Snackbarconcept voor gereedschap Robots nemen het werk over bij Florensis “Goed luisteren naar je medewerkers” nr oktober82021 X 000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000 1 0010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001 0000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001 11010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101 0000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010 0001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000 000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000 1 0010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001 0000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110 10000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000 0000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001 11010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101 0000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101 00001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000 000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000 1 0010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001 000 0 1 0 1 00 11 00 0 111 0 1 0000 1 00 1 0 1 0 1 00 1 0 11 0 11 00 0 11 0 1 0 111 00 1 1111 0000000000000 000 11 1 0 1 0000 1 00 1 0 1 0 1 00 1 0 11 0 11 000 11 0 1 0 11 1 00 1111 1 0000000000000 1 000 1 0000 000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000 1 0010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001 0000 1 </ICT&LOGISTIEK SPECIAL> 00 1 0 11 0 11 000 11 0 1 0 111 00 11111 0000000000000 000 11 1 0 1 0000 1 00 1 0 1 0 1 00 1 0 11 0 11 000 11 0 1 0 11 1 00 1111 1 0000000000000 1 000 1 0000 0000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110 10000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000 0000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011 10100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010 000 0 1 0 1 00 11 00 0 111 0 1 0000 1 00 1 0 1 0 1 00 1 0 11 0 11 00 0 11 0 1 0 111 00 1 1111 0000000000000
Hoogheffende AGV. Voor toepassingen.flexibele Optimaliseer uw logistieke processen met onze nieuwe EKS 215a - de innovatieve allrounder voor geautomatiseerde hoogbouw toepassingen. Wilt u de nieuwe AGV komen bekijken? Meld u dan aan voor onze demo www.automatisering.jungheinrich.nl/agv-demovia: Efficiëntie in Automatiseringbeweging.metJungheinrich. 6 hefhoogtem variantenmast-9
VOOR DE TOEKOMST ISSN 2542-503X 3
Vaak zien we dat bedrijven niet goed weten waar ze moeten beginnen. Zomaar software aanschaffen voor losse problemen is ook geen goed idee. Beter begin je met een goe de analyse van je bedrijfsprocessen, waar door je ziet waar het snelst winst te behalen valt. Bent u van plan om naar de beurs te gaan, loop dan ook even bij onze stand langs. We helpen u graag. Maar contact opnemen kan natuurlijk ook buiten de beurs om. Op 11 november organiseren wij zowel live als digitaal ook het evenement Mens en Werk, voor allerlei vragen over de arbeidsmarkt van morgen en vandaag en de bijbehorende uitdagingen. Tijdens dit unieke kennisevent bespreken we de belangrijkste trends en ont wikkelingen op de logistieke arbeidsmarkt en de impact daarvan op het strategisch perso neelsbeleid van handels- en productiebedrij ven. Met diverse experts en vakgenoten belich ten we belangrijke thema’s als instroom en talentontwikkeling, het behouden van goede medewerkers en het creëren van een wend bare organisatie. Ook geven we praktische tips en adviezen om uw strategisch perso neelsbeleid vorm te geven. Deelnemen is gra tis, aanmelden kan op www.mens-en-werk.nl. In dit blad vindt u over beide evenementen meer informatie. Wellicht komen we elkaar in novem ber Algemeentegen. directeur
In dit blad geven we door middel van kleine icoontjes aan welk artikel ingaat op welk speer punt, maar op deze plek wil ik nog twee zaken extra uitlichten.
HoofdredactieCOLOFON
Een tijd geleden vroegen we aan onze leden waar ze, kijkend naar de toekomst, van wakker lagen. Waar konden ze hulp van hun vereniging voor internationaal ondernemen en logistiek bij gebruiken? Dat leverde vijf strategische speer punten op die een dik accent krijgen in ons werk. Die gaan over de gevolgen van globalise ring, hoe de arbeidsmarkt van de toekomst er uitziet, wat voor personeel je nodig hebt en waar dat te vinden is, wat de impact van data en digitalisering is en hoe je daaraan slim mee doet. En over hoe je voor je bedrijf een transfor matie regelt naar een meer duurzame manier van werken en hoe je je voorbereidt op de stad van de toekomst.
Eindredactie Wilma Nijdam Redactie Marianne Elissen Gerben Sas Louise Wagenaar Redactionele medewerking Ed Coenen, Machiel van der Kuijl, Bart Lammers, Guus Peters, André de Ruijter, Eva Wever en Tessie Schuurs Redactieadres Postbus 350, 2700 AJ Zoetermeer telefoon 079 3467 346 e-mail redactie@evofenedex.nl
De abonneeprijs voor evofenedex magazine bedraagt 240 euro per jaar, exclusief btw. Leden van evofenedex krijgen hun eerste abonnement gratis, plus een korting van 60 euro op elk extra abonnement. Het abonnement wordt jaarlijks automatisch voortgezet, tenzij het uiterlijk twee maanden voor het einde van het kalenderjaar schriftelijk wordt opgezegd. Lidmaatschap Het lidmaatschap van evofenedex kan worden aangevraagd via de website www.evofenedex.nl of via telefoonnummer 079 3467 346. Mutaties: e-mail ledenadministratie@evofenedex.nl. Opzegging van het lidmaatschap kan vóór of uiterlijk per 1 november van het verenigingsjaar, dat loopt van 1 januari tot en met 31 december, door het invullen en digitaal verzenden van het opzegformulier, dat staat op lidmaatwww.evofenedex.nl/lidmaatschap/opzeggen-schap,ofperaangetekendebrief. Advertenties LaanJetvertisingvanZuid Hoorn 37, 2289 DC Rijswijk telefoon 070 3990 000 e-mail kim@jetvertising.nl (sales) e-mail advertenties@jetvertising.nl (aftersales) Advertentiecontracten worden afgesloten conform de ‘Regelen voor het advertentiewezen’, gedeponeerd bij de rechtbanken in Nederland. Advertenties vallen buiten de redactionele verantwoordelijkheid van evofenedex. Duurzaamheid De sealfolie waarin dit blad wordt verzonden is gemaakt uit meer dan 80 procent hernieuwbare grondstoffen en is 100 procent recyclebaar. © copyright Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een digitaal gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij digitaal, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De inhoud van deze uitgave is auteursrechtelijk beschermd. Uitgever, redactie en auteurs hebben de in deze uitgave opgenomen informatie op zorgvuldige wijze en naar beste weten verzameld en geselecteerd. Zij aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor onverhoopte onjuistheden en/of onvolledige informatie.
Druk Habo DaCosta, Vianen Abonnementen Ledenadministratie evofenedex Postbus 350, 2700 AJ Zoetermeer telefoon 079 3467 346 e-mail service@evofenedex.nl
Job Halkes
Vormgeving/prepress De Communicatie Kliniek Melbournestraat 7, 1175 RM Lijnden telefoon 020 4083 100
Op 10 en 11 november vindt in de Jaarbeurs in Utrecht weer de beurs ICT & Logistiek plaats. Ook evofenedex zal daar met een vol programma aanwezig zijn. We helpen onze leden op de beurs en daarbuiten met het zo slim mogelijk grip krijgen op hoe ze hun data en digitalisering voor zich kunnen laten werken.
INHOUD Van zonnepanelen tot auto’s en koffiemachines, steeds meer bedrijven huren apparaten als ze ze nodig hebben. Het onbemand-magazijnconcept van Arentis, een onderdeel van de Syndus Group, speelt daarop in en zet bij bouwplaatsen een onbemand, geautomatiseerd magazijn vol gereedschap neer. Daardoor is er direct inzicht in wat er wordt verhuurd en heeft de klant meteen inzage in de kosten. Lees verder op pagina 6. WERKGEVERS MOETEN AAN HUN AANTREKKELIJKHEID WERKEN ELKE TWEE MAANDEN EEN CHECK 26 38 ROBOTS NEMEN HET WERK OVER BIJ FLORENSIS 11 42“GOED LUISTEREN NAAR JE MEDEWERKERS” 4 evofenedex magazine | oktober 2021
360° “Automatiserenisnodig” ICT & LOGISTIEK 6 Snackbarconcept voor gereedschap 11 Robots nemen het werk over bij Florensis 15 Hoogtepunten op de ICT & Logistiek 16 IJsExpress digitaliseert logistieke processen 18 Dichtbij en duurzaam 21 Column: digitalisering INTERNATIONAAL ONDERNEMEN 22 De beginselen van exportcontrole 25 Kennis over douane delen VERVOER 26 Elke twee maanden een bandencheck 28 DAF lanceert nieuwe generatie XF en XG 31 Nieuw Brits bestelautomerk: LEVC 32 Goed voorbereid het zero-emissietijdperk tegemoet 34 Het spoor heeft de toekomst GEVAARLIJKE STOFFEN 35 dB-zinnen: zonder goede communicatie vaak slecht af 36 Nog even wachten op regels lithiumbatterijen PERSONEEL, BEDRIJF EN ORGANISATIE 38 “Goed luisteren naar je medewerkers” 42 Werkgevers moeten aan hun aantrekkelijkheid werken MAGAZIJN 44 Verrassingsbezoek van de inspecteur 46 Nudging als tool voor veiligheid VERENIGINGSNIEUWS 56 “Logistiek aantrekkelijker maken” 59 Prinsjesdag pakt goed uit voor handel en logistiek 60 Kort verenigingsnieuws EN VERDER 50 Hete hangijzers: ledenvragen 51 Tip van evofenedex: duurzaam wagenpark? Overweeg een LZV! 63 Gespot: luchtige nieuwtjes 64 Tot slot: nieuwsoverzicht 52 5
na het
Het onbemande systeem in werking… …de werknemer meldt zich met zijn pasje… …maakt zijn keuze… …en het bewuste vakje opent zich voor hem. 6 evofenedex magazine | oktober 2021
Van
Een bemand uitgiftepunt op het bouwterrein. achter het loket wordt gereedschap gescand en daarna uitgereikt. werknemer verlaat het onbemande Arentis ophalen benodigde gereedschappen en hulpmiddelen.
magazijn van
van de
Een
7
Tekst PetersGuus• Foto’s Arentis
One-stop-shop Het verhuren van gereedschappen pakte snel goed uit. “Toen dacht ik: als we dat doen voor onze interne klanten, waarom bieden we het
ge; staal en kunststof. Maar als we ze nodig hadden, waren ze óf niet goed onderhouden of ze hadden storingen, er zaten geen keu ringsbewijzen bij of ze lagen in de verkeerde bus. Toen dachten we: we hebben met Arentis al een verhuurbedrijf voor hoogwerkers, kranen, stroomgroepen en verreikers. Laten we dan ook die losse, kleinere (hand)gereedschappen onderbrengen bij Arentis. Die gaan we dan ook beschikbaar stellen aan onze interne bedrijven.”
Iedereen kent de snackbars van Febo. Je gaat er naar binnen, werpt een munt in de gleuf, trekt een glazen deurtje open en daar is de kroket of de gehaktbal. Dat het van een war me snack naar gereedschap niet eens zo’n heel grote stap is, bewijst Arentis, het bedrijf uit de Syndus Group (zie kader) dat al talloze jaren gereedschappen en andere materialen verhuurt aan zowel interne als externe klanten.
ARENTIS HANTEERT UNIEK UITGIFTESYSTEEM OP BOUWPLAATSEN
Dit bedrijf maakt namelijk gebruik van het automatiekconcept van de Febo. Met het verhuren van gereedschappen is Arentis al in 2003 begonnen, vertelt algemeen directeur Jean-Paul Heijens in zijn Terneuzen se kantoor. “We hadden gereedschappen lig gen die we nodig hadden voor eigen monta
Van zonnepanelen tot auto’s en koffiemachines, steeds meer bedrijven huren apparaten als ze ze nodig hebben. Het onbemandmagazijnconcept van Arentis, een onderdeel van de Syndus Group, speelt daarop in en zet bij bouwplaatsen een onbemand, geautomatiseerd magazijn vol gereedschap neer. Daardoor is er direct inzicht in wat er wordt verhuurd en heeft de klant meteen inzage in de kosten.
VOORSNACKBARCONCEPTGEREEDSCHAP
8 evofenedex magazine | oktober 2021
“Een kroket komt toch niet terug, maar bij ons is dat retourproces wél essentieel”
Dat denkproces leverde een systeem van zo wel bemande als onbemande containers op. Die laatste bleken ook overdag gebruikt te worden. “Als het heel druk is, gaan mensen direct naar die onbemande container om ge reedschap te halen. En gaandeweg hebben we ook kleinere projecten gekregen met alleen maar een onbemande container. Als je geen Een uitgifteloket op een andere locatie. Goed te zien is dat haaks op de uitgiftecontainer de containers met materialen staan.
Barcode De zojuist geschetste problemen bracht Heijens op het idee van wat hij het ‘be mand-magazijnconcept’ noemt. “We gingen bij de klant containers neerzetten van waaruit we gericht gereedschappen gingen uitgeven. Zie het maar als een soort marktkraam of een con tainer met een loket, waar magazijnmedewer kers van Arentis de vraag aanhoren. Achter die zieningen. En het is handig dat dat allemaal gescand kan worden, dat het op naam staat en dat je na afloop weet wie er nog een jas heeft die ingeleverd moet worden.”
Teruglevering
Febo Na een lange stop bij Shell Pernis in 2016, waar het ‘containerconcept’ goed werkte, sloeg Heijens samen met de Arentis-project leider aan het rekenen. “We waren daar 24 uur per dag open, dus we hadden drie maanden lang, zeven dagen per week een mannetje ’s nachts op het bouwterrein gehad. ’s Nachts is het toch wat rustiger dan overdag met de uitgifte, dus ik dacht: als we die kosten voor de nachtelijke uren – toch iets van 180.000 euro aan arbeidsuren – nou eens kunnen ver mijden, worden we een stuk efficiënter.”
Jean-Paul Heijens: “Klanten zien dat het systeem tijd en daarmee kosten bespaart.” container met het loket is ruimte om een aantal (tien-, twintig- of veertigvoets)containers neer te zetten, gevuld met het benodigde gereed schap. De monteur komt aan het loket, doet z’n helm af en daar plakken wij een barcode onder die vervolgens wordt gescand. Dan we ten we precies dat Jan, Piet of Klaas die en die gereedschappen of gebruiksmiddelen heeft meegekregen. De projectleider van onze klant heeft dus ook meteen inzage in kosten; per dag, per week of per maand. En als het karwei klaar is, zien we direct welke mensen nog ge reedschap op hun naam hebben staan. Dat werkt eigenlijk prima”, aldus Heijens. Regenjassen Het systeem werkt vooral goed voor zogehe ten stops of turnarounds. Een groot bedrijf, bijvoorbeeld Shell, Dow of Vopak, legt dan een installatie stil voor groot onderhoud. Me chanical bedrijven voeren dat soort werk zaamheden met externe werknemers uit. “Die halen ze vaak weg bij technische uitzendbu reaus. Het kan dan wel om 500 of 600 man gaan”, zegt Heijens. “Voor die mensen gaan ze écht geen gereedschappen aanschaffen en dan werkt ons concept fantastisch. We kunnen in zo’n geval alles leveren: van regen jassen tot veiligheidsschoenen, van overalls en helmen tot brillen en uiteraard ook alle no dige handgereedschappen en tijdelijke voor dan niet aan onze externe klanten aan? Ik had een goed contact met een inkoper van een mechanical firma, die bij ons voor groot on derhoudswerk mobiele kranen, compresso ren en stroomgroepen huurt. Maar voor klein gereedschap ging hij altijd naar iemand an ders. Toen zei ik: ‘Als wij nu voor hijs-, hef- en handgereedschap zorgen, zou jij dat dan ook bij ons willen huren?’ Nou, dat vond hij een fantastisch idee“, vertelt Heijens. Het zogeheten one-stop-shoppingconcept van Arentis had effect; werd het gereedschap penmagazijn aanvankelijk bemand door 2 me dewerkers, inmiddels werken er al 80 man. Dat ging niet meteen van een leien dakje, geeft Heijens toe. “In het begin werkten we met een twintigvoetscontainer, die we vulden met gereedschappen die de klant aanvroeg en nodig had. Die container werd dan op de eerste dag van de werkzaamheden neerge zet. Vervolgens gingen de deuren open en na de klus – vier, vijf, soms zes weken later –werd alles verzameld wat ze konden vinden. Dat werd dan in die container gegooid. Even los van orde en netheid was er dan vaak heel veel kapot en kwijt. Vooral het laatste was het geval. Vervolgens werd de eindafrekening ge maakt. Dat was een dure grap, want een zoekgeraakte boormachine werd gewoon in rekening gebracht. De klant belastte dat weer door aan zijn eigen klant, en daar zag je dan wel wat frictie en gemor ontstaan. Daar zit ui teraard niemand op te wachten”, zegt Heijens.
Heijens had tijdens zijn studie in Haarlem al kennis gemaakt met het automatiekconcept van de Febo-snackbars en zette een team aan het nadenken over een concept van on bemande uitgifte.
naast de container staat, gaat dat prima. Als het sleuteltje terug is gelegd in het vak, stopt de huur en zorgen wij dat de machine gecon troleerd wordt”, zegt Heijens.
Je kunt de boormachine die je ’s ochtends gehaald hebt eenvoudig terugbrengen. Een druk op de knop, en er gaat een vak open. Daar leg je het gereedschap in en dat vak gaat daarna niet meer open. Want stel dat het snoer kapot is, dan kun je z’n machine niet meer uitgeven. Dat vak gaat dus op slot. De containerautomatisering is gekoppeld aan ons ERP (Enterprise Resource Planning)-pak ket en de projectleider op kantoor kan precies zien dat de retourvakken op een gegeven vol zijn. Dan moet iemand erheen om te vullen en
“Een heftruck past natuurlijk niet in een vakje, maar het contactsleuteltje wel”
9
Het mooie aan het kluisjesconcept is volgens Heijens dat medewerkers met een persoonlij ke badge toegang krijgen. Dat maakt het ook mogelijk om het gebruikte gereedschap nog diezelfde avond terug te brengen naar de container. “Wij hebben dus de Febo-auto maat, maar dan met een teruglevering”, zegt Heijens. “Bij de Febo hoeft dat niet, een kro ket komt toch niet terug, maar bij ons is dat retourproces wél essentieel.
Contactsleuteltje
Heijens krijgt veel positieve reacties op het con cept. “Aanvankelijk waren klanten een beetje argwanend over de kosten en het abonnements idee. Maar ze zien nu ook dat het systeem tijd en daarmee kosten bespaart.”
SYNDUS GROEP De Syndus Group – de naam is een samenvoeging van synergie en industrie –is voortgekomen uit het staalconstructie bedrijf Eyke-Hogendoorn (anno 1955). Begonnen in de staalbouw, ontwikkelde het bedrijf al snel een verhuurtak voor mo biele kranen. Inmiddels werken er bijna 500 mensen bij de groep. In binnen- en buitenland en er zijn zes divisies: Ferris –TechwijzKonstruktislooproostersFiberstructtijdelijkecompressoren,kranen,ArentisAmerplasticsstaalconstructie–GREbuisleidingsystemen–verhuurtonderanderemobielehoogwerkers,heftrucks,handgereedschappenenvoorzieningen–(Slowakije)maaktkunststof–industriëleengineering–opleidingsbedrijf Gereedschap zoals je het zelden ziet: keurig op stapeltjes. de retourvakken leeg te halen.” Arentis past verschillende abonnementsvormen toe. Af hankelijk van het gebruik kan de klant kiezen voor één keer per week of één keer per dag de retourvakken legen of vullen, maar drie keer per dag kan ook.
Arentis is druk bezig met de uitrol van zijn concept. “We zijn dit jaar begonnen met twee containers, en er zijn er inmiddels een stuk of tien bijbesteld. Dat is een redelijke voorraad om de markt mee te kunnen betreden. We hebben de containers in tienvoets- en twintig voets uitvoering. De tienvoets is voor kleinere items, zoals gasdetectieapparaten. Dan zet ten we zo’n container neer op het moment dat de vergunning is verleend en kunnen mensen het juiste apparaat ophalen: gecon troleerd en opgeladen. We kunnen op die ma nier ook een heftruck, een hoogwerker of een verreiker verhuren. Zo’n ding past natuurlijk niet in een vakje, maar het contactsleuteltje kun je wel in een vak leggen. Als de heftruck
300, maar hooguit 20 man aan het werk hebt op een stop, gaat dat prima”, zegt Heijens.
E-commerce groeit nog altijd sterk, terwijl de technologische ontwikkelingen elkaar in rap tempo opvolgen. Dit vraagt om een doordachte aansturing van jouw warehouse. Wil jij weten hoe je mechanisering doorvoert in combinatie met omliggende IT-systemen? Download dan de whitepaper Met een WMS je mechanisering aansturen? Zo doe je dat! Lees de whitepaper ICT & Logistiek 2021 Ook Centric is dit jaar weer op de ICT & Logistiek aanwezig. Op onze stand (standnummer 01.B075) tonen wij onze WMS- en TMS-oplossingen. Graag tot ziens op 10 en 11 november! Slim aansturen?jekostenefficiëntenmechanisering CEN-ad-mechanisatie.indd 1 1-10-2021 15:05:13 WMS FMSTMS voor verladers Snel en transporteneenvoudiguitbesteden Handige 3rd party portalsBulk en partij opslag E-ful lment Slimme mobiele app ICT & Logistiek 2021 Stand 01.E061 Douane compliantinfo@adaption-it.nlwww.adaption-it.nl+31 (0)184-633 851 UitstekendeSliedrechtdigitale logistiek maakt het verschil door kwaliteit, aanpasbaarheid en samenwerking Veilig werken met veilige en duurzame machines BMWT-keur, sterk in het keuren van uw werkmaterieel. Bekijk onze aanpak voor een veilig magazijn www.bmwt.nl 0111010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000011010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000110000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011100100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111000101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000101001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100010001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110000100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010010100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000101001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111011000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011100010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010010100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001100010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000011010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010001001010100101101100011010111001111100000000000001000100001100100001010011000111010000100101010010110110001101011100111110000000000000100010000110010000101001100011101000010010101001011011000110101110011111000000000000010001000011001000010100110001110100
Een
flexibel standaard warehouse management systeem dat uw logistieke e-commerce operaties volledig optimaliseert. REFLEX WMS
Eenvoudig in flexibelConfigureerbaargebruikenuittebreiden Zeer functionaliteitencomplete Kom ons bezoeken op de beurs ICT & Logistiek. 10 - 11 november | Jaarbeurs Utrecht | Stand 01.C096 www.reflex-logistics.com Een flexibel standaard warehouse management systeem dat uw logistieke e-commerce operaties volledig optimaliseert. REFLEX WMS
omgevingenaanSnelconceptenveleOndersteunte-commerceaanpasbaarveranderende
WMS
REFLEX
flexibel standaard warehouse management systeem dat uw logistieke e-commerce operaties volledig optimaliseert.
Eenvoudig in flexibelConfigureerbaargebruikenuittebreiden Zeer functionaliteitencomplete Kom ons bezoeken op de beurs ICT & Logistiek. 10 - 11 november | Jaarbeurs Utrecht | Stand 01.C096 www.reflex-logistics.com 20210929 Pub OnlineRetailer NL.indd 1 29/09/2021 09:30:52
Een
omgevingenaanSnelconceptenveleOndersteunte-commerceaanpasbaarveranderende
Eenvoudig in flexibelConfigureerbaargebruikenuittebreiden Zeer functionaliteitencomplete Kom ons bezoeken op de beurs ICT & Logistiek. 10 - 11 november | Jaarbeurs Utrecht | Stand 01.C096 www.reflex-logistics.com
omgevingenaanSnelconceptenveleOndersteunte-commerceaanpasbaarveranderende
DIGITALISERING SUPPLY CHAIN
MANAGEMENT 21supply chain management | evofenedex magazine | oktober 2021
‘Wat een stelletje autisten, die IT’ers’, hoor je wel eens zeggen. Dat klinkt niet aardig. Sterker nog: het is meestal ook niet aardig bedoeld. Het gaat er dan vaak om dat zij niet genoeg of niet duidelijk genoeg zouden communiceren. Met mensen. Het is een feit dat veel IT’ers goed zijn in binair denken, in werken met strakke kaders, het is bij hen vaak goed óf fout. Ik ben er blij mee, want dat is nodig. Het geeft enorm veel duidelijkheid (als het eenmaal is ingeregeld). Maar, toegegeven, een deel van de IT’ers is inderdaad minder gericht op communicatie met mensen. Gelukkig wel op communicatie met en tussen systemen, op het aanbrengen van structuur en op het keer op keer testen of iets goed zou moeten werken als het ‘in productie’ gaat. Daar ben ik ze innig dankbaar voor, want het lijkt wel alsof je vandaag de dag niets meer structureel kunt verbeteren in de logistie ke processen zonder de IT aan te passen. IT is borging. IT is opschaling. IT, of misschien beter: ‘digitalisering’, is de god van deze tijd. We hebben deze mannen en vrouwen dus keihard nodig. Hoe kom je anders af van het overkloppen van orders, en hoe realiseer je anders goedwerkende EDI-verbindingen? Hoe krijg je anders op een efficiënte wijze de leveranciersfacturen gematcht met de inkooporders en de goederenontvangsten? Soms lijkt het echter alsof de systemen een doel op zich zijn geworden, alsof implementaties van IT de hele bedrijfsagenda bepalen. En wij van logistiek doen daar zelf aan mee. Wij van logistiek hebben zelf vaak lange wensenlijsten met een grote behoefte aan IT ten gevolg. Dat leidt weer tot afhankelijkheid van de strakke planning van IT (die overigens regelmatig verschuift, maar daar hoor je ze niet over) en dat vinden wij van logistiek dan niet zo fijn. Want wij moeten dat steeds weer in de operatie uitleggen. Tadaah, zie hier de vicieuze cirkel! En die IT doet niks zonder masterdata, hè? Dus hup, voor je het weet heb je je volgende opschoonprojectje al te pakken. Zal ik u eens wat zeggen? Soms vind ik die grote rol van IT-systemen wel een beetje eng. We zijn er extreem afhankelijk van ge worden. De efficiencytoename doordat we veel grotere hoeveelheden transacties afhan delen is geweldig, en de slimmere besturing van logistieke processen ook, en nee, we kunnen niet meer terug, maar… het heeft zijn prijs: kwetsbaarheid. Daarom kom ik steeds vaker uit op de volgende oneliner, helemaal zelf bedacht: ‘systemen: voor al uw oplossingen én problemen!’ Bart Lammers is manager supply chain management bij Technische Unie. Deze column is geschreven op persoonlijke titel, vanuit zijn hoedanigheid als spreker en auteur van logistieke boeken, zoals ‘Het Pakhuis’ en ‘Lachen om Logistiek en Transport’, zie ook www.bartswoorden.nl. Reacties zijn welkom via brhlammers@gmail.com.
COLUMN
Veel bedrijven die internationaal handelen, krijgen met de com plexe regels van exportcontrole te maken. De gevolgen van het niet voldoen aan die regelgeving kunnen verstrekkend zijn. Zo kan een bedrijf geconfronteerd worden met torenhoge boetes, leverings- en capaciteitsproblemen, strafrechtelijke vervolging en reputatieschade. Dit maakt kennis en naleving van export controle van groot belang. In deze bijdrage beschrijven wij en kele beginselen van exportcontrole, zodat je daarmee bekend bent wanneer je internationaal zakendoet.
EXPORTCONTROLEVAN
Tekst SchuursTessieenWeverEva• Foto’s ImagesGetty
VOORKOM BOETES EN VERVOLGING DOOR ONWETTIGE LEVERING
evofenedex magazine | oktober
Exportcontrole
DE BEGINSELEN
Het doel van exportcontrolebeleid is controle uitoefenen over en terughoudendheid betrachten in het beschikbaar stellen van strategische goederen aan bepaalde landen of ten behoeve van Hoe zorg je ervoor dat je als bedrijf aan alle wet- en regelgeving voldoet bij het exporteren van goederen? Want een misstap kan duur uitpakken. In een tweeluik schrijven advocaten Eva Wever en Tessie Schuurs, beiden gespecialiseerd in internationaal handelsrecht bij BenninkAmar Advocaten, hoe je als bedrijf zaken kunt doen en de valkuilen kunt vermijden. Dit eerste deel gaat over de beginselen van exportcontrole. 22 internationaal ondernemen | 2021
Wanneer een onderneming goederen wil exporteren, moet eerst worden getoetst of deze goederen strategisch van aard zijn en zo ja, of en welke vergunningsplicht van toepassing is.
Daarnaast moeten de eindgebruiker en het eindgebruik van de te leveren goederen worden getoetst. Strategische goederen Strategische goederen zijn goederen waaraan de internationale gemeenschap zoveel strategisch belang toekent, dat ze niet of slechts onder bepaalde voorwaarden mogen worden uitge voerd. Deze goederen vallen uiteen in militaire goederen en goederen voor tweeërlei gebruik, oftewel ‘dual-use-goederen’. Militaire goederen zijn speciaal ontwikkeld of aangepast voor militair gebruik. Voorbeelden zijn wapens en munitie, militaire voertuigen en onderdelen speciaal ontworpen of aangepast Wapens en nachtkijkers mogen niet zomaar worden geëxporteerd. Daarvoor moet een speciale vergunning worden aangevraagd.
bepaalde activiteiten. Het doel daarvan is het voorkomen van mensenrechtenschendingen, terrorisme en verspreiding van (massavernietigings)wapens. Exportcontrole ziet dus toe op de controle van de uitvoer, doorvoer en overdracht van strategische goederen en eventuele tussenhandel en technische bijstand.
De eindgebruiker en het eindgebruik van de te leveren goederen worden getoetst
daarvoor, maar ook technologie die noodzakelijk is voor de ontwikkeling van militaire goederen. Aan de hand van de Gemeenschappelijke EU-lijst van militaire goederen (Military List), welke is onderverdeeld in 22 posten, kan worden vastgesteld of goederen kwalificeren als militair en des aan een vergunning onderhevig zijn. Deze categorisatie is ook van belang bij het indienen van een vergunningsaanvraag. Alle militaire goederen worden aangeduid met een code beginnend met ‘ML’, verwij zend naar de Military List De Nederlandse wapenexportregelgeving, die bestaat uit het Besluit strategische goederen en de Uitvoeringsregeling strate
gische goederen 2012 (USG), vindt aansluiting bij Europese ver dragen, wapenembargo’s en het Gemeenschappelijk Standpunt 2008/944/GBVB. In artikel 2 van de USG worden als militaire goederen aangewezen ‘alle goederen die zijn opgenomen in de gemeenschappelijke EU-lijst van militaire goederen’. Niet alleen de uitvoer, maar ook de doorvoer en overdracht van militaire goederen is, in beginsel, aan een vergunningplicht onderhevig. Dual-use-goederen Dual-use-goederen, oftewel goederen voor tweeërlei gebruik, zijn goederen die zowel een civiele als een militaire toepassing (kunnen) hebben. Een voorbeeld hiervan is een brandvertrager voor in de (civiele) bouw, die ook gebruikt kan worden voor de productie van gifgas. Sinds 9 september 2021 is er een nieuwe verordening van kracht: verordening (EU) Nr. 2021/821, ook wel de Dual-Use Regulation Recast en geldt in de hele EU. De Recast stelt nieuwe regels aan onder andere, technische bij stand, de uitvoer van cybersurveillancetechnologie.
De lijst van dual-use-goederen is in de Dual-Use Recast opge deeld in tien categorieën zoals nucleair of elektronica. Die cate gorieën zijn onderverdeeld in vijf productgroepen, bijvoorbeeld materialen of programmatuur. Daarnaast zijn zeer gevoelige dual-use-goederen, omdat deze geschikt zijn voor nucleaire toepassing, opgenomen in de zogenoemde bijlage IV. Voor goederen vermeld in bijlage I is slechts een vergunning vereist voor uitvoer uit de EU, terwijl goederen uit Bijlage IV ook ver gunningplichtig zijn in geval van overdracht binnen de EU. De Strategische Goederenpost (SGP) code geeft aan in welke ca tegorie (nummer), productgroep (letter) en krachtens welk regi me (laatste drie karakters) een goed is geclassificeerd. Op nationaal niveau is exportcontrole onder andere geregeld via de Wet strategische diensten, de Uitvoeringsregeling strate gische diensten en het Besluit strategische goederen. Laatst genoemd besluit geeft de minister van Buitenlandse Zaken de bevoegdheid om vanwege redenen van openbare veiligheid 23
Vergunning aanvragen In Nederland kan je gebruikmaken van één van de volgende exportvergunningen: een individuele vergunning, een globale vergunning, een nationale algemene uitvoervergunning en een Europese algemene uitvoervergunning. Bedrijven kunnen een exportvergunning aanvragen bij de Centrale Dienst In- en Uit voer van de Belastingdienst (CDIU). Deze aanvragen worden binnen acht weken afgehandeld. Indien de aanvraag een eind bestemming heeft met een verhoogd risico, dan wordt deze voorgelegd aan het ministerie van Buitenlandse Zaken of zelfs aan inlichtingendiensten. Doorgaans overleg je een kopie van het getekende contract en een eindgebruikersverklaring, maar soms zijn aanvullende documenten nodig. Bij de beoordeling van een vergunningsaanvraag toetst de CDIU aan de hand van de volgende factoren. Ten eerste de hoeveelheid, waarde en technische eigenschappen van een goed: is het een strategisch goed? Ten tweede de eindbestem ming: gaat het goed naar een gesanctioneerd land?. Ten derde de eindgebruiker: is de eindgebruiker een gesanctioneerd land, organisatie of persoon? En tot slot het eindgebruik: zal het goed een civiele en/of militaire toepassing krijgen na uitvoer?
Een goede exportcontrole voorkomt veel ellende.
Ondanks deze verschillen zijn exportcontrole en sancties toch sterk met elkaar verweven. Want ondanks dat exportcontrole betrekking heeft op goederen en niet op gesanctioneerde lan den, organisaties en personen, er ook veel raakvlakken be staan met internationale sancties. In de volgende uitgave van evofenedex magazine gaan we verder in op het sanctierecht. Bij vragen over exportcontrole of daaraab gerelateerde proble men staan wij klaar om te helpen.
Internationale veiligheid Exportcontrole beperkt de – ongewenste - verspreiding van strategische goederen en draagt bij aan de internationale veilig heid door strategische goederen slechts onder bepaalde voor waarden beschikbaar te stellen. De belangrijkste verschillen met internationale sancties zijn dat exportcontrole betrekking heeft op goederen en niet op gesanctioneerde landen, organi saties en personen. Ook bij exportcontrole is de specifieke be stemming van goederen minder van belang dan bij sancties en exportcontrole gebaseerd op een vergunningsstelsel (het mag, mits met vergunning) terwijl internationale sancties gebaseerd zijn op verboden (het mag niet, tenzij uitzondering).
een verbod of vergunningsplicht in te stellen voor dual-use-goe deren die niet zijn genoemd in bijlage I van de Dual-Use Veror dening. Daarnaast regelt de Wet op de economische delicten de strafbaarheid van overtreding van wet- en regelgeving met betrekking tot exportcontrole. Naast een ML- of SGP-code, dragen strategische goederen wereldwijd een 6-cijferige Harmonized System (HS) code enin geval van export buiten de EU - een 8-cijferige goederenno menclatuur (GN). Deze goederencodes zijn van belang tijdens de afhandeling van douaneformaliteiten bij export, zoals statis tiek aangifte en vaststellen van het douanetarief. Dankzij deze codes weet iedereen over de hele wereld over welke goederen het precies gaat.
24 evofenedex magazine | oktober 2021
internationaal ondernemen | evofenedex magazine | oktober 2021
KENNIS
Michiel van Veen, Director Supply Chain & Business Innovation bij Royal Lemkes B.V., zijn verhaal uit de doeken doet over zijn ervaringen van de afgelopen maanden en zijn verwachtingen voor de komende tijd. Workshops Tussendoor wordt er een viertal workshops aangeboden. De eerste gaat over de wijzigingen van het douanetarief per 1 janu ari 2022. Ed Tulp, medewerker Douane Landelijk Team Binden de Tarief Inlichtingen, gaat daar aan de hand van een presentatie laten zien wat de gevolgen zijn. Bij de tweede workshop staat het onderwerp Douanewaarde centraal. Daarbij laten specialis ten van Customs Knowledge aan de hand van een reeks voor beelden zien hoe je de douanekosten goed kunt berekenen. Het Douane Management Systeem is het onderwerp van de derde workshop. Frank Heijmann, head of trade relations Doua ne Nederland, gaat dieper in op de omschakeling van AGS naar DMS. Dat heeft namelijk voor veel bedrijven gevolgen. De digita lisering van de douaneprocessen gaan namelijk erg snel. Tot slot is er een workshop over de REX attest van oorsprong en hoe dat in de praktijk gebruikt moet worden bij de handel met het Ver enigd Koninkrijk. Sinds de brexit een feit is, moet er namelijk aan heel wat eisen worden voldaan. Bovendien, om in aanmerking te komen voor tariefsvrijstelling zijn er nog wel wat haken en ogen waar Bertens op gaat wijzen tijdens de workshop.
DOUANEOVERDELEN
DEELNAME De Dag van de Declarant start om 10.00 uur op 4 november en is voor leden met korting toegankelijk voor 299 euro. Vooraf aanmelden via www.evofenedex.nl/ evenementen is vereist. Daar is ook meer informatie te vinden over de workshops. 25
Was het vorig jaar niet mogelijk om een Dag van de Declarant in fysieke vorm te organiseren, nu is er wel weer meer mogelijk. Ondanks de coronacrisis gaan de ontwikkelingen op het gebied van de douane snel. Om iedereen weer van voldoende kennis te voorzien, zijn er een viertal workshops georganiseerd en komt er een drietal gastsprekers langs ter inspiratie. De Dag van de Declarant op 4 november staat dit jaar geheel in het teken van de veranderende douaneprocessen. Gast sprekers op het evenement zijn onder andere Godfried Smit, Manager Europa bij evofenedex en Jos Bakker Sr., Director Trade Compliance bij NXP Semiconductors. Daarnaast wordt er een viertal workshops gegeven over douanegerelateerde zaken. De gastsprekers gaan vooral in op actuele thema’s, zoals de actuele ontwikkelingen in het verbeterplan douaneaangiftes van de Douane, de brexit, het Douane IT-systeem en de sa menwerking tussen de Douane en evofenedex. Daarnaast is er ook nog een inspiratiesessie aan het eind van de dag, waar
Tekst HalkesJob• Foto’s evofenedex DAG VAN DE DECLARANT IN VEENENDAAL
ELKE TWEE MAANDEN EEN BANDENCHECK
Van veertig tons truck tot lichte bestelwagen, een auto kan veel onderdelen missen en toch blijven rijden. Maar zonder banden is de pret snel over. Des te vreemder dat bedrijven en individuele bestuurders zo weinig aandacht hebben voor bandenspanning. Overheidscampagnes vragen om aandacht, telematicabedrijven bieden een helpende hand.
Tekst PetersGuus GOEDE BANDENSPANNING SCHEELT GELD EN CO2
individuele chauffeurs, bedrijven of bijvoor beeld wagenparkbeheerders inzicht krijgen in besparingen op het gebied van CO2-uitstoot naar ook gewoon geld, als er wordt gereden met banden op de juiste spanning. Deelname is gratis en evofenedex steunt het initiatief van harte. Voorzitter Steven Lak was begin dit jaar betrokken bij de start van ‘De teller loopt’ en zei bij die gelegenheid dat als álle leden van evofenedex meedoen er indrukwekkende be sparingen mogelijk zijn. “Als al onze leden minstens elke twee maanden hun banden op spanning brengen, praat je over een bespa ring van 2,7 miljoen liter diesel, 8.500 ton CO2 en een bedrag van ruim 3,5 miljoen euro”, al dus Lak. Telematica Voor het in de gaten houden van bandenspan ning is er inmiddels een ruim aanbod van tech nische hulpmiddelen. Impaqed Products uit Twello biedt bijvoorbeeld telematicasystemen Wie bandenspanning in de gaten houdt, kan tot 100 euro per jaar besparen
Banden. Die zijn zwart, rond, ze zitten onder je auto en soms raken ze lek. Dat is over het algemeen de basiskennis van de meeste mensen als het gaat om autobanden. Dat is wel jammer, omdat er ook een nadrukkelijke duurzame kant aan autobanden zit. Een be drijf dat bijvoorbeeld de kantmeer;auto’ssparen.stelautohonderdhoudt,goedbandenspanningindegatenkantotweleuroperbeperjaarbeVoorvrachtisdatnogveelbandenfabriGoodyearbecijferde al eens dat dat be sparingsbedrag kan oplopen tot wel 1.400 euro per jaar. Daarnaast is rijden met banden op de juiste spanning veiliger, comfortverho gend en in meer dan één opzicht goed voor een schoner milieu. Als álle auto’s in Neder land zouden rondrijden met de juiste banden spanning, dan wordt op jaarbasis 200 miljoen kilo CO2 bespaard. Besparingen Het is dan ook niet voor niets dat diverse par tijen het programma ‘Kies de Beste Band’ in het leven heeft geroepen, terwijl er ook een campagne is opgetuigd met de titel ‘De teller loopt’. Dat is een online systeem waarmee
Voorzitter Steven Lak van evofenedex was begin dit jaar betrokken bij de start van ‘De teller loopt’. Rechts op de foto Laura Seegers van bandenbranche-organisatie VACO. Een display met zuignap op de vooruit geeft de bandenspanning voortdurend weer, in dit geval voor een roadtrain met meer aanhangers. 26 vervoer | evofenedex magazine | oktober 2021
5 REDENEN Er zijn minstens vijf redenen om bandenspanning goed in de gaten te houden. Een goed opgepompte band: 1 …zorgt voor een lager brandstof verbruik en is daarmee goed voor minder CO2-uitstoot en het milieu.
3 …bespaart geld. Een te zachte band heeft meer rolweerstand en heeft meer energie nodig. 4 …is schoner. Naast minder uitstoot slijt de band minder snel, wat afvalverminderend werkt.
www.bandenpomp.nlwww.kiesdebesteband.nlwww.impaqedproducts.euwww.detellerloopt.nlwww.geefjebandenlucht.nl aan, waarmee niet alleen te lage bandenspan ning, maar ook andere verstorende zaken bij tijds kunnen worden opgespoord. “Noem het maar preventief onderhoud”, zegt directeur Bert de Boer van Impaqed, “als je daar goed mee omgaat voorkom je een groot aantal pro blemen, schade en hogere kosten. Onze ap paratuur meet de bandenspanning en de tem peratuur per wiel, dat kun je aflezen op het dashboard. Als bij één bepaald wiel de tempe ratuur gaat oplopen terwijl de bandenspanning correct is, dan is het voor bijna 99 procent ze ker dat er een rem aan het slepen is. Of dat er een wiellager warm loopt. In beide gevallen kun je dan erger voorkomen door op tijd naar de werkplaats te gaan”, aldus De Boer. Chauffeurs De systemen van Impaqed werken volgens hem op alle voertuigen die luchtbanden heb ben. “Van trekkers tot graafmachines en van opleggercombinaties tot roadtrains met 180 wielen.” Daarbij maakt het bedrijf geen onder scheid tussen grote autovloten of individuele chauffeurs, zoals eigen rijders. “Die kunnen een systeem krijgen met een schermpje dat met een zuignap op de voorruit wordt bevestigd, en dat per wiel de bandenspanning en tempera tuur weergeeft. Dat kan van de trekkende auto zijn, maar ook van de hele combinatie. Maar we hebben ook complete controlesystemen voor Bestelauto’s onderweg. Goede omgang met autobanden komt het milieu én de bedrijfsresultaten ten goede. (Foto: Guus Peters)grotevloten, daar is het plannen van preventief onderhoud vaak heel belangrijk”, aldus De Boer. Winterbanden Wat sowieso helpt is rijden op zomerbanden en winterbanden. Dan komt de auto in elk ge val twee keer per jaar bij de bandenspecialist voor het wisselen van vier of meer banden. 7 graden boven nul is daarbij een belangrijke temperatuur. Zodra de thermometer daarón der duikt wordt het tijd voor winterbanden. Dat is ruwweg de periode van november tot en met maart. Eind maart, begin april mogen de zomerbanden weer onder de auto.
Een autoband verliest elke maand twee tot drie procent aan spanning. Bandenspanningsmeters kunnen ook netjes worden ingebouwd in het dashboard. (Foto: Impaqed) 27
2 …is veiliger. Een goed opgepompte band heeft een beter contact met de weg, verkort de remweg en vermindert de kans op ongevallen door klapbanden.
Bert de Boer (Impaqed Products): “Preventief onderhoud voorkomt een groot aantal problemen.”
5 …is stiller. 95 procent van het geluid dat een auto maakt komt van de banden; te zachte banden maken meer herrie. Meer lezen?
Met de lancering van de nieuwe XF, XG en XG+ neemt DAF letterlijk een ruimtelijke voorsprong op de concurrentie. De Eindhovense truckbou wer, onderdeel van het Amerikaanse Paccar, waagde het om al tijdens de ontwikkeling van de nieuwe truckreeks, waaraan zeven jaar is gewerkt, vooruit te lopen op nieuwe regelge ving van de Europese Gemeenschap. Brussel had weliswaar die nieuwe regels, op het ge bied van CO2-emissie, maar ook verkeersvei ligheid en chauffeurscomfort al aangekondigd, maar hoe die precies zouden uitpakken was lang onduidelijk. DAF nam de gok, schatte de nieuwe regelgeving juist in en ziet daardoor nu kans om, naast de nieuwe XF, tevens de XG en de XG+ te lanceren. Die laatste twee bieden, naast verbeterde motortechniek en hogere vei ligheidsniveaus, tot nu toe nog nooit vertoonde volumes op het gebied van werken, wonen en slapen voor de chauffeur. “We bieden met de XG en XG+ binnenruimtes die op dit moment niemand kan leveren. We hebben ons eigen marktsegment gecreëerd”, zei DAF’s directeur productontwikkeling Ron Borsboom bij de in ternationale introductie in Málaga.
foto’senTekst PetersGuus
DAF LANCEERT NIEUWE GENERATIE XF EN XG Het nieuwe vlaggenschip van de DAF-vloot, de XG+, geflankeerd door twee, eveneens nieuwe XF’s. 28 vervoer | evofenedex
magazine | oktober 2021
Vlaggenschip De nieuwe cabines zijn aan de voorzijde zes tien centimeter langer en aan de achterzijde zelfs 33 centimeter. Omdat ook de voor- en De komende tien jaar zal er in de transportwereld meer gebeuren dan in de afgelopen vijftig jaar. Die voorspelling deed Ron Borsboom, directeur productontwikkeling bij DAF, tijdens de presentatie van een compleet nieuwe serie trucks. DAF hier een nieuwe en gedurfde stap mee richting de toekomst, waarin het merk de verbrandingsmotor nadrukkelijk zeker niet wil uitsluiten. “De politiek moet oppassen geen historische fouten te maken.”
RUIMTELIJKE VOORSPRONG
Vol trots meldt DAF dat er van de nieuwe serie al zeven duizend exemplaren zijn ver kocht. De orderportefeuille zit daarmee zeker tot medio vol gend jaar vol. Voor veel transporteurs, die al die bestellingen hebben gedaan, zijn de ruime DAF’s ook een manier om chauffeurs te lokken of ze voor het bedrijf te behouden. Er is in vrij wel alle Europese landen een indrukwekkend tekort aan chauffeurs en in die situatie komt voorlopig niet snel verandering. De belofte van een mooie en prettige werkplek kan dan hel pen om jongeren, die de beroepskeuze nog
Aan de nieuwe gene ratie DAF’s XF en XG is zeven jaar gewerkt. Het interieur van de XG+ biedt in de truckwereld ongekende ruimte; de chauffeur kan er, naast werken, ook wonen en slapen. Kijkje onder de kap van de XF Hydrogen. Links onder op de foto de waterstoftanks, de motor is een omgebouwde 13 liter Paccarmachine.
Niet de juiste weg Overigens had Ron Borsboom in Málaga nog een nadrukkelijke waarschuwing aan zowel de nationale als de internationale politiek. Die dreigen, in de drang naar CO2-reductie en schonere motoren, de subsidies voor verdere ontwikkeling van verbrandingsmotoren te gaan korten of zelfs in te trekken. Dat is in de ogen van Borsboom niet de juiste weg. “De politiek moet oppassen geen historische fou ten te maken”, zei hij. Wat de brandstof van de toekomst precies wordt is ook Borsboom nog niet helemaal duidelijk, maar om verbran dingsmotoren nu al af te schrijven gaat hem te ver. “Het gesprek gaat veel over elektrische aandrijving, maar is de overheid straks wel in staat om al die benodigde elektriciteit te leve ren?” vroeg hij zich retorisch af. XF Hydrogen In de ogen van DAF is waterstof alleen interes sant als het om met groen opgewekte elektri citeit gemaakte waterstof gaat. Bovendien kan waterstof als energiedrager dienen, maar ook als brandstof. In Málaga toonde DAF een daadwerkelijk rijdend prototype, genaamd XF ‘Hydrogen’, dat voorzien van een omgebouw de 13 liter dieselmotor met aangepaste cilin derkop op waterstof kan rijden en daarbij geen uitstoot heeft. “Het grote voordeel is dat een interne verbrandingsmotor kan versnellen en vertragen, een waterstofmotor kan dat niet. Het vermogen is nog te bescheiden, maar het is een interne verbrandingsmotor en hij doet het”, aldus Borsboom, die meteen de ver wachtingen temperde. “Nee, hij is voorlopig nog niet te koop.” DAF ziet de Hydrogen-truck nadrukkelijk als een prototype, maar het is so wieso een auto die de waterstofdiscussie nog wel even aan de gang houdt.
Veelbelovend prototype: de DAF XF Hydrogen gebruikt waterstof als brandstof. De auto heeft dus geen elektromotor. 29
MOTOREN 367 pk/ 1950 Nm en 408 pk/2.150 Nm XG+ 449 pk/2350 Nm 428 pk/2300 Nm, 483 pk/2500 Nm en 530 pk/2700 Nm moeten maken, over de streep te trekken, zo is de redenering.
Paccar MX-13 XF/XG/XG+
XF, XG,
“De XG en XG+ niemandbinnenruimtesbiedendiekanleveren”
Ron Borsboom: “Is de overheid straks wel in staat om al die benodigde elektriciteit te leveren?”
Chauffeurstekort
DAF XF, XG EN XG+ Paccar MX-11 Vermogen/koppel XF
zijruiten in oppervlakte en diepte toenamen, komt er veel licht in de cabine en is het ruimte lijk effect aan boord indrukwekkend. In de XG+ kan zelfs een chauffeur van 2,20 meter lang rechtop staan. De XG+ is dan ook direct uitge roepen tot het nieuwe vlaggenschip van de DAF-vloot, waarmee deze versie de tot nu toe grootste DAF, de XF, aflost. De XF profiteert overigens ook van het nieuwe cabineontwerp en blijft beschikbaar als Space Cab en Super Space Cab. De verlenging van de nieuwe cabi nes levert ook diverse aërodynamische voor delen op, die in combinatie met lagere eigen gewichten en veranderingen aan de motor techniek tot lagerezo’nleiden.brandstofverbruikscijfersDehelerangewerdtienprocentzuiniger.
Bereik iedere werkdag ruim 11.000 leden vanmiddelsevofenedexde evofenedex nieuwsflits Reserveer nu uw banners of advertorials! Vraag naar de mogelijkheden Telefoon: +31(0)70 399 00 00 E-mail: sales@jetvertising.nl nieuwsflits dé effectieve bandenspanning monitor systemen voor elk bedrijfsvoertuig WWW.IMPAQEDPRODUCTS.EU VerkortVEILIGde remafstand en voorkom VerlaagDUURZAAMklapbanden.deuitstoot,inclusief CO 2 en VerminderZUINIGfijnstof. brandstofverbruik, bandenslijtage en verbeter de inzetbaarheid. KoppelingTELEMATICAmetalle telematica / boordcomputers, via RS-232 of CAN-bus.
Met 2,2 ton en een lengte van ruim vijf meter is de VN5 een forse verschijning.
Je moet het maar durven: een nieuw Brits bestelautomerk dat in Europa het leidende merk wil worden in groene mobiliteit. En dat pal nadat de brexit zijn beslag heeft gekregen. Het Britse LEVC waagt een poging, met een op de beroemde Londense taxi gebaseerde bedrijfsauto.
31vervoer | evofenedex magazine | oktober 2021
bestelauto met de looks van de beroemd Londense taxi. KOP LEVC VN5 Motor volledig elektrisch + 1,5 benzinemotorliter Transmissie automatischvolledig Vermogen 110 kW/150 pk Batterijpakket 31 kWh Topsnelheid 115 km/h Actieradius (km) 98 * / 489 ** Laadvolume (m3) tot 5,5 Laadvermogen (kg) 735 Vanafprijs (€) 52.450 *) WLTP, elektrisch **)
Let op de rechterachterdeuren,ongelijkedeissmaller.
interieur,Comfortabelmet
DAPPER BEGIN foto’senTekst PetersGuus NIEUW BRITS BESTELAUTOMERK: LEVC De LEVC VN5, een
LEVC staat voor London Electric Vehicle Company; het bedrijf is voortgekomen uit de London Taxi Company en heeft de klassieke Britse taxi met de kenmerkende neus voor zien van een elektromotor én een zoge naamde range-extender. Dat is een relatief kleine benzinemotor, bedoeld om als de accu leeg is tóch de rit te kunnen vervolma ken. Van die e-taxi’s zijn er inmiddels vijfdui zend verkocht en nu acht LEVC de tijd rijp voor een nieuwe stap: een kloeke bestelauto met vijf kubieke meter aan laadruimte en 735 kilo laadvermogen. Volvo Dat de LEVC VN5, zoals de auto voluit heet, de Volvo XC90 (een high class SUV) als basis heeft is minder verrassend dan het op het eer elektrisch aangedreven met benzinemotor veel Volvoelementen.XC90is dat 122 kilometer. Als de benzinemotor wordt ingeschakeld leidt dat tot een volledige actieradius van 489 kilometer. De LEVC VN5 kan twee europallets meene men, de laadruimte is bereikbaar via een grote schuifdeur aan de zijkant en twee achterdeu ren van ongelijke breedte. Met een gewicht van 2,2 ton en een lengte van 5,23 meter is het een fors voertuig, dat in het verkeer opvalt door de opvallend lange neus met de typi sche Londen-Taxi-grille. Er zijn drie uitrustings niveaus (Business, City en Ultima), waarbij de laatstgenoemde versie, die 57.450 euro kost, niets mist aan luxe. Leaseconstructies wor den aangeboden via de financiële partner van LEVC, de Spaanse bank Santander. Er zijn in Nederland vooralsnog drie dealers aange steld: in Lijnden (vlakbij Amsterdam), in Rot terdam en in het Gelderse Ruurlo. ste oog lijkt. LECV is onderdeel van het Chi nese Geely, dat ook Volvo in bezit heeft. Het levert in elk geval een verrassend comfortabel rijdende bestelauto op, die door zijn makers als volledig elektrisch wordt gezien. De 1,5 li ter benzinemotor (overigens ook van Volvo en goed voor 150 pk) komt pas in actie als de bestuurder dat zelf nadrukkelijk aangeeft of als de accu leeg is. De auto kan 98 kilometer volledig elektrisch rijden, in puur stadsverkeer
evofenedex heeft samen met Techniek Nederland onderzocht hoe hun leden aankij ken tegen zero-emissiezones (ze-zones): ge bieden binnen steden waar vrachtauto’s en bestelauto’s alleen welkom zijn als ze geen CO2-uitstoot meer hebben. In 2025 zullen zo’n dertig à veertig grote steden dergelijke zones gaan invoeren. Dat wordt voor veel be drijven een uitdaging, blijkt uit de resultaten. Zo geeft zeventig procent van de deelnemers aan dat het wagenpark van hun bedrijf in 2025 nog niet CO2-neutraal is. Zo niet Rensa Family Company in Didam, ver telt duurzaamheidscoördinator Jur Hofland. “Dat gaat ons zeker lukken. Wij hebben hier nog geen definitieve oplossing voor, maar zet ten al wel stappen in de goede richting. Zo schaffen we op dit moment alleen maar voer tuigen aan die op HVO (hydrotrea ted vegetable oil) kunnen rijden. En we kijken ook alvast naar de moge lijkheden van elektrisch rijden. Maar ook op andere manieren zijn we onszelf aan het ontwikkelen in duur zame richting.” HVO is een nieuw type diesel brandstof dat wordt gemaakt van afgewerkte plantaardige oliën. Afhankelijk van het percen tage hiervan in de brandstof kan het bijna kli
GOED VOORBEREID
RENSA FAMILY COMPANY ONDERWEG NAAR 2025
32 vervoer | evofenedex magazine | oktober 2021
Onnodige kilometers Rensa Family Company is logistiek dienstver lener voor diverse installatiegroothandels van Rensa Family. De logistiek voor de bedrijven Rensa Verwarming & Ventilatie, Gévier (bad kamer en sanitair) en Gafco (koude en kli maat) is centraal georganiseerd. De ver kooporganisaties werken allemaal autonoom, met ieder een eigen management. “Achter de schermen werken we veel samen, maar we Jur Hofland: “We zullen ons moeten aanpassen aan de nieuwe situatie.” Bob Lammers: “We zitten in de transitie naar elektrisch en op waterstof rijden.”
TEGEMOETZERO-EMISSIETIJDPERKHET
Ondernemers zijn nog niet klaar voor de zero-emissiezones die er vanaf 2025 komen in tientallen binnensteden, zo blijkt uit onderzoek van evofenedex. Ook logistiek dienstverlener Rensa Family Company moet nog wel stappen zetten, maar de eerste initiatieven op het zijn al enige tijd gaande.
“ We zijn in feite duurzaamheidsreisop”
Tekst WagenaarLouise• Foto’s CompanyFamilyRensa
duurzaamheidsvlak
maatneutraal worden. Het gebruik van HVO-vrachtauto’s is in de steden echter niet meer toegestaan vanaf 1 januari 2030. Hoofd Transport Bob Lammers vult aan: “Meer dan de helft van onze vrachtwagens rijdt nu op HVO. Maar dit is voor ons een tussenstap; we zitten in de transitie naar elektrisch en op waterstof rijden. Het aandeel van die twee brandstoffen zal steeds groter worden, totdat we uiteindelijk helemaal geen uitstoot meer hebben.”
Duurzaamheidsreis
• de www.evofenedex.nl/advies/vervoer-optimaliseren/zero-emissiescan-wagenpark;Zero-emissiescan:
De afgelopen weken ontvangt evofenedex steeds meer signalen dat er zorgen zijn –bij zowel bedrijven als netbeheerders - over de laadinfrastructuur die nodig is om elektrische bestel- en vrachtauto’s te kunnen laden. evofenedex neemt deze zorgen serieus. Voldoende netwerkcapaciteit is een belangrijke randvoorwaarde voor het laten slagen van de transitie naar zero-emissiegoederenvervoer. Daarom voert evofenedex onderzoek uit naar de laadin frastructuur van leden en participeert de vereniging in overleggen bij de Nationale Agenda Laadinfrastructuur (NAL). Daarbinnen wordt een handleiding ontwikkeld voor het laden van elektrische vrachtauto’s op eigen locatie. Dit moet bedrijven houvast bieden om de stappen in de transitie te kunnen zetten.
• het e-book Duurzaam Eigen Vervoer www.evofenedex.nl/kennis/vervoer/zero-emissiezones/e-book-duurzaam-eigen-vervoer;:
“Hoe wij tegen zero-emissiezones aankijken? Wij vinden die gewoon onvermijdelijk; niks doen is geen optie, is een van onze motto’s. We zullen ons moeten aanpassen aan de nieuwe situatie. En dat gaat zeker lukken”, is de overtuiging van Hofland. Dat is een nuch terdere kijk op de materie dan veel andere ondernemers hebben: vijftig procent van de onderzoeksgroep kijkt negatief aan tegen de ontwikkeling van de zones. “Maar we vinden wel dat de gemeenten dan ook hun zaken op orde moeten hebben. Laatst was ik met een aantal collega’s op bezoek bij de wethouder Milieu van een grote gemeente. Toen wij vroe ger hoe groot die zero-emissiezone in zijn stad gaat worden, en waar die zone precies komt, had hij daar geen antwoord op. Terwijl dat natuurlijk nu al cruciale informatie voor ons en onze klanten is. Dan weten wij vanaf welk punt wij maatregelen moeten nemen om emissievrij te rijden.”
33
ZORGEN OVER LAADINFRASTRUCTUUR
Op dit moment hebben we een ander distri butiemodel in ontwikkeling. Daarnaast zijn we aan het kijken of we een last mile-concept kunnen realiseren. Dus bijvoorbeeld dat een HVO-truck de overgrote afstand gaat over bruggen, en dat een elektrisch voertuig het laatste stukje emissievrij de stad in rijdt”, aldus Hofland. Volgens Hofland is het eigen vervoer Een chauffeur van Rensa Family Company tankt HVO bij de brandstofleverancier.vaste geloven erin het eigen specialisme uit te dra gen en kwaliteit te waarborgen”, legt Hofland uit. Rensa Family Company heeft een eigen wagenpark en eigen chauffeurs, en maakt daarnaast gebruik van externe serviceverle ners. Net zoals 72 procent van de deelnemers aan het onderzoek heeft het bedrijf op dit mo ment nog geen zero-emissievoertuig in het eigen wagenpark. Het bedrijf heeft 83 eigen voertuigen, van stadsdistributievrachtauto’s tot citytrailers, waarmee gemiddeld iedere dag 120 ritten gereden worden. De voertui gen rijden op HVO of nog op diesel. Die laat ste categorie heeft wel een Euro 6-motor, de schoonste dieselmotor die er is. Om alle ritten te plannen hanteert Rensa Family Company een digitaal planningspakket, vertelt Lam mers. “Een van de uitgangspunten is dat een retourzending wordt gepland als we ook iets in die omgeving moeten wegbrengen op op halen bij een leverancier. Zo reduceren we onnodige ‘lege’ kilometers.”
ZELF AAN DE SLAG
• de www.evofenedex.nl/adviesvervoer-optimaliseren/Duurzaamheidsscan:duurzaamheidsscan.
ook niet tot de 36 procent van de onderzoek groep die nog niet op de hoogte was van de invoering van de ze-zones.
“Maar we hebben meerdere ijzers in het vuur om naar de situatie van 2025 toe te werken.
Om haar leden te ondersteunen heeft evofenedex onlangs een aantal producten en diensten gelanceerd:
In 2009 is Rensa begonnen het thema duur zaamheid te ontwikkelen, namelijk door de CO2-uitstoot te gaan inventariseren. Hofland: “We concludeerden dat tachtig procent van onze emissies werd veroorzaakt door trans port en logistiek. Dus toen zijn we begonnen met gecertificeerde groene stroom en groen gas voor onze magazijnen. We zijn in feite op duurzaamheidsreis. Daarbij is onze doelstel ling drieledig: we willen voor 2030 CO2-neu traal, energieneutraal en afvalneutraal zijn. Dat geldt dus ook voor ons wagenpark. Dat is sneller dan de overheid zich ten doelt stelt; zij heeft als streefjaar 2050.” Rensa behoort dan
cruciaal voor Rensa. “Onze filosofie is dat we meer kwaliteit kunnen leveren als we onze klanten zelf beleveren. Onze chauffeurs zijn in feite ook een vraagbaak voor onze klanten, en daarmee ons visitekaartje. Als er problemen zijn, kunnen ze direct helpen, bijvoorbeeld als er een vraag is over een retourbestelling.”
Onvermijdelijk
Onlangs heeft de spoorgoederensector de imagocampagne Rail Freight, the Future is Ours gelanceerd. Doelstelling: het imago van het spoorgoederenvervoer opkrikken, en op die manier bijdragen aan de groei van het goederenvervoer over het spoor. Want in de verduurzaming van het (Europese) goederenvervoer is er voor deze modaliteit een belangrijke rol weggelegd.
Het Spoorwegmuseum in Utrecht was op 20 september het decor van de lancering van de campagne Rail Freight, the Future is Ours. Hier mee wil de spoorgoederensector zijn ambities ondersteunen om binnen tien jaar tijd vijftig pro cent meer goederen over het Nederlandse spoor te vervoeren. Een groei van 40 naar 61 miljoen ton. Alleen zo kunnen de Europese duurzaamheidsdoelstellingen behaald worden, zegt initiatiefnemer RailCargo. Spoorvervoer is immers in de meeste gevallen elektrisch (op groene stroom) en loopt daarin voor op andere sectoren, die de omschakeling naar ‘zero emis sie’ nog moeten maken.
34
Tekst WagenaarLouise Foto’s RailCargo CAMPAGNE ONDERSTEUNT AMBITIES SPOORGOEDERENSECTOR
Bril was op dit evenement een van de ontvan gers van een Rail Cargo Award; de prijs voor Rail Shipper van 2021 viel hem ten deel. Hoe moeten we wat hem betreft de ambities voor het spoorvervoer van de grond krijgen? “Wat persoonlijk in mij opkomt voor de markt zelf is verhoging van de efficiency door verdere ke tenoptimalisatie. Dan kun je denken aan het nog verder combineren van ladingen op hubs, het optimaliseren van de first en de last mile, meer synergie realiseren met de haven van Antwer pen, en de inzet van hybride locomotieven. Maar daarvoor is het zaak dat de infrastructuur op orde is. Dat vraagt om versnelde uitrol van ERTMS met daarbij meer focus op goederen vervoer – het is natuurlijk een enorme gemiste kans dat men de Maaslijn elektrificeert en up gradet maar tegelijkertijd het altmodische ATBNG in stand houdt.” Met de term ‘ERTMS’ doelt Bril op het European Rail Traffic Management System, de internationale standaard voor trein beveiliging. En op de Maaslijn, de spoorverbin ding tussen Nijmegen en Roermond, blijft de komende tien jaar het andere veiligheidssys teem ATB-NG in werking, dat niet matcht met elektrische goederentreinen. “Terwijl juist verde re elektrificatie van het goederennet en een deugdelijk onderhoud aan dedicated spoorgoe derenlijnen zo nodig zijn.”
Ondergesneeuwd Daartoe heeft de spoorgoederensector, ver enigd in de Spoorgoederentafel, een ‘Marktvi sie’ ingebracht bij het ministerie van Infrastruc tuur en Waterstaat. Zeg maar de visie van de sector op het railnetwerk van de toekomst.
“Daarmee moet snel actief aan de slag gegaan worden”, aldus Henk Bril, Distribution Safety Ambassador bij chemiereus Sabic. “De belan gen van het spoorgoederenvervoer raken in de politiek en de (meeste) media helemaal onder gesneeuwd door het reizigersvervoer. Dat is een gemiste kans en onbegrijpelijk, ja zelfs volko men fout, als je kijkt naar de rol van Nederland als logistiek centrum van Europa.”
HET SPOOR HEEFT DE TOEKOMST
Het beeld van de campagne Rail Freight, the Future is Ours Henk Bril: “Om de uitdagingen op duurzaamheidsvlak aan te kunnen, is het nodig onze economie ‘op de rails’ te houden.”
vervoer | evofenedex magazine | oktober 2021
Hartstikke hip Rail Freight, The Future is Ours is geïnitieerd naar aanleiding van een oproep van de staats secretaris van Infrastructuur en Waterstaat aan de sector in juni 2018 om het imago van het spoorgoederenvervoer te verbeteren en een breder draagvlak ervoor te creëren. Bril: “De spoorsector is helemaal niet suf, maar juist hart
stikke hip. Kijk bijvoorbeeld naar alle ‘big data’ die de sector genereert; daar kan veel meer mee gedaan worden. En we moeten blijven be nadrukken dat de spoorsector zich actief inzet om de klimaatdoelstellingen te bereiken.” Zo stropen ambassadeurs uit de hele sector de mouwen op voor duurzaam, concurrerend en betrouwbaar goederenvervoer via het spoor. Bij deze initiatieven zijn onder meer ProRail, Haven bedrijf Rotterdam, evofenedex en Rail Cargo information Netherlands betrokken. Ook Sabic, en alle railpartijen op Chemelot, zien volgens Bril de kansen en uitdagingen op het gebied van duurzaamheid. “Om die aan te kunnen, vinden wij het nodig om onze economie ‘op de rails’ te houden. Met oog voor leefbaarheid van de om geving, maar nog veel belangrijker, en dat is een niet te onderschatten uitdaging en verplichting: om onze planeet leefbaar te houden. Het spoor kan, het spoor moet, en het spoor zal daar een belangrijke rol in gaan vervullen.”
Communicatie op de werkvloer is ontzettend belangrijk, maar dat wordt wel steeds lastiger doordat mensen vanuit de hele Europese Unie overal aan de slag kunnen. Denk aan chauffeurs en productiemedewerkers uit het buitenland. We hebben ze nodig, maar als bedrijf moet je je daar wel goed op instellen om problemen te voorkomen. Want bij een calamiteit is een taal barrière letterlijk levensbedreigend, zeker als het gaat om ge vaarlijke stoffen.
Wat mij opvalt is dat bedrijven er verschillend mee omgaan. Zo was ik onlangs bij een groot warehouse waar in vijf talen de werkinstructies klaarlagen voor het personeel, zodat iedereen op dezelfde manier aan de slag kon. Maar ik ben ook geweest bij ondernemers die dat niet goed voor elkaar hadden. Zo zag ik daar bijvoorbeeld alleen werkplekinstructies in het Nederlands liggen, terwijl er overduidelijk Pools werd gesproken door de werknemers. Toen ik de eigenaar daarop wees, zei hij dat dat niet erg was want de voorman spreekt zowel Pools als Neder lands. ‘En hoe doe je dat dan als je voorman omvalt’, vroeg ik. En toen bleef het stil. Sommige bedrijven nemen alleen mensen aan die Nederlands of Engels spreken. Dat kan een oplossing zijn, maar met de krapte op de arbeidsmarkt is het dan nog moeilijker om aan mensen te komen. Bij een ander bedrijf losten ze het anders op. In hun werkploegen zaten allerlei nationaliteiten. Zij beslo ten een aantal mensen aan te wijzen die zowel Engels als hun moedertaal spraken en die op training te sturen. Wij hebben deze mensen zo goed mogelijk opgeleid met betrekking tot veilig werken met gevaarlijke stoffen, zodat zij de anderen in hun ploeg hierover kunnen instrueren. Want wie met gevaarlijke stoffen werkt, moet volgens de wet- en regelgeving getraind zijn. Dat geldt niet alleen voor het ADR, maar ook voor bijvoor beeld zaken als voedselveiligheid en het gebruik van intern Niettransport.alleen binnen, maar ook buiten kan het snel misgaan. Want als een chauffeur op jouw terrein komt en hij begrijpt de instructies niet, dan kan dat problemen geven. Een icoontje als niet-roken of het gebruik van persoonlijke beschermingsmid delen zijn nog wel internationaal bekend, maar voor het links om rijden en achteruit inparkeren zijn er geen algemene picto grammen. Dat moet toch door middel van een instructie. Je kunt wel zeggen dat je verwacht dat iedereen het Nederlands of Engels beheerst, maar in de praktijk is dat niet zo en dan zit jij met de frustratie als het misgaat. Het in meerdere talen ver strekken van zo’n instructie kan een hoop ellende voorkomen. Natuurlijk kost het wat om dat allemaal te laten vertalen, maar de schade is veel groter als het echt een keer misgaat. Boven dien vergoot je zo de veiligheid op je eigen terrein en voorkomt het frustraties bij de rest van het personeel.
ZONDER VAAKCOMMUNICATIEGOEDESLECHTAF dB-ZINNEN
Bedrijfsadviseurs Dana Butter en Belinda de Vries bezoeken jaarlijks tientallen bedrijven om advies te geven over de opslag en vervoer van gevaarlijke stoffen. In deze dB-zinnen - dB is een term die staat voor de geluidsnorm die bij een hoge hoeveelheid schadelijk kan zijn en toevallig ook voor Dana en Belinda - vertellen de twee om beurten over wat zij zoal meemaken. Dit keer Dana Butter. doe je dat dan als je voorman omvalt?”
d B 35gevaarlijke stoffen | evofenedex magazine | oktober 2021
“Hoe
NOG OP REGELS
Geen
LITHIUMBATTERIJEN WagenaarLouise 01.D103 & 11 NOV 2021 Utrecht AANWEZIG? probleem! Plan een gratis demo of afspraak in: mendrix.nl/evofenedex
PGS 37 Gelukkig zijn er wel voorschriften in de maak, in de vorm van een richtlijn van de Publicatie reeks Gevaarlijke Stoffen. Deze PGS 37-richt lijn wordt eind dit jaar in concept en naar ver wachting volgend jaar in definitieve vorm 36 gevaarlijke stoffen | evofenedex magazine | oktober 2021
Eric Fischer: “Van diverse bestaande regelingen hebben wij een vertaalslag gemaakt, aangevuld met door ons zelf opgestelde regels.”
Zero Special Waste, ziet dit ook in zijn werkprak tijk: “Dat er veel meer lithiumbatterijen in omloop zijn, betekent ook dat er veel meer van dit type batterijen als afvalstroom vrijkomen. Als hier in de gehele keten niet goed mee omgegaan wordt, kan dat gevaren met zich meebrengen.”
NIET
EVEN WACHTEN
10
In de media lezen we met enige regelmaat over incidenten met batterijen die spontaan in brand vliegen of exploderen. Een van de grote vraag stukken van dit moment in de wereld van ge vaarlijke stoffen is dan ook: hoe om te gaan met de opslag van lithium(-ion)batterijen? Hiervoor zijn nog geen wettelijke voorschriften, terwijl het gebruik van deze accu’s hand over hand toe neemt. Denk maar aan laptops, mobiele tele foons, e-bikes, elektrische auto’s en technisch speelgoed. Dat brengt veiligheidsrisico’s met zich mee. Eric Fischer, vestigingsmanager en ADR-veiligheidsadviseur bij afvalverwerker Pre Lithiumbatterijen: lastige materie voor bedrijven die deze dingen opslaan. Vooral omdat er nog geen officiële regels voor zijn. Om haar leden waar mogelijk hierbij te ondersteunen, heeft evofenedex dit jaar verschillende initiatieven genomen. Uiteindelijk doel: de nieuwe voorschriften, die op dit moment in de maak zijn, zo goed mogelijk laten aansluiten bij de praktijk van het bedrijfsleven.
(advertentie)︁ ︁ ︁ ︁ STAND
ENQUÊTE ALS INPUT VOOR PGS 37 Tekst
Laat rijverboden in Europa je transport niet hinderen. Download onze kalender op www.evofenedex.nl/rijverbodenkalender Inzicht in alle rijverboden Gratis Rijverbodenkalender Verkoop en Verhuur www.hiltra.com 0342 - 404160 RUIM 35 JAAR EXPERTISE stoffenvooropslagsystemenPGS15gevaarlijke Opslag van lithiumbatterijen bij PreZero. Foto: PreZero. 37
DAG VAN DE GEVAARLIJKE STOFFEN
Veilig werken met lithiumbatterijen is een van de onderwerpen die aan de orde komen op de Dag van de Gevaarlijke Stoffen, op 9 december 2021. Meer informatie en aanmelden:
(advertentie)
“Belangrijk is dat de nieuwe regels straks helder, uitvoerbaar en proportioneel zijn”
tievenwww.evofenedex.nl/evenementen.genomen.Indeeersteplaats
het op richten van de Netwerkgroep Opslag en Ver voer Lithiumbatterijen, waarin leden vanuit hun praktijk input kunnen geven voor de PGS 37. evofenedex is namelijk ook vertegenwoordigd in de werkgroep die deze nieuwe PGS samen stelt. En in de tweede plaats heeft evofenedex deze zomer samen met TLN een enquête on der leden uitgezet, om te weten te komen wel ke bedrijven te maken krijgen met regelgeving voor lithiumbatterijen, en welke zorgen en vra gen zij hebben. Initiatiefnemer Elmar Otten van evofenedex: “We vermoeden dat veel leden geen idee hebben wat er op hun afkomt, dus de belangen zijn groot.” Gezond verstand Aan de enquête hebben ongeveer zestig on dernemers deelgenomen. Iets meer dan de helft van de respondenten geeft aan minder dan 1000 kilo lithiumbatterijen in opslag te hebben, in een opslagvoorziening die niet groter is dan 300 vierkante meter. De batterij en liggen los op de stelling of zijn ingesloten in een apparaat Verder geeft slechts 25 procent aan zwaardere apparatuur (met een capaciteit van meer dan honderd Wattuur) in huis te hebben. Ook de conditie waarin de batterijen verkeren is heel divers, bij de meeste bedrij ven varieert dit van nieuw (dit heeft ruim 90 procent in huis) tot afval (bij meer dan een kwart in huis). Bedrijven hanteren nu verschil lende richtlijnen. Ook bij PreZero wordt vol gens Fischer een combinatie van regels inge zet: “Van diverse bestaande regelingen hebben wij een vertaalslag gemaakt en deze richtlijnen aangevuld met door ons zelf opge stelde regels. Gelukkig hebben wij een aantal specialisten in huis en goede afspraken en contracten met diverse eindverwerkers.” Tot slot zien de ondernemers als voornaamste zorgen en uitdagingen: de regelgeving en het navolgen daarvan, verzekeringskwesties, compartimentering, brandveiligheid en het vervoer van de batterijen. De informatie die de enquête heeft opgele verd, zal ook worden gedeeld met de PGS 37-werkgroep, zodat de nieuwe regels zo goed mogelijk worden afgestemd op alle be drijven, van groot tot klein, die lithium-ionbat terijen in huis hebben. Otten: “evofenedex wil dat de nieuwe regels straks helder, uitvoer baar en proportioneel zijn en bestaande in vesteringen in veiligheid respecteren.” gepubliceerd. Dit zijn vaak langdurige proces sen, weet ook Fischer, “waar meestal de af valbranche als laatste bij betrokken wordt.” De nieuwe PGS is bedoeld als regelgeving hoe bedrijven moeten omgaan met de opslag van lithium-ionbatterijen. Bij het opstellen van die nieuwe richtlijn is evofenedex betrokken. Dat is nodig ook, want door de toename in het ge bruik krijgen steeds meer leden te maken met opslag (en soms transport) van lithiumbatterij en. Denk aan fietsenfabrikanten en elektroni cazaken, maar ook webwinkels en bouwmark ten hebben producten in hun assortiment waar deze accu’s onderdeel van zijn. Daarom heeft evofenedex de afgelopen periode twee initia
“Als je goed luistert naar de medewerkers van een bedrijf, met als doel om je organisatie te verbeteren, dan levert dat een schat aan kennis op. Na een paar gesprekken weet je precies wat er goed gaat en wat er beter kan in je bedrijf. Er is bij je eigen medewerkers ontzettend veel kennis op te halen”, zegt Guido Heezen. Hij is ondernemer, trendwatcher en oprichter van Effectory, dat met 240 medewerkers door heel Europa be drijven bijstaat in het verbeteren van hun werkgeverschap. Dat doet Effectory vooral door informatie op te halen bij medewer kers op de werkvloer. Die sessies leveren waardevolle inzichten op, waar de bedrijfsleiding vervolgens zijn of haar voordeel mee
Tekst •PetersGuus Foto’s PixabayenVervaartHaikaz
Werkgevers staan in Nederland voor veel uitdagingen. Voor veel handels- en productiebedrijven dreigen werknemerstekorten terwijl het tegelijkertijd geen sinecure is om eigen werknemers voor het bedrijf te behouden. In die zin komt het evenement ‘Mens&werk in de logistiek 2021’ van evofenedex op 11 november mooi op tijd. “Zorg vooral dat je een leuk bedrijf wordt”, zegt één van de sprekers.
“GOED LUISTEREN NAAR JE MEDEWERKERS”
Guido Heezen: “Bevlogen medewerkers worden vanzelf ambassadeurs voor je bedrijf.”
kan doen. Heezen is op 11 november de inspirerende keyno tespeaker tijdens het evenement ‘Mens&werk in de logistiek 2021’ van evofenedex (zie het kader elders op deze pagina) en zal daar het belang van goed werkgeverschap toelichten aan de hand van veel praktijkvoorbeelden. Goede basis Volgens Heezen doen Nederlandse bedrijven het overigens best wel goed als het gaat om gedegen werkgeverschap, ze ker als dat wordt afgezet tegen diverse andere landen. “In bij voorbeeld Zuid-Europa gaan bedrijven heel anders met men sen om dan hier. Het systeem is daar nogal feodaal, erg hiërarchisch en niet erg respectvol naar medewerkers toe. In Duitsland is het ook hiërarchisch, maar weer wel respectvol. In de Verenigde Staten is alles heel erg prestatiegericht, daar kij ken ze alleen maar naar wat een werknemer opbrengt. In Scandinavië en in Nederland zijn de werkomstandigheden min der hiërarchisch en heel respectvol. Dat is een uitstekende ba sis voor goed werkgeverschap”, zegt Guido Heezen. Een goede werkgever staat open voor de mening van zijn werknemers, stelt hij. “Werknemers die zich niet gehoord voe len nemen al snel afstand van je bedrijf. In een land als Frankrijk liggen dan meteen de hesjes klaar voor alweer de volgende staking. Hier in Nederland doen we het over het algemeen wel 38 personeel, bedrijf en organisatie | evofenedex magazine | oktober 2021
MENS&WERK IN DE LOGISTIEK OP 11 NOVEMBER
“Er is bij je kennisontzettendmedewerkerseigenveeloptehalen”
beter, maar er is nog veel verbeterpotentie”, aldus Heezen, die moeiteloos voorbeelden kan aandragen van dingen die nog niet helemaal goed gaan. Zo wordt er volgens hem, bij een al dan niet dreigend tekort aan arbeidskrachten, primair gekeken naar werving en de hoogte van salarissen. “Dat is heel traditio neel; dan zie je achterop de vrachtauto weer staan: ‘wij zoeken collega’s’. Het effectiefst is om te zorgen dat je een leuk bedrijf wordt, met betrokken en bevlogen medewerkers. Die worden dan ambassadeurs voor je bedrijf, je krijgt minder verloop en de aanwas komt vervolgens vanzelf.”
Blije medewerkers
Maar ja, hoe word je een leuk bedrijf? Heezen geeft het voor beeld van een grote thuiszorgorganisatie. “Die kwam erachter dat verzekeraars steeds meer gingen opleggen wat bepaalde handelingen mochten kosten. Voor het geven van een prik stond weer een ander tarief dan voor het aantrekken van steunkousen. En een gesprek met de familie had wéér een an dere code. Medewerkers werden helemaal gek van de admi nistratieve handelingen die dat met zich meebracht. Ze kwa men niet meer aan hun echte werk toe. Toen is besloten om een gemiddeld tarief te hanteren voor alle werkzaamheden. Het administratiewerk werd minder, medewerkers waren blij. Het bedrijf had meteen ook geen wervingsproblemen meer, want iedere thuiszorgmedewerker wilde daar graag komen werken. Ze hadden het gevoel bij een gave organisatie te zitten waar ze hun werk weer terugkregen.”
Goed luisteren naar medewerkers kan de werkgever een schat aan informatie opleveren.
Zo’n aanpak kan volgens Guido Heezen in alle branches wer ken. “In de logistiek is er bijvoorbeeld een groot tekort aan chauffeurs. Dan lijkt het handig om veel geld uit te geven aan recruitment en aan hogere salarissen, maar wat dan wordt ver geten is dat een chauffeur die alleen maar bij jou komt werken vanwege het extra geld helemaal niet loyaal hoeft te zijn. Die kan voor honderd euro extra per maand zó weer vertrokken zijn. Het gaat erom te ontdekken wat je medewerkers écht be langrijk vinden; als je je organisatie dáár dan op inricht, dan heb 39
Chauffeurstekort
Maar ook tank je met forse korting bij Total en Texaco. Met een dekking van meer dan 1.100 stations in heel Nederland bespaar je zo eenvoudig op brandstofkosten.
Onze kortingen - 15 cent bij onbemande BP-tankstations (inclusief btw) - 13,50 cent bij bemande BP-tankstations (inclusief btw) - 12 cent bij Total-tankstations (inclusief btw) - 11 cent bij het Texaco-tankstations (inclusief btw) www.evofenedex.nl/brandstofpas
Met onze brandstofpas betaal je altijd de scherpste prijs voor kwaliteitsbrandstof bij BP-stations.
Krijg de beste brandstof voor de scherpste prijs
MENS&WERK OP 11 NOVEMBER
Op donderdag 11 november wordt bij evofenedex in Zoetermeer het evenement ‘Mens&werk in de logistiek 2021’ gehouden. Een zowel fysiek als online bij te wonen evenement voor professionals in logistiek en human resources over strategisch personeelsbeleid. Het evenement duurt van 9 tot 12.30 uur en wordt afgesloten met een netwerklunch. Ter sprake komen de belangrijkste trends en ontwikkelingen op de logistieke arbeidsmarkt en de invloed daarvan op het strategisch personeelsbeleid van handels- en pro Daarbijductiebedrijven.wordtingezoomd op drie belangrijke thema’s • Instroom en talentontwikkeling • Behoud en duurzame inzetbaarheid • Wendbaarheid en flexibele inzetbaarheid Meer informatie inwinnen en aanmelden kan via de speciale website www.mens-en-werk.nl je als organisatie een enorm onderscheidend vermogen naar je concurrenten toe”, aldus Heezen. Betrokkenheid Hij zegt, hoe gek dat ook klinkt, niet te streven naar tevreden medewerkers. “Ik vind ‘tevreden’ een enge term. Dat is heel pas sief, dat streven naar tevreden werknemers. Dat lijkt op een kind dat zegt: ‘Papa, mijn handjes zijn vies’. Je houdt ze even onder de kraan, dan zijn die handjes weer schoon. Kind tevreden. Maar zo werkt het niet in een bedrijf; je moet streven naar een combinatie van bevlogenheid en betrokkenheid. Neem nou een chauffeur bij je bedrijf. Ga eens met hem in gesprek en vraag op de man af wat hij mooi vindt aan zijn werk en wat hij, excusez le mot, klote vindt. Dan zegt hij dingen als: ‘ik vind het heerlijk om met zo’n grote vrachtauto rond te rijden, maar dat eeuwige pa pierwerk bij alle afleveringen, daar baal ik verschrikkelijk van.’ Dan weet je als werkgever wat je te doen staat: zorg voor een goede auto en maak het administratieve werk zo simpel moge lijk. Het zou helemaal mooi zijn als die nieuwe auto een duur zaam vervoermiddel is. En als je dan ook nog tegen de chauffeur zegt: je krijgt een budget om die auto helemaal naar je eigen zin te maken, dán heb je een betrokken en bevlogen werknemer.”
Bij een dreigend tekort aan arbeidskrachten wordt er soms iets te snel meteen gekeken naar werving. 41
Opwaartse spiraal Heezen is ervan overtuigd dat geen enkele medewerker zit te wachten op strenge regeltjes of administratieve regeldruk. “Leg de verantwoordelijkheid zo laag mogelijk, mensen hebben het liefst zelf invloed op de planning. En het materiaal waarmee ze werken moet voor elkaar zijn. Als het bedrijf laat zien dat het geld en tijd besteedt aan de medewerkers, zodat die hun werk goed kunnen doen, dan is er veel bereikt.” Betrokken en bevlo gen medewerkers zijn volgens Heezen goud waard voor een bedrijf. “Als je er daar veel van hebt, heeft dat vanzelf een aan trekkende rol op andere werknemers. Betrokken medewerkers gaan niet bij je weg, ze brengen de organisatie succes en dat leidt dan weer tot trots; op die manier kom je als bedrijf in een opwaartse spiraal.”
Een chauffeur laadt zijn elektrische vrachtauto op. Volgens onderzoek van Effectory kunnen duurzame voertui gen de trots van medewerkers op het bedrijf aanwakkeren. Zorgen voor goede arbeidsomstandigheden is belangrijk. “Het materiaal waarmee je mensen werken moet voor elkaar zijn.”
Generatiekloof Deze situatie is volgens Mesters vooral voor leidinggevenden, die vaak 55-plus zijn, lastig te accepteren. “Die zijn van de generatie ‘niet
Tekst HalkesJob
Is dat de wens om het werk te combineren met een wereldreis? Of om de werktijden af te stemmen op schooltijden? Het is een tijd waarin werknemers de eisen stellen.”
Werknemers bepalen waar ze willen werken in de huidige markt waar schaarste is. Bedrijven moeten zich daarop instellen, want anders verliezen zij de slag om goed personeel. Dat zit niet altijd in een hoger salaris, maar steeds vaker in andere voorwaarden.
BEDRIJVEN MOETEN AAN HUN AANTREKKELIJKHEID WERKEN
Werkgevers die niet werken aan hun aantrek kingskracht als bedrijf, gaan de slag om ta lentvolle medewerkers verliezen. Daarvoor waarschuwt zowel Han Mesters, Sector Ban kier bij ABN Amro, als Steven Gudde, direc teur Arbeidsmarkt van Olympia. In een markt waarin het aantal vacatures stijgt en het aan bod van werkzoekenden daalt, heeft de werk nemer het voor het uitzoeken.
“DE BAL LIGT BIJ DE WERKGEVERS”
Werknemers hebben de banen voor het uitzoeken. Met een standaard vacaturetekst redden bedrijven het niet meer. 42 personeel, bedrijf en organisatie | evofenedex magazine | oktober 2021
Volgens Mesters is de schaarste op de ar beidsmarkt al langer het geval bij de zakelijke dienstverlening. “Maar dat zie je nu ook ont staan in de transport en logistiek. Magazijn medewerkers en chauffeurs zijn er onvoldoen de. Bedrijven zullen creatiever moeten worden om mensen binnen te halen, maar ook te be houden. Als werkgever moet je weten wat de persoonlijke drijfveren zijn van de werknemer.
“ We moeten af van de kpi-manie”
Steven Gudde: “Op elke 106 vacatures zijn 100 beschikbaar.”werkzoekenden toekomst op de arbeidsmarkt zullen komen en dat de automatisering en digitalisering gaat doorzetten.” Maar bij veel bedrijven zit de HR-afdeling niet op één lijn met de board room, weet Gudde. “Uit onderzoek van Bureau Berenschot naar HR-strategieën blijkt dat de board innovatie boven aan de agenda heeft staan, terwijl dit bij HR pas op plaats 15 staat. Hoewel HR aan het begin van het jaar best wil meedenken en meegaan in de plan nen, zie je dat ze toch snel weer versloffen in de waan van de dag, en komt de focus weer op acute problemen te liggen.” Dat bedrijven zeggen nu ineens geconfron teerd te worden met de gevolgen van schaar ste, gaat er bij Gudde niet in. “Dat zagen we al lange tijd aankomen. Bovendien zien we dat veel bedrijven weer in hun oude reflex vervallen. De vorige vaca turetekst wordt afgestoft en on line gezet. Alsof je wekelijks met hetzelfde boodschappenlijstje naar de supermarkt gaat. Dat is best gek, want die bedrijven doen alsof er nog steeds een ontzettend groot aantal werknemers op hun vacature zit te wachten. Op elke 106 vacatu res zijn 100 werkzoekenden beschikbaar. Dat is dan nog algemeen. In de logistiek geldt voor sommige functies dat er tegenover elke vijf vacatures nog maar drie werkzoekenden staan. Werkzoekenden willen juist weten wat jij als werkgever te bieden hebt. Bovendien, mensen die nu net niet voldoen, kunnen met een beetje bijscholing ineens wel voldoen. Daar zijn heus niet hele grote trainings- of op leidingsprogramma’s voor nodig. Juist niet zou ik zeggen. Maak het klein en werk in klei ne stappen. Zo zetten wij hele kleine modulai 43
Han Mesters: “Bedrijven zullen creatiever moeten worden om mensen binnen te halen, maar ook te behouden.”
Raamwerk Het verhaal van Mesters sluit aan bij dat van Gudde. Wat hem betreft moet een HR-afde ling geen strategische plannen maken voor de lange termijn, maar vooral in scenario’s gaan denken. “Niemand kan de toekomst voor spellen, maar je kunt wel een raamwerk op stellen waarin je schetst wat er kan gebeuren en hoe je kunt reageren. Je weet dat de ver grijzing gaande is, dat er minder mensen in de re trainingen (op basis van gaming) op die uiteindelijk optellen tot een volledige opleiding terwijl het voor betrokkenen niet zo voelt. Werkgevers moeten hun blik verbreden, anders gaan ze het niet redden in deze markt.”
lullen maar poetsen’. Daardoor ontstaat spanning op de werkvloer en worden jonge ren al snel lui en verwend genoemd. Maar die hebben een hele andere belevingswereld en willen bijvoorbeeld meer balans tussen werk en privé. Daar kun je wel tegen willen strijden, maar als straks niemand meer bij jou wil wer ken zit jij met een probleem.” Zelf heeft de werkgever van Mesters, ABN Amro, het roer omgegooid. “We hadden 4200 functieprofielen, en dat hebben we terugge bracht naar een tiental competentieprofielen. Daardoor is het makkelijker om intern te kijken wat de mogelijkheden zijn. Vaak voldoet ie mand al voor 80 procent aan de gevraagde vereisten en is het een kwestie van die laatste 20 procent aanleren. Veel managers hebben daar geen zin in. Maar door de schaarste zul len ze er wel aan moeten, want hij vindt anders niemand. Ook in de logistiek kan dat. Kijk naar een heftruckchauffeur: die heeft nagenoeg de zelfde competenties als een dronepiloot.” Niet alleen de bedrijfscultuur moet anders, ook managers moeten veranderen, volgens Mesters. “We moeten af van de kpi-manie en klassieke managers, die vooral bezig zijn met hun eigen loopbaan. De nieuwe manager is een coach die medewerkers helpt bij hun doelen zonder bezig te zijn met zijn eigen be lang. Oprechtheid is daarbij belangrijk. Bo vendien, de coronacrisis heeft laten zien dat we best zonder het dagelijks toezicht van ma nagers kunnen. De productiviteit was niet eer der zo hoog door het thuiswerken.”
Volgens Mesters komt er sowieso een lastige tijd aan. “De tekorten op de arbeidsmarkt gaan pijn doen. Nu is het de tijd om als werk gever na te denken over de bedrijfscultuur en het inrichten van het management.” Gudde is het daarmee eens. “De bal ligt nu bij de werk gevers.”
Creatief denken Zelf ziet Gudde mooie voorbeelden van hoe dat goed kan worden ingericht. “Je kunt als bedrijf wel een hoger salaris bieden dan de buurman, maar die gaat dan vanzelf daarin mee. Je kunt je ook op tal van andere manie ren onderscheiden, bijvoorbeeld door de werktijden aantrekkelijk te maken voor ouders die alleen onder schooltijd willen werken. Ook kun je de werktijden afstemmen op het open baar vervoer in de buurt, zodat mensen een goede aansluiting hebben en niet een halfuur hoeven te wachten.” Gudde benadrukt het belang van flexwerkers. “Tijdens de coronacrisis bleek de zogenoem de onderkant van de arbeidsmarkt niet de onderkant te zijn, maar het fundament van de arbeidsmarkt. De helden droegen geen cape, maar een hesje. Dankzij hun harde werken la gen de supermarkten vol en kon iedereen zijn of haar bestelling via internet op tijd binnen krijgen. Alleen vaste banen is niet de oplos sing. Flexibele werknemers zijn ontzettend belangrijk en iets om te koesteren, maar het is een verantwoordelijkheid van ook alle werk gevers om dat goed te regelen.”
Als de inspecteur op bezoek komt, contro leert hij aan de hand van de Arbowet en het Arbobesluit of de werkgever de werknemers een veilige en gezonde werkomgeving biedt.
magazijn | evofenedex magazine | oktober 2021
VANVERRASSINGSBEZOEKDEINSPECTEUR
De werkgever is vanuit de Arbowet verplicht medewerkers een gezonde en veilige werk omgeving te bieden. Een belangrijke basis hiervoor is een actuele en volledige Risico In ventarisatie & Evaluatie (RI&E) met een bijbe horend plan van aanpak. Hierin legt een be drijf de veiligheidsrisico’s voor medewerkers vast en de maatregelen om deze risico’s te voorkomen of tot een minimum te beperken.
Profiel In principe komen alle bedrijven in aanmerking voor een bezoek van de Inspectie SZW. Maar niet alle bedrijven kunnen bezocht worden. Daarom controleert de inspectie bedrijven met behulp van een risicoanalyse, waarbij ze focust Met een Risico Inventarisatie & Evaluatie breng je alle mogelijke risico’s in kaart. Is die niet aanwezig, dan kan de inspectie daarop handhaven.
ZO BEN JE GOED VOORBEREID OP KOMST VAN INSPECTIE SZW
Bevindingen
De Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegen heid (SZW) besteedt in haar jaarplan 2021 veel aandacht aan gezond en veilig werken.
Voor de inspectie is het belangrijk dat de werkgever gebruikmaakt van de best be schikbare technieken om werknemers te be 44
Hij kijkt onder meer naar de werkplekken, het verkeersplan, de fysieke belasting, de PSA (Psychosociale Arbeidsbelasting), de bloot stelling aan gevaarlijke stoffen en bedrijfsspe cifieke risico’s. De inspecteur stelt vast of de risico’s in de werkomgeving zodanig zijn be heerst dat er geen veiligheids- en gezond heidsrisico’s (meer) zijn voor werknemers.
Tekst RuijterdeAndré Is net iedereen aan het werk, staat de Inspectie SZW op de stoep. Het kan ieder bedrijf overkomen. Daarom is het belangrijk om goed voorbereid te zijn op zo’n onverwacht bezoek. André de Ruiter, veiligheidskundige op het gebied van magazijnen van evofenedex, legt uit hoe je je als bedrijf kunt voorbereiden op de komst van een inspecteur. En hoe je boetes of zelfs sluiting van je bedrijf voorkomt. op de belangrijkste gevaren die veilig, gezond en eerlijk werk in de weg staan. De inspectie inventariseert en selecteert de belangrijkste maatschappelijke risico’s. Ze kijkt bijvoorbeeld naar eerdere overtredingen, klachten, signalen en arbeidsongevallen. Bedrijven die negatief opvallen, kunnen sneller een bezoek verwach ten. Ook bedrijven die vallen onder het Brzo (Besluit risico’s zware ongevallen) en zoge noemde ARIE-bedrijven (Arie staat voor Aan vullende Risico-Inventarisatie en -Evaluatie) lo pen meer kans op een controle.
Zo ligt de focus onder meer op het aanpak ken van onveilige werksituaties, op het doen van onderzoek naar arbeidsongevallen en op het bijdragen aan bewustwording voor ge zond en veilig werken. Dit leidt ertoe dat steeds meer handels- en productiebedrijven bezoek krijgen van een inspecteur. Wat kun je als bedrijf verwachten van zo’n bezoek en hoe kun je je erop voorbereiden?
Daarom is het ook zo belangrijk dat bij het opstellen van de RI&E de medewerkers op de werkvloer worden betrokken.
Aandacht Het is handig om het thema veiligheid en ge zondheid en de RI&E een vaste plek te geven.
MAGAZIJNVEILIGHEID Op www.evofenedex.nl/kennis/magazijn is meer informatie te vinden om de veiligheid op de werkvloer te vergroten. Daarnaast zijn de specialisten van evofenedex telefonisch bereikbaar op (079) 3467346 voor specifieke vragen.
Voorbereiding Meestal brengt de inspectie onaangekondigd een bezoek aan een bedrijf. Daarom is een goede voorbereiding nodig. Zorg allereerst voor een actuele RI&E, inclusief een plan van aanpak. Want een gezonde en veilige werk omgeving begint bij een goede inventarisatie van de risico’s. In een plan van aanpak staat welke maatregelen je heb getroffen om de aanwezige risico’s te voorkomen of tot een minimum te beperken. Het is slim om bij het opstellen of actualiseren van de RI&E altijd de medewerkers te betrekken. Zij zijn immers de experts van de werkvloer. Bovendien draagt hun inbreng bij aan het draagvlak dat nodig is voor gezond en veilig werken. Met een actuele RI&E en een plan van aanpak De Inspectie SZW komt onverwacht langs. Zorg daarom dat alles op orde is.
Bijvoorbeeld in het inwerkprogramma voor nieuwe medewerkers, in de standaardwerkin structies, bij de dag- of weekstart en op pres tatieborden in het magazijn. Of besteed er aandacht aan in nieuwsbrieven en op intranet, bij functioneringsgesprekken, bij opleidings trajecten, bij personeelsplanning, bij mede werkersbijeenkomsten of bij alle terugkerende teamoverleggen. Dat zijn belangrijke momen ten waarop je medewerkers bewust kunt ma ken van hun rol.
ben je al een eind op weg. Maar door alleen de RI&E te actualiseren, wordt het niet vanzelf veilig op de werkvloer. Ga daarom als werkge ver, samen met de werknemers, aan de slag met het voorkomen en be heersen van de risico’s. Dit kan door te werken aan bewustwording, aan gedrag en aan een inte grale veiligheidscultuur. Zorg ervoor dat iedere medewerker de aanwezi ge risico’s kent en de ge troffen maatregelen op de werkvloer naleeft.
Tot slot is het belangrijk de meerwaarde van gezond en veilig werken te borgen in het hele bedrijf. Zo wordt niet alleen de werkgever, maar ook de werknemer gemotiveerd om te blijven werken aan een veilige en gezonde werkomgeving. Maak medewerkers bijvoor beeld zelf verantwoordelijk voor een veilige en gezonde werkplek, stimuleer ze om nieuwe oplossingen te bedenken en om onveilige si tuaties aan te pakken. Beloon dit en bespreek regelmatig de voortgang van de samen opge stelde regels, doelen en waarden. Zo signa leer je als bedrijf continu onveilige situaties op de werkvloer en pak je ze actief aan vanuit iedere laag in de organisatie. schermen tegen de veiligheids- en gezond heidsrisico’s in hun werkomgeving. Dat kan bijvoorbeeld ook voorlichting en/of instructie van werknemers zijn. Na afloop van de inspectie koppelt de inspec teur zijn bevindingen terug aan het bedrijf. Er zijn hierbij drie verschillende scenario’s moge lijk: overtreding, nader onderzoek en afron ding. Als er een of meerdere overtredingen geconstateerd zijn, dan worden die benoemd en onderbouwd. De werkgever moet dan maatregelen nemen. Ook kan de inspectie (direct) een sanctie opleggen en het werk stil leggen bij ernstig gevaar. Kiest de inspectie voor nader onderzoek, dan ontvang je in structies of aanwijzingen. Is alles op orde, dan wordt de inspectie afgerond en volgt er een schrijven dat alles goed is.
Alle bedrijven kunnen een bezoek krijgen van de Inspectie SZW 45
Dr. Marre Lammers: “Als je die vragen stelt en het antwoord hebt, kun je de juiste maatregelen nemen.” Het RIVM begint binnenkort een groot onderzoek naar de invloed van risicoperceptie op het naleven van veiligheidsmaatregelen in de bouw. 46 magazijn | evofenedex magazine | oktober 2021
Uit onderzoek van het RIVM blijkt dat professionals op het ge bied van arbeidsveiligheid gemiddeld zo’n 32 verschillende vei ligheidsinterventies toepassen bij hun organisaties. Dat klinkt in drukwekkend, maar tegelijkertijd is het lang niet altijd duidelijk of deze interventies hun doel daadwerkelijk bereiken. Daarnaast is het de vraag of de gekozen interventie wel (voldoende) aansluit op het onveilige gedrag of de risico’s in het magazijn. Dit gege ven was op 13 oktober een belangrijk thema tijdens de work shop ‘Van onveilig gedrag naar kansrijke oplossing’, waar Dr. Marre Lammers, wetenschappelijk medewerker arbeidsveilig heid bij het RIVM, één van de sprekers was. Samen met Michel le Zonneveld, wetenschappelijk medewerker van het Centrum Veiligheid bij het RIVM, ging zij in op de vraag hoe je een inter ventie kiest die aansluit bij de problematiek in jouw organisatie. Effectief Marre Lammers benadert arbeidsveiligheid wetenschappelijk. “Wat weten we over het werk van veiligheidsprofessionals en in hoeverre is hun aanpak effectief?”, zegt ze daarover. Het is vol gens Lammers heel belangrijk om vooraf te bedenken wat er wordt beoogd met een bepaalde ingreep of maatregel. “Daar naast kan voor het ene bedrijf een bepaalde maatregel prima VOLGENS MARRE LAMMERS KAN VEILIGHEID ALTIJD BETER
“VRAGEN STELLEN IS BELANGRIJK”
Tekst PetersGuus Op veiligheidsgebied gaat er veel goed in magazijnen, maar het kan altijd beter. Teamleiders, veiligheidskundigen, preventiemedewerkers en magazijnmanagers lieten zich op 13 oktober bijpraten door deskundigen, onder wie Dr. Marre Lammers van het RIVM. Haar belangrijkste boodschap: “Ga en blijf in gesprek met je medewerkers”
Eerste stap Toch hoopt Lammers dat veiligheidsprofessionals zich hierdoor niet laten afschrikken. “Begin met de eerste stap. Kijk wat er mis gaat en kijk vervolgens wat je eraan zou willen doen.” Stel, op één bepaalde plek in het magazijn ontstaat een black spot. Er gebeuren daar opvallend veel ongevallen, aanrijdingen of near misses, waarbij het maar net goed afloopt. “Dan moet je je af vragen hoe dat komt. Heeft de heftruckchauffeur vergeten te remmen? Is het zicht op die plek heel slecht? Lopen voetgan gers niet over de aangegeven paden? Die eerste stap is belang rijk. Je moet het probleem eerst goed kennen voordat je het kunt aanpakken”, stelt Lammers. Vraag en antwoord Of laten we een ander voorbeeld nemen. Er is een heftruck chauffeur die in het magazijn telkens een short cut neemt; hij neemt een gangpad dat eigenlijk éénrichtingsverkeer heeft, maar waar hij altijd even tegen de richting inrijdt. Dat gaat vol gens die chauffeur altijd goed, omdat er toch nooit iemand in Een magazijnemployé aan het werk. Lang niet alle maatregelen op het gebied van veiligheid bereiken daadwerkelijk hun doel. 47
Probleemanalyse
“Er is weinig onderzoek gedaan naar hoe effectief interventies écht zijn” werken, maar voor een ander bedrijf totaal niet. Er is weinig onderzoek gedaan naar hoe effectief interventies écht zijn.”
Lammers heeft in de ruim drie jaar dat ze zich met dit specifieke onderwerp bezighoudt ontdekt dat bij het inzetten van inter venties de probleemanalyse vaak ontbreekt. “Veiligheidspro fessionals zijn vaak heel gedreven, ze willen er graag voor zor gen dat medewerkers aan het eind van de werkdag weer veilig en gezond naar huis gaan. Dat is natuurlijk het grote doel. Maar: wat is het specifieke doel van een interventie die je wilt gaan inzetten? ‘De veiligheid verbeteren’ is als doel te generiek. Het gaat erom dat de oplossingen die worden bedacht écht aansluiten bij de problematiek op de werkvloer.” En daarbij spelen allerlei factoren een rol. Bijvoorbeeld jonge, onervaren mensen die soms de risico’s niet zien van een bepaalde hande ling. Of juist oudere medewerkers die zeggen: ‘ja hoor eens, ik doe dit werk al zó lang, mij hoef je niets meer te vertellen.’ Dat is best te begrijpen; als je een bepaald soort werk al heel lang doet, komt daar een zekere mate van routine in.”
LADENENERGONOMISCHSNELLERENLOSSEN DE BESTREACH TM TELESCOOPBANDEN MET IN HOOGTE VERSTELBAAR OPERATOR PLATFORM UVOTEC BV I FMH CONVEYORS FRANCE & BENELUX I TEL. +32 3 455 43 22 I INFO@UVOTEC.EU I WWW.UVOTEC.EU Vertraging door congestie op de weg. De verplichting om fors CO2-uitstoot te reduceren. Een aantal redenen waarom het verstandig is voor bedrijven om hun logistiek en transport opnieuw tegen het licht te houden. Start met duurzamer en efficiënter vervoeren Onze quickscan geeft je praktisch en kosteloos inzicht of spoor, binnenvaart of shortsea kansen voor jou biedt. Kom meer te weten op www.modalshift.nl www.modalshift.nl Doe de Modal Shift Quickscan NIEUW!
Meer informatie over het onderzoek staat op nudgingexperiment-naar-veilig-werken-met-heftrucks.www.lerenvoorveiligheid.nl/
Een stappenplan om nudging toe te passen in het magazijn is te vinden op www.evofenedex.nl/kennis/magazijn/gedrag-beinvloeden.
dat pad loopt. “Totdat het een keertje misgaat”, zegt Lammers.
“Dan is er opeens tóch iemand aangereden en vraagt iedereen zich af hoe dat heeft kunnen gebeuren.” Gesprekken met me dewerkers kunnen dan volgens haar veel duidelijk maken.
Dataset Het onderzoek begint met een-op-een-gesprekken. “We gaan eerst interviews houden met werknemers in de bouw en daarna via vragenlijsten extra onderzoek doen, om meer mensen te kunnen bereiken. Dat levert een grote dataset op; zowel kwalita tieve data uit de interviews als kwantitatieve data uit de vragen lijst hebben een belangrijke waarde voor het onderzoek”, aldus Lammers. De resultaten van dit onderzoek kunnen vervolgens helpen bij het begrijpen waarom interventies hun doel niet berei ken en dat levert weer een belangrijke bijdrage aan het helpen ontwerpen van effectievere interventies. Marre Lammers kijkt met grote belangstelling uit naar de komende tijd. “Ik ben van nature heel nieuwsgierig en dat is bij deze vorm van toegepast onderzoek een prettige eigenschap. En het mooiste is: de resul taten uit dit onderzoek kunnen ook worden toegepast in de praktijk.”
“Voor het ene bedrijf kan een bepaalde maatregel prima werken, maar voor een ander bedrijf totaal niet.”
STAPPENPLAN NUDGING
Een heftrucktraining voor alle medewerkers kan de veiligheid verhogen. 49
“Oplossingen moeten écht aansluiten bij de problematiek op de werkvloer”
“Waarom neemt de heftruckchauffer die route over dat éénrich tingspad? Komt hij tijd tekort, is het de werkdruk? Of redeneert hij: het is tot nu altijd goed gegaan, waarom zou ik iets veran deren? Kortom: wat is zijn argumentatie? Als je die vragen stelt en het antwoord hebt, kun je maatregelen nemen die aanslui ten bij wat er fout gaat.” Verder onderzoek Het komende anderhalf jaar gaat Marre Lammers zich bezighou den met een groot onderzoek naar de invloed van risicoperceptie op het naleven van veiligheidsmaatregelen in de bouw. “Dan gaan we uitpluizen welke onderdelen van risicoperceptie hierbij een rol spelen. Experts beoordelen risico’s als kans maal effect. Bij mensen die geen expert zijn in het beoordelen van risico’s spelen rationele, maar ook emotionele overwegingen een rol in de beoordeling van risico’s. Niet alleen de kans en het effect, maar ook waarden, normen, een positief of negatief beeld over een onderwerp en ideeën (die al dan niet kloppen) over het risico spelen een belangrijke rol “, zegt Lammers.
Ja, dit mag u als werkgever aan uw werknemers vragen. Daar is wel een goede reden voor nodig, zoals het nemen van veiligheids maatregelen of het anders inrichten van het werkproces als de werknemer niet gevaccineerd is. De werknemer hoeft op uw vraag echter geen antwoord te geven. Als hij dat inderdaad niet wil, kunt u ervoor kiezen de bedrijfsarts in te schakelen. Hoewel hij geen individuele medische gegevens met u mag delen (alleen een algemeen beeld van het aantal gevaccineerde werknemers), kan hij wel advi seren over de te nemen veilig Letheidsmaatregelen.eropdateen werkgever de gegevens over vaccinatie (medische gegevens) nergens mag vastleggen. Dit zijn namelijk volgens de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) bijzondere persoonsgegevens, die je alleen mag verwerken als daar een wettelijke grondslag voor is. Deze is er (nog) niet.
Bij evofenedex komen vragen binnen over de meest uiteenlopende zaken. In elk nummer van evofenedex magazine pikken we er een paar interessante uit onder de noemer ‘Hete hangijzers’. hangijzers
? Moet ik mijn vervoerder informeren als er in mijn zending (ook) lithiumbatterijen zitten? Ja, dat is wettelijk verplicht. Vervoerders nemen lithium-ionbatte rijen mee op transport, maar bedrijven zoals UPS, DPD en Post.nl hanteren daarvoor wel de gangbare wettelijke regels. De meeste vervoerders hebben dan ook op hun website uitgebreide handlei dingen staan voor de manier waarop een zending met lithiumbatterijen aangeboden moet worden voor transport. Een van de belangrijke zaken is de etikettering van de zen ding. De afbeelding hiernaast is een voorbeeld van een ken merk voor zendingen met li thiumbatterijen die worden vervoerd onder een gedeeltelijke vrijstelling. Hierbij is ook het tele foonnummer van de afzender verplicht, voor het geval er een inci dent zou plaatsvinden tijdens het transport.
Moet ik binnenkort mijn analoge tachograaf vervan gen voor een slimme tachograaf (smart tacho 2)? Als u nationaal rijdt, zijn hier geen voorschriften voor. Als u interna tionaal rijdt wel. De vervanging van analoge en digitale tachogra fen naar een smart tacho 2 gaat stapsgewijs. Bij nieuw geregis treerde voertuigen wordt de smart tacho 2 vanaf 21 augustus 2023 ingebouwd. Voor voertuigen met een analoge of digitale ta chograaf moet dit per 31 december 2024 gebeurd zijn. In voertui gen met een smart tacho 1, verplicht in geregistreerde voertuigen vanaf 15 juni 2019, moet per 21 augustus 2025 een smart tacho 2 aanwezig zijn. ? Mag ik als werkgever mijn werknemers vragen of zij wel of niet gevaccineerd zijn tegen het coronavirus?
? Wij willen producten vanuit China importeren, maar twijfelen aan de echtheid van de CE-markering. Wie is er verantwoordelijk voor de juistheid hiervan: de importeur of de exporteur?
De verantwoordelijkheid ligt in dit geval bij de importeur, bij u dus. Bij import van producten van buiten de Europese Unie is de importeur verantwoordelijk voor een juiste CE-markering. Bij import van pro ducten vanuit een ander EU-land is de fabrikant verantwoordelijk. Als importeur moet u dus altijd controleren of het product voldoet aan de toepasselijke Europese richtlijnen voor CE-markeringen.
?
Tekst WagenaarLouise De gegevens over vaccinatie mag je níet verwerken 50 hete
| evofenedex magazine | oktober 2021
? In mijn bedrijf werken nogal wat verstokte rokers. Nu hoor ik dat er wat gaat veranderen voor roken op het werk. Hoe zit dat? Het klopt dat er veranderingen aankomen. Als uw bedrijf een speciale rookruimte in het gebouw heeft, mogen werknemers daar vanaf 1 januari 2022 geen gebruik meer van maken. Deze maatregel vloeit voort uit het Nationaal Preventieakkoord van 23 november 2018. In dit akkoord is een pakket aan maatregelen en acties afgesproken met het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties om in 2040 een rookvrije generatie te realiseren. Bij de uitwerking van deze maatregelen is begin dit jaar het Tabaks-
HETE HANGIJZERS
51
mogelijkdatwordtvoorafaangiftevoorkomendeaangiftepasisalshetschipalisaangemeerd
Duurzaam wagenpark? Overweeg een LZV Eigen vervoerders die hun vervoer willen verduurzamen, kijken na tuurlijk in de eerste plaats naar hun wagenpark. Daarbij kunnen ze zich de vraag stellen: is het misschien verstandig om een of meer andere/nieuwe voertuigen in te zetten? Denk aan een kleinere bak wagen of juist aan het tegenovergestelde: de inzet van een LZV. Een LZV is een ‘langere en zwaardere vrachtautocombinatie’, ook wel ecocombi genoemd. LZV’s kenmerken zich door de extra laadleng te en door meer laadvermogen. Een LZV mag maximaal 25,25 meter lang zijn en 60 ton zwaar. Door gebruik te maken van dit voertuig kan het mogelijk worden om tot dertig procent CO2-uitstoot te redu ceren. In Nederland is de LZV al breed inzetbaar en ook in andere Europese landen, zoals België en de Scandinavische landen, mag je onder voorwaarden met een LZV rijden. En ook Duitsland is sinds kort officieel open voor ecocombi’s uit Nederland. Voor gebieden met een milieuzone is deze optie niet relevant, want LZV’s zijn hier niet Meertoegestaan.informatie is te vinden in het e-book Duurzaam Eigen Vervoer: e-book-duurzaam-eigen-vervoer.www.evofenedex.nl/kennis/vervoer/zero-emissiezones/ en rookwarenbesluit gewijzigd. Door de wetswijziging geldt het rookverbod voor alle ruimtes binnen de instellingen die onder het rookverbod vallen. Het gaat bij deze rookruimtes die per 1 januari niet meer zijn toe gestaan, om afsluitbare ruimtes in een gebouw waar werknemers hun werkzaamheden verrichten. U kunt wel besluiten om een abri op het bedrijfsterrein beschikbaar te stellen voor rokers. Dat is doorgaans geen afsluitbare ruimte en valt dus straks niet onder het rookverbod. Voorwaarde is wel dat u de rookplek volledig bui ten het gebouw plaatst, bijvoorbeeld op het parkeerterrein. Op binnenplaatsen en onder afdakjes van het gebouw is het niet toe gestaan. Verder mag er buiten op het bedrijfsterrein worden ge rookt, tenzij dat overlast naar binnen geeft. U bent overigens niet verplicht een rookplek te verschaffen, en u kunt ook kiezen voor een geheel rookverbod. Op de openbare weg mogen uw werkne mers in principe roken, tenzij dat rookoverlast oplevert voor de collega’s binnen. Ten aanzien van het rookbeleid heeft de onder nemingsraad instemmingsrecht. Dus als u hierin iets zou willen wijzigen voor 2022, is het zaak om tijdig actie te ondernemen. ? Ik heb gelezen dat het Container Vrijgave Bericht verplicht is geworden. Wat betekent dat voor mijn aangifte? Dat klopt, sinds 4 oktober werkt de douane met het Container Vrijgave Bericht (CVB). Dat betekent dat uw invoeraangifte pas wordt aanvaard ná aankomst van de goederen in een Neder landse haven. evofenedex adviseert u daarom gebruik te maken van de voorafaangifte. Daarmee voorkomt u als aangever dat u pas aangifte kunt doen als het schip is aangemeerd. U kunt dan namelijk, als de goederen in de haven aangekomen zijn, deze met uw aanbrengbericht direct afhalen bij de terminal.
Let wel op dat de gegevens die u invoert op de (vooraf)aangifte overeenkomen met de informatie op de aangifte tot tijdelijke op slag (ATO). Sinds het Container Vrijgave Bericht verplicht is, wordt hier namelijk door de douane op gehandhaafd. Als de informatie niet overeenkomt, kan de douane de goederen vasthouden, met alle mogelijke gevolgen van dien. Met de
Wie zelf vragen heeft, kan contact opnemen met evofenedex: e-mail ledenservice@evofenedex.nl, telefoon 079 3467 346.
HOEK FLOWERS 360°“AUTOMATISERENISNODIG” 52 360º | evofenedex magazine | oktober 2021
53
In de orderverzamelhal van Hoek Flowers brengen onbemande voertuigen emmers met bloemen naar de verzamelaars. Die plaatsen de bestelde bloemen vervolgens op een band naar de inpakafdeling.
De bloemenveiling in Rijnsburg, bij Leiden, is traditioneel het startpunt van lijnrijders, ondernemers die met een als rijdende groothandel ingerichte vrachtauto langs bloemenwinkels rijden, tot ver Europa in. Ook Hoek Flowers is begonnen als een be drijf dat met een rijdende groothandelswinkel op pad ging. Na een start als bloemenwinkel besloot Peter Hoek senior met een volle wagen Franse bloemenwinkeliers op te zoeken die in zijn ‘winkel’ inkopen deden. En zoals elke lijnrijder bezocht hij aan het eind van de rondrit een paar klanten die hem tegen een speciale prijs van zijn overgebleven handel af hielpen.
Trends Het bleef niet bij één lijn. Het bedrijf groeide en er gingen meer auto’s de weg op, naar winkels in Frankrijk en Italië. Dat veran derde nadat de nieuwe regels voor rusttijden in het transport het vak van lijnrijder minder aantrekkelijk maakten. In 2009 droeg Hoek senior de dagelijkse bedrijfsvoering over aan zijn vijf zonen en dat was ook het moment dat ook de bakens werden verzet.
foto’senTekst
Groep bedrijven Op de gevel van het gebouw staat overigens met grote letters Hoek Group. Ruben legt uit dat het formeel een groep is van be drijven in de bloemenhandel, met vestigingen in het buitenland voor marketing en distributie. Zelf is hij binnen de familie verant woordelijk voor het bloemenexportbedrijf in Rijnsburg. “We bedie nen ook nog steeds Nederlandse bedrijven. Aan de andere kant van het veilingterrein hebben we een groothandel die zich richt op lijnrijders die zelf op de veilingklok inkopen, maar niet op alle klok ken tegelijk kunnen kijken. Zij kunnen bij ons hun assortiment aan vullen. Alle klanten kunnen bij ons terecht voor redelijk kleine hoe veelheden. We hebben elke dag vierduizend soorten bloemen en tweeduizend planten in onze webshop en die kunnen we ook di rect leveren. De klant kan zijn bestelling morgen in huis hebben.” CoenenEd
360°
Bloemenexporteur Hoek Flowers in Rijnsburg levert elke dag een massa aan kleine bestellingen aan bloemisten, eventplanners en bloemenarrangeurs in het buitenland. Ruben Hoek, directeur export, vertelt over de toenemende automatisering binnen het bedrijf. 54 evofenedex
Eén van onbemande voertuigen, elk in een eigen gang. Er rijden er 28 en ze brengen de veilingkarren met bloemen naar de orderverzamelaars.
magazine | oktober 2021
“We zijn overgestapt van het lijnrijden naar het exporteren van bloemen met behulp van transportbedrijven. Maar we wilden wel de bloemenwinkels als klant houden.” Aan het woord is Ruben Hoek, directeur export en één van de zonen. “We richten ons op de betere bloemist, maar ook op event- en weddingplanners en de e-commerce-bloemisten die topkwaliteit en iets aparts willen leveren. In het buitenland, want in Nederland zijn bloemen meestal bijzaak terwijl in het buitenland voor bloemendecoratie veel geld beschikbaar is. Dan gaat het echt om grote bedragen.”
“Automatisch sorteren voor buitenlandseenbloemenwinkelseventplanners”
Teams pakken de bloemen uit de emmers en pakken ze in. De zwaarste bloemen onderop.
Automatisering Hoek behoort tot de grote bloemenexporteurs die de afgelo pen jaren op het terrein van de bloemenveiling grond hebben gekocht voor nieuwbouw en daar een kantoor, maar vooral ook de ruimte voor logistiek hebben ondergebracht. Bloemen komen daar op de grote rolcontainers binnen en worden op klant gesorteerd en in dozen ingepakt. Die sortering gebeurt bij Hoek voor een groot deel automa tisch. De veilingkarren worden met elektrotrekkers bij een van de achtentwintig gangpaden geparkeerd, waarna een railgeleid automatisch voertuig van het type low transporter ze stuk voor stuk oppakt en in de gang plaatst. Daarna haalt het voertuig de kar op afroep op voor aflevering bij de orderverzamelaars. Die pakken de gevraagde hoeveelheid emmers met bloemen van de kar en zetten de emmers over een op rollenbaan naar de inpakafdeling. Daar levert een automatisch sorteersysteem de emmers af bij de inpakkers. De dozen met bloemen voor de afnemers gaan daarna over een band naar de expeditie, waar ze per bestemming worden gepalletiseerd. Vrachtauto’s bren gen de producten ten slotte naar depots in het buitenland, waar of met eigen ‘busjes’ of met een bezorgdienst de laatste kilo meters naar de afnemers worden afgelegd.
Kosten Automatisering is nodig, zegt Hoek. “De orders zijn fijnmazig. We bedienen nu meer dan twaalfhonderd vaste klanten die een paar dozen met bloemen naar keus kunnen bestellen. Dat vraagt een andere aanpak dan bij export van karren met één product naar een paar grote klanten. Onze aanpak vraagt veel werk en automatisering maakt het mogelijk de kosten te be heersen. We kunnen daarmee ook het personeelstekort oplos sen. Want dat tekort lijkt niet meer te verdwijnen. Maar we blij ven nog heel lang ook handwerk nodig hebben.” 55
NAAM Ruben Hoek LEEFTIJD 28 jaar BEDRIJF Hoek Group PLAATS Rijnsburg FUNCTIE directeur export
Aan het eind komen de verpakte bloemen over een rollen baan op werkstations samen met de voor buitenlandse ver deelpunten bestemde volle karren met planten en bloemen.
Roman Stiftner. “We willen allemaal service, maar mensen vinden die service verlenen, is moeilijk. Daarom moeten we de sector weer aantrekkelijker maken.”
Aantrekkelijk Stiftner is zich terdege bewust van de uitdagingen van het per soneelstekort. Het is niet een probleem van enkele landen, denkt hij. “Het is een groot probleem in heel Europa. Ik heb zelf tijdens “Een baan in de logistiek, in een warehouse, op de vrachtwagen of als bezorger is belangrijk voor maatschappij”de 56
Het personeelstekort is een groot probleem. Niet alleen in Nederland, maar in heel Europa. Om meer mensen in de logistiek aan te trekken, moeten bedrijven het werk aantrekkelijker maken en hogere lonen bieden. “We willen allemaal service, maar mensen vinden die service verlenen, is moeilijker”, aldus de kersverse ESC-voorzitter Roman Stiftner.
“LOGISTIEKAANTREKKELIJKER
VERENIGINGSNIEUWS
MAKEN”
NIEUWE VOORZITTER ESC STREEFT NAAR STABILITEIT IN DE WERELD
koepel van verladers. Ingenieur Stiftner (52 jaar) staat al jaren aan het hoofd van de Oostenrijkse ‘Mining and Steel Association’. Naast enkele andere functies – zoals parlementslid voor de Oos tenrijkse volkspartij ÖVP – is hij sinds 2011 voorzitter van de Oos tenrijkse logistieke organisatie.
verenigingsnieuws | evofenedex magazine | oktober 2021
Het personeelstekort komt niet uit de lucht vallen. In de jaren voor de coronacrisis hebben vele deskundigen er al voor gewaar schuwd. Tijdens het hoogtepunt van de covidpandemie is de economie stil gevallen en weinigen hebben het dan nog over te korten op de arbeidsmarkt. Nu de economie weer gas geeft, is de vraag naar personeel echter weer hoogst actueel. “Een baan in de logistiek, in een warehouse, op de vrachtwagen of als bezorger is belangrijk voor de maatschappij. We moeten het werk in de sec tor veranderen om meer mensen te trekken. Zorgen voor goede werkomstandigheden en hogere salarissen.” Deze aanbeveling komt uit de mond van de Oostenrijker Roman Stiftner, de nieuwe voorzitter van de European Shippers’ Council (ESC), de Europese
Tekst KorevaarGijs
De sector moet maatregelen nemen om het tekort niet verder op te laten lopen. Zo mist hij vrouwen in de logistieke banen.
Te weinig vrouwen en jongeren kiezen voor een baan in een warehouse of op de vrachtauto. Volgens de nieuwe ESC-voorzitter Roman Stiftner moet er meer aandacht komen voor de balans tussen werken en gezinsleven. 57
“Veel vrouwen willen wel werken, maar worden belemmerd door de combinatie van gezinsleven en werk. Daar moet een betere balans worden gevonden. Daarnaast mag het werken in magazijnen niet de meest aantrekkelijke baan lijken, het zijn wel banen die hard nodig zijn. Logistiek kan mensen een start ge ven in een nieuwe omgeving. Het geeft nieuwe inwoners een kans om te integreren in hun nieuwe land”, aldus Stiftner.
Duurzaamheid Een tweede uitdaging voor de logistieke sector is volgens Stift ner duurzaamheid. “We moeten duurzaamheid bevorderen. Dat is alleen al vanwege het draagvlak belangrijk. De mensen moeten niet denken: daar gaat weer zo’n vervuilende vrachtau to.” Hij onderstreept graag dat er ‘meer achter de knop van Amazon’ zit. Als mensen via internet kopen, moeten ze zich volgens hem niet verbazen dat er zo veel busjes door de straat rijden om de pakjes te bezorgen. Stiftner omarmt de ‘green deal’ van Frans Timmermans, EU-commissaris belast met milieubeleid. In die plannen moet de uitstoot van CO2 aan het einde van dit decennium met 55 procent zijn gedaald. ‘Een enorme uitdaging’, zegt Stiftner, die eraan toevoegt dat hij voor duurzame logistieke ketens wil gaan. ‘Het verlagen van de uitstoot kost geld. Net als de invoe ring van de handel in emissierechten. Dat is goed voor de lan den in Europa. Maar voor wie gaat dit gelden buiten de EU? China, Korea, Engeland, Amerika? We moeten wel zorgen voor een gelijk speelveld voor onze bedrijven’, aldus Stiftner. Gelijk speelveld Dat gelijke speelveld is van belang voor de prijs die de consu ment uiteindelijk gaat betalen. Want het is ten slotte de consu ment die de prijs bepaalt. “Bij een hogere kwaliteit hoort een hogere prijs. Maar als de kwaliteit vergelijkbaar is, dan bepaalt de prijs waar de consument voor kiest. Het is daarom van groot belang dat die consument weet hoe het product wordt ge maakt en wat de belasting van het milieu is”, aldus Stiftner. De voorzitter wil bij de ESC vooral streven naar ‘stabiliteit in een volatiele, onrustige, wereld’. “We moeten de wereldwijde
mijn studie in de zomer gewerkt als trucker, maar blijkbaar is het niet meer interessant voor jongeren. Het was altijd een goede baan, maar nu niet meer”, zegt hij vanuit zijn kantoor in Wenen.
De vraag naar personeel is na de pandemie zelfs groter dan ooit. De ESC-voorzitter: “We zitten thuis op de bank en kopen via internet. Mensen die producten thuis bezorgen zijn dan ook belangrijk. Of het nu kleren of maaltijden betreft, we willen dat het wordt bezorgd. We willen allemaal service, maar mensen vinden die service verlenen, is moeilijk. Daarom moeten we de sector weer aantrekkelijker maken.”
Export van A t/m Z Heb jij inzicht in de risico’s bij export?
Bij export krijg je te maken met uiteenlopende wetgeving en diverse bedrijfsrisico’s. Een groot deel van deze risico’s kun je beperken als je op de hoogte bent van de belangrijkste zaken rond export.
•
“Europa zal strategische goederen zelf moeten gaan produceren”
evofenedex.nl/export-van-a-tm-z3-DAAGSEOPLEIDINGEVOFENEDEX.NL/EXPORT-VAN-A-TM-Z
Wat kun je na het volgen van deze opleiding?
•
58 evofenedex magazine | oktober 2021
In het begin van de coronacrisis was er een groot tekort aan medische mondkapjes. Volgens Stiftner moet Europa strategische goederen zelf gaan produceren. “Dat we zo afhankelijk zijn van de productie in het Verre Oosten, is een belangrijke les geweest.”
• De betrokkenen bij export • Douane en btw • Oorsprong • Invloed van algemene voorwaarden op export • Levering en transportmodaliteiten Betaling van exporttransacties Meld je aan op
logistieke ketens opnieuw bekijken”, zegt hij. “Europa zal strate gische goederen zelf moeten gaan produceren. Denk aan de problemen met de medische mondmaskers. Dat we zo afhan kelijk zijn van de productie in het Verre Oosten, is een belangrij ke les geweest. Of kijk naar de autofabrieken in Europa. Een microchip was niet leverbaar door problemen met het vervoer en onvoldoende capaciteit in Zuid-Korea en Taiwan. Het is goed dat er plannen zijn voor de productie in Europa. Het vervoer lag ook stil door een containerschip dat in het Suezkanaal vastliep. We moeten nadenken over alternatieven. Die zijn nooit zo goed als het kanaal, maar er zijn wel andere wegen. Dan duurt het misschien een paar dagen langer voordat de schepen in Rotter dam zijn. Maar er zijn geen garanties dat het niet nog een keer door technische falen gebeurt.”
•
(advertentie)
• Het exportproces binnen jouw bedrijf optimaliseren Financiële risico’s in de exportketen herkennen en beperken Basiskennis van ICC Incoterms® 2020, douane en oorsprong Kennis van alle andere zaken die relevant zijn bij export Welke onderwerpen komen aan bod?
•
De extra investeringen van het demissionaire kabinet voor eco nomisch herstel, klimaat en internationale handel zijn goed voor handels- en productiebedrijven. De plannen van het demissio naire kabinet voor volgend jaar werden op Prinsjesdag gepre dat we in de troonrede horen dat er blijvende aan dacht is voor het herstel na de coronacrisis en ook dat het ka binet meer geld uittrekt voor klimaatbeleid”, aldus Machiel van der Kuijl, algemeen directeur van evofenedex. “Deze miljarden helpen onze maatschappij maar ook de Nederlandse handelsen productiebedrijven om te voldoen aan de klimaatafspraken. Daaraan snel voldoen geeft een concurrentievoordeel, en biedt ook nieuwe kansen voor ondernemers.”
In totaal wordt er in de Rijksbegroting zeven miljard euro uitge trokken voor klimaat, onder meer om de energieinfrastructuur op orde te brengen. Met het oog op de toekomst is dat hard nodig, als steeds meer auto’s en ook vrachtauto’s elektrisch gaan rijden. Ook gaat er extra geld naar het versneld verduur zamen van woonhuizen en bedrijfsgebouwen. Het extra bud get wordt ook ingezet om de afspraken uit het Klimaatakkoord en alle Green Deals te realiseren. Voor infrastructuur is in totaal 3,6 miljard euro beschikbaar in de begroting voor onderhoud, renovatie en vervanging. Ruim twee miljard gaat naar Rijkswaterstaat en 1,5 miljoen voor het spoor naar ProRail. Verder valt te lezen dat bedrijven die ge raakt zijn door de brexit gecompenseerd gaan worden en dat de regering extra investeert in bedrijven die nieuwe markten willen gaan ontdekken.
PRINSJESDAG
PAKT GOED UIT VOOR HANDEL EN LOGISTIEK
TOELICHTING OP VIDEO
“ Veel
59verenigingsnieuws | evofenedex magazine | oktober 2021
“Hetsenteerd.isgoed
Van der Kuijl kijkt, net als de rest van Nederland, halsreikend uit naar een nieuw kabinet. "Maar het is belangrijk dat het kabinet ondanks de demissionaire status toch beslissingen van betekenis durft te nemen. Met het toegezegde budget voor klimaat kunnen we al serieuze stappen zetten. Veel van onze leden zijn al bezig met het verduurzamen van hun handels- en productieketen. Maar ook op andere gebieden, zoals onderhoud en aanleg van infra structuur, is extra budget hard nodig. Daarnaast is het van belang dat beleid voor klimaat en tegengaan van protectionisme en geo politieke spanningen op Europees niveau wordt ingebed.”
Foto FinanciënvanMinisterie
Prinsjesdag 2022 was door de geldende corona regels nog steeds een versoberde versie.
VERENIGINGSNIEUWS van onze leden zijn al bezig verduurzamenmet”
Beslissingen nemen
In een speciale videoboodschap die te vinden is op www.evofenedex.nl legt Jurgen van der Sloot, beleids adviseur bij evofenedex, uit wat er nog meer in de Miljoenennota te vinden is.
Het wetsvoorstel vrachtwagenheffing is door demissionair mi nister Barbara Visser (Infrastructuur en Waterstaat) naar de Tweede Kamer gestuurd. Daarnaast heeft zij een bestuursover eenkomst getekend met evofenedex, TLN en VERN waarin is afgesproken dat de netto-opbrengsten van de vrachtwagen heffing worden teruggesluisd naar ondernemers die dat vervol gens weer kunnen inzetten voor innovatie en het verduurzamen van logistieke ketens. In het regeerakkoord van het kabinet-Rutte III is opgenomen dat in navolging van omringende landen in Nederland de vrachtautoheffing wordt ingevoerd. De vrachtautoheffing heeft twee primaire doelen, namelijk binnen- en buitenlands vracht verkeer laten betalen voor het gebruik van de weg, door de omzetting van een vaste belasting (motorrijtuigenbelasting en Eurovignet) naar een variabele heffing waarbij betaald wordt per gereden kilometer. Het tweede doel is het verder innoveren en verduurzamen van de Nederlandse vervoerssector. Het voorstel dat er nu ligt gaat uit van de invoering van de vracht wagenheffing in 2026. Transitie We staan aan de vooravond van een ingrijpende transitie. Met de ondertekening van de bestuursovereenkomst onderschrijft evofenedex het belang van een duurzame en innovatie wegver voerssector. Gezamenlijk met de overheid wordt een meerja renprogramma voor innovatie en verduurzaming opgesteld. Betalen naar gebruik Het wetsvoorstel vrachtwagenheffing ziet evofenedex als een eerste stap naar een systeem van rekeningrijden voor iedereen. Alleen op die manier wordt er daadwerkelijk effect op de be reikbaarheid en het milieu gerealiseerd. Essentieel voor ons is dat de netto-opbrengsten, totdat rekeningrijden voor iedereen is ingevoerd, volledig worden teruggesluisd naar de onderne mers ten behoeve van innovatie en verduurzaming. Een aan dachtspunt zijn daarbij de invoeringskosten voor de vrachtwa genheffing.
VERENIGINGSNIEUWS
Barbara Visser (minister Infrastructuur en Waterstaat), Klaas de Waardt van VERN, Elisabeth Post (TLN) en Steven Lak (evofenedex), ondertekenden onlangs de bestuursovereenkomst Terugsluis Vrachtwagenheffing. Foto Wiebe Kiestra / Rijksoverheid 60 verenigingsnieuws | evofenedex magazine | oktober 2021
HEFFING NAAR TWEEDE KAMER
WETSVOORSTEL VRACHTWAGEN-
Het rapport is voor leden gratis te downloaden via www.evofenedex.nl/kostenontwikkeling.
Jaarlijkse rapport kostenontwikkeling verschenen Op 7 oktober is het ‘Rapport Kostenontwikkelingen Wegver voer 2021-2022’ verschenen. Dit is de jaarlijkse uitgave waarin evofenedex inzicht geeft in de kostenontwikkelingen in het wegvervoer: de gerealiseerde kosten van 2021 ten opzichte van die van 2020, en een raming van de kosten voor 2022 ten opzichte van die van 2021. De afgelopen vijftien jaar deed evo fenedex dit jaarlijkse onderzoek voor haar leden zelf, maar sinds 2019 wordt het rapport door onderzoeksbureau Panteia samengesteld in opdracht van evofenedex en TLN. Het rapport is gepresenteerd tijdens het Webinar Kostenontwik keling van evofenedex en TLN, dat op dezelfde dag plaatsvond. Hierbij werd een toelichting gegeven op de inhoud van het rap port. Deze editie van de jaarlijkse uitgave geeft voor het eerst ook inzicht in de kostenontwikkelingen van ‘groene voertuigen’. Het rapport kostenontwikkeling fungeert als jaarlijkse leidraad voor bedrijven die meer inzicht verlangen in de kosten van het wegtransport. Of zij nu verlader, eigen vervoerder of beroeps goederenvervoerder zijn.
Modal shift-project begint op stoom te raken In het voorjaar heeft evofenedex de Modal Shift-scan gelan ceerd. Hiermee kunnen ondernemingen achterhalen of een overstap van wegvervoer naar een andere modaliteit (binnen vaart, spoorvervoer of wellicht shortsea) gunstig kan zijn. Van de ruim vijftig bedrijven die belangstelling hadden voor dit pro ject, is er een groot aantal met mooie potentie voor modal shift. De eerste pilotprojecten zijn dan ook inmiddels gestart, en voor andere in onze ogen kansrijke bedrijven is evofenedex de businesscases aan het uitwerken. Daarbij wordt ook vooral naar de eventuele spoormogelijkheden gekeken. Binnenvaart lijkt met name interessant voor goederenstromen binnen Ne derland (bijvoorbeeld containers van en naar de Rotterdamse haven), terwijl spoor vooral kansen lijkt te bieden voor stromen van en naar Europa. De komende maanden zal blijken of dit ook echt zo is. Meer informatie over deze kosteloze scan: www.modalshift.nl.
Verkiezing raden evofenedex
Nationaal Export Event 3 nov Den Bosch Dag van de Declarant 2021 4 nov Veenendaal Werkconferentie ‘Logistiek beweegt de Circulaire Economie’ 4 nov Zoetermeer Spark! Living Lab Blockchain Conference 23 nov Zoetermeer Webinar - Export en internationale sancties 10 dec Webinar Meer informatie en aanmelden: www.evofenedex.nl/evenementen
Opleidingenagenda Training Export control and Sanctiebeleid 25 okt Veenendaal Export A t/m Z 27 okt Online ICC Incoterms® 2020 in de praktijk 28 okt Zwolle Vakopleiding Declarant Online 1 nov Online Werken met het ADR 2 nov Venlo Logistiek Teamleider (dag) 4 nov Utrecht Logistiek medewerker 16 nov Zoetermeer Logistiek Management 1 17 nov Utrecht Luchtverlading Gevaarlijke Stoffen IATA 25 nov Utrecht Veilig Werken met Gevaarlijke Stoffen 3 dec Eindhoven Meer opleidingen en startdata: www.evofenedex.nl/opleidingen 61
Voor de Regioraad Noord West is Hema B.V. verkiesbaar voor de periode van drie jaar. Evenementenagenda Fitte gezonde en betrokken medewerkers tot aan het pensioen 26 okt Webinar Introductie blockchain in de logistiek 2 nov Webinar
Mens&werk in de logistiek 2021 Met onder Oplossingenmeer: voor het personeelstekort. Zo behoud je goede medewerkers. Creëer een wendbare organisatie. Meld je gratis www.mens-en-werk.nlaan: 11 november, Zoetermeer & online
TEGENVARKENSUITOMBEDENKTTESLARIJDERSMOESONDERBOETETEKOMENALSWAPENVOGELS
VLOT DOE
WieColombia.eenBugatti aanschaft, moet wel rekening houden met de hoge service- en onderhouds kosten. Maar met hoeveel dan precies? Muhammad Al Qawi Zamani, een Bugat ti-fan uit Maleisië die in Singapore woont, zocht het uit bij de lokale dealer. Wie de 2,5 miljoen euro kostende Chiron Pur Sport koopt, is over vier jaar tijd twee miljoen kwijt aan onderhoud. Maar voor omgerekend half miljoen euro per jaar staat er wel 24 uur per dag een serviceteam van tien hoogopgeleide monteurs klaar om je wagen te onderhouden. Een bestuurder op de A6 tussen Lelystad en Almere had wel een heel originele smoes bedacht om onder een boete uit te komen. De man in een Tesla werd geflitst met een snelheid van 130 kilometer per uur waar 100 is toegestaan. Een motoragent hield de bestuurder aan en vroeg hem naar de reden van zijn te hoge snelheid. Die gaf daarvoor een hele opvallende reden. Vol gens de bestuurder stoot hij met zijn Tesla niets uit en hoeft hij zich daarom niet aan de snelheid te houden. Leuk bedacht, maar hij kwam er niet meer weg.
HALF MILJOEN PER JAAR
Wie landt op Schiphol moet niet verbaasd zijn als er ineens var kens opduiken in de buurt van de landingsbaan. In oktober zet de luchthaven bij wijze van proef twintig varkens in om vogels te verjagen. Die vormen namelijk een gevaar voor de dalende en stijgende vliegtuigen. De taak van de varkens is om zogenoemde oogstresten op te eten, voordat de vogels daar op aanvallen. Ze scharrelen met name tussen de Polderbaan en de Zwanenburgbaan. Het gaat om een perceel waar suikerbieten stonden.
63gespot | evofenedex magazine | oktober 2021 GESPOT
DOORRIJDEN
Tientallen lessen, een paar keer op examen en dan nog je theorie halen. Je moet er in Nederland heel wat voor over hebben om je rijbewijs te mogen ophalen op het stadhuis. Wie geen zin heeft in al die moeite, moet eens overwegen om te verhuizen naar Mexico. Daar kun je na een schriftelijk testje zo de weg op, blijkt uit een onderzoek van Zutobi, een online rijopleiding voor chauffeurs in Groot-Brittannië. Ook Frankrijk, Ierland en Italië zijn relatief makkelijk. Nederland staat op de 14e plaats als het gaat om makkelijk het rijbewijs halen.
RIJBEWIJS HALEN IS HIER EEN EITJE...
Denkend aan Nederland zie ik een bomvolle A4, een propvolle A10 en een stilstaande rij blik op de Ring Rotterdam. Het gevoel dat er altijd wel file staat is een breed gedeeld iets. Toch blijkt uit onderzoek van Moneybarn dat wij helemaal niets te klagen heb ben. In de lijst van landen waar je het meest kunt doorrijden staat Nederland op de tweede plaats. We worden nipt verslagen door Duitsland, waar de heilige koe nog iets makkelijker doorheen manoeuvreert. Wie echt stilstaan wil meemaken moet eens afrei zen naar Peru of
JE IN… NEDERLAND!
BUGATTI ONDERHOUDEN?
Voor het subsidiebudget voor de aanschaf van zakelijke emissieloze bestelauto’s is 28 miljoen euro extra gereserveerd. Dit blijkt uit de Rijksbegroting 2022 van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het kabinet wil de CO2-reductie die samenhangt met de groei van elektrisch rijden niet kwijtraken. Met deze subsidie regeling komt de overheid ondernemers tegemoet die bedrijfsactiviteiten uitvoeren in de steden. Vanaf 2025 voeren namelijk gemeentes een zero-emissiezone in.
TOT SLOT
Sint en Kerstcadeaus in gedrang door containercrisis
Duitsland ratificeert eCMR-protocol De Duitse Bundestag heeft vrijdag 17 september het eCMR-protocol geratificeerd. “Dit is een belangrijke stap voorwaarts voor het gebruik van digitale vrachtbrieven”, aldus Nanne Schriek, projectmanager Supply Chain Management bij evofenedex. “Nu Duitsland als belangrijkste export- en importland voor wegtransport het proto col geratificeerd heeft, is dit waarschijnlijk een stimulans voor nog meer verladers en vervoerders om ook met eCMR te gaan werken.”
De wereldwijde containercrisis zorgt voor een nerveuze Sinterklaas en Kerstman. Grote speelgoedwinkels waarschuwen voor mogelijk nee-verkoop tijdens de feest dagen vanwege leveringsproblemen. Volgens Intertoys is de aanvoer niet stabiel en Bol.com zegt dat het met name gaat om de artikelen die per container naar Neder land komen. Action zegt tegen het ANP dat een deel van het speelgoedassortiment pas in november in de winkels ligt. 28 miljoen euro extra subsidie voor ZE-bestelauto’s
64 tot slot | evofenedex magazine | oktober 2021 Duitse grens open voor LZV Bedrijven kunnen hun goederen voortaan met een langere en zwaardere vrachtwa gencombinatie (LZV) exporteren naar Duitsland. Minister Barbara Visser (Infrastruc tuur en Waterstaat) heeft met haar Duitse collega Scheuer een convenant onderte kend waardoor LZV’s de grensovergang met Duitsland mogen passeren. Een LZV mag in Nederland 60 ton zwaar zijn en kan daarmee meer vracht vervoeren dan een gewone vrachtwagencombinatie, waar een limiet van 50 ton voor geldt. Solutrans van 16 tot 20 november Het Eurexpo-complex in Lyon is van 16 tot en met 20 november het decor voor de 2021-editie van Solutrans. Minstens elf Nederlandse bedrijven geven acte de pré sence op de beurs, die alle ontwikkelingen rond zwaar en licht transport en toebe horen in beeld brengt. Tijdens de beurs worden ook de belangrijke onderscheidin gen ‘Van of the Year 2022’ en ‘Truck of the Year 2022’ uitgereikt. Meer informatie is te vinden op www.solutrans.eu. Eind 2022 besluit over CO2-plafond luchtvaart Eind 2022 wordt er een politiek besluit genomen over de invoering van een CO2-pla fond voor de luchtvaart. Dit staat in de op Prinsjesdag gepresenteerde begroting van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het instellen van zo’n plafond kan grote gevolgen hebben voor de positie van logistieke draaischijf Schiphol, waar door exportkansen van ondernemers, het vestigingsklimaat in Nederland, en de werkgelegenheid van de Nederlandse luchthavens onder druk komen te staan.
Directe railverbinding tussen Bari en Rotterdam De Italiaanse tractieleverancier en vervoerder General Transport Service (GTS) is een directe spoordienst tussen Rotterdam en Bari, in het zuiden van Italië, opgestart. De trein vertrekt op zaterdag naar het noorden en komt binnen 72 uur op de eind bestemming aan. De pendeldienst is een aanvulling op de diensten van Bari naar Segrate (bij Milaan) en Piacenza, met indirecte verbindingen naar Rotterdam. Via Bari is er ook een goede verbinding met Turkije, voor het invoeren van textiel.
65 Duurzaam vervoer van suikerbieten per schip Zuid-Limburgse suikerbieten worden de komende bietencampagne per schip ver voerd naar de suikerfabriek van Cosun Beet Company in het West-Brabantse Din teloord. Door te kiezen voor een schip worden er 8000 vrachtautoritten bespaard. De verschuiving van vervoer over de weg naar vervoer per schip draagt daarnaast ook bij aan een flinke CO2-reductie en lagere kosten. Voorlopig betreft het een pilot, maar als die succesvol is overweegt het bedrijf meer te gaan vervoeren per schip.
PostNL wil last-mile emissievrij hebben in 2030 PostNL wil alle pakketten en brieven in de Benelux in 2030 uitstootvrij bezorgen in de last-mile. Dit draagt bij aan de ambitieuze doelen om de totale uitstoot significant te verminderen. Daarbij wordt volop ingezet op verduurzaming van gebouwen, een efficiënter netwerk, groene producten en diensten en schone kilometers door elek trificatie. PostNL versnelt zijn inzet op dit gebied en zal in de periode 2022-2024 zo’n 80 miljoen euro uitgeven aan de verdere verduurzaming van zijn activiteiten.
Kosten thuiswerken belastingvrij te vergoeden Werkgevers mogen hun werknemers straks een kleine vergoeding geven zonder dat hierover belasting moet worden betaald. Het kabinet presenteert op Prinsjesdag een plan om een maximale vergoeding van twee euro per dag onbelast te laten.
Daarmee worden zaken als een hogere energierekening en kosten voor koffie, thee en toiletpapier deels vergoed. Demissionair staatssecretaris Hans Vijlbrief (Fiscaliteit) geeft daarmee gehoor aan een oproep van ondernemersorganisaties.
Robot waakt over veiligheid in fabriek De Factory Safety Service Robot heeft onlangs het levenslicht gezien. Het is het allereerste project dat voortvloeit uit de samenwerking met robotbouwer Boston Dynamics. De robot vertoont grote gelijkenissen met de viervoetige robot Spot van Boston Dynamics, maar is nóg geavanceerder. Hij waakt over de veiligheid op de werkvloer, vooral in fabrieken, en is uitgerust met kunstmatige intelligentie, autonome navigatie en teleoperatietechnologieën.
Genomineerden Prijs Veiligste Magazijn bekend De jury van de Prijs Veiligste Magazijn heeft drie bedrijven genomineerd: Timberland Europe (Almelo), Bressers Metaal (Tilburg) en DSM Protective Materials (Heerlen) maken kans op de titel. Tijdens de Dag van het Veilige Magazijn, op woensdag 16 maart 2022, horen zij of ze goud, zilver of brons ontvangen. De jury maakt on derscheid tussen grote magazijnen – met meer dan 25 medewerkers – en kleine magazijnen – met 25 magazijnmedewerkers of minder.
Tegen zeer geringe kosten bent u al van de partij in een rubriek van uw keuze. In overleg is het eventueel mogelijk een nieuwe rubriek aan te maken. Voor meer informatie over de marktplaats en over het adverteren in het evofenedex magazinekunt u contact opnemen met: Kim de Bruin van Jetvertising Telefoon +31(0)70 399 00 00 • E-mail kim@jetvertising.nl Intern DouaneLogistiektransportsoftware Mobiele communicatie Voorzetapparatuur Forvision | Fritom b.v. Postbus 53009 3008 HA Rotterdam T +31(0)10 428 61 70 I www.forvisionfritom.nl META IET1180PostbusNederlandMagazijninrichtingb.v.9179MDAmstelveen+31(0)204535221info@metanederland.nlwww.metanederland.nl Stream IEFTBPotvlietlaanSoftware42600Antwerpen+32(0)38257774+32(0)38301928info@streamsoftware.bewww.streamsoftware.be TelevisiewegGCC 26 1322 AL Almere T +31(0)36 538 70 70 F +31(0)36 538 70 80 E gcc@global.nl I www.global.nl DURWEN Benelux b.v. Lift Truck Attachments b.v. Albert Einsteinweg 5 5151 DK Drunen T +31(0)73 640 00 51 F +31(0)73 640 00 54 E info@durwenbenelux.com I www.durwenbenelux.com I envanVerkoop,www.ltabenelux.comverhuurenonderhoudheftruckvoorzetapparatuurheftruckvorken MAGAZIJN IJZERSTERK IN MAGAZIJNINRICHTING! INRICHTING magazine marktplaats Stow Nederland b.v. Minervum 7208b 4817 ZJ Breda T +31(0)76 579 81 81 F +31(0)76 579 81 80 E info.stow.nl@stow group.com I www.stow group.com Aarnoudse Transportmiddelen b.v. Boerhaavelaan 21 2992 KB Barendrecht T +31(0)180 616 000 F +31(0)180 617 987 E info@aarnoudse.nl I logistiekevoorzetapparatuur,verhuismateriaal,trappenklimmers,rolcontainers,Steekwagens,Specialismen:www.aarnoudse.nlmagazijnwagens,elektrischepalletwagens,heftruckmaatwerkoplossingen Hoofdkantoor EFT4872BredasewegKantoorFTBBoomsesteenwegBelgië:972630Aartselaar+32(0)38709900+32(0)38709901Nederland:185LAEttenLeur+31(0)307113090+31(0)307113091info.BENL@bito.comIwww.bito.com PGS15gevaarlijkeopslagsystemenstoffen Hiltra Barneveld b.v. Compagnieweg 14 16 3771 NH Barneveld T +31(0)342 404 160 F +31(0)342 404 169 E info@hiltra.com I Verkoopwww.hiltra.comenVerhuur van: Oog-LekbakstellingenOpvangbakkenIBC/palletBetreedbareGasfleskastenVeiligheidskastenen-depotsopslagsystemenopslagsystemenennooddouches De Weerd IEFT7383RijksstraatwegTentenverhuur100AVVOORST+31(0)575501223+31(0)575501655info@deweerdtenten.nlwww.deweerdtenten.nl Tijdelijke opslag TGN | Fritom b.v. Botterweg 21 8042 PA Zwolle T +31(0)38 850 15 00 I www.tgnfritom.nl HF Works Personeeldiensten b.v. Schakelplein 10 5651 GR Eindhoven T +31(0)40 262 06 17 F +31(0)40 262 07 21 E info@hfworks.eu I www.hfworks.eu Personeelsdiensten Bandall 3454Damzigtb.v.45PSDe Meern Utrecht www.bandall.cominfo@bandall.comBanderolleermachinesBundelmachines(automatisch)Stapel,bundel-enlabel-oplossingenmetbandjesvandunfolieof(FSC)papierBanderolvervangtkrimpfolieenomdozenenbespaartopverpakkingsmateriaal Verpakkingen Iedere andere stelling is een teleurstelling! Hovuma Magazijnstellingen b.v. Henri Hermansstraat 1 5953 NN Reuver T +31(0)77 474 10 10 E hovuma@hovuma.com I www.hovuma.com Magazijninrichting Bisonspoor 3002-A801 3605 LT Maarssen T +31(0)346 290 700 E info@mendrix.nl I www.mendrix.nl Software Verhogen en renoveren T.C. v.d. Dool b.v. Aartsdijkweg 55 2676 LE Maasdijk T +31(0)174 513 094 E info@tcvddool.nl I Ruimtewww.tcvddool.nltekort?•Verhogen en renoveren van bedrijfspanden • Vijzelen Wilt u ook met enige regelmaat in contact komen met de leden van evofenedex? U Hier ? Bel +31(0)70Jetvertising3990000 of stuur een e-mail kim@jetvertising.nlnaar
Ongeacht uw stedelijke of regionale transportactiviteiten, wij kunnen u helpen uw vloot te elektrificeren. Lees meer over ons programma elektrische voertuigen op scania.nl/elektrificatie. maak uw wagenpark klaar voor een duurzame toekomst met elektrificatie TAKE CHARGE OF YOUR FLEET