Układ limbiczny. Emocja i gnozja. Pamięć i uczenie się. Krąg Papeza. Układ limbiczny (=układ rąbkowy, układ brzeżny) Definicja Układ struktur korowych i podkorowych mózgu, zawiadującymi emocjami oraz istotny dla procesów pamięciowych. Pierwotnie był kojarzony wyłącznie ze zmysłem węchu. Układ limbiczny jest pojęciem fizjologicznym. Określenie „limbiczny” pochodzi od łacińskiego limbus (=rąbkowy). Emocja Definicja Czynność psychiczna o zabarwieniu przyjemnym albo nieprzyjemnym. Emocja pozytywna – czynność psychiczna o zabarwieniu przyjemnym Emocja negatywna (napęd, popęd, ból, motywacja) – czynność psychiczna o zabarwieniu nieprzyjemnym. Czynność psychiczna – doznanie subiektywne; gnozja albo emocja Gnozja – czynność psychiczna niemająca zabarwienia ani przyjemnego ani nieprzyjemnego. Pamięć Obecnie termin pamięć wiąże się ściśle z terminem uczenie (zdolność do uczenia się). Zatem: uczenie odnosi się do nabywania nowej wiedzy o otoczeniu, a pamięć odnosi się do zachowania tej wiedzy; można również potraktować uczenie jako proces magazynowania danych, a pamięć jako ich przywoływanie i w konsekwencji – zużytkowywanie. Układ limbiczny: propozycja wyglądu
Układ limbiczny: zakręt obręczy (cingulate gyrus) prążek krańcowy (stria terminalis) sklepienie (fornix) jądra przednie wzgórza (anterior thalamic nuclei) prążek rdzenny wzgórza (stria medullaris thalami) uzdeczka (habenula) droga uzdeczkowo-międzykonarowa (habenulointerpeduncular tract) jądra przegrody (septal nuclei) jądra półleżące (nucleus accumbens) spoidło przednie (anterior commissure) pole przedwzrokowe (preoptic area) jądro międzykonarowe (interpeduncular nucelus) droga suteczkowo-wzgórzowa (mammillothalamic tract) ciała suteczkowate (mammillary bodies) opuszka węchowa i pasmo węchowe (olfactory bulb and olfactory tract) podwzgórze (hypothalamus) ciało migdałowate (amygdala) Krąg Papeza (=obwód Papeza) Według Papeza powstawanie emocji zachodzi w pętli (zwanej kręgiem lub obwodem Papeza) zaczynającej się od jąder ciała suteczkowatego podwzgórza będących elementem wyjściowym dla ekspresji emocji. Informacja z ciał suteczkowatych dociera do przedniej części wzgórza. Kora zakrętu obręczy wysyła projekcje do hipokampa. Zgodnie z poglądami Papeza hipokamp integruje różne sygnały i kieruje je do ciała suteczkowatego. Krąg Papeza : modyfikacja Kora przedczołowa
Kora asocjacyjna
Zakręt obręczy Formacja hipokampa
sklepienie Ciało migdałowate
jądro przednie wzgórza Ciało suteczkowate podwzgórze
niebieskie strzałki – krąg Papeza przed modyfikacją Układ limbiczny istnieje? Mgliste pojęcie, synonim większości ośrodków podkorowych powyżej pnia mózgu.