Oppervlaktetechnieken maart 2018

Hét vakblad voor de professional in de oppervlaktetechnologie

Organische Deklagen

Elektrochemie en Metallieke deklagen

Toeleveranciers en Geassocieerden

Algemeen

Vereniging ION

jaargang 62 nummer 2 maart 2018

Verbeter de gezondheid van uw werknemers RUPES Afzuiginstallaties

www.wsb-benelux.eu

18

TTechniShow en ESEF: perfecte combinatie voor industriële beslissingen

36

Grote functiecombinatie in nieuwe technieken van Oerlikon Group

straalmiddelen.nl straalinstallaties.nl Zie ook pagina 39

!

w

14

Glansmeter De fijne kneepjes van het verzinken

ION Dag voor de Ondernemer

eu

Ni

20

..

SMART SOLUTIONS

FOR INDUSTRIAL COATING

www.hangon.co

...

www.elcometer480.com

Thema (thermisch) spuiten, verzinken en vacuümtechnieken

Kort nieuws Innovatiesubsidie MIT: nieuwe openstelling voorjaar 2018 Gaat u als mkb’er dit jaar innoveren? Dan kunt u beroep doen op de Mkb-innovatiestimulering Regio en Topsectoren (MIT). De subsidieregeling stimuleert mkb-bedrijven bij product- en procesontwikkeling. De openstellingsdatum van de eerste regio is inmiddels bekend: vanaf het voorjaar kunt u uw aanvraag indienen.

Er zijn vier projectvormen waarvoor u subsidie kunt aanvragen: kennisvouchers, adviesprojecten, haalbaarheidsprojecten en R&D-samenwerkingsprojecten. Van de eerste drie zijn de officiële subsidiebedragen voor 2018 nog niet bekend, maar de verwachting is dat die hetzelfde zullen zijn als in 2017. De verwachte openstelling is in april 2018.

Kennisvouchers Verwachte subsidie: maximaal 50% met een maximum subsidiebedrag van €3.750,Een MIT-kennisvoucher is een ‘waardebon’ waarmee u een kennisvraag kunt laten beantwoorden door een kennisinstelling.

De kennisvraag moet gericht zijn op de ontwikkeling van uw eigen producten, productieprocessen of diensten.

Adviesprojecten Verwachte subsidie: maximaal 50% met een maximum subsidiebedrag van €10.000,U kunt een adviesproject laten uitvoeren door een kennisinstelling of onafhankelijke adviesorganisatie. Het moet hierbij gaan om een toepassingsgerichte kennisvraag over de vernieuwing of ontwikkeling van uw producten, productieprocessen of diensten, al dan niet op basis van nog te verrichten onderzoek.

Haalbaarheidsprojecten Verwachte subsidie: maximaal 40% met een maximum subsidiebedrag van €25.000,Een haalbaarheidsproject bestaat uit een haalbaarheidsstudie, eventueel aangevuld met industrieel onderzoek of experimentele ontwikkeling. Een haalbaarheidsstudie is bijvoorbeeld literatuuronderzoek, octrooionderzoek, een inventarisatie van beschikbare technologie of een concurrentieanalyse.

R&D-samenwerkingsprojecten Verwachte subsidie 35% van de subsidiabele kosten. Minimaal € 50.000,- en maximaal €200.000,- per project (maximaal €100.000,per deelnemer)

Team Baril Coatings uitgebreid Baril Coatings heeft zijn team onlangs wederom uitgebreid. De afdeling Sales wordt versterkt met Gökan Kisabacak en met Dirk de Vries. In het moderne nieuwe laboratorium van Baril gaan Willy Boeijen en Menno van Haaften aan de slag. Daarnaast is per 1 februari ook Thijs Deenik gestart met zijn afstudeerstage.

Baril Coatings is in 1982 gestart met de productie van verf en coatings. Inmiddels is het bedrijf uitgegroeid tot een ontwikkelaar van innovatieve, duurzame oplossingen en actief in meerdere Europese landen en de VS en met productielocaties in Nederland, de VS en Polen. O MEER INFORMATIE www.barilcoatings.nl

10 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018

In een R&D-samenwerkingsproject werkt een samenwerkingsverband (bestaande uit minimaal twee mkb-bedrijven) aan de ontwikkeling van nieuwe producten, productieprocessen of diensten. Het project wordt voor gezamenlijke rekening en risico uitgevoerd en bestaat uit industrieel onderzoek en/of experimentele ontwikkeling. Alleen de kosten gemaakt door de mkb-ondernemers zijn subsidiabel.

De MIT is een samenwerking tussen de Rijksoverheid en verschillende regio’s in Nederland. U moet uw aanvraag eerst indienen bij uw eigen regio. Omdat elke regio zijn eigen accenten heeft aangebracht in de regeling, kan het zijn dat uw project daar niet binnen past. Is dat het geval, dan kunt u aanspraak maken op de landelijke regeling.

Het is bij de MIT van belang om uw aanvraag op tijd voor te bereiden, omdat de aanvragen worden beoordeeld op volgorde van binnenkomst. O

MEER INFORMATIE www.rvo.nl/subsidies-regelingen

EXTREEM DUN, EXTREEM HARD HOGE TEMPERATUUR VERZINKEN De harde beschermlaag is onder andere ideaal voor onderdelen in de autoindustrie die blootstaan aan steenslag.

Hoge temperatuur verzinken

www.coatinc.com

OPLOSMIDDELEN Weg ermee!

Vervang oplosmiddelen voor ontvetten Risico’s gebruik reguliere oplosmiddelen Binnen veel metaalbedrijven werkt men met oplosmiddelhoudende reinigers voor het ontvetten van metalen producten.

Vaak uitsmeren van vet i.p.v. verwijderen Risico’s: zeer brandbaar, bij onvoldoende ventilatie kans op explosie, inademen van de dampen is zeer schadelijk voor de gezondheid.

De oplossing: PreCoat F31/20D Voordelen werken met PreCoat Veilig werken voor mens- en milieu Ontvetter op waterbasis met bescherming tegen vliegroest!

Werking eenvoudig te controleren middels water breaktest en blauwe kleur op oppervlak Naast uitstekende ontvettingskracht ook corrosiebescherming en verbeterde lakhechting voor organische coatings

SMART SOLUTIONS

FOR INDUSTRIAL COATING

oducten

240 nieuwe pr

AD Chemicals is a part of AD International +31 (0) 167 526 900

adinternationalbv.com

Testen? Neem contact op: chemicals@adinternationalbv.com

Nieuwe ta ca logus #12

ONTMOET ONS OP DE PAINTEXPO 17. 20 . APRIL 2018

Welkom in onze gloednieuwe en extra ruime stand in Hal 2, stand nr. 2110. We presenteren catalogus #12 en 240 nieuwe slimme oplossingen.

OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018 11

Kort nieuws Overzicht recent geslaagden Vereniging ION-cursussen

Galvaniseren deel 1: E. Bakker, E. Beganovic, M. van Wezop (Hegin Metalfinishing), S.G.M. Heerink Koekoek (Galvano Hengelo), R.W.J. Hesselink, D. Newby, T.F.J. Nijhuis, M. Veldhuis (Rogal), J.K. van ’t Hul, J.H.B. Pots (Thales Group), R.P.E. Janssen (Hamilton Sundstrand), J. Kersten (Surficient), R. Konings, F. Mulderij, M. Ummels, J.H. Vraets (Thomas Regout International) L. Reniers (Atotech) Poedercoaten niveau 1: R. Alleblas (Imek Coating), R.B. Anthonijsz, J. Maas (Maas Coating), P.J. van de Biezen (Doornenbal Poedercoating), J.A.J.M. Bond (Vol. Opp.),

R. Both (Both Schilderwerken/Interieurspuiterij), B. Claassens (Schoen Poedercoating), R. van de Pol (Unilux), M. Polderman (Geuze Metaalconserven), L. Pankow (Eromesmarko), L. Reniers (Atotech), H. Regterink, B.S.K. Simons (PI Almere), R. Reijns (Nobels Machinefabriek), A. Shallal (Ap-Art), P.W.M. Thijsen (Bruynzeel Storage Systems) Poedercoaten niveau 2: N.T.J. Becking, M.B.I. Giesen, N. Mulders, M. van Schoorl, R. van Weelden (Ulamo Coating) In-house Control Medewerker: E. Aksoy (Alumet), J.A. van Berkel (Aldor), L.V. Ardeleanu, P. Vermeulen (MTC Poeder Coating), J. Boers, N.J. Meijer, A. Smit (Rotocoat Wolvega), F.B. Dam (Aalderink Poedercoaten & KTL), J.H. Derks, E.J.M. Reijans (apt Extrusions), R. Dijkman, N. Kralt (Dijkman Coating), J. Engbers (Jonkman Coating), H.J.B. Frentz (MHB), V.S. Hänisch, R.J.H.

Vieberink (Ulamo Coating), P.C. Hesse (HST Europe Nederland), E.E.J. Hemmen-Groen (IJdema Poedercoating), R. Kortekaas, M. Schuurman (Kriek Poedercoaten), M.T.H. van der Laar (Straalbedrijf Asten), E. Peels (Color Coating), W.O.G.M. Reihs (BWB-Alucol), C.T.M.M. Raijmakers (VMG Versteeg Metaal Groep), A.J.G.J. Rockx (Deege Coating Moerdijk), I.G.M. Rooijakkers (Wilmink Poedercoating), E. Thomasse (Lieftink Geveltechniek), R.T.H. Wijnen (Boma Coating) Spuiter: D.P. Hackfoort, B.W.J. Ibes, W. de Ruiter, T.E.N. Torremans (Brüning Technische Coatings) Chemisch voorbehandelen niveau 2: S. Barsoum, T. Bernink, K. Karga, A. Koebrugge, A. van Maaren, O. Turan (Powerpack)

Holland Mineraal is al ruim 35 jaar een begrip op het gebied van oppervlakte behandelingsapparatuur en producent en leverancier van straalmiddelen en straalinstallaties.

Wat we maken en hoe het werkt, laten we u graag zien, in het filmpje op onze website of door de QR code te scannen met uw smartphone of tablet.

12 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018

www.hollandmineraal.nl

Anodiseren niveau 1: V. Bruggeman, M. Heusinkveld, M.S. Snel (ATM Heerhugowaard), C. van der Craats, R. Essenstam, J. Martin, J.H. Sibbing, L. Wisniewski (Coatinc Anox), M. Dantuma, M.A. de Silva de Freitas, J.J. van der Veen (Sapa Aluminium), T.F. Godtschalk (Hermeta Metaalwaren)

Wereldwijde standaard in finish oplossingen NTS Finish is als onderdeel van de NTSGroup een toonaangevende specialist op het gebied van voorbehandelen, natlakken, poedercoaten en bedrukken van metalen en kunststof producten. www.nts-finish.nl NTS Finish

Accelerating your business

Maak nu ook de koppeling met oppervlaktetechnieken.com!

Het vakblad voor de professiona l Voor nadere informatie of reserveringen, kunt u contact opnemen met Vincent IJff van Jetvertising b.v., telefoon +31(0)70 399 00 00 e-mail vincent@jetvertising.nl

OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018 13

Elektrochemie en metallieke deklagen

Thema (thermisch) spuiten, verzinken en vacuümtechnieken

Tata Steel past productieproces voortdurend aan

De fijne kneepjes van het verzinken Een belangrijk onderdeel van het beklede productportfolio van Tata Steel is verzinkt hoog sterkte staal. De techniek lijkt misschien weinig spannend, maar als je erop inzoomt blijkt die activiteit neer te komen op het voortdurend balanceren tussen de gewenste sterkte van het staal, de mate van vervormbaarheid en een goede hechting van de deklaag. En dan moeten er ook nog veel meer verschillende staalsoorten geproduceerd worden dan pakweg 20 jaar geleden. Hoe breng je dat in praktijk?

Edzo Zoestbergen is kennisgroepleider Coating Technology bij Tata Steel, waar onder meer onderzoek naar het continu dompelverzinken van hoog sterkte staal wordt uitgevoerd. Om maar bij het laatste te beginnen: wat is hoog sterkte staal?

Afbeelding 1 laat elf staalsoorten zien die verschillen in vervormbaarheid en sterkte.

Ze zijn in drie groepen ingedeeld: laag, hoog en extra hoog.

Edzo Zoestbergen: “De brede toepasbaarheid van staal komt voort uit de veelzijdigheid in eigenschappen, zoals weergegeven in afbeelding 1. Als je blikjes produceert voor de voedselindustrie, dan begin je met een vlakke plaat en is de vervormbaarheid dus de belangrijkste parameter. Maar als je kijkt naar een auto, wordt het al snel complexer. Aan de zijkant wil je graag dat het staal heel sterk is, maar niet vervormbaar, want je wilt daar geen vervorming bij een botsing. Aan de

14 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018

voorkant van de auto moet het staal juist wel kunnen vervormen, want het moet bij een botsing energie absorberen. En zo zijn er heel veel verschillende eigenschappen die op verschillende plekken in de auto gewenst zijn. Daarbij komt nog de wens om het gewicht te verlagen, in verband met de CO2-uitstoot. Dit alles heeft ertoe geleid dat het aantal verschillende staalsoorten dat in een auto wordt toegepast in de laatste 20 jaar is verdrievoudigd. Daarnaast is het belangrijk dat een auto er goed uitziet.

Niet alleen in de showroom, maar ook na tien jaar. Bescherming tegen corrosie met een zinklaag is dan essentieel.”

GROTE UITDAGING Na het koudwalsen wordt het staal in een continu dompelverzinklijn, die bestaat uit een gloeioven met aansluitend een vloeibaar zinkbad, verwarmd om te rekristalliseren en tijdens het afkoelen de vereiste combinatie van mechanische eigenschap-

pen te krijgen. De sterkte en vervormbaarheid worden voor een belangrijk deel bepaald door de exacte afkoeling en door de hoeveelheid en soort legeringselementen die toegevoegd worden. Elementen als mangaan en silicium worden toegevoegd aan het staal om hoge sterkte te krijgen.

Probleem is wel dat die elementen de neiging hebben om in de gloeioven naar het oppervlak te diffunderen en daarmee de vorming van een Fe2Al5-laag (inhibitielaag) te verhinderen. Deze Fe2Al5-laag van ongeveer 50 nanometer is essentieel voor een goede hechting van de zinklaag aan het staal en ontstaat omdat er aan het zinkbad een beetje aluminium is toegevoegd; ongeveer 0,2 gewichtsprocent. Het aluminium reageert als eerste met het ijzer en vormt de Fe2Al5-laag. Behalve voor een goede hechting, zorgt die laag er ook voor dat het zink niet in het staal diffundeert.

De grote uitdaging is dus om in de gloeioven zowel de gewenste mechanische

eigenschappen te creĂŤren, als ervoor te zorgen dat het oppervlak een zodanige toestand heeft dat de reactie tussen ijzer en aluminium kan plaatsvinden.

CONTINU DOMPELVERZINKEN Voor een goede hechting is de atmosfeerbeheersing van een gloeioven essentieel.

Het eerste gedeelte van de oven is altijd oxiderend, omdat methaan wordt verbrand waarbij water ontstaat. In het tweede gedeelte wordt er stralingsverwarming gebruikt in een HNx-atmosfeer en dit is reducerend. Als het materiaal alleen uit laag gelegeerd staal zou bestaan, is oxidatie daarvan niet erg, want het ijzeroxide wordt

KERNGEGEVENS TATA STEEL Tata Steel is een van de toonaangevende staalbedrijven van Europa met een uitgebreid assortiment van staalproducten en aanverwante diensten.

In Europa produceert het bijna tien miljoen ton staal per jaar. Buiten IJmuiden heeft het in Europa nog een productielocatie van staal, namelijk in Port Talbot in Wales. De voornaamste markten van het bedrijf zijn bouw, verpakking, automobielindustrie, consumentenproducten en hijs- en graafmachines.

Het bedrijf heeft productielocaties in het VK, Nederland, Duitsland, Frankrijk, Amerika en BelgiĂŤ en heeft in Europa ongeveer 21.000 werknemers. De jaarlijkse omzet in Europa bedraagt ongeveer 7,5 miljard euro.

later in de oven weer gereduceerd. Hierdoor heb je puur ijzer aan het oppervlak, waardoor de inhibitielaag kan groeien.

Het toevoegen van elementen is goed voor meer sterkte, maar mangaan en silicium hebben, zoals gezegd, de neiging om naar het oppervlak te diffunderen. Dit komt omdat er zeer weinig zuurstof aanwezig is in de gloeioven. Deze elementen hebben een grotere affiniteit voor zuurstof dan ijzer, en dus worden er mangaan- of siliciumoxides gevormd. Maar de gevormde mangaan- en siliciumoxides aan het oppervlak kun je niet reduceren in de gloeioven, zoals ijzeroxide. Deze externe oxidatie is echter wĂŠl te voorkomen door

tijdens het gloeiproces een gecontroleerde pre-oxidatiestap uit te voeren, waarbij je expres zuurstof aanbiedt. Hierdoor oxideren het mangaan en silicium intern en diffunderen ze niet naar het oppervlak.

Zo kunnen ze ook de formatie van de Fe2Al5-laag niet verhinderen.

In de continue gloeioven wordt het staal gegloeid op 850 °C, terwijl het zinkbad een temperatuur heeft van 460 °C. De bandtemperatuur moet rond de temperatuur van het bad liggen op het moment dat de band het bad ingaat. Dat betekent dat de soort en hoeveelheid van de legeringselementen moeten worden afgestemd op de

*ORHLRYHQ HQ 'RPSHO 9HU]LQNHQ 3UH +HDW

'LUHFW )LUHG

5DGLDQW 7XEH

-HW &RRO 6QRXW

&RPEXVWLRQ JDV

=LQN EDG

%HYRFKWLJLQJ Zink

+1[ JDV

&+ 2 o&2 + 2

VQRXW =LQN EDG ƒ&

+1[

%DQG LQ

2[LGHUHQG

Fe2Al5

Staal

5HGXFHUHQG +1[

OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018 15

gewenste mechanische eigenschappen en de temperatuurkarakteristiek van de lijn.

Dat daarbij ook de ovenatmosfeer volledig beheerst moet worden, is ‘een hele uitdaging’, aldus Zoestbergen.

VACUĂœMDEPOSITIE Als je altijd maar ĂŠĂŠn soort staal zou produceren, dan hoefde je nooit meer iets te veranderen als de ingestelde parameters succesvol blijken. Maar er zijn dus meerdere staalsoorten, wat kan betekenen dat het productieproces in de oven voortdurend aangepast moet worden. Echter, een oven bij Tata Steel produceert zo’n 500 kiloton per jaar. Bovendien is de totale lengte van een band in een oven meer dan 500 meter. Daardoor kun je niet zomaar even van het ene op het andere moment de ovenatmosfeer veranderen of de temperatuur van het staal aanpassen. Toch moet er een zekere flexibiliteit zijn, omdat de markt daar om vraagt. Het totaalgewicht van een auto, bijvoorbeeld, is de laatste jaren zeker niet toegenomen, maar het aantal staalsoorten daarin wel. Per staalsoort is het volume naar beneden gegaan. Vandaar dat Tata Steel de productieomstandigheden nog beter onder controle wil krijgen, maar ook kijkt naar alternatieven, zoals koude coatingtechnologie. Daaronder vallen bijvoorbeeld elektrolytisch verzinken en vacuĂźmdepositie.

Elektrolytisch verzinken valt voor Tata Steel af, omdat je daarbij geen magnesium kunt aanbrengen. Dat element is van belang vanwege de betere corrosiewering, waardoor de duurzaamheid van het

16 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018

³.RXGH´ FRDWLQJ WHFKQRORJLHsQ

ăźť

ăźť

! "

#$%%

& ' ! (

product kan worden verhoogd. Bovendien kan elektrolytisch verzinken waterstof introduceren in het staal, en dat kan waterstofverbrossing veroorzaken in hoog sterkte staal. Met vacuĂźmdepositie speelt dit probleem niet. Vandaar dat Tata Steel serieus kijkt naar de mogelijkheid van vacuĂźmdepositie. Hierbij ga je het zink thermisch verwarmen in een vacuĂźmomgeving, waardoor het zink verdampt en vervolgens neerslaat op een band. Deze techniek is in principe geschikt voor het verzinken van alle staalsoorten, dus ook bijvoorbeeld voor martensitisch staal. De koude coatingtechnologie heeft geen invloed op de mechanische eigenschappen van het staal.

Edzo Zoestbergen: “VacuĂźmdepositie moet je zien als een alternatieve technolo-

gie om ons productportfolio uit te breiden.

Maar het verbeteren van het continu dompelverzinken van staal heeft zeker ook onze volle aandacht.� O Tekst: Jaap van Peperstraten

MEER INFORMATIE www.tatasteel.nl www.tata.com Lees verder of reageer

͞DŽĚĞƌŶĞ ĐŽƌƌŽƐŝĞƚĞƐƚĞŶ ǀƌĂŐĞŶ Žŵ ŶŝĞƵǁĞ ƚĞĐŚŶŝƐĐŚĞ ŽƉůŽƐƐŝŶŐĞŶ͘ ŽƌƌŽƐŝĞ ǀĞƌŽŽƌnjĂĂŬƚ ũĂĂƌůŝũŬƐ ǀŽŽƌ ǀĞůĞ ŵŝůũŽĞŶĞŶ ĞƵƌŽ͛Ɛ ƐĐŚĂĚĞ ĂĂŶ ǀŽĞƌƚƵŝŐĞŶ͕ ŵĂĂƌ ďŝũǀŽŽƌďĞĞůĚ ŽŽŬ ĂĂŶ ĐŽŶƐƚƌƵĐƚŝĞƐ ŝŶ ŝŶĨƌĂƐƚƌƵĐƚƵƵƌ ĞŶ ďŽƵǁ͘ Ğ ŶŝĞƵǁƐƚĞ LJĐůŝƐĐŚĞ ŽƌƌŽƐŝĞ ƚĞƐƚƐƚĂŶĚĂĂƌĚĞŶ ďĞƚĞŬĞŶĞŶ ĞĞŶ ŐƌŽƚĞ ƐƚĂƉ ǀŽŽƌǁĂĂƌƚƐ ƚĞŶ ŽƉnjŝĐŚƚĞ ǀĂŶ ƚƌĂĚŝƚŝŽŶĞůĞ njŽƵƚƐƉƌŽĞŝƚĞƐƚĞŶ ĞŶ ĐLJĐůŝƐĐŚĞ ;ŶĂƚͬĚƌŽŽŐͿ ƚĞƐƚĞŶ͘ ĞnjĞ ŵŽĚĞƌŶĞ ƐƚĂŶĚĂĂƌĚĞŶ njŽƌŐĞŶ ǀŽŽƌ ƐƚĞƌŬ ǀĞƌďĞƚĞƌĚĞ ƌĞƉƌŽĚƵĐĞĞƌďĂĂƌŚĞŝĚ ǀĂŶ ƚĞƐƚƌĞƐƵůƚĂƚĞŶ ĞŶ ĞĞŶ ŐŽĞĚĞ ƐŝŵƵůĂƚŝĞ ǀĂŶ ĚĞ ǀĞůĞ ĐŽƌƌŽƐŝĞŵĞĐŚĂŶŝƐŵĞŶ ĚŝĞ ŝŶ ƉƌĂŬƚŝũŬƐŝƚƵĂƚŝĞƐ ŬƵŶŶĞŶ ŽƉƚƌĞĚĞŶ͘ ͞

x x x x

,ŽƵĚƚ Ƶ njŝĐŚ ďĞnjŝŐ ŵĞƚ ĐŽƌƌŽƐŝĞďĞƐĐŚĞƌŵŝŶŐ͍ sŽĞƌƚ Ƶ ĐŽƌƌŽƐŝĞƚĞƐƚĞŶ Ƶŝƚ ŽĨ ďĞŶƚ Ƶ ǀĂŶ ƉůĂŶ Ěŝƚ ƚĞ ŐĂĂŶ ĚŽĞŶ͍ tŝůƚ Ƶ ŵĞĞƌ ǁĞƚĞŶ ŽǀĞƌ ĐŽƌƌŽƐŝĞƚĞƐƚĞŶ ŝŶ ŚĞƚ ĂůŐĞŵĞĞŶ͍ ĞŶƚ Ƶ ďĞŶŝĞƵǁĚ ŶĂĂƌ ĚĞ ĂĐŚƚĞƌŐƌŽŶĚĞŶ͕ ŵŽŐĞůŝũŬŚĞĚĞŶ ĞŶ ďĞƉĞƌŬŝŶŐĞŶ ǀĂŶ ĚĞ ŐĂŶŐďĂƌĞ ĐŽƌƌŽƐŝĞƚĞƐƚĞŶ͍

^ĐŚƌŝũĨ Ƶ ĚĂŶ ŶƵ ŝŶ ǀŽŽƌ ĚĞ

x x x

x

44 RI-straat 33 4051 AP Ochten The Netherlands Tel.: +31(0)344 - 655 556 E-mail: info@benelux-scientific.nl Website: www.benelux-scientific.nl

tĂŶŶĞĞƌ͍ tĂĂƌ͍

,ŽĞ͍

tĂƚ ŬŽƐƚ ŚĞƚ͍

^ĐŚƌŝũĨ Ƶ ŚŝĞƌ ŝŶ͗ ŽĨ ƐƚƵƵƌ ĞĞŶ ĞͲŵĂŝů ŶĂĂƌ͗ ŝŶĨŽΛďĞŶĞůƵdžͲƐĐŝĞŶƚŝĨŝĐ͘Ŷů

OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018 17

Algemeen

TechniShow en ESEF: perfecte combinatie voor industriële beslissingen De TechniShow en ESEF vinden plaats van 20 tot en met 23 maart in de Jaarbeurs in Utrecht. TechniShow is te zien als het grootste en meest complete platform voor de maakindustrie van de Benelux. Op de ESEF tonen de voorlopers in de toeleveringsindustrie hoe ze nieuwe technologie succesvol inzetten. Voor het eerst sinds 2008 zijn de beurzen compleet uitverkocht. Enkele voorname onderwerpen zijn smart industry, automatisering, 3D-printen en composieten. Samen vormen deze vakbeurzen dé ontmoetingsplek voor de Nederlandse maakindustrie.

Om beide beurzen meer met elkaar te verbinden, is dit jaar de centrale corridor ertussen volledig aangepast. De corridor zal een inspirerende start bieden door innovaties tentoon te stellen die de kracht van de maakindustrie laten zien.

Vanuit dat perspectief gaat de corridor doorverwijzen naar de juiste sectoren in de beurshallen. Om wegwijs te worden in de vele mogelijkheden, kunnen bezoekers aan TechniShow en ESEF elke dag kiezen uit meerdere thema’s. Deze lopen uiteen van Additive Manufacturing in de precisieindustrie, verschillende technologieën voor 3D-metaalprinten (Guided Tours 3D) tot een business tour.

3D printen is één van de belangrijkste thema’s op beide vakbeurzen. Zowel bezoekers als exposanten hadden hier om gevraagd. Hoewel de technologie in Nederland slechts mondjesmaat van de grond komt, neemt de interesse wel degelijk toe. De verwachting is dat de 3D-markt in de Benelux zo’n 15 tot 20% per jaar zal groeien. Maakbedrijven raken steeds meer overtuigd dat 3D-printen een rol zal gaan spelen en zoeken naar mogelijkheden om die technologie te integreren in hun processen. Ze merken wel dat nog lang niet

18 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018

duidelijk is hoe de technologie zich precies verder zal ontwikkelen. Beter inzicht zal verstrekt worden via dagelijkse Guided Tours 3D, de congressen tijdens de 3D-dag op donderdag 22 maart én het informatieaanbod op het 3D-Printplein. Op dat plein kunnen vragen aan specialisten gesteld worden, bijvoorbeeld op het gebied van zelf doen of uitbesteden.

3D-DAG: 22 MAART Op 22 maart is het 3D-dag op TechniShow en ESEF. Dan vinden er namelijk twee congressen en een workshop plaats waarbij getoond wordt dat 3D-printen

3D metal print

veel meer behelst dan puur de technologie. Materialen, software, inbedding in de productieprocessen, maar ook het businessmodel zijn minstens zo belangrijk.

De ontwerpfase en de denkwijze voor Additive manufacturing (AM) zijn compleet anders dan bij conventionele producten.

AM is niet alleen een maaktechnologie, maar ook een strategische keuze die in de directiekamer gemaakt moet worden.

Afwegingen zijn dan onder meer de hoge investeringskosten (8 ton tot 1 miljoen euro), het gebrek aan voor AM-geschoolde medewerkers en het feit dat je moet herontwerpen voor 3D-metaalprinten.

Smart Industry

TechniShow zet in op kennisoverdracht.

Gebleken is dat er veel behoefte is aan meer informatie over trends zoals IIoT, Big Data, procesoptimalisatie en automatisering waarbij oog is voor integratie met het werk van de medewerkers. De TechniShow wil vragen over deze trends beantwoorden. Een onderwerp waar op dit moment veel vraag naar is, is het containerbegrip Smart Industry. Er zal een heuse Smart Industry helpdesk aanwezig zijn die een extra bijdrage gaat leveren aan alles rondom het slimmer maken van de maakindustrie.

Nieuw op de TechniShow is het onderwerp Matchmaking. Deze optie stelt bezoekers in staat om in contact te komen met exposanten, maar ook met andere bezoekers.

Ook is er een Expositieprogramma met dit jaar extra focus op smart industry, de rol van de mens, Industrieel 3D-printing, innovatief ondernemen en meer.

De TechniShow 2018 zal langer open zijn om tegemoet te komen aan de wens van exposanten en bezoekers. Zij willen niet vast komen te staan in de file of in een overvolle trein terechtkomen. Soms konden bezoekers daardoor niet de complete beurs zien in een dag. Met de verlengde openingstijden is dit probleem opgelost. Op dinsdag en woensdag is de TechniShow van 10:00 uur tot 19:00 uur te bezoeken. Op donderdag kan dit zelfs tot 21:00 uur en op vrijdag sluiten de deuren om 17:30 uur.

ESEF ESEF presenteert zich als dé internationale vakbeurs voor industrieel toeleveren, uitbesteden, productontwikkeling en engineering (technische ontwikkeling).

Belangrijk onderwerpen zijn nieuwste materialen, componenten, flexibele oplossingen, technieken en toeleveringsstrategieën voor bedrijven. Binnen ESEF kunnen de bezoekers verschillende materialen met elkaar vergelijken zoals metaal, kunststof, rubber, aluminium en composiet. Vanzelfsprekend is er ruime gelegenheid om te netwerken met meer dan 425 leveranciers uit de maakindustrie.

Voor de eerste keer heeft de ESEF een Composietenplein dat composiet met al haar toepassingen onder de aandacht wil brengen van het vakpubliek. De gewichtsbesparing die met composiet bereikt kan worden, is reden om er niet alleen in consumenten- maar ook in B2B-producten méér gebruik van te maken. Composieten hebben intrinsieke voordelen, zoals lichtgewicht, corrosievrij, superieure structurele eigenschappen en vormvrijheid. Dankzij recente ontwikkelingen op het gebied van automatisering en industrialisatie gaan de kosten omlaag en kunnen composieten in veel meer markten en toepassingen gebruikt worden. Op het Composietenplein zullen negen bedrijven vertegenwoordigd zijn. Ook zal men via workshops en prak-

tijkcases de kracht en veelzijdigheid van composiet kunnen gaan ervaren.

Toegang tot beide beurzen is gratis; via de centrale corridor kan men makkelijk en geïnspireerd “overlopen” tot de andere beurs. Een perfecte combinatie van ‘Make or Buy’ oplossingen: zelf produceren of uitbesteden. Na registratie via de website heeft u alle vier de dagen gratis toegang tot TechniShow én ESEF. Ook de deelname aan de Guided Tours 3D en de congressen zijn gratis. Wel is registratie vooraf noodzakelijk, omdat het aantal plaatsen beperkt is. Voor bezoekers die zelf hun weg in het 3D print-aanbod willen zoeken, zijn er handige 3D-routes over de TechniShow uitgestippeld. De gratis plattegrond vind je op het 3D-Printplein. O

MEER INFORMATIE EN AANMELDEN VIA www.technischow.nl of www.esef.nl.

Lees verder of reageer

OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018 19

sterk in VERZINKEN

DUURZAAM

NIET GIFTIG

GSB KWALITEIT

ONDERHOUDSARM

UNIVERSEEL TOEPASBAAR

De beste manier om staal tegen roest te beschermen is thermisch verzinken. De stalen constructie wordt na een aantal voorbehandelingsbaden in een groot bad met gesmolten zink gedompeld.

Hierdoor vormen zich legeringslagen met een laagdikte volgens de norm NEN EN ISO 1461, met als eindresultaat uitermate sterk verzinkt staal.

logistiek sterk Weert Groep is ingericht om het gehele traject in huis te verzorgen: van zwart staal tot levering bij de klant of rechtstreeks op de bouwplaats. De besparingen in tijd, geld, handeling en transport spreken voor zich. Levering in fasen of afwerking in diverse verpakkingen, (voor)montagewerkzaamheden of verlading in zeecontainters behoren tot de mogelijkheden. Alles logistiek tot in de puntjes verzorgd. weertgroep.net

2 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018

Verzinken en Chroom VI VRIJ poedercoaten!

Winnaar Ion Borghardt Award 2016

Vereniging ION

ION Dag voor de Ondernemer met masterclass weben eventmarketing Op 11 april is de ION Dag voor de Ondernemer. Op deze dag worden bedrijfskundige onderwerpen, waar (industrieel oppervlaktebehandelende) bedrijven zich mee bezig (moeten) houden, aangeboden. Onderwerpen zijn bijvoorbeeld het onderhouden van duurzame klantrelaties, web- en eventmarketing en blootstellingsbeoordelingen van gevaarlijke stoffen. Ook vindt er de onthulling plaats van de ION Borghardt Award, zie ook pagina 30.

In de ontwikkeling van een bedrijf zijn duurzame klantrelaties cruciaal. Uit onderzoek blijkt dat ongeveer twintig procent van de klanten ongeveer tachtig procent van de omzet genereert. Dat zijn uiteraard de terugkerende of vaste klanten. Toch krijgen die vaste klanten vaak niet de aandacht die ze “verdienen� en ook verwachten. Het werven van nieuwe klanten

20 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018

heeft vaak veel meer prioriteit en dus gaat de aandacht regelmatig eenzijdig naar deze categorie klanten. Een logische, maar ook een gevaarlijke keus. Er zal een beter evenwicht moeten komen in de aandacht voor bestaande en nieuwe klanten.

Bij aanvang van een relatie zal het contact tussen bedrijven en personen heel

intensief zijn. Immers, op grond van de gewenste specificatie moet een proces ingericht worden dat levering op lange termijn met de gewenste kwaliteit tegen een aanvaardbare prijs waarborgt. Een intensief project. Als het proces eenmaal is ingeregeld, wordt de relatie meestal veel minder intens. Veelal beperkt het contact zich zelfs tot eenmaal per tijdvak even een

beeld: Freepik telefoontje of een handtekening. Het risico hiervan is dat je de “nieuwe” wensen van de klant mist, en dat hij op enig moment laat weten dat er een ander, lees betere, leverancier is gevonden. Ook bestaat de mogelijkheid dat je het reguliere werk wel krijgt, maar de nieuwe business niet, omdat dit niet in zijn blikveld zit.

KOFFIEDRINKEN Uit eigen ervaring kan ik melden dat we ooit na een jaar heel intensief werken een klant “binnenhaalden” die na een aanloopperiode van twee jaar een omzet bracht van één miljoen euro. Na verloop van tijd verwaterde het contact en ging de verkoper nog éénmaal per jaar naar de klant om het volgende jaarcontract te laten tekenen. De omzet bleef schommelen rond de één miljoen.

Na ongeveer tien jaar kregen we een nieuwe bedrijfsstructuur en werd de visie “meer doen aan marketing”. Eén van de resultaten was dat we besloten om gedurende één jaar een verkoper elke twee weken een middag naar de betreffende klant te sturen om te gaan “koffiedrinken”.

Na de eerste middag kwam deze verkoper terug met de opmerking dat hij bij acht mensen had koffiegedronken, maar dat het een absoluut zinloze actie was; er waren geen opdrachten bij deze personen.

Toen hij echter na twee weken weer kwam “koffiedrinken”, had één van de bezochte personen een vraag op zijn bureau liggen.

Hij dacht niet dat het wat voor ons was,

maar nu de verkoper er toch was, kon hij het beter even vragen. En zoals verwacht: het was juist wel iets voor ons. Het eerste kleine succesje maakte de verkoper blij en zijn regelmatige koffiedrinken leidde tot vervolgsuccessen. Na drie jaar was de omzet bij deze klant, na jaren van gelijk blijven, met bijna zeventig procent gestegen. Daarnaast was de klanttevredenheid veel hoger. Immers, als er iets was, dan kon er direct worden gereageerd op verwachtingen, wensen en klachten.

TECHNISCHE HULPMIDDELEN Dit verhaal speelde zich 25 jaar geleden af, maar de noodzaak voor customer intimacy is er nog altijd. De actualiteit is echter wel veranderd. Er zijn nieuwe technische hulpmiddelen, zoals crm-systemen (customer relationship management) en internet. Bij CRM neem je de relatie met klanten als uitgangspunt van de bedrijfsstrategie. Wat ook veranderd is, is het verkeer (drukker waardoor reizen lastiger wordt) en de attitude van mensen. Men wil wel geïnformeerd zijn, maar eigenlijk niet geïnformeerd worden; of in ieder geval mag het geen tijd kosten. In geval van calamiteiten verwacht men actie en “even wachten” is geen optie. Kortom: het is tijd voor een nieuwe realiteit.

Omdat veel bedrijven worden geleid vanuit een technisch perspectief, vindt vereniging ION het haar taak om bedrijven “ook” bij te praten over de nieuwe mogelijkheden. Dit uiteraard alles in het

kader van de duurzaamheid van bedrijven. Daarom zal Govert-Henk Mijnders op 11 april een masterclass web- en eventmarketing geven. Een teaser over de inhoud: ieder bedrijf moet zich online en in de fysieke wereld presenteren. Klanten komen immers meestal niet vanzelf.

Hoe pak je een goede campagne aan, hoe kies je de mix online/offline en hoe presenteer je de onderneming het beste?

Wat zijn de mogelijkheden van een online marketingcampagne, en hoe meet je de resultaten? Welke mogelijkheden zijn er in fysieke presentaties, welke verwachtingen mag je hebben, en hoe realiseer je die verwachtingen?

Overigens komt duurzaamheid ook in de andere onderwerpen aan de orde en kunt u uiteraard op deze dag meepraten over een duurzame vereniging. En uiteraard is er ruime gelegenheid om elkaar in een sfeervolle ambiance te ontmoeten. O Tekst: Egbert Stremmelaar

MEER INFORMATIE www.vereniging-ion.nl Lees verder of reageer:

OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018 21

Algemeen

Ondernemers moeten aan meer verplichtingen voldoen

Nieuwe privacywet binnenkort van toepassing Per 25 mei 2018 is de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) van toepassing. Dat betekent dat er vanaf die datum dezelfde privacywetgeving geldt in de hele Europese Unie (EU). De Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) geldt dan niet meer. De AVG stelt veel meer eisen aan ondernemers over de verwerking van persoonsgegevens. Hier zetten we die op een rijtje.

In mei 2016 is de AVG gepubliceerd en in werking getreden. Maar de AVG is pas vanaf 25 mei 2018 van toepassing. Deze periode van twee jaar was nodig om organisaties en toezichthouders zich goed te laten voorbereiden op de AVG. Tot 25 mei geldt in Nederland nog de Wbp. De AVG zorgt onder meer voor: - versterking en uitbreiding van privacyrechten - meer verantwoordelijkheden voor organisaties - dezelfde, stevige bevoegdheden voor alle Europese privacytoezichthouders, zoals de bevoegdheid om boetes tot 20 miljoen euro op te leggen.

ACHTERGROND AVG De AVG moet een vrij gegevensverkeer binnen de digitale interne markt van de EU mogelijk maken. Daarbij moeten de nieuwe regels de privacy van Europeanen beter gaan beschermen en tegelijkertijd kansen bieden op de digitale interne markt voor bedrijven en vooral de kleinere bedrijven. Dezelfde regels zullen gelden in alle lidstaten van de EU en zullen ook van toepassing zijn op bedrijven die zich begeven op de digitale interne EU-markt, maar daarbuiten zijn gevestigd.

De AVG versterkt de positie van de mensen van wie gegevens worden verwerkt.

Zij krijgen nieuwe privacyrechten en hun bestaande rechten worden sterker. Orga-

22 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018

nisaties die persoonsgegevens verwerken krijgen meer verplichtingen. Zij moeten die data goed beveiligen via technische en organisatorische maatregelen. Gevoelige informatie mag niet voor iedereen toegankelijk zijn binnen het bedrijf. Een organisatie moet vastleggen wie gerechtigd is om bij welke informatie te komen.

Stap 1: Bewustwording Zorg ervoor dat de relevante mensen in uw organisatie op de hoogte zijn van de nieuwe privacyregels. Zij moeten inschatten welke aanpassingen nodig zijn om aan de AVG te voldoen. Vervolgens moeten die aanpassingen planmatig en volledig worden uitgevoerd.

WAT KAN IK DOEN? U krijgt als organisatie dus meer verplichtingen. De nadruk ligt op uw verantwoordelijkheid om te kunnen aantonen dat u zich aan de wet houdt. Dat vergt een gedegen voorbereiding. Als u dat als organisatie nog niet gedaan heeft, wordt het nu wel tijd om daar nu mee te beginnen. Om u hierbij te helpen, heeft de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) de tien belangrijkste stappen voor u op een rijtje gezet, zie hun website. Ook heeft de AP de interactieve tool ‘de AVG-regelhulp’ ontwikkeld. Als u de vragen uit de regelhulp beantwoordt, krijgt u een praktisch advies op maat over waar u nog aan moet werken. Verder biedt de website van de AP antwoord op veelgestelde vragen. Mocht u er intern niet uitkomen, dan kunt u vanaf mei een beroep doen op de piketregeling en -nummer van de AP dat dan dag en nacht bereikbaar is in geval van urgentie.

Hieronder volgen de zeven belangrijkste stappen voor ondernemers om aan de AVG te voldoen.

Stap 2: Rechten van betrokkenen Onder de AVG krijgen de mensen van wie u persoonsgegevens verwerkt meer en verbeterde privacyrechten. Zorg er daarom voor dat zij hun privacyrechten goed kunnen uitoefenen. U moet in eenvoudige taal precies en volledig uitleggen wat u met de persoonlijke gegevens doet en de mensen wijzen op hun rechten. Uw medewerkers kunnen bij de AP klachten indienen over de manier waarop u met hun gegevens omgaat. De AP is verplicht deze klachten te behandelen.

Stap 3: Overzicht verwerkingen Breng uw gegevensverwerkingen in kaart.

Documenteer welke persoonsgegevens u verwerkt en met welk doel u dit doet, waar deze gegevens vandaan komen en met wie u ze deelt. Onder de AVG heeft u een verantwoordingsplicht: u moet kunnen aantonen dat uw organisatie in overeenstemming met de AVG handelt.

Het bijhouden van een register van verwerkingsactiviteiten is onderdeel van

de verantwoordingsplicht. In het register moet onder meer staan welke persoonsgegevens u verwerkt, voor welke doeleinden en hoe deze beveiligd worden. U mag niet meer gegevens verzamelen dan noodzakelijk voor het doel van de verwerking. En u mag de gegevens niet langer bewaren dan nodig. Anders gezegd: u moet actief informatie weggooien als deze niet meer relevant is en beleid hebben opgesteld over wanneer iets wel of niet relevant is.

Stap 4: Meldplicht datalekken De meldplicht datalekken blijft onder de AVG grotendeels hetzelfde. De AVG stelt wel strengere eisen aan uw eigen registratie van de datalekken die zich in uw organisatie hebben voorgedaan. U moet alle datalekken documenteren. Met deze documentatie moet de AP kunnen controleren of u aan de meldplicht heeft voldaan.

Dit gaat verder dan de huidige protocolplicht uit de Wbp, die alleen betrekking heeft op de gemelde datalekken.

Stap 5: Verwerkersovereenkomsten Heeft u uw gegevensverwerking uitbesteed aan een verwerker? Beoordeel dan of de overeengekomen maatregelen in bestaande contracten met uw verwerkers nog steeds toereikend zijn. En of deze voldoen aan de eisen die de AVG aan verwerkersovereenkomsten stelt. Zo niet, breng dan tijdig noodzakelijke wijzigingen aan.

Stap 6: Toestemming Voor sommige gegevensverwerkingen hebt u toestemming nodig van de medewerkers. De AVG stelt strengere eisen aan toestemming. Evalueer daarom de manier waarop u toestemming vraagt, krijgt en re-

gistreert. Pas deze wijze indien nodig aan.

Nieuw is dat u moet kunnen aantonen dat u geldige toestemming van mensen heeft gekregen om hun persoonsgegevens te verwerken. En dat het voor mensen net zo makkelijk moet zijn om hun toestemming in te trekken als om die te geven.

Stap 7: Beveiliging op orde De beveiliging van persoonsgegevens moet op orde zijn en blijven. Dat betekent dat toegang en verwerking van die gegevens strikt geregeld moet zijn en met geÍigende methoden is beveiligd, zoals encryptie en tweefactorauthenticatie. Ook zullen de ICT-systemen regelmatig moeten worden onderzocht op nieuwe risico’s.

Bedenk dat de AP uw organisatie sancties kan opleggen van maximaal 20 miljoen euro of vier procent van uw wereldwijde omzet als u zich niet aan de nieuwe privacywetgeving houdt. O MEER INFORMATIE www.autoriteitpersoonsgegevens.nl/nl www.hulpbijprivacy.nl Lees verder of reageer:

OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018 23

Trots op het werk In een lange tunnel bevindt zich het station Holmestrand (Noorwegen) met een lengte van 260 meter, een hoogte van 12 meter en een breedte van 35 meter. Het telt twee doorgaande sporen voor hogesnelheidstreinen en twee perronsporen voor treinen die er stoppen.

De muur bestaat uit 15.000 vierkante meter in champagne kleur geanodiseerde geperforeerde aluminium cassettes die meerdere functies vervullen. Ze zorgen voor een goede akoestiek, zijn bestand tegen de luchtdrukverplaatsing die een passerende hogesnelheidstrein veroorzaakt en geven een fraai beeld aan de binnenzijde van deze stationshal. Zelfs de ingebouwde verlichting is speciaal ontworpen en geanodiseerd. Alle aluminium elementen zijn voorzien van een laagdikte tussen de 20 en 25 micrometer.

Zelfs de gebogen aluminium constructie waar de cassettes op zijn gemonteerd en de montagebeugels zijn in de kleur Alnecolan C4 geanodiseerd. Aan dit project hebben meerdere Nederlandse bedrijven hun steentje mogen bijdragen waar we zeker trots op mogen zijn.

Foto Ramon van Dongen, Alucol

24 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018

OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018 25

Elektrochemie en metallieke deklagen

Thema (thermisch) spuiten, verzinken en vacuĂźmtechnieken

Nieuwe generatie zink-nikkel elektrolyt voor hang-en trommeltoepassing De vraag naar zinknikkellagen neemt voortdurend toe, onder meer in de automobielindustrie. Vooral interessant zijn zinknikkellegeringen met een nikkelgehalte van 12 - 16%: vanwege hun hoge corrosiebescherming, superieure slijtvastheid en hittebestendigheid vergeleken met puur zink en andere zinklegeringslagen. Ondanks de vele voordelen van zure zinknikkelprocessen zijn er nog steeds enkele toepassingsgebieden, zoals trommeltoepassingen of complex gevormde onderdelen, waarvan wordt aangenomen dat ze alleen geschikt zijn voor alkalische processen. Maar die aanname is onterecht.

Dit artikel is een samenvatting van een uitgebreid Engels artikel, met daarin alle parameters en testresultaten. Dat artikel is voor leden beschikbaar via hun portal. In dit artikel gaan we in op zinknikkel-neerslagen met een verbeterde laagdikteverdeling voor hang- en trommeltoepassingen. Aan bod komen de corrosieweerstand van de verschillende lagen die in het onderzoek zijn vergeleken, evenals de structuur en morfologie. Ook maken we een vergelijking van de laagdikteverdeling en het nikkelpercentage.

NIEUWE EISEN, NIEUWE OPLOSSINGEN Zinknikkel (ZnNi)-processen kunnen worden onderverdeeld in twee algemene groepen: alkalisch en zuur. Ondanks de vele voordelen van zure systemen, zoals een hoge neerslagsnelheid, hoge productiviteit, de mogelijkheid van directe neerslag op gietijzer en de lagere kosten, zijn er nog steeds enkele toepassingen die

26 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018

worden gedomineerd door alkalische elektrolyten. Dit is voornamelijk te danken aan eenvoudiger onderhoud en een betere laagdikteverdeling; dit maakt alkalische processen vooral geschikt voor complex gevormde onderdelen en trommelwerk.

Voor een verdere ontwikkeling in corrosiebescherming zijn de belangrijkste drijfveren - vooral in de automobielindustrie - toenemende kwaliteitseisen en een

langere levensduur van de eindproducten.

Tegelijkertijd dwingt de behoefte aan een hogere productiviteit enerzijds en kostenreductie anderzijds, de industrie om naar nieuwe oplossingen te zoeken. Een mogelijke oplossing is een betere laagdikteverdeling van zure ZnNi-elektrolyten: dit zou de behandeltijd verkorten en dus de productiviteit verhogen. Daarnaast zullen meer homogene neerslagen de

Figuur 1. Foto’s van de ZnNi neerslagen bij (links) 2,5 A/ dm² en (rechts) 0,7 A/dm² van Zinni® 220 (A), conventioneel alkalisch ZnNi (B) en conventioneel zuur ZnNi (C).

De vergrotingen zijn m.b.v. een SEM gemaakt.

Figuur 2. Dwarsdoorsnede van Zinni® 220 (A), conventioneel alkalisch ZnNi (B) en conventioneel zuur ZnNi (C) van de neerslag op de testpanelen. ‘D’ toont een typische laag-voor-laag opbouw uit een trommel op een M8x70 bout.

corrosieweerstand en kwaliteit verbeteren.

Atotech introduceert daarom een nieuw zuur ZnNi-proces, genaamd Zinni® 220, dat vanwege zijn hoge rendement en uitstekende laagdikteverdeling een vervanging zou kunnen zijn voor alkalische ZnNi-processen. In een onderzoek is het proces vergeleken met een conventioneel zuur ZnNi- elektrolyt en een state-of-theart alkalisch ZnNi-proces.

ONDERZOEK Voor het onderzoeken van deze ZnNiprocessen zijn de volgende testobjecten gebruikt: • 7 x 7 cm testplaatjes (0,7 A/dm2 en 2,5 A/dm2) • M8x70 bouten trommelwerk (0,5 - 1,5 A/dm2) • Remklauwen voor vergelijking op gietijzer.

Het nieuwe Atotech Zinni® 220-proces (A) is vergeleken met twee conventionele state-of-the-art ZnNi-elektrolyten, zowel zuur ZnNi (B) als alkalisch ZnNi (C).

RESULTATEN Hierna worden de verschillende kenmerken van zowel de zure als de alkalische ZnNi neerslagen vergeleken. Daarbij wordt aangetoond dat er geen zichtbare verschillen in textuur of morfologie te vinden zijn.

Morfologie Testpanelen van 7 x 7 cm zijn met de verschillende elektrolyten behandeld en vervolgens ter vergelijking met behulp van een Scanning Elektronen Microscoop (SEM) 10.000 keer vergroot. Bij alle drie de

Afbeelding 1

processen zijn dezelfde condities gebruikt en er is geen duidelijk verschil te zien tussen de neerslagen (zie figuur 1).

Textuur Met behulp van een Focus Ion Beam (FIB) zijn dwarsdoorsneden gemaakt om de textuur te vergelijken. Alle ZnNi-lagen vertonen een georiënteerde textuur en columnaire groei. Er is geen significant verschil te zien tussen de verschillende processen (zie figuur 2).

Afbeelding 2

OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018 27

Distance from Tabel 1. Overzicht van de laagdikte op een Hullcel gemeten met XRF. HCD = High Current Density

HCD/cm

Thickness / μm (micrometer) 1

2

3

4

5

6

7

8

9

9.8

Zinni® 220

13.90

11.20

9.31

7.36

5.63

4.38

3.32

2.84

2.21

1.82

Conv. acid ZnNi

15.90

12.20

9.87

8.01

6.23

4.67

3.28

2.34

1.48

0.92

Conv. alk. ZnNi

8.04

6.89

5.69

4.77

4.05

3.02

2.43

1.98

1.30

0.99

Distance from HCD/ cm Tabel 2.

Overzicht van nikkel inbouw

Ni incorporation / % 1

2

3

4

5

6

7

8

9

9.8

Zinni® 220

12.10

12.80

13.50

13.60

13.20

14.20

14.50

13.10

13.40

13.70

Conv. acid ZnNi

12.03

12.20

12.40

12.70

12.90

12.90

12.60

15.00

15.00

14.90

Conv. alk. ZnNi

14.40

14.00

13.70

14.40

14.60

13.20

12.80

15.80

14.00

13.10

Tabel 3. Overzicht van de laagdikte en

Process

van nikkel inbouw bij 1,2 A/dm .

2

Thickness / μm (micrometer)

Ni incorporation / %

hcd

lcd

vlcd

hcd

lcd

vlcd

22.7

10.3

7.4

12.2

13.1

15.0

hcd: High Current Density

Zinni® 220

lcd: Low Current Density

Conv. acid Zn-Ni

24.4

9.1

5.2

11.8

13.2

15.9

vlcd: Very Low Current Density

Conv. alk. Zn-Ni

11.8

7.0

5.7

14.6

13.8

15.0

NEERSLAGSNELHEID EN LAAGDIKTEVERDELING Hierna worden de belangrijkste kenmerken, zoals neerslagsnelheid en laagdikteverdeling, tussen de drie processen vergeleken. Testpanels zijn gemaakt in een 250 ml Hullcel. Vervolgens is de laagdikte gemeten met een röntgenfluoriscentiespectrometer (XRF). Afbeelding 1 laat zien dat de laagdikteverdeling van

een alkalisch ZnNi nog steeds beter is dan die van zure elektrolyten. Echter, het is belangrijk om te vermelden dat in het geval van Zinni® 220 de laagdikte in zeer lage stroomdichtheden tot 100% beter is ten opzichte van de andere elektrolyten (zie tabel 1). De totale laagdikteverdeling is ook verbeterd in vergelijking met het conventionele zure ZnNi-proces.

NEERSLAGSNELHEID EN LAAGDIKTEVERDELING OP M8X70 BOUTEN (TROMMELTOEPASSING) Tot slot volgen hier enkele resultaten van het onderzoek naar de M8x70 bouten (tabel 3, tabel 4, afbeelding 2). De getoonde resultaten laten duidelijk zien dat de neerslagsnelheid van Zinni® 220 in het LCDgebied (Low Current Density) veel hoger is dan die van het alkalische elektrolyt. Bo-

Figuur 3a M10 bouten behandeld met Zinni® 220 en gepassiveerd met Tridur DB, hittebehandeld (i.v.m. waterstofbrosheid) bij 210 °C gedurende 4 uur. Links (a) voor NSS-test en rechts (b) na 504 uur NSS.

28 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018

Process

Tabel 4. Overzicht van de laagdikte en van nikkel inbouw bij 0,7 A/dm2.

vendien is de laagdikte in het HCD-gebied (High Current Density) voor Zinni® 220 en het conventionele zuur ZnNi-proces zeer vergelijkbaar. Oftewel, de laagdikteverdeling van Zinni® 220 is zichtbaar beter dan die van de conventionele ZnNi-processen.

Deze situatie herhaalt zich, en is zelfs meer uitgesproken, wanneer hogere stroomdichtheden worden toegepast (1 A/dm2).

ZINNI® 220 CORROSIEWEERSTAND Na het aanbrengen van de sealer zijn alle vereisten voor witte en rode corrosie voor ZnNi-neerslagen gemakkelijk vervuld. Na 1.000 uur in NSS (neutral salt spray), ISO 9227, is er slechts een lichte witte roest te zien op de kop van de bouten. Wanneer een warmtebehandeling wordt toegepast na de passiveringsstap (met toepassing van Tridur DB), kan tot 500 uur bereikt worden zonder enige kleurverandering in NSS. De bouten werden ook onderworpen aan de Cyclic Corrosion Test, VDA 233-102. Ook hier is superieure corrosiebescherming waargenomen.

Thickness / μm (micrometer)

Ni incorporation / %

hcd

lcd

vlcd

hcd

lcd

vlcd

Zinni® 220

13.8

7.6

6.3

12.8

14.0

15.3

Conv. acid Zn-Ni

14.8

5.7

4.2

12.3

13.5

15.7

Conv. alk. Zn-Ni

10.6

6.2

5.1

14.5

13.3

14.7

CONCLUSIE Het nieuwe Atotech Zinni® 220 elektrolyt is vergeleken met twee state-of-the-art ZnNi-elektrolyten, te weten een zuur en een alkalisch elektrolyt. De laagdikteverdeling is vergeleken in de lage stroomdichtheidsgebieden (LCD). Daarbij is bewezen dat het nieuwe Zinni® 220-elektrolyt zorgt voor een verbeterde laagdikteverdeling en opbouw in LCD-gebieden, terwijl de typische hoge efficiëntie van zure ZnNi-elektrolyten behouden blijft. Ook is aangetoond dat de tijd in een trommeltoepassing met 30% verminderd kan worden, met navenant hogere productiviteit als resultaat.

De corrosieweerstand is geëvalueerd volgens ISO 9227 en de Cyclic Corrosion Test, VDA 233-102. De resultaten toonden uitstekende corrosieweerstand, tegen zowel rode als witte roest.

Een goede hechting van de ZnNi-laag op de M8x70 bouten werd bewezen door de onderdelen 30 minuten op 300 °C te verhitten en vervolgens voor een schrikreactie onder te dompelen in water op ka-

mertemperatuur. Hierbij zijn geen blisters (blaasjes) of andere tekenen van slechte hechting geconstateerd. Op basis van de in dit artikel besproken onderzoeksresultaten kunnen we dan ook rustig stellen dat de nieuwe generatie zuur ZnNi-elektrolyt de huidige alkalische bij trommeltoepassingen kan vervangen. O MEER INFORMATIE www.atotech.com office.nl@atotech.com Tekst: Michal Kaczmarek, Atotech, Techcenter Trebur

Lees verder of reageer

Figuur 3b M10 bouten behandeld met Zinni® 220, gepassiveerd met Tridur DB en geseald met twee verschillende sealers (links Sealer 501 en rechts - Corrosil Plus 315L), voor NSS (a), na 240 uur in NSS (b) en na 1.055 uur in NSS (c). M10 bouten behandeld met Zinni® 220, gepassiveerd met EcoTri HC2 en geseald met twee verschillende sealers (links - Sealer 501 en rechts - Corrosil Plus 315L) getest volgens Cyclic Corrosion Test, VDA 233-102, voorafgaand aan test (d), na 10 cycles (e), na 15 cycles (f).

OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018 29

JAAP VAN PEPERSTRATEN Hoofdredacteur Oppervlaktetechnieken

Van de hoofdredacteur

Dit nummer laat opnieuw de uitgestrektheid zien van de onderwerpen waar de oppervlaktebehandelaar mee te maken heeft. Via het thema van dit nummer pakken we enkele belangwekkende onderwerpen bij de kop vanuit een technische insteek. En vanwege de naderende ION Dag voor de Ondernemer duiken we in belangrijke vraagstukken op het gebied van ondernemerschap in onze branche. Als applicateur moet je scoren op beide velden. Dit nummer biedt concrete en praktische informatie die daarbij kan helpen.

Ook zal vanaf dit nummer in iedere editie aandacht worden besteed aan de Week van de Oppervlaktetechnologie. Zo zullen we langzaam maar zeker de gezonde spanning naar die week opvoeren. In dit nummer doen we dat ook via een interview met de maker van de ION Borghardt Award.

Deze innovatieprijs zal dit najaar weer worden uitgereikt.

Het kunstwerk dat de winnaar krijgt, is reeds klaar. Via het interview maakt u kennis met de kunstenaar, maar voor de onthulling van het kunstwerk moet u naar de ION Dag voor de Ondernemer komen of nog een maand wachten tot de verschijning van de aprileditie van OT.

bij dat artikel. Verder bieden we in dit nummer een samenvatting (toch nog goed voor vier pagina’s) van een uitgebreid artikel dat voor leden toegankelijk is via hun portal. Dat uitgebreide artikel gaat nog veel meer de diepte in. Ook in volgende edities van OT zal deze vorm van informatiedeling af en toe voorkomen.

Dan nu een korte blik op de inhoud van dit nummer. Een themaartikel gaat bijvoorbeeld over het verzinken van hoog sterkte staal door Tata Steel. Je zou misschien zeggen dat dat verre van spannend is, maar die activiteit blijkt neer te komen op het voortdurend balanceren tussen diverse parameters waarop je tegelijkertijd moet scoren. Scoren lukt trouwens beter als we aandacht besteden aan teamwork, zo blijkt uit een presentatie op 11 april.

Ook duiken we aardig in de diepte van zinknikkelneerslagen met een verbeterde laagdikteverdeling voor hang- en trommeltoepassingen. Verder blikken we vooruit op de ION Dag voor de Ondernemer, op de TechniShow en ESEF en op de betekenis van de nieuwe privacywet die nu actie van u vraagt.

En we hebben vier pagina’s met actueel kort nieuws. Ik wens u dus als vanouds weer veel leesplezier! O

Deze editie bevat ook enkele nieuwigheden die met het blad zelf te maken hebben. In tegenstelling tot de vorige editie staat nu onder elk artikel een QR-code waarmee u toegang krijgt tot de digitale versie van het artikel, een venster om inhoudelijk daarop te reageren en eventueel aanvullende inhoudelijke informatie

OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018 3

Algemeen

Maker ION Borghardt Award:

“Mijn werk moet wel roesten” Zoals hoogstwaarschijnlijk bekend, hebben we dit jaar de Week van de Oppervlaktetechnologie en daar hoort ook de ION Borghardt Award bij: de innovatieprijs voor het meest duurzame en innovatieve bedrijf of vinding in de afgelopen periode. Traditiegetrouw benadert ION een kunstenaar om een beeld te maken dat de winnaar van de ION Borghardt Award ontvangt. Dit jaar is Patrick Visser die kunstenaar. Tijd dus voor een kennismakingsgesprek.

In het najaar van 2017 heeft ION Patrick Visser benaderd. Het contact was via-via tot stand gekomen. Patrick Visser staat bekend als een kunstenaar die heel grote beelden van dieren maakt. Wat daarbij opvalt, is dat hij daarbij het liefst met oud ijzer werkt. Zijn beelden bestaan voornamelijk uit talloze ijzeren onderdelen en producten die eigenlijk bedoeld waren om omgesmolten te worden voor het maken van nieuwe producten. En als je hem opzoekt in zijn atelier blijkt er een oneindige voorraad oud ijzer voor het grijpen te liggen. “Ik werk nu sinds een jaar of zes op deze manier. Daarvoor maakte ik ook wel dieren, maar die waren kleiner. Ze bleven echter niet onopgemerkt. Op een

dag werd mijn werk opgepikt door een kennis van de directeur van het metaalrecyclingbedrijf Reukema in Harderwijk. Vervolgens heeft die directeur, Henry Staal, mij benaderd met het voorstel om in hun bedrijf een atelier in te richten waar ik de ruimte heb om grotere dieren te maken.

Daar was ik dus erg blij mee, temeer daar het materiaal waar ik het liefst mee werk hier oneindig voorradig is.”

UIT HET BLOTE HOOFD Enkele jaren geleden heeft hij voor een coatingbedrijf een metalen dinosaurus gemaakt die vervolgens is gecoat. Op die manier is hij bij ION in beeld gekomen.

“Dat ik nu gevraagd ben om het beeld

Tijger wordt geplaatst bij Hermitage, rechts de kunstenaar.

30 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018

voor de ION Borghardt Award te maken, vind ik wel leuk en eervol. Ik zie het als een kans om mijn naamsbekendheid te vergroten. De vraag van ION om diverse materialen in het kunstwerk te verwerken, vond ik wel een uitdaging. Het liefst werk ik alleen met ijzer: alles wat ik maak moet wel roesten. Dat vind ik mooi. Nu heb ik voor de ION Borghardt Award een beeld gemaakt waarin ook rvs is verwerkt. Daarvoor heb ik motorschijfremmen gebruikt die ik in stukjes heb gezaagd. Om het glimmende er een beetje af te krijgen, heb ik die onderdelen in een vuurtje gelegd zodat het wat doffer en donkerder van kleur wordt. Op die manier is het contrast met het roestende ijzer niet al te groot.”

Patrick Visser bij een beeld van een stier in aanbouw in zijn atelier.

Bij het maken van een kunstwerk begint hij altijd bij de ogen van het dier. Daarvoor wordt dan geen oud ijzer gebruikt. Als de ogen klaar zijn, wordt de kop eromheen gebouwd en op een standaard gezet.

Vervolgens wordt dan het lichaam eromheen gebouwd. De gereedschappen waarmee hij voornamelijk werkt, zijn een lasapparaat, een slijptol, een plasmasnijder en een hijskraan met takel om de grotere beelden op te hijsen. “Ik probeer de dieren zo echt mogelijk te laten lijken, dat je het gevoel krijgt dat er leven in zit. Dat wil ik overbrengen. In de regel maak ik de dieren uit het blote hoofd. Soms heb ik er een fotootje bij om de verhoudingen van het lichaam in beeld te houden. Ik heb nooit bijgehouden hoeveel kunstwerken ik heb gemaakt, maar ik schat dat het ondertussen toch wel een flink aantal is.

Het is ergens ook wel grappig dat ik door een brancheorganisatie waarvan de leden dagelijks werken aan het voorkomen van roest, juist gevraagd ben een beeld te maken dat nadrukkelijk roest.”

AUTONOOM Het lijkt erop dat je dieren ziet zonder huid, alsof je de spieren en de pezen daaronder ziet. De beelden worden gekocht door bedrijven, particulieren, gemeenten en dergelijke. Hij heeft geen expositieruimte, maar wel een vaste plek op de binnenplaats van de Hermitage in Amsterdam. Daar staat een aantal beelden van hem tentoongesteld. Als er een verkocht is, komt er een nieuwe bij. Vorig jaar is er een heel grote haas verkocht van meer

Patrick Visser bij een door hem gemaakt kunstwerk op de binnenplaats van de Hermitage.

dan 3,5 meter hoog. Die staat nu in Italië.

Ook de gemeente Harderwijk is een gretig afnemer van zijn werken. Zo staat er een Patrick Visser-gorilla bij een rotonde, een leeuw in een park, een olifant bij een parkeergarage en een krokodil op een strandeiland. Hoe zou Patrick Visser zijn carrière graag willen vervolgen? “Ik zou graag nog grotere beelden willen maken, dus beelden zo hoog als een huis. Als ik het materiaal en de ruimte heb, zou ik het kunnen maken. Maar het is best lastig, omdat je dan met allerlei problemen te maken krijgt, zoals ruimte, vervoer, het hijsen enzovoorts. Maar ik zou dat wel heel fijn vinden en ik hoop dat in de toekomst ook te kunnen doen.”

Tot slot: hij werkt autonoom, zoekt zijn inspiratie niet in bepaalde kunstopvattingen en bij andere kunstenaars. Desgevraagd laat hij weten de Amerikaanse kunstenaar Richard Serra niet te kennen en evenmin zijn reusachtig werk Open Ended in Museum Voorlinden in Wassenaar. Die sculptuur van cortenstaal weegt maar liefst 216 ton, is vier meter hoog, achttien meter lang en zeven meter breed. De vloer eronder is speciaal voor dit kunstwerk verstevigd. In dit werk is Patrick Visser meteen geïnteresseerd. Het museum mag op zijn komst rekenen.

Hoe de ION Borghardt Award 2018 er uitziet, wordt in de volgende editie van OT onthuld. Wie niet zo lang wil wachten, is welkom op 11 april op de ION Dag voor de Ondernemer waar Patrick Visser zelf de Award zal onthullen. O MEER INFORMATIE www.patrickvisser-junkart.nl www.vereniging-ion.nl Lees verder of reageer

Patrick Visser bij een eland.

OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018 31

Elektrochemie en Metallieke deklagen

Thema (thermisch) spuiten, verzinken en vacuümtechnieken

Nieuwe toepassingen in thermisch verzinken

Thielco investeert in hightech productielijnen Recent heeft Thielco Steel Solutions Group twee nieuwe installaties voor thermisch verzinken in gebruik genomen. Daarmee wil het bedrijf de hogere kwaliteitseisen uit de markt vervullen, de efficiency verbeteren en zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen om CO2-neutraal te produceren. Hoe zien die installaties eruit?

Vanwege de toenemende vraag in de markt naar visueel hoogwaardig verzinkwerk heeft Thielco een modern zinkbad met gelaagde temperatuurzones geïnstalleerd, dat bijzonder geschikt is voor het verzinken van zichtwerk. Met deze investering heeft Thielco een duidelijke positie ingenomen op de markt, waar de vraag naar esthetisch verantwoord verzinkwerk een actueel thema is.

Hans Augustin, salesmanager bij Thielco: “ZinkInfo Benelux heeft dezelfde vraag herkend en onlangs een heel transparant classificatiesysteem ontwikkeld dat onderscheid maakt tussen twee klassen van verzinkwerk. De eerste klasse wordt func-

tioneel verzinken genoemd, waarbij alle eisen uitsluitend zijn gericht op optimale corrosiewering. De tweede klasse, esthetisch verzinken, stelt aanvullende eisen om een visueel hoogwaardig eindresultaat te realiseren. De klant maakt een keuze uit beide klassen en weet dan precies wat hij van zijn verzinkpartner mag verwachten.

Dit is een goede ontwikkeling, omdat in de praktijk de wensen en verwachtingen ten opzichte van het optische resultaat vaak uiteenlopen, afhankelijk van het product dat verzinkt wordt.” In het artikel ZinkInfo Benelux start met classificatiesysteem in OT van december 2017 wordt dieper op dit classificatiesysteem ingegaan.

Bouten als verankeringsproducten van windmolens.

32 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018

Thielco verwacht dat de vraag naar esthetisch verzinken zal toenemen, omdat nieuwe doelgroepen de toepassingen voor esthetisch verzinken aan het verkennen zijn. Met het nieuwe zinkbad wil het bedrijf inspelen op de hogere eisen op het gebied van optische kwaliteit. Hans Augustin: “De nieuwe installatie is daar bij uitstek geschikt voor. Door een samenspel van temperaturen en ingrediënten in het bad vloeit het zink optimaal uit bij het uithijsen, wat leidt tot een gelijkmatige verdeling van het zink over het product.

Hierdoor gaat het zinkverbruik omlaag en is er nauwelijks of geen nabewerking meer nodig. Vanzelfsprekend voldoen wij met

Esthetisch verzinkt werk wordt uit het bad gehesen.

Opstelling waarin de bouten thermisch centrifugaal verzinkt worden.

dit verzinkproces aan de norm NEN-EN-ISO 1461.”

Over de twee temperaturen in het bad en de ingrediënten daarin wil het bedrijf niet in details treden, omdat ze deze toepassing zelf hebben uitgedokterd. In de praktijk wordt verzinken vaak gecombineerd met poedercoaten. Thielco voert beide processen uit onder één dak. “Deze combinatie in eigen huis betekent een forse besparing in tijd en geld, omdat de producten niet getransporteerd hoeven te worden en er ook geen tussentijdse opslag nodig is. Bovendien is transport milieubelastend en dit willen wij waar mogelijk voorkomen.”

TWEEDE NIEUWE PRODUCTIELIJN De tweede nieuwe productielijn van Thielco is ontwikkeld om bouten en moeren vanaf bijvoorbeeld M30 tot en met M120, en lengtes van 300 mm tot 615 mm, volautomatisch thermisch centrifugaal te verzinken. Hiermee speelt Thielco in op een marktontwikkeling in Europa waarbij bevestigingsmaterialen steeds groter worden en aan steeds grotere krachten worden blootgesteld. Een belangrijke

markt hiervoor zijn bijvoorbeeld windmolenfabrikanten: deze sector stelt hoge eisen aan de oppervlaktebehandeling van verankeringsproducten.

Mark Thijssen, eveneens salesmanager, licht toe: “Het verzinken van grote fasteners vormt een uitdaging vanwege het hoge eigen gewicht van deze producten.

Hierdoor zijn ze namelijk moeilijk te hanteren en lopen ze snel contactschade op bij aanraking met procesdelen of andere producten. In onze volautomatische installatie worden de producten door robots gehanteerd en op een stabiele manier in het systeem ingebracht voor een schadevrij eindresultaat. De producten kunnen elkaar niet raken. De schroefdraad blijft volledig intact en daarom kan de passing van het product voor honderd procent gegarandeerd worden, zonder nabehandeling.

Dat scheelt onze klanten een kostbare en tijdrovende processtap. Verder is het uitgesloten dat in dit proces waterstofbrosheid optreedt, omdat de producten mechanisch worden voorbehandeld in plaats van gebeitst. Hiermee tillen wij de standaard voor het thermisch centrifugaal verzinken van schroefdraadproducten naar het vol-

gende niveau. Daarnaast is deze installatie CO2-neutraal, wat aansluit bij de visie en werkwijze van onze doelgroep.”

In beide nieuwe productielijnen zijn de processen volledig receptgestuurd. Hierdoor zijn de resultaten reproduceerbaar en is de kwaliteit van de producten uniform en van een constant niveau. Behalve het bieden van thermisch verzinken, produceert Thielco ook stalen roosters en traptreden op maat en behoren daarnaast mechanisch verzinken en Geomet® zinkaluminiumlamellencoating tot het dienstenportfolio. Over alle bedrijfsactiviteiten heeft Thielco een bedrijfsfilm gemaakt, die te vinden is op hun website. O MEER INFORMATIE www.thielco.nl Lees verder of reageer

OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018 33

Algemeen

Aandacht voor duurzame inzetbaarheid en vitaliteit loont Duurzame inzetbaarheid en vitaliteit spelen een belangrijke rol in uw organisatie. Op de ION Dag van de Ondernemer zal hierover een presentatie worden gegeven. Hier alvast een voorproefje inclusief enkele praktische tips.

Op de werkvloer zijn er alarmerende cijfers. In Nederland is het verzuim 3,8%, waarvan een derde wordt veroorzaakt door mentale gezondheidsproblemen (stress), meldt één op de zeven werknemers jaarlijkse burn-outklachten, ervaart 57% van alle medewerkers in Nederland een hoge werkdruk, voelt 63% zich niet betrokken bij hun baan en scoort 29% laag op vitaliteit1. Als we dit zouden vertalen naar een professioneel voetbalteam, dan zijn er elke wedstrijd twee spelers met klachten van overbelasting, dreigen zes spelers onder de spanning te bezwijken, willen er zeven eigenlijk helemaal niet op voetbal zitten en zijn er drie structureel niet fit. Als coach van zo’n team of eigenaar van de club zou u daar direct iets aan willen doen. Hoe zit dat met uw organisatie?

LFT COATING INDUSTRIE Ook bij LFT coating industrie, waar ik de afgelopen drie jaar heb gewerkt, vroeg duurzame inzetbaarheid om aandacht.

De aanleiding was de hogere gemiddelde

leeftijd van het personeel in combinatie met de steeds hoger wordende pensioengerechtigde leeftijd en een oplopend ziekteverzuim. Daarnaast is LFT coating industrie gegroeid van een klein team naar ruim 35 medewerkers met verschillende nationaliteiten. Vanaf begin 2017 is LFT met alle medewerkers in groepen en individueel gaan praten over thema’s als werksfeer, werkprocessen, communicatie en gezondheid. Op basis daarvan is onder meer gezamenlijk gedefinieerd wat belangrijk is voor een goede werksfeer, wat ook is doorvertaald naar de functieprofielen en functioneringsgesprekken. Door gratis fruit ter beschikking te stellen en korting te geven op een sportabonnement wordt indirect gecommuniceerd dat het bedrijf een gezonde levensstijl belangrijk vindt. De medewerkersbijeenkomsten zijn nieuw leven ingeblazen en er is een apart medewerkersportaal op de website voor (in)formele communicatie. Het resultaat van dit alles is een betere samenwerking, meer werkplezier en een lager kortdurend verzuim. Dit voorbeeld laat zien dat

werken aan duurzame inzetbaarheid niet ingewikkeld is. Het is vooral een kwestie van anders omgaan met de dingen die er al zijn. Maar duurzame inzetbaarheid heeft voor ieder bedrijf een andere betekenis en vraagt om specifieke oplossingen. Het is belangrijk om eerst te onderzoeken welke zaken in uw organisatie spelen en om samen kansen te bepalen.

EEN PAAR TIPS Enkele algemene tips waarmee u direct aan de slag kunt: zet duurzame inzetbaarheid en vitaliteit op de agenda. Creëer samenhang tussen de reeds bestaande activiteiten en communiceer dit. Betrek medewerkers bij deze vernieuwde aanpak.

En deel informatie, bijvoorbeeld tijdens een medewerkersoverleg, en vier samen successen. Een goed functionerend team is een belangrijke voorwaarde om met de voortdurende veranderingen om te gaan!

De auteur van deze tekst verzorgt op de ION Dag van de Ondernemer een presentatie. Meld u aan via de website. O Tekst Pam van den Hurk TNO/CBS – Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden/ De Werkgevers Enquête Arbeid.

1

MEER INFORMATIE www.dilumia.nl Lees verder of reageer:

Teamwork

34 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018

TOMORROW’S TECHNOLOGY TODAY

Maken Mogelijk Maken

The supplier of successful solutions

20 - 23 maart 2018 | Jaarbeurs, Utrecht

MELD U GRATIS AAN

WWW.TECHNISHOW.NL

WWW.ESEF.NL

Vakbeurs voor industriële productie-

De vakbeurs gericht op toeleveren,

technieken, bewerking en verwerking

uitbesteden, productontwikkeling en

engineering.

en hulpmiddelen.

OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018 35

Toeleveranciers en Geassocieerden

Thema (thermisch) spuiten, verzinken en vacuümtechnieken

Grote functiecombinatie in nieuwe technieken van Oerlikon Group Oerlikon Balzers heeft de zogenoemde ePD™ technologie ontwikkeld, een oppervlaktetechniek om kunststoffen te metalliseren. Deze techniek wordt als een zeer kansrijk alternatief gezien voor behandelingen met chroom. Daarnaast past Oerlikon Balzers talloze oppervlaktebehandelingen toe. Hier lichten we er twee uit.

Oerlikon Balzers en Oerlikon Metco vormen samen het Surface Solutions Segment binnen de Oerlikon Group uit Zwitserland. Balzers en Metco zijn samen de werkgever van meer dan 6.000 medewerkers en hebben meer dan 140 coating centers in 37 landen. Op het gebied van addititive manufacturing werken zij samen met General Electric. Ze hebben een sterke R & D poot die onder meer werkt aan milieuvriendelijke alternatieven voor oppervlaktebehandeling met Chroom VI. In het algemeen bieden ze tal van oppervlaktetechnieken voor veel verschillende toepassingen. Markten zijn onder meer luchtvaart, automobielindustrie, olie- en gasindustrie, energiewinning, gereedschapsindustrie en algemene industrie.

De oppervlaktebehandelingen die zij bieden, zijn onder meer plasma nitreren, PVD, PPD en PACVD als dunne film-coatings die meestal worden toegepast bij onderdelen in machines en auto’s. Het gaat hier om technieken om een bepaalde coating op te dampen in zeer dunne lagen van bijvoorbeeld 0,005 millimeter. Bij PVD worden verschillende lagen achter elkaar opgedampt waarbij iedere laag bestaat uit diverse combinaties van materiaalsoorten, bijvoorbeeld titanium-aluminiumnitride of chroomnitride. De combinaties worden gekozen om de corrosiebestendigheid of slijtvastheid te vergroten. Daarnaast maken thermisch spuiten en lasercladding deel uit van hun dienstenpakket. Zij voeren de technieken niet alleen uit, maar

36 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018

leveren ook de machines en randapparatuur om ze uit te voeren, zoals robotcellen, vacuümkamers en branders.

EPD-TECHNOLOGIE Relatief nieuw in het dienstenpakket is de zogenaamde ePD-technologie. Dit staat voor Embedded PVD for Design parts en komt neer op het metalliseren van kunststoffen. Het gaat om een nanotechnologie die wordt toegepast bij veel onderdelen in het interieur van een auto, maar ook bij consumentengoederen en elektronica.

Door deze techniek krijgen kunststoffen een metalen look, maar wordt ook een bescherming gecreëerd zoals je die van een coating mag verwachten. Met ePD wordt een coating aangebracht die bestaat uit drie lagen: een basislak, een dunne metallic film voor decoratieve doeleinden, en een laklaag als top coat. In totaal is er dan een dikte ontstaan van tussen de 25 tot 40 micrometer. De dunne metallic film in

het midden heeft een dikte van tussen de 0,1 en 0,2 micrometer. Volgens Oerlikon Balzers biedt de techniek niet alleen grote corrosiebestendigheid, maar ook de mogelijkheid om makkelijk diverse functies te combineren bij het ontwerp. Zo kunnen de coatings worden uitgerust met een onderliggende signaalverlichting, die in werking treedt als het donker is, en makkelijk worden gecombineerd met sensor- en radartechnologie.

Een andere relatief nieuwe techniek is PPD: Pulsed-Plasma Diffusion, die veel wordt toegepast in de automobielindustrie.

De trend daarin is dat er steeds vaker lichtere materialen worden gebruikt die een zwaardere belasting aan moeten kunnen. Die materiaaldelen voor auto’s worden gevormd met machines waar de vormende onderdelen met PPD worden bewerkt, zodat ze een verhard oppervlak krijgen om de frictie te reduceren met een grotere slijtvastheid tot gevolg. Ook deze techniek geldt als een alternatief voor chroom-plating. O MEER INFORMATIE www.oerlikon.com/balzers/com/en Lees verder of reageer:

Encore® HD Automatisch Poeder Spuit Systeem – toepassing van dense-phase techniek en waarborgt constante prestaties met hoge transfer efficiency in efficiënte poeder applicaties.

Egale zachte poederwolk De mogelijkheid de poederwolk snelheid te versnellen of te vertragen wanneer gewenst Gebruikt bestaande HDLV® pomp en Color-On-Demand continue kleur wissel systeem technieken Eenvoudig te onderhouden, minimum aan onderhoud en stilstand

Voor een nieuw snel kleurwisselsysteem of integratie in een bestaand systeem, contacteer ons voor meer informatie. ics.eu@nordson.com | www.nordson.com/hdlv

Bezoek ons van 17 t/m 20 april op de PaintExpo (Messe Karlsruhe, Hal 2, Stand 2440) en ontdek meer over onze applicatie oplossingen.

Performance by design

OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018 37

Algemeen

Voordelen van Chroom(VI)-vrije voorbehandeling Op basis van REACH-wetgeving is er de afgelopen jaren veel gezegd over Chroom(VI). Maar ook zonder REACH is het zinvol om - gelet op het milieu, arbeidsomstandigheden en een verbeterde kwaliteit (People, Planet, Profit) te kijken naar een Chroom(VI)-vrije procesvoering als voorbehandeling.

PEOPLE Blootstelling aan Chroom(VI)-verbindingen kan leiden tot kanker. Chroom(VI) valt onder de richtlijn Carcinogene stoffen (2004/37/EC) die vereist dat een gevaarlijke stof vervangen moet worden als dit technisch mogelijk is in het specifieke proces. Om bovenstaande reden kiest menig bedrijf om te stoppen met het gebruik van Chroom(VI). Ook uit het oogpunt van goed werkgeverschap is dit een must, onafhankelijk van het feit of de risico’s van het gebruik van Chroom(VI) in sommige gevallen te beheersen zijn. Let wel, de maximaal toelaatbare waarden worden steeds verder aangescherpt, in Nederland recent nog naar 0,001 mg/m3, in België naar 0,05 mg/m3. De trend in beleid is dat deze waarden consequent lager worden.

Een andere tendens is dat ook werknemers en opdrachtgevers druk uitoefenen om het gebruik van zorgwekkende chemische stoffen te beëindigen.

PLANET Chromaathoudende baden hebben de hoogste classificering wat betreft toxiciteit.

Daarom willen waterschappen en aanverwante overheidsinstanties waterlozing continu aanscherpen. Chroom(VI)-vrije alternatieven hebben hoogstens een licht bijtend/irriterend karakter. Vanwege het toxische karakter van Chroom(VI) moet in het afvalwaterzuiveringsproces altijd een zogenoemde reductiestap plaatsvinden waarin Chroom(VI) wordt omgezet naar het niet- schadelijke Chroom(III). De volledige reductiestap is bij Chroom(VI)-vrije systemen niet nodig. De afvalstromen van deze systemen kunnen direct via conventionele fysicochemische water-

38 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018

Geel chromateren

Chroom (IV)-vrije alternatieven*

*sommige alternatieven hebben geen GHS-label.

zuiveringsinstallaties worden verwijderd.

De omschakeling van Chroom(VI) naar Chroom(VI)-vrij biedt diverse voordelen: sterk verminderde chemische belasting van het milieu, minder slib, en lagere kosten van de afvalwaterzuivering. Ook leidt het tot een vermindering van de afvoerkosten van chemisch afval, terwijl die naar verwachting de komende tijd sterk zullen toenemen voor Chroom(VI)houdend materiaal. Een ander aspect is dat chromaathoudende processen voor de lijnoperators extra veiligheidsmaatregelen vereisen die met een alternatief proces komen te vervallen. Ook het opslaan van Chroom(VI)-vrije chemicaliën is gemakkelijker en veiliger. Tot slot zal men met een Chroom(VI)-vrij proces eenvoudiger kunnen voldoen aan milieueisen.

PROFIT Naast milieuredenen leidt de afwezigheid van de reductiestap ook tot geldelijk gewin, zie bijgaande grafiek. Deze laat een vergelijking zien op basis van een miljoen vierkante meter substraat. De kosten voor water en afvalwater met een Chroom(VI)-proces vallen gemiddeld maar liefst drie keer hoger uit. Vaak wordt tegen Chroom(VI)-vrije processen aangevoerd

dat ze extra werk zouden vergen om de procesparameters te monitoren. Maar nieuwe Chroom(VI)-vrije systemen worden eenvoudig gemonitord op procesparameters als geleidbaarheid, pH-waarde en –concentratie. Deze parameters kunnen met moderne meet-en regeltechniek zelfs volledig geautomatiseerd worden waardoor juist een tijdsbesparing behaald kan worden, eenvoudiger dus dan bij chromaathoudende processen.

Kortom, Chroom(VI)-vrije procesvoering is aanzienlijk minder milieubelastend, biedt economische voordelen en past helemaal in goed werkgeverschap. O Tekst: Roland Schellen, AD International

MEER INFORMATIE www.adinternationalbv.com Lees verder of reageer:

IGP-DURA®face 5807 Surface-robust powder coating system for facade and metal construction Surface-robust powder coating system for facade and metal construction. We lend all shades of powder coatings more scratch and abrasion-resistance, making transportation and handling more secure and protecting the value of your output.

PaintExpo 2018 Visit us at booth 2517 in Hall 2 17. – 20. April 2018, Karlsruhe

– More abrasion resistant RO

– Easier to clean

BU

ES

– More scratch resistant S T S U R FA

C

– Optimized flow Learn more about IGP-DURA ® face 5807 at: www.igp-powder.com

IGP Benelux BV NL-8013 RW Zwolle Phone +31 38 4600695 www.igp-powder.com info.benelux@igp-powder.com A member of the DOLD GROUP

OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018 39

• Hoofdleverancier metalliseerdraden • Metalliseermachines huur en koop • Reparatie en onderhoud metalliseermachines

• Opleidingen • Onderhoud van straalinstallaties Amitech b.v. ~ Fahrenheitstraat 45-2 ~ 3846 CC Harderwijk 0341-429059 ~ www.amitech.nl ~ info@amitech.nl Klanten van AMITECH staan niet stil maken METERS !

-

!"##"$ +31 (0) 161-244250 %&'&() *

Oranje zwaailichten Op 20 februari was ik op weg naar Hannover. Voor een workshop over een nieuwe tool van het Nickel Institute die van commentaar moest worden voorzien. De tool is bedoeld om de kosten van OEL’s (occupational exposure limit) te bepalen. Ongeveer twintig personen uit de EU zouden bij elkaar komen.

Op de snelweg zag ik een oplegger met oranje zwaailichten. De oplegger reed de normale snelheid en was niet breder of langer dan een gewone vrachtwagen. Enigszins geĂŻrriteerd door de veroorzaakte onrust reed ik voorbij en keek toch even opzij. De lading was wel bijzonder: het leek een soort van asfaltmachine. Een grote, lompe machine met een laadbak en schuif en veel instrumenten en gereedschappen. Een special die een zware klus moest klaren. Als de machine klaar is, zal de geproduceerde weg het verkeer de mogelijkheid bieden om ongestoord op de bestemming aan te komen.

Eenmaal voorbij de wagen viel de analogie met ION op.

Aan de buitenkant misschien niet heel bijzonder, maar steeds onderweg met niet-alledaagse instrumenten om ondernemers in de oppervlaktebehandelende industrie de gelegenheid te geven om hun werk te doen. Vaak in de anonimiteit, maar soms ook even de zwaailichten aan om te laten zien dat er bijzondere dingen (moeten) gebeuren om de maakindustrie te faciliteren met “state of the art� oppervlaktetechnologie.

EGBERT STREMMELAAR Directeur Vereniging ION

%&'&() * : -

+ ,

+ ,

Column

Omnial waterzuiveringtechniek | Maasland | T +31 (0)10 761 6228 info@omnial.nl | www.omnial.nl

4 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018

De zwaailichten gebruiken we om u te attenderen op het feit dat er mogelijk iets aan de hand is met uw business. Dat kan wet- en regelgeving zijn, maar ook technologische informatie of standaard vakbekwaamheidscursussen. Soms is het niet relevant en kunt u er rustig met 130km/h voorbij stuiven.

Maar soms is het heel relevant en moet je even vaart minderen om te overzien wat er aan de hand is, om je plan te trekken en benodigde acties uit te zetten.

Onze zwaailichten zijn onder andere dit vakblad en de Nieuwsbrief. Als u onze zwaailichten ziet, minder dan in ieder geval even vaart. Het is vaak heel kostbaar als u voorbij gereden bent en niet heeft gezien welke zaken er voor de continuĂŻteit van uw bedrijf van belang zijn. ION wenst u een veilige reis O

Grenzeloos In deze rubriek een overzicht van nieuwe technologische ontwikkelingen in het buitenland. Het is een vervolg op de rubriek Op zoek naar samenwerkingspartners, met nu een meer technische insteek. Het overzicht laat zien dat in vele landen op soms heel nieuwe manieren gezocht wordt naar verbeteringen in de oppervlaktebehandelingsprocessen.

Soms zit de oplossing in nieuwe technieken, soms blijken bestaande technieken uit andere werkvelden ineens verrassend bruikbaar voor onze branche. Ook gaat het om verbeterprojecten waarvoor partners in het buitenland worden gezocht (zeker ook in het MKB) om de onderzoeken te optimaliseren.

EENVOUDIGE METHODE OM SPAANPLAAT TE BESCHERMEN TEGEN SCHIMMEL Een Pools onderzoeksinstituut dat werkt aan houttechnologieën heeft een innovatieve methode ontwikkeld om spaanplaat te beschermen tegen schimmel. Deze technologie kan eenvoudig worden geïmplementeerd in het traditionele spaanplaatproductieproces.

De aangeboden uitvinding omvat een methode evenals een middel voor antischimmelbescherming van spaanplaat, gebaseerd op de toepassing van ionische vloeistoffen. De methode van antischimmelbescherming van spaanplaat bestaat uit het introduceren van een schimmelwerend middel in de harslijm en wordt gekenmerkt door dispersie van een mengsel van ionische vloeistoffen en 1,2,4-triazool derivaat. Eerst wordt het schimmelwerende middel bereid. Dit kan een mix zijn van ionische vloeistoffen met nitraat (V) anion en tebuconazool in een oplossing van een harslijm die wordt gebruikt voor het binden van de spaanplaat. Vervolgens wordt de aldus bereide compositie van de hars en ionische vloeistofdispersie via de bekende methoden over de spaanders verdeeld en gaat het proces van spaanplaatproductie verder.

De technologie kan worden toegepast in een brede range producten in de houtindustrie. De technologie bevindt zich thans in de fase van geavanceerde laboratoriumtesten. Een belangrijk voordeel van de oplossing is de diepe penetratie, die wordt bereikt dankzij het gebruik van ionische vloeistoffen als oplosmiddel voor een actieve substantie met schimmelwerende werking.Alternatieve methoden voor schimmelwerende bescherming worden toegepast op kant-en-klare spaanplaten.

De oude methoden zijn gebaseerd op het coaten van het spaanplaatoppervlak

40 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018

met de geëigende schimmelwerende en biocide middelen door insmeren, sprayen of baden. Deze methoden hebben een beperkte werkzaamheid, omdat de biocide moeilijk aan te brengen is. Ook de kwaliteit van de bescherming is onvoldoende vanwege de niet-gelijkmatige verspreiding van de actieve substantie. Het impregneren van spaanplaten via baden of vacuüm impregneren heeft een negatieve invloed op de fysieke en mechanische eigenschappen van spaanplaat. De beschreven oplossing heeft geen negatieve impact op de mechanische sterkte van de behandelde platen. Het instituut wil deze technologie nu gaan introduceren op de markt en is daarom op zoek naar een industriële partner in de chemische industrie. O Aanbod uit: Polen Referentie: TOPL20180201001 Geldig tot: 09-02-2019 ATMOSFERISCHE PLASMATECHNOLOGIE VOOR WAFER-EN LIQUID CRYSTAL DISPLAY (LCD) OPPERVLAKKEN Een Zuid-Koreaans bedrijf dat modules en generators voor de plasma-industrie produceert, wil een atmosferische plasmatechnologie ontwikkelen voor remotetype generators. De technologie richt zich op atmosferisch plasma dat wordt gebruikt voor het verwerken van wafer- en Liquid Crystal Display (LCD)-oppervlakken voor reiniging, activering en coatings.

Het bedrijf wil een op de poedercoatingtechniek gebaseerde plasmatechnologie ontwikkelen om het passiveringsproces te kunnen vereenvoudigen. Het doel van de technologie is om de belangrijkste nadelen op te lossen en tegelijkertijd de voordelen van de bestaande metaalpassivering in de halfgeleiderindustrie te vergroten.

Door de atmosferische plasmatechnologie op de lokale markt te brengen verwacht

het bedrijf de productiekosten te kunnen verlagen en de productiviteit te verhogen door toenemende vereenvoudigde productieprocessen en componenten.

Met behulp van atmosferische plasmatechnologie wordt een nano-coating gemaakt voor materialen als kunststof, metaal en glas. Dankzij hun verbeterde oppervlak zijn deze materialen geschikt voor nieuwe toepassingen. Doordat er bij oppervlaktereiniging en de productie van coatings met behulp van atmosferische plasmabehandeling minder productiestappen nodig zijn, gaan de kosten omlaag. Een ander aspect is dat deze technologie kan worden gebruikt op het gebied van poedercoaten. Ook maakt de technologie het proces van reinigen en coaten van oppervlakken makkelijker, met als bijkomend voordeel een verhoogde productiviteit.

Door gezamenlijke ontwikkeling wil het bedrijf de bestaande producten verbeteren. Partners die zijn gespecialiseerd in plasmatechnologie op het gebied van oppervlaktebehandeling, vooral in de halfgeleiderindustrie, hebben de voorkeur. O Verzoek uit Zuid-Korea Referentie: TRKR20180115001 Geldig tot 22-01-2019 FUNCTIONELE NANOCOATINGS VOOR DE PRODUCTIE EN ASSEMBLAGE VAN MOBIELE TELEFOONS Slimme coatings zorgen ervoor dat het eindproduct alle esthetische en prestatieeigenschappen behoudt waarmee het is ontworpen, ondanks veeleisend gebruik door consumenten en eventuele omgevingsinvloeden. Er worden steeds meer eisen gesteld aan de functionaliteit van elektronische apparaten. Een vooraanstaande Britse ontwikkelaar van functionele nanocoatings en applicatieapparatuur voor de bescherming van elektronische apparaten

foto: Dragana Gordic

is op zoek naar innovatie op dit gebied.

Het bedrijf wil extra functionele coatings gaan leveren aan fabrikanten van elektronische apparaten, met name mobiele telefoons. Het gaat specifiek om: - Waterdicht (IPx7 en IPx8): oplossingen om het hele apparaat te beschermen (zonder gebruik van omvangrijke afdichtingsonderdelen), specifiek gericht op de luchtspleten die nodig zijn voor de effectieve werking van componenten zoals LCD, camera, luidspreker, microfoon, sensoren; - Anti-kras: hoge prestaties om te beschermen tegen dagelijkse slijtage; - Duurzame anti-fingerprint: vereist een permanent oleofoob (olieafstotend) oppervlak.

Op het gebied van hechting en coating gaat het om de volgende aandachtspunten: - Verbeterde hechting voor olieafstotende behandelingen; - Selectieve coating / behandeling in een

-

-

-

-

geautomatiseerde / hoge snelheidsomgeving (bijvoorbeeld voor het combineren van behandelingen); Zelfherstellende oplossingen (bijvoorbeeld om duurzame coatings te behouden) en langer meegaand; Niet-coatingoplossingen als aanvulling op bestaande coatings om een compleet systeem te bieden; Coatings om extra functionaliteit te bieden (bijvoorbeeld methoden om zowel een hard als een olieafstotend oppervlak te creëren); Coatings of methoden om kunststof materialen dezelfde optische, mechanische en esthetische eigenschappen te geven als glas (om het gebruik van goedkopere materialen mogelijk te maken die inherent verschillende eigenschappen hebben die nodig zijn voor de hierboven genoemde functies).

Men is vooral geïnteresseerd in oplossingen die gebruik maken van gepulseerde plasmadepositie / PVD / CVD (fysische

versus chemische dampafzetting) en oplossingen die aanvullende eigenschappen kunnen bieden (bijvoorbeeld elektrostatische ontladingsbescherming). Niettemin is het bedrijf bereid om technologieën in ogenschouw te nemen die de eigen technologieën aanvullen. Men zoekt samenwerking met geschikte technologiepartners. O Verzoek uit het Verenigd Koninkrijk Referentie: TRUK20180110001 Geldig tot 18-01-2019

Als u geïnteresseerd bent in mogelijke samenwerking met één van bovenstaande projecten, kunt u het project onder invoering van het referentienummer vinden op www.enterpriseeuropenetwork.nl

OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018 41

Nieuwe leden

Colofon Vaktijdschrift voor opdrachtgevers, constructeurs, ontwerpers, applicateurs van oppervlaktetechnieken, verfdeskundigen, onderhoudsfunctionarissen en corrosiedeskundigen. Officieel orgaan van de vereniging Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland (ION). Verschijnt acht maal per jaar in een oplage van circa 2.500 exemplaren.

REDACTIE Jetvertising (hoofdredactie), Jaap van Peperstraten (hoofdredacteur).

I.REVITALISE Selsaetenstraat 18 B-2160 Wommelgem (België) Tel. +32 (0)472 09 20 12 stefan.verreyken@irevitalise.eu www.irevitalise.eu i.Revitalise is het eerste B2B-platform voor de verdeling van beschikbare hoogwaardige capaciteit in de industrie. Het richt zich op drie markten: 1. Productie, 2. Onderhoud, reparatie en revisie en 3. Onderzoek en ontwikkeling. Overcapaciteit van hightech materieel kan door dit digitale platform vaker ingezet worden en zo de TCO verlagen. Via dit platform kunnen diverse actoren elkaar makkelijker vinden. De initiële marktomvang is België en Europa, maar er is de ambitie om snel op te schalen. Ze investeren zowel in betrouwbare relaties (zoals ION) als in een beveiligd datacommunicatienetwerk.

NEDINSCO Jan van Riebeeckweg 5 5928 LG Venlo Tel. 077 – 355 87 77 info@nedinsco.com www.nedinsco.com Nedinsco ontwikkelt al 97 jaar optische systemen voor de industrie, halfgeleidersmarkt, defensie en ruimtevaart. De productie gebeurt in Venlo waar ook veel galvanische processen zijn en gelakt wordt. Om bij te blijven met de hedendaagse techniek en nieuwe ontwikkelingen, zijn zij aangesloten bij ION. KO-AR Neerlandia 16 1841 JK Stompetoren Tel. 072 – 574 54 00 info@ko-ar.nl www.ko-ar.nl KO-AR beschikt als anodiseerbedrijf over een high-tech productieruimte die voldoet aan de strengste eisen op het gebied van milieu en arbeidsomstandigheden. De volgende technieken zijn mogelijk: anodiseren, hard anodiseren, chromateren en passiveren. Daarnaast kan men ook RVS behandelen (beitsen en glasparelen). Met een ware passie voor het anodiseren en liefde voor het ambacht wil KO-AR zich aan ION verbinden om de kwaliteit van de cursussen op peil te houden en te verbeteren.

Wij heten deze leden van harte welkom binnen de vereniging!

42 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018

REALISATIE Desiree Driesenaar (journalistiek binnenland), Hans de Rond (journalistiek binnenland), Chris Versteeg (ontwerp en opmaak), Armand van Wijck (technologische journalistiek).

COMMUNICATIERAAD Hans Bosveld (vereniging ION), Lester Claassens (Schoen Coating), Rob Koppenol (Jetvertising), Jan Lindenaar (Elcometer), Carolien Nieuwland (Rijkswaterstaat), Jaap van Peperstraten (zelfst.), Santino Scherpenborg en Egbert Stremmelaar (vereniging ION).

REDACTIEADRES Jetvertising, Postbus 1890, 2280 DW Rijswijk Bezoekadres: Laan van Zuid Hoorn 37, 2289 DC Rijswijk Tel. 070-399 00 00, fax. 070-390 24 88 oppervlaktetechnieken@jetvertising.nl ABONNEMENTEN Abonnementsprijs: € 89,50, digitaal abonnement: € 44,75. Een abonnement kan ieder moment ingaan per de 1e van de maand en wordt genoteerd tot wederopzegging. Een opzegging voor het abonnement dient vóór 1 december bij Vereniging ION in bezit te zijn, om op te kunnen zeggen voor het eerstvolgende abonnementsjaar. Een aanmelding/opzegging kan gestuurd worden per e-mail naar info@ vereniging-ion.nl of post naar Vereniging ION, Postbus 2600, 3430 GA Nieuwegein. Bij een niet-tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd tegen het daarvoor geldende tarief.

ADVERTENTIEVERKOOP Jetvertising Rijswijk tel. 070-399 00 00, fax. 070-390 24 88 Vincent IJff: vincent@jetvertising.nl after-sales: advertenties@jetvertising.nl OPMAAK Chris Versteeg, Projekt C, www.projektc.nl DRUK PreVision, Eindhoven www.pre-vision.nl UITGAVE Oppervlaktetechnieken is een uitgave van Jetvertising in opdracht van de vereniging Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland ION (voorheen Vereniging voor Oppervlaktetechnieken van Materialen, VOM) www.vereniging-ION.nl COPYRIGHT 2018 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever, vereniging ION en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden geen aansprakelijkheid voor mogelijke gevolgen die zouden kunnen voortvloeien uit het gebruik van de in deze uitgave opgenomen informatie. ISSN 0923-1722

Brancheregister Uw bedrijf in het brancheregister? Voor een standaardvermelding van 3 regels in één rubriek betaalt u per jaar slechts €330,-. Bij plaatsing logo in full colour per jaar €305,- ongeacht het aantal rubrieken. Voor informatie over een vermelding in het brancheregister kunt u contact opnemen met Vincent IJff, tel: 070 399 00 00 / vincent@jetvertising.nl Kijk voor het volledige bedrijvenregister op vereniging-ion.nl/bedrijvenregister

ADVIES PROJECTBUREAU / OPPERVLAKTEBEHANDELING- / COATING-INDUSTRIE

B & B Coating Techniek T. 053-4357707 www.bb-coating-techniek.nl

AFZUIGINSTALLATIES

BEITSEN/PASSIVEREN

Amitech b.v.

T. 0341-429059 / F. 0341-429068 info@amitech.nl / www.amitech.nl

Chemetall b.v.

T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com info.benelux@chemetall.com

BRANDWERENDE / BRANDVERTRAGENDE COATINGS

Voor coatings met meer waarde en minder kosten ELA Coatings b.v.

T. +31 (0)24 373 99 88 / +31 (0)6 150 500 54 e.lagerweij@elacoatings.com www.elacoatings.com

CERTIFICERING Chemetall b.v.

T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com info.benelux@chemetall.com www.coatingsystemenvanderlans.nl

Straaltechniek Int. b.v. www.straaltechniek.net

Sir John b.v.

T. 0182-396931 / F. 0182-396937 info@sir-john.nl / www.sir-john.nl

BESCHERMKAPJES, PLUGGEN, TAPE WSB Wagner Finishing Equipment b.v.

T. 030-241 41 55 verkoop@wsb-benelux.nl / www.wsb-benelux.nl

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

ANODEMANDEN (TITAAN)

TÜV Rheinland Nederland b.v.

T. 088-8887888 / F. 088-8887879 info@nl.tuv.com / www.tuv.com/coatings Alards Masking Solutions Lochtstraat 14 5962 AK MELDERSLO T. 06-48222181 info@alards-masking.nl / www.alards-masking.nl

MEPACO b.v.

T. 071-5892863 Coatingsystemen Van der Lans T. +31(0)614306694 info@coatingsystemenvanderlans.nl www.coatingsystemenvanderlans.nl

AFVALWATERBEHANDELINGINSTALLATIES

EnviroChemie b.v.

T. +31 (0)23 542 69 13 / F. +31 (0)23 542 69 14 sales@enviro-chemie.nl www.enviro-chemie.nl

ANODEN (TITAAN)

Parlevinkerweg 34, 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu

CHEMICALIËN/ OPP. BEHANDELING

C&T Technics T. 0413-331083 / F. 0413-331195 www.ct-technics.nl

Official Benelux dealer

MAGNETO Special Anodes b.v.

T. 010-2620788 / F. 010-2620201 www.magneto.nl

ANODISEER (OPHANGREKKEN)

C&T Technics T. 0413-331083 / F. 0413-331195 epsi@ct-technics.nl / www.ct-technics.nl

Chemetall b.v.

T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com info.benelux@chemetall.com

MEPACO b.v.

T. 071-5892863

BAKKEN, KUNSTSTOF Rösler Benelux b.v.

T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com / www.rosler.nl

Suez Water n.v.

T. 077-3231231 / F. 077-3231230 www.ondeo-is.com / verkoop@ondeo-is.com

Epifatech T. +46 371 51 1685 / F. +46 371 14 996 order@epifatech.se / www.epifatech.se

C.K.B.Boxtel T. 0411- 682939

Kluthe Benelux b.v.

T. +31 (0)172-516 000 / F. +31 (0)172-439 494 info@kluthe.nl / www.kluthe.nl

CHEMISCH NIKKEL HangOn b.v.

T. 077-3999630 / F. 077-3988419 info@hangon.co / www.hangon.co

MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com

OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018 43

COATINGINSTALLATIES SERVICE & ONDERHOUD

Emotech b.v.

T. 053-4301500 / F. 053-430 49 81 info@emotech.nl / www.emotech.nl

FILTERS (OVERSPRAY)

HITTEBESTENDIGE EN NON-STICK COATINGS

Filter Service Heerenveen T. 0513-633900 / F. 0513-633888 info@filterservice.nl / www.filterservice.nl

Rösler Benelux b.v.

T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com / www.rosler.nl Voor coatings met meer waarde en minder kosten ELA Coatings b.v.

T. +31 (0)24 373 99 88 / +31 (0)6 150 500 54 e.lagerweij@elacoatings.com www.elacoatings.com

FILTERS & POMPEN

DROOGAPPARATUUR

IST Benelux b.v.

T. 055-5050014 www.ist-uv.nl / info@bnl.ist-uv.com

Rösler Benelux b.v.

T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com / www.rosler.nl

ELEKTROSTATISCH POEDERSPUITEN, INSTALLATIES

MSP Systems b.v.

T. 053-4303937 www.mspsystems.nl

Corode b.v.

T. +31 (0)411-685500 / T. +31 (0)161-244250 corode@corode.nl / www.corode.nl

Mefiag Filters & Pumps b.v.

Heerenveen T. 0513-630230 / F. 0513-632233 info@mefiag.com / www.mefiag.com

Hendor Pumps & Filters T. 0497-339389 / F. 0497-381593 info@hendor.com / www.hendor.com

GALVANOTECHNIEK, GLANSMIDDELEN

MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com

Straaltechniek Int. b.v. www.straaltechniek.net

HAKEN

Alards Masking Solutions Lochtstraat 14 5962 AK MELDERSLO T. 06-48222181 info@alards-masking.nl / www.alards-masking.nl

Parlevinkerweg 34 / 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu

Epifatech T. +46 371 51 1685 / F. +46 371 14 996 order@epifatech.se / www.epifatech.se

Wagner Systemen Nederland T. 030-2410688 / F. 030-2410765 info@wagnersystemen.nl

Surtec Benelux b.v.

T. (077) 308 15 90 / F. (077) 476 20 33 heh@surtecbenelux.com / www.surtec.com

FILTERS

Magistor b.v.

T. 0548- 519401 / F. 0548-517619 info@magistor.nl / www.magistor.nl

FILTERS (ANDREAE, COLUMBUS INDUSTRIES)

INDUSTRIËLE REINIGING

Chemetall b.v.

T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com info.benelux@chemetall.com

Kluthe Benelux b.v.

T. +31 (0)172-516 000 / F. +31 (0)172-439 494 info@kluthe.nl / www.kluthe.nl

GALVANOTECHNIEK, INSTALLATIES

MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com

HangOn b.v.

T. 077-3999630 / F. 077-3988419 info@hangon.co / www.hangon.co

MBS Ophangsystemen T. 040-2931663 / F. 040-2932262 info@mbs-online.nl / www.mbs-online.nl

GLASPARELSTRAALCABINES Railtechniek van Herwijnen b.v.

T. 0344-616363 / F. 0344-611072 info@railtechniek.nl / www.railtechniek.nl Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 / F. 0570-634336 www.hollandmineraal.nl

Voor coatings met meer waarde en minder kosten ELA Coatings b.v.

T. +31 (0)24 373 99 88 / +31 (0)6 150 500 54 e.lagerweij@elacoatings.com www.elacoatings.com

LAAGDIKTEMETERS

HANGBAANSYSTEMEN

Helmut Fischer Meett. b.v.

Tarasconweg 10, Eindhoven T. 040-2482255 / F. 040-2428885 www.helmutfischer.nl netherlands@helmutfischer.nl

HARDCHROOM BADEN (KUNSTSTOF)

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 / F. 0413-244499 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl

Energy Partners Systems b.v.

T. 026-4720350 / F. 026-4721507

KUNSTSTOFLAKKEN

ELEKTROSTATISCH NATLAKKEN

Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-437 0166 / F. 010-415 1491 www.rasco-clemco.nl

INDUSTRIËLE LUCHTBEHANDELING EN WARMTETERUGWINNING

MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com

NauMetrics PMI T. 074-3490022 / F. 084-0037042 info@naumetrics.nl / www.naumetrics.nl

Verlab-Oxford Instruments T. 0162-320633 / F.0162-322907 info@verlab.nl / www.verlab.nl 44 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018

LAKSTRATEN

MOFFELOVENS

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

Emotech b.v.

T. 053-4301500 / F. 053-430 49 81 info@emotech.nl / www.emotech.nl

Energy Partners Systems b.v.

T. 026-4720350 / F. 026-4721507

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

NATLAKKEN (AFDEKMATERIALEN) Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

MARINE COATINGS / SCHEEPVAARTLAKKEN

ONDERHOUD AAN STRAALINSTALLATIES EN WERPSTRALERS

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

Rรถsler Benelux b.v.

T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com / www.rosler.nl

ONTBRAMEN Epifatech T. +46 371 51 1685 / F. +46 371 14 996 order@epifatech.se / www.epifatech.se Rรถsler Benelux b.v.

T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com / www.rosler.nl

Voor coatings met meer waarde en minder kosten ELA Coatings b.v.

T. +31 (0)24 373 99 88 / +31 (0)6 150 500 54 e.lagerweij@elacoatings.com www.elacoatings.com

HangOn b.v.

T. 077-3999630 / F. 077-3988419 info@hangon.co / www.hangon.co

Alards Masking Solutions Lochtstraat 14 5962 AK MELDERSLO T. 06-48222181 info@alards-masking.nl / www.alards-masking.nl

Parlevinkerweg 34, 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu

Epifatech T. +46 371 51 1685 / F. +46 371 14 996 order@epifatech.se / www.epifatech.se C&T Technics T. 0413-331083 / F. 0413-331195 epsi@ct-technics.nl

Apeq Wiwa b.v.

T. 078 613 9610 www.apeqwiwa.nl / info@apeqwiwa.nl CZL Tilburg b.v.

T. 013-5703370 / F. 013-5704906 info@czltilburg.nl / www.czltilburg.nl Paint It The Application Company T. 0318-643 260 / F. 0318-643 042 info@paintit.nl / www.paintit.nl Multinal Group T. 088-2055300 / F. 088-2055301 info@multinal.com / www.multinal.com Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-4370166 / F. 010-4151491 www.rasco-clemco.nl

METALLISEREN/SCHOOPEREN

OPHANGHAKEN VOOR LAKSTRATEN/POEDERCOATEN

ONTLAKKEN (IN LOON)

NATLAKSPUITAPPARATUUR

METAAL OPPERVLAKTEBEHANDELING

Surface Treatment Ned. Maasbracht / T. 0475-463835 www.surfacetreatment.nl info@surfacetreatment.n

Surtec Benelux b.v.

T. (077) 308 15 90 / F. (077) 476 20 33 heh@surtecbenelux.com / www.surtec.com

HangOn b.v.

T. 077-3999630 / F. 077-3988419 info@hangon.co / www.hangon.co Thermo-Clean Heusden-Zolder n.v.

T. 0032-13539060 Thermo-Clean Nederland b.v.

T. 0182 37 46 20

ONTLAKKINGSOVENS/ THERMISCHE REINIGINGSOVENS

MBS Ophangsystemen T. 040-2931663 / F. 040-2932262 info@mbs-online.nl / www.mbs-online.nl

Pyrox b.v.b.a.

T. +32 14 762377 / F. +32 14 762379 info@pyrox.be / www.pyrox.be

OPHANGREKKEN VOOR GALVANO EN LAKTECHNIEK

ONTVETTINGSINSTALLATIES MEPACO b.v.

T. 071-5892863

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 / F. 0413-244499 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl

Leering Hengelo b.v.

T. 074-2558281 / F. 074-2422373 info@leering.nl / www.leering.nl

NAVERBRANDINGSINSTALLATIES

ONTVETTINGSMIDDELEN

OVENS

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be Amitech b.v.

T. 0341-429059 / F. 0341-429068 info@amitech.nl / www.amitech.nl

Energy Partners Systems b.v.

T. 026-4720350 / F. 026-4721507

MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com Energy Partners Systems b.v.

T. 026-4720350 / F. 026-4721507

OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018 45

POMPEN (MAGNETISCH AANGEDREVEN) Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Oxyplast Belgium n.v.

T.+32 9 3267920 / F.+31 9 3370159 info@oxyplast.be / www.protechpowder.com

Unifour b.v.

T. +31 (0)315 641352 / F. +31 (0)351 641852 info@unifour.nl / www.unifour.nl

POEDERCOATING (AFDEKMATERIALEN)

Parlevinkerweg 34, 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu

C&T Technics T. 0413-331083 / F. 0413-331195 epsi@ct-technics.nl / www.ct-technics.nl

Corode b.v.

T. +31 (0)411-685500 / T. +31 (0)161-244250 corode@corode.nl / www.corode.nl

PROTECTIVE COATINGS

Energy Partners Systems b.v.

T. 026-4720350 / F. 026-4721507

Voor coatings met meer waarde en minder kosten ELA Coatings b.v.

T. +31 (0)24 373 99 88 / +31 (0)6 150 500 54 e.lagerweij@elacoatings.com www.elacoatings.com

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

TIGER Coatings Belgium b.v.b.a T. +32 (0)89700016 / F. +32 (0)89567858 www.tiger-coatings.com

POEDERSPUITAPPARATUUR

Official Benelux dealer

Emotech b.v.

T. 053-4301500 / F. 053-430 49 81 info@emotech.nl

MSP Systems b.v.

T. 053-4303937 www.mspsystems.nl

Wagner Systemen Nederland T.030-2410688 / F.030-2410765 info@wagnersystemen.nl

Holtrop & Jansma b.v.

Dokkum T. 0519 32 91 00 www.holtrop-jansma.com Delfzijl 0596-614135 Rhenen 0318-472020 info@petsonpaints.com / www.petsonpaints.com

REINIGINGSINSTALLATIES

POEDERSPUITCABINES Epifatech T. +46 371 51 1685 / F. +46 371 14 996 order@epifatech.se / www.epifatech.se

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 / F. 0413-244499 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl

STRAALCABINES Energy Partners Systems b.v.

T. 026-4720350 / F. 026-4721507 T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

HangOn b.v.

T. 077-3999630 / F. 077-3988419 info@hangon.co / www.hangon.co

Leering Hengelo b.v.

T. 074-2558281 / F. 074-2422373 info@leering.nl / www.leering.nl Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

SHOTPEENEN

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 / F. 0570-634336 www.hollandmineraal.nl

MBS Ophangsystemen T. 040-2931663 / F. 040-2932262 info@mbs-online.nl / www.mbs-online.nl

POEDERLAKKEN/ POEDERCOATINGS

MSP Systems b.v.

T. 053-4303937 www.mspsystems.nl

Rรถsler Benelux b.v.

T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com / www.rosler.nl

Leering Hengelo b.v.

T. 074-2558281 / F. 074-2422373 info@leering.nl / www.leering.nl

POLIJSTEN AkzoNobel Powder Coatings Benelux T. +32 (0)2 254 77 51 / F. +32 (0)2 254 77 57 www.akzonobel.com/powder

Straaltechniek Int. b.v. www.straaltechniek.net Rรถsler Benelux b.v.

T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com / www.rosler.nl

EUROLACKE Tiel Axalta Coating Systems T. 0344-620662 / F. 0344-617079 info@eurolacke.nl / www.eurolacke.nl

46 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018

Straaltechniek Int. b.v. www.straaltechniek.net

SPUITCABINES STRAALINSTALLATIES

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Amitech b.v.

T. 0341-429059 / F. 0341-429068 info@amitech.nl / www.amitech.nl

T. +32 9218 7180 / F. +32 9233 0831 metals.benelux@cellmark.com www.wheelabratorgroup.com

Rösler Benelux b.v.

T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com / www.rosler.nl

UV EN EBC LAK

STRAALKASTEN

Apeq Wiwa b.v.

T. 078 613 9610 www.apeqwiwa.nl / info@apeqwiwa.nl

Clemco Straalapparatuur T. 010-4370592 / F. 010-4151491 www.rasco-clemco.nl

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 / F. 0413-244499 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl

Straaltechniek Int. b.v. www.straaltechniek.net

W Abrasives Nederland T. 0341-563831 / F. 0341-494114 info@wabrasives.nl www.wabrasives.nl / www.winoagroup.com

Voor coatings met meer waarde en minder kosten ELA Coatings b.v.

T. +31 (0)24 373 99 88 / +31 (0)6 150 500 54 e.lagerweij@elacoatings.com www.elacoatings.com

VERDUURZAMEN VAN METAAL

TANKS (KUNSTSTOF) Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 / F. 0570-634336 www.hollandmineraal.nl

STRAALMIDDELEN

C.K.B. Boxtel T. 0411-682939

TECHNISCH ONDERZOEK

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 / F. 0570-634336 www.hollandmineraal.nl

Leering Hengelo b.v.

T. 074-2558281 / F. 074-2422373 info@leering.nl / www.leering.nl

Oxyplast Belgium n.v.

T.+32 9 3267920 / F.+31 9 3370159 info@oxyplast.be / www.protechpowder.com

BETROUWBAAR EN SNEL

Airblast-Abrasives b.v.

T. 072-5715569 / F. 072-5714340 info@airblast-abrasives.com www.airblast-abrasives.com

TÜV Rheinland Nederland b.v.

T. 088-8887888 / F. 088-8887879 info@nl.tuv.com / www.tuv.com/coatings

TITAAN (BEVESTIGINGS-) MATERIALEN

Rotocoaten betrouwbaar en snel • one-stop-shopping • automatische orderverwerking • eigen transportdienst • één aanspreekpunt verkoop@rotocoat.nl / www.rotocoat.nl

VERFSPUITAPPARATUUR MEPACO b.v.

T. 071-5892863

LTC International Vacuümstraalapparatuur T. 078-641 80 50 / F. 078-641 80 80 info@ltc-international.nl www.ltc-international.nl

Rösler Benelux b.v.

T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com / www.rosler.nl

Straaltechniek Int. b.v. www.straaltechniek.net

T. +32 9218 7180 / F. +32 9233 0831 Metals.benelux@cellmark.com www.ervinamasteel.eu

TRANSPORTSYSTEMEN

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 / F. 0570-634336 www.hollandmineraal.nl

Emotech b.v.

T. 053-4301500 / F. 053-430 49 81 info@emotech.nl / www.emotech.nl

Leering Hengelo b.v.

T. 074-2558281 / F. 074-2422373 info@leering.nl / www.leering.nl

Magistor b.v.

T. 0548- 519401 / F. 0548-517619 info@magistor.nl / www.magistor.nl

Railtechniek van Herwijnen b.v.

T. 0344-616363 / F. 0344-611072 info@railtechniek.nl / www.railtechniek.nl

Apeq Wiwa b.v.

T. 078 613 9610 www.apeqwiwa.nl / info@apeqwiwa.nl

CAP Industrial b.v. tel- 010-4374737/ F.-010-2623190 info@cap-industrial.nl / www.cap-industrial.nl

Paint It The Application Company T. 0318-643 260 / F. 0318-643 042 info@paintit.nl / www.paintit.nl

TWEE-COMPONENTEN APPARATUUR Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-4370166 / F. 010-4151491 www.rasco-clemco.nl Apeq Wiwa b.v.

T. 078 613 9610 www.apeqwiwa.nl / info@apeqwiwa.nl

OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018 47

WERPSTRALERS

Technospray Spuitapparatuur T. 0168-382111 / F. 0168 380780 info@technospray.nl / www.technospray.nl

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 / F. 0413-244499 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl

Energy Partners Systems b.v.

T. 026-4720350 / F. 026-4721507 Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

WATERBEHANDELING

VERWARMINGS- EN KOELELEMENTEN (TITAAN EN RVS)

MEPACO b.v.

T. 071-5892863

EnviroChemie b.v.

T. +31 (0)23 542 69 13 / F. +31 (0)23 542 69 14 sales@enviro-chemie.nl www.enviro-chemie.nl

VERWERKING AFVALSTROMEN

Suez Water n.v.

T. 077-3231231 / F. 077-3231230 www.ondeo-is.com / verkoop@ondeo-is.com

MAGNETO Special Anodes b.v.

T. 010-26207 88 / F. 010-2620201 www.magneto.nl

Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl

Leering Hengelo b.v.

T. 074-2558281 / F. 074-2422373 info@leering.nl / www.leering.nl

Rösler Benelux b.v.

T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com / www.rosler.nl

VOORBEHANDELINGSINSTALLATIES Suez Water n.v.

T. 077-3231231 / F. 077-3231230 www.ondeo-is.com / verkoop@ondeo-is.com Straaltechniek Int. b.v. www.straaltechniek.net T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

Emotech b.v.

T. 053-4301500 / F. 053-430 49 81 info@emotech.nl / www.emotech.nl

T. +32 9218 7180 / F. +32 9233 0831 metals.benelux@cellmark.com www.wheelabratorgroup.com

Brancheregister Uw bedrijf in het brancheregister? Voor een standaardvermelding van 3 regels in één rubriek betaalt u per jaar slechts €330,-. Bij plaatsing logo in full colour per jaar €305,- ongeacht het aantal rubrieken. Voor informatie over een vermelding in het brancheregister kunt u contact opnemen met Vincent IJff, tel: 070 399 00 00 / vincent@jetvertising.nl Kijk voor het volledige bedrijvenregister op vereniging-ion.nl/bedrijvenregister

48 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018

IGP-DURA®face 5807 Surface-robust powder coating system for facade and metal construction – More abrasion resistant – More scratch resistant – Easier to clean

RO

Learn more about IGP-DURA ® face 5807 at: www.igp-powder.com

BU

S T S U R FA

IGP Benelux BV NL-8013 RW Zwolle Phone +31 38 4600695 www.igp-powder.com info.benelux@igp-powder.com A member of the DOLD GROUP

OUDE REIMER BV vertegenwoordigd o.a.:

035-646 0830 (gereedschapsafdeling)

|

ES

– Optimized flow

www.oudereimer.nl

C

Inhoud Vereniging ION

20 ION Dag voor de Ondernemer Op 11 april gaat het vooral over bedrijfskundige onderwerpen, waar (industrieel oppervlaktebehandelende) bedrijven zich mee bezig (moeten) houden. Onderwerpen zijn bijvoorbeeld het onderhouden van duurzame klantrelaties, web- en eventmarketing en blootstellingsbeoordelingen van gevaarlijke stoffen.

Ook is er de onthulling van de ION Borghardt Award.

Algemeen

18 TechniShow en ESEF:

perfecte combinatie voor industriële beslissingen TechniShow is te zien als het grootste en meest complete platform voor de maakindustrie van de Benelux. Op de ESEF tonen de voorlopers in de toeleveringsindustrie hoe ze nieuwe technologie succesvol inzetten. Samen vormen deze vakbeurzen dé ontmoetingsplek voor de Nederlandse maakindustrie.

22 Nieuwe privacywet binnenkort

van toepassing Per 25 mei 2018 is de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) van toepassing. Vanaf die datum geldt dezelfde privacywetgeving in de hele EU. De AVG stelt veel meer eisen aan ondernemers over de verwerking van persoonsgegevens. Hier zetten we die op een rijtje.

Als u er nog niet aan begonnen was, wordt het nu wel hoog tijd om dat nu wel te doen.

30 “Mijn werk moet wel roesten”

ook de ION Borghardt Award bij: de innovatieprijs voor het meest duurzame en innovatieve bedrijf of vinding in de afgelopen periode.

Traditiegetrouw benadert ION een kunstenaar om een beeld te maken voor de winnaar van de ION Borghardt Award. Dit jaar is Patrick Visser die kunstenaar; een kennismakingsgesprek.

14

Elektrochemie en metallieke deklagen

32 Thielco investeert in hightech

productielijnen Recent heeft Thielco Steel Solutions Group twee nieuwe installaties voor thermisch verzinken in gebruik genomen. Daarmee wil het bedrijf de hogere kwaliteitseisen vervullen, de efficiency verbeteren en zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen om CO2-neutraal te produceren. Hoe zien die installaties eruit?

De fijne kneepjes van het verzinken Een belangrijk onderdeel van het beklede productportfolio van Tata Steel is verzinkt hoog sterkte staal.

De techniek lijkt misschien weinig spannend, maar als je erop inzoomt blijkt het neer te komen op het voortdurend balanceren tussen de gewenste sterkte van het staal, de mate van vervormbaarheid en een goede hechting van de deklaag. En dan moeten er ook nog veel meer verschillende staalsoorten geproduceerd worden. Hoe doe je dat?

Toeleveranciers en Geassocieerden

36 Grote functiecombinatie in nieuwe technieken van Oerlikon Group Oerlikon Balzers heeft de zogenoemde ePD™ technologie ontwikkeld, een oppervlaktetechniek om kunststoffen te metalliseren. Deze techniek wordt als een zeer kansrijk alternatief gezien voor behandelingen met chroom. Daarnaast past Oerlikon Balzers talloze oppervlaktebehandelingen toe. Hier lichten we er twee uit.

40 Grenzeloos

Nieuwe generatie zink-nikkel elektrolyt voor hang- en trommeltoepassing De vraag naar zinknikkellagen neemt voortdurend toe. Vooral interessant zijn zinknikkellegeringen met een nikkelgehalte van 12 - 16% vanwege hun hoge corrosiebescherming, superieure slijtvastheid en hittebestendigheid. Ondanks de vele voordelen van zure zinknikkelprocessen zijn er nog steeds enkele toepassingsgebieden, zoals trommeltoepassingen of complex gevormde onderdelen, waarvan wordt aangenomen dat ze alleen geschikt zijn voor alkalische processen. Maar dat klopt niet.

43 Brancheregister

Dit jaar is er de Week van de Oppervlaktetechnologie en daar hoort Bij de voorpagina: Zoals bekend, worden windmolens steeds hoger en zwaarder. De krachten waaraan ze worden blootgesteld, nemen daardoor ook toe. En dit betekent weer dat aan de verankeringen steeds zwaardere eisen worden gesteld. De bouten daarvoor worden niet alleen groter, maar ook de eisen die aan de oppervlaktebehandeling worden gesteld, nemen toe. Bij Thielco komen ze daaraan tegemoet met een speciaal verzinkproces.

26 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018 5

Straalhard de beste

AIRBLAST

het

Bespaar nรณg meer door het gebruik van door

voor

Airblast-Abrasives in eigen huis geproduceerde

oppervlaktebehandeling. Airblast installaties voor

High-Carbon Steel Shot en Steel Grit van de

stralen, metalliseren en spuiten sluiten perfect

hoogste kwaliteit. Tevens levert Airblast-Abrasives

aan bij de wensen van de industrie. Handmatig of

een compleet assortiment straalmiddelen in elke

Automatisch, onze kwaliteit, betrouwbaarheid en

maat en hardheid, direct uit voorraad. Overtuig

constante innovatie levert u direct winst op door

uzelf van onze topkwaliteit en neem contact met

lage gebruikskosten en duurzame producten.

ons op, wij zijn er voor u!

Airblast premium

is

sinds

merk

1974

voor

gegroeid

tot

totaaloplossingen

Airblast B.V. Tel.: 072 571 8002 info@airblast.com www.airblast.com

Airblast-Abrasives B.V. Tel.: 072 571 5569 info@airblast-abrasives.com www.airblast-abrasives.com

Agenda

Een activiteit melden? Mail de redactie: Oppervlaktetechnieken@ellemmi.nl

ION Dag voor de Ondernemer + ALV De ION Dag voor de Ondernemer duikt in de bedrijfskundige onderwerpen waar (industrieel oppervlaktebehandelende) bedrijven zich mee bezig (moeten) houden. De dag start met de Algemene Ledenvergadering van Vereniging ION. Aansluitend is er een programma met actuele onderwerpen in de branche.

Specialisten uit de praktijk geven inzicht in zaken waar we als oppervlaktebehandelaars dagelijks mee geconfronteerd worden. Deze editie heeft als hoofdthema ‘Web- en eventmarketing’, maar uiteraard komen er ook diverse andere onderwerpen aan de orde, zoals blootstellingsbeoordelingen van gevaarlijke stoffen. Uiteraard is er ook ruime gelegenheid om elkaar in een sfeervolle ambiance te ontmoeten.

MAART O Start klassikale cursus Galvaniseren deel 1 14 maart www.vereniging-ion.nl

O Start klassikale cursus Poedercoaten niveau 1 29 maart www.vereniging-ion.nl

APRIL

O ION Dag voor de Ondernemer + ALV 11 april, Maarssen www.vereniging-ion.nl O Start klassikale cursus Anodiseren niveau 1 12 april www.vereniging-ion.nl

O ‘Praktisch aan de slag met meer rendement uit ondernemen’ met bedrijfsbezoek 15 maart, Heerenveen www.vereniging-ion.nl

O Automotive Smart Materials Event met een bijdrage van Vereniging ION 5 april, Helmond www.eventbrite.nl

O ESEF en TechniShow 20 - 23 maart, Utrecht www.esef.nl www.technishow.nl

O Start klassikale cursus Poedercoaten niveau 2 5 april www.vereniging-ion.nl

O Vakbeurs Maintenance 17 -19 april, Gorinchem www.evenementenhal.nl

O Start klassikale cursus Metalliseerder 21 maart www.vereniging-ion.nl

O Start klassikale cursus Natlakken niveau 1 9 april www.vereniging-ion.nl

O Aluminium Bescherming met een bijdrage van Vereniging ION. 19 april, Nieuwegein www.aluminiumcentrum.nl

O Start klassikale cursus Galvaniseren deel 2 (Oosten) en start Klassikale cursus Poedercoaten niveau 3 (Wieringerwerf) 27 maart www.vereniging-ion.nl

O Start klassikale cursus Poedercoaten niveau 2 10 april www.vereniging-ion.nl

Paint Expo: oplossingen voor actuele uitdagingen Paint Expo omschrijft zichzelf als de toonaangevende vakbeurs voor industriële verftechnologie. Deze vakbeurs vindt plaats van 17 tot en met 20 april in Karlsruhe. Centraal staat de uitdaging bij veel bedrijven om de kosten te reduceren en tegelijkertijd de kwaliteit, flexibiliteit en productiviteit te verhogen, terwijl het coatingproces ook duurzamer moet worden uitgevoerd. Oplossingen op dit vraagstuk zullen worden gepresenteerd door ongeveer 500 exposanten. Onderwerpen zijn onder meer voorbehandeling, reiniging, stralen, laksystemen, toepassingstechnologieën, natlakken, PVD, zelfherstellende lakken, e-coats, poedercoatings, automatisering, grondstoffen enzovoorts.

6 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018

O Laser Event 2018 17 april, Enschede www.mikrocentrum.nl/evenementen

ION actueel nieuws

Lees meer nieuws op www.vereniging-ion.nl

Aangezien de verschijningsfrequentie van OT vanaf 2018 is teruggebracht naar acht vindt u het meest actuele nieuws op de website en in de Nieuwsbrief. Dat geldt zeker ook voor het ION-nieuws dat regelmatig geactualiseerd wordt. Op deze pagina wel een kort overzicht van dat nieuws. Door de QR-code te scannen, komt u op de website met het uitgebreide en meest actuele nieuws. Abonneer u op de nieuwsbrief en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen binnen uw branche!

WERKGROEP CORROSIE ONDER ISOLATIE OPGERICHT In de procesindustrie is corrosie onder isolatie een belangrijke kostenpost voor onderhoud en een belangrijke faalfactor bij calamiteiten. Maar eind vorig jaar bleek dat er weinig gestructureerd onderzoek naar was gedaan. Met name het effect van warmte, vocht en de aanwezigheid van corrosieve elementen zoals chloor is nauwelijks structureel onderzocht. Omdat het probleem wel als groot wordt ervaren, ontstond het idee om een Werkgroep Corrosie onder isolatie (COI) op te richten.

Met 17 projectdeelnemers is de werkgroep gestart. Het doel van COI is het selecteren van best practices om detectie te verbeteren waardoor corrosie kan worden voorkomen. Ook zal gekeken worden naar de mogelijkheden van metalliseren. Op de Week van de Oppervlakte Technologie 2018 zal de werkgroep haar bevindingen presenteren. Belangstellenden kunnen de werkgroepstukken in het ledengedeelte van de website terugvinden. O MEERJARENPLAN ENERGIE-EFFICIENCY VOOR ONZE BRANCHE De oppervlaktebehandelende industrie neemt deel aan de meerjarenafspraak energie-efficiency (MJA3-convenant).

Dit betekent dat bedrijven een energieefficiencyplan opstellen met plannen voor energiebesparing de komende vier jaar. Daarnaast stellen de brancheverenigingen (in dit geval Vereniging ION en Zinkinfo Benelux) een meerjarenplan 2017 - 2020 op met een samenvatting van de bedrijfsplannen en de ondersteunende activiteiten van de branches. Het Meerjarenplan (MJA) moet leiden tot een zinvolle en verantwoorde combinatie van voldoen aan wet- en regelgeving, het inspelen op het beleid van duurzaam ondernemen en de bedrijfseconomische realiteit. O

TERUGGAVE ENERGIEBELASTING OP GAS, REACTIE BELASTINGINSPECTEUR Zoals eerder gemeld, heeft Vereniging ION grote moeite met de uitleg van de Belastingdienst over de teruggave energiebelasting op gas. Naar ons idee is hier sprake van rechtsongelijkheid en is de reden daarvan -het beschikbare budget- een onjuist argument. Momenteel voeren we actief overleg over de definitie “metallurgische processen”. Wat ons betreft, zouden alle vormen van “harden” daaronder moeten vallen. ION heeft behoefte aan objectieve informatie over de omvang van het probleem.

Graag ontvangen we van uw bedrijf diverse gegevens, zoals de toegepaste oppervlaktebehandelingen, eventueel gekoppeld aan elementen van harden of warmtebehandeling en hoeveel gas u daar jaarlijks voor gebruikt. Heeft u al een reactie terug van uw belastinginspecteur? Zo ja, dan ontvangen wij die graag van u. U kunt uw reactie -eventueel geanonimiseerd- sturen aan stremmelaar@vereniging-ion.nl.

PRIVACYWET VAN TOEPASSING Per 25 mei 2018 geldt de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming).

Vanaf dat moment moet elke organisatie in de EU daaraan voldoen. ION heeft zich zo goed mogelijk getransformeerd naar de AVG en tracht te voldoen aan alle voorwaarden. Op de website staat uitgebreid beschreven wat dit concreet inhoudt voor ION als vereniging en als werkgever. Dit betekent onder meer dat ION vanaf 25 mei actief om toestemming zal vragen indien persoonsgegevens worden opgeslagen die verder gaan dan het gerechtvaardigde

belang. Ook is daar precies te zien welk gegevens voor welke doel voor welke periode worden vastgelegd. En wat de rechten van betrokken zijn. Meer informatie over de AVG staat op pagina 22. O Meer informatie over bovenstaande nieuwsberichten vindt u op de website.

Een QR-code scan je met een smartphone of iPad. Er zijn apps te downloaden om QR-codes te scannen, maar op nieuwe toestellen werkt de standaard camera-app als QR-scanner.

OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018 7

Kort nieuws Sneller permanente magneten produceren met cold spray In Canada zijn permanente magneten voor elektromotoren geproduceerd met behulp van cold spray-techniek.

Hiermee kunnen permanente magneten sneller geproduceerd worden, waardoor de kosten dalen. Daarnaast maakt de productiemethode nieuwe ontwerpen van permanente magneten met complexere vormen mogelijk.

De werking van een elektromotor is gebaseerd op elektromagnetisme waar twee permanente magneten een magnetisch veld opwekken. Doorgaans worden

permanente magneten geproduceerd via processen als poederverdichting voor gesinterde magneten of spuitgieten voor gebonden magneten. Bij deze processen worden eerst de magneten geproduceerd en vormgegeven, waarna deze worden geassembleerd tot een eindproduct.

Cold spray versnelt dit proces door deze verschillende stappen samen te voegen in één proces.

Hierbij wordt een fijn poeder in een gasstroom met een hoge snelheid op een materiaal gespoten, in dit geval de binnenzijde van een cilinder. Het poeder blijft

hierdoor op het materiaal achter, wat het mogelijk maakt laag voor laag een object op te bouwen. Een robot kan dit proces met grote precisie uitvoeren waarmee ook complexe vormen kunnen worden gemaakt. Ook is de hechting zeer sterk doordat het materiaal rechtstreeks wordt gespoten op het substraat of voorgaande laag. De magneten zijn bestand tegen zowel corrosie als oxidatie, wat de levensduur van de magneten vergroot. O MEER INFORMATIE www.maakindustrie.nl

Medewerkers industrie positief over robots Medewerkers in de industrie staan positief ten opzichte van digitalisering en robotisering en juichen de ontwikkelingen toe. Ze vinden dat technologie het werk uitdagender en leuker maakt. Daarnaast willen techneuten graag leren en hebben ze behoefte aan vakinhoudelijke scholing en informatie. De angst voor het verlies van banen door de komst van robots is beperkt. Dat blijkt uit een rapport van Berenschot in opdracht van FME. Met het veranderen van taken komen er nieuwe functies bij, zo verwachten de bijna 7000 ondervraagden. Wel is er behoefte aan scholing en informatie. Ruim 90% van de medewerkers geeft aan zich verantwoordelijk te voelen om de ontwikkelingen in zijn vakgebied bij te houden. Daarbij verwacht driekwart van de medewerkers ondersteuning van zijn werkgever. De veranderingen leiden volgens een grote meerderheid van de medewerkers niet tot het verdwijnen van banen. Taken gaan veranderen en er komen nieuwe functies bij. De meeste medewerkers willen vooral begrijpen wat de veranderingen betekenen voor hun eigen werk en betrokken worden bij de ontwikkelingen. O

Korting bij vroege-vogel-registratie ETCC 2018 Geintereresseerden in het Technical Coatings Congress (ETCC2018) van 26 – 29 juni in Amsterdam kunnen maximaal 120 euro korting krijgen als zij zich uiterlijk op 16 maart registreren. Op het ETCC2018 wordt vanuit de hele wereld de nieuwste kennis samengebracht op het gebied van verf, grondstoffen evenals de nieuwste inzichten uit de coatingwetenschap en

8 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018

-technologie. Het ETCC2018 is het platform voor wetenschappers, technici en toeleveranciers uit de wereld of coatings. O

MEER INFORMATIE www.etcc2018.org

Internationaal toonaangevende vakbeurs voor industriële laktechniek

Ongeëvenaarde klasse Wij zijn MacDermid Enthone.

Het is ons doel om u van ongeëvenaarde kwaliteit, technische service en klantondersteuning te voorzien. Dit, voor al uw oppervlaktebehandelings- en applicatievraagstukken.

Gecommitteerd aan het ontwikkelen van duurzame-, innovatieve, volledig uitgeteste oplossingen, zijn wij de partner die u helpt de eisen vanuit de markt te verwezenlijken. Daardoor waarde toevoegend aan uw business.

17 t/m 20 april 2018 Beurscomplex Karlsruhe, Duitsland

U kunt ons bereiken via: salesservice@macdermidenthone.com macdermidenthone.com/industrial

© 2018 MacDermid, Inc. All rights reserved.

MEIS/B22-2018

gratis ticketcode: OVT18

www.paintexpo.com samenwerkingspartner

OPPERVLAKTETECHNIEKEN MAART 2018 9