Hove graag opnieuw leven inblazen.

Zijn organisatorische ervaring en select verworven publiek, samen met de expertise van Jack van Poll, zorgde voor een degelijke programmering en directe belangstelling.

Alleen waren de omstandigheden in het begin niet optimaal. Herman moest zelf allerlei geluidsversterking en microfoons aandragen en de belichting regelen. In de foyer bleef de toog verder tappen, werd er niet geluisterd, en het dempen van het licht bleek een obstakel. Bij het eindigen van een concert floepte het licht plotseling aan en daar ging het bisnummer. Hilarische momenten die gelukkig verleden tijd zijn.

Herman Van Hove: “Nu luisteren ze stil mee aan de toog. De foyer is een gezellige, warme ruimte. Er is hooguit plaats voor 120 mensen met vrije zitplaatsen en tafeltjes.

Het publiek zit dicht bij elkaar. De drummer moet naar het verste hoekje over de benen van de eerste rij. Dat is nu net de charme.”

In dit derde seizoen is de programmering van Jack & Jazz At The Fakkel tijdig afgesloten, zodat die nu mee is opgenomen in het programmaboek van het Fakkeltheater. “Zonet (interview opgetekend in juni – nvdr) belde Bram Weijters nog, die toert in oktober-november”, vervolgt Herman Van Hove, “maar dat komt voor ons te laat. Het theater stelt zijn programma op aan het begin van het jaar om tegen juni de abonnementen voor het nieuwe seizoen binnen te halen. Nu we mee in het programmaboek zijn opgenomen, hopen we naast onze harde kern van 40 mensen op een groeiend aantal abonnees.”

Herman Van Hove: “Vorig jaar hadden we Bart en Bart (Bart Van Caenegem en Bart Quartier – nvdr), ik vond dat prachtig, heel poëtisch, dus hebben we ze opnieuw in het programma. Ibernice MacBean komt voor de derde keer terug. De eerste keer kwamen 40 mensen, vorig jaar was het uitverkocht. Of dat jazz is of niet, het maakt weinig uit. Ibernice staat er en ze doet echt haar ding, dat straalt over op het publiek.

Jack van Poll: “Muzikanten weten als ze twee of drie jaar opeenvolgend hier staan, ook moeten laten zien dat ze geëvolueerd zijn. Ze moeten omhoog in dat verhaal. Dat moet kwalitatief groeien. Ze kunnen moeilijk met hetzelfde repertoire komen. Ibernice bv. weet dat ze met iets nieuws moet komen.”

Herman Van Hove: “Tutu Puoane stond hier twee maal en dus hebben we dit keer Ewout Pierreux gevraagd om met zijn eigen project langs te komen.” Pianist Ewout Pierreux is in zijn kwintet vergezeld van Jean-Paul Estièvenart (t, bugel), Bruno Vansina (as, ss), Clemens Van der Feen (cb) en Lieven Venken (d).

Ibernice MacBean straalt opnieuw in het derde seizoen.

34

2012/3

Jack van Poll is natuurlijk zelf vaste gast, stelt zijn vriendenmuzikanten voor, vertelt met een kwinkslag heerlijke anekdotes uit

Podiumnieuws

De warme baritonstem van Sander De Winne zal liefhebbers van Chet Baker of José James bekoren.

zijn jazzgeschiedenis, en speelt naar goede gewoonte tijdens zijn verjaardagsconcert Jack 78! Onder Jack’s Vleugels met vriendenpianisten. Dit keer deelt hij de vleugel met Ewout Pierreux, Alano Gruarin en Bram De Looze. Bram De Looze is op zijn beurt aanwezig met de 23-jarige talentvolle zanger Sander De Winne, die verder begeleid wordt door Steven Delannoye (ts, ss), Lennart Heyndels (cb) en Lionel Beuvens (d). De warme baritonstem van Sander De Winne zal liefhebbers van Chet Baker of José James bekoren.

“Daarmee geven we ook aandacht aan jonge muzikanten”, stelt Herman Van Hove.

“Vorig seizoen lanceerden we Young Jack&Jazz in samenwerking met de jazzafdeling van Artesis.

Het werd een moeizame start met gemiddeld twintig toehoorders.

We hadden al besloten ermee op te houden toen als laatste van de reeks Kimberly Dhondt aantrad. Ik was betoverd door haar mateloze inzet en enthousiasme en besloot

ter plekke Young Jack&Jazz opnieuw te programmeren met als opener opnieuw Kimberly.”

Nieuw en opener van het derde seizoen is het Toine Thys Organ Trio met Hammondorgelist Arno Krijger, drummer Joost van Schaik, en uiteraard Toine Thys op tenorsax en basklarinet (lees het interview in deze uitgave).

Een buitenbeentje vormt Aqui Vem O Sol (Hier komt de zon) rond drummer Tony Gyselinck en vier jonge zangeressen met een knipoog naar Quarteto em Cy en Brasil 66.

Last but not least is er de Amerikaanse Dena DeRose, die met vallen en opstaan bij Herman Van Hove haar jongste cd opnam. Die release is nu aangekondigd en dus komt ze die in het Fakkeltheater voorstellen.

Bernard Lefèvre Tickets en info: www.fakkeltheater.be 2012/3

35

BLINDFOLD TEST

Teun Verbruggen Teun Verbruggen (37) ken je uiteraard het best als drummer van het Jef Neve Trio. Maar Teun speelt ook met zulke diverse muzikanten als Jozef Dumoulin, Trevor Dunn, Mauro Pawlowski of Christian Mendoza. En met Rat Records runt hij een eigen label, waarop dezer dagen enkele bijzondere duoplaten verschijnen, op vinyl dan nog: Teun in duo met Arve Henriksen, Trevor Dunn en Ernst Reijseger.

In afwachting lieten we hem naar deze muziek luisteren, benieuwd naar zijn commentaar.

Miles Davis Quintet Agitation. uit Live in Europe 1967, The Bootleg Series, Vol. 1. Sony Music, 2012. Miles Davis, t; Wayne Shorter, ts; Herbie Hancock, p; Ron Carter, b; Tony Williams, d.

Die herken ik van de eerste noot: Tony Williams.

Eigenlijk wist ik het al van voor Tony een noot speelde, want aan de energie van Miles’ trompet kon ik horen dat het om zijn tweede kwintet ging. Dat je mij iets van Tony Williams laat beluisteren, is geen verrassing, want hij heeft echt drumgeschiedenis geschreven. Ik heb op North Sea nog maar pas Joey Baron gezien, mijn favoriete drummer, ik kon hem backstage volgen van op drie meter afstand. Hij heeft dezelfde energie als Tony Williams, met diezelfde hevige erupties.

Op deze opname is Tony nog piepjong en speelt hij met veel branie en power. Maar gek genoeg heb ik vroeger niet veel naar Tony geluisterd. Nu doe ik dat veel meer. De jongste dagen heb ik héél vaak naar Out To Lunch geluisterd, de klassieker van Eric Dolphy waarop Williams meespeelt. Toen was hij 36

2012/3

eigenlijk nog een puber, vol testosteron, misschien ook een dosis arrogantie. Want met George Coleman, de eerste saxofonist van het tweede Miles Davis Quintet, wilde hij niet spelen.

podium: ik mocht een improconcert met hem doen, in de Bijloke in Gent en ook in Nederland. Met ook Guus Janssen en Andrew D’Angelo erbij. Mark Helias heeft een heel goeie groove.

Gerry Hemingway Quartet

Jim Black AlasNoAxis

Waitin, uit The Whimbler, Clean Feed Records, 2004. Hemingway, d; Herb Robertson, t; Ellery Eskelin, ts; Mark Helias, b.

Is dit Max Roach? Neen, toch niet. Supertoffe muziek, dat wel. Zonder piano of gitaar heb je als drummer een andere rol. Dan is er geen harmonisch instrument en heb je de taak de harmonie mee duidelijk te maken. Zo heb je ook meer plaats om in te vullen. Deze drummer heeft een iets ouder toucher dan Joey Baron of Jim Black, de generatie waar ik vaak naar luister. (achteraf) Ik luister veel naar avant-garde maar in elk genre heb ik wel een gat in mijn cultuur, zoals Gerry Hemingway dus. Met Ellery Eskelin heb ik wel eens gespeeld, samen met Kristof Rosseeuw en Too Noisy Fish. Ook met Mark Helias stond ik al op een

Inkionos, uit Houseplant, Winter & Winter, 2008.

Black, d; Chris Speed, ts; Hilmar Jensson, g; Skuli Sverisson, b.

Dat is Jim Black en AlasNoAxis. Ik herkende ook Chris Speed en Hilmar Jensson meteen, zodat ik al wist dat Jim Black zou komen nog voor hij zijn drums had aangeraakt. Deze muziek klinkt veel jonger. Die energie spreekt me enorm aan. Black heeft een heel inventieve manier van spelen bij grooves, met shakers en zo. Hij reageert zeer snel op wat er rondom hem gebeurt. Ik heb ooit Jim Black uitgenodigd op een Rat Event – een avond rond het Rat Records Label – samen met Andrew D’Angelo en Trevor Dunn, en heb met hen toen ook opnames gemaakt in de studio van de Ancienne Belgique. Dat was heel tof. Bij Black heb je nooit

Blindfold test: TEUN VERBRUGGEN het gevoel dat hij iets forceert, het gaat allemaal op een zeer natuurlijke manier. Wat Tony Williams in de jaren zestig deed, doet Jim Black voor zijn generatie: een wereld scheppen van zichzelf, hij heeft eigenlijk een nieuwe school gecreëerd. Heel veel drummers zijn door hem geïnspireerd. Ook ik.

Al heb ik hem niet van bij het begin van zijn carrière gevolgd, maar veel mensen die mij hoorden, zeiden me dat ik absoluut eens naar hem moest luisteren, vandaar.

Steve Coleman and Five Elements Attila 04 (Closing Ritual), uit Harvesting Semblances and Affinities, Pi Recordings, 2007. Coleman, as; Jonathan Finlayson, t; Tim Albright, tb; Jen Shyu, voc; Thomas Morgan, b, Tyshawn Sorey, d.

Dit is Steve Coleman, wellicht met Five Elements.

Marvin Smitty Smith? Of is het die kleinzoon van Roy Haynes? (Marcus Gilmore, die op één nummer van deze cd meespeelt, nvdr.) Neen? Dan moet het die drummer zijn met wie Robin Verheyen soms speelt.

Tyshawn Sorey dus. Naar mijn smaak is hij wat té aanwezig in de muziek. Het is waanzinnig wat Tyshawn doet, technisch is hij ongelooflijk sterk. Maar in dit genre ben ik dan meer fan van Marcus Gilmore, die in mijn oren eleganter en kleurrijker is, en meer tot mijn verbeelding spreekt. Tyshawn is heel indrukwekkend, maar op zijn soloplaten klinkt hij dan weer helemaal anders.

Brian Blade & The Fellowship Band Rubylou’s Lullaby, uit Season of Changes, Verve, 2007. Brian Blade, d; Kurt Rosenwinkel, g; Jon Cowherd, p; Myron Walden, as, bcl; Melvin Butler, ts; Chris Thomas, b.

(Bij de gitaarintro) Pat Metheny? (Als de band begint te spelen) Brian Blade! Zodra hij cimbalen speelt, herken je hem. Of hij nu met Bob Dylan speelt, met Wayne Shorter of met zijn eigen band, Brian Blade bekoort me altijd. Als Brian Blade in een band speelt, ben ik altijd geboeid. Ik had al van deze band gehoord omdat een student van mij met een nummer kwam aandraven. Ik moet er nu toch eens wat meer naar gaan luisteren.

Op Gent Jazz was Brian Blade er niet bij in het Wayne Shorter Quintet. Wayne koos Jorge Rossy als vervanger. Ik snap dat wel, want dat maakt de muziek weer iets helemaal anders. Ik vind dat een heel sterke keuze. En Kurt Rosenwinkel heb ik op North Sea gezien met John Scofield en Bill Stewart. Die band heeft me van de sokken geblazen.

de SINGER

Kris Defoort Trio Le Lendemain du Lendemain, uit Live in Bruges, De Werf, 2011.

Kris Defoort, p; Nicolas Thys, b; Lander Gyselinck, d.

Is dit Chris Dave? Neen, deze drummer klinkt jonger en lichter. (achteraf) Kris Defoort? Ik dacht het nog dat dit Lander moest zijn, zijn naam lag op mijn lippen. Lander is heel veel bezig geweest met allerlei hiphoptoestanden, dus is het zeker geen toeval dat ik aan Chris Dave dacht, de drummer van Robert Glasper. Lander is supertof. Vroeger was ik ook heel erg bezig met drum and bass en zo, intussen is dat veel minder geworden. Landers band Stuff heb ik al gezien, die vind ik heel goed. In die groep speelt ook Andrew Claes, een muzikale buddy van mij. En Nicolas is een van mijn favoriete bassisten. Eind dit jaar ga ik trouwens nog een aantal concerten doen met Kris Defoort. Kris is een inspirerend muzikant: hij heeft me op het conservatorium in Brussel erg uitgedaagd om mijn eigen stem als improvisator/drummer te vinden.

Ed Blackwell Project Nette, uit What it is?, Enja, 1992.

Ed Blackwell, d; Graham Haynes, t; Carlos Ward, as; Mark Helias, b.

John Zorn? Ornette Coleman met Billy Higgins? Don Cherry dan? Dit is in ieder geval fijne muziek. Ja, nu weet ik wie de drummer is. Hij heeft ook nog platen gemaakt met Joe Lovano, maar ik kan niet op zijn naam komen. Ed Blackwell, inderdaad! Die man is een groot voorbeeld voor veel drummers. Joey Baron had het er in een interview ooit over dat Ed Blackwell zo erg ondergewaardeerd werd, terwijl hij van zeer grote betekenis is, zeker met zijn melodische spel. Ik ken zijn werk niet zo grondig, maar dit vind ik fenomenaal goed.

Open Loose Sonic Rights, uit Strange Unison, Radio Legs Music, 2007.

Tony Malaby, ts; Mark Helias, b; Tom Rainey, d.

14 september Jelle Van Giel Group (B)

29 september Piet Verbist ‘Zygomatik’ (B)

12 oktober Marc Ribot Solo (VS)

26 oktober Kyle Shepherd Trio (ZA)

9 november Rein de Graaff Trio + Houston Person (NL/VS)

12 december Schlippenbach Trio (D/VK) Alexander von Schlippenbach (piano) Evan Parker (sax) Paul Lovens (drums)

21 december Paul van Kemenade Quartet (NL/VS) Paul van Kemenade (sax) Ray Anderson (trombone) Ernst Glerum (contrabas) Han Bennink (drums)

28 december

Paul Motian? Jezus, dit is echt een heel tof stuk. Deze drummer is ook heel erg aanwezig, maar dit is meer mijn ding. Dit valt allemaal mooi op zijn plaats, is heel loose.

Heet de band Open Loose? Tom Rainey? Als je hem ziet spelen, denk je dat hij zich verveelt. Ik heb hem net op North Sea gezien met Angelica Sanchez, Tony Malaby en Marc Ducret. Waanzinnige muziek, een revelatie. Iedere keer als ik Tom Rainey zie, denk ik dat ik hem dringend wat vaker moet beluisteren.

Bass and Voice (B)

Muziekkeuze en reacties opgetekend door Peter De Backer

deSINGER Bavelstraat 35, 2310 Rijkevorsel INFO & RESERVATIES www.desinger.be of 03 380 10 10 2012/3 37

JAZZERFGOED IN BELGIË: een kennismaking (1)

Introducing…

In deze vierdelige reeks maken we kennis met ons Belgisch jazzerfgoed: Wat is het?

Waar vinden we dit erfgoed? En wat kan het voor ons betekenen?

28 juni 1927, London. In de studio’s van Edison Bell zitten acht Belgen klaar voor opname, zeven musici onder leiding van de altsaxofonist Charles ‘Chas’ Remue en hun impresario Félix-Robert Faecq. De resultaten van deze dag zullen de geschiedenis ingaan als de allereerste volledig Belgische jazzopnames. Vanaf dan gaat het met een rotvaart: Stan Brenders, Fud Candrix en Jean Omer als de ‘big band three’, het Luikse triumviraat met Bobby Jaspar, Jacques Pelzer en René Thomas, de alomtegenwoordige Toots Thielemans, vrije vogel Fred Van Hove en de W.I.M., de elektrische exploten van Mauve Traffic, Placebo en Philip Catherine, en de kickstart die de huidige generatie heeft genomen tijdens de experimentele jamsessies in de Kaai te Brussel, met o.a. Aka Moon als resultaat. Ruim 80 jaar Belgische jazzgeschiedenis in één zin, en we zouden nog talloze andere namen kunnen toevoegen.

Zo een nijverige jazzgeschiedenis laat uiteraard haar sporen na.

Welke sporen zijn dit, en waar kunnen we deze terugvinden? Wie houdt zich met dit erfgoed bezig? En wat kan het voor jou als liefhebber, luisteraar en beoefenaar betekenen? Het antwoord op deze en andere vragen krijg je in dit en de volgende nummers van Jazzmozaïek. In de vierdelige artikelreeks Jazzerfgoed in België: een kennismaking nemen we immers een kijkje naar het hoe en wat van het rijke jazzerfgoed in ons land.

Thriving On A Riff: Erfgoed en muziek

(foto: rr)

Erfgoed: we denken automatisch aan de vele historische gebouwen die in België te vinden zijn, of de musea, gevuld met allerhande artefacten. Misschien denkt u wel aan bepaalde tradities en volksgebruiken, zoals het carnaval in Binche of de Heilig-Bloedprocessie te Brugge. Maar hoe past muziek in dit plaatje? Met partituren uiteraard, dat spreekt. Maar jazz dan, toch bij uitstek een geïmproviseerd muziekgenre? Wat kan je in

zo een geval dan als erfgoed bestempelen? Je hebt het goed: opnames. En die zijn er in overvloed. De lijvige Belgian Jazz Discography (1999) van drummer en jazzhistoricus Robert Pernet (1940-2001) is hier het beste bewijs van.

Helaas zijn vele van deze opnames te weinig bekend en zijn ze niet of amper verkrijgbaar. Zo nu en dan verschijnt er een heruitgave van een album, recent nog van Solis Lacus, de pionierende fusiongroep van Michel Herr, maar vele pareltjes blijven vooralsnog verborgen.1 Gelukkig telt ons land tal van verzamelaars die zichzelf als taak hebben gesteld om zowel binnenals buitenlandse jazzopnames te bewaren. Enkelen onder hen hebben van Belgische jazz hun specialiteit gemaakt. Meer nog, zij verzamel(d)en niet enkel opnames, maar ook andere vormen van jazzerfgoed.

1939: “Het werk Koningin Elisabeth” een orkest dat tijdens de mobilisatie speelde voor het Belgisch leger.

Het orkest bestond uit voorname musici (het merendeel uit de jazzmiddens) die gemobiliseerd waren. Wij zien de leider Fud Candrix, uiterst rechts, naast presentator Marcel Etienne (met soldatenmuts). Vooraan links Arthur Saguet (sax), in het midden Gus Deloof (trompet) en Willy Rotier (drums).

38

2012/3

Jazzerfgoed omvat immers niet enkel opnames, maar elk spoor van jazzactiviteit in ons land. Dit gaat dus over partituren, affiches, concertprogramma’s, krantenartikelen, foto’s, brieven, noem maar op. Maar ook de instrumenten die onze Belgische musici bespeelden (of nog steeds bespelen), de weinig overgebleven historische zalen en clubs (zoals l’Archiduc te Brussel, ooit nog uitgebaat door Stan Brenders) of zelfs minder tastbare zaken zoals de legendarische festivals van Bilzen en Comblainla-Tour rekenen we tot het jazzerfgoed. En veel van deze muzikale sporen (toch tenminste de tastbare elementen ervan) vinden we terug in de collecties van enkele verwoede verzamelaars. Intussen zijn verschillende onder hen overleden, maar hun collecties bleven wel bewaard en zijn meestal toegankelijk voor de geïnteresseerde bezoeker. Er is voor elk wat wils: originele

Jazzerfgoed in België: een kennismaking (1)

MATTHIAS HEYMAN

(foto: rr)

Screenshot van het Cobra.be digitale Jazz Middelheim Museum4

Matthias Heyman is freelance jazzcontrabassist en doceert Jazzgeschiedenis aan de Jazzstudio te Antwerpen en aan het Lemmensinstituut te Leuven. In 2011 voerde hij het eerste onderzoek naar Belgisch jazzerfgoed in opdracht van Resonant. Momenteel doctoreert hij aan de Universiteit van Antwerpen in affiliatie met het Conservatorium van Antwerpen. Daarnaast is hij actief met het gitaartrio Sullivan Street Trio.

handschriften of gedrukte partituren voor de musici om uit te voeren, foto’s en affiches – want het oog wil ook wat – en opnames voor wie wil weten hoe het klonk. Laten we enkele van de bekendste collecties eens onder de loep nemen. Deze hebben een exclusieve nadruk op Belgische jazz en zijn alle ontstaan vanuit privé-initiatief.

Now You Have Jazz: De collecties De grootste collectie is de eerder vermelde verzameling van Robert Pernet. Na diens overlijden werd zijn immense collectie opgekocht door de Koning Boudewijnstichting en in bruikleen gegeven aan het Muziekinstrumentenmuseum (mim) te Brussel, met de opdracht om haar te bewaren en wetenschappelijk te ontsluiten. Dit leidde in 2004 tot de tentoonstelling Jazz in Little Belgium, een bijbehorende catalogus en een dubbel-cd met onuitgegeven Belgische jazzopnames. Ook werd Pernets Belgian Jazz Discography heruitgegeven. Wie snel is kan misschien nog de catalogus en de discografie te pakken krijgen in de museumshop van het mim; de dubbel-cd is helaas al enkele jaren volledig uitverkocht. Deze unieke collectie wordt in uitstekende omstandigheden bewaard en is ter plaatse te bestuderen. Zo wordt ze geregeld geraadpleegd voor onderzoek en tentoonstellingen.2 Meer informatie kan u verkrijgen via www.mim.be/nl/de-bibliotheek.

Een volgende collectie is deze van radiomaker en auteur Marc Danval (1937). Danval, die u nog steeds kan horen in het radioprogramma La Troisième Oreille op La Première (RTBF), besloot in 2010 zijn collectie van de hand te doen, waarop deze terecht kwam in de muziekafdeling van de Koninklijke Bibliotheek te Brussel. Hier wordt ze sindsdien actief ontsloten. Zo zijn selecties uit de audiocollectie, die ongeveer 6000 78-toerenplaten omvat, op aanvraag te beluisteren in de leeszaal van deze afdeling. Daarnaast bevat Danvals verzameling bladmuziek, affiches en allerhande documentatie. Zwaartepunten van deze collectie zijn het archief van het voormalige theater L’Alhambra, alsook stukken over Toots Thielemans, schrijver en jazzhistoricus Robert Goffin en het Franse chanson. Als u eens een kijkje wil nemen of uw oor te luisteren leggen, kan dit na afspraak via http://www. kbr.be/collections/musique/informations/infoContacts_nl.html.

Een derde noemenswaardige collectie is deze van Jazz Hoeilaartstichter Albert Michiels (1923-2008), geen onbekende voor de trouwe Jazzmozaïek-lezer.3 Deze collectie is na Michiels’ overlijden

door bemiddeling van Resonant in de bibliotheek van het Conservatorium te Antwerpen terecht gekomen. Meer gaan we u hier voorlopig niet over vertellen, want in de volgende editie wijdt Jan De Wilde, bibliothecaris van de Conservatoriumbibliotheek, een volledig artikel aan het reilen en zeilen van deze boeiende collectie.

Tot slot belichten we kort twee van de grootste, maar tegelijkertijd minst toegankelijke archieven. Reeds in 1936 had het NIR/INR, de voorloper van de huidige VRT, een eigen jazzorkest. Deze traditie werd (met enkele tussenpauzes) verdergezet tot in 1991. De gevolgen laten zich raden: enerzijds tal van opnames, anderzijds stapels partituren. De opnames, waaronder registraties van eigen producties (zowel in de studio als live, bv. op Jazz Middelheim) en concerten van ‘externe’ bands, bevinden zich in de archieven van de VRT. Deze instelling heeft echter geen publieke archiverings- of erfgoedfunctie, en bijgevolg is dit waardevolle archief in principe niet toegankelijk voor het grote publiek. Af en toe wordt wel een pareltje uit het beeldarchief op de Cobra-website gepost, onder andere in het kader van het digitale Jazz Middelheim Museum.4 De hopen partituren die werden geschreven voor deze jazzensembles hebben dan weer hun plaats gevonden binnen de muziekbibliotheek van het Brussels Philharmonic, de opvolger van het vroegere BRTN Filharmonisch Orkest. Net als de VRT is dit geen publieke bibliotheek, en blijven de partituren achter slot en grendel voor de particulier, hoewel het in principe mogelijk is om als ensemble of muzikant materiaal uit te lenen.

PIETER MANNAERTS Pieter Mannaerts is doctor in de musicologie en is verbonden aan Resonant, Vlaams Centrum voor Muzikaal Erfgoed en als research fellow aan de KU Leuven, afdeling musicologie. Hij deed onderzoek naar muzikaal erfgoed in Vlaanderen en publiceerde onder meer over het gregoriaans, de muziek van de begijnen, jazzerfgoed en muziek aan het NIR.

Ondanks de beperkte toegankelijkheid van deze laatste twee archieven, valt er toch heel wat nuttige informatie te rapen in de hierboven voorgestelde collecties, en dit zowel voor de actieve muzikant als de geïnteresseerde fan. Jazzerfgoed op zijn best dus, en een bezoek meer dan waard!

In de volgende artikels gaan we in op enkele interessante documentatiecentra, op het onderzoek dat Resonant vorig jaar heeft gevoerd rond jazzerfgoed, en op de rol van privéverzamelaars in dit verhaal. Maar eerst maken we uitgebreid kennis met de collectie-Michiels. Tot een volgende aflevering!

1 Voor de heruitgave van Solis Lacus, zie www.heavenly-sweetness.com 2 Bijvoorbeeld in het kader van de bekroonde thesis van Marieke Anaf (zie www.muzikaalerfgoed.be/ nieuws/02-05-2012/jazzerfgoedonderzoekbekroondrapportenmanifestgepresenteerd) en van de tentoonstelling Stardust: Jazz in België 1920-1939 die in het Brugse Concertgebouw wordt gehouden naar aanleiding van Jazz Brugge (4-7 oktober 2012).

3 Zie Michiels’ artikels over de Belgische jazzgeschiedenis die tussen 2005 en 2008 in Jazzmozaïek verschenen.

4 Dit digitale museum is te vinden op www.cobra.be 2012/3

39

16

09

18

09

27

09

zo

20u00 di

20u30 do

20u30

SINDS 1997

Zygomatik CC MUZE HEUSDEN-ZOLDER

Wolfert Brederode Quartet CC MAASMECHELEN

Jazz Orchestra Concertgebouw feat. Bert Joris JAZZCASE DOMMELHOF NEERPELT

05

10

06

10

12

10

13

10

16

10

18

10

25

10

27

10

27

10

vr

20u30 za

20u15 vr

20u15 za

20u00 di

20u00 do

20u30 do

20u30 za

20u00 za

20u00

Steve Lehman Trio CC MAASMECHELEN

Nathalie Loriers New Trio CULTUURCENTRUM DE KIMPEL BILZEN

Philip Catherine Trio ACADEMIEZAAL SINT-TRUIDEN

Angles 9 KUNSTENCENTRUM BELGIE HASSELT

Ambrose Akinmusire Quintet CULTUURCENTRUM HASSELT

Peter Hertmans Quartet JAZZCASE DOMMELHOF NEERPELT

The Thing CC MAASMECHELEN

John Scofield Trio CC MUZE HEUSDEN-ZOLDER

All Weather Music feat. Moon Express, Internationals, Rolf Delfos Big Band ZAAL VAN EYCK MAASEIK

03

11

07

11

08

11

11

11

15

11

za

20u30 wo

20u00 do

20u15 zo

20u00 do

Ambrose Akinmusire

20u30

16 40

2012/3

Triangoli & Altenberg Trio Wien SINT-PIETERSKERK LEUT - MAASMECHELEN

Glenn Miller Orchestra CULTUURCENTRUM HASSELT

Julia H端lsmann Trio ACADEMIEZAAL SINT-TRUIDEN

Saxconnection CC MUZE HEUSDEN-ZOLDER

Jeroen van Vliet - solo + trio JAZZCASE DOMMELHOF NEERPELT

Motives for Jazz bundelt de jazzpodia in Limburg. Elk seizoen biedt het Limburgs jazzplatform een kwaliteitsaffiche van ruim 50 concerten.

Word gratis lid en geniet fikse korting op de toegangsprijzen.

Meer info + concerten op www.motivesforjazz.be

Nieuw op cd/dvd Redactie:

DEADLINE volgend nummer:

Mischa Andriessen, Patrick Bivort, Peter De Backer, Chris Joris, Bernard Lefèvre, Georges Tonla Briquet, Marc Van de Walle

Te bespreken cd’s, dvd’s en ander audiovisueel materiaal graag ten laatste op 19 oktober 2012 op het redactie-adres: Jazzmozaïek, Laarstraat 105, 2610 Wilrijk-Antwerpen (Belgium)

Mooie oogst Het was geen komkommertijd voor onze recensenten, want ze kregen nieuwe en boeiende releases te beoordelen van heel wat klinkende namen: Ravi Coltrane, Amina Figarova, Steve Kuhn, Pat Metheny, Branford Marsalis, Marcus Miller, Enrico Rava, Mike Stern en het lijstje is nog makkelijk aan te vullen, maar je ontdekt ze verder wel, en ook nog te ontdekken nieuwkomers zoals Josh Arcoleo, Tim Langedijk, Elena Terakubo en Marco von Orelli. Wie de avontuurlijke jazz genegen is, komt zeker aan zijn trekken, om maar enkele van bij ons aan te stippen: Co2 Quartet met Cel Overberghe en een nieuwe vinylplaat van Eric Thielemans. Als vocalist laten David Basse, Sara Gazarek en Gregory Porter zich opmerken. Maar dat zijn maar enkele tips van de mooie oogst die we deze zomer binnenhaalden.

Kortom, nu is het aan de lezer(es) om keuzes te maken. Veel lees- en luistergenot!

Bernard Lefèvre

Accidental Tourists (Markus Burger, Joe LaBarbera, Bob Magnusson) The L.A. Sessions Challenge Records/Challenge Records – 67:41 Met gerenommeerde West Coast drummer Joe LaBarbera (best bekend van Bill Evans en Tony Bennett maar ook Live at Capbreton met Philip Catherine) en bassist Bob Magnusson (speelde met Art Pepper, George Cables, Peter Erskine en Bobby Shew) heeft pianist Markus Burger de jazzdraad weer opgepikt.

Hij hoopt deze L.A. Sessions als een eerste van een serie projecten te lanceren. Markus Burger is van Duitse origine maar woont en geeft les in L.A. Zijn inspiratie is heel breed, van Bach over Debussy tot Monk, Jarrett, Lyle Mays en zelfs Stevie Wonder en Sting. In dit album overheersen Burgers composities naast klassiekers als I Loves You Porgy, In Love In Vain en Blue In Green. Dat Bill Evans’ stijl doorsijpelt, is natuurlijk geen toeval.

Nu nog iets meer karakter om dat te doorbreken, dan kijken we uit naar een volgende sessie.

Bernard Lefèvre Markus Burger (p), Joe LaBarbera (d), Bob Magnusson (b)

Harry Allen & Scott Hamilton ‘Round Midnight Challenge Records/Challenge Records – 66:22 Met deze rasswingtenoristen keer je terug naar de tijd van legendarische duo’s zoals Al Cohn & Zoot

Sims, Davis & Griffin of Ammons & Stitt. Ze gaan wel niet elkaar de duvel aandoen, ze blijven respectvol een warme toon zetten.

Allen’s vaste ritmesectie geeft passende ondersteuning. Nostalgisch swingplezier. Al mocht het wat spannender klinken, het blijft wat hangen op een sympathiek onderonsje.

Bernard Lefèvre Harry Allen (ts), Scott Hamilton (ts), Rossano Qportiello (p), Joel Forbes (B), Chuck Riggs (d)

Susanne Alt How To Kiss

composities en die van bassist Sven Schuster staan als een rots tussen de vertrouwde tunes. How To Kiss is een knipoog naar zuiver funkplezier.

Bernard Lefèvre Susanne Alt (as), Thijs Cuppen (Fender Rhodes, Hammond L100), Eran Har Even (g), Sven Schuster (cb), Philippe Lemm (d) – gasten: Loet Van Der Elst (t), Jos De Haas (perc), Thijs Van Leer (Hammond L100)

Josh Arcoleo Beginnings Edition Records/Codaex – 47:08

Jazzmozaïek klasseert in deze rubriek de cd’s (nieuwe releases en heruitgaven) in alfabetische volgorde en illustreert het betere werk met de afdruk van de hoesjes.

De quotering is als volgt.

Top = In kader over twee kolommen met afbeelding van hoesje Zeer Goed = op één kolom met achtergrondkleur en afbeelding van hoesje Goed met hartje = op één kolom met afbeelding van hoesje Goed = geen achtergrondkleur en geen afbeelding van hoesje

norsound en weet daar krachtig mee om te gaan; beheerst zijn instrument en de traditie volledig en gaat al eens een kreetje laten in de hoge registers. Hij houdt duidelijk van de twee werelden: de voorbeelden uit de jaren 50 en 60 zonder iemand te imiteren. Een interessante jongeling om naar te luisteren, zo ook zijn kwartet.

Chris Joris

sax en trompet, subtiel onderlijnd door een uitstekende ritmesectie.

Bacsó integreert daarbij harmonisch balkanmuziek met hedendaagse jazz. Kálmán Oláh brengt er vaart in en op enkele nummers wordt er dan hartig en swingend geïmproviseerd. Persoonlijk tippen we op Too Many Questions Left (11:08) als hartendief.

Bernard Lefèvre

Josh Arcoleo (ts), Ivo Neame (p), Calum Gourley (cb), James Maddren (d)

Kristóf Bacsó (as, ss), Kornél Fekete-Kovács (t, bugel), Mátyás Szandai (cb), Ferenc Németh (d), gast: Kálmán Olàh (p)

Kristóf Bacsò Quartet Nocturne BMC/Codaex – 67:02

Venus Tunes/Bertus – 55:46

Nieuw op cd/dvd

David Basse with Phil Woods & Mike Melvoin Uptown Café Pacific Records/ jazzpromoservices.com – 52:37

Al even uit (april 2012) is dit nieuwe album How To Kiss van saxofoniste Susanne Alt, die op één nummer (Just A Little Lovin’) ook haar stem laat horen. Met het titelnummer is de funky toon gezet en ga je mee in het aanstekelijke ritme dat nog extra dimensies krijgt met de Fender of Hammond van Thijs Cuppen of gastorgelist Thijs Van Leer. Cold Sweat is een regelrechte hit (geschreven door de bandleader van James Brown) en met What’s Going On (Marvin Gaye) is de vurige Susanne helemaal op dreef. Haar eigen

Dit jeugdige viertal opereert vanuit Londen met een strakke, mooie samenhang. De muziek ent zich duidelijk op de huidige figuratieve Europese jazz. Gesyncopeerde, netjes neergeschreven en geformuleerde thema’s ontsnappen nog net aan het academisme. Ze gaan er des te meer kolkend mee op sleeptouw. Elk lid van dit kwartet speelt warm, sterk en volwassen.

Daarom overtuigen zij zowel in de ballade als in de tempo-stukken door de uitwerking van Arcoleo’s composities. De jonge tenorsaxofonist (°1989) volgde les bij Pee Wee Ellis toen hij 13 jaar was.

Hij bezit een rauwe en grote te-

Bijzondere gast op dit album is de pianist Kálmán Oláh, die aandachtige jazzliefhebbers niet onbekend is. Al sinds 2004 speelt hij geregeld met Kristóf Bacsó, die in dit live-album leader en componist is. Saxofonist Bacsó, geboren in Budapest in 1976, werkte in de jaren 90 ook nauw samen met Gábor Gadó, en won in 1999 de eerste prijs in een talentenwedstrijd van de Hongaarse Radio.

Deze live-opname in het Festival Theatre Of The Palace Of Arts (Müpa) lijkt wel een suite met mooi geweven interacties van

Ondersteund door een schitterende Phil Woods en zijn ritmesectie is de uit Kansas City afkomstige zanger David Basse in uitstekend gezelschap om zijn moody soulstem een extra boost te geven. Pianist Mike Melvoin is mede spilfiguur en levert liefst vijf songs, die zich uitstekend lenen aan de mainstream jazz- en bluessound die in dit album overheerst. Standards zoals Parker’s Mood, Bidin’ My Time en I’ve Got The World On A String pakt David Basse met vocalise en coole frasering aan. Een album om een zonnige avond met een fris wijntje af te sluiten.

Bernard Lefèvre David Basse (voc), Phil Woods (as, kl), Mike Melvoin (p), Steve Gilmore (b), Bill Goodwin (d)

2012/3

41

Nieuw op cd/dvd Blazin’ Quartet Jalkan Bazz Challenge Records/Challenge Records – 46:31

We schreven eerder dat we Blazin’ Quartet in de gaten zouden houden wegens beloftevol. We zien een en ander bevestigd.

Qua compositie wordt op deze tweede cd doorgaans vertrokken van een vrij volks klinkend (Balkanees) motief. Dit wordt verder uitgewerkt door drummer en bassist, die er zeer levendig en percuterend op inspelen. Het geheel wordt aangevuld met goed gedoseerde elektronische effecten, inclusief het gebruik van de draaitafel en (retro klinkende) synthesizer. Op die manier ontstaan werkjes die flirten met de

grenzen tussen jazz, pop, dance en volksmuziek. Het zijn a.h.w. muzikale collages waarin alles (van het meest banale tot het muzikaal relevante) een plaats krijgt.

Dat alles netjes in evenwicht gehouden wordt, dat de spanning en de harmonie een hele cd volgehouden worden, pleit in het voordeel van de muzikanten. De Montenegrijn Rambo Amadeus komt op vier tracks deze bezetting – weinig spectaculair – vervolledigen op gitaar. Het is leuk te horen dat het basiskwartet zijn eigen concept heeft ontwikkeld.

Marc Van de Walle Srdjan Ivanovic (d, tapan, syn); Mihail Ivanov (b); Michael Rörby (tb); Joao Driessen (ts); met Zlatko Baracskai (turntable), Rambo Amadeus (g, voc, org, syn)

razen de meeste nummers door de luidsprekers. Het inlassen van Lee Morgans Sidewinder is tekenend.

Alleen valt de uitvoering door toevoeging van wat ‘zanglijnen’ nogal licht uit. Er zijn nog twee andere nummers waarop de vocalen het niveau naar beneden halen. Boltro in combinatie met Giuliani leidt gelukkig wel tot een aantal spannende passages die zo op een compilatie van Jules Deelder terechtkunnen. Net iets teveel ballast echter om van een sterke cd te spreken. Vooral ook spijtig dat Ceccarelli een zuiver functionele rol toegemeten krijgt.

Georges Tonla Briquet Flavio Boltro (t), Rosario Giuliani (s), André Ceccarelli (d), Pietro Lussu (p), Daryl Hall (b), Alex Ligertwood (voc).

Flavio Boltro Joyful

Michiel Borstlap Trio 88

Bonsaï Music/Harmonia Mundi 46:09

Challenge Records/Challenge Records – 56:19

Het gaat er hard en snel tegenaan op de nieuwe van Flavio Boltro.

Gedreven door soul, funk en bop

Een mooi vervolg op het onlangs heruitgegeven album uit de jaren 70 van Paul Van Gysegem, die hier contrabas en cello speelt, maar dit is muziek anno 2010. De cd behelst drie stukken van hoge vertelkracht en met een zeer eigen identiteit. Cel Overberghe speelt tenor op twee collectieve composities en sopraansax op het derde stuk. De cd scheurt open met rauwe gitaarslierten van Tom Van Overberghe, geplant op een grondtoon, waarop hij zeer vrije blues-licks neerzet, zonder clichématigheid, integendeel, vol dramatiek en zeer gevat opgevangen door de drie andere medespelers. Het kwartet blijft niet bij één verhaal en weldra evolueert dit lange stuk naar andere werelden, waarin de akoestische instrumenten het elektrisch geweld van de gitaar lijken te vertalen in een levenskroniek. Op andere momenten kan de gitarist zo samen zitten met Van Gysegem’s bas of cello en omarmt hij met gemak de abstractere taal, die persoonlijk en zeer communicatief blijkt. Zo gaat het evenwaardig verder in de cd en als we Giovanni Barcella vernoemen als wizard van dienst, dan weet je genoeg. In het derde en tevens titelstuk vertelt de sopraansax heel plastisch en dompelt het kwartet zich onder in mysterieuze gesprekken. Een hoge quotering omwille van de persoonlijke sfeer en eerlijke communicatie die dit kwartet handhaaft.

Chris Joris Cel Overberghe (ts, ss), Tom Van Overberghe (g), Paul Van Gysegem (cb, clo), Giovanni Barcella (d).

42

2012/3

BJU Records – 61:04

Vinnige en hedendaagse jazz recht uit het hart van de stad waar het allemaal gebeurt. De vijf protagonisten, die elk twee composities leveren, vormen een hecht team en kunnen swingen en soleren zoals het hoort. Ze hebben duidelijk alle klassiekers uit de fifties en sixties in hun platenkast steken (van Coleman tot Rollins en verder) en verweven die erfenis met een gezonde portie energieke soulfunk en pure postbop. Ideaal visitekaartje om eens uitgenodigd te worden buiten Brooklyn.

Georges Tonla Briquet David Smith (t), Adam Kolker (ts, as, bkl, kl, f), Dan Pratt (ts, f, kl), Anne Mette Iversen (cb), Rob Garcia (d)

Co2 Quartet (Cel Overberghe) Intersections El Negocito Records – 55:36

Brooklyn Jazz Underground Ensemble A Portrait of Brooklyn

Anat Cohen Claroscuro Pianist-componist Michiel Borstlap wordt blijkbaar in ons land weinig opgemerkt, hoewel hij ooit als beste solist op Jazz Hoeilaart werd gelauwerd (1992). Hij toerde anders in geheel Europa en tot in Japan, de VS, Brazilië en het Midden-Oosten. Na twee solo-albums (2010 en 2011) is er deze trio-opname, waarin hij zich zowel uitleeft op grand piano als Fender Rhodes. Hij vindt in elektrische bassist Boudewijn Lucas en drummer Erik Kooger kompanen voor een robbertje energieke moderne jazz. Vooral Live DJ is een staaltje van aanstekelijke Fender onderbouwd met een bas ’n drum ritme. Op zijn bekroonde compositie Memory Of Enchantment zijn trompettist Ruud Breuls en elektrische gitarist Jerome Hol gastsolisten. Op You Know I Do speelt hij solo piano en dat vormt een rustpunt middenin het album. Dit album 88 schittert om zijn aanstekelijke grooves en (h)eerlijk melodische jazz.

Bernard Lefèvre Michiel Borstlap (p, Fender Rhodes), Boudewijn Lucas (elb), Erik Kooger (d) – gasten: Ruud Breuls (t), Jerome Hol (elg)

Anzic Records – 67:36 Het Spaanse Claroscuro betekent vrij vertaald licht en schaduw.

Cohen koos die term omdat ze dergelijke techniek van contrasten aanwendt om haar muziek meer reliëf te geven. Daar slaagt ze moeiteloos in. Van een vaste format is hier nergens sprake. We volgen een eerder grillig parcours met uitlopers naar Afrika, Cuba, Brazilië en zelfs het Franse chanson via La Vie En Rose (met gasttrombonist Wycliffe Gordon die zingt als Louis Armstrong). Op de setlist staan covers van o.a. Artie Shaw, Lonnie Smith, Chico Buarque/Jobim en Abdullah Ibrahim. Onder de gastmuzikanten vinden we Paquito D’Rivera. Het uiteindelijke resultaat klinkt als een kleurrijke melting pot zonder dat het geheel te fragmentarisch gaat klinken. Het wordt vooral interessant door de kleinere details zoals het spel met pianosnaren waarbij het lijkt of je een kora hoort. Cohen zelf steelt wel de show met haar expressieve virtuositeit.

Georges Tonla Briquet Anat Cohen (kl, as, ts), Jason Lindner (p), Joe Martin (b), Daniel Freedman (d), Wycliffe Gordon (tb, voc), Paquito d’Rivera (kl)

Ravi Coltrane Spirit Fiction Blue Note Records/EMI Music 58:58

Spirit Fiction betekent het Blue Note-debuut voor Ravi Coltrane, waarop hij zijn vast kwartet naast een sterk kwintet zet met o.a.

Ralph Alessi (t) en Geri Allen (p).

De kwintet-tracks werden geproduced door mentor Joe Lovano, die zijn tenorsax bovenhaalt in Ornette Coleman’s Check Out Time en Paul Motian’s Fantasm.

Spring & Hudson (R. Coltrane) is een kort, gebald tenor-drums duet met E. J. Strickland. Voor het overige wisselen composities zich af van Coltrane en Alessi, dito het kwartet en kwintet in complexe, forse, dan weer beschouwende verhalen, die ons tot herbeluistering aanzetten, daar er in dit spinnenweb van assertiviteit telkens heel wat meer te ontdekken valt.

Het finger-snapping-effect werd stilaan naast zich neergelegd (dat gebeurde al in de jaren 60, maar men kwam er in bepaalde kringen op terug). Er zit een onderhuidse drive in dit album; Ravi plaatst meermaals twee duo’s binnen het kwartet naast mekaar die elk een richting kiezen. Daarin ontdekken we een musicus die groeit, zoekt, de traditie en de omverwerping daarvan sublimeert in een hedendaags verhaal dat andere beelden en emoties oproept.

Chris Joris Ravi Coltrane (ts, ss), Luis Perdomo (p), Drew Gress (cb), E.J. Strickland (d), Ralph Alessi (t), Geri Allen (p), James Genus (cb), Eric Harland (d), Joe Lovano (ts)

Duduka Da Fonseca Quintet Samba Jazz – Jazz Samba Anzic Records – 58:48 De Braziliaanse drummer Da Fonseca kwam in 1975 aan in New York en stelde zich tot doel de ideale combinatie tussen samba en jazz uit te dokteren. Aan de zijde van o.a. Antonio Carlos Jobim, Astrud Gilberto, Joe Henderson en Kenny Baron deed hij de

Nieuw op cd/dvd nodige ervaring op. Zijn kwintet bestaat ondertussen tien jaar.

Ondanks het toch wel interessant traject blijven we hier wat op onze honger zitten. Het lijkt er op dat Da Fonseca zijn zoektocht stopzette en zich tegenwoordig vooral concentreert op de boperfenis uit de jaren vijftig.

Niets mis mee natuurlijk als je uitvoerders hebt als Anat Cohen en Guilherme Monteiro. Alleen ontbreekt dat greintje uitgesproken durf waardoor het geheel net wat meer grensverleggend en ook extra intrigerend zou kunnen klinken. Wel ideaal materiaal voor compilaties van Buscemi en Maestro.

Georges Tonla Briquet

duistere passages oproepen. De titels liegen er niet om: La Fumée, L’Ether, L’Immatériel, La Brume, La Transparence…

Mogelijk komt het live meer tot leven, dat kan je ervaren op 23 november in Vooruit, waar Christian Wallumrød met zijn ensemble wordt verwacht.

Bernard Lefèvre Xavier Charles (kl, hca), Ivar Grydeland (elg, banjo, sruti box), Christian Wallumrød (prep.p, harmonium), Ingar Zach (gran cassa, perc)

Laurent de Wilde Over The Clouds Gazebo/AMG – 54:00

Anat Cohen (ts, kl), Helio Alves (p), Guilherme Monteiro (g), Leonardo Cioglia (b), Duduka Da Fonseca (d)

Laurent de Wilde (p), Ira Coleman (b, elb), Clarence Penn (d) en gasten op één nummer: Jérôme Regard (b) en Laurent Robin (d)

Dans Les Arbres Canopée ECM Records/Challenge Records 49:24 Verstilde muziek of minimalisme à la John Cage is geheel toepasselijk op deze Canopée, een album waar de Noorse componist en pianist Christian Wallumrød met twee Noorse kompanen van Huntsville, de gitarist Ivar Grydeland en percussionist Ingar Zach, en de Franse klarinettist Xavier Charles klanken vertolken. Er is geen leidraad, wel slepende ijselijk koude spanning van klanken die bloedstollende

een boek over Thelonious Monk geschreven en was hij vele jaren zoet met allerlei cross-overmuziek, inclusief dj’s, rappers en elektronicasnufjes.

Met deze nieuwe cd keert de Fransman terug naar de basis: het pianotrio. Met twee Amerikaanse vrienden als ritmetandem speelt De Wilde hier aanstekelijke pianojazz, waarin enkele Afrikaans getinte nummers opvallen, zoals de twee versies van het titelnummer.

Op Fe fe naa efe, een cover van Fela Kuti, krijgt het trio versterking van een extra bassist en drummer, met een ritmisch feestje als resultaat. Maar De Wilde schrijft zelf ook aantrekkelijke stukken en weet een platgespeelde klassieker als Prelude to a Kiss nieuw leven in te blazen. Mooi!

Peter De Backer

De Franse pianist Laurent de Wilde is hier weinig bekend, terwijl hij toch al een rijkgevulde carrière achter de rug heeft. Geboren in 1960 in Washington, opgegroeid in Frankrijk, als jonge twintiger in New York gaan wonen, waar hij deel uitmaakt van de groep van Eddie Henderson en platen maakt met Billy Hart, Ralph Moore en Jack DeJohnette.

Intussen is De Wilde al sinds 1990 terug in Parijs, heeft hij

Béla Fleck and the Marcus Roberts Trio Across the Imaginary Divide Rounder/Codaex – 62:53 Naar eigen zeggen is banjospeler Béla Fleck al sinds de jaren tachtig een groot fan van pianist Marcus Roberts. Nu lijken de hoesteksten van muzikanten vaak op persberichten, maar al na luttele tellen raakt de luisteraar ervan overtuigd dat er tussen Fleck en Roberts dat onnoembare plaats vindt wat ge-

Amina Figarova Twelve In+Out Records – 63:35 Zoals de titel aangeeft, is dit het twaalfde album, maar het eerste op dit label, van de in Azerbeidzjan geboren Figarova, die tijdens haar studies in Rotterdam haar man, fluitist Bart Platteau, leerde kennen. In 2010 verhuisden ze naar de VS. Amina Figarova schreef alle 12 composities en arrangeerde ze met veel ruimte voor het sextet, dat we al kennen van de vorige opname Sketches (Munich Records 2010).

In de liner notes van Howard Mandel vertelt ze: “I feel so in balance, every little thing makes more sense”, waarmee ze haar huidige thuis als een vorm van geluk ervaart. Dat straalt ook door in de uit het persoonlijk leven gegrepen thema’s.

Met Twelve levert het Amina Figarova sextet een topprestatie. Niet alleen de ijzersterke arrangementen, maar ook de sublieme ruimtelijke en intense synergie in deze groep zijn buitengewoon. Piano, fluit, sax en trompet maken een kleurrijk swingend palet waar een subtiel laagje ritme doorheen wordt getrokken. Met oog en oor op scherp voert Amina Figarova je mee in vele verhalen, hoog in bewondering voor Another Side Of The Ocean, een zen-moment (Shut Eyes, Sea Waves,…) of het snellen van hier naar daar (On The Go), enz.

Twelve is voor jazzfijnproevers een muzikaal genot.

Bernard Lefèvre Amina Figarova (p), Bart Platteau (fl, bfl, ocarina), Ernie Hammes (t, bugel), Marc Mommaas (ts, ss), Jeroen Vierdag (b), Chris ‘Buckshot’ Strik (d)

makshalve wordt aangeduid met chemie. Met een ongekende souplesse en een overslaande geestdrift werpt het kwartet zich op muziek die volop geïnspireerd is op

ragtime en andere oude jazzstijlen maar die volledig fris en bij de tijd klinkt. Zowel ritmisch als harmonisch brengt de combinatie van banjo en piano een onverwachte

Maestro – Blue Note Trip

Beach Classics presented by José Padilla

Various Met deze drie compilaties kan je heel wat tijd en moeite besparen. Zelf de juiste stemmingsmuziek samenstellen hoeft niet dankzij deze dubbel-cd’s.

‘Mister Ibiza’ José Padilla kreeg op zijn beurt carte blanche om een verzamel-cd samen te stellen. Voor zijn Beach Classics komt hij op de proppen met een heel eclectische keuze. We horen o.a. Petrucciani, Andrew Hill, Herbie Hancock en Big John Patton naast usual suspects als Lee Morgan, Donald Byrd en Jackie McLean. Perfecte soundtrack voor ‘l’été indien’.

Op de nieuwe Blue Note Trip van Maestro, zowat de vaste huis-dj

bij Blue Note Records, vinden we vertrouwde namen als Horace Silver, Grant Green en Donald Byrd gekoppeld aan minder voor de hand liggende keuzes als David Axelrod, Marlena Shaw, Moacir Santos, Reuben Wilson en Al Caiola. Gewoontegetrouw heel goede mixing!

Trip Tease vol. 3 valt vooral op door een aantal vocale keuzes waaronder de legendarische Yma Sumac (!), Dr. John en Hindi

Trip Tease vol. 3 Blue Note Records/EMI Music

Blue Note Records/EMI Music

Blue Note Records/EMI Music

Zahra. Ook mooi meegenomen zijn de tracks van Bobby Hutcherson, Don Ellis Orchestra, Marc Moulin (uit zijn Placebo-periode) en David McCallum. Opmerkelijk veel materiaal uit de 21e eeuw.

Cool en sfeervol, onderverdeeld in The Awakening en After Hours. Wel een beetje flauw dat hier dezelfde openingstrack gebruikt wordt als op Maestro’s Blue Note Trip.

Ideale manier om een boodschappenlijstje op te stellen voor wie niet alles van Blue Note Records in huis heeft.

Georges Tonla Briquet

2012/3

43

Nieuw op cd/dvd rijkdom met zich mee waaruit zonder een enkele dissonant toch een opmerkelijk klankbeeld oprijst. De technische veelzijdigheid van het viertal krijgt vooral in de eerste composities alle ruimte. Tegen het eind volgen net wat minder stukken en dan gaat de sjeu er deels van af. Zoals zo vaak was een kortere cd een betere geweest. Als old school toch al de richting is, was de lengte van een lp niet zo een gek idee geweest.

Mischa Andriessen Béla Fleck (banjo), Marcus Roberts (p), Rodney Jordan (b), Jason Marsalis (d)

Sara Gazarek Blossom & Bee Palmetto Records/Codaex – 55:48 Dit is het debuut op Palmetto van zangeres Sara Gazarek, die door Don Heckman (LA Times) als ‘the next important jazz singer’ wordt geprezen. Ze verhuisde in 2000 naar Los Angeles waar ze aan de Thorton School of Music studeerde en een belangrijke band had met John Clayton als muzikale mentor. Voor Blossom & Bee heeft ze een all-star LAtrio aangetrokken en als gasten gitarist-zanger John Pizzarelli en organist-pianist Larry Goldings, tegelijk de producer van dit album.

Ze bevestigt haar bewondering voor Blossom Dearie via het titelnummer en met nummers als The Lies Of Handsome Men en Unpack Your Adjectives en voegt er nog een persoonlijke keuze van standards naast eigen werk aan toe. Maar haar lieflijke stem raakt toch niet aan de jazzvoorbeelden die ze zich stelt.

Bernard Lefèvre Sara Gazarek (voc, glockenspiel), Josh Nelson (p, keyb), Hamilton Price (b), Zach Harmon (d), Larry Goldings (org, p & melodica), gast : John Pizzarelli (voc, g)

Heliocentric counterblast A tribute to Sun Ra Enja Records/ Codaex – 44:12 Als een groep (relatief) jonge jazzmuzikanten een eresaluut brengt aan een mythische jazzgrootheid als Sun Ra, kan het met deze wereld nog zo slecht niet gesteld zijn. De Duitse trompettist Nikolaus Neuser leidt samen met altsaxofoniste Kathrin Lemke een achtkoppige band die net als het 44

2012/3

Arkestra van Sun Ra meer als een orkest klinken dan als een traditionele jazzband.

Opener Ancient Aiethopia is al meteen goed raak, want dat is geplukt uit Jazz in Silhouette, misschien wel het ultieme meesterwerk van de man van Saturnus.

Maar ook in de andere covers weet deze groep Duitse muzikanten de geest van Sun Ra (die deze planeet al verliet in 1993) goed te vatten.

Bijzonder zijn de eigen composities van Lemke en Neuser, waarin ze zelf aan de slag gaan met elementen die Sun Ra zo typeren: wat donkere saxgeluiden, ‘spacey’ keyboards (hier wel spaarzamer gebruikt dan bij de grootmeester zelve), heel bijzondere arrangementen en instrumentatie. En voortreffelijke solo’s, uiteraard.

Al bij al een zeer waardig eerbetoon aan Sun Ra. Peter De Backer

uithalen. Over heel de lijn passen ze een techniek toe waarbij stippellijnen af en toe omgezet worden in dikkere kaderlijnen.

Mooi voorbeeld is Panicballad waarin een nerveuze ritmesectie contrasteert met een haast zwevende sax. Voor de liefhebbers is dit genieten over heel de lijn terwijl het voor neofieten een perfecte introductie tot het genre is.

Zeker ook voor wie het werk van Joachim Badenhorst en Pascal Niggenkemper opvolgt (die trouwens beiden al met Hertenstein werkten).

Georges Tonla Briquet Joe Hertenstein (d), Achim Tang (cb), Jon Irabagon (ts)

Allan Holdsworth Hard Hat Area Moonjune Records – 41:42

Nikolaus Neuser (t), Kathrin Lemke (as), Dirk Steglich (ts, fl), Gerhard Gschlössl (tb), Andreas Dormana (bars), Uri Gincel (p, keyb), David Hagen (b), Philipp Bernhardt (d)

Joe Hertenstein – Achim Tang – Jon Irabagon Future Drone Jazzwerkstatt/Codaex – 51:36

Allan Holdsworth None Too Soon Moonjune Records – 51:06

setlist o.a. Nuages (Reinhardt), Countdown (Coltrane), Very Early (Evans) en Norwegian Wood blijft dit een verrassend schijfje.

Georges Tonla Briquet Hard Hat Area: Allan Holdsworth (g), Steve Hunt (keyb), Skuli Sverrisson (b), Gary Husband (d) None Too Soon: Allan Holdsworth (g), Gordon beck (keyb), Gary Willis (b), Kirk Covington (d)

Arthur Kell Quartet Jester BJU Records – 63:55 Bassist-componist Arthur Kell maakt al jaren deel uit van de New Yorkse scene en deelde het podium met o.a. Bobby Previte, Chris Cheek en Marc Ribot.

Regelmatig toert hij in Europa.

Net als een van zijn vorige cd’s (Victoria-Live In Germany) zijn ook deze live opnamen afkomstig van concerten in Duitsland. Dat betekent uitgesponnen nummers waarbij de groep rustig de tijd neemt om telkens een verhaal te ontplooien. Saxofonist Stillman bepaalt meestal de toon maar ook gitarist Shepik zorgt regelmatig voor de rode draad. Boeiende hedendaagse jazz zonder extremen hoofdzakelijk getekend door melodische sfeerscheppingen en geraffineerde nuances.

Georges Tonla Briquet Loren Stillman (as), Brad Shepik (g), Arthur Kell (b), Mark Ferber (d)

Steve Kuhn – Steve Swallow – Joey Baron Wisteria ECM Records/Challenge Records 67:31 Future Drone valt best te omschrijven als een typisch Moers-product. De muziek staat volledig in het teken van improvisatie zoals die ginder telkens te beleven valt tijdens de beroemde morning sessions.

Moers is meteen de link tussen deze drie muzikanten. Irabagon ontmoette er vorig jaar Tang en kent Hertenstein al jaren uit de improvisatiescene in New York terwijl deze twee laatsten al jaren regelmatig elkaars pad kruisen. Vorig jaar trok het trio vlak na Moers naar de al even bekende LOFT in Keulen en deed daar een opnamesessie van een drietal uur met uiteindelijk deze Future Drone als eindresultaat.

De heren testen op zeer subtiele wijze een aantal mogelijkheden uit en dat zonder excessieve koerswijzigingen of extreme

Twee verantwoorde heruitgaven van de gitarist die sneller speelt dan zijn schaduw. Hard Hat Area (1993) bevat een opeenstapeling van vingervlugge gitaarsolo’s in een context van fusionprogrockjazz. Deze formule wordt op tijd en stond gehuld in spacy nevelen zodat niet-adepten al vlug het noorden kwijt raken. De fans daarentegen hopen dat de mist nooit optrekt. In de context van het genre past het plaatje perfect.

Vooral een goede zaak is het heruitbrengen van None Too Soon uit 1996. Holdsworth strooit ook hier vrijgevig rond met gitaarnoten maar wordt op passende wijze gecounterd door toetsenist Gordon Beck die het geheel regelmatig laat overhellen naar meer zuivere jazz. Met op de

tussen, op zijn zachtst gezegd. De echte held van dit album is Joey Baron (d), die enorm creatief omspringt met dit geijkte gegeven en zeer verrassende momenten op zich neemt. Zowel solistisch als begeleidend manifesteert hij zijn persoonlijke sound op drums en cimbalen en injecteert hij letterlijk kracht en spanning in deze cd, die zonder hem zou ontbreken. In zijn A Likely Story gaat Kuhn toch heel hard swingen: een moment waarin hij zich eindelijk laat meedrijven op de gespierde drive van zijn kompanen.

Chris Joris Steve Kuhn (p), Steve Swallow (eb), Joey Baron (d)

Tim Langedijk Trio featuring Jasper van ’t Hof November The Sand Records/Baltic Nederland – 55:42 In jazz kan geen mens om een eigen stem heen. Je kunt de sterren van de hemel spelen, als het spel te veel op dat van een ander lijkt, is de ervaring toch een tweedehandse. De jonge gitarist Tim Langedijk laat op zijn derde cd horen over voldoende eigenheid te beschikken. Opvallend is vooral zijn kalme, zuivere frasering en zijn intelligent gebruik van ruimte. Subtiel opgestuwd door de trefzekere ritmesectie creëert hij muziek die voluit ademt en door spaarzaamheid en de precisie van het spel spannend wordt. Nog niet alle composities zijn gelijk van kwaliteit, maar het trio levert een aantal intrigerende stukken af. Uitmuntend is de bijdrage van gast Jasper van ’t Hof die met veel gevoel en gogme de muziek weet te kleuren en van fijnzinnige contrasten voorziet.

Mischa Andriessen Tim Langedijk (g), Udo Pannekeet (b), Hans van Oosterhout (d), Jasper van ’t Hof (p)

Steve Lehman Trio Dialect Fluorescent Voor een ECM-productie is dit een vrij orthodox piano-trio album.

Steve Kuhn is een te respecteren veteraan, maar verder dan de alomgekende mooie harmonisaties en pretty melodies in zijn composities komt hij niet. Bovendien reikt hij niet buiten de erfenis van Bill Evans, diens tijdsgenoten en adepten, al heeft hij een mooie forse linkerhand, die de piano als een klok laat luiden. Het geheel klinkt warm en breed, maar daar zit de onderlijning van Steve Swallow en Joey Baron voor veel

Pi Recordings/Codaex – 45:36

Freejazz-grootheden die een rechttoe-rechtaan plaat maken: ik heb er altijd een zwak voor gehad.

Extra releases Luister maar eens naar Snurdy Mc Gurdy and her dancing shoes van Roscoe Mitchell, of For Olim van Cecil Taylor, waarin de krachtpatser van de piano zijn meesterschap nu eens niet in marathons van drie kwartier laat horen. En nu blijkt ook deze cd van Steve Lehman in dat rijtje te passen. Niet dat Lehman hier slappe kost opdient: het is nog altijd stevige, postmoderne hedendaagse jazz. Maar waar hij zich op zijn vorige cd’s uitbundig te buiten ging aan allerlei grillige en moeilijke structuren, is dit een al bij al vrij ongedwongen opname van een saxofoontrio, met Lehman uitblinkend op altsax, bijgestaan door de fantastische ritmetandem van bassist Matt Brewer en drummer Damion Reid.

Wie had ooit gedacht dat de man die gevormd werd door Anthony Braxton en Steve Coleman zich zou wagen aan covers van Duke Pearson, John Coltrane, of crooner Anthony Newley?

Wel, Lehman doet het hier allemaal, op overtuigende wijze. En zijn vijf eigen composities passen ook in het geheel, hoewel ze zeker een generatie moderner aanvoelen. Dit is fantastische hedendaagse jazz van een prima trio.

Peter De Backer Steve Lehman (as), Matt Brewer (b), Damion Reid (d)

Urs Leimgruber – Jacques Demierre – Barre Phillips Montreuil Jazzwerkstatt/Codaex – 60:10 Veel vrije jazz is een evenwichtsoefening, een dans op slap koord met de beheersing van het instrument zowel als vangnet en valkuil. Er is niets anders dan op terug te vallen, maar vertrouwen op wat je kunt, is wel veilig, maar om veiligheid gaat het in deze muziek nu juist niet. Dit trio, bestaande uit twee Zwitsers en een Amerikaan, is volkomen thuis in het metier en weet hoe te balanceren en tegelijk niet in een knappe maar saaie oefening te vervallen. Het vergt doorbijten, dat zeker. Live kan de luisteraar die inspanning beslist opbrengen, maar voor een cd is ruim een uur wat lang. Anderzijds is met minimale middelen een improvisatie van meer dan twintig minuten spannend houden, zoals het drietal hier tot twee keer doet, een bewonderenswaardige prestatie.

Mischa Andriessen Urs Leimgruber (s), Jacques Demierre (p), Barre Phillips (b)

Nieuw op cd/dvd

Jon Balke Magnetic Works 1993-2001

Jazz At The Concertgebouw Star Eyes

ECM Records/Challenge Records – 2cd – 51:54+49:38

Dutch Jazz Archive Series – mcn.nl – 63:07

Vorig jaar op het Oslo Jazz Festival gaf Jon Balke al een toekomstvisie op Magnetic North Orchestra, waarbij hij zijn vaste kern met een barokensemble verenigde, en wat hopelijk volgend jaar wordt uitgebracht. Wie de evolutie van het project vanaf 1993 tot 2001 wil oppikken, krijgt nu de kans met deze 2-cd anthologie met een selectie van werken uit de albums Solarized (eerst verschenen bij Emarcy 1999), Further (ECM 1994) en Kyanos (ECM 2002). Na Oslo 13 zocht Jon Balke onder invloed van Gil Evans en Claus Ogerman om een groter ensemble te vormen waarbij strijkers een wezenlijk deel zouden van uitmaken. In Magnetic North bestaat de kern uit de ritmetandem Audin Kleive (d) en Anders Jormin (b) en als leidende solisten de saxofonist Morten Halle en de trompettisten Per Jørgensen en Arve Henriksen naast natuurlijk Jon Balke (p, keyb, electronics) zelf. Bij Solarized vormt het Cikada String Quartet de strijkerssectie, bij de andere albums zijn verschillende gasten op viool en cello aangetrokken. Bij Jon Balke is de compositie een functionele leidraad om tot een collectief resultaat te komen, waarin vrije improvisatie en interpretatie op elk moment voorop staan.

Als Jazz From Carnegie Hall geafficheerd zijn het opnames in het Concertgebouw Amsterdam op 27 september 1958 van Phineas Newborn Trio, Lee Konitz en Zoot Sims met voormeld trio en Red Garland samen met de ritmesectie van voormeld trio, Oscar Pettiford en Kenny Clarke, nog eentje (Yardbird Suite) van Konitz/Sims & Red Garland trio en als bonus Oscar Pettiford samen met Phineas Newborn en Kenny Clarke. Uitvoerige en degelijke liner notes van Bert Vuijsje, tevens producer, bij deze all-stars legendarische opnames.

Keith Jarrett Sleeper ECM Records/Challenge Records – 2cd – 45:27+61:29 Dit is een nooit eerder uitgebrachte concertopname in Tokio op 16 april 1979 met Jarrett’s Europese kwartet ofwel de Noren Jan Garbarek (sax, fl) en Jon Christensen (d) en de Zweedse bassist Palle Danielsson. De merendeel 10-15 tot zelfs 20 en 28 minuten lange improvisaties van deze band zijn een vervolg op hun studio-opname Belonging (ECM 1974). In deze opnames gaat het er stomend aan toe en leeft Jarrett zich soms lekker luidruchtig uit. De interactie tussen Jarrett en Garbarek is gewoonweg verbluffend. De drive en energie, maar ook spirituele lyrische passages, leveren spannende sets op. Mooi dat ze uit de slapende archieven zijn opgediept.

Bill Evans Momentum Limetree Records – 2cd – 43:20+49:27 Dit is een nieuwe release van een liveconcert in de Stadsschouwburg Groningen op 4 februari 1972 van Bill Evans (p) samen met Eddie Gomez (b) en Marty Morell (d). Bill Evans zou 21 keer in Nederland zijn opgetreden, voor het eerst op 2 februari 1965 en het laatst met Marc Johnson (b) en Joe LaBarbera (d) op 10 december 1979, minder dan een jaar voor zijn dood in 1980 op eenenvijftigjarige leeftijd. Deze opnames komen van tapes die Jan Warntjes, een Nederlandse pianist en Evans-aanhanger, in overleg met Evans’ manager, maakte tijdens het concert. Ze werden digitaal overgezet en staan op deze Momentum zoals het concert verliep, waarbij de laatste tune, Nardis, helaas onvolledig is omdat de tape op was. De titel komt van Evans weduwe Nenette, die de periode zag als een upswing in zijn persoonlijk leven. De setlist is exemplarisch en vormt een uniek tijdsdokument.

Jazz On Film…Film Noir Moochin’ about www.jazzonfilmcds.com – 5cd set Zeven jazz geïnspireerde soundtracks van film noir uit de jaren 50-60 over individuele kartonnen hoesjes in een box en met een boekje waarin commentaar door Jazzwise ‘Jazz On Film’ schrijver Selwyn Harris. De films en respectievelijke muziek zijn A Streetcar Named Desire’(Alex North), Private Hell 36 (Leith Stevens), The Man with the Golden Arm (Elmer Bernstein), Sweet Smell of Success (Elmer Bernstein/Chico Hamilton), Touch of Evil (Henry Mancini), Anatomy of A Murder (Duke Ellington) en Odds Against Tomorrow (John Lewis). Een volgende release (oktober 2012) in deze Jazz on Film-reeks zou The Rebels and The Beats behandelen met o.a. Paris Blues (1961) met muziek van Duke Ellington.

Avid Jazz presents…

We hebben in vorige edities al gewezen op het label Avid Jazz (verdeling: Codaex) waarbij vroegere albums op cd verzameld worden en als dubbelaars verschijnen. Een ideale manier voor de jazzliefhebber om tegen een schappelijke prijs zijn collectie van klassiekers aan te vullen. Recent verschenen Jimmy Raney Four Classic Albums Plus met o.a.

Bobby Jaspar, Stan Getz, Bob Brookmeyer, Hank Jones, e.a., Al Cohn Leader & Sideman (Cohn On The Saxophone, Mr.Rhythm, The Jazz Workshop, A Mellow Bit Of Rhythm), Joe Newman Four Classic Albums (Locking Horns, All I Wanna Do Is Swing, The Midgets, Soft Swingin’ Jazz), Illinois Jacquet Five Classic Albums (The Kid And The Brute, Swing’s The Thing, Flies Again, Collates, Groovin’ With Jacquet), Benny Carter Four Classic Albums Plus, Bob Brookmeyer Four Classic Albums, enz. Ga voor een volledig overzicht eens kijken op: www.avidgroup.co.uk Bernard Lefèvre

2012/3

45

Nieuw op cd/dvd David Liebman – Ellery Eskelin Non Sequiturs Hat Hut Records/Harmonia Mundi 54:23

De cd opent met twee thema’s van Dave Liebman: het ene stevig swingend, het andere introspectief, en een schitterende Ghosts van Albert Ayler. Het tweede deel behelst een suite van Ellery Eskelin in 8 delen en draagt de cd-titel. Het concept van twee tenoren, contrabas en drums werkt uitstekend assertief, is recht voor de raap en getuigt van een rauwe mannelijkheid. Er wordt niet gezocht naar knappe arrangementjes en tweede stemmetjes. De tenorsaxen zingen hun lied als twee straatzangers en Jim Black is een ongelooflijk kleurrijk en

stevig drummer/percussionist waar bassist Tony Marino zeer nauw op inspeelt. Eskelin’s suite brengt ingetogenere klanken met zich mee, die ons in een wat cerebralere cultuur dompelen, doch met voldoende beeldmateriaal om ons een film voor de ogen te draaien. Naar het einde van de suite toe stijgt het testosteron weer en herkennen we de viriele aanpak uit het begin van dit album.

Chris Joris David Liebman (ts), Ellery Eskelin (ts), Tony Marino (cb), Jim Black (d)

Lochs-BalthausHerskedal + Michael Moore Choices Een Nederlander, Duitser en een Noor vormen een trio: trompet, piano, tuba. Jong en afgestudeerd, repeteren zij een degelijk en mooi repertoire bij mekaar. Zij weten met kleur en arrangement om te gaan, zijn steengoede instrumentalisten, maar Michael

Motema Records – 62:09 Dit uitmuntende album is niet te danken aan een mooi meisje met een beloofde rijke toekomst van een diva. De knapste stem van de souljazz vandaag vinden we terug bij een man van minstens een meter negentig en die ouder is dan veertig. Zijn naam?

Gregory Porter. Zijn reputatie was al een paar jaar aan het groeien en onder insiders bekend. Wat nog ontbrak, was een goede plaat om deze indruk te kunnen bevestigen.

Met dit tweede album, Be Good, bewijst Porter dat en plaatst hij zich tussen de schaarse mannelijke jazzzangers.

Zijn uitzonderlijke timbre verraadt gospelinvloeden en trekjes van Nat King Cole of Marvin Gaye. Porters expressieve en warme stem heeft dan ook veel weg van crooners, maar vooral de grote soulzangers zoals Curtis Mayfield en Donny Hathaway. Begeleid door subtiele jazzmusici bewijst deze zanger dat hij een schitterend talent bezit, en dat hij ook een knap componist is. De songs van Be Good zijn nog sterker dan deze op het eerste album, o.a. Painted on Canvas of Be Good. Porter assimileert in zijn zangkunst de kracht van blues en gospel om die in een breed perspectief te plaatsen. Hij is echt een groot zangtalent.

Patrick Bivort Gregory Porter (voc), Chip Crawford (p), Emmanuel Harold (d), Aaron James (b), Tivon Pennicott (s), Kamau Kenyatta (s), Yosuke Sato (s), Keyon Harold (t)

2012/3

Jimmy Lyons & Sunny Murray Trio Jump Up Hat Hut Records/Harmonia Mundi 66:18

Bert Lochs (t, bugel), Dirk Balthaus (p, ep), Daniel Herskedal (tba), guest: Michael Moore (kl, as).

Russ Lossing Drum Music Sunnyside Records – 54:29

Berthold Records – 53:16

Gregory Porter Be Good

46

Moore is de meerwaarde. Zijn klarinet of altsax injecteert de volwassen spanning die nodig is. Even belooft de inzet van een stuk of de inbreng van de tuba een brok avontuur, maar die komt er niet. Wat meer loslaten en op zoektocht gaan zou dit trio dienen. Nog te veel esthetisch academisme en voorgekauwde effecten.

Chris Joris

Met Paul Motian heeft de jazz vorig jaar een van de allergrootste drummers uit zijn geschiedenis verloren. Motian was niet alleen een heel bijzondere, orkestrale drummer. Hij pende ook sterke composities in een heel eigen stijl. Pianist Russ Lossing, die heel vaak met Motian heeft samengewerkt, gaat hier de uitdaging aan die muziek helemaal alleen op zijn piano te vertolken, een transcriptie die bijzonder goed is geslaagd.

Anders dan je van een drummer zou verwachten, schreef Motian vooral traag voortschrijdende, verstilde stukken. Die oefeningen in langzame lyriek weet Lossing hier goed te vatten.

Opener Conception Vessel, dat Motian op zijn debuut voor ECM opnam met ene Keith Jarrett, is meteen een zeer geslaagde interpretatie van een Motian-melodie.

En na beluistering van It Should Have Happened A Long Tima Ago kan je alleen maar besluiten dat trage muziek heel mooi kan zijn.

Heel af en toe is de muziek van Motian wat vinniger, zoals in Dance of Mumbo Jumbo, een van Motians bekendste stukken.

Lossing eert de muziek hier met een sobere aanpak, die zijn schoonheid vooral na enkele luisterbeurten prijsgeeft.

Peter De Backer Russ Lossing (p)

Dit live-concert start uiterst fris, maar ook radicaal met Lyons al huppelend riffend, alsof hij een broertje van Salt Peanuts inzet, doch het gedonder laat niet op zich wachten. Tijdsgenoot Sunny Murray en de jongere bassist John Lindberg tuimelen erin als een vuurbal van energie en zeggingskracht. Een nooit aflatende stroom overspoelt ons; plus minus 15 jaar na de initiërende samenwerking met Albert Ayler en/of Cecil Taylor. Opgenomen in 1980 tijdens het Willisau Jazz festival, Zwitserland, heeft deze muziek niets van haar kracht verloren en vertoont ze alleen maar meer interactie. Lindberg’s spel is schitterend en zit vol stuwende contrabas-dramatiek.

Murray krijgt ook wat solo-intermezzi toebedeelt, waarin hij vanuit zijn bulderende drumsound tevens wat bedaardere gesprekken voert met de Alpen. Zo echt, zo expressief. Een trio van rasechte freejazz, waarbij het huidige intellectualisme hopeloos verbleekt.

Chris Joris Jimmy Lyons (as), John Lindberg (cb), Sunny Murray (d)

Branford Marsalis Quartet Four Mf’s Playin’ Tunes Marsalis Music/Universal – 67:02

Branford en de zijnen schieten hier als een vuurpijl uit de startblokken, met de heerlijke opener The Mighty Sword. Marsalis zelf schittert op soprano, en Joey Calderazzo lijkt wel de reïncarnatie van McCoy Tyner. Maar vooral: wat een band, wat een tomeloze

energie!

Diezelfde drive blijft de hele cd lang domineren, ook al zijn niet alle nummers uptempo, en komt Branfords voorliefde voor ballades ook ruim aan bod. Zoals in As Summer Into Autumn Slips, een stuk van Joey Calderazzo, waarop Branford alweer op sopraansax excelleert. Geen nood, wie hem liever op tenor hoort, krijgt hier ook voldoende lekkers voorgeschoteld, zeker in de soms langgerekte passages waar pianist Calderazzo er het zwijgen toe doet, zoals in Whiplash, een prima compositie van Marsalis zelf.

Dé nieuwigheid van deze cd is de intrede van Justin Faulkner, die Jeff ‘Tain’ Watts vervangt op drums. Faulkner doet dat prima, maar het groepsgeluid is met die wissel niet echt veranderd. Dit blijft gewoon een van de beste bands op de jazzscene.

Peter De Backer Branford Marsalis (ts, ss), Joey Calderazzo (p), Eric Revis (b), Justin Faulkner (d)

Pat Metheny Unity Band Nonesuch/Warner Music – 65:49

Na twee solo-projecten (Orchestrion in 2010 en What’s It All About, 2011), keert gitarist Pat Metheny terug naar een kwartet waarin een saxofonist – dit keer Chris Potter, die zowel in eigen projecten als in samenwerking met Herbie Hancock, John Scofield, Paul Motian of Joe Lovano in de jongste 20 jaar een stevige reputatie heeft opgebouwd.

Het is al meer dan dertig jaar geleden dat Metheny nog met saxofonisten opnam, namelijk in het album 80/81, met Charlie Haden (b), Jack DeJohnette (d), Dewey Redman (s) en Michael Brecker (s). Maar hij zoekt geen revival-groep, pende opnieuw originele composities en maakte nieuwe arrangementen waarin het lyrische en harmonische mooi uitgebalanceerd zijn.

Een prettig album, met een zeer duidelijk geluid en meesterlijk uitgevoerd. De gitarist confronteert ons met zijn verschillende inspiratiebronnen en oscilleert

Nieuw op cd/dvd van het ene universum naar het andere, net alsof hij zijn verschillende facetten probeert te integreren: een meer klassieke jazzformule met een cross-over pop-aanpak waar de synthesizergitaar een prominente plaats inneemt. Het is beslist een goede beslissing van Metheny om na al die jaren opnieuw met een saxofonist te spelen.

Patrick Bivort Pat Metheny (g), Antonio Sanchez (d), Ben Williams (b), Chris Potter (s)

Marcus Miller Renaissance man Dreyfus Jazz – 76 :32 Vorig jaar haalde Marcus Miller middels een grote tournee met de muziek van Tutu nog eens herinneringen op aan zijn samenwerking met trompettist Miles Davis. Blijkbaar heeft hij daarmee een periode afgesloten, want Miller voelt zich luidens de titel van zijn nieuwe cd als herboren.

Niet dat we hier een andere Miller te horen krijgen. Zijn elektrische bas klettert nog altijd dat het een lieve lust is en Miller schrijft nog steeds van die forse jazzfunknummers. In zijn band wemelt het van de blazers, maar uiteindelijk overheerst zijn bas alles. Dit is dan ook smullen voor basfans.

Af en toe bouwt Miller wel een rustpuntje in, zoals Setembro (Brazilian Wedding Song), een net iets te gesuikerde cover van Ivan Lins, waarop Gretchen Parlato en Ruben Blades meezingen. Dr. John komt ook nog even meedoen, en Marcus laat ook nog eens horen dat hij ook met de basklarinet aardig overweg kan.

Misschien wel het leukste komt aan het einde van deze cd, als Miller helemaal alleen met niks dan zijn elektrische bas een cover speelt van I’ll Be There (jawel, van The Jackson 5). Misschien moet Miller maar eens een hele cd vol spelen met dergelijke mooie solostukken. Daar zou Michael Manring nog een puntje kunnen aan zuigen!

Peter De Backer Marcus Miller (elb, bkl), en met o.a.: Alex Brown (as), Sean Jones, Maurice Brown (t), Kris Bowers (p), Federico Gonzalez Pena (elp), Adam Rogers (g), Louis Cato (d) en vocale gasten: Gretchen Parlato, Ruben Blades, Dr. John

NoReduce Jaywalkin’ nWog Records – 53:08

Drie Zwitserse jazzmuzikanten trekken naar New York en ontmoeten er een drummer. Dit is geen flauwe mop maar het verhaal achter NoReduce. Raffaele Bossard, Dave Gisler en Christoph Irniger kruisten het pad van Nasheet Waits en namen samen deze cd op. Het is een typisch New Yorks product geworden: hard, snel en met de nodige onverwachte wendingen.

De testosteronpassages worden in evenwicht gehouden door meer getemperde sfeerscheppingen al dan niet met een spacy Pink Floyd-accent. Er wordt zelfs geflirt met jazzrock à la Soft Machine. Intens en spannend zoals een avondje jazzclubhopping in downtown Manhattan.

Georges Tonla Briquet Raffaele Bossard (b), Dave Gisler (g), Christoph Irniger (ts), Nasheet Waits (d)

Ob6sions First Takes Challenge Records/Challenge Records – 60:29

Op deze cd vind je de eerste opnames van de huisband van Radio 6 (Nederland). Ongeveer twee en een half jaar geleden ging die op zoek naar veelzijdige muzikanten die jazz en soul meester waren, standards kenden, een eigen repertoire hadden, maar die ook om het even welke gast konden begeleiden.

Het moet gezegd dat deze vier veelzijdige topmuzikanten op deze cd tien schitterende, live gespeelde nummers hebben vastgelegd. Mooi drumwerk van De Boo, de saxsolo’s van Trujillo zijn goed verteerbaar maar

toch intrigerend, het baswerk is stevig, en de keyboards zijn veelzijdig. De sfeer zit er goed in, en enthousiasme is troef op de plaat. Die is een mix geworden van snellere en meer intieme nummers, funky, poppy maar vooral jazzy composities.

Die komen niet alleen van de bandleden maar bv. ook van Manu Katché (So Groovy), Cole Porter, Miles Davis, Ray Noble, Sam Rivers. De groep klinkt altijd vol, jeugdig, gedreven. Dit is een schijf vol swingende muziek met laag instap- maar hoog kwaliteitsgehalte.

Marc Van de Walle Efraïm Trujillo (as, ss, ts); Jeroen van Helsdingen (p, keyb); Sven Schuster (cb, b); Victor de Boo (d)

Paul Plimle – Barry Guy – Lucas Niggli Hexentrio Intakt Records/Codaex – 62:43 De hoes geeft al een aardig idee wat van deze cd mag worden verwacht; kleurrijk en moeilijk te duiden. Alle drie de muzikanten hebben hun sporen als improvisator ruimschoots verdient en het is ook duidelijk te horen dat het drietal eensgezind aan dit project begonnen is. Het is ook een goede combinatie; het dunne, metaalachtige geluid van Lucas Niggli’s slagwerk, de robuuste bas van Barry Guy, het klepperen van de toetsen bij Paul Plimley die een voorkeur voor de uitersten van zijn toetsenbord heeft. Soms wordt alle ritmiek uit de muziek gehaald om een spookachtig klankspel te creëren, dan weer gaat het full swing ahead. Vrije jazz inderdaad, maar niet van het soort dat de luisteraar onder de voet probeert te lopen. Leidende kracht daarin is Plimley die zeer subtiel en gevarieerd speelt. Dit is muziek waarin de coherentie van de compositie is losgelaten, dat werkt enerzijds spannend omdat vaak verrassende wegen worden ingeslagen, anderzijds is het ook wel een gemis. Hexentrio bevat heel opwindende episoden, maar is ook fragmentarisch. Daarin zal voor de een de kracht voor een ander de zwakte van deze cd liggen.

Mischa Andriessen Paul Plimley (p, stem), Barry Guy (b, stem), Lucas Niggli (d, stem)

Jazz & Beyond Monosuite (Pirouet Records) van de Duitse componist-muzikant Jürgen Friedrich is een groots opgezet project met als uitvoerders het Sequenza String Orchestra en een jazzkwartet gevormd door Hayden Chisholm (as), Achim Kaufman (p), John Hébert (b) en John Hollenbeck (d). Er wordt gegoocheld met tonale inkleuringen en microtonale intervallen. De fijnzinnige verstrengelingen met jazzidiomen zijn uiterst minutieus en fijnzinnig uitgewerkt. Het eindresultaat zal vooral liefhebbers van hedendaags klassiek bekoren. Zeker voor wie ook werk in huis heeft van John Adams, Messiaen, Steve Reich en Kris Defoort.

Jesper Løvdal (ts, kl, f, bs) en Günter Baby Sommer (d) tasten op hun titelloze duo-cd (ILK) de meest extreme grenzen af van stilte en geluid en van snelheid versus traagheid. Ze improviseren daarbij met de voorzichtigheid van twee grootmeesters in het Mikadospel.

Het is een fascinerend bewijs dat je met deze instrumenten heel subtiel te werk kan gaan. In de passages waar korte stroomstoten het broze canvas doorbreken, ontstaan zeer kubistische vormen die even later overgaan in breed uitdeinende golfbewegingen. Auditieve op-art.

Pommelhorse is een Zwitsers kwintet dat op haar titelloos debuut (Unit Records) opteert voor avontuurlijke electro met jazzaccolades.

Nu eens worden spacy Rhodessoundscapes opgepimpt met kurkdroge drum’n’bass, dan weer halen experimentele spielereien de boventoon. Van echte melodielijnen durven we niet steeds te spreken, wel is er telkens een soort leidraad om het houvast niet te verliezen. Ergens tussen King Crimson, Lidlboj en de nieuwe plaat van Eric Thielemans.

In eigen land wordt het Britse Neil Cowley Trio gecatalogeerd in het vakje post-jazz. Wat we op The Face Of Mount Molehill (Naimjazz) horen, klinkt echter meer als een kruising tussen pianopop en vederlichte jazz waarbij een poging gedaan wordt om in de voetsporen van E.S.T. te treden.

Denk aan een instrumentale verbroedering tussen Billy Joel en Coldplay. Dat Cowley meewerkte aan Adele haar hitplaat 21 zal daar niet vreemd aan zijn.

Nog veel lichter is Apormidjusofir (September/HKM) de nieuwe plaat van pianist Jean-François Maljean waarop hij een ode brengt aan Verviers, de stad waar hij mee verbonden is. Eigen werk wordt daarbij aangevuld met nummers van o.a. Pierre Rapsat, René Thomas en Jacques Hustin.

Georges Tonla Briquet

2012/3

47

Nieuw op cd/dvd Dafnis Prieto Proverb Trio Dafnisonmusic/Two for the show 65:24

De Cubaanse drummer Dafnis Prieto heeft een uiteenlopende staat van dienst. Hij speelde met baanbrekers als Steve Coleman en Henry Threadgill, maar ook in allerlei latin- en Caribische muziekgroepen van onder meer Eddie Palmieri en Rámon Valle.

De veelzijdigheid komt goed van pas in Prieto’s nieuwste project waarin hij in triobezetting volledig improviserend een dance-achtige set probeert op te bouwen. Zonder vooraf vastgelegde ideeën

maken Prieto en zijn minstens zo wendbare kompanen toetsenist Jason Lindner en vocalist Kokayi opjuttend swingende muziek. De groove is daarvan de ruggengraat, maar het drietal zet op meer in dan alleen de voetjes van de vloer.

De spanning dat deze dwingende ritmes ter plaatse worden bedacht en voortgebracht, maakt de muziek ronduit opwindend. Bewijs dat niets vastligt levert Kokayi die alle zeilen moet bijzetten om Prieto’s beats en Lindners bewonderenswaardig rijke klankkleuren te pareren en daar du moment woorden bij moet verzinnen. Een fenomeen. Dat de spanningsboog soms niet kan worden vastgehouden is eens te meer bewijs dat het de heren met het improviseren menens is. Dit debuut is geen perfecte plaat, maar wel een om in het hart te sluiten.

Mischa Andriessen Dafnis Prieto (d), Jason Lindner (keyb), Kokayi (voc)

Eric Thielemans EARR plays a Snare is a Bell

LP

SubRosa – LP – 48:31 Deze plaat vormt samen met de eerder verschenen solo-cd van Thielemans een tweeluik maar valt evenzeer apart te appreciëren. EARR staat voor Ensemble Artists Repertoire Research. Het is niet zomaar een project maar het begin van een zoektocht met een aantal muzikanten die op dezelfde golflengte zitten. A Snare Is A Bell is bovenal een ver doorgedreven spel met boventonen, resonanties en residuen van geluid met een heel hoog meditatiegehalte. Kant A is een lange trip van net geen vijfentwintig minuten. Kant B bevat zeven kortere stukken/bewerkingen van Purcell, Bach en Satie aangevuld met eigen werk. De term improvisatie zou van toepassing kunnen zijn maar Thielemans verkiest het zelf gewoon te omschrijven als spelen. “Improviseren is een veel te beladen woord uit de sixties waarvan de achterliggende connotatie achterhaald is.

Voor mij telt de muzikaliteit, uitgeschreven of niet.” Voor velen zal deze plaat hier niet thuishoren. Toch treden we Thielemans volledig bij als hij zegt: “Luister! Probeer niet te zoeken wat er nog van jazz in zit want dan ben je louter bezig met het zoeken naar een puberale identificatie en mis je de essentie.” Wie de uitdaging aangaat, treedt een harmonieuze wereld binnen met meer onderliggende links en verwijzingen dan je bij een oppervlakkige luisterbeurt zou vermoeden. Sowieso onweerstaanbaar voor wie ook van Sigur Rós houdt en geïntrigeerd is door de spectrale stillevens van Man Ray. Georges Tonla Briquet Eric Thielemans (d), Claron Mc Fadden (voc), Jorgen Cassier (voc), Peter Jacquemyn (cb), Jozef Dumoulin (p, keyb), Jean-Yves Evrard (g), Hillary Jeffery (tb)

48

2012/3

Enrico Rava Rava On The Dance Floor ECM Records/Challenge Records 56:23 Enrico Rava werd bezield door de muziek van Michael Jackson, toen hij kort na diens overlijden zijn vrouw een dvd zag bekijken van een concertopname in Boekarest. De muziek greep Rava zo aan, dat hij aan de slag ging om die te doorgronden en zelf uit te voeren. Samen met Parco della Musica Jazz Lab werden de Jackson-hits live in het Rome Auditorium uitgevoerd en op dit album uitgebracht. Je wordt direct geraakt door de onmiskenbare tunes en daar legt arrangeur/trombonist Mauro Ottolini een wervelende orkestrale laag bovenop. Maar tegelijk houdt hij de spanning erin met knap wisselende soleermomenten en zoals je mag verwachten speelse interacties. Misschien niet iets waar Michael Jackson fans naar uitkijken, maar dat zal ook niet Rava’s bekommernis zijn. Onze tips op dit album zijn Thriller (wat dacht je?) en Little Susie.

Bernard Lefèvre Enrico Rava (t), Andrea Tofanelli (t, bugel), Claudio Corvini (t, bugel), Mauro Ottolini (tb, tuba), Daniele Tittarelli (as, fl), Dan Kinzelman (ts, kl, bkl), Franz Bazzani (keyb), Giovanni Guidi (p, Fender Rhodes, toy piano), Dario Deidda (b), Marcello Giannini (elg), Zeno de Rossi (d), Ernesto Lopez Maturell (perc)

Ilja Reijngoud Group with Elizabeth Simonian Around the world Challenge Records/Challenge Records – 64:01

Reijngoud is van vele markten thuis en dat kun je horen. Elke solo van hem is muzikaal onderbouwd en fraai uitgewerkt. Met dit nieuwe project bevestigt hij wat hij in zijn mars heeft: hij combineert zijn talenten en die van de groepsleden met de heldere, lichte stem van Elizabeth Simonian (net afgestudeerd).

Daarmee werd een goede keuze gemaakt: Simonian plaatst en beheerst haar stem schitterend, integreert zich erg goed in de groep, en maakt een zeer volwassen indruk. Hier wordt ze in staat gesteld werk te brengen in het Grieks, het Armeens, Zweeds en het Engels, en dat is voor haar interessant – gezien haar roots.

Maar de briljante prestaties van het hecht musicerend kwartet kunnen ook tellen: de pianist verrast door zijn aangehouden prachtig vullend akkoorden- en verfijnd solistenwerk. De bassist brengt melodieuze baslijnen, ritmisch sterk, zonder ooit het geheel te belasten. De drummer houdt er subtiel de pas in.

Na ettelijke luistersessies wordt de plaat alleen maar beter: een goed teken!

Marc Van de Walle Ilja Reijngoud (tb), Elizabeth Simonian (voc), Kris Goessens (p), Eric van der Westen (cb), Marcel Serierse (d, perc)

gast op enkele nummers Chris Speed. Het is een live-opname van het Copenhagen Jazz Festival in 2010. Vrije improvisatie staat uiteraard voorop met lang uitgesponnen interacties. Zoals meestal met dergelijke opnames, heb je meer aan het live beleven dan beluisteren op plaat. Fascinerend als je in bent voor explorerende klanken en Solborg is zeker in zijn genre een energiek en inspirerend gitarist.

Bernard Lefèvre Mark Solborg (g), Anders Banke (ts, kl, bkl), Jeppe Skovbakke (b), Bjorn Heeboll (d), Gunnar Halle (t), Laura Toxvaerd (as), Torben Snekkestad (ts, ss, kl), Jakob Munck (tuba, tb), Chris Speed (ts, kl)

Mike Stern All over the Place Heads Up/Codaex – 75:27

Louis Sclavis Atlas Trio Sources ECM Records/Challenge Records 57:51 Het begint allemaal prima, met die zo herkenbare klarinet van Louis Sclavis die een kwikzilveren melodielijn speelt. Maar met dat pakkende openingsstuk hebben we het beste gehad.

Toegegeven, na het trage impressionistische stuk Dresseur de Nuages bekoren ook La Disparition en vooral A Road to Karaganda nog wel, met die vinnige gitaar en dito Fender Rhodes.

Maar dan is het vet van de soep, en krijgen we alleen nog composities die blijven steken in de goede bedoelingen, en zelden het niveau halen dat we van Louis Sclavis gewend zijn.

De instrumentatie van deze cd is heel bijzonder, met de elektrische gitaar van Gilles Coronado en de piano en occasionele keyboards van Benjamin Moussay. Maar Sources behoort zeker niet tot het beste werk van Sclavis.

Peter De Backer Louis Sclavis (kl, bkl), Gilles Cornoado (elg), Benjamin Moussay (p, elp, keyb)

Solborg 4+4+1 ILK Music – 55:07 De Deense gitarist/componist Mark Solborg verenigt hier twee maal 4 muzikanten en extra als

De erg herkenbare sound en frasering van Mike Stern in combinatie met het werk van een schare topmuzikanten is geslaagd.

Stern zelf speelt aanstekelijk en swingend, maar vernieuwt niet.

De grote kracht ligt bij de gastmuzikanten, die allen het beste van zichzelf geven. Victor Bailey, Richard Bona, Dave Holland, Al Foster, Chris Potter en vele anderen maken het beluisteren van de elf nummers tot een soort reis doorheen een reeks wisselende bezettingen. Dat zorgt voor variatie, en dat is goed want Stern gaf op eerdere producties wel eens een eentonige indruk. Dit is hier veel minder het geval, maar soms worden de thema’s te lang uitgesponnen. Frequente fade-outs kunnen wijzen op een compositorische zwakte. Leuk is het ook Stern akoestisch aan het werk te horen. In deze test slaagt hij met verve. As Far As We Know met Esperanza Spalding bewijst dat ook subtiel werk binnen zijn bereik ligt.

Marc Van de Walle Mike Stern (g) met wisselende bezetting, o.a. Victor Bailey, Jim Beard, Richard Bona, Randy Brecker en vele anderen.

2012/3

49

Nieuw op cd/dvd John Surman Saltash Bells ECM Records/Challenge Records 59:11 Als een Europese jazzmuzikant er in slaagt jazz met folk te vermengen, dan wel John Surman. De Engelse multisaxofonist mag de jongste jaren dan vooral in allerlei boeiende bands hebben gespeeld (zoals met Jack DeJohnette en John Abercrombie, met wie hij in 2009 een heel mooie cd maakte) toch is hij vooral bekend van zijn solo-opnames. Surman die op een resem saxofoons en klarinetten zichzelf begeleidt en hier en daar een snuifje synthesizer toevoegt: dat is het klassieke recept.

Surman blinkt vooral uit op baritonsax, zijn favoriete instrument.

Dit keer liet hij zich vooral inspireren door zijn jeugd in West Engeland. De klokken van de Saltash kerk – de inspiratiebron voor het titelnummer – zijn hier vervangen door sobere synthesizers, waarvoor Surmans zoon Ben de klank in elkaar knutselde.

Het is misschien allemaal niet spectaculair, maar wel heel smaakvol, zoals we van John Surman gewend zijn.

Peter De Backer John Surman (ss, ts, bs, akl, bkl, cbkl, hca, synths)

Erena Terakubo New York Attitude Four Quarters Entertainment/ Two for the show – 58:10 Er bestaat een verdedigbare opvatting dat techniek al is wat nodig is om het gewenste einddoel

te bereiken en daardoor wezenlijk oninteressant is. Zo bekeken is deze cd van de pas twintigjarige altsaxofoniste Erena Terakubo een weinig boeiende plaat. Hier wordt geen millimeter van het standaardidioom afgeweken en hoe vloeiend haar solo’s ook zijn, ze hebben een hoge mate van voorspelbaarheid. Toch staat daar wel wat tegenover. Dat de oude rotten Kenny Barron en Ron Carter zich soepel, swingend en virtuoos door de tien nummers werken, mag geen verrassing heten. Dat Terakubo op haar jonge leeftijd dusdanig schwungvol en feilloos speelt, duidt toch op een bovenmatig talent. Bovendien heeft ze lef. Het afsluitende Body and Soul met zijn spaarzame begeleiding, bewijst dat Terakubo niet alleen door en door haar klassiekers kent, maar – hoe pril dat verhaal ook moge zijn – zeker ook al wat te vertellen heeft.

Mischa Andriesssen Erena Terakubo (as), Kenny Barron (p), Ron Carter (b), Lea Pearson (d), Dominic Farinacci (t)

Traeben Push Jarr Records – 70:05 Traeben is een Deens-Nederlands kwartet dat met Push een tweede cd uitbrengt. Het is een schijfje geworden boordevol vlotte melodielijnen met sterk lyrisch academische ondertoon. Naar het einde toe wint het geheel wel aan avontuur en dieptegang.

Sterke punten zijn dat gitarist Jens Larsen swingt en soleert in de stijl van Philip Catherine terwijl tenorsaxofonist Ballegaard

zijn instrument eveneens volledig beheerst en dat in de meest diverse hoogten en laagten. Met wat meer scherpe kantjes en focus kunnen de vier snel een groot deel van de concurrentie achter zich laten. We zijn benieuwd naar het vervolg.

Georges Tonla Briquet Haye Jellema (d), Soren Ballegaard (ts), Olaf Meijer (b), Jens Larsen (g)

Franz von Chossy Quintet When The World Comes Home

enigszins wrikt en wringt. Maar wie zulke droomachtige melodieen kan schrijven als von Chossy gaat zonder meer een gezonde toekomst tegemoet.

Mischa Andriessen Franz von Chossy (p), Jörg Brinkmann (cello), Alex Simu (kl, electronica), Yonga Sun ( d, perc), Jeffrey Bruinsma (viool)

Marco von Orelli 6 Close Ties On Hidden Lanes

ble sound en creëert daardoor hedendaagse avant-garde die breed te appreciëren is.

Bernard Lefèvre Marco von Orelli (t), Lukas Briggen (tb), Lukas Roos (bkl), Michel Wintsch (p, synth), Kaspar von Grunigen (cb), Samuel Duhsler (d)

Nils Wogram Septet Complete Soul nWog Records – 65:20

Hat Hut Records/Harmonia Mundi 56:30

JazzSick Records/Tone Of Voice 56:03 De Duitse, vanuit Nederland opererende pianist Franz von Chossy liet zich op zijn twee trioplaten kennen als een meester van melancholieke, haast romantische muziek met zeer veel finesse gespeeld. In andere projecten zoals Arifa en Tarhana liet von Chossy echter ook horen zeer goed uit de voeten te kunnen met de muziek uit de Balkan en Turkije geïnspireerde cross-overjazz.

Deze debuut-cd van zijn kwintet is een dappere en goeddeels geslaagde poging om beide bij elkaar te brengen. Opvallend is natuurlijk de bezetting met veel instrumenten die doorgaans eerder met klassiek worden geassocieerd. Vanuit die lineup kan von Chossy een van zijn grootste talenten etaleren, het kleuren van de muziek. Hij doet dat op een verrassende en zeer smaakvolle manier. Er zou nog meer contrast in kunnen, iets dat

Dit is het eerste eigen album van de Zwitserse trompettist Marco von Orelli waarin hij zijn ideeën ten volle laat ‘spelen’ in een vrije improvisatie van zijn sextet. Zijn muzikale referentiepunten reiken zowel van Miles over Enrico Rava als Olivier Messiaen, Skriabin en Schoenberg. En zelfs Mingus sluipt ergens in de conceptie van het als een suite opgevatte Close Ties On Hidden Lanes. Wat opvalt zijn de voortdurende wisselingen en variaties, al blijft een constante conventionele stroom aangehouden, wat de luisterervaring fascinerend houdt.

Von Orelli wil als conceptualist streven naar een echte ensem-

Complete Soul begint als een helse toboganrit. Gelukkig valt er ook nog wat anders te beleven. Zo werpen de heren zich even verder op als pure pointillisten of zorgen ze voor zeer kunstzinnige motieven (dankzij de hecht spelende blazerssectie!) om dan toch weer opnieuw bijna helemaal uit de bocht te gaan. Het uiteindelijk resultaat is een auditief patchwork met sterke contrasten.

De parallellen met Trio Grande en met Sketches of Belgium (W.E.R.F. 001) van KD’s Basement Party (precies twintig jaar geleden opgenomen) zijn legio. Wogram bewijst tevens dat hij een sterk componist en arrangeur is. De Sturm Und Drang-titel van zijn vorige cd is ook hier zeer toepasselijk.

Georges Tonla Briquet Claudio Puntin (kl), Matthias Schriefl (t), Frank Speer (as), Tilman Ehrhorn (ts), Nils Wogram (tb, melodica), Steffen Schorn (bs, bkl, John Schröder (d)

© Istockphoto.com

SABAM FELICITEERT DE WINNAARS VAN DE JAZZ HOEILAART WEDSTRIJDEN

CONTACT : T. + 32 2 286 82 11 CONTACT@SABAM.BE > WWW.SABAM.BE AARLENSTRAAT 75/77 > 1040 BRUSSEL

Nieuw op cd/dvd

Made in Finland De Finse jazzscene verkeert duidelijk in volle bloei.

Tekenend is dat, nog meer dan bij ons, dezelfde muzikanten opduiken in verschillende groepen.

Hierbij een aantal nieuwe opmerkelijke releases.

Herd won vorig jaar de European Jazz Competition tijdens North Sea Jazz en mocht daarom dit jaar terugkeren. Ook Comblain nodigde het Finse trio uit. Op de debuut-cd Live!!

(Herd) laten de drie heren horen wat ze allemaal kunnen met de combinatie van vibrafoon, bas en drums. Technische hoogstandjes staan ondergeschikt aan het aaneenrijgen van impressionistische kleurschakeringen. Perfect getimede impulsen zorgen voor een continue spanningsboog. Een auditieve trip met sterk suggestieve ondertoon.

Jee! (Texicalli Records) is het debuut van Mopo , gevormd door Eero Tikkanen (b, perc), Eeti Nieminen (d, perc) en Linda Fredriksson (s, perc). Dit lijkt wel de soundtrack voor een circusact met de gekte van Comedy Capers. De drie treden regelmatig buiten de piste en nemen continu risico’s. Een uiterst energieke vertoning waarbij het eventjes zelfs lijkt of er een Braziliaanse volksoptocht voorbijtrekt op de maat van een excentriek Sambalied. Vooral veel garagejazz à la James White & The Contortions en zeker voor doorwinterde fans van FES en Jimi Tenor. Het trio won glansrijk de wedstrijd Young Nordic Jazz Comets en treedt regelmatig op met illustrator Anna Tahkola die hier voor de gekke hoestekening zorgde.

Al even buitenmaats en gestoord is de nieuwe cd Time Out (Eclipse Music) van Elifantree. Met een originele combinatie van instrumenten (clo, glockenspiel, ts, aqua drum) en vooral de zeer wendbare en soms barokke stem van Anni Elif Egecioglu (tussen Kate Bush en Nina Hagen) cre-

eert het trio een klankenuniversum Tim Burton waardig. Hyperkinetische passages wisselen af met zuiver poëtische stukken. Als je hoort wat er allemaal omgaat in het hoofd van tekstschrijfster Egecioglu is het daar duidelijk een vreemd kronkelend labyrint.

Pas nadat je een ingewikkeld parcours langs kubistische rock, pop en funk gevolgd heb, ontdek je het surrealistisch hoofdstukje (impro)jazz.

Met Rebirth Of The Bad (KHY Suomen Musiikki Oy) van het kwintet Fredator (genoemd naar de excentrieke drummercomponist aka Jussi Fredriksson) duiken we de tijdmachine in en komen we uit in de fifties toen swing nog naar waarde geschat werd en (latin)bop aan de orde van de dag was. We vinden hier een aantal bekenden terug: bassist Eero Tikkanen (Mopo) en vibrafonist Panu Savolainen (Herd) die voor de exotische touch zorgt. Gepresenteerd in een uiterst kunstzinnige digipack met tekeningen in pure vintagestijl is dit een gestileerde en hedendaagse kijk op classic jazz ingekleurd met een aantal eigen (filmische) accenten.

Liefhebbers van freejazz in trio met saxofoon (tenor en alt), contrabas en drums kunnen hun hartje ophalen met Hoojaa (Kauriala Society) van Black Motor. Geen clichématige bric-à-brac maar vijftig minuten puur adrenalinevoer. In een nummer laten ze zich horen van hun meest experimentele kant en dat staat synoniem voor wat spielereien met klank en stilte.

Stilte en uiterst traag opgebouwde composities vinden we eveneens terug op Ancient History (ACT) van het Verneri

Pohjola Quartet. Daarnaast ook wat meer vinnige moderne jazz getekend door lichtjes verwrongen connecties met de traditie van melodie en harmonie. De aangepaste cover van Björks Hyperballad is tekenend.

De klankkleur wordt hoofdzakelijk bepaald door het warme trompetgeluid van Pohjola dat je ergens tussen dat van Erik Truffaz en de jongere Miles Davis kan situeren. In de groep treffen we pianist Aki Rissanen aan die we kennen van zijn werk met Robin Verheyen. In Cheap Taxi Adventure zorgt hij uitzonderlijk voor een funky ondertoon door zich uit te leven op Fender.

Verder duikt ook altsaxofonist Jukka Perko op in een aantal nummers. Zijn Land Of Canaan (2003, Blue Note) waarop hij jazz, klassiek en folk vermengt, blijft een zwaar onderschat meesterwerk.

Iiro Rantala (Trio Töykeät) levert met Lost Heroes (ACT) een opvallend visitekaartje af waarmee hij bewijst een uiterst polyvalent pianist te zijn.

Hij doet dat via een eerbetoon aan grote namen uit de jazzgeschiedenis. Een aantal keer is het zelfs een dubbelslag doordat hij de compositie van iemand neemt en die opdraagt aan een ander icoon. Zoals met Bluesette van Toots Thielemans dat opgedragen is aan Oscar Peterson of Art Tatum die geëerd wordt via Donna Lee. Wie ook nog in het programma voorkomen, zijn o.a. Bill Evans, Jaco Pastorius en Esbjörn Svensson.

Onder de muzikanten vinden we Verneri Pohjola terug. Een mooi stukje muziekgeschiedenis dat reikt van Sibelius tot E.S.T. via swing en bop.

Georges Tonla Briquet

2012/3

51

Jazzmozaïek Een brede kijk op jazz in Vlaanderen en de wereld Speciale aanbieding!

Schrijf nu in voor een abonnement (België: € 15,00 – Buitenland: € 25,00 voor 4 uitgaven per jaar) en ontvang alle nummers (december 2012 inbegrepen) tot eind 2013!

Mail of bel naar: info@muzmoz.be of T. 02 532 38 90 Betaling via rekening 734-0064446-47 van Muziekmozaïek vzw, Wijngaardstraat 5, B 1755 Gooik.

BIC KREDBEBB/ IBAN BE22 7340 0644 4647 onder vermelding: ‘Abo JM 2013’ Muziekmozaïek vzw, Wijngaardstraat 5, B-1755 Gooik, tel. 02 532 38 90

52

2012/3

Holland Muziekland

Opstrijken Mischa Andriessen “Blij dat ik er vanaf ben,” zei de man bij de vrijmarktkraam. De glimlach op zijn gezicht maakte de hoop dat wat hij gezegd had ironisch bedoeld was futiel. Hij was de plaat die ik voor zojuist een gulden van hem had gekocht werkelijk liever kwijt dan rijk. Ik keek beteuterd naar de hoes in mijn handen: Great Love Themes Cannonball Adderley Quintet with Strings. Had ik me zoals vrijwel iedereen op Koninginnedag rotzooi laten aansmeren?

Jazz met strijkers, de eerste kennismaking bleek inderdaad een weinig hoopvolle. Ik zou het bij tijd en wijle blijven proberen, maar op zijn best viel het mee. Bij Charlie Parker bijvoorbeeld, maar dan waren die andere platen me toch beduidend liever.

En vaak hielp het strijkwerk de muziek vakkundig over de grens van de kitsch.

Om er maar een te noemen: Wynton Marsalis’ The Midnight Blues was toch beter af geweest zonder?!

hem boven. Met strijkers ja, in Praag van zijn eigen centen betaald omdat het zonder naar zijn idee niet af was. Hier zijn ze niet een romantisch sausje, al ze zijn wel degelijk romantisch, maar dan eerder als een contrast met aardse sound van het Hammondorgel en de elektrische gitaar; de koffiesaus bij de springbok, het zoetje in de sigaar. Ook hier komt van alles samen. Soundtracks vol suspense, surfmuziek, een vleugje Gary Bartz, een mespuntje kamermuziek a la John Zorn vooral in de gitaarpartijen.

Benjamin Herman en het Crescent Double Quartet hebben gemeen dat wat zich liet aanzien als een kwetsbaar idee puike pla-

ten oplevert, waarbij die romige strijkers ook wat weemoedig maken en opnieuw de nieuwsgier wekken naar al die dappere, eerdere en naar het zich liet aanzien gesneefde pogingen. Misschien dat ik eerdaags Cannonball Adderley with strings toch nog eens opzet en wellicht dat dan niet de verkoper op de vrijmarkt maar ik als laatste lach.

> Crescent Double Quartet Radio Mundial www.crescentdq.com > Benjamin Herman Deal Dox Records www.doxrecords.com

Wie van jazz houdt, koestert liever geen dogma’s en vooroordelen. Wat een gezonde muzikale opvatting is, is tegelijk een goede levenshouding. Diezelfde Marsalis trompetterde wel de sterren van de hemel in het double quartet van saxofonist Ted Nash, een jazzkwartet met een strijkkwartet gecombineerd en dat klonk toch aanlokkelijk spannend.

Het Nederlandse Crescent Double Quartet hanteert een soortgelijke formule met vergelijkbaar succes. Radio Mundial is een van de meest verrassende platen van de afgelopen tijd. Zoals de titel al doet aanvoelen, is de muziek flink gekruid met volksmuzikale invloeden van over de hele wereld. Een veelvoud aan stemmen die echter opmerkelijk coherent klinken.

Omdat de overgave van de musici gelijke tred houdt met een technische beheersing is het ook een indringende plaat geworden. Gulle klankkleuren, zwierige melodieën. Het klinkt organisch en spontaan, en toch heeft iedere noot ook een richting en vervult een wezenlijke functie in het te creëren verhaal. Waar dat verhaal over gaat is aan de luisteraar en zo hoort het ook.

Benjamin Herman schreef de muziek voor de nieuwe film van Eddy Terstall. Die film moet nog verschijnen en dus kan iedereen er zelf nog beelden bij bedenken. Eerder liet Herman zich door de documentaire over schrijver Remco Campert Tijd duurt een mens lang al inspireren tot een van zijn allerbeste platen. Nu halen beelden weer het beste uit

Ted Nash

2012/3

53

DE JAZZKRIEBELS VAN…

Jacobien Tamsma

“Als manager moet je een luisterend oor hebben”

Jacobien Tamsma is de bezielde manager van Philip Catherine en Jef Neve, stond aan de wieg van het Belga Jazz Festival, nu Skoda Jazz, en is programmadirecteur van Brussels Jazz Marathon. Als agent van internationale (jazz)artiesten brengt ze grote namen, soms voor het eerst, op Belgische podia.

Voor al deze verdiensten ontving ze de Muze van Sabam 2012.

Jacobien Tamsma (Amsterdam, 20 mei 1957) was slechts 2,5 jaar toen de familie met de boot naar New York trok. Daar ging haar vader, leraar Engels, in een kleine school in Bliss (Idaho) Engels, geschiedenis en nog wat vakken onderwijzen. Zo leerde ze de eerste woorden Amerikaans. Daar verbleef ze één jaar en toen ze vijf was, verhuisde de familie naar België.

De muziek die ze thuis hoorde was vooral klassiek.

Haar moeder speelde klassieke piano en zong in het koor. Vader speelde gitaar, niet echt jazz, maar had platen van Frisco Band, Louis Armstrong, veel dixieland, en ook artiesten als Pete Seeger. Een toffe plaat die Jacobien zich nog sterk herinnert is de Chain Gang Songs van Josh White. Vanaf haar zes jaar volgde ze pianoles, maar op haar 12de ruilde ze de piano, die je moeilijk overal meeneemt, voor de gitaar.

Welke muziek sprak je toen vooral aan?

Mijn eerste singles waren popsingles. Gilbert Montagné bv. Later kwam Neil Young. Zijn platen heb ik echt wel grijs gedraaid. Ook Bob Dylan, Joni Mitchell, John Martin en al de singer-songwriters van die tijd.

Tot mijn 13-14 jaar kocht ik geen jazz. Toevallig had ik wel Django Reinhardt ontdekt, die vond ik heel goed.

Mijn vader had ook al platen van Bill Evans.

Op mijn 15de was ik in de ban van Yes, dat was mijn favoriete groep. Die heb ik ontdekt via een jongen van mijn klas. Die was jarig en grote fan van Yes en ook Frank Zappa. Ik ben toen die plaat gaan kopen, Fragile (1971), en was zelf verkocht. Vanaf mijn 17e begon ik meer naar jazz te luisteren: John Coltrane, Ornette Coleman, Charlie Parker, e.a.

En je was ook muzikant…

Ik luisterde ook veel naar folk en vanaf mijn 17de was ik lid van Bloempataat. We hebben tijdens weekends en op festivals in geheel België opgetreden. Ik studeerde musicologie en intussen leerde ik ook dwarsfluit spelen.

Op mijn 21ste ben ik dan met Pat Kilbride, een Ierse singer-songwriter opgetrokken. Als The Mighthy High Band stonden we nog op Dranouter (1982 nvdr). Daarna ben ik met de bassist een andere groep, Gulfstream, begonnen. En daarmee namen we een plaat op.

Maar je zocht geen carrière als muzikante…

Na mijn studies musicologie wilde ik les gaan geven, want van alleen muziek spelen kon je niet leven. Maar 54

2012/3

ik ben snel ingegaan op een job bij een concertorganisator, Liliane Weinstadt, die vijf jaar daarvoor was gestart. Ze speelde geen instrument, maar ze had een goed gehoor en had een feeling om artiesten uit te zoeken. Bij haar heb ik echt het vak geleerd, hoe je moet omgaan met artiesten, onderhandelen met concertzalen, enz. We hadden hoofdzakelijk klassieke muzikanten in portfolio, maar ik heb toen toch ook de Japanse Taiko drummers naar België gehaald. Ik werkte toen voor artiesten als het Orkest van de 18e Eeuw met Frans Bruggen, Jordi Savall en andere barokensembles, strijkkwartetten als het Tokyo String Quartet, Chilingirian String Quartet, gezien die muziek mij het meest aansprak, ook pianisten als Abdel Rahman El Bacha, Steven Bishop Kovacevich, e.a. Weinstadt stond van haar kant speciaal in voor o.a. Jessye Norman, Barbara Hendricks, Radu Lupu, Maria João Pires.

Jacobien Tamsma:

“Ik vind dat je een muzikant zijn ding moet laten doen, want dan weet je dat hij het beste van zichzelf geeft”

Bij Weinstadt werkte ik 2 jaar fulltime en daarna nog 7 jaar parttime, omdat ik ook nog optrad. Zo speelde ik in 1986 met Gulfstream in het voorprogramma van Hermeto Pascoal in AB. Daar leerde ik Jean Michel De Bie kennen, die was net begonnen met een concert agency en zocht iemand voor pers en promo.

Toen kwam de overstap naar jazz…

Inderdaad. Jean Michel De Bie startte in 1986 een jazzfestival, Belga Jazz, samen met Marc Klein die toen nog bij Belga werkte. Ik ben al bij de eerste editie deeltijds begonnen met het maken van vertalingen, persdossiers,

het inspringen bij allerlei activiteiten. Ik herinner me nog heel goed – ik was zwanger – dat ik in november 1988 in Ottignies een concert van John Scofield – ik was al grote fan – in goede banen moest leiden. Na mijn bevalling in januari 1989 ben ik dan volledig voor Jean Michel De Bie gaan werken. Die heeft dan het bedrijf overgelaten aan Marc Klein en ik kwam mee in dienst van wat nu Jazztronaut Entertainment is.

Wie waren naast Scofield de muzikanten die toen indruk maakten?

Art Blakey & The Jazz Messengers…(denkt na) er waren er zoveel. Kenny Werner, die had zijn eerste trio met een heel gekke bassist, Ratzo Harris. Toen speelde Werner nog met overgave. Ik heb hem nog aanbevolen bij Luc De Baets, die toen de programmering in Porgy & Bess deed, en ook bij Lauwe, de club van de 2 Jean’s, een heel toffe club. Daar heb ik ook Al Jones nog gebracht, die had toen een toffe eigen band. En iemand die ik toen ook heel fantastisch vond, een percussionist-trompettist uit New York, ze noemden hem The Snowman, met de Fort Apache Band…

Jerry Gonzalez, een mix van latin en jazz. Ook bv. E.S.T vond ik super en heb ik veel naar België gebracht, vanaf de eerste keer toen het nog Esbjörn Svensson Trio heette, of ook het trio van Danilo Perez (ik herinner me nog het eerste concert dat we organiseerden in de Fool Moon in Brussel, schitterend!)

Op welk moment ben je met management begonnen?

In 1991 belde de vrouw van Philip Catherine me of ik van haar het management wilde overnemen, want het werd haar te veel. Ik vond het een grote verantwoordelijkheid, heb daar wel even over moeten nadenken.

Maar het was natuurlijk een hele eer, Philip is een groot muzikant. Ik had er nooit bij stil gestaan dat ik iemand zou managen op dat moment. Ik vond het wel moeilijk in het begin. Philip kwam toen uit een moeilijke periode.

En met Jef Neve heb je twee topmuzikanten…

Ja, Jef is een geweldig muzikant. Ik had al een jaar of wat veel van zijn concerten gevolgd en hij bleef me elke keer weer boeien. Met hem wist ik ook dat ik op hem kon rekenen in alle opzichten. Maar het is niet omdat een artiest goed is, dat die meteen aanslaat.

De jazzkriebels van JACOBIEN TAMSMA

Er komen nog een heleboel andere dingen bij kijken. Ook de marketing van het platenlabel bv.

In het begin was er alleen maar Jef Neve Trio, Jef was Jef Neve trio, er waren geen andere projecten. Nu is die agenda hyper complex, heel verschillende projecten. Aanvankelijk was het moeilijk omdat hij niet bekend was, maar makkelijk omdat ik maar één ding had om mijn schouder onder te zetten.

Wat is het meest stresserend?

Het belangrijkste als manager is dat je zorgt dat de muzikanten zo veel mogelijk kunnen optreden, in zo goed mogelijke condities. Neem nu de nieuwe cd van Jef die eraan komt en ik heb nog geen concert in Parijs bv., dat is stresserend. Ik moet voor exposure zorgen. In België ken ik onderhand iedereen, maar in het buitenland is het veel moeilijker een artiest geplaatst te krijgen.

Natuurlijk is er nog de voorbereiding en opvolging van de concerten. Dat is de praktische naast de menselijke kant. Als Philip bv. een opname moet maken, loopt hij vol ideeën, is wat Jacobien Tamsma onrustig. Dan praten we dat door, als manager moet je een luisterend oor hebben. Ik ben me bewust van de heb georganiseerd was eind ‘88 Le Mystère des Voix grote verantwoordelijkheid voor de carrière van mijn arBulgares, in een kleine kerk in Brussel, dat was heel tiesten. Daarin schuilt misschien wel de meeste stress. aangrijpend. Niemand kende dat toen. De kerk zat helemaal vol met mensen die naar klassiek gingen, Ga je zelf naar concerten, festivals? maar ook pop- en jazzliefhebbers, zelfs enkele EnVeel tijd om op andere podia artiesten te gaan ontdekgelse punks die daar verdwaald waren…zo’n divers ken, heb ik niet. Maar ik hoef niet per se een artiest publiek geëmotioneerd door die muziek. te zien optreden. Als je een artiest in management Heel in het begin ook de concerten van Miles Davis neemt, ligt dat anders, dan moet je die wel live volin het Koninklijk Circus, een fantastisch concert, de gen. Maar voor een artiest die je als agent in België periode dat hij geen noot te veel speelde. plaatst, is voor mij een cd voldoende. En dan heb je op Een mooi moment was het duo van Wayne Shorter YouTube ook nog heel veel links naar live concerten en Herbie Hancock. Dat was een kort concert, want waar ik genoeg informatie kan uit halen. Ik hou zelf Wayne had toen griep en was helemaal niet goed. niet zo van grootschalige festivals.

Wayne Shorter is voor mij een groot voorbeeld.

Bovendien pakken veel festivals uit met thema’s. Ik Ik ben na dwarsfluit sopraansax beginnen spelen vind dat je een muzikant zijn ding moet laten doen, dank zij Wayne Shorter, geïnspireerd door onder want dan weet je dat hij het beste van zichzelf geeft. andere Night Dreamer en die mooie plaat met Na afloop van het concert met Philip Catherine in Milton Nascimento.

Dinant zag ik Jean-Claude Laloux – Philip speelde er Ook iemand als Branford Marsalis is grandioos. met Kalman Olah en Joe Lovano omdat ze de peters We hebben hem vanaf het begin veel naar België van de voorbije edities terug wilden verenigen – en gebracht, o.a. ook met zijn baanbrekend project vroeg hem: “wat vond je ervan?” Hij gaf toe dat het Buckshot LeFonque. Qua karakter heel anders dan een soort veredelde jamsession was. Maar omdat ze zijn broer Wynton Marsalis – ik herinner me twee 14 peters in eenzelfde festival moesten laten optreavonden in Brugge in De Werf met Wynton – en daar den, was het onmogelijk ze apart te programmeren. viel niets op aan te merken, die concerten waren Hetzelfde met Jazz Middelheim, daar koppelen ze Phigoed, maar Brandford is veel authentieker. Wynton lip Catherine aan een project met Larry Coryell, want is een knap muzikant, maar ik sta niet achter zijn atzeggen de organisatoren, we willen Philip niet nog titude, en ik voel dat ook door in zijn muziek. Ik stond eens met zijn eigen kwartet, dat hebben we al gehad. ervan te kijken dat hij als geëngageerd artiest zijn Dat is zo typisch van die festivalorganisatoren die vinmuzikanten met het toerbusje stuurde en zelf met de den dat het altijd iets speciaals moet zijn. Waarom manager in een aparte wagen stapte. laten ze de artiesten niet gewoon hun ding doen?

Dat is wel anders bij Paco de Lucia die met zijn muzikanten meereist. Paco is een van de groten, daar Wat zijn de hoogtepunten/ontmoetingen in je tippen weinigen aan…want die is op zijn leeftijd ook carrière? nog vol vuur bezig.

Er zijn er veel. (denkt na) Een van de eerste die ik

Het vocale spreekt je sterk aan?

Sowieso, dat is mijn achtergrond van singer-songwriters. In de jazz heb ik dan wel problemen met een aantal zangers en zangeressen. Daar wordt niet altijd het accent gelegd op wat voor mij belangrijk is in de muziek – chanter avec ses tripes – met buikgevoel zingen – dat had Billie Holiday bv wel. Ook Ella Fitzgerald, Nat King Cole luister ik graag naar, en iemand als Fats Waller, die kon goed zingen, al was hij eerder bekend als pianist. En Diana Krall. Isabelle, de dochter van Philip Catherine, brengt een nummer op zijn nieuwe cd. Heel mooie compositie van Philip: Coté Jardin. Ze is geen echte jazzzangeres, net begonnen, meer iets tussen Jane Birkin en Chet Baker, een frele stem, maar ze zingt wel juist, heel zuiver.

Zie je nog uitdagingen die je zou willen aangaan?

Mocht ik de loterij winnen, zou ik geld willen steken in het producen, dat vind ik heel leuk. Ik voel me heel goed thuis in een studio, maar ik heb er helaas weinig tijd voor.

Je volgt van nabij de Belgische muziekscene…

Doordat ik met Jef, Philip en ook de groep Soledad ben gaan werken, concentreer ik me op het promoten van vooral Belgische jazzmuzikanten eerder dan het hier naartoe halen van buitenlandse artiesten. Die komen nu wel op de vele festivals terecht. Ik heb de luxe uit de internationale artiesten te kiezen wie ik goed vind, bv.

Yaron Herman, daar had ik direct een coup de foudre bij.

Nu vind ik het belangrijk om Belgische jazzmuzikanten op de kaart te zetten. Dat doe ik heel graag. Bij de eerste XL Jazz Wedstrijd op Brussels Jazz Marathon heb ik gezorgd dat een van de winnaars (The Peas Project) in het voorprogramma stonden van James Brown in 2012/3

55

De jazzkriebels van JACOBIEN TAMSMA

De top-10 keuze van Jacobien Tamsma (of hoe duw je iemand tot wanhoop keuzes te moeten maken :-) )

Frankrijk. Toen LabTrio met Bram Delooze, Anneleen Boehme en Lander Gyselinck enkele jaren geleden won, heb ik een uitwisseling geregeld met Barcelona Jazz Contest. Ze werden enthousiast onthaald en mochten zelfs een extra set spelen. Muzikanten die 100% voor hun muziek gaan, dat is essentieel. Zulke artiesten aanmoedigen doe ik met plezier.

De muze van Sabam, wat voor gevoel heb je daarbij?

Toen ze me belden vanuit Sabam had ik zoiets van “dat maakt me wel oud” (lacht) Als je deze carrière zou opgeven, wat zou je dan missen? (denkt na) Ik zou missen niets te kunnen doen met wat ik nog zou ontdekken. Want ik heb nu de werktuigen in handen om als ik iets goeds hoor dat te kunnen communiceren naar mensen. Mocht ik niet meer over die tools beschikken, dan blijft alleen nog de vriendenkring over.

Dat is een motivatie die al van kleins af aan speelt.

Als je een heel goed boek hebt gelezen, dan wens je dat je beste vrienden dat ook lezen. Il faut partager.

Iets wat je mooi of wat je goed vindt wil je delen.

In mijn middelbare schooltijd heb ik veel getekend en geschilderd. Als ik ooit tijd vind, wil ik het graag opnieuw doen. Ik maakte bewust een keuze voor de muziekwereld om het menselijk contact.

Bernard Lefèvre

The Jimmy Giuffre 3 (Atlantic, 1957) Nat ‘King’ Cole and his trio: After Midnight (EMI, 1956) (met o.a. super versies van Caravan en Blame it on my Youth van trombonist Juan Tizol) Ella Fitzgerald: Ella Fitzgerald sings Cole Porter (Verve, 1997) Wayne Shorter: Night Dreamer (Blue Note Records, 1964) (no comment: Wayne is grandioos, toen en vandaag) Miles Davis: We Want Miles (Columbia Records, 1982) John Scofield: - A Moment’s Peace (Emarcy, 2011) - That’s What I Say: John Scofield Plays the Music of Ray Charles (Verve, 2005) - Quiet (Verve, 1996) Bill Evans:

- Alone (Solo) – 1968 Verve - You Must Believe in Spring – Trio met Eddie Gomez (b), Eliot Zigmund (d) (Warner Bros. 1977) - The Complete Riverside Recordings 12-CD box set (Riverside 1991)

Chet Baker:

- The Best of Chet Baker Sings (Pacific Jazz, 1989) - Chet’s Choice (Criss Cross, 1985) - Chet Baker In Tokyo (Evidence, 1996

Rodney Kendrick: The Secrets of Rodney Kendrick (Verve, 1994) Cassandra Wilson: Blue Light Till Dawn (Blue Note Records, 1993) (magnifieke arrangementen van Brandon Ross!, geen noot te veel. Ver, héél ver, van alle ‘over-produced’ albums) (nota van Jacobien: er zit dus niets bij van de ‘jonge’ generatie, in een top-10 is er jammer genoeg weinig plaats buiten de referenties…)

BONUS: Fats Waller: Fun with Fats (Charly Records, 1992) (heel veel lp’s van Fats maar dit is een toffe introductie voor wie hem nog niet kent)

BE THE PROFESSIONAL YOU WANT TO BE FUN EDUCATION SERIOUS QUALIFICATION

oor ail ons v re m e f o l u e B s broch een grati 647 92 20 2 T: +32 ls@sae.edu e E: bruss sel.sae.edu W: brus

6$( ,QVWLWXWH 3UDFWLFDO HGXFDWLRQ LQ DXGLR _ ÀOP _ ZHE _ JDPHV 56

2012/3 2 01 0 12/3 12 3

DE KRACHT VAN VINYL

Miel Van Geebergen verkoopt al jaren postzegels, via zijn winkel maar vooral ook via beurzen. Daarnaast apprecieerde hij weliswaar soulgetinte jazz met een zwak voor saxofonisten maar muziek was zeker geen prioriteit. Tot hij de Jazz Corner in Antwerpen binnen stapte en raad vroeg.

“Toen de eigenaar hoorde welke stijl mij vooral boeide en dat mijn interesse daarbij uitging naar saxofonisten stelde hij Blue & Sentimental van Ike Quebec voor. Sindsdien heb ik het virus te pakken.”

Maart 2012, dertig jaar later, is The Vinyl Touch een feit. Het is een winkelpand in het centrum van Mechelen, op wandel-

afstand van de Sint-Romboutstoren. Een kleine ruimte is voorbehouden voor postzegelcollecties maar het overgrote deel van het pand wordt in beslag genomen door platenbakken. Record Store Day in april was een eerste geslaagde stap naar naambekendheid en in september maakte The Vinyl Touch deel uit van het festivalcircuit Jazzathome. De liefhebbers hebben er duidelijk een nieuwe plek bij. We stelden Miel Van Geebergen onze vier traditionele vragen.

Waarom verkoop je vinyl?

Ik was indertijd lid van een aantal jazzclubs in Antwerpen, ook al ging ik door tijdsgebrek

bijna nooit naar de lezingen of concerten. Wel kocht ik enorm veel platen, meestal gewoon vertrouwend op de kwaliteit van labels als Impulse, Prestige en Blue Note. Die klasseerde ik dan meteen want zelfs om ze te beluisteren had ik geen tijd. Op een bepaald moment verhuisde een kennis naar het buitenland en kocht ik zijn collectie jazzplaten op. Kort nadien kreeg ik een aanbod om in het bezit te komen van een verzameling new wave en 80’s muziek. Mijn zoon die thuis is in die branche, zei dat ik moest toehappen. De combinatie van die twee aankopen en het feit dat ik zelf heel wat dubbel

materiaal had, leidde tot de beslissing om met The Vinyl Touch te beginnen. Die basisvoorraad vul ik nu regelmatig aan met nieuw vinyl. Hiervoor heb je wel wat kapitaal nodig want bij de grote firma’s gaat het deurtje niet open als je niet genoeg investeert. Verder heb ik het geluk een goed contactpersoon te hebben die voor mij tweedehandsplaten opsnort in Amerika.

Ik geef toe dat ik geen wandelende muziekencyclopedie ben zoals heel wat collega’s die ik ken. Ik ben nog een amateur maar wil zeker en vast deze winkel verder uitbouwen. Vandaar dat er buiten jazz ook wat andere stijlen aan bod komen

ur

In Amerika brengen ze regelmatig postzegelreeksen uit met afbeeldingen van jazziconen. In Mechelen opende eerder dit jaar The Vinyl Touch. De link: in The Vinyl Touch kunnen zowel postzegelverzamelaars terecht als jazzcats op zoek naar vinyl. Een op zijn minst originele aanpak en meteen goed voor een plaatsje in onze reeks De kracht van vinyl.

n, T urn

The Vinyl Touch Turn,

T

omdat die goed in de markt liggen, zeker Belgische releases. Jazz blijft beperkt tot een nichepubliek maar het is wel opvallend dat veel jongeren teruggrijpen naar vinyl. En dat gaat dan van Louis Armstrong tot de Blue Note-klassiekers.

Eerste persingen heb ik ook maar aangezien daar wel een prijskaartje tegenover staat, ben ik van plan om deze in de toekomst eveneens aan te bieden via internet omdat je dan toch meteen een breder publiek bereikt.

Welke plaat die je momenteel in je winkel hebt, wil je zelf niet missen in je collectie?

Our man In Paris van Dexter Gordon omdat die plaat perfect de sfeer in de jazzclubs van SaintGermain-des-Prés oproept.

Welke zijn de best verkochte jazzelpees van de laatste drie maanden?

Dat blijven de klassiekers van Bill Evans, Miles Davis en Monk.

Hoe ziet je eigen vinyl top vijf er uit?

Op de eerste plaats blijft dat Blue & Sentimental van Ike Quebec. Verder iets van Gene Ammons, de Prestige-opnamen van Miles Davis, Know What I Mean van Cannonball Adderley en tenslotte nog de Blue Note periode van Dexter Gordon.

Georges Tonla Briquet

The Vinyl Touch St. Katelijnestraat 71 2800 Mechelen 0495/213001 www.thevinyltouch.be

Miel Van Geebergen (The Vinyl Touch, Mechelen)

Ma-vr: 14u-18u za: 10u-18u wo gesloten 2012/3

57

Turn,

T

Jazz Covers (2 delen) Joaquim Paulo Julius Wiedemann 560 p., Taschen, € 39,99

Begin alvast je verlanglijstje voor het eindejaar op te stellen met bovenaan deze heruitgave van Jazz Covers (zie JM n° 2011/4). Honderden pagina’s gevuld met foto’s van

58

2012/3

Vinyl nieuws jazzhoezen, hoofdzakelijk uit de periode 1950-1990. Bij elke afbeelding krijg je heel wat info (titel, uitvoerder, label, ontwerper van de hoes, fotograaf) en weetjes. Zo verneem je dat George Braith jaren voor de aulochrome de Braithophone ontwierp, een combinatie van sopraan- en altsaxofoon, en dat modegoeroe Pierre Cardin ooit een eigen label had.

De interviews met vooraanstaande figuren uit de jazz zoals o.a. Rudy Van Gelder, Michael Cuscuna, Creed Taylor, Ashley Kahn en Fred Cohen (de man achter het legendarische New York Jazz Record Center) wer-

den behouden maar niet aangepast. Zo verleent Cohen aan René Thomas nog steeds de Franse nationaliteit.

De toptienlijstjes van hippe dj’s als o.a. King Britt, Gilles Peterson en Rainer Trüby staan er eveneens nog in.

Grote nieuwigheid is dat het geheel nu gepresenteerd wordt in een slipcase op elpeeformaat met op de rugzijde een foto van een aantal platen, net alsof het om een echte verzamelbox gaat.

Voor een hoes als ’Playboys’ van Chet Baker & Art Pepper geeft dat meteen een extra visuele meerwaarde. De jacht op het origineel materiaal is open.

(foto: rr)

ur

n, T urn

DE KRACHT VAN VINYL

Gravure ‘Vinyl 2’ van Benjamin Wachel

Kunsttip: creatief met vinyl Krakende of beschadigde vinylplaten eindigen meestal in het containerpark. Zo niet bij Benjamin Wachel. Deze jonge kunstenaar uit Brussel gebruikt ze om er creatief mee om te gaan. In al zijn ontwerpen (metaalgravures, linogravures, viltstifttekeningen, staaldraadconstructies, …) staat recycleren centraal. Zo ontstond het idee om eveneens etsen te

maken aan de hand van al dan niet bewerkt vinyl. Zijn voorbeelden: de readymades van Marcel Duchamp en de popart van Andy Warhol. Het resultaat oogt tegelijkertijd zeer abstract en poëtisch. Binnenkort komt er een eerste grote tentoonstelling aan. Ga alvast een kijkje nemen op zijn website: www.benjaminwachel.com Georges Tonla Briquet

27/09 - 29/09

JAZZ HOEI LAAR T2012

v.u. Peter Heyndrickx, Muziekmozaﾃｯek - Wijngaardstraat 5 - 1755 Gooik || | vorm: arban.be

WILFRIED VA N DEN BRAND E & JOS MACH TEL QUARTET FRANK VAG ANﾃ右 OCTET TRIO LIONEL LOUEKE, JEFF BALLARD & ANDERS CH RISTENSEN 6 JAZZ HOEILA ART FINALISTEN WWW.JAZZHOEILAART.BE

Met de steun van GC Tervuren en Demir Industrial Cleaning

2012/3

59

MUZIEKTHEORIE

Kenny Wheeler In dit artikel bespreken we twee composities van de Canadese trompettist/componist Kenny Wheeler, met name Ma Belle Helene en Aspire, beide van de cd The Widow In The Window uit 1990. Hierop is Kenny Wheeler te horen samen met John Taylor (p), John Abercrombie (g), Dave Holland (b) en Peter Erskine (d).

fig. 1

“I think that my melodies may have become simpler, whereas my harmonies and rhythms may have become a little more complicated. The only reason that I can give is that, as I get older, I seem to like simpler melodies, whereas what is going on beneath them may be slightly complex.”

Kenny Wheeler (Interview met Fred Sturm, 1997)

“His music is of great beauty and beautifully crafted. He has created a very personal musical language that is perfectly suited to the things he wants to express emotionally. Sometimes he will create a very simple melody that sails through a complex set of changes.”

Dave Holland

De grootste gemene deler van beide nummers is dat ze zijn opgebouwd uit twee delen, waarvan het tweede deel grotendeels gelijk is aan het eerste, maar dan een halve toon hoger. Melodisch zijn er eveneens overeenkomsten, met name het motivisch en lineair karakter van beide stukken, maar het is voornamelijk op harmonisch vlak dat de verschillen zich manifesteren.

Ma Belle Helene, waarvan in fig. 1 het eerste deel te zien is, is vrijwel compleet opgebouwd uit slash chords. Dit zorgt vaak voor

de nodige verwarring daar de functie van deze akkoorden niet direct duidelijk is.

Een slash chord (bijv. C/D) is een samengesteld akkoord bestaande uit 2 delen: een akkoord, meestal een drieklank (hier C), de zgn. upper structure triad (UST), en een basnoot (D). Slash chords worden o.a. gebruikt voor incomplete akkoorden (A/C = C7b9/13), en hybride akkoorden (= zonder terts , bijv. G/C = Cmaj7). Ze creëren harmonieën met een open, ambigue karakter. Slash chords worden ook gebruikt voor omkeringen (D/F#) of specifieke liggingen (B/G = Gmaj#5).

Lijst van slash chords Db/C D/C E/C Gb/C G/C A/C Bb/C B/C

= Dbmaj7, C7sus4(b9,b13), C Frygisch = D7, Cmaj7(9,#11,13) = Cmaj7#5 = C7(b5,b9) = Cmaj7(9) = C7(b9,13) = C7sus4(9) = Cdim(maj7)

Slash chords komen in jazz meer en meer in gebruik vanaf de jaren 60, en dit zowel in functionele tonale en modale muziek, als in nietfunctionele harmonische situaties (zonder tonaal centrum).

De intro van Ma Belle Helene is een Ab drieklank over een basfiguur in G, resulterend in een G Frygische kleur.

Het A-gedeelte bestaat uit 24 maten, verdeeld over drie frasen (I, II, III) van 8 maten: in fig. 2 is dit uitgebeeld. Onder de notenbalk is steeds het slash chord omgezet in traditionele notatie.

In frase I zien we de slash chords Ab/G, E/F#, C/F en Ab/Bb. Ogenschijnlijk is hier geen onderling verband. De upper structure triads (UST’s) verdelen het octaaf echter in drie gelijke delen, nl. grote tertsen: Ab zakt een terts naar E, die een terts zakt naar C, en vervolgens verder naar Ab. Dit zorgt voor symmetrie en balans. (Deze techniek vormt ook de basis van het zgn. Multi Tonaal Systeem, zoals onder meer te zien in John Coltrane’s Giant Steps).

In frase II gebeurt hetzelfde als in frase I maar een halve toon lager. In frase III zijn de UST’s wederom geordend volgens een gelijke verdeling van het octaaf in grote tertsen, en eveneens een halve stap lager dan frase II, maar nu stijgend en versneld, over vijf maten i.p.v. acht.

Deze variaties vormen een breuk met het voorgaande (breakdown), en zijn een voorbode van, en een transitie naar het tweede deel.

Het laatste akkoord, Absus4 (= Gb/Ab), maakt dan weer deel uit van de gelijke verdeling in tertsen; het heeft hier een V functie en er is aldus sprake van een halve cadens. Het voorlaatste akkoord, C/Ab is verwant met Gb/Ab in die zin dat de UST’s C en Gb elkaars tritonus substituut zijn.

60

2012/3

Muziektheorie: KENNY WHEELER

LEON LHOËST Ook tussen de beginakkoorden van iedere frase is er symmetrie. De basnoten in maten 1, 9 en 17 zijn steeds een grote terts van elkaar verwijderd (G, Eb, B).

Elk van deze beginakkoorden kan tevens beschouwd worden als een nieuwe tonica. Dit wordt ondersteund door de voorafgaande basbewegingen.

De basnoten in mt. 1-8 vormen een variant op een I, VI, II, V, te weten III, bIII, II, V, met oplossing via kwintval in maat 9 naar het tonica akkoord Ebmaj7#5.

Deze basnoot Eb verandert vervolgens van functie, en wordt 3e graad (pivot chord modulation) in een nieuwe III, bIII, II, V beweging, met oplossing via kwintval in maat 17 naar de nieuwe tonica F#/B (= Bmaj7).

Dat de functies van de akkoorden niet altijd corresponderen met de graad (bijv. Fmaj7 als 2e graad in maat 5) is slechts het introduceren van een andere harmonische kleur en het doorbreken van verwachtingspatronen. Dit komen we ook tegen in composities van Wayne Shorter.

Interessant is de observatie dat hoewel de intervallen tussen de UST’s, en de basbewegingen in de eerste twee frasen gelijk zijn, de onderlinge verhoudingen UST/bas dit niet zijn. Deze subtiliteit zorgt enerzijds voor structuur en herkenbaarheid, anderzijds voor variatie en ontwikkeling.

De compositie Aspire (in fig. 3 het A-gedeelte) is harmonisch volledig anders opgebouwd. Hier (bijna) geen slash chords, maar daarentegen veel gebruikelijke en herkenbare harmonische bewegingen. Met betrekkelijk eenvoudig harmonisch materiaal zorgt Wheeler toch ook hier weer voor verrassende wendingen.

De eerste zeven maten (opmaat inbegrepen) zijn alle gerelateerd aan F majeur. Zo staan de eerste 4 maten in D mineur (t/m Am), de relatieve mineur van F. De maten 4-7 (vanaf Abmaj7) staan vervolgens in F majeur: er wordt gebruikt gemaakt van modal interchange materiaal: Abmaj7 en Dbmaj7 uit F Aeolisch, Gbma7 uit F Frygisch.

Het is pas in maat 7 dat het stuk in F mineur staat, getuige ook de noot Ab, de kleine terts, die hier voor het eerst in de melodie gebruikt wordt. In de volgende maat wordt een parallelle beweging naar Eb mineur gemaakt, die in de maten erna bestendigd wordt als nieuwe toonaard door middel van de dominant pedaalnoot Bb, en door het diatonisch akkoord B (bVI), en het modal interchange akkoord Emaj7 (bIImaj7) uit Eb Frygisch. Het B-gedeelte, een transpositie van het A-gedeelte, begint vervolgens met Eb mineur, nog opgezet door Bb7 (V7).

Opgemerkt dient nog te worden dat het stuk 21 maten lang is.

De notatie in fig. 3 impliceert de vorm 1 (opmaat)+10 (A)+10 (B).

Daar de opmaat echter in iedere chorus wordt gespeeld kan ook geopteerd worden voor de asymmetrische indeling 10 + 11, dus zonder opmaat.

De melodie is voornamelijk een aaneenschakeling van variaties op het eerste motief, zijnde de eerste drie noten. Typisch voor Wheeler is het gebruik van octave displacements en grote intervalsprongen.

De melodie, of tenminste de belangrijkste noten ervan, vormen daarenboven een stapsgewijs dalende lijn, een zgn. pitch axis (toon-as).

In fig. 4 is de melodie weergegeven. Slechts de noten van de pitch axis zijn zichtbaar, maar nog niet in lineaire vorm: alle andere noten zijn afgebeeld als kruisjes (x).

Tot slot staat in fig. 5 alleen nog de pitch axis, maar nu stapsgewijs dalend. De noten vormen in eerste instantie de D mineur toonladder (met 7 en b7), zakkend van D tot D, en vervolgens verder zakkend door de F majeur en F mineur toonladder tot de noot F.

fig. 2

fig. 3

fig. 4

fig. 5

Bronnen & literatuur > > > > > > >

Kenny Wheeler collected works on ECM – complete scores, Universal Edition, 1997 Kenny Wheeler – The Widow In The Window, ECM Records GmbH, 1990 www.daveholland.com/blog/kenny-wheeler Leon Lhoëst – Slash Chords, Jazzmozaiek 3/2007, p. 60-61 Leon Lhoëst – Multi-Tonic System, Jazzmozaïek 2/2002, p. 30 Leon Lhoëst – Modal Interchange, Jazzmozaïek 2/2008, p. 38-39 Leon Lhoëst – Pitch Axis, Jazzmozaïek 2/2009, p. 64/65 2012/3

61

De Jazzlezer

Afscheid van de jazz op papier?

AMBROSE AKINMUSIRE

Bert Vuijsje - www.bebopbusiness.com Is het papieren jazzboek, zoals zoveel andere gedrukte uitingen, op weg naar de vergetelheid, als anachronisme uit het stenen tijdperk van de dode bomen? Aan de ene kant zou je het niet zeggen, te oordelen naar het aantal nieuwe titels dat nog altijd verschijnt, zowel in Europa als in de VS. Van saxofonist Dave Liebman, die de vorige keer in dit rubriekje ter sprake kwam als medewerker aan Eric Ineke’s The Ultimate Sideman, kwam in Amerika inmiddels een eigen boek uit: What It Is - The Life of a Jazz Artist. Het bestaat in feite uit een 337 pagina’s lange conversatie tussen Liebman en jazzhoogleraar/collega-muzikant Lewis Porter. Alle facetten van Liebman’s tamelijk veelbewogen leven komen uitgebreid en openhartig aan de orde, met als belangwekkendste onderdeel zijn verhalen over Miles Davis, in wiens band hij in 1973-’74 speelde en met wie hij ook later contact bleef houden.

Het boek maakt deel uit van de serie Studies in Jazz, die wordt geproduceerd vanuit het Institute of Jazz Studies in Newark, New Jersey. Het is al aflevering 67 (sinds 1982), en de laatste jaren loopt de verschijningsfrequentie zeker niet terug: vier boeken in 2010, één in 2011, tot nu toe al drie in 2012.

Tegelijkertijd betrap ik mijzelf erop dat ik in mijn eigen jazzjournalistieke praktijk steeds minder vaak achter mijn toetsenbord en beeldscherm vandaan kom om een boek uit de kast te halen. In de meeste gevallen volstaat een geoefend beroep op Google om de gewenste jazzfeiten te achterhalen of te checken.

Een teken aan de wand is misschien het levenswerk van de Amerikaan Peter Pullman: WAIL - The Life of Bud Powell. Hij heeft vanaf 1994 aan deze biografie gewerkt, voerde vele honderden gesprekken en deed maandenlang onderzoek in Amerika en Europa. Collega-jazzbiograaf Donald Clarke noemt het “one of the best jazz biographies I have ever read”,“a classic”.

En toch is dit voorbeeldige boek uitsluitend in digitale vorm verkrijgbaar,

62

2012/3

niet op papier.

Ik meen te weten dat deze publicatievorm niet Peter Pullman’s eerste voorkeur genoot. Maar zijn onderhandelingen met meerdere uitgevers verliepen zo moeizaam dat hij uiteindelijk de knoop doorhakte en afscheid van het papier nam.

Op het gebied van de jazzwetenschap is de printpublicatie al verder verdrongen. Het gedrukte Annual Review of Jazz Studies, net als de boekenserie Studies in Jazz afkomstig uit het Institute of Jazz Studies, maakte vorig jaar plaats voor het digitale, voor iedereen toegankelijke Journal of Jazz Studies, dat twee keer per jaar verschijnt.

Daarnaast is er sinds 2009 de jaarlijkse digitale publicatie Current Research in Jazz, ook door elke belangstellende gratis te lezen. Aflevering 4 (2012) is voor Nederlandstalige liefhebbers extra interessant. Dit Festschrift bij het afscheid van Dan Morgenstern als directeur van het Institute of Jazz Studies bevat, onder veel meer, een artikel door de Amsterdamse jazzhoogleraar Walter van de Leur onder de titel ‘Pure Jazz’ and ‘Charlatanry’: A History of De Jazzwereld Magazine 1931-1940.

Dave Liebman in conversation with Lewis Porter: What It Is - The Life of a Jazz Artist. The Scarecrow Press, Inc., Lanham, Maryland 20706; $ 37,95.

ISBN 978 0 8108 8203 4

cultuurcentrum Hasselt

di 16 okt www.ccha.be 011 22 99 33 30CC/Schouwburg Leuven

wo 17 okt www.30CC.be 016 300 900 De Casino Sint-Niklaas

do 18 okt www.decasino.be 03 776 11 98 De Spil Roeselare

vr 19 okt www.despil.be 051 265 700

Peter Pullman: WAIL - The Life of Bud Powell. eBook, Barnes & Noble, $ 9,99. Kindle Edition, Amazon, $ 13,79. www.BudPowellBio.com

Journal of Jazz Studies, Vol 8 No 1 (Spring 2012). jjs.libraries.rutgers.edu/ index.php/jjs

Current Research in Jazz, Volume 4 (2012): Dan Morgenstern Festschrift. www.crj-online.org/v4/index.php

JAZZFLITS verschijnt twintig keer per jaar met nieuws | platenrecensies concertverslagen | boekbesprekingen

WWW.JAZZFLITS.NL

Piano’s Maene alle pianisten beginner tot gevorderd klassiek, jazz of pop

Doutreligne Concerto 133 cm 5190,- € huurkoop 116 €/maand

verkoop - huurkoop - concertverhuring - service Steinway invoerder België De beste merken onder 1 dak : Steinway - Boston - Essex - Doutreligne Sauter - Yamaha - Kawai - Roland - Nord Nord Stage 2 huurkoop 82,33 €/maand

Grootste aanbod stagepiano’s 4 locaties: Brussel - Antwerpen - Gent - Ruiselede

Doutreligne Conservatoire 185 cm Huurkoop 268,20 €/maand

ook open tember : p e s In /7 7 ag ! en en maandselede, Brussel, Antwerpen g a d n o z ui r.

(R op n uu le 8 1 lia alle fi 10 tot zijn lkens van In september geopend, te 7 p o en g a Gent) 7 d

s en promotie r e b m e t p nze se Ontdek o we heel wat otie ! mber bieden te p se en s huur prom tu ugus voorwaarden aanden a bijzondere Tijdens de m e.be piano’s aan le ita ig d www.maen en nze website o akoestische ek o ez b f ngs, o aan. Kom la

Essex - Designed by Steinway & Sons EUP123 - 123 cm Huurkoop 138,- €/maand

nt !

LEER BIJ instr ume e t is ju t e ” en kies h n piano ?uur) en zondag (11 uur) e e ik s ie 5 “Hoe k woensdag (1 telling elke Ruiselede Gratis voors ncertzaal in co e nz o in , in September

Piano’s Maene Uw pianospecialist sinds 1938.

Passion for musicians

Voor meer info over onze instrumenten, info over actuele promoties, concerten- en activiteitenkalender :

www.maene.be

2012/3

63

27/09 11/10 18/10 08/11 11/11 15/11 22/11

NATHALIE LORIERS NEW TRIO (B)* PHILIP CATHERINE ‘70th Birthday Tour’ (B) AMBROSE AKINMUSIRE QUINTET (USA)* RONNY VERBIEST TRIO plays ‘Brubeck’ (B) GLENN MILLER ORCHESTRA (D, NL)* BOB BROZMAN SOLO (USA) ERIC ALEXANDER - VINCENT HERRING QUINTET FEAT. HAROLD MABERN

29/11

IFA Y XANGO (B)* * In samenwerking met Cultuurcentrum Sint-Niklaas en/of Jazzlab Series.

STATIONSSTRAAT 104, 9100 SINT-NIKLAAS • T. 03 776 11 98 • INFO@DECASINO.BE

Foto: Jos L. Knaepen / Vorm: Power & Glory

‘In the spirit of Canonball and Coltrane’ (USA)