Jazzmozaïek 2014 nummer 2

2014 I 2

een brede kijk op jazz in Vlaanderen en de wereld

foto: © Jos L. Knaepen

Vijay Iyer

Verschijnt driemaandelijks • Veertiende jaargang - Nr. 2 - juni-juli-augustus 2014 • Kantoor van afgifte: Brussel X - P4091231 2014/2

in

in • ZA 27 SEPTEMBER • DI 26 AUGUSTUS - CD-VOORSTELLING

JUNGLE BY NIGHT: THE HUNT met vooraf BIZARORAMA BO FLOOR (TROMPET); PIETER VAN EXTER (TENOR SAX); KO ZANDVLIET (TROMBONE); JAC VAN EXTER (GITAAR); PYKE PASMAN (KEYS); YOUNES TOLL (BAS); GINO GROENEVELD (CONGA’S/PERCUSSIE); TIENSON SMEETS (DJEMBE/PERCUSSIE) SONNY GROENEVELD (DRUMS)

• DO 2 OKTOBER

TUTU PUOANE SEXTET TUTU PUOANE (ZANG); EWOUT PIERREUX (PIANO); NICOLAS THYS (BAS); JASPER VAN HULTEN (DRUMS); CARLO NARDOZZA (TROMPET); WIETSE MEYS (TENORSAXOFOON)

• ZO 5 OKTOBER

THE JIVE CATS LISA HOSTE (ZANG); BRECHT VAN ARNHEM (ZANG); STEVEN VERHULST (GITAAR); HELEEN ANDRIESSEN (PIANO); EDWARD DEMOOR (CONTRABAS); HUYBRECHT T’JOLLYN (DRUMS); MATHIAS LEMMENS (TROMPET); FLORIS VERHOEVEN (ALT SAX); TOM HEYNSSENS (TENOR SAX); FREDERIK MOLLET (BARITON SAX)

• WO 22 OKTOBER

PHILIP CATHERINE & MARTIN WIND

• WO 5 NOVEMBER

JEF NEVE SOLO

• DO 13 NOVEMBER

AN EVENING WITH BRANFORD MARSALIS

JENS MAURITS ORCHESTRA: TRIGGERS & THRESHOLDS JENS BOUTERY (DRUMS); NIELS VAN HEERTUM (EUPHONIUM); GREGOR SIEDL (SAX); DORIAN DUMONT (PIANO); BENJAMIN SAUZEREAU (GITAAR); JORIS LINDEMANS (CONTRABAS)

• WO 8 OKTOBER

BRAM WEIJTERS / ALBERT VILA QUARTET ALBERT VILA (GITAAR); BRAM WEIJTERS (PIANO); HUGO ANTUNEZ (BASS); TOON VAN DIONANT (DRUMS)

• DO 23 OKTOBER - JAZZLAB SERIES IGOR GEHENOT TRIO

IGOR GEHENOT (PIANO); SAM GERSTMANS (BAS); TEUN VERBRUGGEN (DRUMS)

• ZA 1 NOVEMBER - CD-RELEASE ZYGOMATIK

PIET VERBIST (BAS); HERMAN PARDON (DRUMS); BRAM WEIJTERS (FENDER RHODES); JEROEN VAN HERZELE (TENORSAXOFOON)

• DO 6 NOVEMBER - JAZZLAB SERIES (DOUBLE BILL) MOKER

BART MARIS (TROMPET); JORDI GROGNARD (TENORSAXOFOON, KLARINET); MATHIAS VAN DE WIELE (GITAAR); LIEVEN VAN PEE (CONTRABAS); GIOVANNI BARCELLA (DRUMS)

SIDONY BOX (FR) ELIE DALIBERT (ALTSAXOFOON); MANUEL ADNOT (GITAAR); ARTHUR NARCY (DRUMS)

• WO 19 NOVEMBER

CARATE URIO ORCHESTRA (E/IE/IS/FR/D/B) NICO ROIG (GITAAR, ZANG); SEAN CARPIO (DRUMS, GITAAR, ZANG); SAM KULIK (TROMBONE); FRANTZ LORIOT (VIOOL, EFFECTEN); BRICE SONIANO (BAS, ZANG); PASCAL NIGGENKEMPER (BAS); JOACHIM BADENHORST (RIETEN, ZANG)

• VR 28 NOVEMBER

JACLYN GUILLOU (CAN) & EUROPEAN TRIO JACLYN GUILLOU (ZANG); BRAM WEIJTERS (PIANO); PIET VERBIST (BAS); TOON VAN DIONANT (DRUMS)

met vooraf

DUMOULIN/ESKELIN/WEISS

•

ZO 16 NOVEMBER

TOMMY EMMANUEL

• DO 27 NOVEMBER

THE SWALLOW QUINTET STEVE SWALLOW (BAS); CARLA BLEY (HAMMONDORGEL); CHRIS CHEEK (TENORSAX); STEVE CARDENAS (GITAAR); JORGE ROSSY (DRUMS)

• WO 3 DECEMBER

AUGUSTO PIRODDA QUARTET AUGUSTO PIRODDA (PIANO); MANOLO CABRAS (CONTRABASS); MAREK PATRMAN (DRUMS); BEN SLUIJS (SAXOFOON)

• ZO 14 DECEMBER

BRAM DE LOOZE SEPTYCH BRAM DE LOOZE (PIANO); ROBIN VERHEYEN (SOPRAAN- TENORSAX); BO VAN DER WERF (BARITONSAX, BASKLARINET); GEBHARD ULLMANN (TENORSAX, BASKLARINET); LESTER ST-LOUIS (CELLO); DANIEL LEVIN (CELLO); FLIN VAN HEMMEN (DRUMS)

• ZA 29 NOVEMBER

JACK VAN POLL 80

• ZO 25 JANUARI

DJANGOFOLLIES: ROMANE MANETTI TRIO ROMANE MANETTI (GITAAR); RICHARD MANETTI (GITAAR, BASGITAAR); PIERRE MANETTI (GITAAR)

2

2014/2

DE ROMA: TURNHOUTSEBAAN 286, 2140 BORGERHOUT RATAPLAN: WIJNEGEMSTRAAT 27, 2140 BORGERHOUT INFO & TICKETS: WWW.DEROMA.BE - WWW.RATAPLANVZW.BE + TICKETBALIE: TURNHOUTSEBAAN 327, 2140 BORGERHOUT - 03 292 97 40 + JAZZMUZIEKWINKEL MARK SOUND, WOLSTRAAT 6, 2000 ANTWERPEN + FNAC-WINKELS

Voorwoord

Jazzberg

Jazzmozaïek is het driemaandelijks jazzmagazine uitgegeven door de vzw Muziekmozaïek.

Secretariaat (abonnementen en administratie): Muziekmozaïek vzw, Wijngaardstraat 5, B-1755 Gooik tel. +32 (0)2 532 38 90 info@muzmoz.be www.muziekmozaiek.be – www.jazzmozaiek.be Redactie: Jazzmozaïek, Laarstraat 105 B-2610 Wilrijk-Antwerpen (België) e-mail: redactie.jazzmozaiek@skynet.be - Stichter: Luc De Baets († 13/09/2009) - Hoofdredacteur: Bernard Lefèvre - Redactie: Mischa Andriessen, Patrick Bivort, Peter De Backer, Frederik Goossens, Chris Joris, Leon Lhoëst, Georges Tonla Briquet, Marc Van den Hoof, Marc Van de Walle, Jack van Poll, Bert Vuijsje - Fotografie: Jos L. Knaepen - Media Support (advertenties): Christine Ruyssen christine.ruyssen@muzmoz.be – tel. +32 (0)494 40 71 18 - Grafisch ontwerp: Brigid Sullivan Jaarabonnement: - België: € 15 - Buitenland: € 25 Betaling: - Op rekening 734-0064446-47 van Muziekmozaïek vzw, Wijngaardstraat 5, B-1755 Gooik BIC KREDBEBB / IBAN BE22 7340 0644 4647 - Vermelding: “Abo JM 2014” Issn 1376-6619 © Copyright (teksten en foto’s): Zonder voorafgaande en schrifte-

lijke toestemming van vzw Muziekmozaïek mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook. Iedere redacteur is verantwoordelijk voor de inhoud van zijn tekst. Publiciteitsteksten en bijhorende illustraties vallen onder de verantwoordelijkheid van de betrokken adverteerder. Teksten en fotomateriaal kunnen door de redactie van Jazzmozaïek geweigerd worden zonder dat deze beslissing dient te worden gerechtvaardigd.

Al een tijdje was het idee aan het rijpen bij jazzfotograaf Jos Knaepen om zo veel mogelijk Belgische muzikanten te verenigen en op foto vast te leggen.

Zijn inspiratie kwam van de befaamde foto-opname A Great Day in Harlem. Daarop zijn 57 zwarte en blanke jazzmusici verenigd voor de brownstone gebouwen in Harlem, NYC. Freelance fotograaf Art Kane drukte af om 10 uur ’s morgens op 12 augustus 1958. De publicatie in Esquire gebeurde in de uitgave van januari 1959. Wikipedia vermeldt alle namen en stelt dat tot en met mei 2014 slechts 3 van de 57 daar vastgelegde muzikanten nog leeft: Benny Golson, Sonny Rollins en Horace Silver.

Brussel Kunstberg was de afspraak voor onze Belgische muzikanten op 30 april 2014 (International Jazz Day) om 10u ’s morgens. Liefst 98 daagden op na een oproep via de sociale media en via Lundis d’Hortense die de inschrijvingen noteerde. Een onverhoopt succes. Het resultaat is te bewonderen als

Interview 4 Vijay Iyer

“ Ik wens enkel te doen wat goed aanvoelt”

Focus 8 Nathan Daems – Black Flower

“ Onze muziek is een fusie van verschillende culturen”

“ Blue Monk als wals: dat vond hij fantastisch”

Dit magazine is gedrukt op milieuvriendelijk papier met het FSC-label.

De zon bracht warmte in de frisse morgen, betere omstandigheden kon je niet dromen. Een en al hugs, gezellig om elkaar zo te treffen.

De kunstberg werd een jazzberg. Jos Knaepen riep tot de orde en na wat opstellen en testen, kwam de stilte, de klik…en het applaus.

Bernard Lefèvre, Hoofdredacteur Wil je reageren?

Mail naar redactie.jazzmozaiek@skynet.be

Inhoud

10 Rony Verbiest nam cd op met Thelonious Monk Jr.

Verantwoordelijke uitgever en afzendadres: Filip Verneert – Wijngaardstraat 5 – B-1755 Gooik

centerfold in deze uitgave. De groep telt evengoed jonge aanstormende muzikanten als gevestigde waarden met als absolute topper Philip Catherine.

De muzikanten kwamen van alle uithoeken van het land. Ze spraken alle talen door elkaar. Jazz kent geen grenzen, noch taalbarrières. Jazz verenigt, verbindt, verblijdt.

Festivals 13 Brosella Jazz 14 Gent Jazz 16 Gouvy Jazz 18 Comblain Jazz -Gaume Jazz 21 Jazz Middelheim 25 Jazz in’t Park Gent 26 Jazzenede 36 JazzBrugge 29 Jazzmozaïekjes

32 Photoshoot International Jazz Day 2014 – Brussels (Jos L. Knaepen) 35 JazzLab Series 38 Blindfold Test: Bert Cools 40 Fotopagina Jos L. Knaepen: Koh Mr. Saxman en Jef Neve (Leuven Jazz 2014) 41 Nieuw op cd 56 Jazzkriebels: Mark Lefever 58 Toots Backstage Fotoselectie door Jos L. Knaepen 60 Muziektheorie: Two Jims Columns 19 Album Souvenir: Pops Marc Van den Hoof 55 De Jazzlezer: Tussen Bebop en BIBOB Bert Vuijsje 62 Holland Muziekland: Karakeristiek Mischa Andriessen Cover: Vijay Iyer - © Jos L. Knaepen

2014/2

3

Interview

Vijay Iyer

“Ik wens enkel te doen wat goed aanvoelt” Vijay Iyer, de tweeënveertigjarige Amerikaanse pianist van Indische origine lijkt op een keerpunt in zijn carrière te staan. Hij won weliswaar al een hele rits onderscheidingen en werd recent nog benoemd als muziekhoogleraar in Harvard maar zijn contract bij ECM zou wel eens voor de grote doorbraak kunnen zorgen. Toch blijft hij zich avontuurlijk opstellen en verlegt hij nog continu grenzen. Getuige daarvan is zijn nieuwste cd Mutations waarvoor hij een verbond aanging met een strijkerskwartet en ondertussen ook nog flirt met elektronica. Deze zomer is hij ‘artist in residence’ op Jazz Middelheim. Een ideale gelegenheid om een aantal facetten van deze veelzijdige artiest te leren kennen.

Het is niet de eerste keer dat Vijay Iyer ‘artist in residence’ is. “Vorig jaar kreeg ik die kans eveneens in Montreal en ook in Amerika had ik al een aantal maal de gelegenheid om verschillende spectrums van mijn lopende projecten aan te bieden in een kort tijdsbestek.”

Laten we beginnen met je sextet. Wat mogen we verwachten?

Hiervan probeerde ik al verschillende versies uit.

De meeste waren wel deze met Graham Haynes op kornet en bugel, Mark Shim op tenor en Steve Lehman op sopraan- en altsaxofoon (het trio dat meekomt naar Middelheim, gtb). Steve Coleman was er ook ooit eens bij als gastmuzikant. Dat was een bijzondere situatie als je weet dat ik in mijn beginperiode nog in zijn groep zat. In de regel gaat het om drie blazers in combinatie met mijn trio. Met die twee secties probeer ik een balans te vinden en is het de bedoeling mijn gewone triobasis een extra orkestrale dimensie te geven. Al die gastmuzikanten zijn stuk voor stuk 4

2014/2

meesters van de improvisatie en de innovatie. Zij kunnen en durven tot het uiterste te gaan. Spannend is het dus telkens wel.

niets is bindend. Het gebeurt regelmatig dat we alles overboord gooien en gewoon inhaken en reageren op wat er op ons afkomt.

Door een grote ruimte te laten voor improvisatie weet je natuurlijk nooit waar je gaat eindigen en is elk concert verschillend.

Dat klopt. Improvisatie maakt nu eenmaal deel uit van wat jazz is. Er is de afgebakende identiteit van het materiaal dat ik als componist aanreik en daar werken we dan mee. Dat leidt zoals je zegt tot een grote variëteit. Met deze muzikanten is dit telkens enorm interessant omdat ze een groot intuïtief gevoel hebben mede doordat ze elkeen zelf groepsleider zijn en weten welke keuzes ze wanneer moeten maken gekaderd binnen de vrije ruimte die ze krijgen.

Onder de titel Holding It Down: The Veterans’ Dreams Project breng je samen met dichter Mike Ladd een programma rond oorlogen na 9/11. Hoe dicht was of ben je daarbij betrokken?

Het is vooral ook een samenwerking met veteranen van de oorlogen in Irak en Afghanistan. Mike interviewde een aantal onder hen en met dat materiaal gingen we aan de slag. Ik koos dit onderwerp omdat ik vond dat het nodig was. In Amerika zijn we er allemaal bij betrokken want we betalen voor die oorlogen met ons belastinggeld.

We sturen mensen naar het front ook al zijn we in de eerste plaats voor de vrede en toch gebeurt het, in naam van Amerika maar wel onder valse voorwendsels. Mike en ik luisterden naar diegenen die het van kortbij meemaakten en zagen de impact hiervan op hun leven. We zijn niet aan ons proefstuk. We deden voordien al twee projecten

Werken jullie met een vaste setlist?

Met een sextet zijn er meer onbekende factoren die meespelen dan met een trio en dus leggen we toch wel bepaalde afspraken vast. Maar

Interview: Vijay Iyer

samen over the American way of life en dit is eigenlijk het sluitstuk van die trilogie.

niet van nul maar gaan wel nog grondig repeteren om het eindresultaat te verfijnen en te verbeteren.

Denk je dat muziek politiek kan veranderen?

In dit geval werkten we met veteranen die midden in de strijd zaten. Het zijn zij die spreken. Ik weet niet of het kunst is. Het publiek wordt gevraagd te luisteren en de situaties te begrijpen waar deze mensen bij betrokken waren. Als artiest ben ik blij dat ik mijn steentje kan bijdragen om dit alles in de schijnwerpers te plaatsen.

Mutations lijkt wel een stap terug in de tijd.

Het openingsnummer stond al op je eerste cd en Mutations I-X is een werk dat je bijna tien jaar geleden in opdracht componeerde.

Het is inderdaad zo dat ik regelmatig terugblik, zowel op cd als live. Die oudere nummers krijgen dan plots een nieuwe betekenis. Indertijd schreef ik op een andere manier, minder methodisch, zeg maar gerust met een zekere graad van romantisme (lacht lichtjes). Jeugdige onschuld op het naïeve af zelfs.

Je komt eveneens je nieuwste cd Mutations voorstellen, nog wel in het gezelschap van het Antwerpse HERMESensemble. Het is trouwens niet jullie eerste samenwerking.

We traden inderdaad al drie jaar geleden samen op. We werden toen met elkaar in contact gebracht omdat zij er geïnteresseerd in waren een paar composities van mij te brengen. Het klikte, dus werken we nu opnieuw samen. Ik ken hen ondertussen en vertrouw hen. We vertrekken dus zeker

Is het zo belangrijk voor jou om regelmatig terug te blikken en nadien verder vooruit te gaan? (pauze)…Ik heb niet de dringende behoefte om vooruit te gaan, enkel de wens te doen wat goed aanvoelt. Ik wil de toekomst niet veranderen, het heden is belangrijk. De openingstrack bijvoorbeeld is speciaal omdat het een deel van mezelf

uitmaakt. Daarom voelt het goed aan, het brengt iets van mezelf terug naar boven dat ik nu in een hedendaagse context plaats.

Mutations I-X was een opdracht. Schrijf je dergelijk stuk even makkelijk als iets waar je uit eigen beweging aan begint?

Het was eerder een unieke kans. Er waren totaal geen richtlijnen over inhoud of lengte. Ik had volledig carte blanche en werd er zelfs voor betaald (lacht). De inspiratie kwam vanuit het hart en er was zeker niets kunstmatigs. Trouwens, veel van de klassieke Europese componisten hadden opdrachtgevers en kijk eens wat een prachtige muziek zij hierdoor konden schrijven.

In bepaalde passages van Mutations zijn er parallellen met het werk van zowel Philip Glass en Steve Reich als met dat van Ligeti en Stockhausen. Zijn dat de componisten waar je regelmatig naar luistert?

Ligeti en Stockhausen kan je inderdaad citeren 2014/2

5

Interview: Vijay Iyer maar ik ben niet specifiek beïnvloed door Glass of Reich. Ik ken hun werk wel, vooral uit mijn jeugd. Dat je parallellen hoort, komt doordat ze beïnvloed zijn door dezelfde dingen als ik: Afrikaanse en Indische tradities. De terugkerende cycli bij Reich komen van bij de Afrikaanse drumritmen. Glass zijn repetitieve elementen, die tot een zeker trancegevoel leiden, zijn waarschijnlijk een gevolg van het leven in een grootstad als New York waar je een haast mechanische herhaling vindt in vele opzichten en kunstvormen, van architectuur tot Andy Warhol.

Zou je totaal andere muziek schrijven mocht je elders wonen?

Toch wel. Ik kom terug naar het voorbeeld van daar-

straks, de openingstrack Spellbound and Sacrosanct, Cowrie Shells and the Shimmering Sea. Dat nummer schreef ik in California. Wat ik nu allemaal doe, heeft steeds wel ergens een link met New York, van 9/11 tot de tegenstellingen tussen de verschillende bevolkingsgroepen die er wonen.

Met Mutations verwijs je ook naar de evolutietheorie die tegenwoordig niet zo populair is in Amerika.

Ik weet niet goed wat ik daarover moet zeggen. Het lijkt er op dat het systeem, gebaseerd op een blanke suprematie, de onwetendheid van het volk promoot.

Het is een manier om door manipulatie een zeker evenwicht te bewaren. En toch kan je de Amerika-

nen niet betichten van een antiwetenschappelijke houding. Integendeel, in dit land werden de grootste uitvindingen gedaan maar ze gebruiken die soms op een foute manier om hun eigen doel te bereiken.

Je brengt platen uit bij ACT en ECM, zowat de twee grootste Europese labels. Hoe voelt dat aan als Amerikaan?

Je kan die vraag beter aan Keith Jarrett stellen, hij bracht al een heleboel platen uit bij ECM (lacht). Dat dit nu een speciaal gevoel geeft zou ik niet willen zeggen. Wel is het zo dat het feit dat Jarrett de weg effende, mij en ook anderen extra vrijheid geeft. Er is totaal geen druk om hem verplicht te kopiëren. Door zijn succes hebben wij nu veel meer faciliteiten.

Welk was de rol van Manfred Eicher als producer bij de opname van Mutations?

Hij zorgde voor de juiste piano, de ideale plaatsing van de micro’s, de mixing, koos mee de stukken die uiteindelijk op de cd kwamen, hielp mee bij de keuze van het ensemble, deed een aantal voorstellen maar luisterde ook naar wat ik wilde. Zelf had ik voordien al zeventien platen gemaakt waarbij ik mijn eigen producer was en wist dus ook waarover het ging.

We hebben ons als deftig opgevoede volwassenen op dezelfde golflengte geplaatst (lacht).

Vijay Iyer:

“Vroeger schreef ik op een andere manier, minder methodisch, zeg maar gerust met een zekere graad van romantisme”

Je maakte onlangs nog een opname met saxofonist Pete Robbins, Pyramid, waarop heel wat covers staan waaronder eentje van Guns N’ Roses. In hoeverre is dat jouw ding?

Populaire nummers herwerken is steeds een deel van de jazzgeschiedenis geweest. Coltrane, Miles, Mingus en zelfs Ellington, allemaal hebben ze het gedaan. Ze namen iets, transformeerden het en vertelden er hun eigen verhaal mee. In het geval van Pyramid werd ik ingehuurd en betaald (lacht). Het is niet mijn plaat maar ik beleefde er wel veel plezier aan. Zelf herneem ik ook wel regelmatig een gekende hit, dus nieuw was het zeker niet voor mij.

Vijay Iyer

Vijay Iyer ‘artist in residence’ op Jazz Middelheim 2014

6

14/08 | Vijay Iyer Sextet feat. Steve Lehman, Mark Shim, Harish Raghavan, Tyshawn Sorey & Graham Haynes 16:08 | Vijay Iyer & Mike Ladd Holding It Down: The Veterans’ Dreams Project 17/08 | Vijay Iyer Mutations I-X feat. HERMESensemble + Vijay Iyer Solo

2014/2

Wat mag een goede pianist nooit doen volgens jou?

Zichzelf kwetsen. Dat betekent dat je moet leren om dat te vermijden. Je moet je energie zodanig kanaliseren dat je de beste manier vindt om te communiceren. Wat een pianist evenmin mag doen: alleen voor zichzelf spelen.

Georges Tonla Briquet

PRESEN

TS

© Denis Rouvre

4 1 Y 0 L 9 2 U 1 J 10

O BEL S E N G A DI U A N I E CO LUDOVI G V R I J DA

DA D ONDER

LI G 10 JU

BONA CHARD I R É KATCH ATTISTA MANU NO DI B A F E T S L GNINI YOUAL ERIC LE SPIRIT : N I R MCFER ARDS BOBBY AZZ AW J M A B RLANE ING SA A MCFA R UITREIK A Z / IO FLOWER / LABTR BLACK S N A V E E KELLYLE

12 JULI G A D R ZATE . KEVIN

FEAT PRISM’ ‘ D N A LAND OLL ERIC HAR , DAVE H N R O B TA IETY S, CRAIG RET SOC C E EUBANK S ’S E GU AU AMES AR MEHLD D DARCY J A R B T. ER NA FEA CK FLOW A MEHLIA L B / A GUILIAN EREN & MARK EREN GI B E D / CE 3/4 PEA

R DAG DONDE

17 JULI

RNALDS LAFUR A Ó / I D AU LTER ICO EIN ULIA HO J LUDOV / O I AS E DE BI STOW MELANI / PLAI N I W T BROKEN

IN: R R E F c M BOBBY S P I RI T Y O U A L L

DLE Y E S A R B S E R RD I N A I C H A RL X T R AO & HIS E

© Elizabeth Weinberg

LO U F A A M M O N S' 'ILLUSI IBR AHI

11 JULI

ONS’ ILLUSI ‘ F U O AL KTREE IM MA ER / OA T IBRAH A E H T W BIN - SHADO MAN, RO R TIGRAN A B M . TO RRE RS FEAT OINE PIE T N TAXIWA A , S Y AS TH ENI’ N, NICOL EN ‘TRIV H O C VERHEYE I A AVISH OWER / BLACK FL

G ZO N D A

13 JULI

UET ARKE D L C Y E L STAN ER OREA & CK FLOW CHICK C CT / BLA E J O R P N THE TRIO H AARO HIROMI: TET WIT R A U Q REDMAN REGORY ERS & G JOSHUA G O R N BE INEKE RG, REU FEAT. T GOLDBE F A A R G MAN NSON / STAY HU D N HUTCHI A E T ATIS / JON B POSTMA

18 JULI G A D J I VR

D OTGOO DBADN A B / OBEL MONA / DEZ AGNES A K U N L KIWA DANS MICHAE / DANS S T I B FEW

19 JULI G A D R ZATE

EXTRA & HIS Y E L D !S ES BRA / DELV CHARL JAMES É S O J / BERED AIRES E REMEM L ORDIN IL V E D O RIOS / G GABRIEL

FO N I & S T I CK E T

2014/2

7

F

cus

Nathan Daems – Black Flower

“Onze muziek is een fusie van verschillende culturen” Saxofonist Nathan Daems houdt van jazz maar niet onvoorwaardelijk. Dat maakt hij duidelijk aan de hand van de diverse groepen waar hij mee naar voor komt.

Of het nu het Nathan Daems Quintet is, Antwerp Gipsy Ska Orkestra, Ragini Trio of Black Flower, de link met jazz is er maar nog belangrijker is het aandeel van wereldmuziek. “De jazzopleiding aan het conservatorium opende mijn oren maar ik zal nooit enkel en alleen pure jazz spelen.” leende ik uit nieuwsgierigheid eens een cd met Arabische muziek. Mijn wereld stond op zijn kop. Ik kende niets van die cultuur, verstond de teksten niet maar toch intrigeerde het mij meteen.

foto: rr

Van waar de doorgedreven interesse voor niet-westerse muziek?

Het is zeker geen kwestie van romantisch exotisme. Wat mij daarbij intrigeert, is de sonore kwaliteit. In mijn jeugd ont-

Ik ben niet opgegroeid in een muzikaal nest. Mijn broers en zussen speelden wat gitaar en mijn ouders moedigden mij wel aan om naar de muziekacademie te gaan. Maar dat systeem werkte niet echt voor mij. Na vier jaar gaf ik de brui aan de lessen klassieke saxofoon, nam een gitaar ter hand en stortte mij met een aantal vrienden op stevige garagerock à la Rage Against The Machine.

Ik was veertien en het was de eerste keer dat ik mij amuseerde met muziek. Dat gevoel had ik nooit gekend aan de academie. Daar was muziek voor mij een opdracht zonder plezier of emotie. Zeven jaar lang raakte ik mijn saxofoon niet meer aan. Tot ik als saxofonist in een reggaegroepje gevraagd werd maar zelfs toen liet ik mijn instrument achter in het repe-

Nathan Daems

8

2014/2

titiekot. Ik beschouwde mezelf vooral als een gitarist.

Na mijn studies in de sociale sector besefte ik echter dat ik professioneel muzikant wilde worden. Ik had dat idee steeds van mij afgezet doordat ik als jonge gast ooit van iemand de raad kreeg dit niet te doen omdat je dan te veel compromissen moet sluiten. Waarschijnlijk klopte dat wel voor die persoon maar vanuit mijn standpunt zag ik het anders. En dus schreef ik mij in aan het conservatorium in Gent. Ik geraakte nipt door de ingangsproef. Niet verwonderlijk want ik had bijna tien jaar geen sax meer gespeeld of noten gelezen. Op heel korte tijd leerde ik vervolgens veel bij dankzij de lessen van o.a. Bart Defoort, Dieter Limbourg en Pierre Vaiana.

En zo geraakte je verknocht aan jazz?

Pas een half jaar voor ik mij inschreef, begon ik intensief naar jazz te luisteren. Na vier jaar conservatorium besefte ik echter dat ik geen pure jazzfreak ben maar dat mijn roots en smaak veeleer in de wereldmuziek liggen. De jazzopleiding opende mijn oren maar ik zal nooit enkel en alleen pure jazz spelen. Wel uit liefhebberij zoals dat regelmatig gebeurt met Waso De Cauter in de Hot Club de Gand waar we dan swing en nummers van Billie Holiday brengen. Op zo een moment vind ik dat fantastisch maar het is zeker mijn corebusiness niet. Let wel, ik wil er niet denigrerend over doen maar als ze mij vragen wat ik van de hedendaagse jazz vind, moet ik antwoorden dat ik daar niet naar luister. Ik verkies meer de oude jazz en vooral wereldmuziek van vroeger en nu. Het is gewoon een kwestie van smaak en van passie en er zijn

Focus: Nathan Daems maar vierentwintig uren in een dag terwijl er zoveel te ontdekken valt.

Dat maak je wel duidelijk met de verschillende groepen waar je in meespeelt.

De referenties en de invloeden verschillen telkens.

Wat mij opvalt als je veel met traditionele muziek van andere culturen bezig bent, is dat wij als Vlaming of zelfs als Belg of Europeaan, echt ontworteld zijn van onze roots. Vraag maar eens rond aan eender wie om vijf Vlaamse liedjes te zingen of een gedicht van Gezelle voor te dragen en je weet genoeg.

Zeker mensen van mijn generatie die opgroeien in een kader van culturele globalisering zijn hun traditionele roots kwijt.

Mijn kindertijd tekent zich door heel veel verschillende invloeden. Voor elke Vlaming zal dat anders zijn, afhankelijk van je familie en omgeving. Voor wie in Brussel woont, is dat gevoel nog groter. Als je jarenlang geconfronteerd wordt met al die verschillende culturen integreer je dat automatisch in je persoonlijkheid en je muziek.

Ik vind dat niet verkeerd, dat is iets waar we fier op kunnen zijn. Het is gewoon een andere vorm van binding met een traditie. Het begrip culturele identiteit is op zich vaak een rigide afbakening die synoniem staat voor het buitensluiten van andere dingen. Net zoals in een stripverhaal waar alles plaatsheeft binnen een kadertje. Wie daar dan buiten wil gaan, moet lef hebben want je hebt geen vangnet meer.

Zoals je nieuwste groep Black Flower waarvan de muziek gedrenkt is in de Ethiopische traditie.

Met de naam van de groep verwijzen we niet naar een concreet begrip. Dat is een heel bewuste keuze omdat we ons niet willen vastpinnen op een stijl. We beschouwen onze muziek als een zeldzame plant die groeit in een mythisch land. Deze keer vormde de Ethiopische traditie van Mulatu Astatke en de reeks Éthiopiques de voornaamste inspiratiebron, vandaar ook de cd-titel Abyssinia Afterlife. Met ‘afterlife’ refereren we naar de wijze waarop wij de vroegere

muziek interpreteren en nieuw leven geven. In tegenstelling tot bij Ragini Trio bijvoorbeeld waar we bestaande composities herwerken bestaat het repertoire van Black Flower enkel uit eigen werk. We gebruiken jazzelementen zoals improvisatie maar jazz vormt zeker niet de basis.

Sun Ra lijkt soms niet veraf te zijn.

Leuk dat je die associatie maakt maar hij was geen rechtstreekse invloed.

Hoe komen jullie bij gitarist Smokey Hormel terecht?

Jon Birdsong toerde ooit met hem en blijkbaar was hij Jon iets verschuldigd. Een enorme meevaller voor ons want de man is toch niet de eerste de beste. Hij speelde bij o.a. Beck, Calexico, Tom Waits, Norah Jones en zelfs Johnny Cash.

Aanvankelijk had ik een andere gitarist voor ogen en nadien bleek dat die een enorme fan is van Smokey Hormel.

Wie was Prester John die vermeld wordt in een van jullie titels?

Een mythische priester-koningmuzikant uit het middeleeuwse Ethiopië. Europese leiders zochten toenadering tot hem om samen de Islam te bevechten. Hij besefte dat een toenadering en uitwisseling veel leerrijker en constructiever zou zijn op lange termijn dan een botsing der beschavingen. Een idee dat destijds nog utopie was, vandaar zijn mysterieuze onvindbaarheid.

Ondertussen is zijn ideeëngoed heel wat realistischer. In zijn visioen wilde hij het beste van de Ethiopische, de Europese en de Oriëntaalse cultuur samenbrengen. Onze muziek is een metafoor voor zijn gedachtegoed, de fusie van die verschillende culturen.

Het is ondertussen een tijdje geleden dat we nog iets nieuws hoorden van het Antwerp Gipsy Ska Orkestra.

Er komt een nieuwe cd aan maar we nemen rustig de tijd en leggen onszelf geen deadline op. Met deze bezetting, die ondertussen toch al vier jaar dezelfde bleef, zit het

echt wel snor. De bestaansreden van deze band is in de eerste plaats het brengen van een ultra-energieke live set.

Muzikaal blijft deze band voor mij uitdagend genoeg. Ik heb qua typische frasering en articulatie van zigeunermuziek al heel erg veel geleerd van onze toetsenist Suhamet Latifi, een volbloed Romamuzikant. Hij heeft geholpen mijn oren te oriënt-eren.

de traditionele manier spelen.

Het was eigenlijk een toevalstreffer dat drie heel verschillende muzikanten als wij toch meteen op dezelfde golflengte zaten. Wat we wel gemeenschappelijk hebben, is onze jazzopleiding en het feit dat we zowel kunnen standards spelen als improviseren maar daar houdt het op. Onze sterkte is net dat we elkeen in iets totaal verschillends uitblinken.

primeur want voordien had ik nooit opgetreden met een klassiek orkest. Fijn was dat ik niet alleen de hoofdmelodie mocht spelen maar ook ruimte kreeg voor improvisatie. Het deed wel heel Amerikaans aan maar ik zeg zeker niet neen tegen een vervolg.

Aansluitend hierbij kan ik meteen vertellen dat ik een deel van de soundtrack schreef voor Thank God It’s Friday, een documentaire film van Jan Beddegenoodts over een dorpje in Palestina dat voor de ene helft bewoond wordt door arme Palestijnen en voor de andere helft illegaal ingenomen is door Israëliërs die in een soort luxueus Center Parcs vertoeven. Hiervoor werkte ik gedeeltelijk samen met de zanger-gitarist Brent Vanneste bekend van de rockgroep Steak Number Eight. De link met film gaat ondertussen verder want dezelfde regisseur maakt momenteel een kortfilm over een eenentachtigjarige man die naar het waanzinnige festival Burning Man trekt. De intro van Abyssinia Afterlife is meteen de openingsmuziek van de film.

Komt er een vervolg op?

Zeker en vast. Deze zomer zijn we uitgeno“Het begrip culturele digd voor een paar conidentiteit is op zich vaak certen in Italië samen een rigide afbakening met Bojan Z. In mei zitdie synoniem staat voor ten we in Zürich en Wenen (het interview had het buitensluiten van plaats in april-nvdr). En andere dingen” er komt zeker een nieuwe samenwerking met Madhup Mudgal en Met het Nathan Daems zijn groep. Tijdens de voorbije Quintet leunde je tot nu toe tournee traden we een aantal het dichtst aan bij jazz ook keer samen op en dat was een al was er veel ruimte voor heel positieve ervaring voor experiment. beide partijen. Vooral de manier Dat was een heel spontane waarop de klanken van Sawani groep. Ik schreef weliswaar de Mudgal haar stem en mijn sonummers maar alles werd mee praansax samensmelten roept door de anderen op organische om een vervolg. Daarom is het Verder nog wilde plannen? wijze ingevuld. Het was totaal nu wat zoeken naar de nodige Jazeker. In november is er ongekunstelde muziek mede financiële middelen want we een residentie in Vrijstaat O doordat ik zelf nog op zoek was. willen zeker de studio in met voor een speciaal project rond Er lag geen echt duidelijk con- hen. Ginder gaan spelen zou na- vijftig jaar Turkse en Marokcept aan de basis, we waren tuurlijk helemaal het einde zijn. kaanse immigratie. Hiervoor richt ik een groep op van vijf gewoon goede vrienden die samen musiceerden en elkaar Iets totaal anders was je muzikanten. Onder hen Tcha apprecieerden op persoonlijk bijdrage voor Scoring For Limberger. De eerste keer dat ik hem live aan het werk zag, en muzikaal vlak. Kortom, vijf Scorsese. persoonlijkheden die het goed Dat was inderdaad een aparte werd ik werkelijk van mijn sokvonden bij elkaar. Ondertussen ervaring. Ik werd uitgenodigd ken geblazen. Ik vind het een zijn we allemaal geëvolueerd om samen met het Brussels hele eer dat hij meedoet. We en is het heilige vuur van toen Philharmonic onder leiding van zullen iets brengen rond Turkse uitgedoofd. Dat is niet negatief Dirk Brossé een track op te zigeunermuziek, mijn favoriete bedoeld, het is gewoon een feit. nemen voor een tribute aan de genre omdat je hier Arabische bekende filmregisseur. Een en invloeden hoort doorsijpelen Waar situeer je Ragini Trio ander had plaats in het kader terwijl er toch nog een rauwe van het filmfestival in Gent. De kantje bewaard blijft. in je traject?

Die groep begon als een keuze voor mijn aandeel viel op Georges Tonla Briquet schoolopdracht. Ik maakte een het thema van Taxi Driver. Er thesis over Indisch klassieke was zelfs een live vervolg. Een muziek en moest er een praktijkvoorbeeld aan koppelen.

Lander Gyselinck die toen in mijn klas zat, was meteen ge- 21 juni | Borgerio, Antwerpen ïnteresseerd. Hij stelde voor 21 juni | Fête de la Musique, Luik om Marco Bardoscia er bij te 28 juni | Copacobana Festival, Gent betrekken die hij leerde ken- 10-11-12-13 juli | Black Flower tijdens Gent Jazz 6 juli | Otis Park, Nijmegen (NL) nen aan het conservatorium in 24 juli | Recyclart, Brussel Brussel. Marco kende niets van Indisch klassieke muziek maar JazzLab tournee : zie jazzlabseries.be dat was helemaal geen struikelblok omdat we niet volgens

Nathan Daems:

2014/2

9

F

cus

Rony Verbiest nam cd op met Thelonious Monk Jr.

“Blue Monk als wals: dat vond hij fantastisch” Hij was er met veel aarzeling aan begonnen, maar eens hij met Thelonious Monk Jr. in de studio zat, genoot accordeonist Rony Verbiest met volle teugen. In juni verschijnt het resultaat van hun werkzaamheden op cd.

“Het was fantastisch om met zo’n gedreven man te kunnen samenspelen.”

Rony Verbiest oogstte twee jaar geleden veel lof met zijn cd vol composities van Dave Brubeck. Producer Hans Kusters botste tijdens een jazzbeurs op Thelonious Monk Jr. (64), ook bekend als T.S. Monk.

Hij is niet alleen de zoon van, maar ook een gereputeerde drummer die met veel grote namen heeft samengewerkt. Kusters gaf de Brubeck-cd mee aan Monk Jr. met het vriendelijke advies er eens goed naar te luisteren.

En dat heeft Monk gedaan. “Hij heeft vrij snel aan Hans Kusters laten weten dat hij zeer gecharmeerd was door de lyriek van een accordeon”, vertelt Rony Verbiest. “In Amerika is dat toch vooral een instrument om polka’s en walsen te spelen, al zijn er ook wel Amerikaanse jazzaccordeonisten geweest, zoals Art Van Damme.”

Een tijdje later rinkelde de telefoon ook ten huize Rony Verbiest in Zelzate. Monk Jr. vertelde dat hij een samenwerking best zag zitten. “Maar ik was wat onzeker. Want wat kende ik van de grote Thelonious Monk? Blue Monk, dat in The Real Book staat, Round Midnight, uiteraard, en Straight No Chaser van op allerlei jamsessies. Maar Thelonious Jr. vond dat niet erg: laat ons wat afwachten, we zien wel of we samen een verhaal te vertellen hebben.”

Verbiest kreeg zo de tijd om ook het werk van T.S. Monk wat nader te bestuderen. “Hij was toch vooral in de r&b actief geweest. Ik was daar wat bezorgd over: wat had ik die man te bieden? Ik ben toen ook het oeuvre van Monk sr. grondiger gaan bestuderen, want veel van die harmonische eigenaardigheden in zijn composities zijn heel vreemd voor mij. Ik ben een man van de standard, van de bebop en wat er aan vooraf ging. Ben Webster, daar hou ik van.”

Er volgde een lange stilte, zo lang zelfs dat Rony al dacht dat er nooit nog een samenwerking zou komen.

Tot Thelonious’ echtgenote Gayle plots weer contact opnam. “Met veel verontschuldigingen, maar ze had10

2014/2

den uitgebreid de tijd genomen om van Amerikaanse accordeonisten te vernemen welke Monk-composities het best zouden passen op het instrument. Ze suggereerden een twintigtal stukken waaruit ik dan mocht kiezen.”

En meteen werd de ACE-studio in Aartselaar drie dagen geboekt. Rony bracht Hans Van Oost (gitaar) en Mario Vermandel (bas) mee, en zijn vrouw (actrice) Antje De Boeck – “Want ik heb graag dat zij er bij is”.

“In de studio hebben we Thelonious Jr. ontmoet. Hij kwam helemaal in zijn eentje overgevlogen uit de VS en wilde rechtstreeks naar de studio. Jetlag of niet, hij wilde spelen.”

Rony Verbiest Trio met (v.l.n.r.) Hans Van Oost (g),

Rony Verbiest:

“Net zoals bij die Brubeck-plaat heb ik getracht wat musette en chanson in de muziek te smokkelen, en dat vond Thelonious heel interessant” Niet dat hij meteen aanstalten maakte om met de opnames te beginnen. Verbiest: “Drie, vier uur heeft Thelonious over van alles en nog wat zitten vertellen. Over zijn familie, over zijn leven in de VS. En met ontelbare anekdotes over zijn vader. Hoe hij als klein broekventje meemocht naar alle concerten.

Hoe Monk het John Coltrane jarenlang heeft doorge-

stoken dat hij tegen hem had gewonnen in het pingpongen. Hoe hij Miles wel binnenliet in zijn appartement, maar hem dan urenlang liet wachten terwijl hij verder zijn dutje deed. Wij hingen aan zijn lippen en spraken geen stom woord, want Thelonious sprak over onze goden.”

Thelonious had er zo’n schik in, dat geluidsingenieur Frank Bogaert een beetje zenuwachtig werd: er moest toch worden opgenomen? Na nog een laatste sigaretje (“Ik was al blij dat ik niet de enige was die rookte”, zegt Verbiest), zijn ze dan eindelijk aan de slag gegaan.

“Maar over de muziek nog altijd geen woord. Het enige wat hij zei was: let’s play, man. En hij ging achter zijn drums zitten. Man… die drums! Als Max Roach, zo klonk hij. Hij heeft er dan ook les van gehad (van toen hij tien jaar was, red.), die roffels, dat zwarte. Ik stelde voor Blue Monk te spelen. Eerst wat traditioneel, maar dan raapte ik al mijn moed bijeen

Focus: Rony Verbiest

Rony Verbiest (acc), Mario Vermandel (b) en als gast Thelonious Monk Jr. aan de drums.

en stelde voor om dat nummer in driekwartsmaat te spelen, als een wals kortom. Ja, goed idee, zei Thelonious, en we hadden mekaar gevonden.”

Verbiest was nogal onzeker aan het hele project begonnen, maar voelde zich plots bevrijd. “Onrechtstreeks had Thelonious me de toestemming gegeven om mijn eigen weg te gaan. Hij heeft me op mijn gemak gesteld door het zo lang niet over muziek te hebben, en dan ineens te zeggen: let’s play. Ik had nog tegen Hans Kusters gezegd: neem een klassieke accordeonist die Monk pianistiek kan naspelen. Maar ook hij had me gerustgesteld: speel gewoon zoals je gewoon bent te spelen. En dat werkte, al ben ik daar pas in de studio achtergekomen. Kijk, ook voor Straight no Chaser had ik mijn ideetje. Uiteindelijk duurt onze versie van dat nummer bijna twintig minuten. Net zoals bij die Brubeck-plaat heb ik getracht wat musette en chanson in de muziek te smokkelen, en dat vond Thelonious heel interessant.”

Rony Verbiest haalde ook zijn andere instrumenten boven, ook al was hij dat aanvankelijk niet van plan. “Ask Me Now en Round Midnight heb ik op de baritonsax gespeeld, heel traditioneel, denk aan Serge Chaloff.”

En dan stelde Thelonious Jr. ook nog eens voor dat Verbiest een nummer helemaal alleen op accordeon zou spelen: Monk’s Mood. “Ik heb dat als openingsnummer op de cd gezet”, vertelt Verbiest. “Op andere nummers zijn er features voor de andere muzikanten, zoals Round Midnight, dat Hans Van Oost op klassieke gitaar speelt, bijna als een concerto. Hans heeft een heel eigen klank op akoestische gitaar. Ask Me Now gaf dan weer een hoofdrol aan Mario Vermandel. Voor dat nummer heb ik me zelfs laten overhalen om met de mondharmonica wat bij te kleuren. Ugly Beauty heb ik zelfs helemaal op de mondharmonica gespeeld.”

Verbiest heeft de opnames op zijn laptop staan en laat er met plezier wat van horen. Hij is best wel trots, ook over de stukken die uiteindelijk niet voor

de cd geselecteerd zijn, omdat ze niet in het verhaal passen, zoals een duet van accordeon en drums.

“Misschien is de slotsom dat ik niet heb gespeeld wat ik niet kan. Ik heb bij wijze van spreken de partituren weggegooid en ben zeer eerlijk gaan spelen.”

Ook Thelonious moet heel tevreden geweest zijn over de opnames, en over de drie concerten, die er nog op volgden. Dat blijkt niet alleen uit het enthousiast commentaar op zijn facebookpagina. ‘De laatste mail die ik van hem kreeg bleek dat hij enorm gecharmeerd was door de lyriek van de accordeon.

Hij vindt dit een van de interessantste opnames met Monk-stukken van de jongste jaren. Hij heeft me zelfs laten weten dat hij met zijn Monk Foundation onze cd in 2015 wil voordragen voor een Grammynominatie.’

Peter De Backer

2014/2

11

Wij houden van pianisten. Pianisten houden van ons.

Al meer dan 75 jaar.

De beste merken onder één dak : Steinway&Sons, Boston, Essex, Yamaha, Kawai, Shigeru Kawai, Sauter, Doutreligne, outlet-afdeling met tweedehands piano’s, Grootste keuze aan nieuwe en tweedehandse Steinway-vleugels Verhuurservice met recente concertvleugels van zowel Steinway&Sons, Yamaha, Yamaha Premium als Bösendorfer Team van meer dan 10 top pianotechnici voor stemmen en onderhoud, die regelmatig worden bijgeschoold bij o.a. Steinway Hamburg 4 showrooms in België voor het testen en vergelijken in de beste omstandigheden Ook gespecialiseerd in digitale piano’s en stagepiano’s (Yamaha, Yamaha Avant Grand, Kawai, Roland, Nord) Gerenommeerd atelier voor restauratie van hedendaagse en historische piano’s Bouw van pianofortes en klavecimbels

Ahmad Jamal - Jef Neve Herbie Hancock - Bram De Looze - Chick Corea Tigran - Hiromi - Bram Weijters - Fulco Ottervanger Michel Bisceglia - Natalie Loriers Erik Vermeulen - Kris Defoort - Dominique Vantomme - Pierre Anckaert - Diana Krall Leif Ove Andsnes - Kenny Wenner - Severin Von Eckardstein Liebrecht Vanbeckevoort - Melvin Tan - Alexei Lubimov - Tom Beghin Inge Spinette - Jan MIchiels - Julien Libeer - Claire Chevallier - Malcolm Bilson Stefaan Desmet - Piet Goddaer - Levente Kende - Tatiana Loguinova - Petra Somlai Melvin Tan - Ivan Paduart - Wim Mertens - Miguel Wiels - Chris Wauters - Piere-Alain Volondat - Bart Van Oort - Jan Vermeulen - Peter Vanhove - Harisson Steingueldoir - Marta Argerich - Hank Jones - Florejan Verschueren - Hannes De Maeyer - Mathias Coppens Jamie Cullum - Agnes Obel - Jan Leyers - Mitsuko Uchida - Nico Vancouver - Raymond van het Groenewoud - Luc Devos - François Glorieux - Alfred Brendel - Plamena Mangova - Abdel Raman El Bacha - Daniel Blumenthal - ... : Allemaal Ambassadeurs van de piano, op hun manier en in hun specifieke genre. Alllen hebben in het verleden al met ons samengewerkt, op onze instrumenten gespeeld, of hebben één of meer instrumenten bij ons gekozen.

Beleef Piano’s : Breng een vrijblijvend bezoek aan één van onze showrooms

GENT

ANTWERPEN BRUSSEL

RUISELEDE

Meer info, adres- en contactgegevens vind je op www.maene.be 12

2014/2

Brosella Jazz

Eigenwijze aanpak Brosella blijft zichzelf trouw: een paar grote namen meteen al in het begin van de festivaldag en een nog grotere internationale ster om de dag af te sluiten met daartussen premières, exclusieve projecten en natuurlijk de nodige aandacht voor Belgisch talent. Voor deze editie levert deze eigenwijze aanpak namen op als Kenny Garrett, Omar Sosa, Fabrice Alleman, DelVitaGroup XL, Jef Neve, Aarhus Jazz Orchestra en Bert Cools.

Kenny Garrett

Fabrice Alleman

Als openingsact aantreden op een festival is niet bepaald de meest populaire rol die een groep zich kan inbeelden.

Behalve op Brosella want daar daagt het publiek steeds netjes op van bij de aanvang omdat iedereen ondertussen weet dat het de moeite waard loont. Dit jaar krijgt het Deens-Zweedse Aarhus Jazz Orchestra de eer. Sinds twee jaar is het saxofonist-componist Lars Møller die het dirigentenstokje zwaait. Deze bigband toerde met Kurt Elling en mocht het podium delen met John Scofield, Joe Henderson, Thad Jones en Clark Terry. Op het programma hoofdzakelijk werk van Møller zelf waarbij Amerikaanse traditie gelinkt wordt aan Scandinavische eigenheid verrijkt met een snuifje wereldmuziek.

Belgische artiesten krijgen bij Brosella steeds een ruime kans. Dat is dit jaar evenzeer zo als de voorbije zevenendertig edities. Maar liefst vier toppers uit onze nationale jazzscene sieren de affiche.

Fabrice Alleman komt zijn succesvolle cd Obviously voorstellen. Aan zijn zijde niemand minder dan Nathalie Loriers, Lionel Beuvens en Reggie Washington. Het was een tijdje kalm rond Jef Neve maar de laatste maanden speelt hij zich opnieuw volop in de kij-

ker. Voor Brosella koos hij als compagnon de route gitarist Myrddin die ook deel uitmaakt van Neve’s Sons Of The World.

DelVitaGroup komt in extra grote bezetting. Dat betekent samen met een vijfkoppig ensemble. De cd Yip & Yang oogstte overal lovende kritieken evenals de paar optredens die er reeds waren.

Tenslotte is er nog uit Belgische hoek gitarist Bert Cools die een carte blanche kreeg.

Het allerminst waar je hem van kan beschuldigen is dat hij rustig afwacht en dan inspeelt op de aanbiedingen. Hij is actief bij groepen als Hoera, Merope, Book of Air, Pudding oO, JK’s Kamer en is daarnaast eveneens regelmatig te vinden in het gezelschap van o.a Fabrizio Cassol, Bruno Vansina, Bender Banjax en Hendrik Vanattenhoven. In het Osseghempark verruimt hij voor de gelegenheid zijn trio Hoera (Dries Lahaye, Stijn Cools) met de Amerikaanse violist, arrangeur en componist Eyvind Kang (John Zorn, Sunn O))), Mr Bungle), de Nederlandse pianist Harmen Fraanje en de Litouwse muzikante Indre Jurgeleviciute die de meest wonderlijke klanken tovert uit de kankles (Baltische luit) en bovendien nog een engelachtige stem heeft.

De twee grote internationale toppers zijn de Cubaanse pianist

Omar Sosa en de Amerikaanse saxofonist Kenny Garrett. Sosa trakteert ons op een AfroCubaanse trip. Met zijn jarenlange metgezellen Leandro Saint-Hill, Childo Tomas en Ernesto Simpson zoekt hij zijn roots op en extrapoleert deze naar westerse jazz zonder zijn vertrekbasis uit het oog te verliezen. De man is vooral ook live een heuse belevenis.

Garrett is op zijn beurt al drie decennia aan de slag in het jazzwereldje. Hij heeft zijn liefde voor de Amerikaanse klassiekers als Ellington en Blakey nooit onder stoelen of banken gestoken maar zocht tevens het avontuur op bij iemand als Miles Davis. Zijn eigen stijl is een mengvorm van al deze invloeden met vooral het accent afwisselend op melodieus lyrisme en funky ritmen. Verantwoorde partyjazz aan de voet van het Atomium met Garrett omringd door Vernell Brown, Corcoran Holt, Marcus Baylor en Rudy Bird.

Brosella blijft sowieso nog steeds het goedkoopste jazzfestival met internationale allure. Je betaalt vanaf dit jaar €5 voor een vriendschapsbandje waarmee je dan €1 korting krijgt per drankje. Doe uw voordeel.

Georges Tonla Briquet Info: www.brosella.be 2014/2

13

Gent Jazz Festival

Open voor muzikale verkenning!

Met oog voor de toekomst en een nieuwe generatie muzikanten, wenst Gent Jazz zich nog sterker te profileren, al blijven gevestigde waarden de kers op de taart.

Het nevenpodium, Garden Stage, krijgt een prominentere plaats tegenover vorig jaar.

Dit jaar worden opnieuw de Sabam Jazz Awards uitgereikt.

Overleven in de festivalwereld vraagt muziek die jongeren aantrekt. Gent Jazz neemt het voortouw en biedt een mix van stijlen en genres aan. Bovendien zijn er voordelige tickets voor jongeren!

De nieuwe generatie verlegt alle grenzen. Neem nu Ibrahim Maalouf met zijn Illusions, Brad Mehldau in zijn uitdagend dueleren met Mark Guiliana, TaxiWars of de clash van Tom Barman met jazzmuzikanten, o.a. Robin Verheyen, en wat te denken van Darcy James Argue met zijn opmerkelijke bigband Secret Society. Jong geweld verovert de scene en daar hoort de flamboyante pianiste Hiromi bij. Ze is een beschermelinge van Ahmad Jamal, en daar heeft ze ook die percussieve stijl van opgestoken.

Het is ook uitkijken naar Triveni, het project van trompettist (niet te verwarren met de bassist-naamgenoot) Avishai Cohen. Hij is de broer van klarinettiste-saxofoniste Anat Cohen.

In Gent komt hij vergezeld van Nasheet Waits (d) en Yoni Zelnik (b). Een andere tip is Jon Batiste, de indrukwekkende New Orleans pianist/zanger die met zijn prachtige band de Garden Stage in vuur en vlam zal zetten!

Vocalisten We geven toe dat we een zwak hebben voor vocalisten. We worden helemaal week als daar –at last! – Bobby McFerrin bij hoort.

Zijn recente project SpiritYouAll zal een ruim publiek inpakken. Een sterke opkomst is te verwachten voor diva Melanie De Biasio. Maar ook Zara McFarlane, die in België al enkele keren te beleven viel, en Richard Bona

14

2014/2

Gent Jazz Festival Kellylee Evans wil je zeker niet missen. De Canadese zangeres Evans maakte in 2011 een album Nina rond Nina Simone waarmee ze in Frankrijk doorbrak. Ze beweegt zich ergens tussen soul en jazz.

En in de exclusieve band rond Manu Katché mogen we ons ook aan wat zang van bassist Richard Bona verwachten. Voeg daar nog Stefano Di Battista en Eric Legnini aan toe en dan is het feest tot voorbij middernacht.

Een goede bekende door zijn samenwerking met Jef Neve is José James, die net een nieuw album uit heeft, While You Were Sleeping (Blue Note Records), waar hij volop voor een stevigere sound en funky gitaren kiest. Hij is de opwarmer voor Charles Bradley op de slotavond van Gent Jazz.

Nationale trots Gelukkig mogen muzikanten van bij ons ook schitteren op beide podia. Een ereplaats is er voor LABtrio, OakTree (winnaar Jong Jazztalent vorig jaar) en ¾ Peace, het uitstekende drumloze trio rond Ben Sluijs.

In soms vrije exploraties gaan ze op zoek naar subtiele interacties, een eigen groepskleur en sound. Het is bijna kamermuziek, maar vooral heerlijke en prachtig doordachte jazz. In 2012 verscheen hun hoog gewaardeerd album ¾ Peace.

Een groep studenten van het Conservatorium wordt begeleid door Tineke Postma om een project te brengen op het festival. Op de Garden Stage staan Black Flower (lees het interview in deze editie), De Beren Gieren, het jonge soultalent Delv!s en zoals al vermeld Melanie De Biasio. Overigens zijn er nog middagconcerten met intieme bezettingen (zie website).

Ben Sluijs

Goede bekenden Ze waren al te bewonderen op Gent Jazz, zij het in andere projecten, en hebben hun staat van dienst bewezen. Allereerst bassist Dave Holland (67), de flegmatieke Brit, bekend van bij Miles Davis, maar intussen zelf een legendarische klepper. In zijn nieuw project Prism vind je invloeden van de fusion periode, maar waar hij een verrassend frisse tint aan geeft. De krachtige gitaarsound (The Color Of Iris) van Kevin Eubanks past er perfect bij. Even sterk zijn er de fijnzinnige interacties van pianist Craig Taborn (luister naar Breathe) en voorbeeldig drummer Eric Harland. Heel expressief en soulful is Empty Chair opgedragen aan Hollands in september 2011 overleden vrouw Clare.

Het duo Chick Corea (net 73) & Stanley Clarke (net 63) belooft een dialoog waarbij ze deze keer akoestisch terugkijken naar Return To Forever. Corea is natuurlijk ook gelinkt aan Miles en fusion. Hij stond in 2010 met The Freedom Band op Gent Jazz, wat uitliep in een jamsessie waar ook nog de springerige pianiste Hiromi aan deelnam. Stanley Clarke valt vooral op door de bijzondere slaptechniek op de bas.

Last but not least de saxofonist Joshua Redman (45) met zijn vast kwartet. Er is een nieuw album Trios Live aangekondigd.

Op zijn vorige album Walking Shadows was Brad Mehldau uitgenodigd, met begeleiding van orkest en trio. In dit feestjaar rond Sax verdient hij als excellent performer een warm applaus!

Bernard Lefèvre Info en tickets: www.gentjazz.com Joshua Redman 2014/2

15

35ste Gouvy Jazz & Blues Festival

Variatie doet luisteren Al sinds 1978 is Gouvy synoniem voor groovy. Dit unieke festival in een vaste formule van twee dagen jazz en een dag blues in het diepe Belgisch Luxemburg, vol charme en in de wijde natuur, verrast telkens door het uitstekend programma.

Hiervoor staat gastheer Claude Lentz garant, eigengereid en als een rots in de branding. Bij deze 35ste editie verwelkomt hij exclusief de legendarische pianist Freddy Cole, de flamboyante zangeres La Velle, maar even goed freelegende Bobby Few en de grote ster van de nieuwe generatie: Ibrahim Maalouf.

Nicholas Payton

Van freejazz over country blues en ragtime tot de moeilijk te catalogeren sound van Maalouf, het is allemaal te beleven op de eerste jazzdag van Gouvy. Toen ze elkaar enkele jaren geleden tijdens een fes-

tival ontmoetten, zijn de saxofonist Jacques de Lignières en pianist Bobby Few nauwer gaan samenwerken. Dit JdL Quartet met Hervé Czak (cb) en Jean-Pascal Molina (d), nam in 2011 de cd Engrenage op.

Van Veronica & The Red Wine Serenaders, een Italiaanse groep ontstaan in 2009, mag je zeker een pittig intermezzo verwachten. Zij brengen de muziek van de jaren 20 en 30 uit het diepe zuiden van de VS.

Met zijn nieuwste project Illusions komt Ibrahim Maalouf, vergezeld van zijn vaste basis met pianist Frank Woeste, gitarist François Delporte, bassist Laurent David, drummer Xavier Roge en verder aangevuld met liefst drie trompettisten: Youenn Le Cam (ook fluit en biniou), Yann Martin en Martin Saccardy. Maalouf is overigens heel de zomer alom tegenwoordig.

Op zaterdag 2 augustus, zorgt de Cubaanse violiste/zangeres Yilian Cañizares met een trio voor het muzikale aperitief om 17u. Dan volgt de oerdegelijke trompettist Nicholas Payton met zijn trio, waarin bassist Vicente Archer en drummer Bill Stewart.

De revelatie wordt beslist Freddy Cole (82), jongere broer van Nat King Cole, wat goed te merken is. Hij zingt ook vanachter de piano met de zo kenmerkende omfloerste stem. Om uit de schaduw van zijn broer te treden werkte Freddy aan een eigen swingende stijl, die eerder aanleunt bij Sinatra en Oscar Peterson. Ook de begeleiding komt sterker uit de verf met gitarist Randy Napoleon, bassist Elias Bailey en drummer Curtis Boyd.

Met La Velle (echte naam Lavelle McKinnie Duggan) als afsluiter is er nog een link met

Freddy Cole

16

2014/2

Nat King Cole, want La Velle’s vader was gitarist in diens band.

Ze heeft een uitzonderlijk stembereik (4 octaven) waarmee ze zowel in klassiek, gospel als jazz uitblinkt. Ze richt zich uiteindelijk meer op soul en r&b en werkte samen met Ray Charles, Sammy Davis Jr., Quincy Jones en ook Lou Rawls. In 1990 nam ze het album Straight Singin’ op als tribute aan Nat King Cole.

Naast het hoofdpodium vinden er ook optredens plaats in de club, waar dit keer gitarist Maxime Blésin op vrijdag opent met zijn Bop & Soul Sextet.

Blésin verzamelt in zijn groep toptalent met Pascal Mohy (p), Greg Houben (t), Eric Prost (ts), Cédric Raymond (b) en Antoine Pierre (d). Andere gasten in de club: zangeres/violiste Emilie (de Halleux) & The Jazz Syndicate, en Four Of A Kind, vier jonge jazzmuzikanten van het Brussels Conservatorium: gitarist Guillaume Gillain, pianist Maxime Moyaerts, Nicolas Puma (cb) en Arnaud Cabay (d).

Ten slotte zal de club baden in een latin sfeer, aangevoerd door violist Yves Teicher en gitarist Stéphane Martini.

Bernard Lefèvre Info en tickets: www.gouvy.eu/madelonne

2014/2

17

Festivalnieuws

Jazz bij de buren In Franstalig België zijn er naast Gouvy Jazz nog enkele festivals die aandacht verdienen: in juli het herboren Comblain Jazz en in augustus het 30ste Gaume Jazz. Helaas haakt Leffe Jazz Nights in Dinant dit jaar af. Een round-up van wat bekend is bij afsluiten van deze editie.

Comblain Jazz Comblain Jazz Festival (4-56 juli) heeft al enkele namen vrijgegeven: Richard Bona en Mandekan Cubano openen met Afrikaanse ritmes. Lobi, het project van Stéphane Galland (Aka Moon) brengt Europese toppers samen: Magic Malik, Carlos Benavent, Misirli Ahmet, Petar Ralchev, Malcolm Braff.

Heel wat energieke geluiden zijn te verwachten van

Kermesz à l’Est en de Tambours du Bronx, een 17-koppige Franse band opgericht in 1987.

De naam Bronx komt van een district in Varennes-Vauzelles en de groep brengt krachtvolle percussie in een mix van indus, afrobeat, drum’n’badd, hiphop, rock, metal, hardcore en techno. Dat belooft!

Alle info: www.comblainjazzfestival.be

Gaume Jazz Een feesteditie voor Gaume Jazz (8, 9 en 10 augustus), dat twee van onze talentvolle Belgische jonge muzikanten in de kijker plaatst. Igor Gehenot krijgt carte blanche (creatie) en Antoine Pierre nodigt Enrico Pieranunzi uit om samen met Philippe Aerts, Steve Houben en Jean-Paul Estiévenart een onuitgegeven concert te creëren.

Een voortrekker in onze jazzscene vormt trompettist Laurent Blondiau die met MikMâäk ook voor een indrukwekkende creatie zal instaan. Bij de toppers verder Big Nowhere Big Band, Majid Bekkas met zijn Al Quantara band en Bearzatti met Monk’nRoll.

Dat Gaume het avontuur niet schuwt en open staat voor ontdekking, bewijst de programmering met nog minder bekende, maar kwalitatief hoogstaande gasten zoals Gourmet (Finland), Atom String Quartet (Polen), Leila Martial (Frankrijk), Gubb (Zweden), Ofri Nehemya (drummer bekend van bij Avishai Cohen), en de eveneens Israëlische Adam Ben Ezra (contrabas).

Uit de lichting van aanstormend Belgisch talent zijn Afrikän Protoköl en Pierre de Surgères present. Een klassiek insteekje valt te verwachten bij de soloconcerten van cellist Jean-Paul Dessy en pianist Jean-Philippe Collard-Neven. Absolute publiekstrekker vormt Michel Jonasz die zijn 30 jaar muzikale carrière passend viert.

Alle info: www.gaume-jazz.be Bernard Lefèvre

Igor Gehenot

18

2014/2

Album Souvenir

Pops Marc Van den Hoof Een groot moment in het verhaal van mijn jazzliefhebberij was de aanschaf tegen het toen, in 1959 of 1960, hoge bedrag van tweehonderd vijfentachtig Belgische frank, van het fotoboek Plaisir du jazz, uitgegeven door La Guilde du Livre in Lausanne. Foto’s van Magnumfotograaf Dennis Stock, teksten van Michel-Claude Jalard. Er zal ook wel een Amerikaanse editie geweest zijn, al heb ik die nooit gezien en vind ik er niet echt een verwijzing naar, maar ik heb ooit wel een Nederlandstalige versie gezien, met teksten van Michiel de Ruyter, als ik het me goed herinner, en die uitgave werd, als ik het me ook weer goed herinner, door Philips als een soort relatiegeschenk cadeau gedaan. Tweehonderd vijfentachtig frank dus! maar voor relatiegeschenken van Philips kwam ik als dertienjarige toch niet in aanmerking, vrees ik.

In elk geval ging er een hele wereld open: al die helden van de jazz over wie ik bij Berendt zo gretig had gelezen maar waarvan ik er veel, de meeste, nog nooit had gehoord. De zwartwit foto’s van Dennis Stock waren evenwel zo welluidend dat je ‘t gevoel kreeg dat je, als je tenminste aandachtig luisterde, kon horen wat ze daar stonden te spelen. Monk, Parker (en wie was die tenorist naast hem wiens gezicht je niet kon zien? Wardell Gray? Lucky Thompson? Flip Phillips?…), Mulligan (met Jim Hall en Jimmy Giuffre, een jam waar ik had willen bij zijn), Ellington (ik denk, zoveel jaren en luisteren later, met z’n ‘Spacemen’, trompet, drie trombones, klarinet, tenor en de ritmesectie, april 1958, het schitterende album The Cosmic Scene aan het opnemen …).

De man die de meeste foto’s én de cover van het boek kreeg toebedeeld, was natuurlijk Louis Armstrong, toen – en nu in m’n eigen pantheon van de jazz nog altijd en meer en meer – de belichaming bij uitstek van wat dat

was, jazzmuziek. Armstrong op het podium, Armstrong backstage even relaxend tussen twee sets, Armstrong in gesprek in een radiostudio, Armstrong thuis, met z’n bandopnemer, z’n typemachine, met Lucille aan tafel, en hoog op een ladder werkend aan z’n knipselwand: een reusachtige collage met foto’s, teksten uit een heel jazzleven, met bovendien nog een paar extra’s tegen het plafond…

Over die Louis Armstrong, met schaar en plakband boven op die ladder, gaat het boek Satchmo. The Wonderful World and Art of Louis Armstrong van Steven Brower, uitgegeven door Abrams in New York, en met wat geluk voor een prikje nog te vinden in een van de vestigingen van wat ooit De Slegte was en dan Selexyz of Polare werd en dan weer – hoe zit het nu? – De Slegte is geworden. Een boek over Armstrong z’n hobby, of een van z’n hobby’s, want hij schrééf ook de hele tijd, met de hand, op de typemachine die hij overal meenam (zie maar het prachtige Louis Armstrong

In His Own Words, Oxford University Press, 2001): collages! Niet alleen tegen die wand in z’n huis, maar ook in ‘scrapbooks’ en op de doosjes met z’n magnetofoonbanden. Op tournee had hij altijd twee bandopnemers en een platenspeler bij zich om tussen de bedrijven door z’n favoriete muziek te beluisteren en opnamen te maken van gesprekken allerlei.

En al die toch niet al te mooie, uniforme doosjes kregen een eigen uiterlijk.

De collages van Pops (zo hoor je hem te noemen, beweerde Archie Shepp onlangs nog op ‘Jazz à Liège’, en niet Satchmo, dat is iets voor de ‘squares’ – ik weet het niet) zijn boeiend vanwege de anekdotiek die erin verwerkt zit, maar ook als heuse kunstwerkjes: Armstrong had duidelijk zin voor compositie en coloriet bij het vervaardigen ervan.

Behalve die diverse collages bevat het boek ook facsimile’s van hand- en typoscripten van Armstrong, van slordige kladjes voor eigen gebruik tot nette brieven in aandoenlijk schoonschrift. Bovendien krijg je ook nog een Armstrong-tijdlijn, een biografisch overzicht, een bibliografie, en een ‘glossary’ van Armstrongs hoogst persoonlijke woordenschat, van ‘cats’ via ‘dig them’ tot ‘vipers’ en ‘you cats’.

Een foutje tussendoor: Pops en Lucille (die katholiek was) op bezoek bij de paus, Pius XII zegt het bijschrift, maar het was Paulus VI – de ontmoeting zal deze wat obscure Heilige Vader ongetwijfeld ten goede worden aangerekend mocht hij ooit in aanmerking komen voor een zalig- of heiligverklaring.

En ga nu maar gauw op pad. Wie weet?

Overigens: er ligt in diezelfde ramsj ook nog een fraai fotoboekje omtrent Mengelberg en Bennink en ICP, en, met wat geluk, Brian Priestley’s voortreffelijke Parkerbiografie Chasin’ The Bird, de geüpdate versie uit 2005.

Er is, denk ik, wat haast bij. Succes!

Easy YELLOWTIME Music Festival editie 4 Zat 6 sept YELLOW BLUES: 18u: BOOGIE BOY nodigt uit Gene Taylor en Kym Mazelle met in de de backline Carlo Van Belleghem, Thomas Jamal en Eric Melaerts Zon 7 sept Lazy Yellow: 14u: De Looze/Machtel/De Waele | 16u: Saudade | 18u: Yvonne Walter & haar trio | 20u: Sofie Tussendoor treden er ook dit jaar weer studenten conservatoria op.

Dit kleine intimistische festival verwelkomt u en uw vrienden met sfeer, tuingroen en nazomergeuren maar bovenal met klasse-muziek en een indian-summer

Meer info & tickets:

www.yellowtime.be info@yellowtime.be

Prijs dagticket: in VV €20 | aan de kassa €25 | Prijs combiticket: enkel in VV €30 2014/2

19

presenteren

14-17 AUG 2014

20

2014/2

Park Den Brandt Antwerpen

Jazz Middelheim

Jazzgroten kleuren Middelheim Nu Toots Thielemans net voor hij 92 werd besliste niet meer te concerteren, was het even slikken voor Jazz Middelheim, waar hij sinds 1981 als peter optrad. Maar zijn muziek blijft en zijn vast Europees kwartet nodigt daartoe gastmusici uit voor The Music of Toots Thielemans. En met nog andere jazzgroten wordt het feest compleet.

Voor het eerst in de geschiedenis van Jazz Middelheim treedt levende legende Herbie Hancock (74) op samen met Wayne Shorter (80), een al even legendarische gast. In 1997 brachten ze het duo-album 1+1 uit.

Ook Ahmad Jamal (op 2 juli wordt hij 84) mag opnieuw het Middelheim-publiek overdonderen, wat hij schitterend deed in 2010. Hij is de jongste jaren

in topvorm en bracht prachtige albums uit (A Quiet Time, Blue Moon en Saturday Morning).

Nog een topper van formaat is de pianist Stefano Bollani, die op het festival in 2012 schitterde in duo met de Hamilton de Hollanda (live-registratie uitgebracht als cd O Que Serå – ECM). Dit keer gaat hij een duet aan met trompettist Enrico Rava waarmee hij al sinds 1996

Ahmad Jamal 2014/2

21

Jazz Middelheim geregeld optreedt. Even geweldig mag Jef Neve, zijn vijfde keer hier, 10 jaar Trio vieren.

Met een uitzonderlijke groep komt trompettist Dave Douglas uitpakken, want hij wordt omringd door Jon Irabagon, Rudy Royston, Linda Oh en Matt Mitchel. Waar ook met hoge verwachtingen naar wordt uitgekeken, is Avishai Cohen die zijn jongste project Almah voorstelt, waarbij zijn trio uitgebreid wordt met vier strijkers en een hobo.

Het vocale hoogtepunt is voorbehouden aan Stacey Kent die met haar jongste cd The Chan-

ging Lights Braziliaanse sferen oproept.

Eén van de aanstormende groepen is Phronesis, een trio samengesteld uit de Britse pianist Ivo Neame en de Denen Jasper Høiby (b) en Anton Eger (d). Ze brachten recent een live-opname van het London Jazz Festival, Life To Everything, uit. Ze horen in het rijtje van powerbands zoals Bad Plus.

En zoals we al aanhaalden, zal de gepensioneerde peter Toots aanwezig zijn via zijn muziek.

Zijn vaste Europese band: pianist Karel Boehlee, bassist Hein van de Geyn en drummer

Hans van Oosterhout evenals de Belgische ritmesectie: bassist Bart De Nolf en drummer Bruno Castellucci krijgen gezelschap van topmuzikanten van bij ons: trompettist Bert Joris en gitarist Philip Catherine en daarnaast zijn er nog internationale gasten, o.a. de pianisten Kenny Werner en Bert van den Brink, Eliane Elias en bassist Marc Johnson.

Artist in residence Na Tigran Hamasyan als eerste artist in residence vorig jaar is het nu de beurt aan de New

Yorkse-Indische pianist Vijay Iyer (lees het interview in deze editie). Op de openingsdag stelt hij zijn explosieve sextet voor met de saxofonisten Steve Lehman en Mark Shim, Graham Haynes op kornet en bugel en Tyshawn Sorey op drums. In een tweede project toont Iyer een geëngageerde kant in Holding it Down rond de oorlogen na 9/11 op basis van getuigenissen en met dichter Mike Ladd. Maar Iyer staat er natuurlijk ook met zijn nieuwste project Mutations waarbij hij zelf op piano en met het HERMESensemble

zich waagt aan hedendaags klassiek verweven met jazz en Indische invloeden. Benieuwd hoe dit zal weerklinken in het park op een hopelijk zomerse vooravond.

Club Stage Nieuw dit jaar is een tweede podium, waar heel wat te ontdekken valt. Teun Verbruggen gaat met leden van zijn The Bureau of Atomic Tourism (BOAT) korte sets (solo, duo en kwartet) aan, o.a. met Jozef Dumoulin die ook solo speelt en Nate Wooley. Nog van bij ons staat er het MannGold de Cobre ensemble. Daarbij wordt het blazersoctet geleid door Peter Vandermeersch (FES).

Daarnaast speelt op de Club Stage de Franse jazzpianist Thomas Enhco die zowel solo als in duo (piano-marimba) met de klassiek geschoolde Bulgaarse Vassilena Serafimova in werk van Mozart, Piazolla en eigen composities beslist een boeiend intermezzo zal vormen. Van een ander kaliber is de Baskische saxofonist Gorka Benítez die qua stijl refereert naar Sonny Rollins en Joe Lovano. Hij speelt twee keer in duo met drummer David Xirgu en twee maal met zijn trio, versterkt met bassist Nicolas Thys.

Aftrap Het hoofdpodium kent elke dag een vroege start met creatieve projecten van bij ons. Zo is er de bigband-XL versie van Mâäk, de groep rond trompettist Laurent Blondiau en saxofonist Jeroen Van Herzeele, die in uitgebreide versie met o.a. saxofonist Guillaume Orti de naam MikMâäk meekreeg.

Ze brengen een avontuurlijk totaalspektakel met polyritmische structuren en voluit improvisatie.

Bruno Vansina heeft rond zijn kwintet een blazersensemble in het leven geroepen en zo een Orchestra samengesteld.

Dat brengt de composities van Vansina, die door trombonist Dree Peremans zijn gearrangeerd. De sound Jozef Dumoulin

22

2014/2

Jazz Middelheim roept herinneringen op aan opnames zoals bewerkt d o o r G i l E v a n s v o o r b v.

Porgy & Bess.

Nog een landgenoot die de organisatie is opgevallen, en daarmee zondag op het hoofdpodium mag openen, is Joachim Badenhorst. Hij presenteert zijn zevenkoppige band Carate Urio Orchestra met zes nationaliteiten. In 2013 verscheen het album Sparrow Mountain, waarbij Badenhorst acht songs schreef, waarmee zijn groep aan de haal ging en post-rock, minimal, low-fi, singer songwriters, noise and psychedelica zijn geĂŻntegreerd. Badenhorst zingt zelf in een nummer (Een Schoon Hemd).

Naar gewoonte worden de studenten van de Artesis Plan-

tijn Hogeschool Antwerpen betrokken in een coachingproject, dat zijn apotheose kent op het festival.

Live op radio Klara Ook deze editie valt integraal te beluisteren via radio Klara. Rob Leurentop presenteert bovendien op deze zender een zomer lang het programma Jazz Middelheim met de meest markante live momenten uit de geschiedenis van het festival en een vooruitblik op deze editie (www.klara.be).

Bernard Lefèvre Alle info: www.jazzmiddelheim.be Kenny Werner

Dave Douglas 2014/2

23

azz

21ste editie

4 - 5 - 6 - 7 SEPTEMBER

in’t park

Zuidpark Gent

DONDERDAG 4/09/2014

12.30 uur WoFo & Strings 17 uur Skordatura Punkjazz Ensemble 19 uur Hijaz 21 uur Electric Barbarian

VRIJDAG

5/09/2014

12.30 uur Erik Vermeulen Trio 17 uur De Looze - Machtel - De Waele 19 uur DelVitaGroup 21 uur STUFF

ZATERDAG

6/09/2014

17 uur ‘t Mouvement 19 uur Rebirth::Collective

ZONDAG

7/09/2014

FILMPR0JECTIE

14 uur Nordmann 16 uur Ivan Paduart Trio & Tineke Postma 18 uur Bert Joris Quartet ‘Jazz on film’ rond middernacht (niet op zondag)

meer info: 09 210 10 10 www.gent.be/jazzintpark 24

2014/2

21 uur Manngold de Cobre

in Gent

V.u.: Paul Teerlinck - stadssecretaris - stadhuis, Botermarkt 1, 9000 Gent - 2014 - 40383

GRATIS TOEGANG

Jazz in’t Park Gent

Vier themadagen en ‘Saxy nights’ Elke concertdag van Jazz in’t Park draait volgens de beproefde formule rond een bepaald thema en wordt de eerste drie avonden afgesloten met ‘Saxy Nights’ of filmprojecties met legendarische saxofonisten als hommage aan Adolphe Sax. Het Erik Vermeulen trio zorgt met de voorstelling van een nieuwe cd voor een primeur. En als afsluiter is er het topkwartet van Bert Joris.

Bert Joris

Dat Jazz in’t Park een goede neus heeft voor wat er leeft in de Belgische jazzscene bewijst deze 21ste editie van 4 tot en met 7 september 2014.

Tot de jongste lichting van te ontdekken groepen behoren Nordmann (winnaar Jazzwedstrijd Muziekmozaïek, Storm Contest Oostende en tweede plaats op Humo’s Rock Rally) en Skordatura Punkjazz Ensemble (bijzondere prijs Jazzwedstrijd Muziekmozaïek vorig jaar), die respectievelijk de spits afbijten op vrijdag en zondag.

Op donderdag- (Wofo & Strings) en vrijdagmiddag (Erik Vermeulen Trio) zijn er lunchconcerten. Erik Vermeulen opent al op de middag het festival en stelt er in primeur de gloednieuwe trio-cd voor.

Met Fusion (donderdag 4/9) worden de muzikale grenzen verlegd. Van wereldmuziek met Hijaz tot hiphop, poëzie, drum’n’bass met Electric Barbarian, waarbij de spirit van Miles’ Bitches Brew heropleeft. Die sound krijgt een eigentijdse invulling, inclusief draaitafels en spoken word.

mag zich daarna aan nog gekruider, opzwepend geweld verwachten met Manngold de Cobre. Twee drums, bas en twee gitaren, aangevoerd door Rodrigo Fuentealba (Gabriel Rios, Arsenal), en acht blazers, onder leiding van Peter Vermeersch (FES), vormen een explosieve cocktail van krautrock, noise en punk, maar ook de kosmische sound van Sun Ra tot heavy klanken à la Motorhead.

De laatste avond (zondag 7/9) maken kleppers het mooie weer. Ivan Paduart nodigt met zijn trio Tineke Postma uit, die een internationale reputatie geniet. Ze was soliste in het Mosaic project met Terri Lyne Carrington (die ervoor een Grammy won) en staat in de Downbeat Poll als rising star op de 5de plaats in de categorie sopraansax en 10de plaats als altsaxofonist. Ze werkt momenteel aan een opname met de Amerikaanse jazzsaxofonist Greg Osby. Ivan Paduart staat er met zijn vertrouwd trio,

waarin Philippe Aerts (cb) en Hans van Oosterhout (d), en zal beslist putten uit zijn prachtig album Ibiza.

Als absolute topper van deze editie sluit het Bert Joris Quartet af: Bert Joris (t, bugel), Dado Moroni (p), Philippe Aerts (cb) en Dre Pallemaerts (d) vormen nu al meer dan 17 jaar een indrukwekkend kwartet van internationaal niveau. En zoals Bert Joris in vorige editie liet verstaan is live de beste gelegenheid om het jongste project Only For The Honest (voor ons de beste cd van 2011!) nog eens extra uit te spelen. En dat is altijd heel verrassend, met telkens weer zoveel bonus speelplezier. Allen daarheen!

Bernard Lefèvre Info: www.gent.be/jazzintpark

Onder het passend thema Fresh (vrijdag 5/9) presenteren zich de frisse ensembles De Looze/Machtel/De Waele (cd Foster Treasures) en DelVita Group, het ensemble rond Peter Delannoye en Toni Vitacolonna. In vorige editie van Jazzmozaïek vertelden ze over hun debuut-cd Yip en Yang waarin ze jazz combineren met klassiek. Het avontuurlijke STUFF rond Lander Gyselinck sluit af met een trip van verrassende muzikale stromingen, zowel 70-ties soul als hiphop, elektronika en beats. Het zal nog even nazinderen in de hopelijk mooie nazomernacht.

Met het thema XL (zaterdag 6/9) wordt het podium voluit benut door aanstormende bands van bij ons. Om te beginnen de Gentse bigband ’t Mouvement onder leiding van trompettiste Marie-Anne Standaert. Deze groep, opgericht in 2008, brengt klassiekers uit de swingperiode (Basie, Ellington), als moderne jazz (Mingus), latin en een vleugje pop (Beatles). Met Rebirth::Collective zit de stemming zeker goed, want het achtkoppige jazzensemble rond Dree Peremans grijpt terug naar de jaren 50-sound met frisse arrangementen en aanstekelijke soli. Het publiek

Tineka Postma 2014/2

25

Jazzenede

Zevende Jazzenede Jazzenede palmt van woensdag 6 tot en met zondag 10 augustus 2014 de dorpskern van Assenede in met jazz, blues en rootsmuziek. Na drie keer op de Markt, twee keer op de feestweide en in 2012 in de villatuin Van Hoorebeke, ging de voorkeur uit naar deze locatie. Eigenaar Luc Christiaen en de gemeente Assenede gaven groen licht en dan was de beslissing meteen gevallen. Het domein in de Kloosterstraat biedt immers een prachtig kader, wat meteen voor een fijne sfeer zorgt. De kerngroep, Luk, Manu en Pablo, lichten een en ander toe.

“Hoewel de vorige editie in 2012 een grote opkomst kende, was het niet vanzelfsprekend om opnieuw een festival in te richten waarbij het financiële plaatje blijft kloppen. Daarom is de formule ook aangepast en zal een bescheiden entreegeld gevraagd worden. Naast vip-arrangementen wordt er ook gesleuteld aan de catering,” aldus de organisatoren. “De crisis is voor ie-

dereen voelbaar, maar dat geldt zeker voor wie sponsors nodig heeft.

Onze ‘Vrienden Van’-formule is een andere bron van inkomsten. Particulieren kunnen een bijdrage vanaf € 50 storten in ruil voor een mooie return.”

Verandert er dan ook iets aan het muzikale concept?

Als wij de opeenvolgende edities

V.l.n.r.: Bram De Looze, Jos Machtel en Matthias De Waele

26

2014/2

vergelijken, zien wij dat Jazzenede echt wel een vlucht genomen heeft.

Maar toch willen wij niet té groot worden. Anderzijds wil je als organisatie geen stap terugzetten. Wij zoeken de groei daarom vooral in kwalitatieve zin, een ‘natuurlijke’ groei met interessante groepen.

Niet de internationale grote kleppers, wel betaalbare kwaliteit in de programmering en daarin groeien.

Wat is de rol van Muziekmozaïek?

Muziekmozaïek is het steunpunt voor folk en jazz in Vlaanderen. Deze organisatie sloot twee ‘jazz-convenanten’ af in Vlaanderen, één met Jazz Centrum Vlaanderen (Dendermonde) en één met Jazzenede (Strandpaal 28 vzw). Een hele eer dus voor ons en voor Assenede.

Muziekmozaïek is tevens de uitgever van Jazzmozaïek, het enige

foto: © Jeroen De Poorter

© foto Hans De Greve

Jazzenede

De kerngoep Manu, Luc en Pablo: “Nog alleen groeien in kwaliteit”

jazztijdschrift in Vlaanderen en ook daarin kan je geregeld iets lezen over Jazzenede.

Het convenant met Muziekmozaïek kwam tot stand doordat wij perfect passen binnen hun missie en opdracht: laagdrempeligheid, diversiteit, grote groepen van de bevolking aanspreken en aandacht voor amateurmuzikanten zijn ook onze speerpunten.

Samen met Muziekmozaïek organiseren wij tijdens het festival de derde editie van het ‘Jazzenede Jazzconcours’, een wedstrijd voor jonge jazzgroepen.

Als mensen de naam Assenede horen, reageren ze steeds vaker met ‘Ah ja, Jazzenede’. Het festival is dus ook een marketing-element voor de gemeente?

Jazzenede heeft een partnership met de gemeente, een nauwe samenwerking. De verstandhouding is altijd erg goed geweest, logistiek en financieel. Wij kunnen bovendien altijd rekenen op de inzet van de diensten Vrijetijd, Toerisme en Jeugd. Wij presenteren ons ook altijd als partner van de gemeente. De affiche opent met ‘Assenede presenteert …’. Op de e-mails van de gemeente wordt in de periode naar de aanloop van het evenement naam, plaats en datum van Jazzenede vermeld. Het is dus een wisselwerking.

Het programma van de zevende Jazzenede gaat heel breed en focust op de actuele Belgische jazzscene met DelViaGroup, De Looze-MachtelDe Waele, Sander De Winne & Hans Van Oost met Big Swing Band, Earth Society met Mauro Pawlowski. Rony Verbiest is een vaste waarde op Jazzenede en komt met zijn trio. Voor een aanstekelijke muzikale sfeer zorgen ook Big Noise, Dorado Schmitt Quintet en The Smoky Midnight Gang. En natuurlijk ontbreekt de blues niet met o.a. Tiny Legs Tim Trio & Roland.

Info en details: www.jazzenede.be

EEN SWINGEND FESTIVAL IN DE DORPSKOM VAN ASSENEDE

VAN 6 TOT EN MET 10 AUGUSTUS 2014 FLAT EARTH SOCIETY & MAURO PAWLOWSKI ■ TINY LEGS TIM & ROLAND ■ RONY VERBIEST TRIO ■ DORADO SCHMITT QUINTET ■ BIG NOISE ■ DELVITAGROUP ■ FATBACK BRASS BAND ■ DE LOOZE - MACHTEL - DE WAELE ■ MOKER ■ THE SMOKY MIDNIGHT GANG ■ SANDER DE WINNE & HANS VAN OOST + BIG SWING BAND ■ WOFO ■ ROOT ■ THE HOP SH-BAM-CONNECTION ■ LITTLE KIM & THE ALLEY APPLE 3 ■ THOSE METAL BOYS WITH THEIR METAL TOYS ■ ABRIGO QUARTET ■ THE JIVE CATS ■ D-DRIX SWING BAND ■ COBBLESTONE BLUE ■ THE ROAD ■ VON SEXEN COBURG ■ DEER BOA EEN PRODUCTIE VAN STRANDPAAL 28 VZW

strandpaal 28 vzw

2014/2

27

BILL FRISELL: ‘GUITAR IN THE SPACE AGE’

DO 30.10.14 Bill Frisell (gitaar), Greg Leisz (mandoline, pedal steel gitaar), Tony Scherr (bas), Kenny Wollesen (drums)

ROBIN VERHEYEN & MARC COPLAND DI 16.12.14 Robin Verheyen (sopraan- en tenorsax), Marc Copland (piano)

CHRIS POTTER TRIO

VR 27.02.15 Chris Potter (sax, basklarinet, fluit), Larry Grenadier (contrabas), Eric Harland (drums) (t.b.c.)

STEFANO BOLLANI SOLO DI 3.03.15 Stefano Bollani (piano)

LOUIS SCLAVIS SILK AND SALT MELODIES

Handelsbeurs Concertzaal

Kouter 29, 9000 Gent TICKE TS 09 265 91 65

www.handelsbeurs.be

DO 23.04.15 Louis Sclavis ((bas)klarinet), Benjamin Moussay (keyboards), Gilles Coronado (gitaar), Keyvan Chemirani (percussie)

Bekijk het volledige programma op

www.handelsbeurs.be/jazz

ontwerp Pascal Van Hoorebeke / foto Stefano Bollani (© Sergio Zeni)

JazzmozaIekjes De 10de editie van de Octaves de la Musique vond plaats in april en heeft in de categorie Jazz David Linx & Diederik Wissels (Winds of Change), en als album No Deal van Melanie De Biasio onderscheiden. Info: www.lesoctaves.be North Sea Jazz reikt jaarlijks de Paul Acket Award uit aan een artiest die meer aandacht verdient voor zijn of haar uitzonderlijke muzikantschap. Winnaar van de Paul Acket Award 2014 is Ambrose Akinmusire. Een Amerikaanse trompettist die zijn eigen muzikale stijl heeft ontwikkeld door op zoek te gaan naar een dynamische manier van spelen en samen te werken met artiesten van verschillende achtergronden. Hij werkte recent nog met muzikanten als Jason Moran, Herbie Hancock en Wayne Shorter. Zijn nieuwste album The Imagined Savior Is Far Easier To Paint verscheen in maart op het vermaarde Blue Note-label.

Ambrose Akinmusire zal de prijs in ontvangst nemen tijdens het festival, waar hij op 11 juli optreedt.

Het kleine Limburgse jazzlabel Prova Records van pianist Michel Bisceglia heeft deze week een deal gesloten voor fysieke distributie van hun albums in de VS, waardoor deze binnenkort te koop zullen zijn in winkels op de Amerikaanse en Canadese markt. Bovendien hebben ook reeds enkele vooraanstaande Amerikaanse jazzmuzikanten meegewerkt aan albums van Prova Records, o.a. Randy Brecker, Bob Mintzer, Peter Erskine en Dave Liebman. Michel Bisceglia, tevens componist van de film Marina van Stijn Coninx, kan op muzikaal vlak zelf ook meteen de vruchten plukken van deze nieuwe evolutie. Zijn recent uitgebrachte album Singularity zal hierdoor meteen verkrijgbaar zijn op de Noord-Amerikaanse markt, waardoor hij een geheel nieuw publiek kan bereiken.

Jazzagenda Op 30 augustus vindt in het Chartreuzenbos Jazzwood 2014 plaats. Op het programma het Els Artois Quartet, Systeme B of Rony Verbiest & Philip Thuriot, en het Ben Vanderweyden Kwartet. De presentatie gebeurt door Marc Van den Hoof. Info: www.jazzwood.be

Jazz Vrijbroek is een festival dat voor de derde

keer doorgaat in het Mechelse Vrijbroekpark op 30 en 31 augustus. Organisator Sam De Graeve vroeg Frank Vaganée het programma samen te stellen. Rebirth::Collective bijt de spits af, gevolgd door David Linx & Diederik Wissels en als afsluiter het Philip Catherine Trio. Op zondag treden eerst de winnaars van JazzContest Mechelen, KHQ, op, waarna Eric Melaerts’Radical Trio afronden.

Easy Yellowtime splitst zijn jaarlijks evenement in Geel op in Yellow Blues op 6 en Lazy Yellow op 7 september. Boogie Boy zorgt met gasten voor de

Paul Turkry (links) en Bernard Lefèvre overhandigen de prijs van de Jazzmozaïek Award 2014 aan Bert Joris.

Bert Joris werd tijdens Leuven Jazz als winnaar van de Jazzmozaïek Award 2014 uitgeroepen. De prijs bestaat uit een carte blanche concertproject t.w.v. 3000 euro op Leuven Jazz 2015 en een exclusief kunstwerk van Paul Turkry, wat hem persoonlijk thuis werd overhandigd. De redactie van Jazzmozaïek kent deze prijs toe aan Bert Joris om zijn projecten waarbij vernieuwing, verbreding en verjonging opvallen. Zo was er de nieuwe samenwerking in 2013 met deFilharmonie voor zijn composities en arrangementen met hemzelf als solist naast zangeres Tutu Puoane, wat als Live at De Roma werd uitgebracht.

Een geslaagde synergie van jazz en klassiek ensemble. Begin 2014 werd Joris’ nieuwste wereldcreatie voor bigband en blazersensemble in première uitgevoerd door I Solisti del Vento met het Brussels Jazz Orchestra. Met de viering van 20 jaar BJO stond hij ook nog als componist/arrangeur en solist voor het orkest in de frontlijn. Met zijn internationaal kwartet, waarin pianist Dado Moroni, bassist Philippe Aerts en drummer Dré Pallemaerts ondernam Bert Joris in 2013 een succesvolle tournee in binnen- en buitenland. Dat was de gelegenheid om zijn jongste schitterende album Only For The Honest live voor te stellen.

Daarnaast was hij nog in dit voorjaar gastsolist van het Barnicle Bill Trio. Dat hij ook een stimulans betekent naar jongeren toe, bewees hij met de coaching van het Gent Youth Jazz Orchestra in het najaar 2013.

De bekendmaking gebeurde tijdens Jazz Leuven op 23 maart bij het concert van de winnaar van vorig jaar, Teun Verbruggen. Die stelde een nieuw kwintet voor, waarin Bram De Looze, Laurens Smet, Jean-Paul Estièvenart en Steven Delannoye. In het voorprogramma trad de winnaar van Jazz Hoeilaart 2013, Artur Tuznik Trio, op. Vanaf 2015 zal de internationale jazzwedstrijd deel uitmaken van Leuven Jazz en zal ook tijdens dit festival op de Jazzmozaïek-avond met Bert Joris’ project de Award 2015 worden toegekend.

2014/2

29

Jazzmozaïekjes bluesdag, terwijl de tweede dag De Looze/Machtel/ De Waele, Saudade, Yvonne Walter met haar trio en Sofie optreden.

Info: www.yellowtime.be

Jazzathome in Mechelen wordt tien jaar en zal voor het eerst over twee dagen, zaterdag 13 en zondag 14 september, plaatsvinden. De eerste dag start met gratis optredens op en langs het Dijlepad en ’s avonds is er een tweedelig pro-

gramma rond het thema Jazz meets classic in de Stadsschouwburg. Het Gershwin-project presenteren Waldo Geuns (piano, klassiek), Piet Vansichen (zang, klassieke bas), Arne Van Coillie (piano, jazz) en Kim Versteynen (zang, jazz), nog vergezeld van Grégoire Vandersmissen, de beste tapdanser van België. Saxacorda of saxofonist Rhonny Ventat, omringd door kamermuzikanten, staat in voor het tweede gedeelte. Op zondag is er de beproefde jazzparcoursformule met liefst 24 bands op evenveel locaties in Mechelen. Enkele namen: Albert Vila Quartet, Ancesthree, Antoine Guenet trio, Benny Goodman trio, Branco Galoic & Skakavac Orchestra, Chris Joris, Dominic Marshall trio, Dré Pallemaerts inviteert…, Flygmaskin, Hoera., How Town, Jean-Luc Pappi trio, Jokke Schreurs solo, Kim Versteynen duo, Music 4 a while, Myrddin solo, Susan Clynes & Wouter Vandenabeele, Tales of 3 Cities, Tom Nelson & Dunja Mees, Yasam Hancilar Band…

Alle info: www.jazzathome.be In het najaar nemen podia in het hele land weer jazz op in het programma dat onder de vlag van het Skoda Jazz Festival 2014 wordt georganiseerd. Bij het afsluiten van deze editie konden we al enkele namen oppikken: Orquesta Buena Vista Social Club ‘Adios Tour’, Gregory Porter, Philip Catherine & Martin Wind duo, The Bad Plus, Medeski, Scofield, Martin Wind (nieuw album!), Soledad,...

Keno Harriehausen (p), Karlis Auzins (sax), Andris Meinig (cb) en Tristan Renfrow (d)

30

2014/2

De finale van de tweede editie van JazzContest Mechelen werd op 27 april gewonnen door KHQ, een kwartet rond de Duiste pianist Keno Herriehausen. Chris Joris, voorzitter van de jury, motiveerde de beslissing: “Er leefde meer emotie en spanning in de composities, improvisaties en de opbouw van echte verhalen. Overduidelijk leidde hun beslist concept en collectieve consequentie naar welkome curves, contrastzetting en een groepssound.

Een samenspraak van filmisch minimalisme, melodie en zachte, maar assertieve anarchie: een mooie balans tussen fragiliteit en kracht.” De prijs van het publiek ging eveneens naar KHQ. De prijs voor de beste solist werd toegekend aan drummer Simon Raman (BE) van de groep Steiger. Schepen van Cultuur van de stad Mechelen Frank Nobels overhandigde de trofeeën.

De winnaar speelt in het voorprogramma van het Jazz Vrijbroek festival eind augustus en een optreden in de Jazzzolder op vrijdag 12 december 2014 en 1 dag studio-opname bij DVR Recording & Mastering. Info: www.jazzcontestmechelen.be

Jazz- en bigbandwedstrijd op Luisterplein Gentse Feesten

Jazzmozaïekjes

Tijdens de Gentse feesten programmeert Muziekmozaïek op het podium aan het Laurentplein (Luisterplein) in Gent een 10-daagse happening met een wedstrijd rond jazz, bigband en Nederlandstalig Lied. Daarnaast zijn er 2 aperitiefconcerten en een JazzMMsessie op zondag (i.s.m. UITBureau en Vlamo).

maandag 21 juli dinsdag 22 juli woensdag 23 juli 15u00 Monkey Butlers Bigband The Coast Bigband Yellow Green Bigband UB2 Bigband 16u00 Mainstream Music band Saint-Michael’s Bigband Peter Nolder Steiger 17u00 Stijn Engels Quartet John Ghost Bestiaal 18u00 Maerba De winnaars van vorig jaar zijn ook opgenomen in het programma. Zo opent de winnaar van het Nederlandstalig Lied Johannes Wannyn op vrijdag 18/07 de tien-daagse. Op zondag 20 juli mag de bigbandwinnaar van vorig jaar, Boom Bigband, instaan voor het aperitiefconcert, terwijl op 21 juli Abrigo Quartet, winnaar van de Jazzwedstrijd, het avondprogramma voorafgaat. De folkwinnaar Strograss sluit dit rijtje af op woensdag 25/07.

Op zondag 27 juli spelen Midnight Blue Birds & their Sentimental Gentlemen. Deze jonge muzikanten zijn een close harmony singing group naar het voorbeeld van de heerlijk nostalgische meidenswing uit de oorlogsjaren. Behalve een zeer fijn orkestje hebben de Birds, drie in getal, ook elk een uniek stemgeluid dat op een haast zusterlijke wijze blendt. Net als dat van The Boswell Sisters, die met hun driestemmige harmonie menig hart sneller deden slaan, en op wier repertoire dat van de Birds geïnspireerd is.

KA S

Historische opname* van Jos L. Knaepen

KK Heuvels Waterstraat Stabroek - Kapellen reservaties @ kasattenhoven.be +32 (0)476 499 698

ANGELJAZZ

13 september 2014

15u

Bill Bounders Orchestra (NL)

17u

Soulful (Frank Peeters & Eddie C.)

(B)

19u

Gunther Valckenier Quintet

21u

Far Out (gospel)

(B)

(NL)

intermezzo’s: BBO-combo feat. Eddy Murlot

Info: www.muziekmozaiek.be

Photoshoot International Jazz Day 2014 Brussels

kunstencentrum

www.kasa ttenhoven .be

De finalisten in jazz zijn Bestiaal, John Ghost, Maerba, Peter Nolder, Steiger & Stijn Engels Quartet, in bigband: Coast Bigband, Mainstream Music Bigband, Monkeys Butlers Bigband, Saint-Michael’s Bigband, UB2 Bigband, Yellow Green bigband.

In onderstaand schema is te volgen wanneer de finalisten in deze categorieën optreden.

naja

2014ar

DO 31.07 | MUSEUM M (OOK OP 1, 2 EN 3 AUGUSTUS)

M-IDZOMER: MELANIE DE BIASIO, JEF NEVE TRIO & MORE jazzy moods op multidisciplinair festival van Het Depot, M en 30CC

te koop!

ZO 19.10 | 20.00 U | 30CC/WAGEHUYS

NATHALIE LORIERS - PHILIPPE AERTS - TINEKE POSTMA VS LINUS double bill als afsluiter van AppeltuinJazz festival

VR 31.10 | 20.00 U | 30CC/SCHOUWBURG

MELINGO

tango meets blues, croonerrock en bossanova

(*) Zie ook centerfold

Kostprijs A2 poster: 15 € (incl. verpakking in koker, excl. verzendkosten) Mail ons je gegevens en het gewenste aantal posters, met vermelding van Int. Jazz Day 2014 aan: redactie.jazzmozaiek@skynet.be

ZO 07.12 | 20.00 U | 30CC/SCHOUWBURG

BRAM DE LOOZE’S SEPTYCH

ft. Joachim Badenhorst, Robin Verheyen, Bo Van der Werf & more

WWW.30CC.BE - 016 300 900 - 30CC/TICKETBALIE, DIESTSESTRAAT 49, LEUVEN

2014/2

31

Photoshoot International Jazz Day 2014 - Brussels Phil Abraham Emily Allison Nicola Andrioli Rob Banken Laurent Barbier Michele Benvenuti Eve Beuvens Lionel Beuvens Maxime Blésin 32

2014/2

Cécile Broché Joachim Caffonnette Jeroen Capens Gaetan Casteels Bruno Castellucci Philip Catherine Thomas Champagne Olivier Collette Kirsten Cornwell

Vincent Cuper Raphaël Debacker Victor De Costa Jean-Paul Danhier Bart De Nolf Pierre De Surgères Matthias De Waele Mathieu De Wit François Decamps

Quinten Decraecker Fabien Degryse Christophe Devisscher Steven Delannoye Bram De Looze Alain Deval André Donni Laurent Doumont Wim Eggermont

Jean-Paul Estiévenart Geoffrey Fiorese Fabian Fiorini Tuur Florizoone Paul Flush François Garny Igor Gehenot Fabrizio Graceffa Henri Greindl

Bruno Grollet Manuel Hermia Joe Higham Sébastien Jadot Robert Jeanne Anu Junnonen Anja Kowalski Nicolas Kummert Afy Lomama

Charles Loos Nicolas Loozen Vincent Mardens Vivi Mardens Daniele Martini Marc Matthys Christian Mendoza Chris Mentens Giuseppe Millaci

Vincent Noiret Fulco Ottervanger Michel Paré Yves Peeters Dominique Pierard Alain Pierre Jean-Louis Rassinfosse Richard Rousselet Yannick Schyns

Alex Scorier John Snauwaert Olivier Stalon Daniel Stokart David Thomaere Marina Tootsie Celia Tranchand Frank Vaganée Hendrik Vanattenhoven

Arne Van Coillie Johan Vandendriessche Peter Vandendriessche Toon Van Dionant Tom Van Dyck Didier Van Uytvanck Peter Verhelst Kim Versteynen Guillaume Vierset

Margaux Vranken Adrien Volant Barbara Wiernik Nicholas Yates Félix Zurstrassen Pirly Zurstrassen foto: © Jos2014/2 Knaepen

33

JA ZZ

SEIZOEN 2014 2015 8 OKT 14 BOBO STENSON TRIO 6 NOV 14 MEDESKI, SCOFIELD, MARTIN & WOOD 14 NOV 14 DOUBLE BILL: JOZEF DUMOULIN, ELLERY ESKELIN & DAN WEISS | BRUSSELS VOCAL PROJECT 28 NOV 14 STEVE SWALLOW QUINTET 9 DEC 14 BRAM DE LOOZE SEPTYCH 30 JAN 15 ENRICO PIERANUNZI, BERT JORIS & BRUSSELS JAZZ ORCHESTRA 4 FEB 15 MICHAEL WOLLNY & TAMAR HALPERIN 31 MAR 15 MARE NOSTRUM FT. PAOLO FRESU, RICHARD GALLIANO & JAN LUNDGREN 24 APR 15 DOUBLE BILL: URI CAINE | PHILIPPE THURIOT 26 MEI 15 CHRISTIAN MCBRIDE TRIO

RESERVEER NU: debijloke.be | 09 269 92 92

34

2014/2

JazzLab Series

De zomer en het nieuwe seizoen van Tijdens de zomer doorbreekt JazzLab Series het ritme van de maandelijkse tournees. Op de meeste jazzfestivals kom je ons ongetwijfeld tegen met info over het aanstormende seizoen 2014-15. JazzLab Series stelde een mooi boeket jazzgroepen samen. De seizoensopener wordt Black Flower, een aanstekelijk project van Nathan Daems.

De opzwepende mix van afrobeat, funk, soul en jazz zorgde voor vuur op het jubileumfeest van 20 jaar JazzLab Series en dat valt ook deze zomer op Gent Jazz te beleven. Voor de oktobertournee halen we pianist Igor Gehenot in huis, ook wel de Waalse Jef Neve genoemd. Beide pianisten de-

len alvast dezelfde drummer Teun Verbruggen. November zal niet onopgemerkt voorbij gaan met Moker, een Gents jazzkwintet van gitarist Mathias Van de Wiele, dat muziek brengt met lef, humor, swingende jazzritmes en stevige rockgrooves.

De Italiaanse Brusselaar Augusto Pirodda moet zowat het best bewaarde geheim in de Belgische jazzscene zijn. In december laat hij zich bijstaan door o.a. saxofonist Ben Sluijs.

Voor de tournee van januari gaat JazzLab Series in zee met Djangofollies, het jaarlijkse festival ter ere van Django Reinhardt. Als twaalfjarige bewees violist Alexandre Cavaliere

zich al op een virtuoze manier in het gypsy swinggenre. Anderhalf decennium later toont hij dat het intimiderende nalatenschap van Django nog altijd springlevend is. Februari staat in het teken van Bart Maris, de onvermoeibare duizendpoot van de Belgische jazz, gekend van groepen zoals X-Legged Sally, Flat Earth Society en de folkband Jaune Toujours. Hij brengt een double bill met cellist Lode Vercampt en de jonge Franse beeldenstormers van Walabix.

Anno 2014 mag trompettist Jean-Paul Estiévenart in Vlaanderen misschien nog weinig belletjes doen rinkelen, over de taalgrens is hij een rising

star aan het jazzfirmament. In maart begint zijn veroveringstocht door Vlaanderen, o.m. met drummer Antoine Pierre.

JazzLab Series heeft nog meer jong jazztalent in petto. Linus, het duo van Ruben Machtelinckx en Thomas Jillings, brengt je met de intense melodieën van de akoestische baritongitaar en tenorsaxofoon op het randje van het meditatieve. In april speelt Linus in double bill met een ander straf duo: Laurent Blondiau & Yannick Peeters. De niet-alledaagse combinatie van gedempte trompet en de ritmische contrabas blijkt een succesformule. De hekkensluiter van het seizoen is Yves Peeters Group, die voor het project The Big Easy Revisited een imaginaire reis maakt naar New Orleans, samen met zanger François Vaiana en pianist Thomas De Prins. Neem zeker een kijkje op de website, waar je o.a. muziekfragmenten van elke groep kan vinden.

Info: www.jazzlabseries.be

Kandidaturen Gezocht: Ambitieuze Jazzprojecten Handelsbeurs, Flagey, De Casino, CC Muze en kunstencentra De Werf, NONA, Vrijstaat O en Rataplan gaan een coproductie aan met JazzLab Series om een innovatief jazzproject te helpen realiseren. Ben je een professionele jazzmuzikant die actief en gevestigd is in België en loop je rond met ambitieuze plannen die moeilijk of niet realiseerbaar zijn binnen de bestaande circuits? Wil je kans maken op logistieke en financiele ondersteuning? Laat deze coproductie dan het duwtje in je rug zijn.

De ondersteuning kan bestaan uit een productiebudget en/ of logistieke hulp. Er volgt een concerttournee met JazzLab Series met een gegarandeerd concert bij elk van de coproducenten. Een unieke kans voor het grijpen!

Projecten indienen: vanaf 01/06 tot 01/11/2014 Realisatie gehonoreerde project: seizoen 2015-2016 Meer info: www.jazzlabseries.be

info & tickets: www.jazzwood.be 2014/2

35

Jazzbrugge

Jazz Brugge plaatst ECM in het zonnetje Jazz Brugge wil voortaan bij elke editie een Europees jazzlabel in het zonnetje stellen.

In oktober, bij de zevende editie van het festival, komt ECM aan de beurt.

In volgende editie komen we uitvoerig terug op het volledig programma van JazzBrugge 2014, zie www.jazzbrugge.be

36

2014/2

En daarmee kiest Jazz Brugge meteen voor het wellicht bekendste label aan deze zijde van de oceaan. “Het is inderdaad misschien de makkelijkste start”, erkent medeorganisator (en jazzprogrammator bij De Werf) Rik Bevernage. “We zoeken naar nieuwe formules om ons festival voor een ruimer publiek bekend te maken. Een label centraal stellen is er een van. En dan spreekt ECM wellicht de meeste mensen aan.”

Jazz Brugge blijft wel consequent bij zijn engagement om alleen Europese jazz te boeken, met hooguit in een of andere band een Amerikaanse sideman. “Met dat scherpe profiel is onze programmering niet moeilijker – er is meer dan voldoende kwaliteitsvolle jazz in Europa – maar veel namen zijn onvoldoende bekend bij het grote publiek, ondanks hun kwaliteit.

Verneri Pohjola, die dit jaar op ons festival staat, is een fantastische Finse trompettist, maar ik maak me geen illusies over hoeveel mensen hem kennen.”

ECM, daarentegen, kent iedereen. Het label is gevestigd in München en werd gesticht in 1969 door de intussen zowat legendarische Manfred Eicher (70). Het label genoot al van bij het begin een groot prestige, zeker toen een nog piepjonge Keith Jarrett er voor begon op te nemen en in 1975 er zijn Köln Concert op uitbracht, niet alleen een fors artistiek statement, maar intussen ook de best verkochte solopianoplaat aller tijden.

Ook vandaag nog geeft ECM al het werk van Keith Jarrett uit, en van nog veel andere Amerikaanse topmusici. Maar van bij het begin heeft Eicher ook Europese muzikanten kansen gegeven. Jan Garbarek is wellicht de bekendste, en zijn soms zweverige muziek drukte een zware stempel op het label. Vandaag associëren veel mensen ECM met ietwat ijle, panoramische sfeerjazz.

“Dat klopt”, zegt Rik Bevernage. “Maar voor Jazz Brugge hebben we nadrukkelijk gekozen voor de meer avontuurlijke projecten van het label. De keren dat ik Jan Garbarek de jongste jaren aan het werk zag, vielen trouwens zwaar tegen.”

De laatste dag van Jazz Brugge, zondag 6 oktober, is volledig gewijd aan artiesten die de voorbije jaren een cd uitbrachten op ECM. Het festival programmeert in drie zalen. “De zolderzaal van het oude Sint-Janshospitaal is een prachtige ruimte, het publiek is daar altijd heel erg enthousiast, ook al kunnen we er geen piano plaatsen”, vertelt Bevernage. “Daar boeken we saxofonist Andy Sheppard met zijn Trio Libero, met drummer

Sebastian Rochford en bassist Michel Benita. In de kamermuziekzaal programmeren we traditioneel een pianist, en dat zal dit keer de in Amerika wonende Roemeen Lucian Ban zijn, met violist Matt Maneri. In de grote zaal programmeren

Tomasz Stanko

we de Albanese zangeres Elena Duni, die begeleid wordt door het trio van de Zwitserse pianist Colin Vallon, en het slotconcert is van de Poolse trompettist Tomasz Stanko, toch een van de grote namen van de Europese jazz. Hij komt met zijn Poolse band, met pianist Marcin Wasilewski, naar mijn smaak veruit zijn beste groep.”

ECM komt ook in de rand van het festival extra aan bod. Er komt een tentoonstelling met allerlei materiaal van ECM - dat belooft, want het label is ook befaamd om zijn artistieke hoezen. En er komt zelfs een inleidende cursus over ECM door Chris Vervaet, groot jazzkenner en ECM-fanaat.

Rik Bevernage hoopt op volgende edities telkens zo’n Europese labeldag te plannen,

Jazzbrugge hij denkt al aan het Portugese Cleanfeed en het Zwitserse Intakt, twee uitgesproken avant-gardelabels. Niet dat Bevernage al te ver op voorhand wil plannen. “We werken van editie tot editie.”

Want Jazz Brugge georganiseerd én gefinancierd krijgen, is telkens weer knokken.

“De crisis laat zich voelen: er is almaar minder geld”, zegt Bevernage. De Werf, een van de partners van Jazz Brugge, kreeg plots minder subsidies. “Dat weegt zwaar op onze organisatie. Enkele mensen die hier al twintig jaar werkten, zijn daardoor ontslagen. In zulke omstandigheden kan je geen extra risico’s gaan nemen.”

Editie 2014 van Jazz Brugge hing zelfs even aan een zijden draadje. “Het was uit-

eindelijk het Concertgebouw Brugge dat de knoop heeft doorgehakt om er toch mee door te gaan. Vergis u niet: Europese jazz is duur, duurder dan gewoon wat Amerikaanse muzikanten op doorreis te boeken.

Onze bands worden speciaal ingevlogen, en een muzikant die op Jazz Brugge speelt is meteen drie dagen kwijt. Gelukkig kunnen we terugvallen op de infrastructuur van het Concertgebouw en De Werf. Een openluchtfestival moet het grootste deel van zijn budget spenderen aan de omkadering en podia, bij ons gaat 80 procent naar het artistieke. En dat loont.”

Peter De Backer

CONCERTGEBOUW SINT-JANSHOSPITAAL www.jazzbrugge.be Donderdag 02/10 MÂÄK QUINTET (BE) LORIERS - POSTMA - AERTS (BE/NL) EVE BEUVENS’ HEPTATOMIC (BE) FLAT EARTH SOCIETY + MAURO (BE)

Vrijdag 03/10 BENNINK - SOOÄÄR (NL/EE) GRAEWE - REIJSEGER - HEMINGWAY (DE/NL/US) VERNERI POHJOLA QUARTET (FI) RENAUD GARCIA-FONS - LA LINEA DEL SUR (FR/ES)

Zaterdag 04/10 COURTOIS - ERDMANN - FINCKER (FR/DE) MARCOTULLI - BIONDINI (IT) ATOMIC (SE/NO) PAOLO FRESU DEVIL QUARTET (IT)

Zondag 05/10 ANDY SHEPPARD’S TRIO LIBERO (UK/FR) COLLECTIF ARFI - KOKO DE CLOWN (FR) LUCIAN BAN - MAT MANERI (RO/US) ELINA DUNI QUARTET (AL/CH) TOMASZ STANKO QUARTET (PL) ECM LABEL SPECIAL . CD RELEASES . BELGIAN JAZZ DAY VINYL MARKET . CAFE CONCERTS . WORKSHOPS

INFO & RESERVERINGEN www.jazzbrugge.be www.concertgebouw.be Ticketbalie: In&Uit Brugge Een organisatie van Jazz Brugge vzw ism De Werf, Concertgebouw Brugge, Musea Brugge

BLINDFOLD TEST

Bert Cools De Antwerpse gitarist Bert Cools (28) kreeg van Brosella Jazz carte blanche om er op 13 juli een project voor te stellen. Hij breidt zijn eigen trio Hoera voor de gelegenheid uit tot een sextet, met violist Eyvind Kang, die vooral bekendheid geniet door zijn werk met Bill Frisell, pianist Harmen Fraanje en de Litouwse Indre Jurgeleviciute op beenharp. We lieten hem enkele brokken boeiende muziek horen, benieuwd naar zijn commentaar.

John Zorn Prelude 1: The Middle Pillar, uit: The Gnostic Preludes, Tzadik, 2012. Bill Frisell (g), Kenny Wollesen (vib, bells), Carol Emmanuel (harp) (Onmiddellijk) Dit is Bill Frisell, die herken ik uit duizend. Ongelooflijk hoeveel warmte en liefde er uit deze gitaar en muziek straalt. Ik heb Frisell in april ontmoet in Nederland, het is toch altijd plezant een van je helden de hand te kunnen schudden. Veel hebben we niet kunnen praten – ik moest vooral met Eyvind Kang overleggen over ons optreden op Brosella – maar ik heb hem wel mijn cd overhandigd.

Dit is prachtig, maar ik denk niet dat het een eigen cd van Frisell is. Dit is van John Zorn, wellicht? Er is ook een harp bij, hoor ik. Op Brosella wil ik een beenharp gebruiken. Of dit niet te easy is? Zo luister ik niet naar muziek. Voor mij is emotie het belangrijkst, of ik nu naar elektro, klassiek of jazz luister. Ik vind dit gewoon prachtig, dit doet me denken aan het leven op zich.

Ralph Towner Solitary Woman, uit: Anthem, ECM, 2001.

Towner (g) (Na enkele seconden) Dit is Ralph Towner. Ik ben begonnen als klassieke gitarist, maar op mijn zestiende ben ik naar jazz overgestapt.

Vroeger maakte ik veel elektronische muziek met de gitaar als extra hulpmiddel om die nummers te schrijven. Meer en meer evolueerde ik naar de jazz. Eerst speelde ik nog met plectrum, maar door veel te luisteren naar Ralph Towner en Nelson Veras meer en meer zonder.

Ralph Towner is een mix van klassiek en jazz. Zijn manier van componeren en spelen is echt heel vrij. Vergeet niet dat de gitaar in de jazz nog altijd een heel bijzonder instrument is. Mijn band Hoera doet wat aan deze muziek denken.

Ik kan uren naar Towner luisteren. Sologitaar, tja, daar moet ik misschien eens wat meer werk van gaan maken.

The Nels Cline Singers Companion Piece, uit: Macroscope, Mack Avenue, 2014. Cline (g), Trevor Dunn (b), Scott Amendola (d) Dit is al veel moeilijker. Is dit Belgisch? Of die gitarist die nog bij Paul Motian heeft gespeeld?

Neen, Ben Monder is het toch niet.

De gitarist gebruikt veel effecten, maar ik weet niet wie het is. Dit doet me zelfs wat aan Frank Zappa denken, die bluesy improvisaties, die gitaristieke manier van improviseren. Maar ik zou dit toch geen twee keer beluisteren. Als je dan hevig wil spelen, mag het voor mijn part meteen véél heviger. Deze gitaarsolo bleef nog binnen een bepaald kader.

38

2014/2

John McLaughlin Montana, uit: The Mediterranean, CBS, 1990.

McLaughlin (g), Katia Labèque (p) Dit doet me aan Pat Metheny denken, zeker die harmonieën, heel mooi. Of aan Egberto Gismonti, die leuke Braziliaanse dansbare muziek.

(Bij het begin van de gitaarsolo) Ah, het is McLaughlin! Een kanjer, uiteraard. Vooral die Indische muziek met Shakti vind ik indrukwekkend. Daarvoor heeft hij de hele Zuid-Indische muziektraditie grondig moeten bestuderen, die hele geschiedenis van raga’s die al honderden jaren meegaan, om die daarna te gaan vermengen met jazz. En dat met (tablavirtuoos) Zakir Hussain als

partner, niet simpel.

En dan zijn trio met Al DiMeola en – vooral – Paco de Lucia. Onlangs was ik in Mexico met mijn band, op exact de plek waar Paco enkele weken te voren was gestorven. Zijn dood heeft veel indruk gemaakt op mijn flamencovrienden.

Dit stuk lijkt wel dansbare fusion. Een klassieke pianiste, zegt u? Nou, dat was er in dit stuk niet aan te horen. Ook die synthesizersound bij die piano boeide me. Met synthesizers ben ik heel erg in de weer geweest.

Mary Halvorson Septet Butterfly Orbit (No. 32), uit: Illusionary Sea, Firehouse 12, 2013. Halvorson (g), Jon Irabagon (as), Ingrid Laubrock (ts), Jonathan Finlayson, (t), Jacob Garchick (tb), John Hébert (b), Ches Smith (d) Leuke muziek, klinkt zeer New Yorkish. Dit is duidelijke de sound van de downtownscene.

Ik ken het niet, maar het doet me denken aan de M’Base sound, of mensen zoals Steve Lehmann. Een heel vrije stijl met een afro-groove in de ritmesectie. Prima vrije improvisatie.

(Bij de gitaarsolo) Een flipperkastsolo! Met die vibe, die effecten, die noten laten ronddraaien. Maar ik heb geen idee wie dit is. (achteraf) Mary Halvorson ken ik niet. Haar stijl deed me wel even denken aan Marc Ducret, al was ik wel zeker dat hij het niet was.

Ben Monder Elysium, uit: Hydra, Sunnyside, 2013; Monder (g), Theo Bleckmann (stem), John Patitucci (b) Prachtig, dit is Ben Monder. Dit is waanzinnig goed. Ik zie dit als de voortzetting van de ECM-sound. IJle stemmen, zijn heel bijzondere techniek, en lang uitgewerkte epossen: zo herken je Ben Monder. Die lang doorgecomponeerde stukken (titelnummer Hydra is meer dan 24 minuten lang, red.) zijn zowat zijn handelsmerk. Prachtige harmonieën en toch veel ruimte voor improvisatie.

Ik ben een grote fan van Ben Monder. Voor mij is hij zowat de nieuwe Ralph Towner, net iets gewaagder, iets complexer. Als je van ’t leven houdt, hou je van deze muziek.

Kurt Rosenwinkel Gamma Band, uit Star of Jupiter, Wommusic, 2012. Rosenwinkel (g), Aaron Parks (p), Eric Revis (b), Justin Faulkner (d) Lionel Loueke? (Herpakt zich snel) Neen, het is Kurt Rosenwinkel. Die textuur, die open stijl!

Rosenwinkel is echt een van de grote vernieuwers van zijn generatie, zoals Ben Monder.

Rosenwinkel heeft een unieke eigen taal ontwikkeld, die aan een piano doet denken. Dat is wat ik ook betracht, een heel pianistieke aanpak op gitaar.

Rosenwinkel schuwt niks, hij zoekt altijd nieuwe wegen op. Ook zijn vroegere cd’s, met Mark Turner op sax, vind ik heel tof. Een leuk detail: bij Italiaanse gitaarbouwer Moffa, waar ook Kurt Rosenwinkel en Hilmar Jenssen klant zijn, heb ik een gitaar laten maken. Ik heb er 19 maanden moeten op wachten, maar nu is ze klaar. Nu ze alleen nog gaan ophalen.

7 - 9 noveMBer

de Warande

neve FesT ival Tord GusTavsen ensemble vrijDAG 20.15 uur

les FêTes GalanTes J e F n e v e s o lo amp Fiddler zAterDAG vAnAf 19 uur

JeF neve en orkesT ‘in vlaamse velden’

zonDAG 15 uur

TiGran Hamasyan zonDAG 20.15 uur

Muziekkeuze en reacties opgetekend door Peter De Backer Meer over Bert Cools op: www.granvat.be

DE WARANDE TURNHOUT www.warande.be 014 41 69 2014/2 91 39

(c) Lieve Blancquaert

Blindfold test: Bert Cools

Jef Neve nodigde op de openingsavond (20 maart) van Leuven Jazz 2014 de Thaise saxofonist Koh Mr. Saxman uit, een absolute primeur voor BelgiĂŤ. Jef Neve leerde Koh kennen tijdens zijn tournee in AziĂŤ waarna ze samen optraden in Bangkok oktober 2013.

Bovendien gaf het duo een dag later dan Leuven Jazz een mini-concert in Antwerpen op uitnodiging van de Thaise ambassade.

Foto: Jos L. Knaepen

40

2014/2

Nieuw op cd/lp/dvd Redactie:

DEADLINE volgend nummer:

Mischa Andriessen, Patrick Bivort, Peter De Backer, Chris Joris, Bernard Lefèvre, Georges Tonla Briquet, Arne Van Coillie, Marc Van den Hoof, Marc Van de Walle

Te bespreken cd’s, dvd’s en ander audiovisueel materiaal graag ten laatste op 26 juli 2014 op het redactie-adres: Jazzmozaïek, Bernard Lefèvre, Laarstraat 105, 2610 WilrijkAntwerpen (Belgium)

Smaak Elke recensent tracht vanuit kennis, ervaring en natuurlijk persoonlijke visie zijn oordeel te vellen over de releases. Dat een bepaalde score al eens betwist wordt, heeft vooral te maken met smaakverschil. Het gaat niet alleen om stijlvoorkeuren: traditionele jazz, blues, avant-garde, fusion, free, enz., maar ook om de interpretatie, de vertolking, de opnamekwaliteit.

Eén gouden raad: lees het volledige verhaal rond de beoordeling, en beslis dan voor jezelf. Veel luisterplezier!

Nieuw op cd/lp/dvd Jazzmozaïek klasseert in deze rubriek de cd’s (nieuwe releases en heruitgaven) in alfabetische volgorde en illustreert het betere werk met de afdruk van de hoesjes.

De quotering is als volgt.

Top = In kader over twee kolommen met afbeelding van hoesje Zeer Goed = op één kolom met achtergrondkleur en afbeelding van hoesje Goed met hartje = op één kolom met afbeelding van hoesje Goed = geen achtergrondkleur en geen afbeelding van hoesje

Bernard Lefèvre

Antonio Adolfo Rio, Choro, Jazz...

Rodrigo Amado Wire Quartet

Raf D Backer Rising Joy

AAM Music – 53:05

Clean Feed/instantjazz.com – 49:32

Prova Records – 57:31

De Braziliaanse pianist Antonio Adolfo draagt deze cd op aan de, althans in Brazilië, legendarische en populaire pianist-componist Ernesto Nazareth (1863-1934). De cd behelst 9 songs van Nazareth, die hij schreef aan het einde van de 19de eeuw en begin 20ste eeuw.

Het repertoire kan in populariteit vergeleken worden met die van de milonga’s en tango’s uit Argentinië, de dansons en sons uit Cuba en de Broadway- en Hollywoodmelodieën uit de VS, waarmee de schrijvers ervan bekendheid oogstten. Het merendeel op dit album bestaat uit Choro’s (een Braziliaanse stijl en dansvorm, die de ritmiek der slaven uit Angola vermengt met Portugese volksmuziek). Aanvankelijk merkt men op dat de output niet die Braziliaanse furie haalt van een Hermeto Pascoal, bijvoorbeeld, maar men neme in acht dat het hier gaat om oude dansmelodieën en het ensemble van A. Adolfo brengt dit naar vandaag op een zeer charmante wijze met wiegende Braziliaanse cadansen en jazzgerichte soli.

Chris Joris Antonio Adolfo (p), Claudio Spiewak (g), Jorge Helder (cb), Marcelo Martins (f, ss), Rafael Barata (d, perc), Marcos Suzano (perc)

Onmiddellijk maakt men kennis met Rodrigo Amado’s warme, krokante tenorsaxklank en de lekkere nerveuze distortion-gitaarspatjes van Manuel Mota, die fragmentarisch het eerste, lange stuk inzetten in een onophoudelijke groei van minimalisme naar een bal van energie; dan weer plots weggezogen in de sereniteit van klokjes, cimbaaltjes en fluisterende drums. Ondertussen neuriet de tenor verder in slow-motion-melodieën en knipogen de gitaar en de contrabas gestadig over zacht percussiewerk. Zo gaat het vertelsel zijn gang zonder loslaten.

Dit is een goed voorbeeld van hedendaagse vrije improvisatie.

Het Portugese Wire Quartet heeft wel degelijk verbindingskabels bij de hand, want ze vormen een zeer boeiend gebeuren waarin ze geen minuutje verloren laten gaan. Het recept is spitsvondige verbintenissen tussen periodes, dynamiek en een schijnbaar introverte klankwereld, die echter veel openheid en expressie verraadt.

Chris Joris Rodrigo Amado (ts), Manuel Mota (g), Hernani Faustino (cb), Gabriel Ferrandini (d)

Met Daniel Romeo & Eric Legnini als producer heb je al een idee welke richting Raf D Backer inslaat op dit debuutalbum. Inderdaad, pittig aanstekelijke souljazz en blues à la Jack McDuff en Jimmy Smith en referenties naar Les McCann. Met cc rider sluit het album passend af.

Backer tekent voor de meeste composities en covert Wayne Shorter (Beauty and the Beast), Wes Montgomery (Full House), de standard Nearness of You en een traditional (Oh, the Joy!). Je voelt het spelplezier en je bent al snel mee in beweging op de feestelijke ritmes.

Bernard Lefèvre Raf D Backer (p, hamb3, frh, clavinet, keys), Lionel Beuvens (d), Cédric Raymond (cb; elb), gasten: Lorenzo DiMaio (g), David Donatien (perc)

Alexander Beets Quartet feat. Judith Nijland Trav’lin’ Light Maxanter Records – 46:21 Trav’lin’ Light verzamelt twaalf standards die iets met reizen te maken hebben. De veelheid, de kortheid en de Porsche op de cover illustreren het al: nergens wordt lang

vertoefd of diep op ingegaan. Beets kiest voor the fast life: gespierde, vlekkeloos uitgevoerde, swingende, commerciële jazz. Vocaliste Nijland kwijt zich prima van die taak, maar in plaats van de zoveelste unisono-met-sax, had ik liever een improvisatie gehad, of ontroering.

Jammer ook dat de boeiende Edgar van Asselt voor de pianosolo’s

vervangen wordt door broer Peter Beets. Dit kwartet probeert nét iets te veel een bigband te zijn.

Arne Van Coillie Judith Nijland (voc), Alexander Beets (ts), Edgar van Asselt (p), Marius Beets (b), Gijs Dijkhuizen (d), Peter Beets (p)

Ambrose Akinmusire The Imagined Savior Is Far Easier To Point Blue Note Records/Universal Music – 78:44 Evenmin als op zijn debuut bezondigt de tweeëndertigjarige trompettist zich hier aan jeugdige overdaad ook al presenteert hij een zwaar geladen programma. De titel alleen al laat een hele filosofische achtergrond vermoeden.

Opmerkelijk is vooral dat Akinmusire zichzelf bijna overal in de schaduw van zijn medemuzikanten opstelt. Hij geeft hen vrije ruimte, zij het weliswaar binnen het kader van zijn eclectische composities. Samen tasten ze de grenzen af van het grillige parcours uitgestippeld door de trompettist. Van semi avant-garde tot haast sacraal intimisme en van een Kurt Weil-verwante passage tot spacy akoestische soundscapes en postbop, alles onder elkaar verwoven in een strikt geordende chaos. Akinmusire durft ver uit de bocht te gaan maar hij doet het telkens wel met maitrise. Een bezwerende cd die door de graduele opbouw van de spanningsbogen willens nillens onder je huid kruipt. Het afsluitingsnummer (meer dan een kwartier) dwingt je onverwijld op de repeat knop te duwen. De Jason Moran van de trompet.

Georges Tonla Briquet Ambrose Akinmusire (t), Walter Smith III (ts), Justin Brown (d), Harish Raghavan (b), Sam Harris (p), Becca Stevens (voc), Theo Bleckman (voc), Charles Altura (g), Osso String 4tet, Cold Specks (voc) 2014/2

41

Nieuw op cd/lp/dvd Michel Bisceglia Singularity Prova Records – 57:02 + bonuscd 41:23

Michel Bisceglia blijft onverstoord zijn eigen weg volgen. Als componist voor de meest uiteenlopende projecten en soundtracks maar ook als pianist met zijn eigen vast jazztrio. Met deze nieuwe cd overtreffen de heren zichzelf in spaarzaamheid en finesse. Ze spelen met de tippen van hun vingers. Bisceglia pende negen nieuwe stukken neer met veelzeggende titels als Meaning Of The Blues, Puccini en Passion Theme (een rechtstreekse referentie naar zijn filmmuziek voor Marina).

Met de titeltrack verwijst hij naar de steeds sneller evoluerende technologie en het sciencefiction

kantje hiervan waarbij de mens voorbijgestreefd wordt door zijn eigen intelligentie. De soundtrack bij deze toekomstvisie bevat geen kille electro maar baadt in een uiterst gesofistikeerde gloed. Het trio genoot zodanig van de quality time in de studio dat er meteen een aantal oudere composities heropgenomen werden en als bonus-cd bijgevoegd werden. Een dubbele reden om Singularity aan te schaffen.

Georges Tonla Briquet Michel Bisceglia (p), Werner Lauscher (b), Marc Léhan (d)

Brussels Vocal Project The Art Of Love AZ Productions – 47:38

Zes stemmen, meer heeft dit sextet niet nodig om te overtuigen.

Matt Bauder Day in Pictures Nightshades Clean Feed/instantjazz.com – 56:07 Met zijn groep Day in Pictures had saxofonist Matt Bauder al een zeer goed onthaalde cd gemaakt. Deze opvolger is zo mogelijk nog beter. Kris Davis vervangt Angelica Sanchez op piano, maar voor het overige is de groep hetzelfde gebleven. Met ook nog eens trompettist Nate Wooley aan boord verwacht je hier straf avant-garde materiaal, maar gek genoeg start deze cd met een vrolijk huppelend thema dat wel van Horace Silver zou kunnen zijn. En eigenlijk ademt deze hele cd de Blue Note-sfeer van de jaren zestig uit, vrij uitzonderlijk voor een cd op Clean Feed, toch hét Europese avant-garde label van de jongste tien jaar, vergelijkbaar met het Black Saint van de jaren tachtig.

Maar maak u geen zorgen: ondanks al die fraaie melodieën is dit absoluut geen lichte kost. De band maakt van elk stuk een avontuur. Pianiste Kris Davis is prima als altijd, van Nate Wooley wisten we al dat hij niet alleen een avant-garde maar ook een toegankelijke kant heeft, en de ritmetandem zal voor velen een heuse revelatie zijn. En Matt Bauder maakt hier alweer indruk met zijn zeer volwassen klank op tenorsax.

Heerlijk hoe de band hier vrijheid en traditie combineert. Luister maar eens naar August And Counting, een prachtig stuk waarin de band misschien het meest free tekeer gaat. Het jaar is nog niet ver gevorderd, maar dit is een cd die zeker de eindejaarslijstjes haalt.

Peter De Backer Matt Bauder (ts), Nate Wooley (t), Kris Davis (p), Jason Ajemian (b), Tomas Fujiwara (d)

42

2014/2

Verwacht hier echter geen doo wop, barber shop traditie of glitter a capella. Alles draait om de stem als stem. Dus ook geen gimmicks door bijvoorbeeld op vocale wijze instrumenten na te bootsen.

Evenmin klassieke scatting à la Ella Fitzgerald. Vertrekpunt was The Art Of Love van Pierre Van Dormael met tekst van David Linx.

Deze laatste stond van meet af aan achter de groep en is tevens gastzanger op een nummer. Extra meerwaarde bij dit alles is dat de muziek speciaal gecomponeerd werd door muzikanten die een nauwe band hadden met Van Dormael: Fabrizio Cassol, Nathalie Loriers, Fabian Fiorini, Diederik Wissels, Pierre Vaiana, Pirly Zurstrassen en Serge Lazarevitch. Een aantal groepsleden schreven er vervolgens teksten bij. Een van de hoogtepunten is Neitonen opgebouwd als een Scandinavisch mythologisch verhaal met zang van Anu Junnonen (aNoo) die hier ook de tekst voor pende. Jazz? Alleszins a capella zoals je het zelden gehoord zal hebben.

Georges Tonla Briquet François Vaiana (bariton), Elsa Grégoire (alt), Anu Junnonen (alt), Frédérike Borsarello-Trésallet (sopraan), Jonas Cole (tenor), Gilles Wiernik (bas)

Uri Caine Callithump Winter&Winter/Harmonia Mundi 53:58

Paul Bley Play Blue: The Oslo Concert ECM Records/NewArtsInt – 56:07 Op 13 juli 2008 zagen we op Brosella Paul Bley (nu 82), moeilijk te been, maar eens aan de piano en met de nodige telefoonboeken als zitvlak, voluit improviseren. Wat hij toen speelde, ben ik vergeten op te tekenen. Misschien kregen we daar al een voorproefje wat hij een maand later in Oslo speelde en nu wordt uitgebracht op dit album. De Canadese pianist heeft als geen andere alle mogelijke stijlen in zijn vingers, van free over blues en standards, wat als een perfecte cocktail wordt opgediend.

De opname gebeurde in het prachtige kader van de Kulturkirken Jakob (Oslo) met een heel attent en enthousiast publiek. Bley haalt echt alles uit de (klank)kast in mooi uitgesponnen variaties.

Hij verkent daarbij volledig eigen werk en sluit af met Rollins’ Pent-Up House.

Misschien wel het ultieme Bley solo-album, waarin hij zijn naam als anagram heeft geboekstaafd.

Bernard Lefèvre Paul Bley (p)

de Johnson doet ondanks de titel vooral aan Lennie Tristano denken, en door wie Perving Berlin is geïnspireerd, laat zich makkelijk raden.

Deze cd is in één take opgenomen, zodat dit eigenlijk een registratie van een in de studio opgenomen concert is. Blij dat we er bij mogen zijn.

Peter De Backer

abstracte, puntige ideeën, het thema vaak nauwelijks herkenbaar en verbouwereerd achterlatend. Zeer zeker de moeite waard – maar wél een beetje ‘voer voor pianisten...’

Arne Van Coillie

Uri Caine (p)

Kris Davis Trio Waiting for you to grow

Jon Davis Trio Live at the Bird’s Eye

Jon Davis (p), Isla Eckinger (b), Peter Schmidlin (d)

Clean Feed/instantjazz.com – 57:49

TCB – 65:47

Gezien zijn omvangrijke reeks opnames en zijn virtuositeit mag het verbazing wekken dat Uri Caine pas aan zijn tweede solopiano cd toe is. De titel Callithump slaat op een burleske of luidruchtige parade, maar zo luidruchtig is deze cd nu ook weer niet.

Het openingsstuk (en titelnummer) is inderdaad hevig. Het start met donkere aanrollende golven, en zwelt lekker aan tot een fors avant-gardistisch stuk, om dan abrupt te stoppen.

Maar verder doet Caine vooral waar we hem voor kennen: hij mengt lustig allerlei stijlen, van ragtime over bop tot avant-garde tot klassiek.

Sepharad, het tweede stuk, is al meteen veel poëtischer, al bevat ook dat stuk verrassende wendingen. In Raindrop Prelude hoor je echt de regen druppelen, Chanson

Herbie Hancock’s Driftin’ zet, ouderwets funky, onmiddellijk de toon van deze liveregistratie van de té onbekende Amerikaanse pianist Jon Davis, hier met een ritmetandem van Zwitserse precisiemakelij. Davis speelde de afgelopen 25 jaar met zowat iedereen, maar blijft desondanks een beetje onder de radar. Hoofdreden daarvoor lijkt me, op basis van deze plaat, vooral een luxeprobleem: Davis heeft wat moeite met doseren. Hij speelt virtuoos, erg creatief, verrassend; hij vindt voor elke standard (vijf op deze plaat; verder nog bovengenoemde opener en één eigen stuk) een originele insteek, neemt je mee op een achtbaan van soms

Gent Jazz Club programmeerde dit voorjaar twee pianotrio’s na elkaar, twee keer de combinatie van piano, bas en drums, en toch kon de muziek nauwelijks meer verschillen.

Jacky Terrasson bracht met verve en enthousiasme vooral standards, kraaide het soms uit van de pret, liet het publiek genieten van zijn dartele virtuositeit. Kris Davis, een uitstekende Canadese pianiste die intussen al jaren in New York actief is, speelde veel bedachtzamer, en met duidelijke invloeden van avant-garde pianisten als Cecil Taylor of Andrew Hill.

Het thema van deze cd, geschreven tijdens de zwangerschap van haar zoontje Benjamin, mag dan vreugdevol zijn, Davis’ muziek (allemaal eigen composities) is vooral cere-

Nieuw op cd/lp/dvd

B.O.A.T. Spinning Jenny

Eli Degibri Twelve Plus Loin Music – 47:03

RAT Records – 66:33 Na een nieuwe succesvolle tournee kriskras door Europa en deze live cd met opnames van concerten die in 2013 plaatshadden, moet dit zonder meer de internationale bevestiging worden van Teun Verbruggen. Spinning Jenny is een cd die aantoont dat zijn Bureau Of Atomic Tourism tot de absolute top van de huidige improvisatiescene/freejazz/avant-garde behoort. Deze supergroep ontketent alle duivels in de nebula ergens tussen jazz, rock, reverb en fuzz. Geen gratuite stijloefeningen in het wilde weg maar duidelijk gerichte en gestructureerde patronen waarbij alle bijdragen van evenveel belang zijn. Elke geluidslaag, elke ontlading, elk energieveld, elke nieuwe wending vormt een onmisbare schakel in een soms ogenschijnlijke chaos. Extra troef is dat de heren plots ook tempo en volume naar beneden durven halen. Zoals op het einde van de cd, dat dan weer perfect aansluit bij het heel broze begin. Een extra bewijs dat alles wel degelijk uitgekiend en uitgemeten is en dat de wisselende positioneringen en herpositioneringen onderdeel van een doordacht plan vormen. Met een Verbruggen die moeiteloos op hetzelfde wereldniveau staat van heren als Marc Ducret en Nate Wooley. Extra aanrader is de vinylversie (dubbel-lp) van de vorige cd Second Law Of Thermodynamics onder de titels Arco Idaho en Scintigraphy. Van deze laatste werd de hoes ontworpen door niemand minder dan Pierre Alechinsky.

Georges Tonla Briquet Teun Verbruggen (d, elec), Andrew d’Angelo (as, bkl), Nate Wooley (t), Jozef Dumoulin (frh), Marc Ducret (g), Jasper Stadhouders (b)

braal. Het lang uitgesponnen openingsstuk van meer dan 15 minuten is typerend voor haar esthetiek: complex gestructureerd, wisselend van stemming en klankkleur, concentratie vergend van de luisteraar.

Davis vermengt graag avant-garde jazz met modern klassiek, en dat valt heus niet alleen op in Berio, een stuk dat naar we aannemen opgedragen is aan de Italiaanse componist. Hier en daar creëert Davis heel bijzondere geluiden, door in

de piano aan de snaren te plukken – in Gent zagen we haar ook met spelden in de weer.

Met bassist John Hébert en drummer Tom Rainey heeft Davis twee grote namen van de New Yorkse avant-garde ter beschikking. Deze cd geeft een prima beeld van de creatieve downtownscene.

Peter De Backer Kris Davis (p), John Hébert (b), Tom Rainey (d)

Acht van de negen nummers op deze cd zijn van Degibri (Autumn In NY is van Vernon Duke), en na beluistering weet je heel zeker: compositorisch staat de man op scherp. Het leuke aan deze plaat is dat Degibri – van Israëlitische afkomst – bewust gekozen heeft voor (erg) jonge muzikanten: de pianist is 16, de drummer is 18. In de liner notes wordt de vraag bewust gesteld: “Kun je dit horen?”.

Eerlijk? Neen, wij hadden dit nooit vermoed, maar het viel ons toch wel op dat de pianist soms heel druk aan het werk bleef tijdens soli van anderen. Eigen stijl of beginnersfoutje? Voor het overige getuigt de cd van een maturiteit die je niet elke dag te horen krijgt.

Degibri laat zijn jonge muzikanten veel vrijheid (Lehavi op The Spider bv.) en dat komt ten goede aan het geheel. Een muzikant is een Peter Pan: hij weigert op te groeien en blijft speels… Degibri zelf is niet aan zijn proefstuk toe; hij musiceerde met Foster, Hancock, Mehldau, Barron, om er maar enkele te noemen. Zijn krachtige en wendbare fraseringen typeren zijn stijl. De variaties tussen tenor en alt maken het alleen maar leuker om te luisteren. De plaat bevat ook erg dansbare muziek met heel wat Zuid-Amerikaanse ritmes en invloeden. Gaaf gespeeld werk!

Marc Van de Walle Eli Degibri (ts, ss, mandoline), Gadi Lehavi (p), Barak Mori (b), Ofri Nehemya (d), Shlomo Ydov (voc on #7)

Michael Dessen Trio Resonating Abstractions Clean Feed/instantjazz.com – 45:33 Dat de Californische trombonist Michael Dessen bij George Lewis studeerde, hoeft niet te verbazen. Net als Lewis – begonnen als avant-garde trombonist, later vooral bezig met elektronica – is Dessen gepassioneerd door de mogelijkheden van computers bij het componeren. Van de zeven composities op deze cd zijn er drie waarin de computer nodig was voor ‘live sampling and

processing’, en eentje zelfs voor ‘algorithmic composition’.

De computer vult de trombone aan met bevreemdende effecten, al blijft het allemaal meestal vrij sober. Een compositie is geschreven voor drummer Dan Weiss, een andere voor bassist Christopher Tordini. Bij de drumsolo is de elektronica prominent aanwezig, bij de minimalistische bassolo is ze nauwelijks hoorbaar.

Dessen is een prima trombonist, die in vergelijking met leermeester George Lewis een veel drogere klank heeft. Al zijn composities, met of zonder elektronica, baden in een avant-gardistische sfeer en roepen herinneringen op aan het meer experimentele werk van Bassdrumbone, het trio van Ray Anderson.

Peter De Backer

John Escreet Sound, Space and Structures Sunnyside Records – 43:50

Deze cd werd gekozen tot Deense jazzplaat van 2013. Het bewijst meteen dat de Denen een ruime kijk op jazz appreciëren want wat deze vier muzikanten hier brengen gaat heel breed. Je kan hun sound nog het best omschrijven als een kruising van wat Tuur Florizoone doet en Penguin Cafe Orchestra. Soms uiterst filmisch (Nino Rota is evenmin ver af) terwijl ze hierbij niet terugschrikken om de blues in Mingus zijn Goodbye Pork Pie Hat nog sterker te accentueren. Een medley van drie Ellington-composities gebruiken ze om een rechtstreekse link te leggen tussen The Duke, Sidney Bechet en FES terwijl ze afsluiten met Nocturne Opus 9, n°2 van Chopin. Denen met smaak die zowel hun klassiekers kennen als zin hebben voor avontuur.

Georges Tonla Briquet

De Engelse pianist John Escreet (29) is sinds 2006 actief op de New Yorkse downtown scene en maakte al veel indruk aan de zijde van David Binney, Antonio Sanchez of Chris Potter. Op zijn eigen cd’s speelde Escreet zowel piano als allerlei synthesizers, maar altijd met een zware avant-garde inslag.

Geen wonder dus dat Escreet een grote bewondering koestert voor zijn landgenoot Evan Parker (70), een van de grote pioniers van de Europese freejazz. De twee wilden al lang samenwerken, maar dat lukte pas toen Parker een week lang zijn gang mocht gaan in The Stone, de New Yorkse club van John Zorn. Parker nodigde toen het trio van Escreet uit (dat met John Hébert en Tyshawn Sorey nog eens twee hyperactieve New Yorkers aan boord heeft) voor een bijzonder concert. Zoals ook Paul Bley het zou doen speelde Parker toen eerst in wisselende duobezettingen, en in de tweede set met het hele kwartet. Ook tijdens de opnamesessie voor deze cd later die week, volgde dezelfde aanpak.

En zo is het openingsnummer hier een pakkend duet voor piano en drums, Part V een dialoog tussen Escreet en Parker. Op de andere stukken is het kwartet in volle glorie te bewonderen, met het forse uptempo Part VII als uitschieter. Parker, zowel op sopraan- als tenorsax te horen, past naadloos in de esthetiek van Escreet. Alleen in Part IV klinkt zijn prepared piano alsof er elektronica mee gemoeid is.

Dat de jonge Brit een prima pianist is, valt hier uitgebreid te bewonderen. Opvallend wel dat hij hier meer dan op zijn eigen platen af en toe heel sterk aan Cecil Taylor doet denken.

Peter De Backer

Emil de Waal (d), Gustaf Ljunggren (g), Søren Kjærgaard (p), Elith ‘Nulle’ Nykjær (kl)

John Escreet (p), Evan Parker (ss, ts), John Hébert (b), Tyshawn Sorey (d)

Michael Dessen (tb, electr), Christopher Tordini (b), Dan Weiss (d)

Emil de Waal + Gustaf Ljunggren and Søren Kjærgaard feat.

Elith ‘Nulle’ Nykjær Eigen beheer – 38:24

2014/2

43

Nieuw op cd/lp/dvd Ben Faes/ Bruno de Groote En Route Vlaamse Kunst Records – 50:20

die zich nergens overschreeuwt of oppompt, overwegend subtiel en daarmee sympathiek. Toch zou nu en dan een uitschieter of uitbarsting de cd naar een hoger plan tillen. Het is niet zo dat de beide heren te netjes spelen, zeker niet, maar een vleug meer vuigheid zou geen kwaad kunnen.

Mischa Andriessen Ben Faes (b), Bruno de Groote (elg)

De cd-hoes bevat een even geestige als sprekende foto waarop deze twee Belgische musici in de kleine kamer van wat een woonwagen lijkt, staan te spelen. De bezetting van bas en gitaar is in alle opzichten een wendbare, je kunt er veel kanten mee op, je kunt er ook vrij eenvoudig mee op pad. Vermoedelijk dat het En Route uit de titel op dat laatste slaat. Het duo brengt elf songs die op twee bewerkingen van klassieke composities van Chopin en Eccles alleen zelf geschreven zijn. Daarin komen flink wat stijlen voorbij; jazz, blues, tango en meer. Stuk voor stuk lekker los uitgevoerd, waarbij vooral de gitaar door het ongepolijste geluid en de schijnbaar lichtelijk nonchalante speelwijze goed levendig overkomt.

En Route bevat wat je met recht kamerjazz mag noemen. Het is muziek van het kleine gebaar, muziek

Fabian Fiorini/ Greg Houben Quartet Bees And Bumblebees Igloo Records/NewArtsInt – 63:51

De co-leiders schrijven samen 7 thema’s en Houben schrijft er 3 alleen. Fiorini kiest hier voor een vrij catchy en orthodoxe jazz voor zijn doen, maar laat zijn stem duidelijk doorsijpelen in zijn brede, originele begeleidingen en zijn persoonlijk poëtische tot exuberante solo’s. De thema’s zijn opgewekt, vlot, mooi, spitsvondig en regelmatig swingt

Collapse Bal Folk Igloo Records/NewArtsInt – 47:43 Deze jonge Belgen zijn de little town blues ontgroeid en drummer Alain Deval heeft de formatie van zijn dromen samengesteld (tot hier toe, want jazzmuzikanten reizen in hun hoofd en dat geeft resultaten, indien dit Belgisch jazzlandje er tenminste eens wat op zou letten). Deze vier jongelingen gaan hier lekker assertief te werk en ontvluchten het plaatselijke academisme binnen de jazz, die ons zo makkelijk wordt opgelegd. Zij gaan hier nog in groeien als de motivatie stand houdt. Deze benadering kon evengoed uit Berlijn of New York zijn ontsproten. Ze gaan een interessante richting uit, die nog kan aangescherpt worden. Alain Deval schrijft puike, eigenwijze composities, die semi-abstract een wereldkroniek vertellen. Krachtige snelzinnen op vurig cimbaalwerk wisselen abrupt met rubato gesprekken. Patterns en thema’s duiken regelmatig op in het midden van een stuk. Vaak snoeren deze zoekers prachtig ingezette drivemomenten reeds na 1 minuut de mond, dus voor we gaan vingersnappen, stappen zij al in wat ander moois. Yannick Peeters’ Lente en Steven Delannoye’s Hopscotch plaatsen rustpunten in de cd-opbouw, al gebeurt dit evengoed binnen Deval’s composities. Deze drummer draagt een grote liefde uit naar zowel de vrije impro, de open interactie en de drijfveer van de jazz; een jonge muzikant van deze tijd. Dat zijn ze alle vier en dat is Collapse sowieso.

Chris Joris Alain Deval (d), Yannick Peeters (cb), Jean-Paul Estiévenart (t), Steven Delannoye (ts, bk)

het de pan uit of stappen zij in latin-ritmes. Greg Houben bebopt enorm authentiek met glasheldere trompetklank en bezit de chops van

IGLOO RECORDS NEW RELEASES Fiorini/Houben quartet Bees and Bumblebees IGL249

Greg Houben trumpet Fabian Fiorini piano Cédric Raymond bass Hans Van Oosterhout drums

die bop-veteranen. Bassist Cedric Raymond heeft een prachtige sound en zorgt voor knappe soli en onderlijning; en natuurlijk is er drumwizzard Hans van Oosterhout, die we eerder de drumwhisperer kunnen noemen, zoals hij met brushes omgaat, zowel in een ballade als in razende tempo-swing: inventief en smaakvol. Dit is een traditionele benadering, maar met veel chemie tussen de musici. Er is ontroering en, ondanks de grote logica, wordt er geen enkele noot gratis geformuleerd. Mooie, frisse cd.

Chris Joris Fabian Fiorini (p), Greg Houben (t), Cedric Raymond (cb), Hans van Oosterhout (d)

Fullduplex Modern People

L’Âme des Poètes

Embrace Recordings – 53:06

L’interview Brel, Brassens, Ferré

IGL246

Fabien Degryse guitar Pierre Vaiana sax alto J-L Rassinfosse doublebass

Igloo Records Bld Léopold II, 153 -1080 Brussels Tél. +32 (0)2 538 90 01 info@igloorecords.be www.igloorecords.be

44

2014/2

Met Modern People levert trombonist (en componist-arrangeur) Louk Boudesteijn een erg mooi album af.

De muziek is moeilijk te plaatsen:

er is veel funk, maar zonder dat die ergens overgearrangeerd wordt.

Een gezonde dosis anarchie belet dat – anarchie met veel blazers, die me aan Britse voorlopers als ‘Loose Tubes’ doet denken, of aan het jaren tachtig werk van Andy Sheppard, of misschien zelfs aan Miles.

De talrijke filmische passages, met traag ontwikkelende harmonieën, profiteren van het rijke klankenpalet van de schare gastblazers, nog smaakvol uitgebreid met vervormde moogs en elektronica.

Fullduplex maakt geen solistenmuziek, al zijn er mooie bijdragen van Boudesteijn, van pianist Godefroy (het wat klassiekerige 12013, een erg mooi stuk en arrangement), gitarist Otay (Tenterhooks), en Mete Erker (die Black Smokers naar een mooie climax blaast). Dit is een mooi uitgebalanceerde plaat, met veel smaak en oor voor detail.

Meesterlijk. We hopen dat deze band gauw eens naar België komt.

Arne Van Coillie Louk Boudesteijn (tb, micromoog, perc), Rein Godefroy (p, keyb), Ferhan Otay (g), Michel van Schie (b, moog b), Pim Dros (d, perc), Angelo Verploegen (tp), Rob van de Wouw (tp), Morris Kliphuis (hoorn), Juliane Gralle (tba), Mete Erker (ts, ss, perc), Bart Wirtz (as, fl), Tini Thomsen (k, bk), Miguel Boelens (ss, as, ts)

Goldings/Bernstein/ Stewart Ramshackle Serenade Pirouet Records – 63:31 Drie degelijk op elkaar ingespeelde topmuzikanten in trio, dat schept toch hoge verwachtingen?

Wij waren ietwat teleurgesteld.

Op deze cd krijg je mooie – maar o zo brave – duetten tussen gitarist en organist. Stewart houdt het ritme gaande, doet wat van hem verwacht wordt, maar kan nergens uitbreken of een stuwende kracht toevoegen. Het drietal brengt mooi gespeelde tunes, de plaat klinkt eerder intiem, maar mist echt wel drive en enthousiasme.

Het gitaarwerk van Bernstein is melodieus maar nergens is er ook maar enig spoor van een beetje durf. Deze toegankelijke schijf bevat vooral eigen werk, maar er is ook een track van Jobim en eentje van Horace Silver. We hadden bevlogenheid en gedrevenheid verwacht, we kregen een eerder saai geheel, dat weliswaar geen twijfel laat bestaan over de technische kwaliteiten van de bandleden. Maar vuurwerk komt er nooit.

Jammer.

Marc Van de Walle Larry Goldings (org), Peter Bernstein (g), Bill Stewart (d)

Nieuw op cd/lp/dvd Hess/AC/Hess Spacelab Gateway Music – 43:20 9:27

Er hangt duidelijk iets in de lucht ginder waardoor de Scandinavische muzikanten meer dan anderen ter wereld een poëtische zeggingskracht hebben. Dat geldt ook voor dit trio waarbij elk groepslid een aantal composities leverde.

Extra meerwaarde hier is dat het niet gaat om een pianist en twee begeleiders maar dat de bijdrage van elkeen even belangrijk is om dit picturaal eindresultaat te bereiken. De drie zijn grootmeesters in het aan elkaar rijgen van voorbijglijdende toonbeelden in slow motion waarbij de spaarzame maar precies geplaatste details het verschil maken. Allemaal heel lyrisch en vooral spacy zoals de titel aanduidt maar zonder special effects. Pure driedimensionale schoonheid die trend- en tijdloos is, opgebouwd rond melodielijnen die een haast mystiek aura uitstralen.

Georges Tonla Briquet Nikolaj Hess (p), Anders Christensen (b), Mikkel Hess (d)

Hiromi Move (The Trio Project) Telarc – 69:21

Bij deze jonge generatie, vaak razend begaafd en gespekt met een glanzende muzikale opleiding, ontbreekt het meestal aan avontuur, zich overgeven aan onbaatzuchtige zoektochten en spontaniteit, tenminste als vertrekpunt. Toch kunnen we er niet naast dat Hiromi één van die wonderkinderen is, die een performance podiumwaardig, hetzij krachtig, hetzij soms boeiend of overweldigend maakt. Bij haar soloconcerten komt die kracht-

toer nog over als een evenement, waarbij we haar vaart en vaardigheid met een waw-gevoel ondergaan, doch eens gesetteld in een ritmesectie, verliest ze dat verrassingseffect en wordt ze gewoon de zoveelste erg slimme, technische kloon met de ongelooflijke vingervlugheid à la Rubalcaba, de trekjes van Hancock en die vastbijtende Japanse discipline. Wat diepzinnigheid en muzikale verwondering betreft, blijven we op onze honger zitten, maar wel iets voor de liefhebbers van demonstratieve, zij het virtuoze krachtpatserij.

Chris Joris Hiromi (p, kb), Anthony Jackson (cbg), Simon Phillips (d)

Vijay Iyer Mutations ECM Records/NewArtsInt – 60:18

Van zijn Indische roots tot een eigen versie van Michael Jackson’s Human Nature, Vijay Iyer heeft er met zijn zeventien cd’s al een grillig en verrassend parcours op zitten. Op zijn debuut voor ECM blijft hij dezelfde avontuurlijke weg volgen. Deze keer bevat de setlist afwisselend solopassages (al dan niet met de hulp van elektronische effecten) en de samenwerking met een strijkerskwartet. Voor dit laatste grijpt hij terug naar een suite die hij reeds een aantal jaar geleden componeerde. Het is een flirten met zowel de repetitieve structuren van Philip Glass als de weemoed van Eleni Karaindrou en een eigen benadering van Ligeti’s minimalistisch modernisme. De solostukken zijn eerder donker van ondertoon. “Het verliezen van de onschuld” zoals hij in ons interview verklaarde (zie in dit nummer). Mutations is vooral ook onweerlegbaar een typische ECM-release. Etherisch, zwevend, poëtisch maar tegelijkertijd sterk verankerd in ‘the dark side’.

Benieuwd wat dit live zal geven in het decor van een grote festivaltent als deze van Middelheim.

Georges Tonla Briquet Vijay Iyer (p, electr), Miranda Cuckson (v), Micht Wiancko (v), Kyle Armbrust (viola), Kivie CahnLipman (violoncello)

1724 – Luca Kézdy/ Emil Gross/Tomek Les Escaped Fragments IZK – 78:44 Achter de naam 1724 schuilen drie muzikanten die hun sporen reeds verdienden in de werelden van free, impro, fusion, drum‘n’bass en hiphop. De Hongaarse violiste Kézdy musiceerde al aan de zijde van o.a. Laurent Blondiau terwijl de Oostenrijkse drummer Emil Gross vertoefde in het gezelschap van Joe Fonda en Oliver Lake en de Poolse gitarist eveneens in verschillende formaties actief is. Hoes en titel weerspiegelen perfect de inhoud.

1724 staat hier synoniem voor een gefragmenteerde geluidscollage onderverdeeld in vier suites.

Een luisterspel boordevol (spacy) effecten, abstracte passages, ontwrichte psychedelica en dissidente schakeringen. Met een verrassend akoestisch hoofdstuk om te eindigen dat in schril contrast staat met het voorgaande.

Verschillende luisterbeurten zijn geen luxe om alles te doorgronden. Wie houdt van een hoge graad van esthetische anarchie is hier aan het juiste adres.

Georges Tonla Briquet Luca Kézdy (v), Emil Gross (d, elec), Tomek Les (g)

Kim In The Middle Open & Close Rail Note Records – 59:22

Pierre Dørge & New Jungle Orchestra Tjak Tjaka Tchicai SteepleChase/Music&Words – 66:41 De Deense gitarist herdenkt zijn mentor John Tchicai met stevige tot nostalgische composities, integer gebracht door zijn nieuwe Jungle Orchestra, waarin meer en meer jonge musici plaatsnemen. Hij laat de muziek tegenwoordig dan ook figuratiever uit de hoek komen dan indertijd met Tchicai’s Cadentia Nova Danica orkest, maar er is geen sprake van afgeroomde arrangementen, noch academische uitpakkerij, zoals het geval is bij sommige hedendaagse grote ensembles. Integendeel, de band klinkt offensief en bijt de muziek spannend van zich af binnen gegevens als groove, harmonie en thematiek. Het brede spectrum van invloeden heeft Pierre Dørge’s muziek altijd gekleurd, waaronder Afrikaanse ingrediënten (hij werkte vaak met Afrikaanse musici zoals o.a. de Zuid-Afrikaanse Johnny Dyani). Met zijn 5 blazers, ritmesectie, Afrikaanse percussie, zang, piano en synthesizer schept Dørge een zulkdanig boeiend kleurenpalet, waarin de ode aan de gewezen avant-garde hand in hand gaat met discipline, humor, mysterie en spitsvondigheid. Een uiterst originele band en cd vol koppige wereldmuziek en méér. Een ware festival-act.

Chris Joris Pierre Dørge (g, leader), Gunnar Halle (t), Morten Carlsen (ts, taragot), Jacob Mygind (ts, ss), Anders Banke (ts, k, bk), Kenneth Agerholm (tb), Irene Becker (p, synth), Thommy Andersson (cb), Martin Andersen (d, cajon), Ayi Solomon (perc)

(Finoulst), waarbij ze de lyrics schreef. Schuif wat dichterbij en open de oren!

Bernard Lefèvre Kim Versteynen (voc), Arne Van Coillie (p), Flor Van Leugenhaeghe (cb), Luc Vanden Bosch (d, perc)

Sinds het debuutalbum in 2011 heeft zangeres Kim Versteynen een hele weg afgelegd. Ze won in duo met gitarist Tim Finoulst de Jong Talentwedstrijd in Dinant (2013). Daarnaast legde ze zich verder toe op haar eigen groep, waarmee ze nu Open & Close voorstelt. Je voelt dat ze is gegroeid en nog dieper graaft om haar eigen stem(pel) door te drukken. Ze flirt met Braziliaanse ritmes (Nascimento en Veloso) en het grote repertoire (Gershwin).

Open & Close bevat daarnaast sterk eigen werk. Daarbij vocaliseert ze graag, en is altijd perfect ondersteund door haar klassemuzikanten. Ze bekoort in haar eigen As You Are en de aangereikte composities Minor Idea For A Walk (Van Coillie) en Kind Of Grey

Kullhammar/Aalberg/ Zetterberg Basement Sessions Vol.2

het hoofdzakelijk puur adrenalinevoer à la Mostly Other People Do The Killing met Kullhammar die eenzelfde vurige aanpak heeft als Jon Irabagon. De drie heren creëren een flow van ideeën maar met gerichte, zij het korte interludiums om hun gps-systemen tijdig terug op elkaar af te stemmen.

Vuurwerk van begin tot einde.

Georges Tonla Briquet Jonas Kullhammar (ts, ss, taragato), Torbjörn Zetterberg (cb), Espen Aalberg (d)

Clean Feed/instantjazz.com – 57:20

Nicolas Kummert Voices Liberté Prova Records – 61:02

Dit Zweeds trio maakt gebruik van de dynamiek uit de free en hardbop van de jaren vijftig en zestig en trekt de lijnen verder door van Rollins en Coltrane. De openingstrack bijvoorbeeld opent op een lichte dronetoon waarna de link gelegd wordt met de Oosterse zoektocht van Coltrane. Daarna is

Jazz en protest hebben een lange geschiedenis samen. Met een eigen compositie als Stand Up Today (for Trayvon Martin) en zijn vertolking van het vijfenzeventig jaar oude anti-lynchlied Strange Fruit schaart de Belgische saxofonist en zanger Nicolas Kummert zich in die traditie. Met een belangrijk verschil, verwacht bij Kummert niet dat zijn afkeer van onrecht verklankt wordt in furieuze muziek. Liberté lijkt een plaat waaraan woede vreemd 2014/2

45

Nieuw op cd/lp/dvd is. De plaat klinkt juist opvallend relaxed, soms zelfs zonnig. Er klinken ook subtiele referenties aan reggae in door. Zeker niet vreemd, want ook in die muziektrant is menig protestsong vertolkt.

Kummert schakelt voortdurend tussen sax en zang en over de gehele linie is Liberté een cd met twee gezichten. Er zijn een paar heel sterke stukken, waarin de aangenaam wringende combinatie van ingetogen vocalen en intens saxofoonspel heel goed werkt. Te meer daar Kummert even smaakvol als subtiel weerwoord krijgt van zijn vierkoppige band. Op andere momenten echter is hij denkelijk te ver verwijld in

zijn concept. De somtijds aangewende talkbox doet nodeloos hip en daarmee onprettig gedateerd aan. Bovendien werkt die versluierend waardoor de boodschap naar de achtergrond wordt verdrongen, iets wat met name in het al genoemde Strange Fruit met recht een ongelukkige keuze genoemd kan worden. Daar staan prachtige eigen songs als This Is My Rhythm tegenover.

Mischa Andriessen Nicolas Kummert (sax, voc, talkbox), Alexi Tuomarila (p), Hervé Samb (g), Nicolas Thys (b), Jens Maurits Bouttery (d)

Robert Kusiolek feat.

Perry Robinson The Universe Multikulti Project – 45:33

Een heel lekkere vrije impro-cd, die live werd opgenomen op 3 data in Duitsland en Polen. Vrije

muziek, gecapteerd op concert, draagt het voordeel van de chemie met het aanwezige publiek en dat is steeds een pluspunt. De muziek golft dan ook evenwichtig van minimalisme en detailspel tot heerlijke drive (bijv. sterke spurtjes tussen accordeon en drums).

Elk van de 8 delen (zonder titel) van zo’n 4 tot 7 minuutjes bezit een wereld van klimaatverschillen (in werkelijkheid betreft het één lange improvisatie, maar werd het in 8 tracks gecut voor de cd). Dat duidt op alertheid van de improvisators naar mekaar toe en de besluitvaardigheid van dit kwartet.

Kusiolek is een razend goed accordeonist en verraadt de beheersing

van zijn instrument meermaals in vliegende passages, terwijl hij op het juiste moment enorm communicatief inspeelt op het geheel zonder opzettelijk animo. Perry Robinson (kl), die reeds decennia lang opereert in Europa, maar godvergeten is in ons landje, werkte met Archie Shepp, Burton Greene, Henry Grimes, Kletzmer-bands en (ja, hoor) Dave Brubeck. Hij verwerkt als avant-garde-kind uit de New Yorkse sixties heel subtiel zijn Joodse roots in deze vrije impro. Klaus Kugel is een zalig drummer, die weet wat dynamiek is en schitterend met gongs, bellen en klokken kan omgaan. C. Ramond’s contrabasspel is duister; uit puur

se van Perry en zijn medemuzikanten (gitarist Nate Radley, bassist John Hebert, drummer Jeff Hirshfield) staat natuurlijk buiten kijf.

Dit klinkt als vintage classic jazz uit de gouden Blue Note periode.

Nooit verrassend maar wel pure klasse over heel de lijn.

Britse pianist kent duidelijk zijn klassiekers maar weet tevens precies wat er tegenwoordig goed in de markt ligt. Dit is geen verwijt, eerder een pluspunt. Hij drijft mee op de succesgolf van een ganse generatie landgenoten die momenteel furore maakt. Op te volgen met stip.

Jazz & Beyond De nieuwste van de Indonesische gitarist Dewa Budjana – Surya Namaskar, Moonjune Records – is heel wat steviger en beter gefocust dan zijn vorige. Dat hij twee veteranen als bassist Jimmy Johnson (Steve Gadd) en drummer Vinnie Colaiuta (Herbie Hancock, Jeff Beck) naast zich heeft, zal daar niet vreemd aan zijn natuurlijk. De progrockinvloeden van Camel zijn (bijna) weggeslepen, nu kiest hij resoluut voor uiterst gearrangeerde jazzrockfusion met zelfs een Pink Floyd-touch en een link naar zijn eigen origine. Fuzz en distortie zijn daarbij aan de orde van de dag. Met gastrolletjes van toetsenist Gary Husband (Allan Holdsworth) en gitarist Michael Landau (James Taylor). Zeker voor de fans van John McLaughlin, Elliott Sharp en de jonge Pat Metheny.

Met Orchestra Vivo! (Igloo Records) verwezenlijkt Garrett List een jarenlange droom. Hij bracht een orkest van een dertigtal muzikanten samen waarvan een aantal de opdracht kreeg nieuwe composities te pennen voor dit gezelschap. Invloeden galore met improvisatie als rode draad.

Er zijn heel wat parallellen met de projecten van Jean-Paul Dessy en zijn ensemble Musiques Nouvelles maar de referenties reiken ook tot Ravel en Schubert.

De teksten zijn gedichten van o.a. Emily Dickinson, Friedrich Rückert en Garrett List zelf. Zeer orkestraal maar zonder overdaad en daardoor uiterst toegankelijk.

46

2014/2

Bassist Martin Wind ging op zijn beurt de uitdaging aan om jazz en klassiek met elkaar te laten versmelten. Turn Out The Stars (whatifmusic) is meteen ook een uitgebreide ode aan Bill Evans.

Wind wist hiervoor het Orchestra Filarmonica Marchigiana te strikken. De muzikanten van zijn eigen kwartet zijn hier Scott Robinson (ts), Bill Cunliffe (p) en Joe La Barbera (d). Het orkest pakt regelmatig uit op grootse wijze maar er is heel wat ruimte voor pure jazzinterventies. Muziek met een overweldigende impact en toch heel wat finesse door de solomomenten. Nu eens waan je je in een heuse concertzaal, dan weer in een stomende jazzclub. Heel sterk.

The Visible Ones (Clean Feed) van Matthieu Donarier & Albert van Veenendaal’s Planetarium is een collectie van twaalf auditieve snapshots waarbij de stilte opgevuld wordt met pure poëzie en een morsetaal gecreëerd en opgesteld aan de hand van sopraan- en tenorsax in combinatie met (prepared) piano. Een titel als Univers Elastique is daarbij veelzeggend.

Op zijn nieuwste cd Rush (Brooklyn Jazz Underground) schippert gitarist Tom Guarna (Wallace Roney, Lenny White, Billy Hart) handig tussen fusion, postbop en gevleugelde melodielijnen. Voor Pat Metheny en Philip Catherine adepten met Danny Grissett (frh) en Joel Frahm (ss, ts) die het verschil maken. Een interessante release uit New York

waarbij modernisme en een knipoog naar welbepaalde tradities elkaar op een waardige manier aanvullen.

Wie daarentegen naar wat achtergrondmuziek op zoek is in het verlengde van Kenny G kan zich Evolve (Artistry) van saxofonist Jackiem Joyner aanschaffen.

Het begint allemaal veelbelovend met wat souljazz en uitgebreide orkestratie à la Motown indertijd maar daarna worden alle plooien helemaal glad gestreken en is de spanning verdwenen en daarmee ook de aandacht.

Dan beter de old school jazz van tenorsaxofonist Rich Perry die op Nocturne (SteepleChase) perfect balanceert tussen Ben Webster en Sonny Rollins aan de hand van een aantal standards. De experti-

Eveneens sterk aan te raden is Spirit Speech (Origin) van het Dominic J Marschall Trio. Deze

Georges Tonla Briquet

1 20/05/14 Nieuw op cd/lp/dvd

2014-05 HKM Ad Jazzmozaiek 14 HR.pdf

hout gesneden en hij is evenredig alert in dit heerlijk fragmentarisch samenspel.

Chris Joris Perry Robinson (kl), Robert Kusiolek (acc), Christian Ramond (cb), Klaus Kugel (d, perc)

David Laborier & Three’s A Crowd Choices

een Oost-Europees tintje door en leunt het geheel al eens aan bij wat Kenny Wheeler brengt. Klein minpuntje is dat ze net wat meer hadden moeten laten horen wat ze allemaal samen aankunnen.

Nu wordt het soms te voorspelbaar wanneer de volgende solo er aankomt.

Georges Tonla Briquet David Laborier (g), Michel Pilz (bkl), Carlo Nardozza (t)

WPR Jazz – 39:35 ‘The art of the trio’ maar dan met gitaar, basklarinet en trompet, zo kan je deze Choices omschrijven, het debuut van het trio rond de Luxemburgse gitarist David Laborier die hier ook alle composities levert. Met deze niet zo evidente combinatie van instrumenten worden de grenzen van de moderne (Europese) jazz verkend, hoofdzakelijk via uitgesponnen solopassages met onze eigen Carlo Nardozza in een glansrol. Heel wat spielereien onderweg maar ook geflirt met meer melodieuze structuren. Af en toe sijpelt er

Lawnmower II Clean Feed/instantjazz.com – 51:10 Hoe de trommelvliezen van Luther Gray eraan toe zijn, durven we niet te denken. De drummer heeft naar eigen zeggen duizenden uren het gras afgereden terwijl hij met de koptelefoon naar muziek luisterde. Dat moet dus verschrikkelijk luide muziek geweest zijn. Maar Gray putte er wel inspiratie uit om vier jaar geleden een mooie plaat op te nemen voor Clean Feed, met twee gitaristen in de hoofdrol.

Deze opvolger is helemaal anders.

Altsaxofonist Jim Hobbs, duidelijk sterk door Ornette Coleman geïnspireerd, is aan boord gebleven, maar in plaats van twee gitaren krijgen we dit keer elektrisch bassist Winston Braman en Kaethe Hostetter op viool. Hostetter lijkt wel een incarnatie van Zappa-sideman Don ‘Sugarcane’ Harris. De wahwah-pedaal is haar in ieder geval niet vreemd.

De muziek is een vreemd amalgaam van rock, blues, folk en jazz.

Een originele mix, waarvoor de hele band alle krediet verdient, want alle composities zijn door de hele groep geschreven.

Peter De Backer

VERBIEST MEETS MONK & SON

FATHER

RELEASED

Luther Gray (d), Jim Hobbs (as), Kaethe Hostetter (vn, Winston Braman (elb)

James Brandon Lewis Divine Travels OKeh Records – 67:17

Helge Lien Trio Badgers and Other Beings

RONY VERBIEST T.S. MONK

Ozella Music – 53:41 Meer dan vijftig minuten mooie, jazzy, melodieuze, erg toegankelijke, bijwijlen klassiek geïnspireerde muziek op één schijfje: kan dat? Jazeker.

Dit trio presteert het. Alle tunes op de plaat zijn van de hand van Helge Lien. Dat is een prestatie, want er hoeft er geen enkele onder te doen voor een andere: ze staan allemaal op een even hoog niveau. En op dat niveau wordt ook gemusiceerd door de groep. Zacht maar indringend, melodieus maar met de nodige spanning, krachtig met de nodige dosering.

Dit is werkelijk een schot in de roos. Bij elke track krijg je dat gevoel van: jawel, dit is àf, het was mooi, play it again please.

Helge Lien zijn pianospel is mooie en evenwichtig. Het baswerk van Berg is ritmisch, pulserend, niet opdringerig maar dragend en stuwend. Melodieus tegelijkertijd. Johansen laat de trommels en cimbalen subtiel hun werk doen, rustig maar weloverwogen, en soms lijkt het echt wel alsof hij het trio op een volkomen natuurlijke wijze onder ritmische druk zet. Een positieve druk, alsof er een net over de muzikanten uitgegooid wordt, waarbinnen de melodie vorm krijgt. Op de plaat zijn sterk klassiek aanvoelende passussen te horen. Die maken het palet alleen maar rijker. Dit is een plaat die zonder enig probleem door niet-jazzluisteraars kan – en eigenlijk zou moeten – beluisterd worden, en ongetwijfeld positief zal beoordeeld worden. Kortom: universele schoonheid krijgt vorm in jazzy gecomponeerde stukken muziek die schitteren door hun ingetogen spanning en extraverte sonoriteit. Dat dit van de eerste tot de laatste tune wordt volgehouden, alsof het kinderspel is, wekt nog meer ontzag. Dat de plaat heel mooi geregistreerd en afgemixt is, mag zeker vermeld worden. Dat draagt alleen maar bij tot het luisterplezier. Erg knap en verrassend werk!

Marc Van de Walle Helge Lien (p), Frode Berg (b), Per Oddvar Johansen (d)

HANS VAN OOST Deze Divine Travels staat wel degelijk voor spirituele zegeningen.

De psalmische thema’s of repetitieve motiefjes van Lewis doen soms denken aan Coltrane’s Stellar Regions, soms aan de Sonny Rollins trio’s, soms aan Albert Ayler’s gospelzang, maar Lewis hanteert een rustige, zuivere toon, die we kennen van zijn leraar Joshua Redman. Dus het blijft, ook in de vrije improvisaties, vrij vredig, ondanks Gerald Cleaver’s mobiele drumwerk. William Parker’s contrabas vormt een sterk en mooi contrapunt. In The Preacher’s Baptist Beat en Organized Minorities draagt Thomas Sayers Ellis zijn levensbeschouwende teksten voor over de trio-muziek en op Wading Child In The Motherless Water worden de 2 Negro-Spirituals duidelijk geëvoceerd (Sometimes I Feel Like A Motherless Child en Wade In The Water), een zeer mooie, beklijvende track, overigens. De eerder kalme sound van J. B. Lewis laat ons eerst de foute indruk, dat er weinig emotie aanwezig is, maar na langere beluistering weet men beter, al is het zonder pathos.

Chris Joris James Brandon Lewis (ts), William Parker (cb), Gerald Cleaver (d), Thomas Sayers Ellis (narr)

MARIO VERMANDEL

OUT NOW www.hanskustersmusic.be SEPT 5173

Misstriohso Winding Way MAS – 60:54 Drie muzikanten met een bijna totaal verschillende achtergrond zoeken samen het avontuur op.

Marie-Anne Standaert kennen we vooral van haar bijdragen in bigbands en swingende formaties waaronder The Rhythm Junks. Janos Bruneel is meer iemand die accenten verlegt en doordacht experimenteert terwijl Bram Weijters naam vestigde met hedendaagse jazz waarbij toch een sterke link met de traditie opvalt. Het potentieel is er dus maar wordt niet optimaal benut. Vooral de uptempo stukken klinken te academisch. Goed uitgewerkt maar nooit verrassend. Alsof alle inspiratie pas los kwam in de

Distributed in Benelux by LC Music

tragere nummers. Vooral na herhaaldelijke luisterbeurten vallen hier meer en meer details op. De volgende keer de kaarten eens goed door elkaar schudden vooraleer ze uitgedeeld worden.

Georges Tonla Briquet Marie-Anne Standaert (t, bugel), Janos Bruneel (cb), Bram Weijters (p)

Bartosz Pernal/ Michal Szkil Quintet Jazz Getxo – 45:30

Het jonge Poolse kwintet rond trombonespeler Bartosz Pernal en pianist Michal Szkil won in 2013 het Baskische jazzfestival in Getxo en mocht ter gelegenheid daarvan deze cd maken. Opvallend is vooral de bezetting. Groepen met een 2014/2

47

21

Nieuw op cd/lp/dvd

Fresh Sound Records Dichter en jazzchroniqueur Philip Larkin (1922 – 1985) had het nog moeten meemaken: het ultieme bewijs dat z’n ‘Wet van Larkin’ – dat elke goede jazzplaat om de zoveel jaar wordt heruitgebracht – wel degelijk klopt. Hij had er misschien een speciaal klein soort Nobelprijsje kunnen voor krijgen. Het is immers nauwelijks bij te houden hoeveel opnamen die je jaren geleden om diverse redenen jammer genoeg aan je moest laten voorbijgaan, nu weer beschikbaar zijn. Het begon jaren geleden toen in wijlen Willy Heremans’ Jazzcorner in de Kerkstraat in Antwerpen de in facsimile hoezen geschoven lp’s opdoken van het Spaanse Fresh Sound. Een doos met twee Franse lp’s én een ep’tje van Bobby Jaspar, en ook nog Bobby Jaspar z’n Columbia-album met Elvin Jones, met o.m. Clarinescapade. Je begreep niet hoe het in z’n werk ging, waar die dingen plots vandaan kwamen, en hoe die van die kleine of grotere labels waarop ze ooit voor het eerst waren verschenen nu plots op deze wijze weer aan de oppervlakte kwamen. En dat was nog maar het begin, in de tijd dat er van cd’s nog geen sprake was. Het is nu dertig, meer dan dertig jaar later en voor de nostalgische of noem hem gewetensvolle, of naar de historie nieuwsgierige liefhebber is de cd-catalogus van Fresh Sound een schier onuitputtelijke bron van informatie en luister-

48

2014/2

plezier. Behalve de al genoemde Jasparopnamen op Columbia uit 1956 (FSR-CD 449) zijn intussen bijvoorbeeld ook, op een dubbele cd, de complete opnamen uitgebracht van het J.J. Johnson kwintet met Jaspar uit ’56 en ’57 (FSR-CD 538), en Jaspar en René Thomas in 1958 met Toshiko’s International Jazz Sextet, United Notions (FSR 1636), oorspronkelijk op Metrojazz. Van Toots werden op één cd de albums The Sound uit 1955 en Time Out For Toots uit 1958 verzameld onder de titel The Amazing Sound Of ‘Toots’ Thielemans (FSR-CD 526). Even later kwam daar nog The Soul Of Toots Thielemans (FSR 1651) bij, het mooie album met Ray en Tommy Bryant en Oliver Jackson uit 1959, dat wie het ooit had gehoord, heel de plaat of het ep-tje met een paar tracks eruit, vijftig jaar lang was bijgebleven.

Zoals uit de hierboven aangeduide referenties blijkt, is de Fresh Sound catalogus van heruitgaven – want het label heeft ook een ‘new talent’-serie (FSNT) waarin o.m. ooit trompettist Avishai Cohen en pianist Bill Carrothers opdoken – intussen indrukwekkend uitgebreid. Laat ik, om een idee te geven, maar eens een lijstje maken van min of meer recente en wat mij betreft hartverwarmende albums.

Een van de Fresh Sound-reeksen draagt de ondertitel ‘Jazzcity

series’, met voornamelijk heruitgaven uit de West Coastsfeer.

Daarin signaleer ik graag kornettist en trompettist Phil Sunkel’s Jazz Concerto Grosso (FSR 2223) uit 1956 – ’57, met o.m.

Gerry Mulligan en Bob Brookmeyer. In het bijna zestien minuten durende titelstuk probeert Sunkel de mogelijkheden van een combo te combineren met die van een kleine bigband, iets wat Mulligan enkele jaren later ook voor ogen had toen hij met z’n Concert Jazz Band begon. In dezelfde reeks, ook halverwege tussen combo en kleine bigband: Vibrations door het Teddy Charles Tentet (FSR 2240).

Twee albums uit 1956 waarvan het ene, Word From Bird, oorspronkelijk een compositieopdracht was van de Süddeutsche Rundfunk voor een festival van ‘lichte muziek’ in Stuttgart. Maar de hommage aan Parker werd door de organisatoren van het festival niet echt licht bevonden, en in akkoord met Teddy Charles werd het werk afgevoerd van het programma. Het ging in première op het Newport Jazz Festival in 1956, het jaar van Ellington’s geruchtmakende comeback met o.m. de fameuze versie van Diminuendo And Crescendo In Blue met Gonsalves’ overrompelende intermezzo. In de line-up van het tentet o.m. Art Farmer, J.R. Monterose, Gigi Gryce, Mal Waldron of Hall Overton (de arrangeur van Monk’s Town Hall concert), Jimmy Raney en Joe

Harris. In dezelfde categorie: Tenor Ahead (FSR 2255), twee albums van de voortreffelijke tenorist Richie Kamuca, het ene in kwartet, het andere, Jazz Erotica, in octet. Sidemen zijn de pianisten Pete Jolly en Vince Guaraldi, en voorts trompettist Conte Candoli, Bill Holman op baritonsax en Frank Rosolino, trombone.

In de ‘gewone’ heruitgavenreeks werd al in 2001 de J.R. Monterose-compilatie Jaywalkin (FSR-CD 320) uitgebracht. Opnamen uit 1955 en 1956, J.R., ooit dankzij z’n vriendschap met René Thomas een tijdlang een landgenoot, en daarna een graag geziene jaarlijkse bezoeker, hier o.m. in een sessie met Ralph Sharon, Teddy Charles, Mingus en Kenny Clarke, en voorts ook nog in een kwintet met Eddie Costa op vibrafoon en voorts een groots ritmeduo met Milt Hinton en Jo Jones.

Een andere boeiende compilatie is die van het Claude Thornhill orkest dat arrangementen speelt van Gil Evans en Gerry Mulligan (FSR-CD 365). Evans’ bigband versies van Charlie Parker thema’s als Anthropology, Yardbird Suite, Donna Lee (van toen dateerde naar verluidt de vriendschap van Evans met Miles Davis). In de reeks Mulliganarrangementen o.m. voorontwerpen voor de Birth Of The Cool-sessies van Godchild en Jeru.

En heel even Mulligan zelf als solist in het Thornhill orkest in Five Brothers. Bij de recentste Fresh Sound rereleases is er een niet eerder uitgebrachte – althans niet officieel – sessie uit 1954 voor Atlantic van de ‘poète maudit’ van de trompet Tony Fruscella in kwintet met Brew Moore, Bill Triglia, Teddy Kotick en Bill Heine (FSR-CD 660). Niet echt een gave, afgewerkte sessie, maar eerder een soort ‘warming up’ met verkenningen van de blues in diverse tempo’s en kleuren. Voor wie houdt van Fruscella’s poëzie en van Brew Moore’s gloominess een welkome toevoeging aan beider beperkte discografische nalatenschap. Ter aanvulling zijn overigens de twee stukken toegevoegd die Fruscella in 1955 heeft opgenomen met het Stan Getz kwintet waarin hij even Bob Brookmeyer verving.

En tenslotte een dubbelalbum van Johnny Hodges And The Ellington Men 1956-1957 (FSRCD 573). Drie Hodgesklassieken verzameld: Ellingtonia 56, in octet en met een bigband, Duke’s In Bed met een nonet, en vooral het voorzover ik weet al lang onvindbare The Big Sound: Hodges met de Ellington band, maar nu o.l.v. en gearrangeerd door Billy Strayhorn, die overigens ook op de andere twee albums de pianist is. Maar hier stoppe ic. Voorlopig toch.

Marc Van den Hoof

Nieuw op cd/lp/dvd frontlinie van trombone en trompet hoor je niet vaak. Misschien wel te weinig, want het kan zo mooi zijn, denk aan de groep van Lou Blackburn met Freddy Hill en Horace Tapscott.

Deze vijf Polen staan nog aan het begin van hun loopbaan. De cd die drie eigen composities en vertolkingen van John Coltrane’s Naima en Kenny Werners Everybody’s Song But My Own bevat, laat nog geen uitgesproken muzikale visie horen. Ze spelen smaakvolle, ruimtelijke jazz met een ietwat romantische inslag.

De muzikanten zijn stuk voor stuk erg goed en met name de blazers doen behoorlijk van zich spreken.

Ze spelen sfeervol en met zeer veel empathie, iets dat bijvoorbeeld in de gedragen uitvoering van Naima bijzonder goed tot zijn recht komt. Deze talentvolle musici hebben nog een lange weg te gaan om tot een echt eigen verhaal te komen, maar deze cd is een meer dan volwassen visitekaart.

Mischa Andriessen Bartosz Pernal (tb), Maurycy Wójcinski (t), Michal Szkil (p), Michal Kapczuk (b), Gregorz Maslowski (d)

Phronesis Life To Everything Edition Records/NewArtsInt 63:21

Het Brits-Deense pianotrio Phronesis heeft in relatief korte tijd een grote populariteit verworven. Verbazingwekkend is dat allerminst. Dankzij bassist Jasper Høiby en drummer Anton Eger beschikken ze over een schijnbaar onuitputtelijke tweemans-energiecentrale. Ook deze nieuwe live-cd is nog maar een paar tellen onderweg en de opwindende levendigheid heeft zich al van de luisteraar meester gemaakt. Daarbij is het overigens niet zo dat het duo maar voort dendert, de dynamiek is voortreffelijk.

Op het eerste gehoor is het vooral de energie die Phronesis

aansprekend maakt, maar bij herhaalde beluistering blijkt de voortreffelijkheid van pianist Ivo Neame die zich te midden van al dit muzikaal geweld staande houdt met inventief en fijnzinnig spel. Hij speelt geen melodieën die zich onmiddellijk in je kop nestelen, althans zo lijkt het, uiteindelijk blijken ze er wel degelijk te zitten en moeilijk weg te gaan. Bijzonder knap is ook hoe het drietal gezamenlijk een vol en breed geluid neerzet zonder dat dit ten koste gaat van de ruimtelijkheid van hun muziek.

Meer nog dan perfect op elkaar ingespeeld zijn de drie mannen van Phronesis elkaars ideale aanvulling in klank. Dat maakt het een ijzersterk trio dat klaar staat om deze zomer heel wat festivals plat te spelen.

Mischa Andriessen Jasper Høiby (b), Anton Eger (d), Ivo Neame (p)

Gregory Porter/ Donald Smith/ Mansur Scott & Paul Zauner’s Blue Brass Great Voices Of Harlem Membran/Suburban Jazz – 66:15

The Nels Cline Singers Macroscope Mack Avenue Records – 58:33 Nels Cline gaf begin dit jaar met Tim Berne en Jim Black een concert in de Gentse Handelsbeurs. Het trio serveerde veel lawaai en compromisloze experimenteerdrift, maar het resultaat was vooral knap vervelend. Dan is deze nieuwe cd van Cline’s eigen trio een ware verademing.

De naam van de groep is een grap, al is de stem van Cline hier voor het eerst te horen, maar dan enkel om hier en daar wat woordeloos mee te huilen, zoals op het spacy Respira of het wat weerbarstige titelstuk.

Zoals op zijn vorige cd’s met The Nels Cline Singers vermengt Cline hier rock, psychedelica, noise, avant-garde en jazz. Precies die onvoorspelbare veelzijdigheid maakt van hem zo’n boeiende muzikant. Red Before Orange, bijvoorbeeld, begint en eindigt met jazz, maar in het middenstuk zit een forse solo met wahwah-pedaal. Opener Companion Piece is een lekker aanzwellend gitaarstuk. The Wedding Band zit vol bizarre elektronica (ook aangeleverd door drummer Scott Amendola) maar drijft netjes verder op het ritme van een ouderwetse akoestische gitaar. Climb Down heeft dan weer een zwaar bonkend rockritme.

En zo gaat dat maar verder, tien nummers lang. Misschien is Macroscope zelfs de beste van The Nels Cline Singers tot nog toe, en gezien de hoge kwaliteit van de vier vorige betekent dat wel wat.

Peter De Backer Nels Cline (g, eff, voc), Scott Amendola (d, loops, electr), Trevor Dunn (elb, eff)

Eric Revis Quartet In Memory Of Things Yet Seen Clean Feed/instantjazz.com – 57:16 Branford Marsalis mag dan veel avontuurlijker zijn dan zijn zeer ‘old school’ broer Wynton, in een avant-garde setting hoor je hem nu ook weer niet zo vaak. Maar hier dus wel, op de derde cd die Eric Revis, bassist van het Branford Marsalis Quartet, voor het Portugese Clean Feed opnam.

Marsalis is te gast op twee nummers, het stevige uptempo Unknown en FreeB, een korte vrije improvisatie. Maar hoe goed Marsalis ook is, het is de topkwaliteit van Revis’ kwartet die hier grote indruk maakt. Met Darius Jones op altsax heeft Revis een van de meest spectaculaire ontdekkingen van de jongste jaren aan boord, en Bill McHenry bewijst nog maar eens wat voor een fijne tenorist hij is.

De bezetting van deze band doet denken aan de klassieker Conference Of The Birds van het befaamde Dave Holland Quartet met Sam Rivers en Anthony Braxton. De muziek is gelijkaardig: soms heel vrij, soms heel melodieus, maar altijd met een boeiende interactie tussen de muzikanten en met de bassist die de boel grondig bij elkaar houdt. The Shadow World, een compositie van Sun Ra, is een heerlijke brok uptempo avant-garde.

Het trage Somethin’s Cookin’, geschreven door drummer Sunny Murray, laat Chad Taylor schitteren en heeft een pakkende melodie. De andere stukken zijn geschreven door Revis, McHenry en Darius Jones.

Op City of Asylum, de vorige van Revis op Clean Feed, was de bassist met een pianotrio aan de slag en klonk de muziek wat cerebraal en koel. Deze band is veel heviger en directer. Je hoort ons niet klagen.

Peter De Backer Eric Revis (b), Chad Taylor (d), Bill McHenry (ts), Darius Jones (as), Branford Marsalis (ts op 2 tracks)

De Oostenrijkse orkestleidertrombonist Zauner brengt zijn Blue Brass septet samen met drie Afro-Amerikaanse vocalisten, die deze hommage aan de Harlem-muzieksien uit vervlogen dagen symboliseren. Gregory Porter werd geboren in Californië, maar zijn twee kompanen zijn echte Harlem-veteranen en waren vaste gasten in de nu gesloten St-Nick’s jazzclub. Mansur Scott is er geboren en getogen en Donald Smith (broer van Lonnie Liston Smith) werkte er met Art Blakey, Don Byas of Rashaan Roland Kirk. Terwijl Smith de hogere tenorstem bezit, is Scott tevens een narrator en gaat theatraler te werk, wat soms een beetje voor over-acting zorgt in zijn vocalizes. Porter heeft wel de warmste en veelzijdigste stem van de drie. Veel Americana op deze cd en schitterende arrangementen en begeleiding van de Blue Brass met puike solo’s.

Zo krijgen Stella By Starlight en

Somewhere Over The Rainbow een heel alternatieve bewerking.

Chris Joris Gregory Porter (voc), Mansur Scott (voc), Donald Smith (voc), Paul Zauner (tb, leader), Barney Girlinger (t, bgl), Klaus Dickbauer (as, bk), Klemens Pliem (ts, afl), Martin Reiter (p, kb), Wolfram Derschmidt (b), Howard Curtis (d)

Tobias Preisig Drifting Traumton Records – 40:50

Eindelijk nog eens een violist die niet blindelings in het vaar-

water terechtkomt van Didier Lockwood of Tcha Limberger.

De Zwitser Tobias Preisig eet van meerdere walletjes. Een aanpak die de aanwezigen van Jazzahead vorig jaar blijkbaar apprecieerden. Op deze derde cd horen we vooral parallellen met de filmmuziek van Eleni Karaindrou. Eenzelfde semi-melancholische grandeur met sterk filmische impact. Hij lijkt tevens goed geluisterd te hebben naar Giorgio Moroder’s soundtrack voor Cat People (Searching For Soil). Daarnaast flirt hij ook al eens met meer popgetinte melodielijnen à la Ed Alleyne-Johnson. Preisig opteert dus zeker niet voor een eenvormig format, alleen is de vraag wie hem daarin volgt.

Georges Tonla Briquet Tobias Preisig (v), Stefan Aeby (p, frh), André Pousaz (b), Michi Stulz (d)

2014/2

49

Nieuw op cd/lp/dvd Xavi Reija Resolution Moonjune Records – 77:11 9:27

migheid van Led Zeppelin’s John Bonham, met dat ietsje meer alternatieve verfijning in nodige passages. Een zeer vertellend drummer, die de rock als bakermat heeft en niet zozeer de jazz.

Dit is geen cd voor swingfreaks of al te fanatieke jazzlovers, maar wel een zeer hypnotische set van een trio, dat live ontegensprekelijk potten doet breken.

Chris Joris Xavi Reija (d), Dusan Jevtovic (g), Bernat Hernández (b)

Deze Catalaanse drummer dunde een aanvankelijk kwintet (met sax en toetsen) uit tot een gitaarbas-drums trio; en wat voor een trio: gespierde post-alternatieve rock vol rauwe, maar geregisseerde grooves en atmosferen.

De bassist herbergt invloed van vroegere fusion-bassisten, maar ook die van een jonge Miroslav Vitous. Het is echter, naast de leider, gitarist Dusan Jevtovic, die de globale sound van dit trio-gebeuren bepaalt. Hij stamt rechtstreeks vanuit de rasechte rock, waarin underground en space-elementen volmondig en met de tanden bloot zegevieren.

Dit alles herinnert sterk aan de New Yorkse rock-avant-garde van een John Cale en Lou Reed.

Drummer Reija bezit de donkere en aanstekelijke sound en onstui-

Samo Salamon Bassless Quartet 2Alto Steeplechase LookOut/ Music&Words – 74:07 Samo Salamon is een naam die nog veel te weinig bekend is, terwijl de Sloveense gitarist bij uitstek een van de vele bewijzen is dat de Europese jazz veel te bieden heeft. Sommige collega’s dragen hem op handen – John Scofield is een goede vriend – en sommige critici weten maar al te goed wat hij waard is – de Penguin Jazz Guide selecteerde zijn Ornethology zelfs bij de 1.001 beste jazzcd’s aller tijden.

Salamon, die zelf weg is van de gitaarstijl van Ben Monder, houdt het midden tussen avant-garde

Catherine Russell Bring It Back JazzVillage/Harmonia Mundi – 47:57 Vocaliste Catherine is de dochter van Luis Russell, een klinkende naam, althans voor diegenen die de jazzgeschiedenis koesteren, uit de aanvangstijd van de swing met Pops L. Armstrong. Deze productie komt verbazend authentiek over en de arrangementen voor het 10-koppige ensemble klinken als bigband-muziek uit de prille Kansas-City periode. Bennie Moten, Buck Clayton, Count Basie en Jimmy Rushing’s geesten dansen rond ons hoofdje. De jonge musici vertolken letterlijk de jazztaal uit de vroege jaren 30 met hier en daar een bluessound uit de fifties of sixties. Russells stem neigt eerder naar de kleur van Esther Phillips, dan naar die van Ada Moore of Billie Holiday, maar is zoeter, met een fikse timing en een vrij aanstekelijke interpretatie. Dit opzet is commerciële retro-jazz, doch met smaak samengesteld. De tracklengtes zijn die van de traditionele radio-speeltijd en dat maakt de cd ook relax en vloeiend. De nostalgie wordt je met veel knowhow aangeprijsd en dat werkt schitterend; dus in zijn genre is dit een top-cd. Het moet niet altijd nieuw zijn, jazzliefhebbers: nieuw is geen garantie voor goed. Deze retro-set zit juist.

Chris Joris Catherine Russell (voc), Matt Munisteri (g, arr, md) + 10-koppige band

50

2014/2

en mainstream. Hij werkte al met grote Amerikaanse namen van de New Yorkse scene zoals Tony Malaby, Donny McCaslin, Gerald Cleaver en John Hébert.

Maar Salamon weet ook wat swingen is.

Heel bijzonder is zijn voorliefde voor de altsax. Hij maakte al eens opnames met altsax en drums, maar zonder bas (met onder anderen Tim Berne en Tom Rainey), maar dit keer bestaat de frontlinie uit twee altsaxen.

Loren Stillman en John O’Gallagher, volgens Salamon de twee meest onderschatte altsaxofonisten van de jazz, voeren hier de ene pittige dialoog na de andere.

En Salomons gitaar maakt indruk als altijd.

Peter De Backer Samo Salamon (g), Loren Stillman, John O’Gallagher (as), Roberto Dani (d)

Felix Schlarmann Counterlife Challenge Records/NewArtsInt 56:26

Matt Slocum Black Elk’s Dream Chandra Records – 65:04 Wanneer een drummer (een goeie dan) als bandleader aantreedt, kan dat fraaie resultaten opleveren zonder zich steeds naar het voorplan te timmeren, al soleert Slocum wel af en toe prominent en met een immense muzikaliteit. Hij profileert zich bovendien als rasecht jazzcomponist (slechts 1 nummer is van Pat Metheny) en hij laat 2 tenoristen mekaar aflossen over de diverse tracks, met uitzondering van Black Hills, waar ze samen aantreden. Hij kiest een hoogbegaafd pianist, die syncopisch sterk staat, zowel in zijn onderlijning als in zijn opvallende solo-partijen: John Clayton’s zoon (in Utrecht geboren) Gerald Clayton heeft een mooie toekomst voor zich in de jazzanalen, indien de jazzpolitie dat toelaat. De composities zijn allemaal mooi en intelligent: van elastisch louterend tot spannend groovend (luister maar naar Black Elk’s Dream en Black Hills). In elk stuk etaleert Slocum een persoonlijke aanpak op de drums en laat hij zijn cimbalen spreken als daadwerkelijke individuen. Een mooie sound, zowel het kwartet in zijn geheel als Slocum’s heel sprekende prestaties op zich. Een warme cd in een typische, actuele, figuratieve New York-stijl; overigens prachtig opgenomen.

Chris Joris Walter Smith III (ts), Dayna Stephens (ts), Gerald Clayton (p), Massimo Biolcati (cb), Matt Slocum (d)

Jacques SchwartzBart Jazz Racine Haïti Counterlife presenteert een akoestisch kwintet met twee saxen (die erg mooi blenden), en veel ruimte voor dynamiek en coloriet: mallets, een occasionele basklarinet, sopraansax, af en toe wat smaakvolle echo, alles mooi in balans. Toch blijft de cd naar mijn gevoel wat statisch.

Het compositorische materiaal is fragmentarisch, gebaseerd op goede, maar korte ideeën: een baslijn, enkele akkoorden in een bepaald ritme. Zulke componenten kunnen een mooie sfeer neerzetten, maar geven weinig zuurstof voor langere stukken: die dreigen een aaneenschakeling van meerdere nogal ongerelateerde delen en grooves te worden, zonder veel vooruitgangsgedachte. Dat resulteert soms in abrupt opduikende binaire beats, of te vlug bereikte saxofoonclimaxen – maar drummer-componist Schlarmann belooft voor de toekomst.

Arne Van Coillie Lars Dietrich (as), Floris van der Vlugt (as, ss, bkl), Franz von Chossy (p), Pat Cleaver (b), Felix Schlarmann (d)

Motema – 59:33

De zoektocht naar zijn roots is ondertussen een constante in het werk van de in Guadeloupe geboren saxofonist. Op deze trip gaat het richting Haïti en de voodoocultuur. Niet de Hollywood-versie of het meer rockgetinte alternatief van D’Angelo’s Voodoo World Tour (waar Schwartz-Bart trouwens deel van uitmaakte) maar de pure traditie. De cd opent dan ook op de tonen van ceremoniële zang waarna een verhaal begint met de meest diverse kruisbestuivingen tussen jazz, blues en gospel.

Schwartz-Bart is er in geslaagd om de parallellen en links te accentueren tussen (muziek)culturen die eenzelfde Afrikaanse oorsprong hebben maar door een

groot deel van het publiek nog steeds beschouwd worden als iets voor ingewijden.

Georges Tonla Briquet Jacques Schwartz-Bart (ts), Erol Josué (voc), Rozna Zila (voc), Stephanie McKay (voc), Etienne Charles (t), Alex Tassel (bugel), Milan Milanovic (p), Gregory Privat (p), Ben Williams (cb), Reggie Washington (b), Obed Calvaire Arnaud Dolmen (d), Gaston Jean-Baptiste (perc), Claude Saturne (perc)

Luboš Soukup Ensemble Through The Mirror Animal Music – 48:56

Op zijn tweede cd ontpopt de Tsjechische saxofonist Luboš Soukup zich bovenal als een avontuurlijk componist die tevens gedetailleerde arrangementen en uitgekiende

Bezoek onze stand op Gent Jazz Festival en Jazz Middelheim

2014/2

51

Nieuw op cd/lp/dvd harmonieën kan schrijven die zowel schatplichtig zijn aan moderne jazz als aan hedendaags klassiek. Geen strikte begrenzing of afbakening maar wel een coherente continuïteit tussen twee dimensies zonder dat het third stream wordt. Zijn voornaamste inspiratiebronnen waren hierbij zowel muzikaal (Wayne Shorter) als literair (Milan Kundera’s The Unbearable Lightness Of Being). Met veertien muzikanten uit vijf verschillende landen op het podium is dit een pan-Europees project. Basis is het kwartet van Soukup, voor de gelegenheid versterkt met een strijkerskwartet en zes blazers. De meest voor de hand liggende parallellen zijn deze met Octurn, het werk van Fabrizio Cassol voor diens zijprojecten (waaronder het nieuwste Conference Of The Birds) en de nieuwste stunt van Mâäk (MikMâäk). Uitgegeven in een uiterst kunstzinnige digipack.

Georges Tonla Briquet Luboš Soukup (ts, ss, kl), Christian Pabst (p), Joel Illerhag (cb), Morten Haesum (d) + Gerard Presencer (t), Mads la Cour (t, bugel), Nicolai Schultz (f, piccolo), Anders Banke (bkl), Petter Severin Hangsel (tb), André Jensen (tba, btb), + Epoque Quartet

Dave Stryker Eight Track

weerstand bewandelde. Hier en daar knetteren er dan weer wél vonken en is de swing volop van de partij... Je voelt uiteraard altijd dat Stryker en co geen dilettanten zijn, en dit blijft leuke, pretentieloze muziek. Potentieel zit er naar onze mening ongetwijfeld veel meer in deze bezetting. Jammer van de ups en downs, maar het is zeker geen afknapper geworden.

Marc Van de Walle

Strikezone Records – 60:26

Op de nooit populair geworden achtsporencassettes uit de jaren zestig werd de muziek van de bekendste bands van toen uitgebracht. Het zijn die grote namen die Stryker en de zijnen onder handen nemen: Curtis Mayfield, Glen Campbell, The Fifth Dimension. Zelfs Pink Floyd gaat onder de hamer. Stryker wordt ondersteund door een erg goede ritmesectie (drums en Hammond geven hem ruimte om voluit te gaan). De vibrafonist is een rijke aanwinst in het melodieuze segment (Aquarius bv). Stryker slaagt erin die ‘ouwe gouwes’ in een leuk, nieuw, jazzy kleedje te steken. Toch hadden we af en toe de stellige indruk dat de man de weg van de minste

Dave Stryker (g), Stefon Harris (vib), Jared Gold (org), McClenty Hunter (d)

Jorn Swart A Day In The Life Of Boriz Mainland Records – 56:06

Ben Sluijs & Erik Vermeulen Decades W.E.R.F. – 56:14 Al ruim 20 jaar vinden ze elkaar in muzikale exploraties, wat leidde tot duo-opnames met Stones (W.E.R.F. 2001), daarna Parity (W.E.R.F. 2010) en nu Decades. Om dit drieluik te vieren brengt het label een 3cd Limited Collectors Box uit. Op Decades kozen ze naast eigen composities dit keer ook voor uitgelezen standards: Eiderdown (Steve Swallow), Light Blue (Monk), April in Paris (Vernon Duke), The Man I love (Gershwin). Live materiaal in De Meent (december 2011) en sessies in De Werf (oktober 2013) werden weerhouden in dit album. Ze zijn perfect op elkaar afgestemd, creëren een intens spanningsveld, waar je als luisteraar bijna ademloos in meegezogen wordt. Soms gaan ze heel vrij, dan weer ingetogen, altijd scherp op de snee, heel ruimtelijk en aftastend. Decades is de kroon op de al afgelegde weg van Ben Sluijs en Erik Vermeulen, eigengereide en bescheiden zielsverwanten, die ontegensprekelijk in de premier league van de Europese jazzscene horen te spelen.

Bernard Lefèvre Ben Sluijs (as), Erik Vermeulen (p)

Openingstrack Amsterdam In Grey dompelt je meteen onder in een

mistige, onwereldse sfeer, met vreemd schuivende akkoorden in plaats van klassieke progressies. Een ingehouden halfsolo van saxofonist Lefkowitz-Brown,

dialogerend met pianist Swart, mondt uit in een nieuwe presentatie van het thema halverwege; daarna volgt een pianosolo die de lyrisch-abstracte Jarrett van

ARTIST IN RESIDENCE JAZZ MIDDELHEIM 2014

‘Dit is een delicatesse, maar niet alleen voor fijnproevers’.

- Knack [...] ‘Erg intrigrerend muziek die noopt tot intensief luisteren’.

- Rootstime ‘Mutations is a landmark recording from an artist who, while already possessing an admirable discography, has clearly been limited to more decidedly jazz-oriented concerns’.

ECM 3764798

- All About Jazz

Schrijf je in op de Nederlandstalige ECM nieuwsbrief op www.ecmrecords.nl en ontvang € 2,– korting op deze CD!

52

2014/2

DISTRIBUTED AND MARKETED BY NEWARTSINT.COM

Nieuw op cd/lp/dvd de jaren 70 oproept, dan wegdeemstert in wanorde; een laatste keer het thema. De plaat gaat verder op hetzelfde verrassende elan: de titeltrack krijgt eerst een korte lezing op piano met ‘soundscapes’ van de sax, later volgt een langere versie (Carla Bley loert om de hoek). Autumn Nostalgia is in wezen een open drumsolo over een gecomponeerde bas-met-piano-lijn, met vrije solo’s in het midden. Zo vindt Swart voldoende invalshoeken om het geheel tegelijk coherent én gevarieerd te houden. Dit is een bijzonder indringende plaat, vol herfstige nocturnes; een rijp debuut van deze jonge Nederlander met zijn New Yorkse band.

Arne Van Coillie

Jeroen Van Vliet Wait Challenge Jazz/NewArtsInt – 49:27

Jeroen Van Vliet/ Bram Stadhouders/ Etienne Nillesen OGU Eigen Beheer – 58:85

Chad Lefkowitz-Brown (ts), Jorn Swart (p), Scott Colberg (b), Dan Pugach (d)

Rik van den Bergh/ Bart van Lier High Slide Low Blow Maxanter Records – 53:19

Ik breek enthousiast een lans voor High Slide Low Blow! Hier wordt krachtig gemusiceerd, ook al worden er grotendeels eerder gebaande paden gevolgd: die van het degelijke hardbopkwintet, zij het in een ietwat ongebruikelijke bezetting. De wollige trombone van van Lier en de wat scherpe, gedreven bariton van van den Bergh (meer Pepper Adams dan Mulligan of Chaloff) passen mooi samen. Het repertoire bestaat voor de helft uit originals van Beets en van Asselt (zijn Vox Populi is erg mooi).

De ritmesectie, met Eric Ineke aan de drums (luister naar zijn dwingende soberheid op Sue’s Blues), swingt als een trein. Een aparte vermelding verdient Polkadots And Moonbeams: Beets op akoestische basgitaar en van Lier, die toont dat hij een meester is met de plunger mute, in duo.

Een aanrader in het genre.

Arne Van Coillie Bart van Lier (tb, bass tp), Rik van den Bergh (bs), Edgar van Asselt (p), Marius Beets (b), Eric Ineke (d)

De solo-cd Wait lijkt wel een ECM release (overigens gebeurde de opname in de Rainbow Studio in Oslo door Jan Erik Kongshaug, maar de mastering gebeurde door Chris Weeda). De Nederlandse pianist Van Vliet improviseert in korte stukjes die grenzen aan hedendaags klassiek, heel impressionistisch, waarbij je mag denken aan Satie. Van Vliet (bekend van Vloeimans’ Gatecrash) laat zich in deze solo-opnames vooral kennen van zijn gevoelige kant met intimistische, introverte stukjes die enkele woordtitels dragen waarbij je de beelden als vanzelf kan oproepen: Meadow, Space, Light, Heat, Touch… Een pakkend recital.

Bij de trio-opname OGU leidt de interactie in spacy voortschrijdende improvisaties en met allerlei effecten, noise en elektronica, tot bevreemdende muziek die een climax bereikt in het slotnummer Termination. Dit is enigszins ongemakkelijke muziek die je associeert met urban landscapes, in feite uitstekende filmmuziek bij duistere, onheilspellende beelden. Het moet live nogal impressionant zijn wanneer Van Vliet snaren beroert, Nillesen percussief uithaalt en Stadhouders met laptop allerlei geluidjes nog als stoorzender uitstuurt, dus zet je schrap bij het beleven/beluisteren van deze vrijbuiters.

Bernard Lefèvre Wait: Jeroen Van Vliet (p, sampling) OGU: Jeroen Van Vliet (p, electr), Bram Stadhouders (g, laptop), Etienne Nillesen (bassdrum, perc)

Gespecialiseerde jazzplatenzaken Wij hebben getracht aan de hand van diverse inlichtingsbronnen een round-up te maken van de gespecialiseerde jazzplatenzaken in Vlaanderen.

Antwerpen (2000): MARK SOUND

Wolstraat 6 | tel. 03 233 64 03 | antwerpen@marksound.be Brugge (8000): ROMBAUX

Mallebergplaats 13 | tel. 050 33 25 75 music@rombaux.be | www.rombaux.be Brussel (1000): MARK SOUND MM (Opera Munt)

Leopoldstraat 4 | 1000 Brussel | tel. 02 219 23 41 mmshop@marksound.be Brussel (1000): UT PICTURA MUSICA

Bodenbroekstraat 8 | tel. 02 256 77 32 De Panne (8660): SERENADE

Zeelaan 50 | tel. 058 41 31 86 Geel (2440): TONY’S MUZIEKHUIS

Pas 36 | tel. 014 58 85 90 | tonysmuziekhuis@gmail.com Hasselt (3500): GIGA SWING

Kapelstraat 28 | tel. 011 22 25 08 Kraainem (1950 Stokkel): MARK SOUND

Potaardestraat 4 | tel. 02 731 63 62 www.marksound.be | kraainem@marksound.be Leuven (3000): SAX

Parijsstraat 31 | tel. 016 22 48 59 Mechelen (2800): MUZIEKHANDEL DAVID VERGAELEN & CO

Sint-Katelijnestraat 69 | tel. 015 34 32 63 info@vergaelen.net | www.vergaelen.net Turnhout (2300): VAN SAS

de Merodelei 75 | tel. 014 41 20 14 Online Shop:

InstantJazz (Tony Verstraete) | www.instantjazz.com

Vinyl jazzspeciaalzaken Antwerpen (2000): Antwerpen (2000) : Brussel (1000): Gent (9000): Gent (9000): Mechelen (2800):

Coffee & Vinyl | Volkstraat 45 | tel. 03 337 77 93 Tune Up | Melkmarkt 17 | tel. 03 226 81 11 Hors Serie | Zuidstraat 67 | tel. 02 534 79 59 Music Mania | Sint Pietersnieuwstraat | tel. 09 278 23 38 Vynilla | Sint-Kwintensberg 38 | tel. 09 223 71 22 The Vinyl Touch | Haverwerf 1 | tel. 015 21 65 50

Opmerkingen en/of aanvullingen, mail naar redactie.jazzmozaiek@skynet.be.

Gast Waltzing & Largo Jazzed Up In New Orleans WPR Jazz – 68:58 De titel van de polyvalente Luxemburgse trompettist Gast Waltzing zijn nieuwste cd is zeker niet

gestolen. De cd werd opgenomen ter plekke in New Orleans (The Music Shed) met lokale muzikanten erbij (The Soul Rebels, Kyle Roussel) en ademt van begin tot einde de broeierige atmosfeer uit van de Crescent City. Het begint en eindigt met een portie Treme-funk. Maar er is veel meer.

Moon Over Sapporo is pure electric Miles, net als Erik Truffaz die ook brengt. Gitarist Laborier doorbreekt regelmatig het jazzen funkcocon om wat rockinvloeden te laten binnensluipen. Blues met de juiste soulziel ontbreekt evenmin op de setlist terwijl Listen To The Silence een ballad 2014/2

53

Nieuw op cd/lp/dvd is met alleszeggende titel. Een cd die schreeuwt om de groep ook live aan het werk te zien en die bewijst dat jazz met roots in New Orleans vele gezichten heeft.

Georges Tonla Briquet Rom Heck (b), Gast Waltzing (t), David Laborier (g), Rainer Kind (d) + Julian Gosin (t), Corey Peyton (tb), Lumar Leblanc (snaredrum), Edward Lee Jr. (sousafoon), Derrick Moss (bassdrum), Erion Williams (s), Marcus Hubbard (t), Paul Robertson (tb), Kyle Roussel (hamB3)

Jacob Young Forever Young ECM Records/NewArtsInt – 71:25

De Noorse-Amerikaanse gitarist Jacob Young werd door veel luisteraars ontdekt op het album Third Round van Manu Katche.

Met Forever Young stelt hij zijn derde ECM album als leider voor.

Young, leerling van Jim Hall en John Abercrombie, heeft zich versterkt met o.a. landgenoot en jeugdvriend Trygve Seim, één van de grootste Scandinavische stemmen op saxofoon. Het trio van Marcin Wasilewski vormt de ideale aanvulling met delicate voicings en elegante harmonieën.

Tussen subtiele grooves en nevelig noordelijke ballads, wisselt de gitarist met een warme toon zijn akoestische en elektrische instrumenten. Hij bevestigt ook zijn reputatie als stijlvol muzikant en geïnspireerd componist. Opvallend is het feit dat Young niet de pretenties heeft een leider te willen zijn. Dat hoeft ook niet omdat de groep een hecht geheel vormt en het groepsgeluid voorrang krijgt. Toch is het voornamelijk Trygve Seim die de aandacht krijgt. Marcin Wasilewski is zoals altijd schitterend. Jacob Young is wel verantwoordelijk voor alle composities. Het album werd in augustus 2013 geproduceerd in de Rainbow Studio van Oslo door Manfred Eicher.

Patrick Bivort Jacob Young (g), Trygve Seim (s), Marcin Wasilewski (p), Slawomir Kurkiewicz (b), Michal Miskiewicsz (d)

54

2014/2

En ook deze nog…

MannGold de Cobre (El Negocito Records) is een project van gitarist Rodrigo Fuentealba en zijn groep (MannGold) in associatie met Peter Vermeersch die de invulling van de blazerssectie voor zijn rekening neemt (De Cobre). Fuentealba is een Gentse Chileen die bekend is van bij Gabriel Rios, Arsenal en Fifty Foot Combo. Een flinke scheut heavy rockjazz en repetitieve beats wordt met een chaotisch orkestrale vaart naar climaxen toe geblazen, nog wat vermengd met noise en soundscapes. De titels spreken boekdelen: Wahnsinn, Fuzzhound, A Fistful of Sauerkraut. Nog gekker dan FES en dus om lekker uit de bol te gaan.

Een straight jazz bigband vormt Muze Jazz Orchestra die met Sweet Charity (RailNote – 46:12) rond composities van altsaxofonist Lieven Cambré en een tweetal werken van pianist David Demuynck een mooi uitgebalanceerd debuutalbum voorstellen. De band ontstond uit jams in cc Muze en heeft naast genoemde leiders-componisten verder in zijn rangen: trompettist Carlo Nardozza, saxofonisten Koen Nys, Igor Maseroli, trombonist Tim Daemen, gitarist Marco Cirone, bassist Tom Van Acker en drummer David La Mela.

Stuk voor stuk dus uitstekende muzikanten-solisten. De driedelige suite vormt zowat de plat de résistence en verdient echt wel een hartendief. Een bigband met klasse en dus om op te volgen!

De pianist Alan Broadbent (67) heeft al een geweldig parcours afgelegd, maar blijkt toch nog erg onderschat. Toen hij in 1972 Woody Herman’s band verliet, dacht hij nooit meer wat met bigbands te maken te hebben. Maar vorig jaar kreeg hij een opdracht voor een radioprogramma met de NDR bigband. Hij zag mogelijkheden om eerdere eigen composities in een groter geheel te arrangeren, waarbij hij eerder uitging van een combo dan bigband. Zo ontstond deze opname Ame-

rica The Beautiful (NDR/Jan Matthies Records). Op de titeltrack na is het volledig werk van Broadbent. Wat hij voor ogen had, is zeer geslaagd: geen overweldigende bigband, maar eerder fijn uitgemeten deelpartijen die het geheel kleuren.

Een beetje zoals we dat ook van het BJO kennen. Een prachtalbum.

Chanson en jazz, het gaat al langer samen, maar wie er echt ook al een tijdje werk van maakt, is L’Âme des Poètes, die in hun nieuwste cd L’Interview (Igloo Records) zich spiegelen aan Brel, Brassens en Ferré. Leuk hoe het hoesje de drie muzikanten, Pierre Vaiana, Jean-Louis Rassinfosse en Fabien Degryse, op een rijtje plaatst als ‘dubbels’ van de chansonniers. Geniet van de grappige montage van het interview en de heerlijke muziek.

Driedubbel goed!

Zangeres Eef Van Acker heeft zich omringd door jazzmuzikanten om Shaping Memories uit te brengen. Ze tekent voor composities samen met bassist Janos Bruneel naast standards en een compositie van Bert Joris (Anna) waarbij ze de lyrics heeft geschreven. Pianist Bram Weijters en bassist Janos Bruneel vormen de sterke ruggengraat van dit sfeervol, enigszins melancholish geladen

album. Eef Van Acker volgde zangles bij Fay Claassen en was al op verschillende fronten actief, maar lijkt nu voluit voor de jazzrichting te gaan. We blijven haar benieuwd volgen.

José James volgt in zijn nieuwste cd While You Were Sleeping (Blue Note Records/ Universal) de r&b/jazzlijn van het vorige No Beginning No End maar doet er wel een heftig schepje power bovenop. In het titelnummer is zangeres Becca Stevens te gast op haar nummer Dragon en met trompettist Takuya Kuroda sluit James af in een cover van Al Green’s Simply Beautiful. James is deze zomer topact op Gent Jazz.

Bovendien is James producer van Takuya Kuroda’s debuutalbum Rising Son (Blue Note Records/Universal). Daarin legt Kuroda duidelijk een link met souljazz en grooves, waarbij hij zich inspireert op de jaren 70 met voorbeelden als Stanley Turrentine en Grover Washing-

ton. In Afro Blues overheerst afrobeat met als gastsolist-gitarist Lionel Loueke. En José James is dan weer gastzanger op Everybody Loves The Sunshine. Noteer Kuroda want we zullen er nog van horen!

De uiterst karakteristieke sound van de Noorse trompettist Nils Petter Molvaer kent opnieuw een unieke invulling in Switch (OKeh). Hij introduceert daarbij een nieuwe band, waarin opvallend de befaamde Noorse pedal steel gitarist Geir Sundstøl, verder de pianist Morten Qvenild en vertrouwde drummer Erland Dahlen. Molvaer creëert een bijzondere synergie tussen electronics en organic sound, waardoor zijn vervormde toon toch warm aandoet. In dit project valt het op dat hij heel wat introverter gestemd is. Met Switch maakt Molvaer een balans op van zijn muzikale symbiose.

Bernard Lefèvre

De Jazzlezer

Tussen bebop en BIBOB Bert Vuijsje - www.bebopbusiness.com Voor Amsterdamse jazzliefhebbers heeft de naam Cotton Club nog altijd een bijzondere klank – en niet alleen omdat Duke Ellington in dat etablissement in Harlem vanaf 1927 zijn opgang beleefde. De Cotton Club op de Amsterdamse Nieuwmarkt, vlak bij de rosse buurt, stond in de jaren vijftig en zestig bekend als het café waar je te midden van een voornamelijk zwarte clientèle van jazz kon genieten en aan marihuana kon komen.

Zelf ben ik er niet zo vaak geweest, maar één avond is me altijd bijgebleven. Het was eind 1961, kort nadat ik als jonge student in een radioquiz duizend gulden had gewonnen met het beantwoorden van een serie vragen over Charlie Parker. Ik stond in de Cotton Club een beetje verlegen bij de jukebox naar de muziek te luisteren (ongetwijfeld Moanin’, Blues March en meer Blue Note single-successen), toen ik in gesprek raakte met een wat bleke, magere jongen.

Hoe het ter sprake kwam weet ik niet meer, maar hij vertelde me dat hij net uit de gevangenis kwam, na een veroordeling wegens drugs. In zijn cel kon hij naar de radio luisteren en zo had hij mij in de quiz horen optreden. “Dat gaf mij in de gevangenis echt morele steun, dat er iemand was die zoveel van jazz en Charlie Parker wist.”

Ik moest mijn loopbaan als jazzjournalist nog beginnen, maar in de vijftig jaar die volgden heb ik zelden meer zo’n hartverwarmend compliment gekregen.

De veelbewogen historie van de Amsterdamse Cotton Club is nu vastgelegd in een boek. De auteurs Alice Boots en Rob Woortman, die eerder lof oogstten met hun biografie van de Surinaamse rebel Anton de Kom, zijn opnieuw ijverig en zorgvuldig te werk gegaan. Hun verhaal is kleurrijk genoeg, maar vermijdt romantisering. De hoofdpersonen worden levendig geschilderd, inclusief hun minder positieve eigenschappen en karaktertrekken.

De naamgever van het café, de Surinaamse

trompettist Teddy Cotton, wordt bijvoorbeeld vaak met terugwerkende kracht gepromoveerd tot een groot muzikant en een belangrijke pionier van de Surinaamse bijdrage aan de jazz in Nederland. Boots en Woortman stellen beleefd maar gedecideerd vast dat deze Theodoor Kantoor (1912-1977) eerder een handige variété-artiest dan een serieuze muzikant is geweest.

“Een donkere man die enigszins muzikaal is, of over voldoende showtalent beschikt, kan in die tijd redelijk aan de slag als tapdansende en zingende kelner of als muzikant in een jazzband.”

Alice Boots & Rob Woortman: Cotton Club – De bewogen geschiedenis van een café. Uitgeverij Atlas Contact, Amsterdam/Antwerpen; € 24,99.

ISBN 978 90 450 2624 4

In 1947 krijgt Teddy Cotton verkering met de 16-jarige Annie Smit, dochter van de eigenaar van café Smit op de Nieuwmarkt.

Vijf jaar later pacht het paar het café van vader Frits Smit. Het wordt omgedoopt tot Cotton Club.

Het etablissement is, mede dankzij Teddy

Cottons wervende activiteiten, dan al een paar jaar de plek waar Surinamers en zwarte Amerikaanse soldaten op verlof uit Duitsland zich graag verzamelen. Er stond een van de eerste jukeboxen van Amsterdam, nog door Frits Smit aangekocht voor het toen formidabele bedrag van 690 gulden. “De yanks stopten die jukebox vol met jazzmuziek”, laten de schrijvers Frits Smit vertellen. “Nu ben ik niet zo vreselijk gek op die muziek, maar het trok in de weekenden veel Amerikanen.”

Ook bij anderen groeit de faam van het café snel. “Ik denk dat de Cotton Club toen zowat de enige tent in Europa was waar je in de jaren vijftig voor een kwartje Parker, Monk en Miles uit de jukebox kon halen”, herinnert de Nederlands-Surinaamse ontwerper Herman Hennink Monkau zich. En meer schrijvers, kunstenaars en artiesten (Simon Vinkenoog, Remco Campert, Anton Heyboer, Ed van der Elsken, Ramses Shaffy) ontdekken de attracties van de Cotton Club.

Toch is de jazz al die jaren eerder de achtergrondmuziek dan het hoofdthema van het café geweest, zo maken de schrijvers duidelijk. Na de periode Kunst, jazz en marihuana (1953-1958) volgen allerlei verwikkelingen met drugs, criminaliteit en penose, waaraan de Cotton Club op den duur bijna te gronde gaat.

De tapvergunning was jarenlang ingetrokken en vanaf 2011 deed de gemeente Amsterdam serieuze pogingen om de zaak definitief te sluiten op grond van de wet BIBOB (Bevordering IntegriteitsBeoordelingen door het Openbaar Bestuur), omdat er drugsgeld gemoeid zou zijn geweest met de aankoop van de Cotton Club door Frits Smits kleindochter Marion Lewis in 2002.

In 2012 komt het uiteindelijk goed en heeft de Cotton Club zijn vergunning weer terug, ook voor de wekelijkse jamsessie op zaterdagmiddag. Zo krijgt Hans Dulfer toch gelijk met zijn uitroep: “Wat BIBOB, er is maar één BIBOB en dat is bebop”.

Photoshoot International Jazz Day 2014 Brussels

Historische opname* van Jos L. Knaepen

te koop!

Kostprijs A2 poster: 15 € (incl. verpakking in koker, excl. verzendkosten)

Mail ons je gegevens en het gewenste aantal posters, met vermelding van Int. Jazz Day 2014 aan: redactie.jazzmozaiek@skynet.be

(*) Zie ook centerfold

2014/2

55

De jazzkriebels van…

Mark Lefever “Ik hou van stemmen”

Mark Lefever begon zijn radiocarrière in 1980 en bleef de nationale radio-omroep trouw tot aan zijn pensioen in 2011. Hij bewees zijn brede muzikale interesse in radioprogramma’s zoals o.m. Big Band Battle (BRT1), Fris van Lefever (BRT2), Nox (Studio Brussel), Zazou (Radio 1) en Friday on my mind (Klara). Vorig jaar was hij peter bij het 20-jarig bestaan van JazzLab Series. De jongste jaren is hij presentator van de jazzwedstrijd tijdens de Gentse Feesten (Laurentplein i.s.m.

Muziekmozaïek), Gent Jazz Festival en Jazz in’t Park Gent.

Met welke muziek ben je opgegroeid?

Ik ben geboren in 1953 en dus een kind van de jaren zestig. Die periode was Nederlandstalige kleinkunst en vooral Franstalig chanson heel aanwezig. Van Miel Cools, Kor van der Goten, Boudewijn De Groot, Neerlands Hoop in de lage landen tot Anne Sylvestre, Gilbert Bécaud, Charles Aznavour, Guy Béart in Frankrijk. Als ik die muziek hoor, zing ik gelijk mee. Mijn vader was liefhebber van zowel klassieke muziek als jazz. Hij had platen van Oscar Peterson, Erroll Garner, Sidney Béchet, Louis Armstrong, Ella Fitzgerald, en hij hield ook van spirituals, o.a. Mahalia Jackson…

Wat was de eerste plaat die je zelf kocht?

Ik was 12 jaar oud als ik als eerste plaat geen Beatles of Rolling Stones, maar wel een lp van John Lee Hooker kocht. Ik was erg geboeid, nog altijd, door stemmen: Ella Fitzgerald, Frank Sinatra, zelfs als hij Strangers In The Night zong, en natuurlijk Claude Nougaro. Ik heb hem ontdekt toen ik voor de radio ging werken en me verdiepte in de Franse muziek. Ik wou echt wel een statement maken met het draaien van andere muziek dan de toen populaire Angelsaksische rock en pop.

Zat het er al vroeg in om radio te gaan maken?

Jawel, ik was amper 11 jaar! Radio was als een soort roeping voor mij. Toen mijn pa een bandopnemer kocht, ging ik met de microfoon de hele familie vermaken geïnspireerd door de radioprogramma’s die ik toen hoorde, zoals de Sportmarathon. Ik was erg onder de indruk hoe Piet Theys en daarna Jan Wauters in hun commentaar met woorden speelden. In januari 1980 maakte ik mijn radiodebuut. Het eerste radioprogramma dat ik zelf presenteerde was Big Band Battle (BRT1) op maandagavond, wat ik overnam van Wim De Lathouwer. Miel Vanattenhoven was de samensteller en producer van het programma. De eerste keer dat ik beroepsmatig jazz ontdekte.

Eén van de opdrachten, afwisselend met Wilfried Haesen, was notities nemen in het Amerikaans theater bij de bigbandrepetities onder leiding van Freddy Sunder. Een nogal eigenaardige, bijna administratieve job, want we moesten niets zeggen, alleen maar noteren: titels, tijdsduur, componist van de nummers.

56

2014/2

Hoe ben je zelf jazz gaan ontdekken?

Ik heb het mezelf aanvankelijk zeer moeilijk gemaakt. Begin jaren 70 concerteerde hier in Gent in de Sint-Pietersabdij W.I.M. (werkgroep improviserende musici) met Fred Van Hove als boegbeeld. Ik ging daar naartoe, maar begreep er niets van. Dat streek me tegen de haren in, dat maakte me nerveus… tot ik er op een of andere manier toch door geboeid raakte. Er heerste een soort anarchistische vrolijkheid die ik toen bijvoorbeeld ook heb beleefd met het Willem Breuker Kollektief. Misschien nog het best te vergelijken met het huidige FES. Ik hou wel van die kwinkslag, die humor en het zijn overigens voortreffelijke muzikanten.

Mark Lefever:

“Muren slopen tussen de genres, dat heb ik op de radio proberen te doen”

Ik heb nog vrienden-muzikanten gevraagd hoe ik kon instappen in freejazz. Je moet een houvast zoeken, zeiden ze, al is het een gitaarlijn, pianolijn, wat dan ook, zoek iets, klamp je daar aan vast en dan zal die muzikale wereld zich voor jou openen. Mijn allereerste jazzplaat was Gato Barbieri Chapter One: Latin America in 1974. Dat is tamelijk free en ik heb me daar doorgeworsteld, ik leerde het appreciëren.

Waaraan hou je memorabele momenten over?

Hier in Gent herinner ik me nog vibrafonist Dave Pike, die jazzconcerten organiseerde in zijn kroeg Fusion aan de Kuiperskaai. Dat gebouw is intussen verdwenen. Van de fotograaf die Dave Pike persoonlijk kende,

vernam ik dat hij nu schildert. En alleen maar vrouwenborsten. (lacht) Heel merkwaardig.

In de jaren tachtig zag ik in de Gentse Vooruit Dr.John met Allen Toussaint en basgitarist Jack Bruce, een legendarisch concert. In 1983 was ik in New York waar ik toevallig overdag in de zoo een man hoorde zingen en piano spelen. Dat bleek de soundcheck van Dr.John en daar hebben ik en mijn vriendin bijna een uur van genoten, gewoon fantastisch!

De jongste jaren, hier op Gent Jazz, heb ik fantastische concerten meegemaakt. Niet alleen jazz, o.a. de Jamaican Legends met Robbie Shakespeare, Sly Dunbar, en gitarist Ernest Ranglin, die ik van vroeger kende. Een prachtige plaat van hem is Below The Bassline. Je hoort om zo te zeggen in zijn gitaarmuziek de golven op het strand. Hij was het die in 1962 als inwijkeling in London gitaar speelde op My Boy Lollipop …want geen enkele Britse gitarist kon dat spelen…

Wat me van Gent Jazz zo direct nog bijblijft is Jim Hall in duo met bassist Scott Colley. Hall speelde stil, intens en toch klonk het uitstekend in die grote tent.

Ik herinner me vorig jaar op Jazz in’t Park hoe Philip Catherine ook stil speelde. Dan moet je echt wel luisteren. Dat is natuurlijk ook een truc om het publiek stil te krijgen.

Je muzikale interesses zijn erg breed…

Wat ik zelf goed vond, ongeacht het genre, speelde ik in mijn radioprogramma’s. Ik hou werkelijk van alle soorten muziek en volg Roland van Campenhout als die zegt dat er alleen maar goede en slechte muziek bestaat. Ik hou niet zo van mensen die in hokjes denken.

Muren slopen tussen de genres, dat heb ik op de radio proberen te doen. De laatste jaren kon ik volledig mijn ervaring in de weegschaal leggen, de bazen waren me goedgezind. Ik was me natuurlijk bewust van mijn publiek. Toch kon ik mijn smaak laten gelden. Toen ik op het laatst voor Klara ging werken met o.a. Friday on my mind dreef ik mijn interesse voor stemmen nog verder door. Het vocale wisselde ik dan af met goede instrumentale muziek. Zo heb ik mij de laatste vier jaar van mijn radioloopbaan nog meer echt op jazz gefocust en ontzettend veel leren kennen.

Wat is voor jou een goede stem?

Vanochtend luisterde ik nog naar Jeanne Lee met Mal Waldron, die prachtige plaat After Hours. Abbey Lincoln en ook Cassandra Wilson vind ik prachtige zangeressen. Waarom? Ze zijn expressief, wat korrelig, mijn oude baas Jan Schoukens zei “er zit wat braam op de stem”, dat zijn stemmen die geleefd hebben.

Ze gebruiken de stem eigenlijk als een instrument.

Ook de frasering is goed. Ze weten woord voor woord wat ze zingen. Dat zijn voor mij goede zangers en zangeressen. De stem moet niet perfect zijn, maar wel expressief. Neem bv. Jimmy Rushing, wat een bluessound, of Gregory Porter, wat een volume, of nog Cecile McLorint Salvant, die ik vorig jaar op Gent Jazz zag, fascinerend! Haar plaat heb ik net gekocht. Ik ben altijd gecharmeerd als ik een stem hoor.

En hier bij ons, wie zijn dan jouw favorieten?

David Linx natuurlijk, gelinkt aan Claude Nougaro.

Melanie de Biasio, die zag ik laatst nog in Vrijstaat O, geweldig hoe ze met het publiek omgaat. Die interactie. Wie ik ook goed vind, is Hilde Vanhove. Ze heeft helaas maar één plaat gemaakt (Insense – nvdr).

Recent nog zag ik een jonge talentvolle zanger, Sander De Winne, samen met Bram Delooze.

De jazzkriebels van Mark Lefever Zijn er bepaalde instrumenten die je boeien?

Ik ben gek van de schuiftrompet, de trombone. Dat vind ik een geweldig instrument. Voor dit interview dacht ik even na over wat ik veel beluister en dan kwam ik toch wel uit bij gitaarmuziek: Wes Montgomery, uiteraard Philip Catherine, Bill Frisell,…

Bepaalde muzikanten die een sterke indruk nalieten…?

Ik heb een groot respect en bewondering voor Tuur Florizoone. Ik vind alles wat Tuur doet echt wel goed.

Hij is een heel interessante muzikant, ook een wereldburger. Hij leerde in Brazilië een andere manier van accordeon spelen. Eerder percussief.

Nog een geweldige kerel is de flamboyante drummer Giovanni Barcella zoals hij schuin achter zijn drumstel heel gevoelig en echt origineel uitpakt. Ook Bart Maris zie ik heel graag spelen omdat hij een warmte en een energie overdraagt naar het publiek en bij de muzikanten.

Een jonge talentvolle muzikant die ik heb leren kennen is Nathan Daems. Nog een warme sympathieke muzikale persoonlijkheid is Rony Verbiest. Hoe die rustig onderuit accordeon speelt. Ik vergeet nog velen…natuurlijk Dré Pallemaerts, Bert Joris, en uiteraard Toots…

Ben je ook verzamelaar?

Niet echt. Platenwinkels trekken me wel aan, maar ik heb geen verzamelwoede. Ik hoef niet echt alles van een bepaalde muzikant te bezitten. Hoewel ik toch bv. alles van Marc Moulin heb verzameld. Omdat ik hem al volg van in de jaren 60. Ik zat toen, 15 jaar oud, hier op internaat in het Sint Barbaracollege in Gent en ik luisterde ’s avonds naar de radioprogramma’s van Marc Moulin, King Kong en Cap de nuit. Daardoor heb ik ongelooflijk veel muziek leren kennen, want Moulin had ook zo’n brede smaak. Ik heb hem in mijn leven een paar keer mogen ontmoeten. Dat was zo’n charmante, vriendelijke, intelligente kerel. Ik heb me als radiomaker al wel een keertje aan hem gespiegeld.

Als je nu uitkijkt naar wat er komt op Gent Jazz, wat spreekt je aan?

Bobby McFerrin met SpiritYouAll, dat is een van de laatste platen die ik kocht, daar verwacht ik veel van.

Ik kijk ook erg uit naar Manu Katché en Richard Bona, een geweldige drummer en Bona als zanger en basgitarist,… Zoals je merkt, prachtige stemmen…

Bernard Lefèvre

Mark Lefever

De Top-10 keuze van Mark Lefever Charles Mingus Mingus Ah Um Columbia Records 1959 Count Basie Count Basie At Newport Verve Records 1957

Gato Barbieri Chapter One: Latin America Impulse!

1973 John Scofield Up All Night (maar ook Piety Street – Universal 2009) Verve Records 2003

Anouar Brahem Le pas du chat noir ECM Records 2002

Philip Catherine Guitars Two Dreyfus Jazz 2008

Erik Truffaz Rendez-Vous Blue Note Records 2008

Jeanne Lee & Mal Waldron After Hours Owl 1994

Wes Montgomery Smokin’ At The Half Note Verve Records 1965

Shirley Horn Live At The 1994 Monterey Jazz festival Monterey Jazz Festival 2008

2014/2

57

Backstage

Toots Backstage Toots Thielemans zegt vaarwel tegen de spotlights. De voorbije jaren kon onze fotograaf Jos Knaepen backstage een aantal unieke beelden vastleggen van Toots met zijn muzikale vrienden.

Uit die vele opnames geven we een beperkte, maar schitterende selectie. Een speciale knipoog naar Jazz Middelheim, waar het publiek altijd een warm onthaal gaf aan peter Toots.

Toots met bassist Charlie Haden

Miel Vanattenhoven, bezieler van Jazz Middelheim, met Toots

Toots met de Braziliaanse muzikale vrienden: Ivan Lins (boven), gitarist Oscar Castro-Neves (beneden links) en Eliane Elias (beneden rechts)

58

2014/2

Toots Backstage

Toots met saxofoonlegende Wayne Shorter

Aka Moon backstage met Toots (Jazz Middelheim)

Pharaoh Sanders, Herbie Hancock en Toots Thielemans

Toots met zanglegende Rocco Granata

Hamilton de Hollanda en Stefano Bollani met Toots en Bart De Nolf (Jazz Middelheim)

2014/2

59

Muziektheorie

Two Jims De hoofding Two Jims is ontleend aan het album Two Jims and Zoot uit 1964 en verwijst naar twee van de meest toonaangevende jazzgitaristen uit de geschiedenis van de jazz, te weten Jim Hall en Jimmy Raney. Daar waar Jim Hall grote faam verwierf is de bekendheid van Jimmy Raney bij het grote publiek echter nooit echt van de grond gekomen, ondanks zijn indrukwekkende loopbaan.

60

2014/2

In dit artikel gaat het echter niet over hun hoedanigheid als gitarist, maar wel over het feit dat ze beiden een indrukwekkende compositie hebben geschreven voor gitaar en strijkensemble.

Jimmy Raney’s Suite For Guitar Quintet dateert uit 1957 (heruitgebracht in 1972 op de lp Strings & Swings), Jim Hall schreef zijn Piece For Guitar And Strings in 1961 (cd: Jazzabstractions). Behalve prachtige werken zijn beide composities schoolvoorbeelden van de zogenaamde Third Stream, een term bedacht door componist/auteur Gunther Schuller die doelt op de fusie tussen klassieke muziek en jazz. Slechts enkele componisten zijn erin geslaagd dit naar behoren te doen, waaronder Jim en Jimmy.

Beide componisten zijn sterk geïnspireerd geweest door de componist Béla Bartók. Over zijn 17-minuten durend werk Thesis uit 1953 (cd: Jim Hall & Friends Live at Town Hall, Vol. 1) zegt Jim Hall: “That piece really reflects my love of Bartók”. Jimmy Raney op zijn beurt bestudeerde o.a. de eerste zes strijkkwartetten van Bartók alvorens zijn Suite For Guitar Quintet te componeren.

Het eerste deel van deze suite noemde hij zelfs Homage To Bartok.

De partituren van beide hier besproken werken zijn jarenlang aan het zicht onttrokken geweest, maar werden onlangs weer boven water gehaald door jazzgitarist Joep van Leeuwen. Joep is docent jazzgitaar en jazzgeschiedenis aan het conservatorium van Maastricht en schreef reeds enkele artikelen over Third Stream in Jazzmozaïek. Zijn laatste cd Jazz Guitar Meets Church Organ werd met 4**** besproken in het Amerikaanse DownBeat.

Ik had de gelegenheid om Joep enkele vragen te stellen over beide verloren gewaande partituren.

Joep, allereerst, vanwaar je idee voor deze zoektocht wat was je drijfveer?

Vanaf het moment dat ik de opnames van de composities van Hall en Raney heb gehoord, tientallen jaren geleden, ben ik in de greep van die muziek geraakt. Ik kende beide gitaristen natuurlijk eerst als jazzim-

provisatoren. Ook wist ik dat ze jazzstukken schreven, songs dus, stukken met een korte vorm die als uitgangspunt voor improvisatie dienden. Nieuw voor me was dat ze ook lange vormen componeerden en helemaal nieuw was dat ze zich bedienden van de muziektaal van de 20ste eeuwse componisten. En dat het hun dan ook nog lukte om de taal van de jazz en die van de gecomponeerde muziek te combineren, dat was fascinerend. Als er een echte fusie tussen de twee genres en de twee betrokken groepen musici ontstaat, vind ik dat heel spannend. De term van Gunther Schuller is dan echt van toepassing. Een nieuwe muziek ontstaat: Third Stream. Ik stond in die waardering trouwens vaak alleen. Ik weet dat jij een vergelijkbare waardering voor deze samensmelting hebt.

Jim Hall – Piece For Guitar And Strings: eerste expositie van het thema door de gitaar

Muziektheorie: Two jims

Leon Lhoëst Hoe je uiteindelijk aan de scores bent gekomen is opmerkelijk te noemen: kun je hier iets over vertellen.

Ik heb altijd een oog opengehouden of ik die partituren ergens kon vinden maar lang zonder resultaat. In de jaren 90 van de vorige eeuw was ik regelmatig in de VS en deed altijd navraag, tevergeefs. Het enige dat ik opving was dat de weduwe van Jimmy Raney die muziek zou vasthouden. Dat bleek uiteindelijk trouwens niet te kloppen. Door de opkomst van het internet en het gemak van e-mailen werd zoeken steeds makkelijker.

In 2009 deed ik weer een poging om het Hall stuk te traceren door een mail naar zijn management te sturen. Die stuurden mijn mail door naar Hall’s dochter, Devra Hall. Zij had wel een idee waar ze moest kijken: in het archief van Gunther Schuller.

Dat liet ze doen door een gemeenschappelijke vriend, Schuller’s zoon George Schuller en, bingo: daar werden de partijen gevonden. In september 2009 heeft ze die partijen aan haar vader laten zien en die was akkoord dat ik die partijen zou krijgen om ze in een partituur te verwerken. In april 2010 zat ik met Jim Hall in zijn kleedkamer van het Amsterdamse BIM-huis om hem vragen te stellen over een paar kleine onduidelijkheden in de partijen.

Hij was blij dat dit stuk weer in productie zou worden genomen.

Raney’s stuk vond ik via Werner Herbers, de hoboïst/dirigent die heel veel Third Stream heeft gedaan. Ik sprak met hem over het Raney stuk en hij zei: “Dat stuk heb ik gezien. Dat moet ik in mijn bibliotheek hebben”. En jawel hoor. Een tijdje later had ik de partituur en kon aan het maken van de partijen beginnen. Ik heb contact gezocht met Jimmy Raney’s oudste zoon Jon Raney, en die heeft me verzekerd dat zijn vader het stuk alleen in de studio heeft gespeeld en verder nooit live heeft uitgevoerd. Dus had ik opeens een wereldpremière in mijn bezit.

Je bent op dit moment aan het repeteren met een strijkensemble voor een concert in het Theater Aan Het Vrijhof in Maastricht met o.a. deze twee werken, naast enkele eigen werken. (bij het verschijnen van dit artikel heeft het concert plaatsgevonden). Nu je ze zelf hebt gespeeld, wat is je indruk van beide composities, en waar ben je muziektechnisch vooral van onder de indruk?

De perfecte balans tussen jazz en gecomponeerde muziek. Het stuk Sketch van John Lewis zie ik altijd als een hoogtepunt uit de Third Stream (cd: The Modern Jazz Quartet & Guests – Third Stream Music). Deze stukken van Raney en Hall zitten op datzelfde niveau. Raney mengt jazz en gecomponeerd het best. Alle combinaties zitten in zijn stuk: de gitaar en bas stellen samen met de drie strijkers gecomponeerd thematisch materiaal voor, de strijkers hebben aparte delen, de gitaar is alleen en de strijkers ondersteunen improvisaties.

Het stuk van Hall is bijna helemaal uitgeschreven op een passage van 32 maten na waar de gitaar improviseert over een achtergrond in de strijkers. De jazz is daar eerder vertegenwoordigd in het type melodie en het feit dat je dus de hele tijd een jazzgitaar hoort tussen die vijf strijkers. In Hall’s stuk zit trouwens een akkoordpassage waar ik me te pletter op heb gestudeerd om die in de vingers te krijgen: erg moelijk!

Joep, heel veel dank voor je toelichting bij deze inspirerende werken, en voor het feit dat ik in dit artikel enkele fragmenten van de partituren uit jouw collectie heb mogen gebruiken.

Jimmy Raney – Suite For Guitar Quintet: begin van deel III

Bronnen & Literatuur > Jon Raney: www.jonraney.com > JazzTimes: jazztimes.com/articles/16291-jim-hall-undercurrents > MJQ Music: www.mjqmusic.com > Gunther Schuller, Musings: The Musical Worlds Of Gunther Schuller, Da Capo Press, 1999 > Cd: Bill Evans and Orchestra – Brandeis Jazz Festival

2014/2

61

Holland Muziekland

Karakteristiek Mischa Andriessen Behalve een vrouw met een baard bood het Eurovisie Songfestival dit jaar een verhelderende kijk op de Nederlandse mentaliteit. Nadat de inzending eerst was afgebrand, bleek alle kritiek onmiddellijk vergeten toen een tweede plaats werd behaald. Nederland is een natie van zeelui en handelslieden, zo gauw ze weten hoe de wind waait, gaan ze erachter aan.

Op de dag van de Songfestivalfinale was het ook twintig jaar geleden dat een van Nederlands belangrijkste dichters – Lucebert – overleed. Eveneens volgens goed vaderlands gebruik werd dat vrijwel nergens gememoreerd. Al waren er uitzonderingen. In Middelburg was een mooi programma met lezingen en een optreden van Flex Bent Braam. Na afloop van hun concert stelde de aanwezige schrijver Piet Gerbrandy een intrigeren-

de vraag: hoe komt het dat je binnen een tel weet dat dit Nederlandse jazz is?

Er werden ter plekke antwoorden geformuleerd. Iemand zei: distantie. Iemand zei: vrijheid. Iemand zei: jezeIf niet zo ernstig nemen. Iemand zei: ironie. Misschien waren het al die facetten samen, misschien nog wel een paar meer, maar niemand twijfelde; de klassieke Amerikaanse jazzstukken die werden gespeeld van onder meer Mingus en Monk waren onmiskenbaar getransformeerd tot Nederlandse jazz.

Aan de Nederlandse songfestivalbijdrage was juist niets Nederlands, met uitzondering van de typische gewoonte van kleine landen om altijd maar precies eender te willen klinken als artiesten uit een groot land, en dan niet China of Rusland, maar altijd Amerika.

Was dat niet de basis van de Nederlandse jazz, of liever de geïmproviseerde muziek; de wens of zelfs eis om niet te klinken als de Amerikaanse voorbeelden en iets te maken dat eigen, zo veel mogelijk eigen was? Dus niet swingen als de grote Amerikanen, maar swingen op een eigen manier, desnoods niet of krakkemikkig swingen. Een typische hoekige, houterige klompendansswing, zoals schrijver Kevin Whitehead het ooit karakteriseerde. Ook dat is trouwens erg Nederlands – dat het beste boek over Nederlandse jazz door een niet-Nederlander geschreven is. En ook dat ik dat als Nederlander zonder rode vlekken in de hals en driftspuug in de mondhoeken vaststel, zou dat in bijvoorbeeld Frankrijk mogelijk zijn?

Die dwingende behoefte aan herkenbare eigenheid, hoe is dat nu? Er komt zeer veel goede Nederlandse jazz uit. Ik noem uit het recente aanbod: Kapok, Reinier Baas, Ben van Gelder, The Ambush Party, Joris Roelofs, Daan Herweg, Diederik Rijpstra, Windkracht7 en ik ben me ervan bewust dat ik er nog een heleboel die er toe doen, vergeet. Heel goede jazz, maar is het nog typisch Nederlandse jazz?

Vaak niet. Dat is niet erg, maar wel jammer. Toch is het ook niet weg. Kort geleden was ik op het Doekfestival en zag de band Sun Seven die een eerbetoon aan Sun Ra bracht, de beroemde bandleider die dit jaar honderd jaar geleden ter wereld kwam. Daar waren alle elementen weer die Nederlandse jazz zo Nederlands en zo onweerstaanbaar kunnen maken. Maar wat bleek: de drummer van de groep, Paul Lovens is Duits, net als saxofonist Tobias Delius. Bassist Hugo Antunes is Portugees.

Saxofonist André Goudbeek Belgisch. Vier van de bandleden zijn niet Nederlands en toch was het Nederlandse muziek en tegelijk ook niet. Het was Sun Ra met een twist, Nederlandse jazz of geïmproviseerde muziek met een twist. Het was eigen en karakteristiek, maar karakteristiek voor wat? En, dacht ik, toch wel trots, misschien heeft de Nederlandse jazz gewoon school gemaakt en woont ze nu overal.

Het moge zo zijn dat het Nationalisme op allerlei plekken ter wereld is teruggekeerd – kijk naar de Oekraïne – na jarenlang als een negentiende-eeuwse gewoonte te zijn gediskwalificeerd. Dan is het – zoals de jonge generatie jazzmusici heel goed heeft begrepen – meer dan gelukkig dat goede muziek geen nationaliteit heeft en geen grenzen kent.

Joris Roelofs

62

2014/2

PRESENTEERT EEN SELECTIE UIT SEIZOEN 2014-2015

SINDS 1997

DO 25/09

VR 14/11

INGRID LAUBROCK’S ANTI-HOUSE

SOLEDAD

Jazzcase Dommelhof NEERPELT

..

..

ZA 15/11

DI 21/10

THE BAD PLUS

CHRISTIAN WALLUMRØD ENSEMBLE

cultuurcentrum HASSELT

CC MAASMECHELEN

ZO 23/11

..

MARCUS WYATT

WO 22/10

CC Muze HEUSDEN-ZOLDER

TUTU PUOANE SEXTET

..

CC De Kimpel BILZEN

VR 05/12

..

STACEY KENT

ZA 25/10

cultuurcentrum HASSELT

C-mine cultuurcentrum GENK

..

PHILIP CATHERINE & MARTIN WIND

..

Academiezaal SINT-TRUIDEN

BILZEN JAZZ NIGHT o.m. JACKLYN GUILLOU, ERNIE HAMMES

..

WO 05/11

ZA 06/12

BEN VAN GELDER feat.

AMBROSE AKINMUSIRE

CC De Kimpel BILZEN

Jazzcase Dommelhof NEERPELT

DO 11/12

..

BRAM DE LOOZE’S SEPTYCH

VR 07/11

..

JOHN SCOFIELD + MEDESKI, MARTIN & WOOD

C-mine cultuurcentrum GENK

CC Muze HEUSDEN-ZOLDER

MELANIE DE BIASIO

..

cultuurcentrum HASSELT

..

VR 30/01

..

DI 19/05

ANTHONY BRAXTON QUARTET © Ambrose Akinmusire

CC MAASMECHELEN ..

Cultuurplatform Motives for Jazz bundelt 8 jazzpodia in Limburg.

Het Limburgs jazzplatform stelt elk seizoen een exclusieve affiche samen van ruim 60 concerten en jams.

WWW.CULTUURPLATFORM.BE

Alle info + concerten > Word gratis lid van Motives for Jazz en geniet zo van fikse korting op concerttickets!

initiatief van Provincie Limburg

2014/2

63

EEN MACHTIG MOMENT. Bier met liefde gebrouwen, drink je met verstand.

64

2014/2