Oppervlaktetechnieken editie 8 2020

Organische Deklagen

Elektrochemie en Metallieke deklagen

Toeleveranciers en Geassocieerden

Algemeen

Vereniging ION

VOOR ELKE BRANCHE EEN OPLOSSING SPECIALIST IN SPUITAPPARATUUR, DOSEERINSTALLATIES EN ROBOTS

Contact Paint It Da Vincilaan 25 6716 WC Ede

T: F: E: I:

0318-643 260 0318-643 042 info@paintit.nl www.paintit.nl

straalmiddelen.nl straalinstallaties.nl Zie ook pagina 4

WAAROM HARDER WERKEN?

WERK SLIMMER

Elcometer straalapparatuur, gebouwd om langer mee te gaan, intensiever te gebruiken en beter te presteren elcometer.com

jaargang 64 nummer 8 december 2020 HĂŠt vakblad voor de professional in de oppervlaktetechnologie

Thema Bedrijfsinrichting en apparatuur

ADVERTEREN IN VAKBLAD OPPERVLAKTETECHNIEKEN?

Thema’s in 2021 Februari (Thermisch)spuiten, verzinken, vacuüm-technieken, veiligheid (waaronder PBM’s) Maart Reinigen, ontvetten en stralen, machinebouw, voedselveiligheid (RVS) Mei Meet- en regeltechniek, high tech gereedschappen Material-Eurofinish-Surface special Juni Behandeling vervoersmiddelen (auto/trein/schip/vliegtuig), opleidingen Augustus Poedercoaten, natlakken, galvaniseren en anodiseren September Behandeling bouw, infra en staalconstructies, 3D-printing November Duurzaamheid (waaronder energie efficiency- en transitie), visie, lijmen December Bedrijfsinrichting en apparatuur

2 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020

Kom voor het voetlicht met de Informat.ION nieuwsbrief!

Via de digitale nieuwsbrief van de Vereniging ION komt u in contact met meer dan 2.300 beslissers die allen werkzaam zijn in de oppervlaktebehandelende industrie. 22 keer per jaar ontvangen zij de belangrijkste nieuwsitems uit de sector en de Vereniging ION. Interesse?

Voor nadere informatie en/of het reserveren van advertentieruimte kunt u contact opnemen met Arthur Middendorp van Jetvertising b.v.

T: +31(0)70 399 00 00 E: arthur@jetvertising.nl

JAAP VAN PEPERSTRATEN Hoofdredacteur Oppervlaktetechnieken

Van de hoofdredacteur

Vaak trappen we erin: we zeggen meten is weten, en nemen het getal dat uit de meting komt blindelings aan als juist.

Maar hoe vaak is wel niet aangetoond dat die uitspraak en dus ook de meting niet kloppen? Veel vaker dan ons lief is. En toch blijven we maar zeggen: meten is weten.

Ook in deze editie pakken we twee voor onze branche belangrijk onderwerpen bij de kladden waarin we zien dat een blind geloof in die zegswijze tot volstrek verkeerde uitkomsten leidt of tot zeer moeizame discussies. Het gaat om de bepaling van het Chroom-6-gehalte in verf en om de bepaling van kleur. In beide gevallen kunnen er (grote) problemen ontstaan bij de analyse of meting. Die risico’s niet kennen, maakt het probleem uiteindelijk alleen maar groter. Vandaar dat wij er uitgebreid bij stil staan. Ook wordt u gevraagd om op de proppen te komen met een meer betrouwbare analysemethode van Chroom-6 in verf dan nu gehanteerd wordt.

Als u die methode kent natuurlijk.

is. Dat vergt wel een langere adem en de bereidheid om uit de comfortzone te gaan, maar bij een goede uitvoering worden de problemen pas echt effectief aangepakt. Geen suboptimale oplossingen, maar optimale oplossingen! Zo’n samenwerking levert als bijvangst in de regel ook een vergroting van uw netwerk op en wie weet een paar extra klanten.

Gelukkig wordt er momenteel gewerkt aan de opstart van een meerjarig project om op wetenschappelijke leest onderzoek te doen naar een hogere kwaliteit en efficiency, zowel op de werkvloer, maar ook in samenhang daarbuiten. Doel is om optimale oplossingen in beeld te krijgen waar de hele waardeketen van profiteert. En natuurlijk zijn wij er als OT als de kippen bij om dat project te gaan beschrijven.

Verder hebben we natuurlijk ook diverse andere artikelen en vier pagina’s Kort nieuws met actuele en relevante berichten. Tot slot wens ik u heel prettige Kerstdagen en een succesvol en coronavrij 2021! O

In deze OT dringt uit de diverse artikelen langzaam maar zeker een gemeenschappelijk feit naar voren. We hebben in onze branche zo onze aandachtspunten en die willen we natuurlijk succesvol aanpakken. Maar willen we werkelijk succes boeken, dan moeten we branche-overstijgend te werk gaan. De problemen zijn zo verweven met andere partijen (vaak in de keten), dat een bredere aanpak noodzakelijk OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020 3

Column Wij missen jou ook Ondanks alle corona-beperkingen gaat het werk door. Nadrukkelijk niet “gewoon” door. Voor werkzaamheden die echt niet anders dan op locatie uitgevoerd kunnen worden, is een anderhalve meter systeem ingericht. Maar als het even kan, dan is het thuiswerken en online vergaderen inmiddels de standaard.

Contacten en reizen worden tot een minimum beperkt.

De beperkingen zijn helaas niet alleen zakelijk. Ook privé hebben we daarmee te maken. De meeste van ons zullen te maken hebben met bijvoorbeeld ouders in de kwetsbare leeftijd of mensen die werken in contactberoepen. En zij die Covid-19 van nabij hebben meegemaakt, weten waarom die beperkingen er zijn.

Uiteraard zijn er ook nieuwe ontdekkingen. Zo zal het fenomeen online-vergaderen echt wel een belangrijker aandeel houden in ons dagelijks leven dan tot nu toe het geval was, en gaan wij elke avond even “Scherderen”. Een woord dat is ontstaan naar aanleiding van de oproep van Prof. Erik Scherder om je elke dag minimaal 30 minuten matig intensief in te spannen.

T +31 (0)161 24 42 50 | www.kinpompentechniek.nl

EGBERT STREMMELAAR Directeur Vereniging ION

Maar de meesten van ons zijn er inmiddels wel moe van. Immers mensen zijn (meestal) sociale dieren en hebben behoefte aan elkaar. Dat horen we ook bij alle contacten met leden.

Standaard stellen we de vraag waar de vereniging mee kan ondersteunen, en altijd is het antwoord “collega’s ontmoeten”, en dat met als ondertoon; ontmoeten is meer dan op afstand contact hebben.

Helaas zal het ook de komende tijd niet mogelijk zijn om elkaar op de gewenste manier te ontmoeten. De IONevenementen met netwerklunch en naborrelen worden enorm gemist. De online varianten kunnen dit gemis helaas niet wegnemen.

Maar er lijkt licht aan het einde van de tunnel. Het eerste kwartaal van 2021 zullen er naar verwachting nog beperkingen zijn, maar voor het tweede kwartaal staan er toch weer een aantal evenementen in de steigers. Deze evenementen worden inmiddels wel met drie scenario’s uitgewerkt. Te weten, er is een vaccin en we kunnen weer informatie delen en elkaar als vanouds ontmoeten, we moeten rekening houden met anderhalve meter afstand en informatie delen moet toch echt online.

Het zal duidelijk zijn wat wij graag willen, want wij missen jou ook.

Ondanks alle beperkingen: fijne feestdagen. O

4 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020

Inhoud den te krijgen op dit soort vragen.

Hoe ziet dat project eruit?

Vereniging ION

20 Kees Weimer maakt kunstwerk

ION Borghardt Award 2021 Komend voorjaar wordt de Materials-Eurofinish-Surface 2021 georganiseerd. Dus wordt ook weer de innovatiewedstrijd voor de ION Borghardt Award uitgeschreven.

Doet u mee? De winnaar krijgt ook een kunstwerk dat speciaal voor de Award is gemaakt. Bij iedere editie zoekt ION een kunstenaar uit om dat te maken. Deze keer is dat Kees Weimer. We stellen hem aan u voor.

34 Regelgeving omtrent afval en

energie In onze branche worden veel SVHCstoffen gebruikt. Na het proces blijven er vaak resten over met een overdaad van die stoffen die afgevoerd moeten worden. Veel belangrijke wettelijke voorschriften omtrent afval en energie veranderen binnenkort. We zetten de belangrijkste veranderingen op een rij.

Elektrochemie en metallieke deklagen Algemeen

24 Competenties personeel

worden beter omschreven Bij de update van voor de branche relevante normen staan we ook stil bij de noodzakelijke competenties voor vakkundig personeel. Dergelijk personeel is zeer waardevol voor een bedrijf. Om de industrie voor te bereiden op een tekort aan goed personeel, zijn er voorbereidingen gaande op internationaal niveau.

Het gaat om gezamenlijke afspraken over de competenties die een applicateur moet hebben.

28 Op zoek naar een win-winsituatie

in de keten Hoe kunnen we bereiken dat de bedrijven in onze branche beter presteren, zodat ze hogere kwaliteit leveren met minder gebruik van energie en materialen, betere contacten hebben met (eind)klanten en ook opgewassen zijn tegen huidige en komende uitdagingen?

TU Twente en Stichting Innovat.ION bereiden een project voor om op wetenschappelijke basis antwoor-

12

15

Kennistafel Oppervlaktebehandeling en gerecycled aluminium Op de online Kennistafel van de VMRG over Oppervlaktebehandeling en gerecycled aluminium waren te gast Egbert Stremmelaar, directeur van ION, en dr. Alexander Lutz van de Onderzoeksgroep “Electrochemical and Surface Engineering” aan de Vrije Universiteit van Brussel. We belichten enkele interessante wetenswaardigheden.

32 Veel redenen voor nieuwbouw

bij Alumet Regelmatig ontdekken bedrijven dat ze uit hun jasje zijn gegroeid en toe zijn aan een (veel) groter pand.

Dit is ook het geval bij Alumet. Wat betekent die nieuwbouw voor de bedrijfsinrichting en welke problemen worden hiermee opgelost?

36 Grenzeloos

Op weg naar objectieve discussies over kleur Wie conserveert, brengt ook vaak kleur aan. Als meerdere applicateurs producten leveren voor één en hetzelfde eindproduct, worden er bij de eindklant regelmatig kleurverschillen zichtbaar, terwijl iedereen aangeeft de afgesproken kleur te hebben aangebracht. Is dit te voorkomen? Volgens BYK-Gardner kan dat zeker, alleen moeten alle betrokken hun kleurmeters digitaal gelijkzetten. We leggen uit hoe dat werkt.

Wie weet een betrouwbare analysemethode voor chroom-6?

De chroom-6-problematiek is in onze branche genoegzaam bekend, maar misschien minder bekend is dat het chroom-6 gehalte niet even betrouwbaar kan worden gemeten in de verfmonsters. Dit komt doordat er in het analyseproces veel storingen kunnen optreden die het werkelijke chroom-6-gehalte sterk beïnvloeden.

Nu zijn die storingsmechanismen voor het eerst grondig onderzocht. Wie overigens een betere analysemethode weet, mag het zeggen.

39 Brancheregister

Bij de voorpagina: Over chroom-6 weten we inmiddels zo’n beetje wel alles; nou ja, alles… Beter gezegd: zodra we het chroom-6 gehalte in verfmonsters willen gaan analyseren, is het zeer oppassen geblazen als we de analyseresultaten gaan interpreteren.

Uit onderzoek blijkt dat we die resultaten zeer moeten wantrouwen. Dit komt doordat er in het analyseproces veel storingen kunnen optreden die het werkelijke chroom-6gehalte sterk beïnvloeden. Nu zijn die storingsmechanismen voor het eerst grondig onderzocht en OT duikt daar natuurlijk diep in. Op de foto zien we een deel van een sterk uitvergrootte verfschilfer.

16 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020 5

Agenda

Een activiteit melden? Mail de redactie: Oppervlaktetechnieken@ellemmi.nl

Materials+Eurofinish+Surface 2021 Effectieve oplossingen in de maakindustrie komen veelal via ketenbenadering tot stand. Daarom slaan voor de komende editie de vakbeurzen Materials, Eurofinish en Surface de handen ineen. Het gaat om (nieuwe) materialen, materiaalanalyse, oppervlaktetechniek en verbindingstechnieken: een sterke combinatie die onmisbaar is om tot een goed en duurzaam eindproduct te komen. Materials+Eurofinish+Surface 2021 biedt productontwikkelaars, applicateurs, engineers, R&D’ers, productiemedewerkers, materiaalspecialisten en onderzoekers één plaats om de gehele waardeketen te ontmoeten. Er is een ruim aanbod aan stand- en presentatiemogelijkheden, demopleinen en een breed congresprogramma waar specifieke onderwerpen diepgravend worden behandeld.

FEBRUARI

O ION Nieuwjaarsbijeenkomst 3 februari, locatie nog niet bekend De bijeenkomst valt in de Week vd Circulaire Economie

APRIL

O Lijmen België 6 april 2021, Brugge www.mikrocentrum.nl/nl/materiaalkundeverbindingen/lijmen/lijmen-belgie

O Start opleiding Lijmoperator EAB 8 februari 2021, Rijen www.mikrocentrum.nl

O Hannover Messe 2021 12 - 16 april 2021 www.hannovermesse.de/en

O Start opleiding Lijmspecialist (EAS) 22 februari 2021, Rijen www.mikrocentrum.nl

MEI

MAART

O Start Cursus Cyber security voor de industrie 10 maart, Veldhoven www.mikrocentrum.nl O Start Cursus Lijmen 15 maart, Veldhoven www.mikrocentrum.nl

O Aluminium 2021 18 - 20 mei 2021, Düsseldorf www.aluminium-messe.com/en O Maritime industry 18 - 20 mei 2021, Gorinchem www.maritime-industry.nl O Materials+Eurofinish+Surface 2021 26 - 27 mei 2021, Veldhoven www.materials-eurofinish-surface.com

Hannover Messe 2021 Op deze ‘s werelds toonaangevende industriële vakbeurs krijgen bedrijven opnieuw de kans om hun producten tot leven te brengen: analoog, digitaal en hybride. Industriële bedrijven snakken naar een plek om innovaties te presenteren, netwerken uit te breiden, economische beleidsuitdagingen te bespreken en klanten te winnen. Daar wil deze beurs in voorzien door alle exposanten het pakket te bieden dat het beste bij hen past: van een analoge expositie tot hybride combinaties tot een puur virtuele aanwezigheid. De exposant bepaalt hoe hij wil deelnemen.

6 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020

O Cursus Corosiebewust ontwerpen 26 mei, Veldhoven www.mikrocentrum.nl O Start cursus Moderne oppervlaktetechniek 31 mei, Veldhoven www.mikrocentrum.nl

JUNI

O ATEX & Process Safety Congres 2021 18 juni - 7 augustus 2021, online event https://heliview.nl/atex-process-safety

OKTOBER

O Parts2Clean 2021 5 - 7 oktober 2021 www.parts2clean.de/home

ION actueel nieuws

Lees meer nieuws op www.vereniging-ion.nl

Het meest actuele nieuws vindt u op de website en in de nieuwsbrief. Dat geldt zeker ook voor het IONnieuws dat regelmatig geactualiseerd wordt. Op deze pagina wel een kort overzicht van dat nieuws.

Door de QR-code* te scannen, komt u op de website met het uitgebreide en meest actuele nieuws.

Abonneer u op de nieuwsbrief en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen binnen uw branche!

INSCHRIJVING ION BORGHARDT AWARD 2021 VAN START Tijdens de ION Dag voor de Ondernemer is de aftrap gegeven voor de ION Borghardt Award 2021. Ook de jury en het tijdpad zijn bekend gemaakt.

Heeft u een innovatie die u wilt laten zien, schrijf u dan nu in.

De thema’s voor de Award 2021 zijn: • Duurzaamheid (circulaire economie) • Vakmanschap • Samenwerking (ketenoptimalisatie) • Innovatief bij markintroductie Hoewel de aandacht vooral naar deze vier onderwerpen uitgaat, is elke inzending met als uitgangspunt oppervlaktetechnologie een potentiële kanshebber. Een aantal steekwoorden als hulpmiddel: • People, Planet en Profit • Ketenoptimalisatie • Nieuw in de markt • Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen • Innovatief • Energiebesparing/CO2-reductie • Ontzorgen van de klant

QUALICOAT VERGADERINGEN TC/ EC/GA IN NOVEMBER DIGITAAL AFGEWERKT In vier delen met elk deel meer dan 25 deelnemers van alle continenten die in totaal bijna 20 General Licensees vertegenwoordigen is in november de internationale vergadering van Qualicoat afgewerkt. En ofschoon het best werkt om de voortgang erin te houden, heeft deze vorm van vergaderen ook beperkingen. Vandaar dat niet over alle agendapunten een finaal besluit is genomen.

Leuk om te vermelden is dat naast de hui-

• Marktpotentie • Arbeidshygiëne/veiligheid • Marktbelang; beantwoordt dit een marktvraag • Duidelijkheid en begrijpbaarheid Veel bedrijven hebben goede ideeën en zijn baanbrekend bezig, maar wegens bescheidenheid wordt de betreffende innovatie toch niet ingediend, vaak ten onrechte. Daarom de oproep om ook voor uw gevoel niet zulke baanbrekende innovaties, toch in te sturen. Ook studenten worden nadrukkelijk uitgenodigd hun innovatieve idee in te zenden.

Jury 2021 De jury bestaat uit de volgende personen: • Juryvoorzitter: prof.dr.ir. Arjan Mol; hoogleraar Corrosietechnologie en Elektrochemie aan de TU Delft • Jurylid: ir. Guido Verhoeven; algemeen directeur en bezieler van SIM (Strategic Initiative Materials Flanders) en voorzitter van de Bond voor Materialenkennis.

• Jurylid: Paula van Hoorik MSc; Circular Economy Officer bij Milgro.

dige Technical Committee-afgevaardigde van Nederland, Harmen IJdema, ook de beoogd nieuwe TC-afgevaardigde, Lester Claassen, was aangesloten. Voor de licentiehouders zijn vanaf december de notulen in de Engelse taal beschikbaar. Daarnaast is er een Nederlandstalig verslag van de diverse vergaderingen beschikbaar.

Enkele besproken punten: • het offside pre-anodiseren is weer een stap dichterbij. De afstemming tussen (poeder)coater en anodiseur is bepaald, evenals de licentievoorwaarden • ontwikkelingen rond het hergebruik van gerecycled aluminium en een verdere

Kunstenaar Kees Weimer maakt het kunstwerk voor de ION Borghardt Award 2021 wat op 3 februari 2021 zal worden onthuld, zie ook pagina 20.

Inschrijving Inschrijven voor de ION Borghardt Award staat open voor bedrijven, personen en studenten en kan via de website tot en met woensdag 17 maart 2021, 18.00 uur. De tien genomineerden worden op 16 april bekend gemaakt via de website. De genomineerden krijgen persoonlijk bericht. De bekendmaking van de winnaar en van de nummers 2 en 3 en de prijsuitreiking zal plaatsvinden tijdens de Materials+Eurofinish+Surface 2021 op 26 - 27 mei 2021. O Inschrijving kan via het digitale aanmeldingsformulier: www.formdesk.com/ vom1/Aanmeldingsformulier_Borghardt_Award_2021.

ketenintegratie (project Qualicoat 3.0) • diverse testen • technische issues vanuit de inspecties, maar ook de inspectievoorwaarden in het kader van de Covid-19 beperkingen • procedurele zaken, de begroting en accreditatie. O MEER INFORMATIE Meer informatie over bovenstaande nieuwsberichten vindt u op de website. *Een QR-code scan je met een smartphone of iPad. Er zijn apps te downloaden om codes te scannen, op nieuwe toestellen werkt de standaard camera-app als QR-scanner.

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020 7

Kort nieuws Project Kleur bij Qualanod Vorig jaar heeft Qualanod Nederland een onderzoek gedaan naar de kleurvariatie van geanodiseerd aluminium bij Qualanod-applicateurs. Met in totaal vijf anodiseurs is door de Stchting Nederkands Kleur Instituut een masterclass gehouden over kleur en kleurbeleving. Daarna zijn meerder proefstukken uitgezet, geanodiseerd en gemeten.

Uit de meetresultaten zijn conclusies getrokken.

Nadat de resultaten van het eerste project bekend zijn geworden en gedeeld met de Technical Committee van Qualanod, werden er aanvullende onderzoeksvragen geformuleerd. Deze waren: • Wat is het effect van de voorbehandeling van het aluminium op het eindproduct?

• Heeft de plaats van het product in het bad invloed op de kleur?

• Welke verschillen ontstaan er tussen de profielen van verschillende leveranciers?

Om antwoord te geven op deze vraag hebben de deelnemende Qualanod-licentiehoudende bedrijven een aantal monsters van aluminium profielen gekregen van twee verschillende extrusiebedrijven.

Gevraagd werd deze monsters volgens het Qualanod-proces te anodiseren met een E6-voorbehandeling (ontvetten en beitsen). Er is nadrukkelijk gekozen voor deze voorbehandeling, omdat met deze voorbehandeling de effecten van de samenstelling van het substraat voor een deel kunnen worden geëlimineerd. Daar ook de plaats in het bad mogelijk van invloed was, is ook gedefinieerd waar de monters opgehangen moesten worden.

Van elk fabricaat werd één monster links-

boven en één monster in het midden van het bad opgehangen.

RESULTAAT VAN DE TESTEN Na uitvoering van deze proeven zijn de monsters teruggestuurd en door de Stichting Nederlands Kleur Instituut gemeten met apparatuur van BYK. Deze apparatuur is speciaal ontwikkeld voor geanodiseerd materiaal. Het resultaat van de testen is dat de voorbehandeling een significante invloed heeft op de kleur van het product.

De plaats in het bad is van minder belang.

De verschillen tussen de applicateurs is wel kleiner dan bij de eerste proef, maar toch nog wel significant. Ook het verschil tussen de verschillende fabricaten is wel kleiner, maar ook nog steeds significant.

Momenteel wordt gewerkt aan een vervolg van deze testen onder de naam Kleur fase 3. O MEER INFORMATIE www.vereniging-ion.nl

Software cruciaal voor ‘Fabriek van de toekomst’ Op de Brainport Industries Campus In Eindhoven draait sinds twee jaar het innovatieprogramma ‘Fabriek van de toekomst’ waarbinnen binnen acht fieldlabs bedrijven, scholen, kennisinstellingen en overheid samen werken rond thema’s om de maakindustrie te digitaliseren en automatiseren. Het uiteindelijke doel is een ‘digitale’ fabriek waar fabrikanten al hun productieprocessen real-time kunnen volgen en aanpassen als dat nodig is. Van

inkomende offerte en ontwerptekeningen tot een product of systeem dat de fabriek naar de klant in de toeleverketen verlaat.

Allemaal datagedreven en verbonden met elkaar. Alleen zo kan Nederland de concurrentie voorblijven is de gedachte erachter.

Programmamanager Michel Weeda geeft aan dat software hierbij cruciaal is. “Hiermee stuur je slimme fabrieken aan. Het zorgt ervoor dat fabrikanten precies kunnen zien wanneer onderhoud nodig is en

waar het proces efficiënter kan. De kracht van de Brainport regio is dat we zowel sterke soft- als hardware spelers hebben.

In het High Tech Software Cluster, ook een fieldlab, komen deze partijen bij elkaar.

Maar ook bedrijven die niet goed weten wat er mogelijk is met bijvoorbeeld data, kunnen hier terecht.” O MEER INFORMATIE www.innovationorigins.com/nl

Overzicht recent geslaagden Vereniging ION-cursussen POEDERCOATEN NIVEAU 1 G. Fraterman, R. Niemeijer, F. Riks, A.M. Sportel (Meilof Riks)

GALVANISEREN DEEL 2 J. van Aarst, L. van Laarhoven, T. van Laarhoven (CZL Tilburg)

POEDERCOATEN NIVEAU 2 A.J. Brugmans, S.A.J.C. van Daal, J.A. Filipe Monteiro, C.F.A. van den Ouweland (NTS Finish), M.J. Heijkens (PI Vught), R.M.A. Satijn (CoxGeelen), A. Zawadki (Electro Coat)

IN-HOUSE CONTROL MEDEWERKER G. Fraterman, F. Riks (Meilof Riks).

8 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020

Wij feliciteren de geslaagden van harte met het behalen van hun diploma! O

VVVF reikt Blauw Bord uit aan honderdjarige Neverlak In 1920 is de Nederlandse Verf- en Lakfabriek opgericht, later afgekort als Neverlak. Voor het honderdjarig bestaan kreeg het bedrijf het Blauwe Bord van de VVVF toegekend. Wegens corona heeft VVVF het Blauwe Bord uitgereikt op de bedrijfslocatie in Amsterdam uitgereikt aan Neverlak-directeur David Vázquez.

“In de afgelopen honderd jaar zijn veel dingen veranderd, maar het is wel apart dat we in 1920 mondkapjes droegen en nu weer”, sprak Jaitske Feenstra bij de uitreiking. Directeur David Vázquez is vanuit de vierde generatie werkzaam in het bedrijf.

Hij droeg het Blauwe Bord direct op aan de medewerkers van Neverlak. “Het bedrijf, dat zijn alle mensen hier, en ik ben daar een onderdeel van. We doen het hier echt samen. Met zijn allen maken we prachtige verfproducten voor onze klanten.” Neverlak staat bekend als leverancier van verf voor stand- en interieurbouw. Vanwege de professionele eigenschappen op het gebied van onder meer hoog gepigmenteerd heldere kleuren, schrob- en blokvastheid bij een snelle doorharding, worden de verf en lakken ook steeds meer gebruikt in de bouw- en DHZ-sector. Als het weer

mogelijk is meer mensen te ontvangen, organiseert Neverlak een jubileumfeest.

De VVVF heeft het Blauwe Bord in het leven geroepen voor jubilerende bedrijven vanaf honderd jaar. Op het markante bord staat een met de hand geschilderde

lakstoker uit vroegere tijden. Het bord is volgens een Delfts procedé uit de 17e eeuw gemaakt. O MEER INFORMATIE www.vvvf.nl

Student hogeschool gaat mkb helpen innoveren Hogescholen en het midden- en kleinbedrijf (mkb) gaan samenwerken om het innovatief vermogen van het mkb te vergroten. Dat gebeurt via het onlangs officieel gelanceerde innovatietraineeship. Gedurende deze gehele periode is een lector van de hogeschool betrokken bij het onderzoek van de zogenoemde innovatietrainee. Ook worden de studenten gedurende die periode getraind in ondernemers- en managementvaardigheden.

De komende maanden zoeken hogescholen in hun regio ondernemers die een innovatietrainee kunnen plaatsen. Na goedkeuring van hun onderzoeksplannen kunnen de eerste trainees in januari

2021 beginnen. In de komende maanden kunnen zo’n tweehonderd trainees starten. Met de regeling is 3,9 miljoen euro gemoeid. Het mkb profiteert nog te weinig van nieuwe kennis die op hogescholen en andere kennisinstellingen aanwezig is.

Met het innovatietraineeship krijgt een mkb-bedrijf een frisse kracht om mee te groeien met wat de tijd en klanten vragen en doet de hbo-student werkervaring op.

Daarmee wordt het voor ondernemers ook makkelijker om samen te werken met talent van hogescholen voor de ontwikkeling van nieuwe producten en diensten.

Het praktijkgerichte onderzoek is erop gericht om op korte termijn resultaten op te leveren. Precies waar het mkb behoefte aan heeft. In het kader van het Kennis

en Innovatie Convenant 2020-2023 stelt Regieorgaan SIA (onderdeel van Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek, NWO) 3,9 miljoen euro beschikbaar zodat een docent-onderzoeker van een hogeschool de innovatietrainee gedurende anderhalf jaar kan begeleiden.

Ook kan de trainee gebruik maken van de onderzoekfaciliteiten van de hogeschool.

Inmiddels ontwikkelen 13 hogescholen plannen om in januari te starten met het innovatietraineeship. O

Welke hogescholen dat zijn en meer informatie is te vinden op www.regieorgaan-sia.nl/innovatietraineeship OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020 9

Kort nieuws Aanmelden voor Benelux Trofee voor Thermisch Verzinken Tot en met 21 december is het mogelijk uw project in te schrijven voor de Benelux Trofee voor Thermisch Verzinken 2021. Met deze wedstrijd wil Zinkinfo Benelux een staalkaart aan toepassingen van thermisch verzinken tonen.

Thermisch verzinken onderscheidt zich door de lange levensduur en onderhoudsvriendelijkheid van dit conserveringssysteem. Bovendien waarderen ontwerpers het mooie verouderingsproces van thermisch verzinkt staal dat met de jaren eigenlijk alleen maar mooier wordt.

In lijn met de filosofie van ZEKER ZINK maakt de BTTV Trofee vanaf deze editie een onderscheid tussen drie categorieÍn: • Functioneel verzinken De keuze voor discontinu thermisch ver-

zinken werd vrijwel uitsluitend ingegeven door de functionele kwaliteiten van de thermische zinklaag. Levensduur door optimale corrosiewering en onderhoudsvrij karakter van het thermisch verzinken gaven de doorslag. • Esthetisch verzinken Naast de functionele eisen waren er ook esthetische verwachtingen/eisen waaraan het thermisch verzinkte staal diende te voldoen. • Duplex Verzinken + coaten Een onafhankelijke jury selecteert de genomineerden en de laureaten en kent de prijzen toe. Daarnaast reikt de jury over de drie categorieÍn heen de prijs Circulair Bouwen uit aan een project waarin de

principes van circulair bouwen zo consequent mogelijk zijn toegepast.

Zinkinfo Benelux zal een boek uitgeven waarin alle projecten die aan de Trofee deelnemen worden beschreven. Daarmee ontstaat een mooi naslagwerk dat voor alle betrokkenen als een marketingtool kan worden gebruikt. Dit boek zal ook ruim worden verspreid onder opdrachtgevers, architecten, studiebureaus, staalbouwers en aannemers. Zinkinfo Benelux zal alle deelnemende projecten aan bod laten komen via haar social media-kanalen en verder komen alle projecten op de website te staan onder de categorie waarin ze zijn ingeschreven. O

MEER INFORMATIE www.zinkinfobenelux.com

% > ? > iD Ăł E D > @ Het Hygienic Design Network (HDN) heeft twaalf lasscholen aan zich verbonden die onder voorwaarden erkend zijn als opleider tot de nieuwe laskwalificatie: hygienic welder. De hygienic welder heeft na positief afronden van een praktijk- en theorie-examen een NIL-certificaat dat voldoet aan de HDNeisen. Naast de lasvaardigheid is hij/zij ook beproefd op lasregistratie, kennis over TIG of orbitaal lassen en kennis die noodzakelijk is in de hygiĂŤnische toepassingen.

Met een certificaat hygienic welder kan GMP aangetoond worden in een kritische industrie, waar dit nog niet mogelijk was.

Het lassen van dunwandig RVS met de gestelde criteria, is een speciale vaardigheid en deze vaklui kunnen zich nu officieel onderscheiden. HDN heeft een procedure en werkwijze opgesteld waarbij onder meer een hygiĂŤnische las is gedefinieerd en toetsbaar wordt gemaakt. Binnen de voedingsmiddelenindustrie worden zeer hoge eisen gesteld aan voedselveiligheid en hygiĂŤne.

10 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020

Omdat de huidige certificering van lassers niet aansluit op de specifieke eisen in hygiĂŤnische situaties, is er in nauwe samenwerking met het NIL (Nederlands Instituut voor Lastechniek) een nieuw niveau gecreĂŤerd op het gebied van lassen. De criteria die opgezet zijn vanuit de branchevereniging in overleg met de eindklant, passen niet in de huidige lasnormen. Daardoor kan dit niet ondergebracht worden onder een reeds bestaand certificaat en voldeden ook de huidige opleidingen niet.

HDN is een initiatief van Koninklijke Metaalunie en heeft als missie om techniek en vakmanschap te verbinden aan voedselveiligheid. Het netwerk bestaat uit alle disciplines die onderdeel uitmaken van het ontwerpen, bouwen, onderhouden en gebruiken van machines en installaties voor de hygiĂŤnische industrie. O

MEER INFORMATIE www.hdn4food.com

Voor het zwaarste werk kies je de

No.1 onder de laksystemen!

Sinds 1932

Zinc 786

- ZWAAR TRANSPORT - BOUWMACHINES - TRAILERBOUW Tel. +31(0)318-472020 - info@mol-coatings.com - mol-coatings.com

Accessories

FOR THE PLATING INDUSTRY PRODUCT PORTFOLIO The main products consist of filter pumps, racks, rectifiers and ultrasonic devices All products are produced with regard to sustainability, high quality and innovation Short delivery times and an excellent service

Specialisten in Transportsystemen Bedrijfslasten tot 5.000 kg Voor elke klant een op maat gemaakt systeem Van handmatig tot volledig geautomatiseerd Mogelijkheid tot turn-key installaties Eigen onderhoud en service dienst www.railtechniek.nl

info@railtechniek.nl

Tel. +31(0)344-616363

Uw directe contact: Salvatore Bongiorno Galvatore Plating & Equipment GmbH Subbelrather Str. 15 A • 50823 Köln Tel: 0221-65080-4114 • Mobil: 0163-7150038 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020 11

Algemeen

Thema Bedrijfsinrichting en apparatuur

Op weg naar objectieve discussies over kleur Wie conserveert, brengt ook vaak kleur aan. Als meerdere applicateurs producten leveren voor één en hetzelfde eindproduct, worden er bij de eindklant regelmatig kleurverschillen zichtbaar, terwijl iedereen aangeeft de afgesproken kleur te hebben aangebracht. Dan krijg je vaak moeilijke discussies. Wie heeft er gelijk en wie bepaalt dat? Kun je dit op een slimme manier voorkomen? Volgens BYK-Gardner kun je dit zeker voorkomen; alleen moeten alle betrokken als het ware de kleurmeters digitaal gelijkzetten.

BYK-Gardner is een wereldwijde producent van allerlei (meet)instrumenten voor de maakindustrie. Behalve allerlei apparaten voor diverse fysische testen, zoals laagdiktetesten en hechtingtesten, maakt het bedrijf ook diverse meetinstrumenten voor kleur en glans. Ieder kent het gevleugelde begrip: meten is weten. Maar zodra meerdere partijen betrokken zijn bij kleur en glans, ontstaat er regelmatig discussie als gevolg van “dezelfde” meetresultaten die toch kleurverschillen opleveren die buiten de visueel zichtbare tolerantie vallen. Het is dan heel moeilijk te bepalen wie (on)gelijk heeft, omdat de verschillende meetresultaten ieder voor zich geen grote afwijking vertonen van de afgesproken kleur. Voor een werkbare oplossing moet er volgens BYK-Gardner een niveau hoger gedacht worden dan dat van de individuele kleurmeting. Dat betekent dat alle betrokkenen één referentie afspreken die zij allemaal hanteren om kleurverschillen te voorkomen. Daartoe lanceert BYK de digitale standaard.

Joost Bakker, die onder meer voor de Benelux de salesmanager is bij BYKGardner, licht de ontwikkeling daarvan 12 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020

toe. “Bedrijven die betrokken zijn bij het aanbrengen van kleur op een product vragen bijvoorbeeld RAL-paneeltjes aan, maar die verschillen onderling van elkaar. Daar begint de discussie al, maar als je daarbij optelt dat de verschillende kleurmeetapparaten niet allemaal gelijk zijn in de absolute waarden die ze aangeven, dan wordt het lastig om binnen de afgesproken toleranties te blijven. Wij stellen voor om

Joost Bakker

één standaard als referentie af te spreken zodat iedereen met een kleurmeter die referentie als standaard gebruikt en daarop aanklikt. Het maakt daarbij niet uit welk merk kleurmeter je hebt. Door te werken met een dE (berekening voor het bepalen van het totale kleurverschil) meet iedereen met de afwijking die het instrument ook al bij het meten van de standaard had en komt iedereen uit bij diezelfde standaard waardoor uiteindelijk iedereen toch over hetzelfde praat.”

CENTRAAL REGELEN Wat hierbij zeer helpt, is dat die standaard op een centrale plek wordt bewaard en dat alle partijen bij elkaar komen en dat alle kleurmeters die standaard als ijkpunt vastleggen. Daarmee heb je dus een geijkt netwerk. Als iedereen in het netwerk een BYK-instrument zou gebruiken, dan is het bij elkaar komen niet eens nodig. Dan wordt er gewoon een mailtje met een Xml-file verstuurd met daarin de standaard en de toleranties die zijn toegestaan. De software wordt in het toestel geladen. In het algemeen is een RAL-standaard maar een paar jaar geldig. Elke keer moet dat ijkcircus opnieuw gebeuren. Het idee van

BYK is dat bijvoorbeeld Qualicoat hierin een rol kan spelen om deze RAL-kleuren aan te schaffen en beschikbaar te stellen aan de labelhouders. Elke labelhouder kan voor zich een set aanschaffen om een visuele beoordeling te doen, maar meettechnisch wordt uitgegaan van de set van Qualicoat. Deze is dus voor iedereen gelijk.

Dit vraagt om een andere benadering van alle betrokkenen voordat men aan het kleurmeten begint.

Joost Bakker: “Het probleem is dat de huidige standaarden van elkaar verschillen en dat ieder met een kleurmeting op zich gelijk heeft. En dit verergert de discussie vaak alleen maar. De poedercoaters bijvoorbeeld hebben allemaal hun eigen RAL-standaarden, maar die standaarden verschillen van elkaar, ook al zijn het kleine verschillen. De vereniging van poedercoaters zou kunnen beginnen door te zeggen: wij als Qualicoat Nederland kopen één set van die standaarden en die leggen wij in Nieuwegein neer. Vervolgens gaat ieder met een kleurmeter een keer naar Nieuwegein en laadt daar de kleur in met zijn of haar toestel. Het maakt niet uit welk toestel dat is. De onderlinge verschil-

len zijn absolute kleurverschillen en de berekening van het totale kleurverschil, uitgedrukt in dE (spreek uit: Delta E), spreek je onderling af en kan op elk toestel ingesteld worden. Als je vanuit het Qualicoat-netwerk redeneert, kun je besluiten het inmeten met een BYK-instrument te doen. Leden die ook een BYK-instrument hebben, hoeven dan niet meer naar Nieuwegein te komen, omdat je dan gewoon een e-mail kunt sturen met een bestandje wat je in je toestel laadt.”

DIGITALE STANDAARD Hij wijst erop dat het idee van een digitale standaard voor oppervlaktebehandelaars misschien wel nieuw is, maar dat deze manier van denken al aardig is ingeburgerd in de automobielindustrie. “Bij het ontwikkelen van toestellen voor de automobielindustrie hebben we ongeveer tien jaar geleden het idee van een digitale standaard succesvol kunnen inbrengen en daarmee is echt een grote slag gemaakt.

Het probleem was dat een autofabrikant met een nieuwe kleur kwam die met behulp van fysieke “werkbare standaarden” naar alle leveranciers van onderdelen werd gestuurd. Maar die leveranciers hadden

allemaal hun eigen kleurmeter met als gevolg dat wanneer alle onderdelen bij de assemblage bij elkaar kwamen, er regelmatig kleurverschillen te zien waren. Dan moest de productie worden stilgelegd. De oplossing die nu de standaard is in deze tak van sport, is dat het hoofdkantoor van de autofabrikant de digitale standaard van de nieuwe kleur naar alle andere toestellen stuurt bij de leveranciers, die dan meteen kunnen nagaan of de kleur die zij maken binnen de tolerantie valt. Deze benadering

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020 13

is nu ook beschikbaar voor de maakindustrie. Ik denk dat dat een haalbare kaart is, zodat veel discussies over verschillen in kleur en glans achterwege zullen blijven.”

Volgens hem zullen discussies met deze nieuwe benadering niet helemaal tot het verleden gaan behoren, maar zullen die wel objectiever en rationeler worden.

Wanneer alle betrokkenen vanuit één referentie werken, nemen de discussies al af doordat je verschillen met de standaard kunt uitsluiten. Voor de industrie in het algemeen kan dit veel uitmaken. Nu kun je bijvoorbeeld als poedercoater maar liefst zes verschillende leveranciers hebben die allemaal “dezelfde kleur” leveren die toch allemaal anders zijn. Dit zou vermeden kunnen worden door de kleuren centraal vast te leggen waar iedereen toegang toe heeft. Deze benadering kan ook voor anodiseurs mogelijk gemaakt worden. Wat is nu een geschikte methode om dit idee in praktijk te krijgen?

PRAKTISCHE TOEPASSING Joost Bakker: “Dat kan op verschillende manieren. Je zou het bijvoorbeeld in de keten kunnen afspreken, zodat poederle14 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020

verancier, de poedercoater en de eindklant de standaarden voor de kleurmeting afspreken en dat die worden ingemeten.

Maar je kunt ook vanuit Qualicoat redeneren en afspreken dat het landelijke Qualicoat-orgaan de standaard set aanschaft waarna iedereen binnen Qualicoat met een kleurmeter naar die centrale plek komt om die standaarden in te meten met het eigen toestel. Voor partijen met een BYK-meter kun je volstaan met het versturen van de digitale versie. Als dit idee zou worden overgenomen, ben je al op de goede weg. Als je dan gaat kleurmeten, kunnen er nog wel discussies ontstaan, maar die worden objectiever en meer to the point. Bij discussie over toleranties kun je teruggrijpen op bijvoorbeeld de Delta E94. Deze index past automatisch de grootte van de tolerantie aan op basis van de visuele tolerantie van elke kleur.

Dat betekent dat iedere gebruiker geen hoogstaande kennis hoef te hebben over wat nou de tolerantie is per kleur, want dat is allemaal al door middel van visuele studies gedefinieerd.”

De internationale index Delta E94 is een instelling die in elke spectrofotometer

geselecteerd kan worden. Door die index te activeren, worden al veel discussies over de visuele tolerantie voorkomen. Een objectieve overkoepelende referentie zou een grote stap in de goede richting zijn.

Zo’n referentie zou per keten afgesproken kunnen worden, maar dan heb je dus meerdere referenties naast elkaar wat zeker vanuit de eindklant gezien lastig kan zijn. “Dat probleem voorkom je als een brancheorganisatie het voortouw neemt om allemaal uit te gaan van dezelfde standaard en daarover afspraken maakt met leden en niet-leden. Als we uitgaan van de standaard die in Nieuwegein ligt, dan wordt de kans dat het mis gaat heel klein.” O MEER INFORMATIE www.byk-instruments.com www.nederlandskleurinstituut.nl Lees verder of reageer

Elektrochemie en Metallieke deklagen

Kennistafel Oppervlaktebehandeling

@ DED>

>

Eind september organiseerde de VMRG een online Kennistafel over oppervlaktebehandeling en gerecycled aluminium. Aan die Kennistafel waren te gast Egbert Stremmelaar, directeur van ION, en dr. Alexander Lutz van de Onderzoeksgroep “Electrochemical and Surface Engineering� aan de Vrije Universiteit van Brussel.

Het gesprek ging vooral over de kwaliteit van gerecycled aluminium en relatie met de oppervlaktebehandeling. Tegenwoordig zien we steeds vaker gerecycled aluminium. Wat doet dat bijvoorbeeld met de kleur en met filiforme corrosie? Lutz heeft hier met zijn onderzoeksgroep, jarenlang intensief onderzoek naar gedaan. Lutz: “Gerecycled aluminium is door de verschillende bronnen van gerecycled aluminium vaak rijker aan bepaalde sporenelementen (verontreinigingen red.). Hoe meer gerecycled aluminium voor nieuwe profielen wordt gebruikt, des te belangrijker het wordt om exact te weten wat welk sporenelement in de aluminiumlegering doet en hoe het de kwaliteit beĂŻnvloedt.â€?

Recycling heeft ook gevolgen voor de oppervlaktebehandeling. Stremmelaar: �De huidige chemische systemen zijn getuned voor de huidige generatie van substraten.

Veranderingen in de substraten zal dus een andere finetuning vragen in de chemicaliÍn, waarbij wet- en regelgeving erop gericht zijn om SVHC/CMR-stoffen zoveel mogelijk te vervangen door mens- en milieuvriendelijke alternatieven. Er moeten dus op meerder fronten tegelijk aanpassingen komen. Tot nu toe zorgde veel verontreiniging vaak voor visuele afwijkingen bij transparante coatings en hechtingsissues bij organische coatings.�

KLEUR Lutz noemde ijzer als voorbeeld van

zo’n verontreiniging. “IJzer kan metaal donkerder laten verschijnen na anodisatie.

Maar tegelijkertijd is ijzer nodig voor een bepaalde ruwheid zodat spiegelende vensterramen worden voorkomen en om voldoende hechting te creĂŤren met de coating. Dus ijzer kan niet volledig uit de legering verdwijnen. Anderzijds toont ons onderzoek aan dat niet alleen verschillende legeringselementen de kleur, lichtheid en de glans kunnen beĂŻnvloeden, maar ook de parameters tijdens de anodisatie.

Denk aan stroomsterkte, badtemperatuur of -samenstelling. Door de complexiteit van het anodiseren ontstaan er verschillen in lichtheden (of kleuren) op verschillende plaatsen op hetzelfde profiel en op profielen die op verschillende momenten geanodiseerd zijn. Zeker is dat door het bijsturen van de anodisatie-parameters mogelijke kleurverschillen bij klassiek en legeringsrijk aluminium omlaag kunnen.

De oppervlaktebehandelaar heeft dus een grote invloed op de introductie van circulair aluminium.�

FILIFORME CORROSIE Ook kan verontreiniging de hechting van een coating beĂŻnvloeden. Ook de voorbehandeling is van grote invloed op de hechting op elk soort aluminium, zo bleek uit het onderzoek van Lutz. Verder is filiforme corrosie bij aluminium altijd een aandachtspunt waarvoor koper onder verdenking staat. Lutz: “We hebben hier veel onderzoek naar gedaan. Via een

benchmarktest hebben we verschillende legeringen met verschillende kopergehaltes bij verschillende Europese oppervlaktebehandelaars laten behandelen en coaten volgens hun standaardprocedures. Hieruit bleek dat profielen met meer koper het niet slechter deden dan legeringen met weinig koper. Wel bleek er een verschil tussen de coaters. Onze conclusie is dat de effecten van de voorbehandeling een veel grotere impact hebben dan de kleine verschillen in koper.�

Uit het onderzoek blijkt dat er met gerecycled aluminium dezelfde kwaliteit te behalen is als met klassiek aluminium.

De kwaliteit van het oppervlaktebehandelingsproces speelt hierin wel een heel belangrijke rol. Egbert Stremmelaar omschreef oppervlaktebehandeling als een ervaringsvak. “Dus hoe meer ervaring, hoe beter een coater het gedrag van een coating op de lange duur kan voorspellen.

En dat is precies wat de kwaliteitslabels Qualicoat, Qualisteelcoat en Qualanod doen. Zij bundelen de ervaring van heel veel applicateurs van over de gehele wereld voor tientallen jaren. Op grond daarvan en na veel testen wordt een technische specificatie voor de applicateur opgesteld.� O MEER INFORMATIE www.vereniging-ion.nl

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020 15

Algemeen

Thema Bedrijfsinrichting en apparatuur

Chroom-6 in verf: zeker weten dat je het niet zeker weet

Wie weet een betrouwbare

>E Ăł voor chroom-6?

De chroom-6-problematiek is in onze branche genoegzaam bekend, maar misschien minder bekend is dat niet in alle verfmonsters het chroom-6 gehalte even betrouwbaar kan worden gemeten. Dit komt doordat er in het analyseproces veel storingen kunnen optreden die het werkelijke chroom-6-gehalte sterk beĂŻnvloeden.

Nu zijn die storingsmechanismen voor het eerst grondig onderzocht.

Het onderzoek is uitgevoerd door SGS INTRON en de resultaten daaruit zijn nu beschikbaar. Oorspronkelijk is het onderzoek naar chroom-6 gestart in 2017 met aanvankelijk een andere onderzoeksvraag.

Wil Klarenaar was nauw betrokken bij het onderzoek: “Aanvankelijk waren we gericht op het ontwikkelen van een methode voor het bepalen van zware metalen in verf.

Toen in de lucht hing dat de regelgeving omtrent chroom-6 snel veel strenger zou worden, was dat voor ons aanleiding mede te focussen op chroom-6 in verf. We hebben er veel tijd in gestopt. Eerst hebben we een gedegen literatuuronderzoek gedaan naar beschikbare analysemethoden voor chroom-6 in verf, maar die bleken gewoon niet te bestaan. Wel veel methoden voor chroom-6 in allerlei andere mogelijke dragers, maar niet specifiek in verflagen.

Al die methoden hadden gemeen dat ze tijdens de analyse veel verstoringen aan het licht brachten en mogelijke oorzaken daarvan, maar niemand wist daar op het gebied van verf het fijne van. Wel ontstond 16 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020

Wil Klarenaar al snel het vermoeden dat metallisch aluminium en zink een oorzaak waren van verstoringen. Wij wilden helder krijgen waardoor deze verstoringen veroorzaakt worden en wat je ertegen kunt doen. Hoe je dus tot betrouwbare analyseresultaten kon komen.�

DE VERDACHTEN Een deel van het inventariserend werk is opgepakt door Rijkswaterstaat die als opdrachtgever belang heeft bij betrouwbare meetresultaten. Rijkswaterstaat heeft in 2019 laboratoria geĂŻnterviewd die analyses naar chroom-6 in verf uitvoerden en daarbij naar hun ervaring met storingen gevraagd. Uit de gedeelde ervaringen kwam echter een onbevredigend beeld naar voren. Ook uit de literatuur kwam geen duidelijk antwoord. Dit gebrek aan kennis was al reden om extra controles in te bouwen bij de uitvoering van de chroom-6 analyse, maar voor SGS INTRON ook aanleiding om te besluiten het onderzoek te richten op welke storingen je zou kunnen verwachten, hoe die storingen acteren, wat de uitwerking ervan is en hoe diep het storingsmechanisme werkt. Daarbij moest zowel gekeken worden naar mogelijke storingen in de verfmatrix (welke stoffen zitten in verf die kunnen storen?) en naar storingen die je zou kunnen verwachten van het geschilderde object bij het nemen

Detail van de dwarsdoorsnede: rood zink, groen chroom, dus niet chroom-6, paars ijzer, geel aluminium. van monsters. Dan kun je immers materiaal meenemen uit het substraat, maar misschien ook wel wat roest. En als derde verdachte bron is er nog het gereedschap waarmee je de monsters neemt: uit welke materialen is dat samengesteld? In een mes van rvs zit ongeveer 16 % metallisch chroom (chroom-0). Op de vraag of dat de analyse zou kunnen verstoren, moet je een goed antwoord hebben. Kortom: vragen genoeg voor een diepgaand onderzoek.

Wil Klarenaar: “Ik denk dat antwoord op die vragen van groot belang is voor iedereen die bij chroom-6 analyses betrokken is, waaronder opdrachtgevers die de analyses uitbesteden. Er zijn dus drie soorten bron-

Microfoto van dwarsdoorsnede verfschilfer met complexe laagopbouw.

nen die de analyse kunnen beïnvloeden: stoffen in verf, stoffen uit de geverfde oppervlakken of stoffen uit het gereedschap voor monstername. Als je meetresultaten krijgt, moet je daar niet te snel overheen stappen in de wens om een duidelijk getal in handen te krijgen. De invloed van de verstoring kan heel groot zijn.”

GOED EN SLECHT NIEUWS Uit de resultaten van dit onderzoek blijkt dat enkele metalen in ernstige mate tot storingen kunnen leiden tijdens de analyses. Dat zijn aluminium, koper, molybdeen en zink. Deze reduceren tijdens de alkalische destructie het chroom-6 naar chroom-3. Metallisch aluminium en

SEM-beeld met element mapping, rood staat voor chroom (niet chroom-6).

zink zitten vaak in verf en storen op een vervelende manier. Omdat het chroom-6 wordt afgebroken, zijn verfmonsters die deze stoffen bevatten, niet betrouwbaar te analyseren. Bij een aluminiumgehalte in de verf van ongeveer 35% bijvoorbeeld, wordt in het monster geen chroom-6 meer teruggevonden. Het goede nieuws is dat veel toegepaste materialen zoals ijzer (constructiestaal), roestvaststaal (RVS 304 en RVS 316), maar ook corrosieproducten als bruine ijzerroest [Fe(III)2O3] en mangaandioxide [MnO2] (mangaanroest) en chroom-0 uit gereedschap geen meetbaar storend effect hebben op de analyse van chroom-6. Kortom: meegeschraapt staal en roest tijdens monstername en het daar-

Microfoto van bovenaanzicht verfschilfer, beeldbreedte ca. 10 mm. Het betreft een verfschilfer met slechts twee lagen, maar met een complexe samenstelling.

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020 17

Microfoto van dwarsdoorsnede verfschilfer. bij gebruikte gereedschap leveren geen storingen op in de laboratoriumanalyses naar chroom-6.

Wil Klarenaar: “Je kunt enerzijds zeggen dat het mooi is dat het onderzoek deze duidelijkheid heeft opgeleverd, maar anderzijds moet je concluderen dat het probleem niet is opgelost. Het is alleen helderder geworden. Ook kun je de problematiek niet omzeilen door een andere analysemethode te gaan gebruiken, want het probleem treedt op bij het vrijmaken van het chroom-6 uit het verfmonster. En dat is voor iedere analysemethode eenzelfde noodzakelijke stap. Er zijn gewoon geen alternatieven: ik nodig iedereen uit om te reageren als die wel geschikte alternatieven kan aandragen voor deze problematiek. Het maximale wat je nu kunt doen, is controleren of er storingen optreden door een bekende hoeveelheid chroom-6 aan het monster toe te voegen en dan kijken of je die hoeveelheid kunt terugvinden. Uit ons onderzoek blijkt dat je vaak minder en soms ook helemaal niets terugvindt van aan het monster toegevoegde chroom-6. Dan weet je in ieder geval dat je meetresultaat niet betrouwbaar is en dat moet je in je rapportage verwerken. Je gaat dus metingen doen zonder en met de bekende hoeveelheid chroom-6 en 18 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020

dan ga je die analyseresultaten met elkaar vergelijken.”

GEACCEPTEERDE ANALYSEMETHODE Een eenduidige methode vinden om chroom-6 in verf te meten, dat is de doelstelling van een werkgroep die onlangs op initiatief van diverse marktpartijen waaronder Rijkswaterstaat is opgericht. Die organisatie ziet zich voor de taak gesteld om de komende jaren tientallen bruggen te renoveren waarvan vele naar verluidt chroom-6 houdende verf dragen. In oktober was er de aftrapbijeenkomst van deze NEN-commissie onder voorzitterschap van TNO. Doel is om tot een gezamenlijke analysemethode te komen voor chroom-6 in verf die in een Nederlandse Voornorm (NVN) wordt vastgelegd. Wil Klarenaar en de afstudeerder Saïd Askour van Zuyd Hogeschool hebben in oktober op basis van hun onderzoek een diepgravend artikel gepubliceerd dat voor die werkgroep als interessante input kan dienen om beter te begrijpen hoe de problematiek in elkaar steekt. Dat volledige artikel is te lezen via de QR-code onderaan dit artikel.

Hoe nu verder? Allereerst moet de markt beter gaan begrijpen dat verfmonsters analyseren op de aanwezigheid van

chroom-6 vaak ingewikkelder is dan gedacht. Voor laboratoria betekent het dat ze bij dergelijke analysecertificaten soms voetnoten moeten plaatsen die het meetresultaat in perspectief plaatsen.

Voor de klanten zijn die voetnoten geen kleine lettertjes die je kunt verwaarlozen.

Wil Klarenaar verwacht dat steeds meer laboratoria de eerder beschreven dubbele analyses zullen uitvoeren. Daarnaast is hij benieuwd naar het resultaat van de eerder genoemde werkgroep. De bedoeling van die werkgroep is met de stakeholders in Nederland binnen een jaar te komen tot een geaccepteerde en betrouwbare analysemethode. Het tijdpad is ambitieus, maar wel te verklaren. Alle reden dus om de voortgang van deze werkgroep te gaan volgen. Wordt vervolgd. O Tekst: Jaap van Peperstraten MEER INFORMATIE www.sgs.nl Lees verder of reageer

Wereldwijde standaard in finish oplossingen NTS Finish is als onderdeel van de NTSGroup een toonaangevende specialist op het gebied van voorbehandelen, natlakken, poedercoaten en bedrukken van metalen en kunststof producten. www.nts-finish.nl Ğ ŶŝĞƵǁĞ YƵŝŶƚƐŽŶŝĐ d ůĂĂŐĚŝŬƚĞŵĞƚĞƌ ǀŽŽƌ ŚĞƚ ŶŽŶͲĚĞƐƚƌƵĐƚŝĞĨ ŵĞƚĞŶ ǀĂŶ ĐŽĂƚŝŶŐ ůĂĂŐĚŝŬƚĞƐ ŽƉ ǀƌŝũǁĞů ŝĞĚĞƌĞ ŽŶĚĞƌŐƌŽŶĚ njŽĂůƐ͗ DĞƚĂĂů͕ ŚŽƵƚ͕ ŬĞƌĂŵŝĞŬ͕ ŐůĂƐ ĞŶ ŬƵŶƐƚƐƚŽĨĨĞŶ ;ŽŽŬ ŐůĂƐǀĞnjĞůͲ ĞŶ ŬŽŽůƐƚŽĨǀĞnjĞů ǀĞƌƐƚĞƌŬƚĞ ŬƵŶƐƚƐƚŽĨĨĞŶͿ DĞĞƚ ƚŽƚ ϳ ůĂŐĞŶ ŝŶ ĠĠŶ ŵĞƚŝŶŐ͊ ͗ /ŶĨŽΛŶĂƵŵĞƚƌŝĐƐ͘Ŷů

Accelerating your business

d͗ ϬϳϰͲϯϰϵϬϬϮϮ

>01 3(;,5 < .9((. A0,5 >(; >, +6,5 Holland Mineraal is al ruim 35 jaar een begrip op het gebied van oppervlakte behandelingsapparatuur en producent en leverancier van straalmiddelen en straalinstallaties.

Wat we maken en hoe het werkt, laten we u graag zien, in het filmpje op onze website of door de QR code te scannen met uw smartphone of tablet.

www.hollandmineraal.nl

EĂƵDĞƚƌŝĐƐ WƌĞĐŝƐŝŽŶ DĞĂƐƵƌŝŶŐ /ŶƐƚƌƵŵĞŶƚƐ ǁǁǁ͘ŶĂƵŵĞƚƌŝĐƐ͘Ŷů

NTS Finish

IGP Benelux BV / Rietveld 18 / 8013 RW Zwolle / Tel: +31 38 4600695 / info.benelux@igp-powder.com

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020 19

Vereniging ION

Kees Weimer met ĂŠĂŠn van zijn kunstwerken.

Kees Weimer maakt kunstwerk ION Borghardt Award 2021 Zoals bekend, is de Materials-Eurofinish-Surface van 2020 uitgesteld naar het voorjaar van 2021. Een goede gewoonte bij dit event is de oproep aan applicateurs om mee te doen aan de innovatiewedstrijd. De winnaar daarvan krijgt de ION Borghardt Award uitgereikt, met een bijbehorend kunstwerk dat speciaal voor de prijswinnaar is gemaakt. Bij iedere editie zoekt ION een beeldend kunstenaar om het kunstwerk te maken. Deze keer is dat Kees Weimer.

20 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020

INSPIRATIEBRONNEN VOOR EEN VRIJDENKER Kees Weimer: “Ik ben, zoals dat heet, een autodidact. Ik ben helemaal niet opgeleid voor kunstenaar, ik heb alles zelf geleerd.

In mijn jonge jaren ben ik opgeleid tot bouwvakker /timmerman, maar ik kwam via een vriend te werken bij een metaalbedrijf, waar ik eerst aan de ponsmachine stond en later aan een lasermachine waarin ik me moest verdiepen. Ik ontdekte toen dat je met laseren heel veel kunt doen. Daarna ben ik bij een ander bedrijf gaan werken, waar ik ook het tekenwerk erbij kon doen en ik het cad-tekenen heb geleerd. Ik dacht: hiermee kun je prachtige kunstwerken maken. Toevallig kwam ik in contact met een zeer bekende kunstenares hier uit de buurt, die voor een kunstwerk een bepaalde fijnheid wilde die eigenlijk helemaal niet kon. Er moest in staal heel fijn gesneden worden en twee collega’s zeiden dat je dat met zuurstof moest doen, wat het staal zou doen wegbranden. Ik vroeg of ik het mocht snijden en heb dat met onder meer stikstof gedaan. 35 jaar geleden was dat eigenlijk onbekend. Ik kreeg het fijne snijwerk voor dat kunstwerk voor elkaar. De kunstenares vond het geweldig en was als een kind zo blij. Zij was eigenlijk mijn eerste grote inspiratiebron om zelf ook kunst te gaan maken.”

De ION Borghardt Award is een prijs voor de meest innovatieve ontwikkeling ten behoeve van de oppervlaktebehandelende industrie. Elders in dit blad kunt u lezen over de criteria om mee te dingen naar de award, het tijdspad voor inschrijving en de beoordeling door, en samenstelling van de jury. In dit artikel zoomen we in op de maker van het kunstwerk bij de award van 2021, te weten Kees Weimer uit Barneveld.

Hij staat bekend als een kunstenaar die het liefst werkt met metalen. Deze krijgen soms ook een oppervlaktebehandeling. Hij vindt het een eer om gevraagd te zijn het betreffende kunstwerk te maken.

Een tweede grote inspiratiebron kwam toen hij een tijdje later samen met zijn vrouw in een Belgisch dorpje terechtkwam. Op gevoel sloeg hij een zijstraatje in en voordat hij het wist stond hij in een atelier waar een kunstenaar rustig zijn ding zat te doen. “Toen dacht ik: dat wil ik ook. Ik had inmiddels een ruimte waarin ik als metaalkunstenaar kon werken en een paar vaste klanten voor metaalwerk, waaronder lassen. Ik heb het met mijn vrouw overlegd en zo ben ik steeds verdergegaan. Ik maakte wel eens fouten, maar daar leerde ik van. Ook heb ik contact gezocht met enkele kunstopleidingen, maar daar vroegen ze zich af wat ze mij konden leren. Ze vonden mij een vrijdenker die niet in vakjes denkt. Ik zoek uit of dingen

wel kunnen. Cortenstaal kun je volgens het boekje niet lassen met rvs-draad, maar ik doe het wel. Ik heb de machine zo afgesteld dat het wel lukt en dat vind ik juist mooi. Zo ben ik steeds verdergegaan, heb een paar keer meegedaan aan de kunstroute en kreeg opdrachten. Ook door ontmoetingen met andere kunstenaars raak ik geïnspireerd. Verder kan de inspiratie overal vandaan komen. Ik ga heel vaak met onze twee honden wandelen en dan komen de ideeën. Op vakanties maak ik vaak schetsen.”

NIEUWE OPPERVLAKTEBEHANDELING: BIBBEREN Eén van zijn recente opdrachten is dat hij in het kader van de renovatie van de Bijlmerbajes is gevraagd om iets te doen met alle sleutels van de cellen. En nu dus de ION-opdracht. Wat het kunstwerk voor de ION Borghardt Award gaat worden, wist hij ten tijde van het interview nog niet. Maar stilletjes duikt er wel een soort beeld op met veel kleuren waarvoor diverse oppervlaktebehandelingen zijn toegepast. “Ik hoop iets te kunnen laten zien waarvan men denkt: hoe heeft hij dat gedaan? Hoe kan dat? Ik ga ook proberen het aspect innovatie in het kunstwerk mee te nemen. Tegelijkertijd zal mijn stijl van werken, zeg maar mijn vingerafdruk, ook op één of andere manier wel in het beeld te zien zijn. Ik probeer dingen uit. Zo heb ik zelf een oppervlaktetechniek ontwikkeld die ik ‘bibberen’ noem. Ik pak dan een vlakschuurmachine waarop ik een schuurmatje van Scotch-Brite plak en daarmee ga ik over rvs heen. Je krijgt dan heel kleine krasjes en het rvs wordt superglad; niets blijft erop zitten. Als je voor deze bewerking een machine kunt ontwikkelen, heb je een nieuwe oppervlaktebehandeling voor rvs.”

Het kunstwerk van Kees Weimer voor de ION Borghardt Award 2021 zal op 3 februari 2021 worden onthuld. O MEER INFORMATIE www.keesweimer.com www.metaalcreatievekunst.nl OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020 21

Trots op het werk Sommige voertuigen worden continu aan hoog corrosieve omstandigheden blootgesteld. Dat geldt ook voor sommige pallettrucks in een omgeving waar een constante hoge luchtvochtigheid is in combinatie met een mechanische en zoutbelasting. Sinds enkele jaren brengt EUROLACKE de thermoplastische poedercoating Abcite® op de markt die bij uitstek ook voor dergelijke omstandigheden geschikt is. In samenwerking met MotracLinde, producent van allerlei oplossingen voor intern transport, is EUROLACKE in 2019 begonnen aan een testprogramma voor de toepassing van Abcite® op een type pallettrucks.

De testperiode van een jaar hield in dat de trucks continu werden blootgesteld aan natte en droge omstandigheden, waarbij nat betekende een blootstelling aan geconcentreerd pekelwater met een verhouding van ongeveer 350gr zout op 1000ml water. Dergelijke omstandigheden zijn zeer gunstig voor corrosie-ontwikkeling.

Na een jaar zag men echter geen corrosie.

Het zwart ijzer werd eerst gestraald tot een waarde van Sa2½ of Sa3 met een Rt van 80 micrometer en een Rz van 60 micrometer.

Daarna wordt het substraat in een oven verwarmd op een temperatuur van 220 240 graden. Direct uit de oven wordt zo snel mogelijk een dunne laag aangebracht (sluit warmte in) om vervolgens een laagdikte te gaan opbouwen van minimaal 400 micrometer. Links op de foto staat een truck voor de genoemde behandeling, rechts na die behandeling. Het gaat dus om een éénlaags conserveringssysteem zonder primer. Hiermee wordt voldaan aan de hoogste corrosie-eisen C5-M en IM3-niveau, volgens ISO 12944-6.

Zie ook www.eurolacke.nl/abcite/ 22 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020 23

Algemeen

Normen van Waarde

Competenties personeel worden beter omschreven Vakkundig personeel dat kwalitatief goed werk aflevert, is belangrijk voor een bedrijf: ze zorgen voor lagere faalkosten. Om de industrie voor te bereiden op een tekort aan goed personeel, zijn er voorbereidingen gaande op internationaal niveau. Experts gedelegeerd door NEN en andere landen maken samen afspraken over de competenties die een applicateur (conserveerder, straler of spuiter) of inspecteur moet hebben.

GEKWALIFICEERD OF GECERTIFICEERD? De kwaliteit van personeel kan op verschillende manieren worden omschreven.

Een gekwalificeerde medewerker heeft de kennis en vaardigheden die nodig zijn om zijn werk goed en vakkundig uit te kunnen voeren. Dit is niet alleen voor productieen applicatiebedrijven van belang, maar bijvoorbeeld ook voor inspecteurs.

Om ook naar buiten toe deze vakkundigheid aan te kunnen tonen, kan de medewerker als aanvulling hierop gecertificeerd worden. Dan wordt een officiële, erkende en onafhankelijke procedure doorlopen om de vakkundigheid van de medewerker te toetsen. In de conserveringsbranche wordt steeds meer gevraagd om gecertificeerd personeel. “Mijn mensen zijn gecertificeerd” kan het bedrijf dan met trots zeggen.

WERELDWIJDE NORMEN VOOR BASISCOMPETENTIES Voor een mondiaal gelijkwaardig speelveld is het van belang dat overal dezelfde kwaliteitseisen worden gehanteerd met hierdoor ook eenzelfde kwaliteitsniveau.

Internationaal gaan twee ISO-commissies samenwerken om te komen tot normen voor de basiskwalificaties van inspecteurs en applicateurs. Deze commissies zijn: ISO/ TC 35 “Paints and varnishes” en ISO/TC 67 “Materials, equipment and offshore structures for petroleum, petrochemical and natural gas industries”. De voorbereidende overleggen voor het opstellen van de normen zijn momenteel gaande.

24 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020

BELANGRIJKE ORGANISATIES Voor de inspecteurs zijn er enkele grote gerenommeerde partijen die de kwalificatie van medewerkers toetsten en de certificering verzorgen, zoals NACE, FROSIO, ICORR en SSPC. Deze organisaties nemen allemaal deel aan het opstellen van de norm over basiscompetenties van inspecteurs. Voor de applicateurs verzorgen vooral lokale (landelijke) initiatieven de kwalificatie en certificatie. Van groot belang is dat de kwaliteit van al deze verschillende opleidingen en certificerende

instellingen van een vergelijkbaar hoog niveau is. Nederlandse partijen die hierin actief zijn en op de hoogte willen blijven van de ontwikkelingen omtrent de basiseisen voor applicateurs, kunnen zich melden bij NEN via het contactformulier op www. nen.nl/normcommissie-verfwaren. O Tekst: Serviel Jr Smolders, gecertificeerd coatinginspecteur en expert bij en trekker van de internationale normalisatiewerkgroep voor de internationale norm voor kwaliteitseisen van inspecteurs

HERZIENING NEN 5254 De normcommissie Metallieke deklagen is van plan de nationale norm NEN 5254 “Het industrieel aanbrengen van organische deklagen op thermisch verzinkte of gesherardiseerde producten (duplexsysteem)” te herzien. NEN 5254 regelt de noodzakelijke afspraken tussen opdrachtgever, verzinkerij en applicateur van de organische deklaag. Deze norm is in 2003 voor het laatst herzien. Sindsdien hebben verschillende ontwikkelingen plaatsgevonden in de Nederlandse markt en in de internationale normalisatie die een herziening van NEN 5254:2003 relevant maken.

Bij de herziening zal worden gewerkt aan de volgende wijzigingen: - NEN-EN 15773:2009 neemt de functie van NEN 5254:2003 over betreffende poederlaksystemen. NEN 5254 wordt nog gebruikt voor natlak duplexsystemen als aanvulling op NEN-EN-ISO 12944. Daarom wordt NEN 5254 gewijzigd in een natlaknorm.

- De handeling die plaatsvindt tussen het verzinken en het lakken, het deklaaggereed maken, is door veranderingen in de markt (wensen van klanten, verdeling van taken tussen ketenpartners, beschikbare technieken) steeds vaker punt van discussie. Daarom zal een informatieve bijlage over het deklaag gereedmaken worden toegevoegd.

- Verwijzingen naar andere normen worden geüpdatet.

Marktpartijen kunnen tot 1 januari 2021 wensen indienen voor deze herziening, of zich aanmelden om hieraan mee te werken. Stuur hiervoor een mail aan de secretaris van de normcommissie Metallieke deklagen: suzanne.dietz@nen.nl

NIEUW WERK VERFWAREN REFERENTIE ISO/AWI 18314-2 ISO/AWI 18314-3 prEN ISO 8130-4 rev prEN ISO 3262-6 rev prEN 927-2 rev prEN ISO 16925 rev prEN ISO 11998 rev ISO/AWI 22553-10 prEN ISO 17463 rev prEN 16105 rev prEN ISO 4618 rev prEN 13300 rev prEN ISO 19403-1 rev prEN ISO 8502-11 rev ISO/AWI TR 5602 ISO/AWI TR 5604

TITEL Analytical colorimetry - Part 2: Saunderson correction, solutions of the Kubelka-Munk equation, tinting strength, hiding power Analytical colorimetry - Part 3: Special indices Coating powders - Part 4: Calculation of lower explosion limit Extenders for paints - Specifications and methods of test - Part 6: Precipitated calcium carbonate Paints and varnishes - Coating materials and coating systems for exterior wood - Part 2: Performance specification Paints and varnishes - Determination of the resistance of coatings to pressure water-jetting Paints and varnishes - Determination of wet-scrub resistance and cleanability of coatings Paints and varnishes - Electro-deposition coatings â&#x20AC;&#x201D; Part 10: Method for the determination of the edge protection on punched and lasered edges and holes Paints and varnishes - Guidelines for the determination of anticorrosive properties of organic coatings by accelerated cyclic electrochemical technique Paints and varnishes - Laboratory method for determination of release of substances from coatings in intermittent contact with water Paints and varnishes - Terms and definitions Paints and varnishes - Water-borne coating materials and coating systems for interior walls and ceilings Classification Paints and varnishes - Wettability - Part 1: Terminology and general principles Preparation of steel substrates before application of paints and related products - Tests for the assessment of surface cleanliness - Part 11: Field method for the turbidimetric determination of water-soluble sulfate Sources of error when using electrochemical impedance spectroscopy for the evaluation of coatings and coating materials Test method for assessment of protection of metal by organic coatings using electrochemical noise measurements

NIEUW WERK METALLIEKE DEKLAGEN NORMNUMMER prEN ISO 14920 prEN ISO 1461 prEN ISO 9227 prEN ISO 3882 prEN ISO 6370-1 prEN ISO 6370-2 ISO/AWI 2361 ISO/AWI 5668 ISO/WD 5244 ISO/CD 5154

TITEL Thermal spraying - Spraying and fusing of self-fluxing alloys Hot dip galvanized coatings on fabricated iron and steel articles - Specifications and test methods Corrosion tests in artificial atmospheres - Salt spray tests Metallic and other inorganic coatings - Review of methods of measurement of thickness Vitreous and porcelain enamels - Determination of the resistance to abrasion - Part 1: Abrasion testing apparatus Vitreous and porcelain enamels - Determination of the resistance to abrasion - Part 2: Loss in mass after sub-surface abrasion Electrodeposited nickel coatings on magnetic and non-magnetic substrates - Measurement of coating thickness - Magnetic method Corrosion of metals and alloys - Guidelines for corrosion testing in simulated environment of deep-sea water E-CCT (Electrochemical Cyclic Corrosion Test) Method For Automotive Chassis Part Decorative Metallic coatings for radio wave transmissive application products - Designation and characterization methods

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020 25

GEPUBLICEERD VERFWAREN REFERENTIE ISO 18314-4:2020 EN ISO 4629-3:2020 ISO 4625-1:2020 EN ISO 4625-1:2020 ISO 13885-1:2020 ISO 13885-2:2020 ISO 13885-3:2020 EN ISO 787-28:2020 ISO/TS 23973:2020 EN ISO 473:2020 CEN ISO/TR 19402:2020 EN ISO 2409:2020 EN ISO 11890-2:2020 EN ISO 2810:2020 CEN ISO/TR 21555:2020 EN ISO 1524:2020 EN ISO 15528:2020 EN ISO 21683:2020 ISO 11127-1:2020 ISO 11127-2:2020 ISO 11127-3:2020 EN ISO 11127-4:2020 ISO 11127-5:2020 ISO 11127-8:2020 ISO 8502-15:2020 EN ISO 8502-9:2020

EN ISO 8501-4:2020

TITEL Analytical colorimetry - Part 4: Metamerism index for pairs of samples for change of illuminant Binders for paints and varnishes - Determination of hydroxyl value - Part 3: Rapid test (ISO 4629-3:2018) Binders for paints and varnishes - Determination of softening point - Part 1: Ring-and-ball method Binders for paints and varnishes - Determination of softening point - Part 1: Ring-and-ball method (ISO 4625-1:2020) Gel permeation chromatography (GPC) - Part 1: Tetrahydrofuran (THF) as eluent Gel permeation chromatography (GPC) - Part 2: N,N-Dimenthylacetamide (DMAC) as eluent Gel permeation chromatography (GPC) - Part 3: Water as eluent General methods of tests for pigments and extenders - Part 28: Determination of total content of polychlorinated biphenyls (PCB) by dissolution, cleanup and GC-MS (ISO 787-28:2019) Liquid chromatography at critical conditions (LCCC) - Chemical heterogeneity of polyethylene oxides Lithopone pigments - General requirements and methods of testing (ISO 473:2019) Paints and varnishes - Adhesion of coatings (ISO/TR 19402:2018) Paints and varnishes - Cross-cut test (ISO 2409:2020) Paints and varnishes - Determination of volatile organic compounds(VOC) and/or semi volatile organic compounds (SVOC) content - Part 2: Gas-chromatographic method (ISO 11890-2:2020) Paints and varnishes - Natural weathering of coatings - Exposure and assessment (ISO 2810:2020) Paints and varnishes - Overview of test methods on hardness and wear resistance of coatings (ISO/TR 21555:2019) Paints, varnishes and printing inks - Determination of fineness of grind (ISO 1524:2020) Paints, varnishes and raw materials for paints and varnishes - Sampling (ISO 15528:2020) Pigments and extenders - Determination of experimentally simulated nano-object release from paints, varnishes and pigmented plastics (ISO 21683:2019) Preparation of steel substrates before application of paints and related products - Test methods for non-metallic blast-cleaning abrasives - Part 1: Sampling Preparation of steel substrates before application of paints and related products - Test methods for non-metallic blast-cleaning abrasives - Part 2: Determination of particle size distribution Preparation of steel substrates before application of paints and related products - Test methods for non-metallic blast-cleaning abrasives - Part 3: Determination of apparent density Preparation of steel substrates before application of paints and related products - Test methods for nonmetallic blast-cleaning abrasives - Part 4: Assessment of hardness by a glass slide test (ISO 11127-4:2020) Preparation of steel substrates before application of paints and related products - Test methods for nonmetallic blast-cleaning abrasives - Part 5: Determination of moisture Preparation of steel substrates before application of paints and related products - Test methods for nonmetallic blast-cleaning abrasives - Part 8: Field determination of water-soluble chlorides Preparation of steel substrates before application of paints and related products - Tests for the assessment of surface cleanliness - Part 15: Extraction of soluble contaminants for analysis by acid extraction Preparation of steel substrates before application of paints and related products - Tests for the assessment of surface cleanliness - Part 9: Field method for the conductometric determination of water-soluble salts (ISO 8502-9:2020) Preparation of steel substrates before application of paints and related products - Visual assessment of surface cleanliness - Part 4: Initial surface conditions, preparation grades and flash rust grades in connection with water jetting (ISO 8501-4:2020)

26 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020

GEPUBLICEERD METALLIEKE DEKLAGEN NORMNUMMER EN 17393:2020 EN ISO 11463:2020 EN ISO 1460:2020 ISO 23449:2020 ISO 23363:2020 ISO 23226:2020 ISO 22910:2020 ISO 22858:2020 ISO 16866:2020 ISO 14571:2020

TITEL Thermal spraying - Tubular coating tensile test Corrosion of metals and alloys - Guidelines for the evaluation of pitting corrosion (ISO 11463:2020) Metallic coatings - Hot dip galvanized coatings on ferrous materials - Gravimetric determination of the mass per unit area (ISO 1460:2020) Corrosion of metals and alloys - Multielectrode arrays for corrosion measurement Electrodeposited coatings and related finishes - Electroless Ni-P-ceramic composite coatings Corrosion of metals and alloys - Guidelines for the corrosion testing of metals and alloys exposed in deep-sea water Corrosion of metals and alloys - Measurement of the electrochemical critical localized corrosion temperature (E-CLCT) for Ti alloys fabricated via the additive manufacturing method Corrosion of metals and alloys - Electrochemical measurements - Test method for monitoring atmospheric corrosion Metallic and other inorganic coatings - Simultaneous thickness and electrode potential determination of individual layers in multilayer nickel deposits (STEP test) Metallic coatings on non-metallic basis materials - Measurement of coating thickness Micro-resistivity method

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020 27

Algemeen

Op zoek naar een win-winsituatie in de keten Hoe kunnen we bereiken dat de bedrijven in onze branche beter presteren, zodat ze hogere kwaliteit leveren met minder gebruik van energie en materialen, betere contacten hebben met (eind)klanten en ook opgewassen zijn tegen huidige en komende uitdagingen? Hoe krijg je duidelijk wat daarbij verstandig is om te doen? TU Twente en Stichting Innovat.ION bereiden een project voor om op wetenschappelijke basis antwoorden te krijgen op dit soort vragen.

De man die een centrale rol speelt in dit project, is Sebastian Thiede, als hoogleraar Manufacturing Systems verbonden aan de Universiteit Twente (UT). Aan dit meerjarige project werken ook enkele leden van Vereniging ION mee. Professor Thiede is gespecialiseerd in de planning en werking van productiesystemen. Hij richt zich daarbij vooral op de verwevenheid van verschillende processen in de fabriek en in de hele procesketen. Het project gaat zich richten op het ontwikkelen en toepassen van innovatieve digitale methoden en hulpmiddelen (Industrie 4.0) om de efficiency in de productie te vergroten. Ook wil

Sebastian Thiede 28 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020

men hiermee voorkomen dat bedrijven, gelet op de huidige en komende uitdagingen, ieder voor zich op zoek gaan naar oplossingen, zonder gebruik te maken van de beschikbare kennis en ideeën die efficiëntere processen en methoden mogelijk maken in de keten. Van een bedrijfs- en wellicht ook branche-overstijgende benadering (en onderzoek) kan ieder individueel bedrijf de vruchten plukken.

Desgevraagd somt Sebastian Thiede de voornaamste uitdagingen op die hij ziet voor bedrijven in onze branche: “Ten eerste is er, en dat geldt voor alle industriële bedrijven, een sterke concurrentie van andere bedrijven, binnen en buiten Europa. Daarnaast moet voldaan worden aan strenger wordende regelgeving; denk aan REACH en in het bijzonder Chroom-6.

Voor Chroom-6 geldt dat er nauwelijks efficiënte alternatieven zijn op industriële schaal. Ten derde moet de efficiëntie in het gebruik van energie en materialen worden verbeterd, waarbij natuurlijk ook op de kosten gelet moet worden. Als je naar het geheel van de oppervlaktebehandelende industrie kijkt, zie je een vrij complexe procesketen waar op sommige punten al

verbetering wordt bereikt, maar nog geen kennis is over hoe een overall-aanpak de efficiëntie en het concurrentievermogen kan verbeteren. Vanuit de wetenschap is er de vraag hoe je de uitdagingen kunt bezien in het licht van de hele procesketen en hoe je oplossingen kunt bereiken waarvan iedereen in de keten kan profiteren.” In het verleden hebben Arjan de Bruin van de Stichting Innovat.ION en Sebastian Thiede daar al onderzoek naar gedaan. Nu kan daarop goed worden voortgeborduurd.

BETERE OVERALL-PRESTATIE Wetenschappelijk gezien, is de vraag wat de effecten van deeloplossingen zijn op andere delen in de keten. Bijvoorbeeld, hoe werkt een alternatief voor Chroom-6 door in de keten op het gebied van tijdsduur, energie- en materiaalbehoeften, en efficiëntere planning en uitvoering?

Om hierover voor de hele keten goede wetenschappelijke uitspraken te kunnen doen, zijn er volgens Sebastian Thiede gedifferentieerde simulatiemodellen nodig.

Deze moeten interdisciplinair opgesteld worden, zodat kennis van experts over diverse processen in de keten wordt ingezet.

Daarbij moet worden uitgegaan van een

stap-voor-stap benadering, zodat gedurende de rit op basis van voortschrijdend inzicht kan worden bijgestuurd.

“De wetenschappelijke vraag is hoe we de verschillende uitgangspunten aan elkaar kunnen knopen, wat resulteert in een betere prestatie van de waardeketen als geheel. Dat is best een uitdaging, omdat er belangentegenstellingen zijn. Een goede aanpak om de kwaliteit te verbeteren, is stroomopwaarts de keten af te gaan. Stel dat er onzuiverheden in een materiaal zitten. Op het eerste gezicht ziet het er nog niet zo slecht uit, maar dan ineens gebeurt er iets in het coatingproces en geeft iedereen de applicateur de schuld. Wat is nu de beste strategie om bijvoorbeeld beter materiaal in te zetten, wat uiteindelijk leidt tot een betere prestatie van de waardeketen in zijn geheel en waarvan ook het milieu profiteert? Met nieuwe businessmodellen kunnen we voorzien in het delen van de kosten en besparingen. En daarbij moet er één of andere organisatie zijn – dat zou een brancheorganisatie kunnen zijn – die het overzicht heeft en tegen partijen in de keten kan zeggen dat een bepaald onderwerp opgepakt zou moeten worden om

de ketenintegratie te versterken. Een brancheorganisatie kan laten zien wat mogelijk is, bijvoorbeeld het laaghangende fruit, en stimuleren dat er al doende gezamenlijk kennis wordt vergaard, waar alle betrokken partijen van profiteren.”

TRANSPARANT DURVEN ZIJN Wat zouden bedrijven concreet moeten doen? Volgens Thiede is dat allereerst over de eigen schutting heen kijken en erkennen dat er een belangenconflict is.

Vervolgens moeten bedrijven transparant durven zijn over wat er werkelijk gebeurt tijdens de bedrijfsprocessen, vooral als het gaat om wat erin- en uitgaat op het gebied van energie en materialen. Momenteel is bij veel MKB-ondernemingen die transparantie vaak ver te zoeken. Men moet ook transparant durven zijn over verbeterpunten. Daarmee kan men eveneens inzicht krijgen in het effect van de bedrijfsverbeteringen in de keten. Volgens Thiede is een verbetering pas een verbetering als ook het milieu daarvan profiteert. Kennis om te verbeteren zit vaak in hoofden van operationele medewerkers, maar die wordt vaak niet aangeboord. Dus ook de overdracht van die kennis moet gestimuleerd worden.

Sebastian Thiede: “Ik realiseer me dat het voor veel MKB-ondernemers niet makkelijk is om die gewenste transparantie op te brengen. Zij vragen zich af: wat schiet ik ermee op? Maar om een voorbeeld te geven: uit een project in Duitsland in de galvano-industrie bleek dat veel galvanobedrijven veel moeite hebben om de productie tot een goed einde te brengen, maar dat de klant daar helemaal niets van afweet. Die kijkt alleen naar de geleverde kwaliteit en realiseert zich de inspanning niet, en misschien interesseert het hem ook niet. Ik denk dat in zo’n geval enige transparantie kan helpen om de klant te laten weten welke problemen overwonnen moeten worden om de gevraagde kwaliteit te leveren. En misschien kan het ook anders om die kwaliteit te bereiken, bijvoorbeeld door een ander materiaal te gebruiken, dat wel iets meer kost, maar minder problemen oplevert. Om dit te realiseren, moet je een methode hebben om die meerprijs te kunnen delen of een andere oplossing daarvoor te zoeken. Maar zonder transparantie komt dit gesprek niet op gang en blijft ieder individueel bedrijf maar ronddraaien in de suboptimale oplossing met verspilling van

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020 29

INNOVAT.ION VERGROOT SLAGKRACHT DOOR SAMENWERKING MET DUITSE PARTNER en stond aan de basis van het idee. Stichting Innovat.ION en Stichting Innovat.ION, het platform voor innovatieve projecten EIFFO beschikken beide over jarenlange uitgebreide ervaring in de industrie, werkt met leden van Vereniging ION aan effecin innovatiemanagement bij MKB-bedrijven in de oppervlaktieve innovatieve maatregelen om het concurrentievermogen tebehandelende industrie. Het cluster van ondernemingen van de bedrijven te verbeteren. De focus ligt vooral op producvan EIFFO omvat ongeveer 200 bedrijven. Reden genoeg voor tieprocessen, coatingsystemen en bedrijfsprocessen.

Stichting Innovat.ION om met die organisatie verder te gaan.

Efficiency is een zaak van de gehele toeleveringsketen. In het De samenwerking leidt tot verdieping van de beschikbare uitgevoerde EU-project MEMAN – Resource Efficiency in Surface technische expertise en verbreding naar meer oppervlaktetechTechnology – werkten enkele leden van Vereniging ION aan nieken. Gemeenschappelijk uitgangspunt is de implementatie methoden om de dwarsverbanden aan te tonen tussen kosten van REACH. voor energie, materialen en procesbeheersing door een systematische IT-analyse. EIFFO was de Duitse partner in dit project

tijd, moeite, energie en materiaal. Op zoek gaan naar een gemeenschappelijk belang, bijvoorbeeld het milieu, creëert een winwinsituatie.”

INTEGRALE OPLOSSINGEN Om in dergelijke problematiek meer inzicht te krijgen, hebben TU Twente en Stichting Innovat.ION financiering aangevraagd bij de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).

Sebastian Thiede gaat dit onderzoek leiden met ondersteuning van Stichting Innovat.ION. Mocht de aanvraag afgewezen worden, dan zal er gezocht worden naar andere financiers binnen en buiten Nederland. Voor de opstart van het project wordt

vanuit Nederland al samengewerkt met het Duitse EIFFO (een netwerkorganisatie van ervaren specialisten), met de Duitse galvano-brancheorganisatie en met enkele applicateurs aan beide zijden van de grens (zie ook het kader). Het gemeenschappelijk belang wordt onderkend. Het doel is het ontwikkelen van een framework voor simulatiemodellen dat als beslissingsondersteunend systeem kan worden ingezet voor voortdurende verbetering in de galvano-industrie, maar ook daarbuiten.

Sebastian Thiede heeft tot voor kort gewerkt bij de Technische Universität Braunschweig, waar hij onder meer betrokken was bij de ontwikkeling van een

model om permanent inzicht te krijgen in de samenstelling van galvanobaden.

Dus: wat gaat erin, wat gaat eruit en wat gaat er verloren via uitsleep. Dit project leverde een gedetailleerd inzicht op in de interacties in de galvano-procesketen en innovatieve manieren voor betere controle op de baden. Het nu voorgestelde project gaat zich richten op het in beeld krijgen van geavanceerde methoden om de efficiency te verbeteren van procesketens in de oppervlaktetechnologie. Het gaat om het ontwikkelen van een stevig fundament om gemakkelijker tot integrale oplossingen te komen, waarbij economische en milieubelangen worden afgewogen boven het niveau van individuele bedrijven. O Tekst Jaap van Peperstraten MEER INFORMATIE https://people.utwente.nl/s.thiede https://vereniging-ion.nl/stichtinginnovation www.meman.eu/contents/publications/ meman-brochure-digitalversion2a.pdf Openbare publicaties: https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2020.125160 https://doi.org/10.1007/s00170-02006190-0 Lees verder of reageer

Kwaliteitszorg 30 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020

24/7

ONZE EXPERTISE

BESCHIKBAAR

IS UW VOORDEEL!!

UW TOTAALLEVERANCIER VOOR DE OPPERVLAKTETECHNIEK MARKTLEIDER * DESKUNDIG ADVIES * KOSTENBESPAREND * EERLIJKE PRIJZEN * OP MAAT GEMAAKT * EIGEN FABRICAGE * ONDERHOUDSVRIENDELIJK * SNELLE SERVICE * OPLEIDINGEN WWW.AMITECH.NL * INFO@AMITECH.NL * HARDERWIJK * NEEM DIRECT CONTACT OP +31 (0)341-429059

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020 31

Elektrochemie en metallieke deklagen

Thema Bedrijfsinrichting en apparatuur

Veel redenen voor nieuwbouw bij Alumet Veel bedrijven maken het mee: het bedrijf is te krap gehuisvest. Er moet een nieuw gebouw komen om de vraag uit de markt te kunnen opvangen en om de nieuwe installaties en productielijn(en) een logische plek te kunnen geven. Dit is ook het geval bij Alumet. Directeur Remco Baartmans spreekt van een verdrievoudiging van productvolume en benutting van de restruimte om flexibel met klantvragen te kunnen omgaan.

Het oude bedrijfspand van Alumet was iets meer dan 5.000 vierkante meter groot. Het nieuwe gebouw dat begin oktober in bedrijf is genomen, heeft een oppervlak van 10.000 vierkante meter. Gelet op de capaciteit verwacht men te kunnen groeien van één miljoen meter naar drie miljoen meter aan producten. Dat betekent niet een omzetgroei van 300 procent, want men heeft ruimte nodig voor een hogere flexibiliteit in de productie en verkorting van de levertijd. In het oude pand bedroeg de levertijd tien werkdagen, dat worden er nu uiteindelijk vijf. Het besluit tot nieuwbouw komt door de aanhoudende drukte de laatste jaren. Op die op te kunnen vangen, moest er de laatste tijd zelfs structureel op zondag worden overgewerkt. Een andere reden voor nieuwbouw heeft te maken met de wens om het assortiment aan kleuren te kunnen uitbreiden van 24 naar 36, waaronder vier nieuwe kleuren grijs en drie nieuwe kleuren zilver.

32 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020

Remco Baartmans: “Die uitbreiding is heel lastig te realiseren in onze huidige lijn.

Meer kleuren aanbieden krijgt gestalte doordat we in de nieuwbouw chemisch glanzen kunnen gaan aanbieden, ook wel chemical bright genoemd. Daarmee kunnen ook we het mechanisch borstel- en polijstwerk in de voorbehandeling verbeteren. We kunnen in de nieuwe fabriek ook stralen, ook wel shotblasting genoemd.

Dan kunnen we voor de gevelbouw alle denkbare mechanische voorbehandelingen uitvoeren en een breder assortiment kleuren aanbieden. Wij werken vrijwel uitsluitend voor de gevelbouw, een branche waar steeds meer eisen worden gesteld aan kleur, glans en structuur. Daar willen wij op inspelen.”

KWALITEITSBORGING De derde reden voor nieuwbouw heeft te maken met de wens naar kwaliteitsborging. Alumet wil naar een systeem waar-

door er nooit meer een product met een defect wordt geleverd, zero defect dus. Tijdens het productieproces moet iedere fout tijdig gedetecteerd worden, zodat er geen enkele fout wordt doorgelaten. Om dat te organiseren, heeft men ruimte nodig voor voldoende controlepunten op verschillende plekken in de fabriek. Daarin past de wens om de productielijn zoveel mogelijk te automatiseren, met een navenante reductie van de factor menselijke arbeid.

Er ontstaat een digitale fabriek, waarin alle profielen vooraf worden geïdentificeerd en vervolgens worden gevolgd tijdens het proces. Op diverse plekken kan er ook informatie worden toegevoegd.

Uiteindelijk worden alle procesparameters vastgelegd die nadien ook snel als een samenhangend informatiepakket op het beeldscherm zijn te toveren. Dataverzameling is ook een manier om de kwaliteit van de productie te verhogen.

“Een vierde reden voor nieuwbouw heeft te maken met een adequate personele bezetting van de productie. We willen een werkvloer creëren waar mensen graag willen werken. Dat gaat makkelijker wanneer je beschikt over moderne installaties in een modern pand. Wij merken dat wij daardoor nauwelijks last hebben van de krapte op de arbeidsmarkt. Het aantal medewerkers is met de helft toegenomen tot negentig, waarvan sommige nieuwelingen zich spontaan hebben aangemeld.

Ik denk dat wanneer je het werk als een succesverhaal kunt presenteren, mensen zich daar graag bij willen aansluiten. Naast arbotechnische verbeteringen willen wij ook milieutechnische verbeteringen doorvoeren.”

MILIEUASPECTEN Die verbeteringen houden in dat er geen grondwater meer wordt gebruikt om producten te koelen, maar dat dat gebeurt met elektriciteit opgewekt via zonnepanelen op het dak. Hierdoor daalt het waterverbruik met 80 procent, wat dus helpt de verdroging te bestrijden.

Een ander milieuaspect is het bevorderen van hergebruik van afval. Nu wordt het belangrijkste afvalproduct in de vorm van vloeibaar aluminium opgelost in loog en per tankwagen afgevoerd naar een bedrijf die dat opwerkt voor producten in de waterzuivering. Bij de nieuwbouw wil men die gedachte ook in praktijk brengen door filterkoek uit de waterzuivering als grondstof af te zetten in de steenindustrie.

Een deel van de productielijn in het nieuwe pand van Alumet.

Dit bespaart ook heen en weer rijdende vrachtwagens. Deze veranderingen zijn volgens Baartmans in een bestaande lijn heel moeilijk te realiseren. In totaal vergt de nieuwbouw overigens een investering van 12 miljoen euro.

KLEURANODISEREN De markt waar Alumet zich voornamelijk op richt, betreft specialiteiten in de gevelbouw. Daar is de laatste jaren meer vraag naar anodiseren dan wel kleuranodisatie. “Twee redenen zijn hierbij te onderscheiden. In de gevelbouw zie je een toenemende vraag naar het zogenoemde truth to materials. Dus als je bijvoorbeeld staal gebruikt, moet het staal ook zichtbaar zijn, beton moet beton blijven, enzovoorts. Een aluminium venster moet een metalen venster blijven. Dit heeft puur te maken met de uitstraling die je krijgt na het anodiseren van een gevel. Dan is

er ook nog het kleuranodiseren. Dit heeft te maken met duurzaamheid. De kleuren die we aanbrengen, zijn allemaal lichtecht, gaan langer dan tachtig jaar mee, verkrijten en verkleuren niet; zijn dus extreem duurzaam. Bovendien heeft geanodiseerd aluminium heel weinig onderhoud nodig.

Een doekje en een mild schoonmaakmiddel zijn voldoende. Daarnaast zien we een trend naar meer glans. Heel lang vroeg de markt om mat, nu wordt steeds meer om glans gevraagd. Daarom is de nieuwe lijn erop ingericht om chemical bright, chemisch glanzen, mogelijk te maken zodat we profiel en plaat makkelijker meer glans kunnen geven.”

Tot slot gaat Alumet zich met de nieuwbouw meer richten op klanten in het buitenland, met name in Engeland, Frankrijk en Duitsland. De nieuwbouw is ongeveer 700 meter van de eerdere locatie gerealiseerd. De afmetingen van de baden in het nieuwe bedrijfspand wijken iets af van de eerdere afmetingen. Deze waren 7500mm (l), 1000mm (b) en 1500mm (d). Alleen de diepte is veranderd naar 1800mm. O

MEER INFORMATIE www.alumet.nl Lees verder of reageer

Remco Baartmans bij geanodiseerde gevelplaten.

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020 33

Algemeen

Regelgeving omtrent afval en energie In de oppervlaktebehandelende branche worden veel SVHC-stoffen gebruikt.

Na het proces blijven er ook resten over met een overdaad van die stoffen die afgevoerd moeten worden. De wettelijke voorschriften zijn tijdens de themamiddag Afval door Wim van de Coevering (senior inspecteur IL&T) uiteengezet.

Door steeds stringentere wet- en regelgeving en een te beperkte verwerkingscapaciteit lopen de prijzen behoorlijk op.

Inmiddels hebben diverse lid-bedrijven gevraagd of ION hierin kan voorzien met een collectieve oplossing. Daarom vragen wij langs deze weg of u dat ook zou willen. Zo ja, laat het ons dan weten via een mailtje naar het secretariaat. Bij voldoende belangstelling zal ION dit thema oppakken.

SCIP-DATABASE Vanaf 5 januari 2021 heeft een producent die producten op de markt brengt met meer dan 0,1% SVHC-stoffen, de wettelijke verplichting dat te melden bij ECHA. Voor looncoaters zal het weinig gevolgen hebben, zij brengen immers geen producten zelfstandig op de markt. Wel kan uw klant naar uw informatie over SVHC-stoffen vragen als u producten coat waarvoor die verplichting geldt. Vanwege de onduidelijkheid hierbij nogmaals de informatie in een aantal punten: • De verplichting van de melding bij ECHA volgt uit de Waste Frame Directive (WFD, 2008/98/EC) en artikel 7.2 en 33 van de REACH-verordening en moet door de lidstaten overgenomen worden in de nationale wetgeving.

• Het Europese Hof van Justitie heeft in september 2015 bepaald dat bedrijven op componentniveau moeten gaan communiceren met hun afnemer als een product meer dan 0,1% van een 34 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020

•

•

•

•

•

“gevaarlijke stof” bevat. Tot dat moment gold deze communicatieverplichting op productniveau (Zaak C-106/14).

De samenwerkende brancheverenigingen verzetten zich al jaren intensief tegen de huidige wijze van implementatie van de WFD en artikel 33 van REACH. De database, die door alle producenten gevuld moet gaan worden, is tijdrovend, vraagt veel detailkennis, is niet gebruikersvriendelijk en het praktisch nut is zeer omstreden. De uitspraak van het Europees Hof van Justitie maakt de informatieplicht ook nog eens onuitvoerbaar.

De Nederlandse overheid heeft niet de tekst van ECHA, maar de tekst van het oorspronkelijke document overgenomen in de nationale wetgeving, omdat ECHA zaken aan de verplichting heeft toegevoegd die geen juridische basis hebben. ECHA vraagt dus meer dan strikt noodzakelijk is.

Door deze implementatie van de Nederlandse overheid is niet vastgelegd hoe de informatie aan ECHA verstrekt moet gaan worden. De verplichting om de database vullen, is daarmee niet afdwingbaar.

In Nederland adviseren de brancheverenigingen om in voorkomende gevallen te volstaan met het toesturen van het VIB aan ECHA. Zorg wel dat u bewijs heeft dat u VIB’s heeft opgestuurd.

ENERGIE Op 31 december 2020 loop het MJA3-convenant af. Het is op dit moment nog niet zeker of er een nieuw convenant komt en daarom moeten bedrijven per 31 december 2020 aan hun EED-verplichtingen hebben voldaan bij de RVO. Als er volgend jaar alsnog een nieuw convenant komt, kan de EED-verplichting (audit/inventarisatie) dienen als basis voor een nieuw plan (“EEP”).

Er is aan de brancheverenigingen bevestigd dat de EED-audit/inventarisatie een goede basis vormt van een nieuw plan, en dat het opstellen van de EED-audit/inventarisatie dus geen weggegooid geld is. Wel is het zorgelijk dat veel bedrijven voor het opstellen van een EED-audit/inventarisatie gebruik maken van adviesbureaus, maar die zitten de komende tijd erg vol. Hoewel volgens de RVO er al in 2019 is gecommuniceerd, heeft de markt pas laat duidelijkheid gekregen over de verplichtingen. Zie voor uw verplichtingen het flowchart op de website. Wordt vervolgd. O

MEER INFORMATIE www.rvo.nl

Mijn mening De rubriek Mijn Mening is bedoeld voor lezers die willen reageren op gepubliceerde artikelen of op actuele ontwikkelingen in de branche om daarmee bij te dragen aan vakinhoudelijke verdieping.

Wilt u ook reageren? Mail de redactie via Oppervlaktetechnieken@ellemmi.nl

InVerse InVerse is een jong bedrijf, gespecialiseerd in het zo duurzaam mogelijk verwijderen van coatings van stalen constructies. Dit willen zij realiseren met zo min mogelijk dan wel geen risico voor hun medewerkers, het milieu en de omgeving.

Onze droom: Minder afval. Minder gebruik van grondstoffen. Een mooie kansrijke toekomst voor komende generaties B-corp certificering, het ultieme bewijs van duurzaam ondernemen, in 2023 als verantwoording naar buiten.

Ons verhaal Niets accepteren omdat het altijd al zo is geweest. Niets voor lief nemen omdat het altijd al zo gedaan is. Kijk niet achteruit, maar vooruit. Wij willen juist vooruitgang realiseren en coatings verwijderen op een moderne en minder milieubelastende

manier. Niet alleen omdat het goed is voor ons eigen bedrijf, maar vooral ook voor het milieu, de omgeving en onze mensen.

Werken met de meest duurzame en veilige methoden en zo bijdragen aan een beter milieu en veiliger omgeving. Ook zijn wij gefocust op duurzame, langjarige relaties met onze partners en klanten. Dat is hoe wij coatings van stalen constructies verwijderen.

Innovatief en eerlijk zaken doen Gebruik van de meest duurzame methoden en continu werken aan de ontwikkeling van nieuwe en betere manieren en producten. Coating verwijderen kan namelijk zoveel duurzamer dan hoe het nu gebeurt. Kijk om je heen: “wat kan jij bijdragen aan de omgeving waarin we leven en werken?” Dat is hoe wij in het leven staan.

Innovatie loopt vaak voor ten opzichte van procedures, erkenningen en voorschriften van onder meer de overheid, opdrachtgevers en normeringsinstanties. Wie heeft het lef om hen uit te dagen deze normen te herzien? Dit gaat niet door hen te overtuigen met kale cijfers, maar door samen en met hen op onderzoek te gaan en de werking aan te tonen van deze innovatieve en meer duurzame methoden van coating verwijderen op bestaande structuren.

Samen buigen we zo onmogelijkheden om in mogelijkheden.

Voor de lange termijn Voor jezelf, als gezonde onderneming, voor het milieu, voor de omgeving als kansrijke plek voor iedereen. Voor de leveranciers, partners en opdrachtgevers als gezonde organisaties waar we voor de lange termijn mee willen samenwerken en samen willen bouwen aan de toekomst.

En zelfs voor onze concurrenten, waarmee we onze basiskennis delen, zodat ook zij duurzame stappen kunnen zetten. Zo gaat de totale impact nog groter zijn.

Hoe houden wij onszelf bij de les? Hoe voorkomen wij dat we het “verkeerde” kiezen? Wij hebben de oplossing gevonden in een kinderstoel aan de vergadertafel.

Met een knipoog naar en met respect voor “De Toekomststoel” van Jan Terlouw.

Die kinderstoel laat ons bij elk besluit nadenken over de gevolgen van dat besluit voor onze business, onze omgeving en de impact op de leefwereld van toekomstige generaties. Zo houden wij onszelf scherp en wegen wij een besluit ook op de impact op lange termijn. O Michel Schreuders Operationeel directeur INVERSE bv www.inverse.nl

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020 35

Grenzeloos In deze rubriek een overzicht van nieuwe technologische ontwikkelingen in het buitenland. Het is een vervolg op de rubriek Op zoek naar samenwerkingspartners, met nu een meer technische insteek. Het overzicht laat zien dat in vele landen op soms heel nieuwe manieren gezocht wordt naar verbeteringen in de oppervlaktebehandelingsprocessen.

Soms zit de oplossing in nieuwe technieken, soms blijken bestaande technieken uit andere werkvelden ineens verrassend bruikbaar voor onze branche. Ook gaat het om verbeterprojecten waarvoor partners in het buitenland worden gezocht (zeker ook in het MKB) om de onderzoeken te optimaliseren.

• zachte coating • elektrische geleiding • gemakkelijk schoon te maken, robuust en duurzaam.

Bedrijfssegmenten zoals slimme mobiliteit, bedrijfswagens, beschermende uitrusting en de meubelindustrie profiteren al van de nieuwe mogelijkheden van hoogwaardige materialen. Andere voorbeelden van de toepassingsvelden zijn: • voertuiginterieurs, autodeuren • interieurontwerpen zoals wandbekleding • automotive, bussen en treinen • vrachtwagens, landbouw- en bouwmachines, heftrucks • hybride composietmaterialen • textiel en constructiematerialen • technische lichtgewicht systemen.

AANGEBODEN: HIGHTECH TECHNISCH TEXTIEL MET 3D-PRINTS EN COATINGS VOOR HAPTISCHE FEEDBACK Een Duitse onderneming biedt hightech technisch textiel met haptische prints en coatings voor een breed scala aan functionaliteiten, waaronder haptische feedback. Het bedrijf zoekt industriële partners of projectontwikkelingsbedrijven in Italië, Frankrijk, Oostenrijk, Zwitserland en Nederland.

Het Duitse textielbedrijf, opgericht in 1974, is inmiddels in handen van de tweede generatie en heeft circa twintig medewerkers in dienst. De onderneming vindt zijn oorsprong in de textieldruksector, voornamelijk voor de kledingindustrie. Hier heeft het bedrijf een dominante positie als het gaat om zeefdruk, sublimatie-, thermische transfer- en flockdruk, rol- en rotatiedruktechnieken en grafische afbeeldingen.

Later ontstond het bedrijfssegment technisch textiel. De afgelopen tien jaar 36 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020

zijn de activiteiten, investeringen en projecten op dit gebied sterk geïntensiveerd.

Tegenwoordig heeft het bedrijf een sterke reputatie in de automotive, met name in het premiumsegment. Maar ook in de conserveringssector staan ze goed bekend.

Hun kerncompetentie is de in eigen huis ontwikkelde en gepatenteerde keramische harde coatingtechnologie. Deze technologie maakt niet alleen visuele effecten mogelijk, maar ook tactiele haptiek. Op verschillende oppervlakken worden haptische structuren aangebracht met verschillende functionaliteiten en materiaaleigenschappen. Een voorbeeld hiervan zijn handschoenen met snijbescherming.

De technologie omvat de volgende eigenschappen en toepassingen: • 3D harde coating (hoogwaardige coating), microbepantsering • oppervlaktebescherming voor gevoelige materialen • antibacterieel • vuilafstotend • vlamvertragend

Voordelen en innovaties Innovatief is dat een breed scala aan functionaliteiten kan worden gecombineerd met 3D-coatings in veel verschillende designs. Ook tactiele haptiek met haptische feedback zoals uitzetten en samentrekken is mogelijk. Een voorbeeld hiervan is dat een schakelaar achter het textiel wordt bediend via de voelbare feedback. Door het textiel aan te raken, verandert de haptiek en wordt bijvoorbeeld de muziek aangezet. Er zijn maar heel weinig concurrenten die dit soort coatings en specifieke functies aanbieden.

Haptische feedback (uitzetting en contractie) is beschikbaar voor demonstratie; verschillende materialen en functionaliteiten zijn al op de markt gebracht. Het bedrijf is op zoek naar een partner die nieuwe oppervlakken met speciale eisen wil ontwikkelen. O Aanbieding uit Duitsland Referentie: TODE20200226002

LICHT-REFRACTIEVE OPPERVLAKTEBEHANDELING VOOR VERBETERDE ZICHTBAARHEID EN LEESBAARHEID VAN SENSOREN Een Belgisch MKB-bedrijf heeft een proces ontwikkeld om licht, infrarood refractieve oppervlakken te creëren op basis van minerale materialen. Dit is een milieuvriendelijk product, recyclebaar en duurzaam, gebruiksvriendelijk en veilig. De unieke opbouw ervan levert superieure zichtbaarheidsprestaties in vergelijking met huidige systemen. Het proces kan smart gemaakt worden door informatie in te bedden die op afstand kan worden gelezen door voertuigsensoren.

Voor een juiste voertuigsturing in automatische navigatie zijn optica, zichtbaarheid, identificatie en exacte locatie-informatie van groot belang. In dit proces gaat de informatie van oppervlakken naar sensoren.

Een Belgisch MKB-bedrijf heeft producten en systemen ontwikkeld waarmee eenvoudig verschillende oppervlakken kunnen worden behandeld om de prestaties vanuit sensoridentificatie te optimaliseren, door de zichtbaarheid aanmerkelijk te vergroten. De behandelde oppervlakken kunnen worden gebruikt om tunnelwanden virtueel te verlichten zonder extra energiegebruik of om de contouren van gebouwen te verbeteren door terugkaat-

sing van het geprojecteerde licht van voertuigen.

Het behandelingsproces creëert een combinatie van multi-refractieve en reflecterende lagen. Dit gaat verder dan het huidige systeem van drop-down glasparels, ‘corner cubes’ of reflecterende beplating/ folies, aangezien het de voordelen ervan combineert. Het kan worden ingebouwd in massaproductie met gebruikmaking van productie-units binnen de bestaande productielijnen, zonder dat daar speciale apparatuur voor nodig is.

Voordelen en innovaties Dit systeem introduceert massa-geproduceerde voorgevormde panelen met specifieke designs die stevig aan het oppervlak gehecht zijn. De panelen hebben een beperkte flexibiliteit.

Specificaties Het top-oppervlak is gemaakt van heldere belletjesvrije microkristallen silica, pure smelting, gepolijst tot ≥ 90% rondheid, met een brekingsindex van 1,5 tot ≥ 1,9.

De opbrengst is: 600-1.300 mcd/m2/lx, met een hoge slijtvastheid, Mohs-hardheid van 5,5, met een brede temperatuurstabiliteit, 200-230°C met korte termijn blootstelling tot 400°C. Microkristallen zijn chemisch inert en bestand tegen zuren,

calciumchloride, natriumsulfide en water.

De microkristallen zijn ingekapseld met behulp van hoogglans, heldere Tie-Bond(s) in een super-reflecterend gestructureerde minerale ondergrond. De hoogglans Tie-Bond wordt gebruikt tussen de topmicrokristallen laag en de gestructureerde minerale ondergrond. Daarbij vult de TieBond de holtes tussen de microkristallen (toplaag) en het oppervlak van de minerale ondergrond, voor extra duurzaamheid en een verbeterde refractiviteit.

De ondergrond is gemaakt om de gewenste blaasvorming-refractieve effecten verder te verbeteren als ook om de microkristallen in een optimale refractieve positie te brengen en de duurzaamheid te verbeteren. Deze gestructureerde ondergrond heeft een minerale oorsprong, is lichtrefractief, en de deeltjesgrootte-verdeling en oriëntatie wordt strikt geselecteerd en gecontroleerd. Het minerale materiaal dat voor dit substraat wordt gebruikt is ultraviolet, weerbestendig, chemisch inert, inherent fysisch stabiel, flexibel, isolerend, lichtgewicht, met uitzonderlijk hoge ‘schittering’-glans, reflecterend, refractief, vochtbestendig en presteert bij extreme temperaturen tot 500°C. Het bedrijf zoekt samenwerking met instituties die verantwoordelijk zijn voor mobiliteit, parkeergebouw-eigenaren of fabrikanten van lijm, glasparels, bouwchemicaliën, bouwmaterialen, stoeptegels, fabrikanten van prefab bouwkundige componenten. Ook komt het bedrijf graag in contact met fabrikanten (of leveranciers) van glasparels gebruikt in verkeersverven of harslijmen die hun producten willen verbeteren. O Aanbieding uit België Referentie: TOBE20200724001

Als u geïnteresseerd bent in mogelijke samenwerking met één van bovenstaande projecten, kunt u het project onder invoering van het referentienummer vinden op https://een.ec.europa.eu/

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020 37

Nieuwe leden

Colofon Vaktijdschrift voor opdrachtgevers, constructeurs, ontwerpers, applicateurs van oppervlaktetechnieken, verfdeskundigen, onderhoudsfunctionarissen en corrosiedeskundigen. Officieel orgaan van de vereniging Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland (ION). Verschijnt acht maal per jaar in een oplage van circa 2.500 exemplaren.

REDACTIE Jetvertising (hoofdredactie), Jaap van Peperstraten (hoofdredacteur).

BYK GARDNER GMBH Lausitzer Strasse 8 D-82538 Geretsried (Duitsland) 06-12 74 04 68 info.byk.gardner@altana.com www.byk-instruments.com

REALISATIE Hans de Rond (journalistiek binnenland), Chris Versteeg (ontwerp en opmaak), Armand van Wijck (technologische journalistiek).

BYK-Gardner is een Duitse firma met een totaalpakket aan instrumenten voor het meten van bijvoorbeeld kleur, glans en fysische eigenschappen van oppervlakken. Ze onderscheidt zich door het ontwikkelen van instrumenten die nét even verder gaan en in een digitale wereld passen. Denk hierbij aan het automatisch kalibreren van instrumenten (zodat bedrijven hier geen tijd aan “verspillen”), het werken met een digitale (kleur) standaard door de gehele keten zodat discussies over (kleur) verschillen verdwijnen of het meten van de structuur van een (poeder) coating die wel degelijk van invloed is op ons eindoordeel van de kwaliteit. Zie ook het artikel op pagina 12. O Wij heten dit lid van harte welkom binnen de vereniging!

COMMUNICATIERAAD Gertjan van de Braak (vereniging ION), Arjan de Bruin (Stichting Innovat.ION), Lester Claassens (Schoen Coating), Rob Koppenol (Jetvertising), Jan Lindenaar (Elcometer), Carolien Nieuwland (Rijkswaterstaat), Jaap van Peperstraten (zelfst.) en Egbert Stremmelaar (vereniging ION).

REDACTIEADRES Jetvertising, Postbus 1890, 2280 DW Rijswijk Bezoekadres: Laan van Zuid Hoorn 37, 2289 DC Rijswijk Tel. 070-399 00 00, fax. 070-390 24 88 oppervlaktetechnieken@jetvertising.nl ABONNEMENTEN Abonnementsprijs: € 89,50, digitaal abonnement: € 44,75. Een abonnement kan ieder moment ingaan per de 1e van de maand en wordt genoteerd tot wederopzegging. Een opzegging voor het abonnement dient vóór 1 december bij Vereniging ION in bezit te zijn, om op te kunnen zeggen voor het eerstvolgende abonnementsjaar. Een aanmelding/opzegging kan gestuurd worden per e-mail naar info@ vereniging-ion.nl of post naar Vereniging ION, Postbus 2600, 3430 GA Nieuwegein. Bij een niet-tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd tegen het daarvoor geldende tarief.

ADVERTENTIEVERKOOP Jetvertising Rijswijk tel. 070-399 00 00, fax. 070-390 24 88 Arthur Middendorp, arthur@jetvertising.nl. after-sales: advertenties@jetvertising.nl OPMAAK Chris Versteeg, Projekt C, www.projektc.nl DRUK PreVision, Eindhoven www.pre-vision.nl

SMART SOLUTIONS

UITGAVE Oppervlaktetechnieken is een uitgave van Jetvertising in opdracht van de vereniging Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland ION (voorheen Vereniging voor Oppervlaktetechnieken van Materialen, VOM) www.vereniging-ION.nl

FOR INDUSTRIAL COATING

HANGON TIJDENS CORONA PERIODE Ook nu in deze moeilijke tijd vanwege corona staan wij voor u klaar.

Weliswaar van een wat grotere afstand dan u van ons gewend bent maar wel met dezelfde service en kwaliteit. In plaats van bezoek nu met behulp van bellen, e-mailen of MS Teams / Skype / FaceTime, bel voor de mogelijkheden! Onze voorraad standaardartikelen is op hetzelfde peil als anders!

Leveren is dus absoluut geen probleem. Wel geven transporteurs aan dat de leveringen vertraging kunnen oplopen. Dit hebben wij helaas niet in de hand.

We wensen u heel veel sterkte en blijf gezond! www.hangon.nl

077 – 39 99 630

38 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020

info@hangon.nl

COPYRIGHT 2020 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever, vereniging ION en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden geen aansprakelijkheid voor mogelijke gevolgen die zouden kunnen voortvloeien uit het gebruik van de in deze uitgave opgenomen informatie. ISSN 0923-1722

Brancheregister Uw bedrijf in het brancheregister? Voor informatie over een vermelding in het brancheregister kunt u contact opnemen met Arthur Middendorp, tel: 070 399 00 00 / arthur@jetvertising.nl.

Kijk voor alle ION leden op vereniging-ion.nl/bedrijvenregister

ADVIES PROJECTBUREAU / OPPERVLAKTEBEHANDELING- / COATING-INDUSTRIE

Chemetall b.v.

T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com chemetallbnl.info@basf.com

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

AFVALVERWERKING

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

NEDWASTE B.V. T: +31 578 695 393 info@nedwaste.nl / www.nedwaste.nl

Parlevinkerweg 34, 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu

C&T Technics T. 0413-331083 www.ct-technics.nl / info@ct-technics.nl

WSB Wagner Finishing Equipment b.v.

T. 030-241 41 55 verkoop@wsb-benelux.nl / www.wsb-benelux.nl

ANODEMANDEN (TITAAN)

MEPACO b.v.

T. 071-5892863 info@mepaco.nl / www.mepaco.nl

ANODEN (TITAAN) BTEQ b.v.

T. 0570-671737 info@bteq.nl / www.bteq.nl

BESCHERMKAPJES, PLUGGEN, TAPE

BEITSEN/PASSIVEREN

MAGNETO Special Anodes b.v.

T. 010-2620788 www.magneto.nl / sales@magneto.nl

HangOn b.v.

T. 077-3999630 info@hangon.nl / www.hangon.nl

Chemetall b.v.

T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com chemetallbnl.info@basf.com

CHEMICALIÃ&#x2039;N/ OPP. BEHANDELING

Chemetall b.v.

T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com chemetallbnl.info@basf.com

Multinal Group T. 088-2055300 info@multinal.com / www.multinal.com

Sir John b.v.

T. 0182-396931 info@sir-john.nl / www.sir-john.nl

Kluthe Benelux b.v.

T. +31 (0)172-516 000 / F. +31 (0)172-439 494 info@kluthe.nl / www.kluthe.nl

ANODISEER (OPHANGREKKEN)

AFZUIGINSTALLATIES MEPACO b.v.

T. 071-5892863 info@mepaco.nl / www.mepaco.nl

Vecom Group b.v.

T. +31 (0)10 59 30 299 info@vecom-group.com / www.vecom-group.com

Amitech b.v.

T. 0341-429059 info@amitech.nl / www.amitech.nl OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020 39

Brancheregister CHEMISCH NIKKEL

MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com

ELEKTROSTATISCH POEDERSPUITEN, INSTALLATIES Mefiag Filters & Pumps b.v.

Heerenveen T. 0513-630230 mefiagbv@onececo.com / www.mefiag.com

MSP Systems b.v.

T. 053-4303937 www.mspsystems.nl

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

HAKEN GALVANOTECHNIEK, GLANSMIDDELEN

FILTERPERS DOEKEN Surtec Benelux b.v.

T. (077) 308 15 90 heh@surtecbenelux.com / www.surtec.com

COATINGINSTALLATIES SERVICE & ONDERHOUD

Ermalo Technical Supply b.v.

T. 06-51784443 info@deveerps.nl / www.deveerps.nl

FILTERS (ANDREAE, COLUMBUS INDUSTRIES, PAINTSTOP) Emotech b.v.

T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl

DROOGAPPARATUUR

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

HangOn b.v.

T. 077-3999630 info@hangon.nl / www.hangon.nl

HANGBAANSYSTEMEN

GALVANOTECHNIEK, INSTALLATIES

MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com

IST Benelux b.v.

T. 055-5050014 www.ist-uv.nl / info@bnl.ist-uv.com

Railtechniek van Herwijnen b.v.

T. 0344-616363 info@railtechniek.nl / www.railtechniek.nl

HARDCHROOM BADEN (KUNSTSTOF) GELIJKRICHTER SYSTEMEN EN BESTURINGEN Apeq Wiwa b.v.

T. 078-6139610 info@apeqwiwa.nl / www.apeqwiwa.nl

ELEKTROSTATISCH NATLAKKEN

Surtec Benelux b.v.

T. (077) 308 15 90 heh@surtecbenelux.com / www.surtec.com

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl

FILTERS & POMPEN

Jac. de Vries Infraroodtechniek b.v.

T. 0299-689020 info@infraroodtechniek.nl / www.infraroodtechniek.nl

MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com

Parlevinkerweg 34 / 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu

Corode T. +31 (0)161-244250 corode@corode.nl / www.corode.nl

MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com

La Maire Technology T. 0499-219900 / F. 0499-219905 info@la-maire-technology.com www.la-maire-technology.com

INDUSTRIÃ&#x2039;LE REINIGING

GLASPARELSTRAALCABINES Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-437 0166 info@rasco-clemco.nl / www.rasco-clemco.nl

C&T Technics T. 0413-331083 www.ct-technics.nl / info@ct-technics.nl Hendor Pumps & Filters T. 0497-339389 info@hendor.com / www.hendor.com

40 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

Chemetall b.v.

T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com chemetallbnl.info@basf.com

NauMetrics PMI T. 074-3490022 info@naumetrics.nl / www.naumetrics.nl

Verlab-Hitachi Instruments T. 0162-320633 info@verlab.nl / www.verlab.nl

Kluthe Benelux b.v.

T. +31 (0)172-516 000 / F. +31 (0)172-439 494 info@kluthe.nl / www.kluthe.nl

LAKSTRATEN

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be Vecom Group b.v.

T. +31 (0)10 59 30 299 info@vecom-group.com / www.vecom-group.com

INFRAROOD VERWARMINGSAPPARATUUR

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

METAAL OPPERVLAKTEBEHANDELING Jac. de Vries Infraroodtechniek b.v.

T. 0299-689020 info@infraroodtechniek.nl / www.infraroodtechniek.nl

KLEUR- EN OPPERVLAKTEMETING

Surface Treatment Ned. Maasbracht / T. 0475-463835 www.surfacetreatment.nl info@surfacetreatment.nl

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

MOFFELOVENS Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-4370166 info@rasco-clemco.nl / www.rasco-clemco.nl Emotech b.v.

T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl

LAAGDIKTEMETERS

Helmut Fischer Meettechniek b.v.

Tarasconweg 10, Eindhoven T. 040-2482255 / F. 040-2428885 www.helmutfischer.nl info@helmutfischer.nl

Vecom Group b.v.

T. +31 (0)10 59 30 299 info@vecom-group.com / www.vecom-group.com

METALLISEREN/SCHOOPEREN

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

ONDERHOUD AAN STRAALINSTALLATIES EN WERPSTRALERS

NATLAKKEN (AFDEKMATERIALEN) Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com HangOn b.v.

T. 077-3999630 info@hangon.nl / www.hangon.nl

NATLAKSPUITAPPARATUUR

Apeq Wiwa b.v.

T. 078 613 9610 www.apeqwiwa.nl / info@apeqwiwa.nl Konica Minolta Sensing Europe b.v T. 030-2481193 info.benelux@seu.konicaminolta.eu / www. konicaminolta.eu/measuring-instruments

Paint It The Application Company T. 0318-643 260 info@paintit.nl / www.paintit.nl

Belco P.A.S. B.V.

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

ONTBRAMEN / ONTBRAAMMACHINES

Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl

Belco Paint and Air Supplies b.v.

T. 0167-524557 info@belcopas.nl

Muilwijk Finishing Amitech b.v.

T. 0341-429059 info@amitech.nl / www.amitech.nl

Muilwijk Finishing Vof T. 078-6136555 info@muilwijkfinishing.nl

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020 41

Brancheregister ONTLAKKEN (IN LOON)

OPHANGREKKEN VOOR GALVANO

POEDERLAKKEN/ POEDERCOATINGS

POEDERSPUITCABINES

EN LAKTECHNIEK

C&T Technics T. 0413-331083 www.ct-technics.nl / info@ct-technics.nl

Thermo-Clean Heusden-Zolder n.v.

T. 0032-13539060 Thermo-Clean Nederland b.v.

T. 0182 37 46 20

MEPACO b.v.

T. 071-5892863 info@mepaco.nl / www.mepaco.nl

OVENS

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

AkzoNobel Powder Coatings Benelux T. +32 (0)2 254 77 51 interpon.benelux@akzonobel.com www.akzonobel.com/powder

EUROLACKE Tiel T. 0344-620662 info@eurolacke.nl / www.eurolacke.nl Axalta Coating Systems

ONTVETTINGSMIDDELEN Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com

Surtec Benelux b.v.

T. (077) 308 15 90 heh@surtecbenelux.com / www.surtec.com

POEDERCOATING (AFDEKMATERIALEN)

Parlevinkerweg 34, 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu

IGP Benelux b.v T. 038- 4600696 info.benelux@igp-powder.com www.igp.powder.com

Oxyplast Belgium n.v.

T.+32 9 3267920 info@oxyplast.be / www.protechpowder.com

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

MSP Systems b.v.

T. 053-4303937 www.mspsystems.nl

POMPEN (MAGNETISCH AANGEDREVEN)

Corode T. +31 (0)161-244250 corode@corode.nl / www.corode.nl

PROTECTIVE COATINGS OPHANGHAKEN VOOR LAKSTRATEN/POEDERCOATEN

HangOn b.v.

T. 077-3999630 info@hangon.nl / www.hangon.nl

TIGER Coatings Belgium b.v.b.a T. +32 (0)89700016 www.tiger-coatings.com

POEDERCOATINSTALLATIES POEDERSPUITAPPARATUUR

Parlevinkerweg 34, 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com HangOn b.v.

T. 077-3999630 info@hangon.nl / www.hangon.nl

MSP Systems b.v.

T. 053-4303937 www.mspsystems.nl

Mol Coatings b.v.

T: +31 (0)318 - 47 20 20 info@mol-coatings.com mol-coatings.com

SPUITCABINES

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be Indufinish b.v.

T. +31(0)591-630003 www.indufinish.com / info@indufinish.com

42 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020

Wagner Systemen Nederland T.030-2410688 info@wagnersystemen.nl www.wagnersystemen.nl

STRAALMIDDELEN Emotech b.v.

T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

STRAALINSTALLATIES

LTC International Vacuümstraalapparatuur T. 078-641 80 50 info@ltc-international.nl www.ltc-international.nl

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Holtrop & Jansma b.v.

Dokkum T. 0519 32 91 00 info@holtrop-jansma.com www.holtrop-jansma.com

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl

STRAALAPPARATUUR

Belco P.A.S. B.V. Belco Paint and Air Supplies b.v.

T. 0167-524557 info@belcopas.nl

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

Amitech b.v.

T. 0341-429059 info@amitech.nl / www.amitech.nl

Muilwijk Finishing Vof T. 078-6136555 info@muilwijkfinishing.nl

T. +32 9218 7180 / F. +32 9233 0831 metals.benelux@cellmark.com www.wheelabratorgroup.com

STRAALKASTEN

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

Belco P.A.S. B.V. Belco Paint and Air Supplies b.v.

T. 0167-524557 info@belcopas.nl

Clemco Straalapparatuur T. 010-4370592 info@rasco-clemco.nl / www.rasco-clemco.nl

Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl

STRAALCABINES

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

Muilwijk Finishing

T. +32 9218 7180 Metals.benelux@cellmark.com www.ervin.eu

Muilwijk Finishing Muilwijk Finishing Vof T. 078-6136555 info@muilwijkfinishing.nl

Airblast-Abrasives b.v.

T. 072-5715569 info@airblast-abrasives.com www.airblast-abrasives.com

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

W Abrasives Nederland T. 0341-563831 / 06-53788457 info@wabrasives.nl www.wabrasives.com

TITAAN (BEVESTIGINGS-) MATERIALEN

MEPACO b.v.

T. 071-5892863 info@mepaco.nl / www.mepaco.nl

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020 43

Brancheregister TRANSPORTSYSTEMEN

WATERBEHANDELING

VERFSPUITAPPARATUUR M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl Emotech b.v.

T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl

Apeq Wiwa b.v.

T. 078 613 9610 www.apeqwiwa.nl / info@apeqwiwa.nl

VERWARMINGS- EN KOELELEMENTEN (TITAAN EN RVS)

MAGNETO Special Anodes b.v.

T. 010-26207 88 www.magneto.nl / sales@magneto.nl

WATERSTOF

Belco P.A.S. B.V. Railtechniek van Herwijnen b.v.

T. 0344-616363 info@railtechniek.nl / www.railtechniek.nl

Belco Paint and Air Supplies b.v.

T. 0167-524557 info@belcopas.nl

MEPACO b.v.

T. 071-5892863 info@mepaco.nl / www.mepaco.nl

VERWERKING AFVALSTROMEN TWEE-COMPONENTEN APPARATUUR

CAP Industrial b.v. tel- 010-4374737 info@cap-industrial.nl / www.cap-industrial.nl

Apeq Wiwa b.v.

T. 078-6139610 info@apeqwiwa.nl / www.apeqwiwa.nl

Muilwijk Finishing Muilwijk Finishing Vof T. 078-6136555 info@muilwijkfinishing.nl

WERPSTRALERS

Vecom Group b.v.

T. +31 (0)10 59 30 299 info@vecom-group.com / www.vecom-group.com

VOORBEHANDELINGSINSTALLATIES

Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-4370166 info@rasco-clemco.nl / www.rasco-clemco.nl

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

VERDUURZAMEN VAN METAAL

Oxyplast Belgium n.v.

T.+32 9 3267920 info@oxyplast.be / www.protechpowder.com

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl

Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-4370166 info@rasco-clemco.nl / www.rasco-clemco.nl

Emotech b.v.

T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

Technospray Spuitapparatuur T. 0168-382111 info@technospray.nl / www.technospray.nl

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

T. +32 9218 7180 / F. +32 9233 0831 metals.benelux@cellmark.com www.wheelabratorgroup.com

Paint It The Application Company T. 0318-643 260 info@paintit.nl / www.paintit.nl

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl www.elacoatings.com

MAGNETO Special Anodes b.v.

T. 010-26207 88 www.magneto.nl / sales@magneto.nl

44 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2020

Abcite® en Plascoat® De ultieme bescherming tegen corrosie ► Zeer goede chemische resistentie ► Uitstekende UV- en weersbestendigheid ► Flexibel, slijt- en krasvast ► Oplosmiddelvrij, in één laag aan te brengen

www.eurolacke.nl

ANODEN VOOR GALVANOTECHNIEK TOEBEHOREN VOOR GALVANISEREN ALBERT-EINSTEIN-STRASSE 4 · D-63322 RÖDERMARK · TELEFOON +49 (0) 6074 88670

www.galva-metall.com