De HandelsCourant editie 3 2020

Binnenland Productnieuws

Productnieuws Precisietechnologie

Betrouwbaar en nauwkeurig Productnieuws

Controlemetingen en praktijktesten?

3 Corona-impact op industrie Primeur voor Nederland: windenergie met energieopslag

3

Safety

Industrial Maintenance

PAGINA 7 T/M 10

PAGINA 11 T/M 16

SPECIAL

te bezichtigen bij Limas

5 Panasonic heavy payload Koning Willem Alexander robotopent nieuwe vleugel

5

bij LiS

6

3D-geprinte individuele grijpervingers

9

De voor VOOR industrie, bouw, BOUW, hout, kunststof, rubber, metaal, machines en industriële automatisering DE handelskrant HANDELSCOURANT INDUSTRIE, HOUT, KUNSTSTOF, RUBBER,techniek, METAAL, TECHNIEK, MACHINES EN INDUSTRIËLE AUTOMATISERING

JAARGANG 17 14 || #6 JAARGANG #2| 2017 | 2020

Headline

4 Ultimaker ondersteunt Nieuwe Spinner VC1150 ziekenhuizen met 3D-printen

boes senkool.com

Binnenland Binnenland

Headline

SPECIAL

Robot op wielen biedt veel flexibiliteit Juiste lager reduceert onderhoudskosten

Het mobiele platform met een Fanuc CR-7iA/L cobot tijdens het open huis van Fanuc in Mechelen.

Foto: Tim Wentink.

Agenda

PAG 2

Metaalprijzen

PAG 4

Aanbestedingen

PAG 12

Faillissementen

PAG 14

Wie doet wat

PAG 15

het binnendringen van vuil en Programme). Het AIP programNSK, leverancier van onder andere industriële lagers, helpt vervuiling door andere stofma bestaat uit engineering- en bedrijven om hun onderhoudskosten te reduceren met befen. Deze lagers verminderen serviceoplossingen van NSK. hulp van kwalitatieve onderdelen én opleidingsmogelijkook de slijtage aan de loopbaHet programma heeft de bedoeheden. Zo hielp NSK recentelijk bij een fabrikant van houtAutomatisering vraagt om flexibiliteit en wat is er nou flexibeler dan een laadvermogen van 7 kg en nen en de kogels, verlagen het ling om toegevoegde waarde te bewerkingsmachines om jaarlijks fors te besparen op de een robot op wielen? Dat moeten de ontwerpers van het mobiele OTTO voerde samen met OTTO verschilgeluidsniveau en trillingen en creëren voor eindgebruikers, onderhoudskosten.

van alle lagerkosten worden veroorzaakt door een onjuiste montage. Om deze reden biedt NSK opleidingen aan. Zo kregen ook de werknemers van de fabrikant van houtbewerkingsmaplatform ook hebben gedacht. De OTTO is een zelfrijdend platform met lende handelingen uit. Op een reduceren smeerproblemen. dit door het verbeteren van de chines een geschikte opleiding, om uitgerust met te eenvergelijken robotarm. met Robotfakonden bezoekers Nadedemogelijkheid dienstverlening van NSK te worden in ontwerp Een scherm bijkomend voordeel van de een betrouwbaarheid van hun madie een consistente montage weet de internationale fabrieen afgedicht dubbelrijig hoekpoelielagers van NSK, die radichinepark, het uitbouwen van van de tafelgeleidingen aanbrikanten zoals Fanuc zien de OTTO als een handige oplossing om het kaart van de ruimte zien met daarkant van houtbewerkingsmacontactlager. te Opmaken. basis van hun ale en krachten inmachines beide technische hunvindtleert.

Scholing Na eenkennis pauze en vandoor vier jaar de EMO van 18 in t/mcombinatie 23 september 2017 productieproces flexibel en mensonafhankelijk op axiale de positie van de en chines nu 13.333 euro per jaar functie als poelielager is de richtingen kunnen opvangen, is winstgevendheid te verbetemet de juiste lagers garanderen het mobiele platform. Op de kaart opnieuw in Hannover plaats. Onder het motto ‘Connecting systems for te besparen op loon- en montabuitenste ring - die cilindrisch hun mogelijkheid tot hersmeren. Daarbij is de overdacht van een storingsvrije werking van In tegenstelling tot een AGV (Auintelligent production’ laten fabrikanten gen of logistieke taken kan verde obstakels gekosten. Dit werd bereikt door of gekroond kan zijn – robuust ring waren van deook binnenste ring. (mensen) technische kennis een belangde machinevan en productietechniek kortere montag- uit de tomated Guided Vehicle) die eenuitgevoerd. hele wereldTot zien20welke oplossingen het grootst mogelijke richten in Belangrijk een grote ruimte het probleem van herhaaldelijk is dat of bij te zien die het OTTO-systeem rijk onderdeel. procent etijdenbestaan voor deom lagers. l vooraf gedefinieerd pad volgt, kanin verschillende bewerkingsstations. waarnam metWAARDE de LiDAR senso- nut voor de klant uit digitalisering en productie in netwerken te genefalende tafelgeleidingsrollen zware bedrijfsomstandigheTOEGEVOEGDE opdeteOTTO lossen.

Samen met de den, zoals in houtwerkplaatsen, De diverse benaderingen zelf een route bepalen Taken die het duo kan verrichten ren. De verrijdbare robot om geeft vol- reren. klant ging NSK op zoek naar de NSK poelielagers voorzien de beste lagerkwaliteit te gadoor een vooraf in kaart gebrachte bij meerdere bewerkingsstations gens Fanuc een verhoogde flexihet probleem met de tafelgezijn van contactafdichtingen randeren is onderdeel van het productieomgeving. Men spreekt zijn bijvoorbeeld machinebelading, biliteit als het op automatisering De EMO Hannover geldt als inno- le te noemen, aan hun zegetocht leidingsrollen. De specialisten die bescherming bieden tegen AIP-programma (Added Value Het corona-virus zorgt voor veel opschudding in de wereld. voor de productiedan ook van (Self Driving gereedschapswissels, materiaal- aankomt. In tegenstelling tot eenOokvatie-etalage vanuit de EMO”, vertelt ontdekten dateen deSDV bestaande het beurzenlandschap heeft er begonnen sterk onder te lijden. techniek.

Vaak stemmen fabrikanVehicle).

Voor het autonoom Dr. Wilfried directeur bij lagers onvoldoende tolerantieplan- handling en montagewerkzaam- vaste automatiseringscel die veelNadat de Eisenwarenmesse in het voorjaar alsSchäfer, eerste de

EMO Hannover 2017 in teken van intelligente productie

Beurzen doen stap opzij

ten annuleerde hun nieuwe ontwikkelingen EMO-organisator volgden ook af al snel de Tube en VDW wire,(Vereniging ruimte inneemt, kan de mobielebeurs

nen vanDe decombinatie bewegingsroute maakt hadden. van dit probleem met een verkeerde het mobiele platform gebruik van lagerassemblage resulteerde in een SLAM-algoritme.

Wanneer de frequente defecten. Toen is OTTO een obstakel tegenkomt, besloten om poelielagers in te dan plant het platform zelf een zetten, voornamelijk omwilom het obstakel heen. De le route van hun hogere tolerantie-

ONLINE Fanuc MARKTPLAATS ENmedio VOOR TijdensMACHINES de Fanuc Fandays

niveaus.

De van poelielagers combinatie een robotzijn en een

landse distributeur van OTTO, het

ten tot een bewerkingscyclus is af-

tieconcepten, high-speed bewer-

mobiel platform heeft als voordeel

mobiele platform met een Fanuc

gelopen, maar kan in de tussentijd

king en de ®toepassing van lineaire

dat een robot meerdere handelin-

CR-7iA/L cobot. De cobot heeft

een andere taak uitvoeren.

heden.

GEREEDSCHAPPEN mei presenteerde Fanuc samen met Romias uit Enter, de Neder-

nieuw!

TechniShow, en Machinefabrieken).

Hannover op de datum van deESEF EMO, Maakindustrie zodat van Duitse In robot meerdere bewerkingsma-Metav,

Maar is licht het eind2013 vangaven de tunnel.

Veelvan de exze op de er beurs hun aan innovaties 45 procent chines handelen. Een bijkomendMesse.

beurzen hebben inmiddels een nieuwe datum geprikt en kunnen voorstellen aan een inter- posanten aan dat ze met nieuwe het aantal besmettingen neemt op moment van schrijven nationaal de robot gehaald kan worden. Dein China, devakpubliek. oorsprong“Daarom van het zijn ontwikkelingen naar de beurs waveel trends, zoals ren gekomen. robot hoeft namelijk niet te wach-COVID-19-virus, af. flexibele producLees verder op pagina 2 >> voordeel is dat het maximale uit

magic gripper

de zuignap met eigen vacuümpomp

SINVACON

Oppervlaktebehandeling Plasmabehandeling

.nl

Machines maken de beurs

Hoogwaardige Precisie chainflex werkt lees verder op pagina 2 aandrijvingen, om er slechts enke-Meetinstrumenten CAT7

MEETSYSTEEM

HYBRIDE

TORSIE

chainflex werkt ®

CAT7

MEETSYSTEEM

Met een garantie van 36 maanden

.nl/chainflex

HYBRIDE TORSIE REINIGEN en AKTIVEREN Van kunststoffen, metalen, elastomeren, medische componenten, Tel. 0346-353 932 plastics for longer life voor een superieure HECHTING ®

Naumetrics Precision Measuring Instruments T+31(0)743490022 | E sales@naumetrics.nl www.naumetrics.nl

Met een garantie van 36 maanden

.nl/chainflex

www.sinvacon.be NL-918+919+1141+1142 48x42.indd 3

11.01.17 16:54

2

Binnenland

JAARGANG 17 | editie 3 | 2020

BOVENOP DE INDUSTRIE

Primeur voor Nederlan windenergie met energieopslag JAARGANG 14 | #6 | 2017

DE HANDELSCOURANT VO

Headline

Vervolg pagina 1

Beurzen doen stap opzij

Agenda

Robot op biedt veel Het mobiele platform met een Fanuc CR-7iA/L cobot tijdens het open huis van Fanuc in Mechelen.

Foto: Tim Wentink.

1 t/m 4 september TECHNISHOW 2020 Het grootste en meest complete platform voor de maakindustrie Locatie: Jaarbeurs Utrecht Meer informatie: www.technishow.nl

PAG 2

Agenda

Metaalprijzen

P

Automatisering vraagt om flexibiliteit en wat is er nou flexibel

een robot op wielen? Dat moeten de ontwerpers van het mobiele

platform ook hebben gedacht. De OTTO is een zelfrijdend platfor

de mogelijkheid om uitgerust te worden met een robotarm. Ro

brikanten zoals Fanuc zien de OTTO als een handige oplossing o productieproces flexibel en mensonafhankelijk te maken.

1 t/m 4 september ESEF 2020 Het evenement voor toeleveren, uitbesteden, productontwikkeling en engineering Locatie: Jaarbeurs Utrecht Meer informatie: www.esef.nl

In tegenstelling tot een AGV (Au-

gen of logistieke taken ka

tomated Guided Vehicle) die een

richten in een grote ruimte

vooraf gedefinieerd pad volgt, kan

verschillende bewerkingsst

de OTTO zelf een route bepalen

Taken die het duo kan ver

door een vooraf in kaart gebrachte

bij meerdere bewerkingss

productieomgeving. Men spreekt

zijn bijvoorbeeld machinebe

dan ook van een SDV (Self Driving

gereedschapswissels,

Vehicle). Voor het autonoom plan-

handling en montagewerk

nen van de bewegingsroute maakt

heden.

een

SLAM-algoritme.

Wanneer

Tijdens de Fanuc Fandays

dan plant het platform zelf een

mei presenteerde Fanuc

route om het obstakel heen. De

met Romias uit Enter, de

combinatie van een robot en een

landse distributeur van OTT

mobiel platform heeft als voordeel

mobiele platform met een

dat een robot meerdere handelin-

CR-7iA/L cobot. De cobo

29 september t/m 3 oktober WoTS 2020 een sterk en breed technologisch aanbod van industrie, laboratoria, zorg en wetenschap Locatie: Jaarbeurs Utrecht Meer informatie: www.fhi.nl/wots 30 september en 1 oktober SAFETY&HEALTH@WORK 2020 Platform voor veilig werken Locatie: Rotterdam Ahoy Meer informatie: www.safetyandhealthatwork.nl

INDUSTIËLE VERWARMING: ELEKTRISCHE ELEMENTEN juli 2020, wordt nu helemaal afgelast voor 2020. De organisatie heeft gekozen om de beurs te verplaatsen naar 12 t/m 16 april 2021. De reden is de steeds kritischer wordende situatie als gevolg van Covid-19 en een verbodsmaatregel door de regio Hannover.

Uitgebreide toegangsbeperkingen, contactverboden en een verbodsbepaling uit de regio Hannover maken het onmogelijk om Hannover Messe dit jaar te organiseren. Tegelijkertijd wordt de economie ook getroffen door de coronacrisis. De maakindustrie kampt nu al met de ernstige gevolgen van de pandemie. De Duitse

industrie ervaart een dalende vraag en verkoop. "Gezien de dynamische ontwikkeling rond Covid-19 en de uitgebreide beperkingen op het openbare en economische leven, kan Hannover Messe dit jaar niet plaatsvinden", zegt Dr. Jochen Köckler, voorzitter van de raad van bestuur van Deutsche Messe AG. "Onze exposanten en partners, evenals het hele team, hebben hun uiterste best gedaan om het evenement uit te voeren. Vandaag moeten we ons echter realiseren dat het niet mogelijk zal zijn om dit jaar de belangrijkste internationale, industriële beurs ter wereld te organiseren."

Colofon Uitgever De HandelsCourant b.v.

Laan van Zuid Hoorn 37, 2289 DC Rijswijk E info@handelscourant.com

Redactie Verbinding Uitgeverij Henk van Beek Ampérestraat 7 2316 DG Leiden T (06) 284 17 073 E redactie@verbinding.nl Persberichten E redactie@handelscourant.nl

HANNOVER MESSE BIJT SPITS AF De Hannover Messe die al eerder verplaatst was naar medio

Binnenland

Primeur voor Nederland: windenergie met energieopslag JAARGANG 14 | #6 | 2017

Productnieuws

3

Nieuwe Spinner VC1150 te bezichtigen bij Limas

Precisietechnologie

5

Koning Willem Alexander opent nieuwe vleugel bij LiS

Productnieuws

6

3D-geprinte individuele grijpervingers

T E C H N I E K

W W W. B E T E C H N I E K . N L

t. 030 241 4444 - info@betechniek.nl NA DE ZOMER In verband met het coronavirus is er begin maart intensief overleg geweest tussen de organiserende partners van TechniShow en ESEF. Een toenemend aantal exposanten heeft toen laten weten vanwege het coronavirus niet aan de TechniShow of ESEF Maakindustrie te kunnen deelnemen omdat zij deel uit maken van een internationale organisaAdvertentieverkoop Jetvertising b.v.

Rob Koppenol / Vincent IJff Laan van Zuid Hoorn 37, 2289 DC Rijswijk T (070) 399 00 00 E sales@handelscourant.nl Advertentie administratie Pim Koersen T (070) 399 00 00 E9 advertenties@jetvertising.nl

Fanuc

OTTO een obstakel tegenkomt,

8 en 9 september MAIN INDUSTRY 2020 Vakbeurs voor industrial maintenance & smart industry Locatie: MartiniPlaza Groningen Meer informatie: www.mainindustry.nl

Een van de beurzen die deze maand zou worden georganiseerd is de tweede editie van vakbeurs Maintenance en de eerste editie van Worksafe. Beide beurzen stonden gepland op 21 t/m 23 april in Evenementenhal Gorinchem. Door het coronavirus en de maatregelen die de Nederlandse overheid heeft ingesteld, heeft de organisatie de beurs verplaatst naar 1 t/m 3 december. “Gezien de onvoorspelbaarheid en onvermijdelijkheid van het corona-virus dat buiten de macht van Easyfairs valt, is het onmogelijk geworden om Maintenance en Worksafe door te laten gaan. Hierbij staan de gezondheid en veiligheid van onze exposanten, bezoekers en medewerkers voorop”, laat de organisatie weten. Easyfairs heeft de nieuwe datum zorgvuldig en in goed overleg met haar partners en de markt vastgesteld.

ma

het mobiele platform gebruik van

tie of vanuit individuele overwegingen. Vastgesteld is dat vanwege de annuleringen zowel de TechniShow als ESEF Maakindustrie in maart geen volwaardig concept kon bieden. Daarom is, na zorgvuldige afweging, besloten dat de komende edities van de TechniShow en ESEF Maakindustrie worden gehouden op dinsdag 1 t/m vrijdag 4 september 2020 in Jaarbeurs Utrecht. l Abonnementen administratie De HandelsCourant b.v.

Laan van Zuid Hoorn 37, 2289 DC Rijswijk T (070) 319 80 02 F (070) 319 80 03 E info@handelscourant.nl Opmaak & productie M.S.U. b.v.

T (0320) 22 09 11 E wim.rossen@msu.nl

DE HANDELSCOURANT VOOR INDUSTRIE, BOUW, HOUT, KUNSTSTOF, RUBBER, METAAL, TECHNIEK, MACHINES EN INDUSTRIËLE AUTOMATISERING

Headline BLIJF OOK OP DE HOOGTE VIA WWW.HANDELSCOURANT.COM EN VIA ONZE MAANDELIJKSE HC NIEUWSBRIEF. MELD U KOSTELOOS AAN PER E-MAIL: NIEUWSBRIEF@HANDELSCOURANT.COM

Binnenland

Productnieuws

Precisietechnologie

Productnieuws

JAARGANG 17 | editie 3 | 2020

BOVENOP DE INDUSTRIE Primeur voor Nederland: windenergie met energieopslag

3

Nieuwe Spinner VC1150 te bezichtigen bij Limas

5

Koning Willem Alexander opent nieuwe vleugel bij LiS

3D-geprinte individuele grijpervingers

6

3

9

5G Fieldlab van KPN op Corona-impact JAARGANG 14 | #6 | 2017

DE HANDELSCOURANT VOOR INDUSTRIE, BOUW, HOUT, KUNSTSTOF, RUBBER, METAAL, TECHNIEK, MACHINES EN INDUSTRIËLE AUTOMATISERING

Headline

Brainport Industries Campus op industrie Robot op wielen biedt veel flexibiliteit

Het mobiele platform met een Fanuc CR-7iA/L cobot tijdens het open huis van Fanuc in Mechelen.

Foto: Tim Wentink.

Agenda

PAG 2

Metaalprijzen

PAG 4

Aanbestedingen

PAG 12

PAG 14

Faillissementen

Wie doet wat

PAG 15

EMO Hannover 2017 in teken van intelligente productie

Automatisering vraagt om flexibiliteit en wat is er nou flexibeler dan

een laadvermogen van 7 kg en

een robot op wielen? Dat moeten de ontwerpers van het mobiele OTTO

voerde samen met OTTO verschil-

platform ook hebben gedacht. De OTTO is een zelfrijdend platform met

lende handelingen uit. Op een

de mogelijkheid om uitgerust te worden met een robotarm. Robotfa-

scherm konden bezoekers een

brikanten zoals Fanuc zien de OTTO als een handige oplossing om het

kaart van de ruimte zien met daar-

productieproces flexibel en mensonafhankelijk te maken.

op de positie van de machines en

Na een pauze van vier jaar vindt de EMO van 18 t/m 23 september 2017

het mobiele platform. Op de kaart

opnieuw in Hannover plaats. Onder het motto ‘Connecting systems for

In tegenstelling tot een AGV (Au-

gen of logistieke taken kan ver-

waren ook de obstakels (mensen)

intelligent production’ laten fabrikanten van productietechniek uit de

tomated Guided Vehicle) die een

richten in een grote ruimte of bij

te zien die het OTTO-systeem

hele wereld zien welke oplossingen bestaan om het grootst mogelijke

vooraf gedefinieerd pad volgt, kan

verschillende bewerkingsstations.

waarnam met de LiDAR senso-

nut voor de klant uit digitalisering en productie in netwerken te gene-

de OTTO zelf een route bepalen

Taken die het duo kan verrichten

ren. De verrijdbare robot geeft vol-

reren.

door een vooraf in kaart gebrachte

bij meerdere bewerkingsstations

gens Fanuc een verhoogde flexi-

productieomgeving. Men spreekt

zijn bijvoorbeeld machinebelading,

biliteit als het op automatisering

De EMO Hannover geldt als inno-

le te noemen, aan hun zegetocht

dan ook van een SDV (Self Driving

gereedschapswissels,

materiaal-

aankomt. In tegenstelling tot een

vatie-etalage voor de productie-

begonnen vanuit de EMO”, vertelt

Vehicle). Voor het autonoom plan-

handling en montagewerkzaam-

vaste automatiseringscel die veel

techniek. Vaak stemmen fabrikan-

Dr. Wilfried Schäfer, directeur bij

nen van de bewegingsroute maakt

heden.

ruimte inneemt, kan de mobiele

ten hun nieuwe ontwikkelingen af

EMO-organisator VDW (Vereniging

robot meerdere bewerkingsma-

op de datum van de EMO, zodat

van Duitse Machinefabrieken). In

Fanuc

chines handelen. Een bijkomend

ze op de beurs hun innovaties

2013 gaven 45 procent van de ex-

OTTO een obstakel tegenkomt,

Tijdens de Fanuc Fandays medio

voordeel is dat het maximale uit

kunnen voorstellen aan een inter-

posanten aan dat ze met nieuwe

dan plant het platform zelf een

mei presenteerde Fanuc samen

de robot gehaald kan worden. De

nationaal vakpubliek. “Daarom zijn

ontwikkelingen naar de beurs wa-

route om het obstakel heen. De

met Romias uit Enter, de Neder-

robot hoeft namelijk niet te wach-

veel trends, zoals flexibele produc-

ren gekomen.

combinatie van een robot en een

landse distributeur van OTTO, het

ten tot een bewerkingscyclus is af-

tieconcepten, high-speed bewer-

mobiel platform heeft als voordeel

mobiele platform met een Fanuc

gelopen, maar kan in de tussentijd

king en de toepassing van lineaire

Machines maken de beurs

dat een robot meerdere handelin-

CR-7iA/L cobot. De cobot heeft

een andere taak uitvoeren.

aandrijvingen, om er slechts enke-

lees verder op pagina 2

het mobiele platform gebruik van een

SLAM-algoritme.

Wanneer

chainflex werkt

SINVACON

®

Oppervlaktebehandeling Plasmabehandeling

CAT7

MEETSYSTEEM

(V.l.n.r: Erik Veurink (BIC), Paul Cobben (KPN), Jacob Groote (KPN), Niels REINIGEN en AKTIVEREN Van kunststoffen, metalen, elastomeren, medische componenten, voor een superieure HECHTING

Langenhuizen (BIC/SDK Vastgoed)

HYBRIDE

TORSIE

Met een garantie van 36 maanden

.nl/chainflex

www.sinvacon.be pascalverheyen@sinvacon.be +32478546968

Tel. 0346-353932 plastics for longer life

®

NL-918+919+1141+1142 48x42.indd 3

11.01.17 16:54

KPN heeft een tweede locatie van het Industry 5G Fieldlab geopend op Brainport Industries Campus (BIC) in Eindhoven.

Terwijl de vestiging in Rotterdam bij Shell Pernis zich richt op de procesindustrie, gaat de vestiging in Eindhoven zich richten op 5G in de maakindustrie.

Reden voor een extra locatie is dat de maakindustrie waar BIC in Eindhoven zich op richt andere use cases kent dan de procesindustrie bij onder meer Shell Pernis. Samen met BIC zal KPN 5G beschikbaar stellen om gerichte Smart Industry projecten op te zetten met de nieuwe generatie van mobiele netwerken. KPN is tevens lid van het ook op BIC gevestigde High Tech Software Cluster,

waarmee de eerste projecten worden opgezet. Nadrukkelijk wordt ook de samenwerking gezocht met andere Smart Industry Fieldlabs en partijen die op BIC gevestigd zijn.

KPN gaat op BIC per direct 5G indoor beschikbaar stellen, inclusief de 3,5 GHz frequentie die bij uitstek geschikt is om use cases met veel bandbreedte te testen. Paul Cobben, KPN’s sector developer manufacturing:

“Met 5G indoor op 3,5 GHz kunnen we nu al aan de slag, in tegenstelling tot 3,5 GHz outdoor die pas in 2022/2023 valt te gebruiken.” Verder combineert KPN 5G indoor met UWB (Ultra Wide Band). UWB wordt gebruikt om objecten op de fabrieksvloer en in magazijnen real-time te volgen. Hun positie valt tot op 30 centimeter nauwkeurig vast te stellen, maar vaak zelfs nog nauwkeuriger.

Voor BIC is de komst van KPN een nieuwe stap in de creatie van de fabriek van de toekomst.

Ferdinand Gremmen, directeur SDK Vastgoed (VolkerWessels) en verantwoordelijk voor BIC: “Dat KPN 5G naar de Brainport Industries Campus brengt, is een nieuwe schakel in ons ecosysteem. Hiermee laten we onze aantrekkelijkheid zien voor innovatieve bedrijven als KPN, maar bieden we tegelijkertijd nieuwe mogelijkheden voor onze reeds aanwezige huurders. De toekomst wordt bepaald door een fijn samenspel van hardware, software en ondersteunende voorzieningen. Juist die combinatie maakt BIC onderscheidend.” l

Nederlandse vogelverjaaglaser

bestrijdt stroomuitval

De AVIX Autonomic laser vogelverschrikker levert succesvolle resultaten op bij Amerikaanse hoogspanningsverdeelstations die worden geplaagd door vogels die stroomuitval kunnen veroorzaken. Deze hightech oplossing voor dit al lang bestaande probleem helpt nutsbedrijven om stroomuitval te voorkomen, de betrouwbaarheid van het stroomnet te verbeteren en de kosten voor reparatie te verlagen. Volgens een rapport uit december 2015 van T&D World, een online publicatie rondom het elektriciteitsnet, zijn vogels de op twee na grootste oorzaak van stroomuitval in de Verenigde Staten.

De low tech beschikbare verjaagmethoden voor vogels - netten, lawaaimakers en nep-roofdieren - bieden alleen een tijdelijke oplossing. Lasers zijn een superieur alternatief: een lichtstraal die vogels als een fysieke bedreiging zien, waardoor ze zich verspreiden en elders veiligheid zoeken, maar zonder

DETACHERING WERVING EN SELECTIE

de vogels pijn te doen. De AVIX Autonomic laser maakt gebruik van het natuurlijke instinct van een vogel. Vogels beschouwen een naderende laserstraal als een roofdier en vluchten om zichzelf in veiligheid te brengen wanneer de laserstraal voorbij komt. Wereldwijd zijn er een paar duizend gebruikers van de

laser-vogelverschrikkers.

De AVIX Autonomic lasers zijn ontworpen en vervaardigd door Bird Control Group, een Nederlands bedrijf, gevestigd in Delft.

Hun laserproducten hebben hun effectiviteit bewezen in een breed scala van sectoren, waaronder landbouw, aquacultuur, industrieterreinen, fabrieken en luchthavens. Steinar Henskes, CEO van Bird Control Group, is enthousiast over het helpen van nutsbedrijven met het oplossen van hun vogelproblemen. "Ik ben er trots op dat we de utiliteitsmarkt nu een succesvolle oplossing kunnen bieden voor het verjagen van vogels, naast de andere sectoren die we ook bedienen." l

De industrie specialisten in gekwalificeerd personeel, voor capaciteit op ieder gewenst moment.

De corona-crisis heeft een grote impact op de industrie.

Eerdere vooruitzichten en groeiramingen voor 2020 zullen hierdoor niet uitkomen en het is alle hens aan dek.

De industrie en toeleverketens zijn sterk geïnternationaliseerd en hebben in de eerste plaats last van gevolgschade door vertraging in de toelevering van grondstoffen en halffabricaten. Dit verstoort direct de productie omdat veel bedrijven in de (maak)industrie werken met just-in-time-delivery en beperkte voorraden hebben. De elektronica-, machine- en auto-industrie zijn het meest afhankelijk van de input uit China, Zuid-Korea en Italië en daardoor kwetsbaar voor verstoring. Daarnaast wordt de productie ook beïnvloed door een dalende vraag uit deze landen, wat belangrijke markten zijn voor industriële producten, hightechproducten en auto’s waaraan Nederlandse bedrijven toeleveren. Volkswagen bijvoorbeeld verkocht in februari 25 procent minder auto’s en ondertussen is de productie bij veel automotive-producenten stilgelegd.

De economische impact wordt nu verder versterkt doordat productiebeperking en vraaguitval inmiddels voor meer Europese landen geldt.

Zodra de productie volledig kan worden hervat, hangt een inhaalslag af van een herstel van het consumentenvertrou-

wen en een snelle opstart van internationale ketens.

Om door deze crisisperiode heen te komen kan onder andere gebruik gemaakt worden van verschillende instrumenten die overheid én banken hebben ingezet; verruiming werktijdverkorting, deeltijd-WW, uitstel van bancaire aflossingen én uitstel van verschillende belastingafdrachten. Een krachtig pakket

maatregelen. In overleg met het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK), de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) en de grootbanken is daarnaast de Borgstellingsregeling Midden- en kleinbedrijf (BMKB) verruimd. Kern van deze nieuwe regeling is dat, wanneer de financieringsbehoefte wordt veroorzaakt door de gevolgen van het corona-virus, de overheid bereid is om voor een groter deel van de financiering borg te staan. l

Wij zijn op zoek naar gebruikte metaalbewerkingsmachines

Heeft u machines te koop?

Biedt ze ons aan!

Of zoekt u een nieuwe of gebruikte machine?

Kijk voor ons complete aanbod op: www.keetels.nl Keetels machines bv

marcel@keetels.nl

06-22504385

FTS Vortex waterzuigers Professionele waterzuigers met afvoerpomp Geschikt voor vuil water Continu waterzuigen,automatische lediging Uitvoeringen met 2 of 3 zuigmotoren Meer info : www.fenntraser.nl

De flexibele schil van uw onderhoudsorganisatie.

• Field Service Engineers • Mechanisch Onderhoudstechnici • Werkvoorbereiders • Projectleiders • E&I Specialisten • Reliability Engineers

tel. 0570510008

Puntegaalstraat 85 3024 EB Rotterdam 010-3510012 info@humanindustries.nl www.humanindustries.nl

4

Binnenland

JAARGANG 17 | editie 3 | 2020

BOVENOP DE INDUSTRIE

Primeur voor Nederlan windenergie met energieopslag

Kleinste micro-elektronische

JAARGANG 14 | #6 | 2017

Ultimaker ondersteunt ziekenhuizen met 3D-printen

DE HANDELSCOURANT VO

Headline

robot ter wereld

Robot op biedt veel Het mobiele platform met een Fanuc CR-7iA/L cobot tijdens het open huis van Fanuc in Mechelen.

Foto: Tim Wentink.

Agenda

PAG 2

Metaalprijzen

P

Automatisering vraagt om flexibiliteit en wat is er nou flexibel

een robot op wielen? Dat moeten de ontwerpers van het mobiele

platform ook hebben gedacht. De OTTO is een zelfrijdend platfor

de mogelijkheid om uitgerust te worden met een robotarm. Ro

brikanten zoals Fanuc zien de OTTO als een handige oplossing o productieproces flexibel en mensonafhankelijk te maken.

In tegenstelling tot een AGV (Au-

gen of logistieke taken ka

tomated Guided Vehicle) die een

richten in een grote ruimte

vooraf gedefinieerd pad volgt, kan

verschillende bewerkingsst

de OTTO zelf een route bepalen

Taken die het duo kan ver

door een vooraf in kaart gebrachte

bij meerdere bewerkingss

productieomgeving. Men spreekt

zijn bijvoorbeeld machinebe

dan ook van een SDV (Self Driving

gereedschapswissels,

Vehicle). Voor het autonoom plan-

handling en montagewerk

nen van de bewegingsroute maakt

heden.

ma

het mobiele platform gebruik van een

Omdat landen wereldwijd voor de uitdaging staan om de COVID-19 pandemie te beheersen, stelt Ultimaker zijn wereldwijde netwerk van 3D-print hubs, experts en ontwerpers direct beschikbaar aan ziekenhuizen.

3D-printen kan uitkomst bieden voor tools en applicaties die ziekenhuizen momenteel tekortkomen en met deze technologie snel geproduceerd kunnen worden.

Via Ultimaker.com kunnen ziekenhuizen nu in een oogopslag zien welke beschikbare 3D-print hubs in de buurt zitten. Daarnaast kan er direct contact met Ultimaker en lokale 3D-print experts en ontwerpers opgenomen worden.

Deze kunnen de ziekenhuizen adviseren en ondersteunen bij het maken en verkrijgen van de onderdelen die zij het hardst nodig hebben. Ultimaker heeft twee initiatieven gelanceerd op Ultimaker.com.

Ziekenhuizen die te kampen hebben met een acuut tekort aan kritieke onderdelen en die reeds goedgekeurde 3D-printontwerpen en materiaalspecificaties hebben, kunnen rechtstreeks contact opnemen met 3D-printexperts in de buurt om hun 3D-printverzoeken te printen. Ultimaker stelt ook eigen 3D-print-

capaciteit beschikbaar. Een continu bijgewerkte kaart laat zien welke 3D-printhubs in de buurt beschikbaar zijn.

DESIGN, CHECK, AND PRINT Als een ziekenhuis hulp nodig heeft bij het ontwerpen van onderdelen en gereedschappen die opraken en die nu beperkt op voorraad zijn, stelt Ultimaker een team van ontwerpers en applicatie-ingenieurs beschikbaar om te ondersteunen bij het ontwerpen en creĂŤren van het gewenste onderdeel. Dit onderdeel wordt geprint door de dichtstbijzijnde 3D-printhub en zo snel mogelijk naar het ziekenhuis gestuurd. Na testen en goedkeuring van het ziekenhuis is het onderdeel beschikbaar voor verdere 3D geprinte productie. l

UIT VOORRAAD LEVERBAAR KOPER KOPER LAAGGELEGEERD KOPER BERYLLIUM KOPER CHROOM ZIRKOON KOPER COBALT BERYLLIUM KOPERNIKKEL KOPER NIKKEL SILICIUM

www.hemimex.nl T. (073) - 521 91 25 E. info@hemimex.nl

Een internationaal onderzoeksteam onder leiding van de Chemnitz University of Technology heeft de kleinste microelektronische robot ter wereld ontwikkeld. De microrobot is 0,8 mm lang, 0,8 mm breed en 0,14 mm lang, heeft een twinjet-motor en verkrijgt de benodigde energie draadloos.

De microrobot is ontwikkeld voor medische toepassingen, bijvoorbeeld voor het gericht toedienen van medicatie of voor de diagnose van ziekten binnen een organisme. De micro-robot is extreem flexibel, beweeglijk en voorzien van diverse functionaliteiten. Bijzonder aan het project is de beschikbaarheid van een ingebouwd energiesysteem, waardoor de microrobot verschillende taken kan uitvoeren.

Het systeem is ook manoeuvreerbaar in een wateroplossing en kan op afstand worden bediend. Daarnaast heeft de robot een lichtbron en een micro-arm, die draadloos van stroom kan worden voorzien.

De voortstuwingseenheid van de microrobot zoals het nu wordt gepresenteerd, bestaat uit opgerolde microbuizen die stuwkracht genereren door het onder druk uitstoten van zuurstofbellen. De onderzoekers kunnen dit proces thermisch aansturen. Door luchtbellen in een van de twee microbuizen te creĂŤren, kan de microrobot in verschillende richtingen gestuurd worden. De onderzoekers produceerden het complete micro-elektronische systeem uit een combinatie van polymeergebaseerde nanomembranen. De constructie is mechanisch flexibel en maakt de opname van elektronische componenten en bestuurbare actuatoren mogelijk.

In de laatste fasen maakte het team een dunne laag van een thermoresponsief polymeer en introduceerde het als een actuator aan het ene uiteinde van het microrobotsysteem. Door de instelbare gelokaliseerde temperatuurstijging of -daling is het mogelijk om de thermoresponsieve microarm te openen en te sluiten om kleine voorwerpen te grijpen en los te laten.

SLAM-algoritme.

Wanneer

Fanuc

OTTO een obstakel tegenkomt,

Tijdens de Fanuc Fandays

dan plant het platform zelf een

mei presenteerde Fanuc

route om het obstakel heen. De

met Romias uit Enter, de

combinatie van een robot en een

landse distributeur van OTT

mobiel platform heeft als voordeel

mobiele platform met een

dat een robot meerdere handelin-

CR-7iA/L cobot. De cobo

Omdat de microrobot energie nodig heeft, maar niet simpelweg kan worden opgeladen via een stopcontact, wordt een systeem voor draadloze energieoverdracht gebruikt. Dit systeem bestaat uit een externe zender en een ingebouwde ontvanger-spoel in het microsysteem. De energie wordt overgedragen door inductie - dit principe is vergelijkbaar met hoe een mobiele telefoon draadloos kan worden opgeladen. Het is voor het eerst dat de draadloze transmissie van elektrische energie gebruikt kan worden in zo'n kleine microrobot. l

A D M I N I S T R AT I E S

J.H.M Vercauteren P.J. Passchier Van Ruysdaellaan 69 2264 TK Leidschendam T. +31(0)70 4 300 100 F. +31(0)70 4 300 101 E. info@vercauterenadministraties.nl

BLIJF OOK OP DE HOOGTE VIA WWW.HANDELSCOURANT.COM EN VIA ONZE MAANDELIJKSE HC NIEUWSBRIEF. MELD U KOSTELOOS AAN PER E-MAIL: NIEUWSBRIEF@HANDELSCOURANT.COM

Binnenland

Productnieuws

Precisietechnologie

Productnieuws

Primeur voor Nederland: windenergie met energieopslag

3

Nieuwe Spinner VC1150 te bezichtigen bij Limas

5

Koning Willem Alexander opent nieuwe vleugel bij LiS

3D-geprinte individuele grijpervingers

6

9

Digitale vorkencamera Jungheinrich JAARGANG 14 | #6 | 2017

5

JAARGANG 17 | editie 3 | 2020

BOVENOP DE INDUSTRIE DE HANDELSCOURANT VOOR INDUSTRIE, BOUW, HOUT, KUNSTSTOF, RUBBER, METAAL, TECHNIEK, MACHINES EN INDUSTRIËLE AUTOMATISERING

Headline

HBM verbindingskabels

biedt meer proceszekerheid voor sensoren Robot op wielen biedt veel flexibiliteit

Het mobiele platform met een Fanuc CR-7iA/L cobot tijdens het open huis van Fanuc in Mechelen.

Foto: Tim Wentink.

Agenda

PAG 2

Metaalprijzen

PAG 4

Aanbestedingen

PAG 12

PAG 14

Faillissementen

Wie doet wat

PAG 15

EMO Hannover 2017 in teken van intelligente productie

Automatisering vraagt om flexibiliteit en wat is er nou flexibeler dan

een laadvermogen van 7 kg en

een robot op wielen? Dat moeten de ontwerpers van het mobiele OTTO

voerde samen met OTTO verschil-

platform ook hebben gedacht. De OTTO is een zelfrijdend platform met

lende handelingen uit. Op een

de mogelijkheid om uitgerust te worden met een robotarm. Robotfa-

scherm konden bezoekers een

brikanten zoals Fanuc zien de OTTO als een handige oplossing om het

kaart van de ruimte zien met daar-

productieproces flexibel en mensonafhankelijk te maken.

op de positie van de machines en

Na een pauze van vier jaar vindt de EMO van 18 t/m 23 september 2017

het mobiele platform. Op de kaart

opnieuw in Hannover plaats. Onder het motto ‘Connecting systems for

In tegenstelling tot een AGV (Au-

gen of logistieke taken kan ver-

waren ook de obstakels (mensen)

intelligent production’ laten fabrikanten van productietechniek uit de

tomated Guided Vehicle) die een

richten in een grote ruimte of bij

te zien die het OTTO-systeem

hele wereld zien welke oplossingen bestaan om het grootst mogelijke

vooraf gedefinieerd pad volgt, kan

verschillende bewerkingsstations.

waarnam met de LiDAR senso-

nut voor de klant uit digitalisering en productie in netwerken te gene-

de OTTO zelf een route bepalen

Taken die het duo kan verrichten

ren. De verrijdbare robot geeft vol-

reren.

door een vooraf in kaart gebrachte

bij meerdere bewerkingsstations

gens Fanuc een verhoogde flexi-

productieomgeving. Men spreekt

zijn bijvoorbeeld machinebelading,

biliteit als het op automatisering

De EMO Hannover geldt als inno-

le te noemen, aan hun zegetocht

dan ook van een SDV (Self Driving

gereedschapswissels,

materiaal-

aankomt. In tegenstelling tot een

vatie-etalage voor de productie-

begonnen vanuit de EMO”, vertelt

Vehicle). Voor het autonoom plan-

handling en montagewerkzaam-

vaste automatiseringscel die veel

techniek. Vaak stemmen fabrikan-

Dr. Wilfried Schäfer, directeur bij

nen van de bewegingsroute maakt

heden.

ruimte inneemt, kan de mobiele

ten hun nieuwe ontwikkelingen af

EMO-organisator VDW (Vereniging

robot meerdere bewerkingsma-

op de datum van de EMO, zodat

van Duitse Machinefabrieken). In

Fanuc

chines handelen. Een bijkomend

ze op de beurs hun innovaties

2013 gaven 45 procent van de ex-

OTTO een obstakel tegenkomt,

Tijdens de Fanuc Fandays medio

voordeel is dat het maximale uit

kunnen voorstellen aan een inter-

posanten aan dat ze met nieuwe

dan plant het platform zelf een

mei presenteerde Fanuc samen

de robot gehaald kan worden. De

nationaal vakpubliek. “Daarom zijn

ontwikkelingen naar de beurs wa-

route om het obstakel heen. De

met Romias uit Enter, de Neder-

robot hoeft namelijk niet te wach-

veel trends, zoals flexibele produc-

ren gekomen.

combinatie van een robot en een

landse distributeur van OTTO, het

ten tot een bewerkingscyclus is af-

tieconcepten, high-speed bewer-

mobiel platform heeft als voordeel

mobiele platform met een Fanuc

gelopen, maar kan in de tussentijd

king en de toepassing van lineaire

Machines maken de beurs

dat een robot meerdere handelin-

CR-7iA/L cobot. De cobot heeft

een andere taak uitvoeren.

aandrijvingen, om er slechts enke-

lees verder op pagina 2

het mobiele platform gebruik van een

SLAM-algoritme.

Wanneer

chainflex werkt

SINVACON

®

Oppervlaktebehandeling Plasmabehandeling REINIGEN en AKTIVEREN Van kunststoffen, metalen, elastomeren, medische componenten, voor een superieure HECHTING

CAT7

MEETSYSTEEM

HYBRIDE

TORSIE

Met een garantie van 36 maanden

.nl/chainflex

www.sinvacon.be pascalverheyen@sinvacon.be +32478546968

Tel. 0346-353932 plastics for longer life

®

NL-918+919+1141+1142 48x42.indd 3

11.01.17 16:54

Jungheinrich heeft een digitale vorkencamera gepresenteerd die op een intelligente manier barcodes op goederen en stellingen scant. De oplossing is een onderdeel van het assistentiesysteem addedVIEW. De vorkencamera voor reachtrucks scant barcodes op goederen en opslagplaatsen. Via de Jungheinrich’s middleware Logistics Interface is de camera gekoppeld aan het WMS, waardoor het mogelijk is om het gewicht van de goederen te controleren op juistheid. Als de informatie klopt, bevestigt de bestuurder de opdracht op het display. Dit verhoogt de proceszekerheid en versnelt de in- en uitslag.

Met behulp van de digitale vorkencamera behoren klassie-

ke fouten, zoals het verkeerd plaatsen van goederen terwijl de code op de juiste plek wel is gescand, tot het verleden.

Bij het uitslaan voorkomt de vorkencamera het oppakken van de verkeerde pallet. Dr. Felix Riesenhuber, Hoofd Product Management Assistentiesystemen en -modules bij Jungheinrich AG: "Het handmatig scannen van barcodes in stellingen en op papieren is vrij gebruikelijk. Daarbij ontstaan fouten, omdat de opslaglocatie niet direct wordt

gecontroleerd. De digitale camera op de vorken helpt bij het voorkomen van deze fouten en bespaart op tijd en moeite om de fout te herstellen".

Zelfs in situaties waar de lichtomstandigheden niet optimaal zijn, garandeert de camera hoge kwaliteit door de parameters dynamisch aan te passen. Door het contrast digitaal aan te passen, maakt de hoge resolutie camera het mogelijk om betrouwbaar de QR-code zelfs op de hoogste stelling te detecteren.

Omdat de keuze van de juiste kabels voor krachtmetingen door de verschillende omstandigheden een behoorlijke uitdaging kan zijn, heeft HBM de nieuwe K-CAB-F verbindingskabels op de markt gebracht, die dat keuzeproces aanzienlijk vereenvoudigen.

ADDEDVIEW Het assistentiesysteem addedVIEW is een systeem dat gebruikmaakt van meerdere digitale camera’s. Een andere mogelijkheid dat het systeem biedt, is een 360 graden beeld rondom de truck – inclusief zicht vanuit vogelperspectief.

Dankzij het volledige zicht rondom kan de bestuurder in krappe ruimten veilig en snel manoeuvreren. Het systeem is te combineren en parallel te gebruiken met het assistentiesysteem zoneCONTROL, dat bestaat uit één of meer stationaire radiobakens die voortdurend met elkaar communiceren en een waarschuwing geven zodra een gevaarlijke situatie dreigt te ontstaan. l

Engineers die met connectoren voor krachtsensoren werken, moeten met verschillende aspecten rekening houden.

De kabellengte kan bijvoorbeeld de meetmogelijkheden beperken. Daarnaast zijn er andere, belangrijke issues zoals de temperatuur of de

De bestaande TM/TL-serie robots met een payload van 6 en 8 kg zijn specifiek ontwikkeld voor het lasproces. Met een payload van 26 kg kan Panasonic met de LA-1800 een bredere vraag naar robotautomatisering invullen. Daarmee kan leverancier Valk Welding

aanwezigheid van chemicaliën, die de apparatuur kunnen beïnvloeden.

De K-CAB-F kabels zijn leverbaar in drie varianten; inclusief een high-precision uitvoering en een variant die geschikt is voor gebruik bij hoge temperaturen. Zo wordt het eenvoudig om een correcte verbinding tussen de rekstrookgebaseerde loadcells en de data-acquisitieapparatuur op te zetten. De elektrische eigenschappen van de kabels bieden een hoge symmetrie en een lage capaciteit, waardoor ze ook toepasbaar zijn voor tests onder zware omstandigheden. l

Voor het betere roestvrijstaal hang- en sluitwerk PIMEX BV Coenecoop 131 2741 PJ WADDINXVEEN Tel 0182 611166 Fax. 0182 611112

PIMEX

www.pimex.nl

Panasonic heavy payload robot Panasonic heeft haar robotprogramma uitgebreid met een universeel inzetbare robot met een payload van 26 kg, een bereik van 1.801 mm en een maximale bewegingssnelheid van 370 º/s gemiddeld over alle assen. Met de nieuwe LA-1800 robot biedt Panasonic een robot die universeel inzetbaar voor zowel las- en handlingapplicaties met twee synchroon werkende robots als Stationary Tool Center point lastoepassingen waarbij het werkstuk langs een vaste toortsopstelling beweegt.

De kabels zijn beschikbaar in vier verschillenden lengtes, variёrend van 3 tot 20 meter.

Ze zijn bovendien uitgerust met connectoren, die compatibel zijn met alle HBM-meetversterkers en de krachtopnemers van de types U10M, U10s, U15, C10, C15, U5, Z30a, Top-Z30a en KDB.

Scharnieren

Sluitingen

Ladengeleiders

Sloten

Beslag

WWW.FRIEBEL.NL INFO@FRIEBEL.NL 035-6014979

met de LA-1800 nu voldoen aan de vraag naar jigless welding toepassingen.

Dankzij de hoge constructieve stijfheid kan de LA-1800 robot over het volle bereik een hoge gemiddelde bewegingssnelheid bereiken. En dit in combinatie met een hoge baannauwkeurigheid voor

bijvoorbeeld snijden en laserlassen. Daarnaast is de LA1800 uitgerust met servomotoren met hoog vermogen en precieze reductietandwielen waarmee de robotkop zwaardere tools en werkstukken kan hanteren, alsook tools waarin grijper en lastoorts zijn gecombineerd. l

ALMI PIJPUITSLIJPERS Machines leverbaar in een capaciteit tot 114,3 mm En een zeer hoge bandsnelheid van max. 4300 RPM!

INFORMEER GEHEEL VRIJBLIJVEND!

6

Binnenland

JAARGANG 17 | editie 3 | 2020

BOVENOP DE INDUSTRIE

Primeur voor Nederlan windenergie met energieopslag JAARGANG 14 | #6 | 2017

DE HANDELSCOURANT VO

Headline

De nieuwe generatie industrie-gasveren.

Met een service die u volledig tevreden zal stellen.

VindVervoerder.nl Vind uw vervoerder en transporteur snel en eenvoudig

De juiste vervoerder gezocht en gevonden! op www.vindvervoerder.nl

loopeigenschappen en meer toepassings mogelijkheden - omdat de uitschuifkracht meteen ter

Robot op biedt veel

Het mobiele platform met een Fanuc CR-7iA/L cobot tijdens het open huis van Fanuc in Mechelen.

Foto: Tim Wentink.

In 4 makkelijke stappen selecteert u een geschikte logistieke dienstverlener

Onze nieuwe gasveren familie NEWTONLINE staat voor langere levensduur, betere

Vern ieu webs wde ite!

Zoeken Land van vertrek: Nederland

Agenda

een robot op wielen? Dat moeten de ontwerpers van het mobiele

platform ook hebben gedacht. De OTTO is een zelfrijdend platfor

de mogelijkheid om uitgerust te worden met een robotarm. Ro

brikanten zoals Fanuc zien de OTTO als een handige oplossing o productieproces flexibel en mensonafhankelijk te maken.

In tegenstelling tot een AGV (Au-

gen of logistieke taken ka

tomated Guided Vehicle) die een

richten in een grote ruimte

vooraf gedefinieerd pad volgt, kan

verschillende bewerkingsst

de OTTO zelf een route bepalen

Taken die het duo kan ver

door een vooraf in kaart gebrachte

bij meerdere bewerkingss

productieomgeving. Men spreekt

zijn bijvoorbeeld machinebe

dan ook van een SDV (Self Driving

gereedschapswissels,

Vehicle). Voor het autonoom plan-

handling en montagewerk

nen van de bewegingsroute maakt

heden.

- Kies bestemming -

SLAM-algoritme.

Wanneer

Tijdens de Fanuc Fandays mei presenteerde Fanuc

route om het obstakel heen. De

met Romias uit Enter, de

combinatie van een robot en een

landse distributeur van OTT

mobiel platform heeft als voordeel

mobiele platform met een

dat een robot meerdere handelin-

CR-7iA/L cobot. De cobo

- Kies transportvorm Uw postcode (vervoerders dichtb ):

4 cijfers van uw postcode Vind Vervoerder

Reset

Dat hebben wij bereikt door het toepassen van nieuwe

Resultaten �����������

Meer weten? www.newtonline.ace-ace.com

Alles. Altijd. Top. Meer informatie? +31 (0)165 - 714 455 Vraag de gratis ACE catalogus aan via benelux@ace-int.eu

� �����

���������������

�����������

������������

���������������

��� ����!"�#��

�!$�%!$�

�&��!���&���������������������

�!�

'�!��(����&�

�� �%���)��%� �)�������()����*)������)���������()�+���)� ,!��"�����

-���������*�!$�����������

,��.�� -/

- ���&�����!��!�*�����

��/��

-(����*���.�(��&!������

�-������

-0!(&���/��!�������

����!��1���������(

������*!��!"������

��������+�

����-2���������������������

�3 ��

�������� �������������������������������������������

������ !�

"#���������������

��$%��%

��&�'�����������������

�% ��

�� �%()����*��+������������

�%�'%�,�

�-.�/������%(��0�����������

/%��!��%

�-������������ ��*�)�

����%�

www.ace-ace.nl

Uw bedrijf onder uw rubriek in de Wie Doet Wat index?

Wie doet wat

AANDRIJFTECHNIEK I.B. Kracht b.v.

Populierendreef 329 2272 RH VOORBURG T (070) 387 68 00 F (070) 386 38 85 I www.kracht.nl BOUWMATERIALEN Bouwoort Lithogen Postbus 4 5384 ZG HEESCH T (0412) 48 12 57 I www.bouwoort.nl HANG- SLUITWERK Pimex b.v.

Coenecoop 131 2741 PJ WADDINXVEEN T (0182) 61 11 66 F (0182) 61 11 12 I www.pimex.nl KOELDEURSYSTEMEN EN RAILSYSTEMEN Fermod b.v.

Oosterparkweg 35 H 2985 SX RIDDERKERK T (0180) 46 10 58 I www.fermeodeurope.eu

Voor een vermelding met uw NAW gegevens + full colour logo betaalt u slechts € 63,- per maand (8 plaatsingen per jaar). Voor meer informatie over een vermelding in de Wie Doet Wat index kunt u contact opnemen met: Jetvertising b.v., telefoon 070 - 399 00 00 of per e-mail sales@jetvertising.nl.

LOGISTIEK TGN | Fritom b.v.

Botterweg 21 8042 PA Zwolle T (038) 850 15 00 I www.tgnfritom.nl Sanders | Fritom b.v.

Jagersveld 12 5405 BW Uden T (0413) 22 44 34 I www.sandersfritom.nl Forvision | Fritom b.v.

Albert Plesmanweg 57 3088 GB Rotterdam T (010) 428 61 70 I www.forvisionfritom.nl MACHINES Werktuigen.nl Kerklaan 16 2903 BE CAPELLE AAN DEN IJSSEL T (010) 451 91 88 I www.werktuigen.nl

MACHINEFABRIEK / APPARATENBOUW Boessenkool b.v.

Turfkade 13 7602 PA Almelo T (0546) 488 800 E info@boessenkool.com I www.boessenkool.com

I www.mtbkaal.nl METAALBEWERKING Gicom Metaalbewerking b.v.

Oogstweg 9 8256 SB BIDDINGHUIZEN T (0321) 33 26 82 I www.gicom.nl ROEST VAST STAAL Lurvink Staalbouw b.v.

Galileistraat 31 7131 PE LICHTENVOORDE T (0544) 37 33 43 F (0544) 37 52 85 I www.lurvink.nl TECHNISCHE KUNSTSTOFFEN Hemimex b.v.

Postbus 206 5240 AE ROSMALEN T (073) 521 91 25 F (073) 521 77 72 I www.hemimex.nl

Uw vermelding hier?

Bel (070) 399 00 00

VERWARMINGSELEMENTEN B+E Techniek b.v.

Tennesseedreef 8A 3565 CJ UTRECHT T (030) 241 44 44 F (030) 241 24 53 I www.betechniek.nl

Fanuc

dan plant het platform zelf een

Vorm van transport:

door het nieuwe rolgroef-design.

ma

OTTO een obstakel tegenkomt,

- Kies specialisme -

ventiel-techniek en - vooral -

P

Automatisering vraagt om flexibiliteit en wat is er nou flexibel

een

Specialisme van de vervoerder:

zuigertechnologie, nieuwe

Metaalprijzen

het mobiele platform gebruik van

Land van bestemming:

beschikking staat.

PAG 2

T E C H N I E K

I.B. Kracht b.v.

Populierendreef 329 2272 RH VOORBURG T (070) 387 68 00 F (070) 386 38 85 I www.kracht.nl Jac. de Vries Gesta b.v.

Insulindeweg 14 1462 MJ MIDDENBEEMSTER T (0299) 684 226 F (0299 683 984 I www.jacdevries.nl VONKEROSIE Ter Hoek Vonkerosie Rijssen B.V. Propaanstraat 1 7463 PN Rijssen I info@terhoek.com E www.terhoek.com Tomorrow’s innovation, today’s inspiration

BLIJF OOK OP DE HOOGTE VIA WWW.HANDELSCOURANT.COM EN VIA ONZE MAANDELIJKSE HC NIEUWSBRIEF. MELD U KOSTELOOS AAN PER E-MAIL: NIEUWSBRIEF@HANDELSCOURANT.COM

Binnenland

Productnieuws

Precisietechnologie

Productnieuws

JAARGANG 17 | editie 3 | 2020 Safety special

BOVENOP DE INDUSTRIE Primeur voor Nederland: windenergie met energieopslag JAARGANG 14 | #6 | 2017

3

Nieuwe Spinner VC1150 te bezichtigen bij Limas

5

Koning Willem Alexander opent nieuwe vleugel bij LiS

3D-geprinte individuele grijpervingers

6

7

9

DE HANDELSCOURANT VOOR INDUSTRIE, BOUW, HOUT, KUNSTSTOF, RUBBER, METAAL, TECHNIEK, MACHINES EN INDUSTRIËLE AUTOMATISERING

Veiligheidscultuur versterken: Headline

de belangrijke rol van de teamleider Robot op wielen biedt veel flexibiliteit

Het mobiele platform met een Fanuc CR-7iA/L cobot tijdens het open huis van Fanuc in Mechelen.

Foto: Tim Wentink.

Agenda

PAG 2

Metaalprijzen

PAG 4

Aanbestedingen

PAG 12

PAG 14

Faillissementen

Wie doet wat

PAG 15

“Mensen verschillen van elkaar. In wat zij kunnen, aankunnen, in hoe zij leren EMO Hannover 2017 van intelligente omgaan.” Dat zegt Marius de en in hoe zij met veiligheid in enteken veranderingen productie Bruin, managing partner van LTP TestNed, een vooraanstaand psychologisch adviesbureau dat jaarlijks zo’n 2.000 veiligheidsassessment en -keuringen uitvoert. “Wij bieden organisaties inzicht, advies en een aanpak voor het versterken van een veiligheidscultuur.”

Automatisering vraagt om flexibiliteit en wat is er nou flexibeler dan

een laadvermogen van 7 kg en

een robot op wielen? Dat moeten de ontwerpers van het mobiele OTTO

voerde samen met OTTO verschil-

platform ook hebben gedacht. De OTTO is een zelfrijdend platform met

lende handelingen uit. Op een

de mogelijkheid om uitgerust te worden met een robotarm. Robotfa-

scherm konden bezoekers een

brikanten zoals Fanuc zien de OTTO als een handige oplossing om het

kaart van de ruimte zien met daar-

productieproces flexibel en mensonafhankelijk te maken.

op de positie van de machines en

Na een pauze van vier jaar vindt de EMO van 18 t/m 23 september 2017

het mobiele platform. Op de kaart

opnieuw in Hannover plaats. Onder het motto ‘Connecting systems for

In tegenstelling tot een AGV (Au-

gen of logistieke taken kan ver-

waren ook de obstakels (mensen)

intelligent production’ laten fabrikanten van productietechniek uit de

tomated Guided Vehicle) die een

richten in een grote ruimte of bij

te zien die het OTTO-systeem

hele wereld zien welke oplossingen bestaan om het grootst mogelijke

vooraf gedefinieerd pad volgt, kan

verschillende bewerkingsstations.

waarnam met de LiDAR senso-

nut voor de klant uit digitalisering en productie in netwerken te gene-

de OTTO zelf een route bepalen

Taken die het duo kan verrichten

ren. De verrijdbare robot geeft vol-

reren.

door een vooraf in kaart gebrachte

bij meerdere bewerkingsstations

gens Fanuc een verhoogde flexi-

productieomgeving. Men spreekt

zijn bijvoorbeeld machinebelading,

biliteit als het op automatisering

De EMO Hannover geldt als inno-

le te noemen, aan hun zegetocht

dan ook van een SDV (Self Driving

gereedschapswissels,

materiaal-

aankomt. In tegenstelling tot een

vatie-etalage voor de productie-

begonnen vanuit de EMO”, vertelt

Vehicle). Voor het autonoom plan-

handling en montagewerkzaam-

vaste automatiseringscel die veel

techniek. Vaak stemmen fabrikan-

Dr. Wilfried Schäfer, directeur bij

nen van de bewegingsroute maakt

heden.

ruimte inneemt, kan de mobiele

ten hun nieuwe ontwikkelingen af

EMO-organisator VDW (Vereniging

robot meerdere bewerkingsma-

op de datum van de EMO, zodat

van Duitse Machinefabrieken). In

Fanuc

chines handelen. Een bijkomend

ze op de beurs hun innovaties

2013 gaven 45 procent van de ex-

OTTO een obstakel tegenkomt,

Tijdens de Fanuc Fandays medio

voordeel is dat het maximale uit

kunnen voorstellen aan een inter-

posanten aan dat ze met nieuwe

dan plant het platform zelf een

mei presenteerde Fanuc samen

de robot gehaald kan worden. De

nationaal vakpubliek. “Daarom zijn

ontwikkelingen naar de beurs wa-

route om het obstakel heen. De

met Romias uit Enter, de Neder-

robot hoeft namelijk niet te wach-

veel trends, zoals flexibele produc-

ren gekomen.

combinatie van een robot en een

landse distributeur van OTTO, het

ten tot een bewerkingscyclus is af-

tieconcepten, high-speed bewer-

mobiel platform heeft als voordeel

mobiele platform met een Fanuc

gelopen, maar kan in de tussentijd

king en de toepassing van lineaire

Machines maken de beurs

dat een robot meerdere handelin-

CR-7iA/L cobot. De cobot heeft

een andere taak uitvoeren.

aandrijvingen, om er slechts enke-

lees verder op pagina 2

het mobiele platform gebruik van een

SLAM-algoritme.

Wanneer

Bij werken aan een veiligheidscultuur denkt niet iedere veiligheidschef direct chainflex werkt aan een psychologisch adviesbureau.

Toch zou hij of zij dat volgens Mari.nl/chainflex us wel moeten doen: “Van oudsher wordt er veel geïnvesteerd in protocollen, systemen en technische middelen.

Maar organisaties zouden wat meer aandacht moeten besteden aan de factor ‘mens’ in het kader van veiligheid.

Iedereen weet dat een groot gedeelte van de incidenten - ik hoor zelfs schattingen van meer dan 80 procent - op de werkvloer te wijten is aan menselijke fouten.”

In een veiligheidskritische omgeving kan de druk ineens - soms letterlijk flink oplopen. Juist op die momenten is het van belang dat iemand de juiste beslissingen neemt. “Hoe mensen op die momenten omgaan met druk en stress kan enorm verschillen. Ook gebeuren er veel uitglij- en valincidenten op de werkvloer door ‘het even niet opletten’. Het is dan interessant te onderzoeken wat de oorzaak is van dit gebrek aan scherpte.”

SINVACON

®

Oppervlaktebehandeling Plasmabehandeling

REINIGEN en AKTIVEREN Van kunststoffen, metalen, elastomeren, medische componenten, voor een superieure HECHTING www.sinvacon.be pascalverheyen@sinvacon.be +32478546968

CAT7

MEETSYSTEEM

HYBRIDE

TORSIE

Met een garantie van 36 maanden Tel. 0346-353932 plastics for longer life

®

NL-918+919+1141+1142 48x42.indd 3

11.01.17 16:54

BALANS IN EEN TEAM In een veiligheidskritische omgeving is men sterk afhankelijk van elkaar. Als een team niet goed in elkaar zit, de werksfeer slecht is of de verhouding tussen de leidinggevende en het team niet goed is, komt dat de veiligheid niet ten goede. Marius: “De teamleider kan je zien als een voetbaltrainer en die trainer maakt het verschil. Een goede trainer zorgt voor duidelijkheid, harmonie en motiveert spelers. Hij zorgt voor vertrouwen en onderlinge veiligheid, waardoor spelers kunnen presteren en excelleren. Een goede trainer smeedt het team én heeft oog voor de individuele verschillen.

Investeert een club miljoen in topspelers, naar blijven de resultaten achter?

Dan moet je als trainer kijken naar de dynamieken in het team. Zijn er te veel ‘haantjes’? Is de motivatie nog wel goed? Is er wederzijds waardering van trainer naar team en omgekeerd?

Die balans moet goed zijn. Dat is in het werkende leven ook zo.”

VERANDEREN Binnen de industrie is de automatisering flink toegenomen. Een operator deed twintig jaar geleden alles zelf, maar nu is het grootste gedeelte van het proces geautomatiseerd. Diezelfde operator is er overigens nog steeds, maar er worden wel heel andere eisen aan de functie gesteld. Mensen die eerder met hun neus bovenop het proces zaten, zitten nu in een control

room. Dat vereist een andere manier van denken en werken.

“Is die operator nog de juiste man of vrouw op de juiste plek? Past die operator daar nog wel? Niet in alle gevallen”, stelt Marius. “Je ziet hetzelfde bij automonteurs. Dat waren mensen die hielden van sleutelen. Vandaag de dag wordt er echter heel wat anders gevraagd van een monteur. Het zijn bijna programmeurs. Hetzelfde geldt voor brugwachters. Voorheen reed iemand op een brommertje door de stad om de bruggen te bedienen. Elke brug bediende hij manueel. Nu zit diezelfde brugwachter in een kantoor met monitoren om zich heen en bedient hij meerdere bruggen tegelijk. Dat vraagt simpelweg andere kennis en vaardigheden.”

Menselijk kapitaal “Als het werk verandert, veranderen functies mee”, aldus Marius. Bij LTP TestNed raden wij aan goed naar het menselijk kapitaal te kijken. Stel vast hoe een functie eruitziet en welke vaardigheden nodig zijn. Is er een match met de medewerkers die je in huis hebt? Wat zijn hun talenten en ontwikkelkansen? Beschikken zij over voldoende veranderkracht? Ga daar eerst mee aan de slag.”

“De pure aard van een beestje kunnen we niet veranderen. Mensen kunnen zich aanpassen en meegaan in een verandering. Maar wel onder de voorwaarde dat zij zelf het nut inzien, voldoende gemotiveerd zijn om te veranderen en de aanleg hebben om zich nieuwe vaardigheden eigen te maken.

Al deze facetten kun je in kaart brengen.”

TEAMLEIDER “Een verandering begint eigenlijk bij de leiding van een bedrijf. Zij hebben een sterke invloed op de veiligheidscultuur. Bij LTP TestNed brengen wij in kaart wat voor teamleiders een organisatie heeft,” legt Marius uit. Stel, je hebt een dominante, autoritaire teamleider. Wat is de impact van deze teamleider op zijn of haar team? Om hier zicht op te krijgen, brengen wij ook het team in kaart. Sommige teams hebben bijvoorbeeld baat bij een meer autoritaire teamleider. Dat past dan mooi.”

“Maar het kan ook zijn dat het team of een deel daarvan, moeite heeft met deze stijl van leidinggeven. Dan werkt een autoritaire teamleider contraproductief en zal hij gezag gaan verliezen.

Een teamleider moet problemen signaleren en in gesprek gaan met de team-

leden. Hij of zij kan het verschil maken tussen een gezond en een niet-gezond werkklimaat.”

UITLEGGEN “Mensen verschillen en maken het verschil”, vertelt Marius. “Dat is misschien wel de belangrijkste les. Wij brengen die verschillen in kaart, samen met de bestaande teamdynamieken. De werkvloer en het management kijken vaak verschillend naar veiligheidsrisico’s.

De kans bestaat dat er besluiten worden genomen waarvan de werkvloer denkt: 'dit helpt ons niet'. Er is geen begrip voor een besluit en dat vergroot de afstand. De mensen op de werkvloer voelen zich niet serieus genomen. De dynamiek die volgt is interessant.”

“Het management ziet dat er niks met hun besluiten worden gedaan: ‘Zie je wel, zij hebben lak aan de regels’. Met dikwijls als gevolg dat er nog meer en strengere regels worden vastgelegd.

Wat weer leidt tot nog minder begrip op de werkvloer, en ga zo maar door.

De bekende neerwaartse spiraal.”

Wat werkt dan wel? “Duidelijk communiceren”, noemt Marius. Hier speelt de teamleider ook een belangrijke rol.

Hij of zij moet uitleggen waarom een beslissing is genomen en wat de organisatie daarmee wil bereiken. De teamleden kunnen feedback geven en nadenken hoe zij het gaan aanpakken.

Zo doe je het echt samen.”

Werkt deze psychologische aanpak in een wereld van 'niet lullen maar poetsen'? Marius merkt dat het werkt.

“Mensen die ons programma hebben doorlopen, zien zelf dat zij beter inzicht hebben in de wisselwerking tussen hun eigen gedrag en het gedrag van hun medewerkers. Met als resultaat: meer begrip, vertrouwen, richting en duidelijkheid. En minder faalkosten.” l

Over LTP TestNed

LTP is een van de meest vooraanstaande psychologische adviesbureaus van Nederland. Al ruim 90 jaar leggen wij de nadruk op innovatie en kwaliteit in assessments (ook op afstand) en ontwikkeling. LTP TestNed richt zich specifiek op het thema Veiligheid. Begonnen als wettelijke keuringspartner voor spoorgerelateerde bedrijven, nu een expert op het gebied van veiligheidskritische functies en een veiligere werkomgeving. Voor organisaties in verschillende sectoren.

De activiteiten van LTP TestNed richten zich op selectie- en ontwikkelvraagstukken (voor individuen en teams), met als speerpunt ‘Safety Leadership’.

In ontwikkelprogramma’s faciliteren wij individuele en teamontwikkeling.

Meten is weten. Daarom brengen wij de kenmerken van leiders en het team in kaart met onze assessmenttools. Hierbij richten wij ons op persoonskenmerken, drijfveren, leiderschapskwaliteiten, sterke punten, valkuilen en veranderkracht.

De resultaten worden weergegeven in een interactief dashboard en geanalyseerd. Zo ontstaat inzicht in teamsamenstelling, dynamieken en behoeften. Door een analyse weet de manager wat er speelt in het team. Met deze inzichten worden gezamenlijk de vervolgacties vastgesteld; zo zijn deze altijd passend en relevant. Alles in het teken van het versterken van de gewenste veiligheidscultuur.

Kijk voor meer informatie op: https://testned.nl/

8

Binnenland

Safety special JAARGANG 17 | editie 3 | 2020

BOVENOP DE INDUSTRIE

Primeur voor Nederlan windenergie met energieopslag JAARGANG 14 | #6 | 2017

DE HANDELSCOURANT VO

Testbedrijven gezocht voor unieke koudontvetter Robot op Headline

biedt veel

Voor het reinigen van onderdelen, machines en motoren wordt er doorgaans gewerkt met een ontvetbak. Bij het gebruik van koudontvetter is het belangrijk dat het 'onderdeel' goed wordt ondergedompeld of met een reinigingsborstel wordt bevochtigd. De koudontvetter moet vervolgens enkele minuten inwerken zodat het grondig intrekt.

Het mobiele platform met een Fanuc CR-7iA/L cobot tijdens het open huis van Fanuc in Mechelen.

Foto: Tim Wentink.

Agenda

PAG 2

Metaalprijzen

P

Automatisering vraagt om flexibiliteit en wat is er nou flexibel

een robot op wielen? Dat moeten de ontwerpers van het mobiele

platform ook hebben gedacht. De OTTO is een zelfrijdend platfor

de mogelijkheid om uitgerust te worden met een robotarm. Ro

brikanten zoals Fanuc zien de OTTO als een handige oplossing o productieproces flexibel en mensonafhankelijk te maken.

Het productonderzoek van Eco-Point richt zich momenteel op een labelvrije koudontvetter die ondermeer toepasbaar is in de Promatic 200 (ontvetbak).

Een product dat het gat dicht tussen product Solveco (label verslikkingsgevaar) en Solvega 300 (labelvrij maar droogt lastiger).

De eerste testen zijn erg positief. De re-

In tegenstelling tot een AGV (Au-

gen of logistieke taken ka

tomated Guided Vehicle) die een

richten in een grote ruimte

vooraf gedefinieerd pad volgt, kan

sultaten op dikke vetten en smeermiddelen zijn veelbelovend. Graag komt Eco-Point in contact met bedrijven die het testproduct willen proberen en helpen dit verder uit te testen. Met name voor koudontvetting buiten een Promatic (ontvetbak) om.

Nadere informatie: www.eco-point.com l

verschillende bewerkingsst

de OTTO zelf een route bepalen

Taken die het duo kan ver

door een vooraf in kaart gebrachte

bij meerdere bewerkingss

productieomgeving. Men spreekt

zijn bijvoorbeeld machinebe

dan ook van een SDV (Self Driving

gereedschapswissels,

Vehicle). Voor het autonoom plan-

handling en montagewerk

nen van de bewegingsroute maakt

heden.

een

SLAM-algoritme.

Wanneer

Tijdens de Fanuc Fandays

dan plant het platform zelf een

mei presenteerde Fanuc

route om het obstakel heen. De

met Romias uit Enter, de

combinatie van een robot en een

landse distributeur van OTT

mobiel platform heeft als voordeel

mobiele platform met een

dat een robot meerdere handelin-

CR-7iA/L cobot. De cobo

werkschoenen

Nieuw bij werkschoenenbaas.nl zijn de Lowa werkschoenen. De werkschoenen van Lowa zijn volledig gebaseerd op de wandelschoenen, dus hiermee 100% topkwaliteit.

Er is er een veiligheidsneus, veiligheidszool en antislip loopzool aan de schoenen toegevoegd. Met Lowa werkschoenen kiest u voor maximaal comfort. Door de pasvorm, de afwikkeling van de stappen en de gebruikte materialen. De Lowa werkschoenen zitten in het topsegment. l

SHOWA 7500PF

Wist je dat …

De revolutionaire Eco Best Technology® (EBT) van SHOWA biedt een oplossing die het verschil maakt voor het milieu, zonder ook maar iets in te leveren op het gebied van bescherming en prestaties. Onze biologisch afbreekbare nitrilhandschoenen zijn een primeur in de sector en vandaag de dag biedt SHOWA het meest uitgebreide assortiment biologisch afbreekbare handschoenen op de markt.

WEGWERPHANDSCHOENEN

7500PF 0,10mm dik

SHOWA blijft investeren in de EBT-technologie en deze verder ontwikkelen door dit in alle industriesectoren te introduceren. We zetten ons in om dezelfde kwaliteit, bescherming en grip te bieden die u gewend bent, terwijl u kiest voor handbescherming met oog op het milieu.

7502PF

0,06mm dik

6112PF

0,10mm dik

6110PF

0,10mm dik

HERBRUIKBARE HANDSCHOENEN

T TECHN ES

DE

LE

O

GY LO O

Scan de onderstaande QR-code met de camera van je smartphone om meer over onze Eco Best Technology® en producten te ontdekken.

BI

Bij Zekler heb je de keuze uit oordoppen en oorkappen. Zekler biedt een ruim assortiment in deze laatste, van actieve tot passieve types met en zonder helmbevestiging. Oorkappen die als koptelefoons worden gedragen kunnen dempen tot 30 dB(A) (mits de oren goed worden omsloten). Onze nieuwste actieve gehoorkappen zijn voorzien van Bluetooth voor beter geluid en meer comfort. l

DEZELFDE HANDSCHOEN, BETER VOOR DE PLANEET

ECO B

Daarom is gehoorbescherming als PBM ook ingedeeld in categorie 3. Gehoorbescherming op de werkvloer moet geluid dempen tot onder de grens van 80 decibel. De gehoorbescherming moet echter ook weer niet te veel dempen: omgevingsgeluiden die op gevaar kunnen duiden moeten nog hoorbaar zijn, en indien mogelijk moeten werknemers met elkaar kunnen communiceren zonder dat zij de gehoorbescherming af of uit moeten doen.

G R A DA

B

731

707HVO

Fanuc

OTTO een obstakel tegenkomt,

Lowa

gehoorschade onomkeerbare schade is?

ma

het mobiele platform gebruik van

NSK 24

www.SHOWAGroup.com

BLIJF OOK OP DE HOOGTE VIA WWW.HANDELSCOURANT.COM EN VIA ONZE MAANDELIJKSE HC NIEUWSBRIEF. MELD U KOSTELOOS AAN PER E-MAIL: NIEUWSBRIEF@HANDELSCOURANT.COM

Binnenland

Productnieuws

Precisietechnologie

Productnieuws

JAARGANG 17 | editie 3 | 2020 Safety special

BOVENOP DE INDUSTRIE Primeur voor Nederland: windenergie met energieopslag JAARGANG 14 | #6 | 2017

3

Nieuwe Spinner VC1150 te bezichtigen bij Limas

5

Koning Willem Alexander opent nieuwe vleugel bij LiS

3D-geprinte individuele grijpervingers

6

9

9

DE HANDELSCOURANT VOOR INDUSTRIE, BOUW, HOUT, KUNSTSTOF, RUBBER, METAAL, TECHNIEK, MACHINES EN INDUSTRIËLE AUTOMATISERING

Rick van Baaren (D&B): Headline

“Iedereen wil zich veilig voelen” Robot op wielen biedt veel flexibiliteit

Het mobiele platform met een Fanuc CR-7iA/L cobot tijdens het open huis van Fanuc in Mechelen.

Foto: Tim Wentink.

Agenda

PAG 2

Metaalprijzen

PAG 4

Aanbestedingen

PAG 12

PAG 14

Faillissementen

Wie doet wat

PAG 15

Rick van Baaren is geen archetypische wetenschapper. De hoogleraar EMO Hannover 2017 in teken van aan intelligente Gedragsverandering & Maatschappij de Nijmeegse Radboud Universiteit productie is ook een begeesterd spreker, succesvol ondernemer en een man met een missie: gedragsverandering. Als het om veiligheid op de werkvloer gaat, is zo'n verandering soms hard nodig. “Veiligheid blijft een van de belangrijkste drijfveren van de mens”.

Automatisering vraagt om flexibiliteit en wat is er nou flexibeler dan

een laadvermogen van 7 kg en

een robot op wielen? Dat moeten de ontwerpers van het mobiele OTTO

voerde samen met OTTO verschil-

platform ook hebben gedacht. De OTTO is een zelfrijdend platform met

lende handelingen uit. Op een

de mogelijkheid om uitgerust te worden met een robotarm. Robotfa-

scherm konden bezoekers een

brikanten zoals Fanuc zien de OTTO als een handige oplossing om het

kaart van de ruimte zien met daar-

productieproces flexibel en mensonafhankelijk te maken.

op de positie van de machines en

Na een pauze van vier jaar vindt de EMO van 18 t/m 23 september 2017

het mobiele platform. Op de kaart

opnieuw in Hannover plaats. Onder het motto ‘Connecting systems for

In tegenstelling tot een AGV (Au-

gen of logistieke taken kan ver-

waren ook de obstakels (mensen)

intelligent production’ laten fabrikanten van productietechniek uit de

tomated Guided Vehicle) die een

richten in een grote ruimte of bij

te zien die het OTTO-systeem

hele wereld zien welke oplossingen bestaan om het grootst mogelijke

vooraf gedefinieerd pad volgt, kan

verschillende bewerkingsstations.

waarnam met de LiDAR senso-

nut voor de klant uit digitalisering en productie in netwerken te gene-

de OTTO zelf een route bepalen

Taken die het duo kan verrichten

ren. De verrijdbare robot geeft vol-

reren.

door een vooraf in kaart gebrachte

bij meerdere bewerkingsstations

gens Fanuc een verhoogde flexi-

productieomgeving. Men spreekt

zijn bijvoorbeeld machinebelading,

biliteit als het op automatisering

De EMO Hannover geldt als inno-

le te noemen, aan hun zegetocht

dan ook van een SDV (Self Driving

gereedschapswissels,

materiaal-

aankomt. In tegenstelling tot een

vatie-etalage voor de productie-

begonnen vanuit de EMO”, vertelt

Vehicle). Voor het autonoom plan-

handling en montagewerkzaam-

vaste automatiseringscel die veel

techniek. Vaak stemmen fabrikan-

Dr. Wilfried Schäfer, directeur bij

nen van de bewegingsroute maakt

heden.

ruimte inneemt, kan de mobiele

ten hun nieuwe ontwikkelingen af

EMO-organisator VDW (Vereniging

robot meerdere bewerkingsma-

op de datum van de EMO, zodat

van Duitse Machinefabrieken). In

Fanuc

chines handelen. Een bijkomend

ze op de beurs hun innovaties

2013 gaven 45 procent van de ex-

OTTO een obstakel tegenkomt,

Tijdens de Fanuc Fandays medio

voordeel is dat het maximale uit

kunnen voorstellen aan een inter-

posanten aan dat ze met nieuwe

dan plant het platform zelf een

mei presenteerde Fanuc samen

de robot gehaald kan worden. De

nationaal vakpubliek. “Daarom zijn

ontwikkelingen naar de beurs wa-

route om het obstakel heen. De

met Romias uit Enter, de Neder-

robot hoeft namelijk niet te wach-

veel trends, zoals flexibele produc-

ren gekomen.

combinatie van een robot en een

landse distributeur van OTTO, het

ten tot een bewerkingscyclus is af-

tieconcepten, high-speed bewer-

mobiel platform heeft als voordeel

mobiele platform met een Fanuc

gelopen, maar kan in de tussentijd

king en de toepassing van lineaire

Machines maken de beurs

dat een robot meerdere handelin-

CR-7iA/L cobot. De cobot heeft

een andere taak uitvoeren.

aandrijvingen, om er slechts enke-

lees verder op pagina 2

het mobiele platform gebruik van een

SLAM-algoritme.

Wanneer

Kan iemand veranderen? “Zeker”, meent Van Baaren. Hij is mede-opchainflex werkt richter van Dijksterhuis en Van Baaren Gedrag (D&B), en hoogleraar Ge.nl/chainflex dragsverandering & Maatschappij aan de Nijmeegse Radboud Universiteit.

“Als je je verdiept in hoe de mensen denken en voelen en doen, bereik je gegarandeerd meer effect op gedrag.

Het werkt, maar het is wel maatwerk.

Centraal staat de vraag waarom iemand zich nu niet aan de regels voor een veilige werkomgeving houdt. Wat zijn de weerstanden? En wat zijn motieven om het wel te doen? Dat is de kern. Soms is er weerstand, soms is er scepsis en soms zit iemand vast in een patroon. Als je als werkgever je mensen wilt motiveren om veilig te werken, moet je in gesprek met elkaar.

Ook in een technische omgeving. Want veiligheid blijft een van de belangrijkste drijfveren van de mens, ook de psychologische veiligheid. Een van de belangrijkste succesformules voor het doen slagen van een team? Veiligheid.

Iedereen wil zich veilig voelen in een groep en daarin zijn of haar eigen keuzes kunnen maken.”

SINVACON

®

Oppervlaktebehandeling Plasmabehandeling

REINIGEN en AKTIVEREN Van kunststoffen, metalen, elastomeren, medische componenten, voor een superieure HECHTING www.sinvacon.be pascalverheyen@sinvacon.be +32478546968

CAT7

MEETSYSTEEM

HYBRIDE

TORSIE

Met een garantie van 36 maanden Tel. 0346-353932 plastics for longer life

®

NL-918+919+1141+1142 48x42.indd 3

11.01.17 16:54

LANDSCHAP Onderdeel van een verandering van gedrag is een psychologische landschapsanalyse. Tijdens deze analyse brengt D&B in kaart wat er allemaal speelt rondom het (on)veilige gedrag van werknemers. Waarom gedragen ze zich onveilig en wat zou ze motiveren om veilig gedrag te vertonen? “Hierbij kijken we niet alleen naar de ‘psychologie’ van de werknemers, maar bijvoorbeeld ook naar de inrichting van de omgeving waarin ze werken, de protocollen en instructies die ze krijgen, en het voorbeeldgedrag van collega’s en leidinggevenden op de werkvloer.

Gezamenlijk vormen al deze factoren die invloed hebben op het gedrag het ‘psychologische landschap’. Vervolgens gebruiken we de inzichten die we opdoen bij de vertaling naar een advies en interventie”, zegt Van Baaren.

Hoe belangrijk is gebruik en gedrag als het gaat om veiligheid? “Als het gaat over veiligheid, staat of valt alles uiteindelijk met het gedrag van mensen.

De combinatie van het gedrag van verschillende mensen bepaalt of een risico een daadwerkelijk gevaar wordt en hoe groot de consequenties zijn als er iets misgaat. Techniek en organisatiestructuur binnen een bedrijf zijn ook belangrijke invloeden, maar dat is deels zo omdat ze medewerkers kunnen helpen zich veilig te gedragen. Zo kan techniek het makkelijker maken

om veilig te handelen, bijvoorbeeld door een waarschuwingssignaal te geven als zich een gevaarlijke situatie voordoet.”

Van Baaren geeft als voorbeeld een machine die een waarschuwingssignaal geeft wanneer de onderdruk wegvalt in containment bij asbestsanering.

Soms wordt de ruimte waarin het asbest zich bevindt, volledig afgeschermd van de rest van het huis of het gebouw.

Er wordt als het ware een 'ruimte in een ruimte' gecreëerd, een containment. Die ruimte wordt helemaal luchtdicht gemaakt. Met luchtdrukapparatuur wordt vervolgens voor onderdruk gezorgd in deze ruimte. Daardoor kunnen eventueel vrijkomende asbestdeeltjes niet uit de ruimte ontsnappen.

Het is dus belangrijk dat er tijdens de werkzaamheden voldoende onderdruk is, en asbestsaneerders het weten als die onderdruk vermindert of wegvalt.

Techniek die hierop attendeert helpt ze dus om in actie te komen als deze gevaarlijke situatie zich voordoet.

STIMULEREN Ook als je binnen je bedrijf een nieuw protocol of een beschermingsmiddel gaat introduceren, is het goed om stil te staan bij wie het gedrag straks moet laten zien. Het hoeft niet fout te gaan als je geen rekening houdt met de gebruiker, maar de kans dat het fout gaat is groter, weet Van Baaren. Door je te verdiepen in je werknemers en je introductie aan te passen op wie je voor je hebt, is de kans groter dat ze straks ook daadwerkelijk met het protocol of beschermingsmiddel aan de slag gaan.

En uiteindelijk dus ook dat ze zich veiliger gaan gedragen.

“Ons uitgangspunt is dat je menselijk gedrag pas kunt veranderen als je het kunt verklaren. Pas als je weet waarom mensen zich op dit moment nog niet (altijd) veilig gedragen, kun je bepalen wat je moet doen om ze te stimuleren zich wél veilig te gaan gedragen. Daarbij is het ten eerste belangrijk om te weten hoe mensen werken. Zo wordt er nog te vaak gedacht dat mensen altijd rationeel zijn, en als je ze dus maar bewust maakt van hoe gevaarlijk hun gedrag is ze dat vanzelf zullen aanpassen”, zegt Van Baaren.

In werkelijkheid is een groot deel van ons gedrag onbewust. We gebruiken bijvoorbeeld bepaald gereedschap uit gewoonte (‘dat doe ik altijd zo’), lopen een specifieke route over het terrein omdat dat het makkelijkst is (‘dit is de kortste weg’) of volgen het gedrag van collega’s (‘zij weten vast hoe het moet’). Als je hier rekening mee houdt,

Rick van Baaren, mede-oprichter van Dijksterhuis en Van Baaren Gedrag (D&B), en hoogleraar Gedragsverandering & Maatschappij aan de Nijmeegse Radboud Universiteit

blijkt dat communiceren over de gevaren niet altijd genoeg is en zie je meer mogelijkheden om gedrag te veranderen.

Daarnaast is het belangrijk om je te verdiepen in degenen die het gedrag moeten gaan vertonen. Weten zij bijvoorbeeld niet dat wat ze doen onveilig is? Weten ze het wel, maar hebben ze niet de kennis en vaardigheden om zich ook daadwerkelijk veilig te gedragen? Of hebben ze die kennis en vaardigheden wel, maar kost het veel moeite en energie om het veilige gedrag te vertonen? Pas als je weet wie je voor je hebt, kun je bepalen wat er nodig is om ze te helpen zich veilig te gedragen. Daar passen we onze aanpak vervolgens op aan.

Gedragsverandering is al lastig. Een technische omgeving is nog meer no-nonsense. Hoe dring je door bij mensen? Van Baaren: “Er zijn veel verschillende dingen die invloed hebben

op menselijk gedrag. Dat maakt het veranderen van gedrag lastig, vooral als je niet weet waar je moet beginnen.

Gedrag proberen te veranderen zonder dat je weet waar het door veroorzaakt wordt, is als schieten met hagel. Misschien dat je iets raakt, maar veel zal ook aan het doel voorbij gaan. Daarom vinden we het zo belangrijk om eerst te kijken wat er nu precies aan de hand is.

Als je weet waarom mensen nu gevaarlijk gedrag vertonen, kun je met scherp schieten. Dan is de kans dat het gedrag verandert ook groter.”

Meer weten over D&B? www.dbgedrag.nl Interesse in de Masterclass Werkveiligheid & Gedrag? Schrijf je in voor de interesselijst www.gedragsveranderaar. nl/werkveiligheid l

10

Binnenland

Safety special JAARGANG 17 | editie 3 | 2020

BOVENOP DE INDUSTRIE

Handschoenenproducent SHOWA hamert op meer kennis

Er is nog veel voorlichting nodig als het gaat om handschoenen. Joost van der Stel van SHOWA vertelt over afbreekbare handschoenen, persoonlijke bescherming en de reden waarom bouwhandschoenen geel-groen zijn. “Laat je niet leiden door de perceptie, maar door kennis” Het is niet makkelijk om Joost van der Stel te pakken te krijgen voor een interview. Hij is verantwoordelijk voor SHOWA in het noorden van Europa. SHOWA is marktleider op het gebied van handschoenen en levert dus ook biologisch afbreekbare wegwerp-nitrilhandschoenen aan ziekenhuizen. Corona-deeltjes kunnen niet in die handschoenen binnendringen. “In een normaal jaar gebruikt een gewoon ziekenhuis in Nederland ongeveer een miljoen wegwerphandschoenen. De vraag is geëxplodeerd.”

Het is niet alleen de kwaliteit van de 'doktershandschoenen' van SHOWA die de doorslag geven. Ondanks dat het van origine Japanse bedrijf hamert op kwaliteitsborging en de producten zeker ten opzichte van goedkopere merken aantoonbaar beter zijn. “Doktershandschoenen beschermen niet alleen de dokter.

Ze beschermen ook de patiënt”, zegt Van der Stel. “Daarmee wordt de handschoen soms een zogenoemd medical device. Dat vraagt om een andere kijk op handschoenen. En er worden veel hogere eisen aan gesteld. Terecht.”

ECO BEST TECHNOLOGY Milieu is een van de ankers van SHOWA. In 2012 kwam het bedrijf met zijn revolutionaire Eco Best Technology (EBT) en introduceerde het de eerste biologisch afbreekbare nitrilwegwerphandschoen in de markt. Nu breidt SHOWA de hoeveelheid EBT-handschoenen uit, en biedt daarmee het grootste assortiment biologisch afbreekbare handschoenen op de markt.

Nitrilwegwerphandschoenen zijn gemaakt van synthetisch rubber en worden vaak gebruikt als alternatief voor latex handschoenen. Ook zijn ze sterker dan latex handschoenen, waardoor ze geschikt zijn voor meermalig gebruik.

Daarnaast zijn ze bestendig tegen olie, vet en spatten van bepaalde chemicaliën. Een groot nadeel van disposable (wegwerp) handschoenen is de milieuvervuiling. Normaal doet een nitrilhandschoen er ongeveer honderd jaar over om te vergaan, weet Van der Stel.

“Wij hebben een formule ontwikkeld die ervoor zorgt dat als een van onze 'disposables' op een stortplaats komt, hij – afhankelijk van de druk en temperatuur van de vuilnisbelt – binnen één en vijf jaar is vergaan.”

EBT biedt de oplossing die het verschil maakt voor het milieu, zonder concessies te doen op het gebied van bescherming en prestaties voor de gebruiker. SHOWA biedt nu het meest

Primeur voor Nederlan windenergie met energieopslag JAARGANG 14 | #6 | 2017

DE HANDELSCOURANT VO

Headline

Robot op biedt veel Het mobiele platform met een Fanuc CR-7iA/L cobot tijdens het open huis van Fanuc in Mechelen.

Foto: Tim Wentink.

Agenda

PAG 2

Metaalprijzen

P

Automatisering vraagt om flexibiliteit en wat is er nou flexibel

een robot op wielen? Dat moeten de ontwerpers van het mobiele

platform ook hebben gedacht. De OTTO is een zelfrijdend platfor

de mogelijkheid om uitgerust te worden met een robotarm. Ro

brikanten zoals Fanuc zien de OTTO als een handige oplossing o productieproces flexibel en mensonafhankelijk te maken.

In tegenstelling tot een AGV (Au-

gen of logistieke taken ka

tomated Guided Vehicle) die een

richten in een grote ruimte

vooraf gedefinieerd pad volgt, kan

verschillende bewerkingsst

de OTTO zelf een route bepalen

Taken die het duo kan ver

door een vooraf in kaart gebrachte

bij meerdere bewerkingss

productieomgeving. Men spreekt

zijn bijvoorbeeld machinebe

dan ook van een SDV (Self Driving

gereedschapswissels,

Vehicle). Voor het autonoom plan-

handling en montagewerk

nen van de bewegingsroute maakt

heden.

ma

het mobiele platform gebruik van een

SLAM-algoritme.

Wanneer

Tijdens de Fanuc Fandays

dan plant het platform zelf een

mei presenteerde Fanuc

route om het obstakel heen. De

met Romias uit Enter, de

combinatie van een robot en een

landse distributeur van OTT

mobiel platform heeft als voordeel

mobiele platform met een

dat een robot meerdere handelin-

CR-7iA/L cobot. De cobo

Joost van der Stel, SHOWA

uitgebreide assortiment biologisch afbreekbare handschoenen op de markt.

De EBT-nitrilhandschoenen beslaan een breed scala aan toepassingen, waaronder voedingsmiddelen, en bieden gebruikers een duurzamer alternatief.

CONCESSIE De biologisch afbreekbare handschoenen passen in de visie van SHOWA. “Voor ons is duurzaamheid meer dan een verplichting: het is deel van onze traditie. Misschien komt het omdat we een Japans bedrijf zijn, maar we voelen een grote verantwoordelijkheid als het om de maatschappij en het milieu gaat.

We besteden de productie niet uit, we zorgen dat onze mensen goede arbeidsvoorwaarden hebben en dat de klanten duurzame producten krijgen. Dat maakt ons juist innovatief, al 65 jaar lang.

Want we zijn steeds bezig met het maken van een beter product, niet met zo goedkoop mogelijk produceren. Onze spullen gaan langer mee en zijn ergonomisch beter. Een voorbeeld? We hebben een honderdprocentscontrole van de handschoenen. Dat hoeft niet, maar we doen geen concessies aan het product.

We kijken niet naar anderen, wij bepalen onze eigen richting. Niet voor niets zijn wij de innovator als het gaat om beschermingsmiddelen. Noem ons een soort Apple van de handschoenen.”

SPUITERIJ Van origine staat SHOWA bekend om zijn stratenmaker- of bouwhandschoenen. Sterker: de reden dat de meeste werkhandschoenen geel-groen zijn, komt omdat SHOWA zijn bouwhandschoenen zo ooit heeft ontworpen.

Concurrenten merkten dat de klanten alleen geel-groene beschermingsmid-

delen wilden, omdat in hun beleving de geel-groene handschoenen de juiste waren. “Weet je waarom? Handschoenen worden in een bad met beschermend materiaal 'gedipt'. Wij gebruiken een speciaal 'dip-proces', Zo voorkomen we dat de coating druppels vormt aan de vingers, en dat is funest voor de tast.

Het is ons gelukt om de coating op zo'n manier aan te brengen dat die druppels er niet zijn. Wij garanderen een maximaal gevoel, ook aan de vingertoppen.

Als je je dus afvraagt waarom jouw handschoenen die kleur en vorm hebben, dan komt dat door ons”, glimlacht Van der Stel.

Vandaag de dag produceert SHOWA ongeveer 200 verschillende soorten handschoenen. Het bedrijf levert handschoenen voor bouwvakkers, maar ook voor chauffeurs die moeten laden en lossen, voor werk in de chemie, en snijbestendige handschoenen voor onder andere de metaalbewerking.

Van der Stel: “Er is nog veel te bereiken als het gaat om handschoenen. We praten over PBM's, persoonlijke beschermingsmiddelen. Ik kom op locaties waar men al twintig jaar dezelfde soort handschoenen gebruikt. Puur omdat dat ooit zo is besloten. Maar wat toen gold, is nu niet altijd meer waar. Stel jezelf altijd de vraag: wat ben ik aan het doen en welke PBM's passen hier bij? Ben je bezig met snijden, warmte, vonken, chemie? Er zijn bijvoorbeeld stoffen waarbij je niet direct effect ziet op je lichaam en waarbij je denkt dat je de juiste beschermende handschoenen gebruikt. Maar jaren later blijkt het toch je lichaam aan te tasten. Dat moet je voorkomen.”

Hij haalt spuiterijen aan als voorbeeld.

Door verneveling zit aan spuitpistolen verf aan de nozzle. Die moet je dus

Fanuc

OTTO een obstakel tegenkomt,

schoonmaken met thinner. Dat is een gevaarlijk goedje. Bij aanraking met de huid komt het direct in de bloedbaan terecht. Zonder PBM's mag je daar niet eens mee werken, maar zorg er dan in ieder geval voor dat je de juiste PBM's gebruikt.

GLAD Juist in de bouwwereld en bij industriële bedrijven kan er soms een no-nonsense-cultuur bestaan. Vaak vanuit de beste intenties. Hoe verandert dat? “Ik ben heel blij dat we steun krijgen vanuit vakbonden, maar ook vanuit verzekeraars. Als je niet de juiste beschermingsmiddelen gebruikt, krijg je bij een ongeluk simpelweg niet uitbetaald. Dat is hard, maar ik begrijp het wel. Verder is het een kwestie van educatie. Het is mijn dagelijkse taak om eindgebruikers te benaderen en training te geven over materialen. Neem een dikke leren handschoen. Die voelt lekker robuust aan en straalt bescherming uit. Maar hij hoeft helemaal niet zo beschermend te zijn.

Je snijdt namelijk zo door dat leer heen, terwijl we handschoenen leveren die veel dunner zijn, maar zijn ontworpen met een breitechniek die veel betere bescherming tegen snijrisico's geeft.”

Het is de perceptie dat dikke handschoenen altijd beter zijn dan dunnere. “Soms is dat zo, maar soms ook niet. Laat je dus niet leiden door de perceptie, maar door kennis. En dan kom je erachter dat je met de ene coating op je handschoen een geoliede metalen plaat stevig kunt vasthouden en met een andere coating datzelfde stuk staal uit je handen glijdt alsof het ijs is. Wees je bewust van je omgeving, van de risico's en anticipeer.” l

BLIJF OOK OP DE HOOGTE VIA WWW.HANDELSCOURANT.COM EN VIA ONZE MAANDELIJKSE HC NIEUWSBRIEF. MELD U KOSTELOOS AAN PER E-MAIL: NIEUWSBRIEF@HANDELSCOURANT.COM

Binnenland

Productnieuws

Precisietechnologie

Productnieuws

JAARGANG 17 | editie 3 | 2020 Industrial Maintenance special

BOVENOP DE INDUSTRIE Primeur voor Nederland: windenergie met energieopslag

3

Nieuwe Spinner VC1150 te bezichtigen bij Limas

5

Koning Willem Alexander opent nieuwe vleugel bij LiS

3D-geprinte individuele grijpervingers

6

11

9

Preventief trillingsonderhoud vereist diepgaande data-analyse JAARGANG 14 | #6 | 2017

DE HANDELSCOURANT VOOR INDUSTRIE, BOUW, HOUT, KUNSTSTOF, RUBBER, METAAL, TECHNIEK, MACHINES EN INDUSTRIËLE AUTOMATISERING

Headline

Robot op wielen biedt veel flexibiliteit

Het mobiele platform met een Fanuc CR-7iA/L cobot tijdens het open huis van Fanuc in Mechelen.

Foto: Tim Wentink.

Agenda

PAG 2

Metaalprijzen

PAG 4

Aanbestedingen

PAG 12

PAG 14

Faillissementen

Wie doet wat

PAG 15

in teken van intelligente In de energie-industrie is continuïteit productie cruciaal. Rik Geerdink van Advituro kent het klappen van de zweep. Al 25 jaar houden hij en zijn zakenpartner Ronald Janzee een vinger aan de pols bij energiecentrales als het gaat om trillingsproblemen. “Wij zoomen in op mutaties in data”.

EMO Hannover 2017

Automatisering vraagt om flexibiliteit en wat is er nou flexibeler dan

een laadvermogen van 7 kg en

een robot op wielen? Dat moeten de ontwerpers van het mobiele OTTO

voerde samen met OTTO verschil-

platform ook hebben gedacht. De OTTO is een zelfrijdend platform met

lende handelingen uit. Op een

de mogelijkheid om uitgerust te worden met een robotarm. Robotfa-

scherm konden bezoekers een

brikanten zoals Fanuc zien de OTTO als een handige oplossing om het

kaart van de ruimte zien met daar-

productieproces flexibel en mensonafhankelijk te maken.

op de positie van de machines en

Na een pauze van vier jaar vindt de EMO van 18 t/m 23 september 2017

het mobiele platform. Op de kaart

opnieuw in Hannover plaats. Onder het motto ‘Connecting systems for

In tegenstelling tot een AGV (Au-

gen of logistieke taken kan ver-

waren ook de obstakels (mensen)

intelligent production’ laten fabrikanten van productietechniek uit de

tomated Guided Vehicle) die een

richten in een grote ruimte of bij

te zien die het OTTO-systeem

hele wereld zien welke oplossingen bestaan om het grootst mogelijke

vooraf gedefinieerd pad volgt, kan

verschillende bewerkingsstations.

waarnam met de LiDAR senso-

nut voor de klant uit digitalisering en productie in netwerken te gene-

de OTTO zelf een route bepalen

Taken die het duo kan verrichten

ren. De verrijdbare robot geeft vol-

reren.

door een vooraf in kaart gebrachte

bij meerdere bewerkingsstations

gens Fanuc een verhoogde flexi-

productieomgeving. Men spreekt

zijn bijvoorbeeld machinebelading,

biliteit als het op automatisering

De EMO Hannover geldt als inno-

le te noemen, aan hun zegetocht

dan ook van een SDV (Self Driving

gereedschapswissels,

materiaal-

aankomt. In tegenstelling tot een

vatie-etalage voor de productie-

begonnen vanuit de EMO”, vertelt

Vehicle). Voor het autonoom plan-

handling en montagewerkzaam-

vaste automatiseringscel die veel

techniek. Vaak stemmen fabrikan-

Dr. Wilfried Schäfer, directeur bij

nen van de bewegingsroute maakt

heden.

ruimte inneemt, kan de mobiele

ten hun nieuwe ontwikkelingen af

EMO-organisator VDW (Vereniging

robot meerdere bewerkingsma-

op de datum van de EMO, zodat

van Duitse Machinefabrieken). In

Fanuc

chines handelen. Een bijkomend

ze op de beurs hun innovaties

2013 gaven 45 procent van de ex-

OTTO een obstakel tegenkomt,

Tijdens de Fanuc Fandays medio

voordeel is dat het maximale uit

kunnen voorstellen aan een inter-

posanten aan dat ze met nieuwe

dan plant het platform zelf een

mei presenteerde Fanuc samen

de robot gehaald kan worden. De

nationaal vakpubliek. “Daarom zijn

ontwikkelingen naar de beurs wa-

route om het obstakel heen. De

met Romias uit Enter, de Neder-

robot hoeft namelijk niet te wach-

veel trends, zoals flexibele produc-

ren gekomen.

combinatie van een robot en een

landse distributeur van OTTO, het

ten tot een bewerkingscyclus is af-

tieconcepten, high-speed bewer-

mobiel platform heeft als voordeel

mobiele platform met een Fanuc

gelopen, maar kan in de tussentijd

king en de toepassing van lineaire

Machines maken de beurs

dat een robot meerdere handelin-

CR-7iA/L cobot. De cobot heeft

een andere taak uitvoeren.

aandrijvingen, om er slechts enke-

lees verder op pagina 2

het mobiele platform gebruik van een

SLAM-algoritme.

Wanneer

chainflex werkt

SINVACON

®

Oppervlaktebehandeling Plasmabehandeling REINIGEN en AKTIVEREN Van kunststoffen, metalen, elastomeren, medische componenten, voor een superieure HECHTING

CAT7

MEETSYSTEEM

HYBRIDE

TORSIE

Een voorbeeld maakt iets al snel .nl/chainflex duidelijk. Geerdink, mede-eigenaar van Advituro, verhaalt over een Vietnamese klant. Advituro analyseert op afstand twee stoommachines van 800 MW. Door diepgaande analyses van trillingsdata kwamen ze erachter dat ergens in de stoomturbine in een olieafdichting een beetje olie was aangekoekt. Door een akkefietje in de machine ging de temperatuur omhoog, waardoor olie ging verbranden. De koolstof 'kleefde' aan de wand en raakte een as. “We zagen bij het analyseren van de sensoren dat er iets meer trilling was. Direct hebben we dat vastgesteld, gerapporteerd en bij de volgende onderhoudsstop laten schoonmaken. We weten namelijk dat een hele machine hierdoor kan gaan trippen. En dat een hele plant stil kan komen te staan. Let wel, stilstand van de machine kost ca. 100.000 euro.

Per dag.”

Hoe kan het dat Geerdink en Janzee met hun bedrijf informatie uit trillingsdata kunnen halen die generiekere analysepartijen niet kunnen vinden?

Vooral in bedrijfstakken met volcontinu-processen is realtime data-acquisitie en -verwerking toch al decennia geautomatiseerd? “Vaak houdt men vast aan het idee dat computers het werk in een fabriek overnemen, ook het analysewerk. Gedeeltelijk is dat ook zo. Neem kogellagerapplicaties en lagerschades. Daarover is veel data verzameld en aan de hand van de historische loggegevens kun je best goed preventief onderhoud plegen. Maar als het om glijlagers gaat, ligt het anders.

Je moet ook dieper in de data duiken om een gedegen advies te kunnen geven.”

Zo was het in het geval in Vietnam mogelijk om in de control room een toename in amplitude te zien, maar de verandering was zo minimaal en niet continu dat een geautomatiseerd alarm pas in een veel later stadium zou worden getriggerd. Als een verandering binnen de marges blijft, merkt het systeem hem immers niet op. Maar de verandering is er wel. “Wij zoomen in op mutaties in data. We zien niet alleen de grotere trend, maar maken ook fase-, amplitude- en orbit-plots. Wij kennen machines. Wij weten hoe zo'n turbine ervoor staat.” www.sinvacon.be pascalverheyen@sinvacon.be +32478546968

Met een garantie van 36 maanden Tel. 0346-353932 plastics for longer life

®

NL-918+919+1141+1142 48x42.indd 3

11.01.17 16:54

TRILLEN Kan een powerplant-eigenaar niet zelf een gedegen onderhoudsprogramma

Rik Geerdink, senior expert vibrations Advituro

opstellen? Natuurlijk wel, meent Geerdink. Maar trillingsanalyses moeten door een bureau met expertise worden uitgevoerd. “Neem turbomachinery”.

In de ISO 20816-2-norm wordt aangegeven hoe glijlagers moeten worden voorzien van trillingssensoren. Diezelfde ISO geeft aan bij welke trillingsamplitudes een alarm en trip moeten worden gegeven. Toch zijn nog veel critical assets onvoldoende uitgerust met trillingssensoren.

Er zijn ook situaties waarbij er voldoende trillingsmetingen zijn en een goed ingeregeld protectiesysteem aanwezig is, maar de mogelijkheid ontbreekt om een gedegen trillingsanalyse uit te voeren omdat de database en analysetools niet zijn meegenomen bij de aanschaf. Dit betekent dat een analysesysteem moet worden aangesloten op het al aanwezige protectiesysteem, en de machine weer gestart moet worden om iets te kunnen zeggen over het trillingsgedrag ervan. Dit kan leiden tot grotere gevolgschade.

Het beschikken over analysetools en Remote Vibration Monitoring is van grote meerwaarde bij het verhogen van de beschikbaarheid en betrouwbaarheid. Zeker als de analyses wor-

den uitgevoerd door gecertificeerde experts met veel ervaring. Er zijn veel redenen waarom een machine gaat trillen. In grote lijnen zijn de oorzaken op te delen in mechanische en procesgerelateerde aspecten.

“Het is mogelijk om dit soort gegevens uit de data in een fabriek te halen, maar dan moet je diepgaande analyses kunnen maken. Wat wij kunnen,

houden met het proces om hem heen.

Advituro is de on-site expert die er altijd is. “We helpen bij de implementatie van trillingsbewakingsapparatuur, maar ook controleren we of trillingssensoren correct zijn geïnstalleerd, of men het juiste frequentiebereik meet in vergelijking met de turbine, de tandwielkast en het generatortoerental, en of de kalibratie nog steeds geldig is.

“Let wel, stilstand van de machine kost 100.000 euro. Per dag”

is aangeven wat de beste vervolgacties zijn. Misschien kunnen we tussentijds balanceren tot aan de volgende turnaround. Dat is een soort noodverband. Maar we kunnen ook stilstand voorkomen door echt in te grijpen.

Onthou: een trilling is het gevolg van een mechanische of procesverstoring.

Wij sporen de verstoring op.”

VERSCHIL Advituro rapporteert bij een remote monitoring-contract maandelijks (of wanneer nodig) naar de relevante onderhoudsmanager van een plant. Een operator kan zich dan volledig bezig-

We bieden on-site balancering van roterende apparatuur, de stoomturbine, gasturbine, generator, pomp en ventilator.”

Uiteindelijk kan Advituro het verschil maken tussen een crash en succes.

Dat blijkt wel uit een klant die een stoomturbine met een gebogen rotor had. Die gebogen rotor zorgde bijna voor een derde opening van de turbine. Binnen 24 uur hadden Geerdink en Janzee de unit onder controle. “Ik denk dat we op die dag het nut van een gespecialiseerd trillingsanalyse-bedrijf wel hebben aangetoond.” l

12

Industrial Maintenance special JAARGANG 17 | editie 3 | 2020

Binnenland

BOVENOP DE INDUSTRIE

Primeur voor Nederlan windenergie met energieopslag

Het verzekeren van bedrijfscontinuïteit van uw waterzuivering

DE HANDELSCOURANT VO

JAARGANG 14 | #6 | 2017

Headline

Robot op biedt veel

te beperken. Van bedrijven die zich voor het plan registreren, wordt de bedrijfscontinuïteit volledig gecontroleerd, waardoor bij een noodgeval het noodproces wordt versneld, het bedrijf zich geen zorgen hoeft te maken en kostbare uitvaltijd wordt voorkomen.

De kosteloze ReAct service is ontwikkeld om bedrijven bij noodgevallen te helpen hun waterzuiveringsinstallaties te laten werken. Bij het opstellen van een ReAct noodplan wordt gekeken naar (1) de hoeveelheid en kwaliteit van de waterbehoeften, (2) een analyse van het ongezuiverde water, (3) een beoordeling van leidingwerk en (nood)aansluitingen en (4) bijzonderheden van de services en voorzieningen. Met deze informatie wordt een uitgebreid bedrijfscontinuïteitsplan opgesteld en krijgen de ReAct geregistreerde klanten een prioriteitsservice.

Bedrijfscontinuïteitsplanning moet worden gezien als een prioriteit voor elk bedrijf. Met een goede planning kunt u stappen zetten om de potentiële gevolgen van een ramp tot een minimum te beperken en ervoor zorgen dat uw bedrijf veerkrachtig is.

Wees voorbereid en neem contact op om uw ReAct noodplan te laten opstellen. l Het mobiele platform met een Fanuc CR-7iA/L cobot tijdens het open huis van Fanuc in Mechelen.

Foto: Tim Wentink.

Agenda

PAG 2

Metaalprijzen

P

Automatisering vraagt om flexibiliteit en wat is er nou flexibel

een robot op wielen? Dat moeten de ontwerpers van het mobiele

platform ook hebben gedacht. De OTTO is een zelfrijdend platfor

de mogelijkheid om uitgerust te worden met een robotarm. Ro

brikanten zoals Fanuc zien de OTTO als een handige oplossing o productieproces flexibel en mensonafhankelijk te maken.

In tegenstelling tot een AGV (Au-

gen of logistieke taken ka

tomated Guided Vehicle) die een

richten in een grote ruimte

vooraf gedefinieerd pad volgt, kan

verschillende bewerkingsst

de OTTO zelf een route bepalen

Taken die het duo kan ver

door een vooraf in kaart gebrachte

bij meerdere bewerkingss

productieomgeving. Men spreekt

zijn bijvoorbeeld machinebe

dan ook van een SDV (Self Driving

gereedschapswissels,

Vehicle). Voor het autonoom plan-

handling en montagewerk

nen van de bewegingsroute maakt

heden.

ma

het mobiele platform gebruik van een

Kunt u bij een defect aan uw waterzuiveringsinstallatie op zo'n manier reageren dat de schade voor de productie, financiën en reputatie van uw bedrijf tot een minimum wordt beperkt? Heeft u een noodplan klaarliggen als dit gebeurt?

Een noodplan is noodzakelijk voor risicovermindering en het inperken van schade van zowel uw bedrijfsvoering als de bedrijfsvoering van uw klanten. Bedrijfscontinuïteit wordt wereldwijd als essentieel gezien. Om ervoor te kunnen zorgen dat uw bedrijf zijn activiteiten normaal kan blijven voortzetten tijdens onvoorziene omstandigheden is de erkende norm, ISO 22301’Business Continuity Management’, opgesteld.

Zoals het Global-Risk rapport, uit 2016 van het World Economic Forum, schetst is watergebrek één van de vier grootste risico’s voor de continuïteitwaarborging

van vele bedrijven. Met een bedrijfscontinuïteitsplan voor uw waterzuiveringsvoorziening kunt u veerkrachtiger inspringen op verstoringen, en reageren binnen een tijdsbestek dat acceptabel is voor uw klanten. Met deze eenvoudig te bewerkstelligen zekerheid kunt u zich onderscheiden op de markt.

Veolia Mobile Water Services is al vele jaren een marktleider op het gebied van tijdelijke waterzuiveringsinstallaties.

De mobiele vloot, met vele technologieën, van Veolia Mobile Water Services wordt regelmatig ingezet om klanten te

voorzien in hun waterbehoeften tijdens noodgevallen. Ook worden de mobiele installaties van Veolia Mobile Water Services gebruikt voor geplande huurperioden en langetermijnhuur.

Veolia Mobile Water Services hanteert al vele jaren ReAct, een programma voor 'gegarandeerd gezuiverd water'. In het kader van dit programma worden de waterzuiveringsvereisten van de klant gratis beoordeeld, mogelijke risico's geïdentificeerd en een reactieplan voorbereid om eventuele verstoringen van de watervoorziening tot een minimum

SLAM-algoritme.

Wanneer

Fanuc

OTTO een obstakel tegenkomt,

Tijdens de Fanuc Fandays

dan plant het platform zelf een

mei presenteerde Fanuc

route om het obstakel heen. De

met Romias uit Enter, de

combinatie van een robot en een

landse distributeur van OTT

mobiel platform heeft als voordeel

mobiele platform met een

dat een robot meerdere handelin-

CR-7iA/L cobot. De cobo

www.mobilewaterservices.com

Intelligent & hoogwaardig

Intelligent & hoogwaardig

Iedereen, die met gereedschap of die met gereedschap of met Iedereen, op gereedschap gebaseerde met op werkt, gereedschap oplossingen verdientgebaseerde het om met kwalitatiefwerkt, hoogwaardige, oplossingen verdient het intelligent vervaardigde zijn om met kwalitatiefen hoogwaardige, persoonlijke veiligheid onderintelligent vervaardigde en zijn steunende gereedschappen persoonlijke veiligheid ondervan GEDORE te werken! steunende gereedschappen

van GEDORE te werken!

gedore.com

gedore.com Anz_Ged_Kachel_NL_230x146mm_0319.indd 1

02.04.19 16:30

BLIJF OOK OP DE HOOGTE VIA WWW.HANDELSCOURANT.COM EN VIA ONZE MAANDELIJKSE HC NIEUWSBRIEF. MELD U KOSTELOOS AAN PER E-MAIL: NIEUWSBRIEF@HANDELSCOURANT.COM Anz_Ged_Kachel_NL_230x146mm_0319.indd 1

02.04.19 16

Binnenland

Productnieuws

Precisietechnologie

Productnieuws

JAARGANG 17 | editie 3 | 2020 Industrial Maintenance special

BOVENOP DE INDUSTRIE Primeur voor Nederland: windenergie met energieopslag

3

Nieuwe Spinner VC1150 te bezichtigen bij Limas

5

Koning Willem Alexander opent nieuwe vleugel bij LiS

3D-geprinte individuele grijpervingers

6

13

9

UE Systems luistert naar je machine JAARGANG 14 | #6 | 2017

DE HANDELSCOURANT VOOR INDUSTRIE, BOUW, HOUT, KUNSTSTOF, RUBBER, METAAL, TECHNIEK, MACHINES EN INDUSTRIËLE AUTOMATISERING

Headline

opslaan, de frequentie en gevoeligheid snel veranderen en gegevens downloaden.”

Robot op wielen biedt veel flexibiliteit Het mobiele platform met een Fanuc CR-7iA/L cobot tijdens het open huis van Fanuc in Mechelen.

Foto: Tim Wentink.

Agenda

PAG 2

Metaalprijzen

PAG 4

Aanbestedingen

PAG 12

PAG 14

Faillissementen

Wie doet wat

PAG 15

een laadvermogen van 7 kg en

een robot op wielen? Dat moeten de ontwerpers van het mobiele OTTO

voerde samen met OTTO verschil-

platform ook hebben gedacht. De OTTO is een zelfrijdend platform met

lende handelingen uit. Op een

de mogelijkheid om uitgerust te worden met een robotarm. Robotfa-

scherm konden bezoekers een

brikanten zoals Fanuc zien de OTTO als een handige oplossing om het

kaart van de ruimte zien met daar-

productieproces flexibel en mensonafhankelijk te maken.

op de positie van de machines en

Na een pauze van vier jaar vindt de EMO van 18 t/m 23 september 2017

het mobiele platform. Op de kaart

opnieuw in Hannover plaats. Onder het motto ‘Connecting systems for

In tegenstelling tot een AGV (Au-

gen of logistieke taken kan ver-

waren ook de obstakels (mensen)

intelligent production’ laten fabrikanten van productietechniek uit de

tomated Guided Vehicle) die een

richten in een grote ruimte of bij

te zien die het OTTO-systeem

hele wereld zien welke oplossingen bestaan om het grootst mogelijke

vooraf gedefinieerd pad volgt, kan

verschillende bewerkingsstations.

waarnam met de LiDAR senso-

nut voor de klant uit digitalisering en productie in netwerken te gene-

de OTTO zelf een route bepalen

Taken die het duo kan verrichten

ren. De verrijdbare robot geeft vol-

reren.

door een vooraf in kaart gebrachte

bij meerdere bewerkingsstations

gens Fanuc een verhoogde flexi-

productieomgeving. Men spreekt

zijn bijvoorbeeld machinebelading,

biliteit als het op automatisering

De EMO Hannover geldt als inno-

le te noemen, aan hun zegetocht

dan ook van een SDV (Self Driving

gereedschapswissels,

materiaal-

aankomt. In tegenstelling tot een

vatie-etalage voor de productie-

begonnen vanuit de EMO”, vertelt

Vehicle). Voor het autonoom plan-

handling en montagewerkzaam-

vaste automatiseringscel die veel

techniek. Vaak stemmen fabrikan-

Dr. Wilfried Schäfer, directeur bij

nen van de bewegingsroute maakt

heden.

ruimte inneemt, kan de mobiele

ten hun nieuwe ontwikkelingen af

EMO-organisator VDW (Vereniging

robot meerdere bewerkingsma-

op de datum van de EMO, zodat

van Duitse Machinefabrieken). In

Fanuc

chines handelen. Een bijkomend

ze op de beurs hun innovaties

2013 gaven 45 procent van de ex-

OTTO een obstakel tegenkomt,

Tijdens de Fanuc Fandays medio

voordeel is dat het maximale uit

kunnen voorstellen aan een inter-

posanten aan dat ze met nieuwe

dan plant het platform zelf een

mei presenteerde Fanuc samen

de robot gehaald kan worden. De

nationaal vakpubliek. “Daarom zijn

ontwikkelingen naar de beurs wa-

route om het obstakel heen. De

met Romias uit Enter, de Neder-

robot hoeft namelijk niet te wach-

veel trends, zoals flexibele produc-

ren gekomen.

combinatie van een robot en een

landse distributeur van OTTO, het

ten tot een bewerkingscyclus is af-

tieconcepten, high-speed bewer-

mobiel platform heeft als voordeel

mobiele platform met een Fanuc

gelopen, maar kan in de tussentijd

king en de toepassing van lineaire

Machines maken de beurs

dat een robot meerdere handelin-

CR-7iA/L cobot. De cobot heeft

een andere taak uitvoeren.

aandrijvingen, om er slechts enke-

lees verder op pagina 2

het mobiele platform gebruik van een

SLAM-algoritme.

Wanneer

chainflex werkt

SINVACON

®

Oppervlaktebehandeling Plasmabehandeling REINIGEN en AKTIVEREN Van kunststoffen, metalen, elastomeren, medische componenten, voor een superieure HECHTING www.sinvacon.be pascalverheyen@sinvacon.be +32478546968

PERSLUCHTLEKKAGE Is een lekkage een serieuze schadepost voor een fabriek? Rutgers geeft een voorbeeld aan de hand van perslucht.

De kosten van persluchtlekkage variëren. Een klein lek zal honderd euro aan verloren perslucht kosten. Bij een groot lek komt dat neer op tussen de 400 en 500 euro. “En elke fabriek heeft meerdere lekkages waarvan men niet weet dat ze er zijn. Soms wandelt iemand weleens op een zaterdag of zondag, wanneer de machines stilliggen, door het gebouw, en heel misschien hoor je dan grotere gaten sissen. Maar normaliter, als er bijvoorbeeld vier grote compressoren continu staan te draaien, merk je niets van een lekkage.

Toch is 30 procent persluchtlekkage het industriegemiddelde.”

Dan hebben we het dus alleen nog maar over persluchtlekkage. Aan de energiezijde heb je bijvoorbeeld ook nog de stoomsystemen. Of conditiegebaseerde smering, waarbij de kosten niet zitten in het al dan niet besparen van vet. Belangrijker is dat je veel beter weet hoe je lagers erbij staan, dat je niet een ongeplande stop inclusief noodorder hoeft uit te voeren. Of kijk naar de controle van hoogspanningscomponenten. Allemaal plekken waar verlies kan optreden dat je kunt opsporen met ultrasoon geluid.

EMO Hannover 2017 in teken van intelligente productie

Automatisering vraagt om flexibiliteit en wat is er nou flexibeler dan

CAT7

MEETSYSTEEM

HYBRIDE

TORSIE

Met een garantie van 36 maanden

.nl/chainflex

Tel. 0346-353932 plastics for longer life

®

NL-918+919+1141+1142 48x42.indd 3

11.01.17 16:54

Marcel Rutgers, regiomanager Europa bij UE Systems

Soms kun je meer zien met je oren. Of in ieder geval met geluid. UE Systems is gespecialiseerd in lekdetectie en mechanische en elektrische inspectie via ultrasoon geluid. “Preventief onderhoud is de sleutel voor veilige, betrouwbare en winstgevende ondernemingen”.

Marcel Rutgers is regiomanager Europa bij UE Systems en gespecialiseerd in geluid. Ultrasoon geluid, om precies te zijn. En met dat geluid kan hij elke fabriek helpen om beter te produceren.

Zowel als het gaat om het oplossen van storingen, als met betrekking tot predictief en preventief onderhoud. “Ik begrijp dat een installatie moet zorgen voor een consistente productie. En ik geloof dat preventief onderhoud de sleutel is voor veilige, betrouwbare en winstgevende ondernemingen”.

De techniek achter de Ultrasound-pro-

ducten van UE Systems klinkt logisch.

Je richt een meter - bijvoorbeeld de Ultraprobe - op een plek in een systeem. Het instrument pakt het hoogfrequente geluid op en zet dat om naar een luisterbaar niveau. “Je kunt het gewoon horen wanneer een lager smering nodig heeft. Bij een goede lager met goede smering krijg je een mooi geluid door aquaplaning in vet. Als er te weinig smering is, zakt de lager er doorheen. Dat geeft geknetter in de koptelefoon.”

Nu hoeft niet iedereen die gebruikmaakt van Ultrasound-producten de diverse geluiden te kennen, zoals Rutgers. Een Ultraprobe gebruikt de digitale informatie voor opslag en tendensbepaling. De meegeleverde gegevensopslag Ultratrend DMS (Data Management System) verzorgt meerdere gegevensoverzichten, geschiedenistabellen en een exportmogelijkheid naar diverse formaten.

“Het is verrassend om te zien hoe veel je kunt bereiken met de slechts twee bedienknoppen die er zijn. Binnen een kwartier kan iemand zelfstandig aan de slag om lekkages te vinden. Door slechts te 'draaien' en te 'klikken' vind en identificeer je potentiële problemen. Ook kun je daarmee de gegevens

VERTROUWEN “Overal waar installaties staan en processen draaien, kun je met ultrasoon geluid aan de slag. Juist binnen de farma, procesindustrie en food is het goed inzetbaar, omdat geluid niet invasief is. Je hoeft geen machine stil te zetten en uit elkaar te halen om een goede analyse uit te voeren. Het instrument is draagbaar.”

Maar de echte kracht ligt volgens Rutgers in de preventieve werking van Ultrasound. “Met onze analyses en metingen brengen we ook een beetje verandering bij een organisatie binnen. In het verleden werden bijvoorbeeld standaard bepaalde onderdelen van een machine vervangen. Nu hoeft dat niet meer, want als je vertrouwt op de data kun je veel effectiever je onderhoud indelen. Durf je als fabriek op data te vertrouwen? Dat is de vraag.

En wij hebben het antwoord: vertrouw je oren.” l

UE Systems

UE Systems produceert een breed assortiment van ergonomisch ontworpen, draagbare en zeer nauwkeurige airborne/structure borne Ultrasound-instrumenten. De apparatuur van UE Systems wordt voornamelijk gebruikt voor lekdetectie, mechanische en elektrische inspectie. Met als resultaat minder energieverlies en efficiëntere productie en onderhoud.

14

Binnenland

Industrial Maintenance special JAARGANG 17 | editie 3 | 2020

BOVENOP DE INDUSTRIE

Primeur voor Nederlan windenergie met energieopslag JAARGANG 14 | #6 | 2017

DE HANDELSCOURANT VO

Siemens Sinamics

Headline

Whitepaper: De vijf uitdagingen

voor de maintenance sector

ondersteunt validatie

Robot op biedt veel

Met de inbedrijfstellingssoftware Sinamics Startdrive Advanced ondersteunt Siemens machinebouwers bij de validatie van veiligheidsfuncties voor Sinamics-frequentieregelaars met een begeleide afnametest.

Het mobiele platform met een Fanuc CR-7iA/L cobot tijdens het open huis van Fanuc in Mechelen.

Foto: Tim Wentink.

Agenda

PAG 2

Metaalprijzen

P

Automatisering vraagt om flexibiliteit en wat is er nou flexibel

een robot op wielen? Dat moeten de ontwerpers van het mobiele

De maintenance sector bevindt zich op een kantelpunt. Nieuwe technologieën en businessmodellen hertekenen het landschap. Voor een ambitieuze maintenance manager betekent dit opportuniteiten om de activiteiten en processen te herbekijken en de efficiëntie te verbeteren.

Digitalisering, duurzaamheid, nieuwe businessmodellen, artificiële intelligentie en partnerships veranderen de sector in no-time. De vraag is niet of je ermee te maken krijgt, maar wanneer je ermee te maken krijgt. Voorbereid zijn is dan ook het advies.

Met Sinamics Startdrive Advanced biedt Siemens een tool voor de integratie van aandrijftechnische componenten in het engineering framework TIA Portal. De geïntegreerde begeleide afname voor veiligheidsfuncties is beschikbaar voor frequentieregelaars van de Sinamics Gen S-serie en voldoet aan EN ISO 138492 en IEC 62061.

Het veiligheidsafnameprotocol is gebruiksvriendelijk. Een wizard leidt de

platform ook hebben gedacht. De OTTO is een zelfrijdend platfor

gebruiker stap voor stap door het afnameprotocol en controleert of de veiligheidsfuncties correct zijn geparametreerd en correct worden uitgevoerd in de betreffende applicatie. Ten behoeve van de documentatie wordt vervolgens automatisch een afnamerapport gemaakt dat voldoet aan de normen. Zo vereenvoudigt Siemens het machinebouwers om de wettelijk vereiste validatie van veiligheidsfuncties uit te voeren. l

de mogelijkheid om uitgerust te worden met een robotarm. Ro

brikanten zoals Fanuc zien de OTTO als een handige oplossing o productieproces flexibel en mensonafhankelijk te maken.

In tegenstelling tot een AGV (Au-

gen of logistieke taken ka

tomated Guided Vehicle) die een

richten in een grote ruimte

vooraf gedefinieerd pad volgt, kan

verschillende bewerkingsst

de OTTO zelf een route bepalen

Taken die het duo kan ver

door een vooraf in kaart gebrachte

bij meerdere bewerkingss

productieomgeving. Men spreekt

zijn bijvoorbeeld machinebe

dan ook van een SDV (Self Driving

gereedschapswissels,

Vehicle). Voor het autonoom plan-

handling en montagewerk

nen van de bewegingsroute maakt

heden.

een

SLAM-algoritme.

Wanneer

Fanuc

OTTO een obstakel tegenkomt,

Tijdens de Fanuc Fandays

dan plant het platform zelf een

mei presenteerde Fanuc

route om het obstakel heen. De

met Romias uit Enter, de

combinatie van een robot en een

landse distributeur van OTT

mobiel platform heeft als voordeel

mobiele platform met een

dat een robot meerdere handelin-

CR-7iA/L cobot. De cobo

Via de QR-code bij dit artikel kunt u de volledige whitepaper gratis downloaden.

We wensen u veel leesplezier. l

De redactie van de Handelscourant is voor deze special van Industrial Maintenance dieper in deze thematiek gedoken en heeft deze nieuwe technologieën en business modellen geanalyseerd en er in opdracht van Panasonic een whitepaper over geschreven.

INSTRUMENTEN Lek Detectie Lager Conditiebewaking Lager Smering Condenspot & Afsluiter

TRAINING CAT I & CAT II Ultrasound Training On-site Implementatie Training Applicatie Specifieke Training

TECHNISCHE ONDERSTEUNING Kostenloze ondersteuning & software Online Training

UW PARTNER IN ULTRASOUND

ma

het mobiele platform gebruik van

Kostenloze toegang tot onze kenniscentrum (webinars, artikelen, tutorials…)

NEEM CONTACT OP MET UE SYSTEMS VOOR EEN DEMONSTRATIE

UE SYSTEMS - Windmolen 20, 7609 NN Almelo, The Netherlands T: +31-546-725125 | E: info@uesystems.eu | W: www.uesystems.eu

BLIJF OOK OP DE HOOGTE VIA WWW.HANDELSCOURANT.COM EN VIA ONZE MAANDELIJKSE HC NIEUWSBRIEF. MELD U KOSTELOOS AAN PER E-MAIL: NIEUWSBRIEF@HANDELSCOURANT.COM

Binnenland

Productnieuws

Precisietechnologie

Productnieuws

JAARGANG 17 | editie 3 | 2020 Industrial Maintenance special

BOVENOP DE INDUSTRIE Primeur voor Nederland: windenergie met energieopslag

3

Nieuwe Spinner VC1150 te bezichtigen bij Limas

5

Koning Willem Alexander opent nieuwe vleugel bij LiS

3D-geprinte individuele grijpervingers

6

15

9

'Marktplaats' voor PLC-kennis SupportPoints houdt machines in leven JAARGANG 14 | #6 | 2017

DE HANDELSCOURANT VOOR INDUSTRIE, BOUW, HOUT, KUNSTSTOF, RUBBER, METAAL, TECHNIEK, MACHINES EN INDUSTRIËLE AUTOMATISERING

Headline

Robot op wielen biedt veel flexibiliteit

Het mobiele platform met een Fanuc CR-7iA/L cobot tijdens het open huis van Fanuc in Mechelen.

Foto: Tim Wentink.

Wat doe je als de PLC een update nodig heeft, maar de fabrikant EMO Hannover 2017 in teken van intelligente hem niet meer ondersteunt?

Peter productie Goeijenbier van SupportPoints heeft de oplossing: een wereldwijd online ecosysteem van PLC-experts.

Het blijkt een veelbelovende startup. “Kennis is een commodity, een artikel dat je kunt aanschaffen”.

Agenda

PAG 2

Metaalprijzen

PAG 4

Aanbestedingen

PAG 12

PAG 14

Faillissementen

Wie doet wat

PAG 15

Automatisering vraagt om flexibiliteit en wat is er nou flexibeler dan

een laadvermogen van 7 kg en

een robot op wielen? Dat moeten de ontwerpers van het mobiele OTTO

voerde samen met OTTO verschil-

platform ook hebben gedacht. De OTTO is een zelfrijdend platform met

lende handelingen uit. Op een

de mogelijkheid om uitgerust te worden met een robotarm. Robotfa-

scherm konden bezoekers een

brikanten zoals Fanuc zien de OTTO als een handige oplossing om het

kaart van de ruimte zien met daar-

productieproces flexibel en mensonafhankelijk te maken.

op de positie van de machines en

Na een pauze van vier jaar vindt de EMO van 18 t/m 23 september 2017

het mobiele platform. Op de kaart

opnieuw in Hannover plaats. Onder het motto ‘Connecting systems for

In tegenstelling tot een AGV (Au-

gen of logistieke taken kan ver-

waren ook de obstakels (mensen)

intelligent production’ laten fabrikanten van productietechniek uit de

tomated Guided Vehicle) die een

richten in een grote ruimte of bij

te zien die het OTTO-systeem

hele wereld zien welke oplossingen bestaan om het grootst mogelijke

vooraf gedefinieerd pad volgt, kan

verschillende bewerkingsstations.

waarnam met de LiDAR senso-

nut voor de klant uit digitalisering en productie in netwerken te gene-

de OTTO zelf een route bepalen

Taken die het duo kan verrichten

ren. De verrijdbare robot geeft vol-

reren.

door een vooraf in kaart gebrachte

bij meerdere bewerkingsstations

gens Fanuc een verhoogde flexi-

productieomgeving. Men spreekt

zijn bijvoorbeeld machinebelading,

biliteit als het op automatisering

De EMO Hannover geldt als inno-

le te noemen, aan hun zegetocht

dan ook van een SDV (Self Driving

gereedschapswissels,

materiaal-

aankomt. In tegenstelling tot een

vatie-etalage voor de productie-

begonnen vanuit de EMO”, vertelt

Vehicle). Voor het autonoom plan-

handling en montagewerkzaam-

vaste automatiseringscel die veel

techniek. Vaak stemmen fabrikan-

Dr. Wilfried Schäfer, directeur bij

nen van de bewegingsroute maakt

heden.

ruimte inneemt, kan de mobiele

ten hun nieuwe ontwikkelingen af

EMO-organisator VDW (Vereniging

robot meerdere bewerkingsma-

op de datum van de EMO, zodat

van Duitse Machinefabrieken). In

Fanuc

chines handelen. Een bijkomend

ze op de beurs hun innovaties

2013 gaven 45 procent van de ex-

OTTO een obstakel tegenkomt,

Tijdens de Fanuc Fandays medio

voordeel is dat het maximale uit

kunnen voorstellen aan een inter-

posanten aan dat ze met nieuwe

dan plant het platform zelf een

mei presenteerde Fanuc samen

de robot gehaald kan worden. De

nationaal vakpubliek. “Daarom zijn

ontwikkelingen naar de beurs wa-

route om het obstakel heen. De

met Romias uit Enter, de Neder-

robot hoeft namelijk niet te wach-

veel trends, zoals flexibele produc-

ren gekomen.

combinatie van een robot en een

landse distributeur van OTTO, het

ten tot een bewerkingscyclus is af-

tieconcepten, high-speed bewer-

mobiel platform heeft als voordeel

mobiele platform met een Fanuc

gelopen, maar kan in de tussentijd

king en de toepassing van lineaire

Machines maken de beurs

dat een robot meerdere handelin-

CR-7iA/L cobot. De cobot heeft

een andere taak uitvoeren.

aandrijvingen, om er slechts enke-

lees verder op pagina 2

het mobiele platform gebruik van een

SLAM-algoritme.

Wanneer

werkt Wie kent de Siematic S5 nog?chainflex Hoewel het eerste systeem in 1979 van de band .nl/chainflex bij Siemens rolde (Siematic staat voor Siemens en Automatic), is de kans best groot dat 'de S5' een belletje doet rinkelen. Deze PLC (een programmable logic controller, zie het als het apparaat in de industrie dat een machine aanstuurt) zit namelijk nog best vaak ingebouwd in diverse machines en doet het ook nog.

Maar wat als deze Siematic S5 moet worden geüpdate? Wie heeft nog de kennis en ervaring om de verouderde maar nog steeds robuuste interface in leven te houden?

SupportPoints is een platform met een internationaal netwerk van meer dan 1100 experts op het gebied van PLC's.

Het platform zorgt voor online ondersteuning bij PLC-problemen over de hele wereld, om de productieprocessen draaiend te houden. “Of het nu gaat om storingen of softwaremodificaties, om verouderde of recentere systemen, we leveren snelle en efficiënte ondersteuning. Elk moment, elke dag”. Aan het woord is Peter Goeijenbier. Hij is eigenaar van SupportPoints en kent het klappen van de zweep. Hij was onder andere meet- en regeltechnicus, hoofd TD in een ziekenhuis, en maintenance en reliability consultant. Hij werkte bij DSM, Dunea, 'in de zware staal', bij biomassacentrales en in de offshore. De laatste twaalf jaar dus als consultant. “Ik heb de industrie van verschillende kanten gezien. Ik ken het: vier uur knoeien met een probleem en na vier uur hard werken opnieuw beginnen.”

SINVACON

®

Oppervlaktebehandeling Plasmabehandeling

REINIGEN en AKTIVEREN Van kunststoffen, metalen, elastomeren, medische componenten, voor een superieure HECHTING www.sinvacon.be pascalverheyen@sinvacon.be +32478546968

CAT7

MEETSYSTEEM

HYBRIDE

TORSIE

Met een garantie van 36 maanden Tel. 0346-353932 plastics for longer life

®

NL-918+919+1141+1142 48x42.indd 3

11.01.17 16:54

KENNIS Goeijenbier en zijn team lossen verschillende problemen op. “In de eerste plaats is er wereldwijd een groot tekort aan technisch gespecialiseerde PLC-kennis.

Dat tekort aan personeel is er al jaren, maar juist binnen een specifieke hoek als de PLC-wereld knelt het. De kennis over logische controllers zet je maar zelden in. Tel daar bij op dat de gemiddelde PLC lang meegaat en de wereld snel verandert. Dan is het moeilijk om de kennis vast te houden. Zeker omdat er geen opleidingen meer zijn.”

Is het – zeker in tijden van industrie 4.0 – niet verstandiger om een oude PLC gewoon te vervangen? “Dat kan een oplossing zijn, maar de gevolgen zijn dan wellicht groter dan je denkt”, zegt Goeijenbier. “Allereerst staat alles direct stil, als je een PLC vervangt. Dat betekent namelijk een conversie van oud naar nieuw, dus moet al het programmeerwerk worden herschreven. En alles

Peter Goeijenbier, eigenaar van SupportPoints

wat nieuw geïnstalleerd is, moet ook naderhand worden 'gecommissioned': de kwaliteitsbeheersing en prestatieborging van installaties. Stel dat je een onderneming hebt die zich bezighoudt met farma. Die worden langs de FDAen EMA-meetlat gelegd. Geloof me, liever gaan farmaceutische bedrijven door met hun oude systeem.”

Goeijenbier staat erop om duidelijk te maken dat een PLC geen pc is. Een PLC omvat industriële elektronica, geschikt volgens de hoge Amerikaanse militaire MIL-standaard. Het gaat om kwaliteitsonderdelen die met gemak twintig jaar kunnen draaien. “Dan kom je op een punt dat er geen onderdelen en service meer voor jouw PLC zijn. Een voorbeeld: Siemens ondersteunt sinds 2016 de Siematic S5 niet meer. Wat doe je dan als de installatie nog wel tien jaar doorkan, maar de PLC toch echt een update nodig heeft? SupportPoints kan in dat geval kennis leveren, zodat je toch nog langer met je machine kunt blijven werken.”

TIJDZONES SupportPoints heeft een netwerk opgezet van 1200 experts. Daarmee helpt het bedrijven hun falende PLC's weer aan de praat te krijgen, door experts van over de hele wereld samen te voegen. Of het nu gaat om defecte PLC's of PLC-softwaremodificaties. SupportPoints is ingericht als een online marktplaats. Hun mensen zijn programmeurs, overal ter wereld. Dat zijn individuele mensen die

al jaren in de engineering zitten, maar ook gespecialiseerde bedrijven. Vanwege de diverse tijdzones is SupportPoints altijd 'open'. Klanten en experts hebben ook het recht om klanten te beoordelen, zoals bij bijvoorbeeld AirBnb. En: het Supportpoints-platform is ook als white label platform te leasen voor zaken die niet door SupportPoints ondersteund worden. Dit platform heet MySupportSuite (www.mysupportsuite.com).

“Onze mensen zijn opgegroeid met PLC's. Zij kennen de oude technieken en het programmeerwerk van haver tot gort. Daaraan zie je ook het verschil tussen iemand die intern bij de technische dienst (TD) werkt. Een TD'er kent het hele proces van zijn plant goed. Maar onze mensen hebben continu verschillende klussen rond het specialisme PLC.

Techleap

Ze worden ingezet om problemen op te lossen en worden uitgedaagd.”

Daarom denkt hij ook dat de technische wereld gaat veranderen. “We gaan de tekorten aan technici niet opvullen.

Zo lang als ik besta, zijn er te weinig technici. Dat moeten we dus anders invullen. Ik denk dat we een grote groep technische mensen moeten opleiden die universeel kunnen werken. Dat zijn algemene medewerkers van de TD die de dagelijkse gang van zaken beheren.

Maar als er iets specifieks is, kunnen bedrijven gerichte ondersteunende kennis inkopen. Kennis is een commodity, een artikel dat je kunt aanschaffen; bijvoorbeeld PLC-experts via een betrouwbaar platform van SupportPoints. PLC-kennis as a service.” l

Het netwerk van SupportPoints is niet onopgemerkt gebleven. Voordat de coronacrisis uitbrak, was het Leidse techbedrijf in beeld gekomen bij Techleap. Techleap voorziet scale-ups in Nederland van tools en kennis om talent aan te nemen en te behouden, zodat de jonge organisaties kunnen groeien en internationaal kunnen opschalen. In het actieplan voor 2023 heeft Techleap doelstellingen voor de komende drie jaar opgesteld om van Nederland een van de beste start-up- en scale-up-ecosystemen van de wereld te maken. Concreet wil Techleap vijftien procent méér internationaal succes voor Nederlandse scale-ups realiseren, moet er jaarlijks tien miljard euro extra venture capital beschikbaar gesteld worden voor tech-scale-ups, en moet er twee keer zoveel start-ups en scale-ups in deeptech opgericht worden. Ook gaat de organisatie het aantal moeilijk te vervullen softwaredeveloper-vacatures met een kwart terugbrengen. Dit laatste is onderdeel van de pijler ‘techtalent’.

Voor hoofdpijn problemen bel je je huisarts Voor opslagoplossingen, bel je Altermij tankverhuur!

Altermij verhuur = de oplossing voor alle liquid opslag en transport uitdagingen.

Huren van een lekbak of tank of beide al mogelijk op weekbasis.

Meer Informatie?

E-mail: info@peacock.eu of bel: +31(0)10 4369660