Duurzaamheid & Energiegids editie 4 van 2024 by Jetvertising b.v.

Voorbeschouwing

PREFAB en Energie

Jaargang 2 | Editie 4 | oktober 2024

DEDuurzaamheid & Energiegids

‘Parametrisch ontwerpen zorgt voor democratisering van het ontwerpproces’

De kunst van het verbinden in het nieuwe Slotervaart

Post-HBO opleiding energietransitie integreert techniek met verandermanagement

Inhoud

11 Parametrisch ontwerpen zorgt voor de democratisering van het ontwerpproces”

21 De kunst van het verbinden in het nieuwe Slotervaart

26 Voorbeschouwing vakbeurzen PREFAB en Energie

43 Post-hbo opleiding energietransitie integreert techniek met verandermanagement Grote cover foto: door Pexels op Pixabay.

4 Kort Nieuws 12 Project in beeld 18 Project in beeld 40 Project in beeld 46 Agenda

Duurzaamheid & Energiegids

Duurzaamheid & Energiegids is een print en online uitgave van Jetvertising b.v., onder redactie van Nederlandse Bouw Documentatie en De HandelsCourant.

Uitgever

Jetvertising b.v. Tiendweg 12

2671 SB Naaldwijk

Tel. +31 (0)70 - 399 00 00 directie@jetvertising.nl

Redactie

Gebouwde omgeving Nederlandse Bouw Documentatie (NBD-Online) redactie@jetvertising.nl

Industrie De HandelsCourant (HC) redactie@jetvertising.nl

Persberichten info@jetvertising.nl

Vormgeving MSU

Nikkelstraat 1C 8211 AJ Lelystad

Advertenties

Jetvertising b.v. Tiendweg 12

2671 SB Naaldwijk Tel. +31 (0)70 - 399 00 00 rob@jetvertising.nl

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, gekopieerd of hergebruikt zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever.

Prijsverschil energiecontract zonnepaneelhouders loopt op tot 600 euro

Grootste verschillen merkbaar in de zomermaanden

De afgelopen maanden is het verschil tussen het duurste en goedkoopste energiecontract voor huishoudens met zonnepanelen flink toegenomen. Zo was het verschil voor een huishouden (1100 m3 gas, 2800 kWh, 2900 kWh opwek) in juli € 600,- op jaarbasis.

Begin 2024 was het verschil tussen de € 200,- en € 400,-. Dit blijkt uit onderzoek van Overstappen.nl, waarin de vergelijker de energiekosten voor verschillende scenario’s van gas- en stroomverbruik analyseerde. Voor huishoudens met zonnepanelen die

meer opwekken dan zij zelf verbruiken, kunnen de kosten behoorlijk uiteenlopen, en dit verschil is toegenomen. Vooral in de zomermaanden werden de verschillen tussen contracten groter. Tom Schlagwein, energie-expert bij Overstappen.nl, laat weten dat

Woningbouwers positief over woningbeleid kabinet-Schoof

Branchevereniging WoningBouwersNL is te spreken over het regeerprogramma als het gaat om het woningbeleid van het kabinet-Schoof. De plannen zijn volgens de organisatie “doordacht en goed uitgewerkt”. Dit is een opvallend contrast met de kritische houding die de brancheorganisatie aannam ten opzichte van het woningbeleid van het vorige kabinet.

Desondanks waarschuwen de bouwers dat voor de uitvoering van de plannen meer geld nodig is dan de 1 miljard euro die nu gebudgetteerd is. Om de productie van meer dan 100.000 woningen per jaar te realiseren, zullen er volgens de organisatie “nog scherpe keuzes gemaakt moeten worden.”

De organisatie “juicht het toe” dat in het regeerprogramma het hoge woningtekort als topprioriteit wordt gezien. “De nieuwe minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, Mona Keijzer, wil dan ook alle regio’s betrekken bij het opschroeven van de woningbouw naar minimaal 100.000 woningen per jaar. Het helpt

dit waarschijnlijk ligt aan de terugleverkosten die steeds veranderden. “Vandebron was de eerste energieleverancier die terugleverkosten rekende voor de de energierekening van zonnepaneelhouders. Snel daarna volgden andere leveranciers met deze extra kostenpost. In de afgelopen zomermaanden hebben veel leveranciers hun “terugleverkosten-model” flink herzien, verhoogd of uitgebreid.”

Bron: ANP. Foto: door Moerschy op Pixabay.

enorm dat er eindelijk duidelijke ruimtelijke keuzes worden gemaakt; woningbouw krijgt voorrang boven zonnevelden en windmolens”, stelt de vereniging.

Bron: ANP. Foto: door experimentMR op Pixabay.

Getijdenpark Feyenoord brengt natuur en recreatie naar

Rotterdam-Zuid

Het Getijdenpark Feyenoord brengt natuur terug naar de stedelijke omgeving van Rotterdam. Dit unieke park combineert natuur en recreatie, met de dynamiek van eb en vloed als centraal element. Met de goedkeuring van het definitieve ontwerp voor fase 1 door het college van burgemeester en wethouders, start de realisatie van een nieuw natuurgebied eind dit jaar.

Dit gebied is zowel recreatief als ecologisch waardevol en vormt een cruciale schakel in de vergroening van Rotterdam-Zuid. Het draagt bij aan een gezondere, veerkrachtigere stad.

NATUURLIJKE DYNAMIEK EN STEDELIJKE ONTWIKKELING

Het Getijdenpark Feyenoord is meer dan alleen een park; het is een levend ecosysteem dat de dynamiek van eb en vloed benut. De getijdenwerking van de Nieuwe Maas zorgt voor een wisselend landschap van hoog- en laagwater, waar zoet en zout water samenkomen. Dit unieke natuurfenomeen trekt bijzondere flora en fauna aan, zoals trekvissen en de lepelaar, die passen bij de rijke biodiversiteit van de delta. Het park sluit naadloos aan op de ontwikkeling van Rotterdams Tij, de voormalige locatie voor een nieuw stadion. De geplande strekdammen voor de woningbouw overlappen elkaar halverwege de Piet Smitkade, waar

ruimte is voor een aanmeerlocatie voor watertaxi’s en waterbussen. Via een loopbrug kunnen bezoekers naar de haven lopen en genieten van de diverse landschappen die het park biedt, van rustige natuurgebieden tot levendige stedelijke zones.

RECREATIE VOOR IEDEREEN

Het Getijdenpark Feyenoord biedt een breed scala aan recreatiemogelijkheden. Wethouder Maarten Struijvenberg van o.a Financiën en Grote Projecten: “Bezoekers kunnen wandelen, fietsen, kanoën en vissen in het park. Hoewel een stadsstrand vanwege de getijdenverschillen niet mogelijk is, wordt onderzocht of zwemmen in open water een optie kan zijn.” Met een nieuwe loopvlonder van 400 meter langs de oever en een extra brug wordt het gebied toegankelijker dan ooit. De lange, flauwe getijdenoevers achter de strekdammen zorgen bovendien voor een natuurlijke buffer en creëren

een gevarieerd landschap dat bij elke getijdenwisseling verandert.

FASERING EN PLANNING

Het project is opgedeeld in twee fasen. Fase 1 start eind dit jaar en wordt naar verwachting eind 2027 voltooid, waarna fase 2 volgt. Het park wordt gefinancierd door Rijks- en gemeentesubsidies. De bouw van het park gaat hand in hand met de ontwikkeling van de nieuwe woonwijk Rotterdams Tij, waar 4.750 woningen, bedrijven en maatschappelijke voorzieningen komen.

EEN GROENE TOEKOMST VOOR ROTTERDAM-ZUID

Met het Getijdenpark Feyenoord zet Rotterdam een belangrijke stap richting een duurzamere, groenere stad. Het park verbindt de stad met de natuur en biedt bewoners van dichtbevolkte wijken zoals Hillesluis, Feyenoord en Parkstad directe toegang tot een natuurlijke omgeving. Wethouder Struijvenberg: “Dit project illustreert de ambitie van Rotterdam om stadsgroei te balanceren met natuurbehoud. Ik ben enthousiast over de mogelijkheden die dit park straks biedt voor zowel inwoners, bezoekers als de natuur.” Bron en beeldmateriaal: Gemeente Rotterdam.

Uw eigen energie, een fijn gevoel!

BlauHoff MAXUS 96/144/192/258kWh all-in-one battery

Eenvoudige en snelle montage: 3-4 uur

Verplaatsbaar met een heftruck

Parallelschakelaar tot 20 units (7.7 Megawatt)

Leverbaar met geïntegreerde EV-laders

Energieoplossingen voor hotels, land- en tuinbouw, industrie, overheid en MKB. Prijs incl. Liquid Cooling en Brandpreventie. Leaseregeling mogelijk.

Toepassingen & Functies

Peakshaving & Uitgebreide

EMS (of API-koppeling)

Virtuele verzwaring stroomaansluiting

Opslag dynamische stroom (buy and sell)

Noodstroom functie

Niet terugleveren (zonnepanelen uitschakelen) Handelen op onbalansmarkt / HBE Certificaten

Te huur en te koop

Lease mogelijk op aanvraag 9 uitschuifbare zonnepanelen

Output en input aansluitingen

Foto: Heijmans

Batterij type: LiFePO4 (LFP) Afmetingen (LxBxH): 4520x2000x2700

Batterijcapaciteit: 100kWh Vermogen: 50kW

Ook als thuisopstelling en kleinere bedrijfsopstelling mogelijk, binnen of buiten!

Met gratis soft- en hardware voor handelen met dynamische stroomcontracten.

Financiering mogelijk 10 jaar garantie

Makkelijk te installeren en weinig onderhoud

Kant-en-klaar batterijsysteem in een 20Ft kleine container

€179,- excl. btw per kWh

Vereniging Eigen Huis start pilot met thuisbatterijen bij leden

Vereniging Eigen Huis is een pilot gestart met het testen van thuisbatterijen in allerlei woonsituaties. De apparaten worden in veertien verschillende woningen van leden geïnstalleerd om te onderzoeken wat energieopslag nu en in de toekomst kan betekenen voor huiseigenaren. De vereniging zal haar leden en hun bevindingen twee jaar lang op de voet volgen.

Vereniging Eigen Huis krijgt regelmatig vragen van haar leden over thuisbatterijen. Het aantal vragen is toegenomen sinds huishoudens met zonnepanelen terugleverkosten moeten betalen en het kabinet heeft aangekondigd dat de salderingsregeling per 2027 wordt afgeschaft. Huiseigenaren zoeken zodoende naar oplossingen om hun eigen opgewekte energie op te slaan, bijvoorbeeld met een thuisaccu. ‘Daardoor werden wij nieuwsgierig naar wat deze technologie in de toekomst kan betekenen voor huiseigenaren. Voor

ons zijn daarin twee vragen belangrijk: is de thuisbatterij een goede oplossing voor zonnepaneeleigenaren als de salderingsregeling niet meer bestaat? En is het handelen in stroom met een dynamisch contract aantrekkelijk?’, zegt Cindy Kremer, directeur van Vereniging Eigen Huis.

THUISBATTERIJ ALS EERSTE PRODUCT

De markt voor thuisbatterijen is volop in beweging, zo ziet de vereniging. De afgelopen jaren daalde de prijs van thuisaccu’s. Ook presenteerden leve-

ranciers diverse nieuwe toepassingen, denk aan een thuisbatterij met slimme aansturing om netcongestie te voorkomen. Om te leren van al die nieuwe installaties op het gebied van energie en verduurzaming richtte de vereniging het concept ‘Energielab’ op. De thuisbatterijpilot is de eerste in de reeks producten en diensten die bij de leden thuis wordt getest. ‘We zijn vooral heel benieuwd naar hoe onze leden deze apparaten ervaren. Deze kennis die we daarmee opdoen, zetten wij in voor onze dienstverlening maar ook onze belangenbehartiging’, legt Kremer uit.

VERSCHILLENDE WONINGEN, VERSCHILLENDE THUISACCU’S De thuisbatterijen worden de komende weken bij leden door het hele land geïnstalleerd. De apparaten variëren in grootte, type en kosten. Ook is gezorgd voor verschillende huishoudens op basis van woningtype, gezinssamenstelling en energieverbruik. Daarbij is onderscheid gemaakt tussen woningen met en zonder warmtepomp, wel of geen zonnepanelen op het dak, of ze elektrisch rijden en een laadpaal op de eigen meter hebben aangesloten. Kremer: ‘We onderzoeken wat de thuisbatterij per situatie betekent. Wat doet het bijvoorbeeld met de betaalbaarheid van je energierekening en hoe de thuisbatterij een rol kan spelen in netcongestie? En we nemen daarin ook praktische zaken mee: maakt het apparaat veel geluid en moet je daar veel ruimte voor opofferen in huis?’ Alle bevindingen zullen gedurende de proef door het onderzoeksbureau CE Delft worden geanalyseerd. De voortgang van de pilot wordt op de website van de vereniging gepubliceerd.

Bron: ANP. Foto: door Leopictures op Pixabay.

NEMO Science Museum krijgt een nieuw dak

Het dak van NEMO Science Museum is het hoogste stadsplein van Nederland met een prachtig uitzicht over de stad Amsterdam. De gerenommeerde architect van het iconische gebouw, Renzo Piano, had met het dak van NEMO destijds een Italiaans piazza voor ogen - een plek voor verrassende ontmoetingen.

Het dak is aan groot onderhoud toe en dat bood de kans om te dromen over een nieuwe invulling van het dak, gebaseerd op de visie van Piano, de toekomstplannen van NEMO en met aandacht voor vergroening en verduurzaming. In het nieuwe ontwerp wordt het dak een groene oase met openluchtpodium waar iedereen welkom is en waar wetenschap en technologie in een afwisselend programma geagendeerd worden.

De realisatie van het dak vindt plaats in het jaar dat Amsterdam 750 jaar wordt: 2025. Het vernieuwde groene dak is dan ook een cadeau van NEMO aan de stad.

GROEN EN DUURZAAM

DAK: EEN ARTIFICIEEL

NATUURLANDSCHAP

Het nieuwe groene, duurzame NEMO dak is een artificieel landschap. Met behulp van wetenschap en technolo-

gie wordt een nieuw eigen, ‘natuurlijk’ ecosysteem op hoogte gecreëerd, die met ongeveer 50% beplanting bijdraagt aan de biodiversiteit en leefbaarheid in de stad. Brede, groene borders vormen een habitat voor allerlei insecten, vogels, planten, bloemen, en natuurlijk de mens. Op het hoogstgelegen deel van het dak krijgt de natuur de vrije hand, lager op het dak zal de beschutting groener en dichter beplant zijn. Door middel van de nieuwste technieken wordt er duurzaam geïrrigeerd en gevoed. Het verlichtingsconcept heeft als uitgangspunt dat het bioritme van de natuur zo min mogelijk wordt verstoord. Centraal op het dak wordt een

Terugnamegarantie van Kingspan Unidek

Kingspan Unidek zet een volgende stap richting een circulaire economie met de introductie van een Terugnamegarantie. Deze geldt voor de dakelementen Unidek Aero Light, Unidek Aero Light RE en Unidek Reno Dekfolie.

Met de Terugnamegarantie garandeert Kingspan Unidek om aan het einde van de levensduur van het gebouw deze producten terug te nemen voor recycling en hergebruik. Deze aanpak bevordert de circulariteit, zorgt voor hergebruik van grondstoffen en verlaagt de milieu-impact van de bouwsector.

De gratis Terugnamegarantie is een toezegging van Kingspan Unidek aan de opdrachtgever. De dakelementen worden na ontmanteling van het gebouw teruggenomen. Dat verlaagt de toekomstige afvoerkosten.

Grondstoffen worden gescheiden en de EPS wordt hergebruikt. De gerecyclede EPS wordt ingezet als nieuwe grondstof voor producten. De Terugnamegarantie kan tevens een praktische oplossing bieden aan gebouweigenaren zoals woningcorporaties om de interne duurzaamheids- en circulariteitsambities te realiseren. Bij aanschaf van de dakelementen ontvangt de opdrachtgever op verzoek een terugnamecertificaat. Beeldmateriaal: door Kingspan Unidek. duurzaam houten vloer gemaakt. De verbouwing is ingrijpend en complex. Zakelijk directeur Rutger Hamelynck licht toe: “Het dak lekt dus onderhoud is noodzakelijk, maar we hebben dit moment aangegrepen om een grootschalige renovatie door te voeren waarbij duurzaamheid leidend is geweest in de ontwikkeling van de plannen. Bijvoorbeeld in het gebruik van materialen, energievoorziening en bewatering. Bovendien bleek de verbouwing een enorme uitdaging door onze fundering. Wat niet veel mensen weten is dat NEMO gebouwd is op de IJ-tunnel. Om de dakbedekking aan te passen en de isolatielaag te vervangen, moeten alle betonplaten worden verwijderd. Het plaatsen van kranen is door het zware gewicht daarom niet zonder risico. Dat vraagt om vindingrijkheid en expertise. En ook nog met zo min mogelijk overlast voor onze bezoekers, want het museum blijft tijdens de verbouwingsperiode gewoon open voor publiek.”

DAK VOOR VERMAAK EN WETENSCHAP

Op het dak kunnen bezoekers het groen ervaren door de lens van wetenschap en technologie. Zo wordt de duurzame techniek van het groen zichtbaar en voelbaar gemaakt en kunnen bezoekers zelf op onderzoek uit, onder meer door zelf lucht -en waterkwaliteit te meten, vogels en bijen

te tellen en nog veel meer. Het nieuwe dak met piazza en openluchtpodium biedt ook een extra bespeelbare ruimte waar van alles mogelijk is. Algemeen directeur Géke Roelink: “Van sterren kijken in de nacht, film, muziek, lezingen door de stadsecoloog tot openluchtconferenties. Het dak wordt een plek voor

verwondering, kennis en inspiratie waar jong en oud, professionals en leken, wetenschappers, technici, uitvinders en makers elkaar ontmoeten. Dat past in onze toekomstvisie waar NEMO nog meer bruist en voor nog meer mensen van betekenis is.”

Foto’s: Impressies nieuwe dak NEMO Science Museum, ontworpen door Renzo Piano, door DigiDaan.

‘Keuzes maken of miljarden

verliezen’

‘Netcongestie vraagt om eenduidig energiebeleid’

De Nederlandse energiecrisis vraagt dringend om leiderschap en ingrijpende keuzes van de politiek, overheid en het bedrijfsleven.

Onderzoek door Boston Consulting Group (BCG) en Ecorys toont aan dat de gevolgen van netcongestie de Nederlandse economie tot wel 40 miljard euro per jaar kunnen kosten, een verlies dat gelijkstaat aan 4 procent van het Bruto Binnenlands Product.

Deze kosten komen door bedrijven die vanwege beperkte netcapaciteit niet kunnen aansluiten en zich genoodzaakt zien elders in Europa te vestigen. Om deze verliezen te beperken, moet de overheid leiderschap tonen en meer doen. Het zwaarder benutten van het bestaande elektriciteitsnet en het stimuleren van flexibele energiecontracten voor grootverbruikers zijn noodzakelijke stappen. Op dit moment is het voor bedrijven echter niet aantrekkelijk om flexibele contracten af te sluiten door te lage financiële

ISOLATIEMATERIAAL?

prikkels vanuit de Autoriteit Consument & Markt (ACM). Zonder stevig ingrijpen blijft de status quo in stand en blijven de kosten stijgen

Om daadwerkelijk verandering teweeg te brengen, moet de overheid grootverbruikers verplichten om flexibele contracten af te sluiten, zodat er een gelijk speelveld ontstaat. Ook netbeheerders moeten meer ruimte krijgen om het net zwaarder te belasten, al betekent dat soms afwijken van de huidige veiligheidsmarges in de weten regelgeving. Zonder deze stappen blijven we met

Isobooster: de hoogste isolatiewaarde op de markt

Isobooster is een universele isolatie, toepasbaar in alle bouwdelen, bij nieuwbouw, renovatie en restauratie.

ISDE Subsidie (22 toepassingen!)

Robuust en flexibel

Snel toepasbaar

Stofvrij

Circulair & duurzaam

Meer weten?

Bel 030 6666 963, mail naar info@isobooster.nl, of bezoek isobooster.nl voor informatie en technisch advies.

een overbelast net, beperkte energiezekerheid, en oplopende economische schade kampen. Het is tijd dat politiek en samenleving samen durven te kiezen voor een flexibeler, toekomstbestendig energiesysteem.

Bron: ANP, expertquote Bram Straten Windkracht5. Foto: door Jetvertising

Framebuilding Amsterdam

Missiehuis, Tilburg Herengracht, Amsterdam

Dura Vermeer en C2CA verminderen CO2-uitstoot door innovatieve upcycling van betonpuin

Een nieuwe gezamenlijke onderneming van Dura Vermeer en C2CA gaat een installatie bouwen die naar schatting een CO2-reductie van 30.000 ton op jaarbasis realiseert door betonpuin te upcyclen. Het innovatieve proces produceert, naast teruggewonnen grind en zand, een supplementair cementeus materiaal (SCM) dat als vervanging kan dienen voor cement bij de productie van nieuw beton.

Dat Dura Vermeer en C2CA ook zelf voor de activatie van deze ultrafijne cementfractie zorgen, is uniek in de bouwsector. De eerste nieuwe installatie in de regio Rotterdam kan per jaar 150.000 ton betonpuin verwerken. Het bedrijf wordt hiermee de leverancier van circulaire betongrondstoffen voor nieuwe betonprojecten in Nederland. Naar verwachting wordt de installatie in het tweede kwartaal van 2025 in gebruik genomen.

Pieter Niemantsverdriet, directeur bij Dura Vermeer, is enorm trots op de samenwerking. “Dura Vermeer heeft een duidelijk doel voor ogen: een halvering van de CO2-uitstoot in 2030 en nul CO2-uitstoot in 2050. Circulair bouwen is een belangrijke oplossingsrichting, waarmee wij echt impact kunnen maken. De langdurige samenwerking met C2CA is dus een grote stap richting Net Zero, niet alleen voor onze eigen projecten, maar voor de gehele bouwsector. Ook onderstrepen dit soort belangrijke innovaties de rol van Nederland als duurzaam innovatieland.”

CEO van C2CA Thomas Petithuguenin vult aan: “Om aan de klimaatdoelstellingen te voldoen is het zaak om nu echte stappen te zetten. De grootste CO2-besparing binnen onze branche kan worden bereikt door alternatieven te bieden voor primair cement. En dat is wat wij doen. Wij zijn erg blij dat wij in Dura Vermeer een solide partner hebben gevonden om onze gezamenlijke ambities waar te maken.”

UITSTOOT IN PERSPECTIEF

De cementindustrie is verantwoordelijk voor 7 procent van de mondiale CO2-uitstoot (bron: World Cement Association, 2023) en in Nederland verbruikt de bouwsector de helft van alle grondstoffen. Bovendien is de sector verantwoordelijk voor circa 40 procent van het energieverbruik en een derde van de totale CO2-uitstoot. Aangezien bijna de helft van alle bouwmaterialen beton is, is de bijdrage van de sector aan de klimaatdoelstellingen en emissiereductie van groot belang. Momenteel wordt slechts 5 procent van het betonpuin op een aanzienlijk niveau gerecycled (bron: Betonhuis, 2022), waarbij het merendeel wordt gedegradeerd tot

hergebruik op laag niveau. Daarbij wordt met de conventionele betonrecyclingmethoden geen gedeeltelijke cementvervanger (SCM) geproduceerd, waardoor hergebruik in nieuw beton nu nauwelijks nog tot CO2-reductie leidt.

INNOVATIEF UPCYCLINGPROCES

Met de nieuwe installatie van Dura Vermeer en C2CA kan dit wel. Het upcyclingproces begint met de inname van zuiver betonpuin. Dit puin wordt minutieus bewerkt tot oorspronkelijke fracties grind, zand en cementsteenmeel. Het gerecyclede cementsteenmeel wordt in de laatste verwerkingsfase geactiveerd tot een reactief bindmiddel (SCM). De circulaire betongrondstoffen worden vervolgens geleverd aan betonproducenten voor de productie van circulair beton met een veel lagere CO2-impact.

Foto: door Dura Vermeer.

Grootste deelproject in transformatie Amsterdamse Poort van start

De bouw van Cluster 7 is officieel gestart, het grootste deelproject in de omvangrijke transformatie van de Amsterdamse Poort in Amsterdam Zuidoost. Deze fase omvat de herontwikkeling van 15.000 m2 winkelruimte, de toevoeging van nieuwe voorzieningen zoals

een parkeergarage, een volledig vernieuwde Shopperhal en de bouw van 660 huurwoningen. De start bouw markeert een belangrijke mijlpaal in de transformatie van dit gebied naar een nieuw stadshart van Zuidoost met een divers aanbod van winkelen, horeca, vrijetijd, cultuur, wonen en

overige voorzieningen. Naast de bouw van 660 hoogwaardige en duurzame woningen met drie binnentuinen worden:

• de bestaande winkels gerenoveerd,

• nieuwe entrees vanaf het centrum naar de nieuwe en bestaande

woningen gemaakt,

• een volledig nieuwe Shopperhal gerealiseerd

• een nieuwe openbare parkeergarage gerealiseerd en

• een tijdelijke supermarkt gemaakt voor Vomar op het Anton de Komplein.

Het sluitstuk van de bouw van Cluster 7 wordt de vernieuwing van de buitenruimte door de gemeente

Amsterdam met nieuw ingerichte pleinen en straten met meer groen en verblijfsmogelijkheden.

DUURZAAM HART VAN ZUIDOOST

In Cluster 7 is er veel aandacht voor duurzaamheid. Alle bouwdelen worden voorzien van een volledig elektrisch warmte- en koudeinstallatie om energie-efficiënt te koelen en te verwarmen en veel

materialen voor de bouw, waaronder de betonnen draagconstructie, worden hergebruikt.

Eind augustus tekenden alle partijen - Blauwhoed, Ymere, Woonzorg Nederland, NLV, bouwbedrijven Hurks en Dura Vermeer en energiebedrijf Eteck – met CBRE Investement Management de overeenkomsten voor de realisatie van Cluster 7.

Foto: via Syrinx PR & Communicatie.

Hier vindt u alles wat u nodig heeft voor uw project.

Door Harmen Weijer

Het klinkt even simpel als doeltreffend, maar toch is het bijzonder innovatief en heeft het veel potentie: parametrisch ontwerpen. De nieuwe vorm van ontwerpen van gebouwen is eigenlijk niet zo nieuw, maar met de huidige, nieuwste technieken (lees: AI) wordt het steeds gemakkelijker en doeltreffender. En dat geldt niet alleen voor de ontwerpers en engineers; de opdrachtgevers worden er ook blij van, want ze zien de scenario’s voor het ontwerp van hun gebouw(en) heel mooi virtueel voor zich. Voor velen klinkt parametrisch ontwerpen hoe dan ook nog steeds behoorlijk abstract. Hoogste tijd voor een uitleg van experts: Wilfred van der Plas en Ton Glashorst van adviesbureau DWA, dat hier al enkele jaren praktijkervaring mee heeft opgedaan.

Wilfred van der Plas en Ton Glashorst van adviesbureau DWA:

“Parametrisch ontwerpen zorgt voor de democratisering van het ontwerpproces”

Even simpel gezegd: parametrisch ontwerpen is niets meer en niets minder dan het van tevoren invoeren van een hele serie regels - ook wel parameters genoemd - waaraan het ontwerp moet voldoen. De software erachter realiseert een heel aantal scenario’s hoe het gebouw kan worden gebouwd. Een of enkele opties zijn dan eenvoudig voor te leggen aan de opdrachtgever, die een keuze kan maken.

Tot zover de eenvoud, want het ligt in praktijk zoals vaak heel wel wat ingewikkelder. Eerst maar eens ontdekken waar parametrisch ontwerpen vandaan komt. De oorsprong voert al decennia terug, vertelt Ton Glashorst. “We kunnen eigenlijk teruggaan naar de jaren 60 van de vorige eeuw, toen computers hun intrede maakte, ook bij ontwerpers en architecten. Maar het was vooral nogal academisch, en minder in de praktijk zichtbaar. In de jaren 70 konden die computers de complexe vormen modelleren, die architecten graag zouden willen. Het is pas sinds de jaren 90 dat de eerste toepassingen in de architectuur zijn gerealiseerd door middel van parametrisch ontwerpen, al noemde we het niet zo. Dan moet je dus denken aan het creëren van bijzondere vormen aan een gebouw. Wij zijn daarna nog een stap verder gegaan. DWA is immers een ingenieurs- en adviesbureau, en

hebben ook installatietechnische en bouwfysische elementen in het model toegevoegd. Zo krijgen opdrachtgevers een integraal ontwerp en kunnen een integrale afweging maken.”

COMPUTERS NIET LATEN ‘VERSLIKKEN’

Het bijzondere van een parametrisch ontwerp is dat niet alleen het ontwerp en het model volgens parameters wordt gegenereerd. Ook hoe het gebouw door zijn gebruikers later wordt gebruikt, wordt in parametrisch ontwerpen meegenomen. “Het zaadje is dus al decennia geleden geplant, maar sinds een jaar of 5 noemen we het ook parametrisch”, vult Wilfred van der Plas aan. “Dankzij alle programmatuur kunnen we er ook mee werken, zodat we het opdrachtgevers hapklaar kunnen tonen. Maar het wil niet zeggen dat we de computers alleen het werk moeten laten doen, want je moet wel oppassen dat ze zich niet gaan ‘verslikken’. Ik bedoel daar mee dat de mogelijkheden eindeloos zijn, maar dat kan ook onmogelijkheden opleveren. Want als je aangeeft dat er in gevel 100% glas moet komen, dan denkt een computer ook aan 100%. En dat kan natuurlijk niet, want dat glas moet ergens in hangen. In een kozijn of aan in ieder geval een paar bouten en moeren. Dus je moet bij parametrisch ontwerpen wel degelijk dit soort

parameters blijven invoeren.’’ Want, zo stelt Glashorst, dé oplossing bestaat niet. “Dan zouden namelijk alle gebouwen zo ongeveer hetzelfde zijn. Er moet flexibiliteit zijn wat betreft gebruik, en het moet passen in de omgeving. Het is een kwestie van de wensen verzamelen en invoeren van alle belanghebbenden: opdrachtgever, gebruikers, maar ook van bijvoorbeeld de vergunningverlener. Dat is een heel belangrijke eigenschap van parame-

Ton Glashorst

trisch ontwerpen: wat speelt er allemaal en hoe past dat in het ontwerp op integrale wijze? Wat betreft ons installatietechnisch werk was voorheen de vraag: hoeveel energie verbruikt dit gebouw; waar zijn besparingen mogelijk en is het comfortabel genoeg? Maar de vraagstelling aan ons wordt ook steeds breder en complexer. Hoe los je zaken op als: hittestress, bezonning, klimaatadaptie, netcongestie, circulariteit, milieu-impact van materialen. Bij traditioneel ontwerpen verzamelden we dit en we verzonnen 5 scenario’s, die we voorlegden aan de opdrachtgever. Bij parametrisch ontwerp gaan we op zoek naar: wat is de bedoeling, wat is de logica, en welke ontwerpregels bedenken we daarmee?

Dat zijn de parameters.”

GEVELONTWERP

Glashorst noemt als voorbeeld het

ontwerp van de nieuwe gevel van een school. Om dat ook bouwfysisch en installatietechnisch te realiseren is DWA met de architect om tafel gaan zitten. “De architect had het idee om met gevelpanelen en glas te gaan werken. Daarbij voegde we de regel toe: om de 3 panelen een glaspaneel, in combinatie met kleurstelling. Zo krijg je al duizenden scenario’s. Als je dat handmatig zou doorrekenen, ben je maanden bezig. Dat is het mooie van parametrisch ontwerpen, door van die regels een algoritme te maken. Dan rekent de computer uit wat die verschillende gevelconfiguraties optimaal betekenen voor bijvoorbeeld: daglicht, hoeveelheid materiaal in gevel, hoe staat het met de warmte- en koudevraag en dus het energieverbruik? En dat kun je verder uitbreiden. Doordat je ook geometrie en esthetica meeneemt in het parametrisch ontwerp, kun je vragen beantwoorden waarvoor we vroeger heel veel tijd moesten nemen en maar een beperkt aantal scenario’s konden uitwerken. Dat is nu verleden tijd. Nu rekent de computer dat voor ons uit en je laat hem de beste 5 presenteren.”

DEMOCRATISCHER

Parametrisch ontwerp is dus niet iets van de toekomst, maar helemaal van deze tijd. Hoe valt dat volgens Glashorst en Van der Plas bij architecten, want hun werk verandert immers drastisch? Glashorst: “Ik merk dat gedreven architecten dit fantastisch vinden,

omdat je kunt onderbouwen waarom je welke keuzes maakt. Dat doe je ook met elkaar als bouwteam, er is meer interactie tussen de techneuten die het model bouwen en de ontwerpers die hun ruimte krijgen om hun ideeën qua esthetica door te voeren.”

De grootste verandering is het werkproces, of zoals Van der Plas het verwoordt: “Parametrisch ontwerpen zorgt voor de democratisering van het ontwerpproces. In het verleden zou de architect in het voorbeeld van zojuist dat gevelelement hebben getekend, waarop wij als DWA de opdracht zouden hebben gekregen dit door te berekenen op installatietechnisch gebied. En dan zou het heel goed kunnen dat het door de architect bedachte ontwerp energetisch niet de beste oplossing is. Dan zou de architect weer een nieuw ontwerp moeten maken, en dat kan nog een paar keer kunnen gebeuren. Door goed uit te vragen bij elkaar wat er mogelijk is, en de computer te vragen wat de beste oplossing is, kom je samen tot een goed ontwerp. En laten we ook niet vergeten dat deze manier van ontwerpen een enorme automatiseringsslag is van ons werk. Dat is gezien het tekort aan goede engineers een welkome innovatie.” Goed zichtbaar voor opdrachtgever Parametrisch ontwerp leidt tot virtuele modellen en die kun je heel goed zichtbaar maken aan de opdrachtgever. Van der Plas: “Ook dat valt wat mij betreft onder het democratiseren van ontwerpen. We kunnen nu het 3D-model aan

Wilfred van der Plas

Parametrisch ontwerp met de impact van daglicht

Parametrisch ontwerp van daglicht in een ruimte

de opdrachtgever visueel maken. En dat werkt enorm goed. Heel concreet uit de praktijk: als je nu een balkon in een appartementengebouw verplaatst naar de andere kant van het gebouw, kun je direct zien in het model welke gevolgen dat heeft voor bijvoorbeeld de lichtinval in het appartement. Maar het heeft ook – financiële - consequenties voor het energieverbruik en voor het materiaalgebruik. We merken echt dat opdrachtgevers enthousiast zijn omdat ze direct kunnen zien wat de gevolgen van hun keuzes. En omdat je de opdrachtgever betrekt bij het ontwerpproces – maar dan ook echt

en direct inzichtelijk – en hem onderbouwd kan overtuigen van de keuzes, is dit veel transparanter en democratischer dan voorheen. Let wel: het gaat hier om een ontwerptool, in de uitwerking komt BIM aan de orde via tools als Revit. Qua ontwikkeling is deze manier van ontwerpen nog zeker niet volledig uitontwikkeld, want er is nog meer mogelijk, weet Glashorst. “Het is nu nog vooral visueel programmeren dat wordt omarmd door gedreven ontwerpers, maar uiteindelijk gaan we naar generatief ontwerpen. We configureren met gestandaardiseerde elementen, zodat we het ontwerp nog

verder kunnen versnellen en we ook kunnen integreren met de maakindustrie. AI gaat ons daarbij helpen. Wij doen dat al bij het berekenen van ontwerpkeuzes in combinatie met netcongestie. Dat werkt al goed en ook beter dan het uitschrijven van regels, zoals we nu dus werken bij parametrisch ontwerpen. AI willen we nog meer inzetten in het parametrisch ontwerpen, zodat we de rekentijd nog verder kunnen verkorten. En ja, zo gebruiken wij ook minder computerkracht, en dat is ook nog een stuk duurzamer”, besluit Glashorst.

Digital Twin van de energievraag van een gebouw

Invloed van windhinder

Invloed van balkons op het daglicht in de ruimte

Duurzaam doorbouwen op een oude fundering

Valckensteyn is een van de grootste houtbouw projecten in Nederland voor betaalbare woningen. De wijk Pendrecht is een wederopbouwwijk in Rotterdam-Zuid. De naam Valckensteyn verwijst naar het eerder gesloopte markante woongebouw op deze locatie. Dit woningbouwproject van Woonstad Rotterdam is bestemd voor middeninkomens. Er worden 82 huurwoningen gebouwd. De fundering van het vorige gebouw is gebruikt en delen van het appartementencomplex worden met hout gebouwd, wat voor een lagere CO2-uitstoot zorgt en sneller bouwen mogelijk maakt. Daarnaast is het project klimaatpositief met aandacht voor natuurinclusief wonen: voor mens en dier en toegang tot een collectieve, publiek toegankelijke bloemen- en bomentuin.

Architect: Powerhouse Company. Landschap: LAP Landscape & Urban Design

Foto: graphic Valckensteyn, door Powerhouse Company.

Foto: houtbouw in project Valckensteyn, door Koen Meershoek.

Doe het nu, doe het goed!

Bezoek ons op standnummer: 7.B131

Vakbeurs Energie

Toekomstbestendig isoleren met minimaal Rc=5,0 m²K/W

Het is verstandig om bij vloerisolatie te streven naar een hogere isolatiewaarde dan de minimale eis voor subsidie. Milieu Centraal raadt voor vloerverwarming een R-waarde van ten minste 5,0 m²K/W aan. Goede isolatie is essentieel, ook zonder vloerverwarming. Met een betere isolatiewaarde gaat er minder warmte verloren, voelt de vloer warmer aan en bespaar je meer energie. Investeren in vloerisolatie loont, kies voor een isolatiewaarde van minimaal Rc=5,0 m²K/W en wees klaar voor de toekomst.

Wil je meer informatie over vloerisolatie?

Scan de QR-code

Duurzame isolatie: TONZON zet de standaard

TONZON, opgericht in 1980, volgt de MeMo-principes (Mens- en Milieuvriendelijk Ondernemen). Dit maakt onze producten tot de meest duurzame en milieuvriendelijke isolatiematerialen op de markt, zelfs ecologischer dan bio-based alternatieven.

Onderzoek van W/E Adviseurs en NIBE heeft de levenscyclusanalyses (LCA’s) van verschillende isolatiematerialen vergeleken en bevestigt de lage klimaatimpact van TONZON’s producten. Door de focus op koolstofarme, circulaire en klimaatefficiënte oplossingen, stelt TONZON de standaard voor duurzame isolatie in de bouwsector.

Voor meer informatie, bezoek: tonzon.nl/over-tonzon/duurzame-isolatie/

Vloeren nieuwbouwwoningen nog onvoldoende geïsoleerd

Afname warmtestroom richting kruipruimte met TONZON Thermoskussens

Bouwjaar woning Bouwbesluit R-waarde afname met 3 kamers afname met 4 kamers

Het voormalig Slotervaartziekenhuis in Amsterdam bruist ruim vijf jaar na faillissement meer dan ooit. Met kleine en grote ingrepen is het brutalistische gebouw in opdracht van ontwikkelaar Zadelhoff getransformeerd tot een duurzaam verzamelgebouw voor diverse, voornamelijk zorg gerelateerde instellingen. Voordat de twee toegevoegde verdiepingen op het dak van het gebouw in gebruik worden genomen is de ruimte beschikbaar gesteld voor de kunstexpositie BIG ART. Kunst, onderwijs, zorg, innovatie: het Slotervaart verbindt.

De kunst van het verbinden in het nieuwe Slotervaart

Toen ruim vijf jaar geleden het Slotervaartziekenhuis failliet ging, was er weinig hoop voor de toekomst van het gebouw. Beducht op misIukken van initiatieven moest ontwikkelaar Zadelhoff lang met de gemeente en betrokken partijen onderhandelen om hen te overtuigen van het slagen van hun plannen met het gebouw. De vastgoed ontwikkelaar transformeert in haar plannen het voormalige ziekenhuisgebouw tot ‘Slotervaart Centrum voor Zorg’. Met ruimte voor tal

van zorg gerelateerde organisaties die elkaar versterken en de kwaliteit van de zorg in Nederland kan verhogen. Direct na de overname kreeg het eerstelijns gezondheidscentrum een plek in de laagbouw. Eind 2021 volgde Cardiologie Centra Nederland (CCN) dat met een hartpoli een hele vleugel van de hoogbouw inneemt. Ook medisch laboratorium Atal Medial huurt er ruimte. Het NKI-AvL, de overburen, hebben er inmiddels een centrum voor vroegdiagnostiek ingericht.

Er komt ruimte voor Diabeter en Koninklijke Kentalis. Honderden leerlingen krijgen onderwijs aan het ROC TOP en er is straks een onderkomen voor een keur aan zorg gerelateerde organisaties in de opgetopte verdiepingen.

TRANSFORMATIE

INBO maakt het ontwerp voor de renovatie van het betonnen tien verdieping hoge gebouw, dat de kwaliteiten van het in brutalistische architectuur

Tekst Ronald van Bochove

opgetrokken gebouw uit de sixties, benadrukt. Het Slotervaartziekenhuis werd eind jaren ’60 ontworpen door architect Bastiaan Odink en gebouwd in de jaren ’70. INBO voorziet het gebouw van een nieuwe plint en entree, en behielden diverse authentieke elementen. De groene natuurstenen vloer, de grindbetonnen ‘glazenwassersbalkons’ en ze brachten de karakteristieke cassetteplafonds weer in het zicht.

Met verhoogde isolatie in de gevel en nieuwe installaties, zonnepanelen en aansluiting op de stadverwarming is het gebouw nu zeer energiezuinig, gezond en comfortabel. Waar voorheen 15.000 kilowattuur stroom werd verbruikt, is dat met nieuwe installaties teruggebracht tot 3200. Alle kozijnen hebben triple A-glas.

Jeroen Simons van INBO is expert in het nieuw leven geven aan naoorlogse gebouwen. Hij is ook initiatiefnemer van de Duurzame Kans Bestaande Vastgoed: een open werkmethodiek voor vernieuwing van bestaande gebouwen. “We maakten ramen in de vier hoeken van de kern om meer licht in het gebouw te brengen. Op de eerste twee verdiepingen braken we de vloeren open voor een sculpturale trap, naar een ontwerp van MVSA, waarmee bezoekers uitgenodigd worden om de publieke functies op de hogere verdiepingen te verkennen.”

Aan de nieuwe grote entree bevinden zich de ontvangst en zorggerelateerde publieksfuncties. Met deze ingreep maakt het gebouw toegankelijker, laagdrempeliger en een herkenbaar onderdeel van de buurt.

OPTOPPEN

Als onderdeel van de transformatie van het oude ziekenhuis werd MVSA gevraagd om een uitbreiding op het dak te leveren, waarbij twee extra verdiepingen moesten worden toegevoegd aan de oorspronkelijke tien. ‘Voor ons was het idee om glas te gebruiken voor de gevels een no-brainer’, schrijven de architecten. ‘Op de 11e en 12e verdieping van dit kruisvormige gebouw zouden aan alle kanten

prachtige Amsterdamse panorama’s kunnen worden getoond en zouden de toekomstige zorgkantoren kunnen worden overspoeld met daglicht om aangename en gezonde werkplekken te creëren.’ Het glazen bovendeel zou ook het gesloten betonnen gebouw openen voor de stad terwijl het naar de hemel stijgt.

Uit respect voor het bestaande ontwerp namen de architecten het raster en ritme van de oorspronkelijke betonstructuur en pasten die aan aan de lichte, transparante gevels van de nieuwe dakopbouw. De dakstructuur met veel glas wijkt af van de betonnen vormen van het oorspronkelijke gebouw. Toch, zeggen de architecten ‘is onze interventie bescheiden. Ingetogen en subtiel van vorm, respecteert ons ontwerp het origineel door zijn vocabulaire te weerspiegelen. Hoewel we nieuwe profielen gebruiken, harmoniëren deze met het oorspronkelijke gebouw.’ De uitbreiding biedt Slotervaart meer dan 6.000 m² extra bruikbare kantoorruimte.

De nieuwe verdiepingen zijn gerealiseerd met de toepassing van van duurzame bouwmaterialen en wordt op gebied van de energievoorziening zo efficiënt mogelijk ingericht. Zo zal er op de nieuwe verdiepingen gebruik worden gemaakt van energiezuinige verlichting en klimaatbeheersingssystemen, die niet alleen bijdragen aan een lagere CO2-uitstoot, maar ook het comfort van de gebruikers verhogen. Daarnaast wordt er gekeken naar de mogelijkheden voor het hergebruik van water en afvalstoffen, om zo de ecologische voetafdruk van het gebouw verder te verkleinen.

ZORG INNOVATIE

Directeur Geertjen Pot van het Slotervaart Centrum voor Zorg is voorstander van het samenspel tussen het commerciële en maatschappelijke domein. In de afgelopen jaren vervlocht ze haar kennis van de vastgoedmarkt ook met ontwikkelingen in data, artificial intelligence en kunst. Ze bezoekt graag de Dutch Design Week waar studenten en start ups met in-

novaties de zorg en maatschappelijke problemen aanpakken. In het nieuwe Slotervaart wordt hiermee geëxperimenteerd.

“Wij zijn goed in ontwikkelen. Wij hebben geen eigen visie op de zorg. Maar wij signaleren natuurlijk wel de problemen, zoals het personeelstekort en het feit dat we met z’n allen steeds ouder worden. Het antwoord ligt denk ik in nieuwe producten, nieuwe technologieën en nieuwe samenwerkingsvormen. Dat willen wij faciliteren.”

“Aan de ene kant heb je echt de businesscase Slotervaart, waar huurders ruimte afnemen. Gewoon heel basic.

Maar aan de andere kant zijn het juist die thema’s die we verzamelen in Louwes Lab waar we ruimte hebben kunnen geven aan een aantal problemen die er in de zorg spelen. We hebben een broedplaats kunnen creëren waar makers en kunstenaars specifiek op het gebied van social care design producten kunnen ontwikkelen. We hebben een buurtcafé en een innovatief centrum voor leerlingen van het ROC.”

In Louwes Lab in de laagbouw zijn een aantal maatschappelijke functies terug te vinden. “Wij mikken hier op een maatschappelijk rendement. We

hoeven cijfermatig minder rendement te maken en mogen over een wat langere termijn kijken. Als ik echt commercieel rendement zou moeten maken, kan een voorziening als Louwes Lab niet uit. We kijken welke elementen doen het goed. De tijdelijke situatie van het innovatief centrum voor het ROC op het Lab is nu al geïntegreerd in het hoofdgebouw van Slotervaart.”

KUNST

En zo biedt Pot ook de gelegenheid de bovenste verdiepingen van het Slotervaart in casco vorm tijdelijk

open te stellen voor kunstminnend publiek. Van vrijdag 27 september tot en met zondag 29 september is de tiende editie van de pop up expositie BIG ART op de hoogste verdiepingen van dit Amsterdamse icoon gesitueerd. Een weekend lang zijn er ruim 75 grote kunstwerken te zien, met als achtergrond het uitzicht over de stad.

“Het vinden van een unieke plek, met een speciaal verhaal, en veel ruimte is elke keer weer een uitdaging” zegt directeur BIG ART Anne van der Zwaag.

“Het Slotervaart is bepaald geen standaard locatie voor een kunstbeurs en past ons hierdoor goed.” Naast

bestaand werk krijgen kunstenaars de mogelijkheid om op voorhand de locatie te bezichtigen en zich te laten inspireren door de plek. “Verschillende deelnemers maken hier ‘site specific’ werk waarbij de ruimte en architectuur ook een rol speelt.” Trots op de verworven expositielocatie schrijft

BIG ART: Dit najaar worden de hoogste verdiepingen van Het Slotervaart voltooid, met als kroon een in het oog springende nieuwe dakopbouw van MVSA Architecten. Maar niet voordat BIG ART hier de deuren opent.’

Nederland is volop in transitie en staat daarbij voor verschillende uitdagingen. Iedereen wil oplossingen. Technologische ontwikkelingen maken het voorheen onmogelijke mogelijk. Vernieuwers plukken daar de vruchten van met innovatieve concepten.

Uitdagingen voor Nederland in transitie

Binnen 10 jaar moet de Nederlandse CO2-reductie met 49% gedaald zijn ten opzichte van 1990. In 2050 moet ons land nagenoeg klimaatneutraal zijn. Harde doelstellingen die gepaard gaan met kostbare ingrepen. Maar het brengt ook kansen met zich mee. Vakbeurs Energie is al 18 jaar hét evenement op het vlak van duurzaamheid en energie. In 3 dagen delen koplopers

in besparing, opwekking en opslag hun kennis met duizenden beslissers. Op Vakbeurs Energie vindt u innovaties en ontwikkelingen op het gebied van: inkoop en verkoop van energie, verbruiksbesparende maatregelen voor productieprocessen in de industrie, verbruiksbesparende maatregelen voor gebouwen, duurzame energie, energiemanagement, elektrische mo-

biliteit, weten regelgeving/subsidies, verenigingen, instituten, opleidingen en media.

Vakbeurs Energie wordt georganiseerd tijdens de Nationale Energie week, tezamen met Industrial Heat & Power, Zero Emission/Ecomobiel en PREFAB Onderstaand programma van 54events is onder voorbehoud van wijzigingen.

Attentie: programma en exposantenoverzichten zoals bekend op 19/9/2024. Onder voorbehoud van wijzigingen.

INHOUDELIJK PROGRAMMA

15 OKTOBER

VAKBEURS ENERGIE

YOUNG PROFESSIONAL PROGRAMMA: TRANSFORMEER JE VISIE OP DE TOEKOMST!

Waar: Hertog 1, avenue Brabanthallen

Wanneer: dinsdag 15 oktober, 09:30 - 11:30 uur

ENERGIETRANSITIE KAN ALTIJD SLIMMER! UITREIKING VAN DE JAARLIJKSE INNOVATIVE ENERGY SOLUTION AWARD

Waar: Hal 3, Podium Energie

Wanneer: dinsdag 15 oktober, 10:30 - 11:15 uur

VAN STUDENT TOT GAMECHANGER

Waar: Bosch 1, avenue Brabanthallen Wanneer: dinsdag 15 oktober, 11:00 - 12:00 uur

DE WARMTEPOMP INNOVATIEROUTE

Waar: Startpunt op het terras in de centrale hal (hal 7)

Wanneer: dinsdag 15 oktober, RONDE 1: 11:15 - 12:40 uur RONDE 2: 14:00 - 15:20 uur

PRAKTIJKSESSIES VAKBEURS ENERGIE

SMART ENERGY HIGHLIGHTS EFFICIËNT ENERGIEBEHEER: CONGESTIEMANAGEMENT EN BATTERIJOPSLAG IN DE PRAKTIJK

Waar: Hal 3, Podium Energie Wanneer: dinsdag 15 oktober, 11:30 - 12:30 uur

Tijd Onderwerp Praktijktheater (Hal)

10:45-11:15 Nobleo Technology | Tomorrow’s technologies in today’s Battery Storage products (ENG) Smart Energy (6) 11:00-11:30 Vabi | Van het gas af. Waar moet je op letten bij het geven van een goed advies? Integrated Solutions (7) 11:00-11:30 DUCO | Ventilatieve Koeling en zonwering: een verfrissende kijk op oververhitting Binnenklimaat HAL (3) 11:25-11:55 Kenter | De uitbreiding van mijn aansluiting als ondernemer is pas in 2029 gepland, wat doe ik in tussentijd? Smart Energy (6) 11:45-12:15 PHOE | Waterstof - Hype of gamechanger?

Integrated Solutions (7) 11:45-12:15 Panasonic Heating & Cooling Solutions | De toekomst begint vandaag - warmtepompen voor iedere woning Binnenklimaat (3) 12:05-12:35 Eaton | Energieopslag is een cruciaal onderdeel van de moderne energievoorziening Smart Energy (6) 12:30-13:00 RVO | Energie-investeringsaftrek (EIA): belastingvoordeel voor investeringen in energiebesparing en duurzame energie Integrated Solutions (7) 12:30-13:00 Energiedamwand Nederland BV | Stalen damwanden als oneindige duurzame energiebron Binnenklimaat (3) 12:45-13:15 Bredenoord| Geen of te weinig stroom door netcongestie? Welke duurzame oplossing grijp jij? Smart Energy (6) 13:15-13:45 Kader Group | Energie als startpunt voor de CSRD Integrated Solutions (7) 13:15-13:45 Inventum Technologies | De binnenwarmtepomp: verwarmen en ventileren zonder buitenunit Binnenklimaat (3) 13:25-13:55 DEHN |Invloed van Bliksem en Overspanning op duurzame energievoorzieningen

Smart Energy (6) 14:00-14:30 SmartDodos | Netcongestie Doorbreken: Geïntegreerde Simulatie en Energiebeheer voor Optimaal Advies aan Jouw Klanten Integrated Solutions (7) 14:05-14:35 MeterInsight | De toekomst van slim energiemanagement

Smart Energy (6) 14:45-15:15 AQUABATTERY | De energietransitie versnellen door innovatie – de rol van langdurige energieopslag (LDES) Smart Energy (6) 15:25-15:55 Tibo Energy | AI als gamechanger in energiemanagement

Smart Energy (6) 15:30-16:00 Groendus | Groendus en de Johan Cruijf ArenA gaan voor 100% groene evenementen Integrated Solutions (7)

DATA-GEDREVEN

ENERGIEOPTIMALISATIE IN DE GEBOUWDE OMGEVING

Waar: Hal 3, Podium Energie

Wanneer: dinsdag 15 oktober, 13:0014:30 uur

HOE SAMEN DE TOEKOMSTBESTENDIGHEID

VAN BEDRIJVENTERREINEN TE VERSNELLEN?

Waar: Hal 3, Podium Energie

Wanneer: dinsdag 15 oktober, 15:00 - 16:30 uur

VAKBEURS PREFAB

OPENING VAKBEURS PREFAB

MET KEYNOTE SPREKER

PETER KUINDERSMA EN EEN AANSLUITENDE TALKSHOW

Waar: Hal 1, Podium Prefab

Wanneer: dinsdag 15 oktober, 11:00 - 12:30 uur

INNOVATIE IN DE BOUW, VOLOP (PREFAB) KANSEN

Waar: Hal 1, Podium Prefab

Wanneer: dinsdag 15 oktober, 13:00 - 13:30 uur

SAMENWERKEN AAN TOPWONINGEN

Waar: Hal 1, Podium Prefab

Wanneer: dinsdag 15 oktober, 1 4:00 - 15:30 uur

SKOOB: POST HBO

BOUWPROCESMANAGEMENT | BESLOTEN

Waar: Bosch 2, avenue Brabanthallen

Wanneer: dinsdag 15 oktober, 14:0021:00 uur.

16 OKTOBER

VAKBEURS ENERGIE

DAG VAN DE ENERGIEADVISEUR: ISO50001 EN MONITORING: ONTWIKKELINGEN EN PRAKTISCHE AANPAK

Waar: Bosch 3, avenue Brabanthallen

Wanneer: woensdag 16 oktober, 10:15 - 11:15 uur

AAN TAFEL MET FEDET: ENERGIE METEN & MANAGEN | FEDET

Waar: Hal 3, Podium Energie

Wanneer: woensdag 16 oktober, 10:3011:15 uur

DE WARMTEPOMP

INNOVATIEROUTE

Waar: Startpunt op het terras in de centrale hal (hal 7)

Wanneer: woensdag 16 oktober, RONDE 1: 11:15 - 12:40 uur | RONDE 2: 14:00 - 15:20 uur

ENERGIEBESPARING EN HERNIEUWBARE ENERGIE: DE EUROPESE ENERGIE-EISEN ONTLEED (FedEC)

Waar: Hal 3, Podium Energie

SESSIES PREFAB | PRAKTIJKTHEATER SLIM BOUWEN (HAL 1)

Tijd Onderwerp

Wanneer: woensdag 16 oktober, 11:30 - 12:30 uur

DAG VAN DE ENERGIEADVISEUR: FEDEC LUNCHSESSIE (EXCLUSIEF VOOR FEDEC LEDEN)

Waar: Bosch 3, avenue Brabanthallen

Wanneer: woensdag 16 oktober, 12:45 - 14:00 uur

ENERGIEFLEXIBILISERING IN DE GEBOUWDE OMGEVING (TVVL)

Waar: Hal 3, Podium Energie

Wanneer: woensdag 16 oktober, 13:00 - 14:30 uur

DAG VAN DE ENERGIEADVISEUR: KWALITEITSBORGING VOOR EP ADVISEURS EN HET BELEID ROND ENERGIELABEL EN MAATWERKADVIES (FedEC)

Waar: Bosch 3, avenue Brabanthallen

Wanneer: woensdag 16 oktober, 14:00 - 16:30 uur

ENERGY STORAGE DAY | LANGE DUUR OPSLAG NOODZAKELIJK VOOR STABIEL ENERGIESYSTEEM

Waar: Limousin 3, avenue Brabanthallen

Wanneer: woensdag 16 oktober, 14:00 - 16:00 uur

Dit programma is een samenwerking tussen Energy Storage NL en 54events

DUTCH HYDROGEN DAYS: WATERSTOF IN WONINGEN: HOE STAAN DE PRAKTIJKPROJECTEN ERVOOR?

Waar: Hal 3, Podium Energie

Wanneer: woensdag 16 oktober 15:00 - 16:00 uur

BUSINESS CASE: HOE

POELMANN VAN DEN BROEK

VOOR LEAP24 SUCCESVOL DRIE NETAANSLUITINGEN BIJ DE RECHTER AFDWONG

Waar: Bosch 1, avenue Brabanthallen

Wanneer: woensdag 16 oktober, 15:00 - 16:30 uur

11:00-11:30 CAD Serviceburo | Workshop vertex: Een woning getekend en berekend in 30 minuten

Slim Bouwen (1) 11:45-12:15 Celdex B.V. | Prefab luchtdicht bouwen

Slim Bouwen (1) 12:30-13:00 WAGO Nederland B.V. | Transformeren kan je leren!

Slim Bouwen (1) 13:15-13:45 Prefabmaat | Hoe wordt prefab de norm in de kleinschalige bouw

Slim Bouwen (1) 14:45-15:15 Hansgrohe | Innoveer en loop voorop: duurzame vooruitstrevende oplossingen in het sanitair in prefab en modulair bouwen

Slim Bouwen (1)

PRAKTIJKSESSIES VAKBEURS ENERGIE

Tijd Onderwerp Praktijktheater (Hal) 10:45-11:15 Nobleo Technology | Tomorrow’s technologies in today’s Battery Storage products (ENG) Smart Energy (6) 11:00-11:30 Vabi | Van het gas af. Waar moet je op letten bij het geven van een goed advies? Integrated Solutions (7) 11:00-11:30 DUCO | Ventilatieve Koeling en zonwering: een verfrissende kijk op oververhitting Binnenklimaat (3) 11:25-11:55 Kenter | Ik zit als ondernemer aan de max van mijn gecontracteerd vermogen, wat nu? Smart Energy (6) 11:45-12:15 PHOE | Bio-energie: Innovaties en toepassingen in duurzame Energie Integrated Solutions (7) 11:45-12:15 Panasonic Heating & Cooling Solutions | De toekomst begint vandaag - warmtepompen voor iedere woning Binnenklimaat (3) 12:05-12:35 Eaton | Energieopslag is een cruciaal onderdeel van de moderne energievoorziening

Smart Energy (6) 12:30-13:00 Energy Nest | Industrial electrification and thermal energy storage

Integrated Solutions (7) 12:30-13:00 Energiedamwand Nederland BV | Stalen damwanden als oneindige duurzame energiebron Binnenklimaat (3) 12:45-13:15 Bredenoord | Geen of te weinig stroom door netcongestie? Welke duurzame oplossing grijp jij? Smart Energy (6) 13:15-13:45 Kader Group | Bouwfysica in het Maatwerkadvies Integrated Solutions (7) 13:15-13:45 Inventum Technologies | De binnenwarmtepomp: verwarmen en ventileren zonder buitenunit Binnenklimaat (3)

13:25-13:55 DEHN| Invloed van Bliksem en Overspanning op duurzame energievoorzieningen

14:00-14:30 SmartDodos | Netcongestie Doorbreken: Geïntegreerde Simulatie en Energiebeheer voor Optimaal Advies aan Jouw Klanten

Smart Energy (6)

Integrated Solutions (7) 14:00-14:30

14:05-14:35

14:45-15:15

RVO | subsidies verduurzaming woningen - ISDE

MeterInsight | De toekomst van slim energiemanagement

AQUABATTERY | De energietransitie versnellen door LDES innovatie – de kracht van standaardisatie

15:25-15:55 Tibo Energy | AI als gamechanger in energiemanagement

15:30-16:00 Groendus | Groendus en de Johan Cruijf ArenA gaan voor 100% groene evenementen

VAKBEURS PREFAB

SNELHEID MAKEN MET MODULAIR EN CONCEPTUEEL BOUWEN ALS ANTWOORD OP DE ENORME BOUWOPGAVE.

Waar: Hal 1, Podium Prefab

Wanneer: woensdag 16 oktober, 11:00 - 12:30 uur

INDUSTRIËLE BOUW EN DE

MILIEUPRESTATIE: WAAR VALT DE WINST TE HALEN?

Waar: Hal 1, Podium Prefab

Wanneer: woensdag 16 oktober, 13:00 - 13:30 uur

Dit programma is georganiseerd in samenwerking met het Lente-akkoord Circulair Industrieel Bouwen

INTEGRALE AANPAK:

SUCCESFACTOR VOOR PREFAB METALEN GEVELS SNELLERE, BETERE EN DUURZAMERE GEVELTOTAALOPLOSSING

Waar: Hal1, Podium Prefab

Wanneer: woensdag 16 oktober, 14:00 - 15:30 uur

Dit programma is georganiseerd in samenwerking met VMRG

VERGADERING ALGEMEEN

BESTUUR VMRG | BESLOTEN

Waar: Bosch 2, avenue Brabanthallen

Wanneer: woensdag 16 oktober, 16:00 - 18:00 uur

17 OKTOBER

VAKBEURS ENERGIE

RITTAL MASTERCLASS: OVERSTAP NAAR DC IN DE ENERGIETRANSITIE

Waar: Bosch 3, avenue Brabanthallen

Wanneer: donderdag 17 oktober, Ochtend blok 08:30 - 10:30 uur | Middag blok: 11:00 - 13:00 uur

KANSEN VOOR ZONNEWARMTE IN DE WARMTETRANSITIE

Waar: Hal 3, Podium Energie

Wanneer: donderdag 17 oktober, 10:30 - 11:15 uur.

DE WARMTEPOMP

INNOVATIEROUTE

Waar: Startpunt op het terras in de centrale hal (hal 7)

Wanneer: donderdag 17 oktober, 11:15 - 12:40 uur

SESSIES PREFAB | PRAKTIJKTHEATER SLIM BOUWEN (HAL 1)

Tijd Onderwerp

Binnenklimaat (3)

Smart Energy (6)

Integrated Solutions (7)

NIEUW EU BELEID (EPBD IV)

TER VERBETERING VAN DE ENERGIEPRESTATIE VAN GEBOUWEN

Waar: Hal 3, Podium Energie

Wanneer: donderdag 17 oktober, 11:30 - 12:30 uur

MINI-CONGRES ’ENERGIEMANAGEMENT CONCREET GEMAAKT’ (ABB)

Waar: Hertog 1, avenue Brabanthallen

Wanneer: donderdag 17 oktober, 12:00 - 14:00 uur

OPLOSSINGEN VOOR CONGESTIEGEBIEDEN (TVVL)

Waar: Hal 3, Podium Energie

Wanneer: donderdag 17 oktober, 13:00 - 14:30 uur

BUSINESS CASE: HOE

POELMANN VAN DEN BROEK VOOR LEAP24 SUCCESVOL DRIE NETAANSLUITINGEN BIJ DE RECHTER AFDWONG

Waar: Bosch 3, avenue Brabanthallen

Wanneer: donderdag 17 oktober, 13:30 - 15:00 uur

11:00 -11:30 CAD Serviceburo | Workshop vertex: Een woning getekend en berekend in 30 minuten

Praktijktheater (Hal)

Slim Bouwen (1) 11:45-12:15

Celdex B.V. | Prefab luchtdicht bouwen

Slim Bouwen (1) 12:30-13:00 WAGO Nederland B.V. | Transformeren kan je leren!

Slim Bouwen (1) 13:15-13:45 Prefabmaat | Hoe wordt prefab de norm in de kleinschalige bouw

Slim Bouwen (1) 14:45-15:15 Hansgrohe | Innoveer en loop voorop: duurzame vooruitstrevende oplossingen in het sanitair in prefab en modulair bouwen

Slim Bouwen (1)

SESSIES VAKBEURS ENERGIE

Tijd Onderwerp Praktijktheater (Hal) 10:45 11:15 Nobleo Technology | Tomorrow’s technologies in today’s Battery Storage products (ENG) Smart Energy (6) 11:00 11:30 Vabi | Van het gas af. Waar moet je op letten bij het geven van een goed advies? Integrated Solutions (7)

11:00 11:30 DUCO | Ventilatieve Koeling en zonwering: een verfrissende kijk op oververhitting Binnenklimaat (3)

11:25 11:55 Kenter | Ik zit als ondernemer in netcongestiegebied, wat betekent dit voor mij? Smart Energy (6)

11:45 12:15 PHOE | Duurzaamheid - naar een groene toekomst in Nederland Integrated Solutions (Hal7) 11:45 12:15 Panasonic Heating & Cooling Solutions | De toekomst begint vandaag - warmtepompen voor iedere woning Binnenklimaat (3)

12:05 12:35 Eaton | Energieopslag is een cruciaal onderdeel van de moderne energievoorziening Smart Energy (6)

12:30 13:00 Energy Nest | Industrial electrification and thermal energy storage Integrated Solutions (7)

12:30 13:00 Energiedamwand Nederland BV | Stalen damwanden als oneindige duurzame energiebron Binnenklimaat (3)

12:45 13:15 Bredenoord| Geen of te weinig stroom door netcongestie? Welke duurzame oplossing grijp jij?

13:15 13:45 DEHN | Invloed van Bliksem en Overspanning op duurzame energievoorzieningen

13:15 13:45 Kader Group | Adviesmodel Duurzame ontwikkeling: Jouw gids naar concrete en gekwantificeerde duurzaamheidsoplossingen

13:15 13:45 Inventum Technologies | De binnenwarmtepomp: verwarmen en ventileren zonder buitenunit

Smart Energy (6)

Integrated Solutions (7)

Binnenklimaat (3)

14:00 14:30 SmartDodos | Netcongestie Doorbreken: Geïntegreerde Simulatie en Energiebeheer voor Optimaal Advies aan Jouw Klanten Integrated Solutions (7)

14:05 14:35 MeterInsight | De toekomst van slim energiemanagement

14:45 15:15 AQUABATTERY | De energietransitie versnellen door innovatie – hoe?

15:25 15:55 Tibo Energy | AI als gamechanger in energiemanagement

15:30 16:00 Groendus | Groendus en de Johan Cruijf ArenA gaan voor 100% groene evenementen

OPTIMALISATIE VAN EIGEN

GEBRUIK ZONNE-ENERGIE

Waar: Hal 3, Podium Energie

Wanneer: donderdag 17 oktober, 15:00 - 16:00 uur

VAKBEURS PREFAB

DE DIGITALE REVOLUTIE VAN PREFAB

Waar: Hal 1, Podium Prefab

Wanneer: donderdag 17 oktober, 11:00 - 12:30 uur

BELANG VAN INDUSTRIALISATIE VOOR VERDUURZAMEN BESTAANDE WONINGEN

Waar: Hal 1, Podium Prefab

Wanneer: donderdag 17 oktober, 13:00 - 13:30 uur

Dit programma is georganiseerd in samenwerking met Verbouwstromen.

AAN DE SLAG MET PREFAB, HOE DAN?

Waar: Hal 1, Podium Prefab

Wanneer: donderdag 17 oktober, 14:00 - 15:30 uur

Smart Energy (6)

Integrated Solutions (7)

SESSIES PREFAB | PRAKTIJKTHEATER SLIM BOUWEN (HAL 1)

Tijd Onderwerp

11:00-11:30 CAD Serviceburo | Workshop vertex: Een woning getekend en berekend in 30 minuten

Praktijktheater (hal)

(1) 11:45-12:15 Celdex B.V. | Prefab luchtdicht bouwen

12:30-13:00 WAGO Nederland B.V. | Transformeren kan je leren!

(1) 13:15-13:45 Prefabmaat | Hoe wordt prefab de norm in de kleinschalige bouw

14:45-15:15 Hansgrohe | Innoveer en loop voorop: duurzame vooruitstrevende oplossingen in het sanitair in prefab en modulair bouwen

(1)

Slim Bouwen

Slim Bouwen (1)

Slim Bouwen

Slim Bouwen (1)

Slim Bouwen

Condair Luchtbevochtiging en luchtontvochtiging

Van kantoren tot scholen en industrie, Condair heeft voor elke toepassing een duurzame oplossing in huis.

Luchtontvochtiging Luchtbevochtiging

het grootste dakraam

het meeste daglicht inclusief montage uit voorraad leverbaar inbraakwerend

SDM72 series MID gekeurd

• 3 fase 100A

• Duidelijke LCD display

• Verkrijgbaar in diverse modellen

> D, Standaard model

> Bi, Met separaat register import en export

> DR, Met separaat register welke welke resetbaar is

> DM, met RS485 Modbus

• Allen MID gekeurd, dus toegestaan voor verrekening SDM630 Modbus MID

• 3 fase 100A of -/5A i.c.m. stroomtrafo’s

• Meet kWh Kvarh, KW, Kvar, KVA, P, F, PF, Hz, dmd, V, A, etc.

• Bidirectionele meting, import en export

• RS485 Modbus

• MID gekeurd, mag voor verrekening gebruikt worden

Direct uit voorraad leverbaar Direct naar de WEBSHOP

E&S Electrading Distributeur van Eastron energie en kWh meters voor de Benelux

standhouderslijst PREFAB

BEDRIJFSNAAM

ABB 1.B044

Attema B.V. 1.B059

Beriso bv 1.C031

BIM4Production® 1.E014

BM Holland 1.D020

BouwInfosys - Probouws 1.F031

C3 Staalframebouw B.V. 1.A054

CAD Serviceburo 1.G020

CADblanche 1.E014

CEDRAL - EQUITONE 1.C024

Celdex B.V. 1.F044

Construsoft 1.E014

Creon Kozijnen 1.C055

De Verbinding 1.A014

Dikat Prefab Strobouw 1.G047

Durasyst BV 1.C031

EcoReadyBath 1.C046

Efectis Nederland 1.C021

Exclusieve Schoorstenen 1.C074

FAAY VIANEN B.V. 1.B034

Finish Frame nr. 1 in light steel frame bouw 1.F016

FIRST BASE Ground Screws 1.G034

Geberit B.V. 1.E048

H&M Houtbewerkingsmachines B.V. 1.B014

Hakron Houtbouw / Hakron Prefab 1.B020

Hansgrohe 1.D058

Harlequins 1.D003

Hebo Kozijnen B.V. 1.E030 HOMZ

Idelco Insulation 1.F034

INNODEEN BV 1.A059

InSus B.V. 1.A051 ISOCELL

Isolectra B.V. 1.D048

JointForce Group 1.B066

Juffers badkamers en vloeren 1.B002

Kaynad Modulaire Bouwsystemen B.V. 1.G050

Kepis 1.E021

Kingspan Unidek B.V.

Knauf B.V. & Knauf Insulation B.V.

Kopp Benelux B.V. 1.B074 Laminated

standhouderslijst VAKBEURS ENERGIE

BEDRIJFSNAAM HAL- EN STANDNUMMER

2G ENERGY / NRGTEQ 3.A066

AB Sales & Trade CLAGE 3.A041

ABB B.V. 7.C113

Accuselect zakelijk 7.D144

ACR Klimaat 7.A136

Aerkoel Wonen 3.D090

AircoCover 3.C073

Airmaster 3.F007

Airview 3.D022

Alklima / Mitsubishi Electric 3.A018

AL-KO Luchttechniek B.V. 3.B033

Alles Over Waterstof 7.D079

Alutherm Heating 3.B060

Ambrava | Samsung 7.A123

Applitech B.V. 7.D120

AQ Group 3.E018

AQUABATTERY

Praktijktheater Smart Energy

Batenburg Energietechniek 6.E037

BBHUM B.V. 7.B108

BCRG 7.C121

BENGglas 3.F060

Bergschenkhoek Luchtcomfort / R-Vent 3.B008

Berkendreef Projects 7.D118

Big Ass Battery

BlauHoff 6.E040

Blygold 3.A051

Bredenoord

Building Virtuality 3.B011

BuildingLabel 3.A002

Caleffi Hydronic Solutions 3.D050

CIAT 3.C032

Comfort Bouwblok 3.A025

Condair B.V. 3.C001

Conval B.V.

Covolt B.V.

Cox Geelen

Customized Energy Systems

Systems

De Leeuw Elektro

DEHN Nederland B.V.

BEDRIJFSNAAM

Koninklijke van Twist B.V. 6.A040

Korex Benelux 3.A069

Kronenburg Techniek - Smart Energy Solutions 6.C036

KSB Nederland B.V. 3.E008

KVM-Genvex A/S 3.C028

KZ Meet- & Regelapparatuur B.V. 7.A151

Lemo-Koepels 7.B146

Linthorst World

Luxlight B.V.

Luxxor Sustainable Drainsystems B.V.

Nefit Bosch 7.A146

Netwerk- en exposantenlounge 7.A001

Nobleo Technology 6.D035

Nordic Energy Solutions/Thermia Warmtepompen 7.C080

NST B.V. 6.A027

NVDE | Nederlandse Vereniging Duurzame Energie 2.A043

Ommnia

Piguillet Groep B.V. 3.F027

Pluimers Isolatie 3.F025

Podium Energie 3.E069

Poelmann van den Broek advocaten Zaal Bosch 3

Pon Power B.V. 6.C016

Posetron 6.D023

Praktijktheater Binnenklimaat

Praktijktheater

Programma Verduurzaming

Bedrijventerreinen Podium Energie

PVG Holding 3.D068

PWR Systems B.V. 6.C021

Que-Tech B.V. 3.A035

Qvantum 3.A074

Radson 3.F021

REHAU N.V. 3.E028

Renova Heating 3.E041

Renson N.V. 3.F036

Resideo 3.F061

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland 6.A035

Rijksinspectie Digitale Infrastructuur 6.D014

Rittal B.V. 6.A011

Sanura

Schotman

Schrijvende

Seita

Tekst: Harmen Weijer

De tijd van zorgeloos zonnestroom opwekken op je huis en gesaldeerd krijgen, ligt inmiddels wel achter ons. Steeds meer huishoudens met zonnepanelen krijgen namelijk te maken met extra kosten voor teruglevering. Dit omdat energiebedrijven de teruggeleverde zonnestroom steeds minder makkelijk verwerkt krijgen in het elektriciteitsnet. Het beste is het om die zonnestroom direct thuis te gebruiken, bijvoorbeeld door het opladen van de elektrische auto of door huishoudelijke apparaten aan te zetten.

Warmwateraccu slaat niet-gebruikte zonnestroom thuis op

Maar ja, de meeste bewoners zijn op het moment van veel zonnestroom vaak niet thuis. Dus opslag van deze stroom kan heel kostenefficiënt zijn en ook nog eens zorgen voor minder netcongestie. In de wetenschap dat

in 2027 het salderen verdwijnt, heeft Inventum Technologies in mei van dit jaar op dat gebied een nieuwe oplossing gepresenteerd: de Sunsmart. De meeste mensen zullen bij het opslaan van zonnestroom denken aan batterijen. En ja, die systemen zijn steeds vaker beschikbaar. Maar deze hebben zo hun bezwaarlijke eigenschappen, stelt Jean Paul Vonk van Inventum Technologies. “De meeste mensen zullen bij het opslaan van zonnestroom gelijk denken aan thuisbatterijen. Voor het maken van zulke accu’s zijn veel kostbare grondstoffen nodig, dus en dat komt de duurzaamheid ook niet ten goede. En voor ons is het ook belangrijk om te kijken naar een oplossing die aansluit op waar we als bedrijf al bijna 100 jaar goed in zijn: elektrische boilers. We noemen hem dan ook wel: de warmwateraccu. Het is een totaalpakket dat bestaat uit een elektrische boiler die we in 4 varianten aanbieden: van 50, 80, 120 of 150 liter. Daarnaast is er de energieverdeler eddi, harvi en de CT-klem. Deze klem meet of je energie teruglevert. Tot slot heb je nog de Home Energy Management app”.

Inventum Technologies heeft in deze Sunsmart een intelligenter element geplaatst, dat communiceert met een kastje. “Het slimme element in

Jean Paul Vonk

de Sunsmart boiler moduleert zowel op het moment dat het kan, als op het moment dat het interessant is. Wanneer het kan, gaat het om momenten waarop het zonnig is en er veel energie wordt opgewekt, maar het niet verstandig is om deze energie terug te leveren. Bijvoorbeeld omdat de energiemaatschappij het huishouden op dat moment zou laten betalen voor een teruglevering. Wanneer het interessant is, gaat het erom de opgewekte stroom juist te gebruiken voor het opwarmen van de boiler wanneer de energieprijzen laag zijn. Een van de eigenschappen van deze oplossing is namelijk dat het systeem ook rekening kan houden met dynamische energieprijzen”, stelt Vonk.

SLIMME AANSTURING

Voor de slimme aansturing van dit systeem wordt een speciaal kastje gebruikt, de eddi. “Dit is het brein van de Sunsmart boiler. De eddi signaleert wanneer er een energieoverschot is, en herverdeelt de stroom naar de boiler toe, in plaats van het terug te leveren aan de energieleverancier.” De boiler maakt dan warm water maken, en werkt dus als een thermische batterij: de beschikbare energie wordt omgezet naar warm water.

Vonk: “Dankzij de hoge kwaliteit van de boiler blijft dit warme water opgeslagen in de woning totdat het nodig is, bijvoorbeeld in de badkamer of de keuken.”

Belangrijk is wel dat er al wel zonnepanelen op de woning liggen. Daarnaast is het wel noodzakelijk dat er in huis ruimte is voor de boiler. “De twee grootste vaten, 120 of 150 liter, zijn natuurlijk best groot en vragen ruimte.”

ENTHOUSIAST

De eerste reacties zijn veelbelovend, weet Vonk. “We hebben het systeem nog maar net enkele maanden geleden geïntroduceerd, en zowel groothandels als installateurs en energiebedrijven reageren enthousi-

ast en willen graag met ons samenwerken.”

Dat energiebedrijven interesse tonen voor de Sunsmart lijkt op het eerste oog bijzonder, maar Vonk heeft een heldere uitleg ervoor. “Energiebedrijven willen ervoor zorgen dat het stroomnet niet overbelast raakt. Netcongestie op zonnige momenten voorkomen en het terugleveren van opgewekte stroom wordt steeds duurder voor huishoudens. Daar zoekt iedereen een oplossing voor.”

Hamvraag is wel: is het financieel aantrekkelijk om dit systeem aan te schaffen? Vonk: “Het systeem kost rond de € 2000,- exclusief installatiekosten. Maar het systeem is relatief eenvoudig te installeren, bijna plug & play. Wel moet er in de meterkast

gewerkt worden, dus het is wel aan te raden dat een installateur dit systeem installeert.”

Ook in het gebruik is het systeem makkelijk te noemen. De bewoner kan zelf met de Home Energy Management app bepalen wat er met een energieoverschot of bij lage energietarieven moet gebeuren. “Eerst naar de boiler of eerst de auto opladen? Of vandaag de boiler en morgen de auto? Dat bepaalt de bewoner zelf”, aldus Vonk.

VAKBEURS

Inventum Technologies toont de Sunsmart op Vakbeurs Energie in Den Bosch. “Hier staat het systeem geheel opgesteld, zodat zowel de installateur als gebruikers kunnen zien hoe het werkt.”

PREFAB richt zich tot professionals met interesse in off-site bouwen en renoveren. Leveranciers en koplopers in uitvoering binnen de B&U tonen er op de beursvloer hun – direct toepasbare – oplossingen, terwijl de experts in de theaters de bezoekers bijpraten over de laatste ontwikkelingen.

PREFAB 2024

VAKBEURS VOOR INDUSTRIEEL EN MODULAIR BOUWEN & RENOVEREN

INNOVATIE

In de bouwen renovatiesector wordt volop geïnnoveerd. Dat moet ook wel, gezien het grote tekort aan arbeidskrachten en de opgave die voortvloeit uit de gemaakte bouwen klimaatafspraken. Ook op het kostbare vlak van bouwfouten is nog een wereld te winnen. Industrialisatie, modulair bouwen, digitalisering en pre-fabricage zijn ontwikkelingen die daarbij heel goed kunnen helpen. Zij maken sneller, efficiënter en minder foutgevoelig bouwen en renoveren mogelijk.

CONCEPT

Met de beurs PREFAB voorziet organisator 54events (bekend van onder meer de vakbeurzen Renovatie en Monument en Vakbeurs Energie) in de behoefte aan een ‘eigen’ platform voor prefab. De derde editie vindt plaats van 15 tot en met 17 oktober

2024 in Den Bosch. PREFAB onderscheidt drie segmenten, die zich allen duidelijk laten terugvinden in zowel het kennisprogramma als op de beursvloer: Ontwerp & Engineering, Componenten & Modules en Logistiek & Assemblage. De beurs onderscheidt zich door de integratie van bouw en installatie. Naast specifieke producten en ontwerpen logistieke tools toont PREFAB volledig geïntegreerde toepassingen als: geïntegreerde vloeren gevelelementen, dakconstructies, geïntegreerde installatie- en energiemodules, badkamers, verbindingstechnieken en geïndustrialiseerde componenten (waaronder schoorstenen en balkons). Het evenement wordt ondersteund door een stevig inhoudelijk kennisprogramma. PREFAB vindt gelijktijdig plaats met Vakbeurs Energie. Met een toegangsbewijs voor PREFAB kan men kosteloos ook Vakbeurs Energie bezoeken – en andersom.

Celdex is dé specialist in luchtdicht bouwen met meer dan 40 jaar ervaring in afdichtingsproducten en -technieken. We leveren maatwerkoplossingen voor bouwen industriële projecten, waarbij we afdichtingsproducten op maat maken en bewerken, zoals belijmen, stansen, frezen en lamineren. Ons uitgebreide assortiment omvat materialen zoals PE, PVC, EPDM, en Neopreen, PU, Steenwol en geïmpregneerd schuim. Onze producten kennen diverse toepassingen en zijn vaak prefab inzetbaar. Ze worden veelvuldig toegepast in de bouw en industrie voor stof-, lucht-, water- en slagregendichting, evenals voor thermische en akoestische isolatie. Dankzij onze veelzijdigheid, flexibiliteit en duurzaamheid bieden wij oplossingen die perfect aansluiten op de wensen van onze klanten, met korte levertijden en een breed scala aan aanvullende producten zoals butylbanden, tapes, kitten en purschuimen.

Al sinds 1992 staat Henco garant voor vakmanschap en uitmuntende klantenservice. Als marktleider biedt Henco een breed scala aan innovatieve producten, van meerlagenbuizen en fittingen tot geavanceerde vloerverwarmingssystemen. Of je nu bezig bent met een nieuwbouwproject, renovatie of reparatie, bij Henco hebben we de producten en expertise om je te helpen slagen. 30 jaar ervaring | Sinds 1992, streeft Henco voortdurend naar excellentie, en de lange geschiedenis getuigt van de toewijding aan vakmanschap, kwaliteit en betrouwbaarheid. Innovatie | Henco is een gemeenschap van innovators die gepassioneerd zijn over het leveren van topkwaliteit, waardoor klanten altijd de beste oplossingen krijgen. Diversiteit in oplossingen | Henco biedt een breed scala aan producten voor elke mogelijke verbinding en stelt haar klanten in staat om voor elke uitdaging de juiste combinatie te vinden.

Intercool | TOSHIBA distributeur Benelux: Al vijftig jaar verfrissend én verwarmend

Een frisse bries door je bedrijf of een comfortabele warmte in je woning: dat betekent samenwerken met het Intercool-team. Schakel je ons in, dan weet je één ding zeker: het binnenklimaat wordt perfect. Wij verzorgen het advies, de techniek en de service voor het leveren van airconditioners, warmtepompen en warmte-terugwinsystemen. Al ruim vijftig jaar kiezen wij voor TOSHIBA. Dat merk levert een brede productenlijn voor de hoogste kwaliteit. Technologie, innovatie en ambitie staan daarbij voorop. TOSHIBA is wereldwijd een van de toonaangevendste producenten van klimaatsystemen en vindt zichzelf steeds weer opnieuw uit door de installaties energiezuiniger en milieuvriendelijker te maken. Wij blijven ons ontwikkelen naar een gezondere samenleving, waarbij een aangename temperatuur en frisse lucht vooropstaat.

Celdex B.V. Mijlstraat 18 5281 LL Boxtel sales@celdex.nl https://celdex.nl/

Henco Industries info@henco.be +32 14 28 56 60 www.henco.be www.myhenco.com

Intercool | TOSHIBA distributeur Benelux Pascalstraat 5 3335 LS Zwijndrecht

078 – 629 1230 Intercool@intercool.nl www.intercool.nl

Bron: Betonhuis. Foto: door Dorothe op Pixabay.

NEN 6726 ‘Aanvullende regels voor toepassing van vooraf

vervaardigde

betonproducten in constructies’ is gepubliceerd

Er is een nieuwe normenserie voor aanvullende regels voor de toepassing van vooraf vervaardigde betonproducten. Deze normen vervangen deels NVN 6725:2008. Hiermee krijgen marktpartijen in Nederland praktische handvatten voor de toepassing van internationale normen op hun betonproducten, waardoor onbedoelde verkeerde interpretaties kunnen worden voorkomen.

De technische commissie van Betonhuis Constructief Prefab heeft samen met NEN de afgelopen twee jaar hard gewerkt om deze normenreeks te ontwikkelen en het commentaar te verwerken. De nieuwe normen zijn opgesteld in samenhang met de normen uit de Eurocode-serie (NEN-EN 1990, enz.) en de Europese productnormen voor vooraf vervaardigde betonproducten. De normenreeks bestaat uit een algemeen deel en afzonderlijke delen per toepassing/product. De

teksten in de norm zijn opgesteld als toelichting en/ of aanvulling op NEN-EN 1992-1-1 en de betreffende productnorm.

INSTEMMING

EUROPESE

NORMCOMMISSIE

In sommige gevallen geven zowel NEN-EN 1992-1-1 als de desbetreffende productnormen ontwerpregels. De ontwerpregels in de productnorm zijn voorgelegd aan de Technical Committee CEN/ TC 250/SC 2 en hebben daarmee de instemming van de Europese normcommissie. Daarom hebben de product specifieke ontwerpregels de voorkeur boven de algemene regels die volgen uit NEN-EN 1992-1-1.

CONSTRUCTIEF PREFAB ACTIEF

De serie NEN 6726 bestaat momenteel uit drie delen. Algemene bepalingen, kanaalplaatvloeren en breedplaatvloeren. In de toekomst kunnen andere delen volgen, bijvoorbeeld op het gebied van ribbenvloeren, combinatievloeren en andere constructies samengesteld uit producten volgens de Europese productnorm voor vooraf vervaardigde betonproducten.

Duurzaamheid is de kern van de ECO-paal

Het dorp Lent bij Nijmegen is de locatie van een Nederlandse primeur. Bij de realisatie van grondgebonden Heijmans Huismerk woningen in dit Gelderse dorp werd voor het eerst de duurzame ECO-paal van de IJB Groep als fundering gebruikt.

Deze holle betonnen heipaal combineert het maximale draagvermogen van een traditionele massieve heipaal met minimaal materiaalgebruik. De ECO-paal is onderzocht en getest in het Toekomstlab van de IJB Groep in Lelystad en op het bedrijfsterrein in Lemmer. Het is

haalbaar gebleken om minder beton te gebruiken dankzij de holte in het midden van de paal, zónder verlies van draagkracht. Het project van Heijmans in Lent dient als pilotproject. Men wil de ECO-paal grootschalig gaan inzetten. ECO-paal is nu officieel gelan-

ceerd en beschikbaar op de markt. Dit alles draagt bij aan 30% minder betonverbruik door de uitgespaarde holte, gemiddeld 25% CO2-reductie per heipaal, efficiënter materiaalgebruik, een verlaagde MKI-waarde en een lagere CO2-uitstoot tijdens het transport. Momenteel wordt aangestuurd op het verduurzamen van de betonsamenstelling door het gebruik van circulair betongranulaat.

NEXUS is een duurzaam lifescience gebouw met kantoren en laboratoria voor scale-ups die Dura Vermeer Bouw Zuid West bouwt op het Bio Science Park in Leiden. Deze innovatiehub telt vier verdiepingen met een totaaloppervlak van ruim 9.100 m2, een parkeergarage en drie privé buitenterrassen. NEXUS streeft naar een BREEAM Excellent certificering, een internationale standaard voor het classificeren van gebouwen op duurzaamheid en energie-efficiëntie.

Duurzame bouw innovatiehub NEXUS

Zowel in de ontwerp- als in de bouwfase, wordt rekening gehouden met de ecologische-, sociale- en economische duurzaamheidsprestaties om een werkomgeving te creëren voor bedrijven die hun milieu-impact, net als Dura Vermeer, willen verminderen. Afgelopen zomer is de bouw elektrisch van start gegaan. Emissieloze bouwplaats De boorwerkzaamheden worden in samenwerking met FUNDEX en Greener uitgevoerd middels een volledig zero emissie boorstelling. De elektrisch gedreven boorstelling bevat een trillingvrije boor waardoor rekening gehouden wordt met de directe buren. Nieuwbouwproject Nexus ligt circa 3 km verwijderd van een Natura 2000 gebied. Dit houdt in dat zowel in de gebruiksfase als de realisatiefase van het project niet meer dan een x hoeveelheid stikstofoxiden en ammoniak mag worden

uitgestoten. Dankzij duurzame maatregelen als een zero emissie boorstelling kan Dura Vermeer deze uitstoot tot een minimum beperken.

DUURZAAM INNOVATIEHUB

Flexibiliteit staat centraal in NEXUS. Het gebouw is geschikt voor single tenants en de ruime verdiepingen van ruim 2.000 m2 lenen zich voor een multi-tenant invulling. Bij veel gebouwen zijn laboratoria niet aanpasbaar, wat het gebruik beperkt omdat gebruikers vaak eigen voorzieningen en veiligheidsregels willen implementeren. In NEXUS is hier van tevoren over nagedacht. Het gebouw bestaat uit twee vleugels, met als verbindend element het atrium met collectieve voorzieningen, van waaruit alle ruimten bereikbaar zijn en ontmoeting stimuleert. De vleugels van Nexus worden voorzien van alle benodigde hoogwaardige

functies, zoals grote schachten, hoge plafonds en zesvoudige ventilatie, om te voldoen aan de eisen voor hogere labcategorieën.

LEIDEN BIO SCIENCE PARK

Leiden Bio Science Park, het grootste en snelst groeiende life science cluster in Nederland, huisvest net zo goed grote gevestigde namen als start-ups en scale-ups. Deze laatste groep bevindt zich in een interessante tussenfase: ze zijn de start-up fase ontgroeid, maar nog niet groot genoeg voor een eigen gebouw.

Voor hen is het delen van ruimte een aantrekkelijke optie, waarbij ze toch autonomie behouden. NEXUS voorziet in de grote behoefte van juist ook deze partijen met een plek die respect heeft voor ieders individuele omgeving en privacy en tegelijkertijd ontmoeten, samenwerken en inspireren faciliteert.

Trappen en renoveren

Traditionele, met de hand vervaardigde gipsprofielen en profiellijsten van standaardplaten zijn niet altijd perfect glad en hebben geen precieze randen. Ze zijn gevoelig voor bewegingen, scheuren of krassen. EeStairs ontwikkelde het EeSoffit-systeem om absoluut gladde, naadloze plinten voor

trappen te leveren. Ook voor trappen met indrukwekkende geometrieën en krappe radiussen. Het EeSoffit-systeem op waterbasis is stabiel en wordt niet beïnvloed door schommelingen in vochtigheid of temperatuur. Daardoor kan het worden verbonden met trapbomen of balustrades die van

verschillende materialen zijn gemaakt. De in de fabriek geprepareerde EeSoffitoppervlakken worden ter plaatse aangebracht door eigen installateurs en vormen een ondergrond voor een reeks verschillende afwerkingen.

In beeld het project Schoonderwoerd, Bilthoven. Door de hoekligging is deze

trap in Bilthoven een heel bijzonder meubelstuk. Vanwege deze locatie moest de wenteltrap zeer strak en tegelijk sterk en dragend zijn. Het concept werd ontworpen door TK Interiors en afgerond door EeStairs. Het oorspronkelijke trapontwerp is aangepast door de helix 180 graden te draaien, waardoor twee dingen worden bereikt: De bovenkant van de trap

ontmoet de overloop op zo’n manier dat de binnenleuning visueel doorloopt naar buiten, en de buitenleuning onder de halve overloop loopt perfect parallel aan de muur.

De visuele dramatiek van deze trap wordt benadrukt door de “antieke” bronzen afwerking op het 15 mm dikke plaatstaal van de trapleuningen en op de EeSoffit. Dit proces is al vele

malen beproefd en levert nauwkeurige randen en naadloze oppervlakken op. EeStairs produceerde en installeerde ook de treden, stootborden en lagere bordessen, die van notenhout zijn gemaakt, evenals de balustrade langs de bovenste overloop, die van gehard gelaagd glas is gemaakt.

Foto: door EeStairs, fotograaf Hans Morren.

Tekst: Bas Roestenberg

Hoe geef je als bedrijf of organisatie invulling aan de energietransitie? Onder andere door duurzaamheid te integreren in het businessplan, en mensen mee te nemen in de implementatie daarvan. Om dit succesvol op te pakken, is integrale kennis nodig, zowel op technisch vlak als rond verandermanagement, stelt Lenneke Kok. Ze is coördinator van de nieuwe eenjarige post-hbo opleiding Integraal Manager Energietransitie aan Hogeschool Utrecht.

Post-hbo opleiding energietransitie integreert techniek met verandermanagement

Bedrijven, overheden en maatschappelijke organisaties krijgen steeds vaker te maken met vraagstukken rond onderwerpen zoals energiezekerheid, netcongestie, en periodieke schaarste of overschot aan energie. Voor veel professionals die binnen hun werkveld met de energietransitie bezig zijn, zijn het nieuwe onderwerpen. “We zagen dat binnen veel bedrijven mensen worstelen met de vraag hoe ze precies invulling moeten geven aan de energietransitie”, stelt Lenneke Kok. “Dat was voor ons een aanleiding om na te denken over een nieuwe opleiding voor deze doelgroep. We zijn met partijen uit het veld in gesprek gegaan over onderwerpen die daarin aan bod moesten komen. Daar is een ontwerpprogramma uit gekomen waar we docenten met praktijkervaring bij hebben gezocht.”

Een van die docenten is Patrick Kooij, in het dagelijks leven marketingstrateeg bij Kenter, dat zich richt op energieoplossingen voor het bieden van energiezekerheid. “Van oorsprong ben ik techneut”, stelt Kooij. “Maar ik heb ook bedrijfskunde en marketing gestudeerd. Vanuit die hybride achtergrond geef ik binnen de nieuwe opleiding onderwijs in zowel het technische deel van de energietransitie als het niet-technische, procesmatige deel.” Daarbij wijst Kooij erop dat de meeste cursisten die de opleiding volgen, opereren in de laag tussen ‘operationeel’ en ‘managementniveau’. “Dat betekent dat ze ontwikkelingen signaleren die relevant zijn voor de organisatie, maar tegelijkertijd in een positie zitten waarin ze zaken aan de

onderkant van de organisatie moeten implementeren. Die specifieke rol is een reden waarom we een technisch deel hebben, met colleges over duurzame installaties. Die kennis heb je nodig om sparringpartner voor de operationele kant te zijn.”

MODULES

Het programma van de opleiding, die dit jaar voor het eerst werd gestart, duurt een jaar en kan worden afgesloten met een post-hbo-diploma. In dit jaar wordt les binnen vier inhoudelijke modules gegeven. De module ‘data-analytics’ speelt een belangrijke rol in de opleiding. “Technische data

geven richting aan de energietransitiedoelen van een organisatie. Je moet duidelijk hebben wat je wilt weten en meten, zodat je het vertrekpunt in kaart hebt, maar ook kan bijhouden of de gestelde KPI’s worden behaald”, legt Kok uit. “Voor mensen die daar niet dagelijks mee bezig zijn, is het een nieuwe wereld waar we ze wegwijs in maken. Om ‘in control’ van je gebouw te zijn, moet je regie houden op de eigen data. Pas dan kun je goede afspraken maken met bijvoorbeeld een onderhoudspartij. Soms hoor ik verhalen dat data worden aangeleverd waar zelfs de eenheden bij ontbreken. Kun je daar überhaupt wat mee, en

Patrick Kooij voor de groep cursisten, tijdens een les binnen de module Leiderschap in de transitie

wat voor vragen moet je dan stellen om toch ‘in control’ te komen? Dat soort onderwerpen komt in deze module aan de orde.”

De andere drie modules in de opleiding zijn ‘Duurzame technieken en installaties’ (waarbij wordt ingezoomd op duurzame technologie in de gebouwde omgeving), ‘License-to-operate’ (waarin de cursist wegwijs wordt gemaakt in het woud van weten regelgeving, en gewerkt wordt aan duurzame businessmodellen) en ‘Leiderschap in de transitie’. Die laatste module draait volledig om het ‘niet-technische’ deel van de energietransitie waar Kooij eerder over sprak. “Hierbij komt onder meer verandermanagement aan de orde en leren we cursisten hoe ze vanuit het oogpunt van strategisch management naar het businessmodel van hun organisatie kunnen kijken”, legt hij uit. “Het ‘Leiderschap’ in de naam van deze module verwijst niet naar ‘leidinggeven aan mensen’; het gaat om ‘leidinggeven aan verandering’. Hoe krijg je mensen mee in het verhaal van de energietransitie? Dat is een cruciale vraag.” De combinatie van technische onderwerpen en een module als ‘Leiderschap’ sluit aan bij het integrale karakter van de opleiding. “De mensen

die je mee wil nemen in de transitie zijn binnen de organisatie vaak expert op een deelgebied”, vertelt Kok. “Om er het gesprek over de transitie mee aan te kunnen gaan, heb je zowel inzichten uit de module ‘Leiderschap’ nodig als een zeker niveau van technische kennis over het betreffende deelgebied, bijvoorbeeld energiemanagement.” Binnen hetzelfde ‘integrale’ kader werken cursisten vanuit hun eigen praktijk aan een case die in de verschillende onderdelen van de opleiding wordt ‘geladen’. “Met elke toets dragen ze bij aan die case, en aan het eind van de opleiding moeten ze alles aaneenrijgen en er een integraal verhaal van maken.” Volgens Kok een flinke uitdaging: “Het liefst willen onze cursisten bij elke module flink de diepte ingaan. Aan het eind van het jaar is het dan de vraag hoe je al die kennis en inzichten verbindt tot één verhaal waarbij je nog iteraties moet doen.” Uiteenlopende achtergronden Met de opleiding richt Hogeschool Utrecht zich op professionals die al een langere tijd binnen een bedrijf of organisatie aan de energietransitie werken en zich er verder in willen bekwamen. “Het gaat om mensen uit uiteenlopende werkvelden”, vertelt Kok. “Onder de cursisten die dit voor-

jaar met de opleiding zijn begonnen, zitten bijvoorbeeld een medewerker van een woningcorporatie, iemand die bij een gemeente werkt, een pionier bij een logistiek dienstverlener, maar ook iemand die onderzoek doet naar systeemintegratie. De gemene deler is dat het leergierige verbinders zijn die op post-hbo-niveau acteren.” Dat de cursisten allemaal een andere achtergrond hebben, levert volgens Kok interessante discussies op. “Mensen kijken vanuit verschillend perspectief naar dezelfde vraagstukken. In de groep worden veel kennis en praktijkvoorbeelden met elkaar gedeeld.” Als docent merkt Kooij dat laatste ook. “Als we bijvoorbeeld een onderwerp als elektrificatie behandelen, ontstaat al snel een onderling gesprek waarbij ervaringen worden uitgewisseld. Er is duidelijk nieuwsgierigheid naar hoe anderen, ieder binnen het werkveld, invulling geven aan de uitdagingen rond de energietransitie. Dat is heel mooi om te zien.” Die interactiviteit heeft soms ook een nadeel, zegt Kok. “Die boeiende discussies leveren nieuwe inzichten op, maar we hebben er ook van geleerd dat soms iets strakker aan het onderwerp moet worden vastgehouden. Deze cursisten willen een organisatie meekrijgen in een veranderproces en zijn dus erg communicatief. Dat brengt het risico mee dat gemakkelijk wordt afgeweken van de lesstof. Leuk, maar niet altijd de bedoeling.”

PRAKTISCHE INFO

Op 5 februari 2025 start het nieuwe opleidingsjaar. De circa 35 lessen vinden op woensdag plaats, van 13.00 tot 18.30 uur. Naast 6 college-uren bestaat de studiebelasting per week uit ongeveer 4 tot 8 uur zelfstudie. Meer informatie is te vinden op de website: www.hu.nl/deeltijd-opleidingen/ integraal-manager-energietransitie

ERVARINGEN

De eerst groep cursisten is volgens Kok heel tevreden over de opleiding, ondanks enkele kinderziektes. “Ik heb van verschillende cursisten gehoord dat de brede insteek van de opleiding ze aanspreekt. Dat je de kennis en vaardigheden krijgt aangereikt om een goede gesprekspartner te worden binnen de eigen organisatie én voor stakeholders van buiten.” Het onderwijsteam houdt voortdurend een vinger aan de pols en overlegt regelmatig over het mogelijk bijstellen van bepaalde inhoud. Daarnaast wordt een of twee keer per jaar gesproken met vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven, om te monitoren of de inhoud nog steeds aansluit bij

ERVARING VAN EEN CURSIST

Een van huidige cursisten is Arjan Bertelink, als commercieel manager werkzaam bij inspectiebureau SGS Search. “Ik was al langer op zoek naar een opleiding die een bredere kijk op de energietransitie zou geven én bij voorkeur niet langer dan een jaar zou duren”, aldus Bertelink. “We zijn halverwege het jaar en ik vind een opleiding die in een overzichtelijke periode zoveel biedt aan direct toepasbare kennis een echte aanrader.” In zijn werkveld zet Bertelink de opgedane kennis nu al in bij gesprekken met opdrachtgevers: “Ik merk dat ik andere vragen stel en vanuit een breder perspectief kijk naar vraagstukken en oplossingen in de gebouwde omgeving. Dan gaat het bijvoorbeeld over energie besparen, circulair bouwen en hoe je hernieuwbare energie kunt opwekken.”

wat er in de markt speelt. Kooij: “Die vakinhoud kan zowel op basis van feedback als in reactie op actuele ontwikkelingen worden bijgesteld. Een concreet voorbeeld is dat we in de opleiding meer aandacht zijn gaan geven aan duurzame businessmodellen en verandermanagement.

Bron: Area Wonen. Foto: door Paul Mackey op Pixabay.

Dat is meteen ook het mooie van de integraliteit van dit programma: zulke onderwerpen verwacht je wellicht bij strategie-opleidingen, maar niet zo snel bij een opleiding over de energietransitie. Ik denk dat we daar aardig uniek in zijn.”

Tien woningcorporaties in Noordoost Brabant en bouwer Barli uit Uden bundelen hun krachten om de komende vijf jaar duizend modulaire woningen te realiseren.

Duizend modulaire houten woningen in Noordoost Brabant

IIn maart vorig jaar is de regionale woondeal Noordoost Brabant ondertekend, waarin een ambitieuze woningbouwopgave tot 2030 is vastgelegd. Barli produceert de modulaire woningen in de woningfabriek in Uden en brengt deze kant-en-klaar naar de bouwlocatie, wat zorgt voor een aanzienlijke tijdswinst. Hierdoor kunnen woningzoekenden veel sneller hun nieuwe thuis betrekken. Bovendien zijn deze woningen verplaatsbaar, waardoor ze elders opnieuw ingezet kunnen worden.

Tijdwinst

Mark Wonders, directeur-bestuurder woningcorporatie Woonmeij: “Met deze samenwerking zetten we woorden om in daden, precies voor wie wij er willen zijn: voor onze bewoners en woningzoekenden. Zij gaan dit merken, omdat zij veel sneller de sleutel van een nieuwe woning krijgen. Maar ook wij, woningcorporaties, en ge-

meenten -als onze belangrijkste partner- gaan dit merken, omdat er veel minder schaarse menskracht nodig is om deze projecten te realiseren.”

Duurzame bouwmethode

Barli bouwt de modulaire woningen circulair in hout, wat het gebruik van milieubelastende materialen zoals beton, staal en kalkzandsteen minimaliseert. Hierdoor is de CO2-uitstoot relatief laag. Het gebruikte hout slaat CO2 op. De samenwerking tussen de tien woningcorporaties en Barli richt zich op verdere ontwikkeling van de woningtypen, met de ambitie om vaker biobased materialen zoals hennep en graanstro te gebruiken voor isolatie. Dit resulteert in gezonde woningen met uitstekende akoestiek en natuurlijke vochtregulatie.

Robert van der Doelen, directeur van Barli, benadrukt: “Deze samenwerking markeert een belangrijke stap in duurzame woningbouw. Met onze

fabrieksmatige en duurzame bouwmethode, realiseren we versnelling én kwalitatief hoogwaardige woningen. Zo pakken we samen niet alleen de woningnood aan, maar dragen we ook bij aan een beter milieu.”

De tien samenwerkende woningcorporaties bieden sociale woonruimte aan ruim honderdduizend huishoudens, in de regio Noordoost Brabant.

Vakbeurs Energie

Vakbeurs Energie is het platform voor warmte, elektriciteit en energiebesparing en is het live B2B-platform voor duurzame energieopwekking en -besparing. Een platform boordevol innovaties, lezingen en live demonstraties en ontmoetingen met waardevolle contacten.

Gelijktijdig en in co-locatie vinden de vakbeurzen

Zero Emission | Ecomobiel (over duurzame mobiliteit), Industrial Heat & Power (over de industriële energievoorziening) en PREFAB (over off-site bouwen en renoveren) plaats.

Vakbeurs Energie is het jaarlijkse ijkpunt voor professionals om de balans op te maken op het gebied van energie. Drie dagen lang komt alles en iedereen op het gebied van energiebesparing en duurzame energieopwekking samen voor het grootste live energieplatform van Nederland.

Op deze vakbeurs ervaart u de wereld aan mogelijkheden, van inkoop tot techniek en van regelgeving tot management. Bekijk de nieuwste oplossingen van dichtbij, neem deel aan interactieve lezingen en live demonstraties en doe waardevolle contacten op. 15 – 17 oktober

Locatie: Brabanthallen Den Bosch

Vakbeurs PREFAB

In de bouwen renovatiesector wordt volop geïnnoveerd. Dat moet ook wel, gezien het grote tekort aan arbeidskrachten en de opgave die voortvloeit uit de gemaakte bouwen klimaatafspraken. Ook op het kostbare vlak van bouwfouten is nog een wereld te winnen. Industrialisatie, modulair bouwen, digitalisering en pre-fabricage (samen: prefab) zijn ontwikkelingen die daarbij heel goed kunnen helpen. Zij maken sneller, efficiënter en minder foutgevoelig bouwen en renoveren mogelijk.

PREFAB onderscheidt drie segmenten in zowel het kennisprogramma als op de beursvloer: Ontwerp & Engineering, Componenten & Modules en Logistiek & Assemblage. De beurs onderscheidt zich door de integratie van bouw en installatie. Naast specifieke producten en ontwerpen logistieke tools toont PREFAB volledig geïntegreerde toepassingen. 15 - 17 oktober

Locatie: Brabanthallen Den Bosch

Agenda

Glasstec

Glasstec, is het nummer 1 meetingpoint voor glasindustrie en zijn toeleveranciers. De beurs wordt omkaderd door een gespecialiseerd vakprogramma en symposia met als absolute topper “Glass Technology Live” het centrale ontmoetingspunt van visionairs. Glasstec presenteert de volledige glasketen. 22 - 25 oktober

Locatie: Messe Düsseldorf (D)

Future Lighting

Future Lighting keert in 2024 terug voor alweer de derde editie van hét toonaangevende event voor de verlichtingsindustrie in Nederland en Vlaanderen. Op woensdag 20 en donderdag 21 november komt de volledige lichtsector samen in Next Level, Evenementenhal Gorinchem.

NSVV, IBE-BIV en Groen Licht Vlaanderen organiseren de wetenschappelijke conferentievan Future Lighting. Het thema van dit jaar is “Light beyond led”. Door het toepassen van led kan met veel minder elektrische energie een gelijkwaardig lichtniveau worden gerealiseerd dan met de conventionele lichtbronnen. Dat is alom bekend. Maar daar houdt het niet op. Licht is veel meer dan dat. Tijdens Future Lighting duik je dankzij verschillende interessante sprekers dieper in deze materie.

Met de kennis uit de conferentie loop je zo de beursvloer op. Hier staat 75 exposanten klaar om hun nieuwste lichtoplossingen te presenteren. Exposanten krijgen de mogelijkheid om voor het event hun meest vooruitstrevende producten of diensten in te dienen. Een vakjury van experts selecteert de 10 meest innovatieve oplossingen die een plek verdienen op het Innovatieplein. Bezoekers kunnen via hun smart badge stemmen op hun favoriete innovatie. Spannend!

De vakbeurs is gericht op: lichtontwerpers, architecten, adviseurs, facilitair managers, gebouwbeheerders en installateurs. 20 - 21 november

Locatie: Evenementenhal Gorinchem

Powered by NBD & HC

DEDuurzaamheid & Energiegids

Verduurzaming van de gebouwde omgeving is een gezamenlijke opgave van (grote) opdrachtgevers, voorschrijvende bouw en uitvoerende bouw. Disciplines en functies integreren steeds meer met elkaar om doelen op het gebied van duurzaamheid en de energietransitie te verwezenlijken. Duurzaamheid & Energiegids wordt gelezen in de gehele bouwkolom.

Partnerprogramma

Als partner van Duurzaamheid & Energiegids blijft uw bedrijf top of mind in de doelgroep. Online creëren we meerwaarde via plaatsing van whitepapers, video’s, nieuws en persberichten. In het magazine besteden we aandacht aan de high lights van uw onderneming. Inclusief branded content en advertenties. Deelname wordt samen met u ingekleurd.

Meer weten? Neem dan contact op met Yorick Roodenburg van Jetvertising b.v. T +31 (0)70 – 399 00 00 E yorick@jetvertising.nl

• 4 x per jaar magazine in print

• 4 x per jaar magazine online

• 12 x per jaar online nieuwsbrief

• www.nbd-online.nl/duurzaamheid-energiegids

Arc de Triomphe in Parijs. Door Bastien Nvs op Unsplash.

onder één dak

Ondersteuning van alle dak- en gevelinstallaties

Bij Walraven bieden we volledige projectondersteuning: van engineering en prefabricage tot levering op locatie. We ontwikkelen en produceren zelf de producten zoals rails, beugels en brandwerende systemen, wat een totaaloplossing biedt voor ieder project. Dit bespaart niet alleen tijd, maar ook kosten.

Onze ervaren technisch adviseurs helpen bij oplossingen op maat voor zonnepanelen, airco’s, warmtepompen en zware apparatuur zoals luchtbehandelingskasten. Onze systemen ondersteunen ook buizen, luchtkanalen en kabelgoten met duurzame producten, zoals Walraven Yeti® en Walraven RapidStrut®

Voor veilige toegang tot installaties bieden we roostervloeren, trappen en loopbruggen die voldoen aan de hoogste veiligheidseisen. Met Walraven prefabricage profiteer je van kostenefficiëntie, kwaliteit en een versnelde installatie.

Kortom, bij Walraven vind je alles onder één dak voor een succesvol project, inclusief producten die voldoen aan strenge kwaliteitsnormen en geschikt zijn voor implementatie in BIM-modellen.

Walraven B.V. | Tel. +31 (0)297 23 30 00 | info.nl@walraven.com | walraven.com