De toekomst is begonnen

INK-najaarssymposium, 17 december 2012

De toekomst is begonnen!

De beste manier om de toekomst te voorspellen, is hem zelf te maken! We mogen wel opschieten, want de toekomst is begonnen. Hier en daar kun je het al zien: sprekende voorbeelden van een nieuwe tijd. Mensen die hun rol opnieuw uitvinden, organisaties die opnieuw positie kiezen om waarde te blijven creëren. In tal van ondernemingen, instellingen en branches bestaat het besef dat het anders zou moeten, maar niemand gaat dat voor ons doen. We zullen de handschoen zelf moeten oppakken. Zelf de discussie moeten openen over het systeem waarin we functioneren. Wegen vinden om onze belanghebbenden –ondanks krappere budgetten- passende, relevante en kwalitatief hoogwaardige producten en diensten te blijven bieden.

De uitdagingen waar we nu voor staan vragen, nee schreeuwen, om nieuw initiatief. Om het doorbreken van apathie. Het INK is daar vast mee begonnen. Voortrekkers uit profit en non profit branches ontmoeten elkaar voor ‘Diner Pensants’. Eigenlijk net zoals bij het ontstaan van EFQM en INK. Toen een unieke samenwerking ontstond tussen veertien presidenten van Europese ondernemingen, waaronder Philips en KLM. Zij wilden met elkaar wegen vinden om hun ondernemingen klaar te maken voor de toekomst, bestand tegen de uitdagingen van die tijd. Zij zochten naar uitgangspunten en een samenhangend kader voor het positioneren en ontwikkelen van hun organisaties. Dat kader hebben ze niet gevonden. Ze hebben het gebouwd op basis van hun praktijkervaring, ‘streetwise’ én conceptueel sterk. Het originele EFQM/INK-model was misschien wel het eerste crowdsourcing (en –funding) project.

Het INK heeft geen pasklare oplossingen, maar heeft wel bewezen een enorme impuls te geven aan de ontwikkeling van organisaties. Door de veerkracht van organisaties te vergroten en te ondersteunen bij het bereiken van excellente prestaties. In nauwe samenwerking met toonaangevende ondernemingen en instellingen, geschraagd door inzichten van vooraanstaande wetenschappers en brede praktijkervaring van partners. Co-creatie staat daarbij voorop, concurrentie is zelden een thema. Zo ontstaat een wijd vertakt netwerk met een krachtige inhoud. In dit bulletin treft u de weerslag aan van het INK-najaarssymposium dat op 17 december 2012 werd gehouden. Het is tot stand gekomen met actieve inbreng van alle deelnemers. Bovendien is een samenvatting van de resultaten van het onderzoek Stand van het land opgenomen dat het INK liet uitvoeren onder haar 10.000 relaties.

De toekomst is begonnen! Laten we samen zorgen dat we er deel van uitmaken.

Ruud Stassen directeur INK

INK-najaarssymposium Op 17 december 2012 werd het INK-najaarssymposium ‘De Toekomst is begonnen’ gehouden, bij de Sociale Verzekeringsbank, een van de organisaties die het INK steunen.

Met bijdragen van sprekers die stuk voor stuk de regels van het spel in hun branche hebben veranderd. Met actieve bijdragen bovendien van de deelnemers. Zij testten de concepten van de sprekers in kleine dialooggroepen. Intensieve dialoog in kleine groepen met mensen die de regels van het spel hebben veranderd. Over hun inspiratie, de cruciale momenten die het succes hebben gemaakt, de mensen die ze in beweging kregen en ook de belemmeringen die ze hebben overwonnen. Pakkende cases met lessen voor elke branche en iedereen. Inspireren tot maatschappelijk verantwoord ondernemen, van organiseren naar gemeenschap, leiderschap dat verbindt en dient, samenwerken aan onwaarschijnlijke prestaties, 10.000 ogen die meer zien dan één en een excellente bedrijfsvoering, omdat het goedkoop moet.

Dit alles omlijst met een toekomstgericht, confronterend plenair programma. Met Tom Kniesmeijer, de initiatiefnemer van de Trendrede, over de tijdgeest en de zoektocht naar de kracht van mensen en organisaties. En met Martijn Aslander.

De weerslag van hun discussies is opgenomen in dit bulletin. Met een blik op de toekomst door Tom Kniesmeijer, toekomstpsycholoog en Martijn Aslander, verbinder en gekend voorloper in het zien van de impact van de netwerk- en informatiesamenleving op onze organisaties. Met de visie op excellente dienstverlening van Nicoly Vermeulen. En met de resultaten van het onderzoek ‘Stand van het land’.

Zo krijgen de fundamentele kenmerken achter het INK-managementmodel een nieuwe inhoud. 

Leiderschap dat mensen inspireert om nieuwe verbindingen aan te gaan,



Bouwen op vertrouwen door een excellente performance,



Resultaatgerichtheid met medeverantwoordelijkheid voor de maatschappelijke omgeving,



Samenwerken door belanghebbenden als co-makers te beschouwen en de kracht van het netwerk te mobiliseren,



Continu verbeteren en vernieuwen door kennis en ervaring te ‘recyclen’ en sneller te leren.

Natuurlijk met het benutten van de mogelijkheden van social media en internet.

Inhoud De toekomst is begonnen Nicoly Vermeulen, voorzitter Raad van Bestuur Sociale Verzekeringsbank Ruud Stassen, directeur INK Deuren openen waar anderen muren zien Tom Kniesmeijer, toekomstpsycholoog en initiatiefnemer van de Trendrede Het moet goedkoop, dus excellent!

Marlies Hersman, organisatie-adviseur SVB en Harmannus Kruizinga, programmamanager SVB Project 10.000 eyes Bastiaan Deijkers, plv. hoofd Opsporing en Jan van de Werken, chef Opsporing Politie RotterdamRijnmond West Leiderschap dat dient en verbindt Ed Voerman, ondernemer, oprichter Voerman International en Founder Greenleaf Center for Servant Leadership Europe Innovatie in welzijn en zorg; van organisatie naar gemeenschap John Beckers, bestuurder bij WIJ, co-auteur van ‘Welzijn in de 21e eeuw’ niaNesto Arthur Lippus, programmamanager Innovatie bij woningbouwcorporatie Portaal Onderzoek ‘Stand van het land’ Ruud Stassen, INK Organiseren in de netwerk- en informatiesamenleving Martijn Aslander, verbinder, gefascineerd door dynamiek en persoonlijke ontwikkeling en groei, auteur van o.a. ‘Easycratie, de toekomst van werken en organiseren’

Openingswoord De toekomst is begonnen is een thema dat bij de SVB leeft. Eind 2010 hebben we de INK-onderscheiding met vijf sterren behaald. Dat was een heel mooie waardering van de omslag die we hebben gemaakt van een organisatie waarin vooral dossiers werden behandeld naar een organisatie die vanuit het perspectief van de burger redeneert. We hebben een enorme slag gemaakt bij de SVB. In onze ICT-systemen, in onze processen maar ook tussen de oren bij alle SVB-medewerkers. We hoeven maar aan drie dingen te denken: de klant, de klant en nog eens de klant.

Wij geloven er in dat wat efficiënt en effectief is voor de burger uiteindelijk ook efficiënt en effectief is voor de overheid.

Maar het wordt wel steeds complexer en wijzigingen in regelgeving volgen elkaar snel op. Als uitvoeringsorganisatie zien we dat het voor de burger steeds lastiger te volgen is. Inzicht geven en overzicht bieden is van groot belang. Daar ligt een taak voor de SVB. Tegelijkertijd krijgen wij steeds minder geld om deze wijzigingen door te voeren. Dus moeten we steeds verder op zoek naar innovatie.

Voorbeeld daarvan is het Multi Regelingen Systeem dat is gekoppeld aan diverse basisregistraties. Het delen of hergebruiken van dit systeem in de keten van uitvoeringsorganisaties kan een win/win situatie opleveren. Gegevens worden via één systeem aangeboden aan de burger die daarmee sneller en integraler wordt bediend. En het levert winst op voor de maatschappij, omdat het uiteindelijk efficiënter en goedkoper is.

Een ander sprekend en vernieuwend voorbeeld is de veel bezochte website Mijnpensioenoverzicht.nl waarin de SVB samenwerkt met alle pensioenfondsen en verzekeraars. Als wij willen dat burgers hun verantwoordelijkheid nemen en zelfredzaam zijn, dan moeten we hen ook de instrumenten in handen geven. Mijnpensioenoverzicht.nl is daar een sterk voorbeeld van. Deze website geeft een overzicht van de AOW en het pensioen dat via werkgevers wordt opgebouwd. Het laat ook zien dat het vanuit het perspectief van de burger nodig is om domein-overschrijdend en kolom-doorbrekend te denken én te handelen. De burger kan handelen wanneer er bijvoorbeeld een dreigend pensioentekort is.

En het werkt. Sinds de lancering begin 2011 hebben bijna 5 miljoen mensen hun gegevens opgevraagd. De bekendheid van de website onder burgers is groot en de waardering is hoog.

Het moet wel gezegd: Innoveren en tegelijkertijd bezuinigen geeft een zware druk op de SVB. Goed worden is niet gemakkelijk, maar goed blijven, dat is pas een uitdaging. Dat merken we nu de ontwikkelingen zich steeds sneller opvolgen.

De vijf fundamentals van het INK zijn daarbij een goede leidraad voor ons.

Nicoly Vermeulen, Voorzitter Raad van Bestuur, SVB

Openingswoord (vervolg)

Als het gaat over Inspirerend Leiderschap dan proberen we ons steeds te laten voeden en inspireren van buiten door onder andere onze Raad van Inspiratie, de Raad van Advies en de cliĂŤntenraad. Ook zijn we bezig onze koers weer te bepalen om daarna uit te gaan dragen in onze organisatie en te gebruiken voor onze externe positionering. Bouwen op vertrouwen doen we bijvoorbeeld door met LEAN te werken aan de verbetering van onze processen. We werken hard aan de samenwerking in onze organisatie. Of het nu gaat om de Directieraad of een Integraal Service team; hoe neem je goed gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de successen die je wilt behalen? Dat is nu een belangrijk vraagstuk. Ook samenwerking met ketenpartners staat nadrukkelijk op onze agenda. We hebben de expertise in de organisatie gebundeld in een nieuwe directie met een duidelijke opdracht op dit terrein. Dit brengt me op resultaatgerichtheid. Bovenop onze mooie dashboards zijn we bezig om in het nieuwe besturingsmodel de goede afwegingen te maken tussen going concern, change en innovatie.

Welke spanningsvelden zitten er hierbij tussen onze stakeholders en hoe houden we dit in balans? Het is een constante uitdaging in de besturing van de SVB. Bij continu verbeteren en vernieuwen wil ik langer stilstaan. Niet alleen zijn we daar binnen de SVB op allerlei terreinen mee bezig, maar ook vooral buiten, in de keten van overheidsorganisaties zoals gemeenten en in de zorg. Als je echt vergaand zou willen besparen binnen de overheid, dan zou je naar mijn mening functioneel moeten herverdelen. In de uitvoering hebbende diverse organisaties competenties die efficiĂŤnt kunnen worden benut in de keten. Zo is de Belastingdienst zeer goed op het gebied van innen. Wij hebben een reputatie opgebouwd in toetsen en uitkeren. Daar ligt onze kracht. Als je kijkt naar gemeenten dan zie je dat zij worstelen met steeds meer taken waarvoor ze steeds minder geld hebben. Er is een heel decentraal uitvoeringsapparaat dat op allerlei vlakken niet vernieuwd kan worden omdat er te weinig geld is en omdat er geen volumes zijn. SVB voert voor gemeenten al de Aanvullende Inkomensvoorziening Ouderen uit en ik denk dat er meer mogelijkheden liggen en dat het de moeite waard is om een aantal pilots te starten om te kijken hoe we als SVB toegevoegde waarde kunnen leveren.

Als we kijken naar het zorgdossier dan zien we dat zorg en sociale zekerheid steeds dichter bij elkaar komen te staan ook waar het gaat om de betaalbaarheid van het stelsel. SVB verzorgt voor het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport al een aantal zaken waaronder het Persoonsgebonden budget (PGB) en het Mantelzorgcompliment. Als je wilt komen tot een verbetering van efficiency en effectiviteit in de uitvoering willen wij graag met partners in de zorg onderzoeken hoe je hier functioneel kunt herverdelen. Dat is een nieuwe discussie, dat realiseer ik me, en best nog wel een lastige. Maar ik ben ervan overtuigt dat functioneel herverdelen in de keten meer garanties voor een effectieve uitvoering en tevreden burgers geeft dan fusies of shared service centra.

Kortom genoeg uitdagingen bij de SVB! Dat zal bij uw organisaties niet anders zijn, verwacht ik. Een middag vol inspirerende voorbeelden is daarbij zeer welkom. Die inspiratie van buiten en de hechte band tussen het INK en de SVB maken dat de SVB graag gastheer is van het INK-najaarssymposium 2012.

Nicoly Vermeulen, Voorzitter Raad van Bestuur, SVB

Tom Kniesmeijer Tom Kniesmeijer Strategie

Tom Kniesmeijer Tom Kniesmeijer Strategie

Uitleg van de sessie Harmannus Kruizinga draait het liever om: het moet excellent, dat is het uitgangspunt. En dan blijkt dat vaak ook het goedkoopst te zijn! De SVB hanteert in haar dienstverlening heldere uitgangspunten: hoge kwaliteit, tegen zo laag mogelijke kosten, met een uitmuntende uitvoering waarbij alles in 1x goed gaat en waarbij een servicegarantie wordt afgegeven.

Het is de uitdaging om burgers in de complexe sociale zekerheid inzicht en overzicht te bieden. De SVB initieerde de Burgerpolis als antwoord op het woud aan wetten en regelgeving. De Burgerpolis geeft duidelijkheid over persoonlijke gevolgen van wets- of beleidswijzigingen, een persoonsgebonden overzicht van wat te regelen bij ‘grote gebeurtenissen’ in het leven en geeft een persoonlijk overzicht van de persoonlijke zekerheidssituatie door gegevens uit meerdere bronnen te combineren.

Een voorbeeld is ‘Wat kost studeren’. Een vraag die de SVB, samen met vijf andere Manifestgroeppartijen, gemakkelijk te beantwoorden wil maken voor burgers in een veilige, overzichtelijke, betrouwbare digitale omgeving. (zie ook www.youtube.com/watch?v=XZwIEH9XYiU; www.qiy.nl)

Harmannus Kruizinga Marlies Hersman

Bastiaan Deijckers

Uitleg van de sessie Het project 10.000 eyes is gestart met als doel ‘geen overvallen’ op de belangrijkste winkellinten in de deelgemeente Delfshaven van Rotterdam. Deze deelgemeente heeft bijna 80.000 bewoners met wel negentig verschillende nationaliteiten.

Uitgangspunt van het project was het concept ‘samen voor een veilige buurt’. Samen duidt daarbij op het betrekken van ketenpartners, bewoners en winkeliers bij het thema veiligheid in hun deelgemeente. De gedachte erachter is dat meer sociale cohesie leidt tot meer veiligheid.

Het project 10.000 eyes heeft op een innovatieve manier contact gezocht met en verbinding gemaakt met de bewoners en winkeliers. Hierbij is gebruik gemaakt van de kracht van de bevolking van Delfshaven: namelijk ‘kunst en cultuur’. Daarmee is het abstracte begrip ‘veiligheid’ voor de lokale bevolking herkenbaar en aantrekkelijk vorm gegeven en is het project feitelijk een sociaal vernieuwingsproject geworden.

Onder andere door rapmuziek en dans is het project 10.000 eyes uitgedragen in de wijk. Deze verpakking zorgde ervoor dat veel mensen uit de wijk betrokken raakten. Zo is een groep jongeren, die zich voorheen bezig hield met criminele activiteiten, zich gaan inzetten voor dit project. Deze jongeren vormden daarmee een rolmodel voor hun achterban.

Jan van de Werken, Politie RotterdamRijnmond West

Uitleg van de sessie Over leiderschap wordt vaak gedacht in termen van hiërarchie en macht. Maar wat als leiders zich richten op ontwikkeling en welzijn van anderen: medewerkers, klanten, partners en gemeenschap. Om zo het vertrouwen te verdienen dat verbinding en groei mogelijk maakt. Dat het succes van de organisatie bevordert.

De hiërarchie op z’n kop. Niet als theoretisch verhaal, maar als doorleefde praktijk van een succesvol ondernemer.

Ed Voerman is gegrepen door het concept van servant leadership en paste dat toe in zijn eigen onderneming toe.

Hij is ervan overtuigd dat de grootheid van leiders schuilt in hun vermogen om anderen te dienen. Om anderen te laten groeien. Kunnen luisteren, empathie tonen, inzet voor mens en gemeenschap zijn belangrijke karakteristieken van een servant leader. Hij richt zich op het creëren van binding en een gemeenschappelijk gevoel van richting.

Het zijn karakteristieken die bij uitstek passen in organisaties die zich op al hun stakeholders willen richten en die werk maken van maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Ed Voerman

Uitleg van de sessie Aarzelend omarmt de welzijnszorg de participatiestaat.

Professionals uit de behandelstand, klanten uit de consumentenstand. Organiseren van welzijn en zorg in een nieuwe tijd. Creëren van maatschappelijke waarde door samenwerking met burgers op voet van gelijkheid, klanten die mee besturen, samenwerkingsverbanden waarin niemand de exclusieve regie heeft en lokale netwerken op basis van bestuurlijke aanbesteding.

Interessante stappen voorwaarts in Breda.

‘Van organisatie naar gemeenschap’ betekent werken aan een samenleving waarin mensen elkaar helpen, zonder dat zij een beroep hoeven doen op instellingen. Onze opdracht is dat te faciliteren. Hoe beter wij hierin slagen, hoe kleiner wij kunnen zijn.

Zo’n verandering is niet even de knop omdraaien maar geleidelijk activiteiten verplaatsen van binnen naar buiten, bijvoorbeeld door steeds meer een beroep te doen op vrijwilligers en andere burgers die iets willen betekenen.

Dat lukt als je een aantrekkelijke partner voor die burgers en vrijwilligers bent, als je ze blij maakt, dus aansluit bij waar zij mee bezig zijn. Hoe blijer je mensen maakt, hoe meer ze met jou willen delen. De grens tussen organisatie en samenleving is dan niet meer scherp te trekken en schuift bovendien op. Iedereen doet wat hij goed kan en graag doet en samen ‘doen’ we de gemeenschap. De consequentie is dat de organisatie steeds meer ‘van de mensen’ wordt.

John Beckers

Arthur Lippus

Uitleg van de sessie In een stagnerende markt komt de creativiteit boven. Nieuwe samenwerkingsvormen uitproberen en tegelijkertijd de producteisen verhogen.

Conceptaanbieders, gemeentes, corporaties ĂŠn huurders realiseren samen minstens 50 unieke sociale huurwoningen. Ruimdenkende combinaties van gemeenten en corporaties boden hun locaties aan.

Via speeddating werden huurders aan deze locaties gekoppeld. Conceptaanbieders maken een menukaart aan de hand waarvan de huurders hun duurzame en energierekeningloze droomhuis kunnen samenstellen.

Uit de inzendingen zijn vijf winnende concepten gerold. In 2013 begint de bouw van minstens vijftig woningen. Binnen vier maanden zijn ze gerealiseerd. Een revolutie!

Ruud Stassen

Meer informatie en downloadbaar document verkrijgbaar halverwege 2013 via www.ink.nl.

Martijn Aslander

De samenleving verandert steeds meer richting een informatie- en netwerksamenleving.

HiĂŤrarchische structuren worden langzaam maar zeker vervangen door flexibele netwerkmodellen, die sneller kunnen inspelen op de organisatorische behoeften van dit moment. Dit vraagt om kennis delen, efficiĂŤntie, open netwerken, vertrouwen en interactie en verbondenheid. Denken in maximalisatie van waarde en nut als houdbare lange termijn strategie.

Contactgegevens

Postbus 2057 3500 GB UTRECHT T: 088 - 12 66 888 E: ink@ink.nl Š 2012