Jazzmozaïek 2013 nummer 4

2013 I 4

een brede kijk op jazz in Vlaanderen en de wereld

foto: © Jos L. Knaepen

Teun Verbruggen

2013/4 Verschijnt driemaandelijks • Dertiende jaargang - Nr. 4 - december 2013 - januari-februari 2014 • Kantoor van afgifte: Brussel X - P4091231

in

in • ZO 15 DECEMBER DANS DANS Van garagejazz, psychedelische blues en extatische noir soundtracks tot spacey rock-’n-roll: de labels die de band Dans Dans opgekleefd krijgt zeggen alles over zijn eclectische aanpak.

• ZO 26 JANUARI - DJANGOFOLLLIES 2014 KOEN DE CAUTER FAPY LAFERTIN & GROUP: DJANGO-ON DjanGo-On is een bijzondere hommage door een uitzonderlijke top cast. Hun muzikaal instinct laat de emotie van de muziek zegevieren en neemt het publiek mee op een reis doorheen de muzikale nalatenschap van Django Reinhardt.

• WO 5 FEBRUARI - CD-VOORSTELLING TIGRAN HAMASYAN QUINTET: SHADOW THEATER Deze winnaar van de ‘Thelonious Monk Jazz Piano Competition’ brak in 2011 echt door met zijn soloalbum ‘A Fable’. Downbeat bekroonde het met vier en een halve ster.

In september kwam zijn nieuwe album ‘Shadow Theater’ uit waarin Tigran met zijn kwintet een spannende mix van jazz, klassiek en Armeense folklore laat horen.

• DO 13 FEBRUARI REIJSEGER FRAANJE SYLLA • VR 14 FEBRUARI KELLYLEE EVANS (FOTO) • VR 14 MAART BRUSSELS PHILHARMONIC & WILFRIED VAN DEN BRANDE: THE ULTIMATE COLE PORTER SESSION • DO 8 MEI CÉCILE MCLORIN SALVANT

• DO 12 DECEMBER BRUNO VANSINA ORCHESTRA • VR 10 JANUARI - JAZZLAB SERIES JOACHIM BADENHORST + OAKTREE FEAT MICHEL MASSOT • ZA 18 JANUARI - DJANGOFOLLLIES 2014 PIERRE MANETTI TRIO • ZO 19 JANUARI - DJANGOFOLLLIES 2014 HOT CLUB D’EUROP E • ZA 25 JANUARI TUUR FLORIZOONE & DIDIER LALOY: TRAGÉDIE LEGO • WO 29 JANUARI MIKAEL GODÉE EVE BEUVENS KWARTET + LINUS • DI 11 FEBRUARI PHILIP CATHERINE & MARTIN WIND • ZA 22 FEBRUARI - JAZZLAB SERIES RAGINI TRIO • ZA 1 MAART NICOLAS KUMMERT VOICES • ZA 15 MRT - JAZZLAB SERIES STEVEN DELANNOYE NEW YORK TRIO FEAT. FRANK VAGANÉE • ZA 5 APRIL DE GROOTE/FAES DUO • ZA 12 APRIL MEROPE • DO 17 APRIL DELOOZE/MACHTEL/DEWAELE + MISSTRIOHSO • ZA 26 APRIL - JAZZLAB SERIES 22 STRINGS AND A PIECE OF WOOD • WO 30 APRIL BRAM WEIJTERS/ CHAD MCCULLOUGH QUARTET

DE ROMA: TURNHOUTSEBAAN 286, 2140 BORGERHOUT / RATAPLAN: WIJNEGEMSTRAAT 27, 2140 BORGERHOUT INFO & TICKETS: WWW.DEROMA.BE - WWW.RATAPLANVZW.BE - 03 292 97 40 - TICKETBALIE, TURNHOUTSEBAAN 327, 2140 BORGERHOUT - JAZZMUZIEKWINKEL MARK SOUND, WOLSTRAAT 6, 2000 ANTWERPEN - FNAC-WINKELS

Voorwoord

Credo

Jazzmozaïek is het driemaandelijks jazzmagazine uitgegeven door de vzw Muziekmozaïek.

Secretariaat (abonnementen en administratie): Muziekmozaïek vzw, Wijngaardstraat 5, B-1755 Gooik tel. 02 532 38 90 info@muzmoz.be www.muziekmozaiek.be – www.jazzmozaiek.be Redactie: Jazzmozaïek, Laarstraat 105 B-2610 Wilrijk-Antwerpen (België) e-mail: redactie.jazzmozaiek@skynet.be - Stichter: Luc De Baets († 13/09/2009) - Hoofdredacteur: Bernard Lefèvre - Redactie: Mischa Andriessen, Patrick Bivort, Peter De Backer, Frederik Goossens, Chris Joris, Leon Lhoëst, Georges Tonla Briquet, Marc Van den Hoof, Marc Van de Walle, Jack van Poll, Bert Vuijsje - Bijdragen van: Patrick Auwelaert en Pauwel De Wilde - Fotografie: Jos L. Knaepen - Grafisch ontwerp: Brigid Sullivan Jaarabonnement: - België: € 15 - Buitenland: € 25 Betaling: - Op rekening 734-0064446-47 van Muziekmozaïek vzw, Wijngaardstraat 5, B-1755 Gooik BIC KREDBEBB / IBAN BE22 7340 0644 4647 - Vermelding: “Abo JM 2014” Issn 1376-6619 © Copyright (teksten en foto’s): Zonder voorafgaande en schrifte-

lijke toestemming van vzw Muziekmozaïek mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook. Iedere redacteur is verantwoordelijk voor de inhoud van zijn tekst. Publiciteitsteksten en bijhorende illustraties vallen onder de verantwoordelijkheid van de betrokken adverteerder. Teksten en fotomateriaal kunnen door de redactie van Jazzmozaïek geweigerd worden zonder dat deze beslissing dient te worden gerechtvaardigd.

Aan de vooravond van de herdenking van 100 jaar Groote Oorlog kunnen we parallel ook een eeuw jazzgeschiedenis optekenen. In de Franse loopgraven kwam de Amerikaanse orkestleider en componist James Reese Europe met zijn legerband meevechten en introduceerde tegelijk jazzmuziek (lees Rebelse Ritmes1). Tegen 1920 was jazz ook in ons land doorgedrongen en schreef een Vlaming zelfs het eerste boek over jazz.

De levende jazzlegendes geboren in de Jazz Age (1918-1930) worden schaars. En zeker wie nog actief musiceert, daar kennen we er maar één die echt de jazzkroon draagt: Jean Toots Thielemans, geboren 1922 en dus 91 jaar. Yusef Lateef en Clark Terry zijn 93, maar daar hebben we niets meer van vernomen. Een aantal levende en nog actieve jazzgroten zijn nu de 80 gepasseerd: Lee Konitz (86), Jimmy Cobb (84), Ornette Coleman (83), Ahmad Jamal (83), Sonny Rollins (83), Jim Hall (83), Phil Woods (82), Paul Bley (81) en dit jaar 80 geworden: Quincy Jones en Wayne Shorter…

Bernard Lefèvre, Hoofdredacteur Wil je reageren?

Mail naar redactie.jazzmozaiek@skynet.be

Inhoud Interview 4 Teun Verbruggen

“Jezelf verrassen is de boodschap” Focus 8 Rembrandt Frerichs

“Ik denk dat ik niet helemaal in het vakje jazz pas” “New York heeft me echt gevoed”

12 Bram De Looze

“We willen niet voorspelbaar klinken”

14 Bert Cools

“Ik probeer de klank van een piano te benaderen”

16 Jazz Hoeilaart 2014 Tuznik Trio overtuigend winnaar 17 Jazzmozaïek Award 2014 Teun Verbruggen

Dit magazine is gedrukt op milieuvriendelijk papier met het FSC-label.

De evaluatie van wat jazz is of moet zijn, zal weer hoog oplopen nu die (jazz)eeuw achter ons ligt. Wie zei ook weer dat jazz (in de VS) dood is terwijl hij er direct aan toevoegde: of naar ergens anders verhuisd? Maar dat is de cruciale vraag niet. Wat verstaan we nu eigenlijk nog onder jazz? Is Back to basics het credo voor de jazz van morgen?

1 Matthijs De Ridder: Rebelse Ritmes - De Bezige Bij 2012 ISBN 978 90 8542 3157

10 Steven Delannoye

Verantwoordelijke uitgever en afzendadres: Filip Verneert – Wijngaardstraat 5 – B-1755 Gooik

Jazz zal nooit meer zijn of worden wat het was.

Want jazz was meer dan alleen muziek, het was een statement van de zwarte Amerikaan: onderdrukking, miserie, drugs, drank…

De verankering van jazz blijft nog altijd in de VS. Maar in een halve eeuw heeft jazz zich verplaatst van Parijs, Brussel en Amsterdam, Londen en Berlijn, tot Stockholm... Jazzmuziek kent geen grenzen, is universeel. De invloeden van over heel de wereld sijpelden door in wat we nog altijd jazz noemen, maar het begrip is wel verruimd.

18 Festivalnieuws 23 10 Jaar Kwadratuur Koen Van Meel:

“Het succes is het engagement van de medewerkers”

24 Jazzhistorie Willy Roggeman: Scratches en improvisatiecellen 26 GYJO versus BYJO Bert Joris en het Ghent Youth Jazz Orchestra

29 Jazzmozaïekjes Fotopagina Jos Knaepen 30 Eve Beuvens 52 Mark Feldman 31 Expo: Can women play jazz?

33 JazzLab Series 34 Jong Talent Imagine winnaars 2013: Triopated 35 Laatste Noot 36 Blindfold Test: Fred Van Hove 39 Nieuw op cd 54 Jazzkriebels: Bavo Dhooge

“S-fictie met stijl”

56 Compagnon de jazz: Jules Imberechts

“Wat de muziek redt, is innovatie en creativiteit”

58 Muziektheorie: Modale harmonie (2) 61 Boeken: De Duizelingwekkende Mandarijn 21

53

62

Columns Album Souvenir: Mommens Marc Van den Hoof De Jazzlezer: Het mooiste jazzboek Bert Vuijsje Holland Muziekland: Buitenstaan Mischa Andriessen

Cover: Teun Verbruggen - © Jos L.Knaepen 2013/4

3

Interview

Teun Verbruggen

"Jezelf verrassen is de boodschap" Drummer Teun Verbruggen (38) bulkt van de energie en staat borg voor zelfvernieuwing en herontdekking. De totale overgave en nieuwsgierigheid waarmee hij zijn recente projecten koestert plaatste hem op de internationale kaart. Met de symbiose van drums, toys en electronics schept hij, samen met zeer diverse musici, een vruchtbaar universum. Deze nieuwsgierigheid bracht hem dit jaar de Jazzmoza誰ek-Award op. Een gesprek met deze wizard in constante evolutie...

4

2013/4

Interview: Teun Verbruggen Je maakt in je huidige, persoonlijke projecten (o.a. met Mauro Pawlowski, Jozef Dumoulin en Trevor Dunn) een totale symbiose van open impro, de erfenis van de New Thing uit de jaren 60 en het toepassen van electronics, rock- en funkritmes. Breng je bewust die periodes en elementen bij elkaar?

Ik denk dat die dingen er eerder toevallig ingeslopen zijn, maar natuurlijk begin je nooit echt met een witte lei. Men absorbeert uiteraard elementen en stijlen die men beluisterd heeft, die men in zich opneemt: dat sluipt er onbewust in. Het is niet zo dat ik bewust ging stellen: ja, nu moeten we er electronics ingooien of die bepaalde groove. Neen, het is spontaan gegroeid.

Ten andere, wat die vrije impro betreft, dat werd heel belangrijk voor mij, omdat dit te weinig aan bod kwam in mijn rol als sideman. Ik wou er mee bezig zijn, omdat ik er veel zou uit leren; mijn eigen grenzen verleggen. Ik schreef sowieso geen stukken en toen de respectievelijke bands zich vormden, had ik eenvoudigweg geen materiaal op partituur (wat meestal van je verwacht wordt als groepsleider) en gingen we aanvankelijk stukken van anderen spelen, maar aangezien Mauro (Pawlowski) geen echte partituurlezer is, stelde Jozef (Dumoulin) voor om gewoon lekker te improviseren. We hadden van bij de aanvang reeds short notice concertaanbiedingen en veel tijd om te repeteren was er niet; dus zo ontstond in feite de groep (Othin Spake) en het concept. Ik wist niet wat me overkwam, het was fenomenaal, ik kreeg honger naar meer.

Waarom de electronics als verlengstuk van je drumset?

Ik vond dat, met de electronica-klankwereld van Jozef en met wat Mauro deed, ik niet echt blendde in het geheel met mijn akoestisch drumstel.

Ik voelde me gefrustreerd en hoorde voor mezelf andere klanken, maar vond ze niet terug in mijn slagwerk. Ik ben dan veel met prepared drums gaan werken, door objecten op de vellen van mijn drumset te leggen, gevonden voorwerpen, zeg maar, dus ook akoestische klankvervormers, maar dan ging ik tevens experimenteren met elektronica. Zo ontstond er voor mij een hechtere versmelting met de twee andere groepsleden.

Ik heb het zelf vaak toegepast: het gebruik van zogezegd toevallige voorwerpen, die dan toch een muzikale klank blijken te veroorzaken en die je knap kan inwerken in het klankbeeld van de geijkte percussie-set. Het is steeds een plezierig proces, wanneer je spullen ontdekt, die je set een meerwaarde geven door zelfs voor vervreemding te zorgen binnen wat er aan de basis van je klankbeeld ligt.

Ik ben dat beginnen toe te passen vlak na mijn conservatoriumopleiding. Ik zat toen in een trio met Anja Kowalski (voc) en Peter Vandenberghe (Too Noisy Fish). Peter verwerkte toen al verschillende stijlen en elementen binnen de stukken en moedigde me aan om andere klanken te zoeken

vanuit het drumstel. Zo ben ik gevonden dingen op mijn drums gaan leggen: van verkeersborden tot potten en deksels en andere junk.

Zo zijn er meerdere maestro’s die dit in de jaren 60 reeds toepasten, denk maar aan Han Bennink, e.a. Had je daar weet van?

Neen, ik ben later naar die mensen gaan luisteren, of beter gezegd, ze gaan ontdekken: slagwerkers als Tony Oxley, Jim Black, maar evengoed Bad Plus-drummer Dave King, die ik op aanraden van Peter Vermeersch in Parijs live hoorde spelen met al die aparte sounds op zijn drumstel. Dat was een ware openbaring, want aanvankelijk werd ik meer beïnvloed door mensen als Joey Baron, die zich houden aan de pure drumsound maar daar heel creatief mee omgaan.

Ik raakte uit mijn eigen mechanisme en patronensysteem. Het inspireerde me om het drumwerk totaal anders te benaderen. Jezelf verrassen is de boodschap.

Teun Verbruggen:

“Ik zoek muzikanten waarvan ik vind dat ze op een eigenzinnige manier bezig zijn”

Bekijk jij het drumstel nog als entiteit, want tenslotte is dit item ook ontstaan uit een oorspronkelijk hybride samenstelling van slagtuig?

Ik heb wel zo iets van: moet ik daar niet van afstappen...maar toch...ik ben daar nog niet aan toe. Nu voel ik me er meestal wel comfortabel bij.

Toch heb ik ook momenten, dat ik denk: misschien wil ik wel eens een set bouwen, die anders in mekaar zit, andere maten, andere klanken, enz. Ik heb er nog niet echt de tijd voor gehad of gemaakt om mij daarop te richten. Ik vloek soms wel op die typische sound van het jazzdrumstel en wanneer het dan eens gebeurt dat ik bij een concert op een plaatselijk crappy drumstel moet spelen, voel ik me dan aangenaam uitgedaagd.

Tijdens je concerten ga je binnen de open impro het abstracte doorbreken door er stevige energy-grooves in te werpen, die sterk aan de rock en, in zekere zin, de funk doen denken. Het klinkt echter nooit clichématig of afgeroomd. Is het een knipoog, die je geeft of gebeurt het gewoon op het moment zelf?

Dat gebeurt wel degelijk op dat moment. Het hangt natuurlijk af van met wie ik speel. Ik nodig

in mijn projecten nogal wat rockmuzikanten uit, en dan komen zo’n dingen voorbij. Andere situaties ontstaan, wanneer mijn medespelers meer bestaan uit jazzmusici: dan gaat het er akoestischer en opener aan toe, maar toch...ook in die context...ik durf er dan toch een beat achter zetten, ik speel rare backbeats, ik zal het zo zeggen (lacht).

Dat heeft iets met jouw generatie te maken, zal opa jazz dan maar opperen?

Tja, ik weet niet waar dat vandaan komt. Het is wel invloed vanuit de muziek waar wij naar luisteren (en luisterden in onze vroege jaren).

Dat hoor ik meer, dat jongere jazzmusici een breder spectrum van luistercultuur hebben beleefd in hun jeugdjaren, waaronder ook pop, singer-songwriters- en rockmuziek. Ik heb zowaar de ganse geschiedenis van de jazz doorkliefd: van Louis Armstrong, Duke Ellington, Erroll Garner tot Cecil Taylor, maar bij mijn generatie komen er toch vooral namen naar voor als Thelonious Monk, John Coltrane en Miles. Zijn er bij jou dan andere namen die op het lijstje staan als grote voorbeelden?

Ik luister vaak naar de bekende coryfeeën zoals Coltrane, Monk, Ornette, Joe Henderson, Miles, Sonny Rollins, Wayne Shorter,...daarbuiten ben ik een kind van mijn tijd en luister ik veel naar Brad Mehldau, Bobo Stenson, John Zorn, Mike Patton, Aphex Twin, Craig Taborn, de meer avant-garde scene van Scandinavië en New York.

De jongere generatie na mij is dan weer meer met hiphop in contact gekomen, terwijl wij op Radiohead flashten. Die rockband heeft veel jonge jazzmuzikanten beïnvloed. Wayne Shorter komt uit een oudere stroming, maar wat hij nu doet met zijn kwartet heeft ons ook sterk geïnspireerd.

Je projecten dragen namen als Othin Spake, Chaos of the Haunted Spire, Black Swan en natuurlijk The Bureau Of Atomic Tourism met keyboard-wizard Jozef Dumoulin. Men voelt er de koppige humor in en een beetje uitdagen met zulke benamingen. Er is tevens je laatste duo-project met de Noorse trompettist Arve Henriksen. Zit er voor jou iets of iemand in die muziekbeweging, die wat nieuws te vertellen heeft?

Jozef is iemand die echt origineel en sterk persoonlijk bezig is en de huidige cultuur en alles wat er nu gebeurt gebruikt om zijn creativiteit op bot te vieren. Buiten hoe hij speelt, vind ik de manier waarop hij schrijft en muziek organiseert erg inspirerend. Ook de andere muzikanten binnen mijn projecten doen zaken, waarvan ik denk, waw, dit is echt heel fris, vernieuwend. Trevor is een bassist van een heel apart ras. Een uitzonderlijke muzikale persoonlijkheid. Idem voor Arve Henriksen, Mauro, Andrew Claes, en de anderen. Ik zoek muzikanten waarvan ik vind dat ze op een eigenzinnige manier bezig zijn. Musici die me inspireren om mezelf te herontdekken en te vernieuwen.

2013/4

5

Interview: Teun Verbruggen

Teun Verbruggen: "Ik vloek soms wel op die typische sound van het jazzdrumstel..."

Het valt me op dat vandaag vele drummers percussie-instrumenten omhelzen, ze toevoegen aan hun set-up en omgekeerd evenredig de percussionisten zich vergrijpen aan elementen uit het drumstel. Als percussionist kregen wij in de jaren 70 meer werk, dankzij de opmars van de fusion (rockjazz), van latin-jazz was er in onze contreien toen amper sprake en daarvoor verdienden wij ons kostje met jobs binnen de variété en zwakke afgietsels van de latin-dansmuziek.

Binnen de jazzjournalistiek werden we dan ook makkelijk beschuldigd van oppervlakkig exotisme, zonder meer.

In eerste instantie hangt dat van de percussionist zelf af of hij voor die beschuldiging in aanmerking komt of niet, maar wat de inmenging van drumonderdelen betreft bij jullie materiaalkeuze, ja, dat heb ik me vaak afgevraagd waarom jullie dat doen. Wellicht om dezelfde redenen waarom wij, drummers, percussieobjecten gaan toevoegen aan onze opstelling. We zoeken gewoon klanken.

Naast onze functie binnen een band willen wij, drummers en percussionisten, een band kleuren.

We doen het in tegengestelde richting, maar het komt op hetzelfde neer. Jullie willen zowel drumelementen horen bij de percussieklanken zoals wij percussiesounds willen horen bij onze drums.

Zo gaat ieder van ons zijn eigen set-up en klankwereld samenstellen. Ik heb daar geen negatief gevoel bij, hoor.

Teun Verbruggen:

“Ik speel heel anders vandaag met Jef Neve dan vijf jaar geleden, neem dingen van zijn trio mee naar Flat Earth en naar wat ik met Jozef Dumoulin doe, en vice versa”

Als sideman reis je tussen een grote verscheidenheid van emoties en opvattingen: van het verfijnde akoestische pianotrio (Jef Neve, Igor Géhenot, Christian Mendoza), via de razend jazzy Bruno Vansina en het energieke Too Noisy Fish tot de monumentale humor en koppigheid van Flat Earth Society. Als Info en concertagenda: www.teunverbruggen.com

6

2013/4

bandleader zing je dan een totaal ander lied.

Hoe beleef je dat?

Ik speel als sideman uiteraard héél graag met deze mensen en kan daar diep in gaan en me creatief voelen. Die muzikale ervaringen verschillen natuurlijk erg van wat ik doe met mijn projecten, in die zin, dat ik het extreme ben gaan opzoeken om te voelen wat er allemaal in mij zit, wat mij beweegt, en dat extreme is ook wel een deel van mij. Ik had het gevoel dat ik vooral door vrij te improviseren met erg diverse muzikanten tegen deze grenzen aan zou lopen. Het hoeft niet alleen noisy te zijn. In mijn bands kan alles. Ik hou ook van ballads en vreemde grooves, van minimal electronics en ijle muziek. We proberen vrije muziek te maken en verbreden telkens ons spectrum. De verschillende bands beïnvloeden me. Ik speel heel anders vandaag met Jef (Neve) dan vijf jaar geleden en neem dingen van zijn trio mee naar F.E.S, en van Flat Earth naar wat ik met Jozef (Dumoulin) doe, en andersom. Ik denk dat het verrijkend is je te laten beïnvloeden door alle verschillende genres die je speelt, als je je laat leiden door de muziek en niet door je ego of andere zaken, zit je goed.

Chris Joris

2013/4

7

F

cus

Rembrandt Frerichs

“Ik denk dat ik niet helemaal in het vakje jazz pas” Rembrandt Frerichs (36) is een talentvolle Nederlandse jazzpianist, die in 2004 cum laude afstudeerde aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Zijn debuutalbum Self Portrait (2007) werd genomineerd voor een Edison Award. In 2011 verscheen de opname Levantasy en in 2012 met zijn trio Continental. Daarbij waren de invloeden van Arabische muziek heel markant. Nu staat hij op het punt om het Belgische publiek in te palmen. Zijn trio speelt in januari in Flagey (Winter Jazz) en in mei tijdens de Brussels Jazz Marathon.

Rembrandt Frerichs debuteerde op 22-jarige leeftijd op het North Sea Jazz Festival. Hij speelde in die periode ook met Michael Brecker. In 2007 was hij finalist van de Deloitte Jazz Award, samen met altsaxofonist Ben Van Gelder (winnaar), en trompettist Rik Mol. In 2010 trad Frerichs op in de New Yorkse jazzclub Birdland.

Momenteel werkt hij aan een project met pianoforte (TheContemporaryFortePiano.com).

Pianobouwer Chris Maene uit Ruiselede (Piano’s Maene) leent hem daartoe al een tijdje een Walterkopie Forte Piano uit 1790. Met zijn project zal hij op 3 augustus 2014 op het MA festival Brugge in 2014 uitpakken.

Bovendien staat hij in maart 2014 op verschillende podia in ons land met het Brussels Philharmonic en baritonzanger Wilfried Van den Brande.

Recent was Rembrandt Frerichs in ons land als lid van het Marnix Busstra Quintet tijdens Jazzathome in Mechelen.

Wie waren je docenten piano?

In Den Haag waren dat Frans Elsen, Rob van Bavel en Rob van Kreeveld en in New York Kenny Barron en Michael LeDonne. Nu geef ik zelf les in verscheidene conservatoria (vast in Tilburg) en als gastdocent in Amsterdam, Utrecht, Rotterdam en Groningen. Je leert soms meer van je studenten dan van je docenten, vind ik zelf. Waar Den Haag vroeger een levendige scene was, is dat nu wel wat weggeëbd heb ik het idee. Cees Slinger woonde om de hoek, is net als Frans Elsen overleden, Rob van Kreeveld is nu 72… we hadden een gezellige tijd onder studenten.

Al jong speelde je met Michael Brecker…

Het spelen met Michael Brecker kwam als verassing tijdens mijn studie in New York. De producer van Brecker belde me voor een concert in het stadhuis van Den Haag. Met de vraag of ik wou spelen met Michael Brecker. En of ik dat wou! We speelden onder meer Impressions, Chan’s song van Herbie Hancock, en I Mean You van Monk. Op YouTube vind je fragmenten.

Wat heeft New York je bijgebracht?

Ik ging bewust naar Den Haag omdat daar de jazz het meest centraal stond. Tijdens mijn studie in New York heb ik nog meer de waarde ervaren om samen met je muzikale vrienden een scene te creëren. Uit verschillende landen komen daar muzikanten samen, en dat zorgt voor een levendige uitwisseling van ideeën. De artiesten vinden elkaar in de vele clubs,

8

2013/4

bouwen samen aan muziek en dat maakt New York wel bijzonder.

In welke mate is jazz jouw idioom?

De puur ‘Amerikaanse periode’ van de jazz is volgens mij wel afgesloten, in de zin van dat al wat uit de VS komt goed is, weet je wel, dat vind ik niet meer zo.

Ik ben sterk aangesproken door Europese muziek en in België bijvoorbeeld wat Jozef Dumoulin of Dré Pallemaerts doen. Voor mij persoonlijk is jazz een soort wereldmuziek geworden. Het is lastig om te

Rembrandt Frerichs:

“Door mijn interesse in de muziek van het Midden Oosten kwam ik verder uit bij de forte piano, in feite bekend om Mozart op te spelen, en zeker geen jazz”

bepalen of iets tegenwoordig nu wel of niet jazz is.

Ik denk dat Amerika een beetje verschuift naar Europa. Neem bijvoorbeeld Brad Mehldau, waarvan ik weet dat die Brahms bestudeert. Op een bepaalde manier denk ik dat ik inmiddels niet helemaal in het vakje ‘jazz’ pas, er zit inmiddels te veel klassiek en impro in mijn muziek, hoewel ik moet bekennen dat ik uit de traditionele jazz ben gegroeid. Mijn basis blijft jazz.

Je bent sterk beïnvloed door Arabische muziek…

Ik heb twee jaar in Caïro gewoond. Daar heb ik de Arabische muziek opgezogen en gaan integreren in mijn improvisaties op piano. Dat heeft geleid tot de groep Levantasy, waarin ik met mijn trio speel met de Israëlische hoboïst Yoram Lachish, die nu naast Levantasy druk op tournee is met het nieuwe project van Avishai Cohen.

Door mijn interesse in de muziek van het Midden Oosten kwam ik verder uit bij de forte piano, in feite bekend om Mozart op te spelen, en zeker geen jazz.

Ik beschouw forte piano als een soort santur, een

Focus: Rembrandt Frerichs

Je was in maart jongstleden te gast op het Caïro Jazz Festival, hoe was dat?

Het was al een jaar of tien geleden dat ik nog in Caïro was. Er heerste een wat grimmige sfeer daar, Mursi was nog aan de macht, en dat zorgde voor heel wat protest.

We speelden een concert met het trio. Eén van de collega artiesten was de Libanese pianist/componist Ziad Rahbani, zoon van de beroemde componist Assi Rahbani en de zangeres Fairuz.

In Caïro heb je eigenlijk nauwelijks een jazzscene, dat komt omdat Caïro – een beetje zoals Hollywood bij ons – het culturele centrum is van de Arabische wereld. Ze hebben van Marokko tot Irak een heel eigen muziekcultuur, helemaal geen jazz.

Een uitdaging voor mij is dat de Maqam (melodische modi in Arabische muziek-nvdr) en die kwarttonen zoals Ibrahim Maalouf op zijn trompet met een extra ventiel laat klinken, niet op een piano speelbaar is, wel kan je met de bas en hobo wat opvangen. Ik experimenteer daarom ook met piano forte, Rembrandt Frerichs waarin je die tonen makkelijker kunt verstemmen.

Eigenaardig is dat je in het Midden Oosten en ook India bijna geen vioolpartijen van Bach aan het spelen was, dan kon cember een nieuwe cd opnemen, opnieuw bij Chalvleugelpiano’s en nog minder pianostemmers vindt. ik wel inpakken. lenge Records. We zullen dan ook in Flagey al nieuw Wij hebben vanuit de Westerse cultuur bijna overal repertoire spelen. De nieuwe cd komt vermoedelijk piano’s staan, het hoort bij de opvoeding, mijn zoonMet je trio kom je nu naar Winter Jazz in Flagey… maart/april uit, dus voor Brussels Jazz Marathon. tje volgt nu pianoles, heel vanzelfsprekend. Op het Inderdaad, wel is Guus Bakker die bassist was op de festival bleek het quasi onmogelijk een pianostemBernard Lefèvre cd Continental nu vervangen door Tony Overwater, de mer te vinden… drummer blijft Vinsent Planjer. We gaan begin deLiefde voor barok is een ander facet…

Mijn vrouw (Klaartje van Veldhoven-nvdr) is klassiek zangeres. Maar los daarvan denk ik dat het Concertagenda deels in mijn genen zit. Een half jaar geleden ont 24 januari 2014 | Flagey Brussel – Rembrandt Frerichs Trio dekte ik dat mijn opa impresario was van concerten

23 of 24 mei 2014 | Brussel – Brussels Jazz Marathon – Rembrandt Frerichs Trio van oude muziek en net als mijn vader organist.

Laatst heb ik zelf met een organist, Aart Bergwerff, zie verder www.rembrandtfrerichs.nl een leerling van mijn opa, op ons concert geïmproviseerd. Die soleerde zo geweldig, bleek dat hij de 2013/4

foto: © Guido Benschop

Iraans instrument, maar dan met toetsen. We spelen daar stiekem heel wat Bach op, maar vooral moderne, geïmproviseerde muziek.

Door mijn oom Jos van Veldhoven, dirigent van de Nederlandse Bachvereniging, kwam een uitnodiging om Bach te spelen en toen hoorde iemand van Festival Classique ons en stonden we met mijn trio op Nach van Bach, en zo ging het net als een rollercoaster verder aan het rollen…Volgend jaar staan we dus op MA festival Brugge.

9

F

cus

Steven Delannoye

“New York heeft me echt gevoed” Met een JazzLabtournee én een nieuwe cd op W.E.R.F. in aantocht heeft het New York Trio van saxofonist Steven Delannoye mooie vooruitzichten.

Zijn ervaringen in de hoofdstad van de jazz kan hij nu in een Europese context gebruiken: “Iedere keer als ik naar New York terugkeer, geeft me dat echt een enorme boost.”

“In 2009 heb ik een jaar gestudeerd aan de Manhattan School of Music”, vertelt Delannoye.

“Toen ben ik veel beginnen te spelen met bassist Desmond White en drummer Jesse Simpson. Want op zo’n New Yorkse school word je echt gekatapulteerd in een groep vrienden die allemaal hetzelfde doel hebben. En ik vond dat zij er met kop en schouder bovenuit staken, althans voor mijn muziek. De swing en de sound van Jesse’s drums zijn heel Amerikaans maar hij heeft ook veel subtiliteiten en vrijheden die eerder Europees getint zijn. Een zeer veelzijdige drummer, met wie je rustig kamerjazz kan spelen of net volle bak swingen. En Desmond staat voor mij op het niveau van een Ben Street of Thomas Morgan. Met hen werken is echt wel leuk: geef ik hen een nieuw nummer, dan klinkt dat meteen alsof ze het al jaren spelen.”

Intussen woon je in Brussel. En toch blijf je aan de slag met het New York Trio. Hoe slaag je daarin?

Tja, dat is organisch zo gegroeid. We hadden een goede band met elkaar in New York en ik kreeg het voor mekaar om hier in België een tournee te organiseren. Het zal in februari al onze derde toer zijn samen. Na dat jaartje aan de Manhattan School ben ik naar België teruggekeerd, om vele redenen, zeker ook de levenskost en werkomstandigheden.

Vandaar dat ik liever die twee werelden ging combineren, door die muzikanten naar hier te halen.

Eerst was er een klein tourtje, met tien concerten.

Dan een livealbum opgenomen, waarop ook Frank Vaganée meespeelt, met veel standards, en enkele eigen composities. Bij de tweede tournee hebben we een album opgenomen zonder Frank, omdat ik het trio echt wel als aparte entiteit wilde behouden. Die cd – Small World – is in Cultureel Centrum De Meent (Alsemberg) opgenomen, zonder publiek.

En nu is onze volgende cd al klaar, dit keer opgenomen in De Werf, opnieuw met Frank, die ook meespeelt op onze tournee. De cd verschijnt vlak voor de JazzLab-toer, een ideale combinatie.

Op een van die concerten wordt Frank vervangen door pianist en Fender Rhodes-wizard Jozef Dumoulin. Meteen iets heel anders?

Dat is meteen een heel ander concept, een heel andere richting. Met Jozef Dumoulin speel ik ook wel in duo, maar nu met vier is dat meteen een tryout voor iets nieuws. Ik weet niet wat de toekomst brengt, maar ik kijk al uit naar nieuwe samenwerkingen, en wil graag verschillende blazers – internationale namen – uitnodigen om als gast met ons trio een Europese tournee te doen.

Ik heb nog een ander project met een cellist, Lode Vercampt, met wie ik ook een cd heb opgenomen, geïnspireerd door de foto’s van Geert Goiris. En dan

10

2013/4

heb ik nog een elektronicaproject met een zangeres uit Berlijn. Stilzitten doe ik dus niet.

Je jaartje New York ligt nu al een tijd achter de rug. Wat heb je daar geleerd?

Hoe goed en ruimdenkend de opleiding aan het Leuvense Lemmensinstituut en de Belgische conservatoria ook is, in New York wordt er veel meer concreet materiaal aangereikt. Neem een jazzstandard, luister wat die muzikale grootheden

Steven Delannoye:

“Ik wilde het Amerikaanse element in mijn muziek binnenbrengen, de groove en de traditie”

er mee hebben gedaan, en zie nu wat je er zelf mee kan doen. Daar sta je echt met twee benen in de traditie. Dat was ook mijn motivatie om naar New York te gaan. Ik heb dat ook neergepend in mijn essay om die beurs bij de Belgian American Education Foundation. Want die beurs draaide om superveel geld en ik heb daar mijn uiterste best moeten voor doen. Ik wilde het Amerikaanse element in mijn muziek binnenbrengen, de groove en de traditie. Wat ik hier had gestudeerd, heb ik daar heel goed kunnen aanvullen. In New York kon ik ook een tweede instrument kiezen, zodat ik ook boeiende pianolessen kon volgen (bij Phil Markowitz, red.) en ook een tijdje op dwarsfluit kon focussen.

Dat jaartje New York kwam pas drie of vier jaar nadat ik mijn studies in België had afgerond. En in die tussentijd had ik natuurlijk ook veel ervaring opgedaan. Maar ik wilde niet alleen naar New York om er te studeren, ook de stad zelf trok me aan.

New York heeft me echt gevoed, ook de relaties en mensen die ik daar heb leren kennen. Ook mijn project Bright Noise is daar ontstaan, trouwens. Met hen heb ik intussen al een tournee door Engeland achter de rug.

In New York heb ik me ook op fotografie gestort. Ik gebruik voor mijn albums en posters eigen materiaal, analoge foto’s die ik dan gedigitaliseerd heb.

Vooral grote sfeerbeelden in zwart-wit.

Focus: Steven Delannoye Was New York ook geen harde leerschool gezien de grote concurrentie?

Op sociaal vlak lag het af en toe wat moeilijk, dat klopt. Veel mensen in New York blijven steken in de smalltalk, hebben een andere manier van denken. Wij zeggen meer rechtstreeks onze mening.

Daar wordt alles meer gladgestreken. Dat was wel confronterend. Maar dat er zoveel ander goede muzikanten zijn doet je alleen maar meer naar je eigen identiteit zoeken. Ik speelde anders dan veel van die New Yorkers, dat was alleen maar in mijn voordeel. Uiteindelijk bleef de helft van de relaties daar in smalltalk en oppervlakkigheid steken, maar ik heb er ook echt wel vrienden aan over gehouden.

Nooit overwogen om je in New York te vestigen?

Na een maand of vier, vijf heb ik daar wel even aan gedacht. Maar intussen was ik met Desmond en Jesse gaan spelen en ben ik op lange termijn beginnen te denken. Ik wilde met hen lange tijd samenspelen en zag dat het ook zou lukken ná mijn jaartje New York. Want hier in Europa hebben we eigenlijk veel meer speelmogelijkheden. En bovendien kon ik dan mijn lesopdracht voor een deel terug opnemen. In New York is er wel meer publiek voor jazz, er hangt een andere vibe, dat wel. Maar je moet er wel spelen voor een habbekrats. Trouwens: ik keer nog altijd een paar keer per jaar terug en dan heb ik telkens weer een boost.

Begin dit jaar heb ik zo in het Flanders House gespeeld en wat kleine gigs gespeeld in de stad zelf, dat lukt makkelijk daar. Nu ben ik met Jesse en Desmond aan het bekijken of we met het New York Trio ook letterlijk wat meer in New York te laten spelen, omdat zij zeer enthousiast zijn over hoe de zaken daar lopen.

Zijn zij echte New Yorkers?

Jesse is van Californië, heeft een Brits paspoort, maar woont al zeven jaar in New York. En Desmond is Australiër, maar had genoeg van zijn luxeleventje daar en is naar New York getrokken om er met 700 dollar per maand rond te komen. Hij Steven Delannoye woont er nu ook al vijf jaar. Zij gaan daar zeker blijven en zijn echte New Yorkers geworden. Er zijn trouwens weinig jazzmuzikanten in New York die echt in de stad geboren je hem over vrije vormen laat spelen klinkt hij ook en getogen zijn. Iedereen blijft er voor de inspiratie waanzinnig. Frank was vijf jaar mijn leraar aan het en voor de energie, dat is de aantrekkingskracht van Lemmensinstituut. Ooit ging hij zelf op tournee met New York. zijn leraar, John Ruocco. Door nu zelf met een van zijn leerlingen een tournee mee te maken, is de cirWaarom zijn jullie precies bij Frank Vaganée kel rond. En uiteraard doet zijn naam in ons land al beland voor een samenwerking? sneller een belletje rinkelen.

Frank is een zeer polyvalente muzikant, die een stevige bigband reputatie heeft met het Brussels Speelt hij ook mee op jullie nieuwe cd?

Jazz Orchestra, maar zelf ook een waanzinnige Ja, en dit keer spelen we ook meer eigen nummers. saxofonist is. En dan is hij ook nog eens een geesOp die standards waren we wat uitgekeken. Die tigaard om mee uit te hangen (lacht). Mensen zien nieuwe cd, die verschijnt op W.E.R.F. heeft meer een in hem een swinger, een Charlie Parker, maar als ECM-karakter, met meer open vormen. Ik ben een

grote fan van alles wat Paul Motian gedaan heeft, tussen swing en moderne muziek, zeker in zijn band met Joe Lovano en Bill Frisell. Als het over swing gaat neem ik hem als uitgangspunt. Ik heb hem vaak gezien in de Village Vanguard en was er vorig jaar echt onderste boven van toen hij is gestorven.

Ik kijk ook uit naar nog een andere tournee die we begin volgend jaar hebben gepland, met de Deense gitarist Jakob Bro, 22 Strings and a Piece of Wood.

Bro heeft met Motian gespeeld, vandaar.

Peter De Backer 2013/4

11

F

cus

Bram De Looze

"We willen niet voorspelbaar klinken" Bram De Looze is net tweeëntwintig maar zijn naam ligt al jaren op ieders lippen.

Virtuositeit en een haast ongeremde experimenteerdrang vormen de twee ankerpunten waarrond alles draait bij deze jonge pianist. De twee recente releases, Fluxus met het LABtrio en Foster Treasures met zijn eigen trio, illustreren dit perfect.

Ondertussen geniet hij volop van zijn leerperiode in New York. “Zelf kansen creëren en investeren om te groeien is hier de gouden regel.”

Bram De Looze

12

2013/4

Focus: Bram De Looze Hij was altijd reeds actief met verschillende projecten maar LABtrio kreeg van meet af aan alle aandacht van publiek en pers. Dat de groep de eerste prijs won in de wedstrijden van Dexia Axion Classics (2008) en de Brussels Jazz Marathon (2009) en twee jaar later het concours Tremplin Jazz d’Avignon, was daar natuurlijk niet vreemd aan.

De juiste groep op het juiste moment of toch een aparte X-factor zoals een van jullie titels luidt op de debuut-cd?

Zelf zat ik niet eens op het conservatorium toen we begonnen en ik had nog enkele jaren secundair onderwijs voor de boeg, net als Anneleen Boehme. Muziek was voor mij geen voltijdse bezigheid maar het voelde wel als iets dat ik niet meer kon loslaten. Onze talrijke repetities werkten uiterst inspirerend en stelden ons in staat te groeien. Dat het trio nooit stil kwam te liggen, hielp enorm. Dat gaf ons de kans als groep te evolueren terwijl we er ook individueel op vooruit gingen. Experimenteerdrang was daarbij een vast aanwezig aspect dat nieuwe deuren opende.

Het samen op tournee gaan, vormde een continue stimulans. Zo denk ik terug aan onze eerste concerten in Hot Club De Gand of een trip voor enkele dagen naar Den Haag waar we als trio naar Hein van de Geyn gingen om wat goeie raad.

Ik was toen zestien. In 2009 speelden we in de Jamboree Jazz Club in Barcelona en dat concert gaf ons extra zelfvertrouwen, een heel belangrijk element in improvisatiemuziek. Onze muzikale smaken begonnen ook steeds meer samen te smelten. We leerden enorm veel van onze deelname aan Tremplin Jazz d’Avignon. Met plezier keerden we het jaar nadien terug. Het publiek was eveneens uiterst enthousiast. We doken daar dan studio La Buissonne in om Fluxus op te nemen. De juiste groep op het juiste moment of simpelweg ons lot, wie weet?

Verwijst de cd-titel Fluxus naar de kunststroming uit de jaren zestig?

Deze refereert naar het nummer waarmee we de cd openen en afsluiten. Ik kreeg van enkele vrienden de reactie dat ze hier in het algemeen een ander LABtrio hoorden dan voordien. Gelukkig maar. We namen de tijd om wat vrijere muziek te spelen, gecombineerd met enkele strakke nummers waarin de richting van de muziek wat meer op voorhand bepaald is. We willen vooral niet voorspelbaar klinken. Fluxus symboliseert voor ons een stromende maar ook zuiverende rivier.

Soms gaat het sneller, soms trager. We vonden het in elk geval een inspirerende titel voor een debuutplaat.

Hoe belangrijk is wetenschap in jullie muziek of verwijst Pi naar iets totaal anders?

Pi verwijst inderdaad op een heel directe manier naar het getal. De melodie van het laatste deel van de compositie is het getal Pi dat je hoort in verhouding met mode 3. Misschien niet zo duidelijk voor niet-muzikanten maar wel voor wie iets

afweet van Messiaen.

Wetenschap speelt een belangrijke rol, maar mag niet enkel op zichzelf bestaan en is ook niet per se de absolute waarheid. Daarbij ben ik steeds Ron Van Rossum indachtig die mij de uitspraak van Samuel Cadman bijbracht: “A little experience often upsets a lot of theory”. Kennis van muziek heeft enkel waarde als je deze op de juiste manier weet te gebruiken. In het geval van Pi was ik nieuwsgierig hoe dat getal zou klinken in een bepaalde toonladder en welke sfeer het zo met zich meebrengt. Pi heeft een brutaal kantje wanneer het in aanraking komt met die bepaalde toonladder en dat feit gebruik ik als climax van die compositie.

Bram De Looze:

“Fluxus symboliseert voor ons een stromende maar ook zuiverende rivier.

Soms gaat het sneller, soms trager”

Je neemt een paar keer plaats achter de Fender.

Fender Rhodes vond ik altijd al een boeiend instrument ook al zijn er weliswaar limieten. Deze kan je echter opvangen door er wat elektronica aan toe te voegen. Het is bijvoorbeeld ongelooflijk moeilijk om te swingen met een Fender als je vertrouwd bent met de dynamiek van een akoestische piano. Net zoals bij elk instrument vergt het heel wat tijd om het op de juiste manier te spelen. Voor mij had de Fender pas sinds de laatste jaren een meerwaarde wanneer ik deze combineerde met piano in de context van LABtrio.

Met je trio De Looze-Machtel-De Waele en de debuut-cd Foster Treasures bewandel je totaal andere paden. Was er de drang om een meer klassieke formule uit te proberen?

Dit trio ontstond toen ik op het Lemmensinstituut uitgenodigd werd voor een concert met een ensemble geleid door Jos Machtel. Ik kende hem al via enkele sessies voor ik naar het conservatorium trok. Telkens was dat een uiterst aangename ervaring, zeker toen we standards speelden. De man is een formidabele muzikant en een meester van de groove. In dat bewuste ensemble zat ook Matthias De Waele. Hij nam het initiatief om een concertweek te organiseren met ons drie. Het klikte en nu is er dus de debuut-cd. Het is niet bepaald zo dat er een drang was om standards te spelen, deze muziek was er voor mij altijd al.

Ik ben opgegroeid met die oude nummers en heb

daar heel wat van geleerd. Of je nu een standard beluistert gespeeld door John Coltrane of door Paul Bley, het blijft verrijkend. Je kan er moeilijk omheen want het is de universele taal van jazzmuzikanten. Zelf heb ik er enorm veel tijd voor over gehad om die taal te leren kennen en daarom wilde ik er ook iets mee doen.

Op de hoes staat een rij brownstone huizen uit Brooklyn. Van waar komt dat idee?

Het is een rechtstreekse verwijzing naar de fameuze foto van Art Kane, A Great Day In Harlem.

Dat beeld blijft tot de verbeelding spreken als je nadenkt over de muzikale erfenis die al deze muzikanten nalieten. Het moet een ongelooflijke taak geweest zijn voor de fotograaf om types als Monk, Gillespie, Blakey en al die anderen te laten stilstaan voor de foto. Er bestaat een film over met de gelijknamige titel. Boven de brownstone op onze cover zie je vogels. Ze symboliseren ons drie als vrije vogels die de muziek interpreteren die in deze periode tot bloei kwam.

Hoe verloopt je verblijf ondertussen in New York?

Ik zat een jaar op de New School For Jazz and Contemporary Music. Dat was een gedroomde start want zo leerde ik vrij snel een aantal mensen kennen waar ik nu regelmatig mee speel. Er is onder andere een trio van de Sloveense drummer Dre Hocevar samen met de Amerikaanse bassist Devin Starks. Begin juli brachten we het album Motion In Time uit, producer was Michael Carvin.

Het klinkt als een cliché maar wat mij het meest opvalt hier is de energie en de inspiratiemogelijkheden, zowel in de muziek als in het dagelijkse leven. Het boeiende daarbij is de combinatie van de fiere oude garde en de creatieve absorberende jonge generatie die enkel nog toeneemt. Hierdoor ontstaat er een positieve concurrentie. En verder waren er natuurlijk al heel wat leuke ontmoetingen zoals met Reggie Workman, Marc Copland, Uri Caine en Samir Chatterjee. Zeker noodzakelijk volgens mij is dat je als muzikant zelf acties onderneemt en je afschermt van alle vormen van negativisme. Zelf kansen creëren en investeren om te groeien is de gouden regel.

Welke zijn je nabije toekomstplannen?

In november is er een tournee met het Dre Hocevar Trio in Slovenië en Kroatië. Begin 2014 komt er trouwens een tweede album met dit trio, opnieuw met Michael Carvin als producer. Naast optredens met het LABtrio en met het trio De Looze/Machtel/De Waele staan er ook wat soloconcerten op het programma. Ik schrijf ook volop muziek voor een nieuwe eigen groep met daarin twee cello’s, drie blazers, piano en drums.

Dat vergt veel tijd, zeker qua research. Ten slotte komt er nog een project met bassist Laurens Smet, de Zweedse drummer Konrad Agnas en de Franse saxofonist Julien Pontvianne.

Georges Tonla Briquet

2013/4

13

F

cus

Bert Cools

“Ik probeer de klank van een piano te benaderen” Net als zijn generatiegenoten duikt gitarist Bert Cools op in heel wat verschillende groepen waaronder Banjax, Merope en Hoera. Improvisatie en de zoektocht naar het begrip tijd staan daarbij telkens centraal. Om alle projecten wat te kanaliseren richtte hij met broer Stijn het kunstenplatform Granvat op.

We ontmoetten Bert na zijn concert met Fieldtone in het Brusselse vrijbuitershol Studio Grez. Met vier snaarinstrumenten (akoestische gitaar, Litouwse harp, elektrische gitaar, contrabas) en een drum zorgde het kwintet voor een uiterst intiem en minimalistisch concert.

Bert hierover: “Het repertoire bestaat uit composities van Stijn maar uiteindelijk is elk optreden van deze groep een gezamenlijk onderzoek naar de essentie van klank, ritme en spanning en ontspanning van tijd. Aansluitend willen we de impact hiervan kennen op onze eigen instrumenten maar ook op het publiek. Vandaar de verzamelnaam Book Of Air waaronder Fieldtone valt. Het volgende deel zal een andere naam krijgen maar zit eveneens vervat onder de koepel van Book Of Air.” Dat betekent meteen dat je absoluut meester moet zijn van je instrument.

Dat is de dualiteit in ons werk. Je speelt één enkele noot maar er zit wel een berg energie in. Daarbij aansluitend zoeken we naar het juiste evenwicht tussen partituur en improvisatie. Bij dit laatste aspect laten we heel veel ruimte voor het gebeuren van het ogenblik zelf en dan is het een kwestie van juist die ene noot te plukken en aan te houden. Het is de kunst om snel te reageren en de juiste intensiteit aan de dag te leggen. Ideaal om dit alles te kunnen uitvoeren is dat er absolute stilte heerst rondom ons. In jazz, rock en pop speelt het volume meestal een belangrijke rol terwijl er nog zoveel andere parameters gebruikt kunnen worden. Je kan onze aanpak vergelijken met een blad dat op de grond valt. Dat is ook telkens anders. Wij doen aan klankonderzoek en sounddesign net om die verschil14

2013/4

len te ontdekken en nadien te kunnen manipuleren.

In dat verband kan ik nog toevoegen dat al onze uitgebrachte opnamen bijna allemaal eerste takes zijn. Dat zijn ook de eerlijkste momenten. Elk project is natuurlijk anders. Een studio instappen blijft echter telkens magisch, hoe dikwijls je ook al samenspeelde. Improvisatie draait tenslotte toch rond het zoeken naar de chemie van het moment, de magie van het boeddhistisch moment als het ware.

Daarom is de locatie belangrijk bij al onze opnamen. Met Hoera trokken we bijvoorbeeld naar een chalet in Luxemburg.

ker wil vermelden is Fabrizio Cassol, onze mentor voor het project Birds Of The Conference waarbij we de link tussen mens en natuur uitdiepen.

Met Merope belanden we dan bij een pan-Europees project.

Het idee komt van de Franse fluitistbansurispeler Jean-Christophe Bonnafous. Hij bracht Indre Jurgeleviciute, bassist Marcelo Windolph, percus-

Studeer je filosofie?

Toch niet maar ik beoefen wel elke morgen yoga om in het leven zo open mogelijk te staan in alles wat ik doe.

Je ego en je eigen belemmeringen wegcijferen vind ik zeer belangrijk.

Dat is allemaal ballast waardoor je nooit tot puurheid kan komen. Het resultaat is echt verbluffend, hoe je dan licht en geluid ervaart. Vandaar ook mijn queeste om via de muziek tot rust te komen. Tijdens een optreden probeer ik dat alles over te brengen naar het publiek onafhankelijk van het verhaal dat ik op dat moment breng.

Naar welke muzikanten kijk je op?

Nelson Veras vind ik grandioos. Bill Frisell apprecieer ik eveneens. Ik luister echter ook graag naar pianisten.

Een gitaar klinkt mooi maar de manier waarop pianisten harmonieën kunnen weergeven is toch nog wat anders.

Heel mijn leven al probeer ik de klank van een piano te benaderen net omdat er zoveel mogelijkheden zijn. Japanse snaarinstrumenten intrigeren mij evenzeer. Die stralen een soort van rust uit. Iemand die ik hier ook zeBert Cools

sionist Miguel Hiroshi en mezelf bij elkaar. Bonnafous kende ieder van ons apart maar we hadden elkaar nog nooit samen ontmoet. We trokken negen dagen de bergen in rond Granada. Alle muziek die op 9 Days te horen is, werd in die tijdspanne ter plekke gecomponeerd en opgenomen. Het interessante aan deze groep is dat we elk uit andere werelden komen. Bonnafous heeft een Indische achtergrond en toert met Hariprasad Chaurasia, de fluitist van John McLaughlin. Indre is van Litouwen en sterk vertrouwd met de polyfonische zangtraditie van haar land. Ikzelf kom meer uit de jazz en gebruik daarbij verschillende effecten. Onze Spaanse percussionist heeft dan weer banden met flamenco terwijl de bassist zich toelegde op Afrikaanse muziek. Een heel kleurrijke mélange waarbij iedereen leider is. We toerden onlangs in Litouwen en ze waren ginder dolenthousiast omdat we hun oude muziek eerden op onze eigen moderne manier.

Laten we het even hebben over Hoera.

Dat is mijn eerste eigen trio met bassist Dries Laheye en Stijn (Cools) op drums. De groep ontstond puur door toeval. Dries had een duoconcert in de Brusselse Sounds met Nicolas

Focus: Bert Cools DEC 2013 - JAN / FEB 2014

Thys maar die kon onverwachts niet komen. Hij vroeg aan Stijn en mij of we hem niet uit de nood wilden helpen. We hadden totaal geen repertoire maar het groepsgevoel was er meteen.

Hoera dus.

Bert Cools:

“Muziek heeft een helende en zelfs spirituele kracht waar we allemaal nood aan hebben”

Het werk van Merope, Fieldtone en Hoera klinkt ogenschijnlijk als achtergrondmuziek maar wie nauwer gaat luisteren ontdekt een onderliggende wereld.

Dat is wat ik nastreef door of net dankzij mijn eerste ontmoeting met Pierre Van Dormael. Zijn naam had ik daarstraks trouwens al moeten vermelden toen je mij vroeg naar wie ik opkeek. Na een optreden vroeg ik als jonge snaak of ik les kon volgen bij hem. Zijn droge repliek was: wat wil je graag weten? Daar sta je dan als vijftienjarige. Ik flapte er uit dat ik wilde leren hoe je met harmonie omgaat gezien mijn toenmalige interesse voor groepen als Octurn en Aka Moon.

Klassieke spanningsbogen, was zijn kort antwoord en hij verdween. Later las ik dat zijn grote droom was muziek te maken die mensen konden beluisteren bij het eten. Ik vond dat een rare uitspraak die totaal niet hip of cool was. Tot ik het later wel snapte. In andere culturen is muziek een essentieel onderdeel van het dagelijkse leven, van bij de geboorte tot de dood. Dat is een gegeven dat bij ons verloren ging door de continue prestatiedrang. Zelf zag ik ondertussen in dat we fout zijn.

Muziek heeft een helende en zelfs spirituele kracht waar we allemaal nood aan hebben. Ergens voelen we het wel aan maar het is nog niet weten-

schappelijk vastgelegd, vandaar dat we hier in het westen dat aspect uit het oog verliezen of negeren.

VR 13/12/13 - 20:30

GOGO PENGUIN (UK) Chris Illingworth: piano Grant Russell: contrabas Rob Turner: drums

Wat beoog je met Matsenoto, het trio met Nathan Wouters en Stijn?

Hier ligt de nadruk op een ander spectrum van het onderzoek naar klank. We willen een link leggen tussen akoestische instrumenten en elektronica. Dat gebeurt tevens met een ander project onder de naam JK’s Kamer maar hier betreft het solowerk. In die context bracht ikzelf al een solo-cd uit met daarop ongeveer een uur pure improvisatie zonder enige vorm van editing nadien. Adriaan Van de Velde wordt de volgende in de rij. Hij speelt daarbij Fender en piano.

Nog een stap verder belanden we bij Pudding oO, een snoeiharde danceband gebaseerd op improvisatie. Naast Adriaan zitten daar ook nog Dries Lahaye, Stijn en ikzelf bij.

Je zou het kunnen omschrijven als Weather Report met hedendaagse beats. Herkenbare muziek voor een jong volkje maar zonder dat er iets vastligt buiten een paar thema’s. Omschrijf het als moderne dj’s die alles zelf spelen en zich niet vastpinnen op een welbepaalde stijl van grooves.

i.s.m. Cactus Muziekcentrum

ZA 21/12/13 - 20:30

MAROCKIN BRASS FEAT. BYRON WALLEN (UK) Byron Wallen: trompet Luc Mishalle: sopraansax, tenorsax Jean-Paul Estiévenart: trompet Pascal Rousseau: tuba | Driss Filali: krakeb, tbel Rida Stitou: sentir, krakeb Badr Dearras: bendir, krakeb Tom Skinner: drums

WO 08/01/14 - 20:00

JEF NEVE SONS OF THE NEW WORLD (B) STADSSCHOUWBURG Jef Neve: piano | Sean Fasciani: contrabas Teun Verbruggen: drums Myrddin De Cauter: klarinet, gitaar Michael Campagne: sax | Jo Hermans: trompet Pieter Kindt: trombone | Bart Indevuyst: hoorn i.s.m. Cultuurcentrum Brugge

VR 17/01/14 - 20:30

JOACHIM BADENHORST (B) Joachim Badenhorst: tenorsaxofoon, klarinet, basklarinet OAKTREE FEAT.

TCHA LIMBERGER (B) Sarah Klenes: vocals Annemie Osborne (LU): cello Thibault Dille: accordeon | Tcha Limberger: viool

Blijkbaar had je nood aan een duidelijke omkadering want je richtte samen met Stijn Granvat op.

Noem het gerust een open platform.

We beperken ons niet tot projecten van ons beiden maar betrekken er eveneens anderen bij uit diverse disciplines zoals fotografie en video.

Vandaar de naam die heel bewust gekozen is. Met gran verwijzen we naar granule of deeltje en vat is de verzameling van al die deeltjes. Het visuele aspect is belangrijk. Daarom trokken we een aantal jonge gasten aan om onze website te verzorgen. Een eigen label is er niet, het gaat om de creatie en het gebeuren zelf.

VR 24/01/14 - 20:30

MIKE REINHARDT TRIO (FR) Mike Reinhardt: gitaar Thierry Elliez: Hammond B3 Stephane Huchard: drums i.k.v. Djangofolllies

ZA 01/02/14 - 20:30

RAGINI TRIO (B) RELEASECONCERT W.E.R.F.114 - RAGINI Nathan Daems: saxofoon, klarinet Marco Bardoscia: contrabas Lander Gyselinck: drums, percussie

VR 14/02/14 - 20:30

3/4 PEACE (B)

Georges Tonla Briquet

Ben Sluijs: altsax Christian Mendoza: piano Brice Soniano: contrabas

Concertagenda

VR 28/02/14 - 20:30

12 december 2013 | Bruno Vansina Big Band in Rataplan 02 februari 2014 | Granvat Night in Antwerpen 24 februari 2014 | Birds Of The Conference met video-artiest Maxime Pistorio in Flagey 12 april 2014 | Merope in Rataplan zie ook www.granvat.com

TIN MEN AND THE TELEPHONE (NL) Tony Roe: piano, electronics, video Lucas Dols: contrabas Boris Petrov: drums

w w w. d e w e r f . b e www.dewerfrecords.be

INFO & TICKETS: WERFSTRAAT 108 - 8000 BRUGGE 050 33 05 29 2013/4 15 RESERVATIE@DEWERF.BE

Jazz Hoeilaart 2013

Tuznik Trio overtuigend winnaar De 35ste editie van de internationale jazzwedstrijd Jazz Hoeilaart 2013 kende finalisten uit België, Nederland, Polen, VS. Uiteindelijk werd de winnaar het Tuznik Trio (Polen). Het Quentin Angus Quintet (VS) won de tweede prijs en het Belgische Nordmann eindigde op de derde plaats.

Het Tuznik Trio wordt geleid door de Poolse pianist/ componist Artur Tuznik, die in Odense (Denemarken) studeert. Hij heeft al even sterke medemuzikanten met bassist Max Mucha en de grappig expressieve Letse drummer Ivar Arutyunyans. Swingend vuurwerk en intense interacties in eigen werk, maar ook een meesterlijk uitgevoerde standard (Nothing Personal van Don Grolnick), overtuigden zowel publiek als de jury. De motivatie van de jury, voorgedragen door Amina Figarova, luidde als volgt: “dit trio verenigt het traditionele

met vernieuwende inzichten en is niet bevreesd om buiten de paden te treden. Ze musiceren op hoog niveau en bouwden in hun optreden een spanning op waarmee ze het publiek intens in de ban hielden.”

Het winnende Tuznik Trio kreeg naast een geldbedrag van 2000 euro een contract voor een concert op het Getxo Jazz Festival 2014 in Spanje en een Belgische concertreeks in 2014.

Bernard Lefèvre

De volledige resultaten van de 35ste editie van Jazz Hoeilaart 1ste prijs: 2de prijs: 3de prijs: 4de prijs: 5de prijs: 6de prijs:

2000 euro (Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap): 1500 euro (vzw De Rand): 1200 euro (Jacobs Creek, Pinot Ricard): 350 euro (gemeente Hoeilaart): 350 euro (gemeente Overijse): 350 euro (Muziekmozaïek vzw):

> Sabam Cultuurprijs 500 euro (aangeboden voor de beste vertolking van de verplicht uit te voeren compositie): Quentin Angus Quintet > Prijs beste solist (aangeboden door Muziekmozaïek en Kunstwerk(t)): Kenneth Salters (drummer van Quentin Angus Quintet) > Prijs beste bassist (Hevos basversterker aangeboden door Hevos): Max Mucha (bassist van Artur Tuznik Trio)

Tuznik Trio (v.l.n.r.): Artur Tuznik (p), Max Mucha (b) en Ivar Arutyunyans (d)

16

2013/4

Pianist Dirk Schreurs won de Sabam compositiewedstrijd met Rays of Enchantment.

Artur Tuznik Trio (PL) Quentin Angus Quintet (VS) Nordmann (B) Bartosz Pernal/Michal Szkil (PL) Soso Lakatos Quartet (NL) Alex Koo Quintet (B)

De prijs (2000 euro) voor de componist van de Sabam compositiewedstrijd werd uitgereikt aan Dirk Schreurs, die het opgelegde werk Rays of Enchantment schreef.

Tijdens de slotdag werd ook de derde keer op rij, na Frank Vaganée in 2011 en Kris Defoort in 2012, de Jazzmozaïek Award uitgereikt. Dit jaar ging de prijs naar Teun Verbruggen (zie elders en ook interview in deze editie).

Award

Jazzmozaïek Award 2013 voor Teun Verbruggen Tijdens Jazz Hoeilaart werd op 28 september de Jazzmozaïek Award uitgereikt aan Teun Verbruggen.

Deze prijs wordt jaarlijks toegekend door de redactie van het tijdschrift Jazzmozaïek, een uitgave van Muziekmozaïek vzw. De bedoeling is een Belgische jazzmuzikant te onderscheiden die zich over het voorbije jaar liet opmerken door verbreding, verjonging en vernieuwing.

Teun Verbruggen (Brasschaat °1975) begon met drummen op 8-jarige leeftijd. Na lessen bij Dré Pallemaerts studeerde hij verder aan het Koninklijk Conservatorium van Brussel bij o.a.

Hans van Ooosterhout en gradueerde in 1999. In datzelfde jaar won Teun Verbruggen op

24-jarige leeftijd met het Alexi Tuomarila Quartet de Jazz Hoeilaart wedstrijd.

De nu 38-jarige Teun Verbruggen is misschien het best bekend als drummer van het Jef Neve Trio, waarvan eind vorig jaar Sons of The New World verscheen. Hij is ook vaste drummer van Flat Earth Society, dat zijn 13de album onder de toepasselijke titel 13 in 2013 uitbracht. Uit FES ontstond Too Noisy Fish, waarin Teun Verbruggen samen met pianist Peter Vandenberghe en bassist Kristof Rosseuw een trio vormt. Hun tweede cd, opgenomen in Los Angeles, beleefde zijn première op zaterdag 28 september tijdens Jazz Hoeilaart 2013.

Teun Verbruggen is mee bepalend lid/leader van o.a. VVG (Vansina, Verbruggen, Gudmundsson), Gowk (met Christi-

an Mendoza, Joachim Badenhorst, Yannick Peeters), Othin Spake (met Mauro Pawlowski en Jozef Dumoulin).

In zijn recente formatie The Bureau of Atomic Tourism (BOAT) speelt Teun Verbruggen met pianist Jozef Dumoulin, bassist Trevor Dunn of Jasper Stadhouders, trompettist Nate Wooley, saxofonist Andrew d’Angelo en gitarist Marc Ducret. Met dit internationale ensemble verscheen dit jaar het album Second Law of Thermodynamics. Opmerkelijk was ook de samenwerking van Teun Verbruggen met de Noorse trompettist Arve Henriksen, wat leidde tot het duo-album Black Swan (2013).

In al zijn projecten gaat Teun Verbruggen op zoek naar andere wegen, nieuwe inzichten, verbeeldingskracht, vernieuwing en verbreding. Dat hij ook een stimulans is naar de

jongere generatie bewijst zijn samenwerking als vaste drummer van het Igor Géhenot Trio (Géhenot won de Sabam Jong Talent prijs in 2011), waarvan het debuutalbum Road Story in 2012 verscheen.

In 2003 richtte Verbruggen samen met Bruno Vansina het label Rat (Rare And Treacherous) Records op. Ze organiseren ‘Rat Events’ om de scene van de geïmproviseerde muziek meer ruchtbaarheid te geven.

Naast een concertproject ter waarde van 3000 euro ontving Teun Verbruggen een origineel kunstwerk van Chris Joris. Het Award-concert van Teun Verbruggen zal in 2014 uitzonderlijk plaatsvinden op 23 maart in Leuven.

Bernard Lefèvre

Info: www.jazzmozaiek.be www.teunverbruggen.be

Chris Joris en Bernard Lefèvre overhandigen het origineel Chris Joris kunstwerk aan Teun Verbruggen onder het waakzaam oog van presentator Fred Brouwers.

2013/4 17

Jazzagenda

Festivalnieuws

De 20ste editie van Djangofollies laat van 14 tot 31 januari 2014 op 25 verschillende locaties van het land de manouche her(be)leven. Nieuw dit jaar vinden ook in BOZAR (Brussel), Le Montmartre (Brusse), ’t Ey (Belsele), Jacques Pelzer Jazz Club (Luik) en het K.C. De Werf (Brugge) concerten plaats.

‘De Vrienden Van Brosella’ initieerden Djangofollies ter nagedachtenis van Django Reinhardt op aansturen van Koen De Cauter, en maakte er vanaf 1994 een jaarlijks feest van rond de verjaardag van Django. De familie De Cauter zorgde bij de 100ste verjaardag (2010) met DjanGo! voor een spetterende vertoning en brengt nu met DjanGo-On het vervolg.

Naast Waso (g), Koen (ss, g, voc), Myrddin (kl, bkl) en Dajo De Cauter (cb), bestaat de groep uit Fappy Lafertin (g), Jon Birdsong (kornet) en Lionel Beuvens (d).

Een andere topformatie vormen de families Rosenberg & Limberger met sologitarist Mozes Rosenberg (jongere broer van Stochelo), violist Wattie Rosenberg en anderzijds gitarist Martin Limberger en violist/gitarist Jan Limberger en verder Sani Van Mullem (cb) en Joost Zoeteman (g). Deze laatste speelde nog met Amerikaanse jazzgroten zoals Nilson Matta, Nancy Marano en Roni Ben Hur. Toen Hans Mortelmans in 2012 van Brosella een carte blanche ontving stelde hij zijn gedroomde supergroep samen, die een Belgische stoofpot van oude blues, gipsy jazz en Vlaams chanson brengt. Met Djangofollies staat Mortelmans er opnieuw met speciale gasten Jokke Schreurs (g) en Marc Lelangue (voc, g).

Gitarist Christophe Astolfi speelt in duo met de Franse gitarist Frédéric Guédon, die in Brussel is geland.

La Femme Belge heeft bij de kenners een geweldige indruk nagelaten en zal opnieuw verrassen. Verder in het programma het Pierre Mannetti Trio en de Hot Club D’Europe.

Details en info: www.djangofollies.be

Koen De Cauter

Aalst Antwerpen Belsele Brugge Brussels Charleroi Gent Grimbergen Heusden-Zolder La Louvière Leopoldsburg Lessines Liège Meise Mol Namur Ruiselede Strombeek Zottegem

18

Onder het motto Tomorrow’s Music Now presenteert Glimps op 13 en 14 december een internationaal showcase-festival op verschillende podia in Gent. Al gaat het vooral om popmuziek, er spelen ook bands die zich niet zo makkelijk in een hokje laten duwen, o.a. STUFF, een project van de Gentse jazzdrummer Lander Gyselinck. Daarnaast komt ook het opwindende Dans Dans een set spelen, net zoals Carate Urio Orchestra en Jozef Dumoulin.

Info: www.glimpsgent.be

20th ANNIVERSARY More information :

14 > 31.01.2014

www.djangofolllies.be

2013/4

DJANGO–ON ROSENBERG & LIMBERGER FAMILY PIERRE MANETTI TRIO HOT CLUB D’EUROPE HANS MORTELMANS GROEP CHRISTOPHE ASTOLFI DIMINUITA MIKE REINHARDT TRIO LA FEMME BELGE

Marni en Flagey organiseren van 14 tot 25 januari 2014 een nieuwe editie van Winter Jazz. Tien concertavonden met een zeer internationaal en eclectisch aanbod. De openingsavond met het duo Stefano Bollani en Enrico Rava zou wel eens lang op voorhand uitverkocht kunnen zijn. Ook pianist Yaron Herman geraakt meer en meer bekend bij een grotere massa. Voor het overige valt er vooral heel wat te ontdekken zoals het Tingvall Trio, David Enhco Quartet, ADHD (jazz uit IJsland!), Rembrandt Frerichs Trio en Kapok.

In het kader van Djangofolllies komt het Mike Reinhardt Trio en met Diminuita krijgen we Griekse gipsyswing. Hun landgenoot Yiorgos Magoulas presenteert op zijn beurt een gloednieuw project

Jazzagenda waarbij improvisatie op (akoestische) gitaar, videobeelden en elektronica samensmelten. Het wordt eveneens uitkijken naar de Frans-Belgische coproductie The Big Nowhere waarbij als vertrekpunt het gelijknamige boek van James Ellroy genomen wordt.

Er staat ook een aantal Belgen op de affiche: Laurent Doumont Soul Sextet, Soledad en De Beren Gieren.

Een gedroomde start voor het nieuwe jazzjaar. (gtb) De derde editie van Tournai Jazz op 7 en 8 februari 2014 belooft opnieuw incontournable te zijn. Met toppers als Jef Neve, Viktor Lazlo, Ivan Paduart, Youn Sun Nah en het Avishai Cohen Trio oogt de affiche hoogst verleidelijk! Jef Neve presenteert Sons Of The New World of zijn trio (met Sean Fasciani en Teun Verbruggen) uitgebreid met Myrddin De Cauter (kl, g), Michael Campagna (sax), Jo Hermans (t) en Pieter Kindt (tb).

Ivan Paduart stelt met zijn trio, waarin Philippe Aerts (cb) en Hans van Oosterhout (d), zijn album Ibiza voor waarover je alles vernam in vorige editie van JazzmozaĂŻek.

Het is ook uitkijken naar de alom geprezen talentvolle Koreaanse zangeres Youn Sun Nah, die met haar album Same Girl (2010) in Frankrijk goud behaalde en intussen nog heel wat prijzen won. Evenals in haar jongste album Lento wordt ze omringd door Ulf Wakenius (g), Lars Danielsson (cb), Xavier Dessandre-Navarre (perc) en Vincent Peirani (acc).

Ze veroverde op festivals zowel de rock- (Printemps de Bourges) als jazzliefhebbers (Jazz in Marciac) en zelfs klassieke melomanen (Verbier).

Avishai Cohen

Hoeven we bassistwonder Avishai Cohen nog voor te stellen? Hij zorgde dit jaar in ons land al voor indrukwekkende performances en dus zijn de verwachtingen in Doornik ook hoog gespannen. Hij

wordt ondersteund door pianist Nitai Hershkovits, waarmee hij het duo-album Duende (Blue Note Records) uitbracht, en de jonge IsraĂŤlische drummer Ofri Nehemya.

Stefano Bollani en Enrico Rava 2013/4

19

Jazzagenda Naast deze topacts zijn er in de foyer gratis concerten met zangeres Elia Fragone, Daniel Willem & Gypsy Band, Les Swing Hommes en Electrophazz, evenals een extra concert met Toine Thys Trio, waarin Jens Bouttery (d, perc) en Eric Bribosia (keys).

Nog heel wat randactiviteiten staan op het programma, ook in samenwerking met hert Conservatorium van Doornik.

Info: www.tournaijazz.be

ELLIA FRAGIONE

BILLIE HOLIDAY

BY VIKTOR LAZLO

JEF NEVE

DANIEL WILLEM AND THE GIPSY JAZZ BAND

TOINE THYS & SON TRIO

IVAN PADUART

YOUN SUN NAH

ELECTROPHAZZ

Jack & Jazz at The Fakkel,

een initiatief van Jack van Poll en Herman Van Hove, loopt al in zijn vierde jaargang vanaf november van dit jaar (op 25 november jl vierde Jack van Poll zijn 79ste verjaardag), elke maand op maandag. De eerstvolgende afspraak is 16 december met het Bram Weijters Quartet. Pianist Weijters nodigt daarbij trompettist Carlo Nardozza, bassist Piet Verbist en drummer Lionel Beuvens uit. Met de zangeressen Karin Ottelohe en Tutu Puoane (en haar kwartet) worden de trouwe fans verwend. Ottelohe is omringd door een uitzonderlijke cast van Jazz Stars & Friends: Jack van Poll (p), Eric

Melaerts (g), Bart De Nolf (cb) en Tony Gyselinck (d). Nieuw nog dit seizoen is Rebirth Collective en een uitzonderlijk concert als erebetoon aan Sadi.

Hiertoe heeft vibrafonist Jan Nihoul een kwartet samengesteld met Marc Matthys (p), Bart De Nolf (cb) en Tony Gyselinck (d) Info en tickets: www.fakkelteater.be De eerste editie van Leuven Jazz was een succes. Samen met alle partners bereidt 30CC zich al voor op editie 2, van donderdag 20 tot en met zondag 23 maart 2014. Het wordt opnieuw een schitterende mix van internationale sterren, veel lokaal talent en fijne cross-overs. Bij het afsluiten van deze editie waren nog geen details bekend, zodat we verwijzen naar de website: www.leuvenjazz.be Tijdens Leuven Jazz op 23 maart wordt de Jazzmozaïek Award 2014 uitgereikt en volgt het concertproject van de winnaar van de JM Award 2013: Teun Verbruggen.

Bernard Lefèvre

Bram Weijters

AVISHAI COHEN TRIO

LES SWING HOMMES

Big Band du Conservatoire de Tournai

CFAT

Comptables et Fiscalistes Associés du Tournaisis

www.tournaijazz.be www.maisonculturetournai.com 20

2013/4

JAZZFLITS Jazzflits verschijnt verschijnt twintig twintig per jaar met keerkeer per jaar met nieuws nieuws platenrecensies platenrecensies concertverslagen concertverslagen boekbesprekingen boekbesprekingen

WWW.Jazzflits.nl 

Album Souvenir

Mommens Marc Van den Hoof Af en toe gebeurt het wel eens. Dat ik wat moedeloos denk: ach, die jazz. Heeft het wel enige zin dat ik daar m’n Latijn blijf insteken? Waarover gaat die muziek eigenlijk? Wat begrijp ik ervan? Het zijn niet m’n prettigste momenten. Het idee dat die ene leraar van de vijfde Latijns-Griekse het misschien wel bij het rechte eind had toen hij aan m’n – dat mag ook gezegd – overigens keurige rapport t.a.v. m’n brave ouders (die mij naar Comblain brachten!) toevoegde dat hun zoon zich te veel bezighield met ‘die dwaze muziek’. En het was wel duidelijk wat hij bedoelde: ‘die’!

Hij is al lang overleden, en nu ik zelf in een leeftijdscategorie terecht ben gekomen waarin men vrijwel wekelijks een uitvaart bijwoont tijdens dewelke over de aflijvige niets dan goeds wordt verteld, wat je doet beseffen dat het hoog tijd wordt je eigen leven te beteren, zodat er ten lange leste over jou ook ooit nog iets goeds valt te vertellen, denk ik soms dat ik over die man toch graag nog iets onaardigs had gezegd.

Maar kom, we laten het zo. Maar de vraag was of hij gelijk had indertijd. Jazz? Maar gelukkig is er een afdoende remedie tegen dit soort existentiële twijfel. Ik woon even buiten Leuven en mijn remedie bestaat erin mij te voet, als was het een soort bedevaart, naar de stad te begeven, en meer bepaald naar wat van hieruit bijna het einde van de Diestsestraat is, vlakbij het station, naar het Leuvens jazzmuseum. ‘Altijd gesloten’ staat er in de toeristische folder van de stad, maar ook altijd open. Want dat museum, dat zijn de twee ruime uitstalramen van wat vroeger de Cirac-platenwinkel was, waar je met je liefde voor de jazz terecht kon bij Pierre Mommens, over wie ik het hier ooit al had i.v.m. wijlen z’n boezemvriend Yannick Bruynoghe.

Sedert Pierre besloten heeft dat hij nu echt wel

Etalage van Cirac-platenwinkel in Leuven

de pensioengerechtigde leeftijd had bereikt, staat in z’n uitstalramen een maandelijks wisselende keuze tentoon uit z’n immense verzameling platen, al dan niet gesigneerde foto’s, jazzbladen, jazzboeken en al wat met jazz kan te maken hebben. Je denkt eerst aan hem. Hoe hij je op weg hielp naar een album als Johnny Hodges’ The Big Sound, of het dubbelalbum van Ellington The Great Paris Concert uit 1963, en hoe hij vertelde over Harry Carney en over al die anderen die hij had ontmoet. Terwijl je voorovergebogen de titels en namen van uitvoerders op de 78-toeren platen probeert te ontcijferen, herinner je je z’n verhalen over de jazz in Leuven na de Tweede Wereldoorlog. Bruynoghe die de zoon was van een hoogleraar kon al naar de States om de jazz van dichtbij te ontdekken en haalde z’n favorieten naar hier. En Don Byas die in Luik was blijven hangen, kwam met de trein naar Leuven op bezoek bij Bruynoghe die hem logeerde in het labo van z’n vader.

Maar op weg van het station naar Yannick sprong Byas graag even binnen in de Cirac om er in de gauwte het een en ander te beluisteren. De moedeloosheid verdampt. Ik denk aan de tijd, de jaren vijftig, dat m’n broer in Leuven op kot was. Dat er heuse jazzmannen onder z’n medestudenten waren, die dixieland speelden zoals de Dutch Swing College Band waarvan we thuis een EP-tje hadden met Sidney Bechet als gast. Ik heb ze later nog zien spelen in Comblain. De pianist, Paul Bessemans, was met z’n Pol Bess Trio nog altijd doende toen ik bijna tien jaar later zelf in Leuven terechtkwam. Uit die tijd, m’n eigen tijd, herinner ik me de jazzconcerten van de BRT 3 in de stadsschouwburg en in de Grote Aula – Bill Evans, Albert Mangelsdorff, Phil Woods and his European Rhythm Machine. In de Seven Oaks, een heuse jazzkelder met bakstenen gewelf speelde de Jegpap,

Pierre Mommens

maar ook het kwartet van Sadi, en ene Jean-Lou Vanderborght. En af en toe werd er gejamd met ‘locals’ als de drummers Jean-Luc Van Lommel of Frans Pelgrims, met de uitzonderlijk begaafde tenorist Joost Geeraerts (later als Giorgio Chitchenko te horen bij Mad Curry en ik denk dat ik een glimp van hem heb opgevangen in de Belpop-aflevering over Marc Moulin), en met trombonist André Knaepen, en, Georges Wellens of ‘Tif ‘Aerts, de vader van Philippe, op bas, en ook nog de Britse trompettist Johnny Evans die de een of andere job had aan de universiteit.

Een vrolijke tijd, maar de jazz had af te rekenen met de onbarmhartige concurrentie van pop en rock: voor Phil Woods kwam amper vijfentwintig man opdagen, minder dan voor de jams in de Seven Oaks. Maar voor Jay McShann en Eddie ‘Cleanhead’Vinson en Ben Webster en was het John Lee Hooker (?) liep Alma 2, het studentenrestaurant dan toch wel weer vol, al verkeerden Vinson en Webster in een verregaande staat van gedrenktheid. Toen ik in de tweede helft van de jaren zeventig weer in Leuven belandde, was er het Jazzcafé in de Halfmaartstraat, in de schaduw van de Sint-Geetruikerk. Elke week gratis jazz met Etienne Verschueren, Steve Houben, Diederik Wissels en broers Johan en Peter en Koen Vandendriessche en vele anderen. Zo goed ging het met het Jazzcafé dat er een festival van kwam op de Bruul in een koude tent, met o.m. Jacques Pelzer, Martial Solal, de Franse baritonsax Michel de Villers, Etienne Verschueren in kwartet. Er werd wekelijks gejamd in De Bierkelder op de Oude Markt. Op de zolder van De Blauwe Schuit speelde Jazz Circle. Enzovoort: Chet Baker op de Vismarkt, Toots in het stadspark… En Pierre Mommens bij wie je te rade kon gaan en die je soms de zaterdagvoormiddag wel eens tegen het lijf liep in de stad om dan bij z’n verhalen uur en tijd te vergeten. Zo is de cirkel weer rond en verdwijnt alle nodeloze en tijdrovende moedeloosheid. Wat had je misschien gedacht? Jazz verdorie!

2013/4

21

75th anniversary

EEN PIANO VOOR IEDEREEN...

De beste merken onder één dak : Steinway, Boston, Essex, Yamaha, Yamaha Shigeru Kawai, Doutreligne, Sauter, Roland, Nord, (Steinway, Bechstein, Bösendorfer, Erard, ...), Piano-Outlet

Premium, Kawai, Premium Occasion

Showrooms in Antwerpen, Brussel, Gent en Ruiselede NIEUW ADRES PIANO’S MAENE GENT vanaf 14 december : Pieter Van Reysschootlaan 2, 9051 Gent (vlakbij afrit Sint-Denijs-Westrem van de E40)

Bekijk ook onze website voor meer info over onze activiteiten en promoties of volg ons op www.facebook.com/pianosmaene

www.maene.be

22

2013/4

10 jaar Kwadratuur

Koen Van Meel

“Het succes is het engagement van de medewerkers” Tien jaar geleden lanceerde Koen Van Meel een online magazine rond hedendaagse en klassieke muziek, jazz, cross-over en de alternatieve pop/rocksccene. Over al deze genres heen biedt kwadratuur.be interviews, cd- en concertrecensies, geluidsfragmenten, links en wedstrijden. Vandaag is kwadratuur. be veruit de meest professionele en genreoverschrijdende Nederlandstalige muziekwebsite.

Elf jaar geleden stelde Koen Van Meel vast dat bij muziekbesprekingen er soms weinig te lezen viel over de muziek zelf. Omdat hij wat dat betrof op zijn honger bleef zitten, zocht hij een team van medewerkers die zijn filosofie genegen waren: “Niet de recensent is belangrijk, wel de muziek. Geen columns dus, want het gaat niet om diegene die schrijft, maar om degene waarover je schrijft”. Van Meel miste

ook een platform waarin alle muziek samen kwam. Na een jaar puzzelen over het opzet en het opbouwen van de website werd Kwadratuur.be geboren.

Koen Van Meel: Ik geloof in de verbanden tussen alle soorten muziek, ik wil alle genres verenigen. Ik heb een brede muzikale interesse. Ik hoor graag hedendaags klassiek, maar ook rock en hiphop en natuurlijk jazz. Niet dat ik zelf over al die genres schrijf, daar heeft Kwadratuur gelukkig een team van zo’n 15 vrijwillige medewerkers voor. Het zijn telkens gebeten muziekliefhebbers, die zich volledig engageren.

Een groep van een zevental mensen zet zich alleen al in voor het invoeren van concerten om zo ook de agenda up to date te houden.

Wat is het succes van Kwadratuur?

Het succes is het engagement van de mensen die ervoor schrijven. En het feit dat we bewust doen wat een ander niet doet. Ik grap wel eens: is er iemand die doet wat wij doen, dan kan ik ermee stoppen (lacht), maar dat gebeurt nog altijd niet, dus zijn we gedoemd om door te gaan, maar met plezier overigens. Met cobra.be voel ik enige verwantschap, omdat die ook zo’n verhaal brengen. We hebben wel audio, geen video.

Hoe zijn de reacties?

Onze bezoekers zijn niet de mensen die vlug in de pen kruipen of iets op Facebook gooien. We geven bewust geen ruimte aan het leveren van commentaar of de mogelijkheid van het reageren via een forum. We krijgen wel wat reacties van muzikanten, omdat we net die muziek durven brengen, die elders zelfden te horen is. De artiesten appreciëren dat hun muziek toch aandacht krijgt.

Soms volgt er al eens een onaangename mail. Maar meestal wordt ingezien waarom de recensent kritisch is. Wat hij schrijft over muziek is hoe hij oordeelt over die muziek. Ik verwacht wel dat de kritiek duidelijk omschreven wordt.

Hoe selecteer je het overweldigend aanbod…iedereen wil tenslotte aandacht en een interview?

En niemand begrijpt het als je daar soms niet wil op ingaan (lacht). Eigenlijk is bij ons elke redacteur onafhankelijk. Die maakt zelf zijn keuze. Ik speel al eens

suggesties door en dan kan iemand het oppikken. Maar ik laat de medewerkers daar volledig vrij in.

Eigenlijk is er weinig overleg. We bepalen niet wie wat gaat doen.

Als iemand vindt dat hij een belangrijk item of interview heeft, of een interessant festival wil volgen, dan moet hij dat doen. De verantwoordelijkheid ligt volledig bij wie het maakt. Ik heb ook niet de tijd om alles te controleren.

Jullie zoeken altijd medewerkers, zijn er nog lacunes?

Folk vind ik een heel probleem.

Ik zou ook graag iemand aantrekken die schrijft over oude muziek.

Ook wereldmuziek en dance en hiphop zou nog beter kunnen ingevuld worden.

We steken ook al eens de grens over, dan wel het gedeelte van Nederland dat dicht bij ons land aanleunt. Zo geven we bv. extra aandacht aan November Music in ’s-Hertogenbosch en Incubate festival in Tilburg. We hadden ooit een Nederlandse correspondent, maar het is quasi onmogelijk om ook wat in en rond Amsterdam gebeurt te volgen.

Rond 10 jaar Kwadratuur ben je een aantal concerten gaan ondersteunen…

We hebben het principe van Skoda Jazz gevolgd. Kwadratuur ondersteunt door extra aandacht te schenken aan enkele markante optredens in ons land, in samenwerking met concertzalen De Roma, De Kreun, De Singer, Handelsbeurs, De Bijloke en KC BELGIE. We zochten vooral artiesten waar de grote media weinig of geen aandacht aan besteden. Die ‘happenings’ weerspiegelen de verscheidenheid aan stijlen die Kwadratuur al 10 jaar uniek maakt. Ik had het graag nog breder willen aanpakken en ook metal erbij betrekken.

Wat denk je dat in de toekomst nog kan gebeuren?

Ik zou gewoon meer Kwadratuur willen. Het voordeel met een website: er is geen gebrek aan ruimte. Met meer mensen kunnen we nog meer coveren. We houden de website bewust basic.

Ik geloof niet in het axioma van altijd met wat nieuws te moeten uitpakken. Wat we nu doen nog beter doen, daar geloof ik in.

Bernard Lefèvre www.kwadratuur.be

Koen Van Meel 2013/4

23

Jazzhistorie

Willy Roggeman

Scratches en improvisatiecellen In december 2012 gaf de Aalsterse uitgeverij het balanseer gelijktijdig twee elpees van Willy Roggeman uit. Sessions 72 verscheen onder de naam Willy Roggeman Jazz Lab 3 & 4-Unit, Anarchic Rehearsal onder die van Willy Roggeman Jazz Lab Solo.

Beide elpees, uitgebracht in een oplage van elk slechts 200 stuks, zijn geperst op Deluxe 180 grams vinyl en bevatten een downloadcode waarmee de eigenaar de muziek ook digitaal kan opslaan en beluisteren.

Eerder al gaf het balanseer, dat gespecialiseerd is in het uitgeven van proza, poëzie en essays van auteurs “die de Nederlandse taal verfrissen, ontwrichten of uitpuren en haar zo een bijzonder elan verlenen”, enkele boeken van Willy Roggeman uit.

Wie kent Willy Roggeman nog?

De kans is groot dat de naam Willy Roggeman (°1934, Ninove) bij jongere jazzliefhebbers geen enkel belletje doet rinkelen. Geen wonder: voor het uitkomen van beide elpees in 2012 verscheen er van Roggeman nooit eerder een noot muziek op een drager, en ook treedt hij al decennia niet meer op. Oudere jazzlief-

hebbers kennen Roggeman misschien nog als één van de tenoren van de freejazz in het Vlaanderen van de jaren 60 en 70. En kunnen ze hem niet thuisbrengen als muzikant, dan mogelijk wel als presentator van onder meer het radioprogramma The Jazz Cats’ Monday Night voor de voormalige Vlaamse publieke radiozenders BRT1 en BRT3.

Ook als jazzrecensent en jazzkroniekschrijver verwierf Roggeman destijds naam en faam. Hij werkte mee aan tal van Nederlandse en Vlaamse dag- en weekbladen en publiceerde daarnaast enkele boeken over jazz: De adem van de jazz (1961), Jazzologie 1940-1965 (1966) en Free en andere jazz-essays (1969). Vooral het laatste boek bleek bij verschijnen een unicum: het was wereldwijd de eerste boekpublicatie over de freejazz.

Het Willy Roggeman Jazz Lab In 1967 richtte Willy Roggeman het Willy Roggeman Jazz Lab op. De eerste bezetting bestond naast Roggeman zelf (op sopraansax, klarinet, sopr. C-recorder en melodica) uit Willy De Bisschop (bas), Paul Van den Heylen (bas) en Firmin Timmermans (drums, percussie). Al naargelang het aantal leden waarmee de band doorheen de jaren optrad, wijzigde Roggeman telkens het achtervoegsel van de groepsnaam: Jazz Lab Solo, Jazz Lab Bi-Unit, Jazz Lab 3-Unit en Jazz Lab 4-Unit.

Uitgeverij het balanseer schenkt één van beide elpees weg aan de lezer van Jazzmozaïek die de volgende vraag kan oplossen: In welke legendarische Aalsterse hardrockgroep, beïnvloed door Deep Purple, speelde Jazz Lab Unit-bassist Willy De Bisschop in het begin van de jaren 1970?

24

2013/4

Stuur uw antwoord naar redactie.jazzmozaiek@skynet.be en beantwoord ook de volgende schiftingsvraag: hoeveel deelnemers stuurden het juiste antwoord in? De winnaar ontvangt de elpee met de post. Gelieve samen met uw antwoorden de elpee van uw keuze te vermelden.

Jazzhistorie: Willy Roggeman elpee is. Bij het recent herbeluisteren van die oude opnames realiseerde hij zich echter dat ze niet eerder vermoede kwaliteiten bezaten. Om die reden gaf hij uiteindelijk toch zijn toestemming om ze op een drager uit te brengen. Een belangrijke rol daarin speelde producer Karel De Backer, die van de oude opnames in zijn studio in Vlierzele een remaster maakte. De Backer stond daarnaast ook in voor de opnames van Anarchic Rehearsal.

Volgens de Engelstalige aantekeningen op de achterkant van de hoes ziet Roggeman Sessions 72 nu als “a historical document, full of exuberance, humor and mistakes. The release of these recordings makes it possible to compare this ‘action music’ with the characteristics of my recent solo album Anarchic Rehearsal.”

In tegenstelling tot Sessions 72 telt Anarchic Rehearsal negen getitelde ‘scratches’, gespeeld op sopraansax. Voor Roggeman zijn scratches muziekstukken die gebaseerd zijn op alternatieve vormen van muzieknotatie. Van de negen scratches schreef Roggeman er zelf vijf, de overige vier zijn covers van onder anderen het Art Ensemble of Chicago en Steve Lacy die Roggeman grondig herwerkte. Treffend is dat Roggeman het hele album in één take opnam, in minder dan een uur op 8 september 2011. Dat had niets met financiële of andere beperkingen te maken, maar alles met zijn artistieke visie, die hij ook op dit album uiteenzet op de achterkant van de hoes.

foto: © Guy Roels

Volgt er nog meer?

Willy Roggeman op sopraansax tijdens het Avant-garde Jazz Festival in Gent in 1973.

In deze verschillende bezettingen trad de groep op in universiteitsaula’s en jeugdclubs, voor Jeugd en Muziek – een muziekeducatieve organisatie voor, door en met jongeren –, in een museum en een kunstacademie, en op jazz- en poëziefestivals.

In 1970 verliet Paul Van den Heylen de groep. In zijn plaats kwam Marc Van den Hoof op tenorsax, sopraansax en fluit. Van den Hoof zou vanaf 1976, toen hij producer werd bij de radiozender BRT1, naam maken als presentator van jazzprogramma’s zoals Come Sunday en Jazz. Nog later maakten ook de broers Stefan (el.g) en Peter Hertmans (el. g en el. bas) deel uit van het Jazz Lab. Vandaag is Stefan één van de belangrijkste Nederlandstalige literaire schrijvers en auteurs van zijn generatie en Peter één van Europa’s toonaangevende jazzgitaristen.

Willy Roggeman drukte van in het begin zijn stempel op het Jazz Lab door er eigen werk voor te schrijven: mini-composities of ‘improvisatiecellen’ waarop de uitwerking structureel kon worden uitge-

bouwd, zoals hij het zelf omschrijft. Op het repertorium van de band stond daarnaast ook werk van onder anderen Steve Lacy (Cloudy), Walter Davis Jr. (Damn If I Know) en Marc Van den Hoof (October Glorious).

Sessions 72 en Anarchic Rehearsal Terug naar de elpees. Sessions 72 verscheen onder de groepsnaam Willy Roggeman Jazz Lab 3 & 4-Unit. De 4-Unit was mét Marc Van den Hoof, de 3-Unit zonder hem. De leden van de Units repeteerden destijds in een Ninoofs bioscoopzaaltje. In de loop van 1972 namen ze met een stereo-bandrecorder hun composities op, waarvan er drie op Sessions 72 terechtkwamen. Ze kregen als titel Track One, Track Two en Track Three mee.

Dat Roggeman toentertijd weigerde om geluidsopnames van zijn Units op elpee uit te brengen, had te maken met zijn expliciete artistieke poëtica. In zijn ogen stond het maken van muziek, wat hij als een ‘actie’ beschouwde, haaks op het ‘(kunst)object’ dat een

Op mijn vraag aan Kris Latoir wat volgens hem het belang is van beide elpees en hoe relevant vooral het solo-album is in de huidige jazzcontext, antwoordt de uitgever en jazzliefhebber: “Ik vind de muziek op Anarchic Rehearsal zeker nog relevant. Omdat ze ongrijpbaar is. Maar ook omdat Roggeman op die elpee op een zeer eigenaardige manier een zoektocht onderneemt tussen muziek die zich enerzijds situeert in de Europese concertmuziek vanaf de jaren 20, met het modernisme dat daarin vervat zit, en die anderzijds de hele blues- en jazzgeschiedenis doorloopt. En het is net dat hybride weefsel dat me zo aanspreekt.”

En wat met Sessions 72? “De opnames uit 1972 beschouw ik als historisch,” legt Latoir uit. “Freejazz was in die jaren in kringen van liefhebbers vrij populair bij ons. Je had toen muzikanten als Fred Van Hove, Cel Overberghe en Paul Van Gysegem. Als ik die historische opnames uit 1972 vergelijk met andere historische registraties uit die tijd, dan valt me onmiddellijk de drive op die uitgaat van Roggemans Jazz Lab Units. Het zoeken zit er sterk in.”

Tot slot rest mij nog de vraag of Kris Latoir van plan is nog meer muziek van Willy Roggeman uit te brengen. “Historische opnames wil Roggeman niet meer uitbrengen,” antwoordt de uitgever. “Als er ooit nog muziek van Roggeman uitkomt, dan zal het nieuwe muziek zijn. Roggeman heeft me trouwens al toevertrouwd dat hij graag nog een tweede solo-elpee zou willen opnemen.”

Waarvan akte. Voor de liefhebbers: er zijn nog exemplaren beschikbaar van Sessions 72 en Anarchic Rehearsal. Laat ze niet links liggen. Het zijn nu al collector’s items.

Patrick Auwelaert Voor meer info: www.hetbalanseer.be Distributie: www.instantjazz.com 2013/4

25

GYJO VERSUS BYJO

Bert Joris besliste om de Ghent Youth Jazz Orchestra akoestisch te laten optreden, omdat hij zelf controle wenste over het geluid. Ze brachten gedurende een ruim uur een uitgelezen selectie van Bert Joris composities zoals o.a. Sign and Signatures, Only For The Honest, en zelfs Easy F* Song wat Bert componeerde op 18-jarige leeftijd.

Bert Joris en het Ghent Youth Jazz Orchestra Rond de Groenzaal aan de Lange Boomgaardstraat in Gent heerste vrijdag 8 november een opgewekte bedrijvigheid.

Hier repeteerde het Ghent Youth Jazz Orchestra de laatste keer, aan de vooravond van de battle tegen het Brussels Youth Jazz Orchestra, op zaterdag 9 november. De Gentse jongeren stonden voor dit project onder de deskundige leiding van trompettist Bert Joris. We spraken met hem, en met de artistieke leider Filip Verneert.

26

2013/4

Bert Joris is, zoals gemeenzaam bekend, niet aan zijn proefstuk toe als het de samenwerking met jongeren betreft. Hij stond een jaar of vier geleden voor dezelfde uitdaging met het Brussels Youth Jazz Orchestra en hij leidt al geruime tijd de Big Band van de Swiss Jazz School in Bern. Van het jonge Gentse orkest had hij op voorhand nog geen opnames gehoord of concerten gezien, vooral omdat dit project nog maar net aan de tweede jaargang is begonnen.

Het orkest bestaat uit jongeren tot 27 jaar, de jongste deelnemer is trompettist Cedric De Lat. Dat in Brussel een gelijkaardig orkest bestaat, wil niet zeggen

GYJO VERSUS BYJO

Het Brussels Youth Jazz Orchestra stond onder leiding van Pierre Drevet en toonde wat meer maturiteit en ervaring, omdat ze in haar rangen al enkele kleppers telt, die rijp zijn om hun eigen weg te gaan. Naast werk van Drevet putten ze uit composities en arrangementen van BJO-leden zoals Frank Vaganée en Bart Defoort. In 2014 wordt een nieuw BYJO met jazztalent onder de 25 jaar samengesteld.

dat de Gentse editie erop is gebaseerd: artistiek leider Filip Verneert vertelt dat het idee al heel lang bestaat, maar dat het er tot 2012 nooit van is gekomen.

Een samenwerking tussen Muziekmozaïek en Jeugd en Muziek Gent maakte de bigband uiteindelijk mogelijk. Verneert was er al lang mee bezig, omdat hij vindt dat er in het algemeen te weinig bigbands zijn.

“En uiteindelijk is dat toch een belangrijk gegeven in de jazz.” In de lijn van deze filosofie organiseert Muziekmozaïek ook tijdens de Gentse Feesten een wedstrijd voor bigbands op het Laurentplein.

Maar hoe ga je aan de slag met een orkest dat je niet kent, en dat op de koop toe bestaat uit zowel professionals als hobbyisten? Bert Joris vertelt dat hij onder de muzikanten het verschil in opleiding wel kan zien, maar dat de niet-geschoolde muzikanten zich zeer aardig uit de slag trekken. “Het algemene niveau is zeer aangenaam om mee te werken”, vindt hij. De Gentenaars doorstaan vlot de vergelijking met hun collega’s uit Brussel. “Door de langere geschiedenis en de bekendheid die daarmee gepaard gaat, zijn de Brusselse orkestleden doorgaans meer opgeleid. Maar in Gent wordt er ook heel profes-

sioneel gewerkt en gerepeteerd”, weet Joris, “ze zijn zeker aan elkaar gewaagd en het worden twee goede concerten.”

Al van bij de eerste repetitie verliep alles vlot. Joris koos omwille van de combinatie tussen professionals en hobbyisten voor die stukken uit zijn eigen werk, die niet de moeilijkste zijn. Hij gaf de orkestleden op voorhand de partituren en bezorgde hen opnames van eerdere uitvoeringen. Op die manier kon iedereen goed voorbereid beginnen. Na een eerste keer alles te hebben doorgespeeld, vielen de technische werkpunten onmiddellijk op en Joris kon aan de slag. Als alle foutjes waren weggewerkt, dan kon er voorzichtig aan de sfeer worden gewerkt. Het valt op dat Joris besliste om alles akoestisch uit te voeren. “Op die manier heb ik zelf controle over het geluid. Het is altijd een beetje jammer als je intensief aan iets werkt, om dan in het laatste uur de controle over te geven aan iemand die een eigen interpretatie toevoegt.”

Het orkest repeteerde vier volle dagen onder Bert Joris, de volgende dirigent wordt Peter Vermeersch (Flat Earth Society). Joris maakt duidelijk dat vier of

vijf repetities niet volstaan om een volledig repertoire goed onder de knie te hebben. “Maar zo krijgen de jonge muzikanten wel een goed idee van hoe er wordt gewerkt, en over de interpretatie van de muziek die ik schrijf. Velen kenden mijn muziek al op voorhand, maar nu krijgen ze een goede inkijk in mijn bedoelingen ermee.”

Verneert is terecht opgetogen over zijn project. Het is de bedoeling om met deze eerste generatie jongeren drie jaar aan de slag te gaan, telkens met korte projecten onder een andere dirigent. Daarna komt er een nieuw orkest voor drie jaar. “Al van bij de eerste editie is het een succes: heel veel jonge gasten boden zich aan voor de audities.” Afgevaardigden uit vier academies (De Kunstbrug, Pantha Rei, Academie voor Podiumkunsten en het Conservatorium) hebben een selectie gemaakt aan de hand van die audities, het eindresultaat van het project met Bert Joris was te aanschouwen op 9 november in de Groenzaal.

Pauwel De Wilde

2013/4

27

ZZ

RESERVEER NU: debijloke.be | 09 269 92 92

2013/4

ER (DR UM S)

14 20 00 EB 0: 5F 2

28

TO & N MA M S DA ET T EW Z S & T VID OMA HO VIR SZ YO TA MA EL ST S M LES AN RK NK OR (PI KO ( O GA AN TR QU N ( O) OM BA , GE PE AR S) RA T), TE LD CL T EA V

WO

JA

concert in samenwerking met het Pools Instituut & de Culturele Dienst van de Poolse Ambassade

JazzmozaIekjes

J A Z Z

DO 19.12 · 20.00 U · 30CC/SCHOUWBURG © Jos L Knaepen

De Brit Thomas Haines (33) heeft de BJO International Composition Contest gewonnen met zijn compositie Whistleblower. De winnaar gaat naar huis met de Duvel Jazz Award ter waarde van 3000 euro. De publieksprijs ging eveneens naar Thomas Haines.

De internationale jury, bestaande uit Jeff Levenson, Klas Lindquist, Florian Ross, Michel Herr en Carlos Azevedo, evalueerde de winnende compositie als volgt: “Thomas Haines and Whistleblower featured a wealth of orchestration ideas, all of which utilized compelling colours and the artful use of space. The composition offered elements of surprise and a touch of humour. All told, it was a well balanced work, with an emphasis on an efficient use of form and structure. The composer showcased his clear ideas with thoughtful execution.

Whistleblower was syncopated and funky, and ultimately the evening’s winning composition.” Drummer en pianist Thomas Haines behaalde een Master in Compositie aan de Universiteit van Salford. Hij specialiseerde zich met succes in jazzcompositie voor danstheater en film. Hij woont en werkt in Groot-Brittannië.

TRILOK GURTU, TUUR FLORIZOONE & BAND beleef een warme encounter tussen tabla-grootmeester en Belgisch toptrio in het kader van europalia.india

DI 11.02 · 20.30 U · 30CC/MINNEPOORT

JAZZ ’N’ WORDS [ GRATIS ]

stromende woorden en sprekende muziek van jong talent en gevestigde waarden, met o.a.

Elisabeth Severino Fernandes, Amina Belorf, Dorien De Vylder, Jakob Eykens & guests

DO 20 T.E.M. ZO 23.03 · DIVERSE LOCATIES

LEUVEN JAZZ

[ 2DE EDITIE! ]

internationale topartiesten, veel lokaal talent en fijne cross-overs … Leuven ademt jazz! programma & tickets vanaf januari 2014

Op 21 november werden de Edison Jazz/World Awards 2013 uitgereikt. In de categorie Jazz Nationaal is Reinier Baas de winnaar. Andere winnaars zijn de internationale artiesten Joshua Redman (Internationaal), José James (Vocaal) en Buika (World). Bij de categorie document beloont de vakjury de special edition box van Instant Composers Pool met een Edison. De Edison Jazz Oeuvreprijs is dit jaar voor de Amerikaanse musicus Marcus Miller.

De wedstrijd voor jonge jazzmuzikanten, JazzContest Mechelen 2014, is aan zijn tweede

editie toe. Het is een initiatief van De Jazzzolder vzw, Jazzathome en Jazz op Scène en wil met de JazzContest Mechelen jonge groepen de kans geven om het beste van zichzelf te tonen. Ze willen vooral studenten van muziekacademies en conservatoria laten deelne-

WWW.30CC.BE - 016 300 900 - 30CC/TICKETBALIE, DIESTSESTRAAT 49, LEUVEN men maar ook andere jongeren kunnen zich inschrijven.

Een vakkundige jury zal uit alle inzendingen 8 groepen selecteren, die op zondagnamiddag 23 februari 2014 in het Cultuurcentrum van Mechelen kunnen aantreden in de halve finale.

Hieruit worden 4 groepen gekozen, die op zondagnamiddag 27 april 2014 op 4 (theater)podia in de stad Mechelen tijdens Jazz op Scène hun finale zullen spelen.

Wie wil deelnemen, kan zich inschrijven vanaf nu tot uiterlijk 19 januari 2014.

Info en details: www.jazzcontestmechelen.be

Matthias Heyman brengt verschillende lezingen rond jazzgeschiedenis, kunst in jazz enz. Op 16 januari 2014 start in de Stadsbibliotheek van Leuven een lezingenreeks over Het Hoe en Wat van de Jazz: een algemene jazzgeschiedenis van de voorlopers tot vandaag de dag met aandacht voor de socio-economische omstandigheden. Op 20 februari 2014 start op dezelfde locatie een lezingenreeks rond Kunst in Jazz: een brede kijk op de raakpunten tussen jazz en literatuur, beeldende kunst, cinema, fotografie, klassieke muziek, cartoons, enz.

Trombonist en componist Nils Wogram is onderscheiden met de belangrijkste Duitse jazz award, de Albert Mangelsdorff Prijs 2013. De jury loofde Wogram “als technisch briljant muzikant met een eigen geluid. Diep geworteld in de jazzgeschiedenis weet hij traditie en innovatie te combineren en de vele facetten van jazz een modern geluid te geven”. Wogram doceert sinds 2004 trombone aan de universiteit van Luzern, Zwitserland.

Nils Wogram 2013/4

29

Eén van onze toonaangevende vrouwen in de jazz is pianiste Eve Beuvens die aan het Koninklijk Conservatorium van Brussel studeerde. Ze schittert in een samenwerking met de Zweedse saxofonist Mikael Godée, en samen met Thomas Markusson op bas en Johan Birgenius op drums, mag je ze niet missen op 29 januari 2014 in Rataplan.

Foto: © Jos L. Knaepen

30

2013/4

JazzmozaIekjes In Rataplan speelt Philip Catherine in duo met bassist Martin Wind op 11 februari 2014, wat meteen de voorstelling van de nieuwe cd wordt.

Een bijzonder project is WRAP (Wiernik/Rassinfosse/Pierre) met het Brussels Vocal Project op 22 maart 2014. Daarnaast zijn er natuurlijk de JazzLab Series concerten. Voor volledige kalender zie www.rataplanvzw.be De gitarist/componist Gilbert Isbin gaat in duo met bassist Scott Walton in het voorjaar 2014 touren in de VS en ook in Europa. Van San Diego over Sacramento en Oakland tot de universiteit van Colorado, waarna ze vanaf juni 2014 passeren in Het Bruggenhuis (Geraardsbergen), Parazzar (Brugge), De Cultuurloft (Gent) en daarna ook in Frankrijk optreden. Info: http://users.telenet.be/gilbert.isbin/contents.html De Singer Rijkevorsel brengt opnieuw vooraanstaande avant-garde muzikanten op het podium: Steve Lehman Trio (8 maart), ICP Orchestra (29 maart), Maya Homburger/Barry Guy met kunstenaar vanche (27 april), en Ideal Bread met muziek van Steve Lacy (6 juni). Details: www.desinger.be

Op 3 oktober is het startsein gegeven voor Amsterdam World Jazz City 2014. Gedurende het gehele volgende jaar zal onder die noemer in de hoofdstad een verscheidenheid aan jazz te beluisteren zijn. De initiatiefnemers van World Jazz City zijn hoogleraar Cees Hamelink en percussionist Jeroen de Rijk. De initiatiefnemers van Amsterdam World Jazz City 2014 willen inhaken op “de rijke traditie die Amsterdam heeft op het gebied van jazz en improvisatie”. Amsterdam World Jazz City 2014 sluit zich niet alleen aan bij bestaande programmering maar organiseert nieuwe initiatieven. In het comité van aanbeveling van het project zitten onder anderen pianist Louis van Dijk, saxofoniste Candy Dulfer, orkestleider Peter Guidi, jazzhoogleraar Walter van de Leur en journalist Bert Vuijsje.

Info: amsterdamworldjazzcity.com Het Jacco van Santen Quintet blaast de muziek van Charlie ‘Bird’ Parker nieuw leven in.

Het vijftal laat zich vooral inspireren door het minder bekende werk van deze absolute jazzgrootheid. Bovendien gebruikt Van Santen voor deze gelegenheid een bijzondere sax: de kunststof Grafton. Parker is te horen met die acryl

Bill Carrothers

deSingel beleeft het laatste jazzseizoen, want na het concert van Bill Carrothers’ Armistice 1918 op 8 mei 2014 stopt de jazzprogrammering in de Internationale Kunstcampus.

Betreurenswaardig, maar reden te meer om nog die laatste, prachtige concerten mee te pikken.

Op 22 januari 2014 gaat het BJO opnieuw een samenwerking aan met I Solisti del Vento o.l.v.

Etienne Siebens. Daarbij wordt de wereldcreatie voor bigband en blazersensemble van Bert Joris uitgevoerd naast werk van Bernstein, Turnage, Stravinski en Antheil. Niet te missen!

Op 26 maart 2014 komt Myra Melford langs met haar project Snowy Egret, op 29 maart Chano Domínguez met Flamenco Sketches en op 3 april het Drew Gress Quintet, waarna Bill Carrothers de jazzcyclus sluit. Het is bekend dat pianist Carrothers gefascineerd is door geschiedenis en niet in het minst de Groote Oorlog, dus greep hij terug naar liedjes van het begin van de twintigste eeuw en bracht daar in 2004 een dubbelalbum over uit (Armistice 1918). Naast Peg Carrothers (voc) is Carrothers voor deze evocatie omringd door Matt Turner (cello), Drew Gress (cb), Dré Pallemaerts (d), Jay Epstein (perc) en Jean-Marc Foltz (bkl).

Info en tickets: www.desingel.be

Expo: Can Women Play Jazz?

Vanaf 1 februari kan je in het Jazz Centrum Vlaanderen in Dendermonde terecht voor een boeiende tentoonstelling omtrent de vergeten geschiedenis van vrouwelijke jazzmuzikanten.

Kunnen vrouwen wel jazz spelen? De lezers van het magazine Down Beat vroegen het zich massaal af in 1942. Ze reageerden toen vol ongeloof op de uitspraken van Viola Smith, een drumster die in een interview enthousiast het lof over haar collega-jazzmuzikantes had gezongen. Smith was ervan overtuigd dat heel wat vrouwen gerust hun mannetje konden staan tijdens om het even welke jamsessie.

Vandaag kan elke jazzliefhebber wel een hele reeks vrouwelijke jazzmuzikantes opnoemen: saxofonisten Matana Roberts of Tineke Postma, pianiste Geri Allen, gitariste Mary Halvorson, bassiste Esperanza Spalding, drummer Terri Lyne Carrington, en zelfs bandleidsters als Carla Bley of Maria Schneider. Maar we hoeven ze niet eens zo ver te gaan zoeken. Ook bij ons spelen steeds meer vrouwen jazz: Natalie Loriers, Eve Beuvens, Marie-Anne Standaert, Yannick Peeters, Isolde Lasoen, Marjan Van Rompay, Sarah Meyer, en ga zo maar door. Toch hoor je nog vaak de verraste reactie: “Hé, die speelt wel goed – voor een vrouw.”

Vrouwen in jazz worden nog steeds wat als curiosum beschouwd. Historica Sherrie Tucker schreef hierover: “Vrouwen hebben steeds jazz gespeeld - op elk instrument, in elke mogelijke stijl, en ze hebben, evenzeer als hun mannelijke collega’s, hun bijdrage geleverd aan de esthetische en technische evolutie van deze muziek.”

Die bijdrages werden echter nauwelijks door de (mannelijke) jazzchroniqueurs opgetekend. Hun muziek werd zelden opgenomen. Hun verhaal werd vergeten. De weinige uitzonderingen betreffen meestal zangeressen als Billie Holiday of Ella Fitzgerald en een aantal pianisten als Mary Lou Williams of Marian McPartland.

Volgens de historici stonden zelfs van bij haar geboorte in New Orleans enkel vaders aan de wieg van de jazz: het geniale wonderkind Louis Armstrong of de breedsprakerige pianoprofessor Jelly Roll Morton. Als er al vrouwen in hun verhaal opduiken, spelen die de rol van prostituees die naked dances opvoerden op de tonen van de ragtime en wiens jasmijnparfum, volgens minstens een overlevering, de jazz (jass-min) haar naam zou geven. Nochtans herinnerde Jelly Roll Morton zelf zich dat het vooral de vrouwen waren die de moderne rags op piano konden spelen. Meer nog, hij vertelt hoe hij als jonge knaap voor de eerste keer de blues hoorde spelen door een vrouw, Mamie Desdoumes. Ook Louis Armstrongs carrière kende pas haar eigenlijke start door de onaflatende steun van zijn toenmalige vrouw Lil Hardin, in wiens orkest Armstrong zelfs een tijdje speelde.

Vrouwen hebben steeds moeten vechten om op te boksen tegen deze vooroordelen en om een plaatsje voor zichzelf op het podium op te eisen. Bertha Hope, jazzpianiste, zei later hierover: “women would like to do what men do, but end up having to take care of the children and the family.” Dat sommigen daaraan evenwel niet conformeerden, leer je uit deze tentoonstelling.

Maak er kennis met grandes dames van Dolly Douroux, Ann Cook, ‘Dixie’ Fasnacht, Baby Briscoe over The Sweethearts of Rhythm, tot Alice Coltrane, enz... Kijk ook uit naar de lezingen die in het kader van Can Women Play Jazz? door Frederik Goossens zullen worden gegeven. Meer info op de website van het Jazz Centrum Vlaanderen: www.jazzcentrumvlaanderen.be 2013/4

31

BO ZAR MU SIC

JazzmozaIekjes plastic sax tijdens de fameuze concerten Jazz at the Massy Hall en The Washington Concerts in 1953. De Grafton is nu een collectors item waar men nagenoeg niet meer op durft te spelen vanwege zijn uiterst fragile bouw.

Jacco Van Santen neemt de uitdaging aan, samen met Ellister van der Molen (t), Bob Wijnen (p), Jan Voogd (b) en Nieck de Bruijn (d).

Voor verdere concerten zie Festivalnieuws in deze editie of www.jazzmozaiek.be en

www.jazzinbelgium.com

14.01.2014

10.03.2014

Django-on

Brad Mehldau Solo

29.01.2014

02.04.2014

Ahmad Jamal

The Bad Plus

11.02.2014

04.04.2014

Alefba I Solisti del Vento 10.05.2014 & Brussels Jazz Ravi Coltrane Quartet Orchestra Pick a minimum of 4 concerts & get a 10% discount with our “À la carte formula”!

Become a BOZARfriend and get an additional 10% off.

For information & conditions check www.bozar.be

Ahmad Jamal

Image | Beeld: Ravi Coltrane © Deborah Feingold

32

2013/4

Bozar verwelkomt op 29 januari 2014 voor de eerste keer de nu 83-jarige Ahmad Jamal die met zijn kwartet zijn jongste cd Saturday Morning komt voorstellen. Mis deze legendarische jazzgrootheid niet! Op 11 februari concerteert het BJO en I Solisti del Vento met o.a. een nieuwe compositie voor jazz bigband en blazersensemble van Bert Joris. Brad Mehldau speelt solo op 10 maart 2014. Op 2 april, komt The Bad Plus en op 10 mei Ravi Coltrane Quartet.

Info: www.bozar.be

JazzLabSeries

JazzmozaIekjes

Van 2 tot 15 maart 2014 is de Amerikaanse jazzgitarist Roni Ben Hur in ons land met de Bossa Nova Tour. Hij nodigt daarbij in zijn kwartet topmusici van bij ons uit: Filip Verneert, gitaar, John Snauwaert, sax en Jean Van Lint, contrabas. Het kwartet grasduint in de bossa nova en brengt er een eigen, steeds weer verrassende interpretatie van. Concertdata Bossa Nova Tour 2014: 2 maart: cc De Meent St. Laureins 20u, 8 maart: Jeugdcentrum Merelbeke met de Home Cookin’ Bigband 20u, 9 maart: Clubconcert Jazzenede - Assenede 15u, 9 Maart: Zwart Huis - Brugge 20u, 14 maart: Het Bruggenhuis - Geraardsbergen 20u, 15 maart: The Music Village - Brussel 21u.

Roni Ben Hur geeft ook een gitaarstage i.s.m. Muziekmozaïek van woensdag 5 maart tot en met zaterdag 8 maart 2014. (Telkens van 18 tot 22u, zaterdag 8 maart overdag met concert). Tijdens deze stage komen ook jazzharmonie voor gitaar, comping lessen en improvisatieklassen aan bod. Info: www.muziekmozaiek.be

s!!

ticket o u d N

WI

De winter van Na Mixtuur waagt JazzLab Series zich opnieuw aan een cross-over project met Marockin’ Brass, een productie van Met-x met Belgische en Marokkaanse musici. Samen met de Britse trompettist Byron Wallen als ‘special guest’ komen de muzikanten tot een interessante kruisbestuiving tussen jazz en Afrikaanse muziekvormen. Op de Afrikaanse ritmes worden melodielijnen geënt die refereren aan jazz, laverend tussen fluiten en imposante tubabaslijnen. Verwacht je aan gelaagde exotische soundscapes met tal van Afrikaanse muziekinstrumenten die tot de verbeelding spreken, zoals schelphoorn, krakeb, sentir en tbel. In combinatie met de traditionele gnaoua dansen en gezang klinkt het geheel merkwaardig organisch waardoor we de Middellandse zee bijna kunnen ruiken.

Het nieuwe jaar opent JazzLab met een bijzondere double bill. De 30-jarige klarinettist en saxofonist Joachim Badenhorst dwingt met zijn soloprogramma veel respect af. Hij exploreert met bereik, contrasterende onder- en boventonen, golvende melodieën, geluiden…

Joachim behoort al enkele jaren tot de boeiendste figuren uit de Belgische improvisatiewereld en bouwde ook al internationale faam op – getuige zijn plaats in Mógil, het Han Bennink Trio of Tony Malaby’s Novela, om er maar een paar te noemen. OakTree kan de ruwe so-

berheid van Joachims solostukken goed in evenwicht brengen met een speelse harmonie tussen cello, accordeon en stem. De vergelijking met de fantasierijke muziek van Tuur Florizoone of Yann Tiersen is snel gemaakt. In het verlengde van hun overwinning op Jong Jazztalent Gent 2013, nodigt OakTree tijdens hun tournee gastmuzikanten Michel Massot, Tcha Limberger of Kristof Hiriart uit.

Ragini Trio is een alweer succesvol project van wereldreiziger Nathan Daems op het kruispunt van jazz en Indische klassieke muziek. Nathan geeft de verleidelijke melodieën een pittige jazzy invulling samen met bad boy Lander Gyselinck en Marco Bardoscia. In deze Italiaanse bassist vonden Lander en Nathan een sparring partner van een onwaarschijnlijk niveau. Voor de eerste twee concerten van de tournee wordt Ragini Trio uitgedaagd om zichzelf in het genre te bewijzen door enkele volbloed Indische muzikanten die in het kader van ‘Europalia India’ het trio komen vervoegen.

Naast de tournees zijn er opnieuw laagdrempelige jazzcursussen te volgen, verspreid over heel Vlaanderen. Zowel instap- als verdiepingscursussen, voor elk wat wils!

Info: www.jazzlabseries.be

WIN duo-tickets voor de concerten van Tigran Quintet ‘Shadow Theater’ in zaal naar keuze.

Voor elke zaal hebben we 2 duo-tickets weg te geven.

Wie eerst mailt met het juiste antwoord op volgende vraag wint (geef aan in welke zaal u het concert wil bijwonen)

Wie speelt saxofoon in het Shadow Theater Quintet van Tigran?

Concertdata De Roma | Antwerpen | woensdag 5 februari 2014 | www.deroma.be Cinéma Le Parc | Luik | donderdag 6 februari 2014 | www.grignoux.be/concerts Flagey | Brussel | zaterdag 15 februari 2014 | www.flagey.be Joachim Badenhorst 2013/4

33

Jong Talent - Imagine winnaars 2013

Triopated

Drie muzikanten uit een andere uithoek van het land In maart 2012 nam Triopated samen met 170 andere groepen deel aan de wedstrijd Imagine van Jeugd en Muziek /Jeunesses Musicales. Na de provinciale voorrondes, bereikten ze de Vlaamse finale en uiteindelijk de landelijke finale. Triopated won een concertreis naar Noorwegen in augustus 2013. Daar vertegenwoordigden ze België op het internationale Imaginefestival in Kristiansand.

Het juryrapport sprak van een “ongelooflijk matuur samenspel” en “Je voelt dat er op het moment zelf wordt gemusiceerd en van alles gebeurt”.

Onlangs (september 2013) bereikten ze de finale van de wedstrijd Belfius Classics in de afdeling Jazz. Redenen genoeg om nader kennis te maken met Triopated.

een verschillende opvatting over muziek. Ze begonnen samen te improviseren, toen kenden ze mekaar nog niet, maar ze waren toevallig de eerste 3 die op een van de eerste dagen ’s morgens vroeg op waren. Het klikte. Ze speelden improvisatiesessies die ze direct opnamen. Na afloop beluisteren ze die en probeerden ze te evalueren om te evolueren.

Op die week leerden ze ook veel nieuwe muzikanten kennen, en bijgevolg ook veel experimentele muziekstijlen, ook uit de elektronische wereld. En nu proberen ze al die ervaringen een plaats te geven en te verwerken in hun muzikaal samenspel.

Hoe omschrijven jullie zelf jullie muziek? Welke invloeden hebben jullie?

Eigenlijk willen we ons niet vastpinnnen op één klein segment. Wij komen wel alle drie uit de jazzwereld, maar als we iets tegenkomen dat we leuk vinden, importeren we dat gewoon in onze muziek. Het dichtste genrebepalend woord dat je bij onze muziek kan plaatsen, is jazz omdat onze composities gebaseerd zijn op improvisatie en ook altijd verder ontwikkelen dankzij improvisatie. Wij luisteren alle drie naar totaal verschillende muziek, en integreren dit alle drie anders in onze

foto: © Peter Dejongh

In juli 2012 organiseerde Entropy vzw een muzikale week in Baexem (NL) onder de naam dissipated orchestra. Hierop werden een 30-tal jonge muzikanten uitgenodigd met diverse achtergronden: pop-, hiphop-, jazzmuzikanten,… Daar werd een week lang gemusiceerd en samen geëxperimenteerd.

Het was op deze inspirerende stage dat Hendrik Lasure (1997) uit Brugge, Joram Bemelmans (1995) uit Maasmechelen en Soet Kempeneer (1995) uit Dilbeek elkaar leerden kennen: drie muzikanten uit een andere uithoek van het land, met elk een zeer verschillende smaak en

Triopated (v.l.n.r.): Soet Kempeneer (b), Hendrik Lasure (p) en Joram Bemelmans (d)

34

2013/4

muziek waardoor het uitdagend is om samen te spelen: Hendrik van Eric Satie tot Jozef Dumoulin, Joram van Flying Lotus tot Toto, Soet van Bobo Stensson tot A Tribe Called Quest.

Gaan jullie voluit voor eigen werk? Of standards/pop/ world?

Wij zijn alle drie als individu heel veel bezig met componeren voor Triopated en andere groepen en samenstellingen. Als groep zijn we ook al vanaf onze eerste repetities bezig met samen componeren of interpreteren. Wij vinden originaliteit zeer belangrijk. We sluiten covers zeker niet uit maar dan moet er wel een groot deel van onszelf inzitten. Nummers zo goed mogelijk naspelen en kopiëren zal je ons niet zo snel zien doen.

Jullie spelen samen met Rondinella, wat houdt dit in en hoe komt dat samen?

Onze pianist, Hendrik Lasure, volgde tussen zijn 4de en 15de jaar, les in deKunstAcademie te Knokke. Rondinella is het kinderkoor van deze academie en dat staat onder de leiding

van de directeur. Kort nadat we de wedstrijd van Jeugd en Muziek Imagine 2013 wonnen, werden wij gecontacteerd door de directeur.

In dat project begeleiden wij het kinderkoor Rondinella. We spelen vooral gospelclassics en dergelijke. Uiteraard hebben we daarin niet echt een solofunctie, maar is het onze taak om het koor te begeleiden. Dit is voor ons heel leerrijk omdat dit een ander uitgangspunt is dan wat we tot nu toe gewoon waren; we moesten onze knop eens omdraaien. Wij voelen dat het wat zoeken is naar de balans: goed begeleiden, maar toch onze eigen muzikale persoonlijkheid uitdrukken. Het koor en de dirigent willen het spel waar we zo van houden ook meespelen en dat maakt het zeer leuk, en ook zeer leerrijk, voor alle partijen.

Hebben jullie nog andere projecten in de running? Wat zijn jullie ambities, kunnen we opnames verwachten?

We werken als studioband mee aan ‘muzemundo’, een muzische methode van uitgeverij Die Keure. We zijn alle drie nog volop bezig met ons eigen kunnen te ontwikkelen. We genieten ervan om als individueel muzikant te groeien. Om die reden zijn we nog niet echt uit op een album.

We zullen waarschijnlijk wel opnames maken, maar we voelen ons nog niet klaar om iets zo definitief als een album uit te brengen.

We hopen zoveel mogelijk mensen te bereiken. We denken dat onze muziek toch een breed luisterpubliek kan boeien. We zijn nog steeds keihard aan het repeteren en veel aan het samenspelen, hebben ondertussen een mooi programma opgebouwd dat we heel graag willen brengen op de podia. En als we dan toch aan het dromen zijn, zou het heel tof zijn om dat bijvoorbeeld in de JazzLab Series te kunnen doen…

Bernard Lefèvre

www.triopated.tk https://soundcloud.com/#triopated http://www.facebook.com/triopated

Laatste Noot Jazzpianist en bandleader Paul Kuhn (Wiesbaden °12 maart 1928) overleed 23 september op 85-jarige leeftijd. In 1954 scoorde hij als schlagerzanger met de hit Geben Sie dem Mann am Klavier noch ein Bier.

Maar hij bleef zijn leven lang jazzpianist en was nog geprogrammeerd voor de Leverkusener Jazztagen in november van dit jaar. Paul Kuhn trad na de oorlog op met Amerikaanse jazzmusici en was de enige Duitse muzikant die een tijdlang bij de Amerikaanse soldatenzender AFN was aangesteld. Hij maakte ook naam als orkestleider, ook in televisieshows van Sender Freies Berlin (SFB). Kuhn trad als entertainer op, o.m. in Pauls Party en Hallo Paulchen met sterrren als Peter Alexander, Peter Frankenfeld en Harald Juhnke. In 1980 kwam de breuk met de zender en ook zijn 25-jarig contract met de platenmaatschappij. Daarop vertrok hij uit Berlijn naar Keulen en richtte de Paul Kuhn Big Band op. Eind jaren 90 nam hij terug de liefde voor jazz op met zijn trio. Samen met Max Greger en Hugo Strasser kreeg Kuhn heel wat bijval als swinglegende.

Oscar Castro-Neves

Frank Wess

De Amerikaanse saxofonist en fluitist Frank Wess overleed op 30 oktober 2013 in New York. Hij werd 91 jaar. Frank Wess verhuisde op 13-jarige leeftijd van zijn geboortestad Kansas City naar Washington D.C. waar hij op Dunbar High School als klasgenoot een andere D.C. jazzlegende, Dr. Billy Taylor, trof. Na zijn legerdienst engageerde Billy Eckstine hem voor zijn band, waarin ook Miles Davis en Art Blakey speelden.

In 1953 wordt hij in Count Basie’s orkest vooraanstaand solist op fluit. In 1964 verliet hij de Count Basie Band. Daarop kreeg hij in New York – eerst bij ABC en later in de jaren 70 bij NBC – een contract voor televisie-optredens. Hij werd ook de geliefkoosde begeleider van Sarah Vaughan, Frank Sinatra en Anita O’Day. In de jaren 80 speelt hij in de Toshiko Akayoshi bigband en Tadd Dameron’s band.

In 2007 werd hij NEA Jazz Master. Hij bleef actief tot aan zijn dood en bracht nog recent het album Magic 101 (opnames van 2011) uit. Over zijn muzikale carrière verschenen een 12-tal albums onder eigen naam, maar meer dan 600 als sideman.

Op 27 september overleed de Braziliaanse gitarist Oscar Castro-Neves in Los Angeles. Hij werd 73. Oscar Castro-Neves werd geboren in Rio de Janeiro, Brazilië, op 15 mei 1940. Hij speelde als kind piano maar koos voor de gitaar toen de bossa nova opkwam en hij met Jobim ging samenwerken. Hij scoorde op 16 jaar een hit in Brazilië met Chora Tua Tristeza. Op 22-jarige leeftijd introduceerde hij de bossa nova in Carnegie Hall. Castro-Neves was lid van het Dizzy Gillespie Quintet, Stan Getz Quartet, en Lalo Schifrin Trio, en werd in 1971 gitarist, artistiek leider en vocal coach van de Sergio Mendes Brazil 66 Group. De daaropvolgende tien jaren nam hij met Mendes zo’n 15 albums op.Castro-Neves was een veel gevraagd gitarist zowel in pop- als jazzmiddens en speelde en/of nam op met grootheden zoals Ella Fitzgerald, Stan Getz, Frank Sinatra, Flora Purim, Joe Henderson, Stevie Wonder, Michael Jackson, Eliane Elias, João Gilberto, Airto Moreira, Herbie Hancock, Quincy Jones en natuurlijk Toots Thielemans. Met Toots stond hij, samen met Airto Moreira en Kenny Werner, laatst op Jazz Middelheim in augustus 2011.

Als producer was hij ook succesvol o.a. met Yo-Yo Ma (Soul of the Tango), Joe Henderson (Double Rainbow), Harry Belafonte (The Tradition of Christmas) en ook bij Paul Winter. Ook arrangeerde hij filmmuziek, o.m. voor de films Blame It On Rio, Dirty Rotten Scoundrels, L.A. Story, Sister Act II, enz.

In zijn thuisland Brazilië werd hij onderscheiden met de eretitel Officer of the Order of Rio Branco als ambassadeur van de Braziliaanse cultuur en muziek over geheel de wereld. We herinneren hem als een innemende, enthousiaste en passionele persoonlijkheid. Hij laat echtgenote Lorraine en twee dochters, Felicia en Bianca, achter.

Last Minute Op de valreep bereikte ons het bericht dat René De Wever aka GoDeviLLe (Aalst 6/10/1955 - Gent 19/11/2013) onverwacht is overleden. René was bekend als muziekliefhebber, concertorganisator, DJ, muzikant, filosoof, criticus, dichter, buttonkunstenaar, cinefiel, humorist, creatieveling of als cafévriend. Hij was in de jaren 80 programmeur van de Kortrijkse Limelight, Vooruit en de Effenaar in Eindhoven. De Wever genoot ook bekendheid als dj GoDeviLLe voor de radiozender Urgent.fm in zijn woonplaats Gent.

2013/4

35

BLINDFOLD TEST

Fred Van Hove De Antwerpse pianist Fred Van Hove (78) is een van de pioniers van de Europese geïmproviseerde muziek. In 1968 maakte hij zijn debuut op het legendarische Machine Gun van Peter Brötzmann. Het begin van een indrukwekkende lijst opnames, waaraan de jongste jaren met het Quat Quartet en een solo-cd voor FMP nog enkele hoogtepunten werden toegevoegd. We lieten hem enkele brokken mooie muziek horen, benieuwd naar zijn commentaar.

Cecil Taylor N+R (love is Friends), uit: Fly, Fly, Fly, Fly, Fly, MPS, 1980. Taylor, p (Na enkele seconden) Cecil Taylor. Dit is typisch voor hem.

Heel lang geleden heb ik hem de allereerste keer gezien, in Rotterdam. Hij speelde toen ook solo. Ik heb op dat concert voor ’t eerst Willem Breuker ontmoet, dus dat moet eind jaren zestig geweest zijn. Ik vond dat toen formidabel, niet zozeer om wat hij speelde, wel om de kracht die er achter zat.

Taylor is een groot pianist, maar ik heb niet zoveel platen van hem gehad, en als ik ze wel had, speelde ik ze daarom nog niet. Er zit nog altijd veel melodie in zijn spel. Dat is niet mijn doel op de piano. Die melodie, die moet ik niet hebben, ik wil iets anders, al valt dat niet direct te omschrijven. Ik wil een ander soort piano. De onorthodoxe piano, die streef ik na.

Of ik beïnvloed ben door Taylor? Neen. Maar ik weet dat veel mensen dat altijd hebben gedacht. Op de duur had ik daar een antwoord op. Taylor woonde in de VS, ik in hartje Antwerpen. Wel, ik ben veel meer beïnvloed door de klokjes van de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal, want die hoorde ik elk kwartier klepperen.

Ik wil dus echt wel een ander soort pianospel. Het zou niet als een piano mogen klinken.

Maar Taylor is een prachtige pianist. Een paar jaar geleden zag ik hem hier in Antwerpen met drummer Tony Oxley. Het eerste deel trok op niks. Maar het tweede deel was heel goed, heel spannend. Hij droeg toen ook gedichten voor. Ik heb Taylor ook wel eens ontmoet, maar veel hebben we niet gepraat.

Matthew Shipp Fair Play, uit: By the Law of Music, Hat Records, 1997.

Shipp, p; William Parker, b; Matt Maneri, viool De naam van de bassist ligt op mijn lippen. Peter Kowald?

36

2013/4

Neen? Die pianist, is dat Alexander von Schlippenbach? Die zware akkoorden doen me aan hem denken.

Ik heb hier niet veel aan, ik word niet uitgedaagd. Dat ritme gaat maar door, dat is iets van het verleden.

(Achteraf) ‘William Parker? Ik heb nog kort met hem gespeeld, op een tribute-concert ter ere van Kowald, toen die pas was overleden. Parker is een heel goeie bassist. Er is al over gepraat om ooit iets samen te doen. Dat zie ik absoluut zitten, zeker als ook drummer Hamid Drake zou meedoen.

Met Matthew Shipp stond ik ooit samen op een festival. Hij stopt in zijn set plots soms een of ander lied, zoals Gershwin of zo. Dat vond ik maar zo zo…

Aki Takase, Alexander von Schlippenbach Evidence, uit: Piano Duets, live in Berlin, 93/94. FMP; Takase, von Schlippenbach: p.

Een Monk-compositie. Hoor ik daar iemand rechtstreeks op de snaren spelen? Ha, het zijn twee pianisten. (Na een tijdje) Dat is von Schlippenbach met zijn vrouw, Aki Takase. Dit vind ik goed. Een zeer vrije bewerking, zoals von Schlippenbach wel meer doet.

Met twee piano’s spelen, dat heb ik vaak gedaan.

Zelfs met drie, met von Schlippenbach en Misha

Blindfold test: Fred Van Hove Mengelberg, in het Gentse Gravensteen, al is dat heel lang geleden.

Monk spelen heb ik ook wel gedaan, ook met Steve Lacy, met wie ik heel goed overeen kwam en ook heel vrije stukken speelde. Monk boeit me, absoluut.

Die ligt toch bij alle pianisten in de bovenste schuif.

Het lijkt heel simpel, maar dat is het niet. Je moet dicht bij de melodie blijven, zei Monk zelf, maar als je zijn muziek hoort, zou je dat niet zeggen. Monk kon zogezegd niet zo goed pianospelen. Maar wie goed luistert, weet beter.

Keith Jarrett Part 4, uit: The Carnegie Hall Concert, ECM, 2005. Jarrett, p (Met verbaasde blik) Dat ben ikzelf toch niet? Of anders heeft die pianist het gestolen.

(Even later, als de muziek veel lyrischer wordt) Hier ben ik niet zo voor, dit is niet boeiend, nogal flauw. En op ’t eind neemt hij de draad van het begin weer op. Toch een compositie, precies. Irène Schweizer, misschien?’

(Achteraf) Jarrett? Ik had het kunnen denken. Hem apprecieer ik niet erg, moet ik bekennen. En dan beweert hij nog dat hij de enige is die volledig geïmproviseerde concerten speelt. Tja. Dit begon als een stuk van mezelf, dat wel. Er zijn nog wel pianisten die dingen van mij naspelen. Op festi-

vals denk ik soms: dat zou van mij kunnen zijn. Zo ook hier. Het begin was goed, maar het middenstuk was niet vrij, nogal flauw.

Marilyn Crispell Solstice, uit: The Kitchen Concert, Leo, 1989.

Crispell, p; Mark Dresser, b; Gerry Hemingway, d De drummer zegt mij iets, al weet ik niet wie het is. Is dit dan Irène Schweizer? Een goed stuk moet ik zeggen.

(Achteraf) Crispell? Och, natuurlijk, mijn vriendin! Ik ken haar wel, van op festivals en zo. Ik apprecieer haar werk. Of zij beïnvloed is door Cecil Taylor? Ik denk het wel. Maar zo zijn er velen. Dit stuk sprak me wel aan.

LABtrio Pi, uit Fluxus, Outhere Records, 2013. Bram De Looze, p; Anneleen Boehme, b; Lander Gyselinck, d De pianist klinkt bij momenten heel klassiek. Ik vind dit echt wel heel goed, in zijn genre. Mooi gespeeld. (Knikt goedkeurend) Dit zijn drie heel goeie muzikanten. Die drummer is ook heel goed. Ah, is dat die Lander over

wie ik al zoveel gehoord heb? Is die pianist maar 22?

Nou, dan is die wel matuur voor zijn leeftijd.

Dit is niet echt mijn ding, maar het zit wel goed in mekaar. Door al die jazzopleidingen tegenwoordig dreigt uniformiteit. Terwijl de muziek meer vanuit de straat moet komen.

John Zorn Benediction, uit: The Hermetic Organ.

Tzadik, 2012. Zorn, kerkorgel Een prachtig instrument, zo’n kerkorgel. Je hebt enorm veel mogelijkheden, met drie of vier klavieren en ik weet niet hoeveel pijpen. Je kan er heel diep mee gaan. Als ik er op speel, klinkt dat wel heel anders. Dit leek me meer een compositie. Ik was niet echt geboeid door dit stuk. Waarom doet hij er al die franjes bij? Bij mij moet het eruit stromen, het moet vloeiend zijn, je mag er niet over zitten dubben. Dit stuk vind ik niet vloeiend.

(Achteraf) John Zorn? Serieus? Ik ken hem wel, uiteraard, maar ik vind hem niet echt interessant. Ik heb ooit zelfs nog met hem gespeeld – hij op altsax – op een festival in Nederland, maar dat is eeuwen geleden.

Muziekkeuze en reacties opgetekend door Peter De Backer

Ben Wendel – Dan Tepfer Duo 20 januari Ben Wendel (saxofoons, fagot), Dan Tepfer (piano)

Jeff Ballard Trio feat Lionel Loueke & Miguel Zenón DEUREN > 19.30u CONCERT > 20.30u LOCATIE

Belfort Restaurant Emile Braunplein 9000 Gent

3 februari Jeff Ballard (drums), Lionel Loueke (gitaar), Miguel Zenón (altsaxofoon)

Kris Davis Trio

3 maart Kris Davis (piano), John Hebert (contrabas), Tom Rainey (drums)

Jacky Terrasson Trio

14 april Jacky Terrasson (piano), Burniss Travis (contrabas), Justin Faulkner (drums) VVK: 8 Euro + 2,5 euro reservatiekost ADD: 12 euro Abonnement 5 concerten: 30 euro + 2,5 euro reservatiekost Mini-abonnement: 20 euro voor 3 concerten + 2,5 euro reservatiekost Studenten: 5 euro (ADD op vertoon van studentenkaart)

Billy Hart Quartet

19 mei Ethan Iverson (piano), Mark Turner (tenorsaxofoon), Ben Street (contrabas), Billy Hart (drums)

INFO & TICKETS > GENTJAZZ.COM FACEBOOK.COM/GENTJAZZCLUB 2013/4

37

Voelbaar, hoorbaar, herkenbaar beter

ECM 3755519

ECM 2794570

meesterpianist keith jarrett

No ENd

CoNCErts

Keith Jarrett’s ‘No End’ is opgenomen in zijn thuis-studio in

Na ‘Bremen/Lausanne’, na het legendarische ‘The Köln

1986 en niet eerder op CD verschenen. Een solo album met

Concert’, na het fantastische ‘Sun Bear Concerts’, zijn nu zijn

ongebruikelijke instrumenten die we niet van Jarrett gewend

concertenThe Bregenz/Munich verkrijgbaar als een 3CD box.

zijn: gitaar, bas, drums en percussie.

Twee geïmproviseerde concerten in Oostenrijk en Duitsland, opgenomen in de Festspielhaus Bregenz (28 mei 1981) en het Herkulessaal der Residenz, Munchen (2 juni 1981)

Op de hoogte blijven van concerten van ECM Artists in Concert en profiteren van kortingen op cd’s?

Schrijf u in voor de ECM nieuwsbrief op www.ecmrecords.nl

eric vloeimans’

o l i v e r ’s c i n e m a jörg br ink man n - er ic vloeimans tuur florizoone

‘In het timbre van de cello en accordeon huizen kleuren die nostalgische warmte en treurnis oproepen, maar ook een fijn toetje hoop. Samen met Vloeimans’ langgerekte, haardvuurwarme trompetklanken is de filmische grandeur van Oliver’s Cinema compleet.’

19,95 95

15, ZZ76111

**** stErrEN iN dE VolkskraNt, NEdErlaNd

van

voor

verkrijgbaar via de betere speciaalzaak of challengerecords.com

Nieuw op cd/lp/dvd Redactie:

DEADLINE volgend nummer:

Mischa Andriessen, Patrick Bivort, Peter De Backer, Chris Joris, Bernard Lefèvre, Georges Tonla Briquet, Marc Van de Walle

Te bespreken cd’s, dvd’s en ander audiovisueel materiaal graag ten laatste op 7 februari 2014 op het redactie-adres: Jazzmozaïek, Bernard Lefèvre, Laarstraat 105, 2610 WilrijkAntwerpen (Belgium)

e feestdagen g i t t e !

Pr Als je nog inspiratie zoekt voor een eindejaarsgeschenk, moet je maar even in deze weer propvolle cd-rubriek grasduinen. Het is midden november als ik dit schrijf en de cd-rubriek heb afgesloten en nog melden zich nieuwe releases aan. Overigens wachten er naar jaarlijkse gewoonte wel wat speciale uitgaven en luxeboxen (Herbie Hancock, Miles in mono!, Verve Singles Collection…) in de winkel. En blijkbaar trekt vinyl aan. Hopelijk zet het de jonge(re) generatie op weg naar meer jazz, zowel van gisteren als van vandaag.

Nieuw op cd/lp/dvd Jazzmozaïek klasseert in deze rubriek de cd’s (nieuwe releases en heruitgaven) in alfabetische volgorde en illustreert het betere werk met de afdruk van de hoesjes.

De quotering is als volgt.

Top = In kader over twee kolommen met afbeelding van hoesje Zeer Goed = op één kolom met achtergrondkleur en afbeelding van hoesje Goed met hartje = op één kolom met afbeelding van hoesje Goed = geen achtergrondkleur en geen afbeelding van hoesje

Gelukkig Nieuwjaar!

Bernard Lefèvre

Pierre AnckaertTom Van Dyck 4-tet Union Match September Records/Fever Music 59:29

heel dicht bij de lyriek van Paul Desmond komt. Anckaert kan ook heel spannend een solo opbouwen (Slutstation, On The Blueway). De composities van Anckaert zijn speels tot introspectief, die van Van Dyck ademen het urbane van de jazz uit. Een orthodox, warm concept.

Chris Joris

Baars/Kneer/Elgart Give no Quarter

Jazz Village/Harmoni Mundi 52:39

Evil Rabbit Records/ToonDist – 63:22

De in Laitila, Finland geboren gitarist Kari Antila, die vanaf 2003 in België belandde en hier in Gent cum laude afstudeerde, deed ook ervaring op in New York met o.a.

Jim Hall, Ben Monder en Michael Brecker. The North Wind is opgenomen in Helsinki en zijn band is volledig samengesteld uit Finse muzikanten, waaronder de bij ons best bekende pianist Alexi Tuomarila. Antila schrijft moderne jazzthema’s waarop lekker swingend geïmproviseerd wordt.

Invloeden van Miles en Brecker (Dunkel leunt er sterk bij aan) maar ook een stukje bossa nova ontbreekt niet.

Bernard Lefèvre

Sinds de voortreffelijke reeks compilatie-cd’s Ethiopiques weten we dat Ethiopië bron is van een bijzonder muzikale mix van Afrikaanse ritmes en jazz. Een van de vaders van die Ethio-jazz is Mulatu Astatke (70), vibrafonist, percussionist, keyboardspeler en componist.

Astatke heeft met zijn groep Step Ahead enkele Britse muzikanten rond zich verzameld, maar werkt ook nog vaak in Addis Abeba.

Deze cd combineert beide, want is zowel door traditionele Ethiopische muzikanten opgenomen in de Ethiopische hoofdstad, als door Astatke’s Europese vrienden in Londen en in de Franse studio La Buissonne.

Het resultaat klinkt zoals we dat van Astatke gewend zijn: Afrikaanse ritmes met veel percussie, koorgezang en gebruik van Afrikaanse instrumenten zoals de kora. En toch is het jazzgehalte hier zeer hoog, zeker omdat de uitstekende Britse trompettist Byron Wallen een hoofdrol krijgt.

Wie de Ethiopiques-reeks niet kent en wil weten hoe Ethio-jazz klinkt, vindt in deze Sketches of Ethiopia een prima introductie.

Peter De Backer

Kari Antila (g), Manuel Dunkel (ts), Alexi Tuamarila (p), Jaska Lukkarinen (d), Ville Herrala (b)

Mulato Astatke (vib, p, keys) en een achttienkoppige band met o.a. Byron Wallen (t)

Pierre Anckaert (p, frh), Tom Van Dyck (as, ss), Hendrik Vanattenhoven (cb), Mimi Verderame (d)

Een kwartet dat van een zeer hechte samenhang geniet en alles compact weet te formuleren in een lekkere timing. Anckaert is een zeer ritmisch pianist met onfeilbare techniek, inzicht en smaak, een grote liefde voor jazz, Afro-Cubaanse syncopes en andere wereldgrooves. Bassist Vanattenhoven deelt die liefde en ervaring (hij kende, zoals Anckaert, een vruchtbaar verblijf in Havana, Cuba) en kent Anckaerts pianospel zo goed, dat hij aan hem kleeft als een goed ruiter op zijn paard. Mimi Verderame is uiteraard de ritmische precisie zelve en Tom Van Dyck groeide uit tot een virtuoos saxofonist. Hoe hij de sopraansax als een makkelijk instrument laat klinken is niet voor iedereen weggelegd.

Anckaert herwaardeert hier vaak de Fender Rhodes piano, doch zet zich o.a. voor de bloedmooie ballade Iñárritu’s Realism (T. Van Dyck) terug aan de vleugel en ontroert, terwijl Tom Van Dyck

Mulatu Astatke Sketches of Ethiopia

Kari Antila The North Wind Seventh String Music – 49:09

De Amerikaanse drummer Bill Elgart werkte in het verleden met onder meer Paul Bley en Kenny Wheeler. Het fantasierijke en ruimtelijke aspect dat die twee grootheden in hun muziek koesteren, hoor je ook terug in Elgarts spel. Daarmee is hij een goed gekozen tegenspeler voor de Nederlandse rietblazer Ab Baars; iemand voor wie vrijheid niet betekent dat je elke fractie van een tel moet dichtsmeren met geluid. Behalve dat Baars door goed te doseren heel goed omgaat met de geboden ruimte in de triobezetting, wordt zijn spel met de jaren steeds expressiever. Op tenor klinkt een verre echo van Albert Ayler door, maar dan puur de indringende sound, niet het gejaagde en het stuurloze. Een compositie als Song for our Predecessors laat horen hoe meeslepend het trio kan klinken. In een dergelijk driemanschap is iedere muzikant van hetzelfde belang. Bassist Meinrad Kneer toont zich andermaal een wendbaar musicus met een goed oor voor de kleur van de muziek. Vooral de gestreken passages die hij tegenover Baars’ ontroerende spel plaatst, zijn smaakvol en effectief.

Hier wordt niet op safe gespeeld, geen concessie gedaan, niet aan de luisteraar, niet aan de muziek.

Mischa Andriessen Ab Baars (ts, shakuhachi, kl), Meinrad Kneer (b), Bill Elgart (d)

The Jamie Baum Septet+ In This Life Sunnyside Records – 67:50

Jamie Baum, excellente componiste en fluitiste, heeft al zowat over de hele wereld lauweren geoogst. Met haar vernieuwde septet is ze nu in de studio gedoken na een lange periode van toeren. Haar reizen in zuid Azië hebben duidelijk haar muziek beïnvloed. Het eerste nummer op de schijf heet Nusrat, een verwijzing naar Nusrat Fateh Ali Khan, de wereldberoemde qawwalizanger. Haar fluitsolo introduceert een Oosterse melodie, en daarmee is de toon van de plaat letterlijk gezet. De qawwaliliederen, van soefistische religieuze oorsprong, hebben een duidelijke structuur die echter ook improvisatie toelaat, en die eindigt in een soort opbod van de zangers tegen elkaar, waardoor ze in trance komen. Baum was enorm gefascineerd door dit gegeven (bv de alap), en heeft in dit album deze invloeden subtiel met jazzharmonieën verweven.

De muzikanten zijn erg goed op 2013/4

39

Nieuw op cd/lp/dvd elkaar ingespeeld, de sound van een kleine bigband is nooit veraf (soms komt de muziek wat zwaar op hand over, ietwat langdradig, maar dat heeft te maken met de Oosterse invloeden), de composities zijn soms complex, maar blijven toegankelijk. De muzikanten krijgen veel ruimte, en de fluitsolo’s van Baum zijn melodisch sterk en mooi opgebouwd. Dit is een zeer smaakvolle cd geworden met heel veel ruimte voor jazz, wereldmuziek, boeiende improvisaties van o.a. Brad Shepik, John Escreet en andere nieuwe musici.

Marc Van de Walle Jamie Baum (fl), Amir Alsaffar (t), Taylor Haskins (t), Douglas Yates (as, bk), Chris Komer (French horn), Brad Shepik (g), John Escreet (p, frh), Zachary Lober (b), Jeff Hirshfield (d), Samuel Torres (congas), Dan Weiss (tabla)

Alex Beaurain Quintet Sentiments d’un Clown Mogno Music – 62:02

Big Noise New Orleans Function Igloo Records/AMG – 51:37 Vier blanke jonge snaken die in het muzikaal verleden duiken van de stad waar jazz ontstond. Ceci n’est pas la Nouvelle-Orléans.

Of toch? De vier verdienen in elk geval een pluim voor hun opzet.

Vooral als je merkt dat de uitgebreide fanbasis hoofdzakelijk uit jongeren bestaat die volledig uit de bol gaan tijdens de concerten.

Wie slaagt daar nog in tegenwoordig met nummers van Jelly Roll Morton, Lil Hardin, Sidney Bechet en Kid Ory? Natuurlijk halen de opnamen niet de authenticiteit van lokale groepen uit de Crescent City en natuurlijk verbleekt dit alles bij de soundtrack van Treme maar de energie en de sfeer is er wel. Momenteel is een optreden van Big Noise de goedkoopste trip naar Bourbon Street. De nieuwe cd is daarbij de gepaste introductie voor een gezellig avondje uit.

Georges Tonla Briquet Raphaël D’Agostino (kornet, voc), Johan Dupont (p), Max Malkomes (b, voc), Laurent Vigneron (d)

Luciano Biondini/ Michel Godard/ Lucas Niggli Mavi Intakt Records – 52:40 De Franse gitarist Alex Beaurain vestigde zich in Brussel waar hij naast een akoestisch trio (The Tab) een kwintet samenstelde, waarmee deze debuutopname uitkomt. Beaurain tekent voor alle composities. Eigenaardig genoeg is de cd-titel geen eigenlijk nummer, wel komen er andere originele titels voor (Lapin vicieux, La rape et le clou, Un nom pour chaque chose, enz.). Beaurains gitaarspel komt al eens in de buurt van Philip Catherine.

Hij weet ook die lyrische sfeer op te roepen, bv. in Histoire d’Images. Een pluim ook voor de prachtige interventies van pianiste Eve Beuvens en saxofonist Erik Bogaerts (o.a. Exploration).

Beaurain roept in zijn composities misschien wel de tragiek op van de clown die met een lach een traan verdringt, wat dan de titel kan verklaren. Je kan beslist meedrijven op een wolk van delicate harmonische en energieke jazzklanken. Een sterk kwintetdebuut.

Bernard Lefèvre Alex Beaurain (g), Eve Beuvens (p), Erik Bogaerts (sax), Olivier Stalon (elb), Toon Van Dionant (d)

40

2013/4

in dit trio, zowel melodisch als ondersteunend. Biondini is een razend leuke accordeonwizard, die zich wel graag aan lyriek en harmonie houdt. Lucas Niggli, zich doorgaans eerder aan experimenten wagend, speelt hier vrolijk de rol van ritme-anker, maar wordt totaal zichzelf in zijn live opgenomen percussiesolo Black Eyes: vol mysterie en hypnose.

Chris Joris Luciano Biondini (acc), Michel Godard (tba, eb, serpent), Lucas Niggli (d, perc)

Bodrato/Battaglia/ Massaria/Furia Bartleby the scrivener Evil Rabbit Records/ToonDist 75:18

Bartleby the scrivener is een meesterlijk verhaal van Herman

Melville over een juridische kopiist die zijn collega’s met zijn eigengereide en onpeilbare gedrag volledig buiten zichzelf brengt. I would prefer not to zijn Barleby’s gevleugelde woorden waarmee hij vrijwel alles op kantoor in de war laat lopen. De vier Italianen die zich aan de verklanking van dit wereldberoemde verhaal hebben gewaagd, weten de sfeer ervan heel goed te grijpen. Aan de basis daarvan ligt het meer dan een uur durende ‘onbegrip’ tussen gitaar en piano. Twee instrumenten die elkaar juist goed zouden moeten begrijpen, worden door respectievelijk Andrea Massaria en Stefano Battaglia fenomenaal tegen elkaar uitgespeeld. Er is een constante wrijving tussen die twee, soms extreem, soms subtiel, maar altijd voelbaar. Daarmee wordt het overigens niet een soort hoorspel. Wie het verhaal kent, kan het in de muziek terug horen, maar die muziek kan ook zeer goed op zich staan. Bartleby the scrivener is een intelligente en geestige geworden waarop Battaglia als vanouds afwisselend gevat en poëtisch klinkt. En waarop Massaria de show steelt met vaak bizarre maar altijd

Stefano Bollani & Hamilton de Holanda O Que Será ECM Records/NewArtsInt – 54:03

Het ontstaan van trio’s als deze lijken wel afgesproken werk. Onlangs nam Godard nog een cd op met de Zwitserse bandoneoniste Helena Rüegg en bij ons kennen we de tandem Tuur Florizoone en Michel Massot. Er klinkt wel degelijk overeenkomst: dezelfde Europese feestelijkheid en wereldse klanken. Een reggae, die een polka kan zijn; dansende grooves en warme melancholie, en natuurlijk virtuositeit. De meeste composities komen van Biondini en Godard, één van Niggli, een Brad Mehldau (Unrequited), Bluesette van Toots en zelfs een stuk van G. F. Händel (zowel Godard als Biondini hebben een affiniteit met barokmuziek). Godard zet stevig in met de growling voice door de tuba (iets wat zijn generatie bij Bob Stewart heeft gehaald). Hij krijgt een prachtige rol toebedeeld

Dit is de live-opname van het concert op Jazz Middelheim van de Italiaanse pianist Stefano Bollani en de Braziliaanse bandolim virtuoos, Hamilton de Holanda.

Stefano Bollani heeft al een benijdenswaardige reputatie als pianist: een groot technicus, een gevoelige en intuïtieve improvisator en een fantastische touche-à-tout. Het uiterst verfijnde en elegante karakter van zijn spel heeft me altijd getroffen. Hamilton de Holanda is echter minder bekend buiten zijn geboorteland. Toch is hij een grote ster in Brazilië. Hij heeft zich ontpopt als de grootste architect van de bandolim, de typische Portugese gitaar waaraan hij snaren toevoegde (tiensnarig). Het resultaat geeft een kabbelend geluid met talrijke polyfonische elementen. Beide musici spelen uiteraard in muzikale symbiose. Hun eerste samenwerking dateert al uit 2009 maar drie jaar later musiceren ze nog altijd samen met evenveel speeldrift en energie. Dit album is dan ook het getuigenis van een lange en schitterende evolutie, waarin melodieën uit de Braziliaanse muziek naast een klassieke verfijning te horen zijn. Samen maken ze dartele en speelse muziek vol vrolijke en duizelingwekkende passages.

Een ontmoeting tussen de Latijnse onstuimigheid en de jazzspontaniteit. Niet te missen.

Patrick Bivort Stefano Bollani (p), Hamilton de Holanda (bandolim)

functionele effecten en stekelige maar sfeervolle licks en loopjes.

Mischa Andriessen Fiorenzo Bodrata (b), Stefano Battaglia (p), Andrea Massaria (g), Massimiliano Furio (d)

Michiel Borstlap Reflective Grammery Park Music/Harmonia Mundi – 74:00 Deze Nederlandse pianist vierde dit jaar 25 jaar carrière, maar is in ons land nog weinig bekend.

In dit solo-album op twee stukken na (Summer Child en Levantine) samen met het Metropole Orchestra, brengt Borstlap licht klassieke, intimistische stukjes.

Summer Child roept Inspector Morse’s thema op. Een cover van Anouk (Birds) pakt hij in de sfeer van het hele album introspectief aan. De meeste andere eigen composities zijn van een fragiele eenvoud. Het is duidelijk dat je met Reflective geen swingende Borstlap moet verwachten.

Bernard Lefèvre Michiel Borstlap (p), Metropole Orchestra

Peter Brendler & John Abercrombie The Angle Below SteepleChase/Music&Words 61:10 Peter Brendler (33) startte als zoveel generatiegenoten op elektrische bas, maar schakelde toen hij door het jazzvirus was aangestoken over op de akoestische variant. Je kent hem misschien van het Jon Irabagon Trio, waar hij aan de zijde van drummer Barry Altschul een stevige ritmetandem vormt.

Intussen is hij rijp voor een debuut onder eigen naam, en dat is meteen een duoplaat met een van zijn helden, de 35 jaar oudere John Abercrombie. Merkwaardig toch, hoe je die na enkele noten meteen herkent, ook al klinkt zijn gitaar hier wat bedaarder dan op veel van zijn ECM-platen, en zeker met minder galm.

Abercrombie is een van de meest stijlvolle gitaristen op de jazzscene, en hij pent ook mooie melodielijnen. Zoals Sweet 16, dat Brendler absoluut op deze sessie wilde spelen, en dat hier een mooie bewerking krijgt.

Maar de meeste stukken hier zijn van Brendler zelf, en ze mogen gerust naast die van de gitaarmeester staan: meestal traag van tempo, maar met een ingetogen schoonheid, eigen aan

Nieuw op cd/lp/dvd intieme kamerjazz.

Afsluiten doet het duo met Goodbye, de klassieker van Gordon Jenkins die ook Philip Catherine zo graag speelt. Wie Brendler nog niet kent, zal aangenaam opkijken van zijn warme, mature klank.

Peter De Backer

3 Cohens Tightrope

Alexis Cuadrado A Lorca Soundscape

Anzic Records – 57:35

Sunnyside Records – 48:13

Peter Brendler (b), John Abercrombie (elg)

Carate Urio Orchestra Sparrow Mountain Klein – 53:16

Joachim Badenhorst blijft zichzelf continu heruitvinden en bouwt rustig verder aan zijn eigen saga. Zeker nu hij zijn eigen label oprichtte, staan de poorten wijd open. Sparrow Mountain is meteen de tweede release op korte tijd en de groepen worden steeds maar uitgebreider. Na zijn trio met John Butcher en Paul Lytton is er nu dit internationaal zevenkoppig gezelschap. Geen mini bigband maar een septet van epicuristen die op de meest subtiele wijze de hen geboden mogelijkheden uitproberen, dissecteren en opnieuw samenstellen. Soms lijkt het of ze resoluut voor Bach of barok gaan kiezen, dan weer steekt het repetitieve van Steve Reich en Philip Glass de kop op. Totaal onverwachts confronteren ze de luisteraar ook met een eigen vorm van desert americana waarbij de muziek aanzwelt als een stofwolk die uiteindelijk het hele beeld opvult.

De voortdurende dualiteit tussen geordende intro’s en het daarop volgend ontplooien van (onderliggend) machtsvertoon getuigt van grote maturiteit. Wederom verpakt in een ambachtelijk gemaakt kunstwerk. Bovendien konden we vaststellen dat live alles nog sterker en veelzijdiger uitvergroot wordt. Je weet wat te doen.

Georges Tonla Briquet Joachim Badenhorst (kl, bkl, ts, voc), Nico Roig (g, voc), Frantz Loriot (viola), Eirikur Orri Olafsson (t, bug, elec), Brice Soniano (cb, voc), Pascal Niggenkemper (cb), Sean Carpio (d, g, voc)

De driehoeksverhouding binnen de familie Cohen leidde tot nu toe tot sterke muzikale hoogstandjes. Tightrope is daar een nieuw (vierde) bewijs van. De 3 Cohens (Anat, Yuval en Avishai) amuseren zich duidelijk te pletter. Het spelplezier schalt de boxen uit. Elkeen neemt zowel de rol van solist als begeleider op zich. Zeker in de a capella stukken levert dat sterke momenten op. Ze citeren improviserend en olijk uit het rijke jazzverleden, van New Orleans en bebop tot hedendaagse spielereien en Jiddische kinderliedjes. Ze halen er zelfs Prokofiev en Mussorgsky bij evenals de Italiaanse klassieker Estate. Meestal blijft het bij een onderonsje met zijn drieën maar voor enkele nummers nodigden ze notoire gasten uit zoals Fred Hersch, Johnathan Blake en Christian McBride. Achttien auditieve kortfilmpjes met onder de protagonisten ook nog o.a. Monk en Ellington. Recht uit Brooklyn, kunstzinnig gepresenteerd in een digipack. Jazz à Liège haalde ze al eens naar hier, wie volgt?

Georges Tonla Briquet

In het oeuvre van de op jonge leeftijd vermoorde Spaanse dichter Federico Garcia Lorca speelt muziek een grote rol. Veel van zijn gedichten zijn geënt op Spaanse volksliedjes bijvoorbeeld. Het is poëzie die minder aan het intellect appelleert dan aan de emotie en vooral aan energie en levenskracht. Cuadrado heeft dat goed begrepen. Met de vlammende saxofonist Miguel Zenon en de rauwe, vurige zangeres Claudio Acuna (bekend van haar samenwerking met Joey Calderazzo) heeft hij vitale stemmen in zijn muziek verankerd. Voor het Spaanse element zorgen hijzelf en percussionist Gilmar Gomes door de inzet van veel inheemse instrumenten. Dan Tepfer is op piano vooral de poëtische kracht en in zekere zin de ster van deze cd. Zeer subtiel spel en ongemeen sterk. De muziek zelf is een mengeling tussen jazz en volksmuziek, waarbij de sterkste momenten die zijn waarop de band een krachtig fundament legt onder de doorleefde en gedragen vocalen. Dikwijls drijft de muziek juist op het contrast tussen Zenon en Acuna, en die tegenstelling wordt soms te zwaar aangezet.

Zenon is te druk, te duidelijk op zoek naar een heftige tegenstem.

Het is een kleine onevenwichtigheid op een levendige en zeker niet alledaagse plaat.

Mischa Andriessen

Anat Cohen (ts, kl, bkl), Yuval Cohen (ss), Avishai Cohen (t), Fred Hersch (p), Johnathan Blake (d), Christian McBride (b)

Alexis Cuadrado (b, bombo leguero, cajon, palmas), Claudia Acuna (voc), Miguel Zenon (as), Dan Tepfer (p), Mark Ferber (d), Gilmar Gomes (perc)

Laurent Coq Dialogue

Dabrowki - Sorey Duo Steps

Sunnyside Records – 56:30

ForTune – 40:05

Pianist Laurent Coq wil zijn jazzcomposities hier koppelen aan de Caraïbische klanken en er wordt inderdaad in het Creools gezongen, maar daar houdt de verwijzing naar de cultuur van de voormalige Franse kolonies dan ook op. Hoeft ook niet uiteraard: er kan gerust in het Creools gezongen worden zonder die typische muziek te evoceren of te imiteren. Coq’s muziek klinkt echter heel Frans en netjes, eerder zoet en academisch dan cultuurverbreidend.

Chris Joris

De Amerikaanse drummer Tyshawn Sorey maakt furore in de avantgarde (Anthony Braxton, Steve Lehman, Myra Melford) en trof de Poolse trompettist Dabrowski tijdens zijn sessies in New York, toen hij opnam met pianist Kris Davis.

Sorey en Dabrowski improviseren heel organisch en energetisch, met ruimte voor elkaar. Het is als het ware een state of the trumpet wat Davrowski hier etaleert. En Sorey doet daar niet voor onder. De intensiteit en virtuositeit moet live heel wat extra plezier bieden.

Bernard Lefèvre

Laurent Coq (p), Ralph Lavital (g), Nicolas Pelage (voc)

Tomasz Dabrowski (t), Tyshawn Sorey (d)

De Looze/Machtel/ De Waele Foster Treasures

Kaja Draksler The Lives Of Many Others

W.E.R.F./AMG – 59:27

Clean Feed – 42:00

Trio’s en standards, dan denk je natuurlijk aan Bill Evans en Keith Jarrett. Onze ‘rising star’ Bram De Looze gaat ook de uitdaging aan om met een all-standards programma ‘the art of the trio’ naar zijn hand te zetten. Hij weet een schitterende keuze van standards te koppelen aan een frisse visie op het interpreteren ervan. De Looze heeft er plezier in, dat voel je, dit ligt hem als gegoten, en ritmetandem Machtel en De Waele zijn de geschikte partners in harmony. De Looze’s ambities reiken intussen ook verder, luister maar naar het recent verschenen album met LABtrio (Fluxus), waar eigen werk een sterke indruk nalaat.

Bernard Lefèvre

De 26-jarige Sloveense pianiste Kaja Draksel studeerde af in Groningen en vervolmaakt zich in klassieke compositie in Amsterdam. In New York kreeg ze een tijdje les van Vijay Iyer en Jason Moran. In 2001 won ze de Deloitte Jazz Award en speelde toen ook met Vince Mendoza en het Metropole Orchestra.

Haar eerste solopiano recital gaf ze op het Ljubljana Jazz Festival in 2012. Nu verschijnt met The Lives Of Many Others een soloconcert, opgenomen in de Cankarjev Dom, Ljubljana op 2 juli 2013. Ze beroert de piano in al zijn facetten, drummend, snaren plukkend, strelend, glijdend, en dat hoogst creatief. Ga het live beleven in De Singer Rijkevorsel op 16 april 2014.

Bernard Lefèvre

Bram De Looze (p), Matthias De Waele (d), Jos Machtel (cb)

Pierre De Surgères Krysis

Kaja Draksler (p)

Culture.be – 58:09

Anne Ducros Either Way – From Marilyn to Ella Naïve/Pias – 75:03

Voor alles zoekt de Brusselse pianist Pierre De Surgères in zijn composities de groove en de ‘fun’ en omringt zich daartoe met gelijkgestemde muzikanten. Met Krysis baseert hij zich naar eigen zeggen op “concepts such as symmetry, rhythmic and melodic serialism”. Hij heeft ook bewondering voor Steve Coleman’s M-base en gedurende zijn periode in New York vertoefde hij in de avantgarde kringen waar hij ook Tim Berne, Jim Black, Vijay Iyer en Tyshawn Sorey trof. Verder zijn er invloeden van de Caribbean. In 2009 legde hij zich toe op filmmuziek en schreef verschillende film soundtracks. Nu komt dan zijn trioproject Krysis uit, waarin al die invloeden als het ware versmolten zijn. Een trio met lef.

Bernard Lefèvre Pierre De Surgères (p), Félix Zurstrassen (b), Teun Verbruggen (d)

Ella Fitzgerald blijft een belangrijke inspiratie voor Anne Ducros die er haar vorig album aan opdroeg (Ella My Dear, Plus Loin Music 2010). In dit album legt ze nog een link met Marilyn Monroe.

Die drong aan bij de eigenaar van de L.A. club Mocambo om Ella te programmeren. Marilyn stelde daarmee een statement en woonde vanop de eerste rij de concerten bij. Ducros is een authentieke jazzzangeres en voelt zich perfect thuis in de standards waarmee zowel Ella als Marilyn de wereld veroverden. Ze voegt er passend eigen werk (Either Way) aan toe.

Ze is de pure jazzswing genegen en charmeert door haar onberispe2013/4

41

Nieuw op cd/lp/dvd lijke frasering. Puike, frisse arrangementen en een schitterende ondersteuning in kwartet en/of met orkest maken het helemaal rond.

Wil je het live beleven, spoed je dan op 14 december naar Theatre 140 in Brussel.

Bernard Lefèvre Anne Ducros (voc), Gilles Nicolas (cb), Benoit de Mesmay (p, voc), Maxime Blesin (g, perc, voc), Bruno Castellucci (d) en gasten: Mamani Keita (voc), Emmanuel Bex (Hammond orgel), Renato Martins (perc), Antoine Pierre (d), Olivier Louvel (g), Anna Paula Fernandes (voc), New Art Strings Orchestra o.l.v.

Allesandro Castelli

Jean-Paul Estiévenart Wanted W.E.R.F./AMG – 58:55

bigband en swing. Met zijn nieuw trio kanaliseert hij zijn respect voor een welbepaalde traditie en voegt er met zijn twee kompanen de nodige kanttekeningen aan toe. Er wordt hyper intens gemusiceerd, solo natuurlijk maar opvallend ook als hecht trio. Als componist heeft Estiévenart vooruitgang geboekt al voel je aan dat hij zijn zoektocht nog verder zet. Als trompettist schakelt hij moeiteloos over van krachtig afgelijnde Lee Morgan-bop naar een introverte Tom Harrell-stijl al dan niet met sourdine. Zijn ritmesectie volgt hem daarin haast blindelings.

En steeds met dat tikkeltje droge humor waarvan de hoes getuigt.

Gastmuzikant Perico Sambeat levert de spreekwoordelijke kersen op de taart.

Georges Tonla Briquet Jean-Paul Estiévenart (t), Sam Gerstmans (cb), Antoine Pierre (d), Perico Sambeat (as)

Flex Bent Braam Lucebert Braam/ToonDist – 79: 26

Hij begon ooit met een tributereeks aan Woody Shaw en ook het oeuvre van Freddie Hubbard kent hij door en door. Daarnaast duikt de jonge trompettist op in de meest uiteenlopende formaties, van freejazz tot

Een bigband onderhouden, is vrijwel onmogelijk, zeker in crisistijd.

Om die reden heeft pianist Michiel Braam zijn Bik Bent opgedoekt ten faveure van de Flex Bent. De bezetting zal zoals de naam al verraadt wisselen, maar voor dit project heeft Braam alvast een fraaie club musici bijeen gebracht. Lucebert

is vanzelfsprekend gewijd aan de Nederlandse dichter, schilder en tekenaar. Acht composities schreef Braam zelf op basis van een cyclus korte gedichten van Lucebert. De andere werken op het programma zijn klassiekers, afkomstig van een lijst die Lucebert ooit naar collegadichter Simon Vinkenoog stuurde als antwoord op de vraag wat hem het meest beïnvloed had. Zoals van Braam verwacht mocht worden, zijn de arrangementen van deze klassiekers alles behalve braaf en orthodox. Ze krijgen de typerende speelse benadering, worden niet met overdreven veel respect tegemoet getreden, maar toch op een eervolle manier in een nieuwe vorm gekneed. Als je de poëzie van Lucebert in twee woorden moest kenschetsen, is de kans groot dat je bij levendig en verrassend uitkomt.

Precies die kwaliteiten heeft de muziek van Flex Bent Braam ook.

De stekelige maar opzwepende ritmes zijn in veilige handen bij Joost Lijbaart en Tony Overwater.

De blazerssectie is even vurig als geestig, een idioom waarin vooral trombonist Wolter Wierbos excelleert. De Bik Bent mag dan ter ziele zijn, de Flex Bent heeft een goed leven voor zich.

Mischa Andriessen Michiel Braam (p), Joost Lijbaart (d), Angelo Verploegen (t), Tony Overwater (b), Wolter Wierbos (tb), Bart van der Putten (as), Oleg Hollmann (bs)

IGLOO RECORDS NEW RELEASES

Gabriela Friedli – Objets Trouvés Fresh Juice Intakt Records – 57:46

Het kwartet Objets Trouvés reist tussen de vrije improvisatie en de geschreven compositie en versmelt deze tegenpolen tot een random gebeuren, waarin thema’s telkens op een onverwacht moment opdagen als stimulans tot het verder bouwen. Zo kanaliseren ze op frisse wijze het vervolg van hun collectief proces. De muziek draagt het karakter van fragmentering en duidelijk wisselende passages. Het pendelen tussen vrijheid en discipline wordt op zeer creatieve wijze toegepast en de interactie tussen de 2 vrouwelijke en 2 mannelijke musici is ruimschoots aanwezig. De Zwitserse Gabriela Friedli staat borg voor de geschreven composities en is een interessante pianiste met een eigen inkleuring en input. Het betreft hier een concertopname, dus de spontaniteit en het overvloeien van het ene stuk in het andere is een zegen. Dit is een fijnproevertje voor liefhebbers van de collectieve improvisatie en nieuwe muziek.

Chris Joris Gabriela Friedli (p), Co Streiff (as, ss), Jan Schlegel (eb), Dieter Ulrich (d)

BIG NOISE New Orleans Function

IGL 248

Funky Butt Shaft Funkybutt.no – 40:22

A festival of groove, bounce and explosive “second line” New Orleans jazz that sounds as though it comes straight from the bayou.

GREG LAMY Meeting IGL 243

"This is a beautiful album, full of great and spontaneous ideas.

The tone of Greg's guitar is pure and refreshing. I'm sure we will hear more from him."

Lionel Loueke, August 2013.

IGLOO Records Bld Léopold II, 153 - 1080 Brussels T : +32 2 538 90 01 I info@igloorecords.be www.igloorecords.be 42

2013/4

Op de woordspeling in de naam van de groep gaan we eventjes niet in. Deze New Orleans gerichte, speelse muziek vol ironie en humor maar ook vol swing is gemakkelijk toegankelijk en biedt een adempauze voor de liefhebber van de lichter verteerbare Creoolse jazz. Er worden geen pogingen ondernomen om nieuwe genres uit de grond te stampen, neen, er wordt gewoon een bestaand en

gekend genre opgesmukt – de bezetting leent zich hier wonderwel toe – en dat wordt erg leuk en verfijnd/smaakvol gedaan. Een titel als We’ll fly to New Orleans Today verklapt al veel. Tricia Boutté zingt op een verwachte en typische manier haar tekst in. De band musiceert ondertussen verder als betrof het een leuke optocht in de stad. En dat gaat zowat de hele plaat door. Let wel: verwar de speelsheid van de plaat niet met het niveau van de muzikanten. Dat is hoog en professioneel. De plaat is een leuk hebbeding en biedt een lichtvoetige maar kwalitatieve variatie op het aanbod aan soms moeilijk verteerbare jazz dat ons overspoelt.

Marc Van de Walle David Gald (tba), Kare Nymark jr. (t), Even Kruse Skatrud (tb), Havard Fossum (s), Knuth Lothe (d, perc), Anders Aarum (p, frh, B3 orgel). Gasten: Tricia Boutté (voc), Paul Longstreth (p, B3)

Steve Gadd Band Gadditude BFM Jazz – 56:51

Drummer Steve Gadd kennen we van zijn studiowerk, zijn affiniteit met pop, blues, soft-funk en jazz.

Dit is herkenbare muziek, maar toch net geen afgezeurde funk, wel warme klanken en grooves vanuit een donkere elektrische bas, orgel of Rhodes piano, vrij ingehouden drumwerk en een trompet, die aan het elektrische recept van Miles doet denken. Op bugel klinkt Fowler bovendien wat varieté-achtig.

De thema’s van Landau, Gadd en Goldings zijn, of mooi, of lekker smooth, zonder meer. Er staat ook werk op van Keith Jarrett en Abdullah Ibrahim, met veel americanasausjes overgoten, op het randje van lounge, doch de heren zijn gewiekste studio-musici en bereiken toch aangenaam niveau. Met zulke opstelling verwacht men zich makkelijk aan een zootje vervelende clichés, maar dat valt hier nog goed mee. Alles wel netjes afgelijnd en soms poppy studiowerk.

Chris Joris Steve Gadd (d), Walt Fowler (t, bug), Larry Goldings (kb’s), Jimmy Johnson (eb), Michael Landau (g), Arnold McCuller & David Lasley (bvoc)

Nieuw op cd/lp/dvd Kenny Garrett Pushing The World Away Mack Avenue Records – 72:13

Dave Holland Prism Okeh-Dare2Records/Sony Classical– 70:13

John Zorn, Roscoe Mitchell, Henry Threadgill: als ze een altsax aan de lippen zetten, herken je hen meteen.

Ook Kenny Garrett heeft zo’n heel typerend geluid, dat je ook op deze cd al na enkele seconden thuisbrengt.

Het openingsnummer A Side Order of Hijiki verwijst trouwens niet naar het Japanse gerecht, maar naar de manier waarop de onlangs overleden pianist Mulgrew Miller de speelstijl van Garrett omschreef: pittig, uitbundig, smaakvol. Garrett eert hier ook Chick Corea (met verwijzingen naar diens My Spanish Heart), Chucho Valdes (in een Cubaans getint stuk, met veel percussie), Sonny Rollins (een calypso, uiteraard) en Donald Brown (in een compositie met strijkers en met Garrett op piano), die deze cd producete.

Garrett overgiet alles met zijn eigen, branderige altsaxgeluid. Heel bijzonder is het lang uitgesponnen titelstuk, waar Garrett heel uitzonderlijk sopraansax speelt en meteen de geest van zijn grote held John Coltrane oproept, ook al omdat het nummer met bezwerend, oosters gezang is opgeluisterd.

Maar Garrett houdt ook van lichtere kost, zoals blijkt uit I Say a Little Prayer, een Burt Bacharach-klassieker, waarin de altsax de rol van Dionne Warwick overneemt.

Peter De Backer Kenny Garrett (as, ss, p), Benito Gonzalez, Vernell Brown (p), Corcoran Holt (b), Marcus Baylor, Mark Whitfield, jr, McClenty Hunter (d), Rudy Bird (perc), Ravi Best (t), Carolin Pook (viool), Jen Herman (altviool), Brian Sanders (cello)

Seppe Gebruers – Erik Vermeulen Antiduo El Negocito Records – 49:11

In deze 18 improvisaties, opgenomen in deSingel op verschillende

Ook wie Dave Holland al lang van nabij volgt, zal bij het eerste nummer raar opkijken. The Watcher is een stevig rocknummer, met de zware gitaar van Robin Eubanks (die het stuk ook componeerde), de enthousiaste Fender Rhodes van Craig Taborn en de ontketende drums van Eric Harland. Dit is jazzrock van de betere soort.

Toch speelt Holland op deze cd enkel akoestische bas. Hij pende ook maar twee van de negen stukken zelf, alle andere zijn van de hand van zijn bandleden. Velen vergeleken Prism al met het werk van Holland bij Miles Davis in zijn elektrische periode, begin jaren zeventig. Maar deze muziek klinkt heel anders en is nog veel meer rockgetint en heeft alleen al door het elektrisch pianowerk van Craig Taborn veel meer raakvlakken met een band zoals Medeski, Martin & Wood.

Taborn speelt op enkele nummers ook akoestische piano, en zijn eigen stuk Spirals gaat eventjes een avant-garderichting uit. Maar zelfs dan blijft deze muziek meer rock dan jazz, vooral door de gitaar van Eubanks, die hier veel ruiger klinkt dan we van hem gewoon zijn. En wie nog niet wist dat Eric Harland een fenomenale drummer is, zal met deze cd definitief overtuigd zijn. Dave Holland bewijst met deze verrassende cd dat hij nog altijd een van de boeiendste figuren is op de jazzscene.

Peter De Backer Dave Holland (b), Craig Taborn (p, elp), Robin Eubanks (elg), Eric Harland (d)

momenten tussen 2010 en 2012, gaat de jonge pianist Seppe Gebruers (23) met meester-pianist Erik Vermeulen (54) ergens tussen jazz en klassiek in freewheelen. Het zijn meestal korte impressionistische toetsen, soms wat tegendraads en uithalend expressief, maar in zijn geheel intimistische en minimalistische, hedendaagse muziek. Het jong geweld (Gebruers) contrasteert met de introverte verkenning (Vermeulen). Niet te missen voor wie avontuurlijke piano (en hier dubbel op) op zijn best wil ontdekken.

Bernard Lefèvre Seppe Gebruers (p), Erik Vermeulen (p)

Pablo Held Elders

vader, voegde er een eigen nummer aan toe evenals werk van Joni Mitchell, Manuel De Falla, Frederic Mompou en The Elders van Wayne Shorter. Een kleine greep dus uit de soundtrack van Helds jeugd die hij hier met dit sextet interpreteert.

Gevleugeld, bucolisch, klassiek en ronduit hyperventilerend, er is voor elk wat wils maar ondanks een grotere groep en een eclectisch programma blijven we wat op onze honger zitten. Het compacte trio dat volop improviseert, heeft toch meer te bieden. Pablo Held Trio live op 23 februari om 11u (!) in Bozar.

Georges Tonla Briquet Pablo Held (p), Robert Landfermann (b), Jonas Burgwinkel (d), Jason Seizer (ts), Domenic Landolf (altfl), Ronny Graupe (g)

Pirouet Records – 46:00 De live kwaliteiten van Helds trio werden recent bevestigd in de Jazzstation (19 oktober). Voor Elders werd de bezetting versterkt met twee blazers en een gitarist. De Duitse pianist draagt deze cd namelijk op aan zijn ouders en de muziek waarmee hij opgroeide. En aangezien zij beiden niet alleen pianisten zijn maar ook al eens fluit en gitaar spelen, wilde Held deze keer het spectrum wat uitbreiden. Hij koos daarom vier composities van zijn

Derrick Hodge Live Today Blue Note Records/Universal Music – 59:28 Met het verschijnen van Robert Glaspers Black Radio is een revolutie in de jazz ontketend. Dat is in elk geval wat Glasper ons wil doen geloven. Het lijkt allemaal wat overtrokken. Je kunt je vooral afvragen hoe zeer het nog jazz is wat Glasper doet en hoe nieuw

Special: Jon Irabagon Irabagon/Pride/Barr I Don’t Hear Nothin’ But The Blues, Volume 2: Appalachian Haze Irabagast Records – 47:58 De trip van de maand of de nachtmerrie van de maand, naargelang je instelling. Net als op de eerste cd bouwen Irabagon en Pride laag na laag een duizelingwekkende constructie op. Ze krijgen deze keer hulp van gitarist Mick Barr. Geen enkele van de drie zet ook maar op een moment een stap opzij. Ze gaan er samen helemaal voor. Subversieve metaljazz met een punkattitude is een eventuele omschrijving voor deze lange improvisatie in een stuk. Je weet wat te doen.

Jon Irabagon (ts), Mike Pride (d), Mick Barr (g)

Jon Irabagon’s Outright!

Unhinged Irabagast Records – 65:42 Irabagon zet de onwetende koper graag op het verkeerde been. Blingbling hiphoppers die deze cd blindelings aanschaffen afgaande op de hoes zijn er mooi aan voor de moeite. De muziek van de flashy straat- en nachttaferelen speelt zich niet af in hippe exclusieve clubs maar in groezelige jazztenten. Zo klinkt het tenminste. Jazz uit de onderbuik van New York op het scherp van de snee met topmuzikanten uit deze scene.

Jon Irabagon (ts), Ralph Alessi (t), Jacob Sacks (p, org, clavinet, frh, elektrische klavecimbel), John Hébert (cb, b), Tom Rainey (d) + gasten

Mostly Other People Do The Killing Slippery Rock!

Hot Cup – 52:38 De kleurrijke hoes in de stijl van Sciccor Sisters en B 52’s trekt de aandacht. Uitgangspunt van componist Moppa Elliott was dan ook het meest exuberante aspect van de foute jaren tachtig toen smooth jazz hoogtij vierde.

Muzikaal wordt het roer hier gelukkig radicaal omgegooid en klinkt dit meer dan ooit als MOPDtK. Met een ode aan Dexter Gordon, Wayne Shorter en Hank Mobley. Een ware splinterbom gemaakt door notoire figuren uit de huidige hyperkinetische jazzscene. Complex, razendsnel en adembenemend als een echte wall of sound maar dan nog krankzinniger.

Peter Evans (t), Jon Irabagon (ts, as, ss, fl), Moppa Elliott (b), Kevin Shea (d, perc)

Ondertussen verscheen al een nieuwe van Mostly Other People Do The Killing (Red Hot) en is Jon Irabagon ook te horen op o.a. Illusionary Sea van Mary Halvorson Septet.

Georges Tonla Briquet 2013/4

43

Nieuw op cd/lp/dvd zijn vernieuwingen in werkelijkheid zijn. Niettemin heeft Black Radio de deur wagenwijd opengezet voor een toenadering tussen elektronische muziek, dance, hiphop en jazz.

Live Today van de onder meer van Terence Blanchard bekende bassist Derrick Hodge is daar een duidelijk voorbeeld van. Hodge haalt van allerlei overhoop; van draaitafels tot een strijkkwartet, in een poging zo veelzijdig en modern mogelijk te klinken. Live Today is daarmee een overvolle, eclectische plaat.

Soms ijzersterk, soms gezocht en gemaakt, een muzikale stellingname. Waar iemand zo nadrukkelijk modern wil zijn, komt al gauw de kinderachtige behoefte op om het tegendeel aan te tonen en bijvoorbeeld naar Gary Barth of Jazzmatazz als onmiskenbare bronnen te wijzen. Daarmee zou je voorbijgaan aan de kwaliteiten van de plaat op zich, en meer nog aan de kwaliteiten van deze plaat als wegwijzer in een zich nog volop ontwikkelend subgenre. Want Glasper die ook hier een prominente rol vervult, mag dan de eerste zijn geweest, Hodge heeft voorlopig het betere album afgeleverd. Bovendien een waarbij jazzfans zich meer thuis zullen voelen.

Mischa Andriessen Derrick Hodge (b) met o.a.

Robert Glasper (p, keys), Marcus Strickland (ts), Chris Dave (d), Keyon Harrold (t), Aaron Parks (p), Marc Colenburg (d), Common (rap)

Michael Jaeger Kerouac Dance Around in your Bones

Tom Kennedy Just Play!

Capri Records – 74:07

Intakt Records – 51:28 Michael Jaeger is een jonge Zwitserse rietblazer die met Dance around in your Bones de derde cd van zijn Kerouac-band aflevert.

Jaeger heeft onder meer gespeeld met Greg Osby, Tom Rainey en Jürg Wikihalder, wat al aangeeft waar hij zich muzikaal ergens bevindt.

Intelligente jazz met veel power en evenveel poëzie, en met veel ruimte en een geraffineerd gebruik van klankkleuren. Lef en visie kunnen Jaeger niet worden ontzegd en mede dankzij een soepel en empathisch spelende band resulteren die kwaliteiten bij momenten in indringende muziek. Op een bepaalde manier heeft Jaeger soms wel de neiging om in het warme bed van de muziek te verdwijnen, er ontstaat dan een dusdanig kalm evenwicht dat de spanning wegebt.

Het zou meer mogen wringen, iets minder gentlemanesk mogen zijn.

Misschien kan de naamgever van de band dichter/schrijver Jack Kerouac in dat opzicht nog als nuttig voorbeeld dienen, iets minder denken en gewoon doen. Als Jaeger de kwaliteiten die hij ruimschoots bezit meer intuïtief kan inzetten, staat er nog veel moois op stapel.

Mischa Andriessen Michael Jaeger (ts, kl), Vincent Membrez (p), Luca Sisera (b), Norbert Pfammatter (d)

De Amerikaanse bassist Kennedy, ooit nog kompaan van Michael Brecker in Steps Ahead, kiest in dit vierde album onder eigen naam voor geweldige standards en nodigt topmusici uit. De schitterende pianiste Renee Rosnes en befaamde drummer Dave Weckl vormen met Kennedy de basis van een robbertje heerlijk swingende, sprankelende jazz onder het motto Just Play!.

De mooi uitgewerkte arrangementen geven ruimte voor prachtig soleerwerk zoals Mike Stern in One Lining, George Garzone in In A Sentimental Mood en Kennedy zelf en Renee Rosnes bij het door haar verfrissend bewerkte In Your Own Sweet Way. Een aanstekelijke allstar performance!

Bernard Lefèvre Tom Kennedy (cb), Dave Weckl (d), Renee Rosnes (p), George Garzone (ts) , Mike Stern (g), Tim Hagans (t), Lee Ritenour (g), John Allred (tb), Steve Wirts (ts)

Stacey Kent The Changing Lights

Ahmad Jamal Saturday Morning

Parlophone – 58:12

Jazzbook Records/Harmonia Mundi – 62:35 In Saturday Morning trakteert de 83-jarige pianist Ahmad Jamal opnieuw op een prachtige mix van standards met Jamal-stempel en eigen werk.

Ook herneemt hij een ingekorte versie van zijn compositie uit 1982 met als titel (en statement) American Classical Music, maar nu onder de titel Firefly. Al bij het vorig album Blue Moon (goed voor een Grammy) bewees Ahmad Jamal dat hij meer dan ooit in topvorm is. Opnieuw met het kwartet, waarmee hij ook op Jazz Middelheim 2010 een zinderend onvergetelijk concert bracht. Het is altijd verrassend hoe Jamal spanning inbouwt en zijn bandleden tot het uiterste stuwt om het geheel tot orkestrale klanken op te tillen. Soms duizelingwekkend als een rollercoaster, dan weer heel subtiel, maar altijd melodisch, laat Ahmad Jamal onmiskenbaar de toetsen vieren. Zijn keurmerk Poinciana blijft gebeiteld achtervolgen. Met Saturday Morning wordt de verslaving aan Jamal opgevoerd.

Mis het live niet op 29 januari 2014 in Bozar Brussel.

Bernard Lefèvre Ahmad Jamal (p), Reginald Veal (cb), Herlin Riley (d), Manolo Badrena (perc)

44

2013/4

The Changing Lights toont meer dan ooit de liefde van Stacey Kent voor Braziliaanse muziek en chanson. Ze heeft een sterke aanhang in Frankrijk want als Amerikaanse zingt ze in vlekkeloos Frans. Al even vlot leerde ze Portugees. Tijdens het Bozar concert in oktober vertelde ze hoe de legendarische Marcos Valle (70) haar uitnodigde voor zijn jongste album Ao Vivo. Op haar beurt covert ze in dit album Valle’s The Face I Love. Zowat de helft van het album bekoort Kent met Braziliaanse songs die ze op haar eigen frêle toon (en al eens op gitaar) doet stralen. Daarnaast is er opnieuw werk van echtgenoot/ saxofonist Jim Tomlinson en lyrics van Kazuo Ishiguro, een samenwerking die begon bij Breakfast on the Morning Tram. Hier tekenen ze

LABtrio Fluxus Outnote Records – 55:50 Het LABtrio won de hoofdprijs in een competitie voor jonge jazzbands op het Avignon Tremplin Jazz Festival 2012 en kreeg daardoor een opnamesessie in de befaamde studio La Buissonne in Pernes-les-Fontaines cadeau. Dat pianist Bram De Looze, bassiste Anneleen Boehme en drummer Lander Gyselinck dan al vijf jaar samenwerking achter de rug hadden, valt hier meer dan op: dit is een lekker op elkaar ingespeelde band.

Alweer een pianotrio, denk je. Maar LABtrio heeft een heel eigen groepsgeluid ontwikkeld, ook al omdat De Looze hier naast piano ook Fender Rhodes speelt, en daar – net als mede-West-Vlaming Jozef Dumoulin – heel bijzondere klanken uit haalt. Luister maar eens naar het titelnummer, waarin de Rhodes bij momenten een elektrische gitaar lijkt.

Op zijn recente cd Foster Treasures liet De Looze horen hoe hij rechttoe rechtaan kan swingen. In het LABtrio klinkt hij veel avontuurlijker, zeker in zijn eigen composities, zoals het lieflijke Kapotte Sauffage/De Loodgieter. Of in het klassiek geïnspireerde Pi, waarin hij begint als een concertpianist en dan langzaam met de muziek aan de haal gaat, tot Gyselinck overneemt met een uitstekende, enigszins Zappaiaanse drumsolo.

Bassiste Anneleen Boehme imponeert een hele cd lang met haar diepe, soliede bas, de ruggengraat van de band en met enkele leuke intro’s.

De muziek varieert van intimistisch over bezwerend tot uitbundig en put inspiratie uit pop, jazz, hiphop en zelfs hedendaags klassiek.

Fluxus is niet alleen een veelbelovend debuut. Het is een stevig statement van een eigenzinnig trio en het bewijs dat de Belgische jazzscene almaar meer bands van internationale klasse telt.

Peter De Backer Bram De Looze (p, frh), Anneleen Boehme (b), Lander Gyselinck (d)

opnieuw voor hoogst originele teksten en sublieme muziek: The Summer We Crossed Europe In The Rain, Waiter, Oh Waiter en The Changing Lights. En als een soort toetje is er het Franstalige nummer Chanson Légère. Een uitstekend album om je bij op te warmen tijdens de lange winteravonden.

Bernard Lefèvre Stacey Kent (voc, g), Jim Tomlinson (ts, ss, fl), Graham Harvet (p, frh), Roberto Menescal (g), John Parricelli (g), Jeremy Brown (cb), Matt Home of Joshua Morrison (d).

Dave King Trucking Company Adopted Highway Sunnyside Records – 46:49

Drummer Dave King verraste vorig jaar met I’ve been Ringing You,

een intiem pianotrio met Bill Carrothers. Maar King houdt ook van forser werk, niet alleen bij The Bad Plus, maar ook bij een stevig rockjazztrio als Happy Apple. Elektrisch bassist bij dat trio is Erik Fratzke.

Maar dat hij ook een uitstekend gitarist is, weten we dankzij Kings groep Trucking Company, waarin de elektrische gitaar van Fratzke een hoofdrol speelt.

Met ook nog twee saxen in de frontlinie (de uitstekende Chris Speed en de minder bekende, maar prima Brandon Wozniak) creëert King hier een mengvorm van jazz, rock en americana. Dat levert soms heel stevige nummers op zoals opener I will Live Next to the Wrecking Yard, dat ook opvalt met zijn complexe ritmische structuur en waarin Fratzke meteen een leuke gitaarsolo neerzet. Maar This is a non-Lecture is dan weer zeer langzaam en mysterieus. En verder is het de hele cd lang genieten van het samenspel van de twee saxen. Geen toeval dat de Trucking Company wat doet denken aan Jim Blacks Alasnoaxis, waarin Speed ook een hoofdrol speelt.

Peter De Backer Dave King (d), Erik Fratzke (elg), Chris Speed, Brandon Wozniak (ts), Adam Linz (b)

Nieuw op cd/lp/dvd Kirk Knuffke Chorale Steeplechase/Music&Words 64:04 Kirk Knuffke mag dan al kornet spelen (een nauwelijks van de trompet te onderscheiden instrument), naar eigen zeggen is hij vooral door Steve Lacy beïnvloed. En dan vooral door de spontane improvisatietechniek van de sopraansaxofonist. Net zoals Lacy laat Knuffke hier zijn kwartet drie keer spontaan improviseren, en dat levert telkens een ‘instant compositie’ op die er mag zijn. En ook al zoals Lacy geeft hij ze telkens een naam die met dezelfde letter begint: Madly, Match en Made. Met topmuzikanten als Russ Lossing, Michael Formanek en Billy Hart levert zoiets onvermijdelijk boeiende resultaten op.

Maar de meest pakkende stukken op deze cd zijn toch de ‘echte’ composities van Knuffke. Zoals het swingende School, waarin je uitgebreid de virtuositeit van drummer Billy Hart kan bewonderen. Of in Good Good, het krachtige slotnummer met wisselend tempo en met de krachtige bas van Formanek in een hoofdrol.

Chorale illustreert eens te meer dat Knuffke een boeiende jazzmuzikant is die het midden houdt tussen mainstream en avant-garde.

Peter De Backer

recente popgeschiedenis. Dat die muziek nu de eer te beurt valt een soort jazzy poetsbeurt te krijgen door een (erg) groot jazzensemble met een bijwijlen klassieke concertsound is meegenomen. Maar je mag dit niet beluisteren als een opnieuw gearrangeerde Steely Dan (dan worden heel wat nummers erg bloedloos). Indien je de originelen ziet als broeikassen voor nieuwe muziek, dan kun je alleen maar respect hebben voor wat er hier gebeurt met dit popmateriaal. Eigenlijk beluister je deze plaat beter zonder kennis van de originelen, vermoeden we.

Het is natuurlijk leuk te horen hoe popsongs de basis kunnen zijn van erg knap gespeelde jazz. Dit is dus een plaat met twee gezichten. De bezetting is groot, maar principieel betreft het hier een kwartet dat musiceert tegen een achtergrond van een kleurende bigband.

Al bij al een weinig stimulerend geheel.

Marc Van de Walle Het ensemble bestaat uit twaalf muzikanten, nog bijgestaan door: Billy Harper (ts), Tim Hagans (t), Anna Mjöll (voc), Hamilton Price (b), Peter Erskine (d)

Cecile McLorin Salvant Woman Child Mack Avenue Records

Kirk Knuffke (kornet), Russ Lossing (p), Michael Formanek (b), Billy Hart (d)

Mark Masters Ensemble Everything You Did – The music of Walter Becker & Donald Fagen Capri Records – 72:28

out now

De muziek van Steely Dan behoort ongetwijfeld tot het beste uit de

In oude potten kookt men de beste soepen. Het gezegde geldt niet alleen in de keuken, Cecile McLorin Salvant past het ook toe op haar

Doordat Duology alleen aangeboden wordt via iTunes, kiest de jazzliefhebber zelf of hij enkele tracks of het album wenst te downloaden.

Bernard Lefèvre Stéphane Mercier (as, fl,) in duo met Nathalie Loriers (p), David Linx (voc), Eric Legnini (p), Nicolas Thys (elb, g), Vincent Bruyninckx (p),Toine Thys (ts, bkl, ss), Jean-Louis Rassinfosse (cb), Ivan Paduart (p), Paolo Loveri (g), Bruno Castellucci (d), Jeanfrançois Prins (g), Fabrice Alleman (ss), Charles Loos (p), Félix Simtaine (d), Daniel Stokart ss, bkl, fl) en Pierre Van Dormael (g)

laatste album: klassieke jazz in de traditie van de jaren 20 tot 50 en haar inspiraties: Sarah Vaughan, Ella Fitzgerald en Billie Holiday sieren de covers. Liedjes die vaak door zeer oude blues geïnspireerd zijn. Cecile McLorin Salvant leunt aan bij de zuidelijke kant, ze geeft meer om gevoelens dan virtuositeit. Ze brengt standards met zoveel overtuiging alsof ze ermee opgegroeid is.

Op Woman Child bevestigt ze zich als één van de mooiste jazzvocalisten van de jongste jaren.

Ze neemt de tijd om de betekenis en de klank van elk uitgesproken woord te onderlijnen. Cecile legt ook passie in haar stem met dezelfde klasse als haar voorbeelden. Maar al doet ze die grote zangeressen herleven via haar stem, het is geen imitatie. Ze heeft haar eigen stem en visie ontwikkeld. En heeft al wat erg zeldzaam is: een rijpe artistieke persoonlijkheid.

Patrick Bivort Cecile McLorin Salvant (voc), Aaron Dhiel (p), Rodney Whitaker (b), Herlin Riley (d), James Chirillo (bjo, g)

Stéphane Mercier Duology

Moker Overstroomd

Quetzal/iTunes – 76:10

W.E.R.F./AMG – 49:13

Saxofonist/fluitist Stéphane Mercier koos een keur aan jazzmuzikanten van bij ons om in duo op te nemen. Meestal eigen werk van Mercier, op enkele nummers na, zoals Alone Together, wat wel heel speciaal is, want dit is een opname van 1994 met de betreurde Pierre Van Dormael in Waterloo. Zoals Mercier zelf vertelt, gebeurden de rest van de opnames over drie uur studio per duo, soundcheck inbegrepen, over twee weken. Het is door de zeer uitgesproken gastsolisten een gevarieerd, boeiend en aangenaam avontuur.

Moker timmert hard aan de weg, en bereikt met deze cd een mooi resultaat. Van de Wiele heeft ondertussen een eigen stijl ontwikkeld waar je niet meer rond kunt, en hij trekt de hele bezetting mee – hier meteen een compliment voor alle betrokken muzikanten! – in zijn composities. De negen tracks bieden veel afwisseling: soms krijg je de indruk dat er een kleine bigband aan het werk is, soms beland je in de freewereld, soms in een jazzy spelende popgroep. Maar altijd is er een goed gestructureerd thema dat de tracks bindt.

De muzikanten spelen op een

Pierre Anckaert piano & fender rhodes

Tom Van Dyck

alto & soprano saxophones

www.anckaert-vandyck.com

Hendrik Vanattenhoven

distributed by LC Music

double bass

Mimi Verderame drums

SEPT 5170

www.hanskustersmusic.be 2013/4

45

Nieuw op cd/lp/dvd harmonische manier samen, benutten de hun toegemeten tijd op een functionele manier en bewijzen dat ze kunnen doseren. De funky en popinvloeden verrijken de plaat alleen maar en maken ze levendiger. Genres worden probleemloos met elkaar verweven, en die ongedwongen speelsheid maakt van deze plaat een erg leuke schijf om te beluisteren. Hier en daar mist de muziek wat spankracht en energie, maar dat vergeven we graag, gezien de talrijke met veel drive, fijn ingekleurde momenten. Goed dat deze jongens op het W.E.R.F.label verschijnen, die eer verdienen ze.

Marc Van de Walle

op het ritme van een ijzige poolwind. Ambientjazz met regelmatig het gekraak van afsplijtende ijsschotsen.

Georges Tonla Briquet

hier ook al veel rijper dan op het wat licht verteerbare Invisible Cinema. Dit is pakkende, intimistische pianojazz.

Peter De Backer

Gregory Porter Liquid Spirit

The Northern Governors: Jorma Kalevi Louhivuori (t), Tuomo Prättälä (kb, voc), Petteri Sariola (g, voc), Osmo Ikonen (b, voc), Linda Fredriksson (s), Heikki Tuhkanen (tb), Jyri Sariola (d)

Aaron Parks (p)

Blue Note Records/Universal Music – 69:27

Big Blue: Jorma Kalevi Louhivuori (t), Antti Kujanpää (p), Jori Huhtala (b), Joonas Leppänen (d)

ECM Records/NewArtsInt – 49:59

The Northern Governors This Is The Northern Governors Blue Note Records – 50:02

CamJazz – 50:49 De link tussen beide groepen is trompettist Jorma Kalevi Louhivuori die we kennen van o.a zijn rol bij het internationaal kwartet van Lionel Beuvens. Met het septet The Northern Governors kiest hij resoluut voor de meest funky soulzijde van jazz. Manu ‘Soul Makossa’ Dibango en de hele Afrobeat-erfenis waren duidelijk dankbare inspiratiebronnen voor This Is The Northern Governors. Een knipoog naar Miles ontbreekt evenmin en in Hela Huti klinkt de bende als Sergio Mendez on acid. Verder ook de nodige ‘cosmic energy’ en de obligate hiphoppassage. De hele dubbel-lp straalt een gezellig 60’s communesfeertje uit. Dat is niet toevallig want de groep bestaat uit broers, zussen en neefjes van Louhivuori.

Strange Wonder van Big Blue is een ander verhaal. Samen met zijn drie kompanen opteert de trompettist hier voor een meer noordelijke atmosferische aanpak. Titels als Eleven Minutes In The Rain, Forgotten In Space en Listening To The Silence spreken boekdelen. Contemplatieve mijmeringen met veel open ruimte wisselen gelukkig af met melodisch aanzwellende passages zoals we die kennen van bij Jef Neve en ook The Bad Plus. In Evil Pelicans zoeven de noten voorbij 46

2013/4

Challenge Records/NewArtsInt 65:33

Aaron Parks Arborescence

Bart Maris (t), Jordi Grognard (s, k), Mathias Van de Wiele (g, alt horn), Lieven Van Pee (b), Giovanni Barcella (d)

Big Blue Strange Wonder

The Ploctones Ploc

Hoe hij het doet, is een raadsel.

Maar als ECM-producer Manfred Eicher aan de slag gaat met een gevestigde muzikant die al enkele cd’s op zijn naam heeft, is het resultaat heel vaak nog veel beter dan wat we van die muzikant gewend zijn. Avenging Angel van Craig Taborn is zo’n voorbeeld, of Snakeoil van Tim Berne, twee cd’s die lovend werden onthaald.

En hetzelfde lot staat wellicht ook deze Arborescence van Aaron Parks te wachten.

Parks, pas 30, maakte in 2008 een mooie cd voor Blue Note Records (Invisible Cinema) en speelde bij Christian Scott, Kurt Rosenwinkel en Terence Blanchard. Nu mocht hij – net als Taborn – voor ECM een solopiano-cd opnemen. En – zoals zo vaak bij ECM-solopianodates – is de muziek ook dit keer volledig geïmproviseerd, ook al klinken sommige stukken als fraaie composities.

Bijna onvermijdelijk hoor je hier de invloed van Keith Jarrett doorklinken, dankzij soms bezwerende motiefjes, zeer lyrische passages en de voor ECM (en dus ook voor Jarrett) zo stevige reverb. En dan gaat Parks, zoals Jarrett, ook nog eens met de muziek meeneuriën.

Maar Parks heeft duidelijk ook naar veel klassieke pianomuziek geluisterd, zoals Bartok en Satie.

En jawel, je hoort hier en daar ook een flard Paul Bley.

En toch is Aaron Parks niet zomaar een kloon van al die toppianisten. Net als Taborn voegt hij aan al die invloeden, een eigen, moderne toets toe. Parks klinkt

Met de terugkeer van Martijn Vink achter de drums is bij The Ploctones alles weer bij het oude.

De derde cd Ploc laat geen opzienbarende veranderingen horen; alle ingrediënten uit het verleden zijn nog aanwezig, ze worden alleen nog doortastender, nog extremer en daardoor beter opgediend. De onvoorstelbare wendbaarheid van dit kwartet was vanaf het begin al de grote kracht. De groep draait er de hand niet voor om het ene moment als een ruige over-thetop punkjazzband à la Gutbucket te klinken en het volgende een opgewekt en dansbaar deuntje te spelen. De geweldig aanstekelijke energie van The Ploctones is een heel grote pre, de humor en losheid een tweede. Met die de luisteraar overspoelende geestdrift verdwijnt het vakmanschap van de groep bijna uit beeld, zo strak en vanzelfsprekend klinkt het. The Ploctones is niet alleen een fantastische groep die indrukwekkend samenspeelt, het is ook een groep waarin de individuele stemmen ten volste worden uitgemeten. Het duidelijkst is dat bij Efraïm Trujillo en Anton Goudsmit die voortdurend met elkaar in een uitdagende dialoog zijn verwikkeld. Trujilo blijft naar mijn idee een onderschatte saxofonist die niet alleen ritmisch heel sterk is, maar ook een bijzonder grote emotionele reikwijdte heeft. Bij Goudsmit wordt de nadruk vaak gelegd op zijn manische onnavolgbare invallen en grollen, maar hij is wel degelijk een zeer veelzijdig musicus die zonder twijfel in staat is om de luisteraar diep te ontroeren. De vorige twee Ploctones cd’s waren al onstellend goed, deze is alsnog een stap vooruit.

Mischa Andriessen Jeroen Vierdag (b), Anton Goudsmit (g), Efraïm Trujillo (sax), Martijn Vink (d)

Hij doet het weer, die Gregory Porter: een album vol componeren en zingen als de zwarte engel, die ons wil en kan ontroeren met zijn gospel- en soulgewortelde verhalen over liefde en het verlies ervan, lesjes in het leven en zalvende troost.

Ja, Porter is een preacher van zijn generatie. Elke track is ronduit beklijvend. Zijn melodieën en teksten zijn van een magnetische kracht en zijn ballades zijn bloedmooi. Denk maar terug aan zijn Illusions, zo staan er weer een paar juweeltjes op. Drie songs zijn niet van Porter’s hand: Lonesome Lover (Abbey Lincoln-Max Roach), The In Crowd (Billy Page) en I Fall In Love Too Easely (Sammy Cahn) en we krijgen er 2 bonustracks bij, waarvan zijn Water Under Bridges nog eens wordt geëvoceerd in een prachtige rubato-versie. De arrangementen zijn heel Afro-Amerikaans en logisch, doch telkens van een grote verse echtheid. Hij blijft trouw aan zijn vaste musici, waaronder de fantastische pianist Chip Crawford. Porter moet het niet alleen van de jazzroots hebben: hij blijft geloofwaardig schitteren in singer-songwriter- en r&b-settings.

Zijn ebbenhouten, emotionele stem en zijn sterke muzikanten brengen dit idioom naar hogere toppen. Porter’s melodieën komen op je af als oude vrienden, maar zijn niettemin van een knappe originaliteit en open schoonheid. Een peace and love gevoel.

Chris Joris Gregory Porter (voc), Chip Crawford (p), Aaron James (b), Emanuel Harrold (d), Yosuke Sato (as), Tivon Pennicott (ts), Curtis Taylor (t), Glenn Patscha (H org, ep)

Marcus Printup Desire SteepleChase/Music&Words 70:51 Een harp in jazz? Alice Coltrane deed het, in een avant-garde setting. En meer onlangs maakte ook de Franse Isabelle Olivier al mooie jazzcd’s. En nu is er Riza Printup, née Hequibal.

De Amerikaanse harpiste groeide op met klassieke muziek en met een grote voorliefde voor bossa nova. Maar sinds haar huwelijk met trompettist Marcus Printup heeft ze niet alleen zijn naam overgenomen, maar is ze ook jazz gaan spelen.

Dit is intussen al de derde cd van het echtpaar voor SteepleChase, dit keer met het fantastische ritmeduo van Ben Williams en E.J. Strickland als extra attractie. Marcus Printup pende drie composities, Riza twee, en ze hebben allebei een lichte bossa nova-toets. Maar de trompet van Printup, ook actief bij het Lincoln Jazz Orchestra, maakt er wel echte jazz van. Ook Carole King en

Stevie Wonder krijgen zo’n jazzbewerking, al blijft het resultaat niet echt aan de ribben plakken.

Leuker is de bewerking van One Note Samba, een Jobim-klassieker die Riza als gegoten zit.

Peter De Backer Marcus Printup (t), Riza Printup (harp), Ben Williams (b), E.J. Strickland (d)

Ragini Trio Ragini Trio W.E.R.F./AMG – 61:13

Veelzijdigheid is een grote deugd, bewijzen Lander Gyselinck en Nathan Daems. Gyselinck stamt uit de wereld van de rapmuziek en breakdance, speelt Siciliaans

Nieuw op cd/lp/dvd

Jazz & Beyond MuZiek de Singe is een groep van vele muziekjes met een sterk gevoel voor humor. Voor de debuut-cd Les Nuages Ne Font Pas De Lait omschreven ze zelf hun stijl als ‘zinneke swing’ wat er op neerkomt dat ze een amalgaam van stijlen aanbieden. De nieuwste cd, Fermé Le Lundi (Mogno), ligt helemaal in het verlengde zij het dat de trukendoos nog groter geworden is. Django en jazz blijven referentiepunten maar alles wordt wat meer verschoven richting pop, rock en filmmuziek (de onvermijdelijke Ennio Morricone incluis). En de gezonde gekte bleef eveneens intact, zowel visueel als muzikaal. Mocht er een vervolg komen op de film Les Triplettes De Belleville dan kunnen ze best deze bende vragen om de soundtrack te componeren.

In het verlengde hiervan maar toch net anders is In Cinema (Edition) van het Finse Oddarrang. Zoals de titel laat vermoeden, gaat het om filmische sfeerscheppingen. Olavi Louhivuori en zijn vier reisgenoten haalden hun inspiratie niet zozeer uit het jazzmilieu maar eerder bij popgroepen als Sigur Rós en Mogwai.

Een breder publiek is hen hiermee van harte gegund.

Nog meer verwijzingen naar soundtracks vinden we bij de nieuwste Richard Galliano. Op Nino Rota (Deutsche Grammophon) interpreteert hij een aantal overbekende thema’s van de Italiaanse componist en dat in gezelschap van niemand minder dan John Surman, Dave Douglas, Boris Kozlov en Clarence Penn. De gedroomde jazztrip van de Cinecittà-studio’s in Rome naar New York via Parijs. Het beste van drie werelden op een cd. Vooral meesterlijk hoe Galliano er in slaagt zichzelf in heel wat passages weg te cijferen zonder volledig uit het decor te verdwijnen.

Luistertip voor wie ook het werk van Anouar Brahem en Rabih Abou-Khalil apprecieert: Makan (Contre-Jour) van oudspeler Driss El Maloumi (3MA, Jordi Savall, Paolo Fresu).

Samen met twee percussionisten bouwt hij hier een intrigerend netwerk van connecties op tussen Arabische, mediterrane en Westerse culturen. Zijn Marokkaanse roots bepalen de richting maar worden niet rigoureus gevolgd of blindelings aanvaard. El Maloumi lardeert deze basis met eigen ornamenten, al dan niet via improvisaties. Tegelijkertijd heel intiem en exuberant.

Totaal anders klinkt Trust In Time (Home Records) van Quark. Adrien Lambinet (tb, elec) en Alain Deval (d, elec) tasten de mogelijke com-

binaties af tussen hun beide instrumenten met de hulp van allerlei elektronische riedels. Voorwaar geen evidente zaak. Gil Mortio (g, b, kb, perc, programming), Garrett List (voc), Anu Junnonen (voc) en MP4 String Quartet steken een handje toe. Een sprong in het duister met als bestemming een nebula waar ook gelijkgestemden als David Axelrod, Jimi Tenor, Pierre Vervloesem (die de mastering deed), Lynn Cassiers en Michel Massot & La Fanfare Babelouze zich goed zouden voelen.

Zeker voor wie de hele improvisatiescene rond het Brusselse Studio Grez opvolgt.

Hypes in jazzland zijn eerder zeldzaam. Met Trombone Shorty is het raak. De meest toonaangevende bladen struikelen over hun woorden om de trombonist te bewieroken.

Dat hij een goed muzikant is, valt niet te weerleggen. Originaliteit is echter ver te zoeken op de nieuwe Say That To Say This (Verve). Dit is hoofdzakelijk funk in het verlengde van Maceo Parker en Fred Wesley met disco à la Chic, een flauwe soulballad en her en der een stevige rockinfusie. Vooral live kwam dat laatste sterk naar voor tijdens het recente concert in de KVS (Brussel) zodat het leek of Lenny Kravitz zich bezondigde aan Led Zeppelin-covers.

En met het voortdurend opjutten van het publiek door yeah yeah te roepen en handjes in de lucht diende hij zijn kandidatuur in voor een festival als Couleur Café. Wie muzikaal wat meer wil, slaat deze hype (voorlopig) best over. Van de samenwerking met medeproducer Raphael Saadiq hadden we heel wat meer verwacht.

Een dubbelaffiche met de Rob Mostert Hammond Group zou bijvoorbeeld wel werken. Deze windt er geen doekjes om op zijn nieuwste cd Go Big Or Go Home (Harlem Recordings). Funky grooves van begin tot einde met een soulballad ertussen als kort rustpunt en een knipoog naar de blues van Joe Louis Walker en Lucky Thompson. Op de setlist eigen werk met een paar covers waaronder de Buddy Miles klassieker Them Changes. Steekvlammen over heel de lijn aangestoken door saxofoon, wah-wah gitaar, de vocalen van Charlotte Coppola en natuurlijk Hammond. Niet zozeer de finesse van Jimmy Smith maar wel de onstuimigheid van Joey DeFrancesco. Wie zijn podium in de fik wil zien staan, nodigt deze groep uit.

Allen Toussaint blijft nog steeds zwaar onderschat zelfs nadat hij reeds een half decennium als pianist, zanger, producer, arrangeur en ambassadeur van de muziek uit New Orleans gelinkt kan worden aan alle

grote namen. Van de Rolling Stones en Irma Thomas tot James Brown en natuurlijk Elvis Costello, allemaal staan ze in het krijt bij hem. Nadat Katrina zijn stad vernietigde, verkaste hij naar New York. Daar vond hij in Joe’s Pub (Lafayette Street) een vaste stek om solo op te treden, eerder een zeldzaamheid in zijn carrière. Songbook (Rounder) werd hier opgenomen. Dertien nummers waarvan hij de meeste zelf pende met als koninginnenstuk een twaalf minuten lange versie van Southern Nights waarmee Glen Campbell een dikke hit scoorde in 1977. Alleen al deze track maakt de aankoop waard.

De uitgebreide hoestekst is van niemand minder dan Ashley Kahn. Wie nog meer wil, schaft zich de luxe-editie aan met extra nummers en dvd.

Tegenwoordig verplaatsen meer en meer jazzmuzikanten hun actieterrein richting klassiek. En dan hebben we het niet over eenmalige stijloefeningen in de third stream. De Franse saxofonist Raphaël Imbert streeft op bijna elke cd naar een naadloos samensmelten van de twee werelden. Op Miroir(s) (Naïve) doet hij dat in gezelschap van Karol Beffa (p, Fender Rhodes), Arnaud Thorette (viola) en Johan Farjot (Fender Rhodes, p). Ensemble Contraste (een soort collectief opgericht in 2000 rond

twee laatst vernoemden) stelde zich hier tot opdracht verschillende klassieke componisten te transponeren naar de wereld van de jazz hoofdzakelijk via improvisatie. Geslaagd met brio. De vier laten zelfs Amazing Grace nog origineel klinken en sluiten er Bach bij aan. Verder verweven ze ook nog Mozart, Satie, Purcell en eigen werk door elkaar. De link met het werk van Jan Garbarek en het Hilliard Ensemble is weliswaar duidelijk maar dat neemt niet weg dat ze toch een zeer persoonlijk universum creëren met Imbert als een van de meest interessante figuren uit het actuele jazzgebeuren in Frankrijk.

Op Audio Beads (Budapest Music Center) geeft de Poolse vocalist Grzegorz Karnas ons nog eens een staaltje van zijn stemkunsten in gezelschap van Adam Olés (clo), Michal Miskiewicz (dr) en Miklos Lukacs (cimbalom). Dit ongewoon instrumentarium past perfect bij de vocale hoogstandjes van Karnas.

Geen effecten à la Bobby McFerrin maar eerder impressionistische geluiden nu eens in een flow dan weer als losse sprokkels achter elkaar geplaatst. Abstract modale passages en melodische improvisaties volgen elkaar op in een rustig tempo. Cello en cimbalom zorgen voor aparte klankkleuren.

Sinto Swing (Home Records) van Daniel Willem Gypsy Jazz Band is een van die schijfjes die je een eerste maal beluistert zonder al te hoge verwachtingen. Violist Willem is een Belgische muzikant die zich ver verwijderd houdt van de incrowd en daardoor niet meteen bekend is. De man heeft nochtans métier. Swing, wals, bossa, chanson en de erfenis van een zekere Reinhardt vloeien organisch in elkaar. Deze bende wil niet imponeren met technische hoogstandjes (al hoor je dat deze muzikanten hun instrument volledig beheersen). Kenmerkend is wel een haast gelukzalige uitstraling. Geen beeldenstormers maar artiesten die met hart en ziel hun ding doen zonder zich te bekommeren om andere nevenaspecten. En daar is niets mis mee.

Tenslotte voor wie heimwee heeft naar de hoogdagen van progrockgroepen als Camel en Alquin is er The 6th Story (Moonjune) van het Indonesische Simak Djalog. Uiterst verhalend maar zonder verrassende plotwendingen zoals op de vorige cd’s. Bovendien gingen Octurn en Ictus heel wat geïnspireerder aan het werk met de mogelijkheden van de gamelan-percussie.

Georges Tonla Briquet 2013/4

47

Nieuw op cd/lp/dvd

Kort en goed Op 1 oktober 2008 had in Boedapest een concert plaats in het Müpa naar aanleiding van de vijfenzestigste verjaardag van de Hongaarse pianist Béla Szakcsi Lakatos. De jarige bevond zich in het gezelschap van niemand minder dan Chris Potter, Reginald Veal en Terri Lyne Carrington. Live At Müpa (Budapest Music Center) klinkt als de opname van een kwartet dat al jaren samenspeelt.

Zes uitgesponnen nummers op het scherp van de snee met middenin ‘Round About Midnight als rustpunt en een laatavondblues die uiteenspat om af te sluiten. Het mag dan Lakatos zijn feestje geweest zijn, het is Potter die over heel de lijn de show steelt. Een must voor zijn fans.

Eveneens live opgenomen in het Müpa (25-0-2011) is Nocturne (Budapest Music Center) van het Kristof Bacso Quartet dat voor de gelegenheid pianist Kalman Olah uitnodigde. Aan de hand van zeven eigen composities leidt saxofonist Bacso de luisteraar door een uitgekiend labyrint van moderne structuren die overal verankerd zitten in de traditie. Kenmerkend is de sporadische vermenging van Aka Moon-polyritmiek met New Yorkse drift en onstuimigheid. De sporadische terugblik op eigen erfgoed levert interessante accenten op. De rustigere passages, met weliswaar complexe onderbouw, halen echter de bovenhand waardoor de aandacht wel eens verslapt. Een iets meer gebalde set had overtuigender geweest om op te boksen tegen de concurrentie.

Silence And Sound (Eigen beheer) van het Esben Brandt Kvartet feat. Fredrik Ljungkvist is het muzikale dagboek dat de Deense gitarist Brandt componeerde na zijn reizen door Scandinavië. Een sfeervol verhaal waar typisch ijle passages af en toe doorbroken worden door scherpe energieke uitvallen. Op die manier wordt de spanningsboog over heel de lijn gegarandeerd. De vijf muzikanten getuigen daarbij van een zeer hoge graad van gratie en verfijning.

De Belgische trombonist Sébastien Semal waagt zich op Ondulations (AZ Productions) aan wat Latijns-Amerikaanse stijloefeningen in gezelschap van o.a. Charles Loos en Frank Michiels. Zeker voor wie op zoek is naar mooi uitgevoerde Cubaans of Braziliaans geïnspi-

48

2013/4

reerde melodielijnen als achtergrondmuziek bij zijn vakantiefoto’s.

Eveneens voor wie het recente The Changing Lights van Stacey Kent het einde vond.

Van een heel ander kaliber is Into The Woodland Silence (Fredriksson Music) van Outi Tarkiainen.

De Zweedse Norbotton Big Band, genomineerd voor een Grammy in 2011 met The Avatar Sessions, speelt hier werk van Outi Tarkiainen die al eens vergeleken wordt met Maria Schneider. Aan gedurfde sonoriteiten ontbreekt het alleszins niet. De achtentwintigjarige Finse componiste en dirigente duikt in de muzikale en literaire tradities van haar land. Wat deze opname extra speciaal maakt, is de vocale inbreng van Aili Ikonen. Een uiterst gewaagde symbiose.

Het Jukka Eskola Orquesta wil blijkbaar met Bossa (Ishtar) de nazomer wat rekken. Vlotte lounge samba die bijwijlen heel dicht aanleunt bij het sixties werk van Herb Alpert en Sérgio Mendez en bij wat Till Brönner doet. Duidelijk minder spannend dan wat we van deze trompettist voordien al hoorden.

De prijs van de lelijkste hoes gaat deze editie naar de titelloze cd van Francis Et Ses Peintres (eigen beheer). Het mislukte primitivisme wordt gelukkig niet doorgetrokken naar de muziek. Dit Franse kwartet (d, ts, gt, cb) musiceert in de stijl van Aka Moon en Mâäk. Hoekige ritmen en bruuske tempowissels zijn aan de orde van de dag. Gitarist Gilles Coronado lijkt daarbij een grote fan te zijn van JeanLouis Evrard. Heel ludiek zijn de kortverhaaltjes bij elke titel. Een duo-tournee met Too Noisy Fish zou mooi kunnen zijn.

De Indonesische gitarist Dewa Budjana slaagt er op zijn nieuwe cd Joged Kahyangan (Moonjune) in om zich los te rukken van zijn eigen tradities en belandt via kleine progrockaccenten in de westerse jazzwereld dankzij de medewerking van Larry Goldings (p, HamB3), Bob Mintzer (ts, ss, kl, bkl), Jimmy Johnson (b) en Peter Erskine (d). Een supergroep als het ware en er is sprake van een tournee volgend jaar met deze bezetting. Fans van de melodische Pat Metheny moeten zeker eens luisteren naar deze Budjana.

Georges Tonla Briquet

getinte jazz aan de zijde van Pierre Vaiana, maakt heel bijzondere elektronische muziek met de Nederlandse kunstenares Esther Venrooy, leeft zich uit met de funk van zijn groep Stuff en drumt bij boeiende jazzbands als het Kris Defoort Trio en zijn eigen LABtrio. Daems verkende op zijn eigen cd Praten Dialect mengvormen van jazz met zigeuner- en Balkanmuziek.

Maar Gyselinck en Daems houden dus ook van Indische raga’s.

Samen met de solide Italiaanse bassist Marco Bardoscia vormden ze het Ragini Trio, genoemd naar een elektronisch instrument, dat een bezwerende sitarachtige klank voortbrengt en hier de muziek meteen een Indische kleur geeft.

Maar dat doet ook Daems met zijn sax, zeker als hij sopraan speelt. Luister maar eens naar Sudha, waarmee je je op een Indisch dorpsfeest waant. Virama is dan weer een traag evoluerend meditatief stuk.

Alle composities op deze cd zijn gebaseerd op Indische raga’s. Het Ragini Trio tovert ze om tot jazzstukken waarin ze heerlijk kunnen improviseren en waarin ook Arabische en Balkaninvloeden doorklinken. Als Daems zijn tenorsax bovenhaalt, krijgt de muziek een nog stevigere jazzdosis.

Het drumwerk van Gyselinck is er na een jaar intense studie in New York nog op vooruitgegaan.

Peter De Backer Nathan Daems (kl, ts, ss), Marco Bardoscia (b), Lander Gyselinck (d)

Stephen Riley Lover SteepleChase/Music&Words 65:02

Riley heeft blijkbaar een fijne neus voor nummers ‘uit de oude doos’ – de selectie die we hier aangeboden krijgen overspant de jaren dertig tot zestig (Gershwin, Rodgers, Shorter, Porter, Monk e.a. zijn van de partij).

Daarbij gaat Riley verder dan alleen maar de thema’s bewerken.

Hij geeft de tunes een eigen sfeer mee, eerst en vooral door een vrij herkenbare sound op de sax: zachtjes aangeblazen, maar

toch stevig en assertief (luister even naar When I Take My Sugar To Tea en je weet het wel). Daarbij verrast hij met onverwachte tempowisselingen. Het is vooral het feit dat hij in een pianokwartet zijn gang kan gaan dat hem vrijmaakt van het continue solowerk. Daarbij weet Peter Zak letterlijk de juiste toets te vinden. Kortom: dit is een erg harmonische plaat, met werk van vroeger, origineel en fris aangepakt op een persoonlijke manier.

Elke track geeft luisterplezier omwille van de originaliteit die je tegelijkertijd in het verleden terug katapulteert maar je ook in het heden houdt door de stijl.

Een plaat zonder pretentie maar met erg veel verdiensten!

Marc Van de Walle Stephen Riley (ts), Peter Zak (p), Neal Caine (b), Jason Marsalis (d)

The Swallow Quintet Into The Woodwork Watt/ECM Records/NewArtsInt 56:21

Het is wachten tot voorbij halfweg deze cd vooraleer Steve Swallow een lange solo speelt.

Het tekent de stijlvolle bassist, die weliswaar een zeer herkenbare klank heeft, maar die wel altijd ten dienste stelt van de muziek.

Swallow is spaarzaam met cd’s onder eigen naam, ook al is hij een prima componist. Alle

Too Noisy Fish Fight Eat Sleep RatRecords – 65:13 Peter Vandenberghe, Kristof Roseeuw en Teun Verbruggen vormen al vele jaren de ruggengraat van Flat Earth Society (FES), ’s lands mafste bigband. Maar samen zijn ze ook Too Noisy Fish, een pianotrio, jawel, maar dan gelukkig een van de meer originele soort. Dat bewezen ze op hun debuut Fast Easy Sick en nu ook op opvolger Fight Eat Sleep, alweer met de FES-initialen dus. Voor een grap zijn de drie heren dus wel te vinden. Ook in de muziek schuwen ze geen humor. Op deze cd vallen af en toe heel bizarre geluidjes te horen, zoals van Space Invaders in Jazz Invaders en de rinkelende telefoon en het gesnauw van producer Oz Fritz, al is dat laatste misschien wat irritant.

Maar muzikaal verder niks dan goede smaak. Vandenberghe is een vaardige, wat onderschatte pianist. Producer Oz Fritz, in wiens Californische studio de cd is opgenomen, plaatst hem zelfs in zijn rijtje favoriete pianisten, naast Herbie Hancock. Geen slechte referentie als je weet met wie Fritz allemaal gewerkt heeft. Opvallend ook hoe prominent de bas van Kristof Roseeuw in de mix zit en hoe dat de muziek ten goede komt. En wie Teun Verbruggen alleen maar kent van het Jef Neve-trio, zal hier verrast opkijken van zijn avontuurlijke drumwerk.

Vandenberghe pende alle composities zelf, op een fragment uit Tarkovsky’s Stalker en een stuk van Charlie Parker na. De muziek barst van de energie, slingert van hot naar her en is vaak ruw en ongepolijst. Maar net zo goed zijn er enkele fraaie rustpuntjes.

Too Noisy Fish bewijst dat hedendaagse jazz tegelijk plezant en razend interessant kan zijn.

Peter De Backer Peter Vandenberghe (p), Kristof Roseeuw (b), Teun Verbruggen (d)

Nieuw op cd/lp/dvd twaalf stukken zijn van zijn hand.

Ze getuigen allemaal van een heel bijzondere, warme maar enigszins ingetogen esthetiek, met een vleugje humor. Luister maar eens hoe (echtgenote en levenslange muzikale partner) Carla Bley, in Still There grappige muzikale citaten in het rond strooit.

Bley speelt hier alleen orgel, een instrument dat meteen de sfeer van deze cd bepaalt. En toch is de hoofdrol veeleer weggelegd voor de rustige sax van Chris Cheek en de prikkelende gitaar van Steve Cardenas. Al moet je geen spierballengerol verwachten, wel een soort bedaarde jazz van een gelouterde jazzmuzikant die met enkele intimi zijn fraaie composities laat openbloeien.

Peter De Backer Steve Swallow (elb), Chris Cheek (ts), Steve Cardenas (g), Carla Bley (org), Jorge Rossy (d)

Tigran Shadow Theater Verve/Universal Music – 57:03

De Armeense pianist/vocalist Tigran (Hamasyan – hij houdt nu zijn voornaam over) zorgde deze zomer voor een opmerkelijke passage op Jazz Middelheim. Daar stond hij ook met zijn Shadow Theater waarin traditionele Armeense songs, improvisatie en voicings centraal staan. Tigran verwerkt dit alles in een bevreemdende, maar hoogst originele cocktail.

Moeilijk te catalogeren. Fabelachtige stemmen en elektronica vormen een wezenlijk deel van de klankenodyssee die Tigran creëert. Shadow Theater opent een horizont aan nieuwe muzikale ideëen.

Bernard Lefèvre Tigran (p, voc, synth, FRh, Würlitzer, celesta), Areni Agbabian (voc), Ben Wendel (sax, bassoon), Sam Minaie (b), Chris Tordini (b, voc), Nate Wood (d, perc, voc), JeanMarc Phillips Varjabedian (viool), Xavier Phillips (cello), Jan Bang (prog), David Kiledjian (prog)

Ralph Towner/ Wolfgang Muthspiel/ Slava Grigoryan Travel Guide ECM Records/NewArtsInt

Albert van Veenendaal en Robert van Heumen Money For Your Whale

Alexi Tuomarila Trio Seven Hills Edition Records – 52:33

Twelve/Twelve/Twelve – 42:12

De gemeenschappelijke geschiedenis van deze drie gitaristen (uit de Verenigde Staten, Oostenrijk en Kazachstan), is in Australië geboren. Toen Ralph Towner en Wolfgang Muthspiel in 2005 daar op tournee waren, hebben hun paden met die van Slava Grigoryan gekruist. Wetende dat de improvisaties van Towner en Muthspiel evenveel door hun ervaring met klassieke muziek als door jazz beïnvloed waren, heeft Grigoryan aan zijn twee collega’s een samenwerking voorgesteld. Na een eerste album From A Dream in 2009 heeft Ralph Towner het gerijpt project aan Manfred Eicher van ECM voorgesteld. En zo nam het trio in 2012 zijn tweede album Travel Guide bij ECM op.

Alle drie gitaristen hebben een scherp gevoel voor muzikale structuren, voor lyrische improvisatie en een uniek gevoel van ruimte met elkaar gemeen. Towner en Muthspiel (die op een elektrische gitaar te horen is en die ook zingt) leveren vijf composities aan het stilistisch gevarieerde repertoire van dit album.

Woordeloze zang van Muthspiel in Amarone Trio laten denken aan de eerste opnames van Pat Metheny Group. Het samenspel van de gitaren is complex, bv. in Travel Guide, maar nooit rommelig. Op Windsong speelt Towner 12-snarige gitaar met een nauwkeurige touch. Ze maken er geen virtuozenwedstrijd van. Ze getuigen van een buitengewone telepathie en ondersteunen elkaar in een verleidelijke harmonie.

Patrick Bivort Ralph Towner (g), Wolfgang Muthspiel (g), Slava Grigoryan (g)

Trassiera Trio Rara Avis Eigen beheer – 33:43 In onze streken wellicht minder of zelfs niet bekend, maar toch het meest beloftevolle talent

In medias res: dit muzikale experiment heeft tot fantastische resultaten geleid.

De combinatie van een prepared piano met een laptop als muziekinstrument is niet alledaags, maar het geluidsuniversum dat de twee muzikanten oproepen is fascinerend. Van Veenendaal omschrijft zichzelf als een muzikant die erg visueel ingesteld is. Dat klopt: op deze plaat is het alsof het duo de subsonische communicatiegeluiden van walvissen hoorbaar maakt. Soms wordt de muziek gereduceerd tot bruitages die perfect zouden passen bij elegant bewegende walvissen in de diepzee, soms wordt het massieve van de dieren uitgedrukt in een donderende piano, gesteund door elektronisch opgewekte geluiden en ruis. Er valt over deze muziek heel veel te zeggen, maar eigenlijk moet je vooral luisteren en je fantasie de vrije loop laten.

We rekenen er niet op dat iedereen zoiets enthousiast zal ontvangen; maar we zijn er wel zeker van dat dit project ook bezielde liefhebbers zal vinden die begrijpen waarrond dit alles draait, nl. een muzikaal-picturale expressie van ongebonden energie. De prachtige symbiose die bereikt wordt tussen de soms bevreemdende geluiden van de prepared piano en de laptopsounds dwingt respect af, want nooit of nooit glijdt het geheel af naar goedkoop gedoe met effecten. Opvallend is ook de prachtige mix. De piano evoceert soms de donkere geluiden van een contrabas of cello, en is dan netjes in het linkerkanaal gepand, terwijl de laptop vanuit het rechtse kanaal komt aanzetten om zo te versmelten met de van links aanhollende piano. Technisch is ook dit erg verzorgd. Op de hoes staat te lezen dat je de muziek best beluistert met een goede hoofdtelefoon of met goede luidsprekers, en dat is belangrijk. Het diepste diep en het hoogste hoog moeten duidelijk overkomen, wil de muziek zijn sfeer kunnen ontsluiten.

Wat ons betreft is dit een schitterend werkstuk, waarin de grenzen van het muzikale denken verlegd worden. Dat kom je niet elke dag tegen. Dat een dergelijk project zo picturaal kan inwerken is op zichzelf al veelzeggend en een dik compliment waard. Maar dat er twaalf tracks lang een erg mooie spanningsboog gecreëerd wordt, bezorgt je bij momenten kippenvel. Een fantastisch werkstuk!

Marc Van de Walle Albert van Veenendaal (p), Robert van Heumen (laptop)

uit Andalusië wat betreft de flamencomuziek. Trassierra staat bekend als een muzikaal wonderkind, en dat bevestigt hij op deze cd. Hij beheerst het genre als geen ander, speelt harmonieus samen met zijn bassist en percussionist, en verruimt het flamencogenre zodanig dat het toch zijn ware hart niet verliest.

Meesterlijk gitaarspel is dit, perfect ondersteund door meerdere gastmuzikanten op de plaat.

Night in Tunisia is het enige ons bekende jazznummer dat hier een bewerking krijgt, en dat laat

het potentieel zien van deze muzikanten, ook al blijven ze binnen de grenzen van hun genre, dat ze kennen als hun broekzak. De overige composities zijn typische buleria’s, walsen enz. Erg knappe muziek, maar zeker geen traditionele jazz. Moeite om de plaat aan de liefhebbers van de flamenco te slijten zul je zeker niet hebben!

Marc Van de Walle Pablo Pradas (b), Andrej Vujicic (perc), Eduardo Trassiera (g)

Nog een Fin met sterke Belgische banden is Alexi Tuomarila. Seven Hills van zijn trio verscheen bij het Britse Edition. Wie het vroegere werk kent van Tuomarila, mag zich deze nieuwe cd blindelings aanschaffen. Als een pure impressionist laat hij de noten rond dwarrelen en ze lossen op in een pastelkleurig decor. Af en toe komt ook de gekwelde artiest aan bod die zichzelf in twijfel trekt en meer expliciete accenten legt. Gitarist André Fernandes levert een paar welkome interventies.

Georges Tonla Briquet Alexi Tuomarila (p), Mats Eilertsen (cb), Olavi Louhivuori (d)

Ben Van Gelder Reprise Pirouet Records – 43:55

De Nederlandse pianist Van Gelder probeert het net als zovele anderen te maken vanuit New York. Zijn debuutschijf voor Pirouet Records is in elk geval een interessant visitekaartje. Dat hij les volgde bij o.a. Mark Turner sijpelt nog door. De vier eerste nummers zijn bijvoorbeeld de perfecte aanloop naar de interventie van Turner als gast. Ze vullen elkaar aan alsof ze al jaren samen optrekken. Dat geldt meteen ook voor het kwintet.

Een hecht geluid maar toch los genoeg om regelmatig een van hen op verkenning te laten gaan en hem daarbij te ondersteunen.

Reprise is geen uitbarsting van jong geweld, integendeel. De vijf hebben de maturiteit om hun zeer figuratieve ideeën in het breed uit te werken en niet als jonge driftkikkers hun technische 2013/4

49

Nieuw op cd/lp/dvd kunstjes te etaleren. Ze spelen met klank en open ruimte waardoor je zowel abstracte als impressionistische taferelen hoort.

Het kamerbreed geluid krijg je er als extra bij. Niet verwonderlijk dat op de debuut-cd Aaron Parks en Ambrose Akinmusire present tekenden. Hier zijn dat Turner en Ben Street. Op een uitzondering na, betreft het allemaal composities van Van Gelder zelf. Zeker op te volgen.

Georges Tonla Briquet

Eric Vloeimans Oliver’s Cinema

Ben Van Gelder (as, bkl), Peter Schlamb (vib), Sam Harris (p, syn), Rick Rosato (b), Craig Weinrib (d), Mark Turner (ts), Ben Street (b)

De illustere trioleden verzamelden ieders composities, die aanvankelijk in opdracht werden geschreven voor film, docu of televisie en eigen werk dat geïnspireerd is of betrekking heeft tot bekend

Buzz/NewArtsint – 48:47

filmmateriaal. Hoe Vloeimans zijn trompet laat versmelten met de accordeon en de cello is al van een grote originaliteit op zich. Hij beheerst hier een weinig gehoorde aanpak van spreektaal, buigtoontjes en timbre op zijn instrument.

Vaak lijkt het alsof hij een baroktrompetje hanteert. Florizoone kan daar enorm nauw op inspelen. De muziek doet dan ook meermaals Frans, Italiaans of oud Brits aan.

Verfijnde kortstukken worden op de tippen van de teentjes voor ons uitgespreid als een zacht web van Brugse kant. Een op en top Europese cd, die je niet moet opleggen met de Afro-Amerikaanse burgerrechten in je hoofd of wanneer je gestresseerd en vol frustratie van je werk komt...of juist wel? Heel

louterende bloemlezing van drie fijnproevers voor...fijnproevers.

Chris Joris Eric Vloeimans (t), Tuur Florizoone (acc), Jörg Brinkmann (clo)

West Music Club Natural Igloo Records/AMG – cd+dvd 76:36 Het BJO mag dan onze meest bekende bigband zijn, West Music Club is een van de oudste actieve orkesten dat meer dan regelmatig optreedt en opneemt. In het verleden passeerden hier o.a. Fabrice Alleman, Xavier Rogé en Bart Defoort.

Sinds vijfentwintig jaar hanteert Richard Rousselet het dirigentenstokje. Momenteel zitten o.m. Chrystel Wautier en Marie-Anne Standaert in de rangen. Natural is een ode aan de natuur en de Moulin de la Marquise vlakbij het repetitielokaal van de band. Eigen aan de West Music Club is dat zoveel mogelijk solisten een kans krijgen en niet steeds dezelfde toppers. Via de bijgeleverde dvd verneem je meer over deze grote familie van muzikanten die zich met hart en ziel inzetten voor hun zaak, al zijn ze tweeënnegentig (de oudste) of zestien (de jongste).

Georges Tonla Briquet Jazz Big Band o.l.v. Richard Rousselet

Op de valreep Midden november sloten we deze rubriek af.

Toen werden we nog attent gemaakt op enkele releases die zouden verschijnen of net beschikbaar waren.

In 2006 verscheen Dangerous Liason, composities van Bert Joris voor BJO en Royal Flemish Philharmonic, live opgenomen in deSingel. Nu komt een nieuwe orkestsuite voor jazzkwartet en symfonisch orkest uit: Live at De Roma (Challenge Records/NewArtsInt), volledig gecomponeerd door Bert Joris. Martyn Brabbins leidt deFilharmonie en naast Bert Joris soleert jazzvocaliste Tutu Puoane, verder ondersteund door Ewout Pierreux (p), Nicolas Thys (cb) en Martijn Vink (d). Uitzonderlijke klasse! Een prachtgeschenk voor de feestdagen.

Het Nederlands Jazz Archief bouwt aan een unieke cd-serie Jazz at the Concertgebouw waarin al opnames verschenen van Chet Baker Quartet, Gerry Mulligan Sextet, J.J.Johnson Quintet, Sarah Vaughan, Misha Mengelberg/ Piet Noordijk Quartet, Lee Konitz/ Zoot Sims, Miles Davis Quintet en nu een dubbel-cd van Art Blakey and the Jazz Messengers, Justice, live in Amsterdam november 1959. Toen trad Blakey twee keer op in Nederland tijdens een Europese tournee. Naast trompettist Lee Morgan was tenorsaxofonist Wayne Shorter van de partij, die toen zijn Europese debuut maakte.

Het booklet bij deze unieke opnames biedt een uitvoerige toelichting door Bert Vuijsje en historische

50

2013/4

foto’s die tijdens de concerten door Hans de Wild werden gemaakt.

Info: www.jazzarchief.nl Het was even wachten op een nieuw album van Dianne Reeves, maar ze pakt in Beautiful Life (Concord Records/Universal Music) maar meteen uit met gasten van de nieuwe jazz- en soulgeneratie zoals Gregory Porter, Esperanza Spalding, Robert Glasper, Tineke Postma, Grégoire Maret en anderen. Reeves verlegt heel bewust grenzen.

De bassist Lennart Heyndels heeft met How Town (Spookhuis) een aantal vocalisten verzameld: Sarah Klenes, Elina Silova, Laura Polence, Micah Kessel die ondersteund door hemzelf en gitarist Matiss Cudars een nogal bevreemdende muzikale sfeer oproepen (verwijst dit naar Spookhuis?). Deze suite haalt zijn inspiratie bij Anyone Lived In A Pretty How Town, een gedicht van e.e.cummings. Words & voices, spannend en mysterieus.

Opnieuw in een prachtige verpakking met inlegboekje en losse fotokaarten verschijnt de nieuwe cd Illusions (Mi’ster Productions/ Harmonia Mundi) van Ibrahim Maalouf. Hij nam deze op met zijn vertrouwde groep, waarin Frank Woeste (keys), François Delporte (g), Laurent Davis (b), Xavier Rogé (d) en naast Maalouf op trompet

zijn er nog de trompettisten Youenn Le Cann, Martin Saccardy (t) en Yann Marton (lead). Maalouf liet al verstaan dat hij continu zoekt naar nieuwe wegen, wat in deze opnames nog sterker dan ooit opvalt. Bij elk van de tracks hoort een verhaal, dat hij uitvoerig toelicht. Fascinerend!

Bij ECM Records komen twee albums met vroegere opnames uit van Keith Jarrett. De dubbelaar No End nam Jarrett solo op in zijn eigen thuisstudio in 1986 en daarbij leeft hij zich verrassend uit op gitaar, bas, drums en percussie.

Een uitzonderlijk anders klinkende Jarrett dus. Met Concerts: Bregenz, München verschijnt op drie cd’s de volledige opname van de live-performances in 1981. Het Bregenz concert verscheen eerder gedeeltelijk op cd, terwijl van München al eens een selectie uitkwam op de :rarum anthologie in 2002.

Fans weten wat ze moeten vragen als eindejaarsgeschenk.

Verve/Universal Music brengt in een 5cd-box The Sound of America – The Singles Collection uit of The Story of Verve in 100 Singles. In een kleurrijk geïllustreerd inlegboekje krijg je een geschiedenis van het Verve-label dat in 1956 ontstond en de pre-historie met JATP van Norman Granz, evenals alle details over de opnames. Elke disc beslaat de jazzsingles van een periode, beginnend 1957-1956 en eindigend 1965-2001. Die jazzhits uit de juke box jaren en ook later met Louis Armstrong, Ella Fitzgerald, Charlie Parker, Billie Holiday, Duke, Monk, Bill Evans, Jobim tot

Diana Krall om enkele te noemen liggen in het geheugen van de ware jazzliefhebber gegrift. Maar hij zal er ook nog wat unieks in ontdekken. Een prachtcadeau.

Na een fundraising campagne via Kickstarter komt er een album van Tineke Postma met Greg Osby uit in mei 2014 bij Challenge Records. Postma en Osby worden ondersteund door pianist Matt Mitchell, bassiste Linda Oh en drummer Dan Weiss.

Bernard Lefèvre

2013/4

51

De Amerikaanse violist Mark Feldman (58) – vooral bekend van bij Dave Douglas en John Zorn – gaf in duo met de Zwitserse pianiste Sylvie Courvoisier in De Singer Rijkevorsel op 20 februari 2013 een prachtig concert. Onze fotograaf Jos Knaepen was erbij en nam deze foto tijdens de soundcheck.

Foto: © Jos L. Knaepen

52

2013/4

De Jazzlezer

Het mooiste jazzboek Bert Vuijsje - www.bebopbusiness.com Een monument uit de Nederlandse jazzbibliotheek is na ruim 35 jaar eindelijk herdrukt. Martin Schoutens Billie en de president verscheen oorspronkelijk in 1977 en oogstte alom juichkreten. De nieuwe editie geeft op het achterflap een kleine selectie.

Michiel de Ruyter: “Een van de beste boeken die in het algemeen, waar dan ook en wanneer dan ook, over jazz zijn geschreven.”

Adriaan Jaeggi: “De enige die het bij mijn weten gelukt is om over jazz te schrijven op een respectvolle en poëtische, maar niet aanstellerige manier.”

Gijs Tra: “Alleen al door het meeslepende taalgebruik het beste Nederlandse boek dat ooit over jazz verscheen.”

Billie en de president was in belangrijke mate opgebouwd uit materiaal dat eerder was gepubliceerd in het blad Jazzwereld, het Algemeen Handelsblad, het weekblad Haagse Post en het Hollands Maandblad.

Maar Martin Schouten had meer gedaan dan oude stukken bundelen. Het boek was tegelijk ook het verslag van een jazzliefde en een Bildungsroman. In de woorden van zijn bewonderaar Peter Buwalda (zelf auteur van de bestseller Bonita Avenue, waarin de jazz ook uitvoerig aan bod komt): “Schouten kan even scherpzinnig vertellen over een solo van Lester Young als over wat jazz kan betekenen voor een jongen uit het Apeldoorn van de jaren vijftig.”

De heruitgave biedt in verschillende opzichten meer dan het origineel. Het omslag wordt gesierd door een werkelijk fantastisch portret in kleur van Billie Holiday,

met 1977. In zijn nawoord noemt Martin Schouten het “een wonderlijk genoegen om het boek na al die jaren te herlezen, al vervulden de krasse woorden over Ella Fitzgerald, John Lewis en Sarah Vaughan me met schaamte. Daar denk ik nu heel anders over, prachtige musici waren dat. Maar herschrijven was geen optie.”

Wel heeft hij de tekst in ruime mate (60 pagina’s) uitgebreid met vijf muziekverhalen van na 1977. Die gaan achtereenvolgens over tenorist Arnett Cobb, Cuba, New Orleans, Mali en Johnny Jordaan; ze verschenen eerder in de Haagse Post, HP/De Tijd en de Volkskrant (vier ervan werden, soms herschreven, eerder gebundeld in het boek Bijlmer Blues).

Martin Schouten: Billie en de president Gibbon Uitgeefagentschap, Amsterdam € 35 (€ 30 bij voorintekening tot en met 14 januari 2014 via http://gibbonuitgeefagentschap.nl/ winkel/billie-en-de-president) ISBN 978 94 91363 054

De lezer zal hebben opgemerkt dat ik terughoudend ben met het geven van mijn eigen oordeel over Billie en de president.

Dat kan moeilijk anders, want ik ben een betrokkene, onder meer als hoofdredacteur van Jazzwereld en HP/De Tijd in de periode dat Martin Schouten zijn jazzverhalen schreef. (Het boek werd in 1977 ook mede aan mij opgedragen met de intrigerende woorden: “Voor Bert, die alles van jazz wist en uitgerekend mij nodig had om daar wat van op te tikken.”)

dat ik nooit eerder had gezien. Schrijver/ fotograaf Carl Van Vechten (1880-1964), vooral bekend als chroniqueur van de Harlem Renaissance in de jaren twintig, moet deze foto in 1949 hebben gemaakt.

Ook de inhoud is verrijkt vergeleken

Daarom eindig ik graag met de onverdachte opinie van popjournalist Geert Henderickxs: “Schouten is in Nederland onovertrefbaar waar het gaat om de techniek korte verhalen met journalistiek werk te vermengen, en wellicht om die reden is Billie en de president moeiteloos het mooiste boek dat ooit over muziek is gepubliceerd.”

een brede kijk op jazz in Vlaanderen en de wereld

(blijven) ontvangen in 2014?

Slechts € 15 voor een jaarabonnement 2014 (4 nummers) Stort vandaag nog het bedrag van E 15 (binnenland) of E 25 (buitenland) om uw jaarabonnement 2014 te regelen op: BIC KREDBEBB | IBAN BE22 7340 0644 4647 van Muziekmozaïek vzw Wijngaardstraat 5 | B-1755 Gooik onder vermelding van: ABO Jazzmozaïek 2014.

Nog vragen? patrick.clerens@muzmoz.be info@muzmoz.be | T 02 532 28 38 www.muziekmozaiek.be Hartelijk dank voor uw vertrouwen! - Het Jazzmozaïek team 2013/4

53

De jazzkriebels van…

Bavo Dhooge S-fictie met stijl

Bavo Dhooge (40) is auteur van meer dan 75 thrillers, romans en jeugdverhalen waarvan de titels steevast met S beginnen. Voor Smak ontving hij de Schaduwprijs voor het beste Nederlandstalige debuut.

In 2009 werd Stiletto Libretto bekroond met de Diamanten Kogel.

Zijn jongste thriller Santa Monica won de Hercule Poirot prijs 2013.

Daarnaast is hij een gelauwerd scenarist van tv-series zoals Sedes & Belli, Salamander en afleveringen van Zone Stad, Witse, enz.

Zijn eigengereide stijl is opwindend en snel verslavend, met humoreske wendingen en absurdisme à la Woody Allen. Bovendien sluipt er jazz in zijn verhalen, vooral Coltrane, Duke en Miles spelen mee. In zijn jongste vuistdikke roman rond Leopold III (Schaduw van de Koning) is de Duitse bewaker overigens een jazzliefhebber.

Wanneer en hoe heb je jazz ontdekt?

Vrij vroeg eigenlijk, dankzij mijn vader. Die eerste herinnering dateert van toen ik 9 was. Mijn vader was kinesist van beroep. Hij speelde Hammond à la Jimmy Smith en ook piano. Als hij ’s avonds musiceerde, mocht ik laat opblijven, en dan gebruikte ik de platenhoezen als decor voor mijn playmobil om er huizen mee te bouwen.

Hij had een enorme platencollectie. Ik was amper 12 toen hij stierf, waardoor ik zijn lp’s erfde. Hij was een grote fan van Oscar Peterson, ook Erroll Garner, vooral de grote jazzpianisten van die periode. Op de vleugelpiano bij ons thuis heb ik verplicht van mijn 8ste tot mijn 12de klassieke piano gevolgd. Maar ik kon het niet laten om ook al eens wat jazz te oefenen.

Op mijn 15de ben ik, waar andere studenten vooral luisterden naar grunge, rock en punk, me gaan verdiepen in die jazzcollectie. Toen ontdekte ik dat er nogal wat namen ontbraken, o.a. Miles Davis en John Coltrane, hoogst eigenaardig. Mijn vader deelde natuurlijk zijn jazzliefde met vrienden, o.a. William Wauters, een galerijhouder in Oosteeklo. Stilaan ben ik dan vanaf mijn 19de toen ik aan de filmacademie in Gent ging studeren, de ontbrekende platen, zij het dan wel cd’s, gaan verzamelen.

Hoe ben je verder jazz gaan ontdekken?

Het was mijn vader die me op pad had geholpen. Op de filmacademie klonk wel bv. Kind of Blue van Miles Davis en alle klassieke jazzlegendes, maar vooral toch cross-over, punk, enz., dus moest ik het zelf verder uitzoeken. Ik vertrok van de jazzcollectie uit de jaren 50/60 en ging aanvullen met Keith Jarrett, Herbie Hancock, Chick Corea, naast John Coltrane, Wayne Shorter, Freddie Hubbard… Ik kocht bijna al die cd’s hier in Gent bij Music Mania. Wie ik zelf heb ontdekt, zijn me het dierbaarst. Dat is dan ook de periode van de grote namen.

De moderne jazzmuzikanten van de jaren 90 ken ik wel, maar volg ik meer op een afstand. Eén van de jongere generatie pianisten die ik wel volg is Brad Mehldau.

54

2013/4

Ben je eerder instrumentaal dan vocaal gericht?

Absoluut. Om het grof te stellen, voor mij telt alleen instrumentale jazz. Bij zang heb je tekst die weinig ruimte geeft. Jazz is voor mij vrijheid. Coltrane die op zoek gaat naar de perfecte noot bij het improviseren.

De zoektocht is soms belangrijker dan die noot vinden.

Bavo Dhooge:

“Ik heb net een boek uit over Leopold III, daar zou normaal geen jazz in voorkomen, toch heb ik dat gedaan”

Het is trouwens net als bij het schrijven. Ik probeer altijd te streven naar perfectie, en al wordt die niet bereikt, het schrijven op zich maakt het aangenaam.

Echte jazzmusici bewonder ik mateloos, als ze zich volledig verliezen, volledig losgaan.

Je bent van opleiding filmgericht, schrijft scenario’s, een belangrijk facet naast je literair werk…

Ik ben inderdaad afgestudeerd als filmregisseur en naast scenario, camera, belichting, montage boeide me ook de muziek. In het derde jaar moesten we een muziekstuk opnemen en analyseren, toen koos ik voor Circle van Miles Davis. De soundtrack vind ik altijd belangrijk.

Als ik een film zie zonder muziek, blijf ik wat op mijn honger zitten. Onlangs zag ik in Flagey de vertoning

van Safety Last! met Harold Lloyd in een productie van Hal Roach, een oude film uit de jaren 20, een stille film dus. Daarbij was er live-begeleiding op piano.

In het eerste jaar van de academie heb ik een eigen kortfilm zelf begeleid op piano. Voor mij heeft muziek bij film niet alleen een functie, maar ook een belangrijke meerwaarde.

Waar ging je jazz beleven; in een van je boeken haal je Café Dambert aan?

Dambert was een van die cafés waar we na de les naartoe trokken, daar hoorde ik natuurlijk jazz. Nadat ik afstudeerde als filmregisseur en voltijds ging werken als copywriter-scenarist bij een productiehuis kwam wel het plan in me op een documentaire te maken rond jazz. Ik had toen contact met de oprichters van Gent Jazz, toen nog Blue Note Festival, Bertrand Flamang en de inmiddels overleden Beda Ntibanoboka. Een van onze gezamenlijke vrienden, Dirk Goethals, wou dat samen met mij realiseren.

We hebben toen de eerste jaren van het festival er echt gekampeerd. Op de voorste rij en soms ook backstage hebben we met een kleine camera, zij het professioneel, staan filmen. Ik herinner me een prachtig concert van Herbie Hancock met vibrafonist Bobby Hutcherson. Daar heb ik dus wel heel wat mooie optredens meegemaakt.

Hier met Jazz in’t Park heb ik Toots Thielemans en Philip Catherine nog beleefd. En in De Bijloke zag ik Jef Neve bij de uitvoering van zijn zelfgeschreven pianoconcerto, wat natuurlijk wel klassieke muziek is.

Wie me ook nog live bijblijft, is Jeroen Van Herzeele.

Een maand geleden zag ik hier in Jazz in’t Park het Brussels Jazz Orchestra, die ik nog een paar jaar geleden met Bert Joris meemaakte, ook geweldig. En het BJO met Joe Lovano op het jongste Gent Jazz Festival vond ik ook indrukwekkend.

Ik hou ook wel van bigband. Ik ben van nature wat melancholisch aangelegd. Het klinkt sommige jazzfanaten wat fout in de oren, maar voor mij telt Glenn Miller even goed naast Duke Ellington en Charles Mingus. Ik ben fan van Woody Allen films, ook om de schitterende soundtracks. Zo heb ik via mijn vaders platencollectie tunes gehoord die ik later in films ontdekte, o.a. muziek van The Mills Brothers.

Ik moet bekennen dat ik niet echt uit ben op livemuziek. Voor mij geeft het beluisteren op cd, zowel klassiek, pop als jazz, voldoening. Ik luister veel naar jazzprogramma’s op Klara en ook internetradio. Wel is het zo dat ik bijna nooit luister naar muziek als ik schrijf, want dat vind ik storend. Wel is er de invloed van jazzmuziek in mijn werk.

Je roman Solo is geheel geïnspireerd op jazz en daarin komen heel wat weetjes over jazzmuzikanten voor, hoe ben je daartoe gekomen?

Het is al enige tijd geleden dat ik Solo schreef (2007).

Ik wou daar een verhaal aan ophangen, een soort profeetverhaal, de tweede komst van een Messias. Ik schreef het in de stijl en vooral het ritme en tempo van de jazz. Dat boek heb ik dan ook met jazzmuziek op de achtergrond geschreven, vooral John Coltrane’s A Love Supreme. De eerste versie was heel erg experimenteel, ook in taal. Niemand gaat dat lezen, dacht de uitgever, en dus heb ik het herschreven, maar wel de geest ervan behouden. Het draait om de muziek, maar ook de vrijheid en de levenshouding. De cool van de muzikant zoals hij daar in maatpak op het podium staat en dan die innerlijke explosie van klanken die hij

De jazzkriebels van Bavo Dhooge

Bavo Dhooge

via het instrument uitstoot.

Dit is het enige boek van mij waarin jazz echt de hoofdrol speelt. Elk hoofdstuk begint met een jazzcitaat. Voor mij ging het vooral om de stijl. Recensies spraken toen van een aparte stem, daar was het me om te doen.

Sedert 5 jaar schrijf ik meer afzonderlijke romans die zich bijvoorbeeld afspelen in Los Angeles in de jaren 70. Dan ga ik minder naar jazz verwijzen, de muziek moet passen binnen het verhaal.

Ik heb net een heel dik boek uit over Leopold de derde en de koningskwestie (Schaduw van de Koning), daar zou normaal geen jazz in voorkomen, en toch heb ik dat gedaan. Het verhaal gaat over een Duitse kolonel die gedurende de vier jaar dat Leopold III opgesloten zat in Laken tijdens de Tweede Wereldoorlog hem bewaakt. Die man heeft echt bestaan maar er is weinig over bekend, en om die romanfiguur toch een beetje

kleur te geven, heb ik daar eigenlijk een jazzliefhebber van gemaakt. Dat vloekte met de Nazi-politiek waar jazz werd geweerd. Daarom maak ik dat die Duitse bewaker fan is van Duke Ellington…

Ik vind het inlegboekje belangrijk, ook het fysieke van een cd, van een vinylplaat, wil ik niet missen. Ik heb nog nooit wat via iTunes gekocht, ook met boeken is het zo, een e-reader is aan mij niet besteed.

Je haalt in Solo ook Cortázar aan…

Wel, dat is ook een van de invloeden. Op de filmacademie hadden we in het eerste jaar een opdracht gebaseerd op een literair werk. De novelle, De Achtervolger, van Cortázar was voor mij een eyeopener, vooral in stijl eerder dan inhoud. Dat was prikkelend, heel intiutief, speels, en dat speelse karakter sprak me enorm aan. Vandaar ook de link in mijn boek Solo.

Lees je boeken over jazz?

Nee, toch niet. Ik ben meer geïnteresseerd in de muziek dan de figuur erachter. Je moet er ook volledig in mee gaan, tijd nemen. De meeste achtergronden heb ik opgepikt uit documentaires en films, o.a. Bird over Charlie Parker, of Round Midnight van Tavernier, misschien zijn net de creativiteit en tijdsgeest reden waarom ik vooral hou van die periode in de jazz.

Ga je muziek downloaden?

Nee, ik ben op dat gebied een leek, mijn zoon is 12 en die download wel. Ik blijf vasthouden aan de cd.

Bernard Lefèvre www.bavodhooge.be

De top-10 keuze Bavo Dhooge Miles Davis Sketches of Spain Columbia Records 1960

Keith Jarrett The Köln Concert ECM Records 1975

Freddie Hubbard First Light CTI 1971

Wayne Shorter Atlantis Columbia Records 1985

Oscar Peterson Trio The Good Life Pablo Records 1974

John Coltrane Blue Train Blue Note Records 1957

Chick Corea Piano Improvisations ECM Records 1971

Herbie Hancock Maiden Voyage Blue Note Records 1965

Milt Jackson Sunflower CTI 1973

Brad Mehldau The Art of The Trio Warner Records 1997 2013/4

55

Compagnon de jazz

Jules Imberechts

“Wat de muziek redt, is innovatie en creativiteit” Met of zonder vlinderdas, Jules Imberechts blijft een van de grote gentlemen uit de Belgische jazz. In zijn club Travers hadden legendarische avonden plaats en als booker zette hij mee de deur op een kier voor Belgische artiesten in Frankrijk. De reden voor zijn succes: “Ik weet helemaal niets af van jazz, wel van verleiden want daar draait het allemaal om”.

Jules Imberechts

56

2013/4

Tegenwoordig ontdekt iedereen alles via internet. Hoe ben jij indertijd bij jazz terechtgekomen?

Mijn eerste contact met jazz was via Petite Fleur van Sidney Bechet, een 78-toeren plaat die in de collectie zat van mijn oudere broers en zussen. Daarna was er niets meer tot ongeveer 1973 en mijn ontmoeting met Philippe De Visscher. Hij was boekingsagent voor Amerikaanse artiesten en opende in 1978 een jazzclub, Le Brussels Loft, pal naast het alternatief cafeetje dat ik toen openhield. Op een bepaald moment had hij het idee om concerten te organiseren in de academische zaal van het Atheneum van SintJoost, vlak achter ons. Aan wie hij niet gedacht had, waren de buren die na het eerste optreden meteen klacht indienden. Ik kocht zijn geluidsinstallatie over en plaatste die in mijn bar. De muzikanten die toen reeds over de vloer kwamen om gewoon een pint te drinken, vroegen of ze niet af en toe mochten optreden. En de bal ging aan het rollen. Het verhaal van jazzclub Travers begon. Op die manier belandde ik in de jazz zonder enige voorkennis. Ik ken trouwens nog steeds niets van jazz. De menselijke natuur daarentegen is wel mijn ding (fijn glimlachje).

Vanwaar de mythe rond de Travers?

Net omdat ik er niets van kende, denk ik. Ik had geen beperkingen en kon nooit neen zeggen. De eerste vier jaar, van 1978 tot 1982, was het puur improviseren in het wilde weg. Meestal wist ik pas twee

Compagnon de jazz: Jules Imberechts weken op voorhand wie er ging optreden. Tot mijn boekhouder mij verwittigde dat het zo niet langer kon. Wel merkte hij op dat het drankverbruik veel hoger lag tijdens concertavonden. Een duidelijk teken aan de wand en voor mij een reden om alle dagen een concert te organiseren. Onder mijn trouwe bezoekers bevonden zich toen al heel wat muzikanten waaronder een bende vrienden met daarin o.a. Pierre van Dormael, Philippe Mobers en François Louis. Zij waren meteen bereid elke avond wel iets te doen.

En zo geschiedde. In het begin ging het er soms zeer experimenteel aan toe zoals die avond toen er een gast met drie kippen en een trompet op het podium

Jules Imberechts:

“Artiesten moeten een publiek kunnen verleiden”

belandde. Na een tijd kwamen er echter meer en meer professionele aanbiedingen binnen. Zo trad Hermeto Pascaol bijvoorbeeld al zeer snel op. Na een jaar introduceerden we een wekelijkse jamsessie. Dat nieuws ging snel rond. Opnieuw een schot in de roos. Voeg daar bij dat ik via een vriend in het wereldje aan de weet kwam welke artiesten een day off hadden op zondag- en maandagavond en maar al te graag hun agenda opvulden en je hebt nog een element dat meespeelde in het maken van de Travers. De broertjes Brecker, Dave Holland, ze kwamen er allemaal over de vloer.

Je had duidelijk van meet af aan het organiseren in het bloed.

Helemaal niet maar ik deed het graag. Ik schep er vooral genoegen in om muzikanten en publiek een plezier te doen. Ik heb mij daarbij een aantal keren schromelijk vergist in wat zou lukken en wat niet maar ik hield er wel heel wat vriendschapsbanden aan over. Het draait allemaal rond vriendschap en verleiding. Vooral dat laatste vind ik essentieel. Artiesten moeten een publiek kunnen verleiden.

Toch zijn er heel wat onder hen die narcistisch op het podium staan en verwachten dat het publiek hen blindelings volgt.

Indertijd werkte ik overdag als beursmakelaar en kwam gekleed in kostuum en met vlinderdas rechtstreeks naar de Travers. Dat werd ongewild een handelskenmerk en verleende mij een bepaald cachet.

Bij artiesten kan je dat ook hebben. Het is echter niet zozeer de kledij die telt maar de attitude. Bij de Amerikanen merk je dat goed, ze stralen dat gewoon uit.

Ook de Belgen die naar Berklee gingen, hebben dat.

Kijk naar Philip Catherine of Charles Loos. Ze stralen

klasse uit, ongeacht hun kledij. En dat helpt bij het verleiden van je publiek.

Het lijkt er tegenwoordig op dat jazzmuzikanten meer dan vroeger toenadering zoeken met klassieke muziek. Het blijft ook niet meer bij een eenmalige stijloefening.

Ergens is dat normaal aangezien ze elkaar kruisen aan het conservatorium. Ze kunnen het technisch ook allemaal, alleen blijf ik op mijn honger zitten. Waar is de echte jazz nog? Waar blijft de creativiteit die zo nadrukkelijk aanwezig was bij de generatie die begin jaren negentig de boel eens flink door elkaar schudde? Na Aka Moon en C° was er niets meer. De jonge generatie is vlak, heeft niet die woede om te creëren en te renoveren. Met een groep als Muziek de Singe krijg ik weer hoop. Zij gaan op zoek naar iets nieuws en doen daarbij hun best om het publiek te verleiden.

Wat mij echter vooral schrik aanjaagt de dag van vandaag is het nationalisme in de muziek, zowel bij klassiek als bij jazz. Diegenen die zich volledig terugplooien op swing en de traditie van New Orleans, dat vind ik gevaarlijk. Zeker als ze hun partituren boven halen en alles noot voor noot naspelen. Een groot deel van het publiek trapt er in omdat het die deuntjes kent van uit zijn jeugd of via ouders en grootouders. Als je dan al de rest uitsluit en enkel daarbij zweert, is dat spookachtig. Want wat de muziek redt, is net innovatie en creativiteit. Begrijp mij niet verkeerd, ik verfoei het verleden helemaal niet maar je bewust enkel beperken tot dat segment is dodelijk voor de evolutie.

Heb je er een verklaring voor waarom Belgische artiesten zo moeilijk voet aan wal krijgen in het buitenland?

Het ontbreekt de Belgische markt aan professionele bookers, mensen die de tijd nemen om de enorme markt die er is grondig te verkennen. Of je moet kunnen delegeren. In die optiek is het EJN opgestart door een aantal professionele organisators, zaaluitbaters en bookers uit het veld. Ze zorgden ervoor dat ze in elk land hun mannetje hadden die lokaal alles uitwerkte. Ik heb het op mijn eentje geprobeerd in Frankrijk en kreeg daar wat voet aan wal maar het vergde heel wat tijd en energie. Je bent dan een fulltime verkoper.

Met de nieuwe samenwerking voor de Belgian Jazz Meeting, en JazzLab en Les Lundis D’Hortense die gezamenlijk tournees organiseren, lijkt de toenadering tussen Vlaanderen en Wallonië echt op dreef.

Die was er altijd al wel. Iemand als Rik Bevernage heeft daar een pioniersrol in gespeeld. Hij heeft Vlaanderen en Wallonië nooit als twee aparte werelden gezien. De box The Finest In Belgian Jazz was een echt hoogtepunt want daarin zaten artiesten van beide landsgedeelten. En laten we de rol niet vergeten van onze twee ambassadrices Katrien van Remortel van Muziekcentrum en Liliana Graziani van Wallonie-Bruxelles Musiques die onder het motto samenwerking reeds heel wat deden voor de Belgische jazz.

Georges Tonla Briquet

14 december Jason Adasiewicz’s Sun Rooms (VS) 27 december Jokke Schreurs Henk de Laat (B) ‘Wannes & Jazz’ 24 januari Jeremiah Cymerman (VS) De Kleurencirkel (B) 1 februari Narcissus (B/NL) 8 maart Steve Lehman Trio (VS) 18 maart Eric Revis Quartet (VS) 29 maart ICP Orchestra (NL) 16 april Kaja Draksler Solo (SI) Linus (B) 27 april Maya Homburger / Barry Guy (CH/GB) vanche (B) 6 juni Ideal Bread (VS) ‘The Music of Steve Lacy’ MORE TO COME...

de SINGER

Bavelstraat 35, 2310 Rijkevorsel

INFO & RESERVATIES www.desinger.be of 03 380 10 10 2013/4

57

Muziektheorie

Modale Harmonie (2) Over modale muziek bestaat de nodige verwarring en controverse. Zo zou er steeds weinig harmonische activiteit moeten zijn, zoals in So What van Miles Davis, met akkoorden van relatief lange duur. Of er zou geen tonaal centrum mogen zijn, en dus geen functioneel verband tussen de akkoorden in een progressie. In dit artikel wordt gepoogd een en ander te verduidelijken.

In het artikel Modale Harmonie (Jazzmoza誰ek 1/2005) werd al een aanzet gegeven om het begrip modale harmonie uiteen te zetten. Dit artikel voegt geen wezenlijk nieuw materiaal toe, maar laat aan de hand van meerdere voorbeelden zien hoe te werk kan worden gegaan bij het schrijven van modale stukken.

Om maar direct sommige zaken te verduidelijken: modale harmonie kan zowel functioneel als niet-functioneel zijn, dus met of zonder tonaal centrum. Er kunnen veel of weinig akkoorden gebruikt worden. Ze kunnen van korte of lange duur zijn. Met andere woorden, er is geen eenduidig antwoord over het wezen van modale muziek. Het betreft alleszins niet de systemen gebaseerd op de majeur toonladder (Ionisch) of mineur toonladder (Aeolisch) met va58

2013/4

fig. 1

fig. 2

Muziektheorie: Modale Harmonie (2)

Leon LhoĂŤst fig. 3

fig. 4

riabele 6e en 7e trap. Er zijn in modale harmonie geen dominant oplossingen, en er is in het algemeen geen of weinig kwintval tussen opeenvolgende akkoorden. Dominant septiemakkoorden hebben geen dominant functie. Elke schijn van een V -> I verbinding dient vermeden te worden.

We beperken ons hier tot functionele modale harmonie, dus met een tonaal centrum. Ook beperken we ons tot de modi van de majeur toonladder als basis voor een nieuw tonaal systeem. Iedere modus heeft genoeg eigenheid om als basis toonladder te kunnen functioneren.

Die eigenheid wordt bepaald door de zgn. karakter (karakteristieke) noot (KN), die de specifieke kleur geeft aan elke modus. Diatonische akkoorden die de KN bevatten worden cadens akkoorden genoemd. Het zijn vooral deze cadens akkoorden die gebruikt worden in modale progressies, naast het tonica akkoord. Andere diatonische akkoorden komen ook voor, maar meer als approach akkoord, en in beduidend mindere mate. De verminderde drieklank en het verminderd septiemakkoord zijn te vermijden door hun sterk sturende karakter. De Locrische modus wordt hier niet behandeld vanwege de instabiliteit van het tonica akkoord, te weten een verminderde drieklank.

In fig. 1 worden de modi weergegeven, geordend in twee kolommen, de majeur en mineur modi. Bovenaan staan de Ionische en Aeolische modi, de referentie ter bepaling van de KN bij de andere modi. Bij iedere modus wordt de KN gegeven alsook het tonica akkoord en de cadens 2013/4

59

Muziektheorie: Modale Harmonie (2) akkoorden. Ook drieklanken kunnen functioneren als cadens akkoord, zolang de KN maar aanwezig is.

Daar er in iedere modus betrekkelijk weinig relevant harmonisch materiaal beschikbaar is, en geen dominant septiemakkoorden (met dominant functie) gebruikt mogen worden, is men aangewezen op de techniek van Modal Interchange, het lenen van harmonisch materiaal uit parallelle modi, ter verrijking van het harmonisch palet. Ook is natuurlijk een combinatie tonaal/modaal mogelijk, evenals modulaties.

De hier getoonde (fragmenten van) werken zijn steeds opgebouwd rond één tonaal centrum. In Kerdalo (fig. 2)

en Vaut le Voyage (fig. 3) is dat ‘E’, in Invoice (fig. 4) en Side Effect (fig. 5) is dat ‘D’.

Na een tonaal centrum bepaald te hebben is er steeds de keuze het accent meer op een majeur, dan wel op een mineur modus te leggen.

Hier viel de keuze steeds op mineur, behalve in Invoice dat overwegend majeur is.

fig. 5

Door het toepassen van Modal Interchange bekomt men verrassende, meer gevarieerde en rijkere harmonische schakeringen. Indien men twee of meerdere modi gelijktijdig gebruikt spreekt men van polymodaliteit, zoals in Kerdalo enkele malen te zien is. In Side Effect is er helemaal op het einde een modulatie, met ‘B’ als nieuw tonaal centrum.

Bronnen & Literatuur > Steve Rochinski – Harmony 4 Workbook, Berklee College of Music, 1995 > B. Nettles/R. Graf – The Chord Scale Theory & Jazz Harmony, Advance Music > Leon Lhoëst – Modale Harmonie, Jazzmozaïek 1/2005 (blz. 44-45)

10-daagse van M

uziekmozaïek

jazzwedstrijd en jd bigbandwedstri

ek ert Muziekmozaï van 2014 organise n erplein te ist es Lu Fe t se he nt op Tijdens de Ge i activiteiten rle le al w eu ni dit plein op op Gent Feesten i.s.m. Uitbureau tijdens de Gentse je n ku Zo ). nt Ge (Laurentplein in istermuziek. jazz-, folk- en lu genieten van veel we jouw

periode laten Na een selectie n de onder andere kan meedoen aa we je n of hte ten ric r we groep In dat kade rgt voor een en bigzo en k ep aïe ro oz zg km jaz zie or wedstrijd. Mu ende een wedstrijd in vo y die alle deelnem mo). professionele jur en ng bands (i.s.m. Vla eli rd oo be mplete groepen een co op het aard kiezen er ns uit ee k en oo en om ev en tips zal meeg Die Voel je je geroep talenook een winnaar. wil je graag jouw in elke categorie twe jec podium te staan, 14 tra 20 n t ee ar k kmozaïe il dan vóór ma krijgt van Muzie ten laten horen, ma aching! van t co en en gm ns fra de ds tre lui op n ge begeleiding met de gegevens en ee . info@muzmoz.be jouw groep naar 5 | B-1755 Gooik | Wijngaardstraat o@muzmoz.be Muziekmozaïek vzw inf | 62 55 2 53 tel: +32 2

60

2013/4

Boeken

De Duizelingwekkende Mandarijn In de loop der jaren zijn veel gedichten over jazz geschreven. Vaak proberen ze de energie van de muziek te benaderen. In de verzameling jazzteksten die Art Lange ooit onder de titel Moment’s Notice samenstelde, is het lang zoeken naar een compact of zelfs verstild gedicht. Zulke jazzgedichten bestaan gelukkig wel.

De Nederlandse dichter, schilder en tekenaar Lucebert schreef er een over Thelonious Monk.

Wat voor buitenstaanders mogelijk koeterwaals zal lijken, is voor insiders een haast volmaakte beschrijving van Monks unieke muziek: Monk de duizelingwekkende mandarijn beveelt afbraak van het porseleinen paleis wulpse slaven slopen terwijl hij in zijn jaden grot zich hinnikend inspint Lucebert heeft hier niet alleen de sfeer van Monks universum goed te pakken, hij kenschetst tegelijk Monks positie als revolutionair vernieuwer en totaal eigenzinnige persoonlijkheid. Monk is een van de mooiste jazzgedichten die Lucebert schreef.

In zijn totale oeuvre zijn er misschien maar een paar gedichten over jazz te vinden, niettemin blijft de jazz van het begin tot het eind zijn werk voeden en beïnvloeden.

Dat jazz van groot belang was voor Lucebert is geen nieuwe ontdekking. Toch wordt na het lezen van Ik ben een gemankeerde saxofonist; Lucebert en jazz extra duidelijk hoe wezenlijk de jazz voor Lucebert was. Na de uitgave De Regels van de Dierentuin met de verzamelde teksten van Misha Mengelberg, is dit opnieuw een zeer waardevolle publicatie van de kleine uitgeverij Huis Clos. Een boek vol boeiende teksten, rijk geïllustreerd en fraai vormgegeven en met twee cd’s als extra attractie. Op de ene cd geeft pianist Michiel Braam met zijn Flex Bent Braam karakteristiek eigengereide interpretaties van een aantal jazzklassiekers en van een reeks gedichten van Lucebert. Braams arrangementen zijn vooral ritmisch spannend en geraffineerd, en wat deze cd vooral zo fijn maakt, is dat de geestdrift van de oude en welbekende nummers volkomen behouden is gebleven.

Eenzelfde enthousiasme is te horen op de andere cd met opnamen van Lucebert en Jaap Harten die gedichten van eerstgenoemde lezen, en muziek van het Misha Mengelberg/Piet Noordijk Kwartet. De opnamen dateren uit 1965 toen Lucebert de Constantijn Huijgensprijs kreeg uitgereikt en voor menigeen was deze vrije muziek te wild en te lawaaierig. De Haagse burgemeester nam naar verluidt kort na aanvang van het concert de benen.

Terug naar wat jazz voor Lucebert betekende. Het rebelse karakter daarvan, de mogelijkheid hoge heren op stang te jagen, was alvast een ding dat hem aansprak. Niet zelden portretteerde Lucebert in zijn gedichten machtelozen of buitengeslotenen. Jazzmuzikanten waren dat dikwijls ook. Op die manier

is Luceberts lange gedicht over Lucky Thompson niet alleen een ode aan diens muziek. Boven alles was het echter toch de techniek van de jazz die Luceberts werk beïnvloedde. Johanneke van Slooten maakt helder dat Luceberts gedichten vergelijkbaar zijn met jazzsolo’s, let maar op het ritme, de spontane vondsten en abrupte wendingen. Een van de kortste maar ook mooiste teksten in het boek is van Bernlef, zelf ook dichter, zelf ook zeer goed thuis in de jazz. Bernlef ziet een duidelijke overeenkomst tussen jazz en Luceberts poëzie; het belang van wat hij ‘onbewuste kennis’ noemt.

“Een kennis die aan de bewuste kennis voorafgaat en die de hand voortstuwt, het woord naar voren duwt, een kennis die meer het lichaam dan de geest toebehoort, al zijn die twee in wezen niet te scheiden.”

Over onbewuste kennis is het niet eenvoudig schrijven, maar Bernlef maakt er net als veel andere auteurs in het boek een zeer lezenswaardig verhaal van.

Mischa Andriessen

Ben IJpma en Ben van Melick (red) Ik ben een gemankeerde saxofonist, Lucebert & jazz.

Huis Clos 2013 Boek gebonden, met 2 cd’s, 176 pagina’s, 24 x 16 cm ISBN 9789079020218 verkoopprijs € 32,50

2013/4

61

Holland Muziekland

Buitenstaan Mischa Andriessen Onlangs gaf mijn collega Tim Sprangers, jazzschrijver voor onder meer De Volkskrant, er de brui aan. Sprangers die zijn artikelen met aanstekelijk veel enthousiasme en betrokkenheid schreef, kon zich niet langer vinden in de rol van ‘beoordelende buitenstaander’. In zijn column in Jazzism verwoordde Sprangers bovendien dat hij veel meer geïnteresseerd is in het proces van het muziek maken dan in het eindresultaat dat altijd maar een momentopname is, een glimp van iemands veelzijdige persoonlijkheid.

Dat zette me aan het denken. Bij de voorbereiding van artikelen die ik dit jaar schreef over Keith Jarrett, Wayne Shorter en Herbie Hancock las ik telkens over hun gespannen houding met de pers. Jarrett bijvoorbeeld was van mening dat critici die voortdurend hameren op de consistentie van een oeuvre de menselijkheid van de musicus ontkennen. Zoals ook je geliefde haar minder fraaie eigenschappen heeft (en je die natuurlijk bovenal ook zelf zeer zeker hebt) zo heeft ook de allerbeste musicus ze en die negeren of vergoelijken is in wezen unfair.

Ben van Gelder

62

2013/4

neemt als jij de jouwe, dat valt de toets wellicht in je nadeel uit maar is die niet per se onzinnig of onaangenaam.

Vreemd genoeg vroeg ik me door Sprangers’ besluit af of ik juist niet strenger moest zijn.

Ik dacht aan wat Gerrit Komrij ooit over de Nederlandse filmjournalistiek schreef. Hij snapte dat de filmcritici het sneu vonden om de onooglijke kasplantjes die de prille Nederlandse filmindustrie voortbracht, meteen kapot te trappen, maar van de weeromstuit waren ze daardoor naar Komrij’s smaak veel en veel te mild. Hoe zat dat voor mij?

In de tijd dat ik over deze kwestie herhaaldelijk dacht, viel de nieuwe cd van Ben van Gelder op de mat. Velen, ook ik, zien en zagen in hem een van de grootste talenten uit Nederland. Ik dacht aan zijn eerste cd, aan het optreden dat ik van hem zag op North Sea – over beide had ik mij positief uitgelaten, naar waarheid, maar zonder de reserve uit te spreken, dat van Gelder zijn onmiskenbare talent misschien wel te timide en met te veel ontzag voor de traditie inzette. En toen beluisterde ik Reprise en hoorde een musicus die ontzagwekkend gegroeid bleek, die de formidabele en indringende toon die hij al had, meer cachet, meer contrast en diepte gaf. Die compositorisch wezenlijk vooruit was gegaan en die op zo’n jonge leeftijd al zo dicht bij een eigen stem, bij een eerlijke weergave van zijn persoonlijkheid, bleek te zijn. Ik voelde me niet buiten deze muziek staan, ik was er trots op.

Ik meen dat ik destijds in mijn stukken over vroeger werk van Ben van Gelder kritischer had moeten zijn, maar ik meen ook eerlijk te kunnen zeggen dat ik de toets dit keer niet lichter heb gemaakt, Reprise is een plaat waar een musicus en een criticus samen van dromen. foto: © Rob Northway

Werd muziek niet door mensen gemaakt, maar door robots of machines, dan zou de taak van de criticus veel makkelijker zijn. Er zijn critici die zich harden en er niet voor terugdeinzen de pen in vitriool te dopen, die zich niet druk maken over wat hun woorden bij de maker van de muziek teweeg brengen. Die houding heb ik mij voor zover ik weet nooit aangemeten. Ik ben me wel bewust dat de betrokkenen mogelijk zullen lezen wat ik heb geschreven, wil eerlijk zijn, maar zie geen enkel heil in het opzettelijk kwetsen, ik ben denkelijk alleen bot en fel als ik een wanprestatie vermoed. In de kleine tien jaar dat ik over beeldende kunst en jazz schrijf, is dat zeker bij de jazz zelden voorgekomen.

Sprangers’ dappere beslissing zette mij dus aan het denken, maar ik besloot al snel dat ik mij in die positie van beoordelende buitenstaander misschien niet altijd senang, maar toch ook niet onprettig voel. Ik denk bovendien dat het geen onbelangrijke positie is. Als maker, of dat nu als musicus, beeldend kunstenaar of zoals in mijn geval dichter, wil je dat je werk getoetst wordt, tenminste dat denk ik. Je wilt natuurlijk dat je werk de toets der kritiek doorstaat, maar dat kan alleen gebeuren als die toets daadwerkelijk plaatsvindt. Aan het publiceren, aan het uitbrengen van een cd, het realiseren van een expositie gaan vanzelfsprekend dromen en verlangens vooraf, zo zal het in werkelijkheid zelden gaan, maar daarom hoef je nog niet voor die werkelijkheid terug te schrikken. Als je er als maker op kunt vertrouwen dat de criticus, die beoordelende buitenstaander zijn taak net zo serieus

> Ben Van Gelder – Reprise – Pirouet Records

PRESENTEERT DI 17/12 - 20u30

DO 20/02 – 20u30

CC MAASMECHELEN ..

Jazzcase Dommelhof NEERPELT ..

NATE WOOLEY SOLO VR 20/12 - 20u15

VR 21/02 – 20u00

C-Mine Cultuurcentrum GENK ..

Cultuurcentrum HASSELT ..

ZO 05/01 - 20u00

WO 26/02 – 20u15

CC Muze HEUSDEN-ZOLDER ..

C-Mine Cultuurcentrum GENK ..

TRILOK GURTU & TUUR FLORIZOONE TRIO

SEIZOEN 17 SINDS 1997

WOFO & STRINGS

MUZE JAZZ ORCHESTRA cd-première ZO 12/01 - 20u00

JELLE VAN GIEL GROUP CC Muze HEUSDEN-ZOLDER ..

DO 16/01 - 20u30

BARNICLE BILL & BERT JORIS

Jazzcase Dommelhof NEERPELT ..

VR 24/01 - 20u15

IVAN PADUART TRIO Academiezaal SINT-TRUIDEN ..

ZO 26/01 - 20u00

DJANGOFOLLIES LA FEMME BELGE

CC Muze HEUSDEN-ZOLDER ..

WO 29/01 - 20u30

ADAM BALDYCH & YARON HERMAN

CC MAASMECHELEN ..

ZA 08/02 - 20u15

RAGINI TRIO

C-Mine Cultuurcentrum GENK ..

DO 13/02 - 20u30 3/4 PEACE + DUO

BEN SLUIJS & ERIK VERMEULEN

TRIO GRANDE + MATTHEW BOURNE

NICOLAS KUMMERT VOICES ZA 01/03 – 20u00

STEVE SWELL’S VIBRATIONAL AFFINITY PARTY feat. KEN VANDERMARK & KLAUS KUGEL Kunstencentrum BELGIE HASSELT ..

DO 13/03 – 20u00

GET THE BLESSING + IN THE COUNTRY

Cultuurcentrum HASSELT ..

DO 13/03 – 20u30

VAN VUGT/VAN DOORN QUARTET feat. JOZEF DUMOULIN & SANDIP BHATTACHARYA Jazzcase Dommelhof NEERPELT ..

VR 14/03 – 20u30

PAUL VAN GYSEGEM QUINTET CC MAASMECHELEN ..

WO 19/03 – 21u00

BART DEFOORT TRIO CC De Kimpel BILZEN ..

Jazzcase DOMMELHOF NEERPELT ..

CULTUURPLATFORM Motives for Jazz bundelt de jazzpodia in Limburg.

Elk seizoen biedt het Limburgs jazzplatform een affiche van ruim 60 concerten.

Word gratis lid en geniet fikse korting op de toegangsprijzen.

meer info + concerten >

initiatief van Provincie Limburg

WWW.CULTUURPLATFORM.BE 2013/4

63

04/12 07/12 13/12 14/12

19/12 28/12 16/01 23/01 05/02 06/02 14/02

THE GRANDMOTHERS OF INVENTION LOCOMONDO * ERIK TRUFFAZ QUARTET SKIP&DIE DONSO CAIRO LIBERATION FRONT MAROCKIN’ BRASS FEAT. BYRON WALLEN * IN PROGRESS MANNGOLD DE COBRE FEAT. PRASANNA JOACHIM BADENHORST (SOLO) OAKTREE TRIO * ZEFIRO TORNA * TARAF DE HAIDOUKS * MOVITS! *

20/02 22/02 27/02 06/03 13/03 15/03 25/03 27/03 03/04 10/04 24/04 30/04 08/05

RAGINI TRIO * BOMBINO L’AMOUR MONSTRE REIN DE GRAAFF QUINTET FEAT. ABRAHAM BURTON SINISTER SISTER PERFORMS ZAPPA RAY COLLINS’ HOT-CLUB MOTEL MEN ANOUAR BRAHEM * GORILLA MASK GET THE BLESSING! JACOB KARLZON 3 22 STRINGS AND A PIECE OF WOOD BOO BOO DAVIS REBIRTH COLLECTIVE *

*

EN OOK ‘CASINO BOITE’ MET STADT, LOW VERTICAL , MADENSUYU, DOUGLAS FIRS, DELVAUX, TUBELIGHT,

TAPE CUTS TAPE, MOTEK, GO MARCH, …

STATIONSSTRAAT 104, 9100 SINT-NIKLAAS • T. 03 776 11 98 • INFO@DECASINO.BE

Vorm: Power & Glory

* In samenwerking met Cultuurcentrum Sint-Niklaas en/of Jazzlab Series.