Oppervlaktetechnieken editie 8 van 2022 (OT Magazine)

VAKBLAD OPPERVLAKTETECHNIEKEN Uw specialist in coating en adhesive equipment!

PerformAA

PERFORMANCEABOVEALL

www.paintit.nl T: 0318-643260

Hét vakblad voor de professional in de oppervlaktetechnologie

Organische Deklagen

Elektrochemie en Metallieke deklagen

Algemeen

jaargang 66 nummer 5 september 2022

O rg a

n is ch

e De

kl a g

en

Vereniging ION

66 ang jaarg er 7 m num ber 2022 m e nov or d vo e l in d akbla Hét v fessiona nologie ro ch p te de kte la rv oppe

Toeleveranciers en Geassocieerden

WWW.GRACO.COM/PERFORMAA

straalmiddelen.nl straalinstallaties.nl Zie ook pagina 15

UW SPECIALIST IN COATING & ADHESIVE EQUIPMENT

www.paintit.nl T: 0318-643260

WWW.GRACO.COM

WW

W. GR

AC O.

CO M

Paintit-advert-67x50mm_4C.indd 1

09:10

Thema’s in 2023

/2022

13/04

n ddele almi llaties.nl a t januari s alin gina 37 .nl

13/04/2022 09:10

straalmiddelen.nl straalinstallaties.nl Zie ook pagina 42

✔ V E R K OOP

ON DE R HOUD Apparatuur en✔Installaties ✔ SERVICE maart Reinigen, ontvetten en stralen + machinebouw ✔ V E R HUUR ema amheid april Meet enThRegeltechniek – Duurzaamheid en Innovatie WERK + MES a uurz e D SLIMMER K i R Specialisten is voorbeschouwing WE opRhet gebied en V E van straalenMspuitapparatuur SLIM juni MES 2023 +31 (0)78 613 9610 WWW.APEQWIWA.NL september Poedercoaten, natlakken, galvaniseren en anodiseren + MES ogether we make it work!

Nabeschouwing oktober Behandeling bouw, infra en staalconstructies en 3D printing november Meet- en regeltechniek – High tech gereedschappen en Organische deklagen a

ok p

Zie o

WAAROM HARDER WERKEN?

R WAA

OM H

ARD

ER

K WER

EN?

Rijksstraatweg 123, 3316 EG Dordrecht E-mail: info@apeqwiwa.nl

22

1-20

01-1

uwd ebo te ur, g iever aratu tens lapp an, in n m straae te ga restere eter.co r te p m r te ome r me elco v210x297.indd El1c lange n bete om ruiken e geb

:49 09:12 /2019 :05 05/0722 12

1-20

bollo

dd os.in

d 2 -def7.ind2022 t 50x6 mber Adver nove

:42 Blast OT 8 10Dutch

10-1

1

01-1

12:05

Elcometer straalapparatuur, gebouwd om langer mee te gaan, intensiever te gebruiken en beter te presteren elcometer.com

17-10-18 10:42

Dutch Blast Advert 50x67.indd 2

05/07/2019 09:12:49

Kom voor het voetlicht met de Informat.ION nieuwsbrief!

Let’s go Via de digitale nieuwsbrief van de Vereniging ION komt u in contact sustainable met meer dan 2.100 beslissers die allen werkzaam zijn in de together! oppervlaktebehandelende industrie. 19 keer per jaar ontvangen zij de belangrijkste nieuwsitems uit de sector en de Vereniging ION. Thema poedercoaten, VRIJDAG 7 OKTOBER 2022

HYBRIDE KENNIS- EN NETWERKEVENT

natlakken, galvaniseren en anodiseren

Interesse?

Voor nadere informatie en/of het reserveren van advertentieruimte kunt u contact opnemen metRobbin Hofman van Jetvertising b.v.

T: +31(0)70 399 00 00 E: robbin@jetvertising.nl Jetvertising

WAAROM HARDER WERKEN?

WERK SLIMMER

Elcometer straalapparatuur, gebouwd om langer mee te gaan, intensiever te gebruiken en beter te presteren elcometer.com

Bescherm de natuur in Nederland!

Word nu lid op natuurmonumenten.nl en ontvang 4 x per jaar het magazine Puur Natuur

jaargang 66 nummer 8 december 2022 Hét vakblad voor de professional in de oppervlaktetechnologie

Thema Bedrijfsinrichting en apparatuur, Veiligheid

BEDANKT JAAP, GENIET VAN JE PENSIOEN!

2 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022

JAAP VAN PEPERSTRATEN Hoofdredacteur Oppervlaktetechnieken

Van de hoofdredacteur

Adieu De tijd verstrijkt vaak ongemerkt. En soms word je daarmee hardhandig geconfronteerd. Voordat je het weet, zitten verre neven die je nog op de basisschool waande, op de universiteit of hogeschool en praten ze of de wereld aan hun voeten ligt. En voordat je het weet, gaat die ene collega ineens met pensioen waarmee tal van onuitgewerkte plannen ook ineens de poort uit marcheren.

Ook deze hoofdredacteur heeft -als u dit leest- zijn laatste punt in OT gezet als hoofdredacteur. Weliswaar ben ik pas onlangs 66 geworden en houdt AOW zich vermoedelijk nog ergens in de coulissen schuil, toch heb ik gemeend dat het wel mooi is geweest. In negen jaar heb ik tal van bedrijven uit de branche bezocht, ongelooflijk veel artikelen en andere teksten geschreven en staat mijn computer op knappen door al die foto’s die zich daarop hebben genesteld. De winter is ook een mooie tijd om te stoppen, zodat ik – vergezeld door kou en donkerte- rustig kan opruimen zonder tergende verleiding om de tuin te behagen.

In al die jaren heb ik veel ondernemers gesproken en kennis gemaakt met hun plannen, ambities, dromen, maar ook met hun beslommeringen en afhankelijkheden. Na verloop van tijd begon een bepaald geluid op te vallen: de applicateur zit aan het eind van de keten en

ziet geen kans een andere marktpositie te verwerven ten opzichte van de andere partijen in de keten. Uitzonderingen daargelaten.

U herkent dit vast. Die andere marktpositie verwerven is ook niet iets wat je op vrijdagmiddag er nog even bij doet. Blijft dit dan zo? Hoe en waar dan te beginnen? Nou… in de OT’s van de afgelopen jaren is best wel inspiratie te vinden. Althans, dat is mijn bedoeling geweest. Of kijk in deze editie op pagina 12 waar een artikel met een duidelijke boodschap begint, niet echt een blijde boodschap.

Tot slot: want ga ik nu doen? Heb je een cursus gevolgd over wat te doen met je pensioen? Die vraag kreeg ik de afgelopen tijd wel eens. Zou best kunnen dat de tijd ontbreekt voor een cursus. Want behalve mijn opvolger inwerken en wellicht nog iets schrijven voor OT, staan te dringen: piano leren spelen, als vrijwilliger werken in bossen en natuurterreinen, met mijn kleinkinderen wandelen, zangles weer oppakken, met mijn vriendin die binnenkort ook afzwaait op pad gaan, de Argentijnse tango dansen (doe ik pas 23 jaar), eindelijk eens niet in juli op vakantie, fotograferen, andere dingen schrijven en … o ja, opruimen, veel opruimen. Dan komen er vanzelf nieuwe mogelijkheden. En die tuin dan?

Mijn opvolger is Henk van Beek. Hij zal zich in het nieuwe jaar aan u voorstellen. Ik wens u alle goeds.

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022 3

Contactloos Laagdikte meten

Paintchecker MOBILE LASER

Paintchecker MOBILE INFRARED

PRODUCT LANCERING

FLEXI-FRAME FOR INDUSTRIAL COATING

www.naumetrics.nl +31(0)743490022 • sales@naumetrics.nl

Kunststof pompen & filtersystemen voor oppervlaktebehandeling Magneetpompen 1.8-130 m3/u Verticale pompen 2.4-104 m3/u

FLEXI-FRAME

Filtersystemen (filterpapier/filterkaarsen/filterzak/micro fiber)

Het demontabele frame is de slimme oplossing voor efficiënte opslag - zowel voor transport als op locatie. Met een flexibel ontwerp en stabiele constructie is Flexi-frame eenvoudig te gebruiken met bestaande ophangsystemen en kan het u helpen uw coatinglijnen te vullen. www.hangon.com/nl/flexi-frame

Oplossingen Voor Oppervlaktebehandeling

Airblast

Mobiele Afzuiginstallaties Bedrijfszeker en efficiënt •

Inzetbaar bij mobiele straal- en metaliseerwerkzaamheden

•

Capaciteit variërend tussen 6.000 en 20.000+ m³/uur

+31 72 571 80 02 | www.airblast.com | info@airblast.com

4 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022

www.corode.eu

www.kinpomptechniek.nl

Inhoud

12

Vereniging ION

26 Checklist veiligheidsmaatregelen

oppervlaktetechnologie blijft relevant Begin dit jaar heeft Vereniging ION een checklist veiligheidsmaatregelen gepubliceerd voor OT-bedrijven.

Zorg dragen voor veilig werken is heel belangrijk, zowel voor de medewerkers en hun gezinsleden als voor het bedrijf zelf. In deze editie brengen we die checklist nog eens onder de aandacht.

34 Terugblik 2022 en vooruitblik

2023: samen naar een duurzame toekomst Het jaar 2022 was in vele opzichten een bijzonder en turbulent jaar. Niet alleen in de wereld, maar ook in ons land en bij onze vereniging. In de laatste editie van dit jaar blikken we terug op het afgelopen jaar, maar kijken we vooral ook samen met u vooruit.

Algemeen

16 Gewaarborgde aarding erg

belangrijk voor veilig werken Eén van de belangrijkste zaken voor veilig werken in diverse ruimtes is aarding. Alleen bij het op de juiste manier gebruiken en aansluiten van aardingsklemmen met kabels is veiligheid gewaarborgd. Permanent zorg dragen voor goede aarding op de werkvloer schiet er nog wel eens bij in. Waar moet je allemaal op letten? Vandaar dat we er aandacht aan schenken.

30 Nieuw apparaat voor laserreinigen schept hoge verwachtingen In OT is wel eens eerder aandacht besteed aan laserreinigen, maar er is nu een apparaat beschikbaar dat waarschijnlijk zijn weg naar de praktijk gaat vinden. Het apparaat uit Denemarken wordt nu in Nederland geïntroduceerd. OT ging alvast een kijkje nemen.

Organische deklagen

38 Efficiënte en hoogwaardige

coatingprocessen dankzij toonaangevende oedercoatinstallatie Hitachi Energy Brno, een fabrikant van hoogspanningsapparatuur, gebruikt voor het coaten van onderdelen de HDLV-technologie (High Density, Low Velocity) van Nordson.

Dit leidt tot betere kwaliteit van het oppervlak en verdubbeling van de productiecapaciteit. Hoe ziet dat eruit?

37 Buitenlandse media 40 Grenzeloos 43 Brancheregister

Bij de voorpagina: In menig bedrijf wordt wel eens verwezen naar de robot, maar bij nader inzien blijkt dat meestal een reciprocator te betreffen die in de spuitcabine z’n werk doet. Eigenlijk vinden we in onze branche maar bar weinig robots. Zo’n ding kost namelijk veel geld, moet je programmeren, maar neemt veel ongemakkelijk werk uit handen en doet dat de klok rond. Een robot op de werkvloer heeft zeker invloed op de bedrijfsvoering en op de operators. Daarom in deze editie een inventarisatie van de vooren nadelen.

“Applicateur die niet robotiseert, krijgt steeds minder werk” De coatingbranche loopt erg achter met robotisering op de bedrijfsvloer en gaat daardoor klanten verliezen.

Want als looncoaters de robotisering niet oppakken, gaan hun klanten de producten zelf gerobotiseerd coaten. Weg klant en die zie je nooit meer terug. Deze conclusie blijft achter na het gesprek met RobPainting. Veel looncoaters durven een robot niet aan te schaffen. En wat betekent een robot voor de bedrijfsvoering?

Veel efficiënter en milieuvriendelijker werken in nieuw bedrijfspand Een brand bij ontlakkingsbedrijf ABLTechnic Uden legde een groot deel van het gebouw in de as. Hoe ga je dan verder? Uiteindelijk is besloten tot nieuwbouw met de nieuwste machines en installaties. Door de compleet nieuwe bedrijfsinrichting lopen de bedrijfsprocessen veel soepeler, is een veel hogere efficiëntie bereikt en is het werk ook prettiger geworden. Hoe is dat bereikt?

20 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022 5

Agenda

Een activiteit melden? Mail de redactie: Oppervlaktetechnieken@ellemmi.nl

BouwBeurs 2023 De bouw is ambitieus, innovatief, duurzaam en richtinggevend en zeer toekomstgericht. De bouwketen verandert razendsnel met een groeiende aandacht voor milieu en circulariteit, geholpen door positieve ontwikkelingen in technologie.

BouwBeurs 2023 is de gelegenheid (vijf dagen) waar honderden exposanten klaar staan met hun nieuwste producten en innovaties. Er is veel gelegenheid om dingen uit te proberen en om te netwerken. In diverse theaters kun je kennissessies volgen over tal van actuele onderwerpen.

DECEMBER

Cursus Machineveiligheid F: robotveiligheid 20 december, Veldhoven www.mikrocentrum.nl

JANUARI

Opfris Cleanroom Gedrag Cursus VCCN 17 januari, Woerden www.vccn.nl Cleanroom Gedrag Cursus – GMP 18 januari, Eindhoven www.vccn.nl Demodag laser reinigen 20 januari, Deventer www.hollandmineraal.nl

FEBRUARI

BouwBeurs 2023 6- 10 februari, Utrecht www.bouwbeurslive.nl

Smart Coatings 2023 23-24 februari, Orlando, Florida, USA www.smartcoatings.org

MAART

INE, Indumation Network Event 2023 2 maart, Leuven ttps://ine.networkevent.be/nl

Cleanroom Techniek Cursus 21-22 maart, Woerden www.vccn.nl

Updateworkshops Qualicoat, Qualisteelcoat en Qualanod 8 maart www.vereniging-ion.nl

ALV Vereniging ION en Themabijeenkomst 29 maart www.vereniging-ion.nl

FROSIO Paint Inspector Course Zowel online als fysiek incl. examen 13-16 maart, Rotterdam www.frosio-inspector.com Docentenbijeenkomst ION 15 maart www.vereniging-ion.nl

Cleanroom In diverse oppervlaktebehandelingsbedrijven wordt met de gedachte gespeeld het dienstenpakket uit te breiden door cleanroom verpakken aan te bieden.

Meerdere klanten zouden daarmee geholpen zijn. Maar werken met en in cleanrooms is weer een heel andere tak van sport. Waar moet je allemaal rekening mee houden, zowel bij de inrichting van de ruimte als bij de operationele gang van zaken? Er zijn diverse cursussen die hierbij kunnen helpen.

6 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022

ZIE: de technologische industrie Vakbeurs en Congres 21 maart, Rotterdam www.mikrocentrum.nl

APRIL

Food Technology 2023 12-13 april, ‘s-Hertogenbosch www.food-technology.nl FROSIO Paint Inspector Course Zowel online als fysiek incl. examen 17-20 april, Kopenhagen www.frosio-inspector.com

ION actueel nieuws

Lees meer nieuws op www.vereniging-ion.nl

Het meest actuele nieuws vindt u op de website en in de nieuwsbrief. Dat geldt zeker ook voor het IONnieuws dat regelmatig geactualiseerd wordt. Op deze pagina wel een kort overzicht van dat nieuws.

Door de QR-code* te scannen, komt u op de website met het uitgebreide en meest actuele nieuws.

Abonneer u op de nieuwsbrief en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen binnen uw branche!

ION zoekt nieuwe relatiemanager Ben jij degene die ons team komt versterken met jouw kwaliteiten?

Verbinden, samenwerken, proactief en flexibel. Zijn onder andere deze vaardigheden op jouw lijf geschreven?

En heb je affiniteit met oppervlaktetechnieken, metaal en/of techniek? ION zoekt een nieuwe relatiemanager.

Ben jij sterk in het opbouwen en onderhouden van relaties? Vind je het leuk om op pad te gaan naar onze (potentiële) leden? Ben jij degene die met daadkracht en een flinke dosis communicatie- en organisatietalent onze leden bij de branchevereniging betrekt, informeert en verbindt? Kortom, wil jij in onze branche het verschil maken? Lees dan verder!

WAT DOET DE RELATIEMANAGER? Je bent een verbinder pur sang. Je hebt een actieve rol in het contact naar en tussen al onze leden én potentiële leden.

Je vindt het leuk om leden te bezoeken, wensen en behoeften op te halen, en het netwerk te verbinden en te betrekken bij actuele thema’s. Je beoordeelt hoe we

vanuit onze vereniging de leden het best kunnen ondersteunen of adviseren. Onze specifieke branche-opleidingen weet je bij onze (potentiële) leden overtuigend onder de aandacht te brengen. Je bent daarin ondernemend en denkt commercieel.

Je bent communicatief sterk. Wat je ‘uit het veld’ hebt opgehaald, weet je om te zetten naar nieuws voor de social media (LinkedIn, blog en vlog) en andere communicatiekanalen, zoals OT of digitale nieuwsbrieven. Jouw organisatietalent zet je in door netwerkbijeenkomsten te organiseren waar leden, overheden en andere instanties elkaar kunnen ontmoeten en kennis kunnen delen.

ION is dé branchevereniging voor iedereen die actief is in de oppervlaktebehandelende industrie. Binnen ons team is er veel mogelijk. Je eigen rol en functie kun je verder vorm en inhoud geven. Belangrijk is dat je enthousiast bent voor ons vakgebied en dat goed over het voetlicht weet te brengen naar onze (potentiële) leden. Jij maakt als relatiemanager deel uit van een

klein en enthousiast team van zes mensen.

Hoewel je een ambulante rol hebt, verwachten we dat je gemiddeld één dag per week op kantoor bent voor communicatie en binding met het team.

WAT BIEDEN WIJ? • Een zeer afwisselende en uitdagende functie; • Een jaarcontract met uitzicht op een vaste aanstelling; • Een dienstverband van 32-40 uur per week; • Een marktconform salaris; • Mogelijkheid tot thuiswerken; • Laptop en telefoon- en reiskostenvergoeding; auto van de zaak is bespreekbaar.

EN JIJ? • Je bent een vlotte man/vrouw met minimaal MBO+ werk- en denkniveau; • Je hebt bij voorkeur affiniteit met (oppervlakte)techniek; • Je hebt minimaal twee jaar relevante werkervaring op het gebied van sales en/of relatiemanagement; • Je hebt uitstekende communicatieve en commerciële vaardigheden; • Je weet relaties te verbinden, kunt goed luisteren en organiseren; • Je hebt gevoel voor humor en een collegiale instelling; • Je hebt een goede beheersing (mondeling en schriftelijk) van de Nederlandse en Engelse taal, en weet goed om te gaan met moderne software en social media; • Je bent in het bezit van rijbewijs B. NIEUWSGIERIG? Stuur dan een korte motivatie en recent CV onder vermelding van ‘sollicitatie relatiemanager’ naar info@vereniging-ion.nl

Meer informatie over bovenstaande nieuwsberichten vindt u op de website. *Een QR-code scan je met een smartphone of iPad. Er zijn apps te downloaden om codes te scannen, op nieuwe toestellen werkt de standaard camera-app als QR-scanner.

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022 7

Kort nieuws Kennisteams opleidingen enthousiast van start Bij de afdeling Opleidingen binnen Vereniging ION lag de focus dit jaar extra op het samenbrengen en samenstellen van een aantal kennisteams. De teamleden zien elkaar om de inhoud van de cursussen te toetsen op actualiteit, met elkaar te brainstormen over de beste manier om de kennis over te brengen op de deelnemers en om een juiste invulling te geven aan de inhoud van onze cursussen.

De kennisteams bestaan uit een aantal van onze leden (docenten, applicateurs, toeleveranciers en kennisdragers) en de opleidingscoördinator en technisch adviseur van Vereniging ION. Dit is wat ons betreft een geweldige manier om onze leden te betrekken bij onze cursussen, input te krijgen op de cursusinhoud en gezamenlijk toe te zien op ontwikkeling en professionalisering.

Dat het enthousiasme van onze kennisteamleden groot is, hebben wij dit kwartaal mogen ervaren bij de samenkomsten van

onze kennisteams Galvaniseren, Natlakken en Poedercoaten. Naast bijkletsen en het delen van ervaringen en vragen, stonden onze cursussen natuurlijk centraal. Samen hebben wij het startpunt bepaald voor de richting die wij op willen gaan in 2023: samen de schouders eronder. Zodat we ook van 2023 weer een succesvol opleidingsjaar maken, waarin Vereniging ION mag voorzien in de opleidingsbehoefte van de branche en bij onze leden.

Vergaderingen kwaliteitslabels krijgen vervolg Afgelopen maanden zijn er weer de internationale Qualanod, Qualisteelcoat en Qualicoat-vergaderingen geweest.

Er zijn hier veel interessante zaken besproken, besloten maar soms ook terugverwezen naar de tekentafel. Deze punten zullen over een paar maanden, begin 2023, tijdens de updatemiddag in detail besproken worden.

Tijdens de internationale vergaderingen staat bij QUAL.ION het belang van diens leden voorop. Hier wordt dan ook altijd zo goed mogelijk naar gehandeld bij het bediscussiëren en stemmen over diverse

voorstellen op wijzigingen in de keurmerken. Heeft u als Qualicoat, Qualisteelcoat of Qualanod-bedrijf inhoudelijke feedback op deze keurmerken, dan verneemt Ralph Bot (technisch specialist van Vereniging ION) deze graag. Hij kan ideeën, bezwaren en andere feedback overdragen naar de desbetreffende keurmerk-groepen. Aangezien QUAL.ION er door en voor de leden is, is het belangrijk dat alle QUAL.ION-leden een stem hebben.

U kunt mailen naar bot@vereniging-ion.nl

NEN 5617 ‘Semi-kwantitatieve bepaling van chroom-6 in droge verfmonsters’ gepubliceerd NEN 5617 ‘Semi-kwantitatieve bepaling van chroom-6 in droge verfmonsters door basische ontsluiting, clean up en UV-detectie’ is gepubliceerd. De norm beschrijft een methode voor de bepaling van chroom-6 in monsters van aangebrachte verfsystemen, waaronder verfschilfers en/of -poeder.

Chroom-6 wordt niet meer gebruikt als toevoeging in verf. De stof kan echter nog wel aanwezig zijn in oude verflagen op metalen, betonnen en houten constructies 8 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022

en ondergronden. De markt wil graag op een eenduidige en reproduceerbare manier kunnen vaststellen dat chroom6-houdende verf is gebruikt. Om aan deze vraag te voldoen heeft de normcommissie daarom deze nieuwe norm, inclusief validatie, in twee jaar opgeleverd.

Belanghebbenden kunnen meepraten over de ontwikkeling van normen op dit gebied. De normcommissie ‘Chroom-6 in verflagen’ houdt zich bezig met het op een eenduidige en reproduceerbare ma-

nier vaststellen dat chroom-6 houdende verf is gebruikt. Stuur voor deelname aan of meer informatie over deze commissie een mail naar mb@nen.nl

MEER INFORMATIE Voor informatie over deze norm of over het normalisatieproces: Geert Kraijema, consultant Bouw, telefoon 015 2 690 155 of e-mail bouw@nen.nl. www.nen.nl

Techniekbranches slaan handen ineen om vacatures te vervullen In de techniek is al lang een schreeuwend tekort aan vakkrachten. Daarom lanceerden vijf technische sectoren in samenwerking met VNO-NCW en MKB-Nederland vorige maand het ‘Aanvalsplan Techniek’. Doel is om 60.000 technische vacatures te vervullen. In het plan worden suggesties gedaan om de arbeidsmarkt compleet anders in te richten voor technici.

Het nieuwe systeem, de Gouden Poort genoemd, moet uitgroeien tot dé centrale plek voor starters, zij-instromers, nieuwkomers en ervaren vakmensen die een switch naar een (andere) technische sector overwegen. In samenwerking met betrokken partijen – zoals vakbonden en overheden – moet het Aanvalsplan in de komende tien jaar flinke extra investeringen losmaken en moeten zo’n 60.000 vacatures structureel worden ingevuld.

Fried Kaanen, voorzitter Koninklijke Metaalunie: “Zonder voldoende goed opgeleide vakmensen komt de productie

en toelevering op een lager niveau te liggen en dat is slecht voor de Nederlandse economie en alle maatschappelijke uitdagingen die voor ons liggen.”

Jacco Vonhof, voorzitter MKB-Nederland: “Ik hoop en verwacht dat meer branches in de techniek bij dit plan zullen aansluiten.

Belangrijk is en blijft goede samenwerking en verbinding met het onderwijs.”

HET AANVALSPLAN TECHNIEK KENT DRIE UITGANGSPUNTEN 1. Meer mensen laten kiezen en behouden voor de techniek Ambitie is de instroom te verdubbelen en de uitstroom tot een minimum te beperken. Hiermee moeten op termijn structureel 25.000 vacatures per jaar worden ingevuld. Hiervoor zetten de branches onder meer de Gouden Poort op die moet uitgroeien tot dé centrale plek voor starters, zij-instromers, nieuwkomers en ervaren vakmensen. Iedereen die voor een baan in de betrokken sectoren kiest, krijgt tienjarige werk- en ontwikkelgaranties aangeboden.

2. Slimmer en sneller: hogere productiviteit in de techniek Met een productiviteitsoffensief willen de branches zorgen voor meer robotisering en digitalisering van de industrie, meer standaardisering en meer programmatische en seriematige overheidsaanbestedingen. De ambitie is deze transformaties substantieel te versnellen. Hierdoor zijn naar verwachting 25.000 technici per jaar minder nodig.

3. Talent van buiten De samenwerkende branches willen ook meer statushouders aan de slag helpen en (tijdelijk) meer talent van buiten aantrekken. Een gerichte vakkrachtenregeling moet hierbij helpen. Hiermee kunnen naar schatting structureel zo’n 10.000 vacatures per jaar worden ingevuld.

MEER INFORMATIE www.fme.nl/aanvalsplan-techniek OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022 9

Kort nieuws Benelux Trofee voor thermisch verzinken 2023 ZinkInfo Benelux nodigt u van harte uit om uw project in te schrijven voor de Benelux Trofee voor Thermisch Verzinken (BTTV) 2023. Met deze wedstrijd wil Zinkinfo Benelux een staalkaart aan toepassingen van thermisch verzinken tonen.

Thermisch verzinken biedt designers én hun klanten heel wat voordelen.

Vooral de lange levensduur en onderhoudsvriendelijkheid zijn belangrijke troeven van dit conserveringssysteem.

Bovendien waarderen ontwerpers het mooie verouderingsproces van thermisch verzinkt staal waardoor het met de jaren die typische natuurlijke patina krijgt. De uiterste inschrijfdatum is 31 januari 2023. Het project moet geheel of nagenoeg geheel afgewerkt zijn in 2020-2021-2022. Meerdere projecten kunnen door één inzender worden aangemeld. In lijn met de filosofie van ZEKER ZINK maakt de BTTV Trofee een onderscheid tussen drie categorieën:

• Functioneel verzinken De keuze voor discontinu thermisch verzinken werd vrijwel uitsluitend ingegeven door de functionele kwaliteiten van de thermische zinklaag. Levensduur door optimale corrosiewering en onderhoudsvrij karakter van het thermisch verzinken gaf de doorslag.

• Esthetisch verzinken Naast de functionele eisen waren er ook esthetische verwachtingen/eisen waaraan het thermisch verzinkte staal diende te voldoen. De architect/de opdrachtgever kozen voor het typische patina van verzinkt staal dat zich perfect verhoudt tot andere materialen en de omgeving.

• Duplex Verzinken + coaten (natlak of poeder).

Een onafhankelijke jury selecteert de genomineerden en de laureaten en kent de prijzen toe. De jury reikt daarnaast over de drie categorieën heen een prijs Circulair Bouwen uit voor een project waarin de principes van circulair bouwen zo consequent mogelijk zijn toegepast.

BOEK BTTV Zinkinfo Benelux zal een boek uitgeven waarin alle projecten die aan de Trofee deelnemen, zullen worden opgenomen.

Op die manier ontstaat een mooi naslagwerk dat voor alle betrokkenen als marketingtool kan worden gebruikt. Dit boek zal op een grote oplage worden gedrukt en ruim worden verspreid onder opdrachtgevers, architecten, studiebureaus, staalbouwers en aannemers.

Zinkinfo Benelux zal alle deelnemende projecten aan bod laten komen via haar social mediakanalen (Instagram, LinkedIn, Facebook). Bovendien komen alle projecten op de website van Zinkinfo te staan onder de categorie waarin ze zijn ingeschreven.

MEER INFORMATIE Meer gedetailleerde informatie over deelnemingsvoorwaarden, jurering e.d. vindt u op www.zinkinfobenelux.com

NS biedt excuses aan vanwege chroom-6 houdende verf NS-topman Wouter Koolmees heeft zijn excuses aangeboden aan onderhoudsmedewerkers die tussen 1970 en 2020 met chroom-6-verf hebben gewerkt. De verf werd in werkplaatsen gebruikt om treinen op te knappen. De medewerkers waren onvoldoende beschermd tegen de kankerverwekkende stoffen die daarbij vrijkwamen.

De excuses vormen een reactie op een onderzoek van het RIVM dat concludeerde dat de NS niet heeft voldaan aan de destijds geldende regelgeving. “Voor een maatschappelijke organisatie als NS zijn de resultaten van dat onderzoek uitermate pijnlijk”, zei Koolmees. “Excuses voor het leed, de onzekerheid en het verdriet die zijn veroorzaakt. Als erkenning hebben wij, met steun van de vakbonden, een regeling opgesteld voor gedupeerden. Wij hopen dat zij daar gebruik van maken.” Zij die zijn blootgesteld aan chroom-6 hebben recht op een vergoeding van 3850 euro. Wie daadwerkelijk ziek is geworden, kan op meer rekenen, afhankelijk van het ziektebeeld.

Het RIVM-onderzoek laat zien dat de NS en dochter NedTrain in de onderzochte periode weliswaar het voornemen hadden om de regels te volgen door personeel adequaat te beschermen, maar te weinig wisten van de risico’s van chroom-6 om dat waar 10 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022

te maken. Leidinggevenden wisten soms wel dat het aanbrengen van nieuwe verf gevaar kon opleveren, maar niet dat het schuren en lassen van oude lagen minstens even risicovol was. Daardoor ademden medewerkers gevaarlijke stof in. Hoe hevig die blootstelling was, is overigens niet vast te stellen door het ontbreken van meetgegevens over het grootste deel van de periode. NS heeft geen adequate beschermingsmaatregelen getroffen, zoals het plaatsen van goed functionerende afzuiginstallaties of het bieden van voldoende passende beschermingsmiddelen aan het personeel. Veelal werkten mensen daar in het kader van een werklozenproject. Vorig jaar is overigens het Openbaar Ministerie gestart met vervolging van de NS en de gemeente Tilburg omdat medewerkers onvoldoende werden beschermd.

Kristel Groenenboom uitgeroepen tot Zakenvrouw van het jaar Op 7 november 2022 is Kristel Groenenboom uitgeroepen tot Zakenvrouw van het jaar 2022 door Prix Veuve Clicquot.

Ze is de jongste prijswinnares ooit.

Ze is directeur van Container Service C.Groenenboom uit Oosterhout, een industrieel bedrijf dat Groenenboom op haar 23e overnam van haar vader. Het bedrijf is lid van Vereniging ION. Container Service C. Groenenboom is een familiebedrijf opgericht door Cornelis (Cees) Groenenboom in 1986 en overgenomen in 2009 door dochter Kristel Groenenboom. Op een terrein van 2,5 hectare met 27 bedrijfshallen, een straalloods en een spuiterij ontwerpt en maakt het bedrijf gespecialiseerde en innovatieve containers. Naast het stralen en spuiten van containers en silo’s, doen zij ook renovatie van pontons en/of frames.

Ze voorzien producten niet alleen van een hoogwaardige laklaag, maar kunnen ook bijzondere toepassingen aan zoals antigraffitticoating, camouflagelak voor defensie of het inwendig stralen van tankcontainers voor de voedingsindustrie. De kracht van het bedrijf zit in de veelzijdigheid en vakmanschap. Iedereen op de werkvloer houdt van innovatieve uitdagingen en is niet bang iets nieuws aan te pakken.

Behalve ondernemerschap, visie en lef, toonde Kristel Groenenboom zich ook een voorvechter voor meer vrouwen in technische beroepen. In haar boek Mag ik meneer Kristel even spreken? beschreef ze haar ervaringen als zakenvrouw in een mannenwereld. Kristel Groenenboom loopt al vanaf haar vierde rond op het bedrijfsterrein met veel containers. Vanaf haar zestiende wist ze dat ze de zaak wilde overnemen. Met dat doel koos ze ook haar studie uit. In Antwerpen volgde ze een universitaire opleiding die in Nederland niet bestaat, een combinatie van bedrijfseconomie en techniek. Zij heeft behalve een academische titel ook een lasdiploma.

Na haar afstuderen, verstrekte haar vader een lening aan haar om het bedrijf over

te nemen. En die moest ze gewoon aflossen en rente betalen. Als directeur werd zij meteen geaccepteerd doordat de werknemers haar zagen als iemand die de zaak van haver tot gort kent. “Ik kan zowel bouwtekeningen als balansen lezen.”

De prijs werd in het bijzijn van minister van Economische Zaken en Klimaat Micky Adriaansens uitgereikt in het Scheepvaartsmuseum in Amsterdam. De prijs heeft tot doel vrouwelijk ondernemerschap te stimuleren en wordt uitgereikt in 27 landen. De prijs geldt als de belangrijkste ondernemersprijs voor zakenvrouwen in het Nederlandse bedrijfsleven. De Zakenvrouw van het jaar-prijs wordt ook wel de Prix Veuve Clicquot genoemd, naar Nicole-Barbe Clicquot-Ponsardin, die het beroemde champagnehuis uit Reims vanaf haar 27e leidde.

De jury van de Prix Veuve Clicquot staat onder leiding van voormalig vicepremier en voorzitter van de VVD-fractie in de Eerste Kamer Annemarie Jorritsma en bestaat verder uit Ingrid Thijssen (voorzitter van de werkgeversorganisatie VNO-NCW), Jacco Vonhof (voorzitter MKB-Nederland), Corine Wortmann-Kool (bestuursvoorzitter van Stichting Pensioenfonds ABP) en Marinka Nooteboom (Zakenvrouw van het Jaar 2021). De jury let onder meer op visie, financiële verantwoordelijkheid, aard en omvang van de onderneming en zakelijke en maatschappelijke invloed.

MEER INFORMATIE www.groenenboomcs.nl www.meneerkristel.nl www.zwembadcontainers.nl OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022 11

Algemeen

Thema Bedrijfsinrichting en apparatuur, Veiligheid

“Applicateur die niet robotiseert, krijgt steeds minder werk” De coatingbranche loopt erg achter met robotisering op de bedrijfsvloer en gaat daardoor klanten verliezen. Want als looncoaters de robotisering niet oppakken, gaan hun klanten de producten zelf gerobotiseerd coaten. Weg klant en die zie je nooit meer terug. Deze conclusie blijft achter na het gesprek met Jan Willem Jansen van RobPainting.

“Het maakt ons niet uit aan wie we de robots verkopen, maar als de coatingbranche niet oplet, gaan ze de boot missen. Veel looncoaters zijn huiverig om een robot aan te schaffen en ermee om te gaan. Die koudwatervrees moet overwonnen worden.” het voortbestaan van deze branche kun je je afvragen of het vast blijven zitten in deze situatie wel verstandig is.”

RobPainting is een zusterbedrijf van RobWelding. In het bedrijfsgebouw is een veelheid aan robots te bezichtigen. Verreweg de meeste robots worden verkocht als lasrobot; het aantal robots in onze branche is op de vingers van één hand te tellen. In het gesprek met Jan Willem Jansen blijken daar wel redenen voor te zijn, maar wordt het niet tijd dat applicateurs eens echt gaan innoveren en bijvoorbeeld een robot “in dienst nemen”? Is die koudwatervrees er niet om overwonnen te worden? Wat betekent één of meer robots voor de bedrijfsvoering en -inrichting?

Jan Willem Jansen Jan Willem Jansen: “Heel veel looncoaters krijgen alleen maar verschillende producten om te behandelen en hebben helemaal geen tijd en ruimte om te gaan robotiseren en programmeren. Ze zitten aan het eind van de keten. Als zij de producten binnenkrijgen, is de tijd en het geld al op en dan moeten zij nog gauw die producten onder handen nemen. Sommige bedrijven hebben een enorme veerkracht.

Naarmate de vraag van de klant toeneemt, werken ze langer. Soms werken ze dagen achtereen tien tot twaalf uur per dag. Dan heb je echt geen tijd om na te denken over 12 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022

robotisering en haal je het niet in je hoofd om iemand op een programmeertraining van een week te sturen. Veel bedrijven zien geen mogelijkheid om dit hollen en stilstaan te doorbreken. We hebben regelmatig gesprekken met looncoaters, maar er komt nooit wat uit. Elke keer is de stap naar robotisering net te groot. Bijvoorbeeld omdat het investeringsbedrag net te groot is, ze geen personeel hebben dat kan programmeren, ze te veel wisselende producten hebben of gewoon niet beseffen welke voordelen een robot biedt. Voor

KENNISONTWIKKELING STOPT Hij vervolgt: “Wij kunnen die situatie heel goed vergelijken met de lasmarkt. Daar zijn bedrijven vaak al jaren gewend aan werken met CNC-gestuurde machines en apparatuur. Ze hebben vaak mensen in dienst die een opleiding op HBO-, HTS- of MTS-niveau hebben afgerond. Die zijn eraan gewend om bij een machine op een knop te kunnen drukken en dan weg te kunnen lopen, omdat die machine dan iets uitvoert. In de traditionele looncoatmarkt is dat gewoon niet aan de orde. In de regel werken de bedrijven nog zoals ze dat ongeveer veertig jaar geleden ook deden.

Ze hebben alleen nieuwere meng- of membraampompen of nieuwe spuitpistolen aangeschaft of ze zijn overgegaan op elektrostatisch spuiten.

De looncoaters hebben wel vrij veel kennis van de coatingprocessen, maar daar stopt de kennisontwikkeling. De opleiding MBO Coating van vroeger bestaat niet meer. Wij wilden bijvoorbeeld een bepaalde cursus bij ION doen, maar de aangeboden cursus-

Demorobot die een velg coat. sen gaan heel vaak niet door vanwege te weinig aanmeldingen. Ik heb zelf een jaar moeten wachten voordat ik de cursus natlak kon doen. Een collega wilde de cursus stralen volgen, maar die ging niet door wegens te weinig aanmeldingen.

Als ik met ondernemers spreek, hoor ik dat dat eigenlijk wel klopt. Zij hebben het vak van hun vader geleerd en die heeft het weer van zijn vader geleerd. Dat is op zich niet verkeerd, maar er zit verder geen ontwikkeling in. Ze zijn bijvoorbeeld niet gewend om aan robotisering te denken als methode om de bedrijfsvoering en winstgevendheid te verbeteren.”

Hij verklaart dat hij een beetje bang is dat het vak van looncoater wel eens een uitstervend vak kan gaan worden. “Ik ken een bedrijf uit de maakindustrie dat gigantisch veel coatwerk heeft en vier verschillende partijen heeft benaderd om dat te gaan uitvoeren. Ik ben met hen afzonderlijk in gesprek gegaan over robotisering. Ze kiezen er alle vier voor om dat niet te gaan doen. Gevolg is dat de klant het dan zelf gaat doen. Die gaat zelf een nieuwe hal bouwen en de nieuwste technieken aanschaffen, waaronder robotisering,

waardoor die vier looncoaters hun werk dus kwijt zijn. Met een andere looncoater die gigantisch veel repeterend werk heeft, zijn we al vijf jaar in gesprek over robotisering. Ik zeg: als jullie daartoe vijf jaar geleden hadden besloten, dan hadden jullie die investering al dubbel en dwars terugverdiend. Hun klant probeert met onze klant mee te denken bij het maken van investeringsplannen en concepttekeningen voor de nieuwe hal. Maar die klant zegt: als het nog langer duurt, ga ik het zelf doen.

Voor ons maakt het niet uit aan wie wij de robots verkopen. Ik vind dat wanneer je als looncoater die stap niet zet, je echt gaat achterlopen. Ik begrijp goed dat er drempels zijn en dat het moeite kost, maar die ontwikkeling staat nu voor de deur. Als je niet aanhaakt, ga je de boot missen.”

ROBOT LEASEN Wat zijn die drempels? Ten eerste kost een tamelijk eenvoudige, maar goed functionerende robotopstelling al gauw ongeveer 140.000 euro. Daarnaast heb je personeel nodig dat kan programmeren.

Jan Willem Jansen denkt dat veel looncoaters de laatste jaren door corona te weinig hebben verdiend om het financieel voor

elkaar te krijgen. Tegelijkertijd verbaast het hem dat er tamelijk veel ondernemers zijn die klagen over de hoge gasprijs, maar het niet aandurven om hun prijs te verhogen.

“Ik denk dat wanneer jij je prijs niet omhoog doet, je volgend jaar failliet bent. Ik begrijp dat echt niet.” RobPainting werkt eraan om de drempels voor robotisering voor looncoaters te verlagen. Zo is er een demorobot aangeschaft waarmee klanten kennis kunnen maken en bij wijze van test hun producten kunnen laten coaten. Ook is er een virtual reality-installatie beschikbaar waar klanten hun producten in 3D kunnen inladen en dan met een virtual reality-bril op hun eigen producten kunnen spuiten. Vaak is het even wennen om met het computersysteem om te gaan, maar dat is geen onoverkoombare stap. Met die installatie omgaan, kan een stap zijn naar automatisering en robotisering. Ook heeft het bedrijf samen met het bedrijf Proflease de mogelijkheid ontwikkeld om een robot te leasen voor ruim 3.000 euro per maand. Je koopt dan eigenlijk een robot op afbetaling. Dat scheelt enorm in de aanschafkosten. Als je normaal bijvoorbeeld met zes operators werkt, werk je dan met vier operators plus een robot. “In OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022 13

de laswereld hebben we op deze wijze al een aantal robots verkocht, maar nog niet in de coatingwereld. Wij hebben goede hoop dat het in die branche ook kan gaan werken.”

Het gaat om anders denken, werken en organiseren. Zodra men verneemt dat een robot tien minuten nodig heeft om de verf op het product te spuiten, zegt een potentiële klant vaak dat hij het dan net zo goed met de hand kan laten doen.

Maar men vergeet dan dat de robot het werk 24/7 kan doen. En als handspuiter heb je ook veel tijd nodig voor activiteiten om het werk heen: overall aantrekken,

De kast die een robot aanstuurt.

14 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022

verf aanmaken, instellingen controleren, persoonlijke beschermingsmiddelen aandoen enzovoorts. Bij een robot hoeft dat allemaal niet, maar men moet er wel voor zorgen dat de randprocessen goed op orde zijn. De operator die normaal zelf aan het spuiten is, gaat dus de robot verzorgen. Die moet altijd voldoende verf tot z’n beschikking hebben, de thinnervoorraad moet erbij staan, het volgende programma moet al klaar staan en de robot moet altijd producten ter behandeling aangeleverd krijgen. De operator krijgt veel meer een logistieke taak eromheen en dat vergt een andere bedrijfsvoering. Ook gaat er door de plaatsing van de robot wel iets

veranderen op de werkvloer. Namelijk het doorvoeren van producten naar de robot in plaats van zelf spuiten.

HELE ORGANISATIESLAG “We zien regelmatig dat ondernemers die een robot hebben aangeschaft ermee worstelen om die goed en continu in te zetten. Als bijvoorbeeld de robot het even niet doet, is er meteen paniek in de tent en zegt men: laten we de robot maar even in de hoek zetten: we doen het wel even met de hand. Maar als ze iemand bellen met de vraag of de robot weer aan kan gaan, zouden ze de robot echt in het productieproces gaan betrekken en kun je

er veel voordeel uithalen. Maar daar is dus wel een organisatieslag voor nodig. Als een machine constant producten behandelt, moet je ervoor zorgen dat je aan de voorkant voldoende input kan aanleveren en aan de achterkant voldoende ruimte hebt om producten te laten drogen. Dit vraagt dus meer ruimte in de fabriek dan alleen het vloeroppervlak van de robot. En je hebt mensen nodig die de robot kunnen programmeren.”

Hij vervolgt: “Maar je krijgt er veel voor terug. Met een robot kun je bijvoorbeeld veel beter plannen. Als een robot zegt dat-ie een uur bezig zal zijn, dan klopt dat ook. Je kunt wel een week vooruitplannen. Je kan ook het volgende programma voorbereiden zonder dat je de robot hoeft stil te zetten. Je kunt offline en online programmeren. We hebben klanten waar de robots 24/6 doordraaien; vanuit de productieplanning laden ze de programma’s

in bij de robot. Ook wordt de robot vaak gekoppeld aan ERP om de bedrijfsprocessen beter aan te sturen. Je kan dan vanuit het kantoor zien wat de robot doet. Verder kunnen wij in de robot een modem inbouwen, een soort internetrouter, waardoor wij zelf op afstand kunnen inloggen bij de klant en kunnen zien wat de robot doet.”

STIJGENDE LIJN Tot slot: “Die koudwatervrees voor robots vind ik wel jammer, want de looncoater heeft in het algemeen wel veel inhoudelijke en parate kennis van de toegepaste oppervlaktetechnieken. Die kennis is vaak van generatie op generatie overgedragen en is ook onderbouwd. Je hoeft een looncoater niets wijs te maken over verfsystemen, producteigenschappen, ruwheid, hechting, voorbehandeling, droogtijden enzovoorts. Maar het zit echt in het stukje bedrijfsvoering. Gelukkig zit er nu een stevige stijgende lijn in het aantal aanvra-

gen dat ik krijg vanuit de coatingbranche, terwijl ik daar nul marketing voor doe. Elke week meldt zich wel iemand die vraagt of ik wil langskomen. Wellicht komt het doordat de klant van de klant het vraagt of omdat het bedrijf grote moeite heeft om aan personeel te komen. Ik adviseer klanten om simpel met een kleine robot te beginnen; als er wat fout gaat, is het beheersbaar. Personeel dat kan programmeren, hoeft geen probleem te zijn, want een mbo’er die er zin in heeft, heeft dat na een trainingsweek onder de knie. We zien dat de bedrijven die de stap hebben gezet, allemaal gaan groeien. Bijna allemaal kopen ze na een tijdje een tweede robot of passen ze een andere vorm van automatisering toe. Een robot brengt het hele bedrijf naar een hoger niveau.”

MEER INFORMATIE www.robpainting.com

(advertentie)

Kom voor het voetlicht met de Informat.ION nieuwsbrief!

Kom via de digitale nieuwsbrief van de Vereniging ION in contact met meer dan 2.100 beslissers die allen werkzaam zijn in de oppervlaktebehandelende industrie.

WIJ LATEN U GRAAG ZIEN WAT WE DOEN Holland Mineraal is al ruim 35 jaar een begrip op het gebied van oppervlakte behandelingsapparatuur en producent en leverancier van straalmiddelen en straalinstallaties.

Wat we maken en hoe het werkt, laten we u graag zien, in het filmpje op onze website of door de QR code te scannen met uw smartphone of tablet.

www.hollandmineraal.nl

Interesse?

Bel met Jetvertising b.v. +31(0)70 399 00 00 of stuur een e-mail naar sales@jetvertising.nl

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022 15

Algemeen

Thema Bedrijfsinrichting en apparatuur, Veiligheid

Gewaarborgde aarding erg belangrijk voor veilig werken Eén van de belangrijkste zaken voor veilig werken in onder meer spuitcabines, aanmaakruimtes of pompenruimtes is aarding. Alleen bij het op de juiste manier gebruiken en aansluiten van aardingsklemmen met kabels is veiligheid gewaarborgd. De aardingskabels dienen kort en direct aangesloten te worden op een aardingspunt. Permanent zorg dragen voor goede aarding op de werkvloer is een aspect dat er nog wel eens bij inschiet. Dit kan leiden tot gevaarlijke situaties.

Vandaar dat we in dit themanummer aandacht schenken aan dit onderwerp.

16 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022

Diverse aardingsklemmen

Wrijving, stromende vloeistoffen en perslucht of elektrostatische coatingprocessen veroorzaken opladingen. Bij een ontlading kunnen vonken of vlammen worden gevormd. Dit kan leiden tot brand en explosiegevaar. Om dit te voorkomen, besteden we aandacht aan maatregelen die daartegen genomen kunnen worden.

Zo is het noodzakelijk dat alle blikken of reservoirs die gebruikt worden voor de opslag van coating of spoelmiddel elektrisch geleidend zijn. Ook moet ervoor gezorgd worden dat alle personen op de werkplek zijn geaard, bijvoorbeeld door het dragen van antistatische schoenen. Daarnaast moeten operators tijdens spuitwerkzaamheden antistatische handschoenen dragen indien ze zich willen beschermen. De aarding vindt plaats via de handgreep van het spuitpistool en de materiaalslang. De elektrische weerstand van alle aangesloten delen in het spuitproces moeten een waarde hebben lager dan 1MΩ. Het is belangrijk om regelmatig te controleren of aan deze waarde wordt voldaan.

Onvoldoende of geen aarding kan brand of explosie veroorzaken door statische elektrische vonken.

De diameter van een aardingskabel van 4 (of een andere maat) op de kabel geeft de oppervlakte van de draad aan. In dit geval betekent dat dus 4 mm². Duidelijk is dat

Voorbeeld van een aardbewakingssysteem.

de vereisten voor kabeldoorsneden verschillen per aangesloten component. Dit betekent dat kabels niet zomaar verwisseld mogen worden. Gelet op een goede aarding moet aandacht besteed worden aan de volgende aspecten.

Extra aandachtspunten: • Zorg ervoor dat de vloer van de werkplek antistatisch is conform EN 613404-1 (weerstandswaarde mag niet hoger zijn dan 100 MΩ) • Zorg ervoor dat aarding en potentiaalvereffening van alle onderdelen van de installatie betrouwbaar en duurzaam zijn uitgevoerd en bestand zijn tegen de te verwachten belastingen (bijvoorbeeld mechanische belasting, corrosie) • Zorg ervoor dat alle personen op de werkplek antistatische schoenen dragen. Het schoeisel moet voldoen aan de norm EN 20344. De gemeten isolatieweerstand mag de waarde van 100 MΩ niet overschrijden • Zorg ervoor dat personen tijdens spuitwerkzaamheden antistatische handschoenen dragen. De aarding vindt plaats via de handgreep of de trekker van het spuitpistool.

• Beschermende kleding inclusief handschoenen moeten voldoen aan EN 1149-5. De gemeten isolatieweerstand mag 100 MΩ niet overschrijden.

Het is raadzaam kleding en handschoenen regelmatig te controleren op beschadiging, slijtage en vervuiling. Als dit wordt geconstateerd, moeten ze direct worden vervangen.

AARDINGSBEWAKING BIJ ELEKTROSTATISCHE OPLADING Voordat een explosie kan ontstaan, moeten drie dingen samenkomen: een ontstekingsbron, een brandbare stof en zuurstof. Vooral op plekken waar met brandbare vloeistoffen wordt gewerkt of bij vulinstallaties voor brandbare stoffen, is het nodig om adequate maatregelen voor brand- en explosieveiligheid toe te passen. Hierbij moet vooral prioriteit worden gegeven aan het vermijden van effectieve ontstekingsbronnen.

Een elektrostatische lading op het oppervlak, als gevolg van wrijving van oplaadbare materialen, blijft op het materiaal totdat het langzaam afbreekt of zich ontlaadt door een vonkoverslag naar een geleider.

De vonken die door deze ontlading ontstaan, kunnen een ontsteking veroorzaken in geval van een explosieve atmosfeer.

Om deze elektrostatische oplading te voorkomen en te zorgen voor een veilige afleiding van ladingen, is het gebruik van geschikte aardingssystemen vereist, zoals OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022 17

bijvoorbeeld aardklemmen op vaten, apparatuur en objecten. Aardingsklemmen met stalen kabel moeten vooral worden gebruikt bij mobiele voorwerpen (bij-

Geaard object in spuitcabine.

voorbeeld het te spuiten object), omdat aardingsklemmen snel kunnen worden gemonteerd en gedemonteerd. Bij een vaste opstelling zoals pompen die aan de wand zijn gemonteerd of altijd op een vaste plek staan, volstaat een koperen aardingskabel met klem. Voordat het spuitproces kan starten, moet zeker zijn dat alles op het gebied van aarding in orde is. Het kan bijvoorbeeld gebeuren dat de aardingskabel van een klem niet goed functioneert met als gevolg geen of een gebrekkige aarding. Door gebruik te maken van een aardingsbewakingssysteem kan dit worden voorkomen. Die verhindert het starten van het spuitproces als er iets niet goed is op het gebied van aarding.

Met het aardingsbewakingsapparaat is het ook mogelijk de functionerende potentiaalvereffening aan te geven via een extreem helder verlicht LED-signaal.

Bovendien kunnen de schakeluitgangen worden gebruikt om bepaalde compo-

nenten aan te sturen, bijvoorbeeld om pompen in of uit te schakelen. Gevaarlijke lading genererende processen kunnen zo onmiddellijk worden gestopt.

Conclusie: goede aarding op de werkplek is essentieel voor veilig werken. Omdat het uitblijven van een goede aarding vaak niet direct zichtbaar is, is regelmatig controle van installaties, aardingssystemen en kleding en schoeisel noodzakelijk. Een aardingsbewakingsapparaat kan hier een nuttige rol vervullen.

Tekst: Marcel Meulenberg, Techvice

MEER INFORMATIE www.rembe.com/products/explosionsafety/electrostatic-charging-basics/ www.techvice.eu/industrie/aardingionisatie

NE

ND

IN IEK

DERL

A

UN

(advertentie)

ERVAAR NU ZELF UW BESTE STRAALOPLOSSING: GRATIS EN VRIJBLIJVEND! STRAALKASTEN Uitgebreid programma voor zowel droog, nat- als sodastralen

STRAALKETELS Voor allerlei soorten straalwerk, inhoud variërend van 18 tot 500 liter

VACUUMSTRAALMACHINES

Ga bij de aanschaf van professionele straalapparatuur niet over één nacht ijs.

Probeer eerst de vele mogelijkheden uit in de praktijk en kom zo tot de beste oplossing van uw straalprobleem.

Hiervoor bent u van harte welkom in ons unieke Experience Center in Ridderkerk.

Waar u niet alleen kennis maakt met de talloze straalmogelijkheden, maar ook met Gritco’s 33 jarige kennis en ervaring als ontwerper en fabrikant van hoogwaardige straalapparatuur.

TRY BEFORE YOU BUY!

Veilige, schone straaloplossing voor spotreparaties en/of in-situ blasting Florijnstraat 93 • 2988 CL Ridderkerk • 0180 412 855

18 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022

MAAK VRIJBLIJVEND EEN AFSPRAAK OP

GRITCO.COM/EXPERIENCE

Vereniging ION

Tata Steel toont Young Surface de weg naar ‘groen staal’ De weg naar duurzaam produceren is een lange weg en één met hobbels en creatieve afslagen. Dat blijkt uit het bedrijfsbezoek onlangs van leden van Young Surface aan Tata Steel. “De naam van onze transitie heet toepasselijk Apollo, naar het NASA-programma voor de maanlanding. Het is namelijk tijd voor nieuwe stappen en ontwikkelingen”, stelde Hans van der Weijde, directeur strategie, programmamanagement en externe relaties bij Research & Development van Tata Steel.

Hij opende het bedrijfsbezoek met een kijkje in de keuken van de groene route die Tata Steel bewandelt richting klimaatneutrale productie van staal in 2045. Waterstof is daarvoor de basis, maar daarnaast heeft het internationale staalbedrijf meer routes richting ‘groen staal’.

De uitdagingen op gebied van klimaat en energie zijn van een ander niveau dan bij de bedrijven waaruit de leden van Young Surface voornamelijk komen. Waar de ene ondernemer pioniert in samenwerking met buren voor een ‘buurtbatterij’, blijkt bij een ander dat het dak van het poedercoatbedrijf niet geschikt is voor de zo gewenste zonnepanelen. Tata Steel produceert zeven miljoen ton staal per jaar in de vorm van rollen. Maar CO2-reductie kan het bedrijf niet alleen, vertelde Van der Weijde: “Tata is onderdeel van de grotere CO2-reductieplannen in Nederland. Onze goede en centrale ligging is ideaal voor oplossingen; dichtbij zee waar TenneT windenergie aan land brengt, maar ook dicht bij een toekomstige waterstofterminal in Amsterdam. Maar dat zijn niet de enige oplossingen.”

Waterstof wordt wel de toekomst. Het bedrijf wil ijzer maken met groene waterstof, dus opgewekt door wind- en zonneenergie. Maar de beschikbaarheid daarvan is nu nog beperkt. Van der Weijde: “Geen wind is geen energie. Dus moeten we kijken of je kunt bufferen voor pieken en

dalen. Dat betekent een andere dynamiek in je bedrijfsvoering. We kijken op korte termijn ook naar biomassa en het opslaan van CO2. Meerdere routes zijn nodig.”

Ook vraagt het een andere benadering in de commerciële markt. Tata Steel Nederland is van alle staalproducenten in de wereld de op één na beste op de ranglijst van lage CO2-uitstoot. Maar het moet beter, erkent ook Van der Weijde. Zo heeft het bedrijf nu een afspraak met autofabrikant Ford die op termijn alleen nog ‘groen staal’ wil afnemen. “Je moet concessies doen. Onze klanten ook. Staal wordt niet goedkoper, je auto wordt uiteindelijk iets duurder. Daarbij moeten we wel concurreren met landen die minder goed omgaan met het milieu, maar ook daar wordt naar gekeken door overheden.”

Zijn uitleg en het uitgebreide bedrijfsbezoek leidde tot veel gesprekstof bij de Young Surface-leden, waarbij zorgen en goede initiatieven werden gedeeld.

Met als conclusie dat er behoorlijk wat uitdagingen zijn. “Technisch staan we voor de grootste transitie ooit. Dat is spannend en complex, maar er liggen ook kansen”, besloot Robin de Vries, voorzitter van Young Surface.

Tekst: Linda de Greef-Blok Kennis delen, elkaar inspireren en samen op zoek naar innovaties. Dat is waar Young Surface voor staat, een netwerk van Vereniging ION voor jonge DGA’s/bedrijfsopvolgers. www.vereniging-ion.nl/vereniging-ion/ young-surface OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022 19

Algemeen

Thema Bedrijfsinrichting en apparatuur, Veiligheid

Veel efficiënter en milieuvriendelijker werken in nieuw bedrijfspand De uitdrukking In de brand, uit de brand, lijkt een beetje van toepassing op het bedrijf ABL-Technic Uden (het vroegere C&T Technics). Bij dit ontlakkingsbedrijf brak in 2018 brand uit wat een groot deel van het bedrijfsgebouw in de as legde. Natuurlijk wilde het bedrijf verder, maar waar en hoe? Uiteindelijk is besloten tot nieuwbouw met de nieuwste machines en installaties. Door de compleet nieuwe bedrijfsinrichting lopen de bedrijfsprocessen veel soepeler, is een veel hogere efficiëntie bereikt en is het werk ook prettiger geworden voor de medewerkers. Hoe is dat bereikt?

Je kunt niet zeggen dat alles nog naar nieuw ruikt in het nieuwe pand, want het is in april 2020 in gebruik genomen.

Maar het kost directeur Marc Eilers weinig moeite uit te leggen wat in de bedrijfsvoering de verschillen zijn, vergeleken met die in het oude pand. “Het voornaamste probleem was dat de productenflow in dat pand niet goed verliep. Daar was steeds een stukje aangebouwd of een hoekje 20 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022

vrijgemaakt voor de plaatsing een nieuwe machine waardoor de processen niet vloeiend in elkaar over liepen. Bij het thermisch ontlakken was het voornaamste probleem dat we heel lange wisseltijden hadden voor de oven. Bij het chemisch ontlakken was het probleem dat dat proces plaatsvond in een grote hal waar we moeilijk onderdruk konden creëren; voor de afvoer van dampen hadden we een heel grote

afzuiging nodig. Procesmatig zat het grootste probleem in de beschikbaarheid van slechts één kraan voor alle processen.

Dus de capaciteit van de baden vormde niet het probleem, maar wel die ene kraan die maar een beperkt aantal bewegingen per uur kon maken. Dat vormde echt de bottleneck. Verder zaten we logistiek ongunstig, want de vrachtwagens konden alleen maar achteruit insteken om op ons

Kar met volgeladen bokken voor de grote thermische oven.

terrein te komen, wat op de openbare weg wel eens voor opstoppingen zorgde. Al die punten hebben we hier nu opgelost.”

Aanvankelijk was men na de brand op zoek gegaan naar een bestaand bedrijfsgebouw voor voortzetting van de bedrijfsactiviteiten, maar toen dat niet lukte, stelde Henk Broeksteeg (de oude eigenaar van C&T Technics) voor om nieuw te gaan bouwen. Zo is in 2019 besloten.

Henk Broeksteeg had overigens zijn bedrijf in 2015 verkocht aan de multinational ABL-Technic. Marc Eilers had tot die tijd vele jaren met Henk samengewerkt. Bij de bedrijfsovername vroeg ABL-Technic of Marc het stokje wilde overnemen. En zo geschiedde. Alles bij elkaar heeft het bijna twee jaar geduurd voordat het bedrijf het werk kon uitvoeren in de nieuwe locatie.

Hoe is men al die tijd met de klanten omgegaan? Marc Eilers: “Omdat we onderdeel zijn van een multinational konden we het thermische werk van grote klanten uitbesteden aan zusterbedrijven in Duitsland en Frankrijk. Ook het chemische werk werd aan het Franse zusterbedrijf uitbesteed.

Onze medewerkers behandelden daar de producten van onze klanten en verbleven

Marc Eilers in een hotel. Dagelijks reden er vrachtwagens naar het buitenland. Verder had ik een tweede bedrijf in Limburg. Uit dat bedrijf kon ik wat machines terughalen naar onze oude locatie in Uden waar de hal voor de logistiek nog overeind stond. Daar zijn we voor sommige klanten chemisch gaan ontlakken.”

VEEL SNELLER WERKEN De bedrijfsvoering werd een stuk rustiger toen het nieuwe pand in gebruik werd genomen. Hier kon het werk ook veel efficiënter worden uitgevoerd. “Vroeger moesten we bij de thermisch oven de kar

met producten er met een lier uit trekken, die leegmaken waarna we die weer konden volmaken om weer terug in de oven te brengen. Dat kostte heel veel tijd. Hier zijn we begonnen met een snelwisselsysteem.

Bij de ovens hebben we een wachtbuffer waar de nieuwe charge klaar wordt gezet terwijl de eerdere charge in de oven is. Als die klaar is, halen we die eruit en zetten we die op de afkoelzone. Dan gaat de nieuwe charge de oven in. Dit werkt veel sneller: de wisseltijden zijn nu ongeveer tien minuten. Je bespaart daarmee heel veel energie, omdat we de warmte beter in de oven kunnen houden. En je verliest geen productietijd. Uit de oven komen de karren op een afkoelstation. Voor het verplaatsen van de karren hebben we een trolleysysteem dat over rails rijdt. De ene thermische oven is ruim acht meter lang waarin we karren met een lengte van acht meter kunnen beladen tot 30 ton. De andere oven is 6,5 meter lang waarvoor we de karren kunnen beladen tot 20 ton.”

De twee thermische ovens zijn bijna hermetisch afgesloten. De temperatuur daarin is rond de 425 graden, gelijk aan de temperatuur in de oude locatie. De OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022 21

Bok met producten voor thermisch ontlakken. verblijfstijd van een kar in de oven is tussen de vier en 24 uur, afhankelijk van de hoeveelheid lak in de charge. Maar die tijd is in de nieuwe locatie wel korter dan in de oude locatie. De nabewerking na het thermisch ontlakken bestaat in de regel uit automatisch nastralen. Daartoe beschikt het bedrijf over een heel grote doorloopstraalautomaat die plaatselijk bekend staat onder de naam The Beast. Die automaat verwijdert de asresten van de producten.

Er wordt gestraald met ronde low carbon korrels, waardoor het stralen meer lijkt op poetsen of polijsten. De bewerking heeft heel weinig impact op het product dat er redelijk glad uit komt. Bij de bouw is ruimte gereserveerd voor de plaatsing van een derde thermisch oven, maar die is tot nu toe niet in gebruik genomen.

CHEMIELIJNEN Hoe zit het met de bedrijfsvoering voor het chemisch ontlakken? Die vorm van ontlakken is in het nieuwe bedrijf opgesplitst in twee chemielijnen. De ene lijn werkt op waterbasis waar met behulp van loog ontlakt wordt en tevens RVS en staal gebeitst wordt en de andere chemielijn werkt op basis van glycol, oplosmiddelen dus. Iedere lijn heeft z’n eigen kraan. Gelet op de veiligheid en op de wens om chemielijnen zo schoon mogelijk te houden, zijn die lijnen in hun geheel geplaatst 22 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022

Kar wordt in de grote oven geschoven.

in kunststof wanden wat resulteert in afgesloten werkruimten. Hierdoor is het ook makkelijker om met behulp van mechanische afzuiging een bepaalde trek te creëren waardoor de medewerkers nauwelijks last hebben van dampen. De kunststof omwanding fungeert ook als lekbak bij eventuele calamiteiten. Ze vangen dan immers alles op. Verder zijn de kunststof wanden makkelijk schoon te houden. Marc Eilers: “Ontlakken wordt vaak gezien als een vuil proces. Maar we wilden hier laten zien dat het ook anders kan. Door gebruik van de kunststof wanden blijft de rest van de productieomgeving schoon.”

De nabewerking na het chemisch ontlakken bestaat uit het afspuiten van de producten met hoge druk. Dat gebeurt in de regel met koud water bij een druk van 220 bar. Ook is er een warm watermachine beschikbaar met maximaal 500 bar. Indien nodig wordt er een lichte conservering van een olie-watermengsel aangebracht om het roesten tegen te gaan tijdens transport naar en opslag bij de klant. Van het totale volume aan producten dat binnenkomt bij ABL-Technic Uden wordt ongeveer 60 procent thermisch en 40 procent chemisch ontlakt. Thermisch ontlakken wordt meer toegepast voor het robuuste werk: ophanghaken en traverses van spuiterrijen, grote volumes en producten met een

zware lakbelasting. Chemisch ontlakken wordt in de regel toegepast bij producten en materialen die lichter zijn, een minder zware lakbelasting hebben of opnieuw gespoten moeten worden. Het kan dan gaan om productiefouten in een lakkerij waar bijvoorbeeld een fietsframe verkeerd is gespoten. Verder is ook renovatie van hekwerken, gevelbeplating en buitenmeubilair een speerpunt. Het ontlakken heeft in alle gevallen als doel dat de behandelde producten opnieuw gebruikt of gespoten kunnen worden. Daardoor wordt wij ook een enorme hoeveelheid CO2 bespaard doordat die producten niet opnieuw gemaakt hoeven te worden.

MILIEU EN EFFICIËNTIE De grootte van de productiehal is 3200 vierkante meter. De hele hal is voorzien van vloerverwarming. Er is niet voor gasheaters gekozen, omdat die de grote ruimte niet efficiënt verwarmen. Bij gasheaters moet je veel meer verwarmen dan bij vloerverwarming. Bij gasheaters is er meteen veel warmte weg als deur opengaat, maar bij vloerverwarming maakt dat bijna niets uit. Andere milieumaatregelen zijn de plaatsing van nieuw ontwikkelde gaswassers op de ovens zodat de uitlaatgassen daarvan gewassen worden en de plaatsing van een luchtwasser op de glycolbaden om de glycolen uit de lucht filteren. Verder

Behandelde producten. is er een heel grote interne waterzuivering waardoor het bedrijf geen afvalwater heeft. Uit die zuivering wordt alleen een filterkoek afgevoerd als neutraal afval. Het bedrijf behandelt allerlei soorten producten zoals vloerroosters, kasten, fietsframes, ophanghaken, beugels, traversbalken, vliegtuigonderdelen en hekwerken. Om het transport naar en van de klant zo efficiënt mogelijk te laten verlopen, heeft het bedrijf in samenspraak met de klanten bokken ontwikkeld, zodat de producten efficiënt geladen kunnen worden in de vrachtwagen. Maar ook efficiënt de oven ingaan, doordat de beschikbare ruimte zoveel mogelijk benut wordt. De bokken met verschillende producten worden in hun geheel opgepakt en gaan zo de thermische oven in. En ook zonder manuele handling weer terug naar de klant.

ovens en straalautomaat gaan koppelen aan een monitoringsysteem. Daarmee kunnen we elke dag grafisch bekijken hoe de processen gelopen hebben: wanneer is welke oven aangegaan, wanneer is die gestopt, wat was de wisseltijd, de onderhoudstijd, waren er storingen en stilstand.

Die willen we zo laag mogelijk houden.

Met al die gegevens kunnen we analyseren waar we nog rendement verliezen en waar we dus iets kunnen optimaliseren. Dit systeem moet eind van dit jaar klaar zijn.

Ook willen we gaan werken met een scansysteem om met behulp van gegevens meer inzicht te krijgen in de processen. Die gegevens krijgen we door de producten te gaan scannen, evenals de processen, de verblijftijd daarin, enzovoorts. De medewerkers aan de lijn krijgen daartoe handscanners.”

Eilers benadrukt dat ze na de verhuizing allerminst op hun lauweren zijn gaan rusten.

“Verdergaande automatisering blijft een aandachtspunt. We hebben nu al een goed automatiseringssysteem, AFAS, waardoor we automatisch op klantniveau alle producten kunnen identificeren met foto, afmetingen, gewicht, bewerking enzovoorts.

En wel zo dat ze heel goed herkenbaar zijn voor de medewerkers aan de lijn. Toch willen we verder gaan. We werken aan een nieuwe automatisering waarmee we onze

OMZET VERDUBBELD Hoe zat het nou met de brand en de oorzaak daarvan? Is daar aandacht aan besteed bij de nieuwbouw? Marc Eilers: “De brand is ontstaan door kortsluiting in een schakelkast. Enerzijds kun je zeggen dat dat een geval van domme pech is, anderzijds hebben we nu maatregelen genomen om herhaling daarvan zoveel mogelijk te voorkomen. In dit pand hebben we namelijk twee gescheiden technische ruimtes waarin alle schakelkasten staan.

Die hangen dus niet meer in de vervuilde ruimtes. De technische ruimtes kunnen we veel beter schoonhouden en je kunt er makkelijker onderhoud doen. Het risico op storingen is er veel kleiner en ze hebben een brandmeldsysteem met sensoren die het aantal roetdeeltjes in de lucht meten.

Al met al hebben wij met de keuze voor nieuwbouw totaal geen spijt gehad. We zijn in de laatste twee jaar al verdubbeld in omzet; we hebben een honderd procent groei doorgemaakt na de brand en doen momenteel meer omzet dan voor de brand. Onze dank gaat dan ook uit naar onze bestaande, teruggekeerde en nieuwe klanten en onze vaste leveranciers die de wederopbouw en groei mogelijk hebben gemaakt. Verder wil ik ons team bedanken die ons in de moeilijke tijd hebben gesteund. Deze groei hebben we bereikt door efficiënter te gaan werken, met name in de processen en met minder medewerkers dan voor de brand. We zijn van 35 medewerkers teruggegaan naar 27 medewerkers in een tweeploegensysteem.”

MEER INFORMATIE www.abl-technic-uden.com OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022 23

Trots op het werk Coatings zijn er natuurlijk om de levensduur van het onderliggend materiaal te verlengen. Dit geldt ook bij producten die aan flinke slijtage worden blootgesteld.

Neem nu deze compressorrotor die ronddraait in een energiecentrale waar stoom een turbine aandrijft die vervolgens een dynamo activeert. De rotor zorgt ervoor dat de dynamo 24/7 kan draaien. Maar op de koppelingsplaats (conus) van de rotor ontstaat slijtage wat Revamo allereerst herstelt met lasercladden.

Vervolgens wordt de afdichtingspositie, bestaande uit chroomnikkel staal, met plasmaspuiten gecoat met een slijtwillige laag. Deze bestaat uit een aluminiumpolyester coating in een laagdikte van 1,5 micrometer. Doel is om de spleet bij de afdichting zo klein mogelijk te hebben, zodat je zo min mogelijk drukverlies hebt. Als de rotor gaat draaien, slijten de seals in de behuizing om de rotor in de coating met een optimale afdichting als gevolg. Na ongeveer vijf jaar moet de rotor gedemonteerd worden om dit herstel te herhalen. Dit herstel kan vele malen herhaald worden. Het aanbrengen van de coating leidt niet tot vervorming van de rotor of structuurverandering van het basismateriaal. Deze oplossing verlaagt de CO2-voetafdruk met 95 procent vergeleken met toepassing van nieuw product. De slijtwillige coating wordt ook vaak toegepast in een vliegtuigmotor.

24 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022 25

Vereniging ION

Thema Bedrijfsinrichting en apparatuur, Veiligheid

Checklist veiligheidsmaatregelen oppervlaktetechnologie blijft relevant In januari dit jaar heeft Vereniging ION een checklist veiligheidsmaatregelen gepubliceerd voor oppervlaktetechnologiebedrijven. In de branche worden (veel) chemische stoffen gebruikt om producten te verduurzamen. Veilig werken met deze stoffen is heel belangrijk, evenals het voldoende aandacht schenken aan andere aspecten op de werkvloer die met veilig werken te maken hebben. Vandaar dat Vereniging ION de lidbedrijven regelmatig met raad en daad bijstaat. Bij de werkbezoeken blijkt steeds dat veel zaken goed op orde zijn, maar ook dat er nog verbeterpunten zijn.

Voor dit themanummer brengen we hierbij die checklist nog eens onder de aandacht. Vereniging ION zet zich actief in voor het verhogen van de veiligheid in de branche. Hiervoor lopen diverse projecten binnen de vereniging en met externe partijen. Vereniging ION is aangesloten bij diverse initiatieven en geeft handige tools uit.

Om tot inzicht en adviezen te komen, worden veel oppervlaktetechnologiebedrijven bezocht. Dit omdat de branche staat voor goed werkgeverschap, actuele regelgeving volgt en incidenten zoveel mogelijk wil voorkomen. Bij een onverhoopt incident is het van belang dat de kans op gezondheidsschade zo klein mogelijk is.

Ondanks dat bij veel bezoeken blijkt dat de zaken goed op orde zijn, komen we toch nog zaken tegen die beter kunnen of niet goed zijn. Het mag duidelijk zijn dat een bedrijf graag aan de klantwens voldoet, maar de druk van klanten mag nooit leiden tot onveilig gedrag.

Onderstaande checklist biedt handvatten ter controle en verbetering. Dit document wordt regelmatig aangepast aan nieuwe 26 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022

wet- en regelgeving en aan de hand van voortschrijdend inzicht. Ook de opmerkingen van leden worden aan deze lijst toegevoegd.

ALGEMENE AANDACHTSPUNTEN In ruimten waar chemicaliën worden gebruikt, kunnen dampen en aerosolen ontstaan. Blootstelling moet zoveel mogelijk voorkomen worden door goede ventilatie.

Ook moeten alle aanwezigen weten met welke stoffen ze werken en welke risico’s daarbij horen.

Enkele algemene aandachtspunten zijn: • Chemicaliën moeten in een chemicaliënkluis worden opgeslagen. Bij de lijn mag slechts (maximaal) een dagverbruik als voorraad aanwezig zijn.

• Altijd moet gemonitord worden of medewerkers de juiste papieren hebben om met stoffen en apparaten te werken.

Zo moet men een certificaat hebben voor diverse werkzaamheden zoals rijden met een heftruck, werken op hoogte (al bij het vervangen van een lamp) en werken met röntgenapparatuur zoals een handmatige XRF-scanner. Per augustus 2023 is ook een certificaat nodig voor het

werken met di-isocyanaten.

• Zorg dat de inhoud van een bad of verpakking goed zichtbaar is volgens de CLP (Classification Labelling Packaging of chemical products. Met name de concentratie en de gevaarsymbolen zijn belangrijk.

• Er moeten goede hulpmiddelen aanwezig om geknoeide badvloeistof of concentraat op te ruimen.

• Lekbakken dienen (nagenoeg) leeg te zijn.

• Producten die met elkaar heftig kunnen reageren, zoals zure en alkalische stoffen, mogen niet op dezelfde lekbak staan.

• Het toepassen van een vatenkraantje voor het tappen van kleine hoeveelheden concentraat bij aansterken van een bad verdient aanbeveling. Daarmee kan het vat rechtop blijven staan. Het overgieten vanuit grote(re) vaten door deze schuin te houden, leidt tot een grotere kans op knoeien.

• Er moet een goede/veilige titratieplek zijn met onder andere een werkblad, wasbak, kraan, papier, zeep en kastjes met slot.

• MSDS’en moeten actueel en te raadplegen zijn op diverse locaties. MSDS staat

voor material safety data sheet oftewel het Veiligheidsinformatieblad: een document waarin de gevaren van een gevaarlijke stof of mengsel omschreven staan alsmede adviezen voor het veilig werken ermee. Voorkomen moet worden dat er te weinig mappen met MSDS’en zijn en dat die gaan rondzwerven en dus vaak kwijt zijn. Het advies is altijd één map bij de receptie, één bij de chemie-opslag, één bij de chemische voorbehandeling en één in het lab. Zet op de kaft bijvoorbeeld “MSDS’ en 2022 Lab” zodat bekend is waar die moet liggen en hoe recent ze zijn. Uiteraard is een digitale versie, benaderbaar op de locaties, ook mogelijk.

• Kruisbesmetting door het rondlopen met vervuilde handschoenen moet worden voorkomen. Met name bij bedrijven die veel “kleine” baden hebben (minder dan twee kuub) lijkt dit een aandachtspunt.

OOGDOUCHE Bij gebruik van chemicaliën moeten oogdouches beschikbaar zijn.

• Een oogdouche moet op voldoende plekken waar er een verhoogd risico is, aanwezig zijn.

• Aangebroken flessen moeten worden

vervangen voor nieuwe flessen • De oogdouche moet “blind” bereikbaar zijn. Zorg dus dat er geen hindernissen zijn als trappen, deuren, pallets of kastdeurtjes.

• De oogdouche moet regelmatig worden gespoeld Let op: chemie-opslag is een vaak vergeten plek.

Advies is om een aftekenlijst op te hangen, zodat iedereen kan zien wanneer de nooddouche voor het laatst is gespoeld en eventuele actie noodzakelijk is. Bij vragen naar de aanwezigheid van een nooddouche wordt nog wel eens verwezen naar een normale douche. Maar die zal in noodgevallen vaak niet voldoen. Check dus altijd de locatie en de eisen.

NOODDOUCHE Op plekken met een verhoogd risico moet een nooddouche aanwezig zijn.

Hierbij geldt: • De nooddouche moet snel genoeg bereikbaar zijn zonder hindernissen als trappen, deuren, pallets of kastdeurtjes.

Een chemieleverancier hanteert hier de stelregel dat in een ideale situatie de nooddouche binnen vijf seconden bereikbaar moet zijn vanaf elke plek met een verhoogd risico tot knoeien met “gevaarlijke” chemische producten.

Dit omdat als bijvoorbeeld een broek doordrenkt raakt met zuur, je niet zo snel meer kan lopen en elke seconde telt.

• De nooddouche dient regelmatig te worden gespoeld.

CALAMITEITEN MET ACTIEVE FLUORIDEN Dit aandachtspunt is vooral relevant voor bedrijven die aluminium en RVS beitsen.

Deze beitsen bevatten een zeer hoge concentratie actieve fluoriden. Bij huidcontact dringen deze fluoriden door en zullen met het calcium in het lichaam binden.

Dit leidt in het ergste geval tot botontkalking, hartkloppingen, bloedproppen en hartstilstand. Afspoelen helpt hier niet (voldoende) tegen.

• Let op de eerste hulpmaatregelen van deze producten. Zie hiervoor rubriek 4 in het MSDS. • Meestal hebben bedrijven wel calciumgluconaatgel in huis, maar denk ook aan de noodzakelijke middelen voor contact met ogen of opname door mond.

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022 27

• Deze middelen hebben speciale bewaarvereisten en zijn beperkt houdbaar; check regelmatig de houdbaarheid.

TOEPASSEN VAN PBM’S In de volgorde van de STOP-strategie (substitutie, technische maatregelen, organisatorische maatregelen en persoonlijke beschermingsmiddelen), komen pbm’s dus op de laatste plaats. Alleen als de andere maatregelen niet mogelijk of onvoldoende bescherming bieden, is het gebruik van pbm’s toegestaan. Daarbij gelden de volgende aandachtspunten: • Als pbm’s noodzakelijk zijn, moet dat duidelijk zijn en moeten die wel op de goede manier worden gedragen.

• Regelmatige controle op slijtage, vervuiling en/of beschadigingen is noodzakelijk. Is dat het geval, dan direct de pbm vervangen.

• Het is noodzakelijk om wel de juiste pbm’s te dragen, dus niet bijvoorbeeld (vaak goedkope) latex handschoenen waar Nitril wordt aanbevolen.

Vervanging van proces-stoffen (substitutie) is voor een applicateur doorgaans niet eenvoudig. Niet alleen moet de leverancier een technisch gekwalificeerd alternatief leveren, ook de klant moet het als zodanig accepteren. Ook zijn procesaanpassingen vaak noodzakelijk. Dit zal dus veelal door leveranciers (importeurs/formuleerders) en de branchevereniging op (inter)nationaal niveau worden opgepakt. ION kan u informeren. Voor de technische maatregelen op proces- en locatieniveau heeft 28 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022

ION een onderzoek uitgevoerd dat in een e-book beschikbaar is op de website.

WARMTE/HITTE Zomers wordt het in veel productiehallen heet, vaak ook veel te heet. Toch wordt er doorgewerkt met verhoogde risico’s als gevolg, zoals: • Stomme foutjes door verslapte aandacht • Niet dragen van pbm’s omdat het te warm is • Ongelukken door onwel worden.

Dit is met name risicovol bij: • Het aanmaken van baden • Het rijden op interne transportmiddelen • Het ophangen, afhalen of inkratten van zware objecten.

Aanbevolen wordt om voor deze situaties een hitte-protocol te maken. Extra rustpauzes, het versneld aflossen van mensen, werktijden aanpassen en water verstrekken kunnen hier helpen.

INFORMATIEOVERDRACHT EN -OPVOLGING Het is wettelijk verplicht om de werkplek voldoende veilig te maken en om medewerkers adequaat te informeren. De werkgever moet ook checken of een medewerker de informatie niet alleen heeft gehoord, maar ook heeft begrepen. Om medewerkers te informeren, adviseren wij om regelmatig toolbox-vergaderingen te organiseren. Minimaal elke drie maanden waarbij de medewerkers ook hun aanwezigheid af moeten tekenen. Medewerkers

die afwezig zijn, zijn niet vrijgesteld, maar moeten op een ander moment worden geïnformeerd. Het is gewenst/noodzakelijk om van de toolbox-vergaderingen aantekeningen te maken en deze centraal toegankelijk te maken.

Een medewerker die zich niet aan de veiligheidsinstructies houdt, moet daarop aangesproken worden. Iedereen wordt geacht de veiligheidsinstructies op te volgen. Indien een medewerker, ondanks herhaalde waarschuwingen, de veiligheidsinstructies toch niet opvolgt, dan is een (schriftelijke) rapportage noodzakelijk om daar consequenties aan te verbinden.

Een foto van de onveilige situatie of van het niet gebruiken van de pbm’s kan daarbij behulpzaam zijn.

ONDERSTEUNING DOOR ION BIJ INSPECTIES Het komt regelmatig voor dat inspecties bij bedrijven tot spanningen leiden.

Bijvoorbeeld doordat de ondernemer geen goed veiligheidsbeleid heeft en zich daardoor “overvallen” voelt of omdat de inspecteur niet voldoende op de hoogte is van branchespecifieke veiligheidsissues. In dergelijke gevallen kan ION ondersteunen door brieven te duiden of aanwezig te zijn bij gesprekken. Maar in alle gevallen is het uitgangspunt dat de basale veiligheid wel op orde moet zijn.

MEER INFORMATIE www.vereniging-ion.nl

Algemeen

Thema Bedrijfsinrichting en apparatuur, Veiligheid

Bijeenkomst smart manufacturing verheldert slimme fabrieken, digitalisering en automatisering Eind september vond in Genk de tweede editie plaats van Smafacc: smart manufacturing conference. Negen sprekers vertelden over hun ervaringen op het gebied van smart manufacturing. Er waren veel mkb-bedrijven aanwezig, maar helaas weinig uit de wereld van oppervlaktetechnieken. Maar voor de uitdagingen in onze branche viel er genoeg leerzaams te beluisteren. Daarom was OT erbij.

Van drie sprekers lichten we hun bijdragen uit, omdat die het meest aansluiten bij de wereld van applicateurs. Zo was er keynote speaker Karl Mast (Atlas Copco) die een expert is op het gebied van dataverzameling uit machines en apparaten om productieprocessen te optimaliseren.

Een kenmerkende uitspraak van hem was: “Hij die het dichtst bij het probleem staat, is ook het dichtst bij de oplossing. Mits die maar de juiste kennis en data tot zijn beschikking heeft”. Oftewel: als we continu alle processen meten en de operators goed opgeleid worden, dan is het een stuk makkelijker problemen op te lossen of zelfs voor te zijn.

De bijdrage van Stefan Peerenbooms (Tenneco) ging onder meer over Virtual Reality en Mixed Reality. Hij vertelde hoe augmented reality brillen helpen om processen in hun bedrijf te versimpelen. Voor applicateurs zou dat ook heel interessant kunnen zijn. Een operator of een bedrijfsleider zou via zo’n bril bij de baden direct alle actuele meetwaardes kunnen zien evenals hoe lang een product behandeld moet worden inclusief de timers. Als er een probleem is, kun je via zo’n bril met een technisch specialist beeldbellen om zo gezamenlijk (en handsfree) het probleem op te lossen.

Via een smartphone kan dit ten dele ook, maar dan moet je die telefoon continu in je hand houden.

Nelson Matthys (VeraSense) is een expert over het inzetten van draadloze oplossingen voor conditiebewaking. Dat is vooral een uitdaging in een productie-omgeving met veel actieve apparaten. Hij vertelde hoe sensoren beter afgesteld kunnen worden. Soms worden namelijk metingen gemist, omdat een sensor slechts eens per uur meet. Maar om nu elke seconde een meting uit te voeren, is weer het andere uiterste. Dit kan ook een overdaad aan data veroorzaken. Wat is wijsheid?

Zo zal in een productie-omgeving de luchtvochtigheidssensor niet elke seconde een meting hoeven te doen, elk half uur is doorgaans voldoende. Een meting voor een moffeloven of lijnsnelheid wil je echter wel vaker hebben. Bij een onverwachte afwijking is ingrijpen namelijk noodzakelijk.

Zijn presentatie ging ook over intelligente IoT-oplossingen om operationele inzichten vast te leggen die verder gaan dan klassieke betrouwbaarheids- en onderhoudsproblemen.

MEER INFORMATIE www.smafacc.vom.be OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022 29

Algemeen

Thema Bedrijfsinrichting en apparatuur, Veiligheid

Nieuw apparaat voor laserreinigen schept hoge verwachtingen Er zijn veel methoden om producten te reinigen en het lijkt erop dat daar nu een geschikte en betaalbare methode aan toegevoegd mag worden: laserreinigen.

Die techniek is niet nieuw, maar er is nu een apparaat beschikbaar dat hoogstwaarschijnlijk zijn weg naar de praktijk gaat vinden. Het apparaat wordt in Denemarken geproduceerd, maar Holland Mineraal heeft sinds enkele maanden voor de Benelux het dealerschap verworven. Tijd dus om er eens kennis mee te maken.

Het is niet voor het eerst dat we in OT aandacht schenken aan laserreinigen.

Vaak bleek het een interessante techniek, maar bleef grootschalige toepassing uit vanwege enkele operationele nadelen.

Maar nu is er een producent die een ap30 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022

paraat op de markt heeft gebracht dat waarschijnlijk wel voor een doorbraak gaat zorgen. Het eerste exemplaar daarvan in Nederland staat bij Holland Mineraal, een bedrijf dat vooral bekend is als leverancier van zowel straalmiddelen als straalappara-

tuur. Laatstgenoemde wordt in eigen huis ontwikkeld en geproduceerd. De gedachte is dat je specifieke kennis ontwikkelt wanneer je beide diensten aanbiedt, wat moet leiden tot effectieve straaloplossingen.

Ook heeft het bedrijf een serviceteam voor

machine met een zeer laag energieverbruik en toch een redelijke productiecapaciteit terwijl de aanschafprijs een heel stuk gedaald is. We beseffen dat laser cleaning niet overal ingezet kan worden, maar dat er voldoende praktijksituaties zijn waar het apparaat zeker van waarde is. Er is dus een dealerschap afgesloten; we hebben de eerste machine in huis waar we nu ervaring mee opdoen. Die machine staat ook centraal op onze Demodag op 20 januari 2023 waar iedere belangstellende welkom is om te zien wat het apparaat allemaal kan. We hebben al tientallen positieve reacties gehad op onze aankondiging van die dag.”

Apparaat kan makkelijk door een deur. de verzending van straalmiddelen en het oplossen van storingen. Dat men nu ook de reinigingsmethode laserreinigen aanbiedt, is eigenlijk een beetje vreemd, maar als modern bedrijf moet je nu eenmaal met de tijd meegaan.

VELE TOEPASSINGEN Wat het bedrijf vooral tot het dealerschap heeft besloten, is de overtuiging dat het apparaat in de praktijk zijn functie zal hebben in combinatie met het grote bedieningsgemak vergeleken met stralen. Om te kunnen stralen, moet je een compressor en straalmiddelen regelen, een pak aandoen en een helm opzetten, zorgen voor ademlucht en iets doen met het gebruikte straalgrit. Bij laserreinigen steek je de stekker in het stopcontact, zet een veiligheidsbril op en je kunt aan de gang. Laserreinigen zal het stralen absoluut niet overbodig maken, maar de methode wordt gepresenteerd als een handige toevoeging aan bestaande reinigingsmethoden. Johan Brink: “Die techniek is toepasbaar op alle bekende substraten, zoals ijzer, aluminium, rvs, hout en steen

(gevelreiniging). Om ervaring op te doen, hebben we er een plaatje van titanium mee gereinigd. Dan blijkt dat je het met stralen nooit zo mooi schoon krijgt als met laser cleaning. Ik denk dat deze techniek vooral handig is op locatie waar je kleine oppervlakken moet reinigen. Als je dat bijvoorbeeld bij een windmolen op zee moet doen, of op een brug of bij een afsluiter van bijvoorbeeld de Gasunie, moet je bij stralen een heel circus optuigen om verspreiding van straalgrit tegen te gaan.

Maar met laser cleaning is dat allemaal niet nodig. Er is een kleine compacte unit in ontwikkeling voor ‘spotrepair’”.

Hij wijst erop dat in Denemarken de leverancier al tussen de dertig tot veertig machines heeft verkocht als reinigingsmethode. Ze vinden niet alleen hun toepassing in de voorbehandeling in de oppervlaktebehandelingsbranche, maar ook daarbuiten waar dingen gereinigd moeten worden zonder dat daarna een coating wordt aangebracht. Bijvoorbeeld in drukkerijen waar printrollen vol met inkt komen te zitten, wat met de laser vrij makkelijk te reinigen is. Of matrijzen waarvan de vliegroest verwijderd moet worden.

Zulke toepassingen zijn ook mogelijk bij andere objecten en bij het verwijderen van graffiti op gevels. Als het gaat om een bakstenen gevel, biedt laserreinigen nog een ander voordeel. Doordat je de breedte van de straal nauwkeurig kunt instellen, kun je die ook instellen op de hoogte van de baksteen. Is die bijvoorbeeld vijf centi-

Etienne de Jager, Johan Brink en Björn Pol bij het apparaat.

“We houden alle ontwikkelingen op het gebied van oppervlaktebehandelingen in de gaten en zodoende hebben we ons ook georiënteerd op laserreinigen”, zegt verkoopdirecteur Johan Brink. “Een aantal jaar geleden hebben we daar ook eens naar gekeken, maar toen was het nog heel duur, was de productiesnelheid laag en vroeg het apparaat veel energie. Maar afgelopen zomer kwamen we in contact met een bedrijf in Denemarken dat zei een nieuw apparaat daarvoor ontwikkeld te hebben zonder die genoemde nadelen.

Dus wij zijn daarnaartoe gegaan en we waren helemaal onder de indruk door wat ze lieten zien. Het apparaat is een simpele OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022 31

meter, dan kun je met de laser makkelijk baantjes trekken van vijf centimeter. Moet je bijvoorbeeld een lasnaad reinigen van zeven centimeter, dan stel je de laser op die breedte in. Het voordeel van deze techniek is dat de ondergrond niet beschadigd kan worden.

STEKKER ERIN EN GAAN Björn Pol, verkoopadviseur bij Holland Mineraal: “Er zijn vier waardes waarmee je de laserstraal kunt instellen. De intensiteit, dus hoe intensief de straal op het oppervlak komt, de snelheid waarop de laser heen en weer gaat, de breedte van de baan en hoe vaak de straal op het oppervlak hamert. Aan de bovenkant van het apparaat zit een display waar je die vier parameters kunt instellen. We hebben een stagiaire ermee aan het werk gezet om roest te verwijderen van een plaat die gelast moest worden. We hebben hem tekst en uitleg gegeven en toen was het een kwestie van stekker erin doen en ermee aan de gang gaan. Afhankelijk van hoe het gaat, kun je de instellingen van de parameters veranderen. Wij zullen de mensen die ermee gaan werken een training geven waarbij de toepasbaarheid en werking uitvoerig besproken worden.

We zullen het apparaat ook opnemen in ons verhuurprogramma. Mensen kunnen ‘m dus huren, uiteraard inclusief een korte training. Het apparaat voldoet overigens aan alle keurings- en veiligheidseisen; dat wordt ook vermeld in het bijbehorende certificaat.”

Johan Brink: “Uiteraard leveren we er brillen bij, maar op een gepaste afstand ben je veilig en is die bril niet nodig. Deze speciale bril is ook niet te vergelijken met een lasbril. Voor het kleinere werk kan laser cleaning een ideale oplossing zijn. Je hebt geen straalmiddelen en geen chemicaliën nodig. Ook een compressor of een aggregaat is niet nodig en je hebt geen afvoerkosten. En de persoon die het werk doet, hoeft zich niet in te pakken; gebruik maken van de standaard PBM’s is in veel gevallen voldoende. Er zit ook een soort wagentje bij dat je op het pistool kunt klikken. Dat is om een eventuele stofzuiger op aan te sluiten voor bronafzuiging. Verder zit er een afstandhouder bij die handig 32 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022

Onder toeziend oog van twee ervaringsdeskundigen probeert uw hoofdredacteur het ook eens. is als je een oppervlak moet reinigen op steeds dezelfde afstand.”

AUTOMATISERING Alles bij elkaar kost het apparaat zo’n 50.000 euro. Johan Brink wijst erop dat de laser zo’n 40.000 branduren kan werken zonder problemen. “Er is veel belangstelling voor. In Denemarken is een verfleverancier nu een onderzoek aan het afronden waarbij de reinigingsresultaten van laser worden vergeleken met die van stralen. Er worden onder meer hechtingen trekproeven op het gereinigd oppervlak uitgevoerd. Naar verluidt komt laser daar goed uit. Deze verfleverancier levert heel veel aan de windmolenindustrie op zee en wil de opgedane kennis in die tak van sport gaan benutten. We hopen dat we met die kennis ook controlerende instanties kunnen overtuigen van de waarde van deze toepassing.”

Verder gaat men ervan uit dat laserreinigen zich ook goed leent voor automatisering. Momenteel ontwikkelt zich dat langs meerdere lijnen. In Denemarken is in een geautomatiseerde poedercoatlijn een laserunit geïnstalleerd die om de vijf minuten even aangaat om de vervuilde contactvlakken in die lijn automatisch schoon te houden. Dit om te voorkomen dat die vlakken geen aarde meer maken.

Het apparaat dat nu bij Holland Mineraal staat, gebruikt slecht 1,5 kilowatt per uur.

Dus je kunt zeggen dat die toepassing geen energie gebruikt. Daarnaast worden er in Denemarken enkele proefprojecten uitgevoerd om een lasermachine in een robotarm te hangen.

De meeste automatiseringswinst wordt echter verwacht van het geautomatiseerd programmeren van de robot met behulp van scannen of 3D-tekeningen. Bij de

eerste optie gaan bijvoorbeeld staalprofielen door een scanpoort waar het profiel wordt gescand. Vervolgens wordt op basis daarvan automatisch een spuitprogramma gemaakt voor de robot. Je kan het ook doen in combinatie met een straalrobot of werpstraalmachine. Dus: H-balk gaat eerst door de scanner, vervolgens wordt deze geautomatiseerd gestraald en dan komt die bij de spuitrobot die gedurende de straaltijd het gescande profiel heeft omgezet in een programma.

GEAUTOMATISEERD COATEN? Holland Mineraal voert hiertoe een project uit dat men samen met een partner verder aan het uitwerken is. Daarnaast kun je deze aanpak ook doen bij moeilijke constructies waarvan al 3D-tekeningen bestaan waarmee automatisch een programma voor de robot gemaakt kan worden. Het klinkt nog een beetje als toekomstmuziek, maar erg onrealistisch is het niet.

Björn Pol: “Ik denk dat het toch wel die kant opgaat. Stralers en spuiters zijn niet meer te vinden. Ik denk dat je geautomatiseerde oplossingen het eerst zal zien bij bedrijven die eigen producten maken. We

Gereinigd en ongereinigd deel. kennen een bedrijf dat zoutstrooibakken maakt en die straalt met een robot. Als je twintig verschillende bakken hebt, is het geen probleem om automatisch twintig programma’s te maken. Een soortgelijk verhaal zien we bij een grote dakramenproducent waarbij automatisch gescand en gespoten wordt. Als het automatisch programmeren in de coatingbranche is gelukt, kun je in de lijn hangen wat je wil.

Het zal nog wel wat voeten in de aarde hebben voordat het zover is, maar als we

bij de grotere bedrijven komen, krijgen we al snel de vraag: hoe kunnen we dit automatiseren? Hoe kunnen we op knoppen gaan drukken in plaats van helm opzetten en alle noodzakelijke voorbereidingen doen voordat je kunt gaan stralen of spuiten? Laserreinigen leent zich natuurlijk ook voor automatisch programmeren.”

MEER INFORMATIE www.hollandmineraal.nl www.lasr.dk

Laser reinigen met het apparaat.

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022 33

Vereniging ION

Terugblik 2022 en vooruitblik 2023: samen naar een duurzame toekomst Het jaar 2022 was in vele opzichten een bijzonder en turbulent jaar. Niet alleen in de wereld, maar ook in ons land. Op deze pagina’s blikken we terug op het afgelopen jaar, maar kijken we vooral ook samen met u vooruit.

In het begin van dit jaar hadden we nog steeds te maken met na-ijl effecten van de Coronacrisis. Gedurende het jaar bereikten ons gelukkig wat positievere geluiden zoals de veerkracht bij de bedrijven die aanzienlijk bleek te zijn.

Toen de coronamaatregelingen versoepeld werden, brak de oorlog in Oekraïne uit. Voor velen van ons ondenkbaar dat zoiets kon gebeuren in Europa. Naast het menselijke leed waren er ook economische gevolgen. De sancties van EU aan Rusland hadden forse gevolgen voor de economie.

De afhankelijkheid van Russisch gas werd pijnlijk zichtbaar. De energieprijzen, die al enorm gestegen waren in 2021, stegen naar ongekende hoogte. Alom werd daar veel hinder van ondervonden. Bij de bedrijven in onze branche kan energie bijna als “grondstof” worden beschouwd.

De enorme stijging van de energieprijzen zorgt voor veel onrust en hoofdbrekens.

Om bedrijven te compenseren, ontstond het Europese Steunkader waardoor landen compensatie konden regelen voor hun bedrijven. In Nederland kwam de TEKregeling, maar ons land gebruikt niet volledig de financiële ruimte die dit Steunkader biedt. Brancheorganisaties zijn nog steeds aan het lobbyen voor betere regelingen voor MKB-bedrijven.

34 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022

Als vereniging hebben we direct contact en aansluiting gezocht met de lobby vanuit de Metaalunie voor het MKB in Den Haag. Om bij het Haagse te blijven: de sterke lobby vanuit meerdere branches, overheden en bedrijven heeft zéker bijgedragen aan uitstel van de inwerkingtreding van de Omgevingswet. Het goed

functioneren van het technische systeem (DSO) achter het loket, zowel van belang voor de vergunningaanvrager als voor de vergunningverlener, zal eerst op orde moeten zijn. De verwachting is dat de Omgevingswet per 1 juli volgend jaar in werking treedt.

Scholing en kennisoverdracht blijven onverminderd belangrijk.

De energietransitie is het afgelopen jaar in een stroomversnelling geraakt, een goede ontwikkeling gelet op de doelstellingen in de Green Deal. In de gesprekken met ondernemers in onze branche ervaren we veel veerkracht en ‘de schouders eronder’ met het vizier op de toekomst. Als vereniging denken we graag samen met u mee over praktische, duurzame oplossingen voor de langere termijn.

In de keten van de maakindustrie zijn ‘onze’ bedrijven met hun technologie een belangrijke schakel in het streven naar een circulaire economie. Steeds vaker hebben wij deze erkenning bij organisaties en bedrijven buiten onze branche geconstateerd. Met name vraagt men input vanuit onze branche als het gaat over het gebruik van en het werken met chemische stoffen en processen.

Maar als het gaat om levensduurverlenging van producten met het oog op duurzaamheid lijken wij toch minder zichtbaar te zijn. Want de oppervlaktebehandelende bedrijven zitten niet altijd aan tafel bij het ontwerp van producten wanneer besloten wordt over de juiste beschermende deklaag via oppervlaktebehandeling. Hieruit blijkt dat wij ons nog duidelijker en beter moeten profileren.

zal u niet zijn ontgaan, te weten het vertrek van de oud-directeur in mei en de relatiemanager vlak na de zomer. Per medio juli is Ginette Veensma als interimdirecteur aangesteld om gezamenlijk de koers naar de toekomst te bepalen en in te zetten. Met vereende krachten vanuit het bestuur en bureau, met inbreng van Young Surface, is een strategisch plan opgesteld, met herziene missie, visie en kernwaarden.

Het strategisch plan omvat tevens een ontwikkelpad voor de organisatie, vertaald naar doelen en acties voor de komende jaren. Daarmee bieden we structuur en perspectief. En dat doen we graag samen met u! Kern van de strategie is dat we als vereniging meer het Wij-gevoel willen versterken en uitstralen. Bij de uitvoering daarvan zal meer dan in het verleden de verbinding met leden worden gezocht om hun wensen en behoeften door te vertalen naar een breed toegankelijk producten- en dienstenpakket.

Dat houdt ook in dat wij op zoek gaan naar goede en constructieve samenwerkingsvormen met andere organisaties en stakeholders. De samenwerking met

OnderhoudNL en VOM België ziet ION als goede voorbeelden van samenwerkingsvormen. Samen staan we sterk en gaan we voor een duurzame toekomst, vanuit onze drie kernwaarden: verbinding, innovatie en gelijkwaardigheid. Het strategisch plan, in een handzame presentatie, is tijdens de ALV op 6 december aan de leden voorgelegd.

We willen graag met onze leden blijven communiceren en hen blijven informeren over actuele ontwikkelingen en belangrijke nieuwsfeiten. Om onze informatie toegankelijk te blijven houden, en beter aan te laten sluiten op de ‘moderne’ tijd, worden alle communicatiemiddelen, zoals de website en het vakblad, in het komende jaar herzien. Het vakblad OT en de nieuwsbrieven worden vanaf januari geregisseerd door een onafhankelijke redactie, met een blijvend hoogwaardige inhoud.

Het idee is daarbij om ons vak breder te belichten, als cruciale duurzame schakel in de gehele maakindustrie. De ION blijft eigenaar van het vakblad, zodat in goed overleg het blad vorm gaat krijgen in 2023.

Hierbij nemen we de gelegenheid te baat

Een ander probleem is het tekort aan medewerkers, om nog maar te zwijgen over de enorme tekorten aan goed geschoold technisch personeel. Uit dit laatste blijkt dat er veel gedaan moet worden aan scholing. Vakken zoals techniek worden onvoldoende aangeboden op de scholen of sluiten niet aan op de behoeften in de markt. De turbulentie vatte ook post binnen Vereniging ION zelf. Een aantal personele veranderingen in de formatie OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022 35

Veel genetwerkt tijdens de lunch op 7 oktober. om de hoofdredacteur van OT, Jaap van Peperstraten, heel hartelijk te bedanken voor zijn jarenlange inzet en toewijding.

Hij gaat van een welverdiend pensioen genieten. Jaap, bedankt!

Het bestuur is dit jaar vaker dan andere jaren bijeengeweest, met name vanwege de personele wisselingen op het bureau en de organisatorische consequenties daarvan. De voorzitter heeft zich, naast het voorzitten van de vergaderingen, de eerste paar maanden vooral ingezet om de dagelijkse gang van zaken in de vereniging goed door te laten lopen. Al snel bleek dat er gezocht moest worden naar een oplossing op korte termijn, om stagnatie in de dienstverlening te voorkomen. Ginette Veensma is als directeur a.i. in juli met deze mooie uitdaging aan de slag gegaan.

Naast het aansturen van het bureau, heeft

Ginette Veensma.

36 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022

zij het bestuur geadviseerd in de weg die de vereniging in moet slaan. Eveneens zal zij samen met het bestuur op zoek gaan naar een directeur die past bij de wensen en verwachtingen van de vereniging. Wij hopen de nieuwe directeur begin 2023 aan u voor te stellen.

VERENIGING QUAL.ION De Qual.ION bestuursvergaderingen en de bijeenkomsten TC en EC van de drie kwaliteitslabels zijn vanuit Nederland bezocht door de mensen die in deze commissies zitten. De uitkomst van deze bijeenkomsten en de wijzigingen voor de labels zullen zoals vanouds met u gedeeld worden, nu tijdens de updatemiddag in maart 2023. Stichting Innovat.ION is ondersteunend in een aantal doelstellingen van ION. De meerwaarde van de stichting is te halen uit het werkveld waarbinnen de bestuursleden opereren. Zij kunnen de vraagstukken die nu of in de toekomst relevant zijn voor de in de branche, onder de aandacht brengen bij de juiste instanties, maar ook ontwikkeltrajecten voor de branche initiëren. Komend jaar zal Innovat.

ION, samen met ION, hier meer aandacht schenken.

Succesjes moeten we vieren! En dat feestje hebben we zeker gevierd na het succesvolle event op 7 oktober onder de titel ‘Let’s go sustainable together’. Duurzaamheid stond als thema centraal; in het bijzonder was er aandacht voor diverse praktische oplossingen voor verdere verduurzaming in onze branche. In goede samenwerking met VOM België werd een hybride vorm

opgezet, op één locatie in Nederland en op twee locaties in België. De opkomst was hoog, de inhoud en locaties zeer gewaardeerd en er werd flink genetwerkt.

“ION als vanouds en op zijn best”, zoals een deelnemer ons influisterde. Dat smaakt naar meer, zo bleek uit de evaluatieformulieren. En dat geldt ook voor onze Belgische collega’s.

En zo zijn we terug bij het begin van dit verslag. We blijven graag werken aan praktische oplossingen voor een duurzame toekomst voor ons allen. Een spin-off van ons event zit in de pen. Zeker omdat de bedrijven in onze branche een belangrijke schakel vormen in de verduurzaming van Nederland. Daar mogen we best trots op zijn! In verbinding, gericht op innovatie en vanuit gelijkwaardigheid. Samen staan we sterk! Wij bedanken iedereen die zich voor de Vereniging heeft ingezet in dit bijzondere jaar! Met daarbij een groot compliment aan bestuur en bureaumedewerkers!

Ondanks de turbulentie is er hard gewerkt met als resultaat dat we gezamenlijk in de startblokken staan om er voor volgend jaar iets moois van te maken.

Wij wensen u allemaal namens het bestuur en alle vaste medewerkers heel fijne feestdagen en een gezond, duurzaam en succesvol 2023 toe!!

Marijke de Vries, voorzitter Vereniging ION Ginette Veensma, directeur a.i. Vereniging ION

Buitenlandse media Noël Ruijters scant de buitenlandse bladen. De belangrijkste ontwikkelingen noteert hij in deze rubriek.

Deze keer de novembernummers van het Journal für Oberflächentechnik en het European Coatings Journal.

FUNCTIONELE COATINGS Er is een grote vraag naar functionele of smart coatings die de overgang naar een duurzame economie ondersteunen.

Groeisegmenten zijn kantoormeubilair, IT-industrie, verlichting en reflectieve materialen. De eisen voor functionele eigenschappen worden steeds zwaarder: betere kleurvastheid is net zo belangrijk als grotere krasbestendigheid. Maar ook geen vingerafdrukken, weinig weerkaatsing, soft-touch en gemakkelijk schoon te maken optimaliseren de haptische en optische prestaties. Antimicrobiële functionaliteit wordt ook in toenemende mate van belang. De transportmarkt vraagt om anti-icing coatings, anti-fouling, zelfreinigende en zelf-herstellende coatings en een constante vraag naar anti-corrosie oplossingen. Smart coatings reageren op externe prikkels en er zijn drie grote trends: gezondheidszorg, elektrische voertuigen en klimaatverandering. Voor elektrische voertuigen kun je ook denken aan brandvertragende coatings, weerkaatsing van infrarood straling voor de herkenbaarheid van (andere) autonome voertuigen, gemakkelijk schoon te houden technologie die het wassen sensoren en lenzen makkelijker maakt. Voor de bouw worden coatings voor energiemanagement steeds belangrijker, bijvoorbeeld voor isolatie of hitte- weerkaatsing. Externe prikkels,

zoals UV, vochtigheid of veranderingen in pH zijn van groot belang van specifieke toepassingen. Risicomanagement bij de commerciële invoering is wel belangrijk.

REINIGEN Het Fraunhofer-Institut für Werkstoffund Strahltechnik ziet in “Lightblast” economisch potentieel. Het is sneller, milieuvriendelijker, schoner en goedkoper dan het traditionele zandstralen. De eerste laserinstallaties vervangen binnenkort de zandstraalinstallaties. Doordat bij zandstralen stof vrijkomt, raakt het straalmiddel langzaam steeds meer vervuild.

Uiteindelijk moet het straalmiddel apart afgevoerd worden, wat het milieu belast en de kosten verhoogt. Lightblast bestaat uit energierijk licht om te reinigen en op te ruwen. Daarnaast heeft het voordelen qua kwaliteit, procesbeheersing en veiligheid en is gemakkelijker te automatiseren. Het systeem functioneert veel nauwkeuriger dan een zandstraalinstallatie, met een laserstraal van < 50μm. De milieuvoordelen zijn aanzienlijk: chemicaliën, straalmiddel en maskeermiddelen zijn niet meer nodig en hoeven niet apart te worden afgevoerd. www.iws.fraunhofer.de APPARATUUR De ecologische voetafdruk en zuinig omgaan met grondstoffen zijn een belangrijk

thema in de industrie. Producent Timmer zegt dat zijn pneumatische dubbelmembraanpompen het energieverbruik in vergelijking met gangbare oplossingen met de helft reduceren. Dit blijkt uit vergelijkingsmetingen bij concrete processen.

Het hangt wel af van diverse parameters, zoals stroomsnelheid, tegendruk, viscositeit en druk. De belangstelling voor dubbelmembraanpompen komt voort uit de huidige milieueisen, naast de traditionele aandachtspunten als proceszekerheid, lange levensduur en een geringere pulsatie die uiteraard van belang blijven. Voor gemakkelijk stromende vloeistoffen, zoals water, zijn elektrisch aangedreven pompen meestal de betere keuze. Maar voor moeilijker stromende stoffen, zoals pasta’s of lakken, zijn pompen op basis van druklucht meer geëigend, zoals pneumatische dubbelmembraanpompen. Pneumatische pompen zijn goedkoper in onderhoud en meer bedrijfszeker. Timmer heeft voor deze pompen speciale ventielen ontwikkeld, die bovengenoemde voordelen als resultaat hebben. www.timmer.de Noël Ruijters is directeur van Bâton Adviesgroep. www.baton.nl

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022 37

Organische deklagen

Thema Bedrijfsinrichting en apparatuur, Veiligheid

Efficiënte en hoogwaardige coatingprocessen dankzij toonaangevende poedercoatinstallatie Hitachi Energy Brno, een fabrikant van hoogspanningsapparatuur, gebruikt voor het coaten van onderdelen de HDLV-technologie (High Density, Low Velocity) van Nordson. Dit leidt tot betere kwaliteit van het oppervlak en verdubbeling van de productiecapaciteit. Hoe is dat bereikt?

Hitachi Energy is één van ‘s werelds toonaangevende fabrikanten van hoogspanningsapparatuur en produceert daartoe een aantal benodigde componenten in Brno (Tsjechië). Hier poedercoat het bedrijf aluminium buizen tot 12 meter lang, die verschillende geometrieën aan de binnenkant hebben en een diameter tot 80 centimeter. Maar de gevraagde kwantiteit en kwaliteit kon in de oude fabriek met automatische pistolen niet worden bereikt.

Er was een capaciteitsverdubbeling nodig terwijl de coating toch voldeed aan hoge veiligheids- en kwaliteitsnormen vanwege het risicovolle toepassingsgebied. Daarnaast wilde het bedrijf het coatingproces zuiniger maken en poeder besparen gelet op de hoge milieueisen. Daarom is besloten tot de bouw van een nieuwe, robotgestuurde poederfabriek.

Op zoek naar een bruikbare oplossing heeft Hitachi Energy onderzoek gedaan naar HDLV-technologie en enkele voorbereidende testen uitgevoerd bij een HVAC-fabrikant (heating, ventilation en airconditioning). “Hoewel er voor deze robotcoating geen 3D-modellen van de werkstukken waren en we de robots dus niet nauwkeurig konden programmeren, was onze klant onder de indruk van de resultaten”, zegt Jaroslav Blažek, algemeen directeur bij de Tsjechische systeemintegrator Surfin Technology.

38 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022

Robotcel met bedieningspaneel.

DE OPLOSSING Om de technologie op de werkstukken in de eigen productie te testen, ontving Hitachi Energy twee handmatige Encore® HD-poedercoatingsystemen van Nordson.

De bijbehorende lichtgewicht poederpistolen zijn goed uitgebalanceerd en maken hoogwaardige coatings mogelijk die altijd snel aangebracht en herhaald kunnen worden, ongeacht het poeder. Ook randen en hoeken worden hiermee goed gedekt. “We waren buitengewoon positief verrast door de prestaties van de HDLVtechnologie. We hadden dit resultaat niet

Spectrum CoD-installatie verwacht”, meldt Vaclav Holecek, specialist op het gebied van productontwikkeling bij Hitachi Energy. Vanwege de zeer goede resultaten besloot het bedrijf deze technologie te gebruiken en contracteerde Surfin Technology om twee Nordson ColorMax® E (engineered) poedercoatingsystemen met robotcoatingpistolen te installeren.

In stand 1 worden de binnenoppervlakken van de buizen gecoat met twee Encore HD Select-robotpistolen die op twee ABB-coatingrobots zijn gemonteerd.

De dichte-fasepistolen maken altijd een

reproduceerbare coatingkwaliteit mogelijk, hebben een laag poederverbruik en combineren flexibiliteit en winstgevendheid in poedercoating. De geïntegreerde dichte-fase pomptechnologie zorgt voor een nauwkeurige poedertoevoer en combineert consistente coatingresultaten met aanzienlijke poederbesparingen bij minimaal onderhoud en minimale uitvaltijd.

Het PowderPilot HD-besturingssysteem is eenvoudige te bedienen via het kleurentouchscreen. Het stelt de gebruiker in staat om alle aspecten aan te passen voor hoogwaardige kwaliteit - van toevoer en verstuivingslucht tot elektrostatica en pistoolslag.

SNELLE KLEURWISSELS Hitachi Energy produceert hoogspanningsapparatuur voor klanten wereldwijd, dus de componenten zijn in verschillende kleuren gecoat. Dit betekent tot 15 kleurwissels per dag. Om dit snel en betrouwbaar te kunnen doen, heeft Hitachi Energy gekozen voor het automatische Color-on-Demand (CoD)-systeem van Nordson. Kleurwissels vergen hierdoor 20 tot 50 seconden. Het systeem reinigt automatisch het gehele poedertraject, van poedertrechter tot poederpistool.

Handmatige kleurwisseling is niet nodig.

CoD biedt maximale flexibiliteit; klanteisen kunnen snel en betrouwbaar opgevolgd worden, zelfs bij kleine batches.

Hitachi Energy gebruikt het CoD-systeem in stand 1 met “spraying to waste” om het bedrijf in staat te stellen snel van kleur te wisselen in slechts enkele seconden. “Dit is juist vanwege de dichte-fasetechnologie van Nordson zeer efficiënt, aangezien de extreem zachte poederwolk met dichte fase ervoor zorgt dat de robotpistolen heel dicht bij de onderdelen kunnen komen zonder terugslageffect bij minimale overspray”, legt Nordson-verkoopmanager

Robot aan het werk in de cabine.

Martin Vodak uit. In stand 2 worden de buitenoppervlakken van de aluminium buizen gepoederd, en net als stand 1 beschikt het over Encore HD-robotpistolen en twee verfrobots. Het systeem heeft ook een dubbele cycloon, omdat hier de overspray wordt verwerkt en teruggevoerd naar de productie.

Om real-time informatie te verschaffen over het actuele poederverbruik en de hoeveelheid overspray, zijn er weegcellen op de Spectrum HD-poedertoevoercentra, op de CoD-systemen en op de twee nafilters. Dit is van belang gelet op de eisen voor milieuvriendelijkheid.

Het toegepaste systeem verhoogt de productie-output, coatingkwaliteit en de automatiseringsgraad, bij een lager poederverbruik. De installatie en inbedrijfstelling van dit poedercoatingsysteem gebeurde in december 2021 tijdens de vakantieperiode door Surfin Technology en Nordson-servicetechnici. “We hebben

NORDSON INDUSTRIËLE COATINGSYSTEMEN Nordson Corporation is een van 's werelds toonaangevende producenten van precisie-doseerapparatuur die lijmen, kitten, vloeibare en poedercoatings en andere materialen aanbrengt op een breed scala aan consumenten- en industriële producten. Het bedrijf produceert ook apparatuur voor het testen en inspecteren van elektronische componenten, evenals systemen gericht op UV-uitharding en oppervlaktebehandelingsprocessen.

nu een hoge herhalingsnauwkeurigheid in ons proces en kunnen het productieproces ook beter bewaken. Verder kunnen we met het nieuwe systeem de productie efficiënter plannen”, zegt Vaclav Holecek van Hitachi Energy. “Tegelijk is het voorheen vereiste handwerk en nabewerking teruggebracht tot bijna nul. Af en toe wordt er nog handmatig gecoat, bijvoorbeeld bij speciale werkstukken. Daarvoor hebben we ook een eigen station met een manuele cabine en een Encore HD-dolly.

Dankzij de zachte poederwolk van de HDLV-technologie wordt altijd hetzelfde hoogwaardige resultaat bereikt. Ook wordt een hoge veiligheid voor de operator gegarandeerd. We hebben gewoon een zeer moderne en hoogwaardige coatingoplossing gevonden.”

Met de gecoate producten kan de fabrikant van hoogspanningsapparatuur nu voldoen aan de strenge veiligheidsnormen en de coatingprocessen van de verschillende producten op elk moment herhalen.

Bovendien kunnen ze de productie efficiënt plannen en de processen beter bewaken. Door minder poederverbruik en maximaal materiaalgebruik worden ook de hoge milieudoelstellingen van het bedrijf gehaald.

MEER INFORMATIE www.nordson.com/ics OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022 39

Grenzeloos In deze rubriek een overzicht van nieuwe technologische ontwikkelingen in het buitenland. Het is een vervolg op de rubriek Op zoek naar samenwerkingspartners, met nu een meer technische insteek. Het overzicht laat zien dat in vele landen op soms heel nieuwe manieren gezocht wordt naar verbeteringen in de oppervlaktebehandelingsprocessen.

Soms zit de oplossing in nieuwe technieken, soms blijken bestaande technieken uit andere werkvelden ineens verrassend bruikbaar voor onze branche. Ook gaat het om verbeterprojecten waarvoor partners in het buitenland worden gezocht (zeker ook in het MKB) om de onderzoeken te optimaliseren.

VERBETERDE COATINGS MET HIGHPERFORMANCE EIGENSCHAPPEN OP BASIS VAN KERAMISCHE FORMULERINGEN VOOR COMPONENTEN VAN ENERGIE-INSTALLATIES Een Baskisch mkb-bedrijf dat keramische materialen ontwerpt en produceert voor gebruik in antifouling- en corrosiewerende coatings voor metalen, heeft een technologie ontwikkeld die veel betere resultaten bereikt dan conventionele coatings. Deze technologie werkt zelfs in omgevingen met hoge temperaturen (850°C) en bij zeer agressieve chemicaliën. Het mkb-bedrijf is op zoek naar een Original Equipment Manufacturer (OEM) of een industriële coater voor technische of productiegerichte samenwerking.

Corrosie en fouling zijn de belangrijkste problemen voor zeewater-warmtewisselaars als ook in omgevingen met hoge temperaturen. Het Baskische bedrijf ontwerpt en produceert op maat gemaakte keramiek- & cermetformuleringen die geschikt zijn om aangebracht te worden met allerlei verschillende standaardapplicatiemethoden op verschillende basismaterialen. Als resultaat van diverse R&D-projecten is een nieuwe keramische coating met een hoge thermische weerstand en 40 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022

anti-aangroei eigenschappen ontwikkeld.

Meer in het algemeen heeft deze keramische coating heel goede eigenschappen.

Eén van de meest veelbelovende eigenschappen is de uitstekende chemische weerstand in vergelijking met bij lage temperaturen gesinterde conventionele glasachtige coatings, alsmede een hoge thermische weerstand. Damptemperaturen in ketels kunnen oplopen tot 650°C (1.200°F), stoom tot 300°C (572°F) en een metalen oppervlak komt naar schatting op bijna 500°C (932°F). Deze coating is zeer geschikt in bijvoorbeeld zeer abrasieve en hete omgevingen (biomassaketels met een grote hoeveelheid as en deeltjes) en voor ketels voor ruwe olie waar de coating bestand moet zijn tegen vanadaataanslag. Oliedampen in deze vanadaatrijke omgevingen kunnen ook temperaturen tot wel 700°C (1.300°F) bereiken en bij een metalen oppervlak wordt dat geschat op 550°C (1.000°F).

Voordelen en innovaties De ontwikkelde technologie om verouderde cokesovens, distillatie- en vergassingswarmtewisselaars etc., in Amerikaanse en Europese raffinaderijen te vernieuwen, biedt de volgende verbeteringen in efficiency van de installaties: • een veel langere

levensduur voor de buizen • de ‘shakes’ voor het reinigen kunnen worden verminderd, zo niet vermeden • het thermisch rendement blijft constanter aangezien de as/cokes-isolatie niet aangroeit • het wordt wellicht mogelijk om over te gaan op industriële condities met een hogere performance.

Het Baskische mkb-bedrijf zoekt OEM’s als partners die opereren als leveranciers voor raffinaderijen, elektriciteitscentrales en offshore windinstallaties. Van de partner wordt verwacht het opstellen van specificaties en/of vereisten van het product waarop de coating zal worden aangebracht. Voor productie zullen veelal de faciliteiten van de partner worden gebruikt. De beoogde samenwerking zou de volgende vormen kunnen aannemen: gezamenlijke ontwikkeling van een nieuw eindproduct, de ontwikkeling van een nieuwe versie van een bestaand product om aan hogere marktspecificaties te voldoen of het uitvoeren van haalbaarheidsstudies met op maat gemaakte testen voor een specifieke applicatie.

Aanbieding uit Spanje Referentie: TOES20220912005

THERMISCHE SPRAY VOOR OPPERVLAKTEBEHANDELING Een Spaans onderzoeks- en ontwikkelingscentrum, gespecialiseerd in industriële oppervlaktebehandeling door middel van thermisch spuiten, biedt engineering, expertise en infrastructuurondersteuning aan voor bedrijven of onderzoeksorganisaties die geïnteresseerd zijn in het verbeteren van hun materiaaleigenschappen (weerstand, mechanische belasting, geleidbaarheid enzovoorts). Ook is het centrum geïnteresseerd in het ontwikkelen van nieuw thermisch poedermateriaal of nieuwe thermische toepassingen.

Het centrum is gespecialiseerd in oppervlaktebehandeling voor onder meer de luchtvaartsector, biedt diensten en infrastructuur aan in de industrie voor het aanbrengen van verschillende soorten coatings op elk type product of onderdeel door middel van verschillende thermische opbrengtechnieken. Daartoe beschikt het onderzoekscentrum over een moderne gerobotiseerde thermische opbrengfaciliteit in een gesloten cabine waar alle projectiecontourcondities (temperatuur, vochtigheid enzovoorts) worden gecontroleerd en met verschillende detectie- en visuele controlesystemen om het projectieproces aan te passen. Deze installatie kan werken met de volgende projectietechnologieën: • thermische projectie met behulp van een atmosferisch plasmaprojectiesysteem (APS) • hogesnelheidsprojectie: hogesnelheidsoxy-brandstof (HVOF) • metallisatie (flame powder).

De onderzoeksgroep heeft ruime ervaring met het uitvoeren van oppervlaktebehandelingen op de volgende substraatmaterialen: • hoogwaardige thermoplastische materialen, koolstof- en glasvezelversterkte polymeer • titaniumlegeringen • geharde staalsoorten • aluminiumlegeringen • op nikkel gebaseerde superlegeringen • metallisch materiaal.

Het thermisch spuitproces is geaccrediteerd met luchtvaartcertificeringen.

Het onderzoeksinstituut heeft een geaccrediteerd materiaallaboratorium om de efficiëntie van de toegepaste oppervlaktebehandeling en het gedrag van de verschillende materialen (substraten en poeders) te evalueren.

Voordelen en innovaties Met thermisch spuiten kunnen dunne coatings (0,04-3 mm) worden verkregen uit een daartoe uitgekozen materiaal in de vorm van gesmolten of halfgesmolten poeder, waardoor een bundel deeltjes ontstaat die het te coaten oppervlak beïnvloedt. Thermisch spuiten als oppervlaktetechnologie bezit veel positieve eigenschappen, zoals: • elk type materiaal kan ermee gecoat worden • vrijwel elk type materiaal en legering kan worden opgebracht • het substraat heeft geen last van thermische veranderingen • het is een makkelijk te automatiseren, flexibel en eenvoudig aan te brengen proces • het proces biedt een hoge precisie en kwaliteit • het proces maakt de reconstructie en bescherming van onderdelen mogelijk • het zorgt voor een ​​schoon en/of ruw substraatoppervlak.

Door deze coatingtechnologieën kan het substraat nieuwe eigenschappen verwerven zoals:

• slijtvastheid • hoge temperatuurbestendigheid • mechanische eigenschappen • corrosieweerstand • geleidbaarheid.

De onderzoeksinstelling is op zoek naar potentiële gebruikers die geïnteresseerd zijn in het ontwikkelen van thermische spray voor hun oppervlaktecoatingprocessen door middel van technische samenwerking of gericht op onderzoek en ontwikkeling. Er worden ook onderzoeksorganisaties of industriële bedrijven gezocht voor de gezamenlijke ontwikkeling van nieuw thermisch poedermateriaal of nieuwe thermische toepassingen. Het centrum staat open voor samenwerking in het kader van Europese projecten zoals het Horizon Europe-programma en is geïnteresseerd in het ontwikkelen van een project voor toekomstige oproepen in Europese programma’s.

Aanbieding uit Spanje Referentie TOES20221028012

Als u geïnteresseerd bent in mogelijke samenwerking met één van bovenstaande projecten, kunt u het project onder invoering van het referentienummer vinden op www.eennl.eu/pod

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022 41

Kort nieuws

Colofon Vaktijdschrift voor opdrachtgevers, constructeurs, ontwerpers, applicateurs van oppervlaktetechnieken, verfdeskundigen, onderhoudsfunctionarissen en corrosiedeskundigen. Officieel orgaan van de vereniging Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland (ION).

Verschijnt acht maal per jaar in een oplage van circa 2.500 exemplaren.

REDACTIE Jetvertising (hoofdredactie), Jaap van Peperstraten (hoofdredacteur).

Hergebruik pompen als nieuwe normaal Pompfabrikant Wilo heeft samen met collegafabrikanten en technische groothandels Circopomp opgezet. Vanuit dit branchebrede initiatief moeten alle buiten gebruik geraakte pompen worden ingezameld en zoveel mogelijk gerecycled.

Jaarlijks komen er 830.000 nieuwe circulatiepompen op de Nederlandse markt en hierdoor belandt twee miljoen kilo aan oude pompen op de afvalberg. Door de inzameling en renovatie van oude pompen krijgen ze een tweede leven en worden er geen waardevolle materialen verspild.

Samen met de markt worden materialen

COMMUNICATIERAAD Ralph Bot, (vereniging ION), Arjan de Bruin (Stichting Innovat.ION), Vincent IJff (Jetvertising), Mary Meys-Jim (vereniging ION), Jaap van Peperstraten (zelfst.), Ginette Veensma (ION).

hergebruikt, CO2 gereduceerd en sociale werkgelegenheid gecreëerd. Om dit te bereiken is er nog veel werk te doen en daarom komen de tien marktleiders nu in actie met het Circulair Keteninitiatief voor pompen. Circopomp wordt gedragen door de vijf grootste pompmerken in Nederland: Biral, DAB, Grundfos, KSB en Wilo.

Door de collectieve samenwerking van de vijf fabrikanten en vijf groothandels is er een landelijk netwerk van inzamelpunten opgezet.

MEER INFORMATIE www.circopomp.nl

Vooruitzichten veel industriële bedrijven niet gunstig Een groot aantal industriële bedrijven komt vanaf januari 2023 in grotere problemen vanwege de hoge energieprijzen. Dit blijkt uit een enquête van FME die laat zien dat de energiekosten met gemiddeld 230 procent zijn gestegen ten opzichte van begin 2022.

Van de FME-lidbedrijven heeft iets meer dan de helft nu nog een geheel of gedeeltelijk vast contract, maar dat loopt bij 68% van de ondernemers in 2023 af.

Dan wachten variabele en dus torenhoge energieprijzen wat van invloed zal zijn op de winstverwachting en bedrijfsvoering.

FME constateert dat de Tegemoetkoming Energiekosten (TEK-regeling) voor slechts een kleine groep bedrijven soelaas biedt.

Slechts 12% voldoet aan de eis dat het 42 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022

aandeel energiekosten meer dan 12,5% van de omzet moet zijn. En voor bedrijven die wel aan die eis voldoen, zoals gieterijen, helpt de TEK ook niet echt doordat de TEK maximaal 160.000 euro vergoedt en de energiekosten een veelvoud daarvan bedragen bij dit type bedrijven. In andere opzichten zijn vooruitzichten ook niet direct gunstig. Bedrijven moeten hoge energie- en materiaalprijzen betalen en tegelijkertijd investeren in energiebesparing en verduurzaming. In Europa zijn de energiekosten voor bedrijven fors gestegen ten opzichte van Azië en de VS waardoor de Europese industrie marktaandeel kan verliezen.

MEER INFORMATIE www.fme.nl

REDACTIEADRES Jetvertising, Tiendweg 12, 2671 SB Naaldwijk Tel. 070-399 00 00, fax. 070-390 24 88 oppervlaktetechnieken@jetvertising.nl ABONNEMENTEN Abonnementsprijs: € 89,50, digitaal abonnement: € 44,75.

Een abonnement kan ieder moment ingaan per de 1e van de maand en wordt genoteerd tot wederopzegging. Een opzegging voor het abonnement dient vóór 1 december bij Vereniging ION in bezit te zijn, om op te kunnen zeggen voor het eerstvolgende abonnementsjaar. Een aanmelding/ opzegging kan gestuurd worden per e-mail naar info@ vereniging-ion.nl of post naar Vereniging ION, Postbus 2600, 3430 GA Nieuwegein. Bij een niet-tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd tegen het daarvoor geldende tarief.

ADVERTENTIEVERKOOP Jetvertising tel. 070-399 00 00, fax. 070-390 24 88 Robbin Hofman, robbin@jetvertising.nl after-sales: advertenties@jetvertising.nl ONTWERP EN OPMAAK Chris Versteeg, Projekt C, www.projektc.nl DRUK PreVision, Eindhoven, www.pre-vision.nl UITGAVE Oppervlaktetechnieken is een uitgave van Jetvertising in opdracht van de vereniging Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland (ION), www.vereniging-ION.nl.

COPYRIGHT 2022 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/ of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever, vereniging ION en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden geen aansprakelijkheid voor mogelijke gevolgen die zouden kunnen voortvloeien uit het gebruik van de in deze uitgave opgenomen informatie.

ISSN 0923-1722

Brancheregister Uw bedrijf in het brancheregister? Voor informatie over een vermelding in het brancheregister kunt u contact opnemen met Robbin Hofman, tel: 070 399 00 00 / robbin@jetvertising.nl.

Kijk voor alle ION leden op vereniging-ion.nl/bedrijvenregister

ADVIES PROJECTBUREAU / OPPERVLAKTEBEHANDELING- / COATING-INDUSTRIE

Chemetall b.v.

T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com chemetallbnl.info@basf.com

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

ANODEN (TITAAN) Chemetall b.v.

T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com chemetallbnl.info@basf.com

Multinal Group T. 088-2055300 info@multinal.com / www.multinal.com MAGNETO Special Anodes b.v.

T. 010-2620788 www.magneto.nl / sales@magneto.nl Sir John b.v.

T. 0182-396931 info@sir-john.nl / www.sir-john.nl

Kluthe Benelux b.v.

T. +31 (0)172-516 000 / F. +31 (0)172-439 494 info@kluthe.nl / www.kluthe.nl

ME-Metals & Technologies BV T. 0475 - 470710 sales@me-mt.com / www.me-mt.com

CHEMISCH NIKKEL ANODEN (OPLOSBAAR)

AFVALVERWERKING

Vecom Group b.v.

T. +31 10 593 02 99 info@vecom-group.com / www.vecom-group.com

BESCHERMKAPJES, PLUGGEN, TAPE

BTEQ T. +31 (0)570 671737 info@bteq.nl / www.bteq.nl

NEDWASTE B.V. T: +31 578 695 393 info@nedwaste.nl / www.nedwaste.nl

AFZUIGINSTALLATIES

Atotech B.V. T +31 (0)30 240 90 10 sales.nl@atotech.com / www.atotech.com

ME-Metals & Technologies BV T. 0475 - 470710 sales@me-mt.com / www.me-mt.com

BEITSEN/PASSIVEREN

ABL Technic Uden T. 0413-331083 www.abl-technic.com / uden@adl-technic.com

Parlevinkerweg 34, 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu

Surtec Benelux b.v.

T. (077) 308 15 90 heh@surtecbenelux.com / www.surtec.com

COATINGINSTALLATIES SERVICE & ONDERHOUD

HangOn b.v.

T. 077-3999630 info@hangon.nl / www.hangon.nl

CHEMICALIËN/ OPP. BEHANDELING Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

Chemetall b.v.

T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com chemetallbnl.info@basf.com

Emotech b.v.

T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl Atotech B.V. T +31 (0)30 240 90 10 sales.nl@atotech.com / www.atotech.com OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022 43

Brancheregister GLASPARELSTRAALCABINES

DROOGAPPARATUUR T. +31 (0)411-685500 Corode T. +31 (0)161-244250 T.corode@corode.nl +31 (0)161-244250 corode@corode.nl / www.corode.eu

IST Benelux b.v.

T. 055-5050014 www.ist-uv.nl / info@bnl.ist-uv.com

Jac. de Vries Infraroodtechniek b.v.

Aambeeld 19 1671 NT Medemblik The Netherlands T. 0299-689020 info@infraroodtechniek.nl www.infraroodtechniek.nl

Hendor Pumps & Filters T. 0497-339389 info@hendor.com / www.hendor.com

Mefiag Filters & Pumps b.v.

Heerenveen T. 0513-630230 mefiagbv@onececo.com / www.mefiag.com

ELEKTROSTATISCH NATLAKKEN GALVANOTECHNIEK, GLANSMIDDELEN Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-437 0166 info@rasco-clemco.nl / www.rasco-clemco.nl

ELEKTROSTATISCH POEDERSPUITEN, INSTALLATIES

Atotech B.V. T +31 (0)30 240 90 10 sales.nl@atotech.com / www.atotech.com

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

HAKEN

Parlevinkerweg 34 / 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu

HangOn b.v.

T. 077-3999630 info@hangon.nl / www.hangon.nl

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl

GALVANOTECHNIEK, INSTALLATIES

Atotech B.V. T +31 (0)30 240 90 10 sales.nl@atotech.com / www.atotech.com

GELIJKRICHTER SYSTEMEN EN BESTURINGEN

Railtechniek van Herwijnen b.v.

T. 0344-616363 info@railtechniek.nl / www.railtechniek.nl

INDUSTRIËLE REINIGING

KLEUR- EN OPPERVLAKTEMETING

La Maire Technology T. 0499-219900 / F. 0499-219905 info@la-maire-technology.com www.la-maire-technology.com

44 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022

Konica Minolta Sensing Europe b.v T. 030-2481193 info.benelux@seu.konicaminolta.eu / www. konicaminolta.eu/measuring-instruments

LAAGDIKTEMETERS ABL Technic Uden T. 0413-331083 www.abl-technic.com / uden@adl-technic.com

FILTERS & POMPEN

Apeq Wiwa b.v.

T. 078-6139610 info@apeqwiwa.nl / www.apeqwiwa.nl

Jac. de Vries Infraroodtechniek b.v.

Aambeeld 19 1671 NT Medemblik The Netherlands T. 0299-689020 info@infraroodtechniek.nl www.infraroodtechniek.nl

Surtec Benelux b.v.

T. (077) 308 15 90 heh@surtecbenelux.com / www.surtec.com

FILTERS (ANDREAE, COLUMBUS INDUSTRIES, PAINTSTOP)

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Vecom Group b.v.

T. +31 10 593 02 99 info@vecom-group.com www.vecom-group.com

INFRAROOD VERWARMINGSAPPARATUUR

HANGBAANSYSTEMEN

MSP Systems b.v.

T. 053-4303937 www.mspsystems.nl

Kluthe Benelux b.v.

T. +31 (0)172-516 000 / F. +31 (0)172-439 494 info@kluthe.nl / www.kluthe.nl

Chemetall b.v.

T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com chemetallbnl.info@basf.com

Helmut Fischer Meettechniek b.v.

Tarasconweg 10, Eindhoven T. 040-2482255 / F. 040-2428885 info.NL@helmut-fischer.com www.helmut-fischer.com/nl

METALLISEREN/SCHOOPEREN M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

NauMetrics PMI T. 074-3490022 info@naumetrics.nl / www.naumetrics.nl

Verlab-Hitachi Instruments T. 0162-320633 info@verlab.nl / www.verlab.nl

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl

Surtec Benelux b.v.

T. (077) 308 15 90 heh@surtecbenelux.com / www.surtec.com

ONDERHOUD AAN STRAALINSTALLATIES EN WERPSTRALERS

OPHANGHAKEN VOOR LAKSTRATEN/POEDERCOATEN

MOFFELOVENS

LAKSTRATEN

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Emotech b.v.

T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

Parlevinkerweg 34, 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

HangOn b.v.

T. 077-3999630 info@hangon.nl / www.hangon.nl

OVENS

ONTBRAMEN / ONTBRAAMMACHINES

NATLAKSPUITAPPARATUUR METAAL OPPERVLAKTEBEHANDELING

Atotech B.V. T +31 (0)30 240 90 10 sales.nl@atotech.com / www.atotech.com

Apeq Wiwa b.v.

T. 078 613 9610 www.apeqwiwa.nl / info@apeqwiwa.nl

Belco P.A.S. B.V.

Surface Treatment Ned. Maasbracht / T. 0475-463835 www.surfacetreatment.nl info@surfacetreatment.nl

Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl www.ontbraammachines.nl

ONTLAKKEN (IN LOON)

Belco Paint and Air Supplies b.v.

T. 0167-524557 info@belcopas.nl

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be ABL Technic Uden T. 0413-331083 www.abl-technic.com / uden@adl-technic.com

Muilwijk Finishing

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Muilwijk Finishing Vof T. 078-6136555 info@muilwijkfinishing.nl Vecom Group b.v.

T. +31 10 593 02 99 info@vecom-group.com www.vecom-group.com

AVA Luchttechniek b.v.

T. 0546-577430 www.ava-luchttechniek.nl info@ava-luchttechniek.nl

Thermo-Clean Heusden-Zolder n.v.

T. 0032-13539060 Thermo-Clean Nederland b.v.

T. 0182 37 46 20 Paint It The Application Company T. 0318-643 260 info@paintit.nl / www.paintit.nl

Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-4370166 info@rasco-clemco.nl / www.rasco-clemco.nl

ONTVETTINGSMIDDELEN

POEDERCOATING (AFDEKMATERIALEN)

Parlevinkerweg 34, 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu

Atotech B.V. T +31 (0)30 240 90 10 sales.nl@atotech.com / www.atotech.com

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022 45

Brancheregister SPUITCABINES HangOn b.v.

T. 077-3999630 info@hangon.nl / www.hangon.nl

IGP Benelux b.v T. 038- 4600696 info.benelux@igp-powder.com www.igp.powder.com

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

POEDERCOATINSTALLATIES Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

AVA Luchttechniek b.v.

T. 0546-577430 www.ava-luchttechniek.nl info@ava-luchttechniek.nl

Emotech b.v.

T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl

Oxyplast Belgium n.v.

T.+32 9 3267920 info_be@theprotechgroup.com www.theprotechgroup.com

TIGER Coatings Belgium b.v.b.a T. +32 (0)89700016 www.tiger-coatings.com

POEDERSPUITAPPARATUUR

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Indufinish b.v.

T. +31(0)591-630003 www.indufinish.com / info@indufinish.com

POEDERLAKKEN/ POEDERCOATINGS

MSP Systems b.v.

T. 053-4303937 www.mspsystems.nl

POMPEN (MAGNETISCH AANGEDREVEN)

T. +31 (0)411-685500 Corode T. +31 (0)161-244250 corode@corode.nl T. +31 (0)161-244250 corode@corode.nl / www.corode.eu

PROTECTIVE COATINGS MSP Systems b.v.

T. 053-4303937 www.mspsystems.nl

Technospray Spuitapparatuur T. 0168-382111 info@technospray.nl / www.technospray.nl

AVA Luchttechniek b.v.

T. 0546-577430 www.ava-luchttechniek.nl info@ava-luchttechniek.nl

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Holtrop & Jansma b.v.

Dokkum T. 0519 32 91 00 info@holtrop-jansma.com www.holtrop-jansma.com

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Mol Coatings b.v.

T: +31 (0)318 - 47 20 20 info@mol-coatings.com mol-coatings.com

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl

STRAALAPPARATUUR

SITE SERVICES

Belco P.A.S. B.V. AkzoNobel Powder Coatings Benelux T. +32 (0)2 254 77 51 interpon.benelux@akzonobel.com www.akzonobel.com/powder

EUROLACKE Tiel T. 0344-620662 info@eurolacke.nl / www.eurolacke.nl Axalta Coating Systems

Belco Paint and Air Supplies b.v.

T. 0167-524557 info@belcopas.nl

Wagner Systemen Nederland T.030-2410688 info@wagnersystemen.nl www.wagnersystemen.nl

POEDERSPUITCABINES

Vecom Group b.v.

T. +31 10 593 02 99 info@vecom-group.com / www.vecom-group.com

Muilwijk Finishing Muilwijk Finishing Vof T. 078-6136555 info@muilwijkfinishing.nl

AVA Luchttechniek b.v.

T. 0546-577430 www.ava-luchttechniek.nl info@ava-luchttechniek.nl

46 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022

STRAALCABINES

Muilwijk Finishing

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

Muilwijk Finishing Vof T. 078-6136555 info@muilwijkfinishing.nl

T. +32 9218 7180 Metals.benelux@cellmark.com www.ervin.eu

Railtechniek van Herwijnen b.v.

T. 0344-616363 info@railtechniek.nl / www.railtechniek.nl

TWEE-COMPONENTEN APPARATUUR T. +32 9218 7180 / F. +32 9233 0831 metals.benelux@cellmark.com www.wheelabratorgroup.com

STRAALKASTEN

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

STROOMVOERINGEN (KOPER - KOPER/TITAAN)

Apeq Wiwa b.v.

T. 078-6139610 info@apeqwiwa.nl / www.apeqwiwa.nl

STRAALINSTALLATIES

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

Belco P.A.S. B.V.

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

Clemco Straalapparatuur T. 010-4370592 info@rasco-clemco.nl / www.rasco-clemco.nl

ME-Metals & Technologies BV T. 0475 - 470710 sales@me-mt.com / www.me-mt.com

TITAAN (BEVESTIGINGSMATERIALEN)

Belco Paint and Air Supplies b.v.

T. 0167-524557 info@belcopas.nl

Clemco Straalapparatuur T. 010-4370592 info@rasco-clemco.nl / www.rasco-clemco.nl

Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

LTC International Vacuümstraalapparatuur T. 078-641 80 50 info@ltc-international.nl www.ltc-international.nl

Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-4370166 info@rasco-clemco.nl / www.rasco-clemco.nl

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl www.elacoatings.com

VERDUURZAMEN VAN METAAL

Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl

Titanium-Webshop BV T. 0475 - 470710 silas@titanium-webshop.eu www.titanium-webshop.eu

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

STRAALMIDDELEN

TITAAN (PLAAT-BUIS-LASDRAAD-STAF)

VERFSPUITAPPARATUUR Titanium-Webshop BV T. 0475 - 470710 silas@titanium-webshop.eu www.titanium-webshop.eu l / www.emotech.nl

Airblast-Abrasives b.v.

T. 072-5715569 info@airblast-abrasives.com www.airblast-abrasives.com

Oxyplast Belgium n.v.

T.+32 9 3267920 info_be@theprotechgroup.com www.theprotechgroup.com

TRANSPORTSYSTEMEN

Apeq Wiwa b.v.

T. 078 613 9610 www.apeqwiwa.nl / info@apeqwiwa.nl

Belco P.A.S. B.V. Emotech b.v.

T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl

Belco Paint and Air Supplies b.v.

T. 0167-524557 info@belcopas.nl

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022 47

Brancheregister VERWERKING AFVALSTROMEN

WATERBEHANDELING

CAP Industrial b.v. tel- 010-4374737 info@cap-industrial.nl / www.cap-industrial.nl

Muilwijk Finishing Muilwijk Finishing Vof T. 078-6136555 info@muilwijkfinishing.nl

Vecom Group b.v.

T. +31 10 593 02 99 info@vecom-group.com www.vecom-group.com

Atotech B.V. T +31 (0)30 240 90 10 sales.nl@atotech.com / www.atotech.com

Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-4370166 info@rasco-clemco.nl / www.rasco-clemco.nl

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl

WATERSTOF

VOORBEHANDELINGSINSTALLATIES

Paint It The Application Company T. 0318-643 260 info@paintit.nl / www.paintit.nl

Technospray Spuitapparatuur T. 0168-382111 info@technospray.nl / www.technospray.nl

MAGNETO Special Anodes b.v.

T. 010-26207 88 www.magneto.nl / sales@magneto.nl

MAGNETO Special Anodes b.v.

T. 010-26207 88 www.magneto.nl / sales@magneto.nl

WERPSTRALERS

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

Emotech b.v.

T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

T. +32 9218 7180 / F. +32 9233 0831 metals.benelux@cellmark.com www.wheelabratorgroup.com

Uw bedrijf in het brancheregister? Voor informatie over een vermelding in het brancheregister kunt u contact opnemen met Robbin Hofman, tel: 070 399 00 00 / robbin@jetvertising.nl.

Kijk voor alle ION leden op vereniging-ion.nl/bedrijvenregister 48 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2022

Bescherm de natuur in Nederland!

Word nu lid op natuurmonumenten.nl en ontvang 4 x per jaar het magazine Puur Natuur

VAKBLAD OPPERVLAKTETECHNIEKEN Uw specialist in coating en adhesive equipment!

PerformAA

PERFORMANCEABOVEALL

www.paintit.nl T: 0318-643260

Hét vakblad voor de professional in de oppervlaktetechnologie

Organische Deklagen

Elektrochemie en Metallieke deklagen

Algemeen

jaargang 66 nummer 5 september 2022

O rg a

n is ch

e De

kl a g

en

Vereniging ION

66 ang jaarg er 7 m num ber 2022 m e nov or d vo e l in d akbla Hét v fessiona nologie ro ch p te de kte la rv oppe

Toeleveranciers en Geassocieerden

WWW.GRACO.COM/PERFORMAA

straalmiddelen.nl straalinstallaties.nl Zie ook pagina 15

UW SPECIALIST IN COATING & ADHESIVE EQUIPMENT

www.paintit.nl T: 0318-643260

WWW.GRACO.COM

WW

W. GR

AC O.

CO M

Paintit-advert-67x50mm_4C.indd 1

09:10

Thema’s in 2023

/2022

13/04

n ddele almi llaties.nl a t januari s alin gina 37 .nl

13/04/2022 09:10

straalmiddelen.nl straalinstallaties.nl Zie ook pagina 42

✔ V E R K OOP

ON DE R HOUD Apparatuur en✔Installaties ✔ SERVICE maart Reinigen, ontvetten en stralen + machinebouw ✔ V E R HUUR ema amheid april Meet enThRegeltechniek – Duurzaamheid en Innovatie WERK + MES a uurz e D SLIMMER K i R Specialisten is voorbeschouwing WE opRhet gebied en V E van straalenMspuitapparatuur SLIM juni MES 2023 +31 (0)78 613 9610 WWW.APEQWIWA.NL september Poedercoaten, natlakken, galvaniseren en anodiseren + MES ogether we make it work!

Nabeschouwing oktober Behandeling bouw, infra en staalconstructies en 3D printing november Meet- en regeltechniek – High tech gereedschappen en Organische deklagen a

ok p

Zie o

WAAROM HARDER WERKEN?

R WAA

OM H

ARD

ER

K WER

EN?

Rijksstraatweg 123, 3316 EG Dordrecht E-mail: info@apeqwiwa.nl

22

1-20

01-1

uwd ebo te ur, g iever aratu tens lapp an, in n m straae te ga restere eter.co r te p m r te ome r me elco v210x297.indd El1c lange n bete om ruiken e geb

:49 09:12 /2019 :05 05/0722 12

1-20

bollo

dd os.in

d 2 -def7.ind2022 t 50x6 mber Adver nove

:42 Blast OT 8 10Dutch

10-1

1

01-1

12:05

Elcometer straalapparatuur, gebouwd om langer mee te gaan, intensiever te gebruiken en beter te presteren elcometer.com

17-10-18 10:42

Dutch Blast Advert 50x67.indd 2

05/07/2019 09:12:49

Kom voor het voetlicht met de Informat.ION nieuwsbrief!

Let’s go Via de digitale nieuwsbrief van de Vereniging ION komt u in contact sustainable met meer dan 2.100 beslissers die allen werkzaam zijn in de together! oppervlaktebehandelende industrie. 19 keer per jaar ontvangen zij de belangrijkste nieuwsitems uit de sector en de Vereniging ION. Thema poedercoaten, VRIJDAG 7 OKTOBER 2022

HYBRIDE KENNIS- EN NETWERKEVENT

natlakken, galvaniseren en anodiseren

Interesse?

Voor nadere informatie en/of het reserveren van advertentieruimte kunt u contact opnemen metRobbin Hofman van Jetvertising b.v.

T: +31(0)70 399 00 00 E: robbin@jetvertising.nl Jetvertising

WAAROM HARDER WERKEN?

WERK SLIMMER

Elcometer straalapparatuur, gebouwd om langer mee te gaan, intensiever te gebruiken en beter te presteren elcometer.com