E&U make europe sexy again
Floortje naar het
EUROPEES PARLEMENT HOW TO MAKE EUROPE
SEXY AGAIN?
ED SHEERAN Moet ie na de Brexit een
werkvisum aanvragen?!
E&U
2017-2018
QUIZ
Quiz 1.Wat heeft de EU met het Eurovisiesongfestival te maken? a. De Europese Unie financiert het songfestival b. Alleen lidstaten doen mee aan het songfestival c. Helemaal niks 2. Wie is Marietje Schaake? a. De Europese kampioene van 2015 op het EK schaken b. De vrouw van Frans Timmermans c. Een Europarlementariër 3. Wat is geen van de vijf toekomstscenario’s voor de EU? a. Nog intensievere samenwerking b. Alleen nog economische samenwerking c. Een Europees leger 4. Wat is Coreper? a. De vaste cateraar van de Brusselse instellingen b. De commissie die vergaderingen voorbereid c. De commissie voor personeelsregelingen 5. Wie is Donald Tusk? a. De vrouw van Frans Timmermans b. De president van Europa c. De koning van Estland 6. Sinds wanneer betalen we met de euro? a. Sinds 2000 b. Sinds de val van de Berlijnse muur c. Sinds 2002 7. Wie is geen lid van de Europese Raad? a. Angela Merkel b. Viola Holt c. Theresa May 8. Waar staat EUBG voor? a. EU Battlegroup b. EU begroting c. EU bezuinigingsplan voor Griekenland 9. Wie is Viola Holt? a. De Europese minister van buitenlandse zaken b. Een BN’er c. De vrouw van Frans Timmermans
2 E&U
z i u q
INHOUD REPORTAGE
REPORTAGES
DE POOL DIE HET ANDERS DEED 12 AMERIKA ADVISEERT: GEEF NOOIT MACHT WEG 14 OPGROEIEN IN MAROKKO 18
ROAMING, 8
LUCHTVERVUILING LONDEN 26 GA HET MAKEN IN AMERIKA! 30
ARTIKELEN
ED SHEERAN, 18
NETFLIXEN OP HET STRAND NU VOOR NOP 6 DE VERSCHILLENDE REGELS RONDOM DRUGS IN DE EU 10 KAN ED SHEERAN NOG WEL OPTREDEN IN EUROPA? 18 TURKIJE: WALHALLA OF PUINHOOP? 36
VOEDSEL VERSPILLING, 40
VOEDSEL VERSPILLING 40
COLUMNS SANDER KRUITBOS 5
DRUGS, 10
FLOOR SUDOWE 28
E&U 5
colofon
E&U MAGAZINE Algemene hoofdredactie Bastian van de Belt Kira van Oijen-Lilienthal
Redactie
Stefan Klomp Maarten Kors Floor Sudowe Sander Kruitbos Dennis de Wit
Online redactie Luuk Wesselo
Ondersteuning Erik van Schaik
Technische ondersteuning Ton de Jager
Uitgever
Hogeschool Windesheim Zwolle
Redactieadres Campus 4, 8017 CL Zwolle Deze productie is gemaakt door studenten van de opleiding journalistiek van de Hogeschool Windesheim te Zwolle. Ondanks de constante zorg en aandacht die we besteden aan de samenstelling van dit product, kan de opleiding journalistiek niet instaan voor de inhoud hiervan. Mocht u feitelijke onjuistheden tegen komen dan stellen wij een reactie erg op prijs via info@windesheim.nl. De Inhoud van deze uitgave kan zonder vooraankondiging wijzigen. Aan de inhoud hiervan kunnen derhalve geen rechten worden ontleend.
Copyright & auteursrechtenvoorbehoud Niets uit deze uitgave mag in zijn geheel of gedeeltelijk worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt zonder toestemming van de redactie. E&U is een uitgave van Hogeschool Windesheim te Zwolle.
4 E&U
BESTE LEZER, Dat we een gemeenschappelijk Europa zijn, weten de meeste mensen wel. Vooral volwassen hebben gezien dat de irritante grenscontroles niet meer voor oponthoud zorgen, onderweg naar vakantie. En we betalen natuurlijk allemaal met de Euro. Maar weten we wat de Europese Unie nog meer voor ons gedaan heeft? Veelal niet. Er is weinig interesse in het reilen en zeilen van de unie. Terwijl er toch erg belangrijke zaken beslist worden. Toegegeven: De ene iets belangrijker dan het andere. Ook wij snappen namelijk niet waarom de EU zich druk maakt over de vorm van bananen die verkocht mogen worden. Maar andere zaken vinden we dan wel weer heel leuk! Zoals de nieuwe regels rondom internetten in het buitenland. Je hoeft straks niet meer je internet uit te zetten als je in Europa de grens over gaat. Ook dan kun je gewoon op je bundel blijven internetten zonder dat je rekening de volgende maand geplunderd wordt door KPN of Vodafone. Met deze gedachte zijn wij E&U Magazine gaan maken. We willen grote en soms ingewikkelde onderwerpen vertellen in leuke, aansprekende verhalen. Daarom nemen we in ons verhaal over de Brexit Ed Sheeran als voorbeeld. Bijna niemand is geïnteresseerd in de nieuwe regels rondom Britten die in Europa willen gaan werken ná de Brexit. Maar het is wel interessant om te weten te komen of Ed Sheeran straks nog wel kan komen optreden in de Ziggo Dome. Dit verhaal ga je dan ook terugvinden in dit magazine. Samen met nog meer fantastische verhalen. Kun je bijvoorbeeld nog op vakantie in Turkije? Kun je in de bak belanden als je wat XTC bij je draagt in België? En hoe kun jij voedselverspilling tegen gaan? Je leest het in E&U magazine. Sebastian van de Belt
Column
Jongeren die
niet lullen, maar
poetsen!
Jongeren en politiek zijn vaak geen goede combinatie. Je wilt lekker lol maken en houdt je niet bezig met die ‘bullshit’. Europa is helemaal een ver van je bed-show. Toch zijn er ook jongeren die zich wel inzetten voor de politiek. SANDER KRUITBOS
Ik vind het wel interessant om mij te verdiepen in Europa, maar ik maak mij niet druk over de besluitvorming. Vaak vind ik het ook maar een grote poppenkast. Pas als ik zelf merk dat er iets plaatsvindt in de EU wat mij niet zint, zal ik in actie komen. Dat geldt denk ik voor de meeste jongeren. Voor sommige jongeren geldt dat ze vinden dat veel zaken in Europa beter kunnen en dan ondernemen ze ook direct stappen. Ze worden ‘wakker’ en willen zich inzetten. Zelf werd ik opeens ook enthousiast, toen mijn oog viel op JEF Nederland. JEF (Young European Federalists) is een groep die zich echt onderscheidt van de rest. Zij staan voor een decentrale, Europese staat op basis van democratie en subsidiariteit. Wij Nederlanders kunnen allemaal zo lekker klagen over die ‘dekselse EU’, maar deze groep gaat er echt voor. Ze houden acties op straat, houden debatten en hebben een mooie blog met veel informatie.
JEF is actief door heel Europa. Bij onze Belgische buren is er een JEF, maar ook in Macedonië zijn ze te vinden. Er wordt ontzettend veel samengewerkt. Eind maart was er nog een hele grote mars in Rome. Tienduizend Europeanen gingen daar de straat op om zich uit te spreken voor Europese samenwerking. Deze bijeenkomst werd ook wel de March of Europe genoemd. Wat ik zo bewonderenswaardig vind aan groepen als de JEF, is dat zij iets doen aan het stereotype. Al die ouderen zeiken altijd maar dat jongeren die klagen geen stappen ondernemen. Het doet mij dan ook goed om te zien dat de klagers nu ook in actie komen. Laten we proberen allemaal te beseffen dat je mag klagen, maar je dan wel wat moet doen met die klacht. We kunnen wel allemaal gaan zeuren, maar daarna niks ondernemen is slap. Je kunt de JEF vinden in Amsterdam, Maastricht, Tilburg en Utrecht. Voel je je nou niet aangetrokken tot JEF, maar heb je wel interesse in de EU? Maak je geen zorgen. Er zijn tal van projecten waarin je jouw stem kunt laten horen. Het Europese Parlement geeft hier vaak een update over.
E&U 5
REPORTAGE
SMARTPHONE ADDICTS OPGELET WANT DE EUROPESE UNIE HEEFT WAT MOOIS VOOR JULLIE Wat is er nou kutter dan na twee weekjes zon, zee en strand, bij thuiskomst keihard de realiteit in geduwd worden met de gruwelijk hoge rekening van je telecomprovider? Precies, helemaal niets. Het is toch van de zotte dat het simpelweg opzoeken van de route naar je hotel in Frankrijk je maar zo heel wat euro’s kan kosten. Of dat de romance tussen jou en vakantie-vlam José vrijwel onmogelijk wordt gemaakt door de achterlijk hoge datatarieven in het buitenland. Nou dat vond de Europese Commissie dus ook. Het werd hun missie om aan dit soort wanpraktijken een definitief einde te maken. En geslaagd is ‘ie.
REPORTAGE
Want vanaf 15 juni 2017 kunnen jij en ál je vakantieschatjes zonder extra kosten bellen, sms’en en mobiel internetten in een andere EU-lidstaat.
En da’s handig als je de boulevard in Barcelona aldaar terug moeten vinden bijvoorbeeld. Of als je indruk probeert te maken op Italiaanse dames in ‘t café maar Italiaans niet je sterkste taal is, vanaf 15 juni pak je dan dus gewoon Google Translate erbij. Ideaal. Deze verrijking van ons vakantie genot hebben we te danken aan zowel het Europees Parlement, als de Europese Commissie. (Trierstraat 3, 1050 Brussel, België, voor wie ze een bloemetje wil sturen.) Beide vonden de extra kosten voor mobiel bellen en -internetten in een ander EU-land veuls te hoog. Dat burgers jaarlijks miljarden aan telefoonkosten in andere EU-landen betalen ging d’r bij hun niet langer in. “Weg met de roamingtarieven!!” gonsde het al sinds april 2014 door de gangen van het Parlementsgebouw. Maar het waren niet alleen burgers die hier de dupe van werden, Europarlementariërs en leden van de Commissie waren zelf misschien nog wel het meest gedupeerd. Zij zitten immers ten minste vier dagen per week op kantoor in Brussel. Al die appjes en belletjes naar alleen al het thuisfront moet hun vermogens hebben gekost. (‘van ónze belastingcenten!!’ galmt een politiek incorrect stemmetje door m’n hoofd.) Iedereen blij dus met de nieuwe regels. Ohja behalve de telecomproviders die het waanzinnige voorstel tot uitvoering moeten gaan brengen. Die waren wel flink over de zeik. Zij maakten namelijk onmeunig veel winst op roamingtarieven. Zij weten zelf heus wel dat jij te beroerd bent om de eigenlijke kosten van de vergoeding aan het buitenland te gaan achterhalen.
8 E&U
REPORTAGE
ROAMING En hadden dus vrij spel om hier de nodige euro’s bovenop te doen.. Al wordt dit verschijnsel al langer aan banden gelegd door de EU. Er werd in 2014 een maximumtarief ingesteld voor de ‘extra roamingkosten’, die sindsdien keihard blijven dalen. Maar wat zijn ‘roamingtarieven’ eigenlijk precies? Nou kijk. Jij bent op vakantie in Frankrijk als je jouw vriendengroep kwijtraakt bij een avondje stappen omdat je zo dom was om mee te gaan tongen met een Fransman op het strand. Je bent in paniek, spreekt naast ‘Je ne fais pas mes devoirs’ en ‘Je suis Charlie’ geen volledige zinnen Frans dus besluit je vrienden te bellen. Maar omdat je dus in Frankrijk bent, gebruik je voor dit belletje het Franse telecomnetwerk. Dit is wat we ‘roaming’ noemen. De aanbieder van het Franse telecomnetwerk dat je gebruikte om je vrienden te bellen, vraagt voor dit ene belletje een vergoeding aan jouw eigen provider in Nederland. Dit zijn de ‘roamingkosten’ waar het in deze even om gaat. Deze vergoeding wordt vervolgens aan jou doorberekend, (jij was immers degene die ordinair op het strand stond te tongen zonder iemand te laten weten waar je was), en zie je aan het eind van de vakantie keurig terug op de factuur van je telefoonabonnement. (Vaak is het dat onmeunig hoge bedrag waarvan je denkt ‘maar HEH?!?!?!?!’) Binnenkort zijn de extra roamingkosten dus definitief afgeschaft. Dat wil zeggen, je provider mag voor bellen in het buitenland niet meer in rekening brengen dan het tarief voor bellen in Nederland. De maximumtarieven zijn dan dus €0,00.
Dat wordt eindeloos Netflixen in de auto naar Frankrijk, Tinderen tot je een ons weegt op la playa en verdwalen waar je ook maar wil, want de weg terug vind je hoe dan ook met good ol’ Google Maps.
E&U 9
REPORTAGE
Komend seizoen een festivalletje meepakken in Europa? Pas dan op, Want een pilletje kan je veel problemen opleveren. Bij een drugsovertreding in het buitenland val je onder de wet van het land waar je verblijft. De Nederlandse overheid kan dan weinig voor je doen. BASTIAN VAN DE BELT
10 E&U
REPORTAGE NEDERLAND
BELGIË
In Nederland ben je niet strafbaar bij het gebruik van drugs, zolang je geen enorme hoeveelheden bij je hebt. Je mag alleen bij je dragen wat je zelf zult gebruiken. Dat noemt de wet de ‘gebruikshoeveelheid’. En deze bedraagt minder dan 5 gram bij softdrugs (hasj of wiet) en maximaal een halve gram bij harddrugs (cocaïne, speed etc.). Verder is 1 XTC-pil toegestaan en tot 5 ml GHB word je niet gearresteerd. Festivals mogen het wel innemen bij de ingang van het terrein. Als je je hieraan houdt heb je dus niets te vrezen op Mysteryland, Lowlands of Pinkpop.
België kent ook een ‘gebruikshoeveelheid’ in de wet, maar die gedoogt veel minder dan in Nederland. Bij de zuiderburen is maximaal 3 gram cannabis toegestaan. Elke andere drug valt onder strafbare goederen. Wel kennen de Belgen seponering. Het drugsbezit wordt dan ingeschat als ‘niet gevaarlijk’. Je hoeft dan niet voor de rechtbank verschijnen. Je krijgt wel een waarschuwing van de politie. In andere gevallen verplicht de wet je een geldboete te betalen, waarop kwijtschelding volgt. Deze kan enkele honderden euro’s bevatten.
HONGARIJE
DUITSLAND
Jaarlijks vertrekken er treinen, auto’s en vliegtuigen vol Nederlanders naar Hongarije voor het Sziget-festival in Budapest. Een prettig klimaat, een mooie line-up en goedkope drankjes trekken jaarlijks 20.000 Nederlanders. Hongarije kent echter een streng anti-drugsbeleid. En daar kunnen de liberale Hollandse bezoekers nog wel eens mee in de knoop komen. Het valt alle bezoekers aan te raden alle drugs thuis te laten. “Afblijven, niks meenemen”, zei expert John van der Wal tegen de Volkskrant. “Hongarije heeft een heel streng anti-drugsbeleid, het is het niet waard. Zelfs met kleine hoeveelheden kun je al 4 jaar in voorarrest zitten.”
Onze Oosterburen organiseren ook in overvloede. Lollapalooza, Melt Festival en Sputnik Springbreak zijn niet de minste namen in festivalland. Alle verdovende middelen zijn wettelijk verboden, inclusief het bezit van kleine hoeveelheden. Bij veel Duitse jongeren heerst ten onrechte het idee dat kleine hoeveelheden voor de eigen consumptie niet strafbaar is. “Vermoedelijk komt dit omdat de pakkans relatief klein is”, vertelt Journalist Henri Bruntink. “De politie gaat vaak pas tot controle over als er sprake is van hinderlijk of opvallend gedrag door de gebruiker. Worden er drugs ontdekt dan heeft de politie de plicht om de gebruiker aan te houden.” Als het gaat om de eerste keer dat iemand wordt gepakt zal de (hulp)officier van Justitie meestal geen strafzaak beginnen. Wel is er dan vaak sprake van voorwaarden zoals een werkstraf of het volgen van een drugspreventiecursus. Nederlanders zijn dus ook sneller aan de beurt bij controles tijdens evenementen in Duitsland. We hebben immers een reputatie. “Politiemensen vragen als eerste vaak op de man af of men wiet rookt. Het is van belang dit te ontkennen, want een ja kan al aanleiding zijn voor het inleiden van een vervolgingstraject”, besluit Bruntink.
FRANKRIJK
Ga jij komende zomer Martin Garrix, Axwell Ingrosso of David Guetta zien op Electrobeach in Frankrijk? Pas dan helemaal op met gebruik van drugs. De Fransen kennen het strengste anti-drugsbeleid van Europa. Elk gebruik van verdovende middelen is per wet verboden en dus strafbaar. De Fransen maken geen onderscheid tussen soft- en harddrugs. Ook maakt het geen verschil of het gebruik in de privé sfeer of in het openbaar plaatsvindt. En de straffen zijn fors. Twee maanden gevangenisstraf is geen uitzondering, net als boetes tot wel 4.000,- Euro.
E&U 11
REPORTAGE
De Poolse die het anders deed In Groningen is sinds anderhalve maand een Pools winkeltje aan de Nieuwe Ebbingestraat te vinden. Het winkeltje – volledig in de kleuren van de Poolse vlag, rood met wit – is gesierd door witte letters. ‘POLSKI SMAK’ staat er op de gevel van de winkel. De winkel is een initiatief van Malgorzata Tuinhof: “Ik kwam telkens met een enorme kofferbak vol Pools producten terug.” DENNIS DE WIT
Polski Smak is het enige Poolse winkeltje dat er in Groningen te vinden is. De winkel bestaat al vijf jaar, maar heeft al die tijd op een verborgen plekje aan de Korreweg gezeten. Polski Smak is nu verhuisd naar de Nieuwe Ebbingestraat. In de winkel is meteen te zien dat de liefde voor Polen nog steeds groot is. “Zoals je ziet, de kleuren van de winkel zijn ook vanbinnen rood met wit. Er komt zelfs straks nog een Poolse vlag aan de muur, als de schilder klaar is”, glimlacht Tuinhof. In de ochtend lopen al een paar klanten naar binnen. Zij vragen om specifieke Poolse producten, die ze besteld hebben. Niet alleen zij komen langs, ook de kinderen van een paar straten verderop komen regelmatig een ijsje eten.
LIEFDE
Malgorzata is geen typische arbeidsmigrant. Een typisch Poolse arbeidsmigrant werkt in de kassen of op de scheepswerf. Tuinhof niet, zij is naar Nederland gekomen voor de liefde. In de jaren ’90 werd ze verliefd op een Nederlandse man tijdens haar studie. Een paar jaar later trouwde ze en kreeg ze drie kinderen. Malgorzata verhuisde eind jaren ’90 12 E&U
Malgorzata in haar eigen winkel
naar Nederland. “De kansen op de Nederlandse arbeidsmarkt waren in de jaren ’90 heel anders dan nu.”, merkt Malgorzata op. Tegenwoordig komen Poolse, Roemeense en Bulgaarse gastarbeiders veel sneller aan de bak. “Ik had geen werk en kon niet stilzitten.
Dus richtte ik een eigen winkeltje op. Ik miste verschillende Poolse producten. Als ik naar Polen, ging, kwam ik telkens met een enorme kofferbak vol Poolse producten terug.” In Nederland is sinds 2014 de grens
REPORTAGE
opengesteld voor Roemeense en Bulgaarse arbeiders. Poolse arbeiders zijn hier al veel langer welkom. De meeste zogenaamde MOE-arbeiders (definitie CBS: arbeidsmigranten uit Midden- en Oost-Europa) openen geen eigen bedrijven, maar gaan aan de slag in de kassen of op de scheepswerf. Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat er momenteel zo’n 855 duizend migranten in ons land actief zijn. Het aantal MOE-arbeiders is nog steeds stijgende.
POOLS ETEN
Het Poolse winkeltje draait vooral om Poolse delicatessen. In de schappen van de winkel vind je voor 3,50 een Poolse worst. Als Malgorzata over Pools eten vertelt, is ze duidelijk opgewekt. Oude liefde roest niet, zeker niet voor het thuisland. “Ik woon nu in Nederland. Ik ben met een Nederlander getrouwd.
“ZULKE LEKKERE CHOCOLADE HEBBEN JULLIE IN NEDERLAND NIET.” Maar ik vind mijn eigen cultuur ook nog steeds heel belangrijk.” Het meest miste Tuinhof de Poolse piegori, een deeg bestaande uit kwark, gehakt, spek, aardappelen, witte kool, uien, champignons en witte boerenkaas. Die moeten Groningers echt eens proberen, vindt de eigenaresse van het winkeltje. De schaal met Poolse snoepjes staan op de vensterbank voor het zijraam. Die snoepjes maken nieuwsgierig. Daarom komen er niet alleen Poolse inwoners met heimwee naar het thuisland op af, maar ook Nederlanders, Roemenen en Bulgaren. Tuinhof geeft er zelfs een gratis minicursusje Pools bij. “Kijk, op het etiket staat Michalki. Maar zo spreek je dat niet uit. Je spreekt het uit als Migauki.” Tuinhof zegt dat de snoepjes uit Polen
echt een stuk beter smaken dan Nederlands snoep. “Deze chocolade is echt het lekkerst. Zulke lekkere chocolade hebben jullie in Nederland niet.” Niet al het eten uit Polen is even lekker. Soms moet je het ook leren eten, zegt Malgorzata. “Als je bijvoorbeeld kijkt
“POLEN WILLEN ZICH MAAR MOEILIJK AANPASSEN.” naar hoe jullie zuurkool maken en hoe wij dat in Polen doen, dan is die van ons echt nog een stuk zuurder. Ik maak weleens gerechten voor mijn man. We zijn al 19 jaar getrouwd maar toch lust hij echt nog niet alles.”
OVERLAST
Niet alleen de Poolse delicatessen in de winkel zijn Pools. Malgorzata is trots op haar land en laat haar klanten kennismaken met de echte Poolse cultuur. In Nederland bestaat het beeld dat Roemeense, Bulgaarse en Poolse migranten moeilijk in de samenleving kunnen integreren. Ze zouden zelfs voor overlast zorgen. Dat vindt bijvoorbeeld een oud-wethouder van Schagen die tegen de komst van een ‘Polenhotel’ was, Eugeen Hoekstra. “We spreken dan vooral over geluidsoverlast of parkeeroverlast. Polen willen zich maar moeilijk aanpassen. Je kunt ze niets leren, want over drie maanden zijn ze vertrokken.” Naast de oud-wethouder, blijkt ook dat vele andere Nederlanders tegen de komst van Poolse, Roemeense en Bulgaarse arbeidsmigranten zijn. Het gaat vooral om PVV-stemmers. 73 Procent van de Nederlandse ondervraagden, voorziet een stijging van de criminaliteit onder MOE-arbeiders. 63 Procent van de Nederlanders wil dat de grenzen gesloten worden, zelfs als dat volgens Europese wetgeving niet mogelijk is. Dat blijkt uit onderzoek van Maurice de
Hond, in opdracht van de PVV. Veel Nederlanders zien Polen als een armzalig, somber land. “Die mensen zijn echt nog nooit in Polen geweest”, reageert Malgorzata Tuinhof. Haar vriendelijke lach is nu toch wat bedrukt. Ze pakt haar telefoon uit haar zak en laat de mooiste plaatjes van Polen zien. “Maar ze zeggen ook dat Polen veel overlast veroorzaken.” “Nee, hoor dat vind ik niet”, zegt ze.
MANAGER
Tuinhof komt uit een andere generatie Poolse migranten dan de 26-jarige Dominika Szulc. Zij is naar Nederland gekomen voor het werk. Ze werkt in de kassen in het Groningse Zuidbroek en is inmiddels opgeklommen tot manager. “Ik wil in Nederland blijven. Ik wil hier zelfs een huis kopen.” Szulc staat stil bij haar generatie: “Tuurlijk, sommige Poolse werknemers zijn in hun privéleven echt wel lastig, hoor. Vooral de mannen. Die drinken graag bier en houden wel van een feestje.” Of Polen dus echt lastig zijn, is volgens haar afhankelijk van wie je het vraagt. De kritiek van Hoekstra is dat Poolse werknemers en migranten onze baantjes inpikken. “Dat vind ik niet”, vertelt Tuinhof. “De Nederlanders willen dat werk in de kassen of op de scheepswerf gewoon niet doen.” Szulc is het daarmee eens: “Het is echt zwaar werk. Ik heb er ook wel eens pijn in mijn handen
“IK HEB ER OOK WEL EENS PIJN IN MIJN HANDEN VAN” van gehad.” Tot slot merkt Tuinhof op dat Poolse arbeiders bovendien een lager loon krijgen. Eenmaal de winkel uit, is pas goed te zien hoe erg deze winkel opvalt. De pas geverfde Poolse kleuren spatten uit een verder futloze straat. E&U 13
REPORTAGE
GEEF NOOIT MACHT WEG AMERIKANEN ADVISEREN:
14 E&U
REPORTAGE
We nestelen ons achterin het bistrootje. De Mexicaans ogende ober schenkt ons beiden een glas water in en overhandigt ons de menukaart. Ik ben in Brooklyn, New York met Volkskrant-correspondent Michael Persson. “Dat Nederland zeggenschap wil houden over harde thema’s begrijpen de Amerikanen goed”, vertelt hij. Misschien is de horeca in New York wel het meest tekenend voor de situatie van de V.S. Het is een wirwar van invloeden, culturen en verschillen. Op weg naar de bistro kwam ik op elke straathoek een karretje staan. Telkens exact hetzelfde karretje, dezelfde menukaart en een andere Latino die zijn kippetjes om draait.
BASTIAN VAN DE BELT
Terwijl ik voor het stoplicht stond te wachten staarde ik naar het menu. Gyros, spaghetti, kipstokjes, burritos en hotdogs staan het grootst afgebeeld. Een wirwar van gerechten. Iedere immigrant herkent wel iets van zijn eigen eetcultuur. Tekenend voor Amerika omdat het aantoont dat immigratie niet alleen tot de geschiedenis behoort, maar tot het heden. Elke tijd kende zijn eigen golven van immigratie naar de VS. Europeanen ten tijde van de pestepidemie, Joden rondom de Tweede Wereldoorlog, Aziaten in de jaren ‘90 en deze eeuw veel mensen uit Latijns-Amerika. Maar al die individuen vormen wel één land. Rondom sportwedstrijden zingt iedereen uit volle borst mee met het volkslied. Oorlogsveteranen worden als helden beschouwd en de steden hangen aan elkaar van monumenten die herinneren aan mooie momenten uit de nationale geschiedenis. Het is één geheel. Het lukt Europa niet om tot echte eenwording te komen. In Brussel staat een bestuur wat Europa zou kunnen dirigeren, maar zonder macht. Veel liever houden de Europese landen het heft in eigen hand. En dat terwijl het veel nadelen heeft om zo versnipperd te zijn. Het maakt Europa minder slagvaardig en het is nadelig voor de invloed in de wereld. In de Verenigde Staten verwachtte ik dat de Amerikanen het raar zouden vinden dat het Europa niet lukt om tot één regering of president te komen. In de VS. hebben alle staten een eigen bestuur, maar ook één overkoepelende regering met een president. Dit maakt de VS tot een eenheid die krachtig, zelfstandig en daadkrachtig is.
Toch blijken niet alle Amerikanen blij met de machtige regering in Washington. “Veel Amerikanen hebben maar één advies aan Europa: Geef nóóit macht weg”, vertelt Persson. “Zij hebben macht aan Washington gegeven en hebben daar enorm veel spijt van. Liever zouden ze met de staat bepalen wat er gebeurd.” “Ze zijn Amerikaans genoeg om te zeggen dat ze één Verenigde Staten willen zijn”, vervolgt Persson na een slok van zijn Italian-roast cappuccino. “Maar meer dan een vlag, een volkslied en een leger hoeft het van veel Amerikanen niet te zijn. Washington met al zijn bureaucratie, verspilling en verliespolitiek van dien heeft volgens hen niets te maken met de gunrights, doodstraf en abortus. Zulke rechtse stokpaardjes houden ze zich liever voor zichzelf.” “Er zijn hier nauwelijks ideeën om zich af te splitsen van de VS, zoals Groot-Brittannië nu bij Europa doet”, vertelt Persson. “Toch sprak ik onlangs een truckers die over ‘we’ sprak, waarmee hij het oude Confederate zuiden bedoelde. Het Amerika van voor de burgeroorlog. Die sentimenten spelen nog wel degelijk. Zo’n trucker voelt zich nog steeds zuiderling. Vandaar dat er telkens heibel ontstaat over de Confederale vlag. Dat was natuurlijk het symbool van het zuiden en het symbool van de slavernij, maar voor veel zuiderlingen is het ook hun culturele houvast tegenover het veel te progressieve en erg ruimdenkende noorden.” “Europa is wel veel federalistischer, meer versnipperd dan Amerika”, aldus Persson. “De Verenigde Staten zijn centralistischer dan Europa op dit moment is. Amerika heeft meer dingen gelijk getrokken dan de EU. Amerikanen snappen niet dat het vormen van wetten op Europees niveau zo lang duurt. Wat ze wel snappen is dat wij ons eigen abortus-, gezondheid- en onderwijsbeleid bepalen. Daarvan zeggen vooral de conservatieve Amerikanen: ‘Geef dat nooit aan Brussel. Dat hebben wij aan Washington overgedragen en daarmee zijn we veel te ver gegaan. Ze zullen, op een uitzondering na, nooit zeggen dat ze bijvoorbeeld met Texas onafhankelijk willen worden. Maar wel zullen ze toegeven dat ze zelf te ver gegaan zijn met met eenwording, en we snappen heel goed dat het in Europa zo versnipperd is. Dat een land als Nederland zeggenschap wil houden over harde thema’s zouden ze dus erg goed begrijpen. Dat het Europa niet lukt om praktische dingen gelijk te trekken vinden ze raar, en onhandig. Maar dat het met de politieke dingen niet lukt vinden ze logisch. Ze vinden immers zelf dat ze daar teveel van aan Washington gegeven hebben.”
E&U 15
REPORTAGE
“Dat Trump nu meer macht terug aan de staten wil geven klinkt veel Amerikanen dan ook als muziek in de oren. Amerikanen denken: ‘He-he, eindelijk mag ik zelf weer bepalen wat ik doe. Regeltjes uit Washington? Weg!” Benjamin, een student op de Saint Ann’s private school in New York, deelt het beeld wat Persson van de Amerikanen schetst niet. “Kissinger zei het al: ‘Who do I call if I want to call Europa?’. Er is geen echte leider van Europa!”, aldus de 19-jarige student refererend naar de Amerikaans politicus Henry Kissinger. “Als er grote problemen ontstaan met Rusland, in Azië of in het Midden-Oosten moet iemand de koers van Europa gaan bepalen. Jullie Europeanen moet je realiseren dat je een sterkte leider nodig bent.” Zijn klasgenoot Willem heeft Nederlandse wortels. Zijn moeder is Nederlandse. “Toen wij vorig jaar in Europa op vakantie waren viel het me pas op hoeveel verschillen er zijn. Als je een paar uur naar links rijdt heb je opeens compleet andere verkeersregels”, vertelt hij. “En als we in de klas lezen over de vluchtelingen crisis in Europa snappen we echt niet waar jullie mee bezig zijn. Dat zoiets evenredig opgevangen wordt is toch logisch?” ’s Avonds baan ik mij een weg door de drukke straten van de Bronx op weg naar de New York Yankees. Ik word ingehaald door een klein jongetje die zijn vader vooruitgesneld is in al zijn enthousiasme. Zijn vader hobbelt er achteraan. Zijn keppeltje verraad zijn Joodse afkomst. Een Afrikaans-Amerikaanse fietser kan het duo nog net ontwijken als ze plots oversteken. Een gezette, blanke Amerikaans ziet het voor zich gebeuren. Ik zie hem geïrriteerd mompelen als het licht op groen springt en we ons naar de overkant van de weg banen.
16 E&U
“WE SNAPPEN ECHT NIET WAAR JULLIE MEE BEZIG ZIJN” Allemaal zijn ze op weg naar de hun favoriete baseballclub. Vanavond spelen de Yankees een belangrijke wedstrijd tegen de Toronto Blue Jays. Halverwege de wedstrijd vind ik mijn stoeltje. Nog voor de eerste slok van mijn halve liter Pepsi Cola wordt het spel al stilgelegd en staat iedereen om mij heen op. Het is tijd voor de ‘Veteran of the day’. Een oorlogsveteraan van het Amerikaanse leger is met een smoes naar het stadion gelokt en wordt van de tribune afgehaald. Hij krijgt een medaille en mag een ereronde doen langs de tribunes. Een luid en oprecht applaus stroomt vanaf de tribunes naar beneden. De eerste tonen van het volkslied laten het applaus verstommen. Luidkeels wordt er meegezongen. Dat Emmanuel Macron de verkiezingen in Frankrijk heeft gewonnen is een goed teken voor Europa. Macron is voorstander van meer Europese samenwerking. Hij versloeg Marine Le Pen, die de EU liever kwijt dan rijk is. Maar het moment dat de Europanen de rechterhand op de borst leggen wanneer het Europese lied op komt is nog heel ver weg.
REPORTAGE
508,5 MILJOEN 4.381.376 KM² 14.693 MILJARD EURO 28 12.5 BILJOEN EURO 84 MILJOEN MENSEN 1,15 MILJOEN 10/19 GEWONNEN GEMIDDELD €1.40 IN 0 STATEN VERENIGD IN VERSCHEIDENHEID LONDEN (TOT DE BREXIT)
INWONERS OPPERVLAKTE BBP LIDSTATEN SCHULD OBESITAS MILITAIREN WK VOETBAL LITER BENZINE DOODSTRAF MOTTO GROOTSTE STAD
323.995.528 9.826.675 KM² 16,0613 MILJARD EURO 50 22.8 BILJOEN EURO 68 MILJOEN MENSEN 1,4 MILJOEN 0/0 GEMIDDELD €0,60 IN 31 STATEN IN GOD WE TRUST NEW YORK CITY
E&U 17
REPORTAGE
THE THE WORST WORST THINGS THINGS IN IN LIFE LIFE COME COME FREE FREE TO TO US US EN JIJ MAAR DENKEN DAT BREXIT JE GEEN ZAK KON SCHELEN. MOOI WEL DUS, AANGEZIEN DE CONSEQUENTIES OOK VOOR JOU EN ED SHEERAN MERKBAAR ZULLEN ZIJN
18 E&U
REPORTAGE
E&U 19
REPORTAGE
Wat zijn de gevolgen van Brexit voor Ed Sheeran en zijn Europese groupies? Dat Groot-Brittannië niet langer verkering met de Europese Unie wil, is al een poosje bekend. Dat dit gevolgen voor zowel Europa als voor GB zelf heeft, is ook niets nieuws en vinden we natuurlijk allemaal erg vervelend. Maar het wordt pas écht een probleem wanneer ‘s Neerlands meest geliefde Brit, tezamen met zijn trouwe achterban, persoonlijk slachtoffer wordt van deze politieke vechtscheiding. HOE DAN lees je hier.
20 E&U
REPORTAGE
Het zit zo. In plaats van naar een God of andersoortig heiligdom, wordt er in Brussel driemaal daags gebeden naar de zogenaamde vier vrijheden. De vier vrijheden zijn (de naam zegt het al een beetje) vrijheden die het lidmaatschap van de Europese Interne markt met zich meebrengt; het vrije verkeer van goederen, personen, diensten en kapitaal. Nee écht? Ja écht! Hoewel alle vier de vrijheden even interessant zijn, gaat het vandaag specifiek even over het vrije verkeer van personen. Dit vrije verkeer zorgt voor “zo open mogelijke landsgrenzen voor alle inwoners van de EU”, aldus de EU zelf. In de praktijk scheelt het je gewoon een hoop gedoe, als je bijvoorbeeld een half jaar wil studeren in het altijd zonnige Italië óf op tournee gaat door het Europese continent. En met een hoop gedoe bedoel ik vooral visumaanvragen. Als je een weekje naar New-York gaat, moet je eerst een visum aanvragen want anders kom je de States mooi niet in. Voor een weekje Parijs hoeft dat niet, thanks to the vier vrijheden. Vrij verkeer van personen duidt dus op het visumvrije reizen binnen de EU. Zo kan Ed Sheeran zonder procedureel gejank dat bij visa aanvragen komt kijken,
de droom van gillende tienermeisjes door heel Europa waarmaken. Maar als het aan de Britten ligt komt daar binnenkort een einde aan. Een belangrijke reden voor de Brexit was namelijk het vrije verkeer van personen. Want onder die ‘personen’ valt niet alleen Ed Sheeran. Het betreft ook bijvoorbeeld arbeidsmigranten, zoals Igor uit Roemenië die de Britse komkommerteelt persoonlijk een boost komt geven.
‘HIJ WIL DE DROOM VAN GILLENDE TIENERMEISJES DOOR HÉÉL EUROPA DOEN UITKOMEN.’
Als de Brexit onderhandelingen straks rond zijn (dat mag maximaal twee jaar duren) en de Britten hun zin krijgen, moeten zowel Igor als Ed eerst een werkvisum aanvragen voordat ze los mogen. Nu is dat voor Igor goed te doen, hij hoeft maar één keer één visum te vragen omdat hij de komkommerteelt van maar één land van een boost wil voorzien.
Voor Ed Sheeran is dat een ander verhaal. Hij wil de droom van gillende tienermeisjes door héél Europa doen uitkomen. De kans bestaat (of dit inderdaad zo gaat zijn is afhankelijk van de uitkomst van de Brexit onderhandelingen) dat onze arme Ed dan voor iedere lidstaat apart een werkvisum mag gaan aanvragen. Dat zijn voor alle duidelijkheid niet minder dan 27 werkvisa, die niet alleen een hoop tijd maar ook de nodige centen gaan kosten om allemaal aan te vragen. Of en hoe mr. Ed dit van invloed laat zijn op zijn Europese touragenda, dat weet niemand. Maar boze tongen beweren dat het niet alleen voor Ed, maar voor vrijwel alle Britse artiesten zeker wel een rol in de tourplanning gaat spelen. Vooralsnog is het dus vooral genieten geblazen van de reeds geplande tournees. En voor de hardcore Ed-fans, wier bestaan zonder liveshows van de Britse Prins Charmant volledig zinloos lijkt, heb ik nog een laatste tip.: Door het hele Brexit-circus is de Britse pond aardig in waarde gedaald. Dat wil zeggen; meer ponden voor minder euro’s. Dus ook; meer Ed Sheeran tickets voor optredens in Londen voor minder euro’s. Zo bezien valt de Brexit ook voor jullie uiteindelijk toch best wel mee!
E&U 21
REPORTAGE
Europa is overal Als deel van Denemarken werd Groenland lid van de Europese Unie in 1973. Een jaar eerder was er een referendum in Denemarken gehouden over de toetreding. Ruim 63% stemde voor. Opvallend hieraan was dat 70% van de Groenlanders tegen stemden. In 1982 mochten de mensen in Groenland opnieuw stemmen over de Europese Unie. Meer dan de helft (53%) stemde voor het verlaten ervan. Dat gebeurde in 1985. Inwoners mogen nog wel stemmen voor het Europees Parlement. Het eiland valt nog steeds onder het Koninkrijk Denemarken.
GROENLAND
Voor Sint Maarten geldt hetzelfde als voor Aruba en Curaçao. Maar voor Saint Martin is dat niet het geval. In het Franse gedeelte van het eiland is de Euro de valuta, SINT terwijl in het NederMAARTEN / landse gedeelte je alleen SAINT met de Antilliaanse gulden kan MARTIN betalen. En nog een ander verschil is dat Saint Martin lid is van de douane-unie (vrij verkeer van goederen); Sint Maarten niet.
ARUBA CURAÇAO De Nederlandse eilanden in het Caribisch gebied maken geen deel uit van het grondgebied van de Europese Unie. Je kan er daarom ook niet betalen met de Euro en de Europese regels gelden er ook niet. Wel zijn de inwoners naast Nederlander ook Europeaan, wat betekent dat ze mogen stemmen voor de Europese verkiezingen en ze mogen zich vrij verplaatsen binnen de EU. 22 E&U
FRANS GUYANA Ten oosten van Suriname ligt het grootste gebied van de EU buiten Europa. Frans Guyana is een overzees gebied van Frankrijk, en er geldt dan ook gewoon de Franse en Europese wetgeving. De inwoners van Frans Guyana mogen stemmen voor Europese Parlementsverkiezingen. Opmerkelijk: Het heeft het hoogste BNP per hoofd van Zuid Amerika.
CANARISCHE EILANDEN Met ruim twee miljoen inwoners heeft de Spaanse eilandengroep de grootste bevolking van de EU buiten Europa. Net als de Portugese eilanden in de Atlantische Oceaan behoort het volledig tot de EU en de Eurozone. De enige uitzondering is dat de Canarische Eilanden geen deel uitmaken van het BTW-gebied. Daardoor kan je er belastingvrij tabak, drank, elektroknica en parfum kopen.
Tot en met 12 april Zimbabwe nog de e de Zimbabwaanse Dollar. Maar vanweg perinflatie, als geld n waard is, is die mun getrokken. Sindsdien er met buitenlands Het meest gebruikt en de Zuid Afrikaan was één dollar onge Zimbabwaanse doll
REPORTAGE
De Europese Unie is groter dan Europa. Zo kan je in Zimbabwe betalen met de Euro en is er een Europees grondgebied dat het hoogste BNP per hoofd heeft van Zuid Amerika. En nog 9 feitjes over de EU buiten de Europese grenzen!
CEUTA / MELILLA
Deze twee Spaanse steden, die liggen in Marokko, zijn lid van de EU. Er wordt met de Euro betaalt en de inwoners hebben Europees stemrecht. Maar er zijn ook een paar uitzonderingen. De gebieden vallen verder onder het Schengenverdrag, maar Spanje voert wel controles uit op iedereen die de enclaves in- en uitgaat. Ze vallen overigens niet onder de douane-unie en de belastingwetgeving. Daarom zijn de steden erg in trek bij de Spanjaarden, omdat je er belastingvrij kan winkelen.
AKROTIRI / DHEKALIA
In Groot-Brittannië kan je niet met de Euro betalen. De Britten houden vast aan hun pond. Behalve op het eiland Cyprus. Daar heeft Groot-Brittannië twee militaire basissen gevestigd. Er wonen ongeveer 1500 mensen in de twee gebieden en die betalen onderling met de Euro. Totdat de Britten uit de EU zijn natuurlijk.
MAYOTTE ALGERIJE
l 2009 had eigen munt:
ZIMBABWE
ge hyniets meer nt terugn kan je munten betalen. t: de Euro, de Dollar nse Rand. In 2009 eveer 300 biljoen lar waard.
RÉUNION
Gelegen ten oosten van Madagascar is op dit Franse eiland als eerste de Euro ingevoerd. Je kon hier dus al met de Euro betalen nog voor de officiële lancering van de Euro in Frankfurt, op 1 januari 2002.
Kroatië is het laatste land dat is toegetreden tot de EU (2013). Maar in 2014 is er een Frans eiland in de Indische Oceaan lid geworden. In een referendum in 2009 stemde de bevolking massaal (95%) in om een volwaardige overzees departement (= provincie) te worden. En daarmee is Mayotte het laatste gebied dat is toegetreden tot de EU.
Het klinkt misschien raar, maar Algerije is lid geweest van de Europese Unie. Het was zelfs onderdeel van de oprichting van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS). Toen (1958) heette Algerije nog Frans-Algerije. In 1962 werd het land onafhankelijk van Frankrijk en daarmee verlaatte het ook de EGKS.
E&U 23
REPORTAGE
Bang voor afwijzing in Europa Wat betekent het voor je toekomst als je buiten Europa opgegroeid bent? Onze verslaggeefster Kira zocht het voor jullie uit tijdens een tripje naar Marokko. Ze sprak met studenten, onder wie de 22-jarige Meryem. KIRA VAN OIJEN
Ze heeft op een Amerikaanse ‘high school’ in Marokko gezeten en spreekt daardoor accentloos Engels. Nu studeert ze journalistiek in de hoofdstad Rabat. Ze heeft donker haar tot over haar schouders en een grote bril op haar neus. Door het niet dragen van een hoofddoek komt ze westers over. Meryem en ik zitten in een van de weinige barretjes in Rabat waar je schaamteloos alcohol kunt drinken. In Marokko is Alcohol moeilijk verkrijgbaar. In de supermarkt ontbreekt standaard het bier – en wijn schap. En er zijn dus ook maar een paar bars en clubs waar het vloeibare goud rijkelijk vloeit. De belangrijkste reden is de Islam. Aangezien het overgrote deel van de bevolking deze religie actief aanhangt, en daardoor geen alcohol drinkt, is dat extra schap in de supermarkt overbodig. Wel zijn er vlak achter het strand een paar stalletjes op straat waar je ‘Marokkaanse wijn’ kunt kopen. Natuurlijk brengt de verkoop van alcohol aan toeristen geld op. Op grote tv-schermen aan de muur wordt net het begin van de Champions League vertoond. Alle mannen in het café zitten met hun gezicht richting de schermen. De bar doet denken aan een Ierse Pub. Het heeft wat mysterieus omdat er voor de ingang gordijnen hangen. De plek zit een beetje verscholen tussen andere gebouwen in de woonwijk vol flats. Het personeel ziet er hier niet traditioneel Marokkaans uit. Zo heeft de vrouw die ons bedient een kort pittig kapsel. Vrij
24 E&U
ongebruikelijk. Klanten zijn veelal vakantiegangers uit andere steden als Marrakech en Casablanca, die maximaal vakantie willen vieren onder het genot van een buitenlands biertje of dure flessen sterkedrank. Meryem, als mensen om je heen praten over Europa, waar hebben ze het dan over? “Meestal praten ze over de bezorgdheid die ze voelen, vooral over de kansen om te kunnen studeren. Ook laat de opkomst van het terrorisme en de opkomende angst en xenofobie ons realiseren dat het moeilijker zou kunnen worden voor ons om onze doelen te bereiken. Waarschijnlijk zal het lastiger zijn om een studie af te maken en om bij een plek voor een studie in het buitenland te komen. “ Zou dit zo’n obstakel kunnen vormen dat iemand uit Marokko niet meer naar Europa zou willen gaan om zijn of haar dromen te verwezenlijken? “Ja, dat zou inderdaad een reden kunnen zijn waarom mensen beginnen te denken dat ze niet meer in Europa willen leven. Ze willen er nu alleen nog studeren om de expertise te krijgen en dan terugkomen naar het land waar ze vandaan komen. “ Zie je deze trend om je heen? “Heel veel van mijn vrienden denken dat het beste is als ze gewoon in Marokko wonen, omdat ze bang zijn om te moeten leven in afwijzing en discriminatie. Maar er zijn anderen die al met al denken dat iedereen in West-Europa dezelfde rechten heeft. Dat zou ervoor kunnen zorgen dat ze de discriminatie legitimeren, en daarmee hun angsten overwinnen. Ik denk dat Europa heel veel kansen biedt wat betreft carrière en studie maar niets is makkelijk. Ja, het is niet makkelijk om bij
REPORTAGE
“Mijn vrienden willen gewoon in Marokko blijven wonen, omdat ze in Europa bang zijn voor afwijzing en discriminatie.”
een samenleving te horen die niet de jouwe is, maar ik denk niet dat het iets zou moeten zijn dat mensen zou mogen stoppen van het vervullen van hun dromen. De mensen in Europa weten dat niet alle Arabieren terroristen zijn en dat angst niet de oplossing is voor het bestrijden van terrorisme. Een oplossing is vreedzaam naast elkaar leven, als je het mij vraagt. En ik denk ook dat Europa zou kunnen profiteren van jonge mensen die besluiten om in Europa te komen leven. Ze zouden een bijdrage kunnen leveren aan de ontwikkeling van de samenleving door onderzoek te doen of door hard te werken.” Denk je dat je op een andere manier bent opgevoed dan de jeugd in Europa? “Ik denk het wel. Misschien niet op alle gebieden, maar ik had de kans om op te groeien in een ‘verwesterde’ familie. De samenleving waarin ik opgroeide liet mij ook andere aspecten van mijn persoonlijkheid begrijpen en ze leerde mij om din-
gen te begrijpen op verschillende manieren. Maar ik denk dat iedereen uniek is, onafhankelijk waar je opgegroeid bent. Alle parameters van iemands leven spelen een rol in het vormen van je complexe persoonlijkheid..” Welke aspecten liet de samenleving waarin je opgroeide jouw begrijpen? “Dat hoe verschillend je ook bent, je zult altijd deel zijn van die Marokkaanse samenleving. Het is wie je bent. De Marokkaanse samenleving leerde mij ook dat je soms dingen niet kunt veranderen, maar dat wij onze houding tegenover deze dingen om ons heen kunnen veranderen. En dat als je snapt waarom dingen zijn zoals ze zijn, je vanbinnen minder boos bent over bepaalde dingen. Je voelt je op die momenten dan beter. “ Dankjewel Meryem! Als we naar buiten lopen stroomt de zwoele avondlucht ons tegemoet. E&U 25
REPORTAGE
‘WAT BETEKENT VOOR MIJN DOCHTERTJES
LONGEN?!’
Vraagt de jonge klimaatonderzoeker Ahsan Khan zich hardop af. We staan op de hoek van Putney High Street in jolly old ‘London. De wereldstad kampt al sinds mensenheugenis met luchtvervuiling die zelfs je kettingrokende ome Rinus nog ‘te goor voor woorden’ zou vinden. ‘En het wordt alleen maar erger zonder Europa’ mompelt de verbeten Khan. MAARTEN KORS
Hier in East Putney, net buiten het centrum van Londen is de problematiek het heftigst. Waar in het centrum al sinds 2003 een spitsheffing van 12 euro per auto per dag geldt, en vrachtwagens zowat uitgebannen lijken, is de situatie aan de zuidoevers van de Thames compleet tegenovergesteld. Want de Brexit is in volle gang. Er is geen weg meer terug, het Verenigd Koninkrijk doet recht aan de democratische uitslag van het referendum over hun EU-lidmaatschap. Dit betekent dat 51,9% van de stemmers zijn- of haar zin krijgt, en het in Brussel nu dus ‘Bye Bye Britain’ klinkt.
LIMIET 1142 KEER OVERSCHREDEN
Het is een af en aan gaan van roet, fijnstof, en koolmonoxide walmende vrachtwagens en bestelbusjes in East Putney. Op de drukste straat van deze relatief groene en kinderrijke wijk is het Europese uurlimiet voor luchtvervuiling dit jaar al 1142 keer overschreden. Elfhonderd-tweeenveertig keer!! De atmosfeer doet er pijn aan je ogen, de mensen ademen er zwaar, en de lucht kleurt geelgrijs van de hevige smogsoep. Ahsan maakte zich er zelf ook schuldig aan. Hij was jarenlang een echt petrolhead, en reedt de dikste race-Mercedessen. Nu is de schuldbewuste wetenschapper overgestapt op een elektrische Nissan LEAF, heeft hij zonnepanelen op zijn dak 26 E&U
laten zetten, en is hij soberder gaan leven. Hij doet dit naar eigen zeggen voor zijn dochtertje van 6,5 jaar oud. ‘Wij laten de aarde aan haar achter. Je hebt altijd een keuze, dus volg je geweten. Leven begint met de lucht die je ademt, schone lucht is gewoon een mensenrecht.’ Hij moet er niet aan denken dat de rechtse partijen in zijn land er na de Brexit met de buit van doorgaan. Khan houdt zijn hart vast waar veel conservatieve politici belang hebben bij het opschorten van milieuregulatie. Dit omdat zij vaak aandelen hebben in, of grote bedrijven bezitten. Volgens hem komt ruim 80% van de bestaande regels uit Brussel, of de koker van gemeenten. ‘De nationale regering hier in Londen is al nooit zo happig geweest op bescherming van onze leefomgeving, en ik zie het alleen maar erger worden met het huidig politieke klimaat.’
ONGELIJKHEID
Een korte navraag in Brussel leert dat huishoudens in lidstaten over 3 jaar de helft van al hun afval moeten scheiden, 30% minder broeikasgassen moeten uitstoten ten opzichte van 1990, 20% van hun stroom uit duurzame bronnen moet opwekken, waar dit in het Verenigd Koninkrijk nou nog maar 8% is. RTL-correspondent Anne Saenen schudt haar hoofd. Volgens haar ligt slecht openbaar onderwijs aan de basis van Brexit. ‘Net als in Nederland gaan de meeste kinderen in het Verenigd Koninkrijk naar gratis scholen, dat is waar. Maar waar rijke Nederlanders hun kinderen zelden naar een priveschoolof internaat sturen, is dat in Engeland nog de standaard. Hierdoor komen maar weinig kinderen met het wereldbeeld van een andere klasse in aanraking.’
REPORTAGE
AHSAN KHAN MEET DE LUCHTKWALITEIT
“KINDEREN HEBBEN NU KLEINERE LONGEN DAN HUN OUDERS” ONWETENDHEID
Daarnaast wordt er aan de overkant van de grote plas gewoon geen aandacht besteed aan de ontstaansgeschiedenis van de Europese Unie. ‘Ze krijgen niet mee dat de EU is opgericht na de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog, en dat men dat probeerde te voorkomen door voormalige vijanden als Frankrijk en Duitsland goede handelspartners van elkaar te maken. Je grootste afzetmarkt bombardeer je immers niet. Engelse kinderen leren helaas bijna alleen over hun eigen glorieuze verleden. Eeuwig zonde.’ Volgens Helena Michael van het NHS (nationale zorgverzekering) ziekenhuis in Camden Town hebben al deze kleine deeltjes in de atmosfeer invloed op de longen van opgroeiende kinderen. Die ontwikkelen zich nog tot hun twaalfde, en fijnstof etc. heeft hier een uiterst negatieve impact op. De huidige generatie groeit gewoon op met gevoeliger en kleinere longen dan hun ouders.’ E&U 27
COLUMN
Dacht ik aan het Europees Parlement, dan dacht ik aan ‘the ministry of magic’ van Harry Potter. Inderdaad, ik zag een fantasiewereld voor me, waarvan ik niet precies wist of hij echt bestond. Europese instellingen zag ik voorheen als onbereikbaar, als gepantserde bunkers waar je echt niet zomaar even kon komen buurten. De functie ervan had ik je nooit zonder eerst Wikipedia te raadplegen kunnen vertellen. In eerste instantie was het dan ook helemaal niet mijn bedoeling om mee te gaan maar uiteindelijk deed ik dat wel en lieve help wat was dat een wijs besluit.
De dagen in Brussel waren dan ook één grote aha-erlebnis. Als een kleuter bij zijn eerste keer in de Efteling waande ik me door de wandelgangen van, zoals Wim van de Camp het zo mooi beschreef, ‘de elite’. In de grote gebouwen, tussen de grote namen voelde ik me ook zoals de kleuter. Niet in de Efteling, maar in de grote mensen wereld. Mijn eerste momenten in het Europees Parlement waren even vervreemdend als zo vervreemdend dat ik denk dat het zou voelen om door ‘the ministry of magic’ te lopen. Eén van de eerste conclusies die ik trok: Europarlementariërs, ’t zijn net mensen. Ook Europarlementariërs voelen zich ongemakkelijk in een lift vol onbekende individuen. Ook Europarlementariërs doen alsof ze hun telefoon checken voordat ze zich omdraaien omdat ze de verkeerde kant op liepen. Ook in het Europarlement maken ze spelfouten in
FLOORTJE NAAR HET EUROPEES PARLEMENT 28 E&U
COLUMN
de hygiëne instructies op het damestoilet, en ook daar neemt men de moeite om de spelfout (voor een ander) te corrigeren.
KOFFIE
Ook daar worden er liters koffie op een dag weggedronken, maar dat is dus niet alleen omdat het mensen zijn. De gesprekken die tijdens die vele kopjes koffie plaats vinden gaan niet bepaald over koetjes en kalfjes. Koffieautomaten en –barretjes waren ook óveral te vinden en dat kun je over weinig andere faciliteiten in het belachelijk ontworpen en ingedeelde gebouw in Brussel zeggen. Waar de vloerbedekking er overigens overal bijzonder goed bij lag. Maar terug naar koffie, want koffie staat gelijk aan lobby binnen de wonderenwereld der Europa. En lobby das niets
om lullig over te doen. De lobbypraktijk gaat over serieuze zaken, dingen die jou en mij aan gaan. Die óver jou en mij gaan. Onderhandelen met beleid is wat er tijdens deze kopjes koffie gebeurt, en da’s niet eens figuurlijk. Achterkamertjespolitiek zoals we in Den-Haag kennen heet in Brussel koffiebarretjespolitiek. Eén gezamenlijk kopje koffie kan de uitslag van het stemmen over een bepaald voorstel bepalen.
COMPLEX
De leden van het Europees parlement werken niet alleen veel, het werk dat ze doen is ook nog eens behoorlijk uitdagend. De complexiteit van een organisatie als deze zal ik jullie besparen maar denk alleen al aan de helse taalbarrière waar deze arme lui dagelijks mee te dealen hebben. Letterlijk ieder gesproken of geschreven woord moet naar ruim 25 verschillende talen worden vertaald, en er worden nogal
wat woorden gewisseld op een dag in Brussel. Een foutje lijkt dan snel gemaakt maar dat kan men zich niet permitteren omdat de media hen continu op de voet aan het volgen is. Ja, het Europees parlement heeft misschien wel een klein plekje in mijn kleine hartje verovert en misschien ben ik daarom ook wel zo positief dat het bijna vies gaat klinken. Maar je hoeft ook niet pro-Europa te zijn om in te kunnen zien dat de mensen die voor Europa werken echt wel iets meer respect verdienen. Wie daar nog aan twijfelt kan ik alleen maar adviseren om het vooral zelf te gaan ondervinden. Ik raad sowieso iedereen aan om eens een dagje rond te huppelen in het Parlement als je de kans krijgt. Alleen al om het gevoel dat je daadwerkelijk iets hebt bereikt in het leven te ervaren als je door de eindeloze gangen van het Europese Parlement flaneert.
E&U 29
Europeanen veroveren Amerika!
30 E&U
EUROPEANEN DIE HUN HEIL ZOEKEN IN AMERIKA. HET KOMT STEEDS VAKER VOOR. JILL EARLYMORNING EN MARCO GROOT DURFDEN HET OOK AAN EN MET SUCCES SANDER KRUITBOS
REPORTAGE
Volgens recente cijfers uit een rapport van het Amerikaanse migratiebeleid, leven er zo’n 4.765.000 Europeanen in de Verenigde Staten. De meeste Europeanen zoeken hun heil in New York, Californië en Illinios. 65 procent van de Europese immigranten in de VS, zijn tussen de 18 en 64 jaar. Slechts 5 procent is onder de 18. De andere 30 procent is 64+. De 29 - jarige Jill loopt met stevige pas door de gangen van de Verenigde Naties in New York. In haar rechterhand heeft ze een grote tas waarin alle informatie zit. Haar doel is om de wereld van luxe te verbinden, met de wereld van inheemse volkeren. Ze heeft ook een eigen organisatie opgericht. ‘We zijn nu in de VN, want deze 2 weken vindt
de 16e vergadering van The Permanent Forum of Indigenous Peoples plaats. Er zijn professionals, maar ook inheemse mensen. Het is bedoeling inheemse volkeren te vertegenwoordigen bij de VN. Een wereldreiziger is Jill uit Den Bosch zeker. Ze werkte in Australië, Peru en nu dus in Amerika. ‘Toen ik 15 was begon ik als horecamedewerker. Daarna heb ik tot mijn 24e gewerkt in de thuiszorg. Snel daarna ben ik naar Amerika gegaan. Eerst in San Francisco om inheemse mensen aan donors te verbinden en nu in New York’ Ze heeft dan wel meerdere universitaire opleidingen gedaan, het is hard werken om wat te bereiken. ‘Als Europeaan heb je absoluut geen privileges.
Amerikanen worden duidelijk voorgetrokken en je moet veel harder vechten om iets te bereiken. Ik betaalde hier 10 keer zoveel voor mijn master dan in Nederland. In Nederland krijg je heel veel. Om in New York succesvol te zijn, moet je een heleboel uit jezelf halen. Werk wordt je hier niet zomaar in de schoot geworpen’.
CULTUURSHOCK
We luisteren aandachtig bij de vergadering en daarna praten we nog even rustig na. Jill vertelt over de cultuurshock. ‘Toen ik hier was dacht ik: Wow, wat hebben we eigenlijk veel luxe in Nederland, in vergelijking met Amerika. Alles draait hier om connecties. Mensen moeten je in contact brengen met belangrijke mensen. Geld is ook heel belangrijk. Zonder geld kun je je in Amerika ook naar de top werken, maar dan heeft het heel veel met eigen inzet te maken. Het heeft dan weinig te maken met hoe alles in Amerika is geregeld.” In Amerika heb je aanzienlijk minder vakantiedagen dan in Europa. De meeste werknemers krijgen meestal slechts 1 of 2 vakantieweken per jaar. Als je er blijft werken, kun je ongeveer 2 dagen meer vrij krijgen per jaar. Hard werken zijn de Amerikanen dan ook zeker gewend. Jill gaat niet vaak terug naar Nederland. Simpelweg, omdat ze heel veel tijd nodig heeft om alles te regelen in
“OM IN NEW YORK SUCCESVOL TE ZIJN, MOET JE EEN HELEBOEL UIT JEZELF HALEN.” New York. ‘Mensen die ambitie hebben, vinden het hier niet ongebruikelijk om heel veel te werken. Dat zie je in New York 6 dagen per week. Kantoren zijn open van 8 tot 8. Ook met een master32 E&U
REPORTAGE
diploma moet ik 2 banen hebben. In het begin was ik 7 dagen in de week druk met werk en mezelf verder krijgen.” Terwijl we in de lift staan richting de uitgang van de Verenigde Naties, ontstaan er wat gesprekken tussen Jill en collega’s uit de branche. Jill heeft hier wel een toelichting bij. ‘New Yorkers zijn aardige mensen. Je hebt meer gelijke kansen,
Nederland liep niet optimaal tijdens de crisis, dus hij zocht zijn heil in Amerika. ‘In Amerika loopt het bedrijf super. Wij hebben luxeproducten en leveren door heel Amerika, maar ook in Canada. We verkopen grote partijen aan hotels, het Witte Huis en hele grote evenementen.’ Ondanks dat niet alle beslissingen van president Trump worden bejubeld, is Marco erg positief. ‘Toen Trump aan het bewind kwam, ging de omzet met 30 tot 40 procent omhoog. Het kan ook door Obama komen, maar Trump geeft wel vertrouwen. Veel werkgevers nemen nu mensen aan.
BELEEFD
Jill aan het werk
dan bijvoorbeeld de Europeanen in San Francisco. De huurprijzen zijn daar echt enorm hoog, dat komt door de Tech-industrie. Hier in New York zijn de mensen lekker direct, net als wij in Nederland gewend zijn. In San Francisco was er een enorme valse bescheidenheid. Dat vond ik een culturele uitdaging. New York is een harde samenleving, je hebt geen overheid waar je op terug kunt vallen.’ In rustig tempo zoeken Jill en ik naar de dichtstbijzijnde metro. We stappen in bij Lexington Avenue en moeten er allebei uit bij Times Square.
VOORDELEN
Al gauw kom ik daarna in contact met Marco, een jonge ondernemer die een eigen bedrijf heeft in bloemen. Hij leeft met zijn vrouw en kinderen in Ridgefield, Connecticut. Marco zijn keuze om Nederland 9 jaar geleden te verlaten, was puur economisch. Zijn bedrijf in
Net als Jill is Marco ook te spreken over de mentaliteit van de Amerikaan. ‘De mensen zijn echt ontzettend prettig hier in Amerika. Ze zijn ontzettend beleefd. In Europa wordt veel gesnauwd, maar hier maak ik dat amper mee. Tuurlijk is er weleens iemand bot, maar minder dan in Europa. Kinderen leren hier op de basisschool ook hoe ze een gesprek gaande moeten houden. Dat merk ik ook aan mijn eigen kinderen,
Marco tussen de bloemen
die hier als baby’s naar toe kwamen. Als je bij een Amerikaan op visite komt, heb je gelijk een connectie en wordt er soep of een taartje aangeboden. In Nederland moest ik vaak uitgebreide afspraken maken.’ Baanzekerheid is niet iets wat vaak voorkomt in de VS. Werkgevers kunnen
je onmiddellijk ontslaan. Je kunt jezelf verzekeren van werk door heel hard te blijven werken. Vooral de situatie van horecamedewerkers is bijzonder. Frans Verhagen, Amerikakenner, licht dit toe. ‘Je hebt als werknemer in de horeca weinig zekerheid. Er bestaan speciale contracten, maar die worden in de horeca niet aangeboden. Wat wel geldt in de horeca, is dat de lonen extreem laag zijn. 4 of 5 dollar per uur, omdat ze afhankelijk zijn van de fooi. In Amerika geeft men fooien in de horeca, wat wij niet kennen en de fooi wordt verdeeld onder de mensen in het restaurant. Daarom kunnen de werkgevers in het restaurant en de horecasector de prijzen flink laag houden. Een fooi hoeft niet betaald te worden, maar je wordt wel geacht om dat te doen. Er moet minstens 15 procent betaald worden en 20 procent als je het goed vond. Dit is een systeem dat voor de hele Verenigde Staten geldt. Sommige restaurants proberen eruit te breken door de fooi gelijk bij de rekening op te tellen, maar dat slaat niet erg aan. Ze tellen wel altijd alles bij elkaar op als je met een groot gezelschap bent van 6 personen of meer. Marco vindt de regelgeving rondom bedrijven ook een stuk fijner dan in Nederland. ‘Het is hier in Ridgefield echt ideaal. Elke Amerikaanse staat heeft zijn eigen belastingstelsel. Daardoor heb je wel een goede accountant nodig en dat maakt de administratieve werkzaamheden wel wat intensiever. Je kunt hier zo van mensen af en dat zorgt ervoor dat mensen volgzaam zijn. In Nederland zijn werkgevers veel banger om iemand aan te nemen, want je kunt niet zomaar van werknemers af.’ Als je dus wat wilt bereiken in Amerika, moet je keihard werken. ‘The American Dream’ is zeker geen mythe, maar je moet alles uit jezelf halen. De overheid staat niet voor je in. Wel heb je veel vrijheid, erg veel vrijheid. Jonge Europeanen, pak je kans en ga ervoor. E&U 33
PROFIEL
‘De Europese Unie is er niet voor dit soort ongein’ Wist jij dat er een hele gedachte zit achter de eisen van een surprise-ei? O, je wist nog niet eens dat er regels waren voor surprise-eieren?. Ze zijn zelfs Europees vastgesteld. En er zijn meer zaken waar de EU zich mee bezighoudt: Hoe krom bananen mogen zijn bijvoorbeeld. Of is dat wel zo?
EMOTIONELE SPEECH
STEFAN KLOMP
“Een paar jaar geleden ging het over de antislipzolen van de kappers”, vertelt de voorzitter van de jongerenpartij van de VVD Rutger de Ridder. “Dat is een heel gedoe geweest. Dan vraag ik mij af waarom moet de Europese Commissie en het Europees Parlement met die 751 leden in godsnaam het hebben over de antislipzolen van kappers in Nederland of Frankrijk? Volgens mij zijn ze daar niet voor.” Behalve het vrije verkeer van goederen, kapitaal, diensten en personen houdt de Europese Unie zich met veel meer dingen bezig. Denk even aan de bestrijding van doping in de sportwereld, mensenrechten of het milieu. En soms zitten er hele aparte onderwerpen bij waar de EU zich mee bezighoudt. Zo zouden bananen niet krommer mogen zijn dan 20 graden en zouden kappers niet meer op hoge hakken mogen lopen. De Europese Commissie, zeg maar de regering van Europa, kreeg ook door dat dit soort regeltjes niet op heel veel positieve bijval kon rekenen. 34 E&U
En dus werd Frans Timmermans aangesteld als eurocommissaris voor (onder andere) betere regelgeving. Hij moet ervoor zorgen dat het Europees Parlement zich niet meer bezig gaat houden met de kromming van de bananen.
Vanuit de hele wereld kwamen er complimenten voor de speech die Frans Timmermans hield op 21 juli 2014 voor de VN Veiligheidsraad. “Wij zijn hier bijeen om een tragedie te bespreken: het neerhalen van een commercieel luchtvaartuig en de dood van 298 onschuldige mensen.” Het was het begin van zijn speech, die over de MH-17 gaat.
“DE STICKERTJES OP DE PINDAKAASPOT. DAAR ZEGT IEDEREEN VAN: BEMOEI JE ER EVEN NIET MEE”
Hij hield die speech overigens geheel in het Engels. En dan niet het Louis van Gaal-Engels, maar een Engels wat nauwelijks (of misschien zelfs niet) van het echte Engels te onderscheiden is. Dat heeft Timmermans overigens niet alleen met Engels. Hij praat ook Frans, Italiaans, Duits, Russisch en Limburgs. 2014 Was het jaar van Frans Timmermans. Hij werd door de Nederlandse parlementaire pers uitgekozen tot ‘Beste politicus van het jaar’ en uit een peiling van Maurice de Hond bleek dat ook de mensen thuis hem de beste politicus van het jaar vonden. Maar op 1 november 2014 verruilde Timmermans van baan. Hij ging van Minister van Buitenlandse Zaken naar Eurocommissaris en vicevoorzitter van de Europese Commissie. Hij heeft net
PROFIEL de helft van zijn termijn in Brussel erop zitten. “Hij is aangesteld om de regelgeving te verminderen”, zegt Xander van der Wulp, politiek commentator voor de NOS en sinds de verkiezingen komt hij wekelijks met verkiezingsvlogs en formatievlogs. “Toen hij begon zei hij: ‘Mijn taak is het om de regelgeving te verminderen, maar ook om mensen weer te laten zien waarom Europa belangrijk is; wat Europa ons kan brengen’. Om nou te zeggen dat heel veel Nederlanders al meteen een paar voorbeelden hebben van wat Frans Timmermans voor ze heeft geregeld of hoe Europa veel nuttiger is geworden: Ik denk dat we op dat punt nog niet zijn aanbeland.”
UITDAGEN
Toch gebeurt er achter de schermen genoeg. In een interview met de NOS gaf Timmermans aan al zeker honderd voorstellen te hebben ingetrokken. Maar dat levert niet bij iedereen een glimlach op. De parlementariërs in Brussel klagen nu dat ze te weinig te doen hebben. ‘Politici hebben de neiging om iedere keer iets nieuws te willen. En de 751 leden in het Europees Parlement willen allemaal iets nieuws doen. Ik zal ze willen uitdagen om eens te kijken naar bestaande wetgeving.’ Kijken naar bestaande wetgeving is precies wat Merel Stoop doet. Zij is de voorzitter van de jongerenpartij van de SP. ‘Als ik soms lees waar Europa regels voor maakt: Hoe krom mag een banaan zijn, bijvoorbeeld. Dan denk ik dat Europa daarin is doorgeslagen.’ Dat gevoel leeft niet alleen bij de jongerenpartijen.
Frans Timmermans heeft al zeker honderd
PINDAKAASPOT
Xander van der Wulp: “De VVD wil bijvoorbeeld minder regels uit Europa, maar dat is eigenlijk wel een wens die bijna alle partijen delen. Ik denk dat iedereen in het Nederlandse parlement inmiddels wel van mening is dat Europa te ver gegroeid is en zich met te veel dingen bemoeit. Weet je wel, de stickertjes op de pindakaaspotten, of wat er dan allemaal op moet komen te staan. Daar zegt iedereen van: bemoei je er even niet mee.” Soms is het ook andersom. Dan wil Timmermans de bemoeizucht van Brussel verminderen, maar dan is de druk van de industrie te groot om bepaalde regels toch door te laten gaan. ‘Sceptisch’ was Timmermans over nieuwe Europese milieuregels voor onder andere waterkokers. Maar die regels zijn wel gekomen, omdat bedrijven er zelf om vroegen.
SCHEPIJS
Voor sommige regels was Timmermans net te laat. Want toen de Europese Dag van het Ambachtelijk Schepijs werd ingevoerd (5 juli 2012), werkte hij nog niet bij de EU. Mocht je dit toevallig lezen op 24 maart, neem dan even een ambachtelijk schepijsje. Oh en die surprise-eieren, die wilde de Europese Unie in 2006 verbieden. De reden? In een lidstaat van de EU stikte namelijk een baby in de surprise. Overigens zijn ze wel verboden in de Verenigde Staten.
FOTO: DE BEELDREDAKTIE / MARTIN HOOGEBOOM
voorstellen ingetrokken
E&U 35
FACTCHECKER
FEDERAAL EUROPA
Er zijn partijen die roepen om meer regelgeving naar Europa. Al gaat het dan meer om wetgeving en samenwerking. Het gaat dan vaak over een federaal Europa. “Het belangrijkste voor ons hierin is dat wij daar een democratische verbetering in zien”, zegt Wouter van Erkel. Hij is de voorzitter van de Jonge Democraten, de jongerenpartij van D66. Maar wat betekent dit, een federaal Europa? In een federaal Europa gaan de lidstaten meer samenwerken. Maar in plaats van dat het op een vrijwillige basis is, is het meer verplicht. De individuele lidstaten leveren dan macht in ten opzichte van een (sterker) gezamenlijk Europa. Ook zal er dan één Europees leger zijn. Een voordeel van een federaal Europa is dat je gezamenlijk sterker bent tegen, bijvoorbeeld een Rusland, en dat je makkelijker tot een beslissing kan komen. Nu moeten alle lidstaten er zelf nog over beslissen. En een federaal Europa heeft nog een voordeel, volgens Van Erkel: Het zorgt ervoor dat Nederlanders zich meer Europeaan gaan voelen. Hij gebruikt het Nederlandse voetbal als vergelijking voor de Europese identiteit. “Je hebt nu nog te veel, als je naar Nederlandse voetbalclubs kijkt, te veel Ajax en Feyenoord-fans. Ze voelen geen eenheid, tenzij het Nederlands voetbalelftal speelt. Dat Nederlands elftal, daar moet iedereen zich mee verbonden voelen uiteindelijk.” Maar het feit dat je macht overdraagt is ook meteen het grootste kritiekpunt. Landen willen natuurlijk liever geen macht weggeven. Daarnaast is er onder de inwoners nauwelijks draagvlak hiervoor.
36 E&U
Mag een banaan krom zijn? Op de vorige pagina kwamen nogal wat vreemde regels voorbij. Tijd om uit te zoeken of ze wel echt kloppen, want er gaan een boel fabeltjes rond als het over Europa gaat.
GELE AMBULANCES
Regel: alle ambulances in Europa geel moesten worden gespoten, zodat ze in elk land herkenbaar zijn. ONWAAR Er is geen enkele regel die dit voorschrijft. Wel beval het Europees Comité voor Normalisatie, die pleit voor een eenheid in Europa, aan op een gelijke kleur voor ambulances in Europa. Maar dit Comité is geen onderdeel van de EU en werkt onafhankelijk.
CHOCOLADESIGARETTEN
Regel: Verbod op verkoop van chocoladesigaretten. WAAR Uit onderzoek blijkt dat kinderen die chocoladesigaretten eten, twee keer zoveel kans hebben om later een roker te worden. Reden genoeg voor de Raad van Ministers (waar alle ministers van een bepaald thema van elke lidstaat inzitten) om eten in de vorm van tabaksvormen te verbieden. Althans, dat is het advies, samen met de Wereldgezondheidsorganisatie. In 2013 werd het verboden.
PINDAKAASPOT
Regel: Er zijn regels wat er op de stickers van de pindakaaspot moet staan. WAAR Vanaf 13 december 2014 is de wet Voedselinformatie ingegaan. In deze Europese wet is opgenomen welke informatie er op een etiket moet staan; niet alleen voor de pindakaaspot overigens. Enkele voorbeelden van verplichte informatie op een etiket zijn de lijst met ingrediënten en de contactgegevens van de fabrikant. Ook is in deze wet opgenomen dat de letters op het etiket minimaal 1,2 millimeter moet zijn.
FACTCHECKER EUROPESE DAG VAN HET AMBACHTELIJK SCHEPIJS WAAR Op 24 maart wordt inderdaad elk jaar de Europese Dag van het Ambachtelijk Schepijs gevierd. Deze dag is in 2012 in het leven geroepen door het Europees Parlement. De dag is in het leven geroepem ter promotie van het product en om deze manier van ijsmaken te ontwikkelen. Maar het moet ook de kwaliteit verbeteren.
BALLONNEN
Regel: Kinderen mogen geen ballonnen opblazen. ONWAAR In 1988 kwam er een regel dat ballonnen gemaakt van latex een waarschuwing moeten bevatten voor ouders, dat kinderen onder de acht jaars onder toezicht gehouden moeten worden. Voor sterker plastic geldt dit niet. Maar het is absoluut onwaar dat kinderen geen ballonnen mogen opblazen.
HOGE HAKKEN
Regel: Kappers mogen niet meer op hoge hakken lopen. (HALF) WAAR In 2012 werd deze regel aangenomen. Er moet wel wat op aangemerkt worden: het was een initiatief van kappers zelf. De gedachte hiervan is om de veiligheid van de kappers te verbeteren. Ze volgden al een gezondheids- en veiligheidsrichtlijn. Hierin staat onder andere ook dat het verstandig is om handschoenen te dragen. Uit onderzoek blijkt dat kappers een grotere kans hebben om huidaandoeningen te krijgen.
APPELBEIGNETS
Regel: Vers gefrituurde appelbeignets moeten in een zakje verkocht worden. ONWAAR De consument mag altijd om een verpakking vragen, mocht hij de hygiëne van de bakker in twijfel trekken. Maar het is zeker geen regel.
HOEVEEL REGELS KOMEN ER EIGENLIJK UIT EUROPA?
Er wordt wel eens gespeculeerd dat 80% van al onze wetten uit Brussel komen. Echte concrete cijfers ontbreken, maar uit verschillende onderzoeken door heel Europa komt naar voren dat één op de vijf wetten uit Europa komt. Overigens verschillen de cijfers wel enorm per thema. Zo is twee derde van milieuwetgeving in Europa landen, door Europa zelf geformuleerd, terwijl maar 6% van de onderwijswetten uit Brussel komen. Toch komt die 80% wel ergens vandaan. Uit 1988 om precies te zijn. Jacques Delors, de voorzitter van de Europese Commissie van 1985 tot 1995, voorspelde toen dat over tien jaar 80% van de wetgeving uit Europa zou komen.
KROMME BANANEN
Regel: Bananen en komkommers mogen niet te krom zijn. (HALF) WAAR Dit is waarschijnlijk één van de oudste en meest gehoorde regel als het over de EU gaat. Hij dateert alweer uit 1994. Deze regel is echter tot stand gekomen doordat de landen en producenten er zelf om vroegen. In het ene land mochten de bananen namelijk krommer zijn dan het andere. Het is overigens niet zo dat een banaan te krom kan zijn. Het gaat om een richtlijn, die alleen maar geldt voor groene onrijpe bananen. De richtlijn is erop gericht om de kwaliteit van de bananen te verbeteren, maar moet ook voor een hogere prijs op de markt zorgen. Overigens verkopen te kromme bananen niet. Over te kromme komkommers was ook heel veel te doen. Komkommers mochten tot 2008 niet meer buigen dan 10 millimeter per 10 centimeter, maar die regel is afgeschaft. E&U 37
REPORTAGE
Turkije: walhalla of puinhoop? 36 E&U
REPORTAGE Iedereen kent het wel uit ervaring of van horen zeggen. Lekker de pootjes omhoog in een 5 sterren hotel aan de Turkse kust. Heel veel Nederlanders doen het. Zuipen, vreten en je helemaal nergens druk om maken. Het is een gouden formule en lijkt voor veel mensen het paradijs. Toch is niet alles koek en ei. Dit Turkije wil zich aansluiten bij de EU, maar is dat wel zo’n goed idee? SANDER KRUITBOS
Ook al is het een lekker vakantieland voor veel Nederlanders, de relatie tussen Turkije en Europa is op dit moment allesbehalve goed. De EU verdenkt Turkije ervan te hebben gesjoemeld met de uitslag van het referendum van afgelopen zondag. Toetreding van Turkije tot de EU lijkt dan ook nog ver weg. Het gedonder begon al in 1987. Turkije vroeg officieel lidmaatschap aan en is toen in 1999 officieel kandidaat-lidstaat geworden. De EU gaf Turkije dan ook financiële steun om verschillende veranderingen door te voeren. Van die veranderingen is vandaag de dag nog weinig te zien. Vanaf eind 2016 is de negatieve sfeer rondom Turkije versterkt. Vrijheid is ver te zoeken in Turkije. Journalisten worden opgepakt na kritische verslaggeving en ook de koerden worden zonder pardon opgepakt. Erdogan zou alle macht naar zich toetrekken en duldt geen tegenspraak. De grootste oppositiepartij in Turkije is op dit moment helemaal van slag. Er zouden tijdens het laatste referendum ontzettend veel stemmen zijn verdwenen. Veel stemmen zouden niet geldig zijn, vanwege privacy schending. Overigens zouden ook veel stemmen in het geheim zijn geteld. Niet echt iets waar je als Europeaan een warm gevoel van krijgt. Als Turkije nog zou willen toetreden tot de EU, moet er ontzettend veel
veranderen. Zo mogen ,logischerwijs, de fundamentele mensenrechten niet meer geschonden worden. Ook het hele buitenlandse beleid moet worden aangepast. Verder is een goede scheiding van kerk en staat noodzakelijk.
GEMENGDE GEVOELENS
Zeker niet alles is kommer en kwel in Turkije. Het land doet het economisch echt super en zou op dat gebied de concurrentiedruk aan kunnen. Ook vecht Turkije volop tegen het extremisme. Het woord extremisme heeft al wel wat toeristen weggehouden bij Turkije. Het toerisme bloeit nog wel volop, want sommige mensen kunnen de ‘knop’ omzetten. Je kunt je afvragen of je politiek en vakantie apart van elkaar moet houden. Er zijn mensen die lekker op hun klapstoeltje kunnen liggen en schijt hebben aan de situatie verderop in het land. Je kunt je ook afvragen of wegblijven dan de oplossing is, want dan help je de economie van Turkije helemaal naar de verdommenis. Wel is zeker dat de band tussen Turkije en de EU niet optimaal is. Laatst werd er al een Turkse minister van Buitenlandse Zaken geweigerd door Nederland, waardoor de verhoudingen helemaal op scherp staan. Erdogan was niet gediend van de aanpak van Nederland en strooide met hatelijke teksten. Dit schoot bij de EU in het verkeerde keelgat. Een ding is zeker, Turkije zullen we voorlopig niet terugzien in de EU.
E&U 39
TIPS
Dit kun jij doen tegen voedselverspilling! Er wordt op dit moment 88 miljoen ton per jaar aan voedsel verspild in de EU. Het Europees Parlement roept landen op om er voor te zorgen dat er in 2030 ‘nog maar’ de helft wordt verspild. Een goed streven, maar wat kun jij als jongeren eigenlijk doen? Want zeg nou zelf, we willen toch allemaal op een gezonde en schone planeet leven? SAND KRUITBOS
Voordat we gaan kijken wat jij kunt doen, eerst even wat feitjes op een rijtje. De enorme hoeveelheid verspilling zorgt voor 170 miljoen ton aan co2 uitstoot en de productie van de producten zorgt voor 261 miljoen ton aan natuurlijke hulpbronnen. Het Europees Parlement wil dat voedseldonaties makkelijker worden, waardoor er ook minder weggegooid wordt. Zo ga je verspilling tegen en voed je de armere mensen onder ons.
40 E&U
Nederland telt op dit moment 149 voedselbanken. 88000 mensen zijn daar klant.Veel te veel! Je kunt een gelddonatie doen, maar natuurlijk ook voedsel geven. Jij als jongere kan het verschil zeker maken. Hiernaast enkele tips waardoor jij kan helpen.
WEES CREATIEF MET HET KOKEN! Vaak snijd je grote stukken van je groente af, omdat het er niet eetbaar uitziet. Dit is een denkfout, want vaak kun je het nog goed eten. Pak al je restjes bij elkaar en maak er bijvoorbeeld een groentesoepje van. Je zult verrast zijn van het eindresultaat. Je kunt dit principe ook toepassen bij andere gerechten.
TIP
Fruit wat lang in de schaal ligt, kun je zeker nog gebruiken! Gooi het dus niet weg als het overrijp lijkt, maar gooi het bijvoorbeeld in de blender. Gezond en je bent ook nog eens bewust bezig!
S
OVERRIJP FRUIT IS NIET VIES!
VRIES RESTJES IN!
Jongeren die op kamers wonen, bewaren vaak kliekjes in de koelkast, maar gooien het alsnog weg na een paar dagen. Het ziet er dan namelijk vaak niet appetijtelijk uit. Niet doen! Vries de restjes in, want dan blijft het zeker nog goed en ziet het er ook nog eetbaar uit. Als je ouders dit probleem ook hebben, spreek ze er dan op aan.
LET NIET TEVEEL OP DE HOUDBAARHEIDSDATUM. Veel producten zijn nog goed te eten, ook al is de THT-datum al geweest. Kijk goed naar het voedsel en ruik er ook aan. Met vlees moet je vaak geen risico nemen, maar bij veel producten is het geen probleem om het te eten.
E&U 41
COLUMN
Studeren in België? Bezint eer ge begint! Vol frisse moed en met je kersverse havo- of vwo-diploma op zak waag je de stap. Je gaat net als steeds meer landgenoten studeren bij de zuiderburen, waar het collegegeld de helft lager is, studieboeken gratis, waar ze geen lootjes trekken voor populaire studies, de kamers groter en goedkoper, of gewoon domweg voor het avontuur. MAARTEN KORS
Maar al spoedig kom je tot het besef dat het vrolijke Vlaanderen toch nog steeds echt buitenland is. Neem plaats op uwe zetel, pak ’n pintje, en bereid u voor op een cultuurshock van jewelste. Zo zat Valery Manneveld (21) wel eens weken op een pietluttig mailtje van haar ‘prof ’ diergeneeskunde te wachten. Wat bleek? Meneer was nogal op zijn teentjes getrapt omdat ze de officiële mailetiquette niet in acht had genomen. Alleen na flink slijmen (vinden wij olijke ‘Ollanders) met kreten als ‘hooggeachte professor’ en ‘met vriendelijke groet’ nemen docente de moeite je mail te beantwoorden. Karakteristiek voor Vlamingen is volgens onderzoeker Geert Hofstede hun angst voor het onbekende. ‘Ze laten zelden het achterste van hun tong zien’, wat wel eens botst met ons verlangen te 42 E&U
zeggen waar het op staat. Je hebt al gauw een grote muil, en de Hollandse heppiedepeppiehouding wordt niet echt op prijs gesteld door de bedachtzame Belgen. Dikke matties worden jullie zelden op de eerste dag, maar als je eenmaal het vertrouwen hebt gewonnen heb je er ook vrienden voor het leven bij. Nederlandse docenten stellen kritische opmerkingen en discussie over de lesstof op prijs, hun Vlaamse collega’s zijn daar minder happig op. Het blijft muisstil in de collegezaal, de prof weet het immers altijd beter. Oogjes open, maar snaveltjes toe. Ook blijken je Belgische medestudenten vaak moederskindjes. Of ze hebben koudwatervrees om op kot (=kamers) te gaan, of ze storten zich elke vrijdagavond samen met hun ratelende rolkoffertje in een ware volksverhuizing richting pa en moe.
Zoals je wel gemerkt hebt vinden docenten inzicht tonen vaak belangrijker dan nutteloze feitjes stampen. Dat je niet exact weet op welke dag en in welk jaar Alfa z’n bril verloor... ‘So Be It’. Als je maar snapt hoe alles met alles verband houdt. Zo niet in België, waar men gelooft in de kracht van herhaling. Een grote feitenkennis en een goed geheugenis een must voor wie wil slagen in het land van patat en gerstenat. Tatta’s zijn niet de enige die ff moeten acclimatiseren als ze de grens oversteken. Filip Bastien uit Werchter verbaast zich er elke keer weer over in Nederland: ‘Je kan bij iedereen naar binnen kijken, ze doen nooit hun gordijnen dicht!’ Het lijkt een overblijfsel uit onze protestantse cultuur, waarmee we zonder er nog bij stil te staan zeggen dat wij als vrome stervelingen niks te verbergen hebben. Heus, als je de moeite neemt je in al deze kleine cultuurverschillen te verdiepen en je openstelt voor anderen zul je de tijd van je leven hebben in het leipe Leuven, het gekke Gent, het bruisende Brussel of het anarchistische Antwerpen!
REPORTAGE
WAT WEET JIJ D’R NOU VAN?! TOETS JE EUROPESE KENNIS MET DE ANTWOORDEN VAN DE QUIZ. VRAAG 1 De europese unie heeft dus helemaal niks met het eurovisiesongfestival te maken. zie je Frans Timmermans al in een glitterjurkje op een podium ergens in een oostblok lang? Nee, nou dan. VRAAG 2 Hoewel wij niets weten over de eventuele latrelatie tussen Marietje en Frans weten we een ding wel heel zeker: het enige goede antwoord op deze vraag is dat Marietje hartstikke Europarlementarier is.
is Donald de president van Europa. ‘ Huh hebben we die dan?’ Ja, soort van. VRAAG 6 Random is deze samentrekking van letters zeker niet. DING FLOF BIPS zijn de eerste letters van alle landen die meededen met de euro. VRAAG 7 Zowel Theresa als Angela zijn allebei hartstikke lid van de Europese raad. Het goede antwoord op deze zevende vraag luidt dus: Viola Holt!
VRAAG 3 Een Europees leger is geen van de vijf toeVRAAG 8 komstscenario’s en is dus het juiste antwoord op deze vraag. Dat wil niet zeggen Tsja, dit was echt een uitdager natuurlijk, niet getreurd als je het goede antwoord dat een EU leger uitgesloten is trouwens. dan ook echt niet wist. Daarom bij deze: EUBG staat voor EU Battlegroup (die beVRAAG 4 Het zou inderdaad een fantastische naam staan). voor een cateraar zijn maar toch lieve lezers is Coreper de commissie die vergaderingen voorbereid. VRAAG 5 Ook Donald Tusk is niet de liefhebbende echtgenote van Frans Timmermans. Wel
VRAAG 9 Viola Holt heeft dus helemaal niks met de EU te maken he.. Ja behalve dat ze er woont dan. Ook Viola is niet met Frans getrouwd. Wat Viola wel is..: een overjarige BN’er.
E&U 43
DOEI. XXX EDJE