1. Tajne Sjeveroistoka
2. Kruna Crne Gore
3. More i visine
4. Krug preko Korita
619 km Podgorica - Lijeva Rijeka - Andrijevica - Plav - Gusinje - Plav - Berane - Rožaje - Trpezi - Bijelo Polje - Kolašin – Podgorica
518 km Podgorica - Danilovgrad - man. Ostrog - Nikšić - Žabljak - Trsa - Šćepan Polje - Plužine - Šavnik - Boan - Podgorica
590 km Herceg-Novi - Kamenari - Risan - Kotor - Tivat - Luštica - Kotor - Lovćen - Cetinje - Rijeka Crnojevića Dodoši - Virpazar - Ostros - Ulcinj - Bar - Rumija - Virpazar - Petrovac - Budva - Grbalj - Bigova - Jaz - Budva
63 km Podgorica - Medun – Korita – Stijepovo – Podgorica (Nije za velike kampere)
OSVOJIĆE VAS, OVIM REDOM:
ČUDA PRIRODE I LJUDSKIH RUKU:
KULTNI DOŽIVLJAJI:
Željeznički most na Maloj rijeci
Manastir Ostrog Uzidan u stijenu, cilj hodočasnika svih konfesija, iz čitavog svijeta. U njemu počivaju čudotvorne mošti osnivača, Svetog Vasilija Ostroškog.
Boka Ne propustite: • Perast i njegova ostrva Sveti Đorđe i Gospu od Škrpjela • Rose, ribarsko seoce • Uvala Veslo, najljepše mjesto za kupanje Uspon ka prevoju Krstac Skoro svaki metar čuvenog puta ka Njegušima je vidikovac (samo za manje kampere). Lovćen i Cetinje Mauzolej Petra II Petrovića Njegoša na Lovćenu i kulturna i istorijska prijestonica Cetinje. Sa Lovćena se kroz sjajan predio brzo stiže do Ivanovih Korita. Rijeka Crnojevića Nekadašnja prijestonica, kraljevski ljetnjikovac, vodeći trgovački centar, mjesto prve štampane riječi. Krug oko Skadarskog jezera Priča u nastavcima: o ribarskim selima, o najvećem rezervatu ptica u Evropi, posljednjem staništu pelikana, drevnim manastirima na ostrvima, autentičnoj jezerskoj kuhinji, dobrim vinima i �ivopisnom Virpazaru. Ada Bojana Raj za umjetnike življenja, na širokom pješčanom ušću rijeke Bojane u more. Stari gradovi Posvetite bar dio dana zidinama Ulcinja i starog Bara, spoju Orijenta i Mediterana, tvrđavama bogate istorije. U Baru, poklonite se i lokalnoj zvijezdi - 2000 godina staroj maslini. Čuvene plaže Turistički simboli Crne Gore: poluostrvo Sveti Stefan, Budva, Grbalj, Lješevići, ribarsko selo Bigovo, uvala Trsteno, plaže Jaz i Ploče.
Dvije hiljade najljepših asfaltnih kilometara Uzbudljiva putovanja kroz kanjone, rječne i jezerske doline, sjenke četinarskih šuma. Kroz srednjovjekovne gradove i raštrkana sela i katune. Od prašume do kamenog i pravog mora. Od galebova do orlova, ili obrnuto...
Komovi Goli, blještavi vrhovi i padine prekrivene gustom šumom i sočnim livadama. Prokletije – komprimovani Alpi. Krug čuda u Plavu i Gusinju Ljepota na hiljadu i jedan način. Mirna dionica uz Plavsko jezero, bajkolika dolina Grbaje, Ali-pašini izvori, vodopad-sunovrat Grlje, prekrasna dolina Ropojane... A onda lagano pitomom dolinom Lima.
Kanjon Tare, najdublji kanjon u Evropi Kanjon, od čijih 80 km u ovoj ruti prelazimo polovinu, uzvodno uz Taru, dio je NP Durmitor, koji je pod zaštitom UNESCO-a kao svjetska i kulturna baština. Spust u kanjon, najdublji u Evropi (900-1300m), počinjemo od Pljevalja pravo do nevjerovatnog mosta u selu Đurđevića Tara. Detur: Biogradsko jezero Planinsko jezero ledničkog porijekla, pokriveno velom romantike planine Bjelasica, divno u svako doba dana i godine.
Kanjon Morače Kanjon Morače, stjenovita i zelena priča koja se završava surovim i atraktivnim dijelom – Platije. Oprez pri vožnji! Sakralna zdanja • Manastir Đurđevi Stupovi, na ulasku u Berane • Husein-pašina džamija, u Pljevljima, 16. vijek • Manastir Dobrilovina, u kanjonu Tare, 16. vijek • Manastir Morača (1252. g.)
Kanjon Nevidio Za prolazak posljednjim osvojenim kanjonom u Evropi potreban je vodič. No, snagu i moć rijeke Komarnice osjetićete i na početku kanjona, sa mostića koji se nad njim uzdiže. Jezera i Žabljak Na platou Sinjajevine: Vražje i Riblje jezero. Drevno groblje („grčko groblje“) sa zanimljivim stećcima. Prekrasni predio iza su Bare Žugića. Treba posjetiti i Zminičko jezero. Na Žabljaku se može ostati danima. Posjetiti Crno, i bar još Zminje jezero, popeti se žičarom na Savin kuk… Štuoc, kanjoni Tare i Sušice Asfalt ka vrhu Štuoc je uzan, ali su pogledi veličanstveni. Sa vidikovca Ćurevac se pruža pogled u kanjon Tare. Prevoj ispod Štuoca - 1952 mnv – najviša je tačka na koju u Crnoj Gori može da se stigne asfaltnim putem. Preko zaravni pune talasa, do mjesta sa koga se pruža pogled u divlji kanjon Sušice.
Vanzemaljski predjeli Južni dio kruga oko krune Durmitora vodi nas kroz predjele čudesnog, ponekad vanzemaljskog izgleda. Pivsko jezero i Pivski manastir Teško je odoljeti i ne pogledati sa ograde brane hidrocentrale Mratinje, ponor dubok 220 metara, ukrašen na dnu svilenom trakom Pive. Romantika: Obod kanjona Bukovice, mjestašce Boan, kanjon rijeke Tušinje, planinu Semolj, kao i dolinu u kojoj sazrijeva mlada Morača, pamtićemo po romantičnoj šumi i pitomom zelenilu.
ZA SAMO NEKOLIKO SATI: Uspinjanje u prošlost Nekoliko sati će biti dovoljno da duboko potonemo u izuzetnu atmosferu krajeva koji izgledaju kao da su beskrajno daleko od glavnog grada.
Medun Iako izgrađen kao ilirska tvrđava, Medun je postao grad. Zapamtio je dolaske Rimljana, Slovena, Turaka. U Medunu je i rodna kuća, danas memorijalni muzej Marka Miljanova (1833 –1901), legendarnog ratnika i pisca. Sa Meduna se sjajno vidi Podgorica i čitava njena okolina. Kanjon Cijevne i Prokletije Korita kučka (ili Korita hotska) su zaravan na kojoj se širi nekadašnji katun, a danas više vikend-naselje. Sa fantastičnog mjesta Grlo sokolovo pogledaćemo pravo u eksploziju moćnog kanjona rijeke Cijevne, kćerke prokletijskih snjegova. Vijugavi spust Od Korita počinje divan, tridesetak kilometara dug spust ka Podgorici. Vijugavi asfalt će nas provesti kroz sela Deljaj i Stjepovo, izvesti na nove vidikovce iznad kanjona Cijevne, i na kraju preko Doljana spustiti u glavni grad Crne Gore.
GPS
Kategorije vozila
www.panoramski.putevi.montenegro.travel
1
Ova karta je vaš ključ za riznicu najljepših asfaltnih puteva u Crnoj Gori.
Atraktivni putevi u Crnoj Gori su često uzani, krivudavi i sa velikim nagibima. Da bi se specificirala mogućnost prolaska za različita vozila, definisane su kategorije:
2
9
Crna Gora je džepni rječnik raznolikih pojmova, iskustava, emocija, prizora, suprotnosti, krajnosti. Malo i gusto, takvo je stanje ovdje - jer je i sam prostor sabijen, sa svim ostalim što uz njega ide. Iznenadni uzleti u prohladne visine i brzi silasci na nadmorske nule Mediterana. Pejzaži koji se mijenjaju na ubrzanoj traci. Vidici koji se otvore pa pobjegnu nekud iza točkova. Neodoljive avanture kroz kanjone, rječne i jezerske doline, sjenke četinarskih šuma, raštrkana sela i katune. Trenje o skrivene, tijesne drumove. Valjanje kroz slutnje svakojakih mirisa, kroz krševe u kojima cvjeta stijenje i kroz livade iz kojih štrče litice cvjetova i trava, pa onda, bez predaha i upozorenja, ukusi beskrajnih širina i pučine, što mame i pomjeraju granice čula...
1. Motocikli (m)
2. Automobili (a)
8
3. Mali kamperi (S) Dužina do 5,60 m Širina do 2,30 m Visina do 2,70 m
3
10
4. Srednji kamperi (M) Dužina do 7,00 m Širina do 2,30 m Visina do 3,50 m
13
4 8
3
6
U svim gradovima postoje info centri turističkih lokalnih organizacija od kojih možete dobiti dodatne informacije i objašnjenja.
7
Toliko je ovdje toga da bi se, uz malo strpljenja, moglo ispeglati na veličinu pristojnog kontinenta. Da li je ovo dovoljan razlog da se odlučite i krenete u lijepu avanturu otkrivanja Crne Gore? Nadamo se da jeste.
15 1 5
Želimo Vam mirnu drumsku plovidbu i mnogo, mnogo lijepih trenutaka.
14 15 7 11 9
12
6
12 11 14
26
16 18 17
13
10
20 4
Kulturna dobra:
Dvije hiljade najljepših asfaltnih kilometara
22 18 23
Prirodne ljepote: 1. Nacionalni park Biogradska gora 2. Nacionalni park Prokletije 3. Nacionalni park Durmitor 4. Nacionalni park Lovćen 5. Nacionalni park Skadarsko jezero 6. Kanjon Tare 7. Kanjon Komarnice (Nevidio) 8. Kanjon Pive 9. Kanjon Morače 10. Kanjon Cijevne 11. Kanjon Grlje 12. Ali-pašini izvori 13. Đalovića pećina 14. Botanička bašta Dulovine 15. Brdo Trebjesa 16. Bokokotorski zaliv 17. Tivatska solila 18. Brdo Spas 19. Poluostrvo Ratac 20. Ostrvo Stari Ulcinj 21. Ada Bojana
21
1. Husein-pašina džamija 2. Manastir Sv. Trojica 3. Crkva Sv. Petra 4. Crkva Sv. Nikole, Nikoljac 5. Manastir Đurđevi Stupovi 6. Kula Redžepagića 7. Manastir Morača 8. Manastir Dobrilovina 9. Crkva pod Sokolom 10. Manastir Piva 11. Dvorski kompleks kralja Nikole 12. Manastir Ostrog 13. Dvorski kompleks na Kruševcu 14. Duklja – Doclea 15. Manastir Podmalinsko 16. Manastir Savina 17. Crkva Sv. Nikole, Grahovo 18. Stari grad Kotor sa bedemima 19. Crkva Gospe od Anđela 20. Mauzolej Petra II Petrovića Njegoša 21. Istorijsko jezgro Cetinja 22. Žabljak Crnojevića 23. Stari grad Budva 24. Stari grad Bar 25. Stari grad Ulcinj 26. Tvrđava Medun
U ovom momentu rute nijesu preporučljive za velike kampere (L) i vozače bez iskustva. Različita godišnja doba nose sa sobom različite izazove.
Za dodatne informacije i važne napomene vezane za vožnju i puteve posjetite sajt: www.panoramski.putevi.montenegro.travel
Kad se „raspetljaju“ svi lijepi putevi u maloj Crnoj Gori, dobija se iznenađujuća dužina prediva: par hiljada kilometara koji vape za time da budu istkani u raskošno iskustvo - i opet će još dosta toga preostati. Ono glavno se dosta lako može «osvojiti», ali se naoko mala teritorija pokazuje kao komplikovan lavirint kada treba zakoračiti u manje poznate uglove.
2
19
Napomena:
Raskošno iskustvo
17
16
5. Veliki kamperi (L) Dužina 7,00 m i više Širina 2,30 m i više Visina 3,50 m i više
5
19 24
Samo dio bogate kulturne i prirodne baštine Crne Gore duž panoramskih puteva.
25
20
21
Panoramski putevi Crne Gore Izdavač: Ministarstvo održivog razvoja i turizma Crne Gore; Projektni tim: Dušanka Pavićević, Anka Kujović, Branimir Raičević, Jovan Eraković, Kirsi Hyvaerinen, dr Thomas Wöhrstein, Milica Vušurović, Gojko Cimbaljević, Karsten Schöpfer; Autor teksta: Jovan Eraković; Fotografije: Jovan Eraković, Miodrag Bogdanović, Marianne van Twillert, Mobil Total, arhiva NTO; Prevod: Porta Aperta; Redaktori: Sonja Živaljević, Vesna Vukadinović; Dizajn i priprema: Ivanka Haverić; Štampa: Studio MOUSE; Tiraž: 1000
Hrana, piće i suveniri Crna Gora je bogata izvorima pitke, zdrave vode. Ukusu izvorske vode dodajte i vrhunske ukuse domaće kuhinje. Na rutama ćete primijetiti i oznake za puteve vina, sira i meda, ali i mimo njih ne propuštajte prilike da od domaćina kupite namirnice. Probajte i njihovu rakiju, medovinu i naravno - vrhunska vina. Autentični suveniri od vune i drveta biće ne samo uspomene nego i vrlo korisni predmeti.
Uzanim putem do široke, nezaboravne slike Do većine najljepših mjesta u Crnoj Gori vode uzani putevi. Ako imate veliko vozilo, možete se odlučiti za jednu od dvije mogućnosti: da odustanete od zavlačenja na uzane puteve i zadržite se na glavnim, poznatim i „utabanim“ turističkim atrakcijama... ili da upotrijebite dobru volju te da se naoružate strpljenjem i manevrisanjem kako biste se na nekim mjestima mimoišli sa onim (rijetkim) vozilima koja će naići iz suprotnog smjera.