Snap Dat!
Snap Dat!
Filter op Europa
Brussel: Stad met twee gezichten
Nieuws uit de EU
Juncker: ‘Jongeren Europa in’
Filter op Europa
1
INHOUD
04: 08: 10: 12: 15: 16: 18: 19: 20:
20 8
4
2
Bouke Arends, wethouder in Europa Tegengas Pulse of Europe Verkiezingsjaar 2017 Juncker: ‘Jongeren Europa in’ Instellingen op een rijtje Europees zakgeld voor Eva Oh oh Cherso Weet wat er speelt Brussel, stad met twee gezichten
EDITORIAL Snap Dat!
Europese roots De Europese Unie is als een gigantische boom waarvan de wortels door de hele Unie doordringen. Of, misschien moet je wel zeggen dat het een bos is. Zo omvangrijk is het samenwerkingsverband van Europese landen inmiddels geworden. Na de Tweede Wereldoorlog werden de zaadjes van vredesbomen gepland in zes landen, waaronder Nederland. Door samen voor de bomen te zorgen moesten nieuwe oorlogen worden voorkomen op het Europese continent. Tot zover is de missie geslaagd, want sinds het begin van de samenwerking in 1957 is er geen oorlog meer geweest in West-Europa. De politieke macht als Europees blok in de wereld, economische groei en toename van de welvaart vormden de zeer welkome vruchten die aan de Europese boom groeiden. Wij plukken er nu de vruchten van. De Europese Unie en vrede zijn voor ons een vanzelfsprekendheid. Maar soms is het ook door de zure appel heen bijten. Niet alles wat uit de wirwar van Europese instellingen komt, wordt als positief ervaren. Een anti-Europese storm schudt daardoor flink aan de bomen en ziet ze na 60 jaar het liefst omvallen. Volgens deze eurosceptici is iedere vrucht uit Europa verrot. Wie met redelijkheid naar de EU kijkt ziet dat dat zeker niet het geval is. Maar om te stellen dat de EU een perfect werkende organisatie is, is ook onzin. De EU is zo groot geworden, dat je door de bomen het bos niet meer ziet. En dat terwijl je er middenin staat.
Bij Snap Dat! gebruiken we de termen Europese Unie, Europa en Unie door elkaar.
Snap Dat! snapt dat de EU moeilijk te begrijpen is. Vooral omdat juist veel van het bos met zijn diepgewortelde instellingen onzichtbaar is. Tijd om die wortels bloot te leggen. Ze liggen dichter aan het oppervlak dan je misschien zou denken. Door meer van de EU te zien, ga je er meer van begrijpen. En dan kun je bepalen of je het bos wilt snoeien, laten groeien of laten zoals het is.
Filter op Europa
3
INTERVIEW
‘Ik neem mee wie ik ben’
Het is 2055. Zelfrijdende auto’s zijn inmiddels een vanzelfsprekendheid. In Emmen gaan ze nog een stapje verder. Zelfs grote vrachtwagens rijden hier zelfstandig. Het zou zomaar kunnen gebeuren, omdat de wethouder in 2017 actief is in de EU. 4
Snap Dat!
Regendruppels spatten tegen de ramen van het stadhuis in Emmen. Buiten is het druk op de natte straten. Iedereen lijkt ervoor gekozen te hebben om per auto te reizen. Maar die moeten nog wel zelf bestuurd worden. Binnen bladert Bouke Arends door een rapport. Zijn eigen rapport. Zonder te spieken weet hij de precieze naam van het onderwerp niet. ,,Samenwerkende intelligente transportsystemen”, prevelt hij. ,,Het klinkt wat vaag, maar het gaat over zelfrijdende auto’s. Daar wil Europa een strategie voor opstellen.” Plaatsvervanger Bouke Arends is wethouder van de gemeente Emmen en is actief in het Comité van de Regio’s van de Europese Unie. In het Comité van de Regio’s(CvdR) zitten lokale en regionale politici uit heel Europa. Zij geven adviezen aan de Unie. Het Comité moet de schakel vormen tussen Europese burgers en de EU. Het idee is dat de wethouder uit jouw gemeente beter benaderbaar is dan een ambtenaar in Brussel. Arends is plaatsvervangend vertegenwoordiger bij het CvdR. ,,Tussen vast lid en plaatsvervanger zit niet zo heel veel verschil. Ik heb ook niet de ambitie om vast lid te worden. Als vervanger kun je ook veel dingen voor elkaar krijgen. Kijk maar, ik ben rapporteur.” Rapporteur zelfrijdende auto’s dus. Europa wil ermee aan de slag en heeft het CvdR gevraagd daar een advies over uit te brengen. Ondanks dat Arends pas sinds dit jaar bij het CvdR zit, kreeg hij het rapporteurschap. ,,Zo kun je in een heel
vroeg stadium proberen beleid een bepaalde richting te geven. Daar kan de gemeente Emmen in de toekomst wat aan hebben.” Alle kansen op het gebied van zelfrijdende auto’s naar Emmen halen is wat te veel gevraagd. ,,Je moet het rapport zo schrijven dat ook de regio Zuidoost-Portugal zich daarin kan vinden. Gaat het drie keer over Nederland en vijf keer over Emmen, hebben zij daar niks aan. Je moet het zo opschrijven dat iedereen er uit kan halen wat voor zijn regio belangrijk is, anders verdwijnt het
Rapporteurschap Een rapporteur schrijft een advies over een specifiek onderwerp. Als deze wordt goedgekeurd door een deelcommissie(zoals de commissie economie) dan wordt er nog gestemd door het voltallige CvdR. Stemmen die in met het advies dan wordt het advies van de rapporteur naar de wetgevers van de Unie gestuurd. Dit zijn de Europese Commissie, het Europees Parlement en de Raad van Ministers. Zie pagina 15 voor een overzicht van de instellingen.
‘Meestal
steun je het beleid van een landgenoot’ rapport zo in de prullenbak.”
kunnen worden uitgevoerd.”
Arends ziet het onderwijs als voorbeeld waar kansen liggen voor Emmen. ,,Wij hebben hier Hogeschool Stenden met een hooggewaardeerde technische afdeling waaronder ICT en Logistiek en Transport. Als je die kunt samenbrengen, kun je misschien wel een leidende rol krijgen op het gebied van zelfrijdende auto’s.” Ook het feit dat er in Zuidoost-Drenthe veel ruimte is voor testen met zelfrijdend transport is een voordeel. ,,We zijn geen grote stad als Leiden of Groningen. Dus we moeten zoeken naar dit soort gespecialiseerde markten die hier
Voordelen Op het rapport na is er op het kantoor van Arends niks te zien dat wijst op zijn Europese activiteiten. Misschien omdat Arends(51) nog niet zo lang werkzaam is bij het CvdR. Toch heeft hij al meer voordelen ontdekt van zijn uitstapjes naar Brussel. ,,Je bouwt een netwerk op. En je komt erachter waar je moet zijn om dingen voor elkaar te krijgen. Deuren gaan soms wat makkelijker open.” Er zijn nogal wat deuren die open kunnen in Brussel. Vaste ambtena-
Wat doet het Comité van de Regio’s? In totaal telt het Comité van de Regio’s 350 vertegenwoordigers, waarvan twaalf Nederlanders. Een lid wordt benoemd voor een periode van vijf jaar. Maar wanneer een wethouder zijn functie in de gemeente neerlegt, dan vervalt zijn Logo lidmaatschap van het Comité ook automatisch. Zes keer per jaar komt
het CvdR bij elkaar om te vergaderen. Wanneer een lid niet aanwezig kan zijn bij een vergadering, neemt een vervanger zijn plaats in. Op een aantal onderwerpen zoals onderwijs, vervoer en milieu CvdR moeten de beleidsmakers van de Europese Unie advies vragen aan het CvdR. De adviezen zorgen ervoor dat
de invoering van Europese regels op regionaal niveau soepeler verloopt. Leden van het CvdR mogen ook zelf adviezen aandragen als zij denken dat zij met hun regionale kennis kunnen bijdragen aan betere wetgeving. Op deze manier kunnen zij bepaalde onderwerpen op de kaart zetten die zij belangrijk vinden.
Filter op Europa
5
ren van lidstaten, Europarlementariërs en partijmedewerkers hebben allemaal kantoren in de Belgische hoofdstad. En ieder heeft zijn eigen belang. Het is precies wat Arends trekt in Europa. Politiek op hoger niveau. Zelf heeft hij ook verschillende petten op. Want zit hij er namens de gemeente Emmen, zijn partij de PvdA, Drenthe, Noord-Nederland, Nederland of als EU-functionaris? ,,Mijn formele positie is die van rapporteur van het CvdR, ik ben er dus voor alle Europese regio’s”, geeft Arends als antwoord op die vraag. ,,Maar ik neem mee wie ik ben. De stad, de regio, Nederland en mijn politieke achtergrond. Daarin moet je schipperen.”
Bedreigd Eind mei kwam Bouke Arends landelijk in het nieuws. Als locoburgemeester van Emmen sloot hij begin 2017 het clubhuis van motorclub No Surrender.Vervolgens werden er bedreigingen geuit in zijn richting. Die waren zo hevig dat Arends
moest onderduiken. Eerst in een hotel in Nederland, maar dat bleek nog niet veilig genoeg. Hij ‘vluchtte’ Arends naar Groot-Brittanië. Na drie weken was de dreiging afgenomen en kon Arends terug naar Nederland.
Het staat in groot contrast met de werkzaamheden als wethouder economie, werk en sport in zijn gemeente. Daar staat het belang van de gemeente Emmen altijd voorop. In Brussel moet Arends constant balanceren tussen partijbelang en landsbelang. In Europa zit hij in een politieke fractie met zusterpartijen van de PvdA uit andere landen. Maar de Nederlandse afgevaardigden bij het CvdR vormen een mix
van allerlei partijen. Steun je dan een Limburgse wethouder van de VVD? ,,Meestal steun je wel het beleid van een landgenoot. Maar het kan zo zijn dat je partij er anders in staat. Tot nog toe heb ik er geen problemen mee gehad. Ik zou nog heel graag een heikele kwestie meemaken. Dan wordt het spel heel intensief gespeeld. Dan wordt het werk nog spannender.”
huis wonen, maar geen bemoeienis met de studieresultaten willen. Maar dat moet in Europa niet kunnen.”
mogen we best wat positiever over Europa zijn vindt Arends. ,,In het Noorden ontvangen wij relatief veel geld vanuit verschillende EU-fondsen. Wegen, kanalen, de vernieuwing van het centrum hier in Emmen, alles wordt medemogelijk gemaakt door Europa. Daar profiteren inwoners heel nadrukkelijk van. Ik hoop dat mensen zich daar wat meer bewust van worden.”
Morele plicht Naast de kansen voor Emmen en de extra politieke uitdaging ziet wethouder Bouke Arends zijn werk bij het Comité van de Regio’s ook een beetje als zijn morele plicht. ,,We kunnen niet alleen dankjewel zeggen voor het geld en met het overige niks te maken willen hebben. Dat kun je je misschien als student veroorloven richting je ouders: wel geld krijgen voor het uit
6
,,Door negatieve berichten in de media beginnen mensen zich af te zetten tegen Europa. Ik snap wel dat mensen Europa niet als positief ervaren, maar ik ben het er niet mee eens.” Vooral in Groningen en Drenthe
SOCIAL MEDIA Snap Dat!
Volg Snap Dat!
Op Snapchat!
@Snapdatmagazine
Volg Snap Dat! op Snapchat en krijg dagelijks updates over nieuws uit de Europese Unie. En snap ons de vragen die jij nog hebt over de EU. Ben jij een bijzondere plek in Europa? Stuur een Snap en misschien sta jij in het volgende nummer of op de website! Check onze website voor meer verhalen: snapdatblog.wordpress.com
Filter op Europa
7
INTERVIEW
Tegengas
Fans van Europa spreken zich uit
Er zijn voor-en tegenstanders van de Europese Unie. Vaak hoor je tegenstanders van de Europese Unie. Uitgesproken voorstanders zijn er niet zoveel te vinden. Maar dat is aan het veranderen. Pulse of Europe is een beweging die op steeds meer plekken in Europa bijeenkomsten organiseert. Silvester Draaijer is vrijwilliger en overtuigd voorstander van Europese samenwerking. Wat is Pulse of Europe? ,,Het is een burgerinitiatief dat oorspronkelijk uit Duitsland komt. Een groep advocaten is daar openbare bijeenkomsten gestart om de positieve kanten van de Europese Unie onder de aandacht te brengen. Het komt puur vanuit de burgers zelf. In Duitsland is het veel gebruikelijker dan in Nederland om je over dit soort zaken uit te spreken.”
Foto’s van Pulse of Europe in Nederland en Duitsland. Credits:
8
Waarom hebben ze dat gedaan? ,,De sfeer in de Europese Unie is dusdanig slecht dat zij vonden dat het tijd is voor een tegengeluid. Als wij ons niet uitspreken, dan gaat het anti-Europese geluid overheersen.” Wat is er dan zo belangrijk aan de EU? ,,De EU zorgt voor stabiliteit en vrede. Dat is tegenwoordig een vanzelfsprekendheid, maar eigenlijk is het niet vanzelfsprekend. We zijn allemaal verschillend en leven toch al zeventig jaar in vrede. Dat komt echt door de Unie. Kijk maar wat er nu gebeurd bij Brexit, het wordt meteen weer dreigend.”
baar dat zulke dingen tegen elkaar worden gezegd.” Toch zijn er veel mensen tegen de Europese Unie. Waarom? ,,Europa is ontzettend rijk, maar er zijn ook heel veel mensen die armoede lijden. Die problemen worden dus niet goed opgelost. En Europa bashen is heel makkelijk. Als er een binnenlandse wet niet goed werkt, wordt er geklaagd over de EU. Door te zeuren op de EU verandert dat niet. Een initiatief als een basisinkomen, waarbij iedereen geld krijgt zonder tegenprestatie, kan prima in Nederland worden ingevoerd. Daar heeft de EU niets mee
‘We zijn allemaal verschillend en leven toch al zeventig jaar in vrede’ Wat gebeurt daar dan? ,,Het Verenigd Koninkrijk wil uit de EU en dat leidt tot onenigheid. Gibraltar is een berg in het zuiden van Spanje, maar hoort bij het Verenigd Koninkrijk. Spanje wil dat na de Brexit hebben, maar dat is onbespreekbaar voor het Verenigd Koninkrijk. Een Brits parlementslid heeft zelfs al gezegd dat er marineschepen naartoe moeten als Gibraltar moet worden afgestaan. In de Europese Unie is het ondenk-
van doen. Toch krijgt de EU vaak de schuld.” Hebben de Duitsers dat beter door? Daar worden bijeenkomsten van Pulse of Europe druk bezocht. ,,Duitsland heeft heel wat arme gebieden, toch zie je dat mensen daar goed doordrongen zijn van wat de EU ook oplevert. Duitsland heeft veel meer een cultuur van discussiëren dan Nederland. Daar-
Snap Dat!
Pop- beweging Iedereen kan in zijn eigen woonplaats een Pulse of Europe opzetten. Daarvoor moet contact worden gezocht met de overkoepelende Nederlandse Pulse of de Duitse. Ook Groningen had tijdelijk een Pulse of Europe. Deze werd opgezet door studenten. Maar zo snel als het werd opgezet, verdween het ook weer. De vrijwilligers zeggen dat ze hun doel gehaald hebben. ,,De Franse verkiezingen waren succesvol voor Europa”, zegt Francie van Pulse of Europe Groningen. ,,Daarnaast is het erg moeilijk om mensen te mobiliseren die zich uit willen
naast hebben ze er een veel beter historisch besef. Nederland kiest altijd een beetje voor de handel en neutraliteit. Duitsland heeft andere kanten gekend in de geschiedenis. Ze schamen zich een beetje. Het gaat heel goed in Duitsland en ze kunnen ook prima zonder de EU. Maar ze weten dat het alleen ook niet alles is. Zij kijken liever naar hoe we als Europese landen samen verder komen.” En jullie willen dat overbrengen op Nederland. Maar wie zijn jullie? ,,Ja, wij laten zien dat er ook een ander geluid is. Allerlei groepen doen met ons mee, ook veel studenten. Die hebben vaker een positief beeld over Europa. Zelf werk ik aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Toevallig ben ik nu bij
spreken voor de Europese Unie. Groningen is al een hele internationale stad, dus Europese samenwerking voelt natuurlijk aan voor de Groningers.” Draaijer begrijpt dat het lastig is voor studenten om Pulse of Europe-bijeenkomsten te blijven organiseren. ,,Er gaat veel tijd inzitten. In Groningen was het de eerste bijeenkomst heel druk. Maar daarna moet je een tweede keer organiseren en een derde. Telkens moet je weer wat nieuws bieden. Ik snap dat studenten daar niet de tijd voor hebben. Maar zelfs een bijeenkomst is al belangrijk. Dat zien mensen toch.”
een Europees onderwijsproject betrokken. Mijn aanwezigheid bij Pulse of Europe staat daar helemaal los van en komt puur door mijn eigen overtuigingen.” En op wie richten jullie je? ,,We richten ons niet op een doelgroep. Wel blijkt uit onderzoeken dat burgers met een lager inkomen en lager opgeleiden sceptischer tegen politiek en de EU aankijken. Maar het is heel moeilijk om een goed debat te krijgen.” Geen debat. Wat dan wel? ,,Gewoon de straten op, vlaggen zwaaien en verhalen vertellen. En dan hopen dat het publiek het oppakt en het onthoudt. Je kunt wel thuisblijven en duizend keer zeggen dat je voor de EU bent, maar dan bereik je niks.”
‘Duitsland heeft veel meer een cultuur van discussiëren dan Nederland’
Filter op Europa
9
NIEUWS
Weet wat er speelt
Europa kiest
2017 werd vooraf aangekondigd als het jaar van de waarheid voor Europa. Dit jaar mogen veel Europeanen naar de stembus. Natuurlijk wordt in Brussel gehoopt dat partijen winnen die voor Europa zijn. Maar nog belangrijker voor de EU is dat anti-Europese partijen het niet voor het zeggen krijgen.
De uitslagen so far vallen goed uit voor de Europese Unie. In Nederland won anti-Europapartij PVV weliswaar zetels, maar werd niet de grootste. De VVD won, maar de onderhandelingen voor een nieuw kabinet gaan moeizaam. Wat er ook gebeurt, een anti-Europees kabinet komt er niet in Nederland.
Er komt nog een drietal belangrijke verkiezingen aan. Het Verenigd Koninkrijk is als eerste aan de beurt. Premier Theresa May heeft vervroegde verkiezingen uitgeschreven. Zij hoopt met een grote overwinning op 8 juni sterker te staan in de Brexit-onderhandelingen. De grootste tegenstander van May is Jeremy Corbyn. Beiden zijn in de verkiezingsaanloop vol vertrouwen over de onderhandelingen Brexit-onderhandelingen met de EU.
In Frankrijk won Emmanuel Macron de presidentsverkiezingen. Hij versloeg met zijn nieuwe beweging En Marche! het Eurosceptische Front National. Macron is voorstander van Europese samenwerking. Wel zegt hij dat er veranderingen moeten komen. Binnenkort mogen de Fransen weer naar de stembus voor parlementsverkiezingen.
10
Snap Dat!
In Duitsland lijkt het goed te gaan komen voor Europa. De strijd lijkt te gaan tussen de partijen van Angela Merkel en Martin Schulz. Merkel toont zich al jaren als sterk leider binnen Europa. Schulz is voormalig voorzitter van het Europees Parlement en pro-Europees. Hij heeft De Eurosceptische en radicaal rechtse partijen lijken vanaf de zijlijn te moeten toekijken naar de tweestrijd. Op 24 september gaan de Duitsers kiezen.
Italië is volgens sommige kenners het grootste gevaar voor Europese samenwerking. Voormalig comedian Beppe Grillo is razend populair. Hij is zeer kritisch op Europa en wil een referendum over uittreding. Mocht het echt zo ver komen, dan kan Italië gaan gelden als voorbeeld voor andere Zuid-Europese landen. Wanneer de verkiezingen in Italië precies zijn is nog onbekend. Er moet eerst een nieuwe kieswet worden aangenomen, dus het kan zijn dat Italië pas volgend jaar gaat kiezen.
Ook in Bulgarije won de pro-Europese partij de parlementsverkiezingen. De zittende minister-president Borisov werd de grootste met zijn partij GERB. Aan de rand van de Europese Unie moet Bulgarije vooral weerstand zien te bieden tegen Russische en Turkse invloeden. Rusland en Turkije willen graag hun invloed vergroten in de Europese Unie. Tien procent van de bevolking in Bulgarije is Turks. De Russen vormen een kleine minderheid in het land dat lange tijd onder invloed stond van de voormalige Sovjet-Unie.
In Malta zijn er op 3 juni verkiezingen. Later dit jaar zijn er ook nog verkiezingen in Tsjechië.
Filter op Europa
11
R E P O R TA G E
Alle jongeren Europa in De droom van Juncker Erasmus is al jarenlang een van de best lopende projecten van de Europese Unie. De EU financiert studenten om in het buitenland studie-ervaring op te doen. Een nieuw vrijwilligersproject moet meeliften op dat succes.
Het is laat in de middag als Jean-Claude Juncker een volle congreszaal binnenloopt. Juncker ziet eruit zoals je een Brusselse bestuurder verwacht: keurig in pak, grijs haar en een flinke bril. ,,Normaal wil ik geen afspraken op woensdagmiddag, maar hier maak ik graag een uitzondering voor”, zegt de voorzitter van de Europese Commissie.
iedere dag weer.” Van die liefde en tederheid merken veel Europeanen weinig. Daarom heeft Juncker een nieuw plan bedacht: het solidariteitskorps. In september 2016 kondigde Juncker het korps aan. Een weinig sexy be-
naming voor een plan dat jongeren moet aanspreken om in het buitenland aan de slag te gaan als vrijwilliger. Met vrijwilligerswerk in het buitenland moet de solidariteit in Europa versterkt worden. De kosten voor verblijf moeten worden betaald door de Europese Unie, om het
In een volle zaal zijn tientallen smartphonecamera’s op Juncker gericht. Het is half april en de vergaderzaal van de Europese Commissie is bomvol. Op een enkel schermpje verschijnt Juncker met hondenneus- en oren in het Snapchatfilter. De voorzitter van de Europese Commissie kijkt tevreden rond. ,,Zo’n jong publiek heb ik hier nog nooit toegesproken.” Lievelingswoord De 62-jarige Luxemburger speecht over zijn nieuwe favoriete woord: solidariteit. ,,Solidariteit is een verplichting van alle tijden. Het leeft ook bij jongeren”, zegt Juncker. ,,Wat weten ze in België en Luxemburg over Lapland en Sicilië? Hoe goed kennen we elkaar? We zijn in Europa straks maar 4% van de wereldbevolking, maar we zijn wel het rijkst. En we moeten leren delen”, V oorzitter van de Europese stelt hij. Zonder blikken of blozen Foto: © Euro pean Union 20 Commissie Je 17 - European an Claude Ju Parliament doet hij er nog een schepje bovenncker op: ,,Europa is liefde en tederheid,
12
Snap Dat!
Wat is Erasmus? Met het solidariteitskorps wil de Europese Commissie voortbouwen op een van de meest succesvolle projecten binnen de EU: het Erasmus-programma. Het Erasmusprogramma, door studenten kortweg Erasmus genoemd, is onderdeel van een studie. Via Erasmus hebben studenten in de EU de kans om een deel van hun studie aan een buitenlandse Universiteit of Hogeschool te doen. Door onderlinge samenwerking van de scholen is het niet nodig om extra studiegeld te betalen. Ook het beoordelen van studieprojecten zijn op elkaar afgestemd. Het Erasmus-fonds geeft de uitwisselingsstudenten geld om reis en verblijf te betalen. Afhankelijk van de duur en verblijfplaats verschilt het bedrag. Studenten die naar Zweden gaan krijgen maandelijks een hoger bedrag dan studenten in Polen, omdat de prijzen van bijvoorbeeld eten veel hoger zijn in Zweden. Het Erasmus-programma is opgericht door de Europese Com-
,,Ik heb mijn Erasmus in Dortmund gedaan. Vooraf verwachtte ik vooral plezier te hebben en veel te leren van andere culturen. Die verwachtingen heeft Erasmus helemaal waar gemaakt. Omdat ik student International Business ben vind ik het erg relevant om Erasmus te doen. Ik heb gekozen voor Duitsland omdat ik het land heel interessant vind gezien de geschiedenis. Het land heeft een paar moeilijke periodes gehad, maar ze slagen er toch in om de economische grootmacht van Europa te zijn. Dat is bewonderenswaardig en heeft me aangetrokken om daar business te studeren. Ook vind ik de Duitse cultuur interessant. De Erasmus-beurs is voor mij trouwens voldoende, aangezien het voor mij goedkoper is om in Duitsland te wonen in vergelijking met Zweden. Na mijn studie wil ik werken met mensen met verschillende culturen en achtergronden. Erasmus is een fantastische manier is om dat te ervaren. Ook mijn Engels en sociale vaardigheden wilde ik verbeteren en dat heb ik gedaan. Erasmus is ook een goede manier om een netwerk op te bouwen met mensen uit verschillende landen. Kortom, ik deed Erasmus met het oog op mijn toekomstige carrière.
missie en is vernoemd naar de Nederlander Desiderius Erasmus. Hij werd in Rotterdam geboren en werd bekend als humanist. Humanisten waren voor grote veranderingen van het onderwijs en daarom bezocht Erasmus vele universiteiten in Europa. Sinds de oprichting van Erasmus in 1987 zijn miljoenen studenten op uitwisseling geweest. Andere Europese leerprojecten zijn inmiddels samen met het Erasmus-programma samengevoegd onder de noemer Erasmus+. Jaarlijks geeft de EU meer dan twee miljard euro uit aan het programma. Een kritiekpunt op Erasmus is dat het vooral toegang geeft aan hoger opgeleiden. Door het solidariteitskorps is het mogelijk om Europa ook te laten zien aan andere jonge doelgroepen. Want zowel hoog- als laagopgeleiden kunnen vrijwilligerswerk doen in het buitenland.
Door Erasmus begrijp ik mensen met verschillende culturen beter. Daardoor ben ik ook beter geworden in het benaderen van andere mensen. Dat is gelukt door gewoon met mensen te praten en door altijd nieuwsgierig te zijn. Toen ik met mensen sprak over Zweden en zij hun perceptie van het land gaf veranderde mijn kijk op Zweden. Ik heb me altijd deel gevoelt van Europa en nu voel ik dat nog sterker. De Erasmus-ervaring heeft me echt laten voelen onderdeel te zijn van iets groters en ik hoop dat ik dat gevoel zal blijven houden.”
Ik heb mijn Erasmus in Kalmar gedaan. Ik kende het Erasmus programma al langer en wilde graag deelnemen om mijn Engels te verbeteren en om nieuwe mensen te ontmoeten uit Europa en de rest van de wereld. Ik heb voor Zweden gekozen omdat ik van fotograferen houd. Ik heb er altijd van gedroomd om een paar maanden in Scandinavië door te brengen, omdat de natuur daar fantastisch is om te fotograferen. Daarbovenop komt het feit dat ze er heel goed Engels spreken, zodat ik een mooie kans zag om mijn Engels te verbeteren.Verder hoopte ik vooraf om nieuwe vrienden te maken en wat reisjes te maken. Het goede
onderwijs was eigenlijk bijzaak. Mijn Engels is ook echt vooruit gegaan. Dat komt onder andere doordat we met de Fransen onderling ook Engels gingen praten. Aangezien ik naar Zweden kwam om mijn Engels te verbeteren leek het mij tijdsverspilling om onderling Frans te gaan praten. Dus hebben we besloten te switchen wat een groot succes bleek aan het eind van het semester. Ik ben nu beter in staat om een goed gesprek te voeren. Daardoor ben ik ook in sociaal opzicht vooruit gegaan. Ik kan nu op mensen afstappen zonder te twijfelen of ze mijn Engels wel verstaan. Daarnaast heeft de hele ervaring mij een positief gevoel gegeven dat ik nooit in Frankrijk heb gehad. De manier van leven in Zweden gaf me gewoon een lekker gevoel. Erasmus heeft al mijn verwachtingen overtroffen. Het was een perfect halfjaar, vol activiteiten, nieuwe vrienden en rondreizen. Het absolute hoogtepunt was het bezoek aan de Lofoten, een groep eilanden van Noorwegen. Daar zag ik de middernachtzon met een groepje mensen die ik vier maanden daarvoor nog nooit had gezien. Dat was heel bijzonder. Erasmus heeft mijn ogen geopend voor mijn eigen land. Ik kwam erachter dat ik eigenlijk helemaal niet zoveel van Frankrijk heb gezien. Ik heb inmiddels waarschijnlijk meer van Scandinavië gezien dan van Frankrijk. Ik voel me gewoon vrij om te reizen in Europa, maar ik voel me niet meer Europeaan. Het is fantastisch dat Erasmus kansen biedt om ergens anders naar toe te reizen. En ik denk dat iedereen die Erasmus heeft gedaan daar dankbaar voor is. Maar blij zijn met Erasmus en Europeaan voelen staan los van elkaar.
Filter op Europa
13
In 2020 moeten 100.000 jongeren deelnemen aan het project project toegankelijk te maken voor alle jongeren. Te denken valt aan lesgeven aan vluchtelingenkinderen in Griekenland, bosbranden helpen voorkomen in Spanje en ouderenactiviteiten doen in Polen. ,,Jongeren vanuit de hele EU worden in staat gesteld om vrijwillig hun hulp aan te bieden op plaatsen waar dat het meest nodig is, om crisissituaties te beheersen. Deze jongeren kunnen hun talenten ontwikkelen en doen naast werkervaring onschatbare sociale ervaring op.” Bijkomend doel is om de Europese verbondenheid te vergroten. ‘Solidariteit naar elkaar toe’, noemt Juncker het.
Antwoorden komen er niet. Ideeën en twijfels worden opgeschreven om uiteindelijk een sterk project neer te zetten. En dat is nodig. Want de doelstelling van de Commissie-voorzitter is duidelijk. In 2020 moet al 100.000 jongeren deelnemen aan het project. En dus is het zaak dat het korps zo snel mogelijk begint te lopen. ,,Solidariteit is een verplichting van alle tijden. We hebben een verantwoordelijkheid. Jongeren weten dit al beter dan ouderen. Ik richt mij op de toekomst”, zegt Juncker in zijn afsluitend. ,,Verwacht geen wonderen van dit
‘Jongeren kunnen hun talenten ontwikkelen’ Brainstorm In de zaal zitten vooral jongeren die geïnteresseerd zijn in het nieuwe project. Er zijn meer sneakers te zien dan lakschoentjes van lobbyisten en politici. De hele dag is er gebrainstormd over manieren om het nieuwe project aantrekkelijk te maken. Om het project succesvol te maken wil Juncker input hebben van alle betrokkenen. Een Turkse jongen vraagt of ook Turkije wordt meegenomen in het project. Erasmus biedt die mogelijkheid wel. Maar nu de EU en Turkije lijnrecht tegenover elkaar staan op politiek gebied, is het nog maar de vraag of ze Turkije deelname gunnen. Een oudere man in de zaal vindt dat het niet eerlijk is dat het project alleen voor jongeren is. ,,Ik wil ook graag helpen de solidariteit binnen Europa te vergroten. Waarom mag ik dan geen gebruik maken van dit nieuwe systeem?”
14
project, maar hopelijk kunnen we er een succes van maken. Er zit een tragische geschiedenis in onze genen, maar om Europa uit te leggen aan de nieuwe generatie moeten we naar de toekomst kijken”.
Jeugdwerkloosheid De aanmeldingen voor het Solidariteitskops stromen inmiddels binnen. Via internet kan iedereen tussen de 18 en 30 jaar zich aanmel-
den.Vooral in Zuid-Europa zijn er veel jongeren geïnteresseerd. In de Zuid-Europese landen is de werkloosheid onder jongeren ontzettend hoog.
OVERZICHT
Namen en rugnummers
Snap Dat!
De instellingen op een rijtje De Europese Raad zet de koers van de EU uit. Regeringsleiders(premiers en presidenten) van alle lidstaten komen enkele keren per jaar bij elkaar om te onderhandelen over welke kant we opgaan met de Unie. Daarom spreken media hier vaak van de Eurotop. Voorzitter is de Pool Donald Tusk, die ook wel president van Europa wordt genoemd. Ook de hoge vertegenwoordiger van buitenlandse zaken(Mogharini) en de voorzitter van de Europese Commissie(Juncker) zijn bij de Europese Raad aanwezig. Maar als er gestemd moet worden over voorstellen, doen alleen de regeringsleiders dat.
De Europese Commissie bestaat uit 28 commissarissen. Voor Nederland is Frans Timmermans commissaris. Hij houdt zich onder andere bezig met de kwaliteit van regelgeving en is de eerste vicevoorzitter. De voorzitter van de Commissie is de Luxemburger Jean-Claude Juncker. Commissarissen worden voorgedragen door de lidstaten. De Commissie is het dagelijks bestuur van de Europese Unie en mag als enige wetsvoorstellen doen. Daarnaast controleert het of de EU-landen zich aan de regels houden. De commissie wordt iedere termijn van vijf jaar vervangen.
Koers bepalen
Uitvoering en wetgeving
Het Europees Parlement(EP) wordt eens in de vijf jaar verkozen met verkiezingen. Het is de enige Europese instelling die rechtstreeks door de burgers wordt gekozen. Het EP mag wijzigingen voorstellen op voorgestelde wetten van de Europese Commissie. Daarnaast controleert het de Commissie en kan het in het die uiterste geval ontslaan. De 751 leden(waarvan 26 Nederlanders en een voorzitter) werken nauw samen met de Raad van de Europese Unie. Samen kunnen zij wetsvoorstellen aannemen. De Raad van de Europese Unie bestaat uit ministers uit de lidstaten en wordt daarom ook wel Raad van Ministers genoemd of gewoon Raad. De Raad bestaat uit tien verschillende beleidsterreinen. Bij de Raad Milieu komen dus alle ministers van milieu uit de lidstaten. De Raad van de Europese Unie moet samen met het Europees Parlement de wetten en begrotingen van de Europese Commissie goedkeuren voordat ze gebruikt mogen worden.
Het Comité van de Regio’s(CvdR) bestaat uit regionale bestuurders en politici uit alle lidstaten. Zij verbinden de burger met de Unie omdat zij heel makkelijk te bereiken zijn voor burgers. Het Comité geeft adviezen aan de wetgevende instanties van de Unie. Op sommige onderwerpen is een advies verplicht voordat er beleid wordt vastgesteld. Omdat de leden regionaal en lokaal actief zijn, zien zij ook wat er leeft bij de burgers. Zij kunnen daarom ook ongevraagd advies uitbrengen om onderwerpen op de kaart te zetten.
Advies en voorstellen
Het Economisch en Sociaal Comité, kortweg EESC vormt de verbinding tussen de Europese Unie en bedrijven en organisaties. Onder andere consumentenbonden, milieugroepen en vakbonden zijn vertegenwoordigd. Het EESC brengt adviezen uit aan de wetgevers van de Europese Unie. Op sommige onderwerpen is een advies verplicht voordat er beleid wordt vastgesteld. Ook mogen leden ongevraagd advies uitbrengen, om aandacht te vragen voor zaken die in hun ogen belangrijk zijn.
De Europese Rekenkamer is de accountant van de Europese Unie. De Rekenkamer controleert of de begrotingen van alle comités en instellingen in orde zijn. Er wordt gecontroleerd of geld volgens de regels binnenkomt of wordt uitgegeven. Ook kijkt de Europese Rekenkamer of er efficiënt wordt gewerkt. Andere instellingen kunnen hierover ook advies vragen.
Supervisie en controle
Het Europees Hof van Justitie is de rechtbank van de Europese Unie. Het Hof controleert of alles volgens de regels gaat en kijkt of Europese wetgeving in de lidstaten goed wordt toegepast.
Filter op Europa
15
ACHTERGROND
Europees zakgeld
Voor een meisje uit Drenthe
Het zal je gebeuren: jouw hoofd meters groot midden op de Drentse hei. Eva uit Zweeloo overkomt het. Het jonge meisje wordt letterlijk en figuurlijk het gezicht van het kunstenaarsdorpje in Zuidoost-Drenthe.
Kunstenaar Casper Conijn ontwierp het metershoge 3D-hoofd van Eva Helaas komt Eva nooit te weten hoe het voelt om groots op het Drentse platteland te shinen. Zij was een jaar of acht toen ze werd geschilderd door Max Liebermann. Liebermann is een bekende Duitse schilder uit de tijd van Vincent Van Gogh. Van Gogh kwam zelfs speciaal naar Zweeloo toe om zijn held te ontmoeten in de herfst van 1883. Helaas voor de Nederlander was de Duitser alleen in de zomermaanden in het dorp. Liebermann had toen al een van de inwoners van het dorp op doek ge-
16
schilderd. Het oog van Liebermann viel op Eva, een klein meisje in klederdracht die op klompjes door het dorp liep. Nu nog steeds is Zweeloo trots op die rijke kunsthistorie. En dat wil het dorp nog nadrukkelijker aan de rest van de wereld laten weten. Vandaar dat een groep inwoners plannen maakte om de kunst tastbaarder te maken. De keus viel dus op Eva. Het gaat eruitzien alsof iemand pixels op een natuurfoto heeft gefotoshopt. Een dingetje, Eva kost een kwart miljoen euro.
Geld Een deel van het geld moet zelf bij elkaar worden gebracht. Het grootste deel, 60%, wordt echter betaald met geld uit Europese fondsen. Maar de weg naar het geld in Brussel is lang en ingewikkeld. Het begint met een idee. In dit geval is het Stichting Kunstenaarsdrop Zweeloo die plannen maakten om Zweeloo weer op de kaart te zetten. Vervolgens worden de plannen bekend gemaakt bij de gemeente. Vanuit de gemeente zijn er contacten met de provincie Drenthe. Nog een stapje hoger is er een samenwerkingsver-
Snap Dat!
band van de Noordelijke provincies. Deze samenwerkingsorganisatie(SNN) vormt de schakel tussen Groningen, Drenthe en Friesland met de Nederlandse overheid en de Europese Unie, waar uiteindelijk het geld voor subsidies vandaan komt.
Een duur kunstje Stichting Kunstenaarsdorp Zweeloo kwam met het idee voor het tot leven brengen van kunst. In totaal kost het kunstproject bijna 250.000 euro. Daarvan wordt ook een bijbehorend educatief programma betaald en het digitaliseren van de schilderijen in Zweeloo. Grotendeels wordt het project betaald met subsidies. De Europese unie betaalt 148.860 euro uit Landbouwfonds. Ook de provincie Drenthe en de gemeente Coevorden dragen bij aan het project. De rest moet worden ingezameld. In 2018 kun je het hoofd van Eva komen bekijken.
Iets maken wat er nog niet is met iets dat nog niet bestaat. De Europese Unie stelt graag geld beschikbaar als er sprake is van innovatieve projecten. Wian Stienstra is gespecialiseerd in Europese subsidies en is nauw betrokken bij Eva. ,,Het project heet Eva van zetmeel”, zegt hij als het over de innovatieve kant gaat. ,,Het is een kunstinstallatie van kubussen die gemaakt worden van aardappelzetmeel. Hoe de
Ansichkaart van Eva van Zweeloo Foto: Ali Eminov
‘Schoolklassen kunnen langskomen om meer over Zweeloo en kunst te leren’ kubusjes precies gemaakt moeten worden weten we nog niet. Een fabrikant uit Emmen is daar mee bezig.” Innovatie Er worden dus nieuwe toepassingen gezocht voor het gebruik van zetmeel. Door de keuze voor zetmeelkubusjes voldoet Eva aan de
Europa om de hoek De Europese Unie heeft allerlei potjes met geld beschikbaar om gebieden beter en mooier te maken. Zo is er een potje met geld om de allerarmste delen van Europa te ondersteunen met bijvoorbeeld het aanleggen van fatsoenlijke wegen. Ook is er een pot met geld om de economie te helpen. Dat geld wordt onder andere gebruikt om werklozen een nieuw beroep te leren. De grootste pot geld is Efro. Geld uit Efro wordt voor een belangrijk deel besteed aan projecten die duurzaam en vernieuwend zijn.Vooral middelgrote bedrijven moeten hiervan profiteren.
innovatievoorwaarde van de EU. Maar er zijn meer voorwaarden. De investering moet bijdragen aan de ontwikkeling van het gebied. Zweeloo noemt zichzelf een kunstenaarsdorp, en met Eva wil het dat nog sterker uitstralen. ,,Het is de bedoeling dat er meer toeristen hiernaartoe komen”, zegt
In totaal mag Nederland tussen 2014 en 2020 een half miljard euro van Efro gebruiken. Ruim honderd miljoen daarvan wordt in Noord-Nederland geïnvesteerd. De verbouwing van de Grote Markt in Groningen, het Groninger Museum en het Drents Museum kregen allemaal geld uit Efro. De Eva van Zweeloo krijgt vooral geld uit het Plattelandsontwikkelingsfonds dat onderdeel is van het Europees Landbouwfonds. Wil je weten welke projecten nog meer geld krijgen in jouw regio? Check www. europaomdehoek.nl
Stienstra. Lokale ondernemers kunnen daardoor extra inkomsten verwachten en er kunnen nieuwe banen in de toeristensector bijkomen wat goed is voor de lokale economie. Stienstra:,,Ook kunnen straks schoolklassen langskomen om meer over Zweeloo en kunst te leren.” Want het is mogelijk om in het hoofd rond te lopen. Kunstenaar Casper Conijn ontwierp het metershoge 3D-hoofd. Binnenin kunnen bezoekers andere schilderijen zien. Het SNN, de schakel tussen Noord-Nederland en Europa, hoopt ook dat jongeren de Eva gaan waarderen om op die manier erachter te komen dat Europees geld ook dichtbij besteed wordt. ,,Er zijn best gave projecten bij, voor jong en oud”, zegt Renee Legebeke van SNN. ,,Wat ik bijvoorbeeld heel gaaf vind zijn oldtimers. In Uithuizen in Groningen is er een bedrijf dat die oude auto’s opknapt. Die krijgen ook subsidie.” Legebeke vindt dat de kennis over dit soort projecten best wat mag toenemen. ,,Vraag een random iemand wat ze weten van projecten die geld van de EU kregen en de kans is groot dat ze niks weten. Daarom hebben we de hashtag #EUinmyregion in gebruik genomen, dan kan iedereen op social media zien wat er in de buurt gedaan
Filter op Europa
17
COLUMN
Oh oh Cherso
Tien jaar geleden was ik op vakantie in Lesbos. Een schitterend Grieks eilandje dat door de Grieken zelf Lesvos wordt genoemd. Bij helder weer kun je aan de vanaf het strand Turkije zien liggen. En die geografische ligging nekt nu het toerisme op het eiland. Want vanaf Turkije is Lesbos het beloofde land voor vluchtelingen. Ze hoeven alleen ‘even’ de zee over te steken en ze zijn in Griekenland. En wie in Griekenland is, is in de Europese Unie. Het meest welvarende deel van de wereld. Mijn afgelopen twee vakanties naar Griekenland waren naar Kreta. Een keer voor een feestvakantie in Chersonissos, een keer om de koude Hollandse herfst te ontvluchten. Gewoon lekker binnen Europa, geen gedoe met paspoorten of geld omwisselen. De herfstvakantie had op ieder willekeurig Grieks eiland gekund. Maar naar Lesbos ga ik al lang niet meer. De voorkeur gaat uit naar een eiland ver weg van de oversteekplekken van vluchtelingen. Hypocriet is het misschien wel, wegkijken pur sang. Maar het geeft precies het grootste probleem van de Europese Unie op dit moment weer. Wij leven in rijkdom en willen een zo zorgeloos mogelijk leventje. Een bootvluchteling past niet in dat plaatje. En toch weten we allemaal dat de situatie met de bootvluchtelingen onmenselijk is. De belangrijkste effecten van de Europese Unie zijn vrede en welvaart. Mensen uit andere delen van de wereld zien dat en willen meeprofiteren van die situatie. Geef ze eens ongelijk. De aantrekkingskracht van de Europese Unie is een probleem, maar tegelijkertijd ook het grootste compliment dat zij kan krijgen. Bij iedere crisis moet de Unie weer laten zien dat het geen overbodig instituut is. Dat het daadwerkelijk in staat is om problemen aan te pakken. Als de Unie er in slaagt op een menselijke manier de vluchtelingencrisis op te lossen zal de populariteit ook stijgen. Wegkijken en doormodderen is in ieder geval geen optie. Het doet de EU geen goed, de toeristische sectoren aan de randen van Europa niet, maar vooral de vluchtelingen niet.
Foto’s Domitille Parent, Ben White CAFOD
18
ACHTERGROND
Weet wat er speelt
Snap Dat!
Lopende zaken
Bye bye Turkey Jarenlang was Turkije kandidaat-lid van de Europese Unie. De Turken wilden maar wat graag lid worden. Maar er was altijd tegenstand. De cultuurverschillen zouden te groot zijn, het politieke systeem in Turkije is niet democratisch genoeg en met de komst van Turkije zouden er plotsklaps bijna 80 miljoen mensen in de Unie bijkomen. Daarmee zou het na Duitsland het land zijn met de meeste inwoners, en dus recht hebben op veel zetels in het Europees Parlement. De machtsverhoudingen zouden totaal veranderen. Turkije is belangrijk voor de EU. Onder andere door de vluchtelingendeal met de Turken is de toestroom van vluchtelingen naar Europa afgenomen. Maar de verhoudingen staan op scherp. Sinds de staatsgreep in 2016 heeft president Erdogan harde maatregelen getroffen die tegen democratische voorwaarden ingaan. Met een referendum trok hij nog meer macht naar zich toe. Mocht Turkije de doodstraf invoeren, zoals Erdogan lijkt te willen, dan is het EU-lidmaatschap definitief van de baan. Nu al heeft het Europees Parlement opgeroepen alle onderhandelingen te stoppen. Na dertig jaar onderhandelen is het EU-lidmaatschap van Turkije verder weg dan ooit.
Brexit continues In het Verenigd Koninkijk gaan de kiezers op 8 juni naar de stembus. Premier Theresa May hoopt met een goede uitslag Europa te laten zien dat zij brede steun heeft van het volk. Na de verkiezingen kunnen de onderhandelingen daadwerkelijk beginnen. Volgens de regels heeft het Verenigd Koninkrijk twee jaar de tijd om te onderhandelen. Het spel gaat hard gespeeld worden. Europa wil laten zien dat het verlaten van de Europese Unie niet makkelijk en voordelig is. May wil zoveel mogelijk voordelen van de Europese Unie behouden en tegelijkertijd vrijheid hebben om als zelfstandig land te onderhandelen met bijvoorbeeld de Verenigde Staten. Daarnaast zijn er praktische problemen die moeten worden aangepakt. Wat gebeurt er met Nederlanders die in Engeland wonen? Wat gebeurt er met de Britten die in Amsterdam wonen? En wat gebeurt er met de grens tussen het Verenigd Koninkrijk en EU-lid Ierland? Onderhandelingen op het scherp van de snede. Stay tuned.
Universiteit Ook binnen de Unie zijn er zorgen over democratie. Vooral Hongarije is een zorgenkindje. Premier Viktor Orbán daagt Brussel voortdurend uit met zijn beleid. Vorig jaar sloot hij een krant en nu is hij bezig met het sluiten van een universiteit in Boedapest. De universiteit wordt gefinancierd door een Hongaars-Amerikaanse miljardair. Orbán is bang voor buitenlandse invloeden die zijn rechtse beleid ondermijnen. Ook op het gebied van vluchtelingen is er onenigheid. Hongarije wil geen vluchtelingen opvangen, terwijl de EU vluchtelingen juist wil verdelen over de lidstaten. De vluchtelingen die via Servië naar Hongarije komen worden teruggestuurd of opgesloten zolang de asielprocedure loopt. Het is wachten op de volgende confrontatie. Wordt vervolgd…
Filter op Europa
19
R E P O R TA G E
Denk je aan Brussel, denk je aan het Atomium. Maar Brussel is meer. Een stad met twee gezichten.
Brussel is een stad met twee gezichten. Naast hoofdstad van BelgiĂŤ is het ook de hoofdstad van Europa. Twee werelden naast elkaar in een stad.
20
Snap Dat!
De Europese hoofdstad Brussel is saai en grijs. Grote gebouwen, kaarsrechte wegen en strakke vormgeving kenmerken Europees Brussel.
Filter op Europa
21
22
Snap Dat!
Ook dit is Brussel. Een bruisende stad vol studenten, creatievelingen en cultuur. In 2016 werd Brussel getroffen door aanslagen, maar het bruisende leven in de binnenstad is onveranderd. Wel wordt overal in de stad toezicht gehouden door militairen. Dus ook bij Manneke Pis.
Filter op Europa
23
@Snapdatmagazine
Een productie van Roy Schutte. Voor vragen en opmerkingen: snapdat17@gmail.com
24