de beste vriend van ouders ! WIN bijna € 5.800
NU 116
aan cadeaus
pagina’s!
Thuis, maar ook weer niet 4 kinderen over hun surrogaatouders
Teun van de Keuken
‘Ik wil dat ze alles lusten, maar dat valt nog vies tegen’
Tradities in je familie Zo belangrijk zijn ze
Het gezin van de toekomst
Kerst met 8 opa’s en oma’s
Hoe houden we het gezellig Met de feestdagen, in huis? en daarna
12 december 2014 18e jaargang € 4,95 jmouders.nl
+
een fijn voorleesverhaal
*
knutselkerstboom
*
zelf kerstkoekjes bakken
Wij
Zij
het gezin
de kinderen
14
14 F**k de feestdagen Eén op de drie Nederlanders ziet op tegen de decembermaand. Zo houd je het gezellig
54
20 Familieportret
‘Ik hoop dat Jet en Juultje net zo zelfstandig worden als Josefien’
26 Vrijdag patatdag
Waarom familietradities heel belangrijk zijn
34 Kerst vieren met 8 opa’s en oma’s
Hoe maak je een succes van je nieuwe gezinsconstructie?
40 Op vakantie in een ansichtkaart
62
Reisreportage: de Ionische eilanden
32 20
12 Nieuws 24 Cadeautips 31 Hebben 32 Huisdier De goudvis 44 Mijn puber & ik 46 Aan de bak Kerstkoekjes 49 Cultuur
54 Bij anderen opgroeien
Vier kinderen vertellen waarom ze niet thuis wonen
64 Billy Elliot sCool Trainen voor de hoofdrol
78 Vrede op aarde?
10 Tips voor kerst met pubers
Nieuws 52 Knutselen kerstboom 62 Kinderboeken 71 Voorleesverhaal 72 Cultuur 84 4
64
Ik
inhoud
de ouder
90 ‘Ik wil dat ze alles lusten, maar dat valt vies tegen’
6 Medewerkers & colofon 8 5 vragen & 5 gezinnen 10 Familieplanner voor nieuwe abonnees 108 Doe mee & win We geven voor bijna € 5.800,aan speelgoed weg! 112 Geintje 113 Volgende maand
Programmamaker en journalist Teun van de Keuken over de opvoeding van Bella en Lotte
98 De wetenschapper
Hoogleraar Pedagogiek Geertjan Overbeek: ‘Je kind is een paardenbloem of een orchidee’
102 ‘Nu ik zelf papa ben, begrijp ik hem’
90
Journalist Jan Roos over de band met zijn vader
Nieuws 88 Tischa lost het op 95
Wel of niet belonen?
Actrice Angela Schijf
Succesrecept 105 Column 106
Suus Ruis
Cultuur 107
102 98 COVERBEELD wendy van santen
5
Wij
decemberhel
F k de feestdagen Zo houd je het wel gezellig in huis
Eén op de drie Nederlanders ziet op tegen de feestdagen. The most wonderful time of the year? ‘ Dat liedje moeten we meteen afschaffen.’ Maar ja, kerst en oud & nieuw breken onvermijdelijk aan. tekst Anne Elzinga beeld Wendy van Santen
15
wij
onze regels
‘Ik hoop dat ze net zo zelfstandig worden als Josefien’ Hoe weet je of je opvoeding goed gelukt is? Als je dochters zelfverzekerd in de wereld staan en in alle opzichten voor zichzelf kunnen zorgen, vinden Michiel van Poppel en Claartje Janse de Jonge. Achter de naam van Josefien mag een tevreden krul: die is af. Met Jet en Juultje maken ze zich langzaam op voor de tweede helft. ‘Tot nu toe gaat het nog een beetje vanzelf.’ Xxxxx (00)
tekst Monique Montanus beeld Louise Honée
➽ 21
beeld stocksy
wij
huisdier
de
goudvis Wist je dat er in Nederland jaarlijks tussen de vijf en tien miljoen goudvissen worden verkocht? En dat een groot gedeelte daarvan binnen enkele weken in het toilet verdwijnt? Onnodig. Een goudvis kan namelijk best oud worden, mits er goed voor hem gezorgd wordt.
beeld thinkstock
Als er één ding is dat wij niet doen, dan is het goed voor de goudvis zorgen. Wij zien een goudvis voornamelijk als decoratief. Niet vreemd en helemaal niet erg, want ook een professioneel tropisch aquarium met clowneske tekenfilmvissen en spannende grote, glibberige zeemonsters wordt om deze reden aangeschaft. Kinderen, maar ook volwassenen, kunnen uren staren naar zo’n levendig en kleurig oceaan miniatuur. Zien we ze echt als huis dieren? Nee, meestal niet. Vissen doen nou eenmaal geen kunstjes, zijn niet blij als je thuiskomt en aaibaar zijn ze al helemaal niet. Althans, voor de meesten niet. Mede door zijn formaat, grote beschik baarheid en de lage prijs is de goudvis zo’n beetje het wegwerpexemplaar van de vissenwereld geworden. In woonbladen- en programma’s zet men een of meerdere minimalistische flesjes op tafel met daarin een ronddraaiende
‘Blubje wordt zielsgelukkig in een aquarium met minimaal 250 liter water’
goudvis als ware het een interactief bosje bloemen. Zodra de vis sterft - een proces dat redelijk snel gaat aangezien dit dier deze stilistische woonruimte niet waardeert - wordt hij vervangen door een nieuw exemplaar. Ook een simpele ronde vissenkom is geen goede leefomgeving voor een goudvis, óók niet als die voorzien is van een plantje en een grappig SpongeBob-huisje. In Duitsland is de standaard vissenkom daarom verboden. Dat klinkt ons wellicht ietwat overdreven in de oren, maar in principe is het houden van dieren in een ongeschikte leefomgeving dierenmishandeling. We winden ons op over het lot van honden bij broodfok kers, plofkippen en circusdieren maar verwarren een goudvis met een bosje tulpen. We rijden naar de dierenwinkel om de zojuist overleden Blubje te vervangen door de identieke Blubje2, en niemand die dat ooit te weten komt. Behalve als de kinderen ontdekken dat Blubje25 al veel te lang aan de opper vlakte drijft en ze te oud zijn om te geloven dat ook Blubjes de rugslag moeten oefenen. Nee, willen we het goed doen, dan geven we de goudvis ruimte. En soortgenoten. Blubje wordt zielsgeluk kig in een aquarium met minimaal 250 liter water, rotsen, beplanting, zuur stofvoorziening, een zandbodem en vele goudvissenvrienden. Op deze manier kunnen ze twintig tot veertig jaar leven. Is dat niet veel werk, zo’n aquarium? Ja. Vinden kinderen het fantastisch? Ja. En Blubje ook.
tekst Susan van Stiphout
Latijnse naam Carassius Auratus Lengte/Gewicht 7-45 cm en maximaal 3 kilo, afhankelijk van leefomgeving Levensduur De oudste goudvis is 43 jaar. Karakter Vreedzaam Gezelschapsvis Verzorging Onderhouden van het aquarium Voeding Kant-en-klaar compleet vissenvoer Kosten Van 1,50 euro voor een vis in een flesje tot duizenden euro’s voor een professioneel aquarium Draagtijd 5 tot 9 dagen 33
46
wij
Kerstkoekjes
Zelf bakken
Niks gezelliger dan samen met je kind koekjes bakken. En met deze baksels ruikt het hele huis straks heerlijk naar kerst.
Meringues met kaneel en hazelnoten (10 wolken)
Ingrediënten 200 gr eiwitten (circa 7 eieren) 260 gr rietsuiker 140 gr donkerbruine rietsuiker ½ theelepel kaneel 30 gr hazelnoten in het vlies, gehakt
Beeld Barbara de Hossen Styling Iris van Woudenbergh Recepten White Flow Assistant Pam van Beekhoven
Bereiden 1. Verwarm de oven voor op 110 graden. 2. Vul een middelgrote pan met water en breng hem t egen de kook aan. Doe de eiwitten en beide soorten suiker in een grote kom (groot genoeg om op de pan te passen). Zet de kom op de pan, let op dat het water de kom niet raakt. Laat hem 10 minuten staan en roer af en toe tot de inhoud vrij warm is (40 graden) en de suiker in de eiwitten is opgelost.
3. Giet het mengsel in de kom van een keukenmachine en klop het met de garde op hoge snelheid. Klop de meringue gedurende 8 minuten tot de massa koud is. Het schuim moet stevig zijn, glanzen en zijn model behouden als je een portie met een lepel uit de kom schept.
4. Strooi de kaneel over de meringues en meng het met een spatel erdoorheen.
5. Bekleed een bakplaat met bakpapier. Schep met een lepel een flinke dot meringues op. Schuif het met een tweede lepel op de bakplaat (zorg voor voldoende tussenruimte, ze kunnen verdubbelen). Vorm met beide lepels de meringues tot puntige bollen en bestrooi ze met de gehakte hazelnoten. 6. Schuif de bakplaat in de oven en laat ze 1,5 tot 2 uur drogen, afhankelijk van je oven en het formaat van het schuim. Steek om te controleren of ze gaar zijn een spies in het midden en controleer de onderkant. Ze moeten aan de onderkant droog en glad zijn en van binnen nog zacht. Haal ze uit de oven en laat ze afkoelen. ➽ 47
Zij
Bij anderen wonen
‘Ik ben hier gelukkig’ Dominique, Laura, Anna Jo en Quincy kunnen door uiteenlopende omstandigheden niet bij hun ouders opgroeien. En ook al vinden ze dat geen van allen ideaal, ze zijn alle vier wel heel blij met hun vervangende ‘plek onder de zon’.
‘Blijven jullie zo lief?’ vroeg ik aan opa en oma toen ik hier kwam wonen. ‘Ja hoor,’ zei oma Toen Anna Jo (12) 3 jaar was, werd ze door de kinderrechter uit huis geplaatst. Ze woonde vier jaar in een kindertehuis en kwam daarna in een pleeggezin. Sinds vier jaar woont ze bij haar opa en oma, die nu officieel haar voogd zijn. Anna Jo’s moeder heeft een borderlinestoornis en kan niet voor haar twee kinderen zorgen. ‘Ik was als baby en peuter al vaak bij mijn opa en oma, omdat mijn moeder zich te slecht voelde. Toen ik 3 was woonde ik eigenlijk al bij hen, maar mijn moeder wilde me terug
en dreigde me op te komen halen. Zelf kan ik me daar niets meer van herinneren, maar mijn oma heeft me verteld dat mama bevriend was met Hells Angels en woedend belde dat ze er met de motor aankwam. Toen hebben opa en oma de kinderrechter gebeld en ben ik naar een crisisopvang gegaan, op een geheime locatie. Opa en oma brachten me weg. De overdracht vond plaats in een wegrestaurant, want ook zij mochten niet weten waar ik was. Als mijn oma daarover vertelt, moet ze bijna huilen. Mijn speentje was ik ook kwijt. Na de crisisopvang ging ik naar een kindertehuis. Vier jaar heb ik er gezeten. Dat is lang, de meeste kinderen worden na maximaal een jaar d oorgeplaatst naar een pleeggezin. Maar ik vond het niet erg, ik had het er naar mijn zin. Ik had er vriendinnen en de leiding was heel leuk. Soms kwam mijn moeder op bezoek, als ze ertoe in staat was. Meestal vond ik het verwarrend om haar te zien. Ze zei dan dat ze me weer mee naar
huis zou nemen, dat ze een prinsessenkamer voor me had ingericht en dat ik een muisje mocht. Maar dat gebeurde nooit. In de weekenden en in de vakanties ging ik meestal naar opa en oma. Daar was het altijd fijn. Na vier jaar werd er een pleeggezin voor me gevonden. Een stel van vijftig, van wie de kinderen al uit huis waren. Ze namen zes pleegkinderen op. De eerste paar maanden ging dat goed, ik had er ook een vriendinnetje. Maar toen kreeg die man een hartinfarct en werd het de vrouw te veel. Denk ik. Ze werden heel onaardig en vaak moest ik buiten blijven. Een keer wilde ik toch naar binnen want ik moest plassen, maar hij sloeg de deur dicht en mijn vinger zat er tussen. Toen ik in de zomervakantie weer bij opa en oma was en hun vertelde dat die mensen slecht voor me zorgden en me knepen en aan mijn haren trokken, besloten ze dat ik niet meer terugging. Ze hebben me ingeschreven bij een basisschool in de buurt
tekst Suzanne Rethans Beeld ivo van der bent
54
en vervolgens een rechtszaak aangespannen om de voogdij over me te krijgen. En dat is gelukt. Ik woon hier nu alweer vier jaar en ben heel gelukkig. Elke woensdag ga ik tennissen. Ik heb een supermooie kamer vol posters van One Direction, daar ben ik fan van. En opa en oma zijn heel lief. Dat vroeg ik nog wel toen ik hier kwam wonen: “Blijven jullie dan net zo lief?” “Ja hoor,” zei oma. Sinds vorige maand heb ik ook weekeindpleegouders. Daar ga ik om de drie weken heen, zodat mijn opa en oma ook eens rust hebben. Zij zijn heel aardig, vorige week hebben we samen getennist. Mijn moeder zie ik nog steeds af en toe. Komend weekend gaan we bijvoorbeeld allemaal op bezoek bij het kindertehuis waar mijn broertje van 5 zit. Laatst kreeg ik een Facebookbericht van mijn vader, die ik nog nooit heb gezien. Een Schot. Hi daughter, schreef hij. Hi dad, antwoordde ik. Nee, ik heb er geen behoefte aan om hem te zien. Ik vind het wel genoeg zo.’ ➽
55
Billy Elliot sCool In november ging de musical Billy Elliot in première. Fotograaf Louise HonÊe maakte een impressie van de Billy Elliot sCool, waar talentvolle jongetjes tussen 9 en 13 jaar worden getraind voor de hoofdrol van Billy, of de bijrol van zijn vriendje Michael. Haar zoon Sammy (10) zit ook op de sCool.
64
zij
beeldverhaal
tekst Monique Montanus beeld Louise Honée
Stel: je bent een jongetje en je zit al vanaf je zesde op dansles. Omdat je talent hebt, mag je meedoen aan een speciaal balletklasje. Vanaf dat moment krijg je elke zaterdag vier uur extra les in ballet, streetdance en acrobatiek. En dan hangt er op een dag een affiche op de balletschool: wie wil er auditie doen voor Billy Elliot? Een jongensdroom, inderdaad, en Sammy (nu 10) en zijn medecursisten van de Billy Elliot sCool staan stuk voor stuk te trappelen om die droom helemaal waar te gaan maken. Dat betekent: drie dagen per week en een dag in het weekend lessen in tapdance, ballet, acrobatiek, zang en krachttraining. En dat allemaal in de wetenschap dat het avontuur kan eindigen z onder dat je ooit de bühne zelfs maar hebt gezien. Bijvoorbeeld omdat je stem gaat puberen, omdat je te weinig progressie vertoont of domweg omdat je te groot wordt. Een Billy mag namelijk niet langer zijn dan 1.50 m.
Sammy
‘Meestal zitten jongens op voetbal of judo. Ik vind het zo bijzonder dat ze dit leuk vinden. En dan de vastberadenheid die ze tonen. Het is echt topsport! Het zijn niet de ouders die dit pushen; de kracht zit in de kinderen zelf. Hun ouders moeten dat natuurlijk wel faciliteren.’ En dus rijden Louise en haar man al meer dan een jaar vier keer per week naar Amsterdam om Sammy, direct vanuit groep 7, om vijf uur bij de Billy Elliot sCool af te leveren en om acht uur weer op te pikken. Rond kwart over negen zijn ze dan weer thuis, in Arnhem. Ja, dat heeft een grote impact op hun gezinsleven, beaamt Louise. Aan de andere kant: haar drie andere kinderen (12, 8 en 3) hebben ook hun clubjes en sporttrainingen. Dus hectisch was het toch al. En Sammy en zijn mededansertjes zijn al helemaal niet meer op een ‘eigen leven’ gefocust. Zij dromen uitsluitend nog over de toekomst. Want stel dat je straks definitief als één van de zes Billy’s voor de tweede cast wordt geselecteerd. Dan begint het pas écht. Nog meer trainen, om je die enorme rol eigen te maken. Tijdelijk privé-onderwijs. Misschien een poosje in een gastgezin wonen. En dan de apotheose: optreden in het Circustheater in Scheveningen, waar alle schijnwerpers op jou gericht staan. ➽ 65
zij
NIEUWS
samenstelling Anne elzinga illustraties Zsuzsanna Ilijin
psyche
Broederliefde
Meisjes dwepen met hun BFF’s, jongens veel minder met hun beste matties. In het algemeen zijn relaties met leeftijdsgenoten voor meiden belangrijker dan voor jongens. Maar dat geldt niet voor hun broers en zusjes. Die zijn voor hen net zo waardevol als voor hun zusters. Dat blijkt uit een onderzoek van de Brigham Young University, waarbij 308 brussen gedurende drie jaar werden gevolgd. Zowel meisjes als jongens profiteren van de ‘lessen’ van hun broers en zussen: in de ontwikkeling van sympathisch vermogen, van altruïsme en andere vormen van sociaal gedrag. Hebben jongens echter een slechte relatie met hun broer of zus, dan vertonen ze later vaker gedragsproblemen. Daarom is het zaak voor ouders om de broeder- en zusterband te bewaken. Dat betekent niet dat ze alle vechtpartijtjes en ruzietjes moeten zien te voorkomen; die zijn niet erg, als ze diep van binnen maar dol zijn op elkaar.
beeld stocksy
Bron: Journal of Research on Adolescence, 2014
52
media
Feiten & cijfers
De Facebookgeneratie bestaat niet zijn proefschrift Developing a Sense of Privacy. Dat schijnbaar roekeloze exhibitionisme past gewoon bij hun ontwikkelingsfase. ‘Adolescenten zijn vooral bezig met vrienden maken en het vormgeven van hun identiteit,’ zegt Steijn. ‘Het zijn gewoon jongeren die toegang hebben tot Facebook en daar datgene doen wat de voorgaande generatie op het schoolplein deed.’ Hij vermoedt dat ze later wel Je zou het niet denken als je de zorgvuldiger met privézaken zullen zoveelste pikante duckface-foto omgaan, net zoals de ouderen in voorbij ziet komen op het Facebookzijn onderzoek; die zijn meer bezig account van je puber, maar ondermet de controle die zij over de data zoeker Wouter Steijn van de Tilburg hebben. Denken dat de huidige University heeft zo zijn twijfels over generatie pubers niks geeft om hetFacebookgeneratie bestaan van een Facebook- De bestaatprivacy, niet noemt Steijn zelfs riskant. generatie. Dat jongeren zonder Het zou wetgevers ertoe kunnen gêne de meest persoonlijke inforverleiden de bescherming van de matie delen op sociale media komt privacy dan maar uit het wetboek te niet omdat ze geen waarde meer schrappen. En dan zijn we helemaal hechten aan hun privacy, stelt hij in aan de wolven overgeleverd. Bron: Tilburg University, september 2014
maatschappij
Rechts en minimaal 3 meter erachter Niet alle kinderen weten dat dat de beste plek is om de dode hoek van een vrachtwagen te ontlopen. Gelukkig zijn er sinds kort Dode Hoekstickers: fietsers kunnen zo eenvoudig zien waar ze het beste kunnen staan bij een stoplicht. Inmiddels zijn er al ruim 11.000 stickers op de achterkant van een truck geplakt. Bron: tln.nl
75
%
van de basisschoolleerlingen en 70 procent van de middelbare scholieren zeggen dat ze thuis veel steun krijgen. Papa, mama, broers en zusjes doen hun best ze te helpen, bijvoorbeeld als ze beslissingen moeten nemen. Gepraat wordt er ook veel en goed, volgens de kinderen. Naar acht op de tien wordt zeker geluisterd. Bron: HBSC-onderzoek 2013
opvoeding
doe ze op bossabal
Doe ze op bossabal
Of op kunstrolschaatsen, onderwater- hockey of twirling. Met De Speelkaart kunnen kinderen tot en met 1 december 2015 allerlei onbekende sporten uitproberen. Afhankelijk van de vereniging biedt de kaart bijvoorbeeld korting, gratis proeflessen of een voordelige sportuitrusting. Hopelijk stimuleert dit kinderen om wat vaker van die bank af te komen. Eén op de vijf 7- tot en met 14-jarigen beweegt te weinig. Slechts iets meer dan de helft beweegt meer dan een uur per dag, het absolute minimum. Dat hebben ze misschien wel van hun ouders: die sporten namelijk veel te weinig, volgens 63 procent van hun nageslacht.
Bron: www.anderespelen.nl 53
De Facebookgeneratie bestaat niet
Doe ze op bossabal
90
Ik
interview Programmamaker en journalist Teun van de Keuken
‘Ik wil dat ze alles lusten, maar dat valt vies tegen’ Op tv en in zijn columns is Teun van de Keuken (43) kritisch over voeding, maar zijn dochters zaagt hij daar niet over door. Opvoeden is voorleven, is zijn devies. Hoewel, vier keer per week kookt hij apart voor Bella en Lotte, omdat hij ‘een hekel heeft aan dat gezeur en gepluk aan het eten’. tekst Sara Luijters beeld Teska overbeeke
Teun van de Keuken ‘koopt niet graag knollen voor citroenen’, meldt hij op zijn website. ‘Ook geen citroenen voor knollen overigens.’ Hij staat bekend om zijn kritische vragen aan de voedingsindustrie in het programma Keuringsdienst van Waarde. Is hij ook een extreem bewuste, kritische vader? Zo eentje die zijn dochters verbiedt om te snoepen en ze door zaagt over wat goed en slecht voedsel is? Hij is bedenker van het slaafvrije chocolademerk Tony’s Chocolonely. ‘Soms komen er mensen na afloop van een lezing naar me toe, willen ze weten of de melk in de repen wel diervriendelijk is. Daar kan ik dus niet zoveel mee. Ik voer het gezond eten niet tot in het extreme door. Als je jarig bent, dan eet je taart. Punt. Bij taart is ‘gezond’ een uiterst irrelevant criterium. Dat geldt ook voor trakteren. Hoezo moeten kinderen op school fruitstokjes uitdelen waarvan de helft toch weggegooid wordt?’ Zo streng is hij dus niet. Maar Bella (8) en Lotte (5)
krijgen weinig snoep: één keer per dag mogen ze een taai snoepje uit de Sint Maartentrommel, waar een jaar op wordt geteerd. En af en toe een stukje Tony’s Chocolonely natuurlijk. Teuns jeugd was niet standaard. Vader Johan van der Keuken was fotograaf en documentairemaker, moeder Nosh van der Lely geluidsvrouw.
Een tweemansbedrijf vormden ze. Soms waren ze weken van huis, naar China, India, Afrika. ‘Een vriendin van mijn moeder vloog dan als surrogaatmoeder in, om voor mij en mijn twee halfbroers te zorgen. Ze was heel creatief, ondernam veel met ons.’ Maar naarmate de drie jongens ouder werden, ontstonden er kleine scheurtjes in hun band. ‘Heel lullig. Zij kon daar ook niets aan doen, maar ik vond toen: jij bent niet mijn moeder en hoezo is mijn eigen moeder hier eigenlijk niet? Uiteindelijk waren het mijn broers, zes en zeven jaar ouder dan ik, die op mij pasten. Toen werd het pas echt leuk, iedere vorm van ouderlijk gezag ontbrak. Hoewel ik ook vaak genoeg door ze werd weggestuurd, ik was dat vervelende jonge broertje.’ Net als zijn ouders reist Teun met regelmaat de wereld over, voor het programma Keuringsdienst van Waarde (KRO) en De Slag om Europa (VPRO). Zijn vrouw Nathalie werkt als lobbyist
voor een internationale milieuorganisatie en bezoekt veel congressen in het buitenland. ‘Ik ben niet beschadigd omdat mijn ouders soms lang weg waren. Als ze er waren, waren ze er ook meteen veel meer dan andere ouders. Dan zat mijn moeder opeens iedere middag klaar met thee en koekjes, dat vond ik heel fijn.’ Toch gaan Teun en Nathalie nooit tegelijk op reis, er is altijd een ouder bij de meisjes. ➽
Teun van de Keuken verslaggever bij Keuringsdienst van Waarde (KRO) en De Slag om Europa (VPRO), initiatief nemer van Tony’s Chocolonely, schrijver van Puur en Eerlijk, colum nist bij Het Parool en publicist bij De Volkskrant Woont samen met Nathalie Rey (42), politiek adviseur bij een inter nationale milieuorganisatie, Bella (8) en Lotte (5) Fijnste gezinsmoment ‘Op zaterdag samen met mijn dochters brood bakken. Nathalie mag uitslapen. Daarna gezellig ontbijten’ Minst fijne gezinsmoment ‘De doordeweek se ochtendstress. Steeds weer een helse klus. Als ik ze eenmaal op school heb afgeleverd ga ik koffiedrinken met andere vaders om bij te komen’ Slechtste daad als vader ‘Lotte kwam met haar voet tussen de spaken van mijn fiets. Het voetje was niet gebroken, maar moest wel in het gips.’ Beste daad als vader ‘We hebben veel lol samen’ 91
IK
Beeld Emmily van Oevere
j/m lost op
Tischa Neve (44) is kinder- psycholoog, speltherapeut en J/M's opvoedcoach. Ze woont samen met Koen en heeft een zoon, Dim (5), een pleegdochter (19) en doet aan crisisopvang voor pleegzorg. J/M biedt van Tischa Neve - online opvoed trainingen (onder andere zelfvertrouwen stimuleren, positief opvoeden en omgaan met je puber) - webinars jmouders.nl/ link/tischa
Dus nu zit je ermee:
Is belonen wel of niet goed? ‘Als jullie nu zonder ruzie samen spelen, mogen jullie straks langer op de iPad.’ Snel beloofd, makkelijk geregeld. Maar wat zijn de conseqenties van zo’n omkoopsysteem op langere termijn? tekst Tischa Neve
95