TechniShow editie 4 van 2023

HARRY HERSBACH TOOLS BV

specialist in verspanen

Topkwaliteit komt altijd voort uit de combinatie van het optimale bewerkingsproces en het perfecte gereedschap. Om dit te bereiken, combineert HORN geavanceerde technologieën, prestaties en betrouwbaarheid.

• Draaien

• Frezen

• Ultrasnijmaterialen CBN / PKD / CVDD

• Produceren van vertandingen

• Steken

• Boren

• Ruimen

• Schroefdraadwervelgereedschapssystemen

• Speciale toepassingen

10, 11 EN 12

OKTOBER STAAT

HARRY HERSBACH TOOLS BV OP DE

VAKBEURS :

Voor meer over dit event kijk op www.metavak.nl

BEZOEK ONS IN GORINCHEM

VAN 13:00 TOT 21:00 UUR OP

STAND NUMMER : G108

Evenementenhal Gorinchem Franklinweg 2, 4207 HZ Gorinchem

U DE UITDAGING, WIJ DE OPLOSSING!

Bij Harry Hersbach Tools BV begrijpen we het belang van hoogwaardige gereedschappen voor succesvolle bewerkingen.

THEMA: VERSPANEN, ROBOTICS EN EMO

Beleving

“Hou altijd iets achter de hand”, vertelde marketingdeskundige Willem de Vries me voorafgaand aan de opnames van de TechniShow Talks, afgelopen week. Natuurlijk, het is heel moeilijk in de huidige digitale wereld om met beurspremières op te vallen. Dat hoeft ook helemaal niet. Maar zorg er wel voor dat je de bezoeker nog even kan verrassen. Die verrassing is beleving, en beleving is de kracht van een beurs.

Een noviteit op een beurs. Tijdens de EMO in Hannover zie je dat deze trend zich langzaam afwikkelt. Onder andere Okuma, DMG Mori, Cellro komen naar de Duitse stad om de bezoeker (wereld)premières te laten zien.

Beurzen veranderen. Digitaler, duurzamer, diverser. Maar een ding blijft: aandacht. Mensen houden nou eenmaal van mensen. We vinden het leuk om bij elkaar te komen. Waarom zou je met 300.000 bezoekers naar de race van Zandvoort gaan, terwijl hij gewoon op NPO 1 live wordt uitgezonden?

Thuis zit je niet in een regenbui en je kan het nog beter zien ook. Waarom zou je met 65.000 jongeren drie dagen op een festivalterrein in Biddinghuizen rondslenteren, waar je 5 euro 50 betaalt voor een biertje? Omdat mensen het leuk vinden bij mensen te zijn. Het is een beleving. Je doet iets samen.

Beurzen zijn terug? Ze zijn nooit weggeweest. De EMO in Hannover is gigantisch, Euroblech 2024 is al voor viervijfde deel volgeboekt. TechniShow knalt nu al over de 150 standhouders.

Een oude bekende van me is multimiljonair. Hij liet een huis bouwen op het platteland en zorgde ervoor dat hij zijn eigen bioscoop had, inclusief van die rode stoelen, dolby surround en een mega-scherm. Hij heeft er twee keer een film gekeken. Daarna ging hij gewoon weer naar de bios. “Niets is zo saai als alleen in een cinema”, biechtte hij op. “Geen enkele beleving.”

Hans en Bas Blomen, Limas

Neer, woensdag 30 augustus, 09.37 uur

AUTOMATISERING

Hans (links) en Bas Blomen staan bij de CubeBOX, in de demoruimte van Limas CNC machinery in Neer. CubeBOX is een automatiseringsconcept voor het automatiseren van CNC machines. De CubeBOX is ontwikkeld en wordt gebouwd door Tezmaksan Robotics Technologies. Het bedrijf is de automatiseringstak van een van de grootste CNC-machine leveranciers in Turkije. Het bedrijf bouwt en levert al vele jaren turn-key automatiseringsprojecten. “Met de CubeBOX krijg je een volwaardige industrierobot en software waarmee je in enkele stappen de robot programmeert”, zegt Hans Blomen, directeur van Limas. De systemen worden in de Benelux op de markt gebracht door Limas en zijn te integreren met elk type besturing. Automatisering van het laden en legen van CNC-machines kan aanzienlijke financiële voordelen opleveren en de efficiëntie en productiviteit flink verhogen, weet Hans Blomen.

RENDEMENT

Steeds vaker automatiseren mkb-bedrijven hun machines met cobots. “Voor de kosten die je uiteindelijk kwijt bent als je een frees- of draaimachine met een cobot automatiseert, krijg je met de CubeBOX een volwaardige industrierobot en software waarmee je in enkele stappen de robot programmeert. Met CubeBOX kunnen we daarom een betaalbare industriële CNC-automatisering bieden die kan concurreren met cobots”, zegt Blomen. Met de CubeBOX halen maakbedrijven een industriële Fanuc-robot in huis, voor een interessante prijs, die gebouwd is om jarenlang probleemloos gewichten te tillen. Inmiddels is er al een aantal CubeBOXen operationeel in Nederland.

De CubeBOX kan de productiviteit vooral tijdens nachtdiensten aanzienlijk verhogen, waardoor een return on invest (ROI) vaak binnen een jaar haalbaar is. Met behulp van RoboCAM, de software van Tezmaksan, kunnen operators de systemen snel een eenvoudig programmeren zonder kennis van robotprogrammering.

Tijdens de EMO in Hannover van 18 tot en met 23 september lanceert Tezmaksan drie nieuwe uitvoeringen van zijn innovatieve CubeBOXsysteem. Het gaat om de CubeBOX Pallet Pool, voor de automatisering van CNC-bewerkingscentra met beperkte vloerruimte en kan met slechts één eenheid tot 24 pallets en 16 gereedschappen beheren. Daarnaast worden ook andere systemen gedemonstreerd, waaronder de CubeBOX RT Stacker (RT-S). De RT-S is geschikt voor draaibanken en verticale bewerkingscentra. Het systeem gebruikt twee pallets voor het laden van onderdelen en kan één of twee CNC-machines bedienen. Bij dit model kan je twee pallets op elkaar stapelen, wat de doorvoersnelheid verhoogt zonder meer ruimte in beslag te nemen.

Tot slot is de CubeBOX Space Cabinet te zien, een model met drie laden om producten af te leggen. De Space Cabinet maakt het mogelijk om tijdens een lopend productie proces de laden afzonderlijk uit te ruimen of te beladen. Dankzij dit systeem kunnen kleine wisselende series snel en eenvoudig geautomatiseerd beladen worden.

LIMAS CNC-machinery

Heldenseweg 27 6086 PD Neer

T: +31(0)475-510159 info@limascnc.nl

EMO

reductie broeikasgasuitstoot door

Als bij de productie van metalen onderdelen gebruik wordt gemaakt van binder jetting in plaats van traditioneel metaalgieten, wordt een aanzienlijke afname in de emissie van broeikasgassen gerealiseerd. Dat is de voorlopige conclusie uit onderzoek van de Amerikaanse Yale School of the Environment en AM-technologieleverancier Desktop Metal. Door een scrollset – een onderdeel van de compressor in een koelinstallatie – te printen in plaats van te gieten, wisten ze de broeikasgasemissie van het productieproces met 38 procent te reduceren.

Het onderzoek van Yale en Desktop Metal besloeg twee jaar en is uitgevoerd in opdracht van AMGTA (Additive Manufacturer Green Trade Association), een internationale organisatie die zich bezighoudt met het verduurzamen van AM. Om het effect van binder jetting te vergelijken met dat van de traditionele productiemethode werden beide processen gevolgd in een Mexicaanse fabriek van Trane, een Amerikaanse fabrikant van koelapparatuur. Op één locatie in de fabriek werd een scrollset via een traditioneel gietproces gemaakt, inclusief opvolgende bewerking, platering en verdere afwerking, terwijl op een andere plek dezelfde scrollset werd geproduceerd door middel van binder jetting, uitharden en sintering, eveneens gevolgd door platering en afwerking.

GEWICHTSVERMINDERING

Behalve dat productie middels binder jetting aanzienlijk minder broeikasgasemissie veroorzaakt dan metaalgieten, gaf de vergelijkende

test ook andere inzichten. Een redelijke open deur is dat de mate waarin duurzame energie op een productielocatie wordt gebruikt grote invloed heeft op de emissie van broeikasgassen. Iets verrassender is de notie dat herontwerp voor gewichtsvermindering van componenten – in dit geval door het printen van een lattice-structuur – slechts een ‘verwaarloosbaar’ effect op de emissie heeft. Uit analyse zou blijken dat een massaverlaging van 10 procent per component zou leiden tot een reductie in broeikasgasemissie van hooguit 1 procent. De afmetingen van de geproduceerde onderdelen en het efficiënte gebruik van printvolume spelen een veel belangrijkere rol. Gewichtsvermindering kan uiteindelijk milieuvoordelen bieden in de gebruiksfase, maar dat stuk van de keten werd niet meegenomen in het onderzoek.

Een ander aspect dat de onderzoekers naar aanleiding van hun werk in de Trane-fabriek benoemen, is dat de impact van de milieubelasting van grondstoffen in dit geval beperkt blijft.

Het onderzoek toont aan dat de productie van bronpoeder voor printen een ongeveer twee keer zo groot negatief milieueffect heeft als de grondstofproductie voor het gieten van staal. Alleen vertegenwoordigt dit een dusdanig klein deel van de totale broeikasgasuitstoot dat het geen belangrijke rol speelt bij het eindeffect dat de andere manier van produceren heeft.

GROENERE AANPAK

De voorlopige conclusie uit het onderzoek luidt dat een component bij productie middels binder jetting aanzienlijk duurzamer lijkt dan als het via het traditionele proces wordt gemaakt. “We zijn verheugd dat onafhankelijk onderzoek bevestigt dat binder jetting een groenere aanpak is voor de productie van metalen onderdelen”, stelt Jonah Myerberg, Chief Technology Officer bij Desktop Metal. “Schadelijke emissies van traditionele metaalproductie moeten worden verminderd met innovatieve technologie, maar fabrikanten hebben betrouwbare gegevens nodig - en geen greenwashing - om goede keuzes te maken over hoe ze hun metalen producten produceren.”

De definitieve conclusies uit het onderzoek zal AMGTA naar verwachting in 2024 publiceren, na een ‘peer review’-proces van de voorlopige resultaten.

‘Aanzienlijke

3D-printen in metaalproductie’

Binder jet 3D-printing bij Desktop Metal (Foto: Desktop Metal)

Jeveka wordt hernoemd naar Bossard Nederland

Vanaf 15 september gaat Jeveka officieel Bossard Nederland heten. Het bedrijf uit Almere was in oktober 2021 al overgenomen door Bossard, dat is gespecialiseerd in industriële bevestigings- en assemblagetechnologie-oplossingen. De overname was de aanzet voor een rebrandingproces om Jeveka beter aan te laten sluiten bij de merkidentiteit en -waarden van Bossard.

In de komende weken zal Bossard meer details bekendmaken over het rebrandingproces. In ieder geval zullen de komende maanden de e-mailadressen veranderen van jeveka.com naar bossard.com. Jeveka-adressen blijven bestaan en e-mails worden doorgestuurd en be-

antwoord. Met ingang van 15 september zal de officiële naam veranderen in Bossard Nederland B.V., en ook de bankgegevens zullen

veranderen. Het adres en Kamer van Koophandel-nummer blijven hetzelfde.

Siemens opent lab voor testen van draadloze connectiviteit in industrie

Siemens heeft bij zijn vestiging in het Duitse Erlangen een testlaboratorium voor industriële connectiviteitstechnologie geopend. In dit Industrial Connectivity Lab, ingebed in het Siemens Technology Center op de campus van Erlangen, hebben klanten van het bedrijf 300 vierkante meter tot hun beschikking voor het testen van connectiviteitsoplossingen in industriële omgevingen, zoals industriële WLAN, 5G, real-time lokalisatiesystemen (RTLS) en radiofrequentie-identificatie (RFID).

“De toenemende samensmelting van OT (Operationele Technologie, red) en IT in industriële omgevingen zorgt voor een grote vraag naar communicatieoplossingen op maat”, vertelt Axel Lorenz, CEO Process Automation bij Siemens. “Veel eindgebruikers vinden het moeilijk om de voordelen en randvoorwaarden van draadloze technologieën in hun eigen activiteiten te beoordelen. Het Industrial Connectivity Lab biedt onze klanten als groot voordeel dat ze verschillende connectiviteitstechnologieën kunnen combineren en bij ons onder industriële omstandigheden kunnen testen.” Daarnaast doet het lab dienst als trainings- en opleidingsomgeving en wordt het door Siemens zelf gebruikt voor eigen technologietesten.

INDUSTRIEEL WLAN

Voor het testen van 5G-toepassingen heeft Siemens een eigen 5G-licentie die het hele Siemens Technology Center in Erlangen dekt. Het lab heeft eigen 5G-infrastructuur die door Siemens zelf is ontwikkeld. In de testruimte is ook voorzien in een industrieel WLAN. Een verscheidenheid aan scenario’s voor lokalisatieoplossingen kan er nauwkeurig worden

getest via het lokaal RTLS-systeem (Real Time Location System voor Industrie 4.0), en voor gebruikers van het lab zijn industriële identificatieoplossingen met RFID beschikbaar. Ten

slotte kunnen scenario’s voor bediening op afstand en onderhoud op afstand ter plaatse worden bestudeerd via een DSL-verbinding.

“In het Industrial Connectivity Lab adviseren onze experts klanten over alle gevestigde draadloze technologieën, die er onder realistische industriële omstandigheden kunnen worden getest”, aldus Lorenz. “Zo krijgen onze klanten de gewenste prestaties en besparen ze tijd en geld voordat de technologie in hun eigen productiefaciliteit wordt geïnstalleerd.”

Hittebestendige identificatie van componenten in de metaalbewerking

inkt in-line op de componenten worden aangebracht; dit kost volgens Senodis twee seconden per component. Alle relevante procesgegevens (zoals productiedatum en -nummer, oventemperaturen, doorlooptijden, persdrukken, mate en sterkte van vervorming) kunnen aan de code worden toegewezen en bij andere machines weer worden uitgelezen.

VOORBEELD

Het Duitse Senodis Technologies, een afsplitsing van onderzoeksinstituut Fraunhofer, heeft een techniek ontwikkeld voor de identificatie van individuele componenten in metaalbewerkingsprocessen bij hoge temperaturen. Met CeraCode kan een component worden gemarkeerd met een speciaal ontwikkelde inkt die 1.300 graden Celsius weerstaat, een temperatuur die kan optreden bij warmvormen, persharden of oppervlakteharden.

Het markeren van componenten zodat ze kunnen worden gevolgd is een belangrijke vereiste voor de digitalisering van processen in de maakindustrie. In de metaalverwerkende industrie zijn pogingen op dit gebied tot nu toe vooral mislukt omdat metalen componenten in afzonderlijke processtappen vaak worden verhit. Conventioneel bedrukte codes worden daardoor vernietigd en kunnen niet meer worden uitgelezen. Als alternatief kunnen codes met een weekproductienummer in de componenten worden gestanst, maar dit kan het metaal aantasten. Bovendien moet in het geval van een afgekeurde component daarbij alsnog de hele badge hand-

matig worden gecontroleerd, omdat de stukken niet individueel zijn gemarkeerd. De toekenning van individuele codenummers is mogelijk via lasermarkering, maar dat is een dure techniek die relatief veel tijd kost en extra veiligheidsmaatregelen met zich meebrengt.

CeraCode kent die nadelen niet; het maakt gebruik van speciale, door Fraunhofer ontwikkelde inkt op basis van keramische pigmenten die zich onder invloed van hoge temperaturen hechten aan het oppervlak van het onderdeel. Afhankelijk van de samenstelling is de inkt bestand tegen temperaturen boven de 1.300 graden Celsius. De CeraCode-‘datamatrixcode’ kan met deze

Onderzoekers van Fraunhofer die de inkt hebben ontwikkeld, illustreren het belang van deze vinding door een voorbeeld te schetsen. Stel dat tijdens een steekproefsgewijze controle in een autofabriek een werknemer opmerkt dat van een metalen onderdeel de geometrie niet voldoet aan de specificaties. Dankzij de toepassing van CeraCode heeft het onderdeel een markering met een uniek serienummer dat de werknemer kan uitlezen met een scanner. Op het display wordt vervolgens een database geopend die alle parameters voor het fabricageproces van het onderdeel weergeeft. Het probleem is daarmee eenvoudig te achterhalen. In dit voorbeeld kan de persdruk tijdens een bepaalde processtap te laag zijn geweest. Met een paar klikken kan de operator nu alle andere componenten bekijken die met die verkeerde persdruk zijn verwerkt en moeten worden afgekeurd, waarna een robot ze uit het proces kan verwijderen. Daarmee moet de tijdrovende handmatige inspectie van alle mogelijk aangetaste onderdelen en het vervolgens handmatig verwijderen van uitval tot het verleden behoren en kan het productieproces direct worden voortgezet.

De oplossing die Senodis nu met CeraCode introduceert, is getest in een pilotproject bij een grote Duitse autofabrikant. De basisversie van CeraCode omvat de etikettering, de eerste opname voor de oven en de tweede opnamefase, oftewel het uitlezen met behulp van een industriële scanner achter de oven. Christoph Kroh, algemeen directeur bij Senodis, benadrukt dat CeraCode geen ‘one-fits-all-oplossing’ is die standaard aan elk productieproces kan worden toegevoegd. Het bedrijf past het systeem per project aan, zodat het aansluit bij de eisen en behoeften van de klant; van de inkt voor de specifieke oppervlakte-eigenschappen van de te produceren componenten, tot het ter beschikking stellen van een database-oplossing voor het beheer van de procesgegevens.

Hoffmann Group catalogus 2023/2024 nu beschikbaar

De 2023/2024-catalogus van Hoffmann Group, die elke twee jaar in een gedrukte versie verschijnt, is weer beschikbaar. De nieuwste uitgave van het vierdelige naslagwerk voor de industrie presenteert meer dan 120.000 artikelen op het gebied van kwaliteitsgereedschap, bedrijfsinrichting, persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) en werkplaatsbenodigdheden.

De catalogus bevat opnieuw talloze nieuwe producten, waaronder het Garant GreenPlus-assortiment dat duurzaamheid en efficiëntie combineert. Nieuwe merken zoals Metabo en Renishaw zijn een toevoeging op het gebied van professioneel elektrisch gereedschap en oplossingen voor de geautomatiseerde bewaking van processen van CNC-bewerkingsmachines. Daarnaast zal Hoffmann Group vanaf 1 oktober 2023 het gehele assortiment gereedschappen van ISCAR in heel Europa aanbieden en leveren vanuit zijn centrale magazijn LogisticCity in Neurenberg.

ESHOP

De catalogus is beschikbaar in achttien talen en geldig sinds 1 augustus 2023. Alle artikelen zijn ook verkrijgbaar via de Hoffmann Group eShop: www.hoffmann-group.com. Metabo is in de nieuwe catalogus vertegenwoordigd met 78 professionele elektrische gereedschappen, accupacks en oplaadaccessoires. De focus ligt hierbij duidelijk op metaalbewerking en het 18V-accusysteem. Dit systeem is als basis van het Cordless Alliance System (CAS) compatibel met veel accu’s van andere fabrikanten. Als je in de catalogus niet kunt vinden wat je zoekt, kun je het volledige assortiment elektrische gereedschappen van Metabo - inclusief accessoires - bestellen via de eShop.

Met de producten van Renishaw, specialist in industriële meettechnologie, biedt Hoffmann Group de mogelijkheid om CNC-bewerkingsmachines te upgraden met werkstuk- en gereedschapscontrole, productmeting en continu procesmanagement. Hoffmann Group is daarmee het eerste aanspreekpunt voor kleine en middelgrote bedrijven die hun productie tegen beheersbare kosten willen automatiseren en optimaliseren. Het assortiment wordt gecompleteerd door krachtige gereedschappen voor snijden met hoge prestaties, zoals de nieuwe Garant Master Tap Alu en de hydraulische klauwplaat Garant Master Chuck, geschikt voor extreem zware toepassingen en zelfs zeer dynamische freeswerkzaamheden.

GARANT

Garant GreenPlus biedt ook meer duurzaamheid in gebruik. Nieuwe producten zijn onder andere een slijpolie en een serie ultrasone reinigingsmiddelen waarvoor geen gevarenlabels nodig zijn, plus montagehandschoenen en snijbestendige handschoenen van gerecycled nylon garen, geleverd in plasticvrije verpakkingen. De Garant GreenPlus-reiniger is nu ook verkrijgbaar in vaten van 200 liter. Een ander hoogtepunt in de nieuwe catalogus is

werkkleding in stijlvol en functioneel design van het merk Garant. Met de lijnen ‘Service’ en ‘Industrie’ in de kleuren blauw en grijs wordt de Garant-collectie gecompleteerd. De categorieën ‘Hand- en meetgereedschap’ en ‘Bedrijfsinrichting’ bevatten ook nieuwe producten: de digitale Garant hoogtemeter HG1 met touch display biedt de beste evaluatiemogelijkheden, inclusief het genereren van PDF-rapporten. De digitale Garant externe micrometer HCT en de Garant-ruwheidsmeter ST2 verzenden de meetgegevens draadloos naar de mobiele app HCT. De catalogus bevat ook aantrekkelijke systeemupgrades voor nog meer gemak en orde in de werkplaats en productie.

Accountantsclub SRA: ‘Industrie

doet stap

terug’

De industrie heeft in 2022 een stap terug moeten doen, na het sterke herstel van een jaar eerder. De omzet kwam wel hoger uit, maar de winstontwikkeling was negatief. Afnemers letten sterker op hun uitgaven en bouwden voorraden af, waardoor de orderportefeuilles onder druk kwamen te staan. Bij reparatie en installatie van machines en apparaten was de winstontwikkeling negatief.

Dat meldt SRA in zijn jaarlijkse rapport ‘Branches in Zicht’. De cijfers zijn rechtstreeks afkomstig van de jaarrekeningen van SRA-accountantskantoren, die samen 55% van het mkb bedienen. De bedrijvigheid in de Nederlandse industrie heeft in 2022 een flinke knauw gekregen. In september daalde de NEVI Inkoopmanagersindex voor het eerst in twee jaar tot onder de 50, wat wijst op krimp in de bedrijvigheid voor de komende maanden. De industriële productie, maar vooral het aantal nieuwe orders, daalde flink. De vraag naar industriële producten stond onder druk door hoge materiaalprijzen, hoge energieprijzen, slechte economische vooruitzichten en geopolitieke onzekerheid. De neergang werd nog versterkt doordat veel afnemers in de coronaperiode grote voorraden hadden aangelegd. Bij een stijgende rente is het duurder om voorraden te financieren en willen bedrijven ze afbouwen. In de laatste maand van 2022 steeg de NEVI-index licht, maar nog niet tot boven de 50. In 2023 is de index daarentegen weer stevig gedaald, tot 44,2 in mei. Dit is de laagste stand in drie jaar, net na het uitbreken van de pandemie. Zowel het aantal nieuwe als het aantal openstaande orders daalt hard, wat wijst op een nog altijd zwakke vraag. Het aantal openstaande orders daalde zelfs in het hoogste tempo sinds april 2012, het hoogtepunt van de eurocrisis.

KRIMP

Het lijkt al met al dus opnieuw een lastig jaar te worden voor de industrie, ook al nemen de inkoopkosten af, vooral dankzij lagere prijzen

voor energie. Het is aannemelijk dat bedrijven een groot deel van hun voorraden hebben afgebouwd, wat gunstig kan zijn voor de vraag. Veel hangt echter af van hoelang en hoe sterk de (economische) tegenwind nog blijft waaien. De industrie heeft na de records van 2021 duidelijk een stap terug moeten doen. De omzet groeide in 2022 met 12,5%, tegenover een mkb-gemiddelde van 13,1%. De winst hield echter geen gelijke tred. Voor het eerst in ons onderzoek liet de industrie zelfs een negatieve winstontwikkeling zien. De krimp kwam uit op ruim 6%, tegen een bescheiden winstgroei van 1,5% voor het mkb. In 2021 behaalde de branche nog een winstgroei van 45,6%, bij een omzetgroei van bijna 21%.

BOUW

Binnen de industrie liepen de resultaten uiteen. Het deel van de ondernemingen dat de omzet stabiel heeft zien blijven of heeft zien toenemen, is in 2022 uitgekomen op ruim 71%, min of meer in lijn met 2021. Tegelijkertijd heeft meer dan de helft (54,2%) van de industriële bedrijven de winst zien dalen (tegenover bijna 40% in 2021).

In ruim een op de drie (35,8%) gevallen ging het zelfs om een krimp van 50% of meer. Bij 30,5% van de bedrijven nam de winst juist met 50% of meer toe.

De winstontwikkeling stond vooral onder druk bij producenten van voedingsmiddelen, die nog wel een hogere omzet wisten te realiseren. Ook bij reparatie en installatie van machines en apparaten was de winstontwikkeling negatief, maar

in deze deelbranche daalde ook de omzet. Bij de vervaardiging van metalen producten steeg zowel de omzet als de winst, mede dankzij de vervaardiging van producten voor de bouw.

PERSONEELSKOSTEN

De personeelskosten zijn in de industrie met ruim 6% toegenomen, tegenover een plus van ruim 10% voor het mkb als geheel. In 2021 stegen de personeelskosten in de branche met ruim 8%. Per saldo zijn de loonkosten met 4,5% gestegen, wat min of meer in lijn is met de ontwikkeling in de branche in 2021. In 2022 zijn de energiekosten als percentage van de omzet met 26% gestegen. De bedrijfskosten zijn in totaal met ruim 8% toegenomen, tegen bijna 9% een jaar eerder en bijna 14% in het mkb.

Het eigen vermogen is met ruim 6% toegenomen. Deze stijging is kleiner dan in 2021 (toen: bijna 23%) en ook kleiner dan die van het mkb-gemiddelde dat ruim 17% is. De langlopende schulden zijn in 2022 met ruim 4% toegenomen. Deze stijging is wat sterker dan in het voorgaande jaar, en min of meer in lijn met het mkb-cijfer. De kortlopende schulden zijn relatief sterk gestegen: 15,9%, tegenover ruim 8% voor het mkb als geheel. Een jaar eerder namen de kortlopende schulden in de industrie nog met bijna 20% toe; een recordstijging.

De financiële positie van bedrijven in de industrie is per saldo achteruitgegaan. Uit de analyse van SRA-BiZ blijkt dat het percentage ondernemingen dat aan de financiële verplichtingen kan voldoen (een PD-rating <1%), is uitgekomen op iets meer dan 81, tegenover bijna 89 in het voorgaande jaar. De branche doet het nog wel beter dan het mkb-gemiddelde; dat daalde van ruim 86% naar bijna 78%.

Precision Beast.

Precisie.

Ons motto luidt: „beter frezen“. Met alles wat wij overwinnen, wijzigen en optimaliseren, maken we het resultaat beter, preciezer en sneller beschikbaar. Niet voor ons maar voor het succes van onze klanten, die met onze bewerkingscentra de beste resultaten behalen.

www.hermle-nederland.nl

Europees Parlement maakt 3,3 miljard euro vrij voor halfgeleider-industrie

Het Europees Parlement heeft de Chips Act aangekomen. Als de act definitief wordt omgezet in wetgeving, komt er 3,3 miljard euro vrij om een gunstig klimaat te scheppen voor investeringen in halfgeleiders in Europa. Ook worden de vergunningsprocedures versneld en krijgt de halfgeleider-industrie de status van ‘hoogste nationale betekenis’.

De 3,3 miljard euro is bestemd voor onderzoek en innovatie in verband met halfgeleiders. Er zal een netwerk van competentiecentra worden opgezet om het tekort aan vaardigheden in de EU aan te pakken en nieuw talent voor onderzoek, ontwerp en productie aan te trekken. Ook wordt een zogenoemd crisisresponsmechanisme opgezet, waarmee de Commissie de risico’s voor het aanbod van halfgeleiders in de EU zal beoordelen. Vroegtijdige waarschuwingsindicatoren in de lidstaten zullen worden gebruikt om een EU-brede waarschuwing voor tekorten in gang te zetten.

Dit mechanisme zal de Commissie in staat stellen noodmaatregelen uit te voeren, zoals het prioriteren van de levering van producten die in het bijzonder door een tekort worden getroffen, of het uitvoeren van gemeenschappelijke aankopen door de lidstaten. Europarlementariërs hebben de regeling verder ver-

beterd door een mapping-instrument in te voeren waarmee mogelijke knelpunten in de voorziening in kaart kunnen worden gebracht. Deze maatregelen zullen een laatste redmiddel zijn in geval van een crisis in de halfgeleider-sector.

UITDAGINGEN

Het Roemeense parlementslid Dan Nica (sociaaldemocraten): “Met de Europese chipwet willen we de positie van de EU in het mondiale chips-landschap versterken en de kwetsbaarheden in toeleveringsketens aanpakken die door de pandemie zijn blootgelegd. We willen meer invloed hebben en leiders zijn. Daarom we hebben 3,3 miljard euro vrijgemaakt voor onderzoek en innovatie. We streven ernaar onze technologische capaciteit te vergroten en nemen maatregelen om potentiële tekorten te bestrijden. Europa is bereid de toekomstige

uitdagingen in de halfgeleiderindustrie het hoofd te bieden en prioriteit te geven aan strategische autonomie, veiligheid en een gunstig ondernemingsklimaat.” Het wetsvoorstel werd in het Parlement goedgekeurd met 587 stemmen voor en 10 tegen, bij 38 onthoudingen. Het moet nu door de Raad van ministers worden goedgekeurd om te kunnen worden omgezet in definitieve wetgeving.

Uit een studie van het Parlement blijkt dat het aandeel van Europa in de mondiale productiecapaciteit van halfgeleiders minder dan 10% bedraagt. Met het wetsvoorstel wordt getracht dit te verhogen naar 20%. Uit een andere analyse van het Parlement uit 2022 bleek dat de pandemie reeds lang bestaande kwetsbaarheden in mondiale toeleveringsketens aan het licht heeft gebracht, en dat het ongekende tekort aan halfgeleiders een goed voorbeeld is. Het laat zien wat er de komende jaren te wachten staat. Deze tekorten hebben onder meer geleid tot stijgende kosten voor de industrie en hogere prijzen voor consumenten, en hebben het herstel in Europa vertraagd, aldus de studie.

De equipment lease-experts van Activum helpen u graag aan de beste leaseoplossing bij uw investering in bedrijfsmiddelen.

Interesse?

Bel ons op 020 - 788 33 00 of bezoek onze website: www.financial-lease.nl/technishow

In een wereld die sneller verandert dan ooit, neemt SafanDarley een unieke positie in. Wij wachten namelijk niet op wat komen gaat, maar geven actief vorm aan een uitdagende toekomst vol innovaties. Daarmee staan we voor de breedste en meest innovatieve range kantpersen ter wereld. Uitvinden zit ons in de genen. Voor ons is dat E-volutie in plaatbewerking.

De E-volutie in plaatbewerking

www.safandarley.com

METAALBEWERKING HOUTBEWERKINGSMACHINE VERPAKKINGSMACHINE ZONNEPANELEN

LABORATORIUM APPARATUUR KUNSTSTOF BEWERKINGSMACHINE

MEET, WEEG EN REGELAPPARATUUR

ROBOTICA / ROBOTISERING

TechniShow Talks 2 in teken van kansen op de arbeidsmarkt in de maakindustrie

De maakindustrie is een zeer aantrekkelijke werkomgeving. Dat betogen Marco Mans (Tuwi Nederland), John Kooning (DMG Mori) en Arjèn van Dulst (Electrotool/Van Dulst Techniek). Tijdens de tweede TechniShow Talks bespreken de drie directeuren het heetste hangijzer in de maakindustrie: hoe vind je in een groeiende markt goed personeel? “We moeten de jeugd enthousiast maken voor de techniek. Daar ligt de uitdaging.”

Marco Mans: “Wij kunnen wel drie of vier mensen gebruiken. We zoeken eigenlijk technische mensen in verschillende disciplines. Of jonge talenten die we kunnen opleiden en die doorgroeien naar account manager.”

John Kooning: “Bij ons staan vijf of zes vacatures open. Servicemonteurs, werkplaatsmonteurs en ook technisch adviseurs.”

Arjèn van Dulst: “We groeien hard en we hebben mensen nodig. Drie of vier. Wie? Daar gaan we zo flexibel mogelijk mee om. Wat kunnen we krijgen, is meer de vraag. En vooral: passen mensen bij ons.”

Een eerste rondgang langs Mans (directeur Tuwi Nederland), Kooning (directeur DMG Mori ) en Van Dulst (directeur Electrotool) maakt tijdens de tweede TechniShow Talks eind augustus duidelijk dat er een groot personeelstekort in de productietechnologie is. Nog steeds.

V.l.n.r.: Willem de Vries (STEM), Arjèn van Dulst (Electrotool/ Van Dulst Techniek), Henk van Beek (TechniShow Magazine), Marco Mans (Tuwi Nederland) en John Kooning (DMG Mori)

Mans: “En dan vissen we ook nog in dezelfde vijver. Voor ons is de vraag hoe we ons kunnen onderscheiden. Of misschien juist niet; hoe kunnen we samenwerken? Misschien kunnen we jongeren enthousiast maken voor de techniek. Want we zitten in een mooie sector. Als ik bij klanten kom, geniet ik elke keer weer van wat er in de Nederlandse maakindustrie wordt gemaakt. Mooie producten in een schone omgeving met moderne technieken. We hebben echter een imagoprobleem. We moeten de jeugd enthousiast maken voor de techniek. Daar ligt de uitdaging.”

VERDIENEN

Kooning en Van Dulst zijn het roerend met Mans eens. Kooning: “Als kinderen vóór hun tiende levensjaar niet in aanraking komen met techniek, dan wordt later de gang naar een technische baan heel moeilijk. Er is volgens mij nauwelijks nog aandacht voor techniek op scholen. Dat is jammer, en wat mij betreft zou de Nederlandse regering meer mogen doen. Neem de ouderwetse bedrijfsscholen. Die zijn er niet meer, maar in de landen om ons heen wel. Nederland wordt voorbijgelopen.”

Maar het blijkt lastig om de overheid te bereiken, laat staan om iets in beweging te krijgen. “Misschien moeten werkgeversorganisaties er meer op hameren”, zegt Van Dulst.

“En dat moet ook meer vanuit de bedrijven zelf komen. Die kunnen de jeugd enthousiast maken voor onze industrie, als duidelijk is dat je er goed kan verdienen. Als goede mbo’er kan je meer verdienen dan een pas afgestudeerde hbo’er.”

Maar misschien zijn de bedrijven in de maakindustrie al de grootste opleidingsinstituten van het land, oppert Mans. “Al die operators die we opleiden aan de machine; we doen ons best. De overheid mag wel meer doen om bedrijven te stimuleren op het gebied van onderwijs. Kijk naar Italië en verwonder je over de subsidies die daar worden gegeven. Dat kennen we in Nederland niet.”

De drie directeuren opperen een mogelijke oplossing voor een deel van het tekort aan goed personeel: meer vrouwen in dienst nemen. Kooning: “Een vrouw achter een vijfasser kan best. Daar word ik erg enthousiast van. In Duitsland is het veel normaler. Dat komt mede door de bedrijfsscholen daar. Ik zoek in Nederland nog steeds naar de eerste vrouwelijke monteur. Dus hierbij een oproep: meld je aan.”

SUPERFLEXIBEL

Het drietal reageert bijna boos als het gaat om de stand van de economie. Misschien zijn al die nieuwe werknemers helemaal niet nodig

maakindustrie zit vol

op korte termijn? Volgens verschillende berichten zou de economische klad er al flink in zitten. Van Dulst: “Totaal niet. We zitten midden in een energietransitie. Om dat te realiseren, is er een enorm potentieel aan technici nodig.”

Daar liggen inderdaad kansen, valt Mans bij. “Kijk naar de laadpalen die nodig zijn. Kijk naar de bevestigingsdelen van zonnepanelen. Alles moet wel geproduceerd worden. De maakindustrie zit vol met orders. Het gaat goed met de techniek.”

Ook Kooning ziet kansen: een veranderende automobielindustrie, nieuwe uitdagingen in de medische wereld, de fijnmechanische industrie en de olie- en gasindustrie. “Nederlanders zijn goede innovators. We hebben een sterke technologische drang, hebben kennis en zijn superflexibel. De Nederlandse maakindustrie wordt steeds belangrijker en we worden minder afhankelijk van onze buurlanden.”

Van Dulst: “Veel werk in de maakindustrie is teruggekomen uit Azië. Produce local wordt sinds twee jaar echt opgepakt. Er komt aardig wat productie terug naar Europa. En met het tekort aan arbeidskrachten zal er veel moeten worden geautomatiseerd.”

Door het gebrek aan mensen kijken ondernemers anders naar hun productie, vervolgt Van Dulst. “Vandaag de dag worden eenvoudige grotere series op de kantbank uitgevoerd met behulp van een robot. De vakmensen komen zo vrij om complexere producten te maken. En dit gebeurt niet alleen bij grote ondernemingen; ook het mkb kijkt naar andere manieren van produceren.”

TechniShow Talks-tips

Vandaag de dag gaat het de klanten niet meer alleen om de machine, maar is men juist geïnteresseerd in de software. Hoe laat je dat zien tijdens een TechniShow? Willem de Vries, directeur van STEM Industrial Marketing Community, herkent het probleem. Een machine is groot en tastbaar, software is nog steeds een beetje een zwarte doos. Dus hoe kan je dat presenteren? Niet door de machines van de beursvloer te houden, vindt de marketingdeskundige. “Het is goed om een machine op de stand te hebben. Maar je moet vooral voorbereid zijn om antwoorden te hebben op de vragen van de bezoekers. Wat doet jouw machine, inclusief software, voor jouw klant?” Beurzen zijn veranderd, stelt De Vries. Vroeger stond je op de beurs om ‘orders te schrijven’; aan het einde van de week werd het aantal verkochte machines geteld en dan wist je of een TechniShow succesvol was of niet.” Maar orders worden nu bijna niet meer geschreven. Als je een productiemiddel koopt waar je bedrijfsvoering van afhankelijk is, dan wil je weten wie er achter zit. Mensen willen gevoel hebben bij een machine. Dus komen ze langs op de beurs. Dat betekent niet dat ze meteen kopen. De lead-time kan oplopen tot twee jaar. Pas na die tijd kan je kijken wat een investering in de TechniShow oplevert.”

“De

met orders. Het gaat goed met de techniek”

BMO Automation introduceert bouwstenen voor de autonome fabriek van de toekomst

BMO Automation introduceert op de EMO Hannover een compleet nieuw CNC-automatiseringsplatform, genaamd Infinity. Het modulaire platform bestaat uit een robotmodule en een dynamisch opslagsysteem. Het komt op de EMO samen met nog een innovatie: de zelfinstellende machineklem OptiVice. Hiermee krijgen verspaners oplossingen aangereikt om de schaarse CNC-operators efficiënter in te zetten. Dat maakt een hogere bezettingsgraad van de CNC-machine mogelijk.

“We leveren de bouwstenen waarmee verspaners vandaag kunnen beginnen te bouwen aan een autonome fabriek, oftewel het verspanend ecosysteem van morgen”, zegt Frank Biemans, oprichter en CEO van BMO Automation. De volledig autonome fabriek bestaat nog niet in de verspaning. Frank Biemans verwacht niet dat veel bedrijven ooit de stap zullen zetten om in één keer zo’n compleet nieuwe fabriek te bouwen. “De autonome fabriek is geen project, maar een proces waarin je stap voor stap naar het einddoel toewerkt”, zegt hij. Daarom is het des te belangrijker dat de investeringen die een bedrijf vandaag in automatisering doet, overmorgen nog steeds bruikbaar zijn in de autonome fabriek. En precies dat is de essentie van het Infinity-platform.

DYNAMIC STORAGE

Het hart van het nieuwe Infinity-platform is een gestandaardiseerde robotmodule (Yaskawa 50, 88, 180 of 225 kg), control hub en opslagruimte: de next generation robotcel. In de robotmodule is ruimte voor veertig carriers van 600 bij 400 mm. De robotmodule kan worden uitgebreid met storage-modules voor trays van 400x600, 600x600 of 800x600 millimeter. Hierop kunnen materialen, werkstukken, machineklemmen, bekken, robotgrijpers, kratten en noem maar op worden opgeslagen. Bij de Infinity is er zelfs ruim-

te voor opslag op een europallet. De BMO-software die de cel aanstuurt, bepaalt automatisch de afstand tussen twee carriers in het rek, afhankelijk van wat er op de tray ligt. Algoritmen zoeken continu naar de meest ideale indeling. Dynamic storage, omdat verspanende bedrijven elke week producten van andere afmetingen maken. Bewust stopt BMO Automation alle intelligentie in de robot en de software, niet in de hardware zelf. Frank Biemans: “Elke actuator of sensor kan voor een storing zorgen. In ons systeem is de robot in feite de actuator; de robot plaatst de carrier met daarop het ruwe materiaal, het bewerkte product, pallets of opspangereedschappen in het rek. Doordat de software alles aanstuurt, ben je maximaal flexibel qua opslag. En omdat we de betrouwbare industriële Yaskawa-robots kiezen, is het systeem robuust en weinig storingsgevoelig.” Hierdoor wordt de total cost of ownership laag gehouden, wat zich rechtstreeks vertaalt in het uurtarief. Bovendien kan een gebruiker het aantal carrierplaatsen modulair uitbreiden wanneer er behoefte is aan meer opslagcapaciteit. Ook in de toekomst; zo groeit het systeem mee met het bedrijf. Hiervoor biedt BMO een scala aan flexibele oplossingen. Daarnaast is het Infinity-systeem standaard voorbereid op de integratie van een AMR (Autonomous Mobile Robot) en kan men het systeem uitbreiden met een handkar-dockingmodule. Die karren worden dan door dezelfde robot ontladen.

OPTIVICE: ZELFSTELLENDE MACHINEKLEM

In de toekomstige autonome fabriek stellen CNC-machines zichzelf in op het product dat bewerkt gaat worden. BMO Automation maakt dit nu al mogelijk met de nieuwe OptiVice-machineklem. Hiermee wordt de insteltijd voor een ander product teruggebracht tot nul. Deze nieuwe, elektrische machineklem stelt zichzelf in op het materiaal dat bewerkt gaat worden. De slag van de OptiVice is 130 mm, waarmee een klembereik van 0 tot 130mm of van 90 tot 220mm mogelijk wordt. Stroom haalt de machineklem uit een geïntegreerde accu. Hierdoor kan de klem op elke machine worden geplaatst, onafhankelijk of hij is voorzien van voorbereiding voor automatisering, zoals doorvoer in de 5-assige machinetafel. Frank Biemans: “Met deze OptiVice brengen we de insteltijd terug tot nul en kunnen bedrijven in de onbemande uren nog meer kleine series of zelfs enkelstuks automatiseren. Ze kunnen verschillende batches door elkaar produceren, zonder dat er extra pallets met klemmen nodig zijn en zonder het wisselen van klemmen.” Ook de kans op een foute instelling door de operator is teruggebracht naar nul. Als de klem om welke reden dan ook niet de vereiste klemkracht bereikt, volgt er overdag een waarschuwing of start ‘s nachts automatisch de volgende productietaak. De OptiVice is een open klem. De praktijktesten wijzen uit dat dit geen problemen oplevert met spanen die ergens tussen blijven klemmen. Biemans: “Doordat we met een open systeem werken, kunnen we met het koelsmeersysteem van de machine de machineklem schoon spoelen. In de software configureer je hoe vaak dit moet gebeuren.” Met de automatische machineklem reduceert BMO Automation de insteltijd verder. Zeker bij kleine series is dit merkbaar; daar gaat een groot deel van de tijd verloren aan het wisselen van de klemmen of klembekken.

FUNCTIEDIFFERENTIATIE

Met Infinity zet BMO ook de eerste stap richting functiedifferentiatie in de verspaning. Frank Biemans pleit voor een onderscheid tussen logistieke taken en werk waarvoor je echt verspaningskennis nodig hebt. Hij wil af van de vele uren die een CNC-operator nu besteedt aan het beladen van de robotcel, en de dag erna aan het uitnemen van alle producten. Daarom introduceert BMO Automation de supply chain-krat. In deze gestandaardiseerde krat, die veel in de automobielindustrie wordt gebruikt, liggen de productdragers. De krat wordt via de setupmodule of de AMR-dockingmodule in de Infinity-cel gezet, waarna de robot de krat op de juiste positie in de dynamische opslag plaatst. Frank Biemans: “Het idee is dat de krat in de eigen zagerij of bij de materiaalleverancier gevuld wordt, en dan in zijn geheel in de robotcel wordt geplaatst. Zo voorkomen we dat medewerkers een halve dag bezig zijn ruw materiaal in de cel te plaatsen en vervolgens de bewerkte producten uit te nemen.” De robot kan de onderdelen namelijk ook weer terugleggen in deze of een andere krat. Bij hoogwaardige of krasgevoelige werkstukken kan de robot ze bijvoorbeeld ook wegleggen in een krat met foambescherming om beschadigingen te voorkomen. BMO Automation spreekt over de supply-chainkrat, omdat hij door de hele keten kan gaan. De krat met bewerkte componenten kan zo worden afgeleverd bij de klant of de volgende stap in de keten.

TOEKOMSTBESTENDIG AUTOMATISEREN

Met deze game changers geeft BMO Automation de verspanende bedrijven bouwstenen om toekomstbestendig te investeren in automatisering. De flexibele lay-out en quasi-onbeperkte opslagcapaciteit van de Infinity en de OptiVice-machineklem bieden vandaag uitkomst bij de CNC-machines, maar zijn ook geschikt om later in de autonome fabriek in te zetten. “Het verschil tussen de huidige automatisering en de toekomstige is dat we vandaag over eilandautomatisering spreken, met een robot bij één of twee CNC-machines. In de toekomst automatiseren we de hele fabriek en zullen tooling, materialen en werkstukken veel meer centraal worden opgeslagen

om van daaruit autonoom naar de bewerkingscentra te worden verspreid”, schetst Frank Biemans de toekomst van de verspaning. Het Infinity-concept kan over een aantal jaar - als de bedrijven de stap naar de autonome fabriek maken - worden verplaatst naar een centrale plek en stand-alone voor de uitgifte van de goederen zorgen.

VAKKENNIS BETER INZETTEN

Met deze innovaties kunnen de bedrijven bovendien vandaag al hun schaarse CNC-vakmensen maximaal inzetten op de plek waar ze waarde toevoegen. En dat is niet bij het beladen van de robotcel. Frank Biemans: “Dat is werk voor de logistieke medewerker en in de toekomst wellicht voor een AMR.” Hierdoor zien de bedrijven hun Operator Performance Ratio (OPR) sterk verbeteren. BMO Automation heeft deze KPI onlangs geïntroduceerd omdat volgens Frank Biemans in een tijd waarin vakmensen schaars zijn de efficiency van medewerkers belangrijker is dan die van machines. “Als je het tijdverlies in de huidige werkwijze uitvergroot, zie je dat elk uur verlies van een operator, bijvoorbeeld doordat hij een cel aan het beladen is of een klem instelt, drie uur minder output van de CNC-machine gedurende de hele dag oplevert.”

Go4Robotica

Een tekort aan arbeidskrachten is een van de meest urgente uitdagingen voor het midden- en kleinbedrijf (mkb) in de OESOlanden. Vooral de productiesector wordt zwaar getroffen door de hoge vacaturegraad. Omdat robots steeds eenvoudiger te installeren, implementeren en bedienen zijn, heeft het mkb een grotere toegang tot automatisering. Het nieuwe online Go4Robotics-platform van IFR biedt onafhankelijke begeleiding bij het automatiseringstraject. “Het gebrek aan geschoolde arbeidskrachten is in veel landen een sterke motor voor automatisering”, zegt Susanne Bieller, secretaris-generaal van IFR. “Statistieken van de EU zeggen zelfs dat driekwart van alle bedrijven in de EU een probleem heeft met het aantrekken van werknemers met de vereiste vaardigheden.”

Als ze de keuze hebben, geven veel jonge mensen er de voorkeur aan om in een bedrijf te werken dat gebruikmaakt van toekomstige technologie. Als er een robot op de werkvloer actief is, kan de werkgever een baan bij potentiële werknemers adverteren als werk waarbij een robot wordt aangestuurd. Dit is vaak een gamechanger. Omdat de robot saai, vies, gevaarlijk en moeilijk werk op zich neemt, is het gebruik ervan nog aantrekkelijker. Werknemers hebben meer tijd om zich te ontwikkelen voor interessantere banen.

Het nieuwe online platform Go4Robotics van het IFR vergroot het bewustzijn van de vele voordelen die robotica biedt. Kleine en middelgrote ondernemingen vinden educatieve inhoud met een checklist. Deskundigen ontkrachten mythes over segmenten die relatief nieuw zijn in de automatisering. Managers leren hoe ze kunnen profiteren van nieuwe trends, zoals eenvoudig te programmeren robots voor niet-experts.

Meer informatie: https://go4robotics.com/

Verspaning wordt steeds complexer

De meeste precisiegereedschapspecialisten en fabrikanten van slijpmachines en bewerkingscentra zijn heel bekend met procesoptimalisatie. Het doel is om voor elke individuele klant het meest productieve en economische - en in toenemende mate ook het meest duurzame - proces te vinden. Industriële en wetenschappelijke experts gaan in op de vraag welke productietechnologieën beschikbaar zijn voor de volledige productie van zelfs zeer complexe componenten, waardoor de productie nog duurzamer wordt.

Markus Horn, algemeen directeur van het Duitse Paul Horn, is trots op ‘zijn’ praktijkoplossingen. Er zijn verschillende gereedschappen gebruikt om een ‘tekenstok’ te produceren op een automatische draaibank met schuifkop. De eerste stap omvat het draaien van de buitendiameter. Daarna volgt het frezen van de bladcontour. Het gereedschap maakt gebruik van slijpen over de volledige breedte om zowel de bovencontour als het onderoppervlak van het blad te creëren. Met een 3mm-kogelkopfrees wordt een schouder op het mes gefreesd om de teek eruit te halen. Daarna volgt het frezen van het blad. In de volgende bewerkingsstap wordt een externe M7 x 0,5-schroefdraad geproduceerd die in een mantel kan worden geschroefd. Nadat de draad is gemaakt, wordt de resterende contour gekopieerd. Vervolgens freest een cirkelvormige freesplaat twee tegenover elkaar liggende gebieden op de buitendiameter. Deze oppervlakken dienen enerzijds als grip en anderzijds als ondergrond voor etikettering. De laatste stap is het tikken op het onderdeel. Alle productiestappen worden op slechts één machine uitgevoerd.

SPUITMOND

“Een ander voorbeeld is de volledige bewerking van een spuitmond. Deze is gemaakt van roestvrij staal 1.4301”, legt Markus Horn uit. “Er zijn meerdere bewerkingen nodig die worden uitgevoerd met verschillende Horn-gereedschapssystemen om dit onderdeel te maken.” Hier-

voor wordt gebruikgemaakt van een ‘minimale hoeveelheid smering’ (MQL). Bij het langsdraaien van de spuitmond wordt het onderdeel gesmeerd via de koelvloeistofgaten op de gereedschapshouder, net als bij het vervaardigen van de buitendraad. Het inwendig boren van het mondstuk wordt uitgevoerd met behulp van hoorngereedschap dat een

“Software is hier absoluut de sleutel tot succes”

koelvloeistofgat in de plaat zelf heeft. Hierdoor wordt smeermiddel door de plaat naar de snijkant en snijzone geleid. “Alle gebruikte tools zijn standaard gereedschap dat duurzaam gesmeerd is met MQL”, benadrukt de algemeen directeur. “Deze oplossingen zijn specifiek ontworpen voor MQL, waardoor ze geen verdere aanpassingen behoeven.”

‘TURNKEY SLIJPEN IS NIET MEER VOLDOENDE’

Het compleet bewerken van complexe werkstukken in één opspanning is inmiddels standaard geworden. De ontwikkelingen van de afgelopen jaren laten duidelijk zien hoe de eisen op het gebied van slijpen voortdurend toenemen. “Dit geldt echter niet alleen voor het slijpen, maar ook en vooral voor de upstream en downstream productieprocessen”, zegt Heiko Zimmermann, hoofd Sales Europa bij Adelbert Haas. “Software is hier absoluut de sleutel tot succes.”

Dat software als sleutelelement de fabrikanten van complexe werkstukken kan helpen een beslissende stap voorwaarts te zetten, is de afgelopen jaren op indrukwekkende wijze aangetoond door de precisiespecialisten van Adelbert Haas. De software maakt digitaal voorslijpen en zichtbare bewerkingsoffset mogelijk, waarbij alle details, oneffenheden en overgangen zichtbaar zijn. Zelfs resterende golvingen in het werkstukoppervlak worden weergegeven, voor de meest nauwkeurige aanpassingen en correcties, evenals procesoptimalisatie losgekoppeld van de machine. “De resultaten zijn meetbare besparingen op blanco materiaal en schuurmiddelen, en aanzienlijk kortere verwerkingstijden”, legt Zimmermann uit. “Dit betekent dat concurrerende cyclustijden niet langer alleen afhankelijk zijn van slijpkennis en fysieke testbewerkingen, maar vooraf kunnen worden berekend, zonder de noodzaak om machine-uren en middelen te verspillen.”

WENS

Productiecontrole vormt een andere belangrijke factor, vanwege het toenemende belang van een efficiënter gebruik van materialen, energie en hulpbronnen. De focus ligt op het in kaart kunnen brengen en controleren van het gehele productieproces. Alle procescomponenten - zoals handmatige scanners, automatiseringsoplossingen, reinigingssystemen en etiketteermachines - kunnen naar wens digitaal worden toegevoegd en verwijderd. Dit zorgt voor maximale transparantie bij de orderplanning, ondanks de verschillende prioriteiten en stationconfiguraties die voor de afzonderlijke orders nodig zijn. Bestellingen kunnen tijdens de productie worden gewijzigd. Dit bespaart kostbare tijd. De inbedrijfstelling kan tijdens de huidige taak worden uitgevoerd, waardoor stilstandtijden worden gereduceerd.

“Index-Werke staat bekend om zijn krachtige draai- en freesmachines”, legt Global Marketing Manager Rainer Gondek uit, “maar steeds vaker ook om zijn automatiseringsoplossingen.” Die worden in principe gebruikt voor het laden en lossen van de machines, maar maken ook de weg vrij voor geautomatiseerde procescontrole op basis van gesloten kringlopen. Voor Index omvat dit de productie-, handling-, meet-/ test- en compensatie-elementen. Bijvoorbeeld: de gebruiker vervaardigt een reeks componenten op een automatische productiedraaimachine van Index. De aangesloten Index-robotcel zorgt voor de handling van de onderdelen. Een robot steekt het plano van de pallet in de machine, verwijdert het na verwerking, geeft het door aan het inspectie-/meetsysteem dat in de robotcel is geïnstalleerd en plaatst het gemeten deel vervolgens terug op de pallet.

“Het inspectieapparaat registreert de relevante afmetingen van het onderdeel, die in realtime worden uitgelezen door de intelligente procescontrole (IPC)-eenheid. Deze communiceert met de machinebesturing via onze closed loop-interface. Dankzij de interface kunnen de ver-

zonden meetkarakteristieken worden afgestemd op de relevante tools en de nodige correcties die moeten worden aangebracht”, legt Gondek uit. De meetstrategiesoftware is eenvoudig te gebruiken: gebruikers kunnen voor elk onderdeel de vereiste meetprocessen (inclusief tot 100 procent meting) specificeren, evenals tolerantiebereiken en correctiekarakteristieken definiëren. Op basis hiervan worden de gereedschapscorrecties bijgewerkt, waardoor een continue geautomatiseerde procescontrole mogelijk is zonder tussenkomst van de operator. Hierdoor kunnen typische oorzaken van procesinstabiliteit, zoals gereedschapsslijtage en thermische invloeden, worden gecompenseerd. Bovendien geeft het gebruikers altijd een duidelijk beeld van de huidige trends.

HOOGDYNAMISCH DRAAIEN

Ontwikkelingen zoals nieuwe gereedschaps- en bewerkingsconcepten en nieuwe procescombinaties worden vaak gezien als de basis voor de efficiënte productie van complexe componenten. Nieuwe gereedschappen en strategieën voor draaien die momenteel worden onderzocht door het Institute of Machining Technology (ISF) van de Technische Universiteit van Dortmund zijn gericht op het creëren van hoogdynamische draaiprocessen die kunnen worden gebruikt op bewerkingscentra voor volledige bewerking. Naast de verhoogde stijfheid die wordt gecreëerd door de verbeterde uitoefening van krachten, vervangt het gereedschap

zelf verschillende standaardgereedschappen, door optimaal gebruik te maken van de Y-, Z- en C-assen van het draai-/freescentrum. Dankzij de flexibiliteit van het proces kunnen complexe kenmerken veel productiever en efficiënter worden gecreëerd zonder gereedschapswisselingen, terwijl de gereedschapsslijtage gelijkmatiger over de snijkanten wordt verdeeld, wat resulteert in een langer gereedschapsgebruik.

Naast de verspaning bieden laserprocessen ook steeds universelere mogelijkheden voor de materiaalbewerking, waarbij vooral de combinatie verspanen/laseren verdere voordelen biedt. Zo vergroot het laseren van pilotgaten in combinatie met een diepboorproces in één machine de flexibiliteit aanzienlijk. Laserboren kan worden gebruikt om geleidegaten te boren in schuine, gebogen of aan het oppervlak geharde componenten, zonder gereedschapsdoorbuiging of gereedschapsslijtage. De boor met enkele spaankamer die in het resulterende geleidegat wordt gestoken, maakt het vervolgens mogelijk om op betrouwbare wijze hoogwaardige diepe gaten te maken.

Wat is er te zien tijdens EMO 2023?

De tweejaarlijkse beurs voor productietechnologie EMO ‘landt’ in Hannover, in september. Na een relatief rustige periode lijken de leveranciers erop gebrand te zijn zich te onderscheiden aan de hand van innovaties. Er is een flink aantal wereldpremières. In dit artikel zetten we de belangrijkste primeurs op een rijtje, van bewerkingscentra tot een heus DMG-dorp.

Tijdens EMO Hannover toont Okuma drie wereldpremières. De nieuwe versie van de OSP-machinebesturing is een van de hoogtepunten die Okuma voor het eerst in Europa live presenteert. De ontwikkeling van de OSP-P500 stelt de eisen van de klant centraal en zorgt voor maximale precisie, uitgebreide cyberbeveiligingsfuncties, kortere verwerkingstijden en een grotere energie-efficiëntie. Verschillende experts laten vakbezoekers de nieuwe CNC-besturing en het bedieningsgemak direct op de beursstand testen. Een van de echte primeurs van Okuma is het horizontale bewerkingscentrum MB-5000HII met snelle automatisering, hogere productiviteit en een nieuw machineontwerp. Ook de multitaskingmachine Multus B300II en de draaibank LB3000 EX III worden voor het eerst gepresenteerd op de EMO Hannover. Alle drie de machines zijn voorzien van de nieuwe OSP-P500 besturing en een nieuw design. Vakbezoekers kunnen bovendien kennismaken met het 5-assige bewerkingscentrum Genos M560V5AX.

United Grinding presenteert zestien machines op de EMO. Daaronder onder andere een wereldpremière van Blohm. De specialist voor vlak- en profielslijpmachines toont de Planomat XT 408 met automatisch beladen en ontladen van werkstukken, als nieuwe oplossing voor de inwendige bewerking van hydraulische motorstators. Studer zal ook iets nieuws presenteren: een innovatieve automatiseringsoplossing die zal zijn te zien op de universele buitenrondslijpmachine S31. Walter presenteert op de EMO voor het eerst het innovatieve meetsysteem ‘Laser Contour Check’, voor zeer nauwkeurige, contactloze meting van verschillende gereedschapsparameters op cilindrische gereedschappen. Het is nu ook als optie verkrijgbaar voor de Helitronic Micro en Helitronic Mini Plus gereedschapslijpmachines.

FREESDRAAI VOOR KLEINE EN MIDDELGROTE SERIES

Hoogtepunten bij Chiron zijn onder meer de flexibele en stabiele DZ 22 S freesdraai voor kleine en middelgrote series. In tegenstelling tot een motorhuis is het statorhuis van een tractiemotor voor elektrische auto’s een klassiek rotatiesymmetrisch onderdeel. Voor de draai-freesoplossing op één of meerdere DZ 22 S draai-freesmachines van de Chiron-groep voor het bewerken van binnencontouren en lagerzittingen zijn eenvoudigweg standaardgereedschappen nodig. Op dezelfde manier kunnen de klemconcepten voor OP10 en OP20 van de complete frees-draai-bewerkingsoplossing volgens beproefde normen worden geïmplementeerd. ‘Het vervaardigen van statorbehuizingen met behulp van een combinatie van frezen en draaien op de DZ 22 S frees-draai is de optimale oplossing –nauwkeurig en zeer flexibel – voor kleine series tot middelgrote series’, aldus Michael Rothenburger, hoofd van Core Workpieces Automotive. “Voor het motorhuis daarentegen”, vervolgt Rothenburger, “is het draaiproces niet zo eenvoudig uit te voeren. De kleminrichtingen ter compensatie van de onbalans die wordt veroorzaakt door de uitstekende flenzen voor de montage van het transmissiehuis en het lagerschild zijn te complex en te duur. Hier geven wij de voorkeur aan een bewerking puur door middel van frezen om de vereiste kwaliteit te bereiken. Om ook aan de vraag naar hoge productiviteit te voldoen, zijn de gereedschappen voor de bewerking van de lagerboring en de lagerzitting ontwikkelingen van de Chiron Groep en zijn systeempartners.”

Iedereen die bekend is met de wereld van de zeszijdige compleetbewerking met frezen en draaien kent de voordelen bij het bewerken van zeer nauwkeurige, complexe en daardoor vaak zeer dure werkstukken. Zelfs het allereerste geproduceerde onderdeel moet de juiste afmetingen hebben. De

MT 715 two+ en de FZ 08 S frees-draaiprecisie+ voldoen aan deze hoge eisen. Op de EMO worden de prestaties van de bewerkingscentra in actie gedemonstreerd en duidelijk gemaakt waarom het zeszijdige complete bewerkingssysteem met geïntegreerde automatisering een productiviteitsboost voor klanten is.

PRODUCT CARBON FOOTPRINT

Bij Ceratizit zal speciale aandacht uitgaan naar oplossingen voor ‘Smart Factory’ en duurzaamheid. Met de werkstukautomatiseringsmodule R-C2 toont Ceratizit de link tussen palletautomatisering en het direct laden van de robot. Bij deze module worden de werkstukken direct vastgeklemd met de bankschroef, die tevens als kleminrichting fungeert. Dit maakt een aparte grijper overbodig, voorkomt mogelijke beschadigingen en bespaart de gebruiker extra instelwerk.

Opvallend bij Ceratizit is de insteek op duurzaamheid. De zogenoemde Product Carbon Footprint (PCF) geeft aan hoeveel broeikasgassen worden uitgestoten tijdens de productie van het product. Voor dit doel was Ceratizit het eerste bedrijf in de sector dat een model presenteerde voor het berekenen en classificeren van de PCF van zijn carbideproducten. Dit classificatiemodel is vergelijkbaar met de etikettering op elektrische apparaten die het energiegebruik aangeeft. In de toekomst zullen kopers in één oogopslag de PCF van een product kunnen zien en op basis van deze gegevens een weloverwogen beslissing kunnen nemen. Bijvoorbeeld om producten te kiezen met een lage ecologische voetafdruk, zoals de hardmetaalsoort van het upGRADE-assortiment van Ceratizit.

PROCESINTEGRATIE

DMG Mori presenteert een nieuw Machining Transformation Framework op de EMO. In een speciaal gebouwde ‘DMG Mori City’ zal de fabrikant van werktuigmachines zich concentreren op het Machining Transformation (MX). Gebaseerd op de vier MX-pijlers (waarover zo meteen meer) zal DMG Mori innovatieve technologieën en oplossingen demonstreren die de toekomst van de productie zullen bepalen. Tijdens uitstapjes door de ongeveer 9.000 m² grote DMG Mori City kunnen gasten productieconcepten en ultramoderne werktuigmachines op alle gebieden van de technologie zien; van universeel draai- en productiedraaiwerk, 5-assige bewerkingscentra en draai- en fabriekscentra tot additieve productie. Onder de 39 machines en 20 automatiseringsoplossingen bevinden zich wereldpremières, zoals het draai- en freescentrum CTX beta 450 TC, de universele draaibanken CTX 450 en CTX 550 en de INH 63, een horizontaal 5-assig bewerkingscentrum. Het pallethandlingsysteem PH Cell 800 en de UHAMR 2000, een autonome robot voor materiaal- en gereedschapshandling, maken het portfolio compleet.

Met het Machining Transformation-framework biedt DMG Mori een antwoord op de uitdagingen van een steeds snellere, efficiëntere en duurzamere productie waarmee elk bedrijf wordt geconfronteerd. DMG Mori ondersteunt zijn klanten met een combinatie van vier pijlers: procesintegratie, automatisering, digitale transformatie (DX) en groene transformatie (GX). Consistente afstemming langs dit raamwerk resulteert in holistische producten en diensten.

Procesintegratie is een onderdeel van de Machining Transformation die DMG Mori al tientallen jaren aanjaagt. 5-assige gelijktijdige frees- en draaibewerkingen in één werkruimte hebben de bewerking van complexe werkstukken duurzaam geoptimaliseerd. Tegenwoordig integreert DMG Mori andere technologieën, zoals slijpen, tandwielfrezen, Ultrasonic-bewerking en additieve productie met behulp van poederspuitmonden. De voordelen liggen voor de hand: kortere doorlooptijden, hogere machinecapaciteiten en betere verspaningskwaliteiten. In DMG Mori City is de CTX beta 450 TC een goed voorbeeld van procesintegratie.

AUTOMATISERING

Hermle, tot slot, toont drie volledig uitgeruste automatiseringsoplossingen en een frees-draaibewerkingscentrum. Met de bewerkingscentra uit de high-performance- en performance-line is Hermle al jaren een maatstaf in de meest uiteenlopende industrieën die nauwkeurige, hoogwaardige en langdurig nauwkeurige machines vereisen. Het tekort aan geschoolde arbeidskrachten, en ook de economische druk om geautomatiseerde systemen te gebruiken, zijn de afgelopen jaren gestaag toegenomen. Hermle heeft bijvoorbeeld al in een vroeg stadium een eigen automatiseringsdochteronderneming Hermle Systemtechnik opgericht. Met een automatiseringsaandeel dat sindsdien is gegroeid tot meer dan 50%, was dit een toekomstgerichte beslissing die vandaag de dag meer dan zijn vruchten afwerpt. Daarom zal de focus bij de EMO ook liggen op het gebied van automatisering en digitalisering. Hier worden drie verschillende benaderingen getoond, zowel voor een breed scala aan onderdelen als voor de betrouwbare en economische productie van hoogwaardige componenten.

Te zien zijn het robotsysteem RS 05-2, aangepast aan een C 12 voor werkstukken tot 10 kg met gelijktijdige hoge en individuele opslag van onderdelen in een grote verscheidenheid aan opslagmodules. Daarnaast is het RS 1-robotsysteem aangepast aan een C 250; het kan werkstukken tot 15 kg en pallets tot 60 kg flexibel vastgrijpen, klemmen en opslaan. Dit levert maximale flexibiliteit bij een zeer hoge procesbetrouwbaarheid. Ook is er een op een C 32 aangepast HS flex handlingsysteem voor werkstukken tot 450 kg (de zware versie tot 1.200 kg), dat transporteert en pallets opslaat in twee opslagmodules.

Ten slotte completeert de frees-/draaiversie van de C 42 het aanbod. Dat maakt gebruik van een spectaculaire freesproces/rotatiebewerking om het ‘powerskiving’ freesproces voor interne en externe vertanding en ‘dennenboomfrezen’ voor lucht- en ruimtevaartmotoronderdelen te demonstreren.

Hermle toont drie volledig uitgeruste automatiseringsoplossingen en een frees-draaibewerkingscentrum.

Circulariteit biedt voordelen voor fabrikanten in de machinebouw

In de machinebouw wordt steeds vaker gesproken over circulariteit, maar nog lang niet iedereen in de productietechnologie is overtuigd van het belang ervan. Bij circulariteit gaat het bijvoorbeeld om de milieuvoordelen van digitale onderhouds- en servicestrategieën, maar ook om het besef dat zelfs ogenschijnlijk bejaarde systemen nog kunnen worden opgewaardeerd tot hightech machines. Die laatste mogelijkheid bespaart grondstoffen en kan economisch interessant zijn.

Op basis van de huidige productietechnologieën zou alleen al de productie van staal, aluminium, kunststoffen en cement in deze eeuw ongeveer 800 gigaton CO₂ genereren, stelt Holger Kohl, adjunct-directeur en hoofd van de bedrijfsmanagementafdeling bij het Fraunhofer-IPK (Instituut voor Productiesystemen en Ontwerptechnologie). Alleen deze emissie is al voldoende om ervoor te zorgen dat het tweegradendoel van het klimaatakkoord van Parijs niet wordt gerealiseerd. Daarom is het belangrijk dat dergelijke materialen in een circulaire economie worden gerecycled, benadrukt Kohl. Naast reductie in energiegebruik - en daarmee in CO₂-uitstoot - is het behoud van grondstoffen een andere belangrijke pijler onder duurzaam beheer.

LEVENSDUUR

In tegenstelling tot de nu nog dominante lineaire economie waarin producten na afloop van een relatief korte levensduur als afval worden gezien, richt de circulaire economie zich op het behalen van de langst mogelijke bruikbare levensduur, gevolgd door reparatie, hergebruik en recycling. Grondstoffen worden zo in omloop gehouden en indien mogelijk gebruikt voor nieuwe producten. Vanuit het perspectief van de circulaire economie zijn aspecten

zoals onderhoud en service gericht op het verlengen van de levensduur, net als hergebruik en recyclen van componenten en onderdelen, van groot belang in de machinebouw, stelt Kohl.

Over het algemeen zijn productiemachines, zeker in Duitstalige landen, nu al ontworpen om vele jaren - zo niet decennia - probleemloos en efficiënt te werken. Zeker bij draaibanken en frees- of slijpmachines geldt echter wel een soort disclaimer. “Hoeveel tijd het duurt voordat het precisie- en betrouwbaarheidsniveau ervan achteruitgaat, hangt af van het basisontwerp van de machine, hoe zwaar hij wordt belast en hoe goed hij wordt onderhouden”, aldus Paul Kössl, Global Head of Business and Marketing bij de internationale United Grinding Group. Het bedrijf, dat wereldwijd ongeveer 2.500 mensen in dienst heeft, vertrouwt op preventief onderhoud om stilstand te minimaliseren en de levensduur van zijn machines te verlengen, vertelt Kössl. Preventief onderhoud biedt inzicht in de huidige staat van de apparatuur, maar ook in de onderdelen, processen en componenten die in de nabije toekomst moeten worden gerepareerd, vervangen of opgewaardeerd. United Grinding biedt steeds vaker digitale producten en hulpsystemen aan, zoals de ‘Service Monitor’ die onderhoudstaken centraal beheert, bewaakt en documenteert, ook voor meerdere machines tegelijkertijd.

Machine van Waldrich Coburg, voor (links) en na renovatie

INTELLIGENCE INOX

STAPPERT Noxon is een landelijk opererende handelsorganisatie op gebied van roestvaststalen buizen, fittingen en staf.

Wij zijn onderdeel van een onafhankelijke internationale groep met diverse Europese vestigingen. Met ons brede assortiment en omvangrijke voorraden zijn we in staat om uw bestelling op uw gewenste datum en tijd in heel Nederland te leveren. Wij werken continu aan optimalisatie van de kwaliteit van onze

Ad_STAPPERT Noxon_20230823.indd 1

producten, dienstverlening en efficiency in de kosten. We zoeken daarbij altijd naar de aansluiting met uw wensen en behoeften.

Wij hechten veel waarde aan langdurige persoonlijke relaties. Uw ervaren klantenteam is op de hoogte van uw wensen, reageert snel en adequaat op al uw vragen, is oplossingsgericht en helpt u bij het maken van de juiste keuzes. Op welk gebied kunnen wij u ontzorgen? Inkoopgemak of kosten efficiency?

Ook adverteren in de TechniShow Nieuwsbrief? Bel Jetvertising +31(0)70 399 00 00 of mail naar sales@jevertising.nl

STAPPERT Noxon B.V.

Gerstdijk 4, 5704 RG Helmond

T +31 492 582111

noxon@stappert.biz

noxon.stappert.biz

25.08.2023 09:39:00

DIGITALISERING

Digitale hulpsystemen wonnen tijdens de coronapandemie aanzienlijk aan belang, zegt Kössl. Het aantal oproepen voor onderhoud op afstand is bij United Grinding Group sindsdien meer dan verdrievoudigd. Inmiddels is de helft van alle machines van de machinefabrikant uitgerust met het nieuwe intelligente besturingssysteem C.O.R.E., waarmee via de ingebouwde umati-interface gegevens kunnen worden uitgewisseld tussen machines, inclusief die van derden. C.O.R.E. geeft toegang tot digitale oplossingen in de machine zelf, zonder dat er extra hardware hoeft te worden geïnstalleerd. Zo kan de bediening ervan op afstand worden ondersteund via videocommunicatie, dankzij een in het C.O.R.E.-paneel geïntegreerde camera. Digitalisering helpt bedrijven om nauwkeuriger en efficiënter te werken en zo hun productiviteit en betrouwbaarheidsniveau te behouden, is de algemene gedachte. Kössl is in ieder geval van mening dat in de toekomst big data-analyses, kunstmatige intelligentie en machinelearning zullen worden omarmd als basis voor voorspellend onderhoud. Veel eindgebruikers hebben daar nog reserves bij. “Maar tegelijkertijd zien we een nieuwe generatie digitale machineoperators die zich volledig vertrouwd voelen met de toepassing van deze technologieën”, aldus Kössl.

LAB

Ook wetenschappelijk onderzoek gaat waarschijnlijk bijdragen aan deze ontwikkeling. Het Duitse Federale Ministerie van Onderwijs en Onderzoek financiert tal van projecten in de waardeketen. Daarbij gaat het deels om projecten die zijn gewijd aan het ontwerpen van producten die gemakkelijker zijn te repareren, en het terugwinnen van grondstoffen. Digitalisering wordt daarbij gezien als een sleutelfactor voor het succes van de circulaire economie. Digitale technologieën maken betere netwerkvorming tussen relevante spelers mogelijk. Een van de tot nu toe gefinancierde projecten is Relife (Adaptive Re-Manufacturing for Life Cycle Optimization of Networked Capital Goods). Volgens het machinebouwlab aan de technische hogeschool Aken die het project leidt, is dit een adaptieve onderhoudsstrategie die gegevens van sensoren evalueert om het optimale tijdstip en de omvang van onderhoud te bepalen. Daarbij worden zowel technische als economische en ecologische aspecten meegewogen. Binnen het project worden preventieve re-manufacturingmaatregelen op basis van de sensorgecontroleerde slijtage van onderdelen voorgesteld. Dit maakt het mogelijk om verouderde machines in technisch opzicht op het niveau van een nieuwe machine te houden; een benadering die waarschijnlijk ook weer nieuwe bedrijfsmodellen zal opleveren.

NIEUW LEVEN

Onderzoekers spreken in dit kader vaak over ‘R’-strategieën als basisprincipes: Reduce, Re-use, Recycle. De R-strategieën vormen de basis voor de overgang naar een circulaire economie. Het doel is het reduceren van het gebruik van materialen door afgedankte producten niet weg te gooien, maar ze aan derden te verkopen en te hergebruiken. Om de levensduur van producten te verlengen, moeten ze worden gerepareerd zodat ze hun functie weer kunnen vervullen. Refurbishment omvat niet alleen het repareren van de componenten, maar ook het upgraden ervan naar de huidige stand van de techniek. Re-manufacturing daarentegen is het proces om een product dezelfde kwaliteit te geven als een nieuw product.

Wat met het reviseren van machines mogelijk is, wordt gedemonstreerd door Waldrich Coburg, dat niet alleen grote horizontale en verticale freesmachines maakt, maar ook verticale draaibanken en slijpmachines. Jaarlijks worden hier gemiddeld drie machines volledig gerenoveerd. Volgens Steffen Nitzsche, Retrofit Project Manager bij Waldrich Coburg, gebruikt het bedrijf voor zijn machines inmiddels zeer goed recyclebare materialen zoals gietijzer en staal, waardoor het gebruik van natuurlijke hulpbronnen wordt verminderd. Bij de productie wordt volgens hem zeer weinig plastic gebruikt. De machines hebben hydrostatische geleidingen die vrijwel geen slijtage vertonen en na dertig of veertig jaar ‘alleen maar goed zijn ingelopen’, in de woorden van Nitsche. Ter illustratie toont hij een portaalfreesmachine die werd gebouwd in 1981. De machine - met imposante vloerplaatafmetingen van 3.600 mm x 13.500 mm, een doorlaatbreedte van 4.600 mm en een doorlaathoogte van 3.500 mm - kreeg een freesondersteuningssysteem dat mechanisch en elektrisch volledig is gereviseerd en gemoderniseerd, net als een moderne portaalaandrijving. Bij de renovatie van de machine zijn ook alle voedingsversnellingen gereviseerd. De machine kreeg een volledig nieuw elektrisch systeem, samen met een moderne Siemens 840D-besturingsunit, nieuwe asaandrijvingen en hydrostatische en hydraulische componenten.

Over het algemeen wordt bij zo’n renovatie 90 tot 95 procent van het gewicht van de machine behouden. De overgebleven 5 procent bestaat meestal uit afgedankte besturingskast- en kabelmaterialen. Deze worden niet weggegooid, maar aan een externe dienstverlener overgedragen, waarna nog 30 tot 40 procent ervan wordt hergebruikt.

KOSTENBESPARING

Matthias Helmprobst, Hoofd Besturingstechnologie bij Waldrich Coburg, benadrukt dat het niet alleen mogelijk is om een machine die veertig jaar of ouder is volledig te reviseren, maar ook om hem te upgraden naar de actuele stand van de techniek. Na revisie voldoet de machine aan de huidige IT-standaarden en kan hij bijvoorbeeld worden geïntegreerd in het bedrijfsnetwerk, dankzij het feit dat de machine gebruikmaakt van de nieuwste besturings- en computertechnologie. Afhankelijk van de omvang van het werk bedraagt de investering voor modernisering tussen de 30 en 60 procent van de kosten van een vergelijkbare nieuwe machine. Daarom is renovatie in veel gevallen ook in bedrijfseconomisch opzicht aantrekkelijk.

Bij Waldrich Coburg is de circulaire economie een onderwerp met hoge prioriteit, benadrukt Helmprobst. Volgens hem is de implementatie niet zozeer een zaak van technische mogelijkheden, maar vooral een mentaliteitskwestie. “Veel mensen vinden dat een machine die veertig jaar operationeel is, verouderd moet zijn”, zegt hij. “We moeten die manier van denken veranderen als we de productie meer in de richting van een circulaire economie willen ontwikkelen.”

Dit onderwerp komt ook uitgebreid aan de orde op vakbeurs EMO, in het inhoudelijke thema ‘De toekomst van duurzaamheid in productie’. EMO vindt van 18 tot 23 september plaats in Hannover.

Waldrich Coburg tijdens de EMO (beeld: Deutsche Messe)

www.wortelboer.ws

WPS 12-24 Pijpzaagmachine

Zaagbereik: 320 - 620 mm

Pijp diameters: 12” - 24"

Klemming: Prismaklem

Rechte snedes en versteksnedes voor pijp Ø 60 - 2.090 mm standaard.

HSE-2000 Brandsnijmachine

Rechte snedes, ronde en gebogen snedes voor plaat 2 - 220 mm

358 65 14

LASERSNIJONDERDELEN

KANTPERSGEREEDSCHAP

Wilt u 5 jaar garantie?

Wilt u uw medewerkers beschermen

tegen mistdeeltjes in de lucht?

Wilt u een betrouwbare olienevelafscheider?

0168 - 47 30 30 filtertechniek@ecotax.nl www.ecotaxfiltertechniek.nl Kies Filtermist contact ons om uw olienevel filtratie behoefte te bespreken:

TNO: ‘Nederland moet scherpere technologiekeuzes maken’

De Nederlandse hightech- en maakindustrie is een belangrijke innovatiemotor. Wetenschappelijke innovaties worden echter onvoldoende omgezet in succesvolle toepassingen en economische en sociale waardecreatie. Dat schrijft TNO in het rapport ‘Hightech- en maakindustrie als de innovatiemotor voor Nederland’.

Met meer focus op deze zogenoemde valorisatie, toegepast onderzoek en een herwaardering van ondernemerschap, kan ons land aantrekkelijker worden voor R&D-investeringen, stelt TNO. Ook is het van belang dat in Nederland scherper gekozen welke technologieën en sleutelposities we in de vaak mondiale waardeketens inzetten. Met deze langetermijnfocus kan het innovatiebeleid meer bijdragen aan een veiliger, gezonder, duurzamer en welvarender Nederland.

Voor de hightech-sector geldt dat in 2040 50% van de totale omzet zal komen uit nieuwe waardeketens die nu nog niet bestaan, staat in het rapport.

De huidige technologische specialisaties van hightech- en maakbedrijven bieden de productiebasis, kennis, kunde en technologie om op voort te bouwen. De uitdaging is hoe Nederland deze leidende positie kan behouden in een snel veranderende omgeving, waarin Noordwest-Europa binnen de EU niet langer het epicentrum van waardecreatie is. Dat vraagt om innovatiebeleid en investeringen die de Nederlandse hightech- en maakindustrie voor langere tijd competitieve en comparatieve voordelen bezorgt.

KRITIEKE SUCCESFACTOREN

De industrie is van grote waarde voor Nederland. Tegelijkertijd zorgt hij voor veel CO₂-uitstoot en kan de efficiency van grondstoffengebruik worden verbeterd. Snelle verduurzaming van de industrie is daarom essentieel. Dit is een complex transformatieproces op systeemniveau dat een systeemaanpak vereist met een grote gezamenlijke inspanning van bedrijven, kennisinstellingen en overheden. Met bestaande technologieën kunnen de klimaatdoelen niet worden behaald. Innovatie en R&D zijn kritieke succesfactoren. De complexiteit van het versnellen van de transformatie van de industrie zit niet alleen in het feit dat de vereiste technologie (deels) nog niet bestaat; ook de benodigde (infra- en sociale) structuren en wet- en regelgeving zijn er nog niet.

De Nederlandse innovatieketen is zo sterk als de zwakste schakel. Daarom

is een aanpak nodig die gericht is op het versterken van de gehele keten: van fundamenteel onderzoek, waarin Nederland traditioneel goed is, tot valorisatie en innovatief ondernemerschap waar de Nederlandse innovatieketen nog relatief zwak in is. Nederland kent volgens TNO een relatief beperkt aantal succesvolle scale-ups, ondanks het feit dat er veel succes is geboekt bij het creëren van startups. Het innovatiebeleid kan de randvoorwaarden scheppen voor versterking. Onder andere door actievere ondersteuning van scale-ups, het verbeteren van de infrastructuur en laboratoria (waaraan tekorten zijn), maar ook door een herwaardering van het ondernemerschap.

INNOVATIEKRACHT

Het Nederlandse innovatiebeleid vereist daarnaast meer langetermijnfocus. Nederland kan niet op elke technologie en in elke schakel in de vaak mondiale waardeketens concurrerend zijn. Het is kansrijker om in te zetten op het creëren van sleutelposities (control points) in bestaande en nieuwe waardeketens. Control points zijn cruciale, moeilijk vervangbare hightech-schakels in waardeketens die veelal zeer kennisintensief zijn. Door hierop in te zetten, kunnen Nederlandse hightech- en maakbedrijven mondiaal unieke technologische en economische posities opbouwen. Een voorbeeld van een onderneming die een dergelijk control point beheerst, is ASML.

Innovatie en R&D moeten meer centraal komen te staan bij bedrijven verspreid over de gehele Nederlandse economie. Het aandeel innovatieve

Het midden- en kleinbedrijf (mkb) is een essentiële schakel in hightechwaardeketens

bedrijven in Nederland lag in 2018 onder het EU27-gemiddelde. De verschillen tussen sectoren zijn groot. In 2019 was de gemiddelde R&D-intensiteit van Nederlandse bedrijven 1,6%, terwijl industriële bedrijven 6,8% van hun toegevoegde waarde uitgaven aan R&D.

Het midden- en kleinbedrijf (mkb) is een essentiële schakel in hightech-waardeketens. Er is in deze sector nog veel te winnen. Binnen het mkb zijn twee groepen die in het innovatiebeleid extra aandacht vereisen.

Ten eerste zijn dat de scale-ups. Nederland heeft een sterk en dynamisch ecosysteem van hightech-startups gecreëerd, maar het aantal bedrijven dat internationaal doorbreekt en economische waarde en hoogwaardige werkgelegenheid creëert, blijft achter.

Ten tweede zijn er de mkb-sectoren die qua innovatie en R&D-intensiteit al jaren achterlopen. Het verhogen van de innovatie-gedreven arbeidsproductiviteitsgroei in deze sectoren is onderdeel van bestaand kabinetsbeleid. Het is verstandig dat voort te zetten. Verdergaande digitalisering, via bijvoorbeeld smart industry-programma’s, kan deze sectoren helpen om

de arbeidsproductiviteit te verhogen en de (internationale) concurrentiepositie te verstevigen. Ook draagt versterking van de infrastructuur van goed uitgeruste open innovatiecentra, fieldlabs en laboratoria voor toegepast onderzoek hieraan bij. Momenteel wordt in Nederland circa 100 keer minder in smart industry geïnvesteerd dan in Duitsland, en 22 keer minder dan in België.

MAGNEET

EU-lidstaten hebben afgesproken om 3% van hun bbp in R&D te investeren. Ook Nederland streeft sinds 2022 naar deze 3%-norm. De werkelijke R&D-uitgaven bedroegen in 2021 slechts 2,3% van het bbp (zo’n 19,5 miljard euro). Dit percentage is lager dan het OESO-gemiddelde van 2,6% en fors minder dan het percentage dat in landen als België (3,5%), Duitsland (3,1%) en Zweden (3,5%) aan R&D wordt besteed.

Met name het aandeel private investeringen loopt achter. Daarom is het van belang dat het voor (internationale) bedrijven aantrekkelijker wordt R&D-investeringen in Nederland te doen. De overheid kan dit faciliteren door het innovatiebeleid voor de langere tijd hierop te richten. Ook kan het Nationaal Groeifonds worden omgezet naar een structureel financieringsinstrument dat primair is gericht op het aanjagen van nieuwe publiek-private innovatie-ecosystemen. Bestaande ecosystemen op gebied van hightech, quantum en fotonica zijn goede voorbeelden. Zo kan Nederland continu blijven inspelen op opkomende technologieën en nieuwe mondiale waardeketens. Uitgangspunt is dat deze ecosystemen snel zelfstandig verder kunnen.

De ruimere investeringen in de Nederlandse defensie kunnen de technologische en economische positie van Nederland versterken. Door de Nederlandse hightech- en maakindustrie intensief te betrekken bij kennisopbouw, technologieontwikkeling en innovatie in het defensiedomein kan de sector de huidige sterke technologische en industriële posities versterken in de mondiale waardeketens waarin hij opereert. De ontwikkelingen binnen de Brainportregio vormen een goed voorbeeld.

Momenteel wordt in Nederland circa 100

keer minder in smart industry geïnvesteerd dan in Duitsland, en 22 keer minder dan in België.

Maak uw productie effectiever

Met CoWelder Extended van Migatronic

CoWelder is ontwikkeld voor ambitieuze productiebedrijven van elke omvang en industrie die hun productiviteit willen verhogen en hun kwaliteit willen verbeteren.

Migatronic Nederland BV 0161-747840 info@migatronic.nl

STEP-POINT BOOR

EEN REVOLUTIE IN BOREN

Stap-grootte per diameter verschillend voor een ideale krachtverdeling

Gecontroleerd en eenvoudig boren

Nu ook in Cobalt uitvoering!

Bekijk video

Waarom PHANTOM SPIRAALBOREN MET STEP-POINT?

› De Cobalt uitvoering voor probleemloos boren in RVS plaat en profiel

› De HSS uitvoering voor boren in dunwandig materiaal, hout, aluminium en kunststof

› Boort rond en braamvrij

› Boren direct onder een hoek mogelijk

› Slipt niet dankzij 3-vlaks schacht

› Uniek in de markt door eigen stap-grootte symmetrie

THERE’S NO END TO WHAT YOU CAN DO.

Ontdek het potentieel cowelder.com/nl

oktober

Plaatwerk

Event: BlechExpo + nabeschouwing EMO

november

De digitale toekomst: slim verbinden

Vraag alvast naar de mogelijkheden rond de TechniShow 2024

TechniShow Magazine is het vakblad voor leveranciers van machines, gereedschappen en automatisering voor de (inter) nationale maakindustrie, specifiek de metaalbewerking. Het vakblad, de site, de nieuwsbrieven, de beurs en de brancheorganisatie vormen samen een sterk merk met als gezamenlijk doel “maken mogelijk maken”.

Wilt u in één of meerdere edities adverteren?

Neem dan contact op met Kim de Bruin per telefoon +31(0)70 399 00 00 of E-mail kim@jetvertising.nl

Spuitrobot is na 20 uur

inzet al rendabel

Wanneer is het zinvol om met een robot te spuiten? Uit onderzoek van Jan Willem Jansen, Concept Engineer van RobPainting, blijkt dat het al rendabel is wanneer je een spuitrobot slechts 20 uur per week inzet. Toch hebben veel gebruikers koudwatervrees. Om twijfels weg te halen, heeft RobPainting een Experience Center opgezet.

In de wereld van de metaal is een kantbank of freesbank niets zonder programmeren. Automatisering met robots is er redelijk normaal aan het worden. Bij coaters, en dan vooral de loonbedrijven, wordt nog met lichte argwaan gekeken naar robotisering. ‘Coaten is een ambacht’, houdt men vol. “Helemaal eens”, zegt Karel van Vlastuin, directeur van RobWelding en RobPainting. “Maar we kunnen mkb-ondernemingen helpen om het verfproces te optimaliseren. Dat zorgt voor

meer groei, betere kwaliteit en lagere kosten. En ze kunnen het bij ons vooraf testen.”

HELPEN

RobPainting is een spin-off van RobWelding, dat gespecialiseerd is in robotlassen. Ondanks dat RobPainting in 2019 is gestart, zaten de ideeën voor een spuitrobotlijn al een decennium in het hoofd van Van

Jan Willem Jansen, Concept Engineer van RobPainting

Vlastuin. “Ik realiseerde me destijds al twee dingen: op metaal moet een coating, en dat is een vechtmarkt in de laswereld. Maar de markt was er nog niet aan toe toen. Energiegebruik? Dat interesseerde mensen toen veel minder. Dat je 30 procent op verf kon besparen, was niet iets waarop je een klus binnenhaalde. Voorbehandelen omvatte het grootste deel van een werk. Een robot spuit alleen en dat is maar een klein deel van het proces. Dat valt weg in de hele som.”

Vanaf ongeveer 2018 zag je verandering in het hele proces van coaten. In de periode van 2006 tot 2016 is er veel gerobotiseerd in productielijnen, maar nog niet bij de spuiterijen. Daar ontstond dus een bottleneck. Van Vlastuin: “Vanaf dat moment hebben we serieuze energie in spuitrobots geïnvesteerd, onder andere met Jan Willem Jansen. Hij heeft in het kader van zijn hbo-studie commerciële economie een onderzoek opgezet. De vraag was welke salestool RobPainting zou kunnen helpen om robotsystemen voor spuiten in de markt te zetten.”

KOUDWATERVREES

Het afstudeeronderzoek van Jansen leverde behalve een ruime voldoende voor hemzelf ook interessante inzichten in de markt voor spuitrobots op. De conclusies luiden dat de vraag naar robotisering in de spuitmarkt opkomt, maar er nog koudwatervrees in de markt heerst. “De markt heeft te maken met een groeiend personeelstekort en stijgende prijzen. Daarnaast is er een laag kennisniveau bij het personeel. Het percentage rework is hoog. Logisch, omdat de eindklant steeds strengere kwaliteitseisen stelt.”

De automatiseringsfase in het mkb is dus begonnen. Een signaal daarvan is de grotere vraag naar 2K-installaties. Een zichzelf respecterende looncoater heeft vandaag de dag betere apparatuur staan en zijn personeel geleerd om ermee te werken. “Maar batchgewijs of lean produceren gebeurt nog nauwelijks. Vaak werken loonbedrijven op de bonnefooi, met een kortetermijnplanning. Dat komt omdat de noodzaak tot automatisering er tot voor kort niet was. Maar de loonkosten van mensen uit Oost-Europa stijgen ook.”

Verder vinden spuiters robotisering ‘eng’, concludeert Jansen. “Ze hebben allerlei vragen. Hoe zit het met positioneren van een product? Hoe vind je mensen om de robots te programmeren? Is het alleen rendabel als je genoeg in serie produceert? Men wil toch eerst zien, en dan pas geloven.”

Dat leidde er bij RobPainting toe dat er een Experience Center werd opgezet, in het bedrijf in Dodewaard. In dit Center staat een spuitrobot met een verfpomp, een afzuigwand en een draaischijf voor producten tot 2 meter. Het is een complete uitrusting die zo is ingericht dat er een brede klantgroep mee kan worden bediend.

Het is het eerste Experience Center op het gebied van spuitrobots, weet Van Vlastuin. Geïnteresseerden kunnen een vijfdaagse demo aangaan. De klant zelf hoeft daar maar een dag bij aanwezig te zijn, de andere dagen worden gebruikt om te programmeren en te testen. De daadwerkelijke opening van het Experience Center is in het laatste kwartaal van 2023.

CRUX

Het mes snijdt voor RobPainting aan twee kanten. Omdat het Experience Center drie dagen in opdracht produceert voor klanten, verdient het de investering vanzelf terug. Daarnaast leert RobPainting zelf ook van de opstelling. Jansen: “Het werd tijdens het onderzoek ook duidelijk dat wij nog genoeg kennis konden opdoen over het spuitproces.”

Volgens Van Vlastuin is kennis opdoen dan ook de crux, zowel voor RobPainting als voor de klant. “We hebben het over procesontwikkelingen. Dat doe je niet alleen, dat doe je samen met je klant. Wij weten dat je met een spuitrobot ongeveer 20 procent rework en 30 procent verf bespaart. Dus als je elke maand tien stuks van een product spuit, is een robot al rendabel. Een spuitrobot hoeft maar 20 uur per week te werken, waarna hij geld oplevert. Dat kunnen wij wel roepen, maar de klant moet het ervaren. Die ervaring bieden we nu.”

“Vaak werken loonbedrijven op de bonnefooi, met een kortetermijnplanning”

Op fpt-vimag.nl vindt u de profielen van álle FPT-VIMAG leden. U kunt dus zelfs nog uitgebreider zoeken op deze digitale marktplaats. Bent u op zoek naar de juiste machine, passend gereedschap of een innovatieve automatiseringsoplossing dan bent u op de website van FPT-VIMAG op het juiste adres. Door middel van filters op productcategorie en markten komt u bij de juiste bedrijven terecht. U kunt rechtstreeks contact opnemen of doorlinken naar de eigen website van het bedrijf voor meer informatie.

LEDEN FPT-VIMAG

Abus Kraansystemen B.V.

Ad. A. KLEIN Transporttechniek b.v.

Additive Industries B.V.

Air Products Nederland B.V.

Allround Machinery B.V.

Alup-Kompressoren B.V.

Amada GmbH

AMTC B.V.

Arkance Systems

Atlas Copco Internationaal B.V.

ATS EdgeIt BV

BEKO Technologies B.V.

Bemet International B.V.

Bendertechniek B.V.

Besten Machines

BLM Group Benelux B.V.

BMT Machine Tools B.V.

Bokhoven Tool Management BTM

Boorwerk B.V.

Optimol Netherlands B.V.

Bucci Industries

Bun Engineering Nederland

Bystronic Benelux. B.V.

Cadmes B.V.

Carl Zeiss B.V.

CellRo B.V.

Ceratizit Nederland B.V.

Cloos Benelux N.V.

CNC Gear

De Tollenaere bv

D & W Gereedschappen & Machines B.V.

DMG MORI Netherlands B.V.

DoALL Nederland B.V.

Dormac Import B.V.

Dymato B.V.

Easy Systems Benelux BVBA

Electrotool B.V.

Elesa+Ganter B.V.

EMS Benelux BV

Emuge-Franken B.V.

Erowa Benelux BV

Ertec BV

Esab Nederland B.V.

Evolent Machines B.V.

FANUC Benelux BVBA

GF Machining Solutions Sales Benelux

Gibac Chemie B.V.

Gibas Numeriek B.V.

Carl Zeiss GOM Metrology GmbH

GROB Benelux B.V.

Gühring Nederland B.V.

Hagro Precisie B.V.

Hahn+Kolb Tools Benelux

HALTER CNC Automation

Hänel Kantoor- en Magazijnsystemen

Harry Hersbach Tools B.V.

Heesen-ICA B.V.

Heidenhain Nederland B.V.

Hembrug B.V.

Hermle Nederland B.V.

Hevami Oppervlaktetechniek

Hexagon Metrology B.V.

HGG Profiling Equipment B.V.

Hoffmann Quality Tools B.V.

Holland Precision Tooling B.V.

Humacs Krabbendam

Hurco

Import en Groothandel van Ommen B.V.

Industrial Cobotics

Iscar Nederland B.V.

Jeveka B.V.

JÖRG Machines B.V.

Kennametal Nederland B.V.

KSM Benelux

Kurval B.V.

Laagland B.V.

Landré Machines B.V.

Laskar Puntlastechniek BV.

Leering Hengelo B.V.

Limas B.V.

LISSMAC Maschinenbau GmbH

L.V.D. Nederland B.V.

Machinehandel Overmars

Magistor B.V.

MAKE! Machining Technology B.V.

Mayfran Limburg B.V.

Metaaltechniek Handelsonderneming B.V.

Metal Heaven B.V.

Mink Bursten

Mitutoyo Nederland B.V.

MML BVBA

Mondiale

Okuma Benelux B.V.

Olmia Robotics

Onkenhout en Onkenhout B.V.

OPEN MIND Technologies Benelux B.V.

OSG Nederland B.V.

Oude Reimer B.V.

Petroline International Nederland

Pferd-Rüggeberg B.V.

Pimpel Benelux B.V.

KIS Zuid B.V.

Produtec

Proger Spantechniek B.V.

Promas B.V.

Promatt B.V.

Q-Fin Quality Finishing Machines

Radan B.V.

Renishaw Benelux B.V.

Rhenus Lub BV

Rolan Robotics BV

S.A. Seco Tools Benelux N.V.

SafanDarley B.V.

Sandvik Benelux B.V. Divisie Dormer Pramet

Sandvik Benelux B.V. Division Coromant

Schunk Intec B.V.

Siemens Nederland N.V.

Special Tools Benelux B.V.

Staalmach B.V.

Style CNC Machines B.V.

Technische Handelsonderneming De Ridder B.V. Technische Handelsonderneming Klaassen B.V.

Th. Wortelboer B.V.

Timesavers International B.V.

Trumpf Nederland B.V.

Tuwi Nederland B.V.

Valk Welding B.V.

Van Hoorn Carbide B.V.

Van Hoorn Machining b.v.

VLH Welding Group B.V.

Voortman Steel Machinery B.V.

Waldmann b.v.

Walter Benelux N.V.

Wemo Nederland B.V.

WiCAM Benelux B.V.

Widenhorn B.V.

Wila B.V.

Wolthuis Machines B.V.

Wouters Cutting & Welding BVBA

Yamazaki Mazak Nederland B.V.

YASKAWA Benelux BV

Young Cuttingtools b.v.

ZVS Techniek B.V.

VAKGROEP PRECISIETECHNIEK

Cadmes B.V.

Gühring Nederland B.V.

Hoffmann Quality Tools B.V.

KSM Benelux

Oude Reimer B.V.

Siemens Nederland N.V.

SECTIE FHG

Ceratizit Nederland B.V.

Gühring Nederland B.V.

Iscar Nederland B.V.

Kennametal Nederland B.V.

OSG Nederland B.V.

S.A. Seco Tools Benelux N.V.

Sandvik Benelux B.V. Divisie Dormer Pramet

Sandvik Benelux B.V. Division Coromant

Walter Benelux N.V.

SECTIE GFM

Additive Industries B.V.

CellRo B.V.

Hembrug B.V.

HGG Profiling Equipment B.V.

Mayfran Limburg B.V.

SafanDarley B.V.

Style CNC Machines B.V.

Timesavers International B.V.

Voortman Steel Machinery B.V.

Wemo Nederland B.V.

SECTIE VIMAG

Additive Industries B.V.

Amada GmbH

Bendertechniek B.V.

BMT Machine Tools B.V.

Boorwerk B.V.

Bucci Industries

Bystronic Benelux. B.V.

Cadmes B.V.

CellRo B.V.

Ceratizit Nederland B.V.

DMG MORI Netherlands B.V.

Dormac Import B.V.

Dymato B.V.

Emuge-Franken B.V.

Evolent Machines B.V.

FANUC Benelux BVBA

Gibac Chemie B.V.

Gibas Numeriek B.V.

Gühring Nederland B.V.

Hagro Precisie B.V.

Heesen-ICA B.V.

Heidenhain Nederland B.V.

Hembrug B.V.

HGG Profiling Equipment B.V.

Hoffmann Quality Tools B.V.

Iscar Nederland B.V.

Jeveka B.V.

JÖRG Machines B.V.

Kaltenbach Tools B.V.

Kennametal Nederland B.V.

Laagland B.V.

Landré Machines B.V.

Leering Hengelo B.V.

Mayfran Limburg B.V.

Mitutoyo Nederland B.V.

Okuma Benelux B.V.

OPEN MIND Technologies Benelux B.V.

OSG Nederland B.V.

Oude Reimer B.V.

Proger Spantechniek B.V.

Promas B.V.

Radan B.V.

Renishaw Benelux B.V.

Resato International B.V.

S.A. Seco Tools Benelux N.V.

SafanDarley B.V.

Sandvik Benelux B.V. Divisie Dormer Pramet

Sandvik Benelux B.V. Division Coromant

Siemens Nederland N.V.

Staalmach B.V.

Style CNC Machines B.V.

Technische Handelsonderneming

De Ridder B.V.

Technische Handelsonderneming Klaassen B.V.

Timesavers International B.V.

Trumpf Nederland B.V.

Tuwi Nederland B.V.

Voortman Steel Machinery B.V.

Walter Benelux N.V.

Yamazaki Mazak Nederland B.V.

Young Cuttingtools b.v.

VAKGROEP PLAATWERK

Amada GmbH

Bystronic Benelux. B.V.

Hexagon Metrology B.V.

Holland Precision Tooling B.V.

Laskar Puntlastechniek BV.

L.V.D. Nederland B.V.

Radan B.V.

Resato International B.V.

Rösler Benelux B.V.

SafanDarley B.V.

Trumpf Nederland B.V.

Tuwi Nederland B.V.

WiCAM Benelux B.V.

Wila B.V.

VAKGROEP PRODUCTIEAUTOMATISERING

Bemet International B.V.

Bendertechniek B.V.

Cadmes B.V.

CellRo B.V.

Heidenhain Nederland B.V.

Industrial Cobotics

Laagland B.V.

OPEN MIND Technologies Benelux B.V.

Sandvik Benelux B.V. Division Coromant

Schunk Intec B.V.

Siemens Nederland N.V.

Valk Welding B.V.

YASKAWA Benelux B.V.

VAKGROEP

VERBINDINGSTECHNIEK

Jeveka B.V.

Laskar Puntlastechniek BV.

Rolan Robotics BV

Valk Welding B.V.

VLH Welding Group B.V.

PARTNERLEDEN

Jaarbeurs B.V.

Jan van Dam Machine Transport STODT

3D

Additive Industries B.V.

Cadmes B.V.

DMG MORI Netherlands B.V.

Dymato B.V.

Landré Machines B.V.

Leering Hengelo B.V.

Pferd-Rüggeberg B.V.

Renishaw Benelux B.V.

Siemens Nederland N.V.

TRUMPF Nederland B.V.

Valk Welding B.V.

FPT-VIMAG met stand aanwezig op EMO 2023

FPT-VIMAG is aanwezig in de internationale Associations Hall op de EMO 2023. Op de beurs in Hannover staat ook een aantal leden van FPT-VIMAG uit onder andere de vakgroep GFM (Groep Fabrikanten Machines).

Zestien bedrijven uit Nederland zijn exposant op de aanstaande EMO Hannover. Dat zijn Additive Industries, BMO Automation, Cellro, DoAll Europa, FPT-VIMAG, Globe Europe, Greenleaf Europe, Halter CNC Automation, IHI Hauzer Techno Coating, Hembrug Machine Tools, Mayfran International, Oxycom Fresh Air, Schut Geometrische Meettechniek, SCT Tools, Style CNC Machines en TXOne Networks.

UITVALSBASIS

“De grenzen van de leden van brancheorganisatie FPT VIMAG beperken zich niet tot Nederland: , aldus George Wels, directeur van FPT-VIMAG. “Sterker nog, leden zijn wereldwijd zichtbaar, dus

ook op beurzen. Ook is FPT VIMAG lid van Europese vertegenwoordigingspartijen op het gebied van machines, gereedschappen en machinefabrikanten, namelijk CECIMO en CELIMO. Europese zichtbaarheid is daarom van groot belang. De aanwezigheid op de EMO is belangrijk; netwerken en de ontwikkelingen volgen van de bezoekersexperience”.

FPT VIMAG heeft een stand op de EMO om zichtbaar te zijn voor zijn leden en voor de ondernemers die aanwezig (willen) zijn op onze eigen vakbeurs, de TechniShow 2024. De stand heeft als doel een uitvalsbasis voor de Nederlandse ondernemer te zijn. Bijvoorbeeld voor de bezoeker die

zich even terug wil trekken of een ruimte zoekt om rustig mails te beantwoorden. Door aanwezig te zijn op de EMO krijgt FPT- VIMAG - en daarmee de TechniShow - Europese zichtbaarheid, met als doel om bedrijven uit de Benelux en de Duitse grensstreek enthousiast te maken voor de Technishow 2024. Dat is belangrijk voor het imago van de brancheorganisatie en de vakbeurs TechniShow; de grenzen van de maakindustrie van morgen worden steeds meer verlegd. Ook het Jaarbeurs Team TechniShow bezoekt EMO en FPT-VIMAG, in het kader van de aankomende TechniShow die plaatsvindt van 12 t/m 15 maart 2024.

FPT-VIMAG is te vinden in hal 8 op stand B49.

FPT-VIMAG ontwikkelt digitale hulp voor standbouw

FPT-VIMAG heeft voor de leden van de branchevereniging voor productietechnologie een hand-out ontwikkeld voor het opbouwen van een stand op de TechniShow. In deze hand-out staan standbouwers beschreven die FPT-VIMAG op basis van kwaliteit, flexibiliteit en laagdrempeligheid hebben geselecteerd. Deze lijst kunnen de leden downloaden vanaf het besloten gedeelte.

Volgens George Wels, directeur FPT-VIMAG, vergemakkelijkt zo’n ‘gids’ deelname voor bedrijven die zich vooral willen richten op hun kerncompetenties in productietechnologie en daarnaast graag zichtbaar willen deelnemen aan de TechniShow. Wels: “We zijn het gesprek aangegaan met een aantal exposanten. Daaruit concluderen we dat zij zich willen richten op hun product. Daar ligt hun kracht. Het zijn zelf geen standbouwers. Dus hebben we het voorwerk voor ze gedaan. Dat betekent dat we een digitale hand-out hebben gemaakt waarin we verschillende standbouwers hebben geselecteerd. Wil je een hele complexe stand of wil je drie dagen voor beurs een simpele opstelling hebben?”

Volgens Wels vervult FPT-VIMAG op deze manier als branchevereniging een belangrijke rol in het aanbieden van ondersteunende producten en diensten aan de leden. “Wij bieden een overzicht, zodat de exposant zelf niet allerlei aanbieders hoeft door te struinen. Wij doen het voorwerk, maar de exposant maakt de keuze. We maken het alleen maar makkelijk voor TechniShow-exposanten.”

De lijst is alleen voor leden beschikbaar en op de site van FPT-VIMAG te downloaden.

Beleving

Eigenlijk is het raceweekend in Zandvoort een complete driedaagse opleiding techniek, aangevuld met alle aspecten van bedrijfskunde. Ik was erbij en heb met verwondering gekeken naar de enorme prestaties die er werden geleverd. Natuurlijk die van Max. Een ongelofelijk talent dat in de mondiale competitieve racesport boven de rest uittorent. Maar ook van alles er omheen.

In Zandvoort wordt in zo’n raceweekend op alle gebieden de grenzen van het mogelijke opgezocht. Of het nu gaat om mechanica, elektronica, data, aerodynamica: pure hightech op een paar vierkante kilometer. Maar ook in bedrijfskundig opzicht is het een prestatie van wereldformaat. Neem de strategie van een team tijdens zo’n race. Alles wat er dit weekeinde kon veranderen, veranderde. Droog bij de start, regen in de eerste ronde. Weer snel een droge baan, andere banden? Dan een stortbui. Rode vlag. Iedereen uit de bolides. En terug, racen. Finish. Wow. Zandvoort is een klein circuit. Een ronde duurt ongeveer 72 seconden. Dat is de tijd die een team heeft om cruciale besluiten te nemen. Ga er maar aan staan.

Rond de race wordt een heel dorp opgebouwd. Er komen 300.000 bezoekers, die allemaal eten en drinken. De trailers van de teams (let op: naast de Formule 1- was er ook een Formule 2- en een Porsche-race) rijden in en uit. Dit is logistiek van het allerhoogste niveau. Ook qua marketing. VIP-lounges, reclame, acties. Alles moet kloppen. En alles klopt. Waarom komen 300.000 mensen naar techniek kijken? Er is beleving. Je bent onderdeel van de top: techniek, marketing en bedrijfskunde bij elkaar. In drie dagen haal je je MBA.

Het doet me denken aan de TechniShow. Natuurlijk, het is een maatje kleiner. De laatste echte editie trok 42.000 bezoekers, een zevende van het aantal bij een raceweekend. Maar ook voor het organiseren van een TechniShow moet alles kloppen. De marktomstandigheden veranderen waar je bij staat, technische ontwikkelingen volgen elkaar snel op en ideeën over de juiste marketingaanpak op een beurs muteren dagelijks. Gedurende de open afbouw van de TechniShow lopen misschien wel 1.500 mensen rond voor standopbouw. Vrachtwagens rijden met militaire precisie af en aan en honderden mensen zijn voor, tijdens en na de TechniShow vol in touw om de bezoeker een topbeleving te bieden.

Die beleving is cruciaal. De TechniShow is het event voor de maakindustrie. Waar mens en machine samenkomen. Misschien iets voor Max om in zijn agenda te zetten? Dan kom ik volgend jaar ook weer naar Zandvoort.

Eddo Cammeraat voorzitter van FPT-VIMAG

Federatie Productietechnologie

Trumpf ontwikkelt zelfprogrammerende

robot die zijn eigen laspad bepaalt

Op Schweissen & Schneiden, de vakbeurs voor verbindings- en snijtechnologie die van 11 tot 15 september plaatsvindt in het Duitse Essen, presenteert Trumpf een booglasrobot die met behulp van sensoren zijn eigen laspad programmeert. De nieuwe robot maakt gebruik van naadvolgingstechnologie die Trumpf in samenwerking met het Fraunhofer Instituut heeft ontwikkeld.

Bij conventionele lasrobots moeten productiemedewerkers elke keer dat ze de robot van richting willen laten veranderen, een nieuwe lasplek in de software programmeren. Dit is een tijdrovende klus, vooral bij complexe onderdelen met veel bochten of hoeken. De nieuwe booglasrobot van Trumpf heeft een slimme naadvolgfunctie die het hele proces veel eenvoudiger moet maken. In de kop van het laspistool zit een sensor die automatisch het laspad voor elk onderdeel berekent. Het enige dat de gebruiker hoeft te doen, is de lasrobot op de startpositie plaatsen; de technologie regelt vervolgens de rest. De systeemsoftware berekent snel de lasplekken en stelt op basis daarvan het lasprogramma voor het betreffende onderdeel samen. Zo is de robot binnen enkele seconden klaar voor gebruik.

“We hebben feitelijk een manier ontwikkeld waarop de lasrobot zichzelf kan programmeren”, aldus Sven Klingschat, manager P&R bij Trumpf. “Bedrijven kunnen hierdoor veel eenvoudiger overstappen op geautomatiseerd booglassen, en het biedt bovendien een duidelijk concurrentievoordeel. Het hele proces is binnen enkele seconden voltooid, zelfs voor complexe onderdelen zoals ‘spiral arcs’. En het vereist geen specialistische kennis van de productiemedewerkers.” De intuïtieve gebruikersinterface kan worden gebruikt om een scala aan laswerkzaamheden uit te voeren, zoals afdichtingslopen en identieke lasnaden.

STABIELER PROCES

Slimme naadvolging helpt bedrijven tijd en kosten te besparen, en maakt het leven van werknemers op de werkvloer gemakkelijker. Het vermogen van de robot om automatisch het laspad te corrigeren, maakt het hele proces stabieler. Dit vereenvoudigt ook het werken met nauwere toleranties en het omgaan met kromtrekken of vervorming.

Volgens Trumpf is slimme naadvolging vooral zinvol voor fabrikanten die grote en complexe

onderdelen lassen, bijvoorbeeld componenten voor windturbines, of schroeftransporteurs voor de diervoederindustrie. Het creëren van een aangepast laspad voor elk individueel onderdeel is daarbij een uitstekende manier

om een consistent hoge kwaliteit te bereiken. Trumpf gaat de nieuwe techniek integreren in zijn TruArc Weld 1000-booglasmachines. Hij kan ook worden geïnstalleerd bij bestaande TruArc Weld-systemen.

Cellro toont nieuw online platform voor Manufacturing Intelligence op EMO

Op de EMO in Hannover presenteert Cellro, fabrikant van CNC-automatiseringsystemen, Manufacturing Intelligence. Een online en datagedreven platform voor het creëren van een geoptimaliseerde, maximaal benutte en voorspelbare CNC-afdeling.

Tijdens de EMO krijgen bezoekers Cellro’s toekomstvisie op CNC-automatisering te zien. Een toekomst waarin CNC-automatisering en vakkundige operators samenwerken, de efficiëntie toeneemt en het menselijk potentieel optimaal wordt benut. Bezoekers stappen door vier niveaus van CNC-automatisering. Van cobots voor eenvoudige en repetitieve taken, naar een volledige reeks CNC-automatiseringssystemen voor high mix/low volume-productie, tot digitale en logistieke oplossingen voor het ondersteunen van CNC-werkvloertaken. Cellro’s roadmap maakt de stap naar CNC-automatisering kleiner dan ooit.

Cellro toont op de EMO zijn online platform voor manufacturing intelligence, dat data uit geautomatiseerde CNC-machines en ERP/MES-systemen haalt. Via het ge-

bruiksvriendelijke platform kunnen productiemanagers en operators onder andere hun planning optimaliseren, sneller communiceren naar klanten, tools beheren, en hun productie monitoren en bijsturen. Of ze nu op kantoor of de werkvloer zijn. Cellro blijft zijn internationale groei voortzetten met een sterke focus op lokale vertegenwoordiging in de Europese markt. Tal van Europese klanten hebben gebruikgemaakt van het standaard productenportfolio en de optie tot maatwerk om de volgende stap in CNC-automatisering te zetten.

Index toont tijdens de EMO economische oplossingen voor verspaning

Index richt zich tijdens de EMO op een breed scala aan oplossingen. Zo kunnen bezoekers live een productiesysteem bekijken dat complexe componenten draait en freest, volledig geautomatiseerd met diverse gereedschappen voor de frees-as, inclusief een kwaliteitsborgingsproces in een gesloten lus. Ook wordt op de Index-stand een highlight gepresenteerd: de snelle, zeer precieze productie van scrollcompressoren op een meerassige automatische draaibank. Tot slot worden de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van machines en technologieën getoond, evenals verbeteringen in het Index iXworld cloud-platform.

De G-serie draai-freescentra behoort momenteel tot de meest populaire lijn Index-machines. Met behulp van de G320 draai-freescentrum als voorbeeld demonstreert Index hoe een volledig geautomatiseerde productieoplossing eruit kan zien. Hiervoor hebben de verspaningsexperts een iXcenter-robotcel op de machine geplaatst, die kan worden uitgebreid met verschillende modules vanuit twee zijden. Naast de robot omvat de automatiseringsoplossing op de beurs ook een meet- en inspectiestation dat bijdraagt aan geautomatiseerde procesbeheersing met geschikte meetsoftware en de Index Closed Loop-interface.

De Index G320 wordt aangevuld met het nieuwe Index iXtools-toolmagazijn, dat ook achteraf kan worden geïnstalleerd, afhankelijk van de configuratie van de G-machine. iXtools is een volwaardige uitbreiding van het geïntegreerde gereedschapsmagazijn van de machine en biedt onbeperkte toegang tot maximaal 396 gereedschappen.

VERHOOGDE PRODUCTIVITEIT

Op de EMO zal Index de MS24-6 CNC meerassige automatische draaibank presenteren. Een belangrijk onderdeel van de zesspillige machine betreft twee gereedschapssledes per spilpositie, wat zorgt voor maximale productiviteit en flexibiliteit. De gepatenteerde W-vertanding op de dwarsgleuven vermindert de opsteltijden en zorgt voor maximale procesbetrouwbaarheid. De Index meerassige automatische draaibank MS40-8 zal naar verwachting een publiekstrekker zijn, niet alleen vanwege het nieuwe ontwerp, maar vooral vanwege de gepresenteerde productieoplossing voor zeer efficiënte scroll-productie. De afgelopen maanden heeft het Index-team een proces voor meerassige automatische draaibanken ontwikkeld waarmee de twee spiraalvormige functionele componenten met de hoogste precisie en zeer korte cyclustijden kunnen worden geproduceerd, waardoor het extreem concurrerend is.

DRAAICENTRUM

Omdat machines de basis vormen van elke verspaningsoplossing, zal Index uiteraard ook de nieuwste ontwikkelingen presenteren in het gehele productportfolio. Dit omvat onder andere het TRAUB TNX200-draaicentrum, dat staat voor efficiënte complete bewerking. Ook de Index B500 universele draaibank in de lange versie met achttien gereedschapsstations en een draailengte tot 1200 mm wordt getoond, net als de Index ABC met Y-as en de Index C200-productiedraaibanken, die nu ook beschikbaar zijn met Fanuc-besturing. Compact, precies en snel, dat zijn de kenmerken van de TRAUB glij-/vastkopschroefautomaten. Nieuw in het assortiment is de TRAUB TNL32 compact, die de kleine voetafdruk van de TRAUB TNL20 combineert met een staafdiameter van 32 mm. De TRAUB TNL12-glij-/vastkopschroefautomaat is sinds 2022 uitgerust met nieuwe functies. Net als zijn grotere broers kan hij nu gemakkelijk worden omgebouwd tot een vastkopschroefautomaat.

IXWORLD

Praktische oplossingen zijn ook het dominante thema in de digitale Index iXworld. Talrijke iX4.0-apps worden op de stand gepresenteerd. Ze tonen hoe het iX4.0 IoT-platform zorgt voor transparantie en productiviteit in de gehele verspaningsprocesketen. De Index-digitaliseringsexperts tonen ook hoe efficiënt en eenvoudig de iXshop kan worden gebruikt voor de aanschaf van reserveonderdelen en andere gereedschappen, evenals de voordelen van iXservices in de aftersales-service.

De toepassings- en technologiespecialisten van Index beloven ook praktische oplossingen op het gebied van lucht- en ruimtevaart, e-mobiliteit en medische technologie. Ze staan gedurende de hele beurs klaar om vragen te beantwoorden over wat Index-machines in deze sectoren kunnen betekenen.

SAMENWERKINGEN EN INVESTERINGEN

Omdat solospelers geen kans maken in de steeds complexere wereld van de verspaning, onderhoudt Index verschillende partnerschappen. Bijvoorbeeld One Click Metal GmbH, waarvan Index de meerderheidsaandeelhouder is, zal aanwezig zijn op de stand. Met een

personeelsbestand van ongeveer twintig werknemers ontwikkelt OCM uitgebreide oplossingen op het gebied van 3D-metaalprinten voor kleine en middelgrote componenten. Ook gereedschapsfabrikant Paul Horn zal zijn vertegenwoordigd op de Index-stand. De twee bedrijven zijn verbonden door een technologiepartnerschap dat gericht is op het verbeteren van processen voor hoge-snelheidsfrezen, Power Skiving, kegelwielsnijden, groefdraaien en polylobe-draaien. Een TRAUB TNX220-draaifreescentrum zal ook worden geïnstalleerd op de stand van Paul Horn (Hal 8, A54).

Verder is Index onlangs een wereldwijde verkoopovereenkomst aangegaan met de Japanse premium-machinefabrikant Makino, zodat ook het nieuwste 5-assig horizontaal bewerkingscentrum, de Makino a40 SE, op de Index-stand staat.

Gewoon normaal doen

Op een ouderavond van één van de kinderen zat ik op een stoel met de maatvoering voor de gemiddelde lengte van de leerling in groep 6. Zo’n klein stoeltje, waar ik met mijn knieën in mijn nek het gesprek met de docent voerde. Het zat niet lekker, maar ik kan me voorstellen dat als iedere stoel perfect voor mij gemaakt zou moeten zijn, dit onbetaalbaar is. Als oplossing zou ik dan mijn eigen perfecte stoel altijd en overal naartoe moeten nemen. Gedoe, dus ik pas me wel aan.

Bij het ontwikkelen van kinderen en medewerkers hebben we te maken met een enorme bandbreedte aan verschillen in leerstijlen, intelligentie, concentratievermogen en neurodivergentie. Als je kijkt naar de ‘normaalverdeling’ van wat er in uw organisatie rondloopt, dan zal er ook in het midden een mooie kerstklok zichtbaar worden (bell curve). Hoe dichter u bij het midden van de kerstklok kijkt, hoe ‘normaler’ uw medewerker waarschijnlijk is.

In veel van onze systemen, ook in het onderwijs, zijn we opgevoed met ‘passen binnen de normale bandbreedte’. Als je daar niet helemaal binnen past, ben je niet volledig normaal en moet er aangepast onderwijs volgen. Op zichzelf is daar niets mis mee natuurlijk. Heel goed dat we onze systemen aanpassen aan mensen die minder floreren binnen bestaande systemen. De jeuk zit er bij mij vooral in, dat er over ‘normaal’ gesproken wordt in menselijke zin. Alsof je wel of niet normaal bent, afgemeten aan het gemiddelde. Terwijl het wellicht voor je onderwijsinstelling of je ontwikkelvisie binnen je organisatie heel interessant kan zijn om te onderzoeken of je wel ‘normale systemen’ hebt. En waar je dat zogenaamde ‘normale systeem’ dan op hebt gebaseerd.

We weten ondertussen uit onderzoeken dat diversiteit in je organisatie gunstig is. Vooral met betrekking tot innovatiekracht en creativiteit, omdat er meer ruimte ontstaat om langs diverse invalshoeken naar een vraagstuk te kijken. Belangrijke voorwaarde is dan wel dat de leidinggevende goed kan omgaan met die mix aan achtergronden. En hier knelt het vaak. Uit onderzoeken weten we ook dat leidinggevenden graag ‘mini-me’s’ aannemen, waardoor er een heel smal kerstklokje ontstaat. Goed leiderschap betekent dus vooral zoveel mogelijk de stoeltjes kunnen aanpassen, zodat iedereen in je team lekker kan zitten en ontwikkelen. En loslaten dat iedereen gewoon eens normaal moet doen, want dat bestaat niet.

Thema van TechniShow|Magazine 5 is: Plaatwerk en nabeschouwing EMO

COLOFON

TechniShow Magazine is hét vakblad voor de metaalindustrie en (inter) nationale maakindustrie. Het behandelt productietechnologie in al zijn facetten en is een uitgave van branchevereniging FPT-VIMAG.

jaargang 19 | editie | september 2023

TechniShow verschijnt zes maal per jaar. Toezending geschiedt op abonnementbasis en controlled circulation.

Uitgever

Verbinding Uitgeverij

Henk van Beek, Uitgever

Telefoon: 06 284 17 073

E-mail: info@verbinding.nl

Hoofdredacteur

Henk van Beek

Eindredactie

Bas Roestenberg

Redactie

Verbinding Uitgeverij

Indra Waardenburg

FPT-VIMAG

Jolanda Bredewoud George Wels

Email: redactie@technishow.nl

Vormgeving

Postadres Verbinding Uitgeverij

Ampèrestraat 7 2316 DG Leiden

Advertentie-exploitatie

Jetvertising

Tiendweg 12

2671 SB Naaldwijk

T 070 399 00 00

F 070 390 24 88

E info@jetvertising.nl

Aan dit nummer werkten mee Chris Meijnen

Druk

Abonnementen

E-mail: info@verbinding.nl

©2023 THX 1138 B.V.

Chris Meijnen Learning and Development Specialist bij Orbit Loopbaanadvies

TRUMPF-kwaliteit voor een instapprijs

TruBend 1225

Zelf beginnen met plaatverwerken? Of wilt u uitbreiden? The TruBend 1225 biedt de perfecte instap in de buigwereld!Hij overtuigt door zijn lage investerings- en bedrijfskosten als ook door zijn bedieningsgemak en de gebruikelijke hoge TRUMPF-veiligheidsnormen en -kwaliteit. Talrijke intelligente functies en de eenvoudige machinebesturing maken de machine eenvoudig te bedienen en garanderen een hoge precisie - hoe weinig ervaring de bediener ook heeft.

Meer informatie op www.trumpf.com