Oppervlaktetechnieken 03 2018

HĂŠt vakblad voor de professional in de oppervlaktetechnologie

Organische Deklagen

Elektrochemie en Metallieke deklagen

Toeleveranciers en Geassocieerden

Algemeen

Vereniging ION

jaargang 62 nummer 4 juni 2018

Verbeter de gezondheid van uw werknemers RUPES Afzuiginstallaties

www.wsb-benelux.eu

straalmiddelen.nl straalinstallaties.nl Zie ook pagina 35

30

Fluitend 30.000 combinaties decoreren en lakken

Cursus om het hardverchromen te verbeteren

Nieuwe producten van Wagner op de PaintExpo

Voertuigen bestand maken tegen zware eisen

Cursus Galvaniseren deel 2 komt er aan

!

w

14

26

eu

36

Ni

8

Glansmeter

www.elcometer480.com

SMART SOLUTIONS

FOR INDUSTRIAL COATING

www.hangon.co

Thema Behandeling vervoersmiddelen & Opleidingen

Kort nieuws Nederland en Michigan werken samen aan innovatieve auto-industrie Nederland en de Amerikaanse staat Michigan hebben dit voorjaar een samenwerkingsovereenkomst ondertekend om innovatie in de auto-industrie te versterken. Staatssecretaris Mona Keijzer (Economische Zaken en Klimaat) en gouverneur Rick Snyder (Michigan) kwamen overeen om onderzoek en ontwikkeling uit te gaan wisselen om de productie van auto(-onderdelen) beter op elkaar af te stemmen en om gezamenlijk meer gebruik te maken van innovatieve technologieÍn op weg naar bijvoorbeeld zelfrijdende auto’s.

Staatssecretaris Mona Keijzer: “Nederlandse ondernemers excelleren als hightech toeleverancier, ook als het gaat om de slimme mobiliteit van de toekomst. Deze overeenkomst geeft hen extra innovatiemogelijkheden in het hart van de Amerikaanse auto-industrie. De samenwerking heeft ook economische waarde voor zowel Michigan als Nederland. Bijvoorbeeld als

de productielijnen van toeleveranciers en autoproducenten beter op elkaar worden afgestemd.�

Gouverneur Rick Snyder: “Deze overeenkomst gaat leiden tot een mooie samenwerking waarin we onderzoek en ontwikkeling gaan delen als het gaat om het ontwikkelen en produceren van slimme vervoersmiddelen. Er zijn opvallende overeenkomsten tussen Michigan en Nederland op het gebied van maakindustrie en productinnovatie. TechnologieĂŤn die met internet verbonden voertuigen en zelfrijdende auto’s mogelijk maken, ontwikkelen zich snel. Daarom is het essentieel dat we mondiaal beleid, regulering en standaarden harmoniseren om dit type vervoer veilig te houden en toegankelijk voor iedereen te maken.â€?

Michigan vormt het hart van de autoindustrie in de Verenigde Staten, met grote producenten als General Motors en Ford.

Nederlandse ondernemingen als VDL, NXP, TomTom, Technolution en Prodrive excelleren juist als hightech toeleverancier, ook als het gaat om de mobiliteit van de toekomst. Afgelopen najaar bezochten Nederlandse bedrijven, kennisinstellingen en de overheid gezamenlijk de Verenigde Staten en Canada om mogelijkheden voor samenwerking te onderzoeken. De ondertekening van deze overeenkomst is ĂŠĂŠn van de uitkomsten van deze innovatiemissie. O

MEER INFORMATIE www.rijksoverheid.nl

Mbo-instellingen krijgen de mogelijkheid om samen met werkgevers de aansluiting tussen het onderwijs en de (regionale) arbeidsmarkt te versterken in het experiment Ruimte voor de regio.

Het kabinet heeft met dit experiment ingestemd op voorstel van minister Van Engelshoven.

Het experiment biedt mbo-instellingen de mogelijkheid om samen met werkgevers de aansluiting tussen het onderwijs en de (regionale) arbeidsmarkt te versterken. Dit is nodig aangezien de arbeidsmarkt in een steeds hoger tempo verandert evenals de eisen die aan afgestudeerden worden gesteld. Zo wordt er steeds meer van jongeren gevraagd om proactief, ondernemend en flexibel te zijn. Het experiment beoogt bij te dragen aan het versterken van het

10 OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018

eigenaarschap over het onderwijs onder docenten en werkgevers. Als die zich meer herkennen in het onderwijs kan dit de kwaliteit van het onderwijs verhogen.

Door het experiment wordt de toekomstbestendigheid van het mbo vergroot.

Instellingen krijgen namelijk binnen dit experiment meer ruimte voor innovatie en regionale invulling van het onderwijsprogramma. Deze opleidingen bestaan dan uit een landelijk deel, een regionaal deel en een regionaal keuzedeel. In het regionaal deel kunnen instellingen samen met werkgevers het onderwijs afstemmen op de specifieke behoeften van de regionale arbeidsmarkt. Ook kunnen instellingen en werkgevers keuzedelen in de regio ontwerpen, waarmee jongeren specifieke kennis en vaardigheden aangeleerd krijgen,

bijvoorbeeld via de opleiding aardbeving bestendig bouwen in Groningen.

Binnen het landelijk deel van de opleiding vallen de wettelijke eisen en algemene vakken zoals Nederlands, rekenen en burgerschap. Hiermee is de nationale betekenis van iedere opleiding geborgd en kan een student met een diploma aan een geregionaliseerde opleiding overal in het land aan de slag. Het voornemen is om het experiment in werking te laten treden op 1 januari 2019. O

MEER INFORMATIE www.rijksoverheid.nl/ministeries

Holland Mineraal is al ruim 35 jaar een begrip op het gebied van oppervlakte behandelingsapparatuur en producent en leverancier van straalmiddelen en straalinstallaties.

Wat we maken en hoe het werkt, laten we u graag zien, in het filmpje op onze website of door de QR code te scannen met uw smartphone of tablet.

W Abrasives, gewoon het beste resultaat met het beste straalmiddel algemene informatie: info@wabrasives.nl / 0341 – 563831 technisch advies: g.klok@wabrasives.nl (Gerben) commercieel advies: a.s.klok@wabrasives.nl (Arnoud)

OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018 11

www.hollandmineraal.nl

>01 3(;,5 < .9((. A0,5 >(; >, +6,5

Organische deklagen

Thema Behandeling vervoersmiddelen + Opleidingen

Alternatief voor antifoulings blijkt ideale coating op ijsbrekers Zoals bekend, worden coatings regelmatig aan zware omstandigheden blootgesteld, maar voor een themanummer als dit zoeken we graag extra bijzondere omstandigheden op. Zo kwamen we uit bij een coating voor ijsbrekers en ijsvarende schepen. Het bedrijf Subsea Industries in Antwerpen maakt deze coating. Wat zijn de eigenschappen en resultaten ervan?

Subsea Industries is een zusterbedrijf van Hydrex, dat gespecialiseerd is in het onder water onderhouden en herstellen van schepen (zie kader). Voor Subsea Industries en het product Ecospeed begint dit verhaal aan het begin van deze eeuw, toen de tinhoudende antifoulings op zeeschepen verboden werden. Die coatings bevatten biocides die organismen doden, maar daardoor ook zeer slecht voor het milieu zijn. In het (naderende) verbod zag het bedrijf een uitdaging om een alternatief voor de antifoulings te ontwikkelen: een coating die zeer hard is, milieuveilig en ook nog lang meegaat. Het resultaat van deze zoektocht kreeg de naam Ecospeed, een coatingsysteem met een verwachte

12 OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018

levensduur van ongeveer 25 jaar, zo vertelt Manuel Hof, production executive bij Subsea Industries.

“Als alternatief wilden wij de best mogelijke coating ontwikkelen. Als het coatingsysteem op de juiste manier wordt aangebracht, geven wij een garantie van tien jaar. Maar wij weten dat het nog langer meegaat. Op een aantal schepen die wij vijftien jaar geleden hebben behandeld, zit het er nog gewoon op. Er is wel aangroei, want het is geen antifouling. Die aangroei is te bestrijden door het schip op die plekken, boven of onder water, af en toe schoon te maken. De kosten hiervan, en de tijd die het schip daardoor even uit

de vaart is, wegen op tegen het verlies aan snelheid en/of de extra brandstof die nodig is om op de gewenste snelheid te varen. In de scheepvaart was men heel lang gewend om met antifoulings te werken en met zo weinig mogelijk onderhoud. Maar nu praten we dus over een heel andere aanpak. Het gaat om een andere mindset.”

IJSBREKERS Het bedrijf heeft een rekenmodel ontwikkeld, waarmee rederijen voor een bepaald schip de kostenbesparing kunnen uitrekenen wanneer Ecospeed wordt toegepast.

Volgens Hof kan de coating al interessant zijn bij een brandstofbesparing van één procent gedurende tien jaar. Aanvankelijk

Manuel Hof werd de coating vooral toegepast op stationaire constructies in zee, zoals grote stations waar aardgas wordt omgezet tot vloeibaar aardgas (Liquefied Natural Gas).

LNG-fabrieken koelen aardgas tot -162 graden Celsius, wat het gas vloeibaar maakt en zo’n zeshonderd keer kleiner, zodat het makkelijker in grote hoeveelheden te vervoeren is. Volgens Hof biedt Ecospeed op varende of drijvende LNG-stations zonder problemen een corrosiebescherming van 15 jaar.

Rond 2007 kwam de vraag of het product ook geschikt was voor ijsbrekers. Manuel Hof: “Eerst vreesden we dat onze coating

Ocean Tundra daarvoor minder geschikt zou zijn, maar na een gedeeltelijke applicatie op een ijsbreker bleek na één jaar dat onze coating er zonder schade uitkwam, terwijl het andere systeem wel zichtbare schade had.

In aansluiting daarop hebben we in 2009 en 2014 twee ijsbrekers voor de Britse overheid behandeld. Zij hadden altijd problemen met hun coating tegen het ijs.

Nu zien die schepen er nog heel goed uit.

Rond 2010 zijn we ook gestart met een certificatietraject van onze coating voor ijsbrekers. Dan moet je veel gegevens overleggen, maar ook een voorbeeld hebben van een schip waarop het is toegepast en dat twee winters in ijs heeft gevaren.

Het gaat om het Abrasion Resistant Ice Coating certificaat. Inmiddels hebben we dat certificaat, zoals via de website van Lloyds Register is te zien.”

Onlangs is besloten om Ecospeed ook toe te passen op het nieuwe schip van de Britse Natural Environment Research Council, de RRS Sir David Attenborough.

Momenteel zit de coating op ongeveer tien ijsbrekers, maar ook op een groot aantal zogeheten ijsgaande schepen. Dat zijn schepen die door minder dik ijs varen en vaak zonder hulp van een ijsbreker hun route kunnen afleggen. Als ze in echt dik ijs (poolgebieden) opereren, varen ze in

ONDER WATER WERKEN Hydrex is in de maritieme sector vooral bekend als een bedrijf dat in staat is onder water onderhoud en reparatie aan schepen te doen; dus zonder dat het schip op het droge moet. Zo heeft het bedrijf onder andere een specifieke methode ontworpen, die vooral bij het herstel of de vervanging van schroefafdichtingen wordt toegepast. Op de gewenste plek onder water wordt een ‘flexibele habitat’, een soort ballon, aangebracht waar lucht in wordt geblazen. Gelet op het drukverschil wordt er een watervrije omgeving gecreëerd, waar een duiker naar binnen kan zwemmen. De duiker kan vervolgens de verlangde werkzaamheden doen, zoals het vervangen van de schroefafdichting. Deze methode bespaart veel tijd en kosten.

OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018 13

konvooi achter een ijsbreker. IJsvarende schepen moeten dus wel tegen een stootje kunnen en je ziet ze vaak in de Oostzee en de landen daaromheen. Ook de Nederlandse scheepswerf Royal Bodewes heeft twee zogenoemde EcoCoasters gebouwd met Ecospeed op de huid. Doordat ijsvarende schepen in wateren met een lage temperatuur varen, hebben ze weinig last van aangroei.

EENVOUDIGE APPLICATIE Ecospeed is een composiet, versterkt met een hoge concentratie glasplaatjes, dat in twee lagen wordt aangebracht met een totale laagdikte van een millimeter oftewel 1.000 micrometer. Als oppervlaktevoorbehandeling moet er gestraald worden tot een SA 2.5 standaard met een oppervlakteruwheid van 75 micrometer. Het stralen resulteert in een optimale hechting. Het product wordt zonder primer direct via airless spray op het staal gespoten met standaard spuitmaterieel. De coating hoeft ook niet verwarmd te worden, zoals bij veel andere harde coatingsystemen. De coating wordt altijd in twee lagen aangebracht, omdat er bij één laag onvolkomenheden kunnen zijn, die je met een tweede laag dan kunt wegwerken. Het is eigenlijk een vrij eenvoudige applicatie.

Manuel Hof: “De droogtijd voor het aanbrengen van de tweede laag bedraagt twee à drie uur. Maar omdat er geen maximum overcoat-tijd is, ben je enorm flexibel in het applicatieproces. Dit is vooral een voordeel tijdens de nieuwbouw. In een uur kun je pakweg 150 vierkante meter coating aanbrengen. Als je praat over een schip van honderd meter lang, kun je ongeveer twee dagen over de eerste laag doen en dan nog een dag voor de tweede laag. Dit is afhankelijk van de planning en efficiëntie van de scheepswerf. Onze coating heeft ook elastische eigenschappen, wat ook niet onbelangrijk is. Veelal gaan de platen van een ijsbreker na enkele jaren dienst door de druk van het ijs een klein beetje naar binnen doorbuigen. Bij de frames zie je dan haarscheurtjes ontstaan.

Bij de ijsbrekers die met Ecospeed behandeld zijn, heb je die haarscheurtjes niet.

Wel kan het zijn dat de laagdikte na enkele jaren wat afneemt door het schuren van

14 OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018

De Ernest Shackleton.

het ijs, maar dus niet doordat de coating zich afpelt of loslaat. Dit komt door de goede hechting op het staal. Je kunt vrij eenvoudig een extra laagje aanbrengen of lokaal bijwerken, zonder achteruit te gaan in kwaliteit.”

WINDMOLENS OP ZEE Vanuit de markt kwam nog een andere vraag voor een kansrijke toepassing van Ecospeed, namelijk die van windmolenpalen op zee. Die krijgen normaal gesproken een aantal epoxylagen en daarbovenop een polyurethaanlaag, die wel goed bestand is tegen de elementen, maar niet zo slijtvast is. De eigenaren van windmolens op zee willen een kleurvaste en slijtvaste coating. De epoxy coatings zijn niet kleurvast. Die kleurvastheid is nodig, omdat die gele palen in alle weersomstandigheden (bijvoorbeeld regen of mist) goed zichtbaar moeten zijn. De vraag of Ecospeed kleurvast was, kon Subsea Industries in eerste instantie niet beantwoorden, omdat het product daarop nog niet was getest.

Na een aantal testen bleek het product niet aan die specifieke eisen te voldoen.

De R&D-afdeling van het bedrijf liet het er niet bij zitten, en werkte aan de kleurvastheid van het product.

“Op een gegeven moment hadden wij een

product, waarvan de kleurvastheid kon worden vastgesteld. Het gaat om een coating die op basis van hetzelfde composiet is gemaakt, maar met kleurbestendigheid.

We hebben dit product een eigen naam gegeven: Ecolast. Ook dit wordt aangebracht in twee lagen. Net als bij Ecospeed is de slijtvastheid ervan zeer goed. Ecolast is ideaal voor de fenders tegen de windmolens waar de boten aanmeren. Door de golfbeweging in het water gaat de boot op en neer en slijt de laag polyurethaan eraf. Waar voorheen daarom vier of vijf lagen epoxy nodig waren, plus daarbovenop een laag polyurethaan, kun je nu volstaan met twee lagen. Je hebt dan een slijtvaste en heel goede corrosiebescherming en geen last van hechtingsproblemen tussen de lagen.”

MEER INFORMATIE www.subind.net www.hydrex.be Lees verder of reageer

Voor iedere toepassing…

• Truck- en Carrosseriebouw • SpecialeVoertuigen • Tankwagenbouw • Kipperbouw

• Landbouwmachines • Machinebouw • Restauratie • Enz. Enz.

…het ultieme applicatiesysteem Utrechtsestraatweg Utrechtsestraatwe g 224• 3911TX Rhenen• Holland• Tel. +31(0)318-472020 () l info@mol-coatings.com f l l Fax +31(0)318-471911 • E-mail: • www.mol-coatings.com

Kom voor het voetlicht met de INFORMATION nieuwsbrief!

Vanaf 2018 komt u via de digitale nieuwsbrief van de Vereniging ION in contact met meer dan 2.500 beslissers die allen werkzaam zijn in de oppervlaktebehandelende industrie. 22 keer per jaar ontvangen zij de belangrijkste nieuwsitems uit de sector.

deze Bekijk

e-mail

in je bro

wser

EENVOUDIG GENIAAL 4 mei

SSMART MART SOLUTIONS SOLUTIONS S

2018

Belang

ta rijke da

ering Ve 24 mei nvergad e Lede Algemen

N Qual.IO reniging

mei tot 31 30 mei ials rs Mater Vakbeu 944 en i t ISO12 iseren 14 jun enkoms n Anod atiebije deringe Inform epverga Vakgro i I.C.M. 21 jun FUIJFIM ek zo be Bedrijfs eren Galvanis

HQS = 3 KEER SNELLER Adverteren?

Bel Arthur Middendorp van Jetvertising b.v.

(070) 399 00 00 of stuur een e-mail naar arthur@jetvertising.nl

de?! het ein chniek

ktete pervla

l van derdee e, als on N owledg ging IO or Teqn Vereni rd er do rum en tijdens 2018 we . m Cent iu ril ng in lli ap te het Alum erdag 19 belangs et e nd m im do g ru in Op en eeg enwerk ; Zpro6 Deze kr , in sam t drijven niseerd. wat he Teqnow eerde be g georga elegd; specialis amidda gie uitg twee ge chnolo een them Nanote rd door we we g eu da ni . k id worden redelij deze m t de oe m rkt Nano

Nano op

» Snel, 3 keer sneller dan doorhangen » Eenvoudig, snel aan de slag » Sterk, tot 100 kg per hanger (HQS) » Gemakkelijk inzetbaar, lengte 400-2400 mm » Kleine ophangpunten » Meer info op www.hangon.nl

www.hangon.nl

OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018 15

Vereniging ION

Thema Behandeling vervoersmiddelen + Opleidingen

Cursus Galvaniseren deel 2 komt er aan De afgelopen periode heeft een kennisteam hard gewerkt aan het samenstellen van een omvangrijk vernieuwd cursusboek voor de cursus Galvaniseren deel 2. Dit voorjaar wordt er een pilot van deze cursus gegeven; op basis van de ervaringen hieruit volgt na de zomer de cursus met het bijbehorende cursusboek in definitieve vorm. Wat was de aanleiding voor de vernieuwing en hoe is de pilot verlopen? We vroegen het aan twee cursisten en aan een docent.

Galvaniseren deel 2 is bestemd voor de productieleiders of de zelfstandig galvaniseur waarbij de meest voorkomende processen op MBO+ niveau worden behandeld. Onderwerpen die aan bod komen zijn onder meer ionisatie, elektrotechniek, elektrochemische processen, verschijnselen en berekeningen, metaalneerslagen van onder meer nikkel, chroom (uit zeswaardige elektrolyten), koper, zink en tin en bijzondere processen. De cursus bestaat uit twaalf lessen van drie uur waar-

16 OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018

mee in maart is gestart. In de tweede helft van juni is het examen. De docenten van de pilot waren Laurens Wessels (werkzaam bij MacDermid Enthone) en Robin Smit (Galvano Hengelo). Laatstgenoemde vertelt over de totstandkoming van de cursus en het verloop ervan.

“Laurens en ik hebben het cursusboek helemaal herschreven, geactualiseerd, een nieuwe hoofstukkenindeling gemaakt en het meer praktijkgericht gemaakt. Het boek is nu nog niet helemaal definitief,

want de ervaringen uit de pilot zullen erin worden verwerkt. Nu beslaat het ongeveer 260 pagina’s, maar ik denk dat daar nog ongeveer 30 tot 40 pagina’s vanaf gaan.

Dan heb je nog een substantieel boekwerk met actuele informatie dat ook geschikt is als naslagwerk. Maar de cursisten hoeven voor het examen echt niet alle pagina’s uit het hoofd te leren. De pilot heeft goed uitgepakt, in die zin dat we negen cursisten een goede cursus hebben gegeven en een examen hebben opgesteld plus dat we

Een deel van een galvaniseerinstallatie.

voldoende informatie hebben gekregen om de cursus definitief te maken.”

VERDIEPING Ook het examen is in een nieuw jasje gegoten, waarbij de verhouding meerkeuzevragen versus open vragen sterk is veranderd. Nu komen er veel meer open vragen waarbij de cursisten een case (klantvraag) krijgen die ze helemaal moeten uitwerken tot een gereed gegalvaniseerd product.

Dat betekent onder meer dat ze flink wat berekeningen moeten maken, zoals gewichtsberekeningen, stroomdichtheidsberekening, concentratieberekeningen van het beitsbad, ontvettingsbad enzovoorts.

Uitgangspunt hierbij is dat de cursisten hiermee aangeven dat ze de lesstof echt begrijpen, iets wat bij meerkeuzevragen niet altijd het geval hoeft te zijn.

Robin Smit: “Het is een vrij pittige cursus, vergelijkbaar met niveau drie of vier van het mbo, en is bedoeld voor mensen die leiding geven of in een laboratorium werken. We proberen alle galvano-aspecten een beetje aan te tippen, zoals installaties, verchromen, vernikkelen en verzinken, maar ook arbeidsomstandigheden, milieu en veiligheid. De cursus is breed opgezet, maar onze vraag was wel: waar gaan we het verdiepen? Dat zijn we nu aan het uitzoeken. De laatste les bestaat uit een proefexamen waardoor de cursisten beter begrijpen hoe je de cursus moet doorspitten om het examen goed te kunnen maken. We zijn nog wel een beetje op zoek naar het juiste toetsingsniveau. We sluiten niet uit dat er op een gegeven moment een niveau 3 komt waarin we dieper

Een voorbeeld van gegalvaniseerde producten.

ingaan op een specifieke galvanotechniek.”

Denise Newby werkt bij galvaniseerbedrijf Rogal en heeft de cursus met veel interesse gevolgd. “Het is de bedoeling dat ik over ongeveer vijf jaar mijn vader ga opvolgen in het bedrijf en met het oog daarop wil ik graag meer weten over de processen, methoden enzovoorts. Ik vind dat de cursus heel veel informatie bevat, maar wel goed aansluit bij de processen die we hebben. Ik heb ook Galvaniseren deel 1 gedaan, maar je kon goed merken dat deel 2 een niveau hoger is. Gedurende de cursus moet je er echt tijd voor vrij maken, zoals de hoofdstukken goed doornemen, anders wordt het lastig om het te kunnen blijven volgen. Wat ik goed vond, was dat er vaak gevraagd werd hoe de diverse processen bij de deelnemers in de bedrijven plaatsvinden, zodat je theorie en praktijk makkelijker aan elkaar kunt koppelen. Ook was er ruimte om vragen te stellen en aan te geven waar je tegenaan loopt.”

AANRADER Het cursusboek vindt ze goed opgezet en overzichtelijk. “De dingen die je moet weten, zijn goed aangegeven. Het boek was wel heel breed opgezet, maar tijdens de lessen gingen we aan de hand van cijfers en formules voldoende de diepte in. Het werd heel duidelijk uitgelegd. Omdat het een pilot was, kregen we ook de gelegenheid om mee te bepalen wat uit het boek geschrapt kan worden, bijvoorbeeld omdat de informatie verouderd of onduidelijk was. Dat er tijdens het komende examen meer open vragen gesteld worden, vind ik alleen maar prima. Het examen van deel 1

bestond alleen uit meerkeuzevragen waar ik vrij makkelijk doorheen ging. Na vijf minuten stond ik weer buiten. Voor deel 2 zou je meer open vragen verwachten omdat dat meer overeenkomt met de lesstof.”

Ook Sebastiaan Ruiter, als operator werkzaam bij de Thales Group, heeft de cursus gevolgd. “Dit komt doordat de cursus vrij goed aansluit bij het werk wat ik doe.

Ik metalliseer de printplaten die in de radarsystemen op marineschepen komen.

Daar komt een laagje koper op. Ik vind dat ik in de cursus veel nieuwe dingen heb geleerd, vooral over de processen waar ik me niet zo mee bezig hou, zoals verzinken en vernikkelen. De stofjes die je bij het verzinkbad nodig hebt, zijn anders dan die bij het koperbad, maar de principes zijn hetzelfde. De kennis die ik opdoe, kan ik meteen toepassen. De docenten hadden vrij brede kennis en konden makkelijk de lesstof koppelen aan je praktijksituatie.

Maar je kon wel merken dat het een pilot was, want nu was er regelmatig discussie over onderwerpen die je al dan niet moest leren. Dat zal straks voorbij zijn. Kortom, ik zou deze cursus aanraden aan eenieder die in een galvanische omgeving werkt.” O MEER INFORMATIE www.vereniging-ion.nl Lees verder of reageer

OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018 17

Algemeen

Thema Behandeling vervoersmiddelen + Opleidingen

Opleiding voor blijvend veranderen We weten allemaal wel dat opleiden belangrijk is, maar op een gegeven moment schenken we daar op een bepaald niveau geen aandacht meer aan.

En dat terwijl alles om ons heen snel verandert. Hoe blijf je als bedrijf alert op de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van business development en strategie? En als je in de top van de bedrijven zit: hoe zorg je ervoor dat je daar niet uitvalt? Bij de beantwoording van dit soort vragen is het van groot belang mensen aan boord te hebben die met een frisse blik kritische vragen blijven stellen en nieuwe methoden ontdekken. Maar hoe krijg je die?

Bij Kamp Coating Groep zijn ze enkele jaren geleden diep over deze vragen gaan nadenken. Zij zagen zoveel uitdagingen op zich afkomen op het gebied van bijvoorbeeld technologische ontwikkelingen, veranderprocessen, marketing en innovatie dat een goed doordacht antwoord op zijn plaats was om klanten tevreden te kunnen houden. Kernpunt was dat er grote behoefte was aan enkele nieuwe medewerkers die met een frisse blik naar de bedrijfsprocessen en -doelen kijken en duidelijk zichtbaar aan de gewenste versnelling kunnen bijdragen. Het gaat om jonge mensen op HBO+-niveau die andere manieren van werken gaan onderzoeken en met voorstellen komen. Om die mensen beschikbaar te krijgen, heeft het bedrijf contact gezocht met New Engineers, een opleidingsinstituut dat zich ten doel stelt om met opleidingen op maat bij te dragen aan het realiseren van (blijvende) vernieuwing in bedrijven.

Maarten Waaijenberg, directeur van Kamp Coating Groep, legt uit wat de zienswijze hierbij is. “Wij zijn altijd op zoek naar vooruitgang, versnelling van innovatie en een frisse blik op de bedrijfsprocessen.

Daarbij zijn wij vooral geïnteresseerd in

18 OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018

mensen onder de 30 jaar met bijzondere eigenschappen die daar graag aan willen meewerken. Vaak denk je bij vernieuwing aan de R & D-afdeling, maar wij willen het breder trekken en spreken nu van een NBD-afdeling, new business development, waar we onder meer de marketing op strategisch niveau bij betrekken. Als je op zoek gaat naar nieuwe medewerkers die daar goed in passen, kun je denken aan de vertrouwde methode van werken met stagiaires waarvan er altijd wel één blijft hangen, maar wij wilden het structureler aanpakken. We willen een fris en jong team dat vernieuwing graag onderzoekt en buiten de gebaande paden denkt.”

VAARDIGHEDEN Het gaat daarbij niet alleen om technologische optimalisatie. Het bedrijf heeft enkele onderwerpen gedefinieerd waar nieuwe medewerkers nadrukkelijk mee te maken krijgen. Denk aan sociale innovatie, marketingfocus, digitalisering, robotisering, betere en snellere communicatie, verandermanagement, kunstmatige intelligentie, big data enzovoorts. Om daar adequaat mee om te kunnen gaan, wordt van nieuwe medewerkers niet alleen een

bepaalde kennis verwacht, maar ook bepaalde vaardigheden. Denk aan persoonlijk leiderschap, proactieve houding, goed kunnen samenwerken en onderzoeks- en communicatieve vaardigheden. En de nieuwe medewerkers moeten niet op een eilandje in het bedrijf interessante dingen gaan doen, maar ook een goede band hebben met de dagelijkse praktijk.

Maarten Waaijenberg: “We moesten gewoon vaststellen dat van de huidige bezetting de meeste medewerkers minder feeling hadden met alle genoemde onderwerpen en vaardigheden. Wat op de achtergrond ook meespeelt, is dat wij onze huidige en nieuwe fabriek willen inrichten volgens de nieuwste inzichten. We hebben altijd al een behoorlijk vernieuwingstempo gehad, maar bij een nieuwe fabriek gaat het echt spannend worden, bijvoorbeeld op het gebied van robotisering, digitalisering en het online kunnen bestellen. Voor de metaalwereld zijn dit grote stappen die wel vijf tot tien jaar in beslag kunnen nemen, maar zo’n lange periode zien wij niet zitten. Om zo’n lange periode te voorkomen, willen we nu een nieuwe aanpak waarmee we sneller kunnen scoren.”

Van links naar rechts: Jop van der Kemp, Lejla Brouwer en Maarten Waaijenberg.

OPLEIDINGSPROGRAMMA Voor al die wensen en veranderingen is een NBD-plan gemaakt dat jaarlijks wordt geactualiseerd. Opleiding is een permanent aandachtspunt. Een uitdaging is het vinden van vakmensen, zoals spuiters, maar ook hoger gekwalificeerden die de verandering en versnelling verder kunnen brengen. Als je als bedrijf een grote ambitie hebt en een goed perspectief kunt bieden, is het wat makkelijker om die “aan de haak te slaan”. En als dat lukt, kun je bepaalde besluiten sneller en makkelijker nemen. Zo heeft het bedrijf besloten om bepaalde robots te plaatsen en te kijken of het werkt. Dus dat niet meer van tevoren helemaal uitzoeken, maar dit oppakken nu er enkele jonge gekwalificeerde medewerkers aan boord zijn. Hierbij is geprofiteerd van de inzet van New Engineers.

Lejla Brouwer van New Engineers: “Wij hebben een opleidingsprogramma en toegang tot jonge technische mensen die minimaal een hbo-opleiding hebben. De opleiding is in samenwerking met het MKB en (oud)studenten ontwikkeld waarbij gekeken is naar hun wensen. Daarnaast hebben we een bestand van docenten die we kunnen invliegen afhankelijk

van de kennisbehoefte. Het opleidingsprogramma beslaat één jaar en is erop gericht een aantal kennisonderwerpen en vaardigheden te helpen ontwikkelen en een bepaalde houding te stimuleren.

We willen niet alleen een frisse blik van de deelnemers, maar ook bereiken dat ze die blik wat langer kunnen vasthouden binnen de organisatie waar ze werken. Bij Kamp Coating zijn we hiermee gestart in september 2016. In september 2018 start weer zo’n programma waaraan mensen uit meerdere bedrijven kunnen deelnemen.”

SCHWUNG Het programma bestaat uit acht lesweken met daartussen vier tot vijf weken waarin de deelnemers het geleerde in praktijk brengen. Deelnemers moeten minimaal een bachelor in techniek hebben. Iedere deelnemer brengt vraagstukken in die in zijn of haar bedrijf spelen. Er wordt altijd wel naar raakvlakken met andere onderwerpen gezocht (bijvoorbeeld big data, innovatie, smart industry) en een geschikte docent ingeschakeld die het meest thuis is in de betreffende materie. Zo’n lesweek duurt vijf volle dagen van 8 uur ‘s ochtends tot 8 uur ‘s avonds. Lejla Brouwer: “Het

gaat niet alleen om sec kennis op te doen, maar ook om persoonlijke vaardigheden, de houding. We dagen deelnemers uit om uit hun comfort zone te komen. Bij een volgende lesweek moeten ze presenteren wat ze in de tussentijd gedaan hebben. De mentoren van de bedrijven zitten daarbij.

Ook moeten de studenten zelf onderwerpen oppakken en daarin lesgeven.”

In hoofdzaak gaat het er om de schwung in de bedrijfsontwikkeling te houden en te zorgen dat de groei doorgaat. De stip op de horizon moet in beeld blijven of anders vervangen worden door een beter onderbouwde stip. Een eerste stap is natuurlijk om een goed doordachte stip te bepalen en daar een plan en strategie bij te maken. Daar moet dus nadrukkelijk tijd voor vrijgemaakt worden. En dan moet je het plan regelmatig evalueren en zo nodig bijstellen. Maarten Waaijenberg wijst erop dat bedrijven die al dertig jaar hun business niet hebben aangepast heel erg moeten oppassen om de continuïteit van hun bedrijf niet in gevaar te brengen.

NIEUWSTE INZICHTEN “Aan zo’n opleidingsprogramma meedoen, is best een investering, maar er komt

OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018 19

Toonaangevend in Verfspuit – en Straalapparatuur

Industriële lage druk verfspuitapparatuur

Industriële hoge druk verfspuitappartuur

Straalapparatuur

Bekijk onze assortiment op www.rasco-clemco.nl of vraag onze catalogus aan!

2 OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018

RASCO B.V. & CLEMCO B.V. T (010) 43 70 166 E info@rasco-clemco.nl W www.rasco-clemco.nl

wel wat uit. Ik denk dat een traditionele engineer niet zozeer zou zorgen voor een versnelling, die zou gewoon naar zijn werk gaan en een normaal plan maken. Maar wij willen de moderne methode waarmee we de nieuwste inzichten uit de wetenschap en onderzoekswereld hier heel direct binnenkrijgen. Bij reguliere studenten is dat misschien ook wel zo, maar toch in een wat langzamer tempo. We hebben geen tijd om te wachten. We hebben nu contact met de meest actuele management- en ontwerpmethoden, techniek, bedrijfsmatig projectmanagement en innovatie.”

Lejla Brouwer: “We zijn nu met z’n allen in een snelle tijd beland. Waar het nu om gaat, is dat de basisopleiding van de ingenieur op sommige punten tekort schiet.

Bedrijven die ons inschakelen, willen dat er nog een laag bovenop komt die ervoor zorgt dat de ingenieur niet meteen in de bedrijfscultuur verdwijnt, in de waan van de dag. Ze willen dat de nieuwe ingenieur een langere tijd alert blijft en in die tijd voor versnelling kan blijven zorgen en kritische vragen blijft stellen. Dat die in zo’n rol belandt en blijft. In het MKB is men

Behuizingen van machines in de lijn. in vergelijking met grote bedrijven minder bezig met strategisch HR-beleid. Men kijkt nauwelijks naar hoe het bedrijf en de markt er over twee, drie, vijf of tien jaar uitzien en hoe je omgaat met de marktvraag. Door kritische mensen aan boord te

halen, kun je daar nu beter op anticiperen, bijvoorbeeld op het gebied van markt- en technologieontwikkeling en het kennisniveau van je medewerkers.”

Jop van der Kemp van New Engineers: “Op thema’s als innovatie en technologische ontwikkeling zijn er iedere dag veranderingen. In het traditionele onderwijssysteem staat een innovatie van twee jaar geleden op het curriculum, maar dat is nu oud nieuws, niet meer interessant. Het maakt niet veel indruk als je daar nu nog mee komt aanzetten. In ons opleidingsprogramma wordt de inhoud afgestemd op de behoefte bij de studenten en op de thema’s bij de bedrijven. Een heel persoonlijke en actuele programmering dus. Aanmelden voor bedrijven voor de lichting van september 2018 kan tot uiterlijk 15 juni. Na 15 juni start de aanmelding voor 2019.” O MEER INFORMATIE www.kampcoating.nl www.newengineers.nl Lees verder of reageer

Behuizingen van machines op weg naar de poedercoatcabine.

20 OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018

Ongeëvenaarde klasse Wij zijn MacDermid Enthone.

Het is ons doel om u van ongeëvenaarde kwaliteit, technische service en klantondersteuning te voorzien. Dit, voor al uw oppervlaktebehandelings- en applicatievraagstukken.

Gecommitteerd aan het ontwikkelen van duurzame-, innovatieve, volledig uitgeteste oplossingen, zijn wij de partner die u helpt de eisen vanuit de markt te verwezenlijken. Daardoor waarde toevoegend aan uw business.

U kunt ons bereiken via: salesservice@macdermidenthone.com macdermidenthone.com/industrial

MEIS/B22-2018

© 2018 MacDermid, Inc. All rights reserved.

OPLOSMIDDELEN Weg ermee!

Vervang oplosmiddelen voor ontvetten Risico’s gebruik reguliere oplosmiddelen Binnen veel metaalbedrijven werkt men met oplosmiddelhoudende reinigers voor het ontvetten van metalen producten.

Vaak uitsmeren van vet i.p.v. verwijderen Risico’s: zeer brandbaar, bij onvoldoende ventilatie kans op explosie, inademen van de dampen is zeer schadelijk voor de gezondheid.

De oplossing: PreCoat F31/20D Voordelen werken met PreCoat Veilig werken voor mens- en milieu Ontvetter op waterbasis met bescherming tegen vliegroest!

Werking eenvoudig te controleren middels water breaktest en blauwe kleur op oppervlak Naast uitstekende ontvettingskracht ook corrosiebescherming en verbeterde lakhechting voor organische coatings AD Chemicals is a part of AD International +31 (0) 167 526 900

Hoge temperatuur verzinken

adinternationalbv.com

Testen? Neem contact op: chemicals@adinternationalbv.com

OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018 21

Organische deklagen

Zeer uitgebreid programma op Europees Coating Congres Het programma van het European Technical Coatings Congres (ETCC) van 26 - 29 juni in Amsterdam is helemaal rond. Vier dagen lang wordt vanuit de hele wereld de nieuwste kennis samengebracht op het gebied van verf, grondstoffen evenals de nieuwste inzichten uit de coatingwetenschap en -technologie. Het ETCC2018 is het platform voor wetenschappers, technici en toeleveranciers uit de wereld van coatings.

De Nederlandse Vereniging van Verftechnici (NVVT) is de gastheer van het congres. De NVVT noemt het een uniek congres omdat het voor het eerst door vier internationale organisaties op het gebied van verf, technologie en wetenschap wordt georganiseerd. Ook de Federation of Associations of Technicians for Industry of Paints in European Countries, The Oil & Colour Chemists’ Association en de Coatings Science International (CoSI) tekenen voor de organisatie. Hierdoor ontstaat een breed opgezette organisatie en kennisuitwisselingsplatform voor technici, wetenschappers, coatingbedrijven en leveranciers van grondstoffen. Het ETCC2018 is in de Beurs van Berlage in Amsterdam. De organisatoren hebben een zeer uitgebreid lezingenprogramma samengesteld. Een

bekende spreker is onder meer prof. dr.

Ben Feringa die in 2016 de Nobelprijs voor scheikunde heeft gewonnen. Onder de titel dynamische functionele materialen presenteert hij de eerste resultaten van het geavanceerde onderzoekscentrum ‘Chemical Building Blocks Consortium’ waar een hoofdrol is weggelegd voor het programma over coatings en functionele materialen. Daarnaast zijn er talrijke lezingen over een grote verscheidenheid aan onderwerpen. Denk hierbij aan een lezing over watergedragen coatings en het proces van laagvorming; over multifunctionele polymeer coatingsystemen gebaseerd op nieuwe kationisch-verstorende amine monomeren, of een lezing over UV stabiele elektroforetische verven voor corrosiebescherming en structurele hechting.

CORROSIEBESCHERMING Andere onderwerpen zijn onder meer verbeterde corrosiebescherming en duurzaamheid door silicaat-PMMA hybride coatings gemodificeerd met cerium en lithium; nieuwe ontwikkelingen in low bake matte poedercoatings; biobased bestanddelen en harsen voor coatings; actieve corrosiebescherming van epoxyester coatings die onder meer silica nanodeeltjes bevatten en een lezing over watergedragen acryl-polyurethane waterproof coatings voor daken die in lijn zijn met Europese standaarden. Ook is er aandacht voor monitoring van corrosie en van corrosiebescherming in onbehandeld en gecoat aluminium via optisch-elektrochemische hulpmiddelen, een lezing over anticorrosieve primers met gereduceerde zinkinhoud (effect van zinkpigment-modificatie) en een lezing over een onderzoek naar nieuwe duurzame oppervlaktebehandeling voor titaniumlegeringen om de hechtingsmogelijkheden te verbeteren voor toepassing in de luchtvaart. O MEER INFORMATIE www.etcc2018.org

Lees verder of reageer

Veel testpaneeltjes om coatings op diverse eigenschappen te testen.

22 OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018

Master your process Wij helpen u met een goedlopende chemische he implementatie

Mavom Chemie produceert chemische oplossingen voor industriële toepassingen van OEM’s, coatingbedrijven en industriële dienstverleners. Steeds vaker treden wij hierbij op als Total Solution Provider, waarbij we klanten volledig ontzorgen bij het opzetten en controleren van een goedlopend en veilig proces. In ons eigen R&D lab ontwikkelen we (maat) producten voor de voorbehandeling van metalen, industriële reiniging en chemisch loonmengen. Deze leveren we direct uit voorraad in Nederland, België en via partners ook in andere EU-landen. Daarnaast vormen kennisdeling, preventieve advisering en veiligheids- en laboratoriumtrainingen een belangrijke toegevoegde waarde bij ons productportfolio.

Mavom Chemie. De Som der Elementen.

www.mavom.nl

Master your process OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018 23

Trots op het werk Zoals we weten, worden aan een auto veel verschillende oppervlaktebehandelingen toegepast om alle auto-onderdelen aan extreme eisen te laten voldoen. Dat de toegepaste oppervlaktebehandelingen continu verbeteren, blijkt alleen al uit het feit dat de roestbakken van vroeger uit het straatbeeld zijn verdwenen en dat autoâ&#x20AC;&#x2122;s langer meegaan. En natuurlijk willen we op vakantie een betrouwbaar voertuig besturen dat zonder haperen off road de weg vervolgt en waarin we ook comfortabel kunnen verblijven en alles kunnen meenemen. Velen realiseren zich dat niet, maar ook dan spelen oppervlaktebehandelingen een grote rol. Wij wensen u een heel fijne en zorgeloze vakantie, met of zonder auto.

Foto Egbert Stremmelaar.

24 OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018

OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018 25

Elektrochemie en Metallieke deklagen

Thema Behandeling vervoersmiddelen + Opleidingen

Koninklijke Nederlandse Munt wilde meer verdieping en achtergrondkennis

Cursus om het hardverchromen te verbeteren Er zijn niet veel bedrijven in Nederland waar hardverchromen dagelijks wordt uitgevoerd, maar er is één bedrijf waar dat wel het geval is: Koninklijke Nederlandse Munt. Daar worden de stempels om munten en penningen mee te slaan hardverchroomd. Toch waren er maar twee medewerkers die dat werk uitvoerden en dat ook nog op basis van kennis die lang geleden is aangeleerd.

Hoog tijd dus om eens met een groter groepje een cursus te gaan volgen.

Bij de Koninklijke Nederlandse Munt worden niet alleen munten en penningen geslagen voor ons land, maar ook voor tal van andere landen. Munten heb je in diverse kwaliteitsgradaties. De hoogste kwaliteit krijgen de zogenoemde proofproducten voor bijzondere gelegenheden waarin vooral verzamelaars geïnteresseerd zijn. Kwaliteit bij munten heeft vooral te maken met de hoeveelheid glans die ze

Twee stempels voor munt van Aruba.

26 OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018

hebben. De proof-producten moeten als het ware spiegelend zijn. Maar de munten die wij allemaal bij ons hebben, zijn circulatiemunten en bij die is de glans minder.

Hoe dan ook: alle munten worden geslagen met stempels die hardverchroomd zijn. Ed Nuij, productiemanager bij Koninklijke Nederlandse Munt, heeft het initiatief genomen om te kijken of ION wellicht een bedrijfsinterne cursus kon verzorgen

die specifiek op de werkzaamheden van het hardverchromen was afgestemd. “We hadden altijd twee personen die dat werk deden, maar één daarvan gaat binnenkort met pensioen. Daarnaast is vorig jaar binnen ons bedrijf een reorganisatie doorgevoerd waardoor twee business units zijn ontstaan die allebei verchroomde stempels maken. We wilden graag in iedere business unit enkele mensen hebben die

Stempels worden ontvet voordat ze het chroombad ingaan.

De cursisten voor de badenreeks, de man rechts houdt een staak met stempels in de handen.

kennis van het hardverchromen hebben, zodat je niet meer van één persoon afhankelijk bent. Dat merk je vooral wanneer die ene persoon ziek is, een vrije dag heeft of op vakantie is. Je zou kunnen volstaan met ervoor zorgen dat de twee personen hun kennis overdragen, maar dan komt het een beetje neer op een trucje aanleren. We wilden juist dat de mensen meer kennis van het proces zouden hebben, zodat ze bij storingen beter konden ingrijpen.”

ACHTERGRONDKENNIS Soms gaat er iets fout en dan wordt het moeilijk om fouten op te sporen als er te weinig kennis is van de verschillende parameters die het succes van het hardverchromen bepalen. Denk aan bad- en stroomsterkte en temperatuur. Ook helpt het wanneer je met kennis van zaken analyserapporten kunt bekijken nadat je een bad hebt laten analyseren, bijvoorbeeld op de chroomsterkte. Koninklijke Nederlandse Munt wil dat de medewerkers meer verantwoordelijkheid voelen voor het proces van hardverchromen en een cursus wordt daartoe als een probaat middel gezien.

Medewerker Paul Roosjen legt de lang gebezigde handelswijze uit als er iets misging. “Dan was ontchromen vaak de enige mogelijkheid tot herstel. Dat klinkt heel eenvoudig, maar komt erop neer dat je het hele proces opnieuw moest doorlopen tot en met het hardverchromen toe. Je moet daarbij heel voorzichtig te werk gaan. Heel vaak was het probleem weg, terwijl je eigenlijk hetzelfde deed. Maar soms moest je het wel drie keer doen om het probleem weg te krijgen. Waarom het de tweede of derde keer wel lukte en de eerste keer niet bleef gewoon een raadsel. Door gebrek aan achtergrondkennis, wist je niet waardoor het probleem was ontstaan en als het was opgelost, kon je niet aangeven waardoor dat kwam. Met een cursus hoop je dit te voorkomen, zodat je weet waar je de volgende keer op moet letten.”

AFHANKELIJK Medewerker Erwin Versteeg heeft ongeveer dertig jaar geleden de opleiding Galvano A1 en A2 gedaan bij de toenmalige VOM. “De kennis die ik daar heb opgedaan, was altijd toereikend om de gewenste kwaliteit te leveren. Maar als ik hier intern de kennis overdroeg, kwam het

neer op een trucje aanleren en dat wilden we niet langer. We deden het hier altijd op dezelfde manier, maar de kennis vernieuwt zich en er komen nieuwe technische mogelijkheden. Het hardverchromen doen we om de levensduur van de stempels te verlengen en om de kwaliteit van de producten hoog te houden. Maar je wilt bijvoorbeeld dat chroom in het bad niet te laat vervangen wordt, maar ook niet te vroeg. We waren vaak te afhankelijk van de chemicaliënleverancier. Dat willen we niet meer.”

In totaal zijn er nu zes man op de bedrijfsinterne cursus geweest die uit acht lessen bestond. Iedere les duurde een halve dag. De laatste cursusdag was eind mei. De inhoud van de cursus is van tevoren met ION doorgenomen en afgestemd op het specifieke werk en de behoefte bij Koninklijke Nederlandse Munt. Ed Nuij: “Snel werd duidelijk dat ION het hardverchromen een heel interessant proces vindt en daarbij specifiek lesmateriaal heeft gezocht. Daarnaast werden ook enkele algemene galvanische onderwerpen behandeld.”

OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018 27

WERKWIJZE Paul Roosjen legt voor de volledigheid de werkwijze van het hardverchromen van de stempels uit: “Eerst worden de stempels op kwaliteit gebracht door middel van polijsten met fijn gereedschap onder een microscoop. De gewenste kwaliteit is hierbij leidend. Dat komt neer op de vraag of een munt over het gehele oppervlak moet glimmen (dus ook het reliëf ) of dat het reliëf gematteerd is en de achtergrond hoogglans. Zo heb je vele soorten. Daarna worden ze naar een ruimte gebrachte waar ze uitentreuren worden ontvet en schoongemaakt waarna ze op een staak met magneten worden bevestigd waarbij de te verchromen delen bloot blijven. Vervolgens gaat die staak in het chroombad en verblijft daar volgens een bepaalde berekening gelet op het oppervlak en het aantal stempels aan de staak. Ook de stroomsterkte en de verblijfstijd in het bad spelen een rol. Als het klaar is, is het de bedoeling dat de stempels er perfect uitkomen.”

Erwin: “Het ontvetten gaat met alcohol en wasbenzine om de stempels helemaal schoon te maken. Soms worden er tien stempels op een dag verchroomd, op andere dagen zijn dat er soms tachtig of honderd. Als de stempels klein zijn, gaan er hoogstens veertien op een staak. We hebben het nu onderling zo afgesproken

28 OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018

dat op iedere dag van de week een andere persoon het hardverchromen doet. Bij ziekte of vrije dagen wordt dat opgevangen. De cursus werd gegeven door Laurens Wessels die als technisch specialist bij Enthone werkt. Hij deed dat heel enthousiast. Wij konden ook onze praktijkcasussen inbrengen. Iedere keer werd er gekeken wat wij konden verbeteren.”

ARBEIDSOMSTANDIGHEDEN Paul Roosjen haakt daar op in. “Door de cursus is nu besloten dat we het ontvetten anodisch gaan doen in plaats van kathodisch. Bij dat laatste komt er waterstof vrij en bij anodisch komt er zuurstof vrij wat beter voor het proces schijnt te zijn. Een groot voordeel van onze docent is dat hij bij veel bedrijven komt en zicht heeft op allerlei actuele chemische ontwikkelingen in de industrie. Hij geeft ons tips, denkt heel erg met ons mee en raadt ons soms aan iets op een andere manier te doen omdat dat beter voor ons proces kan zijn.

Zo zijn we ook eens het anodisch ontvetten gaan testen. Op de laatste les is hij daarvoor twee uur eerder gekomen.”

Niet alleen de medewerkers die het hardverchromen uitvoeren, hebben de cursus gevolgd, maar ook de persoon die bij het bedrijf gaat over kwaliteit, arbeidsomstandigheden en milieu. Verchromen is nu eenmaal een proces dat op die laatste twee

terreinen bijzondere aandacht behoeft. Ed Nuij: “Wij zijn ons wel degelijk bewust van de problematiek van Chroom VI en gaan daar heel zorgvuldig mee om en nemen passende voorzorgsmaatregelen.

Ook op het niveau van de wereldwijde muntindustrie wordt daar regelmatig over gesproken. Internationaal komt men regelmatig bij elkaar en worden er samenwerkingsprojecten uitgevoerd. Er wordt zeker gekeken naar mogelijke alternatieven voor Chroom VI, maar geconcludeerd wordt dat die alternatieven voor het hardverchromen van stempels er momenteel niet zijn.

Wij blijven ons daarop wel oriënteren en hebben onlangs met onze chemicaliënleverancier gesproken over driewaardig chroom, maar in onze situatie is dat nog niet echt een alternatief.” O

MEER INFORMATIE www.knm.nl www.vereniging-ion.nl Lees verder of reageer

Vereniging ION

Thema Behandeling vervoersmiddelen + Opleidingen

Planning cursussen na

Cursussen zijn heel belangrijk voor het (bij)scholen en opleiden van uw personeel.

Goed opgeleid personeel verhoogt uw concurrentiekracht en daarmee de continuĂŻteit van de onderneming. Tegenwoordig moet alles zo snel en goedkoop mogelijk met de beste kwaliteit. Wacht daarom niet te lang met opgeven van medewerkers voor praktijkgerichte en vernieuwde cursussen van uw brancheorganisatie.

Het belang van goed opgeleid personeel blijkt onder meer uit de volgende vragen: â&#x20AC;˘ Hoe stel je de apparatuur af of welke techniek kan je het beste gebruiken om zo verspilling tegen te gaan? â&#x20AC;˘ Wat moet je doen om de beste kwaliteit te behalen? â&#x20AC;˘ Hoeveel doe je van wat erbij om zo het beoogde resultaat te krijgen? â&#x20AC;˘ Waarom doe je eigenlijk bepaalde processtappen en/of handelingen? â&#x20AC;˘ Waarom is iets slecht voor het milieu of voor je eigen gezondheid? â&#x20AC;˘ Op welke manier ga je met de producten en/of (gevaarlijke) stoffen om? â&#x20AC;˘ Hoe voorkom je (bijna)-ongevallen die slecht uitpakken voor jezelf, je collegaâ&#x20AC;&#x2122;s en het bedrijf als geheel?

Dit is een kleine greep van de vragen waar tijdens de diverse cursussen/opleidingen van Vereniging ION antwoord op gegeven wordt. Ook als u al jaren dezelfde medewerkers in dienst heeft, is het van belang deze op zijn tijd bij te scholen. Technieken, processen en wet- en regelgeving veranderen soms snel. Daarom is up-to-date blijven een must om de kosten te besparen en de kwaliteit hoog te houden. De planning van de cursussen voor de tweede helft van 2018 is beschikbaar en staat online. Hiernaast treft u daarvan een korte opsomming aan. Voor meer (up-to-date)

Cursus

Aantal lessen

Startdatum

Afvalwaterbehandeling en zuiveringstechnieken

8

22-10-2018

Anodiseren niveau 1

3

13-09-2018

Anodiseren niveau 2

6

25-10-2018

Anodiseren niveau 3

8

04-10-2018

Chemisch voorbehandelen niveau 1

3

25-09-2018

Chemisch voorbehandelen niveau 2

4

06-11-2018

Constructieschilder

3

31-10-2018

Galvaniseren deel 1

7

12-09-2018

Galvaniseren deel 2

12

25-09-2018

IndustriĂŤle Oppervlaktetechnieken

8

11-09-2018

Inhouse Control Medewerker

3

30-10-2018

Inspectie Staalconservering

11

24-09-2018

Metalliseerder

3

07-11-2018

Natlakken niveau 3

11

24-09-2018

Poedercoaten niveau 1

4

15-11-2018

Poedercoaten niveau 2

6

20-09-2018

Poedercoaten niveau 3

9

04-09-2018

Spuiter

3

29-11-2018

Straler

3

19-09-2018

informatie kunt u terecht in de opleidingskalender op www.vereniging-ion.nl.

Bovenstaande planning is onder voorbehoud van wijzigingen. Zie voor de actuele planning de website www.vereniging-ion. nl. Voor alle cursussen/opleidingen van Vereniging ION kunt u subsidie aanvragen via OOM. Het aanvragen van deze subsidie kan gemakkelijk gedaan worden via www. oom.nl. Wilt u liever ĂŠĂŠn van de boven-

staande cursussen/opleidingen bij u op het bedrijf laten plaatsvinden? Neem dan even contact met ons op (030 â&#x20AC;&#x201C; 630 03 90 of info@vereniging-ion.nl). Dan gaan we samen met u kijken welke mogelijkheden er zijn. O

MEER INFORMATIE www.vereniging-ion.nl

OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018 29

JAAP VAN PEPERSTRATEN Hoofdredacteur Oppervlaktetechnieken

Van de hoofdredacteur

Als je van elf nummers per jaar teruggaat naar acht dan kan het gebeuren dat je een beetje in de knoop komt met de verdeling van de thema’s over het jaar. En dan loop je het risico twee thema’s in één nummer te presenteren die inhoudelijk niet zo bij elkaar passen. Maar het is logisch om Opleidingen in het juninummer te doen en dan is het maar toeval of het andere thema er bij past.

Dat neemt niet weg dat in dit nummer weer veel mooie artikelen met dito foto’s staan over actuele onderwerpen die onder de thema’s vallen. Het is veelzeggend dat we bij Behandeling vervoersmiddelen in de regel aan de auto denken, maar in dit nummer hebben we laten zien dat dat veel te kort door de bocht is. Ook nieuwe oppervlaktebehandelingen aan sport- en racefietsen, trailers, schepen en ijsbrekers komen in dit nummer uitgebreid aan bod. Een verrassing is hier en daar niet uitgesloten. De reis voor dit nummer voerde onder meer van Antwerpen (ijsbestendige coating op schepen zoals ijsbrekers) tot Heerenveen waar een bedrijf fluitend 30.000 combinaties in kleur en lettertype op fietsen decoreert en lakt. En dat ook nog eens voor superkleine series.

waar ze een bijzondere manier hebben gevonden om met behulp van de allernieuwste kennis de vernieuwing in het bedrijf te versnellen.

Bij uw hoofdredacteur werd ook een reeds lang gekoesterde nieuwsgierigheid bevredigd door een bezoek te mogen brengen aan de Koninklijke Nederlandse Munt in Utrecht. In mijn studiejaren ben ik daar honderden keren langsgefietst waarbij ik me altijd afvroeg wat daar binnen precies toch gebeurde. Dat ik nu meteen na binnenkomst alle kostbare bezittingen in een kluis moest achterlaten en na afloop niet eerder het pand mocht verlaten dan nadat ik gefouilleerd was en mijn koffertje, jas en fototas via een scaninstallatie als bij Schiphol waren geïnspecteerd, nam ik op de koop toe. Sterker nog: ik raakte vanzelf in vakantiestemming.

Ik hoop evenwel dat u pas in vakantiestemming raakt ná lezing van deze OT en u wellicht geïnspireerd voelt om zaken op uw werk met de kennis uit dit nummer succesvol aan te pakken.

PS: Omdat we een hete zomer tegemoet gaan, is er gekozen voor een ijzige cover waardoor dit blad de komende maanden ook op een andere manier behulpzaam kan zijn als u op zoek bent naar verkoeling. O

En natuurlijk belichten we in dit nummer actuele ontwikkelingen op het gebied van opleidingen. Vooral mooi om te zien is dat Galvaniseren maar liefst tweemaal aan bod komt onder dit thema. Maar we gingen ook te rade bij Kamp Coating

OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018 3

Organische deklagen

Thema Behandeling vervoersmiddelen + Opleidingen

Fluitend 30.000 combinaties decoreren en lakken Er komen steeds meer sport- en racefietsen op de weg, die ook steeds vaker uitblinken door het ontwerp. Kenners kunnen van grote afstand de diverse merken onderscheiden. Dichterbij gekomen, blijken de fietsen ook vaak van elkaar te verschillen op het gebied van kleur, lettertype, een matte of glanzende uitvoering, enzovoorts. Dat is ook wel begrijpelijk, want niemand wil dezelfde fiets als zijn buurman. Maar hoe krijg je die talloze combinaties op de frames, terwijl je toch de kosten in de hand houdt? Daarvoor moet je bij DecoCoat in Heerenveen zijn.

Waar een klein bedrijf groot in kan zijn.

In een jaar tijd is DecoCoat gegroeid van twee naar tien medewerkers en uit heel Europa - en daarbuiten - melden zich fietsfabrikanten, met de vraag of het bedrijf hun frames even wil decoreren en lakken.

Bij DecoCoat gaat het altijd om die combinatie. Hoe is dat zo gekomen? Daarover spraken we met Frans-Theo Niemeijer, die behalve directeur van DecoCoat, ook eigenaar is van de zeefdrukkerij Posterama.

“De start van ons verhaal ligt bij Posterama, dat gespecialiseerd is in het decoreren van producten. Posterama maakt en levert transfers, stickers en technieken voor het verfraaien van allerlei producten.

Dat kunnen consumentenproducten zijn, sport- en promotieartikelen, maar ook producten die gebruikt worden in de maakindustrie. Al die producten worden doorgaans verwerkt in een of andere oppervlaktebehandeling. Om te testen of dat in de praktijk goed functioneert, hebben we een laboratorium waar diverse oppervlaktebehandelingen kunnen worden uitgevoerd, puur en alleen om ons product te testen. Maar ja, dan komt er een klant met een hockeystick, en die vraagt of wij daarvoor de transfers kunnen leveren, alsook een klein aantal gelakte samples.

Daarna kregen we nog eens de vraag om een aantal samples te lakken en op een

30 OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018

Frans-Theo Niemeijer gegeven moment gingen we productie doen: van eerst enkele tientallen per week naar later honderd tot tweehonderd sticks per week.”

KRITISCH PROCES Gelet op de omzet natuurlijk helemaal niet gek, maar de zeefdrukkerij en het testlaboratorium konden het nauwelijks aan. Er konden maar 18 hockeysticks per keer in de oven. Gelukkig kwam er een pand vrij op een andere locatie in Heerenveen, dat geschikt was voor het lakken en decoreren op kleine schaal. En daar kwam nog een andere ontwikkeling bij. “Al jarenlang merkte ik dat de kleinere fietsmerken die geen eigen lakkerij hebben - en dus afhan-

kelijk zijn van looncoaters - regelmatig een probleem hadden om hoogwaardig lakwerk in combinatie met de transfers tussen de laklagen goed voor elkaar te krijgen”, vertelt Frans-Theo Niemeijer. “Soms ging het goed bij de looncoaters, soms fout. Dat is ook wel te verklaren, want het proces om de transfers tussen de laklagen perfect voor elkaar te krijgen, is veel kritischer dan zonder transfers ertussen. Als je bij ons werk bijvoorbeeld een laag iets te lang in de oven laat, of de temperatuur is te hoog, dan krijg je direct hechtingsproblemen, problemen met de kleuren of andere kwaliteitsproblemen.”

Tijd dus om een nieuw bedrijf op te richten, DecoCoat, dat zich hoofdzakelijk ging

Reiniging van frame voor aanbrengen van transfer. richten op fietsframes en zijn intrek nam in het vrijgekomen pand. 2016 was een beetje een opstartjaar, maar 2017 kreeg al gauw de contouren van een achtbaan, door het grote aantal nieuwe klanten uit diverse EU-landen. Mede dankzij de nieuw aangetrokken adjunct-directeur Mark Brander is alles in goede banen geleid.

Kenmerkend voor DecoCoat is het lakken en decoreren, en wel zó dat de frames uniek zijn, terwijl door de manier van werken toch een hoge efficiency bereikt wordt. Alle substraten kunnen worden behandeld, waarbij opgemerkt wordt dat titanium niet gelakt hoeft te worden, alleen gedecoreerd. Andere substraten zijn bijvoorbeeld aluminium, carbon en staal.

Carbon krijgt een meerlaags 2K-systeem, terwijl andere materialen gepoedercoat worden. Niemeijer wijst erop dat door deze manier van werken de lakkwaliteit van kleine fietsmerken nu vergelijkbaar is met de grotere fietsmerken, of misschien zelfs beter.

Het aanbrengen van een transfer.

INDIVIDUELE PROJECTEN “Wij zijn geen standaard looncoater. Wij leveren een meerlaags systeem, volgens nauwe specificaties, met een gemiddelde poedercoatlaagdikte van ongeveer 65 micrometer. Vaak is de eerste laag een poederprimer, dan volgt een watergedragen natlak, dan wordt de decoratie aangebracht en dan komt er een clearcoat poeder overheen. De moffeltijden voor al die lagen moeten nauwkeurig op elkaar afgestemd zijn om kwaliteitsproblemen te voorkomen. Pinholes, bijvoorbeeld, zie je bij normaal lakwerk niet zo snel. Maar het risico daarop is een stuk groter als er transfers tussen zitten en bovendien vallen ze meteen op.”

Hij vervolgt: “Het zusterbedrijf Posterama levert de transfers, die wij naadloos in het lakwerk op de frames integreren. Als je er met je vinger overheen gaat, voel je niet waar de transfer begint of eindigt. Daarnaast zijn wij bijvoorbeeld ook in staat een reflectie in verschillende kleuren onder

een poedercoating te plaatsen. Dan wordt er uitgemoffeld bij een temperatuur van 180 graden. De producten van Posterama zijn hittebestendig en verkleuren niet. En bij frames van het merk Santos bepaalt de consument de samenstelling van de fiets, waaronder de kleurstelling - ook van de transfers -, het lettertype en een matte of glanzende uitvoering. Daarmee zijn maar liefst 30.000 combinaties mogelijk.

Doorgaans weten wij van tevoren niet welke combinaties gevraagd worden en toch kunnen we het werk gewoon fluitend doen.”

Het gaat dus veelal om individuele projecten, maar ook worden kleine seriematige orders uitgevoerd, onafhankelijk van het type behandeling. Alles wordt met de hand gedaan. Het bedrijf is ook niet van plan te investeren in poedercoatlijnen of in verdere automatisering van het lakwerk.

Men richt zich op een nichemarkt, waar variëteit het uitgangspunt is. En dat blijkt een goede keuze. Was het bedrijf een jaar geleden nog blij met iedere nieuwe klant; tegenwoordig wordt er goed gekeken of de potentiële klant ook echt bij het bedrijf past. O MEER INFORMATIE www.decocoat.nl www.posterama.nl

Lees verder of reageer

De plastic folie wordt verwijderd.

OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018 31

Vereniging ION

Onterechte koudwatervrees voor cursus

Het heeft een tijd geduurd, maar dit voorjaar is toch voor het eerst de vernieuwde cursus Afvalwaterbehandeling en zuiveringstechnieken gegeven. Waarom is die cursus niet eerder gegeven en hoe kijken de deelnemers erop terug? Wat hebben ze geleerd en hoe kijkt de docent erop terug? Tijd voor een telefonische rondgang.

De docent van de cursus was Sicco Hilarius, in het dagelijks leven verkoopmanager bij EnviroChemie. Op de vraag waarom de cursus zo lang niet is gegeven, hoeft hij niet lang na te denken. â&#x20AC;&#x153;Het cursusboek heeft een afschrikwekkende werking. Het boek bevat wat mij betreft veel te veel chemie en ook nog eens veel te moeilijke chemie voor de doelgroep. Een laborant bij een galvanisch bedrijf moet dat niveau hebben, maar niet de mensen in de bedrijven die de afvalwaterzuivering in de gaten moeten houden. Zij zijn veel meer gebaat bij een basiscursus afvalwaterzuivering dat erg op de praktijk is gericht. Zo heb ik ook de cursus gegeven: door zelf sheets te maken waar ze in de praktijk wat aan hebben.

Het cursusboek is niet alleen te moeilijk, maar ook erg verouderd.â&#x20AC;?

Hilarius heeft ongeveer 300 afvalwaterzuiveringsinstallaties staan in de Benelux, zowel bij galvano- als bij poedercoatbedrijven. Die installaties worden in de regel in de gaten gehouden door medewerkers die een andere hoofdtaak hebben. Vandaar dat ze daarvoor vaak niet opgeleid zijn en vaak ook nauwelijks weten hoe die installaties nou feitelijk werken. En dat is jammer, omdat er daardoor regelmatig en onbewust verkeerde keuzes gemaakt kunnen worden, gelet op het rendement van de installatie en de exploitatiekosten.

BASISCURSUS Hilarius: â&#x20AC;&#x153;Ik leg uit welke zuiveringstechnieken er zijn en wanneer die het best

32 OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018

cursus ook minder afhankelijk worden van externe kennis. Dus wanneer de installatie bijvoorbeeld veel chemicaliĂŤn verbruikt, moeten zij niet van de chemicaliĂŤnleverancier verwachten dat hij hen daarop wijst. Hij benadrukt dat het zeer raadzaam is om het cursusboek te actualiseren en af te stemmen op de doelgroep, maar is zich er zeer van bewust dat dat enorm veel werk is. â&#x20AC;&#x153;Maar dit zou de acceptatie van de cursus wel enorm helpen.â&#x20AC;?

Docent Sicco Hilarius werken gelet op het type water en de aanwezige concentratie. Ook leg ik uit waarom een bepaalde zuiveringstechniek staat opgesteld in hun bedrijf en hoe die werkt. En wat er gebeurt als ik bijvoorbeeld ijzerchloride toevoeg en als het gaat om neutraliseren, waarom ik naar een pH van 8,5 moet neutraliseren in plaats van zeven, wat neutraal is. Ook ga ik in op lozingsnormen en wat je kunt doen als die strenger worden. En ik behandel ionenwisselaars: hoe werken die, waarom werken die zo en hoe kun je die regenereren?

Hetzelfde geldt voor een kation- en een anionfilter. Het gaat dus echt om een basiscursus afvalwaterzuivering. De cursisten hoeven bij mij echt geen ingewikkelde berekeningen te maken, want dat hebben ze in hun praktijk niet nodig.â&#x20AC;?

Hij wijst erop dat de cursisten door de

SUPERINTERESSANT Voor de cursus hadden zich acht mensen aangemeld. De cursus duurde 24 uur verdeeld over vier lesdagen van zes uur. Er is nu voor deze vorm gekozen, maar wat Hilarius betreft gaat dat geen gewoonte worden, want hij kan niet zomaar iedere keer vrij nemen om les te geven. Wel heeft hij voor het examen enkele vragen en de daarbij behorende antwoorden opgesteld.

De vraag is nu hoe de deelnemers de cursus hebben ervaren. . We vroegen het aan twee cursisten. Jimmy Mattheijsen werkt bij Jacobs NCI en is blij dat hij de cursus afvalwaterbehandeling gevolgd heeft. â&#x20AC;&#x153;Voorheen was ik bakker, maar ik ben wel technisch aangelegd en het interesseert me ook heel erg. Hier werk je met stoffen die niet zomaar geloosd mogen worden en daarom is het noodzakelijk dat je weet waar je mee bezig bent. Het zijn vaak ook gevaarlijke stoffen. Ik ben de cursus gaan doen, omdat twee collegaâ&#x20AC;&#x2122;s tegen de pensioengerechtigde leeftijd aanzitten

Een voorbeeld van een waterzuiveringsinstallatie.

en aan mij is gevraagd of ik hun taken wil overnemen. De ene collega bedient de galvanische automaten en de ander de waterzuivering en is het eerste aanspreekpunt bij technische problemen. Al die taken vind ik superinteressant.”

EXAMEN Hij vervolgt: “Ik wist altijd wel dat het afvalwater verontreinigd was, vooral met zware metalen, maar ik had geen flauw idee hoe je die eruit kunt halen. Dat is nu allemaal een stuk duidelijker geworden.

Nu ik deze cursus gevolgd heb, denk ik dat

ik de waterzuivering goed kan beheren en zonder zorgen goed water in de riolering kan laten lopen. Daarnaast heb ik ook meer inzicht gekregen in de mogelijkheden van onze zuiveringsinstallatie en wat voor andere installaties er verder nog bestaan. Onze installatie is ongeveer 25 jaar oud en functioneert nog prima, maar er zijn momenteel installaties die veel kleiner, compacter en energie- en chemieefficiënter zijn. Als er bij ons nagedacht gaat worden over een nieuwe installatie kan ik daarover ook een beetje meepraten met de leverancier van zo’n installatie. Ik

vond het examen interessant, vooral de vijf open vragen waarin je gevraagd werd om een waterzuiveringsinstallatie te ontwerpen voor een bepaalde bedrijfssituatie.”

Arjan van den Oosterkamp houdt al acht jaar bij Hegin Metal Finishing een oogje in het zeil bij de waterzuivering.

“Mijn hoofdtaak is het bijhouden van de waterzuivering en daarnaast hou ik twee productielijnen draaiende. In de praktijk van de waterzuivering loop je wel eens tegen vragen aan waarop je geen antwoord krijgt. Toen deze cursus aan mij werd voorgesteld, zag ik dat als een goede mogelijkheid om daar wel antwoord op te krijgen.

Nu heb ik iets meer duidelijkheid over wat er in de zuivering gebeurt en wat ik in bepaalde situaties kan doen. Ik heb nu meer theoretische handvatten die ik kan gebruiken. De open vragen van het examen vond ik wat moeilijker dan gedacht. Ik ben niet iemand die waterzuivering ontwerpt en daarover adviseert. Ik ben alleen maar iemand die ermee werkt.” O MEER INFORMATIE www.vereniging-ion.nl Lees verder of reageer:

Een deel van een afvalwaterzuiveringsinstallatie.

OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018 33

Algemeen

Thema Behandeling vervoersmiddelen + Opleidingen

Ontwikkeling coatings voor de automotive industrie Tijdens het Smart Materials Summit van Automotive NL op de automotive campus in Helmond op 5 april heeft Vereniging ION de ontwikkelingen op het gebied van automotive coatings toegelicht. Dit artikel is een verkorte weerslag van die presentatie.

Coatings hebben in de automotive diverse functies. Niet in de laatste plaats moet de bolide er mooi uitzien. Echter, een belangrijke reden voor het toepassen van coatings zijn het voorkomen van corrosie en het verkrijgen van materiaaleigenschappen die het onderliggende substraat niet van nature (individueel) heeft. Zo worden coatings gebruikt om hoge temperaturen te weerstaan in bijvoorbeeld het motorblok, worden coatings gebruikt om materialen slijtvast te maken, zoals de motor en de aandrijftrein, en om speciale effecten te krijgen zoals kleurwisselingen en anti-stick. Coatings kunnen ook gebruikt worden om energie om te zetten, om energie op te slaan en kunnen zelfreparerend zijn.

Belangrijk is te vermelden dat metalen cruciaal voor de coatings zijn. Denk hierbij aan chroom (ook Chroom VI), kobalt, nikkel en dergelijke. Maar ook nano- additieven of -coatings worden steeds breder toegepast. Dit vraagt wel om aandacht. Er worden in de oppervlaktebehandelende branche veel SVHC-stoffen (substances of very high concern) en CMR-stoffen (carcinogeen, mutageen of reprotoxisch) gebruikt. Het veilig gebruik van deze stoffen is voorwaardelijk en vraagt dus om mensen met vakkennis en de juiste processen en hulpmiddelen zoals persoonlijke beschermingsmiddelen. Hierbij geldt steeds het uitgangspunt: vervangen als het kan en autoriseren als het moet.

Naast de traditionele natlak zijn er veel innovaties. Zo zijn er natlakken die aanvullende specificaties hebben, maar ook lichtgewicht kunnen zijn. Als men de vluchtige

34 OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018

organische oplosmiddelen wil voorkomen, dan kan gekozen worden voor poedercoating. Een alternatief voor een grondlaag kan een KTL (kathodische tauchlackierung) zijn, maar ook lage temperatuur verzinken is een optie.

wrap kan later (eenvoudig) worden verwijderd. Overigens is internet een belangrijke bron van inspiratie. Toch moet men kritisch zijn op de geboden informatie. Er zijn diverse practical jokes te vinden waarbij coating een hoofdrol speelt.

Voor metallische lagen kan gekozen worden voor motoren, zoals een pvd/cvd (vacuĂźm depositie) coating, voor trailers en aanhangers het thermisch verzinken (maar zie ook het artikel over Steur op pagina 36) en voor lagers DLC-coating (diamond like carbon). Ook kan men anodiseren (alleen voor aluminium), waarbij opgemerkt wordt dat er inmiddels anodiseerlagen zijn die resistent zijn tegen de agressieve middelen in wasstraten.

Voor meer informatie verwijzen wij u graag naar de WEEK van de OPPERVLAKTE TECHNOLOGIE 2018, van 13 tot en met 15 november te â&#x20AC;&#x2122;s-Hertogenbosch. O

Voor tijdelijke coatings kan gebruik worden gemaakt van wrapping. Dit kan met een folie of met een stroperige natlak. De

MEER INFORMATIE www.vereniging-ion.nl Lees verder of reageer

-

!"##"$ +31 (0) 161-244250 %&'&() *

Omnial waterzuiveringtechniek | Maasland | T +31 (0)10 761 6228 info@omnial.nl | www.omnial.nl

%&'&() * : -

+ ,

+ ,

OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018 35

Algemeen

Voertuigen bestand

Autobussen, opleggers, hoogwerkers en allerlei andere professionele voertuigen uitrusten met een nanocoating na droogijsstralen als voorbehandeling. Die nanocoating is onder meer hydrofoob, vuilafstotend en corrosiebestendig. En dat alles bij een parallelle productie waarbij je geen productieverlies hebt zoals bij seriĂŤle productie. Dit is dagelijkse kost bij het bedrijf Steur waar met deze handelswijze ook hoog gescoord wordt op het gebied van duurzaamheid.

Bij aankomst pakt directeur Jack Steur meteen een behandeld plaatje van aluminium en eentje van rvs en houdt ze onder de kraan. Het water stroomt eraf, de oppervlakken voelen superglad aan. â&#x20AC;&#x153;Je ziet het: het oppervlak wordt niet nat. Dit komt door het droogijsstralen dat wij toepassen, gevolgd door de Chroom VI-vrije primer en de nanocoating. We passen dit onder meer toe op de aluminium binnenkant van trailers waarin groenten worden vervoerd.

Normaal gesproken gaan groenten het zuur van het aluminium opnemen, maar door onze vinding komt dat zuur niet vrij.

Maar ook passen we dit toe aan de buitenkant van trailers. Het voordeel daarvan is

Geijsstraalde kipper laadbak.

36 OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018

onder meer dat je verontreiniging er heel makkelijk van kunt afwassen.â&#x20AC;?

De nanocoating is een van de twee kernpunten van het verhaal. Het gaat om een coating waarin twee tegengestelde eigenschappen verenigd worden. Enerzijds is het een coating die hechting bevordert (op het substraat), anderzijds gaat die de hechting tegen (aan de buitenkant waardoor de druppel van de auto afrolt alsof die in de was staat). Steur legt nog maar eens het belangrijkste principe van nano uit: wanneer je iets kleiner maakt, wordt het oppervlak daarvan snel groter. â&#x20AC;&#x153;Een kubieke meter heeft een inhoud van duizend liter en een oppervlak van zes

vierkante meter. Als je die kuub doormidden snijdt, heb je nog steeds duizend liter, maar het oppervlak is met twee vierkante meter toegenomen. Elke keer als je het geheel doormidden snijdt, komt er twee vierkante meter bij. Als je dit een miljard keer doet, zit je op twee miljard vierkante meter oppervlak terwijl de inhoud nog steeds duizend liter is als je het op elkaar stapelt. Maar ondertussen heeft het materiaal heel andere eigenschappen gekregen dan toen het oppervlak nog zes vierkante meter was. Als je bijvoorbeeld met staal was begonnen, dan heeft het staal bij nano helemaal geen invloed meer. Het enige wat van invloed is, is het oppervlak.â&#x20AC;?

Kipper laadbak na de afgeronde behandeling.

Droogijs stralen bij Steur.

SURFACE FREE ENERGY Het tweede kernpunt van het verhaal is droogijsstralen van het substraat wat als voornaamste doel heeft om de hechting van de coating te optimaliseren. Dit door te focussen op de polariteitswaarde van zowel de verf als het substraat: de ratio van de polariteit dient voor beide gelijk te zijn of elkaar zoveel mogelijk te benaderen. Door te stralen met droogijs, wordt de oxidelaag weggestraald en krijg je een superreactief substraat. Je krijgt dan deeltjes die iets missen en door het oppervlak heenschieten waarmee de surface free energy omhoog gaat. Gevolg hiervan is dat de druppel verf zich zoveel mogelijk uitspreidt, wat resulteert in een optimale hechting. Hoe de druppel op het substraat zit, wordt bepaald door de contacthoek en die hoek kan Steur meten. Het verschil tussen de twee contacthoeken moet minimaal twintig procent zijn.

“Door deze handelswijze krijg je een brandschoon substraat met een hoge surface free energy. Daardoor hecht de lak daar meteen op zonder dat je hoeft te schuren en een conversielaag hoeft aan te brengen, en zonder te passiveren en zonder de productie van chemisch afval. In 2013 hebben wij hier al patent op gekregen. Verder gebruiken we een Epoxy CF Chroom VI-vrije primer die geschikt is gemaakt voor toepassing op met droogijs gestraald aluminium. Deze primer is dun en elastisch. Als je een kras maakt dwars door het materiaal heen, dan komen uit de primer de kristallen die de kras bescher-

Een oplegger na de behandeling met ijsstralen en een hydrofobe nanoclear als topcoat.

men. Je krijg dus geen filiforme corrosie, het blijft gewoon blank. We hebben dit meer dan 1500 uur met zoutsproei getest.

De kras blijft blank, de kras blijft de kras en de verf blijft zitten. Dit is hartstikke nieuw.

Na een droogtijd van een uur komt daarop de hydrofobe nanoclear als topcoat, een keramische blanke lak.”

BESPARING Hij wijst er nog maar eens op dat dit werk (droogijs stralen, primer spuiten, aflak spuiten en drogen) allemaal in één dag en in één spuitcabine wordt uitgevoerd.

Het basecoat-systeem duurt anderhalve dag. De topcoat is zowel beschikbaar in een zeer krasvaste keramische variant als een variant die ook nog eens hydrofoob en daarmee graffiti- en cementresistent is.

Met dit systeem heeft Steur onder meer de onderkanten van veertig bussen op Schiphol behandeld. Op het asfalt ligt pekel die tegen het chassis aanvliegt, maar door de beschreven behandeling komt daar geen roest. Maar het wordt dus ook onder meer toegepast bij trailers aan de binnen- en buitenkant, Terex Genie hoogwerkers, bij aluminium Kipper Laadbakken en epoxy granulaat badkamermeubelen. Bij Steur staat zo’n Kipper Laadbak te glimmen van de lak. Dat glimmen is te danken aan het feit dat schuren geen onderdeel is van het laksysteem.

Steur opent een computerprogramma en laat een staatje van de gemeente Oosterhout zien. “Wij hebben hun hele wagenpark met nanoclear+ overgespoten:

15 trucks, zoutstrooiers enzovoorts. In de rekenmodule kunnen ze zelf hun eigen gegevens zetten en die vergelijken met de onze. Gebleken is dat de gemeente met dit systeem in vijf jaar tijd heel veel geld bespaart. Dit komt doordat die voertuigen niet terug hoeven te komen voor onderhoud of reparatie aan het oppervlak.

Wij zelf hebben ook gigantisch bespaard door onze wasplaatsen dicht te gooien met cement, omdat we ze niet meer gebruiken. Alle werkzaamheden vinden nu in een spuitcabine plaats en we hebben dus geen logistiek gedoe meer met voertuigen die van hun plaats moeten voor een volgende behandeling. Ook zijn we overgestapt op ledverlichting. Gevolg: 30 procent meer licht en 60 procent lagere stroomkosten.” O Zie ook de eerder in OT verschenen artikelen over Steur: Coatingbedrijf wordt verffabrikant (maart 2015) en Revolutie in de voorbehandeling (mei 2017)).

MEER INFORMATIE www.steur.com Lees verder of reageer:

OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018 37

Buitenlandse media Noël Ruijters scant de buitenlandse bladen. De belangrijkste ontwikkelingen noteert hij in de rubriek “Over de grens”. Deze keer de april- en meinummers van het Journal für Oberflächentechnik en het aprilnummer van het European Coatings Journal.

DUURZAAMHEID De European Solvents Industry Group (ESIG) geeft aan dat jaarlijks meer dan vijf miljoen ton oplosmiddelen worden verbruikt in de EU, waarvan 630.000 ton bio-based. Grote druk vanuit de overheid en publiek bewustzijn dwingen de industrie tot verdere innovatie op het gebied van bio-based coatings. Europa en Noord-Amerika zetten daarin de toon.

Adri van der Waals (DSM Coating Resins) verwacht dat het gebruik van bio-based grondstoffen de komende jaren revolutionair zal stijgen. Markten die innovatief zijn of een korte product lifecycle hebben zijn daarvoor ideale kandidaten.

POEDERLAKKEN Statistieken en kostencalculaties van installaties zijn vanaf heden per Electrostatic App (E-app) van Gema inzichtelijk, net als onderhoudsinformatie. De app wordt bij alle toepassingen met OptiStar 4.0-sturing standaard geïntegreerd en staat de gebruikers gratis ter beschikking. De belangrijkste meerwaarde vormt de functie “Line Management”. Deze registreert continu de poederuitstoot en geeft statistieken over het gebruik van de installatie. Dat kan per groep of per pistool. Per opdracht kan zo het poederverbruik en op basis van de ingevoerde prijzen kunnen daarmee ook de kosten per opdracht berekend worden.

Meldingen voor onderhoud, gebruiksvoorschriften en lijsten van reserveonderdelen zijn online toegankelijk. www.gemapowdercoating.com

38 OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018

NATLAKKEN Bix loonlakkerij in Baden-Württemberg investeerde tien miljoen euro in een installatie voor chroomeffectlakken op kunststof. Het verschil met gegalvaniseerde producten is nauwelijks te zien. Voor deze investering waren er diverse subsidies voor milieu-innovatieprogramma’s. De installatie is van Rippert. www.rippert.de

STRALEN De Oostenrijkse voertuig- en containerbouwer Gföllner bouwt modules die zowel in havens als woestijnen worden ingezet, wat leidt tot zeer uiteenlopende eisen aan de materialen. Daar komen branchevoorschriften bij, die tot de hoogste corrosieklasse C5-M gaan. Een goede voorbehandeling is daarom absoluut noodzakelijk. Verzinkte delen werden tot voor kort met een mineraal straalmiddel behandeld (“sweepen”). In de straalketel werd gietijzergrit dan vervangen door aluminiumsilicaat. Omdat deze wisseling van straalmiddel veel tijd in beslag nam, werd bij verzinkte delen vaak handmatig gestraald. Samen met straalmiddelfabrikant Ervin werd gezocht naar een nieuw middel dat voor beide behandelingen toepasbaar is, en bovendien minder stof ontwikkelt en bij de verzinkte onderdelen de zinklaag niet beschadigde. Dat resulteerde in het edelstaal-straalmiddel Amagrit 50. www.ervin.eu / www.gfoellner.at GALVANO Metaalveredeling Emil Weiss in Bayern koos voor Monitec van Softec als ERPbesturingssysteem. Koppeling van opdrachten, voorraad, materiaalverbruik en financiën leidt tot een veel beter traceerbare orderafhandeling. In de toekomst gaat het bedrijf ook nog werken met barcodes. www.softec.de / www.e-weiss.de

CEMENTDEKVLOEREN Architecten kiezen tegenwoordig vaak voor cementdekvloeren voor toonzalen, winkelcentra, bistro’s, galerieën en ook in huizen. Doordat ze poreus zijn kunnen vloeistoffen er in doordringen en vervuilen ze gemakkelijk. De porositeit verkleint ook de mechanische sterkte. Een nieuwe silaan-gesloten binder kan cementdekvloeren effectief beschermen tegen vlekken. Het product is niet brandbaar en water- en olie-afstotend, en geeft daarmee veel minder vlekken.

Noël Ruijters is directeur van Bâton Adviesgroep. www.baton.nl

Lees verder of reageer

Mijn mening De rubriek Mijn Mening is bedoeld voor lezers die willen reageren op gepubliceerde artikelen of op actuele ontwikkelingen in de branche om daarmee bij te dragen aan vakinhoudelijke verdieping.

Wilt u ook reageren? Mail de redactie via Oppervlaktetechnieken@ellemmi.nl

Techniek en beroepen in de techniek staan ver af van kinderen in het basisonderwijs. In tv-series zien ze alleen artsen, advocaten, piloten, filmsterren en popsterren. Nooit een chemisch analist, operator, oppervlaktebehandelaar, coating specialist, monteur of galvaniseur.

Volgens Ap Dijksterhuis, hoogleraar gedragspsychologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen, vormen kinderen zich al tussen hun negende en veertiende jaar een idee van het gebied waarin hun carrièremogelijkheden liggen. Ze sluiten dan ook al allerlei beroepen voor zichzelf uit.

Daarom is het zo belangrijk dat kinderen al vroeg positieve associaties met techniek en technische beroepen opbouwen. Stereotype denkbeelden moeten doorbroken worden. Wetenschap en techniek gaat over zorg, duurzaamheid, klimaat, energie, industrie, voeding, mobiliteit, innovatie, raketten, robots, gaming enzovoorts.

Bedrijven weten dat ze door de vergrijzing een tekort zullen krijgen aan jonge technische werknemers. Het besef dat er iets moet gebeuren, dringt steeds meer door. Steeds vaker zoeken bedrijven de verbinding met scholen in zowel het basisals het voortgezet onderwijs. Ze zetten hun deuren open om leerlingen te laten zien, voelen en ervaren wat werken in de techniek inhoudt. Techniekonderwijs in het basisonderwijs gaat vooral over het stimuleren van kinderen om hun eigen talent te ontdekken, te experimenteren, te ontwerpen en zich te verwonderen. Dit zijn talenten die bij elke toekomstige baan, maar zeker in de techniek van pas komen.

In het voortgezet onderwijs gaat het echt al over keuzes maken. Bedrijven kunnen daarbij helpen. Zo wordt het voor leerlingen makkelijker om een profiel te kiezen dat bij hen past.

Om scholen in het voortgezet onderwijs en bedrijven in de regio makkelijker bij elkaar te brengen voor een gastles of een bedrijfsbezoek ontwikkelden wij een online ontmoetingsplaats: Gastlessen, zĂł geregeld. Via de database worden scholen en technische bedrijven eenvoudig met elkaar in contact gebracht. Daarnaast krijgen ze tips en praktische ondersteuning om leerlingen te enthousiasmeren en het bedrijfsbezoek tot een succes te maken.

De wereld van oppervlaktetechnieken biedt jongeren volop kansen op een prachtige en betekenisvolle baan. Daarom is het zo belangrijk dat jongeren een goed beeld hebben van werken in de oppervlaktetechniek. Dit kun je als bedrijf doen door bijvoorbeeld eens een bedrijfsbezoek te organiseren. Bedenk samen met de school een uitdagend programma waarin het draait om verwonderen, ontdekken en ontwerpen.

komend voordeel voor bedrijven is dat ze markt creĂŤren voor zichzelf. Bedrijven geven aan dat ze jongeren zien terugkomen naar aanleiding van een bedrijfsbezoek.

Het is een mooie manier om stagiairs, en mogelijk toekomstige werknemers, voor je bedrijf te interesseren. Dat is voor bedrijven goud waard.

Een bedrijfsbezoek is een investering in de toekomst, in de jeugd. Het enthousiasmeren van kinderen en jongeren is nodig om de instroom van technisch personeel nu en in de nabije toekomst bevorderen.

Daar kun jij als bedrijf een belangrijk rol in spelen. Grijp die kans! Meld je aan op www.gastlessenzogeregeld.nu O Chris van Bokkum Directeur TechniekTalent.nu

Voor extra fotoâ&#x20AC;&#x2122;s of reactie plaatsen:

Met een bedrijfsbezoek kun je jongeren enthousiasmeren en inzicht geven in hoe alles werkt binnen je bedrijf. Ze zien hoe producten tot stand komen en hoe diverse afdelingen met elkaar samenwerken. Bij-

39 OPPERVLAKTETECHNIEKEN OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI JUNI 2018 2018 39

Column • Hoofdleverancier metalliseerdraden • Metalliseermachines huur en koop • Reparatie en onderhoud metalliseermachines

• Opleidingen • Onderhoud van straalinstallaties Amitech b.v. ~ Fahrenheitstraat 45-2 ~ 3846 CC Harderwijk 0341-429059 ~ www.amitech.nl ~ info@amitech.nl Klanten van AMITECH staan niet stil maken METERS !

Wereldwijde standaard in finish oplossingen NTS Finish is als onderdeel van de NTSGroup een toonaangevende specialist op het gebied van voorbehandelen, natlakken, poedercoaten en bedrukken van metalen en kunststof producten. www.nts-finish.nl NTS Finish

Accelerating your business

Vervanging is niet de heilige graal voor veiligheid Op 28 maart 2018 organiseerde het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat een Europese workshop “Save Chemicals Innovation Agenda”. De bedoeling was en is te komen tot een onderzoeksagenda voor veilige chemicaliën, materialen en producten. Het idee is dat door het ontwikkelen van intrinsiek veilige chemicaliën, het mogelijk moet zijn om de gevaarlijke chemicaliën te vervangen. Vooruitlopend op de workshop werd de voorlopige versie van het rapport (verwacht zomer 2018) meegestuurd. Ongeveer 80 mensen uit Europa, waarvan ongeveer de helft van diverse overheidsinstellingen, waren aanwezig.

Na een grondige analyse door de industrie werd geconstateerd dat het rapport van 61 pagina’s (27.000 woorden) vooral ging over organische chemie. De anorganische chemie werd volledig onbesproken gelaten. Anorganische chemie is echter wel 90% van de echte wereld. Deze buiten beschouwing laten is dus maar een klein stukje van de puzzel oplossen.

ECHA (European Chemicals Agency) bracht bovendien in dat het rapport voorbij ging aan het onvervangbaar zijn van metaalzouten. Deze zijn met name voor de oppervlaktetechnologie onmisbaar.

EGBERT STREMMELAAR Directeur Vereniging ION

Ofschoon alle aanwezigen onderschreven dat het zoeken naar veilige alternatieven voor gevaarlijke stoffen een gezamenlijke aanpak vraagt, kon ook worden opgemaakt dat vervanging op heel veel plaatsen niet mogelijk is. Hierdoor zal een systeem ingericht moeten worden dat het veilige gebruik van gevaarlijke stoffen wel mogelijk maakt, zonder dat er een druk gaat ontstaan om de werkzaamheden naar buiten de EU te gaan verplaatsen. Dat betekent dat gebruik van (gevaarlijke) stoffen tegen een aanvaardbare prijs op een veilige manier moeten kunnen worden gedaan. Dat kan op diverse manieren. De tools die de Inspectie SZW hiervoor op de website heeft staan, kunnen een goede richting geven. Maar er zijn in de loop van de tijd meer tools voorgesteld. Maar wat voor systeem er ook gebruikt wordt, er moet niet steeds druk staan op “doelstelling vervangen” = “uitfaseren” . Vervangen is op veel plaatsen niet mogelijk, en die richting uitduwen leidt dus tot een verkeerde focus en derhalve niet tot de beste oplossingen.

Wat wel blijft, is een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor veilige werkwijzen en een goed milieu. Dat op een aantal plaatsen alternatieven beschikbaar zijn of komen, kan en moet gestimuleerd worden. Echter vervanging is niet de heilige graal. Op veel plaatsen is vervanging namelijk gewoon niet mogelijk. O

4 OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018

In deze rubriek een overzicht van nieuwe technologische ontwikkelingen in het buitenland. Het is een vervolg op de rubriek Op zoek naar samenwerkingspartners, met nu een meer technische insteek. Het overzicht laat zien dat in vele landen op soms heel nieuwe manieren gezocht wordt naar verbeteringen in de oppervlaktebehandelingsprocessen.

Soms zit de oplossing in nieuwe technieken, soms blijken bestaande technieken uit andere werkvelden ineens verrassend bruikbaar voor onze branche. Ook gaat het om verbeterprojecten waarvoor partners in het buitenland worden gezocht (zeker ook in het MKB) om de onderzoeken te optimaliseren.

OP MAAT GEMAAKTE REFLECTERENDE TAPE VOOR VERKEER Autonome voertuigen zijn afhankelijk van ‘machine learning’. Beeldverwerkingssystemen hebben moeite met complexe vormen en maten zoals knikgestuurde trucks, bouwmachines en oversized ladingen. Een Israëlische start-up ontwikkelt een hardwareoplossing voor autonoom rijden en ADAS-toepassingen, waarvoor op maat gemaakte reflecterende tape met een hoge intensiteit nodig is. De oplossing is een gepatenteerde technologie waarmee het zelflerend vermogen van autonome voertuigen kan worden verbeterd door middel van geavanceerde beeldverwerking. De technologie is afhankelijk van speciale opvallende labels die zijn aangebracht op verschillende verkeersentiteiten om trainingsgegevens voor kunstmatige intelligentiesystemen te genereren. De behoefte aan hoogwaardige trainingsgegevens kan leiden tot een toenemende vraag naar en productie van de reflecterende tape.

Het bedrijf is op zoek naar een specialist op het gebied van dunne roll-to-roll polymeercoatings voor de productie van de tape voor specifieke toepassingen. Het gaat om reflecterende microprisma-tape met een hoge intensiteit. De partner moet idealiter actief zijn op het gebied van polymeerproductie, coatings, folies, autoindustrie of verkeersveiligheid.

Verzoek uit: Israël Referentie: TRIL20170328001 Geldig tot: 09-11-2018.

NIEUWE ANTI-REFLECTIECOATING VOOR OPTISCHE EN MICROELEKTRONISCHE TOEPASSINGEN Het Franse TTO (Technology Transfer Office) treedt op namens een gerenommeerd openbaar laboratorium van de

40 OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018

toonaangevende Franse wetenschapswereld. Het laboratorium heeft een nieuwe technologie ontwikkeld om een dunne anti-reflectie film-coating te maken voor optica en micro-elektronische toepassingen. De efficiency van het proces is aangetoond.

Het laboratorium, gevestigd in de regio Parijs, heeft een nieuw coatingproces voor dunne film ontwikkeld, waarbij het substraat wordt ondergedompeld in vloeistof.

De innovatie bestaat uit het scheiden van de oplossing van de atmosfeer rondom het substraat, zodat de mechanismen van verdamping, condensatie en warmtebehandeling beter kunnen worden gemeten.

Het gebruik van de methode maakt precisie (en ook scherpte) mogelijk in het verkrijgen van de dikte van de deklaag, evenals in de specifieke eigenschappen (doorlatendheid, hechting). De technologie is gebaseerd op een speciaal proces, het zogeheten “sol-gel proces”.

Deze methode (door polymerisatie zonder potentiële fusie) is nuttig voor de

optische industrie en de micro-elektronica industrie, voor het ontwikkelen van hydrofobe, zelfreinigende en niet-krassende oppervlakken, die waarde toevoegen aan technische producten zoals voorruiten van auto’s, tablets, etc. De lenzen die worden gebruikt in camera’s en andere optische instrumenten zijn over het algemeen bedekt met een dunne transparante film, bijvoorbeeld van een magnesiumfluoride (MgF2), die dient om ongewenste reflecties te verminderen of te elimineren. Met deze anti-reflectiecoatings kan ook de lichttransmissie door de lenzen worden vergroot. De nieuwe aanpak is eveneens geschikt voor micro-elektronische apparaten die ook tegen licht moeten worden beschermd.

De technologie maakt het mogelijk om dit soort materiaal met MgF2 optische dunne films te maken en hun brekingsindex zelfs nog verder te verlagen door aanpassing van de thermische omstandigheden. De resulterende dunne films combineren goede mechanische eigenschappen met een hoge chemische en thermische weerstand.

Het sol-gel proces heeft veel potentieel voor het ontwikkelen van dunne films.

Deze technologie kan nuttig zijn: - in de micro-elektronica, voor het vormen van lagen met een lage diëlektrische constante of isolerende lagen, - in de optica, voor de ontwikkeling van lagen met een lage optische dichtheid.

Voordelen en innovaties In vergelijking met de andere methoden (die vacuüm gebruiken voor coaten) zijn de belangrijkste voordelen van deze sol-gel methode: minder energiegebruik, eenvoud, snelheid, het gelijktijdig coaten van beide zijden en de mogelijkheid om meerlagige structuren te vormen.

Andere concurrentievoordelen zijn bijvoorbeeld: - brekingsindex tussen 1,08 en 1,25 - goede luchtstabiliteit - mechanische sterkte tussen 20-50 MPa - temperatuurbestendigheid tot wel 600°C. Het Franse TTO kan technische en juridische ondersteuning bieden om een mogelijk partnerschap te faciliteren.

Indien sprake is van businesspotentieel, kan het prototype gedeeltelijk worden gefinancierd door het TTO. Het onderzoekscentrum zoekt partners voor een technische samenwerking. Een industriële partner dient geïnteresseerd te zijn in de chemische formulering om de hechting van glas te verbeteren en dient te investeren (of al te hebben geïnvesteerd) in het sol-gel proces.

Aanbod uit: Frankrijk Referentie: TOFR20180223002 Geldig tot: 05-04-2019 ELEKTROCHEMISCHE OXIDATIETECHNOLOGIE ONDER HOOGSPANNING VOOR DECORATIEVE EN SLIJTVASTE ALUMINIUMOXIDECOATINGS OP ALUMINIUMLEGERINGEN Een R&D-instituut uit Wit-Rusland, gespecialiseerd in industriële technologieën, heeft een HVEO-methode (high voltage electrochemical oxidation) ontwikkeld voor de behandeling van aluminium en

aluminiumlegeringen. De technologie wordt gebruikt voor het vormen van slijtvaste aluminium-keramische coatings op producten van aluminiumlegeringen.

De technologie levert sterk verbeterde coating-eigenschappen op. Oppervlaktebehandeling van componenten gemaakt van lichtgewicht materialen zoals aluminium of magnesium is vereist om de corrosieweerstand en slijtvastheid te verbeteren. Met de anodisatie- of micro-boogoxidatiemethoden (MAO) van tegenwoordig worden op aluminium en aluminiumlegeringen beschermende coatings aangebracht met de volgende eigenschappen: - hardheid tot 6 GPa - ruwheid <0,2 micrometer - dikte tot 40 micrometer.

De HVEO-methode is een overgangsproces tussen traditionele oxidatie en volledige micro-boogoxidatie. Het wordt geïmplementeerd door een gepulseerde stroom te leveren met een spanning van maximaal 520 V tijdens het oxidatieproces. Door de toepassing van pulsen van verschillende vorm en duur nemen de groeisnelheid, microhardheid en corrosieweerstand van de oxidefilm toe. De in Wit-Rusland ontwikkelde HVEO-methode maakt het mogelijk om producten van aluminiumlegeringen te voorzien van een coating met de volgende eigenschappen:

- hardheid tot 8 GPa - ruwheid <0,05 micrometer - dikte tot 70 micrometer.

HVEO wordt gebruikt voor het harden van ringen van brandstofpompen, horlogekasten, aluminium behuizingen van mobiele telefoons enzovoorts. Het is ook geschikt voor de productie van blanco printplaten op basis van aluminium en substraten voor LED-lampen en dergelijke.

Het instituut zoekt industriële partners die geïnteresseerd zijn in het gebruik van de technologie voor de behandeling van producten van aluminium of aluminiumlegeringen.

Aanbod uit: Wit-Rusland Referentie: TOBY2018228001 Geldig tot: 11-04-2019 O

Als u geïnteresseerd bent in mogelijke samenwerking met één van bovenstaande projecten, kunt u het project onder invoering van het referentienummer vinden op www.enterpriseeuropenetwork.nl

OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018 41

Kort nieuws Congres automotive: cross-sectorale samenwerking en toekomstige mobiliteitsoplossingen Op 23 mei 2018 organiseerden AutomotiveNL, Mikrocentrum en RAI vereniging de twaalfde editie van het Automotive Congress in het Evoluon in Eindhoven. Hier werden de ruim 250 bezoekers uitgebreid geïnformeerd door de veertig exposanten en dertien sprekers over actuele topics als smart & green mobility, manufacturing & logistics en materials & design.

Op deze editie stond het thema “Crossing borders” centraal. Wereldwijde uitdagingen zoals filevorming, het opraken van fossiele brandstoffen en klimaatverandering dwingen bedrijven tot internationaal én cross-sectoraal samenwerken. Het congres bood dan ook start-ups, gerenommeerde bedrijven, toeleveranciers en studenten een ideaal platform om elkaar te ontmoeten. Dat de maatschappij vraagt om innovatieve mobiliteitsoplossingen is evident. De eerste autonome auto’s maken inmiddels al testritten en voertuigen worden steeds lichter, duurzamer en slimmer. Niet alleen aan de vervoersmiddelen zelf wordt geïnnoveerd, ook in het productieproces zijn er slimme oplossingen. Het congres richtte zich niet alleen op de verre toekomst, maar juist ook op de korte termijn.

DERTIEN INTERNATIONALE SPREKERS De sprekers van gerenommeerde organisaties als AZL Aachen University, AutomotiveNL, Edag GmbH, FEV Netherlands BV, Magna, NTS Group / Topsector HTSM, TomTom, SPIKE, VDL Steelweld, MHP Porsche, TU/e en Vestas deelden hun kennis en visie met de bezoekers. Hierbij passeerden topics als disruptie en groei, mondiale trends, nieuwe energiebronnen, brandstofverbruik, grondstofgebruik, duurzaamheid, big data en navigatie de revu.

Naast kennisdeling in het congresprogramma en op de expo presenteerden ook start-ups en automotive studententeams als University Racing Eindhoven, ATeam, team STORM, Delft Hyperloop, iCave, Team Fast en LightYear concrete oplossingen voor mobiliteit van de toekomst. Zij gaven demonstraties van innovatieve technologieën op het gebied van elektrische aandrijving, autonoom rijden en duurzame materialen. Er was ook een speciaal tekenmoment rondom het project Light Vehicle 2025.

Hier bezegelden de deelnemende partijen: AMAC GmbH, AutomotiveNL, Campus Automobile Spa-Francorchamps ASBL, Flanders Make, Technifutur en Université de Liège hun samenwerking.

“Het Automotive Congress was een succes doordat we erin geslaagd zijn bezoekers kennis te laten maken met oplossingen voor de mobiliteit van de toekomst. Door bedrijven uit de automobielindustrie, van start-up tot gevestigde namen, bij elkaar te brengen konden we grenzen overschrijden.” Aldus Tom Wessels, eventmanager Automotive Congress. O

MEER INFORMATIE www.automotive-congress.com

42 OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018

Colofon Vaktijdschrift voor opdrachtgevers, constructeurs, ontwerpers, applicateurs van oppervlaktetechnieken, verfdeskundigen, onderhoudsfunctionarissen en corrosiedeskundigen. Officieel orgaan van de vereniging Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland (ION). Verschijnt acht maal per jaar in een oplage van circa 2.500 exemplaren.

REDACTIE Jetvertising (hoofdredactie), Jaap van Peperstraten (hoofdredacteur).

REALISATIE Desiree Driesenaar (journalistiek binnenland), Hans de Rond (journalistiek binnenland), Chris Versteeg (ontwerp en opmaak), Armand van Wijck (technologische journalistiek).

COMMUNICATIERAAD Hans Bosveld (vereniging ION), Lester Claassens (Schoen Coating), Rob Koppenol (Jetvertising), Jan Lindenaar (Elcometer), Carolien Nieuwland (Rijkswaterstaat), Jaap van Peperstraten (zelfst.), Santino Scherpenborg en Egbert Stremmelaar (vereniging ION).

REDACTIEADRES Jetvertising, Postbus 1890, 2280 DW Rijswijk Bezoekadres: Laan van Zuid Hoorn 37, 2289 DC Rijswijk Tel. 070-399 00 00, fax. 070-390 24 88 oppervlaktetechnieken@jetvertising.nl ABONNEMENTEN Abonnementsprijs: € 89,50, digitaal abonnement: € 44,75. Een abonnement kan ieder moment ingaan per de 1e van de maand en wordt genoteerd tot wederopzegging. Een opzegging voor het abonnement dient vóór 1 december bij Vereniging ION in bezit te zijn, om op te kunnen zeggen voor het eerstvolgende abonnementsjaar. Een aanmelding/opzegging kan gestuurd worden per e-mail naar info@ vereniging-ion.nl of post naar Vereniging ION, Postbus 2600, 3430 GA Nieuwegein. Bij een niet-tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd tegen het daarvoor geldende tarief.

ADVERTENTIEVERKOOP Jetvertising Rijswijk tel. 070-399 00 00, fax. 070-390 24 88 Arthur Middendorp, arthur@jetvertising.nl. after-sales: advertenties@jetvertising.nl OPMAAK Chris Versteeg, Projekt C, www.projektc.nl DRUK PreVision, Eindhoven www.pre-vision.nl UITGAVE Oppervlaktetechnieken is een uitgave van Jetvertising in opdracht van de vereniging Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland ION (voorheen Vereniging voor Oppervlaktetechnieken van Materialen, VOM) www.vereniging-ION.nl COPYRIGHT 2018 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever, vereniging ION en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden geen aansprakelijkheid voor mogelijke gevolgen die zouden kunnen voortvloeien uit het gebruik van de in deze uitgave opgenomen informatie. ISSN 0923-1722

Brancheregister Uw bedrijf in het brancheregister? Voor informatie over een vermelding in het brancheregister kunt u contact opnemen met Arthur Middendorp, tel: 070 399 00 00 /arthur@jetvertising.nl.

Kijk voor het volledige bedrijvenregister op vereniging-ion.nl/bedrijvenregister

ADVIES PROJECTBUREAU / OPPERVLAKTEBEHANDELING- / COATING-INDUSTRIE

B & B Coating Techniek T. 053-4357707 www.bb-coating-techniek.nl

Chemetall b.v.

T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com chemetallbnl.info@basf.com www.coatingsystemenvanderlans.nl

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

AFZUIGINSTALLATIES

HangOn b.v.

T. 077-3999630 / F. 077-3988419 info@hangon.co / www.hangon.co Amitech b.v.

T. 0341-429059 / F. 0341-429068 info@amitech.nl / www.amitech.nl

AFVALWATERBEHANDELINGINSTALLATIES

Chemetall b.v.

T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com chemetallbnl.info@basf.com

Straaltechniek Int. b.v. www.straaltechniek.net

Multinal Group T. 088-2055300 / F. 088-2055301 info@multinal.com / www.multinal.com

WSB Wagner Finishing Equipment b.v.

T. 030-241 41 55 verkoop@wsb-benelux.nl / www.wsb-benelux.nl

Sir John b.v.

T. 0182-396931 / F. 0182-396937 info@sir-john.nl / www.sir-john.nl

ANODEMANDEN (TITAAN)

MEPACO b.v.

T. 071-5892863 Coatingsystemen Van der Lans T. +31(0)614306694 info@coatingsystemenvanderlans.nl www.coatingsystemenvanderlans.nl

BEITSEN/PASSIVEREN

ANODEN (TITAAN)

MAGNETO Special Anodes b.v.

T. 010-2620788 / F. 010-2620201 www.magneto.nl

BRANDWERENDE / BRANDVERTRAGENDE COATINGS

Voor coatings met meer waarde en minder kosten ELA Coatings b.v.

T. +31 (0)24 373 99 88 / +31 (0)6 150 500 54 e.lagerweij@elacoatings.com www.elacoatings.com

CERTIFICERING

BESCHERMKAPJES, PLUGGEN, TAPE

Alards Masking Solutions Lochtstraat 14 5962 AK MELDERSLO T. 06-48222181 info@alards-masking.nl / www.alards-masking.nl

Parlevinkerweg 34, 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu

TÜV Rheinland Nederland b.v.

T. 088-8887888 / F. 088-8887879 info@nl.tuv.com / www.tuv.com/coatings

CHEMICALIËN/ OPP. BEHANDELING

C&T Technics T. 0413-331083 / F. 0413-331195 www.ct-technics.nl

ANODISEER (OPHANGREKKEN) Official Benelux dealer

Rösler Benelux b.v.

T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com / www.rosler.nl MEPACO b.v.

T. 071-5892863

C&T Technics T. 0413-331083 / F. 0413-331195 epsi@ct-technics.nl / www.ct-technics.nl

Chemetall b.v.

T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com chemetallbnl.info@basf.com

BAKKEN, KUNSTSTOF Suez Water n.v.

T. 077-3231231 / F. 077-3231230 contact.water.nl@suez.com / www.suez.com www.water-benelux.com www.suez-afvalwaterverwerking.nl

C.K.B.Boxtel T. 0411- 682939

Epifatech T. +46 371 51 1685 / F. +46 371 14 996 order@epifatech.se / www.epifatech.se

Kluthe Benelux b.v.

T. +31 (0)172-516 000 / F. +31 (0)172-439 494 info@kluthe.nl / www.kluthe.nl

OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018 43

CHEMISCH NIKKEL

MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com

COATINGINSTALLATIES SERVICE & ONDERHOUD

Emotech b.v.

T. 053-4301500 / F. 053-430 49 81 info@emotech.nl / www.emotech.nl

GALVANOTECHNIEK, INSTALLATIES

FILTERS

Magistor b.v.

T. 0548- 519401 / F. 0548-517619 info@magistor.nl / www.magistor.nl

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 / F. 0413-244499 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

Filter Service Heerenveen T. 0513-633900 / F. 0513-633888 info@filterservice.nl / www.filterservice.nl Rösler Benelux b.v.

T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com / www.rosler.nl

Corode b.v.

T. +31 (0)411-685500 / T. +31 (0)161-244250 corode@corode.nl / www.corode.nl

Railtechniek van Herwijnen b.v.

T. 0344-616363 / F. 0344-611072 info@railtechniek.nl / www.railtechniek.nl

HARDCHROOM BADEN (KUNSTSTOF) Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 / F. 0570-634336 www.hollandmineraal.nl

FILTERS & POMPEN

ELEKTROSTATISCH POEDERSPUITEN, INSTALLATIES

HANGBAANSYSTEMEN

FILTERS (ANDREAE, COLUMBUS INDUSTRIES)

FILTERS (OVERSPRAY)

Rösler Benelux b.v.

T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com / www.rosler.nl

MBS Ophangsystemen T. 040-2931663 / F. 040-2932262 info@mbs-online.nl / www.mbs-online.nl

GLASPARELSTRAALCABINES

DROOGAPPARATUUR

IST Benelux b.v.

T. 055-5050014 www.ist-uv.nl / info@bnl.ist-uv.com

MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com

Straaltechniek Int. b.v. www.straaltechniek.net

MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com

HITTEBESTENDIGE EN NON-STICK COATINGS

Voor coatings met meer waarde en minder kosten ELA Coatings b.v.

T. +31 (0)24 373 99 88 / +31 (0)6 150 500 54 e.lagerweij@elacoatings.com www.elacoatings.com

HAKEN

MSP Systems b.v.

T. 053-4303937 www.mspsystems.nl

Wagner Systemen Nederland T. 030-2410688 / F. 030-2410765 info@wagnersystemen.nl

ELEKTROSTATISCH NATLAKKEN

Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-437 0166 / F. 010-415 1491 www.rasco-clemco.nl

Mefiag Filters & Pumps b.v.

Heerenveen T. 0513-630230 / F. 0513-632233 info@mefiag.com / www.mefiag.com

Alards Masking Solutions Lochtstraat 14 5962 AK MELDERSLO T. 06-48222181 info@alards-masking.nl / www.alards-masking.nl

Hendor Pumps & Filters T. 0497-339389 / F. 0497-381593 info@hendor.com / www.hendor.com

GALVANOTECHNIEK, GLANSMIDDELEN

MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com

Surtec Benelux b.v.

T. (077) 308 15 90 / F. (077) 476 20 33 heh@surtecbenelux.com / www.surtec.com

44 OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018

INDUSTRIËLE LUCHTBEHANDELING EN WARMTETERUGWINNING

Energy Partners Systems b.v.

T. 026-4720350 / F. 026-4721507

INDUSTRIËLE REINIGING Parlevinkerweg 34 / 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu

Epifatech T. +46 371 51 1685 / F. +46 371 14 996 order@epifatech.se / www.epifatech.se

HangOn b.v.

T. 077-3999630 / F. 077-3988419 info@hangon.co / www.hangon.co

Chemetall b.v.

T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com chemetallbnl.info@basf.com

Kluthe Benelux b.v.

T. +31 (0)172-516 000 / F. +31 (0)172-439 494 info@kluthe.nl / www.kluthe.nl

KUNSTSTOFLAKKEN

METAAL OPPERVLAKTEBEHANDELING

ONTLAKKINGSOVENS/ THERMISCHE REINIGINGSOVENS Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-4370166 / F. 010-4151491 www.rasco-clemco.nl

Voor coatings met meer waarde en minder kosten ELA Coatings b.v.

T. +31 (0)24 373 99 88 / +31 (0)6 150 500 54 e.lagerweij@elacoatings.com www.elacoatings.com

LAAGDIKTEMETERS

Surface Treatment Ned. Maasbracht / T. 0475-463835 www.surfacetreatment.nl info@surfacetreatment.nl

METALLISEREN/SCHOOPEREN

Pyrox b.v.b.a.

T. +32 14 762377 / F. +32 14 762379 info@pyrox.be / www.pyrox.be

ONTVETTINGSINSTALLATIES M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 / F. 0413-244499 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl

NAVERBRANDINGSINSTALLATIES

Leering Hengelo b.v.

T. 074-2558281 / F. 074-2422373 info@leering.nl / www.leering.nl

ONTVETTINGSMIDDELEN Helmut Fischer Meett. b.v.

Tarasconweg 10, Eindhoven T. 040-2482255 / F. 040-2428885 www.helmutfischer.nl netherlands@helmutfischer.nl

NauMetrics PMI T. 074-3490022 / F. 084-0037042 info@naumetrics.nl / www.naumetrics.nl

Amitech b.v.

T. 0341-429059 / F. 0341-429068 info@amitech.nl / www.amitech.nl

MOFFELOVENS

Emotech b.v.

T. 053-4301500 / F. 053-430 49 81 info@emotech.nl / www.emotech.nl

Energy Partners Systems b.v.

T. 026-4720350 / F. 026-4721507

ONDERHOUD AAN STRAALINSTALLATIES EN WERPSTRALERS

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

Verlab-Hitachi Instruments T. 0162-320633 / F.0162-322907 info@verlab.nl / www.verlab.nl

LAKSTRATEN

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

NATLAKKEN (AFDEKMATERIALEN)

Epifatech T. +46 371 51 1685 / F. +46 371 14 996 order@epifatech.se / www.epifatech.se Energy Partners Systems b.v.

T. 026-4720350 / F. 026-4721507

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

HangOn b.v.

T. 077-3999630 / F. 077-3988419 info@hangon.co / www.hangon.co

Rรถsler Benelux b.v.

T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com / www.rosler.nl

Rรถsler Benelux b.v.

T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com / www.rosler.nl

ONTLAKKEN (IN LOON)

NATLAKSPUITAPPARATUUR C&T Technics T. 0413-331083 / F. 0413-331195 epsi@ct-technics.nl

MARINE COATINGS / SCHEEPVAARTLAKKEN Apeq Wiwa b.v.

T. 078 613 9610 www.apeqwiwa.nl / info@apeqwiwa.nl Voor coatings met meer waarde en minder kosten ELA Coatings b.v.

T. +31 (0)24 373 99 88 / +31 (0)6 150 500 54 e.lagerweij@elacoatings.com www.elacoatings.com

Paint It The Application Company T. 0318-643 260 / F. 0318-643 042 info@paintit.nl / www.paintit.nl

Surtec Benelux b.v.

T. (077) 308 15 90 / F. (077) 476 20 33 heh@surtecbenelux.com / www.surtec.com

OPHANGHAKEN VOOR LAKSTRATEN/POEDERCOATEN

ONTBRAMEN

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com

Thermo-Clean Heusden-Zolder n.v.

T. 0032-13539060 Thermo-Clean Nederland b.v.

T. 0182 37 46 20

Alards Masking Solutions Lochtstraat 14 5962 AK MELDERSLO T. 06-48222181 info@alards-masking.nl / www.alards-masking.nl

Parlevinkerweg 34, 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu

Epifatech T. +46 371 51 1685 / F. +46 371 14 996 order@epifatech.se / www.epifatech.se

HangOn b.v.

T. 077-3999630 / F. 077-3988419 info@hangon.co / www.hangon.co

MBS Ophangsystemen T. 040-2931663 / F. 040-2932262 info@mbs-online.nl / www.mbs-online.nl OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018 45

SHOTPEENEN

OPHANGREKKEN VOOR GALVANO EN LAKTECHNIEK MBS Ophangsystemen T. 040-2931663 / F. 040-2932262 info@mbs-online.nl / www.mbs-online.nl

MEPACO b.v.

T. 071-5892863

POEDERLAKKEN/ POEDERCOATINGS

OVENS

AkzoNobel Powder Coatings Benelux T. +32 (0)2 254 77 51 / F. +32 (0)2 254 77 57 www.akzonobel.com/powder

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

MSP Systems b.v.

T. 053-4303937 www.mspsystems.nl Rรถsler Benelux b.v.

T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com / www.rosler.nl

POLIJSTEN

Rรถsler Benelux b.v.

T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com / www.rosler.nl

POMPEN (MAGNETISCH AANGEDREVEN) Energy Partners Systems b.v.

T. 026-4720350 / F. 026-4721507

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

EUROLACKE Tiel Axalta Coating Systems T. 0344-620662 / F. 0344-617079 info@eurolacke.nl / www.eurolacke.nl

Oxyplast Belgium n.v.

T.+32 9 3267920 / F.+31 9 3370159 info@oxyplast.be / www.protechpowder.com

Unifour b.v.

T. +31 (0)315 641352 / F. +31 (0)351 641852 info@unifour.nl / www.unifour.nl

POEDERCOATING (AFDEKMATERIALEN)

Corode b.v.

T. +31 (0)411-685500 / T. +31 (0)161-244250 corode@corode.nl / www.corode.nl

TIGER Coatings Belgium b.v.b.a T. +32 (0)89700016 / F. +32 (0)89567858 www.tiger-coatings.com

Straaltechniek Int. b.v. www.straaltechniek.net

SPUITCABINES

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

PROTECTIVE COATINGS Emotech b.v.

T. 053-4301500 / F. 053-430 49 81 info@emotech.nl

Voor coatings met meer waarde en minder kosten ELA Coatings b.v.

T. +31 (0)24 373 99 88 / +31 (0)6 150 500 54 e.lagerweij@elacoatings.com www.elacoatings.com

Energy Partners Systems b.v.

T. 026-4720350 / F. 026-4721507

POEDERSPUITAPPARATUUR Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Parlevinkerweg 34, 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu Official Benelux dealer

C&T Technics T. 0413-331083 / F. 0413-331195 epsi@ct-technics.nl / www.ct-technics.nl

Epifatech T. +46 371 51 1685 / F. +46 371 14 996 order@epifatech.se / www.epifatech.se

HangOn b.v.

T. 077-3999630 / F. 077-3988419 info@hangon.co / www.hangon.co

MSP Systems b.v.

T. 053-4303937 www.mspsystems.nl

REINIGINGSINSTALLATIES Wagner Systemen Nederland T.030-2410688 / F.030-2410765 info@wagnersystemen.nl

POEDERSPUITCABINES

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

Energy Partners Systems b.v.

T. 026-4720350 / F. 026-4721507

Leering Hengelo b.v.

T. 074-2558281 / F. 074-2422373 info@leering.nl / www.leering.nl

Holtrop & Jansma b.v.

Dokkum T. 0519 32 91 00 www.holtrop-jansma.com

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 / F. 0413-244499 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl

STRAALCABINES

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

46 OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018

Delfzijl 0596-614135 Rhenen 0318-472020 info@petsonpaints.com / www.petsonpaints.com

TITAAN (BEVESTIGINGS-) MATERIALEN Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 / F. 0570-634336 www.hollandmineraal.nl

Leering Hengelo b.v.

T. 074-2558281 / F. 074-2422373 info@leering.nl / www.leering.nl

Straaltechniek Int. b.v. www.straaltechniek.net

LTC International Vacuümstraalapparatuur T. 078-641 80 50 / F. 078-641 80 80 info@ltc-international.nl www.ltc-international.nl

T. +32 9218 7180 / F. +32 9233 0831 Metals.benelux@cellmark.com www.ervinamasteel.eu

TRANSPORTSYSTEMEN Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 / F. 0570-634336 www.hollandmineraal.nl Emotech b.v.

T. 053-4301500 / F. 053-430 49 81 info@emotech.nl / www.emotech.nl

Rösler Benelux b.v.

T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com / www.rosler.nl Leering Hengelo b.v.

T. 074-2558281 / F. 074-2422373 info@leering.nl / www.leering.nl

STRAALINSTALLATIES

Railtechniek van Herwijnen b.v.

T. 0344-616363 / F. 0344-611072 info@railtechniek.nl / www.railtechniek.nl

Straaltechniek Int. b.v. www.straaltechniek.net Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

Magistor b.v.

T. 0548- 519401 / F. 0548-517619 info@magistor.nl / www.magistor.nl T. +32 9218 7180 / F. +32 9233 0831 metals.benelux@cellmark.com www.wheelabratorgroup.com

STRAALKASTEN Amitech b.v.

T. 0341-429059 / F. 0341-429068 info@amitech.nl / www.amitech.nl

Rösler Benelux b.v.

T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com / www.rosler.nl

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 / F. 0570-634336 www.hollandmineraal.nl

STRAALMIDDELEN

Apeq Wiwa b.v.

T. 078 613 9610 www.apeqwiwa.nl / info@apeqwiwa.nl

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 / F. 0413-244499 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl

UV EN EBC LAK

Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl Clemco Straalapparatuur T. 010-4370592 / F. 010-4151491 www.rasco-clemco.nl

TWEE-COMPONENTEN APPARATUUR

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Straaltechniek Int. b.v. www.straaltechniek.net

Apeq Wiwa b.v.

T. 078 613 9610 www.apeqwiwa.nl / info@apeqwiwa.nl

Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl

MEPACO b.v.

T. 071-5892863

W Abrasives Nederland T. 0341-563831 / F. 0341-494114 info@wabrasives.nl www.wabrasives.nl / www.winoagroup.com

TANKS (KUNSTSTOF) C.K.B. Boxtel T. 0411-682939

Voor coatings met meer waarde en minder kosten ELA Coatings b.v.

T. +31 (0)24 373 99 88 / +31 (0)6 150 500 54 e.lagerweij@elacoatings.com www.elacoatings.com VERDUURZAMEN VAN METAAL

TECHNISCH ONDERZOEK Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 / F. 0570-634336 www.hollandmineraal.nl

Airblast-Abrasives b.v.

T. 072-5715569 / F. 072-5714340 info@airblast-abrasives.com www.airblast-abrasives.com TÜV Rheinland Nederland b.v.

T. 088-8887888 / F. 088-8887879 info@nl.tuv.com / www.tuv.com/coatings

Oxyplast Belgium n.v.

T.+32 9 3267920 / F.+31 9 3370159 info@oxyplast.be / www.protechpowder.com

Leering Hengelo b.v.

T. 074-2558281 / F. 074-2422373 info@leering.nl / www.leering.nl

OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018 47

WERPSTRALERS

BETROUWBAAR EN SNEL

Rotocoaten betrouwbaar en snel • one-stop-shopping • automatische orderverwerking • eigen transportdienst • één aanspreekpunt verkoop@rotocoat.nl / www.rotocoat.nl

VERFSPUITAPPARATUUR

Technospray Spuitapparatuur T. 0168-382111 / F. 0168 380780 info@technospray.nl / www.technospray.nl

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 / F. 0413-244499 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl

VERWARMINGS- EN KOELELEMENTEN (TITAAN EN RVS) Apeq Wiwa b.v.

T. 078 613 9610 www.apeqwiwa.nl / info@apeqwiwa.nl

Emotech b.v.

T. 053-4301500 / F. 053-430 49 81 info@emotech.nl / www.emotech.nl

MEPACO b.v.

T. 071-5892863

Energy Partners Systems b.v.

T. 026-4720350 / F. 026-4721507 Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

WATERBEHANDELING

Leering Hengelo b.v.

T. 074-2558281 / F. 074-2422373 info@leering.nl / www.leering.nl

VERWERKING AFVALSTROMEN CAP Industrial b.v. tel- 010-4374737/ F.-010-2623190 info@cap-industrial.nl / www.cap-industrial.nl

Paint It The Application Company T. 0318-643 260 / F. 0318-643 042 info@paintit.nl / www.paintit.nl

Suez Water n.v.

T. 077-3231231 / F. 077-3231230 contact.water.nl@suez.com / www.suez.com www.water-benelux.com www.suez-afvalwaterverwerking.nl

VOORBEHANDELINGSINSTALLATIES

MAGNETO Special Anodes b.v.

T. 010-26207 88 / F. 010-2620201 www.magneto.nl

Suez Water n.v.

T. 077-3231231 / F. 077-3231230 contact.water.nl@suez.com / www.suez.com www.water-benelux.com www.suez-afvalwaterverwerking.nl

Rösler Benelux b.v.

T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com / www.rosler.nl

Straaltechniek Int. b.v. www.straaltechniek.net

Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-4370166 / F. 010-4151491 www.rasco-clemco.nl T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

Brancheregister Uw bedrijf in het brancheregister? Voor informatie over een vermelding in het brancheregister kunt u contact opnemen met Arthur Middendorp, tel: 070 399 00 00 /arthur@jetvertising.nl.

Kijk voor het volledige bedrijvenregister op vereniging-ion.nl/bedrijvenregister

48 OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018

T. +32 9218 7180 / F. +32 9233 0831 metals.benelux@cellmark.com www.wheelabratorgroup.com

BluCrÂŽ Trivalent hard chrome technology

Wij zijn de eerste!

Driewaardig vs. zeswaardig

Met trots heeft Atotech als eerste het enige volwaardige alternatief voor hexavalent hardchroom op de markt geĂŻntroduceerd. BluCrÂŽ (Blue Chroom) is een proces op basis van driewaardig chroom zonder giftige of kankerverwekkende bestanddelen. Klaar voor een duurzame toekomst zonder last te hebben van de CrVI-authorisatie perikelen.

Neerslagen uit BluCrÂŽ hebben de â&#x20AC;&#x153;look & feelâ&#x20AC;? overeenkomstig neerslagen uit hexavalente electrolyten. Ook de technisch eigenschappen komen â&#x20AC;&#x201C; in grote lijnen â&#x20AC;&#x201C; overeen met CrVIneerslagen. Terwijl hardheid overeen komt met klassiek hardchroom, is de slijtvastheid vergelijkbaar met die van de modernste hexavalente processen.

Als gevolg van zâ&#x20AC;&#x2122;n chloride bestendigheid, is BluCrÂŽ zelfs beter geschikt voor zware en marine omstandigheden.

Met BluCrÂŽ

naar duurzame hardchroom plating

Atotech B.V. +31 30 240910 office.nl@atotech.com Benelux-vestiging

Technology for tomorrowâ&#x20AC;&#x2122;s solutions

www.atotech.com

Inhoud Vereniging ION

16 Cursus Galvaniseren

deel 2 komt er aan Een kennisteam heeft hard gewerkt aan het samenstellen van een omvangrijk vernieuwd cursusboek voor de cursus Galvaniseren deel 2.

Momenteel â&#x20AC;&#x153;looptâ&#x20AC;? er een pilot hiervan. Na de zomer is de cursus met het bijbehorende cursusboek in definitieve vorm beschikbaar. Wat was de aanleiding voor de vernieuwing en hoe is de pilot verlopen?

32 Onterechte koudwatervrees voor

cursus afvalwaterzuivering Het heeft een tijd geduurd, maar dit voorjaar is toch voor het eerst de vernieuwde cursus Afvalwaterbehandeling en zuiveringstechnieken gegeven. Waarom heeft dat zo lang geduurd en hoe kijken de deelnemers erop terug? We vroegen het enkele betrokkenen.

Algemeen

36 Voertuigen bestand maken

tegen zware eisen Autobussen, opleggers, hoogwerkers en allerlei andere professionele voertuigen uitrusten met een nanocoating na droogijsstralen als voorbehandeling. Die nanocoating is onder meer hydrofoob, vuilafstotend en corrosiebestendig. Dit is dagelijkse kost bij het bedrijf Steur.

Elektrochemie en metallieke deklagen

26 Cursus om het hardverchromen te verbeteren Hardverchromen gebeurt niet vaak, maar dat is wel dagelijkse kost bij Koninklijke Nederlandse

Munt. Daar worden de stempels om munten en penningen mee te slaan hardverchroomd. Toch waren er maar twee medewerkers die dat werk uitvoerden en dat ook nog op basis van kennis die lang geleden is aangeleerd. Hoog tijd dus om eens met een groter groepje een cursus (op maat) te gaan volgen.

12

Organische deklagen

22 Zeer uitgebreid programma op

Europees Coating Congres Tijdens het komende European Technical Coatings Congres (ETCC) eind juni in Amsterdam wordt gedurende vier dagen vanuit de hele wereld de nieuwste kennis samengebracht op het gebied van verf, grondstoffen evenals de nieuwste inzichten uit de coatingwetenschap en -technologie. Een vooruitblik.

30 Fluitend 30.000 combinaties

decoreren en lakken Wat mooi op de weg met al die sport- en racefietsen die ook steeds vaker uitblinken door het ontwerp.

En steeds vaker verschillen ze van elkaar op het gebied van kleur, lettertype, een matte of glanzende uitvoering. Hoe krijg je die talloze combinaties op de frames, terwijl je toch de kosten in de hand houdt?

Daarvoor moet je bij DecoCoat zijn.

39 Mijn Mening 38 Buitenlandse Media

Alternatief voor antifoulings blijkt ideale coating op ijsbrekers Zoals bekend, worden coatings regelmatig aan zware omstandigheden blootgesteld, maar voor een themanummer als dit zoeken we graag extra bijzondere omstandigheden op. Zo kwamen we uit bij een coating voor ijsbrekers en ijsvarende schepen.

Het bedrijf Subsea Industries heeft deze coating ontwikkeld terwijl men op zoek was naar een alternatief voor antifoulings. Wat zijn de eigenschappen en resultaten ervan?

Opleiding voor blijvend veranderen We weten allemaal wel dat opleiden belangrijk is, maar op een gegeven moment schenken we daar op een bepaald niveau geen aandacht meer aan. En dat terwijl alles om ons heen snel verandert. Hoe blijf je als bedrijf alert op de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van business development en strategie? Bij de beantwoording hiervan is het van groot belang mensen aan boord te hebben die met een frisse blik kritische vragen blijven stellen. Maar hoe krijg je die?

40 Grenzeloos 43 Brancheregister

Bij de voorpagina: Wat een positieve gevolgen een verbod op de ene toepassing kan hebben voor de ontwikkeling van een andere toepassing. Toen aan het begin van deze eeuw tinhoudende antifoulings op zeeschepen verboden gingen worden, moesten de producenten ervan alternatieven ontwikkelen om de kassa rinkelend te houden. Dat gold ook voor Subsea Industries. Zij ontwikkelden een compleet nieuwe coating die, zo bleek, uitermate geschikt is voor ijsbrekers en ijsvarende schepen. Foto Subsea Industries.

18 OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018 5

Straalhard de beste

AIRBLAST

het

Bespaar nรณg meer door het gebruik van door

voor

Airblast-Abrasives in eigen huis geproduceerde

oppervlaktebehandeling. Airblast installaties voor

High-Carbon Steel Shot en Steel Grit van de

stralen, metalliseren en spuiten sluiten perfect

hoogste kwaliteit. Tevens levert Airblast-Abrasives

aan bij de wensen van de industrie. Handmatig of

een compleet assortiment straalmiddelen in elke

Automatisch, onze kwaliteit, betrouwbaarheid en

maat en hardheid, direct uit voorraad. Overtuig

constante innovatie levert u direct winst op door

uzelf van onze topkwaliteit en neem contact met

lage gebruikskosten en duurzame producten.

ons op, wij zijn er voor u!

Airblast premium

is

sinds

merk

1974

voor

gegroeid

tot

totaaloplossingen

Airblast B.V. Tel.: 072 571 8002 info@airblast.com www.airblast.com

Airblast-Abrasives B.V. Tel.: 072 571 5569 info@airblast-abrasives.com www.airblast-abrasives.com

Agenda

Een activiteit melden? Mail de redactie: Oppervlaktetechnieken@ellemmi.nl

Informatiebijeenkomst ISO12944 ‘Bescherming van staalconstructies tegen corrosie’ De normserie NEN-EN-ISO 12944 ‘Bescherming van staalconstructies tegen corrosie door middel van verfsystemen’ is in 2017 herzien. Diverse delen van de serie zijn hierdoor gewijzigd. Op donderdagmiddag 14 juni organiseert NEN een informatiebijeenkomst om deze wijzigingen toe te lichten. Door wijzigingen en aanvullingen zijn de normen beter toepasbaar geworden voor gebruikers. U kunt als belanghebbende meepraten over de gevolgen van deze wijzigingen voor de praktijk. Op het programma staan onder meer een algemene introductie herziening ISO 12944, een overzicht per deel van doorgevoerde wijzigingen en de gevolgen daarvan voor de markt en de toekomst van ISO 12944.

JUNI

SEPTEMBER

O Virtual (R)evolution 12 juni, Tilburg www.mikrocentrum.nl

O Start klassikale cursus Poedercoaten niveau 3 4 september www.vereniging-ion.nl

O Informatiebijeenkomst ISO12944 ‘Bescherming van staalconstructies tegen corrosie’ 14 juni, Delft www.vereniging-ion.nl O Bedrijfsbezoek FUJIFILM i.c.m.

Vakgroepvergaderingen Anodiseren en Galvaniseren 21 juni, Tilburg www.vereniging-ion.nl O Informatiebijeenkomst interactieve training Persoonlijke effectiviteit voor engineers 26 juni, Veldhoven www.mikrocentrum.nl

O Start klassikale cursus Industriële Oppervlaktetechnieken 11 september www.vereniging-ion.nl O Start klassikale cursus Galvaniseren deel 1 12 september www.vereniging-ion.nl O Start klassikale cursus Anodiseren niveau 1 13 september www.vereniging-ion.nl

O TIV Hardenberg 18 - 20 september, Hardenberg www.booking.evenementenhal.nl/nl/ technische-industriele-vakbeurs-tiv-2018/ hardenberg/exposant O Start klassikale cursus Straler 19 september 2018 www.vereniging-ion.nl O Start klassikale cursus Poedercoaten niveau 2 20 september www.vereniging-ion.nl O Start klassikale cursus Natlakken niveau 3 24 september www.vereniging-ion.nl O Start klassikale cursus Chemisch Voorbehandelen niveau 1 25 september www.vereniging-ion.nl

Bedrijfsbezoek FUJIFILM i.c.m. Vakgroepvergaderingen Anodiseren en Galvaniseren Het bedrijfsbezoek aan FUJIFILM Manufacturing Europe wordt gecombineerd met de (gesloten) vakgroepvergaderingen Anodiseren en Galvaniseren. Dit bedrijf is één van de grootste productievestigingen van FUJIFILM buiten Japan. Het bedrijf produceert nu fotopapier, offsetplaten en membranen. Naast productie zijn er ook een researchcentrum en een open innovation hub waar alle innovaties van FUJIFILM worden getoond. Op 21 juni zijn er openbare rondleidingen in de open innovatie hub en in één van de productielijnen met continuprocessen als electrograining, anodiseren, sealen en coaten.

6 OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018

ION actueel nieuws

Lees meer nieuws op www.vereniging-ion.nl

Aangezien de verschijningsfrequentie van OT vanaf 2018 is teruggebracht naar acht vindt u het meest actuele nieuws op de website en in de Nieuwsbrief. Dat geldt zeker ook voor het ION-nieuws dat regelmatig geactualiseerd wordt. Op deze pagina wel een kort overzicht van dat nieuws. Door de QR-code te scannen, komt u op de website met het uitgebreide en meest actuele nieuws. Abonneer u op de nieuwsbrief en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen binnen uw branche!

VERENIGING ION IS WAARNEMER IN QUALIFY Op verzoek van de TU Delft is Vereniging ION een observer bij het project Qualify. Het doel van Qualify is: kwalificatie mogelijk maken van hybride materiaaltoepassingen voor lichtgewicht en veilig transport op zee. De industrie wil graag het gewicht van traditioneel zwaar belaste constructies zoals schepen verminderen. Dit vereist de ontwikkeling van duurzame, lichtgewicht oplossingen die bestand zijn tegen zware belastingen onder extreme omstandigheden. De combinatie van staal en composieten in gelijmde structuren kan het gewicht verminderen terwijl de sterkte behouden blijft, wat leidt tot lichtere en sterkere schepen. Tien procent gewichtsreductie leidt tot maximaal zeven procent minder brandstofverbruik. De potentiële besparingen, samen met de productievoordelen, hebben de scheepsbouwindustrie gemotiveerd om het gebruik van adhesief gebonden hybride verbindingen in primaire structuren te onderzoeken. Randvoorwaarden zijn dat ze bestand zijn tegen hoge belastingen en gegarandeerde veiligheid. Omdat er voor dergelijke hybride constructies nog geen certificatierichtlijnen bestaan, wil QUALIFY hiertoe de nodige kennis verschaffen. Op het WOT2018 Congres in ’s-Hertogenbosch is een presentatie over het lijmen en coaten van hybride constructies geprogrammeerd.

QUALICOAT ADOPTEERT NIEUWE PRE-ANODISEERSTANDAARD Na jaren van discussie, onderzoek, testen en beschrijven door met name de Duits/ Nederlandse Werkgroep PreOx (VOA/Vereniging ION), is tijdens de Technical Committee-vergadering van Qualicoat en de Executive Committee-vergadering in mei een nieuwe technische specificatie voor het pre-anodiseren aangenomen voor de technische specificatie van Qualicoat.

Voorlopig zal dit worden opgenomen als een update sheet en, zoals gebruikelijk, later worden geïntegreerd in de technische specificatie. Door het vele en diepgaande onderzoek is veel inzicht gekregen in het gedrag van gepre-anodiseerd aluminium.

Het interpreteren van het gedrag van deze voorbehandeling heeft geleid tot de aanpassing van de specificatie. Belangrijke aanpassingen zijn de toegestane duur tussen de processtappen, de wijze van opslag en transport, het gedrag van een coating op open of (gedeeltelijk) gesloten poriën

en de wijze van spoelen in de laatste stap.

De nieuwe specificatie maakt het in de basis technisch ook mogelijk om extern (buiten het bedrijf van de coater) te preanodiseren. Hiervoor zijn nog wel aanvullende regels nodig. Afgesproken is dat de werkgroep PreOx een set van regels gaat opstellen waarbij gegarandeerde kwaliteit het uitgangspunt moet zijn. O NICKEL INSTITUTE LANCEERT BEOORDELINGSHULPMIDDEL VOOR BLOOTSTELLING Het Nickel Institute heeft een Impact Assessment Tool voor beroepsmatige blootstelling ontwikkeld. De tool is nu via de ION-website beschikbaar voor beoordeling en gebruik. Het project werd gelanceerd door het Nickel Institute in het kader van de lopende EU-activiteiten om OEL-waarden voor nikkelverbindingen te ontwikkelen. Het doel van het initiatief was om een hulpmiddel te ontwikkelen waarmee bedrijven en sectoren schattin-

gen van nalevingskosten kunnen afleiden met verschillende Ni-OEL-waarden en betrouwbare gegevens kunnen genereren voor het komende EU-effectbeoordelingsproces. Om het gebruik van de tool te vergemakkelijken en te zorgen voor een optimale input in de kostenanalysestudie, zal het Nickel Institute branchespecifieke webinars organiseren over het gebruik van de tool. Deelnemers hieraan zullen vooraf voldoende tijd hebben om het hulpmiddel te bekijken en eventueel vragen en/of opmerkingen te geven. O Meer informatie over bovenstaande nieuwsberichten vindt u op de website.

Een QR-code scan je met een smartphone of iPad. Er zijn apps te downloaden om QR-codes te scannen, maar op nieuwe toestellen werkt de standaard camera-app als QR-scanner.

OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018 7

Kort nieuws Nieuwe producten van Wagner op de PaintExpo WAGNER heeft op de PaintExpo nieuwe innovatieve producten en oplossingen gepresenteerd voor een betere efficientie in het productieproces. Naast de nieuwste producten voor de poeder- en natlakken, lijm- en markeringssystemen werden ook nieuwe automatiseringsconcepten aangeboden voor uiterst efficiënt natlakken en een volautomatisch spuitpistool voor één- en meerkleurige spot- en lijnmarkering.

De hoge-rotatie-verstuiver voor bewegingsautomaten en lineaire assen, de TOPFINISH Bell 1S is een voorbeeld van een automatiseringsconcept. Deze Ro-

tobell is een aanvulling op de TOPFINISH RobotBell 1 voor robottoepassingen. Alle modellen van deze productfamilie hebben verstelbare vormingslucht en kunnen gebruikt worden met verschillende Bell disc-combinaties.

Ook het volautomatisch spuitpistool PILOT

GA 9010 Marking voor één- en meerkleurige spot- en lijnmarkering is op de PaintExpo gepresenteerd. Het spuitpistool is van Walther Pilot, één van de dochterondernemingen van de WAGNER Group.

Verder was er de presentatie van de automatische laagdiktemeter Layer Check LC 1000, waarmee de laagdikte van zowel de poeder- als de natlak vóór het moffelen of drogen zonder contact en op de micrometer nauwkeurig gemeten kan worden. O

MEER INFORMATIE www.wsb-benelux.eu

TQC en Sheen Instruments samengevoegd Eind vorig jaar heeft TQC BV uit Nederland het Britse bedrijf Sheen Instruments overgenomen. Dat bedrijf heeft een geschiedenis van meer dan 70 jaar als fabrikant van laboratoriumapparatuur voor de verfindustrie. TQC is een Nederlandse fabrikant van verftestapparatuur. Beide bedrijven werken nu samen en de twee merken worden samengevoegd in het nieuwe TQC Sheen-label.

Het nieuwe label vertegenwoordigt misschien wel de meest uitgebreide reeks verftestapparatuur, variërend van een breed scala aan viscositeitsmeters, automatische filmapplicators, schrob- en krastesters tot glans- en kleurmeters, diktemeters, droogtijdtesters, enzovoorts. Het hoofdkantoor van TQC Sheen bevindt zich in Nederland, waar de productie, logistiek, het toepassingslaboratorium en het R & D-centrum van het bedrijf zijn gevestigd. De

TQC Sheen-groep heeft verkoopkantoren in Duitsland, Verenigd Koninkrijk, Noorwegen, Verenigde Staten, Italië, Singapore en Zuid-Korea en een wereldwijd netwerk van distributeurs. O MEER INFORMATIE www.tqcsheen.com

Qual.ION-updatemiddag openbaar tijdens WOT2018 De verplichte updatemiddag voor de kwaliteitsmanagers van de licentiehouders Qualicoat, Qualisteelcoat en Qualanod zal dit jaar plaatsvinden tijdens de WOT2018 te ’s-Hertogenbosch op de middag van dinsdag 13 november. Door de keuze van de locatie is een bezoek aan de SURFACE Campus, de WOT Business Avond of andere delen van het WOT-congres eenvoudig te combineren.

8 OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018

Elke updatemiddag wordt voorafgegaan door een presentatie van het label door de president. De updatemiddag is normaliter besloten en voorbehouden aan de licentiehouders. Speciaal voor deze gelegenheid heeft het bestuur van Qual.ION besloten dat de bijeenkomst openbaar is. Voor vertegenwoordigers van bedrijven die overwegen een licentie aan te vragen is dit een mooie gelegenheid om

kennis te maken met de structuur van het kwaliteitslabel. Ook andere belangstellenden zijn van harte welkom. Op donderdag 15 november zal ION een introductie van de cursus In-house Control Medewerker verzorgen. Deze introductie is zowel theoretisch alsook praktisch van aard. O MEER INFORMATIE www.vereniging-ion.nl

Straalcabines Norblast nu via VGK Solutions Norblast is sinds 40 jaar fabrikant van straalcabines voor zandstralen in het Italiaanse Bologna. Onlangs is VGK Machines & Robotic Solutions (kortweg VGK Solutions geheten) benoemd tot officieel Benelux-verkoopkantoor voor deze onderneming.

De Italiaanse fabrikant Norblast is een gerenommeerd familiebedrijf gespecialiseerd in het ontwerpen, bouwen en verkopen van straalcabines voor het zandstralen van producten van zeer uiteenlopende groottes: van tandprotheses tot complete

gietstukken. In totaal omvat het assortiment zes standaard modellen straalmachines. Op aanvraag kunnen straalmachines volledig op klantspecificatie gemaakt worden. Met de straalcabines wordt ingespeeld op specifieke behoeften in zeer uiteenlopende markten als de luchtvaart, de automotive, de biomedische industrie, de energiesector, de gieterijen, de RVS- en staalindustrie en de gereedschapsindustrie. Op aanvraag zijn de straalcabines uit te rusten met een elektrisch aangedreven trilzeef die uit twee â&#x20AC;&#x2DC;nettenâ&#x20AC;&#x2122; bestaat waarmee deeltjes van verschillende groottes

kunnen worden opgevangen. Zo kan tijdens het proces de ruwheid van een oppervlak worden gecontroleerd of kan gecontroleerd gestraald worden. Inmiddels heeft Norblast wereldwijd ruim 7.000 cabines verkocht en geĂŻnstalleerd. De Norblast Group realiseerde alleen al in 2017 met in totaal 50 medewerkers een jaaromzet van maar liefst tien miljoen euro. Circa 30% van deze totaalomzet kwam voort uit export. O MEER INFORMATIE www.vgksolutions.eu

Opvolging en bedrijfsuitbreiding Drent Techniek Emiel Drent, directeur van Drent Techniek, heeft begin dit jaar zijn vader opgevolgd. Ook heeft hij onlangs het bedrijf Servicing Europe NDT BV (Sendt) overgenomen.

Het nieuwe bedrijf heet: DreNDT Industries BV. Drent Techniek staat al lang bekend als een ontwerper, bouwer en leverancier van procesinstallaties in de branche oppervlaktetechnieken. De installaties en onderdelen daarvan worden op maat voor de betreffende klant gemaakt. Omdat het bedrijf de behoefte voelde om het product- en dienstenpakket uit te breiden, is begin mei Sendt overgenomen.

Hierdoor kan nu ook een grote range aan testproducten en â&#x20AC;&#x201C; diensten worden geleverd. Ook heeft dat bedrijf een uitgebreide ervaring in het zoeken naar inspectie-oplossingen wat nu dus ook via DreNDT Industries beschikbaar komt. O MEER INFORMATIE www.drenttechniek.nl www.drendt.com

Ruim ĂŠĂŠn miljoen Nederlanders hebben te maken met gevaarlijke stoffen op het werk. Jaarlijks sterven er in Nederland bijna 3.000 mensen door gevaarlijke stoffen. Ter vergelijking: het aantal verkeersdoden lag in 2017 op 613. EĂŠn op de zes werknemers loopt het risico om ziek te worden, omdat zij op het werk te maken hebben met gevaarlijke stoffen. Dat kan leiden tot ernstige ziekten zoals astma, COPD en longkanker. Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Tamara van Ark vindt het de hoogste

tijd voor actie: â&#x20AC;&#x153;Gevaarlijke stoffen zijn sluipmoordenaars. Alleen samen kunnen we ervoor zorgen dat het aantal slachtoffers als gevolg van werken met gevaarlijke stoffen afneemt. Dit is een te voorkomen probleem, dus we moeten aan de slag.â&#x20AC;? O

MEER INFORMATIE www.nieuwsszw.nl

OPPERVLAKTETECHNIEKEN JUNI 2018 9