Jazzmozaïek 2013 nummer 1

2013 I 1

een brede kijk op jazz in Vlaanderen en de wereld

foto: © Jos L. Knaepen

Lander Gyselinck

Verschijnt driemaandelijks • Dertiende jaargang - Nr. 1 - maart-april-mei 2013 • Kantoor van afgifte: Brussel X - P4091231 2013/1

In 2013 bestaat het Vooruitgebouw 100 jaar en dat wordt gevierd. Vanaf 1 mei staat de programmatie van Vooruit volledig in het teken van dit eeuwfeest. We verwelkomen artiesten die vroeger regelmatig in Vooruit te zien en horen waren en we grijpen terug naar de socialistische geschiedenis, maar er is ook plaats voor een radicale blik naar de toekomst.

WO

17.04

CHARLES LLOYD & MARIA FARANTOURI (in de Bijloke)

WO

01.05

VOORUIT100: opening met o.a. MASSIVE CENTRAL

VR

03.05

FLAT EARTH SOCIETY - 13de verjaardag / SHAKARA UNITED

WO

15.05

THE EX & BRASS UNBOUND - feat. Ab Baars, Ken Vandermark, Roy Paci & Wolter Wierbos

DO

16.05

SPECTRA ENSEMBLE - LINT

ZO

26.05

SELDA BAGCAN

DO

13.06

MARC RIBOT (SOLO) - Bread & Roses

ZA ZO

15 & 16.06

MAJA RATKJE & POING - feat. 100 ZANGERS

WO

28.08

AQUARIUS ENSEMBLE - Martin Luther King

ZA ZO

28 & 29.09

DAS KAPITAL & HARMONIE VOORUIT

Maja Ratkje & Poing foto: Kai Miedendorp

INFO & TICKETS: WWW.VOORUIT.BE & 09 267 28 28

Voorwoord

The Big Apple

Jazzmozaïek is het driemaandelijks jazzmagazine uitgegeven door de vzw Muziekmozaïek.

Secretariaat (abonnementen en administratie): Muziekmozaïek vzw, Wijngaardstraat 5, B-1755 Gooik tel. 02 532 38 90 info@muzmoz.be www.muziekmozaiek.be – www.jazzmozaiek.be Redactie: Jazzmozaïek, Laarstraat 105 B-2610 Wilrijk-Antwerpen (België) e-mail: redactie.jazzmozaiek@skynet.be - Stichter: Luc De Baets († 13/09/2009) - Hoofdredacteur: Bernard Lefèvre - Redactie: Mischa Andriessen, Patrick Bivort, Peter De Backer, Frederik Goossens, Chris Joris, Leon Lhoëst, Georges Tonla Briquet, Marc Van den Hoof, Marc Van de Walle, Jack van Poll, Bert Vuijsje - Fotografie: Jos L. Knaepen - Grafisch ontwerp: Brigid Sullivan Jaarabonnement 2013: - België: € 15 - Buitenland: € 25 Betaling: - Op rekening 734-0064446-47 van Muziekmozaïek vzw, Wijngaardstraat 5, B-1755 Gooik BIC KREDBEBB / IBAN BE22 7340 0644 4647 - Vermelding: “Abo JM 2013” Issn 1376-6619 © Copyright (teksten en foto’s): Zonder voorafgaande en schrifte-

lijke toestemming van vzw Muziekmozaïek mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook. Iedere redacteur is verantwoordelijk voor de inhoud van zijn tekst. Publiciteitsteksten en bijhorende illustraties vallen onder de verantwoordelijkheid van de betrokken adverteerder. Teksten en fotomateriaal kunnen door de redactie van Jazzmozaïek geweigerd worden zonder dat deze beslissing dient te worden gerechtvaardigd.

In New York, het centrum van de jazz, studeren en musiceren is de droom van vele muzikanten. Hoe kort soms ook, het is de ervaring die telt. Dat ondervond Lander Gyselinck. Al heeft hij bij zijn verhaal ook enkele kanttekeningen. Wat hij in het interview in deze editie liet optekenen, vonden we ook enigszins bevestigd in het tv-Eén magazine Koppen van 21 februari 2013. Voor Robin Verheyen (29) die al zeven jaar in The Big Apple verblijft, is de energie er ‘ongelooflijk’ en is spelen het belangrijkste. Geld komt op de tweede plaats.

Pianist Bram De Looze (22) die een beurs kreeg van 46.000 dollar, hoopt daar het eerste jaar in NY mee te kunnen financieren. “Het is knokken om concerten te krijgen in toffe clubs”, zucht hij, “maar dankzij New York heb ik nu een trio met een Sloveense bassist en Amerikaanse drummer en hopen we te gaan optreden in Europa en zelfs misschien in China.”

Er opent zich voor deze jonge muzikanten een wereld waarin ze elkaar treffen en waaruit unieke samenwerkingen groeien.

Het hoeft niet uitsluitend New York te zijn, want Ruben Machtelinckx en Lionel Beuvens, die elk hun

debuut voorstellen, vonden gelijkgestemden in Scandinavië. Ruben lijfde daarnaast Joachim Badenhorst in, die New York niet loslaat en ook een band uitbouwt met Europese muzikanten.

Evengoed ontstaan er kruisbestuivingen vanuit de Oosterse wereld, wat Ibrahim Maalouf met zijn New York-sessie rond het project Wind prachtig heeft gerealiseerd.

De grenzen van de jazz worden afgetast en geëxploreerd. Daarover laten we ook Laurent Blondiau (Mâäk) en Lynn Cassiers aan het woord. En als het duo Carlo Nardozza en Michel Bisceglia muzikale ideeën uitwisselen, dan willen we daar ook het fijne van weten.

Zo zie je maar, hoe de ene inspiratie alweer een andere op gang brengt.

Van hier of daar, tot in New York en terug… “If I can make it there, I’ll make it anywhere; It’s up to you, New York, New York…”

Bernard Lefèvre, Hoofdredacteur Wil je reageren: redactie.jazzmozaiek@skynet.be

Inhoud Interview 4 Lander Gyselinck, drummer in de hoofdstad van de jazz:

Kunst en jazz 26 Beeldend Kunstenaar vanche

“Als ik schilder, wil ik niet illustreren maar meespelen”

“ New York is echt wel heel hard”

6 Ibrahim Maalouf

“ Ik integreer verschillende muzikale werelden”

Focus 8 Laurent Blondiau & Mâäk

“ De Afrikaanse invloed en het tranceaspect zijn omnipresent”

Compagnon de jazz 34 Jean-Pol Schroeder

“Jazz is bovenal een muziek van vrijheid en van solidariteit”

Producer 52 Daniel Léon

“Het finale geluid kan maar goed zijn als de muziek goed geschreven is”

10 Lionel Beuvens

“ Mijn muziek valt onder het label Europese jazz”

11 Ruben Machtelinckx

“ Ik schrijf heel intuïtief, ‘gitaristiek’…”

13 Carlo Nardozza Verantwoordelijke uitgever en afzendadres: Filip Verneert – Wijngaardstraat 5 – B-1755 Gooik

“ Het was tijd om gewoon mooie muziek te maken...”

14 Lynn Cassiers Dit magazine is gedrukt op milieuvriendelijk papier met het FSC-label.

“ Ik hou van songs en

verhaaltjes”

Festivalnieuws 17 Jazz in de lente 21 Jazz à Liège 2013 Podiumnieuws 25 Het Bruggenhuis

22 24 28 32 36 39 54

56 58 61

Jazzmozaïekjes - Laatste Noot JazzLab Series Muziekmozaïek-nieuws Blindfold Test: Ilse Duyck Fotopagina Jos L. Knaepen: Dave Burrell Nieuw op cd/lp/dvd Jazzerfgoed in België (3) Het vooronderzoek naar jazzerfgoed in België Expo JCV: Albert Michiels collectie Muziektheorie: Walking Bass – Leon Lhoëst De kracht van vinyl: The Collector

Columns 29 Album Souvenir: Rhythme Marc Van den Hoof 37 De Jazzlezer: Monumentaal beeld van ICP Bert Vuijsje 62 Holland Muziekland: Muzikaal drielandenpunt Mischa Andriessen 2013/1

3

Interview

Lander Gyselinck, drummer in de hoofdstad van de jazz

“New York is echt wel heel hard” Omdat hij hier te lande ook de jongste maanden geregeld aan het werk te zien was – en begin april zelfs als curator optreedt op het Storm! festival in Oostende – zou je bijna vergeten dat Lander Gyselinck (25) eigenlijk in New York verblijft, hoofdstad van de jazz. “Al vind ik het vooral lastig dat jazz hier als de algemene standaard geldt.” Lander Gyselinck over les volgen in New York, experimentele rock en een Valentijnsontmoeting met John Zorn.

“Het was best wel grappig”, vertelt Lander. “Ik had al wat over en weer gemaild met John Zorn, over mijn ervaringen met het New Yorkse onderwijssysteem en vooral mijn kritiek erop. Plots mailde hij me een superkort berichtje door: come by at 8.00, The Stone. Meer niet. Elke maand organiseert Zorn een benefietavond in zijn club, The Stone, om met de opbrengst de huur te betalen. Die dag, op Valentijn dan nog, dacht ik dat hij gewoon eens wilde kennismaken. Tot een medestudent me aansprak dat hij op de website had gezien dat ik die avond met Zorn zou spelen. En inderdaad… het klopte.”

“Ik heb er een heel fijne avond beleefd, speelde mee in een reeks compacte improvisaties met stevige muzikanten, ook in trio met Ikue Mori op allerlei elektronica en Eyal Maoz op gitaar. Zorn regelde ter plekke ook nog een duo van mij met drumster Shayna Dunkelman. Het drumstel was niet perfect, maar de energie van dat kleine clubje was enorm. Misschien ben ik er volgende maand ook weer bij, Zorn vroeg me om opnieuw contact op te nemen.

John Zorn lijkt soms wel meedogenloos door de spijkerharde standpunten die hij inneemt, maar hij is eigenlijk een superwarme en geïnteresseerde man, die een bepaalde gemeenschap 4

2013/1

Ben je dan wat teleurgesteld in de lessen die je in New York krijgt?

Dat nu ook weer niet. Het is wel het gevolg van een educatiesysteem. De mainstreamjazz spruit voort uit supergoeie scholen, die supergoede muzikanten opleveren. Alleen word ik er niet door geraakt. Dat moet te verklaren zijn doordat scholen muziek, die ooit zo vernieuwend was, als methode hebben vastgelegd. Ik ben opgegroeid in Gent, ik zag in de Vooruit concerten die georganiseerd Lander Gyselinck: werden door mensen met smaak, zoals Wim “Ik vind het best Wabbes, waardoor we wel lastig dat de dachten dat alles wat uit The Knitting Factory mainstreamjazz kwam standaardjazz hier in New York zo was. Maar dat is het niet: in New York gelden dominant is” mensen als Jim Black of Tyshawn Sorey echt wel Hoezo, ontnuchterd? als avant-garde muzikanten.

In Europa hebben wij Bach en andere klassieke grootheden En toch: op jouw school kreeg geïnstitutionaliseerd, er een je ook al les van John Zorn. methode van gemaakt die we De New School is zeer joods door studie doorgeven. Net georiënteerd en had aan John hetzelfde gebeurt in New York Zorn gevraagd elke maand een met jazz. Een school, hoe dege- workshop te organiseren met lijk ook, bereikt op die manier iemand uit zijn muzikale kring. dat muziek die ooit zo levendig Zo hebben we al les gekregen was, versteent en als methode van Uri Caine, Geri Allen of wordt doorgegeven. Maar zelfs Terry Riley. En John Zorn zelf, Thelonious Monk was zo crea- dus. Leerrijk, want dan kan je tief dat hij over zijn eigen con- je eigen composities spelen en certen een jaar later misschien vragen wat ze ervan vinden. al niet meer tevreden was.

Maar de les van Zorn was heel

wil in stand houden, die waar geïmproviseerde muziek en het respect voor het moment in de muziek prioritair is. Daarom ook dat hij openstaat om nieuwe mensen of visies op improvisaties binnen te halen. En dan te bedenken dat veel medestudenten op mijn New Yorkse school, de New School for Jazz and Contemporary Music, Zorn niet eens kennen. Dat heeft me gechoqueerd, ontnuchterd zelfs.”

komisch. De directeurs van onze school waren erbij aanwezig, trots dat ze zo’n grote naam hadden weten te strikken. Maar Zorn voer meteen tegen hen uit, dat hun school veel te conservatief was. Ik deel die visie, want veel muzikanten worden er echt gebrainwasht. Ze krijgen enorm veel info om hun instrument te leren bespelen, maar geen ruimte om hun eigen weg te zoeken.

Ben je dan eigenlijk wel tevreden van naar New York te zijn getrokken?

Toch wel. De drumtraditie in New York is heel groot. Het verschil met Europa is enorm, New York is echt wel heel hard. Mijn drumleraar, Amir Ziv, legt de lat heel hoog. Daardoor neem je je beroep veel ernstiger. Soms geeft Ziv een oefening tijdens de les, die hij dan laat spelen door een student, waarna hij simpelweg zegt: “Mocht je in mijn band zitten, dan was je nu ontslagen.”

Stoer, maar wel de realiteit.

Ik studeer hier dankzij een beurs van de Belgian American Education Foundation, anders was dit gewoon niet betaalbaar. Nu maak ik de New Yorkse scene van dichtbij mee, een unieke ervaring. Elke avond ga ik naar een concert. Daar wil ik echt mijn geld in investeren, want zo leer ik veel bij. Het beste jazzconcert dat ik al zag was van The Bad Plus, ook een pianotrio, maar dan wel helemaal anders dan

het LAB-trio waarin ik met Bram De Looze en Anneleen Boehme speel. Maar ik zie ook veel experimentele rockconcerten. Dat vind ik ook voor jazzmuzikanten heel leerrijk. Ik vind het best wel lastig dat de mainstreamjazz hier zo dominant is. Ik hou meer van figuren aan de rand van de jazz, zoals Jim Black en John Zorn zelf. The Stone heeft een heel toffe programmering. Voor die Valentijnsjam met Zorn, had ik al eens in The Stone gespeeld, maar dan in duo met Esther Venrooy, een beeldende kunstenares die aan Sint-Lucas lesgeeft. Zij werkt met een laptop en toont allerlei films, die ik dan begeleid.

We hebben trouwens net een cd uit op het Britse label Entr’acte.

Merkwaardig: onlangs zei je dat je in New York een cre-

Interview: Lander Gyselinck

Lander Gyselinck: "Ik doe het niet de American way en loop niet te koop met de prijzen die ik al heb gekregen of zo."

atieve geest mist zoals Fulco Ottervanger, de Gentse pianist. New York krioelt toch van de muzikanten?

Zeker, maar het is heel moeilijk om mensen te vinden die tijd willen investeren in een langere samenwerking. Onlangs heb ik anderhalf uur kunnen jammen met saxofonist Ellery Eskelin.

Leuk, maar ik had dat maanden op voorhand vastgelegd en als ik nog eens met hem wil spelen moet ik dat weer maanden op voorhand plannen. In New York is iedereen nu eenmaal heel druk bezig. Dat heeft iets zeer kouds. Ik doe het niet de American way en loop niet te koop met de prijzen die ik al heb gekregen of zo. Ik wil het op mijn manier aanpakken, niet door te netwerken of referenties uit mijn jas te schudden. Mijn beste vrienden

zijn hier Europeanen. Wellicht geen toeval.

Toch wil ik een band opstarten, al is dat zeer moeilijk. Sinds kort speel ik met bassist Marcos Varela, die ook met John Snauwaert speelt, en met saxofonist Michael Attias. Voorlopig spelen we in trio, maar ik zoek nog een tweede saxofonist.

Intussen heb je met het LABtrio ook een cd opgenomen, in de vermaarde Franse studio La Buissonne.

Die is in juli vorig jaar opgenomen. Hopelijk kunnen we die uitgeven op een internationaal label. Het klinkt misschien arrogant, maar ik vind de muziek echt heel goed. Mochten we in New York kunnen spelen, dan zouden veel mensen achterover vallen, daarvan ben ik echt over-

tuigd. Want ik heb hier ook al heel veel slechte jazzconcerten gezien, zo saai, zo academisch.

Ik word er soms kwaad van.

Begin april ben je wel in het land, samen met collegadrummer Jens Boutery ben je gastcurator voor het Storm!

Festival, dat The Next Thing in Jazz wil programmeren.

Pieter Koten van Vrijstaat O wilde graag een festival dat jazz wat op een andere manier zou belichten, om een alternatief publiek te bereiken. Een fris gezicht van de jazz van vandaag. Samen met collega-drummer Jens Bouttery ben ik ‘artist in residence’.

Jens ken ik van op het conservatorium in Brussel. Dankzij hem ben ik in Brussel gaan studeren, bij Stéphane Galland.

Voor Storm! mochten we twee

avonden samenstellen, ook met bands waarin we zelf spelen.

Zelf speel ik met onder anderen Joachim Badenhorst en JeanYves Evrard en met Stuff, met veel elektronica en turntables.

Jens speelt onder andere met een tentet rond vocalist François Vaiana. En we gaan ook iets samen doen: Sandy, een project genoemd naar de storm die eind oktober over New York raasde. Twee drums, niets anders, veertig minuten lang. Dat is iets wat we al heel lang willen doen. Heel misschien komt er iets visueels bij.

Kunnen twee drums een publiek zo lang boeien?

Dat denk ik wel. We willen de verschillende spectra van onze visies op drums erin verwerken.

Een deel zal improvisatie zijn,

een ander deel gecomponeerd.

Maar we gebruiken geen andere perscussie-instrumenten, alleen drums. Ik werk bijvoorbeeld aan een compositie voor twee basdrums. Muziek met niks dan drums kan zeker boeien, luister maar eens naar A Snare Is A Bell van Eric Thielemans, of naar het werk van Chris Corsano.

Hoe ziet de toekomst er uit?

Ik blijf nog tot eind mei in New York, dan ben ik een maand aan het werk met het Kris Defoort Trio. We spelen een Franstalige versie van An Old Monk in Lausanne, Zwitserland. Vanaf juli ben ik weer vrij. Dan keer ik niet terug naar New York. Dat lijkt me niet interessant.

Peter De Backer 2013/1

5

Interview

Ibrahim Maalouf

“Ik integreer verschillende muzikale werelden” De Libanees-Franse kwarttoon trompettist Ibrahim Maalouf (5 december 1980) is razend populair in Frankrijk, waar hij even hoog scoort als Melody Gardot en Diana Krall. Hij is een klassiek opgeleid muzikant, die door zijn bijzondere sonoriteit en brede interesse veel gevraagd is in de wereld van het chanson en ook de popwereld (Sting, Vanessa Paradis). In 2010 werd hij onderscheiden op de Victoires du Jazz.

Ibrahim Maalouf: "Ik wil door improvisatie en stijl, vermengd met Oosterse klankkleuren en jazzelementen iets nieuws creëren."

6

2013/1

Interview: Ibrahim Maalouf In januari speelde Ibrahim Maalouf in Doornik tijdens Tournai Jazz Festival voor een uitverkochte zaal en kreeg een staande ovatie met zijn Diagnostic band, waarin twee Belgen, de gitarist François Delporte en drummer Xavier Rogé. De dag ervoor, 25 januari, concerteerde hij nog in Marseille met het Filharmonisch orkest van Radio France.

Nu start zijn Wind-tournee, waarmee hij in april in Bozar en De Roma langskomt. Daarover hadden we met hem een gesprek in Doornik.

Wind is een soundtrack bij een stomme film van René Clair, La Proie du Vent (1927), die je koos en van passende muziek voorzag op vraag van de Cinémathèque Française.

Wat sprak je aan in die film?

Er was zoveel dat me boeide en inspireerde. In het verhaal zitten de elementen reizen, lucht, wind, en zelfs een land dat zich ‘Libanie’ noemt, een denkbeeldig land… Bij het bekijken van de scènes van de film heb ik de muziek er instant bij bedacht en in die volgorde ook behouden voor opname op het album. Na het uitschrijven heb ik samen met mijn pianist Frank Woeste de muziek nog wat herwerkt om een brug te slaan naar jazz.

Was het geen optie om de film te projecteren bij het liveconcert?

Bij de eerste voorstelling in de Cinémathèque hebben we bij de projectie van de film de muziek live gespeeld, nog voor de cdopnames, toen wel met andere muzikanten dan op de plaat.

Een inspiratie bij dit project was Miles en de muziek van Ascenseur pour l’Echafaud, had je bepaalde muzikanten op het oog voor de studioopnames?

Frank Woeste vanzelfsprekend, mijn vaste pianist die een fijngevoelig toucher heeft. En omdat ik veel tijd doorbreng in New York, kende ik Fly met saxofonist Mark Turner en bassist Larry Grenadier.

Drummer Clarence Penn was een ontdekking toen ik met Dave Douglas speelde. Het zijn muzikanten uit hetzelfde netwerk in New York. Alle drie – Mark, Larry en Clarence – hebben in zich de traditie van de jazz die ik respecteer en waar ik van hou, maar die niet mijn muziek is.

Tegelijk spelen ze heel hedendaags, het zijn muzikanten die een visie ontwikkelen en de jazz transformeren. Bovendien denken ze niet in hokjes, kijken niet op als ik daar met mijn bizarre trompet aankom, het zijn musici die nieuwsgierig zijn, willen ontdekken.

Ik was bijzonder verrast hoe vlot de opnames verliepen. Ik had een paar dagen de studio (Systems Two Recording Studionvdr) gehuurd in New York maar het was in een halve dag geklaard. Frank en ikzelf hadden het wel goed voorbereid maar dat onze New Yorkse muzikanten het zo snel begrepen wat we wensten, aandachtig luisterden en dan heel snel geïnspireerd waren, dat was toch wel buitengewoon.

Je hebt een merkwaardig parcours, van een klassieke opleiding over chanson en pop, wanneer heb je de jazzrichting gekozen?

Ik heb nooit echt de jazzrichting gekozen. Ik denk niet dat ik mezelf tot de jazzwereld van de swing, New Orleans of bebop reken, dat is mijn cultuur niet. Ik

extra ventiel kon hij de Arabische klanken naspelen, ergens de klank van de ney (Oosterse fluit-nvdr) op trompet.

als ik componeer. Meestal vertrek ik met een gevoel van twijfel (Doubt), ik weet nog niet wat ik ga doen, ben wat bevreesd, als ik dan de ideeën uitwerk, ben ik bedachtzaam (Suspicions), is het wel origineel?, dan laat ik het even rusten (Waiting), en zo voltrekken zich al die gevoelens die ook in de film zich opvolgen in mijn proces van componeren.

Tot en met de laatste titel (Mystery) als ik afrond en dan nog altijd blijf doordenken, voortdurend nog wat blijf wijzigen, daar een harmonie aanbreng, de contrabas wat afzwak, de trompet toevoeg, zoveel dingen tegelijk, tot het moment dat ik die hele lijst van wat ik allemaal zou willen veranderen loslaat en plots het mysterieus gevoel komt dat ik moet stoppen, er niet meer mag aan raken. Zo eindigt mijn compositieproces en zo ook eindigt Wind.

Je bent erg veelzijdig en met vele projecten bezig…

Dat is mijn groot gebrek, ik neem wat te veel hooi op mijn vork. Ik barst van de ideeën en ik wil alles tegelijk doen. Op dit moment heb ik een aantal projecten die Ibrahim Maalouf: samen komen. Gisteren (25 januari 2013“Ik creëer mijn muziek nvdr) speelde ik nog de première van mijn en laat ze dan maar eigen concerto voor binnen x-aantal jaren kwarttoon trompet in beslissen of die wel Marseille. Ik heb het uitgevoerd met het of niet jazz is” Orchestre Philharmonique de Radio France en met een kinderkoor. behoor tot een generatie die ver- Dat wil ik zeker nog verder blijschillende muzikale werelden in ven doen, het is me zeer goed zich opneemt, die door improvi- bevallen. Zopas is de Diagnostic De cd-verpakking met kunsatie en stijl, er ook klankkleuren tournee beëindigd en nu start dan stig inlegboekje is heel origineel, hoe kwam dat? en jazzelementen in vermengt en mijn nieuw project Wind.

De muziek van Wind is muziek iets nieuws creëert. Toen de bebop ontstond, werd ook beweerd Wind is echt wel een jazzpro- bij filmbeelden, maar die kun je niet visueel toevoegen. Toch dat het geen jazz was. Zelfs door ject? zij die bebop speelden. Maar nu De muziek is, als je de melodie wilde ik bij het album beelden is iedereen het erover eens dat neemt, vooral Arabisch, maar tonen, werken met een soort bebop wel degelijk jazz is. Ik door de inbreng van de improvisa- mini-expo, met verschillende weet niet hoe de muziek zal evo- tie door de jazzmuzikanten is het lagen van een kunstwerk. Dat lueren in de toekomst. Ik wil niet element jazz daaraan toegevoegd. heb ik gevonden bij een intereskiezen, ik creëer mijn muziek en Ik heb me voor de klankkleur geïn- sante, maar nog weinig bekenlaat ze dan maar binnen x-aantal spireerd op het Miles kwintet, en de Parijse kunstenaar, Jeanlou jaren beslissen of die wel of niet die op mijn Arabische melodieën Joux, die voor dit project kunstjazz is. Maar zelf spreek ik me geënt (zingt Arabisch). Het is alsof werken op metersgroot metaal ik je een Libanese schotel aan- ontwierp. Die stellen levensladaar niet over uit. reik en die wordt klaargemaakt à gen voor, net als bij een doorl’Americaine… (lacht). snee van een boomstam, waarWie heeft je beïnvloed? in je de lagen van de levensloop Vooral mijn vader, tot op vandaag. Die kwarttoon trompet Hoe bedacht je de titels van afleest. Voor mij vormen die lagen ook de identiteit van een (met een vierde ventiel-nvdr) de nummers? heeft hij ontwikkeld vanuit de Die zijn rechtstreeks gelinkt aan persoon, de verschillende fasen Arabische cultuur die hij me de beelden van de film. Ik heb de van jeugd, adolescentie, liefde, heeft doorgegeven. Het genie emoties van de scènes omgezet haat…waar iemand van houdt van mijn vader zit vooral in de in titels: Doubts, Suspicions, of niet van houdt, zoveel lagen manier waarop die trompet be- Waiting…Excitement, enz. Ook die zich vormen, en zo ook comspeeld wordt. Dat hoor je niet in met behoud van de volgorde van poneer ik mijn muziek als lagen van gevoelens… Als ik die de jazz, noch in latino, ook niet de scènes. in klassiek of bij balkanmuziek, Bovendien heb ik nog iets heel kunstlagen zie, dan passen die zoiets heb ik nooit elders ge- anders ontdekt. De volgorde van wonderwel bij mijn muziek. hoord. Het heeft alles te maken de emoties in de film en dus de Bernard Lefèvre met het instrument en de cul- titels komen helemaal overeen tuur van mijn vader. Hij leefde met de lagen die zich voordoen in de Libanese bergen waar hij de Byzantijnse kerkgezangen opving, wat je kan vergelijken Concerttournee Wind met Gregoriaans, maar dan met Ibrahim Maalouf, Frank Woeste, Mark Turner, kwarttonen. Hij zong zelf in de Ira Coleman, Clarence Penn kerk en groeide op met die mu 24 april 2013 | Bozar Brussel ziek. Toen hij klassieke trompet

25 april 2013 | De Roma Borgerhout ging studeren bij Maurice André was het eerste wat hij wou zie verder www.ibrahimmaalouf.com bereiken het nabootsen van die zang met zijn trompet. Door het 2013/1

7

F

cus

Laurent Blondiau & Mâäk

“De Afrikaanse invloed en het tranceaspect zijn omnipresent” Met Buenaventura voegt het collectief Mâäk een nieuw intrigerend hoofdstuk toe aan een onorthodox oeuvre dat begon met LIVEs (JZ j.a.m., 1998). Bewust wisselende bezettingen met extra gastmuzikanten, buitenlandse exploratietochten in afgelegen Afrikaanse regio’s en een continu geflirt tussen partituur en improvisatie vormen de drie ankerpunten waarrond alles in de loop der jaren uitgetekend werd.

Bij de recente cd-voorstelling in theater Marni hoorden we een groep die op scherp stond en het potentieel van het nieuwe werk ten volle benutte. We spreken daags nadien af met trompettist en artistiek leider Laurent Blondiau in de nieuwe uitvalsbasis van Mâäk, hartje Brusselse Marollen.

Een eerste vaststelling: Mâäk’s Spirit werd Mâäk.

Dat is een detail eigenlijk. Bijna overal had men het sowieso al over Mâäk.

Op de officiële documenten en op de website blijft het Mâäk’s Spirit maar voor het dagelijks gebruik laten we de Spirit voortaan achterwege. Het is dus gewoon een praktische zet.

De nieuwe cd Buenaventura kreeg de ondertitel The Hungarian Project. Van waar kwam het idee?

Ik heb al jaren nauwe contacten met drummer-percussionist Tamás Geröly en gitarist Gábor Gadó via residenties en workshops in Boedapest. Al heel

lang liep ik met het idee rond om hen nauwer in contact te brengen met de wereld van Mâäk. Uiteindelijk kregen we die kans van het Gaume Jazz Festival een paar jaar geleden. Het klikte en we planden een eerste opnamesessie. Daags voordien verstuikte Gábor echter zijn pols en moesten we dringend op zoek naar een andere gitarist.

Via Guillaume Orti kwamen we bij de Duitse gitarist Norbert Scholly terecht.

Voor de tweede sessie was Gábor er dan wel bij. Vandaar dat er twee verschillende gitaristen vermeld worden op de hoes.

Het materiaal op Buenaventura komt van verschillende componisten uit de groep. Hoe bepaalde je de keuze?

Dat was een heel natuurlijk proces.

Hoewel ik weliswaar de artistieke leider van de groep ben, dring ik mijn eigen nummers nooit op aan de anderen, integendeel. Hier wilde ik sowieso wat bijdragen van Gábor omdat ik hem ook als componist zeer sterk vind.

In zijn stijl vermengt hij zowel de eigen traditie als meer klassieke invloeden.

Verder hadden Jeroen Van Herzeele

Laurent Blondiau: "De stukken getekend Mâäk zijn pure improvisatie maar aangezien we zo op elkaar ingespeeld zijn, klinken die ook als uitgeschreven stukken."

8

2013/1

Focus: Laurent Blondiau & MaaK en Guillaume eveneens composities die perfect pasten in deze context.

De stukken getekend Mâäk zijn pure improvisatie maar aangezien we zo op elkaar ingespeeld zijn, klinken die ook als uitgeschreven stukken. Hier wil ik toch opmerken dat onze muziek nog al te dikwijls als freejazz bestempeld wordt. In het begin gold dit predicaat wel gedeeltelijk en we improviseren nog steeds heel veel maar ik beschouw mezelf zeker niet als een freejazz trompettist. Met Mâäk spelen we ook ‘normale’ akkoordenschema’s en ‘echte’ stukken met structuur.

Laurent Blondiau:

“Mijn grote droom is de oprichting van een Mâäk XL”

Voor de live voorstellingen van de cd nodigden jullie wel Marc Ducret uit, niet meteen een mainstream gitarist.

Het was praktisch niet haalbaar om Geröly en Gadó voor slechts een paar concerten naar hier te halen en aangezien Marc bovenaan ons lijstje stond van artiesten waarmee we nog wel eens wilden werken, was de keuze snel gemaakt. Guillaume, Michel Massot en ik speelden in het verleden reeds elk afzonderlijk met hem. Alle partijen stonden dan ook meteen op dezelfde golflengte. Bij het tweede concert voelden we al een sterke evolutie. Er zit een enorm potentieel in deze combinatie.

Dit is ook de formule waarmee we tijdens de zomerfestivals willen optreden.

Heel wat titels zijn opgedragen aan iemand. Jouw Niu Kojo bijvoorbeeld refereert naar jullie Kojo-project.

Afrika laat je duidelijk niet los.

Dat klopt. De Afrikaanse invloed en het tranceaspect zijn omnipresent bij Mâäk. Die gelaagdheid en de graduele opbouw maken een essentieel deel uit van onze stijl. In december komt er trouwens een nieuw vervolg.

We zijn in die periode uitgenodigd voor het Africolor Festival in Parijs.

Hiervoor gaan we Kojo nog verder uitdiepen, verfijnen en scherper stellen.

Er zullen extra muzikanten bij zijn en natuurlijk nieuwe nummers met deze keer het accent op de voodoocultuur.

Het is de bedoeling om daar een resem concerten aan te koppelen.

Sinds korte tijd werkt Mâäk nauw samen met het Brusselse productiehuis MET-X. De manier waarop ze sociale aspecten met muziekopvoeding combineren sluit aan bij onze visie. Heel apart is hun gezonde mix van amateurs en professionelen.

Ze zijn ook betrokken bij het project Brede School Nieuwland hier in de buurt. Daarmee is er een rechtstreekse link naar ons eigen Il n’y a pas de fraises en hiver waarbij we optraden buiten het traditionele concertcircuit. Bovendien zijn een aantal van hun initiatieven verankerd in de Afrikaanse culturen. Luc Mishalle, artistiek leider van Met-X, vroeg mij om samen met hem hun hele werking verder uit te breiden. Een fantastisch aanbod want nu hebben we ruime burelen en een heuse repetitieruimte waar we tevens concerten kunnen organiseren. In januari was er al een eerste gezamenlijke happening. Het is de bedoeling dit om de twee maanden te herhalen. De volgende afspraak is 30 maart.

Georges Tonla Briquet Buenaventura werd uitgebracht bij het W.E.R.F.-label.

MiXit | 30 maart 2013, Nieuwland (Brussel) Mâäk Quintet | 4 april & 2 mei & 6 juni 2013, cc Brass (Vorst) Mâäk Sextet | 26 april 2013, Flagey (Brussel) Info: www.maaksspirit.be

ZA 30/03/13 - 20:30

SOWETO KINCH TRIO UK THE LEGEND OF MIKE SMITH Soweto Kinch saxen, vocals, rap Karl Rasheed Abdel contrabas Shaney Forbes drums

WO 03/04/13 - 20:30

GHALIA BENALI + MÂÄK - MW’SOUL TUN/B Ghalia Benali zang Moufadhel Adhoum oud Laurent Blondiau trompet Guillaume Orti saxen Jeroen Van Herzeele saxen Michel Massot tuba, trombone João Lobo drums, percussie

ZA 13/04/13 - 20:30

THE B.O.A.T. USA/B/FR Teun Verbruggen drums Jasper Stadhouders el. bas Nate Wooley trompet Andrew D’Angelo sax Marc Ducret gitaar Jozef Dumoulin Fender Rhodes

DO 25/04/13 - 20:30 JAZZLAB VOICES

Ondertussen broed je waarschijnlijk nog andere plannen uit.

Dat klopt. Zo is er Project Electro, een combinatie van dans en muziek volledig gebaseerd op improvisatie en een eigen taalgebruik. Zelf treed ik daarnaast nog regelmatig op in Frankrijk met het Andy Emler MegaOctet. Mijn grote droom is de oprichting van een Mâäk XL, MicMâäk, met twee bassen, twee drums en nog veel meer.

Een soort dreamteam met op het repertoire zowel geschreven stukken als improvisatie.

Concertagenda

CONCERTEN

SANDER DE WINNE/ BRAM DE LOOZE B Sander De Winne zang Bram De Looze piano

MELANIE DE BIASIO TRIO B Melanie De Biasio zang, fluit Pascal Mohy piano Sam Gerstmans contrabas

WO 29/05/13 - 20:30

ERIC VLOEIMANS GATECRASH NL Eric Vloeimans trompet Jeroen van Vliet Fender Rhodes Gulli Gudmundsson bas Pascal Vermeer drums

W W W. D E W E R F. B E

WERFSTRAAT 108 - 8000 BRUGGE 050 33 05 29 2013/1 9 INFO & TICKETS: RESERVATIE@DEWERF.BE

F

cus

Lionel Beuvens

“Mijn muziek valt onder het label Europese jazz” Na jaren dienst als sideman in de meest diverse groepen (aRTET, Alien Bitesize,…) en na een paar eigen initiatieven waaronder Grass Monkeys, presenteert drummer Lionel Beuvens uiteindelijk zijn debuut als leider.

Hij omringde zich meteen met een aantal internationale topmuzikanten: trompettist Kalevi Louhivuori, pianist Alexi Tuomarila en bassist Brice Soniano.

Een gesprek over o.a. drumsolo’s, ECM en Elvin Jones.

Je komt naar voor met een kwartet maar de cd-titel luidt Trinité.

Trinité is een muzikale verwijzing naar drie pijlers: melodie, harmonie en ritme. Bovendien is het stuk opgebouwd uit drie delen.

Meer symboliek zit er niet achter.

We krijgen hier de kans om uitvoerig kennis te maken met de componist Lionel Beuvens want alle nummers zijn door jou neergepend.

Dit is het eindresultaat van jaren bij elkaar sprokkelen want ik componeer niet zo makkelijk.

Zo dateert de openingstrack van mijn studentenperiode. Toen ik carte blanche kreeg voor Gaume Jazz in 2011 was ik verplicht een aantal schetsen af te ronden. Ik wilde sowieso Brice Soniano en Alexi Tuomarila in mijn groep en wist dus in welke richting ik mijn materiaal moest finaliseren. Alle pionnen waren aanwezig, ik moest ze enkel nog plaatsen. Voor mij was het een soort nu of nooit.

In het verleden was je al betrokken bij een aantal projecten en groepen maar dit lijkt nu de definitieve doorstart.

Een van mijn belangrijkste initiatieven in het verleden was Grass Monkeys met toen al Brice en Alexi erbij en met verder nog een saxofonist en een zangeres. Het probleem met dergelijk uitgebreide bezetting is dat je beperkt wordt in je mogelijkheden. Je moet veel op voorhand vastleggen. Er is minder flexibiliteit, zeker door de zang. Persoonlijk vind ik dat het geluid van een trompet dat van de stem het dichtst benadert. Vandaar mijn keuze om saxofoon en stem te schrappen en deze te vervangen door een trompet. Op die manier had ik meteen een solist wat een extra troef is om er avontuur en spanning in te houden.

10

2013/1

Er sijpelt hier en daar een sterk verwante ECM-klank door in bepaalde composities en er zitten twee Finnen in je groep. Vanwaar die Scandinavische link?

Die parallellen kwamen er via mijn zus (pianiste Eve Beuvens in wiens trio Lionel speelt, gtb).

Lionel Beuvens:

“Saxofoon en stem heb ik vervangen door een trompet” Zij liet mij veel luisteren naar platen van Bobo Stenson, John Taylor,… Onbewust heeft dit dus sporen nagelaten. Je kan er weliswaar niet omheen dat mijn muziek onder het label Europese jazz valt. Dat is normaal, ik woon hier. Daarnaast ben ik echter eveneens geïntrigeerd door inspiratiebronnen die veel verder van mij verwijderd zijn zoals Afrika of oudere jazz. Tussen al die invloeden zoek ik het juiste evenwicht. Hierbij heb ik veel te danken aan mijn muzikanten. De composities zijn uiteindelijk zeer eenvoudig maar ik heb het geluk dat zij alles heel geïnspireerd aanvullen (lacht).

Was het jouw idee om een korte drumsolo in het geheel te verwerken (Drums).

Inderdaad, niet om uit te pakken met technische hoogstandjes maar om de cohesie van de cd te bevorderen. Live speel ik ook altijd een solo tussen Fragile en Mucho Loco om beide stukken aan elkaar te linken. Ik vond het logisch om dat principe door te trekken naar de cd. Toch blijft het een hekel punt voor mij. Persoonlijk vind ik het nog steeds moeilijk

om mezelf op de voorgrond te plaatsen, als drummer maar ook als groepsleider. Ik heb liever dat de anderen in de spots staan. Voor deze solo ben ik zelfs vroeger naar de studio getrokken zodat ik nog helemaal alleen was.

In tegenstelling tot bij een van je vroegere groepen Alien Bitesize is het gebruik van elektronica nu volledig afwezig.

Gewoon omdat het in dit kader niet paste. Ik wilde vooral de spontaniteit bewaren. Met elektronica erbij krijg je een totaal andere context. Je gaat bepaalde klanken bewust zoeken. Live is dat dan eveneens een extra parameter en ik vond dat deze muziek dit niet nodig had.

Lionel Beuvens

Wat mag een goede drummer nooit doen?

Dat is een moeilijk vraag. Boven de groep uitkomen zou ik zeggen. Hij moet altijd ondersteunen. Hij is de ‘chef d’orchestre’ en mag in die zin zoveel plaats innemen als hij wil maar moet ondertussen de anderen blijven leiden zonder hen te overdonderen. Dat is niet evident. Ik bezondig mij daar soms aan in mijn enthousiasme. Elvin Jones zei dat de ondersteunende rol een verplichting was terwijl hij weliswaar veel plaats innam maar nooit overheerste.

Op de hoes citeer en bedank je heel wat personen en plaatsen in zowel Wallonië als Vlaanderen. Merk jij een groot verschil bij de optredens?

In Vlaanderen is het netwerk van de culturele centra duidelijk beter gestructureerd. In Wallonië speelt alles zich nog meer af op niveau van cafés met een dito mentaliteit. Daar kijken ze ook meestal nog op als je jazz in een café speelt, in Vlaanderen vinden ze dat een doodnormale zaak.

Georges Tonla Briquet Trinité verscheen bij Igloo Records.

F

Ruben Machtelinckx

“Ik schrijf heel intuïtief, ‘gitaristiek’…”

Met zijn nieuwste cd Côté Jardin en een reeks geslaagde verjaardagsconcerten bewees Philip Catherine dat hij nog lang niet uitgespeeld is. Ondertussen staat een jonge generatie klaar om in zijn voetsporen te treden. Onder hen Ruben Machtelinckx.

Kenmerkend daarbij is dat het begrip jazz enorm rekbaar wordt.

Nog geen drie jaar geleden studeerde Ruben Machtelinckx af aan het Koninklijk Conservatorium Antwerpen.

Ondertussen ging hij tevens in de leer bij gitaristen als Nelson Veras en Pierre Van Dormael. Live werkte hij mee aan het installatieproject Boxes en was hij te horen bij groepen als Phynt, Amygdala en Le Pragmatisme Du Barman (met Peter Evans). Voor het ogenblik gaat al zijn aandacht uit naar het kwartet dat hij vormt met Joachim Badenhorst, Hilmar Jensson en Nathan Wouters.

We ontmoetten Ruben in zaal Moonbeat (Mechelen) vlak na het laatste van een reeks succesvolle concerten.

Laten we beginnen met de titel van de plaat, Faerge.

Dat is Deens voor veerboot.

Vorig jaar woonde ik een

tijdje in Kopenhagen en dit nummer is geschreven op de veerboot. Aangezien het een atmosferisch stuk is dat sterk Scandinavisch getint is, vond ik dit een gepaste titel. Voor de volledigheid vermeld ik dat dit niet de naam van de groep is. Aangezien elke muzikant zijn bijdragen leverde, ook al componeerde ik de basisstukken, wilde ik de vier namen op de hoes.

Waarom trok je naar ginder?

Ik heb in het verleden een hele tijd naar ECM-platen geluisterd maar geleidelijk aan verplaatste mijn interesse zich richting Denemarken onder meer doordat ik het ILK-label ontdekte. Dat is opgericht door jonge artiesten die een duidelijke visie hebben en interessante dingen aanbieden. Daarnaast is er een ganse groep van

gelijkgestemde muzikanten die allerlei evenementen en concerten organiseren. Onder hen zit bijvoorbeeld Simon Toldam die samen met Joachim Badenhorst bij Han Bennink speelt. Ik volgde tevens les bij Jakob Bro, de gitarist van Paul Motian. Om vertrouwd te raken met die Deense scene trok ik voor twee maanden naar ginder. Financieel was een volledig jaar helaas niet haalbaar. Na mijn verblijf nam ik hier nog tien maanden een tussenpauze om te studeren.

Ruben Machtelinckx:

“Ik ging voor twee gitaristen. Die klankcombinatie en die textuur in eenzelfde groep spreekt mij erg aan” Nadien keerde ik wel terug naar Kopenhagen om de plaat op te nemen.

Die internationale wisselwerking is typerend voor jullie generatie.

De contacten verlopen veel makkelijker door de technologie. Bovendien is het echt broodnodig. Er zijn meer en meer goede muzikanten in België en ook al heb je hier heel wat mogelijkheden, je bent toch verplicht de grens over te trekken. Mooi meegenomen is dat je daardoor veel reist, een belangrijke inspiratiebron voor mij.

Koos je dit kwartet voor de muzikanten of voor het instrumentarium?

Beide speelden een rol. Ik wilde hoe dan ook twee gitaristen. Die klankcombinatie en die textuur in eenzelfde groep spreekt mij erg aan. Met Nathan en Joachim speelde ik vroeger al samen en Hilmar leerde ik kennen via een masterclass. Ik wist dat zij mijn muziek konden invullen op de manier die ik wilde.

(V.l.n.r.) Hilmar Jensson (g), Ruben Machtelinckx (g), Nathan Wouters (cb) en Joachim Badenhorst (klarinet)

Componeer je makkelijk?

Het is zo dat ik heel intuïtief schrijf. Heel ‘gitaristiek’ zegt men mij soms maar dat is

cus

nu eenmaal mijn manier. Ik componeer op gitaar. Na een paar uur staat er meestal wel iets op papier wat ik verder uitwerk met richtlijnen voor de anderen. Live heb je natuurlijk het extra element van interactie en vult iedereen nog verder aan. Als ik dan hoor wat Joachim bijvoorbeeld allemaal doet, kan ik mezelf enkel gelukkig prijzen dat hij mee in dit avontuur stapte.

Net als de meeste gitaristen voeg je allerlei elektroeffecten toe.

Ik beperk dat toch wel. Tegenwoordig is het een deel van het instrument geworden waar je niet meer om heen kan.

Vroeger kon je enkel wat werken met de versterker, nu zijn de mogelijkheden bijna eindeloos. Waarom ze niet gebruiken?

Naar het einde van het concert toe speelde je een heel melodische passage met minimale effecten. Dat deed denken aan wat Philip Catherine solo al eens doet.

Dat klopt. De laatste jaren is zijn invloed verminderd maar in het begin luisterde ik heel veel naar hem. Je kan moeilijk om hem heen, zeker als je over melodie begint.

Zijn er andere gitaristen die je voorkeur wegdragen?

Mijn grootste invloed is wel Bill Frisell. Daarnaast apprecieer ik enorm wat Jakob Bro doet. Maar ook in België heb je sterke gitaristen zoals o.a. Frederik Leroux en Bert Cools.

Wat mag een goed gitarist nooit doen?

Dat is een moeilijke vraag.

Ik weet niet of daar een antwoord op is. Misschien zijn er dingen die ik niet mag doen omdat ik het niet kan. Wat zeker niet mag, is klonen of klakkeloos kopiëren. Misschien mag iedereen wel alles doen als het maar op een eigen manier gebeurt.

Georges Tonla Briquet

2013/1

11

75th aniversary BRUSSEL - ANTWERPEN - GENT - RUISELEDE

www.maene.be www.steinway.be www.doutreligne.be

2008 was een sleuteljaar voor Piano’s Maene. We vierden ons 70-jarig bestaan en betrokken in Ruiselede een nieuw, ruim 5200 m² tellend gebouw met sfeervolle showrooms en gespecialiseerd atelier voor restauratie en nieuwbouw. In 2011 openden we een vierde filiaal in Antwerpen. Dit jaar bestaan we 75 jaar, en uiteraard zal dit ook weer met de nodige luister worden gevierd.

Onze vakbekwaamheid breidt nog steeds uit op het vlak van verkoop, verhuring, restauratie en constructie van klavierinstrumenten. Onderlegde pianoconsultants helpen u graag een overwogen keuze te maken bij de aankoop of huur van een piano. Gespecialiseerde ateliermedewerkers staan in voor de stemming, restauratie en constructie van nieuwe en historische instrumenten.

12

2013/1

Met vier vestigingen in Brussel, Antwerpen, Gent en Ruiselede, en ruim 50 medewerkers, behoort Piano’s Maene tot de meest gerenommeerde pianospeciaalzaken van Europa.

Onze passie vertaalt zich in een hechte verweving van vakkennis, ambachtelijke trots, familietraditie, eerlijkheid en een grenzeloze bewondering voor muziek. In die geest groeit Piano’s Maene verder en in diezelfde geest heten we u graag welkom in onze zaak.

Met muzikale groeten, Chris Maene, het Piano’s Maene Team

F

Carlo Nardozza

“Het was tijd om gewoon mooie muziek te maken...”

Carlo Nardozza is een Limburgse Belg met Italiaanse roots. Een heldere en eclatante trompettist ook, met een ongedwongen speelstijl en dito persoonlijkheid.

Spontaan, extravert en met het hart op de juiste plaats.

Carlo Nardozza (links) en Michel Bisceglia

In 2006 debuteerde zijn eigen Carlo Nardozza Quintet (CNQ) met Making Choices, een caleidoscopisch visitekaartje van een muzikant die inspiratie putte uit zijn multiculturele achtergrond. In 2008 volgde Winterslag, een heuse suite die zich liet beluisteren als een toongedicht en een eerbetoon aan zijn geboortestreek. Beide platen werden, zoals dat dan heet, warm onthaald door pers en publiek.

Sindsdien freelancet Carlo bij het Brussels Jazz Orchestra, Lady Linn, Alano Gruarin en speelt op platen van Kristen Cornwell of Mimi Verderame.

Hij is docent aan de Hasseltse Academie en het Gentse conservatorium en helpt met plezier het jonge volkje op de goede weg. Voor het tienkoppige orkest Rumble Jungle Orchestra uit Gent schreef hij een aantal stukken. Want gul en vrijgevig is hij. Maar rond zijn eigen CNQ werd het een beetje stil. Af en toe hoorde je wel in de coulissen fluisteren hoe Carlo een nieuwe band aan het klaarstomen was. Maar nu

verrast hij met 11, een intieme duoplaat samen met pianist en duivel-doet-al Michel Bisceglia. “Eerlijk gezegd, dit duo heeft me zelf ook wat overvallen”, bekent Carlo: “Iedereen die me een beetje kent, weet dat je graag altijd en overal én met alleman en iedereen muziek wil maken. Wordt er ergens gejamd, dan ben ik de eerste die meedoet en de laatste die het podium verlaat. En vaak heb ik de neiging – noem het een verantwoordelijkheidszin? – de dingen op sleeptouw te willen nemen. Soms op het gevaar af dat ik de boel helemaal kapot speel omdat ik simpelweg té veel wil doen; Overcompenseren heet dat. (lacht) Het was tijd om de teugels wat te vieren en gewoon mooie muziek te maken...”

De combinatie van trompet en piano is alomtegenwoordig in de jazz, waren er bepaalde voorbeelden waar je je aan gespiegeld hebt?

Carlo: Nee, zo werkt het niet.

We hebben bij wijze van spreken leren voetballen zonder

eerst naar een match van een ander team te gaan kijken. Natuurlijk druppelt er steeds invloed van anderen door in alles wat je doet, of je nu wil of niet.

Carlo Nardozza:

“In duo heb je niemand waarachter je je kan verbergen”

Als ik toch een aantal voorbeelden kan noemen, dan hoort daar zeker Songs of Mirth and Melancholy van Branford Marsalis en Joey Calderazzo bij. De sfeer van dat album heeft ons beiden heel erg gepakt en geïnspireerd. Maar of dat zo opvallend is in het resultaat, kan ik niet zeggen. Of ken je One on One van Clark Terry? Daarop speelt hij in duo’s met een hele reeks pianisten zoals Geri Allen, Tommy Flanagan of Kenny Barron. Terry behoort sowieso

tot mijn grootste voorbeelden.

Hij is een van de meest onderschatte trompettisten ooit. Het blijft me verbazen dat iedereen het steeds blijft hebben over Dizzy Gillespie, Miles Davis of Lee Morgan.

Nochtans was Terry niet alleen hun tijdgenoot, maar in vele gevallen ook hun mentor. Heel wat van zijn speeltechnieken zijn in het vocabularium van een hele generatie trompettisten terechtgekomen.

Hoe is het idee voor dit duo gegroeid?

De bedaarde, intieme sfeer van jazz die in kleine bezettingen wordt gespeeld, spreekt me de laatste tijd erg aan. Kenny Wheelers Gnu High, bijvoorbeeld. Of Charms of the Night Sky van Dave Douglas. Muziek waarbij de trompet de enige blazer is. Ik speel al een hele tijd met het idee om een dergelijke band samen te stellen.

Want ik vind het eerlijk gezegd steeds een beetje intimiderend om samen met een saxofonist

cus

te spelen. De combinatie van saxofoon en trompet zorgt voor een heel aparte energie – het is alsof je niet voor mekaar wil onderdoen. Tot nu toe is het echter nog niet gelukt om die plannen concreet te maken. Weet je, mijn persoonlijke lijstje van muzikanten met wie ik in de toekomst nog wil samen spelen is heel erg lang. Dat is een enorme luxe, maar tegelijkertijd een groot probleem. Want dan moet ik keuzes maken en daar ben ik niet zo goed in.

Dan is Michel Bisceglia je ideale keuze?

Bij Michel voel ik me totaal op mijn gemak. Dat is zeldzaam en dierbaar. Hij is een lyrische pianist die heel vrij en open kan spelen. Hij laat me erg veel ruimte om mijn eigen verhaal te smeden. Toch smijt hij me genoeg voor de voeten en daagt hij me uit om telkens weer beter te doen. In duo heb je niemand waarachter je je kan verbergen. Geen drummers die je fouten maskeren. Met Michel lukt het wonderwel om van dat gebrek een surplus te maken. Hij is bovendien een componist in hart en nieren.

Ook dat kan je horen op ons nieuwe album.

Dat je zelf een meer dan degelijk stuk kan neerpennen, demonstreerde je al met je beide kwintetalbums.

Hoewel ik me geen componist voel. Vaak schrijf ik met een ensemble in gedachten. Het meeste van wat ik al klaar had, had ik geschreven met dat nieuwe kwartet in gedachten. Daarom zijn er ook relatief weinig stukken van mezelf op 11 terecht gekomen. Dan pasten de stukken die Michel aandroeg doorgaans veel beter in dit duo.

Ben je nu meer zelfzeker dan op Making Choices of Winterslag?

Destijds wou ik mezelf bewijzen. Nu ben ik minder bang om het klein te houden. Ik denk er nu misschien minder bij na? Ik speel zoals ik vind dat er moet worden gespeeld en daar laat ik het bij. De muziek moet maar voor zich spreken.

Frederik Goossens 2013/1

13

F

cus

Lynn Cassiers

“Ik hou van songs en verhaaltjes�

De kloof tussen jazz, electro, improvisatie en aanverwante experimentele stromingen wordt alsmaar kleiner of groter, naargelang het standpunt. De schemergebieden tussen al deze stijlen vormen het favoriete speelterrein van vocaliste Lynn Cassiers (Octurn, Lidlboj, Tape Cuts Tape, ‌). We maken een korte tussenstand op met als discussiepunt waar eindigt jazz en begint de volgende dimensie?

Lynn Cassiers

14

2013/1

Focus: Lynn Cassiers Enerzijds zijn er de traditionele zangeressen die het centrale boegbeeld van een groep vormen en zich houden aan een welbepaalde stijl. Anderzijds heb je deze die hun stem als instrument aanwenden en volledig in de groep geïntegreerd zijn. Lynn Cassiers behoort duidelijk tot de tweede categorie.

Of het nu bij het rockgetinte Tape Cuts Tape is met Rudy Trouvé en Eric Thielemans, bij Octurn of bij het improvisatiekwartet rond de Italiaanse saxofonist Riccardo Luppi, telkens vormt Cassiers met haar steminterventies en elektronicaspielereien een essentieel onderdeel van het aparte klankenuniversum dat deze groepen creëren.

Deze aanpak kwam er niet zomaar. Cassiers studeerde in Den Haag waar ze o.a. Manolo Cabras en Marek Patrman leerde kennen. Ze volgde er traditionele zanglessen en vormde in de Antwerpse Kunsthumaniora reeds een duo met Simon Wittevrouw met op hun setlist standards in bebop stijl.

Nadien kwam de bewuste keuze om ver weg van de traditie verder te doen. “Ik kreeg een afkeer van dat hele repertoire door de rigide regeltjes waarbij het accent op techniek lag. Ik ontmoette gelukkig anderen met de meest diverse interesses en achtergronden en leerde zo een nieuwe wereld kennen.

Toch liet ik dat aspect van standards en traditie niet volledig vallen. Af en toe treed ik trouwens nog op met dergelijk programma maar ik vul dat wel in op mijn manier.”

Lynn Cassiers:

“Er is een verschil tussen pure improvisatie, enkel soundscapes en wat ik doe: het hanteren van een bepaalde vrijheid maar wel binnen een project en een structuur”

Je brengt deze maand je solodebuut The Bird, The Fish And The Ball uit in eigen beheer. Een bewuste keuze of een noodzaak?

Tegenwoordig kan iedereen iets uitbrengen, de moeilijkheid is om het algemeen bekend te maken.

Ik heb alles zelf gefinancierd maar werk samen met RAT Records van Teun Verbruggen. Concreet betekent dit dat ik in de RAT-catalogus opgenomen wordt en zo een potentieel publiek kan bereiken voor mijn plaat.

Je plaat klinkt als een sprookje voor volwassenen.

Het is mijn manier om al de klanken die ik ontwikkelde als sidewoman een plaats te geven in mijn eigen wereld. Ik hou van songs en verhaaltjes met af en toe een knipoog zoals een titel als MTV. Mijn muziek is zo toegankelijk dat die eveneens geschikt is voor MTV (lacht).

Je maakt deel uit van een welbepaalde alternatieve scene in Brussel die zich beweegt rond ankerplekken als o.a. Recyclart, Les Ateliers Claus, Studio Grez en nu ook Brass.

Het is een klein maar bloeiend circuit. Brussel heeft het voordeel van openheid. Iedereen voelt zich er thuis, of je nu Engels, Italiaans, Spaans of een andere taal spreekt. Hier moet je niet passen in een bepaald kader zoals in sommige andere steden. Brussel is een heuse draaischijf op het kruispunt van Europa met in de onmiddellijke nabijheid steden als Parijs, Berlijn en Amsterdam.

Er heerst een bepaalde ingesteldheid die je nergens anders vindt. In Parijs bijvoorbeeld zal je geen noiseconcert meemaken in de jazzscene of omgekeerd. Daar is wel sprake van afgebakende vakjes.

De aanleiding voor dit gesprek is de grote discussie over het feit of bepaalde stromingen nog wel plaats moeten krijgen in een blad als Jazzmozaïek. Waarom een artikel over Lynn Cassiers bijvoorbeeld?

Dat moet zeker kunnen omdat mijn roots in de jazz liggen en ik nog steeds refereer naar die parameters. Als ik ga jammen, komt dat alles naar boven.

Bebop was ook een nieuwe kruisbestuiving, net als free indertijd. Nu heb je de hele internationalisering dankzij internet. Het gevolg is een lawine van invloeden. Je kan het niet maken als jazzmuzikant dat je dit alles negeert. Zelf heb ik vroeger nooit naar rock geluisterd maar ik zit nu wel samen met Eric Thielemans in Tape Cuts Tape, een trio waarin ook Rudy Trouvé zit (ooit nog bij de originele bezetting van dEUS, gtb). Er is een onderscheid tussen groepen die werken op pure improvisatie en enkel soundscapes nastreven of wat ik doe: het hanteren van een bepaalde vrijheid maar wel binnen een project en een structuur. Belangrijk om te vermelden is dat mijn muziek niet toevalsgebonden is, ik heb alles perfect onder controle.

Wat is jouw plaats binnen een groep als Manolo Cabras and Basic Borg?

Dat is het project van Manolo. Het is jazzminded maar tevens met links naar andere richtingen. Hij heeft zijn visie en ik probeer mijn plek daarin te vinden. Kenmerkend is het spel met verschillende lagen. Iedereen kan op zijn niveau blijven en daar zijn ding doen in een eigen tonale zone. Dat is totaal iets anders dan Tape Cuts Tape bijvoorbeeld.

Rudy staat altijd klaar met nieuw materiaal terwijl de opnamen toch heel instinctief gebeuren.

Zo improviseer ik soms zelfs teksten in de studio.

De ganse debuutplaat van Tape Cuts Tape is trouwens zo ingeblikt. Ik improviseerde er op los omdat ik dacht dat het gewoon voor een demo was.

Welk is de meest recente plaat die je kocht?

Had ik er recent een gekocht dan was het zeker die van Sidsel Endresen & Stian Westerhus geweest. Ik zag het concert in de Vooruit en was sterk onder de indruk.

Georges Tonla Briquet

30 maart Evan Parker (GB) Paul Lytton (GB) vanche (B) ‘My brush is no horn’ (vanche) Evan Parker (sax) Paul Lytton (drums & percussie) vanche (beeld)

3 april Open Loose (VS)

Tony Malaby (sax) Mark Helias (contrabas) Tom Rainey (drums)

13 april Baloni (B/FR/D)

Joachim Badenhorst (sax & klarinet) Franz Loriot (viool) Pascal Niggenkemper (contrabas)

20 april Eric Vloeimans (NL) Tuur Florizoone (B)

Eric Vloeimans (trompet) Tuur Florizoone (accordeon)

10 mei Bill Carrothers Trio (VS/B) Bill Carrothers (piano) Drew Gress (contrabas) Dré Pallemaerts (drums)

24 mei Fred Van Hove (B) Els Vandeweyer (B)

Fred Van Hove (piano) Els Vandeweyer (vibrafoon)

15 juni Outpost Quartet (B)

de SINGER

Bavelstraat 35, 2310 Rijkevorsel INFO & RESERVATIES

www.desinger.be of 03 380 1015 10 2013/1

in

in

JAZZLAB VOICES ZA 13 APR: 20U • € 12/10 • JAZZLAB SERIES

JOHN HÉBERT ‘THE SOUND OF LOVE’ THE MUSIC OF CHARLES MINGUS FEATURING TIM BERNE, TAYLOR HO BYNUM, FRED HERSCH, CHES SMITH

Dubbelconcert met twee van de allergrootste zangtalenten uit de Belgische jazz.

VR 29 MRT: 20U30 • € 20/18 • VW SPRING SESSIONS

CARATE URIO ORCHESTRA

CRAIG TABORN TRIO ZO 14 APR: 20U30 • € 18/16 Taborn gebruikt in zijn composities elementen uit de traditionele jazz, de vrije improvisatie en traditionele muziek uit Afrika, Indonesië en de Cariben.

SANDER DE WINNE (ZANG); BRAM DELOOZE (PIANO) MELANIE DE BIASIO (ZANG); PASCAL MOHY (PIANO); SAM GERSTMANS (CONTRABAS)

VR 26 APR: 20U • € 12/10 • BADENHORST X6 Joachim Badenhorst bracht bevriende muzikanten uit alle hoeken van Europa bij elkaar om zijn nieuwe composities te brengen. Een primeur!

JOACHIM BADENHORST (RIETEN, TOETSEN, STEM); EIRIKUR ORRI (SIGUR RÓS) (TROMPET, ELEKTRONICA); SEAN CARPIO (DRUMS, STEM, GITAAR); NICO ROIG (GITAAR, STEM); FRANTZ LORIOT (VIOOL); BRICE SONIANO (CONTRABAS); PASCAL NIGGENKEMPER (CONTRABAS)

CRAIG TABORN (PIANO); GERALD CLEAVER (DRUMS); THOMAS MORGAN (BAS)

IBRAHIM MAALOUF QUINTET: WIND DO 25 APR: 20U30 • € 18/16 • VW SPRING SESSIONS “De muziek herinnert in veel opzichten aan Miles Davis’ werkstuk voor Ascenseur pour l’échafaud van Louis Malle, vanwege de uitgepuurde klank, de bijzondere kleurschakeringen en de poëtische sfeer.” (DE MORGEN) IBRAHIM MAALOUF (TROMPET); IRA COLEMAN (CONTRABAS); MARK TURNER (SAXOFOON); CLARENCE PENN (DRUMS); FRANK WOESTE (PIANO)

RAVI COLTRANE QUINTET DO 2 MEI: 20U30 • € 18/16 • VW SPRING SESSIONS “De muziek van Ravi Coltrane is complex en intelligent, maar zeker geen studeerkamerjazz. Samen met geweldige musici als Joe Lovano en Ralph Alessi heeft Ravi Coltrane een imponerende cd afgeleverd.” (DE TELEGRAAF) RAVI COLTRANE (SAXOFOONS); RALPH ALESSI (TROMPET); DAVID VIRELLES (PIANO); DREW GRESS (BAS); CLARENCE PENN (DRUMS)

SCORE MAN DO 6 JUN: 20U30 • € 16/14 • JAZZLAB SERIES - ALERT! Score Man is het nieuwe groot orkest van El Tattoo Del Tigre-oprichter Thomas De Prins. Het speelt met klanken. Soms in gevecht, dan weer met een knipoog naar de nostalgische bigband traditie. Eén ding is zeker: het swingt, schuurt en zweept op.

WAYNE SHORTER QUARTET: WITHOUT A NET MA 11 NOV: 20U30 • € 40/38 “Naast zes nieuwe composities, is er het uitgesponnen toongedicht ‘Pegasus’, met steun van het kamerensemble Imani Winds. Shorter speelt meestal sopraansaxofoon en vlecht priemende, opwindende lijnen door de bruisende muziek. De spanning groeit als hij met korte intense frasen zijn musici opzweept, met vaak bloedstollende muziek als resultaat.” (DE STANDAARD)

COLE PORTER SESSIONS ZO 28 APR & ZO 26 MEI: 15U • € 10/8 Een unieke concertreeks rond het leven en werk van Cole Porter.

WILFRIED VAN DEN BRANDE (ZANG); DIRK BAERT (PIANO)

JACOB KARLZON 3: MORE ZA 18 MEI: 20U • € 12/10 De Zweedse pianovirtuoos Jacob Karlzon zoekt zijn invloeden zo breed mogelijk: covers van U2, Nick Kershaw en zelfs Korn passeren de revue. Zijn spel is briljant, krachtig en vindingrijk.

JACOB KARLZON (PIANO); HANS ANDERSSON (BAS); ROBERT MEHMET IKIZ (DRUMS)

YVES PEETERS GROUP: HALLUCINATIONS ZA 25 MEI: 20U • € 12/10 Mediakunstenaar Joop Pareyn maakte beelden en projecties bij de verhalende muziek van de Yves Peeters Group. De visuals dragen bij aan de unieke sfeer van de composities.

NICOLAS KUMMERT (SAX & ZANG); FREDERIK LEROUX (GITAAR); GEERT HELLINGS (GITAAR & LAP STEEL); NICOLAS THYS (BAS); YVES PEETERS (DRUMS); LIVE VISUALS: JOOP PAREYN

GRATIS BOLLEKE

bij elk jazzconcert in De Roma!

Per gekocht ticket ontvangt u een bon die u op de avond van het jazzconcert kan inruilen voor een gratis Bolleke Koninck.

Deze actie is enkel geldig in het voorjaar van 2013.

DE ROMA: TURNHOUTSEBAAN 286, 2140 BORGERHOUT / RATAPLAN: WIJNEGEMSTRAAT 27, 2140 BORGERHOUT INFO & TICKETS: WWW.DEROMA.BE - WWW.RATAPLANVZW.BE - 03 292 97 40 - TICKETBALIE, TURNHOUTSEBAAN 327, 2140 BORGERHOUT - JAZZMUZIEKWINKEL MARK SOUND, WOLSTRAAT 6, 2000 ANTWERPEN - FNAC-WINKELS 16

2013/1

Festivalnieuws

Jazz in de lente

STORM! Oostende Al aangekondigd in vorige editie, maar nu helemaal klaar ervoor (zie website), mag het STORM! lopen in Oostende (5 en 6 april) met wat de organisatoren the next thing in jazz dopen en in De Grote Post zijn première beleeft.

Een ware staalkaart van de creatieve jazz van vandaag met uitlopers naar andere genres. Met exclusieve concerten van Yaron Herman Quartet en Remi Panossian trio en absolute primeurs voor België van Shai Maestro

trio en Roller Trio.

STORM! nodigt ook twee jonge muzikanten uit om twee avonden lang één zaal te kapen. Lander Gyselinck en Jens Bouttery presenteren met hun Soulmates Sessions eigen projecten (STUFF., Les Chroniques de l’inutile,...), nodigen muzikale metgezellen uit (Joachim Badenhorst,...) en maken voor het eerst een gezamenlijke eigen creatie (Sandy).

Maar de STORM! raast een hele week door (vanaf 29 maart) met een concours voor jong jazztalent i.s.m. Muziekmozïek vzw en JazzLab Series, gratis caféconcerten, muziekkamers voor de allerkleinsten en een zondags salon rond jazz en literatuur.

Alle details op www.vrijstaat-o.be

Jens Bouttery

Ham Sessions – Gent Op zondag 12 mei en in het Pinksterweekend (19 en 20 mei) vanaf 15u kan je de Ham Sessions bijwonen in Gent (Ham 12). Michel Mast is spilfiguur van het beloftevol festival en speelt zelf met Wofo & Strings. Nathan Daems stelt zijn Black Flower ensemble voor, terwijl Tom Wouters, Bert Dockx en Lode Vercampt zich als Sweet Defeat presenteren. De groep die vorig jaar tijdens de Gentse Feesten op de 10-daagse van Muziekmozaïek de jazzwedstrijd won, Nordmann, kan je ook meemaken.

Uit Nederland komt Talking Cows over, de groep rond pianist Robert Jan Vermeulen.

Over de jongste cd Almost Human schreef onze medewerker Mischa Andriessen (JM 1/2012): “Er zit iets ongecompliceerd opgewekts in de muziek van de Talking Cows, precies dat waar

Django Liberchies de luisteraar zo blij van wordt.

Maar wat de eenvoud betreft, bedriegt de schijn. Onverwachte en complexe passages zijn er wel degelijk…” In Downbeat werd Almost Human met liefst 4,5 sterren bejubeld! Een gelegenheid om deze uitstekende groep aan het werk te zien.

Voor een andere niet te missen belevenis zorgt de Franse drummer Edward Perraud met Synaesthetic Trip, waarin Bart Maris schittert. De gelijknamige cd kreeg een Top-quotering van Peter De Backer in Jazzmozaïek 1/2012.

Shakara United sluit op maandagavond het festival met zijn 10-koppige afrobeat band af.

Dat vormt tegelijk de voorstelling van hun cd.

Op 4 en 5 mei wordt de 60ste verjaardag van de dood van Django Reinhardt herdacht tijdens het jaarlijkse festival. Het programma is een feest voor de gypsy swing-liefhebbers: Thomas Baggerman trio, Christophe Astolfi trio, Les Doigts de l’Homme, Les Violons de Bruxelles, BBQ trio en Romane Family.

Daarnaast zijn er nog heel wat randactiviteiten.

Info: www.djangoliberchies.be

Info: www.hamsessions.be Michel Mast 2013/1

17

Festivalnieuws

JazzBattaklang – Dendermonde Honk Tonk Jazz Club en Jazz Centrum Vlaanderen richten sinds 2008 jaarlijks in de maand mei een Jazzbattaklang in: zoals de naam het zegt een gezellige mengelmoes van allerlei stijlen, gaande van blues en gospel, traditionele New Orleans jazz tot cajun muziek, swing...

Naar jaarlijkse gewoonte wordt het festival geopend door Norbert Detaeye die op 26 mei om 10 uur in de kerk van Sint-Gillis-Dendermonde een gospelmis zal zingen.

Het is ook een traditie dat ieder jaar, in het kader van de NOMA actie die gestart werd nadat Katrina New Orleans geteisterd had, een uitmuntende vertegenwoordiger van de New Orleans music scene over komt: Wendell Brunious (t), Freddie Lonzo (tb), Frank Oxley (d), Lucien Barbarin (tb), Leroy Jones (t), Louis Ford (cl) en verleden jaar niemand minder dan ‘the Queen of Mardi Gras’: zangeres Charmaine Neville.

Voor dit jaar verwelkomt JazzBattaklang eindelijk (en hopelijk) de uitvoerder par excellence van de traditionele New Orleans Jazz: trompettist Gregg Stafford (°1953).

Hij is meer dan 25 jaar leider van de Young Tuxedo Brass Band, erfde de Jazz Hounds van Danny Barker in 1994, is vaste trompettist van Dr Michael White en zijn Original Liberty Jazz Band.

Naast regelmatige gigs in Preservation Hall en op festivals overal ter wereld, was hij met Wynton Marsalis een van de blikvangers op het memorabele A Tribute to Louis Armstrong concert in Carnegie Hall en tijdens een optreden in het Witte Huis op uitnodiging van president Bill Clinton. Op zaterdagavond 1 juni 2013 om 20 uur zal hij in Honky Tonk Jazzclub een concert geven in kwartetvorm.

Zondagnamiddag 2 juni zullen vanaf 14 uur op het gezellig plein vóór “de bunker” (koosnaampje voor de Honky Tonk) en in de intieme patio van het Jazz Centrum Vlaanderen verschillende groepen in diverse stijlen hun beste muziek brengen: onder andere zal Gregg Stafford samen met The New Orleans Train Jazz Band authentieke traditionele jazz brengen, en zal Petite Fleur de muziek van Django Reinhardt weer tot leven brengen. Het festival zal afgesloten worden rond 19 uur in Honky Tonk met een jamsessie van alle aanwezige muzikanten.

Info: www.jazzcentrumvlaanderen.be of telefonisch via 052/520466

Paco de Lucia

Spring Sessions – over hele land In het voorjaar vindt met de promotie van Spring Sessions een reeks concerten plaats in locaties verspreid over het land. Nog te beleven vanaf april tot juni: Portico Quartet (AB 4 april), Shakara United (De Roma 17 april, cd-voorstelling), Ibrahim Maalouf Quintet Wind (25 april De Roma), Mâäk (26 april Flagey), Ravi Coltrane (De Roma 2 mei), Jim Black Alasnoaxis (Recyclart 16 mei) en Paco de Lucia (6 juni Bozar).

Info: www.vwspringsessions.be

ZA 20/04

KRAAKPAND LINE-UP: DOUGLAS FIRS – ELLEN SCHOENAERTS KWARTET – BL!NDMAN [SAX] – GORILLA MASK – VR 26/04 ∞ JAZZ DJ MO VAN …

TRIO ERNST REIJSEGER (CELLO), HARMEN FRAANJE (PIANO), MOLA SYLLA (PERCUSSIE & VOCALS)

CD-PRESENTATIE 18

2013/1

THE BAD PLUS

VR 17/05 ∞ JAZZ / ROCK DO 9/05 ∞ JAZZ / ROCK

SCORE MAN I.S.M. JAZZLAB SERIES

DANS DANS (CD RELEASE) THE BAD PLUS

Festivalnieuws

Gent Jazz 2013 – Bijloke Gent In de volgende editie komen de zomerfestivals uitvoerig aan bod, maar Gent Jazz heeft al een mooie affiche bekendgemaakt. Vrijdag 12 juli komt het Brussels Jazz Orchestra de nieuwe cd met gastsolist Joe Lovano voorstellen. Die avond ook zangeres Dee Dee Bridgewater & Ramsey Lewis. Nog topvocalisten de daaropvolgende zaterdag 13 juli met Diana Krall en Kurt Elling met zijn Brill Building project. Op zondag 14 juli een speciale John Zorn-avond, die zijn 60ste verjaardag viert. Het Zorn-programma omvat Electric Masada, The Dreamers, Moonchild: Templars – In Sacred Blood, Illulinations en Song Project. In deze formaties kom je een pleiade aan topmusici tegen: Marc Ribot, Mike Patton, Jesse Harris, John Medeski, Marc Ribot, Trevor Dunn, Kenny Wollesen, Joey Baron, Cyro Baptista, Steve Gosling, Jamie Saft en Ikue Mori.

De tweede week zet in op donderdag 18 juli met Avishai Cohen Quartet en in duo Stefano Bollani en Martial Solal. De daaropvolgende avonden worden de grenzen van de jazz verlegd met o.a.

Jamie Cullum.

En wie het programma Koppen op televisie zag met een bijdrage over onze jazzmuzikanten Robin Verheyen en Bram Delooze in New York, kon daarin als primeur vernemen dat Marc Copland met Robin Verheyen zal optreden op Jazz Middelheim.

Info: www.gentjazz.com

Brussels Jazz Marathon 2013 Het weekend van 24, 25 en 26 mei is Brussel weer een en al jazzstad met gratis concerten in vele clubs en ook in openlucht met hoofdacts op de Grote Markt, Zavel en Katelijneplein. Op zaterdag is er ook de XL Jazzwedstrijd. Het programma wordt in april bekend gemaakt.

Info: www.brusselsjazzmarathon.be Diana Krall

Nasheet Waits Equality BOJAN Z SOLO 15/04/2013

ERIC HARLAND QUINTET 06/05/2013

18/03/2013

TICKETS : WWW.GENTJAZZ.COM

12 EUR / Concert 20 EUR / 4 Concerten Exclusief reservatiekosten (2,5 EUR)

LOCATIE : Belfort Restaurant, Emile Braunplein, 9000 Gent

DEUREN OPEN : 19.30u AANVANG CONCERT : 20.30u

2013/1

19

20

2013/1

Jazz a Liege 2013

Breed en toegankelijk Jazz te Luik programmeert op het 23ste festival (3 en 4 mei 2013) in vijf zalen van het Palais des Congres liefst 25 concerten. Klinkende namen uit de jazzwereld, maar ook grensverleggende acts, ofwel muzikaal plezier voor iedereen.

Een mooie affiche alweer met op de voorgrond Ravi Coltrane, Manu Katche en China Moses naast het project Lobi van Stéphane Galland, de Ethiopische jazz van Mulatu Astatke en de tangoklanken van Soledad.

De Ethiojazz van Astatke is aanstekelijke muziek en spreekt een breed publiek aan, wat hij bewees met het optreden op Ardentes festival 2009 en nog vorig jaar bij een uitverkocht concert in de AB. Astatke mocht al vroeg in New York met Duke Ellington spelen, verdiept zich later in de caribische muziek en calypso, neemt op met originele instrumenten van Porto Rico, zoekt zijn eigen avontuurlijke weg als apostel van de ethiojazz en herwerkt zijn oeuvre in opnames met The Heliocentrics (Inspiration Information Vol. 3).

De flamboyante zangeres China Moses, dochter van Dee Dee Bridgewater, komt voor de tweede keer naar Jazz à Liège.

Na een hommage-album (This One’s For Dinah – Blue Note Records 2009) rond de Queen of Blues, trekt ze op het jongste album Crazy Blues (Decca/ Universal 2012) die lijn door met vaste compagnon, pianistarrangeur Raphaël Lemonnier, in een ode aan de beroemde divas van de jazz en blues.

Natuurlijk heeft Ravi Coltrane – als zoon van – invloeden van John verwerkt maar intussen ook zijn persoonlijke stijl gevonden. Daarbij verlegt hij de grenzen van neobop over M’Base tot avontuurlijke jazz. Aan zijn zijde de uitstekende trompettist Ralph Alessi (bekend van bij Steve Coleman), pianist David Virelles, bassist Drew Gress en drummer Eric McPherson.

Ravi’s Blue Note debuut Spirit Fiction verenigde nog twee verschillende formaties waarin vaste partner Alessi, die alle lof krijgt om zijn composities.

Aan Joe Lovano vroeg Ravi of hij een voorstel wou doen over

een Paul Motian tune – Motian overleed een maand voor het Quintet ging opnemen – en dat werd Fantasm, wat Ravi op het album samen met Joe Lovano en Geri Allen speelt. Naast Allen was Perdomo pianist op de sessies, nu introduceert Ravi Coltrane op deze tournee de Cubaanse pianist Virelles, die in New York resideert. Hij is een veel gevraagd opkomend talent, onder meer te horen op recente albums van Tomasz Stanko en Chris Potter (beide op ECM).

Vele werelden Manu Katché schitterde nog recent op het Tournai Festival met zijn nieuw kwartet, dat nu ook voor het eerst in Luik zal optreden. In zijn kwartet twee Noorse topmuzikanten, saxofonist Tore Brunborg en trompettist Nils Petter Molvaer (al staat Luca Aquino aangekondigd in Luik), naast keyboardist Jim

Ravi Coltrane

Watson. Zijn jongste album dat zijn naam als titel draagt, vormt een verdere evolutie in zijn ECM-cyclus. Katché voelt zich zowel in rock- als variétémiddens en natuurlijk de jazz als een vis in het water. Die invloeden heeft hij geassimileerd en dat maakt dat zijn muziek een breed publiek aanspreekt.

Als uitstapje van Aka Moon creëerde Stéphane Galland zijn eigen project Lobi waarbij hij een bont gezelschap van virtuozen uit vele werelden verenigt: de fluitist Magic Malik (Ivoorkust), de Bulgaarse accordeonist Petar Ralchev, de Engelse pianist Malcolm Braff, de Spaanse bassist Carlos Benavent en de Turkse percussionist Misirli Ahmet.

En verder nog een nauwelijks voor te stellen topformatie die al 15 jaar lang de Tango Nuevo op een eigenzinnige wijze hoog in het vaandel draagt: Soledad, de groep rond accordeonist Manu Comté. Het is toegankelijke muziek, waarin invloeden van jazz, rock en klassiek zijn vermengd. Ze putten daarbij uit eigen werk, maar ook dat van o.a. Piazzolla, Gismonti, Stravinski, Devreeze (album Passage met als gast Philip Catherine). Niet verwonderlijk dat ze van hier over Montreal en tot in Japan door hun authentieke stijl het publiek dolenthousiast maken.

Bernard Lefèvre Info: www.jazzaliege.be

Manu Katché kwartet 2013/1

21

jazzahead!-ŠkodaAward 2013 gaat naar Han Bennink. De onderscheiding De

wordt hem eind april uitgereikt tijdens de beurs Jazzahead! in Bremen. Aan de prijs is een bedrag van 15.000 euro verbonden.

“Han Bennink is one of the most individual and stylistically open personalities of jazz of the past 40 years, a humoristic and vivid synthesis of the arts”, aldus jazzahead!’s artistieke directeuren Peter Schulze en Uli Beckerhoff. Bennink ontvangt zijn prijs op 25 april, de openingsdag van Jazzahead!. Aansluitend geeft hij een concert met pianist Simon Toldam en klarinettist Joachim Badenhorst.

De jazzahead!-Škoda-Award wordt dit jaar voor de achtste keer uitgereikt. Met de prijs worden uitmuntende internationale jazzpersoonlijkheden bekroond.

Mensen die ‘beslissende impulsen aan de ontwikkeling van jazz als cultuurgoed’ hebben gegeven. Eerdere winnaars waren o.a. Siggi Loch (oprichter ACT-label), Claude Nobs (grondlegger Montreux Jazz Festival), gitarist John McLaughlin en toetsenist Joe Zawinul. (nieuwsredactie JazzFlits)

(blijven) ontvangen

De 55ste Grammy Awards onderscheiden als Best Improvised Jazz Solo: Hot House, Gary Burton & Chick Corea, soloists (Hot House - Concord Jazz); als Best Jazz Vocal Album: Radio Music Society, Esperanza Spalding (Heads Up); als Best Jazz Instrumental Album: Unity Band, Pat Metheny Unity Band (Nonesuch); als Best Large Jazz Ensemble Album: Dear Diz (Every Day I Think Of You) Arturo Sandoval (Concord Jazz); als Best Instrumental Composition: Mozart Goes Dancing, Chick Corea, composer (Chick Corea & Gary Burton) van album Hot House (Concord Jazz), als Best Instrumental Arrangement: How About You – Gil Evans (Gil Evans Project - ArtistShare).

Info: www.grammy.com

BJO International Composition Contest 2013 vindt in De 7de finale van de

oktober plaats. Deze wedstrijd voor jong jazztalent tot en met 40 jaar, is één van de belangrijkste internationale compositiewedstrijden en mikt specifiek op composities voor big bandbezetting. Aan de wedstrijd is een geldprijs van 3000

voor Slechts € 15,00 ment ne een jaarabon s) er m 2013 (4 num

in 2013?

euro nenland) of 25 van 15 euro (bin ag t 2013 dr en be em t nn he k bo Maa uw jaara delijk over om 6-47 van 44 64 00 (buitenland) da 473 keningnummer 5, B-1755 Gooik te regelen op re Wijngaardstraat w, vz k aïe oz m Muziek 40 0644 4647) /IBAN BE22 73 (BIC KREDBEBB zzmozaïek 2013 ng van: ABO Ja onder vermeldi Nog vragen?

02/532 28 38 @muzmoz.be – Mail of bel: info ozaiek.be www.muziekm wen! voor uw vertrou Hartelijk dank am te k Het Jazzmozaïe

22

2013/1

euro verbonden. Winnaars van vorige edities waren Jan Torkewitz (2011 - Duitsland), Sakiko Masuda (2010 – Japan), Klas Lindquist (2006 – Zweden) en Carlos Azevedo (2004 – Portugal). Brussels Jazz Orchestra gaf deze finalisten ook creatieopdrachten voor diverse Brussels Jazz Orchestra producties.

De wedstrijd staat open voor nieuwe bigband composities van componisten tot en met 40 jaar. Na een preselectie vloeien vier laureaten door naar de finale. De composities van de laureaten worden op woensdag 16 oktober 2013 vertolkt door het Brussels Jazz Orchestra in Flagey (Brussel) onder leiding van de finalisten. Een internationale jury zal de winnaar van de BJO International Composition Contest 2013 bekendmaken.

Het aanwezige publiek kan door stemming een Publieksprijs uitreiken aan haar favoriete finalist. Deelnemers aan de wedstrijd dienen 1 compositie voor bigbandbezetting in, ten laatste op 31 augustus 2013. Het volledige wedstrijdreglement vind je op www.brusselsjazzorchestra.com.

In Salle Saint-Georges in Mons loopt nog tot 14 april de tentoonstelling We Want Jazz, waarbij vijf trompettisten uit Mons belicht worden: Albert Langue, Richard Rousselet, Gino Lattuca, Jean-Paul Estiévenart en Adrien Volant.

Michel Mainil is Comminssaris van de expo en mocht rekenen op de medewerking van het mim en Maison de Jazz de Liège. Toegang is gratis van dinsdag tot vrijdag 12-18u en in het weekend van 14-20u.

De tiende uitgave van het Digital Music Report, het jaarlijks rapport van IFPI over de digitale muziekmarkt wereldwijd, beschrijft hoe de muzieksector gereageerd heeft op het medium internet om vandaag online één van de actiefste sectoren te worden.

Met een groei van 11% tegenover 2011 zijn de inkomsten uit het digitaal segment nu goed voor meer dan één derde (34%) van de inkomsten van de globale muziekmarkt. In sommige landen zoals de VSA en India, maar ook

foto: © KCB

Jazzmozaiekjes

David Thomaere

Voor de vijfde keer werd op 11 maart de Toots Thielemans Jazz Award uitgereikt. De Stichting Koninklijk

Conservatorium Brussel wil hiermee jong jazztalent van de afdeling jazz stimuleren. Vorige laureaten waren Anne Niepold (2008), Thibault Dille (2009), Lander Gyselinck (2010), Stijn Cools (2010) en Jens Bouttery (2011).

Dit jaar is de laureaat pianist David Thomaere uit Schoten. Hij is met piano begonnen op 6-jarige leeftijd en ging al heel snel over tot improviseren en componeren. Een volgende logische stap was pianoles aan de academie van Schoten en op 17-jarige leeftijd werd hij toegelaten voor de Bacheloropleiding jazz aan het Koninklijk Conservatorium Brussel. Daar volgde hij les bij Diederik Wissels, Dirk Schreurs en Kris Defoort. Vorig jaar rondde David zijn studies jazzpiano af onder de vleugels van Nathalie Loriers.

Meer info op: www.kcb.be / www.davidthomaere.be

Zweden en Noorwegen, liggen de inkomsten uit digitaal zelfs hoger dan de inkomsten uit de fysieke markt.

In België zijn de inkomsten uit online gestegen tot 26 miljoen € (+33%). Die sterke groei is voornamelijk te verklaren door het succes van de streamingdiensten, zoals Deezer en Spotify, die sinds eind 2011 beschikbaar zijn in ons land. In Nederland bestaan deze streamingdiensen al sinds 2010 en de digitale muziekmarkt van onze noorderburen groeit in 2012 dan ook met meer dan 67 %. In Frankrijk groeit de verkoop van digitale muziek slechts met 6,6 % .

In 2012 besteedde de Belg gemiddeld 2.36 euro aan digitale muziek. Dat is minder dan de

gemiddelde Nederlander (3.41 euro) maar meer dan de Franse (1.92 euro). “Het aandeel van de digitale muziekmarkt is in onze buurlanden groter omdat nieuwe diensten zoals Spotify en Deezer er eerder waren en het bestrijden van de oneerlijke concurrentie van het illegaal online aanbod nadrukkelijk op de politieke agenda staat. De positieve resultaten van de muziekmarkt in Noorwegen (+7%) en Zweden (+ 14%) tonen ook aan dat die aanpak de sector een mooi toekomstperspectief biedt.” verduidelijkt Olivier Maeterlinck, Directeur van BEA Music. Meer info: www.belgianentertainment.be

Wil je de actualiteit en concertagenda volgen, ga dan naar www.jazzinbelgium.com of

www.jazzmozaiek.be

Laatste Noot

Jazzmozaïekjes foto: © Lieve Boussauw

weldig concert daar bovenop, want op 11 november komt het Wayne Shorter Quartet, dat net nog een cd uitbracht met live-opnames (Without A Net - zie cd-rubriek). In april zijn Craig Taborn en Ibrahim Maalouf, in mei Ravi Coltrane niet te missen.

Info: www.deroma.be

Jazzacademie

Leuven

Flagey viert 75 jaar, waarbij

najaar 2013

or Dé opleiding vo n Jazzmuzikante

Les Lundis d’Hortense

Info ozaiek.be www.muziekm

Onder de noemer New York Jazz Connection organi-

seren het Antwerpse Sound in Motion vzw en de Singer in Rijkevorsel dit voorjaar tal van concerten met toonaangevende New Yorkse jazzgroepen waaronder Mark Helias Open Loose en Steve Swell’s Fire Into Music. Met Christophe Albertijn en Joachim Badenhorst krijgen ook Belgische muzikanten een prominente plaats in het programma.

Info: soundinmotionvzw.webs. com/newyorkjazzconnection. htm en www.desinger.be Ook dit concertseizoen omarmt AB avontuurlijke jazz. Het Engelse Portico Quartet (4 april) drijft verder weg van jazz en leunt aan bij elektronica. Zij komen de release van hun jongste live album ondersteunen. Samen met Bozar zet AB ook de schouders onder de éénmalige samenwerking tussen het Noorse nonet Jaga Jazzist en Sinfonia Rotterdam (6 april). Tot slot presenteert José James (7 april) zijn doorbraakalbum No Beginning No End dat op het vermaarde Blue Note Records verschijnt.

Info: www.abconcerts.be

In De Bijloke kan je op 17 april Jazz vanop de Acropolis met Charles Lloyd en Maria Farantouri meemaken, een project waarover je het interview met Lloyd kon lezen in Jazzmozaïek. Aanbevolen! Info: www.debijloke.be Dat De Roma in zijn feestjaar al een ambitieus jazzprogramma aanbiedt, kon je lezen in vorige editie. Nieuw is nu een ge-

presenteert een reeks Gare au Jazz concerten in de Jazz Station (Brussel) elke woensdag om 20u30, 03 april: Bop & Soul sextet, 10 april: Viktor Perdieus trio, 17 april: Nathalie Loriers new trio, 24 april: aNoo, 01 mei: Uzivati Trio, 8 mei: Elk Town, 15 mei: Phd, 22 mei: Tangram en 29 mei: Jugalbandi Trio. Daarnaast zijn er de middagconcerten met o.a. op 16 april: Nelson Veras/Jozef Dumoulin. Tijdens de dag van de Lundis d’Hortense op Brussels Jazz Marathon (zondag 26 mei) zijn Lionel Beuvens Quartet, Jazz

Dave Brubeck

Een dag voor zijn 92ste verjaardag is Dave Brubeck op 5 december 2012 aan hartfalen overleden. Hij werd wereldberoemd met zijn kwartet en composities zoals Take Five (geschreven door saxofonist Paul Desmond in een 5/4 maat) en Blue Rondo à la Turk, beide van het album Time Out (1959). In 2000 werd hij door de NEA als Jazzmaster onderscheiden en in 2007 met de Living Legacy Jazz Award.

In 2007 verscheen nog een solopiano album Indian Summer (Telarc). Natuurlijk valt er veel meer te vertellen over deze legendarische muzikant, daarom verwijzen we graag naar de officiële website: www.davebrubeck.com

Rataplan (Borgerhout) ontvangt op zaterdag 18 mei de Zweedse pianovirtuoos Jacob Karlzon met zijn trio (3), wat een première is voor België. Jacob Karlzon zoekt zijn invloeden zo breed mogelijk: covers van U2, Nick Kershaw en zelfs Korn passeren de revue. Zijn spel is briljant, krachtig en vindingrijk.

Sommigen verwijzen naar de betreurde Esbsjörn Svensson (e.s.t.) als voorbeeld.

foto: rr

Concerttips

intussen al een aantal mooie concerten waren mee te maken, zoals het verjaardagsconcert van het Brussels Jazz Orchestra (21 maart) en Dianne Reeves (28 maart). Op 6 april is het Shai Maestro Trio te gast, op 26 april Mâäk, 21 mei Comboio Quartet en 30 mei Score Man. Info: www.flagey.be

Jacob Karlzon

Nog een primeur is in de Badenhorst x6 reeks concerten het optreden op 26 april van Carate Urio Orchestra waarin Joachim Badenhorst bevriende muzikanten uit alle hoeken van Europa bij elkaar brengt om zijn nieuwe composities te brengen. In hun muziek klinken de verschillende achtergronden van de muzikanten door: zo speelt trompettist Eirikur Orri bij Sigur Rós, drummer Sean Carpio is regelmatig te vinden in het gezelschap van de Franse contrabas-legende Henri Texier. Verder zijn violist Frantz Loriot, gitarist Nico Roig, bassist Brice Soniano en Pascal Niggenkemper van de partij.

Op 25 mei stelt Yves Peeters zijn nieuw project Hallucinations voor.

Info: www.rataplanvzw.be 2013/1

23

Jazzmozaïekjes Station Big Band en Lidlboj geprogrammeerd. Alle info: www.leslundisdhortense.be

Cd-mozaïekjes Steven Delannoye bracht in 2012 een digitale

release Uptown uit. In april 2013 volgt een tweede album, opnieuw met zijn New York trio en Frank Vaganée. Naast zijn NYtrio en KU Leuven ‘artist residence’ gaat hij ook in duo met cellist Lode Vercampt optreden, wat vastgelegd wordt op de cd Giant’s Talk, en presenteren op (huiskamer)concerten. Zijn website wordt dit jaar geupdated: www.stevendelannoye.com.

In 2010 richtte trombonespeler Dree Peremans het Rebirth::Collective op. Dit octet, bestaande uit vijf blazers en een ritmesectie, functioneert als een kleine bigband. De composities klinken als bebop en hardbop van de jaren 50 en 60 met een moderne hoek af. De band werkte gedurende twee jaar als ‘artist in residence’ in de Antwerpse jazzclub Café Hopper.

Binnenkort verschijnt het eerste album op het label Soulfactory Records van Tutu Puoane en Ewout Pierreux. De cd-release gebeurde in maart op Leuven Jazz. Info: www.rebirthcollective.com

JazzLabSeries

Voices en power JazzLab Series verkent de komende maanden alle uithoeken van de jazz met de laatste drie concerttournees van dit seizoen.

Melanie De Biasio

In maart is het de beurt aan het Jens Maurits Orchestra met ‘The Dubtapes’ om de jazzliefhebbers te laten proeven van jazz in al haar vormen. In ts Win 2 x 2 ticke SOCIETY 2011 studeerde Jens Bouttery EARTH van FLAT voor het concert met ‘The Dubtapes’ af aan het 1999 ce sin sic mu e bl The most unrelia Koninklijk Conservatorium Brussel en ontving er de Toots Thie30.03.2013 BEURSSCHOUWBURG (Brussel) lemans Jazz Award voor. Onder e NEW album “13” - 13 verjaardag meer door coaches Josse De www.fes.be Pauw en Kris Defoort kreeg het Mail: redactie.jazzmozaiek.be project verder vorm. Interviews met code FES13 (30/03/2013) met zes hedendaagse kunstenaars over onderwerpen als volWie eerst mailt, wint! doening en persoonlijke utopie zijn de basis voor de composities van Jens, uitgevoerd door het zeskoppige Jens Maurits Orchestra. De videoprojectie JAZZFLITS en live montage van Daan Miverschijnt twintig keer per jaar met lius maken van het geheel een nieuws audiovisueel jazzconcert met fiplatenrecensies losofische inhoud. Uit deze conconcertverslagen frontatie tussen woord, beeld boekbesprekingen en live performance vloeien uiverschijnt twintig keer per jaar terst precieze composities, pop  met nieuws | platenrecensies | songs, moderne jazz en free jazz. concertverslagen | boekbesprekingen

WWW.Jazzflits.nl 24

2013/1

De tournee van april kreeg de naam ‘JazzLab Voices’, een

gevarieerde double bill met jazzvocalisten Sander De Winne en Melanie De Biasio.

Als één van de weinige mannelijke zangers gooit Sander De Winne met zijn warme baritonstem nu al hoge ogen

bij het publiek. Liefhebbers van José James komen zeker aan hun trekken. Samen met pianist en goede vriend Bram De Looze gaat hij op zoek naar de grens tussen jazztraditie en de meer moderne benadering van vandaag. Melanie De Biasio weet je na enkele maten al onder te dompelen in een andere wereld. Ze doet ons denken aan Billie Holiday of Nina Simone, maar dan in een hedendaags kleedje. In trio laat ze zich

begeleiden door Sam Gerstmans op contrabas en pianist Pascal Mohy. Geruggensteund door deze opmerkelijke musici durft ze alles aan: trage tempi, groove, vermetele arrangementen. In maart brengt De Biasio een nieuw album uit onder het Pias-label, getiteld No Deal.

Hoe kunnen we het seizoen beter afsluiten dan met een powerexplosie op het podium?

Maar liefst 19 muzikanten uit de Belgische jazz- en popscene stellen zich in slagorde op om dit nieuwe groot orkest Score Man van El Tattoo Del Tigre-oprichter Thomas De Prins vorm te geven.

Tijdens de tournee in mei laat Score Man vanuit het zwart-wit frame van de partituur een kleurrijke nieuwe semi-elektrische ‘urban’ sound losbarsten. Het is een spel met klanken: soms in gevecht, dan weer met een knipoog naar de nostalgische bigbandtraditie.

Info: www.jazzlabseries.be

podiumnieuws

Het Bruggenhuis

“Aandacht krijg je alleen tijdens live concerten”

foto's: archief Het Bruggenhuis

Rob Meijer van Putten

Het Bruggenhuis

Taverne en jazzcafé Het Bruggenhuis is prachtig gelegen langs het jaagpad aan de Dender, net iets buiten Geraardsbergen. Het is een authentiek bruin café dat vanaf 2009 gerund wordt door Rob Meijer van Putten en Magda Van Schoors. Zij hebben het café een heel nieuw leven ingeblazen en jazzmuziek krijgt er een prominente plaats.

Rob:”Ik ben eigenlijk al heel mijn leven een groot muziekliefhebber, geen kenner, maar de jazz is mij met de paplepel ingegeven. Mijn grotere broers draaiden platen van Shepp, Coltrane en Ayler. Dat was de nieuwe jazzmuziek van de jaren 60, muziek waar ik als kind mee insliep. Zelf ben ik later op

Concertagenda

28/04/2013 | opening

Wouter Vandenabeele & guests

Lode Mertens sextet

Nathan Daems Black Nathiopia

10/05/2013 | Bestiaal

24/05/2013 | Carlo Nardozza duo

7/06/2013 | PHD

16/06/2013 | Daan Demeyer 4

21/06/2013 | The Sidewinders

2/06/2013 | Lyrondell Folk

5/07/2013 | Trombone Summit

19/07/2013 | John Snauwaert Trio

9/08/2013 | De Beren gieren

16/08/2013 | Imaginarium

30/08/2013 | Ben Sluys / Eric Vermeulen

13/09/2012 | Tijgers van Eufraat

27/09/2013 | Zahir

11/10/2013 | Kari & Peter Hertmans

18/10/2013 | Lionel Beuvens 4

25/10/2013 | Misstriohso

8/11/2013 | M-P Franke and her dreamband

22/11/2013 | Kari Antila Quartet

6/12/2013 | Hoax

13/12/2013 | Toine Thys trio

Rob Meijer van Putten en Magda Van Schoors

zoek gegaan naar de wortels van de jazz en heb de klassieke- en wereldmuziek ontdekt.

Vanaf de start van Het Bruggenhuis was er live muziek te horen in het kleine café, meestal Belgische groepen met veel aandacht voor jong talent. Maar ook Gary Smulyan met Dick Oatts en Bruno Castelluci stonden op het programma. Muzikanten komen er graag spelen, want Het Bruggenhuis heeft een aandachtig en warm publiek.

Rob: “Door onze locatie met een groot zonneterras in de zomer, is er bij de concerten op het buitenpodium een heel verscheiden publiek.

Zeker niet een specifiek jazzpubliek en toch luistert iedereen geboeid naar muzikanten als bijvoorbeeld drummer Lander Gyselinck of pianist Bram De Looze, jonge talenten die hier al eens te gast waren. Jazz en vooral de interactie tussen de muzikanten vraagt om aandacht. Die aandacht krijg je alleen tijdens live concerten.”

Rob haalt als voorbeeld zijn vrouw Magda aan, die voordien zelden met jazz in aanraking kwam, maar bij concerten van Henry Threadgill of Wayne Shorter ook in de ban raakte van die muziek.

Rob: “Ik heb in een ver verleden ooit eens een interview met gitarist Karl Van Deun gehad, ik schreef toen soms wat stukjes voor het Hollandse blad Jazzwereld en was dan ook heel blij dat Karl samen met Ruben Machtelinckx bij ons is komen spelen. Ruben is trouwens ook iemand om te volgen, een heel aparte sound…”

Ook voor jonge beginnende muzikanten is een podium van belang.

Het Bruggenhuis plant een maandelijkse avond voor jamsessies en maakt veel plaats voor nieuw talent. Maar het kleine gezellige jazzcafé aan de Dender gaat vanaf eind april uitbreiden.

Rob: “‘s Zomers hebben wij wel een groot terras met veel mogelijkheden, maar tijdens de wintermaanden blijft het toch een te klein cafeetje. We hebben tijdens concerten al meegemaakt dat de mensen de deur dicht hielden om te voorkomen dat er nog meer volk bij kwam. Er komt dus een nieuw podium van 5 op 3 meter met alle faciliteiten. Wij werken met een bescheiden budget, voorlopig zelfs zonder sponsoring.

De muzikanten komen hier graag spelen, wij zorgen voor een goed

onthaal. Eigenlijk speelt ook de hele sfeer een grote rol, het is ook een soort gezamenlijke liefde voor de jazz. En we hebben hier al prachtige momenten meegemaakt: saxofonist Bob Mover, maar ook blues met Marc Dufresne of de muziek van Raymond Scott door het Wofo Sextette. Het programma vanaf mei voor 2013 zit trouwens al weer helemaal vol.

Wij richten ons vooral op Belgische muzikanten, ook steeds meer Waalse jazz: Lionel Beuvens, Toine Thijs Organ Trio. We zitten hier tenslotte tegen de taalgrens en ook uit Henegouwen, de streek rond Lessen, komen meer mensen langs. In de muziek bestaan er geen grenzen! Als het budget het toelaat willen we in de toekomst ook meer internationale muzikanten aantrekken. Maar er loopt hier in België eigenlijk nog zoveel talent rond, zo is Gent een waar broeinest van jonge jazzmuzikanten aan het worden! Geraardsbergen heeft ook een heel goede muziekacademie met leraren als trombonist Lode Mertens, accordeonist Philippe Thuriot en gitarist Kari Antila, zoiets werkt ook heel stimulerend natuurlijk.

We zitten hier niet in een grootstad waar zo al een publiek is voor jazz…Wij mengen de jazz hier met goed huisbereid eten, de betere bieren, en wandelen of fietsen in de natuur, dat is toch een mooie cocktail!”

Voor het moment is het nog rustig tijdens de verbouwingen aan het Bruggenhuis, maar vanaf de heropening op zondag 28 april met veel live muziek gaan ze er daar weer volop tegen aan.

Info: www.bruggenhuis.be 2013/1

25

Kunst en jazz

Beeldend Kunstenaar vanche

“Als ik schilder, wil ik niet illustreren maar meespelen” Via de poëzie van de Vijftigers, Remco Campert, Lucebert, ontdekte kunstenaar vanche (Antwerpen °1949) eind jaren 70 de jazzmuziek met helden als Monk, Eric Dolphy en John Coltrane. Aanvankelijk schrijft hij gedichten, maar na een eerste kennismaking met Parijs neemt hij de uitdaging aan als kunstschilder. Hij haalt zijn inspiratie uit de jazzbeleving. Hij zet zelfs een stap verder en brengt zijn kunst op het podium met live improvisatie: CONCaRT. Op 30 maart stelt hij in De Singer (Rijkevorsel) My Brush Is No Horn voor, nieuw schilderwerk met live performances van saxofonist Evan Parker en percussionist Paul Lytton.

vanche: “Eric Dolphy was mijn vertrekpunt. Campert schreef prachtige gedichten over Dolphy en Chet Baker en daardoor ben ik die muziek gaan beluisteren. Nu had ik al wel bij mijn vader jazz gehoord, o.a. Louis Armstrong en Ella Fitzgerald, maar ik was nog vrij jong en luisterde vooral naar de muziek van de jaren zestig: Jimi Hendrix, Cream, Ravi Shankar…Toevallig verzeilde ik in 1969 in de Academie van Antwerpen op de afdeling grafische vormgeving, omdat het me wel aansprak om affiches, platen- en boekenkaften te ontwerpen. Hoewel ik daar in het derde jaar begreep dat de haaienwereld van de reclame niet mijn ding was, wist een professor me toch te overtuigen om door te zetten. Hij merkte dat er van alles in me broedde, en verzekerde me dat ik met mijn diploma op zak voor de rest van mijn leven wel zou kunnen doen wat ik graag wou…

Toen kreeg ik een studiebeurs naar Parijs, en dat werd echt een openbaring.”

Bij Maya Recordings verschenen 4 cd’s met afbeeldingen van vanches schilderijen: Imaginary Values (Parker-Guy-Lytton), Obliquities (Parker-Guy), You Forget To Answer (Guy-Gustafsson-Strid) en Topos (Agusti Fernandez-Parker-Guy-Lytton)

26

2013/1

In Parijs trok vanche o.a. naar het Musée d’Art Moderne waar hij kunstwerken ontdekte eerst van Cy Twombly en 1 jaar later van Robert Motherwell, waar hij van ondersteboven was. “Toen ik thuiskwam, heb ik mijn potlood en pen door het venster gegooid, me verf aangeschaft en ben beginnen schilderen. Dat was mijn overstap naar de schilderkunst in de jaren 70. De muziek, praktisch uitsluitend jazz, hielp me de sfeer te creëren waarin ik op een wit doek afstapte.”

Hoe zou je je werk omschrijven?

Mocht ik Coltrane en Dolphy vroeger hebben ontdekt, dan was ik een saxofoon gaan kopen en zelf gaan musiceren. Maar ik was toen al 20 en dat was vrij laat om daar voor te gaan. Als ik schilder, wil ik niet illustreren, ik wil mééspelen. Ik wil geconcentreerd zijn op dat witte doek zoals muzikanten geconcentreerd op het podium staan en ‘toeslaan’.

Niets afspreken op voorhand, de een speelt, de andere valt in, dat is pure communicatie. Ik geniet daarvan. Nu is het moment bereikt dat ik voel dat ik participeer via mijn werk. Als ik schilder heb ik niets voor ogen, want dat lukt toch niet. Dat heb ik vroeger wel gehad, maar vlug ingezien dat het geen zin heeft om te vertrekken van een idee of een beeld.

Op zijn eerste grote tentoonstelling Painted Diary in Museum Dhondt-Dhaenens (Deurle 1980) nodigde vanche Steve Lacy uit die ‘greetings to the paintings’ bracht. “Voor mij was dat de perfecte inleiding, want

foto: © Bernard Lefèvre

Kunst en Jazz: Vanche

vanche bij zijn kunstwerk 'or,The Whale'

het heeft geen zin om uit te leggen wat ik schilder: dat maakt het schilderij immers overbodig!”

vanche:

“Voor mijn werk bestaat er geen betere inleiding dan de onvoorspelbare, unieke dialoog met live improvisatiemuziek”

Zo ontstond CONCaRT als een dialoog met live improvisatiemuziek. Naast Lacy (1980, 1984 en in duo met John Tchicai in 1985 ) nodigde vanche verschillende keren John Tchicai (1981, 1984, 1985, 2009), maar ook Evan Parker en Paul Lytton (1994), Luc Mishalle (1997), Barry Guy en Maya Homburger (2000) uit.

Na een moeilijke persoonlijke periode 12 jaar geleden stopte vanche bijna 6 jaar met schilderen om er zich daarna nog intenser op toe te leggen.

“Ik heb nu het gevoel dat ik vandaag op een andere manier de muziek gebruik. Vroeger was het sfeerbe-

palend, nu heb ik mezelf erop betrapt dat ik probeer te reageren op wat ik hoor. Ik luister veel geconcentreerder naar de instrumentale dialogen, ik ben me ook meer en meer gaan verdiepen in de geïmproviseerde muziek. Ik verloochen zeker niet mijn eerste helden – Dolphy, Coltrane, Monk en Mingus – maar ontdekte geleidelijk aan figuren als Cecil Taylor, Steve Lacy, Anthony Braxton, Evan Parker, Barry Guy, Peter Brötzmann, Peter Kowald…

En je bracht de kunstwerken op het podium…

Dat was voor de eerste keer mogelijk op 15 mei 2010, toen ik mijn droomtrio Evan Parker/Barry Guy/Paul Lytton mocht uitnodigen voor een CONCaRT in de sfeervolle De Singer/Rijkevorsel om enkele van mijn schilderijen ‘time is paint/sound is now’ te introduceren.

Dat was de eerste keer dat mijn paintings op het podium in een concertruimte hingen. Zowat 100 mensen woonden die avond de twee sets bij waar muzikanten en schilderijen samen in de spotlights stonden.

En dat krijgt nu een vervolg…

Oorspronkelijk was mijn idee om in De Singer Tchicai met Evan Paker in duo te laten optreden.

Helaas is Tchicai overleden. Toen dacht ik aan mijn favoriete trio, maar Barry Guy is in de Paasweek met zijn vrouw Maya (violiste Homburgernvdr) op tournee in Ierland. Barry en Maya zijn bevlogen kunstliefhebbers, die hebben ondertussen wel de grootste verzameling van mijn werk, zo’n 12 schilderijen. Maya heeft voor haar label ook al enkele van mijn schilderijen als platenhoes gebruikt. Evan Parker en Paul Lytton spelen nu solo en in duo met op het podium ‘My Brush is no Horn’, drie nieuwe schilderijen uit mijn meest recente reeks. Ik beschouw dit CONCaRT andermaal als een vooropening en inleiding op mijn expo later in Brasschaat.

Bernard Lefèvre

CONCaRT 30 maart De Singer Rijkevorsel Tentoonstelling 17 april - 4 mei 2013: ‘vanche // soms…klinkt iets zo / als ik het schilder’ Galerie Tsjeljoeskin, Academie Noord, Antverpiagebouw, De Vroente 7, 2930 Brasschaat.

Toegang gratis, elke weekdag van 18u30 tot 21u30, zaterdag van 10-16u30 www.academie-noord.be

2013/1

27

Muziekmozaiek-nieuws

Naar een nieuw decreet op het Deeltijds Kunstonderwijs Muziekmozaïek is zeer begaan met de ontwikkelingen binnen het Deeltijds Kunstonderwijs (DKO). Onze beide genres (Folk & Jazz) kunnen momenteel als richting binnen het DKO georganiseerd worden.

In het volgend nummer van Jazzmozaïek komt er een uitgebreid artikel hierover met een interview met Filip Verneert (directeur Muziekmozaïek) en Hans Devolder (voorzitter Verdi), beiden lid van de Klankbordgroep DKO. Sinds vorig jaar is er een conceptnota die in een klankbordgroep besproken wordt.

Die groep omvat het kabinet Smet en alle stakeholders die op het terrein actief zijn.

Het DKO is voor de (toekomstige) jazzmuzikanten van groot belang. Velen spelen tijdens hun opleiding in groepen, gaan naar jamsessies en dus komt het merendeel op één of andere manier in aanraking met

Neem deel aan de Bigband wedstrijd Tijdens de Gentse feesten palmt Muziekmozaïek samen met Uitbureau het Laurentplein in. Naast een wedstrijd voor folk-, jazzgroepen en het Nederlandstalig lied organiseren we ook een wedstrijd voor bigbands. Schrijf je hiervoor vandaag nog in.

Elke dag, om 15u30 zal één bigband aan de beurt komen en dat op 22, 23, 25, 26 en 29 juli. De jury zal bestaan uit professionele muzikanten uit de bigbandsector en jazzkenners.

Zij zullen elke band ook een individuele beoordeling geven.

Uiteraard zijn er interessante 28

2013/1

prijzen te winnen (concerten, coaching, promotie,..). Wil je meer informatie, of wil je je met je bigband al inschrijven voor deze wedstrijd, neem dan zo snel mogelijk contact op met Muziekmozaïek, via info@muzmoz.be.

onze sector. Ook is het al actief spelen van jazz (in een bigband, jazzgroep,…) vaak een aanleiding om zich in het DKO in te schrijven.

Muziekmozaïek schreef hierover samen met het Forum voor Amateurkunsten een uitgebreide nota die binnen de klankbordgroep besproken werd.

Hierin reageerden we ook op de voorgestelde sterke stijging (vooral voor volwassenen) van het inschrijvingsgeld. Die is volgens ons zeer nadelig voor de grote groep (97%) die het DKO volgt als hobby, als initiatie, omwille van het creatieplezier.

Voor vele gezinnen waar ou-

ders en kinderen DKO volgen wordt dit een zeer dure grap.

Het gezamenlijk les volgen van ouders en kinderen kan nochtans zeer motiverend zijn voor beide partijen en vermindert de kans op vroegtijdige uitval.

Minister Pascal Smet benadrukte evenwel dat het hier vooralsnog gaat om een voorstel. Het overleg gaat verder. Het is dus nog niet zeker of de nota in deze vorm overeind blijft.

met amateurkunstenorganisaties, instroom op basis van reeds verworven competenties, link met het leerplichtonderwijs enz.

In het volgend nummer willen we daar dieper op ingaan.

We zullen blijven ijveren voor een deeltijds kunstonderwijs dat zich op kwalitatieve wijze en in een gemoderniseerd kader zal toeleggen op de artistieke opleidingen van de jazzmuzikanten en een werkelijke inhoudelijke vernieuwing en optimalisering van de praktijk met zich meebrengt.

Beide nota’s vind je terug op www.ond.vlaanderen.be/dko Filip Verneert Directeur Muziekmozaïek Folk & Jazz

In de discussienota staan een hele reeks voostellen die we als positief evalueren: de domein overschrijdende initiatie, inschrijving vanaf 6 jaar, nadruk op samenspel, samenwerking

10-daagse van Muziekmozaïek:

jazz wedstrijd uziekmozaïek 13 organiseert M 20 n va n te es Fe Gent) terug Tijdens de Gentse n (Laurentplein in ei pl rs te is Lu t he d in voor in het kader van o.a. een wedstrij n te ht ric e W n! nog kandidaat. allerlei activiteite el je dan vandaag st , en do ee m je jazzgroepen. Wil n, over 4 categorieë groepen, verdeeld , lei er ein all tpl n en ele ur sp daagse nds, op het La Gedurende de 10lige lied en bigba en sta ed nd dh rla dig de no Ne t be he he isc namelijk jazz, folk, Feesten. Alle techn atie op de Gentse ele jury die alle ion ss ofe pr een hele mooie loc n ee ven! n. We zorgen voor en tips zal meege zijn telkens voorzie mplete beoordeling ons een co n n va ee t n ijg pe kr e oe Di gr r. deelnemende ie ook een winnaa or teg ca e elk in we Uiteraard kiezen coaching! met optredens en trajectbegeleiding

jouw mp3, doen, stuur dan Wil je graag mee 2013 rt aa m 31 k,... voor vi.be, youtubelin e. .b oz m uz door naar info@m

Album Souvenir

Rhythme Marc Van den Hoof Godweet is het al zo’n stukje ‘oudedag’ dat zich aandient zonder dat je er erg in hebt.

Ik bedoel: dat ik, als er ongebruikte tijd voor overschiet, wel eens graag probeer to look back in nostalgia, en daarmee zit ik meteen vlakbij m’n onderwerp. Want ik pluk die woorden recht van de cover van de Down Beat van 20 augustus 1959, de Special Silver Anniversary Edition: af en toe blader ik eens graag in m’n oude jazzbladen. M’n eerste nummers van Jazz Hot en Jazz Magazine dateren, zoals die Down Beat, uit 1959.

foto: © archief Jos Knaepen

In die eerste Jazz Magazine ging het toen o.m. over het kwintet van Horace Silver met Blue Mitchell, Junior Cook, Gene Taylor en Louis Hayes – in die samenstelling heb ik het kwintet alleen op de albums Finger Poppin’ en Blowin’ The Blues Away; Louis Hayes zou immers spoedig verhuizen naar het kwintet van Cannonball Adderley. M’n eerste Jazz Hot had François Postif z’n fameuze interview, het laatste, met Lester Young, een artikel van ene Gérard Brémond over Coltrane en een in-

terview met én een pour ou contre Sonny Rollins. In de Down Beat stond het bericht dat volgens een graffiti in Harlem “On the morning of July 17, Lady Day split the scene”.

Leonard Feather wijdt aan de dood van Billie een uitvoerige bijdrage die uitmondt in deze gedachte: ‘”She was sweet, sour, kind, mean, generous, blasphemous, loving and lovable, and nobody who ever knew her expects ever again to know anyone quite like her.” En daarmee allemaal was ik meteen voorgoed op weg gezet. Af en toe probeerde ik ook een nummer te kopen van het Nederlandse Rhythme, toen, voor zover ik wist, alleen verkrijgbaar in een enkele winkel in Antwerpen. Nochtans was er voor wie zich wou abonneren behalve een adres in Nederland en in Australië ook een adres in België: J. Torfs, Kerkhoflei in Mechelen.

Inderdaad de man die later succesvol zou pionieren in het uitgeven van tienerbladen als Song Parade en Jukebox.

Vele jaren later zou ik in het Flageygebouw bij Omroep Brabant werken en daar

bij het leegmaken van een kast een pakje Rhythmes aantreffen uit 1951, ’52, ’53 en ’54. Dat was dus lang voor ik de jazz begon te ontdekken, en blijkbaar uit de tijd dat de makers van dat ‘maandblad voor jazz, dansmuziek en televisie’ zelf ook nog niet zo goed wisten wat dat nu eigenlijk was, jazz. Maar ook toen al was de heer Torfs uit Mechelen de kontaktpersoon in België. En, anders dan in de late jaren vijftig, besteedde Rhythme in die jaren geregeld aandacht aan de jazz in België. Zo lees ik in het nummer van april 1951 dat Sidney Bechet één van de vedetten was op Jazz At The BeauxArts, een door de Hot Club de Belgique georganiseerd alternatief voor een afgelaste Jazz at The Philharmonic. Behalve Bechet stonden ook nog Bill Coleman, Roy Eldridge, Don Byas, James Moody en Kenny Clarke op het programma, allemaal begeleid door een Belgische combo onder leiding van Jacky Jun die, volgens verslaggever Wouter van Gool, “zich naar behoren van zijn taak had gekweten”. Bij wijze van illustratie een foto waarop te zien is hoe Bechet ‘zijn bewonderaars verblijdt met handtekeningen’. Eén van die bewonderaars kijkt recht in de lens van van Gool z’n fototoestel. Ik denk dat ik hem herken.

Ik denk dat het de twintigjarige Juul Anthonissen is. Enkele jaren later zou hij in z’n eigen jazzclub z’n eigen concerten op het getouw zetten. Verder in hetzelfde nummer nog een foto: de Belgische deelnemers aan het Eerste Internationale Jazz Festival in Rotterdam: altist Marcel Peeters, Francy Boland op trompet, Roger Asselberghs op baritonsaxofoon en Frans Van Dijk, onze hoogsteigen Lawrence Brown, op trombone.

In het julinummer is het weer Wouter van Gool die naar Brussel is gereisd om er op 23 februari in dezelfde Beaux-Arts Jack Sels And His Chamber Music aan het werk te horen en te zien en te fotograferen. “De ontwikkeling van de ‘Bop Chamber Music’ zullen wij met belangstelling volgen”, belooft van Gool plechtig in z’n slotzin. Misschien ook min of meer wat op de cover van m’n 25th Anniversary nummer van Down Beat staat: “to look back in nostalgia”, en ik maak het zinnetje af:“and try to catch a glimpse of the future”. We houden u op de hoogte!

Kenny Clarke

2013/1

29

30

2013/1

2013/1

31

BLINDFOLD TEST

Ilse Duyck In april verschijnt Someday de derde cd van jazzzangeres (en celliste) Ilse Duyck met niks dan eigen composities. Ze hebben allemaal op een of andere manier met de zee te maken. Duyck is niet voor niks van Oostende. In afwachting lieten we haar naar enkele collegazangeressen luisteren, benieuwd naar haar commentaar.

Shirley Horn You’re My Thrill, uit: You’re My Thrill, Verve, 2001. Horn, p, zang; Charles Ables, b; Steve Williams, d. Strijkorkest.

Ik herken haar, maar kan niet op haar naam komen. Ze is ook pianiste, een nogal luie vrouw. Dat zei ze toch van zichzelf, en het weerspiegelt zich ook in haar muziek. Een tragere timing vind je nergens. If You Go is een prachtig nummer van haar, het toeval wil dat ik een nummer met dezelfde titel heb geschreven voor mijn nieuwe cd.

Dat vallen van die noten, fantastisch toch. Vooral die timing is heel bijzonder, zo open, zo weids; die stiltes.

Dat is het moeilijkste dat er bestaat, die rust bereiken, die volwassenheid uitstralen. De strijkers zijn hier zeker niet melig, maar passen als gegoten. (achteraf) Shirley Horn, uiteraard! Cool, hier moet ik opnieuw eens naar luisteren.

Cassandra Wilson Lover Come Back To Me, uit: Loverly, Blue Note, 2008.

Wilson, zang; Marvin Sewell, g; Jason Moran, p; Lonnie Plaxico, b; Herlin Riley, d, Lekan Babalola, perc.

Dat is Cassandra Wilson met Lover Come Back To Me. Zij is een van mijn favoriete zangeressen. Is de pianist Michel Petrucciani? Neen, toch niet. (achteraf) Is dit 32

2013/1

Jason Moran? Dat verwondert mij. Wilson is geweldig: haar timbre, haar zeer lage stem, zeer persoonlijk, een wat houten klank. De opname klinkt zeer akoestisch, ik dacht even dat het live was. Het is niet zo clean opgenomen, misschien is het gewoon in één take neergezet.

Ik hou echt wel van het werk van Wilson. Soms heeft ze een heel bijzondere mix van instrumenten, met steelgitaren of violen. Ze heeft een fantastische versie van You Don’t Know What Love is opgenomen, waarin plots een prachtige vioolsolo komt opduiken. Heel creatief.

Herbie Hancock Tea Leaf Prophecy, uit: River, the Joni Letters, Verve, 2007.

Herbie Hancock, p; Joni Mitchell, zang; Wayne Shorter, ss; Dave Holland, b; Vinnie Colaiuta, d; Lionel Loueke, g.

(Onmiddellijk) Dit is Joni Mitchell met Herbie Hancock, The Joni Letters, een cd om in te kaderen, zo mooi.

Allemaal composities van Mitchell, maar zelf zingt ze slechts een nummer. De manier hoe die andere zangeressen haar nummers aanpakken, vind ik heel boeiend.

Ha, die sax: dat is Wayne Shorter.

De kwaliteit van de opname is zonder meer fantastisch. Herbie Hancock werkt overduidelijk heel graag met zangeressen. Ik vind het latere werk van Mitchell veel ronder. Hier pakken andere vocalisten haar werk aan, waardoor je nog beter hoort hoe goed haar songs zijn. Ze heeft een eigen manier van muziek maken gecreëerd, dat is jazz ten top. Bij één Mitchell-frase heb

je acht maten nodig.

Deze cd heeft ongetwijfeld veel mensen naar het werk van Mitchell geleid, mooi! Corinne Bailey Rae is me op deze cd erg opgevallen, terwijl ze eigenlijk meer een popzangeres is. Maar haar versie van The River is heel goed. Hancock is er duidelijk niet vies van met popzangeressen te werken.

Gretchen Parlato Juju, uit: The Lost and Found, ObliqSound, 2011. Parlato, zang; Taylor Eigsti, p; Dayna Stephens, sax, Derrick Hodge, b; Kendrick Scott, d Zeer mooi. Maar ik weet niet wie het is. Ik vermoed een Scandinavische zangeres.

Heel knap hoe die meer avant-garde jazz zich mengt met die stem, zeer smaakvol gedaan, ongekunsteld en zeer geloofwaardig. Dit is duidelijk iemand van de nieuwe generatie.

Nu herken ik haar toch: heeft ze niet op Gent Jazz gespeeld? Ja? Dan moet dit Gretchen Parlato zijn. Mij sprak dat concert heel erg aan, al waren de meningen in mijn vriendenkring verdeeld. Voor velen was het wat te minimalistisch. Ze heeft een fluisterstem en om dat gefluister live vol te houden, moet je echt wel talent hebben.

Is dit een nummer van Wayne Shorter? Ja, ik herinner me dat ze dat ook op Gent Jazz heeft gespeeld. De dochter van een bassist van Frank Zappa, zegt u? Leuk, ik ben me net in het werk van Zappa aan het verdiepen.

Blindfold test: Ilse Duyck Ella Fitzgerald Everytime We Say Goodbye, uit: Ella Sings the Cole Porter Songbook, Verve 1957. Fitzgerald, zang, met groot orkest. (nog voor de stem inzet) ‘Dit is Everytime We Say Goodbye.

Ella, uiteraard. Het moet een oude opname zijn, ergens uit de jaren 50. Haar stem klinkt hier nog zeer jong. Een studio-opname, met een zeer gedateerd arrangement, zeer schools. Het lijkt wel gemaakt voor een Disneyfilm, ik zie hier zo Bambi doorheen huppelen.

Ik weet niet of Ella dit allemaal zelf wel zo goed vond.

Ik hoor haar liefst live, je hoort haar dan vaak lachen.

Hier doet ze dat niet. Live is ze heel goed met het publiek, als ze maar blijft scatten. Hier mis ik die smile, en de timing is heel rechtuit. Maar ze blijft natuurlijk de godin van de jazz. Ze stopt altijd veel leven in de muziek, al was het hier wat braaf en schools. Het is tenslotte een opname uit 57.

te poppy, ik zou het nummer zeker overslaan. Ik hoor Reeves veel liever echte jazzstukken spelen. Zij is ook echt wel een van dé jazzzangeressen van vandaag. Ik wil kunnen zingen zoals zij! Ze zingt met heel haar lijf, net alsof ze geen lucht nodig heeft. De sprongen die zij maakt!

Fascinating Rhythm, is bijvoorbeeld een fantastisch nummer van haar. Maar wat je mij laat horen, is niet geslaagd. Ik vraag me af waarom ze dat doet? In haar jazzwerk is ze nochtans een groot voorbeeld voor mij. Ritmisch en stemtechnisch is ze fantastisch, met enorm veel power. Live is ze geweldig. Als ze op Gent Jazz staat, zit ik op de eerste rij.

Chaka Khan is ook zo’n zangeres die fantastisch zingt, maar soms een slechte smaak heeft in de keuze van haar nummers.

Esperanza Spalding What a friend, uit Chamber Music Society, Heads Up, 2010. Spalding, zang, b; Leo Genovese, el p; Terri Lyne Carrington, d.

Dianne Reeves Just My Imagination, uit: When You Know, Blue Note, 2008; Reeves, zang; Romero Lubambo, Russell Malone, g; Billy Childs, el p; Reginald Veal, b; Antonio Sanchez, d; Lenny Castro, perc.

Ik denk dat dit Dianne Reeves is. De cd ken ik niet, en het is niet het beste nummer van haar. Dit is mij

Heel origineel, met die gedubde harmonieën. Dat latin gevoel dat erin zit, spreekt me heel erg aan. De woordenloze vocalen zijn als een soort taal, zeer smaakvol, zeer gepast, een beetje Tania Maria-achtig, heel close harmoniën. Een geweldige pianist, overigens.

De bassist? Die deed me wat denken aan Hein van de

R TRIO

J’ai Deux Amours, uit J’ai Deux Amours, Universal, 2005. Bridgewater, zang; Marc Berthoumieux, accordeon, zang; Ira Coleman, b; Minino Garay, d; Lois Winsberg; el g.

Parijse toestanden, een Franse klassieker. Goed gedaan. De zangeres verrast in de tweede helft van het nummer, als het plots geen café musette meer is. Ze doet me denken aan een Braziliaanse zangeres. Die steel guitar was verrassend. Grappig dat er plots een man komt meezingen.

Je zit direct in Parijs. Och, nu weet ik het: dit is Dee Dee Bridgewater, niet? Ik weet dat ze een Franstalige cd heeft opgenomen. Ik ben niet echt een fan. Als ik haar hoor, denk ik: goed gedaan, maar het raakt me niet echt. Voor mij is dit Frans met een bontmantel aan, terwijl je in Montmartre anders gekleed gaat. Dit gaat niet door merg en been. Maar ze is wel een grote zangeres, zeer zeker.

Muziekkeuze en reacties opgetekend door Peter De Backer

G IN JAZZ

jstaat-o.b

ROLLE

Dee Dee Bridgewater

— 3 1 .

3 0 .

9 2 E NEXT 07.04.13 THTH IN

www.vri

N HERMA YARON ET QUART O AESTR O M I A H S TRI

Geyn. Ik vind dit zeer fris en origineel, mooi opgenomen. (achteraf) Esperanza Spalding? Ik dacht al dat ik er eens iets van moest gaan beluisteren.

SOUL M SESSIATES

BY L A ONS GYSE NDER LIN EN JE CK BOUT NS TERY

e

ZARA MCFARL ANE BRUSSELS YOUTH JAZZ ORCHESTRA REMI PANOSSIAN TRIO

OOSTENDE 2013/1

33

Compagnon de jazz

Jean-Pol Schroeder

“Jazz is bovenal een muziek van vrijheid en van solidariteit” Hij was een van de stuwende krachten achter het magazine Jazz In Time, schreef drie belangrijke referentiewerken over de Belgische jazz en is afgevaardigd bestuurder van La Maison du Jazz de Liège. Niet toevallig kreeg Jean-Pol Schroeder in 2008 de Muze van Sabam. Van iemand die het dus wel kan weten: “Jazz is een levensvisie”.

We ontmoetten Jean-Pol in de Brusselse Jazzstation waar hij later op de avond een uiteenzetting geeft over een stukje jazzgeschiedenis.

Jean-Pol Schroeder

34

2013/1

Compagnon de jazz: Jean-pol schroeder

Kunnen we spreken van parallellen met het einde van de jaren zestig en de huidige periode waarin er kruisbestuivingen zijn tussen jazz en hiphop, elektronica en noem maar op.

Er zijn overeenkomsten maar er is ook een groot verschil. Nu zijn er toch heel wat zaken waarvan ik me afvraag wat ze onder de noemer jazz doen. Vroeger vertrok men uit de jazz en zocht men toenadering met andere genres. Nu is het eerder omgekeerd.

Hoewel je de goede uitzonderingen hebt. Iemand zoals bijvoorbeeld Manolo Cabras vertrekt vanuit de jazzroots en gaat van daar verder.

Je kan er niet om heen dat structuren en middelen voor jazz in Wallonië niet zo uitgebreid zijn

Jean-Pol Schroeder:

“Nu zijn er toch heel wat zaken waarvan ik me afvraag wat ze onder de noemer jazz doen”

erde schijnw al talent in rstlap, Maga on ti a rn jong inte Michiel Bo e planken Hoeilaart Giuliani, d onden op ng zet Jazz sten, zoals Rosario st la , r a en ja ey 35 rh Al Ve rtie a in e b d .

Ro en en en ep bek per. Vele Tuomarila voor jonge jazzgro 1 juni ren, Alexi wedstrijd rijven tot nus Lindg ze u ie ig st zich insch ptember voor re p en e n n ez d ku van (<30 jaar) n 26 tot en met 28 se de laureaat zikanten ag jonge mu groepen spelen va ze prijzen, m ende u ie it b e m A st de geld in het daaropvolg erd liek. Naa geselecte b ia s u p od Ze . p en 13 e 20 ry isch ssionele ju s de Belg een profe een tournee lang xo Jazz Festival. et op G en et n h op reke eilaart.be n optreden ww.jazzho jaar en ee art.be || w 2 38 90 ||

hoeila

info@jazz

Wat vind je in het voorbije twee decennia de belangrijkste evolutie in de Belgische jazz?

Eind jaren zeventig, begin jaren tachtig was er de tendens om eigen werk te gaan spelen en al het voorgaande weg te laten. Een foute beslissing volgens mij. Je kan die hele geschiedenis zomaar niet van de kaart vegen. Bovendien is het niet omdat je een goed muzikant bent dat je ook kan componeren. Dat zijn twee aparte vakken. Er wordt tegenwoordig zoveel nieuw werk geschreven maar wat zal er overblijven?

De jonge generatie grijpt nu gelukkig opnieuw meer en meer naar de geschiedenis terug en komt niet meteen blindelings naar voor met eigen werk.

Welk argument kan je aanhalen om iemand van jazz te laten proeven?

Eerst dienen alle vooroordelen weggewerkt te worden. Zo is jazz geen super intellectuele muziek alleen voor ouderen. Alles hangt sowieso af van persoon tot persoon. Voor een eerste kennismaking dien je best te beginnen bij de juiste platen maar je moet vooral ook naar concerten gaan. Dan zie je pas dat jazz een levensvisie is. Jazz is bovenal een muziek van vrijheid en van solidariteit. Een ogenschijnlijke tegenstrijdigheid die echter werkt. Hoe sterker een groep samen kan spelen, hoe vrijer elk individu kan musiceren in diezelfde context.

Wat stelt Luik anno 2013 als jazzstad nog voor?

Toen daar in 1979 de eerste jazzschool opgericht werd, trok dat natuurlijk heel veel volk aan. Er waren workshops met o.m. Steve Lacy, Evan Parker en Garrett List. Fabrizio Cassol, Pierre Vaiana, Kris Defoort, Georges Tonla Briquet ze waren er allemaal. Tegenwoordig heb je bijna overal jazzscholen behalve in Luik. Met La Maison du www.maisondujazz.be Jazz doen we wat we kunnen maar het blijft moeilijk.

Vooral de versnippering is een probleem.

Centralisatie en speciJean-Pol Schroeder als auteur: alisatie van het archief > Histoire Du Jazz à Liège de 1900 à 1980 zouden heel wat posi> Bobby Jaspar: Itinéraires d’un jazzman Européen, 1926-1963 tieve resultaten kun> Dictionnaire du jazz à Bruxelles et en Wallonie nen opleveren. Belangrijk daarbij is dat je het Jean-Pol Schroeder als muzikant hele patrimonium ter > Stavroguine Histoire(s) de Jazz beschikking stelt van het publiek. Bij ons kan

E JOIN TH NOW T S E T N O C

info: 02 53

iedereen ter plekke alles inkijken en beluisteren, dat vind ik sowieso een noodzakelijkheid.

JAZZI HOER LAA 3 T201

/09

Hoe liep jij de microbe op?

Mijn vader was gek op Louis Armstrong. Hij was aanwezig op het legendarische Belgische concert in 1934. Op een bepaalde dag kwam hij thuis met enkele 78-toeren platen waaronder Basin Street Blues.

Ik hoorde daarin iets vreemds dat ik niet kon thuisbrengen. Bleek dat het swing was, iets totaal onbestaande in rock. Dat was einde jaren zestig. Het was de periode toen jazz en rock steeds maar dichter bij elkaar aanleunden. Jongeren luisterden naar beide. En dan was er het freejazzfestival in Sart-Tilman (Luik) met op de affiche o.a. Miles en zijn fameus kwintet. We bleven twaalf uur luisteren naar alle groepen maar begrepen er geen snars van. Onze visie op muziek werd daar wel radicaal omgegooid. Nadien ging ik naar optredens van Archie Shepp, Pharoah Sanders en noem maar op.

Er waren de uitzendingen van Marc Moulin. De radio werkte nog niet met formats, je hoorde alle stijlen door elkaar en deed zo de meest verrassende ontdekkingen.

Dat proberen we nu in Luik ook terug op een vrije radio: alle genres door elkaar draaien aan de hand van een bepaald thema.

als in Vlaanderen. Hoe komt dat?

Zeer goede vraag waar ik helaas geen echt antwoord op heb. Er was recent nog een interessant initiatief, Jazz Together, maar dat lijkt helaas ook een stille dood te gaan sterven. Het is het eeuwige probleem van vrijwilligers die uitgeblust geraken en politiekers die geen subsidies willen toekennen voor jazz.

26/09 - 28

Je geeft al bijna twintig jaar her en der lezingen en cursussen. Wie komt er zoal luisteren?

Een gezonde mengeling van alle leeftijden. De meesten blijven terugkomen voor een hele reeks. Belangrijk is dat ik een deel van het publiek nadien ook zie op concerten.

rt.be

zhoeilaa

www.jaz

2013/1

35

De Amerikaanse componist-pianist Dave Burrell deelde op 11 februari 2012 het podium met altsaxofoniste Silke Eberhard in De Singer, Rijkevorsel. Het was een uniek concert van de legendarische pianist die met Archie Shepp, Marion Brown en Dave Murray nog opnames maakte.

Foto: Jos L.Knaepen

36

2013/1

De Jazzlezer

Monumentaal beeld van ICP Bert Vuijsje - www.bebopbusiness.com Belgische jazzliefhebbers zijn al sinds de jaren vijftig vertrouwd met het fenomeen van landgenoten die in het buitenland, tot in New York toe, als jazzmuzikant geducht succes boeken: Bobby Jaspar, René Thomas en natuurlijk Toots Thielemans.

In Nederland moesten we daarop langer wachten, tot ver in de jaren zeventig. Maar toen kregen de vaandeldragers van de Hollandse School in de geïmproviseerde muziek – voorop Han Bennink, Misha Mengelberg en wijlen Willem Breuker – ook ruimschoots internationale erkenning. Met zijn boek New Dutch Swing (1998) legde de Amerikaan Kevin Whitehead die glorieuze ontwikkeling voor de historie vast (en passant de Nederlandse jazzscribenten vol schaamrood achterlatend: waarom hadden zij dat verhaal niet geboekstaafd?).

Gelukkig is er nu een dubbel Nederlands initiatief, dat in elk geval de Instant Composers Pool op monumentale wijze documenteert. De Complete Boxed Catalogue (limited edition) van ICP is een box met 54 cd’s en 2 dvd’s, de vrucht van 45 jaar onstuimige scheppingsdrang. En er zit een schitterend uitgevoerd fotoboek bij: de beeldgeschiedenis van ICP, die Pieter Boersma sinds 1967 onvermoeibaar heeft bijgehouden.

De geoefende luisteraar zal misschien een flink deel van de ICP-muziek al op lp of cd in de kast hebben staan – of even aarzelen gezien de forse prijs van de integrale box (op de website van Challenge Records wordt hij voor € 534 aangeboden). In dat geval kan hij zich beperken tot het fotoboek 45 Years I.C.P., dat apart kan worden besteld, onder meer via de website van Pieter Boersma.

In zijn voorwoord geeft Erik van den Berg een beknopte analyse van één foto, maar hij treft daarmee tegelijk de essentie van het boek: “Perfect in its nonchalance, and unsurpassed in the way key elements of 1970’s Dutch improvised music are visualized: raw, down-to-earth, humorous and anti-esthetic, with an inbuilt political commentary. Quintessential Pieter Boersma, quintessential ICP.” Ook in de jazzliteratuur brak België veel eerder internationaal door dan Nederland. Het is haast overbodig om zijn naam te noemen: Robert Goffin, die

met Aux Frontières du Jazz in 1932 (twee jaar vóór Hugues Panassié’s Le Jazz Hot) een van de eerste serieuze jazzboeken, waar ook ter wereld, schreef.

Hier duurde het tot eind jaren tachtig voor Nederlandse jazzauteurs er iets tegenover stelden: Jeroen de Valk met zijn biografieën van Chet Baker (1989, inmiddels vertaald in het Engels, Duits, Japans en Hongaars) en Ben Webster (1992). Walter van de Leur met zijn internationaal geprezen proefschrift over Billy Strayhorn (2002). En Eddy Determeyer met zijn studie van de Jimmie Lunceford-band (2006).

Dat laatste boek, Rhythm Is Our Business, verscheen meteen in het Engels in de prestigieuze jazzreeks van The University of Michigan Press. Met Eddy Determeyers nieuwe boek is dat kennelijk niet gelukt, en daarom heeft hij besloten het in eigen beheer uit te geven en te distribueren.

Big Easy Big Bands - Dawn and Rise of the Jazz Orchestra is een historisch pleidooi voor de big bands uit New Orleans als ‘the missing link between early jazz and postwar developments like modern jazz, rhythm and blues, rock and roll, and soul music’.

Tegelijkertijd voert Eddy Determeyer een belangwekkende strijd tegen de puristische opvattingen over de ‘authentieke New Orleans-jazz’. Dat zijn volgens hem mythes die je voor een belangrijk deel kunt terugvoeren op het links-politieke vooroordeel van de auteurs van het baanbrekende boek Jazzmen uit 1939. Frederic Ramsey en Charles Edward Smith, aldus Determeyer, negeerden de rol van de big bands in het New Orleans van de jaren twintig en dertig, omdat die succesvolle orkesten niet pasten in hun beeld van de jazz als primitieve muziek van het onderdrukte lompenproletariaat.

Ik stel mij voor dat de discussie, ook in Amerika, hiermee niet is beslecht. Maar Eddy Determeyer kan in elk geval bogen op de lof van een geloofwaardige autoriteit. Bruce Raeburn, zoon van bandleider Boyd Raeburn maar vooral curator van het Hogan Jazz Archive aan Tulane University in New Orleans, oordeelt over dit boek: “...a fascinating text on a topic that has been a blind spot within the literature of jazz studies... Eddy Determeyer has skillfully covered a vast array of personalities, time periods, and styles within the discussion of New Orleans big bands...”

45 Years I.C.P. Photographed By Pieter Boersma.

Uitgeverij Drukplaten/Challenge Records. Te bestellen via http://pieterboersmaphotography.com; e-mail adres: pbphoto@xs4all.nl.

ISBN 9789490706036

Eddy Determeyer: Big Easy Big Bands - Dawn and Rise of the Jazz Orchestra. Rhythm Business Publishing, Groningen (www.eddydetermeyer.com) € 15,50 (plus verzendkosten buiten Nederland) ISBN 9789081957809

2013/1

37

Voorjaar 2013

ECM 3724550 Release eind maart

Een intiem duo-album van jazzlegende Lloyd met pianist Jason Moran

eCm arTisTs in ConCerT herkenbaar, hoorbaar, voelbaar beter

maThias eiCk QuinTeT 22 mrt Paradox Tilburg 23 mrt north sea jazz Club Amsterdam wolFerT BreDeroDe QuarTeT 10 apr schuttershof Middelburg 26 juni azijnfabriek Den Bosch 19 sept De Dommelhof Neerpelt (B) ECM 3716391

Het orgelalbum van Jarrett: eindelijk verkrijgbaar op CD!

Tomasz sTanko new York QuarTeT w/DaViD Virelles Thomas morgan geralD CleaVer

Craig 11 apr 12 apr 13 mei 14 apr

TaBorn Trio De lindenberg Nijmegen Paradox Tilburg Bimhuis Amsterdam De roma Antwerpen (B)

Charles lloYD QuarTeT & maria FaranTouri 17 apr Bijloke Gent (B) elina Duni 26 apr espace sengor Etterbeek (B)

wislawa kuara Trio 26 mei Paradox Tilburg

ECM 3713772

Stanko met zijn fantastische kwartet uit New York: zijn tweede thuis!

kijk ook op de vernieuwde website www.ecmrecords.nl en schrijf u in op de nieuwsbrief en ontvang kortingen op concerten en cdâ&#x20AC;&#x2122;s

Distributed and marketed by

38

2013/1

luCian Ban / maT maneri 30 mei goethe instituut Amsterdam keiTh jarreTT / garY PeaCoCk / jaCk DejohneTTe 4 juli De Doelen Rotterdam kijk voor de actuele concertagenda op www.ecmrecords.nl

Nieuw op cd/lp/dvd Redactie:

DEADLINE volgend nummer:

Mischa Andriessen, Patrick Bivort, Peter De Backer, Chris Joris, Bernard Lefèvre, Georges Tonla Briquet, Marc Van de Walle

Te bespreken cd’s, dvd’s en ander audiovisueel materiaal graag ten laatste op 26 april 2013 op het redactie-adres: Jazzmozaïek, Bernard Lefèvre, Laarstraat 105, 2610 WilrijkAntwerpen (Belgium)

Distributie Misschien kijk je even op als je NewArtsInt als distributeur ziet verschijnen bij nogal wat releases in deze rubriek.

Het betreft een samenwerking tussen de Codaex groep en Challenge Records International BV die per 1 januari 2013 onder de vlag New Arts International hun activiteiten bundelen. Het ‘Codaex and Challenge Partnership’ betekent alleszins dat de merknamen van de bestaande labels zoals Challenge Records enz. behouden blijven.

In bepaalde gevallen vind je dan bij de besproken releases geen verdeler vermeld, wat meestal te maken heeft met producties in eigen beheer of uitgaven van kleinere labels, waarbij het dan even googelen wordt. Voor wie de impro-scene genegen is, verwijzen we graag naar een uitstekende specialist in deze materie, Tony Verstraete, met de online-winkel: instantjazz.be. Natuurlijk heb je ook de vertrouwde gespecialiseerde platenzaak (zie lijst in de cd-rubriek) die de nodige contacten onderhoudt met de distributeurs om de nieuwe releases op voorraad te houden, of eventueel kan bestellen. Eén ding is zeker: jazzliefhebbers houden nog altijd meer van het fysieke product (en soms al eerder de lp dan cd) dan van downloads. Daarom valt het toe te juichen als labels aandacht schenken aan zowel inhoud als verpakking!

Bernard Lefèvre

Fabrice Alleman Obviously Igloo Records/AMG – 51:20

kwam meer en meer mee over de schouders kijken. Kortom, de cd heeft potentieel en dat werd volledig benut tijdens het concert.

Georges Tonla Briquet Fabrice Alleman (ss, ts, kl, bkl), Nathalie Loriers (p, frh), Reggie Washington (b, cb), Lionel Beuvens (d), Lorenzo Di Maio (g)

Net zoals het boek meestal beter is dan de film is er ook dikwijls een verschil tussen cd en concert. Treffend voorbeeld is deze nieuwe van Alleman. De opname is een open ode aan classic jazz met soulinvloeden en een stevige knipoog naar Wayne Shorter. Opvallend is de (grote) rol die Nathalie Loriers toebedeeld krijgt op Fender. Reggie Washington en Lionel Beuvens zorgen voor de gecalculeerde ruggensteun terwijl de jonge gitarist Lorenzo Di Maio een gastrolletje krijgt op twee nummers. Live was dat wel anders tijdens de cd-voorstelling in een bomvol Jazzstation. Loriers bleef hoofdzakelijk op de achtergrond terwijl Di Maio de show stal. Niet door een narcistische vingervlugheid van een jong kemphaantje te etaleren maar door een opvallende maturiteit. De juiste noten op de juiste plaats. Alleman kwam ook veel gedurfder en intenser uit de hoek dan op de cd. Wayne Shorter

Joachim Badenhorst The jungle he told me

LP

Smeraldina-Rima

Een solo-opname die dan nog alleen op vinyl wordt uitgebracht: Joachim Badenhorst begeeft zich twee keer op een nichemarkt.

Maar wie zich de moeite getroost de plaat uit de kunstzinnige hoes te halen, zal niet ontgoocheld zijn.

Badenhorst is de jongste jaren met sprongen vooruit gegaan.

Door zijn werk in het trio van levende legende Han Bennink, door zijn ervaringen op de New Yorkse scene, zeker aan de zijde van Tony Malaby. Intussen is hij ook lid van

het Samuel Blaser Quartet, naast topmuzikanten als Russ Lossing, Gerry Hemingway en Drew Gress, en trad hij op in Chicago aan de zijde van Jason Adasiewicz.

Deze elpee biedt een stand van zaken in de evolutie van een muzikaal toptalent.

De drie lange stukken op kant 1 zijn muzikale zoektochten op de drie instrumenten die Badenhorst perfect beheerst, inclusief de aartsmoeilijke ‘circular breathing’ techniek. Opener Klarinet begint aarzelend, maar zwelt langzaam aan tot een boeiende klankexploratie. Op Basklarinet tovert Badenhorst ook al heel bijzondere klanken tevoorschijn. Wie een basklarinet alleen maar kent van bij Eric Dolphy, zal hier zeer verbaasd van opkijken. Tenor is het meest pakkende stuk, met Badenhorst die zijn sax als een razend gevaarte over een muzikale snelweg laat denderen. Indrukwekkend.

Kant twee bevat zes kortere stukken, die het de luisteraar iets makkelijker maken. Ze zitten vol muzikale ideeën – luister maar eens naar het mooi ronddraaiende motief van Djilatendo, of het wat klagerige thema uit Rafel Romp – die in een beknopt statement worden samengebald.

Dergelijke soloplaat uitbrengen is wellicht een artistiek risico, maar Badenhorst slaagt met brio.

Peter De Backer Joachim Badenhorst (ts, kl, bkl)

The Bad Plus Made Possible Emarcy/Universal Music – 57:50

Nieuw op cd/lp/dvd Jazzmozaïek klasseert in deze rubriek de cd’s (nieuwe releases en heruitgaven) in alfabetische volgorde en illustreert het betere werk met de afdruk van de hoesjes.

De quotering is als volgt.

Top = In kader over twee kolommen met afbeelding van hoesje Zeer Goed = op één kolom met achtergrondkleur en afbeelding van hoesje Goed met hartje = op één kolom met afbeelding van hoesje Goed = geen achtergrondkleur en geen afbeelding van hoesje

een ijzersterke uitnodiging naar alle concert- en festivalorganisators toe.

Georges Tonla Briquet Reid Anderson (b, synth, electronics), Ethan Iverson (p), David King (d)

Banjax Osa W.E.R.F./AMG – 62:23

For All I Care was niet bepaald een hoogtepunt uit de discografie van dit populaire trio. Met Never Stop ging het weer de goede richting uit en Made Possible maakt veel goed. De openingstrack zet op overtuigende wijze het geheel perfect in gang door de crescendo opbouw en aangepaste outro. Het is een formule die de groep met brio over heel de cd verder aanwendt. De verrassende koerswijzigingen binnen eenzelfde nummer en de syncopische wendingen maken telkens het verschil. Het rock‘n-roll gehalte wordt opnieuw op de juiste manier geïntroduceerd.

De (spaarzame) electro-interventies verraden dat ook The Bad Plus in de 21e eeuw beland is.

Opnieuw geen popcovers, wel een bewerking van Paul Motians Victoria. De heren bewijzen hier dat het pianotrio nog toekomst heeft. Made Possible is bovenal

Banjax is de voortzetting van Bender Banjax, dat in 2008 de Jong Jazztalent Gent wedstrijd won. Met de nieuwe groepsnaam wordt ook een geheel andere muzikale richting ingeslagen. De composities, op Mellomspill na (korte solostukjes I – VI), zijn van de hand van Erik Bogaerts en baden in een meer minimalistische sfeer met ruimte voor improvisatie. Bogaerts speelt met nieuwe bandleden, gitarist Bert Cools en contrabassist Nicolas Thys, zijn vertrouwde pianist Chrsitian Mendoza en drummer Stijn Cools een geïnspireerde uitwisseling van ideeën uit. Maar verwacht je eerder aan mediterende soundscapes dan power. Uitstekende opnames door Dré Pallemaerts.

Bernard Lefèvre Erik Bogaerts (as, ss, kl), Christian Mendoza (p), Bert Cools (g), Nicolas Thys (cb), Stijn Cools (d)

2013/1

39

Nieuw op cd/lp/dvd Stefano Battaglia Trio Songways ECM Records/NewArtsInt – 78:07 De Milanese pianist Stefano Battaglia oogstte veel lof voor zijn vorige trio-cd op ECM, The River of Anyder. Met Songways gaat hij op de ingeslagen weg verder. De muziek, allemaal composities van Battaglia, glijdt langzaam voort, is zeer meditatief en repetitief.

Battaglia liet zich inspireren door schrijvers als Italo Calvino en Jonathan Swift, en hun beschrijvingen van imaginaire plaatsen. Hij wil teruggaan op oude muzikale oervormen, hymnes en gezangen. Een bijzondere rol is weggelegd voor drummer Roberto Dani.

Mooi, maar na enkele van die eindeloos herhaalde motiefjes ga je hopen dat de muziek nu ook eens heerlijk gaat losbarsten. Maar dat gebeurt eigenlijk niet. Battaglia houdt het ingetogen van begin tot eind. Zeer lyrisch en prachtig opgenomen, dat wel.

Peter De Backer Stefano Battaglia (p), Salvatore Maiore (b), Roberto Dani (d)

Lionel Beuvens Trinité Igloo Records/AMG – 67:56

Michel BiscegliaCarlo Nardozza 11 Prova Records/LC Music – 51:46

Trompettist Carlo Nardozza bracht al twee eigen albums uit, maar viel de jongste jaren vooral op als gastmuzikant bij o.a. BJO, Lady Linn, Mimi Verderame en ook bij de Franse bassist Henri Texier. Hij brengt twee composities mee (Loop It Or Leave It en Tunisia), die opvallen qua temperament, omdat de sfeer in dit duo-album vrij ingetogen is en een hoog kamerjazz gehalte heeft.

Pianist Michel Bisceglia is van vele markten thuis (chanson, filmmuziek, jazz) en is een perfecte partner om Nardozza tot verbluffende interactie te drijven. Het is op de rand van klassiek en jazz en zelfs breder, maar waarom hokjes denken, het is gewoon mooie muziek, waar vooral Bisceglia voor tekent, op Scriabin van Vince Mendoza na. Moet het verwonderen dat deze twee Genkenaars met Italiaanse roots elkaar zo goed aanvoelen? Een bijzonder smaakvol album waar je met gespitste oren van zult genieten.

Bernard Lefèvre Michel Bisceglia (p), Carlo Nardozza (t)

Dit is Beuvens eerste eigen album na in vele groepen (Sabin Todorov Trio, Steven Delannoye Trio, Peter Hertmans Quartet, Chroma, Artet) als sideman en met een eigen groep Grass Monkeys te zijn opgemerkt, waarvan bassist Brice Soniano ook deel uitmaakte. De Finse pianist Tuomarila studeerde aan het Brussels conservatorium bij Diederik Wissels en was met zijn kwartet nog laureaat van de Jazz Hoeilaart wedstrijd 1999. Daarbij nodigde Beuvens de Finse trompettist Louhivuori uit die mee de sound bepaalt en vooral reminiscenties oproept aan Miles en jaren 50-jazz. Afrikaanse ritmes, soundscapes en grooves vormen een leidraad in Beuvens’ composities. Maar zelfs latin (Mucho Loco) komt even om de hoek kijken, na een drumsolo (Drums), om te eindigen in schoonheid met de ballad Trinité. Het album Trinité is een gevarieerde cocktail waar je relaxed mag naar luisteren.

Bernard Lefèvre Lionel Beuvens (d), Kalevi Louhivuori (t), Brice Soniano (cb), Alexi Tuomarila (p)

40

2013/1

Till Brönner Till Brönner Verve/Universal Music – 67:54

Brönner is van vele markten thuis en zijn sound zit ergens tussen Hubbard en Davis in. Met deze twaalf nummers, waarvan zes van zijn hand en de overige van o.a.

Hubbard, von Kaphengst, Larry Goldings, profileert hij zich als een zachte anarchist. Met een fluwelen sound weet hij, begeleid door een uitstekend werkende band, de aandacht gaande te houden. Composities, spanning, swing en ritmiek zijn altijd prominent aanwezig en zorgen voor veel luisterplezier. De Fender Rhodes doet weer wonderen in dit opzicht, maar ook

het vioolensemble laat hem toe zijn solo’s tegen mooie achtergronden te contrasteren. Brönner geeft de indruk altijd rustig, beheerst en gemakkelijk te kunnen inspelen op wat hij van de andere muzikanten ontvangt. Door dit alles klinkt de plaat heel ontspannen. Ergens halverwege strandt de muzikale drive in Condor (Dave Grusin). Dat verwondert ons niet, want soms flirt de trompettist gevaarlijk dicht met het melige. Daarna wordt de draad weer opgepakt en het wordt weer wat steviger. Hoewel Brönner zichzelf hier voor een stuk herhaalt, blijft dit een erg genietbare plaat.

Marc Van de Walle Till Brönner (t, bugel), Magnus Lindgren (ts, f, bk), Roberto di Gioia (frh, analog synths), Jasper Soffer (frh), Bruno Müller (g), Albert Johnson (el.b), Christian v.

Kaphengst (el.b), Matteo Scrimali (d), Wolfgang Haffner (d), Roland Peil & Liam Mario (p), Tilmann Dehnhard (f).

Deborah Brown All Too Soon BRC Audio Productions/Eric Ineke 68:37 Op het hoesje staat: “If you like strong melodies and timeless classics with a slight twist, this is for you.” We kunnen het niet beter samenvatten. Dit is een leuke cd, de nummers zijn goed gekozen (Ellington, Toots, van Dormael…) én ze zijn goed bewerkt. Eric Ineke houdt er lekker de swing in, en eenmaal aan het luisteren ben je weg voor een uur pretentieloze jazz, een reisje door de tijd met best wel aangename deuntjes. Brown weet er een eigen interpretatie aan te geven en haar stem is echt wel geschikt voor dit soort werk. Het werk van de band is erg homogeen: iedereen levert efficiënt werk, speelt bezield en gedreven. Potten worden hier niet gebroken, maar het blijft aangenaam genieten. Kortom: easy-listening troef, maar de muziek heeft niveau en klasse.

Marc Van de Walle Deborah Brown (voc), Eric Ineke (d), Rob van Bavel (p), Marius Beets (b), Sjoerd Dijkhuisen (ts), Rodolpho Fereira Neves (t), guest: Bobby Watson (as)

BRZZVLL Polemicals Melting Pot Music/Rough Trade 48:36 Onder het motto Let the groove be with you vergastten de winnaars van Jong Jazz Talent Gent 2007 ons al op twee hebbedingetjes in het genre (Days Of Thunder, Days Of Grace, Happy Live Creator). Met

de nieuwe plaat trekken ze dezelfde lijn door maar met meer focus. Het basisprincipe bleef hetzelfde: een fusie van psychedelica, exotisme, funk en jazz. Mulatu Astatke en de hele reeks van Ethiopiques blijven duidelijk een dankbare inspiratiebron maar de beide saxofonisten verschuiven alles toch meer richting jazz. De humor blijft bewaard evenals de liefde voor (zelfgemaakte) soundtrackdialogen. Ze voegen er zelfs een snuifje deephouse aan toe. Onder de gasten vinden we opnieuw vocaliste Monique Harcum.

Een uitgekiende evenwichtsoefening tussen jazz voor de dansvloer en jazz voor een gesofistikeerde stereoketen thuis, alles geserveerd met een sluier van psychedelica.

Ook verkrijgbaar op vinyl.

Georges Tonla Briquet Vincent Brijs (s), Andrew Claes (s), Geert Hellings (g, bj), Maarten Moesen (d), Steven Van Loy (b), Jan Willems (toetsen), Amel Serra (perc)

Bill Carrothers Castaways Pirouet Records/NewArtsInt 49:05

Bill Carrothers weten we als geregelde gast op onze podia zeker te waarderen, met in zijn trio Nic Thys en Dré Pallemaerts. In deze Castaways speelt Drew Gress contrabas, wat hij al vroeger op Carrothers’ Joy Spring deed. Bill Carrothers laat zich graag inspireren door de natuur en zijn plek bij de grote meren. Eerder verscheen zo een intens mooi solo-album Excelsior over zijn geboorteplek in Michigan. Maar nu wil hij met Castaways vooral een statement maken rond de daklozen en uitgeslotenen in onze maatschappij. Zijn ruimtelijke en verstilde pianostijl mag meanderend drijven op intimistische passages (Trees, Castaways), de swing zit evengoed in zijn porieën (Airborne, The Commons). In een suite in drie delen (Scottish Suite), geschreven voor een Schots festival, zocht hij inspiratie in de Schotse geschiedenis en roert de pianosnaren om het effect van een doedelzakmelodie te genereren. Castaways lijkt wel verklankte poëzie.

Bernard Lefèvre Bill Carrothers (p), Drew Gress (b), Dré Pallemaerts (d)

Billy Cobham Band Live at Jazzfestival Leverkusen BHM/ZYX Music – cd/dvd 71:57/86:57 De drummer die de opnamen van Miles zijn Bitches Brew meemaakte vanuit the best seat in the house (zoals hij hier in het korte toegevoegde interview vertelt) en die zich na een intensieve tijd bij Mahavishnu Orchestra schuchter waagde aan een solocarrière, mept er nog stevig op los. Wat dit concert (opgenomen op 11-11-2010) vooral bewijst, is dat Cobham zijn verleden nooit verloochend heeft of ontgroeide.

Je hoort hier stevige fusionjazz met duidelijke rockinvloeden.

In tegenstelling tot wat je zou verwachten, is de drumsolo nog de meest inventieve en subtiele passage. Voor het overige blijft alles zowat op eenzelfde lijn steken met weliswaar wat extra kleur door de exotische klanken van de steel pans. De dvd bevat precies dezelfde muziek als de cd. Wat daarbij opvalt, zijn een aantal clichés eigen aan het genre: een voor 99% blank mannelijk publiek en een lichtshow een rockgroep waardig. Met de volumeknop voldoende naar rechts zullen de fans volop kunnen genieten.

Georges Tonla Briquet Billy Cobham (d), Camelia Ben Naceur (keyb), Christophe Cravero (keyb), Jean-Marie Ecay (g), Fifi Chayeb (b), Junior Gill (perc, steel pans)

Ad Colen Quartet Spark Sweet Briar Music – 64:00

Als er een lijst opgesteld wordt met de beste Nederlandse saxofonisten wordt Ad Colen nog wel eens vergeten, maar dat is echt een vergissing. Zowel op tenor als op sopraan heeft hij een voldragen, stevig maar niet overdreven rauw geluid. Daarnaast heeft hij de niet te overschatten kwaliteit om zijn solo’s volgens een heldere melodische lijn te laten lopen en toch alle voorspelbaarheid te vermijden.

De laatste twijfelaars wordt aangeraden eens te luisteren naar

Nieuw op cd/lp/dvd Colens vertolking van het Leo Ferré chanson Avec Le Temps.

Dat roept herinneringen op aan de manier waarop Charles Lloyd eens Jacques Brels lijflied Ne me Quitte Pas naar zijn hand zette en maakt ook meteen duidelijk dat Colen niet alleen in technisch opzicht overtuigt, qua emotioneel bereik doet hij dat misschien nog wel meer. Nu is Colen een man die het er allemaal niet zo dik bovenop legt. Art of Nuance heet het tweede stuk op deze plaat en dat kan goed als motto dienen. Ook de andere muzikanten in de groep zoeken het in een niet overtrokken eigenheid. De productie speelt drummer Sun soms wat parten, maar zijn spel is goed gedoseerd tegendraads.

Datzelfde geldt voor pianist Bijvoet die het soort onverstoorbaarheid aankleeft dat je in westernfilms bij saloonpianisten ziet en die heel subtiel met een karakteristieke hoekige humor de vaart erin houdt. Spark vonkt met recht.

Mischa Andriessen Ad Colen (ts, ss), Gé Bijvoet (p), Wiro Mahieu (b), Yonga Sun (d, perc)

Stanley Cowell It’s Time SteepleChase/Music&Words 69:43

zonder dit laatste te doorbreken.

Zijn linkerhand is even belangrijk als de rechtse. Dit herkennen we nog allemaal, maar de jaren 60 en 70 zijn voorbij, vandaag klinkt het wat cerebraler. Cowell draagt zowel de revolutie als een brede traditie in zich en is die materie meester zonder grootsprakerigheid.

Chris Joris Stanley Cowell (p, kalimba), Tom Dicarlo (cb), Chris Brown (d)

Cowell bundelt oudere en recentere composities tot twee suites met een proloog en epiloog van telkens 2 stukken. De Asian Art Suite bezit 3 bewegingen, waarvan de eerste 2 op India duiden en de laatste op China. Dit vertaalt hij nogal letterlijk in het gebruik van de diverse raga-toonladders en de verwijzing naar China ondergaat dezelfde illustratieve behandeling.

De Civil Rights Suite draagt Max Roach’s schitterende thema als titelsong: It’s Time. Roach was één van Cowell’s vroegste werkgevers en mentor. De charmante lyriek van de pianist incorporeert nog steeds korte dissonanten en contrapunten binnen zijn melodische aanpak,

Ronnie Cuber Boplicity

Cuber pakt hier vooral werk aan van Charlie Parker en Dizzy Gillespie.

Groovin’ High, My Little Suede Shoes, Now’s the Time en Cheryl: het wordt allemaal fris opgedist.

Het onvermijdelijke Night In Tunisia, krijgt een bijzonder losse bewerking, al is het een slecht idee om het met een fade-out te laten eindigen.

Al bij al jazz van de meer gezellige en complexloos swingende soort.

Peter De Backer Ronnie Cuber (bs), Michael Wolff (p), Cameron Brown (b), Jonathan Blake (d)

SteepleChase/Music&Words 62:20

Kevin Eubanks The Messenger

Baritonsaxofonist Ronnie Cuber is een hardbopper pur sang die er een carrière heeft opzitten bij mensen als Maynard Ferguson, Lionel Hampton en Lee Konitz. Maar hij speelde ook onnoemelijk veel sessiewerk in andere genres, van Aretha Franklin over King Curtis tot Frank Zappa (op het fantastische Zappa in New York).

Zijn liefde voor de bebop uit hij hier nogmaals in een zeer geslaagde date voor SteepleChase, het Deense label dat vooral grossiert in mainstream van goede makelij.

Mack Avenue Records/ NewArtsInt – 56:21

zeer eigenwijze interpretatie van hotswing terwijl Kurt Weills September Song de aanleiding is voor een uitstap richting stridepiano.

Zelfs klassiek komt aan bod (korte improvisatiestukjes op de Goldberg Variations van Bach). Gracieus en erudiet en alleszins ideaal voor een avondje jazzles om aan te tonen hoe gevarieerd het genre wel is.

Jazz Wars (Frederiksson Music) is geen politiek pamflet maar eerder een soort suite in twee delen met telkens vier hoofdstukken.

Jussi Fredriksson (p, frh, minimoog) schreef alle nummers zelf en omringde zich met een kwintet waarin we o.a. trompettist Jukka Eskola terugvinden. Van de typisch Scandinavische sfeerzetting uit de

intro evolueert het geheel naar een intense dynamiek. Alsof je van een fikse winterwandeling recht de warmte van een uiterst gezellige jazzclub binnenduikelt. Hedendaagse jazz op het scherp van de snee met accenten uit rock en fusion. Frederiksson is ook de man achter o.a. het exuberante Fredator (JM 3/2012).

Mikko Innanen, de saxofonist van 101 (internationale) groepen, bracht nieuw werk uit met Tonight At Noon, het kwintet waarbij ook Jukka Eskola (t, bugel) zit. De heren serveren op People, Stories & Dreams (Prophone) een opzwepende mix van New Orleans, bebop en foute sixties soundtracks. Je hoort vooral vijf rasmuzikanten aan

Na 18 jaar musical director bij The Tonight Show van de Amerikaanse

presentator Jay Leno besloot gitarist Kevin Eubanks in 2010 terug de draad op te pikken waar hij stond in 1992. Toen had hij al verschillende albums voor Blue Note Records en GRP opgenomen. Met The Messenger keert hij terug met een muzikale visie. Eigenlijk is hij altijd een fantastisch gitarist geweest die in staat is om zelfs de meest abstracte, geïmproviseerde vormen van muziek te spelen maar op zijn eigen en unieke manier.

De gitarist van o.a. Art Blakey brengt dus een tweede album uit op zijn nieuwe label Mack Avenue Records (label van Kenny Garrett, Christian Mc Bride…) en hij overtuigt ook als componist. De nummers zijn door hem geschreven met uitzondering van twee composities: Led Boots van Jeff Beck en een prikkelende versie van Resolution van John Coltrane (gezongen hier door Alvin Chea van Take 6). Zijn soli op M.I.N.D. hebben veel weg van Jimi Hendrix of John McLaughlin, en evengoed dirigeert hij de groep zoals op Ghost Dog Blues. Dat hij muzikaal breed denkt, laat hij op dit album overduidelijk horen. De groove neemt een belangrijke plaats in, o.a. op het nummer JB, een eerbetoon aan James Brown of nog 420. De

Made in Finland Weer een lading nieuwe releases uit de zeer b(l)oeiende Finse jazzscene. Het betreft stuk voor stuk groepen met een sterk live potentieel, elk op hun manier. Opvallend ook is dat er nergens elektronica aan te pas komt.

Met zijn nieuwste cd In With Lassy (Schema Records) trakteert tenorsaxofonist Timo Lassy (UStreet All Stars, Five Corners Quintet) ons op een explosieve cd van bebop en souljazz. Mede dankzij de bijdragen van Georgios Kontrafouris op Wurlitzer straalt het geheel een semi-retro aura uit maar dit is in de eerste plaats vinnige hedendaagse jazz met de juiste links naar de traditie (Bernard Purdie,

Cannonball Adderley). Niet toevallig werd alles ingeblikt volgens de cooking session methode: iedereen live in de studio bij elkaar en meteen opnemen. Het type van jazz dat zowel kan scoren bij puristen als bij hipsters. Op zijn Round Two was José James trouwens te gast!

Eindelijk ook nog eens een cd met echte stereo zonder dat het een gimmick wordt. Graag zo snel mogelijk een clubtoer hier te lande.

My History Of Jazz (ACT) van pianist Iiro Rantala is precies wat de titel aangeeft: een zeer persoonlijke kijk op de jazzgeschiedenis aan de hand van eigen composities en covers. Van romantiek en ragtime tot musical en Monk.

Via Caravan horen we tevens een

het werk die hun klassiekers bestudeerd hebben maar aantonen dat er niets mis mee is om in het verlengde hiervan eigen werk te brengen met een extra vleugje humor.

Finding The Way (Prophone), het tweede album van het Maratone Quintet, sluit hier perfect bij aan.

Vinnige jazz met Markus Tiiro (g) en Martti Vesala (t, bugel) als belangrijkste coloristen. Heel veel aandacht gaat naar gestroomlijnde melodielijnen met de juiste spanningsbogen. Het verstilde Wheels For Ken verraadt hun Scandinavische roots. Zeker voor wie Erik Truffaz en Philip Catherine apprecieert.

Georges Tonla Briquet

2013/1

41

Nieuw op cd/lp/dvd diversiteit boeit zeer zeker, hoewel het af en toe wat overdadig overkomt. Er zijn zoveel muzikanten die zich toespitsen op een bepaald geluid of stijl. Met Eubanks is het niet zo. Hij blijft op zoek naar variatie en laat die verscheidenheid in zijn muziek horen.

Patrick Bivort Kevin Eubanks (g), Billy Pierce (s), Marvin Smitty Smith (d), Rene Camacho (b), Joey De Leon (perc), Robin Eubanks (tb), Duane Eubanks (tp), Alvin Chea (voc)

Paolo Fresu Devil Quartet Desertico

gitaar bovenhaalt en persoonlijker te werk gaat. Alle groepsleden reiken fraaie composities aan. De muziek komt over als lyrisch, beschouwend tot zwevend boven een ballad of rustig groovende aanpak. Buiten het feit dat Fresu zijn liefde voor Miles Davis verraadt en graag met multi-effects werkt, zoals we dat kennen van Miles’ laatste periode, overheersen duidelijk zijn warme, edele trompetklank en glasheldere frasering, wat hem op de toptribune plaatst van de Europese jazz. SardoItaliaanse muziek van hoog, zij het wat bedwelmend, niveau.

Chris Joris

is van Philip Catherine. Met Chris Weeda achter de knoppen weet je ook meteen dat de geluidskwaliteit top is. Een geslaagde introductie waarbij we hopen dat de volgende cd nog meer dieptegang en vinnige wendingen bevat.

Georges Tonla Briquet Søren Gemmer (p), Per Møllehøj (g), Tapani Toivanen (cb), Andreas Fryland (d)

Going I

LP

Silent Water – 44:31

Paolo Fresu (t, bgl, eff), Bebo Ferra (elg, g), Paolino Dalla Porta (cb), Stefano Bagnoli (d)

Bonsaï Music/Harmonia Mundi 63:42

Søren Gemmer At First ILK – 55:05

Vanuit een verfijnde cover (schilderij van kunstenares Karin Kellner) stappen we in een feestelijke 7/4 bewerking van Mick Jagger’s en Keith Richard’s I Can’t Get No Satisfaction, waarop de gitarist even voor John Scofield speelt, doch verder in het album meestal zijn akoestische

Bij de Deense pianist Søren Gemmer ligt de focus op melodie en harmonie gekoppeld aan een zekere graad van improvisatie. Daarmee zal hij geen Grammy voor de originaliteit winnen maar alles is wel piekfijn en evenwichtig uitgewerkt.

De ogenschijnlijk simpele melodielijnen hebben allemaal een dubbele bodem waardoor zowel aficionado’s als jazzleken kunnen genieten.

Een speelse knipoog naar The Bad Plus is mooi meegenomen. We zouden bovendien durven wedden dat gitarist Per Møllehøj een grote fan

Pablo Held Trio Live Pirouet Records/NewArtsInt – 40:46 Een evenwichtige opbouw en een juiste dosering zijn twee onontbeerlijke elementen om de luisteraar een cd/concert lang in de ban te houden.

Het trio van de Duitse pianist Pablo Held kent er wat van. Eerst strooien ze wat losse noten en puzzelstukjes in het rond om daarna geleidelijk aan alles tot een hecht samenhangend geheel om te toveren. De openingstrack, een impressionistische flow van meer dan zestien minuten, bevat het allemaal. De perfecte introductie voor wat volgt. Op het programma staat enkel eigen werk van de pianist. Deze nummers vormen echter vooral de basis om van daar uit te abstraheren en te improviseren. Net een canvas boordevol fijne craquelures.

Een cd waarvan je wil dat die dubbel zo lang duurt. De zesentwintigjarige Held bracht al sterk materiaal uit op hetzelfde label (waaronder Glow) maar blijft bij ons tot nu toe nog zo goed als onbekend. Hoog tijd voor een uitgebreide en nadere kennismaking live. Vooral met dit trio want bassist en drummer (die opnamen met Frederik Leroux) brachten vorig jaar in Moers ook al een indrukwekkend duoconcert.

Georges Tonla Briquet Pablo Held (p), Robert Landfermann (b), Jonas Burgwinkel (d)

42

2013/1

Fantastische groepsnaam om je concert mee te eindigen. Dat deed dit improvisatiekwartet dan ook tijdens het meest recente RAT-event in Recyclart. We are Going. De vier hadden het aanwezige publiek eerst getrakteerd op een muzikaal orgasme van bijna veertig minuten. Een explosie van open structuren met bovenal João Lobo (Mâäk, Manu Hermia) die zich de ziel uit het hart drumde. Indrukwekkend. De lp heeft een enorme meerwaarde in die zin dat deze totaal anders klinkt. A en B kant zijn weliswaar onderverdeeld in zeven hoofdstukken maar eigenlijk is het ook een lange impressionistische trip in de Going-dimensie. Met accenten van Pierre Henry en Lidlboj maar vooral een perfecte staalkaart van een hele Europese stroming. En zoals het hoort op vinyl, gehuld in een kunstzinnige hoes.

Georges Tonla Briquet Pak Yan Lau (keyb, elec), João Lobo (d), Giovanni Di Domenico (keyb, elec), Mathieu Calleja (d, perc, elec)

Benny Green Magic Beans Sunnyside Records – 51:52

Green is al jaren een bekende en gewilde pianist – hij was trouwens één van de Jazz Messengers. Met dit album brengt hij

Keith Jarrett Hymns Spheres ECM Records/NewArtsInt – 47:38+46:01 In september 1976, anderhalf jaar nadat hij in Keulen een soloconcert speelde dat enigszins zou beklijven, ging Keith Jarrett opnieuw in Duitsland aan de slag, maar dan in een heel andere context. In de benedictijner abdij van Ottobeuren nam de meesterpianist plaats achter het imposante 18de eeuwse barokorgel. Een eerdere cd-versie bevatte slechts een klein deel van de oorspronkelijk dubbelelpee. Deze dubbel-cd is na al die decennia dus meer dan welkom.

Dat Jarrett ook hier alles improviseerde is alweer moeilijk te geloven. Zeker de twee hymnes, begin- en slotnummer van de dubbel-cd, klinken als afgewerkte composities. Opener Hymn Of Remembrance is verfrissend en vreugdevol. Jarrett was er zelf zo tevreden mee, dat hij het stuk later selecteerde in de :rarum-serie van ECM, met een overzicht van zijn beste werk.

Ook het zevende deel van Spheres is daarop te vinden, een donker, traag voortschrijdend, meditatief stuk, dat merkwaardig genoeg zelfs even aan Warzawa van David Bowie doet denken.

Boeiend hoe Jarrett hier de klankkleuren van dat eeuwenoude orgel verkent. Nog boeiender is de vergelijking met de orgel-cd die John Zorn vorig jaar publiceerde. Zorn blijkt nog meer dan Jarrett geobsedeerd door het lagere register van een kerkorgel.

Jarrett slaagt er ook meer in zijn improvisaties als op zichzelf staande composities af te ronden.

Makkelijk is deze cd niet. Met jazz heeft dit ook weinig te maken. Dit lijkt veeleer op hedendaagse klassieke werken van Messiaen of Ligeti. Maar dit heeft zeker zijn plaats in het imposante oeuvre van Jarrett.

Peter De Backer Keith Jarrett, Trinity orgel gebouwd door Karl Joseph Riepp (1719-1775)

eigenlijk een hommage aan muzikanten als Lee Morgan, Hank Mobley, Donald Byrd, Wayne Shorter, en natuurlijk Art Blakey. Haal je de muziek van Blue Note Records uit de jaren 50 en 60 in het hoofd, en je kunt ongeveer inschatten wat je op deze plaat te wachten staat. Zij het dan in pianotrioversie. En dat laatste maakt het nu nét een grote uitdaging voor Green. Hoe kun je zoveel expressie met een trio evenaren? Een erg melodieus en pianistiek sterk spel (energetisch, gedreven, dynamisch), gesteund door schitterende prestaties van de bassist en de drummer laten hem slagen in zijn opzet. Het gaat hier over tien eigen composities, én over zijn eerste album dat hij zelf geproduceerd heeft. De man mag dan al zelf beweren dat hij door velen werd beïnvloed, op deze plaat laat hij alleszins horen dat hij zijn eigen stijl heeft gevonden, al mag die eclectisch heten. De filosofie van musiceren is to swing and have fun. En we kunnen je verzekeren dat hij daar alvast héél erg in geslaagd is.

Marc Van de Walle Benny Green (p), Peter Washington (b), Kenny Washington (d).

Kevin Harris Project – Museum Vol.1 Eigen beheer/Red Cat Publicity 67:17 Pianist-componist Kevin Harris (Avishai Cohen, Cecil McBee, Terri Lyne Carrington) verruimt graag zijn horizon. Zijn nieuwste cd is een heuse conceptplaat met als thema zijn visie en ideeën over kunst annex maatschappelijke probleemsituaties. Zowat zijn eigen Pictures At An Exhibition maar dan met ingebeelde schilderijen. Zo interpreteert hij Wayne Shorters Prince Of Darkness evenals Bob Marleys Redemption Song (het enige zwakke moment van de cd door de zang). Verrassend is wel zijn bewerking van het overbekende You Are My Sunshine. In de hoestekst lees je het achterliggende gedachtegoed bij elk nummer. Muzikaal klinkt het als een boeiend luisterspel. Daarbij koppelt hij een vinnige hedendaagse kijk aan al dan niet expliciete referenties naar latin. De twaalf minuten lange openingstrack met epische intro dwingt alleszins respect af.

Georges Tonla Briquet Kevin Harris (p, frh, voc), Richie Barshay (d), Steve Langone (d), Kendall Eddy (cb), Jason Palmer (t), Rick DiMuzio (ts)

Nieuw op cd/lp/dvd John Hollenbeck Songs I Like A Lot Sunnyside Records – 67:49

John Hollenbeck is dan wel drummer, het is vooral als componist en arrangeur dat hij indruk maakte.

Als leider van het Claudia Quintet en zijn fantastische Large Ensemble verkende hij nieuwe muzikale horizonten die de grenzen van de jazz ver overschrijden.

Geen wonder dus dat de songs waar Hollenbeck veel van houdt, niet noodzakelijk jazz zijn. Ja, op deze pracht-cd staat ook een bewerking van Ornette Coleman, maar net zo goed van Queen (Bicycle Race), Imogen Heap, Jimmy Webb of Nobukaze Takemura.

Met hulp van de 16-koppige Frankfurt Radio Big Band – met een frisse klank – en toetsenman Gary Versace smeedt Hollenbeck ze tot imposante muziekstukken.

En de stemmen van Kate McGarry en Theo Bleckmann passen als gegoten.

Peter De Backer John Hollenbeck (d), Gary Versace (p, keys), Kate McGarry, The Bleckmann (voice), Frankfurt Radio Big Band

Bobby Hutcherson & Joey DeFrancesco Trio Somewhere in The Night Kind of Blue Records/Harmonia Mundi – 59:34

Somewhere in The Night legt de nadruk op het nauwe samenspel en de zeer inventieve soli van de legendarische vibrafonist Bobby Hutcherson en die van de Hammond B3 organist Joey DeFrancesco en zijn trio (een uitstekende ritmetandem van gitarist Peter Bernstein en drummer Byron Landham). Dankzij zijn unieke ritmische, harmonische en melodische inzicht is Hutcherson spel met de vier staafjes op de metalen toet-

Jazz & beyond Het brein achter Roseaux en de gelijknamige cd verschenen bij tôt Ou tard, is Emile Omar, een muziekverzamelaar, radioprogrammasamensteller en dj die reeds voor een aantal toonaangevende compilaties zorgde.

Samen met een cellist, een multi-instrumentalist en zanger Aloe Blacc (bekend van de hit I Need A Dollar) brengt hij hier uiterst originele bewerkingen van nummers die we kennen van o.a. Esther Phillips, Patti Labelle en The Police. Aanrader voor wie ook wat in huis heeft van José James, Michael Kiwanuka, Raul Midon, Richie Havens en Nat King Cole.

De Portugese zangeres Maria de Fatima trakteert ons met Stella (Pirouet) op een uiterst fijnzinnige maar ook beklemmende mix van fado en jazz met een licht Braziliaans tintje. Sebastian Altekamp (p) en Nicolas Thys (b) leveren bij het warme stemtimbre van de Fatima een uiterst intimistische en broze omkadering met verrassende dieptegang. Op de setlist een paar eigen nummers aangevuld met werk van o.a. Ivan Lins, Jobim en Baden Powell. De teksten zijn van o.m. Vinicius de Moraes en Paulo César Pinheiro. Een perfect stijlvol decor van bossa nova, morna en saudade om te genieten van een gekoeld glaasje vinho verde.

Gitarist-componist Cliff Hines heeft New Orleans als uitvalsbasis. Met dergelijke achtergrond en de hulp van een resem muzikanten uit het lokale circuit zijn de verwachtingen hoog gespannen. Bovendien was het idee achter deze cd een muzikale rondreis naar de regio’s en landen die de muzikale smeltkroes van New Orleans door de jaren heen mee bepaalden.

Wanderlust (Eigen beheer) bevat inderdaad vederlichte referenties naar o.a. India, het Nabije Oosten en westerse klassieke muziek maar we horen hier uiteindelijk heel veel spacy jazzfusion zonder grote verrassingen. Vooral voor fans van The Alan Parsons Project.

Bo Van der Werf en Octurn verleggen op Kailash (52creations) de grenzen van jazz tot

in het klooster van de Tibetaanse monniken van Gyuto.

Een gedurfde zet die live voor de nodige magie zorgde. Wie toegang zoekt tot deze wereld zonder het concert gezien te hebben, zal wellicht even slikken maar je kan er niet om heen dat er sublieme momenten zijn zoals het twintig minuten lange Tantric College. Je hoort een licht golvende beweging waarin de Tibetaanse keelzang en fragiele open jazzstructuren over elkaar geschoven worden. Zelfs elektronica krijgt een plaats in deze sacrale wereld. Met bovenal een uiterst geïnspireerde Fabian Fiorini.

Gilbert Isbin (luit) en Scott Walton (b) dompelen de luisteraar met Recall (pfmentum) drie kwartier onder in een licht middeleeuws sfeertje met barokkantjes. We horen vijftien instrumentale kortverhaaltjes waaronder een oud Vlaams volksdeuntje (Soedansdochter).

Een ontmoeting op de raakvlakken van jazz, improvisatie, minimalisme en kamermuziek. Ook voor fans van Jozef van Wissem en Ernst Reijseger en tevens voor wie U-ex(perimental) van Mark Alban Lotz en Meinrad Kneer apprecieerde.

Portend The End (PromNightRecords) van Twins Of El Dorado is een stijloefening voor duo gebracht door vocaliste Kristin Slipp en trompettist Joe Moffett. Kat- en muisspelletjes wisselen af met haast klassieke

en sacrale passages. Slipp zapt van woorden naar scatting waarbij Moffett zich heel flexibel opstelt en zich telkens aanpast. Met een tekst van Emily Dickinson. Poëtisch, abstract en apart maar ook verrassend toegankelijk. Tussen Lynn Cassiers, Anna Homler en Laurie Anderson in maar dan wel volledig akoestisch en zonder elektronica.

Op hetzelfde label PromNightRecords verscheen Dance, een improvisatiesaga van Hungry Cowboy. Inspiratiebron voor de grafische composities van trompettist Jacob Wick waren de boeken van Cormac McCarthy, auteur van o.a. No Country For Old Men. Samen met Briggan Krauss (s), Mike Pride (d) en Jonathan Goldberger (g) presenteert hij vooral een alternatieve wandeling door een expressionistisch decor uit de onderbuik van Brooklyn. De vier leiden ons door een wirwar van steegjes maar zijn duidelijk vertrouwd met deze buurt ook al lijkt het wel eens dat ze hopeloos de nooduitgang zoeken. Absolute aanrader voor fans van Mâäk en Elliott Sharp. Bericht voor de verzamelaars: uitgegeven in een zeer gelimiteerde oplage van slechts honderd exemplaren.

Philippe Laloy (as,fl) kennen we vooral van bij Tricycle, het trio dat hij vormt samen met Tuur Florizoone en Vincent Noiret. Op Kind Of Pink (Home Records) brengt hij een jazzge-

tinte ode aan Pink Floyd in gezelschap van Emmanule Baily (g) en Arne Van Dongen (cb). Het is een intimistische kijk geworden op hits als Wish You Were Here en Another Brick In The Wall maar ook minder bekende nummers komen aan bod. Sepiagetinte melodielijnen primeren maar de drie getuigen van genoeg inventiviteit. Money is daar een uitstekend voorbeeld van. Zeker voor wie bijvoorbeeld ook de meest recente cd van Jacques Pirotton apprecieert.

Tuur Florizoone bracht op zijn beurt een nieuwe cd, deze keer in duo met Didier Laloy: Didier Laloy & Tuur Florizoone (AventuraMusica). Twee virtuoze accordeonisten maar bovenal twee componisten en muzikale vrijbuiters bij uitstek.

Samen rekken ze op extreme wijze de mogelijkheden uit van de diatonische en chromatische accordeon. De grenzen tussen jazz, folk en hedendaags werden zelden zo fijnzinnig uitgestippeld.

Georges Tonla Briquet

2013/1

43

Nieuw op cd/lp/dvd sen opvallend creatief. Samen met het kwartet is deze opname een live set in de Dizzy‘s Club van Jazz at Lincoln Center in New York. Bijzondere momenten zijn de snel gespeelde nummers zoals Hutcherson‘s Teddy en Take The Coltrane van Duke Ellington met een waanzinnige solo van de vibrafonist. Toen hij nog een piano studeerde, raakte Hutcherson in de ban van Milt Jackson. Van Jackson speelt hij op dit album een uptempo versie van SKJ met een schitterend solerende Bernstein en stomende baslijnen van DeFrancesco.

Zowel de vibrafonist als de organist spelen op My Foolish Heart met sierlijke elegantie.

Met een geweldig swingende versie van ‘S Wonderful sluiten ze af.

Tijdens het concert lag het accent vooral op innovatie en intensiteit wat dit talentvolle kwartet duidelijk onder de knie heeft. Hutcherson & co bewijzen wat swing is op dit prachtige album.

Patrick Bivort Bobby Hutcherson (vib), Joey DeFrancesco (org), Peter Bernstein (g), Byron Landham (d)

ingespeeld, hoeft dus niet te verbazen. Juris speelde als gitarist al in zeer uiteenlopende omstandigheden, inclusief fusion. Maar dit hier is onversneden jazz.

Maar behalve enkele standards zoals How Deep Is The Ocean of You’re My Thrill, kiest hij hier voor meer avontuurlijk werk, zoals Congeniality (Ornette Coleman), The Sky (Dave Liebman) en Floater (Carla Bley), een creatief hoogtepunt van deze cd.

Die postmoderne aanpak en de complexloze virtuositeit van Juris geeft deze ongedwongen SteepleChase-opname een bijzondere toets.

Peter De Backer Vic Juris (g), Jay Anderson (b), Anthony Pinciotti (d)

Oliver Lake/Christian Weber/Dieter Ulrich feat. Nils Wogram All Decks Intakt Records/NewArtsInt 47:28

Oliver Lake (as), Christian Weber (b), Dieter Ulrich (d), Nils Wogram (tb)

Vic Juris

Free admission SteepleChase/Music&Words 57:04 Elke maand speelt gitarist Vic Juris met zijn trio in de New Yorkse 55 Bar, op een steenworp van de Village Vanguard. Dat dit drietal duidelijk goed op elkaar is

wennen, en dan de anderen geleidelijk aan beginnen te begrijpen. Dat proces wat in zichzelf al interessant is, valt hier niet alleen goed te volgen, het leidt ook ergens toe; goudeerlijke en bij vlagen imponerende muziek.

Lake is, zoals wel te verwachten was, de aanjager met zijn intense spel waarvan de wendbaarheid indrukwekkend en de emotionele reikwijdte bijzonder groot is. Het is veelzeggend dat hij zijn medemusici niet in de schaduw speelt. Knap ook en lekker hoe vooruit gerichte improvisatie en een gedegen kennis van de traditie elkaar hier ontmoeten. Wie al snel het idee had dat Ellington zelfs in de furieuze freejazzachtige passages niet ver weg was, wordt in het slotnummer met een knipoog in het gelijk gesteld met een feestelijke interpretatie van Johnny Come Lately. Maar dat Wogram en Lake de kunst van het componeren beslist ook verstaan, bewijzen hun stukken Listen to your Woman en Sketch 4 Four. Vooral laatstgenoemde jubelt en zindert.

Mischa Andriessen

Nicola Lancerotti Quartet Skin Muzikanten moeten warm draaien, dat is op deze live cd overduidelijk te horen. Zoeken, aftasten,

Den Records – 49:01

vluchtig gebruik maar enkel voor wie een bewuste luisterervaring verkiest.

Georges Tonla Briquet Daniele Martini (ts, ss), Jordi Grognard (ts, kl, baskl, fl), Nicola Lancerotti (cb), Nelide Bandello (d)

Eric Legnini & The Afro Jazz Beat Orkestra Sing Twice!

Discograph/Harmonia Mundi 35:51

kleuren mee waarmee Legnini geïnspireerd was om zijn composities te smeden. Legnini zoekt vooral een globale groepssound, waarbij hij zijn liefde voor souljazz volledig tot zijn recht laat komen. De fusie van heel verschillende stemmen (pop, afrobeat, soul) met het pianotrio vormt een bijzondere smeltkroes.

Bernard Lefèvre Eric Legnini (p, frh, keys, perc), Franck Agulhon (d, perc), Thomas Bramerie (cb) + Hugh Coltman (voc), Mamani Keita (voc), Emi Meyer (voc), Boris Pokora (ts, fl, bs), Julien Alour (t, bugel), Jerry Edwards (tb), Da Romeo (elg), Xavier Tribolet (g), David Donatien (perc)

Mâäk Buenaventura W.E.R.F./AMG – 71:15

Dit album is de voortzetting van Vox (Discograph 2011) waarin Eric Legnini met zijn trio voluit ging voor afrobeat en soulfunk met de stem van Krystle Warren. In Sing Twice! is Warren er niet meer bij, maar liefst drie andere vocalisten: de Engelse zanger Hugh Coltman, de Malinese zangeres Mamani Keita en de Amerikaans-Japanse Emi Meyer. Die brengen elk hun klank-

Al heet de groep nu kortweg Mâäk, de spirit zit er nog helemaal in. De groep met op het voorplan

Joe Lovano Us Five Cross Culture Blue Note Records/EMI Music – 61:50

Ingrid Laubrock Anti-House Strong Place Intakt Records/NewArtsInt – 57:13 Recht uit Brooklyn en stuk voor stuk graag geziene muzikanten in Moers (Laubrock was daar vorig jaar ‘improviser in residence’), meer commentaar is niet nodig om te weten hoe het allemaal klinkt. De vijf, die een onderlinge band hebben via diverse netwerken en samenwerkingen, ontwikkelen een spel van vrijheid en cohesie. Ze rekken de mogelijkheden van improvisatie versus partituur uit tot het uiterste maar laten nooit alle onderlinge bindingen volledig los. De continue juxtapositie van repetitieve achtergrond en vinnige steekspelletjes op de voorgrond zijn typerend, evenals de conceptuele evenwichtsoefeningen tussen poëtische open ruimten en onverwachte explosies. Met knipogen naar Elliott Sharp en James Chance & The Contortions.

Georges Tonla Briquet Ingrid Laubrock (ts, ss), Mary Halvorson (g), Kris Davis (p), John Hébert (b), Tom Rainey (d)

44

2013/1

Bassist Nicola Lancerotti (Kroon Trio, Remember Frank?) maakt deel uit van de jonge BrusselsItaliaanse garde die pendelt tussen Europese steden en zich overal thuis voelt in de alternatieve scenes. Op zijn debuut staan hoofdzakelijk eigen composities aangevuld met improvisatiestukken en een paar nummers van zijn medemuzikanten. Deze laatsten zijn actief in dezelfde kringen.

Toch kennen ze ook hun klassiekers. Gezamenlijk dissecteren en ontleden ze de jazzgeschiedenis en maken er een eigen collage van. Van bop tot swing en free, ze verstoppen het minutieus laag per laag in hun werk. Aan de luisteraar om op zijn beurt alles laag per laag te ontdekken. Net zoals de hoes trouwens die als een soort puzzel opgevat is en een echt kunstwerkje vormt. Niet voor

Dit is het 23ste Blue Note album van Joe Lovano en het derde met zijn Us Five, met als gast Lionel Loueke op 6 tracks. Het is indrukwekkend wat een arsenaal aan muziekinstrumenten Lovano hanteert in deze Cross Culture.

Zoals hij zelf stelt: “I’ve spent a lifetime feeling the passion of experiencing the spirits in the sounds of the collective ancestors in these instruments, creating music but feeling like the earth. It’s coming through my compositions and in the way we play together.” Van de 11 nummers zijn 10 van de hand van Lovano, terwijl hij eentje van Billy Strayhorn (Star Crossed Lovers) leent, maar daaraan een schitterende interpretatie geeft. Het is voelbaar dat deze Us Five-band perfect ingespeeld is en een geweldige synergie en spanning genereert. Loueke wakkert dat met pittige riffs aan.

Op Drum Chant duelleren Lovano en Louke met dolle ritmes. Het swingt weer helemaal in Royal Roost en PM (voor Paul Motian).

Doorheen Cross Culture neemt Lovano en zijn Us Five je verrassend mee op sleeptouw met inventieve, moderne jazz, vol vrije wendingen, maar met altijd harmonische structuren.

Bernard Lefèvre Joe Lovano (ts, ss, tarogato, aulochrome, perc), James Weidman (p), Esperanza Spalding (b), Peter Slavov (b), Otis Brown III (d), Francisco Mela (d) en als gast Lionel Loueke (g)

Nieuw op cd/lp/dvd de blazers Blondiau/Massot/Orti/ Van Herzeele, ondersteund door de ritmesectie Claude Tchamitchian en Tamás Geröly en één track João Lobo, nodigt voor Buenaventura gelijkgestemde geesten uit om een meer dan kleurrijk muzikaal spectrum te verkennen.

Daaronder twee gitaristen, met name Gábor Gadó die tekent voor twee composities, waaronder een mooi uitgesponnen nummer Lacrimosa en Norbert Scholly die overneemt op een viertal tracks.

Het is een explosie van ideeën waarin heel vrij en toch overwegend gestructureerd gemusiceerd wordt. Het barst van energie met Afrikaanse ritmes en impro, een vleugje humor tussendoor, dan weer mediterende rustmomenten, wat de spanning opdrijft en telkens opnieuw de luisteraar verrast. Het vraagt inspanning en concentratie om ten volle Buenaventura te smaken, maar het loont om zo een wonderbaarlijke klankwereld te ontdekken. Het krijgt natuurlijk zijn volle dimensie als het live beleefd wordt.

Bernard Lefèvre Laurent Blondiau (t, bugel), Michel Massot (tb, tuba), Guillaume Orti (as,c-melody sax), Jeroen Van Herzeele (ts), Gábor Gadó (g), Nobert Scholly (g), Tamás Geröly (d, perc, gardone, voice), Claude Tchamitchian (cb), Jordi Grognard (ss), Audry Lauro (as), Grégoire Tirtiaux (bs), João Lobo (d)

Ruben Machtelinckx/ Hilmar Jensson/ Joachim Badenhorst/ Nathan Wouters Faerge El Negocito lp 44:55 (cd: 59:17)

LP

op rijstpapier kunstzinnige lettertekens aanbrengt. Visueel valt de hoes trouwens op door het artwork van Koen van den Broek. Voor wie nog steeds geen platendraaier in huis heeft, is dit het uitgelezen moment om er een te kopen. De cd krijg je er bij met twee extra tracks.

Georges Tonla Briquet Ruben Machtelinckx (g), Hilmar Jensson (g), Joachim Badenhorst (sax, kl), Nathan Wouters (cb)

Rudy Mahall & Die Enttäuschung Vier Halbe Met de ongewone combinatie van twee gitaren, saxofoons, klarinetten en contrabas biedt dit Belgisch-IJslands kwartet ons een luistertrip aan richting het Scandinavische noorden. Niet toevallig betekent faerge veerboot in het Deens. Alhoewel Machtelinckx en Jensson de koers bepalen, stuurt Badenhorst meer dan regelmatig bij terwijl Wouters telkens de juiste ondersteuning biedt.

De atmosferische melodielijnen doen willens nillens denken aan een welbepaald onderdeel van de ECM-catalogus. Op de plaat blijven de electrospielereien heel beperkt.

Live wordt dit aspect uitvergroot wat leidt tot meer hoogspanning, een element dat bij de opname net iets ontbreekt. Faerge staat synoniem voor een uiterst intimistisch luisterspel. Net als een pen die

Intakt Records/NewArtsInt 70:49

Op de klanken van basklarinet, trompet, contrabas en drums wil dit kwartet de ganse jazzgeschiedenis sublimeren, protesteren ze zogenaamd tegen de verstarring van de gangbare jazz, diens afstervende ledematen of zelfs vergeten oorsprong; zoniet de daartegenover staande imitatiedrang. In de wat arrogante liner-notes worden ze zelfzeker afgeschilderd als de sol-

NEW RELEASES THE SIDEWINDERS "A little busy"

LIONEL BEUVENS "Trinité"

1978-2013 FABRICE ALLEMAN "Obviously"

FLAT EARTH SOCIETY "13"

35 jaar

Ibrahim Maalouf Wind Mi’ster Productions/Harmonia Mundi – 62:31 Al schreef de LibaneesFranse trompettist Ibrahim Maalouf deze muziek bij de stomme film La Proie du Vent (René Clair 1927), je hoeft de beelden niet om de kracht van Wind aan te voelen. Maalouf weet met zijn kwarttoon trompet een heel aparte emotionele sonoriteit op te roepen, heel zangerig Oosters, en laat die versmelten met jazz van de jaren 50, waarvoor hij zich inspireerde op de sfeervolle muziek van Miles voor Louis Malle’s Ascenseur pour l’échafaud. Met pianist Frank Woeste, die mee de arrangementen verzorgde, trok Maalouf naar New York om er met een Amerikaans dreamteam Wind op te nemen.

In elk van de stukken, die volledig synchroon de scenes van de film volgen, drukt Maalouf de passende gevoelens uit. Bovendien komen die helemaal overeen met zijn manier van componeren. Van Doubts en Suspicions gaat het over in Waiting, Excitement, Certainty om uiteindelijk uit te komen bij Mystery.

Wind voert je mee op een betoverend exotische klankodyssee.

Nog een bijzondere attentie bij de fraai verpakte cd is een inlegboekje met afbeeldingen van de verschillende lagen van een kunstwerk van Jeanlou Joux.

Bernard Lefèvre Ibrahim Maalouf (kwarttoon trompet), Frank Woeste (p), Mark Turner (sax), Larry Grenadier (cb), Clarence Penn (d)

daten van een nieuw alternatief.

Dit zit er zwaar over, want het viertal speelt met een goede kennis van die jazzmaterie, de koppigheid van de klassieke avant-garde, doch met duidelijke echo’s van Amerikaanse New Thing en de Germaanse vrije impro-mentaliteit.

Swingbewegingen vormen grillig de ondertoon van deze muziek,wat het wel degelijk tot de jazzcultuur doet behoren. Dus niets nieuws onder de zon. Van een afdoende repliek op al het reeds gebeurde in de jazz of impro-muziek is geen sprake. Men had beter de linernotes weggelaten en de musici alleen voor zichzelf laten spreken.

Chris Joris Rudy Mahall (bk, bs), Axel Dörner (t), Jan Roder (cb), Uli Jennessen (d)

Pat Metheny The Orchestrion Project Nonesuch/Warner Music – 2cd 60:48 + 45:59

Die werd na de vele wereldwijde concerten gerealiseerd. Metheny wou graag het project op film vastleggen en trok met zijn Orchestrion naar de kerk in Greenpoint, Brooklyn. De basis was natuurlijk de eerder uitgebrachte release Orchestrion (zie cd-rubriek JM 1/2010), maar nu uitgebreid voor de filmopname met nieuw gearrangeerde, vroegere composities en ook twee improvisaties. Met deze dubbelaar kun je alvast genieten van de muziek.

Natuurlijk zullen de fans uitkijken naar de dvd om de krachttoer te kunnen aanschouwen.

Bernard Lefèvre Pat Metheny (gitaar en orchestrionics: p, marimba, vibrafoon, orchestra bells, basses, guitarbots, perc, cymbals en drums, blown bottles, enz.)

China Moses & Raphael Lemonnier Crazy Blues Decca/Universal Music – 65:06

Binnenkort bij u in de buurt!

IGLOO Records I www.igloorecords.be Bld Léopold II, 153 - 1080 Brussels - Belgium T : +32 2 538 90 01 I info@sowarex.be

Dit is de soundtrack bij de film The Orchestrion Project van Pierre & François Lamoureux.

Na hun tribute aan Dinah Washington (This One’s For Dinah) is 2013/1

45

Nieuw op cd/lp/dvd het duo Moses-Lemonnier terug met de winnende combinatie van slowblues en zwoele jazz. Ze kozen voor dezelfde ingrediënten: een uitgekiende setlist voor de late uurtjes (met hits van o.a.

Mamie Smith, Esther Phillips, Etta James en Nina Simone), een zalvende sax (Pierrick Pedron!), die super verleidelijke zang, af en toe wat strijkers en/of stemmige pianonoten en natuurlijk een knipoog naar New Orleans.

Een paar keer worden de sensuele taferelen doorbroken met een portie bigband rock-‘n-roll.

Clichés galore maar op dergelijke manier gebracht dat het onweerstaanbaar wordt. Vier jaar geleden draaide ze het publiek van Gent Jazz moeiteloos rond haar vinger. Met dit repertoire lukt haar dat gegarandeerd opnieuw. In Luik staat ze alvast op de affiche.

Georges Tonla Briquet China Moses (voc), Raphaël Lemonnier (p), Jean-Pierre Derouard (d), Fabien Marcoz (b) + gasten

New Niks On No can do music/Toondist – 56.00 On is de derde cd van het kwartet New Niks, hun sterke samenwerkingsplaat met het Artvark Saxophone Quartet meegerekend. Direct opvallend is de onalledaagse samenstelling van de groep die garant staat voor een opmerkelijk en eigen geluid.

Alleen het Goatette van violist Jeff Gauthier komt daarbij soms enigszins in de buurt. Bandleider en drummer Arend Niks beschikt over een lange staat van dienst waarbij hij onder meer ook veelvuldig muziek voor film, theateren dansvoorstellingen heeft gemaakt. Zijn vermogen om muziek een beeldende kwaliteit te geven, is ook op On duidelijk hoorbaar. Er zit daarnaast een aangename lichtheid in de muziek en een spontaniteit die prettig authentiek aandoet. Het speelse wordt soms wel wat overdreven waardoor een enkel stuk aan compositorische samenhang inboet en beetje freakerig wordt.

Yves Peeters Group All You See W.E.R.F./AMG – 45:14 Dat de muziek van de Yves Peeters Group zeer filmisch is, wisten we al sinds de uitstekende debuut-cd Sound Tracks. Nu schakelt Peeters een versnelling hoger, door op zijn concerten de muziek te laten samenvallen met de visuals van kunstenaar Joop Pareyn.

Op de cd heb je die beelden uiteraard niet, maar dat hindert niet: de muziek is meer dan sterk genoeg om op zichzelf te staan. En om beelden op te roepen. Nachtelijke taferelen in Nightscape, dat verwijst naar het schilderij Nighthawks van Edward Hopper. Druk stadsleven in Hats & Bags. Een vrolijk exotisch feestje in opener Look, it’s alive. Of Afrikaanse straatscènes die zo opdoemen bij Matongé (genoemd naar de Brusselse wijk) en het feestelijke slotnummer Bamako, naar de hoofdstad van Mali, waar de band in 2009 optrad, toen het leven er nog niet beheerst werd door angst voor oorlog en geweld.

De Afrikaanse invloed op deze cd is veel nadrukkelijker aanwezig dan op Sound Tracks, dat meer een sfeer van Americana uitademde, ook al door de lapsteel van Geert Hellings, die er dit keer niet bij is. Op All You See is de Yves Peeters Group gereduceerd tot een kwartet, met prima werk van gitarist Frederik Leroux en saxofonist Nicolas Kummert. Nicolas Thys speelt hier alleen elektrische bas, en doet dat zeer smaakvol.

De meeste composities zijn van Yves Peeters, Leroux en Thys brachten er elk een mee, Kummert pende er twee.

Peter De Backer Nicolas Kummert (ts, voc on Bamako), Frederik Leroux (g), Nicolas Thys (elb, voc on Bamako), Yves Peeters (d)

46

2013/1

Vaker echter slaat het plezier van de musici over op de luisteraar en gaan de mondhoeken omhoog bij de niet te voorspellen ingevingen waarop met name Suntrop en Le Clercq patent hebben.

Intelligente muzikale humor ook; luister bijvoorbeeld naar de manier waarop Le Clercq de Bolero in het openingsnummer Mimi aanpakt.

Mischa Andriessen Arend Niks (d), Jasper Le Clercq (viool), Erwin Hoorweg (elp), Andreas Suntrop (elg)

Ivan Paduart Plays Burt Bacharach September/LC Music – 39:07

Goed dat Ivan Paduart de songs van Bacharach ontdekte en een mooi idee om er een selectie uit op te nemen. Hij had er zelfs meer mogen uitkiezen, want er bestaan nog veel meer juweeltjes van deze magische songschrijver en de cd is toch al vrij kort. Wat er op staat is echter bloedmooi en warm, en deze muziek past wonderwel bij Paduart’s nobel pianospel. Saxofonist Bob Malach vertolkt de melodiëen met het juiste inzicht.

De Amerikaanse ritmesectie speelt meesterlijk. Paduart’s arrangementen zijn verfijnd en dienen Bacharach’s zoete thema’s uitstekend, met uitzondering van het openingsnummer This Guy’s In Love With You, dat een wat matte funky-behandeling krijgt en niet echt past bij het vervolg van het album; te meer daar de andere songs meer elegantie en diepgang bezitten.

Bacharach staat voor sommigen waarschijnlijk voor melige commercie uit de sixties, maar al de oude jazzstandards kwamen ook van de Broadway-, Hollywooden Tin Pan Alley-stapel. Er mag gerust een volume 2 volgen met meer Bacharach-schatjes, maar dan zonder de funky-beatjes: die heeft Ivan Paduart niet nodig en de songs van Burt evenmin.

Chris Joris Ivan Paduart (p), Bob Malach (ts), Jay Anderson (cb), Clarence Penn (d)

Wayne Shorter Without a Net Blue Note Records/EMI Music – 77:27 Wie er mocht aan twijfelen dat het Wayne Shorter Quartet dezer dagen ’s werelds beste jazzband is, moet maar eens naar Without A Net luisteren, met niks dan live-opnames uit 2011. Wat een band!

Wat een samenspel! Wat een passie! En wat een composities! Wie de concerten van de jongste jaren op Jazz Middelheim of Gent Jazz meemaakte, zal de sfeer herkennen.

Shorter speelt hier niet alleen nieuw werk, maar verrast met een paar herwerkingen, zoals de krachtige opener Orbits (voor het eerst te horen op Miles Smiles van Miles Davis) en Plaza Real, zowaar een nummer van Weather Report (van de cd Procession). Maar ook de zes nieuwe stukken (waarvan twee door de hele groep geschreven) boeien van begin tot eind.

Heel bijzonder is Pegasus, een stuk van liefst 23 minuten, waarin het kwartet wordt aangevuld met de vijf blazers van The Imani Winds.

Shorter excelleert zowel op sopraan- als op tenorsax. De muziek barst van intensiteit van begin tot einde, zonder rustpunten, maar het creatieve samenspel geeft bij iedere luisterbeurt meer van zijn schoonheid prijs.

Dit is de eerste cd die Shorter maakt voor Blue Note Records sinds 1970. Without A Net verdient zeker een plaatsje naast de meesterwerken (Night Dreamer, Juju, Speak No Evil) die Shorter in de jaren 60 voor het gereputeerde label maakte.

Peter De Backer Wayne Shorter (ts, ss), Danilo Perez (p), John Patitucci (b), Brian Blade (d)

Jason Palmer Take a Little Trip SteepleChase/Music&Words 72:36

Nooit gedacht dat Lovin’You, die klassieker van soulzangeres Minnie Riperton, in een mooi jazznummer omgetoverd kon worden.

Maar kijk, Jason Palmer drijft het tempo wat op, steekt er stevige drums onder, en improviseert op zijn trompet vrolijk dansend rond de overbekende melodielijn.

Palmer (34) speelde al bij Greg Osby, Ravi Coltrane en Kurt Rosenwinkel, maar heeft dus duidelijk ook een eigen verhaal te vertellen. Deze bewerkingen van zes Riperton-composities en een song die Stevie Wonder voor haar componeerde, leveren verrassend sterke jazz op.

Riperton was zeker geen jazzzangeres, maar bracht wel soul met een funky inslag, die vandaag nogal gedateerd klinkt. Haar bekendste plaat ­– Perfect Angel, waarvan Palmer hier de hoes op ironische

wijze kopieert – dateert van 1974, vijf jaar voor ze op 31-jarige leeftijd aan kanker zou overlijden.

Jason Palmer heeft een heldere trompetklank, die zelfs een tikje ouderwets klinkt. De songs van Riperton, die zelden langer dan vier minuten duurden, worden hier uitgewerkt tot stevige jazzstukken van meer dan tien minuten. Palmer heeft dan ook een leuke band rond zich verzameld, geen grote namen, maar jonge jazzmuzikanten met een aanstekelijk enthousiasme.

Peter De Backer Jason Palmer (t), Greg Duncan (g), Jake Sherman (p, elp), Edward Perez (b), Lee Fish (d)

Chris Potter The Sirens ECM Records/NewArtsInt – 63:41

Ook circa 2.750 jaar na datum vormt Homeros nog een eindeloze inspiratiebron voor allerlei kunstenaars. Zoals voor Chris Potter, want de Amerikaanse topsaxofonist evoceert

Nieuw op cd/lp/dvd

I VA N PA D U A R T

plays Burt Bacharach

I VA N PA D U A R T plays Burt Bacharach Musicians Ivan Paduart Bob Malach Jay Anderson Clarence Penn

: : : :

Piano, arrangements Te n o r s a x Double bass Drums

OUT NOW www.hanskustersmusic.be SEPT 5169 Distributed in Belgium by LC Music

hier – op zijn debuut voor ECM – in negen stukken de passages uit de HKM_1_4_test.indd 1 Odyssee die hem zijn bijgebleven.

Het begint heel sterk, met Potter die in Wine Dark Sea langzaam begint maar even later als een bezetene tekeergaat, voortgestuwd door het stevige ritme van superbassist Larry Grenadier en drummer Eric Harland.

Potter moet zowat de meest virtuoze saxofonist van zijn generatie zijn en dat valt hier uitgebreid te bewonderen.

Maar hij durft ook ingehouden te spelen, zoals in Dawn, met pianist Craig Taborn die een bedachtzame solo speelt. Ook David Virelles doet mee, de Cubaanse pianist die een rijzende ster is op de New Yorkse jazzscene en indruk maakte met een recente cd op Pi Recordings. Virelles kleurt bij met zijn prepared piano, en eventjes ook harmonium en celeste.

Op Nausikaa spelen Taborn en Virelles een merkwaardig duet van piano en celeste, een toetseninstrument dat klinkt als zacht belgerinkel.

Potter, die op het titelnummer ook basklarinet speelt, gunt het slot-

nummer ook aan de twee pianisten, een korte, wat etherische meditatie.

28/02/13 Peter De Backer Chris Potter (ts, ss, bkl), Craig Taborn (p), David Virelles (prep p, celeste, harmonium), Larry Grenadier (b), Eric Harland (d)

Historisch Na de box-set van Live In Europe 1967 (2011) komt nu een historisch vervolg met het zogenaamde derde kwintet, waarin nog wel Wayne Shorter maar verder een volledig nieuw team: Chick Corea, Dave Holland en Jack DeJohnette, of het Miles Davis Quintet dat alleen live te beleven was en waarvan geen studio-opnames bestaan. Miles trok met deze ‘lost band’ na de release van In A Silent Way op tournee waarvan twee avonden in Antibes, een in Stockholm (3cd’s) en nog een opname in Berlijn (dvd) op deze Live In Europe 1969 – The Bootleg Series Vol.2 (Sony Music) is verzameld.

In zijn autobiografie (Simon & Schuster 1990) vervloekte Miles Columbia dat het label het naliet om opnames te maken met deze band. Miles: “Man, I wish this band had been recorded live because it was really a bad motherfucker.” Gelukkig waren er wel radio- en tv-opnames in Europa, waaronder het hier bijzonder goed in kleur gefilmd optreden in Berlijn. Miles was in topvorm en de jonge bandleden heel geïnspireerd, waardoor deze opnames echt geweldige performances bieden.

Met dit kwintet liet Miles al horen wat later met een andere en ruimere bezetting op de Bitches Brew sessions (augustus 1969) zou vastgelegd worden: Miles Runs the Voodoo Down, Sanctuary, Spanish Key, Bitches Brew.

Maar ook standards die Miles al lang achter zich had gelaten nog te spelen, blies hij hier weer leven in: I Fall in Love Too Easily, ‘Round Midnight naast vroeger 11:59 werk zoals Milestones, en Shorters Footprints, Masqualero, Nefertiti en recent werk zoals It’s About That Time. Van Chick Corea wordt This als bonustrack gespeeld, wat je op geen album

van Miles zal vinden.

Het lijkt wel alsof Miles nog even laat proeven van wat geweest is en tegelijk een nieuw era aankondigt met zijn milestone Bitches Brew. Een must voor elke jazzliefhebber.

Bij Winter&Winter verschijnt als hommage aan Paul Motian (1931-2011) On Broadway Vol. 1, 2, 3, 4, 5. Daarmee zijn alle uitgaven die Paul Motian uitbracht rond The Great American Songbook van 1989 tot 2009 samengebracht. In November 1988 nam producer Stefan Winter de eerste van vijf geplande volumes On Broadway op met Paul Motian, Bill Frisell, Joe Lovano and Charlie Haden in New York City.

Snel volgt met dezelfde groep volume 2 en in 1992 aangevuld met Lee Konitz volume 3. Van bij het begin geeft Motian zijn instructies: “When you play, don’t just think of the score, remember the lyrics” en zo worden de beroemde tunes van Arlen, Gershwin, Porter, Kern en anderen prachtig geïnterpreteerd.

Met volume 4 (2006) introduceert Motian Trio 2000 + One (Chris Potter, Larry Grenadier en Masabumi Kikuchi en voor het eerst zang van Rebecca Martin) in The Paradox Of Continuity met klassiekers als Tea For Two, Never Let Me Go, I Loves You Porgy…

Twintig jaar na het eerste volume komt dan het afsluitend volume 5 (2009) met Trio 2000 + Two of twee saxofonisten: Loren Stillman en Michaël Attias naast pianist Masabumi Kikuchi bassist Thomas Morgan en Motian zelf. Motian diept vergeten en minder bekende tunes op die een opgefriste adaptatie en interpretatie krijgen. Een excellente Broadway-verkenning.

Met 25 Years and Still Funkin’ brengt Nederlands langst bestaande funkband Seven Eleven een markant overzicht van opnamen die er in de afgelopen 25 jaar zijn verschenen met o.a.

Menace, Gary ‘Mudbone’ Cooper, Fred Wesley, handleMan en rapper Brainpower. Op deze jubileum-cd vind je ook een onuitgegeven live-opname.

De band is nog springlevend, want ze treden zaterdag 18 mei op tijdens Amersfoort Jazz (Groenmarkt). In het najaar 2013 wordt het langverwachte studioalbum Back To The Source verwacht.

Bernard Lefèvre

Fabrizio Savino Aram Alfa Music/Egea Distribution 52:20

met o.a. Kurt Rosenwinkel, Dado Moroni, Antonio Sanchez, David Liebman, Flavio Boltro. Hij won in datzelfde jaar de Best Guitarist Jimmy Wood Award tijdens Tuscia in Jazz.

Aram is zijn tweede album dat meteen goed in het gehoor ligt. Savino schrijft fraaie lyrische composities met een moderne cool. Ook waagt hij zich aan Naima van Coltrane.

Aram betekent rustig, vredig en dat overheerst ook dit album.

Bernard Lefèvre

Gitarist Savino (°Bari 1 april 1981) trok naar New York in 2009 en studeerde bij Peter Bernstein en Mike Moreno. In 2010/2011 speelde hij

Fabrizio Savino (g), Enrico Zanisi (p, frh), Luca Alemanno (cb), Dario Congedo (d)

2013/1

47

Nieuw op cd/lp/dvd Jenny Scheinman Mischief & Mayhem Eigen beheer/instantjazz.com – 43:36 Violiste Jenny Scheinman een jazzmuzikante noemen, klopt eigenlijk niet. Wat zij maakt is veeleer een eigen soort Americana, vaak bedachtzaam en sfeervol, een zeldzame keer rockend. Ze raakte bekend aan de zijde van Bill Frisell maar heeft ook een eigen band, Mischief & Mayhem.

Met Nels Cline heeft Scheinman een supergitarist in huis, al speelt hij hier voor zijn doen vrij rustig.

Dat geldt voor de hele plaat: prima muziek, onopvallend opgesmukt met wat elektronica, maar net iets te gelijkmatig om een hele cd lang de luisteraar alert te houden. Hier en daar laat Scheinman invloeden uit Afrika meespelen, zoals in Sand Dipper en het aan Ali Farka Touré opgedragen Ali Farka Touché. Dat het slotnummer plots stevig begint te rocken, met Jim Black die ineens lijkt wakker geschoten, is een welkome verfrissing.

Peter De Backer Jenny Scheinman (viool), Nels Cline (g), Todd Sickafoose (b), Jim Black (d)

Severino Quartet Severino Quartet Eigen beheer – 48:58 Bij dit kwartet draait alles rond de combinatie van toetsen (piano/ Moog/Hammond) en gitaar. Type-

rend zijn de elastische composities en een kristalheldere klank.

Vlotte en vingervlugge passages worden in evenwicht gehouden door meer contemplatieve stukken. Ergens tussen Philip Catherine, Pat Metheny en Mike Oldfield (Tubular Bells).

Georges Tonla Briquet Tom Severino (p, Moog, hamB3), Alex Severino (g), Lucas Baumann (b), Simon de Bruijn (d)

Ben Sidran Don’t Cry For No Hipster Bonsaï Music/Harmonia Mundi 54:14

Deze 69-jarige Amerikaan kent een indrukwekkende carrière, spelend met de Steve Miller Band, The Rolling Stones, Eric Clapton, Diana Ross, Van Morrison, Michael Brecker, Johnny Griffin, Chico Hamilton, Mose Allison, Bobby McFerrin, Jon Hendricks… maar toch is hij een onderschat pianist en jazz-zanger. Bovendien is hij componist, journalist, schrijver, radio- en televisie-man.

Dit nieuw album Don’t Cry For No

Hipster betekent voor Ben Sidran een nieuw hoofdstuk al maakt het deel uit van een bepaalde traditie: die van Mark Murphy of Mose Allison maar ook die van Ray Charles of Otis Redding. Elk nummer van de door hem geschreven 12 composities is een melodieus juweeltje die hij in alle bescheidenheid vertolkt en daarnaast covert hij twee standards: Reflections van Monk (prachtig duet met saxofonist Mark Shim) en Sixteen Tons van de country zanger Merle Travis.

Take a Little Hit is een mooi voorbeeld van zijn vertederende aanpak waarin swing en melodie samen gaan. Maar ook een mengeling van gezongen en gesproken stem. Zijn expressieve stem mag dan niet echt bluesy zijn, de muziek van Ben Sidran is vooral aantrekkelijk door de swing en funky grooves zonder agressiviteit, zoals op de opener Back Nine en het slotstuk Hooglin, een merkwaardige bluescompositie. De deelname van gitarist Will Bernard is bijzonder overtuigend en Sidran’s zang, nog steeds cool en relaxed, klinkt beter dan ooit. Een zeer succesvol album en veruit het beste van Ben Sidran sinds jaren.

Patrick Bivort Ben Sidran (p, org, voc), Will Bernard (g), John Ellis (s), Mark Shim (s), Orlando Le Fleming (b), Tim Luntzel (b), Leo Sidran (d), Moses Patrou (perc), Trixie Waterbed (voc)

Mark Solborg Trio feat. Herb Robertson & Evan Parker The Trees ILK Music – 47:54 Een geoefend oor, veel goede wil en kennis van zaken: het is het minste wat je nodig hebt om deze plaat te ‘begrijpen’.

En toch, indien je gewoon alles tot jou laat komen en de invloed weet te appreciëren die de muzikanten op elkaar hebben binnen dit atonale landschap vol bruitages en botsende klanken, dan merk je wel dat er heel wat gebeurt. De cd onttrekt zich aan alle klassieke categorieën waarmee muziek doorgaans wordt beoordeeld: harmonie, melodie, swing…

Het is hier niet van toepassing.

Leren luisteren naar klanken, de dialoog, de beïnvloeding, de weg die zichzelf vormt zijn hier essentieel. Los van esthetische categorieën is het minste dat van deze plaat kan gezegd worden dat die dialoog geslaagd is. De rest is te nemen of te laten, even radicaal als de plaat zelf is.

Marc Van de Walle Mark Solborg (g), Mats Eilertsen (cb), Peter Bruun (d, perc), Herb Robertson (t, voice, org), Evan Parker (ts, ss)

Bastian Stein Diegesis Pirouet Records/NewArtsInt – 44:10 Stein is duidelijk een verhalenverteller die houdt van klassiek gestructureerde vormen en een welomlijnde mise-en-scène. Dat neemt niet weg dat hij ook verrassende plotwendingen in het geheel verweeft en er soms zelfs een raamvertelling aan toevoegt. Zijn warme sound leunt dicht aan bij deze van Chet Baker. Stein kan hier rekenen op drie jonge snaken die op dezelfde golflengte zitten. Onder hen pianist Pablo Held. Met op de setlist een haast ingetogen versie van Dizzy Gillespies Con Alma. Jazz voor in de late uurtjes maar wel met de nodige vingerknippen.

Georges Tonla Briquet Bastian Stein (t, bugel), Pablo Held (p), Matthias Pichler (b), Tobias Backhaus (d)

The Whammies Play the music of Steve Lacy Driff Records/instantjazz.com 46:29 The Whammies is een internationaal sextet onder gedeelde leiding van saxofonist Jorrit Dijkstra en pianist Pandelis Karayorgis. De groep dankt haar naam aan een stuk van sopraansaxofonist Steve Lacy, wiens muziek op deze debuut-cd daarnaast centraal staat. Wetens-

40 jaar SteepleChase Het Deense SteepleChase Records werd in 1972 door Nils Winther opgericht en heeft sindsdien heel wat jazzmuzikanten de kans geboden om op te nemen. Winther begon met registraties in Jazzhus Montmartre waar veel Amerikaanse jazzartiesten te gast waren.

Tot de bekende namen die door het label werden opgepikt behoren o.a. Chet Baker, Paul Bley, Anthony Braxton, Harold Danko, Kenny Drew, Von Freeman, Dexter Gordon, John Tchicai, Kenny Werner om enkele te noemen. Vorig jaar, in het 40-jarig bestaan, kwamen heel wat releases uit, waarvan een aantal ervan in de cd-rubriek uitvoeriger aan bod komt.

Hier volgen nog kort enkele van de recente releases.

Nils Winther richt zich zoals bekend vooral op mainstream jazz. Het la-

48

2013/1

bel koestert pianisten zoals Harold Danko en Andy LaVerne. Met Unriched gaan Harold Danko met zijn trio Jay Anderson (b) en Jeff Hirschfield voor een all-standards programma: Search For Peace (McCoy Tyner), The Blessing (Ornette Coleman), Criss Cross (Monk), enz.

Andy LaVerne heeft zich na 35 jaar opnieuw omringd met Mike Richmond (b) en Billy Hart (d) voor het label en met eigen werk in

Three’s Not A Crowd. LaVerne studeerde nog bij de legendarische pianist Bill Evans en dat weerklinkt in Embrace. Andere invloeden zijn McCoy Tyner en de songtitel heeft hij ‘geleend’ van Keith Jarrett.

Iets uitbundiger gaat het eraan toe bij The Skyline Sessions waarop pianist Olegario Diaz trompettist Randy Brecker en tenorsaxofonist Rich Perry uitnodigt, samen met Ron McClure (b) en Lewis

Nash (d). Zonder enige repetitie werd het een echte blowin session met 2 eigen composities van Diaz en verder standards, o.a. Black Nile (Wayne Shorter), Just Friends (John Klenner), Eronel (Monk).

Tenorsaxofonist Jed Levy kan op Rain opnieuw rekenen op pianist George Colligan, waarmee hij meer dan 15 jaar geleden zijn eerste cd als leider bij het label opnam. Zes eigen nummers van

Levy worden passend aangevuld met werk van Hamilton (Cry Me A River), Monk (Reflections) en Miles (Fran Dance).

Bernard Lefèvre De volledige catalogus is online te raadplegen op www.steeplechase.dk. De distributie is in handen van Music&Words.

Nieuw op cd/lp/dvd waardig is dat Dijkstra ooit bij Lacy studeerde en dat Karayorgis zich juist intensief heeft beziggehouden met de muziek van een van de mentors van Lacy; Thelonious Monk.

Dat ze vertrouwd zijn met de muzikale visie van Lacy is dan ook een understatement en die kennis van zaken heeft er alvast voor gezorgd dat ze één valkuil vakkundig hebben gemeden; Lacy’s composities (en die ene van Monk) worden niet overdreven respectvol benaderd.

The Whammies volgen qua bezetting de groep waarmee Lacy vooral aan het einde van zijn loopbaan werkte, de groep dus waarin Lacy’s echtgenote, Irene Aebi een prominente maar niet door iedereen even gewaardeerde plaats innam. Het groepsgeluid heeft in eerste instantie een vergelijkbaar ongemakkelijke snerp over zich, maar die valt bij herhaalde beluistering steeds minder op. In plaats daarvan komt de vitaliteit en de spelvreugde naar voren. Aangevuurd door een volkomen in zijn element zijnde Bennink

en gespeeld met zoveel liefde als je de muziek van Lacy gunt, en die ze in alle eerlijkheid ook vereist.

Mischa Andriessen Jorrit Dijkstra (as, lyricon), Pandelis Karayorgis (p), Jeb Bishop (tb), Mary Oliver (viool, altviool), Nate McBride (b), Han Bennink (d)

White Canvas Chariad

Rena Meyer Wiel imponeert met haar prominent aanwezige stem: loepzuiver, dynamisch en krachtig of subtiel waar nodig. Samen met de muzikanten bereikt ze een mooie symbiose, die deels compositorisch vastligt, deels geïmproviseerd is – en toch blijft het altijd even knap klinken. De groep weigert de term wereldmuziek voor dit genre. Dit is muziek die uit verschillende werelden – ook geestelijke – komt

die samensmelten tot één organisch geheel. Zo hoor je op dit album bv mantra’s, thema’s uit traditionals, joodse citaten enz. verwerkt in wat dan een vocale collage wordt. Inhoudelijk worden de composities verenigd door de strijd voor een betere wereld.

Formeel wordt gekozen voor een vrije expressie – blijkbaar is er soms geen enkel vooropgesteld plan – waarbij de stem veelal een leidende rol speelt.

Zo worden knappe werkstukken geboren, gebruik makend van minimalisme, soundscapes, vervreemding, Sprachstimme, voordracht, zang… Een aparte plaat door mensen met een eigen kijk op de wereld.

Marc Van de Walle Rena Meyer Wiel (voc), Rolf Beydemüller (g), Christoph Selbach (p, kb), Chistoph Schumacher (p and toys)

Ozella Music/NewArtsInt – 61:14

Gespecialiseerde jazzplatenzaken Dit is een erg fijne, genuanceerde en mooi geschakeerde plaat.

Rony Verbiest Rony Verbiest plays Dave Brubeck September/LCMusic – 51:22 Meesterlijk! Dit is gewoonweg een fantastische plaat voor fijnproevers en liefhebbers. Met deze cd hebben Verbiest en co een meesterwerk op hun palmares gezet. De acht nummers van Brubeck, het onvermijdelijke Take Five van Desmond (wat een aanpak!) plus één hommage aan Brubeck – Recuerdo a Dave (Verbiest) – zijn stuk voor stuk met veel soberheid maar met des te meer smaak aangepakt. Het is mooi te horen hoe Verbiest sommige solo’s a.h.w. ‘deelt’: Thuriot speelt een stuk accordeon en Verbiest een paar suggestieve noten sax, en door die deling krijgt de solo gestalte. Het schitterende en gevarieerde gitaarwerk (nylon, jazz, elektrisch, akoestisch) van Hans Van Oost past wonderwel in dit trio. Van Oost zijn stijl is functioneel, melodieus, vullend – ook zijn begeleidingswerk is mooi in soberheid en harmonisch. Mario Vemandel accentueert met duidelijke, transparante baslijnen die het geheel een extra warmte geven. In zijn ritmisch én melodische sterke partijen wordt hij bijgestaan door Luc Vanden Bosch die erg goed weet te doseren, maar een erg goede feeling voor swing heeft. Dat de cd erg mooi opgenomen is voegt misschien weinig toe aan de muzikale waarde, maar de beleving wordt er des te intenser door. Voorwaar: de professionaliteit druipt van dit schijfje, het is een ware must in de bibliotheek van elke jazzliefhebber. Proficiat aan dit kwartet én aan Philippe Thuriot. Die laatste maakt het mogelijk dat die zeer eigenzinnige versie van Take Five op de plaat is gekomen. Zo zie je maar: sterke composities plus een kwartet met potentie resulteren in torenhoge kwaliteit. Het hoeft niet altijd extravagant en vergezocht te zijn. Erg, erg mooi werk!

Marc Van de Walle Rony Verbiest (acc, bandoneon, bs), Hans Van Oost (g), Mario Vermandel (b), Luc Vanden Bosch (d, perc), guest musician: Philippe Thuriot (Acc on Take Five)

Wij hebben getracht aan de hand van diverse inlichtingsbronnen een round-up te maken van de gespecialiseerde jazzplatenzaken in Vlaanderen.

Antwerpen (2000) Mark Sound | Wolstraat 6 | tel. 03 233 64 03 antwerpen@marksound.be Brugge (8000) Rombaux | Mallebergplaats 13 | tel. 050 33 25 75 music@rombaux.be | www.rombaux.be Brussel (1000) Mark Sound MM (Opera Munt)

Leopoldstraat 4 | 1000 Brussel | tel. 02 219 23 41 mmshop@marksound.be De Panne (8660)

Serenade | Zeelaan 50 | tel. 058 41 31 86

Geel (2440)

Tony’s Muziekhuis | Pas 36 | tel. 014 58 85 90

Hasselt (3500)

Gigaswing | Kapelstraat 28 | 3500 | tel. 011 22 25 08 gigaswing@skynet.be

Kraainem (1950 Stokkel)

Mark Sound | Potaardestraat 4 | tel. 02 731 63 62 kraainem@marksound.be | www.marksound.be

Leuven (3000) Sax | Parijsstraat 31 | tel. 016 22 48 59 josvandeput@telenet.be Mechelen (2800)

Muziekcentrum David Vergaelen & Co Sint-Katelijnestraat 69 | tel. 015 34 32 63 info@vergaelen.net | www.vergaelen.net

Turnhout (2300)

Thom Van Sas | de Merodelei 75 | tel. 014 41 20 14 www.muziekhandelvansas.be

Online shop InstantJazz (Tony Verstraete) www.instantjazz.be

Vinyl jazzspeciaalzaken (voorgesteld in Jazzmozaïek) Antwerpen (2000) Antwerpen (2000) Brussel (1000) Brussel (1000) Gent (9000) Mechelen (2800)

Coffee & Vinyl | Volkstraat 45 | tel. 03 337 77 93 Tune Up | Melkmarkt 17 | tel. 03 226 81 11 Hors Serie | Zuidstraat 67 | tel. 02 534 79 59 The Collector | Beursstraat 26 | tel./fax 02 512 68 35 Vynilla | Sint-Kwintensberg 38 | tel. 09 223 71 22 The Vinyl Touch | Sint-Katelijnestraat 71 | tel. 0495 21 30 01

Opmerkingen en/of aanvullingen, mail naar redactie.jazzmozaiek@skynet.be.

2013/1

49

Nieuw op cd/lp/dvd Jessica Williams Freedom Trane Origin Records/NewArtsInt 56:57

Elk groot pionier in de jazz kreeg zijn volgelingen, dito imitators.

Een nieuwe stijl werd de nieuwe mainstream op de respectievelijke instrumenten. Voor sax denken we vooral aan Charlie Parker en John Coltrane. Wat de piano betreft loopt de lijn door van James P. Johnson, Art Tatum, Ellington naar Bill Evans en McCoy Tyner.

Monk liet een diepe indruk na, maar haast niemand waagt er zich aan zijn pianotaal over te nemen. Zo verging het ook Alice

Coltrane: te lang beschouwd als de schaduw van haar echtgenoot, ondanks een heel eigen ontwikkelde stijl van dramatische arpeggio’s en clusters, geschilderd op het canvas van de gospelmuziek en Oosterse toonladders. Jessica Williams is de eerste pianiste, die wij Alice Coltrane zo weten tot leven te roepen in verbazende gelijkenis. Imitatie? Wellicht wel, maar het doet deugd om eindelijk iemand de barokke Alice te horen citeren. Het blijft echter niet zo. In de verdere tracks ontmoeten we veel Bill Evans en McCoy Tyner, dus van een rechtlijnige invloed is niet echt sprake. Toch is dit een zeer mooie cd en is Williams een begenadigd pianiste. Haar composities, die geschrankt staan tussen werk van J. Coltrane, zijn van een méér dan middelmatige schoonheid en maken de hommage compleet.

Chris Joris Jessica Williams (p), Dave Captein (cb), Mel Brown (d)

The Paul Winter Sextet Count me in Living Music – 2cd – 65:35/75:00 Voor Paul Winter begin jaren zeventig wereldmuziek begon te spelen met de muzikanten die nadien Oregon zouden oprichten, had hij al een gevulde jazzcarrière achter de rug. Met zijn sextet toerde de altsaxofonist in 1962 heel Zuid-Amerika door, waarna hij door Jackie Kennedy werd uitgenodigd om in het Witte Huis te komen spelen. De registratie daarvan is hier op deze copieuze compilatie opgenomen.

Wie alleen het latere werk van Winter kent, zal verbaasd opkijken. Hier geen spacy new age-toestanden, maar fijne mainstreamjazz die swingt als de beesten. Alleen enkele Braziliaanse nummers laten vermoeden welke weg Winter later zou inslaan. Het meest opvallend is dat Winter er soms in slaagt zijn sextet als een heuse bigband

te laten klinken, zoals Charles Mingus dat ook kon.

Peter De Backer Paul Winter (as), Dick Whitsell (t), Les Rout (bs), Warren Bernhardt (p), Richard Evans, Chuck Israels, Cecil McBee (b), Harold Jones, Ben Riley, Freddie Waits (d)

Bob Wolfman Transition Eigen beheer/jazzpromoservices.com 47:33

Negen nummers illustreren de veelzijdigheid van deze gitarist.

Dat Larry Coryell himself de man enorm steunt (en er samen mee musiceert) zegt al iets: het gaat

meestal de fusionrichting uit. Getalenteerd zijn ook de muzikanten van de band: Bailey, Dennard, Coryell en Argenti zijn niet van de minsten en zetten stuk voor stuk knappe prestaties neer. En ja, de cd is één grote showcase van stijlen. Vanaf de opener hoor je duidelijk dat je gebeiteld zit voor een rondje gitaarproeven. Vanaf Transition word je inderdaad om de oren geslagen met spetterende gitaarsolo’s. Naar onze mening is dit een erg heterogene plaat, en soms kregen we de indruk dat ze moet dienen om te bewijzen wat Wolfman allemaal wel kan. Dat gevoel krijgen we niet graag. Je vindt hier ongetwijfeld prachtige dingen – een aanrader voor gitaristen, trouwens – maar we durven het geen voldragen project te noemen. Het hartje omdat Wolfman met zijn gitaarwerk weet te charmeren/imponeren.

Marc Van de Walle Bob Wolfman (g), Larry Coryell (g), Victor Bailey (b), Kenwood Dennard (d), Ferdi Argenti (kb)

Stemmen Mirrors (Edition Records/NewartsInt) is een prestigieus project met het 24-koppig koor London Vocal Project o.l.v. Pete Churchill en als solisten Norma Winstone (zang) en Kenny Wheeler (t). Wheeler schreef de suite 15 jaar geleden op vraag van een Italiaans festival en inspireerde zich op bekend werk van Lewis Carroll, Stevie Smith en W.B.Yeats. Prachtige stemmen, grootse soli, zowel vocaal als instrumentaal – naast trompettist Wheeler nog saxofonist Mark Lockheart (sax), Nikki Iles (p), Steve Watts (cb) en James Maddren (d) – en uitstekend gearrangeerd en opgenomen in de Red Gables Studio (Londen) augustus 2012.

Een topproductie.

Met Charles Loos aan de piano pakt zangeres Natacha Wuyts in NAT (Quetzal Records/AMG) jazzstandards (o.a. You Go To My Head, That Old Black Magic, Sweet Georgia Brown, But Not For Me) en popklassiekers (You’ve Got A friend) aan in een gevarieerd en good feeling-programma. Loos zorgde voor de strijkersarrangementen uitgevoerd door het Orchestre de Chambre de la Néthen.

Met naast ritmesectie Cédric Ray-

50

2013/1

mond (cb) en Basile Peuvion (d) enkele gasten: Stéphane Mercier (as), Jean-Paul Estiévenart (t, bugel) en Manu Bonetti (g). Pretentieloze, (h)eerlijke songs.

The Jacquelines (Iris Berardocco, Eva Buchmann, Sara Raes) roepen met Gee Oh Gee (Sony Music/thejacquelines.be) de swinging jaren op, geven er een verfrissend hippe sound aan, perfect ondersteund door Stijn Wauters (p), Frederik Madou (cb) en Jelle Van Giel (d).

Iris Berardocco vormt de spilfiguur als singer-songwriter in de swingjazz. Zoals ze zelf stelt: “Verhalen over mensen en over wat me bezig houdt, zomaar uit het leven gegrepen. Humoristische knipogen worden verenigd met maatschappijkritische sneren, terwijl je geen moment kan stil blijven staan wanneer die meedogenloze swing zich meester van je gewrichten maakt.” Vintage zoals die vandaag weer helemaal te smaken valt.

Zangeres-pianiste Lia Pale haalt origineel uit met Gone Too Far (Universal Music), een opname in de club Porgy&Bess (Wenen), begeleid door o.a. saxofonist Harry Sokal. Jazzy, soms retro tunes

waarbij de eigengereide teksten opvallen. Pale neemt een en ander op de korrel onder het motto Everything Happens To Me. Leuk en onderhoudend.

De zangeres Tamara Suffren, afkomstig van Haïti, wordt onder de hoede van Pierre Vaiana (ss) en Salvatore Bonafede (p) voorgesteld in Lespwa (Igloo Records/ AMG). Nic Thys (cb) en Michel Seba (perc) vormen de passende

ritmetandem. Het repertoire gaat van traditionele songs uit haar homeland over een cover van Petite Fleur (Bechet) en eigen werk/arrangement van Suffren en Vaiana.

Authentieke afrobeat/chanson/ wereldmuziek.

Verrassend misschien dat we Ana Moura voorstellen met haar jongste album Desfado (Universal Music) maar de zeer gewaardeerde fadista mag op een eigen

compositie Dream Of Fire in dit album rekenen op de begeleiding van Herbie Hancock.

Al mag fado natuurlijk de essentie uitmaken van dit album, Moura, bezielt met haar verleidelijke stem ook een prima cover van A Case Of You (Joni Mitchell). Een mijlpaal in het oeuvre van deze verfrissende, aantrekkelijke stem in de Portugese fadowereld.

Bernard Lefèvre

2013/1

51

Producer

Daniel Léon

“Het finale geluid kan maar goed zijn als de muziek goed geschreven is” Klankingenieur/producer Daniel Léon stond mee aan de wieg van het label Igloo Records dat in 2013 zijn 35 jarig bestaan viert. Enkele weken nadat Daniel Sotiaux in mei 1978 begon met het uitbrengen van poëzie op plaat, stelde Daniel Léon hem voor om ook jazzopnames te realiseren. Doordat hij betrokken was bij de creatie van Lundis d’Hortense voelde Daniel Léon de nood aan om jazzmuzikanten op weg te helpen bij het uitbrengen van releases.

Daniel Léon: “Vandaag is opnemen met Pro Tools en enkele microfoons kinderspel. Maar eind jaren zeventig was een mengtafel alleen al zo kostelijk als een villa aan de rand van Brussel. De platenmaatschappijen van toen hadden nog weinig of geen interesse in de nationale productie en al zeker niet in jazz. Jazzmuzikanten zoals Philip Catherine en Jacques Pelzer moesten naar Parijs wilden ze platen opnemen. Of als ze opnamen met een Amerikaanse muzikant, dan kwam het meestal uit op een buitenlands label.”

Igloo Records heeft een belangrijke rol gespeeld in het lanceren van artiesten van bij ons zoals Philip Catherine, Charles Loos, Steve Houben en ook jonge muzikanten, zoals bv. Eric Legnini met zijn album Illusions in de jaren 90.

In 1978 stelden we als doel het realiseren van muzikale producties voor wie daarvoor nergens terecht kon. Als vzw ging de winst volledig naar de projecten.

We kozen musici van onze generatie. Die hadden we kunnen blijven produceren, maar dat was niet de bedoeling. Extreem gesteld vonden we het doel bereikt als een muzikant na een eerste plaat bij Igloo zijn eerstvolgende opname bij een ander label zou maken.

Dat ligt natuurlijk anders bij traditionele platenmaatschappijen, die een muzikant aan zich binden. Later hebben we wel ingezien dat ook gevestigde waarden het soms moeilijk hadden om platen uit te brengen.

De twee platen die we bv. met Jacques Pelzer maakten, vindt hij nog altijd van zichzelf de beste. Dat is heel dankbaar. Zo houden we een band met bepaalde artiesten, terwijl we de jonge generatie ondersteunen.

Hoe maak je een selectie uit de vele demo’s die je ontvangt?

Je weet dat ons label beroep doet op subsidies. We moeten dat niet verdoezelen. Bijna alle jazzplaten in België worden gesubsidieerd uitgegeven, zoals dat ook bij de Belgische rock, r&b, hip hop…het geval is. Onze vzw bestaat al lang en we zijn nog één van de producenten die de artiesten betalen. Doordat we gesubsidieerd zijn, volgen we een aantal opgelegde 52

2013/1

regels. Eén ervan is dat de selectie van de projecten aan een comité van een twaalftal personen, zowel jazzkenners als leken, wordt voorgelegd. We trachten 5 tot 7 jazzplaten per jaar uit te brengen volgens strikte voorwaarden. Het gebeurt dat we een project van een relatief bekende muzikant laten vallen en kiezen voor een jonge minder bekende artiest, waarvan het project nog niet helemaal rond is. Maar die de jongste drie jaar zodanig evolueerde, dat we het potentieel

Daniel Léon:

“Als een muzikant een bepaalde vrijheid nastreeft, komt dat niet noodzakelijk overeen met een goed geluid”

ervan inzagen. We houden ervan voor minstens één productie per jaar een risico te nemen. We zijn verplicht om open te staan voor alle soorten jazz, maar we kiezen voornamelijk projecten met originele composities en minder albums met standards op enkele uitzonderingen na, zoals bv. recent de Sidewinders.

Maar die groep brengt een originele interpretatie van hardbop standards en dat vonden we de moeite waard om te ondersteunen.

Wat vind je van de Belgische jazz, houdt die goed stand?

Een lastige vraag, waar ik moeilijk kan op antwoorden.

Ik ben tegelijk voorzitter van de vzw, klankingenieur voor de projecten van de vzw en ik ben ook docent aan

het Insas (tegenhanger van het Vlaamse Rits – nvdr) en aan het Conservatorium van Brussel. Sinds 1978 is de Belgische jazz er alleen maar op vooruit gegaan. Het conservatorium levert muzikanten van hoge kwaliteit af, maar soms merk je een rem op de originaliteit. Als een leerling piano volgt bij een bepaalde professor dan draagt hij of zij die stempel mee. Hoewel kwalitatief hoog opgeleid, zit die muzikant artistiek gevangen als een mossel in haar schelp. Bij het laatste selectiecomité moesten we een beslissing nemen over een twintigtal projecten. Er waren een aantal pianotrio’s bij die verbazend genoeg net hetzelfde klonken. We moesten echt de namen checken om ze te onderscheiden. Terwijl in de jaren 80 er minder muzikanten waren en je direct de bas van Freddie Deronde of die van JeanLouis Rassinfosse herkende. Die muzikanten hadden als autodidact een eigen stijl ontwikkeld. Vandaag vinden muzikanten hun originaliteit door betrokkenheid in projecten die buiten hun eigen terrein liggen, voornamelijk in combinatie met wereldmuziek. Zo zijn er muzikanten die heel originele muziek brengen, zoals bv. Après un Rêve van Greg Houben en Julie Mossay.

Daar heb je een link tussen klassiek en jazz met muzikanten die zowel klassiek als jazz studeerden. Ik denk ook aan Pascal Mohy. Maar helaas heeft zijn project weinig weerklank gevonden. Onbegrijpelijk dat ze bijna niet uitgenodigd worden door club- of festivalorganisatoren. Die afstandelijkheid vind je ook terug in de media die vrezen publiek te verliezen als ze dat soort muziek behandelen. In een wereld waar bijna niemand nog bereid is te betalen om muziek te beluisteren, is een concert bijwonen helemaal een kostelijke aangelegenheid. Waar gaat het naartoe als de muziek en de muzikanten geen publiek meer vinden?

Hoe ben je klankingenieur geworden? Had je van kindsbeen af al belangstelling daarvoor?

Toen ik veertien, vijftien jaar was, speelde ik wat gitaar en bas en trad dan op bij bals in het dorp. Ik vond mezelf geen goede muzikant, maar ik was wel gek van muziek. Ook was ik nogal handig in elektronica en repareerde ik toen gitaren en versterkers. Omgaan

Producer: Daniel Leon

Daniel Léon: "Voor mij telt vooral het gebruik van de mikrofoon. Ik ga weinig achteraf bijsturen."

met geluid sprak me aan. Maar het beroep van geluidsman stond in 1970 nog in de kinderschoenen. Er waren hooguit drie opnamestudio’s in België. Na mijn studies elektronica ben ik naar het Insas getrokken, waar ik twee uitzonderlijke leraars trof: Carl Ceoen en Isaïe Diesenhaus die een voorbeeld en mentor waren.

Zij vroegen me ook om er les te geven vanaf 1980.

Terwijl ik nog in het tweede jaar aan het Insas studeerde, ben ik in 1974 met een vriend een studio begonnen. Toen ik nog in mijn derde jaar zat, hadden we al 6 albums opgenomen. Na mijn studies pakte ik het professioneel aan en begon te werken voor de RTBF waar ik 7 jaar bleef. Ik kwam op een goed moment terecht in het jazzmilieu. Amerikaanse jazzmuzikanten die geregeld in België optraden, ook met Belgische sidemen, hadden bijna nooit een geluidsman mee, dus werd ik gevraagd om deze concerten te sonoriseren.

Dat was een geweldige ervaring.

Tracht je als producer de opname zo natuurlijk mogelijk te laten verlopen, of voeg je toch nog elementen toe tijdens de mixing?

Ik ben een ‘valse’ purist want afhankelijk van de omstandigheden gebruik ik verschillende microfoons, die ook andere eigenschappen hebben. Klassieke muziek of jazz opnemen is op zich al heel anders. Voor mij telt vooral het gebruik van de microfoon. Ik ga weinig achteraf bijsturen. Eerst ga ik luisteren en dan de keuze en de positie van de microfoon in functie van het gewenste resultaat bepalen. Alle andere bijstellingen halen de kwaliteit van de opname naar omlaag.

Ik wil dus zo weinig mogelijk manipuleren.

Mijn uitgangspunt is de microfoon zo dicht mogelijk te plaatsen bij het instrument. Maar dat is niet altijd mogelijk, dus moeten we soms een compromis sluiten.

We zitten in een nichesector. De opnamemiddelen en de tijd zijn beperkt. Soms wil ik nog wat verfijnen, maar het budget laat maar twee tot drie dagen opnametijd toe. Dus moet ik wel wat schipperen om te bereiken wat ik wil, al zijn de beste albums die we hebben opgenomen, soms heel snel gerealiseerd. Het beste voorbeeld is de plaat met Chet Baker, Philip Catherine en Jean-Louis Rassinfosse, die in twee uren rond was.

Er is natuurlijk meer dan het plaatsen van de microfoon. Het is belangrijk bepaalde elementen te laten spelen, een beeld op te hangen van een mentale gelijkgestemdheid. Het album Kind Of Blue is een mooi voorbeeld. De geluidsingenieur, Fred Plaut, was meer vertrouwd met klassiek dan jazz. Het is een meesterwerk omdat Miles Davis het bedacht en geschreven heeft, maar ook omdat Fred Plaut intelligent geluisterd heeft. Met zijn culturele achtergrond en technische kennis heeft hij iets uniek tot stand gebracht. Je moet om zoiets te bereiken ook weten hoe geluidsgolven zich gedragen, microfoons werken, de akoestiek en het hele proces van opname, mixing en persen van platen kennen.

Wat zijn de richtlijnen die je wenst mee te geven aan studenten geluidsregistratie?

Wil je een goede geluidsingenieur worden, moet je het hele geluidsproces in al zijn dimensies: fysisch,

elektrisch, elektronisch, architecturaal beheersen. Belangrijk is een auditief geheugen en psychologische kennis om met de muzikanten om te gaan. Dit is misschien nog wel de meest complexe opgave in vele gevallen. De eisen van een goede geluidsopname is niet altijd te verenigen met de muzikale input. Als een muzikant een bepaalde vrijheid nastreeft, komt dat niet noodzakelijk overeen met een goed geluid. En dikwijls is dat moeilijk uit te leggen aan de muzikanten omdat die een andere taal spreken. Dat is overigens de reden waarom ik aan het conservatorium les geef. Natuurlijk om muzikanten de techniek van geluidsopname bij te brengen, maar vooral ook hun te leren beter te communiceren met de klankingenieurs.

Een voorbeeld: de bastonen van een contrabas vormen zich onderaan het instrument en de hoge tonen bovenaan. Maar in feite is hoog bij het instrument eerder gelijk aan medium. Terwijl het voor de muzikant een ander register is.

Vandaag hebben muzikanten meestal een ministudio in huis en begrijpen ze beter de geluidseisen. Het probleem is dat ze erop vertrouwen als ze wat minder goed spelen dat het geluid achteraf bijgestuurd kan worden. Maar het finale geluid staat los van de kwaliteit bij het opnemen. Wat telt is hoe goed de muziek geschreven is. Luister maar naar de composities van Stravinski of Duke Ellington die magistrale stukken componeerden.

Patrick Bivort

2013/1

53

Jazzerfgoed in België: een kennismaking (3)

Look, Stop and Listen Het vooronderzoek naar jazzerfgoed in België

In deze vierdelige reeks maken we kennis met ons Belgisch jazzerfgoed: Wat is het?

Waar vinden we dit erfgoed? En wat kan het voor ons betekenen?

Een onderzoek naar jazzerfgoed in Vlaanderen en België. Dat was de opdracht. Hoe begin je daar aan? Waar begin je? Met wie ga je praten? En naar wat zoek je? Een hoop vragen, maar Tadd Dameron wist raad: Look, Stop and Listen! Dus dat is wat ik heb gedaan.

Een verslag.

Resonant, een kleine vzw gevestigd te Leuven, is het expertisecentrum voor muzikaal erfgoed. Deze organisatie wil muzikaal erfgoed in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in kaart brengen, de zorg voor het behoud ervan stimuleren en dat erfgoed (opnieuw) bekend maken bij experts, musici én het grote publiek.1 Zij zijn dus geen archiefinstelling maar hebben een coördinerende en ondersteunende rol temidden de schare aan archieven, collecties en privéverzamelingen die ons land rijk is. In het verleden is de aandacht van Resonant vooral gegaan naar klassieke muziek, maar in 2011 werden verschillende verbredende projecten opgestart, waaronder ook één over ons Belgisch jazzerfgoed.

Resonant had op dat moment nog geen duidelijk beeld op het wel en wee van dit erfgoed, dus gedurende vier maanden heb ik hier onderzoek naar gevoerd. Het was de eerste van een reeks stappen waarmee de komende jaren dit veelal verborgen en zelfs vergeten erfgoed terug in de kijker zal worden geplaatst.

Gelukkig is Resonant hier niet alleen in. Zo kon je reeds lezen dat enkele van de belangrijkste collecties een veilige thuishaven hebben gevonden, onder meer in het Muziekinstrumentenmuseum en in de Bibliotheek van het Koninklijk Conservatorium Antwerpen.2 Tevens is hier en daar een (digitale) tentoonstelling te bespeuren, er wordt al eens een thesis geschreven, of er verschijnt een thema-cd. En er staat nog veel meer op stapel!

Maar laten we niet vooruitlopen op de zaken. Terug naar 2011.

Takin’ Off: Het vooronderzoek Het doel van dit vooronderzoek was tweevoudig: enerzijds het in kaart brengen van de huidige situatie, anderzijds het verwerven van zoveel mogelijk concrete kennis. Voor dit eerste luik voerde ik een reeks gesprekken met een doorsnede van zowel de erfgoedsector (bibliotheken en bewaarinstellingen) als van het jazzmilieu (gaande van musici en concertprogrammatoren over docenten tot journalisten). De gecontacteerden werden gevraagd naar hun kennis van en interesse voor jazzerfgoed en naar hun noden en wensen hieromtrent. Uit de synthese van deze interviews volgden een aantal algemene vaststellingen, een conclusie en enkele concrete voorstellen tot actie. Voor het 1 Ik parafraseer hier van de website van Resonant, cf. http://www.muzikaalerfgoed.be/pagina/missie 2 http://www.erfgoed-kbs.be/collectie/jazzarchief-van-robert-pernet en http://www.libraryconservatoryantwerp.be/michiels/ 3 http://www.muzikaalerfgoed.be/sites/default/files/20120507%20Rapport%20Jazzerfgoed%20FINAL2.pdf 4 http://muzikaalerfgoed.be/jazzerfgoed 5 http://muzikaalerfgoed.be/jazzerfgoed/manifest 6 In een telefoongesprek met de auteur.

54

2013/1

De themapagina van Resonant rond jazzerfgoed. Op deze themapagina vind je tal van links terug, alsook een bibliografie, nuttige informatie, etc.

tweede luik heb ik tal van databanken en online archieven afgeschuimd naar sporen van ons Belgische jazzverleden. Het resultaat was een bescheiden doch interessante vangst. Op basis van de gesprekken en gevonden informatie werd een eindverslag gemaakt dat te vinden is op de website van Resonant.3 Maar om het opzoekwerk voor musici, studenten, onderzoekers en fans nog makkelijker te maken is er tevens een aparte themapagina gepubliceerd. Hier vind je onder meer een overzicht van archieven en collecties, links naar relevante websites en een complete bibliografie.4 Een onmisbaar hulpmiddel voor iedereen met een interesse in ons nationaal jazzverleden. Op diezelfde site kan u trouwens een manifest ondertekenen waarin Resonant vraagt om meer steun en aandacht voor ons jazzerfgoed. Doen! Het kost je slechts één handtekening.5

Milestones: Enkele vaststellingen Je kan alles wat ik tijdens dit onderzoek heb ontdekt nalezen in het bovenvermelde eindverslag, maar laten we alvast enkele vaststellingen op een rijtje te zetten. Het eerste dat opviel is voor elke jazzfan al lang gemeengoed: er bestaat geen Vlaamse of Waalse jazz. Of zoals eindredacteur van Knack Magazine Bart Cornand het verwoordde: “Jazz is het laatste tricolore bastion.”6 Onze geschiedenis telt tal van voorbeelden, zoals de perfect tweetalige Antwerpse saxofonist Jack Sels en de Tongerenaar Fud Candrix, de Vlamingen in de RTB Big Band en de Franstaligen in de BRT Big Band. Ook wat betreft het jazzerfgoed is er een grote verwevenheid tussen de verschillende gemeenschappen, en Resonant zal dan ook over de taalgrens heen samenwerkingen zoeken.

Hoewel respect voor de traditie ingebakken zit de jazzsector, viel toch op dat er slechts een oppervlakkige kennis was over

Jazzerfgoed in België: een kennismaking (3)

Matthias Heyman

foto: rr

is er nog heel wat werk aan de winkel. Een tekenend voorbeeld: de dubbele compilatie-cd Jazz in Little Belgium: de Collectie Robert Pernet (Koning Boudewijnfonds, 2003) is al geruime tijd niet meer te verkrijgen, en dit terwijl Fnac Gent een wachtlijst heeft van potentiële kopers. Faut le faire!

Op de erfgoeddag (2011) in Bilzen werd Marieke Anaf (midden) bekroond met de Prijs van Resonant voor haar thesis over Belgische jazz in het Interbellum. Deze thesis is integraal terug te vinden via http://www.scriptiebank.be/sites/default/files/1e63944109e9fb150 8aac41e46c45f21.pdf

ons nationale jazzerfgoed. De meeste geïnterviewden konden wel enkele voorbeelden van collecties of acties geven, maar dit bleef meestal beperkt tot de valorisaties rond de collectie Pernet of de collectie Michiels. De eerste stappen om dit erfgoed terug zichtbaar te maken zijn inmiddels genomen, maar het zal nog een tijdje duren vooraleer de Belgische jazzgeschiedenis de plaats onder de zon krijgt die ze verdient.

Het is immers gebleken dat informatie vergaren omtrent ons jazzerfgoed erg omslachtig en tijdrovend is. In een tijd waarin de meeste info slechts een muisklik verwijderd is, zijn maar weinig mensen geneigd uren te spenderen aan het uitpluizen van een wirwar aan websites of aan het traceren van niet meer verkrijgbare publicaties en opnames. Het verschijnen van de themapagina van Resonant maakt veel van deze informatie inmiddels terug zichtbaar, maar dat betekent niet dat het probleem is opgelost. Immers, de op het web beschikbare informatie is vaak verre van betrouwbaar of up to date. Dit ligt dan weer deels aan een ander probleem, namelijk het ontbreken van interesse vanuit de academische en onderwijshoek. Maar ook hier is er licht aan het einde van de tunnel: de eerste cursus Belgische jazzgeschiedenis aan een hogere instelling voor muziekonderwijs is een feit (aan het Lemmensinstituut), en er is het onderzoek van Leon Lhoëst en Katrien Van Opstal waarover in dit blad al uitvoerig is bericht.

Maar laten we de muzikanten niet vergeten. Wat kunnen zij aanvangen met het Belgische jazzerfgoed? Fantastische nummers zoals Rain on the Grand Place (J. Sels) en Earthfever (W. Albimoor) worden nu niet meer gespeeld, terwijl ze gerust een plaatsje verdienen naast bijv. ‘Round Midnight (T. Monk). Aan de basis ligt een dubbel probleem: enerzijds het ontbreken van partituren, anderzijds de beperkte beschikbaarheid van opnames (die musici kunnen gebruiken om hun partituren te transcriberen). Als we willen dat volgende generaties van jazzmusici het doodnormaal vinden om zowel Yardbird Suite (C. Parker) als Boppin’ at the Doge (F. Coppieters) te spelen op een jamsessie, dan

Op basis van deze en andere vaststellingen zijn enkele voorstellen ter verbetering geformuleerd die de komende jaren, en vooral dan in 2015, zullen worden geïmplementeerd. Resonant zal hierin worden bijgestaan door een stuurgroep met experts uit de jazz- en erfgoedsector. Zonder me vast te pinnen op beloftes licht ik al een tipje van de sluier op. Zo is er sprake van een realbook met een verzameling van Belgische jazzcomposities, het publiceren van een geschiedenis van de Belgische jazz, en de heruitgave van verschillende cruciale opnames. Deze stappen zijn erg ambitieus, en in tijden van crisis is ambitie omzetten in realiteit uiterst moeilijk. Laten we dus hopen dat hier genoeg ondersteuning en enthousiasme voor te vinden valt zodat we tegen 2027 – exact honderd jaar na de eerste volledig Belgische jazzopname – kunnen steunen op een b(l)oeiende erfgoedwerking voor iedereen met een hart voor jazz.

Matthias Heyman is freelance jazzcontrabassist en doceert alle jazzhistorische vakken (waaronder Belgische jazzgeschiedenis) aan de Jazzstudio te Antwerpen en aan het Lemmensinstituut te Leuven. Hij geeft tevens geregeld lezingen voor o.a. JazzClass Series en Davidsfonds Universiteit Vrije Tijd. Daarnaast doctoreert hij momenteel op een FWO-beurs aan de Universiteit van Antwerpen (in affiliatie met het Conservatorium van Antwerpen) rond het contrabasspel van Ellingtonian Jimmie Blanton. In 2011 leidde hij het eerste onderzoek naar Belgisch jazzerfgoed in opdracht van Resonant vzw.

Focus: Twee documentatiecentra onder de loep In de vorige artikels van deze reeks hebben we het gehad over de voornaamste collecties, maar laten we niet vergeten dat België ook twee documentatiecentra over jazz kent. Het grootste is La Maison du Jazz de Liège et de la Communauté Française.7 Dit had origineel een jazzmuseum moeten worden, maar werd bij zijn definitieve vormgeving in 1994 uiteindelijk een bewaarplaats, documentatie- en studiecentrum met een nadruk op de Belgische jazz. Het huisvest een indrukwekkende verzameling aan literatuur, audio- en beeldmateriaal dat door iedereen ter plaatse kan worden bestudeerd.

Aan Vlaamse zijde heeft het Jazz Centrum Vlaanderen in Dendermonde (gesticht in 2004) een soortgelijke werking.8 Het profileert zich als bewaarplaats en documentatiecentrum, maar fungeert daarenboven als een klein jazzmuseum. Ook hun archief, dat sterk de nadruk legt op de ‘oude stijl jazz’ of Trad jazz, is ter plaatse te raadplegen. Het doel van het JCV is dan ook vooral het bewaren en documenteren van deze specifieke jazzstroming die maar al te vaak verdwijnt tussen de plooien van de geschiedenis.

Volgende editie bevat reeds het laatste artikel in deze erfgoedreeks. Hierin focust musicoloog Pieter Mannaerts onder meer op de rol van privéverzamelaars in dit verhaal, wat ons overzicht van alle prominente spelers in dit erfgoedverhaal compleet maakt. Zo kom je te weten wat je kan doen als je zelf een interessante vondst heeft gedaan. Dus haal die stapels platen en jazzmagazines maar van zolder, want wie weet bezit ook u een uniek stukje Belgisch jazzerfgoed. Tot dan!

7 http://www.maisondujazz.be/new/ 8 http://www.jazzcentrumvlaanderen.be/index.html 2013/1

55

EXPO JCV

Expo Albert Michiels collectie Op 26 januari 2013 werd in Jazz Centrum Vlaanderen in Dendermonde een tentoonstelling geopend, gewijd aan het archief van Albert.

Nog tot 30 juni kan je de verzameling uit het archief Michiels gaan bekijken.

56

2013/1

Albert Michiels (1923-2008) was stichter en – gedurende dertig jaar – bezieler van Jazz Hoeilaart.

Als leerling van jazzpionier John Ouwerckx speelde Michiels zelf (jazz)piano, maar het is vooral als organisator en gepassioneerd collectioneur dat hij naam zou maken. Michiels stichtte Jazz Hoeilaart als een lokaal concours en bouwde het uit tot een jazzfestival met een internationale reputatie. Zo werd hij een bepalende figuur in de landelijke en internationale

jazzwereld en was hij persoonlijk bevriend met tal van musici zoals Toots Thielemans en Philip Catherine. Ondertussen bouwde hij aan een unieke collectie die in woord (brieven, recensies, artikels), beeld (affiches, foto’s, tekeningen) en muziek (partituren, opnamen) de geschiedenis van de Vlaamse/Belgische (en ook wel internationale) jazz documenteert.

Zijn enorme collectie is essentieel voor de studie van de Vlaamse/Belgische jazz uit de vorige eeuw. In die zin is deze collectie te vergelijken met de collectie van Robert Pernet (1940-2001), die dankzij de Koning Boudewijnstichting in het Muziekinstrumentenmuseum in Brussel terechtkwam. Weliswaar omvat de Collectie Michiels een langere periode van de jazzgeschiedenis en is ze qua volume omvangrijker.

Deze collectie bevat immers ook het archief van Jazz Hoeilaart en de private cd-collectie van Michiels.

Na Michiels’ dood dreigde dit kostbare jazzerfgoed te verkommeren in diens leegstaande woning, maar uiteindelijk kreeg zijn kostbare verzameling onderdak

Expo JCV Terug thuis komt hij in avant-gardistische middens terecht en als pianist geeft hij merkwaardige recitals waarin hij Bach en Wagner combineert met Poulenc en boogie-woogie.

Met verschillende jazzorkesten toert Ouwerx in 1928 door Nederland, Zwitserland, Italië, Hongarije en Egypte. Vanaf 1936 maakt hij deel uit van het radioorkest van Stan Brenders, waarmee hij Django Reinhardt begeleidt en schitterende opnamen maakt.

Dat het orkest ook tijdens de oorlog bleef spelen en voor Zender Brussel optrad, kwam die musici duur te staan. Zoals zijn collega’s beleefde Ouwerx moeilijke tijden. Na WO II speelde hij meestal in pianobars, afgezien van een reis naar Congo met Fud Candrix.

Van John Ouwerx zijn op de tentoonstelling talrijke foto’s, partituren, plakboeken, karikaturen,... uit de verzameling van Albert Michiels te bezichtigen.

foto: JCV

De tentoonstelling werd op 26 januari geopend door Jan Dewilde, bibliothecaris van het Koninklijk Conservatorium van Antwerpen, die in zijn inleiding de betekenis van de collectie van Albert Michiels onderstreepte en uitvoerig de figuur van John Ouwerx toelichtte.

Enkele karikaturen uit de Collectie Michiels.

in de bibliotheek van het Koninklijk Conservatorium Antwerpen. Daar is men, onder leiding van bibliothecaris Jan Dewilde, nog volop bezig met het archiveren van de collectie Albert Michiels.

Op een tentoonstelling een volledig overzicht geven van die enorme collectie is een onbegonnen werk.

Daarom werd een viertal thema’s uitgekozen.

Vooreerst zijn er de vele en dikwijls unieke partituren die hij verzameld heeft. Niet alleen de partituren zelf worden getoond maar via een dvd kan men ook luisteren (en kijken) naar de uitvoering door The Belgian Swing College Band van een aantal partituren uit zijn collectie.

York ontmoette hij Sergei Rachmaninov en Georges Gershwin die hem de partituur van zijn, een jaar eerder gecreëerde, Rhapsody In Blue schonk.

Jacky Wielandts (met dank aan Jan Dewilde)

De tentoonstelling is tot 30 juni 2013 te bezichtigen in Jazz Centrum Vlaanderen, Leopold II laan 12, 9200 Dendermonde en dit iedere week van dinsdag tot en met zaterdag van 13u30 tot 16u30. Voor groepen kunnen geleide bezoeken georganiseerd. Contact kan opgenomen worden op 052/52 04 66 of via info@jazzcentrumvlaanderen.be.

Verdere informatie vindt u op www.jazzcentrumvlaanderen.be.

Daarnaast wordt natuurlijk ook Jazz Hoeilaart geëvoceerd aan de hand van affiches, foto’s, T-shirts, lp’s en cd’s met muziek van de laureaten van het concours, en andere memorabilia.

Albert Michiels was een groot verzamelaar van karikaturen van jazzmuzikanten. Hij interesseerde zich niet alleen aan de grote, internationale namen zoals Ella Fitzgerald, Louis Armstrong of Sidney Bechet maar vooral aan Vlaamse/Belgische muzikanten. Ook hier ontbreken grote namen zoals Django Reinhardt en Toots Thielemans niet maar er zijn ook veel karikaturen van pioniers en bijna volledig vergeten jazzmuzikanten. Op de tentoonstelling wordt een bonte afwisseling van een 30-tal karikaturen getoond.

Een laatste luik van de tentoonstelling is gewijd aan John Ouwerx, de pianoleraar van Albert Michiels.

John Ouwerx (1903-1983) is nu bijna helemaal vergeten maar hij was een van de veelzijdigste en kleurrijkste jazzmuzikanten van het interbellum. Hij werd als Jean Ouwerx in Nijvel geboren, verhuisde als kind naar Brugge en studeerde aan het Gentse conservatorium piano, contrapunt, fuga en compositie. Uit die periode stammen enkele van zijn klassieke composities.

Kort na de Groote Oorlog vond Ouwerx emplooi als pianist op een boot van de Red Star Line. In New 2013/1

57

Muziektheorie

Walking bass Een walking bass komt niet enkel voor in jazz, maar ook in rock, blues, r&b, gospel, country, en vele andere muziekstijlen. Het belangrijkste kenmerk van een walking bass is steeds de opeenvolging van kwartnoten, al dan niet met variaties.

De nootkeuze wordt bepaald door de akkoordprogressie, stijlelementen, en de bassist uiteraard. Dat een zekere kennis van akkoorden, chord scales en harmonieleer vereist is mag duidelijk zijn.

58

2013/1

“A walking bass line is the most common approach to jazz bass playing.

The term ‘walking’ is used to describe the moving feeling that quarter notes create in the bass part. Just like walking with your feet, the walking bass line is one step after another that takes you somewhere. (..) The walking bass line is movement."

Ed Friedland

Allereerst wordt in fig. 1 de tessituur van de bas gegeven. De bas is een transponeerbaar instrument: de klank is een octaaf lager dan de notatie.

Fig. 2 is een walking bass in zijn meest rudimentaire vorm: enkel de grondtonen van de akkoorden worden gebruikt, ook geoctaveerd.

De eerste noot die in aanmerking komt buiten de grondtoon is de kwint, die samen met de grondtoon het akkoord het stevigst verankert. De kwint is voor maj7, dom7 en min7 akkoorden steeds dezelfde noot.

In fig. 3 een walking bass met enkel de grondtoon en de kwint. Er worden hier geen akkoorden gebruikt met een b5 of #5.

In fig. 4 worden twee nieuwe elementen toegevoegd: a) de diatonic approach – is laddereigen, en b) de chromatic approach. Beide kunnen zowel stapsgewijs stijgend als dalend naar de target note gaan.

In fig. 5 duurt ieder akkoord vier tellen. Hier worden steeds de grondtoon, terts, kwint en een chromatic approach noot gebruikt. De richting van de noten, stijgend of dalend, wordt steeds veranderd om voorspelbaarheid te voorkomen.

Indien akkoorden die vier tellen duren elkaar opvolgen via kwintval, dan kan ook een volledig stapsgewijze walking bass gecreëerd worden. Stijgend is dat bijv. de grondtoon, vervolgens een laddereigen noot en daarna een dubbele chromatic approach. Dalend kan volledig via de ladder naar de target note gegaan worden.

In fig. 6 worden hiervan enkele variaties gegeven op een zogenaamde II – V – I. Indien een akkoord langer dan 1 maat duurt worden combi-

fig. 1

fig. 2

fig. 3

fig. 4

fig. 5

fig. 6

Muziektheorie: Walking Bass

Leon Lhoëst fig. 7

fig. 8

naties van verschillende technieken gebruikt teneinde niet steeds hetzelfde te spelen. In fig. 7 wordt dit getoond op een Cmaj7 akkoord over zestien maten.

Als afsluiting zien we in fig. 8 de eerste vier chorussen van de walking bass van bassist Paul Chambers op het nummer Blue Train, zoals te horen op het album Blue Train van John Coltrane uit 1957.

Hierna volgt een lijst van bassisten die een bijzondere bijdrage hebben geleverd aan de ontwikkeling en verspreiding van de jazz en/of fusion. Het betreft helaas slechts een selectie: Jimmy Blanton, Ray Brown, Wilbur Ware, Ron Carter, Paul Chambers, Scott LaFaro, Eddie Gomez, Dave Holland, Rufus Reid, Marcus Miller, Charles Mingus, Jeff Berlin, Jaco Pastorius, Sam Jones, Oscar Pettiford, Niels-Henning Ørsted Pedersen, George Duvivier, Percy Heath, Christian McBride, John Patitucci, Abraham Laboriel, Stanley Clarke, Charlie Haden, Steve Swallow.

België telt eveneens vele bassisten met een grote renommee in binnen- en buitenland. Voor een lijst met namen verwijs ik graag naar www.jazzinbelgium.com.

Bronnen & literatuur > Friedland, E., Building Walking Bass Lines, Hal Leonard Corporation, 1993 > Berlin, J., A Comprehensive Chord Tone System for Mastering the Bass, REH Publications, 1987 > Magnusson, B., The Art of Walking Bass, Hal Leonard Corporation, 1999 > Carter, R., Building Jazz Bass Lines, Hal Leonard Corporation, 1998 > Reid, R., Bass Lines, transcribed from Vols. 1 & 3 of Jamey Aebersold’s play-a-long series, 1980 > Baker, D., Jazz Improvisation, Alfred Publishing, 1989 > walkingbasslines.com > thebasscase.com > wikipedia.org, List of jazz bassists > jazzinbelgium.com, Lijst volgens instrument > bas

2013/1

59

Charles lloyD & Maria Farantouri PoëtisCh jazzConCert

Twee muzikale grootheden – saxofonist Charles Lloyd en zangeres Maria Farantouri – verenigen jazz met Griekse klanken op alom bejubeld concert.

Met: Maria Farantouri (zang), Charles Lloyd (sax), Jason Moran (piano), Reuben Rogers (contrabas), Eric Harland (drums), Socrates Sinopoulos (lier)

WO 17 APR 2013 - 20:00 Muziekcentrum De Bijloke Gent RESERVEER NU www.debijloke.be | 09 269 92 92 | tickets@debijloke.be

60

2013/1

De kracht van vinyl

Piet Buyck nam de zaak negen jaar geleden over van zijn ouders. “Mijn job in de horecasector begon zijn tol te eisen en aangezien mijn ouders een dagje ouder werden, was dat voor iedereen de beste oplossing. Zij begonnen ooit met een groothandel in Amerikaanse import. Nadien kwamen er vestigingen in Amsterdam en Antwerpen maar die sloten ze na een tijd om een aantal redenen. Hier in Brussel zitten we ondertussen toch al dertig jaar. De winkel draait heel goed. Zo goed zelfs dat ik ’s avonds bekaf thuiskom en totaal geen zin meer heb om mij nog naar buiten te begeven, zeker niet om mij onder een massa concertgangers te begeven.”

Voor een continue nieuwe aanvoer zorgen Piet en zijn ouders

door een vijftal keer per jaar naar Amerika te reizen. “We hebben na al die tijd natuurlijk een netwerk uitgebouwd met contactpersonen die voor ons prospecteren maar we houden er aan om ook zelf nog naar ginder te trekken en op zoektocht te gaan. We schuimen hoofdzakelijk winkels af. Heel af en toe kunnen we een privécollectie opkopen.“ De prijsbepaling gebeurt aan de hand van professionele info via sites als Popsike, Discogs en Musicstack. Ook de prijs van aankoop is natuurlijk mede bepalend. En zo komen we dan bij internet terecht.

“Om de zes maand ongeveer bieden we een aantal echte verzamelstukken te koop aan via eBay. Het grote nadeel van verkoop via internet is het vele werk dat er bij komt kijken.

Dat is bijna een fulltime job want echt alle details dienen vermeld te worden. Daarnaast moet je dan nog eens alle e-mails beantwoorden.”

Waarom verkoop je vinyl?

Naar een plaat luisteren blijft een aparte ervaring, dat kan je niet ontkennen. Vinyl zet je niet zomaar op om meteen te verdwijnen en je met iets anders bezig te houden. Met de juiste installatie blijft de klank toch wel superieur voor mij. Het bewijs: mensen die vroeger al hun platen weggedaan hebben, willen die terug in hun bezit en liquideren hun cd’s. Eenmaal verknocht aan vinyl blijf je dat. Daarom kenden wij nooit een zwak moment met de winkel. We verkopen ook cd’s omdat je er als winkelier niet tussenuit

kon indertijd maar het blijft een product in een plastieken doosje. Ons publiek is zeer gevarieerd. De dure stukken belanden vooral in handen van Japanners. Er komen hier echter ook heel wat jongeren over de vloer. Die kopen dan heruitgaven of een tweede of derde persing omdat die prijzen democratisch zijn.

Welke plaat die je momenteel in je winkel hebt, wil je zelf niet missen in je collectie?

Om heel eerlijk te zijn: ik heb geen enkele plaat in mijn bezit. Drie maanden nadat ik de winkel overnam, had ik reeds een vierhonderdtal exemplaren thuis staan. Al vlug zag ik in dat ik verkeerd bezig was.

Aangezien ik de luxe heb om in de winkel de ganse dag uit-

T

ur

The Collector – Record Gallery in hartje Brussel is in ons land zowat de oudste instelling in zijn genre waar vinylofielen reeds meer dan dertig jaar regelmatig een orgasme hebben bij het vinden van dat ene exemplaar waar ze al zo lang naar zoeken. De rekken (op drie verdiepingen) steken dan ook bomvol klassiekers en zeldzaamheden uit jazz, pop, rock en psychedelica.

n, T urn

The Collector Turn,

zonderlijke dingen te beluisteren, hou ik het daarbij.

Welke zijn de vijf best verkochte jazzelpees van de laatste drie maanden?

Kind Of Blue van Miles Davis blijft een topper. Daarnaast gaat Ascenseur Pour L’Échafaud ook zeer regelmatig over de toonbank. Klassiekers van artiesten als Hank Mobley en Eddie Harris doen het altijd goed.

Hoe ziet je eigen vinyl top vijf er uit?

Persoonlijk heb ik een zwak voor fusion. Een groep als Lyman Woodard Organization vind ik fantastisch. Ook Hear & Now van Don Cherry blijft een knappe plaat. Verder beperk ik mij meer tot de platen waarmee ik jazz leerde appreciëren zoals Cool Struttin’ van Sonny Clark, materiaal van Freddie Hubbard, het Ramsey Lewis Trio, Coltrane voor hij de freetoer opging, Chico Hamilton, Chet Baker,…. Maar ik hou evenveel van Mulate Astatke, Placebo en Jacques Pelzer met zijn Open Sky Unit. Bij sommige platen hoor je toch wel dat ze indertijd misschien trendzettend waren maar ondertussen hun impact wat verloren hebben.

Wie nog geld over heeft na een bezoek aan The Collector raden we aan om er vlak naast binnen te stappen in Le Cirio, een van de oudste Brusselse brasseries met stijl.

Georges Tonla Briquet

Piet Buyck: "Eenmaal verknocht aan vinyl blijf je dat."

The Collector Beursstraat 26 1000 Brussel tel/fax +32 (0)2 512 68 35 the-collector@skynet.be 2013/1

61

Holland Muziekland

Muzikaal drielandenpunt Mischa Andriessen Misschien wordt jazz wel te vaak benaderd vanuit een jeugdsentiment. Muziek teug brengen tot een daar en toen, doet haar denkelijk geen goed. Toch begin ik hier met een herinnering. In 2001 was Rotterdam culturele hoofdstad van Europa en op het programma stond onder meer het World Port Jazz Festival. Als locatie was de Kop van Zuid gekozen, toentertijd een vervallen en in onbruik geraakt havengebied. In een van de aftandse loodsen was een provisorisch podium gebouwd waarop die dag onder andere cellist Ernst Reijseger met twee Afrikaanse muzikanten zou optreden.

Met strakke gezichten zette Serigne Gueye op percussie en zanger Mola Sylla op verschillende snaarinstrumenten braaf in. Dat was buiten de waard gerekend, Reijseger ging een geheel eigen richting op, niet met de bedoeling van zijn collega’s af te schudden, maar om ze een nieuwe weg te wijzen.

Die uitnodiging werd dankbaar opgepakt, Gueye wierp een wat stekeliger ritme in de strijd dat door Reijseger direct werd gepareerd en zo ging het almaar door.

ceren? Vragen die puur omdat ze bij me opkwamen de magie al enigszins wegvraten.

Ook dat was buiten de waard gerekend.

Voor het Duitse Winter&Winter label maakte Reijseger opmerkelijke cd’s waarvan er een aantal als soundtrack bij de films van regisseur Werner Herzog fungeerden.

Die cd’s getuigden meer en meer van een eigen muziekopvatting. Reijseger bleek een muzikaal drielandenpunt, opererend op het snijvlak van jazz, klassiek en volksmuziek.

Reijsegers muziek bleek zeer beeldend en sfeervol te zijn, maar ook intens en diep. De humor verdween niet, maar werd anders en minder vaak aangewend, meer gedoseerd.

Dat concert is me om verschillende redenen bijgebleven, maar een ervan is dat hier de essentie en kracht van geïmproviseerde muziek naar boven kwam. Dit was muziek die in het hier en nu ontstond en een verbond aanging met wat daar toevallig aanwezig was. Destijds was ik ervan overtuigd dat deze drie muzikanten elkaar niet kenden en niet eerder met elkaar hadden gespeeld. Dat dit achteraf waarschijnlijk niet waar blijkt te zijn, doet daar weinig aan af. De spontaniteit was zo voelbaar, dat ik die bijna twaalf jaar later nog altijd voor de geest kan halen.

Het was niet voor het eerst dat ik Ernst Reijseger aan het werk zag. De eerste keer was begin jaren negentig bij een van de gratis jazzconcerten die destijds in de kleine zaal van het Utrechtse Vredenburg plaats hadden. Toen speelde hij met pianist Michiel Borstlap en trompettist Eric Vloeimans die beide voorbeeldig in vorm waren, maar de schijnwerpers niettemin volledig weg geroofd zagen worden door de man die zijn cello mee in de zaal uitwandelen nam, hem als een gitaar of funky als een bas bespeelde, die op de klankkast floot en zong, de achterkant van het instrument als trommel gebruikte. Hij maakte een onuitwisbare indruk, deze schijnbaar onvoorspelbare cellist.

Naarmate ik Reijseger vaker zag spelen, vroeg ik me af of dat laatste wel klopte. Zat er niet een patroon in het spontane, een logica in de gekte? Bleek net als bij Han Bennink toneel spelen onderdeel van het musi-

62

2013/1

Ernst Reijseger

Trof hij de juiste medestanders, zoals op zijn nieuwe cd Mola Sylla en pianist Harmen Fraanje dan leidde dat tot indringende en eigenzinnige muziek.

Op die nieuwe cd Down Deep lijkt ook de magie van de spontaniteit weer helemaal terug.

Ik moest denken aan wat zanger José James me onlangs over zijn nieuwe cd vertelde; dat hij daarop het moment voor de daadwerkelijke kennismaking probeerde te vangen, dat moment, waarop je zonder dat er een woord is gewisseld al weet dat je iemand niet mag of het juist goed met hem of haar zal kunnen vinden. Down Deep is ook, maar op zijn eigen manier, een ode aan de intuïtie.

PRESENTEERT

ZO 07/04 - 20u00

MICHALKE THORMÄHLEN HILGERS CC Muze HEUSDEN-ZOLDER ..

ZO 14/04 - 20u00

STEVEN DELANNOYE TRIO & FRANK VAGANÉE

SEIZOEN 16 SINDS 1997

CC Muze HEUSDEN-ZOLDER ..

WO 17/04 - 20u30

DIMITAR BODUROV TRIO

CC MAASMECHELEN ..

WO 17/04 - 21u00

JEROEN VAN HERZEELE

CC De Kimpel BILZEN ..

DO 18/04 - 20u30

BIONDINI GODARD NIGGLI

Jazzcase Dommelhof NEERPELT ..

ZA 04/05 - 20u15

ERIC VLOEIMANS GATECRASH

CC De Kimpel BILZEN ..

ZO 05/05 - 20u00

THOMAS DECOCK, YVES PEETERS & HENDRIK VANATTENHOVEN CC Muze HEUSDEN-ZOLDER ..

VR 10/05 - 20u15

C-MINE JAZZ NIGHT #3 FEAT. YVES PEETERS GROUP + SCORE MAN C-Mine Cultuurcentrum GENK ..

ZA 01/06 - 20u00

JOHN BUTCHER & MARK SANDERS + KRIS WANDERS, ANDRÉ GOUDBEEK, PETER JACQUEMYN & MARK SANDERS

Kunstencentrum België HASSELT ..

WO 05/06 - 21u00

PEER BAIERLEIN CC De Kimpel BILZEN

CULTUURPLATFORM Motives for Jazz bundelt de jazzpodia in Limburg.

Elk seizoen biedt het Limburgs jazzplatform een affiche van ruim 60 concerten.

Word gratis lid en geniet fikse korting op de toegangsprijzen.

meer info + concerten >

WWW.CULTUURPLATFORM.BE 2013/1

63

28/03

FLAT EARTH SOCIETY ‘13’ (B) LEVE 13 JAAR MUZIKALE VRIJBUITERIJ!

18/04

YVES PEETERS GROUP (B) VISUEEL PROJECT ‘HALLUCINATIONS’

02/05

SCORE MAN (B)* DE JAZZ NA EL TATTOO DEL TIGRE

STATIONSSTRAAT 104, 9100 SINT-NIKLAAS • T. 03 776 11 98 • INFO@DECASINO.BE

Vorm: Power & Glory

* In samenwerking met Cultuurcentrum Sint-Niklaas en/of Jazzlab Series.