Way magazine januari 2019 by jouzw

WISE AND YOUNG

afrika meer dan negatief nieuws

EENNIEUW JAAR MET NIEUWE VERHALEN: WELKOM BIJ WAY MAGZINE! De nieuwjaarswensen, de katers na nét iets te veel Wodka-Red Bull en het geknal van vuurwerk liggen inmiddels alweer een paar weken achter ons. De ‘new year, new me’-spreuken zijn inmiddels ingeruild voor Blue Monday en de kilo’s waar we zo graag vanaf willen, zitten nog gewoon gezellig en knus op onze buiken en heupen. Het nieuwe (realistische) jaar is officieel begonnen. Natuurlijk brengt een nieuw jaar ook positiviteit met zich mee, zoals nieuwe ideeën en inspiratie. Misschien ga je dit jaar beginnen met een nieuwe studie, of ga je naar het buitenland voor je stage. Misschien wil je wel een instrument leren bespelen of de marathon lopen. Alles is mogelijk! In ieder geval heeft 2019 al één vernieuwing voortgebracht, en dat is het magazine dat nu voor je ligt: WAY Magazine.

20 24

WAY Magazine is er speciaal voor de wise and young, en dat ben jij: altijd on the go, je werkt hard en gaat lekker los in de kroeg met je vrienden. Work hard, play hard. Maar je wil ook weten wat er in de wereld gebeurt, wat voor effect dat heeft op jouw leven en dat van de mensen om je heen en hoe de zaken écht in elkaar steken. De reportage over het imago van Afrika sluit daar mooi op aan. Het continent worstelt met een hardnekkig beeld van schrijnende armoede en oorlog. Het verhaal van Marlene, waarin zij moedig vertelt over haar eenzaamheid, laat zien dat het leven ook zijn mindere kanten heeft. Blogger Bas Derks (@DitIsDerks) spreekt zich uit over écht zijn in een Insta perfect-wereld. Laten we in 2019 streven naar echt zijn: wees jezelf, feest, heb lief en kijk om je heen. Want jij bent wise and young. Laura Popken Redacteur

Meer dan alleen armoede: het echte Afrika

Jong en eenzaam, hoe ga je daarmee om?

Inhoud

STORIES

TALKS 8

Student Siem maakt een plan voor zijn leven

Bas Derks over eerlijk zijn op social media

Talking business met Vellah van Taalvoutjes

LIFESTYLE 4

Muziektrends van vroeger zijn weer hip

Leer is uit: imitatieleer is hot in 2019

De nieuwste muziek en films

34 Wat staat er voor jou in de sterren geschreven?

Hoe kan het dat vinyl weer hip is geworden?

lifestyle In het tijdperk van online streamingdiensten en technologische innovaties is ook de bekendheid van de polaroidcamera en platenspelers een groter geworden. JONGEREN ONTDEKKEN OPNIEUW de magie van platenspelers. DOOR AMBER BUWALDA Tegenwoordig verkiezen de meeste mensen ‘hedendaagse’ technologie zoals telefoons en radio boven de oudere begrippen, omdat het nieuwe eenmaal makkelijker in gebruik is, en minder kost. Ondanks populaire (gratis) platformen zoals YouTube en Spotify, zijn er mensen die bewust kiezen voor de ‘old but gold vibes’. Toch is de trend van platenspelers en polaroid- en wegwerpcamera’s niet iets wat uit de lucht is komen vallen. Consumentenpsycholoog Natascha Bauwens ziet dat platenspelers al een tijdje populair zijn. ‘’Platenspelers zijn ontstaan rond 1880 en zijn in de jaren daarna steeds populair gebleven tot in 2005, toen we in een technologische versnelling raakten. De platenspeler werd tijdelijk vervangen door het cassettebandjes, de cd, de mp3-speler en online streaming programma’s zoals Spotify. Echter zijn wij nu al zo bekend met die spullen, dat populariteit van de oude vertrouwde platenspeler weer toeneemt, wat nu een luxe product is geworden. Het zou best kunnen dat de laatste jaren gewoon een dipje was in de eeuwenoude trend.’’ Rond 2012 is de populariteit van platenspelers weer gaan stijgen. Volgens het NVPI, die de cijfers vanuit de entertainmentindustrie bijhoudt, blijft de omzet vanuit vinyl ook flink stijgen. Uit de meest recentelijke meting blijkt dat de omzet uit fysieke muziek met bijna een kwart toegenomen is. Muziekwinkels zijn dan ook allang weer begonnen met de verkoop van vinyl, voornamelijk aan jongeren. ‘’Eigenlijk zien we al langer een stijging in populariteit met betrekking tot de platenspelers. Niet alleen onder de ouderen maar ook onder de jongeren tussen de 20 en 35 jaar. In dat opzicht merken we dat zeker. Wat dat betreft zien we ook nog lang geen daling in de verkopen.’’ merkt Quinten van zaak6

shops.nl. De platenspeler trend is dus ook duidelijk zichtbaar bij platenzaken. ‘’We hebben geen marktonderzoek gedaan naar dit specifieke product maar we verwachten ook niet dat de vraag op korte termijn afneemt. De reden dat jongeren steeds vaker een plaat kopen is vaak omdat dit mooi staat in het meubilair of omdat ze de muziek op een andere manier willen ervaren.’’ Quinten vertelt ook dat de meeste kopers van platen een specifieke muzieksmaak hebben. ‘’Je gaat bijvoorbeeld geen Armin van Buuren luisteren op een platenspeler. Het zijn vooral pop en rocknummers.’’

‘‘JE GAAT BIJVOORBEELD GEEN ARMIN VAN BUUREN LUISTEREN OP EEN PLATENSPELER.’’ ‘AESTHETIC’ We willen vaak allemaal het nieuwste van het nieuwste hebben. Toch kiezen we soms bewust voor oudere technologie, gewoon vanwege het gevoel dat je erbij hebt. Zo ervaart Marée dat ook. Daarom gebruikt ze liever een platenspeler. Ze laat haar telefoonhoesje zien, waar een polaroidfoto in zit. ‘’Ik hou ervan om iets fysieks te hebben. En het is mooi voor de aesthetic.’’ zegt ze lachend. Daarmee bedoelt ze de mooiheid. Waar Marée het heeft over de ‘aesthetic’, heeft Quinten het over dat een platenspeler mooi in het meubilair staat. ‘’Ik vind het ook gewoon mooi om zulke dingen te hebben, het kwam eigenlijk door de vibe van mijn ouders toen dat ik al die dingen heb overgenomen.’’ gaat ze verder. Het platen verzamelen was een hobby van haar ouders, en Marée nam die dure hobby graag over. ‘’Ik hoor ook wel eens mensen die gewoon met de trend meelopen omdat het nou eenmaal even een trend is.

Ik vind het gewoon leuker om zelf te kunnen kiezen naar wat voor muziek ik luister op een bepaald moment, en daarnaast is de muziek uit mijn muziekstijl meestal niet te horen op de normale radio. Het is ook heel leuk om platen te verzamelen en daarmee je collectie uit te breiden en de keuze van wat je kan gaan luisteren op die manier te vergroten.’’ Marée’s huidige collectie varieert van Phil Collins tot Amy Winehouse tot Nirvana en wordt sinds 2015 uitgebreid. NOSTALGIE Heeft het nostalgische gevoel dat opkomt door gebruik van oude trends invloed op het koopgedrag van consumenten als het gaat om bijvoorbeeld platenspelers? ‘’Oudere consumenten (45-54) die weer een platenspeler kopen, kunnen die aankoop inderdaad gedaan hebben voor de nostalgie. Ze herkennen het product, hebben er goede herinneringen aan, of hebben moeite met nieuwe technologieën, zoals een smartphone. Wellicht hebben ze ook nog wat oude platen op zolder staan.’’ Natascha denkt dat het bij de jongere doelgroep om een andere reden gaat. ‘’Zo’n trend wordt versterkt door het bekende FOMO-effect; the fear of missing out. We willen niks missen. Als je steeds weer reclame ziet over platenspelers of op de homepage van webshops steeds die platenspelers ziet, ben je bang dat je iets mist als je het niet koopt. Iedereen heeft het erover en je wilt ook mee kunnen doen.’’ Daarnaast speelt er nog een andere factor mee volgens Natascha: het zogeheten ‘Keeping up with the Joneses effect’. Dit is het kopen van spullen om anderen te imponeren. Als de analoge camera bijvoorbeeld al een tijdje een trend is, dan zou je die kunnen kopen om ermee te pronken. Trendwatcher Lieke Lamb denkt dat het ligt aan de ‘wonderyears’. Dat zijn de jaren waarin je voor het eerst iets zelfstandig doet, als

lifestyle bijna volwassene. In deze ‘wonderyears’ ontwikkel je onder andere je eigen muzikale smaak. ‘’Als een generatie vervolgens in charge komt na 30/40 jaar komen ze op belanghebbende posities terecht en halen ze dingen terug uit die tijd, hun wonderyears. Dat zien we nu veelvuldig bij films, die worden geproduceerd door mensen van tussen de 40 en 50 jaar en daar komen dan opeens muzieknummers van Queen, George Michael en allerlei popsterren uit het verleden in terug.’’ De jongerengeneratie probeert met vinyls bijvoorbeeld aan te geven dat ze authentieke muziekliefhebbers- en kenners zijn. Hoe vinden dit soort trends hun weg terug naar populariteit? Natascha: ‘’Natuurlijk is één reden geen oorzaak van het ontstaan of instandhouden van een trend. Het gaat om een mix van factoren. Naast goede marketing, speelt het gedrag van de mens een cruciale rol. Trends die terugkomen zijn voor een andere generatie helemaal nieuw. Een platenspeler was een product die onze ouders gebruikten. Door technologie werd dit voor een volgende generatie vervangen door een nieuw, verbeterd product. Voor jou en mij is zo’n platenspeler vrij nieuw. En daar houdt ons brein van. We geven nieuwe dingen automatisch meer aandacht. Nieuwe producten activeren onze cognitieve processen, omdat we iets nieuws leren.’’

‘‘VOOR JOU EN MIJ IS ZO’N PLATENSPELER VRIJ NIEUW. EN DAAR HOUDT ONS BREIN VAN.’’ FOMO Het FOMO-effect speelt ook bij bedrijven. Natascha: ‘’Bedrijven spelen in op de behoefte van consumenten. Als de nood voor platenspelers groot is, is de kans groot dat veel webshops of winkels ze inkopen. Bedrijven moeten platenspelers en analoge camera’s wel inkopen, anders lopen ze winst mis. Als de concurrent het doet, kunnen ze eigenlijk niet achterblijven.’’ Webshops zien een bepaalde trend, en nemen die trend vervolgens over. Zo speelt een bedrijf in op de trend en de consument. ‘’Ze laten bijvoorbeeld vaker die analoge camera zien

bij ‘voorgestelde producten’, in aanbiedingen, in folders, etc. Door het vaker zien van een bepaald product, krijg je een positieve associatie met dat product. Simpel gezegd: hoe vaker je iets ziet, des te leuker je het gaat vinden.’’ Lieke ziet dat de terugkeer van trends eigenlijk een drieledige oorzaak heeft. Het wordt gedaan door mensen die de dingen van vroeger herkennen, die het leuk vinden en er een nostalgisch gevoel bij krijgen. Daarnaast wordt het gedaan door jongeren om zich te onderscheiden van de massa, om autoriteit aan te geven dat ze weten waar ze het over hebben en de extra stap zetten omdat ze muziekliefhebber zijn. De derde oorzaak is de markt. ‘’Soms zijn er producenten die proberen om zelf een product erdoorheen te krijgen omdat ze voelen dat er iets in de maatschappij hangt. En dan is het een kwestie van goeie PR en het goed op de markt te zetten om het een kans van slagen te geven.’’ Denkt Marée dat bij haar de liefde voor ‘oude’ trends ook tijdelijk zijn? ‘’Ik denk het niet. Bij mij zitten bijvoorbeeld de dr. Martens die in de glam-rock tijd al populair ware en nu weer terug komen in mijn eigen stijl, en deze had ik ook al vóórdat de mensen die alleen maar met de trend meelopen ze hadden. Dat soort mensen doen even mee met de hype en stoppen ermee zodra de hype over is. Ik laat me daar niet door beïnvloeden. De Dr. Martens zijn voor mij dan ook geen trend, maar iets wat gewoon bij mij hoort en niet zal weggaan naarmate de trend afneemt. Ik ben ook nog lang niet klaar met vinyls sparen, dus daar ben ik nog wel even mee bezig!’’

‘‘IK LAAT ME NIET DOOR EEN HYPE BEÏNVLOEDEN’’ Zo zien we dat zelfs zo’n 140 jaar ‘oude’ technologie met genoeg handigere en goedkopere concurrerende items zijn weg terug naar de populariteit kan vinden. Dit is nog te snappen; het authentieke geluid, het gevoel, de hoes die soms prachtige kunstwerken bevat, het gekraak van de naald op de plaat…het draagt allemaal bij aan de beleving die muziekliefhebbers laten kiezen voor vinyl. 7

REPORTAGE

talks

“ALS JE TEGEN JEZELF ZEGT DAT IETS MORGEN WEL KAN, KUN JE DAT EEN HEEL JAAR BLIJVEN ZEGGEN” Siem Jacobs (17) was geen makkelijke leerling en stelde het liefst al zijn verplichtingen uit. in zijn tussenjaar veranderde HIJ compleet. wat bracht hem tot deze wending?

DOOR BRECHTJE DE LANGE

Talks Terwijl al zijn klasgenootjes aan het buitenspelen zijn, blijft Siem (6) tijdens de pauze binnen. Het is nu dinsdag, en hij heeft al zijn schoolwerk voor deze week al af. Hij snapt alles al lang, en het is veel te makkelijk voor hem. Siem heeft al geprobeerd om het duidelijk te maken aan juf Marlies, maar die was bezig met andere kinderen. Hij wil iets anders doen. Iets waardoor de juf misschien wel naar hem luistert. Siem besluit om het hele klaslokaal te veranderen. Hij verschuift alle meubels die er staan: de tafels, de stoelen, de kasten, alles gaat overhoop. Alles wat netjes was is dat nu niet meer. Maar in plaats van dat de juf nu naar hem luistert, is ze boos op hem. Voor de rest van de dag moet Siem op de gang zitten.

“HET VRIENDELIJKE MAAR DRINGENDE VERZOEK KWAM OM NAAR EEN ANDERE SCHOOL TE GAAN ZOEKEN” Inmiddels is Siem zeventien. Afgelopen jaar heeft hij zijn havodiploma gehaald. “Ik ben niet trots op wat ik vroeger gedaan heb”, vertelt hij met een bloos van schaamte. Zijn hele schooltijd was Siem een lastige leerling, vooral op de basisschool. Volgens hem zelf heeft hij een motivatieprobleem. Hij heeft nooit haast als het om school gaat. Volgens zijn moeder, Gettie van Bussel, leert Siem gewoon in een veel hoger tempo dan de gemiddelde leerling. “Als Siem echt iets interesseert, wil hij alles weten. En na drie maanden weet hij dan ook alles.” Maar omdat de andere leerlingen veel langer over de stof deden, verveelde Siem zich dus vaak. Siem uitte dit door weg te lopen, te schreeuwen, of door het hele klaslokaal op de kop te zetten. Leerkrachten begrepen dit niet, en wisten niet wat ze met hem aan moesten. “Het vriendelijke maar dringende verzoek kwam om naar een andere school te gaan zoeken,” zegt zijn moeder. Maar ook op de tweede school waren de leraren in groep zeven ten einde raad. Ze zagen Siem groep acht daar niet meer doen. “Toen moesten we op zoek naar een middelbare school”. 10

Op de middelbare school was het begrip van docenten beter. “Wat ik heel fijn vond is dat het eerste gesprek niet over Siem was, maar met Siem”, vertelt zijn moeder. Toch was de stap tussen groep zeven basisschool en eerste klas middelbare school te groot, waardoor Siem het eerste jaar over deed. Ook op de middelbare school had Siem nog last van een motivatieprobleem. “Als ik zag dat ik een proefwerk had, dan begon ik een paar dagen van tevoren met leren. Waarom zou ik zo vroeg beginnen? Ik heb er de tijd nog wel voor”, zegt hij zelf. Mede door deze houding is Siem afgestroomd van tweetalig vwo naar havo. Op de havo kwam hij zijn basisschoolvriend Jorik DWiks weer tegen. Ze kwamen weer bij elkaar in de klas. “Weet je wat ik me laatst bedacht? Door jou heb ik mijn havodiploma gehaald,” zegt Siem tegen Jorik. Jorik bevestigt dat. “Vooral de laatste twee jaar heb ik hem er vaak aan herinnerd dat hij voor het profielwerkstuk bezig moest. Siem onthoudt dat soort dingen niet.” Jorik vertelt ook dat Siem nooit echt bezig was met school. Hij hield zich meer bezig met YouTube in plaats van dat hij huiswerk maakte. “Ik merkte wel dat Siem in het laatste jaar doorhad dat er echt iets vanaf hing”. Het lijkt wel alsof zijn motivatieprobleem is opgelost in het tussenjaar dat Siem momenteel heeft. “Als je alleen maar tegen jezelf zegt dat je iets ook nog wel morgen kan doen, kan je dat een heel jaar blijven zeggen.” Nu probeert Siem juist zoveel mogelijk uit zijn dag te halen. Hij geeft maandag en vrijdag Engelse les op een basisschool, is van dinsdag tot en met donderdag als vrijwilliger te vinden bij het dierenasiel, en sport vier avonden in de week. Ook studeert hij voor zichzelf een beetje Russisch, leert hij zichzelf piano en krijgt hij accordeonles. Bovendien is de lastige leerling op zoek naar een studie. Hoe kan zijn mindset ineens zoveel veranderd zijn? Volgens Siem is het een hendel die hij stukje voor stukje overhaalt. “Ik heb er zeker ook zelf aan moeten wennen. Er zijn nog steeds dingen die ik voor me uit schuif omdat ik er even geen zin in heb”, zegt hij. Siem geeft aan dat hij steeds meer

beseft hoeveel hij in een dag kan doen, en dat hij het helemaal niet erg vindt om werk te doen. Moeder Gettie merkt dit ook, en zegt dat het “precies is waarop ze gehoopt had”. “Omdat niemand je meer oplegt wat je moet doen, moet je het uit jezelf halen.” meent ze. “Als je dan niets doet gebeurt er ook niets”. Niets doen bleek toch een beetje saai voor Siem.

“HIJ IS ONVOORSPELBAAR. HET ENE MOMENT WIL HIJ ZWEMMEN EN HET ANDERE MOMENT GAMEN” Terwijl Siem met de hakken over de sloot zijn havodiploma heeft gehaald, geen makkelijke leerling was, en het zat was dat docenten hem opleggen wat hij moet doen, wil hij toch gaan studeren. “Ik koos een tussenjaar omdat ik wil weten wat ik erna ga doen”. Met die ontdekking is hij nu druk bezig. Iets met biologie lijkt nu de volgende stap te worden, alleen wat is nog even onduidelijk. Op dit moment interesseren de beroepen docent Biologie, hoogleraar Biologie, huisarts en ecoloog hem. “Ik wil misschien ook wel in een lab werken en onderzoeken doen”. Volgens Jorik is deze wisselende interesse typerend voor Siem. “Hij is onvoorspelbaar. Het ene moment wil hij zwemmen en het andere moment gamen”. Jorik denkt niet dat het hem zal belemmeren als hij gaat studeren. “Als hij een onderwerp leuk vindt focust hij zich daarop. Dus als hij de opleiding leuk blijft vinden komt het wel goed”. Hoewel Siem zelf denkt dat hij over vijf jaar aan het studeren is, ziet zijn moeder dit anders. Ze verwacht wel dat Siem gaat studeren, “maar of hij een rechte lijn maakt naar het eindstation weet ik niet”. Het zou volgens haar maar zo kunnen dat Siem na een stage in het buitenland in dat land blijft wonen. Of dat hij halverwege zijn studie erachter komt dat hij de studie helemaal niet zo leuk vindt als hij van tevoren had gedacht. Dat is de onvoorspelbaarheid van Siem. Maar Siem weet één ding zeker “Ik wil niet weer een tussenjaar. Ik vond het heel leuk, maar ik wil gewoon verder leren.”

REPORTAGE

lifestyle

Kunstleer in ontwikkeling

“ik zie geen verschil meeR” DOOR NIENKE TAALMAN

Leer is een veelgebruikt materiaal voor het maken van kleding. De afgelopen vijftien jaar is daar veel verandering in geweest, Vanwege de vervuiling van het milieu en het dierenleed tonen grote kledingmerken nu meer interesse in imitatieleer. Door de komst van alle aandacht ontwikkelt het materiaal zich steeds meer. Soms is het verschil tussen leer en imitatieleer niet eens meer te zien. Neri zoekt leuke, bruine laarsjes. Er hoeven weinig andere eisen aan vast te zitten. Behalve dat ze natuurlijk van imitatieleer zijn gemaakt, Neri is ten slotte al ruim een half jaar veganist. De laarsjes van de H&M zaten perfect maar hadden alleen niet de goede kleur. Gelukkig heeft ze genoeg keuze in een stad als Utrecht, waar steeds meer veganistisch aanbod is. Op het raam van schoenenwinkel Dr. Martens staat met grote letters “Vegan Boots”. Ze passen haar als een glazen muiltje, het materiaal is zacht en de prijs is niet duurder dan normale Dr. Martens laarsjes. Neri vraagt zich af waarom de leren laarsjes überhaupt nog gemaakt worden.

Franse modehuis Chanel vanaf mei 2019 geen exotisch leer meer verkopen. Het gaat hier om huiden van krokodillen, hagedissen, slangen en pijlstaartroggen. “Bij het produceren van onze materialen willen we blijven voldoen aan onze ethische standaarden”, aldus Lydia Bergen van Chanel. Ze doelt vooral op het milieu, wat voor de meeste bedrijven een grote reden is om hun productie te veranderen. Het produceren van leer heeft een enorme impact op het milieu. Bewerkt leer is namelijk niet biologisch afbreekbaar en bevat

schadelijke stoffen als chroom, koolteer en cyanide.

“OOK IN DE AUTO-INDUSTRIE WEET MEN DAT DIT NIET MEER KAN” Ook in de auto-industrie is dit een belangrijk onderwerp. Een voorbeeld hiervan is de Rolls-Royce Phantom die voor de bekleding maar liefst huiden van 12 koeien nodig heeft. “In de auto-industrie weet men dat dit niet meer kan”,

“HET DRAAGVLAK ONDER VEGANISTEN GROEIT” Trend van imitatieleer Steeds meer merken in Nederland beginnen het imitatieleer te ontdekken. Erwin Vermeulen is campagneleider van Stop de Slacht namens dierenorganisatie Animal Rights. Hij zegt dat er een groeiende bewustwording is over hoe dieren worden behandeld in de vee-industrie. “Het draagvlak onder veganisten groeit. In de supermarkt zie je meer aanbod van vleesvervangers omdat er meer vraag naar is. Iets vergelijkbaars zie je nu ook in de mode gebeuren”, aldus Vermeulen. Zo gaat het 12

Links is imitatieleer en rechts is echt leer

lifestyle zegt Vermeulen. Autobedrijven als Range Rover en Tesla hebben een aantal modellen uitgebracht waar de auto bekleed is met imitatieleer. Op deze manier proberen zij ook de negatieve invloed op het milieu te verkleinen.

“VEGANISME IS WAT MEER ‘MAINSTREAM’ GEWORDEN, DAT GEEFT EEN BOOST AAN DE ONTWIKKELING” Kwaliteit en prijs “De kwaliteit van kleding gemaakt van imitatieleer is de laatste 15 jaar enorm verbeterd. De consument kan het niet meer onderscheiden van echt leer”, zegt Alex Romijn van dierenstichting Bite Back. Nu veganisme wat meer ‘mainstream’ wordt, geeft dat een boost aan deze ontwikkeling. Imitatieleer wordt gemaakt van een synthetisch product, een soort plastic. Om het materiaal nog duurzamer te maken wordt er ook van afvalstromen kunstleer geproduceerd. Er bestaat al imitatieleer dat gemaakt wordt van ananas en schimmels.

“DUURZAME ALTERNATIEVEN ZIJN EIGENLIJK TE VERGELIJKEN MET A-MERKEN” Het bedrijf Ananas Anam heeft een natuurlijk textiel ontwikkeld genaamd Piñatex. De vezels zijn een bijproduct van de ananasoogst waardoor er geen extra land, water of mest aan te pas komt. Het materiaal is dus extra duurzaam omdat het tegelijk verspilling tegen gaat. De prijzen van deze duurzame alternatieven zijn nog wel redelijk hoog. “Ze zijn eigenlijk te vergelijken met A-merken”, aldus Romijn. Dierenstichtingen zoals Bite Back proberen mensen bewust te maken van de voordelen van imitatieleer en de nadelen van echt leer. Zo is echt leer gevoeliger voor scheuren, kan slapper worden na verloop van tijd en is het erg gevoelig voor vlekken. Kunstleer daarentegen is makkelijker schoon te houden, niet vocht-doorlatend, goedkoper en uiteraard diervriendelijk.

Door imitatieleer een microporeuze structuur te geven valt het materiaal moeilijk te onderscheiden van echt leer. Er worden dan kleine gaatjes in het materiaal gemaakt wat een ademende werking toevoegt. Aan de andere kant kan imitatieleer in sommige gevallen meer aanvoelen als plastic en is het materiaal gevoeliger voor slijtage. De makers van het kunstmateriaal streven steeds meer naar een realistische uitstraling.

aanraking met deze veganistische alternatieven”, aldus Neri.

“HET IS GOED DAT GROTE MERKEN MET ALTERNATIEVEN KOMEN, WANT ZIJ HEBBEN HET MEESTE PUBLIEK” Met trots laat ze haar nieuwe veganistische laarsjes zien. Maar ze is nog lang niet klaar met shoppen. Haar opties voor veganistische kleding worden steeds groter.

“15 JAAR GELEDEN REAGEERDEN MENSEN NOG HEEL ANDERS: VEGANIST? WAT IS DAT?” Vooruitgang De Vegan collectie van Dr. Martens biedt een schoen met zacht en soepel synthetisch materiaal. “Ze zitten erg fijn, je merkt het verschil niet”, zegt Vermeulen. Hij is zelf al 15 jaar veganist en is ook in het bezit van de nieuwe veganistische laarsjes. “Het houdt tegenwoordig veel meer mensen bezig. 15 jaar geleden reageerden mensen ‘Veganist? Wat is dat?’. Maar nu kennen we allemaal wel iemand die veganist is en weten we wat het inhoudt”, aldus Romijn. “In de ontwikkeling van de mode zien we dit terug”. Bijna elk dierlijk product kan tegenwoordig vervangen worden door een veganistische variant. “Het enige product waar ik nog steeds naar op zoek ben zijn veganistische wintersokken van wol. Verder kan eigenlijk elk dierlijk product vervangen worden”, zegt Vermeulen. Hij zegt dat het voor de vooruitgang belangrijk is dat de consument er genoeg mee bezig blijft. Ook meent hij dat het proces van verbetering gemakkelijker wordt als het gestuurd wordt door de overheid. Ook Neri, de veganist, is erg tevreden over deze verandering. “Ik zie steeds meer merken, zoals Vans en Hugo Boss, met het label ‘vegan’ adverteren. Het is heel goed dat steeds meer grote merken met alternatieven komen, juist omdat zij het meeste publiek hebben. Daardoor komt een grote groep in

Echt leer

Imitatie leer

REPORTAGE

veganist neri geeft advies over vegan shoppen Neri (21) is al ruim een half jaar veganist en deelt tips en advies over het shoppen van veganistische kleding. Ze legt uit dat mensen om haar heen snel aannemen dat het shoppen erg lastig kan zijn, maar dat hoeft helemaal niet zo te zijn. Tips voor het shoppen van veganistisch kleding Mijn ervaring is dat je als veganist nagenoeg hetzelfde kunt winkelen als niet-veganist. Het enige verschil is dat je het materiaal checkt bij twijfel maar dat is niet zoveel werk. Je kunt naar veganisische winkels gaan of online bestellen, maar je kan net zo goed naar een normale winkel. Je moet wel stil staan bij labels, daar kan namelijk een leren patch in zitten. De lijm die voor schoenen wordt gebruikt kan dierlijk zijn. Dit wordt niet veel gebruikt, maar je kan het checken door het op te zoeken op Google of door het na vragen bij de producent.

begrijpen dat je je leren schoenen, riem of portemonnee beter op kan maken, dit is een stuk beter voor het milieu. Als beginnende veganist kan het handig zijn om contact te leggen met andere veganisten. Er bestaan een aantal Facebook groepen voor veganisten waar je je vragen neer kan leggen. Favoriete merken Ik koop zo vaak mogelijk tweedehands kleding en zo min mogelijk kleding van fast fashion. Dit is kleding van massaproductie waarvan de productie zeer belastend is voor het milieu. Als ik nieuwe kleding wil kan ik overal terecht! Opties voor goedkope, veganistische schoenmerken zijn Graceland van Van Haren. Ook Vans, Nike en Dr. Martens hebben nu een aantal veganistische collecties. Andere merken zijn En-Enn, Veganwear,

Vega-life, Beyond Skin en Matt & Nat. Verschil tussen echt leer en imitatieleer Bij de stiksels kun je vaak zien of het imitatieleer van goede kwaliteit is. Je kan ook even checken of het stevig aanvoelt. Voordelen van het dragen veganistische kleding Het dragen van veganistisch kleding heeft ook een aantal voordelen. Kleding gemaakt van imitatieleer is gemakkelijker om te onderhouden en soms is het zelfs goedkoper. Bij het dragen van veganistische kleding heb je minder last van allergieĂŤn zoals bij wol of dons. Wat voor mij het meest logische is, is dat je niet bijdraagt aan het dierenleed. Dieren worden speciaal op een dieronvriendelijke manier behandeld alleen voor de huid en dat vind ik onnodig.

Veganistische producten zijn niet zo duur als je denkt. De prijzen van schoenen met imitatieleer zijn vergelijkbaar met die van echt leer. Je betaalt niet meer puur voor het veganistische label wat er op zit. Echt bont is af en toe goedkoper dan nep bont. Maar wat veel mensen niet weten is dat nep bont vaak ook echt bont bevat. Als consument kan je dit moeilijk testen of opzoeken. Ik draag om die reden zelf ook geen nep bont. Ik raad tweedehands dierlijke kleding af. Je draagt bij aan dierenleed door het te normaliseren. Je moet natuurlijk ook realiseren dat je veganist bent tot hoe ver dat kan. Als je bijvoorbeeld moeilijke voeten hebt en daarvoor naar een speciaalzaak moet waar je schoenen krijgt met dierlijk lijm: so be it. Het is ook belangrijk om te 14

FOTO DOOR YARA VAN EE

REPORTAGE

Coming up Films

Muziek

Glass - 17/01

The WIZRD - 18/01

M. Night Shyamalan brengt zijn twee bekende films “Unbreakable” en “Split” samen in één comic thriller.

Future is een amerikaanse rapper die in 2010 begon met het maken van mixtapes. Zijn nieuwe album bevat 20 nummers.

Serenity - 24/01

DNA - 25/01

Baker Dill is kapitein van een vissersboot waarmee hij toeristen rondvaart. Zijn ex-vrouw duikt plotseling op en samen bedenken ze een plan om haar ex-man weg te jagen.

Dit 9e album is volgens de Backstreet Boys een album dat alle invloeden en stijlen bevat in een samenwerkend werk. Vandaar de naam DNA.

The Quake - 24/01

Treat Myself - 25/01

In 1904 vond er een aardbeving plaats in Noorwegen. Seismologen verwachten dat er na 100 jaar nog een plaats gaat vinden. 115 jaar later zijn de signalen nog groter.

De Amerikaanse singer-songwriter Meghan Trainor brengt het album uit wat volgens haar vol staat met liefdes liedjes met een bas.

Instant Family - 31/01 Een koppel wil een kind adopteren. Wanneer ze een 15-jarig meisje met haar jongere broertje en zusje leren kennen proberen ze ouderschap onder de knie te krijgen.

Don’t Feed The Pop Monster 01/07 Dit wordt het 3e album van de band Broods. Het album gaat over strefte en over de acceptatie hiervan. Het genre van het album is indie-pop/elektropop

Green Book - 31/01

Head Above Water - 15/02

Een inspirerend, waargebeurd verhaal over een concertpianist en een uitsmijter die gewdongen hun verschillen opzij zetten en samen een reis maken.

Dit album is het eerste album van Avril Lavigne sinds 5 jaar. De liedjes zijn geinspireerd van haar strijd tegen de ziekte van lyme.

The Prodigy - 07/02 Sarah’s jongste zoontje gaat zich merkwaardig gedragen. Ze vermoed dat het iets bovennatuurlijks is. Ze vreest voor haar veiligheid maar klamt aan haar moederinstinct.

Norman Fucking Rockwell 29/03 Dit album van Lana del Rey heeft 11 liedjes en bevat veel elektrische gitaar. Dit is het 6e album van Lana del Rey.

REPORTAGE

AFRIKA IS MEER DAN Afrika is zoveel meer dan armoede, aanslagen en oorlog. Grote delen van het continent hebben zich de afgelopen decennia opnieuw opgebouwd. Waar komt het hardnekkige beeld van armoede vandaan, waar Afrika zo moeilijk vanaf komt?

REPORTAGE

Foto: Egbert Hermsen

N NEGATIEF NIEUWS

Stories DOOR NATASCHA EDER

“I need a dead camel!’ Ik snapte niet wat die fotograaf bedoelde, dus ik vroeg aan hem: “Wat wil je nou?” Hij vertelde dat zijn opdrachtgever een foto wilde van een dode kameel in de woestijn. Het was voor een soort fondswerving en eigenlijk ook een beetje het frame dat bestond in Italië. Het was een slachtofferframe, maar wel een reëel frame. Ik sprak namelijk alleen maar veehouders die vertelden dat ze nog maar één kameel over hadden van de tweehonderd door de droogte. Dat was gewoon de werkelijkheid.”- Egbert Hermsen Afrika is allang niet meer zoals de meeste mensen voor ogen hebben. Er heersen niet alleen maar hongersnoden en niet alle kinderen groeien op in oorlog en armoede. Afrika wordt geframed: op televisie, in het nieuws. We horen veel meer negatieve verhalen dan positieve. Dat heeft invloed op Afrika, maar ook op onze westerse samenleving. “De beeldvorming van Afrika komt vooral door het koloniale verleden en de negentiende eeuw”, legt professor Journalistiek en Communicatie Management Baldwin van Gorp uit. Westerse mensen kijken door een bril en de Afrikaanse mensen worden als slachtoffer gezien. Europese landen gebruikten deze gedachtegang in de

negentiende eeuw om kolonisatie van Afrikaanse landen te legitimeren. Zo konden ze de landen in de slachtofferrol duwen. Het verantwoordt dat ze het Westen nodig hadden als helpers en redders. Het negatieve beeld van Afrika heeft zich in die tijd genesteld in de Westerse perceptie.

“WIJ DENKEN DAT FRAMING IETS IS WAT WIJ NIET DOEN, DAT WE ER BOVEN STAAN; DAT WE SUPERIEUR ZIJN, MAAR DAT IS DE BASIS VAN RACISME.” – BALDWIN VAN GORP Niet alleen journalisten zijn verantwoordelijk voor het in stand houden van dit slachtofferframe, ook non-gouvernementele organisaties (ngo’s) zijn er debet aan. Van Gorp denkt dat zij het op zich goed voor hebben met Afrika, maar ook geneigd zijn om Afrika in een slachtofferrol te positioneren, want dan heeft Afrika die ngo nodig. “De ngo’s vervullen wel een dubieuze rol. Zij zoeken soms het verhaal dat past binnen de campagne.” Er is dan altijd wel een iemand die zo’n verhaal wil vertellen, vervolgt Van Gorp zijn verhaal. “Daarnaast duiken

mensen sneller in hun portefeuille als er een verhaal wordt verteld dat medelijden opwekt.” Jeppe Schilder was tot voor kort werkzaam als communicatiemedewerker bij War Child. Ngo’s die gericht zijn op noodhulp zijn vaak actief op social media. Volgens Schilder zetten die vooral in op de noodzaak van hulp: “Soms doen ze dat doormiddel van foto’s van zielige kindjes.” Schilder benadrukt dat ngo’s geen journalistiek bedrijven. “Ze maken misschien wel zogenaamd journalistieke producties, maar ze hebben een heel ander doel. Zij proberen te lobbyen en fondsen te werven.” TERUG NAAR AFRIKA Bij het ministerie van Buitenlandse Zaken kan worden gekeken of een land veilig is voor vakantie. Sommige landen hebben code oranje of rood, wat inhoudt dat reizen richting dit land wordt afgeraden. Een van deze landen is Somalië. Een land dat door burgeroorlog als het ware in drieën is gesplitst. Abdirizaq Abdullahi is een Nederlands-Somalisch ondernemer en eigenaar van een toeristenbedrijf in Somaliland, het gedeelte dat relatief veilig is. Hij richtte het bedrijf op om mensen een andere kijk op het land te geven: “Ik kan Somalië promoten en de mooie dingen laten zien, en tegelijkertijd iets terug doen voor het land, door werkgelegenheid en dergelijke te creëren.” In Somaliland is er een grote welvaartsgroei, wat positief is voor het land, alhoewel we dat volgens Abdullahi niet terugzien in het nieuws. “De media mag meer nadruk leggen op het feit dat het beter gaat met het land en dat de situatie veiliger is geworden.”

“MET MIJ GAAT HET GOED, MET DE WERELD GAAT HET SLECHT.” Een media platform dat juist stilstaat bij de positieve ontwikkelingen in de wereld is World’s Best News. Volgens oprichter Ralf Bodelier haken steeds meer 18

REPORTAGE

mensen af van het nieuws, omdat ze het idee hebben dat de wereld in brand staat. “Als je aan mensen vraagt hoe het met ze gaat zullen ze meestal antwoorden: Met mij gaat het goed, met de wereld gaat het slecht.” Bodelier vervolgt: “Mensen geven aan dat als ze om zich heen kijken ze zien dat het slechter gaat met de wereld, terwijl ze eigenlijk bedoelen dat ze het zien als ze de krant lezen.”

“EEN SLACHTOFFERBEELD IS DUS IETS WAAR WE TEGENIN MOETEN GAAN.” Volgens professor Van Gorp vinden sommige journalisten dat er best een keer een positief verhaal in de media kan komen, maar dat er niet bewust naar op zoek moet worden gegaan. Dat wordt gezien als manipulatie. Nieuws zou belangrijk zijn, omdat het nieuws is. Alleen hard nieuws kan volgens hen in de media komen, omdat de gebeurtenis op zich nieuwswaarde heeft. Voorbeelden hiervan zijn aanslagen. Volgens deze journalisten zijn positieve verhalen nieuws,

omdat de betreffende journalist het nieuwswaardig maakt. SLACHTOFFERFRAME “Ieder mens heeft een manier van kijken, daar is eigenlijk niet aan te ontsnappen,” vertelt professor Van Gorp. “Het is belangrijk daar bewust van te worden en te kijken op welke manier er wordt gekeken.” Het slachtofferframe is volgens hem een negatief frame. Vroeger dacht Van Gorp dat een slachtoffer iemand was waar je medelijden mee had en dat het dus positief was. Later kwam hij erachter dat het toch wat ingewikkelder lag. Als van iemand een slachtoffer wordt gemaakt, dan is dat iemand die niet voor zichzelf kan opkomen, een persoon die passief is en hulp van buitenaf nodig heeft. “Een slachtofferbeeld is dus iets waar we tegenin moeten gaan.” Het beeld wat we hebben over Afrika is eenzijdig. Het zal niet in een paar weken veranderen. Bewust zijn van het feit dat de media en de ngo’s maar een gedeelte van de werkelijkheid laten zien is al een eerste stap. Afrika wordt geframed.

Foto’s: Egbert Hermsen

“Een foto van een dode kameel zat er niet in. De veehouders hadden alle dode kamelen bij elkaar gelegd en in de brand gestoken. Wanneer de kadavers blijven liggen en het gaat vervolgens regenen, stel dat het gaat regenen, dan krijg je cholera. Je kan de dode beesten beter opruimen en dat hadden ze heel effectief gedaan. Er waren dus geen dode kamelen te vinden en daar baalde de fotograaf van.”

FEITEN OVER AFRIKA Import en export zijn vervijfvoudigd in de afgelopen 20 jaar. - Africa Outcome Overleden door ondervoeding is in de afgelopen 25 jaar gehalveerd. Volwassenen 0,5% - The Lancet Het gemiddeld aantal kinderen per gezin is in de afgelopen 35 jaar van 7 naar 4 gegaan. - Africa Outcome

talks

dichten op instagram over ‘echt zijn’

“Ik vind het mooi om een spreekbuis te zijn” DOOR LAURA POPKEN

Blogger en dichter Bas Derks verkiest open en eerlijk zijn boven het perfecte Insta-plaatje. “Ik ben altijd al een emotioneel persoon geweest. Als iemand anders chagrijnig was, had ik dat altijd door. En als iemand heel puur zingt, of iets vanuit zijn hart vertelt, dan moest ik al snel huilen of kreeg ik kippenvel.” Met zijn openhartige gedichten en columns over depressie, burnout, liefde en relaties is Bas Derks (25) een bijzondere verschijning geworden op Facebook en Instagram: media die toch bekend staan om foto’s van superslanke #fitgirls en hippe influencers. Inmiddels heeft Bas onder de naam DitIsDerks meer dan 5.000 volgers verzameld en telt zijn Facebookpagina ruim 13.000 likes. Open en eerlijk vertellen over ‘echte’ gebeurtenissen in het leven, en als het even kan, iemand een hart onder de riem steken: dat is Bas’ motto. “Mensen zeggen weleens tegen me dat ik de eerlijkste persoon ben op social media.’ Dat vind ik wel echt vet.” DELEN

Bas’ collega bij de Evangelische Omroep, Wilke Stuij, is niet verbaasd over dergelijke complimenten: “Als je iets over Bas kunt zeggen, is het dat hij alles deelt waar hij mee bezig is. Hij kan zich heel kwetsbaar opstellen en is heel eerlijk.” Ook dat hij niet altijd het ‘perfecte plaatje’ laat zien is een sterke eigenschap, vindt goede vriendin Astrid Vermeer: “Bas is geïnteresseerd in echte verhalen. Mensen kunnen zich 20

herkennen in zijn teksten.” Bas’ behoefte om persoonlijke verhalen online te zetten kwam niet uit de lucht vallen. Tijdens zijn werk voor de Regiokrant leerde hij Jip Keijzer kennen. Jip, die te zien was in het programma ‘Over mijn lijk’ en in 2012 overleed aan de gevolgen van botkanker, stond ondanks zijn ziekte positief in het leven. “Ik zou hem interviewen, maar het werd uiteindelijk een soort filosofisch gesprek. Hij was heel open.” Het bleek een belangrijke ervaring voor Bas, die niet altijd zo’n gevoelige jongen was.

“IK DACHT: MOET JE NOU KANKER HEBBEN OM ZO OPEN EN EERLIJK TE ZIJN, EN OM MEER VAN HET LEVEN TE GENIETEN?” HARD ZIJN

Stelen, hacken, mensen kleineren: op de middelbare school maakte Bas zijn klasgenoten het leven zuur. “Als je niet zelf pestte, dan werd je gepest. Je moest stoer zijn, terwijl dat niet echt in mij zit.” Hoewel het aandacht opleverde, werd hij er niet gelukkig van. Pas vanaf het moment dat hij journalistiek ging studeren in Ede, werd alles anders: “Er heerste daar een heel andere sfeer. De mensen waren er veel liever, ik hoefde niet meer zo hard te zijn.” De ontmoeting met Jip en de minidocumentaire die Bas na zijn dood

over hem maakte, veranderde zijn kijk op zichzelf en het leven definitief: “Ik dacht: moet je nou kanker hebben om zo open en eerlijk te zijn, en om meer van het leven te genieten?”

talks

Foto: archief Bas Derks

EGOCENTRISCH

Het lijkt erop dat Bas behoorlijk begaan is met de levens van anderen, maar zelf ziet hij dat anders: “Ik ben af en toe best egocentrisch. Soms vergeet ik bijvoorbeeld dat iemand depressief is geweest en dan maak ik daar een slechte grap over. Ik geef ook niet aan goede doelen.” Collega Wilke windt er geen doekjes om: “Dat egocentrische herken ik wel. Zelf kan ik op het vervelende af rekening houden met anderen, maar wanneer iemand vervolgens voor zichzelf kiest, zoals Bas kan doen, dan vind ik dat wel irritant.” Maar wat betekent begaan zijn dan voor Bas? “Als ik bijvoorbeeld iemand die boulimia of een depressie heeft zou helpen. Ik schrijf er natuurlijk een verhaal over, dat helpt heel veel mensen, maar daarna ga ik weer door naar het volgende verhaal.” Desondanks hindert het Bas niet in het vertellen van zijn verhalen: “Ik heb mensen altijd al interessant gevonden. Ik denk dat in elk mens een verhaal zit; als je maar lang genoeg met iemand praat komt er altijd iets omhoog. En als iemand een heel normaal leven heeft, is dat ook interessant. Dat hoor je ook niet vaak.” EEN BRUG SLAAN

Dat Bas iemand is die graag zijn gedachtegang met de wereld 22

deelt, staat vast. Niet zelden komen er ook onderwerpen voorbij met een maatschappelijk karakter. Zo schreef Bas in 2016 op zijn blog hoe fijn hij het zou vinden als zijn toekomstige vrouw hém ten huwelijk zou vragen, in plaats van andersom. Het item deed het zo goed dat het werd opgepikt door LINDAnieuws.nl.

“MENSEN ZEGGEN WELEENS TEGEN ME DAT IK DE EERLIJKSTE PERSOON BEN OP SOCIAL MEDIA.’ Ook stortte hij online zijn hart uit over de keer dat hij vreemdging en vroeg hij zich hardop af hoe mensen zouden reageren als hij pedofiel zou zijn. “Eén op de drie mensen gaat vreemd, maar die kant van het verhaal lees je nooit, omdat niemand het durft te vertellen. Je wordt per definitie afgeschilderd als duivel. Dat gebeurt ook als je pedofiel bent, terwijl je dan niet per se pedoseksueel bent. Daar probeer ik wel een soort brug te slaan, of in ieder geval de andere kant te laten zien.” SPREEKBUIS

Open en eerlijk zijn is ook een voorwaarde in Bas’ vriendschappen. Astrid: “Soms denk ik: Bas, wat vind je nu echt? Schrijf je nu iets omdat je graag op die manier gezien wil worden, of is het ook

echt wie jij bent?’ Maar dat kan ik wel gewoon tegen hem zeggen.” Ook collega Wilke is soms kritisch, maar wijt dat vooral aan hun verschillende karakters: “Ik denk dat mensen het prettig vinden dat Bas zegt waar het op staat; dat hij gewoon zegt dat iets hem niet lukt of juist wel. Maar Bas en ik hebben heel andere persoonlijkheden.” Wilke herkent zichzelf dan ook nooit in zijn items. “Ik denk dan, en ik hou écht van die jongen: wat een idioot. Dat hij weer een of ander spontaan idee had om twee meisjes thuis te brengen die alleen op het station stonden. Ik zou dat nóóit doen. Maar ik vind het wel fijn dat hij gewoon zegt wat hij denkt en ik vind het fijn dat hij daar zo eerlijk over is.” Idioot of niet: Bas’ teksten zullen er niet minder prikkelend of gevoelig door worden. “Ik vind het mooi om een spreekbuis te zijn. Zoals toen ik schreef over boulimia, of voor een meisje die haar ouders was verloren. Het is heel mooi om voor iemand te verwoorden hoe diegene zich voelt, omdat mensen dat zelf vaak niet kunnen. Daardoor kan ik anderen het gevoel geven dat ze niet alleen zijn.”

talks

“IN IEDER MENS ZIT EEN VERHAAL” - BAS DERKS

stories

“bij veel stress ga je in de overlevingsstand” DOOR BRECHTJE DE LANGE

Terwijl veel mensen denken dat alleen oudereen eenzaamheid ervaren, blijkt uit onderzoek dat veel studenten eenzaam zijn. Ze voelen zich zelfs vaker eenzaam dan ouderen. Hoe komt dat en wat kan een onderwijsinstelling doen om dit te bestrijden? Haar klasgenoten zijn al vrij na hun lesdag, maar Marlene (18) ligt nog in bed naar haar favoriete Netflixserie te kijken. Het is vrijdagmiddag, en Marlene is de afgelopen drie dagen niet naar school geweest. Ze doet de opleiding Bedrijfsleider Dierenverzorging aan het AOC in Almelo. Een hartstikke leerzame studie vindt ze zelf, maar door haar financiële situatie kan ze niet altijd aanwezig zijn. Ze is depressief, en doordat ze er minder is mist ze de aansluiting met haar medestudenten. “Mijn klasgenoten vinden dat ik maar gewoon vaker op school moet zijn en begrijpen mij niet. Ik voel me dan wel eens eenzaam.” Marlene is niet de enige student die zich eenzaam voelt. Saskia Schipper is praktijkondersteuner bij Campus Universiteit Twente Huisarts en behandelt veel studenten. “Ik zie studenten die zoveel stress hebben of druk ervaren dat ze zich terug gaan trekken”, vertelt ze. Ook ziet ze veel internationale studenten die de aansluiting missen met Nederlandse studenten, doordat ze niet goed Engels spreken en een heel andere culturele achtergrond hebben. Individuele factoren spelen altijd een rol, maar volgens Schipper wordt eenzaamheid wel vaak veroorzaakt door stress. En die stress is beduidend hoog onder studenten. Zo is uit onderzoek naar het studieklimaat op Hogeschool Windesheim gebleken dat studenten veel prestatiedruk ervaren. Van de ondervraagden geeft ruim 70 procent 24

aan vaak tot zeer vaak de druk te voelen om te presteren. Jolien Dopmeijer heeft dit onderzoek uitgevoerd en vertelt dat studenten te maken hebben met een competitiegerichte en individualistische maatschappij. “Studenten zijn heel erg op zoek naar wie ze zijn, proberen aansluiting te zoeken met anderen, maar tegelijkertijd wordt er van ze verwacht dat ze presteren”, legt ze uit. Dopmeijer meent dat sociale media de druk verhogen door het streven naar perfectie en competitie met elkaar. “Perfectie ga je niet bereiken want dat bestaat niet”.

“ALS IK GOED MOET PRESTEREN MOET JIJ DAT OOK” Annejet Lont, bestuurslid van de Landelijke Studentenvakbond (LSVB) en verantwoordelijk voor de portefeuille studentenwelzijn, herkent de individualistische cultuur ook. “We zijn heel erg bezig met onze eigen prestaties. Als jij goed moet presteren, dan moet ik dat ook”, vertelt ze. Bovendien vindt ze dat de druk wordt verhoogd door het onderwijsbeleid. Het huidige onderwijsbeleid is erop gericht dat een student zo snel mogelijk en zo efficiënt mogelijk zijn bachelordiploma haalt. Hierbij wordt er veel geselecteerd, bijvoorbeeld met een bindend studieadvies (bsa). Dit geeft veel stress. En die stress zorgt weer voor eenzaamheid. Schipper legt uit: “als je heel veel stress hebt dan gaat je denkbrein een beetje uit en ga je

in de overlevingsstand. Sommigen doen dit door zich te isoleren van de buitenwereld.” Andersom kan eenzaamheid en prestatiedruk volgens Dopmeijer ook zorgen voor burn-outklachten. En uit de cijfers komt ook naar voren dat een groot aantal studenten burn-outklachten heeft; op Windesheim is dit een kwart. “Studenten zijn natuurlijk ook wel een risicogroep voor dit soort klachten, omdat zij zich bevinden in een kwetsbare fase van identiteitsontwikkeling”, aldus Dopmeijer. Eenzaamheid onder studenten is dus duidelijk een groot probleem. Hoe we dit soort mentale problemen kunnen voorkomen of verminderen is een ingewikkelde zaak. “Er zijn nu wel studentendecanen, studentenpsychologen en allemaal andere vormen van ondersteuning, maar ik hoor vaak dat die erg beperkt zijn in hun tijd”, vertelt Schipper. Ze is zelf druk met studenten. Of dat komt doordat studentenpsychologen en decanen onvoldoende tijd hebben weet ze niet, maar het zou wel een rol kunnen spelen. Bovendien vindt ze dat studenten de afgelopen jaren een beetje zijn vergeten bij de landelijke campagnes. De nadruk lag meer op kinderen van 16 jaar en jonger. Nu ziet ze daar wel enige verandering in komen.

“ALS JE HEEL VEEL STRESS HEBT GAAT JE DENKBREIN EEN BEETJE UIT”

Stories Een onderwijsinstelling kan wel de druk verlagen. Zo gaat Windesheim als eerste instelling van Nederland stoppen met het hanteren van een bindend studieadvies. “Sommigen denken dat studenten lui en ongemotiveerd raken als er geen bsa meer is. Dan onderschat je deze generatie ook wel. Ik ben benieuwd wat het gaat doen”, zegt Dopmeijer. Lont lijkt het ook een goed plan als het bindend studieadvies op meer plekken wordt afgeschaft of verlaagd wordt. “In Rotterdam moet je 60 studiepunten halen om je bsa te halen. Als je dit met één punt niet haalt, moet je van de opleiding af”, aldus Lont. Ze denkt dat studenten hierdoor een grote druk ervaren en dat deze druk vermindert met de verlaging van het bsa of de afschaffing ervan. Er bestaat al een samenwerkingsverband in het hoger onderwijs om het studentenwelzijn te bevorderen. Jolien Dopmeijer werkt mee aan dit samenwerkingsverband, het Actieplan Studentenwelzijn. Voor dit actieplan zijn vijf pijlers opgesteld die moeten bijdragen aan een beter studentenwelzijn. Eén van die pijlers is bewustzijn creëren over studentenwelzijn onder studenten en docenten. We hebben het dan over de negatieve invloed van prestatiedruk, sociale normen en sociale media op het welzijn van studenten. Hierbij hoort ook het destigmatiseren van psychosociale problemen en hulpzoekend gedrag van studenten. Tot slot willen de deelnemende onderwijsinstellingen de kennis en vaardigheden over mentale problemen, ook wel Mental Health Literacy genoemd, onder studenten, docenten en studentbegeleiders vergroten.

MIND Young, een platform voor en door jongeren over mentale gezondheid, vind ook dat er op scholen moet worden onderwezen over mentale gezondheid. In december kwam zij daarom met het voorstel om op alle scholen lessen over het psychisch welzijn in te voeren. Dit betreft basisscholen, middelbare scholen, het mbo, hbo en universiteiten. Lont van de LSVB vindt dit een goed begin. “We leren vaak alleen over presteren en de inhoud, terwijl je een groot deel van je schooltijd twijfelt over je leven. Het is goed om daarmee om te leren gaan”. Ze plaatst wel een kanttekening: “Niet iedereen heeft er evenveel last van, dus je moet zoeken naar een werkvorm die iedereen aanspreekt”. Marlene, de mbo-studente Bedrijfsleider Dierenverzorging, lijkt het idee van MIND Young ook een heel goed plan. “Dan leren mensen meer over mentale klachten en dan weten ze misschien ook beter hoe ze ermee om moeten gaan”, meent ze. Zelf heeft ze op haar school ook al voorgesteld om studenten die zich eenzaam voelen bij elkaar te brengen om over dit onderwerp te praten.

“Dan weet je in ieder geval dat je niet de enige bent die zich zo voelt en kan je samen een oplossing zoeken.”

“WE LEREN VAAK ALLEEN PRESTEREN EN INHOUD, TERWIJL JE EEN GROOT DEEL VAN JE SCHOOLTIJD TWIJFELT OVER JE LEVEN” Of de lessen over psychisch welzijn daadwerkelijk worden ingevoerd op alle scholen is nog niet zeker. In ieder geval zijn er al initiatieven zoals het Actieplan Studentenwelzijn om de mentale klachten als eenzaamheid onder studenten te verminderen of, beter nog, te voorkomen. Feitjes: - 43% van de jongeren tussen de 16 en 35 jaar voelt zich minstens één keer per week eenzaam - 14,4% van de Windesheimstudenten heeft last van ernstige angsten depressieklachten - Bij 18,2% is het risico op zelfdoding aanwezig

Dat laatste is een belangrijke investering. Op scholen kan er voorlichting worden gegeven over mentale problemen als eenzaamheid. “Er zijn nu wel uren waarin je van je studentbegeleider les hebt, maar daar wordt vaak niets mee gedaan”, merkt Schipper. Volgens haar zou er op het hoger onderwijs veel meer kunnen worden onderwezen over psychische klachten. Dit is vooral preventief. Bovendien zorgt dit voor meer openheid over dit soort problemen. 25

REPORTAGE

Talks

Vellah bogle richtte Taalvoutjes op

“Ik doe dingen liever vandaag dan overmorgen” DOOR NATASCHA EDER

De 38-jarige Vellah Bogle runt het bedrijf Taalvoutjes. Ooit begonnen als Facebook-pagina voor vrienden en familie, maar ondertussen uitgegroeid tot een social media-platform met complete webshop. Hoe is Vellah zo ver gekomen? Ze vertelt er over in dit interview.

Vellah had nooit de droom om een eigen bedrijf op te richten. Tijdens haar studie Journalistiek vond ze het vooruitzicht om te moeten gaan freelancen heel eng. “Het ondernemerschap is een vak apart.” Freelancen heeft ze maar twee keer in haar leven gedaan. Een vaste baan hebben vindt ze eigenlijk wel heel erg fijn. “Het oprichten van Taalvoutjes was ook helemaal geen doel, meer een hobby die een onderneming werd. Een uit de hand gelopen hobby.”

“ALS ZE JE EENMAAL IN HAAR ARMEN SLUIT RAAK JE HAAR NOOIT MEER KWIJT. De oorsprong van Taalvoutjes ligt in de waarde die Vellah hecht aan goed taalgebruik. “Als kranten fouten maakten kon ik mij daar heel erg aan storen.” Vooral in de gratis kranten zoals Metro en Sp!ts viel het Vellah op: “Ik dacht echt: Hoe krijg je het voor elkaar?” Zelf is Vellah ook verbaasd dat Taalvoutjes uiteindelijk zo groot geworden is. Het begon als een Facebook-pagina voor vrienden en familie, ondertussen hebben ze bijna een half miljoen volgers op Facebook en Instagram. De eerste berichten waren heel belerend,

met vooral taalfouten uit kranten. Op een gegeven moment stuurde een vriendin van Vellah een foto van ‘kroepoep’ bij de Albert Heijn. Vanaf dat moment steeg het aantal volgers. “Het zat in de balans van spelen met taal en laten zien dat als je taal verkeerd gebruikt er een hele andere boodschap ontstaat.” AANGENAME VERRASSING

Dat Vellah een Facebook-pagina oprichtte was voor oud-collega Mark Mackintosh geen verrassing. Hij wist dat ze heel nauwkeurig en zorgvuldig is en dat ze een grote passie heeft voor de Nederlandse taal. “Maar dat daar vervolgens een enorm bedrijf uit zou voortkomen was een aangename verrassing.” Volgens Vellah is het belangrijkste aspect van een goed merk opbouwen dat je een onderscheidend vermogen hebt. Het hoeft niet per se zo te zijn dat wat je doet uniek is, het kan ook de manier waarop zijn. Taalvoutjes onderscheid zich door de bijschriften bij de posts. Daarnaast moet je onthouden waarvoor je het doet: “Wat je veel ziet waar het misgaat is als bedrijven de grote massa willen behalen en zichzelf beginnen te verloochenen.” Denken dat je publiek iets wil en daarom veranderen is geen goed idee. “Daarmee verlies je uit het oog waarom je ooit begonnen bent.”

Bij Taalvoutjes vinden ze dat het goed gelukt is om dicht bij hun eigen passie te blijven, kritiek leggen ze gemakkelijk naast zich neer. Wat dit eenvoudiger maakt is dat het bedrijf geen winstoogmerk heeft, ze werken met vrijwilligers in de avonduren. “De fans kunnen wel van alles vinden, maar dit is hoe we het altijd hebben gedaan. Anders hebben we straks 50.000 volgers in plaats van 472.000, so what?”

“EEN TAALVOUT IS ALLES WAAR DE COMMUNICATIE MIS IN KAN GAAN.” “Ik zie Vellah niet echt als baas die boven mij staat,” vertelt Susan Muskee, hoofdredactrice bij Taalvoutjes. Ze ziet de redactie als een groot team, waarbij Vellah de grote beslissingen neemt, maar zich niet boven het team plaatst en altijd iedereen erbij weet te betrekken. Mensen worden ook niet door Vellah voorgetrokken vervolgt Susan. “Dat sociale en betrokkene vind ik heel mooi aan haar.” Daar sluit ook collega Mark Mackintosh zich bij aan: “Als ze je eenmaal in haar armen sluit raak je haar nooit meer kwijt.” 27

talks Op dit moment heeft Taalvoutjes nog geen werkend verdienmodel. Vellah heeft wel ideeën liggen om winst te gaan maken, bijvoorbeeld door taalcursussen te geven en een nakijkservice te beginnen. Dit zal echter zoveel tijd kosten dat ze niet weet of ze hier ooit aan gaat beginnen. “Ik weet ook niet of het ooit rendabel gaat worden.” Op dit moment gebruiken ze al het verdiende geld van de webshop om de servers van de website te betalen.

“IK LOOP WEL ALTIJD MET EEN TO-DO-LIST IN MIJN HOOFD.” Vellah heeft het woord taalvout geïntroduceerd. Een taalvout moet dan ook zeker niet verward worden met een taalfout. “Een taalvout is alles waar de communicatie mis in kan gaan.” Zo ook woordgrappen en dubbelzinnigheden. “Ik vind het heel mooi om te zien dat er nog zoveel mensen een passie hebben voor taal.” Vellah probeert met Taalvoutjes vooral te laten zien dat taal leuk is, maar ook om te laten zien dat taal belangrijk is. “We hebben bijvoorbeeld een Engelse taalvout van een drogisterij. Op een schap stonden allemaal Durex-producten en op een bordje daarboven

stond: ‘Need a hand?’ Nou, dan kan je mij dus echt opvegen!” Het werk bij Taalvoutjes blijft Vellah verrassen. Er blijven fouten voorbij komen waar ze heel erg om moet lachen en ze leert nog steeds nieuwe dingen. “Het is iets waarin je je constant blijft door ontwikkelen.”

“EEN KEER NIET PERFECT IS OOK PRIMA”

en dat merkt Vellah. “Ik word ook in privésituaties heel vaak aangekondigd als Vellah van Taalvoutjes. Ik heb blijkbaar geen eigen persoonlijkheid meer”, zegt ze lachend. Vellah is heel perfectionistisch en gepassioneerd. “Mijn moeder zei altijd: ‘If a job is worth doing, it’s worth doing well.’ Daar kan ik me helemaal in vinden, maar het is ook een valkuil. Ik wil liever dingen gisteren hebben gedaan dan overmorgen.”

Zelfs na al die jaren leert ze nog bij over de Nederlandse taal, zoals dat homogram de naam is voor woorden die je op twee manieren kunt lezen: “Ik noemde het gewoon een verwarwoord, zoals bij bom-melding bommelding.”

Deze instelling heeft wel een verschil gemaakt. Haar collega had de instelling: tot hier en niet verder, maar Vellah heeft juist de instelling: tot hier en een stapje verder. “Ik houd ervan mezelf uit te dagen, zodra ik iets kan raak ik gewoon heel snel uitgekeken.”

Vroeger werkte Vellah iedere avond en in het weekend aan Taalvoutjes. Ondertussen heeft ze dit teruggebracht naar één dag in de week. “Ik loop wel altijd met een to-do-list in mijn hoofd.” Het is eigenlijk nooit klaar, in tegenstelling tot haar werk bij Riksja Travel. “Het is veeleisend, maar ik had het ook niet willen missen.” Iedereen die een beetje in de socials zit kent Taalvoutjes

Voorheen liet Vellah zich meeslepen in het gevoel dat alles moest, dat alles af moest en ze Taalvoutjes door moest blijven ontwikkelen. Hoofdredactrice Susan Muskee stelde toen een doorslaggevende vraag: Van wie moet het nou eigenlijk? “Dat was ik zelf, die fan gaat het echt niet merken als er een keer geen quiz is.” Ze heeft toen de druk van de ketel gehaald: “Een keer niet perfect is ook prima.”

Horoscoop

Steenbok

Wees niet te hard voor jezelf en zorg voor jezelf. Soms is het goed om jezelf op de eerste plek te zetten. Krijg weer wat energie en ga er daarna weer vol voor.

Waterman

Doe dat ene ding wat je altijd al hebt willen doen. Het zal je helpen om alle muren waar je nu tegenaan loopt door te breken. Go for it!

Vissen

Probeer een nieuwe sport uit. Wees iets actiever, je zult je hierdoor beter gaan voelen. Misschien kom je erachter dat je het hartstikke leuk vindt.

Ram

Je zult deze maand een lastige periode hebben op school, maar aan het eind van de maand zal je trots zijn op wat je hebt bereikt. Je komt er wel Ram!

Stier

Angsten nemen je leven de komende maand over. Het lijkt moeilijk om ze te overwinnen, maar stukje bij beetje lukt het je. Wees niet te hard voor jezelf en zet door.

Tweelingen

Je hebt deze maand een financiële meevaller. Er zal hierdoor meer geld vrijkomen dan verwacht. Let op! Geef het niet in één keer uit. Als je het spaart zal dat later beloond worden.

Kreeft

Er komt deze maand een nieuw avontuur op je pad. Wees niet bang om de stap voor het nieuwe avontuur te nemen, ondanks wat je omgeving zegt.

leeuw

Een vriend probeert je om hulp te vragen, maar je hebt het niet door. Je bent druk bezig met andere dingen. Kijk om je heen en vraag aan je vrienden hoe het met ze gaat. Maak wat meer tijd voor ze vrij.

Maagd

Jij en een vriend zullen een meningsverschil hebben, dat compleet uit de hand loopt. Jullie praten niet met elkaar. Schuif de schuld niet in elkaars schoenen en probeer in gesprek te gaan. Het zal opluchten.

Weegschaal

Er ontstaat een hechtere band met iemand die je al jaren kent. Het is totaal onverwacht en je wordt verblind door de liefde. Pas op dat je niet té verblind wordt. Niet alles is rozengeuren en maneschijn.

Schorpioen

De komende tijd loopt je Netflixverslaving uit de hand. Zorg dat je nog genoeg pauze neemt door ook te werken, bezig te gaan met school, of met vrienden af te spreken. Laat je sociale leven er niet aan onderdoor gaan.

boogschutter

Ga het boek lezen wat je al weken probeert te lezen en neem een break van social media. Neem wat me-time, het zou je goed doen.

colofon

DE REDACTIE VAN

NATASCHA EDER

LAURA POPKEN

Redactiechef/vormgever

Eindredacteur website/vormgever

BRECHTJE DE LANGE

NIENKE TAALMAN

AMBER BUWALDA

Eindredacteur social media

Eindredacteur magazine