Organische Deklagen
Elektrochemie en Metallieke deklagen
Toeleveranciers en Geassocieerden
Algemeen
Vereniging ION
jaargang 63 nummer 8 december 2019
VOOR ELKE BRANCHE EEN OPLOSSING SPECIALIST IN SPUITAPPARATUUR, DOSEERINSTALLATIES EN ROBOTS
UV C- licht zeer effectief tegen micro-organismen in chemische voorbehandeling
Contact Paint It Da Vincilaan1225 6716 WC Ede
T: F: E: I:
0318-643 260 0318-643 042 info@paintit.nl www.paintit.nl
Zie ook pagina 23
Constante straalkwaliteit en maximale veiligheid
Jaaroverzicht 2019 van Vereniging ION
“WE MAKE THE 18 INDUSTRIAL COATING PROCESS BETTER”
16
Nieuwbouw Alumet gaat groeispurt versnellen
10
Nieuwe poedercoatlijn met vijftig procent meer capaciteit
straalmiddelen.nl straalinstallaties26.nl
Elcometer straalapparatuur, gebouwd om langer mee te gaan, intensiever te gebruiken en beter te presteren elcometer.com
Hét vakblad voor de professional in de oppervlaktetechnologie
Thema Bedrijfsinrichting en apparatuur
AL MEER DAN 50 JAAR TOTAALLEVERANCIER VAN OPPERVLAKTETECHNIEKEN
VERFSPUITAPPARATUUR
STRAALHALLEN
SPUITCABINES
VERHUUR
AFZUIGINSTALLATIES
REPARATIE
STRAALAPPARATUUR
EN NOG VEEL MEER...
WWW.RASCO-CLEMCO.NL 2 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019
OT december 2019.indd 2
03-12-19 14:13
JAAP VAN PEPERSTRATEN Hoofdredacteur Oppervlaktetechnieken
Van de hoofdredacteur
Bij een editie als deze valt op dat vernieuwing niet alleen wordt opgedrongen door marktomstandigheden, maar op zichzelf ook weer nieuwe kansen schept. Uitgangspunten zijn voor beide situaties gelijk: hogere productiesnelheid, constant hoge kwaliteit, hoge kostenefficiëntie en betrouwbare levertijden. Een goed doordachte vernieuwing loont, omdat je een hogere output kunt genereren met verminderde inzet van arbeidskrachten en energie en van daaruit weer in contact komt met nieuwe marktvragen. Een vernieuwing kan ook bestaan uit een geheel andere technische benadering om een bepaald probleem op te lossen. In deze editie zien we daar meerdere voorbeelden van. Zo zijn we naar een fabrikant van haarden geweest waar men zich in de chemische voorbehandeling steeds maar weer geconfronteerd zag met bacteriekolonies die een goede hechting van de lak belemmerden. Het tegengaan van die bacteriegroei gebeurt vaak door meer chemicaliën toe te voegen, maar zou het ook niet (heel) anders kunnen? In deze editie laten we zien dat dat zeker kan en dat de medewerkers er geen omkijken meer naar hebben.
op te lossen. Beide artikelen roepen de vraag op waarom andere bedrijven niet voor die oplossing hebben gekozen. Verder zijn we bij twee poedercoatbedrijven geweest waar men door nieuwe installaties ofwel de productie met vijftig procent gaat verhogen of waar men door een nieuwe inrichting met nieuwe installaties nieuwe producten gaat behandelen waarvan men tot voor kort het poedercoaten moest uitbesteden. Hoe hebben ze dat gerealiseerd? In de artikelen daarover leggen we het uit. En wat te denken van Alumet dat nieuwbouw aan het realiseren is waar men verwacht te groeien van de huidige één miljoen meter naar drie miljoen meter aan producten. Nieuwe medewerkers staan al te dringen om er te komen werken. Ook bevatten deze edities een uitgebreid Jaaroverzicht van alle activiteiten van ION en een actueel overzicht van nieuwe normen voor oppervlaktetechnieken en corrosiebescherming. En zoals altijd hebben we weer vier pagina’s met actuele en relevante berichten. Ik wens u weer veel leesplezier, heel fijne feestdagen en alvast een Gelukkig Nieuwjaar! ●
Ook bij een applicateur die zich richt op het voorbehandelen en poedercoaten van aluminium profielen en zich alsmaar geconfronteerd zag met bramen en sedimentvorming in de chemische voorbehandeling, is voor een geheel andere benadering gekozen om het probleem OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019 3
OT december 2019.indd 3
03-12-19 14:13
Column De overheid kan grenswaarden niet zelf bepalen
T +31 (0)161 24 42 50 | www.kinpompentechniek.nl
Dat de overheid niet altijd goed zit met het vaststellen van grenswaarden is door de casus PFAS maar weer eens aangetoond. Het is alleen jammer dat de overheid niet wil erkennen dat men een te lage grenswaarde heeft vastgesteld. Het maken van fouten is niet erg, immers ook de overheid bestaat uit mensen. Het niet erkennen van fouten wordt iedereen, en dus ook de overheid, zwaar aangerekend.
www.gruenbeck.nl
Bij Grünbeck geloven we dat geschikt water van levensbelang is. Daar dragen we aan bij door de kwaliteit en de eigenschappen van water overal ter wereld te verbeteren met onze unieke en hoogwaardige waterbehandelingsinstallaties.
“German quality, dutch thinking. De kracht van Grünbeck”
Vertegenwoordiger van Zinacor/Grillo metalliseerdraden
Verkoop en verhuur metalliseermachines
Reparatie en onderhoud van metalliseermachines
Verkoop en onderhoud van straalinstallaties
Verkoop en onderhoud van verfpompen
Opleiding en instructie
Klanten van AMITECH staan niet stil maken METERS!
Om de bevolking te beschermen, stelt de overheid grenzen aan blootstelling. Op zich goed, maar deze grenzen moeten dan wel toetsbaar en wetenschappelijk onderbouwd zijn. In werkelijkheid wordt er veelal de makkelijke weg van (te) lage grenswaarden gevolgd, wat dan tot extreme consequenties kan leiden. De grenswaarden zijn veelal gebaseerd op verouderde rapporten, emoties en niet-wetenschappelijke publicaties. CETS en Vereniging ION verzetten zich hier krachtig tegen en proberen de juiste informatie bij de beleidsmakers te krijgen.
EGBERT STREMMELAAR Directeur Vereniging ION
Dé specialist in duurzame waterbehandeling
Onze welvaart en ons welzijn worden voor een belangrijk deel gerealiseerd door de industrie. De producten die we allemaal willen hebben, zoals een fiets, een smartphone, een pannenset en een plaats om te wonen en te werken moeten echter wel geproduceerd worden. En de industrie gebruikt nu eenmaal stoffen die we in de volksmond aanduiden als “gevaarlijke” stoffen. Zelf spreek ik overigens liever over “stoffen met eigenschappen die mensen ziek maken als ze op de verkeerde manier gebruikt worden”. Toegegeven: dat bekt minder lekker, maar geeft wel beter weer dat we door veilige werkwijzen kunnen werken met die stoffen zonder dat het tot gezondheidsschade leidt.
Samen met de overheid willen we ons inzetten voor veilige werkomstandigheden en milieuvriendelijke bedrijven. Echter als het nodig is, zullen we de overheid moeten aanspreken op haar voor de industrie onredelijke gedrag. Dat onredelijke zullen we dan als industrie wel moeten aantonen. Onze branche heeft niet de middelen om het Malieveld vol te zetten of de wegen te blokkeren. Maar bijvoorbeeld met het e-book “Veilige werkwijzen met SVHC/CMR-stoffen” zullen we wel een tegenkracht vormen tegen onredelijk lage grenswaarden. ●
Fahrenheitstraat 45-2 ~ 3846CC Harderwijk ~ +31 (0)341-429059 ~ www.amitech.nl ~ info@amitech.nl
4 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019
OT december 2019.indd 4
03-12-19 14:13
Inhoud Vereniging ION
15 Veel belangstelling exposanten
voor Materials+Eurofinish +Surface 2020 Het kennis- en netwerkevenement Materials+Eurofinish+Surface 2020 wordt dé centrale ontmoetingsplek in de Benelux met de nieuwste kennis voor een goed en duurzaam eindproduct. Het is ook de plek om nieuwe relaties aan te knopen en bestaande relaties te bestendigen.
Elektrochemie en metallieke deklagen
16 Nieuwbouw Alumet gaat
groeispurt versnellen Soms moet er een nieuw gebouw opgetrokken worden om de vraag uit de markt te kunnen opvangen en om compleet nieuwe installaties en productielijn(en) een logische plek te kunnen geven. Dit gaat binnenkort ook gebeuren bij Alumet. Directeur Remco Baartmans spreekt van een verdubbeling van productvolume.
Organische deklagen
26 Nieuwe poedercoatlijn met
vijftig procent meer capaciteit Hessels Poedercoating heeft een nieuwe poedercoatlijn die de capaciteit met maar liefst vijftig procent verhoogt. Dat komt onder meer door een slimme opzet van die nieuwe lijn. Ook is de nieuwe installatie energiezuiniger doordat er warmte uit het productieproces wordt teruggewonnen en gebruikt om het materiaal voor te drogen.
28 Nieuwe poedercoatbaan: brede
producten en heel veel flexibiliteit Inspelend op de marktontwik-
kelingen heeft Rotocoat afgelopen zomer in Wolvega een nieuwe, brede poedercoatbaan met een bijzondere oven in gebruik genomen. De baan fungeert naast de power- & freebaan die zes jaar geleden is geïnstalleerd. Waarom was deze nieuwe coatbaan nodig en wat is er bijzonder aan?
12
Algemeen
30 Uitgekiend filtratiesysteem reinigt
procesbaden voorbehandeling Als applicateur wil je bij de voorbehandeling en poedercoating van aluminium profielen geen enkel braampje of andere ongerechtigheid op het substraat. Maar hoe krijg je bramen en verspaningsresten uit de voorbehandeling? Drie partijen werkten samen aan een oplossing en brachten die via ketensamenwerking in praktijk.
32 Update nieuwe normen
oppervlaktetechnieken en corrosiebescherming Normen voor oppervlaktetechnieken en corrosiebescherming geven houvast bij de productie, de keuze, het aanbrengen en het testen van de deklaag en vormen de basis voor kwaliteitsgaranties, afspraken over bestellingen en het oplossen van conflicten tussen partijen. Een overzicht van ontwikkelingen op het gebied van normen binnen ons vakgebied.
UV C- licht zeer effectief tegen micro-organismen in chemische voorbehandeling In veel chemische voorbehandelingsinstallaties zijn bacteriekolonies actief die een sterk negatief effect hebben op de uiteindelijke hechting van de lak. Het tegengaan van die bacteriegroei is erg belangrijk als je kwaliteit wil bieden. De chemicaliënleverancier weet wel een oplossing: meer chemicaliën toevoegen. Maar kan het ook (heel) anders? Zeker, en nog kosteneffectief ook en met nog enkele andere voordelen. Jaaroverzicht 2019 van Vereniging ION Volgens goed gebruik geeft Vereniging ION geen jaarverslag uit, maar is er jaarlijks in OT een opsomming van de activiteiten die voor de leden zijn gedaan. Immers, de bedrijven zijn lid om die zaken aandacht te geven die je collectief wel kunt doen, maar die je individueel niet of nauwelijks kunt beïnvloeden. We presenteren een uitgebreide opsomming van de activiteiten.
39 Buitenlandse Media 40 Grenzeloos 43 Brancheregister
Bij de voorpagina: Als je een nieuwe brede poedercoatbaan gaat ontwerpen voor brede producten zoals spiltrappen, stel je vast dat spuitrobots niet bij het midden van dergelijke producten kunnen komen. De oplossing is de producten volledig handmatig spuiten in een poedercabine waar een negen meter lange spiltrap ruim in past. Bij de Rotocoat-vestiging in Wolvega is deze keuze gemaakt. Ook is daar een bijzondere oven in gebruik genomen. Foto Jaap van Peperstraten.
18 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019 5
OT december 2019.indd 5
03-12-19 14:13
Agenda
Een activiteit melden? Mail de redactie: Oppervlaktetechnieken@ellemmi.nl
Clean 2020: optimale reinheid industriële onderdelen Het reinigen van onderdelen is cruciaal binnen de huidige productieprocessen. Dit is niet alleen van belang in de metaalbewerkende of -verwerkende industrie, maar ook in de automotive en luchtvaart. In de industrie wordt de grootte van de partikels die de functionaliteit verstoren steeds kleiner. Clean 2020 toont de laatste ontwikkelingen, producten en innovatieve processen voor een optimale reinheid van industriële onderdelen en oppervlakken. Het gaat om reinigingsdiensten, reinigingssystemen en reinigingsmiddelen. Sprekers uit de industrie, wetenschap en onderzoek presenteren nieuwe ontwikkelingen, proces- en kostenoptimalisatie en kwaliteitscontrole.
JANUARI
FEBRUARI
MAART
● Kick-off Materials+Eurofinish+ Surface 2020 16 januari, Veldhoven www.vereniging-ion.nl
● Nieuwjaarsevent ION met presentatie e-book veilige werkwijzen met SVHC/CMR-stoffen en verkorte ALV 5 februari, locatie nog niet bekend www.vereniging-ion.nl
● RapidPro 2020 04 - 05 maart, Veldhoven www.rapidpro.nl
● Start klassikale cursus (verf)Spuiter 22 januari www.vereniging-ion.nl ● Start klassikale cursus alvaniseren deel 2 (Zuid) 22 januari www.vereniging-ion.nl ● CLEAN 2020 28 januari, Veldhoven www.mikrocentrum.nl/evenementen/ themabijeenkomsten/clean ● GEVEL 2020 28 - 30 januari, Rotterdam www.gevel-online.nl
● Start klassikale cursus Natlakken niveau 1 6 februari www.vereniging-ion.nl ● Start klassikale cursus Inspectie Staalconservering 10 februari www.vereniging-ion.nl ● Start klassikale cursus Anodiseren niveau 1 13 februari www.vereniging-ion.nl ● Start klassikale cursus In-house Control Medewerker 19 februari www.vereniging-ion.nl
● Start klassikale cursus Natlakken niveau 3 16 maart www.vereniging-ion.nl ● TechniShow/ ESEF Maakindustrie 17 - 20 maart, Utrecht www.technishow.nl www.maakindustrie.nl ● Start klassikale cursus Natlakken niveau 2 19 maart www.vereniging-ion.nl ● Docenten- en examinatorenbijeenkomst Vereniging ION 25 maart www.vereniging-ion.nl
ALV, presentatie e-book “Veilige werkwijzen met SVHC-/CMR-stoffen” en themabijeenkomst De Algemene Ledenvergadering van Vereniging ION vindt dit jaar iets eerder in het jaar plaats, zodat het gecombineerd kan worden met de presentatie van het e-book “Veilige werkwijzen met SVHC-/CMR-stoffen” en een themabijeenkomst. Op dit moment wordt er hard gewerkt aan de voorbereidingen van dat e-book naar aanleiding van het lopende project met dezelfde naam. De leden van Vereniging ION zullen, zodra er meer informatie beschikbaar is, voor deze bijeenkomst een uitnodiging ontvangen. Na het officiële gedeelte is er ruimte voor de Nieuwjaarsborrel.
6 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019
OT december 2019.indd 6
03-12-19 14:13
ION actueel nieuws
Lees meer nieuws op www.vereniging-ion.nl
Aangezien de verschijningsfrequentie van OT vanaf 2018 is teruggebracht naar acht vindt u het meest actuele nieuws op de website en in de Nieuwsbrief. Dat geldt zeker ook voor het ION-nieuws dat regelmatig geactualiseerd wordt. Op deze pagina wel een kort overzicht van dat nieuws. Door de QR-code* te scannen, komt u op de website met het uitgebreide en meest actuele nieuws. Abonneer u op de nieuwsbrief en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen binnen uw branche! KICK-OFF MATERIALS+ EUROFINISH+SURFACE 2020 EN OPROEP VOOR ONDERWERPEN/ SPREKERS VOOR CONGRESPROGRAMMA Het nieuwe concept van Materials+ Eurofinish+Surface wordt op 16 januari gepresenteerd door de organisatoren Mikrocentrum, VOM België en Vereniging ION op de kick-off bijeenkomst in Veldhoven. Tijdens deze bijeenkomst wordt onder meer ingezoomd op het programma en op de mogelijkheden rondom exposeren. Daarnaast vertellen vijf bedrijven waarom zij exposeren en is er een gastspreker. De ontvangst is om 15.30 uur. Om 4 uur geven Timo van Leent (Mikrocentrum), Veerle Fincken (VOM België) en Egbert Stremmelaar (Vereniging ION) een toelichting op de Materials+Eurofinish+Surface 2020. Om 16.45 geven achtereenvolgens vijf bedrijven aan waarom zij exposeren op dit nieuwe event. Daarna is er een gastspreker en de middag eindigt met een netwerkuur vanaf 17.30 met broodjes en een drankje. Ook is er een oproep voor onderwerpen/ sprekers voor het congresprogramma tijdens Materials+Eurofinish+Surface en worden er deelnemers gezocht voor de Programmacommissie. In het congresprogramma komen nieuwe technieken, innovaties, marktontwikkelingen en wet- en regelgeving aan de orde. Gedurende twee dagen kunt u een keur aan deskundigen horen uit de industrie, de overheid, de wetenschap en het onderwijs over relevante ontwikkeling in ons vakgebied. De presentaties/workshops zullen (zoals het zich nu laat aanzien) in blokken van twee uur gedurende de twee dagen worden aangeboden. Er zullen keynotes zijn evenals kleine presentaties en workshops. We denken momenteel aan vier keer twee blokken per dag, wat neerkomt op in totaal acht technische blokken en vier
algemene blokken over de twee dagen. Elk blok kan bestaan uit maximaal vier presentaties. Te denken valt aan onderwerpen als: • Nieuwe toepassingen van oppervlaktetechnologieën • Inzicht in het gedrag van materialen • Nieuwe meetapparatuur • Robotisering van de branche • Lopende onderzoeken in de wetenschap op het gebied van materialen en oppervlaktetechnologie • Ontwikkelingen in wet- en regelgeving, inspecties • Ontwikkelingen in normen • Veilige werkwijzen • Circulaire economie • Ondernemersvraagstukken (marketing, sociale media, kwaliteit, beschikbaarheid grondstoffen en energie) • Marktgerichte onderwerpen uit bijvoorbeeld voedselveiligheid, automotive, machinebouw • Verwachtingen van experts in uw vakgebied (OEM’ers, specialisten). Via info@vereniging-ion.nl nemen wij graag kennis van uw wensen. Als u niets laat weten, krijgt u zeker wel een mooi programma aangeboden, maar ontbreekt uw gewenste onderwerp wellicht. Mocht u verder willen participeren, dan kunt u toetreden tot de programmacommissie. U zit dan aan het roer bij het maken van de keuzes. Verkooppresentaties door standhouders zijn nadrukkelijk niet de bedoeling. Mocht
u dat willen doen, dan kunt u dat wel laten weten. Overwogen kan worden om bijvoorbeeld pitches aan te bieden, zulks ter beoordeling aan de programmacommissie en de organisatie (Vereniging ION, Mikrocentrum en VOM België). ● Aanmelden? Dat kan via: https://registration.n200.com/survey/2zmjnx3g0i9np EUROPABREDE ONDERSTEUNING VIA INNOVAT.ION Op 28 november presenteerde Innovat. ION, het platform voor innovatieve projecten voor de oppervlaktebehandelende industrie, zich bij Greenovate! Europe: de onafhankelijke deskundigengroep die zich inzet voor de ontwikkeling van duurzaam ondernemen. Door de toetreding van Stichting Innovat.ION maken Vereniging ION en haar leden nu deel uit van de gebundelde ervaring van meer dan 500 innovatieadviseurs en 2.000 technische experts uit 14 Europese landen. Er wordt krachtig gewerkt aan innovatie op EU-niveau met onderzoekslaboratoria, technologieontwikkelaars, innoverende bedrijven en investeerders. ● MEER INFORMATIE Meer informatie over bovenstaande nieuwsberichten vindt u op de website. *Een QR-code scan je met een smartphone of iPad. Er zijn apps te downloaden om codes te scannen, op nieuwe toestellen werkt de standaard camera-app als QR-scanner. OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019 7
OT december 2019.indd 7
03-12-19 14:13
Kort nieuws Nederlandse vertaling normen zinken deklagen beschikbaar In juli 2017 zijn herzieningen gepubliceerd van twee veelgebruikte normen uit de serie Zinken deklagen - Richtlijnen en aanbevelingen voor de bescherming van ijzer en staal in constructies tegen corrosie. Deze delen zijn nu ook beschikbaar in het Nederlands via de normshop van NEN. Gedurende de herziening in 2017 zijn deze normen weer helemaal in overeenstemming gebracht met de normen waarnaar wordt verwezen in de NEN-EN-ISO 14713-serie. De volledige titels van de vertaalde normen zijn: NEN-EN-ISO 14713-1: ZINKEN DEKLAGEN Richtlijnen en aanbevelingen voor de bescherming van ijzer en staal in constructies tegen corrosie -Deel 1: Algemene ontwerpbeginselen en corrosieweerstand. NEN-EN-ISO 14713-3: ZINKEN DEKLAGEN Richtlijnen en aanbevelingen voor de bescherming van ijzer en staal in constructies tegen corrosie -Deel 3: Sherardiseren
Momenteel wordt internationaal de laatste hand gelegd aan de Engelse tekst van NEN-EN-ISO 14713-2 Zinken deklagen - Richtlijnen en aanbevelingen voor de bescherming van ijzer en staal in constructies tegen corrosie - Deel 2: Thermisch verzinken. De vertaling van deze herziening zal zo snel mogelijk beschikbaar komen. Wilt u als belanghebbende partij meepraten over de ontwikkeling van normen op dit gebied? De normcommissie ‘Metallieke deklagen en corrosie van metalen en legeringen’ houdt zich bezig met corrosie en niet-organische deklagen op onder andere ijzer, staal en aluminium. Stuur voor deelname aan of meer informatie over deze commissie een mail naar mb@nen.nl ● MEER INFORMATIE Zie ook pagina 32 voor een compleet overzicht van relevante en actuele normen. Over deze norm(en) of over het normalisatieproces: Suzanne Dietz, consultant normalisatie voor de gebouwde omgeving, tel. 015 2690 384 of mb@nen.nl. NEN Klantenservice, tel. 015 2690 391 of klantenservice@nen.nl
Mark Wijngaarden nieuwe voorzitter van OGOS Eind november heeft Mark Wijngaarden, werkzaam als Corrosion Engineer bij Tata Steel, Carolien Nieuwland opgevolgd als voorzitter van OGOS. Het OpdrachtGeversOverleg Staalconservering (OGOS) is een samenwerkingsverband van grote opdrachtgevers die gezamenlijke belangen hebben bij de verdergaande professionalisering van staalconservering. De staalconservering kent uitdagende marktomstandigheden gelet op duurzaamheid, efficiëntie, eenduidige specificaties en omgang met gevaarlijke stoffen. Afstemming is dan van zeer groot belang en in dat kader speelt OGOS een grote rol. Samen met verschillende partijen wordt gewerkt aan verbetering van specificaties gericht op optimalisatie van onderhoudsstrategieën, verduurzaming van het conserveringsproces en de veranderende wet- en regelgeving zoals de Chroom6-problematiek en de herziene versie van de ISO 12944. Ook innovaties, professionalisering gericht op duurzamere en veilige conserveringswerkzaamheden met
een hogere kostenefficiency staan continu in de belangstelling. “OGOS wil een kennisplatform zijn vóór opdrachtgevers en zo de beheersing van het staalconserveringsproces op een hoger plan brengen”, zegt Mark Wijngaarden. “De deelnemers kunnen problemen en/of oplossingen aandragen en door projecten uit te voeren wordt kennis vergaard. Zo ben ook ik negen jaar geleden betrokken geraakt bij OGOS. Hieruit is de herziende Tata Steel Standaard voor corrosiebeheersing door conservering geboren. Door de toepassing van kennis van verschillende deelnemers is een gedegen document ontstaan. Dit is
ook mijn motivering voor het voorzitterschap. Als OGOS willen we samen verder kunnen werken aan het verbeteren van specificaties en aan het adequaat reageren op de uitdagingen uit de markt.” Een concreet aandachtspunt zijn verwijzingen van nieuwe en herziene normen die in de uitwerking stuiten op tegenstrijdigheden in bepaalde onderdelen van oude normen die nog geldig zijn. OGOS ziet graag eenduidige specificaties over bijvoorbeeld onderhoudsstrategieën en voorbehandelingsmethoden voor opdrachtgevers en opdrachtnemers, maar worstelt met de genoemde tegenstrijdigheden in normen die met betrekking tot staalvoorbehandeling naar elkaar verwijzen, zoals de ISO 12944, ISO 8501-3 en de NEN 1090-2. Ook het evenwicht vinden in technische en functionele specificaties gelet op een degelijke en duurzame staalconservering vormt een permanente uitdaging. “De sleutel tot succes is een goede afstemming tussen opdrachtgever en opdrachtnemer!” ● MEER INFORMATIE www.ogos.nu
8 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019
OT december 2019.indd 8
03-12-19 14:13
Rondleiding Dag van de Oppervlaktetechnologie TU Delft Na maanden van voorbereiding was het op woensdag 13 november 2019 eindelijk zover. De Dag van de Oppervlakte Technologie 2019 trapte af met een uitleg van de gastheer van de dag, prof.dr.ir. Arjan Mol van de TU Delft. Zijn presentatie ging in op de wijze waarop het technisch-wetenschappelijk onderwijs zit ingebed in het succes van de Nederlandse maakindustrie en wat de TU Delft kan betekenen voor de oppervlaktebehandelende industrie die de komende tijd een belangrijke rol heeft in vrijwel elke ontwikkeling. Hierna werd de groep in vieren gedeeld en ging elke groep onder aanvoering van een student een rondleiding maken. Uiteraard werden de laboratoria voor corrosie- en oppervlaktetechnologie bezocht, maar ook de testopstellingen voor de technologieën voor de energietransitie. Een PhD legde uit dat zonder oppervlaktetechnologie de energietransitie helemaal niet zou kunnen bestaan. Verder werden de mechanische werkplaatsen bezocht en kregen de groepen een uitleg en demonstratie van innovatieve lastechnieken. In het corrosielaboratorium, onderdeel van Materials Science and Engineering, werd uitgelegd
welke corrosieonderzoeken worden uitgevoerd en met welke doel, methoden en apparatuur dit wordt gedaan. Verder werden veel onderzoeken naar verschillende materialen getoond en ingezoomd op de mogelijkheden van 3D printing van kunststof en metaal. In laatstgenoemd materiaal wordt onderscheid gemaakt tussen laserprinten voor de fijnmechanische producten en oplastechniek voor de grovere producten. Ook kregen
de groepen een korte uitleg over de zelfrijdende auto die er ontwikkeld is. Vanwege de veelheid aan bezoekpunten en de grote interesse van de groepen, ontstond er toch weer tijdsdruk, maar na ruim anderhalf uur gingen de groepen toch op weg naar locatie X voor de rest van het programma. ●
MEER INFORMATIE www.tudelft.nl/en/3me/departments
Kaumera als slimme coating Waterschappen, wetenschap en bedrijfsleven presenteerden begin oktober de nieuwe grondstof uit afvalwater: Kaumera Nereda® Gum. Deze grondstof kan gebruikt worden als slimme coating voor zaden en mestkorrels, als lijm- en bindmiddel en op vele andere manieren. In Zutphen werd de eerste grondstoffenfabriek ter wereld geopend die deze grondstof gaat produceren. Jaarlijks produceren mensen en bedrijven in Nederland miljoenen kuub afvalwater wat de waterschappen zuiveren. Kaumera is één van de grondstoffen die rendabel op grote schaal uit het afvalwater gehaald kan worden. Het is een veelzijdige grondstof: het kan
water afstoten maar ook absorberen, het is brandvertragend en geschikt voor coatings en composietmaterialen. Door het te combineren met andere grondstoffen, verandert het karakter van de stof. Vandaar ook de naam Kaumera, dat ‘kameleon’ in het Maori betekent. Deze innovatie zorgt voor 20 tot 35% minder slibafval, minder CO2-uitstoot en een energiebesparing van 30 tot 80%. SLIMME COATING Kaumera wordt als eerste gebruikt als slimme coating voor zaden en mestkorrels. Kiemplantjes kunnen hierdoor sneller ontwikkelen en zijn minder kwetsbaar voor ziekten. Als coating voor mestkorrels geven ze de mest gelijkmatiger af aan de ge-
wassen, zodat er niet onnodig veel mest in het water of de bodem terecht komt. Een andere mogelijke toepassing is coating op beton wat ervoor zorgt dit dat het beton niet uitdroogt tijdens het uitharden. Verder kan het fungeren als bind- en lijmmiddel. Nieuwe toepassingen en mogelijkheden blijven zich aandienen. Met verschillende marktpartijen zijn inmiddels afspraken gemaakt voor toepassing van Kaumera. Op dit moment wordt een tweede grondstoffenfabriek in Epe gebouwd die in het voorjaar van 2020 gereed zal zijn. ●
MEER INFORMATIE www.kaumera.com OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019 9
OT december 2019.indd 9
03-12-19 14:13
Kort nieuws Subsidie voor leren en ontwikkelen in het mkb MKB-bedrijven kunnen vanaf maart volgend jaar subsidie aanvragen om een bedrijfsschool op te richten, loopbaanadviezen voor hun werknemers te krijgen of de vaardigheden van hun medewerkers op peil te houden. Ook grotere bedrijven uit de horeca, de landbouw en de recreatiesector kunnen aanspraak maken op subsidie. Het kabinet trekt daar structureel €48 miljoen per jaar voor uit. In het mkb is het minder gebruikelijk dat medewerkers leren en ontwikkelen tijdens hun werkend leven. Werkgevers hebben daar vaak minder tijd, geld of kennis voor dan in grotere bedrijven. Met de Stimuleringsregeling Leren en ontwikkelen in
mkb-ondernemingen (SLIM-regeling) wil het kabinet leren en ontwikkelen ook in het mkb de normaalste zaak van de wereld maken. Minister Koolmees: “Wij willen dat iedereen zich blijft ontwikkelen tijdens zijn of haar werkende leven. Dat moet vanzelfsprekend worden. We zien dat kleinere bedrijven in het algemeen, en de seizoensgebonden sectoren in het bijzonder, moeite hebben om daarmee aan de slag te gaan. Daarom helpen we hen een handje. Want leren en ontwikkelen is heel hard nodig om mensen goed inzetbaar te houden op de arbeidsmarkt. En om ervoor te zorgen dat mensen hun werk leuk blijven vinden.” Elke mkb-ondernemer kan straks een subsidieaanvraag indienen. In de landbouw,
horeca en recreatiesector mogen ook grotere bedrijven meedoen. Zij kunnen maximaal €24.999 krijgen. Ook samenwerkingsverbanden van meerdere organisaties kunnen een aanvraag indienen om tot maximaal €500.000 te krijgen. Het geld kan worden ingezet voor een leerrijke werkomgeving in een bedrijf, maar ook om werknemers met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt een beroepsopleiding op maat te laten doen. Ook kunnen ondernemers subsidie krijgen voor medewerkers die tijdens hun werk een (deel van een) mbo-opleiding willen volgen. De SLIMregeling vergoedt namelijk een deel van de kosten van een derde leerwegtraject. Meer informatie over het aanvraagproces van de SLIM-regeling volgt begin 2020. ●
Constante straalkwaliteit en maximale veiligheid Het stralen van grote componenten is vaak een moeizaam en langdurig proces en niet helemaal zonder gevaar. Het gebruik van speciaal ontworpen straalrobots maakt dit soort werk echter niet alleen sneller, veiliger en goedkoper, maar levert ook een constante straalkwaliteit op. Dit benadrukt Blastman dat speciaal voor het stralen robots heeft ontwikkeld die aan een brug of muurrails zíjn gemonteerd en grote of complex gevormde werkstukken automatisch kunnen stralen in combinatie met een straalcabine. Stralen wordt vaak toegepast om ervoor te zorgen dat werkstukken de juiste graad van reinheid en ruwheid hebben of om residuen van gietstukken te verwijderen. Handmatig stralen van grote componenten is in de regel moeilijk door de negatieve effecten op de gezondheíd en veiligheid van diegenen die het werk uitvoeren. Men wordt blootgesteld aan een hoge mate van fysieke stress, geluid en stof. Geautomatiseerd stralen kan een oplossing zijn, maar het toepassingsgebied van werpstraal- en drukstraalapparatuur is echter beperkt tot eenvoudige componenten. Industriële straalrobots met meerdere
assen met een groot bereik zijn beter geschikt, maar lijden vaak onder abrasieve omgeving waarin dit proces plaatsvindt. VOORDELEN VAN STRAALROBOTS Nieuwe straalrobots zorgen voor een grotere veiligheid op het werk. Operators werken comfortabel in een goed geïsoleerde controlecabine of -kamer, waar ze worden beschermd tegen de omstandigheden in een straalhal. De straalrobots voeren geprogrammeerde processen uit wat resulteert in betrouwbare en constante straalkwaliteit. Het straalproces kan gemakkelijk worden geprogrammeerd via
een “teach-in-proces”, waarbij de operator het onderdeel één keer handmatig straalt. Tegelijkertijd worden alle bewegingen geregistreerd om een straalprogramma te maken dat vervolgens kan worden gebruikt om dezelfde componenten te stralen. Als handmatig programmeren niet mogelijk is, kan dat ook met een draagbaar bedieningspaneel. Offline programmeren is nog efficiënter, omdat de productie dan niet onderbroken hoeft te worden en straalprocessen offline geoptimaliseerd kunnen worden wat betreft kwaliteit en tijdsduur. De productiecapaciteit van dergelijke straalrobots is aanmerkelijk hoger dan bij handmatig stralen. Vanwege de krachtige terugslag door het straalmiddel dat de straalpijp met hoge snelheid verlaat, kunnen de straalpijpdiameters voor handmatig stralen bij 6 tot 7 bar normaliter niet groter zijn dan 10 of 12 mm. Blastman straalrobots daarentegen werken met straalpijpen van 16 of 19 mm met een straaldruk van maximaal 10 bar zonder enige beperking. ●
MEER INFORMATIE www.airblast.com
10 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019
OT december 2019.indd 10
03-12-19 14:13
LA MAIRE TECHNOLOGY, UW CONTACT IN DE BENELUX VOOR DE COMPLETE SERIE MUNK GELIJKRICHTERSYSTEMEN EN BESTURINGEN.
TOEPASSINGEN: • Anodiseren • Verzinken, Verchromen, Nikkel en vele andere galvanische toepassingen • Waterzuivering • Waterstof generatie • Electro Chemical Machining, Pulse en gelijkstroom • Kathodische bescherming
WIJ LATEN U GRAAG ZIEN WAT WE DOEN Holland Mineraal is al ruim 35 jaar een begrip op het gebied van oppervlakte behandelingsapparatuur en producent en leverancier van straalmiddelen en straalinstallaties. Wat we maken en hoe het werkt, laten we u graag zien, in het filmpje op onze website of door de QR code te scannen met uw smartphone of tablet.
www.hollandmineraal.nl
De Scheper 314a • 5688 HP, Oirschot • +31 (0)499 219 900 • la-maire-technology.com
VERPAKKINGSADVIES NODIG VOOR ... Efficiënt verpakken? Optimale bescherming? Kostenbesparing?
Ik kom graag bij u langs!
SCAN MIJ VOOR EEN AFSPRAAK…
Neem contact op met Ricardo ricardo@profipack.nl of bel +31 (0) 6 536 662 55
OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019 11
OT december 2019.indd 11
03-12-19 14:13
Algemeen
Thema Bedrijfsinrichting en apparatuur
UV C-licht zeer effectief tegen micro-organismen in chemische voorbehandeling In veel chemische voorbehandelingsinstallaties zijn bacteriekolonies actief die een sterk negatief effect hebben op de uiteindelijke hechting van de lak. Het tegengaan van die bacteriegroei is erg belangrijk als je kwaliteit wil bieden en geen klachten wil krijgen over slechte hechting. De chemicaliënleverancier weet wel een oplossing: meer chemicaliën toevoegen. Maar kan het ook (heel) anders? Zeker, en nog kosteneffectief ook en met nog enkele andere voordelen.
In chemische voorbehandelingsinstallaties vindt in principe altijd bacteriegroei plaats, maar niet altijd wordt dit probleem als zodanig ervaren. Door regelmatige aanvulling van chemie en periodieke reiniging van de baden lijkt dit probleem te worden verholpen. Maar feitelijk is dat niet zo. Bacteriën worden onvermijdelijk resistent, wat het noodzakelijk maakt om meer of zwaardere chemicaliën toe te voegen. Maar dit schakelt de resistentie van de bacteriën niet uit, waardoor er een soort never ending wapenwedloop ontstaat. Toch is dit te voorkomen door over te stappen op een heel andere bestrijdingsmethode: de toepassing van UV C-licht (ultraviolet). UV C-licht is straling met een korte golflengte tussen 200 en 280 nanometer. Dit in tegenstelling tot UV A-licht (blacklight) dat bestaat uit lange golven en UV B-licht dat uit middellange golven bestaat en de zonnebrand op onze huid veroorzaakt. UV C-licht is schadelijk voor de mens, want het vernietigt huidcellen. Gelukkig wordt natuurlijk UV C-licht volledig geblokkeerd door onze atmosfeer. Maar UV C-licht is zéér geschikt voor microbiologische desinfectie en wordt gezien als een bijzonder schone technologie. Dat dit in onze bran-
Mark Spijkers
Martijn van Klink
che nauwelijks wordt toegepast, is eerlijk gezegd nogal verbazingwekkend. Misschien is de uitdrukking “onbekend maakt onbemind” hier schuldig aan, of spelen andere belangen een rol. Hoe dan ook: tijd voor kennismaking met deze technologie in de praktijk.
fabriek in Bladel worden ontwikkeld en vervaardigd. Per jaar komt er zo’n 2000 - 2500 ton plaatstaal binnen dat via vier lasersnijmachines, buigapparatuur, 28 lassers, chemische voorbehandeling en een natlakinstallatie verandert in haarden op klantorder. Dat hele proces duurt zo’n zes uur. Per dag worden er zeventig gas- en houthaarden vervaardigd die voor een groot deel in de Benelux worden afgezet, maar tegenwoordig ook steeds meer daarbuiten. Het familiebedrijf telt 150
BACTERIËN BESTRIJDEN Daarvoor gingen we naar Barbas Bellfires, de fabrikant van Barbas houthaarden en Bellfires gashaarden die geheel in de eigen
12 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019
OT december 2019.indd 12
03-12-19 14:13
medewerkers en boekt een jaaromzet van 31 - 32 miljoen euro. Tot ongeveer tien jaar geleden stond er in het bedrijf aan het begin van het stookseizoen voor vijf tot zes miljoen euro aan kant en klare haarden gereed voor de verkoop. Tegenwoordig kan een haard in zoveel opties geleverd worden dat je ze niet meer op voorraad kunt maken. Werden vroeger allerlei werkzaamheden als buigen en lassen uitbesteed, nu zijn al die werkzaamheden weer teruggehaald en worden ze zelf uitgevoerd, met korte levertijden als gevolg. Hoog tijd om ons te verdiepen in chemische voorbehandeling waar men door de toepassing van UV C-licht totaal niet wakker ligt van bacteriën die alsmaar bestreden moeten worden. “Eerst waren we ons van dit probleem helemaal niet bewust, maar we kregen uit de markt wel klachten over de hechting”, zegt Mark Spijkers, manager operations bij Barbas Bellfires. “Toen gingen we poeder in het water gooien om de bacteriegroei tegen te gaan, maar dat moesten we regelmatig herhalen om effect te zien. Ook moesten we twee keer per jaar, in de Kerst- en bouwvakantie, de hele voorbehandeling desinfecteren. Dan kwamen er mensen in speciale pakken die met hogedrukreinigers en chemicaliën de baden gingen desinfecteren. Dat hielp wel een tijdje, maar je zag toch redelijk snel de bacteriegroei weer terugkomen. De bacteriën werden namelijk resistent tegen de chemicaliën. Wat te doen? We hebben onze chemicaliënleverancier uitgenodigd, maar ook de onafhankelijke adviseur Ruud Ploum.”
UV C-lampen in de sproei-installatie. UV C-LAMPEN Laatstgenoemde vroeg zich hardop af of UV-straling een passende oplossing zou kunnen zijn. Vervolgens is er contact opgenomen met het bedrijf Bioclamatic dat ter plekke een aantal gesprekken heeft gehad en een aantal metingen heeft uitgevoerd. Toen is besloten in de sproei-installatie en in de baden tien UV C-lampen te plaatsen.
Sindsdien (het jaar 2012) heeft men de bacteriegroei volledig onder controle en wordt er niks meer in de baden gegooid. Mark Spijkers: “Gelet op het milieu, de tijd en energie die wij er vroeger in moesten steken en het uitblijven van klachten, is dit voor ons een heel grote stap voorwaarts. Het verbaast me dat deze technologie zo weinig wordt toegepast bij andere bedrijven die bij dit soort installaties dezelfde problematiek hebben. Wij zien de UV Clampen als een duurzaam alternatief voor de traditionele desinfectiemethoden.” Ook was de investering snel terugverdiend. De hele UVC-installatie kostte zo’n 6.000 euro, maar de grote schoonmaakbeurten kostten zo’n 5.000 euro per jaar aan chemicaliën en manuren. Ook het bijmengen van chemicaliën (goed voor honderd euro per maand) is niet meer nodig. Kortom, de investering was dus al binnen een jaar terugverdiend. Wel bedragen de jaarlijkse kosten voor lampvervanging gemiddeld 850 euro.
De UV-lampen en arrmaturen bevinden zich onder water. OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019 13
OT december 2019.indd 13
03-12-19 14:13
GEEN RESISTENTIE Martijn van Klink van Bioclimatic legt uit hoe het uitschakelen van de bacteriën met UV C-lampen in zijn werk gaat. “De straling daaruit kun je niet zien, maar is wel energierijk en micro-organismen absorberen die straling waardoor hun dna uit elkaar valt. Dat betekent dat de bacterie direct afsterft en zich ook niet meer kan delen. Vergeleken met chemicaliën heeft UV-licht als voordeel dat het altijd blijft werken en dat er geen resistentie optreedt. Als er bijvoorbeeld honderd bacteriën zijn en je past chemicaliën toe, dan is er altijd wel één bacterie die het overleeft. Die deelt zich weer en is resistent als je de volgend keer dezelfde chemicaliën gebruikt. Die ene bacterie wapent zich steeds beter tegen chemicaliën. Maar elke bacterie is gevoelig voor UV-licht en legt direct het loodje. Het desinfecteereffect van dat licht is na een jaar nog net zo goed als op de eerste dag, het effect gaat dus niet achteruit.” De 40 watt UV C-lampen met een straling op een golflengte van 254 nanometer zitten met de armaturen onder water. In de baden zijn ze 24 uur per dag actief, in de sproei-installatie alleen als er gedraaid wordt. De straling uit de lampen is op enkele centimeters van de lamp het meest intens. Alle bacteriën die dicht bij de lamp komen, gaan dood. Meer van de lamp af wordt de werking minder, maar door de turbulentie in het water blijft de bacteriedruk laag. Voor de medewerkers is het werken aan de chemische voorbehandeling een stuk prettiger geworden, omdat ze er geen omkijken meer naar hebben, maar ze moeten niet in het UV-licht kijken, want dat is slecht voor de ogen. IN DE LAKSPUITERIJ We zouden het blad OT niet vertegenwoordigen als we ook niet een kijkje zouden nemen in de lakspuiterij van de haarden. De gebruikte lak moet bestand zijn tegen de temperaturen die in de haarden bereikt kunnen worden, namelijk ongeveer 600 graden. Door die hitte valt poedercoaten af als mogelijke applicatie. Na de alkalische voorbehandeling is er een aparte sectie voor het terugkoelen van de platen. In de lakspuiterij wordt er elektrostatisch gespoten. Er gaat een hittebe-
Het aanbrengen van de tweecomponenten siliconenlak. stendige tweecomponenten siliconenlak in een heel donkere antracietkleur op de plaatdelen die later de haard vormen. De lak heeft geen vrije siliconen, het bindmiddel is een silicium skelet. Het gaat om een éénlaags toepassing met de hand met een laagdikte van 25 micrometer. In de droogkamer worden bij een temperatuur van 50 graden Celsius en een luchtvochtigheid van 50 procent via de uitwisseling van waterstof en zuurstof methylgroepjes gevormd, wat leidt tot methanol. Uiteindelijk klikken de polymeren aan elkaar en ontstaat de verharding door het gebruik van vocht. Door de gehele installatie loopt een power- & freebaan met een lengte van 600 meter. Grote vraag blijft natuurlijk waarom niet meer bedrijven dit uitvoeren. Wat meespeelt, is dat diverse bedrijven het wel gebruiken, maar niet willen dat dit bekend wordt. Dit geldt onder meer voor een bekende applicateur in het midden van het land die verzinkt, poedercoat en
natlakt. Martijn van Klink: “Wij werken voor 90 procent voor klanten in de voedingsmiddelenindustrie. Maar ook voor andere takken van sport is deze technologie toepasbaar. In Duitsland is bijvoorbeeld een vliegtuigbouwer die op heel grote schaal UV-licht gebruikt in de dompelbaden voor de vleugels. Dat werkt daar ontzettend goed. Dat bedrijven de technologie wel succesvol toepassen, maar daar geen bekendheid aan willen geven, werkt in ons nadeel.” ● MEER INFORMATIE www.barbasbellfires.nl www.bioclimatic.nl Lees verder of reageer
14 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019
OT december 2019.indd 14
03-12-19 14:13
Vereniging ION
Veel belangstelling exposanten voor Materials+Eurofinish+Surface 2020 Het kennis- en netwerkevenement Materials+Eurofinish+Surface 2020 wordt dé centrale ontmoetingsplek in de Benelux waar alle kennis voor een goed en duurzaam eindproduct samenkomt. Deze editie waar de vakbeurzen Materials, Eurofinish en Surface samengaan is ook de plek om nieuwe relaties aan te knopen en bestaande relaties van nieuwe energie te voorzien. Een vruchtbare ontmoetingsplek voor exposanten, bezoekers, kennisinstellingen gelieerd aan de maakindustrie of daaruit afkomstig. De Materials+Eurofinish+Surface 2020 vindt plaats op 3 en 4 juni 2020 in Veldhoven.
Voor deze eerste editie slaan de organisaties Mikrocentrum (Materials), de Belgische branchevereniging voor oppervlaktebehandelaars VOM (Eurofinish) en ION (Surface) de handen ineen. Hierdoor komen materiaalkunde en oppervlaktetechnieken samen op één beurs- en congresvloer met als gevolg een uitstekende gelegenheid om operationele problemen om de grensvlakken van deze twee gebieden sneller en beter op te lossen. Een win-winsituatie ligt als het ware voor het oprapen, niet alleen om actuele problemen op te lossen, maar ook om meerjarige samenwerkingen aan te gaan om sterker de uitdagingen in de nabije toekomst tegemoet te kunnen treden. Een goede verbintenis tussen materialen en oppervlaktetechnieken waardoor innovaties gestimuleerd worden, versterkt de positie richting de maakindustrie. Het event op 3 en 4 juni biedt een compleet overzicht van de hele keten en van de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van materialen en oppervlaktetechnologie. Er worden meer dan 2.500 bezoekers en 200 exposanten verwacht en talrijke innovaties getoond in onder meer 20 live-demo’s. Er is een indrukwekkend congresprogramma waar 40 toonaangevende sprekers uit de branches en wetenschap de nieuwste kennis delen. Specifiek wordt er ingezoomd op de volgende onderwerpen:
• selectie van de juiste materialen • verantwoord ontwerp • oppervlaktebehandeling om het visueel aspect, de corrosie- en slijtweerstand te verhogen • optimaal materialen verbinden • alles over het analyseren van materialen en coatings gelet op ketenoptimalisatie. EXPOSANTEN Voor exposanten wordt een maximale ontmoeting geboden met bezoekers. Als exposant ontmoet u ook engineers, productontwikkelaars, R&D-managers/ medewerkers, ontwerpers, onderzoekers en constructeurs uit de gehele Benelux. Daarnaast zijn er zeven redenen om als exposant deel te nemen aan de Materials+Eurofinish+Surface 2020: 1. Uw bedrijf staat gedurende twee dagen in het vizier van meer dan 2.500 bezoekers 2. Dit event promoot de hele keten: van grondstof tot en met gerealiseerd product 3. Focus op juiste materiaalkeuze, karakterisering, verbindingstechnieken en keuze voor juiste oppervlaktebehandeling 4. U heeft inbreng bij het samenstellen van het congresprogramma 5. Vergroot uw netwerk tijdens de internationale Meet&Match
PRAKTISCHE INFORMATIE Woensdag 3 juni Van 09:30 tot 17.00 uur, gevolgd door exposantenborrel. Donderdag 4 juni Van 09:30 tot 17.00 uur Locatie NH Conference Centre Koningshof Locht 117 5504 RM Veldhoven De toegang is gratis na voorregistratie op www.materials-eurofinish-surface. com. Zonder voorregistratie bedraagt de toegangsprijs aan de kassa € 40. Aanmelden als exposant via www. materials-eurofinish-surface.com/ exposanten
6. Demonstreer uw innovaties via live-demo’s op uw stand 7. Profiteer van een all-in concept: uw deelname wordt van A tot Z voorbereid door een professioneel team. Deelnemen is kinderspel door het complete servicepakket. ●
MEER INFORMATIE www.materials-eurofinish-surface.com OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019 15
OT december 2019.indd 15
03-12-19 14:13
Thema Bedrijfsinrichting en apparatuur
Elektrochemie en metallieke deklagen
Nieuwbouw Alumet gaat groeispurt versnellen Soms moet er een nieuw gebouw opgetrokken worden om de vraag uit de markt te kunnen opvangen en om compleet nieuwe installaties en productielijn(en) een logische plek te kunnen geven. Dit gaat binnenkort ook gebeuren bij Alumet. Directeur Remco Baartmans spreekt van een verdubbeling van productvolume.
Het huidige bedrijfspand van Alumet is iets meer dan 5.000 vierkante meter groot. Het nieuwe gebouw dat op 1 april 2020 in bedrijf wordt genomen, telt 10.000 vierkante meter. Men verwacht te kunnen groeien van de huidige één miljoen meter naar drie miljoen meter aan producten. Dat betekent niet een omzetgroei van 300 procent, want men heeft ruimte nodig voor een hogere flexibiliteit in de productie en verkorting van de levertijd. Momenteel bedraagt de levertijd tien werkdagen, dat worden er straks vijf. Het besluit tot nieuwbouw is vorig jaar genomen, maar vanaf 2016 heeft het bedrijf het heel druk, zo druk dat er de laatste tijd structureel op zondag overgewerkt moet worden. Een andere reden voor nieuwbouw is de wens om het assortiment aan kleuren te kunnen uitbreiden van 24 naar 32 kleuren. Remco Baartmans: “Die uitbreiding is heel lastig te realiseren in onze huidige lijn. Meer kleuren aanbieden krijgt gestalte doordat we in de nieuwbouw chemisch
glanzen kunnen gaan aanbieden, ook wel chemical bright genoemd. Daarmee kunnen we het mechanisch borstel- en polijstwerk in de voorbehandeling ook verbeteren. Wij werken vrijwel uitsluitend voor de gevelbouw. De tendens daar is dat men steeds meer eisen stelt aan kleur, glans en structuur. Daar willen wij op inspelen.” KWALITEITSBORGING De derde reden voor nieuwbouw heeft te maken met de wens naar kwaliteitsborging. Alumet wil naar een systeem waardoor er nooit meer een product met een defect wordt uitgeleverd. Tijdens het productieproces moet iedere fout tijdig gedetecteerd worden. Daartoe heeft men ruimte nodig voor controlepunten op verschillende plekken in de fabriek. Ook wil men de productielijn zoveel mogelijk automatiseren wat leidt tot een digitale fabriek waarin alle profielen vooraf worden geïdentificeerd en gevolgd tijdens het proces. Uiteindelijk worden alle procespa-
rameters vastgelegd die nadien ook snel als een samenhangend informatiepakket beschikbaar zijn. “Een vierde reden voor nieuwbouw heeft te maken met een adequate personeelsbezetting. We willen een werkvloer creëren waar mensen graag willen werken. Dat gaat makkelijker wanneer je beschikt over moderne installaties in een modern pand. Wij merken dat wij daardoor nauwelijks last hebben van de krapte op de arbeidsmarkt. We gaan uitbreiden van 60 naar 90 medewerkers en merken dat mensen zich spontaan aanmelden.” In de nieuwbouw wordt er geen grondwater meer gebruikt om producten te koelen, maar gebeurt dat met elektriciteit opgewekt via zonnepanelen op het dak. Dat reduceert het watergebruik met 80 procent. Een ander milieuaspect is het bevorderen van hergebruik van afval. Nu wordt het belangrijkste afvalproduct in de vorm van aluminaat per tankwagen afgevoerd naar een afvalverwerkingsbedrijf. Straks wil men ook de filterkoek uit de waterzuivering als grondstof afzetten in de steenindustrie. In totaal vergt de nieuwbouw een investering van 12 miljoen euro. ● MEER INFORMATIE www.alumet.nl Lees verder of reageer
Een voorbeeld van een moderne anodiseerlijn in een nieuwe fabriek. 16 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019
OT december 2019.indd 16
03-12-19 14:13
Internationaal toonaangevende vakbeurs voor industriële laktechniek
SMART SOLUTIONS FOR INDUSTRIAL COATING
21 t/m 24 april 2020 Beurscomplex Karlsruhe, Duitsland
DIT IS HANGON HangOn is een partner die klanten helpt om slimme oplossingen te vinden voor ophangen, maskeren en handling om daarmee de productiviteit en de winstgevendheid in hun coating proces te vergroten. Wij ontwikkelen en produceren in eigen fabrieken en distribueren onze producten naar meer dan 40 landen over de hele wereld.
Oplossingen Voor Oppervlaktebehandeling
www.paintexpo.com
Ontdek de mogelijkheden van robotstralen bij Airblast! Innovatief
samenwerkingspartner
Betrouwbaar
Kostenefficiënt
In 2017 is Blastman Robotics toegetreden tot de Airblast Groep. Neem contact op: sales@airblast.com | +31(0)72 571 8002 www.airblast.com
OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019 17
OT december 2019.indd 17
03-12-19 14:13
Vereniging ION
Jaaroverzicht 2019 van Vereniging ION Volgens goed gebruik geeft Vereniging ION geen jaarverslag uit, maar is er jaarlijks in OT een opsomming van de activiteiten die voor de leden zijn gedaan. Immers, de bedrijven zijn lid om die zaken aandacht te geven die je collectief wel kunt doen, maar individueel niet of nauwelijks kunt beïnvloeden.
Denk daarbij aan (de collectieve aspecten van) het leveren van een actieve bijdrage aan: • Het duiden en werkbaar maken van normen en wet- en regelgeving. • In relatie tot thema’s als duurzaamheid en circulaire economie: het verhogen van de output kwaliteit van de branche. • De duurzame inzetbaarheid en het opleiden van medewerkers. Vakmanschap en veiligheid voor medewerkers en omgeving zijn hierbij belangrijke aspecten • Het toegankelijk maken van nieuwe technologieën. • Het verlagen van de operationele kosten door een lagere administratieve lastendruk, slimme tools, minder medewerkersverzuim en hogere productiviteit. • Het borgen van de toevoer van grondstoffen zoals bewerkbare substraten en SVHC/CMR- stoffen. • Het faciliteren van innovaties. • Het ondersteunen van de maakindustrie zodat het marktvolume voor de oppervlaktebehandelende branche stijgt. • Promotie van de branche. Vereniging ION manifesteert zich steeds meer als een netwerkorganisatie die met inmiddels 160 verschillende organisaties in 50 verschillende aandachtsgebieden actief is. Voor 2020 zullen de onderstaand
besproken zaken zoveel mogelijk in de beschreven lijn worden voortgezet. WERKZAAMHEDEN, TRAJECTEN EN PROJECTEN Het project Maatwerkaanpak Metaal (knellende regelgeving) loopt momenteel in het opstellen van de rapportage (door SIRA) en de uitvoering (deels door ION). In januari 2019 konden ondernemers hun knelpunten aangeven. Zie voor een overzicht van de gekozen onderwerpen: www.vereniging-ion.nl/tweede-labmaatwerkaanpak-regeldruk-metaal-zzs/
cmr-stoffen-komt-voorstellen. Inmiddels zijn er labs geweest en oplossingsrichtingen bepaald. Het eindrapport verschijnt naar verwachting in januari 2020. Ten aanzien van de normen is veel gebeurd. Een actuele stand van zaken verschijnt regelmatig in de OT. ION geeft in de normcommissies een stem aan degenen die vanuit onze branche wel te maken hebben met deze norm, maar niet actief meepraten bij de ontwikkeling daarvan.
18 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019
OT december 2019.indd 18
03-12-19 14:13
Het MJA-rapport 2018 kwam in augustus uit. Zie: www.vereniging-ion.nl/mjasectorrapport-2018-oppervlaktebehandelende-industrie-beschikbaar. In 2019 is een aantal bijeenkomsten geweest om na te denken over het vervolg van de MJA3 na 2020. ION houdt voor de branche relevante ontwikkelingen in de gaten en praat mee aan een aantal relevante tafels. Het project Veilige Werkwijzen maakt goede voorgang. Er zijn inmiddels al 35 lidbedrijven op enige wijze betrokken bij het project. Het totale project kost 700.000 euro maar derden dragen daar ruim 200.000 euro aan bij. Het e-book zal op de veiligheidsmiddag/Nieuwjaarbijeenkomst op 5 februari 2020 worden gepresenteerd. De checklist Inspectie SZW wordt gewaardeerd en is al tientallen keren aangevraagd. ION is al meerdere malen ingeschakeld om lidbedrijven bij inspecties bij te staan. Op het gebied van Chroom-6 ontwikkelt ION zich tot een expertisecentrum. Dit biedt voor de groei van ION nieuwe kansen, maar betekent ook een zichtbare rol van ION voor vele bedrijven die met CMR-stoffen werken. ION heeft op de SGS Kennisdag Chroom-6 en op het SDUToxic Chroom-6 evenement een bijdrage geleverd. Ook zijn met het kenniscentrum van Inspectie SZW enkele lidbedrijven bezocht en heeft ION deel uitgemaakt van de stuurgroep Chroom-6 van de Inspectie SZW en Ministerie SZW. Ook heeft ION op 7 oktober op verzoek van het NAG (branchevereniging luchtvaart) een kennissessie
De nieuwe Omgevingswet wordt in 2021 verwacht. ION is actief betrokken bij een groep van 12 brancheverenigingen die zich onder aanvoering van het VNO/NCW– MKB Nederland richt op het (mkb)bedrijfsbestendig maken van deze nieuwe wet. Ook wordt gewerkt aan een overgangsrecht zonder teveel administratieve belasting of huidige rechten van bedrijven (te veel) inperkt.
voor de NAG leden georganiseerd. Op 12 december was er een bijeenkomst met de VTS (thermisch spuiters). Bij diverse (lid)bedrijven zijn er bijeenkomsten en toespraken geweest over de impact van Chroom-6 op de business. Op ION-evenementen en uiteraard op de Stoffendag worden SVHC/ CMR-stoffen regelmatig behandeld. ION heeft als slogan: “vervangen als het kan, maar autoriseren als het moet en veilig kan”. ION ondersteunt actief de zoektocht naar intrinsiek veilige alternatieven voor gevaarlijke stoffen. Echter, er zijn nog lang niet overal veilige alternatieven beschikbaar en er kan naar de mening van ION veilig gewerkt worden met gevaarlijke stoffen. Vandaar de inventarisatie en het
verwachte e-book “Veilige werkwijzen met SVHC/CMR-stoffen”. Hiermee is ION actief, zowel in Den Haag als in Brussel. Op EU-niveau staan de stoffen nikkel, kobalt, TiO2 en diverse andere stoffen in de belangstelling. CETS is hier actief in, samen met internationale organisaties die bij deze stoffen betrokken zijn. Met Orgalime worden niet alleen de wetgeving rond stoffen aangepakt, maar bijvoorbeeld ook de Waste Directive (afvalverordening). omgevingswet De tool Metaal en Milieu is in 2019 weer aangeboden. Deze tool wordt beheerd buiten ION, maar gezien het aantal vragen lijkt deze tool wel in een behoefte te
In 2019 is de Stichting Nederlands Kleur Instituut opgericht. ION werkt hier nauw mee samen, omdat het thema kleur regelmatig om aandacht vraagt. Het project Kleur en Kleurbeoordeling wordt ook met de VMRG en SKG/ IKOB besproken. Eenduidige kwaliteitseisen voor Nederland is het doel.
OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019 19
OT december 2019.indd 19
03-12-19 14:13
Voor enkele lidbedrijven heeft ION een bijdrage geleverd voor hun open dag, hun klantendag of hun jubileum. Met name de bekendheid met bijvoorbeeld het kwaliteitslabel, maar ook de bekendheid met opleidingen wordt hiermee vergroot.
voorzien. In 2020 is de laatste editie van deze tool, omdat in 2021 de nieuwe Omgevingswet haar intrede doet. Voor Corrosie onder Isolatie (CUI) verscheen onlangs het eindrapport. ION was voorzitter van de subgroep Coatings. De uitkomsten zullen ook gebruikt worden voor de herziening van de ISO55000 door het EFC (European Federation of Corrosion). Vanuit de Topsectoren is men bezig om de Safety Delta Nederland (SDN) op te richten dat zich onder meer de meest veilige chemische sector van de wereld ten doel stelt. Dit initiatief zal zeker ook haar invloed hebben op onze branche, vandaar dat ION meepraat. Het project Qualify (hybide constructies) loopt. ION is op verzoek van de TU Delft observer wat een mooi netwerk oplevert in een andere tak van de oppervlaktetechnologie. De Helpdesk van ION krijgt elke maand ongeveer vijf onderzoeksvragen bovenop de standaard en routinematige vragen. Uitkomsten van deze vragen worden geanonimiseerd ook toegevoegd aan de website onder FAQ.
Het poedercoaten van RVS wint terrein, met name in de voedingsmiddelenindustrie. Op verzoek van onder andere applicateurs in en machinebouwers voor die industrie zijn we hier een actie gestart met Qualisteelcoat. Op het gebied van de transportwetgeving (heftruck gebruik bij het laden/lossen van gevaarlijke stoffen) lopen diverse contacten met IL&T. ION wil graag een formalisering van het feit dat medewerkers uit de branche deze heftruckactie mogen uitvoeren. Dat is helaas nog niet zo, dus tot die tijd blijft het advies zoals verwoord in de ION instructie: laat de chauffeur van de vrachtwagen zelf laden en lossen. Door meer gerecycled materiaal in het substraat wordt het coaten lastiger. Zowel op nationaal, als op internationaal niveau wordt deze problematiek geïnventariseerd richting oplossingen. ION is daarbij betrokken. Afvalwater wordt een steeds belangrijker thema. Door diverse ontwikkelingen wordt de waterstand in de rivieren steeds lager. Dit heeft direct invloed op de lozingsgrenzen van bedrijven en rwzi’s.
Ook de ION-achterban heeft hier mee te maken. Vandaar dat ION werkt aan deze problematiek. ORGANISATIE VERENIGING ION Met de introductie van de nieuwe website, waaraan een tweewekelijkse nieuwsbrief Informat.ION is gekoppeld, is de informatievoorziening aanmerkelijk verbeterd. Dat kunnen we zien doordat er een uitgebreide cockpit is gemaakt om te beoordelen hoeveel en wat er gelezen wordt. Per maand ongeveer 10.000 pageviews door 5.000 unieke bezoekers is positief. En mede door de koppeling van de artikelen van de OT zijn de onderwerpen die aandacht genereren goed te traceren. Dit is dan de basis voor de evenementen. Het intranet, het deel van de website waar ledeninformatie wordt verstrekt, wordt nog niet zoveel bezocht. Elke maand zijn er posts gedaan op LinkedIn en op Twitter. De ontwikkelingen van de OT (het vakblad voor de professional in de oppervlaktetechnologie) lopen conform verwachting. De opzet van de thema’s slaat aan en de waardering voor het blad is goed. De opzet in 2020 zal dezelfde zijn als 2019. De QR-codes wordt steeds meer gebruikt.
20 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019
OT december 2019.indd 20
03-12-19 14:13
Naast de eigen OT heeft ION ongeveer twintig publicaties gehad in andere bladen. Er zijn weer veel prospects en leden bezocht. Er wordt getracht om met elk lidbedrijf één maal per twee jaar een relevant contactmoment te hebben. Uit de analyse van prospects blijkt dat toeleveranciers vaak zeer commercieel zijn (wat levert het lidmaatschap aan omzet op). Daarom is het noodzakelijk om voldoende evenementen met contactmomenten te organiseren. Uit de analyse blijkt ook dat applicateurs het werk van ION belangrijk vinden, maar dat het ook een lange termijn en minder zichtbare actie is. Daarom voelt het wel eens als minder relevant. Immers ION is vooral bezig met de “license to operate” voor de komende jaren, en veel minder met het moment. In 2019 zijn vele beurzen, evenementen, congressen, bijeenkomsten en recepties bezocht. Het doel was steeds om te oriënteren op ontwikkelingen voor de branche of PR van de branche. In 2019 is Frank van Bussel (Adruu) toegetreden tot het bestuur. Hij is Henk Schreu-
der opgevolgd als bestuurder AEMD. Anita Snoeren (Jotun) heeft Petra Conrads opgevolgd als penningmeester. Belangrijk agendapunt voor het bestuur was en is het toekomstbestendig maken van Vereniging ION en de speerpunten van ION bepalen. In 2019 is ION per saldo weer iets gegroeid. In totaal mochten we 22 nieuwe leden verwelkomen. Ook hebben 16 bedrijven hun lidmaatschap beëindigd. De belangrijkste redenen zijn: • Te weinig in de corebusiness (hierbij ook bedrijven die uitsluitend lid zijn geworden om een korting op de opleidingen te krijgen): 6. • Het bedrijf is gestaakt/verhuisd naar het buitenland/overgenomen: 8. • Te weinig (commerciële) waarde: 2. Met Vereniging Qual.ION (General Licensee voor Qualicoat, Qualisteelcoat en Qualanod) zijn in de ontwikkeling van de kwaliteitsborging mooie stappen gemaakt. Met name de twee Nederlandse presidenten (Roel Dijkman – Qualisteelcoat en Remco Baartmans – Qualanod) hebben hun stempel nadrukkelijk gedrukt op de ontwikkeling van de labels. Echter ook bij Qualicoat
(TC afgevaardigde Harmen IJdema) is een mooie voortgang gemaakt. De input voor de drie genoemde heren komt vooral vanuit de discussies in de Update-workshops en hun eigen ervaring. Voor de labels Qualicoat (TC/EC/GA-vergaderingen in Zürich, Londen en Dubai), Qualisteelcoat (TC/EC/GA-vergaderingen in Lissabon en Parijs) en Qualanod (TC/EC/ GA-vergaderingen in Basel en Istanbul) zijn de vergaderingen bezocht door Qual.ION. Daarnaast zijn er diverse werkgroepvergaderingen bezocht en zijn de trainingen en Update workshops voorbereid. Nederland loopt op schema aangaande de inspecties. Het aantal licentiehouders in Nederland is voor Qualicoat en Qualanod gelijk gebleven en voor Qualisteelcoat gestegen. In 2019 is ook de Stichting Innovat.ION opgericht als voortzetting van het KP.OT (Kennis Platform Oppervlakte Technologie). Dit platform stimuleert innovaties bij bedrijven ten faveure van de branche als geheel. Voor ION is hier onder andere het project Coating 3D Metal Printing ondergebracht.
De opleidingen zijn in Educat.ION apart gezet. De kwaliteit van de opleidingen is inmiddels goed, maar het organiseren van langlopende cursussen op een centraal punt in Nederland is moeilijk. Cursisten zijn vaak praktische mensen die het moeilijk vinden om na een werkdag nog eens in een klas te gaan zitten. In 2019 is ION gestart met blended learning. Dat betekent een omzetting naar een e-learning tool, met aanvullende contactmomenten met een docent en praktijkscholing. Ook virtual spraying and blasting wordt steeds meer ingezet. De omzet van de cursussen is nog steeds groeiende. Inmiddels zijn er ook enkele kleine succesjes over het terugbrengen van het vak “oppervlaktetechnologie” naar het regulier onderwijs. Ook lopen er projecten om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt op te leiden voor de branche. In 2020 gaan we hier mee verder.
OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019 21
OT december 2019.indd 21
03-12-19 14:13
In 2019 hebben twee jonge ondernemers uit de branche het initiatief genomen tot de oprichting van Young Surface. Hier komen branchegenoten onder de 40 jaar die een eigen bedrijf leiden (of dat binnenkort gaan doen), bij elkaar om knelpunten, problemen en verwachtingen met elkaar te bespreken. Er wordt wisselend afgesproken bij een lidbedrijf of bij een goed voorbeeld voor een bepaald knelpunt. Zo zijn er bezoeken geweest op 21 februari bij Verzinkerij van Aert (logistiek) en 10 oktober bij De Greef Coating (hrm), maar ook op 20 juni bij KLM Engineering en Maintenance (logistiek). In 2020 zal er onder andere aandacht zijn voor automatiseren en robotisering.
EVENEMENTEN Op 16 januari was er een ronde tafelbijeenkomst over knellende regelgeving. Lidbedrijven konden hier aangeven wat hun grootste knelpunt was op het gebied van wet- en regelgeving. Deze knelpunten zijn ingebracht in het project Maatwerkaanpak Metaal onder leiding van SIRA. Op 10 april was er de ION Dag voor de Ondernemer. Behalve de ALV was er de mogelijkheid om de laboratoria en de 3D Metal Printer van de NLR te Marknesse te bezoeken; het middagprogramma stond vooral in het teken van marketing en nieuwe (wettelijke) verplichtingen. De ION DvdO 2019 is door 120 mensen bezocht. In de periode 9-11 april was ION present op de Maintenace Next. Daar werd samen
met onder andere het VIB (Vereniging van Isolatie Bedrijven) een presentatie gegeven voor de ontwikkelingen in CUI. Op 15 - 16 mei was ION aanwezig op de Materials+Eurofinish in Leuven. In 2020 is de Materials+Eurofinish+Surface op 3 en 4 juni in Veldhoven. Deze editie zal vooral in het teken staan van samen leren van elkaar en zien hoe de markt op deze samenvoeging reageert. Op 24 mei was er een themabijeenkomst over Chroom 6. Hier werd aangekondigd dat ION het voortouw zou nemen in het ontwikkelen van veilige werkwijzen voor diverse “gevaarlijke” stoffen. De stoffen zijn geselecteerd door ION-lidbedrijven.
(labs) van de tien geselecteerde knelpunten met de overheid en de inspecties uit het project Maatwerkaanpak Metaal van SIRA. Bedrijven en ION konden hier uitleggen welke problemen zij ondervinden en met alle betrokkenen aan tafel werden oplossingsrichtingen besproken. Zie ook het rapport van SIRA. Op 13 november was er de ION Dag van de Oppervlakte Technologie 2019 op de Campus van de TU Delft. Hier kon men naast de ALV ook de corrosielabs van de TU Delft en Green Village bezoeken. Het congresprogramma ’s middags bevatte 16 actuele technische thema’s en de updateworkshops van Qualicoat, Qualisteelcoat en Qualanod. De ION DOT 2019 is door 175 vakgenoten bezocht.
Op 17 juni en 1 juli waren de besprekingen
Op 11 december was er de Stoffendag 2019 met twee keynote speakers (staatssecretaris Tamara van Ark van het Ministerie van SZW en wetenschapper en columnist Rosanne Hertzberger) en met ruim 20 presentaties/workshops, waaronder ook van ION. Deze keer deden 12 brancheverenigingen mee en waren er ruim 300 bezoekers.
2020 In 2015 zijn reeds gesprekken gestart voor het ontwikkelen van een Beneluxevenement op het gebied van oppervlaktetechnologie en materialen. In 2019 hebben de besprekingen geresulteerd in een concept-overeenkomst voor een evenement met het Mikrocentrum Nederland, VOM België en Vereniging ION. In 2020 start dit nieuwe evenement. Als de markt dit initiatief goed ontvangt, zal gezocht worden naar versterking en verbetering van dit evenement. Dit evenement op 3 en 4 juni komt voor ION in de plaats van de DOT 2020, waardoor de jaarplanner voor 2020 er wat anders uit zal zien. Aan de hand van de evaluatie zal het vervolg worden bepaald. ●
22 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019
OT december 2019.indd 22
03-12-19 14:13
Wereldwijde standaard in finish oplossingen NTS Finish is als onderdeel van de NTSGroup een toonaangevende specialist op het gebied van voorbehandelen, natlakken, poedercoaten en bedrukken van metalen en kunststof producten. www.nts-finish.nl NTS Finish
Accelerating your business
Glans- en Kleurmeters Glans- en Kleurmeters
NauMetrics Precision Measuring Instruments NauMetrics Precision Measuring Instruments
n cieerde rancier
en
ION
s en Geasso
en Metalli eke
Beste lezer,
Toeleve
ang
iteit
en flexibil kwaliteit
BRA
ATUUR, IN SPUITAPPAR EN ROBOTS
..
age n dekl en Meta
age n Dekl
anci
emie
nisc he
Elek troch
jaarga ng 63 num me novem r 7 ber 201 9 Hét vak de pro blad voo r oppervlfessional aktetech in de nologie
NCH
E EEN
OPLO SPUI SSIN TAPP ARAT G LATIE UUR, S EN ROBO
..
“WE MAK E THE IND COATIN USTRIA L BET TER G PROCES S ”
na 35
24
Interesse? Vraag de mediakaart aan.
TS
T: 0318 F: 0318 -643 260 E: info@-643 042 I: www paint .pain it.nl tit.nl ..
straa lmidd straa linsta elen.nl llatie Zie ook s.nl pagi
260 T: 0318-643
events voor 2020 bekend.
STAL
..
042 Contact F: 0318-643 t.nl VERF Paint E: info@painti t.nl SPIt UIT25 Da Vincilaan AP I: www.painti ndeling Ede PARA SPUIT6716 WC .. TUUR Thema Beha CABIN structuur ES .. STRA Bouw, infra s, AFZU ALHA IGINS LLEN constructie en staal TALLA n .. VERH TIES .. STRA rinting, lijme elen.nl.. UU ALAP straalmidd 3D-p R PARA TUUR llaties.nl REPA RATIE straalinsta xx Zie ook pagina EN NO G VE WWW. EL ME RA ER MAKE SC ... “WE O-CL IAL EMCO THE INDUSTR .NL COATING PROCESS
Inmiddels zijn alle thema’s en
Thema Poedercoa natlakken ten, galvaniser , en anodiseen ren
lliek e
ers en Gea ssoc
ieer den T IN
Orga
g ION n
nigin
mee
Vere
Alge
R ELKE
IALIS
ERIN
Cont act Pain t It Da Vinci laan 6716 25 WC Ede
G
EEN OPLOSSIN
TALLATIES
DOSEERINS
hogere
nde verfpro
één doorg
ken 2019
nding in
m-6 houde
END’ kwalite
isch Verzin
van Chroo
Radius 2-afro
voor ‘HIGH-
voor Therm
renovatie
toegelicht
chine levert
x Trofee
VOO SPEC DOSE
Toel ever
erden
Moderne
e Deklagen
mie en Metallieke
2
05/07/2019 voor 09:12:49 Hét vakblad onal in de de professi ologie oppervlaktetechn
deklagen
BRANCHE
Advert 50x67.indd
Organisch
en Geassocie SPECIALIST
Dutch Blast
Toelevera nciers
Algemeen
ION VOOR ELKE
Rol Qual.IO
ER DA Elcome ter straalap om langer VAN N 50 JAAR mee te paratuur, gebouw gebruik en en beter gaan, OPPE d intensie te prestere ver te g 63 RVLA TOTAAL n jaargan LE nummerelcome KTET 6 ter.com ECHN VERA NCIER er 2019 IEKENseptemb
Elektroche
80.com
31
stallatie:
itssysteem b ed by re ered wde Pow L - Powde W LL RWA RWALL UR OU LO COLOU C CO
R...
cabine voor
N nader
VEEL MEE
Uitgekiende
K CKE AC A O ACKE OL UROL EUR EUROL
VERHUU R REPARA TIE EN NOG
ter Glansme
Verenigin g
SING
poedercoatin
ALLEN
ontbraamma
nerr ne rtner rtne rt part g pa ngs iin dingspa leid ople op n a e opleid al ren” re eren” deal ide e tte uw ideale n es inv n investe ren en re eren ove no inno in an innove va e van k esstitie kw en kwesti ee ijjs een wijs wijs rrw derw nde onde on scch onder n sch ni chni ussttriie ech dustrie du tte indu n techni E in ern CEAC A oder Mod “Mode “M “Mod n e ACE-in ende end send e se eellei ve oor veeleis voo n voor en e ngen liing d lingen de ande han ehande beh orb voo e voorbe uwe eu ie Nieuw Ni Nieu en gen k ag d kl de ekke deklag ieke a liliek Mettal en Metall en e i mi m e he c chemi oche e trroc lek Elek El Elektro
“WE MAKE THE INDUS TRIAL COATING PROCE SS BETTER”
STRAALH
SCO-CLE Ni MCO eu AL .NLME w!
eter4 www.elcom
sche Deklag
Vereni ging 32
.nl
WWW.RA
OPLOS
T: 0318-64 F: 0318-64 3 260 E: info@pa 3 042 I: www.pa intit.nl intit.nl
straalm idde38len.nl16 straalin stallatie s.nl Zie ook pagina
12
VERFSPU 11iddelen ITAPPARA .nl straalm s R TUU alinstallatie SPU stra ITCA BINEpagina 33 Zie ook S AFZUIGIN 15 STALLATI ES 10 “WE MAKE TRIAL STRAALAP THE INDUS SS PARA PROCE NG TUUR COATI BETTER”
Elektro chemie
HE EEN
Hét vakblad voor de professional in de oppervlaktetechnologie
36
ducten
3 260 T: 0318-64 3 042 F: 0318-64 intit.nl E: info@pa intit.nl I: www.pa
is O is ION g ION g ng gi niging r ni re Vereni V Ve
BRANC
IST IN SPUITAP PARATU UR, INSTALL ATIES EN ROBOTS
Nieuwe
t Contac Paint It n 25 Da Vincilaa Ede 6716 WC
Algem een
VOOR ELKE SPECIAL DOSEER
Contac t Paint It Da Vincilaa 6716 WC n 25 Ede 12
SING
OPLOS
UR, PARATU IST IN SPUITAP ROBOTS ATIES EN INSTALL DOSEER
SPECIAL
jaargang 63 nummer 5 augustus 2019 Hét vakbl ad voor de profe ssional in de opper vlakte technologie
Organi
en Opleiding Thema eling + Behand ddelen vervoermi
Prijswinnaar s Benelu
n cieerde
voor
en
eke en Metalli
s en Geasso
HE EEN
BRANC
sche Deklag
ION
rancier
Elektro chemie
Toeleve
Algem een
Vereni ging
VOOR ELKE
vakblad
Hét in de R DAN ssional 50 de profe technologie VAN OPP JAAR TOTAAL opper vlakte LEVERA ERVLAK NCIER TETECH NIEKEN
Organi
deklag en
63 jaargang 4 nummer juni 2019
AL MEE
deklag en
Tel: 0031(0)743490022 | www.naumetrics.nl | E: sales@naumetrics.nl Tel: 0031(0)743490022 | www.naumetrics.nl | E: sales@naumetrics.nl
Them a Duur za en Vi amheid sie
Bel met Arthur Middendorp
Monorailsystemen Kettinghangbanen Power & Free systemen F1 Inverted Power & Free Besturingen
(070) 399 00 00 of stuur een e-mail naar arthur@jetvertising.nl
BETTER”
Dutch
...
...
...
...
...
Elco om meter straa gebr langer uiken mee lapparatu en betete gaan ur, r te prest, intengebouwd eren siever te elco mete r.com
Blast
Advert
50x67.in
dd 2
05/07/20
19 09:12:49
...
...
...
...
...
ratuur, gebouwd te straalappa Elcometer mee te gaan, intensiever om langeren beter te presteren com elcometer. gebruiken
OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019 23
OT december 2019.indd 23
03-12-19 14:13
24 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019
OT december 2019.indd 24
03-12-19 14:13
Trots op het werk Het Revius Lyceum Doorn is gehuisvest in een compact schoolgebouw met verschillende leerpleinen en lokalen. De vele ramen en transparante opzet van het gebouw zorgen voor direct daglicht en contact met de natuur. Het ontwerp verwijst naar de landgoederen van de Utrechtse heuvelrug en is eigenlijk een drielaags gebouw in de schil van een tweelaags gebouw met een kap. Het gebouw heeft als het ware een tweede gevel die is voorzien van gekleurde stalen lamellen. De staalconstructie en de lamellen, met een totaalgewicht van 30.000 kilo, zijn door Rotocoat thermisch verzinkt. Vervolgens zijn de ruim 1400 stalen lamellen (materiaal KGWL 120/80/4 in diverse lengtes) door Rotocoat chemisch voorbehandeld en voorzien van een tweelaags poedercoatsysteem. Dit systeem
is een combinatie van een Oxyplast lowbake, ontgassende EF36 primer in combinatie met een Oxyplast PE50 topcoat. De gemiddelde zinklaagdikte bedraagt 76 micrometer en de gemiddelde coatinglaagdikte 171 micrometer. De herfstkleurige lamellen in RAL1007 narcissengeel, RAL8007 reebruin, RAL 2000 oranje, RAL7022 ombergrijs en RAL3009 oxyderood geven het schoolgebouw een speels aanzien en zorgen ervoor dat het ĂŠĂŠn geheel vormt met het omliggende landschap.
OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019 25
OT december 2019.indd 25
03-12-19 14:13
Thema Bedrijfsinrichting en apparatuur
Organische deklagen
Nieuwe poedercoatlijn met vijftig procent meer capaciteit Eind oktober heeft Hessels Poedercoating een nieuwe poedercoatlijn in gebruik genomen. Deze moderne en volledig geautomatiseerde straat verhoogt de capaciteit met maar liefst vijftig procent. Dat komt onder meer doordat de te poedercoaten producten nu nog maar één keer worden opgehangen en afgehaald en de power- & freebaan met een snelheid tot drie meter per minuut draait. Ook is de nieuwe installatie energiezuiniger doordat er warmte uit het productieproces wordt teruggewonnen en gebruikt om het materiaal voor te drogen. Bij Hessels gaat het niet alleen om een nieuwe installatie, maar ook om andere wijzigingen die een omzetgroei mogelijk maken. “De markt verandert en daar moet je op anticiperen”, zegt Arjen Hessels van Hessels Poedercoating. “Als groeiend bedrijf kregen wij heel vaak van onze huidige klanten de vraag of wij met hen wilden meegroeien. Als je dan nee verkoopt, bestaat de kans dat je ze kwijtraakt. Wij willen heel graag met onze klanten strategische partnerships aangaan gericht op de lange termijn. Daarom moeten we meegroeien met onze klanten om hen nog beter te kunnen bedienen. Dat betekent dat we niet alleen technologisch moeten groeien, maar ook in organisatorisch opzicht. Met deze nieuwe lijn beschikken we nu in totaal over drie poedercoatlijnen. Maar willen we de planning optimaal hebben, dan verlangen we van onze klanten dat ze hun orders vooruitplannen, zodat we weten welke orders we over pakweg zes weken moeten draaien.” De nieuwe installatie is zoveel mogelijk geautomatiseerd, wat onder meer betekent dat het poedercoaten zoveel mogelijk in een moderne poedercabine plaatsvindt waarbij de spuitpistolen zowel verticaal als horizontaal kunnen bewegen nadat de contour van het product via de
lichtstraat met sensoren is vastgesteld. De moeilijk bereikbare plekken worden handmatig gespoten. Alle traversebalken bevatten een barcode die door het orderverwerkingssysteem automatisch worden gegenereerd. Zo kan een order bijvoorbeeld resulteren in producten aan twintig balken achter elkaar die dezelfde RAL-kleur krijgen, waarna er automatisch wordt gestopt en een andere order wordt ingevoerd en vrijgegeven. In de tussentijd is er tijd voor reinigen en het toepassen van een kleurwissel. Over het geheel gezien is altijd zichtbaar waar welke traverse is, welke order die aan het verwerken is en
hoe ver die daarmee is. De nieuwe poedercoatstraat heeft een lengte van bijna driehonderd meter. INVESTERING Een eerste stap in het proces is de chemische voorbehandeling waar de chemicaliën automatisch gedoseerd worden toegevoegd, wat een constante kwaliteit oplevert. Ook het bemonsteren van de baden gaat automatisch. Binnenkort zal de chemicaliënleverancier op ieder moment in staat zijn om op afstand de stand van zaken in baden te zien en de dosering daarop te kunnen aanpas-
Plaatdelen voor een nieuw voertuig van Defensie, de Anoconda
26 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019
OT december 2019.indd 26
03-12-19 14:13
sen. Arjen Hessels: “De aanschaf van de apparatuur hiervoor vergt natuurlijk wel een investering, maar je moet dat afwegen tegen de arbeidskosten van de persoon die dit werk normaal gesproken uitvoert. Ook de toegenomen betrouwbaarheid op het gebied van kwaliteit en levertijden moet je meewegen. Alle parameters in de chemische voorbehandeling worden in de tijd vastgelegd, zodat we nog jaren later kunnen terugzien wat op een bepaald moment de waardes in de chemische voorbehandeling zijn geweest.” De capaciteitsverhoging van vijftig procent in de nieuwe lijn is volgens Hessels de uitkomst uit berekeningen die zijn gemaakt aan de hand van de hogere baansnelheid, de verhoogde snelheid bij het uitvoeren van kleurwissels en doordat het handwerk is verminderd vergeleken met de andere twee lijnen. Die lijnen hebben wel het voordeel van hogere flexibiliteit vergeleken met de power- & freebaan. Wel zijn er enkele maanden nodig voordat de medewerkers helemaal vertrouwd zijn met die baan en vanzelf op het juiste moment de juiste dingen doen. Over het geheel genomen kan de capaciteit nog meer omhoog als een plannetje van Hessels realiteit wordt. “Elke dag zijn we bezig om tien tot vijftien orders in het systeem in te voeren. Het zou heel fijn zijn als we een online portal hebben waar klanten zelf hun orders kunnen inboeken. Dat scheelt ons veel tijd. Dit is nu nog toekomstmuziek, maar daar gaat het wel naartoe.”
KWALITEIT WAARBORGEN Hessels Coating hanteert een eigen kwaliteitssysteem. Dit systeem is gebaseerd op Qualicoat, Qualisteelcoat en een aantal essentiële NEN-normen. Deze vormen de basis van het interne kwaliteitssysteem waarmee zij de kwaliteit en continuïteit van de door hen behandelde producten en materialen waarborgen. Deze aanpak kan werken, maar er is daarbij geen onafhankelijke toets van het kwaliteitssysteem. “We zijn overigens wel in staat om met de huidige chemie volgens de zwaarste corrosiecategorieën C4 en C5 te leveren. Dit is uit testen gebleken. Dit bereiken we door de laatste fase in de chemische voorbehandeling aan te zetten. In die voorbehandeling kunnen we altijd - gelet op het type product - bepaalde fases handmatig aan- en uitzetten.” Een nieuwe installatie zou weinig indruk maken als er ook niet op energiegebruik wordt bespaard. Hier wordt dat onder meer bereikt doordat de droogstooksectie tegen de moffeloven is aangebouwd. De natte producten uit de sproeitunnel komen op die plek bijeen om voor te drogen met behulp van warmte uit de poederlakoven. Via frequentiegeregelde circulatieventilatoren en het benutten van de restwarmte van de twee warmtewisselaars van de poederlakoven vindt de warmteoverdracht plaats. De energiebesparing is afhankelijk van de werktemperatuur van de poederlakoven en de massa van de bij elkaar gebrachte producten. Door de restwarmte te gebruiken wordt het productieproces versneld en energie
Voor zover bekend de eerste vrouw die in Nederland werkzaam is in een poedercabine. bespaard. Wat het exacte percentage besparing wordt, zal de komende tijd blijken. Ook wordt eraan gewerkt om de chemische voorbehandeling te verwarmen met de warmte die vrijkomt uit de warmtewisselaars van de nieuwe compressoren. Tot slot: “Wij zijn een totaalaanbieder. We kunnen zowel chemisch voorbehandelen door middel van sproei- of dompelproces als mechanisch voorbehandelen. We kunnen vrijstralen in een vrijstraalcabine, maar hebben ook twee straalautomaten. Daarnaast is er nog een schoopeerderij voor een drielaagssysteem. Met de drie poedercoatlijnen zijn we een totaalaanbieder voor iedere gewenste corrosieklasse en een één-, twee-, of drielaagssysteem.” ● MEER INFORMATIE www.hesselscoating.nl Lees verder of reageer
De plek waar de natte producten uit de sproeitunnel bijeen komen om voor te drogen met behulp van warmte uit de poederlakoven.
Punt waar de barcodes op de traverses worden gelezen.
OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019 27
OT december 2019.indd 27
03-12-19 14:13
Organische deklagen
Thema Bedrijfsinrichting en apparatuur
Het plaatsen van een negen meter lange spiltrap in een poedercabine.
Nieuwe poedercoatbaan: brede producten en heel veel flexibiliteit Inspelend op de marktontwikkelingen heeft Rotocoat afgelopen zomer in Wolvega een nieuwe, brede poedercoatbaan met een bijzondere oven in gebruik genomen. De baan fungeert naast de power- & freebaan die zes jaar geleden is geïnstalleerd. Waarom was deze nieuwe coatbaan nodig en wat is er bijzonder aan?
Gerlof Koster, operationeel directeur van Rotocoat, licht de investering in deze nieuwe poederbaan toe: “Rotocoat is gespecialiseerd in verzinken en poedercoaten (duplex) en heeft vier vestigingen – in Heerhugowaard, Dieren, Kampen en Wolvega. Onze vestigingen in Heerhugowaard en Dieren richten zich met name op constructiewerk voor de bouw. Verzinkte materialen met een lengte tot 15,5 meter en een gewicht van 5.000 kg kunnen in Heerhugowaard gepoedercoat worden. Onze vestiging in Kampen verzinkt veel 2D- en 3D-werk dat in Wolvega wordt gepoedercoat. De vestiging in Wolvega verzinkt al het overige 1D- en 2D-werk, zoals paardenboxen, hekwerken, leuningen en balusters, wat ook hier wordt
gepoedercoat.” De power- & freebaan in Wolvega werkt met drie ploegen, dag en nacht, en zit nagenoeg vol. Het bredere verzinkwerk uit Kampen, zoals spiltrappen, balkonhekken en andere brede materialen, kon er niet gepoedercoat worden en moest daarom worden uitbesteed. “Dit gaf problemen met levertijden, kwaliteit en kleurverschillen. We hadden dus behoefte aan meer capaciteit en coatmogelijkheden voor brede materialen. Daarom hebben we besloten zelf een nieuwe XL-poedercoatbaan te bouwen. Nu hebben we alles in eigen hand en kunnen we alle materialen die we verzinken ook poedercoaten. Daarmee bieden we onze klanten een betrouwbare en snelle service.”
GEEN KLEURBESMETTING De nieuwe, brede poedercoatbaan is voorzien van een nieuw type oven: een IRdonkerstraaloven. Dit is de derde oven van dit type die in Nederland is geplaatst. Deze ‘stille’ oven werkt met IR-donkerstralers op gas. Aan de zijkanten van de oven zitten grote buizen die door gasbranders worden verwarmd. Deze buizen geven een sterke, onzichtbare infraroodstraling af, met lange golflengtes die voor een zeer goede doorwarming van de producten zorgen. Bovendien vindt er in deze oven vrijwel geen luchtverplaatsing plaats, waardoor producten met verschillende kleuren op ongeveer een meter afstand van elkaar in de oven geplaatst kunnen worden, zonder dat er kleurbesmetting optreedt.
28 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019
OT december 2019.indd 28
03-12-19 14:14
Een ander bijkomend voordeel is dat de uithardtijd van de primer en de topcoat korter is dan in een conventionele oven. Zie het kader voor meer informatie over de oven. Gerlof Koster: “In onze nieuwe coatbaan maken we, in tegenstelling tot bij de power- & freebaan, geen gebruik van een chemische voorbehandeling, maar wordt er gestraald in onze nieuwe straalhal. Het zinkwerk wordt gestraald met speedblast grit, dat we terugwinnen voor hergebruik. Voor de power- & freebaan hebben we het Qualisteelcoat-certificaat en voldoen we, zowel hier als in Heerhugowaard, aan de hoogste corrosieklasse C5-M. Ook voor de nieuwe baan zijn we Qualisteelcoat gecertificeerd.” IN DE HAL Tijd om eens in de hal te gaan kijken hoe één en ander eruitziet. Wat meteen opvalt, is de grote open ruimte waarin de nieuwe, brede poedercoatbaan is ondergebracht. Hierdoor is er veel ruimte voor buffers. De nieuwe coatbaan is een semiautomatische baan die materialen tot een breedte van 2,30 meter kan poedercoaten. Aan het plafond hangen twee elektrisch aangedreven verdeelbruggen, met daaraan traversen met producten die alleen maar in de lengterichting verplaatst kunnen worden. Een brug kan maximaal drie traversen tegelijk meenemen. Een medewerker bestuurt de verplaatsing van de brug elektrisch totdat die op de juiste plek is gearriveerd: buffersectie, poedercabine, oven of dropsectie. Daarna worden de traversen handmatig zijwaarts naar de gewenste plek gebracht. Het grote onderscheidende voordeel van de nieuwe poedercoatbaan is de grote flexibiliteit om producten op het gewenste
Spiltrap in de poedercabine. moment op de gewenste plek te krijgen. De nieuwe coatbaan is niet alleen geschikt voor heel divers breed werk, zoals spiltrappen en brede balkonhekken, maar ook voor constructiewerk, hekwerken en paardenstallen. Alle producten worden handmatig gespoten, omdat spuitrobots niet bij het midden van bijvoorbeeld een spiltrap kunnen komen. Omdat alleen het spuitpistool en niet de hele cabine schoongemaakt hoeft te worden, kan er veel sneller van kleur worden gewisseld. En omdat er uit de doos wordt gespoten, is het daarna een kwestie van de doos met de juiste poederkleur op de trilplaat zetten, aansluiten en spuiten maar. Een spiltrap wordt door twee spuiters gespoten, die elk in een hoek beginnen en naar elkaar toewerken. In het midden van de cabine zit een centraal afzuigkanaal met roosters, waarmee de overspray wordt afgezogen. Dat kanaal is verbonden met het nafilter waaronder het poeder in een big bag belandt die daarna wordt afgevoerd.
nieuwe schoopeerhal bouwen die naar verwachting in januari operationeel zal zijn. Daarin kunnen we materiaal tot maximaal 9 meter lang en 2,20 meter breed schooperen. Dit zijn de afmetingen die we ook in eigen huis kunnen poedercoaten. Schooperen wordt toegepast bij het uitvoeren van reparaties en het verzinken van bepaalde specifieke materialen (zoals kozijnen) die niet thermisch verzinkt kunnen worden vanwege het risico op vervorming. Soms krijgen wij een verzinkt/ gecoat onderdeel terug, waar bijvoorbeeld een stuk vanaf is geslepen of iets is aangelast waardoor de zinklaag is aangetast. Als we dan dezelfde garantie willen blijven geven, zal dit onderdeel ontlakt en ontzinkt moeten worden, waarna het gehele proces van verzinken en coaten opnieuw moet. Dat wringt soms met de gewenste levertijden. In de nieuwe schoopeerhal kunnen we het materiaal plaatselijk repareren door middel van stralen, schooperen en poedercoaten. De bestaande garantie blijft dan van kracht. Dit proces gaat veel sneller, met dus een kortere levertijd. Wij zien schooperen als een belangrijke toegevoegde waarde voor onze betrouwbare en snelle service.” ●
MEER INFORMATIE www.rotocoat.nl www.indufinish.com Lees verder of reageer
SCHOOPEERHAL Binnenkort wordt er nog een uitbreiding gerealiseerd. “In december gaan we een
ONZICHTBARE IR-STRALING De IR-donkerstraaloven is uitgerust met negen gasbranders die een stabiele vlam produceren waarmee ze de buizen op de bodem en aan de zijkanten verwarmen, zodat die gaan gloeien. Ze produceren een onzichtbare IR-straling met een lange golflengte die tussen de producten in de oven heen en weer kaatst, en daarmee zorgt voor een zeer goede doorwarming van de producten. Als de gewenste temperatuur is bereikt, gaan de branders aan de zijkanten automatisch uit. De nieuwe oven is 11 meter diep, 4,5 meter breed en 4 meter hoog. De oven, het transportsysteem en de hand-poederspuitcabine zijn geleverd door Indufinish.
OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019 29
OT december 2019.indd 29
03-12-19 14:14
Algemeen
Thema Bedrijfsinrichting en apparatuur
Uitgekiend filtratiesysteem reinigt procesbaden voorbehandeling Als je aluminium profielen voorbehandelt en poedercoat voor klanten in het hoge marktsegment, dan wil je geen enkel braampje of andere ongerechtigheid op het substraat. Want dat zie je na het poedercoaten meteen. Maar bij de productie van aluminium profielen levert het verspanen onvermijdelijk bramen en verspaningsresten (aluminium deeltjes) op, die vrijkomen en gaan rondzweven in het voorbehandelingsproces. Hoe krijg je die uit de voorbehandeling? Drie partijen werkten samen aan een oplossing en brachten die via ketensamenwerking in praktijk.
LOA Deege is onderdeel van de LOA Full Surface Group, een bedrijvengroep die in diverse vestigingen vrijwel alle oppervlaktebehandelingen uitvoert. LOA Deege richt zich op het voorbehandelen en poedercoaten van aluminium profielen. In de chemische voorbehandeling kreeg het bedrijf te maken met bramen en sedimentvorming. En dat is om allerlei redenen ongewenst. Eddy Henderickx, directeur van LOA Deege, somt op wat die redenen zijn. “In de chemische voorbehandeling wil je een stabiel proces dat je onder controle hebt. Dat betekent onder meer dat het gehalte opgelost aluminium in de baden onder een bepaalde norm moet blijven. Anders krijg je namelijk ongewenste korstvorming (afzetting) in het procesbad, wat niet alleen nadelig is voor het onderhoud, maar ook leidt tot het dichtslibben van de leidingen en een andere belasting van de waterzuivering. Daarnaast verbruiken de spaandeeltjes chemie en leiden ze tot afkeur. Om al die redenen wil je de vervuiling uit de baden halen, maar de verwijdermethode mag het stabiele proces niet verstoren. We hebben de oplos-
sing gezocht in filtering en dat is dankzij samenwerking in een proefopstelling ook gelukt.” SAMENWERKING Roland van Meer van chemicaliënleverancier AD Chemicals legt uit hoe die samenwerking tot stand is gekomen. “Met Eddy kijk ik altijd naar mogelijkheden om op chemisch-technisch of proces-technisch gebied verbeteringen te bereiken. Voor het probleem van de vervuiling in de chemische voorbehandeling vroeg ik me hardop af of filtering een oplossing zou kunnen zijn. Eddy wilde dit gaan onderzoeken. Daarom heb ik contact opgenomen met Hendor, met de vraag of zij wilden meewerken aan een proefopstelling. Daar hebben ze ja tegen gezegd. Dit is een vorm van ketenoptimalisatie. Normaal gesproken wordt er bij dit soort baden niet snel gedacht aan filtratie, omdat het heel agressieve baden zijn, waar filters slecht tegen kunnen. Toch zou een filter een goede methode kunnen zijn om ook het fijne sediment, zoals aluminiumfluoride, uit de procesbaden te halen.” Het bedrijf Hendor produceert pompen
en filters voor industriële toepassingen, die vooral worden ingezet voor processen met agressieve zure of alkalische vloeistoffen. “Voor ons was al snel duidelijk dat in deze situatie filtering een geschikte oplossing zou zijn”, vertelt Roy Vosters van Hendor. “We werken onder andere voor de galvanische industrie; allerlei oppervlaktebehandelingen zijn ons dus niet onbekend. Ook hebben we veel ervaring met vloeistoffiltratie en vloeistoftechniek. Het verwijderen van metallische delen en sediment is goed te doen via adsorptiefiltering in het bad van de sproeitunnel. Daarvoor hebben we gekozen voor zakfiltratie, waarbij de zak gevuld is met polypropyleen microfiber. Het filtermedium heeft de vorm van ‘spaghetti’, hieraan blijven de harde deeltjes kleven.” GEREINIGDE VLOEISTOF Hij wijst erop dat er drie verschillende soorten filtermedia bestaan die in theorie in de beschreven situatie toegepast zouden kunnen worden: filterkaarsen, papier en een filterzak. Na een onderlinge vergelijking is voor de filterzak gekozen, onder meer omdat de aluminium spaan-
30 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019
OT december 2019.indd 30
03-12-19 14:14
tjes best groot zijn en je bij deze oplossing de zak niet heel vaak hoeft te vervangen; eens per drie tot vier weken is voldoende. Roy Vosters: “Bij de proefopstelling bleek dat het vervangen van die zak nog niet zo eenvoudig was. Een standaardzak raakt in de tijd verzadigd met vuil en zet zich af tegen de binnenkant van de kamer. Dat maakt het moeilijk om de zak te verwisselen. Na diverse aanpassingen hebben we een optimum gevonden in de juiste diameter van de filterzak. Het filtersysteem is nu gemakkelijk te vervangen, terwijl het medium gewoon hetzelfde is gebleven.” Eddy Henderickx: “In de filteromhuizing wordt de vloeistof door het filtermedium gedrukt en komt er als gereinigde vloeistof weer uit. Doordat het vuil opbouwt in het filter ontstaat er een toename van de druk. Als die druk op een bepaald niveau is gekomen en de filterzak ‘voldaan’ is, moet het filter vervangen worden. Voordat deze filtratie werd ingezet, moesten we periodiek de chemie vervangen en onderhoud verrichten; de chemie werd door opbouw van verontreiniging immers steeds troebeler. Nu hebben we een heldere vloeistof, een groot verschil. Door de filtratie worden de spaandeeltjes uitgefilterd. Je ziet veel minder kleine insluitingen op de profielen en een verbetering in het lakwerk. Het bad blijft schoner terwijl je er minder werk aan hebt, en de waterzuivering wordt minder belast. Door filtratie toe te passen, zou je verwachten dat je daardoor misschien
Eddy Henderickx, Roland van Meer en Roy Vosters. ook een stukje chemie eruit filtert, maar chemisch gezien blijft de formulering hetzelfde. Het gaat puur om de verwijdering van het sediment en de vaste deeltjes. Heel belangrijk, want we willen kwaliteitsproducten leveren aan onze klanten in het hoge segment. Daarnaast vereist ons Qualicoat-certificaat dat we kunnen aantonen dat we aan de kwaliteitseisen voldoen.” VEEL KLEINE STAPJES Na de succesvolle proefopstelling is dus besloten om voor deze filtermethode te kiezen. Aluminium profielen in vele leng-
tes en maten worden behandeld in baden met een inhoud van 4.500 liter, waarin de bedrijfsvloeistof continu ronddraait via een zware pomp. Een andere (kunststof ) pomp stuurt de filtratie aan. Het zakfilter is separaat geïnstalleerd zonder dat daarvoor grote aanpassingen in de procesvoering nodig waren. Het ontvettingsbad wordt doorlopend gefilterd. Tijdens het verwisselen van de filterzak gaat het proces gewoon door, al moet de toevoer natuurlijk wel eerst gestopt worden. Eddy Henderickx: “Twee jaar geleden zijn we met deze samenwerking en ketenoptimalisatie gestart. Terugkijkend zie je dat er veel kleine stapjes zijn gezet om het proces als geheel verder te optimaliseren. Maar helemaal klaar zijn we nog niet. Hergebruik van demi-water wordt belangrijk in de toekomst, en dat stuk moet nog verder geoptimaliseerd worden.” ● MEER INFORMATIE www.loa.nl/locatie/deege/ www.adinternationalbv.com www.hendor.nl Lees verder of reageer
Een doos met het filtermedium OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019 31
OT december 2019.indd 31
03-12-19 14:14
Algemeen
Update nieuwe normen oppervlaktetechnieken en corrosiebescherming Normen voor oppervlaktetechnieken en corrosiebescherming geven houvast bij de productie, de keuze, het aanbrengen en het testen van de deklaag. Deze normen vormen daardoor de basis voor kwaliteitsgaranties. De normen zijn verder van belang voor afspraken over bestellingen en leveringen, het aanbrengen en testen van verfsystemen, en het oplossen van conflicten tussen opdrachtgever, applicateur, leverancier bedekkingsysteem en leverancier ondergrond. Hoewel normen niet direct in beeld zijn, worden de regels daaruit dagelijks gebruikt. Bijvoorbeeld bij het plaatsen van orders, het aanbrengen van de deklaag en kwaliteitscontroles van het systeem.
NEN wil gebruikers en producenten graag informeren over de ontwikkelingen van normen binnen uw vakgebied. Daarvoor dient de rubriek ‘Normen van waarde’ . Het overzicht voor de periode juni t/m 14 november 2019 bevat: • Nieuw verschenen normen • Normontwerpen waarop commentaar geleverd kan worden • Voorstellen voor nieuwe normen. NIEUW VERSCHENEN Een nadere beschrijving van het onderwerp en het toepassingsgebied van de
normen die hieronder genoemd worden in de categorie ‘nieuw verschenen’, kunt u vinden op www.nen.nl/normshop. Bij de publicatie van een herziene norm, krijgt de oude versie in de normshop de status ‘ingetrokken’. De norm blijft echter gewoon beschikbaar, omdat deze nog van juridisch belang kan zijn. Als naar normen verwezen wordt met een normnummer en jaartal, dan wordt specifiek de norm met dat jaartal bedoeld, ook als die reeds is ingetrokken. Verwijzingen met alleen een normnummer verwijzen naar de jongste versie van de norm.
NORMONTWERPEN Een normontwerp wordt uitgebracht om de markt de gelegenheid te geven inhoudelijk te reageren op de eisen en beproevingsmethodes die in de norm zijn opgenomen. Een nieuwe norm is pas geldig als de definitieve versie verschijnt. Tot die tijd blijft de voorgaande norm van kracht. NIEUWE PROJECTEN De ontwikkeling van een nieuwe norm begint met het indienen van een voorstel. Hierbij moet worden aangegeven voor
BESCHERMING VAN BETON WORDT EEN INTERNATIONALE AANGELEGENHEID! In maart 2020 is er een stakeholderbijeenkomst bij NEN om geIn Nederland is de conservering van beton al langere tijd zamenlijk te kijken naar de gevolgen van deze ontwikkelingen goed geregeld. Wereldwijd zijn er echter wensen voor nieuwe voor de Nederlandse betonconserveerders. Aan de hand van normen over alles wat bijdraagt aan de optimale bescherming enkele scenario´s wordt dan ook besloten óf en hoe we het bevan beton, zoals testen voor de vaststelling van kwalijke verontlang van de Nederlandse markt in deze internationale discussie reinigingen op of in het beton, voorbehandelingsmethodes en gaan vertegenwoordigen. de toegepaste verfsystemen en applicatietechnieken. Om deze Interesse? Meld je dan aan als geïnteresseerde via mb@nen.nl normen te gaan ontwikkelen is bij ISO een nieuwe Subcommisen je hoort als eerste de precieze datum van de bijeenkomst en sie opgericht: `Protective coatings: concrete surface preparation het programma! and coating application´. 32 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019
OT december 2019.indd 32
03-12-19 14:14
welk onderwerp de norm gemaakt wordt en wat de relevantie van het onderwerp is. Om in behandeling genomen te worden, moet er voldoende steun zijn. Wie interesse heeft om mee te werken aan het ontwikkelen van normen op het gebied van één van onderstaande onderwerpen kan contact opnemen via mb@nen.nl. De meeste normen worden ontwikkeld door Europese (in het geval van een
EN-norm) of internationale (in het geval van een ISO-norm) technische commissies. Veel Europese en internationale commissies werken steeds meer samen (voor veel EN-ISO-normen). Nederlandse normcommissies en werkgroepen volgen en becommentariëren het werk van deze commissies. Ook doet Nederland geregeld voorstellen voor nieuwe normtrajecten. ●
MEER INFORMATIE NEN-Bouw: mb@nen.nl (met vermelding van het normnummer en het onderwerp). www.NEN.nl Via de normshop op de NEN-website kunnen de normontwerpen en definitieve publicaties besteld worden. De klantenservice is bereikbaar via 015 269 03 91.
NIEUW VERSCHENEN VERFWAREN
ISO 11124-5:2019 ISO 13076:2019 ISO 1518-1:2019 ISO 1518-2:2019 ISO 17872:2019 ISO 22516:2019 ISO 22518:2019 ISO 22553-1:2019 ISO 22553-2:2019 ISO 22553-3:2019 ISO 22553-4:2019 ISO 22553-5:2019 ISO 22553-6:2019 ISO 22557:2019 ISO 22969:2019 ISO 23321:2019 ISO 23496:2019 ISO 23497:2019 ISO 2431:2019 ISO 2808:2019 ISO 3233-2:2019
ISO 787-13:2019 ISO 787-15:2019 ISO 8504-1:2019 ISO 8504-2:2019 ISO 9514:2019 ISO/TR 21555:2019 ISO/TR 22770:2019 NEN-EN 13523-11:2019 NEN-EN 13523-17:2019 NEN-EN 13523-19:2019 NEN-EN 16074:2019
Preparation of steel substrates before application of paints and related products - Specifications for metallic blast-cleaning abrasives - Part 5: Cut steel wire Paints and varnishes - Lighting and procedure for visual assessments of coatings Paints and varnishes - Determination of scratch resistance - Part 1: Constant-loading method Paints and varnishes - Determination of scratch resistance - Part 2: Variable-loading method Paints and varnishes - Guidelines for the introduction of scribe marks through coatings on metallic panels for corrosion testing Paints and varnishes - Practical determination of non-volatile and volatile matter content during application Paints and varnishes - Determination of solvents in water-thinnable coating materials - Gas-chromatographic method Paints and varnishes - Electro-deposition coatings - Part 1: Vocabulary Paints and varnishes - Electro-deposition coatings - Part 2: Throwing power Paints and varnishes - Electro-deposition coatings - Part 3: Compatibility of electro-deposition coating materials with a reference oil Paints and varnishes - Electro-deposition coatings - Part 4: Compatibility of electro-deposition coating materials with liquid, paste-like and solid foreign materials Paints and varnishes - Electro-deposition coatings - Part 5: Determination of sieve residue Paints and varnishes - Electro-deposition coatings - Part 6: Entry marks Paints and varnishes - Scratch test using a spring-loaded pen Paints and varnishes - Determination of solar reflectance Solvents for paints and varnishes - Demineralized water for industrial applications - Specification and test methods Determination of pH value - Reference buffer solutions for the calibration of pH measuring equipment Determination of pH value - Technical buffer solutions for the calibration of technical measuring installations Paints and varnishes - Determination of flow time by use of flow cups Paints and varnishes - Determination of film thickness Paints and varnishes - Determination of the percentage volume of non-volatile matter - Part 2: Method using the determination of non-volatile-matter content in accordance with ISO 3251 and determination of dry film density on coated test panels by the Arc General methods of test for pigments and extenders - Part 13: Determination of water-soluble sulphates, chlorides and nitrates General methods of test for pigments and extenders - Part 15: Comparison of resistance to light of coloured pigments of similar types Preparation of steel substrates before application of paints and related products - Surface preparation methods - Part 1: General principles Preparation of steel substrates before application of paints and related products - Surface preparation methods - Part 2: Abrasive blast-cleaning Paints and varnishes - Determination of the pot life of multicomponent coating systems - Preparation and conditioning of samples and guidelines for testing Paints and varnishes - Overview of test methods on hardness and wear resistance of coatings Preparation of steel substrates before application of paints and related products - Analytical colorimetry method to support visual assessment of surface preparation grades Coil coated metals - Test methods - Part 11: Resistance to solvents (rubbing test) Coil coated metals - Test methods - Part 17: Adhesion of strippable films Coil coated metals - Test methods - Part 19: Panel design and method of atmospheric exposure testing Paints and varnishes - Determination of non-volatile-matter content and spreading rate of coil coating materials OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019 33
OT december 2019.indd 33
03-12-19 14:14
VERFWAREN
NEN-EN 927-13:2019 NEN-EN 927-3:2019 NEN-EN-ISO 11125-2:2018 (Cor. 2019-11) NEN-EN-ISO 12944-5:2019 NEN-EN-ISO 1518-1:2019 NEN-EN-ISO 1518-2:2019 NEN-EN-ISO 16014-5:2019 NEN-EN-ISO 17872:2019 NEN-EN-ISO 18451-1:2019 NEN-EN-ISO 18473-3:2019 NEN-EN-ISO 2431:2019 NEN-EN-ISO 2808:2019 NEN-EN-ISO 2812-3:2019 NEN-EN-ISO 3233-2:2019
NEN-EN-ISO 3251:2019 NEN-EN-ISO 6504-1:2019 NEN-EN-ISO 787-13:2019 NEN-EN-ISO 787-15:2019 NEN-EN-ISO 787-17:2019 NEN-EN-ISO 8130-1:2019 NEN-EN-ISO 8130-11:2019 NEN-EN-ISO 8130-12:2019 NEN-EN-ISO 8130-13:2019 NEN-EN-ISO 8130-14:2019 NEN-EN-ISO 8130-7:2019 NEN-EN-ISO 9514:2019 NEN-EN-ISO/ CIE 11664-1:2019 NEN-EN-ISO/ CIE 11664-3:2019 NEN-EN-ISO/ CIE 11664-4:2019 NEN-ISO 22516:2019 NEN-ISO 22553-1:2019 NEN-ISO 22553-2:2019 NEN-ISO 22553-3:2019 NEN-ISO 22553-4:2019 NEN-ISO 22553-5:2019 NEN-ISO 22553-6:2019 NEN-ISO 22557:2019 NEN-ISO 22969:2019 NEN-ISO 23321:2019 NEN-ISO 23497:2019 NEN-ISO 787-28:2019 NPR-ISO/TR 21555:2019 NPR-ISO/TR 22770:2019
Paints and varnishes - Coating materials and coating systems for exterior wood - Part 13: Assessment of resistance to impact of a coating on a wooden substrate Paints and varnishes - Coating materials and coating systems for exterior wood - Part 3: Natural weathering test Preparation of steel substrates before application of paints and related products - Test methods for metallic blast-cleaning abrasives - Part 2: Determination of particle size distribution Paints and varnishes - Corrosion protection of steel structures by protective paint systems - Part 5: Protective paint systems Paints and varnishes - Determination of scratch resistance - Part 1: Constant-loading method Paints and varnishes - Determination of scratch resistance - Part 2: Variable-loading method Plastics - Determination of average molecular weight and molecular weight distribution of polymers using size-exclusion chromatography - Part 5: Light-scattering method Paints and varnishes - Guidelines for the introduction of scribe marks through coatings on metallic panels for corrosion testing Pigments, dyestuffs and extenders - Terminology - Part 1: General terms Functional pigments and extenders for special application - Part 3: Fumed silica for silicone rubber application Paints and varnishes - Determination of flow time by use of flow cups Paints and varnishes - Determination of film thickness Paints and varnishes - Determination of resistance to liquids - Part 3: Method using an absorbent medium Paints and varnishes - Determination of the percentage volume of non-volatile matter - Part 2: Method using the determination of non-volatile-matter content in accordance with ISO 3251 and determination of dry film density on coated test panels by the Arc Paints, varnishes and plastics - Determination of non-volatile-matter content Paints and varnishes - Determination of hiding power - Part 1: Kubelka-Munk method for white and light-coloured paints General methods of test for pigments and extenders - Part 13: Determination of water-soluble sulfates, chlorides and nitrates General methods of test for pigments and extenders - Part 15: Comparison of resistance to light of coloured pigments of similar types General methods of test for pigments and extenders - Part 17: Comparison of lightening power of white pigments Coating powders - Part 1: Determination of particle size distribution by sieving Coating powders - Part 11: Inclined-plane flow test Coating powders - Part 12: Determination of compatibility Coating powders - Part 13: Particle size analysis by laser diffraction Coating powders - Part 14: Vocabulary Coating powders - Part 7: Determination of loss of mass on stoving Paints and varnishes - Determination of the pot life of multicomponent coating systems - Preparation and conditioning of samples and guidelines for testing Colorimetry - Part 1: CIE standard colorimetric observers Colorimetry - Part 3: CIE tristimulus values Colorimetry - Part 4: CIE 1976 L*a*b* colour space Paints and varnishes - Practical determination of non-volatile and volatile matter content during application Paints and varnishes - Electro-deposition coatings - Part 1: Vocabulary Paints and varnishes - Electro-deposition coatings - Part 2: Throwing power Paints and varnishes - Electro-deposition coatings - Part 3: Compatibility of electro-deposition coating materials with a reference oil Paints and varnishes - Electro-deposition coatings - Part 4: Compatibility of electro-deposition coating materials with liquid, paste-like and solid foreign materials Paints and varnishes - Electro-deposition coatings - Part 5: Determination of sieve residue Paints and varnishes - Electro-deposition coatings - Part 6: Entry marks Paints and varnishes - Scratch test using a spring-loaded pen Paints and varnishes - Determination of solar reflectance Solvents for paints and varnishes - Demineralized water for industrial applications - Specification and test methods Determination of pH value - Technical buffer solutions for the calibration of technical measuring installations General methods of tests for pigments and extenders - Part 28: Determination of total content of polychlorinated biphenyls (PCB) by dissolution, cleanup and GC-MS Paints and varnishes - Overview of test methods on hardness and wear resistance of coatings Preparation of steel substrates before application of paints and related products - Analytical colorimetry method to support visual assessment of surface preparation grades
34 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019
OT december 2019.indd 34
03-12-19 14:14
METALLIEKE DEKLAGEN
ISO 14713-2:2019 ISO 21874:2019 ISO 21968:2019 ISO 28721-1:2019 ISO 28763:2019 NEN-EN-ISO 21968:2019 NEN-EN-ISO 28721-1:2019 NEN-EN-ISO 28763:2019 NEN-ISO 22479:2019
Zinc coatings - Guidelines and recommendations for the protection against corrosion of iron and steel in structures Part 2: Hot dip galvanizing PVD multi-layer hard coatings - Composition, structure and properties Non-magnetic metallic coatings on metallic and non-metallic basis materials - Measurement of coating thickness Phase-sensitive eddy-current method Vitreous and porcelain enamels - Glass-lined apparatus for process plants - Part 1: Quality requirements for apparatus, components, appliances and accessories Vitreous and porcelain enamels - Regenerative, enamelled and packed panels for air-gas and gas-gas heat exchangers - Specifications Non-magnetic metallic coatings on metallic and non-metallic basis materials - Measurement of coating thickness Phase-sensitive eddy-current method Vitreous and porcelain enamels - Glass-lined apparatus for process plants - Part 1: Quality requirements for apparatus, components, appliances and accessories Vitreous and porcelain enamels - Regenerative, enamelled and packed panels for air-gas and gas-gas heat exchangers - Specifications Corrosion of metals and alloys - Sulfur dioxide test in a humid atmosphere (fixed gas method)
NORMONTWERPEN VERFWAREN
ISO/DIS 11127-1:2019 ISO/DIS 11127-2:2019 ISO/DIS 11127-3:2019 ISO/DIS 11127-4:2019 ISO/DIS 11127-5:2019 ISO/DIS 13885-1:2019 ISO/DIS 13885-2:2019 ISO/DIS 1524:2019 ISO/DIS 15528:2019 ISO/DIS 16474-3:2019 ISO/DIS 20566:2019 ISO/DIS 22553-11:2019 ISO/DIS 22553-12:2019 ISO/DIS 22553-7:2019 ISO/DIS 22553-8:2019 ISO/DIS 22553-9:2019 ISO/DIS 2409:2019 ISO/DIS 3262-1 ISO/DIS 4625-1:2019 ISO/DIS 8502-15:2019 NEN-EN 12206-1:2019 NEN-EN 13523-18:2019 NEN-EN 13523-20:2019 NEN-EN 13523-6:2019
Preparation of steel substrates before application of paints and related products - Test methods for non-metallic blastcleaning abrasives - Part 1: Sampling Preparation of steel substrates before application of paints and related products - Test methods for non-metallic blastcleaning abrasives - Part 2: Determination of particle size distribution Preparation of steel substrates before application of paints and related products - Test methods for non-metallic blastcleaning abrasives - Part 3: Determination of apparent density Preparation of steel substrates before application of paints and related products - Test methods for non-metallic blastcleaning abrasives - Part 4: Assessment of hardness by a glass slide test Preparation of steel substrates before application of paints and related products - Test methods for non-metallic blastcleaning abrasives - Part 5: Determination of moisture Gel permeation chromatography (GPC) - Part 1: Tetrahydrofuran (THF) as eluent Gel permeation chromatography (GPC) - Part 2: N,N-Dimenthylacetamide (DMAC) as eluent Paints, varnishes and printing inks - Determination of fineness of grind Paints, varnishes and raw materials for paints and varnishes - Sampling Paints and varnishes - Methods of exposure to laboratory light sources - Part 3: Fluorescent UV lamps Paints and varnishes - Determination of the scratch resistance of a coating system using a laboratory-scale car-wash Paints and varnishes - Electro-deposition coatings - Part 11: Bath stability Paints and varnishes - Electro-deposition coatings - Part 12: Sedimentation on horizontal areas Paints and varnishes - Electro-deposition coatings - Part 7: Electrical wet-film resistance Paints and varnishes - Electro-deposition coatings - Part 8: Electric charge density Paints and varnishes - Electro-deposition coatings - Part 9: Stoving loss Paints and varnishes - Cross-cut test Extenders - Specifications and methods of test - Part 1: Introduction and general test methods Binders for paints and varnishes - Determination of softening point - Part 1: Ring-and-ball method Preparation of steel substrates before application of paints and related products - Tests for the assessment of surface cleanliness - Part 15: Extraction of soluble contaminants for analysis by acid extraction Paints and varnishes - Coating of aluminium and aluminium alloys for architectural purposes - Part 1: Coatings prepared from thermosetting coating powder Coil coated metals - Test methods - Part 18: Resistance to staining Coil coated metals - Test methods - Part 20: Foam adhesion Coil coated metals - Test methods - Part 6: Adhesion after indentation (cupping test)
OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019 35
OT december 2019.indd 35
03-12-19 14:14
METALLIEKE DEKLAGEN
ISO/DIS 11463:2019 ISO/DIS 11845:2019 ISO/DIS 22410:2019 ISO/DIS 22680:2019 ISO/DIS 22858:2019 ISO/DIS 7539-10 NEN-EN 17393:2019
Corrosion of metals and alloys - Evaluation of pitting corrosion Corrosion of metals and alloys - General principles for corrosion testing Corrosion of metals and alloys - Electrochemical measurement of ion transfer resistance to characterize the protective rust layer on weathering steel Metallic and other inorganic coatings - Measurement of linear thermal expansion coefficient of thermal barrier coatings Corrosion of metals and alloys - Electrochemical measurements - Test method for monitoring atmospheric corrosion Corrosion of metals and alloys - Stress corrosion testing - Part 10: Reverse U-bend method Thermal spraying - Tubular coating tensile test
NIEUWE PROJECTEN VERFWAREN
ISO 11128 ISO 22553-13 ISO 22553-14 ISO/TS 23157 ISO 787-2 ISO 18473-4.2 ISO 3262-19 ISO 24239 ISO 18314-5 ISO 787-19
METALLIEKE DEKLAGEN
ISO 23216 ISO 23131 ISO 24284 ISO 24449 ISO 23669 ISO 24656
Preparation of steel substrates before application of paints and related products - Specifications for metallic blast-cleaning abrasives Paints and varnishes - Electro-deposition coatings - Part 13: Determination of re-solving behaviour Paints and varnishes - Electro-deposition coatings - Part 14: Deposition behaviour Determination of silanol group content on the surface of fumed silica - Reaction gas chromatographic method General methods of test for pigments and extenders - Part 2: Determination of matter volatile at 105 degrees C Functional pigments and extenders for special applications - Part 4: Nanoscale titanium dioxide for photocatalytic application Extenders for paints - Specifications and methods of test - Part 19: Precipitated silica General Requirements for Fossil Fuel Power Plants Corrosion Control Engineering Life Cycle Analytical colorimetry - Part 5: Colorimetric determination of colour differences of object colours according to the DIN99o formula General methods of test for pigments - Part 19: Determination of water-soluble nitrates (Salicylic acid method)
Carbon based films - Determination of optical property of amorphous carbon films by spectroscopic ellipsometry Ellipsometry - Principles Metallic coatings - Corrosion Test Method under De- icing Salt Environment Metallic and other inorganic coatings- Determination of thermal conductivity of thermal barrier coatings at elevated temperature Corrosion of metals and alloys - Guidelines for corrosion and environmentally assisted cracking testing of additively manufactured metals and alloys Cathodic Protection of offshore wind structures
36 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019
OT december 2019.indd 36
03-12-19 14:14
EXCELLENCE IN PUMPS & FILTRATION Ready to work for you!
Hendor, al 70 jaar succesvol in specialistische pompen en filters. Zowel onze maatwerk als standaard producten onderscheiden zich door een innovatief ontwerp, een laag energieverbruik en een lange levensduur. Door onze focus op ketenoptimalisatie dragen wij bij aan efficiëntere processen om daarmee de gebruiker aanzienlijke duurzaamheids- en kostenvoordelen te laten behalen.
PROCESOPTIMALISATIE DOOR FILTRATIE
Poedercoaten Anodiseren Vuurverzinken
√ Lager verbruik chemie en water √ Betere hechting van de coating: verhoogde performance van het coatingssysteem √ Minder afkeur of nabewerking (door vuil) √ Hogere productiviteit: minder machinestilstand / hogere uptime √ Minder onderhoud: minder vaak en minder werk, dus ook lagere kosten
Neem contact op met onze specialist Roy Vosters voor nadere details: roy@hendor.com
SINCE 1948
ISO 9001
DVS 2212-1
WWW.HENDOR.COM
OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019 37
OT december 2019.indd 37
03-12-19 14:14
Mijn mening De rubriek Mijn Mening is bedoeld voor lezers die willen reageren op gepubliceerde artikelen of op actuele ontwikkelingen in de branche om daarmee bij te dragen aan vakinhoudelijke verdieping. Wilt u ook reageren? Mail de redactie via Oppervlaktetechnieken@ellemmi.nl
#trotsop… ? We zijn trots op onze boeren, steunen massaal onze juffen en meesters, doen ons duimpje omhoog als bouwend Nederland het Malieveld oprijdt. Maar waar blijven alle steunbetuigingen voor de poedercoaters, natlakkers, verzinkers, galvaniseurs, anodiseurs …? Tja, wij eisen geen miljoenen per jaar, hebben nog geen bedrijf gesloten vanwege de stikstofnormen, maar wij hebben wel te maken met lastendruk, strengere milieuwetgeving en krapte op de arbeidsmarkt. Maar dat lossen wij zelf op. Dat zijn wij namelijk gewend als ondernemer. Toch kan het heel wat waard zijn om juist wel de buitenwereld op te zoeken. Dat merken wij ook binnen YoungSurface. Jonge directeuren/bedrijfsopvolgers onder de 40 jaar in onze branche komen sinds begin dit jaar bijeen. Eens per drie maanden nemen wij een duik in een ander bedrijf. Om elkaar beter te leren kennen tijdens een rondleiding. Van elkaar te leren tijdens discussies over thema’s als onderhoud en opleiden. Steeds vaker weten wij elkaar ook buiten die bijeenkomsten te vinden. In de groepsapp komen hulpvragen voorbij en de antwoorden volgen snel. Leuk om te zien en superhandig! CLUB Maar ook hier blijven wij weer hangen in onze eigen vertrouwde wereld van de oppervlaktetechniek. Collega’s onder elkaar. Lekker voor ons eigen ‘clubblad’ een foto inleveren van werk waarop wij trots zijn. Zodat je concullega’s dat kunnen lezen. Met zijn allen naar een beurs als de Surface om daar lekker met toeleveranciers en collega’s te sparren over ons werk. Bijpraten op de Dag van de Oppervlaktetechnologie met, wederom, dezelfde collega’s.
En dan onszelf maar afvragen hoe het komt dat scholen weinig of geen interesse hebben in oppervlaktetechniek. Onze bedrijven vol lopen met Polen (die overigens prima werk leveren), maar wij ons een slag in de rondte zoeken naar Hollandse jongeren die het vak willen leren. Ik ben van mening dat een groot deel van Nederland niet eens weet dat wij bestaan. Dat veel mensen geen idee hebben waarom de gevel van dat prachtige bankkantoor zo’n strak uiterlijk heeft. Of waarom die windmolen niet elk jaar opnieuw geschilderd hoeft te worden. Of hoe het komt dat je die hippe metalen tafel in een kleur naar keuze hebt staan. ACTIE Wat mij betreft is het tijd voor actie! Zullen wij maandag 6 januari afspreken? Aangezien wij wel gewoon moeten werken en een dag staken genoeg kost… wil ik voorstellen het Malieveld voorlopig links te laten liggen. Is beter voor het gras en volgens mij kunnen wij het best zelf.
Maak voor maandag 6 januari op je eigen Facebook-, Twitter, Instagram, YouTube en of LinkedIn-pagina (of die van je bedrijf ) een bericht: een foto of film met werk waarop je trots bent. Zet deze online met de hashtags #trotsop #oppervlaktetechniek. Laten wij dat met zijn allen in 2020 elke eerste maandag van de maand volhouden. Je weet wel, die maandag waarop de sirenes gaan als test. Een mooiere herinnering voor de noodzaak om onze branche ook buiten onze ‘club’ te laten zien kun je niet hebben. ● Linda de Greef Namens YoungSurface
Lees verder of reageer
38 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019
OT december 2019.indd 38
03-12-19 14:14
Buitenlandse media Noël Ruijters scant de buitenlandse bladen. De belangrijkste ontwikkelingen noteert hij in de rubriek “Buitenlandse Media”. Deze keer het oktobernummer van European Coatings Journal en het oktobernummer van het Jounal für Oberflächentechnik:
UIT DE BRANCHE IFO heeft een studie gedaan naar het reinigen van matte of structuur-oppervlakken. De resultaten werden in een GRM-brochure samengevat. Deze brochure staat op internet: www.grm-online.de. In vergelijking met andere branches, zoals retail, transport, of een marktplaats als Amazon, heeft de oppervlaktebehandelingsbranche nog een lange weg te gaan op het gebied van digitalisering. Op de ZVO Oberflächentage eveneens veel aandacht voor Industrie 4.0. Ofschoon in veel bedrijven de procesbewaking op basis van sensoren al realiteit is, vindt de analyse in het laboratorium vaak nog handmatig plaats. Dat zal volgens Michael Helmuth van Softec in snel tempo gaan veranderen. Het Japanse DIC neemt voor € 1,15 miljard de global pigments business van BASF over. De verwachting is dat de overname eind 2020 wordt afgerond. Het bedrijf heeft 2.600 medewerkers in dienst en genereerde in 2018 een omzet van € 1 miljard en een winst van € 120 miljoen. ● AUTOMOTIVE COATINGS In het European Coatings Journal een special over automotive coatings. Zoals
te verwachten, gezien de stagnerende autoverkopen, beleeft de markt een dip. Met name de Chinese autoverkopen vallen op dit moment tegen. In Europa zijn het emissie-issues die de fabrikanten hoofdbrekens bezorgen, waaronder het dieselschandaal, maar ook de steeds strengere CO2-emissie-eisen. De verwachting is echter dat de markt vanaf 2020 weer aantrekt. Watergedragen coatings vormen het grootste gedeelte van de automotive OEM-coatings, vooral door de Europese en Noord-Amerikaanse wetgeving. In de herstel-markt en die voor plastic componenten zijn oplosmiddelgedragen coatings nog steeds dominant. Acryllakken vormen het grootste gedeelte, gevolgd door epoxy en polyurethaan. Digitalisering zal de relatie met klanten veranderen, doordat fabrikanten van coatings directe feedback krijgen van hun klanten. De trend van autonoom rijden en de bijbehorende toename van het aantal sensoren in de auto heeft ook gevolgen voor de samenstelling van de lak. ● CORROSIE In het Journal für Overflächentechnik een special over corrosie. ●
NATLAKKEN Perslucht bestaat uit verscheidene gassen zoals zuurstof, stikstof, argon, helium en verdere sporengassen. Bij het lakken zorgen deze moleculen van verschillende grootte voor turbulentie in de lakslang. Als je perslucht vervangt door bijna zuivere stikstof, kan de luchtwerveling duidelijk verminderd en de druk omlaag gebracht worden. Het gebruik van stikstof als dragermateriaal zorgt door middel van een zachtere lakopbreng voor duidelijke materiaalbesparingen, minder overspray en gladdere oppervlakken. ● www.kamatec.com GALVANO Donkere edelmetaaloppervlakken voor decoratieve toepassingen gelden al sinds jaar en dag als één van de moeilijkste opgaven in de galvanotechniek. Umicore Electroplating heeft nu een elektrolyt ontwikkeld, die zowel een donkere kleur geeft, slijtvast is en betaalbaar. Het gaat om een combinatie van Ruthenium en Rhodium. Naast juwelen is deze techniek ook geschikt voor connectoren, schrijfgerei, armaturen of in de toekomst het interieur van auto’s. ● Noël Ruijters is directeur van Bâton Adviesgroep. www.baton.nl
OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019 39
OT december 2019.indd 39
03-12-19 14:14
Grenzeloos In deze rubriek een overzicht van nieuwe technologische ontwikkelingen in het buitenland. Het is een vervolg op de rubriek Op zoek naar samenwerkingspartners, met nu een meer technische insteek. Het overzicht laat zien dat in vele landen op soms heel nieuwe manieren gezocht wordt naar verbeteringen in de oppervlaktebehandelingsprocessen. Soms zit de oplossing in nieuwe technieken, soms blijken bestaande technieken uit andere werkvelden ineens verrassend bruikbaar voor onze branche. Ook gaat het om verbeterprojecten waarvoor partners in het buitenland worden gezocht (zeker ook in het MKB) om de onderzoeken te optimaliseren. GEMETALLISEERD KERAMISCH SUBSTRAAT VOOR ELEKTRONICA MET NIEUW ONTWIKKELDE SPUTTERTECHNOLOGIE VOOR DIKKE COATINGS Een Koreaanse marktleider op het gebied van halfgeleidertests wil keramische substraten leveren waarop een nieuw ontwikkelde sputtertechnologie voor dikke coatings is toegepast. De producten hebben een groot warmtegeleidingsvermogen, zijn stabiel en voeren warmte goed af. Sinds 2009 levert het bedrijf gemetalliseerde keramische substraten voor elektronica aan zijn klanten. Het heeft jarenlange professionele ervaring met het testen van halfgeleiders en ontwikkelt zeer efficiënte magnetronbronnen op basis van plasmadiagnostiek en synthese van functionele dunne films. Deze nieuw ontwikkelde sputtertechnologie voor dikke coatings kan niet alleen worden toegepast op keramische, metalen en polymeer substraten, maar is ook geschikt voor andere materialen in andere industrieën. Met zijn voordelen verwacht het bedrijf zijn marktaandelen over de hele wereld te laten groeien, omdat de vraag naar keramische en metalen PCBsubstraten toeneemt in de groeiende markt voor LED BLU, hoge helderheid/ hoog vermogen LED’s en modules met hoog vermogen. Het belangrijkste aspect van sputtertechnologie is het aanbrengen van een dikke coating op keramische, metalen en polymeer substraten met behulp van hoge snelheid en efficiënte magnetron sputtering. Met ‘sputteren’ wordt hier een vacuümproces bedoeld dat wordt gebruikt om dunne of dikke films op substraten af te zetten. Het wordt uitgevoerd door hoge spanning te veroorzaken in een lagedrukgas om een ‘plasma’ te creëren, dat bestaat
uit elektronen en gasionen in een hoge energietoestand. Tijdens sputteren raken geactiveerde plasma-ionen een ‘doelwit’ (het gewenste coatingmateriaal) en zorgen ervoor dat atomen van dat doelwit met voldoende energie worden uitgestoten om naar het substraat te gaan en zich eraan te hechten. Voordelen en innovaties • Hoge warmtegeleiding en stabiliteit • Een beter presterende isolator dan bestaande isolatoren • Superieure warmteafvoerprestaties • Maakt gebruik van groene technologie door droge in plaats van natte verwerking toe te passen • Een hoog ampèrage, afhankelijk van de dikte, tegen een lage prijs • Eenvoudig af te stemmen op eigenschappen en microstructuur van coatings • Zeer geschikt voor industriële toepassingen zoals metaal, keramiek en polymeer. ● Aanbieding uit: Zuid-Korea Referentie: TOKR20190423001 Geldig tot: 05-06-2020.
DUURZAME TECHNOLOGIE OM ALLE SOORTEN OPPERVLAKKEN TE ONTVETTEN Een Duits bedrijf heeft een innovatief proces ontwikkeld om industriële oppervlakken te ontvetten. Het heeft patenten voor Europa, de VS, Japan en China. De technologie is al op de markt gebracht en volledig functioneel gebleken. De huidige technologieën zijn vrij complex, duur en gebaseerd op oplosmiddelen. De aangeboden oplossing heeft bijna geen invloed op het milieu vanwege: • vloeistofvrij reinigen • geen chemische additieven • lagere exploitatiekosten. Het Duitse bedrijf heeft een gepatenteerde technologie ontwikkeld om metalen en niet-metalen oppervlakken te ontvetten ter vervanging van conventionele methoden (alkalisch reinigen en technologieën op basis van koolwaterstoffen). Ontvetting van verschillende oppervlakken van staal, roestvast staal, aluminium en kunststof is mogelijk door adsorptie/ fysisorptie van vet met een mineraal poeder. Er hoeven geen vloeistoffen te worden ingezet. Het poeder wordt opnieuw
40 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019
OT december 2019.indd 40
03-12-19 14:14
gebruikt in een cyclus met continue invoer en uitvoer die kan worden aangepast op basis van individuele behoeften. Voordelen en innovaties • In vergelijking met conventionele methoden kunnen de operationele kosten van energie- en waterverbruik worden verlaagd tot 90%. • Opmerkelijke ruimtebesparing bij industriële inzet. • De technologie is ideaal voor in-line reinigingsprocessen, omdat het de afhankelijkheid van verschillende items vermindert, waardoor de productie veel minder wordt onderbroken. • De kwaliteit van behandelde oppervlakken is veel beter, hoewel de verwerkingstijd korter is in vergelijking met conventionele methoden. • Toegepaste componenten (op basis van mineralen) vormen geen risico voor gezondheid of milieu omdat ze biologisch afbreekbaar zijn. Het bedrijf is op zoek naar partners die geïnteresseerd zijn in een licentieovereenkomst. ● Aanbieding uit: Duitsland Referentie: TODE20190618001 Geldig tot: 24-06-2020. EEN DUITS ONDERZOEKSINSTITUUT BIEDT ULTRAKORTE PULSLASER ABLATIE VOOR HET FUNCTIONALISEREN VAN OPPERVLAKKEN Een Duits onderzoeksinstituut dat zich richt op energie-gerelateerde technologieën werkt aan oppervlaktemodificatie met behulp van ultrakorte pulslasers. Partners die geïnteresseerd zijn in gefunctionaliseerde oppervlakken voor uiteenlopende applicaties en materialen zijn van harte welkom om de technologie te testen. De onderzoeksgroep is werkzaam op het gebied van energie-gerelateerde technologieën, met een bijzondere focus op de functionalisering van materialen. De onderzoeksgroep modificeert oppervlakken al op technische schaal. Toekomstige aandachtsgebieden zijn onder meer efficiënte warmteoverdracht, optimalisatie van
lichtabsorptie, hoogactieve katalysatoren en hydrofobe oppervlakken. Voordelen en innovaties In technologisch opzicht: Een ultrakort pulslaser-proces modificeert de structuur van verschillende oppervlakken. Afhankelijk van de laserparameters, kunnen nieuwe materiaaleigenschappen worden geïmplementeerd. Eigenschappen zoals: • structuurdiepte, ruwheid • chemische samenstelling • bevochtigbaarheid • warmte- en vloeistofoverdracht kunnen gecontroleerd worden. Ieder materiaal, waaronder: • metalen (staal, aluminium, koper, nikkel) • halfgeleiders • polymeren (bijvoorbeeld acrylglas) kan worden verwerkt. In een van de huidige toepassingen worden metaaloppervlakken in de nano- en microstructuur gemodificeerd met behulp van femtoseconde laserablatie. Deze mechanisch stabiele en grotere oppervlakken zijn met name interessant voor gebruik als elektrokatalysator. Tijdens het laserproces kunnen elementen uit de procesomgeving worden opgenomen. Nikkel- en koper-
elektroden bijvoorbeeld, kunnen op het oppervlak worden gelegeerd met andere katalytisch actieve elementen uit de procesomgeving. Zodoende vertonen ijzer-gelegeerde nikkelelektroden een verhoogde elektrochemische activiteit in de alkalische waterelektrolyse. Een gelegeerde koperelektrode vertoont een verhoogde activiteit tijdens de elektrochemische reductie van koolstofdioxide. Deze innovatieve methode kan ook worden overgedragen op andere katalytische oppervlaktereacties op verschillende substraatmatrixen. Met deze techniek wordt een zeer kleine hoeveelheid kostbare katalysatorelementen gebruikt. ● Aanbieding uit: Duitsland Referentie: TODE20190423001 Geldig tot: 02-05-2020
Als u geïnteresseerd bent in mogelijke samenwerking met één van bovenstaande projecten, kunt u het project onder invoering van het referentienummer vinden op www.een.ec.europa.eu/tools/services/ SearchCenter/Search
OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019 41
OT december 2019.indd 41
03-12-19 14:14
Nieuwe leden DH-PRO Bijsterhuizen 4015 6604 LW Wijchen Tel. 024-366 1003 info@dh-pro.nl www.dh-pro.nl Door steeds strengere regels omtrent gevaarlijke stoffen hebben veel bedrijven te maken met verslaglegging en controle. Een gespecialiseerd bedrijf dat in dat kader metingen kan doen is dan erg welkom. DH-Pro is gespecialiseerd in risico- en compliance management. Binnen de oppervlaktebehandelende industrie kunnen zij ook metingen uitvoeren op het gebied van blootstelling aan gevaarlijke stoffen.
EMPTHMEYER U.T.S. Hutte 79 4700 Eupen Tel. 0032 8748 0199 info@emptmeyer.nl www.emptmeyer.de Sinds de oprichting in 1987 staat Emptmeyer voor slimme ophangproducten en afdekkingen voor industriële schilderwerken. Ze leveren uit voorraad, maar ook maatwerkleveranties behoren tot de mogelijkheden. Om de branche te ondersteunen en de Nederlandse markt beter te leren kennen, hebben zij zich aangesloten bij Vereniging ION.
Colofon Vaktijdschrift voor opdrachtgevers, constructeurs, ontwerpers, applicateurs van oppervlaktetechnieken, verfdeskundigen, onderhoudsfunctionarissen en corrosiedeskundigen. Officieel orgaan van de vereniging Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland (ION). Verschijnt acht maal per jaar in een oplage van circa 2.500 exemplaren. REDACTIE Jetvertising (hoofdredactie), Jaap van Peperstraten (hoofdredacteur). REALISATIE Hans de Rond (journalistiek binnenland), Chris Versteeg (ontwerp en opmaak), Armand van Wijck (technologische journalistiek). COMMUNICATIERAAD Hans Bosveld (vereniging ION), Lester Claassens (Schoen Coating), Rob Koppenol (Jetvertising), Jan Lindenaar (Elcometer), Carolien Nieuwland (Rijkswaterstaat), Jaap van Peperstraten (zelfst.), Santino Scherpenborg en Egbert Stremmelaar (vereniging ION). REDACTIEADRES Jetvertising, Postbus 1890, 2280 DW Rijswijk Bezoekadres: Laan van Zuid Hoorn 37, 2289 DC Rijswijk Tel. 070-399 00 00, fax. 070-390 24 88 oppervlaktetechnieken@jetvertising.nl ABONNEMENTEN Abonnementsprijs: € 89,50, digitaal abonnement: € 44,75. Een abonnement kan ieder moment ingaan per de 1e van de maand en wordt genoteerd tot wederopzegging. Een opzegging voor het abonnement dient vóór 1 december bij Vereniging ION in bezit te zijn, om op te kunnen zeggen voor het eerstvolgende abonnementsjaar. Een aanmelding/opzegging kan gestuurd worden per e-mail naar info@ vereniging-ion.nl of post naar Vereniging ION, Postbus 2600, 3430 GA Nieuwegein. Bij een niet-tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd tegen het daarvoor geldende tarief. ADVERTENTIEVERKOOP Jetvertising Rijswijk tel. 070-399 00 00, fax. 070-390 24 88 Arthur Middendorp, arthur@jetvertising.nl. after-sales: advertenties@jetvertising.nl OPMAAK Chris Versteeg, Projekt C, www.projektc.nl DRUK PreVision, Eindhoven www.pre-vision.nl UITGAVE Oppervlaktetechnieken is een uitgave van Jetvertising in opdracht van de vereniging Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland ION (voorheen Vereniging voor Oppervlaktetechnieken van Materialen, VOM) www.vereniging-ION.nl COPYRIGHT 2019 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever, vereniging ION en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden geen aansprakelijkheid voor mogelijke gevolgen die zouden kunnen voortvloeien uit het gebruik van de in deze uitgave opgenomen informatie. ISSN 0923-1722
Wij heten deze leden van harte welkom binnen de vereniging!
42 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019
OT december 2019.indd 42
03-12-19 14:14
Brancheregister
Uw bedrijf in het brancheregister? Voor informatie over een vermelding in het brancheregister kunt u contact opnemen met Arthur Middendorp, tel: 070 399 00 00 / arthur@jetvertising.nl. Kijk voor alle ION leden op vereniging-ion.nl/bedrijvenregister
Uw bedrijf in het brancheregister? Voor informatie over een vermelding in het brancheregister kunt u contact opnemen met Arthur Middendorp, tel: 070 399 00 00 / arthur@jetvertising.nl. Kijk voor alle ION leden op vereniging-ion.nl/bedrijvenregister
ADVIES PROJECTBUREAU / OPPERVLAKTEBEHANDELING- / COATING-INDUSTRIE
Chemetall b.v. T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com chemetallbnl.info@basf.com www.coatingsystemenvanderlans.nl
ANODEN (TITAAN)
MAGNETO Special Anodes b.v. T. 010-2620788 www.magneto.nl / sales@magneto.nl
ANODISEER (OPHANGREKKEN)
MEPACO b.v. T. 071-5892863 Glasbeek Finish b.v. T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com
Holland Mineraal b.v. T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl
Chemetall b.v. T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com chemetallbnl.info@basf.com
MEPACO b.v. T. 071-5892863
MacDermid b.v. / Enthone b.v. T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com
HangOn b.v. T. 077-3999630 info@hangon.co / www.hangon.co
BRANDWERENDE / BRANDVERTRAGENDE COATINGS
Surtec Benelux b.v. T. (077) 308 15 90 heh@surtecbenelux.com / www.surtec.com
COATINGINSTALLATIES SERVICE & ONDERHOUD
Voor coatings met meer waarde en minder kosten ELA Coatings b.v. T. +31 (0)24 373 99 88 / +31 (0)6 150 500 54 info@elacoatings.com / www.elacoatings.com
CHEMICALIËN/ OPP. BEHANDELING
Multinal Group T. 088-2055300 / F. 088-2055301 info@multinal.com / www.multinal.com
C&T Technics T. 0413-331083 / F. 0413-331195 www.ct-technics.nl / info@ct-technics.nl
Sir John b.v. T. 0182-396931 / F. 0182-396937 info@sir-john.nl / www.sir-john.nl
Chemetall b.v. T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com chemetallbnl.info@basf.com
WSB Wagner Finishing Equipment b.v. T. 030-241 41 55 verkoop@wsb-benelux.nl / www.wsb-benelux.nl
ANODEMANDEN (TITAAN)
Epifatech T. +46 371 51 1685 / F. +46 371 14 996 order@epifatech.se / www.epifatech.se
BEITSEN/PASSIVEREN
AFZUIGINSTALLATIES
Amitech b.v. T. 0341-429059 info@amitech.nl / www.amitech.nl
CHEMISCH NIKKEL
Emotech b.v. T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl
DROOGAPPARATUUR
IST Benelux b.v. T. 055-5050014 www.ist-uv.nl / info@bnl.ist-uv.com
Jac. de Vries Infraroodtechniek b.v. T. 0299-689020 info@infraroodtechniek.nl / www.infraroodtechniek.nl
ELEKTROSTATISCH NATLAKKEN Vecom Group b.v. T. +31 (0)10 59 30 299 info@vecom-group.com / www.vecom-group.com
BESCHERMKAPJES, PLUGGEN, TAPE
Kluthe Benelux b.v. T. +31 (0)172-516 000 / F. +31 (0)172-439 494 info@kluthe.nl / www.kluthe.nl
Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-437 0166 www.rasco-clemco.nl
Parlevinkerweg 34, 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu
OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019 43
OT december 2019.indd 43
03-12-19 14:14
Brancheregister ELEKTROSTATISCH POEDERSPUITEN, INSTALLATIES
GALVANOTECHNIEK, GLANSMIDDELEN Epifatech T. +46 371 51 1685 / F. +46 371 14 996 order@epifatech.se / www.epifatech.se
MSP Systems b.v. T. 053-4303937 www.mspsystems.nl
MacDermid b.v. / Enthone b.v. T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com HangOn b.v. T. 077-3999630 info@hangon.co / www.hangon.co
FILTERPERS DOEKEN Surtec Benelux b.v. T. (077) 308 15 90 heh@surtecbenelux.com / www.surtec.com Ermalo Technical Supply T. 06-51784443 info@ermalo.eu / www.ermalo.eu
FILTERS (ANDREAE, COLUMBUS INDUSTRIES, PAINTSTOP)
M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K
Wiltec b.v. T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl
T. +31 (0)411-685500 Corode T. +31 (0)161-244250 T.corode@corode.nl +31 (0)161-244250 corode@corode.nl / www.corode.nl
Hendor Pumps & Filters T. 0497-339389 info@hendor.com / www.hendor.com
INFRAROOD VERWARMINGSAPPARATUUR Railtechniek van Herwijnen b.v. T. 0344-616363 info@railtechniek.nl / www.railtechniek.nl
MacDermid b.v. / Enthone b.v. T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com
GELIJKRICHTER SYSTEMEN EN BESTURINGEN
HARDCHROOM BADEN (KUNSTSTOF)
MacDermid b.v. / Enthone b.v. T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com
HITTEBESTENDIGE EN NON-STICK COATINGS La Maire Technology T. 0499-219900 / F. 0499-219905 info@la-maire-technology.com www.la-maire-technology.com
GLASPARELSTRAALCABINES
Airblast b.v. T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com
Holland Mineraal b.v. T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl
Voor coatings met meer waarde en minder kosten ELA Coatings b.v. T. +31 (0)24 373 99 88 / +31 (0)6 150 500 54 info@elacoatings.com / www.elacoatings.com
INDUSTRIËLE REINIGING
C&T Technics T. 0413-331083 / F. 0413-331195 www.ct-technics.nl / info@ct-technics.nl
HAKEN Mefiag Filters & Pumps b.v. Heerenveen T. 0513-630230 mefiagbv@onececo.com / www.mefiag.com
Vecom Group b.v. T. +31 (0)10 59 30 299 info@vecom-group.com / www.vecom-group.com
GALVANOTECHNIEK, INSTALLATIES
FILTERS & POMPEN
Apeq Wiwa b.v. T. 078-6139610 info@apeqwiwa.nl / www.apeqwiwa.nl
HANGBAANSYSTEMEN
Kluthe Benelux b.v. T. +31 (0)172-516 000 / F. +31 (0)172-439 494 info@kluthe.nl / www.kluthe.nl
Parlevinkerweg 34 / 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu
Chemetall b.v. T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com chemetallbnl.info@basf.com
Jac. de Vries Infraroodtechniek b.v. T. 0299-689020 info@infraroodtechniek.nl / www.infraroodtechniek.nl
KLEUR, LICHT- EN OPPERVLAKTEMETING
Konica Minolta Sensing Europe b.v T. 030-2481193 info.benelux@seu.konicaminolta.eu / www. konicaminolta.eu/measuring-instruments
KUNSTSTOFLAKKEN
Voor coatings met meer waarde en minder kosten ELA Coatings b.v. T. +31 (0)24 373 99 88 / +31 (0)6 150 500 54 info@elacoatings.com / www.elacoatings.com
LAAGDIKTEMETERS
Helmut Fischer Meett. b.v. Tarasconweg 10, Eindhoven T. 040-2482255 / F. 040-2428885 www.helmutfischer.nl netherlands@helmutfischer.nl
44 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019
OT december 2019.indd 44
03-12-19 14:14
METALLISEREN/SCHOOPEREN
ONTBRAMEN / ONTBRAAMMACHINES
NATLAKSPUITAPPARATUUR
NauMetrics PMI T. 074-3490022 / F. 084-0037042 info@naumetrics.nl / www.naumetrics.nl
Verlab-Hitachi Instruments T. 0162-320633 info@verlab.nl / www.verlab.nl
LAKSTRATEN
T. +32 5083 1183 www.belmeko.be
Amitech b.v. T. 0341-429059 info@amitech.nl / www.amitech.nl
Holland Mineraal b.v. T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl
Apeq Wiwa b.v. T. 078 613 9610 www.apeqwiwa.nl / info@apeqwiwa.nl
Q-Fin Quality Finishing Machines Ontbramen, afronden en finishing DE SNELSTE OPLOSSING T. 0497 -58 10 18 info@q-fin.nl / www.q-fin.nl
Belco P.A.S. B.V. Belco Paint and Air Supplies b.v. T. 0167-524557 info@belcopas.nl
ONTLAKKEN (IN LOON)
MOFFELOVENS C&T Technics T. 0413-331083 / F. 0413-331195 www.ct-technics.nl / info@ct-technics.nl
Muilwijk Finishing
Glasbeek Finish b.v. T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com
Emotech b.v. T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl
MARINE-PROTECTIVE COATINGS/ SCHEEPVAARTLAKKEN Glasbeek Finish b.v. T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com
Voor coatings met meer waarde en minder kosten ELA Coatings b.v. T. +31 (0)24 373 99 88 / +31 (0)6 150 500 54 info@elacoatings.com / www.elacoatings.com
METAAL OPPERVLAKTEBEHANDELING
Surface Treatment Ned. Maasbracht / T. 0475-463835 www.surfacetreatment.nl info@surfacetreatment.nl
NANO COATINGS / KERAMISCHE COATINGS
Muilwijk Finishing Vof T. 078-6136555 info@muilwijkfinishing.nl
Thermo-Clean Heusden-Zolder n.v. T. 0032-13539060 Thermo-Clean Nederland b.v. T. 0182 37 46 20
Paint It The Application Company T. 0318-643 260 / F. 0318-643 042 info@paintit.nl / www.paintit.nl
ONTVETTINGSMIDDELEN Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-4370166 www.rasco-clemco.nl MacDermid b.v. / Enthone b.v. T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com
M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K
Voor coatings met meer waarde en minder kosten ELA Coatings b.v. T. +31 (0)24 373 99 88 / +31 (0)6 150 500 54 info@elacoatings.com / www.elacoatings.com
NATLAKKEN (AFDEKMATERIALEN)
Wiltec b.v. T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl
ONDERHOUD AAN STRAALINSTALLATIES EN WERPSTRALERS
Surtec Benelux b.v. T. (077) 308 15 90 heh@surtecbenelux.com / www.surtec.com
OPHANGHAKEN VOOR LAKSTRATEN/POEDERCOATEN Epifatech T. +46 371 51 1685 / F. +46 371 14 996 order@epifatech.se / www.epifatech.se
Vecom Group b.v. T. +31 (0)10 59 30 299 info@vecom-group.com / www.vecom-group.com HangOn b.v. T. 077-3999630 info@hangon.co / www.hangon.co
Airblast b.v. T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com
Holland Mineraal b.v. T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl
Parlevinkerweg 34, 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu
Epifatech T. +46 371 51 1685 / F. +46 371 14 996 order@epifatech.se / www.epifatech.se
OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019 45
OT december 2019.indd 45
03-12-19 14:14
Brancheregister POEDERSPUITAPPARATUUR HangOn b.v. T. 077-3999630 info@hangon.co / www.hangon.co
OPHANGREKKEN VOOR GALVANO
Epifatech T. +46 371 51 1685 / F. +46 371 14 996 order@epifatech.se / www.epifatech.se
EN LAKTECHNIEK
HangOn b.v. T. 077-3999630 info@hangon.co / www.hangon.co
POEDERCOATINSTALLATIES
Glasbeek Finish b.v. T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com
T. +32 5083 1183 www.belmeko.be
Unifour b.v. T. +31 (0)315 641352 info@unifour.nl / www.unifour.nl
POEDERCOATING (AFDEKMATERIALEN)
Parlevinkerweg 34, 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu
Epifatech T. +46 371 51 1685 / F. +46 371 14 996 order@epifatech.se / www.epifatech.se
Emotech b.v. T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl
Glasbeek Finish b.v. T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com
Indufinish b.v. T. +31(0)591-630003 www.indufinish.com / info@indufinish.com
POEDERLAKKEN/ POEDERCOATINGS
Glasbeek Finish b.v. T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com
Wagner Systemen Nederland T.030-2410688 info@wagnersystemen.nl www.wagnersystemen.nl
T. +32 5083 1183 www.belmeko.be
POEDERSPUITCABINES
MEPACO b.v. T. 071-5892863
OVENS
MSP Systems b.v. T. 053-4303937 www.mspsystems.nl
SPUITCABINES
AkzoNobel Powder Coatings Benelux T. +32 (0)2 254 77 51 interpon.benelux@akzonobel.com www.akzonobel.com/powder
EUROLACKE Tiel Axalta Coating Systems T. 0344-620662 info@eurolacke.nl / www.eurolacke.nl
IGP Benelux b.v T. 038- 4600696 info.benelux@igp-powder.com www.igp.powder.com
T. +32 5083 1183 www.belmeko.be
Glasbeek Finish b.v. T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com
M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K
MSP Systems b.v. T. 053-4303937 www.mspsystems.nl
POMPEN (MAGNETISCH AANGEDREVEN)
T. +31 (0)411-685500 Corode T. +31 (0)161-244250 T.corode@corode.nl +31 (0)161-244250 corode@corode.nl / www.corode.nl
PROTECTIVE COATINGS
Oxyplast Belgium n.v. T.+32 9 3267920 info@oxyplast.be / www.protechpowder.com
TIGER Coatings Belgium b.v.b.a T. +32 (0)89700016 / F. +32 (0)89567858 www.tiger-coatings.com
Holtrop & Jansma b.v. Dokkum T. 0519 32 91 00 info@holtrop-jansma.com www.holtrop-jansma.com
Wiltec b.v. T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl
STRAALAPPARATUUR
Belco P.A.S. B.V. Belco Paint and Air Supplies b.v. T. 0167-524557 info@belcopas.nl
Muilwijk Finishing Muilwijk Finishing Vof T. 078-6136555 info@muilwijkfinishing.nl
STRAALCABINES Delfzijl 0596-614135 Rhenen 0318-472020 info@petsonpaints.com www.petsonpaints.com Airblast b.v. T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com
46 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019
OT december 2019.indd 46
03-12-19 14:14
www.elacoatings.com VERDUURZAMEN VAN METAAL Holland Mineraal b.v. T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl
STRAALINSTALLATIES
Muilwijk Finishing Muilwijk Finishing Vof T. 078-6136555 info@muilwijkfinishing.nl
W Abrasives Nederland T. 0341-563831 / 06-53788457 info@wabrasives.nl www.wabrasives.com
Oxyplast Belgium n.v. T.+32 9 3267920 info@oxyplast.be / www.protechpowder.com
TITAAN (BEVESTIGINGS-) MATERIALEN Airblast b.v. T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com
T. +32 9218 7180 / F. +32 9233 0831 metals.benelux@cellmark.com www.wheelabratorgroup.com
STRAALKASTEN
VERFSPUITAPPARATUUR MEPACO b.v. T. 071-5892863 Apeq Wiwa b.v. T. 078 613 9610 www.apeqwiwa.nl / info@apeqwiwa.nl
TRANSPORTSYSTEMEN
Amitech b.v. T. 0341-429059 info@amitech.nl / www.amitech.nl
Belco P.A.S. B.V. Belco Paint and Air Supplies b.v. T. 0167-524557 info@belcopas.nl
Clemco Straalapparatuur T. 010-4370592 www.rasco-clemco.nl
Airblast b.v. T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com
Belco P.A.S. B.V.
Emotech b.v. T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl
Belco Paint and Air Supplies b.v. T. 0167-524557 info@belcopas.nl
Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl
Holland Mineraal b.v. T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl
Railtechniek van Herwijnen b.v. T. 0344-616363 info@railtechniek.nl / www.railtechniek.nl
CAP Industrial b.v. tel- 010-4374737 info@cap-industrial.nl / www.cap-industrial.nl
TWEE-COMPONENTEN APPARATUUR
Muilwijk Finishing
STRAALMIDDELEN Apeq Wiwa b.v. T. 078-6139610 info@apeqwiwa.nl / www.apeqwiwa.nl
Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl
Holland Mineraal b.v. T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl
Muilwijk Finishing Vof T. 078-6136555 info@muilwijkfinishing.nl
Airblast-Abrasives b.v. T. 072-5715569 info@airblast-abrasives.com www.airblast-abrasives.com
Paint It The Application Company T. 0318-643 260 / F. 0318-643 042 info@paintit.nl / www.paintit.nl
M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K
Wiltec b.v. T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl
Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-4370166 www.rasco-clemco.nl
UV EN EBC LAK
LTC International Vacuümstraalapparatuur T. 078-641 80 50 / F. 078-641 80 80 info@ltc-international.nl www.ltc-international.nl
T. +32 9218 7180 / F. +32 9233 0831 Metals.benelux@cellmark.com www.ervinamasteel.eu
Holland Mineraal b.v. T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl
Voor coatings met meer waarde en minder kosten ELA Coatings b.v. T. +31 (0)24 373 99 88 / +31 (0)6 150 500 54 info@elacoatings.com / www.elacoatings.com
Technospray Spuitapparatuur T. 0168-382111 info@technospray.nl / www.technospray.nl
OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019 47
OT december 2019.indd 47
03-12-19 14:14
Brancheregister VERWERKING AFVALSTROMEN M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K
Glasbeek Finish b.v. T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com
Wiltec b.v. T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl
VERPAKKINGSMATERIALEN
Vecom Group b.v. T. +31 (0)10 59 30 299 info@vecom-group.com / www.vecom-group.com
WATERBEHANDELING
VOORBEHANDELINGSINSTALLATIES MAGNETO Special Anodes b.v. T. 010-26207 88 www.magneto.nl / sales@magneto.nl
Profipack Verpakkingsmaterialen b.v. T. 0348-712514 info@profipack.nl / www.profipack.nl
VERWARMINGS- EN KOELELEMENTEN (TITAAN EN RVS)
MEPACO b.v. T. 071-5892863
WERPSTRALERS T. +32 5083 1183 www.belmeko.be
Emotech b.v. T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl
Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl
Holland Mineraal b.v. T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl
T. +32 9218 7180 / F. +32 9233 0831 metals.benelux@cellmark.com www.wheelabratorgroup.com
Airblast b.v. T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com
ROBUST AESTHETICS Highly weather-resistant powder coating systems with increased scratch resistance for fewer usage marks and greater security. Find out more at: www.igp-powder.com
IGP Pulvertechnik AG 9500 Wil, Switzerland Phone +41 71 9298111 www.igp-powder.com
IGP_INS_Robust_AE_Oppervlaktetechnieken_E_185x132.indd 1 48 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2019
OT december 2019.indd 48
BU
C
RO
A member of the DOLD GROUP
ES
info@igp-powder.com ST SU RF
A
22.11.18 10:19
03-12-19 14:14
30 KEER SNELLER DAN LOSSE HAKEN
MAVOMClean Colorline 5 kleuren: 5 pure en krachtige reinigers. Meer heeft u niet nodig!
Mavom Chemie is specialist in het ontwikkelen en produceren van onder andere industriĂŤle reinigingsproducten. De MAVOMClean Colorline bestaat uit een vijftal reinigers die toepasbaar zijn bij de meest voorkomende industriĂŤle reinigingsproblemen. Ontdek uw perfecte reinigingsoplossing in een handomdraai. De reinigers MAVOMClean Blue
MAVOMClean Yellow
MAVOMClean Red
MAVOMClean Green
MAVOMClean Neutral
de veilige basisreiniger
de zwaardere reiniger
de zwaarste reiniger
oplosmiddel zonder naspoelen
neutraal en oplosmiddelvrij
50% KOSTEN VERLAGING De kosten van ophangen en maskeren bedragen ongeveer 2 - 4 % van de totale coating kosten. Het gebruik van HangOn methodes kan deze kosten verlagen tot wel 50%.
Standaard leveringen in cans van 20 liter concentraat Mavom Cleanbox Komt u er toch niet uit? Maak dan gebruik van onze gratis dienst: de Mavom Cleanbox. Een afsluitbare box waarin u het betreffende probleem-onderdeel stopt. Ons laboratorium onderzoekt het probleem en draagt een oplossing aan. Onze productspecialist helpt u vervolgens bij het instellen van uw proces, zodat u een optimale productie krijgt. Bestel via www. mavom.nl of stuur een email naar sales.chemie@mavom.nl.
E-MAIL info@hangon.nl www.hangon.nl
omslag december 2019.indd 2
MAVOM Chemie b.v. Handelsweg 6 Tel. 0172 43 63 61 2404 CD Alphen aan den Rijn Fax. 0172 42 03 10
E-mail: info@mavom.nl Internet: www.mavom.nl
03-12-19 14:15