In gesprek met Noorderlicht ART OF THE STREETS Slapen in een Tiny House
Racen met paarden De magie van het edelsmeden JN1C
JUNI 2018
VOORWOORD
Voorwoord
Om het eerste schooljaar goed af te sluiten, zetten wij nog ĂŠĂŠn keer alles op alles om een divers tijdschrift te maken. Door het jaar heen hebben we een grote verscheidenheid aan mensen leren kennen. Ieder met zijn eigen kennis en talenten. Voor ons was er dan ook geen beter idee dan het maken van een tijdschrift vol met bijzondere mensen en verhalen. Want juist de verhalen die net iets anders zijn dan anders verdienen het om door de journalisten van de toekomst uitgelicht te worden. Maureen Bosschaert neemt je mee tijdens haar dag in een Tiny House. Kenneth Holtmaat en Lenna Timmers vertellen hun verhaal over bijzondere acties voor verre reizen. Daarnaast nemen enkele redacteurs je mee tijdens hun reportages over speciale ondernemingen in Nederland. En helemaal speciaal vanuit New York houdt Max van Olst een interview met journalist Michiel Klaassen. Dit zijn slechts enkele voorbeelden van de vele verhalen die wij met veel plezier en moeite in elkaar hebben gezet. We hopen dat het tijdschrift je aanspreekt en vooral inspireert. Want het ongewone is mooi. Laat deze verhalen je daarom activeren tot het maken van je eigen bijzondere verhaal. De redactie van De Variant
JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 2
INHOUDSOPGAVE
Inhoudsopgave 24 10
18 16 Planeten Pils: Het gezicht van Faneker 4 Zo vader, zo zoon 6 Poar Neem’n: de grap die serious business werd 8 De magie van het edelsmeden 10 Column: Alternatief 12 Wereldkampioenschappen 2018 13 Draverijen, een vergeten sport 16 Art in the streets 18 Noorderlicht reikt naar de sterren 22 Meer dan alleen een kledingwinkel 24 Schrijver zijn in een vreemde taal, Khawary vertelt 26 Friesland in top 3 28
22
Het verhaal achter GladJakkers 30 Pitten in een mini-huisje 32 Festival Liet 34 Cultuur lepelen 35 Festivalseizoen 36 Vijf alternatieve foto apps 38 Journalistieke oren klapperen in New York 39 Reizen met een verhaal 41 Naar een Amerikaanse highschool voor en jaar 44 Column: De laatste loodjes 46 Colofon 47
JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 3
ONDERNEMERSCHAP
Planeten Pils: Gezicht van Franeker Aangekomen in de straat van Joop Dijkstra in de Friese stad Franeker, zie ik hem al voor zijn huis staan. ‘’Daar heb je de interviewer’’, roept hij van een afstandje. Als we elkaar de handen hebben geschud, wordt mij gevraagd wat ik wil drinken. Ik twijfel wat en zeg: ‘’Maakt mij niet zo veel uit.’’ Al gauw besef ik waarvoor ik op pad ben en verander ik mijn antwoord in: ‘Nou, doe dan maar een biertje’. En zo maak ik het voor het eerst kennis met de Planeten Pils van Joop Dijkstra en Gretke Koning.
werkende planetarium van de wereld en trekt gemiddeld 40.000 bezoekers per jaar. Uiteindelijk wordt met het Planetarium de basis gelegd voor het nieuwe biertje van Joop Dijkstra en Gretke Koning. ‘’De naam moest dus iets met het planetarium te maken hebben’’, zegt Dijkstra. Op een dag lag ik in bed en toen kwam opeens de naam Planeten Pils in mij op. Ik ben toen gelijk mijn bed uitgestormd en ik ben gaan googelen naar die naam. De naam bestond nog niet en zo werd het Planeten Pils geboren.’ ’
HET BEGIN
HET PROCES
Het idee voor een eigen biertje ontstond bij de twee vrienden zo’n vier jaar geleden. Uitgerekend in Harlingen. Dit ligt een beetje gevoelig, omdat men deze steden een beetje als concurrenten van elkaar ziet. ‘’Waar een aantal Friese steden hun eigen biertje hadden, had Franeker dit nog niet. Daarom zijn we met zijn tweeën gaan brainstormen om een biertje te bedenken dat Franeker goed zou representeren. Franeker staat bekend om de stadsprofessoren van vroeger en de Friese sport kaatsen, maar de stad heeft vooral bekendheid vergaard door het planetarium, dat een schaalmodel van ons zonnestelsel moet voorstellen.’ ’ Het Koninklijke Eise Eisinga Planetarium is het oudste JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 4
‘‘OP EEN DAG LAG IK IN BED EN TOEN KWAM DE NAAM PLANETEN PILS IN MIJ OP’’ De stap van idee naar het eerste pilsje zou uiteindelijk een proces van twee jaar zijn. ‘’Mijn zusje is grafisch vormgeefster’’, zegt Koning. ‘’Zij heeft een bedrijfje genaamd: Studio Koeck en IJ. Haar hebben we gevraagd om een idee voor een label. Zij is met een prachtig ontwerp gekomen met onder andere het hoofd van Eise Eisinga, de bouwer van het Planetarium, op het label. Omdat we met onze naam refereren aan het Planetarium en we het hoofd van Eise Esinga gebruiken, zijn we ook naar het bestuur van het Planetarium gestapt. Tijdens een vergadering hebben we ons ontwerp gepresenteerd en zij waren erg enthousiast.’ ’ Met een prachtig label en toestemming van
het Planetarium kon het duo zich focussen op het drankje. ‘’We zijn naar brouwerij Us Heit gegaan in Bolsward en die hebben ons een aantal smaken laten proeven. We hebben uiteindelijk gekozen voor een wat zachtere smaak vergeleken met de bekendere merken. Aan ons biertje zit net wat een bittertje. Wij hadden niet de gedachte om met het best smakende biertje te komen. Bij ons is het pure promotie voor de stad Franeker.’ ’ Bij het maken van een eigen biertje komt wel wat kijken. Je moet je bijvoorbeeld aan een aantal regels houden. ‘’Op het etiket moet je bijvoorbeeld aangeven of je product allergenen bevat. Ook moet je het alcoholpercentage aangeven. Je moet zelfs aangeven tot welke categorie je drankje behoort: pils, bier of bockbier. Pils mag geen bier heten! Die categorie is verbonden aan het alcoholpercentage. In pils zit het minste alcohol en in bockbier het meeste. Die drie zijn ook de drie soorten die wij aanbieden.’ ’
TIJDROVEND
Voor Joop Dijkstra en Gretke Koning is dit werk naast hun reguliere werk vrij tijdrovend. Met name voor Dijkstra, die naast het verkopen van bier, actief is als DJ Quickfinger en ook nog werkt bij een schoenenmaker. ‘’Wij maken zelf de stickers voor op de glazen, want ons bier komt niet in een beker van een ander merk! De labels voor de kleine flesjes maken wij ook zelf. Wij verkopen ons bier in Franeker, Harlingen en Leeuwarden. Daar moet aan geleverd worden en dat kost veel tijd. Daar ben je zo een dag aan kwijt. Joop en Gretke kunnen niet alleen van het bier rondkomen, maar
INTERVIEW dat hoeft voor hen ook niet. ‘’Dit idee is in gezelligheid ontstaan. Het is voor ons een stukje hobby en we hoeven er niet van te leven. We vinden het al leuk genoeg dat ons bier zo wordt omarmd door Franeker. Ons bier is in Franeker verkrijgbaar in een aantal supermarkten en horecagelegenheden.’ ’ Net als we naar het volgende onderwerp willen, grijpt Gretke Koning in. ‘’Joop doet veel, maar ik doe alle boekhouding hoor.’ ’ Joop glimlacht en zegt: ‘’Dat is ook belangrijk!’’
“HET IS VOOR ONS EEN STUKJE HOBBY EN WE HOEVEN ER NIET VAN TE LEVEN” MARKETING EN DE TOEKOMST
Waar het duo het niet voor het geld doet, lijkt het ze wel leuk om in de toekomst door te groeien. ‘’Er hoeft maar iets te gebeuren en je kan populair worden’’, zegt Dijkstra. ‘’Kijk bijvoorbeeld maar naar het Texels Bier. Zij begonnen net tijdens de opmars van het speciaal bier en nu wordt het door het hele land verkocht.’ ’ Om het Planeten Pils onder de aandacht van de mensen te brengen, zijn er viltjes, stickers en folders met het logo er op. Joop haalt zelfs een jas tevoorschijn waar op de achterkant Planeten Pils valt te lezen. Het merk is ook actief op verschillende sociale media. ‘’Dat is een mooi wereldje’’, grijnst Dijkstra. ‘’Als je de goede hashtag gebruikt, kunnen andere brouwers jouw biertje zien, waardoor je weer in contact komt met andere mensen die ook hun eigen biertje hebben. Het vervelende aan de sociale media is dat je soms flauwe reacties krijgt. Laatst kreeg ik de reactie: ‘stuur dit bier maar naar een andere planeet’. Gelukkig is het merendeel van de reacties positief.’ ’ In de toekomst willen Joop Dijkstra en Gretke Koning iets nieuws op de markt brengen. ‘’We hebben onlangs geproefd voor een nieuw biertje, maar daar willen we nog niet te veel over kwijt. Het kan nog wel twee jaar duren voordat dat rond is.’ ’ Met twee pilsjes achter de kiezen en met een aantal liter mee naar huis, kan ik concluderen dat ik te maken heb met twee fantastische mensen wie ik het nog ver zie schoppen in de bierindustrie.
DOOR HARM JELLE WESTRA
FOTO DOOR JOAN VAN DE BRUG
JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 5
ONDERNEMERSCHAP
Zo vader, zo zoon Vele boerenbedrijven krijgen er mee te maken. Zodra de boer ouder wordt, zoekt hij naar een opvolger. Maar voor diezelfde bedrijven is dat vaak nog een hele klus. Niet voor het bedrijf van Cees Wiegersma. Zijn zoon Douwe Wiegersma staat klaar en zou graag het stokje over willen nemen, maar is dat een spannende fase? PLANNEN
“Of het een spannende fase is? Nee, dat valt op zich wel mee”, reageert Douwe op de vraag of het spannend wordt. ,, Je doet het in stappen. Het is niet zomaar een grote stap. Opbouwen, afbouwen. Mijn vader gaat afbouwen en ik ga opbouwen.” Het familiebedrijf bestaat nu uit 70 melkkoeien en 30 stuks jongvee. Het is de bedoeling dat dat er later meer zijn. “Kijken hoe het uitkomt.” De ‘oude’ stal is gebouwd begin jaren ’90 en is aan vervanging toe, maar hoe doe je dat? Restaureren of nieuwbouw? “De bedoeling is om te restaureren en dan te groeien naar 100 of 110 melkkoeien”, droomt Douwe hardop. “Er zijn verschillende manieren om de stal te renoveren. De achtergevel kan je eruit tikken en dan naar achteren bouwen of via de zijkant.” Er moet dan ook een nieuwe melkstal in komen en er moeten nieuwe machines komen. Met een trekker met voorlader zouden we zelf de balen van het land kunnen halen.”
JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 6
DIERBAAR
Nieuw materiaal betekent wel dat er iets weg moet. Dat heeft wel een gevoelig randje. Een tractor die je al 25 à 30 jaar hebt, zoals die oude, maar trouwe John Deere, zou dan wegmoeten en dat is natuurlijk wel zonde. “Ja, dat is inderdaad wel jammer dan, want het is een heel erg behendig ding met een kleine draaicirkel.” Voor kleine klusjes, zoals: kunstmest strooien of een waterbak verplaatsen van het ene weiland naar het andere weiland, kunnen ze deze oude trekker nog goed gebruiken. “Douwe rijdt nu vaak op de nieuwere om te gaan maaien of te gieren. Tegenwoordig moet alles
praktischer en efficiënter, dus hoe groter hoe beter”, reageert Cees starend naar de koeien, die in de zon staan te grazen. De 60 melkkoeien staan daar met z’n allen te genieten van het mooie weer.
“TEGENWOORDIG MOET ALLES PRAKTISCHER EN EFFICIËNTER, DUS HOE GROTER HOE BETER”
REPORTAGE
AVONTUUR
Douwe is naar Canada geweest om stage te lopen en voor een werkvakantie in Nieuw-Zeeland. Mooie ervaringen. “Ik heb daar van alles gezien en veel meegemaakt. Die ervaringen kan ik gebruiken voor het bedrijf hier.” Op de vraag of de herinneringen niet mooi genoeg waren om te emigreren antwoordt Douwe: “Nee, want hier heb ik alles al. Er moet wel wat gebeuren, maar in principe is hier alles. En ik kan er natuurlijk makkelijker inrollen. Het is wel zo dat, als je meer wil gaan melken, er ook meer weiland bij moet. Dat is nog wel lastig, want de grondprijs is echt heel hoog. Vooral in deze tijd, vanwege de fosfaatregeling en er moet dan wel weiland beschikbaar zijn.”
EEN LEVEN NA HET BOER ZIJN
Dat Cees zijn leven als boer bijna ten einde komt, zorgt toch wel voor een beetje opluchting. “Ik heb het een kleine 40 jaar gedaan. Ik ben begonnen op mijn twintigste in 1980. Het is nu ook wel goed dat het klaar is en dat ik het stokje kan doorgeven.” Of hij in een gat valt, omdat hij de bezigheden dan niet meer heeft, daarover maakt hij zich geen zorgen. “Er zijn nu genoeg andere dingen die ik kan gaan doen. Reizen met een camper bijvoorbeeld.”
ALGEMEEN
Sinds 1946 boeren de Wiegersma’s van generatie op generatie op de zelfde plek in Oudega. Cees heeft, nadat hij de LTS, lagere landbouwschool, en een jaar middelbare landbouwschool heeft afgerond, eerst een lange periode geboerd met zijn broer Feike. Daarna heeft hij het bedrijf samen met zijn vrouw en kinderen gerund. Na het Nordwin College in Sneek is Douwe naar Leeuwarden gegaan om vervolgens daar een studie te volgen. De studie melkveehouderij niveau 3 heeft hij in drie jaar afgerond. DOOR LIEUWE WIEGERSMA
JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 7
ONDERNEMERSCHAP
Poar Neem’n, van grap naar serious business Wat ooit begon als een grapje onder vrienden in een WhatsAppgroep is jaren later een goedlopend bedrijf geworden, getuige de 165.000 volgers op Facebook. Vraag John van Aperen wat hij doet in het dagelijks leven en hij antwoordt steevast, met een glimlach: “Poar neem’n.” Poar neem’n, in vrijwel ieder dialect het synoniem voor gezellig bier drinken met vrienden, is ook in John’s vriendengroep een grote weekendhobby. Het is 2011 wanneer deze Elburgse vriendengroep begint met het maken van humoristische stripjes, ‘soeps’
zoals John ze noemt. Rond verkiezingen in 2012 werd de PVNPN – Partij Voor ’N Poar Neem’n – bedacht.
DE NAAM WAS SNEL GEVONDEN
Wat bedoeld was als een humoristisch tegengeluid voor de politiek, en wat nooit een serieuze campagne is geweest, werd een doorgeefluik waarmee de ‘soeps’ gedeeld werden met meer dan alleen John en zijn vrienden. Na de verkiezingen hielden de grappen langzaam op. Jammer, vond John. “Tegen Sjaak, een vriend, zei ik toen: ‘Hier moeten we meer mee doen. We hebben humor, we zijn creatief.’ Hierna besloten we een Facebookpagina op te richten. De naam Poar Neem’n was snel gevonden.” “Zo heel af en toe heb ik zo’n gevoel van, ja, dit is goed. Noem het een onderbuikgevoel,
dan geloof ik er heilig in en moet ik er meer mee doen. Met ons tweeën hadden we niet genoeg inhoud, er gebeurde te weinig. Vervolgens heb ik vijf andere vrienden medebeheerder van de Facebookpagina gemaakt, en toen ging het lopen. De ene na de andere ‘soep’ ging viral. Dat smaakte naar meer.”
KONINGSDAG EN POARFEST
Op dat moment studeert John commerciële economie op Windesheim, na eerder een opleiding marketing & communicatie te hebben afgerond. “Ik ben naar de Kamer van Koophandel gegaan voor een registratie, dat was in 2013”, legt John uit. “Het eerste wat we namens het bedrijf Poar Neem’n deden was bedrukte shirts verkopen voor Koningsdag.” “Die shirts verkochten als een trein, dat was supermooi. Tijdens Koningsdag kregen we inzendingen van feestende mensen, in onze shirts. Toen dat gebeurde dacht ik: Wauw, nu hebben we iets te pakken.”
“TEGEN EEN VRIEND ZEI IK: “HIER MOETEN WE MEER MEE DOEN”” De jaren die volgden ging het hard. In 2014 werd het eerste feest georganiseerd, POARFEST, en vanuit heel Nederland kwamen de mensen naar ’t Harde, een gehucht op de Veluwe. Poar Neem’n werd een landelijk begrip, voor zover het dat al niet was. JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 8
INTERVIEW Als John gevraagd wordt wat hem het meest trots maakt op zijn bedrijf krijgt hij een twinkeling in zijn ogen. Hij staat op, loopt naar een foto aan de muur en zegt: “Ik ben het meest trots als ik andere mensen zie genieten. Als Wim en Walter op het podium staan, zie je de reacties van het publiek.
publiek. “Met uitgaan of feesten kun je een bepaalde spanning verminderen, ontladen. Humor of lachen heeft dat effect ook, wij bieden beide. Vooral Wim en Walter zijn daar heel sterk in. Zodra zij het podium op komen beginnen de mensen al te stralen, dan weten ze dat het mooi wordt.”
” Kijk”, wijst John, “hij denkt: what the fuck gebeurt hier. En zij daar heeft schik, en die ook, en die.”
Dit jaar is Poar Neem’n te vinden bij iedere Boer on Toer, onderdeel van de Mega Piraten Festijnen, maar ook boekingen voor andere feesten blijven binnenstromen. “Ja, dat is wel mooi”, zegt John droogjes. Behalve feesten en Facebook is er nog meer reden om Poar Neem’n in de gaten te blijven houden. “Mijn grootste tijdsbesteding voor de aankomende tijd is gericht op het neerzetten van een sterke e-commerce, uiteindelijk wil ik naar een multidimensionaal platform. Dat betekent dat het aanbod op onze eigen website behoorlijk vergroot wordt en we gaan ons richten op meer interactie en samenwerking. “
“TIJDENS KONINGSDAG DACHT IK: WAUW, NU HEBBEN WE IETS TE PAKKEN” INTERACTIE MET HET PUBLIEK
Volgens John onderscheidt Poar Neem’n zich als feest-act in de interactie met het
“IK BEN HET MEEST TROTS ALS IK ANDERE MENSEN ZIE GENIETEN” “We blijven de mensen vermaken en we proberen de band te blijven versterken, op veel verschillende manieren. Poar Neem’n staat er al best goed voor, maar tegelijkertijd staat er nog een heleboel te gebeuren. Als ik zie wat we als bedrijf van plan zijn, dan staan we eigenlijk nog in de kinderschoenen.” Is John door al dat werken zelf niet te druk voor een Poar Neem’n? “Nee, nee”, glimlacht hij. “Dat moet je bijhouden.”
DOOR JEROEN VAN BRUGGEN
JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 9
ONDERNEMERSCHAP
DE MAGIE VAN HET EDELSMEDEN Met een figuurzaagje ben ik een ovaaltje uit een dun zilverplaatje aan het zagen. Mijn arm voelt zwaar aan door de positie waarin hij al veel te lang staat. Zucht. Na een kwartier ben ik nog niet eens op de helft. En het is maar zo’n klein dingetje… Ik schud mijn arm even uit en focus me vervolgens weer op het zilverplaatje voor mijn neus. Niet te veel kracht zetten, straks breekt het zaagje! Maar ook niet te weinig, ander kom ik niet vooruit. Gewoon rustig en met beleid. Uiteindelijk valt er een netjes gezaagd ovaaltje op tafel.Yes! Op naar de volgende stap. Sanne, mijn docente edelsmeden voor één dag, zorgt voor de randen rondom het plaatje, zodat er straks een steentje in kan worden geklemd.Vervolgens wordt het bakje bevestigd op mijn zelf ontworpen en zelfgemaakte ring. Sanne geeft een doosje aan mij. Hierin zit het eindresultaat van een dag edelsmeden. Ik schuif het dekseltje eraf.Voor mij ligt een sierlijke ring met een donker turquoise steen erin. ‘Wauw’ is het enige dat ik kan denken en een gevoel van trots gaat door mij heen… JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 10
REPORTAGE Sanne Bergsma (41) heeft een kleine edelsmederij in het centrum van Leeuwarden. In het pand waar vroeger een ambachtelijke banketbakkerij zat, heeft Sanne nu haar werkplaats. De houten muren, ladekasten en glas-in-loodramen zijn nog allemaal origineel en dragen bij aan een fijne en authentieke sfeer. Hier geeft ze cursussen en workshops edelsmeden en verkoopt ze haar zelfgemaakte sieraden en sieraden van andere edelsmeden. Als klein meisje was Sanne al druk in de weer met het maken van sieraden. “Ik maakte vroeger al oorbellen van schelpjes en zilverdraad en verzamelde edelstenen.” In eerste instantie wilde Sanne, net als heel veel jonge mensen, graag de wereld redden en bijvoorbeeld werken bij artsen zonder grenzen. Hierdoor zag ze het niet direct als een optie om voor haar toekomstige beroep de creatieve kant op te gaan.
10 begonnen, waarbij één ruimte werd gedeeld om lessen dans, muziek, theater en edelsmeden te geven. Uiteindelijk wordt de kunstkamer toch iets te krap en gaat Sanne op zoek naar een plekje voor zichzelf. Het oude pand van de banketbakkerij is precies wat ze nodig heeft en past perfect bij haar idee voor een werkplaats. Het gaat niet zonder slag of stoot, maar uiteindelijk krijgt Sanne het pand in handen en heeft ze binnen twee maanden haar eigen edelsmederij.
“DE VAKSCHOOL ZELF ADEMT GEWOON AMBACHT” “Ik wilde altijd al een keer edelsmeden, maar door de wachtlijsten van cursussen, kwam ik er nooit tussen. Uiteindelijk heeft mijn vriend dit via via kunnen regelen bij Parnas, het centrum voor de kunsten in Leeuwarden. Vanaf dag één dacht ik al: ‘Wow, dit is te gek!’ Ik wilde alle technieken leren en ik ben direct van alles gaan uitproberen.” Na aandringen van haar docente van Parnas heeft Sanne zich aangemeld voor de deeltijdopleiding edelsmeden in Schoonhoven. “Ze zei tegen mij: ‘Je hebt het echt in de vingers en je hebt de creatieve aanleg ervoor.’ Dat was het laatste zetje dat ik nodig had, dus toen ging ik naar de vakschool toe! Het is echt een hele mooie plek. De vakschool zelf ademt gewoon ambacht.” Nadat Sanne haar opleiding in Schoonhoven heeft afgerond, werkt ze nog twee jaar bij Parnas. Maar dan wordt de geldkraan dichtgedraaid en moet het centrum voor de kunsten haar deuren sluiten. “Als centraal punt voor de kunsten denk ik dat er veel verloren is gegaan. Er waren punten die beter hadden gekund. Het zat bijvoorbeeld niet op een erg prominente plek in de stad. Mijn collega van Parnas wilde niet nog een nieuw bedrijf voor edelsmeden uit de grond stampen, want zij ging bijna met pensioen. Dus toen dacht ik: ‘Dan ga ik het doen!’. Het zou namelijk zonde zijn wanneer het verdwijnt.” Sanne heeft een groepje mensen om zich heen verzameld en samen hebben ze alle spullen uit de werkplaats van Parnas opgekocht. Met dit gezelschap is ze Kunstkamer
POPULARITEIT VAN HET EDELSMEDEN
Edelsmeden is de laatste jaren steeds populairder aan het worden. Uit cijfers van de Kamer van Koophandel blijkt dat in de afgelopen vijf jaar het aantal ingeschreven edelsmeden met meer dan 30% is gegroeid. Daarnaast is het ook erg populair onder mensen met burn-out klachten. Sanne begrijpt dit wel. “In de maatschappij wordt heel veel onder druk gewerkt. Tijd is kostbaar en alles moet snel snel snel. Door het edelsmeden word je gedwongen om even tot rust te komen, want het is gewoon een langzaam proces. Het onthaast. Je moet geduld hebben en doorzetten.” Sanne vertelt dat ze zelf het edelsmeden nodig heeft om een gelukkig en gezond mens te zijn. Het is voor haar het middel om alles even op een rijtje te krijgen in haar hoofd.
en die rust heb je weer nodig om iets te kunnen maken. “Uiteindelijk heb je een zichtbaar en tastbaar eindresultaat dat moeite heeft gekost. Het is niet altijd even makkelijk en soms zelfs even afzien, maar als het klaar is, dan ben je echt even trots.” Sanne denkt dat er voor iedereen wel wat in het edelsmeden te vinden is. De een is misschien behendiger in het bedenken van creatieve ontwerpen, terwijl de ander de techniek beter bezit. Voor perfectionisten is het een erg prettig vak om uit te oefenen, omdat ze erg klein kunnen werken. Andere mensen vinden het grove werk met ruig afwerken weer interessanter. “Maar als je echt wilt overleven in het vak moet je zowel technisch als creatief zijn en een lange adem hebben. Dat is vrij zeldzaam. Het is niet een vak waar je zomaar even goed in bent en waarin je alles zomaar even voor elkaar krijgt. Het is een Investering van veel tijd en veel doen. Er zijn altijd nieuwe dingen te ontdekken of uit te proberen.” In Sanne’s edelsmederij krijg je de kans om de ambacht echt te ontdekken. Ze focust zich veel op de cursussen en workshops en houdt rekening met zowel beginners als gevorderden. “Tijdens de workshops doen we vaak wat kleinere dingen. Hierbij maken we bijvoorbeeld van een theelepeltje een ring. De cursussen zijn daarentegen vaak wat diepgaander, waarbij je eigenlijk je eigen ‘niche’ kan ontwikkelen.” Met een groep van zes of acht personen ga je samen met Sanne aan de slag om jouw eigen sieraad te creëren, “De cursisten vinden het fijn dat ik ze erg vrij laat. Ik geef demonstraties van bepaalde technieken en ga met ze sparren over hoe ze dingen het beste kunnen aanpakken. Ik ben niet een docent die mensen oplegt hoe met moet. Ik wil me graag focussen op drie kernwoorden: persoonlijk, aandacht en ambachtelijk. Dat is waar het voor mij om draait.” DOOR SIGRID VAN DER MEIJ
“DOOR HET EDELSMEDEN WORDT JE GEDWONGEN OM EVEN TOT RUST TE KOMEN” Edelsmeden is een vak waarbij je heel gefocust bezig bent. Door met je handen iets tot vorm te brengen, word je rustig in je hoofd JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 11
COLUMN
Het alternatief ‘We zoeken nog een columnist,’ zegt mijn collega van de eindredactie. ‘Eigenlijk zouden we een column van Remco Campert plaatsen, maar hij besloot eerder dit jaar om op zijn 88e met schrijfpensioen te gaan. Özcan Akyol, plan B, heeft op het laatste moment afgezegd omdat hij te veel tijd kwijt is aan het maken van een nieuwe documentairereeks over het maken van een documentairereeks,’ is haar verdere uitleg. Tsja, denk ik, en nu? ‘Heb jij misschien…’ aarzelt de redacteur. Ik zucht. Ik denk aan Campert en aan zijn pensioen. Hoe heerlijk zou dat zijn? Ik geef toe, hij heeft net een fractie meer bereikt als schrijver en columnist dan ik tot op heden, maar mijn dagen vullen met niksdoen lijkt me heerlijk. Rookt Campert nog? gaan mijn gedachten verder, of zou hij alleen maar meer zijn gaan roken nu hij officieel gepensioneerd is. ‘Dus?’ haalt mijn collega me uit mijn dagdroom.
“ZE KIJKT ME AAN ALSOF IK ZOJUIST HEB BEWEERD DAT DE VAALSERBERG HOGER IS DAN MOUNT EVEREST” ‘Kom eerst maar eens met een onderwerp voordat ik überhaupt aan het schrijven van een column wil denken,’ beantwoord ik haar. ‘Daarbij, kan Joris Luyendijk geen column schrijven?’ ‘Nee, kan niet,’ antwoordt mijn collega resoluut, ’die is te druk met geven van lezingen over het geven van lezingen.’ De pen waarmee ze even daarvoor zenuwachtig op mijn bureau tikte steekt ze in de knot op haar achterhoofd. Een paar sprietjes bruin haar hangen speels langs haar oren. JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 12
Shit, wat nu? ‘James Worthy dan?’ opper ik wanhopig. ‘Die woont in Amsterdam. Daar gebeurt altijd wat.’ ‘James is op sabbatical, Jeroen. Bij de Grolschreclame die laatst gelanceerd werd heeft hij zich laten uitbetalen in natura: zijn lichaamsgewicht in bier.’ Voor de firma Grolsch ben ik vooral blij dat volkszanger Peter Beense geen schrijver is. ‘Wat is het thema dan?’ vraag ik aan de redacteur. ‘Thema? Thema?’ Ze kijkt me aan alsof ik zojuist heb beweerd dat de Vaalserberg hoger is dan Mount Everest. ‘Jij bent toch de columnist? Dan is het ook aan jou om met een thema te komen.’ Ik probeer verontwaardigd te kijken, al heb ik volgens mijn vriendin eenzelfde blik als ik moet poepen. Ik hoop vooral dat mijn collega nooit met mijn vriendin heeft gesproken over mijn oogopslag. ‘Wat is het alternatief?’ vraag ik. ‘Het alternatief? Jij bent het alternatief. Daarom sta ik hier.’
Zonder mijn reactie af te wachten draait ze zich om en ze loopt zonder aarzeling naar de koffieautomaat. De pen houdt de knot op haar hoofd wonderbaarlijk goed in bedwang. ‘Ik verzin wel wat…’ mompel ik haar quasi-onverstaanbaar na. De vraag waar ik de column in godsnaam over moet schrijven spookt de rest van de middag door mijn hoofd. Tot iets concreets ben ik niet gekomen…
DOOR JEROEN VAN BRUGGEN
SPORT
Wereldkampioenschap voetbal 2018 Dit keer mag Rusland het wereldwijde evenement organiseren. Hoe gek het ook klinkt. Het land dat in Zuid-Afrika tweede werd (helaas) en in Brazilië derde, doet niet mee. Onder Danny Blind en Dick Advocaat wist Nederland zich niet te plaatsten voor het eindtoernooi. Wie gooit hoge ogen voor de winst van hetWK in Rusland? Om te beginnen een paar kanshebbers.
‘Die Mannschaft’, ook wel Duitsland genoemd, is de grootste favoriet. Het team van coach Joachim Löw heeft dat ook vier jaar geleden bewezen toen ze de wereldbeker omhoog mochten houden in Brazilië. Duitsland heeft heel veel zwaargewichten zoals de creatieve Mesut Özil en Mats Hummels, de muur achterin bij Bayern München. Met Timo Werner in de spits en sluitpost Marc-Andre Ter Stegen in het doel is Duitsland moeilijk te verslaan.
Het Franse elftal mag ook hopen op de winst van het WK. Ze hebben bewezen dat ze aardig kunnen voetballen. Zo haalden ze op het EK van 2016 de finale, die werd overigens wel verloren van Portugal. Door megatalenten Kylian Mbappé en Ousmane Dembélé maken ze nu ook een grote kans. Met Antoine Griezmann in de spits en voor noodgevallen pinchhitter Olivier Giroud. Op het middenveld onder andere de peperdure Paul Pogba en de onvermoeibare N’Golo Kanté. Zo kom je niet zomaar bij het doel
van Hugo Lloris. Als “Les Bleus” even aanzetten, kunnen ze het elk land lastig maken.
Onze grote vriend Spanje, kan deze keer tenminste niet met een 5-1 nederlaag van de mat gespeeld worden, gelukkig voor hen. Deze keer maakt Spanje ook een grote kans op de eindoverwinning, want als je spelers als Cesc Fàbregas en Álvaro Morata niet in je “La Selecctión” opneemt, mag je wel een heel sterk elftal hebben. Spanje heeft dat gelukkig ook. Met David de Gea op goal en met verdedigers van de grootste Spaanse clubs, begin je al met een goede as achterin het veld. In de aanval lopen de pareltjes Isco en Asensio rond, sterspelers van Real Madrid. Diego Costa in de spits, daarmee heb je echt een “klootzak” voorin, die de verdedigers van de tegenstander helemaal gek kan maken. Daarnaast is dit ook het laatste eindtoernooi voor de man die Nederland de das om deed op het WK van 2010.: de 34-jarige Andrés Iniesta. Hij nam aan het einde van het voetbalseizoen al afscheid van zijn grote liefde, FC Barcelona. Outsiders op dit WK zijn onder andere Engeland, Argentinië, Brazilië en België, dat trouwens ook een uitstekend elftal heeft met Premier League-sterren: Eden Hazard, Kevin de Bruyne en het verdedigende duo Jan Vertonghen en Toby Alderweireld. Een verrassing zou leuk zijn toch? Spanning en sensatie is altijd leuk. De poulefases zijn altijd even doorkomen, maar zodra dat voorbij is, wordt het pas echt leuk. Toplanden tegen Toplanden. Smullen geblazen. Opvallende afwezigen op het WK zijn: Italië, Chili en Wales. Ja inderdaad Wales. Op het EK van 2016 heeft Wales opvallend goed gepresteerd. Toen werd zelfs België nog uitgeschakeld door hen. Chili met wereldsterren als Alexis Sanchez en Arturo Vidal is
er ook niet bij. En dan heb je ook nog Italië, tweede in de kwalificatiepoule met Spanje en dan uitgeschakeld worden in de play-off ronde tegen Zweden. Met alle respect voor Zweden, maar als Italië zijnde moet je die toch wel moeten pakken. Natuurlijk is het zonde dat Italië er niet bij is, want het is toch geen WK als Gianluigi Buffon ontbreekt. De legendarische keeper van Juventus speelde op het WK van 2002, 2006, 2010 en 2014. Er zijn meer topspelers die je toch wel mag verwachten op het WK, die er niet bij zijn, omdat zij zich niet met hun land wisten te kwalificeren. Zo heb je Jan Oblak, keeper van Atlético Madrid, en Gareth Bale, één van de zoveel sterren van Real Madrid. Ook Pierre-Emerick Aubameyang kon zijn land, Gabon niet naar het WK in Rusland schieten. Toptalent Cristian Pulisic van Borussia Dortmund kon ook niet voorkomen dat zijn land, de Verenigde Staten, thuis moest blijven op het wereldtoernooi. Is het nu allemaal slecht en bakken we er in Nederland helemaal niks meer van? Zijn we hier het voetballen verleerd? Even leek het zo te zijn, want als je in de kwalificatieronde al 4-0 kansloos ten onder gaat tegen Frankrijk, heb je op het WK ook geen enkele schijn van kans. Nederland zit nu eigenlijk in een golfbeweging. Nu is het minder, maar in de toekomst kan het heel anders uitzien. Die toekomst gaat er ook anders uit zien, want op het EK onder 17, heeft Nederland de titel gepakt door Italië te verslaan na strafschoppen, dus talent genoeg. Maar we moeten er nog even op wachten. Op het EK in Frankrijk in 2016 liepen twee oranje supporters met het bord: “We only do World Cups”. Helaas is dat dus niet het geval, maar we komen er wel weer aan. Geloof me.
DOOR LIEUWE WIEGERSMA
JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 13
SPORT
WK-buitenlanders in Nederland
In het kader van het komende WK interviewen wij mensen met een dubbele nationaliteit, waarbij ze ook een paspoort hebben van een land dat wel aan het WK meedoet. En aangezien Nederland er niet bij is vroegen wij ons af, stijgt de spanning bij deze landgenoten wél nu het wereldkampioenschap in Rusland nadert?
Uruguay
Foto Felipe Valdes estadio centenario
“ALS URUGUAY WINT BEN IK SUPER BLIJ, WIJ GEVEN NÓÓIT OP”
Welke nationaliteiten heb je? Nederlands/Uruguay Wat is je naam en leeftijd? Felipe Valdés , 54 Wat is je favoriete speler? Luis Suarez., hij toont de passie die het volk van Uruguay graag wilt zien! Wat verwacht je van jouw team? Dat Uruguay wereldkampioen gaat worden, dit moet ons moment worden. Waar ligt de kracht bij het team? We geven nooit op. Not giving up! Dit zit ook in het bloed en de passie van Uruguay. Is je hele familie fan? UIteraard, iedereen heeft hele hoge verwachtigen Waar ga je kijken?/met wie Thuis, en misschien met familie of bij familie Wie wordt wereldkampioen? (wanneer jouw land dat niet wordt) Spanje, daar bestaat de andere helft van mijn familie uit. Positieve/negatieve emotie bij wint verlies. Wat zien we dan? Als Uruguay wint, ben ik super blij! Als Uruguay verlies, dan is dat een goede les voor de volgende keer. Zodra ze verliezen ben ik toch een beetje verdrietig . Maar we gaan gewoon winnen1
Duitsland Welke nationaliteit heb je? Duits/Nederlands. “BIJ WINST VERWat is je naam en leeftijd? WACHT IK ÉÉN Robin Huijskes, 24 Wat is je favoriete speler? GROOT VOLKSFEEST” Thomas Muller Wat verwacht je van jouw team? Winst op aankomend wereldkampioenschap, het wordt tijd voor een volksfeest zodat ik met bier de fontein in kan springen! Waar ligt de kracht bij het team? We hebben een goed middenveld, nog betere aanval en vormen een echt team samen. Is je hele familie fan? Ja absoluut, we kijken altijd met de hele familie in Duitsland! Waar ga je kijken?/met wie Met mijn opa en oma in Duitsland bij familie. Wie wordt wereldkampioen? (wanneer jouw land dat niet wordt) Engeland, ik gok dat Engeleland ons positief kan verassen. Positieve/negatieve emotie bij wint verlies. Wat zien we dan? Positief resultaat: een groot volksfeest. Negatief resultaat: hele familie die chagrijnig is.
JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 14
Robin Huijskes
REPORTAGE
Spanje Welke nationaliteit heeft u? Spaans/Nederlands Wat is uw naam en leeftijd? Ik ben Juan Manuel Garcia Faria Delgado en ik ben 58 jaar. Hoe bent u met die nationaliteit in Nederland terecht gekomen? Ik ben getrouwd met een Nederlandse vrouw en heb besloten hier te blijven wonen samen met mijn gezin. Wie is uw favoriete speler? Andrés Iniesta Wat verwacht u van uw team? Dat het team een creatief spel levert wat voor het publiek leuk en spannend is om naar te kijken. Hiermee maken we veel kans op de eindzege. Waar ligt de kracht bij het team? Inzicht en samenwerking Is je familie fan? Ja, we zitten vaak met de familie naar de wedstrijden te kijken. Waar gaat u kijken? /met wie?
Met vrienden of thuis. In Spanje keek ik de wedstrijden vaak in een bar. Wie wordt wereldkampioen? (Wanneer uw land dat niet wordt) Portugal Positieve/negatieve emotie bij wint verlies. Wat zien we dan? Wanneer het team wint ben ik natuurlijk blij. Als het team verliest ben ik blij als ik terug kan kijken op een leuke wedstrijd.
“IN SPANJE KEEK IK DE WEDSTRIJDEN VAAK IN EEN BAR”
Egypte Welke nationaliteit heb je? Nederlands/Egyptisch Hoe ben je met die nationaliteit in Nederland terecht gekomen? Toen mijn vader jong was, is hij naar Nederland toe gegaan. Daar heeft hij zijn vrouw en mijn moeder ontmoet. Ik ben in Nederland geboren. Wat is uw naam en leeftijd? Mijn naam is Jarvin Spin en ik ben 19 jaar oud. Wie is je favoriete speler? Mohammed Salah natuurlijk! Hij heeft dit seizoen meer dan 51 doelpunten gescoord en behoort tot de wereldtop op dit moment. Wat verwacht u van uw team? Dit WK wordt erg lastig voor Egypte. Naast Salah heeft Egypte niet echt spelers van hoge kwaliteit. Met een beetje geluk zouden we de poulefase nog door kunnen komen, maar daarna houdt het echt op. Waar ligt de kracht bij het team? Bij Mohammed Salah. Hij moet het team op sleeptouw nemen, want meer hebben we niet. Is je familie fan? Eigenlijk alleen mij vader en ik. Mijn moeder en mijn zus hebben niet zoveel met voetbal. Waar gaat u kijken? /met wie? Ik denk thuis alleen op de bank Wie wordt wereldkampioen? (Wanneer uw land dat niet wordt) Duitsland Positieve/negatieve emotie bij wint verlies. Wat zien we dan? Ik ben natuurlijk blij als Egypte wint, maar ik blijf wel gewoon rustig.
“IK BEN NATUURLIJK BLIJ ALS EGYPTE WINT, MAAR IK BLIJF WEL GEWOON RUSTIG”
DOOR HARM JELLE WESTRA EN DANIEL WAGELAAR JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 15
SPORT
Draverijen, een vergeten Jojo Buitenzorg, Quicksilver S. en Action Skoatter. Het zijn namen van een vergeten sport: de drafsport.Vraag het aan een oude sportliefhebber, die weet meteen dat het over bekende Nederlandse hengsten gaat. In de jaren ’70 en begin jaren ’80 hoorde je deze namen wekelijks op zondagmiddag bij Studio Sport voorbijkomen. Draverijen beleefden in deze tijd hun hoogtijdagen. Op meerdere plekken in Nederland werden wedstrijden gehouden. Duindigt in Wassenaar is een legendarische renbaan. Hilversum was ook een van die plaatsen waar een draverij werd georganiseerd. Het Hilversumse Sportpark was het decor sinds 1923. De laatste race, nummer 28.398 werd verreden in 1997. Tegenwoordig worden er grasbaanraces gehouden op de Hilversumse Meent. Dit jaar voor de tiende keer. Een jubileumeditie die in het teken staat van Amerika. Er staat een file voor de afslag naar de grasbaan. Op de achtergrond wapperen Amerikaanse vlaggen en torent een opgeblazen vrijheidsbeeld boven de drafbaan uit. Auto’s met paardentrailers staan achter elkaar te wachten om de oversteek te maken. Een donkere wagen slaat af, maar ziet een vrouw op een scooter over het hoofd: boem! De vrouw vliegt van de tweewieler en begint te schreeuwen. Ik schrik, net als een oude man naast mij. Politieagenten op fiets staan toevallig ook aan de andere kant van de weg en gaan snel naar de vrouw toe. Een wachtende deelnemer stapt uit zijn auto. “De wedstrijden gaan zo beginnen. Ik moet erlangs”, schreeuwt de man wild gebarend tegen de politieagent. De man in blauw reageert verbaasd, net als andere omstanders en zegt dat hij zich heel snel rustig moet houden. Welkom bij het grasbaanspektakel in Hilversum. JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 16
“MIJN SPEELTUIN VAN VROEGER. DRAFSPORT KIJKEN MET MIJN PA EN MA OP DINSDAGAVOND EN ZONDAG. HET WAS ALTIJD GEWELDIG” Op de tribune en aan de Duitse biertafels zitten vooral oude mannen. Ze zijn rustig bier aan het drinken en wachten tot de eerste paarden de 600 meter lange drafbaan op komen rijden. Een tafel verderop zit Leendert Wiegmans. Een markante man met halflang zwart haar, tot iets verder dan zijn nek. Hij doet mij denken aan een Amerikaanse acteur, die zo uit een westernfilm
komt. Alhoewel de Nederlandse achtergrondmuziek hier afbreuk aan doet, maken zijn leren laarzen het plaatje compleet. Leendert neemt een hijs van zijn sigaar en vertelt dat hij hier is opgegroeid tussen de paarden. “Mijn speeltuin van vroeger. Drafsport kijken met mijn pa en ma op dinsdagavond en zondag. Het was altijd geweldig”, zegt hij met glunderde ogen. Nu gaat Leendert nog maar één keer per jaar naar de draverij, hier op de Hilversumse Meent.
70 MILJOEN EURO
In de glorietijd van drafsport zaten de tribunes vol. Draverijen werden massaal bezocht en er ging veel geld in om. Vooral met weddenschappen werd veel geld binnen gehaald. Toeschouwers kunnen geld inzetten op paarden waarvan zij denken dat deze de race gaan winnen. Tot eind jaren ’80 was de jaarlijkse omzet voor het wedden op paarden hoger dan 70 miljoen euro. Vandaag de dag is dit nog geen 30 miljoen euro. Leendert kreeg vroeger geld van zijn vader om te wedden. “Er was een paard dat Oleendert heette. Mijn vader zei tegen mij: “Ga daar maar eens op spelen”. Ik kreeg tien gulden in mijn handen gedrukt. Ik ging er vandoor met 86 gulden”, zegt hij terwijl hij begint te lachen. Naast de grasbaan is een mobiel wedkantoor aanwezig. Een dikke vijftig man staat ervoor om door te geven op wie ze willen wedden. Ook vandaag gaat Leendert een gok wagen. “Ik ga eerst naast een hek staan kijken en dan denk ik: ‘dat paard loopt wel mooi’. Als je dan mazzel hebt is het een outsider en kan je er wat mee verdienen”, zegt hij met enig gevoel voor beeldspraak.
REPORTAGE
sport “VROEGER WAS HET VEEL OP TV. IEDERE ZONDAGMIDDAG MINIMAAL TIEN MINUTEN OP STUDIO SPORT” “Hai schat”, zegt een oude vrouw met grijs haar tegen Leendert. “Nostalgie”, roept Leendert. De vrouw schuift samen met haar man aan aan de biertafel. Ze praten over de aftakeling van de sport. “Vroeger was het veel op tv. Iedere zondagmiddag minimaal tien minuten op Studio Sport”, benadrukt Jan van der Heiden met een Goois accent. Volgens Leendert heeft het er mee te maken dat er geen animo meer is voor de drafsport. “Vroeger kon men er van leven, nu niet meer. Er ging veel meer geld in om. Ook zwart geld”, veronderstelt de Bussummer. Een ander gehoorde oorzaak zijn de wedkantoren. Zij bepalen de verhouding tussen inzet en uitbetaling. Dus ook de winkans. Deze kantoren werden niet bepaald gezien als eerlijke partijen. In de jaren ’80 werd op politiek niveau ingegrepen. In Den Haag vonden ze dat wedkantoren voor zwart geld en onbetrouwbare types zorgden op de drafbanen. Daardoor verdwenen veel wedkantoren en daarmee ook veel toeschouwers.
hek te kunnen zitten. De sporen in de strak gemaaide groene baan worden na elke race wat dieper. Er waait steeds meer stof op, omdat de paarden met zo’n 40 kilometer per uur langs komen racen. Ondertussen hebben ze toch de juiste muziek gevonden voor de dag die in het teken staat van Amerika: country. Ook is de gemiddelde leeftijd van het publiek behoorlijk gedaald, nu er ook veel jongeren langs de drafbaan staan. De laatste jaren is het bezoekersaantal fors gegroeid naar meer dan 4000 bezoekers. Leendert durft niet zeggen welke kant
het opgaat met de drafsport. “Of het ooit weer groot gaat worden weet ik niet. Er is nog wel handel in de drafsport, maar het zijn niet meer de miljoenen van vroeger”, stelt hij. Wat we wel weten is dat we het tegenwoordig moeten doen met paarden die de namen Delta Rapida, Civic en Dream Woman dragen. De laatste wint een van de vele races, maar vraag over 40 jaar niet wie het is. DOOR KEN HOLTMAAT
4000 BEZOEKERS
De tribune zit afgeladen vol. Er zijn zelfs mensen die hun eigen stoelen hebben meegenomen om zo dicht mogelijk bij het JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 17
FOTOREPORTAGE
ART OF THE STREETS
Hoe het er gekomen is, is vaak een mysterie. En de kunstenaar? Die is nergens te bekennen. In iedere stad kom je het wel tegen: Graffiti. Van vette kunstwerken tot zielig geklieder. Inmiddels zijn we er zo gewend aan geraakt, dat we er vaak straal voorbij lopen. Zonde, want er zijn toch echt heel wat pareltjes of grapjes te vinden. Er gaat een wereld voor je open wanneer je er gewoon even bij stilstaat.
JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 18
Plaats: Leeuwarden Straat: Sint Anthonystraat
FOTOREPORTAGE
Plaats: Leeuwarden Straat: Noordvlietstraat
Plaats: Zwolle Straat: Van der Laenstraat
Plaats: Leeuwarden Straat: Wijbrand de Geeststraat
Plaats: Leeuwarden Straat: Bleeklaan JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 19
FOTOREPORTAGE
Plaats: Leeuwarden Straat: Station Leeuwarden
Plaats: Leeuwarden Straat: Egelantierstraat
Plaats: Leeuwarden Straat: Amelandshof JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 20
Plaats: Hengelo Straat: Uitslagsweg
Plaats: Zwolle Straat: Roggenstraat
FOTOREPORTAGE
Plaats: Leeuwarden Straat: Haniasteeg
Plaats: Hoogland Straat: De Koop
Plaats: Leeuwarden Straat: Korfmakerstraat
Plaats: Leeuwarden Straat: Ipe Brouwerssteeg
Plaats: Leeuwarden Straat: Haniasteeg
Plaats: Zwolle Straat: Fietstunnel Sassenstraat
Plaats: Amersfoort Straat: De Wagenwerkplaats JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 21
CULTUUR
Noorderlicht reikt naar de sterren
Van links naar rechts: Yoeri Daas (22), Jelmar Schotanus (22), Bas Boode (18).
“Wat begon als een grap werd een nog grotere grap” Als je aan Jelmar vraagt hoe hij Noorderlicht, het Friese rapcollectief van hem en zijn vrienden, moet beschrijven zegt hij: “We zijn jongens van het platteland met weinig talent, maar met veel liefde voor het rapgenre.” Hun muziek laat zich kenmerken door dansbare deuntjes en teksten over de tienerjaren met alles wat daarbij komt kijken. Daarmee zet Noorderlicht zijn stempel op de Friese rapscène. Hoe zijn jullie op het idee gekomen om Noorderlicht te beginnen? “Het begon in 2015 toen we bij de zus van Yoeri, onze producer, een klein beetje aan het blowen waren. Yoeri liet wat beats horen op zijn laptop. We kregen vervolgens het idee om op die beats te gaan rappen, ik dacht namelijk dat ik dat wel kon. Het eerste dat we gemaakt hebben was zó superkut. Het was zo slecht maar wel supergrappig. Op een later moment hebben we een heel weekend aan één nummer gewerkt, dat was JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 22
nog steeds superkut maar wel heel leuk. Het begon als een grap en is nu een nog grotere grap geworden”, vertelt Jelmar. Yoeri: “Het nummer waar we een weekend aan hebben gewerkt was wel gelijk al veel beter dan het allereerste nummer dat we hebben opgenomen.” Jullie begonnen dus als een tweetal en zijn nu met zijn drieën. Hoe is dat tot stand gekomen? “Ik ben er een half jaar geleden ongeveer bijgekomen”, zegt Bas, de rapper die later aansloot bij Yoeri en Jelmar. We hadden al een paar gemeenschappelijke vrienden. Op Facebook zag ik een bericht voorbij komen van Noorderlicht. Ze zochten nog een zanger. Omdat ik vind dat ik goed kan zingen dacht ik: ze moeten mij hebben”, vertelt Bas met een glimlach. “Wij hadden geen zanger terwijl we wel door wilden, het begon wel iets serieuzer te worden. Het was nog maar een hobby, maar toch wilden we proberen er écht iets van te maken. Bas was de enige persoon die reageerde op onze Facebook-oproep, dus veel keus hadden we ook niet”, grapt Yoeri. Jelmar: “Bas stuurde mij dus een berichtje, toen had ik zoiets van: laat dit alsjeblieft wer-
ken, dat is dus echt helemaal mislukt zoals je kunt zien.”
“IK HOOP STIEKEM WEL OP SUCCES” Hoe kwamen jullie op de naam Noorderlicht? Yoeri: “We hadden eerst nog een paar andere namen bedacht maar Noorderlicht was het meest toepasselijk. We komen uit het noorden van het land. Uiteindelijk maakt het ook helemaal niets uit, als je er bij nadenkt slaat geen enkele artiestennaam ergens op.” Voor wie maken jullie de muziek? Bas: “Ik denk voornamelijk mensen van onze eigen leeftijd, tieners dus. Daar wordt het ook wel het meeste door gedraaid.” Wat symboliseert jullie muziek? Yoeri: ”Toen we begonnen was het echt gewoon boerenlullen muziek, Vaak slaat het nergens op, soms onze eigen verhalen, soms verhalen over mensen die we kennen.” Bas vult aan: “Nu is het meer een beetje onze eigen verhalen die we vertellen.” “Ik denk niet dat we veel muziek hebben die echt diep
INTERVIEW gaat, ook al is het een emotioneel thema. We houden onze muziek heel luchtig. We nemen onszelf niet te serieus”, aldus Jelmar. Hebben jullie ook nog plannen voor de toekomst? Yoeri: “We hebben net een EP uitgebracht. We hebben niet zozeer plannen voor de toekomst maar we zijn wel altijd bezig met nieuwe muziek. Er komt sowieso nog wel een album aan, maar ik weet nog niet wanneer.” Zijn er ook artiesten waar jullie inspiratie vandaan halen? Bas: “Als je naar onze nummers luistert dan kun je sowieso wel invloed horen van De Jeugd Van Tegenwoordig. Yoeri: “Ik haal veel inspiratie bij andere producers vandaan. Ik haal mijn inspiratie voornamelijk uit rapmuziek, maar eigenlijk kan ik mijn inspiratie uit van alles halen. Jelmar: “Bij mij is het heel uiteenlopend, ik vind inspiratie bij artiesten zoals Ed Sheeran, maar ook Ronnie Flex.” Waar zien jullie jezelf over vijf jaar? Yoeri: “Ik hoop stiekem wel op succes, maar op deze manier denk ik niet dat het gaat gebeuren, we zitten ook maar één keer per week in de szvtudio, of soms twee weken niet. Als je succesvol wil zijn moet je er echt veel meer tijd in steken. Mijn droom is om te leven van muziek.” Jelmar: “Het is eigenlijk nog steeds wat hobby. We krijgen ook geen optredens aangeboden, daar moeten we echt zelf achteraan. Ons eerste optreden was in the middle of nowhere. Daar was het publiek gemiddeld een jaar of 50. Dat was een lastige doelgroep, en duidelijk niet de onze. Yoeri, met een grote grijns: “Het was eigenlijk best wel goed voor een eerste optreden.”
DOOR JULIAN KOCK
JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 23
CULTUUR
Meer dan alleen een kledingwinkel De Sint-Jacobsstraat Leeuwarden. Een kleine winkelstraat die tegenwoordig eerder door toeristen wordt gevonden dan door de locals. Op nummer 9 vind je T-shirtwinkel The SainT. Bij binnenkomst word je verwelkomt door een grote Arnold Schwarzenegger pop in zijn rol als de terminator en schaam je niet als je met hem op de foto wil. Naast Arnold is Rudi de enige werknemer die je vindt in de winkel. Een man die zeven dagen per week zijn winkel draaiende probeert te houden, hard werkt, maar wel gewoon doet waar hij plezier in heeft. Dit is namelijk een winkel waar veel meer te vinden is dan alleen maar T-shirts… Rudi Jacobs is 55 jaar en is geboren in Amsterdam. Inmiddels woont hij al jaren in Leeuwarden en voelt hij zich een echte Leeuwarder. JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 24
Na 25 jaar bij de ING gewerkt te hebben, was het lastig voor hem om een nieuwe baan te vinden en is hij met het geld dat hij meekreeg van de ING zijn pop-culture winkel begonnen. Hier verkoopt hij over het algemeen T-shirts met prints gerelateerd aan muziek, film, televisieseries, games, stripfiguren, superhelden en sport. Wanneer je voor de eerste keer de winkel van Rudi binnenstapt, kun je niet om zijn gebruikelijke rondleiding heen. Rudi legt precies uit wat voor een shirts hij allemaal heeft, waar het allemaal hangt. “De eerste keer moeten ze,” zegt Rudi standvastig. “Ze moeten een rondje met mij rond, daar komen ze gewoon niet onderuit.” Bij ieder T-shirt weet hij wel iets te vertellen en als hij eenmaal is begonnen, dan is hij niet snel uitgepraat.
LOKALE KUNST EN CULTUUR
The SainT is een mooi bedevaartsoord voor jonge kunstenaars, muzikanten of creatievelingen. Rudi ontvangt ze met open armen en denkt graag mee. “Daar ben ik mijn winkeltje voor begonnen eigenlijk. Ik wil graag een middelpunt zijn van iets wat breder is dan bijvoorbeeld boodschappen doen. Dit probeer ik te bereiken door allemaal leuke dingen rondom de winkel te verzinnen,
zodat mensen het cool vinden en af en toe even een T-shirtje kopen.” Zo biedt hij bijvoorbeeld een podium aan kleine muziekgroepen om op speciale gelegenheden voor zijn winkel te komen spelen. Daarnaast heeft Rudi T-shirts in zijn winkel hangen van lokale kunstenaars.
REPORTAGE “Kunstenaars willen graag hun geld verdienen met de kunst die ze maken en ik zou ze daar graag bij willen helpen. Ik probeer ze daarom zoveel mogelijk te promoten via mijn winkel en misschien komen ze dan wel in contact met de juiste personen. Het kost me geen energie of moeite. Ik doe het gewoon graag.”
“DIT IS MIJN MANIER VAN CULTUUR.” Op deze manier kwam Tess bijvoorbeeld langs bij The SainT. Zij beschildert leren jassen met de hand en Rudi zag daar wel wat in. Nu staat haar jas met Bob Dylan erop te shinen op een paspop in Rudi’s winkel. Wanneer je als liefhebber op zoek bent naar iets origineels of unieks, dan is het zeker een aanrader om eerst even bij The SainT binnen te lopen.
GOEDE EN SLECHTE TIJDEN
Vanaf augustus bestaat Rudi zijn pop culture winkel drie jaar en op dit moment gaan de zaken goed. Veel toeristen weten de winkel te vinden, terwijl de locals er op hun fiets voorbij racen. Toch is het moeilijk om te zeggen hoelang deze periodes duren. Voor startende ondernemers kan het lastig zijn om hun winkeltjes draaiende te houden naast de grote winkelketens en het veel voorkomende online winkelen. Deze momenten heeft Rudi ook gekend: “Afgelopen winter nog. Daar heb ik echt wel slapeloze nachten van gehad. Ook had ik nergens meer zin in en werd ik er een beetje moedeloos van. Maar van nature ben ik een vechter en een winnaar geweest. Meer dan je best kun je ook niet doen.” Rudi zou het jammer vinden wanneer winkeltjes als die van hem zouden verdwijnen uit het straatbeeld. “Uiteindelijk is het wel zo dat dit soort winkeltjes de stad maken tot wat het is. Als je alleen maar grote winkelketens hebt in je stad, dan vinden toeristen je stad niet leuk.”
laten zien. “Dit gebeurt een keer in de week en dat zijn dingen die leuk zijn, dingen waar ik zelf niet om hoef te zoeken, maar die gewoon gebeuren. Dan komt er dansgroep langs zoals nu en de andere dag weer een kunstenaar die iets moois gemaakt heeft,” vertelt Rudi wanneer de hiphopgroep zijn winkel weer heeft verlaten.
TOEKOMSTDROMEN
In de toekomst zou Rudi graag meer willen doen met het maken en/of verkopen van de merchandise van lokale bandjes. Hiervoor wil hij graag investeren in een eigen T-shirtprinter. Met deze printer zou hij de lokale kunstenaars nog meer kunnen ondersteunen. Zij kunnen dan gewoon verschillende ontwerpen maken en als iemand daarin geïnteresseerd is, dan gaat Rudi zelf de tekening op een T-shirt drukken. Ook dit heeft Rudi weer bedacht vanuit cultureel oogpunt en als een ding om de winkel nog weer leuker te maken. “Het is meer voor de kunstenaar dan voor mijzelf. Ik verdien meer geld aan een T-shirt dat ik vanuit Amerika laat komen, dan aan een shirtje van een lokale kunstenaar. Maar dat is nu eenmaal zo. Ik vind dat dat erbij hoort en dat maakt mijn winkel weer leuker. Dit is gewoon mijn manier van cultuur.” Rudi zijn winkel heeft veel meer te bieden dan je in eerste instantie zou denken. Het enige dat je moet doen is gewoon even binnenstappen en zelf ontdekken wat het jou te bieden heeft. Een gezellig praatje, een korte brainstormsessie, het juiste contact of misschien toch wel gewoon een cool T-shirt…
DOOR SIGRID VAN DER MEIJ
Ook al is het iedere dag weer spannend hoeveel T-shirts er verkocht gaan worden, toch gebeurt er regelmatig wel iets waardoor Rudi zijn dag weer helemaal goed is. Zo stapt Jay Visser, initiatiefnemer van stichting House of Talents, tijdens het interview binnen met een hiphopdansgroep uit Luik. Hij is een bekende van Rudi en geeft de dansers een tour door Leeuwarden en wijst ze op de dingen waar ze sowieso even langs moeten. Rudi’s winkel hoort hier dus ook bij. In één klap is de winkel voor de helft gevuld. De kleinste jongen van het gezelschap doet even een hoofdstand in de winkel, na de vraag van Rudi om eens wat coole moves te JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 25
CULTUUR
JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 26
REPORTAGE
Schrijver in een vreemde taal, Khawary vertelt Vrijdag werd de winnaar bekend gemaakt van de NT2 schrijfwedstrijd. Een Belgisch-Nederlandse wedstrijd voor mensen die een tweede taal leren. Tussen de genomineerden zat Hamed Khawary, die in 2015 van Afghanistan naar Nederland migreerde. Met zijn ingrijpende verhaal dat betrekking had op het thema van de wedstrijd ‘ver weg dichtbij’ werd hij helaas geen winnaar, maar verdiende hij wel een nominatie. Ik loop de kleine, gezellige duplexwoning in, waar Hamed Khawary mij glimlachend opwacht. ‘’Dit zijn mijn vrouw en kinderen, zegt hij met trotse ogen. Algauw komen twee kleine kinderen met gitzwart haar van de bank af gegleden. Ze stellen zich in vrijwel accentloos Nederlands verlegen maar vriendelijk voor. Vervolgens concentreren ze zich weer ingespannen op hun videospelletje. We gaan aan de met plastic overdekte keukentafel zitten, terwijl ik meteen iets te drinken aangeboden krijg. Khawary lijkt zin te hebben om zijn verhaal te vertellen. Een bijzonder verhaal. Een verhaal waarin hij veel verloren heeft, maar ook veel heeft verdiend. ‘’Toen ik van de wedstrijd hoorde, werd ik meteen geïnspireerd. Het thema ‘ver weg dichtbij’ klinkt vrij algemeen, maar voor een vluchteling als ik, heeft het een diepe betekenis. Ik wilde erg graag meedoen’’
‘‘TOEN IK VAN DE WEDSTRIJD HOORDE, WERD IK METEEN GEINSPIREERD’’ Khawary is geboren en opgegroeid in Afghanistan, waar hij schrijver was. Tijdens de langdurige Afghaanse oorlog vluchtte Khawary naar Nederland, waar hij in een andere wereld belandde. Een wereld zonder bergen en woestijnen, maar met bloemen en velden. Een wereld vol met vrede en vriendelijke mensen, maar waar ook niet iedereen hem als nieuwkomer vriendelijk opving.
Algauw kreeg Khawary het besef dat hij zich alleen kon aanpassen als hij de taal zou leren. ‘’Toen mensen zeiden dat Nederlands een van de moeilijkste talen ter wereld was, werd ik ineens heel bang. Ik was bang om te falen. Bang dat ik het nooit zou leren. Maar ik besloot iedere kans te grijpen en door te zetten.’ ’
‘‘TOEN MENSEN ZEIDEN DAT NEDERLANDS EEN VAN DE MOEILIJKSTE TALEN TER WERELD WAS, WERD IK INEENS HEEL BANG’’ Khawary meent de taal nog lang niet onder de knie te hebben. Volgens hem is Nederlands een taaie taal met veel uitdrukkingen en zal het lang duren voor hij de taal perfect beheerst. ‘’Toch probeer ik iedere dag weer meer te leren. Ik vraag mijn collega’s wat bepaalde woorden betekenen. Ik lees iedere dag een paar pagina’s in het Nederlands. Ook volg ik intensieve cursussen aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Ik leer het zelfs door met mijn kinderen Nederlands te praten. Ze vinden het leuk en dat is belangrijk.’ ’
café in Doesburg, een iniatief om buitenlanders Nederlands te leren met behulp van ‘taalmaatjes’. Nederlandse vrijwilligers. Khawary ’s maatje was Ietje Dikken. ‘’ze is meer dan een taalmaatje. Ze is een vriendin geworden, iemand die internationaal denkt. Die het niet uitmaakt waar op de wereld je vandaan bent gekomen. Zulke personen vind je niet iedere dag.’ ’ Het verhaal dat Khawary geschreven heeft, heet ‘vaarwel moeder’ en gaat over een schrijfster die een brief van haar overleden echtgenoot leest. Hierbij denkt zij na over oorlog, verlies en familie. Het verhaal is terug te vinden in de ‘ver weg dichtbij’ bundel, samen met de verhalen van de andere genomineerden. Of Khawary het schrijven gaat vervolgen weet hij nog niet. Volgens hem zit het allemaal in de hersens. ‘’Ik kan nog steeds veel schrijven, maar in het Nederlands? Oei, dat wordt nog lastig. Ik blijf het zeker proberen!’’ DOOR THIJS MENKE
Khawary ’s moedertaal is Perzisch. Ook beweert hij in Afghanistan veel in het Engels geschreven te hebben. Volgens hem is dit een goede opstap geweest naar het Nederlands. Beide zijn Germaanse talen. ‘’Ik zie taal als een soort raam. Als je naar buiten kijkt dan zie je mensen. De mensen zien jou en plots is er contact. Bij taal is dit hetzelfde. Zonder Nederlands te leren is het voor mij onmogelijk om me te mengen in de Nederlandse maatschappij. Ik zou niet eens een praatje kunnen maken met mijn buren. Laat staan een baan vinden. En hoewel ik nog steeds leer, is het raam als het ware al gemaakt.’ ’ Volgens Khawary is zijn drijfveer de belangrijkste reden geweest dat hij het Nederlands zo snel geleerd heeft. Khawary is in 2016 begonnen bij het taal JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 27
CULTUUR
Friesland: ‘een verborgen parel’ Lonely Planet publiceert jaarlijks een top 10 van ´hotspots’ in Europa. Dit jaar staat Friesland op nummer drie. Met name het landschap, de kanalen, de Waddenzee en de eilanden zijn de eyecatchers volgens Lonely Planet. Dit jaar is Leeuwarden de Culturele Hoofdstad van Europa en dit heeft natuurlijk ook indruk gemaakt. Friesland wordt een verborgen parel genoemd. Toeristen in Nederland zijn meestal geneigd om naar het al zo bekende Amsterdam te gaan, maar hierdoor missen zij de indrukwekkende plekken die Friesland biedt. De molen op de bolwerken in de Friese stad Dokkum.
AMELAND
De waddeneilanden vallen ook onder de parels van Friesland. Ameland is hier eentje van, en het een na rechtst gelegen eiland van de reeks van de vier Friese eilanden. Dit eiland is echter wel toeristisch, en vooral veel Duitsers kiezen het als vakantiebestemming. De natuur in Ameland is vooral opmerkelijk. De combinatie van zandduinen, bossen en natuurgebieden zorgen voor variatie. Het eiland telt vier dorpen en ondanks dat het bij Friesland hoort, wordt hier geen Fries gesproken maar Amelands. De stranden zijn te bewandelen, de vuurtoren kan beklommen worden en fietstochten kunnen worden gehouden door de natuur. Het besneeuwde strand op Ameland in de winter.
WIERUM
Een van de mooiste, onbekende plaatsen in Friesland is Wierum. Een klein dorp, gebouwd op een terp. Het dorp is gelegen naast de dijk met een prachtig uitzicht over de zee. De dijk, die in de lente en in de zomer meestal vol ligt met schapen en lammetjes, is op zich al indrukwekkend. Maar het trappetje dat naar de bovenkant van de dijk leidt, laat nog een heel ander beeld zien. Vanaf dit punt is de uitstrekkende zee te aanschouwen terwijl de wind aan je kleren trekt. Aan de voet van het trappetje staat een monument. Het dorp was vroeger een echt vissersdorp, en dit monument herdenkt dan ook de 22 vissers die om het leven kwamen in een sneeuwstorm in 1968. Alle namen staan op het monument gegraveerd.
Onderaan de dijk bij Wierum.
DE BOSSEN
Ook zijn er, iets verder bij de dijken vandaan, vele bossen te vinden. Er zijn bossen waarbij wilde dieren gewoon los rondhuppelen, er zijn ook bossen waar geen hert tegen zult komen. Deze bossen zijn meestal ook iets kleiner en je zult hier veel ruiters en wandelaars tegenkomen. Een hert die rondloopt in het Veenkloosterbos.
JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 28
REPORTAGE DOKKUM
Dokkum is een van de 11 Elfstedentocht steden. De binnenstad wordt omringd door de bolwerken waar je kunt zitten en picknicken. ’s Zomers liggen de grachten vol met schepen. Jaarlijks worden in deze stad de Admiraliteitsdagen georganiseerd, wat een weekend vol met concerten en activiteiten in de binnenstad is. Hiernaast worden het hele jaar door ook veel andere evenementen georganiseerd zoals Lentekriebels en Dokkum Beach. De stad is al 1264 jaar oud en dat is ook te zien aan alle oude gebouwen. Het bekende verhaal van de heilige Bonifatius heeft zich hier afgespeeld, op die plek staat nu de indrukwekkende Bonifatiuskerk. Het toerisme in Dokkum valt heel erg mee. De binnenstad van Dokkum vanaf de bolwerken.
DE DOKKUMER EE
De Dokkumer Ee is een kanaal dat loopt vanuit Dokkum, langs het dorp Birdaard, naar Leeuwarden. In de zomer kun je hier gerust in zwemmen en komen er vele boten langs. De Elfstedentocht op schaatsen gaat hier ook langs. De laatste keer dat er een Elfstedentocht was, was in 1996. Naast de Ee loopt een fietspad, dat het hele kanaal volgt. Dit fietspad heet het ´jaagpad´ en gaat dwars door de natuur. Het jaagpad loop helemaal door tot Leeuwarden, ook langs het dorp Birdaard.
Het uitzicht op de Dokkumer Ee bij zonsondergang.
DE WEILANDEN
Wat Lonely Planet ook als een parel beschouwt, is het landschap in Friesland. Waar je ook heengaat, tussen alle dorpen en steden zie je de platte, gestructureerde weilanden. Daarom zie je ook veel boerderijen in Friesland. De weilanden staan vol met vee: koeien, geiten, herten, ezels, noem het maar op. Maar ook veel landbouw kom je tegen. Van aardappelen tot mais, het komt allemaal voorbij. Bij vele boerderijen kun je een kijkje nemen of is er eens in het jaar een opendag. In Friesland is het bij een aantal boeren traditie om jaarlijks kievitseieren te zoeken op het land.
“DE EYECATCHERS VAN FRIESAND LATEN ZIEN DAT DE NATUUR GEWOON UNIEK IS”
“FRIESLAND IS MEER DAN ALLEEN DE ELFSTEDENTOCHT EN DE FRIESE TAAL” De weilanden bij het gehucht Sijbrandahuis.
DE PIER
De pier is de uitvaart van de veerboot naar Ameland. Het ligt net buiten Holwerd en je kunt er de mooiste kiekjes van de zonsondergang maken. Aan het einde van de pier, die lang uitstrekt tot in de zee, kun je Ameland in de verte zien. Vooral de vuurtoren is eigenlijk niet te missen.
De zonsondergang gefotografeerd vanaf de pier.
DOOR JANNE DE VRIES
JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 29
ONDERNEMERSCHAP
Het verhaal achter GladJakkers
Het verhaal achter GladJakkers “Je werkt je idee uit, maakt shots en gaat achter de computer zitten editen. Als het er dan ook uitziet zoals je had bedacht ja, dat vind ik echt gaaf”, vertelt Jort Martens vol passie. Hij is één van de twee GladJakkers van het duo uit Oldenzaal. Begin dit jaar gingen ze viral met hun cynische filmpje over Pasen in het Twents. Vanwege dit succes richten ze zich nu vooral op commerciële bedrijfsfilmpjes. Het duo ontvangt mij gastvrij in hun GJ Studios, die gevestigd is in een gewone woonwijk, aan de rand van het centrum. “We hebben het aardig moeten opknappen. Likje verf erover en we hebben er een fotostudio in gemaakt”, vertelt Bram Agterbos. Hij is de andere helft van het duo Gladjakkers. Op een typische Twentse en humoristische wijze produceren de twee hilarische filmpjes.
VAN STUDENT NAAR YOUTUBER
“Hoe wij begonnen zijn? Gaan we het studieverhaal vertellen, Bram?”, vraagt Martens lachend. Drie jaar geleden zijn de mannen begonnen aan de opleiding Creative Tech-
JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 30
nology in Enschede. “Via de studie hebben wij elkaar ontmoet. Allebei hadden we interesse voor een eigen YouTube-kanaal en zijn we deze samen begonnen”, begint Agterbos. “Drie jaar geleden gingen we op straat mensen aanspreken en hen voor het blok zetten. Maar wij kwamen er al snel achter dat dit niet ons ding was.”, Jort lacht en wrijft over zijn hoofd. “Ook hebben wij toen bij mij in de garage een studiootje opgebouwd waar we dan 20 minuten lang nu.nl bespraken”, voegt Jort toe. “Ja echt heel dom”, zegt Bram glimlachend. Hij trekt zijn wenkbrauwen op terwijl hij naar Jort kijkt.
“ALS HET ITEM ER UITZIET ZOALS JE HAD BEDACHT JA, DAT VIND IK ECHT GAAF” TWENTS
Het wordt mij steeds duidelijker dat de jongens vol ideeën zitten. Ik heb het gevoel dat ik in een studio zit die al jaren bestaat, alsof ze dit vak al meer dan tien jaar beheersen. “‘s Avonds in de kroeg hebben we besloten om te stoppen met onze studie en zijn wij ons volledig gaan focussen op GladJakkers. Na het maken van een aantal sketches kwamen we erachter dat het Twents goed aansloeg”, vertelt Agterbos. Daarop volgden de ‘carnavalshit’
met de buizenmoeder, de Twentse vliegtuiginstructies en het Twentse paasverhaal dat viral ging. “Toch heb ik het idee dat het bekender is dan dat de views weergeven. De filmpjes leven ook heel erg op WhatsApp”, benadrukt Jort. Het paasverhaal is meer dan 10.000 keer bekeken. Ook verscheen het filmpje op Dumpert, RTL Boulevard, RTV Oost en Tubantia. Naam: Leeftijd: Woonplaats: Eigenaar:
Jort Martens 22 jaar oud Oldenzaal GJ Studios
REPORTAGE GROTE PASSIE
Het duo heeft een grote passie voor film en productie. Ze willen in de toekomst gaan reizen en hierover reisfilms en (reis) programma’s maken. Ik zit tegenover twee creatieve breinen die van een uitdaging houden. “Eigenlijk zijn wij met z’n drieën. Jeppe zit ook in ons team. Hij werkt veel achter de schermen, maar hij kan er nu niet bij zijn”, ligt Bram toe. Ondertussen kijk ik naar de apparatuur die in de stellingen van de GJ studios staat. “We hebben onszelf zoveel aangeleerd in anderhalf jaar tijd, vooral door het te doen. Ik had echt nog nooit een camera vastgehouden, laat staan ervaring met het filmen”, vertelt Agterbos, terwijl hij naar de stelling loopt om de camera’s te pakken waar ze in geïnvesteerd hebben.
“WE HEBBEN ONZELF ZOVEEL AANGELEERD, VOORAL DOOR HET TE DOEN” BEDRIJFSFILMPJES
Enthousiast pakt Jort zijn laptop erbij en hij laat mij een bedrijfsfilmpje zien waar ze de afgelopen tijd mee bezig zijn geweest. De beelden die ik zie zijn ontzettend tof. Ik ben onder de indruk van filmpje dat ze gemaakt hebben. De getalenteerde mannen zouden ook graag een shortfilm van A tot Z willen maken, maar op dit moment houden ze zich bezig met bedrijfsfilmpjes, aftermovies en Naam: Leeftijd: Woonplaats: Eigenaar:
Bram Agterbos 22 jaar Oldenzaal GJ Studios
leuke sketches voor sociale media. “Voor klanten zijn onze succesvolle filmpjes op sociale media inspiratie. We krijgen reacties zoals ‘jullie maken super vette dingen’. Maar als we echt een tof idee hebben voor een filmpje op Facebook gaan we hiermee als GladJakkers aan de slag”, benadrukt Jort.
“VOOR KLANTEN ZIJN ONZE SUCCESVOLLE FIMPJES INSPIRATIE. WE KRIJGEN REACTIES ‘JULLIE MAKEN SUPER VETTE DINGEN’” INSPIRATIE
Het duo laat zich inspireren door verschillende YouTubers. Vlogger Casey Neistat is een inspiratiebron voor de jongens. Ik heb al snel in de gaten dat ik weinig YouTube kanalen ken. “Je kijkt niet veel YouTube, hé?”, benadrukt Bram met een knipoog. De mannen blijven niet onopvallend bij bekende Nederlanders. Het duo heeft goed contact met Luuk Ikink en ook is met Miss Montreal al meerdere malen gesproken. “We gaan langs bedrijven. Je moet laten zien wat je gemaakt hebt”, vertelt Jort, terwijl hij zijn laptop dichtdoet en aan de kant zet.
“WE GAAN LANGS BEDRIJVEN. JE MOET LATEN ZIEN WAT JE HEBT GEMAAKT OM OP TE VALLEN” TOEKOMST
“Presenteren lijkt mij ook leuk. Ik zit te denken aan de BNNVARA-Academy, maar dan ben ik een half jaar weg. Graag wil ik me eerst focussen op GJ Studios”, vertelt Bram met een bedenkelijke blik. Zijn gezicht spreekt boekdelen. “Soms vind ik echt te veel dingen leuk”, voegt hij eraan toe. De GladJakkers hebben de ambitie om nog veel bekender te worden. Deze bekendheid willen ze gebruiken om uiteindelijk bij grote mediabedrijven te kunnen werken. “Reisprogramma’s maken of televisie. “We jagen onze droom na om uit te komen bij een baan die we allebei super tof vinden”, aldus Agterbos.
DOOR JANNEKE POLAK
JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 31
CULTUUR
Pitten in een mini-huisje
Tiny Houses worden steeds populairder Brrr! Ik probeer de boiler opnieuw aan te krijgen, maar het water van de douche blijft ijskoud. Ik geef het op en spring snel onder de koude stralen vandaan. Bibberend sla ik een handdoek om me heen. Nou ja, nu ben ik in ieder geval wel wakker. Ik droog me af, kleed me aan en schuif de deur van de kleine badkamer open. Julia staat met een kop thee in haar hand uit het raam te kijken. “Ik zou hier echt wel willen wonen”, zucht ze, terwijl ze naar een kat kijkt die door het weiland sluipt. Ik kijk vertwijfeld achterom. “Dan moet er wel een betere boiler in zitten.” Het is zeven uur in de avond wanneer ik voor de deur van de familie Pekelharing-Be-
geer sta. Vader Olly neemt me mee naar het Hermit-huisje achter in de tuin. “Dit mini-huisje is eigenlijk een van de grootste huisjes die het bedrijf gebouwd heeft”, laat hij me weten als hij de grote deur opendoet. Ik had inderdaad een veel compacter huisje verwacht. De ‘Hermit’ is vrijwel geheel van hout gemaakt en heeft een hoekig muurpatroon aan de zijkanten. Het huisje is zo’n
huisje niet veel kost, weinig ruimte inneemt en meestal erg goed is voor het milieu. Ook zijn sommige huisjes op wieltjes gebouwd en zijn ze daardoor makkelijk te verplaatsen. De Hermit Houses zijn een variant van de Tiny Houses. De mini-huisjes zijn dus een dikke hype en ik wilde graag weten wat er nou zo leuk is aan zo’n Tiny House. Na een snelle rondleiding van Olly ga ik op
“IK HAD EEN VEEL MODERNER HUISJE VERWACHT, MAAR DEZE ‘HERMIT’ VIND IK EIGENLIJK VEEL GEZELLIGER” vier meter hoog en bevat een woonkamer, een badkamer (met composttoilet) en een kleine bovenverdieping waarvandaan je weer naar beneden kunt kijken. De ruimte voelt erg groot aan en de geur van hout en wierook komt me tegemoet. De Tiny Houses worden steeds populairder in Nederland. Dat komt doordat zo’n klein
de bedbank zitten en kijk naar buiten. Twee paarden sjokken op hun gemak door het weiland. Het huisje staat beschut achterin de tuin, waardoor ik het gevoel krijg dat ik helemaal alleen ben. Terwijl ik opsta om de houtkachel te bekijken, komt vriendin Julia binnen. Ze woont vlakbij en had voorgesteld om me gezelschap te houden in het mini-huisje. Samen maken we de kachel aan en ploffen met een wijntje op de bank om bij te kletsen, terwijl het langzaam donker wordt. Het vuur knettert vrolijk en de lampen in het huisje zorgen samen met het hout en de rode gordijnen voor een warme sfeer. Ik had een veel moderner huisje verwacht, maar deze ‘Hermit’ vind ik eigenlijk veel gezelliger. Als we uiteindelijk niets meer aan elkaar te vertellen hebben, stel ik voor om wat slaap te pakken. Julia stemt in, op voorwaarde dat we wel boven gaan slapen. We slepen met veel moeite het matras van de bedbank en duwen het naar boven. Eenmaal daar kijken we elkaar verbaasd aan. Waarom heerst er hierboven een sauna temperatuur? Samen kijken we over het hekje naar beneden, waar de kachel nog vol aan het branden is. O… Snel klim ik naar beneden en gooi de grote buitendeuren open. Dan nog maar een uurtje wakker blijven. Julia komt ook naar beneden en loopt naar de waterkoker. “Kopje thee?”
JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 32
REPORTAGE
“EEN MINUUTJE LATER STA IK ONDER DE DOUCHE MET HET GEVOEL DAT MIJN HUID VAN MIJN RUG AF BRANDT” Ik word wakker en kijk duf op mijn telefoon. Zeven uur nog maar?! Knorrig kijk ik door het grote driehoekige raam. Als er een gordijn voor had gehangen, had ik waarschijnlijk langer doorgeslapen. Toen we gisteravond eindelijk boven konden slapen, was ik namelijk bekaf. Ik draai me om en dommel nog wat in, tot Julia om negen uur ook wakker wordt en we besluiten om op te staan. Ik smeer een boterham met jam, zet de waterkoker aan, pak een kussen en ga voor de grote deuren op de grond zitten. Niet veel later ploft Julia naast me en samen kijken we hoe de natuur langzaam wakker wordt. Na het ontbijt besluit ik een douche te nemen. De douche zelf heeft geen knoppen, maar Olly had me uitgelegd dat ik achter een houten deurtje het water aan kan zetten. Een minuutje later sta ik onder de douche met het gevoel dat mijn huid van mijn rug af brandt. Een knop voor de temperatuur was toch wel handig geweest. Ik was me snel en draai tussendoor wat aan de knoppen van de boiler. Slecht idee. De douche wordt steenkoud, heet en daarna weer koud. Snel was ik de shampoo uit mijn haar en spring ik onder de douche vandaan. Ik zal Julia zometeen maar afraden om ook een douche te nemen. Het is bijna middag als ik al mijn spullen heb ingepakt. Nog één keer kijk ik het huisje rond. Daarna stap ik naar buiten. Als het gisteravond mooier weer was geweest, hadden we zeker buiten gezeten, denk ik, terwijl ik langs de picknickbank loop die voor het huisje staat. In de tuin bedank ik de familie, knuffel ik Julia gedag en spring ik in mijn taxi. Op weg naar huis zucht ik diep. Het lijkt me heerlijk om in zo’n Tiny House te wonen, maar dan wel in eentje met iets meer voorzieningen.
DOOR MAUREEN BOSSCHAERT JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 33
REPORTAGE
Liet International XXL: Songfestival voor de kleine talen “Is het leuke muziek?” Bij de kassa van poppodium Neushoorn kijkt een dametje over haar ronde glazen vragend naar de kassamedewerker. “Het zijn vreemde talen, mevrouw.” klinkt een stem achter het glas. Zwijgend legt het dametje een biljet op de toonbank. Enige momenten later zit ze met opengezakte mond en dromerige blik in de zaal. Ze lijkt volledig op te gaan in het onverstaanbare gezang van Alasdair C. Whyte. Van de epische introfilmpjes tot de grapjes van het presentatieduo: Liet International XXL lijkt in opvallend veel opzichten op het Eurovisie Songfestival. Toch is er, behalve de grootte van het podium, een groot verschil: Geen van de deelnemers zingt Engels. Sranan Tongo, Komi, Gallisch, Fries: al de liederen worden gezongen in minderheids of uitgestorven talen. Met dichtgeknepen ogen doet Whyte in zijn witte overhemd een beetje denken aan Jesse Klaver. Begeleid door compagnon Ross Whyte op een stagepiano en de dreunende klanken van een drumcomputer, zingt hij in het Gallisch: een uitgestorven taal die door nog zo’n 57.000 mensen kan worden gesproken. “It’s pretty close to Frisian” zegt Alasdair na het optreden. Samen met 13 andere acts doet het duo Whyte deze avond mee aan Liet International XXL in Cultuurhotspot Neushoorn in Leeuwarden. Het Antwerpse gezang van de in rook en mysterie gesluierde Jenne Decleir is beter te volgen. “Goedenavond Leeuwarden!” begint hij zijn optreden. Een knikje van herkenbaarheid door het oude dametje. “Ik ben Jenne, een Belg met een Friese naam.” Gejuich door de trotse Friezen in de zaal. De supporters die door de buitenlandse artiesten zijn meegenomen verraden zichzelf door hun afwijkende kledingstijl. Aan de bar hangt een kleurrijk drietal bandleden van het Afro-Carib Ensemble, de openingsact en meest dansbare act van de avond. The Rowan Tree uit het Engelse Cornwal gaat er uiteindelijk met de hoofdprijs vandoor. “Dat ene kleine liedje, dat kwam uiteindelijk toch bij iedereen het meeste binnen” verklaart jurylid Jan Tekstra aan het eind van de avond. De opgetogen dame van de winnende act: “Ik denk dat er een afterparty gaat zijn. Als iemand wil komen ben je uitgenodigd!” Of het oude dametje deze boodschap begreep is niet bekend.
DOOR EARRYT SIJENS JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 34
De Antwerpse Jenne Decleir
REPORTAGE
Culinair lepelen in Amersfoort Van Rub-a-Dub, Dries Roelfunk tot Bowie Bomanza. Tussen de foodtrucks en de schommelende attracties door schijnt de zon heerlijk op je bol op het vijfde Lepeltje Lepeltje festival in Amersfoort.Veelzijdigheid van de muziek zie je ook bij het eten. Van de pieperboys, die als specialiteit zich een grote broer noemen van chips tot oerflappe, een dynamisch duo dat vega wraps om hun vingers wikkelt. Elk jaar loopt Amersfoort flink uit op het festival op het Burgermeester Brouwerplantsoen. Naast het gemeentehuis is de sfeer goed en lijkt het elk jaar iets beter te worden. Op de plek waar het allemaal begon, is het voor de vijfde keer dit weekend één groot feest, maar inmiddels rijden de foodtrucks door heel Nederland. Daarbij komen ze in de steden Dordrecht, Apeldoorn, Breda, Utrecht, Zwolle en Eindhoven. Organisator Kultlab liet het niet bij foodfestival en is de drijvende kracht achter andere succesvolle festivals als Into the Woods, Kannen en Kruiken, Gluren bij de buren en Wilderburg.
“DE ALTERNATIEVE TYPES SPRINGEN ER ENORM UIT. ROZE , ROOD, TIJGERPRINT, ALLES KOMT VOORBIJ” Op het gratis festival lepeltje lepeltje liep het terrein zaterdagavond als snel vol. De alternatieve types sprongen er enorm uit. Tijgerprint, roze, rood, alles kwam voorbij. Remo Veenstra is al jaren een trouw bezoeker van het foodfestival, ”maar toch kom ik hier vooral voor de verassende line-up. Niemand kent de artiesten maar na een half uur ben ik al enthousiast. Dat is toch knap hoe de organisatie dat elk jaar voor elkaar krijgt”. Waar Remo vooral voor de muziek komt is zijn vriendin Heleen meer fan van het eten. Ze kan iedereen de chips op een stokje aanraden. “Is het wel chips? zegt ze. Het is meer een combinatie van patat en chips. Ach het is allebei gemaakt van aardappelen” lacht ze. Wanneer de organisator het publiek rond één uur toespreekt op het hoofdpodium spreekt hij van een geslaagde dag. “De
afterparty is in de Fluor boys”, schreeuwt hij. Tien minuten later beweegt de halve mensenmassa richting het poppodium in Amersfoort om daar nog enkele uren door te dansen.
DOOR DANIEL WAGELAAR JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 35
FESTIVAL
Festivalseizoen
Een kijkje bij vier van de leukste festivals in Nederland
Het 10-jarige jubileum van Freshtival is afgelopen pinksterweekend goed gevierd. Lil Kleine, kraantje Pappie, Maan, Gerard Joling, Famke Louise kwamen allemaal voorbij tijdens het Freshtival-weekend. Als hoofdact op de mainstage trad Sean Paul op. Voor de tweede keer opende Freshtival: Fresh Village, de Freshtival-camping, op het Rutbeek in Enschede. Alle muziekstijlen zijn te vinden tijdens dit feestweekend: hardcore, hiphop, feestmuziek en Nederlandstalige muziek. En natuurlijk niet te vergeten de welbekende eindshow met vuurwerk. Diverse foodtrucks staan klaar om jouw maag te vullen. Laat je opmaken door een glitter-team om jouw Freshtival-outfit compleet te maken.
meer artiesten treden op in de Rebellenclub. Je kunt compleet naar de … gaan! De Grolsch-tent mag natuurlijk niet ontbreken op een festival dat plaatsvindt in Enschede. Niets boven een meesterlijk, vers, goud getapt biertje op Freshtival! Chill out, ga los op de meest groovy sounds die de Koen & Sandershow voor jou heeft klaarstaan. Wauw, ook deze tent is dit jaar een groot succes. De eindshow is toch wel het hoogtepunt van de avond. In één woord ge-wel-dig. Het vuurwerk op het ritme van de muziek. Ik ben er volgend jaar weer bij! Jij ook?
Helemaal losgaan. De heerlijkste sounds en raps die je doen swingen. Dat kan in de Rebellenclub, oftewel: compleet uit je dak gaan. Bekende dj’s waaronder Lady Bee, JOHNNY500, The Partysquad en nog veel
Pinkpop is een van de grootste festivals die in Nederland te vinden zijn. Het heeft alles waar een festival-fan naar op zoek is: grote artiesten, kleine artiesten, meerdere campings, foodtrucks en vooral veel drank en gezelligheid. Hoewel Pinkpop meer is begonnen als een rockfestival, is het door de jaren heen steeds meer veranderd in een popfestival. Toch is het nog steeds een divers festival waar voor iedereen wel een goede artiest te vinden is. Vorig jaar nog stonden Justin Bieber, Kings of Leon en Paul McCartney als hoofdacts op hetzelfde festival. Dit jaar zijn dat de Foo Fighters, Bruno Mars en Pearl Jam. Dat wordt zeker een groots weekend! Het festival vindt ieder jaar plaats op een vrijdag tot en met zondag in juni in Landgraaf, Limburg. Voor velen is dit een heel eind reizen. Toch gaan een stuk of honderd mensen ieder jaar weer de donderdagnacht voor het festival met de trein naar het JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 36
terrein om een mooie plek op camping A te kunnen verkrijgen. Je moet er tenslotte wat voor over hebben. Ga je naar Pinkpop? Vergeet dan vooral de essentials niet. Een extra tentzeil, zonnebrand, een zonnebril, een pet en een regencape zijn van groot belang. Wat je verder nog meer moet weten? Drank mag alleen mee in blikjes of papieren pakken. Schenk daarom vooral je drank over in een Fristi-pak! Overtuigd? Dan zien we jou er volgend jaar!
FESTIVAL
In Luttenberg is het Lil’hill festival een jaarlijks terugkerend muziekevenement. Een kleinschalig eendaags festival waar zo’n 500 bezoekers op afkomen. Het wordt georganiseerd op een boerenerf door een kleine groep vrijwilligers met liefde en passie voor muziek. Over het eten en drinken wordt niet moeilijk gedaan. Een broodje hamburger of een pannenkoek en voor de verkoeling een goudgele vriend. Al jarenlang weten ze een sterk programma neer te zetten met vooral rock- en popmuziek. Dit op een prachtig aangekleed, sfeervol festivaltrein. De organisatie richt zich vooral op aanstormend talent, omdat ze werken met een kleine begroting. In het verleden hebben onder meer deze bands veel stof doen opwaaien op de Luttenbergse festivalweide: Kensington, Mozes & The Firstborn en Osdorp Posse. Om een wat breder publiek bijeen te brengen, staan er ook DJ’s op het programma. Zij houden de bezoekers tot in de late uurtjes op de been.
Wat is een betere manier om je zomer af te sluiten dan met een weekend Lowlands? Haal dat luchtbed nog één keer tevoorschijn, knoop je pop-uptent nog één keer aan je weekendtas vast en ga helemaal op in het meest creatieve festival van Nederland. In Flevoland, onder de rook van de iconische Lowlands-schoorstenen is ook dit jaar weer genoeg te beleven. Lowlands heeft al grote namen gestrikt: Kendrick Lamar, De Jeugd van Tegenwoordig, Gorillaz, N.E.R.D. en nog heel veel meer dan dit.
Dit jaar vindt de 20e editie van het festival plaats op zaterdag 21 juli. Een aantal namen die op het programma staan zijn: Komodo, Fungo Bat, Vieze Vedi en Enfant Terrible. Zegt het jou wat? Veel trouwe groepen uit alle uithoeken van land komen jaarlijks terug, omdat ze er eens een bijzondere avond hebben beleefd. Wil je naar Lil’hill? Kom dan met de fiets, auto of taxi. De bus rijdt al jaren niet meer naar Luttenberg. Overnachten is geen probleem. Een camping en diverse slaapgelegenheden zijn in de buurt.
ontspanning in de Llowzone, rond Lake Lowlands, waar sauna’s, hottubs en yogalessen voor rust van lichaam en geest zorgen, zodat je met een goed gemoed en nieuw elan het festival kan volmaken. Zien we jou op 17-18-19 augustus in Biddinghuizen?
Maar Lowlands is zoveel meer dan alleen de muziek. Lowlands is sfeer. Beleving. Er is een uitgebreid theaterprogramma. Kanonnen van de Nederlandse literatuur zijn aanwezig. Er zijn foodtrucks en –stands met een keuken zo uitgebreid dat je enkel ‘wow’ kan zeggen. Wat doe je als je helemaal gesloopt bent na een lange dag festivallen? Precies, dan sjok je richting Cape Lowlands en kom je tot totale
DOOR JEROEN VAN BRUGGEN, KENNETH HOLTMAAT, JANNEKE POLAK EN MILOU ROS JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 37
TECHPAGINA
JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 38
New York: De heilige graal van de journalistiek
Michiel Klaassen studeerde Internationale Betrekkingen op de universiteit in Groningen. Hij stortte zich naast zijn studie met hart en ziel in het Groningse studentenleven. Tegenvallende schoolprestaties en twijfels over zijn studiekeuze dreven hem terug naar een oude passie: de journalistiek. Enkele jaren later heeft hij een van de heilige gralen binnen de buitenlandjournalistiek te pakken: producer bij RTL Nieuws in New York. Michiel begint in 2010 aan zijn opleiding journalistiek op Windesheim. Zijn eerste stage loopt hij in New York bij Amerika-correspondent Erik Mouthaan. “Ik deed het versnelde traject op Windesheim. De vier jaar durende opleiding heb ik in drie jaar afgerond. Door het versnelde traject liep ik ook maar één keer stage. Dat kon ik gelijk in New York doen. Toen ik hier binnenkwam, merkte ik pas dat ik eigenlijk van de hoed noch de rand wist. Ik was vroeger de nerd die veel wist van de Amerikaanse politiek, maar ik had geen idee hoe ik een sappig RTL Nieuws-item moest maken. Dat heb ik echt hier geleerd.”
wonen. Daar heb ik geschreven voor de universiteitskrant, het blaadje van mijn studentenvereniging, heb ik dingen gedaan voor de studententelevisie in Groningen en heb ik geschreven voor een websites over de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Ik heb vooral dingen gedaan die ik leuk vond. Ik vond het leuk om te schrijven over de dingen die ik deed in het Groningse nachtleven met zes bierglazen in mijn hand. Nou, daar wilde ik best een verhaaltje over schrijven.”
BUITENLAND
PRODUCER
De werkdagen van Michiel beginnen rond 08.00, als hij de redactieruimte in de Upper West Side binnenloopt. Als hij voor het eerst zijn computer aanslingert is Nederland al enkele uren wakker. “Ik beantwoord de mailtjes uit Hilversum en lees mijn nieuwsbrieven. Op die manier krijg ik een beeld van wat er leeft in Amerika. Daarnaast ben ik vooral verantwoordelijk.
“IK HEB HIER GELEERD HOE IK EEN SAPPIG RTL NIEUWS-ITEM MOEST MAKEN”
“IK LIEP MAAR ÉÉN KEER STAGE. DAT KON IK GELIJK IN NEW YORK DOEN.” ‘ZONDER BIJBAAN BEN JE KANSLOOS’
Tijdens de opleiding journalistiek wordt er gehamerd op het feit dat toekomstige werkgevers op zoek zijn naar jonge journalisten met ervaring. Michiel kan dat onderschrijven. “Zonder bijbaan ben je kansloos. Ik bleef tijdens mijn studie in Zwolle in Groningen JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 39
BUITENLAND ... voor het plannen van verhalen, het bellen met mensen die eventueel iets kunnen betekenen voor een verhaal en het plannen van reportagereizen.” De crew van RTL Nieuws reist het hele land door om verhalen te maken. In de redactieruimte hangt een grote kaart van de Verenigde Staten, waarin punaises zijn geprikt. Die staan voor de plekken waar het team is geweest. “We moeten eigenlijk alleen nog naar de staat Maine, daar zijn we nog niet geweest. Dat moet zeker nog eens gebeuren, want het is natuurlijk mooi om alle vijftig staten te hebben bezocht.”
“WE MOETEN EIGENLIJK ALLEEN NOG NAAR DE STAAT MAINE, DAAR ZIJN WE NOG NIET GEWEEST.” ONLINE
RTL Nieuws New York is naast de televisiereportages, veel bezig met het maken van online-content. Wekelijks verschijnt een nieuwe editie van de YouTube-serie ‘Trumpupdate’, gepresenteerd door correspondent Erik Mouthaan. In deze serie worden verschillende punten van de Trump-regering belicht. “We zijn heel erg blij wat we daar mee doen. We vertellen daarin een heel consequent verhaal over de regering en wat er allemaal gebeurt in Amerika. Helaas blijven de online kijkcijfers achter. Zo’n
JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 40
veertienduizend mensen bekijken het via YouTube. Het blijft gewoon lastig om mensen online nieuws te laten consumeren.”
KRITIEK
In de vroege ochtend van 9 november werd Donald J. Trump verkozen tot de 45e president van de Verenigde Staten. Trump is voor de journalistiek misschien eerder een zegen, dan een vloek. “Het was natuurlijk een onverwachte overwinning. Veel journalisten zaten er naast. Op journalistiek gebied staat iedereen natuurlijk met zijn oren te klapperen. Wat er nu in de Amerikaanse politiek gebeurt is ongekend. Trump gaat er met gestrekt been in en heeft geen boodschap aan het beleid van zijn voorgangers. Dat is natuurlijk ontzettend interessant.” De huidige president bestempelde tijdens zijn campagne de media vaak als ‘dishonest’. Ook tijdens zijn presidentschap geeft hij journalisten regelmatig een veeg uit de pan. “Wat Trump tweet en zegt over journalisten vind ik wel griezelig. Wij krijgen ook de goorste dingen in onze inbox. Ik vind het belangrijk om in gesprek te gaan met criticasters.
“TRUMP GAAT ER MET GESTREKT BEEN IN EN HEEFT GEEN BOODSCHAP AAN HET BELEID VAN ZIJN VOORGANGERS.”
Wij zijn echt niet ‘Fake News’, die met een linkse agenda het Nederlandse publiek proberen te indoctrineren. Wij proberen een gebalanceerd verhaal te maken en benoemen ook de successen van Trump. Veel mensen zien dat echter liever over het hoofd en dat vind ik wel frustrerend. Wanneer mensen met argumenten komen waarom ze het oneens zijn met de dingen die wij maken, vind ik het te gek om met ze in debat te gaan over de keuzes die wij maken.”
“DOE VOORAL DINGEN DIE JE LEUK VINDT.” ‘DOE WAT JE LEUK VINDT’
Het is volgens Michiel belangrijk om als student journalistiek vooral dingen te doen die je leuk vindt. “Het leuke aan journalistiek is dat je tegenwoordig alle kanten op kan. Je kunt een podcast maken, radiopresentator worden, documentaires maken en je kan stukken schrijven over de voetbalteams bij jou in de buurt. Doe iets waar je plezier aan beleeft en je hoeft geen enkele dag van je leven meer te ‘werken’. Ik werk best hard, hier in New York. Ik maak lange dagen en doe moeilijke dingen, maar ik ben nog nooit met tegenzin naar mijn werk gegaan. Dat komt omdat ik iets doe wat ik leuk vind.” DOOR MAX VAN OLST
INTERVIEW
Reizen met een verhaal Twee jonge jongens gaan binnenkort een bijzondere reis maken. Jan-Thomas Prins gaat voor een goed doel naar Roemenië, om mee te helpen aan de bouw van een kerk. Jesper Vervoort zoekt het verder van huis en gaat naar Taiwan. Behalve dat ze allebei op reis gaan, hebben de twee jongens hebben nog meer met elkaar gemeen: ze moesten sparen om de reis te kunnen maken. Stroopwafels verkopen om een reis te kunnen maken naar de andere kant van de wereld. Het klinkt als een stoute jongensdroom. Veel mensen zullen zich afvragen of dit überhaupt mogelijk is. Jesper Vervoort uit Hilversum heeft dit voor elkaar gekregen. Samen met zijn tante gaat hij twee weken naar Taiwan. Een lang gekoesterde wens gaat binnenkort in vervulling voor de 15-jarige jongeman. In de achtertuin van zijn ouders zit Jesper in een tuinstoel te genieten van een zonovergoten lentedag. Eind juli zit hij in een ander klimaat. Dan vliegt hij met tante Marieke Nijssen (40) naar Taiwan. Alhoewel, het was in eerste instantie helemaal niet het plan om naar Taiwan te gaan. “China was het plan, maar de tickets waren te duur”, zegt de blonde jongen. De tickets kostten 700 à 800 euro. Met binnenlandse vluchten erbij zou dit oplopen tot boven de 1000 euro. “Zoveel geld heb ik niet. Tijdens het zoeken zag ik ineens een ticket van 500 euro. Een leuk ticket dacht ik, maar het vliegtuig gaat naar Taiwan. We besloten om niet meer naar China te gaan, maar naar Taiwan”, zegt Jesper met een grote grijns. Het plan om een reis te maken met zijn tante ligt al een paar jaar op de plank. Een lange tijd leek het er niet van te gaan komen. “Het dreigde een soort droom te worden, die geen werkelijkheid zou worden. Nu gaat het dan toch gebeuren. 29 juli vertrekken we naar Taipei, de hoofdstad van Taiwan”, zegt een stralende Jesper. Zijn tante heeft wel een voorwaarde. Jij betaalt je eigen ticket, dan betaal ik de overige reiskosten. Lees verder op pagina 42 Jan-Thomas Prins (14) gaat deze zomervakantie tien dagen naar Roemenië om daar een kerk te helpen opbouwen. Dit is een project van de kerk waar hij bij aangesloten is. Zelf moest hij €500 bij elkaar sparen om de reis te betalen en onderdelen te verzamelen die nodig zijn om de kerk zo ver mogelijk af te maken.
“XPERIENCE ROMÂNIA”
Jan-Thomas en zijn familie zijn lid van de baptistengemeente ‘de Vluchtheuvel’ uit Surhuisterveen. Deze gemeente heeft altijd samengewerkt met Olteanca, een dorpje in Roemenië. Het dorpje ligt op ongeveer vier uur rijden vanaf Boekarest in noordwestelijke richting. Er werden vaak al kleding en meubels ingezameld die in vrachtwagens naar het dorp gingen. Dit ging via een contactpersoon die de kerk uit Surhuisterveen daar had. De kerk hier wilde meer doen en is begonnen met een project om het dorp te helpen aan een kerk daar. Ook organiseren ze een kinderkamp. “Zo hebben ze even een pauze van hun normale leven, want ze hebben het moeilijk daar”, vertelt Jan-Thomas. Dit wordt allemaal gedaan door jongeren van 15 tot en met 20 jaar (Jan-Thomas wordt dan ook bijna 15). Twee jaar geleden is er al een ploeg naar Olteanca gegaan om te beginnen aan het project “Xperience România”. Er is een begin gemaakt aan de kerk, wat nu een onafgemaakt, kaal, maar bruikbaar gebouw is. Het doel deze zomer is de kerk verder te isoleren en bekleden, zodat het een mooie plek wordt waar het dorp samen kan komen en een waar weer kerkdiensten gehouden kunnen worden. Het gebouw zal dus niet alleen dienen als kerk, maar ook als een soort dorpshuis. Lees verder op pagina 43 JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 41
BUITENLAND Vervolg reis met een verhaal: Jesper Vervoort. KOEKENBAKKER
Jespers moeder was een jaar geleden al een tijdje aan het pushen dat hij een baantje moest zoeken. Dat wilde hij niet, hij zou wel gaan oppassen. Maar dat kwam er ook niet van. Tot hij op een zaterdagmorgen op de markt in Hilversum was waar hij stroopwafels ging kopen. Jesper ging met de marktkoopman aan de praat en verontschuldigde zich, omdat hij al een heel lang geen stroopwafels meer had gehaald. Tot zijn eigen schrik bood de marktman Jesper een baan aan. “Zou je het leuk vinden om hier te werken?”, vroeg de koekenbakker. “Ik vind het een top plan, want ik ga naar China”, flapte Jesper eruit. Later is dat dus Taiwan geworden.
“HET DREIGDE EEN SOORT DROOM TE WORDEN, DIE GEEN WERKELIJKHEID ZOU WORDEN.” SNIPPERBAK
Een maand later stond hij voor het eerst op de markt. Het uurloon viel hem zwaar tegen. Hij hoopte op vijf euro, minimaal drieënhalf euro. Het werd maar tweeënhalf euro per uur. Negen maanden later had hij 540 euro gespaard, maar erg leuk vond hij zijn tijd op de markt niet. “Ik kreeg bijna alleen maar te horen wat ik verkeerd deed. Ergens vind ik het wel jammer dat ik ben weggegaan. Je had altijd zo’n snipperbak en een bak met warme stroop. Als mijn baas wegliep, was
het gelijk naar de snipperbak en dippen in die stroop. Als hij dan terugkwam, was er niets aan de hand”, zegt Jesper al lachend, terwijl hij in de tuinstoel heen en weer schuift.
“IK VIND HET EEN TOP PLAN, WANT IK GA NAAR CHINA.” MINDERJARIG
Het is de eerste keer dat Jesper buiten Europa op vakantie gaat. Doorgaans regelen zijn ouders alles. Hij is erachter gekomen dat reizen naar een ander continent enige voorbereiding vergt. “Je moet op heel veel dingen letten: reisspullen, vaccinaties, ambassade. Er zijn nog weleens aardbevingen en orkanen daar, daarom is de ambassade van belang. Als wij daar zijn, zitten we in het orkaanseizoen”, zegt hij met een gespannen blik. Zijn ouders vinden het heel stoer dat hun zoon naar Taiwan gaat. Zonder toestemming is dit niet mogelijk.
“MIJN TANTE ZAL MISSCHIEN WAT MEER PARANOIA ZIJN VOOR DINGEN DIE VOOR MIJ VANZELFSPREKEND ZIJN.” Minderjarigen dienen een document in te leveren waarop staat dat ze toestemming hebben van hun ouders. Bij de douane wordt dit gecontroleerd. “Als Jesper straks op Schiphol staat, worden wij gebeld met de
Kaart van Taiwan
vraag: Weet u dat Marieke Nijssen uw zoon meeneemt naar Taiwan? Daarnaast moeten wij zijn vluchtnummers en exacte plaats van bestemming doorgeven”, zegt Jespers moeder, Ellen Vervoort trots. Zijn vader vult aan dat het vooral goed is dat die controle er is voor minderjarigen.
CULTUUR PROEVEN
De dag van vertrek komt steeds dichterbij. Bang is Jesper echter niet. “Volgens mij is het enige dat er kan gebeuren, dat het alleen maar leuk gaat worden. Ik heb het er vandaag nog met mijn ouders over gehad. Het klinkt misschien raar, maar ik ga mijn ouders niet eens missen. Ik heb er alleen maar heel erg veel zin in”, zegt hij zelfverzekerd. Hij is ook benieuwd naar het reizen met zijn tante. Marieke komt veel bij de familie over de vloer, maar dit wordt volgens Jesper toch anders tijdens de reis. “Mijn tante is alleenstaand en heeft geen kinderen. Daarom let ze op andere dingen dan mijn moeder. Ze zal misschien wat meer paranoia zijn voor dingen die voor mij vanzelfsprekend zijn”, oppert Jesper.
“IK HEB ER ALLEEN MAAR HEEL ERG VEEL ZIN IN, DUS IK GA JULLIE NIET MISSEN.” Wat de hoogtepunten zijn van Taiwan weet hij niet. Hij gaat voor de cultuur en natuur. Wandelingen maken, nachtmarkten, gebouwen en tempels bezoeken. “Ik wil niet naar ontzettende toeristische plekken gaan. Dat zou ik jammer vinden. Dan zie je niet wat er echt speelt. Ik wil echte cultuur proeven”, oordeelt Jesper. Voor jongeren die ook plannen hebben om te gaan reizen zegt hij: “Ik zou het vooral gewoon doen!” DOOR KEN HOLTMAAT JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 42
INTERVIEW Vervolg reis met een verhaal: Jan-Thomas Prins
“Er waren drie taken die je kon verrichten als je mee wilde”, vertelt Jan-Thomas. ”Je kon de kinderen vermaken in het kinderkamp, je kon zorgen voor de catering en de slaapplekken of je kon helpen bij de bouw van de kerk”. Jan-Thomas koos voor het laatste. “De andere twee dingen zijn echt niks voor mij”.
meiden in een woonhuis die gekoppeld is aan de kerk”, vertelt zijn moeder. De jongens slapen in de kerk op luchtbedden. “De meiden zijn bang voor spinnen en dat soort dingen”, grapt Jan-Thomas. Alle begeleiders die meegaan vertrekken twee dagen eerder met een vracht spullen naar Olteanca, zodat alle materialen ter plekke zijn.
“DE BEWONERS VAN OLTEANCA DOEN ZELF NIKS OM DE KERK TE VOLTOOIEN. DAAR HEBBEN ZE DE MATERIALEN EN DE HANDIGHEID NIET VOOR.” De groep gaat de kerk echter niet afkrijgen in de tien dagen die ze daar zijn. “Het pro
ject is te groot om in zo’n korte tijd te doen. De bewoners van Olteanca doen zelf niks om de kerk te voltooien. Daar hebben ze de materialen en de handigheid niet voor”. Jan-Thomas hoopt wel dat de kerk ooit helemaal af wordt gemaakt. “Wie weet over twee jaar…”. DOOR LENNA TIMMERS
“IK HEB IN TOTAAL AL ZO’N 70 OF 80 VOGELHUISJES GEBOUWD EN VERKOCHT EN IK GA ER NOG MEER MAKEN.” GELD INZAMELEN
Jan-Thomas moest in totaal €500 ophalen om mee te kunnen. Hij heeft onder andere met zijn familie vogelhuisjes gebouwd en deze vervolgens verkocht aan mensen uit zijn dorp, mensen uit zijn kerk, aan familie en aan leerkrachten op school. Ook heeft hij hier en daar klusjes verricht bij kennissen om geld te verdienen. “Ik heb in totaal al zo’n 70 of 80 vogelhuisjes gebouwd en verkocht en ik ga er nog meer maken”. Hij heeft zijn doel dan ook al ruimschoots overtroffen. Inmiddels heeft Jan-Thomas meer dan €700 bij elkaar gespaard. Het overige geld gaat naar extra materialen voor de bouw van de kerk. Het geld dat hierna nog overblijft gaat naar het goede doel en komt allemaal in Olteanca en omgeving terecht.
“DE MEIDEN ZIJN BANG VOOR SPINNEN EN DAT SOORT DINGEN” DE REIS
Jan-Thomas vliegt op 26 juli naar Roemenië met de rest van de groep. Ook gaan er begeleiders mee, waaronder de ouders van Jan-Thomas. “Wij slapen ’s nachts bij de JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 43
BUITENLAND
Naar een Amerikaanse Highschool voor een jaar De 18-jarige Romy Kleefstra is al sinds begin augustus 2017 in Amerika. Ze gaat daar voor een jaar naar een highschool in Pennsylvania en woont daar in een gastgezin. Hoe bevalt het in Amerika? “Wel goed, maar het is heel anders. In het begin moet je natuurlijk enorm wennen aan een nieuwe cultuur en nieuwe mensen.” Je zegt “wel goed”, valt het tegen? “Nee, dat niet. Maar ik had van tevoren veel te hoge verwachtingen. Ik ben hier met TravelActive. Met de voorlichtingen over een highschool year werd vaak verteld dat exchange studenten erg populair zijn op de highschool en dat vrienden maken erg makkelijk gaat, maar ik ben al de 8e exchange student die de school heeft. Het is dus voor veel leerlingen helemaal niet speciaal dat ik er ben. Het duurde daarom wel even voordat ik vrienden had gemaakt, maar ik heb nu echt genoeg vrienden.” Waarom heb je gekozen om een jaar naar Amerika te gaan? “Ik wilde graag een nieuwe cultuur leren kennen en de Engelse taal was altijd iets dat ik erg interessant vond. Daarom vond ik het erg leuk om dit jaar naar een highschool te gaan.” JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 44
Doe je ook nog iets naast de lessen op school? “Nu niet meer, maar ik heb in verschillende toneel- en theater stukken gespeeld. Onder andere in The Little Mermaid. Toen ik nog op de middelbare school in Nederland zat, wilde ik ook wel in toneelstukken spelen, maar in Nederland heb je dat natuurlijk helemaal niet op scholen. Verder doe ik op dit moment niet veel naast school. Het is heel erg gemakkelijk op een highschool en daardoor heb ik niet veel huiswerk.” Je woont nu in een gastgezin. Hoe bevalt dat? “Dat is natuurlijk heel leuk en ze zijn ontzettend lief voor me. Het is net als een tweede familie. Ik heb nu twee gastouders en ook twee gastzussen erbij. Helaas woont één van de twee zussen wel vier uur van Pennsylvania vandaan, dus haar heb ik maar een aantal keer dit jaar gezien. Zijn de feesten, zoals Thanksgiving, Halloween en kerst, net zoals in de films? “Het is wel zoals in de films. Met kerst wordt echt alles heel erg versierd, dus we hebben toen ook gewoon een dag in de auto gereden om langs alle huizen te gaan kijken. Maar het was bij ons niet altijd mogelijk om de feesten met de gehele familie te vieren, omdat veel van de familie ver weg woont.”
Zou je dit jaar over een aantal jaar opnieuw willen doen? “Dat weet ik niet precies. Dat hangt er een beetje vanaf waar ik terecht kom. Ik woon namelijk nu echt in the middle of nowhere, wat soms erg jammer is omdat er helemaal geen treinen en bussen rijden. Als ik iets wil doen, heb ik altijd iemand nodig die me brengt. ”
“HET IS NET ALS EEN TWEEDE FAMILIE.” Waar had je gehoopt dat je terecht kwam toen je je inschreef voor het highschool? “Ik had eigenlijk gehoopt op Tennessee, maar ik weet niet precies waarom. Elke highschool is in principe hetzelfde, dus achteraf had het me niet heel veel uitgemaakt.” In welk opzicht zijn de Amerikanen anders dan de Nederlanders? “De Amerikanen denken heel anders dan de Nederlanders. Ze weten vaak niet zo goed hoe het buiten Amerika gaat. Als ik leerlingen van mijn klas vertel over de alcoholleeftijd en wanneer je rijexamen mag doen, snapen ze dat allemaal niet zo goed.”
REPORTAGE Wat mis je het meest aan Nederland? “Ik mis de gezelligheid van Nederland heel erg en natuurlijk mijn ouders en vrienden.” Heb je nog tips voor mensen die bijvoorbeeld volgend jaar een highschool jaar gaan doen? “Ja, dat je absoluut niet te hoge verwachtingen moet hebben en dat je overal “ja” op moet zeggen. Ik heb achteraf wel spijt dat ik dat niet bij alles heb gedaan. Je moet gewoon alles doen wat je kunt doen.”
“JE MOET GEWOON ALLES DOEN WAT JE KUNT DOEN.” Weet je ook al wat je hierna gaat doen qua studie? “Ik wil graag Event Managment op de NHL in Leeuwarden gaan studeren. Natuurlijk wil ik dat in het Engels gaan doen. Daar leer je gewoon enorm veel van en je kunt het werkelijk voor alles gebruiken. Ik hoef nu al niet meer na te denken over het Engels als ik het spreek.” Hoe zat het met je Engels voordat je naar Amerika vertrok? “ Opzich was mijn Engels wel prima, wel vond ik het in het begin erg eng om zomaar op nieuwe mensen af te stappen en dat ik natuurlijk in een gastgezin terecht kwam. Om Engels te spreken met zo enorm accent
vanuit Nederland vond ik vooral in het begin eng, maar nu gaat het zo soepel. Alsof het mijn moedertaal is.” Wanneer kom je weer terug? “Ik ga op 24 juni terug, helaas al bijna. Maar ik ben ook wel blij om terug te gaan en iedereen weer te zien. Het wordt natuurlijk wel weer een cultuurswitch, omdat ik hier nu mijn leven heb opgebouwd en dan weer opnieuw moet beginnen. Je bent hier met TravelActive,. Kan je hier iets meer over vertellen? “TravelActive is een specialist op het gebied van culture uitwisselingen. Ze bieden allemaal verschillende programma’s aan. Onder andere highschool year, Camp USA, Au pair en bijvoorbeeld Work & Travel Australie. Alle medewerkers van TravelActive hebben in zelf in het buitenland gewertk en gewoond.” Waarom heb je specifiek voor TravelActive gekozen en niet voor een ander bedrijf? “Ik was opzoek naar organisaties die highschool year aanbieden. Zo kwam ik bij TravelActive terecht. Ik heb ook wel gekeken bij andere organisaties, maar TravelActive was de eerste die ik op internet vond en sprak me daarom meteen aan. Ik ben ook naar voorlichingen geweest en heb allemaal boekjes en folders aangevraagd.” Is er zelf nog iets wat je kwijt wil? “Nee, niet echt iets heel belangrijks. Maar
Naam: Romy Kleefstra Leeftijd: 18 jaar Provincie NL: Friesland Staat USA: Pennsylvania ik wil wel zeggen dat je echt naar het buitenland moet gaan, ook als je nog twijfelt. Je leert zoveel van een andere cultuur en andere mensen. Je leert jezelf ook heel goed kennen, ik zou het echt iedereen aanraden om te doen.” DOOR NICOLE PROCEE
JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 45
COLUMN
De laatste loodjes Ik zit in de tuin te genieten van de brandende zon en een glas koude ijsthee. Ik staar voor me uit. Ik doe al een paar uur niets. Het plan was om een samenvatting te maken voor sociaal-culturele ontwikkelingen, maar daar is niets van terecht gekomen. Zoals dat al weken het geval is. Ik merk dat ik de laatste paar weken steeds moeilijker vooruit te branden ben. Vooral schoolwerk laat ik vaker links liggen dan goed voor me is. Om mij heen merk ik dat anderen hier ook last van hebben. Het is weer deze tijd van het jaar. Iedereen herkent dit wel. De laatste weken van het schooljaar is niemand meer vooruit te branden. Zij die nog wel naar de lessen komen, staren moedeloos voor zich uit, uitkijkend naar het moment dat ze eindelijk weer naar huis mogen. Hier en daar proberen enkele leerlingen nog actief mee te doen aan de lessen. Ik heb er respect voor en vraag me af waar zij deze energie nog vandaan halen. Ondertussen zitten de andere leerlingen al heel ergens anders met hun gedachten. Bij de aankomende zomerweken,
JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 46
festivals en avondjes uitgaan bijvoorbeeld. Ik neem het ze niet kwalijk, want ik doe precies hetzelfde. Helaas is de werkelijkheid heel anders. We moeten ons nog één laatste keer inzetten voor de praktijkweek. Over enkele weken begint ook alweer de laatste tentamenperiode van het jaar. Mogelijk zijn enkele van jullie nog terug te zien in één van de laatste herkansingsperiodes. Hoe dan ook moeten we allemaal nog een laatste keer alles op alles zetten om deze tentamenperioden door te komen. Hoeveel moeite dat ook mag kosten. Hoe pijnlijk het ook is dat de zon op onze bureaus schijnt, toch moeten we het nog even doorstaan. Het zal het allemaal waard zijn. Over een paar weken is alles zo goed als ten einde. Daarna kunnen de zomerweken écht beginnen. Laten we één ding onthouden. Na deze laatste periodes hebben we ons, als het goed, is allemaal door het eerste jaar heengeslagen. Volgend jaar kunnen we hopelijk allemaal met goede moed aan het tweede jaar be-
ginnen. We hebben er voor gewerkt. De één harder dan de ander. Toch verdient iedereen het er om er volgend jaar weer te mogen staan. En dat is best iets om trots op te zijn! Vergeet dat zeker niet. Ik neem nog lekker even een slok van mijn ijsthee. Als ik naar links kijk, zie ik de zon alweer wegtrekken achter de wolken. Het begint al laat te worden. Het is een wonder dat deze column überhaupt tot stand is gekomen. Ik denk dan ook dat ik zo maar even een serie op ga zetten. Dit was ten slotte wel weer genoeg productiviteit voor deze week.
DOOR MILOU ROS
COLOFON
De redactie DaniĂŤl Wagelaar
Earryt Sijens
Harm Jelle Westra
Janne de Vries
Janneke Polak
Jeroen van Bruggen
Julian Kock
Kenneth Holtmaat
Lenna Timmers
Lieuwe Wiegersma
Maureen Bosschaert
Max van Olst
Nicole Procee
Sigrid van der Meij
Milou Ros
Thijs Menke
Wessel Loozekoot JUNI 2018 | REDACTIE JN1C 47