kennisknooppunt voor logistiek
3 | oktober 2024
12 en 18 Van magazijn tot vervoer AI verandert de logistieke wereld in rap tempo
24 Klaar voor de toekomst
Zo koos bedrijf Duynie een nieuw, passend TMS-pakket
36 Ontwikkelingen supplychains
Haveneconoom duidt nieuwe rolverdeling tussen rederij en verlader
8 Automatisering bij Treur Kaas
Welke lasten u ook wilt verplaatsen: Wij hebben de juiste truck.
Ontdek de nieuwe ETV 214i/216i reachtrucks van Jungheinrich, gemaakt voor flexibel, kostene ciënt gebruik. Pallets snel in- en uitslaan op hoogtes tot 10,7 meter en in de kortst mogelijke tijd goederen klaarzetten voor orderverzamelen.
Nog ergonomischer, nog veiliger en nog intelligenter - met de nieuwste lithium-ion technologie en bewezen Jungheinrich kwaliteit. U investeert alleen in de power die u nodig heeft.
Meer informatie vindt u op www.jungheinrich.nl/ETV
ict-en-logistiek.nl
5 - 7 november 2024
JA ARBEURS | UTRECHT
Next
logistica-next.nl
Dé driedaagse hotspot met innovaties voor een toekomstbestendige logistiek
Ontdek innovatieve oplossing bij 300+ exposanten
Laat je inspireren en adviseren door 200 sprekers
Leer alles over de laatste trends en ontwikkelingen
Benut de praktische case studies
Kennispartners
Wissel er
sel ervaringen uit met duizenden professionals
Trend waar
ends, strategische inzichten en praktische tips aarmee jij jouw logistieke proces optimaliseert
Of het nu gaat om het bouwen van elek trisch e au to's , digitalisering of invester ingen in het transpor tnetwer k: in Europa lopen we achter de feiten aan. Di t concludeerde Mario Draghi , voormalig premier van Italië en ex-president van de Euro pese Centrale Bank , in zijn rappor t over de toekomst van de Europese concur rentiek racht Hier in st aan tientallen voorstellen om de concur rentieposi tie van Euro pa te vers terken tegenover de Verenigde St aten en China. Als evofenedex herkennen we die boodschap wel. In het rappor t word t beschreven dat Europa de slag om big tech heef t verloren Niet omdat hier geen goede ideeën of slimme mensen zijn, maar omdat er te veel obst akels zijn om snel te kunnen groeien. Draghi noemt verder digitalisering als een es sentiële bouw steen om de produc tivi teit te verhogen. Niet voor niet s hebben wij als vereniging onder meer digitalisering als speerpunt. Veel van onze leden weten dat digitalisering nodig is om (inter nationaal) mee te kunnen blij ven doen en zetten daarom digitale st appen. Dat zagen we begin ok tober aan de hoge opkoms t bij ons nieu we evenement, de Dag van het Slimme Magazijn Hier kregen leden van expert s te horen hoe ze hun magazijn toekomstbe stendig maken. Voor wie het evenement heef t gemist of meer wil weten, zijn er van 5 tot en met 7 november de beur zen IC T&Logistiek en Logistic a Ne xt in de Jaar beur s Utrecht. Daar is uiteraard ook evofenedex aanwezig , samen met Logistiek Digitaal en het minister ie van Infras truc tuur en Waters taat
DBrusse l ac tief om er voor te zo rgen dat ondernemer s de digitale transi tie kunnen maken. Dat begint met vertrouwen, want niemand wil dat zijn bedrij fsdata in verkeerde handen vallen. Een ander herkenbaar punt ui t het rappor t is het hoofdstuk over transport. Om wereldwijd goed te kunnen concur reren, zijn goed func tionerende transpor tnet werken belangrijk Want wat invester ingen betref t zijn we ingehaald door China en de Verenigde St aten Hier in Europa hebben we bij voorbeel d verschillende soor ten sp oor met eigen beveiligings sy stemen. Dat zorg t voor wissels bij de grens en dus tijd verspilling. Daarom hebben we een ster k Euro pa nodig dat de regie neemt als het gaat om de planning van gemeenschappelijke infras truc tuur Hetzel fde is van toepas sing als het gaat om regels rondom CO 2 -uit stoot en de super- ecocombi Kortom, Euro pa en het bedrij fsleven st aan voor grote uitdagingen. Onze specialisten op het gebied van vervoer, magazijnen, supp lychainmanagement en digitalisering helpen onze leden daar graag bij. Niet alleen op de beurs, maar het hele jaar door. In deze Logistic x, die in het teken st aat van de beur zen IC T&Logistiek en de Logistic a Next , laten we leden aan het woord die we op de digitale weg hebben geholpen en /of die andere lidbedrijven kunnen inspireren.
Want ondernemer s en overheid zullen samen moeten optrek ken om de achter st and die we hebben in te lopen. Draghi ad viseer t de Euro pese Unie om op digitaal gebied au tonomer te worden. Dat kan door een eigen communic atienet werk uit te rollen en data van overhede n en bedrij ven beter te beschermen Als evofenedex zijn wij in Den Haag en
Bart Jan Koopman Algemeen directeur evofenedex
De wereld digitaliseer t in rap tempo. Ondernemers gaan daarin mee, bijvoorbeeld door produc tie te automatiseren. Ook in de kaashandel zijn inkopen, rijpen en verkopen opgeslagen in data. Elke st ap met kaas is daardoor makkelijk terug te vinden Op bezoek bij Treur Kaas in Woerden.
Futurist Christian Kromme was 9 ok tober de belangrijk ste spreker op de Dag van het Slimme
Magazijn, een evenement van evofenedex Hij praatte daar met veel passie over toekomstige technologie, maar ziet wel graag dat de menselijke essentie behouden blijft “A I word t zó over weldigend dat we er gewoon niet meer omheen kunnen.”
Hoe kom je erachter welk transpor tmanagementsysteem het best past bij je organisatie? Du ynie kon, met wat advies van evofenedex , een goede keuze maken voor de toekomst Niet alleen het juis te pakket is daarbij belangrijk , maar ook draagv lak in de organisatie en een ‘k lik’ met de leverancier
05 Digitalisering als speerpunt in Europa en bedrij fsleven
De traditionele rolverdeling tussen de rederij als vervoerder en de verlader als opdracht gever is aan het vermengen. Tegelijker tijd groeit het inzicht over het belang van de supplychain in de totale kosten van een produc t. Re- en nearshoring komen hoger op de agenda te st aan, ziet Bart Kuiper s, haveneconoom aan de Erasmus Univer siteit Rotterdam.
Liever een goede buur dan een verre vriend. Dat geldt ook in veel gevallen voor bedrij ven, maar mees tal gaat dat niet verder dan een ‘hoi of ‘dag ’, of tot een formele bespreking in een setting van een lokale ondernemersvereniging. In Gilze gaan twee bedrij ven
08 Elke stap digitaal te volgen bij Treur Kaas
12 De vele toepas singen van kuns tmatige intelligentie
18 Futurist over trends in magazijnwereld
22 Ruimte besparen en sneller werken
24 Met stakeholders koos Du ynie nieuw TMS
27 evofenedex op de beurs
28 Plat tegrond IC T&Logistiek en Logistica Next
30 Robots steeds meer haalbaar en betaalbaar
32 MendriX TMS begeleidt broodjes naar horeca
17 Bezint eer ge begint
36 Haveneconoom doet onderzoek naar supplychains
40 Kosten wegtransport blijven stijgen 44
48 Bedrij ven in Gilze helpen elkaar met ruimte, middelen en personeel
34 Opleidingen en evenementen
39 Nieuw op de mark t
42 Vraag het een expert
47 HP-zinnen
51 Roadmap
54 Colofon + Contac tinformatie
Algemeen directeur René Treur:
Teks t en beeld
De wereld digitaliseert in rap tempo. Ondernemers gaan daarin mee, bi jvoorbeeld door productie te automatiseren. Ook in de kaashandel zijn in kopen, rijpen en verkopen opgeslagen in data. Elke stap met kaas is daardoor ma kkelijk terug te vinden. Op bezoek bij Treur Kaas in Woerden.
Kaasgroothandel Treur Kaas is gevestigd in Woerden. Een st ad met een lange geschiedenis in de produc tie en handel van kaas “We leveren kaas aan specialisten zoals de betere kaas speciaalz aak en mark tver kopers, in binnen- en buitenland ”, merk t algemeen dire cteur René Treur op. “De Hollands e kazen kopen we bij hoog waardige kaasboerderijen en kaasmakerijen. We hebben ons eigen merk , Weydeland, en laten daar voor steeds meer kaas op eigen receptuur maken. Consumenten willen variatie en de kaas verkopers kunnen bij ons een groot as sortiment kazen inkopen, met en zonder kr uiden. Met daar bij kazen en wijn uit het buitenland.”
Het familiebedrij f is gericht op specialisten “We verkopen alleen hele kazen. Dat doen we met alle Hollandse kazen van koemelk, schapen- en geitenmelk We bieden geen voorgesneden stuk ken en plak ken aan. Snijden, dat is het werk van de verkoper s in de winkels of op de mark ten”, zegt Treur.
In de Nederlandse kaashandel is de verzinkte st alen box de st andaard. Zo ’n box meet
leng te, breedte en hoog te respec tievelijk 14 45 x 730 x 2190 mm en biedt ruimte aan zestig ‘wielen’, de benaming voor ronde
Goudse kazen. De plaatsnaam Gouda st aat daarbij voor vetgehalte en bereidingswijze en niet (meer) voor de herkomst
Bij Treur Kaas komen de kazen in boxen van de leveranciers binnen. Een robot pakt de kazen aan het begin stuk voor stuk uit het rek en legt ze op de ‘omboxlijn ’. Daar worden alle kazen gekeerd en gewogen. De kazen krijgen daar ook een coatinglaag, om de rijping te regelen en schimmelgroei te voorkomen. Op elke kaas word t een zogeheten lotnummer geprint, waarna een tweede robot de wielen plaats t in een klaars taande eigen box. Deze word t vervolgens afgevoerd naar een van de rijpingsruimten.
Elders in het bedrijf st aat de ‘behandelingslijn ’, een redelijk grote inst allatie om kazen te keren. Een automaat pakt de wielen plaat voor plaat uit een box en legt ze na het keren in een gereedst aande box. Het nummer van de nieuwe box word t op dat moment aan het lotnummer toegevoegd
In de kelder van het bedrij f is nog veel meer
en robotisering
automatisering te zien; daar is een volledig geautomatiseerde rijpingsruimte. Boxen komen met liften naar beneden en worden daar automatisch op een traversewagen gezet. Deze rijdt over een rails door de middengang, waarbij de box op een meegenomen af zetwagen ligt De shut tle communiceert via bluetooth met de traversewagen en zet de box link s of rechts van het gangpad in een zijpad af Voor het keren van de kazen of verkoop gebeur t het omgeke erde voor de weg terug naar boven.
Treur wijs t op het touchpanel boven in de ruimte waar de kazen worden gekeerd. De operator geef t daarop aan welke boxen verplaat st moeten worden of welke plaats gereserveerd moet worden voor binnenkomende boxen.
Andere rijpingsr uimten zijn niet geautomatiseerd en één r uimte is zowel rijpingsruimte als orderver zamelgebied. Daar liggen de wielen in het laat ste st adium van rijping, die vervolgens worden verz ameld voor verzending . In de expediti er uimte wordt de laat ste hand aan elke kaas gelegd: het aanbrengen van een etiket met een merk naam “S ommige afnemers willen kaas onder een eigen merk naam in de winkel of mark tk raam hebben. Van sommige kazen weten we vooraf al voor welke klant ze zijn, hoelang ze moeten rijpen en hoeveel behandelingen ze moeten ondergaan. Bij andere kazen wachten we met het aanbrengen van etiket en band tot het laat ste moment ”, legt Treur uit.
De kazen gaan daar na in een box in de au to naar de afnemer, of naar de inpakafdeling waar kazen voor export in kartonnen dozen worden verpak t. “In 2010 zijn we met exporteren begonnen , omdat we dat een mooie aanv ulling op onze binnenlandse scoop vonden. Maar ook omdat het aant al vr ije
“Dat kunnen we niet meer op papier bijhoude n”
kaas verkoper s op dat moment afnam. Iets wat nu weer aantrek t, er zijn weer meer kaas verkoper s gekomen.”
Treur Kaas is enthousias t deelnemer aan kaas weds trijden, blijkt uit berichten op social media. Op nationale en internationale vakbeurzen en evenementen worden kazen beoordeeld op textuur, smedigheid en uiteraard smaak. Niet zelden valt ‘Treur ’ in de prijzen. “We zijn succesvol op buitenlandse vakbeurzen en bij weds trijden. Buitenlandse groothandels zijn ons daardoor gaan ontdekken. We zijn nog steeds vooral in Nederland ac tief, maar hebben nu export naar vijf tien landen , ook buiten Euro pa ”, ze gt Treur.
Elke st ap is in de digitale wereld terug te vinden “Het zal zo ’n vijf tien jaar geleden zijn gewees t dat ik geroepen heb dat ik
over tien jaar geen kasten met ordner s meer wilde zien. Facturen, pakbonnen, fustreg istratie, personeelsinformatie, ak tes, productiecijfers en rijpingsregistratie. Allemaal mooi geordend, maar je moes t vaak zo eken. Met computer s, laptops en smar tphones bleek dat beter te kunnen Met Business Central [het ERP-systeem van Treur Kaas , red.] hebben we in huis wat nodig is voor uitgeen mobiele onders teuning”, aldus Treur. Kantoorautomatiserin g werd ooit in de voeding smiddelenindus trie een vereis te door de invoer ing van de Hygiënecode en Europese regels voor consumentenveiligheid “Bij een eventuele recall moet je binnen twee uur alle informatie over een produc t kunnen ophoes ten. Dat is bij onze Nederlandse kazen nooi t voorgeko men, maar bij z achte buitenlandse kazen komt dat pakweg eens in de twee, drie jaar voor. Dan moeten we alles vanaf de kaasmakerij in het buitenland tot onze eigen opslag en transpor t doorlich ten en kijken waar iets fout kan zijn gegaan.”
Het ERP-systeem houd t bij Treur Kaas alles bij. “De klantorder geef t via scanning de pickopdrachten voor de orderver zamelaar en laat zien welke merk naam moet worden aangeb racht . Elke avond genereer t het systeem de ritlijsten voor onze dr ie eigen au to ’s en de
een tablet mee, waarop hij de informatie en bestellingen ziet en bijhoudt wat de eventuele retouren zijn. Ook de fustregistratie
Business Central de fustmu taties, en in de loop van de nacht gaan de facturen erui t”, aldus Treur.
Het ERP-systeem bij Treur Kaas geef t ook inzicht in de voorraden. “Dat kunnen we niet meer op papier bijhouden”, aldus de algemeen directeur. Alleen al bij de Hollands e kazen hebben we een as sortiment van duizenden ar tikelnummers , elk met een eigen produc tieritme. Belang rijk onderdeel van de registratie is het unieke box- nummer, een leesbaar nummer met een overeenkoms tige barcode. Elke box in de produc tieruim te is geko ppeld aan het lotnummer. “Ons ERP Business Central houd t bij wat er met elke
batch gebeur t. Denk aan de tijdsduur van rijping en het moment dat de inhoud van een box is gekeerd en is overgezet op een andere box. We kunnen daar mee sturen op ouderdom. Va n vier weken voor jonge kaas tot een jaar voor oude kaas .”
Treur vervolgt : “Tegelijkertijd registreren we temperatuur en lucht vochtigheid in de rijpingsr uimten, zodat we weten wat daar gebeur t en eventueel kunnen bijs turen. Omdat rijpen een vitaal proces voor ons is , eigenlijk ons hele bedrij fsproces , hebben we een ag gregaat voor noodstroom geplaats t. Bij stroomui tv al word t het dieselag gregaat opgest ar t. Dat komt gelukk ig niet vaak voor Het mees t gebruiken we de machine als netwerk beheerder Stedin onderhoud verricht aan het tussenst ation hier vlak bij en we voorbe reid willen zijn op onderbrekingen in de energievoorzieningen.“
Het kaasbedrij f gaat op de ingeslagen weg door Treur vertel t over plannen voor een verbou wing : “We zijn plannen aan het ontwikkelen voor nieu wbou w van het kaaspak-
meer au tomatisering. Er is veel kortcyclisch verkeer met pallet truc ks tussen de rijpingsr uimten en de keerinst allatie. In de nieu wbouw willen we dat verkeer au tomatiseren. Technisch is er veel meer mogelijk Nu st aan er hekken om robots en traversewagens . Dat hoef t bij verdere au tomatisering niet zo te blij ven. Er zijn cobots gekomen, robots die veilig in dezelfde omgeving kunnen werken als mensen We verwachten dat we als eers te de dozen met kazen voor export met een cobot kunnen gaan palletiseren.” Wat sneller gerealiseerd is de digitalisering in de verkoop. “De verkoop is momenteel gebaseerd op telefonische verkoop en bestellingen die per mail binnenkomen. Maar we zijn bezig met klantenpor tals , waarbi j elke regelmatige afnemer zijn eigen assortiment kan inlezen en orders voor aanv ulling aan ons kan doorgeven. Daar mee zal de telefoon niet overbodig worden , want die blijft voor het beanwoorden van vragen, het geven van ad vies en om de betrok kenheid te houden. We blij ven een bedrij f dat nauw met de kaasverkoper s betrok ken wil blij ven”, beslui t Treur.
I“In de nieuwbouw will en we da t verkeer au toma tiseren”
evofenedex helpt bedrij ven bij het digitaliseren van transpor t, (inter nationale) handel en logistiek in magazijnen. Dan doen we door middel van ad vies over onder meer het verz amelen van data en het kiezen van systemen voor planning , orderver werk ing, materieelbeheer en export zaken. evofenedex is daarom aanwezig op de duo- vakbeurs IC T&Logistiek en Logistic a Next , die plaats vind t van 5 tot en met 7 november 2024 in de Jaar beur s Utrecht. Meer over onze ac tiviteiten daar is te lezen op pagina 27
Kunstmatige intelligentie, of AI naar de Engelse af korting, hang t als een wolk boven de komende editie van de Utrechtse vakbeurzen Logistica Next en IC T&Logistiek. Een overzicht van de snelle ontwikkelingen rond AI.
Er zijn AI-programma’s die ondernemer s helpen bij het ontwerpen van marketingmater ialen voor poster s en social media, eventueel met een video erbij. Door AI-s of tware kan ook de bakker of slager zijn computer vragen om sfeerbeelden voor zijn winkel te maken. Ook grote ad verteerder s ontdek ken de mogelijk heden. Zo waren het een paar maanden geleden de marketeers van Magnum -ijsjes die een AI-generator lieten werken voor vormgeving van een treinreis door heuvels. Bottomline van al deze ontw ik kelingen: het zal goedkoper worden virtuele mensen in een omgeving te presenteren dan shoots met levende modellen te organiseren.
Kun je met behulp van AI een beeld genereren van het magazijn van de toekoms t? Die vraag legden we voor aan fotografe
Het werd een leer zame zo ek tocht. De eers te dagen leverd e het beelden op van heftruck achtige voer tuigen met hefmasten of bestuurder splaat sen op prak tisch onmogelijke plek ken. Maar wat vooral opviel was dat de beeldgeneratoren gebruikmaken van beelden van oude donkere loodsen. Foto ’s zoals die te vinden zijn in gratis beeldver zamelingen zoals die van 50 0px en Unsplash
Fotografe Shima Zavareh liet AI-sof tware een toekoms tbeeld van het magazijn maken. Door de term ‘automatische mobiele robots op te geven kwam er een beeld tevoor schijn, maar of dit een reëel toekomstbeeld is?
Het result aat werd beter met de zoek tocht naar orderpickers en au tomatische mobiele robots (AMR ’s). Maar de AMR bleef mees tal een robot met ze s wielen of rupsbanden en werd niet het moderne voer tuig dat in magazijnen rondrijdt. Wel konden de beeldgeneratoren een redelijk accurate AMR samens tellen, met een grote grijper om dozen op te pakken
“A I is nu beter in het maken van sfeerbeelden met eten dan in het weergeven van industriële visies ”, aldus de fotografe. Een
slimme visie op de toekomst van het magazijn zat er niet in. Het maakt wel duidelijk dat er voor de makers van beeldbewer kende soft ware, zo als Adobe, geld te verdienen is met het gebrui k van de aan deze bedrij ven in de cloud toever trouwd e foto ’s
AI is als begrip nog maar net uit de doos , maar werd dit jaar al volop toegepas t in een mark t waar vele miljoenen euro's omgaan, namelijk die van de spor tver slag geving. De succes sen van AI in de verslaggev ing van de Olympische Spelen, voetbalwedstrijden en de Grand Prix- races werden half september besproken tijdens de media- en entert ainment vakbeurs IBC in Amsterdam. Bij veel aanbieders was monetization de aandacht strek ker: AI moet contentmakers helpen geld te vragen door fans langer vast te houden of content toe te voegen aan openbare informatie – techbedr ij f Microsof t was daar op de beur s heel duidelijk over Bij veel aanbieders van techniek draaide het op de beur s om au tomatisering en remotebediening. De tijd dat een Grand Prix werd verslagen door tientallen cameramensen is voorbij. De regiekamer bevind t zich nu op luchthaven London Bigg in Hill, waarbij gebruik word t gemaakt van remote bestuurde camera ’s lang s het circui t. Met
een klein cr isis team voor eventualitei ten. Die camera ’s op hun beur t zijn robots die door AI en machine learning zelf scherpstellen op het onderwer p dat ze volgen In de nagebouwde studio van Sony op de beur s was te zien dat ook biljar twedstrijden, verkoopprogramma’s en managementpresentatie s door een nieu we generatie camera ’s niet veel menskracht meer vragen. Ontw ik kelingen waarbij omroepbedr ij ven concur rentie kr ij gen van bedrij ven die dire ct via social media uitzenden.
MTot zover de creatieve wereld. Hoe zi t het met AI in de logistiek en internationale handel? AI is het tegen spionage aanleunend (automatisch) verz amelen , verwer ken en veredelen van informatie die in de cloud te vinden is. Produc tie- en handelsbedrij ven zijn leveranciers en gebruikers van big data in de cloud. De invoer hierbij is ster k geau tomatiseerd, gebruikmakend van barcodes , QR-codes en RFID -t ag s. De data worden op hun beur t geleverd door de aan het internet geko ppelde ‘thing s’
Sy stemen die de data gebruiken om plannen te maken, doen wat een expert doet Wordt AI gebruik t, dan kan de soft ware in korte tijd hoofd zouden kunnen zien. Dat maakt dat AI
Maar de AMR bl eef mees tal een robo t me t zes wielen of rupsbanden
een steeds grotere rol zal krijgen in het plannen van inkoop en voorraadbeheer. Maar het gaat ook op voor inspec tie en onderhoudsplannen voor machines en infras tructuur Bij de inkoop begint AI op te komen. In de beginjaren van McDonald ’s in Nederland was het verhaal dat klanten snel konden worden geholpen , omdat de onderneming bijhield op welke dag en op welk tijdstip er vraag was naar de verschillende producten. Zoiets doet een inkoopsysteem met AI ook. Een online supermarkt weet om tien uur ’s avonds wat ze morgen moet leveren, maar moet de produc ten dan wel al in huis hebben Door gebruik te maken van historische bestel-
niemand voor verrassingen te st aan. Online supermarkt Crisp wil op die manier de inkoop afstemmen op de vraag en daarmee de eigen verspilling van verse produc ten tegengaan. Dat is ook de boodschap van Erasmus Q- intelligence, een groep binnen de Erasmus Univer si teit Zijn forecastingtool
informatie gaat via drones , die in een korte tijd nauw keur ige beelden maken van constructies en metingen verrichten met sensoren. De informatie word t vergeleken met eerdere gege vens en data van vergelijkbare cons truc ties Anal yse van de grote hoeveelheid data leidt dan tot een onderhoudsplan
Wordt AI gebr uikt , dan kan de soft ware in kort e tijd pa tronen iden tificeren die mensen over he t hoof d zouden kunnen zien
FCas t helpt produc tie- en distributiebedrij ven van koel vers en ultraver s vroegtijdig inzicht te kr ij gen in de vraag naar produc ten. In een uitgave van het voormali ge evofenedex magazine gaf BFG Warehousing inzicht in het gebr uik van die tool voor inkopers Op basis van historisch e gegevens en door Erasmus verz amelde mark tinformati e ui t de cloud kan BF G accurate voor spellingen maken van de vraag naar producten in het as sortiment en nieuwe produc ten. De voorspellingen komen van Erasmus Q- Intelligence en worden uitgevoerd door de rekenser vers van de univer si teit.
Veredelen van verz amelde informatie is ook aan de orde bij de inspectie van brug gen, gebouwen en havens Het verz amelen van
Het Rotterdamse woningbedrij f Havens teder gebrui kt die techniek voor de onderhoudstoes tand van dakbedek king , gevels en kozijnen. Zo hoeven bewoners niet meer thuis te blij ven en houd t het woningbedrij f een goed beeld van zijn vast goed De voor spellende kant van AI is ook de basis van het in het Rotterdamse havengebied. Dit verkeersleiding ss ys teem moet dronever keer in goede banen leiden. Havenbedrijf Rotterdam schrij ft op zijn website er van uit te gaan dat onbemande en bemande drones de toekoms t zijn. Voor pakket vervoer, maar eerder nog voor politi e en brandweer, die met een bemande drone bij een calami teit in het havenbedrijf snel ter plaatse kan zijn. Drones van overheidsinspectiedien sten kr ij gen van de au tomatische luchtver keer sleiding to e-
AI kan bijdragen aan het af stemmen van inkoop op vraag.
een schip kunnen bemons teren of emis sies kunnen meten. Ook de bedrij ven in het havengebied gaan drones inzetten. Zo heef t Shell aangekondigd met een drone de zestig dr ij vende daken van opslag tank s te inspectere n. De inspec tie gebeur t nu tweemaal per week en vraagt veel tijd. Een drone kan de daken sneller inspec tere n. De au tonome drones waarover het Havenb edrijf schrij ft , hebben AI nodig om te kunnen vliegen. AI weet snel te reageren op turbulentie en obst akels. Die prak tijk si tuaties st aan in de cloud beschreven en kunnen worden verz ameld en veredeld
Voor spellen kan ook betekenen dat fouten in het verkeer kunnen worden voor komen. Dat is de toekomst van AI in het verkeer. Een vracht au to kan zelf ingrijpen als een ongeval op de loer ligt Alle as sist-s ys temen om een voer tuig binnen de strepen te houden of voor komen, zijn vroege voorbeelde n van AI
een bestemming aan te komen. Maar al vanaf het begin is het geen geheim dat de systemen de bouw stenen zijn voor autonoom rijdende vrachtauto’s. De Duit se sensorproducent Sick is , samen met de technische univer si teit in München, bezig om au tonoom rijden voorui t te helpen door de toepas sing van 3D -c amera’s in combinatie met machinelearningsof tware.
Die as sist-s ys temen worden gewoon. In de Europese veiligheidsverordening voor
Voor spel len kan ook be tekenen da t fout en in he t verkeer kunnen worden voorkomen
Linde werk t aan het voorkomen van heftruckongevallen
nieu we truc ks en bussen is de verplichting opgenomen dat zes systemen die de veiligheid dienen sinds juli dit jaar verplicht zijn. Ze houden de dode hoek , de bandenspanning en
ontw ik keld met behulp van AI. Zo hebben ze ‘geleerd ’ mensen te onderscheiden van andere obst akels die zich achter de v racht au to bevinden Om het aant al waar schuwing ssig nalen terug te dringen, kunnen de alarmins tellingen worden beperk t tot het moment waarop de v rachtauto daadwerkelijk in de richting rijd t waar mensen aanwezig zijn
Heftruck s met AI -camera
Ook in magazijnen komt de introduc tie van au tonoom rijdende voer tuigen dichterbij en dan niet alleen de relatief kleine automatische mobiele robots die de af gelopen jaren op vakbeurzen te zien waren. Het begint met ongevallenpreventie. Ongevallen met heftruck s voor komen, dat is de basisgedachte achter de nieu we Reverse As sist Camera, die heftruck maker Linde heef t aangekondigd. Door AI weet de heftruck dat het om een mens gaat , of een obst akel. Als de camera een mens in een hoek detecteert , horen die persoon en de bestuurder een waar schuwing ssig naal en gaat de truck au tomatisch minder snel rijden of stoppen.
Met behulp van een AI-achteruitrijc amera is het de heftruck die centraal st aat bij de veiligheid in magazijnen Veilig heid word t op die manier niet meer gedelegeerd naar mensen die moeten letten op akoestische signalen of de projec tie van blauwe of rode lichten of ge varenzones op de vloer. Met behulp van de camera is het de heftruck die uitk ijkt Door het algoritme richt de camera zich alleen op kritieke omst andigheden, aldus Linde. Di t om te voor komen dat truc kbes tuurders en magazijnmedewerker s ongevoelig worden voor (te veel ) waar schuwing ssig nalen.
Deze innovatie zal niet tot Linde beperk t blij ven. De Duit se producent van veiligheidssensoren Sick heef t onlang s een ui tbreiding aangekondigd van haar 2D - en 3D -c amerareeks met een ‘A I- gestuurde, 2D -v isie slimme camera ’.
Mensen zijn visueel ingesteld. Een schaalmodel of een virtuele impressie helpt bij het nemen van besluiten. Een techniek waar logistici mee te maken krijgen is de aan AI en machinelearning verwante innovatie ‘digital twin ’. Dit is een digitaal opgebouwde kopie van een fy siek systeem, dat nog het best te vergelijken is met een volledig digitaal schaalmodel van een produc tie-installatie, geautomatiseerd magazijn, voer tuig of samenges teld object Hierbij kan op af stand op elk onderdeel apar t worden ingezoomd op door stroming of voor controles vanwege onderhoud of storing.
Een goed voorbeel d hier van is het Nederlandse projec t ‘Transitioning towards re silient multimodal corridor s using digital twinning ’ van TK I Dinalog. Met behulp van digital twins word t gezocht naar manieren om de goederencorridor lang s het Twentekanaal robuus t te maken. De bedrij ven lang s de Twentse kanalen hebben de afgelopen jaren gezien dat klimaatverandering voor problemen met de binnenvaar t zorg t.
Logistiek zal een gebied worden waar bedrij ven met digital twins werken. Het werken met visualisaties van modellen moet laten zien wat er gebeur t als managers , technici of planners aan de knoppen van een logistieke sy steem draaien. Samen met AI zou een logistiek manager op die manier bijvoorbeeld ook een systeem van voorraadbeheer in een virtueel model kunnen gieten
Vervoer meer pallets
Realiseer kosten besparingen
Rijd minder kilometers
Geen lage pallets in uw transport Meer expeditieruimte
Flinke verbetering van uw milieu footprint
Een TMS, WMS of FMS word t gemiddeld elke zeven jaar verv angen. Bijvoorbeeld vanwege wijziginge n in het bedrijf of bij de huidige leverancier. Daar naast heef t de omgeving , bij voorbeeld de overheid, steeds meer invloed op de technische en func tionele eisen die aan een applic atie worden gesteld. Je moet je als logistiek bedrij f continu de vraag stellen of je au tomatisering nog wel toekomstbestendig is en aan de huidige eisen voldoet. En als dat niet zo is: hoelang kun je er nog mee werken en hoelang duren de zoek tocht naar en de implementatie van een nieu w systeem, wetende dat er een enor m tekort is in de IT-sec tor? Voor je het weet , ben je een paar jaar verder Veel gebruiker s van soft ware hebben een jarenlange rela tie met hun leverancier De eers te gebruikers werk ten nog met tapes en disket tes, maar nu st aat alles in de cloud, benaderbaar met tablet of smar tphone. De vraag is of je leverancier al die technische ontwikkelingen kan bijhouden en betalen. De geschiedenis leer t dat het vele niet gelukt is Het pakket zelf is niet al tijd de reden om te wisselen van leverancier Het kan ook gaan om een vers toorde relatie of dat nieu we medewerkers geen klik hebben met de leverancier. De gegevens in jouw ‘oude’ pakket moet je wel bewaren voor de toekoms t, bij voorbeel d om
plicht van ze ven jaar Of om vrachtbrieven te kunnen tonen aan de verzekeraar.
Ook de kr imp of groei van een bedrij f kan een reden zijn voor de aanschaf van een nieu w pakket . Stel dat je ineens een vestig ing moet openen in Engeland omdat jouw klant daar een
René Knapen is voorzitter van DALTI (Dutch Association of Logistics and Transport IT Suppliers).
vestig ing opent. Dan moet je mee, en dat betekent dat de applic atie Engels talig moet zijn, met tijdzones moet kunnen werken en met vreemde valuta moet kunnen omgaan Je kunt er voor kiezen om zelf een pakket te ontw ik kelen of voor maatwer k te gaan Veel bedrij ven – groot en klein – hebben maat werk in het verleden geprobeerd , maar uiteindelijk kiezen de mees te toch voor een st andaardpak ket dat goed aanpasbaar is aan hun proces. Dat is goedkoper en er komen, als het goed is , regelmatig update s, waardoor jouw systeem niet hoef t te worden aangepas t. St andaard heef t ook nadelen, want het pakket doet bijna nooi t voor 10 0 procent wat jij wil.
He t succes van een nieu w syst eem wordt gr ot endeel s bepaald door de voor bereiding
Vaak gaan bedrij ven op zo ek naar een systeem zonder vooraf duidelijk te weten wat ze zoeken en waaraan een systeem moet voldoen. Maar het succes van een nieu w systeem word t grotendeels bepaald door de voorbe reiding. Bezint eer ge begint Een zoek tocht en de implementatie van een nieu w systeem kunnen veel tijd in beslag nemen. Bij een implementatie die lang duur t, loop je ook het risico dat de techniek , wensen van klanten of wijziginge n in de organisatie niet meer in de pas lopen met de uitgangspunten waarop de initiële keuze is gebaseerd. Hulp nodig of vragen? Ik ontv ang je graag bij de kennis sessies van DA LT I op de beur s IC T&Logistiek.
Beel d
Pe te rs
Te ks t Guus
“A
Futurist Christian Kromme was 9 ok tober de belangrijkste spreker op de Dag van het Slimme
Magazijn, een evenement van evofenedex. Hij praatte daar met veel passie over toekomstige technologie, maar ziet wel graag dat de menselijke essentie behouden blij ft. “AI wordt zó over weldigend dat we er gewoon niet meer omheen kunnen.”
Een van de belangrijk ste ontwik kelingen in het magazijn van de nabije toekomst is volgens futurist Christian Kromme digitalisering “Met behulp van kuns tmatige intelligentie kunnen we nu apparaatjes maken die ‘voor zichzelf kunnen denken ’.
Apparaten die autonoom kunnen handelen, dingen autonoom kunnen ophalen van bepaalde plek ken en andere dingen kunnen wegzet ten. In distributiecentra zie je nu al allemaal van die orderpicking robots , die door het magazijn rijden en dingen in bakjes stoppen”, zegt Kromme En dan is er volgens hem de kuns tmatige intelligentie zelf De (AI) -technologie, die vele malen complexere processen kan automatiseren. “De oude automatisering stools redeneerden nog van ‘als dit gebeur t, doen we dat’. Maar als
het ook maar iets af week , liep het systeem meteen vast. Dan moes ten er toch weer mensen aan te pas komen. Maar met AI heb je het ander s-anders-anders-systeem (else-else- else op z’n Engels), waarbij er allerlei variaties zijn om een bepaalde opdracht op te pakken. En als het systeem een foutje maak t, kan het zichzelf corrigeren. De introduc tie van AI en zelfdenkende systemen in het hele logistieke proces gaat , denk ik , op heel veel vlak ken kosten besparen Denk alleen al aan de suppl ychains van magazijnen, met autonome v racht wagens , met autonome drones die pakketjes halen en brengen en vliegende drones die kunnen doen. In sommige landen zie je het al gebeuren, in andere landen wordt het nog door regelgeving beperk t”, aldus Kromme
Daarnaast moet volgens hem het internet of things niet worden onderschat “Pak ketjes krijgen een identiteit , waardoor het pakketje weet waar het ligt . Een pakket met versproducten in de supermarkt wéét hoe koud het in de koelwagen is gewees t, of de koelwagen voldoende heef t gekoeld of dat het op de tocht heef t gest aan. En als een pakketje verdwaalt in het magazijn, kan het zichzelf weer terugs turen naar de af zender. Dank zij RFID
pakketjes een soor t eigen besturing krijgen, ze worden intelligent. De chips die daar voor nodig zijn worden goedkoper, ze kunnen soms gewoon worden geprint in een sticker. Dus daar zie je dat er de nodige ontwik kelingen zijn. Ze zijn zeker nog niet aan de orde van de dag, maar je ziet wel dat de trends die kant op gaan.”
Kromme meent wel dat zakelijk Nederland wat conser vatief is , dus soms iets te veel vasthoudt aan oude waarden. “We hebben nog best veel oude logistieke systemen en oude infras truc tuur Kijk naar de binnenst ad van Amsterdam, daar zitten behoorlijke uitdagingen voor autonoom rijdende auto ’s en v racht wagens. In China of het Midden -Oos ten hebben ze veel meer de ruimte, daar zijn steden vanaf de grond af aan opgezet met dit soor t systemen in gedachten. Dan zie je dat dáár die ontwik kelingen veel sneller gaan. Met onze oude systemen duur t het wat langer voordat alles compatible is met de nieuwe wereld. Maar we moeten wél af van het idee dat we dingen doen omdat we ze al honderd jaar zo doen Het probleem bij een geavanceerde economie zo als in Nederland en andere Euro pese landen is dat we voor miljarden euro ’s in allerlei systemen hebben gestopt. Dat geld willen we eers t terugverdienen voor we aan een volgende generatie beginnen Het is echt een uitdaging om het oude los te laten en het nieuwe te omarmen”, stelt Kromme
Hij wijs t ook op de volgens hem te vaak onderschat te mogelijk heid van 3D -printing. Dat kan in de magazijnwereld voor een enorme omslag zorgen “Je ziet dat de eerste grote bedrij ven daarmee al aan het testen
zijn. Die gaan niet meer allemaal kleine onderdeel tjes over de hele wereld distribueren of op voorraad leg gen in het magazijn. Ze zorgen er gewoon voor dat onderdelen te printen zijn. De voordelen zijn enorm: je hebt al tijd de laat ste versie en je hoef t geen voorraadbeheer meer te doen. IKEA doet dat al; dat heef t de produc tie van bepaalde schroefjes , warteltjes en houder tjes gestopt omdat daar nog maar af en toe naar wordt gevraagd. Daar hoef je niet een hele produc tielijn voor in st and te houden, je kunt die onderdelen gewoon printen.”
3D -printen kan ook met grotere, complexe apparaten of voor werpen, weet Kromme. “In de bouw zijn ze bijvoorbeeld bezig met printbare kozijnen: je meet gewoon met een 3D -scanner het gat in de muur op en je print een kozijn dat daar gewoon kan worden ingeklik t. Je hoef t daardoor niet s meer op voorraad te houden en hebt geen produc tiefouten.” Dat er nog niet mass aal op dit soor t ontwik kelingen word t ingegaan is natuurlijk jammer, maar het verbaast Kromme niet “We vinden nieuwe dingen doen best wel spannend De best aande systemen hebben zich al bewezen, een nieuw systeem nog niet Dus waarom zou je daarop over st appen? Er zijn heel veel bezwaren om het niet te doen, tot er een moment word t bereik t waarop de nieuwe zijn geworden dat we er gewoon niet omheen kunnen.”
H“Het is echt een ui tdaging om he t oude los te laten en he t nieu we te omarmen”
Kromme ziet wat dat betref t een mooie overeenkomst tussen internet en AI “Toen in 2000 de internet golf op ons af kwam, zeiden heel veel bedrij ven: ja ja, we zien het wel, dat hoef t allemaal nog even niet . En kun je je nu een bedrij f voor stellen zonder internet? Nou, voor het logistieke proces en in het magazijn gaan we dezelfde kant op met AI Heel veel bedrij ven hebben nog weer st and tegen AI. Is dat wel betrouwbaar? Ze vinden het eng en griezelig. Maar op een gegeven moment
beter is Het word t zó over weldigend dat we er gewoon niet meer omheen kunnen. Kijk naar Amazon. Dat had in 2013 tussen de 750 en 1000 robots in dienst . Maar in zijn logistieke magazijnen waren dat er in 2023
“Pakketjes
kunnen een soor t eigen besturing krijgen, ze worden intelligent” (beeld: Adrian Kuiper s)
Omdat het aanvragen van meer is dan alleen een papiertje invullen met de gevraagde gegevens.
Wij bieden u:
• Deskundige verzorging van ontheffingen en begeleiding uitzonderlijk vervoer in heel Europa
• Verkenning reisroutes
• Tijdig waarschuwen bij verlopen langlopende ontheffingen
• Ruim 35 jaar ervaring
• Dag en nacht bereikbaar
Bel eens voor een vrijblijvende offerte en verbaas u over ons uitgebreide dienstenpakket.
Christian Kromme nam zijn publiek mee in de toekomst tijdens de Dag van het Digitale Magazijn bij evofenedex (beeld Dennis Bossaert).
dus 750.000, gewoon omdat die robots betrouwbaa r en goedkoop zijn. Je hebt geen heel team van ingenieurs meer nodig om ze te programmeren. En als er een kleine wijziging is , vertel je dat die robot gewoon. Daar komt nog bij dat pakketjes in het magazijn straks zelf kunnen ze ggen: hee, hallo, ik lig hier op het schap en je moet mij hebben. Er is communicatie mogelijk tussen pakketje s en robots. In het verleden pakte de robot wel een doos , maar wist-ie niet zeker wat er in zat. Dat is nu allemaal anders; disr upties en vers toringen komen niet meer voor, systemen worden goedkoper, beter en
logistiek proces al zien dat er iets mis is met een doos , haal t hij zichzelf uit de roulatie, waardoor zo ’n beschadiging niet pas ergens onderweg in het busje word t opgemerk t. Of, nog
“Zie he t maar al s een st oomtrein tje. Nou, AI is, al s je die vergel ijking door tr ek t, een tgv”
Zoals ook het toezicht in magazijnen grote sprongen maak t. Kromme: “Vroeger, maar ook nu vaak nog, hing daar gewoon een camera en moes t iemand van de bewaking regelmatig naar het beeld er van kijken. Als er iets fout ging , moes t zo ’n persoon in ac tie komen: ‘Hee, er gaat iets mis, we moeten optreden!’ Dat hoef t niet meer, je kunt AI ook trainen waardoor het systeem ziet : daar bij stelling 7 is een doos stuk Vervolgens word t geregeld dat die doos het distributiecentrum niet verlaat. Amazon is daar al mee bezig; als ze in het
Kromme beseft dat niet elk mk b- bedrij f met een eigen magazijn meteen enorme invester ingen kan doen in AI of 3D. Maar een begin maken met handige apps kan zeker ge en kwaad, stel t hij. “Er komen apps aan die het mogelijk maken dat je
precies vertel t wat je op voorraad hebt Bouwbedr ij ven die grote hopen zand en gr ind hebben liggen en daaromheen lopen met een camera die zelf schat hoeveel kuub daar ligt Dat zijn ook voor kleinere partijen intere ss ante ontw ik kelingen, die straks ook op een iPhone of een mobiel tje beschik baar zijn.”
Kortom, de boodschap van Kromme is duidelijk: ga aan de slag met nieuwe technieken ”Ik snap best dat mensen nog wat in de weer st and schieten en dat ze denken: jaja, het zal wel mijn tijd wel duren. Maar kijk eens naar het internet Di t hebben we allemaal omarmd en het heef t r uim tw intig jaar geduurd voordat internet op stoom kwam Zie het maar als een stoomtreintje. Nou, AI is , als je die vergelijking door trek t, een tg v. Een hogesnelheidstrein die je, als je hard kunt rennen op het perron, nog net kunt halen. Als je ‘m mist , is-ie gewoon weg. En dan word je als klein bedr ij f verv angen door de Amazons van deze wereld, dat soor t grote ketens Kijk dus kritisch naar jezelf, vraag je af wat je toegevoegde waarde is en waarom je als bedrij f best aat. En vraag je vervolgens af hoe je die toegevoegde waarde kunt uitbouwe n en welke technologie je daar bij nodig hebt .”
Te ks t Beel d
werk vloer. Want ruimte kost geld, net als vervoer van lucht. Makers van interntranspor tmiddelen en andere logistieke producten spelen op di t soor t problemen in.
Slimmer werken in de logistiek. Jaar lijk s verschijnen er aardig wat oplossingen op de mark t om dat voor elkaar te kr ij gen. Volgens desk undigen vallen er een aantal innovaties op. Zo is er de MOVE MA X, waardoor lage pallet s beter kunnen worden gest apel d en
v racht au to ’s minder leeg hoeven te rijden. En
EX V iGo, waarme e in het magazijn nog
Om met de MOVE MA X te beginnen, dit produc t is gloednieuw Volgens Gerard Konijnenberg , bedenker van het slimme pallet st apelsysteem, is het onts taan uit een stuk je fr us tratie. “A ls logistiek planner zag ik dat er veel lucht wordt vervoerd. Lage pallet s die zo in een vrachtauto worden gezet. Ik dacht: dat moet slimmer kunnen.” Na een aant al jaar met het idee te hebben rondgelopen, kwam er vorig jaar een eers te protot ype van het st apelsysteem voor laagbeladen pallet s. “A lle pallet s tot een meter hoog te kunnen worden gest apel d tot een hoog te van 2, 25 meter. Er is dus ruimte voor twee of drie pallet s, tot een gewicht van 18 00 kilo.”
Ui t di verse pilots en testen is gebleken dat de MOVE MA X ze er waardevol is “Inmiddels
aldus Konijnenberg. “Het blijkt in de prak tijk te werken zo als we hadden bedacht, namelijk
makkelijk worden aangepas t aan de hoog te
produc t te komen is een hoop werk verzet “Dat was pi ttig en het was echt niet altijd eenvoudig. Toch heb ik er al tijd vertrouwen in gehouden en doorgezet. En het is meer geworden dan ik dacht, want het is nu zo stev ig en veilig dat het ook kan worden gebruik t als tijdelijke magazijnstelling.”
Door wet- en regelgev ing rondom CO 2 -
teko rt en door de stij gende dieselprijzen word t lucht vervoeren steeds onaantrekkelijker “T ien jaar geleden was de noodzaak dit te reduceren veel minder Nu moeten bedrij ven daar wel over gaan nadenken en handelen De MOVE MA X kan het aant al
tussen verschillende distributiecentra. We bieden het produc t zowel te huur als te koop aan”, aldus Konijnenberg.
Een ander opvallende innovatie die de magazijnwereld kan veranderen is de geau tomati -
ST ILL. Dank zij de eenvoudige inbedrij fs telling ssof tware kunnen ook bedrij ven die niet veel intern transpor t hebben eenvoudig de eers te automatisering ss tappen ze tten, zo zegt de fabrikant. Di t jaar won de innovatie een IF OY Award. De toekoms t voor deze
“Tien
machine word t veelbelovend genoemd. Frank Müller, senior vicepresident Sales & Serv ice Business Development bij ST ILL, is dan ook trot s op het model: “Ook voor bedrij ven met kleine vloten word t proces au tomatisering steeds relevanter. Daarom hechten we veel belang aan beschikbaarheid en gebruiks-
zijds. De ST ILL EX V iGo is het slimme antwoord op deze
“Als logist iek pl anner zag ik da t er veel luch t wordt vervoerd ”
De EX V iGo van STILL is enorm wendbaar en is gemakkelijk te gebruiken
De EX V iGo is het eers te geautomatiseerde voer tuig van ST ILL dat op industriële schaal in serie word t geproduceerd. Daar naast is de truc k gebaseerd op een modulair concept en dat bied t voordelen voor de klant. Daardoor is de vloot schaalbaar te maken bij bijvoorbeeld groei of seizoensinvloeden. De machine is snel en eenvoudig in gebruik te nemen met behulp van de bijbehorende soft ware. Serv ice en serv iceconcept, aldus de fabrikant. Hier mee hebben serv icemonteurs onder andere toegang tot de digital twin van elk af zonderlijk voer tuig voor een precieze diagnose en probleemoplossing. Daardoor kan de operatie snel worden herv at
Telefoon: +31(0)70 399 00 00 kennisknooppunt voor logistiek (adver tenties)
Hoe kom je erachter welk transpor tmanagementsys teem het best past bij je organi satie?
Duynie kon, met wat advies van evofenedex , een goede keuze maken voor de toekomst.
Niet alleen het juis te pakket is daarbij belangrijk , maar ook draagvlak in de or ganisatie en een ‘klik’ met de leverancier.
“Belangrijk is om de juis te stakeholders in de organisatie bij het projec tteam te betrekken”
Een goed werkend transpor tmanagementsysteem dat aansluit bij de wensen en processen. Dat was kort gezegd de uitdaging waar Duynie zich voor zag st aan zo ’n twee jaar geleden, toen het besloot een digitalisering sslag te maken. Het bedrijf is toonaangevend in het creëren van nieuwe waarde voor partners en het milieu door co -producten te verwerken tot nieuwe produc ten en toepas singen. Op verschillende locaties in Europa is het bedrij f ac tief, met in Nederland en Engeland een eigen wagenp ar k van tientallen vrachtau to ’s “Het wagenp ar k is niet onze co rebusiness en doel is dan ook niet om het wins tgevend maken”, legt projec tmanager Supply Chain Marleen Middeldorp uit. “Maar ciënter maken en verduurz amen.”
Een aantal jaar geleden begon Du ynie met het projec t OneDuy nie, een traject om alle losse digitale systemen te integreren Middeldorp: “Doel is om voor alle processen in het bedrij f dezelfde data te kunnen gebruiken. Dat helpt ons om te kunnen groeien en te verbeteren. Daar voor kozen we Microsof t Dy namics als enterprise resource planning (ERP) en dat werk t goed Tegelijk kozen we ook voor een transportmanagement systeem [van een andere
aanbieder, red.] om alle transpor ten te plannen, zowel van het eigenwagenpar k als van uitbesteed transpor t.”
Maar Duynie liep tegen di verse uitdagingen aan, wat er voor zorgde dat het met dat TMSpakket niet de gewens te verbeter slagen kon te kunnen uitvoeren hebben we gekozen op zoek te gaan naar een andere oplossing.”
Besloten werd om een projectteam op te zetten vanuit een dwar sdoorsnede van de organisatie, tot aan de werk vloer in de di verse Euro pese landen toe. “In samenwerking met het projectteam van IC T besloten we het projec t op te knippen in twee fasen. In de eers te fase gaan we het oude pakket elimineren en zetten we gezamenlijk de minimale eisen voor het volgende pakket op een rij, zo dat het bij ons proces past Door een brede door snede van het bedrij f er bij te betrek ken, hebben we van begin af aan gezorgd voor draagv lak voor het nieuwe pakket . In fase twee kijken we vooral naar wat we nodig hebben om ook voorui t te kunnen in de toekomst op het gebied van au tomati -
Om een nieu w, passend TMS- pakket te vinden nam Middeldorp cont ac t op met pro-
jectmanager Digitalisering Anneloes van Klaveren van evofenedex. “We hadden behoef te aan een onaf hankelijk, ex tern iemand die meek ijkt of wij niet s over het hoofd zien en die ad vies kan geven waar nodig. Al snel kwamen we erachter da t we de minimale requirements voor het plannen van uitbes teed transpor t in ons ERP- pakket zouden kunnen implementeren Maar voor het eigenwagenpark bleek dat best lastig te zijn. Met behulp van Anneloes hebben we gekeken wat voor soor t TMS we dan eigenlijk nodig hebben. Dat was nu ttig , want we wisten door er varingen uit het verleden dat in verkooppratjes gouden bergen worden beloofd. Daar moet je doorheen kunnen prik ken.”
“Doel is om voor al le pr ocessen in he t bedrijf dezelf de da ta te kunnen gebruike n”
Met de ad viezen ging Duynie aan de slag “Uiteindelijk bleven er drie soorten TMS- pakket ten over die bij ons zouden passen. Dat was pret tig vanwege de vele opties die er zijn en het zorgde er voor dat we ons konden focussen Bij de drie pakket ten kwamen uiteindelijk ze ven aanbieders uit de bus die bij ons kunnen passen Die bedrij ven hebben we een dr ie aanbieders van over die wij intere ss ant vonden.”
Alle drie de aanbieders kwamen een demons tratie geven bij Du ynie, legt Middeldorp uit. “Dankzij alle ad viezen waren we gewapend met vragen en konden we doorvragen bij de presentaties. Dat resulteerde in twee aanbieders waar wij vertrouwen in hadden Om daar tussen te kiezen moes ten we volgens Anneloes eens gaan kijken bij een klant van beide aanbieders. Dat is een st ap die vaak word t overgeslagen, maar die ik ontzet tend waardevol vond Je kunt dan echt een kijk je nemen in de keuken en zien hoe het TMS bij een ander in de praktijk werk t. Dan kun je ook zien of een systeem echt in de praktijk aansluit bij jouw behoef ten.”
Volgens Middeldorp was er bij beide pakket ten een goede klik met de leverancier. “Je wilt gewoon geholpen worden als iets niet lukt of als het vastloopt. Dan wil je bijvoorbeeld iemand in Nederland kunnen spreken die je kent en die met je meedenkt en niet een helpdesk in India of zo. Tijdens de bezoeken bij de klanten van de leveranciers konden we ook dat soor t vragen stellen. Daar kregen we de bevestig ing die we zochten, namelijk dat het met de serv ice gewoon goed zit.” Middeldorp heef t de bezoeken en het gehele trajec t samen met de busines s-analist van de IC T-afdeling gedaan. “We hebben bij die bezoeken screenshot s gemaak t en vervolgens alles besproken met de transpor tplanner s. Die konden zich
nog wel een keus maken. Het ene pakket draaide op een server op kantoor, het andere was een Saas-pak ket, soft ware die draait in de cloud We besloten te gaan voor het laat ste, omdat dit naar ons gevoel meer klaar is voor de toekomst .”
Inmiddels word t er hard gewerk t aan het implementeren van het pakket “We kunnen dit goed koppelen aan ons ERP-systeem en we zijn druk bezig met testen en inrichten. Wat ik ook pret tig vond aan deze leverancier is dat ze bij de demons tratie hier op kantoor naas t een verkoper een de veloper stuurde. Dat maakte het gesprek erg pret tig en hierdoor voelde het niet als een verkoopgesprek , maar als een gesprek over mogelijkheden en oplossingen.”
Ook nu nog loopt Middeldorp tegen zaken aan waarover ze cont ac t heef t. “Ze reke nen geen meer kosten voor ex tra modules, maar bouwen die dan voor alle gebruiker s. Dus dat
de soft ware lastig te plannen. Samen kwamen we tot een simpele oplossing en die is straks beschikbaar voor iedereen. Dus dat is win-win.”
Ook op de werk vloer word t er uitgekeken naar de implementatie. “Ik hou de planners op de hoog te van de laat ste st and van zaken. Voor het einde van het jaar moet iedereen over zijn, want dan is het einde oefening voor het oude TMSsysteem. De rest van Euro pa haken we ook aan, zo dat we straks overal op dezelfde manier werken.” Dat er met veel vertrouwen word t uitgekeken naar de koms t van het nieu we TMS heef t ook te maken met het proces “We hebben gezamenlijk met alle vertegenwoordigers v anuit de businessgroepen het plan ontworpen en zijn gezamenlijk bezig met de ui trol Ieder projec tteamlid is verantwoordelijk voor zijn eigen regio en zorg t dat die betrok ken is bij het proces. Dat resulteer t in een goede samenwer king , eigenaarschap en draagvlak ”, aldus Middeldorp
Tot slot heef t ze twee goede ad viezen voor bedrijven die worstelen met dezelfde digitale uitdaging. “Het eers te is om de juis te st akeholders in de organisatie bij het projec tteam te betrek ken. Dat vers terk t het draagv lak en maak t de keuze uiteindelijk beter. Het tweede ad vies is om niet alleen naar het pakket en de soft warematige kant te kijken, maar ook naar de bredere samenwer king met de leverancier Het moet écht voelen als een partnership.”
Meer informatie
Bedrij ven die hulp nodig hebben bij een uitdaging rond digitalisering kunnen terecht bij de expert s van evofenedex Hier voor kunnen ze cont ac t opnemen met onze ledenser vice: evofenedex.nl/ ledenser vice. Sc an de QR- code voor meer informatie over digitaliseren en over onze diensten op dat gebied
“Dankzij al le adviezen waren we gewapend me t vr agen en konden we door vr agen bij de pr esentat ies”
evofenedex is dit jaar als kennispartner weer volop aanwezig op de IC T&Logistiek en Logistica Next. Tijdens deze duo-vakbeurs laten we zien welke kansen er voor bedrij ven via digitalisering en innovaties zijn. Bezoekers van de driedaagse beur s kunnen ons en onze partners vinden op diverse locaties.
5 november, theater #8
(Duurz ame & Veilige Logistiek, hal 7)
11.30-12.0 0 uur: Jouw stappenplan naar een gezond en veilig magazijn
7 november, theater #8
(Duurz ame & Veilige Logistiek, hal 7)
10.0 0-10.30 uur: Via technologie naar veiligheid in je magazijn
13.45-14.15 uur: Veilig vervoeren en opslaan van lithiumbat terijen (PGS 37-2)
7 november, mainst age Logistics Arena, hal 7
12.15-12:45 uur: Albert Heijn: veiligheid is elke dag prioriteit Voor iedereen
6 november, theater #5 (Digit ale Transformatie)
13.0 0-13.30 uur: Verandermanagement toepas sen voor succes volle digitalisering
5 & 7 november, theater #3 (Logis tieke Automatisering )
11.30-12.0 0 uur: Toekomstbestendig magazijn met automatisering en robotisering
Om de digitale transitie ex tra kracht bij te zetten, werk t evofenedex samen met het minis terie van Infrastruc tuur en Waterstaat (IenW) en Logis tiek Digitaal De expert s van evofenedex kom je daarom ook in de stands van IenW en Logistiek Digitaal tegen.
Johan Kerver, manager Digitalisering bij evofenedex: “Samen kunnen we nog meer betekenen voor bedrij ven
bij hun digitale transitie en bij het delen van data in de logistieke keten. Digitale transitie en datadelen zijn en blijven belangrijke randvoor waarden voor een veerk rachtig en duurzaam goederenvervoer, nu en in de toekomst.”
IenW laat op zijn podium in diverse sessies zien op welke wijze het samenwerkt met (markt)par tijen om de digitale transitie te onders teunen. Instanties en initiatieven, gelieerd aan het ministerie, zullen verschillende prak tijkcases presenteren om te tonen welke mogelijk heden er zijn om met IenW samen te werken. Na elke sessie worden bezoekers uitgenodigd in de netwerkfoyer om kennis te maken met de medewerkers van IenW, om vragen te stellen en om eventuele nieuwe ideeën te bespreken.
Logis tiek Digitaal verzorgt kennissessies over bijvoorbeeld slimme soft wareselectie en het belang van een Digi-coach in je bedrijf. Meer informatie hierover op Logistiekdigitaal.nl/ict-logis tiek-2024.
Tot slot heef t evofenedex een eigen stand (09.b011) op de IC T&Logistiek, waar onze expert s bezoekers de weg wijzen in het woud van logistieke oplossingen. Zij kunnen vertellen hoe je partners vindt die kunnen bijdragen aan het behalen van je logistieke doelstellingen Ook kunnen ze tips geven hoe je als bedrijf succes vol een digitalisering sslag maak t. Verder beantwoorden ze graag vragen over de diensten en de community ’s van de vereniging. Kom dus zeker even
grijpmachine kunnen bezoekers hun geluk op de proef stellen en zo een leuke gimmick ontvangen.
IC T&Logist iek, st and evof enedex (09.b011)
De duo-vakbeurs
IC T&Logistiek en Logistic a Next vind t van 5 tot en met 7 november plaats in de Jaarbeurs Utrecht. Meer informatie en aanmelden via de QR- code
Meld je gratis aan voor IC T&Logistiek en Logistic a Next via de QR-code.
Te
Wie veel repeterende handelin gen in zijn magazijn heef t, kan over wegen om een robot in te zetten. Maar ook een personeelstekort of ruimtegebrek kan een reden zijn erover na te denk en. Robots worden steeds betaalbaarder, maar ga niet over één nacht ijs, waarschuwt magazijnexpert Arjen Lager weij van evofenedex.
“Er
zijn ook al robots te krijgen voor 20 000 euro, die goederen van de ene naar de andere kant van het warehouse kunnen brengen”
Wanneer loont het om robots in te zetten en wanneer niet? En hoe kom je daarachter? Het zijn vragen die magazijnexpert Ar jen Lagerweij van evofenedex regelmatig van bedrij ven kr ij gt . En als je kies t voor robots , waar moet je dan op letten en welke soor t is dan nodig? “Het belangrijk ste is om eers t goed je operatie in kaar t te brengen”, zegt Lagerweij. “Zijn er repetere nde handelingen? Hoeveel en hoe vaak is dat dan, en wat zijn de toekoms tplannen? Regelmatig kom ik bij bedrij ven die zeggen dat ze graag een robot willen inzetten, maar geen idee hebben waarom Als je dan verder gaat kijken, blijkt
een andere oplossing beter.”
Als de processe n eenmaal in kaar t zijn geb racht , is het volgens Lagerweij belangrijk te kijken naar de mogelijkheden die er zijn en de reden waarom je robots wil inzetten “Een teko rt aan geschikte ar beidsk rachten kan een goed argument zijn, maar ook een gebrek aan r uimte. Denk aan een systeem als Au toStore, waarbij de goederen in bakken worden opgeslagen en op verzoek naar het orderpicks tation worden gebracht . Dat
scheel t tijd bij picken en lopen, en bespaa rt r uimte. Maar dan moeten de goederen wel in een bak van 60 bij 40 cm passen.”
Naas t r uimte en personeel zijn er nog andere argumenten voor de inzet van robots te bedenken, schets t Lagerweij. “Robot s maken geen fo uten, dus worden fouten gereduceerd. Ook is het een stuk ergonomischer, want personeel hoef t niet te klimmen en te bukken om spullen te tillen. Ook wat duurzaamheid betref t is het guns tig, want een Au toStore- robot verbruik t minder stroom dan een stof zuiger. Een st apelaar of heftruck gebruikt veel meer energie. Maar het belangrijk ste argument is misschien nog wel het verhogen van de klantwaarde. Want minder fouten en een goedkoper proces beteke nt dat klanten tevredener zijn.”
Lagerweij tekent daar wel bij aan dat een robot om een forse invester ing vraagt “Denk alleen al aan het neer zetten van het systeem en het inregelen van alle soft ware. Zeker in het geval van Au toStore is dat een forse klap geld. Maar er zijn ook al robots te kr ij gen
voor 20. 000 euro, die goederen van de ene naar de andere kant van het warehous e kunnen brengen. Dat scheel t een hoop geloop en is al voordeliger dan een medewerker Het is dus echt af hankelijk van de si tuatie en het proces welke robot een aanvulling is op de operatie. Voordelen zijn wel dat als de operatie groeit, je makkelijk kunt opschalen door er meer in te zetten en dat je er varing opdoet met nieu we technologie.”
Op andere plaatsen in het magazijn gaat de robotisering ook door “Er komen steeds meer robots op de mark t die zelf kunnen picken De robot leer t zichzelf aan hoe hij een produc t uit de bak kan halen en dat in een andere bak kan leggen, waarna het door een andere robot weer naar de orderver zamelplaat s word t gebracht De ontw ik kelingen gaan op dit gebied erg snel, al zit de beperking vaak nog wel in de snelheid. Zeker in een magazijn waar ook mensen rondlopen, moet worden voldaan aan de machinerichtlijn en dat beteke nt een lagere sn elheid.” Op het dock rukken de robots ook op. Er zijn
al systemen die medewerker s helpen goederen slimmer uit de cont ainers te halen. Dat kan gaan om een robotarm als tilhulp, maar de ontw ik kelingen gaan wat dit betref t snel Lagerweij: “Er zijn al robots die volledig au tomatisch met behulp van zuignappen dozen
“Robot s maken geen fout en, dus worden fout en ge reduceer d”
ui t de cont ainers halen. Daar komt geen mens meer aan te pas. Dat werk t nog niet al tijd goed, want een luchtdoorlatende of beschadigde do os is een uitdaging. Verder worden verpak king smachines steeds slimmer. Je legt het pakket op de band, er word t een scan gemaakt en de juis te doos met adress ticker gaat erom.”
RNaas t het hebben van een goede businesscase is durf een belangrijke factor, cons tateer t Lagerweij. “Veranderingen op de werk vloer zorgen voor weer st and; de HR-afdeling ziet een uitdaging in het vinden van het juis te personeel, de directeur vreest dat de invester ing niet wordt terugverdiend en bij sales is er tw ij fel of de operatie goed blijft gaan. Dat vraagt nogal wat van de logistiek manager. Toch heb ik voorbeelde n gezien, waar bij lef tonen en door zetten goed ui tpak ten. Zo kwam ik een keer bij een bedrij f waar van de directeur zei: ‘Ik wil een Au toStore.’ Ik ging rekenen, maar constateerde dat de terugverdientijd bij dezelfde of lichte groei boven de tien jaar zo u komen. De dire cteur hield echter vol, want hij had een visie, namelijk een groei van tientallen procenten per jaar Het systeem st aat er nu, en het bedrij f groeit als kool Dus een investering kan ook als vliegw iel dienen. Kortom, er zijn veel factoren die komen kijken bij het wel of niet kiezen voor een robot.”
Op de IC T&Logistiek en Logistic a Next is evofenedex met desk undigen aanwezig om ad vies te geven over welke st appen een bedrij f kan zetten als het gaat om robots Niet op de beurs aanwezig? Onze ad viseurs st aan het hele jaar klaar om leden te helpen Zie hier voor onze website.
d
Te ks t en beel
Betaalde content
Logistiek gaat digitaal. “Transport is onderdeel van logistiek en volg t die digitale beweging ”, cons tateer t Roeland Bron van soft wareontwikkelaar MendriX tijdens een bezoek aan het distributiecentrum van Bakkers Brigade.
”Het principe is dat de transpor tpartners in de middag onze orderdata ontvangen en daarmee hun routes plannen”
“Digitalisering van het weg transpor t, dat is wat we bij MendriX doen”
Zeker voor producente n en groothandels geld t dat ze hun planningen en produc tieprocesse n in hoog temp o digitaliseren. Verv oerder s gaan daar in mee. “I edereen is voor zijn eigen bedrij fs voerin g af hankelijk van eigen digitale planningen en he t inzicht in de planningen van de part ners . Daar komt zeke r ook bij dat inzicht in de CO 2voet afdruk van logist iek voor bedrij ven belangrijk is geworden . Dat is bij ons een punt van innovatie in he t TMS [t ransport management systeem] ”, merk t Roeland Bron op Als solution architec t bij Mendri X denk t hij na over de richting van de ontw ik keling van transpor tmanagemen tsys temen. “We gaan de CO 2 -b erekeningen online beschikbaar maken en lopen daar me e voorui t op plat formen die di t achteraf kunnen rapportere n.”
Beter monitoren
Een van de gebruikers van transpor tsof tware MendriX TMS is Bakker s Br igade, leverancier van brood en banket aan horeca, overheidsdiens ten, zo rg instellingen en cateraar s, met een bakker ij in Ouderker k aan de Amstel en een distributiecentr um in Amsterdam Wester poor t. Ook logistiek manager Roberto Ar ts merk t dat klanten
naar de mogelijkheid van CO 2 -overzichten vragen: “Dat is een volgende st ap.”
Bakker s Br igade koos een paar jaar geleden voor profes sionele digitalisering van het transpor t. Volgens Ar ts allereer st om inzicht te kr ij gen in de emballages troom en daar na
moni toren. Hij legt uit dat de mees te klanten tot in de middag kunnen bestellen en in de avond of de volgende dag vroeg in de ochtend geleverd kr ij gen. “Dat kunnen we doen omdat onze bakker ij op basis van historisch e verkopen produceert en samenwer kt met collegabak kers.”
Over de logistiek vertel t hij dat de mees te broodjes af geleverd moeten zijn voor het ontbij t in hotels begint De eers te ‘rou tes’ gaan daarom al vroeg rijden “Horecag roothandels door het hele land ontv angen hun bestellingen tussen 22.0 0 ’s avonds en 1.00 uur ‘s nachts Di t doen we voor een groot gedeel te met eigen vervoer. ‘s Nachts beleveren we ook de acht hubs van onze transportpartners , verspreid over het hele land. Het principe is dat de transpor tpar tner s in de middag onze orderdata ontv angen en daar mee hun routes plannen. Op basis van hun geretour neerde routeplanning gaan wij orderpicken”, aldus Ar ts
Bron van MendriX cons tateer t dat bij Bakker s Br igade waardering is voor de transpor teur s die regionaal waarde toe-
grootte van het transpor tbedrijf, maar veel meer de kwalitei t die ze leveren. Die kwalitei t zi t ook in de mate van digitalisering en dat ze mee willen met de digitale ambi ties van Bakker s Br igade.” Ar ts merk t daarover op: “W ie in de logistiek mee wil gaan, moet digitaliseren. Dat vragen onze klanten van ons en wij vragen dat van onze transpor tpar tners Veel van hen gebruiken MendriX TMS, dat wij zelf steeds verder in ons logistieke proces zullen integreren.”
Ook met andere bakker s is Ar ts daarover in gespre k. “Vorig jaar zijn we overgenomen door de Top Bakker s Groep en op het gebied van logistiek zie ik voordelen voor alle regionale partijen Dropdichtheid vergroten optimaliseer t ons logistieke netwer k verder.”
“Dig it aliser ing van het wegtransport , dat is wat we bij MendriX doen ”, aldus Bron “Dat gaat veel verder dan het verdelen van lading over de beschikbare voer tuigen en het plannen van de ri tten Onze klanten willen weten w anneer zendingen zijn afgeleverd en
facturatie kan volgen en wat de CO 2voet afdruk zal zijn. Of wanneer er oponthoud optreedt . Een TMS moet ook snel en eenvoudig inzetbaar zijn voor de kleine vervoerder De soft ware as a service -aanpak maakt st ar ten eenvoudig.”
Goede integreerbaarheid maakt koppelen snel haalbaar “Dat aver zameling en datadeling in de keten kunnen en mogen dus
“We gaan de CO 2-ber ekeningen onl ine beschikbaar maken”
geen is sue meer zijn. Het zijn juis t data die nodig zijn om digital tw ins [zie ook pagina 15 van deze Logistic x, red.] te creëren om de AI-voorspelling goed tot zijn recht te laten komen. Di t lijken concepten van de toekoms t, maar ze zijn nu al actueel”, aldus Bron “In logistieke ketens gaat AI voorspellen waar de disrupties plaats vinden om vervolgens te ad viseren hoe te handelen Want laten we wel wezen, een ontbij t of lunch verdient de versproduc ten van de Bakker s Br igade.”
WEigen vervoer voor levering aan grote afnemers en transpor tpartners voor verdere distributie.
Neem deel aan de inspirat iesessie ‘Droom AI , Doe Digitalisatie’ van MendriX op de beur s IC T&Logistiek.
Evenement • Veenendaal
Beur s • Utrecht
De duo- vakbeurs IC T&Logistiek en Logistic a Next is dé ontmoeting splaat s voor technologische innovaties in de logistieke sector en vind t plaats van dinsdag 5 tot en met vr ijdag 7 november in de Jaar beur s Utrecht.
Evenement • Utrecht
vakopleiding • Utrecht
Vakopleiding • Zoeter meer
Evenement • Zoeter meer
Het hoofdthema van dit evenement is de wijzigingen in het ADR die per 1 januari 2025 van k racht worden Voor ondernemingen die te maken hebben met het vervoer van gevaar lijke
lezen kans om de bedrij fsproces sen goed onder de loep te nemen. Er zijn kennissessies waarin prak tische tips en inzichten worden gedeeld over onder meer de PGS 15 (nieuwe stijl), de opslag en het vervoer van lithiumbat terijen,
Omgeving swet
Cursus • Zoeter meer
Leidinggevenden gebruiken di verse leider-
si tuatie. In deze prak tijk gerichte training st aat de vraag wat leidinggeven inhoud t centraal, evenals welke taken en rollen leidinggevenden kunnen verv ullen
Cursus • Utrecht
Regio- evenement • Hengelo
Cursus • Utrecht
Work shop • Utrecht
Evenement • Zoeter meer
Cursus • Eindhoven
Basisopleiding • online
Cursus • Zoeter meer
Cursus • Zoeter meer
Evenement • Berkel -Enschot
Na een succesvolle eers te editie in de Haar lemse Jopenker k hebben we wederom een sfeervolle locatie gevonden en een inspirerend programm a samenges teld voor de tweede editie van het Exportcafé. Deze meeting voor exportprofes sionals is exclusief voor leden van
Bierbrouwerij de Koning shoeven-La Trappe Trappist in Berkel -Enschot
Congestie in havens wereldwijd, een vroeg piek seizoen met historische volumes en containerprijzen voorbij 10.0 00 Amerikaanse dollar
De Rode Zee- crisis blijft internationaal goederenvervoer plagen
Op de Dag van de Zeev racht bespreken we de laatste trends en ontwik kelingen rond zeev racht en de supplychains
Alle
Verhoef Aluminium Scheepsbou w BV, gevestigd in A alsmeerderbrug, is verkiesbaar voor de Raad voor logistieke kennis voor de periode van drie jaar
Eventuele bezwaren kunnen binnen drie weken na de verschijning van dit blad worden ingediend bij de algemeen directeur van evofenedex
“ Bij de vakopleiding Logistiek medewerker leer je de plaats en func tie van het magazijn in de logistieke keten kennen. Als logistiek medewerker weet jij na deze opleiding wat er op de werk vloer gebeur t. Je weet wat belangrijk in het magazijn is en welke invloed jij hierop kunt hebben. Hoe haal je het maximale uit jouw rol als magazijnmedewerker?”
Docent van de opleiding
Bekijk het volledige opleidingenaanbod van evofenedex op de website. Bij vragen kun je cont ac t opnemen met evofenedex via of 07 9 3466 99 0.
De traditionele rolverdeling tussen de rederij als vervoerder en de verlader als opdracht gever is aan het vermengen. Tegelijker tijd groeit het inzicht over het belang van de supplychain in de totale kosten van een product. Re- en nearshoring komen hoger op de agenda te staan, ziet Bart Kuipers, haveneconoom aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.
Verlader s die de volledige supplychain in handen nemen en daarom een rederij beginnen, en rederijen die de supplychain van verladers verzorgen en daarom in de landlogistiek st appen. Zo ongeveer tussen deze twee uiters ten bewegen de ontwik kelingen in de wereldwijde cont ainerlogis tiek zich Een voorbeel d van de eers te is supermarktketen Lidl. Deze richtte twee jaar geleden zijn eigen rederij Tailwind Shipping Lines op en heef t inmiddels een vloot van negen schepen die drie diensten tussen Azië en Euro pa onderhoudt. Laat ste nieuws: de introduc tie van een spoordiens t tussen de Sloveense haven Koper en Graz in Oostenrijk door Tailwind Intermodal, opgericht dit jaar om het distributienet werk van de supermarktketen te optimaliseren.
Aan de andere kant van het spec trum zit een rederij als Maer sk , die haar shipping line liet fuseren met de expeditietak Damco en maritieme logistieke dienst verlening als een geïntegreerd produc t op de mark t aanbiedt . Een voorbeel d van vertic ale integratie die ten koste gaat van de traditionele expedi teur Ook andere rederijen bewegen zich in die richting
Hoe moet de gemiddelde verlader deze ontwik kelingen duiden? Haveneconoom Bart Kuiper s van de Erasmus Univer siteit Rotterdam doet al jaren onderzoek naar de internationale cont ainerlogis tiek . Zo loopt er nu een studie naar de tendens onder cont ainerrederijen om de keten te beheersen. Maar waarom zou een verlader zijn hele logistiek in handen leggen van één rederij?
In theorie biedt het model verladers meer zekerheid, zegt Kuiper s. “Je bent niet langer een van de vele verladers met lading op een schip. Jouw lading wordt premium behandeld: meer klantgericht en met meer maat werk
Een ketenbre ed contract , inclusief opslag en land vervoer, brengt als het goed is minder administratieve kosten en transactiekosten met zich mee. En er is het gemak: je bent af van het ‘gedoe ’ met allerlei toeslagen en boetes voor demurrage en detention Als tegenpres tatie voor de zekerheid van een langdurig
contrac t lost de rederij alle problemen voor je op.”
De vraag die Kuiper s nu onderzoekt: klopt dit ook in de prak tijk? Die studie loopt nog, maar uit de eers te gesprekken in de mark t maak t Kuiper s op dat er ook nadelen aan kleven “Die draaien voornamelijk om de kwes tie wie er opdraait voor de kosten bij vertragingen. Het lijk t erop dat het dan nogal uitmaakt of je een grote of een kleine verlader bent. Dat is op zich vreemd. Maar dat is het risico als je je hebt uitgeleverd aan één partij Je hebt geen expedi teur meer die met een andere rederij in zee kan gaan, bijvoorbeeld omdat die een betrouwbaarder vaar schema heef t.” Nu hebben rederijen ook geen baat bij vertragingen. De nieuwe operationele samenwerking tussen Maer sk en Hapag-Lloyd bijvoorbeeld is er mede op gericht de punctualitei t te verbeteren door meer te feederen. Kuiper s begrijpt dat: “Er word t niet veel onderzoek gedaan naar waar vertraging ontst aat, maar het weinige dat er is duidt erop dat vertraging vooral onts taat in zeehavens. Dan kun je maar beter met die grote schepen zo weinig mogelijk zeehavens aandoen en je laten behandelen op eigen dedicated terminals. Het is niet voor niets dat APMT de capaci teit verdubbelt in Rotterdam.”
Mark tmacht
Kuiper s ziet de rol van de expedi teur niet verdwijnen. “Sowieso verdwijnen de expediteur staken niet , ook als ze worden uitgevoerd door een rederij. Maar met name voor het mk b blijft de expediteur belangrijk Kleinere bedrij ven hebben niet de mark tmacht om in onderhandeling met rederijen een vuis t te maken.”
Mark tmacht is een belangrijke factor bij de vorm die contracten tussen rederijen en verladers aannemen Evenals bij de prijsvorming ,
onderhevig is geweest. Met als hoog tepunt –voor verladers eerder een dieptepunt – de piek tijdens de COVID- epidemie, toen supplychains overal ter wereld werden vers toord en
J“Je bent af van het ‘gedoe’ me t al lerl ei toeslagen en bo et es voor demurrage en de tent ion”
“Kleinere bedrij ven hebben niet de mark tmacht om in onderhandeling met rederijen een vuis t te maken”
van negen s chepen die dr ie diensten tuss en Azië en Europa onderhoudt
de tarieven tot ongekende hoog ten stegen “In die tijd kwamen er allemaal nieuwe rederijen opzetten Toen is ook Lidl zelf gaan varen, met Tailwind. Maar ook kleinere partijen die snel geld wilden verdienen. Die verdwenen weer van de mark t toen de tarieven sterk daalden, richting 10 00 dollar voor een veertigvoetscont ainer van Shanghai naar Rotterdam.”
Door de aanvallen van de Houthi’s in Jemen op schepen in de Rode Zee zijn de prijzen daarna weer gestegen Niet tot de historisch hoge 16 000 euro voor een cont ainer tussen Azië en Europa in tijden van COVID, maar tot ongeveer de helf t daar van, wat nog al tijd een hoge piek is ten opzichte van het jarenlange gemiddelde. “Door de aanvallen van de Houthi ’s gingen rederijen de route door het Suezkanaal mijden en
“E en tuinbank je, kunnen we da t niet hier in el kaar schr oeven? ”
omvaren via de Kaap Tegelijker tijd werd een andere al terna -
bij de sluizen. Dat laat zien dat de kwet sbaarheid van het sy steem groot is ”, aldus Kuiper s.
Hoe belangrijk is die kwet sbaarheid voor verlader s? Is dit een aanleiding om andere keuzes te maken over produc tie en logistiek? Over het algemeen is cont ainertransport over ze e goedkoop: dat is maar een frac tie van de kostprijs van een
ar tikel. “Dat klopt”, zegt Kuiper s, “al geld t dat niet voor goedkope, volumineuze ar tikelen, denk aan tuinmeubelen of barbecues. Ik heb me er al tijd over verbaasd dat kennelijk ook dat soor t ar tikelen in China moeten worden gemaakt. Natuurlijk , de produc tievaardig heden in China zijn gigantisch, kijk bijvoorbeeld naar Foxconn, dat computeronderdelen voor de hele wereld maak t. Maar een tuinbankje, kunnen we dat niet hier in elkaar schroeven? ”
De verklaring volgens Kuipers is voor een deel het follow the leader
goed zijn en doen wij het ook. Ook word t er op bestuursni veau vaak te nauw gekeken naar de kosten van de produc tie, en onvoldoende naar de gevolgen voor de supplychain. Toch ziet Kuiper s dat het terughalen van produc tie – reshoring en nearshoring – hoger op de agenda van bedrij ven komt te st aan.
“L ang geleden al heef t George Stalk, een logistieke goeroe, een ijzers terk ar tikel geschreven in de Harvard Business Review over de risico ’s van lange supplychains Hij betoogde dat de directe kosten van cont ainertransport weliswaar maar een klein aandeel hebben, maar dat de indirecte kosten wel hoog kunnen zijn. Dat is belangrijk voor verlader s om zich te realiseren. Denk bijvoorbeeld aan het kapitaalbeslag Als je een cont ainer met dure elek tronica uit China laat komen, kost het vervoer een paar duizend euro. Maar het kapitaalbeslag is veel hoger: gemiddeld dr ie euro per cont ainer per uur. Dat zit niet in het tarief van de rederijen, maar verladers zijn het wel kwij t.”
Vandaar dat verladers belang hebben bij snelheid en protesteerden ze toen de rederijen enkele jaren geleden hun vaarsnelheid omlaag brachten vanwege de hoge brandstofprijzen. Nu zijn de omlooptijden weer opgelopen door het omvaren.
Kuiper s: “Omvaren via Zuid -Afrik a kost tien dagen ex tra, al zijn ze wel weer één tot anderhal ve knoop sneller gaan varen om de langere vaar tijd te beperken.”
Naas t directe kosten voor het transpor t en de indirecte kosten voor kapitaalbeslag is er nog een derde categorie die vaak word t vergeten, zegt Kuiper s, die vooral voor modegevoelige produc ten geldt. “Stel dat je in China kleding produceert , en het slaat niet aan. Vervolgens blijf je met grote voorraden zi tten, die je moet gaan afprij zen of vernietigen. Andersom: als het juis t een enorm succes is en je produc tie zit in China, kun
ooit een vergelijking gemaakt tussen kledingproducenten die in Azië of Europa sourcen Die in Azië hebben veel hogere voorraadniveaus en dus hogere kosten. Re - of nearshoring kan dan guns tig uitpak ken, ondank s hogere produc tiekos ten”, beslui t Kuiper s.
Volvo is niet het eerste merk waaraan je denk t bij bestelauto’s. Toch presenteert de fabrikant de compac te, volledig elek trisch aangedreven EX 30 Cargo. Een letterlijk omgebouwde personenauto met achter de twee voorstoelen een laadvloertje.
Volvo had al een zekere traditie met tot bestelauto omgebouwde personenautomodellen: de XC60 en XC90 waren er, via gespecialiseerde ombouwbedrij ven, op grijs kenteken. Maar de nu gepresenteerde EX 30 Cargo is van een andere allure. Hij behoudt namelijk zijn gele (personenauto) kenteken. Dat is minder erg dan het lijk t, omdat vanaf 1 januari aans taande het bpm-voordeel voor bestelauto’s vervalt. De EX 30 is er vanaf 35.700 euro en voor 2238 euro (exclusief bt w) haalt Volvo de achterbank uit de auto en vervangt die door een vlak ke laad vloer. Bovendien worden de achter ste zijr uiten geblindeerd. Wie dat ombouwen zelf wil doen, betaalt 1661 euro voor het onderdelenpak ket. Desgewenst zijn veiligheidsnet ten, tussenschotten en lade -inrichtingen leverbaar.
Volvo wijs t erop dat door de modulaire opbouw de terugbouw naar personenauto mogelijk blijft . Dat is niet een heel simpel klusje; ‘even’ de achterbank terugplaat sen vanwege een vakantie met de kinderen is niet de bedoeling. Wel komt die mogelijk heid tot terugbouwen de rest waarde van de auto ten goede en volgens Volvo is er ook sprake van een lagere TCO (total cost of owner ship) Met de vlak ke laad vloer (waarin een luik is aangebracht voor de laadkabel) heef t de EX 30 Cargo een laadruim te van net geen kubieke meter. Er is 90 0 liter beschikbaar en daar mee is de kleine Volvo geen pakezel. Volgens de importeur is de EX 30 Cargo, ondank s zijn naam, ook niet echt bedoeld voor v rachtdoeleinden. Er word t eerder
gedacht aan schoon en CO 2 -neu traal vervoer voor onderhouds werk , klantbezoeken en controles, waarbi j gereedschap en soms materialen moeten worden meegenomen. Sowieso mag de kleine Volvo vanwege zijn elek tromotor vanaf 1 januari aans taande alle zero -emissiezones in Er is keuze uit een elek tromotor van 272 pk , die kan worden gevoed door een batterijpakket van 51 kWh (actieradius: 34 4 kilometer) en een accu van 69 kWh, waarmee de ac tieradius toeneemt naar 475 kilometer. Voor wie dat allemaal niet sterk genoeg vind t, is er een versie met twee elek tromotoren, 428 pk en vier wielaandrijv ing. Die haalt , vanwege het hogere gewicht , 460 kilometer op één acculading
Te ks t en beel d Guus Pe te rs
De kosten van het wegtransport stijgen volgend jaar met 3,6 tot 5,1 procent. Die verwachting spreek t onderzoeksbureau Panteia uit in het rappor t ‘Kostenont wikkelingen in het wegver voer 2024-2025’. Van zowel vervoerders als verladers worden inspanningen verwacht.
“De kosten zijn nog steeds niet op het niveau van vóór 2022”
“Duurzaam vervoer wordt steeds belangrijker voor onze achterban”
De belangrijk ste conclusie van het nieu ws te Panteia- rappor t is dat de kosten van het wegver voer in 2025 bijna net zo ster k omhoog gaan als dit jaar De eerder verwachte normalisatie blijft uit, cons tateren de onderzoekers
Onderzoeksbureau Panteia brengt elk jaar, in opdracht van evofenedex en TLN, de kostenontw ik kelingen in het wegver voer in kaar t. Voor 2025 voor spel t het bureau dat, exclu-
toenemen met een percentage tussen de 3,6 en 5,1. Die cijfers zijn redelijk in lijn met die van dit jaar ; in de eers te negen maanden van 2024 varieerde de kostenontw ik keling tussen de +3,0 en +5,2 procent. Dat is exclusief spegezegd, brands tofkos ten. Er is weinig verschil als bij de verwachting voor 2025 het verschil tussen realis atie en raming over 2024 erbij word t betrok ken. Dan zijn de kostenstijgingen tussen de 3,7 en 5,0 procent. Ook dat is een cijfer exclusief brands tofkos tenontwikkeling en exclusief ‘relaties met ferr ydiensten ’.
Thomas Reit sma, manager Vervoer bij evofenedex , is niet heel erg verbaasd over de nieu we cijfers. Ze passen volgens hem in een trend die zich de af gelopen twee jaar
mani festeerde. “Waar de stijgingen in het verleden – zo als in de jaren 2020 en 2021 –tussen de 0,7 en 1,9 procent lagen, zijn de vervoerskosten na 2021 procentueel fors toegenomen Ex treme uitschieters waren de COVID-19 -jaren Hoewel de kosten nu beperk ter zijn gestegen, is het ni veau van de jaar lijk se kostenontw ik kelingen voor het weg- en intermodaal vervoer nog steeds niet teruggekeerd naar dat van vóór 2022 Daar bij st aan logistieke dienst verlener s voor de uitdaging om hun werk zaamheden steeds verder te verduurz amen. Dat vraagt om een gezamenlijke inspanning van opdrachtgever en opdrachtnemer in het goederenvervoer. -
entie verder te verbeteren en de kosten onder controle te houden.”
Ook voor wat betref t de loonkosten houden 2024 en ’25 gelijke tred. In 2024 stegen de loon kosten ten opzichte van 2023 met 5, 47 procent. De verwachte loonkostenontw ik keling voor 2025 wijk t daar nauwelijks van af : +5,52 procent. Die verwachting is gebaseerd op het cao-ak koord, dat in loons tijgingen voor ziet van 4 procent per 1 januari 2024 , 2 procent per 1 juli van dit jaar en 4 procent per 1 januari 2025 De brands tofkos ten stegen in 2024 ten opzichte van 2023 met gemiddeld 0, 8 procent. De gerealiseerde kostenontw ik keling (inclusief brands tof-
kosten) in 2024 varieert daardoor tussen de +4 ,1 en +5,2 procent. Veel transpor tbedr ij ven hanteren om die reden inmiddels een
dieselpr ijs op te vangen. Ook passen transporteurs en verladers soms een energie-
elek tricitei t en gas gedeel telijk op te vangen
Namens evofenedex was beleidsadv iseur Rick y Voor n betrok ken bij de samens telling van het rappor t ‘Kos tenont wikkelingen in het wegver voer 2024 -2025’ Voor n concludeert dat in het wegver voer duur zaamheid een factor van belang begint te worden “Zowel vanuit de behoef te van de klant als door wetgev ing is duurz aam vervoer steeds belangrijker geworden voor onze achter ban. Verlader s en vervoerder s moeten intensief samenwer ken om de CO 2 -uit stoot in het transpor t te verminderen. Dat vraagt om
zelf s een andere manier van kijken naar logistiek van zowel de vervoerder als de verlader De introduc tie van de eers te zero -emissiezones in januari 2025 zal daar bij mogelijk een eers te uitdaging vormen, maar daar na moeten de partijen vooral niet achterover leunen Beide partijen moeten samenwer ken om deze transiti e
soepel te laten verlopen ”, stel t Voorn. Panteia verwacht dat in 2025 de rentekos ten van het materieel met 25,2 procent toenemen en de verzekeringskosten met 5,6 procent. De rekeningen voor reparatie en onderhoud stij gen naar verwachting met
“Daarna moet en de pa rt ijen voor al niet acht er over leunen”
3, 8 procent. Voor bestelauto ’s met een dieselmotor neemt de aanschaf prijs fors toe door het verv allen van de vr ijstelling voor de bpm vanaf 1 januari 2025. Elek trische bestelau to ’s houden wel hun bpm-vrijstelling Naas t reguliere ontw ik kelingen zijn er nog
kunnen hebben op de kostenontw ik keling. Denk aan duurz aamheids verplichtingen –bij voorbeel d vanuit de Euro pese richtlijn Corporate Sust ainabili ty Repor ting Directive (C SRD) , die bedrij ven verplicht om te rapporteren over hun impact op de mens en het klimaat – de smar t t acho 2 en cy bersecurit y. Panteia beschrij ft de invloed van deze ontwikkelingen op de bedrij fs voerin g uitvoerig in het rappor t.
DBij de ontw ik keling van de tolkos ten is de 2 -emissieklas sen meegenomen. Deze brengt met zich mee dat de tolkos ten voor zero -emissievoer tuigen en Euro 6-au to ’s steeds meer van elkaar gaan verschillen. In Nederland speelt dit overigens
word t geïntroduceerd Nieu w in de rapportage van Panteia is de uitbreiding van de kostenontw ik keling voor zowel begeleid als onbegeleid vervoer naar Engeland. De Brexit zorg t ook daar regelmatig voor verander ingen.
Meer informatie
Leden van evofenedex kunnen het rappor t ‘Kos tenont wikkelingen in het wegver voer 2024 -2025’ gratis aanv ragen op onze website.
Bij de ledenser vice van evofenedex komen vragen binnen over de mees t uiteenlopende zaken. In elk nummer van Logisticx lichten we er aan aant al uit.
Wanneer moet ik de tachograaf vervangen bij nationaal vervoer?
De verplichting om de tachograaf te verv angen door een smar t t acho 2 geld t alleen voor internationaal rijdende voer tuigen. Rijd t een voer tuig alleen nationaal, dan is verv anging niet nodig en mag het met een oudere t achograaf blij ven rijden Wel moet dat een smar t t acho 1 zijn voor ‘nieuwe’ voer tuigen vanaf 15 juni 2019 en een smar t tacho 2 voor ‘nieuwe’ voer tuigen vanaf 21 augustus 2023
Internationaal rijdende voer tuigen met een analoge of digitale t achograaf moeten voor zien zijn van een smar t t acho 2 per 1 januari 2025. Internationaal rijdende voer tuigen met een smar t t acho 1 horen een smar t tacho 2 te hebben vanaf 19 augustus 2025
Per 1 juli 2026 geld t de smar t t acho 2- plicht ook voor voer tuigen vanaf 2500 kilogram als ze internationaal rijden Voor voer tuigen tussen 2500 en 3500 kilogram is er voor eigen vervoer een vr ijstelling als het rijden geen hoofda ctivi teit is van de bestuurder
Kan ik aanhangwagens met lithium -ionbatterijen verhuren? De aanhangers zijn uitgerus t met grote batterijen van meer dan 20 kWh.
Bij het transpor t van deze batter ijen kun je niet gebruikmaken van ADR- vr ijstellingen Hoewel de 1000 -puntenv rijs telling (ADR 1.1.3.6) mogelijk geldt bij batter ijen van minder dan 333 kilogram, wegen de batter ijen in deze a anhangers zwaarder Daar naast is ook een vr ijstelling voor vervoer door
particulieren onmogelijk , omdat de batter ijen niet zijn verpak t voor verkoop via de detailhandel. Di t betekent dat de bestuurder die de aanhanger ver-
dat de organisatie die de verhuur verzorgt , een ADR-veiligheids ad viseur moet aans tellen. Bovendien
PGS 37-1 voor het gebruik van de aanhangwagens en de PGS 37-2 voor de opslag er van. Deze re gelgeving is belangrijk om risico's te beheersen en een veilig gebruik en transpor t te waarborgen
Wat kan ik doen als ik twijfel aan de ziekmelding van een werknemer, bijvoorbeeld als die kort na de ziekmelding wegens een burn -out een muziekfestival bezoek t?
Als je tw ij felt aan de ziek melding van een werknemer, is het belangrijk dat je de juis te st appen volg t. Alleen een bedrij fs ar ts mag beoordelen of een werk nemer werkelijk ar beidsongeschik t is Het ad vies van een bevr iende ar ts of eigen inschatting is juridisch onvoldoende. De rechter heef t dit onlang s bevestigd in een zaak waarin een monteur na een burn-outmelding een concer t bezocht De rechter oordeelde dat het door de werk gever gegeven ontslag op st aande voet onterecht was, omdat de werknemer niet door een bedrij fs ar ts was beoordeeld
Het algemene ad vies van een bevr iende ar ts (geen bedrij fs ar ts) van de werk gever dat iemand met een burn-out geen behoef te kan voelen een concer t te bezoeken, was onvoldoende
Wie zelf vragen heef t, kan cont ac t opnemen met evofenedex via
of 07 9 34 67 34 6
De bedrijfsart s is de aangewezen persoon om te bepalen of een werk nemer ziek is en welke werkzaamheden die eventueel nog kan verrichten Bij tw ij fel aan een ziek melding, vooral bij (ver wacht) langdurig verzuim, is het belangrijk de bedrij fs ar ts zo snel mogelijk in te schakelen. Zonder zijn advies is het opleggen van disciplinaire maatregelen, zo als ontslag, niet gerechtv aardigd.
In logistieke en handelsprocessen wordt er steeds meer gedigitaliseerd en dit vraagt om nieuwe vaardigheden van mij en mijn collega’s. Hebben jullie tips hoe wij ‘morgen’ aan de slag kunnen gaan om onze digitale vaardigheden te verbeteren?
aan, maar niet alle leveranciers doen dat.
Vooral de logistieke soft ware waarme e bedrij ven dagelijk s werken, word t vaak niet ten volle benut.
De soft ware is vaak jaren geleden in gebruik genomen en mees tal hebben alleen de key- user s een training gekregen. Zonder goede kennisoverdracht kent niet elke gebruiker de handige opties en func ties van het systeem. Door opnieu w een training te laten verzorgen door de leverancier, kan er met goed gebruik van het systee m snel wins t worden behaald.
in het voertuig , maar hoe zit het met de verkor te wekelijk se rust?
Benoem allereer st de digitale vaardigheden die voor jullie werk zaamheden en het bedrij f nodig zijn. Iedere afdeling en func tie kunnen andere wensen en behoef ten hebben Bijvoorbeeld het goed gebruiken van de hard ware - en soft waresystemen , het anal yseren van data of het maken van digitale documenten Bespreek vervolgens met HR of een leidinggevende dat er behoef te is aan het verbeteren van de digitale vaardigheden Wellicht zijn er al middelen beschikbaar en zo niet : dan kunnen zij hier in voorzien.
Veelgebr uik te trainingen in de logistiek om digitale vaardigheden te verbeteren zijn: trainingen in data -analy se met Microsof t Power BI of Excel, trainingen van de leverancier van je logistieke soft ware, proces tekenen en knelpunt anal yses. Een onderneming als Microsof t biedt gratis online trainingen
De dagelijk se rust en verkor te wekelijk se rust (minimaal 24 uur aaneengesloten) mag de chauffeur alleen in het voer tuig nemen als hij onderweg is , mits het behoorlijke slaapfacili teiten bied t en stilst aat. Di t was al tijd al geregeld in de Euro pese verordening over rij- en rust tijden Met het Mobili ty Pack age is er een verduidelijking gekomen rond de wetgev ing. De wekelijkse rust van 45 uur of wekelijk se rust van meer dan 45 uur ter compensatie van eerdere ve rkor te wekelijk se rust tijden, mag niet in een voer tuig worden genomen. Die moet de verblijf met geschik te slaapfacili teiten en sani t aire voor zieningen. Eventuele kosten voor het verblijf buiten het voer tuig moet de werk gever dekken
Te ks t
Beel dcentra denk t, denk t aan de Arbeidsinspectie. Maar waar controleren de inspec teur s precies op en welke problemen komen ze dan tegen? Twee projec tleiders van de inspec tiediens t vertellen erover.
De Nederlandse Ar beidsinspec tie is geen graag geziene ga st in magazijnen en distributiecentra. Toch zijn de inspec ties van de toezichthouder belangrijk om gezond en veilig
“Een probleem is dat de risico’s en gebruiksregels van een stof soms onbekend zijn bij de eindgebruiker ”
“Ga als bedrijf een incident oefenen, net als bij een ontruimingsplan”
Onlang s verscheen een rappor t waarin de Ar beidsinspectie terugblikt op de toezichtjaren 2020 tot en met 2023. Conclusie: werkgevers moeten meer doen om werk nemers
goede aanleiding om de Ar beidsinspectie te bevragen over hoe het in magazijnen en distributie centra is gesteld met de bloots telling
een verpak king heen prik t, waardoor een lekk age onts taat .”
Haar collega Jan Wester laken, projec tleider van het programm a ‘Goed werk geverschap in sectoren en ketens ’, vult aan: “Wat doe je dan? Ga je dan pas nadenken over hoe te handelen en laat je de medewerker het probleem oplossen? Of heb je een protocol waarin de procedure st aat? ” Iedere lezer voel t op zijn klompen aan dat een bedrij f voor incidentbeheer sing een protocol hoort te hebben Toch hebben zo wel Sevesoinrichtingen als andere bedrij ven volgens de projec tleiders te vaak niet zo ’n procedure.
ad viseur s van evofenedex ook vaak zien
“De landelijke inspec tiedag die we vorig jaar hebben georganiseerd voor magazijnen en
inrichtingen [bedrijven die met grote hoe -
Br zo -bedrijven genoemd, red.] hebben we de af gelopen jaren wel veel geïnspec teerd op
Elodie Ooster hof, projec tleider van het pro -
opslaan is vooral incidentbeheer sing een aandacht spunt. Denk bijvoorbeeld aan de situatie waarin een vork van een heftruck door
“Medewerkers horen te weten wat ze bij een incident moeten doen , maar nu is het vaak van: er is iets gelekt , laat ik het maar opr uimen ”, legt Ooster hof uit. Di t terw ijl de stof zeer bijtend kan zijn, waardoor een medewerker brandwonden kan oplopen.
“Daar naast moet een procedure uitvoerbaar zijn. Als je iets gaat opr uimen, heb je bijvoorbeeld persoonlijke beschermingsmiddelen nodig. Het gebrui k hier van is al tijd de allerlaat ste maatregel die je moet nemen, maar bij incidenten heb je weinig keus. Maar die beschermingsmiddelen moeten er dan wel
zijn. Het is belangrijk dat je dan niet eers t het hele bedrij f moet af zoeken om ze te vinden
Denk daar dus goed over na ”, ze gt Ooster hof. “En ga als bedrij f een incident oefenen, net als bij een ontr uiming splan. Dan weet je pas of het echt werk t”, tipt Wester laken.
De af wezigheid van een protocol speelt volgens de projec tleiders niet alleen bij Seveso -
maar ook bij Seveso -inr ichtingen die handeverrichten. Zo als verwer ken, verpak ken en af vullen. Bij de laat st genoemde categorie bedrij ven ziet de Ar beidsinspectie bovendien dat ze de gevaar-
blootges teld, soms niet goed in beeld hebben. En dat ze s oms niet weten wat het
Bijvoorbeeld inspec tieresul taten ui t het verleden, verkenningen die risico ’s doen vermoeden en /of klachten of signalen Verder richten de inspec ties zich op de bedrij ven met de groots te risico ’s. Per sector word t vooraf bepaald naar welke risico ’s de inspecteur s kijken, want de Ar beidsoms tandighedenwet , de basis voor de inspec ties, is nogal breed – de Ar beidsinspectie houd t toezicht op veel verschillende thema’s. Mees tal
“Medewerker s horen te we ten wa t ze bij een incident moet en doen”
de werk gever beoordelen wat het risico daar van is Wat een bedrij f hier voor moet doen is allemaal ui tgeschreven in regelgev ing, maar bij inspec ties hebben we hier best vaak op moeten handhaven.”
Welke bedrij ven en sectoren een inspec tie kr ij gen, hang t af van verschillende factoren
komen de inspec teur s onaangekondigd lang s. Bij hun bezoek vertellen zij voor welke onderwer pen ze komen, aldus Ooster hof.
van evofenedex bij hún bedrij fsbezoeken dat er soms onwetendheid is over de zaken waar een inspec teur naar kijk t. De bedrij ven roepen dan: ‘De Ar beidsinspectie is lang s gewees t en alles was goed!’ Ze zijn verbaasd als de evofenedex-adv iseur ze dan toch op een onvolkomenheid wijs t, bij voorbeel d
jaren weer hoog op de agenda van de Arbeidsinspectie st aan.
onveilige opslag van li thiumbat terijen, ook een gevaar lijke stof “Meest al is opslag niet een onderwer p waarop wij inspec tere n”, legt Ooster hof ui t. “Dit late n wij over aan de omge ving sdiens ten. De thema’s waar we in magazijnen en dist ributiecentra wel op inspec teren zi jn bijvoorbeeld bloots telling
jare n st aan die thema’s hoog op de agenda Maar dat neemt niet weg dat als een inspecteur iets ziet bij de opslag waar hij niet omheen kan, hij daar wel iets me e doet . Maar di t komt relatief weinig voor.”
De basis van de inspec ties rond bloot stelling
omst andighedenwet en het onderlig gende Ar beidsoms tandighedenbesluit , waarin de zijn opgenomen. En daar naas t de Europese RE ACH- verordening (v oor produc tie en
meedoen”, vertel t Ooster hof. “D e Ar beidsinspec tie doet daar vaak aan mee, samen met onder andere de Inspec tie Leefomge ving en Transpor t (ILT ). De laat st genoemde is in de lead voor de samenwer king op het gebied van de RE ACH- verordening. Zo hebben we een paar jaar geleden samen met de ILT meegedaan aan een projec t rond au torisatie -
basis niet mag gebrui ken, maar waar voor een ui tzondering geld t als je je aan st renge voorwaarden houd t. Als er volgens bepaalde proce dures en maatregelen die in de au torisatie
ge werk t, mag een bedrij f ze voor de juis te to epas singen volgens de au torisatie gebrui ken. Deze voor waarden zijn opgenomen in het veiligheidsinformatieblad. Onze inspec teur s hebben dest ijds werk ge vers bezo cht die eindproduc ten ge brui ken waar
Ooster hof.
“Ook zijn werkgevers vaak niet in he t bezi t van die bl aden”
st re ek se werk ing heef t. Een verordening hoef t namelijk niet in nationale wetgev ing te worden opgenomen.
“Vanuit een samenwer kplatfor m voor toezicht op RE ACH, genaamd Forum, is er bijvoorbeel d eens in de twee, dr ie jaar een projec t waaraan alle EU -lidst aten kunnen
Ze vervolgt : “O nze eigen inspec teur s hebben gekeken of de werk ge vers zich houden aan de RE ACH- regels voor geau toriseerde
co ’s en gebrui ksregels van een stof soms onbekend zijn bij de eindgebr uiker, omda t ze bij voorbeel d ontbreken in het veiligheidsinformatieblad Ook zijn werk ge vers vaak niet
in het bezi t van die bladen Onze inspec ties hebben dest ijds er to e geleid dat heel veel eindgebr uikers zijn gestopt met het
zegt Ooster hof tevreden
Maar wat de veiligheidsinformatieblade n betref t, valt er volgens Ooster hof wel nog veel te verbeteren, zowel bij Seveso - als bij andere bedrij ven. “Leveranciers horen bij de eers te levering of wanneer een stof vernieu wd is zo ’n blad te leveren. Maar dit gebeur t soms niet Ook zien we dat werk ge -
ze gebruiken als onze inspec teur s hier naar vragen.” We ster laken vult aan: “Ter wijl dit je
in kaar t te brengen.”
Check daarom mins tens één keer per jaar of je recente veiligheidsinformatiebladen (V IB ’s) -
ders. Zo niet , vraag ze op, want er wijzig t weleens iets in de samens telling van een stof Ooster hof: “Ook kan het gebeuren dat een stof een ander gezondheidsrisico kr ij gt , omdat er meer onderzoek is gedaan. Een stof die eers t niet als gevaar lijk bekendstond, blijkt dan toch kanker verwek kend te zijn.” Leg de controles van de VIB’s ook goed vast , voor het geval dat de inspec teur hier naar vraagt
Ooster hof en Wester laken hebben tot slot nog een tip voor alle bedrijven die handelen tijd terug of er veranderingen zijn gewees t in je werkproces die van belang zijn voor de huis gehaald of zijn de grenswaarden veranmoeten medewerker s opnieu w worden voorgelicht. “B loot stelling is niet iets wat je eenmalig in kaar t brengt , om er ver volgens nooi t meer naar te kijken. Het is een continu
middel. Daar in hebben we de wetgev ing samengevat in de st appen die je in de praktijk moet doorlopen om eraan te voldoen ”, beslui t Ooster hof. De tool is te vinden op de
Frank Rooijakkers is bedrijfsadviseur Gevaarlijke
In elke editie vertelt een bedrijfs- of ledenadviseur van evofenedex over een ervaring met
Wie kent ze nog: de oude gebruikerseti-
zijn geproduceerd in 2015? Gelukk ig zie ik ze nog weinig tijdens bezoeken aan leden, maar zo af en toe stui t ik er nog op. Zo was ik onlang s bij een groot bedrij f, waar ik samen met de logistiek manager lang s de schappen liep. Ergens onder op een stelling zag ik wat
oud gevaar setiket dat erop zat. “Oh, dat is een stuk je geblok keerde voorraad ”, vertelde de logistiek manager, nadat hij een blik had geworpen in het warehousemanagement systeem (WMS ). Het spul was vele jaren geleden geleverd en maar deels doorverkocht . Maar de oude etiket ten kunnen een nog weleens word t gewijzigd, waardoor iets bijvoorbeeld een CMR-stof wordt. Als een inspec tiediens t dit had gezien, had er een forse sanc tie kunnen volgen Bovendien kost het laten st aan r uimte en dus geld. Het opr uimen er van ook, maar dat word t met het jaar duurder. Kortom, een goed argument om iets zo lang te laten st aan is er vaak niet
Helaas kom ik dit soor t gevallen toch regelmatig tegen. Bedrij ven beschikken keur ig over een WMS waarin alles tot op de minuut en hoeveelheid terug te vinden is Ook hebben ze een registraties ys teem voor
opslag en gebrui k. Helaas heb ik nog geen
inst anties zo als de ILT, de omgeving sdiens t of de Nederlandse Ar beidsinspectie Over igens kan zo ’n koppeling volgens softwareproducenten wel. We waren onlang s te gast bij een maker van soft ware en spraken met hem hierover Technisch gezien kan een koppeling worden gemaakt , maar daar voor is wel vraag en input van het bedrij fsleven
Hoe handig zou he t zijn al s er een acceptat iepr ocedur e voor de inkoper is
soft warepakket gevonden dat beide kan. Hoe handig zou het zijn als er een accept atieprocedure voor de inkoper is , zo dat hij een signaal kr ij gt als hij iets inkoopt waar iets mee is Of dat het systeem een melding geef t als een gevaar lijke stof te lang op de plank ligt en weg moet Of dat je met een druk op de knop een ui tdraai kunt maken van een jaar verslag Veilig heidsadv iseur of voor controlerende
nodig. Ook als vereniging kunnen we die handschoen oppakken en zo rgen voor verbetering. Want een betere digitale registratieomgeving.
Of is er wel al een WMS dat dit soor t dingen allemaal kan en ben ik dat alleen nog niet tegengekomen? Laat het me dan weten!
Te ks t en beel d Jo b
Liever een goede buur dan een verre vriend. Dat geldt ook in veel gevallen voor bedrij ven, maar meestal gaat dat niet verder dan een
‘hoi’ of ‘dag ’, of tot een formele
bespreking in een setting
“We hebben het pand van de verhuurder samen ingericht met de bouwer Tijdens de ontwikkeling zijn we samen opgetrokken”
“Het is
sociale leven hoeven om te gooien, omdat ze ineens 30 kilometer verderop aan de slag moeten”
Logistiek dienst verlener Trexico Logistic s en Van Assendelft - Hollander Bogaer t (VAHB), leverancier van bekende merken kampeerar tikelen als Bo -Camp, Crespo en Gimex, delen een pand in Gilze. Maar niet alleen dat, want sinds beide het pand eind 2022 hebben betrok ken delen ze ook personeel, materieel en ruimte. Tot tevredenheid van beide partijen, want zo lossen ze op een goede manier elkaars problemen op.
Beide operaties verschillen behoorlijk , leg t operationeel directeur Harm Blaauwgeers van Trexico uit. “Wij zijn een echte logistiek dienstverlener en beheren opslag voor onze klanten, halen spullen van over zee en voltooien de douaneaf handeling. Onze buurman is een leverancier van campingartikelen en dat is behoorlijk seizoensgebonden Wij hebben dat minder, maar sommige klanten van ons hebben ook seizoensinvloeden.”
Blaauwgeers vertelde onlang s over de samenwerking op een bijeenkomst van evofenedex en daar bleek dat veel aanwezigen geïnteresseerd waren in het verhaal. “We hebben de laat ste jaren gezien dat tijdens vers toringen van supplychains onze klanten hun voorraad willen verhogen of gebruik willen maken van andere modali teiten”, legt Blaauwgeers uit.
“Maar op een gegeven moment zit ons ware -
hebben, want met een belletje naar Bas weten we of we tijdelijk iets bij ze kunnen stallen. Dat is win-win. Onze buren hebben geen onnodig lege ruimte en wij kunnen er snel bij en kunnen onze klant duidelijkheid geven.”
Het begin van de samenwerking onts tond tijdens de bouw van het pand “We hebben het pand van de verhuurder samen ingericht met de bouwer Tijdens de ontwik keling zijn we samen opgetrok ken. Wat willen jullie, wat willen wij? Hoe kunnen we het buitenterrein zo optimaal mogelijk inrichten? Zo leerden we elkaar kennen en raak je in gesprek over elkaars uitdagingen. Wij zitten bijvoorbeeld altijd met de vraag naar ruimte, en onze buren hadden een kwes tie met hun personeel in het laagseizoen. Zij wilden hun goede mensen niet zomaar kwijtraken omdat er onvoldoende werk is en vroegen aan ons of wij ze misschien konden gebruiken. Dat valt precies goed samen, want hier hebben we dan de druk te van Black Friday en kers t, terwijl het bij hen rustiger is.”
hoeven niet op zoek te gaan naar personeel en weten dat we kwalitatief goede mensen erbij krijgen om ons te helpen Zij kennen de weg
inmiddels en kunnen gewoon in hun vertrouwde omgeving aan de slag. En hun reisaf stand naar het werk blijft hetzelfde. Wij kunnen de pieken zo goed opvangen en zijn erg blij met deze samenwerking. Wij huren ze gewoon in bij hen, dus dat is allemaal goed afgedekt We hebben geen ingewikkelde contracten afgesloten; het gaat op basis van vertrouwen.”
Ook een stuk intern transpor t dat bij VAHB na de verhuizing minder goed kan worden ingezet blijkt in de samenwerking goed van pas te komen. “Onze buren zaten met een truck die in het nieuwe pand minder goed inzetbaar bleek. Maar ze hadden wel een goede overeenkoms t met hun leverancier afgesloten. Wij waren juis t op zoek naar een ex tra truck en dank zij de samenwerking konden wij die voordelig in gebruik nemen op basis van de afgesloten voorwaarden. Dat scheelt heel veel, want als je zelf weer een contract moet af sluiten, ben je duurder uit. Wij blij, de buurman blij.”
Voor Trexico is het lastig om vooruit te kijken naar hoeveel opslagruimte er nodig is “K lanten komen nog weleens ad hoc met vragen, omdat ze ineens meer willen opslaan vanwege onrust in de wereld Tijdens voorraadpieken kan er dan voor vallen en waarvoor de klant nadruk kelijk toes temming heef t gegeven, aan de buurman worden gevraagd of er nog ruimte beschikbaar is. Vaak lukt dat. Maar als die net de nieuwe collectie kampeerartikelen binnen heeft of heel veel ar tikelen verwacht, is het gewoon een duidelijke nee. Dan moet ik verder
hebben waar je kunt beginnen.”
Blaauwgeers zou niet zomaar met ieder bedrijf in de buur t zo ’n af spraak maken. “Bij VAHB voelt het samenwerken vertrouwd. Vertrouwen hierbij is echt de basis. Gewoon normale gesprekken met elkaar voeren over wat wel en niet kan. Als de buurman een keer een zware heftruck nodig heef t, helpen we hem. Die hoef t hij dan niet elders te huren voor een eenmalig klusje. Door elkaar te helpen worden we beide sterker.”
Bas Verheijen, logistiek manager bij VAHB, beaamt het verhaal van Blaauwgeers. Het bedrij f zit momenteel in zijn laagseizoen. “Het logistiek personeel neemt bij voorkeur vakantiedagen op in
van hen bij Trexico aan de slag kan. Daarnaast hebben we nog met twee andere bedrij ven in de buur t een overeenkomst
voor onze mensen We berekenen dat kostenneutraal, we zijn geen uitzendbureau. Maar ook seizoensmedewerkers als scholieren delen we samen. Stel dat die in de winter weer aan de slag
“We hoeven niet op zoek te gaan naar personeel en we ten da t we kwal itat ief goede mensen er bij kr ijgen”
Bas Verheijen, logistiek manager van VA HB, en operationeel directeur
Harm Blaauwgeers van Trexico voor het pand waar zij enkele jaren geleden zijn ingetrokken. Sindsdien weten de twee elkaar goed te vinden
willen en Harm kan ze goed gebruiken, dan geven we dat door Dan weet hij dat er goede, gemoti veerde scholieren komen.”
In het begin was het voor het personeel wel wennen, aldus Verheijen. “Het moes t eerst landen Want wat moet ik dan doen bij de buren? vroegen de medewerkers zich af. Ze hadden een heel ander beeld van hoe het er bij Trexico aan toe ging. Maar na een bezoek was dat snel over en zagen ze dat het niet veel verschilde met wat ze bij ons doen We hebben ook gezegd dat ze hier gewoon pauze kunnen houden als ze dat willen. Maar nu bestellen ze gewoon daar [bij Trexico, red.] broodjes en vinden
mensen niet hun hele sociale leven hoeven om te gooien, omdat ze ineens 30 kilometer verderop aan de slag moeten Verandering kost tijd.”
Maar het bleef niet alleen bij het delen van personeel, ruimte en intern transpor t. “We gebruiken ook dezelfde hovenier “, zegt Verheijen. “Wij waren niet tevreden en jullie hadden een goede rondlopen, dus die loopt nu ook bij ons. Dat is ook pret tig voor de uits traling van het pand.” Omdat Trexico een eigen douaneentrepot heef t, biedt dat ook mogelijk heden voor VAHB.
Verheijen: “A ls wij in de toekomst zendingen hebben uit het buitenland die douaneplichtig zijn, kunnen we daar gebruik van maken.”
Volgens hem is het voor bedrij ven die een samenwerking zoeken belangrijk om verder te kijken dan hun eigen processen. “Wees geïnteresseerd in een ander en blijf nadenken over je eigen proces.” Vo or Blaauwgeers was de uitnodiging van evofenedex om via een bijeenkoms t van de vereniging een kijk je te nemen bij een ander bedrij f erg waardevol. “Een kijk je in de keuken bij een ander is altijd waardevol.”
Zijn er grenzen aan samenwerken? “Ik denk dat als onze
“Wees geïn teresseerd in een ander en bl ijf nadenken over je eigen pr oces ”
buurman ook een logistiek dienst verlener was gewees t, ik een stuk terughoudender was gewees t om samen te werken”, zegt Blaauwgeers. “Nu hebben we een gentlemen’s agreement en zitten we elkaar niet in de weg als concurrent Zij doen echt iets anders dan wij, behalve dat ze ook logistiek en opslag gebruiken. Ik wil natuurlijk niet hebben dat mijn klanten overstappen als ik zou samenwerken met een andere logistiek dienst verlener. Maar verder is, wat mij betref t, veel mogelijk in een samenwerking als je het gesprek aangaat en vertrouwen hebt in elkaar.”
“Fantastisch om te lezen dat deze twee bedrij ven zo veel voordelen, op verschillende vlak ken, weten te bereiken door met elkaar samen te werken ”, zo co ncludeer t Rick Stroecken, projec tleider Compos e bij evofenedex “Een belangrijk onderdeel voor een succes volle samenwer king is vertrouwen Vertrouwen is een begrip dat lastig vast te pakken is.” Samen met Tilburg Univer si teit is evofenedex betrok ken bij het onderzoeks trajec t Compos e. Di t is een projec t waarbij onderzoek word t gedaan naar de voordelen van samenwer king tussen bedrij ven, maar ook naar de drempels die dit bemoeilijken, zo als vertrouwen Via het onderzoektraject kan evofenedex s tudenten koppelen aan bedrij ven. De studenten kunnen voor bedrij ven samenwer king sv raag stuk ken ui tzoeken, zo als de mogelijk heid om lading te bundelen, personeel uit te wisselen of een warehous e of laadinfras truc tuur te delen. Geïnteresseerd kunnen een mail sturen naar SCM@evofenedex.nl.
Een groeiend aantal bedrijven maakt voor wegver voer gebruik van de digitale vrachtbrief. Ook wordt het e-document in steeds meer landen erkend. De digitale vrachtbrief
bespaart elke partij tijd en maak t direct factureren mogelijk.
Generaties van ondernemers zijn opgegroeid met de bleek gele papieren v rachtbrief, het ‘AVC ’tje ’. Met voor transpor ten over de grens de iets uitgebreidere CMR-vrachtbrief. Een vrachtbrief is een in het beroepsver voer verplicht juridisch document dat politie, inspec tiediensten en douane bij een controle kunnen inzien. Tot 2016 werden vrachtbrieven alleen in papieren vorm toegelaten, daar na kwam er ook een digitale vorm Deze elek tronische versie of wel de e- CMR is juridisch sluitend, mits hij aan de wettelijke eisen voldoet.
In Nederland is Transfollow een van de softwareleveranciers die een e- CMR aanbiedt , met Beur vaar tadres als partner voor implementatie. Ook in landen als Duitsland, Luxemburg, Italië en sinds kort Hongarije en Oostenrijk
wordt de e- CRM geaccepteerd. Verder loopt in België momenteel een pilot waaraan alleen erkende soft wareleveranciers mogen meedoen. Een e- CMR van een niet- erkende softwareleverancier is dus ongeldig Een van de gebruikers van de e- CMR van Transfollow is Hurkmans Transpor t. Dagelijk s
hún klanten in Nederland, Duitsland, België en Noord-Frank rijk . Maar ten van Oosterhout, logistiek manager bij Hurk mans, is van mening dat digitalisering de toekomst is en de richting aangeeft voor investeringen. De begin dit jaar in gebruik genomen e- CMR is hier van een
vrachtbrief bij het laden te zien Veel laadloca-
weegbon met het geleverde gewicht Onze
vrachtbrief opmaken. Bij de papieren variant gaf dat veel werk , en de leesbaarheid en nauwkeurigheid waren lang niet altijd optimaal”, aldus Van Oosterhout
De digitale vrachtbrief is bij Hurkmans en andere bedrij ven rechts treeks gekoppeld aan het transpor tmanagementsys teem (TMS) en geïntegreerd in de mobiele boordcomputers
het TMS ingevulde v rachtbrief, met informatie van af zender en ontvanger. Het enige wat de
vrachtbrief af tekenen als er geen af zender het document opstellen. Bij Hurkmans komt daar dan nog bij dat bij het laden van bulk de de weegbon maak t.
Eenmaal op het losadres aangekomen tekent de ontvanger op de mobiele computer voor ontvangst. Tenzij er niemand met tekenbevoegdheid aanwezig is, zoals bij bulk transpor t. ook. Alle digitale vrachtbrieven zijn direct daarna realtime zichtbaar in het TMS van Hurkmans. Scannen van bonnen is daarmee verleden tijd. Van Oosterhout: “We kunnen nu direct digitaal factureren. En dat kunnen onze klanten ook, want direct na vertrek van de v rachtbrief en weegbon.”
IDS
Rijnzathe 6
3454 PV Utrecht
T: + 31(0)88 437 43 70
E info@idsnl.com
I www.idsnl.com
Alles in 1 software
Cargo Data Systems b.v
T +31(0)165 565 667
E sales@cds-nl.com
I www.sprinter3000.com
Cloud software voor expeditie/transport. Wegtransport, Zeevracht, Luchtvracht, WMS, Douane
Ecobat Battery
Industrieweg 15 B-2390 Malle, België
T België +32(0)3 309 24 24
T Nederland +31(0)515 53 18 81
E info.malle@ecobat.com
I www.ecobatbattery.be
Logic Vision
Hakgriend 18B
3371 KA Hardinxveld-Giessendam
T +31(0)184 677 588
E info@logicvision.nl
I www.logicvision.nl
#ERP #Software
#FinanciëleAdministratie
#MicrosoftDynamics365
#BusinessCentral #Energy #Maakindustrie
Jungheinrich Nederland b.v
H.A. Lorentzweg 3
Postbus 231
2400 AE Alphen aan den Rijn
T +31(0)172 44 67 89
I www.jungheinrich.nl
I www.automatisering.jungheinrich.nl
Heftrucks - huur - occasionmagazijntrucks - automatiseringopslagsystemen - service & onderhoud
n transport
Aarnoudse Transportmiddelen b.v
Boerhaavelaan 21
2992 KB Barendrecht
T +31(0)180 616 000
F +31(0)180 617 987
E info@aarnoudse.nl
I www.aarnoudse.nl
Specialismen:
Steekwagens, magazijnwagens, rolcontainers, elektrische trappenklimmers, palletwagens, verhuismateriaal, heftruck voorzetapparatuur, maatwerk logistieke oplossingen
BMWT
Overgoo 11 2266 JZ Leidschendam I www.bmwt.nl
Brancheorganisatie van importeurs en leveranciers van bouwmachines, magazijninrichtingen, wegenbouwmachines en transportmaterieel. Kenniscentrum voor veilig, deskundig en duurzaam werken met werkmaterieel.
Iedere andere stelling is een teleurstelling!
Hovuma Magazijnstellingen b.v
Henri Hermansstraat 1
5953 NN Reuver
T +31(0)77 474 10 10
E hovuma@hovuma.com
I www.hovuma.com
NEDCON b.v
Nijverheidsweg 26
7005 BJ Doetinchem
Postbus 35
Bargelink GmbH
Fischerstrasse 4a D-46509 Xanten
Duitsland
T +49 2801 984730
TGN | Fritom b.v Botterweg 21 8042 PA Zwolle T +31(0)38 850 15 00 I www.tgnfritom.nl
Forvision | Fritom b.v
Postbus 53009
3008 HA Rotterdam
T +31(0)10 428 61 70
I www.forvisionfritom.nl
T +31 6 100 291 44
E info@bargelink.com
I www.bargelink.com
IPP Pooling
International Pallet Pool b.v Achtseweg Zuid 159d 5651 GW Eindhoven
T +31(0)40 266 21 10
E bnl.ipp.info@ipp-pooling.com
I www.ipp-pooling.com/nl
IPP Pallets, Pallet Pooling, duurzame en hoogwaardige pallets en boxen, op pay per use basis, levering en collectie door IPP
Tegen zeer geringe kosten bent u al van de partij in een rubriek van uw keuze. In overleg is het eventueel mogelijk een nieuwe rubriek aan te maken.
Voor meer informatie over marktplaats en over het adverteren in Logisticx kunt u contact opnemen met Jetvertising: Telefoon +31(0)70 399 00 00 • E-mail sales@jetvertising.nl
7000 AA Doetinchem
T +31(0)314 334 455
E info@nedcon.com
I www.nedcon.com
If it can be done
Consider it done
Vak Logistiek b.v Industrieweg 44a 6651KR Druten T +31(0)24 760 08 40 E info@vaklogistiek.nl I www.vaklogistiek.nl
GCC
Televisieweg 26
1322 AL Almere
T +31(0)36 538 70 70
F +31(0)36 538 70 80
E gcc@global.nl
I www.global.nl
ErgoQuip Nederland b.v
Wattstraat 28 B
2723 RC Zoetermeer
T +31 (0)79 59.39.940
E info@ergoquip.nl
I Ergoquip.nl
I palletladen.nl / labelhouders.nl
Palletladen, magazijnladen, schuifladen, Labelhouders, etikethouders, kaarthouders HACCP stellingen
Bel Jetvertising
+31(0)70 399 00 00 of stuur een e-mail naar sales@jetvertising.nl
Hiltra Barneveld b.v
Compagnieweg 14-16
3771 NH Barneveld
T +31(0)342 404 160
F +31(0)342 404 169
E info@hiltra.com
I www.hiltra.com
Verkoop en Verhuur van: Veiligheidskasten
Gasfleskasten en-depots
Betreedbare opslagsystemen
IBC/pallet opslagsystemen
Opvangbakken
Lekbakstellingen
Oog- en nooddouches
MendriX
Bisonspoor 3002-A801
3605 LT Maarssen
T +31(0)346 290 700
E info@mendrix.nl
I www.mendrix.nl
Tijdelijke opslag
De Weerd Tentenverhuur
Rijksstraatweg 100 7383 AV Voorst
T +31(0)575 501 223
F +31(0)575 501 655
E info@deweerdtenten.nl
I www.deweerdtenten.nl
T.C. v.d. Dool b.v Aartsdijkweg 55 2676 LE Maasdijk
T +31(0)174 513 094
E info@tcvddool.nl
I www.tcvddool.nl
Ruimte tekort? • Verhogen en renoveren van bedrijfspanden • Vijzelen
Verpakkingsmachines
Tallpack International
De Aaldor 24
4191 PC Geldermalsen
T +31(0)345 800 800
E info@tallpack.nl
I www.tallpack.com
is hét magazine voor bedrij ven die af hankelijk zijn van logistiek en word t ui tgegeven door ondernemer svereniging evofenedex
Job Halkes
Wilma Nijdam
Job Halkes, Gerben J. Sas
Dennis Bossaert , Ed Coenen , Anneloes van Klaveren, René Knapen , Frank de Kr ui f, Bart Jan Koopman, Marjolein Maas , Guus Peters , Marinke Roeber sen, Frank Rooijakker s, Joos t Si tskoor n
evofenedex , Bart Jan Koopman
Postbus 350 2700 AJ Zoeter meer +31 (0)79 34 67 34 6 redactie@evofenedex .nl
De Communic atie Kliniek Melbournes traat 7, 1175 RM Lijnden +31 (0)20 40 83 10 0
Druk
Veenman+, Rotterdam
Ledenadminis tratie evofenedex postbus 350, 2700 AJ Zoeter meer +31(0)79 34 67 346, serv ice@evofenedex.nl
Een abonnement kost 136 euro per jaar, exclusief bt w. Leden van evofenedex kr ijgen een korting van 35 euro Het abonnement word t jaar lijk s au tomatisch voor tgezet , tenzij het ui terlijk twee maanden voor het einde van het kalenderjaar schrif telijk word t opgezegd
Jetver tising
Tiendweg 12, 2671 SB Naaldwijk telefoon 070 3990 000 kim@jetver tising.nl (s ales) ad vertenties@jet vertising.nl (after sales)
Ad vertentiecontrac ten worden afgesloten conform de ‘Regelen voor het ad vertentiewezen ’, gedeponeerd bij de rechtbanken in Nederland. Ad vertenties vallen buiten de redactionele verant woordelijk heid van evofenedex
Di t blad word t milieu vr iendelijk gedr uk t op sealfolie is gemaakt ui t meer dan 80 procent recyclebaa r.
Alle rechten voorbehouden Niet s ui t deze ui tgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een digitaal gegevensbest and of openbaar gemaakt , in enige vorm of op enige wijze, hetzij digitaal, mechanisch, door fotokopieë n, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schrif telijke toes temming van de ui tgever De inhoud van deze ui tgave is au teur srechtelijk beschermd. Ui tgever, redactie en au teur s hebben de in deze ui tgave opgenomen informatie op zorg vuldige wijze en naar beste weten verzameld en geselecteerd. Zij aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor onverhoopte onjuis theden en /of onvolledige informatie
ISSN 25 42-6176
evofenedex is dé vereniging voor bedrijven met een internationaal of logistiek belang. Via evofenedex nemen ze hindernissen in de logistiek en internationaal ondernemen weg en voegen ze kansen toe. Regionaal, nationaal en internationaal. Van een
vervoer, goede opslag van gevaarlijke
Met meer dan 10.000 leden is evofenedex een krachtig collectief van handelaren, producenten, importeurs en exporteurs kennisknooppunt voor handel en logistiek.
Bel ons +31(0)79 3467 346
E-mail info@evofenedex.nl
Startpunt voor ondernemers evofenedex.nl
Facebook facebook.com/evofenedex
Discuseer mee op LinkedIn linkedin.com/company/evofenedex
Volg het laatste nieuws via x.com/evofenedex
postbus 350, 2700 AJ Zoetermeer Signaalrood 60, 2718 SG Zoetermeer
tot 460 km actieradius1 27% minder energieverbruik laadcapaciteit tot 1625 kg: beste in zijn klasse2 trekgewicht tot 2500 kg ook beschikbaar als diesel
van of the year
Sales Tel.: +31 (0)88 6004904 sales@trimodal-europe.com
Operations Tel. : +31 (0)88 6004901 operations@trimodal-europe.com
Finance Tel: +31(0)88 6004903 invoices@trimodal-europe.com
