Oppervlaktetechnieken editie 1 van 2021

Organische Deklagen

Elektrochemie en Metallieke deklagen

Toeleveranciers en Geassocieerden

Algemeen

Vereniging ION

VOOR ELKE BRANCHE EEN OPLOSSING SPECIALIST IN SPUITAPPARATUUR, DOSEERINSTALLATIES EN ROBOTS

Contact Paint It Da Vincilaan 25 6716 WC Ede

✔ ✔ ✔ ✔

Specialisten op het gebied van straal- en spuitapparatuur

0318-643 260 0318-643 042 info@paintit.nl www.paintit.nl

straalmiddelen.nl straalinstallaties.nl

VERKOOP

Zie ook pagina 35

OND E R H O U D SERVICE VERHUUR

WAAROM HARDER WERKEN?

WERK SLIMMER

Rijksstraatweg 123, 3316 EG Dordrecht E-mail: info@apeqwiwa.nl

+31 (0)78 613 9610 WWW.APEQWIWA.NL

Elcometer straalapparatuur, gebouwd om langer mee te gaan, intensiever te gebruiken en beter te presteren elcometer.com

Together we make it work!

APEQWIWA_Adv210x297.indd 1 omslag feb 2021.indd 1

T: F: E: I:

17-10-18 10:42

Dutch Blast Advert 50x67.indd 2

05/07/2019 09:12:49

26-01-2021 13:36

ADVERTEREN IN VAKBLAD OPPERVLAKTETECHNIEKEN?

Thema’s in 2021 Februari (Thermisch)spuiten, verzinken, vacuüm-technieken, veiligheid (waaronder PBM’s) Maart Reinigen, ontvetten en stralen, machinebouw, voedselveiligheid (RVS) Mei Meet- en regeltechniek, high tech gereedschappen Material-Eurofinish-Surface special Juni Behandeling vervoersmiddelen (auto/trein/schip/vliegtuig), opleidingen Augustus Poedercoaten, natlakken, galvaniseren en anodiseren September Behandeling bouw, infra en staalconstructies, 3D-printing November Duurzaamheid (waaronder energie efficiency- en transitie), visie, lijmen December Bedrijfsinrichting en apparatuur

omslag feb 2021.indd 2

Kom voor het voetlicht met de Informat.ION nieuwsbrief!

Via de digitale nieuwsbrief van de Vereniging ION komt u in contact met meer dan 2.300 beslissers die allen werkzaam zijn in de oppervlaktebehandelende industrie. 22 keer per jaar ontvangen zij de belangrijkste nieuwsitems uit de sector en de Vereniging ION. Interesse?

Voor nadere informatie en/of het reserveren van advertentieruimte kunt u contact opnemen met Arthur Middendorp van Jetvertising b.v.

T: +31(0)70 399 00 00 E: arthur@jetvertising.nl

26-01-2021 13:36

jaargang 65 nummer 1 februari 2021 HĂŠt vakblad voor de professional in de oppervlaktetechnologie

Thema (Thermisch) spuiten, verzinken, vacuĂźmtechnieken; Veiligheid

OT januari 2021 def.indd 1

26-01-2021 13:49

Protection upgraded

Speciaalchemie voor de industriële reiniging van onderdelen en voor de galvanotechniek 

Verwijderen van lasrestanten, oliën, vetten en pigmentstoffen voor het galvaniseren



Reinigen voor het opbrengen van een multi-metaal-conversielaag met de beste corrosieweerstand



Driewaardig decoratief verchromen van heel wit tot heel donker



Passiveringen en dikke laag passiveringen voor alle applicaties en kleuren, met en zonder kobalt

SurTec Benelux B.V. Molenweg 17 A Tel. +31 77 308 - 1590 5953 JR Reuver Fax. +31 77 476 - 2033 www.surtec.com heh@surtecbenelux.com

2 OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021

OT januari 2021 def.indd 2

26-01-2021 13:49

JAAP VAN PEPERSTRATEN Hoofdredacteur Oppervlaktetechnieken

Van de hoofdredacteur

Het nieuwe jaar gaan we met meer dan normale onzekerheid tegemoet dankzij de coronapandemie. Veel mensen vragen zich af: welke veranderingen die het afgelopen jaar zijn ingezet, zijn een blijvertje? Bedreigingen bieden ook kansen, je moet ze alleen herkennen en grijpen.

Een opmerkelijk artikel in deze editie is het artikel Applicateur kan niet doorgaan met alleen z’n kunstje doen. Het lijkt misschien alsof het met corona te maken heeft, maar die term zult u in het hele artikel niet tegenkomen. Met drie mensen die een panoramablik op onze branche hebben, zijn we eens stil gaan staan bij de uitdagingen voor de branche de komende jaren. Wat zijn de trends op het gebied van klantwensen en -eisen, regelgeving en normen en wat betekenen die voor de applicateur die naar bedrijfscontinuïteit streeft?

De conclusie is dat van die applicateur een heel andere opstelling en instelling wordt verwacht. Die zal zich nadrukkelijk moeten verdiepen in de vraag van de eindklant en naar slimmere oplossingen voor die eindklant. Enkele vragen zijn: weet u wel precies waaraan de geconserveerde producten worden blootgesteld? Heeft u dat onlangs nog aan de eindklant gevraagd? Hoe vaak heeft u overleg met ketenpartners om de prestaties van de conservering ook op langere termijn te waarborgen?

product. Eindklanten willen steeds vaker op strategisch niveau in de keten van gedachten wisselen over echt duurzame oplossingen voor hun product waar ook een conserveringssysteem op moet. De applicateur kan dan niet volstaan met te zeggen: doe maar deze of gene coating. Bovendien: als het om corrosie gaat, wordt er bij het ontwerp, productie en oppervlaktebehandeling meestal wel nagedacht over corrosiewering, maar de belangrijkste fase op het gebied van corrosie is de gebruiksfase. Wat kan de applicateur daarover zeggen. En als het product gerecycled gaat worden, welke oplossing heeft de applicateur dan voor de coating die erop zit?

Genoeg vragen dus om over na te denken. Als het nu rustig is vanwege corona, is dat wellicht een goede gelegenheid om goed na te denken over de komende marktkansen en hoe je daarop inspringt.

Verder hebben we natuurlijk weer veel voor de branche relevante en diepgravende artikelen. Ik wens u veel leesplezier en veel inspiratie bij het herkennen en pakken van kansen. ●

Internationaal komt er steeds meer aandacht voor normen over corrosie gedurende de hele levenscyclus van een OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021 3

OT januari 2021 def.indd 3

26-01-2021 13:49

Column

Toebehoren

VOOR DE GALVANO INDUSTRIE PRODUCTAANBOD De belangrijkste producten zijn filterpompen, ophangsystemen, gelijkrichters en ultrasone apparaten Alle producten worden geproduceerd met het oog op duurzaamheid, hoge kwaliteit en innovatie Korte levertijden en uitstekende service

Oppervlaktetechnologie is van nature niet natuurlijk Op 20 oktober 2020 heeft de Europese Commissie de EU-strategie voor duurzame chemische stoffen goedgekeurd. Deze strategie is de eerste stap op weg naar het in de Europese Green Deal aangekondigde doel: de vervuiling tot nul terugdringen en komen tot een gifvrije samenleving.

Nu is Nederland ook op weg naar een duurzame samenleving waarbij getracht wordt om in 2050 volledig circulair te zijn.

Oplossingen Voor Oppervlaktebehandeling

Airblast Straalmiddel Recyclingsystemen Wereldwijd bewezen kwaliteit

Leverbaar in meerdere capaciteiten Uitstort in straalketels en/of Bigbags Gebruiksvriendelijk, robuust en kostenbesparend Geschikt voor vele soorten meermalig straalmiddel

+31 72 571 80 02 | www.airblast.com | info@airblast.com

Vrijwel alle gebruiksvoorwerpen, gebouwen, machines, infrastructurele werken en waterbeheerssystemen worden gemaakt van “dode” materialen. Ongeveer één procent van de waarde van elk item dat de maakindustrie voortbrengt, is oppervlaktetechnologie. En de natuur zal dus proberen vat te krijgen op de producten door de haar bekende en beproefde methodes. Als de mens dit laat gebeuren dan zijn de producten binnen korte tijd kapot, vervallen, verroest, vastgelopen, ingestort of lek. Dat gebeurt mogelijk toch wel, maar dat moment willen we uiteraard door een goede bescherming en onderhoud zo lang mogelijk uitstellen. Dat doen we door middelen in te zetten die de “tand des tijds” kunnen weerstaan.

EGBERT STREMMELAAR Directeur Vereniging ION

Uw directe contact: Salvatore Bongiorno Galvatore Plating & Equipment GmbH Subbelrather Str. 15 A • 50823 Köln Tel: +49(0)221-65080-4114 • Mobil: +49(0)163-7150038

Er wordt binnen de circulaire economie een vergelijking gemaakt met de natuur. De natuur zorgt bij levende organismen voor bescherming en dode organismen worden in de kringloop van het leven hergebruikt. Dat gebeurt door schimmels, bacteriën en erosie door water, zon en lucht.

Dit gaat echter uit van het moment dat een organisme (product) is afgedankt. In het echte leven willen we zo lang mogelijk rendement op onze investering of gebruiksplezier van onze aankoop en willen we het moment van afdanken zo lang mogelijk uitstellen.

In het echte leven heten die middelen coatings of deklagen. Deze coatings of deklagen kunnen additionele eigenschappen meekrijgen zoals slijtvastheid, antibacterieel of roestwerend. Het aanbrengen van deze coatings is een vak dat onze branche zeer goed beheerst. Deze coatings of deklagen moeten tegennatuurlijk zijn. Immers als dat niet zo is, zal de natuur vat krijgen op de gecoate producten die dan degenereren. Vandaar dat deze coatings of deklagen van nature niet natuurlijk kunnen zijn. ●

4 OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021

OT januari 2021 def.indd 4

26-01-2021 13:49

Inhoud Vereniging ION

22 Presentatie kunstwerk

ION Borghardt Award 2021 Tijdens de online Nieuwjaarsbijeenkomst is ook het kunstwerk van Kees Weimer gepresenteerd voor de winnaar van de ION Borghardt Award 2021. Hans van der Weijde, voorzitter van de Stichting ION Borghardt Award, ging daarbij in op de betekenis van de award en op diverse maatschappelijke en industriële trends die van belang zijn voor onze branche.

26 Vereniging ION: jaaroverzicht 2020

en vooruitblik 2021 Het verenigingsjaar 2020 stond in het teken van Covid-19. De steunpakketten van de overheid en inventiviteit van de bedrijven lijken ervoor gezorgd te hebben dat het voorspelde zwarte scenario vooralsnog geen werkelijkheid is geworden.

Dat neemt niet weg dat wij allen ons realiseren dat wij er nog niet zijn, maar het geeft wel aan dat de industrie, waaronder de ION-lidbedrijven, slagvaardig reageert.

Algemeen

16 Applicateur kan niet doorgaan

met alleen z’n kunstje doen Oppervlaktebehandelaars hoef je niets te vertellen over corrosie, zo lijkt het. Bij nadere beschouwing blijkt dat te kort door de bocht te zijn. Hoe vaak heeft u overleg met ketenpartners om de prestaties van de conservering ook op langere termijn te waarborgen? Heeft u een oplossing voor de coating op producten aan het eind van hun levensduur? Met drie gesprekspartners kijken we of applicateurs daar wel de goede antwoorden op hebben.

20 Nog veel te veel

arbeidsongevallen: hoe zijn ze te voorkomen?

Ondanks de vele veiligheidsregels op de werkvloer gebeuren er toch jaarlijks ruim 4.000 ernstige arbeidsongevallen. Voormalig arbeidsinspecteur Ehsan Kermani heeft een boek uitgebracht waarin hij vijftig arbeidsongevallen beschrijft en analyseert. Hij wil daarmee bereiken dat betrokkenen zich realiseren dat dergelijke ongevallen ook bij hen kunnen gebeuren en te voorkomen zijn.

36 Gebruik Ra als

ruwheidsparameter vaak onterecht Bij thermisch spuiten is Ra een veel gebruikte parameter om de kwaliteit van het werk te definiëren. Maar het is zeer twijfelachtig of dat wel terecht is. Want zegt die waarde eigenlijk wel wat je werkelijk wilt weten? Of kun je beter een andere functionele parameter gebruiken om de topografie te bepalen?

38 Buitenlandse media 40 Grenzeloos 43 Brancheregister

Bij de voorpagina: Onderwerpen die met veiligheid te maken hebben, dienen zich eigenlijk de hele werkdag aan. In deze editie schenken we aandacht aan de gezondheidsrisico’s van Chroom-6 in oude verflagen. Daarover was een workshop op de Stoffendag. Het gaat dan met name over de mogelijke blootstelling aan Chroom-6 in de ademzone bij diverse werkzaamheden. Ook slijpen moet dan gezien worden als een risicovolle taak. Foto Bioclimatic.

12

Chroom-6 in oude verflagen: hoe bepaal je de gezondheidsrisico’s?

Chroom-6 mag alleen nog via autorisaties beperkt worden toegepast.

Maar vanwege goede prestaties is die stof in het verleden veelvuldig in coatings toegepast. Vandaar dat we chroom-6 nog vaak tegenkomen in oude verflagen. De vraag is hoeveel er vrijkomt bij werkzaamheden aan objecten met een chroom-6 houdende coating en wat daarbij de gezondheidsrisico’s zijn.

Nieuwe onderzoeksmethode biedt perspectief op ideale coating Een nieuwe onderzoeksmethodologie voor het bepalen van de interfaceinteractie tussen verf en metaal brengt de perfecte coating voor specifieke toepassingen weer een stap dichterbij. Dit is te danken aan het proefschrift van Sven Pletincx die erin is geslaagd een methode te ontwikkelen waarmee de interface tussen verf en metaal onder reële omstandigheden kan worden onderzocht. Hiermee kunnen formuleringen onderbouwd worden aangepast.

32 OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021 5

OT januari 2021 def.indd 5

26-01-2021 13:49

Agenda

Een activiteit melden? Mail de redactie: Oppervlaktetechnieken@ellemmi.nl

Materials+Eurofinish+Surface 2021 MES21, drie organisaties, te weten Microcentrum, VOM België en ION organiseren gezamenlijk dit online evenement. De precieze wijze waarop dit evenement ingevuld gaat worden, was bij het ter perse gaan van deze editie nog niet geheel bekend.

Zeker is dat zoveel mogelijk wordt geprobeerd kennisdeling gestalte te geven. Effectieve oplossingen in de maakindustrie komen veelal via ketenbenadering tot stand. Het gaat om (nieuwe) materialen, materiaalanalyse, oppervlaktetechniek en verbindingstechnieken: een sterke combinatie die onmisbaar is voor een goed en duurzaam eindproduct. Virtueel bezoek aan exposanten en aan demopleinen evenals een breed congresprogramma waar specifieke onderwerpen diepgravend worden behandeld, zijn onderdeel van dit evenement.

FEBRUARI

● Start opleiding Lijmspecialist (EAS) 22 februari 2021, Rijen www.mikrocentrum.nl

MAART

● Start klassikale cursus Chemisch voorbehandelen niveau 1 en start klassikale cursus Poedercoaten niveau 3 2 maart www.vereniging-ion.nl ● Algemene Leden Vergadering 3 maart www.vereniging-ion.nl ● Start klassikale cursus In-house Control Medewerker 10 maart www.vereniging-ion.nl ● Start Cursus Lijmen 15 maart, Veldhoven www.mikrocentrum.nl

● Start klassikale cursus Poedercoaten niveau 2 25 maart www.vereniging-ion.nl ● Start klassikale cursus Galvaniseren deel 2 31 maart www.vereniging-ion.nl

● Start klassikale cursus Industriële Oppervlaktetechnieken 14 april www.vereniging-ion.nl

MEI

APRIL

● Start klassikale cursus Afvalwaterbehandeling en Zuiveringstechnieken 10 mei www.vereniging-ion.nl

● Start klassikale cursus Metalliseerder 7 april www.vereniging-ion.nl

● (her)examenmoment theorie-examen of herkansen en/of inhalen 19 mei, 10.00 - 11.30 uur, Nieuwegein Mail: opleidingen@vereniging-ion.nl www.vereniging-ion.nl

● Lijmen België 6 april 2021, Brugge www.mikrocentrum.nl/nl/

● Start klassikale cursus Anodiseren niveau 1 8 april www.vereniging-ion.nl ● Hannover Messe 2021 12-16 april, online www.hannovermesse.de/en

● Start klassikale cursus Spuiter 19 mei www.vereniging-ion.nl ● Materials+Eurofinish+Surface 2021 26-27 mei, online www.materials-eurofinish-surface.com

Algemene Leden Vergadering Op 3 maart is er een ALV waarop onder meer de statuten, het huishoudelijk reglement en de financiële verslaglegging 2020 aan de leden worden voorgelegd.

Ook zal de begroting 2021 worden gepresenteerd.

We streven naar een fysieke bijeenkomst, maar dat is afhankelijk van de dan geldende coronamaatregelen.

Als dat niet mogelijk is, wordt het een online bijeenkomst. Ook de fysieke versie kan digitaal gevolgd worden. Hou de website en nieuwsbrief in de gaten voor aanvullende informatie over deze bijeenkomst.

6 OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021

OT januari 2021 def.indd 6

26-01-2021 13:49

ION actueel nieuws

Lees meer nieuws op www.vereniging-ion.nl

Het meest actuele nieuws vindt u op de website en in de nieuwsbrief. Dat geldt zeker ook voor het IONnieuws dat regelmatig geactualiseerd wordt. Op deze pagina wel een kort overzicht van dat nieuws.

Door de QR-code* te scannen, komt u op de website met het uitgebreide en meest actuele nieuws.

Abonneer u op de nieuwsbrief en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen binnen uw branche!

FACTSHEET VAN EN LINKS VOOR DE AUTORISATIE CTAC SUB (CHROOMTRIOXIDE) Na een paar hectische maanden werd uiteindelijk op 18 december het besluit ter verlening van een autorisatie voor het gebruik van chroomtrioxide aan CTAC Sub verstrekt en gepubliceerd. Via de website heeft u de berichtgeving over het verloop kunnen volgen. Op 15 januari 2021 was er een webinar van de autorisatiehouders over de implementatie

WIE DOET MEE AAN DE PILOT DIGITAAL STELSEL OMGEVINGSWET? Op 1 januari 2022 staat de invoering van de Omgevingswet gepland. Om hier op allerlei manieren goed mee uit de voeten te kunnen, is het belangrijk dat er op die datum ook een goed digitaal hulpmiddel is voor alle zaken die voor onze leden van belang zijn. Om te zien of het DSO ook in het echte leven werkt, zoeken we een OTbedrijf dat mee wil werken aan een pilot voor het milieudeel.

De huidige digitale hulpmiddelen zoals www.ruimtelijkeplannen.nl, OLO, AIMmodule en (hopelijk) regelhulp brandveiligheid worden als het ware vervangen door één digitaal hulpmiddel: DSO (Digitaal Stelsel Omgevingswet). Vanaf het begin hebben wij tezamen met een tiental andere MKB-brancheorganisaties (naast andere lobbypunten) ingezet op: géén invoering Omgevingswet voordat er een goed werkend, volledig en mkb-vriendelijk DSO is. Achter de schermen zijn we hier, onder aanvoering van de Metaalunie, al flink mee bezig en is al een aantal DSOpilots getest.

van de autorisatie en over het vervolg. Vooral het tijdstraject is bijzonder ambitieus. De sheets van het webinar zijn via de website in te zien. Omdat de hoeveelheid informatie erg veel is, en er veel handige links zijn, heeft ION voor de leden een factsheet gemaakt. Deze factsheet staat op het ledengedeelte van de website. ●

bedrijfsgegevens gaan de DSO-mensen aan de slag in het eerste kwartaal. De test zal in het tweede kwartaal verder uitgewerkt worden door DSO (kan zonder de ondernemer, maar mag met de ondernemer). In het derde kwartaal zal de ondernemer weer betrokken worden om na te gaan of de uitkomst is zoals die verwacht en gewenst is.

Het behoeft geen betoog dat we in een unieke positie zitten waarin we kunnen/ moeten meedenken in de ontwikkeling.

Het is dus wel belangrijk dat we meewerken. Als we nu de kans op inspraak voorbij

laten gaan, dan is ons recht van spreken voorbij.

Wie meldt zich aan? Meer informatie over de Omgevingswet: https://aandeslagmetdeomgevingswet.nl/digitaal-stelsel/ ● MEER INFORMATIE Meer informatie over bovenstaande nieuwsberichten vindt u op de website. *Een QR-code scan je met een smartphone of iPad. Er zijn apps te downloaden om codes te scannen, op nieuwe toestellen werkt de standaard camera-app als QR-scanner.

Graag willen we zo snel mogelijk een naam van een bedrijf doorgeven met hun specifieke gegevens dat mee wil werken in hun eigen gemeente. Met andere woorden: het zal lijken alsof het een werkelijke aanvraag voor uw bedrijf is. Hierbij krijgt u uiteraard hulp, en is er de toezegging dat er vertrouwelijk met deze gegevens zal worden omgegaan. Na de opgave van de OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021 7

OT januari 2021 def.indd 7

26-01-2021 13:49

Kort nieuws Jean Veld na een kort ziekbed overleden Op 15 januari is Jean Veld, bedrijfsleider bij Tilcoating na een kort ziekbed op 59-jarige leeftijd overleden. Zijn familie, vrienden en kennissen, maar verder ook iedereen bij Tilcoating zijn hiervan zeer ontdaan. Jean was niet alleen een zeer gewaardeerd medewerker en gemotiveerd bedrijfsleider, maar ook was hij de Tilcoatingcultuur zeer toegedaan.

Jean werkte vanaf april 1993 bij Tilcoating en was vanaf het prille begin betrokken bij de overgang van natlak naar poedercoating. Hij heeft vrijwel letterlijk alle medewerkers hier nog (mede) aangenomen, inclusief de huidige directeur. Jean had een

groot hart en stond voor iedereen klaar. De vele verhalen van onze medewerkers over zijn luisterend oor, coachende begeleiding en wat hij voor hen betekend heeft, geven aan hoe belangrijk hij als persoon voor Tilcoating was. Jean was een van de grootste deskundigen op ons vakgebied. Door zijn vakkennis heeft hij Tilcoating op het hoogstaande niveau gebracht. Iedereen bij Tilcoating zal hem op vele gebieden gaan missen. Er wordt gewerkt om het serviceniveau van ons, van Jean, nu en in de toekomst te blijven leveren.

In de OT van mei 2014 staat een artikel over hem onder de kop Het moet élke dag goed zijn. ●

Positieve milieuscore VMRG Keurmerk aluminium kozijnen door circulariteit Recent zijn nieuwe cijfers voor aluminium gevelelementen gepubliceerd in de Nationale Milieudatabase. Het voor de bouw- en gevelbranche uitzonderlijk hoge percentage circulaire gehalte in aluminium gevels zorgt voor een uitstekende milieuscore. Door alle circulaire inspanningen in de metalen gevelbranche, is een aluminium raamkozijn gerealiseerd onder het VMRG Keurmerk nu één van de betere keuzes voor het milieu.

Deze positieve milieuscore is voor een groot deel te danken door het hergebruik van aluminium. Bij recycling van metaal is aanzienlijk minder energie nodig. Het recyclen van aluminium kost slechts 5% van de energie die nodig is voor het produceren van aluminium uit bauxiet. Dit levert dus een enorme CO2-reductie op.

branchegemiddelde van 55% is zowel in de bouw- als in de gevelbranche uitzonderlijk hoog. Hiermee voldoen de aluminium gevelproducten nu al aan de circulaire doelstellingen voor 2030.

Onlangs heeft de VMRG Levenscyclus Analyses (LCA’s) laten maken voor aluminium raamkozijnen die zijn gerealiseerd onder het VMRG- Keurmerk. Een LCA toont de milieubelasting van een product over de gehele levenscyclus. De nieuwe positieve milieudata hieruit zijn inmiddels verwerkt in de verschillende rekentools voor het berekenen van milieuprestaties voor ge-

bouwen. De branche spant zich in om de kringloop (metaal uit de gevel er weer in) nog beter te sluiten. Dit doet de branche onder meer door de introductie van circulaire businessmodellen van ‘recycling’ en ‘gevel met terugkoopgarantie’ tot ‘facadeas-a-service’. Samen scheiden de bedrijven metalen producten afkomstig uit een gevel zo schoon mogelijk en zorgen ervoor dat de producten en materialen retour komen voor nieuwe gevels. ●

MEER INFORMATIE www.vmrg.nl

De metalen gevelbranche heeft zich samen met andere partijen ingespannen om een kringloop van metalen gevelproducten te realiseren. Deze inspanningen komen terug in de cijfers. 95% van het gevelaluminium wordt na gebruik gerecycled. In nieuwe gevels is 55% van het aluminium al van circulaire herkomst. Dit 8 OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021

OT januari 2021 def.indd 8

26-01-2021 13:49

Aankondiging wereldwijde autokleur van 2021 Axalta kondigt zijn wereldwijde autokleur van het jaar 2021 aan: ElectroLight. Dit is een expressieve en verfrissende groengele tint met een gedurfd en eigentijds karakter dat stijl, energie en flair uitstraalt. ElectroLight weerspiegelt een mix van sportieve designelementen met functionele prestaties.

De kleur is zeer flexibel in gebruik wanneer het wordt gecombineerd met tweetonige houtskoolkleuraccenten of met een matte lak en kan voor verscheidene mobiliteitsoplossingen worden gebruikt. ElectroLight heeft bovendien reflecterende eigenschappen zodat de lak goed zichtbaar is voor lichtdetectie- en afstandssystemen (LiDAR-systemen). De laagstructuur en het pigmentgehalte kunnen tevens gemakkelijk worden overgedragen door radiodetectie- en afstandssystemen

(RADAR-systemen). Van belang voor onder meer autonome voertuigen die in toenemende mate afhankelijk zijn van LiDAR- en RADAR-technologie om de wereld om hen heen te zien en ermee te communiceren.

Axalta heeft wereldwijd een vooraanstaande positie op het gebied van mobiliteitscoatings en watergedragen technologie.

Het wereldwijde autokleur populariteitsrapport 2020 van Axalta toont aan dat wit wereldwijd de meest gekochte autokleur blijft, maar er is onder consumenten

steeds meer interesse voor maatwerk autokleuren en een gepersonaliseerde look.

Enkele cijfers uit het populariteitsrapport: • Wereldwijd is wit (38%) de meest voorkomende autokleur op de weg • In Europa neemt grijs (25%) de eerste plaats in • In het luxe auto/SUV-segment in Europa is zwart de grote favoriet met 38%. ●

MEER INFORMATIE www.axalta.com/kleur

Investeerders in de rij voor slimme gevel Cleantech-startup Physee heeft een investering van 4 miljoen euro opgehaald voor de wereldwijde uitrol van zijn ‘SmartSkin’, een slimme gevel die zonne-energie opwekt en die met behulp van licht- en luchtdata klimaatinstallaties (zonwering, verlichting, ventilatie en airconditioning) zelfstandig aanstuurt. Die techniek zou het energiegebruik van gebouwen tot 30 procent kunnen verlagen.

Een van de vier investeerders is een Duitse projectontwikkelaar, die het Delftse bedrijf helpt bij het uitrollen van de SmartSkinverkoop in Duitsland. De investering wordt ook gebruikt voor het ontwikkelen van een coating voor plantenkassen, die UV-licht omzet in een soort licht waarmee planten sneller groeien. Sinds de oprichting in 2014 heeft PHYSEE drie producten ontwikkeld: de SmartSkin-gevel, de PAR + coating en de POWER + coating. Vanuit de ambitie om met technologie een duurzamere, comfortabelere en gezondere

wereld te maken, richt PHYSEE zich op gebieden waar de impact van de energietransitie het grootst is. Gebouwen zijn verantwoordelijk voor 40 procent van het wereldwijde energieverbruik.

Eind 2019 lanceerde PHYSEE zijn SmartSkin-technologie: een innovatieve combinatie van sensoren, zonnecellen en batterijsysteem geïntegreerd in de raamkozijnen. Deze technologie analyseert data, zoals temperatuur, licht en luchtkwaliteit, met behulp van een zelflerend algoritme dat zelfstandig de klimaatinstallaties van het gebouw aanstuurt. Naast de SmartSkin gevel heeft PHYSEE twee transparante coatings voor glas ontwikkeld: de PAR+ coating zet UVlicht om in PAR-licht, waardoor kasplanten zeven procent sneller kunnen groeien. De energieopwekkende glascoating POWER+ wekt elektriciteit op uit zonlicht. Het richt zonlicht op geïntegreerde zonnecellen in PowerWindows. Zonder de transparantie van het glas aan te tasten, produceren deze ramen dezelfde energie als eenvijfde van een zonnepaneel op het dak. ●

MEER INFORMATIE www.physee.eu OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021 9

OT januari 2021 def.indd 9

26-01-2021 13:49

Kort nieuws Overzicht recent geslaagden Vereniging ION-cursussen CHEMISCH VOORBEHANDELEN NIVEAU 1 J.M. Bosma, J. van Egmond (Aeronamic)

ANODISEREN NIVEAU 2 R. Hubers, J.H.M. Janssen, P. Scheltinga, J. Wolters (Aeronamic)

POEDERCOATEN NIVEAU 2 M.M. Adamczewski (Rotocoat Wolvega), M. Herle (Smitsair), M. Hobers (Zincoat Poedercoating), R.W. Meeboer, J.E. Wessels (Goma), P.A.M. Freriks, P. Lorko, M. Mulder, P. Rutting, M.H.B. ten Thije-Boonkamp, H.A. Vink, M.M.J.C. van Waardenburg (Ulamo Coating), T.M. Schavemaker (Aebi Schmidt Nederland), W.M. Scheffer (Lieftink Geveltechniek)

IN-HOUSE CONTROL MEDEWERKER N. Barendregt (Ulamo Coating), A.W.C. Daams (LOA Wilmink), M. Günenç (Coatinc Anox), S.I. Lohuis (Jonkman Coating) CONSTRUCTIESCHILDER Y. Fenroussi, I. Jalloh, Y. Liewes, J. Melaan, M. Mrozek, D. Nedelescu, A. Stryjecki (NESTcoat)

METALLISEERDER Q.C. Alberto, A.J. Mendes Ramos (HSM) GALVANISEREN DEEL 1 E.J. Kleijn (Ministerie van Defensie), R.H. Marsman, R. Telgenhof (Galvano Hengelo) VERFSPUITER K. van den Goorbergh (Containerservice C. Groenenboom), J.H. van der Schaaf, J.H. Slort (Ministerie van Defensie), L.A.G. Slaghekke (Aeronamic).

Wij feliciteren de geslaagden van harte met het behalen van hun diploma! ●

Ontwikkeling norm gezond-en veiligheidsperformance Werkgevers streven naar betrokken en gemotiveerde medewerkers. Hiervoor is een gezonde en veilige werkomgeving essentieel. Om dit te kunnen realiseren, is het van belang dat de gezond- en veiligheidsperformance continu verbetert.

ISO 45004 biedt hiervoor een uitstekende guideline. Belanghebbenden kunnen meepraten over de ontwikkeling van deze en andere gerelateerde normen.

Werkgevers worstelen vaak met het in beeld brengen van de gezond- en veiligheidsperformance en blijven dan steken bij het registreren van ongevallen.

Ter verbetering van de prestaties moet echter nagedacht worden welke factoren de gezond- en veiligheidsperformances bepalen, hoe dit meetbaar te maken is en welke indicatoren hierbij passen. Op mondiaal niveau wordt daarom gewerkt aan de guideline ISO 45004. Het gaat om het creëren van een systematische werkmethode voor continue verbetering. Daarbij is het kiezen van de juiste indicatoren van groot belang. Dit resulteert in een eenduidige monitoring, evaluatie en verbetering van het gevoerde beleid. ISO 45004, waar ISO momenteel aan werkt, is een aanvulling op het bestaande managementsysteem voor gezond en veilig werken ISO 45001.

De norm kan echter ook los van het managementsysteem worden gebruikt.

Het biedt organisaties, ongeacht omvang, risicoprofiel en vestigingslocatie een praktische handleiding voor het identificeren en opstellen van relevante, consistente en vergelijkbare performances indicatoren.

DE NEDERLANDSE NORMCOMMISSIE ‘Managementsysteem gezond en veilig werken’ gaat een actieve bijdrage leveren aan de ontwikkeling van deze norm, die vanaf nu verder ontwikkeld wordt. De

normcommissie fungeert als platform voor kennisdeling. ● MEER INFORMATIE Meer weten over de conceptversie van ISO 45004 of een actieve bijdrage leveren aan de verdere ontwikkeling van deze norm en andere gerelateerde normen? Neem contact op met Laurens Geense, telefoon 015-2690180 of e-mail iv@nen.nl.

10 OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021

OT januari 2021 def.indd 10

26-01-2021 13:49

OP ZOEK NAAR DUURZAME OPLOSSINGEN

Totale ontzorging van afvalstoffen.

Eigen verwerkingsmogelijkheden van o.a. ontvettings- en beitsvloeistoffen.

Reiniging en onderhoud van sproeitunnels en dompellijnen.

Het geven van veiligheidsadviezen.

NEDWASTE B.V. | De Sikkel 45 | 8181WD Heerde Tel.+31 578 695 393 | M.+31 610 287 434 | Email: info@nedwaste.nl Internet: www.nedwaste.nl

Extend your reach

    

      



OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021 11

OT januari 2021 def.indd 11

26-01-2021 13:49

Algemeen

Thema (Thermisch) spuiten, verzinken, vacuümtechnieken; Veiligheid

Chroom-6 in oude verflagen: hoe bepaal je de gezondheidsrisico’s?

Chroom-6 mag alleen nog via autorisaties onderdeel zijn van verven en coatings die worden toegepast bij defensie en in de luchtvaart. Maar vanwege goede prestaties op het gebied van corrosiewering en als kleurstof is die stof in het verleden veelvuldig in coatings toegepast. Vandaar dat we chroom-6 nog vaak tegenkomen in oude verflagen. Omdat het een gevaarlijke stof is, is de vraag hoeveel er vrijkomt bij werkzaamheden aan objecten met een chroom-6 houdende coating. Hoe groot zijn dan de gezondheidsrisico’s? Die vraag stond centraal in de workshop ‘Chroom-6 in oude verflagen’ op de Stoffendag in december.

De workshop werd verzorgd door toxicoloog/arbeidshygiënist Joost van Rooij van Caesar Consult. Hij is ook oprichter van Chemrade Software en voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Arbeidshygiene (NVvA). Van Rooij is sinds enkele jaren betrokken bij het onderwerp chroom-6 in oude verflagen en heeft risicobeoordelingen uitgevoerd bij meerdere bedrijven die helaas niet met naam en toenaam genoemd mogen worden. Chroom-6 is schadelijk voor de gezondheid, het kan onder

Joost van Rooij

meer kanker veroorzaken. Daarnaast kan het ernstige huid- en luchtwegklachten geven, zoals eczeem, astma en COPD. Een kenmerkend effect van chroom-6 is de perforatie van het neustussenschot door chroomzweren.

Chroom-6 in oude verflagen wordt een probleem als die verflagen worden bewerkt of verwijderd. Ook bij bepaalde laswerkzaamheden kunnen risico’s ontstaan. Bij deze werkzaamheden komt stof of rook vrij waarin chroom-6 zit waaraan je kan worden blootgesteld via inademing of door huidcontact. Hoe gevaarlijk is chroom-6, hoeveel zit er in oude verflagen, wat komt er vrij bij bewerkingen en hoe groot zijn eigenlijk de gezondheidsrisico’s?

Dat waren de onderwerpen van deze workshop.

GRENSWAARDE STEEDS STRENGER Al in de jaren 70 wist men dat overmatige blootstelling aan chroom-6 kan leiden tot longkanker en chronische huid- en longziekten; later werden ook andere aandoeningen bekend zoals neuskanker en sinds 2020 strottenhoofdkanker. Tot 2015 gold in Nederland een werkplekgrenswaarde

voor chroom-6 van 25 microgram per kubieke meter (µg/m3). Men was toen in de veronderstelling dat deze grenswaarde de werknemers voldoende zou beschermen. Door nieuwe risicobeoordelingen in Europees verband (SCOEL, 2004) en in Nederland (SER, 2013 en Gezondheidsraad, 2016) weten we inmiddels dat chroom-6 aanzienlijk giftiger is. Dit heeft in Nederland geresulteerd in een stapsgewijze verlaging van de werkplekgrenswaarde voor chroom-6 naar 10 µg/m3 in 2015 en vervolgens naar 1 µg/m3 in 2017. De gemiddelde werkdagconcentratie Chroom-6 in de ademzone van een werknemer mag dus niet hoger zijn dan 1 µg/m3.

In het Verenigd Koninkrijk en de EU is de grenswaarde voor chroom-6 overigens minder streng. Daar hanteert men voor chroom-6 momenteel een werkplekgrenswaarde van 10 µg/m3. Of je als bedrijf voldoet aan deze strenge grenswaarde hangt onder meer af van het chroomgehalte in de aangebrachte verflagen, de hoeveelheid stof die vrijkomt bij de bewerking van deze verflagen, de duur van deze bewerkingen en van de maatregelen om stofemissie en/of blootstelling te beper-

12 OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021

OT januari 2021 def.indd 12

26-01-2021 13:49

Straalwerk aan groot object. ken. Denk hierbij aan afzuiging of gebruik van adembeschermingsmiddelen.

STOFBLOOTSTELLING BIJ RISICOTAKEN Het gehalte chroom-6 in oude verflagen kan per verflaag sterk variëren. Vaak zijn er ook meerdere lagen over elkaar heen, al dan niet met chroom-6. In een monster tot op het metaal zie je een forse spreiding.

Als er chroom-6 in oude verflagen zit, dan moet je denken aan gemiddelde gehaltes van 1.000 tot 3.000 mg/kg, maar uitschieters tot 10.000 mg/kg komen ook voor. Volgens de classificatierichtlijnen kun je stof van een oude verflaag als kankerverwekkend classificeren als het

chroom-6-gehalte in het stof meer dan 0,1% bedraagt ofwel meer is dan 1000 mg/ kg. Van belang is natuurlijk ook het gehalte chroom-6 dat vrijkomt bij bepaalde werkzaamheden en zich dan in de ademzone bevindt. Daarvoor geldt de gemiddelde grenswaarde van 1 µg/m3 bij een achturige werkdag.

Bewerkingen waarbij chroom-6-houdend stof van oude verflagen kan vrijkomen in de werkatmosfeer zijn bijvoorbeeld schuren, gritstralen, lassen, werkzaamheden aan afzuiginstallatie (zoals vervangen van luchtfilters) en reinigingswerkzaamheden.

Sinds de verlaging van de grenswaarde van chroom-6 in 2015 en 2017 zijn er veel arbeidshygiënische metingen uitgevoerd in bedrijven en bij projecten zoals de renovatie van de Waalbrug in Nijmegen.

In de bedrijven waar Van Rooij een risicobeoordeling heeft uitgevoerd, bedroeg de gemiddelde chroom-6-concentratie in de ademzone (buiten het ademmasker) bij machinaal schuren met on-tool afzuiging 0,3 μg/m3, bij gritstralen in een straalkast < 0,6 μg/m3, slijpen 13, werkzaamheden aan afzuiginstallatie < 1,6 en vloer reinigen met perslucht maar liefst 40 μg/m3. Bij

lassen is het ook uitkijken geblazen. Bij het lassen van staal met een chroom-6houdende coating was de gemiddelde concentratie in de ademzone 0,5 μg/m3.

Bij het lassen van rvs kan de concentratie oplopen tot wel 86 μg/m3.

WERKDAGBLOOTSTELLING Joost van Rooij: “Om te kunnen beoordelen of de gezondheidsrisico’s voldoende laag zijn zul je als bedrijf een inschatting moeten maken van de werkdagblootstelling aan chroom-6 voor de verschillende functiegroepen in je bedrijf. Dat is geen hogere wiskunde. Het vergt een inventarisatie van de risicotaken in het bedrijf (aard en duur), een beoordeling van de concentratie chroom-6 in de ademzone tijdens deze risicotaken en een inventarisatie van de gebruikte beschermingsmiddelen. De berekening van de werkdagblootstelling kan via de formule zoals beschreven in het kader.

“De gemiddelde werkdagblootstelling en het aantal jaren van blootstelling aan chroom-6 is uiteindelijk bepalend voor de kans op kanker. Mijn stelling is dat de werkdagblootstelling aan chroom-6 en OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021 13

OT januari 2021 def.indd 13

26-01-2021 13:49

daarmee het risico voor de werknemers laag zal zijn wanneer je de stofontwikkeling goed onder controle hebt. Als je de stofblootstelling op orde hebt, heb je al tachtig procent van het chroom-6-probleem te pakken. Een extra aansporing dus om altijd stofreducerende maatregelen te nemen.”

Hij vervolgt: “In de drie bedrijven die ik heb onderzocht, lag de gemiddelde werkdagblootstelling aan chroom-6 gelukkig ruimschoots onder de grenswaarde van 1 µg/m3. Dit betekent dat de kans op kanker bij werknemers in deze bedrijven verwaarloosbaar tot zeer gering is. Dit betekent overigens niet dat de werkgevers en werknemers in deze bedrijven achterover mogen leunen. Voor kankerverwekkende stoffen zonder veilige drempelwaarde (denk aan de uitspraak “één molecuul kan het doen”) dient immers altijd gestreefd te worden naar verdere vermindering van de blootstelling.”

BREDER VERBAND In breder verband wordt het onderwerp chroom-6 in oude verflagen ook opgepakt. Sinds enkele jaren bestaat er de expertgroep chroom-6 die in mei 2019

het Beheersregime chroom-6 RWS, RVB en ProRail heeft uitgebracht met als ondertitel Toe te passen arbeidshygiëne bij het werken aan chroom-6-houdende verven en coatings. Daarin staat per werkzaamheid wat je moet doen aan beschermingsmaatregelen. Deze groep werkt ook aan een database om meetgegevens uit verschillende sectoren bij elkaar te brengen. Ook heeft het RIVM vorig jaar een rapport gepubliceerd, Inventarisatie van toepassingen van chroom-6 op de werkplek, dat eveneens via de QR-code te openen is. En via www. inspectieszw.nl/onderwerpen/chroom-6 is een overzicht van maatregelen te zien om blootstelling aan chroom-6 te voorkomen en/of te beperken. ●

MEER INFORMATIE joost.vanrooij@caesar-consult.nl www.caesar-consult.nl www.forum.stoffendag.nl www.arbeidshygiene.nl www.inspectieszw.nl/onderwerpen/ chroom-6 www.chemrade.nl

Lees verder of reageer

14 OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021

OT januari 2021 def.indd 14

26-01-2021 13:49

Thema (Thermisch) spuiten, verzinken, vacuümtechnieken; Veiligheid

Algemeen

PFAS zullen nog vele jaren tot alertheid dwingen Sinds enkele jaren is er veel onrust over en aandacht voor PFAS. En dat is geen wonder, want het gaat om een groep gevaarlijke stoffen die wijd verspreid in het milieu en in talloze producten zitten. Omdat ze ook in coatings en verven voorkomen, moet onze branche waakzaam zijn. Allereerst is het zaak meer te weten over deze stoffen. Daarom een verslag van een workshop over PFAS op de Stoffendag in december.

Twee medewerkers van adviesbureau Arcadis en verbonden aan het Expertisecentrum PFAS gaven deze workshop. Zij maakten duidelijk dat PFAS duizenden componenten omvatten en aanwezig zijn in meerdere bronnen. Van het oppervlaktewater waaruit drinkwater wordt bereid, bevat 99% PFAS. PFAS kunnen zich in het milieu zowel traag tot zeer snel verspreiden en onvoorspelbaar. Geen enkele PFAS breekt volledig biologisch af, een groot deel van de stoffen is geclassificeerd als persistent. Daarnaast zijn ze toxisch en bioaccumulatief. Dat laatste betekent onder meer dat ze in ons bloed zitten, bijvoorbeeld via de consumptie van vis.

PFAS staat voor poly- en perfluoralkylstoffen. Dit zijn door de mens gemaakte stoffen die van nature niet in het milieu voorkomen. Onder PFAS vallen ook PFOS (PerFluor Octaan Sulfonzuur) en PFOA (PerFluor Octaan Zuur). Hoeveel verschillende PFAS er bestaan, is niet precies bekend. Volgens de OESO gaat het om ruim 4000 PFAS, maar mogelijk meer.

Door de wijdverbreide toepassing zitten ze nu onder andere in de bodem, in bagger, in het oppervlaktewater en in talloze producten. De mens kan eraan worden blootgesteld vanuit bijvoorbeeld lucht, water of voeding. Tot nu toe lijken in deze situaties de risico’s voor mensen beperkt, maar er moet nog veel meer onderzoek worden verricht.

WAARIN ZITTEN ZE NIET? De populariteit van PFAS is te danken aan een aantal bijzondere eigenschappen. Ze zijn bijvoorbeeld vuil-, water- en olieafstotend, vormen een zeer stabiele en sterke koolstof–fluorideverbinding en breken heel moeilijk af. Daarom worden PFAS gebruikt in/bij: • Brandblusschuimen • Verchromen (om verdampen bij verchromen te onderdrukken) • Productie van Teflon (PTFE) • In diverse (consumenten)producten • Olie- en waterafstotende coatings van papier, textiel, tapijten, pannen en dergelijke • Kleurstoffen/inkt, was/wax en polijstmiddelen, lijm, smeermiddelen • Fastfood verpakkingen • Schoonmaakmiddelen • Cosmetica, waaronder shampoos en handcrème • Hydraulische vloeistoffen • Fluorrubbers, afdichtingen • Bestrijdingsmiddelen • Producten waarvan we het nog niet weten.

In de sectoren coatings, papier, verf, textiel, chemie worden PFAS gebruikt in het productieproces. In veel gevallen komen ze ook in producten terecht. In onze branche kunnen PFAS zitten in allerlei stoffen.

De schadelijke effecten op de werkvloer zijn moeilijk precies aan te geven, maar voorstelbaar is dat mechanische

bewerkingen van coatings en lijmen risicoverhogend zijn. Duidelijk is wel dat de gezondheidskundige advieswaarden en de toetsingswaarden milieu scherp zijn gedaald en naar verwachting verder zullen dalen. De EU werkt aan een totaalverbod voor alle PFAS, maar het zal nog minimaal vijf jaar duren voordat het zover is. ● MEER INFORMATIE www.expertisecentrumpfas.nl www.rivm.nl/pfas Lees verder of reageer

OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021 15

OT januari 2021 def.indd 15

26-01-2021 13:49

Algemeen

Corrosiebeheersing gedurende de levenscyclus

Applicateur kan niet doorgaan met alleen z’n kunstje doen Oppervlaktebehandelaars hoef je niets te vertellen over corrosie, want elke dag bestrijden ze die met het conserveringssysteem dat ze aanbrengen. Toch? Nou, deze redenering gaat toch wel te kort door de bocht. Weet u wel precies waaraan de geconserveerde producten worden blootgesteld? Heeft u dat onlangs nog aan de eindklant gevraagd? Hoe vaak heeft u overleg met ketenpartners om de prestaties van de conservering ook op langere termijn te waarborgen? Heeft u een oplossing voor de coating op producten die aan het eind van hun levensduur zijn? Hoe duurzaam is uw coating? Moeten we het daar nu echt over hebben? Jazeker.

De gesprekpartners zijn mensen die niet “diep” in de coatings zitten, maar juist wel dagelijks met veel verschillende partijen uit onze branche en aanpalende sectoren te maken hebben. Het gaat om Suzanne Dietz van NEN, corrosie- en materiaaldeskundige Jack Tulp en Arjan de Bruin van Innovat.ION. Ze hebben elkaar gevonden op het terrein van kansen en bedreigingen voor onze branche. Beide uitdagingen

vergen alertheid en bewustwording dat applicateurs succesvol kunnen zijn door tijdig op andere verdienmodellen over te stappen.

Suzanne Dietz: “Internationaal zien we dat er steeds meer aandacht komt voor normen over corrosie gedurende de hele levenscyclus van een product. De aandacht moet niet alleen gericht zijn op de kwali-

teit van de conservering bij de oplevering, maar juist ook in de fases daarna. Ik vond het zorgwekkend te ontdekken dat binnen de normcommissie ‘Metallieke deklagen en corrosie’ nou juist niet de superexperts op dat gebied aan tafel zitten. Ik vroeg me af hoe men in Nederland tegen dit onderwerp aankijkt en wat we als NEN kunnen doen om mensen rondom dit onderwerp bij elkaar te brengen. Ik merkte dat meer

16 OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021

OT januari 2021 def.indd 16

26-01-2021 13:49

Dit komt door een uitgekiende samenwerkingsfilosofie, waarbij per project met wisselende partners wordt samengewerkt op basis van expertises. Applicateurs doen er goed aan te beseffen dat zij in heel veel verschillende ketens werken (bijvoorbeeld voedingsmiddelenindustrie, maritieme sector, petrochemische industrie), terwijl corrosie voor iedere keten een andere uitdaging is.

Arjan de Bruin: “Als wij van toegevoegde waarde willen zijn op het gebied van corrosie op langere termijn, komen wij in gesprek met bedrijven (klanten) die een duidelijke visie hebben op de toekomst.

Vanuit strategisch belang willen zij de kennis bundelen; applicateurs kunnen niet volstaan met alleen maar hun kunstje doen en moeten verder kijken dan hun neus lang is. Corrosiekennis kan alleen maar ten volle benut worden als je een levenscyclusbenadering hebt. Tegelijkertijd zoeken we vanuit Innovat.ION naar aanknopingspunten bij bedrijven om deze uitdaging met ons aan te willen gaan. Dat ligt niet zo voor de hand, want deskundigen op het gebied van corrosie praten niet graag over life cycle engineering en mensen die juist thuis zijn op dat gebied vinden het niet leuk om over zoiets als corrosie te praten.”

Suzanne Dietz mensen die zorgen hebben, maar ook dat er enthousiasme is om dit op te pakken.

Maar voor oplossingen heb je steeds vaker andere soort verbanden nodig dan je nu vaak in de markt ziet. Gewenst is een situatie waarin alle partijen uit de keten vanuit hun belang, kennis en ervaring een waardevolle bijdrage kunnen leveren.”

LEVENSCYCLUSBENADERING Toevallig kwam onlangs in het nieuws dat de Johan Cruijff Arena de laatste jaren aan het grossieren is in opvallende vernieuwingen op totaal verschillende terreinen.

Het zendingswerk dat verricht moet worden, is overal uitleggen dat die onderwerpen veel met elkaar te maken hebben. Tegelijkertijd wordt op nationaal en internationaal terrein de nadruk op duurzaamheid (minder gebruik van grondstoffen en energie en meer aandacht voor hergebruik) steeds groter. Om dit concreet te maken, heb je dus andere verbanden nodig. Maar voor een duurzame aanpak van corrosie, blijkt de sector behoorlijk versnipperd te zijn, wordt er niet zoveel samengewerkt, zien veel partijen in de keten corrosie als een bijzaak en zijn veel partijen nog niet gewend om in langere termijnen te denken. Het wreekt zich des te meer dat er geen ‘centraal’ aanspreekpunt meer is, sinds het voormalige Nederlands Corrosie Centrum is verdwenen.

BEDRIJFSCONTINUÏTEIT Arjan de Bruin: “Op cursussen over corrosie

Arjan de Bruin komen heel weinig studenten en leerlingen af. Tegelijkertijd zie je dat de inhoud van zo’n cursus over heel veel disciplines gaat, terwijl die disciplines zichzelf daarin niet herkennen. In de markt is er heel weinig besef dat bescherming tegen corrosie flink bijdraagt aan ons bruto nationaal product. Ook is er te weinig besef dat een conservering, die enerzijds het object beter tegen corrosie beschermt en anderzijds een milieuvriendelijk antwoord biedt als het object wordt afgedankt, een duidelijk toegevoegde waarde heeft voor de markt.

Als we bedrijfscontinuïteit willen, moeten we daarop reageren. Daarom spreekt het voorbeeld van de living labs in de Johan Cruijff Arena mij zo aan. Daar worden concepten ontwikkeld en in praktijk gebracht, zodat iedereen die kan zien en ervaren. Die zichtbaarheid en samenwerking tussen verschillende partijen zijn van onschatbare waarde. Wij zouden graag de wenselijkheid en haalbaarheid van een dergelijk platform voor onze branche willen onderzoeken waar in living lab-achtige situaties wordt samengewerkt en ook casuïstiek wordt ontwikkeld met tastbare resultaten. Ik kan me voorstellen dat een dergelijk corrosieplatform onder de hoede van ION gestalte krijgt.”

Jack Tulp: “Zo’n platform zou een hefboom kunnen zijn om dit in samenhang aan te pakken. Die versnippering is geen opzet, maar een gevolg van het feit dat de industrietakken zo verschillend zijn en dus met verschillende problemen te kampen hebben als het gaat om een effectieve corrosieaanpak. Partijen die zich bezighouden met buisleidingen hebben een heel andere problematiek dan partijen die OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021 17

OT januari 2021 def.indd 17

26-01-2021 13:49

gericht zijn op energieopwekking of machinebouw. Er is wel aandacht voor corrosie, maar voornamelijk in de ontwerpfase, daarvoor zijn voorschriften en normen genoeg en gaat het meestal wel goed.

Maar de belangrijkste fase op het gebied van corrosie is de gebruiksfase; die is nu vaak een kwestie van improviserend problemen oplossen. Terwijl we in Nederland wel degelijk ervaring hebben opgedaan door dit op een heel andere manier op te lossen. Een manier met goede resultaten en kostenbesparingen.”

ONTWERPBEWUST GEBRUIKEN Hij wijst naar een recente publicatie in het Financieel Dagblad over de DBFMprojecten (Design, Build, Finance en Maintain) van het Rijk. Deze contractvorm kwam rond de eeuwwisseling in zwang.

Het idee hierachter is dat een bouwer met betere oplossingen en plannen komt als hij verantwoordelijk is voor het hele pakket, inclusief onderhoud en financiering.

Er is een aantal succesvolle projecten uitgevoerd, bijvoorbeeld de vernieuwde A59 tussen Geffen en Rosmalen, de verbrede A1 met de nieuwe spoorbrug bij Muiderberg of de net geopende Gaasperdammertunnel bij Amsterdam. Alles ging goed en op tijd, evenals het onderhoud na de bouw. Maar na enkele grote zeperds, bij bijvoorbeeld de Zeesluis IJmuiden en de A15 Maasvlakte-Vaanplein, lijkt de contractvorm te hebben afgedaan. Veel kennis die hiermee de afgelopen jaren in het veld is opgedaan, dreigt nu te verdwijnen.

Jack Tulp Arjan de Bruin: “Het gaat erom dat we gebruiksbewust ontwerpen (corrosiebewust ontwerpen) en ook ontwerpbewust gebruiken. Door bijvoorbeeld pijpleidingen, die ontworpen zijn voor een bepaald gebruik, moet je niet ineens andere vloeistoffen of gassen laten stromen dan waarvoor ze bedoeld zijn. Installaties moet je ook niet ineens meer belasten dan waarvoor ze ontworpen zijn en zo zijn er nog veel meer voorbeelden waar het gebruik niet conform het ontwerp is. De economische schade die dit oplevert, is gigantisch. Net zo goed als de ontwerper kennis moet hebben van corrosie, geldt dat ook voor de gebruiker. We willen niet dat Jack alleen maar gebeld wordt bij corrosieproblemen in de praktijk, maar dat hij juist wordt ingeschakeld bij het ontwerp om problemen op langere termijn te voorkomen.”

VISIE OP LANGERE TERMIJN Suzanne Dietz: “Opdrachtgevers vinden prestaties op de langere termijn een moeilijk vraagstuk, omdat ze weinig handvaten hebben om dit te vragen aan de opdrachtnemers. Hoe reken je daarop af? Vroeger hadden we bij NEN de normcommissie corrosie, maar steeds minder mensen voelde zich daar thuis, omdat het steeds vaker over heel specialistische dingen ging. Nu is het onderwerp corrosie over diverse commissies verspreid en voelt niemand zich echt de eigenaar daarvan.

Een visie op corrosie op de langere termijn komt zo niet van de grond. Zo’n platform zoals Arjan bedoelde, zou hier de kartrekker kunnen zijn.”

Arjan de Bruin: “In het novembernummer van OT stond het artikel Coating as a service over de compleet nieuwe benadering van HTC, producent van speedgates.

Voor applicateurs zou dat betekenen: geen coating verkopen, maar de dienst corrosiebescherming leveren gedurende bijvoorbeeld vijftien jaar waarvoor maandelijks een bedrag wordt betaald. De coatingleverancier wordt uitgedaagd met iets te komen waardoor de coating zo lang mogelijk meegaat, maar waarmee ook het milieu minder wordt belast wanneer de speedgate op het eind van zijn levensduur wordt gerecycled. Betalen voor het gebruik van de coating in plaats van er eigenaar van zijn, heeft heel veel consequenties voor de applicateur. Als hij er niet in slaagt een goed antwoord te formuleren op de vraag van HTC, dat gaat HTC die oppervlaktebehandeling zelf doen! Zo bedreigend is het uiteindelijk wel.” ●

MEER INFORMATIE www.nen.nl www.vereniging-ion.nl/stichtinginnovation Lees verder of reageer

18 OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021

OT januari 2021 def.indd 18

26-01-2021 13:49

Voor het zwaarste werk kies je de

No.1 onder de laksystemen!

Sinds 1932

SMART SOLUTIONS

Zinc 78 786 6

FOR INDUSTRIAL COATING

HANGON TIJDENS CORONA PERIODE

www.hangon.nl

077 – 39 99 630

info@hangon.nl

- ZWAAR TRANSPORT - BOUWMACHINES - TRAILERBOUW Tel. +31(0)318-472020 - info@mol-coatings.com - mol-coatings.com

WIJ LATEN U GRAAG ZIEN WAT WE DOEN Holland Mineraal is al ruim 35 jaar een begrip op het gebied van oppervlakte behandelingsapparatuur en producent en leverancier van straalmiddelen en straalinstallaties.

Wat we maken en hoe het werkt, laten we u graag zien, in het filmpje op onze website of door de QR code te scannen met uw smartphone of tablet.

www.hollandmineraal.nl

vanwege corona staanstaan wij voor klaar.u klaar.

Ook nu in deze deze moeilijke lastigere tijd periode vanwege Corona wijuvoor Weliswaar van een een wat watgrotere grotereafstand afstanddan danuuvan vanons onsgewend gewendbent bentmaar wel met serviceservice en kwaliteit.

In plaatsInvan bezoek nu met behulp maar wèldezelfde met dezelfde en kwaliteit. plaats van bezoek op van bellen, e-mailen MS bellen, Teams e-mailen / Skype / of FaceTime, bel/voor de mogelijklocatie nu met behulpofvan MS Teams Skype, bel heden! voorraad standaardartikelen is op hetzelfde peilisals voor deOnze mogelijkheden!

Onze voorraad standaardartikelen opanders! hetzelfde Leveren is dusniveau absoluut probleem. geven transporteurs aan dat de goedgevulde als geen anders!

LeverenWel is dus absoluut geen probleem. leveringen vertraging kunnen oplopen. Dit hebben wij helaas niet in de hand. veelbijzondere sterkte enperiode blijf gezond!

We wensen u heel in deze heel veel sterkte en blijf gezond!

OP MAAT GESNEDEN KOPEREN NIKKELANODEN UIT KATHODEN

• ELKE GEWENSTE MAAT • SNELLE LEVERING • LAGE PRIJZEN ONS COMPLETE PROGRAMMA VINDT U OP: WWW.GALVAMETALL.DE

Albert-Einstein-Straße 4 · D-63322 Rödermark Telefon +49 (0) 6074 88670 info@galvametall.de

ANODEN VOOR DE GALVANOTECHNIEK · GALVANOTOEBEHOREN OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021 19

OT januari 2021 def.indd 19

26-01-2021 13:49

Thema Duurzaamheid en visie

Algemeen

Nog veel te veel arbeidsongevallen: hoe zijn ze te voorkomen?

Er zijn veel regels om de veiligheid op de werkvloer te bevorderen, maar toch gebeuren er jaarlijks ruim 4.000 ernstige arbeidsongevallen. Afgelopen zomer heeft voormalig arbeidsinspecteur Ehsan Kermani een boek uitgebracht waarin hij vijftig arbeidsongevallen beschrijft en analyseert. Hij hoopt daarmee te bereiken dat bedrijven zich gaan realiseren dat dergelijke ongevallen ook bij hen kunnen gebeuren – en dat ze die kunnen voorkomen.

Ehsan Kermani heeft ruim 25 jaar gewerkt als arbeidsinspecteur bij de Inspectie SZW. Zijn boek 50 arbeidsongevallen, oorzaken en lessen is een overzichtelijke bundeling van ongevallen die eerder zijn beschreven in het vakblad Arbo. “Omdat een boek als dit nog niet bestond, wilde ik iets uitbrengen waarmee bedrijven in één oogopslag kunnen zien dat de beschreven situaties en ongevallen ook bij hen kunnen gebeuren. Ik hoop dat de lezers zich gaan realiseren hoe snel iets mis kan gaan op de werkvloer. Het gaat mij er niet om een schuldige aan te wijzen, maar meer om aan te geven dat wanneer aandacht voor veiligheid en gezondheid van de werknemers in de bedrijfsvoering geïntegreerd zou zijn, de meeste ongevallen niet waren gebeurd. Een belangrijke oorzaak van ongevallen is daarnaast dat werknemers, gelet op de arbeidsrisico’s, vaak niet goed zijn getraind en geïnstrueerd.”

Hij vervolgt: “Van alles wat je op school leert, is maar een heel klein deel behulpzaam bij het voorkomen van arbeidsongevallen. Daarom zijn scholing en instructie met het oog op veilig werken in een bedrijf zo belangrijk. Maar medewerkers moeten daarover niet alleen geïnstrueerd worden, ook moet worden gecontroleerd of de boodschap is overgekomen en of er dienovereenkomstig wordt gehandeld.

We willen niet dat de werkgever zich als

een politieman gaat gedragen, maar wél dat overal in het productiesysteem waarborgen zijn ingebouwd die resulteren in veilig werken. Dat betekent bijvoorbeeld dat medewerkers elkaar aanspreken op onveilig gedrag, maar ook dat de directie en leidinggevenden zelf altijd het goede voorbeeld geven, door het naleven van de regels. Ik heb vaak bij inspecties meegelopen en dan had de directeur of leidinggevende zelf geen veiligheidsschoenen aan.

Tja, wat kun je dan nog van de medewerker verlangen op het gebied van veiligheid als je zelf het slechte voorbeeld geeft?”

HET GOEDE VOORBEELD GEVEN Volgens Ehsan Kermani is de kern dat structurele aandacht voor veilig werken in de bedrijfsvoering geïntegreerd moet zijn.

Dat begint met zelf het goede voorbeeld geven en de regels blijven herhalen. Het heeft alles te maken met de bedrijfscultuur. Hij geeft twee voorbeelden. “Een directeur van een groot bedrijf vertelde mij eens dat toen hij de trap opliep zonder een hand aan de trapleuning te hebben, hij daarop werd aangesproken door een werknemer. Daarnaast ken ik een bedrijf dat aan het eind van het jaar een bonus van 500 euro aan de medewerkers kon geven; ze kregen 250 euro als ze zich niet te vaak ziek hadden gemeld en de andere 250 euro was voor het naleven van de arboregels. Die naleving mag best een

Ehsan Kermani met zijn boek. foto: Marja Vissers onderdeel zijn van de beoordeling aan het eind van het jaar. Het gaat om het stimuleren van de naleving en dat kun je het best op een positieve manier gestalte geven, bijvoorbeeld door mensen te belonen, een compliment te geven of door de werknemer van de maand te kiezen. En geef medewerkers de kans om zelf problemen in de productie bij de leiding te melden.

Die moet dan ook wel meteen actie ondernemen om het probleem te verhelpen.”

Hij vervolgt: “Onveilig gedrag van de één kan meteen ook een risico zijn voor de ander. Daarom is een bedrijfscultuur waarin

20 OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021

OT januari 2021 def.indd 20

26-01-2021 13:49

Op de werkzaamheden afgestelde en comfortabele werkschoenen zijn belangrijk.

HET GAAT NIET GOED MET DE ARBO Recente cijfers over arbeidsongevallen laten zien dat het niet goed gaat met de arbeidsomstandigheden. De Inspectie SZW krijgt jaarlijks ruim 4.000 meldingen van meldingsplichtige ongevallen. Bij dergelijke ongevallen gaat het om ernstige arbeidsongevallen die hebben geleid tot de dood, blijvend letsel of ziekenhuisopname.

In 2018 waren dat er 4.368 en in 2019 zelfs nog meer: 4.474. Jaarlijks zijn rond de 70 arbeidsdoden te betreuren.

het heel normaal is om over veiligheid te praten zeer belangrijk. Een sfeer van: wij zorgen voor elkaar helpt enorm. Uit een analyse van de beschreven ongevallen komt naar voren dat het praktisch nooit fout is gegaan doordat er slechts één ding niet klopte. Achteraf bleken er meerdere dingen niet te kloppen, zoals een slechte communicatie, verkeerde aannames, het achterwege blijven van juiste instructies of toezicht, het ontbreken van de juiste

afscherming, tijdsdruk, een gladde vloer, dingen die op de verkeerde plek stonden of het gebruik van de verkeerde hulpmiddelen of gereedschappen.”

MAATSCHAPPELIJK PROBLEEM Ehsan Kermani: “Achteraf gezien is het vaak niet moeilijk om aan te geven hoe het ongeval voorkomen had kunnen worden.

Dat is extra treurig als het om een dodelijk arbeidsongeval gaat. In dat kader is het

ook ronduit jammer dat slechts ongeveer 30 procent van de werkgevers beschikt over een Risico Inventarisatie & Evaluatie (RI &E), terwijl dat sinds 1 januari 1994 wettelijk verplicht is. Zo’n RI &E is een instrument om problemen in kaart te brengen en een methode om ze op te lossen. Nu is het percentage bedrijven dat daarover beschikt al erg laag, maar het is in feite nog erger: bedrijven die wel over dat document beschikken, doen er vaak nog heel weinig mee. Je zou kunnen zeggen dat de Inspectie SZW deze problematiek moet aanpakken, maar dan praat je eigenlijk over een politiek of maatschappelijk probleem. De arbotaak van de Inspectie is een beetje onderbezet en dat komt doordat er niet meer geld voor wordt vrijgemaakt.

Maar al zou er meer geld voor komen: wij kunnen niet alle bedrijven controleren. Ik zou ervoor willen pleiten dat bedrijven zelf beseffen dat ze moeten zorgen voor veilig werken, en hun verantwoordelijkheid nemen, in plaats van dat de overheid moet komen controleren. Waarom moet er altijd een overheid langskomen om te zeggen dat iets niet goed gedaan wordt?” ● ‘50 arbeidsongevallen, oorzaken en lessen’, uitgever: B +B Vakmedianet, Alphen aan den Rijn.

Handletsel veroorzaakt maar liefst een derde van het ziekteverzuim. Hiermee is het belang van werkhandschoenen aangetoond.

OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021 21

OT januari 2021 def.indd 21

26-01-2021 13:49

Vereniging ION

Presentatie kunstwerk ION Borghardt Award 2021 Op 3 februari is tijdens de online Nieuwjaarsbijeenkomst ook het kunstwerk gepresenteerd dat zal worden uitgereikt aan de winnaar van de ION Borghardt Award 2021. Het kunstwerk is gemaakt door beeldend kunstenaar Kees Weimer die in het decembernummer van OT uitgebreid aan u voorgesteld. Hans van der Weijde, voorzitter van de Stichting ION Borghardt Award, onthulde tijdens de Nieuwjaarsbijeenkomst het kunstwerk en sprak daarbij zijn dankwoord voor het kunstwerk uit.

Ook ging hij in op de betekenis van de award en op diverse maatschappelijke en industriële trends die van belang zijn voor onze branche. “De ION Borghardt Award zet innovatie in onze bedrijfstak in de spotlight: innovatie die om een aantal redenen keihard nodig is. Denk aan ontwikkelingen in wetgeving zoals REACH, onze concurrentiepositie gelet op kwaliteit en kosten en het ontwikkelen van nieuwe producten en services. Iets wat hierbij duidelijk genoemd moet worden, zijn de grotere trends van CO2-emissie en circulariteit. Vooral circulariteit zal in onze branche een grote uitdaging zijn, maar dat hoeft nog geen rem te zijn voor het zetten van die stappen die nu al kunnen. En als je dat goed doet, is er ook een verdienmodel te ontdekken. De award die Kees Weimer heeft gemaakt, past daar voor mij ook goed bij. De vuist als symbool van de kracht van onze branche, maar ook de kracht van innovatie. Ook de menselijke maat, omdat in alle bedrijven, hoe geautomatiseerd ze ook zijn, mensen het verschil maken.”

Kees Weimer heeft aan OT laten weten hoe hij het beeld heeft gemaakt. “Als ik een opdracht krijg, ga ik altijd eerst met mijn honden lopen om het te laten bezinken:

Kees Weimer diverse termen gaan dan door mijn hoofd.

In dit geval ION, innovatie, oppervlaktebehandeling enzovoorts. Ook ben ik in enkele vakbladen gaan bladeren. Op een gegeven moment komen er vanzelf ideeën naar boven en ga ik kijken hoe en waarmee ik aan de slag kan gaan. Het moet toegespitst zijn op het onderwerp, maar ik moet het zelf ook mooi vinden. Ik had wat de oppervlaktebehandelingen betreft allerlei werk kunnen uitbesteden, maar ik wilde het zelf in de hand houden, dat het dus helemaal van mij is.”

ALTIJD MENSEN NODIG De arm met vuist verklaart hij als volgt: “Bij oppervlaktetechnieken zie je dat er altijd mensen zijn die het werk met de hand moeten doen. Daar ontkom je niet aan, zonder die mensen kom je nergens.

Ik noem dat de basis waarnaar ik terug wilde gaan. Als je alle factoren bij elkaar optelt en vertaalt in een vorm, kom ik uit bij de arm en de vuist. Die zegt: we gaan ertegenaan, maar is ook het symbool voor de mensen die het feitelijke werk doen. De technologie gaat wel steeds verder en er zal steeds meer handwerk worden overgenomen door machines en installaties, maar je hebt toch altijd mensen nodig die het werk doen. Bijvoorbeeld: mensen die het op het eind inpakken of diegene die de heftruck moet besturen of diegene die de machines instelt. Maar het zijn ook mensen die de kwaliteit controleren en ideeën ontwikkelen om het werk efficiënter te doen en de kwaliteit te verhogen.

Zo is mijn gedachtevorming gegaan. Ook moest het beeld een maximale grootte en gewicht hebben. Het is best zwaar, maar toch wel tilbaar.”

Op het beeld zijn diverse oppervlaktebehandeling uitgevoerd. “De sokkel is van rvs en heb ik gebibberd: dat betekent

22 OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021

OT januari 2021 def.indd 22

26-01-2021 13:49

een schuurmatje van Scotch-Brite op de vlakschuurmachine en daarmee ga ik over het rvs heen. Je krijgt dan heel kleine krasjes en het wordt superglad. De arm en hand zijn ook gemaakt van rvs en in model geslepen met diversen soorten schuurlamellen (k40, k80). Daarna op meerdere plekken gepolijst. De nagels zijn van Cortenstaal in de goede vorm gemaakt en hebben verder geen oppervlaktebehandeling gekregen. Ze krijgen vanzelf de mooie bruine kleur. Het ION-logo is van messing en is ook behandeld tussen twee plakken Scotch-Brite op de vlakschuurmachine.â&#x20AC;?

Inschrijven voor de ION Borghardt Award is mogelijk tot en met woensdag 17 maart, 18.00 uur. Bedrijven, personen en studenten kunnen zich via de onderstaande website hiervoor aanmelden.

De tien genomineerden worden op vrijdag 16 april bekend gemaakt via een publicatie op de website. De genomineerden krijgen persoonlijk bericht. De bekendmaking van de winnaar en van de zilveren en bronzen plak en de prijsuitreiking vinden plaats tijdens de online Materials+Eurofinish+Surface 2021 op 26 en 27 mei 2021.

Doe mee met de ION Borghardt Award.

Geef u op via: https://vereniging-ion.nl/ vereniging-ion/ion-borghardt-award/ionborghardt-award-2021. â&#x2014;?

MEER INFORMATIE www.vereniging-ion.nl Lees verder of reageer

OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021 23

OT januari 2021 def.indd 23

26-01-2021 13:49

Trots op het werk De renovatie van het station Den Haag Centraal heeft ook een compleet nieuw busplatform opgeleverd waarbij de golvende overkapping in het oog springt. Van de grond af gezien, is er eerst een staalconstructie die thermisch is verzinkt en waarbij daarna de zichtbare delen (V-kolommen, aanrijbeveiliging) nog zijn voorzien van een vierlaags natlaksysteem, - intergard 269 epoxy 85mu - intergard 475HS epoxy 40mu - interhane 990 Polyurethaan acrylaat 50mu - Interfine 979 Polysiloxane RAL 9016 100mu

De dakconstructie bestaat uit stalen platen, PIR 40mm, Gripfix en Rhepanol hft wit. De plafondplaten voor de golvende overkapping zijn van aluminium. Deze zijn gepoedercoat met een Qualicoat-norm voor aluminium onderdelen met een laagdikte van 110 micrometer, die is opgebouwd uit twee lagen met een glansgraad van 70%. Aldowa en Dijkman Coating tekenden voor de conservering van de overkapping.

De andere oppervlaktebehandelingen zijn uitgevoerd door Coatinc Ninove. Het ontwerp van de golvende overkapping is van Bentem en Crouwel Architects. Uitvoerende partijen waren Hollandia Structures en Aldowa.

24 OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021

OT januari 2021 def.indd 24

26-01-2021 13:49

OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021 25

OT januari 2021 def.indd 25

26-01-2021 13:49

Vereniging ION

Vereniging ION: jaaroverzicht 2020 en vooruitblik 2021 In dit overzicht blikken wij terug op het verenigingsjaar 2020. Het jaar wat in het teken stond van Covid-19. Het jaar begon normaal, maar vanaf maart werd alles anders. Bedrijven kregen te maken met ongekende en onzekere situaties door allerlei maatregelingen ter bestrijding van het virus. De bedrijven moesten operationeel blijven en de economie moest blijven draaien om het mogelijke ‘doemscenario’ te beperken. De steunpakketten van de overheid en inventiviteit van de bedrijven lijken ervoor gezorgd te hebben dat het voorspelde zwarte scenario vooralsnog geen werkelijkheid is geworden. Dat neemt niet weg dat wij allen ons realiseren dat wij er nog niet zijn, maar het geeft wel aan dat de industrie, waaronder de ION-lidbedrijven, slagvaardig reageert.

In dit overzicht laten wij niet alleen zien wat wij allemaal voor u hebben gedaan, maar we kijken ook vooruit. Wij hopen in 2021 elkaar weer (fysiek) te zien en te spreken, want dat werd erg gemist en is ons inziens ook nodig om een vereniging goed te laten functioneren. Ondanks alle Corona-beperkingen is er in 2020 weer hard gewerkt aan de dossiers die onlosmakelijk met de oppervlaktebehandeling/techniek te maken hebben. In dit overzicht treft u een overzicht aan van de meest opvallende ontwikkelingen/uitkomsten binnen de branche en de vereniging ION.

Trajecten en Projecten (wet- en regelgeving, normen en werkgroepen) REGELGEVING Het project Maatwerkaanpak Metaal (knellende regelgeving) is afgerond. Met het bevoegd gezag zijn er oplossingsrichtingen bepaald waarna in 2020 aan de oplossingen is gewerkt, bijvoorbeeld SVHC-stoffen (verdere informatie zie website).

●

Op het gebied van uitvoerbaarheid van wetten en informatieverstrekkingen zijn stappen gemaakt en verbeteringen doorgevoerd. Met name de fouten uit de lijsten met grenswaarden en de tegenstrijdigheden in de lijsten zijn aangepakt.

Op het gebied van ‘aanpassingen van wetten’ bleek er sprake van politieke onwil/ onmacht. Deze knelpunten zijn opnieuw onder de aandacht gebracht.

NORMEN De ION praat mee in de normcommissie en geeft zo een stem aan de leden die te maken hebben met normen. Een actuele stand van zaken verschijnt regelmatig in de OT. Met diverse organisaties wordt gekeken naar aanbestedingsrichtlijnen, (garantie) verwachtingen en kwaliteitskenmerken. Meerdere keren heeft ION bemiddeld in garantieconflicten.

●

MJA3-CONVENANT 2020 was het laatste jaar dat kon worden deelgenomen aan het MJA3-convenant.

De nadruk komt nu te liggen op CO2reductie in plaats van energiebesparing.

In 2020 is de basis gelegd voor een nieuw convenant. Echter, onder meer door de complexiteit van de materie zal het nieuwe convenant niet aansluiten op het MJA3convenant. Hierdoor vallen alle bedrijven onder de EED (Energy Efficiency Audit).

Wel wordt ervoor gezorgd dat de inspanningen die onder de EED uitgevoerd moeten worden, ook bruikbaar zijn voor het nieuwe convenant dat naar verwachting op 1 januari 2022 zal ingaan. ●

26 OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021

OT januari 2021 def.indd 26

26-01-2021 13:49

VEILIGE WERKWIJZEN Het project Veilige Werkwijzen werd nagenoeg afgerond. Er is veel inzicht verkregen over de veiligheidsmaatregelen die de branche neemt om veilig met SVHCstoffen te kunnen werken. De verrichte metingen geven de doelmatigheid van de veiligheidsmaatregelen aan. De PR over dit project was zeer divers. Op verzoek van het Ministerie van I&W wordt het e-book ook in het Engels vertaald. Hier is mee gestart.

●

De checklist Inspectie SZW blijkt effectief en is al vaak aangevraagd. De ION wordt regelmatig ingeschakeld bij inspecties om zijn leden bij te staan. ION is lid van Veiligheid Voorop, een samenwerkingsverband van chemische bedrijfstakken met een gemeenschappelijke doel: veiligheid voor medewerkers en de omgeving.

Coatings. De andere subgroepen zijn NDO (Niet-Destructief Onderzoek) en Asset Management Systemen. De uitkomsten zullen ook gebruikt worden voor de herziening van de ISO55000 door het EFC (European Federation of Corrosion). Vanuit de Topsectoren is de Safety Delta Nederland (SDN) opgericht. Het doel van de SDN is om in 2030 de meest veilige chemische sector van de wereld te hebben. Dit raakt ook de branche oppervlaktetechnologie. De SDN zal rusten op drie pijlers: · Cultuur en menselijk gedrag · Lekdetectie · Veroudering van installaties, waaronder corrosie onder isolatie.

CETS (Europese koepelorganisatie oppervlaktetechnologie) is hierin actief, samen met relevante materiaalinstituten.

In 2020 is ION, mede vanuit het belang van Innovat.ION, lid geworden van de EFC (European Federation of Corrosion).

●

REACH (VERORDENING)/ CETS, CII EN ORGALIME Op EU-niveau zijn onder andere de stoffen Nikkel, Zilver, Kobalt en TiO2 in behandeling. Inmiddels is er een aantal aan toegevoegd, waaronder PFAS en isocyanaten. ●

CORROSIE ONDER ISOLATIE (CUI) Het eindrapport hiervan is in februari verschenen. Het slotevent was in maart online. ION was voorzitter van de subgroep

●

Met Orgalime Task Force Substances (Europese koepelorganisatie maakindustrie) worden niet alleen de wetgeving rond stoffen aangepakt, maar bijvoorbeeld ook de afvalverordening (Waste Directive).

Cii (Cross Industry Initiative) is een samenwerkingsverband van ongeveer 60 deelnemers. Het is een dwarsdoorsnede van de industrie en actief op het gebied van beschikbaarheid van materialen. Uiteraard is ION hierin ook deelnemer.

CHROOM-6 AUTORISATIE Chroom-6 is het eerste grote stoffendossier dat tot een autorisatie komt. Het is dus niet alleen een stoffendossier, maar ook een leertraject. De ION ontwikkelt zich tot een expertisecentrum op het gebied van Chroom-6 met als gevolg een zichtbare rol van ION voor de bedrijven die met CMRstoffen werken. Wij gaan hiermee door in 2021.

OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021 27

OT januari 2021 def.indd 27

26-01-2021 13:49

Jaaroverzicht 2020 en vooruitblik 2021

In 2020 is het autorisatiebesluit chroomtrioxide genomen wat echter nog niet is gepubliceerd. De tussentijdse rapportages zijn via de website en via de nieuwsbrieven en OT’s gecommuniceerd.

DE OMGEVINGSWET De (nieuwe) Omgevingswet is opnieuw uitgesteld en wordt nu op 1 januari 2022 verwacht. De ION is samen met twaalf brancheverenigingen, onder aanvoering van het VNO/NCW – MKB Nederland, bezig met het (mkb)bedrijfsbestendig maken van deze nieuwe wet. Ook wordt gewerkt aan een overgangsrecht wat weinig impact heeft op de administratieve belasting of de huidige rechten van bedrijven.

HELPDESK ION Deze wordt (naast de ‘routinematige’ vragen) elke maand met meerdere onderzoekvragen benaderd. Uitkomsten van deze vragen worden geanonimiseerd toegevoegd aan de website onder FAQ.

●

●

TOOL ‘METAAL EN MILIEU’ Deze tool is in 2020 voor de laatste keer aangeboden. De wetswijzigingen in 2021 worden nog wel kenbaar gemaakt via lijsten op de website en in de OT. De bijdrage hiervoor wordt in 2021 niet meer in rekening gebracht bij de ION-leden.

Besprekingen zijn gaande om hier een goede vervanging voor te vinden. In 2021 zullen we naar verwachting een opvolging hiervan gaan aanbieden die vervolgens zal worden ingevoerd als de nieuwe Omgevingswet haar intrede zal doen.

●

OVERIGE Het blijkt dat het coaten lastiger wordt bij het toenemen van gerecycled materiaal in het substraat. Zowel op nationaal, alsook op internationaal niveau zijn er initiatieven die deze problematiek in kaart moeten brengen en oplossingen moeten aandragen. ION maakt deel uit van een aantal van die initiatieven.

●

Afvalwater wordt een steeds belangrijker thema. ION heeft zich aangesloten bij het Oostzee-collectief. Dit Collectief, onder voorzitterschap van Zweden, is door het IPPC-bureau aangewezen als kartrekker voor de actualisering. Door het actieve waterbeleid in de landen die vóór Nederland aan de rivieren liggen, wordt de waterstand in de rivieren steeds lager. Dit heeft invloed op de lozingsgrenzen van bedrijven en de RWZI’s. Ook de ION-achterban heeft hier dus mee te maken. Vandaar dat ION actief bezig is met deze problematiek, onder meer via werk aan de BREF’s.

Organisatie Vereniging ION BESTUUR Op 31 december 2019 hebben we na twee periodes van drie jaar afscheid genomen van voorzitter Rik van Thiel. Marijke de Vries is gevraagd als interim-voorzitter de taken op zich te nemen.

Omdat ION nu ruim zes jaar onderweg is, heeft het bestuur besloten om de oorspronkelijke doelstellingen en verwachtingen tegen het licht te houden. Deze herijking heeft geleid tot het opstellen van nieuwe statuten en daaruit voortvloeiend een aanpassing van het huishoudelijk reglement. Dat laatste zal in 2021 aan de leden worden voorgelegd in de ALV en naar verwachting zal dan ook de nieuwe voorzitter worden voorgedragen.

●

BUREAU In 2020 hebben Santino Scherpenborg en Milena lo Bue het bureau verlaten en is Hans Bosveld met pensioen gegaan.

Vanwege de onzekerheid ten aanzien van de economische ontwikkelingen en bezoekmogelijkheden bij bedrijven, het wegvallen van een deel van de cursussen zijn de eerste twee functies niet direct ingevuld. Wel is per 1 november 2020 Gertjan van de Braak in dienst getreden als relatiemanager en komt per 1 januari 2021 Milena weer terug als opleidingsco-

●

28 OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021

OT januari 2021 def.indd 28

26-01-2021 13:49

ördinator. Voorlopig blijft Hans Bosveld het bureau ondersteunen op het gebied van de normen.

Vanwege de pensionering van Jacques Schreuder (opleidingscoördinator/ sectorsecretaris) per 1 september 2021 en het definitief stoppen van Hans Bosveld in april, wordt gezocht naar een opvolging voor de functies van beide heren.

OPLEIDINGEN/CURSUSSEN De opleidingen zijn in Educat.ION apart gezet om de kwaliteit te borgen. De praktijk wijst uit dat het geven van cursussen op locatie niet (meer) voldoende is en/ of aansluit op de huidige wensen van de werknemers bij de lid-bedrijven. Daarom is ION in 2019 gestart met het ontwikkelen van blended learning. In 2020 zijn wij begonnen met de omzetting naar een e-learningtool. De contactmomenten met docent en praktijkscholing blijft uiteraard bestaan. Echter blijkt het ‘virtual spraying and blasting’ een heel goed alternatief.

De behoefte aan scholing is gelukkig nog steeds groot, maar in 2020 is de omzet hierin fors achtergebleven doordat de cursussen niet gegeven konden worden (corona).

●

Het vak “oppervlaktetechnologie” is allang niet meer terug te vinden in het VMBOonderwijs. ION is zich hiervan bewust en

heeft volop ingezet om dit terug te krijgen in het reguliere (VMBO) onderwijs en met succes. In het VMBO is oppervlaktetechnologie weer opgenomen in het curriculum BWI (bouwen, wonen, interieur). Daarnaast is een aanzet gemaakt tot een samenwerking met Litop om een BBL te starten in de oppervlaktetechnologie. In 2021 zullen de eerste cursisten gaan deelnemen. Ook lopen er projecten om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt op te leiden voor de branche. In 2021 zullen wij deze activiteiten uiteraard voortzetten.

Op het gebied van cursussen gaan de volgende activiteiten opgepakt worden: er wordt gekeken naar de mogelijkheid om een BHVplus-cursus te ontwikkelen. Dit houdt in dat naast de gangbare modules binnen een BHV-cursus een module werken met “gevaarlijke” stoffen geïmplementeerd kan worden. Daarnaast gaan wij “masterclasses” ontwikkelen waarin kennis aangeboden wordt die met name bedoeld is voor mensen die niet direct uit de branche komen, maar wel direct samenwerken met de bedrijven uit de branche.

De losse advertentieverkoop is in 2020 achtergebleven ten opzichte van de verwachtingen. De opzet van de thema’s slaat aan en de waardering voor OT is goed. De QR-codes worden steeds meer gebruikt.

Belangrijke onderwerpen die vaker terugkwamen waren: · De relevantie van de oppervlaktebehandelende branche voor de maakindustrie · Opleidingen · Het nut van kwaliteitslabels · Gevaarlijke stoffen en hun toepassing · Best practises.

YOUNG SURFACE Young Surface is een groep jonge ondernemers binnen de ION die in 2019 is ontstaan. Inmiddels heeft het zijn bestaansrecht bewezen en het is een welkome aanvulling voor de ION. De groep Young Surface is in 2020 vastgelegd in de statuten. De bijeenkomsten die in 2020 voor Young Surface georganiseerd waren, zijn niet doorgegaan door de Coronabeperkingen. In 2021 zullen er nieuwe initiatieven ontplooid worden.

●

COMMUNICATIE Het communicatieplan is geïmplementeerd en loopt over het algemeen goed.

Ook de ontwikkelingen van het vakblad OT en Informat.ION lopen conform verwachting.

●

OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021 29

OT januari 2021 def.indd 29

26-01-2021 13:50

Jaaroverzicht 2020 en vooruitblik 2021

Evenementen EVENEMENTEN IN 2020 EN GEPLANDE EVENEMENTEN IN 2021 Zoals al eerder aangegeven is in 2020 een aantal evenementen niet doorgegaan door Corona-beperkingen en zijn deze voor zover mogelijk online gehouden. · 5 mei nieuwjaarsreceptie in combinatie met de ALV, workshop Veilig werken met SVHC stoffen en de presentatie van het E-Book aan Gohdar Massom. · De traditionele netwerkborrel met toeleveranciers is vanwege de lock-down afgelast. · De MES (Materials-Eurofinish-Surface) was in eerste instantie geïnitieerd door het Microcentrum en VOM België.

Doordat wij vonden dat hierin de ION niet kon ontbreken, is er overleg geweest met beide partijen. Het resultaat hiervan was dat de ION het dagprogramma zou gaan verzorgen. Dit event, wat plaats zou vinden in juni 2020 in Veldhoven, is ook helaas niet doorgegaan vanwege corona.

Als alternatief zijn er twee web-events gegeven van elk twee uur. · Op 15 juni was een extra (online) ALV vanwege de aanpassingen van de statuten. · Op 16 september was de online themabijeenkomst Afval in de oppervlaktebehandelende industrie. · Op 11 november was online de Dag voor de Ondernemer. Onderwerpen waren onder meer nieuwe leverings- en betalingsvoorwaarden, wijzigingen in de energiewetgeving, innovatiekansen voor de branche en transportveiligheid. Ook

●

was er de aftrap van de ION Borghardt Award editie 2021. De Award voor deze editie is gemaakt door beeldend kunstenaar Kees Weimer, zie ook pagina 22. · Op 9 december was de online-versie van de Stoffendag.

PLANNEN 2021 Dit jaar moeten wij nog steeds rekening houden met ontwikkelingen omtrent COVID-19 en de beperkingen die daaruit voortvloeien. Maar dat neemt niet weg dat wij alvast bijeenkomsten voorbereiden, zodat wij daar klaar voor zijn mocht de situatie positief uitpakken. Niet alle data staan vast, maar wel de maand waarin het plaats zal vinden. Belangrijk dus om de nieuwsbrieven/agenda van ION te blijven volgen. · Op 3 februari is de online nieuwjaarsbijeenkomst die in teken staat van de Week van de Circulaire Economie. · In maart wordt een ALV voorzien waarin onder andere de statuten, het huishoudelijk reglement en de financiële verslaglegging 2020 aan de leden wordt

●

voorgelegd. Ook zal de begroting 2021 worden gepresenteerd. · In april is er een bijeenkomst rond de ION Leverings- en betalingsvoorwaarden en garantievoorwaarden aan de hand van een claimcasus. · Op 26 en 27 mei. MES, in samenwerking met het Microcentrum/VOM België/ION. Dit wordt een online evenement. · In juni wordt een bijeenkomst gehouden in de vorm van een netwerkborrel met een spreker over het onderwerp Energietransitie. · In september zullen we een try-out organiseren van de BHV-plus training. · In het laatste kwartaal gaan wij de ontwikkelingen wet-/regelgeving in het kader van de introductie van de Omgevingswet aan u toelichten. · In oktober wordt er een bijeenkomst met OnderhoudNL en de SVMB georganiseerd. · Op 3 november ION Dag van de Ondernemer. · Op 4 december Stoffendag.

30 OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021

OT januari 2021 def.indd 30

26-01-2021 13:50

Vereniging Qual.ION Met Vereniging Qual.ION (General Licensee voor Qualicoat, Qualisteelcoat en Qualanod) zijn in de ontwikkeling van de kwaliteitsborging toch wel stappen gemaakt.

Helaas waren alle vergaderingen online.

Dit geeft veel ruis en grote verstoringen in de agenda. Uiteindelijk is alles toch nog redelijk doorgezet.

In het bestuur is Eddy Henderickx (QCT) afgetreden vanwege een andere functie binnen zijn bedrijf. Harmen IJdema neemt zijn taak over. Lester Claassens zal namens Nederland als TC-er Qualicoat gaan optreden. Ook de update-middag is online georganiseerd. Het project Kleur van Qualanod Nederland wordt mede gefinancierd door Qualanod Zurich.

Stichting Innovat.ION Door Arjan de Bruin In 2020 nestelde Stichting Innovat.ION zich als platform voor open innovatie in het verenigingsleven van onze brancheorganisatie. Leden die zich niet volledig tot eigen onderzoek beperken wisselen innovatieve ideeën met anderen uit. Men combineert elkaars kennis voor zowel de ontwikkeling als het op de markt brengen van nieuwe technologieën en producten.

Innovat.ION en Vereniging ION zijn in en met uiteenlopende netwerken verweven waarbij de focus ligt op: · Energie en milieu waaronder de implementatie van REACH · Circulaire economie

· Digitalisering van de productie (Smart Industrie) · Optimalisatie van de toeleveringsketen.

Innovat.ION moedigt leden van de vereniging aan om, individueel of gezamenlijk, het gesprek aan te gaan over de behoefte aan kennis en ontwikkeling. Op basis van die innovatiebehoefte gaat Innovat.ION aan het werk. Daarnaast werd in 2020 op initiatief van Innovat.ION een aantal projecten en werkgroepen opgestart waarbij bedrijven zich aan kunnen sluiten, zoals: · Surface Platform Aanpak (mogelijke) vervanging Chroom-6 in een samenwerkingsverband met circa 150 ondernemingen in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland. Er worden plannen gemaakt en onderzoeken uitgevoerd om Chroomtrioxide te vervangen waar dat mogelijk is. · Aerosolsensoren In samenwerking met het Institut für Energie- und Umwelttechnik (IUTA) in Duisburg (D) voeren we een haalbaarheidsproject uit naar online-beheersing van aerosolen. Door continu emissie- en blootstellingsgrenswaarden te monitoren wordt inzicht verkregen in situaties waarbij gezondheidsrisico’s optreden in het galvano-proces. Dit inzicht zal gebruikt worden om de noodzakelijke Reach-autorisaties te onderbouwen. · Green EYE (Erasmus Young Entrepreneurs) Een grensoverschrijdend uitwisselingsprogramma dat nieuwe en aspirant ondernemers de kans biedt om te leren van ervaren ondernemers.

· Scalibur Een Europees onderzoeksproject waarin afvalbeheerbedrijven, technologieontwikkelaars en onderzoeksorganisaties en lokale overheden innovatieve oplossingen demonstreren waarbij stedelijk voedselafval en rioolslib wordt omgezet in producten met een hoge toegevoegde waarde. · 3D Printen Applicaties naar de markt; ondersteuning om de mogelijkheden van 3D-printing in combinatie met post-processing (coating) te introduceren op de markt.

Financieel staat Innovat.ION op eigen benen, terwijl er gebruik wordt gemaakt van de faciliteiten van ION. Innovat.ION diende een aanvraag in om namens de topsector HTSM te fungeren als innovatiemakelaar.

Als de aanvraag wordt gehonoreerd, kunnen ondernemingen tegen zeer aantrekkelijke financiële condities gebruik maken van innovatie-adviesdiensten zoals: · Innovatie van producten, processen of diensten · Het verlenen van technologische bijstand · Diensten voor het overdragen van technologie. ● Namens het bestuur, Marijke de Vries.

Voorzitter a.i.

OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021 31

OT januari 2021 def.indd 31

26-01-2021 13:50

Organische deklagen

Nieuwe onderzoeksmethode biedt perspectief op ideale coating Een nieuwe onderzoeksmethodologie voor het bepalen van de interface-interactie tussen verf en metaal brengt de perfecte coating voor specifieke toepassingen weer een stap dichterbij. Dit is te danken aan het proefschrift van Sven Pletincx die eind vorig jaar daarop promoveerde aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB). Pletincx is erin geslaagd een onderzoeksmethode te ontwikkelen waarmee de interface tussen verf en metaal onder reële omstandigheden kan worden onderzocht. En met die kennis kunnen formuleringen onderbouwd worden aangepast.

Al heel lang maakt de mens verven en brengt deze aan op allerlei oppervlakken.

In al die eeuwen is de kwaliteit van de verf toegenomen en zijn applicatietechnieken verbeterd. Maar ondanks die verbeteringen en het gestructureerde onderzoek hiernaar, gaat het tot op zekere hoogte nog steeds om trial and error: we proberen iets en als dat niet het gewenste resultaat oplevert, proberen we iets anders. Dat

komt doordat we niet precies kunnen achterhalen wat er chemisch gezien onder reële omstandigheden gebeurt op de interface tussen substraat en coating.

Via de onderzoeksgroep Electrochemical and surface engineering aan de VUB voerde Pletincx zijn onderzoek uit. Doel daarvan was onder reële omstandigheden de effecten van zouten of water op de interface

tussen verf en metaal te onderzoeken.

De duurzaamheid van het hele systeem wordt immers mede bepaald door de interface tussen de organische laag en het metaaloxide. De bindingen worden al langer onderzocht, maar het probleem bij al die onderzoeken is dat ze niet onder reële omstandigheden kunnen worden verricht. Want ofwel wordt een cross-sectie gemaakt waardoor er al reactie is met de

Sven Pletincx bij een ambient pressure X-ray photoelectron spectrometer (APXPS). Deze APXPS is geïnstalleerd in het Lawrence Berkeley National Laboratory in Californië, VS. Deze spectrometer laat toe om XPS-spectra op te meten bij verhoogde drukken (terwijl een conventionele XPS werkt bij ultrahoog vacuüm). Hiermee kan het effect van waterdamp op de coatings en de bindingen aan de interface worden onderzocht.

32 OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021

OT januari 2021 def.indd 32

26-01-2021 13:50

Internal Reflecting Element (IRE) gecoat met een nanometer dunne aluminium laag gecoat met polyacrylic acid (PAA). Dit kristal wordt gebruikt in de Fourier transform infrarood spectrometer en dit is de zogenaamde Kretschmann geometrie. Dit levert een infraroodspectrum van de bindingen aan het polymeer/ metaaloxide-grensvlak.

lucht, ofwel wordt onder vacuümcondities bij zeer lage druk geanalyseerd. In beide gevallen blijf je dan toch zitten in de trialand-error cirkel, die ook nog eens veel tijd vergt.

SPECIFIEKE TOEPASSINGEN Hiermee kunnen sneller coatings worden ontwikkeld voor specifieke toepassingen.

Sven Pletincx: “Bij de ontwikkeling van coatings moeten we voorbij trial and error. De praktijk is dat een coating wordt ontwikkeld, waarna er allerlei testen, zoals de zoutsproeitest, worden uitgevoerd.

Eigenlijk weet je dan alleen wat er op macroscopisch niveau gebeurt, maar niet wat daar op microscopisch niveau aan voorafgaat. De onderzoeksvraag was: welke typen bindingen zorgen nu effectief voor een goede hechting? Want als je dat weet, kun je de coating veel beter vanaf de bodem gaan ontwikkelen – dus gericht op bepaalde omstandigheden de ideale

coating ontwikkelen. Het wordt dan allemaal veel voorspelbaarder. Eén van de juryleden bij de promotie was het hoofd van de R&D-afdeling van AkzoNobel en hij was zeer geïnteresseerd in de ontwikkelde methode. Nu is het niet zo dat we morgen de ideale coating kunnen ontwikkelen; ik zie mijn onderzoeksresultaat als een flinke tussenstap op weg daarnaartoe.”

INTERFACIALE INTERACTIES De onderzoeksmethode houdt in dat de interface tussen polymeren en metaaloxiden in situ – op zijn plaats – wordt bestudeerd onder verschillende omgevingsomstandigheden, zonder de interface aan de atmosfeer bloot te stellen. Daartoe wordt eerst ofwel de coating ofwel de metaallaag zeer dun gemaakt, waarna men met infrarood- en met röntgenstraling door de lagen heen kijkt om de interface te onderzoeken. Tegelijkertijd wordt een aan de VUB ontwikkelde elektro-analytische tech-

niek ingezet die informatie oplevert over de hechting. Daarbij gaat een elektrisch veld door een dunne metaaloxidefilm, zodat de interface te onderzoeken is via infraroodspectroscopie. Dit is mogelijk als deze metaaloxidefilm in een maximale dikte van 50 nanometer wordt afgezet op een kristal (Intern Reflecterend Element); de zogenaamde Kretschmann geometrie.

ATR-FTIR (Attenuated Total Reflection–Fourier Transform Infrared Spectroscopy) in de Kretschmann-geometrie is een uitstekende techniek om de interfaciale interacties van een metaaloxidefilm die in contact komt met een verdunde polymeeroplossing in situ te karakteriseren. Voor het metaaloxide is in het onderzoek gekozen voor aluminiumoxide, als polymeren zijn polyacrylzuur (PAA) en de ester polymethyl methacrylaat (PMMA) gekozen. Beide polymeren komen veelvuldig voor in verven, vooral om de hechting te versterken.

De ATR-FTIR spectrometer waarbij het kristal Internal Reflecting Element is geïnstalleerd. Het kristal is onderdeel van een immersiecel waarbij een waterige oplossing in contact wordt gebracht met het polymeer/ metaaloxidesysteem. Tegelijkertijd werden elektrodes in deze oplossing geplaatst om een elektrochemische analyse uit te voeren via impedantie spectroscopie. Hierdoor is de diffusie van het water doorheen de coating op te volgen.

De combinatie van deze twee technieken maakt het mogelijk het effect van de diffusie van water op de bindingen aan het polymeer/ metaaloxidegrensvlak te onderzoeken.

OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021 33

OT januari 2021 def.indd 33

26-01-2021 13:50

De dunne metaallaag is via physical vapour deposition opgedampt op het kristal.

Het zeer dun maken van het polymeer is bereikt door het polymeer op te lossen in een solvent in zeer lage concentraties.

Daarna bracht Sven Pletincx het metallisch gecoate kristal in contact met deze polymeeroplossing en werden tegelijkertijd IR-spectra opgemeten. Hierdoor kon de adsorptie van het polymeer in functie van de adsorptietijd worden gevolgd. Bovendien konden de gecreëerde bindingen aan de interface worden geïdentificeerd en als functie van de tijd worden gevolgd. Verder brachten de onderzoekers de polymeer/ metaaloxide-kristallen ook in contact met water, waardoor de diffusie van water door de coating heen, evenals het effect van water op de interface-bindingen, in situ kon worden gevolgd.

CHEMISCHE BINDINGEN Sven Pletincx: “Met de gebruikte technieken konden we in detail zien dat voor deze polymeren ionische bindingen werden gevormd aan de interface. Maar ook namen we waar dat water een zeer belangrijke rol speelt, zowel bij de vorming als bij de vernietiging van deze bindingen. Daarnaast weet iedereen wel dat de staat van het oppervlak van een metaal zeer sterk wordt bepaald door de uitgevoerde voorbehandeling. Aan de hand van de voorbehandeling hebben we de eigenschappen van het oppervlak gedefinieerd en gekeken wat het effect van de veranderde eigenschappen is op de interfacebinding met de verf.

Hieruit bleek klip en klaar dat het ook de eigenschappen van het oppervlak zijn, die de interactie met de coating bepalen. Met behulp van infraroodspectroscopie konden we door de dunne metaallaag heen kijken en zien welke chemische bindingen tegelijkertijd veranderen met het type metaaloxide.”

Hij vervolgt: “Wat het polymeer betreft, hebben we gekeken hoe verschillend het polyacrylzuur en de ester polymethyl methacrylaat qua hechting op het aluminiumoxideoppervlak presteren als ze langdurig worden blootgesteld aan water.

Dit konden we zowel chemisch als elektrochemisch controleren. In tegenstelling tot wat je wellicht zou verwachten, bleek

Een physical vapour depositionreactor (PVD) waarmee een metaal kan worden opgedampt. Een quartz microbalance (QCM) meet precies hoeveel metaal er reeds is afgezet op het IRE-kristal waardoor exacte nanometer dikke metaallagen opgebracht kunnen worden.

bij het polyacrylzuur dat een bepaalde hoeveelheid water de bindingen aan de interface juist versterkt. Maar als er meer water wordt toegevoegd, gaan de bindingen afbreken en start de delaminatie. De adhesiepromotor wordt dan een delaminatie- of zelfs corrosiepromotor. Aangetoond is dat vier parameters grotendeels bijdragen aan de interfaciale interacties en stabiliteit tussen een polymeer en een metaaloxide. Dit zijn de functionele groepen van het polymeer, de oppervlakteoxideeigenschappen, externe invloeden zoals de omvang van onvoorziene koolstof en oplosmiddelinteracties. De toegepaste technieken hierbij zijn infraroodspectroscopie, röntgen-elektrische spectroscopie (XPS) en ambient pressure XPS (APXPS).

bepaalde toepassing hebben ontrafeld. “Ik zie dit als een stap vooruit, maar nog altijd niet als de ideale onderzoeksmethode voor het bepalen van de interface-interactie. Deze wordt niet door één parameter bepaald. Wel is nu een stukje van de puzzel opgelost en de nieuwe methode verruimt het aantal beschikbare onderzoeksmethoden. De methodologie die nu beschikbaar is, kun je zien als een toolbox die je bij alle beschikbare conserveringssystemen kunt gebruiken. De grootste waarde is allereerst te verwachten in de verlenging van de totale levensduur van een coating, doordat de hechting is verbeterd. En dat vooral omdat hiermee de invloed van water op de interface beter te bepalen is. Ik verwacht dat men in de nabije toekomst op voorhand de sterkte van de hechting van de verflagen beter kan gaan afstemmen op de praktijksituatie waaraan de coating wordt blootgesteld. Hoewel het aspect corrosie niet is meegenomen in mijn onderzoek, kunnen de bevindingen daaruit naar mijn verwachting wel bijdragen aan verbeterde barrière-eigenschappen en corrosieweerstand. Over het algemeen zullen de onderzoeksresultaten helpen om de kloof tussen fundamentele wetenschap en macroscopisch gedrag te overbruggen, zodat we uiteindelijk de duurzaamheid van industriële hybride systemen kunnen voorspellen en ontwerpen onder realistische, dagelijkse omstandigheden.” ● Via de QR-code hieronder is een samenvatting te lezen van zijn promotieonderzoek.

MEER INFORMATIE www.nature.com/articles/s41529-0190085-2 www.nature.com/articles/srep45123 www.nature.com/articles/s41598-01713549-z Lees verder of reageer

STUKJE VAN DE PUZZEL Tot slot benadrukt Pletincx dat we met zijn nieuwe methodologie nog niet het geheim van de perfecte coating voor een

34 OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021

OT januari 2021 def.indd 34

26-01-2021 13:50

Glasbeek ad 2.pdf 1 7-11-2013 12:51:30

C

M

Y

T +31 (0)161 24 42 50 | www.kinpompentechniek.nl

CM

MY

CY

CMY

K

Uw oplossing tegen corrosie op randen!

Wilgenakker 8 | Bergeijk | t. +31 497 58 10 18 | info@q-fin.nl | www.q-fin.nl OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021 35

OT januari 2021 def.indd 35

26-01-2021 13:50

Algemeen

Thema (Thermisch) spuiten, verzinken, vacuümtechnieken; Veiligheid

Gebruik Ra als ruwheidsparameter vaak onterecht Bij thermisch spuiten worden – uiteraard – parameters gebruikt om de kwaliteit van het werk te definiëren. Een vaak gebruikte parameter is Ra, maar het is zeer twijfelachtig of het veelvuldige gebruik daarvan wel terecht is. Want zegt die waarde eigenlijk wel wat je werkelijk wilt weten? Of kun je beter een andere functionele parameter gebruiken om de topografie te bepalen?

Thermisch spuiten onderscheidt zich door zijn bijzonder brede industriële toepassingsgebied. Er is nagenoeg geen beperking tussen de aan te brengen deklaag en het basismateriaal. Zo wordt er bijvoorbeeld tin aangebracht op papier voor het produceren van condensatoren, hydroxylapatite op titaan voor het produceren van tand/heupimplantaten en uiteraard zijn er de gangbare werktuigbouwkundige toepassingen, zoals het herstellen van ingelopen lagerpassingen.

RELEVANTE(RE) PARAMETERS Eigenlijk overal waar slijtage dreigt, wordt thermisch spuiten ingezet voor één of meerdere toepassingen. Eén van de toepassingen is het aanbrengen van keramische deklagen of cermets op lipseal of O-ringafdichtingen en hydraulische zuigerstangen (zie foto 1 Seamangeum).

Specifieke eigenschappen, zoals hardheid en Ra, worden vaak op tekening gespecificeerd. Maar is hardheid wel van belang als bijvoorbeeld corrosiebestendigheid een belangrijkere eis is? Waar het om gaat, is dat je als eindgebruiker duidelijk op tekening moet specificeren welke mechanische en fysische eigenschappen voor het onderdeel van belang zijn, zodat de applicateur weet aan welke mechanische en fysische eigenschappen de aan te brengen deklaag moet voldoen, zodat hij volgens de juiste kwaliteit-prijs-balans kan leveren.

Vaak staan op de tekening specifieke parameters als hardheid en Ra aangeduid.

Bij thermisch gespoten deklagen wordt de microhardheid gemeten met behulp van de Vickers-methode. Daarbij vergeet men echter vaak het laadgewicht aan te duiden waarmee de diamanten piramide in het oppervlak wordt gedrukt. Belangrijkere eigenschappen, zoals de corrosiebestendigheid, stick-slip en ductiliteit van de deklaag, worden vaak evenmin genoemd.

Waarom is bijvoorbeeld corrosiebestendigheid zo belangrijk? Onderdelen zoals lip seal en O-ringafdichtingen en hydraulische zuigerstangen worden vaak belast in een relatief agressief milieu. Bij blootstelling aan zeewater, brakwater en chemicaliën is de corrosiebestendigheid (lees: chemische bestendigheid) dan ook

een veel belangrijkere parameter dan hardheid. Daarom is in het voortraject de interactie tussen eindgebruiker en applicateur zo belangrijk, zodat vooraf de geëiste mechanische en fysische eigenschappen kunnen worden bepaald wat leidt tot de relevante parameters op de tekening.

FOUTE REDENERING Gelet op de topografie wordt de ruwheid van een nabewerkt oppervlak vaak aangegeven in Ra, uitgedrukt in micrometer.

De Ra-waarde is de gemiddelde afwijking van het oppervlakteprofiel ten opzichte van een referentielijn over een bepaalde (gestandaardiseerde) meetlengte. Andere aanduidingen van ruwheid zijn Rz en Ry. In de praktijk karakteriseert men een Ra van 0,02 als spiegelglad en een waarde van 3 als relatief ruw. Maar eigenlijk zegt Ra niets

Sluizencomplex Saemangeum Zuid-Korea. Hydraulische zuigerstangen voorzien van een keramische deklaag en nabewerkt op 0,2<Ra0,4; 3<Rz<5, Mr>80%; 0,1<Rpk<0,3 Een ruwheidsprofiel waarbij de concentratie van de afwijking hoofdzakelijk in de dalen voorkomt; dit resulteert in een uitstekend oliehoudend vermogen en het voorkómen van stick-slip.

36 OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021

OT januari 2021 def.indd 36

26-01-2021 13:50

Ra

i L Afbeelding 2: grafisch is Ra de ruwheid van het gebied en de gemiddelde snijlijn.

Anders gezegd: de integrale absolute waarde over een bepaalde lengte gemeten. over de geometrie van het nabewerkte oppervlak: het is niet meer en niet minder dan een rekenkundig gemiddelde van de absolute waarden van de profielafwijkingen, gemeten vanaf de gemiddelde lijn van het ruwheidsprofiel (zie afbeelding 2).

Juist omdat het een gemiddelde waarde is, hebben individuele afwijkingen weinig invloed op de uiteindelijke Ra-waarde, waardoor een top zomaar gemist kan worden en niet bepaald kan worden of de afwijkingen toppen of dalen zijn.

Een veel voorkomende redenering is: ‘Laten we de Ra maar zo laag mogelijk specificeren. Want hoe lager de Ra, hoe gladder het oppervlak en hoe beter het is.’ Een foute redenering! Ra is geen functionele parameter; hij karakteriseert niet het oppervlakteprofiel. Ra is een goede waarde voor de beoordeling bij hard-hard contact, maar zegt heel weinig bij hard-zacht contact, zoals bijvoorbeeld in de afdichtingstechniek (vaak is daar enerzijds een harde deklaag en anderzijds een zachte afdichting, meestal van polyurethaan of rubber). De toppen en de dalen worden hierbij immers gemiddeld.

BETER BEELD Parameters als Rz, Mr (dragend vermogen), Rpk en Rvk zeggen veel meer over de geometrie van het nabewerkte oppervlak.

In vergelijking met de Ra-waarde levert de Rz een veel beter beeld op van de functionele oppervlaktegesteldheid.

Rz geeft de gemiddelde waarde van de individuele profielhoogtes weer, verkregen tussen de grootste tophoogte (Rp) en de grootste daldiepte (Rv) binnen de basis-

meetlengte (meestal 0,8 mm). Een andere belangrijke parameter om te definiëren is het dragend aandeel (Mr). Hierbij gaat men uit van het hoogste dal en wordt bij een bepaalde doorsnijding (meestal 1,5 micrometer) naar beneden toe gekeken wat het dragend aandeel is. De combinatie ‘lage Ra-waarde’, ‘hoge Rp-waarde’ en ‘laag dragend aandeel’ is niet denkbeeldig, en is een indicatie voor extreme slijtage van de afdichting!

JUISTE RUWHEIDSMETER Maar niet alleen de juiste parameters zijn van belang. Minstens zo belangrijk bij het meten en weergeven van een nauwkeurig oppervlakteprofiel is het gebruik van de juiste ruwheidsmeter. Ruwheidsmeters variëren behoorlijk in prijs. Versies waarbij demping plaatsvindt zijn duurder, maar

ook veel nauwkeuriger. Daarom is het sterk aan te raden om vooraf – naast de meetlengte (cutoff ) en de parameters die gemonitord moeten gaan worden – ook duidelijk af te spreken welke ruwheidsmeter zal worden gebruikt. Daarnaast is het aan te bevelen om de kwaliteitsafdeling een cursus geometrische meettechniek te laten volgen, voor de noodzakelijke deskundigheid op het gebied van oppervlakteruwheid.

Afdichtingsleveranciers, zoals Merkel Freudenberg, Eriks, Trelleborg (voorheen Busak Shamban), maar ook Rijkswaterstaat en hydrauliek-fabrikanten, stappen steeds vaker over op een uitgebreidere definiëring van oppervlakteruwheid dan alleen via de Ra-waarde. Uiteraard is ook de wijze van nabewerken van grote invloed op de geometrie van het uiteindelijke profiel. Bij bandschuren van galvanische chroomlagen bijvoorbeeld, krijg je een profiel met veel dalen en toppen, terwijl je bij conventioneel slijpen met diamant en superfinish een profiel krijgt met een relatief lage Rz- en Rpk-waarde met een hoog dragend aandeel.

SAMENVATTEND Drie stappen kunnen bijdragen aan een betere karakterisering en beoordeling van oppervlakteprofielen: • Karakteriseer het profiel bijvoorbeeld als volgt: 0,2<Ra<0,4; 3<Rz<5; Mr>80%; 0,1<Rpk<0,3 • Gebruik de juiste oppervlakteruwheidsmeter • Laat de kwaliteitsafdeling een cursus geometrische meettechniek volgen. ● Tekst Ton Kraak, voormalig (gepensioneerd) directeur Aludra/Metaltop en voorzitter Vereniging Thermisch Spuiten.

MEER INFORMATIE www.thermisch-spuiten.nl Lees verder of reageer

Ruwheidsmeter Mahr M300 OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021 37

OT januari 2021 def.indd 37

26-01-2021 13:50

Buitenlandse media Noël Ruijters scant de buitenlandse bladen. De belangrijkste ontwikkelingen noteert hij in de rubriek “Buitenlandse Media”. Deze keer het januarinummer van Jounal für Oberflächentechnik.

UIT DE BRANCHE De wereldmarkt voor lakken groeit in het derde kwartaal met 1% ten opzichte van het derde kwartaal van 2019, en in vergelijking met het tweede kwartaal 2020 met 9%.

In een enquête van het Zentralverband Oberflächentechnik beoordeelt 71% van de ondervraagde leden haar situatie als slechter dan in het voorjaar van 2020 als gevolg van de covid-19-pandemie. Zij geven aan tot 40% minder opdrachten te ontvangen. Bij 17% zijn deze cijfers nog slechter. De ondervraagde bedrijven zien niet alleen negatieve kanten, zoals een vermindering van de omzet, maar ook positieve, zoals een bijstelling van het aanbod, het ontsluiten van nieuwe markten, versnelde digitalisering, een ruimere arbeidsmarkt en het terughalen van productie naar Europa. De crisis kan ook kansen geven waar we sterker uitkomen.

De meeste bedrijven rekenen echter pas op herstel vanaf het midden van 2021.

zorgen, maar een paar nadelen hebben.

Zo is er het gevaar van het inademen van etsende stoffen. Ook moet het poeder in de baden goed doorgeroerd worden om klontering op de bodem van het bad te voorkómen. De methode van Petrofer (een combinatie van twee vloeibare, alkalische reinigingsmiddelen) geeft de mogelijkheid om de concentratie aan te passen aan de behoeften van het proces, met name aan de contaminatie van het werkstuk. In een test waar deze methode werd vergeleken met de conventionele methode, werd met een 25% lagere concentratie in de helft van de tijd een vergelijkbaar resultaat bereikt. Daarmee kan een hogere productiviteit bereikt worden in het geval in dit proces de factor tijd kritisch is. Als dat niet het geval is, kan de badtemperatuur verlaagd worden, hetgeen kostenbesparend is. Kortom: betere arbeidsomstandigheden en lagere kosten. ● www.petrofer.com

onderneming SALD b.v. een manier gevonden om driedimensionale coatings aan te brengen, waarbij een enkele laag zo dik is als één atoom. Dat opent een breed spectrum aan toepassingsmogelijkheden, zoals zonnepanelen en batterijen maar ook nieuwe textiele vormen voor mode, medische producten en verpakkingen voor de voedingsindustrie. Het is een doorontwikkeling van ALD (Atom Layer Deposition), die in de halfgeleiderindustrie al langer wordt toegepast. Met iedere laag kan een ander materiaal worden opgebracht, zodat het tot een chemische reactie komt.

De chemische reacties veranderen zo de functionaliteit van het totaaloppervlak. In de driedimensionale multilaag opbouw is het mogelijk om complexe verbindingen, polymeren en hybride organische en anorganische materialen te produceren.

De productiesnelheid ligt bij SALD 5 tot 10 keer hoger dan bij ALD. ● www.spatialald.com

NIEUWE TECHNOLOGIEËN Met de nieuwe techniek Spatial Atom Layer Deposition (SALD) heeft de Nederlandse

Noël Ruijters is directeur van Bâton Adviesgroep. www.baton.nl

ONDERDELENREINIGING Bij de reiniging van aluminium hogedrukgiet werstukken wordt vaak gebruik gemaakt van waterige ultrasoontechniek, in meerdere baden. In het eerste bad worden het lossingsmiddel en metaalresten verwijderd, gevolgd door een spoelbad en een conserveringsbad ter voorkoming van corrosie. Bij aluminium hogedrukgieten worden vaak poederreinigers ingezet, die weliswaar voor een goede reiniging 38 OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021

OT januari 2021 def.indd 38

26-01-2021 13:50

JAAR

familiebedrijf

Echte staalmannen kiezen voor The Coatinc Company

Wij kunnen echt alles aan. Kies daarom voor dĂŠ one-stop-shop die jouw dromen duurzaam en in kleur veredelt. Van advies tot logistieke perfectie.

Ieder project, groot of klein, krijgt altijd de beste bescherming en precies die uitstraling die nodig is. Gegarandeerd. The Coatinc Company: al meer dan 500 jaar gespecialiseerd in staal.

Specialisten in Transportsystemen Bedrijfslasten tot 5.000 kg Voor elke klant een op maat gemaakt systeem Van handmatig tot volledig geautomatiseerd Mogelijkheid tot turn-key installaties Eigen onderhoud en service dienst www.railtechniek.nl

info@railtechniek.nl

Tel. +31(0)344-616363

IGP Benelux BV / Rietveld 18 / 8013 RW Zwolle / Tel: +31 38 4600695 / info.benelux@igp-powder.com

OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021 39

OT januari 2021 def.indd 39

26-01-2021 13:50

Grenzeloos In deze rubriek een overzicht van nieuwe technologische ontwikkelingen in het buitenland. Het is een vervolg op de rubriek Op zoek naar samenwerkingspartners, met nu een meer technische insteek. Het overzicht laat zien dat in vele landen op soms heel nieuwe manieren gezocht wordt naar verbeteringen in de oppervlaktebehandelingsprocessen.

Soms zit de oplossing in nieuwe technieken, soms blijken bestaande technieken uit andere werkvelden ineens verrassend bruikbaar voor onze branche. Ook gaat het om verbeterprojecten waarvoor partners in het buitenland worden gezocht (zeker ook in het MKB) om de onderzoeken te optimaliseren.

INNOVATIEVE REAL-TIME PLASMADICHTHEIDSMETING OM NAUWKEURIG OPPERVLAKTEPROCESSEN VAN LAGEDRUKPLASMA TE BEWAKEN EN TE REGELEN Een Duitse universitaire startup heeft een innovatieve meettechniek ontwikkeld voor alle lagedrukplasmaprocessen. De techniek maakt nauwkeurige real-time meting op locatie van de meest relevante procesparameters mogelijk zonder het proces te verstoren. Omdat plasmaprocessen erg gevoelig zijn, moeten ze zeer nauwkeurig worden gecontroleerd. Plasmaprocessen vinden doorgaans plaats onder lage druk of vacuüm, wat betekent dat ze in een moeilijk toegankelijke vacuümkamer moeten worden uitgevoerd. Deze (proces) omstandigheden maken nauwkeurige monitoring erg moeilijk.

Plasmaprocessen worden in veel industriële sectoren gebruikt om alle soorten oppervlakken te modificeren, reinigen en coaten, zoals keramiek, polymeer, metaal en glas. Met de huidige beschikbare technieken en sensoren is het alleen mogelijk om aan de periferie van het proces te meten. Deze randmetingen geven slechts toegang tot afgeleide en indirecte proceswaarden (zoals spanningen, lichtemissie of coatinggewicht) en niet tot de werkelijke proceswaarden.

De Duitse startup heeft een techniek ontwikkeld die het mogelijk maakt om binnen in het plasmaproces zelf te meten, daar waar de uiteindelijke kwaliteit van het eindproduct wordt bepaald. Deze techniek wordt de Multipole Resonance Probe (MRP) genoemd. De sonde meet kritische proceswaarden zoals elektronendichtheid, temperatuur en botsingsfrequentie waar ze moeten worden gemeten: in het hart van het plasmaproces zelf. Met deze sonde

is het mogelijk om directe parameters van het plasmaproces te meten. Het gebruik van de MRP maakt nieuwe concepten voor procesbeheersing mogelijk. Onderzoek heeft aangetoond dat een op MRPgebaseerde aansturing niet alleen het plasmaproces stabiliseert, maar ook de afzettingssnelheid verhoogt.

De sonde bestaat uit een diëlektrische buis waarin de kop van de sonde wordt geplaatst. Er zijn verschillende soorten montage mogelijk, zoals via een flens die de buis vasthoudt of via een houder in de vacuümkamer om hem overal met flexibele kabels op een flens te monteren.

De sonde zelf is verkrijgbaar in verschillende uitvoeringen. Het standaardontwerp wordt in de binnenruimte van de vacuümkamer of aan de kamerwand gemonteerd en staat in de plasma-massa. Bij de meeste toepassingen is het mogelijk om de sonde zo te positioneren dat verstoring of schaduwvorming van het plasmaproces wordt voorkomen. Bovendien is de sonde bedekt met een keramische laag, waardoor deze ongevoelig is voor diëlektrische coating.

Voordelen en innovaties • robuust • is eenvoudig te monteren en te installeren in bestaande opstellingen • is gemakkelijk te plaatsen (zeer flexibel) • veroorzaakt geen of weinig interferentie in het plasmaproces • verhoogt zowel de proceskwaliteit als de doorvoer • maakt plasmaprocessen sneller en efficiënter • resultaten zijn gemakkelijk te beoordelen • is bestand tegen hoge temperaturen • is vooral geschikt voor diëlektrische coatingprocessen.

Het bedrijf is op zoek naar industriële partners die diverse plasmaprocessen toepassen en die hun procesresultaten, kwaliteit en efficiëntie willen verbeteren met de MRP-techniek. ● Aanbieding uit Duitsland Referentie: TODE20201124001

40 OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021

OT januari 2021 def.indd 40

26-01-2021 13:50

TECHNOLOGIE VOOR BESCHERMENDE COATINGS MET HOGE HARDHEID OP ALUMINIUMLEGERINGEN DOOR MICRO-BOOG OXIDATIE Een Oekraïense universiteit biedt een technologie aan voor het aanbrengen van beschermende coatings met een hoge hardheid op aluminiumlegeringen door micro-boog oxidatie. De milieuvriendelijkheid van de methode en de mogelijkheid deze toe te passen in verschillende industrieën verdient alle aandacht. De universiteit heeft veel ervaring met het verkrijgen van coatings via verschillende methodes met de benodigde structurele fase-condities en eigenschappen. Dit resulteert in een hoog niveau van structurele validatie, inclusief het optimaliseren van de technologie voor de materialen en producten van de klant. De door de universiteit ontwikkelde micro-boog oxidatiemethode maakt het mogelijk multifunctionele coatings te verkrijgen, met een aantal unieke eigenschappen (hoge slijtvastheid, corrosieweerstand, hittebestendigheid).

Micro-boog oxidatie-coatings op aluminium en aluminiumlegeringen in alkalisilicaat elektrolyten hebben een laagdikte tot 400 μm. De fasecompositie van de coatings omvat aluminiumoxiden

α-Al₂O₃ (korund) en γ-Al₂O₃, als ook mulliet (3Al₂O₃·2SiO₂), wat zorgt voor een hoge hardheid (HV > 13.000 MPa) van de oppervlaktelaag.

De economische haalbaarheid van het gebruik van de micro-boog oxidatiemethode is te danken aan de lage kosten voor het verkrijgen van de coatings en de verbruiksartikelen.

Voordelen en innovaties De coatings die worden verkregen met de micro-boog oxidatiemethode zijn supersterk en bestand tegen verschillende invloeden. Deze coatings hechten uitstekend aan het oppervlak van het verwerkte metaal, wat wordt gewaarborgd door de aanwezigheid van een transitielaag op de metaal-coating interface. Voor de structurele beoordeling en het bepalen van de functionele eigenschappen zijn unieke technieken beschikbaar.

De belangrijkste voordelen van het microboog oxidatieproces zijn: een speciale voorbereiding van het behandelde oppervlak is niet nodig; de niet-agressieve en milieuvriendelijke elektrolyten; de mogelijkheid dikke (tot 300-400 μm) coatings te verkrijgen met een hoge hardheid (tot 25.000 MPa) en de slijtvastheid van microboog oxidatie-coatings.

De multifunctionaliteit van micro-boog oxidatie-coatings maakt dat ze worden gebruikt in allerlei uiteenlopende industrieën (lucht- en ruimtevaart, elektronica, chemie, olie en gas, automotive, machinebouw, productie van bouwconstructies etc.) en in verschillende units (kleppen en afsluiters, onderdelen van pompen, compressoren en verbrandingsmotoren), voor het verbeteren van de slijtvastheid en bescherming tegen corrosie en voor diëlektrische, hittebeschermende en decoratieve kenmerken.

De universiteit is op zoek naar industriële partners en onderzoeksinstituten om gezamenlijk de technologie voor het coaten van aluminiumlegeringen door micro-boog oxidatie te ontwikkelen en te commercialiseren. ● Aanbieding uit Oekraïne Referentie: TOUA20201125001

Als u geïnteresseerd bent in mogelijke samenwerking met één van bovenstaande projecten, kunt u het project onder invoering van het referentienummer vinden op https://een.ec.europa.eu/

OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021 41

OT januari 2021 def.indd 41

26-01-2021 13:50

Nieuwe leden

Colofon Vaktijdschrift voor opdrachtgevers, constructeurs, ontwerpers, applicateurs van oppervlaktetechnieken, verfdeskundigen, onderhoudsfunctionarissen en corrosiedeskundigen. Officieel orgaan van de vereniging Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland (ION). Verschijnt acht maal per jaar in een oplage van circa 2.500 exemplaren.

REDACTIE Jetvertising (hoofdredactie), Jaap van Peperstraten (hoofdredacteur).

ASK RENOVATIE BV Seelenstraat 2 6004 RL Weert Tel. 0495 – 71 12 07 info@askrenovatie.eu www.askrenovatie.eu ASK Renovatie is gespecialiseerd in het op locatie repareren en renoveren van onder meer aluminium, staal en kunststof oppervlakken. Hierbij is altijd het uitgangspunt dat de oorspronkelijke kwaliteit, die de opdrachtgever heeft aangekocht, wordt gerealiseerd. Op hun eigen locatie (ASK Spuiterij) worden producten van klanten geconserveerd en in kleur gespoten. Dit kan op elke ondergrond bij maximale afmetingen van 7x3x3 meter (lxbxh). ● TMPCOATINGS BV Vijzelweg 15 E 5145 NK Waalwijk Tel. 0416 – 74 70 07 info@tmpcoatings.nl www.tmpgroep.nl TMP Coatings is onderdeel van TMP Groep. DGA Andries Tolenaars van TMP Groep zegt hierover “In de loop der jaren merkten we een steeds grotere vraag naar een totaalleverancier met een breed pakket van mogelijkheden op metaalgebied.

Vanuit die vraag en onze groeiambitie zijn we gestart met onze divisie TMP Coatings. Deze is gespecialiseerd in het semiautomatisch poedercoaten van stalen producten tot een lengte van acht meter.

Kwaliteit staat binnen TMP Groep hoog in het vaandel, zo ook bij TMP Coatings. Met het lidmaatschap van ION laten we ook echt zien dat we voor betrouwbaarheid en kwaliteit gaan.” ● Wij heten deze leden van harte welkom binnen de vereniging!

REALISATIE Hans de Rond (journalistiek binnenland), Chris Versteeg (ontwerp en opmaak), Armand van Wijck (technologische journalistiek).

COMMUNICATIERAAD Gertjan van de Braak (vereniging ION), Arjan de Bruin (Stichting Innovat.ION), Lester Claassens (Schoen Coating), Rob Koppenol (Jetvertising), Jan Lindenaar (Elcometer), Carolien Nieuwland (Rijkswaterstaat), Jaap van Peperstraten (zelfst.) en Egbert Stremmelaar (vereniging ION).

REDACTIEADRES Jetvertising, Postbus 1890, 2280 DW Rijswijk Bezoekadres: Laan van Zuid Hoorn 37, 2289 DC Rijswijk Tel. 070-399 00 00, fax. 070-390 24 88 oppervlaktetechnieken@jetvertising.nl ABONNEMENTEN Abonnementsprijs: € 89,50, digitaal abonnement: € 44,75. Een abonnement kan ieder moment ingaan per de 1e van de maand en wordt genoteerd tot wederopzegging. Een opzegging voor het abonnement dient vóór 1 december bij Vereniging ION in bezit te zijn, om op te kunnen zeggen voor het eerstvolgende abonnementsjaar. Een aanmelding/opzegging kan gestuurd worden per e-mail naar info@ vereniging-ion.nl of post naar Vereniging ION, Postbus 2600, 3430 GA Nieuwegein. Bij een niet-tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd tegen het daarvoor geldende tarief.

ADVERTENTIEVERKOOP Jetvertising Rijswijk tel. 070-399 00 00, fax. 070-390 24 88 Arthur Middendorp, arthur@jetvertising.nl. after-sales: advertenties@jetvertising.nl OPMAAK Chris Versteeg, Projekt C, www.projektc.nl DRUK PreVision, Eindhoven www.pre-vision.nl UITGAVE Oppervlaktetechnieken is een uitgave van Jetvertising in opdracht van de vereniging Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland ION (voorheen Vereniging voor Oppervlaktetechnieken van Materialen, VOM) www.vereniging-ION.nl COPYRIGHT 2021 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever, vereniging ION en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden geen aansprakelijkheid voor mogelijke gevolgen die zouden kunnen voortvloeien uit het gebruik van de in deze uitgave opgenomen informatie. ISSN 0923-1722

42 OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2022

OT januari 2021 def.indd 42

26-01-2021 13:50

Brancheregister Uw bedrijf in het brancheregister? Voor informatie over een vermelding in het brancheregister kunt u contact opnemen met Arthur Middendorp, tel: 070 399 00 00 / arthur@jetvertising.nl.

Kijk voor alle ION leden op vereniging-ion.nl/bedrijvenregister

ADVIES PROJECTBUREAU / OPPERVLAKTEBEHANDELING- / COATING-INDUSTRIE

ANODEN (TITAAN) Sir John b.v.

T. 0182-396931 info@sir-john.nl / www.sir-john.nl

Chemetall b.v.

T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com chemetallbnl.info@basf.com

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

MAGNETO Special Anodes b.v.

T. 010-2620788 www.magneto.nl / sales@magneto.nl

Vecom Group b.v.

T. +31 10 593 02 99 info@vecom-group.com / www.vecom-group.com MEPACO b.v.

T. 071-5892863 info@mepaco.nl / www.mepaco.nl

BESCHERMKAPJES, PLUGGEN, TAPE

Surtec Benelux b.v.

T. (077) 308 15 90 heh@surtecbenelux.com / www.surtec.com

Parlevinkerweg 34, 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu

C&T Technics T. 0413-331083 www.ct-technics.nl / info@ct-technics.nl

Chemetall b.v.

T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com chemetallbnl.info@basf.com

ANODEMANDEN (TITAAN)

MEPACO b.v.

T. 071-5892863 info@mepaco.nl / www.mepaco.nl

MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com

BEITSEN/PASSIVEREN

AFZUIGINSTALLATIES

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

CHEMISCH NIKKEL

ANODISEER (OPHANGREKKEN)

AFVALVERWERKING

NEDWASTE B.V. T: +31 578 695 393 info@nedwaste.nl / www.nedwaste.nl

Kluthe Benelux b.v.

T. +31 (0)172-516 000 / F. +31 (0)172-439 494 info@kluthe.nl / www.kluthe.nl

Multinal Group T. 088-2055300 info@multinal.com / www.multinal.com

COATINGINSTALLATIES SERVICE & ONDERHOUD HangOn b.v.

T. 077-3999630 info@hangon.nl / www.hangon.nl

CHEMICALIÃ&#x2039;N/ OPP. BEHANDELING

Emotech b.v.

T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl

Chemetall b.v.

T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com chemetallbnl.info@basf.com

OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021 43

OT januari 2021 def.indd 43

26-01-2021 13:50

Brancheregister DROOGAPPARATUUR

IST Benelux b.v.

T. 055-5050014 www.ist-uv.nl / info@bnl.ist-uv.com

Jac. de Vries Infraroodtechniek b.v.

T. 0299-689020 info@infraroodtechniek.nl / www.infraroodtechniek.nl

FILTERS & POMPEN

Apeq Wiwa b.v.

T. 078-6139610 info@apeqwiwa.nl / www.apeqwiwa.nl

T. +31 (0)411-685500 Corode T. +31 (0)161-244250 corode@corode.nl T. +31 (0)161-244250 corode@corode.nl / www.corode.nl

GELIJKRICHTER SYSTEMEN EN BESTURINGEN

MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com La Maire Technology T. 0499-219900 / F. 0499-219905 info@la-maire-technology.com www.la-maire-technology.com

ELEKTROSTATISCH POEDERSPUITEN, INSTALLATIES

MSP Systems b.v.

T. 053-4303937 www.mspsystems.nl

INDUSTRIÃ&#x2039;LE REINIGING

GLASPARELSTRAALCABINES C&T Technics T. 0413-331083 www.ct-technics.nl / info@ct-technics.nl

ELEKTROSTATISCH NATLAKKEN

Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-437 0166 info@rasco-clemco.nl / www.rasco-clemco.nl

HARDCHROOM BADEN (KUNSTSTOF)

Hendor Pumps & Filters T. 0497-339389 info@hendor.com / www.hendor.com

Mefiag Filters & Pumps b.v.

Heerenveen T. 0513-630230 mefiagbv@onececo.com / www.mefiag.com

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

HAKEN

GALVANOTECHNIEK, GLANSMIDDELEN Parlevinkerweg 34 / 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu

FILTERPERS DOEKEN

Chemetall b.v.

T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com chemetallbnl.info@basf.com

Kluthe Benelux b.v.

T. +31 (0)172-516 000 / F. +31 (0)172-439 494 info@kluthe.nl / www.kluthe.nl

MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com HangOn b.v.

T. 077-3999630 info@hangon.nl / www.hangon.nl

Ermalo Technical Supply b.v.

T. 06-51784443 info@deveerps.nl / www.deveerps.nl

FILTERS (ANDREAE, COLUMBUS INDUSTRIES, PAINTSTOP)

Surtec Benelux b.v.

T. (077) 308 15 90 heh@surtecbenelux.com / www.surtec.com

HANGBAANSYSTEMEN

Vecom Group b.v.

T. +31 10 593 02 99 info@vecom-group.com / www.vecom-group.com

INFRAROOD VERWARMINGSAPPARATUUR

GALVANOTECHNIEK, INSTALLATIES M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl

Railtechniek van Herwijnen b.v.

T. 0344-616363 info@railtechniek.nl / www.railtechniek.nl MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com

Jac. de Vries Infraroodtechniek b.v.

T. 0299-689020 info@infraroodtechniek.nl / www.infraroodtechniek.nl

44 OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021

OT januari 2021 def.indd 44

26-01-2021 13:50

KLEUR- EN OPPERVLAKTEMETING

Konica Minolta Sensing Europe b.v T. 030-2481193 info.benelux@seu.konicaminolta.eu / www. konicaminolta.eu/measuring-instruments

METAAL OPPERVLAKTEBEHANDELING

Surface Treatment Ned. Maasbracht / T. 0475-463835 www.surfacetreatment.nl info@surfacetreatment.nl

NATLAKKEN (AFDEKMATERIALEN)

HangOn b.v.

T. 077-3999630 info@hangon.nl / www.hangon.nl

Helmut Fischer Meettechniek b.v.

Tarasconweg 10, Eindhoven T. 040-2482255 / F. 040-2428885 www.helmutfischer.nl info@helmutfischer.nl

Apeq Wiwa b.v.

T. 078 613 9610 www.apeqwiwa.nl / info@apeqwiwa.nl

ONTBRAMEN / ONTBRAAMMACHINES

Belco P.A.S. B.V.

Amitech b.v.

T. 0341-429059 info@amitech.nl / www.amitech.nl

Verlab-Hitachi Instruments T. 0162-320633 info@verlab.nl / www.verlab.nl

LAKSTRATEN

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

METALLISEREN/SCHOOPEREN Belco Paint and Air Supplies b.v.

T. 0167-524557 info@belcopas.nl

NauMetrics PMI T. 074-3490022 info@naumetrics.nl / www.naumetrics.nl

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

NATLAKSPUITAPPARATUUR

LAAGDIKTEMETERS

Vecom Group b.v.

T. +31 10 593 02 99 info@vecom-group.com / www.vecom-group.com

ONDERHOUD AAN STRAALINSTALLATIES EN WERPSTRALERS

Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl

ONTLAKKEN (IN LOON)

Muilwijk Finishing Muilwijk Finishing Vof T. 078-6136555 info@muilwijkfinishing.nl

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

MOFFELOVENS

C&T Technics T. 0413-331083 www.ct-technics.nl / info@ct-technics.nl Paint It The Application Company T. 0318-643 260 info@paintit.nl / www.paintit.nl

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Emotech b.v.

T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl

Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-4370166 info@rasco-clemco.nl / www.rasco-clemco.nl

Thermo-Clean Heusden-Zolder n.v.

T. 0032-13539060 Thermo-Clean Nederland b.v.

T. 0182 37 46 20

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl

OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021 45

OT januari 2021 def.indd 45

26-01-2021 13:50

Brancheregister ONTVETTINGSMIDDELEN

MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com

Surtec Benelux b.v.

T. (077) 308 15 90 heh@surtecbenelux.com / www.surtec.com

OPHANGHAKEN VOOR LAKSTRATEN/POEDERCOATEN

Parlevinkerweg 34, 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu

HangOn b.v.

T. 077-3999630 info@hangon.nl / www.hangon.nl

OPHANGREKKEN VOOR GALVANO

POEDERCOATING (AFDEKMATERIALEN)

Parlevinkerweg 34, 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu

HangOn b.v.

T. 077-3999630 info@hangon.nl / www.hangon.nl

OVENS

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

Oxyplast Belgium n.v.

T.+32 9 3267920 info@oxyplast.be / www.protechpowder.com

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

MSP Systems b.v.

T. 053-4303937 www.mspsystems.nl

POMPEN (MAGNETISCH AANGEDREVEN)

POEDERCOATINSTALLATIES TIGER Coatings Belgium b.v.b.a T. +32 (0)89700016 www.tiger-coatings.com

POEDERSPUITAPPARATUUR

T. +31 (0)411-685500 Corode T. +31 (0)161-244250 corode@corode.nl T. +31 (0)161-244250 corode@corode.nl / www.corode.nl

PROTECTIVE COATINGS

Indufinish b.v.

T. +31(0)591-630003 www.indufinish.com / info@indufinish.com

MSP Systems b.v.

T. 053-4303937 www.mspsystems.nl Mol Coatings b.v.

T: +31 (0)318 - 47 20 20 info@mol-coatings.com mol-coatings.com

POEDERLAKKEN/ POEDERCOATINGS

EN LAKTECHNIEK

MEPACO b.v.

T. 071-5892863 info@mepaco.nl / www.mepaco.nl

IGP Benelux b.v T. 038- 4600696 info.benelux@igp-powder.com www.igp.powder.com

Technospray Spuitapparatuur T. 0168-382111 info@technospray.nl / www.technospray.nl AkzoNobel Powder Coatings Benelux T. +32 (0)2 254 77 51 interpon.benelux@akzonobel.com www.akzonobel.com/powder

EUROLACKE Tiel T. 0344-620662 info@eurolacke.nl / www.eurolacke.nl Axalta Coating Systems

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Wagner Systemen Nederland T.030-2410688 info@wagnersystemen.nl www.wagnersystemen.nl

POEDERSPUITCABINES

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

SPUITCABINES

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

Emotech b.v.

T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

46 OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021

OT januari 2021 def.indd 46

26-01-2021 13:50

Holtrop & Jansma b.v.

Dokkum T. 0519 32 91 00 info@holtrop-jansma.com www.holtrop-jansma.com

Amitech b.v.

T. 0341-429059 info@amitech.nl / www.amitech.nl

T. +32 9218 7180 / F. +32 9233 0831 metals.benelux@cellmark.com www.wheelabratorgroup.com

STRAALKASTEN

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl

STRAALAPPARATUUR

Belco P.A.S. B.V. Belco Paint and Air Supplies b.v.

T. 0167-524557 info@belcopas.nl

Muilwijk Finishing Muilwijk Finishing Vof T. 078-6136555 info@muilwijkfinishing.nl

STRAALCABINES

W Abrasives Nederland T. 0341-563831 / 06-53788457 info@wabrasives.nl www.wabrasives.com

TITAAN (BEVESTIGINGS-) MATERIALEN

Belco P.A.S. B.V. Belco Paint and Air Supplies b.v.

T. 0167-524557 info@belcopas.nl

Clemco Straalapparatuur T. 010-4370592 info@rasco-clemco.nl / www.rasco-clemco.nl

Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

MEPACO b.v.

T. 071-5892863 info@mepaco.nl / www.mepaco.nl

TRANSPORTSYSTEMEN Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

STRAALMIDDELEN

Emotech b.v.

T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl

Railtechniek van Herwijnen b.v.

T. 0344-616363 info@railtechniek.nl / www.railtechniek.nl

TWEE-COMPONENTEN APPARATUUR Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

STRAALINSTALLATIES

LTC International Vacuümstraalapparatuur T. 078-641 80 50 info@ltc-international.nl www.ltc-international.nl

Muilwijk Finishing

Airblast-Abrasives b.v.

T. 072-5715569 info@airblast-abrasives.com www.airblast-abrasives.com

T. +32 9218 7180 Metals.benelux@cellmark.com www.ervin.eu

Muilwijk Finishing Vof T. 078-6136555 info@muilwijkfinishing.nl Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

Apeq Wiwa b.v.

T. 078-6139610 info@apeqwiwa.nl / www.apeqwiwa.nl

Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-4370166 info@rasco-clemco.nl / www.rasco-clemco.nl

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl

OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021 47

OT januari 2021 def.indd 47

26-01-2021 13:50

Brancheregister www.elacoatings.com

VOORBEHANDELINGSINSTALLATIES

VERDUURZAMEN VAN METAAL

WERPSTRALERS

Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-4370166 info@rasco-clemco.nl / www.rasco-clemco.nl

Oxyplast Belgium n.v.

T.+32 9 3267920 info@oxyplast.be / www.protechpowder.com

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be Technospray Spuitapparatuur T. 0168-382111 info@technospray.nl / www.technospray.nl

VERFSPUITAPPARATUUR M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Apeq Wiwa b.v.

T. 078 613 9610 www.apeqwiwa.nl / info@apeqwiwa.nl

VERWARMINGS- EN KOELELEMENTEN (TITAAN EN RVS)

MEPACO b.v.

T. 071-5892863 info@mepaco.nl / www.mepaco.nl

CAP Industrial b.v. tel- 010-4374737 info@cap-industrial.nl / www.cap-industrial.nl

Muilwijk Finishing Vof T. 078-6136555 info@muilwijkfinishing.nl

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

WATERBEHANDELING

VERWERKING AFVALSTROMEN

Muilwijk Finishing

Emotech b.v.

T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl

Belco P.A.S. B.V. Belco Paint and Air Supplies b.v.

T. 0167-524557 info@belcopas.nl

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

MAGNETO Special Anodes b.v.

T. 010-26207 88 www.magneto.nl / sales@magneto.nl

T. +32 9218 7180 / F. +32 9233 0831 metals.benelux@cellmark.com www.wheelabratorgroup.com

WATERSTOF

Vecom Group b.v.

T. +31 10 593 02 99 info@vecom-group.com / www.vecom-group.com

MAGNETO Special Anodes b.v.

T. 010-26207 88 www.magneto.nl / sales@magneto.nl

Paint It The Application Company T. 0318-643 260 info@paintit.nl / www.paintit.nl

Uw bedrijf in het brancheregister? Voor informatie over een vermelding in het brancheregister kunt u contact opnemen met Arthur Middendorp, tel: 070 399 00 00 / arthur@jetvertising.nl.

Kijk voor alle ION leden op vereniging-ion.nl/bedrijvenregister

48 OPPERVLAKTETECHNIEKEN FEBRUARI 2021

OT januari 2021 def.indd 48

26-01-2021 13:50

Organische Deklagen

Elektrochemie en Metallieke deklagen

Toeleveranciers en Geassocieerden

Algemeen

Vereniging ION

VOOR ELKE BRANCHE EEN OPLOSSING SPECIALIST IN SPUITAPPARATUUR, DOSEERINSTALLATIES EN ROBOTS

Contact Paint It Da Vincilaan 25 6716 WC Ede

✔ ✔ ✔ ✔

Specialisten op het gebied van straal- en spuitapparatuur

0318-643 260 0318-643 042 info@paintit.nl www.paintit.nl

straalmiddelen.nl straalinstallaties.nl

VERKOOP

Zie ook pagina 35

OND E R H O U D SERVICE VERHUUR

WAAROM HARDER WERKEN?

WERK SLIMMER

Rijksstraatweg 123, 3316 EG Dordrecht E-mail: info@apeqwiwa.nl

+31 (0)78 613 9610 WWW.APEQWIWA.NL

Elcometer straalapparatuur, gebouwd om langer mee te gaan, intensiever te gebruiken en beter te presteren elcometer.com

Together we make it work!

APEQWIWA_Adv210x297.indd 1 omslag feb 2021.indd 1

T: F: E: I:

17-10-18 10:42

Dutch Blast Advert 50x67.indd 2

05/07/2019 09:12:49

26-01-2021 13:36

ADVERTEREN IN VAKBLAD OPPERVLAKTETECHNIEKEN?

Thema’s in 2021 Februari (Thermisch)spuiten, verzinken, vacuüm-technieken, veiligheid (waaronder PBM’s) Maart Reinigen, ontvetten en stralen, machinebouw, voedselveiligheid (RVS) Mei Meet- en regeltechniek, high tech gereedschappen Material-Eurofinish-Surface special Juni Behandeling vervoersmiddelen (auto/trein/schip/vliegtuig), opleidingen Augustus Poedercoaten, natlakken, galvaniseren en anodiseren September Behandeling bouw, infra en staalconstructies, 3D-printing November Duurzaamheid (waaronder energie efficiency- en transitie), visie, lijmen December Bedrijfsinrichting en apparatuur

omslag feb 2021.indd 2

Kom voor het voetlicht met de Informat.ION nieuwsbrief!

Via de digitale nieuwsbrief van de Vereniging ION komt u in contact met meer dan 2.300 beslissers die allen werkzaam zijn in de oppervlaktebehandelende industrie. 22 keer per jaar ontvangen zij de belangrijkste nieuwsitems uit de sector en de Vereniging ION. Interesse?

Voor nadere informatie en/of het reserveren van advertentieruimte kunt u contact opnemen met Arthur Middendorp van Jetvertising b.v.

T: +31(0)70 399 00 00 E: arthur@jetvertising.nl

26-01-2021 13:36