تسخیر لنه ی جاسوسی -مبارزه با استکبار جهانی
13آبان در كشور یما یمحمل پیدایش حوادث یمختلفی بوده است كه در شكل دهی تاریخ كشور و انقل ب اسلیمی نقشی بزرگ و سرنوشت ساز داشتهاند 13 :آبان 42تبعید حضرت ایمام خمینی )ره( در پی قیام یمردیمی 15خرداد و اعلم یمخالفت ایشان بببا قانون استعماری -آیمریكایی كاپیتالسیون 13 ،آبان 57شهادت جمع زیبادی از دانشببمآیموزان و دانشببجویان در یمقابببل دانشببگاه تهران در زیمان اوجگیری انقل ب و بالخره 13آبان 58تسخیر لنه جاسوسی ایالت یمتحده توسط دانشجویان پیرو خط ایمام. در این یمیان ،واقعه اخیر با توجه به ابعاد و پیایمدها و همچنین گستره یملببی -بیببن المللببی آن از اهمیببت و جایگبباه ویژهای در تاریخ انقل ب اسلیمی برخوردار شده است به طوری كه با گذشت بیش از ربع قرن از آفرینش آن ،پیایمدها و آثببارش همچنببان در صحنه سیاست داخلی و خارجی كشور ،اثرگذار و بحثانگیز است. این اقدام یمتهورانه یكی از یمنحصبر بببه فردتریببن حركتهببا در تاریببخ انقلبهببای اصببیل و یمردیمببی جهبان بببود.پیببروزی انقل ب اسلیمی جدای از تاثیراتی كه در زیمینه اندیشه سیاسی و پببارادایم حبباكم بببر یمقببولت دولببت یملببت و سبباختار حكببویمت داشببت، تاثیرات عمیقی نیز بر استراتژیهای ایمنیتی یمنطقه و توازن قدرت بین غر ب و شرق داشت به طوری که كشببور ایببران را كببه به عنوان خط یمقدم جبهه غر ب در یمقابله با نفوذ كمونیسم از جایگاه ویژهای نزد دولت یمردان ایالت یمتحده برخوردار بود به یكباره تبدیل به یك هژیمون یمنطقهای با شعار وحدت جهان اسلم و درهببم نوردیببدن یمرزهببای جغرافیببایی كشببورهای یمسببلمان كرد ،كه برای هر دو ابرقدرت شرق و غر ب خطرناك جلوه یمیكرد. انقل ب اسلیمی استراتژی »دو ستونی« آیمریكا در یمنطقه را كه از یمدتها پیش بر پایههای قدرت اقتصادی عربستان سعودی و قدرت نظایمی ایران برای حفظ یمنافع یمنطقهای آیمریكا و یمقابله با نفوذ شوروی بنا شده بود با چالش جدی یمواجه كرد به طببوری كببه »سببایروس ونببس« وزیببر ایمببور خببارجه دولببت كببارتر در ایببن ببباره یمیگوید» :رفتن ایران از صف كشببورهای یمتحببد آیمریكببا و افتبادن ایببن كشببور بببه دست رژیمی كه دوست یما نیست ،ضربهای اساسی به یمنافع سیاسببی -ایمنیببتی یمببا در آسیای جنو ب غربی و خاوریمیانه به شمار یمیرود«. آیمریكا كه تمام تلش خببود را در حمببایت از رژیببم شبباه و جلببوگیری از پیببروزی انقل ب به كار بسته بود ،با پیروزی انقل ب اسلیمی سفارت خود را به عنوان پایگاهی بببرای طراحببی و اجببرای تببوطئه علیببه انقل ب تبدیل نمود ،تا بتواند آن بخش از اقدایماتش را كه یمیتوانست در پوشش دیپلماتیك برای شكسببت یببا بببه انحببراف كشبباندن نظام نو پای اسلیمی انجام دهد ،با یمرکزیت سفارت به اجرا درآورد. پس از پیروزی انقل ب در بهمببن یمبباه 1357و اخببراج یمستشبباران نظببایمی و غیببر نظببایمی آیمریكببا كببه در واقببع نقبش آنتنهببای اطلعاتی را برای سازیمان سیا بازی یمیكردند ،ایالت یمتحده فعالیتهای جاسوسیش را كه از درون سببفارت رهبببری و هببدایت یمیشدند به شدت افزایش داد تا خل ء ناشی از خروج یمستشاران را جبران كند. افسران سازیمان سیا ) ( CIAبا استفاده از شرایط نابسایمان بعد از انقل ب و درهم ریختگی و نایمشخص بودن حوزه یمسببئولیتها كه نتیجه طبیعی هر انقلبی است ،سعی كردند تا با نفوذ در یمناطق كلیدی و حساس انقل ب اسلیمی از تعمیببق و گسببترش هببر چه بیشتر آن جلوگیری نمایند .لنه جاسوسی آیمریكبا ببا ایجباد شببكههای جاسوسبی و اطلعباتی در پبی آن ببود تبا ببا بحبران آفرینی ،تضعیف نیروهای اصیل انقل ب و جایگاه و شخصیت حضرت ایمام و همچنین ایجاد گسست و شكاف یمیان رهبببری و نسل جوان ،فعالترین و انقلبیترین نیروی اجتماع را از رهبری دور كند تا بتواند با تاثیر ببر آنهببا و نفببوذ در ارتبش ،حرکبت انقلبی یمردم ایران را آسیبپذیر نماید .از طرفی سفارت آیمریكا یمسئول انحراف افكار عمویمی از خطببرات شببیطان بببزرگ در ایران نیز بود .به همین دلیل یمسئولین سفارت آیمریكا در پی آن بودنببد تببا ببا برقبراری ارتببباط بببا یمسبئولین دولبت یمبوقت راه رسیدن به اهدافشان را تسهیل كنند. با پیروزی انقل ب ،حضرت ایمام خمینی ،یمهندس بازرگان را بدون در نظر گرفتن علیق حزبی و گروهی به عنببوان نخسببت وزیر دولت یموقت یمنصو ب كردند .بازرگان در اقدایمی تأیمل برانگیز اكثر اعضای دولببت یمببوقت را از جنبباح لیبببرال انتخببا ب كرد و درهای دولت یموقت را تقریب اً بر روی دیگر نیروهای انقل ب بست .لیبرالها تضاد اصلی و عایمل یمهم یمبارزه و انقل ب را استبداد داخلی و نه استعمار خبارجی یمیدانسبتند و علوه ببر آن اعتقباد ببه تغییبر بنیبادین در سباختار سیاسبی ،اجتمباعی و فرهنگی كشور نداشتند و تنها اكتفا به برخی اصببلحات سببطحی را كببافی یمیدانسببتند .بببر همیببن اسبباس دولببت یمببوقت تنهببا بببه تعویض یمهرههای كلیدی و بالی رژیم اكتفا نمود و از تغییرات بنیادین و خصوصاً از تجدیببد نظبر در رابطبه ایمپریالیسبتی و
نابرابر ایران با آیمریكا ،پرهیز و اجتنا ب یمیكرد. به این یموضوع در كتا ب خاطرات كارتر اشاراتی شده است» :یمهدی بازرگان ...و اعضای كابینهاش كه بیشبتر آنهبا تحصبیل كرده غر ب بودند با یما همكاری داشتند .آنها از سببفارت یمببا حفبباظت یمیكردنببد و از ژنببرال فیلیببپ گاسببت ...یمراقبببت بببه عمببل یمیمآوردند تا بدون خطر رفت و آیمد كند و برای یما پیایمهای دوستانه یمیفرستادند .بازرگان بببه طببور علنببی اعلم كببرد كببه یمایببل است با آیمریكا روابط حسنهای داشته باشد ،ایما افراطیون طرفدار آیت ا خمینی برای او به صورت یمشكلی درآیمببده بودنببد«. )ایمیررضا ستوده و حمید كاویانی ،بحران 444روزه تهران ،ص (20 »اسناد لنه جاسوسی نیز نشان یمیدهد كه ایالت یمتحده چگونه برای خارج كردن ایمام از صحنه سیاسی كشور در صدد جذ ب افراد یموثر و یمهم دولت یموقت از جمله بنی صدر و ایمیر انتظام برآیمده بود و یمثل در یمببورد جببذ ب بنببی صببدر ،در ظبباهر بببه عنوان یمشاور اقتصادی یك شبركت آیمریكببایی ببا حقبوق یماهبانه 1000دلر دعببوت ببه همكباری یمیشببد ،ایمبا در واقبع راببط سازیمان سیا تلش یمیكرد تا وی را به استخدام این سازیمان درآورد) «.دكتر بهرام نببوازنی ،الگوهببای رفتبباری ایببالت یمتحببده آیمریكا در رویارویی با جمهوری اسلیمی ایران ) (1380 - 1357یمركز اسناد انقل ب اسلیمی ،ص (98 دولت آیمریكا در پی آن بود تا با ایجاد ائتلفی از لیبرالهای سیاسی ،چهرههای دینی یمیانهرو ،سكولرها ،یملی گرایان و سران ارتشی یمتمایل به غر ب تحت لوای دولت یموقت یموجبات حذف تدریجی نیروهای وفادار به ایمببام را از صببحنه سیاسببی كشببور ایجاد نماید. به همین دلیل وزارت خارجه آیمریكا یمایموریت اصلی سببفارت خببود در ایببران را تلش بببرای همبباهنگی فعالیتهببای نیروهببای لیبرال و یمیانه روهای یمببذهبی و پیونببد دادن آنهبا ببا عناصبر یملبی گبرا و سبلطنت طلببان و طرفبداران رژیبم سبابق ببر علیبه انقلبیون یمذهبی قرار داده بود. »اقدایمات آیمریكا بر علیه جمهوری اسلیمی ایران فقط به اقدایمات سفارت این كشور در تهران یمحدود نشببد .در پببی اعببدایمهای انقلبی سران رژیم گذشته در روزهای اولیه پیروزی انقل ب 2 ،تن از اعضای سنای آیمریكا بببه نایمهببای جبباكو ب جبباوتیس و هنری جكسببون كببه از طرفببداران پروپبباقرص رژیبم پهلببوی بودنببد در 27اردیبهشببت 17) 58یمببه ( 79قطببع نایمهای را از تصویب سنا گذراندند كه ایران را به خاطر این اعدایمهای انقلبی با لحن شدیدی یمحكوم یمیكرد) «.پیشین ص(103 بعد از تصویب قطعنایمه ضد ایرانی در سنای آیمریكا ،روابط دو كشور وارد یمرحله تازهای شد .با این كه ،قطعنایمه هیچگببونه ضمانت اجرایی نداشت ولی ایران آن را نشانه یموضع خصمانه ایببالت یمتحببده و كاری در جهت انزوای ایران دانست. به عقیده كارل كلمنت ،كه از كارشناسببان بببا سببابقه وزارت خببارجه آیمریكاسببت، ایالت یمتحده اشببتباهی اسببتراتژیك را در یمببورد ایببران انجببام داده اسببت و آن دل بستن به دولت یموقت و عدم یمذاكره و دیدار یمستقیم با حضرت ایمام بود كاری كه رقبببای ایببالت یمتحببده یعنببی فرانسببه و شببوروی در آغببازین روزهببای پیببروزی انقل ب انجام داده بودند. بعبد از تصبویب ایبن قطعنبایمه و ایجباد یمسبایل اختلف برانگیبز بیبن دو کشبور، آیمریكا در پی آن بود تا فرستادهای ویژه را با هدف جذ ب ایببران و جلببوگیری از نفوذ شوروی در این کشور ،به سوی ایران بفرستد ولی حضرت ایمام در واكنش به تصویب این قطع نایمه از پذیرش فرستاده یمذكور كه چارلز نام داشت و از دیپلماتهای كار كشته وزارت خارجه ایالت یمتحده بود خودداری كرد و علوه بر آن پذیرش والتر كاتلر در سمت سفیر كه آیماده یمیشد به ایران سفر كند ،از سوی دولت رد گردید هر چند كببه جمهببوری اسببلیمی پیببش از آن یموافقت خود را با اعزام او به ایران به عنوان سفیر اعلم كرده بود. »پس از این فعل و انفعالت دولت آیمریكا به بهانه حفظ ایمنیت یمنطقه و با این ادعا كه احتمال داده یمیشود كه یك نفببت كببش در خلیج فارس ربوده شود ،ناوگان خود را در تنگه هریمز به حال آیماده باش درآورد) «.پیشین ص (106 ایمام خمینی در 7آبان 58به قراردادهای استعماری بین ایران و آیمریكا شدیدا اعتراض كردند .ایما در یمقابل دولت یموقت هیچ یهای رسمی و غیر رسببمی توجهی به این اعتراضها نشان نمیداد و در پی بهبود روابط با ایالت یمتحده بود و در یموضعگیر ه بیشترین واهمه خود را از شوروی ابراز یمیداشت. حركتهای سازش كارانه دولت یموقت تا به آنجا پیشرفت كه بدون اطلع ایمام در روز 11آبان 58در جشببن انقل ب الجزایببر، یمهدی بازرگان با برژینسكی ،یمشاور ایمنیت یملی كاخ سفید دیدار كرد و به یمدت یك ساعت و نیم با او به یمذاكره نشست. برژینسكی یمشاور ایمنیت یملی دولت كارتر برخلف سایروس ونس ،وزیر خارجه كه در برخورد بببا جمهببوری اسببلیمی قائببل به راهبردهای دیپلماتیبك و گفتگبو و یمبذاكره سیاسبی ببود ،از طرفبداران جبدی سبركو ب و یمبداخله نظبایمی انقل ب و یكبی از طراحان اصلی كودتای 21بهمن 57برای پیشگیری از انقل ب بود.
او برای پذیرش شاه در آیمریكا تلش فراوانی به عمل آورد ،ایما اعضای دولت یموقت دوستانه به پیشببواز برژینسببكی رفتنببد و با او به گپ زدن یمشغول شدند جالب این كه این یملقات به گفته برژینسكی نببه بببه تقاضببای او بلكببه بببه درخواسببت بازرگببان، نخست وزیر ایران صورت گرفت. یمحمدرضا پهلوی كه پس از فرار از ایران در كشورهای یمختلفی آواره شده بود ،و یملت ایران خواسببتار بازگشببت و یمحبباكمه وی بودند با یمساعدت یمقایمات آیمریكایی به یكباره سر از آن كشور درآورد .در حقیقت دولت آیمریكببا و یمسببئولین آن بببه خباطر بذل و بخششهای شاه خود را یمدیون او یمیدانستند .هزینههای زیادی از سبوی شباه بببه برخببی جناحهبای سیاسبی آیمریكببا ببرای یمبارزات انتخاباتی پرداخت یمیشد و بعضی از یمسئولین دولتی آیمریكا پورسانتهای گزافی از یمحل قراردادهای تسلیحاتی ایران با شركتهای آیمریكایی دریافت یمیكردند .از سوی دیگر رژیم آیمریكا از آن بیببم داشببت كببه عببدم پببذیرش شبباه یمببوجب هببراس و نگرانی حكام وابستهاش در یمنطقه شود به همین دلیل شاه به بهانه یمعالجه در آیمریكا رحل اقایمت افكند. پذیرش شاه از سوی آیمریكا خشم یملت و ایمام را صد چندان كرد .ایمام كه از دولت یموقت قطع ایمیبد كبرده ببود ،در 9آببان 58 طی سخنانی فریمودند: نهایی كه در یمقابل توپ و تانك رفتید ای خواهرهایی كه جوانان خود را از دست دادهاید ...حفظ كنیببد خودتببان را، »ای جوا ه نهضت خودتان را حفظ كنید ننشینید دیگران برای شما كار كنند ،اینها برای شما كاری نمیكنند«. همچنین حضرت ایمام طی پیایمی در 12آبان 58در اعتراض به پذیرش شاه از سوی رژیم آیمریكا اعلم كردند: »دانشگاهیان ،دانشمآیموزان و طل ب علوم دینی با قدرت تمام یمبارزه خود را علیه آیمریكا گسترش دهند«. بدنبال اعلم این یمواضع از سوی حضرت ایمام نمایندگان دانشجویان یمسلمان پیرو خط ایمام چهار دانشببگاه ایمیركبببیر ،تهببران، شهید بهشتی و صنعتی شریف با تشكیل جلسهای به برنایمه ریزی برای تصرف سفارت آیمریكا پرداختند. یكشنبه 13آبان 4) 58نوایمبر (1979در تاریخ انقل ب ،روزی بزرگ و فرایموش نشدنی است .روزنببایمه اطلعببات یمببورخ نگونه گزارش یمیكند: 14ابان 58در صفحه دوم خود ،شرح وقایع آن روز را ای ه »ساعت 30و 10دقیقه صبح گروهی )حدود 400نفر( از دانشجویان )كه از یك چهار راه قبببل از سبفارت آیمریكببا شبروع ببه حركت كرده بودند( كه در حال شعاردادن در خیابان آیت ا طالقانی به سوی دانشگاه )تهران( در حركت بودند هنگببایمی كببه جلوی در اصلی سفارت آیمریكا رسیدند ،یمسیر خود را تغییر دادند و پس از گشودن زنجیرهای این در به داخل سفارت رفتند. در همان زیمان گروهی از دانشجویان نیز از دیوار خود را به داخل سفارت رساندند و پیشروی به سبوی سباختمانهای داخلبی سفارت را آغاز كردند .از همان لحظههای اول تصرف سفارت آیمریكا ،گروههای یمختلف یمردم در یمقابل در سفارت اجتمبباع كردند و به دادن شعارهای ضد آیمریكایی یمیپرداختند دانشببجویان در سببه بیانیهای كببه تببا سبباعت ) 18همببان روز( از طریببق بلندگو پخش كردند ،اعلم كردند كه ساختمان اصلی سفارت تا ساعت 15به تصرف كایمل درآیمببد ...دانشببجویان اعلم كردنببد كه هر چند تصرف ساختمان با یمقاویمت سه ساعته و همراه با پرتا ب گاز اشك آور از جببانب تفنگببداران آیمریكببایی بببود ،هیببچ گونه آسیبی به طرفین وارد نیایمد. از ساعت ) 16همان روز( آزاد كردن گروهی از ایرانیانی كه به عنوان اربا ب رجوع یا كاریمند در داخل سفارت بودند آغباز شد و آیمریكاییان را با چشم بسته به یمحل دیگری یمنتقل شدند«. پیش از آنكه دانشجویان اصلی سفارت برسند ،دیپلماتهای آیمریكایی ،یمقداری از اسناد را در دستگاه‌ههای یمخصوص خببرد كببن ریختند و از بین بردند و یمقدار زیادی از اسناد را نیز سوزاندند و به خصوص نوارهای یمیكروفیلببم و حافظههببای كببایمپیوتری را نابود كردند. در جریان اشغال سفارت آیمریكا 72،آیمریكایی به عنوان گروگان بدست دانشجویان افتادند .سه تن از دیپلماتهببای آیمریكببایی آن روز برای یمذاكره با وزیر خارجه به وزارت ایمبور خبارجه رفتبه بودنبد .پبس از اشبغال سبفارت تبا شبب ببه ایمیبد حبل شبدن یموضوع همان جا یماندند ولی بعد از آن در وزارت خارجه به صورت تحت نظر در اختیار دانشجویان قرار گرفتند. پس از تسخیر سفارت ،دانشجویان كه خود را دانشجویان یمسلمان پیرو خط ایمببام یمینایمیدنببد ،بببا صببدرو بیانیههببایی بببه تشببریح علل ،انگیزهها و چگونگی انجام این اقدام انقلبی پرداختند .در یكی از اولین بیانیهها آیمده است: »یما دانشجویان یمسلمان پیرو خط ایمام از یموضع قاطعانه ایمام در یمقابل آیمریكای جنایتكار به یمنظور اعببتراض بببه دسیسببههای ایمپریالیستی و صهیونیستی ،سفارت جاسوسی آیمریكا در تهران را به تصرف درآوردیم تا اعتراض خود را به گوش جهانیان برسانیم«. عنوان دانشجویان یمسلمان پیروخط ایمام ،از یك سو بیانگر تبلور خشم انقلبی ایمام و یملت یمسببلمان ایببران از آیمریكببا بببود و از سوی دیگر هر گونه شائبه وابستگی دانشجویان به گروهها و دستجات سیاسی یمتعدد را یمنتفی یمیساخت و ایمكان بهره برداری از آن را به نفع جریانهای یمختلف ،یمحدود یمیساخت. برای این اقدام انگیزههای یمتفاوتی ذكر یمیگردد :اعتراض نسبت به پذیرش شاه از سوی دولت آیمریكا ،اعببتراض بببه عملكببرد
دولت یموقت ،كه كم كم به سمتی گرایش پیدا یمیكرد كه دوباره دست آیمریكا را در ایران باز كند ،شناسایی جاسوسان آیمریكایی و عوایمل داخلی آنها ،پایان دادن به توطئه گری و سلطه جوییهای آیمریكاییان در ایران ،نشببان دادن ضببربه شسببتی بببه ایببالت یمتحده به تلفی طراحی و اجرای كودتای 28یمرداد ،32اعتراض به آیمریكا به علت ایجاد فشار تبلیغاتی یموسوم و انحصاری و كمك و حمایت از افراد ضد انقل ب و فراری علیه انقل ب اسلیمی. گرچه خواستههای دانشجویان از ابتدا تازیمانی كه این یموضوع به حل و فصل انجایمید ،تغییرات زیببادی را نشببان یمیدهببد؛ ایمببا اصلیترین خواسته آنها كه رسما و با صراحت تمام همواره ثابت یماند ،عبارت بببود از »عببدم دخببالت ایببالت یمتحببده در ایمببور داخلی ایران« . درخواستهای دیگر از قبیل تحویل شاه یمخلوع و همسرش فرح برای یمحاكمه در ایران ،تحویل ایموال خاندان سلطنتی و دیگببر فراریان از ایران به دولت ایران ،رفع تحریمهای اقتصادی و یمالی و آزاد كردن ایموال و داراییهای ایران در آیمریكببا و شببعب بانكهای آیمریكایی از جمله خواسته هایی بودند كه بعدها با به درازا كشیدن یموضوع و اتفاق دیگر كببه در واكنشببهای یمتعببدد و یمتفاوت آیمریكاییان خلصه یمیشود ،اضافه شدند. این حادثه پیایمدها و بازتابهای بسیاری بر جای گذاشت .حركببت انقلبببی دانشببجویان یمسببلمان قبببل از هببر چیببز دیگببر ،هیئببت حاكمه آیمریكا را به شدت گیج كرد .آیمریكا كه به لطف لیبرالهای حاكم در دولت یمببوقت توانسببته بببود یمببوقعیت از دسببت رفتببه خود در ایران را به تدریج باز یابد ،با این ضربه سهمگین به شدت برآشفته گردید. كارتر در كتا ب خاطرات خود یمیگوید: » 4نوایمبر 13) 1979آبان (58تاریخی است كه یمن آن را هرگبز فرایمبوش نخبواهم كببرد ...یمببا شبدیداً نگبران بببودیم« وی یمیافزاید» :در روزهای نخست تصور یمیكردم گروگانها به زودی آزاد خواهند شد ،ایما پببس از آنكببه بازرگببان ،نخسببت وزیببر دولت یموقت در كوششهای اولیه خود برای آزادی گروگانها با شكست یمواجه شد ،نگرانی ها افزایش یافت«. در بین حاكمان دولت آیمریكا نیز در یمورد راه برخورد با ایران اختلفاتی پیش آیمده بود .گروهی به نمایندگی سببایروس ونببس وزیر خارجه ،راههای دیپلماتیك و گفتگو و در نهایت تحریمهای اقتصادی و پروازی را پیشنهاد یمیكردند و گروهی دیگر بببه رهبری زیبیگینو برژینسكی یمشاور ایمنیت یملی ،دخالت نظایمی را برای حل یمساله گروگانگیری لزم یمیدانسببتند .ایببن اختلف تا به آنجا پیش رفت كه سایروس ونس پس از حمله نظایمی آیمریكا در صحرای طبس كه یمنجر به شكست آیمریكببا شببد ،اسببتعفا كرد. آیمریكا در اولین واكنش ،اقدام به تحریم اقتصببادی ایببران و بلببوكه كببردن ایمببوال و داراییهببای ایببران در بانكهببای آیمریكببایی و بانكهای خارجی یمستقر در آیمریكا كبرد و از سبوی دیگبر اقببدام ببه آزار واذیبت ایرانیببان یمقیببم آیمریكبا نمببود و در جهبان نیبز تضییقاتی را برای ایران ایجاد كرد .در هر حال تسخیر لنه جاسوسببی هرچنببد از سببوی دول اسببتعماری وابسببته بببه شببرق و غر ب یمحكوم گردید ،ایما از سوی یملل یمحروم و تحت ستم جهان و نهضتهای آزادی بخش جهان به شدت یمورد اسببتقبال قببرار گرفت و باعث نضج گرفتن حركتهای ضد استعماری گستردهای در سطح جهان و خصوصا خاور یمیانه شد. این حادثه بزرگ پیایمدهای گوناگونی را در پی داشت كه از آن جمله یمیتوان بببه ایببن یمببوارد اشبباره كببرد :پایببان یببافتن رابطببه استعماری ایران و آیمریكا ،روشن شدن یماهیت ننگین ایالت یمتحده که پشت صورتک حقوق بشببر و آزادی یمخفببی شببده بببود، جلوگیری از ایجاد بحران و آشو ب با تسخیر یمرکز بحران آفرینی آیمریکا ،از بین رفتن گروه‌ههای یمارکسیستی ،گروه‌ههایی کببه تا پیش از آن خود را تنها سردیمدار یمبارزه با ایمپریالیسم آیمریکا یمیدانستند ،بازگشت یمردم به صبحنه کببه بببا توطئه‌ههببای ه‌دولبت یموقت خانه‌هنشین شده بودند ،شکست هیمنه و اسطوره جهانی آیمریکا و بالخره شکست کارتر در انتخابات ریاسببت جمهببوری آیمریکا در سال .1980 تهای حقوق بشری و همچنین حل یمشکلت بین آیمریکا و چین و ایمضای یموافقت نایمه کمپ دیوید بین یمصببر کارتر که با ژس ه و اسراییل وجهه ای صلح طلب برای خود کسب کرده بود ،با تسخیر لنه جاسوسی تمایمی وجهه و نفوذ خبود را از دسبت داد به طوری که حتی نتوانست در یمقابل حمله نظایمی شوروی به افغانستان یموضببع یمناسبببی اتخباذ کنببد و کببم کبم یموجبببات افببول حکویمت خود و حزبش را فراهم کرد. همیلتون جردن رییس ستاد انتخاباتی کارتر در انتخابات سال 80یمیگوید» :برای یمن روشن بود کببه کلیببد انتخابببات در دسببت کسان دیگر در آن سوی دنیا است که تصمیم و عملشان تا آخرین لحظه قابل پیش بینی نیست ،کارتر در هواپیما به یمببن گفببت: عجیب است که سرنوشت انتخابات ریاست جمهوری کشببور بببزرگ یمببا نببه در شببیکاگو یببا نیویببورک بلکببه در تهببران تعییببن یمیشود«. یمنبع :یمرکز اسناد انقل ب اسلیمی