Jazzmozaïek 2012 nummer 4

2012 I 4

een brede kijk op jazz in Vlaanderen en de wereld

foto: © Jos L. Knaepen

Yves Peeters

Verschijnt driemaandelijks • Twaalfde jaargang - Nr. 4 - december 2012-januari-februari 2013 • Kantoor van afgifte: Brussel X - P409123 2012/4

JM1204.indd 1

1

2/12/12 15:07

ADV-JAZZMOZAIEK-21112012:Layout 1 05/11/12 10:41 Page 1

Een mooie melodie brengt je helemaal in vervoering? Een opzwepend ritme en je kan niet meer stil blijven zitten? Blazers, percussie, piano, bas, gitaar of oud: stuk voor stuk raken ze een gevoelige snaar? Vooruit verwent je oren met pure jazz, maar schuwt daarbij uitstapjes naar de rock of wereldmuziek niet.

WO 05.12

WO 12.12 DI

22.01

VR

15.02

ZA

16.02

DI

19.02

ZA

02.03

DO 07.03 WO 17.04

JEAN-MARIE MACHADO, DAVE LIEBMAN, CLAUS STÖTTER & PROPHOS QUARTER - Painting notes in the air (in de Bijloke) DE BEREN GIEREN meet Louis Sclavis / LOUIS SCLAVIS ATLAS TRIO TOO NOISY FISH / ACTUUM Vooruit en De Centrale presenteren ISTANBUL EKSPRES KONSTRUKT / REPLIKAS SENI GÖRMEM IMKANSIZ / KARSU / LUXUS SCOTT COLLEY (in de Bijloke) Q&A: SCHUBERT FORELLENKWINTET / DE BEREN GIEREN FORELLEN (feat. Susana Santos Silva op trompet) YVES PEETERS GROUP - Hallucinations CHARLES LLOYD & MARIA FARANTOURI (in de Bijloke)

INFO & TICKETS: WWW.VOORUIT.BE - T. 09 267 28 28

JM1204.indd 2

2/12/12 15:07

vOOrWOOrD

Twintig

Jazzmozaïek is het driemaandelijks jazzmagazine uitgegeven door de vzw Muziekmozaïek.

Secretariaat (abonnementen en administratie): Muziekmozaïek vzw, Wijngaardstraat 5, B-1755 Gooik tel. 02 532 38 90 info@muzmoz.be www.muziekmozaiek.be – www.jazzmozaiek.be Redactie: Jazzmozaïek, Laarstraat 105 B-2610 Wilrijk-Antwerpen (België) e-mail: redactie.jazzmozaiek@skynet.be - Stichter: Luc De Baets († 13/09/2009) - Hoofdredacteur: Bernard Lefèvre - Redactie: Mischa Andriessen, Patrick Bivort, Peter De Backer, Frederik Goossens, Chris Joris, Leon Lhoëst, Georges Tonla Briquet, Marc Van den Hoof, Marc Van de Walle, Jack van Poll, Bert Vuijsje - Fotografie: Jos L. Knaepen - Grafisch ontwerp: Brigid Sullivan Jaarabonnement 2013: - België: € 15 - Buitenland: € 25 Betaling: - Op rekening 734-0064446-47 van Muziekmozaïek vzw, Wijngaardstraat 5, B-1755 Gooik BIC KREDBEBB / IBAN BE22 7340 0644 4647 - Vermelding: “Abo JM 2013”

In 2013 is het twintig jaar geleden dat Frank Vaganée met Serge Plume en Marc Godfroid een bigband op de rails zette, wat beginnende jazzmuzikanten van de nog prille opleidingen aan de conservatoria de kans bood om in een groter geheel te musiceren, te arrangeren en zelfs te componeren. Nu behoort het BJO tot de tien beste bigbands ter wereld. Bijna onafscheidelijk verbonden aan het BJO is Bert Joris die nu als Maestro Honoris Causa werd gelauwerd.

Hij vormt een nauwe link met Philip Catherine, die 70 werd, twintig jaar jonger dan Toots, die als apotheose op het verjaardagsconcert verscheen.

Ook op het voorplan in deze editie staan Kris Defoort die we de Jazzmozaïek Award 2012 hebben toegekend en Jef Neve die met zijn nieuw project Sons Of The New World muziek van wereldklasse brengt.

Al deze namen vormen nu de Belgische jazztop, waar dit kleine land met reden fier over kan zijn.

Vanuit het BJO groeide de expertise naar de jongere generatie jazzmuzikanten. Samen met Jeugd en Muziek ontstond het BYJO en op zijn beurt startte de Gentse afdeling met het Gent Youth Jazz Orchestra onder de bezielde leiding van Filip Verneert.

De twintigers komen eraan. Fulco Ottervanger kwam met De Beren Gieren vanaf de reservebank triomferen op de internationale wedstrijd Jazz Hoeilaart.

Dit land barst stilaan van jazztalent als we de releases en jong talent contests er op nagaan. Zowel in Mechelen als Oostende ontstaan nieuwe wedstrijdinitiatieven. We kunnen nauwelijks de activiteiten volgen van onze beloftevolle ‘New Yorkers’, o.a.

Bram Delooze, Lander Gyselinck, Robin Verheyen, en de nu teruggekeerde Joachim Badenhorst. Ieder zoekt zijn weg en tracht zijn eigen geluid te vinden.

Yves Peeters wil zelfs meer dan een eigen geluid ook visueel een sterke act opbouwen, in de hoop een jong en breed publiek aan te spreken. Zijn project Hallucinations vormt het omslagverhaal.

Boeiend toch, zoals jazz alle richtingen uitgaat! Wie weet wat we over twintig jaar beleven…

Bernard Lefèvre, Hoofdredacteur Wil je reageren: redactie.jazzmozaiek@skynet.be

Inhoud

ISSN 1376-6619 © Copyright (teksten en foto’s): Zonder voorafgaande en schrifte-

lijke toestemming van vzw Muziekmozaïek mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook. Iedere redacteur is verantwoordelijk voor de inhoud van zijn tekst. Publiciteitsteksten en bijhorende illustraties vallen onder de verantwoordelijkheid van de betrokken adverteerder. Teksten en fotomateriaal kunnen door de redactie van Jazzmozaïek geweigerd worden zonder dat deze beslissing dient te worden gerechtvaardigd.

4

6

8

Interview Yves Peeters over project Hallucinations

Festivalnieuws 19 Djangofollies – Winterjazz – Tournai Jazzfestival – Leuven Jazz 21 STORM! The Next Thing in Jazz 22 Festivalkalender 2013

Focus Jef Neve

Podiumnieuws 24 Archiduc 75 25 All That Jazz Première – Wenduine 26 De Roma 10 jaar

“Beelden maken onze muziek toegankelijker” “Ik leef niet in strategieën”

Frank Vaganée over twintig jaar Brussels Jazz Orchestra

“We hebben veel mensen kippenvel bezorgd” 11 Filip Verneert – Ghent Youth Jazz Orchestra

Verantwoordelijke uitgever en afzendadres: Filip Verneert – Wijngaardstraat 5 – B-1755 Gooik

Dit magazine is gedrukt op milieuvriendelijk papier met het FSC-label.

“Het GYJO moet een leuke bende zijn, ook buiten de repetitiekamer”

Award 12 Kris Defoort wint Jazzmozaïek Award 2012 Interview 15 Winnaar Jazz Hoeilaart 2012: De Beren Gieren 16 Muzikanten over Philip Catherine Philip Catherine 70

compagnon de jazz 28 Jean-Marie Hacquier

“Jazz moet je live beleven”

31 34 36 39 52 54 57 58 60

Jazzmozaïekjes - Laatste Noot JazzLab Series Blindfold Test: Peter Vandenberghe Nieuw op cd Boekenbeurs Jazzkriebels: Joke van Leeuwen De kracht van vinyl: Coffee & Vinyl Muziektheorie: Chord Pattern Jazzerfgoed in België (2): De collectie Albert Michiels

columns 23 Jack’s Groove: Township sax battle Jack van Poll 35 Album Souvenir: Bernlef Marc Van den Hoof 53 De Jazzlezer: Tussen muziek en woord Bert Vuijsje 62 Holland Muziekland: Bop ’n pop Mischa Andriessen 2012/4

JM1204.indd 3

3

2/12/12 15:07

INTervIeW

Drummer Yves Peeters pakt uit met visueel project Hallucinations:

“Beelden maken onze muziek toegankelijker” Eigenlijk zijn jazzconcerten visueel nogal saai, kreeg Yves Peeters al vaak te horen. Gewoon wat muzikanten die op een podium staan te spelen, verder niks. De drummer stelt nu in een speciaal project zijn oplossing voor: Hallucinations, muziek én beelden.

“Zeker als er geen zanger of zangeres in de band zit, heeft een jazzconcert visueel weinig te bieden”, zegt Yves Peeters (34). “Nu is onze muziek zeer filmisch en roept hij sowieso veel beelden op (luister maar eens naar Sound Tracks (W.E.R.F.082, 2010), nvdr.).

Vandaar dat ik het wel leuk vond om die muziek te combineren met visuals. Al blijft de muziek centraal staan. Het zijn de beelden die de muziek begeleiden, niet omgekeerd.

Daarom ook gebruiken we vooral abstracte beelden, die allerlei sferen oproepen. Het is niét zo maar een film waar wij dan muziek onder spelen.”

Je werkt voor dit project samen met videokunstenaar Joop Pareyn. Hoe is die samenwerking tot stand gekomen?

Joop Pareyn heeft onze groep al live gefilmd in het Brusselse Jazzstation en het resultaat zijn promotiefilmpjes die je op YouTube vindt. Zo heeft hij ook New Mexico opgenomen, het openingsnummer van Sound Tracks. Een heel mooi nummer, trouwens de directe aanleiding om die eerste plaat op te nemen.

Joop heeft ook met ons samengewerkt op een huiskamerconcert van Insidejazz in Sint-Amandsberg. Zo is het idee gegroeid om samen een voorstelling in elkaar te boksen, die ook visueel iets te bieden zou 4

JM1204.indd 4

hebben. Ik heb zelf ook al wel eens Louis Sclavis een soundtrack zien spelen bij een film, maar bij ons blijft de muziek wel centraal staan.

Loop je niet het risico dat de muziek met al die beelden toch gereduceerd wordt tot achtergrondmuziek?

Dat willen we zeker vermijden.

Maar het is een moeilijke evenwichtsoefening, dat beseffen we maar al te goed. Joop is zelf ook muzikant – hij heeft een paar jaar trompet gestudeerd aan het conservatorium – en kan zich dus goed in onze situatie inleven. De muziek blijft het allerbelangrijkste.

Yves Peeters:

“Onze muziek is vrij filmisch en draait meer om sferen”

Joop werkt freelance als regisseur, onder andere voor TV Brussel. Ik heb hem leren kennen via zangeres Anu Junnonen, voor wie hij promofilmpjes heeft gemaakt. Intussen heeft hij ook al gewerkt voor Rackham, Eve Beuvens en Tuur Florizoones Mixtuur. Hij heeft ook zijn eigen project NorthFace, multidisciplinair, elektro-

nische muziek gecombineerd met surround klank en beelden.

Wat is jullie werkwijze? Jij de composities, Joop de beelden? Of werkten jullie samen aan de voorstelling?

We vertrekken van de muziek.

De meeste stukken heb ik zelf gecomponeerd, maar we spelen ook muziek van bassist Nic Thys, saxofonist Nicolas Kummert, en eentje van gitarist Frederik Leroux. Aan de visuals hebben vooral Joop en ik gewerkt. We luisterden samen naar de muziek en zochten naar beelden die er bij zouden passen. Bij een bepaald stuk dacht ik aan de sfeer van Edward Hoppers schilderij Nighthawks. Om die sfeer op te roepen zijn we gaan filmen in een cafeetje van de Brusselse wijk de Marollen.

Maar vaak creëren we alleen met mooie lichteffecten een bijzondere sfeer. Dat mis ik soms bij jazzoptredens. Er is niks mis met alleen maar muziek te spelen.

In een café of jazzclub ligt dat wellicht anders, maar als je in een Cultureel Centrum mag spelen en je hebt een lichttechnicus ter beschikking, dan vind ik het jammer om die niet te gebruiken. Ik heb er ook al ervaring mee, want ik heb met sportjournalist Karl Vannieuwkerke meegewerkt aan Vive le velo, en ik moest met Les Soupapes de beelden begeleiden.

Bedoeling is dat wij met die visuals onze muziek ook toegankelijker maken voor een breed publiek.

Jullie muziek is zeker geen zuivere jazz. Hoe zou je die zelf omschrijven?

Onze muziek is vrij filmisch en draait meer om sferen. Ik wilde absoluut af van het strakke schema: thema, solo, solo, thema. De groepsklank is voor mij essentieel. Op onze eerste cd is de lapsteel van gitarist Geert Hellings van groot belang, ook al was dat pas een ingeving van het laatste moment. Op Hallucinations is Geert er niet meer bij, maar spelen we gewoon in kwartet, ook al omdat we iets anders wilden doen. Op Sound Tracks hoor je veel invloeden van Americana en Afrikaanse muziek. Op de nieuwe plaat is die Afrikaanse invloed veel nadrukkelijker, plus nog zoveel andere inspiratiebronnen.

Nic, Nicolas, Frederik en ikzelf luisteren nu eenmaal naar de meest uiteenlopende muziekgenres. Ik vind onze muziek heel toegankelijk, maar het blijft moeilijk om een breder publiek te bereiken.

Je wordt makkelijk in een jazzhokje geduwd?

Ja. Dat we nu op het Glimpsfestival mochten spelen (het festival in Gent waar talloze groepen zichzelf konden voorstellen aan een ruim publiek, nvdr.) is daarom wel van groot

belang. We zijn wel een jazzgroep, maar onze muziek bevat elementen die alles meer toegankelijk maken en waarmee we graag een breder publiek willen bereiken. Dat is ook wel het opzet van die audiovisuele voorstelling. Al is het moeilijk om andere Culturele Centra dan de traditionele JazzLabpartners warm te krijgen voor dit project.

Beschouw jij jezelf als een jazzmuzikant?

Ik hou me met veel meer bezig dan alleen maar jazz. Ik speel ook in twee rockgroepen. Met Utz brengen we binnenkort een cd uit. Die groep heeft een Braziliaanse zanger, wat ook al voor een bijzondere mix zorgt.

Jazz heb ik eigenlijk pas later leren kennen.

2012/4

2/12/12 15:08

Interview: Yves PeeTers

Yves Peeters: " We gebruiken vooral abstracte beelden, die allerlei sferen oproepen."

Hoe? Op mijn zeventiende begon ik naar acidjazz te luisteren, zoals Us3 of Wizzards of Ooze. Zo ben ik bij de jazz terechtgekomen. Later heb ik in Dworp bij Dré Pallemaerts een jazzstage gevolgd. En ik leerde Teun Verbruggen kennen, die van Brasschaat is, niet ver van Ekeren dus, waar ik opgroeide. Teun nam me mee naar Paul Motian, en zo ben ik pas echt naar jazz beginnen te luisteren. Ik ben dan aan het Lemmensinstituut gaan studeren, waar ik les kreeg van Dré Pallemaerts, Frank Vaganée en Bert Joris en zo is de bal pas echt gaan rollen. Dré was wel een beetje mijn mentor, met hem ben ik heel vaak naar concerten geweest.

Wie zijn uw grote drumvoorbeelden?

Zeker Dré en Billy Hart, omdat ik van hen les heb gehad. Maar ik ben ook een grote fan van Billy Higgins, zowel in zijn bopperiode als later bij Charles Lloyd, zoals die heerlijke cd Hyperion with Higgins. Verder ook Paul Motian, en van de nieuwere generatie Brian Blade, die net zoals Steve Gadd niet bij één genre blijft maar ook speelt bij bijvoorbeeld Joni Mitchell of Bob Dylan. Van de Brian Blade Fellowship Band is ook vooral het groepsgeluid belangrijk, een combinatie van meerdere stijlen. Er zijn nog zoveel muzikanten die me inspireren: Joey Baron, Bill Frisell en Charlie Haden, bijvoorbeeld, of Ben Allison en de Malinese groep Tinariwen,

nomaden/muzikanten uit de Sahara. En Cassandra Wilson, die vaak een heel bijzondere vorm van Americana creëert.

Hallucinations: vanwaar die titel?

Omdat het iets abstract is waar je je heel veel bij kan voorstellen. Als je naar muziek luistert, maak je zelf visuele associaties en dat vind ik een leuk gegeven om van te vertrekken, dan kan je ook zelf je fantasie laten gaan.

Op je eerste cd werd ook de stem van Nicolas Kummert vaak gebruikt als een extra instrument. Ook op Hallucinations?

Die stem is veel minder aanwezig. De nieuwe cd zal minder

geproduced klinken. Ik ben zeer tevreden over Sound Tracks, waarvan Dré de mix heeft gemaakt. Dat was een zware productie, ook al omdat een aantal gitaar- en zangpartijen achteraf zijn opgenomen. Nu is de bezetting kleiner en wordt het weer meer een jazzplaat.

We hadden trouwens ook minder budget ter beschikking. Vorige keer konden we

vijf dagen in studio Toots van de VRT terecht, nu moesten we zelf een studio betalen.

En Vincent De Bast doet de mix. We wilden gewoon eens iets anders uittesten. Maar de groepssound blijft voor ons het allerbelangrijkste.

Peter De Backer www.yvespeeters.com

Concertagenda Hallucinations 7 maart 2013 | Vooruit – Gent – Première 8 maart 2013 | De Werf – Brugge - officiële release album op W.E.R.F.-label 18 april 2013 | De Casino – Sint-Niklaas 10 mei 2013 | C-Mine – Genk 25 mei 2013 | Rataplan – Borgerhout

2012/4

JM1204.indd 5

5

2/12/12 15:08

F

cus

Jef Neve:

“Ik leef niet in strategieën” Aan de hand van zijn nieuwste cd Sons Of The New World laat Jef Neve ons kennismaken met zijn meest popgetinte kant tot nu toe, ook al vormden serieuze thema’s als de Arabische revolutie en de kernramp in Japan de inspiratiebron.

Het is een heel filosofische Jef Neve die we ontmoeten maar gelukkig is hij zijn gevoel voor humor nog steeds niet kwijt.

6

JM1204.indd 6

Jef Neve heeft er helse weken op zitten. De optredens met zijn tweede pianoconcerto, een Radio 1-sessie, te gast in een populair quizprogramma, zijn eigen Neve festival in Turnhout en natuurlijk de netjes uitgestippelde promotiegesprekken voor de nieuwe cd. Hij heeft zijn eigen manier om niet te bezwijken onder de druk. “Op bepaalde ogenblikken moet je even stop zeggen en tijd maken voor je vrienden. De mooiste momenten van geluk zijn deze wanneer je alles loslaat. Het geluk zit niet in wat we voorgeschoteld krijgen maar in het besef dat het er kan zijn.”

Regelmatig krijgen we echter het bewijs dat in deze wereld niet alles verloopt zoals we het willen. Neve geraakte onder de indruk van aangrijpende wereldgebeurtenissen zoals de Arabische revolutie, de veranderingen van het klimaat en de wereldwijde economische crisis. Toch klinkt de cd op geen enkel moment te zwaar op de hand of te cerebraal, integendeel. “De volledige titel luidt eigenlijk Sons Of The New World, A Sign Of Hope. Ik geloof in de jonge generatie en ik geloof er ook in dat deze met een positieve energie korter naar elkaar kan toegroeien. Ik besef wel dat dit misschien een naïeve gedachtegang is”.

Vooral omdat geen enkele song ooit de wereld veranderde. “Dat is zo maar ik heb dit alles niet geschreven om de wereld te veranderen.

Sons Of The New World is eerder een getuigenis. Die wereldgebeurtenissen vormden voor mij een inspiratiebron om erover te schrijven.

Het was niet mijn bedoeling protestsongs te pennen om een oplossing te bieden voor bepaalde situaties. Ik voel me meer als een fotograaf die registreert. Met een titel als A

Sign Of Hope wil ik wel een boodschap meegeven. Hoe donker en deprimerend alles ook lijkt, er is steeds een positieve onderstroom. We moeten weg van het egoïsme, de machtswellust en al die foute dingen. Daarom vind ik het mooiste compliment dat ik na een concert kan krijgen dat mensen mij komen zeggen dat ze er van genoten hebben en even weg waren op een positieve trip. Dat is veel belangrijker dan mij te overladen met complimenten over een bepaalde solo.”

zelfs voor projecten waar hij niet bij betrokken is zoals mijn pianoconcert. Een fantastisch muzikant met een sterke muzikale visie getekend door een grote openheid. We hebben elk onze manier van

werken maar vullen elkaar perfect aan. Zo had ik voor deze cd alles uitgeschreven, tot zelfs de drumpartijen, omdat we slechts een paar tryouts konden spelen voor we de studio indoken. Teun zette

Een typische uitspraak voor Neve die lak heeft aan de jazzpolitie die hem verwijt dat hij geen jazz speelt.

“Heeft de jazzpolitie dan een diploma? Let wel, voor mij is er niets mis met dergelijke mensen. Ze zijn van harte welkom maar ik maak geen muziek om goede of slechte recensies te krijgen.

Ik maak muziek omdat ik die drang heb. Stel dat anderen daar niets aan hebben, geen probleem. Als je eerlijke en pretentieloze muziek maakt en niet iets wat je niet bent, is er echter altijd wel iemand die dat apprecieert. Maar uiteindelijk is dat allemaal niet zo belangrijk. Je moet in het leven vooral steeds jezelf proberen te zijn, of je nu onderwijzer bent of bakker. Dat is de beste garantie om gelukkig te zijn. Graag opstaan en wat je doet met plezier doen, primeert boven een carrière of prestige.”

Voor de gelegenheid werd het trio uitgebreid met vijf blazers. Bassist Ruben Samama werd intussen vervangen door Sean Fasciani. De enige constante blijft drummer Teun Verbruggen. “Teun is mijn vaste compagnon de route sinds ik begon te spelen. Hij is mijn muzikaal klankbord,

Sons Of The New World-project: Jef Neve (p), Sean Fasciani (cb),

2012/4

2/12/12 15:08

Teun Ve

ani (cb),

Focus: Jef Neve alles op de juiste manier naar zijn hand zodat het uiteindelijke resultaat niet klinkt als het drumcomputertje van Jef Neve maar veel organischer.

Hij gebruikte tevens twee drumstellen met verschillende snare- en basdrums zodat het accent op de klankkleuren ligt en niet op de grooves.

Het was ook zijn idee om op het einde van I Feel Your Skin een marching band toe te voegen waarbij iedereen in de studio mocht meedoen. Zo klinkt het ook (lacht).”

Jef Neve:

“Ik maak muziek omdat ik die drang heb”

De cd wordt afgesloten met het nummer dat Neve spontaan schreef voor de ramp van Pukkelpop vorig jaar. Of het

niet gevaarlijk is om als artiest zo impulsief te reageren? “Ik moest dat gewoon doen. Dezelfde avond van die dramatische gebeurtenis stond Zuurstof al volledig uitgewerkt op mijn computer en plaatste ik het op internet. De radio pikte het meteen op. Het werd ook gigantisch vaak beluisterd via SoundCloud. Heel veel mensen die er bij waren in Pukkelpop reageerden door

te melden dat het voor hen een echte steun betekende en dat vond ik fantastisch. Ik leef niet in strategieën. Misschien moet ik dat meer doen maar je kan de aard van het beestje niet veranderen. Toen ik een paar weken geleden de opnamen hoorde van mijn tweede pianoconcert in De Bijloke vond ik het zo goed dat ik het meteen wilde uitbrengen. In mijn enthousiasme wil ik alles delen met iedereen. Dat heb ik dus niet gedaan want momenteel moet ik eerst

Sons Of The New World promoten.”

En dat lukt wonderwel want Neve staat overal in de kijker.

Terecht want de cd zit boordevol verborgen verleiders die je pas ontdekt na herhaaldelijk beluisteren. Live worden ze dan weer expliciet naar voor geplaatst. Dubbel bingo dus.

Georges Tonla Briquet www.jefneve.com

Teun Verbruggen (d) met Myrdinn De Cauter (g - niet op de foto) en verder Jo Hermans (t), Bart Indevuyst (horn), Michael Campagna (sax) en Pieter Kindt (tb) 2012/4

JM1204.indd 7

7

2/12/12 15:08

BJO 1993-2013

Frank Vaganée over twintig jaar Brussels Jazz Orchestra

“We hebben veel mensen kippenvel bezorgd” Begin maart 2013 zal het twintig jaar geleden zijn dat het Brussels Jazz Orchestra in jazzclub Sounds (Elsene) zijn allereerste concert speelde. Je zult moeilijk naast die verjaardag kunnen kijken, want er zijn twee cd’s op komst en een feestelijke verjaardagstournee. Medestichter en artistiek leider Frank Vaganée koos voor ons zijn vijf hoogtepunten uit twee decennia BJO: “We hebben veel mensen kippenvel bezorgd”.

1. Eindelijk een bigband Eigenlijk zijn we meteen met een hoogtepunt begonnen.

Want begin 1993 hadden beginnende jazzmuzikanten geen enkele gelegenheid om in een bigband te spelen. Het BRT jazzorkest was al jaren afgeschaft, de ACT big band speelde alleen op zéér onregelmatige basis en de jazzopleidingen aan conservatoria waren nog maar pas gestart. Daarom hebben we zelf een bigband op poten gezet. Jong en naïef als we waren, wisten we absoluut niet waar we zouden uitkomen.

In ieder geval was het voor muzikanten belangrijk dat ze nu konden leren in een bigband te spelen. Veel muzikanten hebben bij het BJO de kans gekregen om te schrijven en te arrangeren. Een goeie leerschool, want alle grote jazzmuzikanten hebben op een of ander moment in hun ontwikkeling in een bigband gespeeld.

Frank Vaganée: “De opnames met vocalisten (hier met Tutu Puoane) betekenden een nieuwe stap in de ontwikkeling van het orkest”

8

JM1204.indd 8

2012/4

2/12/12 15:08

BJO 1993-2013 2. De dubbel-cd met Bert Joris We hebben intussen zestien cd’s uitgebracht en het is moeilijk om te kiezen welke nu mijn favoriet is. Het is een beetje zoals kiezen tussen je kinderen. Maar die dubbel-cd met Bert Joris is toch heel speciaal. Hij is trouwens opgenomen vlak na 11 september 2001, ook al bijzonder. Die cd is nu nog altijd zeer succesvol, er wordt nog altijd naar gevraagd. We zitten al aan een derde of vierde herpersing, echt wel uitzonderlijk.

Uiteraard zijn ook onze twee cd’s met Kenny Werner van groot belang, omdat ze ons nieuwe kansen hebben gegeven. En dan zijn er ook nog onze opnames met vocalisten, waaraan ik zeer gehecht ben, omdat die een nieuwe stap betekenden in de ontwikkeling van het orkest. In 2007 hebben we met David Linx opgenomen, later met de ZuidAfrikaanse Tutu Puoane, en dit jaar opnieuw met David Linx en Maria João.

3. Memorabele concerten op Jazz Middelheim Op Jazz Middelheim hebben we een aantal memorabele concerten gespeeld. Zoals die keer met Maria Schneider en Toots Thielemans, het

Frank Vaganée: “Maria Schneider heeft veel lof voor het BJO en dat betekent heel veel”

openingsconcert van Jazz Middelheim 2001. Het was toen zeer warm en de tent zat afgeladen vol. Dat concert is toen ook opgenomen voor de radio en er is een nummer van op de cd Toots 90 beland. Dat is echt blijven hangen. Die arrangementen van Maria Schneider waren fantastisch.

Of het slotconcert van 2003, met Dave Liebman als gastsolist. We kenden zijn reputatie: Liebman, bekend geworden aan de zijde van Miles Davis, was zogezegd geen gemakkelijke man, maar dat viel enorm mee.

Eigenlijk bleek hij een crème van een vent en was dat concert een voltreffer. We hebben nadien nog concerten met hem gespeeld en zelfs een cd met hem opgenomen.

Veel recenter is ons optreden op Jazz Middelheim 2011, met Bert Joris. We speelden toen de stukken uit Signs & Signatures en dat sloeg echt aan. De mensen reageerden zeer enthousiast, zelfs emotioneel. We hebben toen veel mensen kippenvel bezorgd.

Die chemie tussen Bert Joris en het orkest heeft veel mensen geraakt.

4. Met Kenny Werner in New York Kenny Werner is zowat onze internationale ambassadeur.

De New Yorkse pianist laat niet na de loftrompet te steken over het BJO. Zo zijn we in 2001 gaan spelen in New York voor de International Association of Jazz Educators.

Dat was meteen een groot succes. De zaal zat niet alleen vol met jazzliefhebbers, maar ook met professionele mensen van labels, festivals of conservatoria. Die zomer zijn we nog teruggekeerd voor enkele con-

certen in Boston, Litchfield en New York.

Later, in 2010, hebben we een week lang in Dizzy’s Club Coca Cola kunnen spelen, de befaamde jazzclub van het New Yorkse Lincoln Center. We kregen toen niet alleen veel mooie reacties, maar we konden toen ook een week lang twee concerten per avond spelen, in het weekend zelfs drie. Dat doet je inzien waarom er zoveel kwaliteit van over de plas naar hier komt.

Want zo’n week in een club is de beste repetitie die je je kan voorstellen.

Frank Vaganée: “Kenny Werner is zowat onze internationale ambassadeur” 2012/4

JM1204.indd 9

9

2/12/12 15:08

BJO 1993-2013 Na die week in Dizzy’s hebben we Institute of Higher Learning opgenomen met Kenny Werner. Met dat programma hebben we dit jaar dan in de Blue Note gespeeld, met Kenny Werner en Chris Potter als gastsolist. Je weet wel dat Potter een supersaxofonist is want je kent hem van zijn cd’s.

Maar als je daar dan een hele week naast zit, op nauwelijks anderhalve meter afstand, is dat toch nog veel indrukwekkender.

Eigenlijk hebben we die week alleen maar goeie reacties gekregen. Maar héél aangenaam was dat veel topmuzikanten naar ons kwamen luisteren, zoals Randy Brecker, Antonio Sanchez, Joe Lovano en Lee Konitz. En achteraf zeiden ze allemaal dat ze het fantastisch hadden gevonden. Ik had er echt moeite mee om daar normaal op te reageren, want dat gaf een onbeschrijfelijk

gevoel. Ik hoop dat ik zoiets nog vaker mag meemaken, maar misschien was het wel een once in a lifetime-gebeuren. Dat gevoel is nu wel tastbaar geworden, en ik probeer het nu bij alle concerten te evenaren.

5. De samenwerking met Maria Schneider en Bert Joris Ik had Maria Schneider al bezig gezien in de New Yorkse jazzclub Visiones. Haar manier van schrijven vond ik meteen heel bijzonder. In 2000 hebben we voor het eerst met haar gespeeld, in Mechelen en Brussel, en dat was een enorme ervaring, ook al door het commentaar dat ze tijdens de repetities gaf. In Theater 140 hoorde Miel Vanattenhoven (toen VRT-producer en

organisator Jazz Middelheim) ons en hij boekte ons meteen voor Jazz Middelheim. We hebben toen een mooie relatie met haar opgebouwd, en nog vaak met haar gespeeld, op North Sea, in Dublin, Oostenrijk, Kroatië, noem maar op.

Ons ontzag en respect voor Maria Schneider is heel groot.

Ze heeft ook veel lof voor het BJO en dat betekent heel veel.

En dan is er natuurlijk Bert Joris. Hij is voor ons bijna van bij het begin een enorme inspiratiebron geweest. De allereerste keer dat we met hem samenwerkten was op Jazz Middelheim 1995. Toen had ik hem gevraagd om iets te schrijven waar we onze set mee konden afsluiten. Dat is toen Warp 9 geworden, en sindsdien zijn we regelmatig blijven samenspelen. Toen hij Mister Dodo componeerde naar aanleiding van 20 jaar Lundi d’Hortense hebben

wij dat stuk voor het eerst uitgevoerd. Het was de eerste keer dat we zo’n nieuw werk konden presenteren en sindsdien is Bert toeleverancier van composities en arrangementen. Hij heeft onder andere aan die cd’s met Philip Catherine en Richard Galliano meegeschreven. En natuurlijk ook Dangerous Liaisons, dat cross-over project tussen bigband en klassiek orkest. Bert heeft echt wel een heel grote rol gespeeld in de geschiedenis van het BJO. Hij is voor ons ook een belangrijk extern oor. Van op afstand kan je veel meer detecteren. Daar wordt dan ook over gepraat. Hij is voor ons heel belangrijk.

En nu: feest!

We gaan er echt een feestjaar van maken. In december nemen we een cd op in Flagey,

met als titel BJO’s Finest, met allemaal stukken geschreven en gearrangeerd door mensen uit het orkest. Die cd komt dan uit in maart, als we onze verjaardagsconcerten spelen.

Op die verjaardagsconcerten nodigen we solisten uit die belangrijk waren in de loop van ons bestaan, Bert Joris, Michel Herr, Philip Catherine, Tutu Puoane en David Linx. Daar gaan we iets mee doen in maart.

Maar onze viering heeft ook een internationaal luik. In december nemen we met Joe Lovano een cd op voor Halfnote Records. Joe Lovano heeft de suite gecomponeerd, Gil Goldstein schreef de arrangementen. Die suite gaan we dan op Europese zomerfestivals spelen, ook op Gent Jazz. Veel om naar uit te kijken dus!

Peter De Backer

Frank Vaganée: “Bert Joris is voor het BJO bijna van bij het begin een enorme inspiratiebron geweest”

Info en concertagenda: www.brusselsjazzorchestra.com 10

JM1204.indd 10

2012/4

2/12/12 15:08

F

Ghent Youth Jazz Orchestra Filip Verneert:

willen we ook met bandleiders uit het buitenland werken. For the record, alle beslissingen daaromtrent neem ik niet alleen, natuurlijk. We hebben een heuse artistieke commissie samengesteld, waarbij ook de drie academies en het conservatorium in Gent betrokken zijn.

elk jaar. Iedereen neemt zijn engagement voor het GYJO ook erg ter harte. Die jonge kerels zijn supergedisciplineerd en gemotiveerd. Per slot van rekening zijn ze wel voor drie jaar vertrokken met dezelfde mensen en moeten ze op elke repetitie en elk concert aanwezig zijn. Daarom vind ik het ook erg belangrijk dat we elkaar, ook buiten de repetities om, leren kennen. We gaan samen naar concerten, organiseren etentjes, ... Ik heb ook speciaal partituurstandaarden laten maken met ons embleem erop. Al dat soort kleine dingen vind ik erg belangrijk. Het GYJO moet een leuke bende zijn die niet alleen muzikaal aan mekaar klit, maar het ook goed met elkaar kan vinden buiten de repetitiekamer.

Welk repertoire spelen jullie?

Onze dirigenten krijgen voor hun selectie volledig carte blanche.

Voor de allereerste repetitie had ik een aantal partituren meegebracht die meteen veel te makkelijk bleken te zijn.

Ik kon een versnelling hoger schakelen. Dus zijn we tijdens de eerste sessie aan de slag gegaan met de arrangementen van Gordon Goodwins Big Phat Big Band. Richard Rousselet bracht dan weer composities van Bert Joris, Michel Herr, Bob Minzer, Manfred Schoof, Oliver Nelson, … mee. Een hele staalkaart van niet meteen de meest eenvoudige stukken.

En concerten?

We willen gemiddeld na elk project een drietal concerten doen.

Niet te veel, maar wel goed.

Sommige concerten organiseren we zelf in double-bill met een band die op professioneel niveau werkt en die wat meer publiek kan lokken. We trachten ook op de podia van festivals te staan. In de lente stonden we in Gent op Citadelic. Achteraf kregen we lovende reacties van collega-muzikanten en van de echte jazzliefhebbers. Dat is toch echt een hart onder de riem, hoor.

Het is een roeping, zo’n bigband leiden, maar ook een onvergelijkelijk groot plezier.

Merk je nu dat er grotere interesse is voor jazz bij jongeren?

Absoluut! Het muzikale niveau en de kennis van jazz stijgt nog

Veel succes ermee!

“Het GYJO moet een leuke bende zijn, ook buiten de repetitiekamer” Er was een tijd dat je nauwelijks nog een echte bigband in het land vond. Maar die tijd is voorbij.

Het gaat ondertussen véél beter, dankjewel.

Muziekmozaïek vzw en Jeugd en Muziek vzw willen de vinger aan de pols houden en, waar het kan, ook jongeren stimuleren om in grote jazzorkesten te spelen; want wat is er meer leerzaam – of leuk – dan samen met anderen, jazzmuziek te kunnen maken?

Sinds het begin van 2012 heeft ook Gent haar eigen jeugdbigband. 17 enthousiaste muzikanten vormen er samen het Ghent Youth Jazz Orchestra (GYJO).

De artistieke leiding over dit jonge geweld rust op de schouders van gitarist Filip Verneert (directeur Muziekmozaïek vzw).

Het is bekend dat er in ons land een nijpend gebrek is aan jazztrompettisten. Hebben jullie daar ook last vast?

Nu leg je de vinger op de wonde.

Ik wil vasthouden aan de ‘klassieke’ bezetting. Een bigband bestaat normaal gesproken uit vijf saxofonisten, vier trombonisten, vier trompettisten, plus een volledige ritmesectie (gitaar, bas, piano, drums). Bij de trompettisten hebben we er ook twee te kort. Dus lossen we het voor de concerten op een elegante manier op (kucht). Maar we moeten daarvoor toch even afwijken van onze leeftijdsgrens (lacht).

Onderwerp je die jongelui aan een streng werkregime?

We werken in projectweken, die telkens door andere dirigenten worden geleid. We hebben een tweetal projecten per jaar. Die worden telkens gevolgd door een reeks concerten. Ik heb de eerste reeks zelf in handen genomen. Daarna was het de beurt aan trompettist Richard Rousselet. Maar in de toekomst

Frederik Goossens

foto: © Ghent Youth Jazz Orchestra

Filip Verneert: “Wim de Bruycker (coördinator van vzw Jeugd & Muziek Gent) en ik hadden al langer het idee dat er voldoende jong jazztalent in OostVlaanderen aanwezig is om een bigband mee te starten. We zijn eind vorig jaar begonnen met de audities en waren meteen verbaasd over de grote interesse.

Ons uitgangspunt was laag-

drempeligheid en toegankelijkheid; het moet vooral leerzaam, motiverend en leuk zijn. We ambieerden niet meteen het semi-professionele niveau dat bijvoorbeeld door onze collega’s van het Brussels Youth Jazz Orchestra wordt gehaald. Maar nu we toch een aantal concerten en projecten achter de rug hebben, ben ik eerlijk gezegd meer dan aangenaam verrast van het erg hoge niveau dat ook ons GYJO haalt. We rekruteren nochtans niet bij afgestudeerden van het conservatorium en houden ons ook strikt aan de leeftijdsgrens van 27 jaar. Onze pianist Harrison Steingueldoir, bijvoorbeeld, is nauwelijks 17 jaar oud, maar heeft bakken ta-

lent. En dat geldt voor iedereen in het orkest, trouwens.”

cus

Het Ghent Youth Jazz Orchestra onder leiding van Filip Verneert (rechts in beeld)

Meer info: www.jeugdenmuziek.be/division/165/ghent-youth-jazz-orchestra 2012/4

JM1204.indd 11

11

2/12/12 15:08

SABAM

Š Istockphoto.com

S V

CO T. CO AA

Kris Defoort solo tijdens JazzBrugge 2012 (Foto: Jos L. Knaepen)

12

JM1204.indd 12

2012/4

2/12/12 15:08

Award

Kris Defoort wint Jazzmozaïek Award 2012 Tijdens Jazz Hoeilaart werd de Jazzmozaïek Award 2012 uitgereikt aan Kris Defoort. Na Frank Vaganée vorig jaar is hij de tweede laureaat van deze prijs, die een Belgische jazzmuzikant onderscheidt die verbreding, vernieuwing en verjonging nastreeft.

Nog voor Kris Defoort de Sabam Jazz Award in juli ontving, had de redactie van Jazzmozaïek hem weerhouden als winnaar van de Jazzmozaïek Award. Dubbel verdiend onderscheiden, want pianistcomponist Kris Defoort trad het voorbije jaar heel sterk op de voorgrond met de Trio-opname Live in Bruges met Nic Thys (b) en jong jazztalent Lander Gyselinck (die dit jaar de Jeugd & Muziek Award won). En in zijn composities integreert Kris Defoort invloeden uit de jazztraditie, de vrije improvisatie, de opera en de klassieke muziek.

Kris Defoort studeerde zowel klassieke muziek als jazz aan de conservatoria van Antwerpen en Luik. Van 1987 tot 1990 woonde hij in New York.

Daar was hij vooral improviserend jazzpianist en volgde masterclasses bij onder meer Fred Hersch en Paul Bley. Hij speelde er met Lionel Hampton Big Band (gast Dizzy Gillespie), Jack deJohnette, Adam Nussbaum, Reggie Workman, Mike Formanek, Barry Altschul, Lee Konitz, en vele anderen. Terug in België lanceerde hij vanaf 1991 de jazzformaties KD’s Basement Party, KD’s Decade, Octurn, Dreamtime en Sound Plaza (met Mark Turner, Nic Thys en Jim Black).

Sinds 1998 is hij componist in residentie bij LOD. Hij componeerde opera’s als The Woman Who Walked Into Doors (2001, regie Guy Cassiers) en House of the Sleeping Beauties (2009, regie Guy Cassiers). Daarnaast componeerde hij klassiek werk.

In 2002 creëerde hij Conversations with the Past voor deFilharmonie Antwerpen en in 2003

SABAM_1-3_HOEILAART_12_02_Mise en page 1 27/08/12 11:14 Page1

String Quartet N°1 en ConVerSations/ConSerVations, een project met Claron McFadden, Dreamtime en het Danel strijkkwartet. Hij verenigde in deze werken oude en hedendaagse klassieke muziek en jazz.

In 2004 werd Kris Defoort onderscheiden met de Muziekprijs van de Vlaamse Gemeenschap.

In 2010 werkte hij een project uit op basis van teksten van Joseph Brodsky, dat hij samen met acteur Dirk Roofthooft als The Brodsky Concerts in de zalen bracht.

Nog in 2010 introduceerde hij dan zijn nieuw jazztrio met Nicolas Thys (elb) en Lander Gyselinck (d) en nam daarmee in het najaar 2011 Live in Bruges in De Werf op. Dat verscheen begin 2012 als honderdste W.E.R.F.-release. Het eerste album van het W.E.R.F.-label in 1993 was van Kris Defoort met KD’s Basement Party. Een reden om Trio feestelijk met twee andere Defoort-opnames, Live in Tokyo en New Sound Plaza in een gelimiteerde box

uit te brengen.

Op Follow The Sound (27 oktober 2012) coachte Kris Defoort nog jong talent bij een Instant Composing Workshop. Het werd een verbluffende vertoning, waarbij klassiek en jazz in een vloeiende improvisatie samensmolten. Naast klassiek talent: Lucas Calluwaerts (viool) en Annemie Osbourne (cello) stond jong jazztalent in de kijker: Seppe Gebruers (piano), Niels Van Heertum (tuba), Nathan Wouters (bas), Jacob Warmenbol (drums), Ruben Machtelinkx (gitaar), Sarah Klenes (zang) en Erik Bogaerts (sax).

Kris Defoort is overigens docent compositie, arrangement en vrije improvisatie aan het Koninklijk Conservatorium van Brussel.

In het najaar ging An Old Monk in première, een samenwerking tussen Kris Defoort (composities naar het werk van Monk) en Josse De Pauw (teksten). Hij werkt verder nog aan een nieuwe opera en symfonisch werk.

Kris Defoort ontving als winnaar van de Jazzmozaïek Award 2012 een kunstwerk van Sarah De Vos en mag volgend jaar op Jazz Hoeilaart in de geest van de Award een project brengen ter waarde van 3000 euro.

Bernard Lefèvre

© Istockphoto.com

SABAM FELICITEERT DE WINNAARS VAN DE JAZZ HOEILAART WEDSTRIJDEN

CONTACT : T. + 32 2 286 82 11 CONTACT@SABAM.BE > WWW.SABAM.BE AARLENSTRAAT 75/77 > 1040 BRUSSEL 2012/4

JM1204.indd 13

13

2/12/12 15:08

in

in

5 JAN

19 JAN 17 JAN

ENRICO RAVA QUINTET

18 JAN

TOOTS THIELEMANS QUARTET DJANGOFOLLLIES: LES DOIGTS DE L’HOMME BOBO STENSON TRIO: INDICUM CD-VOORSTELLING VIJAY IYER TRIO MARCIN WASILEWSKI TRIO

27 JAN 30 JAN 18 FEB 3 MRT

6 MRT 24 MRT

29 MRT

14 APR 25 APR 2 MEI 6 JUN

MEHLIANA FEATURING BRAD MEHLDAU & MARK GUILIANA DEFILHARMONIE MET BERT JORIS QUARTET & TUTU PUOANE JOHN HÉBERT, ‘THE SOUND OF LOVE’, THE MUSIC OF CHARLES MINGUS FEATURING TIM BERNE, TAYLOR HO BYNUM, FRED HERSCH, CHES SMITH CRAIG TABORN TRIO IBRAHIM MAALOUF QUINTET: THE WIND RAVI COLTRANE QUINTET SCORE MAN

20 JAN 23 JAN 1 FEB 15 FEB

15 MRT 23 MRT 13 APR 26 APR

CARATE URIO + MACHTELINCKX/JENSSON/ BADENHORST/WOUTERS (BADENHORST X6) LES VIOLONS DE BRUXELLES (DJANGOFOLLLIES)

DJANGO À LA CRÉOLE (DJANGOFOLLLIES) TOO NOISY FISH (JAZZLAB SERIES) MARJAN VAN ROMPAY GROUP OCTURN (JAZZLAB SERIES)

JENS BOUTTERY: DUBTAPES (JAZZLAB SERIES) JOACHIM BADENHORST, PAUL LYTTON & JOHN BUTCHER (BADENHORST X6) VOICES (JAZZLAB SERIES) CARATE URIO ORCHESTRA (BADENHORST X6)

GRATIS BOLLEKE

bij elk jazzconcert in De Roma!

Per gekocht ticket ontvangt u een bon die u op de avond van het jazzconcert kan inruilen voor een gratis Bolleke Koninck.

DE ROMA: TURNHOUTSEBAAN 286, 2140 BORGERHOUT / RATAPLAN: WIJNEGEMSTRAAT 27, 2140 BORGERHOUT TICKETS: TICKETBALIE, TURNHOUTSEBAAN 327, 2140 BORGERHOUT, 03 292 97 40 (WERKDAGEN: 9U30-12U30 EN 13U30-17U) + WWW.DEROMA.BE + WWW.RATAPLANVZW.BE + MARK SOUND, WOLSTRAAT 6, 2000 ANTWERPEN + FNAC

14

Roma_JazzAd_nov12.indd JM1204.indd 14 1

2012/4

2/11/12 2/12/12 14:35 15:08

12 14:35

Interview

Winnaar Jazz Hoeilaart 2012:

De Beren Gieren Winnaar van het concours Gent Jazz (2009), een Jazzlab-tournee, artist in residence van de Vooruit en nu ook nog winnaar van de internationale wedstrijd Jazz Hoeilaart. Het gaat goed met De Beren Gieren en ze zijn daar uiterst tevreden mee. “We beseffen dat we reeds heel wat prachtige kansen kregen”.

We spreken af met Fulco Ottervanger (toetsen) en Simon Segers (drums). Bassist Lieven Van Pee kon er om praktische redenen niet bij zijn. Beide heren steken alvast meteen enthousiast van wal. Ze kregen net het bericht dat Jazzmozaïekmedewerker Leon Lhoëst bereid is om een van hun composities te ontleden voor zijn rubriek Muziektheorie. Een niet zo evidente keuze gezien de grillige structuren waarmee de groep continu goochelt. Toch is alles heel gericht en overwogen. Fulco verduidelijkt: “Ik mag dan de hoofdleverancier van de stukken of ideeën zijn, uiteindelijk is het allemaal groepswerk. We puzzelen alles samen in elkaar aan de hand van de parameters die we elk naar voor schuiven.

Vandaar dat er op de debuut-cd ook geen componist vermeld werd. Ik heb tien jaar cello gevolgd en een jaar compositie bij Frank Nuyts. Die ervaring komt goed van pas bij de uiteindelijke afwerking.”

De Beren Gieren houden niet van vakjesmentaliteit, dat hebben ze ondertussen duidelijk gemaakt. Toch bestempelen ze hun muziek als jazz. Simon hierover: “Voor ons staat jazz synoniem met openheid waardoor we de traditionele opbouw van thema-solo-thema bewust achterwege laten. Swing is evenmin een noodzakelijkheid.

We hebben wel uitgeschreven composities en daarnaast improviseren we volop.”

De groep ontstond door een

gelukkige samenloop van omstandigheden. “Fulco en ik kenden elkaar al jaren. Samen met Zeger Vandenbussche hielden we heel wat improvisatiesessies. Regelmatig vroegen we er een bassist bij. Uiteindelijk werd dat vaker en vaker Lieven en voilà, we hadden een vast kwartet. Tot Zeger naar Berlijn verhuisde. We besloten dan maar om verder te gaan als trio.

En toen kwam het concours van Gent Jazz. Het trio bestond net twee maanden. Uit onze improsessies hadden we wel al wat

materiaal maar we boksten snel toch enkele extra nummers in elkaar.”

Met het gekende gevolg. Ook in Hoeilaart verliep het heel hectisch. De groep stond gecatalogeerd als reserve en toen een van de finalisten wegviel, mocht het trio die plek innemen. “Dat speelde in ons voordeel,” vertelt Simon.

“We waren de underdog en beschouwden het als een gewoon optreden. Normaal zit je toch met wat zenuwen bij een dergelijk concours, nu

niet. Het werd een gelukkige toevalstreffer. Zulke wedstrijden blijven natuurlijk een bizar gegeven met het verkiezen van beste band, beste solist,… maar het is wel een goede manier om jezelf in de kijker te plaatsen. Het moeilijke punt voor ons is het spelen van standards omdat we dat nooit doen. We verkiezen eigen materiaal verder uit te werken, dat lijkt ons logischer.”

Als we hen vragen wat ze recent zo al aankochten, vallen uiteenlopende namen als Tim Berne, Deerhoof en Andrew Hill. Blijkt daarbij dat Simon tevens een groot voorstander van vinyl is. “Ten eerste oogt het mooier als collectie.

Belangrijker is echter dat de skipfunctie uitgeschakeld wordt. Je kan niet zomaar van het ene nummer naar het andere zappen maar je bent verplicht om een blok in zijn geheel te beluisteren.”

Na twee demo’s, een EP en de debuut-cd wirklich Welt so (El Negocito Records) zijn er nu volop plannen voor het vervolg.

De geldprijs die het trio won in Hoeilaart zal hierbij mooi van pas komen. Ondertussen broeden ze volop hun plannen uit in de Vooruit als artist in residence. Na een eerdere flirt

met Mozart (Wolfgang around Midnight) storten ze zich op het Forellenkwintet van Schubert samen met de Portugese trompettiste Susana Silva Santos. Dat concert zal inmiddels voorbij zijn als dit artikel verschijnt evenals de avond met Louis Sclavis. “Zijn Carnet de Routes was de eerste jazz-cd die ik kocht,” vertelt Simon. “Ik heb enorm respect voor de manier waarop Sclavis met simpele dingen virtuoos, experimenteel en zelfs heel extreem te werk gaat. Vandaar de keuze om hem te vragen voor een project.”

“We beseffen dat we reeds heel wat prachtige kansen kregen,” vertelt Fulco “maar we weten ook dat we nog veel voor de boeg hebben. Het belangrijkste streefdoel is om creatief te kunnen doorgroeien en daarbij dan liefst ook nog buiten de grenzen te geraken. Dankzij de Belgian Jazz Meeting konden we eerder dit jaar optreden tijdens een festival in Portugal.

Dat was slechts een klein begin. Visibiliteit is erg belangrijk en daar moet je continu aan verder sleutelen.”

Georges Tonla Briquet www.deberengieren.be

Fulco Ottervanger 2012/4

JM1204.indd 15

15

2/12/12 15:08

muzikanten over Philip Catherine

Philip Catherine 70 Het beste portret tot nog toe van Philip Catherine verscheen in de reeks Goudvis op Canvas televisie, een documentaire van Marianne Soetewey met interviews door Marc Van den Hoof. De enigmatische figuur van Philip Catherine die tegelijk toegankelijk, schalks en vol humor, maar ook ernstig en mediterend zijn weg zoekt, zich eerder 'melodist' dan gitarist-componist noemt; het zijn de vele facetten van een van onze grootste (jazz)muzikanten. Al werd hij in oktober zeventig, hij voelt zich jonger dan ooit en lacht zijn leeftijd weg: “Vroeger noemden ze me Young Django en nu ben ik Old Django want ik ben nu ouder dan Django ooit werd”. Na zijn prachtalbum Plays Cole Porter verscheen nu met zijn nieuw kwartet Côté Jardin.

Beter dan wie ook laten we muzikanten die nauw met hem samenwerkten en nog samenwerken zich uitspreken over deze warme, gevoelige persoonlijkheid en bezielend jazzmuzikant van wereldklasse.

Nathalie Loriers:

“De zuiverheid van zijn klank” De eerste noten die ik van Philip Catherine hoorde op het album Transparence troffen me ernorm, het is een album dat ik toen heel veel heb beluisterd. Prachtige composities en geweldige interpretaties. Ik heb het geluk gehad vele keren met Philip te spelen, en elke keer was het voor mij een les, want hij is heel veeleisend tegenover pianisten – het is vanzelfspre-

kend dat de combinatie van gitaar en piano ook heel delicaat is naar harmonie toe. Ik hou van de zuiverheid van zijn klank en de personaliteit van zijn geluid, alsook het streven naar perfectie van de melodie die zijn spel en composities bepaalt. Ik heb ook enkele mooie herinneringen als toehoorder, onder meer een concert met Tom Harrell op de Grote Markt en toen Jacques Pelzer 70 werd en hij met hem samen enkele standards speelde, ik denk in de Botanique… dat was memorabel…

Hein Van de Geyn:

“Gepassioneerde creativiteit” Sinds 1985 heb ik het voorrecht en plezier gehad om met Philip het podium te delen. Tournees in trio (Aldo Romano, Dré Pallemaerts, Alvin Queen), optredens met Chet Baker. Het was altijd heel fijn om met Philip te reizen, te kletsen over van alles, muziek te beluisteren, te repeteren… en vooral op het podium te staan. Philip’s gepassioneerde creativiteit was steeds weer verrassend en ik moet zeggen dat ik ontzettend veel heb geleerd in de samenwerking met deze gigant. Onze wegen zijn wat uiteengeweken, maar de vriendschap is gebleven. De laatste jaren hebben we weer regelmatig contact, omdat Philip me heeft betrokken bij zijn laatste cd producties. We hebben net een prachtige cd opgenomen, welke we hier in Zuid Afrika samen hebben gemixed (uiteraard met “onze” engineer Chris Weeda).

Ik ben erg trots op Côté Jardin; de nieuwe tak aan de muzikale boom van deze rasmuzikant.

Bert Joris:

“Melodisch vernuft”

Philip Catherine met Hein Van de Geyn

16

JM1204.indd 16

In al die jaren heb ik met veel gitaristen gespeeld die Philip technisch gesproken van het podium zouden kunnen spelen, maar die lang niet zo pakkend zijn. Philip heeft een zeer goeie techniek, maar hij is niet bekend geworden om zijn virtuositeit, wel om zijn persoonlijke stem, zijn prachtige melodieën, de opbouw van zijn stukken. Zijn composities zijn heel sterk en universeel. Dat melodisch vernuft is zijn grootste talent. En zijn klank!

Als Philip een melodie interpreteert, is dat zo intens. Dat gaat echt heel diep, dat raakt je direct. En je moet maar twee noten van hem horen om te weten dat hij het is.

De eerste keer dat hij mij heeft opgebeld om samen te

2012/4

2/12/12 15:08

Philip Catherine 70 spelen, was toen hij met Tom Harrell een trio zou gaan opstarten. Ik ben toen bij hem thuis de partijen gaan inspelen die hij voor Tom had geschreven. Zo heb ik hem leren kennen en toen een jaar later Tom Harrell eens niet beschikbaar was, kon ik hem vervangen. Zo is de bal aan het rollen gegaan en uiteindelijk hebben Philip en ik vijftien jaar lang intens samengewerkt, tot we er in 2005 mee gestopt zijn, vooral omdat ik met nieuwe dingen wilde beginnen. (pdb)

Sylvain Luc:

“Subtiele composities” Vanaf de eerste toon herken je de gewoonweg unieke gitaarklank van Philip en wordt je meegezogen in zijn subtiele composities. Het is elke keer een plezier voor mij die muzikale momenten met hem te delen.

Ik vind hem altijd gepassioneerd, voortdurend verfrissend enthousiast, vol humor, zowel in zijn leven als in zijn muziek. Een heel gelukkige verjaardag aan hem!

Bert Van den Brink:

“Warm hart voor zigeunermuziek” Philip is uniek. Eerst is er zijn klank: hij heeft een heel romantisch gitaargeluid, met een warm hart voor de zigeunermuziek. En dan zijn er zijn composities: die hebben altijd van die onverwachte melodische wendingen.

Larry Coryell met Philip Catherine

Philip is zo anders dan de anderen. Hij gaat niet zomaar uit van wat andere mensen vóór hem gedaan hebben. Natuurlijk is hij wel door anderen geïnspireerd. Over Django Reinhardt kan hij boekdelen schrijven. En hij neemt ook zijn hoed af voor René Thomas. Maar hij doet er zijn eigen ding mee.

Hij kan ook wel eens zo’n echt foute noot spelen. Niet zo lang geleden speelde ik met hem in duo in de Porgy en Bess, heel intiem en heel zacht. Toen speelde hij

plots een verkeerde noot, en riep hij heel luid met zijn typische accent: Oh, I’m sorry, man! En in zijn pure onschuldige manier wil hij dat dan corrigeren.

Soms is Philip superonhandig. Hij wilde eens iets laten horen bij mij thuis, en binnen de kortste keren lagen hier vier vijf cd’s op de grond, want hij zocht dat ene stukje. Niet zo handig voor een blinde zoals ik. Maar in zijn muziek zet hij die chaos of dat beetje ongeorganiseerdheid om in positieve energie. (pdb)

Verjaardagsconcert Philippe 70 in Bozar Brussel met (vlnr) Nicola Andrioli (p), Philip Catherine, Isabelle Catherine (voc), Philippe Aerts (cb) en Antoine Pierre (d) 2012/4

JM1204.indd 17

17

2/12/12 15:08

Philip Catherine 70 Larry Coryell:

“Een van de grappigste mensen op aarde” Een van de gote genoegens in mijn leven is topmuzikanten te mogen ontmoeten die dan ook nog eens fantastische mensen blijken te zijn. Philip is zeker een van hen. Als muzikant, componist of bandleider of gewoon als een goeie vriend: zoals Philip is er maar een.

Mijn leven is rijker geworden door hem te kennen. En dan is hij ook nog eens van de grappigste mensen op de planeet aarde, haha!

Philippe Aerts:

“Een groot improvisator” Ik heb het geluk al 25 jaar met Philip Catherine te spelen, de eerste keer met hem was in 1986. Philip is een groot improvisator, een formidabele melodist, een zeer straffe en bevoorrechte componist, en een zeer groot Jazzman, een vrai de vrai, voor wie die muziek geen betekenis heeft als er niet de ritmische balans is, de swing, en zijn accenten van blues en humor. Philip is een en al humor, en ik kan je verzekeren dat we ons nooit met hem vervelen.

Antoine Pierre:

“Creatief zijn is heel eenvoudig met hem” Als zoon van een gitarist heb ik toen ik jong was de muziek van Philip gehoord. Toen ik me later meer heb verdiept in jazz, heb ik de muziek van Philip herontdekt en dan ernstig gaan beluisteren. En dan was er de jamsession waarbij we samen speelden. Dat was magisch. Die klank die me al lang vertrouwd was hoorde ik nu vlakbij en was ik mee in betrokken. Van het een kwam het ander en ben ik eerst in trio en dan kwartet met hem opgetreden. Het is echt wel geweldig! Philip brengt me echt bij wat het betekent muzikant te zijn. Hij is heel nauwgezet in wat hij wil bereiken en waar hij naartoe wil in zijn muziek zonder grenzen op te leggen aan de creativiteit. En creatief zijn is zo eenvoudig met hem: als we spelen is het alsof hij mijn hand geleidt en ik alleen nog maar moet opgaan in de muziek. Bovendien is hij een echte jazzencyclopedie, hij weet zoveel! Ik heb echt wel veel geluk en daar voel ik me goed bij.

tuositeit, droom, verlangen, nostalgie, kracht, al die elementen vermengen zich om een speciale bril te vormen waarmee je het leven ziet als kunst.

Ik wens Philip te danken om zijn menselijke generositeit en me op te nemen in zijn artistieke wereld, om het doorgeven van zijn liefde voor de muziek en zijn enorme ervaring als componist, solist en bandleider.

Paul Michiels:

“Aimabele man” Toen ik Toots Thielemans persoonlijk leerde kennen in 1990, toen hij nog niet lang terug was uit de VS om zich opnieuw in België te vestigen, kwam ik automatisch in contact met verschillende jazzhelden waaronder ook de machtige Philip Catherine!

Vanaf toen genoot ik van de gelegenheden, die zich met regelmaat voordeden, om met die heren te jammen. Een echte privilége was het! In clubs of soms bij grote orkesten waarin ik regelmatig zong de voorbije jaren, dook Philip ook dikwijls op.

De laatste jaren heb ik Philip kunnen strikken om mee live te musiceren op ons album It’s A Gas, een kruisbestuiving van mij met klassiek componist Jeroen D’hoe, zeer gekend in het klassiek milieu.

Jeroen en ik hebben met Philip (in trio) een wonderbare concerttournee mogen doen. Hij kon zich met ons helemaal uitleven op onze niet voor de hand liggende composities!

Bovendien speelden wij in dat trio ook verschillende van zijn mooiste composities en ook songs van zijn Cole Porter-album dat hij een tijdje geleden uitbracht.

In de backstage was het met Philip al even aangenaam als op het podium. Nog nooit heb ik zo’n aimabele man tegen gekomen. Zijn jokes zijn altijd hilarisch!

Als we soms samen naar een optreden reden speelde Philip achter in de auto op zijn gitaar en legde dan meestal nieuwe muzikale wendingen uit die hij steeds opnieuw uitvindt.

Het zijn ideeën om te koesteren als je weet dat deze gitaar-professor met de dag nog beter wordt.

Jeroen D’hoe:

“Stimulerend op persoonlijk en muzikaal vlak” Het is telkens weer een voorrecht en –meer nog – een absoluut plezier om te mogen musiceren, praten, repertoire kiezen, cd’s beluisteren, naar concerten rijden, gieren van het lachen met Philip Catherine! Samen met Paul Michiels kreeg ik de kans om dit jaar samen met Philip een 15-tal concerten te spelen in ons gezamenlijk project It’s a Gas II: originele composities afgewisseld met standards, op een kruispunt tussen jazz, pop en klassiek. ‘Kamermuziek’ over de muzikale grenzen heen!

Fantastische ervaringen (ware lessen!) om als hedendaags klassiek componist met zo’n jazz-gigant ideeën te mogen uitwisselen over Coltrane, Baker, Django, Monk en Palle Mikkelborg, maar even goed over The Beatles, James Taylor, Ligeti en Stravinsky vanuit éénzelfde fascinatie: muziek.

Pendulum is mijn absoluut favoriete compositie van Philip; een perfecte jazzstandard én klassieke compositie waarover ik sinds onze concerten compositieles geef. Steeds weer magisch om te spelen!

70 en eeuwig jong! Constante ‘student’ van muziek: gefocust op de kleinste compositorische en improvisatorische details, de lyrische melodie, grote opbouw, emotie. En bovenal die magistrale ‘klank’ (herkenbaar vanaf de eerste noot) van waaruit alles ontstaat, heel natuurlijk én vanuit een bijzonder gedetailleerd analytisch inzicht!

Last but not least: een prachtige mens – attent, onbevooroordeeld, en ontzettend genereus en stimulerend op persoonlijk en muzikaal vlak.

My dear friend Philip, a very Happy 70 and a big ‘thank you’!

Peter De Backer (pdb) en Bernard Lefèvre

Nicola Andrioli:

“De expressie van een levensfilosofie” Als ik naar Philip Catherine luister tijdens onze concerten, dan word ik opgeslorpt alsof ik een grote reis onderneem. Het artistieke gaat helemaal op in de expressie van een levensfilosofie.

Kennis, instinct, verrassing, oprecht luisteren naar zichzelf en de anderen, respect, gekheid, humor, vir18

JM1204.indd 18

Paul Michiels, Philip Catherine en Jeroen d’Hoe

2012/4

2/12/12 15:08

Jazzagenda

Festivalnieuws WinterJazz Marni Flagey Het WinterJazz Festival speelt zich af op twee locaties, Theater Marni en Flagey, van 15 tot 26 januari 2013. De groep van trompettist Laurent Blondiau, Mâäk nodigt de Franse gitarist Marc Ducret uit voor een uniek en exclusief concert. Jef Neve speelt solo. Gitarist Christian Escoudé interpreteert het werk van Georges Brassens in zijn karakteristieke manouchestijl.

Contrabassist Sal LaRocca is als sideman van Toots, Philip Catherine, Nathalie Loriers en vele anderen een vaste waarde, maar presenteert nu als leader-componist zijn eigen repertoire van het recent verschenen album It Could Be The End (Igloo Records).

Moderne, energieke en swingende jazz.

Tijdens het festival zijn een

dertigtal recente jazztekeningen van Pieter Fannes als Echoes on paper te bewonderen. Bovendien volgt hij het festival en vult de expo aan met de schetsen die hij live ter plaatse maakt.

Info: www.theatremarni.com en www.flagey.be

Sal LaRocca

Djangofollies

Tournai Jazz Festival

Djangofollies heet het festival dat elk jaar Django Reinhardt, geboren op 23 januari 1910, in herinnering wil brengen.

Initiatiefnemer is de vzw De Vrienden Van Brosella die dit ‘verjaardagsfeest’ organiseert voor de 19de keer, gecoproduceerd met Les Riches Claires.

Het festival vindt plaats op verschillende locaties over de periode 16 tot 27 januari 2013. De Franse gitarist Christian Escoudé staat naast Marni (WinterJazz) op podia in Namen en cc Strombeek. Het Koen De Cauter-Rony Verbiest Quartet staat in Grimbergen en Zolder, terwijl Les Doigts de L’Homme in Gent, Brussel en Antwerpen zijn mee te maken. Maar ook Dorado Schmidt, Nomad Swing, Les Violons de Bruxelles en Django à la Créole en Djangoïsm zijn van de partij.

Op vrijdag 25 januari en zaterdag 26 januari 2013 brengt Maison de la Culture de Tournai in het kader van Tournai Jazz een tweedaags jazzfestival. Op vrijdag zijn er twee concerten: eerst het duo Boyan Vodenitcharo en Steve Houben, daarna Richard Galliano die de muziek van Nino Rota (19111979) – bekend van zijn filmmuziek voor Fellini – een eigen interpretatie geeft.

Op zaterdag opent powerdrummer Manu Katché met zijn kwartet van het jongste album, op Nils Petter Molvaer na, waarvoor Aquino invalt: Tore Brunborg (sax), Luca Aquino (t, elec) en Jim Watson (Hammond B3 orgel).

Daarna volgt de van Libanon afkomstige trompettist Ibrahim Maalouf die zijn derde album Diagnostic (zie JM 1/2012 p.53) zal presenteren. Hij mengt met een zeer eigen stijl invloeden van balkanfanfares met latin jazz en zelfs heavy metal. Dit jaar was hij genomineerd voor de Victoires du Jazz.

Info en concertagenda: brosella.be/nl/djangofolllies

Info: www.tournaijazz.be Manu Katché 2012/4

JM1204.indd 19

19

2/12/12 15:08

JAzzAGeNDA

Leuven Jazz Na tien succesvolle edities verdwijnt in 2013 het Leuvense stadsfestival Kulturama. Cultuurcentrum 30CC stampte een eigen succesvol jazzgebeuren uit de grond en kreeg onder de vleugels van Kulturama tijd om te groeien.

Leuven Jazz staat nu voor de eerste maal van donderdag 21 t.e.m. zondag 24 maart 2013 op eigen benen.

30CC initieert, coördineert en organiseert dit nieuwe festival en werkt samen met tal van partners om het festival een zo breed mogelijke invulling te geven en een zo breed mogelijk publiek te bereiken. Leuven Jazz belooft dus een geweldige mix van jong (lokaal) talent en gevestigde waarden uit binnen- en buitenland.

Op het ogenblik van afsluiten van deze editie is bevestigd in 30CC/Schouwburg: 21 maart: Courtney Pine, Robin Verheyen New York Quartet, en 23 maart: Fred Hersch & Stefano Bollani + De Beren Gieren.

Maar ook de andere grotere cultuur-

Courtney Pine

huizen zorgen voor concertaanbod van (inter)nationaal niveau zoals Het Depot (in de gloednieuwe zaal en met vooral soul-jazz), STUK (& Jazz op Zondag), Museum M (foto expo versus jazzy audioguide) en OPEK. Andere concertorganisatoren als Appeltuinjazz, At The Bebop, CC Oratoriënhof (JazzOra) brengen een kwalitatieve aanvulling met aanstormend lokaal en regionaal jazztalent. Met Jazz & Words laat 30CC de woorden stromen en de muziek spreken op een podium met jong talent en gevestigde waarden. Het Lemmensinstituut en de studenten jazzopleiding tonen hun kunnen. At The Bebop, Hungaria, De Blauwe Kater, het OPEK Café zorgen voor passende jazzcafés & late night jazz. De Bib Leuven zet in op een interessant aanloopprogramma, waaronder een jazzcursus i.s.m.

Vormingplus Oost-Brabant. Radio Scorpio zendt live jazz uit tijdens de festivaldagen.

Info & tickets: www.leuvenjazz.be (vanaf januari 2013)

BE THE PROFESSIONAL YOU WANT TO BE FUN EDUCATION SERIOUS QUALIFICATION

oor ail ons v Bel of emtis brochure een gra 647 92 20 T: +32 2 ls@sae.edu e E: bruss sel.sae.edu s u r b : W

SAE Institute - Practical education in audio | film | web | games 20

JM1204.indd 20

2012/4

2/12/12 15:08

L E N N

JAzzAGeNDA

STORM! The Next Thing in Jazz STORM! is een nieuw jazzfestival in CC De Grote Post in Oostende. Twee avonden lang (5 en 6 april 2013) palmt Kunstencentrum Vrijstaat O. dit prachtige, pas gerenoveerde historische gebouw in, verspreid over drie zalen. Focus van het festival ligt op jong talent, jong werk. Uitdaging is het tonen van de nieuwe generatie binnen- en buitenlandse generatie jazzmuzikanten of: de ‘aanstormende’ generatie.

Parallel aan dit festival organiseert Vrijstaat O. ook (in samenwerking met JazzLab Series en Muziekmozaïek) de eerste editie van STORM! contest, een concours voor jong Belgisch jazztalent.

Yaron Herman

Kunstencentrum Vrijstaat O. heeft twee jonge muzikanten geëngageerd als ‘guestcurator’: Lander Gyselinck en Jens Bouttery. Zelf zullen ze in verschillende bezettingen tijdens het festival opduiken én samen werken ze aan een creatie die op het festival voorgesteld wordt.

Drummer Lander Gyselinck ontving dit jaar de prijs van Sabam voor jong talent en speelt in tal van bezettingen (Kris Defoort Trio, LABTrio, Ragini Trio, STUFF.,...).

Lander woont momenteel in New York en komt voor STORM! even terug naar zijn thuisland. Hij presenteert zijn jong instrumentaal improvisatiecollectief STUFF. met onder meer Mixmonster Menno (DJ Grazhoppa’s Big Band) en Andrew Claes (BRZZVLL) waarbij muzikale referenties naar jazz, soul, funk, dub, hip-hop, jungle en elektronica.

De talentvolle drummer, zanger, multi-instrumentalist en componist Jens Bouttery studeerde met zijn project The Dubtapes af aan het Koninklijk Conservatorium Brussel in 2011 en ontving er de Toots Thielemans Jazz Award voor.

Jens Bouttery stelt op STORM! het tentet Blue Monday People and the Spirit Children voor. Dit tienkoppig orkest is een uitbrei-

ding van de soul-jazzband Blue Monday People, met vocalist François Vaiana, contrabassiste Lara Rosseel en gitarist Benjamin Sauzereau. Het opzet van dit trio is het vertellen van ‘verhalen’. Hierbij combineren ze eigen composities (‘stadsverhalen’) van frontman François met nummers uit de jaren 60 en 70. Voor dit tentet heeft François Vaiana zijn muziek herschreven voor contrabas, gitaar, piano, drums (met Jens Bouttery) en blazerssectie.

Een moderne muziekdoos!

Nog jong Belgisch talent is verzameld in het Brussels Youth Jazz Orchestra, onder artistieke supervisie van Frank Vaganée. Het orkest brengt hedendaagse composities die worden aangebracht

door internationale gastdirigenten. Elk half jaar gaan ze in zee met een andere toonaangevende jazzcomponist, die het orkest tijdens een intensieve projectweek coacht en aansluitend verschillende concerten leidt. Storm! presenteert de première van de creatie van het Brussels Youth Jazz Orchestra onder leiding van John Ruocco. Deze Amerikaanse saxofonist speelde onder meer met Dizzy Gillespie, Joe Lovano, Toots Thielemans,...

Bij de internationale gasten de rijzende ster Yaron Herman die dankzij zijn Israëlische roots een Oosterse muzikale bagage heeft, maar ook vertrouwd is met Oost-Europese klezmer en Westerse traditionals. Hij com-

bineert jeugdig geweld met romantische lyriek. Live winnen zijn composities zeggingskracht.

Voor zijn nieuwe kwartet werkt hij onder meer samen met de beloftevolle Franse saxofonist Emile Parisien.

Nog uit Israël en een Belgische première: de amper 25-jarige Shai Maestro die vaste pianist was van bassist Avishai Cohen en nu met een eigen trio uitpakt, waarin de Israëlische drummer Ziv Ravitz en Peruviaanse bassist Jorge Roeder.

ventionele en experimentele geluiden brengt: rechtoe-rechtaan riffs, thrashy geluid en elektronische soundscapes. Hun muziek refereert zowel aan Chris Potter en Anthony Braxton als Queens of the Stone Age en Flying Lotus.

Hun debuutplaat werd in het najaar 2012 genomineerd voor de prestigieuze Mercury Prize.

Een andere Belgische première is Roller Trio (UK) of James Mainwaring (ts), Luke Wynter (g) en Luke Reddin-Williams (d) die een frisse mengeling van con-

Wedstrijd jong Belgisch talent: STORM! contest In het kader van STORM! organiseert Vrijstaat O. in samenwerking met JazzLab Series en Muziekmozaïek vzw een wedstrijd voor jong, Belgisch jazztalent (maximum 25 jaar).

Het volledige wedstrijdreglement en procedure staat op www.vrijstaat-o.be, maar hier geven we alvast de belangrijkste elementen: > elke kandidaatgroep moet voor 31 januari 2013 een opname inzenden > hieruit worden 4 finalisten geselecteerd; de finale vindt plaats in Oostende op vrijdagavond 29 maart > elke groep speelt tijdens de finale 1 set van 30 minuten

en wordt beoordeeld door een professionele jury > de laureaat mag rekenen op een introconcert tijdens het festival STORM! (5 - 6 april, Oostende), het openingsconcert op het jubileum van JazzLab Series Casino Sint-Niklaas (op vrijdag 27 september 2013), een clubconcert in Vrijstaat O., opnametijd in professionele studio en promotionele ondersteuning via de kanalen van Muziekmozaïek. > de tweede prijs bestaat uit een clubconcert in Vrijstaat O. en promotionele ondersteuning via de kanalen van Muziekmozaïek Meer informatie: www.vrijstaat-o.be 2012/4

JM1204.indd 21

21

2/12/12 15:08

JAzzFesTIvAL KALeNDer BeLGIë

Jazzfestivals Belgie Voorjaar en zomer 2013*

Maand

Datum

JANuArI 15-26 jan 16-27 jan 25-26 jan MAArT 21-24 maart 5-6 april APrIL 4-5 mei MeI Mei Mei

JuLI

AuG

sePT

24 t/m 26 mei 4 t/m 6 juli 11 t/m 21 juli 13 juli (folk) 14 juli (jazz) Brussel 18 t/m 21 juli 2 t/m 3 aug (jazz) 4 aug (blues) 9 t/m 11 augustus 15 t/m 18 augustus Begin september 15 september 26 t/m 28 september

Festival

Locatie

Info

Winterjazz Djangofollies Tournai Jazz Festival Leuven Jazz STORM! Django à Liberchies Jazz à Liège JazzBATTAKLANG

Marni – Flagey Brussel Diverse locaties Maison de la Culture Tournai Verschillende locaties Leuven De Grote Post - Oostende Place Communale, Pont-à-Celles Palais des Congrès - Liège Jazz Centrum Vlaanderen & Honky Tonk Dendermonde Grote Markt, Katelijneplein, Zavel en clubs Brussel Parc Biron – Comblain-La-Tour De Bijloke - Gent Groentheater (Atomium) - Brussel Dinant

www.winterjazz.be brosella.be/nl/djangofolllies www.tournaijazz.be www.30cc.be - www.leuvenjazz.be www.vrijstaat-o.be www.djangoliberchies.be www.jazzaliege.be www.jazzcentrumvlaanderen.be www.honkytonk.be www.brusselsjazzmarathon.be www.comblainjazzfestival.be www.gentjazz.com www.brosella.be www.dinantjazznights.org

Ferme Madelonne – Sterpigny-Gouvy Rossignol - Tintigny Park Den Brandt - Antwerpen Zuidpark - Gent Verschillende locaties - Mechelen Cc Bosuil - Overijse

www.gouvy.eu/madelonne www.guame-jazz.be www.jazzmiddelheim.be www.gent.be/jazzintpark www.jazzathome.be www.jazzhoeilaart.be

Brussels Jazz Marathon Comblain Jazz Festival Gent Jazz Brosella Folk & Jazz Leffe Jazz Nights Sabam Jazz Awards Gouvy Jazz & Blues Festival Gaume Jazz Festival Jazz Middelheim Jazz in’t Park – 20ste editie!

Jazzathome Jazz Hoeilaart

(*) onder voorbehoud van wijzigingen, check altijd de website!

Brussels Antwerpen Gent Namur Charleroi Meise Grimbergen Lessines Ruiselede Aalst La Louvière Heusden-Zolder Zottegem Gouvy Strombeek Leopoldsburg

Koen De Cauter Rony Verbiest Nomad Swing Djangoïsm Les Violons de Bruxelles Django à la Créole Les Doigts de l’Homme Dorado Schmitt Quartet Christian Escoudé

Ja zz/Festival

1 6 > 2 7 .0 1 .20 1 3

More information and program on

www.brosella.be

and all the websites of the different venues.

Logo officiel : à utiliser en priorité

De Franse gitarist Christian Escoudé interpreteert Georges Brassens tijdens Djangofollies.

Logo à n'utiliser que dans les cas définis dans la charte graphique ci-jointe.

22

JM1204.indd 22

2012/4

Couleur de La Première : Pantone : PMS 281C C:100_M:72_Y:0_K:38

2/12/12 15:08

Jack’s Groove

Township sax battle Jack van Poll In 1953 ben ik naar Zuid Afrika vertrokken om een jaar bij mijn moeder in te trekken.

Mijn ouders waren gescheiden en de afspraak was dat de kinderen na hun eindexamen middelbaar, een jaar in Pretoria door zouden brengen. Ik was dus als oudste, het eerst aan de beurt.

Mijn moeder had een piano in de woonkamer staan, waarop ik mij dagelijks kon uitleven, zeer tot de vreugde van onze zwarte tuinman, die altijd binnen gehoorafstand wel iets te schoffelen of te harken had.

Hij vroeg me of ik geen zin had om op een zondag in het township op te treden, niet alleen om daar piano te spelen, want hij vroeg me ook uitdrukkelijk mijn saxofoon mee te nemen.

Ik wist dat mijn moeder het niet verstandig zou vinden dat ik op een zondag daar rond zou hangen, dus sprak ik met hem af,

dat ik twee woonblokken verder op hem zou wachten. Hij zou me dan met zijn vriend, die in een (gammele) auto reed, naar het zaaltje meenemen waar zondags altijd 'live' jazz werd gespeeld.

Ik werd binnen geloodst door de zijingang van de zaal, en toen ik met mijn tenor in de aanslag het podium opwandelde, begon de zaal me meteen uit te fluiten.

Achteraf begreep ik die reactie wel, want ik pleegde natuurlijk duidelijk inbreuk op hun zondagse privacy.

Ik ging naast de altsaxofonist staan, Kippie Moeketsi1, een van Afrika’s grootste jazzlegendes. Toen we samen de ‘sax battle’ begonnen, was het ijs al gauw gebroken.

Ik weet nog dat ik er mijn ziel en zaligheid heb ingelegd en we ontvingen een staand applaus, maar ikzelf was diep ontroerd, dat ik naast Kippie mocht staan. Wat dat betreft is jazz soms toch een probaat middel om rassenverschillen te nivelleren.

De afloop was niet zo prettig. Terwijl ik daar in de coulissen m’n sax stond in te pakken, kwamen een paar zwarte politieagenten de kleedkamer binnen en werd ik gedwongen in hun politiebusje plaats te nemen. Ik had duidelijk de wet overtreden, want ik had daar niets te zoeken.

Ik was me niet bewust dat ik iets verkeerd had gedaan. Achteraf werd mij echter wel duidelijk gemaakt dat ik een groot risico had genomen, dat het slecht had kunnen aflopen, hoewel…

Mijn moeder werd die namiddag door de politie gewaarschuwd en kwam mij ophalen. Ik moest bij de politierechter voorkomen en kreeg een proces-verbaal aan m’n broek. Doordat ik zogezegd een ‘toerist’ was, kwam ik er met een geldboete vanaf.

Tientallen jaren later heb ik met mijn vrouw Trudy een tijdje in de Kaap gewoond en veel verhalen gehoord van plaatselijke jazzmuzikanten over die periode. Ik speelde de zondagavonden meestal in triobezetting in de ‘dining room’ van het Mount Nelson Hotel. De intussen overleden bassist Basil Moses2 hoorde destijds bij het vaste meubilair, want hij trad daar ieder weekend op. Ik vroeg hem of er voor hem sinds het afschaffen van de apartheid veel was veranderd.

Ik kon het haast niet geloven toen hij me vertelde, dat hij vroeger op dezelfde plek achter de pianist stond te spelen, maar omdat hij gekleurd was, werd het gordijn voor hem getrokken zodat de gasten hem niet konden zien tijdens het eten. Dit verhaal werd mij bevestigd door het personeel dat daar ook al jaren werkte. Er is nu ook een andere manager, een Duitser, die de hele 'omslag' heeft meegemaakt.

foto: archief Jack van Poll

Vandaag de dag zie je noch in de clubs, noch in de samenstelling van de bands enige 'colour barriers' en vraag je jezelf af, waarom de mensheid er zo lang over gedaan heeft om deze misstanden af te schaffen.

Enfin, vroeger maakten wij elkaar wijs dat Duitsers niet konden swingen. Toen ik in Duitsland ging studeren en de Dusseldorfse tenorsaxofonist Klaus Doldinger voor het eerst hoorde spelen, begreep ik dat wij in Nederland op dat gebied nog veel in te halen hadden.

Prejudice, want daar gaat het allemaal over.

“Play the beat, Piet”riepen wij vroeger altijd naar Pietje Noordijk. Als hij dit in de hemel leest, vloekt hij nog…

Jack van Poll, 1955

1 2

Kippie Moeketsi (°1925 - †1983) Basil Moses (°1941 - †2011)

2012/4

JM1204.indd 23

23

2/12/12 15:08

podiumnieuws

L’Archiduc 75 jaar Stijlvolle jazzclubs met een historisch verleden blijven een bijzondere aantrekkingskracht uitoefenen.

De Brusselse L’Archiduc staat bovenaan de lijst.

Dit jaar bestaat de club vijfenzeventig jaar. We blikken even terug met eigenaar JeanLouis Hennart.

Het is nog kalm als we tegen 17u het etablissement binnenstappen. L’ Archiduc is een plek voor nachtraven van allerlei pluimage, gaande van film- en theaterregisseurs tot rocksterren en jazzliefhebbers. Deze art deco parel vibreert waarlijk op het ritme van de nacht. En toch is dit geen traditionele jazzclub die gekend staat voor de jamsessies in de late uurtjes. Hennart beseft maar al te goed dat hij een welbepaald cliënteel heeft. “Wie ’s avonds naar hier afzakt, komt voor de typische sfeer. Maar gezien het jazzverleden, tenslotte was Stan Brenders nog de originele eigenaar, vond ik dat er ook live jazz moest zijn. Om mijn avonden nachtpubliek niet voor het hoofd te stoten, voerde ik de zaterdag- en zondagconcerten in. Op zaterdag heet dat dan ‘Le jazz après shopping’ met concerten die starten om 17u. Op zondag hanteren we gewoonlijk hetzelfde aanvangsuur. Zowel Belgische als internationale groepen komen daarbij aan bod.

Zo stonden hier recent nog The Fonda/Stevens Group, Lew Tabackin en Earl Okin. Dat zijn

toch grote namen. Ik doe dat uit passie want jazzconcerten organiseren in een plek als deze is sowieso verlieslatend. En eerlijk gezegd, op die zesentwintig jaar dat ik hier ben, kreeg ik niet veel persaandacht.”

Muziek was steeds een constante in Hennart zijn beroepsleven. “Ik was betrokken bij de oprichting van Les Disques du Crépuscule (Brussels label dat internationale faam verwierf met de releases van o.a. Wim Mertens, Cabaret Voltaire en Michael Nyman-nvdr). De verkoop van de backcatalogus aan Japan leverde een aardig centje op en daarmee startte ik de club Interference, vlak aan de Grote Markt. Een hele internationale scene kwam daar regelmatig over de vloer, van Everything But The Girl tot Tuxedo Moon. Het was een echt succes maar al vlug doken er meningsverschillen op tussen de verschillende initiatiefnemers en ik vertrok. Zo belandde ik hier.”

Van new wave en artrock naar jazz lijkt niet meteen een voor de hand liggende stap. “Ik was geen jazzfreak maar besefte duidelijk dat ik met de muziek

waar ik vroeger mee bezig was op deze plek niet terecht kon.

En dus dook ik de jazz in. Ik ontmoette heel wat muzikanten en zo groeide stilaan mijn kennis, mijn netwerk en de reputatie van het huis.”

Dé naam waar je niet om heen kan als je over L’ Archiduc praat, is natuurlijk Mal Waldron. Hij was hier jaren de vaste huispianist. “Na een brunch die ik hier georganiseerd had met Steve Lacy en Mal Waldron zei Waldron mij dat ik hem steeds mocht contacteren als ik een job voor hem had. Dat was begin jaren negentig. Niet lang nadien waagde ik mijn kans en belde hem op. Hij kon meteen de week daarna beginnen, drie avonden per week. Daar stond ik dan want ik dacht dat het maanden zou duren eer hij toehapte. Ik kon het zelfs niet aankondigen in de pers, zo snel ging het allemaal. Dergelijk aanbod kon ik natuurlijk niet weigeren. Alleen wist Waldron aanvankelijk niet goed waar hij terechtkwam want uiteindelijk was dit geen echte jazzclub.

Maar Mal paste zich snel aan.

Als er weinig of geen volk zat, oefende hij gewoon. Daagde er meer publiek op, schakelde hij over naar een ander repertoire. De man was een groot humorist, zijn manier om niet te zwaar gebukt te gaan onder

zijn verleden. Want dat sleepte hij wel degelijk mee. Op een keer hoorde hij in mijn wagen een opname van Dakar, de elpee met John Coltrane waar hij ook op te horen is. ‘That was another me’, zei hij zachtjes zonder verdere commentaar.”

Op de startpagina van jullie website staat vermeld ‘Round About Five. “Die traditie komt van Saint-Germain-des-Prés in de jaren zestig. Maar die glorieperiode is voorbij natuurlijk.

Met de opkomst van de free is veel verloren gegaan. Wat stelt het nachtleven nu trouwens nog voor? Iedereen is doodserieus, heeft een gezinnetje en komt niet meer buiten. Een echte nachtelijke jazzscene is er niet meer. Maar dat is normaal, het is een golfbeweging met hoogten en laagten.”

Of er een muzikant is die hij nog graag eens zou uitnodigen?

“Nigel Hitchcock, dat is een fantastische Britse saxofonist. Hij heeft dergelijke optredens echter niet echt nodig want verdient genoeg geld als sessiemuzikant bij de grootste namen uit de pop- en jazzwereld. Maar ik heb hoop via een aantal connecties. Julie en Keith Tippett wil ik ook nog wel.

Bij hen is echter het probleem dat ze reeds op hogere leeftijd zijn en zich niet makkelijk meer willen verplaatsen. En Toshiko Akiyoshi, de echtgenote van Lew Tabackin, staat eveneens op mijn verlanglijstje.

Allemaal namen die niet meteen bij een breed jazzpubliek een belletje zullen doen rinkelen.

“Dat beschouw ik als een compliment. Wat is het jazzpubliek trouwens? Goed geklede lui die van een cocktail nippen in gezelschap van een mooie griet in een aangepast decor? Of de freaks die rode wijn of een trappist drinken en zich storen aan wie praat? Net als jazz zelf is ook het publiek heel gevarieerd.

Vandaar die weekendconcerten met een vroeg aanvangsuur waar mensen op afkomen die anders nooit naar een jazzconcert zouden gaan.”

Georges Tonla Briquet L’Archiduc Antoine Dansaert 6 1000 Brussel 02-512.06.52 www.archiduc.net

Andy Milne in L'Archiduc

24

JM1204.indd 24

2012/4

2/12/12 15:08

podiumnieuws

All That Jazz-première Op vrijdag 19 oktober ging in Wielingencentrum (Wenduine/de Haan) voor het eerst All That Jazz in première, een initiatief van Vic Van Geel en Jan Vanhooren. Ze wensen in deze kustgemeente ook jazz op de kaart te zetten en plannen in 2013 een vervolg aan de succesvolle eerste jazzconcertavond met het Bas Bulteel Trio en gasten.

Al in de jaren 50 verhuisde Vic Van Geel (76) om gezondheidsredenen van Vilvoorde naar Oostende, waar hij zijn weg vond in de horeca. Lang voordien was hij al jazzfanaat en maakte kennis in het Brusselse met vele muzikanten. In zijn café Clipper (hoek Vlaanderenstraat en Langestraat-nvdr) was er een kelder, wat één van de eerste jazzplekjes werd in Oostende, waar hij Toots Thielemans en Philip Catherine en nog vele bekende muzikanten naartoe haalde. Jack van Poll speelde nog op zijn huwelijk. Doorheen de jaren organiseerde Vic Van Geel met vallen en opstaan jazzconcerten in vele gelegenheden van Oostende.

Begin de jaren 2000 kwam Vic door omstandigheden in contact met Jan Vanhooren, die voor Vic de ontbrekende schakel was.

Samen gingen ze naar jazzconcerten doorheen het land, tot Vic besloot opnieuw jazzconcerten te organiseren.

Jan Vanhooren: “Ik kom uit een muzikale familie, speel zelf wat harmonica en mijn broer is muzikant. Ik ben ook, als jonge inwoner van De Haan, betrokken bij het verenigingsleven.

Ik stelde Vic voor om het hier te proberen. Vic dacht meteen aan Bas Bulteel, die hij een paar

Jan Vanhooren en Vic Van Geel

jaar geleden zag optreden in het Oostends hotel Andromeda, waar heel wat jazzconcerten plaatsvinden en wat vroeger nog de vaste plek was van Roger Vanhaverbeke. Bij ons opzet vertrokken we van locaal talent en wilde die laten spelen met gerenommeerde artiesten. Vic haalde zijn magisch adresboekje boven en dacht meteen aan Philip Catherine. Wat ik wel erg ambitieus vond. Maar Catherine zag het als een eerbetoon aan Vic, die in zijn leven zoveel voor de jazz deed en nog doet. We hebben dan in De Haan de coördinator, Dennis Bauwens, een programma voorgesteld. Aan de basis het Bas Bulteel Trio, versterkt door trompettist Richard Rousselet en als gast Philip Catherine en aanvankelijk ook

Denise Jannah. Die kon helaas niet en is zanger Ronald Douglas erbij gekomen. In minder dan een maand was het concert uitverkocht, liefst 300 mensen.”

In de eerste set stelde Bas Bulteel al enkele eigen composities voor (Conversations with the Duck en het intimistische Introspection) die hij binnenkort hoopt uit te brengen met zijn nog jong gevormd, maar intussen al mooi ingespeeld trio met Bart De Nolf aan de contrabas en Bruno Castellucci aan de drums.

Bas Bulteel: “Dit trio is in 2011 ontstaan. Bart kende ik al vrij lang, ook persoonlijk. Toen we eens samen speelden in een andere context, vertelde ik Bart dat ik bezig was met het schrijven voor een trio. Hij was dadelijk gewonnen voor mijn ideeën.

Hij heeft Bruno aanbevolen, werkelijk fantastisch. Ik voel me precies in een pluchen zetel met die twee ervaren gasten. Dat is heel tof.”

Zijn muzikale invloeden zijn heel verscheiden, maar zoals vele jonge pianisten valt als eerste naam Brad Mehldau. “Maar ik begin ook heel veel naar Ahmad Jamal te luisteren. Dat inspireert me vooral tot het spelen in trio. Natuurlijk is een klepper als Bill Evans ook voor mij een voorbeeld. Ik streef zeker naar harmonie en intimistische klanken.

Het trio is iets dat organisch aan het groeien is, het is geen eenrichtingsverkeer, Bart en Bruno hebben zoveel ervaring, hun suggesties laat ik graag op me afkomen.”

Bas Bulteel is docent jazzpiano en coördinator Jazz, Pop en Rock aan het Conservatorium van Oostende. Zie ook zijn website: www.basbulteel.be Het trio kreeg in de eerste set van het concert daarop gezelschap van Richard Rousselet en ook Marianne Standaert als inleiding tot de imposante jazzzanger Ronald Douglas die standards (Nobody Else But Me, Never Let Me Go) vertolkte met een persoonlijke toets. Hij bracht onder meer een emotionele Here’s to Life (Shirley Horn).

Na de pauze begeleidde het trio de topper van de avond: Philip Catherine. Vol vuur en altijd in voor een kwinkslag, enthousiasmeerde Philip Catherine de volle zaal met prachtige nummers van zijn vorige album Plays Cole Porter. Als apotheose kwam Richard Rousselet met een aanstekelijke Love For Sale afsluiten.

Vic Van Geel en Jan Vanhooren hopen na deze succesvolle eerste editie dat hun initiatief een vervolg krijgt in 2013. Jan Vanhooren: “We willen niet direct aan een festival denken, we willen liever stilaan groeien.

Wenduine-De Haan is een kleine gemeente. Bescheidenheid is hier troef. We werken zonder sponsors, we hopen dat het nieuwe gemeentebestuur ons verder zal ondersteunen.”

Bernard Lefèvre

All That Jazz-première: Bas Bulteel (p) in trio met Bart De Nolf (cb) en Bruno Castellucci (d) en als speciale gasten Philip Catherine (g) en Richard Rousselet (t) 2012/4

JM1204.indd 25

25

2/12/12 15:08

podiumnieuws

10 jaar De Roma

Het meest ambitieuze jazzprogramma ooit!

Op 8 oktober mocht De Roma de 100.000ste bezoeker verwelkomen en werd de kaap van vorig jaar overschreden. Maar Paul Schyvens relativeert de cijfers enigszins: “We moeten een pak meer inspanningen leveren en veel meer organiseren, dus heel wat harder werken om op hetzelfde niveau uit te komen. Voor elke voorstelling of elk concert is het vreselijk hard knokken om het gewenste publiek te halen.”

In zijn 10de jaargang presenteert De Roma veruit het meest ambitieuze jazzprogramma in zijn geschiedenis. Paul Schyvens: “Ik ben zo fier als een gieter als ik die jazzflyers kan uitdelen. En dan hoor ik die vele mensen uitroepen: ‘wat een programma’ maar dan denk ik waarom hebben die honderden dan nog geen ticket gekocht? Ik vind dat we niet nederig moeten zijn en gerust mogen stellen dat we met ons jazzprogramma er ver bovenuit springen in het gehele aanbod in België. We zijn erin geslaagd om fantastische namen, waar we vroeger alleen maar konden van dromen, naar hier te halen.

Bij het interview begin oktober was Toon Van Deuren net terug in dienst bij zijn vertrouwde De Roma.

Aan hem eerst de vraag wat hij als hoogtepunten ziet in het programma.

Toon: “Ik ben vorig jaar in De Roma komen kijken naar Vijay Iyer Trio en vond dat een fantastisch concert.

Dat is het soort muziek waar ik dagelijks naar luister.

Ik ben blij dat ze nu terugkomen. Waar ik ook naar uitkijk, is Craig Taborn, absoluut niet te missen, en ik ben heel benieuwd naar het nieuwe project van Brad Mehldau, want ik ben ook fan van Mark Guiliana.”

Paul: “Voor mij vormt Marcin Wasilewski een hoogtepunt, ik hou van al wat hij doet.”

Economische realiteit Toon haalt aan dat Europa heel wat getalenteerde en vernieuwende jazzmuzikanten telt en dat het stilaan in Amerika doordringt dat het niet meer vanzelfsprekend is om hun groepen hier geboekt te krijgen.

Toon: “Er is de economische realiteit. Vooral in landen als Spanje, Portugal, Italië maar in feite in geheel Europa is de gouden tijd dat er genoeg geld beschikbaar was, voorbij. Het betekent dat Amerikaanse boekingsagenten stilaan hun gages zullen moeten herzien. Op de jongste Dutch Jazz & World Meeting (5-6 oktober in Amsterdam-nvdr) werd zelfs cru gesteld dat we misschien wel moeten voorrang geven aan de Europese jazzmuzikanten, want er is

Vijay Iyer

26

JM1204.indd 26

2012/4

2/12/12 15:09

Podiumnieuws: 10 jaar De Roma voldoende talent en vernieuwing. Maar zelf ben ik ervan overtuigd dat we ook de waardevolle Amerikaanse muzikanten moeten blijven programmeren.”

Paul: “We hebben in heel de geschiedenis van De Roma nog nooit zoveel Amerikaanse jazzkleppers als nu geprogrammeerd. De grote namen zitten toch nog altijd in de VS. Ik heb nog een hele lijst van wie we graag wensen te plaatsen, maar waar je soms jaren aan werkt om ze te krijgen of terug te krijgen.”

Toon: “We gaan in het jazzprogramma voor toegankelijke muziek, waar je toch een redelijk breed publek kunt mee aanspreken. We zitten niet in de avant-gardistische scene, daar zijn de clubs voor.

Ook laten we artiesten terugkeren die ons nauw aan het hart liggen, bv. Bobo Stenson, daar hebben we een weerkerend publiek voor, al moeten we dat altijd opnieuw terug winnen.

We verkopen minder tickets voor jazz dan in 2007 en 2008. Het ligt niet zozeer aan de bekendheid van de muzikanten, maar de mensen worden kieskeuriger.”

Paul: “We kennen drie vaste publiekstrekkers: Philip Catherine, Jef Neve en Toots Thielemans (viering 10 jaar De Roma op 18 januari 2013-nvdr). Maar voor alle andere namen moet je veel harder en veel creatiever bezig zijn. Je volgt een artiest en je denkt dat je daar een publiek mee opbouwt, omdat je een fantastische avond hebt beleefd. Je hoopt dan ook dat publiek terug te zien na een jaar of twee als diezelfde artiest of groep terugkeert. Helaas moeten we soms echt terug van nul beginnen, en dat vind ik jammer.”

Marcin Wasilewski Trio

Rataplan Paul: Het is voor Rataplan, waar we nauw mee samenwerken, dan weer goed om Bert Joris, waarmee ik De Roma kan vullen, daar te laten spelen voor een

vol huis. Ook Jef Neve komt er graag een keer per jaar spelen. Nathalie Loriers stond er nog recent voor een goed bezette zaal. Dat is bemoedigend voor Rataplan omdat andere concerten soms terugvallen op een 50-tal bezoekers. Maar het is niet omdat het moeilijker gaat, dat we bij de pakken blijven zitten. Reden te meer om het vol te houden.”

Toon: “Mijn hoop is dat mensen wat avontuurlijker worden en af en toe gaan kijken naar iets dat ze niet kennen. Neem bv. de concertreeks van Joachim Badenhorst. Heel boeiende muziek, maar er komt relatief weinig publiek op af.

Ik heb het gevoel dat mensen de neiging hebben om vooral voor zekerheid te kiezen, tickets kopen voor artiesten die ze kennen. Mensen scharen zich achter de meute, kiezen waar de rest voor kiest.”

Conservatoriumstudenten

Craig Taborn

Toon: “Er zijn nog veel geïnteresseerden in jazz. De conservatoria hebben nog nooit zo vol gezeten. Maar krijg die studenten maar eens naar een concert.”

Paul: “Zelfs met super gunsttarieven en een gratis bolleke Koninck moeten de leraars nog heel wat argumenteren om de jazzstudenten naar de zalen te lokken.”

Toon: “We zijn nu zo ver dat we de aanzet geven om masterclasses te organiseren.

Artiesten die in De Roma spelen houden een masterclass in het conservatorium. Dat is een manier om studenten over de vloer te krijgen. We doen dat nu met John Scofield en we denken dat het werkt (750 bezoekers bij het concert op 26 oktober).”

Jazz in A Toon: “Het initiatief van Jazz in A is als een kaartenhuisje in elkaar gestort. En nu in de aanloop van een nieuwe bestuursperiode wordt er niet meer over gesproken.”

Paul: “Als het terugkomt, moet Jazz in A ruimer bekeken worden dan alleen ‘t stad, en uitbreiden over de gehele provincie Antwerpen. Er zijn heel veel goede spelers in deze provincie, van Turnhout tot Rijkevorsel – de moedige mensen van De Singer –, zelfs Mechelen, ook een jazzstad, en nog vele andere gemeenten. Het gaat over een straal van 45 km. Dat is de afstand die mensen afleggen voor een goed jazzconcert. Het grote voorbeeld is natuurlijk Limburg met de overkoepelende organisatie Motives for Jazz.”

Toon: “Dan kan je een belangrijk budget voor promotie vrijmaken, dan kan je gecoördineerd werken, dan kom je onder de aandacht van de media.”

Bernard Lefèvre Voor alle info en volledige concertagenda zie www.deroma.be en www.rataplanvzw.be 2012/4

JM1204.indd 27

27

2/12/12 15:09

Compagnon de jazz

Jean-Marie Hacquier

“Jazz moet je live beleven” Voor jazzmuzikanten was er nooit een grens tussen Vlaanderen en Wallonië.

Eindelijk beginnen anderen dat ook in te zien. De Belgian Jazz Meeting 2011 vormde een eerste stap. Volgend jaar heeft het evenement plaats in Luik (september 2013). Een goede reden om een aantal figuren uit de Waalse jazzwereld aan het woord te laten.

De eerste in de rij is Jean-Marie Hacquier, concertorganisator en journalist (Jazz Hot).

Jean-Marie Hacquier

28

JM1204.indd 28

2012/4

2/12/12 15:09

Compagnon de jazz: Jean-Marie Hacquier Jean-Marie Hacquier (1942, Verviers) heeft vele watertjes doorzwommen. Hij speelde basgitaar in een rockgroepje, flirtte wat met blues maar schakelde snel over naar jazz. Op zeventienjarige leeftijd schreef hij zijn eerste jazzartikels. Tegenwoordig is hij nog steeds medewerker voor het Franse blad Jazz Hot. In Luik kwam hij in contact met de grote namen uit die tijd (Jacques Pelzer, René Thomas).

Hacquier organiseerde al heel snel jazzconcerten en had zelfs gedurende een paar jaar zijn eigen jazzclub (Jazzland) waar nationale maar vooral internationale sterren optraden. Voor het duizendjarig bestaan van de stad Luik producete hij de plaat Saxo 1000, een eerbetoon aan Bobby Jaspar en René Thomas met muzikanten als o.a. Steve Houben, John Ruocco en Jean-Louis Rassinfosse. Kortom, via verschillende kanalen volgt de man al meer dan vijftig jaar het reilen en zeilen in de jazz op.

Hoe geraakte je in de ban van de jazz?

Voor haar achttiende verjaardag kreeg mijn zus een stapel platen van haar vrienden. Er zat een lp tussen van Duke Ellington en een single van Count Basie.

Dat was totaal iets anders dan wat ik toen op veertienjarige leeftijd beluisterde: Paul Anka, The Everly Brothers, Bill Haley,… Die pophits raakte ik meestal na een paar weken beu maar deze twee keerden continu terug op mijn draaitafel. Ik trok naar de lokale platenzaak en vroeg hoe ik het best deze muziek verder kon ontdekken. De uitbater gaf mij werk van o.a. Big Bill Broonzy, Mahalia Jackson, Benny Goodman, John Coltrane en Miles Davis om zo de hele jazzgeschiedenis te doorlopen. Daarnaast begon ik te luisteren naar Nicolas Dor en Jean-Marie Peterken op Radio Liège. Dankzij een wedstrijd tijdens hun uitzending, Jazz Pour Tous, won ik een kaart voor het eerste festival in Comblain. En dan was het hek helemaal van de dam. Ik schreef mijn eerste artikels voor La Gazette de Liège en kreeg er zelfs een bureel rechtover niemand minder dan Georges Simenon. De verslagen van het festival in Comblain nam ik voor mijn rekening evenals een reeks interviews. Eentje waar ik met trots op terugkijk, was het gesprek met Jacques Pelzer na zijn terugkomst uit New York in 1963. Hij vertelde honderduit over zijn ontmoetingen en belevenissen. Vooral Ornette Coleman had een grote indruk nagelaten. In die periode trok ik eveneens naar de jamsessies in de Candide, waar zowel Jacques Pelzer, René Thomas en Bobby Jaspar speelden als de jongere generatie van toen waaronder Robert Jeanne, José Bedeur, Félix Simtaine en Milou Struvay. Daar leerde ik inzien dat je jazz live moet beleven.

Je had de smaak duidelijk te pakken want je ging ook zelf concerten organiseren.

Daarmee begon ik in 1965 in Reims waar ik een tijdje woonde, van 1965 tot 1969. Ik leverde er tevens bijdragen voor de jongerenbijlage van L’Union.

In samenwerking met deze krant richtten we een vzw op, Le Jelly Roll Jazz Club en we waagden onze kans in zaal L’Ermitage met het Jean-Marie Troisfontaine Trio (José Bedeur op bas en Tony Liégeois op drums).

Tweede in de rij was het Robert Jeanne Quartet (Félix Simtaine, Jean Lerusse, Léo Fléchet). Gedurende drie jaar gaf ik daar tevens jazzgeschiedenis aan La Maison de la Culture André Malraux.

Terug in Luik opende je ook je eigen jazzclub, Jazzland.

Aanvankelijk hielp ik eind 1969 mee concerten organiseren in studentenclub La Pierre Levée. Lou Bennett en Jean-Luc Ponty Experience met nota bene Philip Catherine en Joachim Kühn stonden daar op het podium. In 1971 werd ik programmaverantwoordelijke in La Cave 22, een zaaltje waar een zeventigtal personen binnen konden. Een memorabele avond was toen Jacques Pelzer, René Thomas en Sadi voor de eerste keer terug samen op het podium stonden. We organiseerden drie afzonderlijke sets met in totaal over de tweehonderd toehoorders! Het avontuur van Jazzland startte in september 1974. Ik kreeg er heel wat grote namen over de vloer: Rhoda Scott die ik uitnodigde voor de officiële opening, Bill Evans, Art Blakey, Charlie Mariano, Memphis Slim …. Twee jaar later moesten we echter de boeken sluiten maar ik bleef concerten organiseren op verschillende plekken. Zo nodigde ik o.a. Stan Getz, Chet Baker, Gerry Mulligan, Slide Hampton, Duke Ellington en Ray Charles uit.

Jean-Marie Hacquier:

“Het aanknopingspunt met de wortels van the great black music dreigt verloren te gaan. Bij de Europese jazz stel ik mij daarom vraagtekens”

Anekdotes heb je natuurlijk bij de vleet. Eentje die je nauw aan het hart ligt?

Ik had aan mijn vriend François Walthéry, stripauteur van Natasha, gevraagd om een logo voor Jazzland te ontwerpen. Hij tekende een zwarte banjospeler met een bolhoed op, gezeten tegen een katoenbaal.

Zijn lippen waren in de vorm van Donald Duck zijn snavel. Toen pianist Ronnie Matthews te gast was in de club, merkte hij op dat deze tekening de jazz en de zwarte muzikanten op een foute manier karikaturiseerde. In het gastenboek schreef hij: “Change That Character”. Die opmerking heeft me erg geraakt.

Wat me ook altijd bijbleef, is dat de avond toen René Thomas overleed, Paul Ambach in Jazzland op het podium stond. De stemming was toen erg bedrukt.

Hoe belandde je uiteindelijk in Brussel?

Via de liefde natuurlijk. In 1982 ontmoette ik mijn huidige vrouw Yvette en voor onze beroepsbezigheden was het praktischer om naar Brussel te verhuizen.

Wat is voor jou het grootste verschil tussen Luik en Brussel?

De omvang in de eerste plaats. Luik is veel kleiner maar de sfeer is er hartelijker. De reputatie van Luik als jazzstad was in de jaren zestig hoofdzakelijk

gebaseerd op twee namen: Bobby Jaspar en René Thomas. Andere steden hadden elk hun eigen voortrekkers zoals Jack Sels in Antwerpen en Jean Omer, Roger Vanhaverbeke, Benoît Quersin en Sadi in Brussel. Nadien zorgde de uitbreiding van het wegennet voor een bijna exclusief eenrichtingsverkeer naar Brussel. Voor jazzmuzikanten is er sowieso nooit een scheidingslijn geweest. Helaas is dat nooit het geval geweest bij de overheden en de inrichtende machten.

Wat was volgens jou de meest markante evolutie in de voorbije decennia?

Ik heb alles van dichtbij opgevolgd, van bebop en jazzrock tot hardbop en free. Er kwam een grote verscheidenheid maar het gevaar loert dat net hierdoor de jazz zijn eigenheid gaat verliezen. Het aanknopingspunt met de wortels van the great black music dreigt verloren te gaan. Bij de Europese jazz stel ik mij daarom vraagtekens. Jazz was de grote muziek uit de 20e eeuw maar zal dat niet meer zijn van de 21ste eeuw. Voor mij zal jazz op lange termijn beschouwd worden als de muziek uit een welbepaalde periode, net als de barok bijvoorbeeld.

Waarom zijn enkel Toots Thielemans en Philip Catherine de enige echte grote namen in het buitenland?

Dat heeft enigszins te maken met een embourgeoisement vanwege de muzikanten zelf. Ze schrikken er voor terug om de stap in het onzekere te zetten richting Parijs of New York en klampen zich liever vast aan de zekerheid van een baantje als muziekleraar en de veilige omgeving van gesubsidieerde concerten en plaatopnamen. Hierbij aansluitend wil ik toch wel benadrukken dat de beste reclame voor de jazz gevoerd wordt door diegenen die zich er meestal vrijwillig voor inzetten of die initiatieven nemen met eigen middelen. Met helaas dikwijls het failliet als gevolg. Ik denk aan de Chapati in Verviers, Jazzland in Luik en Blue Note in Brussel. Zoals overal geldt ook hier de regel: wie iets doet met passie wordt niet geapprecieerd.

Wat is de betekenis van de Belgische jazz voor een blad als Jazz Hot? Ze zijn er zich goed van bewust dat er in België heel wat talent is en ze vergeten niet dat critici als Robert Goffin en Carlos de Radzitzky een belangrijke rol speelden. Toen directeur en eindredacteur Yves Sportis begin jaren tachtig het blad overnam, bouwde hij een netwerk uit van correspondenten. Momenteel zijn er geregeld bijdragen uit Groot-Brittannië, Amerika, Spanje, Zwitserland, Italië en België. Helaas vind je moeilijk mensen die zich vrijwillig willen blijven inzetten. Het is ook niet steeds een dankbare taak. Muzikanten lezen graag besprekingen als ze positief zijn. Het minste dat je wat kritiek levert, word je onder vuur genomen.

Welke is je top drie van jazzplaten?

Kind Of Blue van Miles Davis, Sunday At The Village Vanguard van Bill Evans en Transparence van Philip Catherine.

Georges Tonla Briquet 2012/4

JM1204.indd 29

29

2/12/12 15:09

JA H L T

SCott Colley NIeUW KWARtet Met

WW

MARK tURNeR (sax), BIll SteWARt (drums) & KeNNy WeRNeR (piano) DI – 19 FEB 2013 – 20:00 Muziekcentrum De Bijloke | Concertzaal INFO & TICKETS www.debijloke.be | 09 269 92 92

30

JM1204.indd 30

2012/4

2/12/12 15:09

JAzzMOzAÏeKJes BJO’s Finest werd in Flagey opgenomen door

Klara en wordt in het voorjaar van 2013 uitgebracht op cd, naar aanleiding van de 20ste verjaardag van het Brussels Jazz Orchestra.

Deze keer geen gastsolist of vocalist op het podium maar enkel composities uit de eigen gelederen, gecomponeerd en gearrangeerd door en voor musici van het BJO. Begin december nodigde BJO Joe Lovano uit naar ons land, één van de meest trendsettende saxofonisten van de laatste 20 jaar, om samen de cd Wild Beauty op te nemen, een selectie van composities van Lovano, gearrangeerd door een andere Amerikaanse jazzgrootheid: Gil Goldstein. Volgende lente komt de cd uit bij het Amerikaanse Half Note Records.

Op 5 december brachten Frank Vaganée, Marc Godfroid, Nico Schepers, Jos Machtel, Toni Vitacolonna, e.a. het Jazzoratorium, een creatie van componist Frank Vaganée en schrijver Roger De Neef voor de opening van de Kazerne Dossin.

Info: www.brusselsjazzorchestra.com

WO 27.02.13 | 20.00 | 30CC/SCHOUWBURG

MY NAME IS BILLIE HOLIDAY

Viktor Lazlo en het Michel Beglia Ensemble nemen je mee op een reis langs Lady Day’s mooiste songs

ZA 02.03.13 | 20.00 | 30CC/WAGEHUYS

MARCIN WASILEWSKI TRIO fijne texturen, geweven in een heldere en serene sfeer

DO 21 T.E.M. ZO 24.03.13 | DIVERSE LOCATIES

LEUVEN JAZZ

nieuw stadsfestival met mix van jong talent en gevestigde waarden uit binnen- en buitenland

THE BROKEN CIRCLE BREAKDOWN IN CONCERT

DO 20.12.12 | 30CC/SCHOUWBURG de muziek uit de voorstelling én de film, met Veerle Baetens en Johan Heldenbergh

INFO & TICKETS: WWW.30CC.BE

016 300 900 | 30CC/TICKETBALIE · DIESTSESTRAAT 49 · LEUVEN 30CC/SCHOUWBURG: BONDGENOTENLAAN 21, LEUVEN | 30CC/WAGEHUYS: BRUSSELSESTRAAT 63, LEUVEN

/09 27/09 - 29

JAZZ HOEI LAAR T2012

Driedubbele triomf voor De Beren Gieren

AART.BE ZZHOEIL WWW.JA

VLAAMS • BRABANT

foto: © Hugo Lefèvre

De Belgische groep De Beren Gieren won glansrijk de internationale wedstrijd Jazz Hoeilaart 2012. Juryvoorzitster Amina Figarova motiveerde de keuze als volgt: “for the most interesting dynamic and original band”.

Bovendien won pianist Fulco Ottervanger ook de prijs van beste solist en werd de groep onderscheiden om de beste uitvoering van het opgelegde werk Blue. De Beren Gieren zullen volgend jaar op het Getxo festival in Bilbao optreden en krijgen laureatenconcerten over geheel België vanaf september 2013 aangeboden.

De Beren Gieren

Hierna de volledige resultaten van de 34ste Jazz Hoeilaart wedstrijd.

1ste prijs (2000 euro van de Vlaamse Gemeenschap): De Beren Gieren 2de prijs (1500 euro van vzw De Rand):

Artturi Rönkä Quartet

3 prijs (1200 euro van Beerens):

Philip Czarnecki Quintet

4 prijs (350 euro van de Gemeente Hoeilaart):

John Albert Group

5de prijs (350 euro van de Gemeente Overijse):

Jokary

6 prijs (350 euro van vzw Muziekmozaïek):

Sorin Zlat Trio

de de

de

Prijs beste solist (250 euro): Fulco Ottervanger (pianist van De Beren Gieren) Prijs beste bassist (Hevos Basversterker): Pat Cleaver (bassist van Philip Czarnecki Quintet)

Sabam-Cultuurprijs (500 euro) voor beste vertolking van de verplicht uit te voeren compositie Blue: De Beren Gieren De winnaar van de Sabam compositiewedstrijd (2000 euro), de Spaanse componist die het nummer Blue schreef: Albert Vila

2012/4

JM1204.indd 31

31

2/12/12 15:09

JAZZ

Jazzmozaïekjes JazzContest Mechelen 2013 is een nieuwe wedstrijd voor jonge jazzmuzikanten. De Jazzzolder vzw, Jazzathome en Jazz op Scène willen jonge groepen de kans geven om het beste van zichzelf te tonen. Ze willen in het bijzonder studenten van muziekacademies en conservatoria laten deelnemen maar ook andere jongeren kunnen zich inschrijven.

Een vakkundige jury zal uit alle inzendingen 8 groepen selecteren, die op zondagnamiddag 17 maart 2013 in het Cultuurcentrum van Mechelen kunnen aantreden in de halve finale.

Hieruit worden 4 groepen gekozen, die op zondagnamiddag 21 april 2013 op 4 (theater)podia in de stad Mechelen tijdens Jazz op Scène hun finale zullen spelen.

Inzenddatum tot uiterlijk 31 januari 2013.

Alle informatie en het reglement vind je op www.jazzcontestmechelen.be

DO 17/01/13 - 20:30

Mâäk Sextet inviteS Marc Ducret B/Fr/Pt Laurent Blondiau trompet, Jeroen Van Herzeele sax Guillaume Orti altsax, Michel Massot tuba, trombone João Lobo percussie, Claude Tchamitchian contrabas, Marc Ducret gitaar

vr 25/01/13 - 20:30

tOO nOiSy FiSh

B

De jaarlijkse meeting Jazzahead!

2013 in Bremen vindt plaats van 25 tot 28 april 2013. Het partnerland is Israël en bassist Avishai Cohen is de ster van het galaconcert op 26 april om 20u. Info: www.jazzahead.de

Concerttips De Singer in Rijkevorsel programmeert dit voorjaar enkele opmerkelijke duo’s. Pianiste Sylvie Courvoisier en violist Mark Feldman, gekend van o.m. John Zorns Bar Kokhba, openen de reeks op 20 februari. Het tweede duo staat gepland voor 30 maart.

Saxofonist Evan Parker en drummer Paul Lytton spelen er dan in dialoog met schilderijen van de Antwerpse kunstenaar vanche. Trompettist Eric Vloeimans en accordeonist Tuur Florizoone sluiten af op 20 april. Dit laatste duo heeft trouwens een speciale

Peter Vandenberghe piano, Kristof Roseeuw contrabas Teun Verbruggen drums

vr 08/02/13 - 20:30

Octurn B ‘SOngBOOk OF changeS’ Bo Van der Werf baritonsax, Jozef Dumoulin keys, Fender Rhodes Fabian Fiorini piano, Dré Pallemaerts drums

DO 14/02/13 - 20:30

BrunO vanSina Quartet Feat.

Steve nelSOn B/uSa Steve Nelson vibrafoon, Bruno Vansina altsax, Bert Cools el. gitaar, percussie, Jos Machtel contrabas, Teun Verbruggen drums

vr 08/03/13 - 20:30

yveS PeeterS grOuP ‘hallucinatiOnS’

B

Bert Joris

Yves Peeters drums, Nicolas Kummert saxen, Frederik Leroux gitaar Nic Thys el. bas, Joop Pareyn visuals

vr 22/03/13 - 20:30

the DuBtaPeS

B

Za 23/03/13 - 20:30

MattheW halSall Quintet

uk

Matthew Halsall trompet, Rachael Gladwin harp, Taz Modi piano Gavin Barras contrabas, Luke Flowers drums i.s.m. Cactus Muziekcentrum

iNFO & TiCKETS:

W W W . D E W E R F. B E WERFSTRAAT 108 - 8000 BRUGGE 050 33 05 29

foto: Bruno Bollaert

Jens Maurits Orchestra: Niels Van Heertum euphonium, Gregor Siedl tenorsax, Benjamin Sauzerau el. gitaar, Dorian Dumont piano, Joris Lindemans contrabas, Jens Bouttery drums, Daan Milius video & montage

De Stichting Conservatorium Antwerpen huldigt jazztrompettist en componist Bert Joris als Maestro Honoris Causa 2012. De Stichting motiveert de onderscheiding als volgt: “Met zijn internationale uitstraling, zijn veelzijdigheid als musicus, arrangeur en dirigent, zijn composities die met filmmuziek en symfonisch werk de jazzscene ver overstijgen en tenslotte zijn verdiensten als pedagoog en inspirator voor jonge musici, beantwoordt Bert Joris als het ware aan het ideale profiel van de Maestro zoals die door de Stichting Conservatorium Antwerpen wordt omschreven.”

Na eerder Toots Thielemans en Philip Catherine wordt deze eretitel aan Bert Joris (Wilrijk, 1957) toegekend. De Stichting organiseerde in november een gratis concert van Bert Joris met de Big Band van het Koninklijk Conservatorium Antwerpen o.l.v. Kurt Van Herck en met het Bert Joris Combo: Bram De Looze (p), Kurt Van Herck (sax), Nathan Wouters (b) en Dré Pallemaerts (d) en Bert zelf uiteraard. De prachtige composities van Bert Joris werden afwisselend in combo en/of samen met de bigband voor een talrijk opgekomen enthousiast publiek in verrassend frisse arrangementen van Bert zelf subliem vertolkt. De mix van jong jazztalent en ervaren muzikanten gaf ook dit concert een fraaie dimensie.

Ondertussen is Bert Joris aan het componeren voor een nieuw project, dit keer enkel met een jazzcombo, zangeres Tutu Puoane en deFilharmonie, wat op 24 maart in De Roma zal voorgesteld worden. deFilharmonie heeft beslist om er een cd-opname van te maken. Voor info zie www.bertjoris.com

RESERVATiE@DEWERF.BE 2012/4 32

JM1204.indd 32

2/12/12 15:33

LAATsTe NOOT

Jazzmozaïekjes

Voor verdere concertagenda en/of actuele info, zie www.jazzmozaiek.be of www.jazzinbelgium.com

band met de Singer. Eric Vloeimans liet er na afloop van zijn concert immers horen dat hij op zoek was naar een accordeonist, waarop de vrijwilligers van de club hem een gouden tip gaven: Tuur! Meer informatie over deze reeks en over de andere jazzconcerten in de Singer vindt u op www.desinger.be De Lokerse Jazzklub verwelkomt op 12 januari 2013 Zygomatik, 24 februari Pierre Vaiana en Salvatore Bonafede, 23 maart Mikael Godée-Eve Beuvens Swedish Quartet en op 20 april Fujirama Blues Band. Het Multimuzikaal Weekend vindt plaats op 1 februari met The Caravan Juke Joint Band (lokaal talent met blues, chanson, jazz en nog meer), Boss Ross met als gast Jeroen Van Malderen (trompet) en Hannar Zwrachtos & Black Rose (Lokerse Zuid-Afrikaan keert terug naar zijn roots) en op 2 februari zorgt het Jelle Van Giel 7-tet voor de afsluiter. Info: www.lokersejazzklub.be In de Jazz Tour van Lundi d’Hortense stelt het Igor Gehenot trio zijn album Road Story (Igloo Records 2012) voor van 4 tot 26 januari op verschillende locaties. Naast de concerten in de Jazzstation (elke woensdag om 20u30) met o.a. Tribute to Charlie Haden (16 januari), Lionel Beuvens Quartet (23 januari) en Nicola Lancerotti (30 januari) zijn er de middagconcerten met op 15 januari in duo gitarist Peter Hertmans met contrabassist Alexandre Furnelle in het Museum Charlier te Brussel. Info: www.leslundidhortense.be

Flagey bouwt verder aan zijn jazzpro-

grammatie: Matthew Herbert Big Band (26.01.2013), Vijay Iyer Trio (19/02), Bert Joris Quartet (6/03), BJO Twenty (21/03) en Dianne Reeves (28/03), www.flagey.be

Jazzclub L’F Dinant (Rue Himmer,

27 - 5500 Dinant) maakt zijn voorjaarsprogramma bekend: 18 januari: Larry Goldings Trio met Peter Bernstein en Bill Stewart, 16 februari Gilles Repond Quintet met Pascal Mohy, Philippe Aerts, Tom Callens en Mimi Verderame en 2 maart Kristen Cornwell Quintet met Carlo

De Zuid-Afrikaanse saxofonist sean Bergin (Durban 29/06/1948) is op 1 september overleden in zijn woonplaats Amsterdam, waar de multi-instrumentalist en componist woonde sinds 1976. Hij speelde een belangrijke rol in de Nederlandse jazz- en improvisatiewereld en stond samen op het podium met grootheden als pianist Mal Waldron en drummer Louis Moholo. In 2000 werden Bergins muzikale prestaties beloond met de VPRO/Boy Edgar Prijs.

De Belgische pianist Jean Fanis (Wepion, 27/06/1924) is overleden op 3 september 2012. Fanis was een van de beste beboppianisten en speelde met alle Belgische topmusici zoals Jack Sels, Jacques Pelzer, René Thomas, Sadi, Etienne Verscheuren, Jean Warland. Van 1953 tot 1957 was hij de huispianist van de Brusselse Club Rose Noire, waar hij met Amerikaanse gasten zoals Lucky Thompson, Dizzy Gillespie en Clifford Brown speelde. In de jaren 60 maakte hij deel uit van het Sadi Quartet en was pianist in het Al Jones Trio met contrabassist Roger Vanhaverbeke. Met dat trio traden ze op met gasten als Milt Jackson en Clark Terry. In de Brusselse Blue Note speelde hij nog met Ben Webster en Stuff Smith.

Van 1946 tot 1981 was hij betrokken bij vele opnamesessies.

De Deense freejazz saxofonist John Tchicai (28/04/1936) overleed op 8 oktober 2012. In 1963 trok Tchicai naar New York waar hij met Archie Shepp The New York Contemporary Five oprichtte. Hij nam met John Coltrane Ascension en met Albert Ayler New York Eye and Ear Control op. In 1997 werd hij onderscheiden met de NEA-Award.

Sinds 2001 woonde hij in ZuidFrankrijk.

De freejazz saxofonist David s.

Ware (7/11/1949) overleed op 18 oktober 2012. Hij debuteerde met Third World Awareness in 1971 en ging in die periode samenwerken met pianist Cecil Taylor en drummer Andrew Cyrille. In 1989 vormde hij een kwartet met bassist William Parker en drummer Marc Edwards. Hij bracht nog vele

Erik Moseholm

De Deense bassist erik Moseholm, die tot vorig jaar juryvoorzitter was van de Jazz Hoeilaart International Contest is op 11 oktober 2012 overleden.

Erik Moseholm werd in Fredericia (Denemarken) op 13 mei 1930 geboren. Hij verhuisde in 1948 naar Kopenhagen. Hij was bassist, componist, bandleider (DR Big Band), en leidde de Rhythmic Music Conservatory in Kopenhagen van 1992 tot 1997. Hij nam meer dan 50 albums op, o.a. met jazzlegendes zoals Don Byas en Eric Dolphy.

albums, ook solo op Aum Fidelity uit. Zijn kwartet werd in 2007 ontbonden. De recentste opname was Planetary Unknown—Live at Jazzfestival Saalfelden 2011.

De Amerikaanse avant-garde pianist/componist Borah Bergman (Brooklyn, 13/12/1933) overleed in New York op 18 oktober 2012. Hij had een geweldige techniek ontwikkeld waardoor hij evengoed met zijn linker- als rech-

terhand speelde. Hij nam vanaf 1975 vier solo-albums op en verschillende andere in duo (Inversions op het Muworks label met o.a. de legendarische jong overleden saxofonist Thomas Chapin), en ook in andere formaties op het Soul Note label, o.a. in 1994 The Fire Tale met saxofonist Evan Parker.

Later werkte hij nog samen met Roscoe Mitchell, Peter Brotzman en Thomas Borgmann.

2012/4

JM1204.indd 33

33

2/12/12 15:09

Jazzmozaïekjes Nardozza, Michel Bisceglia, Werner Lauscher en Mimi Verderame. Info: www.dinantjazznights.org

JazzLabSeries

Avontuurlijke klanken

In De Bijloke (Gent) is op 17 april het prachtige Athens-project van Charles Lloyd met Jason Moran (p), Reuben Rogers (b), Eric Harland (d), en Maria Farantouri (zang) & Socrates Sinopoulos (lier) te beleven. Info: www.debijloke.be Op zondag 14 juli 2013 presenteert Gent Jazz Festival ‘Zorn at 60’, een project van John Zorn in het teken van zijn zestigste verjaardag. John Zorn (1953) saxofonist, componist, orkestleider en producer wordt op 2 september zestig. Om die verjaardag te vieren, werkte hij met bevriende muzikanten een volledig programma uit onder de noemer ‘Zorn at 60’. Met dit project brengt hij op 14 juli op het Gent Jazz Festival een unieke muzikale beleving met een indrukwekkende reeks muzikanten: Mike Patton, Jesse Harris, John Medeski, Marc Ribot, Trevor Dunn, Kenny Wollesen, Joey Baron, Cyro Baptista, Steve Gosling, Jamie Saft en Ikue Mori.

Gent Jazz Festival start in januari ook met maandelijkse Gent Jazz Club concerten in het Belfort Restaurant te Gent op het Emile Braunplein. Deze clubconcerten vinden telkens plaats op een maandagavond. Met deze concerten wil het festival ook buiten de zomermaanden een kwaliteitspodium bieden aan interessante jazzprojecten. Info: www.gentjazz.com

10-daagse van Muziekmozaïek:

folk- en jazzwedstrijd organiseert Muziekmozaïek Feesten in 2013 se nt Ge de tijdens iteiten in het tiv terug allerlei ac istersplein kader van het Lu nt).

Ge (Laurentplein in n teldaagse spelen da Gedurende de 10categori2 r ove eld de ver kens 3 groepen, urenten jazz op het La ëen namelijk folk ntse Ge de op oie locatie plein, een hele mo dheden dig no be he isc hn Feesten. Alle tec nele en. Een professio elt zijn telkens voorzi rde oo be z, folk als jaz jury, zowel voor beide caor Vo . en ep gro de deelnemende n. Die n winnaar gekoze de tegorieën wordt ee van ver ge uit ozaïek, krijgt van Muziekm k, een traaïe oz zzm Ja en lk tijdschriften Fo hing. t optredens en coac jectbegeleiding me

n nemen, stuur da Wil je graag deel ,... ink youtubel jouw mp3, vi.be, o@muzmoz.be inf ar na lijk de da

34

JM1204.indd 34

Too Noisy Fish

Na de geslaagde tournees met Nathalie Loriers New Trio, Manuel Hermia Trio, Ifa Y Xango en JazzPlaysEurope Lab #4, kan je je de komende maanden opnieuw verwachten aan een stevige portie jazz.

In december eindigt de tournee van de jonge Kristen Cornwell, één van de meest gerespecteerde jazzzangeressen uit Australië die zich, sinds haar emigratie naar België, opwerkte in de Europese jazzscene, onder meer als frontvrouw van het Kristen Cornwell Quintet. Met haar album Duke Ellington’s Sound of Love, haalt ze de beste nummers uit het repertoire van ‘the Duke’ boven. Met muzikale duizendpoot Michel Bisceglia op piano, Mimi Verderame op drums, bassist Christophe Devisscher en trompettist Carlo Nardozza, poot ze een stevig en verfijnd ensemble neer.

We zetten het nieuwe jaar 2013 in met de rebelse jazz van Too Noisy Fish. Dit trio heeft al heel wat kilometers in de benen als ritmesectie van Flat Earth Society en levert met Fast Easy Sick een straffe plaat af: afwisselend, met een opmerkelijke do-

sis humor, vrije improvisatie en pompende drum ’n bass grooves.

De pittige composities van Peter Vandenberghe, krijgen helemaal body dankzij de meesterlijke bassist Kristof Roseeuw (Moker en RadioKukaOrkest) en drummer Teun Verbruggen (Jef Neve Trio, Othin Spake en het RatRecords Label). Hun baldadige jazz klinkt altijd fris, nooit intellectueel en lijkt gespeeld te worden door een bataljon muzikanten.

Februari staat in het teken van de grensoverschrijdende jazz van Octurn. Al meer dan 10 jaar verkent de band zijn eigen muzikale landschap. Aziatische klanken en elektronica zijn nooit ver weg in het orkestrale tapijt dat de solist ondersteunt. Voor JazzLab Series toert Octurn als kwartet, zoals steeds onder leiding van Bo Van der Werf, die ongeveer alle werken voor de band schreef. Met Jozef Dumoulin op keys en Fabian Fiorini op

piano, twee toetsenisten met een heel verschillende achtergrond, krijgen we meteen een bevreemdende bezetting. Het kwartet met Dré Pallemaerts op drums pakt een aantal standards grondig aan, wat na de tournee zal resulteren in een nieuw album Songbook of Changes.

In maart slaan drummer/componist Jens Bouttery en filmmaker Daan Milius de handen in elkaar voor het project Dubtapes, dat in 2011 bekroond werd met de Toots Thielemans Award. Ze vertrekken vanuit interviews met hedendaagse kunstenaars en komen via het zeskoppige Jens Maurits Orchestra en videoprojecties tot een audiovisueel filosofisch jazzconcert. Een straffe confrontatie tussen woord, beeld en live muziek. Zorg dat je erbij bent!

Info: www.jazzlabseries.be

2012/4

2/12/12 15:09

Album Souvenir

Bernlef Marc Van den Hoof

foto: © Koos Breukel

Het eerste boekje van Bernlef dat ik ooit kocht – er zit nog een stijfkartonnen bladwijzer in van Corman – was de dichtbundel Dit verheugd verval, in 1963 verschenen bij Querido. Hij was een nieuwe naam die ik al was tegengekomen in één van de nummers van Randstad, het tijdschrift in boekvorm van De Bezige Bij, waarvan het kwartet Claus/Mulisch/Vinkenoog/ Michiels de redacteuren waren. Bernlef, toen nog J.Bernlef, was duidelijk geen ‘vijfenvijftiger’: hij had een heel andere toon dan de jonge dichters rond het blad Gard Sivik, de Nederlanders Sleutelaar, Verhagen en Armando, of de Vlamingen Pernath, Gils, Snoek en Roggeman. Hij had iets laconieks, iets nuchter constaterends. En een ander, eigen, origineel referentiekader. Zo stond op de achterflap bijvoorbeeld dat de lezer behalve de schrijver zelf onder anderen ook Fred Astaire zou ontmoeten. Een verfrissende gedachte om ook eens zo’n lichtvoetig en ongecompliceerd personage binnen te smokkelen in een gedicht. En een van de aantekeningen achteraan in de bundel verwees naar de Engelse jazzcriticus Benny Green. Als ik het korte gedichtje met de titel Fred Astaire nu herlees, moet ik denken aan Louis Armstrongs Gone Fishin’ duet met Bing Crosby, en daar een filmpje bij dat eindigt met zo’n dansje dat de tijd even doet stilstaan, gewoon heen en weer, onderweg naar nergens. Dat Bernlef ook als jazzliefhebber een eigen ‘sound’ had, werd volop duidelijk toen begin jaren tachtig de essaybundel Perfectie met een gaatje verscheen: enkele stukken over de gedurende ongeveer twee decennia ten onrechte min of meer vergeten musici van de Tristanoschool.

In levenden lijve zag ik hem kort nadien voor het eerst in de Brusselse Beursschouwburg tijdens een aflevering van One World Poetry waar behalve Bernlef ook Remco Campert en Lawrence Ferlinghetti aan meededen, en waar ikzelf met mijn vrienden tussendoor saxofoon mocht spelen.

In 1996 was hij met de verhalenbundel Cellojaren genomineerd voor een Gouden Uil voor fictie. Bij de uitreiking in een VRT televisiestudio werden de kanshebbers voorgesteld met een soort laudatio. Oscar van den Boogaard kreeg voor z’n roman De heerlijkheid van Julia lof toegezwaaid door wijlen Sylvia Kristel. Voor Bernlef was een beroep gedaan op Theo Loevendie.

Omdat ik die wel eens eerder had ontmoet in muzikale omstandigheden en ik nu eenmaal minder geïntimideerd was door jazzmuzikanten dan door schrijvers raakte ik tijdens de receptie achteraf al gauw in gesprek met Loevendie, en zodoende ook met Bernlef. Zoals het gewoonlijk gaat onder mensen die van elkaar ontdekken dat ze jazzliefhebbers zijn, was het al snel alsof we elkaar al heel lang kenden en verliep de conversatie allerhartelijkst. Vele jaren en twee of drie jazzboeken later – Schiet niet op de pianist, Haalt de jazz de eenentwintigste eeuw? en Hoe van de trap te vallen – mocht ik tijdens Het Groot Beschrijf Bernlef interviewen in het instrumentenmuseum. Uitgangspunt van het gesprek, weet ik nog,

was de ‘bijna niets’ solo van Lester Young bij Billie Holiday’s Sweet And Mellow in de documentaire The Sound Of Jazz – hoe het voortging, weet ik niet meer. Wel nog dat we samen, met z’n vrouw Eva Hoornik erbij, hebben geluncht in het restaurant op het dak van het museum, in openlucht, het was prachtig weer. En dat we daar behalve de jazz nog veel gemeenschappelijks hebben ontdekt: onze liefde voor de poëzie van Elizabeth Bishop vooral. In 1976, het jaar dat Bishop had deelgenomen aan Poetry International was ik door haar werk geboeid geraakt door ze te horen voorlezen in het toenmalige cultuurmagazine op Radio 1. Bernlef had toen een van de zeldzame interviews met Bishop gemaakt; het staat in de bundel Het ontplofte gedicht uit 1978. Voorts hadden we ‘t die middag ook nog over Lars Gustafsson en Tomas Tranströmer, twee dichters die ik dankzij de vertalingen van Bernlef had leren kennen. Nadien hebben we elkaar nog één keer ontmoet, toen Bernlef n.a.v. weer een nieuw boek te gast was in, ik denk, het Klaraprogramma Alinea van Chantal Pattyn. Die keer hadden we ‘t over een opname die ons was bezorgd door de Deense of Zweedse radio met een op modi improviserende Warne Marsh, wat ons niet echt overtuigend leek, ook al hielden we allebei van Marsh. Hij signaleerde me bij die gelegenheid ook het boek Rare And Commonplace Flowers van de Braziliaanse Carmen L. Oliveira, het geromanceerde relaas van Elizabeth Bishops relatie met Lota De Macedo Soares. O.m. daarover hebben we nadien nog enkele mails gewisseld.

Ik herinner het me allemaal tegelijk als ik de eerste zin lees van dat gesprek met Elizabeth Bishop in 1976: “Iemand die je bewondert voor de eerste keer zien brengt altijd een merkwaardige verwarring met zich mee”. Zo is het, zo zal het altijd zijn.

Bernlef (Sint Pancras, 14 januari 1937) overleed op 29 oktober 2012 in Amsterdam.

Bernlef

2012/4

JM1204.indd 35

35

2/12/12 15:09

BLINDFOLD TEST

Peter Vandenberghe Peter Vandenberghe zit al vele jaren achter het klavier van Peter Vermeersch zijn Flat Earth Society. Met drummer Teun Verbruggen en bassist Kristof Roseeuw heeft hij een heel bijzonder pianotrio, Too Noisy Fish, dat veel lof kreeg toegezwaaid voor zijn debuut-cd en in februari zijn tweede cd in San Francisco gaat opnemen.

Begin 2013 kan je hen alvast live zien tijdens een tournee van JazzLab Series.

We lieten Vandenberghe enkele leuke brokken muziek horen, benieuwd naar zijn commentaar.

The Bad Plus Smells like Teen Spirit, uit These are the Vistas, Sony, 2002. Ethan Iverson, p; Reid Anderson, b; Dave King, d (Ogenblikkelijk) Dit is Smells like Teen Spirit van The Bad Plus. Een schitterende cd, die het verschil maakt door zijn frisse klank. Die is te danken aan producer Tchad Blake, die werkte met mensen als Latin Playboys en Suzanne Vega. Er is hard op het geluid gewerkt, de drum is bijvoorbeeld in compressie gestoken, zonder dat het opgefokt klinkt.

Dit is een rocksound die we niet gewend zijn van een jazzplaat. Ik vroeg me af of ze die klank live wel zouden kunnen overbrengen, maar toen ik hen bezig zag in Luchtbal bleek dat aardig te lukken.

The Bad Plus is zeker een inspiratiebron voor Too Noisy Fish. Het grote verschil is dat wij het pure spel meer naar boven halen, zij gaan meer conceptueel te werk. Wij springen losser om met onze composities.

36

JM1204.indd 36

Wayne Horvitz & Zony Mash Upper Egypt, uit Upper Egypt, Knitting Factory Works, 2000. Wayne Horvitz, keys; Timoty Young, g; Keith Lowe, b; Andy Roth, d Medeski, Martin & Wood? Dit moet toch een vrij recente opname zijn, merk ik aan de klank van de

snaredrum. Mooi Hammond-orgel, een beetje spacy.

Zo’n Hammond heeft een fantastische klank, al vind ik mezelf een vreselijk slechte Hammondspeler. Je hebt er echt een ander toucher voor nodig dan bij een piano. (achteraf) Van Wayne Horvitz heb ik The New Generation gekocht toen ik op het conservatorium van Elsene studeerde, een fantastische plaat. Ook Voodoo, die plaat waarop hij samen met John Zorn composities speelt van Sonny Clark, vind ik heel goed.

Het verbaast me een beetje dat dit zo proper klinkt.

2012/4

2/12/12 15:09

Blindfold test: PeTer vANDeNBerGHe Horvitz is misschien geen superpianist, maar hij pakt zijn nummers altijd op een bijzondere manier aan. Hij is zeer rechtlijnig en maakt het nooit complex.

uri caine BushWack, uit Live at the Village Vanguard, Winter&Winter, 2004.

Uri Caine, p; Drew Gress, b; Ben Perowsky, d

Dit is Uri Caine, met wie we met Flat Earth Society nog hebben samengewerkt. Dat moet een stuk uit die live-cd zijn. Dit is echt wel virtuoos, misschien wel tegengesteld aan Wayne Horvitz. Want Caine heeft eerder te veel ideeën, waardoor hij van het ene in het andere springt. Caine is duidelijk aan de slag gegaan met grote voorbeelden zoals Chick Corea, Herbie Hancock, McCoy Tyner. Hij kent dat allemaal en kan dus putten uit een heel groot vocabularium.

Zijn bewerking van klassieke muziek ken ik ook wel.

Die Mahlerplaat vind ik bijvoorbeeld heel goed. Maar soms heb ik de indruk dat hij verplicht wordt om nog eens zo’n klassieke componist aan te pakken. Trouwens: hij wilde zelfs eens iets doen met Wagner, maar dat raadde John Zorn hem af, omdat Wagner nu eenmaal geldt als de nazi-componist. Bizar.

Dit trio speelt gewoon heel goede muziek, al word ik er niet door omvergeblazen.

[em] Sempre Igor, uit [em]3, Act, 2008. Michael Wollny, p; Eva Kruse, b; Eric Schaefer, d

Is dat EST? Knap, hier kan ik mee heel erg in vinden.

Dit is een stijl die heel erg in de mode is. Ik denk aan pianisten als Florian Weber of Dan Tepfer, een soort cross-over tussen klassiek en jazz. (achteraf) Neen, dit trio kende ik niet. Maar ik vind dit wel knap. De pianist speelde ook met zijn hand rechtstreeks op de snaren, en dat klonk heel goed, wat niet evident is. Een heel toffe compositie ook.

Dit is niet zomaar een melodie met wat akkoorden, de band gaat hier zeer creatief te werk.

Medeski, scofield, Martin & Wood Little Walter rides again, uit Out Louder, Emarcy, 2007. John Scofield, g; John Medeski, keys, Chris Wood, elb; Billy Martin, d Funky! Dit is MM&W met John Scofield. Ik begrijp niet waarom dergelijke muziek niet vaker wordt

gespeeld in dansgelegenheden. Zo’n happy muziek nodigt toch uit tot dansen.

Ik hoorde op Klara eens een pianobewerking van Summertime en dacht eventjes dat ik mezelf hoorde spelen. Maar het bleek John Medeski te zijn.

Een bijzondere vorm van herkenbaarheid dus. Hij beheerst alle klavieren, ook die waarvoor je een heel bijzonder toucher moet hanteren, zoals een Hammondorgel of een clavinet.

Dit is mooie muziek, maar ik kan hier wel geen uren naar luisteren. Live moet dit wel heel plezant zijn.

Wel boeiend hoe MM&W knutselen met allerlei soorten geluidjes.

7 december

Swedish Azz (SE/VS) Mats Gustafsson Per-Åke Holmlander Jason Adasiewicz dieb13 Erik Carlsson

12 december

Schlippenbach Trio (D/VK)

stefano Bollani Let’s move to Cleveland, uit Småt Småt, Label Bleu, 2003.

Stefano Bollani, p

Alexander von Schlippenbach Evan Parker Paul Lovens

21 december

Deze compositie ken ik, al kan ik ze niet meeteen thuisbrengen. Zijn het Herbie Hancock en Chick Corea samen? (na intensief luisteren) Het is Zappa!

Zo’n bewerking van een Zappastuk is heel gevaarlijk. Want Zappa is een soort godheid die zijn eigen wereld heeft gecreëerd. Om daarmee aan de slag te gaan moet je heel goed weten wat je wil. Zappa en zijn muzikanten stonden op een heel hoog niveau. Je kan je er makkelijk aan verbranden.

Met X-Legged Sally hebben we ook wel Zappa-covers gespeeld. En met FES gaan we over een paar jaar een Zappa-programma spelen.

Ik dacht even dat dit Chick Corea was, dat toucher deed me aan hem denken. Maar Corea zou nooit Zappa coveren. Stefano Bollani is zodanig goed dat ik soms afhaak. Bij Brad Mehldau heb ik dat gevoel nooit.

Mccoy Tyner Passion Dance, uit The Real McCoy, Blue Note, 1967. McCoy Tyner, p; Joe Henderson, ts; Ron Carter, b; Elvin Jones, d (Onmiddellijk) Dit is McCoy Tyner, Passion Dance.

De pianosolo van McCoy heb ik zelfs helemaal uitgeschreven. Een fantastische plaat, McCoy op zijn best. Die solo is zo sterk. En toch klinkt McCoy soms wat onwennig. Zijn systeem is niet sluitend, het blijft speels en fris, en als het niet klopt, dan is dat maar zo. Die minieme foutfactor neem je er graag bij. Je voelt dat McCoy heel graag piano speelt, met veel energie. En luister eens naar die drums: Elvin!

De composities op deze cd (allemaal van Tyner zelf, nvdr.) zijn heel sterk. Zelfs in die ene ballade zit onwaarschijnlijk veel energie.

Muziekkeuze en reacties opgetekend door Peter De Backer

Paul van Kemenade Quartet (NL/VS)

Paul van Kemenade Ray Anderson Ernst Glerum Han Bennink

28 december

Bass and Voice (B) Pure Sound in a Heartbeat Natashia Kelly Lennart Heyndels

18 januari

Ramon Valle Trio (CU) Ramón Valle Omar Rodrigues Calvo Jamie Peet

20 februari

Mark Feldman / Sylvie Courvoisier (VS/CH)

de SINGER

Bavelstraat 35, 2310 Rijkevorsel INFO & RESERVATIES

2012/4 37 www.desinger.be of 03 380 10 10

JM1204.indd 37

2/12/12 15:09

38

2012/4

CHR [12-1381]38 Jazzmozaiek adv. Challenge Jazz+ OL.indd 1 JM1204.indd

9/11/12 2/12/12 17:08 15:09

2 17:08

Nieuw op cd/dvd redactie:

DeADLINe volgend nummer:

Mischa Andriessen, Patrick Bivort, Peter De Backer, Chris Joris, Bernard Lefèvre, Georges Tonla Briquet, Marc Van de Walle

Te bespreken cd’s, dvd’s en ander audiovisueel materiaal graag ten laatste op 1 februari 2013 op het redactie-adres: Jazzmozaïek, Bernard Lefèvre, Laarstraat 105, 2610 WilrijkAntwerpen (Belgium)

Eigen geluid Een eigen geluid, de ultieme betrachting van elke muzikant! In deze rubriek alvast twee kleppers van bij ons die een onmiskenbare sound ontwikkelden: Jef Neve en Philip Catherine. Hun jongste release steekt er weer boven uit. De jonge(re) generatie staat dan weer klaar om zich te profileren, die unieke eigen sound na te streven, zich vooral te laten opmerken in het immense aanbod. Dit keer hebben we uit eigen jazzscene opvallende gangmakers: Manolo Cabras, Stéphane Galland en debuterend aanstormend talent: Ifa y Xango, Marjan Van Rompay en vocalisten Jihye Lee (met Nicola Andrioli) en Sarah Klenes (Oak Tree).

Jazz kent geen grenzen en dat levert duo’s op zoals Teun Vebruggen met de Noorse trompettist Arve Henriksen, Janos Bruneel met de Australische pianist Luke Howard of trio’s zoals Joachim Badenhorst met Han Bennink (top) en Jean Demey met Archiduc-gasten, en in kwartet Daniel Daemen (top) alsook Bram Weijters.

De Hepcats en The Sidewinders voeren ons terug in de tijd.

Zoals je merkt, vinden onze muzikanten een eigen geluid in de internationale jazzscene. Veel luisterplezier en een jazzvol 2013!

Bernard Lefèvre

Albare iTD Long way

Lina Allemano Four Live At The Tranzac

Enja Records/Codaex – 57:59

Lumo Records – 50:25

Dit International Travel Diary (iTD) laat een degelijke (Marokkaanse afkomst, verblijft in Australië) gitarist horen, gesteund door een schare topmuzikanten uit alle hoeken van de wereld. Maar dat is op zichzelf onvoldoende om een goede plaat te maken. Alle composities zijn van de hand van Albare, en aan professionaliteit is hier geen gebrek. Toch is het jammer dat deze schijf nergens uitschieters kent. Snellere nummers komen er niet als echt gedreven uit, en trager werk wijkt ook niet zo veel van de mediaan af. Of nog: er hangt een waas van ritmische monotonie over het geheel.

Daarbij komt dat de klank van de gitaar altijd vrij droog gehouden wordt (maar dat is een keuze van de muzikant) en we geen echte soundvariaties of manipulaties hoorden. Daar bovenop kun je Albare moeilijk een improvisatorisch genie noemen. Een en ander zorgt er voor dat alles gauw doorzichtig wordt en wat eentonig gaat klinken. De magie waar je op wacht komt er maar niet. Jammer.

Marc Van de Walle Albare (g), Antonio Sanchez (d), Evripidis Evripedou (b, g), George Garzone (ts), Hendrik Meurkens (hca), Leo Genovese (p)

Jacob Anderskov with Agnostic revelations Granular Alchemy ILK Music/Challenge Records – 39:06

rinet: er leeft een grote herwaardering voor dit instrument (zie Michael Moore, Oguz Büyükberber, Joachim Badenhorst, Don Byron, Jordi Grognard...).

Chris Joris Chris Speed (kl, ts), Jacob Anderskov (p), Michael Formanek (cb), Gerald Cleaver (d)

erick de Armas vida Moderna Het was de bedoeling dat de vierde release van dit Canadese kwartet opnieuw een studio-cd werd maar bij herbeluistering van de opnamen die Lina Allemano & C° maakten in hun vertrouwde club in Toronto vonden ze deze zo goed dat ze opteerden voor een live-cd. Het resultaat: hoekige hedendaagse jazz verankerd in een boptraditie maar verrijkt met een gezonde zin voor experiment. Onverwachte koerswijzigingen zijn daarbij aan de orde van de dag. Er wordt vooral ook heel nerveus en op het scherp van de snee gemusiceerd. Tijdens het concert in Le Cercle Des Voyageurs (dé Brusselse plek waar momenteel heel wat interessante dingen gebeuren) stelden we vast dat de groep nog sterker, intenser en overtuigender klonk. Een tip voor een uitgebreide tournee in onze contreien.

Georges Tonla Briquet Lina Allemano (t), Brodie West (as), Andrew Downing (cb), Nick Fraser (d)

Deens pianist Jacob Anderskov is een sterke opkomer in de Europese hedendaagse jazz. Wat we in de westerse jazzclubs en op lokale festivals niet ten volle gedocumenteerd zien, is het feit dat de huidige Europese stroming bij de hogere krachten een zeer open muziek aanreikt: semi-compositorisch met terug veel ruimte voor vrije improvisatie. Men kan aannemen dat dit een symbiose is uit invloeden van baanbrekers uit verscheidene strekkingen als Bobo Stenson, Irène Schweizer, Alex Von Schlippenbach, Aki Takase, Europese contemporaine muziek en jazz. Wayne Shorter omhelst als Amerikaan sinds jaren deze werkwijze. De vraag blijft van waar de wind waait.

Anderskov omringt zich met sterke Amerikaanse musici, maar drukt zijn stempel totaal op deze dramatische muziek. Live opgenomen in The Village te Copenhagen in 2010. Chris Speed speelt veel kla-

Bonsaï Music/Harmonia Mundi 45:39

Nieuw op cd/dvd Jazzmozaïek klasseert in deze rubriek de cd’s (nieuwe releases en heruitgaven) in alfabetische volgorde en illustreert het betere werk met de afdruk van de hoesjes.

De quotering is als volgt.

Top = In kader over twee kolommen met afbeelding van hoesje zeer Goed = op één kolom met achtergrondkleur en afbeelding van hoesje Goed met hartje = op één kolom met afbeelding van hoesje Goed = geen achtergrondkleur en geen afbeelding van hoesje

met onderstaande zangtalenten) klinkt deze frisse plaat aanstekelijk. Ze heeft zelfs een hoge dansbaarheidsfactor. Maar laat dit je aandacht niet afleiden: muzikaal heeft de Armas heel wat te bieden, pendelend tussen traditionele en elektronische klanken. Tussen vertrouwde, rustige en opzwepende ritmes, tussen het traditionele en het jazzy instrumentarium. Op deze plaat worden de mogelijkheden van zang en lied binnen bepaalde grenzen afgetast. En dat gebeurt stijlvol en met heel veel smaak.

Marc Van de Walle Erick de Armas (voc), Edouard Ferlet (p, Fender), Minino Garay (perc), Christophe Wallemme (cb), Matthieu Chazarenc (d), Manu Codija, Olivier Louvel (g), David Linx, Sebastian Quezada, Erick de Armas (voc/koor)

Erick de Armas overtuigt op zijn tweede cd met heel mooi stemmenwerk. De sfeer van de plaat is zuiders, en de term wereldmuziek misstaat hier en daar niet. Maar de leuke jazzy accenten maken er een plaat van die je moeilijk in een hokje kan onderbrengen. Dat is als compliment bedoeld: veelzijdigheid binnen bepaalde krijtlijnen, dat is wat je hier voorgeschoteld krijgt. Muzikaal, compositorisch, ritmisch is deze plaat heel knap geconcipieerd. Maar het is vooral het stemmenwerk dat de aandacht trekt. Solo zowel als in koor (samen

Atos east Trytone Records – 57:44 De hoes is onbestemd maar intrigerend, net als de muziek. Atos is een onalledaags trio dat spannende bedachtzame muziek maakt. Acuña is het sprekende tegendeel van de veel voorkomende notenvretende jazzgitarist, in zijn handen is het een breekbaar instrument, niets stoers aan. Almeida en Moeller creëren gezamenlijk een oase aan rust en ruimte, een ideaal fijnzinnige ondergrond voor Acuña’s subtiele spinsels. De groep waakt er gelukkig wel voor om 2012/4

JM1204.indd 39

39

2/12/12 15:09

Nieuw op cd/dvd hun muziek met te veel kalmte en welluidendheid in te kleden. Er zijn korte oprispingen van felheid die het noodzakelijke contrast aanbrengen.

East is opzettelijk niet spectaculair.

Hier zijn drie muzikanten aan het werk die aftasten en onderzoeken, die iets anders proberen exact in de geest van het Trytone label. East is een bijzondere plaat.

Mischa Andriessen Lucas Acuña (g), Conçalo Almeida (b), Wieland Moeller (d)

John Beasley, Darryl Jones, Ndugu chancler 3 Brave souls Challenge Records/Challenge Records – 54:42 Deze drie muzikanten mogen dan tot de groten in hun vak gerekend worden (drie oud-bandleden van Miles Davis) – deze plaat is toch niet veel meer dan een samenraapsel van (leuke maar tot vervelens toe herhaalde) beats en grooves.

Zij het dat die dan wel oerdegelijk gespeeld zijn. Veel meer dan wat – toegegeven – aanstekelijke ritmische frasen valt er eigenlijk niet te rapen. Soms fleurt het stemmenwerk (er zijn nogal wat gastartiesten) deze rasechte funkplaat wat op, maar dat is allemaal onvoldoende om het geheel op te tillen tot een niveau de drie heren waardig. Vaak hadden we het gevoel dat alleen gefocust werd op het ritmische, en dat het melodische àl te stiefmoederlijk behandeld werd. Of nog: er zit iets fout met de balans tussen die twee. Tegenvallend product van drie kanonnen van muzikanten.

Marc Van de Walle John Beasley (p, org, syn), Darryl Jones (b, voc, g, perc), Ndugu Chancler (d, perc, voc, rap)

roni Ben-Hur / santi Debriano Our Thing Motéma/Red Cat Publicity – 56:49

Het idee voor deze cd ontstond tijdens de jaarlijkse jazzhappening in het Franse Saint Cézaire waar de Tunesisch-Israëlische gitarist Roni Ben-Hur en de Panamese bassist Santi Debriano (Archie Shepp, Sam Rivers) mede verantwoordelijk zijn voor het program40

JM1204.indd 40

ma. Met de Braziliaanse drummerpercussionist Duduka Da Fonseca erbij vormen ze een trio dat al even kleurrijk is als hun thuisstad New York. De drie smelten hun respectievelijke roots samen tot een swingend en melodieus geheel. Hun Noord-Afrikaanse en Zuid-Amerikaanse achtergronden leiden tot een warme, innemende klankkleur. Da Fonseca laat zich vooral kennen als een subtiele percussionist. Debriano ontpopt zich als de rustige bassist die net als een Ron Carter weet welke noten wanneer geplaatst moeten worden en Ben-Hur eert op soulvolle wijze de erfenis van Grant Green en Kenny Burrell. Werk van Monk, Jobim, en Berlin wordt aangevuld met eigen composities van de heren. Degelijke standard jazz met een fluwelen latin vibe.

Georges Tonla Briquet

antwoordde Brecker, maar vraag het gerust aan Jerry Bergonzi.

Om maar te zeggen dat Bergonzi, 65 intussen, bij zijn collega’s een reusachtige reputatie geniet. Dat het grote publiek hem minder goed kent, komt ongetwijfeld doordat Bergonzi na zijn jaren bij Dave Brubeck (van 1975 tot 1981) koos voor een carrière als docent aan het New England Conservatory van Boston en dus veel minder op tournee trekt dan veel van die andere topsaxofonisten.

Maar platen is hij altijd blijven maken en die bieden steevast rustige topkwaliteit. Ook van Shifting Gears zal je niet achterovervallen, maar elk stuk ademt onmiskenbaar een bescheiden klasse uit. Weinig spierballengerol, geen moeilijk gedoe, wel prima, ongedwongen hardbop van een uitstekend op elkaar ingespeeld kwintet. Je zult ook gecharmeerd geraken door trompettist Phil Grenadier (broer van bassist Larry), met een zachte toon, vergelijkbaar met die van Kenny Wheeler.

Peter De Backer

Bernstein / Goldings / stewart Live at smalls Smalls Live Records/Codaex 68:04

Het unieke aan Bennink’s nieuwe trio zit hem in de keuze van de meester voor twee jonge, sublieme musici, die het tonale complexloos en heel organisch koppelen aan de, ondertussen traditionele, vrije impro-taal.

Minimalisme is alom aanwezig.

Expressie en impressie vliegen luchtig naast elkaar door de geluidsmuur. De muziek zit vol humor en herbergt dit trio een oneindig potentieel aan veelzijdigheid.

Zo dompelt Meet Me Tonight In Dreamland (Friedman/Whitson) ons even onder in Theloniousland vooraleer het drietal er andere koek van bakt. Verrassende, leuke ommezwaaitjes zijn schering en inslag. Korte of repetitieve themaatjes lossen op in het momentum.

A Flower Is A Lovesome Thing (B. Strayhorn) is die enige andere standard, die een eigenzinnig feestjasje aan krijgt. De andere stukken komen uit het brein van de trio-leden. Onze eigenste Joachim Badenhorst schittert op klarinet, basklarinet of tenorsax en anticipeert prachtig op de pianostootjes van de Deense Simon Toldam, en vice versa. Bennink brengt op deze opname alleen een snaartrom mee, jawel, en doet daar letterlijk alles mee. Uiteraard zijn marsjes, stomp en staccato-swing van de partij, maar er gebeurt meer dan dat. Uiteindelijk is dit een gedoseerd, ritmisch album, waarin sublimaties van ontelbare uitgangspunten, periodes, stijlen en muzikale herinneringen door ons hoofdje huppelen. chris Joris

Als sideman kennen we organist Larry Goldings met Maceo Parker, Michael Brecker, John Scofield en vele anderen. Sinds eind jaren tachtig speelt hij met gitarist Peter Bernstein en drummer Bill Stewart en vormt zo een ijzersterk trio die de klassieke orgeltriosfeer doorbreekt. Deze opname in de New Yorkse jazzclub Smalls beklemtoont hun veelzijdigheid: van soulvolle groovy nummers Molto Molto, The Danger Zone (door Goldings en Bernstein gecomponeerd) tot Just a Thought, een hardbop nummer in de stijl van Woody Shaw.

Naast eigen werk spelen ze ook songs van Cole Porter (Everytime We Say Goodbye), Miles Davis (Milestones) of Jerome Kern (Nobody Else But Me). Goldings’ geraffineerde spel is lyrisch, ingehouden en toch soulvol, wat perfect aansluit bij de gitaar van Peter Bernstein en versmelt tot een nieuwe sound. Bernstein is een voorbeeldig muzikant die kraakheldere melodieën speelt, smaakvol en wijs gedoseerd, en in elkaar geweven improvisaties.

De groove is duidelijk minder belangrijk dan het ontwikkelen van soli en het vertellen van een verhaal. Dan is er nog de flexibele en accurate drummer Bill Stewart die vaak boeiende ritmische structuren opzet. Stewart is vooral bekend voor zijn werk met John Scofield, Pat Metheny en Joe Lovano, maar zijn stuwend en melodieus slagwerk heeft ook aan talloze sessies bijgedragen.

Bovendien is hij een origineel componist, die veel meer aandraagt dan simpele aanleidingen voor soli. Zijn hoekige speelstijl en vaak verrassende accenten leveren een ideale basis waarop Goldings en Bernstein uitgenodigd worden steeds een stapje verder te gaan. Zo doorbreken ze grenzen en gaan op zoek naar nieuwe sonoriteiten.

Patrick Bivort

Han Bennink (snaredrum), Joachim Badenhorst (k, bk, ts), Simon Toldam (p)

Peter Bernstein (g), Larry Goldings (org), Bill Stewart (d)

Roni Ben-Hur (g), Santi Debriano (b), Duduka Da Fonseca (d, perc)

Jerry Bergonzi shifting Gears Savant Records/ZYX Music – 57:09 Hoe het voelde de beste saxofonist ter wereld te zijn, kreeg Michael Brecker ooit als vraag voorgeschoteld. Dat weet ik niet,

Jerry Bergonzi (ts), Phil Grenadier (t), Bruce Barth (p), Dave Santoro (b), Andrea Michelutti, (d)

Han Bennink Trio Bennink & co ILK Music/Challenge Records – 45:16

Alan Broadbent Trio Live at Gianelli square 2 Chilly Bin Records/Jan Matthies 59:12 Alan Broadbent (65) ken je ongetwijfeld van Charlie Hadens Quartet West. De Nieuw-Zeelandse pianist studeerde in zijn jonge jaren aan de Berklee School of Music en bij Lennie Tristano. Hij bouwde in de VS een stevige carrière uit als pianist en als arrangeur. Hij won trouwens twee Grammy’s als arrangeur voor Natalie Cole en Shirley Horn.

Ook voor deel 1 van Live at Gianelli Square oogstte Broadbent een Grammy-nominatie. Dat hoeft niet te verbazen, want ook deze tweede selectie uit dezelfde reeks concerten in die club van Los Angeles getuigt van een tijdloze klasse.

Het beproefde recept van enkele standards (Yesterdays, You don’t know what Love is) aangevuld met eigen stukken, levert een prima cd op. Leuk is Broadbents versie van George Shearings Conception. En in zijn eigen Sing a song of Dameron verwijst hij naar de wat vergeten bebop-grootmeester Tadd Dameron.

De stijl van Broadbent doet nog het meest aan Bill Evans denken: zacht, lyrisch, ongedwongen, maar heel verfijnd. Voor wie houdt van hedendaagse pianotrio’s à la Brad Mehldau of The Bad Plus is dit trio wellicht té afgeborsteld, maar het blijft prima mainstream pianojazz.

Peter De Backer Alan Broadbent (p), Putter Smith (b), Kendall Kay (d)

Oguz Büyükberber Trio Gibi Try Tone Records – 54:43

Het Turkse trio (met afwisselend twee drummers over de tracks) gaat recht door zee in radicale improvisaties waarbij rockelementen en vrije jazzingrediënten stuwend, doch subtiel worden verwerkt binnen een gebeuren van het moment.

De basgitarist gaat voluit elektrisch en hanteert de effectpedalen zeer communicatief. De wisselende drummers leveren zowel hardcore als fijner kleurwerk. Klarinettist Oguz Büyükberber evoceert een prachtige, tijdloze klarinetsound, die onvermijdelijk aan een zeker jazzverleden doet denken, korte echo’s van het Oosten prijsgeeft, maar de virtuoos gaat vooral eigentijds uit de bol. Het trio haalt

2012/4

2/12/12 15:09

verrassende klankkleuren uit de instrumenten. Het programma draagt slechts één titel: Adsiz, die van 1 tot 10 werd genummerd en als dusdanig één suite vormt van een doorlopend, muzikaal beeldverhaal. Bovendien zit in de verpakking een fraai boekje met Büyükberber’s zwart-wit tekeningen in een razende acting-painting stijl. Klarinettist en plastisch kunstenaar op één album. Dat heb je met MP3 niet, beste downloaders. Een krachtige cd.

Chris Joris Oguz Büyükberber (kl), Demirhan Baylan (eb), Cem Aksel/Cengiz Baysal (d)

Manolo cabras & Basic Borg I Wouldn’t Be sure El Negocito – 49:07

Philip catherine côté Jardin Challenge Records/Challenge Records – 60:23 Het is magisch hoe Philip Catherine je vervoert in zijn universum van gitaarklanken alsof je de poort, Côté Jardin, binnenwandelt naar een soort Alice in Wonderland. Een vleugje chanson (Brassens), een sensuele stem (dochter Isabelle in het titelnummer op tekst van Jacques Duvall), nog vintage Catherine met Janet, The Hostage, Yellow Landscape, Gilles et Mirona maar ook mysterieuze Catherine in Misty Cliffs, Seven Teas, Virtuous Woman.

Dit is de eerste opname met zijn nu al enkele jaren toerende nieuw kwartet, waarin naast rots in de branding Philippe Aerts, jong toptalent Antoine Pierre (d) en Nicola Andrioli (p). De Italiaanse pianist Andrioli valt op door zijn prachtig gevoelig toucher en tekent voor drie composities (Lost Land, La Prima Vera en Karagoz). Keyboardist Philippe Decock vult aan met feeërieke effecten.

Côté Jardin is op en top Philip Catherine, een en al betoverend met zijn enigmatische, onovertroffen sound, vol lyriek, passie en poëzie, waarbij woorden te kort schieten. Grandioos!

Bernard Lefèvre Philip Catherine (g), Nicola Andrioli (p), Philippe Aerts (cb), Antoine Pierre (d), Philippe Decock (keyb), en op het nummer Côté Jardin: Isabelle Catherine (voc)

Intrigerende titel voor een intrigerend schijfje van de Italiaanse bassist met vaste stek in België die we vooral kennen als sidekick van o.a. Erik Vermeulen, Ben Sluijs en Manu Hermia.

De groepsnaam verwijst naar de vijanden van de Star Trek-bemanning.

Geluiden uit de kosmos worden dan ook her en der tussen de plooien geschoven met dank aan vocaliste en electrotovenares Lynn Cassiers. Het vijftal musiceert en schippert vooral op heel open wijze in het schemergebied tussen free en improvisatie met als belangrijke stelregel: gun je

medemuzikanten steeds een eigen uitweg. Ergens tussen Bobo Stenson, Ornette Coleman en de Miles Davis van Live At The Plugged Nickel maar wel getransponeerd naar de 21e eeuw. Stukjes pure spielereien rijgen de ideeënstroom aan elkaar.

De opmerkelijk warme sound krijg je als bonus. De heel sterk verhalende opbouw met perfect middenstukje roept om een vinylrelease.

Georges Tonla Briquet Manolo Cabras (cb), Lynn Cassiers (voc, elc), Riccardo Luppi (s, f), Matteo Carrus (p, kb), Oriol Roca (d)

raynald colom rise Jazz Village/Harmonia Mundi – 53:44 De meermaals gelauwerde FransCatalaanse trompettist Raynald Colom wakkerde zijn liefde voor flamenco aan door de samenwerking met flamencozanger Duquende (Mi Forma De Vivir). Hij werd al gauw de toptrompettist in het genre. Enkele opnames verder met Duquende, Chicuelo, en de harmonicaspeler Antonio Serrano werd hij genomineerd als ‘rising star’ in de EuroDjango Awards 2007. Na korte verblijven in New York keerde hij in

Nieuw op cd/dvd 2008 terug naar Barcelona om zijn tweede album Sketches of Groove op te nemen. Maar in 2009 volgde het meest ambitieuze project Evocación met gasten als flamencogitarist Chicuelo, de Cubaanse pianist Aruan Ortiz, de Israëlische bassist Omer Avital en de Amerikaanse drummer Eric McPherson. Dit wordt nu heruitgebracht, samen met zijn recent album Rise. Hij baseert zich nog altijd op flamencoritmes (buleria en seguiriya), maar vermengt die met muzikale invloeden uit Kameroen (Baka pygmeeën) en jazz. Colom integreert spoken word, maakt een uitstapje naar chanson (Avec Le Temps) en voegt er nog flarden kamermuziek met assistentie van een strijkersensemble aan toe. Een fascinerende mix.

Bernard Lefèvre Raynald Colom (t), Jure Pukl (ts), Aruan Ortiz (p), Rashaan Carter (cb), Rudy Royston (d) en verder Sofia Rei (voc), Core Rhythm (Spoken word), Philippe Colom (bkl), Roger Blavia (perc) en Eclectic Colour Orchestra geleid door Raúl Patiño

Hermine Deurloo Glass Fish Challenge Records/Challenge Records – 43:27

al krijgen we na Grégoire Maret nu Hermine Deurloo die met een prachtige harmonicaprestatie in een eigen album uitpakt. Ze kiest voor een heel bijzondere selectie van nummers, waarbij ze uitstekend geruggensteund is door gitarist Jesse Van Ruller en oerdegelijke ritmetandem. In Overwaters Almost Always Never soleert Hermine in duo met de bassist.

Heel bijzonder is het gebruik van de hang en morsing (percussieinstrumenten) en de ukelele, wat voor een subtiele extra inkleuring en dimensie zorgt. Door al die subtiele accenten creëert Hermine Deurloo een rijk en gevarieerd klankbeeld waarbij haar meesterlijk beheersen van de chromatische harmonica prachtig tot zijn recht komt. Glass Fish spreekt de brede muziekliefhebber aan.

Bernard Lefèvre Hermine Deurloo (hca), Tony Overwater (b), Joshua Samson (perc, hang, morsing), Jesse Van Ruller (g, ukelele)

Kurt elling 1619 Broadway – The Brill Building Project Concord Jazz/Codaex – 56:59

Natuurlijk ga je dadelijk vergelijken met Toots Thielemans, maar die is nog altijd hors categorie,

Elling verwijst in dit album naar de Brill gebouwen in midtown New York waar populaire songs

elkaar in het project Festança (music for string quartet, trombone & percussion) of Passarim invites caito Marcondes dat in België tot stand kwam. Sébastien Semal (tb) zocht hiervoor contact met de Braziliaanse percussionist/componist Caito Marcondes die eigen composities en andere van o.a. Milton Nascimento

en Eva Gomyde, maar ook de standard Over The Rainbow voor dit album arrangeerde. Een feestelijke muzikale cocktail.

Home Records Het Belgische label Home Records (distributie AMG) van Michel Van Achter brengt uitgaven die zowel aanleunen bij folk, wereldmuziek als jazz. Er verschenen recent heel wat releases, waaruit we enkele interessante toelichten.

Eerst en vooral Les violons de Bruxelles die in het Djangofollies festival te beleven zijn.

Deze groep met Tcha Limberger (viool, zang), Renaud Crols (viool), Alexandre Tripodi (altviool), Renaud Dardenne (g), Sam Gerstmans (cb) en als gast Vilmos Csikos (cb) haalt zijn inspiratie bij Django Reinhardt, maar keert

de bezetting zoals die gewoonlijk bij het Hot Club de France Quintet bestond om: één enkele gitaar en drie violen. Dat geeft een nieuwe originele visie op het strijkensemble.

Met stringly 612 brengt Jacques Pirotton, samen met Boris Schmidt (cb) en Stephan Pougin (d, perc), op

zijn 10- en 12-snarige akoestische gitaren een prachtig recital. Philippe Thuriot (accordeon) en Steve Houben (as) zijn gasten. Gitaarliefhebbers willen dit niet missen.

Musici die van alle markten thuis zijn, zoals de jazz, de latijnsAmerikaanse, de klassieke en de hedendaagse muziek, die vinden

Ga ook eens kijken op de website voor het volledig aanbod: www.homerecords.be Bernard Lefèvre

2012/4

JM1204.indd 41

41

2/12/12 15:09

Nieuw op cd/dvd werden geschreven. Vooral in de jaren 60 gold de Brill Building Sound als de plaats waar legendarische hits ontstonden van de hand van Leiber en Stoller, Goffin en King, Mann en Weil, Bacharach en David. Elling haalt er zijn inspiratie voor dit album, waarbij hij bekende standards (On Broadway, Come Fly With Me, I Only Have Eyes For You) naast populaire zelf gearrangeerde songs plaatst van Sam Cooke (You Send Me), Paul Simon (American Tune) en Carole King (So Far Away) en ook Ellington eer aan doet (Tutti For Cootie).

Kurt Elling mag gerust I’m Satisfied zingen. Hier haal je bij een vleugje nostalgie echt je hart aan op, niet in het minst door Kurts diepgevoelige, warme stem.

Bernard Lefèvre Kurt Elling (voc), John McLean (g), Laurence Hobgood (p), Clark Sommers (b), Kendrick Scott (d) en gasten: Christian McBride (voc), Joel Frahm (ts), Ernie Watts (ts), Tom Luer (as, ts), Kye Palmer (t, bugel)

Joe Fiedler Big sackbut Yellow Sound/Red Cat Publicity 60:51

Trombonist Joe Fiedler is een polyvalente kerel die zowat overal opduikt. Werkgevers waren o.a.

Celia Cruz, Andrew Hill en Cecil Taylor. Hij is tevens actief in ensembles als The Charles Tolliver Big Band en Bob Stewart’s First Line Band. Voor zijn eigen nieuw project koos hij voor een uitzonderlijke combinatie: drie trombones en een tuba. Het is verbazingwekkend wat een rijke klankenwereld hier gecreëerd wordt zonder traditionele ritme-

instrumenten. De inspiratiebronnen om timbres, harmonieën en melodieën continu te schakeren lijken onuitputtelijk. Op geen enkel moment wordt er vervallen in cliché brassbandidiomen. Pulserende ademstoten worden vlekkeloos omgetoverd tot golvende melodielijnen. Via Willie Colon’s Calle Luna, Calle Sol is er een verwijzing naar de salsawereld waar Fiedler zo vertrouwd mee is. Een van de meest subtiele nummers is Blabber And Smoke van Don Van Vliet aka Captain Beefheart. De link: Fiedler speelde jaren in een Beefheart tributeband. Een opmerkelijke cd over heel de lijn.

Georges Tonla Briquet Joe Fiedler (tb), Ryan Keberle (t), Josh Roseman (tb), Marcus Rojas (tba)

roman Filiu Musae Dafnison Music/Two for the show 54:40

Daniel Daemen quartet Limited Impossibilities

Daniel Daemen (as), Lucas Leidinger (p), Matthias Nowak (b), Etienne Nillesen (d)

42

JM1204.indd 42

Intakt Records/Codaex – 3cd – 44:45-43:23-36:34 Vooreerst moet men weten dat deze uitgave, in tegenstelling tot Favre’s laatste releases op Intakt, geen recent werk is, maar een bundeling in cd-box van 3 afzonderlijke solo-lp’s uit de jaren 70: Drum Conversation (1970), Abanaba (1972) en Mountain Wind (1978). Dit mooie initiatief van Intakt Records is zeker op zijn plaats naast Favre’s huidig gedocumenteerde duo- en ensemble-creaties, en vult aldus een leegte in bij de chronologie van deze opvallende Zwitserse percussionist. De man startte zijn loopbaan bij Dixieland-, swing- en bebop-orkesten in de jaren 50 en deed zelfs dienst bij Max Greger en het Basel Radio orkest, maar vond vlug een vruchtbare partner in pianiste Irène Schweizer, die dezelfde metamorfose had doorstaan. Toen volgde Peter Kowald en Evan Parker als gesprekspartners. In de jaren 60 ging Favre werken als vertegenwoordiger voor de Zwitserse bekkens- en gongsfabrikant Paiste en had dit semi-commerciëel opzet hem makkelijk als oppervlakkig demonstrateur kunnen compromitteren. Zijn drumstel nam de gestalte aan van een monstermachine met talrijke cimbalen, gongs en trommen, tempelblokken en ander vreemdsoortig tuig, maar Favre strafte de sceptici af door de grote dichter te worden van de soundscapes, het gedonder en de stiltes, de melodie, de klankkleuren en het onmiddellijke verhaal van de sprekende percussie. Hij zet het mechanische prompt naast het organische.

Deze 3 cd’s zijn een prachtig voorbeeld van Favre’s Europees antwoord op de Amerikaanse drumcultuur in die tijd. Men moet ten andere geen jazzliefhebber zijn om deze percussiemuziek te smaken, want dit hoort evengoed thuis in de lade van de hedendaagse Europese muziek. Je moet je er wel in onderdompelen en willen meereizen naar vreemde oorden. chris Joris Pierre Favre (d, perc)

Rail Note Records – 54:40 Limburger Daniel Daemen ken je misschien van Carlo Nardozza’s Quintet, waarmee hij onder andere de uitstekende cd Winterslag opnam. Maar de altsaxofonist, die studeerde aan het conservatorium van Maastricht, kan het duidelijk ook op eigen kracht, getuige deze verrassend professioneel klinkende cd.

Daemen is naar eigen zeggen beïnvloed door Lee Konitz, Mark Turner, David Binney en Hayden Chisholm, al doet zijn fluwelen klank soms ook aan Art Pepper denken. Hij beheerst in ieder geval het hele jazzvocabularium, zo blijkt niet alleen uit zijn ongedwongen, soepele saxofoonspel maar ook uit zijn sterke composities. Zoals Complicated Business, een stuk dat heel erg aan Thelonious Monk doet denken, en knap in elkaar zit met onverwachte tempowisselingen.

Happy Thoughts is dan weer een variant op de melodie van Stella by Starlight, en in Limited Impossibilities bewijst hij dat inspiratie door klassieke componisten zoals Hindemith en Stravinsky leuke jazz kan opleveren.

Daemen heeft met pianist Lucas Leidinger, bassist Matthias Nowak en drummer Etienne Nillesen een uitstekende groep rond zich verzameld. De piepjonge Leidinger, pas 22 en afkomstig uit Aken, klinkt verrassend matuur.

De cd is opgenomen in de befaamde studio 44 van Max Bolleman, in Monster (Nederland) waar al zoveel uitstekende cd’s zijn opgenomen, zeker voor Criss Cross. Limited Impossibilities had zeker niet misstaan in de catalogus van dat gereputeerde label.

Peter De Backer

Pierre Favre Drums and Dreams

Musae is de tweede cd van de Cubaanse saxofonist Roman Filiu die eerder onder meer met Chucho Valdes en in David Murray’s Latin Big Band speelde.

Latin muziek, ja, maar met een twist, want de expressieve Filiu kent zijn Coltrane en heeft duidelijk ook een vinger aan de pols bij de nieuwste ontwikkelingen binnen de jazz. Het beste vergelijkingsmateriaal is denkelijk altist Miguel Zénon, zij het dat Filiu een andere, meer extraverte persoonlijkheid tentoon spreidt.

Filiu’s spel heeft een grote emotionele reikwijdte en paart veel energie aan een heldere, melodische manier van soleren. Zijn band is het kruim van de scene met twee geweldige drummers die elkaar afwisselen met de coming man aan de piano David Virelles. Musae heeft wat tijd nodig om zich op volle kracht te openbaren, maar die investering wordt beslist beloond.

Mischa Andriessen Roman Filiu (as, ss), David Virelles (p), Adam Rogers (g), Reinier Elizarde (b), Dafnis Prieto (d), Marcus Gilmore (d)

chico Freeman & The elvin Jones Project - feat. Joe Lovano elvin Jive Music/Codaex – 59:16

Freeman de jazz enthousiast en krachtig herleven met echo’s van de grote Trane binnen deze hommage aan Elvin Jones. Chico ontbreekt de laatste tijd op onze Belgische festivals en clubconcerten. Onterecht.

Dit is een enorm gebald en barok jazzalbum, uit puur hout gesneden.

Chris Joris Chico Freeman (ts), Martin Fuss (ts, bs), George Cables (p), Lonnie Plaxico (cb), Winard Harper (d), gast: Joe Lovano (ts)

Waar Europa sterk staat in de vrije impro-vertegenwoordiging, laat Amerika nog steeds het beste van zich horen in de hardswing, gebalde thematiek en de forse voortzetting van roots als blues, gospel en de daaraan verbonden Afro-Amerikaanse energie. Chico Freeman wordt al eens over het hoofd gezien als een duchtige boodschapper van deze strijdlustige jazztaal. Er is mainstream met ballen en er is flauw afkooksel van wat er geweest is. Dit project behoort tot de eerste groep. Gast Joe Lovano blaast subliem de pannen van het dak in de opener en op de 7de track; en met een onstuimige ritmesectie doet

stéphane Galland Lobi Out Note Records/Outhere Music 60:13

Stéphane Galland stapt even uit het zo getrouwe en vruchtbare gezelschap van Aka Moon en zet een kleurrijke casting en muziek neer in hommage aan de eeuwige geest

2012/4

2/12/12 15:09

Nieuw op cd/dvd van Pierre Van Dormael. Positieve, beweeglijke ethno-jazz is het geschenk. Het ensemble put uit Turkse, Armeense, Bulgaarse en AfroCaraïbische klanken en brengt deze herkenbaarheid naar een groove en concept van vandaag. Galland componeert en arrangeert eveneens voor dit project in zijn geheel eigen percussieve stijl. De virtuositeit en de som van al deze talenten maakt het gebeuren speels; van het ene moment naar het andere lyrisch, zoet of edel melancholisch; dan weer uitdagend groovend met intelligent, ervaren drum- en percussiewerk.

Chris Joris Stéphane Galland (d), Magic Malik (fl, voc), Tigran Hamasyan (p), Petar Ralchev (acc), Carles Benavent (eb), Misirli Ahmet (perc)

Hammer Klavier Trio rocket in the Pocket Jan Matthies Records/Jan Matthies – 58:07

Waw, die bijt! Van zodra je het eerste nummer gehoord hebt (Hysterioso) van dit Duitse jazztrio weet je uit welke richting de wind waait. Wat in de liner notes staat is niet overdreven: de muzikanten combineren klassieke jazzy elementen (melodisch, ritmisch, technisch) met moderne invloeden (sounds, expressie, compositie) op een smaakvolle manier.

Altijd valt alles netjes op zijn pootjes en de luisteraar wordt in elk nummer getrakteerd op een smaakvolle mix van briljant pianowerk, leuk solo baswerk en gedoseerd maar doeltreffend drumwerk (Suicide Train).

Op deze cd krijgt elke muzikant zijn kansen, en zonder overdrijvingen word je als luisteraar langzaam maar zeker overtuigd van het potentieel van deze groep. Dat alles leidt niet tot een chaotisch uitstalraam van technisch vernuft, maar wel tot een zéér leuk klinkende, harmonische jazzy plaat die erg smaakvol en modern is. Bijna een uur lang (twaalf tracks) nemen deze mensen je mee op een tocht die door de ruige natuur gaat, maar ook halt houdt bij de rustige en de serene taferelen. De drie muzikanten voelen/vullen elkaar erg goed aan. Dat is mooi meegenomen: dit trio klinkt als trio en niet als drie op hol geslagen solisten. Een schijf om je vingers bij af te likken!

Marc Van de Walle Boris Netsvetaev (p, keyb), Philipp Steen (b, cb), Kai Bussenius (d, perc)

Jazz & beyond Releasing Bound Water From Green Material (Prom Night), de nieuwste release (enkel digitaal) van componiste-fagotspeelster Katherine Young (Anthony Braxton) is de soundtrack van een multimediaproject dat ze uitwerkte met visueel kunstenaar Michael Kenney. Hierbij stond een trio van percussionisten centraal. Er wordt nog een aantal andere instrumenten vermeld maar die hoor je nauwelijks. Dit is een geïmproviseerde poëtische soundscape van electroacoustic en postindustriële geluiden. Einsturzende Neubauten unplugged als het ware.

Nog meer pure improvisatie is er te horen op U-ex(perimental) (Evil Rabbit Records/ToonDist) van Mark Alban Lotz (f, voc) en Meinrad Kneer (b). Beiden gaven over een periode van een aantal jaren een 120-tal concerten in Utrecht samen met gelijkgestemden. Met een aantal onder hen doken ze twee dagen de studio in om een idee te geven van wat er allemaal plaatsvond tijdens die avonden. Onder de gastmuzikanten vinden we o.a.

Mary Oliver, Dana Jessen, en Joost Buis. Van deze sessies hielden ze 26 korte impressies over die ze op deze cd achter elkaar plaatsten. Verbazingwekkend rustgevend maar vooral toch voor die-hard fans van het genre.

Het Canadese Mahogany Frog levert met zijn zesde schijfje Senna (Moonjune Records) een instrumentale brok progrockjazz af met de nodige psychedelische tinten en zelfs een stukje klavecimbel!

Dat Michel Massot (trombone, tuba) een muzikant hors série is, staat buiten kijf. Met zijn eigen nieuw project overtreft hij zichzelf. Hij omringde zich met maar liefst 31 blazers (trombones, tuba’s, souzafoons, eufoniums, trompetten, bugels) plus gasttrompettist Laurent Blondiau en daarnaast nog vier percussionisten. Live is dit een indrukwekkend schouwspel. Onder de titel Babelouze (eigen beheer) is er nu ook de cd. Een kleurrijke luisterervaring die reikt van funky grooves tot uiterst vrolijke melodielijnen. Van New Orleans tot Stravinsky en van Star Wars tot Strauss. Niet uw doordeweekse brassband dus. Vooral veel diep-

gaander, complexer en intrigerender dan je zou vermoeden. En met de nodige humor.

Julie Dehaye (frh) is een leerlinge van Massot. Het is dus niet verwonderlijk dat ook zij graag buiten de lijntjes kleurt.

Met haar kwartet cruz control bracht ze net de debuut-cd le Comment du pOurqUoi? uit.

De vier flirten met soulgrooves, funkritmen, fusionjazz, progrock en dub. Marc Moulin’s Placebo is bijwijlen niet ver af.

In het verlengde hiervan is er de tweede cd van root. Daar waar de drie heren op hun debuut meer richting progfusion aanleunden, zijn de links met hun rockverleden toch iets explicieter op Agree To Disagree (Hot Trax). Maar er zijn wel een aantal verrassende passages zodat er uiteindelijk gependeld wordt tussen een Afrikaans interludium en psychedelica en tussen Jef Neve en Mauro Pawlowski.

Ook voor wie luistert naar Neil Cowley Trio en Portico Quartet.

Het trio Troyka zoekt het avontuur op aan de hand van de combinatie gitaar, toetsen en drums.

Zo belanden we op Moxxy (Edition Records/Codaex) in de schemerzone tussen jazz, (gitaar)

rock en fusion met een stevige knipoog naar wat John Scofield deed in gezelschap van Medeski Martin & Wood. Zowel nerveus hoekig als funky groovy.

Le Murmure De L’Orient – Vol II (Igloo Records/AMG) van saxofonist-fluitist Manuel Hermia is een logisch vervolg op het eerste deel. Same same but different zoals ze in Azië zeggen.

Het uitgangspunt blijft hetzelfde: de zoektocht naar verstilling en het innerlijke via de klanken van de bansuri (opnieuw verspreid over twee cd’s). Deze keer blijven we niet enkel in India maar gaat de reis verder naar China, Libanon, Marokko en Pakistan.

Gastmuzikanten zijn o.a. Guo Gan, Purbayan Chatterjee en Majid Bekkas die allemaal traditionele instrumenten uit hun eigen cultuur bespelen. Prachtig uitgegeven met heel wat foto’s en uitgebreide teksten over het achterliggende gedachtegoed.

Het Nederlandse saxofoonkwartet Artvark zocht een nieuwe uitdaging en vond die in de persoon van operazangeres Claron McFadden (van o.a. Kris Defoort zijn The Woman Who Walked Into Doors). Het vijftal tast op Sly Meets Callas de grenzen

af tussen klassiek, hedendaags, soul en jazz. We ontmoeten daarbij de meest uiteenlopende personages, van Sly Stone tot Maria Callas. Aanknopingspunten zijn er met Henri Mancini, Kurt Weill, Philp Glass, Bl!ndman en Coltrane maar ook met Edgar Allan Poe, Robert Burns en Rickie Lee Jones.

Vooral ook live uiterst boeiend en innemend. Dit concert was trouwens een van de hoogtepunten tijdens JazzBrugge.

Noordpool Orchestra zocht het in de popwereld. Radiohead.

A Jazz Symphony (Buzz/Challenge Records) is wat de titel laat vermoeden: nummers van Radiohead gebracht in symfonische uitvoering met bigband-acccenten.

Ergens tussen David Axelrod, Jimi Tenor, Kerkko Koskinen en de bigband van David Lindup.

We noteren hier meteen eveneens We Suck Young Blood – The Radiohead Songbook (Buzz/Challenge Records) van zapp4. Ook hier enkel Radioheadmateriaal maar dan door een strijkerskwartet dat musiceert op de grens van hedendaags en jazz.

Georges Tonla Briquet

2012/4

JM1204.indd 43

43

2/12/12 15:09

2012-10 HKM Ad Jazzmozaiek 14.pdf

Rony Verbiest CD Cover R.pdf

1

27/09/12

1

08/10/12

20:30

10:51

Nieuw op cd/dvd

RONY VERBIEST plays Dave Brubeck Ig Henneman sextet Live @ The Ironworks vancouver Wig/Toondist – 48:25

Op het Vancouver festival verbroederen de sterkhouders van het Wig-collectief wederom met de Canadese Lori Freedman en Marilyn Lerner en de Deense Axel Dörner.

Samen met Ab Baars en Wilbert de Joode vormen zij een hechte groep veteranen van de hedendaagse Europese muziek, vroeger freejazz genoemd. Deze term dekt de lading niet meer, want Ig Henneman werkt met intrigerende composities. De partituur krijgt zijn rol naast het ter plaatse uitvinden van het muzikaal verhaal. Een briljant voorbeeld is Prelude For The Lady With The Hammer waar snierende uitroepen tegenover onheilspellende stiltes in contrast worden gezet. Marilyn

Lerner speelt de rol van de dame in de klok terug naar de jaren 30 en 40 van de vorige eeuw. Dit resulteert de titel, wanneer ze zulke1 HE bestrafR E COMES MCBRIDE 6:33 BRUBECK) in een transparante clubjazz in de fende dubbele forte clusters(DAV opE het 2 T HE BASIE BAND IS BACK IN TOWN Count klavier loslaat, dat je er bijna bij te sfeer van een Nat ‘King’ Cole, 3:01 (DAV E BRUBECK) 3 R E C U ERDO A DAVE Basie of Teddy Wilson. Het8:14 klasbiechten gaat. Kindred Spirits glijdt (R O NY VERBIEST) siekeNOVA pianotrio van weleer 3:59 wordt dan weer vlinderdun langs be- BOSSA 4 Bons R O ADWAY (DAV EOok BRUBECK) hier toegepast: piano, gitaar en wustzijn, bedwelmend rustig.

5 TAK E FIVE 7:12 contrabas. De muziek bezit niet die beschouwende en humoreske pas(PA UL DESMOND) AL L MY LOVE relaxte timing van voornoemde 5:46 piosages ontbreken niet. 6 (DAV E BRUBECK) niers, maar ja, dat waren dan Chris Joris 7 T HE DUKE 4:19ook (DAV E BRUBECK) de meesters van hun tijd. Er 3:34 wordt Ig Henneman (vla), Ab Baars (ts, MEADOWLARK 8 S T R ANGE geput uit bekende oldies van Arlen, (DAV E BRUBECK) k, shak.), Axel Dörner (t),9 Lori IN Y OUR OWN SWEET WAY 5:17 Strayhorn, F. Waller, Kern en ElFreedman (bk, k), Wilbert de (DAV E BRUBECK) lington, wisselend instrumentaal 1 0 WALTZING 3:08 of Joode (cb), Marilyn Lerner (p) (DAV E BRUBECK) glashelder gezongen door Kim Versteynen. Van Coillie speelt zichzelf binnen de gekozen context. De ritHepcats megitarist speelt tevens de rol van easy street vlot solist en we mogen genieten van mooie, ebbenhouten bas-soli.

Rail Note Records – 54:46 Chris Joris Arne Van Coillie (p), Tim Finoulst (g), Flor Van Leugenhaeghe (cb), Kim Versteynen (voc)

Fred Hersch Trio Alive At The vanguard De jazzfan uit de jaren 30 werd een Hep-cat genoemd tot de stoute bende van D. Gillespie het omzette in Hip. Pianist Arne Van Coillie zet

Palmetto Records/Codaex – 2cd 58:03+57:46

RONY VERBIEST plays Dave Brubeck

OUT NOW

Hal Galper e Pluribus unum Origin Records/Codaex – 67:22 Deze live-opname uit Seatlle in 2009 toont Galper op zijn best.

Met veel energie en een zekere theatraliteit (in de positieve zin van het woord, Galper is geen exhibitionist) worden vier eigen composities opgevoerd.

Die stellen bepaalt hoge eisen aan de groep, maar de oudgedienden kennen de pianist en volgen en ondersteunen hem perfect. Meer zelfs: ze bieden een meerwaarde. Hun solo’s passen naadloos in de energieke, gedreven stijl die Galper eigen is. Op de plaat vind je ook nog drie bewerkingen (Berlin, Ellington en Parker) en ook hier stellen we hetzelfde vast: Galper geeft samen met de zijnen een fantastische interpretatie van deze nummers. “Wat een trio!” hebben we meermaals gedacht en meerdere luisterbeurten konden de pret alleen maar doen toenemen. De stijl van de pianist varieert tussen complex zoekend enerzijds en aanleunend bij de free (Constellation) anderzijds. En dat blijft altijd heel boeiend om te beluisteren. Galper wijkt soms wel ver af van het origineel maar hij heeft toch die intuïtieve kracht om de luisteraar bij de les te houden. Elke groove of progressie wordt schijnbaar moeiteloos genomen, hoe complex ze ook moge zijn. Als pianotrio is dit ongetwijfeld een zéér sterke bezetting; de prestaties die de muzikanten neerzetten zijn één voor één schitterend. Galper blijkt wel in zijn beste doen als hij zich complexloos mag laten gaan in vonken en bliksems muzikale flarden die hij perfect aan elkaar zet. Johnson en Bishop krijgen ook hun solomomenten en ook die zijn om van te snoepen. Een héél erg geslaagde cd met authentiek gebrachte, persoonlijk gekruide gerechten van drie topmuzikanten.

Schitterend!

Marc van de Walle Hal Galper (p), Jeff Johnson (b), John Bishop (d)

44

JM1204.indd 44

Na Whirl in 2010 is dit de tweede opname met zijn nieuw trio. Hiervoor verscheen nog een soloalbum Alone At The Vanguard (Palmetto 2011). Het is zijn derde opname in de legendarische Vanguard geroemd om de akoestiek en ambiance. Zelfs als Fred Hersch covers speelt, dan zet hij die zo naar zijn hand als lijken het eigen stukken. Zo vinden we hier Lonely Woman (Ornette Coleman) versmolten met Nardis (Miles Davis) terug, een arrangement dat hij schreef voor zijn album Evanescence (1998). Ook wil hij zijn bewondering voor Sonny Rollins onderlijnen met Doxy en het door Rollins met zijn trio voor het eerst in de Vanguard opgenomen Softly As In A Morning Sunrise. Andere standards in deze live-set zijn From This Moment On, The Song Is You/ Played Twice en I Fall In Love So Easely. En mooi gedoseerd zijn Hersch eigen composities erin verweven. Aan Ornette draagt hij Sartorial op en met Tristesse gedenkt hij de overleden Paul Motian. Fred Hersch legt subtiele lagen in zijn pianospel, wat meer dan gewone aandacht vraagt van de luisteraar.

Bernard Lefèvre Fred Hersch (p), John Hébert (b), Eric McPherson (d)

SEPT 5167

www.hanskustersmusic.be

Daniel Herskedal / Marius Neset Neck Of The Woods Edition Records/Codaex – 40:50

Distributie :

velden en duistere bossen tegen een schrale hemel op. Een plaat voor de lange winteravonden waar weemoed en mijmering bij passen.

Overigens heel toepasselijk bij The Christmas Song. Steek de open haard maar aan en geniet.

Bernard Lefèvre Daniel Herskedal (tuba), Marius Neset (sax), Svanholm Singers (voc)

Holus-Bolus Pine Barren Bij de openingstrack, tevens titelnummer, wordt je in een klankbeeld gezogen, dat reminiscenties oproept aan Garbareks Officium. Het zijn de stemmen van de Svanholm Singers die deze aparte sfeer creëren. In Eg Er Framand klinkt het heel bevreemdend als zanger Hallvar Djupvik soleert op de ijle klanken van tuba en saxofoon. Herskedal en Neset zijn meesters in het improviserend soleren en duelleren.

Het roept beelden van weidse

Prom Night Records – 54:57

Tussen 16 juli en 13 augustus plaatste saxofonist-componist Josh

2012/4

2/12/12 15:09

Nieuw op cd/dvd Sinton (Nate Wooley, Andrew D’Angelo bigband, Darcy James Argue’s Secret Society) elf composities op zijn blog telkens met bijhorende teksten en kunstwerken van Elizabeth Daggar (http://elizabethdaggar.com). Na die previewperiode werd alles te koop gesteld maar enkel digitaal.

Op die manier wil Sinton protesteren tegen een muziekwereld van monopolies, voorgeschreven regels en vakjesmentaliteit. De muziek op Pine Barren is navenant. Snoeihard maar soms plots heel even intiem, repetitief maar ook al eens met een pure rock‘n-roll drive, pure improvisatie maar met ogenschijnlijke melodieuze tussenstops. Heel New Yorks dus. Een zeer apart project waar bijvoorbeeld Teun Verbruggen, Bart Maris, Pierre Vervloesem en hun fans zeker oor naar zullen hebben. En natuurlijk voor de John Zorn-posse en wie naar andere bovenvernoemde groepen luistert. Eerste stop: http://joshsinton.com.

Georges Tonla Briquet Josh Sinton (bs, bkl), Jon Irabagon (as, ts, ss), Jonathan Goldberger (g), Peter Bitenc (b), Mike Pride (d, vib)

Ifa y Xango Abraham Eigen beheer – 47:12

In 2011 wonnen ze Jong Jazztalent Gent, waarbij de jury hen als “een band met hoog potentieel” loofde. Enkele nummers op dit debuut zijn gebaseerd op composities van pianist Seppe Gebruers maar in zijn geheel vormt Abraham een geïmproviseerde suite waarin vele invloeden vervlochten zitten. Ze vertellen een verhaal dat losjes verwijst naar films van Lars Van Trier en de schilderijen van Pieter Breugel en Jeroen Bosch. De ‘stroom aan muziek’ is sterk onderbouwd door Afrikaanse ritmes die zich mengen met vrije improvisatie en Latijns-Amerikaanse volksmuziek. Ifa staat in de Cubaans/ Braziliaanse religie voor wijsheid, Xango is de god van bliksem, het vuur en de dans.

Wie zich wil verdiepen in de improvisaties krijgt een heel schema bijgeleverd. De band barst

van creativiteit, wat misschien nog het best live te beleven valt.

Alleszins een beloftevol debuut.

Bernard Lefèvre Viktor Perdieus (ts), Filipe Nader (as), Niels Van Heertum (eufonium), Seppe Gebruers (p), Laurens Smet (cb), Ruben Pensaert (d, perc), Sep François (perc)

Jacob Karlzon 3 More ACT Records/Challenge Records 54:41

Marc Johnson / eliane elias swept Away ECM Records/Challenge Records 68:32

Marc Johnson en Eliane Elias schreven ingetogen en evenwichtige thema’s waarin spaarzaam met noten wordt omgesprongen. Bij dit nieuwe project nodigen ze drummer Joey Baron en saxofonist Joe Lovano uit en vormen zo een kwartet waarin ze elkaar telepathisch aanvoelen. Alle vier (vooral Johnson en Baron) zijn getrouwe ECMartiesten. Zes jaar na Shades of Jade, zijn de meeste nummers hier gewoon klasse en schoonheid. Of het nu het uitgesponnen openingsnummer Swept Away is of het zwoele It’s Time, of nog het dramatische en dynamische One Thousand and One Nights.

Elias’ spel lijkt altijd op de voorgrond te komen met haar verleidelijke melodieën die door de elastische grooves van Johnson en de zachte strokes van Baron verankerd zijn. Marc Johnson geeft de muziek veerkracht en soepelheid.

Naast de ritmische ondersteuning is hij een meester in het thematisch beheersen van zijn instrument, ook in de passages waar hij de bas strijkt en spaarzaam maar altijd expressief speelt. Eliane Elias gaat hierin mee en heeft de neiging om langzamere tempo’s aan te houden als een verkenning van de sonore diversiteit en harmonische progressies in haar pianospel. Lovano toont zijn emotionele kant en vertelt een verhaal dat een diepe draagkracht heeft.

Ook Baron speelt een meesterrol.

Patrick Bivort

De Zweedse pianist Jacob Karlzon, bekend als begeleider van de zangeres Viktoria Tolstoy, zal met dit geweldig album zijn naambekendheid vergroten. Hij komt in het kielzog van de tragisch overleden Esbjorn Svensson en weet met zijn percussieve spel een universum van geluiden en ideeën te creëren, die net zo verbazend als aantrekkelijk zijn. Zijn negende album More is een goed voorbeeld van deze expertise. Tien tracks die de verschillende werelden van het Jacob Kalzon 3 kenmerken: ballads, liedjes met klassieke accenten van de Zweedse folklore, of titels als Dirty en Here to Stay met een hardrockgehalte.

Karlzon klinkt en ziet eruit als iemand die enorm plezier beleeft aan zijn muziek. Jazz, fusion en klassiek mengt hij tot eenvoudige maar aanstekelijke tunes, wat een troef is, omdat je er makkelijk kan op inhaken. De opener Running (een pianomelodie en synth harmonie over een snelle drumshuffle) baadt in een Pat Metheny sfeer. Zo ook de rockballad Epiphany.

Dirty weerspiegelt Karlzons voorliefde voor metal en elektrotechnische muziek met zijn uitgelaten crashing backbeats en walking bass achtergrond.

Van de twee covers, krijg je in The Riddle van Nik Kershaw een eenvoudig lied met folkachtige aanpak en een heel inventieve jazzpiano. Korn’s Here to Stay is een rockcompositie met een loeiharde gitaarachtige synth break als het ritme en een crescendo baslijn. Veel van de hedendaagse muzikanten selecteren en mengen muziek zoals op deze cd, maar Karlzon heeft er een boeiend geheel van gemaakt. Met dit trio brengt hij spannende ontwikkelingen van grote kracht en intensiteit.

Patrick Bivort

Marc Johnson (b), Eliane Elias (p), Joey Baron (d), Joe Lovano (s)

Jacob Karlzon (p), Hans Andersson (b), Jonas Holgersson (d)

Nieuwe (jazz) lichting Hoe zou Miles Davis mocht die nog hebben geleefd in sound zijn geëvolueerd? Zou het ergens aanleunen bij Erik Truffaz of Nils Petter Molvaer? erik Truffaz quartet zet met el Tiempo de la revolución (Blue Note Records/EMI Music) zijn nu jazz-exploraties verder met zijn kwartet (Marcello Giuliani, Marc Erbetta en Benoît Corboz), dat we van In Between kennen, waarvan een live-opname op Montreux Jazz 2011 als bonus dvd is toegevoegd. El Tiempo is het tiende album van de Zwitsers-Franse trompettist, die voor dit studio-album de Bazelse zangeres Anna Aaron introduceert op drie tracks: Blue Movie, Better Heart en Blow Away. Live te beleven in Bozar op 2 maart 2013.

Manu Katché heeft zich op zijn nieuwste album (ECM Records/ Challenge Records) naast de Noren Nils Petter Molvaer (t, loops) en Tore Brunborg (ts, ss) omringd met de Britse pianist Jim Watson, die o.a. met Katie Melua samenwerkt. Zelf speelt Katché op één nummer (Dusk On Carnon) piano.

Katché componeerde alle nummers in dit vierde ECM-album dat slechts zijn naam als titel draagt.

Opvallend is de mildere aanslag dan we van hem gewend zijn, waardoor hij ruimte creëert voor de soundscapes, waarin Brunborg, Molvaer en Watson elk op hun eigen manier schitteren. Met voorsprong het beste Manu Katché album! Live te beleven op Tournai Jazz (26 januari 2013), zij het dat trompettist Luca Aquino invalt voor NPM. Nog op ECM verschijnt van de Noorse gitarist eivind Aarset (bekend van opnames met NPM, Marilyn Mazur, Arve Henriksen) Dream Logic, waarin Jan Bang zorgt voor de aanvullende samples en programming. Zoals de titel al aangeeft krijg je dromerige sferen opgebouwd uit lagen gitaarklanken vermengd met ambient effecten.

Open road (Which Way Music) van onze landgenoot Janos Bruneel (b) met de Australische pianist Luke Howard is een prachtige duo-plaat, opgenomen in de befaamde Oslose Rainbow Studio door Jan Erik Kongshaug op 20 juli 2010. Ze trokken al samen op tournee langs Noorwegen, Denemarken, Duitsland, Nederland en België. Ze vormen een creatief improviserend duo dat miniatuurtjes van hedendaags klassiek koppelt aan intimistische jazz.

Op de valreep kondigt Joachim Badenhorst zijn solo-debuut met 9 improvisaties aan: The Jungle He Told Me (lp op het Gentse label Smeraldina-Rima). In een volgende editie komen we hier uitvoeriger op terug.

Bernard Lefèvre 2012/4

JM1204.indd 45

45

2/12/12 15:09

Nieuw op cd/dvd stephane Kerecki sound Architects Out Note Records/Outhere 55:24

De Parijse bassist Stephane Kerecki (42) had op de vorige cd van zijn trio al eens Tony Malaby als gast uitgenodigd. Dit keer haalt hij er ook nog eens pianist Bojan Z bij, zodat de groep is aangedikt tot een heus kwintet.

De muziek is een kruisbestuiving tussen jazz, folk en wereldmuziek.

Zo maken Kerecki en de zijnen van Serbian Folk Song een leuke brok jazz. Alle andere stukken zijn door Kerecki zelf gecomponeerd.

Het boeiendst is hier de interactie tussen de twee saxofonisten, die beiden zowel op tenor als sopraan excelleren. New Yorker Tony Malaby is een van de meest avontuurlijke saxofonisten op de hedendaagse jazzscene. In Matthieu Donarier, vaste saxofonist van het Kerecki Trio, heeft hij hier een prima sparringpartner.

En Bojan Z bewijst alweer dat hij een van Europa’s beste jazzpianisten is, ook al is hij buiten Frankrijk te weinig bekend.

Deze cd bewijst nog maar eens dat een Europees-Amerikaanse ontmoeting boeiende jazz kan opleveren.

Peter De Backer Stephane Kerecki (b), Tony Malaby (ts, ss), Matthieu Donarier (ts, ss), Bojan Z (p, elp, Thomas Grimmonprez (d)

Dave King I’ve Been ringing You Sunnyside Records – 50:13 Deze cd is een statement. Ja, Dave King is bekend geworden als drummer van The Bad Plus, waar hij zeker niet altijd even sobere jazz speelt, maar hard durft te bonken als een rockdrummer. Iets wat hij ook doet bij fusionband Happy Apple.

Maar King is dus ook in voor het meer subtiele werk. Op deze cd vol trage, sombere nummers gebruikt hij bijna de hele tijd zijn brushes. Fluisterdrums als het ware, bij een repertoire dat daartoe uitnodigt. Zoals Goodbye van Gordon Jenkins (favoriet nummer van Philip Catherine) of Lonely Woman van Ornette Coleman. En 46

JM1204.indd 46

ook andere klassiekers krijgen een sober jasje aangemeten. Dit is verstilde jazz, die nog het meest aan het pianotrio van Marcin Wasilewski deed denken.

Met hier dan wel Bill Carrothers aan de piano. Het was de allereerste keer dat dit trio met elkaar speelde en dat werkte blijkbaar meteen heel goed. Eindigen doen ze met het titelnummer – een collectieve improvisatie – al even ingetogen als al het voorgaande.

Een cd voor de donkere dagen voor Kerstmis.

Peter De Backer Dave King (d), Billy Peterson (b), Bill Carrothers (p)

steve Kuhn Trio Life’s Magic Sunnyside Records – 64:05

Pat Martino quartet undeniable Live at Blues Alley High Note Records/ZYX Music – 59:02 Pat Martino werkt op deze live-opname (Washington D.C., juni 2009) in zijn natuurlijke biotoop: een kwartet met een Hammond, dat is altijd zijn ding geweest. Zijn bijdrage is dan ook fabuleus te noemen, te meer omdat hij binnen het idioom van de blues blijft.

Maar dat is voor Martino blijkbaar geen beperking. Zonder enig probleem maakt hij verre uitstappen in zijn stuwende solo’s.

Je hoort de blues als het ware uitgroeien tot volwaardige, gedragen jazz. Zijn bandleden musiceren op een al even hoog niveau: unisono’s met de sax van Alexander, gedragen door de Hammond, voortgestuwd door Watts, het blijft savoureren. Natuurlijk krijg je een (vrij stevig) déjà-entendu gevoel – alles evolueert in de richting van de straight ahead/mainstream – maar Martino en de zijnen blijven de zes composities van de gitarist (plus Round Midnight) variëren en met smaakvolle sauzen overgieten tot je denkt dat alle mogelijkheden uitgeput zijn. En net op die momenten gaat de groep als geheel nog iets verder. Martino blijft een monument in de jazz omwille van zijn quasi onnavolgbare improvisaties en frasen die uitdagend schitteren als parels. Met een dergelijke bezetting – iedereen krijgt heel veel ruimte – kan het eigenlijk niet fout gaan, maar belangrijk is dat de groep altijd de juiste sfeer en muzikale harmonie weet te capteren. Héél knap werk!

Marc van de Walle Pat Martino (g), Eric Alexander (ts), Tony Monaco (org), Jeff ‘Tain’ Watts (d)

Ooit pende Steve Kuhn op een inlegvel bij een van zijn eerste ECM-elpees een zeer openhartige getuigenis neer. Over hoe diep zijn – weliswaar korte – ervaring was als pianist bij John Coltrane, en hoe erg hij het vond dat de meesterlijke saxofonist uiteindelijk voor McCoy Tyner koos voor wat uiteindelijk een van de allergrootste bands uit de jazzgeschiedenis zou worden. Misschien had ik wat springeriger moeten spelen, schreef Kuhn, want daar hield Trane blijkbaar van.

Neen, dat hoefde helemaal niet, want Kuhn heeft een eigen pianostijl die méér dan voortreffelijk is, weten we een halve eeuw later dankzij een eindeloze reeks prima cd’s. Zoals deze dus, een heruitgave van een live-opname uit 1986, met de uitstekende ritmetandem van Ron Carter en Al Foster.

De muziek, opgenomen in de mythische Village Vanguard, is een combinatie van drie Kuhn-composities en vijf standards. Maar ook die standards overgiet Kuhn met een eigen sausje, waardoor deze hele set kan dienen als prototype van een modern pianotrio.

Met de soepel verende bas van Ron Carter en het smaakvolle drumwerk van Al Foster kon dat moeilijk anders.

Peter De Backer Steve Kuhn (p), Ron Carter (b), Al Foster (d)

Lionel Loueke Heritage

Dominic J Marshall Trio Icaros

Blue Note Records/EMI Music 60:03

F-Ire Records – 72:17

De in Benin geboren gitarist Lionel Loueke volgt een breed parcours en verrast opnieuw met Heritage waarin hij co-producer Robert Glasper als pianist naast Hodge (b) en Guiliana (d) inzet. De benadering naar stemmen toe, de sterke Afrikaanse beats, de prachtige interactie, de improvisatie, het klikt helemaal en maakt Heritage bijzonder fascinerend. Loueke schreef alle nummers op Tribal Dance en Bayyinah na, wat Glasper schreef en Hope, dat ze samen componeerden. Loueke met zijn unieke stem en soms hoekig, maar altijd harmonieus gitaarspel laat zich niet vangen in een hokje. Met Heritage haal je vooral sfeervolle tijdloze muziek in huis.

Bernard Lefèvre Lionel Loueke (g, voc), Robert Glasper (p, keys, frh), Derrick Hodge (b), Mark Guiliana (d), gast: Gretchen Parlato (voc)

Je moet maar durven je debuutplaat noemen naar iemand die aan overmoed ten onder ging. Aan de andere kant is elke kunstuiting een arrogante daad, want de kunstenaar moet zo nodig iets toevoegen aan die ongelooflijke hoeveelheid moois die er al is. Gelukkig maar, want streven is misschien wel het meest karakteristiek voor de mens. En dus waagt de jonge in Nederland wonende Brit Dominic J Marshall zich aan het riskante format van het pianotrio en dus gaat hij vanaf het openingsnummer Loose In Your Atmosphere los met een voorbeeldige en aanstekelijke geestdrift en energie.

Ja, soms zijn de composities tot over de rand gevuld met ideeën, vondsten en wendingen. Compacter zou beter zijn. Toch is Icaros een innemende plaat, vanwege de fantastische verbeeldingskracht en moed. En omdat Marshall niet alleen virtuoos speelt, maar ook veel empathie laat horen.

Zijn grote talent etaleert hij het best in het pakkende Alongside Aliens met een breekbare, sterke melodie.

Mischa Andriessen Dominic J Marshall (p), Kaspars Kurdeko (d), Tobias Nijboer (b)

Bill McHenry La Peur du vide Sunnyside Records – 49:43

Twintig jaar al is Bill McHenry actief op de New Yorkse jazzscene.

Je kent hem misschien van in de bands van Guillermo Klein of van zijn werk met Paul Motian. Maar dat de saxofonist zoetjesaan zelf ook wel wat meer erkenning verdient, blijkt uit deze voortreffelijke cd, opgenomen in de New Yorkse Village Vanguard.

McHenry heeft een zeer stevige toon, en pent pittige composities (alle stukken zijn van zijn hand).

Zijn kwartet roept herinneringen op aan dat van John Coltrane.

Door enkele Coltrane-achtige composities (vooral Siglo XX en Today dat aanheft als een variant van Dear Lord), door zijn doordringende saxgeluid, maar ook omdat pianist Orrin Evans overduidelijk sterk door McCoy Tyner is geïnspireerd. Luister maar eens naar die bonkende linkerhand. Evans is trouwens nog zo’n zwaar onderschatte muzikant, terwijl hij toch al een hele reeks prima-cd’s op zijn naam heeft staan, onder andere op Criss Cross.

De bezetting van dit kwartet is trouwens helemaal top. Want ook bassist Eric Revis (die je kent van bij Branford Marsalis) en drumgrootmeester Andrew Cyrille doen mee.

Dit is pakkende moderne jazz die lekker lang aan de ribben blijkt plakken.

Peter De Backer Bill McHenry (ts), Orrin Evans (p), Eric Revis (b) Andrew Cyrille (d)

scott McLemore remote Location Sunny Sky Records – 59:51 Nu de Amerikaanse drummer Scott McLemore de Ijslandse pianiste Sunna Gunnlaugs gevolgd is naar haar homeland, voelt hij zich op Remote Location, een impressie van zijn nieuwe thuis.

McLemore steekt in elk nummer een zeer persoonlijk verhaal. Ook Paul Motian – een van zijn inspirators – wordt herdacht in Movement For Motian. Gunnlaugs en Gu∂jónsson leggen fraaie accenten en samen met gitarist Thor en bassist Þórhallsson voert McLemore de drive in een overwegend

2012/4

2/12/12 15:09

2012/4

JM1204.indd 47

47

2/12/12 15:09

Nieuw op cd/dvd lyrisch en intimistisch klankbeeld waarin hij vooral de groepssound vooropstelt.

Bernard Lefèvre Scott McLemore (d), Óskar Gu∂jónsson (ts), Andrés Thor (g), Sunna Gunnlaugs (p, wurl), Róbert Þórhallsson (b)

Brad Mehldau Where Do You start Nonesuch Records/Warner Music 72:40

Sonny Rollins). Zelfs Hey Joe van Jimi Hendrix krijgt hier een royale Mehldau-touch.

En alweer is het allemaal jazz van topklasse. Maar zoals je ook bij iedere prima cd van het Keith Jarrett Trio verlangt naar een Groot Nieuw Project van de pianogrootmeester, wil je ook na beluistering van Where Do You Start dat Mehldau nog eens met iets helemaal nieuws op de proppen zou komen. Wel, dan is er goed nieuws: begin volgend jaar toert hij in duo met drummer Mark Giuliana, en dan nog met een volledig elektrisch programma. We kunnen nauwelijks wachten!

Peter De Backer Brad Mehldau (p), Larry Grenadier (b), Jeff Ballard (d)

ron Miles quiver Met het trio van Brad Mehldau is het zoals met dat van Keith Jarrett: bij elk concert of cd verwacht je topkwaliteit. En die krijg je ook.

Deze nieuwe van Mehldau komt er nauwelijks een halfjaartje na Ode, waarop niks dan Mehldau-composities te horen waren.

Deze cd staat vol met opnames van dezelfde sessies, maar het zijn wel tien covers, aangevuld met een Mehldau-stuk. Zoals we dat van de New Yorkse pianist gewend zijn, pakt hij zowel popnummers aan (Elvis Costello, Sufjan Stevens en nog maar eens Nick Drake) als jazzklassiekers (Brownie Speaks van Clifford Brown, Airegin van

Enja Yellowbird/Codaex – 65:22

Trompettist Ron Miles dankt zijn bekendheid voornamelijk aan zijn werk met gitarist Bill Frisell in wiens band hij samen met saxofonist/klarinettist Greg Tardy een van de fijnzinnigst denkbare blazerssecties vormde. Miles’ spel paart een

Jef Neve sons Of The New World Universal Music – 54:36 Van bij de eerste noten is dit onmiskenbaar Jef Neve achter de piano. Dat is wat elke muzikant (soms jaren) zoekt: een eigen geluid. Neve heeft het. Nog belangrijker: hij doet er iets mee. Bij elke cd voegt hij nieuwe elementen toe en neemt hij risico’s. Ditmaal nodigde hij vijf blazers uit.

Het verleent de composities meteen meer volume door de uitwerking van de details en niet door decibels. Traditiegetrouw is er de typische opbouw van de nummers van trage intro naar pure explosie. Het live potentieel is dan ook enorm. Doordat er zowel heel groovy en funky passages zijn als pure jazz en wat spielereien met soundscapes is er meteen ook een brede verruiming naar publiek toe zonder dat Neve zichzelf verloochent. Opvallend daarbij is de kracht van de composities. Je hoort dat deze moeiteloos overeind kunnen blijven in wisselende bezettingen. Met Sons Of The New World levert hij zijn meest caleidoscopisch werkstuk tot nu toe af.

Georges Tonla Briquet Jef Neve (p), Sean Fasciani (cb), Teun Verbruggen (d), Myrddin De Cauter (kl, g), Michael Campagna (s, fl), Jo Hermans (t, bugel), Pieter Kindt (tb), Bart Indevuyst (horn)

groot intellectueel en muzikaal inzicht aan een hevige maar beheerste emotionaliteit. Een magnifieke instrumentalist dat moge duidelijk zijn. Op de platen onder eigen naam liet hij zien het experiment niet te schuwen, zo bond hij op My Cruel Heart soms de strijd aan met maar liefst vier gitaristen. Spannend was het wel, geslaagd niet altijd.

Miles’ nieuwste cd Quiver is wat basaler, een ode aan de eenvoud met werkelijk weergaloos spel van

alle drie de muzikanten. Prachtig klein gehouden jazz met een flinke toef Americana. Het klinkt als drie vrienden bij mekaar op schoot zaten en elkaar iets ernstigs te vertellen hadden. Dat ze daarbij niet vergaten nu en dan te lachen bewijst nog eens extra hun klasse.

Mischa Andriessen

bij het label werkte en als producer Anders Stefansen, die in de jaren 50 voor het label al zaken realiseerde en in 1991 terugkeerde na een succesvolle carrière als concertpromotor.

Na de overname verschenen een aantal box-sets, o.a. The Duke Box (8cd) en Dig Ben van Ben Webster (8cd). De laatste aanvulling in de serie is The Armstrong Box (7cd + dvd).

Daarnaast lag de focus op Deense artiesten, o.a. Carsten Dahl, Cathri-

ne Legardh, Alex Riel en internationale muzikanten zoals Jure Pukl en Andrea Marcelli. Bovendien werd de back catalogus gedigitaliseerd en is nu wereldwijd beschikbaar.

Maar als een van de oudste onafhankelijke jazzlabels in Europa worden verder nieuwe releases aangekondigd zoals Ben Webster in Norway (nooit eerder uitgebracht), The King Jazz Story (4cd box), The Chicago Blues (8cd box), Bill Sharpe

Ron Miles (t, sattva), Bill Frisell (g), Brian Blade (d)

Ivo Neame Yatra Edition Records/Codaex – 48:53

Tot een paar jaar terug werd er betrekkelijk weinig opwindende jazz vanuit het Verenigd Koninkrijk vernomen. Dat is inmiddels wel anders en het Britse Edition Records speelt daarin een steeds belangrijker rol.

Pianist Ivo Neame was op menig cd van het label van de partij, nu presenteert hij onder eigen naam een compact en kleurrijk spelend oktet.

De uitgelezen bezetting met een zorgvuldig uitgedacht palet verraadt al Neames spitzengefuehl voor klankkleur. Hij laat de groep bovendien heel beheerst spelen, de spanning en energie worden lang binnen gehouden en pas in goed getimede en gedoseerde erupties vrij gelaten. Yatra is duidelijk een plaat die profiteert van de kracht van het collectief aangevoerd door een even intelligent als gedreven bandleider, Neame is een groot talent.

Mischa Andriessen Ivo Neame (p, acc), Tori Freestone (sax, fl), Jon Shenoy (kl), Jason Yarde (as), Shabaka Hutchings (bkl), Jim Hart (vib), Jasper Høiby (b), Dave Hamblett (d)

60 jaar Storyville In 1952 stichtte wijlen Karl Emil Knudsen de platenmaatschappij Storyville Records naar het gelijknamige district in New Orleans.

Opnames met Chris Barber, Ken Colyer & Papa Bue’s Viking Jazzband maakten in de beginperiode het succes uit. Eind jaren 80 en begin jaren 90 kwamen op cd en lp de Masters of Jazz-reeks (12cd) uit met legendarische namen als Billie Holiday, Louis Armstrong, Jack Teagarden, Duke Ellington, Ben Webster en Art Tatum. Storyville opnames van de jaren 50/60 werden als Blues Masters (12cd) en een andere serie als The Sounds of New Orleans (10 cd’s) verzameld. In 1991 bracht Knudsen als enige eigenaar van Storyville alle activiteiten in één bedrijf onder in Kopenhagen.

Hij begon toen ook met het uitbrengen van video- en concertopnames,

48

JM1204.indd 48

documentaires, en fotoboeken. Hij sloot ook een overeenkomst met de Duke Ellington Estate zodat Storyville toegang kreeg tot een groot deel van diens opnames.

Bij de vijftigste verjaardag in 2002 wilde Knudsen in moeilijke economische omstandigheden zijn label verkopen, maar dat ging niet door.

Een jaar later overleed hij. Storyville werd overgenomen door Music Sales Ltd. met Mona Granager die 36 jaar

& Jah Wobble, Billy Strayhorn (3cd), George Lewis (8cd box), Cathrine Legardh & Brian Kellock, Sigurdur Flosason & Kjeld Lauritsen, Haxholm/Kresiberg/Hoenig/Menzies en Carsten Dahl (Dreamchild).

Storyville Records wordt verdeeld door Challenge Records.

Bernard Lefèvre www.storyvillerecords.com

2012/4

2/12/12 15:09

Nieuw op cd/dvd Teus Nobel Liquid Music quintet Flow Flying High Records/Incrowd 50:09 De van zijn werk bij Kyteman Orchestra en Caro Emerald bekende trompettist Teus Nobel werd onlangs uitgeroepen tot het nieuwe jazz en soul talent van Radio 6.

Talent is zeker in overvloed aanwezig, niet alleen bij Nobel zelf, maar in niet mindere mate ook bij de prettig ruige gitarist Jerôme Hol en de even betrouwbare als fantasievolle toetsenist Daan Herweg. Flow is de debuut-cd van Nobel, een plaat waarop met klasse en overgave wordt gemusiceerd. In veel opzichten is het wel een echte debuutplaat. Enerzijds omdat Nobel zo zich veelzijdig mogelijk wil etaleren, anderzijds omdat een eigen signatuur nog ontbreekt. De vloeiende dynamiek die de titel suggereert, wordt beslist waargemaakt, maar soms gaat het zo vlot omdat nog een glad gelopen pad gevolgd wordt.

Mischa Andriessen Teus Nobel (t, bugel), Jerôme Hol (g), Daan Herweg (toetsen), Hugo den Oudsten (b), Salle de Jonge (d) Gasten: Tom Beek (sax), Ben van Gelder (sax), Qeaux Qeaux Joans (voc)

Frank Peeters Little Paintings Eigen beheer/frankpeeters.com 39:33 Op deze plaat krijg je best mooie en pretentieloze (akoestische) gitaarmuziek te horen. De meeste nummers hebben echter een gebrek aan draagkracht en spanningsboog, en kenmerken zich door een veelvuldige herhaling van een meestal bloedloos thema.

Uitschieters (die aantonen dat Peeters véél meer in zijn mars heeft) zijn bv. Tranquile (#5). Daar wordt de melodiepartij stijlvol afgewisseld met gepast akkoordenwerk. Hoe meer je naar het eind van de plaat gaat hoe beter en gedragener (voller) de muziek wordt, maar er is één constante: de herhaling, en die werkt dodelijk. Het synthesizerwerk draagt weinig bij aan de intrinsieke muzikale waarde van het geheel. Van Stratums aandeel op percussie konden we zeker smaken, maar het spetterend vuurwerk blijft uit.

Met alle respect voor de uitgave in eigen beheer.

Marc Van de Walle Frank Peeters (g, uke), Ron van Stratum (perc), Wilbert Kivits (syn)

eric Person Thoughts on God Distinction Records/ jazzpromoservices.com – 75:12 Een twaalfdelige suite uitgevoerd door een dertienkoppige band, opgedragen aan de Almachtige Hemzelve. Dan zijn de verwachtingen hooggespannen, natuurlijk.

Zeker omdat Eric Person al bijna dertig jaar geleden aan het project begon, hij zelf een prima saxofonist is, en in zijn bijna-bigband toppers heeft zitten als Patience Higgins, James Zollar, Duane Eubanks en Bryan Carrott.

Hier wordt dan ook op hoog niveau gemusiceerd. En toch is dit maar een half geslaagd project, simpelweg omdat de composities niet allemaal even sterk zijn. Alsof de Almachtige ergens halverwege de suite Zijn inspiratie niet meer tot bij Eric Person doorgestraald kreeg.

Maar al te kritisch willen we niet zijn. Wie bijvoorbeeld Bryan Carrott nog niet kent, zal aangenaam verrast opkijken. En Eric Person (die niet alleen bij Dave Holland en het World Saxophone Quartet speelde, maar ook bij onze eigenste Chris Joris) laat nog eens horen dat hij niet alleen op altsax een niet te onderschatten solist is, maar ook op sopraansax en fluit.

Peter De Backer Eric Person (as, ss, fl), Craig Bailey (as, f), Patience Higgins (ts, kl), Sylvester ‘Sly’ Scott (ts, fl), Scot Robinson (bs), James Zollar (t, bugel), Duane Eubanks (tb), Bryan Carrott (vib), Adam Klipple (p), Adam Armstrong (b, elb), Shinnosuke Takahashi (d)

eric Person TrioKinesis Distinction Records/ jazzpromoservices.com – 72:49

met melancholie mengt in zijn chromatisch fraseren. Al spelen drums en contrabas met de nodige spierkracht, toch gaat er een zekere rust uit van deze cd. De muziek gaat van relaxte, doch kordate swing tot 6/8 Afro-grooves in een huidige Newyorkse mainstream-stijl met liefde voor het akoestische jazzverleden.

Chris Joris Eric Person (as, ss), Joe Lepore (cb), Shinnosuke Takahashi (d)

ruff sound quartet Peace-Ode to the music Of Ornette coleman Challenge Records/Challenge Records – 48:21

3!

1 0 2 r a ja w u ie n ig k k lu e G Rond de eindejaarsperiode zijn er altijd wel wat cd-uitgaven die een passend geschenk vormen. Keuze te over, de gespecialiseerde winkelier helpt je graag op weg, maar enkele suggesties willen we je niet onthouden.

Dit Nederlands viertal zet vijf O.Coleman-thema’s neer, één van Charlie Haden en drie originele composities van de groepsleden.

De eigen stukken passen wonderwel bij die van Coleman. De opstelling van tenorsax, altsax, bas en drums schept een eigen sound, terwijl de blazers de thema’s veelal unisono laten klinken, wat voor een zeer directe en assertieve duidelijkheid zorgt. Met de nodige dosis arrogantie en kracht doen zij Ornette-pareltjes als o.a.

Ramblin’, Lonely Woman en Blues Connotation postuum herleven en schenken zij aan de titelsong Peace (O. Coleman) dat net ietsje meer, die magische dramatiek.

Stichter en drummer Pascal Vermeer injecteert een mooie drive om de zaak fris te houden. Hij gaat naast zijn open, vrije onderlijningen ook lekker mainstream swingen, wat het album compact en gebald maakt. Een leuke cd met een homogene sfeer.

Chris Joris Joris Posthumus (as), Mete Erker (ts), Guus Bakker (cb), Pascal Vermeer (d)

Saxofonist Eric Person opereert vanuit New York en bezoekt geregeld ons land. Waar hij anderzijds actief is met zijn kwartet Meta-Four of met grotere ensembles werkt, kiest hij hier voor het pianoloze trio, wat altijd een pure jazzsound heeft veroorzaakt in de Amerikaanse moderne jazzgeschiedenis. De muziek straalt het urbane uit van Brooklyn of de Village, maar ademt ook landelijkheid vanwege deze sobere opstelling. Person bezit een open, bronzen altsaxsound, die kracht

Onder de kerstboom…

The sidewinders A Little Busy Igloo Records/AMG – 59:39 Met nummers ontleend aan legendarische trompettisten als Freddie Hubbard, Lee Morgan, Hank Mobley, Bobby Timmons, Kenny Dorham en Tina Brooks weet de rechtgeaarde jazzliefhebber waaraan hij zich mag verwachten in A Little Busy. Trom-

Eerst en vooral een pittige cd van diva Diana Krall – Glad Rag Doll ((Verve/Universal) die zich helemaal inleeft in de jaren 20 en 30. Met producer T Bone Burnett en Chris Potter (bonus tracks) maar ook o.a. Marc Ribot (g), Jay Bellerose (d) en Dennis Crouch (b) laat Diana Krall (p, zang) de sfeer herbeleven in broeierige songs.

Een heerlijk cadeau.

Nog bij Universal mocht Deusfrontman Tom Barman grasduinen in de Impulse! Catalogus en stelde een selectie samen die hier op drie cd’s is verzameld: Living On Impulse! Compiled

by Tom Barman. Prachtige compilatie die een mooie staalkaart vormt van Impulse!-mo(nu)menten met John Coltrane, Keith Jarrett, Ahmad Jamal, Max Roach, Ray Charles, Archie Shepp, Sam Rivers, Mal Waldron om enkele te noemen. Ideaal om je kennissen tot jazz te bekeren.

Het Nederlandse Instant composers Pool bestaat 45 jaar.

Dit jubileum wordt gevierd met de release van een speciale box met 52 cd’s, 2 dvd’s, een fotoboek van Pieter Boersma en de blauwdruk van de befaamde ‘Camel Chair’ naar ontwerp van Misha Mengelberg. Elke box is genummerd en alle deksels zijn met de hand beplakt, gesigneerd en bewerkt door Han Bennink. De cd’s bevatten de 50 uitgaven van alle tot nu toe uitgebrachte muziek van het orkest dat bestaat uit onder meer Misha Mengelberg, Han Bennink, Ernst Glerum, Michael Moore en Wolter Wierbos. Dit veelomvattende project is mede mogelijk gemaakt door iedereen die betrokken is bij ICP, Pieter Boersma, CRI, New Art, en Challenge Records Int. Een uniek cadeau.

Bernard Lefèvre

2012/4

JM1204.indd 49

49

2/12/12 15:10

Nieuw op cd/dvd pettist Michel Paré en kompanen maken de dienst uit voor een gezellig aanstekelijk robbertje jazz.

Overigens uitstekend gezelschap dat onderhoudend musiceert en de hardbopfans zal bekoren.

Bernard Lefèvre Michel Paré (t), Thomas Champagne (as), Eve Beuvens (p), Nicholas Yates (cb), Toon Van Dionant (d)

Tag Trio Discovery Of Mysteries Setola Di Maiale/ jeandemey@gmail.com – 65:53

(Oh my Love) en Amy Winehouse (Rehab) veel interessanter. Maar eigenlijk is Terrasson nog het best als hij eigen composities speelt, want dan blijkt pas wat voor een schitterend pianist hij is.

Virtuoos, zeker, maar met gevoel en expressie. Zoals in Happiness, een vrolijk eigen stuk dat boeit van begin tot eind, of het titelnummer, waarin Terrasson Fender Rhodes speelt met wahwah-pedaal en gastsolist Stephane Belmondo schittert op trompet. Ook Michel Portal komt hier de boel wat opfleuren, maar wellicht zal Cécile McLorin Salvant (die hier klinkt als een vrolijke Billie Holiday, geen geringe prestatie) voor velen een ontdekking zijn.

Peter De Backer Jacky Terrasson (p, frh), Burniss Earl Travis II (b, elb), Justin Faulkner (d), Minino Garay (perc), Cécile McLorin Salvant (voc), Michel Portal (bkl), Stephane Belmondo (t, bugel)

Improvisators uit Tokyo, Göttingen en Antwerpen concerteren in de Brusselse Archiduc. Bas- en contrabasklarinet, piano en contrabas zorgen voor een mooie somberheid, die diep in de aarde groeft.

Basklarinet en contrabas dalen tot een sluipende, maar ontroerende dramatiek. De pianist gaat voor het abstract delicate en vertelt zijn verhaal heel minimalistisch, waarop de klarinet enorm luisterend zijn emoties vertaalt. Bassist Jean Demey is sinds jaren een gezegend, inspiratievol improvisator, die begrippen als spanning, mysterie en dramatiek goed begrepen heeft en zich volslagen kan geven in het communiceren met zijn mede-musici. Deze aanvankelijk grafische kunstenaar etst zijn baslijnen in een beweeglijk, eigen jargon, maakte wat uitstappen naar ethnische muziek, is geen bebopper, bespeelt ook af en toe de basklarinet, klarinet en percussie en draagt een grote verantwoordelijkheid in het plastische welslagen van dit trio-concert, dito cd.

Chris Joris Yoko Miura (p), Jean Demey (cb), Ove Volquartz (bk, cbk)

Jacky Terrasson Gouache Emarcy/Universal Music – 50:53 Een open geest is een noodzaak voor wie mooie muziek wil ontdekken, dus moet een gerespecteerd jazzmuzikant ook een cover van tieneridool Justin Bieber kunnen aanpakken. Maar zelfs in de handen van Jacky Terrasson blijft Baby maar een matig deuntje. Dan zijn z’n bewerkingen van John Lennon 50

JM1204.indd 50

Henry Threadgill zooid Tomorrow sunny / The revelry, spp

Bobo stenson Indicum ECM Records/Challenge Records – 60:34 Al sinds 1971 is de Zweedse pianist Bobo Stenson naast opnames met Jan Garbarek (Witch Tai To en Dansere), Charles Lloyd (5 albums) en Tomasz Stanko (Litania) met zijn eigen trio’s terug te vinden op het ECM-label. In de jaren negentig waren er de opmerkelijke albums Reflections (1993) en Serenity (1999) met Anders Jormin en Jon Christensen, waarna hij met Paul Motian Goodbye (2005) opnam, gevolgd door het jongste album Cantando (2008) met jong drumtalent Jon Fält en de al twintig jaar vaste bassist Jormin.

Stenson opent solo met Your Story (Bill Evans), een eerbetoon aan Motian die het nummer genegen was, waarop het trio vervolgt met een gezamenlijke vrije improvisatie in Indikon en Indicum. Bobo Stenson ontleent composities van Wolf Biermann, Carl Nielsen maar evengoed Ariel Ramirez, Ola Gjeilo en George Russell. Die brede, eclectische interesse vertaalt Stenson in boeiende muzikale verhalen. Zowel Fält (indrukwekkend drummer) als Jormin kleuren mee de beelden in.

Het heeft even geduurd vooraleer Bobo Stenson met een nieuw album kwam, maar het was het wachten meer dan waard. Indicum is een verbluffend knap album. Op 30 januari staat Stenson Trio in De Roma. Allen daarheen.

Bernard Lefèvre Bobo Stenson (p), Anders Jormin (cb), Jon Fält (d)

Pi Recordings/Codaex – 44:13 individuele luisteraar beslist. Laat de muziek zijn gang gaan, dat is alles wat ik kan aanbieden.”

Chris Joris Henry Threadgill (f, bf, as), Liberty Ellman (g), Jose Davila (tb, tba), Christopher Hoffman (clo), Stomu Takeishi (eb), Elliot Humberto Kavee (d)

Bij de actuele muziek en de veteranen, die ooit aan de bakermat stonden van de avant-garde hoor je tegenwoordig onvermijdelijk herkenningspunten en een algemeen aangenomen taal, zoals dat destijds met de swing en de bebop het geval was (en nog is).

Vele artiesten van toen gaan zich mengen met jongere conceptgenoten, waardoor deze muziekvorm soms een meer etherisch karakter krijgt, of een andere architectuur handhaaft: bijv. geschreven thematiek en het tonale naast het atonale zetten. Zo kan men stellen dat, binnen die beweging, er vandaag sprake is van: impressionisten, expressionisten, kubisten of totale anarchisten, enz.

Henry Threadgill onderscheidt zich daarom duidelijk door zijn ensemble tegelijk rauw en toch subtiel te laten declareren (wat in zich al een tegenstelling is) en verkrijgt daardoor een heel eigen sound en uitdrukkingspalet. Ingehouden uitbarstingen, intrigerende kortzinnen, die je telkens anders kan ervaren. Zoals hijzelf aangeeft: “ik wil en kan geen verwachtingen suggereren met mijn muziek. De

Marjan van rompay Group silhouette Eigen beheer/ marjanvanrompay.com – 54:18

voelt Marjan Van Rompay zich als gedragen op een wolk. Haar warme, inventieve altsound en de prachtige interacties van pianist Weijters en bassist Bruneel, alsook subtiel slagwerk van Van Dionant uit zich in een geweldige intensiteit. Die vertrekt van de volledig eigen melodisch onderbouwde verhalen. Want vertellen doet Marjan Van Rompay in Silhouette als de besten. Een wervelend debuut.

Wil je live de lancering meemaken, dan moet je naar Rataplan op 1 februari 2013!

Bernard Lefèvre Marjan Van Rompay (as), Bram Weijters (p), Janos Bruneel (cb), Toon Van Dionant (d) en gasten: Dieter Limbourg (ts) en Paulien van Schaik (voc)

Jasper van ’t Hof Oeuvre Q-rious Music/Music & Words 58:26 Wie de jonge generatie in de Belgische jazzscene volgt, heeft Marjan Van Rompay (1988) beslist al opgemerkt. Zo bewees ze live al met heel sterke eigen composities uit te pakken. Heel bewust koos ze ervoor om haar debuut in eigen beheer uit te brengen. Na een bacheloropleiding in Den Haag bij docenten zoals John Ruocco en Toon Roos, volgt ze masterstudies bij Ben Sluijs en Kurt Van Herck. Vooral Ben Sluijs, Lee Konitz en ook David Binney haalt ze aan als invloeden.

Met haar perfect ingespeelde groep

Nederlanders springen slordig met hun sterren om. Pianist Jasper van ’t Hof is daar helaas een voorbeeld van. Slechts weinig op de podia te

zien, weinig gerecenseerd. Zijn cv zou een andere houding rechtvaardigen, en belangrijker nog, vooral zijn spel. Hoe dan ook Oeuvre is een puike plaat, gemaakt met een kwartet waarover Van ’t Hof terecht opmerkt dat het een van de beste bands is waarmee hij ooit heeft gespeeld. Een ritmesectie die het belang kent van zowel ruimte als stuwing en die extra wordt opgepookt door de geweldig expressieve saxofonist Harry Sokal, die zowel dynamisch als melodisch sterk is. Het is vooral Sokals manier van spelen die soms herinneringen oproept aan Keith Jarretts Europese kwartet en dan vooral aan de tijd dat Jan Garbarek een blazer vol vuur was. Golvend, swingend en met evenwichtige, nazingbare melodieën die voor Van ’t Hof en Sokal de basis vormen voor indrukwekkende solo’s.

Mischa Andriessen Jasper van ‘t Hof (p), Harry Sokal (sax), Fredy Studer (d), Stefan Neldner (b)

Teun verbruggen & Arve Henriksen Black swan

LP

Boat – 39:06

Op deze Black Swan verenigt Teun Verbruggen verschillende werelden. Zo komt Black Swan uit op een oude geluidsdrager (vinyl, gelimiteerd tot 300) maar gebruikte hij de technologie uit de 21e eeuw voor de opnamen. Hij improviseerde er namelijk een aantal uren op los in zijn thuisstudio en stuurde het resultaat via internet door naar Arve Henriksen (Supersilent, David Sylvian). Deze ging met dit basismateriaal aan de slag. Het uiteindelijk resultaat: twee plaatkanten vol bizarre sfeerscheppingen. De meest expliciete parallellen zijn deze met de ijle soundscapes van Sigur Rós maar wel geregeld met een industrial kantje. Bovenal hoor je Verbruggen als drummer overal zijn stempel drukken. Nu eens super subtiel dan weer eventjes explosief maar steeds perfect in functie van het geheel. Henriksen ontpopt zich op zijn beurt als een ware electro geluidstovenaar en een meester van details. Zeker ook voor fans van Lidlboj en de soundtrack van de David Lynchklassieker Eraserhead.

Dit is de eerste release in een

2012/4

2/12/12 15:10

Nieuw op cd/dvd reeks duoplaten op Boat, een gloednieuw sublabel van Rat Records (het label van Teun Verbruggen en Bruno Vansina).

Georges Tonla Briquet Teun Verbruggen (d, elec), Arve Henriksen (t, voc, samples, kb)

maar Von Schlippenbachs versie van Locomotive is in al zijn ingetogenheid van een overrompelende soberte. Een oud, gebutst speelgoedje, zo dierbaar als wat.

Mischa Andriessen Alexander von Schlippenbach (p)

Albert vila standards

Florian Weber Biosphere

Quadrant/SHV Productions – 44:34

Enja Records/Codaex – 55:44

De Spaanse gitarist Albert Vila won dit jaar de Sabam wedstrijd voor beste compositie wat als verplicht werk aan de Jazz Hoeilaart wedstrijdkandidaten werd opgelegd. In deze opname laat Vila zich vooral opmerken als uitvoerder, want op twee eigen nummers na zijn het covers van prachtige standards.

Hij zet die sober en straight naar zijn hand, fijngevoelig ondersteund door bassist Reinier Elizarde en drummer Jorge Rossy (bekend van eerste Brad Mehldau-trio).

Een aangenaam, swingend, zeer integer album. Gitaristen grijpen meteen naar hun instrument, zo aanstekelijk werkt het.

Bernard Lefèvre

Biosphere is een ontmoeting tussen vier grote muzikale persoonlijkheden. Weber was geweldig met Lee Konitz en Eric Vloeimans, Loueke met Herbie Hancock en Terence Blanchard. De ritmesectie is een van de meest intelligente en vasrdige denkbaar in hedendaagse jazz. De torenhoge verwachtingen die dat schept moeten ondanks overrompelende passages helaas wat worden getemperd.

Met Weber en Loueke zijn er twee kapiteins aan boord beide met een onmiskenbaar eigen stiel. Dat werkt soms ronduit enerverend, zoals in het openingsnummer Filaments en ook op andere momenten, maar soms lijken de twee elkaar wat in de weg te zitten, wat ook wel weer spanning oproept en nu en dan charme heeft.

Grootste probleem is de keuze van het songmateriaal. De eigen composities zijn goed tot sterk, maar er staan ook wat bewerkingen van popnummers op, als Coldplays Clocks en Cosmic van Jamiroquay die minder overtuigen, al zit een van de opwindendste stukken in laatstgenoemde nummer. Een tegenstrijdige cd, zowel teleurstellend als briljant.

Mischa Andriessen

Albert Vila (g), Reinier Elizarde (b), Jorge Rossy (d)

Alexander von schlippenbach schlippenbach plays Monk Intakt Records/Codaex – 56:20

Florian Weber (p, frh), Lionel Loueke (g), Thomas Morgan (b), Dan Weiss (d, tabla)

De Duitse pianist Alexander von Schlippenbach houdt zich al jaren bezig met het rijke oeuvre van Thelonious Monk én met de even rijke traditie van de twintigste-eeuwse klassieke muziek. Componeren en improviseren liggen bij hem dicht bij elkaar, Von Schlippenbach is de man die heel paradoxaal zijn freejazz solo’s van te voren uitschreef. Enige jaren geleden bracht hij twee indrukwekkende cd’s uit met zijn twaalftoonsverhalen, solopianostukken waarin Arnold Schönberg en Thelonious Monk niet zo ver van elkaar af bleken te liggen. In die geest is ook de nieuwe cd waarop een aantal van Monks onverwoestbare composities worden afgewisseld met in- en uitleidende thema’s van Von Schlippenbach zelf. Tegen het eind wordt het soms wat droog,

Bram Weijters / chad Mccullough quartet urban Nightingale W.E.R.F/AMG – 51:45

Ook met een personeelswissel in de band – voortaan is Piet Verbist (ex-Jef Neve) de bassist – gaat dit kwartet verder op de weg van de vorige, mooie cd Imaginary Sketches. Ook hier dus complexloze mainstreamjazz, maar dan van de vrolijke, opgewekte soort.

Weijters en McCullough leerden elkaar kennen op een internationale jazzstage in Banff (Canada).

Net als de vorige cd is ook Urban Nightingale opgenomen in Seattle en wordt hij zowel uitgebracht door het Brugse label W.E.R.F als door Origin, het label uit Seattle dat door drummer John Bishop is opgestart en intussen al een indrukwekkende catalogus heeft opgebouwd.

Van de negen stukken pende pianist Bram Weijters er zeven, trompettist Chad McCullough twee.

Beide heren weten een sterke melodie te schrijven. Luister maar eens naar het sterke openingsnummer of naar het pakkende Phrygian, dat het goed moet doen als slotnummer op concerten.

Weijters is een vaardig stylist met een licht toucher, McCullough een lyrisch trompettist die ook op de bugel goed uit de voeten kan. En Piet Verbist en John Bishop blijken een zeer geschikte ritmetandem.

Peter De Backer Bram Weijters (p, elp), Chad McCullough (t, bugel), Piet Verbist (b), John Bishop (d)

Floriaan Wempe Flo’s Flow Challenge Records/Challenge Records – 61:47

Aanstormend vocaal talent Jihye Lee Goblin Bee (Hevhetia) De Koreaanse zangeres Jihye Lee behaalde haar masterdiploma aan het Brusselse Conservatorium, waar ze studeerde bij David Linx, Diederik Wissels en Kris Defoort. In 2007 won ze de derde editie van de Brussels International Young Jazz Singers Competition. In haar debuut-cd, Goblin Bee, opgenomen door Daniel Leon (Igloo studios), pakt ze prachtig uit met eigen composities en haar heel persoonlijke stem, waarbij invloeden van Koreaanse muziek met jazz in vermengd worden. Ze wordt schitterend bijgestaan door toetsenist Nicola Andrioli, die naast een paar andere nummers ook het titelnummer componeerde op een gedicht van Emily Dickinson. Annemie Osborne (cello) en Balir Ben Amor (janggu) vullen aan. Een hartverwarmend album.

Oak Tree à dos d’âmes (Mogno Music/AMG) Dit Belgisch-Luxemburgs trio met Sarah Klenes (stem), celliste Annemie Osborne en de accordeonist Thibault Dille troffen elkaar aan het conservatorium van Brussel, waar ze hun formatie vormden tijdens de vrije improvisatieklas van Kris Defoort. Poëzie, chanson, jazz en een tikkeltje latin, het trio mengt eigen composities met gearrangeerde jazz en latin standards, o.a. Facing West van Dave Douglas en Por toda a minha vida van Jobim. Betoverend passioneel en al eens dwars, maar even speels en ludiek.

caroll vanwelden sings shakespeare sonnets (Jazz n’Arts)

In dit debuut is de Nederlandse tenorsaxofonist Floriaan Wempe uitstekend omringd door topmuzikanten en bewijst hij een begenadigd componist te zijn. Bij momenten swingt het stevig, wisselt af met gevoelige ballads (Those Little Moments en Dear Blue) en een enkele cover (Coltrane’s The Promise).

Heel wat invloeden zitten verwerkt in Wempe’s stijl, die op drie tracks de warme saxsound nog extra in de verf zet door inbreng van de gastblazers Tom Van der Zaal en John Ruocco. Deze laatste was een van zijn leraars aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag waar hij vorig jaar zijn studies beëindigde.

Flo’s Flow spreekt de pure jazzliefhebber direct aan.

Bernard Lefèvre Floriaan Wempe (ts), Karel Boehlee (p), Jos Machtel (cb), Willie Jones III (d), gasten: Tom Van der Zaal (as), John Ruocco (kl)

Een weloverwogen selectie van 16 sonnetten van Shakespeare vormt de inspiratie voor Caroll Vanwelden (p, voc) om er mee aan de slag te gaan en er muziek en arrangementen voor haar kwartet bij te maken. Het lijkt soms alsof je naar standards luistert.

Knappe interacties met trompettist Thomas Siffling. Jazz meets Shakespeare.

Letizia Gambi Introducing (TwoForTheShowMedia) Uit Napels komt deze beloftevolle jonge zangeres die in dit debuut mag rekenen op topklasse begeleiding (Lenny White, Chick Corea, Ron Carter, Wallace Roney, Gil Goldstein, Patrice Rushen). Op arrangementen van Lenny White interpreteert Gambi Napolitaanse songs en zelfs The Question of U (Prince) en Bachelorette (Björk).

De zoetgevooisde, nostalgische stem van Gambi wordt gehypet als een kruising tussen Norah Jones en Sade. Indrukwekkende lancering.

Bernard Lefèvre

2012/4

JM1204.indd 51

51

2/12/12 15:10

Boekenbeurs 2012

Literatuur en jazz

In de tent van hal 3 stond namelijk tijdens de nocturne op donderdag 1 november het voltallige Brussels Jazz Orchestra met Graphicoloy of jazzmuziek bij de projectie van beelden met jazztekeningen van de striptekenaar Philip Paquet. Een ware belevenis voor het boekenfeest, maar de belangstellenden lieten het enigszins afweten.

De jazzy stripverhalen van Paquet krijgen in dit project een

Graphicology mag je niet missen en kan je nog meemaken: vrijdag 11 januari 2013 in Cultuurcentrum Mechelen, zaterdag 19 januari 2013 in deSingel Antwerpen, zaterdag 16 februari 2013 tijdens Jazz en Nord, Lomme (Fr), woensdag 27 februari 2013 in Pieter De Somer Aula, Leuven, donderdag 28 februari 2013 in De Casino, Sint-Niklaas.

nieuwe dimensie door de prachtig gecomponeerde en gearrangeerde muziek die aansluit bij de gouden jazzjaren. Zo brengen ze Snapshots van Paquet tot leven in The Bird As Remembered By The Cat) waarin Miles in de gedaante van een kat zijn belevenissen vertelt met Parker (Bird) tot The Portrait (over de zwarte kunstenaar William Henry Johnson). En speciaal als een project in het project zette Paquet de opdracht van het BJO om in tekeningen waarin hij de BJO-leden portretteert. Het resultaat is een visual jazzscore: de verhalen zijn gemonteerd tot originele video’s en worden op groot scherm geprojecteerd, terwijl het Brussels Jazz Orchestra live de soundtrack speelt bij de beelden.

Frank Vaganée en Philip Paquet werken nog samen in het project Cyclop Max (Philip Paquet & Gilliom Werner Claes-

Illustratie: © Philip Paquet

Naar de Boekenbeurs in Antwerpen ga je niet meer alleen voor de boeken, maar voor de randanimatie en daar horen naast signeersessies ook lezingen bij. Literatuur en muziek trekt al jaren belangstellenden aan. Naast o.a. Will Tura, Stef Bos en Willem Vermandere kwam op deze 76ste editie een geweldige bigband op bezoek. sens), een live performance van het Frank Vaganée Trio waarbij op groot scherm de on the spot gemaakte tekeningen van Paquet verschijnen.

Er staat nog heel wat op het programma van het BJO dat zijn 20 jarig bestaan viert in 2013. Zie verder hun website: www.brusselsjazzorchestra.be

Big Easy Big Bands Recent verschenen is Big Easy Big Bands (Dawn and Rise of The Jazz Orchestra), een Engelstalige exploratie van de bigbands zoals die in New Orleans in het prille begin van de jazz, toen nog als ragtime bestempeld, tot ver voorbij de jaren 40 zich vormden in de Big Easy. Auteur en uitgever Eddy Determeyer stelt dat hij zich heeft gericht op de belangrijkste bigbands, maar die worden prachtig geportretteerd en

Tweede dichtbundel van Mischa Andriessen Onze medewerker Mischa Andriessen brengt na de bekroonde debuutbundel In Uitzien met D, een tweede dichtbundel, Huisverraad uit. In zijn eerste bundel was de wereld nog ogenschijnlijk overzichtelijk, want niet groter dan een tuin. Die wereld is in Huisverraad uit zijn voegen gegroeid, een dwaaltuin geworden. Iemand peddelt in een bootje door een ondergelopen straat, iemand laat zijn zoon besnijden, iemand zoekt zijn vader, iemand laat zijn hand lezen, iemand helpt een altaar bouwen, iemand leidt een groep verdwaalde jongens door de sneeuw. Iemand zet een 52

JM1204.indd 52

waar mogelijk geïllustreerd.

Een grondige studie over New Orleans bigbands die de jazzprehistorie bepaalden.

papegaai op een schouder, praat tegen iemand. Of zwijgt. Huisverraad is een bundel over het zoeken naar richting, het verlangen naar houvast, over een wereld die is veranderd, de dood van een dierbare, de viering van het leven desondanks.

Facebookvrienden kregen dagelijks een regel van de dichtbundel te lezen.

Mischa Andriessen: Huisverraad De Bezige Bij – 64 pagina’s ISBN: 978 90 234 7502 6.

Eddy Determeyer: Big Easy Big Bands RythmBusiness Publications ISBN 978-90-819578-0-9 Bestellen via www.eddydetermeyer.com

Rebelse Ritmes Tijdens de Boekenbeurs stelde Matthijs De Ridder zijn nieuw boek Rebelse Ritmes – hoe jazz & literatuur elkaar vonden – voor. In De Jazzlezer van deze editie (zie hiernaast) gaat Bert Vuijsje nader in op deze publicatie. De radiozender Klara bracht in november een maand lang bijdragen in het programma Babel (op www.klara.be te herbeluisteren!) met passende audiofragmenten, wat natuurlijk een extra belevenis vormt, van het prille begin met James Reese Europe tot Gilad Atzmon vandaag. Verdere info op www.matthijsderidder.be.

Bernard Lefèvre

2012/4

2/12/12 15:10

De Jazzlezer

Tussen muziek en woord Bert vuijsje - www.bebopbusiness.com De bekendste Nederlandse jazzmuzikant die ook schrijft, is ongetwijfeld Hans Dulfer. Zijn column-bundel Dulfer’s dumdum (1989) en vooral zijn debuut Jazz in China (1980) horen tot de classics uit de Nederlandstalige jazzbibliotheek. Maar ook Misha Mengelberg heeft gedurende zijn lange loopbaan geregeld de pen gehanteerd. Erik van den Berg, die in 2009 de biografie van Han Bennink publiceerde (De wereld als trommel, uitgeverij Thomas Rap), kreeg daarna het goede idee om de teksten van Benninks kompaan Mengelberg in boekvorm te verzamelen.

Dat bleek een heidens karwei, want die geschriften moesten uit de meest uiteenlopende bronnen worden opgediept. De oogst was uiteindelijk zo groot dat volledigheid niet haalbaar was.

Maar de bloemlezing Enkele regels in de dierentuin, fraai uitgegeven door het bibliofiele Huis Clos en met liefdevol vakmanschap toegelicht door Erik van den Berg, bevat een rijke collectie poezie en proza: van niet eerder geopenbaarde jeugdgedichten tot libretto’s, en van brieven tot journalistiek en wetenschappelijk werk.

Hoewel de onderwerpen net zo gevarieerd zijn als Mengelbergs muzikale oeuvre, zal de jazzliefhebber voldoende van zijn gading vinden. Intrigerende beschouwingen over Monk, Bud Powell en Cecil Taylor naast een kernachtige karakteristiek van het fameuze Misha Mengelberg/Piet Noordijk-kwartet uit de jaren zestig: “Terwijl Piet en Robbie (Langereis) voelen voor ruige swing, afgewisseld met sentimentele ballads, prefereren Han en ik rommelige swing en gemeen klinkende langzame stukken, wat niet wil zeggen dat Robbie en Piet niets rommeligs noch gemeens, noch dat Han en ik nooit iets ruigs of sentimenteels willen spelen.”

Bijna profetisch is Mengelbergs Ontwerp voor een advertentie uit voorjaar 1966, waarin hij – een jaar voor diens toetreding tot het kwartet – de geest van Willem Breuker oproept: “Gezocht: saxofonist, die aan de volgende eisen voldoet.

Variabele sonoriteit met een voorkeur voor Spaans circusgeluid anno 1932; In staat de indruk te wekken, dat iedere gespeelde frase zeer moeizaam verzonnen is; Voorts dienen melodie en ritme duidelijk gericht te zijn op

een herleving van de Noordhollandse folklore (wat dat ook wezen mag), zonder in deze opzet te slagen;” In zijn woord vooraf geeft Misha Mengelberg zelf een trefzeker commentaar op zijn geschriften: “De absurditeit die er zo vaak in naar voren komt is volkomen vanzelfsprekend. Ze is louter een afspiegeling van de absurditeit van het bestaan van een scheppend toonkunstenaar in deze tijd.”

Waar Misha Mengelberg (1935) de integratie van musiceren en schrijven personifieert, is Matthijs de Ridder (1979) op zoek gegaan naar de interactie van muziek en woord, of zoals hij het zelf formuleert, de “wisselwerking tussen de opstandige Amerikaanse jazz en de Europese literatuur”.

Zijn 374 pagina’s tellende boek Rebelse ritmes is eerst en vooral een blijk van gedreven jazzliefde en formidabele belezenheid. De Ridder beklemtoont dat hij niet naar compleetheid heeft gestreefd. “Wie de volledige jazzgeschiedenis wil beluisteren en de complete geschiedkundige en literaire verwerking van de jazz wil lezen, heeft meer dan één leven nodig.”

Toch raak je danig onder de indruk van het brede uitzicht dat de jonge auteur biedt: van Ierland tot de DDR, en van Denemarken tot Tsjecho-Slowakije (alsmede natuurlijk Nederland en Vlaanderen).

Misha Mengelberg: Enkele regels in de dierentuin.

(Samengesteld door Erik van den Berg) Uitgeverij Huis Clos (Broekhuizenstraat 53, NL-6374 LJ Rimburg, Nederland www.uitgeverijhuisclos.nl) € 19,50. ISBN 978 90 79020 14 0

Hij heeft zich ook niet willen beperken tot een inventarisatie. “Rebelse ritmes”, schrijft Matthijs de Ridder, “is nadrukkelijk een verhaal en geen exhaustieve geschiedenis van de Europese jazzliteratuur.”

Daarbij is hij niet bang zijn verbeeldingskracht in te zetten bij het boekstaven van de avonturen van James Reese Europe na de Eerste Wereldoorlog, of de pikante kennismaking tussen Boris Vian en Jean-Paul Sartre in het Parijs van 1946. De Ridder verdedigt die literaire vrijheid met een toepasselijk citaat uit Sartres La Nausée: “Zo is het gegaan.

Zo, of anders, maar dat doet er niet toe.”

Binnen het korte bestek van deze rubriek is het onmogelijk om recht te doen aan deze rijke studie. Rebelse ritmes verdient de aandacht van elke serieuze lezer en luisteraar, als meeslepende ontdekkingstocht door een volle eeuw jazzbeleving.

Matthijs de Ridder: Rebelse ritmes - Hoe jazz & literatuur elkaar vonden.

De Bezige Bij Antwerpen € 19,95. ISBN 978 90 854 2315 7

2012/4

JM1204.indd 53

53

2/12/12 15:10

De jazzkriebels van…

Joke van Leeuwen Joke van Leeuwen (60) is een geprezen auteur van kinderboeken, die ze overigens zelf illustreert. Een meesterwerk is Iep!, o.a. onderscheiden met de Gouden Uil. Ze schreef niet alleen proza en poëzie voor kinderen, maar ook voor volwassenen. Ze was stadsdichter van Antwerpen in 2008/2009. Als woordkunstenares was ze betrokken bij muziektheater, zoals H van Adem van muziektheatergroep Oorkaan en het project Writing Billie van het Brussels Jazz Orchestra. In 2010 ontving ze de Gouden Ganzenveer voor haar bijdrage aan het geschreven woord. Dat performen haar in het bloed zit, bewijst ze in literair-cabareske voorstellingen. De dag van het interview verscheen haar derde (volwassenen)roman (Feest van het begin – Querido 2012). Heel recent werd ze onderscheiden voor haar hele oeuvre met de Constantijn Huygensprijs 2012.

Je komt uit een muzikale familie…

Ik herinner me dat ik vanaf mijn achtste tot mijn dertiende (daarna verhuisde ze naar België-nvdr) in het grote ouderlijke huis door de muren heen allerlei muziek hoorde. Eén broer was helemaal weg van klassiek, een andere van jazz. Dat was mijn vijfeneenhalf jaar oudere broer Theo. Die componeerde voor het huisorkest. We zongen toen met moeder aan de piano. Theo heeft nog conservatorium gedaan, maar koos uiteindelijk voor de wetenschap (semiotiek) en trok naar Sydney. Hij is nog altijd een zeer begenadigd improviserend pianist.

Theo heeft me toen als kind laten kennis maken met jazz. Het eerste plaatje dat ik me herinner was van Cannonball Adderley, maar de titel weet ik niet meer.

Het was als meisje van mijn leeftijd niet vanzelfsprekend interesse voor jazz te voelen, dat vond men wel raar. Ik ben mijn broer dankbaar voor wat hij me heeft bijgebracht. Hij legde dingen uit, hoe je denkt vanuit de akkoorden, de toonladders enz., wat improviseren eigenlijk is.

Je studeerde ook muziek?

Inderdaad. Maar ook daarin was ik nogal eigengereid. Ik wil altijd anders doen dan de anderen. Toen ik zes was en in de muziekklas in Amsterdam zat, koos iedereen piano, dus koos ik viool. Nu heb ik begrepen dat het een verkeerde keuze was, dat ik beter iets als piano had kunnen doen, omdat je dan meer alleen van alles kan uitproberen.

Ik heb 7 jaar vioolles gevolgd, maar het is nooit werkelijk 54

JM1204.indd 54

iets geworden…ik heb wel muzikaal gevoel, maar ik vind mezelf wat instrumenten betreft niet zo succesvol (lacht).

Die interesse voor jazz, ben je die verder zelf gaan ontdekken…?

Nee, niet echt. Ik luisterde naar wat mijn broer had, dat waren in die tijd heel populaire artiesten, tja, hier komt al het probleem, al die namen? Miles, Dave Brubeck, John Coltrane, die herinner ik me wel… Maar daarnaast hadden mijn ouders een hele kast vol klassiek.

Een van de weinig niet klassieke platen die daar bij hoorde was van Mahalia Jackson. Dat was gospel en daar was ik erg van onder de indruk. Zo buiten de lijntjes zingen en toch klopte alles. Die warme diepe stem…

Wat versta je zelf onder jazz? Welk genre van jazz spreekt je aan?

Ik vind improvisatie heel belangrijk bij jazz. Als het te vrij is, ben ik soms niet helemaal mee. Het experimentele kan ik live meemaken en vind ik wel spannend, maar ik zal het niet gauw thuis terug beluisteren.

Ik heb geen voorkeur voor bepaalde instrumenten. Ik kan alleen maar zeggen welke muziek ik mooi vind.

Neem bv. trompet, iemand die dat heel mooi bespeelt is Bert Joris. Die heb ik een paar keer zien optreden.

Dat raakt mij. Dat vind ik heel lyrisch, zeer sterk.

Chet Baker ook, daar heb ik destijds prachtige concerten van beleefd in Brussel.

“Het plezier van taal, ritme, melodie, dat is de verwantschap met jazz” Ik hou vooral van bepaalde zangeressen. Al wat ik van jazz weet, dank ik aan mijn broer en een vriend. Zo heb ik Abbey Lincoln leren kennen. Haar muziek heb ik beluisterd op allerlei momenten in mijn leven. Zij is decennialang een inspiratie geweest. Ik vind haar stem van een soort diepe eenvoud. Ze zingt met heel weinig frasering, maar altijd is er die bezielde diepte. En ik vind de teksten ook bijzonder, bv. Throw It Away (A Turtles Dream – Verve 1995 – nvdr).

Ik voel ook veel voor Rubén Blades, die vind ik er ook bij horen. Popmuziek is dan weer wat anders, daar heb ik het niet mee. Er moet spanning zijn, je moet verrast worden. Ritmes en drums zijn oké als het niet telkens opnieuw hetzelfde gedreun wordt.

Wat zijn memorabele momenten?

Hoewel al in een ver verleden, maar wat me altijd is bijgebleven, zijn de concerten van Chet Baker en Bobby McFerrin in Brussel en Abbey Lincoln in Amsterdam.

Nog in Brussel herinner ik me een concert van Chick Corea op de Grote Markt. Op een bepaald moment begon de beiaard te spelen. Corea ging daarop spontaan improviseren, dat was echt wel leuk.

En dan is er eentje waaraan ik zelf mocht meedoen en waar ik een bijzondere herinnering aan heb. Dat was een avond met het Brussels Jazz Orchestra in een project geïnspireerd door Billie Holiday (Writing Billie – Passa Porta Festival – Kaaitheater 20 april 2007 – nvdr).

Toen werd gevraagd om wat te schrijven rond de songs van Billie. Ik baseerde me op Gimmie a Pigfoot and a Bottle of Beer. De muziek werd afgewisseld met de teksten.

Ik stond erop om mijn tekst zelf voor te dragen omdat ik die ritmisch wilde laten klinken. Met een compositie van Bert Joris, Gimmie More Pigfoot, en met hem als dirigent begeleidde het BJO me en dat was een prachtig moment.

Ik heb bijzondere waardering voor de Belgische jazzmuzikanten. Nathalie Loriers heeft op mijn veertigste verjaardag gespeeld.

Er was ook een muziekvoorstelling voor kinderen…?

Ja, H van Adem, een idee van Oorkaan, wat dit jaar op het North Sea Jazz Festival in het kids-programma was opgenomen. Eerder werd het in Rataplan voor schoolkinderen uit de buurt vertoond. Daar waren veel Turkse kinderen bij en dat werkte heel goed. Het is een muziekvoorstelling rond verhuizen en ik schreef daar een passend verhaal rond. Zo min mogelijk tekst, want de bedoeling is kinderen vooral te confronteren met verschillende soorten muziek. De Turkse zangeres Esra Dalfidan creëerde rootsmuziek met jazzelementen, daarbij omringd door uitstekende jazzmuzikanten: Tobias Klein, Franz von Chossy, Sean Fasciani en Uli Genenger.

Hoe denk je over kinderen en muziek…?

Ik vind dat je kinderen heel jong al volwassenen muziek moet laten horen. Klassiek of jazz, hoe je daar mee omgaat. Ik vind het jammer dat popmuziek of een soort verkinderlijkte popmuziek al veel te snel in hun leven komt. Die zit de andere muziek in de weg, terwijl heel veel kinderen er open voor staan.

2012/4

2/12/12 15:10

De jazzkriebels van JOKE VAN LEEUWEN Bij je poëziebundel Ozo Heppiejer…dacht ik aan een jazzgedicht van Carl Sandburg…?

Dat zijn kindergedichten en wat ik daar eigenlijk mee wil is in eerste instantie het plezier van taal, ritme, melodie. Daar ligt misschien de verwantschap met jazz, dat je het op een bepaalde manier gaat aanvoelen en dan als aangenaam ervaart…

Ik denk dan ook aan de poëzie die ik voor volwassenen schrijf. Daar streef ik ook naar een soort muziek en ritme van de taal, de herhaling van klanken in woorden, dat soort dingen, dat vind ik belangrijk.

Joke van Leeuwen:

Ik herinner me een poëzieavond in Elzenveld waar Ben Sluijs improviseerde bij de voorgedragen gedichten. Dan merk je mensen die wat onwennig worden bij die muziek terwijl anderen het spannend vonden. Wat gaat er gebeuren? Waar gaat dit heen?

Mensen die van poëzie houden, zijn niet altijd gewonnen voor dit soort muzikale begeleiding. Maar zelf vond ik het erg goed.

Je draagt het zelf liefst voor…?

Ja, dat is mijn cabaretleven. Ik werk vaak met Caroline Deutman, die een uitstekende pianiste is. Ze kan heel goed improviseren en begeleiden. Zij maakt de muziek zelf. Soms zijn mijn teksten er eerst, soms haar muziek, we werken al lang samen.

Als we een voorstelling met kinderen hebben, dan vragen we wie graag wil piano spelen maar het nog moet leren. We nodigen dan kinderen uit op het podium en laten ze ervaren hoe een bepaald stukje klinkt. Dan gaat Caroline daar helemaal omheen improviseren.

Nog dromen? Muzikale optredens?

Zo’n project van woorden en muziek als met het BJO spreekt me sterk aan. En ik weet van mezelf dat ik een muzikaal gevoel heb, ook wel improviseer, maar dan nog het liefst op mijn hand (maakt fluitend geluid blazend op haar hand…), dat gaat me nog beter af dan op viool (lacht)… Als zich projecten in die richting aanmelden, zou ik er zeker over nadenken.

Ter gelegenheid van 50 jaar Conservatorium Maastricht heb ik samen met de studenten van de opleiding (docent muziek) kinderen vanaf 6 jaar op mijn teksten muziek laten maken, ze laten luisteren, zingen, rappen, dansen.

Ga je bewust bepaalde platen kopen?

Dat gebeurt wel eens. Maar niet zoals de echte jazzliefhebber. Die houden het allemaal bij, hebben er verstand van. Ik krijg al eens een plaatje, koop er al eens of wil het hebben en vind het niet. Ik heb geen enkele

foto: © Michiel Hendryckx

"Ik vind dat je kinderen heel jong al volwassenen muziek moet laten horen.

Klassiek of jazz, hoe je daar mee omgaat"

Joke Van Leeuwen

pretentie als kenner door te gaan. Ik geniet ervan. Soms ga ik wel eens zoeken. Het is net als bij romans, wanneer je een auteur ontdekt en dan verder op zoek gaat naar wat hij nog geschreven heeft.

Wat is de laatste jazz-cd die je kocht?

Het zijn er twee die ik ging kopen. Best of Blue Note Years van Denise Jannah en Only For the Honest van Bert Joris. Denise Jannah heb ik nog in Suriname ont-

moet en dat schept een band. Haar Best of heb ik nu in huis. Maar de cd van Bert Joris vond ik eerst niet, in de winkel was het vakje onder zijn naam leeg. Ik dacht toen, hopelijk omdat die goed verkoopt. Intussen heb ik die ook aangekocht.

Bernard Lefèvre www.jokevanleeuwen.com

De top-10 keuze Joke van Leeuwen (in willekeurige volgorde) Abbey Lincoln You Gotta Pay the Band Verve/Polygram Records 1991

Niels-Henning Ørsted Pedersen/Sam Jones Double Bass SteepleChase 1976/1986

Chet Baker Someday My Prince Will Come SteepleChase 1979/1987

Abbey Lincoln Over The Years Verve/Polygram Records 2000

Denise Jannah Best of the Blue Note Years Blue Note Records 2012

Rubén Blades Buscando America Elektra 1984

Philip Catherine Blue Prince Dreyfus 2001

Bert van den Brink Reflections Challenge Jazz/ Challenge Records 2009

Bobby McFerrin & Chick Corea Play Blue Note Records 1992

Bert Joris Only For The Honest 52creations 2011

2012/4

JM1204.indd 55

55

2/12/12 15:10

17

do

01

20u30

The Art Men feat. Veenendaal, Kneer, Sun & Bart Maris JAZZCASE DOMMELHOF NEERPELT

27

zo

01

20u00

Koen De Cauter & Rony Verbiest ‘Djangofollies’ CC MUZE HEUSDEN-ZOLDER

SINDS 1997

31

01

01

02

do

20u30 vr

20u15

Yuri Honing Wired Paradise CC MAASMECHELEN

Nardozza Bisceglia Duo + Ewout Pierreux Quintet CULTUURCENTRUM DE KIMPEL BILZEN

09

02

21

02

21

02

24

02

28

02

01

03

za

20u15 do

20u15 do

20u30 zo

20u00 do

20u00 vr

20u00

The Muze Jazz Orchestra ‘Zappa’ CC MUZE HEUSDEN-ZOLDER

Viktor Lazlo sings Billie Holiday C-MINE CULTUURCENTRUM GENK

Samuel Blazer Consort JAZZCASE DOMMELHOF NEERPELT

Sam Vloemans Sextet ‘Otrabanda’ CC MUZE HEUSDEN-ZOLDER

Bugge Wesseltoft + Marcin Wasilewski Trio CULTUURCENTRUM HASSELT

Ballister feat. Rempis, Lonberg-Holm, Nilsen-Love + Williams, Zimpel, Greene & Kugel KUNSTENCENTRUM BELGIE HASSELT

02

03

13

03

14

03

15

03

16

03

za

20u00 wo

20u30 do

20u30 vr

20u15 za

20u15

Colin Stetson - solo CULTUURCENTRUM HASSELT

Rudresh Mahanthappa ‘Gamak’ CC MAASMECHELEN

Trio Out Of The Blues JAZZCASE DOMMELHOF NEERPELT

Zita Swoon Group ‘New Old World’ CC MUZE HEUSDEN-ZOLDER

C-mine Jazz Night #2 feat. Dubtapes + The Golden Glows C-MINE CULTUURCENTRUM GENK

28

do

03

20u00

BJO twintig met Tutu Puoane, Bert Joris, Philip Catherine …

Colin Stetson © Keith Klenowski

CULTUURCENTRUM HASSELT

16 56

JM1204.indd 56

Motives for Jazz bundelt de jazzpodia in Limburg. Elk seizoen biedt het Limburgs jazzplatform een affiche van ruim 50 concerten.

Word gratis lid en geniet fikse korting op de toegangsprijzen.

Meer info + concerten op www.motivesforjazz.be.

2012/4

2/12/12 15:10

Coffee & Vinyl

De stap van luisteraar naar winkelier kwam op heel natuurlijke wijze bij Lars Cosemans. “Door de jaren heen verzamelde ik platen zoals zovelen dat doen maar reeds vlug besefte ik de waarde ervan. Zo rijpte het idee een zaak te beginnen met zowel pop, rock en heel veel jazz. Mijn interesse ging daarbij hoofdzakelijk uit naar de Blue Note-catalogus maar ook Poolse jazz en free trokken mij aan. Wat mij vooral intrigeerde, waren de platen die een bepaalde sfeer of een speciaal gevoel uitstraalden. In die context kende ik een zware ECM-periode. En zoals gebruikelijk bij gepassioneerde muziekliefhebbers ging ik de hoesteksten lezen en opzoeken met wie die muzikanten nog gespeeld hadden. Steeds verder verdiepte ik mij zo in de jazzgeschiedenis.”

Dertien jaar lang had Lars Cosemans een winkel in de Antwerpse Aalmoezenierstraat.

Een ware grot van Ali Baba in de ware zin van het woord. Het pand was bomvol gestouwd. Lars was er zich goed bewust van dat het zo niet verder meer kon en vond in 2011 eindelijk een nieuwe locatie in de Volkstraat. Meteen werd het concept van platenwinkel uitgebreid. “Ik wilde meer dan alleen een ruimere winkel. Zelf ben ik een koffiedrinker en hou van het hele ritueel om koffie te zet-

ten. Ik ga ook zelf op zoek naar de verschillende smaken die we hier verkopen. Daarnaast gaat mijn interesse uit naar kunst. En aangezien ik een aantal contacten heb in dat milieu kwam het idee van de galerij. Op die manier kan ik jonge artiesten steunen.”

Waarom verkoop je vinyl?

Er gaat niets boven die analoge klank. Langs deze weg verkrijg je de beste, puurste en meest gedetailleerde weergave. Je hebt ondertussen wel cd’s die goed klinken, zeker bij remastering, maar als een vinylplaat slecht klinkt dan is dat gewoon omdat de opnamen slecht waren.

Welke plaat die je momenteel in je winkel hebt, wil je zelf niet missen in je collectie?

Kind Of Blue van Miles Davis mag in geen enkele jazzcollectie ontbreken. De hele plaat is volmaakt en geeft weer hoe standaard jazz kan klinken. Deze is ook altijd in voorraad.

Welke zijn de vijf best verkochte jazzelpees van de laatste drie maanden?

De originele Blue Note albums, Europese jazz, John Coltrane, Billie Holiday, Nina Simone, free jazz, je kan er moeilijk namen of titels op plakken.

Ik heb een trouw publiek en merk-

te in de loop der jaren geen echte verschuivingen. Het is zo dat vooral de klassiekers goed blijven verkopen maar ook free jazz en vooral de zeldzame platen, de echte collector’s items. Persoonlijk zou ik het leuk vinden mochten artiesten als Louis Armstrong, Oscar Peterson of Erroll Garner populairder worden bij de jongeren. Mijn cliënteel bestaat voornamelijk uit verzamelaars die zelfs vanuit Japan komen. Die betalen zonder verpinken € 100 tot € 300 voor een originele Blue Note. Mensen van bij ons gaan eerder naar een tweede of derde persing die stukken goedkoper is. Ik heb een vast basisbestand van kopers en verkopers. Ik geef een goede prijs en verkoop aan een eerlijke prijs. Mijn streefdoel is interessante jazzcollecties te kopen en te verkopen en zo mensen gelukkig te maken als ze het ontbrekende deeltje van hun puzzel vinden.

Nieuwe vinylreleases zijn hier eveneens te koop. Belgisch vinyl komt echter zo goed als niet aan bod. Dat volg ik niet erg op.

Mochten er nu muzikanten zijn die hun platen aanbieden, dan wil ik dat zeker wel doen. Ik werk ook op bestelling en dat is nog altijd goedkoper dan via internet.

Aan internetverkoop doe ik niet.

Bovendien zie je zo nog andere dingen in de winkel die je misschien interesseren.

Hoe ziet je eigen vinyl top vijf er uit?

Ascenseur Pour L’Échafaud (Miles Davis), Hear & Now (Don Cherry), Song For Rene (Jacques & Micheline Pelzer Quartet), It Could Happen To You (Chet Baker Sings), The Sidewinder (Lee Morgan).

De recente ontwikkelingen richting electro zijn niet zo besteed aan mij. Ik volg dat eerder van heel ver op. Marc Moulin, Frederic Galliano en die ganse hype rond St Germain bijvoorbeeld verkoopt dan misschien wel goed maar zeer interessant vind

T

ur

Vinyl, een koffiebar en een kunstgalerij, dat is de winnende combinatie in platenwinkel Coffee & Vinyl net om de hoek van de hippe Zuid-buurt in Antwerpen.

n, T urn

Vinylverkoper met een boon voor koffie en kunst Turn,

ik dat persoonlijk niet. Let wel, ik breek het niet af maar ik vraag me af hoe lang die interesse gaat duren. Pure jazz is tijdloos en na een tijd besef je dat de rest gedateerd is.

Georges Tonla Briquet Coffee & Vinyl Volkstraat 45 2000 Antwerpen 03 337 77 93 – 0477 43 25 85 www.coffeeandvinyl.com www.facebook.com/coffeeandvinyl

Eetcafé Shilling Wie dan toch in de buurt van het Zuid vertoeft en op zoek gaat naar een hapje en een drankje heeft keuze genoeg.

In Shilling hebben ze wel een hart voor jazz. Ze organiseren regelmatig optredens met jazzstudenten maar ook net iets meer gevestigde waarden concerteren hier al eens. Prijs-kwaliteit zit je alleszins goed. “Voor een paar shilling kan je lekker eten”. Op de eerste verdieping is er een heel stijlvolle lounge. Aangezien het etablissement zeer vroeg open gaat en er ook gratis WiFi is, tref je ’s morgens reeds heel wat mensen aan die bij een ontbijt/ koffie hun eerste zaken afhandelen.

Eetcafé Shilling Graaf Van Egmontstraat 60, 2000 Antwerpen 03 257 76 78 www.cafeshilling.be En natuurlijk zit je op wandelafstand van Hopper, de klassieker onder de Antwerpse jazzcafés, die in oktober 21 jaar vierde. www.cafehopper.be

foto: © Jos Knaepen

o

De kracht van vinyl

Vooraan in de vinylzaak serveren Lars Cosemans en zijn lieve medewerkster lekkere koffie, hier met bezoekster Zoë (links), dochter van drummer Eric Thielemans.

Lars Cosemans temidden de vinylplaten...

2012/4

JM1204.indd 57

57

2/12/12 15:10

Muziektheorie

Chord Pattern In harmonieleer wordt een onderscheid gemaakt tussen functionele en nietfunctionele harmonie.

Het onderscheid is respectievelijk het al dan niet aanwezig zijn van een tonaal centrum.

Bij afwezigheid van een tonaal centrum zijn er vele manieren om toch structuur en samenhang aan te brengen in een akkoordprogressie.

Een daarvan is het gebruik van een Chord Pattern.

Een Chord Pattern (CP) is meestal een twee maten durend harmonisch model. Voorbeelden van veel gebruikte patterns zijn: Cmaj7-Am7-Dm7-G7 * Em7-Eb7-Dm7-Db7 * Em7-Ebmaj7-Abmaj7Dbmaj7. Dergelijke CP’s zijn meestal functioneel: ze drukken expliciet of impliciet een toonaard uit, hier C majeur. Een CP kan ook een niet-functioneel karakter hebben. Zo’n model kan verfig. 1 volgens worden gebruikt als een harmonisch motief, net zoals een melodisch motief, met alle mogelijke permutaties. Op die manier kan men een samenhangende, nietfunctionele akkoordprogressie construeren.

In fig. 1 zien we de meest voorkomende variaties op een CP: a) het originele CP: b) de omkering, waarin alle intervallen in de tegenovergestelde richting gaan: c) de kreeftengang (retrograde), waarin het CP van achter naar voren gespeeld wordt: d) de omkering in de kreeftengang.

Verschillende CP’s, al dan niet in gevarieerde vorm, worden middels een zgn. Linking Interval achter elkaar geplaatst om tot een akkoordprogressie te komen. De term Linking Interval werd bedacht door de Amerikaanse componist/ theoreticus Joseph Schillinger (1895-1943).

Een Linking Interval is het interval tussen het laatste akkoord van een CP en het eerste akkoord van het volgende CP. De keuze van dit interval is vrij te bepalen.

De laatste acht maten van de compositie Inner Urge van Joe Henderson (fig. 2) zijn opgebouwd rond een CP van twee maten, te weten Emaj7 – Dbma7. Het gekozen Linking Interval is steeds een stijgende kleine secunde.

Ieder volgend CP is een sequens van het origineel.

Slechts in maat zeven zien we een variatie in de kwaliteit van het akkoord Bbmaj7, dat werd vervangen door

58

JM1204.indd 58

Bb7#11, een breakdown met het voorgaande, en een voorbode van het einde van deze zin.

Een akkoordprogressie zal een grotere samenhang vertonen naar gelang er minder variaties zijn in het gebruikte materiaal: dus

fig. 2

fig. 3

fig. 4

2012/4

2/12/12 15:10

Muziektheorie: Chord pattern

Leon Lhoëst niet steeds een ander Linking Interval, of niet teveel variaties op het CP. Dit geldt ook voor de melodie/harmonie relatie: hoe strikter deze relatie aangehouden wordt, hoe samenhangender het resultaat. Variaties zijn echter nuttig om voorspelbaarheid te vermijden, of om bijvoorbeeld een verandering zoals een nieuw deel aan te kondigen, of een muzikale climax.

In fig. 3 zien we de bridge van de compositie Molten Glass van Joe Farrell, met een CP van 2 maten: Cmaj7 – Ebmaj7 – Abmaj7 – Cbmaj7. Dit CP wordt vervolgens nog twee keer gebruikt, echter met variaties. De belangrijkste melodienoten van de eerste twee maten zijn steeds de kwint van het akkoord. In maten drie en vier wordt dat de septiem. Dit verklaart de noodzaak van het akkoord Gmaj7

fig. 5

fig. 6

in maat vier, dat eigenlijk Fmaj7 had moeten zijn volgens het CP: een eerste breakdown. De volgende breakdown is de variatie van het tweede Linking Interval: een overmatige kwart waar het eerst een reine kwart was. In maat zes volgt de volledige breakdown van het CP volgend op de melodische primaire climax in maat vijf, de noot D#. Maten zes t/m acht vertonen vervolgens een stapsgewijze, neerwaartse beweging, een finale breuk met het voorgaande.

Slechts de melodie herinnert nog fragmentarisch aan het oorspronkelijke materiaal. Opmerkelijk is het gebruik van enkel maj7 akkoorden in dit deel van Molten Glass, een zgn. constant structure.

Een voorbeeld van een op een CP gebaseerde akkoordprogressie, met daarboven een zich vrijelijk bewegende melodie zien we in de eerste zeven maten van de compositie Litha van Chick Corea (fig. 4). Het CP wordt gevormd door de eerste 2 maten: Dmaj7 – C#m7. Dit wordt dan via het Linking Interval van een zakkende grote secunde drie maal hernomen. Het resultaat is tevens een 4-Tonaal Systeem: Dmaj7 – Bmaj7 – Abmaj7 – Fmaj7. In deze compositie is er nog sprake van twee andere CP’s, hier evenwel niet besproken.

Bronnen > Axel Jungbluth: Jazz Harmonielehre, Schott (1981) > The New Real Book, vol. 3, Sher Music Co. (1995)

Axel Jungbluth componeerde het werk Artificial Color, ten dele afgebeeld in fig. 5.

Vanaf maat negen is er een CP van vier maten, wat in een ¾ maat niet ongebruikelijk is.

Dit CP wordt dan na het Linking Interval van een dalende kleine secunde nog een keer herhaald, met een breakdown vanaf maat zestien.

In het A-gedeelte van fig. 6 wordt het CP uit fig. 1 hernomen, maar nu verwerkt tot een akkoordprogressie.

Het Linking Interval is steeds een zakkende kleine terts. De Chord Patterns zijn achtereenvolgens origineel, kreeftengang, sequens en omkering in de kreeftengang. Het derde CP is daarbij een verkleining (diminution), en het vierde CP een vergroting (augmentation) van het originele Chord Pattern. In het B-gedeelte wordt de techniek van melody driven harmony toegepast.

2012/4

JM1204.indd 59

59

2/12/12 15:10

Jazzerfgoed in België: een kennismaking (2)

De Collectie Albert Michiels:

jazzerfgoed in de Conservatoriumbibliotheek van Antwerpen In deze vierdelige reeks maken we kennis met ons Belgisch jazzerfgoed: Wat is het?

Waar vinden we dit erfgoed? En wat kan het voor ons betekenen?

In het eerste artikel van deze reeks hebben we u laten kennismaken met ons Belgisch jazzerfgoed. We hebben toen enkele collecties en archieven kort onder de loep genomen. In het volgende artikel focust Jan Dewilde op één van deze collecties.

De vrachtwagen van de Artesis Hogeschool dreigde door zijn as te zakken toen hij op die hete zomerdag in 2009 overvol vanuit Hoeilaart de terugweg naar de bibliotheek van het Koninklijk Conservatorium Antwerpen aanvatte. De topzware, maar kostbare lading bestond uit wat sindsdien gemeenzaam de ‘Collectie Albert Michiels’ wordt genoemd: de unieke verzameling die Albert Michiels (1923-2008) een leven lang, met veel kennis van zaken én geduld, collectioneerde. Deze diverse en omvangrijke collectie documenteert de geschiedenis van de Belgische jazz en van Jazz Hoeilaart in het bijzonder, met partituren, brieven, boeken, tijdschriften, persknipsels, programma’s, iconografie, affiches, objecten en opnamen.

Ils sont la!!! Hurrah!!!: De Collectie Michiels in Antwerpen Na Michiels’ dood in 2008 bleef zijn kostbare collectie in zijn leegstaande woning achter, terwijl zijn familie op zoek ging naar een structurele oplossing. Nationale instellingen, zoals de Koninklijke Bibliotheek en het Muziekinstrumentenmuseum (die de Collectie Robert Pernet bewaart), kwamen even in beeld, maar uiteindelijk werd toch resoluut voor een Vlaamse bewaarinstelling gekozen. Veel alternatieven waren er in dat geval niet en na tussenkomst van Resonant, (centrum voor Muzikaal Erfgoed) en in het bijzonder van Karel Moens (conservator van het Antwerpse Museum Vleeshuis), werd de bibliotheek van het Koninklijk Conservatorium Antwerpen (Artesis Hogeschool) bereid gevonden om de collectie onderdak te bieden, te ontsluiten en te valoriseren. Dit vergde – en zal nog jaren vergen – een zware inspanning vanwege de conservatoriumbibliotheek, maar de beslissing om de collectie toch te accepteren werd gemotiveerd door de overweging dat Michiels’ verzameling van nut kon zijn voor de jazzopleiding aan het conservatorium en door het feit dat de bibliotheek al heel wat jazzerfgoed in huis had. Zo voerde docent Leon Lhoëst, samen met Katrien Van Opstal, onderzoek naar Belgische jazz uit het interbellum gebruikmakend van het aanwezige jazzerfgoed, waarover je eerder al op deze bladzijden kon lezen.

Bovendien had de bibliotheek in de loop der jaren al heel wat erfgoed inzake jazz en lichte muziek verzameld, lang voor het begrip ‘muziekerfgoed’ algemeen ingang vond (en subsidies kon losweken). Zo bewaart de conservatoriumbibliotheek een enorme verzameling amusementsmuziek uit het interbellum, de oorlogsjaren en de jaren 50 en 60, – dansante muziek voor verschillende bezettingen. Muzikaal is niet alles even interessant, verre van, maar als geheel geeft die verzameling bladmuziek wel een origineel beeld van enkele decennia cultuurgeschiedenis. Zo leer je dat er in Vlaanderen zeer veel muziekuitgeverijen waren, die aan een verbazend hoog tempo bladmuziek publiceerden, wat dus een intense muziekproductie impliceert.

Aan de hand van die verzameling kan je ook niet alleen 60

JM1204.indd 60

de veranderende muzieksmaak aflezen, de opkomst van de jazz volgen en de snel wisselende modieuze dansen leren kennen, maar de titels en de covers geven ook op een unieke manier een caleidoscopisch beeld van een vlug veranderende maatschappij. Zo kondigt Het regiment gaat voorbij van Louis Noiret (uitgave Ch. Bens, Brussel) in 1939 de oorlog aan, terwijl in Jack Bess’ foxtrot Luister lieve pop, doe je phosphorspeldje op (uitgave Tempo, Brussel) gezongen wordt over het fosforspeldje dat tijdens de oorlogsjaren werd gedragen om toch zichtbaar te blijven tijdens de sperperiode. Pure oorlogsromantiek. De ‘step chanté’ Ils sont la!!! Hurrah!!! van Tom Rays (uitgave Tempo) is opgedragen aan de bevrijders en de naoorlogse heropbouw, en beginnende welvaart wordt klinkend gesymboliseerd door de foxtrot Parking van Jean Menten.

Naast deze bladmuziekcollectie bewaart de bibliotheek sinds vele jaren ook partituren van verschillende Vlaamse jazzcomponisten. Zo liggen in de bibliotheek tientallen autografische manuscripten (en de partijen) van Helmut Prago en Jimmy Paresco, de twee ‘noms de plume’ die Karel De Schrijver (1908-1992) hanteerde om jazzmuziek voor harmonie-orkest en symfonisch orkest te schrijven. Maar ook de composities die Elias Gistelinck, Frank Vaganée en Bert Joris schreven op thema’s van Peter Benoit en die uitgevoerd werden op de Benoit Festivaldag (Monsieur Benoit est flamand) in 2001, zijn in de bibliotheek te vinden. Het zijn maar twee voorbeelden uit de vele, om aan te geven dat Michiels’ jazzverzameling niet op braakland terecht kwam.

Aan de slag: van T-shirts tot partituren Ondertussen werd met een projectsubsidie (binnen het CultureelErfgoeddecreet van het ministerie van Cultuur) begonnen met de ontsluiting van de Collectie Albert Michiels. Een hels karwei, gezien de enorme omvang van de collectie. Zoals wel meer gepassioneerde collectioneurs had ook Michiels grote moeite met wieden en weggooien. Zo hield hij bijvoorbeeld ook alle enveloppes bij van wat hem decennia lang per post werd toegestuurd. Een ander majeur probleem is de grote diversiteit aan materialen, wat zowel het inventariseren als het conserveren bemoeilijkt. Partitu-

2012/4

2/12/12 15:10

foto: archief Albert Michiels

Jazzerfgoed in België: een kennismaking (2)

Albert Michiels

ren laten zich anders inventariseren dan brieven; de vele grote affiches vergen een bijzondere stockage en de verschillende audiomaterialen (van 78-toerenplaten, over cassettes en DAT’s tot cd’s) hebben een behandeling op maat nodig. En wat vangen we aan met de T-shirts van de verschillende Jazz Hoeilaart-jaargangen?

In een eerste fase werden de partituren aangepakt. Alle partituren (autografische manuscripten, handschriften door kopiisten, drukken) werden op stukniveau gedetailleerd beschreven en zijn nu te consulteren via de online-bibliotheekcatalogus en via de catalogus van het Vlaams Muziek Instituut (Studiecentrum voor Vlaamse Muziek). Het gaat om 655 partituren die enkele decennia jazzgeschiedenis overspannen, met composities – in handschrift en in druk – van onder anderen David Bee, Gus Deloof, Peter Packay, Robert De Kers, Frank Engelen, Stan Brenders, Elias Gistelinck of Etienne Verschueren. Maar ook handgeschreven partituren van Will Tura, Johan Verminnen en Tars Lootens zijn ruim vertegenwoordigd.

Al deze partituren werden niet alleen in detail beschreven, ze werden ook gescand zodat de originelen in de toekomst zo weinig mogelijk gemanipuleerd moeten worden. Waar de auteursrechten het toelaten, worden de gedigitaliseerde partituren ook elektronisch vanuit de bibliotheekcatalogus aangeboden, zodat ze voor iedereen van thuis uit te raadplegen zijn. Het is niet de bedoeling dat die partituren de volgende jaren stof gaan vergaren, nee, het is uitdrukkelijk de bedoeling om ze zo veel mogelijk te gebruiken voor onderwijs, onderzoek en uitvoeringen. Een fraaie selectie partituren uit het interbellum werd ondertussen al twee keer tot klinken gebracht door een enthousiast studentencombo onder de leiding van Leon Lhoëst. Van het eerste concert werd een video-opname gemaakt die op YouTube te bekijken valt. Om de Collectie Albert Michiels verder voor een zo ruim mogelijk publiek te valoriseren en meer ruchtbaarheid aan dit inventarisatieproject te geven, werd ook een webtentoonstelling gemaakt. Deze virtuele tentoonstelling is een ‘work in progress’ waarop de verdere ontsluiting van de collectie tijdens de volgende jaren te volgen zal zijn. Voor 2013 wordt trouwens ook een ‘fysieke’ tentoonstelling gepland waarop topstukken uit de collectie getoond zullen worden.

In een volgende fase willen we de audio-materialen onder handen nemen. Het gaat om 2.400 opnamen op verschillende dragers,

met een veelvoud aan opgenomen composities. Inhoudelijk documenteren die opnamen drie verschillende luiken van Michiels’ activiteiten. Vooreerst is er de unieke verzameling die hij aanlegde met jazzmuziek uit het interbellum en die verschillende precieuze en zeldzame 78-toerenplaten bevat. Het meest omvangrijke deel betreft de Jazz Hoeilaart Intern’l Contest: sinds het begin in 1979 hebben de zowat 1.900 kandidaten voor deelname geauditioneerd via het insturen van een opname (op cassette en later op CDR en CDRW), opnames die door Michiels allemaal zorgvuldig werden geannoteerd en bijgehouden. Door de aard van de zaak zijn het vaak unieke opnamen die niet in de handel te vinden zijn en als geheel vormen deze opnamen een opmerkelijk beeld van dertig jaar nationale en internationale jazzmuziek. Een derde segment bestaat uit een mooie collectie jazzplaten en -cd’s die Michiels los van zijn interesse voor jazz uit het interbellum en los van de organisatie van Jazz Hoeilaart verzamelde, zijn ‘privé-collectie’, zeg maar. Het is de bedoeling om al deze opnamen tot op trackniveau te beschrijven en de fragiele opnamen verder te digitaliseren.

En eens deze klus geklaard, zal dan werk worden gemaakt van de vele duizenden affiches, foto’s en karikaturen, de correspondentie, boeken, tijdschriften, programmabrochures, efemera, archiefstukken en objecten.

Jan Dewilde Musicoloog Jan Dewilde is de bibliothecaris van de bibliotheek van het Koninklijk Conservatorium Antwerpen. Deze hogeschoolbibliotheek, die de opleidingen muziek, dans en drama ondersteunt, is tevens de grootste muziekerfgoedbibliotheek in Vlaanderen en functioneert ook als openbare muziekbibliotheek.

Daarnaast is hij coördinator van het Studiecentrum voor Vlaamse Muziek. Hij doet onderzoek naar Vlaamse muziek en naar Peter Benoit in het bijzonder.

Dat dit zeer veel tijd, moeite en geld zal kosten, is duidelijk, maar het is iets om naar uit te kijken! Het is ook uitkijken naar het volgende artikel in deze erfgoedreeks. Daarin laat Matthias Heyman ons kennismaken met het onderzoek dat hij in 2011 heeft gevoerd naar jazzerfgoed in België. Tot dan!

Meer lezen en horen? > www.artesis.be/conservatorium/bibliotheek/bibliotheek.htm > www.svm.be > www.youtube.com/user/conservatoriumbib > www.libraryconservatoryantwerp.be/michiels/ > Jan Dewilde, Conservatoriumbibliotheken: de Assepoesters van het muziekerfgoedbeleid, in Bibliotheek- en archiefgids, vol. 86, 2010, nr. 1, p. 9-14. > Jan Dewilde, John Ouwerx, in Forum, jrg. 20, nr. 1, p. 38-40.

2012/4

JM1204.indd 61

61

2/12/12 15:10

P

Holland Muziekland

B C

Bop ‘n pop Mischa Andriessen Altijd roept wel iemand dat de jazz op een dood spoor zit. Net zo vaak roept iemand (en dikwijls dezelfde persoon) dat hij al weet hoe het zaakje losgetrokken kan worden en weer op volle koers naar voren kan. Toetsenist Robert Glasper deed dat onlangs veelvuldig. Jazz was naar zijn idee een besloten club geworden met een alleen voor ingewijden toegankelijke taal en allerlei geschreven en ongeschreven voorschriften die mogelijk geïnteresseerde leken buiten de deur houden. “Jazz zou de meest vrije muziek moeten zijn en nu heeft het zelfs een dresscode.”

een van zijn oude conservatoriumdocenten over zijn schouders meekeek als hij speelde. Daarvan lijkt hij nu verlost, hij toont zijn klasse door die niet te overdrijven. Wie wil, kan de diepte in en heeft weken uitpluiswerk aan wat het Jasper Blom Quartet nu precies speelt, maar voor anderen zijn er herkenbare en mee te zingen melodieën. Geen inwijding noodzakelijk. Dat moet zijn wat Glasper voor ogen stond, maar waar hij naar mijn idee niet aan heeft weten te raken. Een nummer zoals The Jaive Song waarin Tutu

Puoane werkelijk stralend zingt. Het is virtuoos als een bebop-stuk, helder en direct als een poplied en brengt zon in het gemoed als een zomerhit.

T c d C i t n e e

> The Jasper Blom Quartet – Gravity Mainland records, www.mainlandmusic.nl > Robert Glasper – Black Radio Blue Note Records www.bluenoterecords.com

O n l m S A

Ik deel veel van wat Glasper zegt, maar van zijn muzikale antwoord op de patstelling begrijp ik weinig. Of misschien te veel. Zo nieuw klinkt Glaspers nieuwe cd Black Radio in mijn oren niet. Dankzij de vocoder van Casey Benjamin klinkt de muziek vaak zelfs heel oud. Naar wat Herbie Hancock in de jaren zeventig deed en wat hem op boegeroep en een bombardement van fruit vanuit het publiek kwam te staan.

D ( t i

Sinds een week of wat zit er een melodie in mijn hoofd die daar niet uit weg wil, waar ik maar wat blij van word.

Britpop heet het stuk en het staat op de nieuwe cd van The Jasper Blom Quartet getiteld Gravity. Het is een melodie die zich onmiddellijk in het geheugen nestelt en eenmaal daar in gesprek gaat met zichzelf, want zoals jij hem in je hoofd nazingt, zo wordt hij helemaal niet gespeeld. Gravity bevat meer van dat soort instinkers. Zo eenvoudig als de melodieën lijken, zijn ze zeker niet, maar waar veel jazzmusici het schijnbaar als hun plicht zien om te etaleren hoe hoog de moeilijkheidsgraad van hun muziek is, hebben saxofonist Jasper Blom, gitarist Jesse van Ruller, bassist Frans van der Hoeven en drummer Martijn Vink hun best gedaan om de muziek ondanks alle complexiteit pakkend en begrijpelijk als popsongs te laten klinken en alsof er niets aan de hand is jazz te blijven spelen.

Van Ruller vertelde in een recent interview over zijn bewondering voor Neil Young. De directheid van diens spel, de eenvoud ervan en het gebrek aan angst om fouten te maken. Tot voor kort had Van Ruller – toch winnaar van een van de meest prestigieuze prijzen op zijn vakgebied – nog wel eens het idee dat

62

JM1204.indd 62

S v

O z b P a h C

Passion for musicians

Jasper Blom

2012/4

2/12/12 15:10

Publicite

Piano’s Maene Nieuws Belgische première Yamaha CX-Reeks

Tijdens deze 5de editie krijgen we ook de steun van BMW Belgium en Bank Delen.

Ter ere van de 125ste verjaardag van Yamaha lanceerde het merk een nieuwe reeks vleugelpiano’s: de CX-reeks. Deze vleugels bouwen voort op de Conservatory-reeks van Yamaha (de C-reeks), maar incorporeren heel wat upgrades : verbeterde constructie van de zangbodem en diens steunbalken en ribben, nieuw design van het meubel, Duitse snaren en hamers. Het eindresultaat is een reeks instrumenten met een verfijnde klank en gedurfd design.

Iedereen tot 18 jaar kan deelnemen aan de Steinway Pianowedstrijd voor de Jeugd. Wil je je inschrijven?

Neem een kijkje op onze website of contacteer een van onze pianoconsultants.

Traditiegetrouw vinden de preselecties plaats in de concertzaal van Piano’s Maene Ruiselede, en dit op 23 en 24 februari 2013. De finale van deze bijzondere pianowedstrijd zal dan weer doorgaan in de Blauwe Zaal “DeSingel” op 24 maart 2013.

Op 26 oktober stelden wij in onze concertzaal deze nieuwe CX-reeks in première aan het Belgische publiek voor. De voorstelling werd feestelijk afgesloten met een onvergetelijk concert van het tango-ensemble Soledad en een receptie in - hoe kan het ook anders Argentijnse stijl.

De volledige reeks vleugels is nu ook te bezichtigen (en te bespelen) in al onze filialen. Neem gerust contact op met een van onze pianoconsultants voor meer informatie.

Piano’s Maene organiseert tweede stemmersopleiding Om tegemoet te komen aan de groeiende vraag naar pianotechnici, startte Piano’s Maene in 2011 een eigen stemmersopleiding. De eerste editie leverde ons al twee nieuwe stemmers op, en begin 2012 vond alweer de tweede editie - in samenwerking met Syntra - plaats. Vier stemmers werden geselecteerd om officieel van start te gaan bij Piano’s Maene.

Tussen het stemmen van piano’s door (een ‘stemmersbootcamp’ zo je wil), krijgen de ‘juniors’ van onze Expert Technicians bijkomende opleiding over alle aspecten van de pianomechaniek, om zo alle mogelijke problemen de baas te kunnen.

Jef Neve is Steinway-Artiest Jef Neve, een van de meest prominente jazzpianisten/componisten uit België, mag zichzelf al even een ‘Steinway-Artist’ noemen, net zoals 1.600 andere professionele pianisten over de ganse wereld. Met zijn Jef Neve Trio bracht hij al 5 albums uit en trad hij over de ganse wereld op. Tijdens zijn concerten in binnen- en buitenland verkiest hij te spelen op een Steinway concertvleugel.

In 2007/2008 componeerde Jef Neve zijn 1ste Pianoconcerto in opdracht van Brussels Philharmonic en De Bijloke. Vier jaar later, op 29 september in de concertzaal van Piano’s Maene, stelde hij zijn 2de Pianoconcerto (eveneens in opdracht van De Bijloke gecomponeerd) in avant-première voor aan het publiek van Piano’s Maene. Hierin werd hij bijgestaan door de Pools-Indonesische pianist Alexander Gurning.

Zijn tweede Pianoconcerto is het resultaat van 3 jaar reizen, eindeloze uren in luchthavens, telkens nieuwe hotelkamers, en ontmoetingen met mensen uit de hele wereld. Hij liet zich niet vastpinnen door het klassieke concept van een concerto, maar maakte gebruik van afwijkende vormen, nieuwe technieken, verschillende muzikale invloeden...

Steinway Pianowedstrijd voor de Jeugd 2013 Om jonge en getalenteerde pianisten aan te moedigen zich te vervolmaken in de muziek, en om dit kostbare talent te koesteren en te cultiveren, organiseert Piano’s Maene om de twee jaar een Steinway Pianowedstrijd voor de Jeugd, in samenwerking met het EPTA Vlaanderen/Brussel, Stichting Robus en het Conservatorium Antwerpen.

Piano’s Maene

s

Uw pianospecialist sinds 1938

Passion for musicians

Showrooms in Brussel, Antwerpen, Gent en Ruiselede Meer nieuws en informatie over onze promoties en onze activiteiten vind je op onze website :

www.maene.be

Publiciteit Luister JM1204.indd 63oktober 2012.indt 1

www.steinway.be

2012/4

63

31/10/2012 18:51:50 2/12/12 15:10

24/01

TOO NOISY FISH (B)*

07/02

CARLA COOK QUARTET

28/02

BRUSSELS JAZZ ORCHESTRA ‘Graphicology’ (B)

09/03

REIN DE GRAAFF TRIO feat. SCOTT HAMILTON (USA/NL)

21/03

DUBTAPES (B)*

28/03

FLAT EARTH SOCIETY ‘13’ (B)

18/04

YVES PEETERS GROUP ‘Hallucinations’ (B)

02/05

SCORE MAN (B)*

(USA)

MEER CONCERTEN ONLINE! STATIONSSTRAAT 104, 9100 SINT-NIKLAAS • T. 03 776 11 98 • INFO@DECASINO.BE

DeCASINO_JAZZMOZAIEKnov12_210x297.indd 1 JM1204.indd 64

Vorm: Power & Glory

* In samenwerking met Cultuurcentrum Sint-Niklaas en/of Jazzlab Series.

29/10/12 23:35 2/12/12 15:10