Blikopener

BLIKOPENER magazine

DATE: 28.05.2018 Edition : 1

Fluwelen Revolutie

all around the world * armeense revolutie * daten in marokko *

behind the scenes

fgelopen jaarwisseling stond mijn wereld op zijn kop.

De wereld om mij heen draaide door, en ik stond stil.

Dit werd vooral pijnlijk duidelijk via de sociale media.

Iedereen vierde feest en deelde hun nieuwjaarswensen op Facebook. Ik had niets te vieren, laat staan iets te delen. Behalve dat ik voor het eerst in jaren het vuurwerk niet bekeek door het beeldscherm van mijn telefoon, zoals vele anderen dat jaar wel deden. Ik was jaloers maar besefte ook dat niets is wat het lijkt. Zo bleek ook voor de andere blikopeners. Ze reisden de wereld over ontdekten vooroordelen, nieuwe culturen en chille hotspots. Om op de socials te gooien of er voor de verandering zonder beeldscherm van te genieten. Aan ons de taak om de verhalen te vertellen, om je blik te openen voor de wereld om je heen.

redactie Anne-Ruth Tuasela, Jestin Polman, Marijn Helms, Melanie Borgman, Merel Revet, Noah ten Hoor, Tarik Silić.

inhoud all around the world Locatie 1: ArmeniĂŤ

8 de armeense revolutie (cover) 38 LGBTQ+ in een traditioneel land

Locatie 2: Marokko

20 relaties en dates in Marokko

Locatie 3: New York

4 kansen in The Bronx

Locatie 4: Ierland

32 vechten tegen het abortus taboe

Locatie 5: Amsterdam

14 oost vs west Nederland 18 dwalen door de stad

speak up...

Lilian Marijnissen

12 over de politiek

Joline Harms

28 maakt duurzame kleding

Foppe de Haan

30 en zijn voetbalcarrière

DISCLAIMER Deze productie is gemaakt door studenten van de opleiding Journalistiek van Hogeschool Windesheim. Ondanks de constante zorg en aandacht die we besteden aan de samenstelling van dit product, kan de opleiding Journalistiek niet instaan voor de volledigheid, juistheid of voortdurende activiteit van de gegevens en de inhoud hiervan. Mocht u feitelijke onjuistheden tegenkomen, dan stellen wij een reactie erg op prijs via info@windesheim.nl. De inhoud van deze productie kan zonder vooraankondiging wijzigen. Aan de inhoud hiervan kunnen derhalve geen rechten worden ontleent.

Op de inhoud van dit platform rust auteursrecht. Het is niet toegestaan de auteursrechtelijk beschermde werken of andere informatie openbaar te maken of te verveelvoudigen zonder toestemming van de opleiding Journalistiek.

REPORTAGE

2

REPORTAGE

“In deze gemeenschap is het hard knokken om je dromen waar te maken” “Passport please, bag, belt, liquids’’, roept een beveiliger bij de deur.

Iedereen doet gehaast wat van hen gevraagd wordt. “Iedere dag staat er een lange rij om alle scholieren binnen te laten, ze moeten allemaal door de beveiliging’’, vertelt Gabriel Gonzales. Hij is projectmanager van het Open Future Institute in the Bronx. De campus met de strakke tuinen en de zonnende studenten aan de andere kant van de straat, staat in schril contrast met de zwaarlijvige deur die toegang biedt aan de Belmont Preperatory High School.

Door Noah ten Hoor

‘S

inds de meerdere schietpartijen die hebben plaatsgevonden, zijn deze voorzorgsmaatregelen meer nodig dan ooit,” vertelt Gonzales. De tralies voor de ramen, de detectiepoortjes en de paspoortcontrole zijn een greep uit het dagelijkse leven van veel jongeren uit de Bronx. Zo ook van Destiney, een jonge vrouw van achttien die met haar moeder en twee broers in een tweekamerappartement woont.

“We zijn vooral bezig met overleven.

Mijn moeder heeft twee banen en werkt in wisseldiensten. Als ik terug kom van school, kook ik voor mijn broertjes.” Socioloog en auteur van Toxic Schools, Bowen Paulle geeft aan dat stresssituaties de schoolprestaties van studenten beïnvloeden. De jongeren met grote zorgen worden snel overprikkeld en dat uit zich in

agressiviteit. Met dit gedrag lijden ze niet alleen zichzelf af maar ook de medestudenten. Het is een vochtig en warm binnen de muren van de school. De studenten moeten geformeerd in een rij elkaar passeren, anders is de paarse gang te klein voor het grote aantal jongeren. Gonzales loopt voorop. Hij vertelt dat sommige wijkgenoten nog nooit verder zijn gekomen dan de supermarkt drie straten verder op. “Doordat mensen uit verschillende wijken in New York elkaar niet ontmoeten, blijft hun wereld klein. Hieruit ontstaan ook veel vooroordelen.”

De bel gaat, lunchtijd. De gang vult zich met studenten die naar buiten willen gaan. De achterstandswijk waar de school zich bevindt staat bekend om de vele delicten die er

gepleegd worden. Dit heeft grootse invloed op de leefbaarheid van de inwoners, maar ook generatiearmoede leeft op vanwege de achterstanden. De armoede die de wijk tekent, wordt van generatie op generatie doorgegeven. Om deze ongelijke kansen te doorbreken en de jongeren te prikkelen om na te denken over hun toekomst, is ‘the big question project’ in het leven geroepen. Paulle vertelt dat bij dit soort projecten de positieve effecten niet gegarandeerd zijn.”Vaak wordt het opgezet met de beste bedoelingen, maar als onderzoeker moet ik kritisch zijn. Wanneer er projecten worden opgericht met de intentie om andermans welzijn te verbeteren, gaan mensen er al snel vanuit dat het een goed werkende stichting is. Terwijl met dit niets zegt over de kwaliteit en de effecten.” u 5

REPORTAGE

“In onze opvoeding hebben we niet veel tijd om na te denken over onze toekomst.”

6

REPORTAGE

Destiney neemt deel aan dit project en vertelt dat school en thuis soms moeilijk te combineren zijn. “De oude generatie wil eigenlijk niet veranderen. Ze vinden dat kinderen zo snel mogelijk aan het werk moeten om hun ouderlijk huis te kunnen behouden. Bij mij thuis zijn eten en een dak boven ons hoofd het belangrijkste. In onze opvoeding hebben we niet veel tijd om na te denken over onze toekomst.” Ze neemt een hap van haar pizza. Ondanks haar thuissituatie, droomt ze hardop over haar toekomstplannen. “Ik zou erg graag maatschappelijk werker willen worden. Mensen helpen met hun problemen lijkt me heel waardevol. Al is het in deze gemeenschap hard knokken om je dromen waar te maken.”

Destiney vertelt dat ondanks de oude generatie, de nieuwe generatie elkaar ook stimuleert om verder te komen in het leven. Ze dagen elkaar uit om positief te veranderen. Dit vindt ze erg prettig. “We zijn tenslotte een community die elkaar helpt, we zitten allemaal in hetzelfde schuitje.

Daarbij voel ik mezelf onveilig in de rest van de stad. Mijn moeder denkt er hetzelfde over, als ik buiten de wijk ben maakt ze zich altijd ongerust. Ik voel me hier thuis. Daarom zou ik hier ook heel graag willen blijven wonen, ik durf mijn kinderen hier wel te laten opgroeien.”

Paulle geeft aan hoe realistisch deze droom is. “Het is heel erg moeilijk om aan te geven of dit project echt goed werkt. Het kan goed zijn dat deelnemers het idee hebben dat ze voorlopen op de jongeren die deze kans niet hebben gekregen, maar dat wil niet zeggen dat dit daadwerkelijk zo is. Mijn hoop is dat deze jongeren hun droom kunnen najagen. Er zijn helaas geen cijfers die dat uitkunnen wijzen.” Voor Destiney is de pauze voorbij. Ze sluit zich aan in de rij om via de beveiliging weer de school binnen te komen.

7

REPORTAGE

de fluwelen revolutie

Vechten tegen een corrupt politiek systeem, dat kennen wij in Nederland niet. In Armenië wel. Daar vocht een groot merendeel van de bevolking tegen een premier die corrupt was. Zo konden ze niet meer leven. Het was genoeg. Ze demonstreerden vredig, zonder geweld en zonder wetten te overtreden. Uiteindelijk kregen de demonstranten wat ze wilden. Nu is de socialistische, voormalige oppositieleider Nikol Pashinyan premier en zit Armenië vol met voorzichtige hoop.

Door Marijn Helms

V

oordat we naar voren kijken, kijken we terug.

Serzj Sarkisian werd in 2008 president van Armenië, na tien jaar van ontevredenheid onder het volk. Als reactie hierop ontstonden landelijke demonstraties: er zou fraude gepleegd zijn bij het stemmen tellen en men wilde Sarkisian niet als president. Na het optreden van de politie en het leger, kwamen er tien mensen om op 1 maart, de tiende dag van de protesten. Serzj bleef president.

In zijn eerste termijn als president verdubbelde het armoedecijfer in Armenië en in de vijf jaar die daarop volgden ging de economie er geheel op achteruit. De spanningen tussen Armenië en Turkije aan de ene kant en Azerbeidzjan aan de andere, namen niet af, terwijl dat volgens veel mensen een prioriteit had moeten zijn. Gevoelens van ontevredenheid richting Sarkisian zijn groot. Deze gevoelens hebben tien jaar om te groeien, om te broeien, en dat doen ze. Mensen waren toe aan verandering, aan verbetering. Zo kon het niet langer.

straat op, begonnen er stakingen en duiken op verschillende wegen blokkades op. Vooraan stond Nikol Pashinyan, de oppositieleider. Een campagne van burgerlijke ongehoorzaamheid begon, waarvan de slogan #RejectSerzh was. De Armeense bevolking was er klaar mee. Eindelijk konden ze hun ontevredenheid een stem geven, er iets mee doen. En dat deden ze.

Armenen in het hele land protesteren. In de hoofdstad Yerevan vulden ze Republic Square, het centrale plein, dag na dag. De Armeense vlag zwaait overal, haar oranje-rood-blauwe strepen een belangrijk beeld van de revolutie. Door het hele land door klinkt getoeter als een soort strijdkreet, een concert van vastberadenheid en woede. Mensen steken twee vingers omhoog, voor victory: overwinning. Er heerst een gevoel van eenheid onder het volk: met zijn allen staan ze op voor hetzelfde doel, tegen dezelfde politicus.

“Armenen hebben de kracht om dingen te veranderen,”

Je kan in Armenië maar twee termijnen president zijn, dus 2018 zou het jaar moeten zijn dat Serzj Sarkisians presidentschap voorbij was. Verandering zou eindelijk komen.

Sarkisian was het hier niet mee eens en paste hij de grondwet vorig jaar aan: het presidentschap krijgt een ceremoniële functie en de premier kreeg nu de macht in handen.

Bij het referendum die dit veranderde, gingen er weer geruchten rond van fraude. Gevoelens van ontevredenheid groeiden nog meer. Dit jaar werd hij premier en kon hij de machtigste politieke functie in Armenië behouden.

Dat was niet de bedoeling, vond een meerderheid van het volk. Na de verkiezingen gaan mensen massaal de

8

“Armenen hebben de kracht om dingen te veranderen,” vertelt een studente. Je hoeft niet lang naar haar medestudenten en haarzelf te kijken om de passie en boosheid te zien. Het stroomt van ze af. Als ze op straat lopen, joelen ze naar auto’s die toeteren, zeggen ze “Reject Serzh” tegen voorbijgangers, grijnzen ze bij elk teken van revolutie dat ze zien. Ze gaan niet naar de les. Dit is belangrijker.

Op 22 april wordt Nikol Pashinyan opgepakt bij een mars door Yerevan. De woede groeit onder het volk en honderdduizend mensen verzamelen op Republic Square en ondanks de verontwaardiging blijven de protesten vreedzaam en geweldloos. Dit is op zondag. De volgende dag

REPORTAGE

9

REPORTAGE

wordt Pashinyan vrijgelaten: een kleine overwinning, maar nog niet. Gelukkig volgt er snel nog een; Serzj Sarkisian kondigt aan het begin van de avond aan dat hij opstapt als premier. “Ik zat verkeerd, Nikol Pashinyan had gelijk,” schrijft hij op zijn website.

Feest barst los in Yerevan. De straten overstromen. Golven van mensen vullen elke straat en ze brengen geluid, vlaggen en gelach met zich mee. Auto’s toeteren terwijl jongeren op de daken klimmen, waar ze met Armeense vlaggen zwaaien met triomfantelijke blikken op hun gezicht. Ze hebben gewonnen. Ze zijn vrij van Sarkisian. Kinderen bungelen aan de handen van hun ouders, kijken met wijde ogen en open monden om zich heen. Deze dag zullen ze nog jaren herinneren.

Maar het gevecht is nog niet voorbij. Karen Karapetyan, een vriendje en partijgenoot van Sarkisian, wordt aangesteld als tijdelijke premier en weigert met Pashinyan te praten. Hij is van mening dat iemand anders de rol van tijdelijk premier op zich moet nemen, dat dit iemand moet zijn waar het land achter stond. “Niemand van de HHK [Sarkisians partij, red.] mag nog premier worden. De bevolking is nu aan zet,” zegt Pashinyan in een toespraak. Ook belooft hij niet te stoppen met demonstreren tot

“Het volk wil gerechtigheid. Ze willen gelijke rechten.”

hij premier zou worden.

Dat dat hem is gelukt, weten we al. Het duurt echter wel een tijdje. Op 1 mei houdt het parlement verkiezingen voor een nieuwe premier, waarbij Pashinyan de enige kandidaat is. Hij ontvangt een minderheid van de stemmen, en Armenië blijft nog een tijdje een premierloos land. Als reactie hierop vinden de dag erna landelijke stakingen en blokkades van grote wegen plaats.

Nikol en de demonstranten zullen niet stoppen totdat ze krijgen wat ze willen. Activist Artur Sankunts verwoordt hun wens mooi: “Het volk wil gerechtigheid. Ze willen gelijke rechten. Dit zijn civiele, democratische waarden.”

Een week later houdt het parlement opnieuw verkiezingen en is Pashinyan weer de enige kandidaat. Hij heeft dit keer meer geluk: hij wint met een kleine meerderheid van de stemmen en Nikol Pashinyan wordt premier op 8 mei, 2018. “Ik ben hier om de mensen van Armenië te dienen,” verkondigt hij als hij als hij het parlement bedankt voor hun beslissing.

Wat er nu gaat gebeuren, is nog onzeker. Er zijn genoeg dingen om te verbeteren, genoeg klusjes om te klaren en er zullen genoeg blokkades zijn waar Pashinyan zich langs zal moeten wurmen. Maar er is hoop, en dat is er al een lange tijd niet geweest in Armenië.

10

???

INFLUENCERS INFLUENCERS Joyce en Scarlet (Nederland) @ikvrouwvanjou Joyce en Scarlet zijn het eerste Nederlandse Blogger/ YouTube-koppel. De twee hebben een relatie sinds 2007 en in 2014 besloten zij hun leven online te delen. Ze zijn te vinden op hun eigen blog, YouTube, Facebook en Instagram. Sinds kort hebben ze hun eigen boek, ‘ik vrouw van jou”. In het verschillende mannen nadat ze een oproep deden voor een zaaddonor. Op instagram hebben de twee 35 duizend volgers.

Jameela Jamil (Engeland) @jameelajamilofficial De 32-jarige Jameela Alia Jamil is een Britse actrice, model en presentatrice. Op Instagram heeft ze 205 duizend volgers. Ze richtte het instagram account @l_weight op waarop ze foto’s plaatst voor haar campagne. Het doel van de campagne is om vrouwen te laten zien dat ze veel meer zijn dan hun gewicht. Daarom laat ze iedereen vertellen welke goede eigenschappen ze hebben en wat ze bereikt hebben in hun leven in plaats van hun lichaamsgewicht. Al deze foto’s zijn te vinden op het instagram account met ruim 43 duizend volgers. Ruim 850 vrouwen stuurden hun foto met daarop alles wat zij bereikt hebben in hun leven en iedere dag verschijnen er nieuwe foto’s op het account.

Jessie Maya (Nederland) @jessie_maya_ 21-jarige Jessie Bosch is bekend onder de naam Jessie Maya.

Op haar YouTube kanaal deelt ze beautyvideo’s waarin ze kijkers leert een bepaalde look te maken. Daarnaast vlogt ze over haar leven als transgender. Jessie werd geboren in een jongenslichaam, maar voelt zich vrouw. In haar vlogs deelt ze haar ervaringen tijdens haar transitie en vertelt ze hoe het is om transgender te zijn. Op haar instagram account heeft ze 121 duizend volgers die vooral foto’s van Jessie zelf te zien krijgen met een volledig opgemaakt gezicht. Ook deelt ze foto’s met vrienden, van haar outfits, tatoeages of nagels.

INFLUENCERS INFLUENCERS 11

REPORTAGE

12

Foto: SP

REPORTAGE

DE OPMARS VAN LILIAN MARIJNISSEN “Ik denk niet dat het onverwacht was, maar ik denk ook niet dat iedereen het zag aankomen,” zegt FNV Jong bestuurslid Lotte van der Horst over Lilian Marijnissen toen ze de politiek inging. Een veel gehoord geluid over dé dochter van voormalig SP-kopstuk Jan Marijnissen. De politiek leidster van de SP is nu een half jaar fractievoorzitster en heeft tijd gehad om te wennen aan de politiek. Terwijl er bij de introductie van Jesse Klaver werd gesproken over het Klaver-effect, blijft dat voorlopig uit bij Marijnissen.

M

Door Tarik Silic

arijnissen was voordat ze naar de SP ging bestuurslid bij de FNV. Daar was ze een van de weinige jonge gezichten in het bestuur.

“Ze was een jong talent binnen de vakbond. Het zorgthema is voor de FNV erg belangrijk. Het was heel bijzonder hoe zij die campagne heeft kunnen opbouwen. Veel mensen kennen de FNV ook via de zorgcampagne. Ze heeft ook veel gedaan voor de manier van organiseren bij ons.

Dat is ook iets wat goed aanslaat bij veel mensen. Actieve leden worden nog steeds blij van haar,” zegt Van der Horst. Veel FNV’ers die vertrekken bij de vakbondsorganisatie, blijven nog betrokken. Marijnissen sprak bijvoorbeeld bij een staking van een Unox fabriek in Oss. “Er is een hoge commitment en de SP is sowieso altijd al actief geweest bij de acties van de FNV.”

Nederlands Dagblad is kritisch. Lachend: “Nee, ze bereikt geen jonge kiezers. Het gaat niet ook niet over leeftijd, maar over haar uitstraling.” Het SP-kopstuk is in december doorgeschoven als fractievoorzitster. “Het was een mooi moment om door te schuiven. Het kabinet blijft nog wel een tijdje zitten, dus heeft ze nog tijd om geliefd te worden. Ze moet nu vlieguren gaan maken in de kamer.”

“In de eerste plaats is ze erg onbekend. Dat wordt door journalisten vergeten. De gemiddelde burger is niet bezig met een fractievoorzitter van een kleinere partij in de Tweede Kamer. We hebben tegenwoordig ook nog eens veel kleine partijen. Als je op straat vraagt wie Marijnissen is, dan begint iedereen over haar vader te praten.”

“Als je op straat vraagt wie Veel kiezers van de SP vinden de beLisa de Leeuw is ook lovend over MarijMarijnissen is, dan begint noeming van Marijnissen een veredelde nissen. De Leeuw is voorzitster van de iedereen over haar vader te troonopvolging. Een gevoelig onderwerp, aangezien de SP tegen de constitujongerenpartij van de SP. “Ze is altijd praten.” tionele monarchie is. Aalberts: “Ze is een bereikbaar, ook toen ze nog Kamerlid carrièretijger. Ze zit daar alleen vanwege haar vader. De was en later als fractievoorzitster. Ik moet als voorzitjournalistiek zal dat nooit kunnen bevestigen, maar dat ster van ROOD vaak overleggen met Kamerleden over is volstrekt helder. Er zijn SP leden met meer ervaring, inhoudelijke stukken. Ook over het zorgthema toen Lilian waarom wordt dan Peter Kwint (Kamerlid red.) geen fracwoordvoerder Zorg was. De lijntjes zijn nog kort in ieder tievoorzitter? Ik zou bijna zeggen dat hij meer ervaring geval. Lilian vindt het bijvoorbeeld altijd leuk om langs te heeft dan Marijnissen. Het is de club van Marijnissen. Dat komen bij ons. Ze moeten ook nog investeren in de toeis het beeld wat is ontstaan en dat is ook terecht.” komst,” sluit ze lachend af. Ze merkt ook dat ze verschilt met de vorige leider van de SP, Emile Roemer. “Ze was De verwachting is dat ze nog een lange periode in de bij ons op politiek café en dat doet ze echt op haar eigen Kamer blijft leidinggeven aan haar fractie. Al is het alleen manier bijvoorbeeld.” al omdat dat de partij jaren weinig vooruitgang boekte onder haar voorganger. “Op dit moment zit ze er nog net De achterban van de SP wordt dus bereikt, maar als een en dus zou je nog wel verwachten dat ze wel even blijft partij wil groeien moeten er nieuwe stemmers worden zitten,” geeft De Leeuw aan. bereikt. Veel lijsttrekkers zitten al jaren in de Tweede Kamer en partijen kijken dus naar nieuw bloed. GroenEen bewogen tijd voor de eerste politieke figuur van links vond dat in Jesse Klaver, Forum voor Democratie de tomatenpartij. Er zal voorlopig nog vaak verwezen koos voor Thierry Baudet en de SP schoof Lilian Marijworden naar haar vader, maar de tijd komt nu dat ze zich nissen naar voren. Hoewel de eerstgenoemde partijen moet bewijzen. Is Lilian ‘dé dochter van’ of zal Jan ‘dé veel jeugdige kiezers bereiken, krijgt de SP dat niet voor vader van’ worden? elkaar. Politiek verslaggever van The Post Online en het 13

REPORTAGE

2

REPORTAGE

Sallandse boerin versus arrogante Amsterdammer: “WE LIJKEN MEER OP ELKAAR DAN IK DACHT”

Iedere dag maken we snelle beslissingen op basis van vooroordelen. Vooral in Nederland zijn de vooroordelen tussen mensen uit het oosten en de Randstad duidelijk te merken. In hoeverre zijn we bewust van onze onbewuste vooroordelen en hoe is ons gedrag te verklaren? Ik ga naar Amsterdam en leg de vooroordelen over oost- en westerlingen onder de loep.

‘J

Door Melanie Borgman

ullie gaan allemaal met de trekker naar school, tho?” vraagt de Amsterdamse Jasmijn enthousiast als ik vertel dat ik uit het oosten van Nederland kom. Ik lach de vraag een beetje weg. Het wordt mij immers wel vaker gevraagd als ik vertel dat ik geboren en getogen Sallandse ben. “Klopt, dan rijden we allemaal in een grote optocht achter elkaar aan”, grap ik op een ietwat sarcastische toon. Ik speel haar vraag nog een keer af in mijn hoofd. Het laatste woordje verrast me.

Samen met de energieke Jasmijn loop ik door het Vondelpark, het populaire stadspark van Amsterdam. Haar spierwitte, golvende haren dansen om de dikke, zwarte oorbellen in haar oren.

Ze is maximaal vijf centimeter langer dan ik en zet stevige passen met haar grote legerkisten. Ik ben nieuwsgierig naar haar zwarte, opgemaakte ogen en haar felrode lippen maken het plaatje compleet. Een ruige meid die wel van een feestje houdt, school liever laat voor wat het is en zich niet zoveel van anderen aantrekt. Het is mijn eerste indruk die ik, met haar Amsterdamse achtergrond in mijn achterhoofd, van deze 20-jarige ROC-studente krijg. Waarom heb ik van te voren al een oordeel over haar? We hebben amper een woord gewisseld.

Uit verschillende onderzoeken van neurowetenschappers blijkt dat onze hersenen maar een beperkte hoeveelheid informatie in één keer kunnen verwerken. Om staande te blijven in de maatschappij vertrouwen we op mentale shortcuts. Dit zijn ‘afsnijweggetjes’ die ons helpen snelle beslissingen te maken. Shortcuts zijn gebaseerd op persoonlijke eigenschappen, zoals geslacht, gewicht, haar- en

huidskleur die we in hokjes plaatsen en waarmee we een stereotype creëren. Ik ken deze Amsterdamse studente niet, waardoor mijn hersenen een stereotype aan haar koppelen. De eerste vooroordelen binnen amper vijf minuten.

“Loop je zelf wel eens door het Vondelpark?”, vraag ik terwijl een loslopende hond aan onze voeten snuffelt. “Ja, hoor. Vooral nu in de tentamenperiode. Je kan hier lekker carefree rondlopen”, zegt Jasmijn.

Het blijft even stil. “Die tentamens gaan we gewoon even rocken toch.

No worries toch”, voegt ze er snel aan toe. Haar Amsterdamse accent en taalgebruik valt nu nog meer op.

Alsof op haar voorhoofd staat geschreven: ‘Niemand maakt mij gek!’

Taal heeft blijkbaar veel meer met onze vooroordelen te maken dan we eigenlijk denken. In 2016 zetten programmamakers Sander Nieuwenhuijsen en Dirk de Bekker samen met de NTR een groot Nationaal Onderzoek op genaamd, Sprekend Nederland. “Taal is heel universeel. Iedereen kan zich ermee identificeren”, zegt initiatiefnemer Sander. “Wat zou je van iemand vinden als je alleen maar afgaat op iemands accent?” Volgens Dirk de Bekker heeft iedereen een accent, maar valt het minder op door het label wat er aan hangt. “Veel mensen zullen zeggen dat mijn accent sterker is dan dat van Sander, omdat zijn accent wordt gezien als een prestige-accent. Aan een prestige-accent kleeft succes en het roept positieve beelden op.” Om te laten zien hoe groot de vooroordelen zijn op basis van taal zette Sprekend Nederland mensen met verschillende u 15

REPORTAGE

accenten tegenover elkaar in een hokje. Ze konden elkaar niet zien, maar wel horen. Taalwetenschapper Stefan Grondelears concludeerde door dit experiment dat stereotypering veel erger is wanneer je elkaar niet kan zien en enkel kan horen.

Men gaat op een ander neerkijken.

“Taal is dus eigenlijk helemaal niet zo’n aardig communicatiemiddel”, vertelt Grondelears. Uit het onderzoek van Sprekend Nederland en verschillende taalwetenschappelijke onderzoeken is gebleken dat als je iemand alleen al hoort spreken uit de Randstad dat je diegene minstens 10 centimeter groter, succesvoller en rijker inschat. Dit is precies het tegenovergestelde met iemand uit het zuiden of het oosten van Nederland.

Onder de rivieren worden de mensen dommer, maar wel gezelliger ingeschat. Geen wonder dat Jasmijn zo zelfverzekerd op mij overkomt.

We slaan een smal zandpad in. Een frisse voorjaarswind waait langs onze rode wangen en hoe verder we het pad oplopen, hoe meer de zon van zichzelf laat zien door de roze bloesembomen. De snuffelende hond volgt ons al ruim 200 meter en begroet kwispelend de andere voorbijgangers. “Mag ik je een gekke vraag stellen?” vraag ik aan Jasmijn. “Wat vind je van de stelling; Alle Amsterdammers zijn arrogant?” Jasmijn friemelt aan haar mouw en kijkt bedenkelijk naar de mensen in het park.

“Natuurlijk zijn niet álle Amsterdammers arrogant, maar ik snap wel dat er zo gedacht wordt over de mensen hier.” Haar antwoord verbaasd me.

Ik verwachtte tegengas, ontkenning of een afkeurende blik, maar in tegenstelling tot deze verwachting krijg ik een aftastende, ruimdenkende en een goudeerlijke reactie. “Amsterdammers zijn trots op hun stad. Men verwacht bijvoorbeeld dat je weet dat het netnummer 020 voor Amsterdam staat en volgens veel Amsterdammers kan er geen enkele plaats in Nederland tippen aan ‘hun’ stad. Dat is dat stukje arrogantie dat ik wel

16

herken ja”, legt Jasmijn uit.

“En hoe zit dat dan met elkaar begroeten op straat? Wordt dat überhaupt wel gedaan?” vraag ik met een onbewuste stemverheffing. “Ik denk dat zoiets meer een ding is in oosten van Nederland. De stad is hier zo groot met zoveel verschillende mensen dat je dan wel bezig kan blijven met begroeten. Het is allemaal heel individueel hier. Je maakt wel eens oogcontact met iemand, maar meer

“Natuurlijk zijn niet álle Amsterdammers arrogant, maar ik snap wel dat er zo gedacht wordt.” dan dat krijg je ook niet. Het is ieder voor zich hier’, zegt Jasmijn en hurkt zich om de loslopende hond een aai over zijn kop te geven. Ik blijf staan en kijk naar de parkgangers om mij heen. Zou er een kern van waarheid in een vooroordeel zitten dat verklaard kan worden? En zijn we bewust van onze vooroordelen?

Accountmanager Mart van den Berg heeft lang niet kunnen wennen aan de verschillen tussen Oost- en West-Nederland. Hij is een rasechte Tukker, maar voor zijn werk is hij regelmatig in de Randstad te vinden.

Volgens hem zijn westerlingen ‘echte paupers’. “In de Randstad gebeurt alles! Op het gebied van bedrijvigheid bedoel ik dan. In het westen is er veel meer werk dan in het oosten van Nederland, dus heerst er ook meer concurrentie. Door deze concurrentie is men veel gebekter dan oosterlingen.

Mensen uit de Randstad zijn brutaler en hechten meer waarde aan status, maar dat heeft dus vooral te maken om te kunnen overleven tussen de vele concurrentie.”

De verklaring van ons gedrag, dat in verband staat met onze vooroordelen, gaat nog een stapje verder. Professor Andreas Flache van de Universiteit van Groningen is socioloog en is deskundige op het gebied van gedrag-en maatschappijwetenschappen. “Vooroordelen ontstaan binnen een split second”, vertelt Flache. “In de oudste delen van onze hersenen, genaamd de amygdala, zitten onze emoties, zoals angst. De nieuwere delen, wat we de preventale cortex noemen, is in de evolutie veel later ontwikkeld. Met dit deel van de hersenen plannen en coördineren we, maar hiermee zijn we ook gevoelig voor gedrag. Dit is bijvoorbeeld wanneer je je angsten niet mag tonen. De amygdala, onze emoties dus, reageren veel sneller dan de preventale cortex. Als we in een situatie belanden die we niet kennen, reageren onze emoties dus als eerst. Pas later gaan we ons gedrag observeren en verklaren. Vooroordelen hebben is dus echt menselijk, maar we kunnen ons er wel van bewust maken.”

Die middag in het Vondelpark leren Jasmijn en ik elkaar beter kennen.

Ik, een nuchtere meid uit een klein, boerendorpje uit het oosten en zij, een ruimdenkende, Amsterdamse studente. Allebei van dezelfde leeftijd, maar met verschillende vooroordelen over elkaar. We praten over onze families, ons lievelingsspeelgoed van vroeger en delen herinneringen van vakanties uit onze jeugd. “Ik had gedacht dat ik je echt niet zou kunnen verstaan”, zegt Jasmijn lachend als we teruglopen naar de ingang van het Vondelpark. “Dat boerse accent van oosterlingen vind ik zo gek, maar eigenlijk valt het best wel mee.” We beginnen allebei te lachen en zijn keer op keer verbaasd over elkaars vooroordelen. “Eigenlijk lijken we meer op elkaar dan ik had gedacht, tho” Ik ben het helemaal met haar eens en besef me die middag een ding heel goed: Onbewuste vooroordelen hebben we allemaal. Het is belangrijk ons daarvan bewust te zijn.

REPORTAGE

S

a

l

l

a

n

d

s

We gaan weg – Wi’j trapp’n an Als je ergens last van hebt – Doar bi-k nie vri’j van.

Ben je klaar? – He-j ’t zo wied?

Dat heb ik wel gehoord hoor – Dät e-k wel e-eurd eur

A m s t e r d a m s Alles of niets – De dood of de gladiolen Dat ging makkelijk – Kat in bakkie 3

all around the world

Tussen de grijs gekleurde klinkers Door Melanie Borgman

A

msterdam, die mooie stad. Ik kan er uren verdwalen. Dromend over de legendarische trappenhuisjes wordt ik meegesleept door de bijzondere geschiedenis en gaat de nieuwsgierigheid naar de verhalen die de oude stad kent met mij de vrije loop. Tijdens ieder bezoekje aan Amsterdam bewonder ik het historische hart van de stad. Het populaire plein, de Dam. De plek waar per dag 157 toeristen per vierkante meter hun voetstappen achterlaten. De plek waar onbegrijpelijk veel nationaliteiten samenkomen en waar iedereen zichzelf lijkt te kunnen zijn.

Enthousiast ontdekken een aantal kinderen het gefladder van het groepje hongerige duiven op het plein, toeristen nemen foto’s van iconische, levende standbeelden en op iedere hoek wordt er muziek gespeeld. Ik kijk om mij heen. De wereld is klein geworden. Selfies met Darth Vader of Magere Hein worden direct gedeeld op sociale media en naast mij zie ik een jong meisje ‘vloggend’ verslag doen. Ik schud mijn hoofd, grinnik en ook ik friemel gedachteloos in mijn broekzak om mijn telefoon tevoorschijn te halen. Door de onbezorgde en gemoedelijke sfeer om mij heen staar ik onbewust naar beneden. Onder mijn witte sneakers zie ik kleine groepjes stenen, gecamoufleerd tussen de grijs gekleurde klinkers. De steentjes vormen figuren.. nee, letters, maar ik kan niet lezen wat het mij wil zeggen. Door de ontelbaar vele voetstappen is het reliëf in de stenen versleten. Met mijn ogen tot spleten geknepen kijk ik naar de op braille lijkende tekst.

‘Jan Goede’, fluister ik alsof ik net een code heb gekraakt.

Een naam. Een naam van een man. Wat wil het mij zeggen? Vragen borrelen op. Wie ben je? Waarom staat jouw naam hier? Ben je een bekende? Een artiest, kunstenaar of trotse Amsterdammer? Kom je wel uit Amsterdam?

Ben je een kind, een jonge vent of met pensioen? Leef je

18

nog of ben je niet meer onder ons? Ik blijf met mijn aandacht bij de tegel. Ben ik de enige die dit ziet? Ik kijk op en volg met mijn ogen de klinkers om mij heen. De straat ligt vól met namen, maar niemand die het lijkt te zien.

‘S avonds blijft de naam door mijn hoofd spoken. Wie ben je? Wat beteken je? Wat is je verhaal? Na enkele research heb ik je gevonden. Jan Goede. U was een 68-jarige koopman uit Landsmeer. Trots was u zeker. Trots op de Canadezen die u en de rest van Nederland in oorlogstijd bevrijde van de Duitsers. Op 7 mei 1945 vertrok u naar Amsterdam om het Canadese leger toe te juichen. Na vijf jaar onzekerheid leefde u eindelijk weer in vrijheid. Vrijheid, een begrip dat door deze geschiedenis nog meer betekenis heeft gekregen.

Die middag, rond drie uur, wordt er vanuit gebouw De Grote Club aan de Kalverstraat geschoten.

Euforie en overwinning worden in een fractie van een seconde vervangen door angst, chaos en paniek. Mensen vluchten, gillen en houden zich schuil achter karren, lantaarnpalen en plantenbakken. Na een beschieting van ruim twee uur, wordt u die middag geraakt in uw hoofd en rug. U overlijdt op de Dam. Twee dagen maar, na de bevrijding van de Duitse bezetter heeft u van uw vrijheid mogen genieten.

Uw naam met dat van 31 andere slachtoffers staan voor eeuwig geschreven op het wereldberoemde plein ter nagedachtenis aan de overleden slachtoffers van de schietpartij op de Dam. In gedachten ben ik weer even terug op het plein waar ik die middag stond. De steentjes vormen niet zomaar een naam. Het vertelt een verhaal van een man dat 73 jaar geleden op deze plek stond en verschillende gevoelens door het lichaam voelde gieren.

Deze plek, waar de rest staarde naar Darth Vader, maar waar ik die middag oog in oog stond met Jan Goed.

all around the world

19

REPORTAGE

2

REPORTAGE

Daten in Marokko “We willen de gewoonte doorbreken”

Yassin heeft al zeven jaar een vriendin, maar zijn ouders weten van niks. ‘’We ontmoetten elkaar in een parkje in Marrakesh, ik vroeg of ze bij mij kwam zitten en vanaf dat moment raakten we aan de praat. Na een week waarin we elkaar veel belden, spraken we voor de tweede keer af.

Vanaf dat moment hebben we een relatie en zien we elkaar twee keer per week op een openbare plek. Als we verloofd zijn vertel ik het aan mijn ouders, die nu geen idee hebben dat ik al zeven jaar een vriendin heb.’’

Door Merel Revet

‘I

n Marokko komt het nog steeds voor dat ouders bepalen met wie hun kind trouwt. Jaarlijks trouwen er meer dan 40.000 meisjes die jonger zijn dan 18 jaar, terwijl er een wettelijke leeftijd is van 18 jaar. Toch mogen ze trouwen vanaf 14 jaar als ze toestemming vragen van een rechter. De reden waarom meisjes op zo’n jonge leeftijd willen trouwen is het ontlopen van armoede.’’ Mensenrechtenactivist Ismail Khejjov vertelt dat dit voornamelijk in kleinere dorpen en Berber gemeenschappen voor komt. De organisatie waar Ismail voor werk, La Voix de la Femme Ameziegh, zet zich in voor Berbervrouwen. ‘’Deze meisjes trouwen op jonge leeftijd en hun partner is vaak vele jaren ouder. Het stichten van een gezin laat op zich wachten tot het meisje

voor het eerst ongesteld is. Pas op dat moment mag zij seks hebben met haar partner.’’

Volgens artikel 490 van de Marokkaanse grondwet mag je geen seks met iemand hebben als je niet met elkaar getrouwd bent, anders riskeer je een gevangenisstraf van één maand tot maximaal een jaar. In de realiteit komt het echter weinig voor dat mensen hiervoor een gevangenisstraf krijgen. Vooral in de grote steden zijn er mensen die samenwonen voor het huwelijk.

Er vindt een grote verandering plaats en de moderne Marokkaanse jongeren staan erop dat zij hun eigen partner mogen kiezen. De 23-jarige journalistiek studente Khaoula Elmamoun is blij met deze verandering. ‘’Ouders moeten erop vertrouwen dat hun kinderen de juiste keuze

maken. Juist door ons die vrijheid te geven om zelf beslissingen te nemen kunnen wij een partner vinden die bij ons past.’’ ‘’De populairste manier om een date te scoren is via Facebook. Kom je een profiel tegen van iemand die je leuk lijkt, dan voeg je deze persoon toe en via de chat leer je elkaar kennen.

Op het moment dat je echt interesse hebt spreek je af voor een date.

Een andere populaire manier om iemand te leren kennen is op straat.

In Marokko is het heel normaal om elkaar op straat aan te spreken en op die manier in contact te komen met iemand.’’ NOS-correspondent Willemijn de Koning vertelt dat er stellen zijn die elkaar op straat ontmoet hebben en inmiddels getrouwd zijn.

Willemijn merkt dat een afspraak maken in Marokko anders is dan u

21

REPORTAGE

2

REPORTAGE

“Mijn ouders weten niet dat ik al zeven jaar een vriendin heb.”

3

REPORTAGE

met iemand afspreken in Nederland.

“Het is hier normaal om pas op het laatste moment een afspraak te maken. Op maandag spreek je af dat je elkaar op dinsdag of uiterlijk op woensdag ontmoet. Op de dag zelf spreek je een tijd af, maar het kan zo zijn dat iemand om acht uur belt en zegt ‘we gaan nu iets afspreken’.

Bij het daten heeft dit als gevolg dat meisjes weinig tot geen tijd hebben om zich uitgebreid op te tutten voor een date.’’

andere visie naartoe gingen.’’ Amal vertelt dat het in Engeland normaal is om te gaan daten en te zien hoe het gaat. “In Marokko ga je op date met een duidelijk doel. Je spreekt af met iemand omdat deze persoon je leuk lijkt en je wil kijken of het een geschikte huwelijkspartner zou zijn. Op een eerste date heb je het over serieuze toekomstgerichte onderwerpen. Het is gebruikelijk om uitgebreid te praten over trouwen en kinderen krijgen.’’

Een echt typische Marokkaanse date bestaat niet, omdat er veel verschillende mensen zijn. ‘’Er zijn traditionele gezinnen waarbij meisjes niet alleen op een date mogen, maar er zijn ook meiden die meteen het bed in willen duiken. Ik denk dat de grootste groep meisjes van onze generatie in de grote steden ‘gewoon’ op dates gaat.’’

Als de date een succes is en je met elkaar praat alsof je vriendje en vriendinnetje bent, dan is het vanzelfsprekend dat je een relatie hebt. Toch duurde het voor Amal te lang voor er lichamelijk contact was. “Het duurde drie maanden voordat hij mijn hand wilde vasthouden. Ik wist niet zo goed hoe ik hier mee om moest gaan en het maakte mij onzeker. Vindt hij mij nou wel of niet leuk?’’

De Britse Amal Samli leerde haar Marokkaanse man kennen via een gemeenschappelijke vriend. ‘’We hadden tegelijk met hem afgesproken.

Tijdens de eerste ontmoeting was er zeker sprake van aantrekkingskracht, maar we waren te verlegen om echt een gesprek met elkaar te voeren. Na die tijd voegden we elkaar toe op Facebook. Via de chat leerden we elkaar beter kennen.

Uiteindelijk spraken we af voor een eerste date, waar we allebei met een

Amal legde haar partner uit dat het in Engeland gebruikelijk is dat de man vraagt of zij een relatie wil. Haar man heeft dit dan ook gedaan. Tussen het moment waarop ze officieel een relatie kregen en de bruiloft zat ongeveer een jaar. ‘’Ik denk dat ik in Engeland nooit zo snel met iemand getrouwd zou zijn, maar hier in Marokko is het cultureel onacceptabel om seks te hebben voor het huwelijk. Ook samenwonen zonder getrouwd te zijn mag officieel niet.’’

Veel Marokkaanse jongeren vinden het belangrijk om hun eigen partner te mogen kiezen. Studente Kahoula Elmamoun zegt dat jongeren steeds meer opkomen voor hun eigen rechten. ‘’We hebben zelfs een speciale hashtag op sociale media waarmee we aandacht proberen te vragen voor dit onderwerp. Er zijn ook YouTubers die hun stem laten horen. We willen de gewoonte doorbreken, maar niet zonder respect te hebben voor onze ouders en de religie.’’

De vrijheid om je eigen partner te kiezen lijkt vooral in de grote steden steeds meer de norm te worden.

Wel kiezen jongeren ervoor hun liefdesleven geheim te houden totdat het echt serieus is. Daten is prima zolang niemand er iets vanaf weet.

Meestal kiezen jongeren ervoor hun partner te introduceren op het moment dat zij verloofd zijn. Hoeveel tijd er tussen de eerste date en een verloving zit verschilt per persoon.

De één trouwt binnen een jaar, maar er zijn ook stellen die hun relatie meer tijd geven voordat ze in het huwelijksbootje stappen.

Kahoula is een kind uit een gearrangeerd huwelijk, maar zij mag zelf kiezen met wie ze haar leven wil delen. ‘’Mijn ouders houden van elkaar, maar de liefde kwam pas na het huwelijk. Ik zou graag willen dat het andersom is.’

“Op een eerste date heb je het over serieuze toekomstgerichte onderwerpen. Het is gebruikelijk om uitgebreid te praten over trouwen en kinderen krijgen.”

24

REPORTAGE

Nieuwe wet tegen intimidatie op straat Eén van de populairste manieren in Marokko om een toekomstige partner te ontmoeten is elkaar op straat aanspreken. Begin dit jaar werd er een wet aangenomen die seksuele intimidatie op straat tegen moet gaan.

Mensen op straat aanspreken is prima, maar vrouwen naroepen of ongepaste seksuele opmerkingen vallen onder intimidatie.

Er werd al jaren gevraagd om een wet en op 14 februari werd die door het parlement goedgekeurd. Vanaf dat moment is het seksueel intimideren van vrouwen strafbaar en

riskeert men een gevangenisstraf van zes maanden en/of een geldboete tussen de 2.000 en 10.000 dirham.

Omgerekend is dat ongeveer tussen de €200 en €1.000. Een wet waar men blij mee is, maar die ook lichte angst veroorzaakt.

Jonge mannen weten hierdoor niet zo goed hoe ver ze mogen gaan. Door de nieuwe wet weten Marokkaanse jongens niet zo goed wanneer ze iemand wel of niet mogen aanspreken.

Hierdoor kiezen sommige jongeren ervoor het risico te ontlopen en het leuke meisje voorbij te laten lopen.

25

all around the world

Hotspots around the world

Brouwerij De Halve Maan

walplein 26, Brugge Belgie

Genieten van een koud biertje, terwijl je de eeuwenoude traditie van het bier brouwen van de Brugse Zot leert kennen. Bij Brouwerij De Halve Maan kan het en lunch je met de Brugse reien als uitzicht. Zeker een must om te bezoeken als je in de buurt van het Belgische stadje bent.

Appel & Ei

Eiland 5, Zwolle Sinds de laatste jaren heeft shoppen in een tweedehandswinkel een ander imago gekregen. Geen stoffige, oude vodden meer, maar toffe items.

En zeg nou eerlijk.. Wat is er nou leuker dat een te gek item scoren voor een laag prijsje? Bij Appel & Ei in Zwolle is de keuze voor een leuk kledingstuk reuze. Tijdens de bouw van Appel & Ei zijn er zo veel mogelijk materialen hergebruikt, zoals sloophout voor de toonbank, vloer en paskamers.

Tasquita La Estrecha Placa de Lope, de Vega 9, Valencia Spanje Bij Tasquita La Estrecha in het Spaanse stadje Valencia kan je heerlijk genieten van traditionele gerechtjes, zoals patatas brava’s, bruschetta en gazpacho. Met het uitzicht op een prachtig pleintje en deze vrolijke mannen is het geen straf om Tasquita La Estrecha te bezoeken.

HUMMUS

Molslaan 39, Delft Gek op hummus? De kikkenerwtenpuree is niet meer weg te denken uit de schappen. In Delft is er zelfs een heuse lunchroom waar je van de heerlijke Mediteraanse dip kan genieten. Naast hummus staan er natuurlijk ook nog andere lekkere gerechten op de kaart.

26

WORD ABONNEE!

10

s r e m num , 5 4 â‚Ź r voo

De redactie van Blikopener bestaat uit zeven jonge, dynamische studenten journalistiek. Stuk voor stuk proberen wij de ogen van onze lezers en ons zelf open te trekken door verhalen te schrijven over mensen in de maatschappij wiens stem minder gehoord wordt, door te schrijven over minderheden en de diversiteit van mensen. Wij verdiepen ons in diversiteit door op reis te gaan, ons te mengen in culturen die verschillen van onze eigen, maar doen dit ook door diepgaande interviews te houden en personen op te speuren met een waardevolle stem.

3

Portret

duurzame kleding van Al op jonge leeftijd ontpopt Joline Harms zich als een enthousiaste ontwerpster. Op 10-jarige leeftijd leerde ze haar klasgenoten tekenen en ontwierp ze de decors van haar eigen musical. Het was dan ook geen verassing toen Harms de studie Ruimtelijke Product Presentatie op het Cibap, de vakschool voor verbeelding, in Zwolle ging volgen. Nu, tien jaar later richt ze zich op duurzaamheid, ontwerpt ze haar eigen accessoires en is ze volgens haarzelf nog lang niet uitgeleerd.

K

Door Melanie Borgman

leine Joline Oud-basisschoolvriendin Ilona Roelofs herinnert zich de kleine Joline nog goed. “Surprises maken was echt haar ding,” vertelt Ilona. “Iedereen wilde graag dat Joline zijn of haar lootje getrokken had.

Je kon op 5 december een prachtig in elkaar geknutselde stoomboot verwachten waarvan de loopbrug daadwerkelijk op en neer kon of een tot in detail gepersonaliseerd cadeau.” Maar niet alleen met cadeautjes was Joline volgens haar oud-klasgenote een ster. Voor de groep 8 musical mocht Joline het decor ontwerpen. Uiteindelijk werden dat reusachtige borden met daarop afgebeeld Asterix en Obelix. Niet getekend of geschilderd, maar door middel van lapjes stof vormde ze de striphelden op de houten borden. “Joline was vroeger al erg creatief, enthousiast en ondernemend,” vertelt Ilona. “Alles moest perfect gaan zoals zij het in haar hoofd had.”

Van glitter plastic naar stoere jurk Ook Julia Roelofs, oud-studiegenoot en collega, was na de eerste ontmoeting al direct onder de indruk van Joline haar ambitie. “Ze kwam bij mij in de klas nadat ze geswitcht was van opleiding. Haar energie sprak mij direct aan,” zegt Julia grijzend. “Tijdens projecten was dat nog duidelijker te merken. Daar spatte haar creativiteit er van af!”

Samen met Joline werkte Julia aan een project, genaamd ‘Future Now’ waarin de dames een stoere jurk van glitter plastic en oude spijkerbroeken maakten. “Met dit project wilden we laten zien dat je van gerecycled materiaal ook echt iets moois kan maken. Van oude spullen maakten we weer iets nieuws,” legt Julia uit. “Joline ontwierp de kledingitems en samen bedachten we de uitwerking. Tot slot legden we het vast met een uitgebreide fotoshoot.”

Julia omschrijft haar oude studiegenoot als direct, eigenzinnig en nauwkeurig. “Dat zijn de eerste drie woorden die in mij opkomen als ik aan haar denk”, zegt ze.

“Soms legt Joline de lat te hoog voor zichzelf en dat is haar valkuil. Ondanks dat ik haar direct een ambitieuze meid vond, kon het vroeger wel eens zo zijn dat andere

28

dingen belangrijker waren voor haar.

Vriendjes, uitgaan, feestjes. Dat soort puberale dingen. Die tijd hebben we allemaal wel gehad,” grapt de oud-studiegenoot.

Fietsbanden, gaas en leer Met haar passie voor ontwerpen en haar creatieve brein werkt Joline aan een toekomst waarin duurzame producten nog aantrekkelijker en toegankelijker zullen zijn voor de consument. “Een paar jaar geleden keek ik op een avond spontaan een documentaire over de klimaatverandering in de wereld”, vertelt Joline.

Portret

fietsbanden & oud leer

“Ik denk dat vanaf dat moment bij mij echt een knop omging. Vroeger was ik altijd al gecharmeerd van de wereld en de natuur, maar ik verdiepte mij er nooit zo specifiek in. Tot ik dus de beelden zag uit de documentaire die ik die ene avond zag. Tegenwoordig gebruikt ze voor het ontwerpen verschillend, gerecycled materiaal. “Deze manier van werken heeft ontzettend veel voordelen,” aldus Harms. “Je hebt minder grondstoffen nodig om een ontwerp uit te werken. Hierdoor hoeven er minder bomen gekapt te worden voor papier en is er minder olie nodig voor de productie van plastic,” legt Joline uit. Volgens de vlotte designer maken haar sociale skills, de drang om te ondernemen en het opbouwen van een netwerk haar onderscheidend van anderen. “Helaas ben ik best eigenwijs en heb ik niet zoveel geduld,” zegt Joline eerlijk. “Dat kan in mijn voordeel, maar ook in het nadeel werken”, voegt ze toe. “Mijn eigenwijsheid zorgt voor nieuwe ideeën, terwijl ik het liefst alle touwtjes in handen houdt.

Mijn ongeduld kan er voor zorgen dat ik direct aan de slag ga met een idee, maar het moet dan ook wel precies gaan zoals ik het in mijn hoofd heb.” Harms werkt graag met neon kleuren, natuurlijke materialen, fietsbanden en gaas om ontwerpen uit te werken. Van verschillende kledingstukken gebruikte ze oud leer om er bijvoorbeeld een zonnebrilhoes van te maken. Haar idee was om een accessoire te ontwerpen voor zonnebrillen zodat je deze, wegens gemakzucht, niet meer achter je shirt zou hoeven te hangen. Zo ontstond het zonnebrilhoesje Sunny by Joline. “Door een magneet in het leer is het mogelijk de hoes aan je broek te hangen en valt je kwetsbare zonnebril niet wanneer je even bukt,” legt Joline uit.

Terug naar de schoolbanken Maar de ambitieuze creatieveling is nog lang niet uitgeleerd. Daarom begint ze binnenkort aan een nieuwe studie. “Er zijn nog zoveel toffe dingen die ik graag wil leren. De opleiding Creatieve Psychiatrie in Leeuwarden leek mij erg interessant, maar na de zomer ga ik mij toch richten op Food Innovation in Den Bosch. Deze opleiding bestaat nog maar 10 jaar en valt onder drie onderdelen, namelijk Food en Design, Marketing en Business en Packaging en Design. Bij Food en Design richt je je op het creëren van nieuw voedsel en producten door middel van scheikundelessen. Marketing en Business is nogal psychologisch. Hierbij onderzoek je waarom een consument iets koopt en waardoor iemand getriggerd wordt om iets te kopen. Zo is er ook een achterliggende gedachte bij de gangpaden in een supermarkt. Tot slot richt je je met Packaging en Design op de ontwerpen van verpakkingen.”

Over een tijdje hoopt Harms haar eigen onderneming te hebben en haar ontwerpen door te verkopen. “Met mijn ontwerpen hoop ik dat mensen anders gaan kijken naar duurzame producten, bewuster worden van het feit wat duurzaamheid met de wereld doet, maar natuurlijk ook dat men plezier heeft van mijn eigen bedachte en ontworpen items.”

29

Portret

F PPE B PPE ‘Dan zit ik daar naar te kijken… en dan doet dat me wat’. Iedere voetballiefhebber herkent de woorden van Foppe de Haan meteen. Een voetbaldino die al decennia lang in het vak zit, kan zijn tranen niet in bedwang houden na een overwinning van het Friese SC Heerenveen. De 74-jarige Foppe de Haan was al een tijdje met pensioen, maar kwam eind 2015 terug bij zijn club. Aan het einde van het seizoen vond Foppe het mooi geweest. Alhoewel, tijdens het EK voor vrouwen in 2017 kwam de coach toch terug als assistent. Een portret van een voetballiefhebber pur sang, die volgens velen een vernieuwer is in het trainersvak.

Door Jestin Polman

H

oe kan een trainer, die alleen nog maar op amateurniveau had gepresteerd, een vernieuwer zijn op voetbalgebied? Het begon allemaal in 1985, toen voorzitter Riemer van der Velde een nieuwe trainer zocht voor eerstedivisieclub SC Heerenveen. ‘’Ik was bevriend met een gymdocent uit Akkrum,” vertelde Van der Velde in de documentaire FOPPE. ‘’Hij zei: ‘als je nog een goede trainer zoekt, heb ik er een voor je’. We besloten om Foppe te benaderen en we lieten weten wat ons plan was. In die tijd hadden we niet veel geld, we speelden in de eerste divisie. Hij moest er twintig minuten over nadenken en zei uiteindelijk: ‘ik doe het’.

Uiteindelijk bleef hij ruim twintig jaar.’’

Het bleek een gouden greep van de clubleiding. De club kon niet de stap zetten naar een hoger niveau. Niet alleen om promotie, maar de club was bevroren. De jeugdopleiding was verouderd en verloederd, de club had een boost nodig. Van der Velde gaf aan dat De Haan ‘een stap moest maken’. De oefenmeester zette een stap terug als hoofdtrainer om de jeugdopleiding te coördineren. ‘’Ik moest de stap maken met de club,’’ vertelde De Haan in de documentaire FOPPE. ‘’De opleiding beter maken, de voetbalschool ontwikkelen, de junioren en de beloften naar een hoger niveau brengen.’’

In een periode van vier jaar had Foppe de Haan een basis gelegd voor zijn succestijd bij de club. Ook al was De Haan geen hoofdtrainer, hij is nooit weggeweest bij het eerste elftal. Als coördinator bij de jeugd was hij nauw verbonden met de hoofdmacht van de Friezen. Hij zorgde ervoor dat jeugdspelers zich ontwikkelden en dan de laatste stap naar het eerste elftal konden maken. Voorheen gebeurde dat mondjesmaat, maar De Haan zorgde ervoor dat de jeugdopleiding van SC Heerenveen een talentenfabriek werd. Nog steeds teert de club op de fundamenten van Foppe.

30

Foppe de Haan keerde terug als hoofdtrainer bij de Friezen in 1992. Onder trainer Fritz Korbach promoveerde de club voor het eerst in haar bestaan naar de eredivisie, maar na één seizoen keerde SC Heerenveen weer terug naar de eerste divisie. De Haan moest ervoor zorgen dat de club weer terugkeerde naar het hoogste niveau, maar de jeugdopleiding bleef ook in het achterhoofd.

Het ene na het andere talent stroomt door in de selectie van De Haan. De afgelopen twintig jaar hebben de Friezen al veel financiële klappers gemaakt. Ruud van Nistelrooij was één van die spelers. Hij kwam over van FC Den Bosch en speelde maar één seizoen voor de Friezen. Toch is hij Foppe nooit vergeten. “Foppe was voor mij de beste trainer ooit,” heeft de voormalig topspits vaak verteld in de media. Zijn anekdote over Foppe zegt veel over de charismatische Fries. ‘’Hij kwam op een avond een keer bij me langs,’’ vertelde Van Nistelrooij in het programma Matchwinner Pro. ‘’Het was onverwacht, dus ik was wat verbaasd en dacht dat er iets aan de hand was. Hij wilde samen met mij een wedstrijd kijken, dat vond ik prima.

We hebben het de hele avond gehad over voetbal, over mij als speler en mijn toekomst. Het was toch wel een gek gevoel, je trainer die bij je thuis komt om een wedstrijd te kijken. Het liet zien dat hij écht alles over had voor z’n spelers. Dat zal me altijd bijblijven.’’

Charismatisch, gedreven, fel en recht voor z’n raap.

Eigenschappen die Foppe de Haan perfect omschrijven.

Sportjournalist Marcel de Jong noemt het ‘typisch Foppe’. ‘’Hij kon enorm hard zijn voor z’n spelers, maar iedereen wist dat hij het goed bedoelde. Hij wil het maximale uit de spelers halen en hij wil dat z’n spelers ook het maximale uit zichzelf halen.’’ De Haan wilde niet dat zijn spelers stonden te lanterfanten. Er moest wel wat gebeuren om een goed resultaat te halen.

Portret

‘’Hij legt ook veel verantwoordelijkheid bij de spelers’’, vervolgt De Jong. ‘’De intensiteit op de trainingen is hoog bij hem. Hij wil het maximale uit zichzelf halen, zodat de spelers ook beter worden. Elke dag jezelf verbeteren, of je nou een jong broekje bent of een oude veteraan, dáár lag vooral de nadruk op.’’ Tieme Klompe, oud-verdediger van de Friezen, beaamt dat. ‘’Hij eist ontzettend veel van zijn spelers. Je moet hard werken en investeren in jezelf. Hij legt die verantwoordelijkheid bij zijn spelers.’’

talentontwikkeling op de eerste plek kwam. Als voormalig-gymleraar was Foppe pedagogisch erg ontwikkeld, waardoor zelfs de ‘moeilijke jeugd’ met hem wegliepen.

Foppe de Haan is iemand van aanpakken, niet van het stilzitten. Hij is niet per se een vernieuwer in het trainersvak, maar wel iemand die de blik van spelers kan openen.

Een people´s manager die spelers in zijn vertrouwen neemt en andersom. Zo heeft hij zich altijd opgesteld bij Heerenveen en dat is nu niet anders.

De Haan staat onlosmakelijk verbonden met de term ‘verantwoordelijkheid’. Bijna iedere speler noemt het woord als het over Foppe gaat. Spelers bewust laten worden waar ze daadwerkelijk mee bezig zijn, zodat ze kunnen anticiperen op een bepaalde situatie op het veld. In de jeugd was het een vernieuwend concept. Jeugdspelers werden veel op de huid gezeten, alsof ze zelf geen controle hadden op hun eigen spel. Foppe liet je wat vrijer, zodat

Altijd belandt de aimabele Fries weer in Heerenveen.

Niet alleen als hoofdtrainer, maar ook als coördinator, jeugdtrainer en als vaste stamgast. Volgens Gerald Sibon, oud-spits van de Friezen, zal dat altijd zo blijven. “Foppe is gewoon Heerenveen, je komt nooit van hem af. Hij neemt wel afstand van de leiding, maar afscheid zal hij niet nemen.”

3 @ProShots

REPORTAGE

2

REPORTAGE

De Stille Revolutie Voor Ierse vrouwen is abortus zowel illegaal als een taboe. Tijdens mijn reis door Ierland kijk ik naar een harde confrontatie van de historisch veranderende gemoedstoestand. Mijn reis begon en eindigde in de hoofdstad Dublin, waar het volhing met actieposters over de legalisering van abortus.

Ook tijdens mijn ietwat rommelige busreis naar het rustiger gelegen graafschap Limerick hoefde ik maar met mijn ogen te knipperen of de bus passeerde een volgende actieposter. Dit wakkerde mijn nieuwsgierigheid aan. Voor mijn reis naar Ierland wist ik dat het referendum een actueel onderwerp was, maar ik wist niet dat het zo sterk aanwezig was in Ierland. De Ierse premier Leo Varadkar noemde de uitkomst van het abortus-referendum ook wel het ‘hoogtepunt van een stille revolutie’.

Door Anne-Ruth Tuasela

D

e Ierse grondwet is sinds 1937 de grondslag van van de Ierse democratie en werd in dat jaar met gebruikmaking van een referendum aangenomen. Deze grondwet bepaalt expliciet dat ieder artikel gewijzigd kan worden, maar dat daar onveranderlijk een referendum voor nodig is. Een amendement moet eerst aangenomen worden door beide kamers van het parlement, waarna de bevolking in een referendum het amendement moet bekrachtigen. De president moet het daarna nog ratificeren. Sinds de aanname van de grondwet zijn 34 amendementen gepasseerd, waarvan er elf niet zijn aangenomen. Het verbod op abortus is meerdere malen aan de orde geweest.

In het katholieke Ierland is abortus al illegaal sinds 1861. Pas in 1883 werd het achtste amendement opgenomen in de Ierse grondwet, dat voorschrijft dat het leven van moeder en ongeboren kind gelijkwaardig moeten worden beschermd. Dit wil dus zeggen dat er een grondwettelijk verbod is op abortus. Hiermee kan een vrouw tot veertien jaar celstraf krijgen voor het innemen van een abortuspil.

Ondanks deze straf kozen toch veel vrouwen ervoor om het risico te nemen en vlogen ze naar het Verenigd Koninkrijk voor hun abortus. In mijn tijd in Ierland kocht ik in een kleine supermarkt schuin tegenover ons hotel het tijdschrift Vogue, waar Lynn Enright beschreef: ”Waarom waren er billboards met foto’s van foetussen langs de kant van snelwegen? Abortus was al illegaal, dus wat willen ze nog meer? Ik realiseer nu dat de constante ruis van anti-abortus retoriek het stigma voort

liet gaan. Ik groeide op met het idee dat abortus nodig was – I have always felt pro-choice – maar de stilte rond het onderwerp zorgde ervoor dat ik deze visie voor mezelf hield. Zelfs op de universiteit in het begin van 2000 bleken abortusrechten niet een prioriteit te zijn voor de meesten van ons. Als we dronken waren, bekende iemand het weleens. Dat waren het, bekentenissen. Een bekentenis over de abortus die ze had in Londen. We streelden dan haar haren en kalmeerden haar. Naderhand fluisterde dan iemand dat ze zoiets nooit had kunnen doen.”

Toen ik terug was in Nederland – een land waar de minste abortussen worden gepleegd, maar wel over een soepele abortuswet beschikt wilde ik mij graag verdiepen in ‘die meisjes die naderhand fluisterden dat ze zoiets nooit hadden kunnen doen’.

Kees van Helden van Schreeuw om leven vertelt: “Het hart van een kindje begint na 21 dagen na de bevruchting al te kloppen. Sommige onderzoeken geven aan dat dit al bij 16 dagen het geval is. De bevruchting vindt meestal plaats twee weken voordat de vrouw ongesteld zou worden. Een abortus in Nederland is toegestaan vanaf tien dagen overtijd, dus bij 24 dagen na de bevruchting. Elke abortus stopt een kloppend hart, best wel heftig als je daarover nadenkt. Het lichaam van de vrouw is van haar, daar is ze zelf verantwoordelijk voor. Daar mag ze zelf over beschikken, laten we daar duidelijk in zijn. Haar hoofd, hart, hersenen, buik, ledematen, organen en ook de baarmoeder zijn haar lichaam.

Alleen wat in de u 33

REPORTAGE

baarmoeder groeit is een ander lichaam, met eigen DNA, eigen bloedgroep en vijftig procent kans dat het een ander geslacht is.”

Een gevoelig onderwerp waar we in Nederland onderling openlijk onze mening over kunnen geven, bleef in Ierland een taboe. Alleen de gevolgen van deze ontwijkingstactiek kwamen in 2012 sterk naar voren toen Savita Halappanavar, een 31-jarige tandarts die van India naar Ierland was verhuisd, in het ziekenhuis van Galway stierf. Halappanavar kwam na 17 weken erachter dat haar verlangde kind eindigde in een miskraam. Er werd duidelijk dat het leven van de baby, maar ook haar eigen leven in gevaar was en dus vroeg Halappanavar om een beëindiging van haar zwangerschap. Na enig onderzoek werd er toch een zwakke hartslag gevonden bij de foetus. Volgens het achtste amendement zijn de levens van moeder en baby immers even belangrijk, daarom werd haar beëindiging ontzegd. Na het overlijden van Halappanavar drong het bij de mensen door dat het zo niet verder kon. Er ontstonden marsen voor het Ierse parlement. Mensen tweetten hun verontwaardiging, medeleven en spijt. Haar dood begon een afrekening met de geschiedenis en uiteindelijk begonnen de Ieren voorzichtig over abortus te praten.

In 2015 deelde de toonaangevende columnist Róisín Ingle het verhaal van haar abortus. Dit was geen tienerzwangerschap, verkrachting of foetus met afwijking. Het was een verhaal over een vrouw met een ongewenste zwangerschap die praktische keuzes maakte om haar eigen situatie te verbeteren. Het was een sleutelmoment die deuren openden en de loslating van bekentenissen begon. De Ierse regering heeft duizenden mensen moeten teleurstellen. Ongeveer tien vrouwen per dag namen ieder jaar lang de keuze om de reis naar het Verenigd Koninkrijk af te leggen voor abortus. Ze kwamen gezwegen en getraumatiseerd terug, wat leidde tot kosten en verdriet. Na

34

REPORTAGE

een aantal jaar werd de fout van de regering erkend en kondigde de Ierse permier, Leo Varadkar, het referendum aan. Politicus Ruth Coppinger van de socialistische politieke partij Solidarity PBP vertelde: ”It’s looking a bit like the public is educating the politicians in terms of abortion and these issues.”

Op 25 mei mochten de Ieren zich uitspreken over de legalisering van abortus. De Ierse Amy Dunne liet ook haar stem horen en ging naar de stembus. “Ik stem omdat ik hoop dat vrouwen niet hoeven te blijven lijden onder het achtste amendement. Ik ben me ervan bewust dat het achtste amendement nooit abortussen heeft

”It’s looking a bit like the public is educating the politicians in terms of abortion and these issues.” laten stoppen. Het laat alleen veilige abortussen stoppen. Vrouwen en zelfs meisjes zijn hierdoor geforceerd om een illegale abortuspil te kopen, zoeken naar andere gevaarlijke abortus opties of reizen naar Engeland.

Alle drie opties brengen deze vrouwen in een schamende situatie. Radeloosheid en een tekort aan medische support zorgen voor de angst van een celstraf die kan oplopen tot veertien jaar. Het wordt tijd dat we vrouwen vertrouwen om hun eigen keuze te maken. Zowel voor zichzelf als voor de foetus die ze dragen. Onnodig gevaar voor leven helpt niemand.”

Mijn reis door Ierland en zijn referendum is geëindigd. De legalisering van Ierland is volmondig voltooid en Varadkar belooft aan het eind van het jaar de nieuwe wetgeving af te ronden. De stille revolutie is tot het hoogtepunt gekomen, maar nog niet afgerond.

35

all around the world

Tradities en eetgewoonten Around the world

Ieder land heeft zijn eigen tradities en gewoonten.

Vooral als het om eten gaat kan je er een boek over schrijven. BlikOpener heeft voor jou de volgende eetgewoonten op een rij gezet.

Door Melanie Borgman

ierland

In Ierland is Irish Stew een echt klassiek gerecht. Dit is een stoofpot met schapenvlees, lamsvlees en rundvlees vol met aardappels, wortels en uien. Naast dit typische Ierse gerecht is het Guinness bier Ierlands grote trots. Ben je van plan een pub te bezoeken?

Check dan even het ‘early bird-menu’. Als je op een bepaalde tijd komt eten, vaak tussen 18:00-19:00 uur, betaal je minder voor hetzelfde eten. Voor kinderen hebben de Ieren een speciale delicatesse. Bij de thee krijgen de koters namelijk een toast met witte bonen in tomatensaus.

irish stew

Armenië

In de Armeense keuken worden veel Libanese en Turkse gerechten bereidt, zoals khorovats (gebarbecued vlees of vis), kebab, bastoerma (gedroogd rundvlees gedrenkt in zout en kruiden) en dolma (rijst en vlees in wijnbladeren). Het nationale sterke drankje in Armenië is cognac en wodka. Zin in een Armeense kop koffie? Pas op, want de Armeniërs drinken hun koffie héél sterk.

dolma 36

all around the world

Marokko

In Marokko houden ze van uitgebreid eten en zijn ze enorm gastvrij! De Marokkaanse keuken kent sporen van de Franse en Spaanse keuken waar veel gebruik gemaakt wordt van zoete gerechten en kruiden zoals koriander, munt, kaneel en gember. Tajine is een typisch Marokkaans stoofpotje en wordt geserveerd in een brede, ondiepe schaal met een kegelvormige deksel. Ook wordt muntthee op een speciale manier geserveerd. De theepot wordt hoog boven de theekopjes ingeschonken. De lange straal staat namelijk voor gastvrijheid.

thee

Nederland

We kennen het waarschijnlijk allemaal wel, maar de ‘snack uit de muur’ is typisch Nederlands. Daarnaast zijn kroketten en frikandellen bijna nergens anders in de wereld verkrijgbaar. De meeste Nederlanders schuiven tussen 17:00 en 18:00 uur aan voor het avondeten tussen 17:00 en 18:00 eten daarna nog een toetje. In veel landen kennen ze geen toetjes. Vooral vla is voor vele landen onbekend.

kroket

Amerika

In Amerika lijdt 35,7% van de volwassenen aan obesitas. Dat is niet raar als je je bedenkt dat Amerikaans eten al gauw wordt geassocieerd met junkfood. Amerikanen zullen eerder een maaltijd buitenshuis kopen en opeten dan dat ze een product zelf vers bereiden.

Een typisch Amerikaans ontbijt is een luchtige pannenkoeken met siroop of het Engels ontbijt met gebakken eieren, spek en worstjes.

pancakes 37

REPORTAGE

2

REPORTAGE

Op zoek naar een verhulde gemeenschap Een vrouw wordt in haar huis in elkaar geslagen. Haar aanvaller breekt haar ribben, verbrijzelt de botten in haar gezicht. Hij sluit haar op in haar appartement en steekt de plek in brand. Ze ontsnapt, belandt in het ziekenhuis, ligt hier vier dagen in coma, maar overleeft. Maar waarom werd ze in de eerste instantie aangevallen? Omdat ze transgender is. De dader wordt opgepakt, maar niet voor lang. Hij wordt snel weer vrijgelaten, hoeft alleen maar een papiertje te ondertekenen waarmee hij belooft het land niet te verlaten. De vrouw moet verder met haar leven, wetend dat de man die haar dood wilde nog steeds op straat loopt.

DOOR MARIJN HELMS

A

rmenië is niet veilig voor niet-hetero’s en transgender individuelen Het verhaal hierboven is maar één van de vele hate crimes waar deze mensen op grote schaal mee te maken krijgen. Ze verhullen hun identiteit van familie en vrienden uit angst deze te verliezen, hebben veel te maken met geweld en leven vaak in angst. Leden van de LGBTQ+ gemeenschap hebben wereldwijd te maken met discriminatie, maar in Armenië is het erg slecht. Na Azerbaijan doen ze het volgens Rainbow Europe het slechtst van alle Europese landen.

geliket. Wat mij bovendien opviel, was dat veel vrouwen een alias gebruikten. Zo kwam ik een Princess tegen (die mij trouwens niet terug likete). Ook waren er veel meisjes die geen foto van zichzelf hadden. In plaats daarvan gebruikten ze schilderijen, emojis en andere plaatjes om hun echte identiteit te verhullen. Natuurlijk kreeg ik ook meerdere uitnodigingen voor een trio. Dat was de enige overeenkomst met Nederlands tinderen.

Ik sprak met Alina, een vrouw van dertig (ik had op een gegeven moment mijn leeftijdsbereik iets omhoog gegooid zodat ik meer mensen zou tegenkomen). “Ik proZelf maak ik deel uit van deze gemeenschap. Ik weet al ja- beer er nog steeds achter te komen wat ik ben,” vertelde ze me. “Ik weet dat ik op mannen val, ren dat ik niet hetero ben, kwam op mijn maar ik wil ook ervaring met een vrouw zestiende officieel uit de kast en verdiep mij “Ik probeer er nog steeds opdoen. Ik vind liefde tussen vrouwen al jaren in de problemen die transgender heel mooi.” Alina was getrouwd, zoals en niet-hetero mensen tegenkomen. In Arachter te komen wat ik de meeste vrouwen van haar leeftijd. menië ging ik op zoek naar andere mensen ben. Ik weet dat ik op De druk om als vrouw te trouwen op die ook niet hetero zijn om hun verhalen aan te horen. Er was één probleem: het is mannen val, maar ik wil jonge leeftijd is hoog in Armenië: zo werkt het nou eenmaal. Je trouwt in niet makkelijk om LHBTQ+ Armeniërs te ook ervaring met een het begin van je twintigerjaren met een vinden, omdat ze hun identiteit vaak vervrouw opdoen.” man, stopt met werken en baart kindehullen. Er zijn geen gaybars in Armenië, ren. De traditionele gezinsverhoudingeen ontmoetingsplaatsen die makkelijk te gen en de grote hoeveelheid stigma’s, vinden zijn. Daarom besloot ik om in Armenië te gaan tinderen, in de hoop zo wat vrouwen tegen discriminatie en taboes zorgen ervoor dat veel mensen er te komen die ook op vrouwen vielen. Tinder is laagdrem- laat achter komen dat ze niet hetero zijn. En dan zijn ze pelig en kan zo anoniem zijn als je het zelf maakt, en kan dus al getrouwd. dus een veilige online ontmoetingsplaats zijn.

Ik sprak hier ook over met Mamikon Hovsepyan, president van PINK Armenia, de grootste LHBTQ+ organisatie In Nederland kan je eindeloos swipen. Er komt geen in Armenië. “Veel mensen onderdrukken hun gevoelens einde aan de vrouwen die je tegenkomt. Nooit krijg je en identiteit en creëren een heteronormatief [ervan uit de melding dat er geen mensen meer in de buurt zijn. In gaan dat iedereen hetero is, red.] leven door te trouwen.”

Yerevan kreeg ik deze melding na zo’n twintig vrouwen zei hij. Dit leidt tot gevoelens u geliket te hebben. Dat was het. Ik had alle niet-hetero vrouwen op Tinder tussen de 18 en 25 jaar gezien en 39

REPORTAGE

Mamikon Hovsepyan

Kyle Khandikian

President PINK Armenia

van ontevredenheid in het huwelijk. Hierdoor ontstaan ongezonde relaties, waarbij huiselijk geweld – een veel voorkomend probleem in Armenië – kan voorkomen.

pleitte en sprak ik toch met meerdere mensen die niet hetero waren. Toch verhullen veel mensen hun identiteit, omdat dat veiliger is. Openheid kan tot risico’s lopen.

PINK Armenia zet zich in om dit soort situaties te vermijden. Dit doen ze door mensen voor te lichten over seksualiteit en gender, maar ook door psychologische, juridische en maatschappelijke hulp aan te bieden. “We weten dat we niet overal met de mensen die ons nodig hebben kunnen zijn. Soms moeten ze zichzelf beschermen. Daarom vertellen we ze altijd over hun rechten, over de wetten en wat ze daarmee kunnen in bepaalde situaties, over hun eigen seksualiteit en hoe ze voorzichtig kunnen omgaan met hun seksuele gezondheid.”

Hier was ik me ook van bewust. Toen ik homoseksuele activist Kyle Khandikian interviewde op een terras, vroeg ik me bijvoorbeeld wel af of dat wel veilig was. Hardop zei ik niets, maar het spookte wel in mijn achterhoofd terwijl we een open dialoog voerde over seksualiteit, identiteit en cultuur. Er gebeurde niets. Mijn zorgen waren om niets geweest, maar ik weet niet of ze volledig misplaatst waren.

Het kantoor van PINK dient bovendien ook als een gemeenschapscentrum, waar LHBTQ+ mensen veilig kunnen samenkomen.

Hier kunnen ze zichzelf zijn, hoeven ze zich niet als ‘hetero’ te gedragen.

Zo rollen een paar van de jongens hun shirts een beetje op, zodat ze een crop top dragen,. Bij een paar van hen komt een flamboyante kant naar boven en wordt er luidt ‘What’s gucci?’ geschreeuwd bij binnenkomst. De jongeren die hier komen hebben de ruimte om verschillende bijeenkomsten te organiseren.

Zo kijken ze films, houden ze discussies en trainingen, en bakken ze bijvoorbeeld een cake, zoals ze die dag deden.

Kyle is geboren in Los Angeles en groeide op in de Armeense diaspora. De gemeenschap hier was conservatief en homofobisch. Hij vertelde mij hoe hij zich afgewezen voelde door de Armeense cultuur en hoe hij zich na de middelbare school hiertegen afkeerde. Na zijn studie is hij toch naar Armenië verhuisd om weer connectie te vinden met de cultuur waar hij het contact jaren mee verbroken had.

Ondertussen weet Kyle zijn identiteit als homoseksuele man en Armeen goed te combineren, maar hij weet dat dat voor anderen niet zo is. Hij noemt het een botsing van identiteiten.

“Veel Armeniërs vinden dat als je Armeens bent, je niet homo kunt zijn.”

De LHBTQ+ gemeenschap mag dan verstopt en verhuld zijn, maar hij is er wel. Je moet gewoon goed genoeg kijken, je blik open houden en hem willen vinden. Zo vond ik in een donkere tunnel graffiti die voor transrechten

“Veel Armeniërs vinden dat als je Armeens bent niet homo kunt zijn,” vertelt hij. “Ik begrijp dat daarom LHBTQ+ jongeren niets te maken willen hebben met Armeense cultuur. Dat vind ik heel verdrietig, want cultuur heeft geen politieke ideologie. Cultuur ziet geen geslacht of seksualiteit.” / Om mijn hele interview met Kyle te lezen, bezoek onze website.

40

REPORTAGE

Graffiti die pleit voor LHBTQ+ rechten, gevonden in een tunnel.

MARIJN HELMS.

41

all around the world

ette festivals Around the world

Zeg je zomer, zeg je festivals! Niet alleen in Nederland, maar ook in de rest van de wereld zijn er vette feesten te vinden die allen iets met diversiteit te maken hebben.

Milkshakefestival, 28 en 29 juli – Amsterdam Westerpark De festival-keuze is altijd reuze in de zomer, maar Milkshake Festival moet je zéker niet overslaan. Want naast fijne beats staan bij Milkshake respect, vrijheid, liefde en tolerantie voorop. Het motto: ‘For all who love..’

Burning Man, 26 augustus – 3 september – Nevada, Vs Bij Burning Man staat liefde en delen centraal. Religie, afkomst en huidskleur spelen geen rol bij dit festival. Tijdens Burning Man kom je niet weg met een spijkerbroek en een simpel shirtje. Wat je wel kunt verwachten? Veren, glitters, maskers, pruiken en veel kleur.

Melt Festival, 13 – 15 juli – Ferropolis, Duitsland Sinds de jaren ’90 mogen we genieten van Melt festival in Duitsland.

Op 7 stages staan meer dan 130 acts tussen gigantische mechanische kranen te spelen. Het resultaat is een continue, rauwe beat om het sfeerplaatje af te maken. Het festival introduceert ieder jaar nieuwe, groene initiatieven zoals elektrische hotels en alternatieve energie en barst altijd van het nieuwste talent.

EXIT, 12 – 15 juli - Novi Sad, Servië Het EXIT Festival begon eigenlijk als een studentenprotest voor democratie. Inmiddels is het uitgeroepen tot een van de beste Europese festivals. Exit vindt plaats op een fort bij een spectaculaire bocht in de Donau.

42

REPORTAGE

de grote wereld die oh zo klein is Door Tarik Silić De aarde heeft een omtrek van iets meer dan 40 duizend kilometer, er zijn zeven miljard verschillende mensen op onze planeet en we kennen miljoenen verschillende plant- en diersoorten. Toch zeggen wij dat de wereld klein is.

Sterker nog, dat zeggen we al generaties lang. We zien in de 21e eeuw meer dan ooit van de aarde. Waar vijftig jaar geleden alleen de elite vloog, kunnen simpele studenten nu een retourtje Amsterdam-Sofia boeken voor al dertig euro. De wereld is niet klein. Het is piepklein.

Christoffel Columbus deed er iets meer dan een maand over om van de Canarische eilanden naar de Bahama’s te komen. Zijn wereld is dan veel groter, hij ontdekte immers een volkomen nieuw continent. Zou Columbus dan wel eens de magische woorden ‘wat is de wereld toch klein?’ hebben uitgesproken?

Wij kunnen nu binnen een dag van Appingedam naar de stranden van Marbella gaan. Daarvoor hoeven we niet te lopen, rijden of varen. Kijk naar boven tijdens een zonnige dag en tel de strepen die vliegtuigen achterlaten. Dat zijn allemaal mensen die weggaan van huis. Ver weg zelfs. Toch blijft de wereld klein.

Vergeet alleen je eigen achtertuin niet. Soms lijkt het net of we reizen om enkel verzadigd te worden. Verslaafd te zijn aan reizen, alsof het drugs zijn.

De kick om in een vliegtuig te stappen en drie uur later te landen tussen de bergen om vervolgens veredelde afkickverschijnselen te vertonen wanneer je terug bent in het ‘grauwe’ Nederland.

Zoveel reizen dat je je thuis vergeet. De buren vergeten je uit te nodigen voor het jaarlijkse buurtfeest, want je was alwéér weg. Dan is de aardbol opeens niet meer piepklein. Het wordt groter. Het is kolossaal.

43

Trek j e BLIK open