Aequitas by Thomas More Journalistiek

AEQUITAS Gelijkheid, de bevrijding van zorgen

I AM BLACK • I AM GAY • I AM WHITE • I AM MUSLIM I AM HERE • I AM HUMAN

2 | AEQUITAS

Geluk is

aanvaarden

VOORWOORD

Niemand kent zijn gelijke

Tekst Lenny Somers

Gelijkheid is altijd de sterkste liefdesband zei de Duitse toneelschrijver Lessing in de tijd van merkwaardige mannenpruiken en waarin dikke vrouwen het schoonheidsideaal waren. Ook al was het nog maar de 18de eeuw, de man kon het niet beter verwoorden. Het leven bulkt van de verschillen, elke mens is een uniek wezen. Een moederplek op de dij, een kuiltje in de wangen, om nog maar te zwijgen van grote verschillen zoals geslacht of huidskleur. Hoe kwam men er ooit op om anderen te discrimineren op basis van uiterlijke kenmerken? Het abjecte gebruik vindt vandaag de dag helaas nog altijd zijn gading in de maatschappij. De mens is nu eenmaal anders. We slagen er anno 2015 nog altijd niet in ons onbevooroordeeld onder de mensen te begeven. Gewapend met een zakje vooroordelen en subjectieve door de media beïnvloedde gedachten stappen we ‘s morgens op ons respectievelijke voertuig (of de benenwagen voor de sportievelingen onder ons) en gedragen we ons als de in se egoïstische schepsels die we zijn. Positieve noot, niet iedereen is zo (slaakt zucht van opluchting). Laat ons er in een plots opwellende bui van positivisme vanuit gaan dat de meerderheid van de aardkorstbewoners met open geest en zonder oogkleppen door de straten dwaalt. Dan moet er toch een soort van sociale cohesie zorgen voor onderlinge controle zodat de over de schreef gaande enkelingen zich niet misdragen. Maar als we daar als zogezegd

4 | AEQUITAS

beschaafde maatschappij faliekant in falen zijn we het niet waard om het label ‘mens’ te dragen. Laat ons niet met de ogen knipperen als we een lieftallig koppel van gemengde etniciteit zien. Laat ons niet onze handtas of felbegeerde bezittingen dichter bij ons scharen wanneer een persoon met andere huidskleur zich naast ons op de bus zet. Laat ons niet laatdunkend zuchten wanneer we een vrouwelijke bouwvakster of een mannelijke poetshulp zien. Laat ons gewoon zijn wie we zijn. Lieftallige groeten ...................................................................................... Redactie van Aequitas

K irsten Helene

L enny

inhoud

KRIS MERCKX

Jongeren over racisme en verder studeren

klaartje over merhaba

Armeense genocide

INTERVIEWS 6 16 28

Kris Merckx ‘Radicaal zijn is niet altijd fout’ Annick Granville ‘Ik stond gewoon in de kou’ Klaartje Van Kerckem Over Merhaba

REPORTAGES 10 18 24

Moslim Expo 2015 Zijn godsdienst en zedenleer nog nodig? Racisme en verder studeren

OPINIE

14 Racisme ‘Wazig begrip of duidelijk omlijnd?’

DOSSIER HOMOFOBIE

32 Bruce Vansteenwinkel ‘We moeten door een evolutie’ 34 Tom over zijn ouders ‘Ze walgen van me’ 36 Homofoob geweld ‘1/3 van daders is jonger dan achttien jaar’ 38 Homofobie in cijfers

NIEUWS 40

100 jaar Armeense genocide

DOSSIER HOMOFOBIE

24 18

Annick granville

AEQUITAS | 5

‘We moeten de diplomatieke banden met Saoedi-Arabië en Israël verbreken’

6 | AEQUITAS

KRIS

PVDA

MERCKX Kris Merckx (70) stond mee aan de wieg van Amada (de latere Partij van de Arbeid) en richtte Geneeskunde voor het Volk op. Als provincieraadslid in Hoboken en geëngageerd strijder tegen ongelijkheid, laat hij zijn licht schijnen over de aanslagen in Parijs en de toenemende radicalisering bij jongeren. ‘Het Westen voert een twijfelachtige buitenlandpolitiek’, zegt Merckx meteen wanneer we het onderwerp aansnijden. Tekst en foto’s Lenny Somers

Aequitas Hoe hebt u de aanslagen in Parijs beleefd? Merckx ‘De dag van de aanslag heb ik urenlang gekeken naar Lci, een Franse televisiezender. Zij brachten de hele dag live verslag uit over de aanslagen. Ik was ontzet over de gruwel die daar heeft plaatsgevonden. Nu, dat die zaken er zaten aan te komen, verbaasde me allerminst. We hebben al voldoende signalen gekregen, onder andere door de uitbreiding van IS en de onthoofdingen.’ Aequitas Op welke manier kan je de radicalisering het beste tegengaan? Merckx ‘Het voornaamste is voor mij, dat de overheid een goede analyse maakt van de wortels van wat men met een fout woord noemt, radicalisering. Radicaal zijn is niet altijd fout. Je kan radicaal opkomen tegen armoede en onrecht. Maar in dit geval gaat het om een reactionai-

re fascistische terreurbeweging die misdaden begaat. Om dat te kunnen bestrijden moet je de voedingsbodem kennen. Er zijn twee oorzaken. Ten eerste is er de twijfelachtige internationale politiek, de buitenlandse politiek gevoerd door het Westen is op zijn zachts gezegd wraakroepend. Kijk maar naar de door het Westen gesteunde interventies in Irak, Afghanistan en recenter Libië en Syrië. Ten tweede gaan moslimjongeren naar Syrië door de frustraties en discriminatie die ze ondervinden in onze Westerse samenlevingen. Een belangrijk iets dat je niet mag vergeten is Gaza. Het onrecht dat de zionistische staat Israël de Palestijnen aandoet is enorm. Kinderen, vrouwen en onschuldige weerloze burgers zijn het slachtoffer van bombardementen. De Westerse interventie en de steun van het Westen aan

de zionistische staat Israël bieden IS en zijn aanhangers een niet gerechtvaardigd excuus voor hun daden. Ook de steun van het Westen aan Saoedi-Arabië is te verachten. De Westerse landen en machthebbers hebben een verpletterende verantwoordelijkheid. Kijk maar naar Guy Verhofstadt, die een tijd terug pleitte voor wapenleveringen aan de rebellen in Syrië. Die wapens zijn nu voor een groot deel in handen van IS. Onze steun aan Israël en Saoedi-Arabië is cynisch en paradoxaal. Hier wandelen de militairen in de straten om ons te beschermen terwijl we op grote schaal wapens leveren aan Saoedi-Arabië, een land dat de haatpredikende Salafisten financiert. En het zijn net die Salafisten die een bedreiging vormen. Olie is – helaas – blijkbaar belangrijker dan principes. Daardoor sluiten we de ogen en treden we niet op. AEQUITAS | 7

Kris merckx Ze zijn grote afnemers van onze wapenindustrie en ze gaan een steeds prominentere rol spelen in onze economie. Als men echts iets wil aan die voedingsbodem moet het Westen de banden met Saoedi-Arabië verbreken.’ AEQUITAS Onder andere Bart De Wever en Rotterdams burgemeester Aboutaleb (PvdA) vonden dat moslims zich dienden te distantiëren van de gruweldaden van IS. Merckx ‘Ze moeten zich absoluut niet distantiëren’, zegt hij druk gesticulerend. ‘Je moet je toch niet distantiëren van iets waar je absoluut niets mee te maken hebt. Het overgrote deel van de moslimbevolking in België is vierkant tegen IS en zijn aanhangers. Bart De Wever moet zich toch ook niet distantiëren van de Noorse terrorist Breivik. Dat is een hele gemeenschap culpabiliseren, dat vragen.’ AEQUITAS De Gentse imam Brahim Laytouss pleitte recent voor investeringen in imams van eigen bodem om de radicalisatie bij jongeren tegen te gaan. Merckx ‘Dat is voor mij een maatregel van de tweede orde. Allereerst moeten we de wortels van het probleem aanpakken. Er is een totale ommekeer nodig in ons buitenlands beleid waarbij we moeten stoppen met militaire interventies en steun aan haatpredikende gewelddadige regimes. Vervolgens moeten we de discriminatie, armoede en hoge werkloosheid onder migranten aanpakken. We moeten solidair zijn met elkaar en wederzijds respect tonen. ‘Daarna komt het investeren in imams. We moeten mensen die vatbaar zijn voor radicale Salafistische ronselaars beschermen en 8 | AEQUITAS

Armoedebestrijding Homans) in plaats van het expliciet te gaan veroordelen. Ze nemen ook mensen op in de eigen rangen die een racistisch verleden hebben zoals Karim Overmeire. De voedingsbodem van uitzichtloosheid en ondermaatse tewerkstelling moeten we absoluut tegengaan. Mensen van vreemde origine zijn in Antwerpen bijvoorbeeld fel ondervertegenwoordigd bij de stadsdiensten. Het snoeien in jobs zorgt in de eerste plaats voor slachtoffers bij lagergeschoolde – vaak allochtone – jongeren. Het neoliberale besparingsbeleid gaat ons de das omdoen. We gaan de verkeerde weg op.’ AEQUITAS Er wordt jullie al sinds jaren ’80 verweten een vreemdelingenpartij te zijn die excuusallochtonen gebruiken voor electoraal gewin. Zit daar een grond van waarheid in? Merckx Fel: ‘We hebben een geschiedenis om trots op te zijn. In 1982 hadden we al mensen van allochtone origine op de lijst staan, en die hadden toen nog geen stemrecht en waren nog niet talrijk. Zohra Othman, advocate met Marokkaanse roots, staat al meer dan twintig jaar op onze lijsten en ze is nu de eerste PVDA-schepen ooit in het Antwerpse district Borgerhout. Later toen het electoraal gewicht van die gemeenschappen groeide, begonnen andere partijen ze te misbruiken om electorale winst te boeken. Ze hebben ons, onder aanvoering van vooral het Vlaams Belang, proberen te labelen als moslimpartij maar niets is minder waar, we zijn altijd een partij geweest voor iedereen.’

‘radicaal zijn is niet altijd fout’ begeleiden, ook het onderwijs speelt hierin een grote rol, maar niet door hun Facebookprofielen te gaan bespioneren. We moeten deze jongeren kansen bieden en ze behandelen als gelijken.’ AEQUITAS Zijn de huidige machthebbers in België hiertoe in staat? Merckx ‘Ze geven alleszins slechte signalen, bijvoorbeeld door het niet aannemen van de racismewet. Ze bestempelen racisme als relatief (zie uitspraak Vlaams minister van

Racisme is ...

... mensen anders behandelen omwille van hun huidskleur AEQUITAS | 9 © Lenny Somers

Moslim Expo editie 2015 Een dag na het Feest van de Arbeid vond in Antwerp Expo de jaarlijkse Moslim Expo plaats. De Expo gaf een rondleiding in de cultuur van de islam. Rond twee uur werd de rust even verstoord door een betoging van het Vlaams Belang, waarbij Filip Dewinter een speech afstak tegen de islam. Oorspronkelijk stond er een betoging van Pegida op het programma maar die werd gekaapt door het Vlaams Belang. De bezoekers van Moslim Expo lieten het echter niet aan hun hart komen. Tekst en foto’s Lenny Somers

10 | AEQUITAS

‘Men zaait de islam en oogst IS’ FILIP DEWINTER

De Moslim Expo vond dit jaar voor de tweede maal plaats. Vorig jaar was de eerste editie goed verlopen waarna de organisatoren besloten er een jaarlijks evenement van te maken. Ze willen de mensen de mogelijkheid bieden om de leefwereld van de moslims te ontdekken. Maar niet iedereen had zin in een informatieve namiddag over de islam. De politieke extreemrechtse partij Vlaams Belang kwam onder aanvoering van Filip Dewinter, Anke Vandermeersch en Sam van Rooy luidkeels haar ongenoegen uiten. Rond twee uur ‘s middags tekenden ze samen met hun aanhangers present. Een luttele 40 minuten later togen ze weer huiswaarts. Incidenten bleven uit. Pegida Vlaanderen, de uit Duitsland overgewaaide beweging tegen islamisering, had op Facebook aangekondigd te gaan betogen tegen het onverdoofd slachten van dieren, ook wel Halal genoemd. De groepering liet uiteindelijk weten niet te komen omdat het Vlaams Belang hun boodschap hadden overgenomen. Pegida wordt in de media wel eens in een adem genoemd met het Vlaams Belang. Niet verwonderlijk aangezien huidig woordvoerder Rudy Van Nespen bestuurslid is voor Vlaams Belang in Deurne. De twee voormalige woordvoerder Hans Dubois (ex-Voorpost) en Wim van Rooy (vader Vlaams Belang-lid Sam van Rooy en islambasher bij uitstek) toonden hun extreemrechtse sympathieën al in het verleden.

‘Politiek niet te kapen’

Voormalig woordvoerder en militant van Voorpost Hans Dubois liet eerder dit jaar weten dat Pegida ‘politiek niet te kapen was’. Maar is dat wel zo? Bij de vorige betoging in Gent werden ze al vergezeld door Vlaams Belangers waaronder Filip Dewinter. De drie woordvoerders tot nu toe hebben linken met de extreemrechtse partij en Van Nespen (huidig woordvoerder) is zelfs nog bestuurlid.

De betoging tegen de Moslim Expo ging door, maar Pegida vervolledigde de rangen niet. De beweging gaf verstek nadat het Vlaams Belang de actie overnam. Een poging van Van Nespen en de zijne om niet gelieerd te worden aan het Vlaams Belang, maar of ze effectief is weten we nog niet. Zowel Pegida als het Vlaams Belang heeft als voornaamste agendapunt het bestrijden van de volgens hen ongewenste en slechte invloed van de islam. Beide vissen dus in dezelfde vijver, wat wel eens zou kunnen betekenen dat Pegida de boeken kan toedoen aangezien hun focus quasi dezelfde is als die van het Vlaams Belang. Mohamed Taouil vindt het allemaal één pot nat. De voormalige tankstationeigenaar ziet mensen bij de Vlaams Belang-betoging staan die vroeger bij hem over de vloer kwamen. ‘Pegida, Vlaams Belang, dat is toch allemaal hetzelfde. Het enige dat ze doen is ons provoceren. Ze komen elke keer weer hun gal spuwen, een mens wordt er op de duur gefrustreerd van. Ik zie veel mensen staan die vroeger bij mij over de deur kwamen, altijd vriendelijk. Dag Mo’ke, alles in orde, zeiden ze dan. Nu staan ze aan de overkant te roepen.’

Grimmige speech

Eenmaal uitgerust met hun anti-islam borden begon partijcoryfee Filip Dewinter aan zijn toespraak. Een klein kwartier gaf hij onverdroten af op de islam en alles wat er mee te maken had. ‘We moeten vrezen voor een geïslamitiseerd Europa. De islam is een fundamenteel probleem dat wordt gesponsord door onze overheid. Men zaait de islam en men oogst IS’, aldus Dewinter. Afsluiten deed hij met de gekende kreet ‘Eigen volk eerst’ die meteen werd overgenomen door de mededemonstranten. Het contrast tussen beide kanten van de straat kon niet groter zijn. Bij Antwerp Expo verzamelden moslims en steunbetogers van Hart boven Hard en aan de overkant AEQUITAS | 11

Moslim expo editie 2015 mensen met Vlaamse vlaggen en verbodsborden waarop een moskee stond geschilderd. ‘We komen hier samen om een signaal te geven, voor een vreedzame samenleving zonder haat’, zegt Pierre die de betoging afkeurt. Plots stijgt het geluid van een bomalarm op. De mensen van het Vlaams Belang hebben het meegenomen, ongetwijfeld om te verwijzen naar terroristische activiteiten van de Islamitische Staat. Lang duurde de betoging niet. Ondertussen gingen de activiteiten in de Moslim Expo rustig zijn gangetje. Het lijkt wel alsof de meesten dergelijk protest en spreekkoren gewoon zijn.

V.l.n.r. Anke Vandermeersch, Filip Dewinter en Sam Van Rooy gewapend met anti-islam borden.

Boetekleed dragen

Zouhair Sahli is een van de velen die mee een standje uitbaat op de Moslim Expo. Hij doet dit voor PHP, People Help People. De organisatie heeft zijn kantoor in Mechelen en in Kortrijk. Hij vindt het protest van Vlaams Belang vrije meningsuiting en ligt er niet van wakker. ‘Ze dagen ons al 30 jaar uit. Als moslim ben je dit al gewoon, zeker als je in Antwerpen woont.’ Sahli vraagt zich af hoe al de media-aandacht gaat uitpakken. Hij stelt zich meer dan eens vragen bij hoe de media de moslims in beeld brengen. ‘De media plaatsten ons vaak in een slecht daglicht. Als er nu straks iets gebeurt, zal er een kop komen zoals moslim valt demonstranten aan. Zij komen ons uitdagen, maar als we reageren, moeten wij het boetekleed dragen.’ ‘Ze hebben een probleem met mij en met mijn geloof. Maar ik nodig ze met open armen uit, kom eens een kijkje nemen en stel je open op, dat doen ze niet. Ze staan aan de overkant misbaar te maken en dan gaan ze naar huis. En ja, IS is een 12 | AEQUITAS

Tijdens zijn speech repte Filip Dewinter met geen woord over de rituele slachting.

De nationalistische extreemrechtse beweging Voorpost tekende ook present.

MOSLIMS EN MIGRANTEN DE CIJFERS (bron: ipsos mori) • De Belg schat het aantal migranten op 29% • Het werkelijk percentage migranten in België is 10% • De Belg denkt dat er per 100 inwoners 29 moslims zijn • Er zijn maar 6 moslims per 100 inwoners • In 2070 zullen er meer moslims dan christenen zijn

‘We begroeten elkaar als broeders. Dat willen we ook doen met mensen van het Vlaams Belang’ MOUNIR QNIOUN

probleem en ze misbruiken de islam. Ik ben daar samen met elke andere moslim vierkant tegen, maar wat het Vlaams Belang doet is iedereen over dezelfde kam scheren.’

Islam geviseerd

Een dagticket van 7 euro brengt je binnen om een kijkje te gaan nemen. De grote zaal is volgepakt met verschillende kraampjes. Bijlange niet alle kraampjes hebben te maken met godsdienst. Er zijn standjes die gaan over mode, over universitaire studies, over voedsel en over goede doelen. Ook de burgerrechtenorganisatie Movement X opgericht door andere Abou Jahjah heeft een standje. ‘Vlaams Belangers viseren de islam keer op keer en dat moet nu echt eens gedaan zijn’, zegt Zineb. De

jonge vrouw staat achter het standje van Movement X. ‘Iedereen mag zijn mening hebben en die uiten, zij ook. Maar wat zij doen is polariseren en heel de tijd op hetzelfde nageltje hameren. De mensen worden dat beu.’ Via Sahli komt Mounir Qnioun zijn zegje doen en geeft hij meer uitleg over het standje People Help People, een vzw uit Kortrijk en Mechelen. De voorzitter van de Kortrijkse afdeling steekt meteen fel van wal. ‘We willen een bouwsteen voor de samenleving zijn, we werken rond drie pijlers: armoede, jongeren en sociale cohesie. Vooral jongeren die hun weg niet vinden en geholpen moeten worden. Zij zijn ook vaak degene die beïnvloed worden door die mensen van het Vlaams Belang. Ze voelen zich persoonlijk aangevallen en daar reageren ze niet altijd even goed op.’

‘Ik ben de tweede generatie, wij kennen onze normen en plichten en zijn goed geïntegreerd. De meesten van ons zijn hier geboren en onze kinderen al zeker. We moeten ons verzetten tegen Vlaams Belang en tegen bewegingen als Pegida, maar enkel met stem en pen.’ Plots wordt Qnioun omhelsd door een man en volgt er een hartelijke begroeting. Even later vertelt hij dat hij de man in kwestie amper kent. ‘Maar zo gaat dat in onze cultuur, broederschap is heel belangrijk. Ik woon in Kortrijk, hij in Antwerpen, maar we begroeten elkaar als broeders. Dat doen we met iedereen, en dat willen we ook doen met de autochtone bevolking, ook met mensen van het Vlaams Belang, als ze ons willen leren kennen. AEQUITAS | 13

RACISME Wazig begrip of duidelijk omlijnd?

14 | AEQUITAS

OPINIESTUK

Er wordt fel over gedebatteerd de laatste tijd, racisme. Dat ene luttele woord dat zoveel met zich meedraagt. De #DailyRacism werd in het leven geroepen en onder andere Bart De Wever kwam onder vuur te liggen na zijn uitspraken over de Berbers. De definitie van het woord wankelt en lijkt te verslappen. Is er nood aan een duidelijkere omlijning of wordt het te vaak en dus fout gebruikt? Tekst en foto’s Lenny Somers

De meest merkwaardige uitspraak in verband met racisme tot dusver komt oorspronkelijk van Liesbeth Homans, namelijk: ‘Racisme is relatief.’ Deze week duchtig herkauwd door partijvoorzitter en vriend voor het leven Bart De Wever. Want: ‘namelijk alle -ismes zijn relatief’, aldus de Antwerpse burgervader. Eerst even de betekenis van het woord relatief ontleden. Als iets relatief is, moet het worden bezien in relatie tot iets anders. Nazisme, fascisme en aanverwanten eindigend op -isme, moeten die bekeken worden in relatie tot iets anders. Neen toch, lijkt me?

relatief is, worden hierdoor gesterkt in hun overtuiging dat dit wel het geval is. Er moet dus wel een duidelijk een onderscheid gemaakt worden tussen wat wel en wat niet racistisch is. Om even advocaat van de duivel te spelen en de rollen om te draaien. Er zijn ook veel mensen die racistische praat uitkramen en zich vervolgens van geen kwaad bewust zijn. Die komen ook aandraven met ‘ze noemen mij racist’, terwijl die personen niet latent maar gewoon schandalig racisme verspreiden in de samenleving. Vaak gebruikt door dergelijke types: ‘ik ben geen racist maar…’, waarna een wenkbrauw fronsende uitspraak volgt.

‘Racisme is relatief’

Racistisch land

Liesbeth Homans

Zijn we het meest racistische land ter wereld of niet? Filosoof Bleri Lleshi stelt alvast dat dit een feit is. Dat het niet als dusdanig kan voorgesteld worden lijkt me logisch, maar dramatisering helpt om aandacht te krijgen. Is er racisme in België, uiteraard. Als je de #DailyRacism van in het begin gevolgd hebt, zal je vast een verandering van toon merken. Het begon met mensen die getuigden over racisme dat hen aangedaan wordt. Er zaten schrijnende voorbeelden tussen. Vervolgens werd de hashtag gekaapt door blanke Vlamingen (om maar even de labelmaker boven te halen) die getuigen over het veelvoorkomende racisme dat hén nota bene werd aangedaan door, je raadt het nooit, allochtonen. Veelgehoorde opmerkingen langst blank Vlaamse zijde is dat: ‘Allochtonen racisme gebruiken als excuus, en ze ons voor het minste uitschelden voor racist’. Ik kan er zelf over meespreken, er zijn inderdaad (vaak jongeren) allochtonen die anderen uitmaken voor racist ook al gaven ze slechts een aanmerking op hun al dan niet ongepast gedrag. Niet begrijpende mensen die denken dat racisme

Blanke man

Een evenzeer veel voorkomend fenomeen zijn blanke mannen die getuigen over racisme en oordelen over specifieke gevallen. Jozef De Witte, Bart De Wever en anderen die menen te weten wat racistisch is en wat niet, hoewel ze als blanke man in een overwegend blank land amper of nooit racistisch behandeld worden. Mensen die al hun aandacht en tijd spenderen aan het bewijzen dat ook blanke mensen racistisch belaagd kunnen worden, zien duidelijk het totale plaatje niet. De definitie van racisme lijkt duidelijk: discriminatie op de grond van iemands ras. De Berber-uitspraak van De Wever kan dus als racistisch beschouwd worden maar tegelijkertijd kan hij het niet racistisch bedoelen. Het duidt aan hoe het begrip racisme steeds vatbaarder voor interpretatie wordt. Het gezond verstand zal moeten beslissen. AEQUITAS | 15

‘Moest ik mijn kinderen dan in een tent in de tuin leggen?’

Annick (45) kreeg geen sociale woning omdat haar kinderen niet bij haar gedomicilieerd zijn Annick Granville is een alleenstaande moeder met twee dochters die in co-ouderschap worden grootgebracht. Haar kinderen brengen evenveel tijd door bij haar als bij hun vader. Toch wonen ze officieel niet bij Annick omdat ze volgens de wet maar op één adres gedomicilieerd kunnen zijn. Daardoor had ze geen recht op een sociale koopwoning. Tekst en foto’s Kirsten Lembrechts Ondertussen is Annick zeven jaar alleenstaand en ziet ze haar dochters van 11 en 19 om de week. ‘Het is zo frustrerend als je weet dat ik vanaf ik afgestudeerd ben nog geen dag op de dop heb gestaan. Ik werk nu al 25 jaar en toch heb ik nooit kun16 | AEQUITAS

nen genieten van voordelen zoals extra kinderbijslag. Keurig betaalde ik altijd belastingen, en toch heb ik nog nooit iets teruggekregen van de maatschappij’, zegt ze. ‘Eerst huurde ik een huis voor mezelf en m’n twee dochters. Uiteraard was

ik van plan om een huis te kopen, want huren is weggesmeten geld. Als alleenstaande is het niet evident om een betaalbaar huis te vinden met drie slaapkamers’, vertelt Annick. Omdat ze op dat moment maar 80 % werkte, kwam Annick met haar loon

nog net in aanmerking om op de wachtlijst te staan voor een sociale woning. Omdat ze haar twee kinderen niet als ten laste mocht opgeven, kwam ze in een hogere schijf terecht waardoor Annick plots haar recht verloor en ze niet meer op de wachtlijst kwam te staan.

Wetgeving onaangepast

Haar kinderen zijn voor de overheid wel fiscaal ten laste maar dat geldt niet voor de sociale huisvesting. ‘Daar zeiden ze dat de wetgeving nog niet is aangepast. Daar stond ik dan, terug naar af.’ De alleenstaande moeder ondernam meteen actie en belde met de verantwoordelijke van de woningmaatschappij. Ze kreeg toen te horen dat haar dossier volledig in orde was indien haar kinderen bij haar gedomicilieerd zouden zijn. ‘Mijn frustraties liepen op toen de verantwoordelijke me vertelde dat ik gewoon gediscrimineerd werd. Er zijn mensen die bij de Europese Unie werken van wie het inkomen niet belast is. Ze hebben zogezegd geen inkomen in België en mogen wel op de wachtlijst. Als alleenstaande moeder kon ik geen huis kopen met drie slaapkamers. Ik stond dus gewoon in de kou.’

Hogere macht

het parlement, duurt dat minstens twee jaar vooraleer dat goedgekeurd wordt. En bij zaken die de regering niet als ‘belangrijk’ beschouwt, komt dat er meestal gewoon niet door’, vertelt ze. ‘Terwijl ze tijdens de besparingen van Di Rupo I het wetsvoorstel i.v.m. BTW op notariskosten er op één maand hebben doorgekregen. Uiteindelijk beslist de regering zelf hoe snel ze een wet behandelt of aanpast. Als dat iets is uit sociale nood, laten ze je gewoon stikken.’

Gelijke kansen Annick schreef zelfs een brief naar Jozef De Witte, de huidige directeur van het Belgisch Centrum voor Gelijkheid van Kansen en voor Racismebestrijding (CGKR). ‘Ik kreeg een antwoord van drie of vier bladzijden, waar instond dat dat nu eenmaal de wet was en dat zij jammer genoeg niets aan de wet kunnen veranderen. Ze spreken pas echt van discriminatie als de discriminatie bij wet gebeurt en vermits er geen wet is, kan ik in theorie niet gediscrimineerd worden.’

Onzekerheid

Uiteindelijk had Annick het geluk een huis te kunnen kopen omdat de rente laag stond. Ze woont nu met haar

gebeurt er bijvoorbeeld als ik door omstandigheden mijn job verlies of als ik ziek word? Wat als ik mijn kinderen geen dak meer boven het hoofd kan bieden? Dan moet ik gewoon simpelweg zeggen dat ik niet voor mijn kinderen kan zorgen. Ah, nee. Ik kom nergens in aanmerking om een huis te voorzien, dat is zo onrechtvaardig.’

Fiscale lasten

Annick en haar ex-man hebben nu onderling co-ouderschap geregeld. Dat betekent dat alle kosten door twee gedeeld worden. Uiteraard is het ook mogelijk dat de vader meer verdient of omgekeerd. Uiteindelijk betalen de moeder en de vader alle twee evenveel, maar wel van een lager of een hoger inkomen. Bovendien betaalt men minder fiscale lasten als de kinderen ten laste zijn. ‘Terwijl ik evenveel zorg en betaal voor hen, betaal ik meer belastingen op mijn woonst dan de vader. Vanaf het tweede kind betaal je minder belastingen en zo ook met elektriciteit, waterverbruik en algemeen verbruik idem dito.’

Dubbele domicilie

‘Er is ooit een wetsvoorstel geweest voor dubbele domiciliëring, maar dat is er ook weer niet doorgekomen. De wet van fiscale lasten bij co-ouderschap is gewoon niet aangepast. Dat is zo oneerlijk.

‘Ik stond gewoon in de kou’

Ondanks deze tegenslagen gaf ze de moed nog niet op. Annick sprak met Tom Dehaene, die op dat moment de voorzitter was van het OCMW in Zemst. ‘Dehaene heeft zeker zijn best gedaan, hij contacteerde zelfs toenmalig Vlaams minister van Wonen en Stedenbeleid Freya Van den Bossche.’ Zowel Tom Dehaene als Annick hebben nooit antwoord gekregen op hun vragen.

twee dochters in een klein huisje in Weerde. ‘Het is wel nog iets anders als bij een sociale woning, nu heb ik bijvoorbeeld geen garage en het is gewoon minder comfortabel.

‘Meer kan je niet doen, want als je zo’n wetsvoorstel wil indienen in

Maar het is gewoon het principe, dat dit probleem niet erkend wordt. Wat

Het is een groot probleem voor vrouwen van wie de situatie veel bedroevender is. Niet iedereen heeft het geluk iets te kunnen kopen. Wat moeten zij dan doen? Dat maakt ook dat alleenstaande vrouwen in armoede leven, hé.’

AEQUITAS | 17

ZIJN GODSDIENST EN Waals minister van Onderwijs Joëlle Milquet (cdH) pleit voor een vrijstelling voor de lessen levensbeschouwing op school. Dit betekent dat scholieren de lessen godsdienst of zedenleer niet hoeven te volgen. Deze leerkrachten levensbeschouwing delen hun visie. Tekst en foto’s Kirsten Lembrechts

Carine Lemagie (46) is reeds meer dan 20 jaar leerkracht zedenleer in het lager onderwijs in Vilvoorde. Zij vindt een vrijstelling verontrustend. ‘Wat als dit in Vlaanderen wordt doorgevoerd? Als er een massale belangstelling voor een vrijstelling ontstaat, heb ik bijna geen werk meer.’ In Vlaanderen bestaat er al langer een vrijstelling voor het vak levensbeschouwing mits verantwoording. Vanaf september 2015 hebben de leerlingen in Wallonië recht op een vrijstelling zonder argumentatie. Indien de meerderheid voor een vrijstelling kiest, stelt de overheid de leraren levensbeschouwing aan om een ander vak te geven. ‘Er is gewoon geen tijd om bijvoorbeeld een nieuwe cursus te maken, wie gaat daar inhoud aan geven?’, zegt Carine. Voorts geven de leerkrachten levensbeschouwing 18 | AEQUITAS

nog één uur les per week. ‘Een lesuur per week? Hoe ga ik nog rondkomen?’

Angst voor job

Carine zag dit al langer aankomen. ‘Ik hoorde al vanaf mijn eerste werkjaren dat ons vak ooit zou afgeschaft worden. Nu zijn de Franstaligen toch begonnen met er in te snoeien en het in vraag te stellen. Ze willen besparen. De leerkrachten die nu moraal of godsdienst geven,

ZEDENLEER NOG NODIG? zouden dan vrijkomen om andere vakken te geven. Zeker in deze periode, waar er een tekort aan leraren heerst. Het is wel zo dat de overheid al langer vindt dat er tijdens die twee lestijden godsdienst of zedenleer drie of vier mensen aan het werk zijn voor één groep kinderen. Dat zijn uiteindelijk wel vier lonen die worden betaald per maand. Ze vraagt zich dikwijls af hoe de overheid het gaat aanpakken. ‘Ik zou het niet leuk vinden om na meer

Orthodoxe godsdienst is wel een erkende godsdienst in België, toch wordt het niet onderwezen. ‘Ooit vertelde een leerling me dat hij zondag ergens naartoe gaat waar hij over Jezus leert. Dan zeg ik dat dat kan, maar dat ik daar geen les over kan geven’. Ze vermoedt dat onze diverse samenleving niet toekomt met enkel godsdienst en zedenleer. ‘Er zijn ook Turkse of Marokkaanse leerlingen die veranderen naar zedenleer omdat

dan bij godsdiensten, waar de mening een beetje gedicteerd wordt. In dialoog gaan is heel belangrijk. Ik ben er trots op dat mijn leerlingen een visie en een persoonlijke mening hebben.’ Ze vreest dat kinderen deze raad niet meer zullen meekrijgen.

Taboes

‘Er zijn ook geen taboes bij zedenleer: homofilie, euthanasie, abortus, transgenders enz. Allemaal onderwerpen die moeilijk liggen in onze maatschappij. Moeten we die dan

‘Er is gewoon geen tijd om een nieuwe cursus te maken,

wie gaat daar inhoud aan geven?’

dan 20 jaar iets anders te moeten geven, je hebt ook een verantwoordelijkheid tegenover die leerlingen hé. Ik wil niet voor de klas staan met het idee dat ik dat vak niet wil geven maar wel moet.’

Diversiteit

Volgens Carine komt Milquet ook met dit idee omdat er veel vraag is naar andere godsdiensten of overtuigingen. ‘Zedenleer is ook niet zomaar neutraal hé, het zegt wel dat er geen God is. Ik heb veel Oost-Europeanen in mijn les zitten die liever orthodoxe godsdienst zouden volgen. Aangezien dat niet mogelijk is, veranderen ze naar zedenleer. Zo hoeven ze geen andere godsdienst te volgen. Maar eigenlijk zijn dat geen vrijzinnigen.’

het van de leerkracht Islam afhangt.

mijden?

Er zijn leraren die hun leerlingen op traditionele wijze teksten laten leren in het Arabisch etc. Sommige moslims staan niet zo dicht bij de Arabische taal als Marokkanen of andere Noord-Afrikanen.’

Ik vind van niet, het is de huidige samenleving. Mijn collega die godsdienst geeft, zegt dan dat ze ‘volgens de Bijbel dergelijke praktijken niet kan goedkeuren’. Excuseer?! Niet goedkeuren? Dat is toch privé?

Mooi vak

Hoe ongelukkig moet een holebi dan zijn die zich in een geloofsgemeenschap bevindt?’ Carine hoopt ten zeerste dat er nog veel leerlingen bewust voor zedenleer zullen kiezen.

Carine vindt het erg beangstigend dat haar vak risico loopt. ‘Kinderen moeten van de wereld weten. Als ze kritiek willen geven, moeten ze weten waarover het gaat, en dat leer ik mijn leerlingen met plezier aan. Mijn motto is ‘durf denken’. Je moet voor jezelf durven denken en dat is toch anders

VS AEQUITAS | 19

zijn Godsdienst en zedenleer nog nodig? Inge Hauchecorne (47) is catechiste in parochieverband. Zij begeleidt kinderen bij communies en vormsels. ‘Ik ben me er wel van bewust dat veel kinderen dat niet graag doen. Maar dat komt omdat ze het doel ervan missen.’ Toch gelooft Inge dat haar vak niet zal lijden onder vrijstellingen.

Inge vindt niet dat godsdienst mag aanvoelen als een verplichting.

Meerwaarde godsdienst

Inge vindt het niet vanzelfsprekend dat godsdienst een meerwaarde is. ‘Zeker in deze tijd vind ik het belangrijk om die vraag te stellen. ‘Hebben godsdienst en communies een meerwaarde?’ De meerwaarde hangt af van wat we onderwijzen.’ ‘Dat geldt voor alle vakken. Als je er nooit mee in aanraking komt, dan kan je ook nooit weten of het iets voor jou is of niet. In die zin heeft catechese zeker zijn waarde om er kennis mee te laten maken. Ik denk dat het leerplan tegenwoordig ook breed 20 | AEQUITAS

genoeg is om kinderen in meerdere aspecten kennis te laten maken met godsdienst en catechese.’ Geloven kan je niet doorgeven. Je kan tonen wat dat betekent voor jou, maar dan moet je het loslaten. Je uitstraling geeft meer door dan de cursus.’

Gemiste kans

Inge beweert dat een vrijstelling kinderen verder wegduwt van godsdienst. ‘Die vrijstelling is een hiaat voor kinderen. Waar gaan ze anders nog met godsdienst in aanraking ko-

WAT HOUDT GODSDIENST IN OP SCHOOL? Alle leerlingen die godsdienst volgen, zijn vrij om te kiezen voor een vormsel en communie. Indien ze dit niet wensen, volgen ze gewoon de lessen godsdienst op school. Wanneer ze kiezen voor een communie en vormsel, krijgen ze buitenschools catechese. Daar krijgen ze enkele lessen van catechisten die hun voorbereiden op de communie en het vormsel. In deze lessen leren ze liedjes, teksten en gebeden.

‘Die vrijstelling is een hiaat voor kinderen. waar gaan ze anders nog met godsdienst in aanraking komen?’ men? Daarnaast zit er een veel groter hiaat, dat het pastorale veld dat niet aanbiedt.’ ‘Het is een luxe geweest, decennia lang, dat iedereen gelovig was. We moesten niets aanbieden, zoals catechese voor volwassen, dat vonden we niet nodig. We hebben heel erg onderschat hoe arm ons aanbod decennia lang geweest is. Dat is een absolute gemiste kans. Als we daar niet naar terug gaan, blijven we nog lang verder modderen.’

Te conservatief?

De laatste jaren nam het aantal leerlingen die godsdienst volgen enorm af. Velen beweren dat dit komt doordat godsdienst niet moderniseert. ‘De manier van onderwijzen hangt af van leerkracht tot leerkracht. We mogen niet beschuldigd worden van te conservatief te zijn, dat ligt in ieder zijn eigen macht.’ ‘De Bijbel bestaat bijna 2000 jaar, maar de laatste twee decennia is daar zoveel onderzoek over gedaan en hebben we daar zoveel uit geleerd. Ik denk ook dat het goed is dat er diversiteit is. In de lagere en middelbare school moet je leren ‘leren’ en leren denken. En in die zin denk ik

dat godsdienst je kritisch leert kijken en je een brede basis meegeeft.’

boodschap mee te geven dat het niet verplicht is.’

‘De leerlingen moeten zich afvragen wat er allemaal is en moeten daarmee kennismaken.

Woordenschat

Er zit een diepere grond in, er steekt een boodschap achter en die boodschap is vanuit het katholieke oogpunt nog altijd dat we geloven in een goddelijke oorsprong. Het is niet te bewijzen, wanneer je het kan bewijzen is het geen geloof meer.’

Nergens voor nodig

‘Ik ben me er wel van bewust dat veel kinderen dat niet graag doen. Ik probeer dat vooral in vraag te stellen. Maar dat komt omdat ze het doel ervan missen. Ik probeer dat ook ter sprake te brengen op ouderavonden.’ ‘Het is ook nergens voor nodig, godsdienst geeft je ook geen voordelen op één of andere manier in materiële zin. Het geeft je wel een rijkdom mee als je er echt bewust voor kiest. Dan bruist het van voordelen. We proberen ouders heel bewust de

‘In het Nederlands is er een groot manco: wanneer je bijvoorbeeld een woord uitspreekt, weet de helft niet wat de werkelijke betekenis is, terwijl we zo’n rijke woordenschat hebben. Zoals vergeving: dat is een heel sterk begrip, dat veel mensen daadwerkelijk gebruiken. Het zou zonde zijn om godsdienst niet meer te onderwijzen, we zouden onze leerlingen een hele woordenschat ontnemen die hun leven zou kunnen veranderen.’

Overtuiging

‘Voor mij vertrekt alles uit de liefde van God.’ Ze probeert zoveel mogelijk leerlingen te overtuigen. ‘Door respect te hebben, te vergeven, geduldig te zijn, te leven vanuit die liefde, dat is het enige dat ik kan doen.’

VS AEQUITAS | 21

‘Ik ben zelf homo en word niet

aanvaard in de Bijbel.’

22 | AEQUITAS

zijn Godsdienst en zedenleer nog nodig? In juni volgt een definitieve vragenlijst. Nu is er enkel een raming om het aantal vrijstellingen te schatten. Ook studenten reageren op het voorstel. Maxime Faraci (20) volgde in zijn schoolcarrière godsdienst én zedenleer. Hij vindt een vrijstelling een goed idee. ‘In die lessen was ik helemaal niet aandachtig omdat het me gewoon niets bijleerde. Dat was puur tijdverlies.’ ‘Wanneer ik een ander vak in de plaats zou gekregen hebben, denk ik dat het veel nuttiger zou zijn dan godsdienst of zedenleer. Ik vind niet dat er daarvoor speciaal een vak zou moeten bestaan op school, thuis kan men doen en geloven wat men wil. Het is niet aan de school om ons in een bepaalde richting te duwen. Ik denk wel dat er veel mensen voor de vrijstelling zouden kiezen.’

Verplicht Maxime volgde reeds beide vakken, toch konden deze lessen hem niet bekoren. ‘Ik heb zedenleer gevolgd in de lagere school en twee jaar in het middelbaar. Veel heb ik er niet bijgeleerd. Daarna ben ik godsdienst gaan volgen omdat ik veranderd ben naar een katholieke school. Daar werd ik verplicht om godsdienst te volgen. Ik stond er niet bij stil dat ik godsdienst moest volgen, maar ik vond het alleszins geen leuk vak.’

volgens de Bijbel verloopt, voelde ik me niet aanvaard. Het thema homoseksualiteit kwam dan ook ter sprake, maar ik kon er niet goed mee om. Dat ligt nog steeds gevoelig. ‘ Ook in de lessen zedenleer werd Maxime geconfronteerd met zijn homoseksualiteit. ‘In de lessen zedenleer spraken we ook over dergelijke thema’s. Volgens mijn mening moet de school zich gewoon buiten ons privéleven houden. Het voelde voor mij in geen enkele les prettig om over te praten.’ Hij zegt dat hij veel meer zou opgestoken

De maatschappij is veel veranderd tegenover 2000 jaar geleden. Niet alleen homoseksualiteit is een drempel, maar onderwerpen zoals abortus en euthanasie zorgen ook voor veel commotie. Ze moeten gewoon moderniseren.’

Gezin

‘Mijn ouders zijn ook niet gelovig of vrijzinnig, dus zij vonden het nogal jammer dat ik een vak tegen onze eigen levensstijl in moest volgen. Ook wanneer ik gebuisd was op een toets of taak van godsdienst of zedenleer, tilden mijn ouders hier niet zwaar aan.’

‘De school moet zich niet bezighouden met levensbeschouwing. Thuis kan men doen en geloven wat men wil’

Homoseksualiteit ‘Ik ben zelf een holebi, maar dat wordt niet aanvaard in de Bijbel. En aangezien in de les godsdienst alles

hebben van een nieuw vak in plaats van een vak levensbeschouwing.

Progressie ‘We leven in de 21e eeuw, ik denk dat de katholieke Kerk veel meer mensen zou aantrekken als ze hun conservatieve principes overboord zouden gooien.

‘Het is trouwens ook nutteloos om een vak te onderwijzen waar de kinderen thuis toch geen aandacht aan besteden. Ik ben er van overtuigd dat er nog zoveel andere dingen zijn om te leren.’

VS AEQUITAS | 23

KRIJGEN ALLE STUDENTEN DEZELFDE KANSEN? OVER VERDER STUDEREN EN RACISME

Shelly Lehouck is al blij dat ze de kans krijgt om te studeren.

24 | AEQUITAS

Is de gemiddelde Turk of Marokkaan dommer dan de gemiddelde Vlaming? Nee, natuurlijk niet. En toch zit er een groot verschil tussen het aantal allochtone studenten die verder studeren, en zij die beslissen om er mee te stoppen. Slecht één op vier niet-Belgische leerlingen maken hun secundair onderwijs af en het cijfer van de verder studerenden ligt nog veel lager. Discriminatie is spijtig genoeg nog steeds de school niet uit, en het gaat ook verder in de hogeschool en universiteit. Tekst en foto’s Hélène Van Droogenbroeck

Enkele jaren geleden, toen ik zelf nog op de secundaire school zat, kwam onze leerkracht wiskunde de klas binnen. Al zuchtend zei ze dat wij toch de beste klas waren, omdat wij de enige klas ‘zonder bruine’ waren waar ze les aangaf. Nochtans kon het groepje jongens dat al 2 jaar ouder was als de rest van de klas er ook wat van. Gemiddeld waren onze punten ook niet hoger dan die van andere klassen. Onze school was zeer divers, maar ik geloof niet dat we allemaal dezelfde kansen kregen. Het stereotiep redeneren van mijn leerkracht zette me aan tot denken. Als het er al zo aan toe ging tegen haar eigen leerlingen, wat zeggen de leerkrachten dan onder elkaar? Hoe moeten allochtone leerlingen nog met zin naar school gaan, als ze op voorhand al worden afgebroken door de mensen die net een voorbeeld van verdraagzaamheid en respect zouden moeten zijn?

om hun studies verder te zetten aan de hogeschool of universiteit. Merken deze leerlingen een verschil in het gedrag van de docenten? ‘De docenten geven al veel minder om mijn afkomst.’ Zegt Emir, die in zijn eerste jaar in de hogeschool zit. ‘Vroeger zat ik in de klas altijd met een klein groepje jongens die ook van een andere origine waren. Als één iemand van hen iets fout deed, kregen wij allemaal de schuld. Ik zit nu als enige buitenlander in de

door een prof. Alleszins niet zoals in het middelbaar. Ik heb het ooit wel eens een paar keer aan de stok gekregen met de studentendecaan omdat hij best wel zwart/wit denkt, maar dat is het enige geval.’

Nieuwsgierige studenten

Maar waar de leerlingen blijkbaar het meest last van hebben in de hogeschool, zijn de medestudenten. ‘Je hebt heel veel diverse studenten. Je hebt vredelievende mensen en je hebt mensen die het kwaad bedoelen,’ zegt Jusef ‘Er zijn veel nieuwsgierige dronken mensen die graag over je leven als moslim willen weten tijdens het uitgaan. Dat vind ik vreselijk irritant. Maar de mensen die heel kortzichtig zijn en discrimineren zijn geen meerderheid.’

‘Het heeft niets met racisme te maken, wel met onwetendheid’

Docenten

En toch zijn er enkele leerlingen die hun diploma behaalden en beslisten

klas. Door één docent word ik wel geviseerd, en ik heb het gevoel dat dat met mijn afkomst te maken heeft. Maar de andere docenten beseffen dat ik maar een gewone student ben, die ooit hoopt met een hoger diploma af te studeren.’ Jusef Mahdloum is moslim en studeert aan de hogeschool. Hij merkt ook een verschil bij de proffen in de hogeschool. ‘Ik was best wel geliefd bij de proffen. ‘t Is niet alsof ik ooit gediscrimineerd ben geweest

Obiyaa Kissi, een meisje van Ghaneese afkomt, ondervindt meer last van studenten in de hogeschool dan van die in het secundair. ‘Ik zit vreemd genoeg nu met meer buitenlanders in de klas dan vroeger. Ik weet niet of het er iets mee te maken heeft, maar in het secundair AEQUITAS | 25

Shelly is ook een meisje van Ghaneese afkomst die geadopteerd werd toen ze 2,5 jaar oud was. Zij bekijkt de opmerkingen anders. ‘Uiteraard krijg ik wel eens opmerkingen maar dat is eerder plagerig gedrag. Het heeft meestal ook niets te maken met mijn donkerdere huidskleur of mijn land van herkomst maar eerder omdat ze denken dat ik van Limburg afkomstig ben wat helemaal niet zo is, ik ben van de kempen! (lacht). Misschien ligt het anders omdat ik geadopteerd ben, en al bijna heel mijn leven in België woon.

Het Oud Vlaamsch

Studentenverenigingen zijn alweer in opmars en niet weg te denken uit ons studentenleven. Helaas zijn zij ontstaan op oud Vlaamse bouwstenen en gebaseerd op de ‘GrootNederlandse gedachte’. ‘Veel mensen weten de betekenis van het hele gedoe niet meer, en dat is niet slecht’ zegt Jimmy De Becker, oprichter van studentenclub Intermedia en kenner van studentenverenigingen in het algemeen. ‘Op sommige cantussen worden er nog Vlaamse liederen gezongen, maar niemand weet nog waarom. En als de Vlaamse leeuw is afgebeeld, dan betekent dit niets slecht, laat staan racistisch. Mensen zitten nu nog grotendeels in verenigingen om te feesten en als vriendenclub, niet om propaganda te verkondigen.’ Jusef heeft al veel gedaan voor zijn club, en toch kon hij geen praeses worden.

letten de andere mensen nog op hun woorden, nu lijkt het alsof niemand meer beseft dat woorden kunnen kwetsen. Ik vind het compleet belachelijk, want ik zie hen nooit grapjes maken over mensen van hun eigen huidskleur.’ Maar volgens Obiyaa heeft het niets te maken met racisme. ‘Wel met onwetendheid. Zij weten niet hoe het is om in mijn schoenen te staan. Ik word mijn hele leven al als mindere behandeld. Spijtig genoeg lijkt daar op school geen verandering in te komen. Maar ik moet lachen om hun grapjes, want ze bedoelen het niet slecht... Ik heb het gevoel dat ze door mijn huidskleur dingen zeggen die ze tegen anderen niet zouden zeggen. Ik vind het soms zo respectloos.’ Ook Jusef is van mening dat het hier niet over racisme gaat. ‘Racisme is een groot woord. Ik denk eerder iets onbewuster. Iets dat raar is, ga je niet snel vertrouwen. Iemand die geen alcohol drinkt, geen varkensvlees eet, bidt, ... is vreemd voor een westerling en hij gaat dat raar en kritisch bekijken. Natuurlijk heb je een paar individuen die het racisme sterk promoten. Maar daarnaast heb je een enorme groep die het wilt bestrijden.’ 26 | AEQUITAS

Jusef maakte 2 jaar deel uit van een studentenvereniging en wou opkomen als praeses, het hoofd van de vereniging. Maar daar ging het mis ‘Toen ik uiteindelijk wou opkomen, was het enige argument tegen mij dat ik geen alcohol dronk en daardoor geen praeses kon zijn. Zeker irritant, aangezien diegene die het zeiden zelf een slecht jaar hadden gedraaid.’ Shelly heeft daarentegen wel een goede relatie met haar studentenvereniging. ‘In het begin was ik een beetje bang dat ik raar of anders zou bekeken worden en twijfelde ik of ik me wel zou laten dopen. Achteraf terugkijkend, snap ik niet waarom ik ooit getwijfeld heb en bedank ik mezelf nog elke dag dat ik er deel van uitmaak. Ook zij maken af en toe grapjes, maar dat is ook gewoon om te plagen.’ Shelly komt dit jaar op in het bestuur van haar studentenvereniging. Als ze gekozen wordt, wil dat zeggen dat zij één van de eerste bestuursleden met een andere huidskleur zal zijn. ‘Ik ben er ergens wel bang voor, maar dat ik de eerste zou zijn met een andere afkomst binnen het praesidium geeft me enkel nog meer motivatie om door te zetten. Langs de andere kant schrikt het me ook wat af want ik weet niet of mensen dan bepaald hoge of lage verwachtingen van me zullen hebben en of ik me dan extra zal gaan moeten bewijzen.’

Homofobie is ...

... angst voor holebi’s © Lenny Somers AEQUITAS | 27

R E V O M E K C R E K KLA ARTJE VAN

a b a h r e M Het is al moeilijk voor holebi’s om hun geaardheid ten volle te accepteren. Voor gelovige holebi’s en transgenders is het verzoenen van geloof en hun geaardheid of genderidentiteit vaak nog veel moeilijker. Maar ze bestaan, en voor deze mensen is er de organisatie Merhaba. Aan het woord is Klaartje Van Kerckem, projectcoordinator van Merhaba, over de organisatie en de moeilijkheden die holebi’s met een andere origine of geloof moeten doorstaan. Tekst en foto’s Hélène Van Droogenbroeck

Merhaba (‘Welkom’ in het Arabisch) is een tweetalige Belgische organisatie, officieel opgericht in 2002. Gestart vanuit een aantal jonge mensen van voornamelijk Magreb, Turkije en het Midden-Oosten die zich aangetrokken voelden tot mensen van hetzelfde geslacht. Voor hen was er geen plaats in het traditionele holebimilieu, en daarom hebben ze zich verenigd en zijn zelf evenementen gaan organiseren. ‘Het belangrijkste doel van Merhaba is onze primaire doelgroep, namelijk holebi’s, intersexuelen en transgenders, die van een religieuze minderheidsgroep zijn, samen te brengen’ Klaartje werkt bij Merhaba sinds eind september. ‘Ik ben projectcoordinator, dat wil zeggen dat ik veel taken opneem binnen Merhaba. Alles wat te maken heeft met sensibilisering, communicatie, en projecten die wij organiseren om het thema bespreekbaarder te maken. Ik heb mijn doctoraat in sociologie over etnische grenzen in juni afgerond. Dat ging over hoe mensen van andere origine omgaan met grenzen en taboes. Bij Merhaba werken was dus echt op mijn lijf geschreven.’

Hogeropgeleide middenklasse

Sensibisering draait niet enkel rond etnisch culturele minderheidsgroepen waar het vaak nog een taboe is. ‘Ook in de holebiwereld, waar nog vaak islamofobie en racisme is, en omdat die ook nog altijd niet inclusief 28 | AEQUITAS

zijn, helpen we. Het traditionele homomilieu is vaak een hoger opgeleide middenklasse. Onze doelgroep daarentegen zit vaak vast in een milieu van marginaliteit, drugs en uitsluiting, wat het allemaal nog moeilijker maakt. Bij asielzoekers gaat het vaak al om schrijnende armoede.’ Klaartje legt uit met een voorbeeld van een recente gebeurtenis in het regenbooghuis in Brussel. ‘Een man ging naar een fuif dat wij daar organiseerden en hij vroeg ons of hij zich in de toiletten mocht gaan scheren, omdat hij dat thuis niet kon. Op dat moment gingen traditionele holebi’s zwaar in op Merhaba, want zij zijn ‘vies’ en ‘marginaal’. Die sociale uitsluiting vanuit de holebiwereld bovenop de uitsluiting die ze al meemaakten is dan ook erg zwaar.’ ‘Naast sensibilsering zoeken wij ook naar psychologen, want onze doelgroep heeft vaak een andere behandeling en begeleiding nodig dan de normale holebis. Een comingout voor hen is vaak heel ingrijpend en kan meerdere gevolgen hebben.’

Merhabofoon

Hoe komen mensen dan bij Merhaba terecht voor hulp? ‘Zoals de holebifoon hebben wij de Merhabofoon. Mensen kunnen bellen naar ons, 24/24. Dan komen ze

‘Roots & Wings is een aangrijpend portret

over familiale verbondenheid en onvoorwaardelijke liefde

dat niemand onberoerd laat’

terecht op een antwoordapparaat waarna wij zo snel mogelijk terugbellen, op die manier is ons contacteren ook gratis. We hebben ook een facebookpagina en groep. We moeten het zo laagdrempelig mogelijk houden, naar ons komen is voor veel mensen al een stap te ver. We hebben dan ook geen balie, wel hebben we een kantoor in Brussel maar het is niet zo dat mensen naar ons stappen en gewoon kunnen komen aankloppen. Men kan ook naar ons gestuurd worden via een lokaal regenbooghuis. We krijgen ook meer en meer mensen die in asielprocedure zitten die omwille van hun homoseksualiteit gevlucht zijn en via het asielcentrum naar ons werden doorverwezen.’

Merhabar

‘Naast dat alles organiseren we ook evenmenten. Er is de Merhabar, elke laatste donderdag van de maand in het regenbooghuis in Brussel. Dan openen de mensen van Merhaba de bar en kan men langs komen en ons vragen stellen. Het tweede grote evenement is de Merhaba funky party, een fuif die wij om de paar maand organiseren. Soms doen we filmvoorstellingen, debatten, ...

Merhaba geeft op dit moment een voorstelling ‘Roots & Wings’. ‘Roots en Wings schetst een aangrijpend portret van vier holebi’s met Marokkaanse roots die er in slagen hun vleugels uit te slaan zonder hun wortels te verliezen. Het is een reeks hoopvolle getuigenissen over verlangens en verzuchtingen, over familiale verbondenheid en onvoorwaardelijke liefde, die niemand onberoerd kunnen laten. ‘

Hassan Jarfi

Een van de mensen die in beeld wordt gebracht in de documentaire is Hassan Jarfi. Zijn zoon werd vermoord in Luik en dat werd in ons land gezien als de eerste officiële homofobe moord. Hierna richtte de vader de fondation Jarfi op, een stichting die strijdt tegen homofobie. Die man getuigt in de documentaire. Hij spreekt vanuit de islam dat men elkaar moet liefhebben. Zijn familie had namelijk nooit problemen gehad met zijn geaardheid, helaas hadden zijn moordenaars dat wel. Merhaba stuit weleens op haat en onbegrip. ‘Soms zijn er vormingen aan mensen die niet weten waarover AEQUITAS | 29

ookal over zich laten ombouwen, maar ze is nog zeer jong. Op zo een moment zeggen we meestal, zeker bij meisjes, dat ze moeten wachten tot ze op eigen benen staan om zich te uiten. Als je ouders je dan verstoten, heb je wel een vangnet en raak je niet vast in de marginaliteit.’

Stereotiep

die zal gaan. Mensen in een inburgeringstraject bijvoorbeeld. We leggen hen genders uit: wat is een man, wat is een vrouw, het stereotiepe doorbreken,... En zo bouwen we geleidelijk aan op naar seksuele diversiteit. Dan komen er weleens opmerkingen: dat het onnatuurlijk is, dat we ons moeten

om dit te doen. Onze Merhaba funky party begint om 11 uur ‘s avonds, een meisje dat van Antwerpen komt, kan bijvoorbeeld dan niet zo makkelijk komen. We merken ook dat we die meisjes het minst bereiken, terwijl zij het het meest nodig hebben. Zij staan namelijk het meest onder druk om te trouwen

Er is een stereotiep beeld dat transgenders het nog moeilijker zouden hebben dan homoseksuelen. Volgens Klaartje klopt dit niet volledig, maar ligt het wel ingewikkeld ‘In Iran bijvoorbeeld raden dokters homoseksuelen aan zich te laten ombouwen. Als er iemand naar de dokter gaat en zegt ‘ik voel mij aangetrokken tot mannen’ wordt er soms gezegd ‘je bent waarschijnlijk een vrouw in een mannenlichaam’. Hierdoor is Iran het land waar het tweede

‘Meisjes zijn de moeilijkste groep om te bereiken

terwijl zij ons het meest nodig hebben’

schamen, dat het niet kan. In het algemeen kunnen de vormingen wel choquerend zijn voor de mensen die dit niet gewoon zijn, er wordt bijvoorbeeld een vrouw met een baard getoond of een man met een vrouwelijke stem. Velen van hen voelen geen haat, maar zijn bang om ermee geassocieerd te worden.

en kindjes te krijgen terwijl de druk bij mannen lager liggen. Voor deze groep proberen we dan om meer activiteiten overdag te organiseren of een filmavond voor enkel vrouwen. We gaan ons ook meer verspreiden over Vlaanderen, zodat meisjes van overal bij ons terecht kunnen.’

‘Meisjes in onze doelgroep hebben het vaak het moeilijkst en zijn een bijzonder kwetsbare groep, omdat zij vaak minder vrijheid hebben. Een man zal minder last ondervinden aangezien hij vrijer is en meer mag uitgaan. Hij kan verdoken zijn seksualiteit beleven, terwijl er voor meisjes vaak gewoon geen kans is

Transgenders

30 | AEQUITAS

Transgenders kunnen ook bij Merhaba terecht. ‘Onlangs kregen we nog telefoon van een school. Het was het eerste transgender dossier dat we binnenkregen sinds ik er werk. Een meisje van een andere origine had het moeilijk omdat ze zich wil uiten als jongen. Ze praatte

meest geslachtsoperaties wordt uitgevoerd. De transseksuelen worden daarna aangeraden hun verleden te verstoppen, dus het is niet helemaal sociaal aanvaard.’ Ook in andere landen wordt er met genderidentiteit gespeeld op deze vreemde manier. ‘In Pakistan gaan veel meisjes, zeker naarmate ze ouder worden, zich gaan kleden als jongen, zeker als er geen oudere broer of vader meer is. Deze meisjes hebben als gevolg meer vrijheid. Er wordt dus in die samenleving zeker gespeeld met gender, en dat is iets wat niet past in het stereotiepe beeld van velen. En stereotiepen moeten doorbroken worden.’

AEQUITAS | 31

dossier homofobie

VAN S

BRUCE

TEEN WIN KEL

OVER HOLEBIGEZINNEN EN HOMOFOBIE Antwerpen, zaterdagmiddag. Pro Famila, een beweging die strijdt voor het natuurlijke gezin, heeft een honderdtal mensen opgetrommeld om op te komen voor het klassieke gezin. De conservatieve betogers doen dit als reactie op de felgekleurde ‘Gay Pride’-parade die de straten van Brussel siert. Hoe komt het dat anno 2015 holebigezinnen nog altijd op fel protest kunnen rekenen. ‘Mijn seksuele geaardheid maakt mij niet minder vader’. Aan het woord is Bruce Vansteenwinkel. Tekst en foto’s Lenny Somers

AEQUITAS Wat vind je van de kritiek op holebigezinnen? Bruce ‘De maatschappij waarin we leven heeft een beeld van wat normaal is en van wat aanvaard wordt. Spijtig genoeg is dit vrij beperkt. Holebigezinnen krijgen dan ook veel kritiek omdat dit niet past binnen dit beeld. Ikzelf heb ook een kinderwens en zou later graag een klein mannetje willen hebben dat me papa noemt. Mijn seksuele geaardheid maakt mij niet minder vader dan iemand anders. Ik denk dat er andere situaties zijn waar kinderen slecht worden opgevoed waar kritiek wel terecht zou zijn.’ AEQUITAS Er wordt als argument aangehaald dat het onnatuurlijk is, denk je dat kinderen er problemen mee hebben? Bruce ‘Een kind dat jong is, beseft allemaal niet wat normen en waarden zijn binnen de maatschappij. Ze groeien op en zien hun ouders als ouders. Niet voor iets minder. Het zijn de invloeden van buitenaf - pesterijen, media, enzovoort - die ervoor zorgen dat deze kinderen zich anders zouden voelen. Want wat is er onnatuurlijk aan een koppel dat een kindje adopteert en het een kans geeft op een mooi en liefdevol leven?’

AEQUITAS Wat zou de overheid kunnen doen om homofobie en discriminatie ten opzichte van holebi’s tegen te gaan? Bruce ‘De overheid en Belgische wetgeving zijn op zich al vrij vooruitstrevend vergeleken met andere landen. Ik denk dat het probleem eerder ligt bij de bevolking. Ik denk niet dat campagnes of acties hier een groot verschil zullen maken. Dit is een soort van evolutie waar we door moeten. We mogen al van geluk spreken dat het vrij snel gaat en dat er de mogelijkheid is om als holebikoppel toch kinderen te krijgen.’ AEQUITAS Hoe zou je er later met je eigen kinderen over praten? Wat zou je hen zeggen? Bruce ‘Ik zou mijn kinderen niet voorliegen en uitleggen hoe het zit in de maatschappij. En ze vooral leren dat iedereen anders is en dat dit juist een pluspunt is. Er zijn nu eenmaal diverse situaties en daar is niets mis mee. Aan mij de taak als toekomstig ouder om hen hiermee te leren omgaan. Dat zal later mijn grootste taak worden als ouder, mijn kind zo opvoeden dat ze of hij perfect beseft hoe de wereld in elkaar zit. Dat er verschillen zijn qua geaardheid maar ook andere verschillen. Maar ik kijk er naar uit.’

‘Wat is er onnatuurlijk aan een kind een liefdevol leven geven?’

32 | AEQUITAS

‘Het is een evolutie waar we door moeten’

AEQUITAS | 33

‘Wanneer ik in hun ogen kijk, voel ik hun afgunst’

34 | AEQUITAS

dossier homofobie Tom D. (21) heeft een hartverscheurende relatie met zijn ouders omdat hij homoseksueel is. Hij outte zich vier jaar geleden bij hen. ‘Ik had er een goed gevoel bij, omdat mijn ouders zelf bevriend zijn met homokoppels.’ Toch reageerden ze helemaal anders dan Tom verwachtte. Tekst en foto’s Kirsten Lembrechts

Vanaf het moment dat zijn ouders wisten dat hij homoseksueel was, stortte zijn wereld in. Het koppel vertelde Tom meteen dat dit niet door de beugel kon. Ze zouden hem niet aanvaarden zolang hij ‘zich zou blijven aanstellen’.

Ziekte

‘Ze vroegen me zelfs of ik een tekort aan aandacht had. Wanneer ik hen vertelde dat ik altijd al homoseksueel ben geweest, ontplofte de bom helemaal.’ Een week later raadpleegde Tom onder dwang een psycholoog. ‘Natuurlijk zei de psycholoog dat ik niet leed aan psychische stoornissen of dergelijke zaken.’

relatie met mijn ouders lag al zo moeilijk. Maar ik besefte dat ik niet kon leven met leugens en geheimen. Ik voelde de drang om op te komen voor mezelf en vooral voor Dries. Met welk recht zouden zij oordelen over Dries?’ Toen hij vertelde dat hij een relatie had, werd Tom een week lang genegeerd. ‘We maakten er dagelijks ruzie over. Dries is er gewoon niet welkom. Ik schaam me zo ten opzichte van hem en zijn familie.’

leerlingenbegeleider op school. Die contacteerde mijn ouders om over het ‘probleem’ te praten.’ Al snel bleek dat dit geen zin had.

Samenwonen

Tom besefte dat hij dit leven niet meer aankon. ‘Ik ben vorig jaar gestopt met studeren. Ik zat in mijn tweede jaar marketing en dat verliep matig. Nu werk ik fulltime bij Carrefour als kassamedewerker omdat ik geld wil verdienen. Na mijn uren verdien ik nog een centje bij als caféhulp. Ik wilde zo snel mogelijk samenwonen met Dries. Hij spaarde ook en zo hoopten we snel iets kleins te kunnen huren. Ik hield het thuis gewoon niet meer uit.’

‘Het is een understatement om te zeggen dat ze van me walgen.’

‘Ik begrijp echt niet waarom ze andere homokoppels wel aanvaarden maar hun bloedeigen zoon niet. Ik kan niet beschrijven hoe afgewezen ik me voel. Het is nog een understatement om te zeggen dat ze van me walgen.’ Vandaag weten zijn overige familieleden nog steeds niet dat hij homoseksueel is. ‘Enkel mijn broer aanvaardt me, maar ik merk wel dat hij zich ook anders gedraagt. Dat komt waarschijnlijk ook omdat hij mijn ouders niet wil teleurstellen.’

Dries

Nu is Tom al drie jaar samen met zijn vriend Dries. Zijn vriend heeft de ouders van Tom nog nooit gezien. ‘Ik heb de eerste maanden van onze relatie verzwegen uit angst. Mijn

Feestdagen

‘Kerstmis en Nieuwjaar zijn voor mij een straf. Vorig jaar vierde ik Kerstmis bij Dries thuis, waar ze ons altijd met open armen ontvangen. Want zo hoort het ook, op Kerstmis ben je omringd door je familie die je door dik en dun steunt. Maar zo gaat dat helaas niet bij mij. Heel de avond voelde ik me zo klein en kon ik elk moment in tranen uitbarsten. Waarom heb ik niet zo’n warme en liefdevolle familie?’ Niet alleen op feestdagen voelt hij zich ongelukkig. Ongeveer anderhalf jaar geleden kon Tom de stress niet meer aan. ‘Ik ging praten met een

De ouders van Dries stelde Tom al vaak voor om bij hen in te trekken, maar voor Tom was dit geen oplossing omdat hij geen andere mensen tot last wilde zijn. Vandaag woont het homokoppel op een klein appartementje dicht bij Dries zijn ouders.

Homofobe mensen

‘Ik denk dat mijn leven er helemaal anders had uitgezien als mijn ouders zich niet zouden gedragen als homofobe mensen. Deze wending in mijn leven heeft me veel bijgeleerd, zowel op een goede als slechte manier. Ik besef nu dat familie niet de mensen zijn met hetzelfde DNA, maar wel de mensen die er onvoorwaardelijk voor je zijn.’ AEQUITAS | 35

dossier homofobie

HOMOFOOB GEWELD IS EEN STRUCTUREEL PROBLEEM

36 | AEQUITAS

1/3

VAN DADERS IS JONGER DAN 18 JAAR

De omvang van homofoob geweld wordt steeds groter. Uit onderzoek blijkt eveneens dat er bij holebi’s een groot onveiligheidgevoel heerst. Het is moeilijk om het gehele probleem in kaart te brengen aangezien minder dan de helft van de slachtoffers melding maakt van het homofobe karakter van de geweldpleging. De leeftijdsgroep die het vaakst geweld krijgt te verduren zijn jongeren. De meeste daders zijn ironisch genoeg ook jongeren Tekst Lenny Somers / Illustraties Hélène Van Droogenbroeck.

De oorsprong van homofoob geweld zit diep geworteld. Uit het etnografisch onderzoek van Heleen Huysentruyt, Alexis Dewaele en Petra Meier blijkt duidelijk wie het vaakst slachtoffer is en waarom. Mannelijke homo’s zijn vaker slachtoffer van geweldplegingen dan vrouwen. De grootste reden hiervoor is de zichtbaarheid van uiterlijke kenmerken. Het grote probleem bij de overwegend mannelijke daders is dat ze het slachtoffer in kwestie niet mannelijk genoeg vinden.

70%

van de holebi’s

Media-aandacht

Doordat de media uitvoerig bericht over geweldplegingen met homoseksueel karakter groeit het onveiligheidgevoel bij holebi’s. Homo’s die aangevallen worden en dus te maken krijgen met homofoob geweld vragen in sommige gevallen zelfs uitdrukkelijk om de homofobe aard van de aanval niet te verwerken in het proces-verbaal. De slachtoffers die dat niet willen doen het vaak uit trots of omdat ze geen zin hebben om er veel aandacht aan te besteden.

Jonge mannen

Het profiel van de daders is duidelijk, het zijn vaak jonge mannen die in groep handelen. Uit verschillende onderzoeken is naar voren gekomen dat een derde van de daders jonger is dan 18 jaar. Meer dan de helft van de daders is ouder dan 25 jaar. Het opmerkelijke aan die cijfers is dat de meerderheid van de daders jongeren zijn. De hedendaagse generatie zou net toleranter zijn dan de vorige, want ze zijn meer vertrouwd met zaken zoals multiculturaliteit en homoseksualiteit. De opvoeding en thuissituatie spelen vaak, maar niet altijd, een belangrijke rol. De kans is reëel dat de dader in kwestie laag opgeleid

is en uit een penibele thuissituatie komt. Het feit dat het vaak groepen zijn die geweldplegingen doen komt door de groepsdruk en het willen bewijzen van mannelijkheid.

kreeg te maken met pesten & uitschelden

Weinig is geweten van slachtoffers die al dan niet naar de politie stappen. Wat wel blijkt is dat veel slachtoffers niet geloven dat de overheid er iets aan kan verhelpen. Het vertrouwen in de politie en het gerecht is ook niet al te groot. De meeste holebi’s willen gewoon verder gaan met hun leven en proberen er zo weinig mogelijk ruchtbaarheid aan te geven. AEQUITAS | 37

HOMOFOBIE IN CIJFERS Hoeveel meldingen van homofobie en transfobie komen er binnen bij verschillende instanties? Hier vind je de cijfers van het Centrum voor de Gelijkheid van Kansen en voor Racismebestrijding, het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen, de correctionele parketten en de politie. Tekst en illustraties Hélène Van Droogenbroeck

Deze cijfers zijn niet compleet en tonen bovendien maar het topje van de ijsberg, omwille van de lage aangiftebereidheid bij slachtoffers van homofoob en transfoob geweld of discriminatie. De cijfers zijn gestegen sinds 2008, maar dat wil niet zeggen dat er meer homofoob geweld werd gepleegd, maar dat er vaker aangifte werd gedaan. Er komt dus langzaam verbetering, maar nog niet genoeg.

Discriminatie op school

Waarom wordt er zo weinig aangifte gedaan? Niels (22) is biseksueel en heeft ook nooit aangifte gedaan van incidenten die hij meemaakte. ‘Het was geen fysiek geweld, dus besloot ik er geen aangifte over te doen. Het gebeurde op school toen ik net uit de kast kwam. Ik zag het meer als pesten dan homofobie, ook al voelde ik me bedreigd. Ik snap dan ook waarom mensen niet vaak aangifte doen. Als ze aankomen met zoiets bij de politie, lachen ze ons gewoon vierkant uit. Dat doet politie soms nu eenmaal. Neem nu als voorbeeld de recente gebeurtenis in Antwerpen, waarbij de politie aanmaande aan homoseksuele koppels om niet ‘uit te dagen’. Dat getuigt van homofobie bij de politie.’ 38 | AEQUITAS

Mars voor het gezin

Het incident waar Niels het over heeft, gebeurde op hetzelfde moment als de Gay Pride in Brussel. Er werd toen in Antwerpen een ‘mars voor het gezin’ gehouden van ultraconservatieve gelovigen. Zij droegen spandoeken met daarop foto’s van geaborteerde baby’s en anti-homohuwelijk slogans. De politie vroeg tijdens de mars aan de omstaande holebi’s om vooral niet te ‘provoceren’. Zelf kussen mocht niet. Niels vindt dit niet kunnen ‘De politie moet net aan onze kant staan en niet de discriminatie van deze ultraconservatieven goedkeuren.’ Aaron (19) is ook homoseksueel, maar gaat wel akkoord met de politie. ‘Natuurlijk ben ik tegen deze ‘mars voor het gezin’. Maar ik begrijp het wel. Deze mensen begrijpen duidelijk niet wat homoseksualiteit is, met provoceren maak je het alleen maar erger. Ik vind ook niet dat mensen in het openbaar moeten kussen, homo of hetero, maakt niet uit. Ik vind niet dat de politie discriminerend was.’ Of Aaron zelf al homofobie meegemaakt heeft? ‘Niet vaak. Maar ik zou het niet aangeven, tenzij het echt ernstig was. Ik probeer liever niet te laten zien dat ik homo ben om zulke situaties te vermijden.’

dossier homofobie

Aantal aangiften over homofoob geweld

Aantal aangiften over transfoob geweld

250

223

215

200

201

150

100

159 92

104

0 2008

2009

2010

2011

2012

2013

14 12

2007

2008

2009

2010

2011

2012

Hebt u aangifte gedaan?

51%

49%

‘Ja’

‘Nee, er zou toch niets gebeuren’

Waar worden LGBT’ers het vaakst gediscrimineerd?

91% ‘Op School’

AEQUITAS | 39

Mechelse Armeniërs herdenken 100 jaar

Armeense genocide Ter nagedachtenis aan de Armeense genocide woonden meer dan honderd Mechelaars en Armeniërs de inhuldiging van een Kruissteen bij op de groene middenberm van de Schuttersvest. Precies 100 jaar geleden, op 29 april 1915, begon de volkerenmoord. Meer dan 1 500 000 Armeniërs werden toen vermoord door de Turken. Tekst en foto’s Kirsten Lembrechts

Schuttersvest

Ook burgemeester van Mechelen, Bart Somers (Open VLD) en Armeense ambassadeur, Tatoul Markarian woonden de plechtigheid bij. Later liet Bart Somers ook weten dat de Schuttersvest ook herinnert aan de vluchtelingen uit de Eerste Wereldoorlog. Een grote opkomst zorgde voor een sereen moment in de Armeense gemeenschap.

Jongeren

Opvallend is het aantal jongeren dat aanwezig is. ‘Wij zullen de Armeense genocide nooit vergeten, dat is iets wat generaties zullen blijven 40 | AEQUITAS

doorgeven’, zegt Anna. Met nog vijf andere jongeren herdenkt Anna de voorgeschiedenis van haar roots. ‘Ik vind dat er te weinig aandacht aan wordt besteed. Veel mensen beseffen niet wat Armeniërs hebben moeten doorstaan. Dat geldt ook voor de erkenning van de genocide.’

‘Het taboe rond de Armeense genocide moet verdwijnen!’

Erkenning

Ondanks er wereldwijd meer en meer belangstelling ontstaat voor de Armeense Genocide, wordt deze maar in enkele landen officieel erkend. Dit ligt zeer gevoelig bij Armeniërs. ‘We krijgen de kans niet om deze tragedie te verwerken.’

Massamoord ontkend

‘De reden dat Armeniërs hier vandaag zo emotioneel staan, is ook omdat we niet serieus worden genomen. Dat taboe moet verdwijnen, alsof een massamoord ontkend kan worden’, zegt Alik. Hij staat hier vandaag met zijn kleinzoon.

Discriminatie is ...

AEQUITAS | 41

Gelijkheid is

Vrede

42 | AEQUITAS