Oppervlaktetechnieken september 2014 by Jetvertising b.v.

TIV is goede smaakmaker voor Surface

Liever geen schapenvet

Frans prestigeproject voor Les Pays-Bas

Grotere efficiency dankzij integrale aanpak

Onrust over zeswaardig chroom bij (industriĂŤle) gebruikers ten onrechte?

09 | 58 e jaargang | september 2014

Het vakblad voor de professional Thema bedrijfsinrichting

18 32

Oppervlaktetechnieken september 2014 | 1

Specialists in Maintenance & Surface Treatment 2 | Oppervlaktetechnieken september 2014

Tel.: 010 â&#x20AC;&#x201C; 5930299 E-Mail: info@vecom-group.com

CoLoFon Vaktijdschrift voor opdrachtgevers, constructeurs, ontwerpers, applicateurs van oppervlaktetechnieken, verfdeskundigen, onderhoudsfunctionarissen en corrosiedeskundigen. Officieel orgaan van de vereniging Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland (ION). Verschijnt elfmaal per jaar in een oplage van circa 2.500 exemplaren. redactie Jetvertising (hoofdredactie) Redactieteam: Jaap van Peperstraten (hoofdredacteur), Edward Uittenbroek (redactiecoach) realisatie Edward Uittenbroek (technische journalistiek buitenland; rubriek Gespot), Chris Versteeg (opmaak), Chris Berenbak (journalistiek binnenland), Desiree Driesenaar (journalistiek binnenland), Jan Oonk (technische journalistiek binnenland), Jaap van Peperstraten (journalistiek binnenland), Armand van Wijck (technologische journalistiek). redactieraad Hans Bosveld (vereniging ION), Carolien Nieuwland (Rijkswaterstaat), Gerard Rutjes (vereniging ION-docent), Egbert Stremmelaar (vereniging ION), Hans van der Veen, Jan Westerveld (Kluthe Benelux), Adrie Winkelaar (CTC Consult)

abonnementen Abonnementsprijs: € 87,50, buitenland: € 87,50. Voor toezending naar een adres in het buitenland wordt een toeslag van € 54,00 per jaar in rekening gebracht. Kortingsregeling leden ingenieursvereniging KIVI/NIRIA: 50%. Abonnementen kunnen ieder moment ingaan en worden genoteerd tot wederopzegging, U ontvangt van ons een schriftelijke bevestiging. Bij niet-tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd tegen de voor dat nieuwe jaar geldende abonnementsprijs. Opzeggingen en adreswijzigingen kunt u mailen naar info@vereniging-ion.nl of invullen op www. oppervlaktetechnieken.com advertentieverkoop Jetvertising Rijswijk tel. 070-399 00 00, fax. 070-390 24 88 Vincent IJff: vincent@jetvertising.nl after-sales: advertenties@jetvertising.nl opmaak Projekt C, www.projektc.nl druk Senefelder de Misset, Doetinchem www.senefelder.nl uitgave Oppervlaktetechnieken is een uitgave van Jetvertising in opdracht van de vereniging Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland ION (voorheen Vereniging voor Oppervlaktetechnieken van Materialen, VOM) www.vereniging-ION.nl copyright 2014 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever, vereniging ION en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden geen aansprakelijkheid voor mogelijke gevolgen die zouden kunnen voortvloeien uit het gebruik van de in deze uitgave opgenomen informatie. ISSN 0923-1722

Op de Surface is ook de expositie Surface Solutions waar met behulp van samples per thema uiteenlopende en innovatieve oplossingen voor oppervlaktebehandelingen getoond worden. Op elke sample is beknopte informatie opgenomen, zoals toepassing, unieke eigenschappen, voordelen, naam exposant en standnummer. De producten zijn niet alleen visueel te beoordelen, maar ook voelbaar.

Leeswijzer

trots! Jaap van Peperstraten Hoofdredacteur oppervlaktetechnieken

redactieadres Jetvertising, Postbus 1890, 2280 DW Rijswijk Bezoekadres: Laan van Zuid Hoorn 37, 2289 DC Rijswijk Tel. 070-399 00 00, fax. 070-390 24 88 oppervlaktetechnieken@jetvertising.nl

Opnieuw veel vakinhoudelijke informatie in deze editie. Een editie waarin ook een zekere trots vanuit de branche voelbaar is. Dat heeft niet alleen te maken met de artikelen over bedrijven die straks op de Surface staan, maar ook met de strategische investeringen en overnames die her en der in de branche plaatsvinden. Die trots heeft alles te maken met een rotsvast vertrouwen in onze branche dat er vakwerk geleverd wordt van hoge kwaliteit waar altijd vraag naar zal zijn. De toegevoegde waarde, bijvoorbeeld levensduurverlenging van bepaalde producten, is dan ook niet mis. En zeker is er trots bij de bedrijven Aldor en Alumet die hun specialistische kennis en vakmanschap in Parijs in mogen zetten bij een artistieke gevel waar nationaal prestige en kunstzinnigheid de boventoon voeren. Het gaat om een gevel van het nieuwe gebouw van het Filharmonisch Orkest in de Franse hoofdstad. Hier zien we weer waar een klein landje groot in kan zijn. Daarnaast is er trots bij Legrand in Boxtel wegens een grote moderniseringsslag in de poedercoatafdeling, bij Rotocoat in Heerhugowaard waar in een bestaande hal een nieuwe, volledig geautomatiseerde baan is gerealiseerd voor het poedercoaten van groot en zwaar constructiestaal en bij Kluthe Benelux in Alphen aan den Rijn dat in samenwerking met het Duitse moederbedrijf onder andere watergebaseerde producten voor industriële coatingapplicatie ontwikkelt. In deze editie leest u daarover in het kader van het themanummer Bedrijfsinrichting.

Ook bij veel bedrijven op de Technische Industriële Vakbeurs (TIV) in Hardenberg begin september waren de standhouders uit de branche vaak trots op hun innovaties en strategische bedrijfsovernames. Dat belooft wat voor de Surface! En tot slot zijn wij als redactie trots dat we dit allemaal hebben mogen optekenen en de oogst mooi vormgegeven mogen presenteren. En dat nog wel in een dubbeldik beursnummer! ●

Oppervlaktetechnieken september 2014 | 3

Column

Precoat-proces

Samenwerken is niet vanzelfsprekend of makkelijk

PRECOAT: Reeds 10 jaar ervaring in de markt, Qualicoat approval No. A-021

In onze economie is het gebruikelijk om in een keten samen te werken door steeds als opdrachtgever en opdrachtnemer op te treden. Op de grensvlakken worden zaken juridisch afgesproken via inkoop- en verkoopvoorwaarden. Hierdoor heeft iedereen in de keten zijn eigen doelstellingen en wordt er veel werk dubbel gedaan. Dit kan beter. Het voorbeeld is ook niet zo ver weg. In de automobielindustrie is ketenintegratie al gemeengoed. Dit heeft geleid tot betaalbare auto´s. Meer concreet, een gezinsauto in 1960 kostte Hfl. 6.000, ca. €2.800. Indien technische ontwikkeling, zoals veiligheid en comfort en de inflatie meegerekend zouden worden, dan zou een gezinsauto nu €100.000 moeten kosten. In werkelijkheid koop je voor €20.000 al een heel aardige bolide voor het veilig en comfortabel reizen met het hele gezin. Het geheim zit hem in ketenoptimalisatie. Alles wat niet bijdraagt aan het verhogen van de waarde aan het product, maar wel aan het verhogen van de kosten van het product wordt geëlimineerd. Het gevolg hoor je elke dag op de verkeersinformatie. Heel veel mensen kunnen binnen redelijkheid een betaalbare auto rijden.

> 2500 uur corrosiebestendigheid

PRECOAT COLOR:

egbert stremmelaar | Directeur vereniging ION (Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland)

Nieuwe ontwikkeling, chroomvrij met een kleur, Qualicoat approval No. A-096 > 2500 uur corrosiebestendigheid PRECOAT TVL:

Chroom 3 waardig alternatief met Qualicoat approval No. A-095 > 2500 uur corrosiebestendigheid

AD Chemicals is a part of AD International

adinternationalbv.com

Competentie in de turbinestraaltechniek Wij bieden nieuwe en gebruikte turbinestraalinstallaties inclusief transport- en filtersysteem aan. Tot het productassortiment behoren: • Slijtage- en reserveonderdelen • Reparatie en onderhoud (op afstand) • Servicediensten … ook voor straalmachines van andere fabrikanten.

De Ploeg Techniek BV 1e Tussendijk 1 NL-5705 CG Helmond Tel.: +31(0)492 539 812 Fax: +31(0)492 550 135 info@deploegtechniek.nl www.deploegtechniek.nl

www.agtos.com 4 | Oppervlaktetechnieken september 2014

160-11/13-4c-NL

eurs op de b n ij z ij W over in Hann H C E L B EURO r 2014 Octobe . 5 2 .1 2 d B63 3, Stan 1 e ll a H

Uiteraard werkt dit niet alleen in de automotive zo. Inmiddels is in de high tech industrie het model QLTC (Quality, Logistics, Technology & Costs) al goed ingeburgerd. Zelfs zodanig, dat als je niet meedoet in deze lijn, je omzet misloopt. Het gevolg is dat ook in de mid tech het QLTC-systeem steeds vaker gebruikt wordt. Ook onze branche komt al regelmatig dit of dergelijke systemen tegen. Voor de omzet van de BV Nederland is dit een goede zaak. Immers, als de kosten lager zijn, is de verkoopprijs lager, en dan verkoop je op de wereldmarkt ook makkelijker. Voor de individuele bedrijven is het vaak wel even wennen. Samenwerken in de keten vraagt namelijk een grote dosis transparantie. Je kunt bij wijze van spreken steeds meer bij elkaar in de keuken kijken. Samenwerken vraagt dus een andere attitude, anders dan we gewend zijn, en dat is niet vanzelfsprekend en zeker niet makkelijk. ●

Inhoud organische deklagen 16 Reinigen van omlooppallets

Volautomatische poedercoatinstallatie Rotocoat wil de Duplexroute in eigen huis uitvoeren. Dat betekent dat Rotocoat elk product dat in eigen huis thermisch wordt verzinkt, ook in eigen huis wil poedercoaten. Bij de vestiging in Heerhugowaard is dit gerealiseerd door in een bestaande hal een nieuwe, volledig geautomatiseerde baan te bouwen voor het poedercoaten van groot en zwaar constructiestaal. Ze kunnen nu producten aan tot 15,5 meter lang, 3 meter hoog, 1,20 meter breed en 5000 kilo zwaar. Na het ophangen van de producten wordt de hele route automatisch afgelegd en zo vaak als gewenst is.

voor teerproducten Wie straalt teer? Dit vroeg men zich enige tijd geleden af bij Veitsch-Radex, een onderneming binnen het RHIconcern. Op de vestiging Redenthein kwam een nieuwe dompelinstallatie voor vuurvaste stenen voor de hoogoventechniek. Bij deze gelegenheid heeft men alle productieprocessen onder de loep genomen met het oog op modernisering. Hierbij werd met elke seconde en elke millimeter rekening gehouden.

18 Grotere efficiency dankzij integrale aanpak Specialist in kabeldraagsystemen Legrand te Boxtel levert alles voor bekabeling in gebouwen, behalve de kabels zelf. De Nederlandse vestiging in Boxtel realiseerde een grote moderniseringsslag in de poedercoatafdeling. Dankzij een goede voorbereiding werd die modernisering in slechts een week tijd uitgevoerd. De nieuwe lay-out werkt efficiënter en binnen vijftien minuten kan men van kleur wisselen.

22 Met ECCA aan de rol Frans prestigeproject voor les Pays-Bas Een zelfs naar Franse begrippen hoog gegrepen prestigeproject belandde in de Lage Landen. Het nieuwe gebouw van het Filharmonisch Orkest, dat meer dan 1 miljard euro mag kosten omdat het allemaal erg nauw luistert, krijgt een artistieke gevel waar nationaal prestige en kunstzinnigheid de boventoon voeren. Maar toch ging de anodiseerklus naar Nederland, Aldor en Alumet voerden het uit. De gevel vertoont straks 700.000 vogels in een kunstwerk, geïnspireerd door het werk van de Nederlander Escher.

ECCA heeft een gebruiksvriendelijk systeem ontwikkeld om ontwerpers en architecten te helpen bij de keuze van het juiste voorgelakte staal voor projecten. Het is een online tool, bedoeld om te helpen de juiste vragen aan de leverancier te stellen.

toeleveranciers 30 Liever geen schapevet Als een leverancier van chemische voorbehandelingsmiddelen zélf nieuwe baden plaatst, wordt het tijd er een kijkje te gaan nemen. Kluthe Benelux bv uit Alphen aan den Rijn ontwikkelt in samenwerking met het Duitse moederbedrijf onder andere watergebaseerde producten voor industriële coatingapplicatie. Deze producten zijn inzetbaar bij het lakproces, de chemische

voorbehandeling en de reiniging. In wisselwerking met de hoofdvestiging wordt innovatie aan beide kanten van de grens gestimuleerd.

32 TIV is goede smaakmaker voor Surface Van 2 tot en met 4 september was er weer de Technische Industriële Vakbeurs (TIV) in Hardenberg. Alle segmenten binnen de technische industrie waren aanwezig, ook veel bedrijven uit de sector oppervlaktetechnieken. In de aanloop naar de Surface ging dit vakblad eens kijken om alvast diverse nieuwtjes op te pikken. Diverse bedrijfsovername en innovaties vielen er op te tekenen evenals het gevoel dat het met veel bedrijven beter gaat dan vorig jaar.

algemeen 34 ION Borghardt Award Om vooruitstrevende initiatieven in het vakgebied industriële oppervlaktetechnieken te stimuleren, wordt tijdens de vakbeurs Surface 2014 de ION Borghardt Award uitgereikt aan de meest innovatieve ontwikkelingen van de afgelopen twee jaar. De ION Borghardt Award is dit jaar ontworpen door kunstenares Marga Janssen uit Overloon. Door wat laat zij zich inspireren?

36 Gespot Een combinatie van de voormalige onregelmatig verschijnende subrubrieken Gelezen, Gezien, en Gehoord, met samenvattingen uit de vakliteratuur, besprekingen van televisie-uitzendingen of losse congreslezingen, als aanjager voor het volgende evenement of inspelend op het thema van die maand.

38 Op zoek naar samenwerkingspartners Partnerverzoeken van het Enterprise Europe Network

42 Brancheregister Alle belangrijke leveranciers op een rij, ingedeeld naar specialisme.

Bij de voorpagina: Bij Rotocoat in Heerhugowaard is in een bestaande hal een nieuwe, volledig geautomatiseerde baan gebouwd voor het poedercoaten van groot en zwaar constructiestaal. Het hele proces verloopt na het ophangen van de producten volautomatisch doordat ieder product een bepaald recept krijgt waarop wordt gestuurd. Het recept wordt in de computer gemaakt. Zie ook het artikel op pagina 24. Oppervlaktetechnieken september 2014 | 5

Service en Onderhoud Spuitapparatuur Voorbehandeling Transportbanen Spuitcabines Ovens

Advies en Ontwerp

Emotech B.V. is al jaren dé leverancier voor complete natlak en poede poedercoatstraten. Van advies tot onderhoud; van ophangen tot uitharden; Emotech heeft de expertise om een op maat gemaakte installatie te ontwerpen, engineeren en te plaatsen. Emotech levert installaties met een verregaande automatisering en mechanisering. Hierdoor is een eﬃciënte, kwalitatief goede oppervlaktebehandeling een zekerheid. Ook voor full-service en onderhoud op alle lakstraten zijn wij de juiste partner.

Emotech BV

Twekkeler Es 20

7547 SM

ENSCHEDE

Tel: 053-4301500

www.emotech.nl

Energiebewuste keuzes kunnen uw bedrijf veel opleveren. Een cruciale rol is daarbij weggegelegd voor het oppervlak en oppervlakbehandeling. Maar onder dat oppervlak kan er ook veel worden gewonnen. BWT helpt u de juiste waterbehandelinginstallatie te integreren in uw bedrijf en de duurzame, energiebesparende techniek af te stemmen op ùw wensen en mogelijkheden. Bezoek ons daarom op de Energievakbeurs in Hal 1, stand 01.B086

7-9 OKTOBER 2014 BRABANTHALLEN DEN BOSCH

BWT: praktische waterbehandeling. BWT Nederland B.V., Energieweg 9, 2382 NA Zoeterwoude Tel.: 088 750 90 00, Fax: 088 750 90 90, info@bwtnederland.nl

www.bwtnederland.nl

6 | Oppervlaktetechnieken september 2014

Agenda

OKTOBER

● Surface 2014 totaalbeurs voor oppervlaktetechniek Georganiseerd door de Vereniging ION en 2XPO 7-9 oktober, Brabanthallen in ’s-Hertogenbosch ● Uitreiking ION Borghardt Award In aanwezigheid van drs. G.M. Landheer (directeur Topsectoren en Industriebeleid, Ministerie van Economische zaken) op de Surface. 7 oktober ● Sectorvergadering Applicateurs Organische Deklagen (alleen voor leden ION) 8 oktober (9.30-11.00 uur) ● Sectorvergadering Applicateurs Elektrochemische & Metallieke Deklagen (alleen voor leden ION) 9 oktober (9.30-11.00 uur) ● Energievakbeurs 7-9 oktober, ’s-Hertogenbosch ● Workshop Robot Operating System (ROS) 9 oktober, Eindhoven. www.mikrocentrum.nl ● Van (Lead) Engineer tot Projectmanager 28 oktober, Eindhoven www.mikrocentrum.nl ● Lijmen 2014 30 oktober, Hilvarenbeek www.lijm-event.nl

NOVEMBER

● Start cursus moderne oppervlaktetechnologie 4 november, Eindhoven www.mikrocentrum.nl ● ION Dag van de Oppervlaktetechnologie Congres van de vereniging Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland ION 13 november www.vereniging-ION.nl ● ALV Vereniging ION (alleen voor leden ION) 13 november (9.00-10.00 uur) ● Constructeursdag 2014 18 november, Utrecht ● Studiemiddag NVVT Studiemiddag van de Nederlandse Vereniging van Verftechnici NVVT 25 november, Nieuwegein www.nvvt -nederland.nl

7-9 oktober: Surface 2014 totaalbeurs voor oppervlaktetechniek Surface 2014, de grootste specialistische vakbeurs voor oppervlaktetechnieken van materialen in de Benelux. De beurs toont nieuwe mogelijkheden voor de oppervlaktebehandeling van onder meer staal, rvs, aluminium, hout, kunststof, glas, keramiek en overige metalen. Naast de 175 exposanten komt ook de inspirerende expositie ‘Future Skins’ naar Den Bosch. Brabanthallen in ’s-Hertogenbosch. www.surfacevakbeurs.nl

13 november ALV Vereniging ION De Algemene Ledenvergaderingen van de Vereniging ION zijn voortaan gekoppeld aan de ION Technodag en de ION Dag van de Oppervlaktetechnologie. Na een bezoek aan de eerstvolgende ALV (van 09.00-10.00 uur, alleen voor leden ION) kan aansluitend de Dag van de Oppervlaktetechnologie bezocht worden. www.vereniging-ION.nl

Oppervlaktetechnieken september 2014 | 7

kort Nieuws Leveringsvoorwaarden Voor de branche oppervlakte-technieken heeft de Vereniging ION de algemene ION verkoop- en inkoopvoorwaarden inmiddels beschikbaar in het Nederlands en in het Engels. De voorwaarden zijn tijdens de omzetting van de voormalige branche-organisaties niet alleen veel uniformer geworden (zowel voor producten alsook diensten), maar ook geactualiseerd. De voorwaarden zijn bruikbaar voor zowel applicateurs alsook

leveranciers van goederen en diensten in de oppervlaktetechnieken. Op 9 december (aanvang 13.30 uur) zullen we in Nieuwegein een middagevent houden rond het thema leveringsvoorwaarden. Er zullen dan behalve de leveringsvoorwaarden ook garantievoorwaarden en gevolgschadezaken op de agenda staan.

Onrust over zeswaardig chroom bij (industriële) gebruikers ten onrechte? Momenteel is er een discussie ontstaan over zeswaardig chroom, omdat er bij defensie werknemers zijn blootgesteld aan zeswaardig chroom. Hoe, en in welke mate en met welke consequentie kan de Vereniging ION niet beoordelen, en zal derhalve over deze casus geen oordeel vormen. Wel leidt de discussie tot onrust bij consumenten en medewerkers van bedrijven waar ook met zeswaardig chroom gewerkt wordt. De feiten op een rij. 1. Chroom(VI)oxide of chroomtrioxide (CrO3) is een zeswaardige oxide van chroom en de watervrije of anhydridevorm van chroomzuur (in de praktijk worden de twee namen vaak door elkaar gebruikt). Het is een donkerrode vaste stof, die goed oplost in water en daarin een sterk zuur vormt; de pH van een oplossing van 1% CrO3 in water bedraagt ongeveer 1. 2. Zeswaardig chroom wordt genoemd in de EU-richtlijn 1907/2006/EC en staat op de annex 14 lijst van REACH (Registratie, Evaluatie, Autorisatie Chemische stoffen) en wordt gezien als een kankerverwekkende stof. Vanaf 21 september 2017 is het niet meer toegestaan deze stof te gebruiken, tenzij daar een ontheffing (autorisatie) voor is afgegeven. Het (Europese) instituut dat zorgdraagt voor het uitgeven van ontheffingen is ECHA (Euro-

pean Chemical Agency). 3. Er zijn drie manieren waarop zeswaardig chroom in het lichaam kan komen: via de huid (substantie op de huid en zweten), door inademen (damp, aerosol of stof ) en door inslikken (vloeistof of stof ). Bij bescherming van mensen zullen deze aspecten dus allemaal aandacht moeten krijgen. 4. Er zijn vele toepassingsgebieden en verschijningsvormen van producten met zeswaardig chroom. Daarom is er geen generieke uitspraak te doen over hoe te handelen bij gebruik van zeswaardig chroomhoudende producten. Echter ten allen tijde zal bij het werken in processen waarbij deze producten worden gebruikt , volgens de veiligheidsinstructies van de leverancier moeten worden gehandeld. In de praktijk betekent dit meestal een geconditioneerde ruimte of bad, werkinstructies en het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s). 5. In vaste toestand (gebruikt in producten die voorzien zijn van een coating of metallieke deklaag) is zeswaardig chroom ongevaarlijk. 6. Indien bij een poedercoatbedrijf een zeswaardig chroomoplossing wordt gebruikt, dan wordt deze vloeistof alleen als een conversievloeistof gebruikt. In de poedercoatlaag is geen zeswaardig chroom aanwezig, alleen de conversielaag tussen metaal en coating

bevat sporen zeswaardig chroom (een deel van het zeswaardig chroom wordt omgezet in driewaardig chroomverbindingen welke niet kankerverwekkend zijn). 7. Voor een aantal toepassingen van zeswaardig chroom zijn er bruikbare alternatieven voorhanden. Echter, in een aantal toepassingen zijn er geen alternatieven beschikbaar en zal deze stof ook na 21 september 2017 (moeten) worden toegepast. Er wordt door de industrie momenteel per applicatie gezocht naar alternatieven. Als er een alternatief gevonden wordt voor een specifieke toepassing, dan is er meestal een termijn van (minimaal) drie jaar nodig voor het testen van het alternatief. Ook bij producten met typegoedkeuring (zoals auto’s en vliegtuigen) kan niet zomaar een alternatief ingezet worden. 8. Bij bedrijven die zijn aangesloten bij de Vereniging ION worden oppervlaktebehandelingen industrieel aangebracht. Dit zijn beheersbare condities in een (meestal afgesloten) ruimte of bad met afzuiging waarbij medewerkers bij gebruik van de juiste beschermingsmiddelen en hulpmiddelen, goed beschermd zijn tegen direct contact met zeswaardig chroom oplossingen, dampen en/ of aerosols. ●

Aalberts Industries verwerft aandelen Impreglon SE Aalberts Industries in Langbroek heeft in totaal 85,97% op volledig verwaterde basis van de uitgegeven en uitstaande aandelen en converteerbare obligaties in Impreglon SE verworven. Aalberts Industries heeft de intentie om 100% van de aandelen en converteerbare obligaties te verwerven en bood daarom een additionele aanmeldingsperiode aan van twee weken onder dezelfde prijs en voorwaarden

8 | Oppervlaktetechnieken september 2014

zoals gepubliceerd in het biedingsbericht van 4 augustus 2014. Deze additionele aanmeldingsperiode eindigt op vrijdag 26 september 2014. Aan alle voorwaarden van het bod is voldaan, inclusief de acceptatiegrens van 75%. De resultaten van Impreglon zullen met ingang van 1 oktober 2014 worden geconsolideerd en direct bijdragen aan de winst per aandeel. De overname zal worden gefinancierd uit kredietfaciliteiten. ●

ION Borghardt Award: 14 inzendingen Om innovaties in de oppervlaktetechnieken te stimuleren, wordt elke twee jaar de ION Borghardt Award uitgereikt. Hoewel alle innovaties in de oppervlaktetechnologie ingestuurd konden worden, ligt in deze editie vooral de focus op de thema’s ‘ketenoptimalisatie’ en ‘innovatief bij markintroductie’. Voor de ION Borghardt Award 2014 zijn er 14 inzendingen binnengekomen. U vindt ze hieronder opgesomd op alfabetische volgorde. Uit de inschrijving zullen genomineerden worden gekozen door een deskundige jury die tijdens de vakbeurs Surface op een walk of fame geplaatst zullen worden. De prijsuitreiking is aansluitend aan de openingsceremonie van de Surface op 7 oktober.

Galvano Hengelo

Inzendingen voor de ION Borghardt Award:

Hygienic Surface Treatments

Aldor bv

Sublimotion-process; oppervlaktebehandeling voor voedings- en farmaceutische industrie.

Anodiseerproces in verschillende grijs tinten.

Amitech bv

Nieuwbouw galvanobedrijf met 5 galvaniseerlijnen.

HangOn bv Ophangsysteem voor snel en efficiënter ophangen bij poedercoaten en natlakken.

HaTwee Webtool om looncoaters in Nederland en België gemakkelijk te vinden

De ION Borghardt Award 2014 is gemaakt door beeldend kunstenares Marga Janssen. Hierbij één van haar kunstwerken (niet de Award zelf ).

Heras bv

RoSLER Benelux bv

Gecombineerde productiemethode; lassen overbodig, minder zink, minder arbeidsintensief en reduceert intern transport.

Pneumatische meetsensor si het straalbeeld toetst.

Kluthe Benelux bv

Radiografische dodemanshandle met CE-keur.

5C concept; Cut it, Clean it, Coat it, Conserve it en Clear it.

Duroc nv

Q-fin

Oppervlaktebehandeling ter voorkoming van galling van RVS bevestigingsmaterialen.

Nieuw ontwikkeld vacuümsysteem voor kleine RVS-delen en magneetsysteem voor stalen delen.

Stichting VISEM Powder Navigator Selectietool voor poedercoatings.

The Coatinc Company Holding GmbH Alles bij één partij onderbrengen van ophalen, verzinken, lakken, uitleveren, repareren tot het in stand houden en hergebruiken.

TQC bv Draagbare precisie glansmeter voor industrie en laboratorium. ●

Negen nieuwe stoffen op de REACH autorisatielijst (Annex XIV) Op 19 augustus 2014 is officieel gepubliceerd dat er negen nieuwe stoffen aan de autorisatielijst zijn toegevoegd (Regulation (EU) No 895/2014). Deze stoffen zijn hiernaast weergegeven. In totaal staan er nu 31 stoffen op de lijst. Authorisation List with the following Latest Application Dates and Sunset Dates:

Latest Application Substance Name CAS n Date Sunset Date Formaldehyde, oligomeric reaction products with aniline (technical MDA)

25214-70-4

22 Feb 2016

22 Aug 2017

Arsenic acid

7778-39-4

22 Feb 2016

22 Aug 2017

Bis(2-methoxyethyl) ether (diglyme)

111-96-6

22 Feb 2016

22 Aug 2017

1,2-dichloroethane (EDC)

107-06-2

22 May 2016

22 Nov 2017

2,2’-dichloro-4,4’methylenedianiline (MOCA)

101-14-4

22 May 2016

22 Nov 2017

Dichromium tris(chromate)

24613-89-6

22 Jul 2017

22 Jan 2019

Strontium chromate

7789-06-2

22 Jul 2017

22 Jan 2019

Potassium hydroxyoctaoxodizincatedichromate

11103-86-9

22 Jul 2017

22 Jan 2019

Pentazinc chromate octahydroxide

49663-84-5

22 Jul 2017

22 Jan 2019

Oppervlaktetechnieken september 2014 | 9

kort Nieuws Veel innovaties op tweejaarlijkse vakbeurs oppervlaktetechniek De Surface 2014 is de grootste vakbeurs voor oppervlaktebehandeling van materialen in de Benelux. De derde editie vindt plaats van 7 tot en met 9 oktober in de Brabanthallen in ’s-Hertogenbosch. Oppervlaktebehandeling maakt materialen geschikt voor hun toepassing en geeft producten meerwaarde, zoals duurzaamheid, een langere levensduur, lagere onderhouds-kosten, een extra functionaliteit of een betere verkoopbaarheid. Het vakgebied is continu in ontwikkeling door nieuwe materialen, strengere eisen en een andere vraag van de markt. De vakbeurs is een initiatief van de Vereniging ION, Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland.

•

• Een greep uit de innovaties van zo’n 175 exposanten: • De Qualicoat Decorrdal AL 325 van Kluthe Benelux. Dit product vormt een 3-waardige chroomconversielaag op aluminium en kan worden ingezet ter vervanging van de traditionele chroomhoudende voorbehandelingprocessen. • Een nieuwe oplossing voor corrosie, theevlekken en andere verontreinigingen op roestvast staal (RVS), de InoxiClean Restore van Cibo, producent van schuur-, slijpen polijstproducten. • Hygienic Surface Treatments introduceert het SUBLIMOTION-process®. Dit is met name geschikt voor producten waarbij hygiëne en reinigbaarheid van zeer groot belang zijn. Het SUBLIMOTION-process® leidt tot verbeterde oppervlaktetopografie (Ra <0,6), optimale corrosiebestendigheid, gecontroleerde

10 | Oppervlaktetechnieken september 2014

•

oppervlakte ‘peening’ en een hydrofobe oppervlakte. Metalliseren van ABS/ABS-blends kunststof door middel van Plating on Plastics van Multinal Group. Verkoperen, vernikkelen en verchromen ter verhoging van de decoratieve en/of functionele eigenschappen van kunststof. Een low cost RIE plasmasysteem van Sinvacon. De ZEPTO RIE Toploader heeft een lagedruk plasmasysteem waarmee efficiënt gereinigd en geëtst kan worden met een gerichte plasma. Hiermee kan onder meer de hechting voor coatings sterk verbeterd worden. De NanoClear+ lak van Steur Oudenbosch: een hoogglans en UV-bestendige blanke lak. Graffiti, cement en verf hechten niet op de verhoogd zuurbestendige en krasvaste lak. Materialen zoals keramiek, metaal, kunststof kan ECN met een laser bewerken. Voor het schrijven van zeer fijne patronen in oppervlakken en het structureren van oppervlakken van brosse materialen om ze een andere eigenschap of uiterlijk te geven. Zonnecellen kunnen van dunne films gemaakt worden. Door in het oppervlak van deze films submicron-structuren aan te brengen, vermindert de reflectie en verbetert het rendement. Oerlikon Balzers komt met de BALINIT® LATUMA; een coating speciaal ontwikkeld voor wisselplaten, schachtfrezen en boren. De geoptimaliseerde weerstand tegen temperatuur-wisselingen maakt het gebruik van deze coating ideaal voor natte en droge verspaningen.

• Aldor bv toont nieuwe toepassingen voor aluminium dankzij een innovatieve oppervlakte-behandeling. De functionele eigenschappen van de aluminiumoxidelaag worden sterk beïnvloed door het ontwerp en de legering. Daarnaast kunnen extra functionaliteiten aan het eindproduct gegeven worden door middel van procesaanpassingen (elektrochemisch) en via impregnatie van hulpstoffen in de poriën (kleur, smering en oxidatieremmers). Meer innovaties zijn te zien op de expositie van de genomineerden van de ION Borghardt Award en de expo ‘Future Skins’ van Materia met samples van nieuwe oppervlaktetechnieken en materialen, speciale objecten en het interactieve ‘Material Discovery’. De Stichting BNK, de Brancheorganisatie voor Kleurdeskundigen geeft voordrachten over kleurgebruik, kleurvastheid, kleurechtheid, trends in kleuren, de invloed van kleur op menselijk gedrag en er komt een expositie over kleur met thema’s als bewuste kleurtoepassing, harmonie en disharmonie, kleurverschillen, ervaren kleurtemperatuur, voorbeelden van kleur in hoogglans, structuur en grof, uitleg over kleur in ruimte optioneel of op achterwand. ● Surface 2014 is geopend op dinsdag 7 en woensdag 8 oktober van 10.00 - 18.00 uur en op donderdag 9 oktober van 10.00 - 17.00 uur. Bezoekers kunnen tegelijkertijd de naastgelegen vakbeurs Energie bezoeken. Meer informatie: www.surfacevakbeurs.nl

Elcometer introduceert de nieuwe norm voor glansmeters De nieuwe Elcometer 480 glansmeter met drie meethoeken zet de nieuwe norm op het gebied van glansmeting. De meter bezit alle kenmerken die u gewend bent van een door Elcometer ontworpen en geproduceerd product. De Elcometer 480 is gebruiksvriendelijk, robuust en ergonomisch, heeft een groot kleurenscherm, een USB & Bluetooth aansluiting voor mobiele Android- en iPhone-toestellen en kan statistieken en grafieken weergeven.

™

compatibel met

draadloze technologie

nl_info@elcometer.com

voor pc’s & mobiele apparaten

www.elcometer480.com

Elcometer 480 Model T: Geschikt voor iPhone 5S, iPhone 5C, iPhone 5, iPhone 4S, iPhone 4, iPad (4e generatie), iPad mini, iPad 2, en iPod touch (4e en 5e generatie).Met de uitdrukkingen ‘Made for iPod’, ‘Made for iPhone’ en ‘Made for iPad’ wordt bedoeld dat deze elektronische accessoires speciaal zijn ontworpen voor respectievelijk de iPod touch, iPhone of iPad en dat de ontwerper verklaart de prestatiestandaarden van Apple te hebben nageleefd. Apple is niet verantwoordelijk voor de werking van dit apparaat of dat het voldoet aan veiligheidsstandaarden en wettelijke standaarden. Let op: als u dit accessoire gebruikt in combinatie met een iPod touch, iPhone of iPad kan dit de prestaties van de draadloze verbinding beïnvloeden. iPad, iPhone en iPod touch zijn handelsmerken van Apple Inc., gedeponeerd in de VS en andere landen. App Store is een handelsmerk van Apple Inc., gedeponeerd in de VS en andere landen. Alle andere handelsmerken zijn het eigendom van hun respectievelijke eigenaars.

VOM - 480 Half Page 480 NL.indd 1

10/09/2014 10:54:35

Frame mountings

Process water

EUROGRIT WORDT SIBELCO EUROPE

Circulation loops

Boiler and cooling water

Container plants Complete solutions

Service

Eurogrit BV maakt sinds 1985 deel uit van de Sibelco Groep. Sibelco is één van de grootste producenten van industriële mineralen ter wereld met 200 vestigingen in 41 verschillende landen. De laatste jaren is Eurogrit meer en meer geïntegreerd in de Sibelco organisatie. In het licht van onze internationale groeistrategie, op basis van sterke lokale aanwezigheid, is een eenduidige naam en uitstraling van onze vestigingen in de verschillende Europese landen van groot belang. Daarom zijn wij vanaf heden in al onze externe communicatie herkenbaar als Sibelco Europe. De naam Eurogrit zal blijven bestaan als merknaam voor ons assortiment straalmiddelen. Belangrijker is dat voor u als klant de kwaliteit van onze producten en onze service minimaal op gelijk niveau blijft.

BEZOEK ONS OP SURFACE 2014 (STAND 440)

NIEUWE UITSTRALING - MAAR ONVERANDERD UW VERTROUWDE LEVERANCIER VAN HOOGWAARDIGE STRAALMIDDELEN VOOR OPPERVLAKTEBEHANDELING

Sibelco Europe • Noordhoek 7 • 3351 LD Papendrecht • sales.eurogrit@sibelco.com www.eurogrit.com • www.sibelco.eu • tel.: +31 (0)78 65 46 770

75 years with industrial water treatment Meet EUROWATER at Aquatech Amsterdam - November 1-4, 2011 - hal 7 stand 07.240

CONSULTANCY

SALES

DESIGNING

PRODUCTION

INSTALLATION AND START UP

AFTER SALES SERVICE

eurowater.com

Oppervlaktetechnieken september 2014 | 11

kort Nieuws Vakgroep ANODISEREN van start Binnen de sector Applicateurs Electrochemische en Metallieke Deklagen is de Vakgroep Anodiseren inmiddels gestart. Tijdens de eerste geanimeerde vergadering is besloten om met een themalijst te gaan werken en daarvan steeds één of enkele punten te gaan aanpakken. De lijst omvat inmiddels diverse wensen van de branche, maar als eerste zullen we het thema Datasheets aanpakken. Er blijken veel onduidelijkheden te zijn bij de klanten van de branche over welke mogelijkheden er zijn in anodiseren,

welke termen er gebruikt worden voor wat, en wat je dan als resultaat mag verwachten. Tijdens de volgende vergadering zal er een concreet voorstel worden gepresenteerd. Daarnaast zal de vakgroep zich bezighouden met het verbeteren van de cursus anodiseren, een actie die al loopt en binnenkort ook afgerond wordt, en de thema’s lozingseisen en LCA´s. De volgende vakgroep is op donderdag 11 december om 16.00 uur in het Van der Valk hotel in Vianen.

Expo Surface Solutions toont uiteenlopende oplossingen De expositie Surface Solutions toont met behulp van samples per thema uiteenlopende en innovatieve oplossingen voor oppervlaktebehandelingen. De expositie is een handig vertrekpunt voor onder meer inkopers, constructeurs en productontwerpers. Op elke sample is beknopte informatie opgenomen zoals toepassing, unieke eigenschappen, voordelen, naam exposant en standnummer. De producten zijn niet alleen visueel te beoordelen, maar ook voelbaar. Thema’s zijn onder andere eco-design/milieuvriendelijkheid, duurzaamheid, onderhoudsvriendelijk/lifecycle cost, slijtvastheid, hardheid, corrosiewering, precisietechnieken, hygiëne/ bacteriewerend, structuur, graffiti-bestendigheid en hechting. Zo komt Brandsma Materiaalveredeling met een voorbeeld van Niflon voor betere glij- of anti-kleefeigenschappen. Ecca toont behandelingen met lak zoals op polyesterbasis voor toepassingen waar hoge eisen worden gesteld aan de weerstand tegen klimaatinvloeden. Een ander sample is die van een lak met een polyamide-toevoeging. Door aan polyester of aan polyurethaan polyamidedeeltjes toe te voegen, ontstaat een zeer slijtvaste coating. Het oppervlak is tevens zeer robuust en krasvast. De polyamidedeeltjes geven de coating een eigen (ruw) uiterlijk. Over het algemeen ten opzichte van een polyester lak een verbeterde weerstand tegen corrosie, UV-licht en condens. Een ander voorbeeld is het sample van een voorgelakt metaal met lak op PVDF-basis (polyvinylideenfluoride) voor toepassingen waar bijzonder hoge eisen worden gesteld aan glans en kleur. De lak is bestand tegen chemische invloeden, UV-licht en heeft een goede weerstand tegen condens. Een sample is van voorgelakt

12 | Oppervlaktetechnieken september 2014

metaal met lak op PVC basis (plastisol) Dit is een relatief dikke PVC laag. Dankzij de grote dikte is de coating goed bestand tegen beschadigingen en heeft een goede weerstand tegen corrosie. Verder is het uitstekend vervormbaar, veerkrachtig en tot op zekere hoogte zelfherstellend. Ferrodur presenteert samples van de TENIFER - QPQ behandeling. Het aanbrengen van een slijtvaste diffusie laag op alle soorten componenten uit staal en Inox voor slijtvaste, harde en corrosiebestendige deklagen. PU Nederland laat zien dat Polyurea het antwoord is op vele slijtageproblemen en uitermate geschikt is ter bescherming en behoud van vele materialen en ondergronden. Het product is chemisch resistent en werkt corrosiewerend.

Samples zijn te vinden bij de thema’s slijtvastheid, hardheid, hechting en corrosiewering. Multinal Group toont voorbeelden van beitsen, elektrolytisch polijsten, poedercoaten en metalliseren van kunststof. Op het sample van Overveld Coating is scooperen toegepast, een alternatief voor verzinken, en een voorbeeld van een brandvertragende coating. Protech toont een coating met een zeer hoge reflectie en een energiebesparende coating. RVS Finish laat een droog gestraald sample zien met een zeer lage ruwheid, bacteriewerend. Steur Industrial Coating komt in het thema anti-graffiti, hechting , milieuvriendelijk met een sample van droogijsstralen en in het thema onderhoudsvriendelijk met de PPS+ Polar Paint System, een nano-coating die oppervlakten optimaal beschermt. ●

PROTECTION MADE EASY

Het Libert Paints MCU gamma overbrugt de kloof tussen corrosie en bescherming...

â&#x20AC;&#x2122;Moisture Curing Urethanesâ&#x20AC;&#x2122;

Waar u ook moet schilderen, in om het even welke omstandigheden... De MCU-verven van Libert Paints overbruggen de kloof. Het Libert Paints MCU gamma biedt een volledige anticorrosie-oplossing die u toelaat 365 dagen per jaar te schilderen. Te koud, te warm, te vochtig weer: geen excuus meer om niet te schilderen.

w w w. l i b e r t pa i n t s .co m Libert MCU Brug VOM ad NL 185x132 1

14/02/14 10:42

Oppervlaktetechnieken september 2014 | 13

kort Nieuws Reorganisatie Indufinish Door de veelzijdigheid in het dienstenpakket van Indufinish en de markt die momenteel onder druk staat, heeft Indufinish besloten om de organisatie aan te passen aan de veranderende omstandigheden. Het bedrijf zal zich vooral te richten op haar sterke punten: innovatie, engineering, project management en service en onderhoud. Door de jaren heen is Indufinish steeds meer gaan werken vanuit de principes van LEAN Six Sigma. De nieuwe toekomstvisie sluit daar volledig bij aan. Een gevolg van de nieuwe koers is dat een deel van de productie-

capaciteit overbodig wordt en daarom flexibel ingevuld zal worden. Ook maakt de nieuwe visie het mogelijk om de rol van engineer, ontwikkelaar en innovator nog beter in te vullen en zullen service en projectbegeleiding een nog grotere rol gaan spelen. Een andere verandering is dat Wim Brandsema zich om persoonlijke redenen heeft teruggetrokken als directeur. Zijn aandelenbelang is overgenomen door Han Kleijn. Wim Brandsema blijft verbonden aan Indufinish vanuit een commerciële functie en zal zijn expertise en ervaring inbrengen. ●

Cursussen over corrosie Corrosie kost ons allemaal veel geld: ieder jaar gaat er zo’n vier procent van het BNP door verloren. Goede corrosiekennis levert dus direct geld op voor uw bedrijf. Voor veel bedrijven is een preventief systeem van corrosiebestrijding interessant om bijvoorbeeld stilstand van productie te voorkomen. Hiervoor is kennis nodig over de mechanismen van corrosie en de maatregelen om corrosie te beperken. Bij inspectie en onderhoud is deze kennis ook onontbeerlijk. Evenals kennis van de monitoringstechnieken.

Het Centrum voor Natuur & Techniek verzorgt een korte corrosiecursus en een verdiepende cursus Corrosie en Corrosiebeheersing waarin dieper op de achterliggende processen wordt ingegaan. Deze kennis is noodzakelijk om corrosievraagstukken goed te doorgronden. Het gaat om een posthbo-opleiding die driekwart jaar duurt (gemiddeld zes uur per week). De cursus is bestemd voor ontwerpers, constructeurs, materiaalkundigen, inspectie- en keuringsdeskundigen, technici onderhoud en/

of instandhouding, technici (niet-destructief ) onderzoek op hbo-niveau (of mbo-niveau met ruime en relevante werkervaring). Aanmelden gaat via de website van het Centrum voor Natuur & Techniek. ●

Meer informatie studieadviseur Lenneke Kok tel: 088-4818888

Posthbo-opleiding Metaalkunde De posthbo-opleiding Metaalkunde is gericht op het doordacht ontwerpen en produceren van hoogwaardige metalen producten en installaties, het verantwoord en efficiënt kunnen doen van onderhoud en het kunnen doorgronden van metalen constructies om zo het bezwijken ervan te kunnen voorkomen. Na het volgen van deze opleiding weet u het concept-ontwerp zo te beïnvloeden dat de levensloop van het product optimaal is. U leert welke materiaalgroepen het beste kunnen worden toegepast. De opleiding is vooral gericht op sales engineers, constructeurs, productontwikkelaars,

www.kika.nl Giro 8118 14 | Oppervlaktetechnieken september 2014

proces engineers, procestechnologen, medewerkers van inspectie-, onderhouds- en kwaliteitsafdelingen, advies- en ingenieursbureaus en alle andere technici die in hun werk te maken hebben met metalen. De cursus duurt anderhalf jaar en telt gemiddeld zes lesuren per week. Aanmelden gaat via de website van het Centrum voor Natuur & Techniek. Daarop is ook meer informatie te vinden over startdatum en prijs. ● Meer informatie studieadviseur Lenneke Kok tel: 088-4818888

Staalbouwdag 2014 Bezoek ons op de Staalbouwdag 2014: donderdag, 2 oktober 2014 van 9.30 uur tot 18.30 uur Hangar 2, stand 1 & 2 Katwijk aan Zee

The Coatinc Company â&#x20AC;&#x201C; laat uw wensen in perfectie uitkomen

Oppervlaktetechnieken september 2014 | 15

Organische Deklagen

Interessante straaltoepassing:

Reinigen van omlooppallets voor teerproducten

Tekst, Andreas Sterthaus, verkoopingenieur AGTOS

Bernhard Mรถrtl (projectmanagement RHI) legt de besturing uit.

Wie straalt teer? Dit vroeg men zich enige tijd geleden af bij Veitsch-Radex, een onderneming binnen het RHI-concern, gevestigd in het Oostenrijkse Radenthein. Bij het RHI-concern brandt men zich de vingers niet, want de kerncompetentie bestaat uit het produceren van vuurvaste producten. Deze zijn bestand tegen temperaturen boven 1200 graden Celsius. Ook bij de keuze van betrouwbare machinebouwoplossingen wilde men zich de vingers niet branden en koos voor AGTOS, D-48282 Emsdetten en RK Robotic uit A-4230 Pregarten.

Op de vestiging Redenthein ontstond een nieuwe dompelinstallatie voor vuurvaste stenen voor de hoogoventechniek. Bij deze gelegenheid heeft men op de vestiging alle productieprocessen onder de loep genomen om deze verder te kunnen professionaliseren. Men

16 | Oppervlaktetechnieken september 2014

werkte tenslotte al in een vierdelige ploegendienstcyclus . Als bouwsteen voor deze professionalisering kwam naar voren dat de kringloop van de omlooppallets geoptimaliseerd kon worden. De omlooppallets (materiaal: staal) hebben een afmeting van 1200x1200 mm en

zijn stapelbaar. In totaal zijn er ongeveer 8.000 pallets in omloop, bestaande uit twee soorten met verschillende hoogtes. Omdat de stenen die zich daarop bevinden onder hoge druk in teer ondergedompeld en dan verder verwerkt worden, moeten de pallets gereinigd worden.

Omlooppallets voor het stralen.

Dit voorkomt het verspreiden van het teer inclusief verdere verontreinigingen in de fabriek. Men wilde nu de tijd van het reinigen van de pallets van het teer zoveel mogelijk verkorten. Dit leidde tot de beginvraag: wie straalt teer? Omdat bij het stralen altijd een droog en vetvrij oppervlak nodig is, hebben vanaf het begin niet alle aanbieders van straalinstallaties deze taak in behandeling genomen. Na nog eens goed kijken, kwam naar voren dat het teer zeer droog en brokkelig op een pallet zit. Bovendien werd snel duidelijk dat men geen standaardinstallatie voor deze speciale straaltaak kan gebruiken. Dat lag aan de gedetailleerd uitgewerkte eisen voor het optimale omloopproces. De projectplanners van RHI hebben rekening gehouden met elke seconde en elke millimeter. Ook de budgetrichtlijnen waren goed gecalculeerd. Daarom viel ook het gebruik van een rolbaan-straalinstallatie af.

De eisen waren nauwgezet De straalcyclus mag in totaal maar 154 seconden duren. Dit betekent na aftrek van het be- en ontladen, deuropenings- en sluittijden, afzuiging, turbines starten/remmen een zuivere straaltijd van 30 seconden voor een met teer bedekte pallet. Concluderend onstonden de volgende eisen aan de straaltechniek: - Goed reinigingsresultaat in 30 seconden straaltijd - Een positioneernauwkeurigheid van het werkstuk van twee millimeter - Aan- en afvoeren van maximaal zes omlooppallets met vorkheftruck - Volledig automatische onderdelenherkenning (afmeting en hoeveelheid) - Be- en ontlading met behulp van robot - Stipte levering ondanks nieuwe constructie - Snel rendabele investering Enkele aanbieders van straaltechniek hebben hun visitekaartjes in Radenthein achtergelaten. Na presentatie en beoordeling van de concepten koos men echter voor AGTOS en wat betreft

Omlooppallets na het stralen.

de automatisering voor RK Robotic. Uit tests kwam naar voren, dat per pallet ongeveer één kilo teer afgestraald moet worden. Het goede reinigingsresultaat wordt gerealiseerd door twee AGTOS-highperformance-turbines met elk 11 kW aandrijfvermogen. Bovendien wordt het werkstuk tijdens het stralen gedraaid. Na enkele tests kon zelfs van het “huismerk” (een licht kantig straalmiddel), overgestapt worden naar een rond straalmiddel met meer economische slijteigenschappen voor pallets en machineonderdelen. Het ronde straalmiddel zorgt voor het benodigde reinigingsvermogen, laat echter aanzienlijk langere standtijden van de turbineschoepen, slijtagebekleding en verdere slijtageonderdelen van de machine toe. Voor RHI is het niet minder interessant dat ook de omlooppallets, door het gebruik van het besparende straalmiddel, duidelijk meer omlopen tot de slijtagegrens kunnen doorlopen. Voor de positioneernauwkeurigheid hebben de constructeurs van AGTOS een nieuw concept ontwikkeld. Het oorspronkelijke idee van een hangbaan-straalinstallatie werd ingewisseld voor een draaischijf. Tijdens het stralen kan het werkstuk gedraaid worden, maar desondanks voor het be- en ontladen op exact hetzelfde punt stoppen. Een gevoelige sensor zorgt voor de positioneernauwkeurigheid. De grijppunten voor de speciale grijper op de robotarm zijn nu exact daar waar de robot ze verwacht. Bij de constructie van de robotgrijper moest rekening gehouden worden met toleranties door eventuele beschadigingen aan de tweedelige omlooppallets. De uitdaging in de grijptechniek en bewaking van de positie in de grijper door geschikte sensoriek nam RK Robotic graag aan en het projectteam kon snel optimale resultaten leveren. Een bijzondere uitdaging vormde de levertijd voor zo’n installatie. Standaardoplossingen zijn natuurlijk snel gerealiseerd, in dit geval moest echter afgezien worden van het eerste idee voor deze straaltaak, een hangbaan-straalinstallatie met deuropening 1,7m x 1,7m. In plaats daarvan

kwam de draaischijfinstallatie. Bovendien moesten de deuropeningsmechanismen aangepast worden aan de eisen voor de robotbelading. De filterinstallatie werd na een stofanalyse met een hoger volume en filteroppervlak geleverd en het hoogteniveau van de straalinstallatie ligt vanwege diverse eisen duidelijk hoger dan normaal. Daarbij kwamen bijzonderheden van de oude productiehal. Een uitstekende communicatie tussen RHI, AGTOS en RK ROBOTIC zorgde ervoor, dat grotere problemen niet ontstonden. Net zo intensief was de communicatie met de leverancier voor de robot- en PLC-techniek. De leverdatum moest afgestemd worden op de robot en de werking van het gehele project moest op tijd worden gerealiseerd.

Installatie sinds oktober 2013 in bedrijf Sinds oktober 2013 werkt de straalinstallatie met de robot betrouwbaar in testbedrijf. De omlooppallets worden nu in stapels van maximaal zes stuks aan- en afgevoerd. Door een uitgekiende sensoriek en PLC worden hoeveelheid en afmeting van de pallets op in totaal vier palletaflegposities herkend en door de robot in de straalinstallatie geplaatst. Voor de bewegingen van de robot is er niet veel meer ruimte over om ongeveer 550 omlooppallets per dag in de straalinstallatie te plaatsen. Aanvang 2014 werd ook de gehele nieuwe dompelinstallatie voor impregnering in bedrijf genomen en werd de omlooppallet-kringloop tot de capaciteitsgrens benut. ●

Meer informatie www.rhi-ag.com www.rkrobotic.at www.agtos.de De Nederlandse vertegenwoordiger van Agtos, De Ploeg, staat op de vakbeurs Surface op stand 469, 7-9 oktober, Brabanthallen, ’s-Hertogenbosch. www.deploegtechniek.nl

Oppervlaktetechnieken september 2014 | 17

Organische Deklagen

thema Bedrijfsinrichting

tekst drs. ing. E.J.D. Uittenbroek milieukundige, coatingtechnoloog, Coating Kennis Transfer

Quick Response Manufacturing: efficiënt kleine series coaten

GROTERE EFFICIENCY DANKZIJ INTEGRALE AANPAK Specialist in kabeldraagsystemen Legrand te Boxtel levert alles voor de bekabeling in gebouwen, behalve de kabels zelf. Het van oorsprong Franse bedrijf heeft in zestig landen in totaal 40.000 medewerkers in dienst. De Nederlandse vestiging in Boxtel realiseerde een grote moderniseringsslag in de poedercoatafdeling. In het kader van Thema Bedrijfsinrichting volgen hier de achtergronden en vooruitzichten.

Uitvoerende partij was de alom bekende installatiebouwer Emotech, die al hofleverancier was bij Van Geel voordat Legrand dit bedrijf overnam. Hoofd productie Hans van der Woerdt kijkt tevreden terug op de modernisering die in de zomer van 2013 dankzij een goede voorbereiding in slechts een week tijd is uitgevoerd. “Met Emotech en MSP Systems hebben we nauw samengewerkt. We hebben maar ongeveer een week stilgestaan, van woensdag op woensdag, en de maandag erop zijn we weer in productie gegaan. We hebben nu een twee keer zo lange baan, er is een voorbehandeling bij gekomen. Voor de echte ombouw is de ketting verlengd. Alles is vooraf klaargezet en vervolgens is in een week tijd alles omgebouwd.” De oven en de waterbehandelingsinstallatie zijn hetzelfde gebleven, voor het overige staat er een geheel nieuwe lakkerij. Groen licht voor de investering werd gegeven vanwege de wens flexibeler en efficiënter te kunnen werken, inspelend op de trend om steeds meer productvariëteit in kleinere series te leveren.

Producten voor datacenter Inmiddels is er ook de productie van Datacenter 19# racks bij gekomen. Industrial director Ronald Koppens: “En dat is weer een heel ander product om te coaten dan kabelgoten. Ook

18 | Oppervlaktetechnieken september 2014

omvormers van zonnepanelen doen we. En we zijn actief in de renovatiemarkt, bijvoorbeeld een nieuwe vloer met stalen tegels, waardoor je een heel flexibele kantoorinrichting krijgt. Het strippen en ombouwen doen we niet, maar we leveren de producten die dat mede faciliteren.”

Alles onder vloeren en boven plafonds voor bijvoorbeeld domotica in huis, flexplekken in kantoren: er is steeds meer vraag naar. Zelfs voor wellicht onverwachte toepassingen kan de kabeldragerspecialist inspelen op groeimarkten. “Draadloze computernetwerken zijn de

Industrial director Ronald Koppens bespreekt enkele kabeldraagsystemen en productie-methoden.

Een groep cursisten krijgt toelichting bij het contactloos laagdiktemeten. Strakke doorloopschema’s, nagenoeg voorraadloos produceren en kwaliteit leveren met nieuwe installaties maken dat training hoge prioriteit heeft.

toekomst, maar om die te faciliteren heb je juist heel veel draden nodig. Alleen zie je die niet. Onderhuids zit er veel Legrand-materiaal in een gebouw. En voor zichtdelen hebben we dus de poederlak. De klant kan iedere gewenste kleur krijgen: we kunnen binnen vijftien minuten van kleur wisselen, met de oude installatie duurde dat anderhalf uur . Dat biedt een enorm concurrentievoordeel. En de nieuwe layout werkt efficiënter en het ziet er ruimtelijk gezien veel overzichtelijker uit nu.”

Opleiden Van der Woerdt blikt terug: “Na de ingebruikname van de nieuwe installatie, hebben we zoveel mogelijk medewerkers die onder andere onze producten verkopen ook een rondleiding gegeven. Sommigen gingen nog uit van vier weken levertijd, waarvan een week voor het coaten, terwijl we alles binnen vier dagen kunnen leveren.” Er is een poedercoatcursus gehouden voor zeven medewerkers, merken beide heren herhaaldelijk op. Bij efficiënt en klantgericht produceren hoort uiteraard professioneel toegerust personeel. Een adviesbureau verzorgde de cursus en gaf er tal van tips en trucs bij. Dat de medewerkers er volop in meegaan, blijkt uit de ideeën die aangedragen worden. Van der Woerdt: “Een mavo-leerling wist niet wat hij wilde worden, maar dat is een gouden vent en

hij is inmiddels teamleider!” Koppens valt bij: “Ja, haast iedere avond had hij een A4’tje met verbetervoorstellen.” Van der Woerdt weet uit de andere mouw nóg een voorbeeld te schudden. “En we hebben een topper hier rondlopen die we via een BOL-traject hebben opgeleid (BeroepsOpleidende Leerweg; de meeste tijd is de leerling op school. Bij de BeroepsBegeleidende Leerweg daarentegen is de leerling in dienst bij een Erkend Leerbedrijf – red.). Hij had nog niet eens een rijbewijs maar doet het feilloos, met de lijst van alle processen. Hij vindt veel afwisseling en uitdaging in zijn werk. En zijn aanpak spaart werk in de planning uit.”

Onderdeel van het totaalplaatje De efficiëntie van de poedercoatlijn en het belang van foutloos produceren zijn groot. Alle materialen die behandeld worden, zijn al voor projectwerk verkocht: er is bijna geen onverkochte voorraad. Van der Woerdt: “Binnen twee, drie dagen is het weg.” Koppens onderschrijft het: “De standaard levertijd-belofte naar de markt was gedurende drie jaar 72 uur, daar hebben we een dag van af gesnoept: negentig procent haalt nu 48 uur. Moet er materiaal van verder weg komen, dan houden we wat basisonderdelen op voorraad.” De grote efficiëntieslag is gemaakt door het totale proces opnieuw

in te richten, niet door een enkele maatregel zoals bijvoorbeeld snelkleurwisselcabine toe te voegen. Het coaten is zo geïntegreerd in het totale bedrijfsproces. De planning is vereenvoudigd, maar per saldo is er toch meer werkgelegenheid: door de productievergroting is het aantal medewerkers op de coatingafdeling van vier naar twaalf gegaan. Per saldo groeide het aantal medewerkers van twintig naar vijfentwintig. Er wordt in twee ploegen gewerkt, en de overdracht moet uiteraard ook vlekkeloos gaan. Vakbekwaam personeel is uiteraard een basisvoorwaarde voor het succes.

Nieuwe producten, afstemming processen Er is ook veel geïnvesteerd in productontwikkeling; Legrand heeft een eigen R&D- en ontwerpafdeling. Koppens: “Er komt een nieuwe type wandgoot, de GWO snap-on, met direct inklikbaar schakelmateriaal. De combinatie met de investering in de poedercoatlijn maakt dat we het product een positieve uitstraling geven. Ook de accountmanager nemen we mee de vloer op en dan laten we zien wat we kunnen.” Van der Woerdt zit zelf in de projectgroep die de productontwerpen maakt, zodat er met de mogelijkheden en beperkingen rekening kan worden gehouden, zoals de sproeitunnel en de moffeltemperatuur. “Eén van de dingen die

Oppervlaktetechnieken september 2014 | 19

Steeds kortere doorlooptijden en steeds grotere productvariëteit bij kleinere seriegroottes: de baan moet optimaal benut worden.

ik wil, is dat het onderdeel op te hangen is.” “Design for manufacturing”, slingert Koppens er spontaan tussendoor. Van der Woerdt vervolgt: “De maakbaarheid bepaal je in de ontwerpfase. Dat is interessant om te zien hoe dat gaat.”

Strategie en uitvoering Koppens schetst er nog even een historisch kader bij: dit is weliswaar in een week neergezet, maar niet van de ene dag op de andere bereikt. “Sinds 2008 zijn we bezig met Lean Manufacturing, in 2010 is daar Quick Response Manufacturing bij gekomen. Het gaat dan om een flow van producten die onvoorspelbaar is, een hoge

Zicht op een mooi stukje vakwerk.

variëteit heeft, om zo de lage aantallen een heel korte doorlooptijd te geven. Dat past precies bij deze baan. Als je voorraadloos wilt produceren in twee dagen, dan moet je een theorie híér in praktijk brengen om het proces van plaat tot eindproduct te doorlopen.” Van der Woerdt vult aan: “Vroeger was productie een kwestie van kilometers maken voor je rendement. Nu gaat het om klantspecifiek leveren met hoge leverbetrouwbaarheid. En natuurlijk kostendekking, want je moet winst kunnen maken.” Dat gebeurt in huis maar ook buiten de deur. Koppens: “De essentie is niet alleen om intern te verbeteren, maar ook om de commercianten te helpen de

business te laten groeien. We hebben voordeel boven de concurrentie.” Van der Woerdt vult het aan met wederom een voorbeeld van hoe de poedercoatlijn als paradepaardje geshowd wordt. “Vandaar die rondleidingen voor de backoffice-mensen en de buitendienstmedewerkers. Maar we leiden uiteraard ook klanten rond.”

Selectie installatiebouwer De keuze om de installatie door Emotech te laten bouwen, lag voor de hand. Van der Woerdt: “Dat was historisch, we kennen elkaar al zó lang. Het is een heel prettige connectie, het onderhoud gaat goed en de contacten zijn goed, ook met de monteurs en projectleiders.” Koppens: “En de snelheid. Sinds 2012 zit de firma Minkels in Veghel (producent van materiaal voor datacentra en serverruimtes – red.) ook in de Legrand-groep. Daar hebben we ook een voorbespreking gehouden en werd Emotech ook aangeraden. Dus een combinatie van bewezen diensten, resultaten en snelheid. In januari 2013 hebben we groen licht gekregen van de Legrand Group, in maart gaven we de opdracht, op 25 juni was alles operationeel.” Inmiddels wordt zelfs werk uit Centraal-Europa teruggehaald. Op de Gema-spuitinstallatie die MSP leverde, zitten overigens ook de kabelgoten van Legrand. Kijk, dat is nóg een manier om het werk binnen Nederland te houden. ●

Meer informatie www.Legrand.nl www.Emotech.com Emotech staat op de vakbeurs Surface op stand 152, MSP Systems 640 (Peelhal); 7-9 oktober, Brabanthallen, ‘s-Hertogenbosch.

20 | Oppervlaktetechnieken september 2014

chromitAL TCP

Driewaardige chroompassivering voor aluminium SurTec 650 chromitAL levert een uitstekende corrosiebescherming op ongecoate oppervlakken en verbetert de adhesie van organische coatings. Ook geschikt voor toepassing op glad en geanodiseerd aluminium. directe vervanging van conventionele hexavalente chroompassivering milieuveilig, gifvrij, eenvoudige toepassing en afvalverwerking voldoet c.q. overtreft MIL-DTL-81706 and MIL 5541 voor absolute corrosieweerstand (= 336 uren tot eerste corrosie vlgs ASTM B-117 neutrale zoutsproeitest) temperatuurbestendigheid tot 100 °C

lage contactweerstand, overeenkomstig electrische geleidbaarheidseisen op aluminiumsubstraten vlgs MIL DTL-81706 class 3 in de praktijk getest op 2024, 2219, 5083, 7075 legeringen en verschillende gietlegeringen geschikt voor dompel-, sproeitoepassing en wisapplicatie voor het bewerken van grote oppervlakken SurTec Benelux B.V. Molenweg 17A NL-5953 JR Reuver Nederland

Tel.: Fax: E-mail: Web:

+31(0)77 308 1590 +31(0)77 476 2033 HeH@surtecbenelux.com www.surtec.com

Oppervlaktetechnieken september 2014 | 21

Organische Deklagen

Voorgelakt plaatwerk als basismateriaal voor producten als witgoed, caravans, dak- en gevelpanelen

Met ECCA aan de rol Voorgelakt metaal is een kwaliteitsproduct dat onder strikte procesbeheersingscondities geproduceerd wordt door in de staalfabriek zelf de rollen staal af te wikkelen, te coaten en weer op te wikkelen. De meest voorkomende substraten zijn aluminium en staal, die doorgaans met een natlak gecoat worden door ze tussen lakwalsen door te voeren. Soms wordt er ook een vooraf geprepareerde film gelamineerd en worden poedercoatings toegepast.

Een voorgelakt metalen product is een combinatie van het metaalsubstraat, een metaaldeklaag zoals zink, een efficiënte reiniging, een chemisch conversieproces en meestal twee maar soms tot wel vier lagen coating. Het coilcoatproces biedt de mogelijkheid verschillende coatings te gebruiken op de beide zijden van de metaalplaat, dus de mogelijkheden zijn eindeloos.

Het juiste product vinden Het juiste voorgelakte staal voor een toepassing vinden is niet altijd gemakkelijk. De eigenschappen en normen zijn vaak complex en de

22 | Oppervlaktetechnieken september 2014

benaming kan per leverancier variëren. ECCA heeft een gebruiksvriendelijk systeem ontwikkeld om ontwerpers en architecten te helpen bij de keuze van het juiste voorgelakte staal voor projecten. De Productadviseur van ECCA is een online tool, bedoeld om te helpen de juiste vragen aan de leverancier te stellen. Door te kiezen voor de combinatie van factoren die het beste overeenstemt met het project, komt gedetailleerde informatie beschikbaar over de criteria waaraan het voorgelakt metaal moet voldoen. Dit zijn de minimumvereisten. Vaak is het dan ook raadzaam om een beter product voor te schrijven. In alle gevallen is er een groot aantal

esthetische opties waaruit de bestekschrijver kan kiezen. Advies hierover is vervolgens in te winnen bij de leverancier. ●

Meer informatie De European Coil Coating Association is op de vakbeurs Surface te vinden op stand 130, van 7 tot en met 9 oktober in de Brabanthallen te ’s-Hertogenbosch. De vermelde normen zijn tegen vergoeding te downloaden vanaf www.nen.nl. Op de website van ECCA zijn van enkele beproevingsmethoden films te zien. www.prepaintedmetal.eu

T R A N SPO R T SY ST E M E N V O OR O PP E RV L A K T E T E C H N I EK

Lak- en straaltechniek voor grote werkstukken Productprogramma:

• Voorbehandelingsinstallaties • Straalinstallaties • Natlak- en poedercoatinstallaties

• Zwaarlast transporttechniek • Werkliften Graag ontwikkelen wij ook uw individuele oplossing! Vraag de specialisten!

Recente Projecten: Koninklijke Gazelle NV Renson Ventilation NV Koninklijke Auping BV Rotocoat Heerhugowaard BV -

www.slf.eu · info@slf.eu 68-11/12-4c-NL

SLF Oberflächentechnik GmbH Grevener Landstr. 22-24 D-48268 Greven-Reckenfeld Tel.: +49(0)2575 97193-0 · Fax: -19 info@slf.eu · www.slf.eu

Koelenhofstraat 13 - 4004 JR - Tiel - Tel. 0344-616363 - info@railtechniek.nl - www.railtechniek.nl

Voorbehandelen zonder zware metalen? www.ct-technics.nl

de Kunst van continuïteit ontlakken • reinigen • oppervlakte-behandeling

technics b.v.

C&T adv210x74mm.indd 2

24-10-11- Week 43 09:22

Oppervlaktetechnieken september 2014 | 23

Organische Deklagen

thema Bedrijfsinrichting

Erg lange straalhal waar constructiestaal tot 15,5 meter lengte behandeld kan worden

Rotocoat Duplexroute: verzinken en poedercoaten in eigen huis

Volautomatische poedercoatinstallatie Bij Rotocoat in Heerhugowaard is in een bestaande hal met passen en meten een nieuwe, volledig geautomatiseerde baan gebouwd voor het poedercoaten van groot en zwaar constructiestaal. Om ervoor te zorgen dat het materiaal na het coaten sneller afkoelt, wordt het in de koelzone geforceerd gekoeld. Met deze nieuwe volautomatische poedercoatbaan kan Rotocoat de materialen die in Heerhugowaard zijn verzinkt, op één en dezelfde locatie poedercoaten.

Rotocoat heeft vestigingen in Heerhugowaard, Wolvega, Kampen, Dieren en Dreumel. De strategie van Rotocoat is erop gericht de Duplexroute, de combinatie van verzinken en poedercoaten, in eigen huis uit te voeren. Dat betekent dat Rotocoat elk product dat in eigen huis thermisch wordt verzinkt, ook in eigen huis wil poedercoaten. Daarom heeft Rotocoat in de vestiging in Wolvega geïnvesteerd in een nieuwe “Power and Free”-coatbaan voor het poedercoaten van materiaal tot een lengte van 9 meter. In de vestiging in Heerhugowaard is geïnvesteerd in een baan voor lang en zwaar constructiestaal. Het werd een installatie met

24 | Oppervlaktetechnieken september 2014

een aantal noviteiten die tot nu toe niet zijn vertoond in Nederland. Marc Talens, operationeel directeur van Rotocoat Heerhugowaard, is tevreden over het functioneren van de nieuwe coatbaan. “In de Duplexroute kunnen we nu producten aan tot 15,5 meter lang, 3 meter hoog, 1,20 meter breed en 5000 kilo zwaar. Bovendien is de poedercoatlijn helemaal geautomatiseerd. Het is een moderne installatie die snel en kostenefficiënt werkt. Maar omdat het ook een complexe installatie is, heeft B&B Coating Techniek ons geadviseerd tijdens de voorbereiding. Zij hebben een logistiek plan en specificaties van de installatie opgesteld. Daar-

naast hebben zij ons geholpen bij de selectie van leveranciers, de bouwbegeleiding en het opstarten van de installatie.”

Noviteiten René Los, manager bij B&B Coating Techniek: “Er is voor ons gekozen, omdat wij ook de optimalisatie en uitbreiding in Wolvega hadden begeleid. Dat we ook voor Heerhugowaard mochten adviseren en begeleiden, geeft wel aan dat de samenwerking met Rotocoat goed is bevallen. Het bedrijf heeft een heel praktische insteek. De korte lijnen en het snel kunnen doorpakken, zorgen ervoor dat een project als dit een relatief

korte doorlooptijd heeft. Al in 2012 waren er ideeën om een grote en moderne poedercoatlijn in Heerhugowaard te bouwen. De eerste haalbaarheidsstudies en logistieke plannen zijn samen met de directie van Rotocoat besproken waarna eind 2013 is besloten daadwerkelijk te investeren in de coatinglijn. De bouwkundige activiteiten en de engineering van de coatinglijn zijn in het eerste kwartaal van 2014 gestart. Nu, een kleine zes maanden later, is de gehele lijn volledig operationeel.” De noviteiten van de nieuwe installatie zijn onder meer een grote kameroven met drie onafhankelijk werkende compartimenten, een Power & Free-systeem met een overzetkraan voor het transport van de producten en een koelzone met geforceerde koeling. Daarnaast verloopt het hele proces na het ophangen van de producten volautomatisch. Ieder product krijgt na het ophangen een bepaald recept mee dat bepaalt hoe lang het product in de oven gaat en wanneer het naar de koelzone getransporteerd kan worden. Marc Talens: “Voor een centraal onderdeel in het systeem moeten we nog een mooi woord bedenken. Je kunt het een chargeerwagen noemen of een overzetkraan of een brugkraan. Laten we het voor nu maar even een brugkraan noemen. Deze kraan verplaatst de producten heen en weer tussen de poedercabine, de oven en de koelzone. In de koelzone wordt er koude lucht over de producten geblazen waardoor het koelen drie tot vier keer sneller gaat dan zonder beluchting. Als de koeltijd is afgelopen, haalt de brugkraan het product weer op en plaatst het in het Power& Free-systeem voor een tweede ronde door de poedercabine óf als de behandeling klaar is, in de dropsectie. Door deze flexibiliteit kunnen de producten via een korte weg één, twee of drie rondjes maken, af-

hankelijk van de wens of het product een één-, twee- of drielaags poedercoating moet krijgen.”

naar de juiste Rotocoat-locatie gebracht voor de gewenste oppervlaktebehandeling.”

Alles zelf in eigen huis

Arbeidsomstandigheden

René Los: “De kameroven bestaat uit drie gescheiden kamers die afzonderlijk van elkaar werken, in tegenstelling tot een ‘normale kameroven’ die in één keer helemaal geladen moet worden. Hier functioneren de drie verschillende kamers onafhankelijk van elkaar bij één verwarmingssysteem. We houden altijd dezelfde temperatuur aan, we sturen op tijd. Hierbij maken we in de oven optimaal gebruik van de tijden voor de primer en voor de toplaag. De primer gaat duidelijk korter in de oven dan de toplaag. Het afzonderlijk laden en lossen van de drie kamers met de brugkraan gaat volautomatisch. De koelzone bestaat uit vier compartimenten, dit vergroot de flexibiliteit.” Marc Talens: “In de winter gebruiken we de verwarmde lucht uit de koelzone voor verwarming. We hebben daarvoor dan geen warm water nodig. We hebben heel efficiënt een compacte lijn geplaatst in een bestaande hal en kunnen hier nu grote en zware producten tot 15,5 meter poedercoaten, dat zie je bijna nergens in Nederland. Alles wat we thermisch verzinken, kunnen we nu ook zelf in eigen huis poedercoaten. Voorheen namen we ook wel poedercoatwerk aan voor zwaar constructiestaal, maar besteedden dat uit. Dan heb je altijd transport, een langere levertijd en heb je de kwaliteit niet helemaal zelf in de hand. Nu kunnen we sneller werken, sparen transportkosten uit en kunnen meer garantie geven. Dat is niet alleen een groot voordeel voor Rotocoat, maar ook voor onze klanten. Al het duplexwerk dat bij de verschillende Rotocoat-vestigingen binnenkomt, wordt met onze eigen transportdienst

Hij vervolgt: “Bij de inrichting van de nieuwe installatie hebben we ook veel aandacht besteed aan de arbeidsomstandigheden, zoals de inrichting van de werkplekken. In de dropsecties, waar de producten worden opgehangen en afgehaald, komen de producten naar beneden. Indien nodig kunnen producten tot op vloerniveau afgezet of opgepikt worden. Ook in de voorbehandeling is er veel verbeterd. De nieuwe straalhal heeft veel licht en een goede afzuiging, daarnaast is de technische ruimte van de straalhal voorzien van geluiddempende wandpanelen. Bij de poedercabine hebben we voor het handmatig spuiten twee hefbordessen geplaatst. Met een simpele druk op de knop gaat het bordes omhoog of omlaag, zodat de medewerkers overal goed bij kunnen.” Rotocoat Heerhugowaard heeft twee hallen, een ruim opslagterrein en een centraal gelegen kantoor. In de ene hal wordt het materiaal thermisch verzinkt in het langste verzinkbad van Nederland, in de andere hal wordt het materiaal gepoetst, aangestraald en gepoedercoat. De nieuwe poedercoatbaan geeft Rotocoat Heerhugowaard de mogelijkheid zwaar en lang materiaal op één locatie thermisch te verzinken én te poedercoaten. ●

In de voorbehandeling wordt het staalconstructiewerk zo schoon en glad mogelijk gemaakt

Meer informatie www.rotocoat.nl www.bb-coating-techniek.nl Rotocoat staat op de vakbeurs Surface op stand 543, 7-9 oktober, Brabanthallen, ‘s-Hertogenbosch.

Marc Talens (l) en René Los: “De Duplexroute hier voor groot en zwaar constructiestaal is uniek”

Oppervlaktetechnieken september 2014 | 25

Beter 500.000 vogels aan de wand, dan één in de lucht

Frans prestigeproject voor les Pays-Bas Fransen staan bekend als chauvinisten, waar op zich niks mis mee is zolang je maar geen eigen woord voor andermans land gaat bedenken. En Fransen kopen het liefst Frans. Een zelfs naar Franse begrippen hoog gegrepen prestigeproject belandde in de Lage Landen, zoals de Fransen ons noemen. Maar die lage landen blijken dus wél hoge kwaliteit te leveren. Het nieuwe gebouw van het Filharmonisch Orkest, dat meer dan 1 miljard euro mag kosten omdat het allemaal erg nauw luistert, krijgt een artistieke gevel. Nationaal prestige en kunstzinnigheid, en tóch de klus naar Nederland zien vertrekken… Maar waarom is het geen Qualanod-opdracht, als dit hét toonaangevende kwaliteitslabel in de anodiseertechniek in de wereld is?

26 | Oppervlaktetechnieken september 2014

tekst drs. ing. E.J.D. Uittenbroek milieukundige, coatingtechnoloog, Coating Kennis Transfer

elektrochemie & metallieke deklagen

Het gebouw van het Filharmonisch Orkest in aanbouw, La Viletta, Frankrijk. (Foto: Aldor bv)

Het verduurzamen van aluminium door onderdompeling in een zuur bad onder toediening van een elektrische stroom, wordt doorgaans niet in hectares besteld. Maar als er 14 vogelvormen in een vierkante meter passen, en het zijn er 700.000, dan kom je gauw aan 5 hectare, rekent directeur Michael Baas van Aldor bv voor. En zo komt er een kunstwerk tot stand , geïnspireerd door de Nederlander Escher, bekend van de onmogelijke figuren en de twee-in-éénmozaïeken. In eerste instantie dacht de opdrachtgever goed te zitten bij een ander bedrijf. Maar het standaardinkleurprocede dat in eerste instantie was voorgesteld, bleek niet lichtecht te zijn, een probleem voor een buitenwand en zeker in de door verkeer vervuilde lucht aan de Parijse periferique! Toen na het faillissement van de oorspronkelijke anodiseur een proefplaat achter een kast vandaan gehaald werd, bleek het al deels verbleekt door de zon, nota bene in een binnensituatie. Zo kwamen ze terug bij “Die Hollander die zei dat het met standaard inkleuren niet zou gaan,” weet directeur Michael Baas van Aldor zich te herinneren.

Levende gevel De klus werd binnengehaald; voor het grootschalige naturelwerk werd collega Alumet in Etten-Leur aangezocht en voor het inkleurwerk werd het eigen proces Prooxyd™aangewend. In drie lichtechte grijstinten komen de vogels tot leven. Met een andere lichtinval krijg je immers een spannende verschuiving van tint, zoals van de avondzon. Over honderd jaar spreekt men over ‘Tour Eiffel’, en over Philharmonie-Nouvel, refererend naar de architect, in La Viletta ten

noordoosten van Parijs.” De vogels zijn in ieder geval technisch en esthetisch verduurzaamd voor de lange termijn. Want geld uitgeven in de oprichtingsfase is vaak makkelijker dan in de onderhoudsfase. De uitstraling zal vooral bepaald worden door de toepassing van innovatieve oppervlaktebehandeling, die voor een onbeduidende fractie van het totaalbedrag het geheel een magistrale statuur zal geven. Bij –duurzame- kwaliteit denken we in de anodiseertechniek aan het Europese kwaliteitslabel Qualanod. Opmerkelijk genoeg kan dit label deze prachtreferentie niet volledig ondersteunen. De benodigde laagdiktes om de duurzame grijstinten te krijgen, zijn boven de vijfentwintig micrometer, en dan valt het werk buiten de scope. De 300.000 in naturel te anodiseren vogels bij Alumet zijn overigens wél onder Qualanod op de markt gezet..

Qualanod voor industrieproducten Baas zet zich al langer in voor een Qualanodkeurmerk voor machineonderdelen, waar het label nu vooral bedoeld is voor esthetische verduurzaming en corrosiewering van bijvoorbeeld geveldelen. Aldor voert het label wel, maar het meeste werk is voor de machinebouw-industrie. En die wil óók een onafhankelijke kwaliteitsborging. Dan wringt de schoen bij laagdiktes, badchemie en sealen. Er is een Commissie bij de Vereniging ION mee aan de slag gegaan, licht Baas toe. “Ik vind Qualanod een belangrijk keurmerk. Met ISO-9000 kun je afspreken dat je matige kwaliteit levert. Met Qualanod heeft de klant zekerheid dat je een goede procesvoering

hebt. Aldor is het enige anodiseerbedrijf voor de machinebouw dat Qualanod heeft, wat uniek is in Europa.” Inmiddels wordt eraan gewerkt dikkere lagen en partieel-geseald anodiseerwerk onder Qualanod te brengen via Estal (de Europese koepel voor oppervlaktebehandeling van aluminium – red.). Ook een scala aan verschillende aluminiumlegeringen die niet onder de Qualanod geaccepteerd worden, kunnen er dan gecertificeerd worden

Alles zijn prijs Geveldelen behoren normaal gesproken niet tot het productenpakket, aangezien de baden daarvoor te klein zijn. “We anodiseren hier 15.000 onderdelen per dag, in een stuk of twintig processen.” Vaak weet de anodiseur niet alles van de toepassing van het uiteindelijke product, doordat de opdrachtgever het er niet bij vertelt. “Het klinkt raar, maar ze vertellen ons vaak niets. Dat is een grote fout van onszelf als vakgebied geweest: de oppervlaktebehandelaars bepalen het uiterlijk en de functionaliteit van het eindproduct. Wij hebben niet uitgelegd wat het belang is van het gezamenlijk maken van een functioneel eindproduct. Daardoor zijn we oneerbiedig genoemd ‘soppers’ voor ze.” Desondanks slaagt Aldor erin prestigieuze opdrachten en hoogstaand technisch werk binnen te halen. Op een productielocatie met vier verschillende anodiseerbaden en negen kleurbaden worden producten verduurzaamd. Voor een fractie van de totaalprijs worden onderdelen slijtvast, goed reinigbaar en anderszins technisch functioneel gemaakt, men denke ook aan hardheid. Meethuizen van gasleidingen in Siberië met

Oppervlaktetechnieken september 2014 | 27

Michael Baas en compagnon Rolf Derkx bij de aansturing van de gelijkrichters.

tien jaar volledige garantie, wafer-dragers met luchtlagers om computerchipwafers mee te produceren: het levert een enorme waarde voor de eindgebruiker dat het vele jaren storingsvrij en exact maatnauwkeurig en probleemloos blijft functioneren. Maar de meerwaarde voor de omliggende industrie, waarvoor de oppervlaktebehandeling vaak een vestigingsfactor is, komt niet altijd tot uiting in de prijs. Die is vaak een fractie van de maakkosten van het totaalproduct, dat zonder oppervlaktetechniek niet lang zou functioneren.

Ontwerpers ondersteunen Baas is niettemin tevreden met een gezonde bedrijfsvoering, de nieuwe hal die in januari 2014 in gebruik is genomen, en talloze aansprekende referenties. Enkele tienduizenden blauwe explosieveilige afsluiters, “daar mag geen plékje op zitten vanwege mogelijkheid van galvanische corrosie! Dat is gewoon de kwaliteit hier in Nederland, anders gaat het werk vanzelf naar Oost-Europa of China. Er schuiven plunjers in deze afsluiters bij vijftig bar, en het moet sluiten en niet klem raken.” De afsluiters moeten na

Machinebouwonderdelen na kleuranodiseren. (Foto: Clariant)

vijf jaar in exact hetzelfde blauw uitgeleverd kunnen worden. “Kijk, die blauwe kleur, dat is toch práchtig!” Duizenden parameters en procesinstellingen staan in de badcomputers, en er komen dagelijks weer nieuwe wondertjes van techniek bij. “Hier: zeventig stopjes voor MRI-scanapparaten voor ziekenhuizen. Vanwege het esthetische overweging mag er geen krásje op zitten!” Het enthousiasme draagt hij ook uit naar ontwerpers en opdrachtgevers, aan wie hij regelmatig presentaties geeft. De doorstart van het Aluminium Centrum bij de Metaalunie juicht hij ook van harte toe. “Het is van essentieel belang dat we organisaties hebben die de belangen van aluminium coördineren en uitdragen, dat kun je alleen met elkaar doen. Al dat onbegrip over onze branche, zíj kunnen dat aanpakken. De do’s en dont’s van de ontwerper, de twintig procent technisch onjuiste opdrachten die ik krijg… als men beter begreep hoe onze processen werken, sluiten de producten beter aan op de wensen van de klant Ik heb de presentatie al vijftig keer gegeven, ook op de Surface-vakbeurs vier jaar geleden en pas nog in Delft op de universiteit.” ●

Meer informatie www.aldorbv.nl Aldor staat op de vakbeurs Surface op stand 545, 7-9 oktober, Brabanthallen, ’s-Hertogenbosch.

28 | Oppervlaktetechnieken september 2014

Glasbeek ad 4.pdf 1 7-11-2013 11:36:19

CMY

Oppervlaktetechnieken september 2014 | 29

Toeleveranciers

thema Bedrijfsinrichting

en Geassocieerden

tekst drs. ing. E.J.D. Uittenbroek milieukundige, coatingtechnoloog, Coating Kennis Transfer

Processtappen afstemmen = win-win onder de streep

Liever geen schapenvet Als een leverancier van chemische voorbehandelingsmiddelen zélf nieuwe baden plaatst, wordt het tijd een kijkje te gaan nemen. En meteen even achter de horizon te kijken wat er de komende jaren allemaal op het vakgebied afkomt, qua stoffengebruik. Kluthe Benelux bv uit Alphen aan den Rijn ontwikkelt in samenwerking met het Duitse moederbedrijf onder andere watergebaseerde producten voor industriële coatingapplicatie, die inzetbaar zijn bij het lakproces, chemische voorbehandeling en reiniging. De Duitse hoofdvestiging neemt de basis-R&D voor haar rekening, waarna de lokale laboratoria de ontwikkelingen passend maken in lokale wet- en regelgeving en eisen. Maar er rolt in Alphen ook wel eens een ontwikkeling van de kar waar de Duitsers weer mee verder kunnen.

Sales manager Jeroen Westerveld, coördinator chemie Bertus Geerts en laboratoriummanager Christine Lai Cao zijn in hun nopjes over de nieuwe baden. Ze zijn groter dan de vorige en bieden goed zicht op de producten tijdens het testen. En er valt ook genoeg te testen, nu de uitfasering van onder andere zeswaardig chroom goed op stoom begint te komen. Geerts: “Dat zet de hele wereld op zijn kop. We hebben al enkele nieuwe processen.”

Wat zijn de belangrijkste dossiers die uit hoofde van REACH op de bedrijven afkomen als het om voorbehandeling gaat? Christine Lai Cao: “Een groot dossier is onder andere de chroomvervanging, vooral voor markten die helemaal geen toepasbaar alternatief hebben. Je kunt niet zomaar overschakelen.”

Aha! Zijn die visueel te beoordelen tijdens de uitvoering van de chemische voorbehandeling, voorafgaand aan het coaten? Geerts: “We hebben een variant met een bronsachtige kleur op het staal, en we zien ook een duidelijk verschil op aluminium. Het is inherent aan het proces. Het gevaar van een toegevoegde kleurstof is dat het verbruik ervan niet parallel loopt aan het verbruik van de chemie, dus het zegt dan niets meer over de laagdikte. En de laagdikte is behoorlijk wat kleiner: werd er vroeger 5 tot 15 gram zinkfosfaat per vierkante meter aangebracht, nu gaat het om honderd milligram. De laag is zóveel dichter dat daardoor de lakhechting een stuk beter wordt. Je hebt

Die zestienpuntenrubriek van jullie Material Safety Data Sheet-systeem, hoe werkt die precies en wat is het voordeel voor jullie afnemers? Christine Lai Cao: “Hij is gedetailleerder dan vroeger, bijvoorbeeld wat betreft de persoonlijke beschermingsmiddelen. Het is een compacte tekst over bijvoorbeeld bescherming van handen, oren en ogen, maar is dus veel gedetailleerder. Ook opgenomen zijn handschoenentype, dikte en hoelang je ze mag gebruiken. We hebben het ook eerst onderzocht, niet zomaar iets uit de la genomen en overgeschreven. We hebben de hele supply chain bekeken, het hele proces, waarbij we eerst informatie van de distributeurs van die middelen hebben gekregen.

30 | Oppervlaktetechnieken september 2014

ook een betere weerstand tegen zuurstof van buitenaf.”

Er gelden steeds meer eisen aan de correctheid van de Material Safety Data Sheets (MSDS). Zowel mengsels als stoffen moet je etiketteren. En het is ook een kunst MSDS-en te kunnen lezen, ze worden niet altijd goed geïnterpreteerd. We bieden dus ondersteuning aan klanten en kijken of ze de sheets goed hebben begrepen. We houden er toolbox-bijeenkomsten voor. Een MSDS is een middel om te communiceren. Het moet dus duidelijk zijn, anders schiet het zijn doel voorbij.” In december 2012 hadden we het ook over Total Cost of Ownership en onder de streep kijken in plaats van per processtap. Het voorbeeld werd genoemd van een koelsmeeremulsie die de latere ontvettingsstap zelfs ondersteunt in plaats van bemoeilijkt. Zijn er inmiddels nog meer van dergelijke voorbeelden? Westerveld: “Ja, legio, heel recent nog bij een fabrikant van vloeistoftanks die na het lassen het product afperst. In het laatste bad doen we een corrosie-inhibitor, want de capaciteit is bij het afpersen groter dan die van de lakkerij, dus is een tussenopslag nodig. Het beschermt tegen corrosie, maar is tevens heel makkelijk in de

Christine Lai Cao bij de nieuwe baden, waaronder een ultrasoonbad dat tot 130 graden Celsius gaat. Aluminium kan ontlakt worden in een sproeitoepassing,. Dompelen met veel agitatie (badvloeistofbeweging) is ook mogelijk. Let ook op de transparante tussendeksels op de baden.

volgende processtap, de metaaloppervlaktebehandeling, te verwijderen. De tank kan daarna van een mooie laklaag worden voorzien.” Geerts beaamt het: “Meestal is het probleem dat je op een goede corrosiewering vervolgens moeilijk een goede laklaag krijgt. ” Westerveld: “Vaak komt de vraag hier binnen: ‘Ik heb hier iets tegen corrosie maar krijg het er niet af’. ‘Schapenvet’, zeggen we wel eens in dergelijke gevallen. Als je bij één leverancier de processtappen kunt afstemmen, is onderaan de streep een win-winsituatie mogelijk.” Moederbedrijf Chemische Werke Kluthe is lid van de Fraunhofer Reinigungs Allianz. Welke voordelen biedt dat voor de gebruikers van de voorbehandelingsmiddelen en de eindgebruikers van de metaalproducten? Geerts: “Ze werken onder andere aan de vraag ‘wat is schoon en wat is níét schoon?’ Dan gaat het om de hoeveelheid deeltjes per vierkante meter. De kennis die ze daarover ontwikkelen passen we hier dus ook toe.” Westerveld: “Het voordeel voor onze klanten zit hem in het samengaan van de ontwikkeling van technologie van de labs in Duitsland en

Jeroen Westerveld overziet de resultaten die de chemische ontwikkelingen oplevert.

Nederland, we hoeven het wiel niet twee keer opnieuw uit te vinden.” Gebeurt het ook dat in Alphen dingen ontwikkeld worden waarmee de Duitsers weer verder willen? Westerveld, lachend: “Jaaaa, gelúkkig wel!” Geerts haakt spontaan in. “We schieten wel eens uit onze slof bij technische ontwikkelingen, waardoor ook zij daar weer wat aan hebben.” Westerveld glundert over de labmodernisering. “Je noemde het vroeger voetenbadjes, maar wat hier nú staat, dat kunnen weinigen nadoen. We testen wat ontwikkeld wordt, hebben onderling overleg, vanuit A ontstaat B en het wordt alleen maar beter.” Geerts voegt een actueel voorbeeld toe, dat aansluit bij de eerdere opmerkingen over chromaatvervanging. “Zirkoon is inmiddels vrij goed ingeburgerd. Wij werken met stoffen in producten die vergelijkbaar zijn, op nóg lagere concentratie, en met nóg betere hechting. Daarvan zullen binnenkort wel de eerste producten op de markt komen. De laatste testreeksen zijn deze zomer gedaan, na zoutneveltesten en aangezuurde zoutneveltesten voor aluminium.” Westerveld voegt toe: “We hebben

een eigen KTL-bad in de Kluthe-groep. Looncoaters met een elektrocoatbad kunnen bij ons proefonderdelen van A t/m Z voorbehandelen, coaten en laten testen. Daar ligt een link met de automobielsector en landbouwmechanisatie, waar deze voorbehandeling de basis is.” Wat gaat Kluthe op de Surface brengen, mogen we al iets verklappen? Westerveld: “De dunnelaagtechnologie, zowel voor het vervangen van traditioneel ijzerfosfaat als in specifieke gevallen zinkfosfaat.” Geerts is al even enthousiast. “Inclusief drop-in voor ijzerfosfateerprocessen, dus in bestaande installaties.” ●

Meer informatie Kluthe Benelux bv staat op de vakbeurs Surface op stand 340; 7-9 oktober, Brabanthallen, ’s-Hertogenbosch. www.kluthe.nl

Oppervlaktetechnieken september 2014 | 31

algemeen

TIV is goede smaakmaker voor Surface Van 2 tot en met 4 september was er weer de Technische Industriële Vakbeurs (TIV) in Hardenberg. Alle segmenten binnen de technische industrie waren aanwezig. Ook zo’n 15 bedrijven uit de sector oppervlaktetechnieken. In de aanloop naar de Surface ging dit vakblad kijken om alvast diverse nieuwtjes en noviteiten op te pikken.

De TIV in Hardenberg is zo groot, dat je goed voorbereid de beurs moet bezoeken om te voorkomen dat je er als een kip zonder kop rondloopt. Bij een doelgericht rondgang tref je diverse bedrijven die nieuws te melden hebben. Klaas de Boer van Derustit heeft zelfs naar eigen zeggen groot nieuws: “In oktober wordt de nieuwe vestiging van het Europese hoofdkantoor in Dietzenbach (bij Frankfurt in Duitsland, red.) geopend. Naast het elektrolytisch polijsten van austenitisch RVS zijn er twee nieuwe innovaties ontwikkeld: elektrolytisch polijsten van bijna alle mogelijk legeringssoorten en plasmapolijsten van RVS op industriële schaal. Dat is met recht revolutionair te noemen. Plasmapolijsten gebeurt onder een plasmaboog in zout, dat is milieuvriendelijker dan polijsten met zuur.” “Verder gaan Eurofinish uit Sneek en Nederlandse Derustit Groep per oktober de commerciële afdelingen samenvoegen. De werkzaamheden van beide bedrijven liggen in elkaars verlengde: Eurofinish als specialist op het gebied van slijpen en polijsten van RVS en de Derustit Groep met beitsen-passiveren en elektrolytisch polijsten van RVS. Door deze vergaande commerciële samenwerking kunnen beide bedrijven efficiënter en slagvaardiger opereren”. Bij een ander bedrijf, Etchform bv, vertelt Johan van der Kraan, managing director van Etchform, dat het bedrijf in de lift zit. “Wij merken dat er steeds meer vraag is naar onze technologie, vooral uit de medische industrie en vanuit de automotive. Voor de medische sector is het een voordeel dat wij titaan kunnen etsen. Dat wordt steeds meer toegepast, bijvoorbeeld voor

32 | Oppervlaktetechnieken september 2014

de productie van implantaten. Bij automotive maken we veel shims (vulplaatjes om de ruimte tussen twee onderdelen op te vullen). Ook loopt er een interessant project voor zowel het etsen als het elektroformeren van hoge precisie schaduwmaskers voor het opdampen van elektronische structuren. 3D-printen is vooralsnog geen thema voor Etchform. Eén van de specifieke voordelen van etsen is de flexibiliteit om vergelijkbare materialen met zeer verschillende materiaaleigenschappen (bijvoorbeeld het enorme pallet aan rvs-legeringen) zonder noemenswaardige omstelling te kunnen verwerken. Bij 3D-printen is men nog niet zover.”

Laagmoffelende poeders De Belgische poederlakfabrikant ProtechOxyplast, dat veel investeert in Research and

Development, heeft ook nieuws. “Een nieuw product in ons assortiment zijn de laagmoffelende poeders met een fijne structuur”, zegt account manager Ruben Maes. “Dit is vers van de pers. Met deze laagmoffelende poeders heb je een lager energiegebruik, kun je sneller werken en werk je ook mee aan Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Verder hebben deze poeders een Qualicoat-keuring. Dit betekent dus een evenwaardige levensduur ten opzichte van standaard poeders, maar bij lagere temperaturen. Normaal wordt er gemoffeld op temperaturen van 180 tot 200 graden Celsius. Met onze poeders kan dat op 150 á 160 graden.” Het product is bij Oxyplast niet uit de lucht komen vallen. In 2010 kreeg het bedrijf de Surface Innovatieprijs voor de low bake poederlak die ook het moffelen op lage temperaturen moge-

De TIV trok ook jeugdige bezoekers die zich graag lieten voorlichten.

lijk maakte, toen voor gladde poeders met satijnglans. “Deze reeks producten worden vooral bij gegalvaniseerd staal gebruikt, maar dit product is ook uiterst geschikt voor aluminium. Deze poeders zullen dan ook in beide markten gepromoot worden, onder andere op Surface in Den Bosch.” Poelstra Perslucht werkt voor iedere bedrijfstak waar men perslucht gebruikt. Teveel bedrijfstakken om op te noemen. “In iedere branche is de kwaliteit van de perslucht erg belangrijk om een goed product te kunnen leveren. Bij poedercoaten is dat ook het geval”, zegt Ed Schrijver namens Poelstra Perslucht. “Als het poedercoaten niet goed gaat, is men vaak eerst geneigd de oorzaak bij de poedercoatleverancier te zoeken, maar net zo belangrijk is de vraag: is de perslucht wel goed? Als die niet goed is, heb je geen of minder hechting.”

One-stop-shopping Bij Rob Didden, commercieel technisch adviseur van Böhler, is de stemming een beetje feestelijk. “Onze moedermaatschappij Voestalpine heeft onlangs de firma Eifeler overgenomen uit Düsseldorf. Eifeler is een Duitse technische oppervlaktebehandelaar op het gebied van physical vapor deposition (PVD), chemical vapor deposition (CVD) en lasercladden. “Hiermee kunnen wij onze afnemers een compleet pakket aanbieden. In heel veel gevallen worden technische gereedschappen uit onze materialen gemaakt die nu ook een aanvullende oppervlaktebehandeling kunnen krijgen. Dat werk hoeft men dus niet meer uit te besteden bij derden. Voor de klant betekent dit een one-stop-shop en meer garantie.” De moedermaatschappij Voestalpine in Oostenrijk heeft wereldwijd 45.000 medewerkers in dienst. Böhler produceert onder meer hoogwaardig gereedschapsstaal en PM-stalen. Het bedrijf levert vooral aan gereedschapmakerijen, off-shore-bedrijven, de procesindustrie en aan turbinebouwers. Bij de stand van Vecom

trekt Floor Breeman, managing director, een bedenkelijk gezicht als hem gevraagd wordt naar nieuws. “Hm, niet zo makkelijk te zeggen. Wat wel een feit is, is dat het goed gaat met ons. Wij bieden een verscheidenheid aan oplossingen voor reiniging, onderhoud en metaaloppervlaktebehandeling. In de energiesector worden we veelvuldig gevraagd om een chemischtechnische reiniging uit te voeren. Dat doen we in het Midden-Oosten, Noord-Afrika, maar ook in enkele Midden- en Zuid-Amerikaans landen.” Floor Breeman heeft vorig jaar zijn vader opgevolgd en zet zich sindsdien in voor een andere aansturing van het bedrijf. “Tot een jaar geleden werd de organisatie meer decentraal aangestuurd, maar er wordt nu meer een eenheid van de organisatie gemaakt via centrale aansturing. Daardoor kijken we meer naar nieuwe markten en diensten en besteden meer aandacht aan innovatie. Verder richten wij ons op de lange termijn. Wij zijn niet het type van snel geld verdienen en wegwezen, maar willen ook op de lange termijn voor onze klant actief zijn.”

Hardingcentrum en Hardiff Jeroen Heijneman, general salesmanager van Bodycote Hardiff heeft ook nieuws: “Bodycote Hardingscentrum bv heeft onlangs Menzing Warmtebehandeling bv overgenomen. Wij zien dit als een zeer welkome aanvulling op ons dienstenpakket. Bodycote Hardiff in Apeldoorn houdt zich van oudsher bezig met kolsteriseren. Dat is een unieke oppervlakteharding voor austenitisch- en duplex roestvaststaal en nikkelbasislegeringen met behoud van corrosiebestendigheid en maatvastheid. Daarnaast hebben wij een nieuwe technologie ontwikkeld waarmee we in staat zijn grote producten tot twee meter lengte en vier ton gewicht te harden, waarmee we als groep het hele roestvaststaal-spectrum kunnen afdekken. Bodycote Hardiff heeft een sterke positie op het gebied van verbetering

In de stand van Saint-Gobain werd een nieuw pakket slijpmiddelen onder de naam Norton Beartex gedemonstreerd.

van oppervlakte-eigenschappen bij RVS, zoals het vermijden van vreten, slijtage en corrosie. Verder heeft de Bodycote-divisie van Duitsland, Nederland en de Alpenlanden het Nederlandse bedrijf Menzing Warmtebehandeling bv overgenomen. Menzing is in 1989 opgericht door de broers Harrie en Johan Menzing en is uitgegroeid tot een bekend warmtebehandelingsbedrijf. Dat Bodycote het heeft overgenomen, geeft aan hoe belangrijk de Nederlandse en Noord-Duitse markt is voor Bodycote. In de stand van Saint-Gobain is een nieuw pakket slijpmiddelen te zien dat onder de naam Norton Beartex op de markt wordt gebracht. Hieronder vallen producten die voorzien zijn van Vortex schuurkorrels. Deze slijpkorrels bieden onder meer een agressieve en snelle verspaning met als gevolg verminderde slijptijd en verbeterde afwerking. Twee voorbeelden die veel bij oppervlaktebewerking gebruikt worden, zijn de Vortex Rapid Blend en de Vortex Rapid Prep-schijven. Vortex Rapid Blend-schijven met verdiept centrum zijn speciaal ontworpen voor de haakse slijper. Vooral geschikt voor het ontbramen, wegwerken van TIG-lassen, afronden van kanten, reinigen en polijsten. De Vortex Rapid Prep-schijven leveren een combinatie van agressief verspanen, hoge standtijd en een verbeterde oppervlaktegesteldheid. Beide producten “versmeren” het oppervlak niet. ●

Meer informatie www.derustit.nl www.etchform.com www.galvaniseerbedrijfdevries.nl www.protechpowder.com www.poelstra-machinefabriek.nl www.bohler.nl www.vecom-group.com www.bodycote.com www.saint-gobain-abrasives.com

TIV veel geanimeerde gesprekken en ontmoetingen.

Oppervlaktetechnieken september 2014 | 33

algemeen

Ontwerp door kunstenares in de oppervlaktetechnieken

ION Borghardt Award Om vooruitstrevende initiatieven in het vakgebied industriële oppervlaktetechnieken te stimuleren, wordt tijdens de vakbeurs Surface 2014 de ION Borghardt Award uitgereikt aan de meest innovatieve ontwikkelingen van de afgelopen twee jaar.

Dit jaar zal de jury vooral letten op innovatieve oplossingen in de aandachtsgebieden ‘ketenoptimalisatie’ en ‘nieuw in de markt’. Zaken als maatschappelijk verantwoord ondernemen, kostenreductie, ontzorgen van de klant en marktpotentie worden meegewogen in het jury-oordeel. De ION Borghardt Award is dit jaar ontworpen door kunstenares Marga Janssen uit Overloon.

Eigen stijl

sen enkele jaren geleden bij toeval in aanraking met mozaïek. Al snel ontwikkelde zij een eigen stijl, waarbij recycling een belangrijke plaats inneemt. Oude voorwerpen krijgen een nieuwe bestemming of kunnen een onderdeel vormen van een werkstuk. Soms zichtbaar, zoals een oude schoen die gebruikt is, of juist onzichtbaar: de met cement gevulde verpakking van de wasverzachter die de inwendige basis vormt van een beeld. In haar werk maakt Janssen gebruik van uit-

materialen zoals plastics, bierdopjes, schroeven, moertjes en boutjes. Inspiratiebronnen zijn vaak eigen thema’s die verwerkt worden, dingen uit het dagelijks leven, de cultuur en mythologie. De laatste twee jaren heeft zij zich met name gespecialiseerd in het ontwerpen en vervaardigen van menselijke vormen met expressionistische kenmerken. Hierbij is opvallend dat de werken een eigen en uniek verhaal weerspiegelen, dat door de toeschouwer zelf ontrafeld kan worden. Typerend voor haar oeuvre is dat

Werkzaam in de gezondheidszorg, maar met voorliefde voor vormen en kleuren, kwam Jans-

eenlopende materialen: traditionele tegeltjes en glassoorten naast minder gebruikelijke

op het eerste gezicht alles lijkt te kloppen aan het kunstwerk. Bij nadere bestudering is te zien

34 | Oppervlaktetechnieken september 2014

dat er fraai gebruik is gemaakt van alledaagse verrassende voorwerpen. Speelsheid en humor zijn herkenbaar in haar werk.

Eigen stand Marga zal een eigen stand krijgen op de vakbeurs. Daarnaast krijgt ION een aantal beelden van haar in bruikleen om tijdens andere evenementen en (kleine) beurzen als aandachtstrekker te gebruiken. De keuze voor Marga Janssen maakt deel uit van het ION-project ‘Kunstenaars in de oppervlaktetechnieken’: zie kader.

Uitreiking De bekendmaking van de award-winnaar is op de openingsdag van de vakbeurs op 7 oktober. Het openingsprogramma zal er in grote lijnen als volgt uitzien: - Voorwoord door Rik van Thiel, voorzitter ION; - Opening van de beurs door Guido Landheer, directeur Topsectoren en Industriebeleid van het ministerie van Economische Zaken; - Uitleg bij de award door Egbert Stremmelaar, directeur ION; - Uitreiking van de award door Arjan Mol,

Kunstenaars in de oppervlaktetechnieken De vereniging ION zal gedurende (ruim) een jaar een kunstenaar centraal stellen. Deze kunstenaar moet een bewezen track record hebben in het maken van kunst die relevant is voor of een relatie heeft met oppervlaktetechnieken. De kunstenaar creërt de fysieke prijs voor de winnaar van de ION Borghardt Award. Het streven is deze cyclus elke twee jaar te herhalen, steeds met de vakbeurs Surface als startpunt.

ION-doelen Vanuit het meerjarenplan van de vereniging ION is een aantal doelen verwoord. In willekeurige volgorde zijn met dit project onder meer de volgende te realiseren: 1. Bekendheid van de branche (juist ook daarbuiten) vergroten. Laten zien dat oppervlaktetechnieken overal worden toegepast. De meerwaarde van oppervlaktetechnieken in de maakindustrie promoten. 2. Trots op de branche vergroten. Laten zien aan (potentiële) medewerkers dat er veel variaties en gradaties zijn in het vak. Vakmanschap, professionaliteit en creativiteit zijn kernwoorden in het dagelijkse werk van ION-leden. Ontwikkelen is een must om ook in de toekomst bestaansrecht te hebben.

juryvoorzitter en universitair hoofddocent Corrosietechnologie en Elektrochemie, afdeling Technische Materiaalwetenschappen aan de TU Delft. ●

Meer informatie www.venko.nl www.wsb-wagner.eu

3. De branche triggeren op nieuwe mogelijkheden, mogelijk ook door samenwerking tussen een lid/leden en de kunstenaar. 4. Blikvangers voor de branche creëren die op beurzen en andere events een gesprek entameren. 5. Een individuele prijs voor de ION Borghardt Award organiseren die recht doet aan de uitgangspunten en de standing van de prijs. 6. Netwerk vergroten. 7. Maatschappelijke betrokkenheid van de vereniging invulling geven.

Kunstenaarsdoelen Doelen voor de kunstenaar zijn onder andere: 1. Kunst heeft tot doel te verrassen, te verbazen en te verleiden. Om dat effect te bereiken, moet kunst onder de mensen worden gebracht. 2. Inspiratie opdoen voor nieuwe projecten. 3. Experimenteren met nieuwe technieken en uitvoeringsvormen. 4. Exposure krijgen bij tot op heden niet-bereikbare doelgroepen, die zou kunnen leiden tot verkopen en opdrachten.

Oppervlaktetechnieken september 2014 | 35

Gespot Sinds januari 2014 brengt vakblad Oppervlaktetechnieken de rubriek Gespot, een combinatie van de voormalige onregelmatig verschijnende subrubrieken Gelezen, Gezien, en Gehoord, met samenvattingen uit de vakliteratuur, besprekingen van televisieuitzendingen of losse congreslezingen, als aanjager voor het volgende evenement of inspelend op het thema van die maand. Met korte verwijzingen kan de lezer zich snel oriënteren. En als een titel, congres, televisieserie of webstek vaak naar voren komt, weet de lezer waar hij/zij voortaan terecht kan voor het rechtstreekse en volledige verhaal. Het beste blijft natuurlijk: zelf abonneren op de in deze rubriek aanbevolen collega-vakbladen en de evenementen bezoeken waar de vakgenoten samenkomen.

Marine Study: het optimaliseren van de romp-en schroefprestaties van schepen Onder constante druk om de brandstofefficiëntie te verbeteren en de uitstoot van koolstof te verminderen, worden de eigenaren van carriers van vloeibaar aardgas (liquefied natural gas, LNG) geconfronteerd met een breed scala van investeringsalternatieven. Recente studies suggereren dat investeringen gericht op het optimaliseren van de scheepsromp- en schroefprestatie waarschijnlijk een belangrijk deel van het antwoord zijn. In 2012 verrichtte Jotun Marine een uitgebreide studie op basis van de reële prestatiegegevens die werden verzameld van 32 schepen en meer dan 48 droogdok-intervallen. De studie concludeerde dat het gemiddelde verlies aan energieefficiëntie dat kan worden toegeschreven aan romp- en schroefprestaties tussen de 11 en 18 procent lag. Dit was afhankelijk van de lengte van het droogdok-interval van het vaartuig, die tussen 36 en 60 maanden lag. Een bepaald schip met een 60-maandeninterval bijvoorbeeld bleek 36 procent meer vermogen te gebruiken aan het einde van het droogdok-interval dan in het begin om de gewenste snelheid te behouden. De bevindingen in de Jotun-studie komen overeen met de bevindingen van andere studies gebaseerd op een analyse van scheepsprestatiegegevens en het onderzoek naar de effecten van de rompconditie op de wrijvingsweerstand. Een recente studie van de Clean Shipping Coalition schat bijvoorbeeld dat de impact van een verslechtering van de romp- en schroefprestaties waarschijnlijk zal resulteren in een verlies van 15 tot 20 procent van de energie-efficiëntie als gemiddelde van een droogdok-interval. Er zijn drie manieren waarop scheepseigenaren of -huurders kunnen reageren op romp- en schroef-gerelateerd snelheidsverlies zodra een

36 | Oppervlaktetechnieken september 2014

Zowel relatief snelle schepen zoals dit vliegkampschip (H.M.S. Illustrious) als relatief trage schepen, zoals deze veerboot, hebben een effectieve corrosiebescherming en aangroeiwering nodig. (Foto: Coating Kennis Transfer) schip dienst doet. Ze kunnen het motorvermogen verhogen (en daarmee de brandstofconsumptie), een verlaging van de snelheid accepteren, of een evenwicht vinden in een combinatie van de twee. Er worden vele producten, diensten en oplossingen aangeboden door een breed scala van verffabrikanten (antifouling) en aanbieders van complementaire technologieën, die claimen dat ze in meer of mindere mate verbeteringen in de romp- en/of schroefprestaties leveren. In de meeste gevallen zou de investering al aantrekkelijk zijn wanneer ook maar een fractie van de beloofde brandstofkostenbesparing wordt gerealiseerd. Berekend over een langere periode, reikt de waarde van een verbetering van de romp- en schroefprestaties echter tot ver buiten de directe brandstofkostenbesparingen, want zelfs een gematigde kostenbesparing heeft een groot lange-termijneffect op de totale kosten van de exploitatie van een schip. De belangrijkste reden waarom het verlies van energie-efficiëntie door romp- en schroefprestaties zo hoog blijft, en waarom zoveel van het potentieel voor verbetering van die prestaties ongerealiseerd is, is een gebrek aan betrouwbare metingen en criteria. Dit ontbreken van betrouwbare metingen en criteria kan nu eindelijk worden aangepakt. In de afgelopen jaren is een aantal systemen voor het analyseren en optimaliseren van vaar-

tuigprestaties op de markt beschikbaar gekomen. Deze systemen omvatten een completer scala van sensoren en systeemcomponenten voor het automatisch vastleggen, opslaan en overbrengen van grote hoeveelheden gegevens die door deze sensoren worden gegenereerd. De meeste moderne LNG-schepen hebben tegenwoordig zulke systemen aan boord geïnstalleerd tijdens het nieuwbouwproces of hebben ze als retrofit tijdens droogdokperioden toegevoegd. Gebaseerd op de reële prestatiegegevens die de meeste van dergelijke systemen beschikbaar maken, zijn verschillende methoden ontwikkeld voor het nauwkeurig isoleren en kwantificeren van de impact die romp- en schroefprestaties op de totale energie-efficiëntie van het schip hebben. Zodra betrouwbare metingen en criteria zijn vastgesteld, kunnen reders beginnen met het aanpakken van het verbeterpotentieel van romp- en schroefprestaties, gebaseerd op gedegen investeringsbeslissingen. ● Geir Axel Oftedahl

Meer informatie Het volledige artikel van Geir Axel Oftedahl is te vinden op www.coatingspromag.com/articles/steel-coatings/2013/09/marine-studyoptimizing-hull-and-propeller-performance

BYK spectro-guide

SURFACE 2014

Kleur en glans in ĂŠĂŠn instrument.

Voldoet aan de internationale normen Uiterst nauwkeurig en weinig onderhoud Compact en gebruiksvriendelijk 10 jaar garantie op de LED-lichtbron

ca Nie tal uw og e us !

Stand Nr. 259

SMART SOLUTIONS FOR INDUSTRIAL COATING www.hangon.co

DIT IS HANGON HangOn biedt zijn klanten slimme oplossingen voor ophanging, maskering en handling. Wij ontwikkelen en produceren zelf en leveren in meer dan 40 landen.

gullimex.com/byk

1828AdvOppvltechn_SpectG.indd 1

12-09-14 15:08

straalcabines vrijstraalhallen werpstraalmachines Surf ac straalmiddelen e 2014 Hal 6 bandzaagmachines S tand gereedschappen 520 krimpapparatuur hardingsovens ultrasoon reinigingsystemen sproeiwascabines

+31 (0)74 255 82 82 WWW.LEERING.NL

0381AdvVOM_185x132_Surface.indd 1

14-08-14 11:44 Oppervlaktetechnieken september 2014 | 37

Op zoek naar samenwerkingspartners Langdurige antimicrobiële oppervlakken voor polymeren, lakken, keramiek en textiel Het Enterprise Europe Network,

Aanbieding uit Oostenrijk, Referentie TOAT20130923001, geldig tot 01-10-2014

actief in 44 landen, is gericht op

Samenvatting

brede ondersteuning van het MKB

Een Oostenrijks MKB heeft een gepatenteerde en beproefde coating ontwikkeld voor antimicrobiële oppervlakken in verschillende materialen (kunststoffen, poedercoatings, textiel, keramiek, enzovoort). Ze kan worden gebruikt voor langdurige en sterke dotatie om de verspreiding van schadelijke micro-organismen in de gezondheidszorg, de industrie en het publieke domein te voorkomen. Voordelen zijn niet-giftig gedrag, geen resistentievorming en een uitstekende kosten-batenverhouding. Het bedrijf is op zoek naar industriële partners en licentiehouders.

bij internationale samenwerking op commercieel, onderzoeks- en technologiegebied. Sinds kort valt Enterprise Europe Network onder RVO: de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, waarin AgentschapNL opgegaan is. Bij deze organisaties staan adviseurs klaar die bedrijven helpen bij het vinden van zakenpartners in de landen van het netwerk, en zelfs daarbuiten.

Meer informatie Voor vragen over internationale betrekkingen is Enterprise Europe Network bereikbaar onder nummer 088-4440777. Voor meer informatie over het dienstenpakket wordt verwezen naar www.EnterpriseEuropeNetwork.nl. Reageren op de hier vermelde technologieaanbiedingen en -verzoeken kan bij: Tom Reijn tel.: 088-602 52 99 tom.reijn@RVO.nl www.enterpriseeuropenetwork.nl Noot van de redactie: Hieronder volgen de titels en samenvattingen van enkele partnerverzoeken en -aanbiedingen uit de database van Enterprise Europe Network NL. De redactie neemt geen verantwoording voor de voorgestelde oppervlaktebehandelingsconcepten, uitspraken aangaande levensduurverwachtingen, accuraat gebruik van bepaalde vakterminologie voor de betreffende toepassing en dergelijke. De vervaldata zijn indicatief: doorgaans kan enkele weken later nog gereageerd worden.

38 | Oppervlaktetechnieken september 2014

Beschrijving partnerverzoek De natuurlijke zure beschermingsmantel van de menselijke huid is een barrière tegen virussen, bacteriën en andere verontreinigingen. Deze ‘functionaliteit’ is overgenomen door het Oostenrijkse bedrijf, dat een nieuwe coatingtechnologie heeft ontwikkeld om antimicrobiële eigenschappen aan verschillende materialen te geven.

kan worden geleverd, bijvoorbeeld masterbatches en mengvormen van alle polymeren. De antimicrobiële effectiviteit kan worden gemeten volgens verschillende normen, waaronder JIS Z2801, ISO 22196, roll-out-methode en dropon-methode. Succesvolle referentieprojecten omvatten antimicrobiële kabels, antimicrobiële leidingen, antimicrobiële medische hulpmiddelen, antimicrobiële epoxyhars en antimicrobiële koeltoren-inserts. Overeenstemming met de Europese biocidewetgeving is verzekerd. Testcertificaten van geaccrediteerde laboratoria op niet-bestaande toxiciteit, huidcontact, slijmvliezencontact en andere zijn beschikbaar. Aan de licentienemers wordt uitgebreide ondersteuning verstrekt. Het bedrijf biedt informatie en expertise over de wijze waarop zijn producten gecertificeerd kunnen worden, en advies op het gebied van medische-productenwetgeving, richtlijn biocide en biocide-regelgeving.

Stadium van ontwikkeling Reeds op de markt, patenten toegekend.

De techniek kan worden opgenomen in verschillende materialen, zoals polypropyleen, polyethyleen, polystyreen, polyamide, acrylonitrile butadiene styreen, polycarbonaat, polyurethan, en in poedercoatings, textiel, keramiek, enzovoort. Het werkingsspectrum van de techniek varieert van bacteriën tot virussen en schimmels. Ook Gram-positieve en Gram-negatieve bacteriën kunnen worden geëlimineerd.

Marktapplicatiekernwoorden

Het bedrijf biedt oplossingen op maat voor elke klant om de beste antimicrobiële bescherming voor de gegeven situatie en het gegeven materiaal te bereiken. Geboden worden licenties met de actieve ingrediënt die als concentraat

Licentieovereenkomst. Type partner gezocht: industriële bedrijven met bestaande producten die deze antimicrobieel willen maken, fabrikanten van apparatuur. ●

- Overig medisch/gezondheid-gerelateerd (niet elders geclassificeerd); - Coatings en lijmen; - Kantoormeubilair en andere professionele meubelen; - Overige productie (niet elders geclassificeerd).

Gewenste samenwerkingsvorm

Polijst-methode met drietrapsvoorbehandeling en polymeer-applicatie Aanbieding uit Frankrijk, Referentie BOFR20130829002, geldig tot 04-10-2014

Samenvatting Een Frans bedrijf is gespecialiseerd in de behandeling van alle oppervlakken zoals gelcoat, gelakte oppervlakken, hout, glas, staal en alle textiel, met een nieuw proces dat de veroudering van lak met ongeveer tien jaar vermindert. Deze behandeling is gebaseerd op een specifieke voorbehandeling, gevolgd door een polymeer-applicatie op het oppervlak. De behandeling wordt momenteel gebruikt voor jachtreparatie-activiteiten, maar kan ook worden aangepast aan elk andere gelakt oppervlak. Gezocht worden partners die belangstelling hebben om deze dienst te promoten en naar klanten te brengen.

Beschrijving partnerverzoek In dit geval wordt het jacht gedeeltelijk opnieuw gelakt, maar zelfs voor een preventieve behandeling boekt de nieuwe oppervlaktebehandeling identieke resultaten, alsof het

product rechtstreeks uit de fabriek of van de werf komt. Het verkrijgt een spiegel-glanzende afwerking, waarvan de duur gegarandeerd 24 maanden is. De drie stappen van de oppervlaktevoorbehandeling maken het mogelijk om de drager grondig te reinigen, om krasjes, hoe diep ook, te verwijderen en om alle vervagingsproblemen als gevolg van UV-aanvallen te laten verdwijnen. Tijdens de droogfasen zullen alle micro-en nano-polymeerdeeltjes op hun plaats vallen. Dit ‘nesten’ maakt het ontstaan van een beschermende laag op het oppervlak mogelijk en beschermt het oppervlak tegen UV-aantasting, vervuiling en vervagingen van de drager. De behandeling is zeer aan te bevelen voor een beter behoud van de oorspronkelijke kleurglans, omdat problemen van dragervervaging als gevolg van UV-aantasting tot nu toe een belangrijk thema op jachten zijn gebleven. De componenten van dit nieuwe proces zijn geheel en al verschillend van de

componenten die traditioneel worden gebruikt om te ‘polijsten’. Tegelijk echter is de techniek in staat om hetzelfde ‘polijst’-effect te bereiken met polymeercomponenten.

Stadium van ontwikkeling Reeds op de markt, geheime knowhow.

Marktapplicatiekernwoorden Speciality-/prestatiematerialen: producenten en fabrikanten.

Gewenste samenwerkingsvorm Commerciële agentuurovereenkomst. Type partner gezocht: scheepswerven, scheepsbouw-, reparatie- of jachtmakelaarbedrijven die tegemoet willen komen aan klanten die hun jacht op korte termijn geheel of gedeeltelijk willen herlakken, met een innovatief proces dat resultaten met een hogere kwaliteit geeft dan een traditionele polish. ●

Fluorescente nanodeeltjes voor nieuwe generatie displays, lagen en coatings Aanbieding uit Duitsland, Referentie TODE20130904001, geldig tot 07-11-2014

Samenvatting Een MKB-bedrijf in het noorden van Duitsland produceert fluorescente halfgeleider-nanodeeltjes met enorme helderheid. De kwantum-dots combineren zeer hoge kwantum-rendementen boven de 60% met een intense absorptiecoëfficiënt beneden de 450 nm. Dit maakt de deeltjes ideaal voor toepassingen waarbij een maximum aan fluorescentie-intensiteit nodig is. Het bedrijf is geïnteresseerd in het vinden van partners voor de ontwikkeling van toepassingen in displays of op andere gebieden, of partners voor de co-ontwikkeling van lagen, coatings en sheets.

Beschrijving partnerverzoek De fluorescente nanodeeltjes kunnen worden afgestemd op een specifieke golflengte in de emissie, groen en rood zijn standaard. Oplosbaar in niet-polaire organische oplosmiddelen zoals hexaan, chloroform of tolueen, hebben deze deeltjes een smalle grootteverdeling; ze

worden dan ook gekenmerkt door smalle fluorescentie-bandbreedtes en hoge fotostabiliteit. De bolvormige kern wordt afgeschermd door een langwerpige schil, wat resulteert in zogenaamde quantum dot/quantum rod-systemen. De intrinsieke eigenschappen van de nanokristallen omvatten extreem grote helderheid en verbeterde stabiliteit tegen invloeden van buitenaf. Verder hebben deze nieuwe kwantumdots een geoptimaliseerde verwerkbaarheid in verschillende materialen, zoals kunststoffen en polymeren. Een innovatief productieproces maakt de productie mogelijk van zelfs grotere hoeveelheden nanodeeltjes tegen veel lagere kosten dan voorheen, met zeer goede reproduceerbaarheid van de deeltjeseigenschappen. Het bedrijf heeft diepgaande en langdurige kennis in colloïdale synthese van uniforme en zeer kristallijne nanodeeltjes. Het bedrijf is geïnteresseerd in het vinden van partners om nanodeeltjes aan te passen aan industriële applicaties. Een veelbelovende mogelijkheid

zou het gebruik in display-toepassingen zijn. Het bedrijf is geïnteresseerd in gezamenlijke ontwikkeling van toepassingen of een licentieovereenkomst.

Stadium van ontwikkeling Reeds op de markt, patent(en) aangevraagd maar nog niet toegekend.

Marktapplicatiekernwoord Display-panelen.

Gewenste samenwerkingsvorm Licentieovereenkomst, joint venture-overeenkomst, onderzoekssamenwerkingsovereenkomst. Gezocht worden bedrijven die actief zijn op het gebied van hightech toepassingen, zoals de productie van displays, lagen, coatings of sheets, en die bereid zijn om fluorescente nanodeeltjes toe te passen in hun producten en gezamenlijk nieuwe toepassingen te ontwikkelen. ●

Oppervlaktetechnieken september 2014 | 39

Dichtvernette polymeren voor de ontwikkeling van innovatieve producten Aanbieding uit Duitsland, Referentie BODE20131007002, geldig tot 23-10-2014

Samenvatting Een Duitse onderzoeksinstelling ontwikkelt dichtvernette polymeren voor alle toepassingen, met bijzondere aandacht voor de luchtvaart, IT-technologie en instrumentatie. Het instituut ontwikkelt polymeersystemen voor de gehele toeleveringsketen. Het instituut is op zoek naar industriële partners die een diepgaande kennis vereisen in dichtvernette polymeren, voor de ontwikkeling van innovatieve producten in een technische samenwerkingsregeling, waaronder een licentieovereenkomst en technische ondersteuning.

Beschrijving partnerverzoek Het Duitse instituut ontwikkelt polymeersystemen voor de gehele toeleveringsketen, van monomeren tot afgewerkt onderdeel. Het synthetiseert monomeren en prepolymeren. Vervolgens spant het zich in om de verwerkbaarheid van de systemen te garanderen en een eerste prototype-onderdeel te fabriceren. Het instituut synthetiseert monomeren en prepolymeren, al dan niet inclusief één of meer

40 | Oppervlaktetechnieken september 2014

van de volgende: co-reagentia, vlamvertragers, versterkingsmiddelen, vulstoffen of modifiers. Het instituut karakteriseert de afgewerkte onderdelen en werkt aan kwaliteitsborgingscriteria. Hierdoor biedt het thermohardende polymeren. De toepassing van zijn thermosets is haalbaar op het gebied van lijmen, coatings, vernissen, bindmiddelen, inmolds (coatings die in de mal aangebracht worden – red.) en gelcoats, gietstukken, schuimen, ‘prepregs’ (preimpregnated fibers, voorgeïmpregneerde vezels – red.), Resin Transfer Moulding (RTM) en pultrusie (profieltrekken, -red.).

Stadium van ontwikkeling Patenten toegekend.

Marktapplicatiekernwoorden - Overige gefabriceerde kunststoffen; - Processen voor het werken met kunststoffen; - Coatings en lijmen; - Industriële chemicaliën; - Polymeer-/kunststofmaterialen.

Gewenste samenwerkingsvorm Licentieovereenkomst. Het instituut is op zoek naar partners met onderzoeksonderwerpen/-problemen op het gebied van composieten en polymeren. Het is geïnteresseerd in het creëren van banden met de Europese industrie/MKB-bedrijven om samen te werken aan gemeenschappelijke composieten polymeerprojecten. Met betrekking tot de aangeboden expertise op het gebied van polymeermaterialen en composieten is het instituut op zoek naar partners die geïnteresseerd zijn in de verdere ontwikkeling en het gebruik van deze knowhow in het kader van een samenwerkingsregeling, mogelijk inclusief een licentieovereenkomst en technische ondersteuning. Industriële partners hebben de bijzondere belangstelling, omdat zij de specifieke polymeren in hun ontwikkelings- en productieprocessen kunnen toepassen (dat wil zeggen: applicaties in met name de luchtvaart, IT-technologie en instrumentatie). ●

Terugblik Column

Totaaloplossingen in lagedruk verfspuitapparatuur

De kunst van ons werk Zijn oppervlaktetechnieken kunst? Als je in deze editie van OT kijkt, zou je dat bijna gaan denken. Voor de prijs van ION Borghardt Award is een heuse kunstenares ingeschakeld, de gevel van het nieuwe gebouw van het Filharmonisch Orkest in Parijs (dat zelf een kunstwerk uitbeeldt) vergde zoveel technisch en creatief vernuft, dat de realisatie een tweevoudig kunstwerk betrof. En dan heb je nog diverse bedrijven die in hun bedrijfsinrichting kunstwerk afleveren door noviteiten op de vierkante millimeter te realiseren. In deze editie heeft u daarvan diverse voorbeelden kunnen lezen. Stuk voor stuk worden er prestaties geleverd die een eenmalig en uniek werk betreffen.

seal-, magneet-, dompelen filterpompen, filterkaarsen, filterpapier en alle filtermaterialen, kunststof bakken / opslagtanks

Corode Benelux BV

Postbus 854 - 5280 AW, Boxtel tel. 0031 (0)411 685500 - fax 0031 (0)411 686067 corode@corode.nl - www.corode.nl

Verkoop en Verhuur

RUIM 30 JAAR EXPERTISE

w w w.hi l t ra.co m

PGS15 opslagsystemen voor gevaarlijke stoffen

Jaap van Peperstraten Hoofdredacteur Oppervlaktetechnieken

CAP Industrial Telefoon: (010) 437 47 37 E-mail: info@cap-industrial.nl

Toch zullen weinigen die in de dagelijkse praktijk met industriële oppervlaktetechnieken in de weer zijn, zich voelen als Picasso of Van Gogh. Andersom geldt dat ook: hoewel veel kunstenaars met oppervlaktetechnieken bezig zijn, zullen slechts weinigen dat als zodanig ervaren. En dat is ook niet zo verwonderlijk: de toegepaste techniek is een hulpmiddel om een groter doel te dienen. In ons vak geldt dat precies zo. Het doel is niet de techniek, maar de corrosiebescherming, camouflage, verbetering van de slijtvastheid of zelfs versiering. Sterker nog: soms passen we technieken en/of kleuren toe waarmee we bij de toeschouwer hetzelfde willen bereiken als de kunstenaar: verbazing, verwondering, ontroering, en wie weet, zelfs verrukking! Als wij daarin geslaagd zijn, kijken we met extra voldoening op het werk terug en zeggen: het is uit de kunst! Kunst wordt pas kunst op het moment dat het wordt waargenomen. Met onze oppervlaktetechnieken zitten we dan al een end in de goede richting. Oppervlakken zijn per definitie waarneembaar. Daar liggen dus kansen. Er ligt een schone taak voor ons om anderen te leren de kunst van ons werk te gaan zien. Toch moeten we niet al te veel illusies koesteren. In onze branche wordt vaak gewerkt voor een opdrachtgever aan de hand van concrete specificaties. En wij stellen er eer in om dat vlekkeloos uit te voeren. Maar die keren dat we in ons werk een doelbewuste expressie nastreven met vakwerk, zoals in Parijs of bij een willekeurig andere mooie gevel: laten we er dan extra van genieten! ● oppervlaktetechnieken@ellemmi.nl

0342 - 404160 Oppervlaktetechnieken september 2014 | 41

brancheregister Uw bedrijf in het brancheregister? Voor een standaardvermelding van 3 regels in één rubriek betaalt u per jaar slechts €330,-. Bij plaatsing logo in full colour per jaar €305,- ongeacht het aantal rubrieken. Voor informatie over een vermelding in het brancheregister kunt u contact opnemen met Vincent IJff, tel: 070 399 00 00 / vincent@jetvertising.nl

advies projectbureau / oppervlaktebehandeling- / coating-industrie

B & B Coating Techniek T. 053-4357707 www.bb-coating-techniek.nl

afvoer gevaarlijk afval

Vecom Group T. 010-593 0299, F. 010-593 0225 info@vecom-group.com www.vecom-group.com

afzuiginstallaties

anodiseer (ophangrekken)

MEPACO B.V. T. 071-5892863 Schröder Plating Service T. 0546-681170 / F. 0546-681003

bakken, kunststof

C.K.B.Boxtel T. 0411- 682939

beitsen/passiveren www.emotech.nl tel: 053-4301500

Straaltechniek Int. B.V. www.straaltechniek.net

anodemanden (titaan) Glasbeek Finish B.V. T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Chemetall B.V. T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 Kontich (BE): +32 (0)3 450 37 10 www.chemetall.com info.benelux@chemetall.com

MEPACO B.V. T. 071-5892863 Schröder Plating Service T. 0546-681170 / F. 0546-681003

Ploum Engineering T. 0412-630097 / F. 0412-645019 www.ploumengineering.nl info@ploumengineering.nl

anoden (titaan)

adviesbureaus energiebesparing

MAGNETO Special Anodes BV T. 010-2620788, F. 010-2620201 www.magneto.nl

Haug Chemie Benelux b.v.b.a. T. 06-4233 3660 info@haugchemie.be / www.haugchemie.be

Mavom BV T. 0172-436361 / F. 0172-420310 info@mavom.nl / www.mavom.nl

anodezakken

Van Beek Ingenieurs BV T. 026-3127000, F. 026-3515117 info@vanbeek.com / www.vanbeek.com

Afvalwaterbehandelinginstallaties

Ondeo Industrial Solutions BV T. 077-3231231 / F. 077-3231230 verkoop@ondeo-is.com www.ondeo-is.com

Sir John b.v. T. 0182-396931 F. 0182-396937 info@sir-john.nl, www.sir-john.nl De Veer Plating Supplies - Den Bosch T. 06 5433 8904 www.deveerps.nl

anodiseren (afdekmaterialen)

HangOn B.V. T. 077-3999630 / F. 077-3988419 info@hangon.co / www.hangon.co

anodiseer (installaties) EnviroChemie bv T. +31 (0)23 542 69 13 / F. +31 (0)23 542 69 14 sales@enviro-chemie.nl www.enviro-chemie.nl

Drent Techniek B.V. T. 076-5017270 www.drenttechniek.nl

Epifatech T. +46 371 51 1685 / F. +46 371 14 996 order@epifatech.se www.epifatech.se

Vecom Group T. 010-593 0299, F. 010-593 0225 info@vecom-group.com www.vecom-group.com

beschermkapjes, pluggen, tape

Horsterweg 221, 5928 ND Venlo tel:077-3968149, F.:077-3969737 www.citakubv.eu / info@citakubv.eu

HangOn B.V. T. 077-3999630, F. 077-3988419 info@hangon.co / www.hangon.co

brandwerende / brandvertragende coatings

Voor coatings met meer waarde en minder kosten ELA Coatings BV T. +31 (0)24 373 99 88 / +31 (0)6 150 500 54 e.lagerweij@elacoatings.com www.elacoatings.com

chemicaliën/ opp. behandeling

Chemetall B.V. T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Kontich (BE): +32 (0)3 450 37 10 www.chemetall.com info.benelux@chemetall.com

Haug Chemie Benelux b.v.b.a. T. 06-4233 3660 info@haugchemie.be / www.haugchemie.be

C&T Technics T. 0413-331083, F. 0413-331195 info@ct-technics.nl / www.ct-technics.nl

Kluthe Benelux BV T. +31 (0)172-516 000 / F. +31 (0)172-439 494 info@kluthe.nl / www.kluthe.nl

Mavom BV T. 0172-436361 / F. 0172-420310 info@mavom.nl / www.mavom.nl

elektrostatisch natlakken Vecom Group T. 010-593 0299, F. 010-593 0225 info@vecom-group.com, www.vecom-group.com

chemisch / technisch reinigen

Vecom Group T. 010-593 0299, F. 010-593 0225 info@vecom-group.com, www.vecom-group.com

Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-437 0166 / F. 010-415 1491 www.rasco-clemco.nl

MacDermid Benelux B.V. T. 076-502 1940, F. 076-503 4876 www.macdermid.com/industrial Magistor B.V. T. 0548- 519401 / F. 0548-517619 www.magistor.nl / info@magistor.nl

Enthone B.V. T. (+31)73-6280111 / F. (+31)73- 6219283 www.enthone.nl

filters (andreae, columbus industries)

coatinginstallaties service & onderhoud

www.emotech.nl tel: 053-4301500

Renztech T. 0172 - 47 5954 j.renzenbrink@planet.nl

Droogapparatuur

Filter Service Heerenveen T. 0513-633900 / F. 0513-633888 info@filterservice.nl / www.filterservice.nl

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Wiltec BV T. 0413-244444 / F. 0413-244499 www.wiltec.nl, sales@wiltec.nl

Corode T. 0411 - 68 55 0

Mefiag Filters & Pumps B.V. Heerenveen T. 0513-630230, F. 0513-632233 info@mefiag.com / www.mefiag.com

T. 0497-339384 F. 0497-381593 info@hendor.com www.hendor.com

elektrostatisch poederspuiten, installaties

galvano automaten

Wagner Systemen Nederland T. 030-2410688, F. 030-2410765 info@wagnersystemen.nl

Surtec Benelux BV T. (077) 308 15 90, F. (077) 476 20 33 heh@surtecbenelux.com / www.surtec.com

galvanotechniek, installaties

Enthone B.V. T. (+31)73-6280111 / F. (+31)73- 6219283 www.enthone.nl

glasparelstraalcabines

filters & pompen

IST Benelux bv T. 055-5050014 www.ist-uv.nl / info@bnl.ist-uv.com

MSP Systems BV T. 053-4303937 www.mspsystems.nl

Enthone B.V. T. (+31)73-6280111 / F. (+31)73- 6219283 www.enthone.nl

filters

chemisch nikkel

MacDermid Benelux B.V. T. 076-502 1940, F. 076-503 4876 www.macdermid.com/industrial

galvanotechniek, glansmiddelen

Holland Mineraal B.V. T. 0570-621161, F. 0570-634336 www.hollandmineraal.nl

Straaltechniek Int. B.V. www.straaltechniek.net

Sybrandy B.V. Amersfoort T.033-4545666, F. 033-4655561 www.sybrandy.nl

haken Drent Techniek B.V. T. 076-5017270 www.drenttechniek.nl

Indufinish BV T. 0591 630003 www.indufinish.com

Horsterweg 221, 5928 ND Venlo tel:077-3968149, F.:077-3969737 www.citakubv.eu / info@citakubv.eu

Epifatech T. +46 371 51 1685 / F. +46 371 14 996 order@epifatech.se www.epifatech.se

HangOn B.V. T. 077-3999630, F. 077-3988419 info@hangon.co / www.hangon.co

MBS Ophangsystemen T. 040-2931663, F. 040-2932262 info@mbs-online.nl / www.mbs-online.nl

hangbaansystemen

www.emotech.nl tel: 053-4301500

Railtechniek van Herwijnen b.v. T. 0344-616363, F. 0344-611072 info@railtechniek.nl / www.railtechniek.nl

hardchroom baden (kunststof)

Enthone B.V. T. (+31)73-6280111 / F. (+31)73- 6219283 www.enthone.nl

Hechtingstechniek

Maan Group T. 0572 355 333, F. 0572 364 498 r.klein@maangroup.nl /www.maangroup.nl

Hittebestendige en non-stick coatings

Voor coatings met meer waarde en minder kosten ELA Coatings BV T. +31 (0)24 373 99 88 / +31 (0)6 150 500 54 e.lagerweij@elacoatings.com www.elacoatings.com

industriĂŤle luchtbehandeling en warmteterugwinning

Energy Partners Systems B.V. T. 026-4720350, F. 026-4721507

industriële reiniging

Chemetall B.V. T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 Kontich (BE): +32 (0)3 450 37 10 www.chemetall.com info.benelux@chemetall.com

Kunststoflakken

Voor coatings met meer waarde en minder kosten ELA Coatings BV T. +31 (0)24 373 99 88 / +31 (0)6 150 500 54 e.lagerweij@elacoatings.com www.elacoatings.com

laagdiktemeters Haug Chemie Benelux b.v.b.a. T. 06-4233 3660 info@haugchemie.be / www.haugchemie.be

marine coatings / Scheepvaartlakken HangOn B.V. T. 077-3999630, F. 077-3988419 info@hangon.co / www.hangon.co Voor coatings met meer waarde en minder kosten ELA Coatings BV T. +31 (0)24 373 99 88 / +31 (0)6 150 500 54 e.lagerweij@elacoatings.com www.elacoatings.com

metaal oppervlaktebehandeling

Gullimex B.V. T. 074-2657788 CZL Tilburg BV T. 013-5703370, F. 013-5704906 info@czltilburg.nl / www.czltilburg.nl Kluthe Benelux BV tel: +31 (0)172-516 000, F.: +31 (0)172-439 494 info@kluthe.nl / www.kluthe.nl

Laborex b.v.b.a. T. +32 (0)14 861 616 info@laborex.be / www.laborex.com

Mavom BV T. 0172-436361 / F. 0172-420310 info@mavom.nl / www.mavom.nl

Vecom Group T. 010-593 0299, F. 010-593 0225 info@vecom-group.com, www.vecom-group.com

kleur & glans

Gullimex B.V. T. 074-2657788

Helmut Fischer Meett. BV Tarasconweg 10, Eindhoven T. 040-2482255, F. 040-2428885 www.helmutfischer.nl netherlands@helmutfischer.nl

NauMetrics PMI T. 074-3490022, F. 084-0037042 info@naumetrics.nl / www.naumetrics.nl

Surface Treatment Ned. Maasbracht, T. 0475-463835 www.surfacetreatment.nl info@surfacetreatment.nl

kleurenwaaiers

WWW.HELLEMAKLEURKAARTEN.NL

Paint It The Application Company T: 0318-643 260 / F. 0318-643 042 www.paintit.nl / info@paintit.nl

Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-4370166, F. 010-4151491 www.rasco-clemco.nl

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Wiltec BV T. 0413-244444 / F. 0413-244499 www.wiltec.nl, sales@wiltec.nl

Verlab-Oxford Instruments T. 0162-320633, F.0162-322907 info@verlab.nl www.verlab.nl

moffelovens

naverbrandingsinstallaties

lakstraten

www.emotech.nl tel: 053-4301500

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

Glasbeek Finish B.V. T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Energy Partners Systems B.V. T. 026-4720350, F. 026-4721507

onderhoud aan straalinstallaties en werpstralers

Renztech T. 0172 - 47 5954 j.renzenbrink@planet.nl / www.renztech.nl

SLF Oberflächentechnik GmbH info@slf.eu / www.slf.eu Energy Partners Systems B.V. T. 026-4720350, F. 026-4721507

natlak

Rösler Benelux B.V. T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com / www.rosler.nl

Schaepman’s Lakfabrieken BV T. 0384211345 / F. 03842210801 info@schaepman.nl / www.schaepman.nl

Hellema Kleur kaarten Harderwijk The Netherlands

l uw Voor a aties resent p r u e rs l k waaie & n e kaart or Ral ook vo

Nordson Benelux B.V. Bergerstraat 10, 6226 BD Maastricht T. 043 - 3526000 poeder.info@nl.nordson.com www.nordson.nl

Vecom Group T. 010-593 0299, F. 010-593 0225 info@vecom-group.com, www.vecom-group.com

www.emotech.nl tel: 053-4301500

Admesy b.v. Inline kleur & lichtmeting www.admesy.com

natlakspuitapparatuur

Glasbeek Finish B.V. T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Rippert Benelux B.V. Oslo 10, 2993 LD Barendrecht, Nederland tel: +31 (0)180 645 281 / F.: +31 (0)180 645 282

natlakken (afdekmaterialen)

Epifatech T. +46 371 51 1685 / F. +46 371 14 996 order@epifatech.se www.epifatech.se

Sybrandy B.V. Amersfoort T.033-4545666, F. 033-4655561 www.sybrandy.nl

ontbramen MacDermid Benelux B.V. T. 076-502 1940, F. 076-503 4876 www.macdermid.com/industrial Rösler Benelux B.V. T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com www.rosler.nl

ontlakken (in loon)

C&T Technics T. 0413-331083, F. 0413-331195 info@ct-technics.nl / www.ct-technics.nl

Surtec Benelux BV T. (077) 308 15 90, F. (077) 476 20 33 heh@surtecbenelux.com / www.surtec.com

ophanghaken voor lakstraten/poedercoaten

Horsterweg 221, 5928 ND Venlo tel:077-3968149, F.:077-3969737 www.citakubv.eu / info@citakubv.eu

Energy Partners Systems B.V. T. 026-4720350, F. 026-4721507

Teodur BV T. +32 13539095, F. +32 13539080 powdercoating@bel.dupont.com www.coatingsolutions.dupont.com

Glasbeek Finish B.V. T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com TIGER Coatings Belgium bvba T. +32 (0)89700016 / F. +32 (0)89567858 www.tiger-coatings.com

Rippert Benelux B.V. Oslo 10, 2993 LD Barendrecht, Nederland tel: +31 (0)180 645 281 / F.: +31 (0)180 645 282

poedercoating (afdekmaterialen)

poederspuitapparatuur

MSP Systems BV T. 053-4303937 www.mspsystems.nl

Thermo-Clean N.V.België T. 0032-13539060

Ontlakkingsovens/ Thermische Reinigingsovens

Pyrox b.v.b.a. T. +32 14 762377, F. +32 14 762379 info@pyrox.be / www.pyrox.be

Epifatech T. +46 371 51 1685 / F. +46 371 14 996 order@epifatech.se www.epifatech.se

ontvettingsinstallaties

Kermad Machinebouw bv info@kermad.nl, www.kermad.nl

Horsterweg 221, 5928 ND Venlo tel:077-3968149, F.:077-3969737 www.citakubv.eu / info@citakubv.eu

Epifatech T. +46 371 51 1685 / F. +46 371 14 996 order@epifatech.se www.epifatech.se HangOn B.V. T. 077-3999630, F. 077-3988419 info@hangon.co / www.hangon.co

Wagner Systemen Nederland T.030-2410688, F.030-2410765 info@wagnersystemen.nl HangOn B.V. T. 077-3999630, F. 077-3988419 info@hangon.co / www.hangon.co

Laborex b.v.b.a. T. +32 (0)14 861 616 info@laborex.be / www.laborex.com

Leering Hengelo b.v. T. 074-2558282, F. 074-2422373 info@leering.nl, www.leering.nl

MBS Ophangsystemen T. 040-2931663, F. 040-2932262 info@mbs-online.nl / www.mbs-online.nl

Ophangrekken voor Galvano en Laktechniek

MBS Ophangsystemen T. 040-2931663, F. 040-2932262 info@mbs-online.nl / www.mbs-online.nl

poederlakken/ poedercoatings MEPACO B.V. T. 071-5892863

Metalas Cleaning Systems BV T. 010-4356036, F. 010-2340415 info@metalas.com / www.metalas.com

Rösler Benelux B.V. T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com / www.rosler.nl

Nordson Benelux B.V. Bergerstraat 10, 6226 BD Maastricht T. 043 - 3526000 poeder.info@nl.nordson.com www.nordson.nl

Schröder Plating Service T. 0546-681170, F. 0546-681003

ovens

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

ontvettingsmiddelen

AkzoNobel Powder Coatings Benelux T. +32 (0)2 254 77 51, F. +32 (0)2 254 77 57 www.akzonobel.com/powder

EUROLACKE Tiel Axalta Coating Systems T. 0344-620662, F. 0344-617079 info@eurolacke.nl / www.eurolacke.nl

poederspuitcabines

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

Glasbeek Finish B.V. T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Indufinish BV T. 0591 630003 www.indufinish.com

MSP Systems BV T. 053-4303937 www.mspsystems.nl

www.emotech.nl T. 053-4301500 Enthone B.V. T. (+31)73-6280111 / F. (+31)73- 6219283 www.enthone.nl

Wagner Systemen Nederland T.030-2410688, F.030-2410765 info@wagnersystemen.nl

poederspuitinstallaties

www.emotech.nl tel: 053-4301500

Indufinish BV T. 0591 630003 www.indufinish.com

Laborex b.v.b.a. T. +32 (0)14 861 616 info@laborex.be / www.laborex.com

Leering Hengelo b.v. T. 074-2558282, F. 074-2422373 info@leering.nl, www.leering.nl

pompen (magnetisch aangedreven) Corode T. 0411-685500

protective coatings

Voor coatings met meer waarde en minder kosten ELA Coatings BV T. +31 (0)24 373 99 88 / +31 (0)6 150 500 54 e.lagerweij@elacoatings.com www.elacoatings.com

Metalas Cleaning Systems BV T. 010-4356036, F. 010-2340415 info@metalas.com / www.metalas.com

Glasbeek Finish B.V. T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Holtrop & Jansma B.V. Dokkum T. 0519 32 91 00 www.holtrop-jansma.com

Rippert Benelux B.V. Oslo 10, 2993 LD Barendrecht, Nederland tel: +31 (0)180 645 281 / F.: +31 (0)180 645 282

Sybrandy B.V. Amersfoort T.033-4545666, F. 033-4655561 www.sybrandy.nl

straalinstallaties

www.agtos.com Distributie Nederland: De Ploeg Techniek BV T. +31 (0)492 539 812 www.deploegtechniek.nl

Clemco Straalapparatuur T. 010-4370592, F. 010-4151491 www.rasco-clemco.nl

Rösler Benelux B.V. T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com / www.rosler.nl

shotpeenen

SLF Oberflächentechnik GmbH info@slf.eu, www.slf.eu

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl

Wiltec BV T. 0413-244444 / F. 0413-244499 www.wiltec.nl, sales@wiltec.nl

Delfzijl 0596-614135 Rhenen 0318-472020 www.petsonpaints.com / info@petsonpaints.com

Schaepman’s Lakfabrieken BV T. 0384211345 / F. 03842210801 info@schaepman.nl / www.schaepman.nl

Rösler Benelux B.V. T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com / www.rosler.nl

Holland Mineraal B.V. T. 0570-621161 F. 0570-634336 www.hollandmineraal.nl Straaltechniek Int. B.V. www.straaltechniek.net

pvd coatings SLF Oberflächentechnik GmbH info@slf.eu, www.slf.eu Dekracoat T. 040 262 80 70 info@dekracoat.nl www.dekracoat.nl

reinigingsinstallaties

Energy Partners Systems B.V. T. 026-4720350, F. 026-4721507

Kermad Machinebouw bv info@kermad.nl / www.kermad.nl

straalcabines

Leering Hengelo b.v. T. 074-2558282, F. 074-2422373 info@leering.nl, www.leering.nl

spuitcabines Rösler Benelux B.V. T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com / www.rosler.nl T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

Holland Mineraal B.V. T. 0570-621161 F. 0570-634336 www.hollandmineraal.nl

Leering Hengelo b.v. T. 074-2558282, F. 074-2422373 info@leering.nl, www.leering.nl

Vacuümstraalapparatuur T. 078-6418050, F. 078-6418059 info@ltc-international.nl www.ltc-international.nl

Rösler Benelux B.V. T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com / www.rosler.nl

SLF Oberflächentechnik GmbH info@slf.eu, www.slf.eu www.emotech.nl tel: 053-4301500

Energy Partners Systems B.V. T. 026-4720350, F. 026-4721507

SLF Oberflächentechnik GmbH info@slf.eu, www.slf.eu

Straaltechniek Int. B.V. www.straaltechniek.net Straaltechniek Int. B.V. www.straaltechniek.net

Sybrandy B.V. Amersfoort T.033-4545666, F. 033-4655561 www.sybrandy.nl

T. 0495 - 592 210, F. 0495 - 588 881 www.oppervlaktebewerking.com verhoevenbv@online.nl

T. +32 9218 7180, F. +32 9233 0831 metals.benelux@cellmark.com www.wheelabratorgroup.com

Holland Mineraal B.V. T. 0570-621161 F. 0570-634336 www.hollandmineraal.nl

Indufinish BV T. 0591 630003 www.indufinish.com

temperatuurregistratie & analyse Laborex b.v.b.a. T. +32 (0)14 861 616 info@laborex.be / www.laborex.com Gullimex B.V. T. 074-2657788

Leering Hengelo b.v. T. 074-2558282, F. 074-2422373 info@leering.nl, www.leering.nl

titaan (bevestigings-) materialen

MEPACO B.V. T. 071-5892863

straalkasten Magistor B.V. T. 0548- 519401 / F. 0548-517619 www.magistor.nl / info@magistor.nl Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl Rösler Benelux B.V. T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com / www.rosler.nl Holland Mineraal B.V. T. 0570-621161 F. 0570-634336 www.hollandmineraal.nl

Dé Duplexspecialist met: - eigen transport - één aanspreekpunt - één factuur - één garantieverlener www.rotocoat.nl / info@rotocoat.nl

verhuizingen van coatinginstallaties

Renztech T. 0172 - 47 5954 j.renzenbrink@planet.nl / www.renztech.nl

verfspuitapparatuur

transportsystemen CAP Industrial B.V. tel- 010-4374737, F.-010-2623190 info@cap-industrial.nl / www.cap-industrial.nl www.emotech.nl tel: 053-4301500 Paint It The Application Company T: 0318-643 260 / F. 0318-643 042 www.paintit.nl / info@paintit.nl Railtechniek van Herwijnen b.v. T. 0344-616363, F. 0344-611072 info@railtechniek.nl / www.railtechniek.nl

Straaltechniek Int. B.V. www.straaltechniek.net Laborex b.v.b.a. T. +32 (0)14 861 616 info@laborex.be / www.laborex.com

Twee-componenten apparatuur

Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-4370166, F. 010-4151491 www.rasco-clemco.nl

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Sybrandy B.V. Amersfoort T.033-4545666, F. 033-4655561 www.sybrandy.nl

Wiltec BV T. 0413-244444 / F. 0413-244499 www.wiltec.nl, sales@wiltec.nl

Sybrandy B.V. Amersfoort T.033-4545666, F. 033-4655561 www.sybrandy.nl

Straalmiddel Nederland Wheelabrator-Allevard Holland T. 0341 563831 / F. 0341 494114

UV en EBC Lak

straalmiddelen

stralen (afdekmaterialen)

tel +32 9218 7180, F. +32 9233 0831 Metals.benelux@cellmark.com www.ervinamasteel.eu

B ESCHER MI NG EN K L E U R

HangOn B.V. T. 077-3999630, F. 077-3988419 info@hangon.co / www.hangon.co

Technospray Spuitapparatuur T. 0168-382111 / F. 0168 380780 info@technospray.nl / www.technospray.nl

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Voor coatings met meer waarde en minder kosten ELA Coatings BV T. +31 (0)24 373 99 88 / +31 (0)6 150 500 54 e.lagerweij@elacoatings.com www.elacoatings.com

verduurzamen van metaal

tanks (kunststof)

C.K.B. Boxtel T. 0411-682939

Wiltec BV T. 0413-244444 / F. 0413-244499 www.wiltec.nl, sales@wiltec.nl

verwarmings- en koelelementen (titaan en rvs)

MEPACO B.V. T. 071-5892863

verwarmingselementen

Corode T. 0411-685500 Eurogrit B.V., Papendrecht T. 078-6546770, F. 078-6449494 info@eurogrit.com / www.eurogrit.com

Drent Techniek B.V. T. 076-5017270 www.drenttechniek.nl

The Coatinc Company, uw partner voor anodiseren, duplex, natlakken, poedercoaten, thermisch verzinken, hoge temperatuur verzinken, centrifugaal verzinken en Geomet www.coatinc.com / info-nl@coatinc.com

verwarmingselementen (teflon)

Corode T. 0411-685500

verwerking afvalstromen

Ondeo Industrial Solutions BV T. 077-3231231 / F. 077-3231230 verkoop@ondeo-is.com / www.ondeo-is.com

werpstralers

Rippert Benelux B.V. Oslo 10, 2993 LD Barendrecht Nederland T. +31 (0)180 645 281 / F. +31 (0)180 645 282

SLF Oberflächentechnik GmbH info@slf.eu, www.slf.eu

voorbehandelingsinstallaties

waterbehandeling

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

BWT Nederland B.V. T. +31 (0)88 750 90 00 / F. +31 (0)88 750 90 90 www.bwtnederland.nl

www.emotech.nl tel: 053-4301500

Energy Partners Systems B.V. T. 026-4720350, F. 026-4721507

Glasbeek Finish B.V. T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Indufinish BV T. 0591 630003 www.indufinish.com

EnviroChemie bv T. +31 (0)23 542 69 13 / F. +31 (0)23 542 69 14 sales@enviro-chemie.nl www.enviro-chemie.nl

Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl

Leering Hengelo b.v. T. 074-2558282, F. 074-2422373 info@leering.nl, www.leering.nl

Rösler Benelux B.V. T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com / www.rosler.nl

Straaltechniek Int. B.V. www.straaltechniek.net

Eurowater BV T. 088-0005000 www.eurowater.nl Sybrandy B.V. Amersfoort T.033-4545666 / F. 033-4655561 www.sybrandy.nl Lubron Waterbehandeling BV T. 0162-426931 www.lubron.eu

MAGNETO Special Anodes BV T. 010-26207 88 / F. 010-2620201 www.magneto.nl

tel: +32 9218 7180 / F.: +32 9233 0831 metals.benelux@cellmark.com www.wheelabratorgroup.com

Ondeo Industrial Solutions BV T. 077-3231231 / F. 077-3231230 verkoop@ondeo-is.com / www.ondeo-is.com

Uw bedrijf in het brancheregister? Voor een standaardvermelding van 3 regels in één rubriek betaalt u per jaar slechts €330,-. Bij plaatsing logo in full colour per jaar €305,- ongeacht het aantal rubrieken. Voor informatie over een vermelding in het brancheregister kunt u contact opnemen met Vincent IJff, tel: 070 399 00 00 / vincent@jetvertising.nl