Touring Magazine 251 - Nederlandstalige editie

BEWEEG MEE MET DE GROOTSTE MOBILITEITSCLUB VAN HET LAND

MAART/APRIL 2019

VERSCHIJNT TWEEMAANDELIJKS

#251

magazine

LEDEN OP STAP

DE VALLEE

DU LOIR EEN GOED BEWAARD GEHEIM

GETEST:

4 ELEKTRISCHE AUTO’S ER HANGT ELEKTRICITEIT IN DE LUCHT

200 JAAR OUD EN ACTUELER DAN OOIT

P409834 – GENT X – TOURING, WETSTRAAT 44 – 1040 BRUSSEL

DE FIETS

ELKE DAG EEN ANDER LAND IN ZICHT OLD- & YOUNGTIMERS ALLE INFO VOOR DE AANKOOP VAN JE LEVEN

TOURINGLID BRIEUC:

MIJN OLDTIMER BRENGT MIJ OVERAL

CRUISEN OP DE

BALTISCHE ZEE

TRACER 900GT

XMAX IRON MAX

TMAX DX

XSR700 XTribute

Fun Mobility Yamaha biedt ook voor 2019 het ruimste gamma motorfietsen en scooters, met tal van nieuwigheden.

Wil je een scooter voor je mobiliteit of een motorfiets voor je vrije tijd, bij Yamaha vind je zeker wat je zoekt. Met z’n sportieve inborst, productkwaliteit en legendarische betrouwbaarheid ben je zeker van de juiste keuze.

www.yamaha-motor.be

EDITO GOUD VAN OUD De maand februari had een mooie verrassing voor ons in petto: een onverwacht vroeg en gemeend lenteoffensief. Het kwik steeg officieel tot zo’n 20 graden in Ukkel – in sommige andere delen van het land zelfs nog enkele graden daarboven. Het leek wel alsof Moeder Natuur de zoveelste klimaatmars kracht wilde bijzetten: “Zie je wel dat de aarde opwarmt?”

De weermannen van het KMI hielden het op een hogedrukgebied in combinatie met zuidenwind…

Ironisch genoeg hebben we dit soort weer nodig om ons ‘groener’ te gaan verplaatsen. Vooral recreatieve fietsers gaan weer massaal de baan op en vechten voor een plaatsje op het terras van hun favoriete fietscafé. Ondergetekende pendelt zomer én winter met de fiets naar het treinstation, ploetert tijdens de wintermaanden op een MTB door de Kempische bossen, maar haalt bij de eerste lentezon ook zijn grootste liefde op twee wielen weer van stal: een gouden Eddy Merckx uit 1984. Connaisseurs vertellen mij dat het een Vitus Depose is; ik weet dat ie verdomd fijn fietst. Ik geniet met volle teugen van elke trap op dit stukje fietsgeschiedenis.

Die begon overigens 200 jaar geleden, met een Laufmaschine (‘loopmachine’) van een zekere Duitse baron, Karl von Drais. Op pagina 42 lees je meer over deze twee boeiende eeuwen fietsgeschiedenis en hoe Touring daar voor België een belangrijke rol in heeft gespeeld. In het begin – en dat is intussen 124 jaar geleden! – om pioniers op twee wielen bij te staan, vandaag om pioniers met elektrische wagens verder te helpen wanneer er batterijproblemen opduiken (zie pagina 55).

Touring, eeuwig pionier? Kom, kom, laat ons niet te fel van stapel lopen en vooral genieten van die lentezon. Op twee wielen als het even kan.

Jo Verluyten, hoofdredacteur Touring Magazine

BEWEEG MEE MET DE GROOTSTE MOBILITEITSCLUB VAN HET LAND

MAART/APRIL 2019

VERSCHIJNT TWEEMAANDELIJKS

#251

magazine

LEDEN OP STAP

DE VALLEE

DU LOIR EEN GOED BEWAARD GEHEIM

GETEST:

4 ELEKTRISCHE AUTO’S ER HANGT ELEKTRICITEIT IN DE LUCHT

200 JAAR OUD EN ACTUELER DAN OOIT

P409834 GENT X TOURING, WETSTRAAT 44 1040 BRUSSEL

DE FIETS

ELKE DAG EEN ANDER LAND IN ZICHT

TOURINGLID BRIEUC:

MIJN OLDTIMER BRENGT MIJ OVERAL

CRUISEN OP DE

BALTISCHE ZEE

OLD & YOUNGTIMERS ALLE INFO VOOR DE AANKOOP VAN JE LEVEN

TOURING-LID OP DE COVER: Brieuc van Cutsem

IN DIT NUMMER

DIGITAAL (VERDER) LEZEN?

www.touring.be/magazine

REDACTIE Touring Wetstraat 44, 1040 Brussel redactie@touring.be HOOFDREDACTEUR Jo Verluyten EINDREDACTIE maritta.vancasteren@touring.be MEDEWERKERS Bart De Landtsheer, Erik Derycke, Vincent Hayez, Joris Luyten, Thierry Sarasyn VERTALINGEN @miranda translation services FOTOGRAFEN Johannes Vande Voorde, Joris Luyten, COVER Fotograaf Johannes Vande Voorde Styliste Siska Loraine Visagiste Gina Van den Bergh ILLUSTRATIES Fabio Bartali CONCEPT EN VORMGEVING

© WBT-JLFlemal

www.headlinepublishing.be RECLAMEREGIE MAG ADVERTISING Anne-Marie.Roelants@magadvertising.be DRUK Roularta Printing, Meiboomlaan 33, Roeselare JAARABONNEMENT Touring-leden: gratis Niet-leden: My Touring € 38

Overname van inhoud uitsluitend na schriftelijk akkoord.

Uitgever en redactie zijn niet verantwoordelijk voor de inhoud van de advertenties. Adressen en merken in redactionele teksten hebben geen publicitaire bedoeling. Enkel de auteurs zijn verantwoordelijk voor de gepubliceerde artikels en foto’s.

Niet gevraagde artikels en foto’s worden niet teruggestuurd.

V.U.: Bruno de Thibault, Wetstraat 44, 1040 Brussel

DE ANDERE CRUISE

De Baltische Staten Rusland Zweden Finland

© Helsinki Marketing

28

14 Ontdek waar de voor fietsers overbekende rustines vandaan komen

OP REIS

MOBIEL

VOORDELIG

BELLEN, 12 FIETSEN LANGS DE LOIR 42 DE FIETS IS 200 JAAR OUD 77 GOEDKOPER INTERNETTEN EN TELEVISIE KIJKEN

Enthousiaste Touring-leden ontdekken ‘geheime’ Franse regio

18 9 X HASTIÈRE

Paradijsje voor creatieve en sportieve uitstapjes

20

LA VENDÉE

28

Verrassende vakantieplek op 750 km van Brussel

RONDJE BALTISCHE ZEE

Een cruise vol overweldigende hoogtepunten

Een tweehonderdjarige die actueler is dan ooit

52

OUD VS NIEUW

PORSCHE 911 Een legende zonder gelijke

77 VAKANTIEPLEZIER IN TIROL

TOURING GEEN 55 MET ZORGEN MEER OM JE RIJBEREIK

€ 50 korting op je boeking van een all-inclusive vakantie

78 RESTO VAN DE MAAND PRODUCTEN 80 TOURING EN DIENSTEN

Een snelle, krachtige boost voor je elektrische batterij

ELEKTRICITEIT 58 ERIN DEHANGT LUCHT

Bespaar tot € 130 per jaar op je Proximus Pack

4 elektrische auto’s uitgetest

L’Ermitage in Houffalize

Producten voor jouw behoeften, diensten waarop je kan rekenen

Art Nouveau & Art Deco Festival 7 Last minutes Pasen 8 4.000 m Belgische chocolade 26 Checklist fietstocht OOK LEUK 741Brussels Risicogedrag in het verkeer 46 Een ongeval of pech in Wallonië? Bel naar 112! 48 Old- & Youngtimers 70 Baantesten: de Honda CB650R Neo Sports Café, de Triumph Speed Twin, de Kawasaki Versys 1000 SE en de KTM 690 SMC R 73 Mag ik mijn auto parkeren op een plaats voor elektrische voertuigen? 74 Test je verkeerskennis 82 Los het 2

kruiswoordraadsel of de sudoku op en win een Xbox One S 1TB Naked

TOURING magazine 5

CRUISEN OP DE BALTISCHE ZEE

28

20

ALTIJD ZON IN LA VENDÉE

OP REIS Ver weg of in je buurt 7

LAST MINUTES PASEN

12

TOURING-LEDEN FIETSEN LANGS DE LOIR

18

9X HASTIÈRE AAN DE MAAS

26

CHECKLIST FIETSTOCHT

6 TOURING magazine

SAMENSTELLING: BART DE LANDTSHEER

ARCHITECTUUR OPSNUIVEN IN BRUSSEL

EIGEN LAND OF NAAR DE ZON?

LAST MINUTES PASEN

ART NOUVEAU

© Villa Empain

& ART DECO KIJKEN

De derde editie van het Brussels Art Nouveau & Art Deco Festival vindt dit jaar plaats van 16 tot 31 maart 2019. Op het programma: rondleidingen door interieurs die doorgaans niet publiek toegankelijk zijn, lezingen, evenementen, gezinsactiviteiten en beurzen met voorwerpen uit de betreffende periode. Kortom: opnieuw de uitgelezen gelegenheid om unieke plekken te ontdekken die tot de pareltjes van deze twee architecturale stromingen behoren. Ook dit jaar openen opnieuw een veertigtal huizen hun deuren en een aantal daarvan zijn zelfs voor het eerst publiek toegankelijk! De bezoekers zullen ook een bijzonder Brussels erfgoed kunnen komen ontdekken, namelijk de historische liften van Elsene.

Het volledige programma vind je op www.banad.brussels.

17.234.787

Het Spaanse onderzoeksbureau ForwardKeys analyseert 17 miljoen boekingstransacties per dag om voorspellingen te doen over de luchtvaartsector.

Het bureau verwacht dat het luchtvaartverkeer minder snel zal groeien dan vorig jaar. In 2018 was er nog een gezonde groei van 5,9% wereldwijd maar die groei zou mogelijks onder de 5% duiken in 2019. Meer info: www.forwardkeys.com

Nog geen plannen voor de paasvakantie? Niet getreurd, zowel in eigen land als daarbuiten liggen alle opties nog open. Enkele tips voor late beslissers.

HIER SCHIJNT DE ZON Voor terrasjesweer bij ons is het nog te vroeg maar wie naar zon snakt, hoeft niet zo heel ver te reizen. Het zuiden van Europa warmt stilaan op en zowel ten noorden als ten zuiden van de Middellandse Zee is het de komende weken aangenaam toeven. Wie op zeker wil spelen, kan iets verder naar de Verenigde Arabische Emiraten want daar wordt de ondraaglijke hitte pas binnen een paar maanden verwacht.

ER LIGT NOG VOLDOENDE SNEEUW Wie zon én sneeuw ambieert, kan nog steeds in de traditionele skilanden terecht. Check evenwel voor alle zekerheid de condities want er zijn geen zekerheden meer.

Mik sowieso hoog - letterlijk - als je voluit wil gaan wintersporten want rond deze tijd van het jaar durft het kwik al eens met de dubbele cijfers flirten. Boven nul wel te verstaan.

PRET IN EIGEN LAND Geen reisplannen? Groot gelijk want België ontwaakt stilaan uit zijn winterslaap. Alle grote pretparken zijn open tijdens de paasvakantie, dus bestel alvast je tickets online. Dat is niet alleen goedkoper, je hoeft in dat geval ook niet meer aan te schuiven aan de kassa.

WIELRENNEN Rond deze periode van het jaar halen veel fietsliefhebbers hun stalen ros weer van stal. Ook wielrenners klimmen massaal in het zadel. De komende dagen en weken kun je gaan kijken naar onder meer de Bredene-Koksijde Classic, de driedaagse BruggeDe Panne, Gent-Wevelgem en de Ronde van Vlaanderen. Vanuit je luie zetel of live aan de kant van de weg, dat bepaal je zelf.

LEDENVOORDELEN Nog steeds niks naar je gading gevonden? Ga eens snuisteren op www.touring.be/nl/agenda en ontdek waar je de komende weken als Touring-lid mooie kortingen kunt scoren: musicals, tentoonstellingen, musea, natuurparken,… het aanbod is breed.

Het maakt niet uit waar je bent; je bent nergens in vergelijking met waar je naartoe kunt gaan BOB PROCTOR, AMERIKAANS MOTIVATIECOACH

TOURING magazine 7

5

DE

DE LEUKSTE REISBEGELEIDER VOOR KINDEREN

WIE IS CASPER BRITS?

BESTE

PASPOORTEN België staat op de 7de plaats in de Henley & Partners Index*. Dat is een rangschikking gebaseerd op het aantal landen dat je zonder visum kan bezoeken met je paspoort. Let wel: daar horen ook de landen bij waarvoor je een elektronische goedkeuring nodig hebt of waar je bij aankomst automatisch een visum ‘krijgt’. Slechtste van de klas zijn Afghanistan en Irak; met die paspoorten gaan de deuren maar open in 30 landen.

1. JAPAN Net als vorig jaar staat Japan helemaal bovenaan deze rangschikking. Met een Japans paspoort kun je maar liefst 190 landen bezoeken zonder op voorhand een visum te hoeven aanvragen.

Daphne en Frederik ondervonden zelf hoe moeilijk het was om hun kinderen te boeien tijdens hun reizen.

De oplossing: een aangepast roadbook met scenario’s, boeiende verhalen, leuke weetjes, spelletjes en zelfs proeven voor op de bestemming.

Casper is een jonge wereldreiziger die zijn passie voor vreemde landen en culturen deelt met de kinderen die samen met hem op reis gaan. Geen paniek: het gaat niet om een extra reisgenoot, maar over een roadbook op maat van de jongste medereizigers. Daarin vertelt Casper elke dag wat er op het programma staat. En wel op zo’n manier dat kinderen zich geen moment vervelen en zich nauwer betrokken voelen bij de reis en de bestemming. Frederik Braem en Daphne Herbosch bedachten het concept en testten het uit op hun eigen kinderen.

Met succes. Ze stapten enthousiast naar Connections en jawel, je kunt Casper Brits voortaan via hen ‘boeken’.

Op www.connections.be/casper-brits staat het volledige verhaal of spring eens binnen in een van de 33 Connection travelshops.

2. SINGAPORE EN ZUID-KOREA Azië scoort hoog in de index want op de tweede plaats prijken zowel Singapore als Zuid-Korea, goed voor paspoorten die visumloos toegang verschaffen tot 189 landen. Singapore stond vorig jaar nog op de 3de plaats.

3. FRANKRIJK EN DUITSLAND Frankrijk staat op de derde plaats maar moet die plek wel delen met Duitsland (vorig jaar in 2de positie).

Paspoorten uit deze twee Europese landen zijn goed voor visumvrij reizen naar 188 landen.

4. DENEMARKEN, FINLAND, ITALIË EN ZWEDEN Op de vierde plek staan maar liefst 4 Europese landen. Met paspoorten uit deze landen gaan de deuren open in 187 landen.

5. LUXEMBURG EN SPANJE Met een Luxemburgs of Spaans paspoort kan je visumloos afreizen naar 186 landen. Opvallend: ook op de 6de en 7de plaats staan voornamelijk Europese landen waaronder (in alfabetische volgorde) België, Griekenland, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk en Portugal. * De Henley & Partners Index bestaat sinds 2005. De organisatie gebruikt voor haar lijsten informatie afkomstig van de International Air Transport Authority (IATA).

8 TOURING magazine

4.000 M

2

HEERLIJKE BELGISCHE CHOCOLADE

Antwerpen heeft er een nieuwe, bijzonder aanlokkelijke trekpleister bij: Chocolate Nation, een multi-sensorisch chocolademuseum met een oppervlakte van maar liefst 4.000 m2.

Naar eigen zeggen gaat het om het grootste (Belgische) chocolademuseum ter wereld. In het nieuwe belevingsmuseum kom je niet alleen alles te weten over de Belgische chocolade, er wordt ook écht chocolade gemaakt die je ter plaatse kunt degusteren. Daarnaast zijn er ook verschillende ateliers, workshopruimtes en een Bean to Bar Laboratorium. In dat labo kunnen chocolatiers zich verder vervolmaken terwijl bezoekers hen aan het werk kunnen zien.

Meer weten? Check www.chocolatenation.be

ADVERTORIAL

LAGE-EMISSIEZONE IN BRUSSEL: NIEUWE TOEGANGSCRITERIA SINDS 1 JANUARI 2019 Luchtverontreiniging verhoogt immers het risico op beroertes, hartziekten, longkanker en acute ademhalingsaandoeningen, met name astma. In voege sinds 1 januari 2018, verbiedt de Lage Emissiezone de meest vervuilende voertuigen de toegang tot het verkeer. Het doel van deze maatregel? De luchtkwaliteit verbeteren en de volksgezondheid beschermen.

PLAATSEN IN BRUSSEL JE VER

P 1001 MANIEREN KAN O

Einde van de overgangsperiode voor de nieuwe toegangscriteria van 2019.

N WAGE TE VERVUILENDE

www.lez.brussels

V.U.: F. Fontaine & B. Dewulf • Havenlaan 86C/3000 • B-1000 Brussel/gerecycleerd papier/plantaardige inkt

BEHA LVE ME T EEN

De voertuigen die al in 2018 geen toegang meer hadden tot de LEZ (diesel zonder EURO-norm en EURO 1), worden sinds oktober 2018 beboet. Op 1 januari 2019 werden de toegangscriteria verstrengd en mogen ook de volgende voertuigen niet meer in de LEZ rijden: diesel EURO 2 en benzine zonder EURO-norm en van EURO 1-norm. Tussen 1 januari tot 31 maart 2019, ontvingen de bestuurders van deze voertuigen een waarschuwingsbrief.

Vanaf 1 april 2019, wordt een boete van 350€ opgelegd indien deze wagens nog gebruikt worden binnen de LEZ. Opgelet, de toegangscriteria worden de komende jaren – tot 2025 – stapsgewijs nog verstrengd.

Informatie : 02 775 75 75 - info@lez.brussels Het Brussels Gewest is een Lage Emissie Zone

02IBG18006_LowEmission_Zone1_POSTERS_A0.indd 1

Hoe een boete vermijden?

18/06/2018 16:53

Sans titre-2 1

12/11/18 14:26

• • • • •

Er is een online simulator beschikbaar om te weten of de LEZ al dan niet op uw voertuig van toepassing is tot 2025 : http://sim.lez.brussels Te voet gaan, fietsen, het openbaar vervoer of autodelen zijn maar enkele van de vele alternatieven waarmee u zich op een andere manier dan met de auto kunt verplaatsen binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest!

Afwijkingen zijn mogelijk voor sommige voertuigen indien het voertuig voldoet aan de toekenningscriteria.

Als u om een bepaalde reden naar Brussel moet rijden met een voertuig dat niet aan de criteria voldoet, zijn er dagpassen verkrijgbaar. Met zo’n pas kan een voertuig maximaal 8 kalenderdagen per jaar toegang krijgen tot het Gewest. De prijs van de dagpas bedraagt € 35 per dag.

Er bestaan premies voor particulieren maar ook voor professionele gebruikers. Voor particulieren geeft de premie toegang tot alternatieven voor de auto, terwijl professionele gebruikers met de premie hun voertuig kunnen vervangen als dit door het verbod getroffen wordt en ingeschreven is op de naam van uw Brusselse onderneming.

Om alles te weten over de Lage Emissiezone, de beschikbare premies, de formulieren om gratis uw afwijking aan te vragen of een dagpas aan te kopen, raadplaag de website www.lez.brussels.

Hebt u vragen? Neem contact met ons op : +32 (0)2 775 75 75 of info@lez.brussels De invoering van een Lage-Emissiezone is een van de maatregelen van het Brussels Gewest om de luchtkwaliteit te verbeteren. Luchtvervuiling is een bedreiging voor de volksgezondheid aangezien de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) vervuilende uitstoot van het verkeer verantwoordelijk acht voor naar schatting 75.000 vroegtijdige overlijdens per jaar in Europa.

De invoer van de LEZ is een project waarbij meerdere overheden en spelers samenwerken, waaronder: Leefmilieu Brussel, Brussel Mobiliteit, het Centrum voor Informatica voor het Brusselse Gewest, Brussel Preventie & Veiligheid en Brussel Fiscaliteit.

GROTE ZEEREIS MET DE QUEEN ELIZABETH

© KLM

VAN ZEEBRUGGE NAAR KAAPSTAD

KLM WORDT

ÉCHT 100 DIT JAAR

Goed nieuws voor de cruiseterminal in Zeebrugge: rederij Cunard heeft Zeebrugge gekozen als vertrekpunt voor zijn 22-daagse cruise naar Zuid-Afrika. De zeereis met de recent gerenoveerde Queen Elizabeth vertrekt op 2 november en eindigt met een vierdaags verblijf in Kaapstad. Op het programma staan onder meer een bezoek aan de Tafelberg, Robbeneiland en de wijngaarden van Stellenbosch. Onderweg meert het schip aan in Southampton, Tenerife en het indrukwekkende Walvis Bay in Namibië. Ruim 16 dagen lang kunnen de passagiers genieten van de klassieke luxe met Britse ‘touch’ op dit stijlvolle art-decoschip. Wie aan boord gaat, wordt meteen teruggeflitst naar het begin van de vorige eeuw, de tijd van de grote, glamoureuze zeereizen.

Meer info: www.cunard.be

In tegenstelling tot wat concurrent British Airways claimt, wordt de Nederlandse luchtvaartmaatschappij KLM op 7 oktober écht 100 jaar oud. British Airways (BA) verwijst voor zijn eeuwfeest naar een vlucht met een verre voorvader van BA maar dat luchtvaartbedrijfje - dat niet eens British Airways heette - heeft nauwelijks een jaar bestaan. Telt niet, aldus luchtvaartspecialisten. Blijft over: de Koninklijke Luchtvaart Maatschappij (KLM) die in 1919 ook gewoon KLM heette. En hopelijk blijft dat zo tot minstens 7 oktober want na de fusie met Air France in 2003 werd KLM een merk van fusiemultinational Air-France-KLM. Spannend, doch het aftellen is begonnen. Wordt vervolgd.

WIST JE DAT

10 TOURING magazine

Op het eiland Niue (Polynesië) iedereen gratis wifi heeft?

Het eilandje was ook het eerste land ter wereld waar elk kind een laptop kreeg. Gratis.

Alle panda’s eigendom zijn van China? Ja, ook die in Pairi Daiza. Die worden geleased. Geen grap.

Bijna 80% van de biljartballen wereldwijd, in ons land worden gemaakt? Namelijk bij Saluc in Henegouwen.

Antarctica het koudste continent op Aarde is? Tijdens de winter kan het kwik in het binnenland dalen tot -60°C; tijdens de zomer wordt het er gemiddeld niet warmer dan -20°C. Niger het land is met de jongste populatie? Bijna 57% van de bevolking is jonger dan 18 jaar.

Er tussen Noorwegen en Noord-Korea slechts één land ligt? Rusland. Ook China, Mongolië en Kazachstan grenzen net als Noorwegen aan het gigantische Rusland.

Reizen maakt je bescheiden; je ziet welke kleine plaats je inneemt in deze wereld GUSTAVE FLAUBERT, FRANS SCHRIJVER

vanaf

11,25/maand of 135/jaar

KESSEL LO

TREMELO

Of je nu naar Kessel-Lo gaat met de velo of naar Tremelo met de auto: 1000 manieren om op weg te gaan, 1 enkele bijstand.

Verplaats je eens op een andere manier: step, elektrische fiets, moto of auto, Touring is er voor jou bij pech. Move On België* is de jaarlijkse all-in bijstand van Touring voor jou of je gezin: je bent beschermd tijdens je verplaatsingen met zo goed als alle vervoermiddelen (oldtimers en taxi’s zijn niet gedekt). Ga gerust op weg in België en tot 100 km voorbij de grens voor maar 11,25/maand of 135/jaar.

Voor meer info of een offerte, afspraak op touring.be of bel 0800 24 024.

Bekijk onze infofiche en onze algemene voorwaarden op touring.be voor je een contract afsluit. *De gewaarborgde prestaties in België worden uitgevoerd door de v.z.w. Koninklijke Belgische Touring Club, onderneming onderworpen aan het Belgische recht, waarvan de maatschappelijke zetel gevestigd is in België, te 1040 Brussel, Wetstraat 44, RPR 0403.471.597 Brussel, CBC BE55 1910 4222 2244 CREGBEBB, FSMA nr. 011210 cA. De jaarlijkse producten voorgesteld door Touring zijn onderworpen aan het Belgische recht. In geval van klacht kan u zich per post wenden tot Touring, Klachtendienst, Wetstraat 44, 1040 Brussel of per mail tot complaint@touring.be. Prijzen geldig op 01/01/2019.

L OP EDE ST N AP

EEN GOED BEWAARD GEHEIM

FIETSEN LANGS

DE LOIR

De Loir, jawel zonder e. En om de verwarring nog groter te maken: ook hier is kasteel-hoppen dĂŠ toeristische attractie. We huren vier fietsen voor onze leden en duimen voor goed weer. Elektrische fietsen voor alle duidelijkheid want we willen de pret niet bederven.

12 TOURING magazine

TEKST: BART DE LANDTSHEER FOTO’S: JOHANNES VANDE VOORDE

DE TESTERS

Deze vier goedgeluimde Touring-leden verkenden de oevers van de Loir per elektrische fiets: Dirk Van Caelenberg en Tanja Marck uit Vlaanderen en Pascale Jacqmin en Fabien Baar uit Wallonië.

PARIJS

B

egin over de Loir en je wordt prompt terechtgewezen. Zelfs onze autocorrect spartelt tegen.

Maar het is wel degelijk de Loir, een zijrivier van de Sarthe die met zijn bescheiden lengte van 312 km fors korter is dan de Loire. En ook hier wordt de rivier geflankeerd door kastelen maar de meeste zijn van een kleiner kaliber dan die aan de Loire. Of dat iets uitmaakt?

Heel zeker niet, want hier - aan de Loir is van drukte en over-toerisme vooralsnog geen sprake. Ideaal.

We starten met een paar testrondjes op het grasperk voor het ‘Office de Tourisme’ in hartje La Flèche. Elektrisch fietsen, het is nieuw voor iedereen. Het gras moet er dus aan voor we aan het echte werk beginnen.

Onze sympathieke gids Véronique Richard rijdt voorop, het peloton volgt breed

De Loir ligt zo’n 50 km ten noorden van de Loire.

Beide rivieren lopen quasi parallel aan elkaar. Behalve fietsroutes staat de regio ook bekend om zijn wijnroutes.

Je vindt kaartjes en suggesties op de officiële website van de regio: www.vallee-du-loir.com

TOURING magazine 13

L OP EDE ST N AP

GEVONDEN SCHATTEN Rustines Wie vaak gaat fietsen, kent de rustines ongetwijfeld: de zelfklevende rubbertjes om een lekke band mee te repareren. Uitgevonden door wielerfanaat Louis Rustin (1880-1954); zijn fabriek bevindt zich nog steeds in Chartre sur le Loir.

Kalksteen in het terroir Er zit veel kalksteen in de ondergrond langs de Loir.

Kalk(steen) speelt binnen het terroir een belangrijke rol want hij bepaalt mee de kwaliteit en het karakter van een wijn.

Jasnières De Jasnières (AOC) is een typische wijn van de regio. Wij keurden deze frisse witte Jasnières op basis van de Chenin Blanc bij Domaine Lelais. De rode Jasnières wordt gemaakt van Pineau d’Aunis en Cabernet Franc.

Rillettes Rillettes zoals geserveerd bij Chez Miton.

Rillettes is een oud ‘boerengerecht’ maar tevens een delicatesse. Oorspronkelijk werd het dradige smeersel van varkensvlees gemaakt maar tegenwoordig kun je ook rillettes van gans, konijn en zelfs van vis op het menu aantreffen.

Op een toastje, wat mosterd erbij en ziedaar een typisch Frans voorafje.

glimlachend en zonder vrees. Iedereen vindt het nu al geweldig.

Als we na een poos halthouden voor een drankje, toont Véronique voor het eerst de fietskaart. Hebben we deze afstand al afgelegd, echt? Fabien is verbaasd. Yep, 12 kilometer in de benen en niet één druppel zweet. En daar komen er straks nog eens 16 bij. Iedereen ziet het zitten,

14 TOURING magazine

maar we bestellen eerst nog een rondje op het geïmproviseerde terras van Café des Arts.

KORTE BROEK EN GEEN ZON Dag twee: het gezelschap twijfelt tussen korte of lange broek en gokt uiteindelijk fout. Bijgevolg komen we lichtjes verkleumd aan bij het prachtige Château

du Lude. Ons geleid bezoek duurt langer dan gepland, want iedereen is danig onder de indruk van het weelderige interieur en de indrukwekkende vertrekken. Omdat we als VIP’s worden behandeld, krijgen we ook plekjes te zien die doorgaans niet voor het grote publiek toegankelijk zijn. “Een absolute aanrader!”, klinkt het in koor.

Intussen is het middag en wacht ons een tafel bij Chez Miton, een gezellig restaurant vlak tegenover het kerkje van het stille Chahaignes. De zaak zit afgeladen vol en je kunt aan de bordjes, glazen en stralende gezichten zien dat het hier heerlijk tafelen is. Rémi is het sympathieke uithangbord van de zaak en wordt door intimi als een gedegen wijnkenner geportretteerd. In de keuken heeft zijn vrouw Naoko het voor het zeggen; in de gestileerde borden die op tafel verschijnen, is haar Japanse ‘touch’

Prachtig zowel aan de binnenals buitenkant: Château du Lude.

OVERNACHTEN IN DE ZOO? Het kan in de gerenommeerde en tevens unieke zoo van La Flèche.

Denk daarbij niet aan een eenvoudig hotelletje aan de rand van het park maar aan luxueuze lodges in het park zelf. Sterker nog: je deelt je lodge letterlijk met de verblijven van de leeuwen, witte wolven, beren, enzovoorts. Het meest spectaculair is ongetwijfeld de Arctic Lodge waar je in de slaapkamer op de benedenverdieping een onbelemmerd onderwaterzicht hebt op de ijsberen.

Meer info: www.safari-lodge.fr

TOURING magazine 15

BRL ONNPA EUDSBETR ABSMET NEIEM KAEP KMI ND NG

TOURING TIPT

PRAKTISCH

Wij spoorden snel en comfortabel met de hogesnelheidstrein naar Le Mans. Eerst met de Thalys van Brussel naar Paris Nord, vervolgens met metrolijn 4 tot in Paris Montparnasse om van daaruit met de TGV door te reizen tot Le Mans.

Totale reistijd 3u20min, of zo’n twee uur sneller dan met de auto.

We reserveerden onze tickets via NBMS Internationaal. Via hun website is het heel eenvoudig om de meest voordelige tarieven te boeken.

Dankzij partnerships met de grootste Europese spelers, biedt NMBS Internationaal één overzichtelijk platform voor al je internationale treintickets van en naar België, Frankrijk, Duitsland, Nederland, Groot-Brittanië, Luxemburg, Zwitserland, Oostenrijk, Italië en nog vele andere bestemmingen in Europa.

Meer info: www.nmbs-internationaal.com

Wie met de auto rijdt, moet rekenen op een reistijd van ca. 6 à 7 uren.

Afstand tussen Brussel en La Flèche: ca. 570 km via Parijs. Wie de drukte rond Parijs wil vermijden, kan het via de kust proberen (ca. 650 km): volg vanaf Calais de A16 en A28 naar Le Mans.

OOK ZIN GEKREGEN?

Voor algemene en praktische informatie over de regio kun je op deze website terecht: www.vallee-du-loir.com Alle relevante gegevens met betrekking tot de plekjes die we tijdens deze reportage hebben bezocht, vind je op de volgende websites: www.lelude.com www.mdmillet-moulin.fr www.domainelelais.com www.chezmiton.com www.lhoteldefrance.fr www.lesmerescocottes.fr

onmiskenbaar doch subtiel aanwezig.

Daarbij schenkt Rémi, op onze uitdrukkelijke vraag, wijnen uit de regio. Een schot in de roos.

Na het dessert is het weer bittere ernst.

We fietsen dwars door de wijngaarden naar Domaine Lelais, een lokale wijnmaker.

Het is Raynald Lelais zelf die ons enthousiast rondleidt in zijn wijnkelder, lees: een grot, uitgehouwen in de heuvel achter het huis. Het is een unieke plek want in de onderaardse gangen kun je letterlijk de terroir voelen en zien. Hier en daar zie je stukjes wortelstelsel hangen. Jawel, van de druivenranken vele meters boven ons hoofd, bevestigt Raynald. Hij wijst ook naar de verschillende aardlagen en hoe dat alles uiteindelijk mee de smaak van de wijn bepaalt. Het is voor iedereen duidelijk: je kunt dan wel overal dezelfde druiven kweken, de terroir kan je niet loskoppelen van het wijndomein.

We ronden het bezoek af met de obligate degustatie. En die bevalt want er worden wat flessen gekocht. Maar we moeten opschieten; we worden verwacht in Le Grand Moulin, een B&B die op TripAdvisor enkel topscores accumuleert.

Bij aankomst begrijpen we meteen waarom. De warme ontvangst, de smaakvol ingerichte kamers met heerlijke bedden, dat idyllische uitzicht op het

water, het stille terras, de gigantische speelzaal onder het rustieke dak, enzovoorts. De bijzonder sympathieke uitbaatster - die een boon heeft voor Belgische gasten - krijgt ook van ons 5 sterren én de plechtige belofte dat we ooit naar Le Grand Moulin terugkeren.

DE LAATSTE 18,5 KILOMETER Op dag drie is de zon van de partij en zijn de batterijen weer helemaal opgeladen.

Van de fietsen wel te verstaan. Voor we gaan trappen, is er nog tijd voor een korte verkenning van het dorpscentrum van La Chartre sur Le Loir. De avond voordien viel er letterlijk niks te beleven in het stille dorpje, maar vandaag staat er een lange rij bij de bakker. Altijd een goed teken. Ook in de andere zaken - vooral antiekzaken is het gezellig druk maar er is maar één gebouw dat alle aandacht naar zich toetrekt: het iconische Hotel de France.

Vergane glorie voor velen maar een heus bedevaartsoord voor de liefhebbers van de klassieke autosport. In de jaren vijftig kwamen de teams van Aston Martin, Porsche, Ford, Ferrari, Triumph en TVR op deze plek hun bolides prepareren alvoor ze in het nabijgelegen Le Mans op de piste werden losgelaten. Nostalgie ten top.

Maar we gaan fietsen. Opnieuw langs de Loir en dwars door de wijngaarden.

Van links naar rechts: een gang in de wijnkelder van Domaine Lelais; Pascale die de smaak helemaal te pakken heeft; het sympathieke koppel Naoko en Rémi van restaurant Chez Miton.

Deze keer liggen er ook een paar venijnige heuvels op ons parcours maar gelukkig gaat het nét voor de lunch weer bergaf. Véronique heeft gereserveerd in één van haar favoriete adresjes: Les Mères Cocottes. Wat een pareltje alweer en ook apart want in dit hartelijk restaurant huist een ouderwets kruidenierszaakje dat tot in het kleinste detail aan ‘de tijd van toen’ refereert. De zon is van de partij en bijgevolg staat de tafel buiten gedekt. We starten met een aperitief dat speciaal voor de 24 uur van Le Mans werd ontwikkeld en vervolgen met een lekker gekoeld wijntje uit de regio dat perfect bij de ‘cuisine de terroir’ past.

Als we na de laatste fietstocht van dit weekend met een busje naar het TGVstation van Le Mans rijden, rest ons nog net de tijd om even over het fameuze circuit te scheuren. Alhoewel, we halen door omstandigheden nét geen 90 km/ uur op de plek waar tijdens wedstrijden meer dan 300 km/uur wordt gereden.

Het is wachten tot we op de TGV richting Parijs zitten om een vergelijkbare snelheid neer te zetten.

Bij de overstap in Parijs wordt pijnlijk duidelijk hoe rustig het is aan de Loir.

Terugkeren naar deze ‘geheime’ regio is niet zozeer een vraag maar veeleer een kwestie van wanneer.

HET VERDICT Tanja steekt van wal: ‘Ik kan deze regio zeker aanbevelen, tenzij je liever veel mensen om je heen hebt. En ja, als we terugkomen - en dat zijn we van plan - dan huren we opnieuw een elektrische fiets.’ Dirk: ‘Aan de Loire ligt de focus écht op de kastelen.

Maar ook hier aan de Loir kun je ze echt bezoeken en wel in alle rust.’ Fabien: ‘Mijn vrouw hield écht nooit van fietsen, en kijk nu, ze staat op het punt om zelf een tweewieler te kopen! Fietsen langs het water vond ik in elk geval het leukst. En misschien is het ’s avonds net iets te stil hier?’ Pascale rondt af met een oprecht dankwoord aan het adres van Véronique Richard: ‘Wat een hartelijke dame. En wat een zalig moment was die onaangekondigde ‘déjeuner sur l’herbe.’ De bevestiging is unaniem en zoals wel vaker gebeurt, stelt iedereen zich spontaan kandidaat om opnieuw met Touring op stap te gaan. We zullen er eens over nadenken …

DOE MEE

Zin om de volgende keer mee op stap te gaan naar een andere bestemming? Je gaat op stap met een journalist, een fotograaf, de persoon van jouw keuze en twee Franstalige leden. Stuur een mailtje naar redactie@touring.be met een vakantiefoto van jou, je naam, adres, leeftijd, lidnummer (cover magazine) en een telefoonnummer waarop we overdag mogen bellen.

Vermeld kort waarom je graag wil deelnemen.

TOURING magazine 17

1

6

18 TOURING magazine

4

7

© WBT-JLFlemal

© WBT-JLFlemal

3

9X

HASTIÈRE AAN DE MAAS

5

O EIG P S EN TAP LA IN ND

TEKST EN BEELD: BART DE LANDTSHEER

Op stap in het zuiden van het land, de regio waar de Maas het land binnensijpelt.

Hier, op de grens met Frankrijk, ligt het charmante Hastière. Het bruisende dorp, bijna 6.000 inwoners groot, heeft heel wat te bieden maar is tegelijk ook de ideale uitvalsbasis voor zowel sportieve als recreatieve (fiets)uitstapjes. Een paar ideetjes.

1. BELLE EPOQUE

2

Een van de mogelijke haltes tijdens je verkenningstocht is Villa 1900. De villa dateert uit de Belle Epoque en huisvest onder meer een brasserie met een bescheiden terras. Te vinden op enkele passen van de Maas, doch goed verstopt in het groen. Het dorpje zelf is grotendeels vergane glorie, maar laat nu net dàt zo charmant zijn.

Meer info: www.waulsort.be

2. BUITENGEWONE B&B

© Mark Rossigneol

Op zoek naar een bijzondere plek om te overnachten?

Laat je in de watten leggen door Lily en Etienne van B&B Au Plaisir. Het ontbijt is er heerlijk, de kamers (4) zijn verzorgd en in de tuin word je helemaal zen. Tot er die avond een moord wordt gepleegd! Maar geen paniek: het is een spel. Geen zin in het moordspel? Schrijf je in voor een kookatelier of leun vergenoegd achterover tijdens een whisky tasting.

Meer info: www.au-plaisir.be

3. DE VIJFDE KAMER In B&B Au Plaisir is er nog één extra kamer. De deur is echter op slot en vier gasten proberen uit te breken.

Daartoe moeten ze raadsels oplossen en de verstopte hints in de kamer ontcijferen. Neen, we geven geen tips.

We kunnen alleen prijsgeven dat we het ontsnappingsrecord nét niet hebben gebroken. Wie escape rooms leuk vindt, zal deze ‘kajuit’ bijzonder op prijs stellen.

Oeps, hebben we toch iets verklapt…

4. KASTELEN Aan kastelen geen gebrek in deze regio maar het meest bijzondere is en blijft het Kasteel van Freÿr, het voormalige zomerverblijf van de Hertogen van Beaufort-Spontin. Die geur? Dat zijn sinaasappelbomen, sommige ruim 350 jaar oud. De tuinen in de stijl van Le Nôtre zijn de uitgelezen plek om tot rust te komen en met gesloten ogen terug te keren in de tijd.

Meer info: www.freyr.be

5. HET MOOISTE VAN WALLONIË

8

Eveneens per fiets bereikbaar: Falaën, een dorpje dat tot ‘De Mooiste Dorpen van Wallonië’ behoort. Dit label is geïnspireerd op dat van de mooiste dorpen in Frankrijk en werd in het leven geroepen om verborgen pareltjes te

promoten. Falaën met zijn interessant bouwkundig, industrieel, landschappelijk en cultureel erfgoed is zo’n pareltje.

Meer info: www.beauxvillages.be

6. DROGE WORSTJES Patrick Beguin. Onthou die naam als je met je fiets door Weillen (Onhaye) rijdt. Niet het kasteel maar de kleine ouderwetse ‘boucherie-charcuterie’ is dé bezienswaardigheid aldaar. Te omzeilen als je slechts een kwartiertje incalculeert voor de aankoop van twee droge worstjes want de uitbater – wat een figuur! – is een professionele spraakwaterval. Een gsm heeft hij niet, een website nog veel minder. ‘Ik ben de laatste der Mohikanen’, grapt hij terwijl hij de worstjes inpakt.

We zijn intussen meer dan een half uur verder.

7. HASTIÈRE-SUR-MEUSE Vergis je niet: Hastière aan de Maas mag dan bescheiden zijn qua omvang, het biedt toch heel wat toeristische troeven. Ga je informeren in het lokale toerismebureau en plan op een nabijgelegen terrasje het verloop van je weekend. Hier en in de omliggende natuur krijgt verveling beslist geen kans.

Meer info: hastiere-tourisme.be

8. FLANEREN LANGS DE CROISETTE Goed om weten: Dinant, de geboortestad van Adolphe Sax, ligt vlakbij. Gewoon de oevers van de Maas volgen en na 13 km sta je in de kleurrijke hoofdstad van de saxofoon. Als het al een tijdje geleden is, weet dan dat Dinant tegenwoordig over een heuse ‘croisette‘ beschikt.

Meer info: www.valleedelameuse-tourisme.be

9. ELEKTRISCHE VERKENNING De regio leent zich uitstekend voor fietsuitstapjes. We huurden bewust elektrische fietsen om probleemloos de steile hellingen langs de Maas te trotseren en gezwind door de kleine dorpjes te laveren. Dat bleek voor onze ongeoefende kuiten geen overbodige luxe.

Maar wat een fantastische regio om doorheen te sjezen, vooral bergaf dan. In het lokale ‘Office du Tourisme’ kun je informatie inwinnen over de diverse routes in de regio.

Meer info: hastiere-tourisme.be TOURING magazine 19

R DI EISE CH X TB PE IJ RT

ZOMEREN AAN DE GOLF VAN BISKAJE

© A. Lamoureux/Vendée Expansion

DE VEELZIJDIGE 20 TOURING magazine

VENDÉE

TEKST: BART DE LANDTSHEER

De Vendée heeft het allemaal: zalige zandstranden, idyllische eilandjes, gezellige badplaatsen, indrukwekkend historisch erfgoed, opmerkelijke natuurgebieden, unieke attracties, ontluikend wijntoerisme, topgastronomie en … zon. En dat op nauwelijks 750 km van Brussel.

De Vendée bevindt zich aan de Golf van Biskaje (meest oostelijke deel van de Atlantische Oceaan) net onder Nantes. De kust van dit departement is ruim 200 km lang en bestaat voornamelijk uit zandstranden. Tot de Vendée behoren ook de eilandjes Noirmoutier en Île d’Yeu.

W

ie ooit al in de Vendée was, zal het beamen: in deze regio komen alle soorten toeristen aan hun trekken. Of je nu met twee reist, met vrienden of met je kroost, hier komt zelfs de meest kritische vakantieganger aan zijn/haar trekken. Voor deze trip nemen we de kinderen mee. Altijd een interessante barometer. We kiezen voor variatie en een heel klein beetje actie. Lees: we laten af en toe de auto staan en fietsen naar het strand of het restaurant.

Het Vieux-Château op Île d’Yeu.

MEER DAN EEN KORRELTJE ZOUT Naast variatie en actie gaan we ook op zoek naar lokale schatten. Zoals fleur de sel. We laten ons overhalen om het volledige parcours te ondergaan in het ‘Parc d’Aventure du sel’ in Les Sables d’Olonne. Het lijkt aanvankelijk een vergissing - die boottocht door het moerasgebied duurt nét iets te lang - maar het draait uit op een TOURING magazine 21

© Simon Bourcier/Vendée Expansion

© O’Gliss Park

© Parc d'Aventure du Sel

R DI EISE CH X TB PE IJ RT Bovenaan links: een ‘saulnier’ aan het werk. Daaronder: ‘virtual rafting’ in O’Gliss Park. Rechts: de weg naar het eiland Noirmoutier staat onder water bij vloed en is berijdbaar bij eb. aangename kennismaking met een zogeheten ‘saulnier’, een zoutwinner.

Beter nog: de kinderen krijgen de kans om zelf zout te ‘winnen’ aan een van de bassins. Zeewater, zon en honderden jaren overgedragen vakmanschap: zo wordt zout ‘gemaakt’, leren ze.

En ze mogen een zakje mee huiswaarts nemen. De omstaanders leren intussen wat ‘fleur de sel’ is, namelijk een flinterdun zoutlaagje dat op hete zomerdagen op het water drijft en enkel kan geoogst worden als het windstil is. Een secuur werkje dat door de strikte weersomstandigheden op deze plek slechts één maand per jaar kan uitgevoerd worden.

We begrijpen meteen waarom het ‘witte goud’ zoveel meer kost dan regulier zeezout dat blijkbaar kinderspel is om te oogsten.

22 TOURING magazine

RAFTEN MET EEN VR-BRIL Na de interessante passage in de zoutvelden snijden we een lichter thema aan. Concreet: we gaan plonsen in O’Gliss Park, een waterparadijs dat zijn gelijke niet kent in Frankrijk.

Glijbanen zijn er in alle kleuren en hellingsgraden, maar de kinderen ontdekken al snel iets véél leuker: ‘virtual rafting’. Jawel, met zo’n VR-bril op je hoofd en in een gerobotiseerde sloep die er een levensecht avontuur van maakt. Het helpt natuurlijk dat die sloep echt in het water staat en dat je bijgevolg behoorlijk nat wordt tijdens de virtuele wildwaterafdaling. Iets verder weg in het park vinden ouders intussen rust aan het strand van Ile d’O’Cayo, een blauwe lagune die in volle zomer - en zonder VR-bril - bijzonder realistisch oogt.

ZWEMMEN IN DE OCEAAN Liever het échte werk? Strak plan want de Atlantische Oceaan ligt vlakbij. We huren een ‘bootje zonder vaarbewijs’ in de badplaats La Tranche-sur-Mer. We krijgen een korte uitleg over de werking van de GPS en instructies over waar we wél en niet mogen varen. We doen alsof we alles begrepen hebben en kiezen meteen voor het ruime sop. De twee kinderen gaan prompt overboord.

Geen ongeluk, ze hebben simpelweg zin in een frisse duik (met zwemvest!) in de Atlantische Oceaan.

Terug aan wal verkennen we La Tranche-sur-Mer, een gezellig kuststadje met aanlokkelijke restaurantjes die naar toeristische normen best betaalbaar zijn.

Ook qua shopping is het hier de eenvoud zelf. Al kuierend gaan we op zoek naar een restaurant voor het diner.

TIJDREIZEN IN PUY DU FOU Die awards kregen en krijgen ze niet louter voor hun creatieve en artistieke vaardigheden maar ook voor de vele technische hoogstandjes. Wat denk je bijvoorbeeld van een voortbewegende donjon van 18 meter hoog, een 20 meter lange Vikingenboot die uit het water omhoog komt, 50 gedresseerde paarden die 3 keer per dag de strijdwagens bij ‘Ben Hur’ voorttrekken of een theaterzaal met een tribune die 360° kan draaien?

Op www.puydufou.com/nl vind je een reeks indrukwekkende filmpjes die jou helemaal over de streep zullen trekken.

© Puy du Fou

Puy du Fou is werkelijk een uniek attractiepark. Verwacht je niet aan rollercoasters hier maar aan onvergetelijke momenten die zich afspelen in verschillende tijdperken van onze Europese en de Franse geschiedenis. Elk detail klopt, zelfs de menukaarten in de themarestaurants en de architectuur van de themahotels. Kortom: van zodra je het terrein betreedt, laat je de 21ste eeuw achter jou.

De creativiteit en artistieke kwaliteiten van de verschillende attracties behoren tot de beste ter wereld, getuige de gerenommeerde prijzen die het attractiepark aan elkaar rijgt.

TOURING magazine 23

© A. Lamoureux/Vendée Expansion

© Simon Bourcier/Vendée Expansion

© S. Bourcier/Vendée Expansion

R DI EISE CH X TB PE IJ RT Boven: de vissershaven van Les Sables d’Olonne. Bovenaan rechts: met de kano door de moerassen glijden nabij Givrand. Rechts: het strand van La Tranche-sur-Mer. Na een paar terrasjes en een ijsje valt ons oog op Le Bleu Mob, een taverne met een menukaart die iedereen bevalt.

Diezelfde avond fietsen we van ons hotel via een strandweggetje naar het restaurant. We genieten volop in de openlucht. Jawel, dit is het echte vakantiegevoel.

WEG VAN HET VASTELAND Als de badplaatsen kunnen bekoren dan zeker ook de twee eilandjes voor de kust: Noirmoutier en Île d’Yeu. Op het paradijselijke Noirmoutier tref je eveneens zoutvelden aan maar de echte kwaliteitsproducten hier zijn de oesters en andere schelpdieren. Wel een beetje uitkijken want de oesters worden niet overal aan schappelijke prijzen aangeboden.

Uniek is de manier waarop je het eiland bereikt: namelijk via een weg die bij vloed volledig onder water komt te staan. Je kan met andere woorden enkel bij eb naar het eiland. Althans, dat was zo tot 1971; toen werd een brug gebouwd. Het spreekt voor zich dat een

24 TOURING magazine

wandeling of fietstocht van 4 km dwars door de oceaan veel spannender is dan die brug te nemen, toch?

Iets zuidelijker ligt Île d’Yeu, een eilandje dat het moet doen zonder navelstreng tot aan het vasteland.

De overtocht vanaf Fromentine, het dichtstbijzijnde haventje aan de Atlantische kust, duurt 30 tot 40 minuten en is helaas niet goedkoop (ca. 40 euro H/T). Bij aankomst staat jou echter een geheel andere wereld te wachten die veel weg heeft van een filmdecor. Spreekt de wilde kust met de steile rotsen al volop tot de verbeelding, dan heb je het Vieux-Château dat ooit werd bewoond door een Engelse piraat, nog niet gezien. Leuk om te weten: het kasteel in het Kuifje album ‘De Zwarte Rotsen’ zou onder meer op het Vieux-Château van Île d’Yeu gebaseerd zijn.

GESCHIEDENISLESSEN ALS ATTRACTIE Na de confrontatie met de middeleeuwen op Île d’Yeu maken we een lijstje van de andere historische periodes

Je bereikt Noirmoutier via een 4 km lange weg die tijdens vloed helemaal onder water komt te staan die het landschap op het vasteland letterlijk hebben getekend. Dolmen en menhirs? Check. Stel je GPS in op Avrillé. Maar ook abdijen, priorijen, burchten en kastelen of simpelweg alles wat refereert aan de middeleeuwen en alle periodes daarna inclusief de renaissance en de burgeroorlog in 1793, kleuren het landschap. Meer weten?

Twee opties: je trip goed voor-

TOURING TIPT

© A. Lamoureux/Vendée Expansion

BEREIKBAARHEID

Absolute rust aan La Plage du Paracou net buiten Les Sables d’Olonne. bereiden en de talrijke monumenten in de regio gaan bezoeken of tickets boeken voor attractiepark ‘Puy du Fou’.

Dat laatste klinkt misschien knettergek, maar in dit unieke park wordt de lokale geschiedenis op een bijzondere manier uit de doeken gedaan. Namelijk via spectaculaire attracties en massaspektakels. We hadden zo onze twijfels want ‘geschiedenis is en blijft geschiedenis’, toch? We konden er echter niet verder naast zitten. De kinderen gingen al overstag bij het inchecken in het hotel aan de rand van het park. Toegegeven, je overnacht niet elke dag in een middeleeuws slot, compleet met ophaalbrug en valhek. Weliswaar geen écht slot, maar een natuurgetrouwe kopie met aandacht voor de kleinste details.

Die details worden ook consequent doorgetrokken tot in elke uithoek van het themapark, de menukaarten in de restaurants incluis. Ter herhaling: geen denderende rollercoasters hier maar louter geschiedkundige thema’s die op zo’n danige manier in beeld worden gebracht dat zelfs de meest on-

verschillige bezoeker geïntrigeerd geraakt. We waren dan ook geen klein beetje verbaasd dat de kinderen bepaalde attracties meer dan één keer wilden zien. Zoals het spektakel van ‘Le Dernier Panache’ waarin we de laatste dagen van het leven van een Franse marineofficier meebeleven.

Nog een keer, alsjeblief? We stemmen uiteraard toe. Ook bij de andere ronduit spectaculaire attracties krijgen de kinderen - en ook de ouders eerlijk gezegd - er maar niet genoeg van.

De realistische paardenrennen in het Gallo-Romeins stadium, de strijdvaardige ridders van de ronde tafel, de bloeddorstige Vikingen, het verhaal van de musketier van Richelieu en nog veel meer. Duizenden acteurs geven elke dag het beste van zichzelf en dan hebben we de honderden paarden en andere dieren nog niet meegerekend. Als we na twee indrukwekkende dagen uitchecken, nemen we zoveel mogelijk brochures mee want dit moeten de vriendjes en leerkrachten op school ook weten. Van een geslaagde vakantie gesproken!

Je kunt je in de Vendée op één plek nestelen maar je kunt ook een kleine roadtrip uitstippelen en op verschillende plaatsen overnachten.

De Vendée ligt op ca. 750 km van Brussel.

Volg vanaf Parijs achtereenvolgens de A10, A11 en A87 of rij in een boog om de Franse hoofdstad heen en zak via Amiens af naar Le Mans om vandaar de A11 en vervolgens de A87 te volgen tot La Roche-sur-Yon. Wie ter plaatse een voertuig wil huren, kan vliegen op Nantes of met de TGV naar een van de volgende stations sporen: La Roche-sur-Yon, Les Sables d’Olonne, Nantes, Niort of La Rochelle.

PRAKTISCH

Wie meer wil weten/leren over de regio kan naar de algemene toeristische website van Vendée Tourisme surfen en daar doorklikken naar de kleinere toeristische centra van de regio. Als je louter geïnteresseerd bent in de plaatsen die in deze reportage aan bod komen, consulteer dan de volgende websites: www.vendee-tourisme.com www.lessablesdolonne-tourisme.com www.latranchesurmer-tourisme.fr www.lessalines.fr www.oglisspark.fr www.ouestseazone.fr www.puydufou.com/nl

OVERNACHTEN

Via www.vendee-toerisme.nl vind je overnachtingsmogelijkheden in alle prijscategorieën: hotels, B&B’s, campings, vakantiedorpen, gîtes, enzovoorts.

Tijdens ons verblijf in de Vendée deden wij de volgende eenvoudige hotels aan: www.admiralhotel.fr www.hotelcolsverts.com

I EN K GA IK OP NE R EM EIS ME E

Elke uitstap is anders en het type trip bepaalt mee je outfit. Dat is ontegensprekelijk het geval voor wie een dezer de fiets van stal haalt. En neen, dit is geen pleidooi voor nog meer strakke pakjes op het asfalt.

Dit lijstje is bedoeld voor de recreatieve fietser die maar af en toe kilometers maalt.

CHECKLIST FIETSTOCHT

1

In deze periode van het jaar worden (lange) fietstochten weer aantrekkelijk. Zonnestralen voorspeld? Plan alvast een uitje met je al dan niet elektrische fiets. Voor je in het zadel klimt, check je best nog even dit lijstje met items die onderweg aardig van pas kunnen komen.

2

6

REGENJACK Een flinterdun regenjasje? Je zult ervan versteld staan hoeveel wind en/of regen zo’n jasje tegenhoudt. Absolute must zelfs al zijn de weersvoorspellingen top! Je weet immers maar nooit of het weer omslaat, je verloren rijdt dan wel om andere redenen veel later dan gepland weer huiswaarts keert.

3 DRINKBUS

5 MINI-GEREEDSCHAP Neen, geen ganse koffer maar zo’n setje met mini-tools. Als het even kan, koop je een setje mét een kettingpons. Dat is een systeempje waarmee je kettingen herstelt.

Aanrader als je er helemaal alleen op uittrekt.

26 TOURING magazine

€

€ €

Van terras naar terras fietsen is vermoedelijk nog niet meteen aan de orde. Voorzie dus een drinkbus. Of twee als je van plan bent om flink door te trappen.

5 4

FIETSPOMP EEN BANAAN Snoeprepen, poedertjes en gels om ‘energiedrankjes’ mee te maken (water toevoegen en klaar), de opties zijn legio als je onderweg wat energie wil inslaan. Wat denk je van een banaan? Voedzaam én gezond!

7

FIETSSLOT KLEINGELD Je bankkaart is handig op een terrasje maar als je de rivier over moet, dan betaal je de veerman beter cash.

Een terrasje doen, een hapje eten of7een museum bezoeken onderweg: een stevig fietsslot is geen overbodige luxe als je je investering voor diefstal wil behoeden.

Evident maar hoe vaak heb je er al eentje moeten lenen? Twee opties: de handpomp of een CO2-pompje. Opgelet met die laatste: leeg is leeg en dan moet je er eentje… lenen.

EXCLUSIEF AANBOD VOORBEHOUDEN AAN TOURING LEDEN Van 04 mei tot 16 mei 2019

€ 2199

Van 14 sep. tot 26 sep. 2019

€ 2199

WEST USA WERELDSTEDEN & NATIONALE PARKEN In het westen van de VS reis je van de ene aangename verrassing naar de andere. Hier wemelt het van wereldsteden en nationale parken met een fantastische uitstraling, elk op zijn eigen unieke manier.

Gedurende deze 13 dagen ontdek je de meest indrukwekkende natuurgebieden zoals Grand of Bryce Canyon waar wind en water onbelemmerd tewerk gingen. De extremen van Death Valley, de steile kliffen en magische watervallen van Yosemite alsook de verbluffende Pacific Highway 1 en zijn 17-mile Drive worden bezocht.

Je ontdekt de betoverende Golden Gate Bridge, Route 66 en de Hollywood walk of fame in de metropolen Las Vegas, Los Angeles en San Francisco die je verbeelding tarten.

ONTDEK OOK

connections.be/touring

NEW YORK 6 DAGEN VA.

€999

BESTSELLER Deze ongelooflijke prijs is inclusief:

• • • • • • •

De internationale vluchten Brussel - Los Angeles h/t met United De luchthaventaksen (zoals gekend op 15 aug ’18) Je Nederlandstalige Connections begeleider van aankomst in L.A. tot vertrek 11 nachten hotelaccommodatie met continentaal ontbijt 1 nacht aan boord tijdens je terugvlucht Vervoer in een comfortabele geclimatiseerde autocar Alle vermelde uitstappen en inkomgelden

Vermelde prijzen per persoon o.b.v 2 persoonskamer, exclusief dossierkosten (€15 p.p) • Eenpers. kamer: € 2899, 3-pers. kamer: € 1999, 4-pers. kamer: € 1899

Ontdek het volledige programma op www.connections.be/touring Bel 02 550 01 65 of stuur een email naar touring@connections.be

VERTREKDATA 18 april 2019 € 999 16 mei 2019

€ 1049

04 juli 2019

€ 1199

25 juli 2019

€ 1199

03 okt. 2019 € 1049 14 nov. 2019

€ 999

R VE EISE R W XP EG ER T

VAN HOOGTEPUNT NAAR HOOGTEPUNT

RONDJE BALTISCHE ZEE De Baltische staten ontdekken en ook nog tijd maken voor een bezoek aan Rusland, Zweden en Finland? Dat kan. De genoemde landen liggen namelijk behoorlijk dicht bij elkaar. Althans als je via de zee reist. In dit geval de Baltische Zee. We gaan aan boord in Stockholm.

28 TOURING magazine

TEKST: BART DE LANDTSHEER

DE EXPERT Bart De Landtsheer reisde de afgelopen 30 jaar naar de mooiste uithoeken van de wereld en noteerde zijn bevindingen in diverse media. Voortaan brengt hij voor ons verslag uit van de meest inspirerende bestemmingen ver weg, maar ook dichtbij huis.

De Baltische Zee of Oostzee grenst aan de Baltische staten, Denemarken, Duitsland, Finland, Polen, Rusland en Zweden.

De Baltische staten waren ooit, samen met Finland, onderdeel van het voormalige Keizerrijk Rusland. Na WOI maakten ze zich los van het Keizerrijk, maar onder invloed van naziDuitsland kwamen ze met uitzondering van Finland, onder de Sovjet-Unie terecht. In 1991 werden Estland, Letland en Litouwen opnieuw onafhankelijk en sinds 2004 maken ze deel uit van de EU.

© Jeppe Wikstrom mediabank.visitstockholm.com

C

ruisen is voor velen een prettige manier van reizen.

Eén keer de koffers uitpakken en elke dag een nieuwe bestemming ontdekken. In de Baltische Zee betekent dat concreet: elke dag een ander land.

Ons schip, de Costa Magica, vertrekt stipt om 10.30 uur vanuit Stockholm om vervolgens de rest van de dag en nacht door te stomen naar Estland.

Saai is het traject allerminst want de Zweedse hoofdstad ligt niet écht aan zee maar grenst aan een indrukwekkende archipel met vele duizenden eilandjes.

De zogeheten Skärgården (scherenkust)

strekt zich uit ten oosten van de stad en eindigt 80 km verder in de Baltische Zee. Kortom, de eerste uren ben je zoet met het aanschouwen van het leven buiten de grootstad. De idyllische eilandjes met soms maar één huis op, de solitaire onbewoonde rotseilandjes, de bootjes en jachten, de kajakvaarders, de kleine vissersbootjes,… het schouwspel wisselt voortdurend en je geniet vanop de eerste rij.

KOFFIETJE IN TALLINN De ochtend nadien schuift het schip langzaam door de Baai van Tallinn.

De passagiers die doorslapen tot 8 uur TOURING magazine 29

R VE EISE R W XP EG ER T

HET LEVEN AAN BOORD Er is keuze uit diverse rederijen en door hun onderlinge concurrentie is cruisen in de Baltische Zee best betaalbaar. Wij opteerden voor Costa, een uitstekende maatschappij voor first time cruisers.

Het basisprincipe is eenvoudig: één keer je koffers uitpakken en vervolgens elke dag een andere plek ontdekken. Aan boord beschik je over je eigen kajuit, het equivalent van een hotelkamer. De rest van het schip is én je transport én je all-in resort. Wat er aan boord te beleven valt, verschilt van schip tot schip maar in grote lijnen beschikken alle grote cruiseschepen over meerdere restaurants en bars, een casino, een theaterzaal, een zwembad (of meerdere), sportfaciliteiten, winkeltjes en nog veel meer. Hoe je je tijd invult - zowel aan wal als aan boord - beslis je zelf.

Toegegeven, op zo’n schip toeven al gauw een paar duizend medepassagiers.

Het kan dus druk worden op bepaalde tijdstippen (voornamelijk rond etenstijd) maar anderzijds zijn er aan boord altijd plekken waar je in alle rust kunt genieten van het panorama. En als het budget het toelaat, waarom zou je geen kajuit met balkon boeken? Op die manier heb je de zonsondergang of -opgang elke dag helemaal voor jezelf en je medereiziger(s).

Meer info over deze en andere cruises: www.costacruises.com

30 TOURING magazine

© Kadi-Liis Koppel

© Kadi-Liis Koppel

© Kaupo Kalda

© Rasmus Jurkatam

merken niet dat het schip reeds aan de kade ligt. Als we de gordijnen openschuiven, ziet het decor er plots helemaal anders uit: we zijn in een voormalige Sovjetrepubliek.

De meeste passagiers reppen zich na het ontbijt meteen naar Vanallin, de oude binnenstad van Tallinn die integraal UNESCO-werelderfgoed is. Handig: het schip ligt op nauwelijks 1,7 km van de binnenstad waardoor je makkelijk tot daar kunt wandelen. De meesten weten niet waaraan ze zich mogen verwachten, maar andersom weten ze in de binnenstad verdraaid goed wanneer er een cruiseschip wordt ‘gelost’.

Kortom: denk twee keer na voor je argeloos neerploft op een terras en een koffie bestelt. 6 euro? We proberen het

opnieuw in een klein zijstraatje. Bingo: 2 euro en met de glimlach bediend.

Onze euforie is echter van korte duur: iets verderop moeten we toegang betalen tot de kerk. Anderhalve euro is gelukkig niet veel en op die manier wordt het geen overrompeling, sussen we onszelf. Laat je trouwens niet afschrikken want elke anderhalve euro loont. Als je niet kunt beslissen, zet dan zeker deze pareltjes op je lijstje: de imposante Russisch-orthodoxe Alexander Nevski-kathedraal en de Domkerk op de Domberg. In de benedenstad kan je nog meer kerken bezoeken, maar vergeet ook zeker niet langs de stadsmuur te wandelen en de diverse poorten en torens te spotten zoals de Dikke Margareta en Kiek in de Kök.

De binnenstad van Tallinn is een toeristische topper met pareltjes als de Alexander Nevski-kathedraal en diverse fotogenieke poorten en torens.

Vanallin, het oudste stadsdeel van Tallinn, is integraal UNESCOwerelderfgoed TOURING magazine 31

32 TOURING magazine

R VE EISE R W XP EG ER T

Linkerpagina: de Petrus- en Paulusvestiging. Hierboven: de karakteristieke torentjes van de Russisch-orthodoxe kerken, het gigantische Hermitage museum (boven) en de prachtige metrostations (midden).

Sint-Petersburg werd door Peter de Grote gesticht doch niet naar hem vernoemd maar naar apostel Petrus

Om 17.00 uur stipt vertrekt het schip alweer, of je nu tijdig aan boord bent of niet. Plan je dag dus zorgvuldig en calculeer voldoende tijd in om op tijd bij het schip te geraken. Eenmaal aan boord trekken we traditiegewijs naar het achterdek - cocktailtijd! - en overlopen we het vervolg van onze reisroute. Next stop: Rusland!

NAAR SINT-PETERSBURG We zijn die ochtend vroeg wakker en zien de zon opgaan in Sint-Petersburg.

Het is niet eens 6 uur als in de verte het indrukwekkende Lakhta Center opduikt, een glimmende toren van maar liefst 462 meter hoog. Maar we zijn niet voor het ‘moderne’ Sint-Petersburg gekomen, we willen vooral het klassieke Rusland proeven.

Letterlijk en figuurlijk.

Het is 7 uur als het schip uiteindelijk aan de kade ligt. De Russische overheidsdiensten zijn al druk in de weer om de honderden toeristen te verwelkomen. Handig: wie een excursie heeft geboekt via Costa, hoeft zich van

het complexe visumgedoe niks aan te trekken. Helaas kan dat niet verhinderen dat er lange wachtrijen ontstaan. Maar niet getreurd want zodra we de haventerminal verlaten, kunnen we meteen de bus in.

Sint-Petersburg werd in 1703 door Peter de Grote gesticht maar niet naar hem vernoemd maar naar apostel Petrus. Wat er de eeuwen nadien met de stad gebeurde, gaan we hier door plaatsgebrek niet uit de doeken doen.

Geen knobbel voor geschiedenis?

Niet getreurd want zelfs zonder enige voorbereiding zal je je hier de ogen uitkijken. Vooral diegenen die een ‘grauw’ beeld hebben van Sint-Petersburg - en bij uitbreiding Rusland - zullen verrast zijn dat beeld snel en grondig te moeten inkleuren.

Zoals gezegd, brengt Costa de papierwinkel in orde als je gebruik maakt van hun aanbod excursies (tip: boek ruim op voorhand!). De keuze is enorm want het toeristische gamma is navenant. Dat het schip hier twee dagen blijft liggen, is dan ook geen toeval noch overbodige luxe.

TOURING magazine 33

© Helsinki Marketing

R VE EISE R W XP EG ER T © Helsinki Marketing

BORSJTSJ EN RUNDVLEES STROGANOFF Meevaller: je hebt geen tolk nodig als je ergens op een terrasje gaat zitten. Onze ober spreekt voortreffelijk Engels en laat ons een lokaal gebrouwen biertje proeven. Vermits het smaakt, blijven we zitten. We bestellen vervolgens borsjtsj (bietensoep), rundvlees Stroganoff en blini’s met kaviaar. En ook dàt smaakt.

Onze vrees voor een gepeperde afrekening blijkt uiteindelijk onterecht, ondanks het feit dat we op de meest populaire boulevard van Sint-Petersburg toeven: Nevski Prospect.

Nevski Prospect is ruim 4 km lang, start bij de Admiraliteit en eindigt bij het Alexander Nevski-klooster, twee toeristische toppers. Het loont echter alleen al de moeite om over de brede voetpaden te wandelen en te genieten van de eclectische architectuur: barok, neoclassicisme en jugendstil door elkaar.

We verplaatsen ons door de stad met de metro, een bezienswaardigheid op zich.

Als je tijd beperkt is, stap dan zeker hier

34 TOURING magazine

eens uit: Plein van de Opstand, Avtovo en Kirovfabriek. De ondergrondse architectuur en de weelderige meesterwerken aan de muur en op sokkels lijken in niets op ons ondergronds openbaar vervoer.

Geef spijt geen kans en benut de twee dagen op Russisch grondgebied ten volle. Onze tips in een notendop: de Petrus- en Paulusvestiging (waar alle tsaren liggen begraven), het Gribojedovkanaal, het Mariinskitheater (thuisbasis van onder meer Noerejev, Nijinski en Baryshnikov), de Izaäkkathedraal, de Kazankathedraal (die verdacht veel op de Sint-Pietersbasiliek in Rome lijkt), het Paleisplein en het gigantische Hermitage museum. De Tichvinbegraafplaats is nog zo’n bijzondere plek; hier liggen onder meer Tsjaikovski en Dostojevski begraven.

HELSINKI: MEER TE ZIEN DAN VERWACHT Twee dagen Sint-Petersburg gaan niet in je koude kleren zitten. Je zult de

herinneringen aan die stad met andere woorden nog lang met je meedragen.

En toch sta je minder dan 14 uur later alweer in een andere stad: Helsinki.

Als je sommige reisgidsen mag geloven, moet je niet al teveel verwachten van de Finse hoofdstad. Wij durven dat sterk te betwijfelen. Zo suggereert de Helsinki Card dat je hier tientallen attracties kunt bezoeken. Maar zelfs zonder die attracties is Helsinki best wel charmant. Liefhebbers van de art nouveau kunnen hun wandeling starten aan het centrale station van Helsinki.

Maar ook de niet-liefhebbers zullen Helsinki als een prettige bestemming ervaren: wandel eens langs die kleine gezellige koffiehuizen waar de koffie ter plaatse wordt gebrand, restaurantjes waar louter streekproducten worden geserveerd, terrasjes waar de chef buiten staat te koken, etc. Neen, saai is Helsinki beslist niet.

De stad ligt aan zee en alle activiteit is dan ook geconcentreerd rond en aan de kaaien. De belangrijkste bezienswaar-

TOURING TIPT

BEREIKBAARHEID

Voor deze cruise vlogen we naar Stockholm, de vertrekhaven van deze zeereis. Er zijn ook cruises die dichter bij huis aanvangen, waardoor je je niet met het vliegtuig hoeft te verplaatsen. Populaire zeehavens (relatief) dichtbij zijn Amsterdam, Rotterdam en Zeebrugge. Voor cruises op de Middellandse Zee kun je vaak in Marseille vertrekken. In dat geval kun je met de TGV naar de haven sporen. © HeleÌn Pe mediabank.visitstockholm.com

PRAKTISCH

Van links naar rechts: het art nouveau station in Helsinki, het dak van het nieuwe Amos Rex museum in Helsinki, blik op Stockholm, het eindpunt van deze cruise.

digheden liggen bovendien niet heel erg ver uit elkaar. Het station hebben we al genoemd, maar in luttele minuten sta je in de botanische tuinen, aan de prachtige Domkerk, in het eigenzinnige Kiasma hedendaagse kunstmuseum, op het Senaatplein, in de Oude Markthal aan het water, en nog veel meer.

Kortom, blijf niet aan boord maar ga op stap.

STOCKHOLM ALS KERS OP DE TAART Een dag later om 9 uur ’s ochtends ligt het schip waar deze cruise begon: Stockholm. Toegegeven, in vergelijking met Helsinki is dit een bestemming van een andere dimensie. Tip: boek een extra nacht (of twee) in een hotel voor je weer huiswaarts keert, want deze stad verdient meer dan een korte doortocht.

Van de oude stad (Gamla Stan) tot alle wijken die er via bruggetjes op aansluiten: de stad is fotogeniek vanuit elke invalshoek. Het gammele trammetje op lijn 7, het oudste pretpark van Zweden naast het intrigerende ABBA-museum

dat op zijn beurt naast het unieke VASA-museum ligt. In dat laatste museum kun je een schip bewonderen dat nauwelijks 20 minuten na vertrek uit Stockholm zonk. Het bleef ruim 300 jaar op de bodem liggen tot het werd geborgen en als integraal museumstuk werd tentoongesteld.

Het aantal attracties loopt in de vele tientallen, dus plan goed vooraf.

Reisgidsen kunnen jou daarbij helpen maar ook visitstockholm.com leent zich uitstekend voor lijstjes. Alvast dit: Zweden is niet het duurste land in Scandinavië. Alcoholische dranken mogen dan (een pak) duurder zijn dan bij ons, op restaurant betaal je min of meer Belgische prijzen voor de Zweedse spijzen. Heerlijk bronwater krijg je er sowieso bij en als je dan toch zo nodig een Zweedse pint wil degusteren, reken dan op zo’n 5 à 8 euro per glas (0,4 l).

Dus niet twijfelen als je een aanlokkelijk terrasje ziet. En geloof ons, de lokale gastronomie reikt véél verder dan de klassieke köttbullar (gehaktballetjes).

We boekten deze cruise bij Costa.

De Italiaanse rederij regelt alles van A tot Z, dus ook de transfers tussen luchthaven en cruiseterminal en omgekeerd. Op die manier kunnen minder ervaren reizigers met een gerust geweten aan een dergelijke zeereis beginnen. Meer info: www.costacruises.com Raadpleeg ook deze sites als je meer wil weten/leren over de bestemmingen uit deze reportage: www.visitstockholm.com www.visittallinn.ee www.visit-petersburg.ru www.visitfinland.com/helsinki

REISDOCUMENTEN

Volg de aanwijzingen van de rederij nauwkeurig want identificatie is belangrijk.

Vooral als je landen aandoet zoals - in dit geval - Rusland waar ze strenger zijn dan in de EU. Een geldig paspoort, niet te verwarren met je identiteitskaart, is aangewezen. Wat de toegang tot Rusland betreft, zijn er twee opties: je brengt je visum zelf in orde (omslachtig) of je boekt een excursie aan boord. Ter verduidelijking: voor een bezoek aan Sint-Petersburg heb je strikt genomen geen visum nodig als je er maar 72 uren verblijft. Doch er zijn strikte voorwaarden aan verbonden, zoals aankomen en weer vertrekken met een schip en een georganiseerde uitstap boeken aan boord (in samenwerking met de Russische autoriteiten).

TOURING magazine 35

EEN BESCHADIGDE VOORRUIT? EEN STERRETJE?

Het is altijd voordeliger als U naar Touring Glass gaat.

GRATIS 0800 95 555

24

€768

*

€297

Als Touring-lid BESPAART u tot € 471* op de vervanging van uw voorruit bij Touring Glass.

MERK

MODEL

TOURING-LID**

CONCURRENTIE

CITROEN PEUGEOT RENAULT OPEL

BERLINGO 206 KANGOO CORSA

€ 257,42 € 297,41 € 318,61 € 333,92

€ 447,63 € 768,97 € 509,42 € 537,01

BIJNA 50 SERVICE-PUNTEN OF MOBIELE SERVICE ONLINE AFSPRAAK TOURINGGLASS.BE *Prijs geldig als de toegepaste opties voor de autoruiten identiek zijn. **Indexering van 2% vanaf 1 januari 2019.

Nabijheid

Mobiele

* Voor een Peugeot 206 kost de vervanging van

e service

NIET VERZEKERD TEGEN GLASBREUK? Bij TOURING GLASS genieten Touring-leden altijd van -25% korting.

We bieden u de beste herstel- en vervangdienst voor autoruiten, tegen de beste prijzen op de markt.

VERZEKERD TEGEN GLASBREUK? Wij regelen alles rechtstreeks met uw verzekeraar.

Snelheid

Online Booking

n de voorruit € 297,41 bij Touring Glass, € 768,97 bij de concurrentie. Prijs op 20 februari 2018.

STA NIET STIL BIJ GLASBREUK.

200 JAAR FIETSEN

42

48

OLD- & YOUNGTIMERS

MOBILITEIT voor iedereen 52

OUD VS NIEUW: PORSCHE 911

58

ELEKTRISCHE AUTO’S UITGETEST

74

WIE HEEFT TOEGANG TOT ‘PLAATSELIJK VERKEER’?

74

TEST JE VERKEERSKENNIS

38 TOURING magazine

SAMENSTELLING: ERIK DERYCKE

FIETS IS SNELLER

DAN AUTO

WALLONIË

KRIJGT EXTRA

LAADPALEN In het Waals Gewest komen er op korte termijn 256 laadpalen voor elektrische wagens bij.

De Waalse regering maakt daarvoor 768.000 euro vrij. Tegen 2020 moeten er in Wallonië 688 laadpunten zijn en tegen 2030 in totaal 6.900. Het tekort aan laadpalen is het grootst in steden (voor wie geen garage heeft of in een appartement woont) en in landelijke gemeenten.

In steden zijn koeriers op de fiets sneller ter plaatse dan koeriers met de wagen. Dat blijkt uit de analyse van miljoenen ritten door maaltijdbezorger Deliveroo, die meer dan 30.000 koeriers in 13 landen werk geeft. In steden waar zowel Deliveroo-koeriers te fiets als met de wagen actief zijn, blijken de fietskoeriers het snelst op hun bestemming te zijn. Een groot voordeel van de fiets is dat hij niet in de file staat, in bepaalde eenrichtingsstraten beide richtingen mag gebruiken en geen parkeerplaats hoeft te zoeken.

MET EEN MIVB-TICKET NAAR DE RAND

Vanaf midden 2019 of ten laatste bij de start van het schooljaar 2019-2020, zullen pendelaars met een JUMP+-ticket of een MTB+-abonnement van de MIVB in een straal van 11,5 kilometer rond Brussel gebruik kunnen maken van het aanbod van de vervoersmaatschappijen NMBS, MIVB, De Lijn en TEC. Dat heeft Jean-Pierre Hansen, voorzitter van het stuurcomité van het Gewestelijke Expresnet (GEN), aangekondigd tijdens een hoorzitting in de Kamercommissie Infrastructuur. De discussies om in de regio rond Brussel tot een geïntegreerd tariefsysteem te komen, slepen al sinds 2006 aan.

TOURING magazine 39

BLUE-BIKE IN DE LIFT

POLLY KOMT NAAR BELGIË

De parkeerapp “Polly, the Parking Fairy” (www.parking-polly.com) is sinds eind vorig jaar ook beschikbaar in Brussel. De maker van de app beweert dat je met Polly twee keer sneller een vrije parkeerplaats vindt. Polly combineert gegevens uit verschillende bronnen om te voorspellen waar er vrije plaatsen kunnen zijn en stippelt een aangepaste route uit.

Zijn er geen plaatsen vrij, dan gidst Polly je naar de dichtstbijzijnde parkeergarage. In de loop van het jaar komen er nog andere Belgische steden bij.

5%

Blue-bike, het fietshuurnetwerk in de buurt van treinstations, groeide vorig jaar met 8%. In 2018 werden in totaal 224.000 ritten gemaakt. Op veel locaties waren dagelijks alle fietsen in gebruik.

Daarom werden er in juni 2018 extra fietsen bijgeplaatst, onder andere in Leuven, Oostende, Mechelen en Antwerpen. Het aantal locaties steeg in 2018 van 53 naar 60. 28% van de gemaakte Blue-bikeverplaatsingen vervangt een verplaatsing die voordien volledig per auto werd gedaan.

In 2019 komen er nog 350 Blue-bike fietsen bij. De verbeterde fiets heeft 7 versnellingen, een groter mandje, betere banden en een verbeterd fietslicht.

PARIJS KRIJGT E-BIKES

VOOR PENDELAARS

De regio Parijs krijgt op termijn een vloot van 20.000 elektrische huurfietsen. Pendelaars kunnen een fiets huren voor een bedrag van 40 euro per maand, waarvan de helft door de werkgever kan worden terugbetaald. Met deze ‘Véligo Location’ formule wil het regionale transportbedrijf Ile-de-France Mobilités het gebruik van de fiets voor woon-werkverkeer stimuleren en zo files verminderen. Véligo Location is bedoeld als aanvulling op het bestaande Vélib-systeem, waarmee fietsen voor korte verplaatsingen gehuurd kunnen worden. Waar Vélib beperkt is tot het centrum van Parijs, wordt Veligo uitgerold in de ruime regio rond de hoofdstad, waar 10 miljoen mensen wonen.

RIJDT ONDER INVLOED VAN DRUGS

Een op twintig Belgen rijdt maandelijks minstens eenmaal onder invloed van drugs. Dat blijkt uit de jaarlijkse VerkeersONveiligheidsenquête van VIAS Instute. Meer dan 6000 respondenten werden ondervraagd over hun mobiliteitsgedrag. Rijden onder invloed van drugs lijkt dus een steeds groter verkeersveiligheidsprobleem te worden. 6% van de respondenten neemt foto’s achter het stuur, wat verboden is. De snelheidsbeperkingen negeren blijft het meest voorkomende risicogedrag.

40 TOURING magazine

RISICOGEDRAG IN HET VERKEER

PERCENTAGE RESPONDENTEN DAT AANGEEFT MAANDELIJKS:

Sneller rijden dan de snelheidslimiet buiten de bebouwde kom Handenvrij bellen achter het stuur Sneller rijden dan de snelheidslimiet op autosnelwegen Sneller rijden dan de limiet binnen de bebouwde kom Rijden als je moe bent Als voetganger muziek beluisteren met een koptelefoon of oordopjes Fietsen terwijl je muziek beluistert met een koptelefoon of oortjes Niet handenvrij bellen achter het stuur Sociale media gebruiken achter het stuur Rijden nadat je alcohol hebt gedronken Fietsen in het donker zonder fietsverlichting Rijden wanneer je denkt te veel alcohol te hebben gedronken Rijden nadat je slaap- of kalmeermiddelen hebt genomen Rijden terwijl je foto’s neemt Rijden nadat je illegale drugs hebt genomen

12% 10% 9% 9% 8% 7% 6% 6% 5%

16%

21%

31% 30% 27% 26%

bron: VIAS

VLAANDEREN WERKT AAN SLIM VERKEERSPLATFORM De Vlaamse regering trekt 29 miljoen euro uit voor een dataplatform om het verkeer in betere banen te leiden. Het platform is bedoeld als verzamelplek voor alle gegevens over de actuele verkeerssituatie. Enerzijds zijn dat gegevens die verzameld worden door apps zoals Waze, Coyote en Touring Mobilis, anderzijds gegevens via sensoren aan verkeerslichten en meetlussen in het wegdek. Door deze op één platform te verzamelen en beschikbaar te maken voor bestaande applicaties, worden de routeberekeningen in deze apps accurater.

Op termijn zou ook de sturing van het verkeer verfijnd kunnen worden. Zo zouden verkeerslichten bijvoorbeeld zo ingesteld worden dat ze bij regen vaker groen geven voor fietsers.

AANTAL VERKEERSDODEN DAALT

In de eerste 9 maanden van 2018 waren er op de Belgische wegen 5% minder verkeersdoden te betreuren in vergelijking met dezelfde periode in 2017. Nooit eerder waren er minder dodelijke verkeerslachtoffers, blijkt uit de verkeersveiligheidsbarometer van Vias Institute. Er was echter een forse stijging van het aantal dodelijke ongevallen bij motorrijders in Wallonië en fietsers in Vlaanderen. Het totale aantal letselongevallen steeg licht.

TOURING magazine 41

K MO IJK BI OP LIT EIT

TWEE EEUWEN

OP DE FIETS De fiets is tweehonderd jaar oud.

Toch zou de tweewieler wel eens een deel van de oplossing kunnen zijn voor de verkeersproblemen van vandaag.

Z

oals bij wel meer uitvindingen bestaat er twijfel over het vaderschap van de fiets. Een schets uit de 15de eeuw - toegeschreven aan Gian Giacomo Caprotti, een leerling van Leonardo da Vinci - toont een verrassend moderne fiets, compleet met pedalen en ketting.

De consensus vandaag is dat deze schets een vervalsing is. In elk geval zijn er geen aanwijzingen dat het ontwerp ooit gerealiseerd werd, evenmin als de schets van een ‘helicopter’ van Leonardo uit dezelfde periode. Ook berichten over een tweewielige ‘célérifère’ die een zekere graaf van Sivrac in 1792 in Parijs zou voorgesteld hebben, worden door moderne onderzoekers naar het rijk der fabelen verwezen.

42 TOURING magazine

TEKST: ERIK DERYCKE

HET STALEN ROS De voorloper van de moderne fiets is goed twee eeuwen oud. In 1817 vroeg de Duitse baron Karl von Drais een patent aan voor een Laufmaschine (‘loopmachine’), die al gauw de naam ‘draisine’ kreeg naar zijn bedenker. De draisine had een houten frame met twee wielen, een zadel waarop de bestuurder kon zitten en een stuur om het voorwiel te laten draaien. Om zich voort te bewegen moest de bestuurder zich met zijn voeten afzetten. Bij de eerste tests haalde Drais met zijn draisine snelheden van 15 km/u wat zowat drie keer sneller was dan een voetganger. Drais vroeg een patent aan in Frankrijk onder de naam vélocipède. Deze term was bedacht door de Parijse advocaat LouisJoseph Dineur, die de patentaanvraag van Drais indiende. De ‘velo’ dankt zijn naam dus aan een advocaat!

Drais bood de draisine te koop aan tegen een prijs van 44 gulden. Dat

1817

De draisine uit 1817 was de voorloper van de moderne fiets.

BONESHAKERS kwam overeen met het jaarloon van een geschoold arbeider, zodat zijn uitvinding alleen voor een begoed publiek betaalbaar was. In 1819 bracht de Britse wagenmaker Denis Johnson een verbeterde versie van de draisine op de markt. De fiets werd heel even een hype bij de elegante Londense dandy’s, zeg maar de hipsters van die tijd. De hype was even snel voorbij eenmaal de dandy’s merkten hoe snel hun schoenen versleten als ze zich per loopfiets verplaatsten. De oplossing die Drais voorstelde - ijzeren tippen over de schoenen binden - bleek een stap te ver. De draisine had nog een nadeel: door zijn gewicht van 22 kg was hij alleen bruikbaar op vlak terrein. Bij steile hellingen moest de bestuurder afstappen en de draisine naar boven duwen. De loopfiets werd vanaf 1819 in ons land verkocht door Edward Kerr in Brussel.

1860

In de jaren 1860 beleefde de fiets zijn tweede geboorte. De Franse smid Pierre Michaux bedacht een tweewieler met een ijzeren frame en pedalen aan het voorwiel. De bestuurder kon zich voortbewegen door op de pedalen te trappen. De vélocipède à pédales van Michaux kreeg heel wat publiciteit nadat de broers Aimé en René Olivier in 1865 in acht dagen tijd de 700 km van Parijs naar Avignon aflegden.

De Oliviers stichtten samen met Michaux de onderneming Michaux et Cie, die vanaf 1868 fietsen in massaproductie uitbracht.

Ook de fiets van Michaux had nog kinderziekten, om te beginnen het hoge gewicht van 50 kg. Omwille van de ijzeren wielen zonder vering kreeg hij in Engeland de bijnaam boneshaker (bottenrammelaar) erg comfortabel was hij zeker niet!

Omdat de pedalen het wiel rechtstreeks aandreven, was de snelheid beperkt. Niettemin werd het ontwerp van Michaux druk gekopieerd, zowel in Frankrijk als in het buitenland. In 1867 organiseerden sportscholen in Parijs de eerste cursussen voor beginnende fietsers.

Jonge fietser op een vélocipède à pédales van Michaux.

TOURING magazine 43

K MO IJK BI OP LIT EIT

Op een Rover Safety Bicycle zat de fietser laag, zodat de gevolgen van een val minder erg waren.

In maart 1895 werd de Touring Club de Belgique opgericht om de belangen van wielertoeristen te verdedigen.

HALSBREKENDE TOEREN

DE VEILIGE FIETS

Een van de opmerkelijkste ontwerpen in de geschiedenis van de fiets staat op naam van de Britse uitvinder James Starley. In het Nederlands heet het officieel een ‘hoge bi’, maar het is beter bekend onder de Engelse bijnaam penny-farthing, naar de grootste en kleinste koperen muntjes uit die periode. Starley had namelijk het idee om het voorwiel waaraan de pedalen vastzaten, veel groter te maken dan het achterwiel. Zo legde de fiets per omwenteling van het voorwiel een grotere afstand af, en waren hogere snelheden mogelijk.

Veilig was de penny-farthing echter allerminst! Omdat ook de rem op het voorwiel stond, riskeerde de bestuurder bij bruusk remmen over het stuur geslingerd te worden. Ook op- en afstappen was een kunst op zich.

Om van de fiets een succesvol vervoersmiddel voor een groot publiek te maken, moest hij in de eerste plaats veiliger worden. Daar werd voor gezorgd door John Starley, een neef van James. In 1885 bracht hij de Rover Safety Bicycle uit. Deze had pedalen om een trapas in het midden van de fiets. Via een ketting dreven deze het achterwiel aan. Het voorwiel was iets groter dan het achterwiel. Door deze constructie zat de rijder veel lager, wat het risico op valpartijen verlaagde. Door een groot tandwiel te gebruiken aan de pedalen en een klein aan het achterwiel, kon het wiel sneller ronddraaien dan de trappers, zodat met minder inspanning hogere snelheden haalbaar werden. Het enige wat nog moest gebeuren om de Rover Safety Bicycle om te vormen tot de fiets zoals we hem vandaag kennen, was de uitvinding van de opblaasbare rubberband door John Dunlop in 1888.

1870

1885 Advertentie voor de fietsbanden van Michelin.

De penny-farthing had een zeer hoog voorwiel en was daardoor onstabiel.

44 TOURING magazine

FIETSERS IN BELGIË Het ontwerp van John Starley was het vertrekpunt voor een enorme groei van de fietsindustrie. Heel wat fietsmerken die we vandaag nog kennen, werden in deze periode opgericht. En in Clermont-Ferrand begonnen de broers Michelin met de productie van rubberbanden - voor de fiets, uiteraard.

Ook in België brak de fiets door.

In 1895 telde ons land al 40.000 fietsers. Een fiets was nog echter steeds relatief duur, zodat het bezit ervan voorbehouden bleef voor de burgerij. De kasseiwegen van die tijd verkeerden vaak in erbarmelijke staat en er kwamen pleidooien om langs deze wegen een comfortabel fietspad van 1 meter breed aan te leggen.

In augustus 1891 hield de Luikse volksvertegenwoordiger Ferdinand Fléchet in de Kamer een vurig pleidooi voor een betere fietsinfrastructuur: “Fietsen zijn niet zomaar luxevoorwerpen en speeltjes meer, het zijn evenzeer nuttige vervoersmiddelen … Vandaag rijdt iedereen op een fiets: advocaten, ingenieurs, handelaars, industriëlen, notarissen - ja, zelfs de zo ernstige notarissen maken gebruik van de fiets.”

1895

© De Werkvennootschap

Om de (elektrische) fiets aantrekkelijker te maken voor woon-werkverkeer, zijn veilige fietsroutes nodig.

TOURING OP DE FIETS

ELEKTRISCHE FIETSEN

In maart 1895 werd de Touring Club de Belgique opgericht om de belangen van wielertoeristen te verdedigen.

Inderdaad: Touring ontstond als fietsersvereniging en sloot zich aan bij de vraag naar meer fietspaden. Volgens een enquête van Touring uit 1896 telde België 800 km fietspad, vooral in Brussel, de welvarende provincie Brabant en in de West-Vlaamse kustgemeenten, waar de burgerij de zomermaanden doorbrengt. In 1898 bracht Touring de eerste fietskaart van België uit. Met het aantal fietsers steeg de vraag naar duidelijke regels. Mag een fiets op het voetpad rijden als het wegdek in slechte staat is en mogen ze de jaagpaden langs de kanalen gebruiken – waar schippers vrezen dat ze trekpaarden angst zullen aanjagen?

Eerst waren het lokale besturen die regels uitvaardigen. In 1899 kreeg België zijn eerste nationale verkeersreglement, met regels waaraan de fiets en ook de opkomende automobiel zich dienden te houden. Na 1900 was de fiets niet langer het voorrecht van de burgerij, maar werd hij het meest gebruikte vervoersmiddel voor iedereen. Het fietsbezit in ons land groeide snel: van 340.000 in 1908 en 1,8 miljoen in 1929 tot meer dan 3 miljoen stuks in 1950. In deze periode werd de wielersport ook een echte volkssport.

De fiets bleef het dominante vervoersmiddel tot het einde van de jaren vijftig. Eenmaal de auto betaalbaar werd, veranderde de rol van de fiets. De auto werd het geprefereerde vervoersmiddel voor woon-werkverkeer en voor uitstappen met de hele familie. De fiets bleef dienen voor ontspanning. Dat blijft zo tot vandaag… of toch niet?

De belangrijkste ontwikkeling van de voorbije decennia is de opkomst van de elektrische fiets. Door betere elektromotoren en vooral door krachtigere en lichtere batterijen, is deze erg aantrekkelijk geworden.

Een elektrische fiets biedt trapondersteuning, waardoor het makkelijker is om hellingen te overwinnen, tegenwind te trotseren en een hogere gemiddelde snelheid aan te houden. Die voordelen hebben al veel kopers overtuigd: de e-bike is inmiddels al goed voor de helft van alle verkochte fietsen.

Volgens heel wat mobiliteitsexperts kan de e-bike helpen om het fileleed te verminderen. De helft van de Belgische werknemers woont minder dan 10 kilometer van het werk, een afstand die met een e-bike makkelijk te overbruggen is. Als pakweg 10 procent van de pendelaars de auto aan de kant laat staan voor de fiets, zal er heel wat minder fileleed zijn.

Daarvoor is het natuurlijk nodig dat er voldoende veilige fietsinfrastructuur is … en zo zijn we weer terug bij het pleidooi van Touring uit 1895.

MEER WETEN? Twee boeken die zeer goed de geschiedenis van de fiets weergeven zijn 'Bicycle: the history' (David Herlihy, 2004) en 'Deux Roues, la véritable histoire du vélo' (Jacques Seray, 1984).

Ook bijzonder leerzaam is het wielermuseum 'Koers' in Roeselare.

Surf naar www. koersmuseum.be voor meer info.

TOURING magazine 45

I CL NFO UB

EEN ONGEVAL OF PECH IN WALLONIĂ‹?

BEL NAAR 112 EN TOURING KOMT ERAAN! Ben je betrokken bij een ongeval of heb je pech op een Waalse snelweg, dan kun je voortaan ook het noodnummer 112 bellen, zelfs al ben je reeds lid van Touring.

Er wordt dan zo snel mogelijk een takelwagen gestuurd. Een woordje uitleg.

Heb je een ongeval of pech op een snelweg, een ringweg of op een van de 17 grote gewestwegen in WalloniĂŤ, weet dan dat er sinds 2 januari van dit jaar een en ander is veranderd! De Waalse overheid adviseert namelijk om voortaan systematisch het nummer 112 (het noodnummer voor heel Europa) te vormen indien je hulp nodig hebt.

SNEL IN VEILIGHEID BRENGEN Dit nieuwe project heet SIABIS+ en net als bij het FAST-netwerk (Files Aanpakken door Snelle Tussenkomst) in Vlaanderen, is het de bedoeling om een ongevallenzone zo snel mogelijk weer vrij te maken. Pechstroken zijn immers 46 TOURING magazine

erg gevaarlijk, zowel voor automobilisten als voor pechverhelpers. De Waalse overheid heeft nu een wettelijk kader voor dit soort van interventies goedgekeurd. De takeldiensten moeten binnen 25 minuten na de eerste oproep ter plaatse zijn. Opgelet evenwel: op de andere wegen mag je de 112 enkel bellen in het geval van een ongeluk; in het geval van een panne is dit onwettig.

WAT VERANDERT ER CONCREET VOOR TOURING-LEDEN? Absoluut niets! Op basis van je nummerplaat of door het gewoon te melden, weet de politie meteen dat je lid van Touring bent en zal ze zo snel mogelijk

WAT MOET IK NU PRECIES DOEN? Heb je pech of ben je bij een ongeval betrokken op een snelweg, ringweg of een gewestweg in Wallonië(*)? een takelwagen sturen. Indien je toch eerst het nummer van Touring belt, zal je exact dezelfde service krijgen. De interventies die via het noodnummer 112 gaan, hebben overigens geen enkele financiële consequentie. Als lid van Touring ben je voor dat soort gevallen gedekt en hoef je helemaal niets te betalen voor deze speciale interventie.

De Waalse regering wil de kosten voor de gebruiker echter wel binnen de perken houden en heeft beslist om de interventiekosten voor hen die niet verzekerd zijn, te beperken: van maandag tot vrijdag van 7 tot 19 uur zal deze interventie 150 euro kosten en ’s nachts, tijdens het weekend en op feestdagen 225 euro.

•N eem de eerste voorzorgsmaatregelen om jezelf en je passagiers in veiligheid te brengen (geel hesje voor jou en alle inzittenden, plaatsen van de gevarendriehoek).

• B el het noodnummer 112.

• J e wordt doorverbonden met de hulpdiensten.

• D ankzij je lidmaatschap van Touring weten deze diensten meteen of je een pechverhelpingsverzekering hebt.

• B innen 25 minuten komt een takelwagen ter plaatse en die sleept jouw wagen naar een veilige plaats om daar in alle veiligheid het defect te verhelpen.

• A ls Touring-lid ben je gedekt voor deze takeldiensten en kost het je verder niets.

Meer info: diantonio.wallonie.be (klik op ‘Presse & Actualités’, pagina 4) (*)

J e kunt de lijst met de gewestwegen die onder deze maatregel vallen raadplegen op www.sofico.org.

PUB 1/2 HORIZONTAAL DEMA

D OL OSS DT IER IM ER S

MEER DAN NOSTALGIE ALLEEN

OLDTIMERS & YOUNGTIMERS

De populariteit van zogenaamde classic cars is al enkele jaren immens. Zijn ze meer dan 25 jaar oud, dan noemen we ze ‘oldtimers’. Alles daaronder is een ‘youngtimer’. Aankoop, inschrijving, gebruik, onderhoud: we vertellen je er alles over!

48 TOURING magazine

TEKST: VINCENT HAYEZ

TOURING LEERT JE ALLES OVER JE OLDTIMER

O

f het nu uit nostalgie is, als investering of omdat ze een buitenkansje zien, steeds meer mensen kopen om uiteenlopende redenen een klassieker. In crisistijden worden de voordelen van het oldtimerstatuut (zie verder) zelfs ‘benut’ om te kunnen beschikken over een auto voor dagelijks gebruik. Er gelden natuurlijk regels voor dergelijke wagens, maar elk exemplaar gaan controleren is bepaald niet evident … Laten we echter duidelijk zijn: meestal gaat het gewoon om echte autoliefhebbers die met een klassieker de weg op willen. In België ontstonden de eerste clubs tijdens de jaren 50, maar de grote doorbraak kwam er pas in de jaren 70. In 1988

werd de Belgische Federatie voor Oude Voertuigen (BFOV) opgericht. Deze gespecialiseerde organisatie is voor zowel beginners als kenners een ware goudmijn om informatie te vinden. Sinds enkele jaren is met de zogenaamde youngtimers een nieuwe trend ontstaan.

De benaming is een verbastering van het Engelse ‘oldtimer’ en komt overgewaaid uit Duitsland. Deze recentere en vooral betaalbaardere ‘jonge’ oldtimers zijn vandaag net zo goed klassiekers.

Mobiliteitsclub Touring biedt eigenaars en de Belgische Federatie voor Oude Voertuigen (BFOV) zijn diensten aan door verschillende opleidingen en workshops te organiseren. François Colback is al acht jaar lang verantwoordelijk voor deze opleidingen: “In de loop der jaren zijn we erin geslaagd degelijke algemene en doorgedreven gespecialiseerde opleidingen uit te werken. Vandaag spelen we in op zowat elke behoefte.” Een klein overzicht van het aanbod zal vele liefhebbers wellicht doen watertanden: ‘Ik koop een oldtimer’, ‘Mijn oldtimer onderhouden’, ‘De werking van een viertaktmotor’, ‘Een motor demonteren en weer monteren in de werkplaats’, ‘Verlichting: theorie en praktijk’, ‘Carburatie’, ‘Benzineinjectie’, ‘Onderstel: remmen, transmissie, ophanging en sturing’, ‘Elektriciteit’ enz.

EEN KLASSIEKER AANKOPEN Meer nog dan bij hedendaagse modellen is het bij old- en youngtimers opletten geblazen voor problemen, meer bepaald door de lange voorgeschiedenis van de wagen. Is de auto goed onderhouden?

TOURING magazine 49

D OL OSS DT IER IM ER S

OPLEIDINGEN OVER SPECIFIEKE MERKEN

François legt uit dat Touring ook inspeelt op de toenemende vraag naar cursussen over specifieke automerken. “Sinds een aantal jaren organiseren we gerichte workshops over specifieke automerken die bij liefhebbers van oldtimers heel populair zijn. Er zijn zelfs speciale lessen voor een specifiek model.”

Enkele voorbeelden hiervan zijn Alfa Romeo, Ford Mustang, Porsche 911, VW Kever, Renault 4, Triumph, MG, Mini enz. Bovendien beschik je in de werkplaatsen van Touring over alle benodigdheden en krijg je tips van echte professionals.

Wat is er zoal aan hersteld? Zijn er ongevallen mee gebeurd? Zijn er belangrijke onderdelen vervangen?

Het is niet altijd gemakkelijk om de historiek van een klassieker te achterhalen. Ben je op mechanisch vlak niet echt een kenner? Laat je dan adviseren door een expert. Koop je bij een garagehouder of een erkende verkoper, dan heb je al meer zekerheid. Er gelden immers wettelijke verplichtingen, wat je beschermt tegen onaangename verrassingen. Natuurlijk zal de prijs in dat geval wellicht ook hoger liggen.

Koop je van een privépersoon, dan is het altijd uitkijken. Je kunt net zo goed het koopje als de miskoop van de eeuw doen, en gekocht is natuurlijk gekocht.

Advies van een professional of een expert kan in dat geval van onschatbare waarde zijn. Tot slot kun je klassiekers ook op veilingen kopen. Het aanbod is vaak heel aantrekkelijk, maar vergeet niet dat er bovenop de aankoopprijs vaak nog hoge kosten worden aangerekend. En dan hebben we het nog niet over het feit dat je je bij veilingen vaak laat meeslepen door het moment, waardoor je al snel (veel) meer biedt dan je voor ogen had. Bovendien kun je de wagen in principe ook niet testen voor je hem aankoopt. Kortom: vraag hulp als je zelf geen kenner bent.

Je kunt bijvoorbeeld een beroep doen op een van de tientallen clubs in België, en ook de eerder genoemde federatie (www.bfov.be) kan heel nuttig zijn.

We vermelden graag dat de pechverhelpingsformule Touring Belgium Go voor € 5 per maand ook je klassieker (oldtimer of youngtimer) dekt en bovendien handige opties biedt (banden, takeldienst).

Zo vermijd je stress!

Meer informatie: www.touring.be/nl/producten/ pechverhelping HOE MAAK JE JE KEUZE? Laat je hart spreken, maar houd rekening met je middelen. Peter Henning, voorzitter van de BFOV, ziet het zo: “Koop een klassieker in de eerste plaats uit passie, net zoals een kunstwerk, en niet als investering. Vandaag een wagen kopen voor 10.000 euro in de hoop dat je er over tien jaar het dubbele voor krijgt, is een illusie. Je weet nooit hoe de markt zal evolueren.”

Bovendien zijn de nieuwe regels op het vlak van vervuiling en de invoering van steeds meer lage-emissiezones onzekere elementen voor de toekomst. Er deden recent zelfs geruchten de ronde dat dit type wagens binnenkort gewoonweg verboden zou worden. Gelukkig was daar niets van aan!

EEN KLASSIEKER INSCHRIJVEN Om te beginnen een kleine herinnering: je bent niet verplicht om je wagen als klassieker in te schrijven, zelfs als die een halve eeuw oud is. Kies je toch voor een O-nummerplaat, dan hangt die keuze

Touring organiseert sinds een aantal jaren gerichte workshops over specifieke automerken

samen met een aantal vrij strenge beperkingen. Hoewel je zowel overdag als ‘s nachts mag rijden met je klassieker (dat was niet altijd het geval), mag je de wagen niet gebruiken voor schoolof woon-werkverkeer. Daarnaast mag hij evenmin gebruikt worden voor professionele of commerciële doeleinden, of voor betaald vervoer (bijvoorbeeld als taxi). Wil je de auto wel daarvoor gebruiken, dan heb je een standaard nummerplaat nodig en gelden de regels voor gewone auto’s op het vlak van belastingen, verzekeringen en

technische keuring. Met een O-nummerplaat rijden biedt heel wat voordelen. Neem nu de verkeersbelasting. Dit is België, dus de situatie verschilt van gewest tot gewest, maar het principe blijft gelijk. We geven een overzicht in de tabel hieronder, waaruit ook duidelijk het voordeel blijkt van de veel minder strikte technische keuring dan voor andere wagens. Tot slot zijn klassiekers die in ons land worden ingevoerd, vrijgesteld van douanerechten en bedraagt de btw bij invoer slechts 6%.

GEÏNTERESSEERD?

Tot slot biedt Touring ook nog een andere kwaliteitsdienst: de controle van een klassieker voor of na de aankoop. De complete controle gebeurt op verzoek en in aanwezigheid van de eigenaar, waarna een lijst wordt opgesteld met eventuele reparaties die vereist zijn. De oldtimercheck is mogelijk in de gebouwen van Touring in Vorst, bij een particulier of bij een verkoper die over een hefbrug beschikt.

De opleidingen worden het hele jaar door gegeven.

Voor meer info kun je mailen naar francois.colback@touring.be of kijken op www.training.touring.be/nl/opleidingen

DE VOORDELEN PER GEWEST

BELASTING OP INVERKEERSTELLING ECO-MALUS LAGE EMISSIEZONE (LEZ)

TECHNISCHE KEURING

WALLONIË

VLAANDEREN

BRUSSEL

€ 61,50 (VANAF 30 JAAR)

€ 41,76

€ 61,50 (VANAF 30 JAAR)

JA (TUSSEN 25 EN 30 JAAR) /

/

/

ANTWERPEN (€ 35: 8 STADSBEZOEKEN IN 12 MAANDEN)

AFWIJKING VOOR WAGENS OUDER DAN 30 JAAR

JAARLIJKS VAN 25 TOT 30 JAAR TWEEJAARLIJKS VANAF 30 JAAR GEEN KEURING VANAF 50 JAAR

ALLEEN BIJ INSCHRIJVING EN VERANDERING EIGENAAR

JAARLIJKS VAN 25 TOT 30 JAAR TWEEJAARLIJKS VANAF 30 JAAR GEEN KEURING VANAF 50 JAAR

OLDTIMERCHECK: MEER DAN 100 CONTROLEPUNTEN SAMEN MET DE EIGENAAR

TOURING magazine 51

O NI UD EU VS W

Zijn lijn is onnavolgbaar en uit duizenden te herkennen.

Zijn geschiedenis leest als een roman. Begin 2019 bewijst de nieuwe generatie wat iedereen denkt: de 911 kent zijn gelijke niet.

Een terugblik op een legende.

PORSCHE 911

HET ICOON BIJ UITSTEK

1963 1972 1973 1974 1988 Op het salon van Frankfurt onthult Porsche zijn 2+2-coupé. De wagen heet 901, maar Peugeot heeft de rechten op die typeaanduiding. Enkele maanden later wijzigt de naam 901 in 911.

52 TOURING magazine

Eerste topuitvoering met de Carrera RS, een icoon voor de fans.

Met een 2.7 litermotor van 210 pk, gelakte velgen en kenmerkende spoiler, de zogenaamde ‘ducktail’.

Porsche lanceert de tweede generatie. Voor Porsche-fans blijft dit dé 911 bij uitstek.

Introductie van de 911 Turbo. Een wagen met een diabolische reputatie die o zo moeilijk te besturen is. Eerste cabrioversie.

De 911 ‘964’ is een toegankelijker model voor minder ervaren bestuurders dankzij een versie met vierwielaandrijving.

TEKST: VINCENT HAYEZ FOTO’S: JOHANNES VANDE VOORDE

Alles begint in 1959. Ferdinand Alexander Porsche (bijgenaamd ‘Butzi’) en zijn ingenieurs leggen de laatste hand aan project ‘T7’, een prototype dat de Porsche 356 moet vervangen. De 356, de eerste Porsche voor de openbare weg, is dan in productie sinds 1948. Het idee is om het lijnenspel en de motor achterin te behouden, maar alles te moderniseren en een interieur voor vier personen te creëren.

DE FLAT 6, HET KLOPPENDE HART Hoewel de keuze voor de boxermotor (met horizontale, tegenover elkaar liggende cilinders) en de overstap van vier naar zes cilinders snel gemaakt is, wordt

lang getwijfeld over wat uiteindelijk decennialang een typisch Porschekenmerk zou worden: de koeling van de motor. Er worden tests gedaan met water, met een combinatie van olie en lucht, maar uiteindelijk gaat de voorkeur naar luchtkoeling, net zoals bij de 356.

De legendarische Flat 6 is een feit. Op 12 september 1963 onthult Porsche zijn 2+2-coupé. Het model krijgt de naam 901 en wordt vanaf oktober 1964 geproduceerd en verkocht. Het probleem is echter dat Peugeot over het alleenrecht beschikt op benamingen met drie cijfers en een 0 in het midden. De regel geldt overigens enkel voor Frankrijk, maar Porsche besluit om de knoop door te hakken. Na enkele

tientallen geproduceerde en geleverde exemplaren verandert de naam van de 901 in … 911!

VOORTDURENDE EVOLUTIE De eerste 911-modellen die van de band lopen in november 1964, zijn uitgerust met de Flat 6 van 2 liter en hebben een beperkt vermogen van 130 pk. Door zijn sportief karakter en lijnenspel is de 911 echter meteen een groot succes. Porsche brengt daarop diverse nieuwe versies uit.

In het begin verschilt enkel het vermogen, in maart 1972 volgt een belangrijke mijlpaal met een eerste topuitvoering, waaruit later een van de populairste lijnen voortvloeit voor de fans van het merk:

1993 1997 2004 2011 2019 Lancering van de 993, de laatste generatie met luchtkoeling.

De Flat 6 wordt voortaan gekoeld met water, iets wat heel wat stof doet opwaaien bij de liefhebbers van het merk!

Met de 997 wordt teruggekeerd naar een populairdere vormgeving.

De wagen heeft heel wat technologische innovaties, zoals de PDK-automaat, een echte referentie.

De 911 ‘991’ ziet er fantastisch uit, maar krijgt het verwijt steeds burgerlijker te worden.

Op het salon van Brussel wordt de 911 ‘992’ in Europese première voorgesteld.

TOURING magazine 53

O NI UD EU VS W de Carrera RS. Met zijn 2.7 litermotor van 210 pk, zijn gelakte velgen en zijn kenmerkende spoiler (de zogenaamde ‘ducktail’) is dit een iconische uitvoering en de voorloper van alle 911 RS-modellen.

DE WAGEN MET BIJNAAM DE ‘WIDOWMAKER’!

In 1973 lanceert Porsche de tweede generatie, die voor de fans dé 911 bij uitstek zou worden. In 1974 is het vervolgens de beurt aan de hallucinante Porsche 911 Turbo (codenaam 930), met zijn tot de verbeelding sprekende reuzenspoiler. De Flat 6 evolueert achtereenvolgens naar een 3.0 liter met 255 pk en een 3.3 liter met 296 pk in 1977.

Zijn diabolische reputatie maakt de wagen extra aantrekkelijk. Doordat de motor achterin ligt, heeft de 911 ondertussen namelijk een reputatie opgebouwd als wagen die niet door iedereen op de weg te houden is. Wanneer midden in een bocht de turbo aanslaat, is het glijden geblazen en moet je over bijzondere stuurmanskunsten beschikken om de bolide onder controle te houden.

Samen met de 930 komt ook een nieuwe uitvoering op de markt, de niet minder emblematische en bloedmooie 911 Cabrio.

VIERWIELAANDRIJVING, TIPTRONIC EN DE LAATSTE ECHTE 911 Met de in 1988 gelanceerde 964 verandert het imago van de 911. De rauwe racewagen evolueert naar een technologische pionier en krijgt voor het eerst vierwielaandrijving. Hierdoor komt het model ook binnen het bereik van minder ervaren bestuurders. Bovendien wordt ook de allereerste automaat met bediening aan het stuur geïntroduceerd: de wereldberoemde Tiptronic. Hiermee waant iedereen zich een autoracer en zelfs de echte puristen zijn enthousiast. In 1993 volgt de lancering van de … 993, die door diezelfde puristen wordt beschouwd als de laatste echte 911 omdat het de laatste uitvoering met luchtkoeling is. Overigens zien we op dit model de eerste elektronische rijhulpsystemen verschijnen.

Bovendien introduceert Porsche een nog sportievere 911-lijn: de GT2. Het eerste model is een lichtere versie van de 911 Turbo met eerst 420 en later 450 pk.

Er zijn slechts 57 exemplaren van gebouwd!

54 TOURING magazine

DE GROTE VERANDERING: WATER IN PLAATS VAN LUCHT! In 1997 worden grote vernieuwingen aangekondigd. De 911 krijgt waterkoeling, maar dat is niet de reden dat dit model ook vandaag nog de minst populaire 911 is. Het probleem zit ‘m vooral bij de vreemd aandoende voorlichten en de massieve achterlichten. In 2004 onthult Porsche met de 997 dan ook een design dat de 911 weer verzoent met het grote publiek. Niemand maalt nog om de waterkoeling en de wagen wordt voortaan beschouwd als het toonbeeld van technologische innovatie. Zo is deze generatie de eerste in het segment die een automaat met dubbele koppeling krijgt, de zogenaamde PDK, een referentie in het genre. Bovendien schroeft Porsche het aantal versies enorm op: Turbo, GTS, GT2, GT3, RS of niet, tweewiel- of vierwiel-aandrijving enz. Het 997assortiment telt wel 24 uitvoeringen!

EEN MONSTER MET 700 PK In 2011 wordt de Porsche 991 geïntroduceerd. Ook nu mopperen de puristen. Met de look kunnen ze leven, maar niet met de verburgerlijking van de sportwagen. De 991 is langer, breder en comfortabeler dan ooit. De wagen is ook stabieler doordat de motor over de generaties heen steeds verder naar voren is komen te liggen.

Doorwinterde racers vinden dat brute karakter van de 911 - dat je echt moet leren beheersen - echter net de grote troef.

Speciaal voor hen komt er de GT2 RS, een monster met 700 pk op de achteras alleen!

De 991 is overigens een opsteker voor nostalgici, omdat het aloude Targaconcept nieuw leven wordt ingeblazen.

Geen panoramisch open dak meer, maar een vernuftig systeem met rolbeugel dat net als in de sixties het dak van de 911 doet verdwijnen, maar dan zonder al dat gepruts van vroeger. Pure schoonheid!

Ondertussen zijn we in 2019 aanbeland en wordt de jongste versie van de 911, de ‘992’ onthuld …

DE 911 ‘992’ GAAT DE UITDAGING AAN Hoewel de kenmerkende trekken van de 911-familie behouden zijn gebleven, zien we dat de nieuwe generatie nog breder is geworden. Dat was ook noodzakelijk om de aangepaste en geoptimaliseerde 3.0 liter turbomotor te kunnen huisvesten. Het vermogen is met 30 pk toegenomen (450 op de Carrera S en 4S). De PDK-automaat telt voortaan acht versnellingen en schakelt nog zachter dan vroeger. Deze 992 is niet langer een wagen die enkel voorbehouden is voor ervaren racers, zoals vele van zijn voorgangers. Het treffendste voorbeeld van die verandering is misschien wel de introductie van een speciale ‘Wet mode’ om op natte ondergronden te rijden. Toch is de 911 nog steeds dé referentie voor elke nieuwe sportwagen, omdat Porsche de beste combinatie biedt van technologie, kwaliteit en vooral efficiëntie onderweg.

Zelfs bij snelheden die op de openbare weg niet aan te raden zijn, geeft de wagen qua stabiliteit geen krimp. Deze 992 blijft met andere woorden de absolute koning van de sportauto’s.

T SE OUR RV IN ICE G

TEKST: JO VERLUYTEN

Touring lanceert een nieuwe service voor eigenaars van elektrische voertuigen. Die kunnen voortaan beroep doen op een ‘booster’ wanneer ze met een lege batterij aan de kant van de weg stilstaan. In geen tijd helpen we ze weer op weg…

1

BOOSTERS DEPANNEREN ELEKTRISCHE VOERTUIGEN

minuut (laden) per kilometer

J

ouw mobiliteitsorganisatie evolueert mee met zijn tijd en lanceert een proefproject met mobiele boosters. De bedoeling: eigenaars van elektrische voertuigen (EV’s) zo snel mogelijk weer op weg helpen wanneer ze stranden met een lege batterij.

Tot op heden werden dergelijke voertuigen naar de dichtstbijzijnde laadpaal gesleept. Voortaan kunnen

55 TOURING magazine

mobiele boosters de batterij ter plaatse weer voldoende opladen zodat de eigenaar op eigen kracht naar huis kan rijden of naar de dichtstbijzijnde laadpaal.

WAAROM NU AL? Je kan je de vraag stellen waarom Touring nu al start met deze dienst want het aantal EV’s is immers nog relatief beperkt. Volgens Statbel, het

T SE OUR RV IN ICE G

Elektrische voertuigen worden niet langer gesleept maar krijgen ter plaatse een ‘boost’

HOE WERKT EEN ELEKTRISCH VOERTUIG?

Belgische statistiekbureau, rijden er op dit moment nog geen 10.000 elektrische personenwagens rond.

Op een nationaal wagenpark van net geen 6 miljoen voertuigen is dat amper 0,15%. Tel je ook de andere elektrische voertuigen zoals bromfietsen, motorfietsen, bussen en bestelwagens mee, dan klimt de verhouding tot 0,18%.

Nog steeds peanuts dus, doch het aantal EV’s stijgt exponentieel. Concreet: de afgelopen vier jaar zagen we een vervijfvoudiging van het aantal EV’s en de trend zet zich voort. Bijgevolg experimenteert Touring nu al met twee voertuigen met mobiele boosters. En dit om klaar te zijn voor een toekomst met meer EV’s, om huidige eigenaars

Er wordt veel gesproken en geschreven over elektrische voertuigen, maar hoe zitten ze eigenlijk in elkaar? Om dat te begrijpen, maken we best een vergelijking met een klassieke auto met verbrandingsmotor. Die gebruikt een brandstof als benzine, diesel of gas (LPG of CNG) om een ontploffing tot stand te brengen in de zogenaamde cilinders van de motor. Door de uitzetting van verbrande lucht gaan zuigers in die cilinders op en neer bewegen. Een krukas zet de beweging en de vrijgekomen krachten om in een roterende beweging.

SLIJTAGE EN ONDERHOUDSKOSTEN Verbrandingsmotoren werken het efficiëntst aan bepaalde toerentallen.

Daarom wordt de roterende beweging van de krukas eerst via een koppeling en versnellingsbak geleid om vervolgens de wielen van de wagen aan te drijven.

Kortom: er komt een hele reeks van mechanische en elektronische componenten aan te pas om een auto in beweging te brengen. Het zijn vooral die mechanische componenten die gevoelig zijn voor slijtage (onderhoudskosten!) en bovendien genereren ze wrijving en warmteontwikkeling die het hele proces minder efficiënt maken.

EENVOUD TROEF Bij een elektrisch voertuig wordt de verbrandingsmotor vervangen door een elektrische motor. Die levert meteen een roterende beweging en is over het hele toerentalbereik even krachtig. Er is enkel een controller nodig om de snelheid van de rotatiesnelheid te regelen. Die controller bevindt zich tussen het gaspedaal en de elektromotor. Vergeleken met de configuratie van de verbrandingsmotor is een elektromotor dus veel eenvoudiger én efficiënter.

De keerzijde van de medaille is de benodigde brandstof. Daar waar een verbrandingsmotor wordt gevoed door een vloeibare brandstof

CONTROLLER

BATTERY PACK

56 TOURING magazine

die makkelijk kan getankt worden, moet een elektromotor voorzien worden van elektriciteit. Meestal wordt die opgeslagen in een reeks batterijen (battery pack). Het is de ontwikkeling van die batterijen die de komende jaren bepalend zal zijn voor de doorbraak van elektrische voertuigen op onze wegen. Met name de opslagcapaciteit én de snelheid waarmee je de batterijen kan opladen, bepalen in grote mate de alledaagse bruikbaarheid van elektrische voertuigen. En het is net die capaciteit die de Touring wegenwachter met een boost kan vergroten.

Al is het maar om thuis te geraken of tot aan de volgende laadpaal.

te helpen in geval van nood én om potentiële kopers van een EV gerust te stellen. Elk beetje vergroening van ons wagenpark is immers een stap in de goede richting.

IN WELKE OMSTANDIGHEDEN? Eigenaars van EV’s zullen beamen dat het best meevalt met die range anxiety, de ongerustheid om halfweg geconfronteerd te worden met een lege batterij. Zeker als je dagelijks dezelfde pendeltrajecten aflegt, kan je goed inschatten wat het bereik is van je batterij en wanneer je de elektrische auto aan een laadpaal of stopcontact moet hangen. Een onverwachte omleiding of file kan dat bereik echter

CAPACITEIT EN LAADTIJD Elektrische voertuigen maken gebruik van zogeheten ‘battery packs’ om elektriciteit op te slaan. Meestal gaat het om Lithium-ion batterijen die oplaadbaar zijn. Dat kan met ‘gewone stroom’ die we thuis uit een klassiek stopcontact halen. Helaas duurt zo’n laadbeurt al gauw 8 tot 10 uren, afhankelijk van de capaciteit van de batterij. Weet evenwel dat zowat de helft van die laadtijd doorgaans volstaat om 80% van de capaciteit te ‘vullen’; het zijn de laatste procenten die veel tijd in beslag nemen.

negatief beïnvloeden. Maar ook winterkoude kan de capaciteit van de batterij tot 40 à 50% verminderen.

Het is dus geen toeval dat we de proefperiode de afgelopen winter hebben gestart.

HOE GAAT HET IN ZIJN WERK? Heb je zelf een EV, dan kan je zonder meerkost beroep doen op onze booster service. Je kan ons gewoon bellen op het hulpnummer 070 344 777, of beter nog: gebruik maken van onze Touring Assist app. Dankzij die app word je automatisch gelokaliseerd waardoor de wegenwachter sneller ter plaatse kan zijn. Bij aankomst van de wegenwachter wordt in onderling overleg

Plaats je thuis een speciale laadpaal of zogenaamde wallbox (eventueel na het verhogen van het vermogen van je elektriciteitskast), dan kan je de laadtijd halveren.

Daarnaast heb je nog de speciale snelladers die werken met erg hoge elektrisch vermogens. Die kunnen voertuigen voor 80% opladen in nauwelijks een half uur tijd.

Autobouwer Tesla heeft een netwerk van deze snelladers binnen Europa uitgerold, waardoor het haalbaar is om hun voertuigen ook te gebruiken voor een vakantierit naar het zuiden.

beslist hoeveel de batterij moet ‘bijgetankt’ worden.

Gemiddeld moet je rekenen dat één minuut laadtijd jou één kilometer rijbereik oplevert. Sta je dus op een vijftal kilometer van huis, dan volstaat een handvol minuten laadtijd om jou uit de nood te helpen.

Als je te ver van huis bent, zal er gezocht worden naar de dichtstbijzijnde laadpaal; de batterij zal dan navenant worden bijgeladen. Het doel is in elk geval om tijdverlies te beperken en de mobiliteit van EV-eigenaars te garanderen. Maar ook om lessen te trekken uit het proefproject en dus klaar te staan als de elektrische wagen massaal doorbreekt.

De boosters die Touring inzet, zijn grotendeels vergelijkbaar met de voornoemde snelladers. Maar met dat cruciale verschil dat ze mobiel inzetbaar zijn en dus tot bij de gestrande automobilist kunnen gebracht worden. Het is geenszins de bedoeling om de EV’s langs de weg volledig of grotendeels op te laden; onze boosters moeten de batterij enkel de nodige procenten opladen die nodig zijn om thuis te geraken of tot bij een laadpaal. De interventie duurt in de meeste gevallen hooguit een paar minuten.

100% 80%

TOURING magazine 57

I KI N DE JK ER

DE EXPE

TEKST: VINCENT HAYEZ

RT

in jaren erde beg n periode te u b e d z aye t, ee ptie Vincent H als autojournalisel nog maar als o g k ti n e e n z e u g g e ba ne r eest luxu BS en air waarin A aar waren in de m eeft de autosectoid, h e b n h jg ie ig ri d il s rk e d v ve aan qua ellen. Sin nt automod revolutie onderge auto zelf. Vince d re a n a w v d n n e ik e en gebru voortdure ecologie s wegwijs in de n . o maakt nde autowereld evoluere

Ook al rijden er nog niet al te veel elektrische auto’s rond op onze wegen, toch staan ze momenteel in het middelpunt van de belangstelling. Uit het steeds groter wordende aanbod hebben wij er vier geselecteerd. Van de kleinste tot de meest luxueuze. Er hangt inderdaad elektriciteit in de lucht!

Vier elektrische wagens

DE HAAST PERFECTE OPLOSSING

E

lektrische wagens maken slechts een heel klein deel uit van de totale autoverkoop in ons land (0,7% in 2018!), maar ze blijven wel de ‘talk of the town’. Ze stoten immers geen schadelijke stoffen uit en zijn minder vervuilend dan fossiele wagens (de auto, de batterijen en de elektriciteit moeten nog wel worden geproduceerd!) en dus zijn elektrische wagens een deel van de oplossing voor de mobiliteit van morgen. De hele klimaat-

58 TOURING magazine

discussie geeft de elektrische auto een prominente plaats in dat debat. Ze zijn ideaal want ze maken geen lawaai, hebben een enorm optrekvermogen en geven de chauffeur een goed gevoel omdat ze de lucht niet vervuilen. Anderzijds is het wel zo dat elektrische auto’s en hun batterijen erg duur blijven en niet altijd even praktisch in gebruik zijn. Het opladen is daarbij een van de grote problemen. Tijdens onze tests hadden we last van “range anxiety” toen we het rijbereik spectaculair

zagen afnemen op de snelweg. Angst ook omdat we niet goed wisten waar we de auto weer konden opladen. Ook van de duur van een oplaadbeurt thuis aan een gewoon stopcontact schrokken we danig. Maar ondanks alles blijft elektrisch rijden een verrijkende ervaring. Dat blijkt ook uit onze test met deze vier wagens.

Wat de overheersende koetswerkvariant betreft, zijn er - net als bij de fossiele wagens - ook hier geen verrassingen: de SUV is en blijft heer en meester!

AUDI E-TRON

JAGUAR I-PACE

SMART EQ FORFOUR

HYUNDAI KONA ELECTRIC TOURING magazine 59

I KI N DE JK ER

AUDI E-TRON We hebben met veel ongeduld gewacht op deze grote elektrische auto van Audi. Ten eerste omdat hij in Vorst (Brussel) wordt gebouwd voor alle landen in de wereld en ten tweede omdat een rijbereik van 400 km wordt beloofd volgens de recente (en strengere) WLTP-normen. Om dat te bereiken, heeft Audi zijn grote SUV (4,91 meter) uitgerust met een performant batterijpack van 95 kW (432 cellen vormen de bulk van het platform van deze e-tron). Een dergelijke energiebron vergt dan ook een navenant performant laadsysteem. Als je gebruikmaakt van een gewoon stopcontact thuis, weet dan dat je toch een dertigtal uren moet rekenen vooraleer de batterijen 100% opgeladen zijn. Met een wallbox op 11 kWh moet je zo’n 11 uur rekenen. Via het Ionity-netwerk van snelladers (150 kW) dat samen met VW, BMW, Mercedes en Ford werd ontwikkeld, kan de wagen voor 80%

worden opgeladen in 30 minuten. Dat netwerk is met nauwelijks 200 laadpunten in Europa echter nog niet uitgebreid.

Verder zijn er twee elektromotoren die permanent de vier wielen aandrijven. Ze hebben een gecombineerd vermogen van 300 kW en een koppel dat tot 664 Nm kan oplopen (in boost-modus en gedurende enkele seconden). De hamvraag: hoe groot is het verbruik?

Tijdens onze (redelijk dynamische) test schommelde het gemiddelde verbruik rond 28 kWh, wat toch vrij hoog is en eigenlijk een reëel maximum rijbereik garandeert van slechts 300 tot 350 km.

Het gewicht van 2,5 ton speelt daarin uiteraard een belangrijke rol. Gelukkig is de energierecuperatie van de wagen een van zijn grootste troeven. Hier zijn er tal van mogelijkheden om de batterijen weer van energie te voorzien: via de peddels aan het stuur, met het rempedaal (bij meer

dan 0,3 G) en ook met behulp van de data van het GPS-systeem (rode lichten, rotondes, files…). Audi spreekt over een energierecuperatie tot 30%.

Het interieur is nagenoeg een kopie van wat je in een recente A8 of Q8 aantreft.

Het comfort is royaal te noemen met een speciale vermelding voor de geluiddemping. Dankzij de puike ophanging is het verbazingwekkend hoe een auto van haast drie ton zo stabiel blijft in snel genomen bochten. De standaarduitrusting is redelijk compleet – gezien de prijs mag dat wel – maar de veelbesproken camera’s die de zijspiegels vervangen en de oled-schermen binnenin zijn toch een optie van een slordige 1.500 euro. Het is een interessante technische evolutie die ongetwijfeld onderdeel zal zijn van de standaarduitrusting van de auto van de toekomst. Maar de Audi e-tron, die is er nu al!

AUDI E-TRON Zoals het Audi betaamt, is ook hier gekozen voor materialen van de beste kwaliteit en de perfecte afwerking tot in het kleinste detail.

Motoren: twee asynchrone elektromotoren 300 kW - 664 Nm Batterijen: Li-ion 95 kW Aandrijving: op de vier wielen L/b/h (mm): 4.901/1.935/1.616 Leeggewicht (kg): 2.480 Koffervolume (l): 660 0 tot 100 km/u (sec): 5,7 Rijbereik (km): 400 Topsnelheid (km/u): 200 (begrensd) CO2 (g/km): 0 Prijs: € 83.591 Modelreeks: vanaf € 83.591 tot € 84.992

Algemeen comfortniveau Afwerking Prestaties/wegligging Modernste technologieën

Hoog gewicht beperkt het rijbereik Oplaadtijden (behalve via snellader) Oled-zijspiegels vergen enige gewenning

60 TOURING magazine

JAGUAR I-PACE De I-Pace is strak en sportief gelijnd.

Een voordeel is dat hij er niet echt uitziet als een SUV, een categorie waarin hij nochtans wordt gepositioneerd. Zoals andere SUV’s heeft de auto een eerder lange wielbasis, wat garant staat voor een royale binnenruimte. Zeker de passagiers achteraan en de kofferruimte profiteren daar maximaal van. Eigenlijk zijn er twee koffers, want er is ook nog een kleintje vooraan. En wie Jaguar zegt, zegt uiteraard ook luxe: leder, alcantara, houtinleg, de modernste technologieën, enzovoorts.

Alles is aanwezig en dat zie je ook aan de eindafrekening die minimaal 80.000 euro bedraagt.

De I-Pace beschikt over een elektromotor per as. De beide motoren hebben samen een vermogen van maar liefst 400 pk en het geheel wordt gevoed door een batterijpakket dat in de vloer is verwerkt.

En dat pakket is groot gezien het aan-

gekondigde theoretische rijbereik van 480 km (WLTP-cyclus). Het probleem is echter dat het lastig is om ‘gewoon’ te rijden met een auto die in 4,8 seconden van 0 naar 100 km/u optrekt en zich gedraagt als een echte Jaguar. Niet alleen het optrekvermogen is fenomenaal, ook het koppel is indrukwekkend en instant beschikbaar. Ondanks zijn gewicht van 2,2 ton (normaal zijn Jaguars iets lichtvoetiger), beheerst de I-Pace het actieve bochtenwerk tot in de puntjes. Het blijft immers een Jaguar. De voortrein bijt zich vast in de weg en de wagen is perfect uitgebalanceerd. De beide elektromotoren zijn zo afgesteld dat de achtertrein lichtjes in het voordeel is, zodat de auto bij het nemen van een bocht een aangenaam sportief rijgedrag vertoont. Het wordt echter nooit karikaturaal of oncontroleerbaar voor de normale chauffeur. Na enkele testdagen zijn we echt onder de indruk

van de dynamische rijkwaliteiten van deze prachtauto en moeten we toegeven dat onze rijstijl het reële rijbereik behoorlijk heeft beïnvloed. In de stad of op gewestwegen hoef je je echter geen zorgen te maken. Daar is de autonomie ruimschoots voldoende. Maar op de snelweg, volgeladen en bij vriestemperaturen, is een rijbereik van 300 km een meer realistische inschatting. Dat blijft al bij al vrij comfortabel, maar dan moet er wel herladen worden. Met een gewoon stopcontact thuis moet je dan al gauw op een dertigtal uren rekenen! Met een wallbox (7 kW) is dat 12 tot 14 uur en via een snellader van 100 kW kun je de batterijen tot 80% herladen in 40 minuten. Het netwerk van snelladers is echter nog niet zo uitgebreid.

In ieder geval minder uitgebreid dan het Tesla-netwerk. Er is duidelijk ruimte voor verbetering, maar voor het overige doet deze I-Pace eer aan het merk Jaguar.

JAGUAR I-PACE Motoren: asynchroon met permanente magneet 400 kW - 696 Nm Batterij: Li-ion 90 kW Aandrijving: op de vier wielen L/b/h (mm): 4.682/2.139/1.565 Leeggewicht (kg): 2.208 Koffervolume (l): 656 0 tot 100 km/u (sec.): 4,8 Topsnelheid (km/u): 200 Rijbereik (km): 480 CO2 (g/km): 0 Prijs: € 87.520 Modelreeks: van € 79.380 tot € 93.610

Fraaie vormgeving (zowel binnen als buiten) Ergonomie, afwerking interieur Interieurruimte/kofferinhoud Prestaties/optrekvermogen Interessant rijbereik

Gewicht Centrale plaats achterin Oplaadtijd thuis

TOURING magazine 61

I KI N DE JK ER

SMART EQ FORFOUR Wat is de eigenlijke biotoop voor een elektrische wagen? De stad natuurlijk.

En welk merk is dé specialist van stadswagentjes? Smart natuurlijk. Deze constructeur biedt al sedert tien jaar zijn elektrische Fortwo aan. Nu kun je dankzij de EQ Forfour meer dan één medepassagier laten meegenieten van de geneugten van het elektrisch rijden.

Hoewel het technisch zeker mogelijk was om de Forfour te voorzien van een groot batterijpack, werd daar omwille van financiële redenen toch niet voor gekozen.

We herinneren eraan dat de Smart Fortwo – net als de Forfour – zijn platform deelt met de Renault Twingo.

In alle versies (2-deurs, 4-deurs en cabrio) vinden we een identiek lithium-ion batterijpack van 17,6 kWh terug. Dat is een beperkte hoeveelheid energie waarmee de Forfour officieel

155 km kan afleggen (oude NEDCcyclus). We hebben nog geen WLTPcijfers, maar in reële omstandigheden zal het rijbereik ongeveer 100 km bedragen. Naast het feit dat de batterij eerder bescheiden is, lijkt de grootste van alle Smarts toch ook niet de meest energiezuinige. Al bij al is een autonomie van 100 km wel voldoende voor het dagelijks gebruik van dit type van wagen (veelal in een stedelijke of voorstedelijke omgeving). De batterijen zijn netjes in de bodem verwerkt en hebben geen invloed op de interieurruimte van de Forfour, waar plaats is voor vier personen en 185 liter bagage.

Rijden met de EQ Forfour is een waar plezier. De motor van 60 kW (81 pk) en 160 Nm staat garant voor uitstekende prestaties, zowel in de stad als op grotere wegen (de topsnelheid bedraagt 130 km/u). Het ontbreken van een

klassieke versnellingsbak zorgt ervoor dat het optrekken en de hernemingen vlot en comfortabel verlopen. Daarbij komt nog dat er ook aan de geluiddemping de nodige zorg is besteed.

Minpuntje is de droge ophanging.

Met de standaard (eenfasige) boordlader duurt het 3,5 uur vooraleer een lege batterij voor 80% is opgeladen (via een laadpaal). Via het stopcontact thuis moet je toch zes uur rekenen. Als optie biedt Smart ook een snellere (driefasige) boordlader van 22 kW aan waarmee de auto in 40 minuten is opgeladen.

Nuttig bij intensief gebruik, maar je moet bij aankoop wel beslissen welk van beide systemen je wenst, want beiden combineren is niet mogelijk.

Goed nadenken dus als je wenst “vol te tanken” bij vrienden of op plaatsen waar dit elektrisch vermogen niet voorhanden is.

SMART FORFOUR EQ

Als je een elektrische auto zoekt voor gebruik in de stad, dan is deze Smart voor jou. Net iets meer autonomie is evenwel wenselijk.

Motor: elektromotor, 60 kW - 160 Nm Aandrijving: op de achterwielen Versnellingsbak: één verhouding L/b/h (mm): 3.495/1.665/1.554 Leeggewicht (kg): 1.200 Koffervolume (l): 185 – 975 Topsnelheid (km/u): 130 0 tot 100 km/u (sec.): 12,7 Theoretisch rijbereik (km): 154 CO2 (g/km): 0 Batterij (kWh): 17,6 Prijs: € 25.995 Modelreeks: van € 23.995 tot € 29.995

Typisch stadswagentje Echte vierzitter met (kleine) koffer Wendbaar/makkelijke rijmaneuvers Levendig en aangenaam (voordelen van elektrisch rijden) Vrij snelle laadtijden (klein batterijpack)

Beperkt rijbereik Afwerking/harde kunststoffen Pittige prijzen

62 TOURING magazine

HYUNDAI KONA ELECTRIC Laten we eerst een kijkje nemen aan de buitenkant. Het design van de elektrische Kona werd lichtjes aangepast om de auto aerodynamischer en dus energiezuiniger te maken. Zo is het radiatorrooster gesloten, zijn de zijkanten van de bumpers volledig glad gemaakt en hebben ook de velgen een windgeleidende vorm. Binnenin ontdekken we een vernieuwd en 100% digitaal instrumentenbord. Omdat er geen fysieke link meer is tussen pook en versnellingsbak, hebben de ontwerpers voor een zwevende centrale console gezorgd.

Gevolg: flink wat extra opbergruimte én de mogelijkheid om je smartphone op te laden.

Omdat de batterijen ook een plaats moeten krijgen, is het koffervolume wat gekrompen: van 361 liter in de gewone Kona naar 322 liter in deze elektrische versie. Hyundai biedt de elektrische Kona in twee varianten aan. De eerste heeft een vermogen van 136 pk en beschikt over een batterij van 39,2 kWh waarmee in theorie 322 km wordt gehaald (WLTP). Prijs voor dit alles: 34.999 euro, wat niet HYUNDAI KONA ELECTRIC “LONG RANGE” Motor: elektromotor , 150 kW - 395 Nm Aandrijving: op de voorwielen Versnellingsbak: één vaste versnelling L/b/h (mm): 4.180/1.800/1.570 Leeggewicht (kg): +/- 1.600 Koffervolume (l): 322 – 1.114 Topsnelheid (km/u): 167 0 tot 100 km/u (sec.): 7,6 Theoretisch rijbereik (km): 482 CO2 (g/km): 0 Batterijcapaciteit (kWh): 64 Prijs: € 41.999 Modelreeks: van € 34.999 tot € 47.999

overdreven is voor een compacte en bijzonder goed uitgeruste SUV. De tweede variant kost 41.999 euro en beschikt over 150 pk en een batterij van 64 kWh waarmee hij in theorie meer dan 400 km (482 km volgens de WLTP-cyclus) ver raakt. In dit laatste geval is autonomie geen issue meer. Het is met deze versie dat we in winterse omstandigheden (haast altijd vriestemperaturen) onze testrit hebben gereden. Goed nieuws: zelfs met de verwarming op de hoogste stand en vrij lange stukken snelweg, konden we makkelijk meer dan 300 km afleggen. Bij mildere temperaturen en een gemengd parcours met minder snelwegkilometers, is een rijbereik van meer dan 400 km dus zeker haalbaar.

Overigens rijdt deze wagen - net als alle andere elektrische auto’s - best pittig. Met een koppel van 395 Nm (beide varianten beschikken over hetzelfde koppel) is optrekken plezierig. Bovendien beschikt deze Koreaanse SUV over de mogelijkheid om via het aanpasbare energierecuperatiesysteem heel wat elektriciteit terug te winnen. Het systeem werkt een beetje als een motorrem waarvan je de sterkte kunt aanpassen. Bij een maximale energierecuperatie is de remkracht zo hoog dat het rempedaal in veel gevallen overbodig wordt. Dat komt het rijbereik uiteraard ten goede. Behalve het opladen dat soms lang kan duren (zeker aan een normaal stopcontact), biedt de elektrische Kona vandaag de beste prijs-kwaliteitverhouding in het segment van de elektrische auto.

BESLUIT Na onze test bleven we achter met gemengde gevoelens. Hét nadeel: het probleem van het opladen.

Zo moet de chauffeur van een elektrische auto over de “juiste” laadpassen beschikken. Er bestaan immers tal van leveranciers en bij bepaalde laadpalen kun je niet terecht als je niet met de juiste laadpas zwaait. Hou dus rekening met de locatie waar je woont en met je reisgewoonten. Daarnaast is er het probleem van het aantal publieke laadpalen. Bepaalde zones (grote steden) zijn goed voorzien, maar in ons landje zijn er nog tal van blinde vlekken waar het tevergeefs zoeken is naar een laadpaal. Hou daar dus rekening mee als je zwicht voor elektrische mobiliteit. Thuis kan je het gewone stopcontact beter vergeten om op te laden (of je moet veel geduld hebben). Onze testauto’s (behalve de Smart) waren uitgerust met krachtige batterijpacks om voldoende rijbereik te garanderen. Dat vertaalt zich echter in lange oplaadtijden. Wat dat in geld betekent? Reken op ongeveer € 2 per 100 km. En ook nog dit: het rijbereik van de geteste auto’s (met uitzondering van de Smart) bedraagt meer dan 300 km. De twee grote SUV’s (Audi en Jaguar) zijn erg gulzig omwille van hun hoge gewicht en ongelooflijke prestaties.

We ronden af met de positieve zaken: elektrisch rijden is een fantastische ervaring. Het leert je onder meer “beter” en “ecologischer” te rijden en je geniet van het comfort van de stilte. In deze test heeft de Hyundai Kona Electric ons hart gestolen. De auto biedt de beste verhouding prijs/kwaliteit/prestaties aan op dit moment en in alle segmenten.

Prima wagen in het juiste segment Aanvaardbare prijs gezien de prestaties Geruststellende autonomie Doordacht energierecuperatiesysteem

Matige kofferruimte Lange oplaadtijden

TOURING magazine 63

G KO ETE RT ST AU TO

TEKST: VINCENT HAYEZ

Goede producten, slechte wetgeving Op een moment dat iedereen het heeft over de vooruitgang die we moeten boeken in de strijd tegen de opwarming van de aarde, zijn er sommigen die concreet iets doen en anderen die het compleet laten afweten. Neem nu de meest recente Toyota. De Rav4 die we getest hebben, beviel ons namelijk in hoge mate omdat hij zo weinig CO2 en andere schadelijke stoffen uitstoot.

Wat dan bijzonder jammer is, is dat de wagen in het zuiden van het land afgestraft wordt door een verouderde fiscaliteit. Er is verandering beloofd, maar wanneer? Lees ook deze testverslagen: de kleine Audi A1 die niet meer in Brussel wordt gebouwd, de Mercedes B-Klasse die eindelijk volwassen is geworden en de grote SUV’s Tarraco en Edge van respectievelijk Seat en Ford.

64 TOURING magazine

SLECHTS DRIE OP TIEN BELGEN GEÏNTERESSEERD IN EEN ELEKTRISCHE AUTO De enquête werd uitgevoerd door iVox in opdracht van Volvo en onderzocht de houding van de Belgen ten opzichte van elektrische en hybride wagens. Uit de resultaten blijkt dat slechts drie Belgen op de tien bij de aanschaf van een nieuwe auto voor een elektrische of hybride wagen zouden kiezen. De Belgische chauffeur is dus duidelijk nog niet klaar voor een elektrische of hybride auto. Redenen die zij daarvoor aangeven, zijn de hoge aanschafprijs (70%), de beperkte openbare laadinfrastructuur (53%) en de kostprijs en de problemen om thuis een laadpaal te installeren (35%).

BELGIË: WOON-WERKVERKEER NEEMT STEEDS MEER TIJD IN BESLAG SD Worx heeft bij 2.500 Belgische werknemers een enquête gehouden over hun woon-werkverkeer. In 2018 besteedde de Belg gemiddeld meer dan 40 minuten per traject (dus 1.20 uur heen en terug), terwijl dit gemiddelde vóór 2017 nog maar 30 minuten was. 15% van de Belgen doet er voor zijn woon-werkverkeer 2 uur of meer over en dat percentage is de afgelopen twee jaar toegenomen. De enquête toont ook aan dat er steeds meer Belgen zijn die meer dan 40 km per dag voor hun woon-werkverkeer afleggen. Sinds 2010 is dit percentage van 28,3% naar 33,5% gestegen. Tot slot blijkt uit het onderzoek ook nog dat bijna 10% van de mensen die meer dan 1,5 uur per dag aan hun woon-werkverkeer besteden, op zoek is naar een andere job.

AUDI A1

Volwassen maar minder Belgisch De tweede generatie van de kleinste Audi wordt voortaan niet meer in Brussel maar in Spanje gebouwd. In vergelijking met zijn voorganger pakt de nieuweling uit met dynamischere lijnen. Zo zijn de flanken achteraan een stuk gespierder en is het dak altijd in een contrasterende kleur (zwart of grijs). De stijl is verzorgd met een iets platter radiatorrooster met daarboven drie luchtopeningen die een beetje doen denken aan de nieuwe hertekende R8. De auto ziet er daardoor ook best patent uit en dat wordt mede in de hand gewerkt door de langere wielbasis (+94 mm) en de toegenomen lengte (+56 mm). Vooraan zijn de lichtblokken voortaan ook altijd voorzien van led-lampen.

Net als de andere modellen uit de Audi-stal gaat ook deze A1 qua interieur de technologische toer op. Zo zijn er twee grote beeldschermen (optioneel): een groot centraal scherm voor de bediening van het infotainmentsysteem en eentje dat zich op de plaats van de klassieke tellers bevindt. De grootste troef van deze Virtual Cockpit is dat de chauffeur ook de navigatieroute voor zijn neus geprojecteerd ziet. In tegenstelling tot zijn grotere broers (A6 en Q8) beschikt de A1 wel nog steeds over fysieke knoppen om

bijvoorbeeld de temperatuur aan te passen.

Binnenin is er voldoende ruimte voor vier volwassenen (of drie kinderen achteraan).

Het koffervolume nam toe met 65 liter en beschikt nu over een inhoud van 335 liter.

Hoewel de bouwkwaliteit nog steeds top is, zagen we binnenin toch redelijk wat harde kunststoffen. Verder vonden we de inlegstukken in de kleuren van het koetswerk ook best grappig.

Onder de motorkap worden voortaan alleen nog maar benzinemotoren aangeboden. De instapmotor is de 1.0 TFSI van 95 pk, terwijl de krachtigste 2.0 TFSI 200 pk sterk is. Het merendeel van de klanten zal wellicht kiezen voor de 1.5 TFSI van 150 pk of voor de 1.0 TFSI van 116 pk. Deze laatste doet zijn werk in alle stilte en beschikt over voldoende vermogen om de kleine A1 overal doorheen te loodsen. De 1.5 TFSI is uiteraard iets pittiger en beschikt over de mogelijkheid om twee van zijn vier cilinders uit te schakelen wanneer minder vermogen gevraagd wordt.

Op die manier kan het verbruik met zo’n 20% worden verminderd. De A1 is bijzonder comfortabel, stuurt strak en ook de geluiddemping staat op een hoog niveau. De auto is duidelijk polyvalenter geworden en is meer dan alleen maar een stadswagentje!

AUDI A1 30 TFSI Motor: driecilinder turbobenzine, 999 cm3; 116 pk – 200 Nm Aandrijving: op de voorwielen Versnellingsbak: manuele zesbak L/b/h (mm): 4.030/1.740/1.410 Leeggewicht (kg): 1.165 Koffervolume (l): 335 Tankinhoud (l): 45 0 tot 100 km/u (sec.): 9,5 Topsnelheid (km/u): 203 Gem. verbruik (l/100 km): 4,9 CO2 (g/km): 111 Prijs: € 21.229,99 Modelreeks: van € 20.441 tot € 30.380

Geslaagde vormgeving Beschikbare uitrusting Bouwkwaliteit Interieurruimte

Harde kunststoffen Stevige prijzen Makke TFSI-motor onder 1.800 opm TOURING magazine 65

G KO ETE RT ST AU TO

MERCEDES B-KLASSE

De zoete smaak van wraak Met deze derde generatie van de B-Klasse neemt Mercedes duidelijk weerwraak op zijn eeuwige rivaal BMW. Het vorige model van de B-Klasse werd - na twee relatief succesvolle jaren - haast helemaal van de kaart geveegd op het moment dat BMW zijn 2-Reeks Active Tourer op de markt bracht.

Het zou echter te makkelijk zijn om BMW daarvoor met de vinger te wijzen. De B-Klasse had het vooral aan zichzelf te wijten. Eerst en vooral zag de wagen er niet zo aantrekkelijk uit. Vervolgens weerspiegelde de interieursfeer van de auto niet de ziel van een echte Mercedes. Tot slot was het niveau van comfort en technologie maar gemiddeld te noemen.

Om al die redenen heeft Mercedes op geen inspanning gekeken om deze derde generatie naar een hoger niveau te tillen. Het is best mogelijk dat sommigen niet van de stijl houden, maar we moeten eerlijk toegeven dat de look van deze nieuwe B-Klasse nu wel past bij de andere modellen van het gamma.

Vooral binnenin is de vooruitgang spectaculair te noemen. Ook hier zien we duidelijk de stempel van Mercedes. We treffen de typische dubbele panoramische beeldschermen aan die we ook terugvinden van de A-Klasse tot de S-Klasse. Verder beschikt de auto ook over de jongste technologische 66 TOURING magazine

snufjes: het MBUX-multimediasysteem met artificiële intelligentie en augmented reality en een aantal functies voor semiautonoom rijden met bijvoorbeeld een snelheidsregelaar die gekoppeld is aan het GPS-systeem en de verschillende camera’s aan boord. De auto past zo automatisch zijn snelheid aan bij het naderen van een rotonde of aan de wettelijk toegestane snelheid. Kortom: alles wat beschikbaar is voor een S-Klasse van 100.000 euro is voortaan ook beschikbaar voor deze B-Klasse.

Wat ook ontbrak was het zachte comfortniveau dat we van een Mercedes gewoon zijn. Ook dat probleem werd in deze nieuwe B-Klasse aangepakt. En al helemaal als je opteert voor de adaptieve ophanging.

Wat een zalig gevoel als je op onze slechte wegen rondrijdt! Toch een puntje van kritiek: zowel de 1.3 benzinemotor van 136 pk (B 180) of 163 pk (B 200) en de 1.5 diesel van 116 pk (B 180d) zijn van Renaultmakelij. Neen, dan liever de échte Mercedeskrachtbronnen: de 2.0 diesel van 150 pk (B 200d) of 190 pk (220d). En dat is niet om de snob uit te hangen want we hebben zowat alle motorisaties beproefd. Anderzijds kunnen we hoegenaamd niet zeggen dat de Franse krachtbronnen minder goed presteren of dat ze afbreuk doen aan het merkimago.

MERCEDES B 200D Motor: viercilinder turbodiesel, 1.950 cm3, 150 pk – 320 Nm Aandrijving: op de voorwielen Versnellingsbak: 8-trapsautomaat met dubbele koppeling L/b/h (mm): 4.419/1.796/1.562 Leeggewicht (kg): 1.535 Koffervolume (l): 445 – 1.530 Tankinhoud (l): 43 0 tot 100 km/u (sec.): 8,3 Topsnelheid (km/u): 219 Gem. verbruik (l/100 km): 4,5 CO2 (g/km): 119 Prijs: € 34.485 Modelreeks: van € 30.371 tot € 40.656

Elegante vormgeving Mercedes-technologie Hoog comfortniveau Verbluffend dynamisch rijgedrag

Matige moduleerbaarheid Lawaaierige motor (B 200) Prijskaartje

FORD EDGE

Grote SUV krijgt facelift Midlife-facelifts zijn vaak lichte aanpassingen, lees: de auto wordt vooral op esthetisch vlak wat opgesmukt. Maar soms gaat een facelift toch net iets verder, zoals dat hier het geval is voor de Ford Edge die drie jaar geleden bij ons zijn opwachting maakte. Hoewel de achterzijde amper werd gewijzigd, kreeg het model aan de voorkant een nieuw radiatorrooster dat nu helemaal losstaat van de beide koplampen.

Hierdoor is de gerestylede Edge duidelijk herkenbaar in het verkeer. Het nieuwe model krijgt meteen ook een ST-Line versie mee die weliswaar geen enkel effect heeft op de motorisatie, maar die wel garant staat voor een dynamischere look.

De aanpassingen aan de Ford Edge beperken zich echter niet tot de buitenkant. Ook het interieur werd grondig aangepakt. Zo zien we een 8 inch groot aanraakscherm voor het infotainmentsysteem en ook een nieuw digitaal instrumentenbord dat naar believen kan worden aangepast. Ook de middenconsole werd hertekend. Daar zien we voortaan een draaiknop voor de bediening van de automaat en de elektronische handrem. Daardoor is er in de Edge meer ruimte gekomen voor opbergvakken en voor het draadloos opladen van smartphones. Verder werden de rijhulpsystemen uitgebreid met een adaptieve snelheidsregelaar met Stop&Go en Lane

Centering functie en een stuurassistent die bijspringt bij uitwijkmanoeuvres. Op die manier bereikt de Ford Edge zelfs al een zekere mate van autonoom rijden.

Deze van oorsprong Amerikaanse SUV is echter niet beschikbaar met benzinemotoren en laat het dieselbashen aan zich voorbijgaan. De constructeur heeft gekozen voor een tweeliter viercilinder dieselmotor die bij ons in twee vermogensvarianten wordt aangeboden: de eerste is conform de Euro 6-normen en heeft een vermogen van 190 pk en een koppel van 400 Nm en de tweede is een biturbo van 238 pk en 500 Nm koppel. Ondanks zijn gewicht van meer dan twee ton beschikt de Ford Edge (alleen beschikbaar in vierwielaandrijving) op die manier over voldoende vermogen en een al bij al aanvaardbaar verbruik. Dat konden we zelf vaststellen op de besneeuwde wegen tijdens onze rijtest.

De krachtigste versie is altijd voorzien van een nieuwe achttrapsautomaat die het rijden met deze grote SUV tot een aangename ervaring maakt. De Ford Edge is een erg comfortabele auto die plaats biedt aan vijf volwassenen plus bagage. Ook de geluiddemping staat op een hoog niveau. Helemaal top is natuurlijk de luxueuze Vignale-uitvoering met een uiterst verzorgde afwerking (leder) en tal van extra uitrustingselementen.

FORD EDGE Motor: viercilinder turbodiesel, 1.996 cm3, 238 pk - 500 Nm Aandrijving: op de vier wielen Versnellingsbak: achttrapsautomaat L/b/h (mm): 4.834/2.184/1.742 Leeggewicht (kg): 2.116 Koffervolume (l): 602 – 1.847 Tankinhoud (l): 64 0 tot 100 km/u (s): 9,6 Topsnelheid (km/u): 216 Gem. verbruik (l/100 km): 6,7 CO2 (g/km): 175 Prijs: € 51.900 Modelreeks: van € 44.300 tot € 58.150

Ruim interieur Verzorgde styling Prestaties (te verifiëren op gewone wegen)

Afwerkingsdetails Hoog gewicht

TOURING magazine 67

G KO ETE RT ST AU TO

SEAT TARRACO

De prestigieuze Seat Ziehier de meest “prestigieuze” Seat in de geschiedenis van het Spaanse merk. Voor het eerst plaatst Seat een nieuw model in de catalogus met slechts twee afwerkingsniveaus (high end uiteraard). Dat betekent dat de instapprijs start bij 33.670 euro, wat slechts iets minder is dan wat je moet betalen voor de monovolume Alhambra (34.490 euro) die ook aan zeven personen plaats biedt. Maar monovolumewagens zijn vandaag echter niet meer zo gegeerd (SUV’s daarentegen zijn dat wel). Monovolumes zijn echter een stuk praktischer als het op moduleerbaarheid aankomt. Zo biedt de Seat Alhambra drie individuele zetels aan op de tweede rij. Dat is niet het geval bij de Tarraco. Weliswaar een klein minpuntje, want voor de rest loont het zeker de moeite om de Tarraco beter te leren kennen.

Op het vlak van styling is de Tarraco zeker innoverend, want het is het eerste model van Seat dat de nieuwe designtaal van het Spaanse merk introduceert. De Tarraco beschikt als eerste Seat standaard over de “Digital Cockpit” die - zoals de naam al doet vermoeden een volledig configureerbaar instrumentenbord omvat. Het centrale beeldscherm werd ook helemaal hertekend en ziet er nu uit als een grote tablet. Die is goed afleesbaar en makkelijk te gebruiken.

Seat biedt drie motoren aan: als benzine zijn er 68 TOURING magazine

de 1.5 TSI van 150 pk en de 2.0 TSI van 190 pk (met 4x4 en DSG-automaat) en als diesel is er de 2.0 TDI met 150 pk (4x4 en DSG in optie voor 3.900 euro) of 190 pk (4x4 en DSG). Ook al blijft de dieselversie nog steeds interessant voor wie meer dan 30.000 km per jaar rijdt, toch zien we ook hier dat diesel steeds minder in trek is.

We hebben ons voor onze testrit dan ook laten verleiden door de instapversie in het benzinegamma, de 1.5 TSI. Deze kleine, maar pittige krachtbron is vrij polyvalent en beschikt gelukkig over voldoende vermogen.

Volgens de nieuwe WLTP-normen verbruikt hij 7,3 liter/100 km. Alle motoren passen perfect bij deze grote SUV die als typische gezinswagen verder een neutraal rijgedrag vertoont en over een uitstekende ophanging beschikt. Als we een advies zouden moeten geven, dan zouden we absoluut voor de door ons geteste benzineversie gaan (behalve als een manuele versnellingsbak niet jouw ding is) en dan opteren voor het hoogste afwerkingsniveau Xcellence (36.670 euro). Die versie omvat alle noodzakelijke rijhulpmiddelen zoals een achteruitrijcamera en progressieve besturing (nuttig in de stad). De twee extra zetels op de derde rij kosten 875 euro extra, wat de totaalprijs op 37.545 euro brengt. En dat voor een SUV met een sympathieke uitstraling en een interessante verhouding prijs/uitrusting.

SEAT TARRACO 1.5 TSI STYLE Motor: viercilinder turbobenzine met directe injectie; 1.498 cm3; 150 pk - 250 Nm Aandrijving: op de voorwielen Versnellingsbak: manuele zesbak L/b/h (mm): 4.735/1.839/1.658 Leeggewicht (kg): 1.524 Koffervolume (l): 760 (versie met 5 plaatsen) Tankinhoud (l): 58 0 tot 100 km/u (sec.): 9,7 Topsnelheid (km/u): 201 Gem. verbruik (l/100km): 6,3 CO2 (g/km): 147 Prijs: € 33.670 Modelreeks: van € 35.985 tot € 44.780

Ophanging Prijs/uitrusting Interieursfeer/Digital Cockpit Premium imago

Afwerking en bepaalde materialen Beperkte moduleerbaarheid t.o.v. een monovolume

TOYOTA RAV4

Hoge funfactor inbegrepen Met de komst van de gloednieuwe vijfde generatie viert de Rav4 zijn vijfentwintigste verjaardag. Wie het uiterlijk van de nieuwe Rav4 goed bekijkt, ziet meteen dat die een veel agressievere look dan vroeger heeft. Feit is dat de nieuwste SUV van Toyota niet langer een discrete of anonieme meeloper wil zijn.

Met zijn lengte van 4,6 meter is de Rav4 ook niet echt meer een “compacte” SUV te noemen. Het goede nieuws is dat die vernieuwing ook aan de binnenkant wordt doorgetrokken met een erg verzorgd interieur, ruime plaatsen achterin en een koffer van 580 liter (wellicht een record in zijn categorie). Binnenin valt meteen op welke sprong voorwaarts de nieuwe Rav4 heeft gemaakt, ook op technologisch vlak. De wagen beschikt nu over de nieuwste rijhulpsystemen zoals een actieve rijstrookassistent, maar is ook de eerste auto die voorzien is van een “intelligente” achteruitkijkspiegel. Het gaat dan om een klassieke spiegel die kan worden omgevormd naar een digitaal exemplaar door gebruik te maken van een camera vlak achter het glas van de kofferklep. Bijzonder praktisch wanneer de koffer tot de nok is gevuld als je op vakantie vertrekt. Verder vielen ons tijdens de test twee zaken op. Ten eerste het rijgedrag van de Rav4 dat weer ruimte laat voor een

actievere rijstijl en resulteert in een hoge funfactor. Kortom, het wat onduidelijke en slappe weggedrag van de vorige modellen is definitief van de baan. Ten tweede waren we aangenaam verrast door het nieuwe hybridesysteem. De 2,5 liter grote benzinemotor heeft nu meer koppel in de lagere toeren en de elektromotor (er zijn er twee voor de 4x4 versie) en de batterijen zijn ook krachtiger geworden. Het hele aandrijfsysteem klinkt nu een stuk minder irritant (het zogenaamde koffiemoleneffect) bij een actievere rijstijl en optimaliseert meteen ook de elektrische rijfases. Het resultaat is een reëel gemiddeld verbruik van 5,5 l/100km.

Het is dan ook begrijpelijk dat Toyota heeft beslist om geen Rav4 met dieselmotor meer aan te bieden. Dat is goed nieuws, behalve voor Wallonië en Brussel waar de Rav4 hybride door de verouderde fiscale wetgeving wordt afgestraft: 2.478 euro BIV en 626 euro jaarlijkse wegenbelasting, terwijl die in Vlaanderen respectievelijk 136 en 494 euro bedragen (dankzij de 100 tot 105 gram CO2/km, afhankelijk van de versie)! De Waalse regio zou weliswaar plannen hebben om de autofiscaliteit te hervormen… Maar wanneer?

We zijn dus in blijde verwachting van een hervormde autofiscaliteit in het zuiden van het land.

TOYOTA RAV4 2.5 HYBRID Motor: viercilinder hybride benzine, 2.457 cm3, 218 pk – 221 Nm Aandrijving: op de voorwielen Versnellingsbak: e-CVT automaat L/b/h (mm): 4.600/1.855/1.685 Leeggewicht (kg): 1.590 Koffervolume (l): 580 – 1.690 Tankinhoud (l): 55 0 tot 100 km/u (sec.): 8,4 Topsnelheid (km/u): 180 Gem. verbruik (l/100 km): 4,5 CO2 (g/km): 102 Prijs: € 36.020 Modelreeks: van € 30.650 tot € 45.860

Stoere look Interieurruimte en koffer Verbruik van een diesel (hybride) Dynamisch rijgedrag

Fiscaal afgestraft in Wallonië en Brussel Nog steeds geen aangenaam motorgeluid bij acceleraties Weinig aantrekkelijk multimediasysteem

TOURING magazine 69

O G KO ETE RT ST MO T

HONDA CB650R NEO SPORTS CAFÉ

TRIUMPH SPEED TWIN

Knappe erfgenaam

Tijdloos snel

Er zijn maar weinig typebenamingen in de motorwereld die zoveel weerklank hebben als de Honda CB-letters. Honda gebruikt de lettercombinatie al sinds meer dan een halve eeuw en exact 50 jaar geleden brachten ze met de CB750 een motorfiets uit die de basis was voor alle moderne sportmotoren.

Een dergelijk ingrijpend effect moet je van de nieuwe CB650R niet verwachten, maar toch heeft hij een aantal niet te versmaden troeven.

Zo combineert hij Honda’s geslaagde Neo Sports Café stijl met een pittig en bijzonder aangenaam viercilinderblok. Daarmee brengt Honda precies wat je van dit soort motoren mag verwachten. Een knap ogende middenklasser met een blok dat garant staat voor sportief rijplezier.

De CB650R vervangt de F-versie in het Honda gamma en vult meteen ook een leegte in het Neo Sports Café gamma. De reeks met pittig vormgegeven naked bikes van Honda had al een 125 cc, een 300 cc en een 1000 cc. Geen middenklasser dus en de nieuwe vierpitter mag gerust omschreven worden als de missing link. Een link die de verwachtingen helemaal inlost. Hij rijdt comfortabel en gebruiksvriendelijk, maar heeft tegelijk een verrassend krachtig blok. Dat maakt hem zowel geschikt voor beginnende als meer ervaren motorrijders.

Omdat de CB650R niet de gigantische vermogensberg aan boord heeft van een moderne sportmotor, kun je het vermogen ook nog optimaal gebruiken op de openbare weg. En dat schept een bijzonder aangenaam gevoel. De motor is bovendien uitgerust met Honda’s HSTC-tractiecontrole, dus als je rechterpols even al te enthousiast beweegt, houdt de elektronica de zaak letterlijk en figuurlijk onder controle.

Honda’s nieuwe CB650R is dus een motor met heel wat gaven en geen echte gebreken. Dat hij zeer scherp geprijsd is, kan de populariteit van de nieuwe CB alleen maar ten goede komen.

Met de Speed Twin brengt Triumph een belangrijk nieuw model in zijn gamma. Krachtiger dan de Street Twin of oudere Bonneville, maar met dezelfde tijdloze styling waar het merk uit Hinckley altijd al goed mee scoorde. De Speed Twin benaming is niet nieuw. Meer zelfs, in 1938 was deze Triumph de eerste echte tweecilinder productiemotor voor een breed publiek. De motor maakt gebruik van het blok dat in vele vormen en versies al dienst doet in andere modellen. Maar Triumph puurt er in deze versie wel 97 pk uit. Belangrijker nog dan het vermogen, is de manier waarop het wordt vrijgegeven. En dan zie je dat met een koppelkromme die tussen de 2.000 en 6.800 opm constant boven de 100 Nm blijft, de Speed Twin een motor is die onder alle omstandigheden kracht op overschot heeft. Je kunt er net zo goed heerlijk schakellui mee rijden als stevig gaan gassen. De grote troef van de Speed Twin is dat hij prestaties en een drooggewicht van minder dan 200 kg koppelt aan een tijdloos design. Wie zoekt naar een Neo Classic met een breed potentieel, zal deze Brit zeker in overweging moeten nemen. Tegelijkertijd heeft de nieuwste uit Hinckley alles aan boord wat je van een moderne motorfiets mag verwachten. Dat wil zeggen: verschillende rij-modi, ABS en tractiecontrole. Het elektronisch vangnet is een duidelijke meerwaarde op het vlak van veiligheid. Dat voelden we meteen toen we in koude omstandigheden met de nieuwe 1200 cc op pad gingen. Het onderkoelde asfalt zorgde ervoor dat de achterband zelfs op een rechte weg geregeld doorspinde. Op dat ogenblik voel je dat de tractiecontrole je discreet een handje helpt. Dat laat je toe om met meer vertrouwen van deze neo classic te genieten. En genieten, daar gaat het op dit type motoren uiteindelijk om.

HONDA CB650R NEO SPORTS CAFÉ

TRIUMPH SPEED TWIN

Motor: Vloeistofgekoelde vier-in-lijn Vermogen: 95 pk Koppel: 64 Nm Frame: Stalen diamant type Topsnelheid: 206 km/u Drooggewicht: 196 kg Zadelhoogte: 810 mm Tankinhoud: 15,4 liter Verbruik: 4,7 l/100 km Prijs: € 8.399

Motor: Vloeistofgekoelde twin Vermogen: 97 pk Koppel: 116 Nm Frame: Stalen wiegframe Topsnelheid: 188 km/u Drooggewicht: 196 kg Zadelhoogte: 807 mm Tankinhoud: 14,5 liter Verbruik: 5,3 l/100 km Prijs: € 13.080

70 TOURING magazine

Motorkarakter Afwerking Prestaties Styling

Tja …

Uitstraling Prestaties Afwerking

Hogere prijsklasse

TEKST: THIERRY SARASYN, MOTORNIEUWS.BE BEELD: FRANCESC MONTERO & TRIUMPH

KTM 690 SMC R

KAWASAKI VERSYS 1000 SE

Gesofisticeerde hooligan

Avontuur zonder noppen

KTM heeft iets met monocilinders. Het Oostenrijkse merk debuteerde in 1994 met een wegmotor met daarin een LC4 mono. Het is een evolutie van datzelfde blok dat anno 2019 de gloednieuwe 690 SMC R aandrijft.

Al moet je heel hard je best doen om nog iets van de originele krachtbron terug te vinden in de SMC R. Dit blok is zo ver geëvolueerd, dat je het nog amper als een monocilinder kunt omschrijven. Dit is een blok dat verrassend hoog in de toeren klimt en trillingsvrij is. Je zou bijna vermoeden dat je met een twin op pad bent.

Ook al omdat het vermogen piekt op een niet onaardige 74 pk en het koppel van 73 Nm zo bijna overal voor meer dan 80 procent beschikbaar is. Lees: het doet er nauwelijks toe in welke versnelling je rijdt, de KTM heeft overal kracht op overschot.

En dat past perfect bij het karakter van deze motorfiets. KTM wil van de nieuwe 690 SMC R de ultieme speelmotor maken. Daarom heeft deze pretraket ook een hoogwaardige ophanging, een zeer stijf frame en een belachelijk laag gewicht. Droog aan de haak weegt de Oostenrijkse funbike amper 146 kg.

Het resultaat laat zich raden. De KTM 690 SMC R is een hooligan op twee wielen. Alles wat de wetgever verbiedt, is gesneden koek voor de Oostenrijkse monocilinder. Wheelietje in tweede versnelling?

Geen probleem. Knietje tegen het asfalt in een scherpe bocht? Hop! Deze KTM is gebouwd om plezier mee te maken en om dat plezier ook nog zo veilig mogelijk te laten verlopen, is er een elektronicapakket dat zowel remmen als accelereren zo veilig mogelijk laat verlopen. Zijn er dan geen nadelen? Niet voor wie vooral pret wil maken en niet al te lange ritten plant. Wie een motor verwacht die breder inzetbaar is, is bij de SMC R aan het verkeerde adres.

Volgens Kawasaki kun je ook de avontuurlijke toer op zonder noppen op je banden. De Japanners gaan met de Versys 1000 SE dan ook voluit voor de ultieme reiservaring op asfalt. Misschien hebben ze wel een punt. Want ook al dromen heel wat motorrijders van de ultieme trip naar Dakar, slechts een deel gaat met zijn adventuremotor ook daadwerkelijk offroad rijden.

Kawasaki mikt met de Versys 1000 SE op dat andere deel en probeert hen de ultieme asfaltridder aan te bieden. Dat doen ze met een verbeterd vier-in-lijn motorblok, een rijwielgedeelte dat uitgerust is met elektronisch gestuurde ophanging en vooral een motorfiets die zo gemakkelijk in gebruik is dat je nooit de indruk hebt met een zware éénlitermotor op pad te zijn.

Tenminste: als je de wendbaarheid en de stuurkwaliteiten van de motor bekijkt. Je moet niet veel meer doen dan naar een bocht kijken om de Versys 1000 SE erin te laten duiken. Met dank ook aan de Bridgestone T31 rubbers die de stuurkwaliteiten van de Kawa extra in de verf zetten.

Anderzijds is er het vermogen van 120 pk dat niet alleen onder alle omstandigheden meer dan voldoende is, het laat je ook toe om wanneer gewenst een sportief tintje aan je rit toe te voegen. En hoe je er ook mee rijdt, het comfort blijft altijd aanwezig.

Zoals het een motorfiets in deze klasse betaamt, heeft ook de Versys 1000 SE de best denkbare elektronica aan boord. Naast het traditionele ABS en de tractiecontrole zijn er op deze SE-topversie ook nog ‘cornering lights’, bochten-ABS, cruisecontrole en mappings.

Kortom, alles is aan boord om het ultieme avontuur mee aan te vatten.

Mocht het instelbare windscherm ook nog elektrisch regelbaar geweest zijn, dan kreeg de Versys SE een perfecte score. Of zijn we nu aan het muggenziften?

KTM 690 SMC R

KAWASAKI VERSYS 1000 SE

Motor: vloeistofgekoelde monocilinder Vermogen: 74 pk Koppel: 73,5 Nm Frame: buizenframe Topsnelheid: 188 km/u Drooggewicht: 146 kg Zadelhoogte: 890 mm Tankinhoud: 13,5 liter Verbruik: 4,6 l/100 km Kostprijs: 10.699 euro

Motor: vloeistofgekoelde vier-in-lijn Vermogen: 120 pk Koppel: 102,5 Nm Frame: aluminium dubbel balkenframe Topsnelheid: +/-245 km/u Rijklaar gewicht: 257 kg Zadelhoogte: 840 mm Tankinhoud: 21 liter Verbruik: 5,6 l/100 km Kostprijs: 16.999 euro

Motorkarakter Funfactor Afwerking Prestaties

Weinig veelzijdig

Motorkarakter Comfort Afwerking Gebruiksgemak

Manueel regelbaar windscherm

TOURING magazine 71

RD V & RAA AN G TW OO

VRAAG & ANTWOORD Kan ik een parkeerboete krijgen terwijl ik een parkeerticket ga halen?

Heb je een vraag over het verkeer, mobiliteit of verkeerswetgeving en -regels in het buitenland?

Mail ze naar redactie@touring.be en we leggen ze voor aan onze experts van Touring Info.

In deze rubriek komen telkens enkele vragen aan bod.

72 TOURING magazine

?

!

Een tijdje geleden raadpleegde ik in mijn auto even een stratenplan alvorens een parkeerticket te gaan halen. Enkele dagen later heb ik mij gerealiseerd dat mij precies op dat ogenblik een parkeerticket gepresenteerd werd door een scan-car (auto met 2 camera’s op het dak).

Ik vind dit onrechtvaardig en vandaar mijn vraag: over hoeveel tijd beschik ik exact om de parkeermeter te vinden, er naartoe te gaan, een ticket te nemen en terug te keren naar mijn voertuig om het ticket erin te leggen?

B.D.C.

Deze materie wordt niet geregeld in de wegcode.

Wij weten niet in welke stad jij deze parkeerboete opgelopen hebt, maar in Charleroi b.v. is het gemeentebestuur zich bewust van deze problematiek en probeert men er ook iets aan te doen. Samen met de leverancier van het informaticasysteem wordt er naar een intelligente oplossing gezocht om dergelijke, voor iedereen onaangename situaties te vermijden.

Er zal gewerkt worden met een dubbel controlesysteem. Dit houdt in dat de ‘betwistbare vaststellingen van een parkeerovertreding’ - de vaststellingen die precies op het ogenblik of een paar minuten na het betalen van het parkeerticket gebeurden zullen gedetecteerd worden. Er zal geen gevolg gegeven worden aan deze vaststellingen die quasi gelijktijdig met het betalen van een parkeerticket plaatsvonden. Betreffende chauffeurs zullen dus geen bekeuring ontvangen. We hopen dat alle steden deze werkwijze zullen navolgen!

Mag ik mijn auto parkeren op een plaats voor elektrische voertuigen? ?

In mijn straat werd een laadpaal geïnstalleerd met daarvoor 2 parkeerplaatsen gemarkeerd met een verkeersbord waarop een P prijkt met daaronder het symbool voor elektrisch opladen. Gelden hiervoor bijzondere verkeersregels? Mag een niet-elektrische auto daar parkeren? Hoelang mag je daar parkeren, enkel de tijd tijdens dewelke de wagen daadwerkelijk oplaadt of speelt het effectief opladen hierin geen rol? Welke boete riskeert men bij een overtreding?

F. G.

!

Het onderbord “elektrische voertuigen” (Verkeersreglement, artikel 70.2.1.3°.h) duidt aan dat er alleen elektrische voertuigen mogen parkeren op die parkeerplaats. Zonder dat dit als dusdanig gedefinieerd is in artikel 1 van het KB van 15 maart 1968, noch in artikel 2 van het Verkeersreglement, nemen we aan dat zowel zuiver

elektrische voertuigen als hybride elektrische voertuigen beschouwd worden als elektrische voertuigen; wat ook blijkt uit Richtlijn 2007/46/EG van 5 september 2007. Eventueel kan bijkomend en beperkend het symbool van de toegelaten voertuigcategorie worden opgenomen op het onderbord.

Er zijn verder geen regels verbonden aan

dit onderbord. Het wel of niet opladen van de auto, speelt geen rol.

Een niet-elektrische auto mag hier evenwel niet parkeren.

Het niet naleven van artikel 70.2.1.3° is een overtreding van de eerste graad, dewelke wordt bestraft met een administratieve sanctie of een onmiddellijke inning van 58 euro.

TOURING magazine 73

RD V & RAA AN G TW OO

Wie heeft toegang tot een straat voor plaatselijk verkeer?

Test je VERKEERSKENNIS 1. Mag een kind van 6 jaar in een aangepast kinderzitje plaatsnemen naast de autobestuurder? a. Ja, als hij goed is vastgemaakt,

?

is er geen probleem.

b. Ja, op voorwaarde dat de airbag

Met deze bepaling wordt alle ongewenst doorgaand verkeer verboden. Dit statuut is geschikt voor woongebieden, maar niet voor straten met andere bezoekers aantrekkende functies (zoals winkels).

Overtredingen worden bestraft met een administratieve sanctie of een onmiddellijke inning van 58 euro.

74 TOURING magazine

in een kinderstoel op de achterbank zitten.

d. Neen, een kind mag pas vooraan in de

wagen zitten vanaf de leeftijd van 12 jaar.

2. Vanaf welke lengte moeten kinderen niet meer verplicht in een aangepast kinderzitje vervoerd worden? a. 1,10 m b. 1,20 m c. 1,35 m d. De lengte telt niet, vanaf 8 jaar mogen ze vervoerd worden zonder aangepast zitje.

© SeniorenNet.be

3. Wanneer mogen de voormistlichten gebruikt worden? a. Wanneer de zichtbaarheid door weersomstandigheden minder dan 100 m bedraagt, b. bij mist, sneeuwval of felle regen, c. bij nevel of mist die de zichtbaarheid beperkt tot minder dan 50 m,

d. altijd zolang ze andere weggebruikers niet kunnen verblinden.

1. Antwoord A: Kinderen mogen zowel vooraan als achteraan vervoerd worden op voorwaarde dat ze plaatsnemen in een aangepast kinderzitje.

Het verkeersreglement geeft een strikte inhoud aan “plaatselijk verkeer” (artikel 2.47), namelijk: • de voertuigen van de bewoners en hun bezoekers, de voertuigen voor levering inbegrepen, • de voertuigen van geregelde diensten voor gemeenschappelijk vervoer, • de voertuigen voor onderhoud en toezicht, wanneer de aard van hun opdracht dit rechtvaardigt, • de prioritaire voertuigen bedoeld in artikel 37 van het Verkeersreglement, • fietsers en ruiters.

2. Antwoord C: Kinderen van minder dan 18 jaar en kleiner dan 135 cm moeten worden vervoerd in een voor hen geschikt kinderbeveiligingssysteem.

!

is uitgeschakeld.

c. Ja, maar enkel als er al twee kinderen

3. Antwoord B: De mistlichten vooraan mogen enkel gebruikt worden in geval van mist, sneeuw of hevige regen.

Ik voel me altijd een beetje onzeker als ik het verkeersbord ‘Verboden toegang’ met het onderbord ‘Uitgezonderd plaatselijk verkeer’ zie. Wie heeft toegang tot dergelijke straat? Wat met parkeren?

Wat met voertuigen die dergelijke weg als “sluiproute” gebruiken om files in de omgeving te vermijden? Aan welke boete mag men zich verwachten bij een overtreding van de regel?

L.V.C.

TRAPLIFT CHECKLIST:

1 Optie Levenslange garantie

2 150 jaar

ervaring = kwaliteit

3 Fabrikant en leverancier

VERMIJDT U HET GEBRUIK VAN DE TRAP IN UW EIGEN HUIS?

Vermijdt u het gebruik van de trap in uw eigen huis? Een Stannah Traplift geeft u de vrijheid terug om uw hele huis weer te gebruiken! We creĂŤren al meer dan 150 jaar mobiliteitsoplossingen om het leven beter te maken, waarbij we innovatieve techniek combineren met kwaliteitsservice. Stel het niet langer uit en boek vandaag nog uw vrijblijvend en gratis bezoek aan huis!

Gratis installatie Installatie in een halve dag Ontvang vrijblijvend informatie Veiligheid en onafhankelijkheid

BEL VANDAAG NOG EN GENIET WEER VAN UW HELE HUIS

0800 26 912

Ja,

GEKEND VAN TELEVISIE info@stannah.be - www.stannah.be

De informatie is voor: Naam:

stuur mij vrijblijvend informatie over Stannah trapliften

Mevr./Dhr.

Straat:

Huisnummer: Postcode: Plaats: Telefoonnummer:

TOURING MAGAZINE

E-mail adres:

U kunt deze ingevulde coupon naar het onderstaande adres versturen: Stannah, Poverstraat 208,1731 Relegem

BESPAAR TOT € 130 PER JAAR OP JE PROXIMUS PACK

77

78

RESTAURANT L’ERMITAGE IN HOUFFALIZE

LEDENVOORDELEN Touring verwent jou dag in dag uit 77

GENIET VAN € 50 KORTING OP EEN FANTASTISCHE ALL-INCLUSIVE REIS NAAR TIROL

80

TOURING PRODUCTEN EN DIENSTEN

82

PUZZEL MEE EN WIN EEN XBOX ONE S 1TB NAKED

76 TOURING magazine

GOEDKOPER BELLEN, SURFEN EN TV-KIJKEN MET TOURING EN PROXIMUS

 50

KORTING OP JE BOEKING

TOT

 130/JAAR KORTING

Mobiliteit en connectiviteit, twee begrippen die zowel bij Touring als bij Proximus de hoogste prioriteit genieten. Precies door deze belangrijke raakpunten is een nauwe samenwerking van Touring met Proximus mogelijk.

De Touring-leden doen hiermee hun voordeel en genieten voortaan van een aanzienlijke korting bij het telefoneren, surfen en televisie kijken.

Zij krijgen maar liefst 10% korting op hun Familus, Tuttimus en/of Minimus-abonnement!

JOUW VOORDEEL: 10% korting op je Familus Pack (internet, tv en vaste lijn)*.

Je bespaart tot € 82 op jaarbasis.

10% korting op je Minimus Pack (internet, tv en mobiel)*.

Je bespaart tot € 120 per jaar.

10% korting op je Tuttimus Pack (internet, tv, vaste lijn en mobiel)* De all-in. Dit betekent een besparing tot € 130 op jaarbasis.

Proximus neemt ook nog de installatiekosten (ter waarde van € 59) voor zijn rekening.

Ben je reeds Proximus-klant?

De Touring korting is ook geldig voor jou!** Ben je nog geen Proximus-klant? De Touring korting is cumuleerbaar met een eventuele promotie van het moment**.

Vraag je korting via www.touring.be/nl/proximus.

(Geen inschrijving mogelijk via telefoon) *De 10% korting wordt toegekend op de waarde van het Familus, Tuttimus, Minimus Pack, met uitzondering van de waarde van de gekozen tv-bundel en alle andere bijkomende opties. **Je vindt de voorwaarden op proximus.be/affinity of op het nummer 0800 33 800 (zorg dat je je Touring lidnummer bij de hand hebt en geef de promocode 15560001 op).

Proximus kan het voordeel op elk moment wijzigen. In dat geval zal Proximus je hiervan tijdig verwittigen. Deze Affinity korting is niet cumuleerbaar met andere kortingen, behalve de nationale promotie op Familus, Minimus of Tuttimus voor nieuwe internetklanten.

VAKANTIEPLEZIER IN TIROL

4-, 5- OF 8-DAAGS ALL-INCLUSIVE VERBLIJF IN HOTEL FONTANA****

Hotel Fontana ligt net buiten het centrum van Fieberbrunn in Tirol. Direct naast je hotel pak je de berglift naar een prachtig wandelgebied, de Kitzbühler Alpen.

Dit is een all-inclusive vakantie. Dat betekent dat je minimaal profiteert van volpension en dat je een groot deel van de dag van gratis drankjes kunt genieten. Ook zijn de beschreven activiteiten bij de prijs inbegrepen.

Prijs: vanaf € 195 per persoon per arrangement.

Wat avontuur en sensatie in de bergen? Vanuit Fieberbrunn kun je raften over wilde rivieren, ‘kletteren’ tegen steile bergen en afdalen in de diepe ‘canyons’.

Liever iets minder spannend? Ook om te wandelen en mountainbiken is dit een heerlijke regio.

Hotel Fontana heeft alle faciliteiten om het volledig naar jouw zin te maken. En de kinderen kunnen zich helemaal uitleven op de grote speelweide die direct aan het hotel gelegen is.

Kinderanimatie van maandag t/m vrijdag voor kinderen vanaf 3 t/m 14 jaar (tijden en meer info ter plaatse).

Kidsdeal (bij 2 volbetalenden): kids 0 t/m 12 jaar: gratis kids 13 t/m 16 jaar: 60% korting personen vanaf 17 jaar: 30% korting Tweepersoonskamer (bij minimaal 1 volbetalende op de kamer): kids 0 t/m 12 jaar: 50% korting JOUW VOORDEEL: Gebruik de code PH-TOURING tijdens je reservatie en geniet van een bijkomende € 50 korting op je boeking. Reserveren en meer informatie op www.pharosreizen.be/touring of bel 03 217 44 00. Zoek & boekcode: 32572.

RESTAURANT VAN DE MAAND

Touring leden

 55 L’ERMITAGE IN HOUFFALIZE De familie Nisette is in Houffalize een gastronomisch begrip.

Toen zoon Pascal enkele jaren geleden hotel restaurant L’Ermitage van zijn ouders overnam, was de continuïteit van de horecageneratie gewaarborgd.

In zijn Frans geïnspireerde bistrokeuken gaat alle aandacht naar de essentie in het bord. Zonder onnodige franjes, maar wel puur, kraakvers en zeer intens van smaak. Pascal kon dan ook al snel en met grote fierheid het gegeerde rode Michelinbord met een Bib Gourmand aan zijn gevel hangen.

Het interieur van L’Ermitage is typisch Ardens, gezellig en klassiek met een pittig accent door de hedendaags ingedekte tafeltjes.

Op kille dagen zorgt de grote houtkachel voor een extra warm onthaal.

L’Ermitage ligt pal aan de oever van de rustig kabbelende Ourthe, een oase van rust in het ongerepte groen. Wie het Touring Menu wil combineren met een lange natuurwandeling, kan als extra ook altijd één van de 12 hotelkamers reserveren.

TOURING MENU L’Ermitage Rue de la Roche 32 6660 Houffalize 061 28 81 40 www.hotel-lermitage.be info@hotel-lermitage.be Hotel en restaurant zijn gesloten op woensdag Grote privéparking beschikbaar

Reserveren (061 28 81 40) met vermelding Touring Menu verplicht. Het Touring Menu wordt steeds per volledige tafel geserveerd en is geldig van 14 maart tot 14 mei 2019.

78 TOURING magazine

Aperitief van het huis • Pâté en croute, met foie gras van eend, en chutney van het seizoen • In zout gemarineerde kabeljauwmoot kort gebakken à la plancha, beurre blanc saus met muskaat en schelpjes • Rundvlees Rossini in bladerdeeg gebakken • Assortiment geaffineerde kazen (+ € 5) • Gemarineerd mandarijntje, sinaasappelsorbet, meringue met een lichte crème van mascarpone geparfumeerd met citrus • Koffie • Met aangepaste wijnen en water

Dé meest gekochte traplift van de Benelux

4

1 2 3

Slechts 48 uur levertijd!

Dankzij onze unieke technologie kunnen wij zowel rechte als gebogen trappen binnen 48 uur van een traplift voorzien!

1

Dunste enkele rail ter wereld

2

Brede kant van de trap blijft vrij

3

Volledig opklapbaar

4

Uw trapleuning blijft zitten

• Marktleider in de Benelux

Niet goed = geld terug Bent u niet tevreden met uw Otolift?

Geen probleem. Wij bieden u een unieke niet-goed-geld-terug-garantie aan op de Otolift Modul-Air.

• Alle keuze in trapliften, nieuw en gebruikt

Bel gratis 0800 65 601 of ga naar www.otolift.be

voor een gratis thuisadvies of om kosteloos onze brochure te bestellen.

Al meer dan 11.000 trapliften van Otolift in België!

Ook als je fietst, is Touring er voor jou.

Of je nu met de fiets naar het werk gaat, naar school of gewoon een tripje doet…

Dankzij de jaarlijkse bijstand Touring Bike ga je gerust op weg.

• 24u/7 fietsbijstand overal in België • Terugbetaling van medische kosten tot 6.500 • Meerdere formules mogelijk Meer info? Lees de algemene voorwaarden en het document over het bijstandsproduct op touring.be alvorens je contract te ondertekenen. Of bel ons op 02 286 31 02.

vanaf

vanaf

11,25

21,67

/maand

Jaarlijkse pechverhelping in België die je mobiliteit verzekert als bestuurder of passagier, zelfs bij carpooling of autodelen.

Voor je auto, moto, elektrische fiets, hoverboard (uitgezonderd o.a. oldtimers en taxi’s) Overal in België en tot 100 km voorbij de grens Bijstand in geval van panne, ongeval, platte band, lege batterij, verloren sleutels

/maand

Jaarlijkse reisbijstand en pechverhelping in bijna 40 Europese landen.

Vanaf 21,67/maand of 260/jaar.

Alles van Move On België met daarbovenop: Onbeperkte medische bijstand wereldwijd (uitgezonderd o.a. een terugval of verergering van een ziekte die gekend was voor vertrek) Voor je verblijven overal ter wereld, ook voor je skivakanties

Een vervangwagen tot 5 dagen per jaar, indien nodig

Vergoeding en organisatie van je repatriëring

Nu voor slechts 11,25/maand of 135/jaar

Pechverhelping in bijna 40 Europese landen Een vervangwagen tot 15 dagen/jaar

Exclusieve voordelen Move On België

Exclusieve voordelen Move On Wereld

Voel je je niet goed en wil je liever niet rijden? Ga één keer per jaar naar huis met Taxi Joker (ter waarde van maximaal 50)

Toegang tot de luchthavenlounges van Charleroi en Brussels Airport (ter waarde van 210)

Eén keer per jaar een gratis check-up van je auto (ter waarde van 75)

Visa-service en tolk om je het leven makkelijker te maken (ter waarde van 200)

Bekijk het document over het bijstandproduct op touring.be vooraleer je contract te ondertekenen.

HOE KAN JE ONS CONTACTEREN?

KLANTENDIENST

Vragen over je lidmaatschap, adreswijziging, productinformatie, of om een offerte te verkrijgen...

02 233 22 02, MA - VRIJ, 8u - 18u @ membership.service@touring.be

TOURING INFO

02 286 33 84 Juridische en toeristische info (binnen- en buitenland), verkeersinfo (buitenland).

Maandag tot vrijdag van 9 tot 12u en van 14 tot 17u.

Touring Bike vanaf

45/jaar

40,50/jaar*

Ontdek ook onze andere producten De jaarlijkse reisbijstand, met of zonder pechverhelping De tijdelijke individuele reisbijstand, met of zonder voertuig De reisannulatie-, bagage- en reiscompensatieverzekering die je vakantiebudget beschermt Pechverhelping voor je auto of moto in België Pechverhelping voor je fiets of elektrische fiets in België De hulp van onze juridische experten beperkt de gevolgen van een verkeersongeval tot een minimum

Bel ons of kijk op onze website.

Geniet elke dag van alle Touring voordelen Enkele voorbeelden: Een gratis elektronische tolbetalingsbadge voor de Franse, Spaanse en Portugese tolwegen Je krijgt -10% op parking in steden en in de luchthaven met de gratis Touring PCard+ Korting op je brandstofverbruik met je gratis Touring Total-tankkaart Tot 130 korting per jaar op je Proximus-abonnement Numéro de référence Referentienummer 25% korting op alle soorten reparaties van autoruiten door Touring Glass Kortingen op tal van culturele uitstapjes in België en in het buitenland: tentoonstellingen, dierentuin...

Om de twee maanden het Touring-magazine in je bus Ontdek al je voordelen en hoe gebruik te maken van je lidmaatschap op www.touring.be/nl/ledenvoordelen.

SYC CODE

393

3 onmisbare apps om altijd bij de hand te hebben!

TOURING ASSIST

TOURING MOBILIS

Bijstand met geolokalisatie.

Gepersonaliseerde verkeersinfo.

AUTOPECH IN BELGIË? 070 344 777

TOURING TRAVEL

Jouw reisassistent en -planner.

EEN PROBLEEM IN HET BUITENLAND? +32 2 233 23 45 Volg ons op

TECHNICAL HELPDESK

technical@touring.be Een e-mailadres voor al je technische vragen over je auto (onderhoud, reisvoorbereiding … ).

*Aanbod voorbehouden voor de eerste 10.000 jaarcontracten van de producten Touring België Bike Individueel, Duo en Familie, jaarlijkse producten onderworpen aan het Belgische recht. Aanbod niet cumuleerbaar en enkel geldig in het eerste jaar van inschrijving, vanaf 18/03/2019 tot en met 14/04/2019.

De personenbijstand en de gewaarborgde prestaties in het buitenland worden gedekt door ATV n.v., waarvan de maatschappelijke zetel gevestigd is in België, te 1040 Brussel, Wetstraat 44, RPR 0441.208.161 Brussel, ING BE69 6300 1222 3978 BBRUBEBB, verzekeringsonderneming onderworpen aan het Belgische recht en toegelaten bij KB van 11/01/1991 en 24/02/1992 (BS 13/02/1991 en 14/03/1992), erkend door de NBB onder het nummer 1015 om verzekeringsoperaties uit te voeren in de takken 9, 16, 17 en 18. De bijstand aan uw voertuig wordt uitgevoerd door de v.z.w. Koninklijke Belgische Touring Club, onderneming onderworpen aan het Belgische recht, waarvan de maatschappelijke zetel gevestigd is in België, te 1040 Brussel, Wetstraat 44, RPR 0403.471.597 Brussel, CBC BE55 1910 4222 2244 CREGBEBB, FSMA nr. 011210 cA. De jaarlijkse producten voorgesteld door Touring zijn onderworpen aan het Belgische recht. In geval van klacht kan u zich per post wenden tot Touring, Klachtendienst, Wetstraat 44, 1040 Brussel of per mail tot complaint@touring.be. Indien u niet tevreden bent over de vooropgestelde oplossing, dan kan u zich wenden tot de Ombudsman van de Verzekeringen, de Meeûssquare 35, 1000 Brussel per fax op 02/547.59.75. De beschrijving van de garanties is een uittreksel uit de Algemene Voorwaarden en is slechts een beperkte weergave van onze producten en diensten. Prijzen geldig op 01/01/2019.

SUDOKU

2 WINNAARS

WIN Zweedse puzzel P

U

Z

a

b

c

Los deze sudoku op en win een Xbox One S 1TB Naked.

Vertrek van de cijfers die al ingevuld staan en vul het raster zo in dat de cijfers van 1 tot 9 telkens één keer voorkomen: in elke horizontale rij, in elke verticale kolom en in elk 3X3 blokje.

Er is slechts één oplossing mogelijk.

Stuur een SMS naar 6565 met de volgende tekst: PUZ gevolgd door een spatie en de oplossing van de sudoku.

jammerlijk rangtelwoord

7

onderbroek

pepmiddel

jeansmerk

hard werken sierspeld Duitse tv-zender geestdrift

3

bitmap mogelijkheid staat

huisbediende verwonding 4

sfeer opera van Verdi Griekse godin Duits

uitdrijven

circa

een zekere ergens anders

Totale kost per deelname : 2 euro (verstuurde SMS aan 2 euro; ontvangen SMS is gratis). De verwerking van jouw gegevens is onderworpen aan de Belgische wetgeving en de Europese Verordening nr. 2016/679 van 27 april 2016 betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens, de zogenaamde “GDPR”, en alle wijzigingen hiervan. Contact : info@smsfun.eu 82 TOURING magazine

W1 I

6

deel v.e. dag

8

filmprijs

5

titel

De oplossingen van Touring Magazine 250 zijn: raadhuis en 168 Winnaars Touring Mag. 249: G. Delaere, Roeselare en M. Salon, Daussoulx

vingerklik

1

houtsoort

Verhoog je kansen en speel meerdere keren mee!

Je kan meespelen van 14 maart tot 30 april 2019.

De winnaars worden persoonlijk verwittigd.

neon

2 reservoir riv. in Kenia

dicht op elkaar

KRUISWOORD

schijnvrucht bijwoord

2

N

3

1

4

2

5 3

4

6

5

7

6

8 7

Los dit kruiswoordraadsel op en win een Xbox One S 1TB Naked.

Stuur via SMS naar 6565: WIN gevolgd door een spatie en het woord van 8 letters.

8

Onorio Sangiovese 2017 WIJN VAN HET JAAR! Er staat een parel voor u klaar met het truffeltje van Brunello en de rondeur van Amarone!

Onorio is gemaakt van 100% Sangiovese, de druif die beroemd is van Brunello di Montalcino in Toscane, maar ook in Umbrië grote wijnen zoals deze voortbrengt.

€ 8,99 Nu slechts

€ 5,99 per fles

Bekroond met 96/100 punten!

De wijn werd door Luca Maroni, de Robert Parker van Italië, bekroond met 96/100 punten!

Een verbluffend mooi glas Italiaans rood, door de Wijnbeurs uitgeroepen tot Wijn van het Jaar in z’n prijsklasse..

Wacht niet te lang met bestellen, want de partij is beperkt beschikbaar. OP = OP

UW VOORDELEN: • Slechts € 5,99 per fles ipv € 8,99 • 33% korting = € 18 korting per doos • Gratis levering bij aankoop van 2 dozen • 100% Proefgarantie: niet tevreden, geld terug

Proefnotitie 2017 | ITALIË, UMBRIA

Onorio Sangiovese Gloedvol diep warm donkerrood. Bedwelmend romig gekruid van geur vol zwarte kersen, bosbes, braam en truffel-rondeur. Mondvullend breed en zacht van smaak met weer zoete bessen, kersen, cacao en zwoele Italiaanse specerijen. Volromige klasse Sangiovese met de zoetkruidige weelde van Amarone en het malse truffeltje van Brunello. Een stevige rode wijn met zacht volromig karakter! Beoordeeld met 96/100 punten van Luca Maroni. Lekker bij gegrilde steak, kruidige stoofpotten en paddenstoelen risotto met vers geschaafde truffel en parmezaan.

100% Sangiovese. 13% alc. Nu prachtig op dronk. Houdbaar tot 2023.

Bestel online via wijnbeurs.be/touring, vul de bon in of bel 016 98 01 08

ANTWOORDKAART

*Actie geldig tot en met 14 april 2019 | Telefonisch bereikbaar ma. t/m vrij. 8.30 -17.00 uur en za. 10.00 - 14.00 uur

Ja, ik bestel de Wijn van het Jaar “Onorio 2017” aan € 5,99 per fles ipv € 8,99 Ik bestel:

□ 1 doos (6 flessen) aan € 5,99 per fles (€ 35,94 per doos) + € 5,95 leveringskosten □ 2 dozen (12 flessen) aan € 5,99 per fles (€ 35,94 per doos) + gratis levering (Gebruik online code TRNG827 voor gratis levering) Stuur deze bon in een voldoende gefrankeerde omslag naar: De Wijnbeurs, Touring wijnaanbod, Bosstraat 71 bus 3C, 3560 Lummen

Naam: Adres: Postcode: Tel. overdag: Email:

Voornaam: Gemeente: Geboortedatum:

Ik betaal binnen de 14 dagen na ontvangst van mijn bestelling. Wenst u te betalen met kredietkaart, bestel dan online via wijnbeurs.be/touring Handtekening:

□ Ja, de Wijnbeurs mag mij op dit adres per e-mail benaderen en informeren over het moment van levering, producten en diensten Levering: □ Op bovenstaand adres (indien afwezig, levering bij de buren) □ Ander afleveradres nl.: Condities: zie www.wijnbeurs.be/touring

20190314TOUR - 613827

Ons vakmanschap drink je met verstand.

NEW PEUGEOT RIFTER THE DAY IS YOURS

vanaf

229 €/MAAND*

na een 1ste verhoogde huur van 3.200 € Inbegrepen : • Onderhoud • BA Verzekering + Rechtsbijstand en Schadedekking • Taksen • Wegbijstand • 24 maanden/20.000 km

4,1 – 5,9 L/100 KM 5,5 - 7,5 L /100 KM

109 – 134 G /KM (VOLGENS NEDC-NORM)

143 - 176 G /KM (VOLGENS WLTP-NORM)

*Aanbieding Peugeot Private Lease op basis van 24 maanden en 20.000 km met een 1ste verhoogde huur van 3.200 €, geldig van 1 tot en met 31 maart 2019 voor een nieuwe Peugeot Rifter Standard Access, 1.2 l PureTech, 110 pk, Stop & Start, manuele versnellingsbak, zonder optie. Peugeot Private Lease is een verhuur op lange termijn zonder aankoopoptie, voorbehouden aan particulieren woonachtig in België, aangeboden door PSA Finance Belux N.V. (verhuurder), Avenue de Finlande 8 bus 2 te 1420 Braine-l’Alleud, KBO nr. 0417.159.386, inschrijvingsnummer FSMA 019653 A, tel.

02/3707711, onder voorbehoud van goedkeuring van het dossier. Inbegrepen diensten zijn de volgende: huur van het voertuig, Belasting op Inverkeerstelling en Jaarlijks Verkeersbelasting, totale garantie, Optiway Maintenance (onderhoud, werkuren en slijtagestukken), wegbijstand, BA verzekering, rechtsbijstand en schadedekking. De aanbieding Peugeot Private Lease is niet cumuleerbaar met andere promoties. De aangeduide prijzen zijn BTW in.

Milieu-informatie [KB 19/03/2004] : www.peugeot.be V.U.: Erika Bouteloup, Peugeot België-Luxemburg N.V., KBO nr. 0403.461.107, IBAN : BE81 2710 0450 0024, Avenue de Finlande 4-8 te B-1420 Braine-l’Alleud. Tel: 078 15 16 15.