Oppervlaktetechnieken editie 3 2020

Organische Deklagen

Elektrochemie en Metallieke deklagen

Toeleveranciers en Geassocieerden

Algemeen

Vereniging ION

VOOR ELKE BRANCHE EEN OPLOSSING SPECIALIST IN SPUITAPPARATUUR, DOSEERINSTALLATIES EN ROBOTS

Contact Paint It Da Vincilaan 25 6716 WC Ede

T: F: E: I:

0318-643 260 0318-643 042 info@paintit.nl www.paintit.nl

straalmiddelen.nl straalinstallaties.nl Zie ook pagina 4

WAAROM HARDER WERKEN?

WERK SLIMMER

Elcometer straalapparatuur, gebouwd om langer mee te gaan, intensiever te gebruiken en beter te presteren elcometer.com

WAAROM HARDER WERKEN?

WERK SLIMMER

Laat ons GAQ introduceren – GA maskering sneller toegepast. Het geheim zijn ribben. Deze reduceren wrijving en laten opgesloten lucht ontsnappen, wat ze zowel makkelijker en sneller laat aanbrengen als verwijderen. Twee keer zo snel, feitelijk!

Vraag een gratis monster aan www.hangon.nl/nl/worksmarter

E-MAIL info@hangon.nl www.hangon.nl

jaargang 64 nummer 3 mei 2020 HĂŠt vakblad voor de professional in de oppervlaktetechnologie

Thema Meet- en regeltechniek; hightech gereedschappen

OT mei 2020 44pags.indd 1

12-05-20 14:50

AL MEER DAN 50 JAAR TOTAALLEVERANCIER VAN OPPERVLAKTETECHNIEKEN

PLUG-IN & SPRAY DE NIEUWE GRACO E-XTREME Z-SERIE · GEEN COMPRESSOR NODIG · DIRECT AAN TE SLUITEN OP HET STROOMNET · GEEN IJSVORMING · MINDER LAWAAI · GESCHIKT VOOR BIJNA ALLE INDUSTRIËLE COATINGS VRAAG BIJ ONS DE UITGEBREIDE INFO AAN

VERFSPUITAPPARATUUR

STRAALHALLEN

SPUITCABINES

VERHUUR

AFZUIGINSTALLATIES

REPARATIE

STRAALAPPARATUUR

EN NOG VEEL MEER...

2 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020

OT mei 2020 44pags.indd 2

WWW.RASCO-CLEMCO.NL 010 437 01 66 12-05-20 14:50

JAAP VAN PEPERSTRATEN Hoofdredacteur Oppervlaktetechnieken

Van de hoofdredacteur

Het zijn rare en nare tijden. Onzekerheid is wat de klok slaat.

Ook de productie van deze editie van OT ging gebukt onder de corona-crisis. Veel bedrijven hadden de afgelopen tijd de focus ineens op heel andere dingen dan gewoonlijk en daar waar men normaal binnen enkele dagen reageert op mailtjes en belletjes, kreeg de redactie vaak te maken met een diepe en langdurige stilte. Toch zijn we erin geslaagd een editie te maken met relevante artikelen die zijn toegesneden op onze branche.

Bedrijfsmatig gezien is deze tijd net een heel zware storm waarvan we niet weten hoelang die duurt. De actualiteit gaf alle aanleiding om eens te kijken hoe het nu zit met de beschikbaarheid en werking van antimicrobiële coatings. We hebben daarvoor een expert aan z’n jasje getrokken die tekst en uitleg geeft. Duidelijk is dat antimicrobiële coatings niet verward moeten worden met antibacteriële coatings.

Verder zijn we natuurlijk aan de hand van het thema van deze editie op zoek gegaan naar interessante ontwikkelingen in de markt. Zo kwamen we (opnieuw) uit bij de TU Delft waar enkele onderzoekers zeer ver gevorderd zijn met het real time meten van corrosieprocessen. Sterker nog: er wordt gewerkt aan het oprichten van een startup die een product op de markt wil gaan brengen waarmee via optische metingen binnen 24 uur voorspeld kan worden welke coatings een productiefout bevatten.

Ook zijn we bij C-Cube International geweest dat gespecialiseerd is in sensortechnologie waarmee degradatie van assets vrij nauwkeurig te voorspellen is. We beschrijven wat die sensortechnologie inhoudt en hoe die werkt. En hoe oppervlaktebehandelaars met gebruikmaking van sensortechnologie een veel betere relatie met hun klanten kunnen krijgen wat ook gunstig uitpakt voor de omzet.

Verder worden in een artikel uitgebreid de hardnekkige knelpunten beschreven in de uitvoering van voor de branche geldende wet- en regelgeving. Ingegaan wordt op de verplichtingen, de vele onduidelijkheden en praktische mogelijkheden voor een effectieve aanpak.

Tot slot hebben we in deze editie enkele korte artikelen die interessante ontwikkelingen beschrijven in de breedte van onze branche. En om te beginnen hebben we natuurlijk weer vier pagina’s met kort nieuws. Ik wens u veel succes en doorzettingsvermogen toe in deze bijzondere tijden en hoop dat u inspiratie put uit de inhoud van deze OT.

OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020 3

OT mei 2020 44pags.indd 3

12-05-20 14:50

Column Eenzijdige aanpak niet goed voor de langere termijn Er is veel lof voor het optreden van het kabinet in deze corona-crisistijd. Er is een Outbreak Management Team (OMT) dat de regering adviseert, waarna het kabinet maatregelen neemt en deze communiceert en handhaaft. Er is regie en dat voelt goed in tijden van onzekerheid. Het draagvlak voor de maatregelen was dus ook zeer groot.

NTS Finish is als onderdeel van de NTSGroup een toonaangevende specialist op het gebied van voorbehandelen, natlakken, poedercoaten en bedrukken van metalen en kunststof producten. www.nts-finish.nl NTS Finish

Accelerating your business

OP ZOEK NAAR DUURZAME OPLOSSINGEN

Totale ontzorging van afvalstoffen.

Eigen verwerkingsmogelijkheden van o.a. ontvettings- en beitsvloeistoffen.

Reiniging en onderhoud van sproeitunnels en dompellijnen.

Het geven van veiligheidsadviezen.

Naarmate de tijd voortschrijdt, komen ook de zwakheden van deze aanpak naar voren. Wie zich verdiept in de samenstelling van het OMT, zal zien dat deze alleen uit professionals uit de gezondheidsindustrie bestaat. Voor het begin van de crisis wellicht een goede keuze, immers we wisten maar heel weinig over het virus en vooral de bezorgdheid om de gezondheid was leidend. Maar nu we steeds meer weten over het visus, blijkt ook dat het blijven inzetten op “alleen maar” gezondheid, tot burgerlijke ongehoorzaamheid gaat leiden.

Er is steeds minder draagvlak voor de maatregelen, omdat de economische en sociale aspecten van de maatregelen volledig genegeerd worden. Het is tijd voor een herijking en wellicht is een andere samenstelling van het OMT noodzakelijk.

In de discussie over SVHC/CMR-stoffen is het eigenlijk niet anders. Vanuit de EU en vanuit de Nederlandse rijksoverheid wordt er eenzijdig ingezet op het uitfaseren vanwege gezondheids- en milieuaspecten. Dat we na de SEVESOramp (1976) snel moesten schakelen en dus eenzijdige maatregelen moesten nemen, is te verdedigen. Dat we 40 jaar na datum nog steeds in die kramp zitten, uiteraard niet. Het feit dat we de verschillende taakgebieden bij verschillende ministeries hebben neergelegd, helpt daarbij niet. Vereniging ION pleit daarom voor een integrale aanpak van elk aandachtsgebied in relatie tot de waarde voor de welvaart en het welzijn. Daarbij hoort ook het SVHC/CMR- stoffenbeleid als onderdeel in de keten van het voortbrengen van producten. Immers, een wereld zonder maakindustrie is niet voor te stellen, en een maakindustrie zonder oppervlaktebehandelende branche bestaat niet. Dat daarbij alle gebruikte stoffen en productieprocessen milieuvriendelijk en goed voor de gezondheid zijn, is een sprookje. Dat we de risico’s kunnen benoemen en beheersen, is echter ook een feit. ●

EGBERT STREMMELAAR Directeur Vereniging ION

Wereldwijde standaard in finish oplossingen

NEDWASTE B.V. | De Sikkel 45 | 8181WD Heerde Tel.+31 578 695 393 | M.+31 610 287 434 | Email: info@nedwaste.nl Internet: www.nedwaste.nl

4 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020

OT mei 2020 44pags.indd 4

12-05-20 14:50

Inhoud Vereniging ION

15 Betekenis Europees PFAS-verbod

voor onze branche Er gaat een Europees verbod op PFAS komen. Hierdoor wordt PFAS voor alle niet-essentiële toepassingen verboden. Waar gebruiken we het en is er een effect op onze branche?

17 Er komt een inspecteur…

Het afgelopen jaar heeft de Inspectie SZW tientallen nieuwe inspecteurs aangenomen. Ook zijn er door de reorganisatie van de inspectiediensten nieuwe inspecteurs bijgekomen.

Wat betekent dit voor de branche en hoe kunnen/moeten we hierop reageren?

Algemeen

16

Antimicrobiële coatings: kansrijk, mits zorgvuldig toegepast De rol van oppervlakken in de overdracht van (corona)virusdeeltjes is niet te onderschatten en oppervlaktebehandeling van de betrokken oppervlakken kan een rol spelen bij de bestrijding van indirecte virusoverdracht. Maar waar moet je dan op letten? We bieden een overzicht van de aandachtspunten.

Elektrochemie en metallieke deklagen

32 Verschillen en overeenkomsten in beitsprocessen van aluminium In Europa bestaat er nog wel eens een verschil van inzicht over het beitsen van aluminium. In sommige landen gaat men er van uit dat alkalisch beitsen met een zure nabehandeling “alkaline-acid” een

betere bescherming tegen corrosie biedt dan zuur “acid” beitsen. De ervaring leert dat het geen verschil maakt, maar er is wel een verklaring voor dit misverstand.

12

Organische deklagen

28 Inzet drone om gevel

te spuiten krijgt vervolg Met een drone gevelverf verspuiten: WAGNER heeft dit getest met het oog op mogelijkheden om handwerk te vervangen door geautomatiseerde systemen en het verkrijgen van kwalitatief goede resultaten. De test is goed verlopen en er wordt nu gewerkt aan verfijning van de drone en de daarbij horende hulpmiddelen.

30 Digitaal kleurmeten voor

perfect herstel autoschade In de schadeherstelbranche worden vaak fotospectrometers ingezet voor het kleurmeten, maar technologische ontwikkelingen zullen het vinden van de juiste kleurformule sterk verbeteren, met voordelen qua kleurjuistheid en processnelheid met als resultaat een verhoogde productiviteit. Axalta Refinish heeft als wereldwijde partner voor lakreparatie een toonaangevende positie in de markt met haar spectrofotometers.

34 Buitenlandse Media

Het startpunt van corrosie zien (en de rest) In november 2018 stond in OT al een artikel dat onderzoek op de TU Delft beschreef naar hoe je corrosieprocessen real time kunt volgen met een betrouwbaar systeem om coatings en de prestaties ervan goed te meten en om die met elkaar te vergelijken.

Inmiddels is een grote sprong voorwaarts gemaakt, waarvan binnenkort hopelijk de hele branche kan profiteren. En u kunt de onderzoekers nu al aan het werk zetten.

Degradatie van assets voorspellen via sensortechnologie Hoewel coatings steeds beter worden, wordt het risico op degradatie en corrosie niet uitgeschakeld. Maar wanneer gaat dat risico optreden?

Daarvoor heb je metingen nodig, het liefst veel metingen. En een systeem om de data daaruit om te zetten in betrouwbare degradatiemodellen om de levensduur te voorspellen. Hierin is een bedrijf gespecialiseerd.

36 Grenzeloos 39 Brancheregister

Bij de voorpagina: Testen en meten is iets wat we heel vaak doen, vandaar dat het een thema verdient. Soms moet dat werk worden uitgevoerd op moeilijk bereikbare plaatsen waar een coatingsysteem is aangebracht. Kan dat niet anders? Natuurlijk wel, namelijk door sensortechnologie en geautomatiseerde monitoringsystemen toe te passen om (soms heel veel) data te verzamelen. Daar zijn verschillende systemen voor. In deze editie lichten we die technologie toe. Foto C-Cube International.

18 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020 5

OT mei 2020 44pags.indd 5

12-05-20 14:50

Agenda

Een activiteit melden? Mail de redactie: Oppervlaktetechnieken@ellemmi.nl

Online kennisevent op 3 en 4 juni Zoals wellicht bekend, gaat de Materials-Eurofinish-Surface 2020 op 3 - 4 juni niet door vanwege het coronavirus.

Dit bijzondere evenement is verplaatst naar 26 - 27 mei 2021. Op 3 en 4 juni zal ION wel een kort programma via het web aanbieden waarin twee onderwerpen worden uitgediept die van groot belang zijn. Op 3 juni zijn er presentaties over wet- en regelgeving (REACH) en veilig werken met SVHC/CMR-stoffen. Op 4 juni is het onderwerp corrosie: de verschillende vormen ervan en een efficiënte aanpak. De sprekers waren bij het ter perse gaan van deze OT nog niet bekend: hou daarom de websites in de gaten.

JUNI

● Online kennisevent i.p.v. uitgestelde MES2020 3 - 4 juni www.vereniging-ion.nl

SEPTEMBER

● TechniShow/ ESEF Maakindustrie 1 - 4 september, Utrecht www.technishow.nl www.maakindustrie.nl ● ATEX & Process Safety congres 10 september, Utrecht https://heliview.nl/atex-process-safety/

● Algemene Ledenvergadering Vereniging Qual.ION 16 september www.vereniging-ion.nl ● MIX Noordoost, maakindustrie Noordoost-Nederland 16 - 17 september www.mixnoordoost.nl

● Safety & Health@Work 30 september - 1 oktober www.safetyandhealthatwork.nl

OKTOBER

● METAVAK 6 - 8 oktober, Gorinchem www.metavak.nl ● Vakbeurs Energie + Vakbeurzen Zero Emission | Ecomobiel (duurzame mobiliteit), Industrial Heat & Power (industriële energievoorziening) 6 - 8 oktober, ’s-Hertogenbosch www.vakbeursenergie.nl/nl

● Nationale Staalbouwdag 13 oktober, Rotterdam www.staalbouwdag.nl ● Vakbeurs Maritime industry 13 - 15 oktober, Gorinchem www.maritime-industry.nl ● Parts2Clean 2020 27 – 29 oktober, Stuttgart www.parts2clean.de/home

NOVEMBER

● ALUMINIUM 2020 6 - 8 oktober, Düsseldorf www.aluminium-messe.com/en

● ION Dag voor de Ondernemer Algemene Ledenvergadering Vereniging ION Verplichte updatemiddag Qualicoat, Qualisteelcoat en Qualanod 11 november www.vereniging-ion.nl

● PaintExpo 12 – 15 oktober, Karlsruhe www.paintexpo.de/en

● Precisiebeurs 18 - 19 november, Veldhoven www.precisiebeurs.nl

ESEF Maakindustrie/TechniShow 2020 Deze gecombineerde vakbeurzen zijn met meer dan 600 exposanten, tientallen topinnovaties en maakoplossingen en met duizend draaiende machines the place to be voor iedere industriële ondernemer. ESEF Maakindustrie is het toonaangevende platform voor slimme maakoplossingen waar samenwerkingen ontstaan tussen toeleveranciers en makers van innovatieve (eind)producten. De TechniShow 2020 is grootste evenement in de Benelux met draaiende machines, processen en robots op het gebied van productietechnologie. Veel aandacht voor digitaal communiceren door de hele keten en een Aluminium Paviljoen waar kennisdeling en een geïntegreerde productieketen centraal staan.

6 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020

OT mei 2020 44pags.indd 6

12-05-20 14:50

ION actueel nieuws

Lees meer nieuws op www.vereniging-ion.nl

Aangezien de verschijningsfrequentie van OT vanaf 2018 is teruggebracht naar acht vindt u het meest actuele nieuws op de website en in de Nieuwsbrief. Dat geldt zeker ook voor het ION-nieuws dat regelmatig geactualiseerd wordt. Op deze pagina wel een kort overzicht van dat nieuws. Door de QR-code* te scannen, komt u op de website met het uitgebreide en meest actuele nieuws. Abonneer u op de nieuwsbrief en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen binnen uw branche!

BERICHT VAN HET BESTUUR Het coronavirus heeft ook bij ondernemers tot veel maatregelen geleid. Inmiddels lijkt de situatie enigszins onder controle, maar het blijft erg onzeker. Daardoor geeft het bedrijfsleven steeds duidelijker aan dat de overheid perspectief moet bieden om extra schade door deze crisis te voorkomen.

Cursus/opleidingen Vereniging ION Ondanks de coronacrisis moet een bedrijf zich blijven ontwikkelen. ION biedt scholing aan voor de medewerkers, maar een cursus op locatie is nu onmogelijk. Daarom werkt ION aan mogelijkheden voor cursussen via videoverbinding.

‘Nieuwe’ voorzitter Er wordt gezocht naar een nieuwe voorzitter. Al snel bleek dat de statuten aangepast moesten worden, omdat de sectoren, zoals omschreven in de huidige statuten, achterhaald bleken.

Door inzet van de notaris en het bestuur zijn de conceptstatuten gereed. De volgende stap is een ALV en het bestuur zoekt naar een passende oplossing, gelet op de beperkingen door het coronavirus.

Samenstelling bureauteam Vereniging ION 30 April was de laatste officiële werkdag van Santino Scherpenborg (relatiemanager) en Milena Lo Bue (allround medewerkster cursussen) doordat ze een baan buiten Vereniging ION hebben aanvaard. Via deze weg bedanken wij hen voor hun

HANS BIESHEUVEL PRAAT RUTTE BIJ OVER ONDERNEMERSMANIFEST Op 6 mei was Hans Biesheuvel te gast in het Torentje om het ONL Ondernemersmanifest ‘Overleven en vernieuwen’ aan premier Rutte te presenteren en toe te lichten. ONL formuleert in dit manifest concrete voorstellen voor het opstarten van de economie, inclusief een routekaart met adviezen aan het kabinet om Nederland toekomst- en handelingsperspectief te bieden. Veel ondernemers hebben bedrijfsmatig last van het coronavirus. Het kabinet neemt weliswaar maatregelen, maar de communicatie richting ondernemers laat vaak te wensen over.

Met dit manifest nodigen wij de overheid uit om krachten te bundelen: eerst

inzet en wensen hen uiteraard alle succes in het vervolg van hun loopbaan. Of en hoe de opvolging eruit moet zien wordt momenteel door het bestuur en het verenigingsbureau bekeken. Maar uiteraard blijven we de belangen van de branche met grote inzet behartigen. Hierdoor bestaat het verenigingsbureau momenteel uit vier personen: Jacques Schreuder (opleidingscoördinator en sectorsecretaris sector Applicateurs Organische Deklagen), Yvette Henraat (managementassistente), Hans Bosveld (technisch adviseur) en Egbert Stremmelaar (managing director en sectorsecretaris sector Toeleveranciers en Sector Applicateurs Elektrochemische en Metallieke Deklagen). Daarnaast is Arjan de Bruin (manager innovatie) actief binnen de Stichting Innovat.ION. ●

samen de focus op overleven, daarna op vernieuwen. ION is vriend (lid) van ONL en ondersteunt actief de initiatieven van ONL. Ondernemers willen graag bijdragen aan een intelligente open-up van de economie. In het manifest doen we bijna dertig concrete voorstellen, zoals: • Stel een Economic Board Nederland in waarin nadrukkelijk mkb-ondernemers en familiebedrijven vertegenwoordigd zijn die het kabinet adviseert over ondernemersbeleid • Verleng en verscherp de steunmaatregelen en maak ze recessiebestendig • Pas loon- en omzetbelastingen tijdelijk aan • Houd scherpe focus op de mix

van liquiditeit en solvabiliteit • Benut menselijk kapitaal slimmer, versoepel de Wet arbeidsmarkt in balans • Werk toe naar een nieuw, innovatief sociaal akkoord ● Download het volledige manifest op de website van ONL: www.onl.nl/routekaart MEER INFORMATIE Meer informatie over bovenstaande nieuwsberichten vindt u op de website. *Een QR-code scan je met een smartphone of iPad. Er zijn apps te downloaden om codes te scannen, op nieuwe toestellen werkt de standaard camera-app als QR-scanner.

OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020 7

OT mei 2020 44pags.indd 7

12-05-20 14:50

Kort nieuws Belangrijke plicht voor downstreamgebruikers van chroomtrioxide Zoals eind maart in nieuwsbrief en op website aangekondigd, zijn er verplichtingen voor downstreamgebruikers die functioneel verchromen met decoratief karakter toepassen. We merken nogmaals op dat downstreamgebruikers (gebruik 3) die zich niet aanmelden en geen uitgebreide informatie aan de Ramboll-enquête leveren, na 24 augustus 2020 geen chroomtrioxide mogen verwachten.

Alle downstreamgebruikers die de vragenlijst volledig invullen,

ontvangen eind mei een certificaat van Ramboll dat ze moeten leveren aan hun directe/indirecte leverancier van chroomtrioxide voor verdere levering. ● MEER INFORMATIE https://vereniging-ion.nl/belangrijke-mededeling-ctacsub-consortium-over-functioneel-verchromen-decoratief-karakter-use-3

Componenten snel procesveilig ontbramen, reinigen en drogen Als kostenefficiënt antwoord op strengere eisen aan de braamvrijheid en deeltjesreinheid van componenten heeft Ecoclean de EcoCvelox ontwikkeld. Dit modulaire concept biedt de mogelijkheid om individuele en te allen tijde uitbreidbare installaties voor gecombineerd hogedruk ontbramen, reinigen en drogen uit één hand te configureren. Daarbij laten zich cyclustijden van slechts 15 seconden per pallet realiseren.

Een CAD/CAM-interface voor snelle en eenvoudige offline-programmering van de hogedruk ontbraming en een hoogdynamisch transportsysteem voor componentenhandling zijn aanvullende uitrustingskenmerken van de EcoCvelox.

Componenten voor hydraulische en pneumatische systemen, motor-, pompen ventielbehuizingen, nozzles, aandrijvingscomponenten, stuur- en remcomponenten alsmede andere mechatronische componenten – al deze componenten zijn voorbeelden van onderdelen waarvoor steeds hogere eisen gelden ten aanzien van braamvrijheid en technische reinheid.

Om aan beide vereisten optimaal te kunnen voldoen, waren tot nu toe doorgaans installaties van verschillende fabrikanten nodig. Met het installatieconcept EcoCvelox heeft Ecoclean GmbH een modulaire oplossing ontwikkeld die 5-assig hogedruk-ontbramen met verschillende processen voor componentenreiniging en

-ontbraming efficiënt en ruimtebesparend combineert. Andere maatstaven zet deze nieuwe ontwikkeling evenwel niet alleen qua flexibiliteit, maar ook door de verhouding van takt- en procestijd, de uitrusting, de bedien- en onderhoudsvriendelijkheid en de inzetbaarheidsgraad van de installatie.

De modulaire bouwwijze biedt de mogelijkheid installaties voor gecombineerd hoge druk-ontbramen en componen-

tenreiniging en -droging uit één hand te configureren en behoefte-specifiek uit te breiden. De verschillende standaardmodules van de EcoCvelox zijn ontworpen voor componenten met afmetingen van 200 x 200 x 200 millimeter die op pallets worden aangevoerd. ●

MEER INFORMATIE www.ecoclean-group.net

8 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020

OT mei 2020 44pags.indd 8

12-05-20 14:50

Overzicht recent geslaagden Vereniging ION-cursussen ANODISEREN NIVEAU 2 T. Berg, M. Dantuma, M.A. de Silva de Freitas, J.J. van der Veen, M. Yilmaz (Hydro Extrusion Hoogezand), K. Dijkstra (Hegin Metal Finishing), T.F. Godtschalk (Hermeta Metaalwaren B.V.), M. de Lange (Jansen Chroom B.V.), D. Hogenkamp, P. van der Wal (Ko-Ar) STRALER R. van den Berg, U. Bernadina, J. Jungst, Y. Mommers, B. Rademaker, R. Visser (Trelleborg Infrastructure) AFVALWATERBEHANDELING EN ZUIVERINGSTECHNIEKEN K. Körner (Galvamé Oppervlaktetechnieken), D. van der Meer (Van der Meer Oppervlaktetechniek), J.A. Mulder, R.B. Rietberg (Rotocoat Kampen), S. Pejic (SPG Prints)

POEDERCOATEN NIVEAU 2 E.A. Eisden (PI Vught), M. Koczara, H. Ozdemir, P.J.A. de Ruijter (Benjamin Coating Industries B.V.), R. Kovats (Geuze Metaalconserveren B.V.), K.Q. van Sloun (Hessels Coating B.V.) POEDERCOATEN NIVEAU 3 P.J. van de Biezen (Doornebal Poedercoatings), M.N.W. IJdema (IJdema Poedercoating), B. Moreno Vervoort, L. Pankow (Eromesmarko), D.F. Nedelescu (NESTcoat Prepar), J. Tukker (De Greef Coatings) SPUITER M. Madaras, A. Medina Oliveira, P. Nunes Delgado, C. Ramos Soares Martins (Bilfinger Industrial Services) INSPECTIE STAALCONSERVERING C.L. Ardjooetomo (Bilfinger Industrial Services Nederland)

GALVANISEREN DEEL 1 N. Cumar (CZL Tilburg) GALVANISEREN DEEL 2 M. Brink, R. Wagenaar (Rogal B.V.), A.J. ten Kleij, F. Scholten, Q. Schuiling (Galvano Hengelo), P. Sloof, I. Witsen (Schouten & Nelissen/Thales Nederland) KWALITEITSBORGING OPPERVLAKTETECHNIEK T.T.H. van Vugt (KMWE Precision B.V.) IN-HOUSE CONTROL MEDEWERKER T.O. Beekman, M.S. Freij, H.L. Roetert, H. Schipper, M. Yilmaz (Hydro Extrusion Hoogezand B.V.) We feliciteren de geslaagden van harte met het behalen van hun diploma! ●

PaintExpo 2020: nu van 12 tot en met 15 oktober 2020 De PaintExpo, de wereldwijd hoogstaande beurs voor industriële laktechniek, is van 12 tot en met 15 oktober 2020. De beurs zou eerst van 21 tot en met 24 april plaatsvinden. De verplaatsing houdt verband met het coronavirus.

Beursorganisator FairFair GmbH kondigde aan dat de contracten met de ongeveer 540 deelnemende ondernemingen uit 26 landen ook voor de nieuwe datum onbeperkt geldig zijn, net zoals de bezoekerstickets. Met hun expositieportfolio, die de procesketens voor nat verven, poeder-

coating of coil coating volledig afdekt, is de PaintExpo in Karlsruhe de wereldwijd belangrijkste en grootste vakbeurs op het gebied van industriële laktechniek.

Zij maakt het looncoaters en bedrijven met een eigen lakstraat uit alle branches mogelijk zich gericht te informeren over de nieuwste ontwikkelingen, trends en technologieën voor het coaten van onderdelen en substraten van alle mogelijke materialen. ●

MEER INFORMATIE www.PaintExpo.com

Omgevingswet uitgesteld: geen invoering op 01-01-21 De invoering van de Omgevingswet, voorzien voor 1 januari 2021, wordt uitgesteld. Dat heeft minister van Veldhoven aan de Tweede Kamer laten weten. Oorzaken zijn enerzijds de stevige implementatieopgave voor deze wet en anderzijds de impact van het coronavirus op alle betrokken partijen. Met de Omgevingswet wordt allerlei wet- en regelgeving op het gebied van de leefomgeving gebundeld in één wet. Het is nog niet bekend wanneer de wet wel in werking treedt. De minister benadrukt dat het enkel gaat om uitstel van de inwerkingtreding van de Omgevingswet en niet om afstel van de wet zelf. ●

OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020 9

OT mei 2020 44pags.indd 9

12-05-20 14:50

Kort nieuws Wiltec lanceert pakketten voor veilig werken in een 1,5 meter-economie Het coronavirus brengt de nodige uitdagingen en dilemma’s op de werkvloer en op kantoor met zich mee. Wiltec heeft daarom haar veilig-werken-pakket uitgebreid om bedrijven, zorginstellingen en winkels te helpen om zich toekomstbestendig te maken voor de 1,5-metereconomie. Wiltec is een specialist op het gebied van veilig, comfortabel en efficiënt werken.

De combinatie van expertise, de juiste producten en een flexibele dienstverlening zorgen voor een concept waarmee

bedrijven en (zorg)instellingen ook in de 1,5 meter-maatschappij zo goed mogelijk hun werk kunnen blijven doen, waarbij ze maximaal zijn voorbereid om afstand te houden en om voldoende scheiding te hebben. Na een grondige inventarisatie door veiligheidsspecialisten, wordt de werkomgeving veilig en efficiënt ingericht voor medewerkers en bezoekers, volledig conform de laatste richtlijnen. Denk hierbij aan pakketten voor medewerkers om veilig en hygiënisch te kunnen werken, plexiglas schermen voor allerlei toepassingen in vele soorten en maten, signalering

voor een veilige werkplek en looproutes, en persoonlijke beschermingsmiddelen (zoals overalls, handschoenen, gelaatsmaskers, mondkapjes en desinfecterende middelen).

Met 380 medewerkers en een jaaromzet (2019) van 85 miljoen euro, voorziet Wiltec ‘werkend Nederland’ onder andere van (gecertificeerde) bedrijfskleding, persoonlijke beschermingsmiddelen en ergonomische werkplekinrichtingen. ● MEER INFORMATIE www.wiltec.nl/veilig_werken_corona

TQC Sheen onderdeel van Industrial Physics Inks &Coatings Fabrikant en leverancier van verftestapparatuur TQC Sheen uit Capelle aan den IJssel is nu onderdeel van het Industrial Physics Inks & Coatings segment.

De Industrial Physics-familie van elkaar aanvullende merken biedt apparatuur voor het testen, meten en analyseren van inkten, coatings en algemene oppervlaktebehandelingen.

De producten worden gebruikt in vele industrieën, variërend van coatingproductie, infrastructuur en automotive tot offshore, drank/ conserven en algemene productie.

Merken in dit segment zijn TQC Sheen

(test- en meetapparatuur voor coatings), C&W Specialist Equipment (corrosie- en klimaattestkasten) en Fibro system (meetapparatuur voor dynamische oppervlakteeigenschappen). Het Industrial Physics Inks & Coatings segment is gebouwd door strategische acquisitie. Zo kan Industrial Physics overal ter wereld geïntegreerde oplossingen aan klanten aanbieden die lokaal kunnen worden onderhouden.

Via deze benadering worden merken bij elkaar gebracht die al krachtig zijn.

Industrial Physics is hiermee een grote speler geworden op het gebied van testapparatuur voor verpakking en produc-

tintegriteit. Naast inkten en coatings en materiaaltesten richt het koepelbedrijf zich ook op drank en conserven, flexibele verpakkingen en productintegriteit. Voor veel verschillende markten is de focus gericht op integratie en verbetering van technologieën die essentieel zijn voor het testen van verpakkingen en productintegriteit.

Industrial Physics is een merk-portfolio van Union Park Capital, een private-equity onderneming die gespecialiseerd is in investeringen in industriële technologie. ● MEER INFORMATIE www.tqcsheen.com/es/

10 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020

OT mei 2020 44pags.indd 10

12-05-20 14:50

Rackstar®: is het gepatenteerde ophangsysteem voor het coaten van kunststoffen uit chroomvrije systemen.

Dit voorkomt framemetallisatie in de voorbehandeling.

Sonicplate®: is de toepassing van ultrasone technologie in galvanische processen. Door verschillende frequenties op het component toe te passen, worden spoel- en metalliseerprocessen geoptimaliseerd of opnieuw gedefinieerd in de kunststofvoorbehandeling.

Rectiplate®: is een gelijkrichtersysteem dat de metaalverdeling in het onderdeel verbetert. Dit vermindert het metaalverbruik en de coatingtijden bij een verhoging van geoptimaliseerde maatnauwkeurigheid.

Uw directe contact: Salvatore Bongiorno Galvatore Plating & Equipment GmbH Subbelrather Str. 15 A • 50823 Köln Tel: 0221-65080-4114 • Mobil: 0163-7150038 Glasbeek ad 1.pdf 1 7-11-2013 11:37:09

Extend your reach

    

C

M

Y

CM

 

MY

CY

    

CMY

K



OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020 11

OT mei 2020 44pags.indd 11

12-05-20 14:50

Algemeen

Thema: Meet- en regeltechniek; hightech gereedschappen

Vinding TU Delft zet stap naar industrie

Het startpunt van de corrosie zien (en de rest) In november 2018 stond in OT een artikel met de kop Real time meten van corrosieprocessen. Dat artikel beschreef het onderzoek naar hoe je corrosieprocessen real time kunt volgen met een betrouwbaar systeem om coatings en de prestaties ervan goed te meten en met elkaar te vergelijken. Het betreft een onderzoek aan de TU Delft, van de vakgroep Novel Aerospace Materials van de Faculteit Lucht- en Ruimtevaarttechniek. Inmiddels is een grote sprong voorwaarts gemaakt, waarvan binnenkort hopelijk de hele branche kan profiteren.

In onze branche is de zoutsproeitest zeer gangbaar als versnelde test om de corrosiebestendigheid van coatings te meten.

Maar deze test levert enkel een beeld van het eindresultaat. Na de test weet je niet wat er precies in de zoutsproeiopstelling is gebeurd. De vraag op welk moment waar, en welke vorm van corrosie is ontstaan, is dan niet te beantwoorden. Het multidisciplinaire onderzoeksteam Zelfhelende organische coatings van de TU Delft, onder leiding van Santiago Garcia, is daarom enkele jaren geleden gestart met een onderzoek op zoek naar de antwoorden.

Paul Denissen nam voor zijn promotieonderzoek deel aan dat team en werkte aan meetmethoden om real time inzicht te krijgen in corrosieprocessen bij coatings op metalen. Zijn promotieonderzoek is nu afgerond, en hij is één van de leidende krachten in een startup met de naam Correlimage die hun product op de markt wil gaan brengen. Maar zover is het nog niet.

MARKTPOTENTIE Paul Denissen: “Op het artikel van november 2018 kregen we leuke reacties van meerdere bedrijven, waaronder Mavom

Chemie, die zeiden: ‘Wat jullie doen, zouden wij direct al kunnen gebruiken om veel beter inzicht te krijgen in de kwaliteit van onze producten, waarmee wij sneller productiefouten kunnen identificeren.’ Dat is natuurlijk leuk, maar ik doe onderzoek op de universiteit en ben niet bezig met het verkopen van onze techniek. Dus ik zei: ‘Stuur maar een aantal samples van producten die goed functioneren en een aantal waarbij ergens een probleem is ontstaan, dan ga ik gewoon kijken of ik eruit kan komen.’ Na een tijdje hebben we hun resultaten naast die van ons gelegd

12 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020

OT mei 2020 44pags.indd 12

12-05-20 14:50

en toen bleek dat wij aan de hand van optische metingen al na 24 uur konden voorspellen welke samples een productiefout bevatten, terwijl de gangbare zoutsproeitesten daar wel zes weken voor nodig hebben. Toen ging er een belletje rinkelen, omdat de potentie van wat wij hadden ontwikkeld richting de markt ineens heel duidelijk werd. De vraag werd: hoe gaan wij dit aanpakken? Welke mogelijkheden zijn er en tegen welke obstakels zullen we gaan aanlopen?”

OPTISCHE METINGEN De afgelopen twee jaar is de in het eerdere artikel geschetste laboratoriumopstelling verder doorontwikkeld, waarbij op verschillende metalen is getest hoe nauwkeurig en waardevol de metingen zijn. Hierbij zijn manieren onderzocht om elektrochemische signalen te koppelen aan optische waarnemingen. De nieuwe methode komt, kort gezegd, neer op een elektrochemische cel en een speciale microscopiecamera voor beelden die met regelmatige tussenpozen worden opgenomen in hoge resolutie. Tijdens blootstelling van samples in een corrosieve oplossing, kan deze optische meetmethode de veranderingen in de processen op een duizendste van een millimeter nauwkeurig vaststellen. Denk hierbij aan inhibitie, pitcorrosie en loslating van een coating. Verder is er hard gewerkt aan een slim softwarepakket om de optische metingen om te kunnen zetten in bruikbare data, waardoor je in een kwantificeerbare hoeveelheid kunt zien waar, en hoe snel, de corrosie of de degradatie over

Laboratorium-meetopstelling voor het volgen van corrosieprocessen in hoge resolutie.

Vanaf links: een microscoopcamera gericht op een elektrochemische cel waarbinnen een testpaneel is gemonteerd dat zich in een corrosieve zoutomgeving bevindt. De opstelling staat gepositioneerd op een optische tafel waarmee de locatie en focus van de camera computergestuurd kan worden aangepast tijdens de meting.

de tijd plaatsvindt. De afgelopen twee jaar bleek dat de optische meet- en analysemethode vaak op een veel gemakkelijkere en nauwkeurigere manier dezelfde informatie kan geven in vergelijking met relatief complexe meetmethodes, zoals elektrochemische impedantie spectroscopie.

STARTPUNT CORROSIE Paul Denissen: “Uit de eerste tests die we vorig jaar samen met Mavom Chemie hebben gedaan, bleek dat we het startpunt van de corrosie konden zien. Op een bepaald substraat was een voorbehandeling uitgevoerd en daarna een coating aangebracht. Op de metalen plaatjes zagen we dat die coating losliet en vervolgens zijn we de voorbehandeling gaan testen.

Daaruit bleek dat we bij een correct uitgevoerde voorbehandeling een heel ander verloop zagen van het corrosieproces. Dit was een heel langzaam corrosieproces, waarbij je ziet dat het oppervlak even

De resultaten van de meetopstelling. Links: de ruwe optische data van een corrosiewerende coating tijdens blootstelling aan een zoutwateroplossing die een kleine ronde beschadiging bevat van 50 µm in diameter.

Rechts: de optische analyse waarbij de software de activiteit in de coating en de beschadiging kan volgen. Schaal geeft 50 µm weer.

geactiveerd wordt en dan weer passiveert door de conversielaag. Bij een foutieve behandeling zie je dat op specifieke locaties de corrosieprocessen op een enorm hoog energieniveau inbijten en doorgroeien, waarna je exact de locatie kunt gaan bekijken waar de corrosie startte. Wat is daar het probleem? Zodoende kun je veel meer inzicht krijgen dan bij de handmatige inspectie, waarbij je alleen maar kunt vaststellen dát er corrosieplekken zijn. Maar wat nou het initiatiepunt was, is dan heel lastig te achterhalen.”

De huidige techniek is toepasbaar bij alle substraten, waaronder legeringen, die last kunnen krijgen van corrosie. De verwachting is dat met deze methode ook kleine verschillen tussen coatings sneller inzichtelijk worden, hetgeen de ontwikkeling van nieuwe producten kan versnellen. De techniek achter deze methode zal op academisch niveau doorontwikkeld worden, doordat er vanuit de onderzoeksgroep nieuwe promovendi komen die er nieuwe coatings mee gaan ontwikkelen.

STAP NAAR INDUSTRIËLE TOEPASSING De stap tussen kennis- en productontwikkeling op een universiteit en toepassing in de markt is te groot om zomaar in één keer te zetten. Paul Denissen: “Gelukkig zit er op de TU Delft een valorisatiebureau dat helpt bij het uitzetten van de route van onderzoek naar industrie. Zo hebben we een aantal subsidies aangevraagd, waarmee uitgezocht kan worden hoe je academische bevindingen naar de markt kunt brengen. Dit jaar is een aantal van OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020 13

OT mei 2020 44pags.indd 13

12-05-20 14:50

Optische data van een beschadigde coating (TU Delft logo) na het onderdompelen in een zoutoplossing waarbij over de tijd verschillende corrosie- en inhibitieprocessen plaatsvinden (de letters T en U).

Schaal geeft 1 mm weer.

deze subsidieaanvragen gehonoreerd, en momenteel worden we door EIT RawMaterials en NWO TTW ondersteund bij het uitwerken van de vraag hoe we vanuit onze laboratoriumopstelling iets kunnen creëren dat goed aansluit bij uitdagingen in de industrie. Die subsidies en hulp zijn natuurlijk geweldig en helpen ons om de eerste stappen te zetten. Een groot gedeelte van de resultaten heb ik tijdens mijn promotieonderzoek kunnen publiceren in wetenschappelijke artikelen, maar de kennis omzetten in een marktrijp product waar de industrie belangstelling voor heeft, is natuurlijk nog leuker.”

BESTE FOCUSPUNT Vanwege de verkenning richting markt werd het tijd om andere kennis aan boord te halen. Via de TU Delft diende Frank van Doesum zich aan, die onlangs is afgestudeerd als industrieel ontwerper. Frank van Doesum: “Ik was al een tijdje op zoek naar een mogelijkheid om een onderneming op te zetten met een mooie business case. De oproep van Paul vond ik heel interessant en toen we kennismaakten, bleek al snel dat we op één lijn zaten en dat we elkaar qua kennis en ervaring erg goed kunnen aanvullen. Het gaat er nu om dat we een eerste product willen gaan neerzetten dat de uitdagingen in de markt adresseert.Hierbij richten we ons op het verbeteren van de kwaliteitscontroles die veel oppervlaktebehandelaars en verf- en chemieproducenten momenteel uitvoeren op het gebied van corrosiebescherming.”

Paul Denissen: “Twee jaar geleden hadden we het nog over een 3D-geprinte elektrochemische cel om elektrochemische signa-

len te koppelen aan optische waarnemingen. Die waarnemingen waren nodig om het elektrochemische signaal uit te leggen.

Nu zien we dat we in de meeste gevallen met optische inspectie minimaal dezelfde, maar vaak meer informatie kunnen krijgen dan met elektrochemische metingen die in de uitvoering redelijk complex zijn. We verwachten dat we in veel gevallen de elektrochemische metingen niet meer nodig hebben en dat we puur en alleen met de optische methode alle veranderingen in de tijd met grote nauwkeurigheid kunnen monitoren. Wij richten ons nu louter op een geautomatiseerd systeem met camera’s en andere optische metingen, om daarmee nauwkeurig een objectief beeld te krijgen van corrosie en om de kwaliteit van oppervlaktebehandelingen makkelijker te begrijpen. Daarnaast is deze manier van inspectie hopelijk minder tijdrovend dan een visuele inspectie door de kwaliteitscontroleur en heb je daarmee eerder bruikbare informatie beschikbaar dan met de huidige methodes.”

PROTOTYPE Frank van Doesum: “Die informatie kan zich bijvoorbeeld richten op de toegepaste corrosie-inhibitoren, maar ook op de voorbehandelingen en aangebrachte conversielagen. Hoe goed zijn die uitgevoerd of aangebracht? In de productielijn is het essentieel om continu de kwaliteit te blijven testen. Bovendien zijn er veel kwaliteitstesten die tijdens het R&D-proces worden toegepast om de oppervlaktebehandeling zo goed mogelijk te maken. Voor deze situaties zijn wij dus deze nieuwe, geautomatiseerde techniek aan het ontwikkelen.

De arbeidsintensieve handelingen om de kwaliteit te toetsen worden dan tot een minimum gereduceerd. Daardoor zorgt deze techniek dus voor tijdswinst in de kwaliteitscontrole en leidt het tot betere, meer objectieve inzichten over de kwaliteit van het product. Het gaat er nu om een goed werkend prototype van onze techniek neer te zetten, om daarmee de eerste testfase bij bedrijven uit te voeren en als die testen succesvol zijn, toe te werken naar een schaalbaar product.”

Klanten worden in eerste instantie gezocht bij oppervlaktebehandelaars en bij verf- en chemieproducenten die graag de kwaliteit van hun producten willen waarborgen. op een zo effectief en efficiënt mogelijke manier. Geïnteresseerde bedrijven kunnen via www.correlimage.com meer informatie aanvragen.

Bedrijven kunnen zich ook via deze website aanmelden om toegang te krijgen tot de bètaversie van de techniek. ●

MEER INFORMATIE www.correlimage.com Lees verder of reageer

14 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020

OT mei 2020 44pags.indd 14

12-05-20 14:50

Vereniging ION

Betekenis Europees PFASverbod voor onze branche Er gaat een Europees verbod op PFAS komen. Staatssecretaris Van Veldhoven is kartrekker van het zogenaamde restrictievoorstel. Hierdoor wordt PFAS voor alle niet-essentiële toepassingen verboden. Waar gebruiken we het en is er een effect op onze branche?

Staatssecretaris Van Veldhoven: “Ik vind dat we de kraan voor PFAS moeten dichtdraaien. Het teflon-laagje is dan misschien handig in de pan, tegelijkertijd breken deze stoffen nooit meer af in ons milieu en kunnen ze schadelijk zijn voor onze gezondheid. We kunnen dit niet in ons eentje oplossen en moeten het probleem aan de voorkant in heel Europa aanpakken. Zodat PFAS überhaupt niet meer gebruikt en uitgestoten wordt”.

Inmiddels is er een kick-off-vergadering geweest en Nederland maakt inmiddels met Duitsland, Denemarken, Noorwegen en Zweden grote haast. De leidende rol is voor Nederland en Duitsland, en uiteraard zijn de Commissie en ECHA erbij betrokken. De eerste deadline was op 11 mei met een “call for evidence”.

In een presentatie bleek al snel dat er nog veel werk is te verzetten. Zo zijn er bijna 6.000 verbindingen die onder PFAS vallen. Het PFAS Expertise Centrum heeft aan Vereniging ION aangegeven dat ze verwachten er hooguit honderd te kunnen detecteren waarvoor dan dus ook regelgeving gemaakt zou kunnen worden.

In onze branche wordt PFAS onder andere gebruikt in galvaniseerbaden om de oppervlaktespanning van de aerosolen te verkleinen. Door de aerosolen in volume met een factor tien te verkleinen, hebben ze nog onvoldoende kinetische energie om materiaal (lees metaalzouten) uit het

bad te tillen. Het is dus een (arbeids- en milieu)veiligheidsissue om PFAS toe te voegen aan het bad.

Inmiddels zijn er vanuit Vereniging ION gesprekken geweest met fabrikanten.

Enkele fabrikanten claimen helemaal geen PFAS meer te gebruiken, maar dit lijkt een onterechte claim. Volgens REACH hoeven stoffen <0,1% niet benoemd te worden, en de toevoeging van PFAS is veel kleiner. De fabrikanten die wel aangeven dat er PFAS in het mengsel zit, geven aan dat dit kleine hoeveelheden zijn. Het totaal gebruik aan PFAS in onze branche in Nederland wordt geschat op enkele honderden kilo’s. 6:2 FTS is een stof die weliswaar een PFAS is, maar die niet bio-accumulatief is en die wel (onder invloed van UV) afbreekbaar is.

Daar PFAS in de productiestof (intermediate) zit, zal het normaliter niet in het milieu

komen. En daar waar het wel zou kunnen gebeuren, bijvoorbeeld via het spoelwater, is de keten door middel van een UV-trap in de waterzuivering, wel te breken. Dit vraagt alleen wel een extra investering.

Het definiëren van die PFAS die wel en mogelijk niet onder de restrictie gaan vallen, alsmede de definitie van welke processen wel en welke niet van PFAS gebruik mogen maken, wordt uitgewerkt in werkpakket 2.

Vereniging ION heeft aangeboden hierbij actief te participeren. Achtergrond hiervan is dat er geen geschikt alternatief is, we ervoor moeten zorgen dat medewerkers veilig kunnen werken, en dat de markt vraagt om hoogwaardig gegalvaniseerde producten. ● MEER INFORMATIE www.vereniging-ion.nl OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020 15

OT mei 2020 44pags.indd 15

12-05-20 14:50

Algemeen

Antimicrobiële coatings: kansrijk, mits zorgvuldig toegepast De rol van oppervlakken in de overdracht van (corona)virusdeeltjes is niet te onderschatten en oppervlaktebehandeling van de betrokken oppervlakken kan een rol spelen bij de bestrijding van indirecte virusoverdracht. Maar waar moet je dan op letten?

Door de coronacrisis is veel interesse ontstaan in antimicrobiële coatings, ter voorkoming van virusoverdracht van mens op mens via indirect contact, zoals door hoesten van een besmet persoon.

Bij hoesten worden met virus beladen druppeltjes in de lucht gebracht, die zich kunnen afzetten op oppervlakken die door mensen worden aangeraakt. Wanneer zij vervolgens hun ogen, neus of mond aanraken, kan het virus binnen een zekere tijdspanne effectief worden overgedragen.

VIRUSSEN, BACTERIËN EN SCHIMMELS Een virus is in principe géén levend wezen, maar een slim verpakt stukje erfelijk materiaal dat de celmachinerie van zijn

gastheer kaapt, om zichzelf zo te kopiëren.

Nadat de besmette cellen een groot aantal nieuwe virusdeeltjes hebben aangemaakt, gaan ze dood en ontstaat er schade aan de weefsels. Gelukkig weet het menselijk afweersysteem meestal goed af te rekenen met zowel de virusdeeltjes als met de besmette cellen, waardoor virussen meestal slechts leiden tot een ziekte van voorbijgaande aard. Maar als een virus het afweersysteem om de tuin weet te leiden of massaal weet te besmetten – zoals bij ouderen of mensen met een zwakke gezondheid – kunnen de gevolgen soms fataal zijn. Ziekteverwekkende bacteriën en schimmels daarentegen zijn wél levende wezens met een eigen stofwisseling. Het zal dus niet verbazen dat voor deze micro-

organismen vaak andere antimicrobiële oppervlaktebehandelingen nodig zijn dan voor bescherming tegen virussen. Oftewel, een antibacteriële coating is niet persé een antivirale coating en vice versa.

MOGELIJKHEDEN Er is een aantal commercieel beschikbare coatingmaterialen/additieven verkrijgbaar met een antivirale werking. De meeste kunnen worden gerangschikt in de volgende categorieën: 1. Metalen/metaalzouten 2. Quaternaire ammoniumzouten met een lange alkyl-substituent 3. Slimme oppervlaktefunctionaliteiten die het membraan/viruskapsel kapotmaken

ZON BELEMMERT VERSPREIDING VIRUS De afgelopen anderhalve maand gingen we steeds vaker naar buiten om te genieten van het mooie weer met veel zon. In de coronatijd snijdt het mes hier aan twee kanten: buiten zijn is goed voor onze lichamelijke en mentale gezondheid, maar virusdeeltjes houden juist helemaal niet van blootstelling aan de zon. Sterker nog: UV-straling doodt virussen uiterst efficiënt. Dus de zon belemmert de verspreiding van het virus via oppervlakken buitenshuis.

16 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020

OT mei 2020 44pags.indd 16

12-05-20 14:50

CORONAVIRUS KÁN DAGENLANG ‘OVERLEVEN’ OP PLASTIC EN ROESTVAST STAAL Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat het coronavirus onder ideale omstandigheden tot wel 72 uur intact blijft op oppervlakken van plastic en roestvast staal. In heel kleine druppeltjes in de lucht, zogeheten aerosolen, kan het een paar uur ‘overleven’. Hiermee is aangetoond dat het coronavirus zich via de lucht én via oppervlakken verspreidt.

De onderzoekers van het National Institute of Allergy and Infectious Disease stelden vast hoe lang deeltjes van het virus in het laboratorium overleven in aerosolen en op oppervlakken van plastic, rvs, koper en karton. ‘Overleven’ betekent hier dat het virus nog in staat is zich in cellen te vermenigvuldigen. Hoelang het virus precies overleeft op bijvoorbeeld winkelwagentjes, deurklinken en lichtknopjes is op basis van dit onderzoek niet te zeggen, omdat in het laboratoriumonderzoek de omstandigheden voor het virus ‘ideaal’ waren. Buiten het laboratorium wordt de overlevingsduur van het virus verkort door bijvoorbeeld een hogere temperatuur, een lagere luchtvochtigheid of meer wind. Ondanks de overlevingsduur van het virus op oppervlakken, verloopt de belangrijkste besmettingsroute nog altijd via de lucht. Of het huidige coronavirus langer op oppervlakken overleeft dan andere virussen is op basis van dit onderzoek niet te zeggen.

Veel koperlegeringen hebben een uiterst effectief antiviraal oppervlak.1) De actieve component in op koper gebaseerde antivirale oppervlakken is Cu2+. Dit ion kan de driedimensionale structuur van eiwitten veranderen, zodat deze hun reguliere functie niet meer kunnen vervullen. Met als uiteindelijk resultaat dat de virusdeeltjes inactief worden. Daarnaast genereren complexe koperionen zogeheten radicalen, die eveneens tot virusinactivatie kunnen leiden. Ook katalyseert koper peroxidatie van membraanlipiden, die daarmee hun functie verliezen, wat eveneens leidt tot virusinactivatie. Een ander veel gebruikt antiviraal is zilver, meestal in de vorm van een materiaal dat zilverionen bevat. Zilverionen binden aan membranen en maken deze stuk, waardoor virussen doodgaan. Een groot voordeel van zilver en zilverionen is de lage toxiciteit voor de mens. Niet voor niets dronken koningen en andere hooggeplaatste personen in de Middeleeuwen vaak uit zilveren bekers; ook toen al was de antivirale werking van zilver bekend. Goud bijvoorbeeld heeft die werking niet.

SILAAN TOEPASSEN Categorie twee, eenvoudige quaternaire ammoniumzouten voor oppervlaktebe-

handeling worden uitsluitend gebruikt als oppervlakdesinfectie. Denk hierbij ook aan desinfectiematten in de landen tuinbouw. Echter, door dergelijke materialen met een silaan te verrijken, is het mogelijk om zowel harde materialen, zoals glas, steen en metaal, als een zacht materiaal zoals textiel, te voorzien van een antivirale coating. Een voorbeeld hiervan is Dimethyloctadecyl[3-(trimethoxysilyl) propyl]ammoniumchloride, CAS# 2766852-6. Quaternaire ammoniumzouten en oppervlakken die hiermee zijn bedekt, verstoren membranen en maken deze lek, waardoor virusdeeltjes het loodje leggen.

Ten slotte kun je een oppervlak voorzien van een nano-gestructureerd oppervlak dat een interactie heeft met het viruskapsel. Zo is bijvoorbeeld een commercieel product beschikbaar dat op deze wijze virussen deactiveert.2) Van den Berg Chemical maakt een product dat tot deze laatste categorie behoort. Het gaat daarbij om een volledig natuurlijk product, met een grote affiniteit voor viruskapsels en de oppervlakte-eiwitten die aanwezig zijn op het kapsel. Het materiaal zorgt voor een volledige verankering en immobilisatie en daarmee inactivatie van de virusdeeltjes.

Hierbij moet wel worden opgemerkt

dat dit materiaal niet is geregistreerd als ‘antimicrobieel’. Daarom mogen er geen claims worden gemaakt over de biocidewerking. Dat zal veranderen wanneer de registratie in Europa daadwerkelijk tot stand is gekomen, maar dit vereist een tijdrovende en dure procedure. Tot die tijd is toepassing van dit materiaal toegestaan, echter zonder op de trom te roffelen over de antivirale werking. ● Tekst Otto van den Berg Van den Berg Chemical bv

1) J.O. Noyce, H. Michels & C.W. Keevil (2007). Inactivation of influenza. A virus on copper versus stainless steel surfaces. APPLIED AND ENVIRONMENTAL MICROBIOLOGY, 2748–2750.

2) (sd). Opgehaald van https://environcleanmemphis.com/biozone-antimicrobial-surface-treatment/ Lees verder of reageer

OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020 17

OT mei 2020 44pags.indd 17

12-05-20 14:50

Algemeen

Thema: Meet- en regeltechniek; hightech gereedschappen

Degradatie van assets voorspellen via sensortechnologie Hoewel coatings steeds beter worden, wordt het risico op degradatie en corrosie niet uitgeschakeld. Maar wanneer gaat dat risico optreden? Om daar uitspraken over te kunnen doen, heb je metingen nodig, het liefst veel metingen. En een systeem om de data daaruit om te zetten in betrouwbare degradatiemodellen om de levensduur te voorspellen. Een bedrijf dat hierin is gespecialiseerd, is C-Cube international. Tijd voor een kennismaking.

C-Cube beschikt over een indrukwekkende klantenkring wereldwijd die vaak veel of grote assets bezitten die aan uitzonderlijke milieus worden blootgesteld. Denk aan windmolens op zee, sluisdeuren, bruggen, hydraulische stangen, vliegtuigen, tankdaken en -bodems, onderdelen van de Oosterscheldekering enzovoorts. Vaak gaat het om objecten waarbij corrosie niet alleen gevaar kan opleveren, maar die ook hoge (maatschappelijke) kosten als gevolg van stilstand, stremmingen in vaarwegen of noodzakelijke conserveringswerkzaamheden met zich mee kunnen brengen.

Tijdig en effectief onderhoud is gewenst en daarvoor is het noodzakelijk goed inzicht te hebben in de bescherming die een coating op een bepaald moment (nu en in de toekomst) biedt. Om corrosie of andere vormen van degradatie meetbaar en zichtbaar te maken, kan sensortechnologie van grote waarde zijn.

Voor de metingen zijn handheld en permanente sensoren ontwikkeld die in een totaalaanpak kunnen voorzien, bestaande uit drie fasen: 1 Quick scan: om snel inzicht te krijgen in de huidige status van een grote hoeveelheid objecten 2 Full scan: om met meer detail de huidige status te bepalen, en om voldoende data te leveren voor een statistische prognose 3 Permanente sensoren die de degradatie volgen en zo de afwijking tussen prognose en praktijk bepalen.

Het resultaat van deze aanpak is een prognose met een bepaalde onzekerheidsmarge die gecorrigeerd wordt. De handheld sensoren meten op locatie binnen twee minuten de coating lokaal door. Hierdoor kunnen 250 metingen op een dag worden gedaan. De permanente sensoren zijn modulair opgebouwd, zodat het gemakkelijk

aan de situatie kan worden aangepast.

Bijvoorbeeld volledig autonoom, zodat er geen aparte ophangpunten, energievoorziening of communicatiemiddelen nodig zijn.

C-Cube heeft voor drie toepassingsgebieden sensoren ontwikkeld: â&#x20AC;˘ EPQ voor hydraulische cilindercoatings: om de aanvangskwaliteit te toetsen en de degradatie over de jaren te volgen â&#x20AC;˘ CQM-sensoren om conserveringssystemen te monitoren â&#x20AC;˘ IoT-sensoren om op strategische locaties degradatie te volgen in het heersende milieu, bijvoorbeeld elektronica in moeilijk toegankelijke schakelkasten, of corrosie in modder die ondanks kathodische bescherming toch plaatsvindt.

EPQ Met EPQ-sensoren (Electrochemical Potential Qualifications) worden metal-

18 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020

OT mei 2020 44pags.indd 18

12-05-20 14:50

Sensortechnologie. lische of keramische coatings gemeten en de beschermkwaliteit gekwantificeerd.

Deze worden gebruikt voor kwaliteitsbeheersing en verbetering van cladlagen (DOS-testen), of in gespoten of met laser aangebrachte deklagen. Het vroegtijdig detecteren van productiefouten is cruciaal voor de uiteindelijke levensduur. Ook wordt het toegepast voor conditiemonitoring van in gebruik zijnde coatings op bijvoorbeeld een baggerschip of jack-ups met kritische cilinderstangen. Met deze sensoren kan men jaren van tevoren blaasvorming onder de coating zien aankomen en daarmee onverwachte stilstand voorkomen.

CQM CQM (Coating Qualification Measurement) is een handzaam apparaat dat eenvoudig en snel metingen kan uitvoeren bij natlakcoatings. Het wordt veelal in de infra- en opslagindustrie gebruikt om de restlevensduur te bepalen en onderhoudsinterventies te onderbouwen. CQM kan tevens de uitharding goed bepalen en variaties in aanbrengkwaliteit differentiëren.

IOT-SENSOREN De Internet of Things-sensoren vormen een nieuw ontwikkelingstraject met veel potentie. Door die sensoren strategisch op een object te plaatsen, kan de degradatiesnelheid worden bepaald en via een

Inspectie on the job. cloud-oplossing vroegtijdig worden gewaarschuwd. Bijvoorbeeld in situaties waar ondanks succesvolle luchtconditionering of kathodische bescherming toch corrosie optreedt als gevolg van onverwachte effecten, zoals vervuiling van de lucht of afscherming van het oppervlak door modder of aangroei.

RISICO OPFALEN Vaste sensoren voor permanente dataverzameling via IoT zijn vooral geschikt voor moeilijk bereikbare plekken waarbij tevens een hoog risico op falen bestaat. Die sensoren fungeren als een early warning systeem. De handheld sensoren voor metingen op diverse plekken zijn geschikt voor veel metingen in korte tijd. De meetstrategie is gestandaardiseerd, maar extra metingen zijn mogelijk op basis van wat je meet. Deze methode is dus heel flexibel.

Sensoren moeten echter niet gezien worden als vervanging van een visuele inspectie; ze zijn beide nodig.

Tje wei Hu, bij C-Cube belast met marketing en sales, legt uit dat handheld sensoren eenvoudige apparaten zijn die iedereen kan bedienen. “Deze apparaten sturen we naar klanten wereldwijd. Zij sturen die terug na de metingen en wij lezen de data uit, analyseren die en verzorgen de rapportage. Als er ter plekke heel veel metingen nodig zijn, kan men die data uploaden waarna wij de analyse doen. Je

kunt dergelijke apparaten bijvoorbeeld heel goed gebruiken bij cilinderstangen, maar ook om te kijken hoe corrosief het werkelijk in een elektronicakast is. Met de sensor kun je een verhoogd risico vaststellen en dan gerichter inspecteren.”

LABORATORIUMTESTEN Naast de toepassing van verschillende sensoren, voert C-Cube ook inspecties ter plekke en coatingtesten in het laboratorium uit, bijvoorbeeld volgens de ISO-12944 voor conserveringssystemen en NBD10300 voor keramische en metallische coatings.

NBD is een norm van Rijkswaterstaat voor hydraulische cilinders. Tje wei Hu: “We doen onder meer elektrochemische metingen om de degradatie van coatings te kwantificeren. Ook doen we versnelde verouderingstesten door middel van cyclische testen. Dat betekent dat de testplaten twee dagen aan zoutsproei worden blootgesteld, dan drie dagen aan een temperatuur van min 20°C en vervolgens een UV-test van twee dagen. En dan begint de cyclus opnieuw. Ook hebben we een getijzone-simulatiekast, waarin de coating steeds weer nat wordt en opdroogt.

We monitoren hierin het gedrag van de coatings in de getijzone en de splashzone.

In de kast plaatsen we drie verschillende coatings waarvan we de degradatie in de loop der tijd volgen.”

OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020 19

OT mei 2020 44pags.indd 19

12-05-20 14:50

JUISTE MOMENT Hiermee zijn we aangekomen bij de algemene zorg van veel eigenaren van grote kunstwerken: corrosie lijkt onvoorspelbaar, dus hoe zorg je ervoor dat het onderhoud niet te laat wordt uitgevoerd, maar ook niet te vroeg (verspilling van kapitaal, arbeid en grondstoffen). Tje wei Hu: “Met behulp van sensortechnologie kan degradatie worden gemeten en kunnen we ook aangeven hoe de afname van de coatingkwaliteit de komende jaren zal gaan. Iedereen kan deze hulpmiddelen voor metingen in de praktijk gebruiken.

Ze leveren veel data op en het is onze rol om die te verzamelen, te analyseren en op basis daarvan een prognose te geven over de restlevensduur van de coating. De metingen zijn onafhankelijk en objectief.

Met ons rapport kan een opdrachtgever meer onderbouwd bepalen wanneer onderhoud noodzakelijk is.”

Hiermee kom je op het vlak van kwaliteitsmanagement van coatings waarbij de in het rapport vastgestelde barrièrewerking van een coating het uitgangspunt is.

Dit is bijvoorbeeld voor Rijkswaterstaat toegepast bij de renovatie van de Oosterscheldekering. Je kunt niet alle 62 schuiven tegelijk aanpakken. Op basis van metingen, data en modellering is een rangschikking gemaakt van de kwaliteit van de conservering per schuif. Ook bij sluisdeuren kun je met behulp met deze methode bepalen welke deur en welke zijde daarvan het eerst aangepakt moet worden. Modelberekeningen laten zien wanneer onderhoudskosten exponentieel

Een deel van het team van C-Cube, links Tje wei Hu gaan stijgen, doordat je dan niet meer kunt volstaan met het aanbrengen van een nieuwe coating, maar moet gaan stralen en dergelijke.

DYNAMIEK MET DE KLANT Een ander toepassing kan behulpzaam zijn bij het aanbrengen van een deklaag op bijvoorbeeld cilinderstangen. Een dergelijk aanbrengproces is heel parametergevoelig, wat tot onevenwichtigheden kan leiden in de gewenste kwaliteit. Ook in de productie van het door de leverancier geleverde poeder kan iets fout zijn gegaan.

De ene batch poeder kan enigszins afwijken van de andere batch, maar dat is met het blote oog niet vast te stellen en is ook niet met de vingers te voelen. Maar in de gehele order van bijvoorbeeld tien stangen moet de kwaliteit gelijk zijn. Met een zeer gevoelige sensor zijn de verschillen in het poeder wel te achterhalen en wordt direct het effect op de levensduur bepaald.

Daarnaast kan sensortechnologie van grote meerwaarde zijn, omdat je daarmee een bibliotheek van parameters opbouwt om het productieproces te verbeteren.

Ook kun je daarmee langzaam verlopende effecten volgen om problemen voor te zijn.

Tje wei Hu: “Als eigenaar of beheerder weet je op basis van de conditiemeting exact welk type onderhoud moet worden gedaan. Daardoor is de uitvraag bij aanbestedingen veel concreter en kunnen aanbiedingen veel beter worden vergeleken; het voorkomt veel discussies achteraf. Een applicateur kan met behulp van sensortechnologie op een andere voet een dialoog met de klant aangaan. Via die technologie krijg je over de aangebrachte coating data met voorspellende waarde.

Je zou dan misschien de garantieperiode kunnen verlengen of met een goed serviceverhaal kunnen komen. Tegen de klant zou je kunnen zeggen: ‘Wij kunnen via metingen de gezondheid van jullie assets bewaken.’ Tijdens de metingen heb je weer klantcontact waarbij je de service kunt verbeteren. Onderhoudsmanagers kunnen proactief met de klant omgaan en aangeven dat ze bij een bepaalde constructie over een onderbouwd aantal jaar de overschrijding van de contracteis verwachten. Dan kan op basis van de financiële modellen een optimale keuze worden gemaakt voor de strategie en planning. Met dat inzicht verandert de dynamiek met de klant.” ● MEER INFORMATIE www.c-cube-international.com Lees verder of reageer

20 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020

OT mei 2020 44pags.indd 20

12-05-20 14:50

Absoluut betrouwbaar.

Zelfs onder zware omstandigheden.

DE NIEUWE MMS ® INSPECTION SERIE

MMS ® INSPECTION DFT: de nieuwe standaard voor laagdiktemeting van zware corrosiebescherming. Meet zowel op stalen- als aluminiumsubstraten met de flexibele dubbele sonde. Geheel in overeenstemming met internationale normen, waaronder SSPC-PA2. Maakt elke inspectie gemakkelijk met LED-, trillings- en geluidssignalen. Bestand tegen stoten, stof en waterstralen. www.helmut-fischer.com

24/7

ONZE EXPERTISE

BESCHIKBAAR

IS UW VOORDEEL!!

UW TOTAALLEVERANCIER VOOR DE OPPERVLAKTETECHNIEK MARKTLEIDER * DESKUNDIG ADVIES * KOSTENBESPAREND * EERLIJKE PRIJZEN * OP MAAT GEMAAKT * EIGEN FABRICAGE * ONDERHOUDSVRIENDELIJK * SNELLE SERVICE * OPLEIDINGEN WWW.AMITECH.NL * INFO@AMITECH.NL * HARDERWIJK * NEEM DIRECT CONTACT OP +31 (0)341-429059 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020 21

OT mei 2020 44pags.indd 21

12-05-20 14:50

Trots op het werk Deze combinatie van een gedurfd ontwerp, voor ieder zichtbare kunst en digitale media is te vinden in het centrum van Londen, op de West Cromwell Road om precies te zijn.

In opdracht van JCDecaux zijn ontwerpers erin geslaagd het frame van deze billboard in rvs te realiseren in een gebogen vorm. De afmeting is 30 bij 9 meter. Het toont een combinatie van innovatieve digitale screentechnologie met een tweevoudig lint van mat rvs dat een sterk afgerond digitaal scherm omvat dat beelden in hoge resolutie laat zien. De ontwerpers wilden met deze blikvanger de dynamiek van voetgangers en voertuigen op dit drukke verkeersknooppunt in Londen uitdrukken De matheid van het rvs is bereikt door de bewerking richtingloos slijpen. Dit is uitgevoerd door de Metalfinish Group. Dit bedrijf is natuurlijk trots dat ze een bijdrage aan deze blikvanger hebben mogen leveren.

MEER INFORMATIE www.metalfinishgroup.com/projects 22 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020

OT mei 2020 44pags.indd 22

12-05-20 14:50

OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020 23

OT mei 2020 44pags.indd 23

12-05-20 14:50

Vereniging ION

Er komt een inspecteur…

Het afgelopen jaar heeft de Inspectie SZW tientallen nieuwe inspecteurs aangenomen. Ook zijn er door de reorganisatie van de inspectiediensten (RUD’s) nieuwe inspecteurs bijgekomen. Wat betekent dit voor de branche en hoe kunnen/moeten we hierop reageren?

Een bron van zorg, en een onderwerp waar ION vrijwel dagelijks mee bezig is, is het op orde krijgen van de betreffende wet- en regelgeving op basis waarvan gehandhaafd moet worden. In het project Maatwerkaanpak Knellende Regelgeving, heeft ION onder andere de volgende knelpunten benoemd: 1. De hoeveelheid lijsten met gevaarlijke stoffen en de onvolkomenheden hierin.

Ook is er geen uitvoeringsvolgorde aangegeven 2. Het gebrek aan eenduidige grenswaarden 3. De onuitvoerbaarheid van het opstellen van volledig dekkende blootstellingscenario’s.

Het volledige rapport, een project van het ministerie van EZK en uitgevoerd door SIRA, staat op de website van ION. NB: naar de mening van ION bestaan er geen gevaarlijke stoffen. Wel zijn er stoffen die gezondheidsschade kunnen veroorzaken bij NIET deskundig gebruik.

Met andere woorden: het gevaar zit niet in de stof, maar in de wijze waarop mensen ermee omgaan. Vanuit milieu-aspecten is de terminologie beter: daar spreken we over zeer zorgwekkende stoffen (ZZS).

Vooropgesteld, bij elk bedrijf moet de basisveiligheid op orde zijn. Daarnaast is het maken van een Risico Inventarisatie & Evaluatie (RI&E) al heel lang een wettelijk

vereiste en zijn er voldoende hulpmiddelen om een goede VOS-boekhouding en “gevaarlijke” stoffen-registratie te kunnen maken. Bedrijven die dat nu nog niet op orde hebben, hebben de afgelopen jaren zitten slapen. Niet alleen heeft de Inspectie SZW daar veel aandacht aan besteed, maar dat geldt ook voor grote instituties als FME/CWM, Koninklijke Metaalunie en uiteraard ION. Niet voor niets werd in de Staatscourant van 22 juli 2019 aangekondigd dat bij het ontbreken van deze elementaire vereisten de Inspectie SZW geen waarschuwing meer geeft, maar direct een boete oplegt. Die bedraagt €4.500 bij het ontbreken van een RI&E.

24 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020

OT mei 2020 44pags.indd 24

12-05-20 14:50

INSPECTIE SZW VERVIJFVOUDIGT (!) BUDGET VOOR HANDHAVING Een aantal fragmenten uit een persbericht van 19 maart 2019: “Ondanks mogelijke torenhoge boetes voor slechte arbeidsomstandigheden of een gedateerd (of niet-bestaand) RI&E, doen werkgevers nogal eens laconiek over de Inspectie SZW. ‘Die inspectie met z’n onderbezetting… die staat heus niet morgen op de stoep.’ Maar die gedachtegang is onjuist – en in meer dan één opzicht.”

Maar er zijn veel onduidelijkheden. Als voorbeeld een probleem met de zelfinspectietool van de Inspectie SZW. Daar vinden we onder andere een aanmoediging op pagina 1. Daar staat “Heeft u het blootstellingsniveau bepaald voor alle gevaarlijke stoffen in uw bedrijf?”. Bij de “beoordeling laten toetsen” staat dan: • Bij meer dan 25 werknemers moet u uw eigen beoordeling laten toetsen door een deskundige (arbeidshygiënist of iemand met vergelijkbaar niveau).

• Bij minder werknemers geldt: als u een erkend RI&E-instrument gebruikt,

“Inspecteurs gaan niet alleen bij bedrijven langs, er worden ook willekeurige checks gedaan via de computer. Dan krijgt u een mail of een telefoontje: kunt u aantonen dat u werkt met een gecertificeerde arbodienst? Of u krijgt het verzoek om uw Risico-Inventarisatie & -Evaluatie (RI&E) per ommegaande op te sturen.”

“Werkgevers doen er goed aan hun arbogerelateerde zaakjes goed op orde te brengen. Met tientallen miljoenen extra voor de Inspectie kan een te laconieke houding uitlopen op een dure grap.”

Hulpmiddelen zijn met een link benaderbaar. Daarin staan zes tools en ook wie het moet invullen. Voor alle zes geldt: in te vullen door: Deskundige op het niveau van een arbeidshygiënist. Het lijkt er dus op dat er altijd een arbeidshygiënist betrokken moet worden. Als dat zo is, waarom dan een onderscheid?

Maatwerkaanpak. Wie op het Arboportaal zoekt naar een lijst met grenswaarden krijgt de volgende opsomming: • Grenswaarden zoeken via SER • Grenswaarden zoeken via SCOEL (zoek op ‘SCOEL recommendations list’) • Grenswaarden zoeken via Gestis (IFA) • Grenswaarden zoeken via NIOSH • Grenswaarden zoeken via WEELs • Grenswaarden zoeken via REACH • Grenswaarden bepalen via DOHSBase

Maar er zijn meer onduidelijkheden, zoals bij de punten die benoemd zijn in de

Hierbij valt op dat de RVS-lijst van het RIVM ontbreekt, terwijl deze lijst wel de

hoeft toetsing niet. Een erkend RI&Einstrument herkent u aan dit logo.

OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020 25

OT mei 2020 44pags.indd 25

12-05-20 14:51

Persoonlijke beschermingsmiddelen. (foto Baril) meeste informatie bevat (milieu en arbo).

Bij deze lijst is het overigens wel weer lastig om de goede waarde voor de juiste wet te detecteren. Op verzoek van ION heeft het RIVM inmiddels wel de nodige verbeteringen doorgevoerd, maar ondanks alle goede intenties wordt het niet leuker en ook niet makkelijker. Dan blijkt bij bestudering van deze lijsten dat deze niet altijd geactualiseerd zijn. Zo blijkt de SER-lijst ten aanzien van chroom-6 op het moment van schrijven van dit artikel nog de waarde te bevatten van voor 1 maart 2017. De SER heeft overigens wel toegezegd de komende tijd de lijst te actualiseren.

Inmiddels werkt het ministerie van SZW wel aan een flowchart die de hiërarchie aangeeft en worden er op diverse websites verbeteringen doorgevoerd. Het ministerie van I&W is gestart met het project IBaS (Integrale Beleidsaanpak Stoffen). Maar het blijft een veelheid aan lijsten en van afstemming tussen de ministeries is ook geen sprake.

Ten aanzien van de blootstellingsbeoordelingen is het voor een bedrijf lastig om alle eventualiteiten te benoemen en uit te werken. Immers: mensen, omstandigheden en werkstukken veranderen. Vandaar dat ION is gestart met het project “Veilig werken met SVHC/CMR-stoffen”. Deze informatie kunt u op de ION-website terugvinden.

Onderdeel van dit project is een YouTubefilmpje (bedoeld voor beleidsmakers) waar

de branche laat zien hoe het omgaat met deze stoffen. Met de projectresultaten kunt u zelf nagaan of u de juiste maatregelen heeft getroffen om de medewerkers en de omgeving maximaal te beschermen tegen gezondheidsrisisco’s.

Het is ook voor de handhaving lastige materie. Er zijn uiteraard inspecteurs die met vele jaren ervaring door de wol geverfd zijn. Zij snappen veelal de context en zijn ook bereid om in een gesprek aan te geven welke verbeteringen nog verwacht worden. Let op dat ze hierbij nooit “de” oplossing zullen aangeven. Het bedrijf is en blijft verantwoordelijk voor het maken van de juiste keuze en het implementeren van de juiste hulpmiddelen. Maar er zijn ook wat minder ervaren inspecteurs die met de nodige voorzichtigheid een inspectie uitvoeren, en bij voorkeur elk gesprek uit de weg gaan. Zij hanteren veelal een checklist. Het doorgronden van de gevraagde oplossingsrichting is dan veel moeilijker.

Omdat veel ondernemers niet zitten te wachten op inspecties en op minder ervaren inspecteurs wil er nogal eens een felle reactie ontstaan. Hierbij is het als ondernemer goed om te bedenken dat een inspecteur hetzelfde doel nastreeft: het veilig en milieuverantwoord werken met stoffen. Voor een inspecteur is het goed om te bedenken dat geen enkele

werkgever bewust nonchalant met de gezondheid van zijn medewerkers omgaat of bewust het milieu wil belasten. Dus wat begrip over en weer is beter voor beide personen.

Om een beter zicht te hebben op het werk van een inspecteur, heeft ION een checklist samengesteld. Deze checklist kan u helpen om de (onverwachte) inspectie voor te bereiden.

En mocht er ondanks alles toch een dispuut ontstaan, schakel dan ION in. Vaak kunnen we u ondersteunen met raad en daad om aan uw wettelijke verplichtingen te voldoen. Want bedenk wel: zowel de ondernemer als de inspecteur zijn voor verbetering van de arbeidsomstandigheden en voor bescherming van het milieu. ● Tekst Egbert Stremmelaar

MEER INFORMATIE www.vereniging-ion.nl Lees verder of reageer

26 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020

OT mei 2020 44pags.indd 26

12-05-20 14:51

Ongeëvenaarde klasse Wij zijn MacDermid Enthone.

Het is ons doel om u van ongeëvenaarde kwaliteit, technische service en klantondersteuning te voorzien. Dit, voor al uw oppervlaktebehandelings- en applicatievraagstukken.

Gecommitteerd aan het ontwikkelen van duurzame-, innovatieve, volledig uitgeteste oplossingen, zijn wij de partner die u helpt de eisen vanuit de markt te verwezenlijken. Daardoor waarde toevoegend aan uw business.

SMART SOLUTIONS FOR INDUSTRIAL COATING

HANGON TIJDENS CORONA PERIODE Ook nu in deze moeilijke tijd vanwege corona staan wij voor u klaar.

Weliswaar van een wat grotere afstand dan u van ons gewend bent maar wel met dezelfde service en kwaliteit. In plaats van bezoek nu met behulp van bellen, e-mailen of MS Teams / Skype / FaceTime, bel voor de mogelijkheden! Onze voorraad standaardartikelen is op hetzelfde peil als anders!

Leveren is dus absoluut geen probleem. Wel geven transporteurs aan dat de leveringen vertraging kunnen oplopen. Dit hebben wij helaas niet in de hand.

We wensen u heel veel sterkte en blijf gezond!

U kunt ons bereiken via: salesservice@macdermidenthone.com macdermidenthone.com/industrial

© 2018 MacDermid, Inc. All rights reserved.

MEIS/B22-2018

www.hangon.nl

077 – 39 99 630

info@hangon.nl

IGP Benelux BV / Rietveld 18 / 8013 RW Zwolle / Tel: +31 38 4600695 / info.benelux@igp-powder.com

OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020 27

OT mei 2020 44pags.indd 27

12-05-20 14:51

Organische deklagen

Inzet drone om gevel te spuiten krijgt vervolg WAGNER (WSB Finishing Equipment) heeft een openbare test gedaan waarbij een drone werd ingezet om gevelverf te verspuiten. Dit initiatief past in het streven van het merk WAGNER om te werken aan praktijkgerichte mogelijkheden die handwerk vervangen door geautomatiseerde systemen, kostenbesparing en het verkrijgen van kwalitatief goede resultaten. De test is goed verlopen en er wordt nu gewerkt aan verfijning van de drone en de daarbij horende hulpmiddelen.

De test bestond uit het verspuiten van een gewone muurverf met een drone. Die drone was uitgerust met een automatisch airless pistool, die voor de aanvoer van verf verbonden was met een WAGNER SF 23 Plus membraanpomp. Via een HD-slang werd de verf aangevoerd en er werd gespoten onder een druk van ongeveer 120 bar. Johannes Bex, salesmanager bij WSB Finishing Equipment, legt uit waarom tot deze test is besloten.

“Samen met de fabrikant WAGNER zijn wij altijd op zoek naar meer efficiënte vormen voor het aanbrengen van verven. In de praktijk kom je regelmatig het probleem van moeilijk bereikbare plekken tegen.

Dat is lastig en je moet vaak hoge kosten maken om te kunnen werken, onder meer door steigers en dergelijke te bouwen.

Daarom zijn we op zoek gegaan naar efficiëntere methoden zoals wellicht een drone.

Een methode is bruikbaar als de kosten omlaaggaan en de kwaliteit omhoog. Het

grote voordeel van een drone is dat je de ideale spuitparameters kunt instellen en dat die altijd gerespecteerd worden, denk aan de spuitafstand en -hoek ten opzichte van de gevel. Met deze test wilden we beter zicht krijgen op de bruikbaarheid van een drone, met name voor de zeer moeilijk bereikbare plekken.”

GROTE KANSEN Bij de test bleek aanvankelijk dat het automatische pistool een terugslag krijgt zodra het pistool opengaat. Maar men bereikte tamelijk makkelijk dat de drone dit zelfstandig corrigeert. Er werd een éénlaags systeem gespoten in een laagdikte die gelijk is aan de handmatige applicatie, namelijk zo’n 150 tot 200 micrometer. De test wordt als geslaagd beschouwd, want de werkbaarheid is aangetoond, alleen zijn er verbeteringen noodzakelijk voordat een dergelijke drone-installatie op de markt gebracht kan worden. Welke verbeteringen noodzakelijk zijn en hoe daaraan

gewerkt wordt, wil WSB momenteel niet zeggen. Nieuwe tests liggen evenwel voor de hand.

Johannes Bex: “De kansen voor een dergelijk systeem zijn duidelijk: een combinatie van efficiënte verwerking, een beter eindresultaat en een hoger rendement. Hiermee wordt het makkelijker om moeilijk bereikbare plekken aan te pakken zonder dat complexe en dure stellingen nodig zijn. Verder speelt mee dat weinig jonge mensen voor het vak van schilder kiezen, omdat ze geen zin hebben om alles manueel te gaan doen. Door de introductie van de drone denken we het vak van schilder meer sexy te maken. Verder denken we dat de praktijktoepassing aanvankelijk buiten zal zijn, maar dat op de lange termijn interieurtoepassingen ook mogelijk zijn.” ●

Via de QR-code hieronder is een video benaderbaar die de praktijktest weergeeft. www.telezueri.ch/zuerinews/ eth-drohne-bemalt-fassade-des-spitalslimmattal-135618796 MEER INFORMATIE www.wsb-benelux.eu Lees verder of reageer

28 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020

OT mei 2020 44pags.indd 28

12-05-20 14:51

Weiss Technik Nederland B.V. - Test It - Heat It - Cool It Wij zijn de specialisten op het gebied van Environmental Simulation, Cleanroom Technology, Oven Technology en Containment Solutions.

Omgevingssimulatie Weiss Technik is een van de meest innovatieve en belangrijke fabrikanten van omgevingssimulatiesystemen.

Met deze testsystemen kunnen we alle klimatologische omstandigheden over de hele wereld en daarbuiten simuleren, onder versnelde omstandigheden. Of het nu gaat om temperatuur, klimaat, corrosie, stof of gecombineerde schoktests: wij hebben de juiste oplossing.

Cleanroom-technologie Weiss Technik biedt ook betrouwbare klimaatoplossingen in industriële ‘’precisie’’ productieprocessen, semiconductor, ziekenhuizen of op het gebied van IT- en telecommunicatietechnologie.

Als een van de toonaangevende leveranciers van professionele cleanroom- en klimaatoplossingen, leveren we effectieve en energiebesparende oplossingen.

Industriële oventechnologie Onder het merk Vötsch bieden we ook een breed productportfolio op het gebied van verwarmingstechnologie.

Producten omvatten verwarmings/ droogovens, cleanroom droogovens, heteluchtsterilisatoren, microgolfsystemen en industriële ovens.

Het portfolio reikt van technologisch geavanceerde standaardversies tot op maat gemaakte oplossingen voor individuele productieprocessen.

De klok rond Ons serviceteam is 24 uur per dag beschikbaar voor uw geruststelling.

De kwaliteitssystemen geleverd door weisstechnik® en vötschtechnik® zorgen ervoor dat onze producten qua werking, betrouwbaarheid en duurzaamheid aan uw kwaliteitseisen voldoen. Om ervoor te zorgen dat dit wordt bereikt, moeten deze moderne, zeer complexe systemen regelmatig worden getest, onderhouden en verzorgd. Wij, uw serviceteam, doen ons uiterste best om ervoor te zorgen dat u een tevreden klant bent en blijft!

Weiss Technik Nederland B.V. Newtonstraat 5 • 4004KD Tiel E-mail: info.nl@weiss-technik.com Telefoon: +31 344 670400

Partner in Oplossingen Voor Oppervlaktebehandeling

Airblast Straalcontainer

· Volledig mobiel en inzetbaar op locatie · Geschikt voor standaard transport · Uitgerust als volwaardige straalruimte · Leverbaar in 20 ft. en 40 ft. uitvoering

milieu en afvalverwerking

Recycling Staalgrit Straalstof Snijzand Ferro en mineraal

www.airblast.com Info@airblast.com | +31 72 571 8002

0570 – 671737 info@bteq.nl www.bteq.nl OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020 29

OT mei 2020 44pags.indd 29

12-05-20 14:51

Organische deklagen

Thema: Meet- en regeltechniek; hightech gereedschappen

Digitaal kleurmeten voor perfect herstel autoschade In de schadeherstelbranche worden vaak fotospectrometers ingezet voor het kleurmeten, maar technologische ontwikkelingen zullen het vinden van de juiste kleurformule sterk verbeteren, met voordelen qua kleurjuistheid en processnelheid met als resultaat een verhoogde productiviteit. Axalta Refinish heeft als wereldwijde partner voor lakreparatie een toonaangevende positie in de markt met haar spectrofotometers.

Nieuwe OEM-kleuren – de kleur die in de fabriek op nieuwe vervoermiddelen wordt gespoten – worden door de fabrikant zelf ontwikkeld. Lakleveranciers ontvangen het masterpaneel van de gekozen kleuren en maken de bijbehorende kleurenformules die, indien goedgekeurd, in de aftersalesmarkt worden gebruikt om lakschade nauwkeurig te herstellen. Daar is precisie bij geboden, want de merkwaarde van een auto ligt zowel in het ontwerp en de techniek, als in de uitstraling en kleur.

Dit geldt niet alleen voor personenauto’s.

Voor commercieel transport, bouw- en graafmachines bepaalt het bedrijf meestal de kleurenkeuze en worden nieuwe wagens vóór levering al in de eigen merkkleur gespoten. Het wagenpark is hier een rijdend visitekaartje, dus bij schade is het verkrijgen van een perfecte kleurenmatch dan ook essentieel.

VAN KLEURBOEK TOT DIGITAAL In het verleden gaven kleurboeken maar een beperkte kleurenkeuze. Met de groei van het aantal wegvoertuigen én automerken steeg ook de behoefte aan een betere onderscheiding tussen de verschil-

lende merken en kleuren. Zo ontstond de behoefte aan een uitgebreide kleurdocumentatie. Al snel werd er ook begonnen met het digitaliseren van kleurmetingen.

Dat ging in het begin vooral in combinatie met de traditionele kleurdocumentatie, maar door de snelle ontwikkeling van de digitale kleurformulesoftware de laatste jaren is deze nu overbodig.

Via haar premium lakmerken Cromax, Spies Hecker en Standox biedt Axalta Refinish een divers assortiment van digitale oplossingen zodat schadeherstellers bij iedere herstelopdracht snel een goed resultaat kunnen bereiken. Het digitaal werken wordt bij schadeherstel dankzij de vele voordelen op grote schaal toegepast.

“Ten eerste ligt bij kleurformulesoftware het aantal beschikbare kleurformules een stuk hoger”, zegt Jan Baars, color coördinator Nederland Axalta Coating Systems. “Kleurdocumentatie bevat ongeveer 5.000 kleurstalen, terwijl via kleurformulesoftware ruim 200.000 formules beschikbaar zijn. Bovendien bevat de kleurdocumentatie enkel de kleurformules van automerken en modellen die origineel in Europa zijn verkocht. Echter, veel auto’s

op de Nederlandse wegen zijn geïmporteerd vanuit Amerika en Azië. Bij schade aan zo’n auto heeft de schadehersteller via kleurformulesoftware direct toegang tot alle kleurformules uit de hele wereld, wat vooral de snelheid van het schadeherstelproces vergroot.”

Het efficiënt digitaal kleurzoeken vraagt echter om een andere werkwijze om tot het beste kleurresultaat te komen. Gelet op de klantwensen heeft Axalta Refinish Nederland hiertoe een vijf-stappenwerkproces ontwikkeld.

1. METEEN BEGINNEN Als de auto binnengebracht wordt, kan vrijwel direct de schade worden vastgesteld op een schoon deel door de lak van en naast de beschadigde plek te poetsen.

Zo kan er ook beoordeeld worden of efficiënt en klein werken mogelijk is, bijvoorbeeld via een spotrepair in plaats van het opnieuw spuiten van een heel paneel.

2. DAGLICHTLAMP Met een daglichtlamp (een speciale LEDlamp) kunnen de kleur en dekking van de fabriekslak worden gecontroleerd. Dit

30 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020

OT mei 2020 44pags.indd 30

12-05-20 14:51

Daglichtlamp (foto Axalta) moet op een onbeschadigde plek vlakbij de schadeplek. Het oppervlak moet vooraf goed schoongemaakt en ontvet worden.

“De daglichtlamp wordt gebruikt om verschillende lichtomstandigheden en intensiteiten te simuleren binnen het schadeherstelbedrijf”, legt Baars uit. “Op het blote oog kan een bepaalde kleur zeer goed aansluiten, maar een andere lichtbron duidelijke ‘verkleuring’ laten zien.

Onze daglichtlampen bootsen twee lichtbronnen na in drie verschillende niveaus van lichtsterkte, waardoor het bepalen van kleurenmatches een stuk makkelijker wordt.”

Bovendien toont de daglichtlamp ook de diepte van de laklaag. Dit is belangrijk, omdat de opbouw van laklagen niet op alle plekken op de panelen hetzelfde is. De opbouw kan ook per paneel verschillen.

Daarom moet een kleurmeting zo dicht mogelijk bij de schadeplek zelf gebeuren.

3. KLEURMETING Daarna kan met een spectrofotometer gemeten worden waar de kleur en/of het kleureffect zich bevindt in de kleurendatabase. Iedere lakfabrikant heeft

Axalta spectrofotometers eigen apparatuur met eigen kenmerken.

“Onze spectrofotometers die via onze drie premium lakmerken worden aangeboden, meten onder drie hoeken om de juiste L-, A- en B-waarde te bepalen. Deze waarden bepalen de locatie van de kleur,” zegt Baars. Na drie opeenvolgende metingen berekent de spectrofotometer een gemiddelde waarde die naar de kleurensoftware wordt gestuurd.

4. KLEURCODE ZOEKEN Dit kan op verschillende manieren.

Unikleuren worden gezocht zonder het automerk en/of kleurcode in te voeren.

Dat invoeren is bij effectkleuren juist wel belangrijk alvorens de kleurendatabase te laten zoeken naar een passende formule.

Een groot voordeel van digitaal kleurzoeken is dat de bestaande formule automatisch wordt bijgetint naar het te herstellen onderdeel. “Ieder voertuig staat bloot aan invloeden van buitenaf, sommige meer dan anderen. Wanneer twee blauwe auto’s – van hetzelfde automerk, hetzelfde bouwjaar, maar waarin er één voornamelijk in de stad gereden wordt en de ander vlakbij zee – schade oplopen dan zullen hun tinten verschillen”, verklaart Baars. “De gevonden meest overeenkomstige formule wordt door de software automatisch bijgetint zodat elk schadeherstel altijd het beste resultaat levert qua tint en kleurjuistheid.”

de drie beste opties op basis van de drie meetwaarden: de gemeten waarde onder de drie hoeken, de formule na correctie en de metamerie-index. Vaak is de eerste optie een perfecte match, maar het is uiteindelijk aan de ervaren schadehersteller om uit de drie aanbevolen formules de beste te kiezen.

Het volledige proces van kleuridentificatie kan volledig draadloos. Metingen via de spectrofotometer worden via wifi doorgestuurd naar de kleurformulesoftware. Met een mobiel apparaat (tablet of smartphone) kan de juiste formule worden gekozen dat vervolgens weer via wifi doorgestuurd wordt naar de digitale IP-weegschaal in de mengruimte. Hierdoor kan iemand bij de intake van de auto de kleurmeting doen en de juiste kleurformule doorsturen naar de mengruimte, waar een collega de kleur alvast gereed kan maken. De tijd dat een vervoermiddel in de spuitcabine staat, wordt hierdoor flink korter. Jan Baars: “Digitaal kleurmanagement geeft schadeherstellers een efficiënter en productiever werkproces om bij iedere herstelklus de perfecte kleurjuistheid te bereiken.” ● MEER INFORMATIE www.refinish.axalta.eu Lees verder of reageer

5. KLEUR BEKENNEN De kleursoftware zoekt de vijftig best gelijkende formules en toont uiteindelijk OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020 31

OT mei 2020 44pags.indd 31

12-05-20 14:51

Elektrochemie en metallieke deklagen

Verschillen en overeenkomsten in beitsprocessen van aluminium In Europa bestaat er nog wel eens een verschil van inzicht over het beitsen van aluminium. In sommige landen gaat men er van uit dat alkalisch beitsen met een zure nabehandeling “alkaline-acid” een betere bescherming tegen corrosie biedt dan zuur “acid” beitsen. De ervaring leert dat het geen verschil maakt, maar er is wel een verklaring voor dit misverstand.

Het doel van beitsen is het verwijderen van de gehele natuurlijke oxidehuid, die een dikte heeft tot 0,5 micrometer.

Dit is nodig voor het creëren van een conversielaag met optimale hechting en corrosiewerende eigenschappen. Hoe die laag te verwijderen, is niet zo belangrijk.

Dit kan door beitsen of zelfs mechanisch door schuren of stralen. De laatste twee technieken komen niet of nauwelijks voor bij coatingbedrijven die voornamelijk geëxtrudeerde profielen of plaatwerk behandelen. Maar in de industrie voor onder meer transportmiddelen is vooral schuren dagelijkse kost. Bij het stralen is er een groot risico van vervorming. Belangrijk is dat de gehele oxidehuid wordt verwijderd, wat een minimale beitsafname betekent van 2 gram/m2. Waarom zijn deze getallen zo belangrijk?

De dikte van de oxidehuid gaat tot 0,5 micrometer. Het soortelijk gewicht van aluminiumoxide is 3,987 (niet te verwarren met het soortelijk gewicht van aluminium van 2,7). De formule luidt: Volume x Sg = Gewicht > 0,5 mu/m2 x 3,987 = 1,99 gram∞ 2 gram/m2.

In de Qualicoat-specificaties, hoofdstuk 3.2.1, staan twee hoofdtypes van beitsen: namelijk A= acid (zuur) en AA = alkalineacid (alkalisch + zuur).

Het alkaline-acid-systeem is gebruikelijk in het anodiseerproces, omdat hierbij de gewenste beitsafname 50-80 gram/m2 bedraagt en bij hoge esthetische eisen zelfs tot 100 gram/m2. In een alkalisch medium gaat het beitsen vele malen sneller dan in

een zuur medium. Het zou uren kunnen duren voordat de gewenste beitsafdracht bij het zuur-beitsen bereikt zou zijn. De reden voor een extra zuurbehandeling, meestal salpeterzuur, na het alkalisch beitsen is dat niet alle elementen in het aluminium oppervlak oplossen in een zuur milieu, zoals bijvoorbeeld magnesium.

Zo is het mogelijk dat in een dip van één minuut probleemloos 2 gram/m2 of meer gebeitst wordt, terwijl in een zure dip bij mogelijk twee minuten amper 1 gram/ m2 gehaald wordt. Een beitsafname van 1 gram/m2 is voor gebieden buiten de invloed van de zee (helaas nog) standaard.

De behandeltijden zijn vanzelfsprekend afhankelijk van badtemperatuur, bad-

concentratie en behandeltijd of in een sproeisysteem de baansnelheid.

In laboratoriumtesten waar bij alkalineacid beitsen betere resultaten behaald worden dan met acid (zuur) beitsen, zal de benodigde beitsafname van 2 gram/m2 bij het zuur beitsen niet gehaald zijn. Het verschil in testresultaat is dan veroorzaakt door verschil in beitsafname, onafhankelijk van de pH van het medium waarin gebeitst is. ● Tekst: Frank Viester, VIAS MEER INFORMATIE www.vias.me

32 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020

OT mei 2020 44pags.indd 32

12-05-20 14:51

OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020 33

OT mei 2020 44pags.indd 33

12-05-20 14:51

Buitenlandse media Noël Ruijters scant de buitenlandse bladen. De belangrijkste ontwikkelingen noteert hij in de rubriek “Buitenlandse Media”. Deze keer het aprilnummer van het Jounal für Oberflächentechnik:

NATLAKKEN De Meyer-scheepswerf in Papenburg (Duitsland) heeft niet alleen ambitieuze milieudoelstellingen bij de aandrijving van schepen, maar ook bij het lakken van haar schepen. Voor het bereiken van deze doelstellingen zullen in de toekomst coatings met meer dan 95% vaste stof en een efficiency van meer dan 90% worden ingezet. Daarvoor investeerde het bedrijf in 26 nieuwe installaties van BLO, bestaande uit high performance elektrostatische pistolen, verwarmde verfslangen en luchtslangen met verwarmde en bevochtigde verstuivingslucht. Een speciaal filtersysteem voorkomt het verstoppen van de verstuivers. De lakspuittechniek van BLO reduceert de viscositeit tot 10% en maakt daarmee een betere bewerking mogelijk van deze extreem visceuse materialen.

Deze installatie bereikt alle doelstellingen op het gebied van klimaat, duurzaamheid, arbo-omstandigheden, energiebesparing en niet onbelangrijk: winstgevendheid. ● www.BLO-Lackiersysteme.de LAKKEN Treinen worden regelmatig beklad met graffiti. Mankiewicz ontwikkelde een oplossing om laksystemen te beschermen: Easy-to-clean. Dit systeem zorgt ervoor dat graffiti eenvoudig verwijderd kan worden, en bespaart niet alleen kosten bij het reinigen, maar voorkomt ook dat er opnieuw gelakt moet worden. Om het

milieu minimaal te belasten, zijn bijna alle laksystemen als oplosmiddelarme of waterverdunbare varianten verkrijgbaar.

Ze voldoen aan de Europese ISO 45545-2 en de Amerikaanse NFPA 130. ● www.mankiewicz.com POEDERLAKKEN Wagner installeerde bij Fox Laser Ltd. in Bulgarije het managementplatform Coatify ten behoeve van haar procesbeheersing bij het poederlakken. Dit internet of things-platform visualiseert continu het poederlakken, en is toegankelijk via PC, tablet of smartphone. Handleidingen zijn eveneens via het systeem beschikbaar, en zonodig kan via het systeem de vraag worden doorgeleid naar de serviceafdeling van Wagner. ● www.wagner-group.com ACCESSOIRES Kosten die op basis van stofinsluiting ontstaan, maken het lakproces duurder en kunnen vaak niet op de klant verhaald worden. Een ioniseerinstallatie kan statische lading neutraliseren en daarmee de door stofinsluiting veroorzaakte problemen in het lakproces drastisch verminderen. Daarmee wordt de finishing gemakkelijker. Door de ionisatie wordt de statische lading (+/-) aan delen van oppervlakten geneutraliseerd. Verontreinigingen hechten daarmee niet meer aan het oppervlak. Het antistatische pistool Ionstar

voldoet aan de strengste normeringen en is daarmee ook inzetbaar in lakinstallaties in omgevingen met explosiegevaar. ● www.lack-technik.de STRALEN Handmatig stralen is een moeizaam en niet geheel ongevaarlijk proces, omdat medewerkers blootstaan aan belastingen zoals lawaai en stof. Dat geldt in het bijzonder voor het stralen van grote gietdelen. Met speciaal ontwikkelde volautomatische robots kunnen deze werkzaamheden sneller, beter en goedkoper worden uitgevoerd. Daarom investeerde de Siempelkamp gieterij in een nieuwe straalkamer van 20 meter lang en 10 meter breed. De via een portaalbrug gestuurde meerassige straalrobot van Blastman Robotics bereikt iedere hoek van de straalkamer. Dat kan voor single stuks opdrachten maar ook voor seriematige bewerkingen, waar hij de opgeslagen instructies steeds op dezelfde wijze uitvoert. De straaldruk gaat tot 10 bar, waardoor het straalmiddel een snelheid bereikt van 200 m/s.. ● www.blastman.com Noël Ruijters is directeur van Bâton Adviesgroep. www.baton.nl

34 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020

OT mei 2020 44pags.indd 34

12-05-20 14:51

Voor iedere toepassing…

• Truck- en Carrosseriebouw • Speciale Voertuigen • Tankwagenbouw • Kipperbouw

Monorailsystemen Kettinghangbanen Power & Free systemen F1 Inverted Power & Free Besturingen

• Landbouwmachines • Machinebouw • Restauratie • Enz. Enz.

… het ultieme applicatiesysteem Utrechtsestraatweg 224 • 3911 TX Rhenen • Holland • Tel. +31(0)318-472020 Fax +31(0)318-471911 • E-mail: info@mol-coatings.com • www.mol-coatings.com

Maak nu ook de koppeling met oppervlaktetechnieken.com

Hét vakblad voor de professional in de oppervlaktetechnologie

T +31 (0)161 24 42 50 | www.kinpompentechniek.nl

WIJ LATEN U GRAAG ZIEN WAT WE DOEN Holland Mineraal is al ruim 35 jaar een begrip op het gebied van oppervlakte behandelingsapparatuur en producent en leverancier van straalmiddelen en straalinstallaties.

Wat we maken en hoe het werkt, laten we u graag zien, in het filmpje op onze website of door de QR code te scannen met uw smartphone of tablet.

www.hollandmineraal.nl

Voor nadere informatie en/of reserveringen, kunt u contact opnemen met Arthur Middendorp van Jetvertising b.v., telefoon (070) 399 00 00 of stuur een e-mail aan arthur@jetvertising.nl

OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020 35

OT mei 2020 44pags.indd 35

12-05-20 14:51

Grenzeloos In deze rubriek een overzicht van nieuwe technologische ontwikkelingen in het buitenland. Het is een vervolg op de rubriek Op zoek naar samenwerkingspartners, met nu een meer technische insteek. Het overzicht laat zien dat in vele landen op soms heel nieuwe manieren gezocht wordt naar verbeteringen in de oppervlaktebehandelingsprocessen.

Soms zit de oplossing in nieuwe technieken, soms blijken bestaande technieken uit andere werkvelden ineens verrassend bruikbaar voor onze branche. Ook gaat het om verbeterprojecten waarvoor partners in het buitenland worden gezocht (zeker ook in het MKB) om de onderzoeken te optimaliseren.

NIEUW APPARAAT VOOR EEN UNIFORME OPPERVLAKTEBEHANDELING VAN BULKMATERIALEN IN PLASMA Een team van uitvinders van het gerenommeerde Instituut voor Informatica, Instituut voor Elektrotechniek en wetenschappelijk en onderzoeksinstituut in Slowakije heeft een innovatief apparaat ontwikkeld voor de uniforme behandeling van het oppervlak van bulkmaterialen in plasma.

De methode waarmee met dit apparaat de toevoer van poedermaterialen plaatsvindt, waarborgt een continu transport van het materiaal tijdens het verbranden van het plasma, evenals een gecontroleerde en uniforme verdeling van de poederdeeltjes in het plasmavolume.

Het apparaat bestaat uit een container met een glazen kamerwand en een spiraalvormig transportmechanisme, geplaatst in een holle cilinder in het midden van de container die met houders aan de kamerwand is bevestigd. De spiraalvormige transporteur is afgesloten met een conische dop om een uniforme verdeling van het poeder te garanderen. Het poederreservoir is in het onderste gedeelte van de kamer geplaatst. Het verwerken van

deeltjes van organische of anorganische bulkmaterialen of poeders vindt plaats in lagedruk plasma, in een omgeving van lucht of een ander gas of gasmengsel.

Plasmatechnologieën worden tegenwoordig steeds vaker gebruikt, in de meest uiteenlopende bedrijfstakken. Door de werking van plasma in een lucht-zuurstofomgeving hydrofiliseert het oppervlak van polymeermaterialen, en neemt de hechting van de meer polaire drukinkten van polymeren in de smelting of de hechtmiddelen/lijmen aan het gemodificeerde polymeeroppervlak toe.

Tot nu toe werd de modificatie van het oppervlak van vaste stoffen in radiofrequent plasma opgelost door het bewegen van een horizontale cilinder met openingen.

Echter, door de gewichtsverdeling van de behandelde deeltjes raken de openingen in de cilinder snel verstopt met fijne deeltjes van de vaste stof en moeten die openingen regelmatig worden gereinigd.

Bovendien is een dergelijke behandeling niet uniform.

Het uitvindersteam is er nu in geslaagd de hierboven genoemde nadelen substantieel te beperken met het nieuwe apparaat voor een uniforme behandeling van op-

pervlakken van bulkmaterialen in plasma.

Deze innovatieve oplossing kan vooral worden ingezet op het gebied van chemie en polymeren, maar ook bij toepassingen waar plasmabehandeling van het oppervlak van niet-metallieke poedermaterialen vereist is.

Voordelen en innovaties • uniforme behandeling van het oppervlak van poedermaterialen • mogelijkheid tot meervoudige behandeling van het oppervlak van poedermaterialen • er kan een betere kwaliteit en stabiliteit worden bereikt van (nano)composieten, verven en hechtmiddelen die volgens deze oplossing gemodificeerd worden.

Het instituut zoekt een industriële licentiepartner voor deze technologie. ● Aanbieding uit Slowakije Referentie: TOSK20200325001 DRAAGBAAR, MODULAIR, COMPACT EN MULTIFUNCTIONEEL SENSORPLATFORM VOOR AFGELEGEN LOCATIES Een Italiaans ingenieursbureau heeft een draagbaar, modulair, autonoom en multifunctioneel sensorplatform ontwikkeld dat geavanceerde sensortechnologie integreert met draadloze gegevensoverdracht. Door het compacte ontwerp en het lage stroomverbruik kan het platform op afgelegen en moeilijk bereikbare locaties worden ingezet.

De vraag naar geavanceerde sensorontwikkelingen en de mogelijkheid om te voldoen aan de huidige verzoeken om connectiviteit (Internet of Things, industrie 4.0) is gebruikt als uitgangspunt bij de ontwikkeling van dit platform. Het integreert standaard een potentiostaat/galvanostaat,

36 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020

OT mei 2020 44pags.indd 36

12-05-20 14:51

een impedantiespectrometer en een ultrasone Time-of-Flight meetmodule. Deze metingen kunnen voor een groot aantal toepassingen worden gebruikt: • Potentiostaat/galvanostaat: detectie en meting van aanwezigheid gasconcentratie • Preventieve corrosiecontrole • Het meten van vervuiling • Impedantiespectrometrie: voorspellende metingen van coatingintegriteit • Echografie: vloeistofidentificatie/concentratiemetingen • Afstands- en naderingsmetingen.

Draadloze gegevensoverdracht (GSM, WiFi, SigFox, LoRA) en geolokalisatie kunnen worden geïntegreerd via passende standaardmodules of aangepaste plug-in modules. Laag stroomverbruik in combinatie met batterijvoeding en een lokaal geheugen voor gegevensopslag maakt autonome operaties op lange termijn mogelijk, zelfs zonder realtime gegevensoverdracht.

Voordelen en innovaties Het sensorplatform is draagbaar en kan gegevens van meerdere sensoren integreren en autonoom metingen uitvoeren. Het kan uiteindelijk opnieuw worden geconfigureerd voor andere externe sensoren zonder enig herontwerp. Door dezelfde connectoren te gebruiken, kan alles worden uitgevoerd met een eenvoudige software-update. Een continue analyse van meetgegevens maakt een voorspellend onderhoud op de constructie mogelijk.

Het bedrijf wil graag in contact komen met: • Bedrijven die deze sensoren willen integreren in hun toepassingen.

• Fabrikanten en/of servicebedrijven op het gebied van opslag en distributie die coating- of corrosiebewaking nodig hebben.

• Bedrijven die niet-destructieve oppervlaktebewaking of omgevingsbewaking nodig hebben. ● Aanbieding uit Italië Referentie: TOIT20200302001

NANOCOATING VOOR ZONNECOLLECTOREN MET EEN ABSORPTIECOËFFICIËNT VAN 98% Een Oekraïens onderzoeks- en ontwikkelingsinstituut heeft een lichtabsorberend nano-gestructureerd composietmateriaal ontwikkeld voor het lichtabsorberende deel van zonneboilers. De coating absorbeert 98 procent van het licht, is milieuvriendelijk en heeft zeer goede hechtende en weerbestendige eigenschappen.

De coating is ontwikkeld om de efficiëntie van de omzetting van zonne-energie in warmte te maximaliseren door de hoge absorptiecoëfficiënt van zonlicht. Het coatingmateriaal is extreem bestendig tegen omgevingsinvloeden en is dus geschikt voor gebruik buitenshuis zonder extra bescherming. Het instituut stelt het gebruik van de ontwikkelde nanocoating voor de zonnewarmtecollectoren ter beschikking aan bedrijven die zich bezighouden met de ontwikkeling en fabricage van warmtecollectoren.

Voordelen en innovaties • De lichtabsorptiecoëfficiënt van het materiaal is 98 procent

• Het materiaal is absoluut ecologisch veilig • Het materiaal hecht zich dankzij de hoge hechtingscoëfficiënt stevig aan het oppervlak van de lichtcollector en heeft een hoge weerstand tegen omgevingsfactoren.

Het instituut zoekt bedrijven die zich bezighouden met de fabricage van zonnecollectoren waarbij een nanogestructureerde composietcoating wordt toegepast. ● Aanbieding uit Oekraïne Referentie: TOUA20200213001

Als u geïnteresseerd bent in mogelijke samenwerking met één van bovenstaande projecten, kunt u het project onder invoering van het referentienummer vinden op www.een.ec.europa.eu

OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020 37

OT mei 2020 44pags.indd 37

12-05-20 14:51

Kort nieuws

Colofon Vaktijdschrift voor opdrachtgevers, constructeurs, ontwerpers, applicateurs van oppervlaktetechnieken, verfdeskundigen, onderhoudsfunctionarissen en corrosiedeskundigen. Officieel orgaan van de vereniging Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland (ION). Verschijnt acht maal per jaar in een oplage van circa 2.500 exemplaren.

REDACTIE Jetvertising (hoofdredactie), Jaap van Peperstraten (hoofdredacteur).

REALISATIE Hans de Rond (journalistiek binnenland), Chris Versteeg (ontwerp en opmaak), Armand van Wijck (technologische journalistiek).

SER start haalbaarheidstoets isocyanaten, reacties indienen voor 14 augustus De subcommissie Grenswaarden Stoffen op de Werkplek van de SER adviseert het kabinet over de haalbaarheid van publieke grenswaarden.

Zij start nu een haalbaarheidstoets voor haar advies over de invoering van een publieke grenswaarde voor isocyanaten. Deze toets heeft betrekking op alle di- en triisocyanaten.

Diisocyanaten en triisocyanaten (hierna aangeduid als isocyanaten) kunnen bij inademing leiden tot allergische klachten aan de luchtwegen, waaronder astma. Isocyanaten zijn uitgangsmaterialen voor polyurethaan, dat onder meer wordt toegepast in vernissen, lakken, schuim en kleefmiddelen. Werknemers die met dit soort producten werken, kunnen te maken krijgen met blootstelling aan isocyanaten, meestal in de vorm van dampen die ze inademen.

Uitgaande van beschikbare onderzoeken bij de mens komt de Gezondheidsraad tot een gezondheidskundige advieswaarde van 0,1 ug NCO/m3, als een gemiddelde concentratie over een achturige werkdag. Bij blootstelling aan deze concentratie hebben werkende ten opzichte van de algemene bevolking 1% extra risico op het ontwikkelen van een overmatige reactie van de luchtwegen die kenmerkend is voor (beroeps)astma.

De subcommissie vraagt bedrijven uitdrukkelijk om aan te geven of de gezondheidskundige advieswaarde

haalbaar is voor uw bedrijf. Indien de voorgestelde grenswaarde volgens u niet haalbaar is, kunt u aangeven welk blootstellingsniveau volgens u wel realiseerbaar is en op welke termijn.

Indien de subcommissie geen onderbouwd commentaar ontvangt, gaat zij ervan uit dat er geen bezwaren zijn tegen de invoering van de voorgestelde gezondheidskundige advieswaarde.

Ook wanneer de voorgestelde advieswaarde geen problemen oplevert voor uw bedrijf, ontvangt de subcommissie daarover graag een bericht.

De subcommissie heeft een Rapportageformat ontwikkeld (beschikbaar via de website) waarin stapsgewijs staat welke gegevens moeten worden aangeleverd. Gezien wij de verzamelde gegevens vóór 1 september moeten aanleveren, verzoeken wij u uw gegevens uiterlijk 14 augustus aan te leveren per mail aan Hans Bosveld, bosveld@ vereniging-ion.nl.

Op 28 mei van 10.00 - 11.00 uur is een online vraag- en antwoordsessie. U kunt zich hiervoor opgeven en teven vragen stellen per e-mail aan Angélo Blanken van Royal HaskoningDHV via mailadres: haalbaarheidstoets.isocyanaten.wps@ nl.rhdhv.com. ● Nog vragen? Neem dan contact op met Hans Bosveld, technisch adviseur Vereniging ION bosveld@vereniging-ion.nl

COMMUNICATIERAAD Hans Bosveld (vereniging ION), Lester Claassens (Schoen Coating), Rob Koppenol (Jetvertising), Jan Lindenaar (Elcometer), Carolien Nieuwland (Rijkswaterstaat), Jaap van Peperstraten (zelfst.), Santino Scherpenborg en Egbert Stremmelaar (vereniging ION).

REDACTIEADRES Jetvertising, Postbus 1890, 2280 DW Rijswijk Bezoekadres: Laan van Zuid Hoorn 37, 2289 DC Rijswijk Tel. 070-399 00 00, fax. 070-390 24 88 oppervlaktetechnieken@jetvertising.nl ABONNEMENTEN Abonnementsprijs: € 89,50, digitaal abonnement: € 44,75. Een abonnement kan ieder moment ingaan per de 1e van de maand en wordt genoteerd tot wederopzegging. Een opzegging voor het abonnement dient vóór 1 december bij Vereniging ION in bezit te zijn, om op te kunnen zeggen voor het eerstvolgende abonnementsjaar. Een aanmelding/opzegging kan gestuurd worden per e-mail naar info@ vereniging-ion.nl of post naar Vereniging ION, Postbus 2600, 3430 GA Nieuwegein. Bij een niet-tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd tegen het daarvoor geldende tarief.

ADVERTENTIEVERKOOP Jetvertising Rijswijk tel. 070-399 00 00, fax. 070-390 24 88 Arthur Middendorp, arthur@jetvertising.nl. after-sales: advertenties@jetvertising.nl OPMAAK Chris Versteeg, Projekt C, www.projektc.nl DRUK PreVision, Eindhoven www.pre-vision.nl UITGAVE Oppervlaktetechnieken is een uitgave van Jetvertising in opdracht van de vereniging Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland ION (voorheen Vereniging voor Oppervlaktetechnieken van Materialen, VOM) www.vereniging-ION.nl COPYRIGHT 2020 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever, vereniging ION en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden geen aansprakelijkheid voor mogelijke gevolgen die zouden kunnen voortvloeien uit het gebruik van de in deze uitgave opgenomen informatie. ISSN 0923-1722

38 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020

OT mei 2020 44pags.indd 38

12-05-20 14:51

Brancheregister Uw bedrijf in het brancheregister? Voor informatie over een vermelding in het brancheregister kunt u contact opnemen met Arthur Middendorp, tel: 070 399 00 00 / arthur@jetvertising.nl.

Kijk voor alle ION leden op vereniging-ion.nl/bedrijvenregister

ADVIES PROJECTBUREAU / OPPERVLAKTEBEHANDELING- / COATING-INDUSTRIE

Chemetall b.v.

T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com chemetallbnl.info@basf.com

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

AFVALVERWERKING

BEITSEN/PASSIVEREN Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

AFZUIGINSTALLATIES

ANODEMANDEN (TITAAN)

MEPACO b.v.

T. 071-5892863

MAGNETO Special Anodes b.v.

T. 010-2620788 www.magneto.nl / sales@magneto.nl

ANODISEER (OPHANGREKKEN)

Amitech b.v.

T. 0341-429059 info@amitech.nl / www.amitech.nl

Chemetall b.v.

T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com chemetallbnl.info@basf.com

WSB Wagner Finishing Equipment b.v.

T. 030-241 41 55 verkoop@wsb-benelux.nl / www.wsb-benelux.nl

ANODEN (TITAAN)

BTEQ b.v.

T. 0570-671737 info@bteq.nl / www.bteq.nl

HangOn b.v.

T. 077-3999630 info@hangon.nl / www.hangon.nl

MEPACO b.v.

T. 071-5892863

Multinal Group T. 088-2055300 info@multinal.com / www.multinal.com

CHEMICALIÃ&#x2039;N/ OPP. BEHANDELING

C&T Technics T. 0413-331083 / F. 0413-331195 www.ct-technics.nl / info@ct-technics.nl

Sir John b.v.

T. 0182-396931 info@sir-john.nl / www.sir-john.nl

Chemetall b.v.

T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com chemetallbnl.info@basf.com

Vecom Group b.v.

T. +31 (0)10 59 30 299 info@vecom-group.com / www.vecom-group.com

Kluthe Benelux b.v.

T. +31 (0)172-516 000 / F. +31 (0)172-439 494 info@kluthe.nl / www.kluthe.nl

BESCHERMKAPJES, PLUGGEN, TAPE

Parlevinkerweg 34, 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu

CHEMISCH NIKKEL

MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com

OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020 39

OT mei 2020 44pags.indd 39

12-05-20 14:51

Brancheregister FILTERPERS DOEKEN

Surtec Benelux b.v.

T. (077) 308 15 90 heh@surtecbenelux.com / www.surtec.com

COATINGINSTALLATIES SERVICE & ONDERHOUD

Ermalo Technical Supply T. 06-51784443 info@ermalo.eu / www.ermalo.eu

GALVANOTECHNIEK, GLANSMIDDELEN

MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com

HAKEN

Parlevinkerweg 34 / 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu

FILTERS (ANDREAE, COLUMBUS INDUSTRIES, PAINTSTOP)

Emotech b.v.

T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl

DROOGAPPARATUUR

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl

Surtec Benelux b.v.

T. (077) 308 15 90 heh@surtecbenelux.com / www.surtec.com

GALVANOTECHNIEK, INSTALLATIES

HangOn b.v.

T. 077-3999630 info@hangon.nl / www.hangon.nl

HANGBAANSYSTEMEN

FILTERS & POMPEN

IST Benelux b.v.

T. 055-5050014 www.ist-uv.nl / info@bnl.ist-uv.com

Jac. de Vries Infraroodtechniek b.v.

T. 0299-689020 info@infraroodtechniek.nl / www.infraroodtechniek.nl

ELEKTROSTATISCH NATLAKKEN

MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com Apeq Wiwa b.v.

T. 078-6139610 info@apeqwiwa.nl / www.apeqwiwa.nl

T. +31 (0)411-685500 Corode T. +31 (0)161-244250 corode@corode.nl T. +31 (0)161-244250 corode@corode.nl / www.corode.nl

GELIJKRICHTER SYSTEMEN EN BESTURINGEN

Railtechniek van Herwijnen b.v.

T. 0344-616363 info@railtechniek.nl / www.railtechniek.nl

HARDCHROOM BADEN (KUNSTSTOF)

MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com La Maire Technology T. 0499-219900 / F. 0499-219905 info@la-maire-technology.com www.la-maire-technology.com

INDUSTRIÃ&#x2039;LE REINIGING

GLASPARELSTRAALCABINES Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-437 0166 www.rasco-clemco.nl

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

ELEKTROSTATISCH POEDERSPUITEN, INSTALLATIES Mefiag Filters & Pumps b.v.

Heerenveen T. 0513-630230 mefiagbv@onececo.com / www.mefiag.com MSP Systems b.v.

T. 053-4303937 www.mspsystems.nl

C&T Technics T. 0413-331083 / F. 0413-331195 www.ct-technics.nl / info@ct-technics.nl

Hendor Pumps & Filters T. 0497-339389 info@hendor.com / www.hendor.com

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

Chemetall b.v.

T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com chemetallbnl.info@basf.com

40 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020

OT mei 2020 44pags.indd 40

12-05-20 14:51

MOFFELOVENS

Kluthe Benelux b.v.

T. +31 (0)172-516 000 / F. +31 (0)172-439 494 info@kluthe.nl / www.kluthe.nl

Vecom Group b.v.

T. +31 (0)10 59 30 299 info@vecom-group.com / www.vecom-group.com

INFRAROOD VERWARMINGSAPPARATUUR

Jac. de Vries Infraroodtechniek b.v.

T. 0299-689020 info@infraroodtechniek.nl / www.infraroodtechniek.nl

Verlab-Hitachi Instruments T. 0162-320633 info@verlab.nl / www.verlab.nl

LAKSTRATEN

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

METAAL OPPERVLAKTEBEHANDELING

Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-4370166 www.rasco-clemco.nl Emotech b.v.

T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com HangOn b.v.

T. 077-3999630 info@hangon.nl / www.hangon.nl

Surface Treatment Ned. Maasbracht / T. 0475-463835 www.surfacetreatment.nl info@surfacetreatment.nl Konica Minolta Sensing Europe b.v T. 030-2481193 info.benelux@seu.konicaminolta.eu / www. konicaminolta.eu/measuring-instruments

LAAGDIKTEMETERS

Apeq Wiwa b.v.

T. 078 613 9610 www.apeqwiwa.nl / info@apeqwiwa.nl

Vecom Group b.v.

T. +31 (0)10 59 30 299 info@vecom-group.com / www.vecom-group.com

METALLISEREN/SCHOOPEREN

Helmut Fischer Meettechniek b.v.

Tarasconweg 10, Eindhoven T. 040-2482255 / F. 040-2428885 www.helmutfischer.nl info@helmutfischer.nl

NauMetrics PMI T. 074-3490022 info@naumetrics.nl / www.naumetrics.nl

ONDERHOUD AAN STRAALINSTALLATIES EN WERPSTRALERS

NATLAKKEN (AFDEKMATERIALEN)

NATLAKSPUITAPPARATUUR

KLEUR- EN OPPERVLAKTEMETING

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Belco P.A.S. B.V. Belco Paint and Air Supplies b.v.

T. 0167-524557 info@belcopas.nl

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

ONTBRAMEN / ONTBRAAMMACHINES

Q-Fin Quality Finishing Machines Ontbramen, afronden en finishing DE SNELSTE OPLOSSING T. 0497 -58 10 18 info@q-fin.nl / www.q-fin.nl

ONTLAKKEN (IN LOON)

Muilwijk Finishing Amitech b.v.

T. 0341-429059 info@amitech.nl / www.amitech.nl

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

Muilwijk Finishing Vof T. 078-6136555 info@muilwijkfinishing.nl

C&T Technics T. 0413-331083 / F. 0413-331195 www.ct-technics.nl / info@ct-technics.nl

Paint It The Application Company T. 0318-643 260 info@paintit.nl / www.paintit.nl

OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020 41

OT mei 2020 44pags.indd 41

12-05-20 14:51

Brancheregister OVENS

Thermo-Clean Heusden-Zolder n.v.

T. 0032-13539060 Thermo-Clean Nederland b.v.

T. 0182 37 46 20

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

ONTVETTINGSMIDDELEN

MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com

Surtec Benelux b.v.

T. (077) 308 15 90 heh@surtecbenelux.com / www.surtec.com

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Unifour b.v.

T. +31 (0)315 641352 info@unifour.nl / www.unifour.nl

POEDERCOATING (AFDEKMATERIALEN)

POEDERLAKKEN/ POEDERCOATINGS

AkzoNobel Powder Coatings Benelux T. +32 (0)2 254 77 51 interpon.benelux@akzonobel.com www.akzonobel.com/powder

EUROLACKE Tiel T. 0344-620662 info@eurolacke.nl / www.eurolacke.nl Axalta Coating Systems

IGP Benelux b.v T. 038- 4600696 info.benelux@igp-powder.com www.igp.powder.com

OPHANGHAKEN VOOR LAKSTRATEN/POEDERCOATEN Parlevinkerweg 34, 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu Parlevinkerweg 34, 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu HangOn b.v.

T. 077-3999630 info@hangon.nl / www.hangon.nl HangOn b.v.

T. 077-3999630 info@hangon.nl / www.hangon.nl

POEDERCOATINSTALLATIES

Oxyplast Belgium n.v.

T.+32 9 3267920 info@oxyplast.be / www.protechpowder.com

MEPACO b.v.

T. 071-5892863

Indufinish b.v.

T. +31(0)591-630003 www.indufinish.com / info@indufinish.com

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

MSP Systems b.v.

T. 053-4303937 www.mspsystems.nl

POMPEN (MAGNETISCH AANGEDREVEN)

T. +31 (0)411-685500 Corode T. +31 (0)161-244250 corode@corode.nl T. +31 (0)161-244250 corode@corode.nl / www.corode.nl

TIGER Coatings Belgium b.v.b.a T. +32 (0)89700016 www.tiger-coatings.com

EN LAKTECHNIEK Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

PROTECTIVE COATINGS

POEDERSPUITAPPARATUUR

OPHANGREKKEN VOOR GALVANO

POEDERSPUITCABINES

MSP Systems b.v.

T. 053-4303937 www.mspsystems.nl

Delfzijl 0596-614135 Rhenen 0318-472020 info@petsonpaints.com www.petsonpaints.com

SPUITCABINES

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be Wagner Systemen Nederland T.030-2410688 info@wagnersystemen.nl www.wagnersystemen.nl

42 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020

OT mei 2020 44pags.indd 42

12-05-20 14:51

STRAALMIDDELEN Emotech b.v.

T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

STRAALINSTALLATIES

LTC International Vacuümstraalapparatuur T. 078-641 80 50 info@ltc-international.nl www.ltc-international.nl

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Holtrop & Jansma b.v.

Dokkum T. 0519 32 91 00 info@holtrop-jansma.com www.holtrop-jansma.com

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl

STRAALAPPARATUUR

Belco P.A.S. B.V. Belco Paint and Air Supplies b.v.

T. 0167-524557 info@belcopas.nl

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

Amitech b.v.

T. 0341-429059 info@amitech.nl / www.amitech.nl

Muilwijk Finishing Vof T. 078-6136555 info@muilwijkfinishing.nl

T. +32 9218 7180 / F. +32 9233 0831 metals.benelux@cellmark.com www.wheelabratorgroup.com

STRAALKASTEN

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

Belco P.A.S. B.V. Belco Paint and Air Supplies b.v.

T. 0167-524557 info@belcopas.nl

Clemco Straalapparatuur T. 010-4370592 www.rasco-clemco.nl

Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl

STRAALCABINES

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

Muilwijk Finishing

T. +32 9218 7180 Metals.benelux@cellmark.com www.ervin.eu

Muilwijk Finishing Muilwijk Finishing Vof T. 078-6136555 info@muilwijkfinishing.nl

Airblast-Abrasives b.v.

T. 072-5715569 info@airblast-abrasives.com www.airblast-abrasives.com

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

W Abrasives Nederland T. 0341-563831 / 06-53788457 info@wabrasives.nl www.wabrasives.com

TITAAN (BEVESTIGINGS-) MATERIALEN

MEPACO b.v.

T. 071-5892863

TRANSPORTSYSTEMEN

Emotech b.v.

T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl

OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020 43

OT mei 2020 44pags.indd 43

12-05-20 14:51

Brancheregister Belco P.A.S. B.V. Railtechniek van Herwijnen b.v.

T. 0344-616363 info@railtechniek.nl / www.railtechniek.nl

Belco Paint and Air Supplies b.v.

T. 0167-524557 info@belcopas.nl

TWEE-COMPONENTEN APPARATUUR

VERWARMINGS- EN KOELELEMENTEN (TITAAN EN RVS)

MEPACO b.v.

T. 071-5892863

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Muilwijk Finishing Muilwijk Finishing Vof T. 078-6136555 info@muilwijkfinishing.nl

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl www.elacoatings.com

VERDUURZAMEN VAN METAAL

Oxyplast Belgium n.v.

T.+32 9 3267920 info@oxyplast.be / www.protechpowder.com

WERPSTRALERS

Paint It The Application Company T. 0318-643 260 info@paintit.nl / www.paintit.nl

Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-4370166 www.rasco-clemco.nl

Vecom Group b.v.

T. +31 (0)10 59 30 299 info@vecom-group.com / www.vecom-group.com

Technospray Spuitapparatuur T. 0168-382111 info@technospray.nl / www.technospray.nl

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

VOORBEHANDELINGSINSTALLATIES

Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

Emotech b.v.

T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl

VERFSPUITAPPARATUUR

Apeq Wiwa b.v.

T. 078 613 9610 www.apeqwiwa.nl / info@apeqwiwa.nl

MAGNETO Special Anodes b.v.

T. 010-26207 88 www.magneto.nl / sales@magneto.nl

VERWERKING AFVALSTROMEN CAP Industrial b.v. tel- 010-4374737 info@cap-industrial.nl / www.cap-industrial.nl

Apeq Wiwa b.v.

T. 078-6139610 info@apeqwiwa.nl / www.apeqwiwa.nl

WATERBEHANDELING

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

T. +32 9218 7180 / F. +32 9233 0831 metals.benelux@cellmark.com www.wheelabratorgroup.com

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl

44 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2020

OT mei 2020 44pags.indd 44

12-05-20 14:51

Master your process Wij helpen u met een goedlopende chemische implementatie

Mavom Chemie produceert chemische oplossingen voor industriële toepassingen van OEM’s, coatingbedrijven en industriële dienstverleners. Steeds vaker treden wij hierbij op als Total Solution Provider, waarbij we klanten volledig ontzorgen bij het opzetten en controleren van een goedlopend en veilig proces. In ons eigen R&D lab ontwikkelen we (maat) producten voor de voorbehandeling van metalen, industriële reiniging en chemisch loonmengen. Deze leveren we direct uit voorraad in Nederland, België en via partners ook in andere EU-landen. Daarnaast vormen kennisdeling, preventieve advisering en veiligheids- en laboratoriumtrainingen een belangrijke toegevoegde waarde bij ons productportfolio.

Mavom Chemie. De Som der Elementen.

www.mavom.nl

Master your process

✔ ✔ ✔ ✔

Specialisten op het gebied van straal- en spuitapparatuur

Together we make it work!

V E R K OOP ONDE R HO U D S E R V IC E V E R HUU R

Rijksstraatweg 123, 3316 EG Dordrecht E-mail: info@apeqwiwa.nl

+31 (0)78 613 9610 WWW.APEQWIWA.NL