Touring magazine 252 - nederlandse editie by Touring Magazine

BEWEEG MEE MET DE GROOTSTE MOBILITEITSCLUB VAN HET LAND

MEI / JUNI 2019

VERSCHIJNT TWEEMAANDELIJKS

#252

magazine

LEDEN OP STAP

ZWITSERLAND EN

LIECHTENSTEIN

VAN DE ENE POSTKAART NAAR DE ANDERE

INTERVIEW

CANADEES SPELT BELGIË DE LES MOBILITEITSEXPERT BRENT TODERIAN

TOURINGLID SYLVIE DEBERSAQUES:

IK HOU VAN ALTERNATIEVE ROUTES

IN DE VOETSPOREN VAN

P409834 – GENT X – TOURING, WETSTRAAT 44 – 1040 BRUSSEL

‘DE DAKAR’ AVONTUURLIJKE MOTORTEST

VAARVAKANTIE IN DE ELZAS EEN WEEK ZELF AAN HET ROER

VERGELIJKENDE TEST 4 PITTIGE STADSAUTO’S

5 Speciale 2 €uromunten: € 10,- tegen € 10,-! Ruilt u tegen de waarde 1:1

1.-5.

4 U betaalt voor iedere munt slechts € 2,-! 4 Officieel betaalmiddel in alle €urolanden! 4 Unc. verzamelkwaliteit! 4 Inclusief echtheidscertificaat en muntcapsule!

2 €uro Duitsland ”70 Jaar Bondsraad”

Compleet voor de ruilprijs:

2 €uro Frankrijk ”Simone Veil”

BVA/Kunstenaar: Michael Otto / Fotograaf: Hans-Joachim Wuthenow

€ 10,-

2 €uro San Marino ”De heilige Marinus”

2 €uro Letland ”Semgallen”

: aar onder Ook bestelbjs.new-euro.be

2 €uro Italië ”60 Jaar ministerie van gezondheid”

pri

Mijn bestelcoupon

http: // ruil

Vult u hier a.u.b. uw adresgegevens in!

Ja,

levert u mij a.u.b. de volgende startuitgaven en maandelijks een verdere uitgave uit de door mij gekozen verzameling vrijblijvend ter inzage. Ik heb bij iedere levering een 14 dagen teruggaverecht!

Voornaam

(Levering excl. € 4,95 verzendkostenaandeel - porto, verpakking, verzekering)

Achternaam

2 €uromunten (unc.) voor de ruilprijs van slechts € 10,-! (Slechts 1 x per klant bestelbaar!)

6. ___ x Goudmunt ”50 Jaar maandlanding” π

(999/1000 fijn goud, proof) voor slechts € 39,50 i.p.v. € 89,50! Vertrouwensgarantie/recht om te herroepen: U kunt uw opdracht zonder opgave van reden binnen 14 dagen herroepen. Een kleine mededeling of retoursturen van de producten aan SRH is voldoende. U draagt de directe kosten voor de retourzending aan Sir Rowland Hill Ltd. GmbH & Co. KG, Depot Eupen, P.B. 100, 4700 Eupen 1. Onze algemene bedrijfsvoorwaarden zijn van toepassing, die u onder www.srh-ltd.be kan zien.Privacybeleid: het gebruik van uw persoonlijke gegevens voor advertenties is vertrouwelijk en alleen door SRH. De herroeping is op elk moment mogelijk, per post aan SRH of e-mail aan privacybescherming@srh-ltd.be. Buro25 BV ovv BVBA BTW/TVA : BE 0450.920.039

999/1000 fijn goud!

Straatnaam/Huisnr. Postcode/Plaats Ø 11 mm, Cookeilanden

Geboortedatum

€ 39,50

Telefoon

Handtekening

1.-5. 1. ___ x Complete set: 5 speciale π

oM oV

De eerste goudmunt “50 Jaar maanlanding”!

p 9 e /b b b g

i.p.v. € 89,50

A.u.b. invullen en opsturen naar:

4 1/100 Goudounce (0,311 g), 999/1000 fijn goud, hoogste drukkwaliteit: proof!

Depot Eupen · P.B. 100 · 4700 Eupen 1 fax: 0 87 / 56 96 84 · E-mail: service@srh-ltd.be

4 Gelimiteerde oplage: slechts 10.000 goudmunten!

Sir Rowland Hill Ltd. GmbH & Co. KG

EDITO

ESCAPISME Nu de zon en het zomeruur de dagen flink verlengen, trekken we er met z’n allen weer op uit. We gaan op wandel, maken fietstochten of zoeken het avontuur op met de motorfiets. Ondergetekende ging offroad in de bosrijke omgeving van het HondaPark in Balen, waar je onder begeleiding van een heuse Adventure Academy kan kennismaken met die discipline voor motorrijders. Als ervaring ook erg waardevol als je je rijtechniek in het dagelijks verkeer wil verbeteren. Touring-medewerker Thierry Sarasyn zocht verdere oorden op en trok op twee wielen door de Sahara (pagina 34). Noem dat wandelen, fietsen of offroad rijden gerust een vorm van escapisme: om lichaam en geest te ‘zuiveren’ trekken we eropuit, de natuur in. Naar een plaats waar we niet geconfronteerd worden met de waan van de dag, ver weg van de mobiliteitsproblematiek. Mobiliteitsexpert Brent Toderian doet precies het tegenovergestelde. Hij zoekt steden met mobiliteitsproblemen juist op en doet enkele straffe uitspraken op pagina 52. Ook onze woordvoerder Danny Smagghe roept politici en beleidsmakers op om versneld werk te maken van oplossingen (pagina 48) en niet langer te talmen. Zoals ik wel vaker op deze pagina heb geschreven, begint verandering echter vooral bij jezelf. Wat doet de man of vrouw in de spiegel zelf aan het mobiliteitsprobleem? Schuif je dagelijks mee aan in de file of ga je bewust om met je mobiliteitskeuzes? Stel je jezelf de vraag welk vervoermiddel het meest geschikt is voor je volgende verplaatsing? Of rij je gewoon verder op automatische piloot? Stof tot nadenken tijdens je volgende uitje. In de natuur. Geniet ervan. Jo Verluyten, hoofdredacteur Touring Magazine

BEWEEG MEE MET DE GROOTSTE MOBILITEITSCLUB VAN HET LAND MEI / JUNI 2019

MEI / JUNI 2019

VERSCHIJNT TWEEMAANDELIJKS

#252

magazine

LEDEN OP STAP

ZWITSERLAND EN

LIECHTENSTEIN

VAN DE ENE POSTKAART NAAR DE ANDERE

INTERVIEW

CANADEES SPELT BELGIË DE LES MOBILITEITSEXPERT BRENT TODERIAN

TOURINGLID SYLVIE DEBERSAQUES:

IK HOU VAN ALTERNATIEVE ROUTES

IN DE VOETSPOREN VAN

P409834 GENT X TOURING, WETSTRAAT 44 1040 BRUSSEL

‘DE DAKAR’ AVONTUURLIJKE MOTORTEST

VAARVAKANTIE IN DE ELZAS EEN WEEK ZELF AAN HET ROER

VERGELIJKENDE TEST 4 PITTIGE STADSAUTO’S

TOURING-LID OP DE COVER: Sylvie Debersaques

DIGITAAL (VERDER) LEZEN?

www.touring.be/magazine

REDACTIE Touring Wetstraat 44, 1040 Brussel redactie@touring.be HOOFDREDACTEUR Jo Verluyten EINDREDACTIE Bart Bettens MEDEWERKERS Bart De Landtsheer, Erik Derycke, Vincent Hayez, Joris Luyten, Thierry Sarasyn VERTALINGEN @miranda translation services FOTOGRAFEN Johannes Vande Voorde, Joris Luyten, Nicolas Wauters COVER Fotograaf Johannes Vande Voorde Styliste Julie D’hooge Visagiste Leonie Gysel ILLUSTRATIES Fabio Bartali CONCEPT EN VORMGEVING www.headlinepublishing.be RECLAMEREGIE MAG ADVERTISING Anne-Marie.Roelants@magadvertising.be DRUK Roularta Printing, Meiboomlaan 33, Roeselare JAARABONNEMENT Touring-leden: gratis Niet-leden: My Touring € 38

Overname van inhoud uitsluitend na schriftelijk akkoord. Uitgever en redactie zijn niet verantwoordelijk voor de inhoud van de advertenties. Adressen en merken in redactionele teksten hebben geen publicitaire bedoeling. Enkel de auteurs zijn verantwoordelijk voor de gepubliceerde artikels en foto’s. Niet gevraagde artikels en foto’s worden niet teruggestuurd. V.U.: Bruno de Thibault, Wetstraat 44, 1040 Brussel

HET BEST BEWAARDE GEHEIM VAN ZWITSERLAND

Berggasthaus Aescher

IN DIT NUMMER

Naar de sterren turen door deze telescoop? Dat kan in het Brugse Ommeland.

OP REIS

MOBIEL

VOORDELIG

EN 12 ZWITSERLAND LIECHTENSTEIN

48 VERKIEZINGEN 2019

EEN 77 GOEDKOPER AUTO HUREN

VOOR 52 GEBUISD MOBILITEIT

78 RESTO VAN DE MAAND

56 KLEIN MAAR DAPPER 64 AUTONIEUWS

PRODUCTEN 80 TOURING EN DIENSTEN

Vier Touring-leden ontdekken voor het eerst de Zwitserse bergen en dwergstaat Liechtenstein

20 28 TOKIO & KIOTO

9X BRUGSE OMMELAND

Op stap in de groene rand om Brugge

Twee complementaire topbestemmingen

34 DAKAR REVISITED

Met de motor naar de poort van de Sahara

Touring wijst de Belgische politiek op de mobiliteitsproblematiek

Expert niet mals voor ons land

Getest: 4 pittige stadsauto’s

Scoor 10% korting bovenop het laagste tarief

Oh-restaurant in Sint-Idesbald

Producten voor jouw behoeften, diensten waarop je kan rekenen

Nieuwe bolides met en zonder batterijen

of niet? 8 Normandië herdenkt D-Day 10 Nederland viert 350 jaar Rembrandt 22 De Elzas: het plezier OOK LEUK 7vanTippen varen zonder vaarbewijs 40 Vakantiebarometer 2019: Touring peilt naar de vakantiegewoonten van de Belgen 45 manyways.be: Brusselse mobiliteitsdata gebundeld 46 Elektrische steps zijn gevaarlijker dan je denkt 72 Kan je de parkeermeter nog op een andere manier betalen dan via sms? 74 Test je verkeerskennis 82 Doe mee en win een schitterende iPad mét Apple Pencil!

TOURING magazine 5

HET BRUGSE OMMELAND

DUOTRIP: TOKIO-KIOTO

OP REIS Ver weg of in je buurt 8

NORMANDIË HERDENKT D-DAY

OP STAP MET LEDEN IN OOST-ZWITSERLAND

SLOW CRUISEN IN DE ELZAS

‘DE DAKAR’ REVISITED

VAKANTIEBAROMETER 2019

6 TOURING magazine

SAMENSTELLING: BART DE LANDTSHEER

EEN ‘SPACE SCIENCE CENTER’ AAN ZEE

VAN AFRONDEN TOT 20% ERBIJ

TIPPEN OF NIET?

OOSTENDE OPENT

ASTROPOLIS

Als alles volgens plan verloopt, opent Astropolis volgende maand zijn deuren. Astropolis wordt naar verluidt een uniek ‘Space Science Center’ waarin sterrenkunde en ruimtevaart als één boeiend geheel samengebracht worden. Veel details waren bij het ter perse gaan nog niet bekend, maar feit is dat Oostende straks over een heuse sterrenwacht beschikt. Compleet met telescopen, tentoonstellingszalen en projectieruimtes. Opvallend is de kleine koepel naast het complex. Hier kan je gratis en voor niks aan sterrenkunde doen, het hele jaar door. En de grote koepel op het dak van het complex? Daar prijken binnenkort twee hightech telescopen die voornamelijk na zonsondergang zullen ingezet worden. Volg de werkzaamheden op www.astropolis.be of op www.facebook.com/astropolis.be.

3.180.000

Dat is de totale lengte van het fietsnetwerk in West-Vlaanderen. In meter, welteverstaan. Er werden 2.900 nieuwe paaltjes en 20.000 borden gezet in de Leiestreek, de Westhoek, het Brugse Ommeland en aan de Kust. Het fietsnetwerk telt 1.045 knooppunten en wordt jaarlijks door zo’n 4 miljoen fietsers gebruikt. Meer info: www.westtoer.be/nieuwfietsnetwerk

In eigen land ronden we de rekening op restaurant weleens af, maar die geste kan je niet zomaar overal ter wereld toepassen. Een paar richtlijnen.

FRANKRIJK: Op je rekening staat (in principe) ‘service compris’, wat betekent dat je niet verplicht bent om te tippen. Afronden wordt uiteraard geapprecieerd. SPANJE: Net als in Frankrijk; afronden volstaat, of laat gewoon je wisselgeld liggen. GRIEKENLAND: Afronden is gebruikelijk, maar met een discrete tip van 5 tot 10% scoor je gegarandeerd een gratis ouzo. VK: De ‘service’ staat meestal op je rekening. Maar als er expliciet ‘not included’ bij staat, voeg dan 10% (tevreden) tot 15% (zeer tevreden) toe. Taxi’s: rond af tot het volgende pond en als de chauffeur helpt met je koffers, verwacht hij/zij nog een extraatje van 10 tot 15%. ITALIË: Als er ‘servizio’ of ‘coperto’ is aangerekend, hoeft tippen niet meer. Is dat niet het geval, rond dan af naar de dichtste 5 of 10 euro. VS: Iedereen verwacht een tip. Op restaurant is dat minstens 15%, maar vaak wordt 18% (en meer) gesuggereerd. Zie het als een plicht, want tips zijn een noodzakelijke aanvulling op het lage basisloon. Idem dito voor taxichauffeurs en hotelpersoneel (15%). Worden je koffers naar de receptie of je kamer gedragen? Tip minstens 1 dollar per koffer, maar bij pakweg 3 koffers mag je gerust (en discreet) 5 dollar toestoppen. Iets drinken aan de bar? Laat een dollar liggen per biertje of twee dollar voor de duurdere drankjes (wijn, cocktails, …). JAPAN: Een absolute no go! Japanners worden correct verloond en appreciëren het niet extra geld toegestopt te krijgen. Het is tevens een uiting van respect: wisselgeld behoort toe aan de klant.

Het avontuur, gevaarlijk? Probeer routine. Dat is dodelijk! PAULO COELHO, BRAZILIAANSE SCHRIJVER

TOURING magazine 7

GULSTE

LANDEN Welk land geeft het meest aan goede doelen? Dat is een van de zaken die de CAF World Giving Index onderzoekt in 146 landen. Let wel: het gaat hier niet om de omvang van de bedragen, maar om het aantal mensen dat goede doelen steunt. Dit zijn de 5 meest genereuze landen.

DEZE ZOMER EXACT 75 JAAR GELEDEN

NORMANDIË

HERDENKT D-DAY

1. MYANMAR Myanmar bekleedt al zes jaar op rij de koppositie, ook al daalt het aantal gevers van 91 naar 88%. Algemene opmerking: enkel personen ouder dan 15 jaar werden in dit onderzoek bevraagd.

Normandië telt af naar de 75ste verjaardag van de grote invasie en de slag om Normandië die begon op 6 juni 1944. Operatie Overlord was de codenaam voor de grootste amfibische invasie ooit op ons continent en de eerste dag staat bekend als D-Day. 75 jaar later zullen de plechtigheden grootser en indrukwekkender zijn dan anders. De internationale herdenkingsceremonie, in aanwezigheid van tal van staatshoofden, is een van de belangrijkste onderdelen van het jaarlijkse D-Day festival. Maar er is nog een ander hoogtepunt: op het Wereldforum Normandie pour la Paix (4 en 5 juni) wordt gedebatteerd en gebrainstormd over wereldvrede. Het D-Day Festival Normandy loopt van 25 mei tot 16 juni. Meer info: www.normandie-tourisme.fr

2. INDONESIË In Indonesië geeft 78% van de inwoners al eens geld aan een goed doel. Dat cijfer is de laatste jaren relatief stabiel.

3. AUSTRALIË Australië is gul op diverse vlakken, ook tegenover vluchtelingen. 71% van de bevolking laat weten dat het noodbehoevenden financieel ruggensteunt.

4. HET VERENIGD KONINKRIJK

REDT TOERISME

Van alle Europese landen scoort het VK met 68% het best in deze index. Na de Brexit en op basis van de huidige rangschikking wordt Nederland (nu op de 6de plaats) automatisch het hoogst genoteerde Europese land. Waar nu al over gespeculeerd wordt: zullen de Britten na de Brexit nog even gul zijn?

DE GRIEKSE ECONOMIE?

5. NIEUW-ZEELAND

8 TOURING magazine

Nieuw-Zeeland wordt samen met Australië gezien als ‘conflictvrije’ regio, wat het vrijgevige karakter van de genoemde landen mee zou bepalen. De hamvraag: zal die generositeit na de terreur in Christchurch afnemen of net toenemen? Nederland (6de plaats met 66%) vervolledigt de top 10, samen met Noorwegen, IJsland, Ierland en Malta. België strandt met 45% op de 28ste plaats, net onder Kenia. Meer info: www.cafonline.org

Het D-Day festival wordt sinds 2007 elk jaar georganiseerd; voor 2019 belooft het extra druk te worden op de zogeheten ‘landing beaches’. Het volledige programma kan je nu al consulteren op www.ddayfestival.com.

Daar lijkt het wel op. Feit is dat Griekenland zich profileert als interessante casestudy, omdat de overheid de afgelopen jaren zwaar heeft ingezet op toerisme. Er werken nu meer mensen dan ooit in de toeristische sector, naar eigen zeggen een kwart van de werkende bevolking. De groeicijfers liegen er niet om: in 2018 steeg de omzet uit toerisme met 6,9%, terwijl de nationale economie ‘maar’ met 2 procent toenam. De omzet is nu goed voor zo’n 20% van het Griekse BNP. Die verhouding is opmerkelijk, want het wereldwijde gemiddelde schommelt rond de 10,4%, aldus de World Travel & Tourism Council. Goed nieuws dus, al is de crisis hiermee nog lang niet bedwongen.

FORD KUGA ST-LINE € 189/maand

en een verhoogd laatste termijnbedrag van € 15.179*

Knijp er tussenuit met de sportieve ST-Line uitvoering, intelligente All-Wheel Drive en het uniek panoramisch dak van de Ford Kuga. Geen betere manier om even te ontsnappen aan het alledaagse. Vraag om een testrit bij uw Ford-verdeler of surf naar ford.be

5,2-8,3 L/100 KM.

137-188 G/KM CO2. (NEDC 2.0)

Milieu-informatie (KB 19/03/2004): www.nl.ford.be/milieu. Verbruiksvoorwaarden en CO2-emissies zijn gemeten volgens de nieuwe WLTP test procedure voor een voertuig in de basisuitrusting. Optionele uitrustingen (inclusief optionele velgen en/of banden) kunnen het verbruik en de CO2-emissie beïnvloeden. De aangegeven NEDC waarde (NEDC 2.0) is afgeleid van de WLTP waarde en wordt gedurende een overgangsperiode (tot max. eind 2021) gebruikt o.a. voor belastingdoeleinden. De overheid kan echter vóór het einde van deze overgangsperiode de WLTP waarden gebruiken voor belastingdoeleinden hetgeen de fiscaliteit van het voertuig kan beïnvloeden. Het afgebeelde voertuig kan afwijken van de vermelde wagen. Contacteer uw Ford-verdeler voor GEEF VOORRANG AAN VEILIGHEID. ford.be meer informatie of raadpleeg onze site www.nl.ford.be. Representatief voorbeeld Ford Options, verkoop op afbetaling met een verhoogd laatste termijnbedrag. Contante verkoopprijs van € 24.665, voorschot van € 3.700, te financieren bedrag € 20.965. Duurtijd van 37 maanden aan jaarlijks kostenpercentage (JKP) van 1,49%. 36 maandelijkse betalingen van € 271 en een verhoogd laatste termijnbedrag van € 11.982, het totale door de consument te betalen bedrag (zonder voorschot): € 21.738. Vaste debetrentevoet van 1,49%. Tarief geldig van 01/04/2019 tot 31/05/2019. New Kuga ST-Line + Xpack + Winterpack + Metaalkleur 1.5i EcoBoost 120pk / 88kW Auto Start-Stop M6 - 5d *Illustratief voorbeeld financieringsaanbod Ford Options voor het hierboven beschreven model aan een promoprijs van € 25.327 (incl. alle (on)voorwaardelijke premies), berekend op basis van een maximum van 20.000 kilometers per jaar: voorschot € 6.129, kredietbedrag € 19.198, 24 maandelijkse aflossingen van € 189 en een verhoogd laatste termijnbedrag van € 15.179, totaal door de consument te betalen bedrag (zonder voorschot) van € 19.715, totaal bedrag te betalen door de consument (voorschot inbegrepen) van € 25.844. Onder voorbehoud van goedkeuring van het dossier door de kredietgever Ford Credit Belgium BVBA - Hunderenveldlaan 10 - 1082 Brussel - RPR Brussel – BTW BE 0700.484.708 - Rekeningnr.: BE81 2200 0107 5524 – BIC: GEBA BE BB - Contact center: 02/482.24.65. Uw Ford verdeler treedt op als agent in nevenfunctie.

LET OP, GELD LENEN KOST OOK GELD.

NEDERLAND VIERT 350 JAAR REMBRANDT

ZONDER TRAPPEN NAAR BRUGGE OF RIJSEL

Het is dit jaar 350 jaar geleden dat Rembrandt van Rijn overleed, een van Nederlands bekendste schilders. Naar aanleiding hiervan worden een aantal interessante en eenmalige tentoonstellingen en evenementen georganiseerd. Zo kan je nog tot 10 juni naar ‘Alle Rembrandts’ in het Rijksmuseum in Amsterdam. Het museum beschikt sowieso al over de grootste en mooiste collectie, maar ‘Alle Rembrandts’ is met zijn 22 schilderijen,

EERSTE FIETSBOOT

OP DE LEIE

Het boottochtenseizoen op de Leie start op zondag 2 juni en loopt tot eind september. Nieuw dit jaar is dat er elke eerste zondag van de maand een fietsboot zal uitvaren. Fietsers kunnen in verschillende gemeenten met hun fiets opstappen, genieten van de Leie vanop het water en daarna weer afstappen op een plaats naar keuze, om vervolgens hun fietstocht verder te zetten. Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan een aangepast boottochtenprogramma, maar alle klassiekers werden behouden. Zoals de ‘cruises’ naar Brugge, maar ook naar Rijsel, Sint-Martens-Latem en Gent. Wie nu al staat te trappelen, kan tickets bestellen op www.toerisme-leiestreek.be/boottochten.

WIST JE DAT

10 TOURING magazine

Rio de Janeiro – jawel, in Brazilië – ruim 13 jaar de hoofdstad was van Portugal? De Napoleontische troepen kwamen in 1807 nét te laat aan in Portugal; de kroonprins en diens hofhouding waren op tijd gevlucht naar Brazilië. De kroonprins werd iets later koning en riep Rio uit tot hoofdstad van Portugal. De Belgische driekleur zijn oorsprong vindt in het wapenschild van het voormalige hertogdom Brabant? Het zuidelijkste punt in Zuid-Afrika niet Kaap de Goede Hoop is, maar Kaap Agulhas? De evenaar door 13 landen loopt? Kioto tot 1868 de hoofdstad was van Japan? De doortocht van een schip op het Panamakanaal 8 tot 10 uren duurt? Het alternatief: om Zuid-Amerika heen varen, een tocht die tot 2 weken kan duren.

60 tekeningen en ruim 300 prenten ronduit uniek. Ook andere musea, zoals Het Rembrandthuis in Amsterdam, Het Mauritshuis in Den Haag en De Lakenhal in Leiden, ondersteunen de feestelijkheden. Wie er het fijne van wil weten, kan alvast beginnen plannen op www.holland.com.

Alle reizen hebben geheime bestemmingen waar de reiziger geen weet van heeft MARTIN BUBER, GODSDIENSTFILOSOOF

ÂŠ Studio FrĂ¤nk Weber

Kom naar de stad Luxemburg, de kosmopolitische Europese hoofdstad die door UNESCO tot werelderfgoed is verklaard, om te genieten van onvergetelijke momenten. Verruim uw horizon en ontdek een Luxemburg dat u zich in uw stoutste dromen niet zo had voorgesteld.

visitluxembourg.com

L OP EDE ST N AP

TEKST: BART DE LANDTSHEER BEELD: JOHANNES VANDE VOORDE

Van de ene postkaart naar de andere

ZWITSERLAND LIECHTENSTEIN &

Dit moet een primeur zijn: geen van onze vier gasten was ooit eerder in Zwitserland. En ook Liechtenstein is voor hen onbekend terrein. We reizen met vier nieuwsgierige leden af naar het minder bekende Oost-Zwitserland en keren weer huiswaarts via het vermoedelijk nog minder bereisde Liechtenstein. 12 TOURING magazine

DE TESTERS

Met deze vier leden trok Touring naar Oost-Zwitserland en Liechtenstein: Dirk Berger en Aafje Jansen uit Vlaanderen en AurĂŠlie Brans en Julie Anciaux uit WalloniĂŤ.

De grootste waterval van Europa bevindt zich hier, in het Zwitserse Neuhausen am Rheinfall.

e starten onze tweelandentrip in het Zwitserse Neuhausen am Rheinfall, aan de Duitse grens. Qua eerste kennismaking met Zwitserland kan dit stadje tellen, want hier bevindt zich de grootste waterval van Europa. Indrukwekkend, knikt het gezelschap, als we de kolkende watermassa van wel heel

dichtbij gaan bekijken. De oorverdovende Rheinfall is 150 meter breed, 23 meter hoog en tijdens de zomer buldert hier elke seconde gemakkelijk 600.000 liter glashelder Rijnwater naar beneden. De bootjes die toeristen van en naar de waterval brengen, moeten dan ook slag leveren tegen een stortvloed wild water en stevige stromingen. Iets later gaat het er een pak rustiger aan toe, als we een

Oost-Zwitserland is een paradijs voor fietsers. Wij gingen trappen en wandelen in het Appenzellerland, maar met de kinderen erbij kan je je ook vermaken in het zogeheten Heidiland. De streek staat bekend om zijn indrukwekkende Rijnwaterval, de smakelijke Appenzeller-producten en het immer glinsterende Bodenmeer. Het vlakbij gelegen dwergstaatje Liechtenstein kunnen we ten zeerste aanbevelen. TOURING magazine 13

L OP EDE ST N AP

GEVONDEN SCHATTEN

Appenzeller Bier is dé brouwerij van het dorp. Hier wordt niet alleen pils gebrouwen, maar nog minstens 25 andere biervariëteiten. Daarnaast heeft het bedrijf nu ook een malt whisky op de markt gebracht, gerijpt op biervaten.

Wijn van de ‘Hofkellerei des Fürsten von Liechtenstein’. Degustatietip: boek een tafeltje in het onberispelijke restaurant op het wijndomein en laat je gerechten begeleiden door de lokale wijntjes.

riviercruise ondernemen vanuit het aanpalende Schaffhausen. Tijd voor een eerste frisse Zwitserse pint, want de zon is het gezelschap komen vervoegen. Het valt ons op hoe helder het water van de Rijn hier is; je kan zowaar de bodem zien. Op de oevers schuiven de idylli-

14 TOURING magazine

De Appenzeller Bärli-Biber bestaan in verschillende vormen (en gewichten) en kan je nog het makkelijkste omschrijven als een soort peperkoek met hazelnootvulling.

De Schaffhauserzungen vielen bij onze leden goed in de smaak. Sinds 1896 te koop bij Café Reber. De met crème gevulde koekjes zijn gepatenteerd en maken deel uit van het Zwitserse cultuurerfgoed.

sche dorpjes en wijngaarden langzaam voorbij. De Rijn vormt hier de natuurlijke grens tussen Zwitserland en Duitsland en op en aan de oevers houdt de lokale bevolking zich ledig met zalig niks doen. Na afloop van de minicruise willen ook de vier eigenlijk gewoon dàt

Boven: Schaffhausen aan de Rijn: idyllisch en gezellig Midden en onder: van de lente tot de herfst is het zalig fietsen in Appenzellerland. Julie en Aurélie blijven keurig op de openbare weg; Dirk probeert het hier en daar offroad.

doen: niks. Weliswaar met een goed glas erbij, op een knus terras in het bevallige oude stadscentrum van Schaffhausen. Zwitserland valt nu al goed in de smaak. FIETSEN IN APPENZELLERLAND De ochtend nadien rijden we van Schaffhausen naar het kleurrijke Appenzell. De plek staat bekend om zijn pittige kaas, maar ter plaatse blijkt het kwaliteitslabel op nog veel andere producten te prijken: melk, yoghurt, diverse vleeswaren, bier, frisdrank, mineraalwater en zelfs gin. Op deze bestemming slaan we het obligate terrasje over, om twee redenen: het weer zit niet mee én er staat een fietstocht van 46 km op het programma. We hebben elektrische fietsen voorzien, want Appenzellerland is niet bepaald vlak. Volgens de lokale toeristische dienst is de ‘Kulinarische E-Bike-Tour 222’ echt iets voor Belgen: fietsen van de ene

TOURING magazine 15

L OP EDE ST N AP Links: het fotogenieke Berggasthaus Aescher. Daarnaast: op het traject naar het gasthuis kom je nog meer bijzondere plekken tegen, maar het indrukwekkendst is de omgeving. lokale specialiteit naar de andere. Maar de praktijk wijst anders uit. Het gezelschap kiest ervoor om voluit van de prachtige landschappen te genieten en enkel de noodzakelijke tussenstops te maken. Voor de lunch bijvoorbeeld. En ongelooflijk maar waar: net op het moment dat we onze fietsen parkeren, prikt de zon door de wolken. En zo worden we alweer veroordeeld tot het terras. Schol! Na de lunch gaat het verder omhoog. De vriendinnen AurĂŠlie en Julie genieten duidelijk met volle teugen van de stilte en het rustgevende

16 TOURING magazine

Berggasthaus Aescher is volgens National Geographic een van de meest iconische plekken ter wereld

landschap, maar Dirk verlaat onderweg even de openbare weg om met zijn fiets een steile groene weide te beklimmen. Hij verdwijnt helemaal uit beeld, om de groep even later in ware kamikazestijl weer te vervoegen. Het is duidelijk: voor Aafje en Dirk mag het allemaal best wat spannender zijn. Al stribbelen ze niet tegen als we onze fietsen iets later bij de kaasfabriek in Stein parkeren en prompt een resem Zwitserse kaasgerechten bestellen. Het gezelschap maakt zichzelf wijs dat ze al die calorieĂŤn er straks wel affietsen. Maar de klok tikt genadeloos verder en

onze fietsen moeten weer tijdig op stal. We beslissen om de lus in te korten en min of meer in rechte lijn naar Appenzell te fietsen. Die alternatieve route blijkt uiteindelijk integraal bergaf te gaan, waardoor we ruim te vroeg onze fietsen inleveren. Onderweg naar het hotel is er bijgevolg nog tijd voor – jawel – een terrasje. We laten wat Appenzellerproducten aanrukken, want we zijn toch benieuwd of die befaamde likeur wel lekker is, of die Appenzeller cola of dat gemberbier. Het verdict: die laatste twee worden unaniem gesmaakt, maar over de likeur – die ervaren wordt als

een kruising tussen Jägermeister en pastis – zijn de meningen verdeeld. STEVIGE BERGWANDELING De dag nadien staat er een wandeling op het programma. We laten onze leden zelf kiezen welke expeditie ze precies willen ondernemen, zolang ze maar een halte inlassen ter hoogte van het fotogenieke Berggasthaus Aescher. Die iconische plek werd in 2016 opgenomen in National Geographic’s lijst van ‘225 of the World’s Most Amazing Places’. Van die 225 plaatsen schopte dit Zwitserse gastenhuis het zelfs tot

coverfoto, en die plek wilden wij dan ook heel graag vastleggen op de digitale plaat. Helaas is de locatie intussen het slachtoffer geworden van een ongeziene Instagramhype. Iedereen wil hier een selfie of op de groepsfoto, en ze schuiven er graag voor aan. Ondanks de begankenis is Berggasthaus Aescher echt wel een postkaart. En ook de weg ernaartoe en de omgeving zijn op zijn zachtst gezegd schilderachtig. De weersomstandigheden zijn optimaal: 22 graden is perfect volgens Aafje, al beveelt ze wel aan om hier en daar – met een picknickmand binnen handbereik –

TOURING magazine 17

L OP EDE ST N AP

TOURING TIPT

OOST-ZWITSERLAND PRAKTISCH

Schaffhausen ligt op zo’n 590 km van Brussel; reken op een autorit van om en bij de 7 uur. Sneller en zonder tolwegen of vignet kan ook. Concreet: met het vliegtuig naar Zürich en vandaar met een huurauto verder. Voor deze trip deden wij een beroep op deze twee partners: www.swiss.com www.europcar.ch

WAAR OVERNACHTEN?

Zwitserland heeft een uitstekende reputatie als het aankomt op hotels en alternatieve overnachtingsplaatsen zoals berghutten. Deze twee hotels kunnen we alvast van harte aanbevelen: Schaffhausen: sorellhotels.com/en/rueden/schaffhausen Appenzell: www.loewen-appenzell.ch

OOK ZIN GEKREGEN?

Een trip naar Zwitserland plannen, begint bij een bezoek aan de officiële (Nederlandstalige!) website van het land: www.myswitzerland.com Voor Liechtenstein: www.liechtenstein.li Wil je deze reportage overdoen, of gewoon meer te weten komen over de plaatsen die we bezocht hebben, surf dan naar de volgende websites: Wandelen: www.ebenalp.ch/en/summer/hiking-map Riviercruise: www.urh.ch Fietsen: www.schweizmobil.ch/en/veloland/ routen/route-0222.html Appenzellerland: www.appenzell.ch Schaffhauserland: www.schaffhauserland.ch Schatkamer Vaduz: www.landesmuseum.li

18 TOURING magazine

Boven: net buiten het centrum van Vaduz tref je wijngaarden aan. Hieronder links: Aafje en Dirk buigen zich over de wijntjes van de prins. Daarnaast: het regeringsgebouw van Liechtenstein. Onderaan links: het wereldberoemde ‘Apple Blossom’ Fabergé-ei pronkt in de schatkamer in Vaduz. Daarnaast: het herkenbare werk van Botero als uithangbord van het Kunstmuseum.

achterover te gaan liggen in het zachte gras. Over de omgeving zijn de vier het roerend eens: dit is een fascinerend wandelgebied en iedereen bepaalt voor zichzelf hoe uitdagend hij het maakt. Een avontuur is het sowieso, zelfs voor diegenen die zich met de kabelbaan omhoog laten hijsen en zich dan wagen aan een korte maar spannende afdaling naar het befaamde berggasthuis. Voor de anderen: wees voorzichtig onderweg, want tijdens deze uitstap kwam Aurélie zwaar ten val. Maar ondanks haar gekneusde been wandelde ze de 11 kilometer keurig uit. Respect! UITSTAP NAAR VADUZ Gelukkig voor Aurélie staat er de dag nadien geen sportieve activiteit meer op het programma. We sluiten onze goedgevulde vierdaagse af met een daguitstap naar de soevereine dwergstaat Liechtenstein. Wat Liechtenstein met Zwitserland gemeen heeft? Het behoort evenmin tot de EU. Anderzijds is het belastingparadijs wél lid van de zogeheten Europese Economische Ruimte (EER), waardoor dit land net als Noorwegen en IJsland wél aan vrij verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaal doet. Het is allemaal behoorlijk ingewikkeld, geeft gids Joël toe, maar wij onthouden vooral dat Liechtenstein ‘helemaal anders’ is. Zoals de ‘directe democratie’ waarmee burgers zélf invloed kunnen uitoefenen op het wetgevingsproces. Het kleine vorstendom levert ook het bewijs dat je van een land zonder noemenswaardige grondstoffen wel degelijk een welvaartstaat kan maken. Sterker nog, de levensstandaard behoort tot de hoogste van de wereld. Ook verrassend zijn de kleine wijngaarden in het hart van de hoofdstad. De bekendste wijngaarden behoren toe aan erfprins Alois. Naar verluidt zou je de wijnen van de prins niet buiten Liechtenstein kunnen consumeren, maar volgens Joël is dat een

fabel. Er geraken wel degelijk flessen het land uit, al kunnen dat er niet veel zijn, omdat de productie sowieso beperkt is. Iets later mogen onze gasten een aantal wijntjes proeven. Het gezelschap geniet, maar het is niet duidelijk of ze nu onder de indruk zijn van de wijn zelf of van het feit dat ze eigendom zijn van een prins. Na de degustatie en de aansluitende lunch op het domein rest er nog tijd om een kijkje te nemen in de schatkamer van het land. Hoogtepunt in dit goed beveiligde museum is de collectie Fabergé-eieren. Voor de kenners: het wereldberoemde ‘Apple Blossom’ ei ligt hier. Het kunstwerk ligt op zijn kant – wat het ei op zich al uniek maakt – en is ook abnormaal groot in vergelijking met de andere werken van de Russische juwelier-goudsmid Peter Carl Fabergé. Het werd door een rijke

Liechtensteiner gekocht op een veiling bij Christie’s. Naar verluidt betaalde hij er meer dan 1,2 miljoen Zwitserse frank voor. Joël is ook fier op de maansteentjes die je hier kan bewonderen. Ze zijn afkomstig van de Apollovluchten 11 (1969, eerste mensen op de maan) en 17 (1972, laatste missie), en zijn een aandenken aan de goede relaties tussen Liechtenstein en de NASA. Voor de Apollovluchten werd namelijk een beroep gedaan op technologie die in dit kleine landje werd ontwikkeld. Ook vandaag nog wordt Liechtenstein geroemd om zijn spitstechnologie. Al is het accent verschoven naar de auto-industrie, stipt Joël aan. Niet slecht – indrukwekkend, zeg maar – voor een land dat niet groter is dan Gent en minder inwoners telt dan pakweg Sint-Truiden.

HET VERDICT Zwitserland en Liechtenstein waren onbekend terrein voor onze gasten, maar het was voor alle vier een meer dan aangename kennismaking. Als er iéts indruk heeft gemaakt, dan is dat met stip de natuur. Wolken of geen wolken, er was altijd wel iemand bezig met een selfie dan wel met het kadreren van een panorama. Deze eerste keer is beslist niet de laatste keer, klinkt het unaniem.

DOE MEE

Zin om de volgende keer mee op stap te gaan? Stuur een mailtje naar redactie@touring.be en laat ons weten waarom je zo graag wil deelnemen. Wie weet nodigen we jou wel uit op een van onze volgende uitstapjes. Op onze kosten, dat spreekt.

TOURING magazine 19

O EIG P S EN TAP LA IN ND

DE GROENE RAND VAN BRUGGE

6 20 TOURING magazine

TEKST: BART DE LANDTSHEER BEELD: JOHANNES VANDE VOORDE

Dat Brugge een toeristische trekpleister is, hoeven we je niet te vertellen. Maar ook in de periferie van de stad valt heel wat te beleven. Dus spring op de fiets, ga wandelen of huur een solex en proef van de diversiteit in de groene rand en bij uitbreiding het Brugse Ommeland. Wij zetten jou alvast op weg met deze 9 uit-tips.

1. HET KASTEEL VAN TILLEGEM

5. EEN KLEIN HONGERTJE

Waarschuwing vooraf: het Kasteel van Tillegem is niet vrij toegankelijk. En toch loont het de moeite om eens te gaan kijken, want het omwalde kasteel is behoorlijk fotogeniek en in de onmiddellijke omgeving kan je prachtige wandelingen maken. Bijvoorbeeld naar twee andere kastelen in de buurt: Kasteel Tudor en Kasteel Beisbroek. Meer info: www.westtoer.be/nl/doen/ drie-kastelenwandelroute

Wie voor of na het bezoek aan de sterrenwacht een hongertje heeft, kan vlakbij in het Koetsenhuis de inwendige mens versterken. Hier, op het naar eigen zeggen mooiste terras van Brugge, kan je terecht voor snacks, slaatjes of een eenvoudige boterham. Ideaal voor een daguitstap met de kroost. Meer info: users.telenet.be/koetsenhuis

2. WANDELEN IN HET TILLEGEMBOS Wie liever in de buurt van het Kasteel van Tillegem blijft, zal zich niet snel vervelen, want Provinciedomein Tillegembos is maar liefst 131 hectare groot. Er zijn tal van wandelpaden, lig- en speelweiden én een gezellige herberg: ‘In de Trutselaar’. Meer info: www.west-vlaanderen.be/domeinen/ tillegembos

Al meer dan 30 jaar combineren Marc en Annick een boerderij met een slagerij. Ze weten dus perfect wat er in hun zelfbereide charcuterie zit. Op de boerderij worden varkens, runderen, konijnen, kippen en herten gekweekt; de beenhouwerij is omwille van hun drukke boerenbestaan enkel op vrijdag en zaterdag open, telkens van 8 tot 18 uur. Meer info: www.slagerijbonne.be

3. HIER IS DAT FEESTJE!

7. FOTO’S LANGS DE DAMSE VAART

Siphon Brewing in Damme bestaat binnenkort drie jaar en viert dat op 29 juni aanstaande. Enige uitbundigheid behoort tot de verwachtingen, maar wat absoluut vaststaat is dat er die dag uitsluitend uit eigen vaten wordt getapt. Er zullen zelfs een paar nieuwe bieren voorgesteld worden. Waar? In de tuin van de brouwerij. Wie niet kan wachten om te gaan degusteren, kan aan tafel aanschuiven in het restaurant. Reserveren aanbevolen. Meer info: www.siphonbrewing.be

Het kanaal tussen Brugge en het Nederlandse Sluis is zo’n 15 km lang en werd gegraven in opdracht van Napoleon. Om die reden wordt het kanaal – dat dwars door het gezellige maar doorgaans drukke Damme vloeit – ook al eens het Napoleonkanaal (of de Napoleonvaart) genoemd. De mooiste foto’s en selfies maak je vanop de bruggetjes over het kanaal.

4. OVER PLANETEN EN STERREN De maan, de planeten, nevels en sterrenstelsels, het spreekt allemaal tot de verbeelding. Kijk eens door de krachtige telescoop van Volkssterrenwacht Beisbroek of droom weg bij de adembenemende projecties op het koepelvormige projectiescherm in het planetarium. Er is altijd een gids aanwezig om jouw prangende vragen te beantwoorden. Of er buitenaards leven is? Steek je licht eens op in het bezoekerscentrum Cozmix. Meer info: cozmix.be

6. SMAKELIJKE COMBO: SLAGERIJ EN BOERDERIJ

8. SNORREN MET EEN SOLEX Een fiets met een 45cc hulpmotor bovenop het voorwiel? Dat moet een Solex zijn. De Franse tweewieler, geproduceerd tussen 1946 en 1988, is vandaag nog nauwelijks in ons straatbeeld te zien. Met uitzondering van Brugge, want daar kan je er eentje huren om in groep door en rond de stad te snorren. Solex Tours, op het Simon Stevinplein in de binnenstad, biedt arrangementen aan vanaf 6 personen. Meer info: solex-tours.be

9. DE 10 LANDSCHAPPEN VAN HET BRUGSE OMMELAND Wil je aan den lijve ondervinden hoe divers de (wijde) omgeving van Brugge is? Dan vind je ongetwijfeld inspiratie in de gids ‘Fiets- en wandelroutes langs dé 10 landschappen van het Brugse Ommeland’. Het minimagazine met 10 kant-en-klare routes, boordevol tips, is gratis verkrijgbaar via www.brugseommeland.be/nl/10routes.

TOURING magazine 21

R DI EISE CH X TB PE IJ RT

SLOW CRUISING FOR DUMMIES

PLEZIER OP DE RIVIER

22 TOURING magazine

TEKST: BART DE LANDTSHEER BEELD: NICOLS EN ELISE DE NEVE

Een boot huren en zelf varen, veel mensen dromen ervan. Ook ondergetekende trouwens. Liefst een niet al te kleine schuit en graag een die we zonder vaarbewijs mogen lenen. Het kan op diverse plaatsen in Europa, maar we kiezen bewust voor dicht bij huis. We steken van wal in Saverne, in de Franse Elzas.

Vanuit Saverne kan je twee richtingen uit: naar het bruisende Straatsburg of naar de rustige dorpjes in het westen. Als je een vaarvakantie van drie weken plant, kan je van hieruit de grens oversteken naar Duitsland en Luxemburg.

eel uitleg krijgen we bij het inschepen in Saverne niet, maar dat was ook onze uitdrukkelijke wens: zo weinig mogelijk jargon en regeltjes. We zijn met zes en iedereen hoopt stiekem dat de anderen wél goed geluisterd hebben. Wat in elk geval niemand ontgaan is: we hebben volgens het Franse verhuurbedrijf Nicols véél te weinig proviand ingeslagen. Gelukkig zijn er een paar supermarkten in de stad, zodat we niet veel later een extra winkelkar aan boord rijden. ALS DAT MAAR GOED GAAT Het vertrek vanuit Saverne verloopt ietwat chaotisch, maar bij het vertrekpunt is het Marne-Rijnkanaal breed genoeg om stuurblunders onopvallend te corrigeren. Denken we. Na de eerste bocht – we zijn nauwelijks 300 meter ver – wordt het plots bittere ernst: een sluis! Op de kade staan nieuwsgierige mensen te kijken hoe we het ervan afbrengen. Maar de spreekwoordelijke stuurlui aan wal zijn eraan voor de moeite, want het gaat – naar ons gevoel – meteen goed. We vieren de eerste doorgang met high fives, maar beseffen wel degelijk dat onze rolverdeling nog niet helemaal op punt staat. Wie stuurt? Wie gooit de meertouwen uit? Wie haalt

de hendel over om de sluis te openen en weer te sluiten? Wie houdt de boot in bedwang? Wie gaat aan wal om de meertouwen aan te halen? Daar komen we de volgende dagen achter, want we hebben nog zo’n 50 sluizen voor de boeg. ZWAAIEN NAAR TEGENLIGGERS Het spreekt voor zich dat we bij het verlaten van Saverne meteen willen testen hoe hard onze haren gaan wapperen als we plankgas geven. Helaas, de boeg van onze schuit komt nauwelijks omhoog en de snelheidsmeter blijft steken op 8 km/uur. Het goede nieuws: de passagiers (met haardos) hoeven zich geen zorgen te maken. Intussen steken fietsers ons zowel op de linker- als rechteroever vlot voorbij. We zwaaien, zij zwaaien vriendelijk terug. Ook als er een boot van de andere kant komt, gaan onze handen respectvol de hoogte in. Schippers onder elkaar, zo hoort dat. Een paar uurtjes later ondervinden we dat je inderdaad beter met een goedgevulde koelkast vertrekt, want we stranden in de spreekwoordelijke middle of nowhere. Het licht van de volgende sluis staat namelijk op rood en dat wordt pas de ochtend nadien weer

TOURING magazine 23

R DI EISE CH X TB PE IJ RT De sluizen volgen elkaar snel op, zodat je altijd wel iets om handen hebt tussen het zwaaien naar tegenliggers door. Onderaan links: de jachthaven van Nicols in Saverne. Bovenaan rechts: het bevallige kerkje in Lutzelbourg. groen. Diezelfde avond beslissen we om onze volgende haltes iets doordachter te kiezen. EEN VROEGE VOGEL De volgende ochtend liggen de jongste matrozen nog vrolijk te snurken als de volwassen schippers al vertrekkensklaar staan. Er zijn geen klachten over de bedden en in de keuken is alles aanwezig om een stevig ontbijt bij elkaar te kokerellen. Er ontstaat een spontane rolverdeling. Concreet: de mannelijke kapiteins nemen hun koffie mee naar het dak van de boot. Daar, in de openlucht, bevindt zich namelijk een tweede stuur (het primaire stuur bevindt zich in de kajuit, nabij de keuken, nvdr). Van hieruit heb je een onbelemmerd zicht op de omgeving en – veel belangrijker – op de tegenliggers die bij

24 TOURING magazine

Op dit stuk van het Marne-Rijnkanaal vaar je niet bepaald van levendig dorp naar levendig dorp

gebrek aan ervaring geen rechte lijn kunnen aanhouden en wellicht hetzelfde over ons zeggen. We vertrekken langzaam en voelen niet meteen de drang om sneller dan stapvoets te varen. Een andere vroege vogel, een sierlijke reiger, is dezelfde mening toegedaan. Hij vliegt treuzelend voor ons uit en houdt af en toe halt op de oever om daarna dwars over het kanaal zijn zweefkunsten te etaleren. Er hangt mist in de lucht, én 4G. Dat laatste is handig voor de matrozen in opleiding, maar in de praktijk volgen de sluizen elkaar zo snel op dat ze quasi continu iets om handen hebben. UITGESTORVEN DORPJES Op onze vaarkaart staan minuscule dorpjes waarvan we bij voorbaat vermoeden dat er weinig te beleven valt.

TIPS VOOR EEN ONBEZORGDE VAART

1. Breng genoeg eten en drank aan boord, want langs deze specifieke route is er weinig bedrijvigheid. Is er plaats voor gezelschapsspelletjes in je koffer? Doen! 2. Voorzie ook producten tegen opdringerige insecten als je ’s avonds bij de BBQ of dat laatste drankje op het dek niet zelf opgegeten wil worden. 3. Hou er rekening mee dat je voornamelijk buiten leeft en dus redelijk wat uren in de zon zal doorbrengen. Denk niet alleen aan productjes, maar ook aan hoofddeksels en eventueel een extra parasol. 4. Wil je regelmatig gaan fietsen? Breng dan je eigen fiets(en) mee, want de huurfietsjes zijn maar net goed genoeg voor een trip naar de nabijgelegen bakker – als er al een is – en terug. 5. Stop je eigen handdoeken in je koffer, want het setje dat je kan huren is beperkt (en in verhouding vrij duur). Breng ook lucifers mee voor het gasfornuis en de gehuurde gas-BBQ (geen échte BBQ dus). 6. Huur je boot een maatje groter dan nodig. Met 4 op stap? Huur er dan een voor 6, zodat er voldoende kamers zijn waar je je hoofd niet stoot. 7. Beperk je garderobe, want veel heb je onderweg niet nodig. Voorzie wel iets voor ’s avonds, want het kan frisjes worden op het achterdek.

In een van die dorpjes gaat een van onze matrozen op zoek naar vers brood. Tevergeefs, want de plaatselijke bakkerij blijkt al jaren permanent gesloten. We kijken dan maar opnieuw op onze kaart en schakelen een hulplijn in: Google Maps. Zo ontdekken we het veelbelovende Lutzelbourg. Pakweg 10 sluizen later krijgen we gelijk: er is een warme bakker, een bescheiden supermarktje en een heerlijk terras. Geen overrompeling van toeristen hier, die ene motorrijder op doortocht en de pakweg vijf andere aangemeerde boten niet meegerekend. WEG STRESS Mocht het intussen nog niet duidelijk zijn: op dit stuk van het Marne-Rijnkanaal vaar je niet bepaald van levendig dorp naar levendig dorp, laat staan van restaurant naar restaurant. Als gastro-

nomie aan het water je ambitie is, huur je beter een boot op het Canal du Midi. Anderzijds vindt de voltallige bemanning het prima zo. Er is tijd om met elkaar te praten, een boek te lezen, groenten te kuisen en af te wassen op artisanale wijze. Aan boord is het kort samengevat al zen wat de klok slaat. We maken ons zelfs niet druk als vlak naast ons een huurboot roekeloos tegen de kade knalt. De throttle in één ruk voor- of achteruit, het maakt een wereld van verschil, ondervindt de brokkenkapitein. We zwaaien vriendelijk naar de rood aangelopen man en doen alsof we de bijna-scheepsramp niet gezien hebben. Even later kan hij er zelf smakelijk om lachen, want de schade – twee kapotte fenders – blijft al bij al beperkt. En er dienen zich nog meer hilarische momenten aan. Zo zien we een boot

quasi dwars uit een sluis sukkelen terwijl op het dek drie generaties matrozen met handschoenen, brede grijns én reddingsvest doen alsof hun neus bloedt. In hun kielzog drijven minstens twee gehavende fenders. We houden onze adem en onze lach in, blijven te allen tijde professioneel en wuiven hen vriendelijk toe. Terwijl ze terugzwaaien, demonstreren we hoe het wél moet. Bij wijze van karma maken we twee sluizen verder een vergelijkbare stuurfout en moet een van onze fenders eraan geloven. We troosten ons met de gedachte dat die stootkussens daarvoor dienen. Toch? MET JE BOOT DE LIFT IN Los van de plaisanterie onderweg krijgen we tijdens deze trip ook ruimschoots de tijd om het fameuze hellend vlak van Arzviller (scheepslift)

TOURING magazine 25

R DI EISE CH X TB PE IJ RT

TOURING TIPT

Voor deze reportage trokken we met de auto naar Saverne in de Franse Elzas, op pakweg 400 kilometer van Brussel (reistijd: iets meer dan 4 uur). We gingen in zee met het Franse bedrijf Nicols, bouwer en verhuurder van boten zonder vaarbewijs. Voor je auto is er ter plaatse een afgesloten parking. Een andere bestemming in gedachten? Geen probleem: het bedrijf heeft een vloot van 300 boten en verhuurcentra in Frankrijk, Duitsland, Nederland en Portugal. Ga je inspireren op www.nicols.com.

ELEKTRISCH VAREN

Relatief nieuw in de vloot is de elektrische Estivale Sixto GREEN. Deze boot voor zes personen kan je huren in Saverne, maar op tijd boeken is aanbevolen.

IN DE OMGEVING

Bovenaan links: je kan bij Nicols ook een boot huren met een plonsbad. Bovenaan rechts: door een tunnel varen is een avontuur op zich. Hierboven: de scheepslift van Arzviller tilt boten ruim 45 meter hoger. van dichtbij te bekijken. Niet in het minst omdat we het hellend vlak op moeten, en een paar dagen later weer af. Het ene moment staan we beneden aan te schuiven, een half uur later zetten we onze tocht ruim 45 meter hoger verder. Indrukwekkend! Op dat traject komen we vervolgens twee tunnels tegen: eentje van 475 meter, een andere van ruim 2,3 km lang. Het is een bijzondere en zelfs spannende

26 TOURING magazine

ervaring, omdat de donkere tunnels maar nét een boot breed zijn. Twee dagen later varen we – met een berekende tussenstop in Lutzelbourg – weer naar Saverne, waar we onze boot in één stuk afleveren. We hebben intussen veel bijgeleerd en glijden dan ook met enig zelfvertrouwen achterwaarts tussen twee boten tot aan de kade. Voor herhaling vatbaar? Zeker weten, klinkt het zesstemmig.

SAVERNE: kasteel van Rohan, zwemparadijs Océanide LUTZELBOURG: kasteel met indrukwekkend uitzicht, restaurants en terrasjes ARZVILLER: het hellend vlak, een museumboot en de machinekamer NIDERVILLER: twee donkere tunnels en een faiencefabriek MITTERSHEIM: strand en meer met watersportfaciliteiten

PRAKTISCH

Meer weten over deze regio? Check de volgende websites: www.tourisme-saverne.fr www.lutzelbourg.fr www.plan-incline.com www.niderviller.fr www.mittersheim.fr

TASTE OF JAPAN: TOKYO & KYOTO INDIVIDUELE REIS

7D/6N VA €984

Inclusief: transfers • 6 overnachtingen met ontbijt • treinreis Tokio-Kyoto en bagagetransfer naar Kyoto. Exclusief: internationale vluchten • beschikbaar va € 530pp. • Info en reservatie: 070/23 33 13

Taste of Japan is de ideale combinatie om Japan te ontdekken. Je verblijft 3 nachten in elk van de 2 leukste steden. Tokio is blits, modern en bruisend. Het gezellige Kyoto wordt getypeerd door het authentieke, de geschiedenis, de samurai en de geisha’s.

OP STAP MET EEN BELG Elke dag organiseert Connections stadswandelingen in het gezelschap van Nicolas Wauters, een jonge Belg die stapelverliefd werd op Tokio. Te voet en met de metro neemt hij je mee op ontdekking doorheen de belangrijkste wijken. Vanaf € 128pp voor een volledige dag.

NICOLAS

EXCLUSIEF AANBOD voorbehouden aan TOURING leden.

03/10/2019: € 1699 31/10/2019: € 1699

THAILAND

16/01/2020: € 1749

RONDREIS 15 DAGEN

Inclusief • Rechtstreekse vluchten met topmaatschappij THAI • Verblijf in luxueuze tophotels • Half pension tijdens de rondreis • 4 dagen strandverblijf met ontbijt • Deskundige Belgische reisleider ter plaatse • Alle hoogtepunten en bezoeken inbegrepen • Vermelde prijzen per persoon o.b.v 2 persoonskamer

Droom je al langer om Thailand te verkennen? Geniet van deze unieke buitenkans en vlieg met Touring en Thai Airways, in alle comfort, rechtstreeks naar Thailand. Je verkent er alle hoogtepunten van het noorden. Je gaat met de monniken op bedelronde, gaat olifanten voeden en helpen met het baden, je ontmoet de typische bergstammen, fietst door de rijstvelden. Ook Bangkok en de drijvende markt staan op je programma

en je eindigt je reis in stijl in een vijfsterren resort aan het strand van de koninklijke badplaats Hua Hin. Tijdens deze exclusieve rondreis kan je rekenen op de deskundige begeleiding door onze Belgische Thailand specialist. Alle uitstappen en de maaltijden in half pension zijn inbegrepen. Een onvergetelijke reis boordevol leuke activiteiten.

Ontdek het volledige programma op www.connections.be/touring Bel 02 550 01 65 of stuur een email naar touring@connections.be

The Travelling generation 33 Travel Shops • connections.be

06/02/2020: € 1749 27/02/2020: € 1749 19/03/2020: € 1749 Prijzen p.p. voor 2 of 3 p. die een kamer delen. Single supplement: 2019: € 300, 2020: € 449

R VE EISE RW XP EG ER T

TOKIO & Japan telt af naar de Olympische Zomerspelen van 2020. Die worden gehouden in het indrukwekkende en ietwat eigenzinnige Tokio. Al geldt dat excentrieke evenzeer voor de voormalige hoofdstad van het land: Kioto. Twee totaal verschillende steden, die elkaar perfect aanvullen: Japanser wordt het niet. 28 TOURING magazine

TEKST: BART DE LANDTSHEER FOTO’S: NICOLAS WAUTERS

DE ULTIEME DUOTRIP

KIOTO TOKIO KIOTO

okio is ‘hot’ als het op stedentrips aankomt, en dat heeft alles te maken met de gunstige prijzen voor vliegtickets. Ook de hotelprijzen liggen gemiddeld lager dan wat een miljoenenmetropool doorgaans aanrekent. Eerste keer Tokio? Onthoud dan zeker de volgende vijf hotspots: Kabukicho, dat dag en nacht in de neonverlichting baadt; Ginza, de overtreffende trap van 5th Avenue in New York; Shinjuku, het mekka van de

wolkenkrabbers; Akihabara, de jongerenwijk die uitpuilt van elektronica en snufjes; en Shibuya, de hemel op aarde voor fashionista’s en fijnproevers. KORTE HANDLEIDING Doe op voorhand wat research en kies er de wijken en bezienswaardigheden uit die je absoluut niet wil missen. Maak optimaal gebruik van het goed functionerende metronetwerk, maar trek ook willekeurig door de kleinere straatjes. Het is er volkomen veilig en om elke

TOURING magazine 29

R VE EISE RW XP EG ER T

KIOTO

Eerste keer Kioto? Deze stad zal jou overrompelen met zijn authenticiteit. Wie niet kan kiezen, kan vertrouwen op deze 7 plekken die je als first-time bezoeker een vrij goed beeld van Japan geven. 1 • FUSHIMI INARI Jinja-schrijn in de wijk Fushimi-ku. Het heiligdom behoort tot de oudste shintoïstische heiligdommen en staat bekend om zijn prachtige galerijen, bestaande uit duizenden rode torii (poorten). Ronduit indrukwekkend! 2 • KIYOMIZU-DERA Vrij vertaald de ‘helder water’ tempel, omdat aan de voet van de rotsen waarop deze indrukwekkende tempel is gebouwd, een bron ontspringt. De tempel is UNESCO werelderfgoed sinds 1994. 3 • KASTEEL VAN DE SHOGUN Ook kasteel Nijo genoemd, en het voormalige bolwerk van de eerste shogun van de edoperiode (1603-1867). Niet de keizer had toen de macht, wel de invloedrijke shogun Tokugawa Ieyasu. 4 • NISHIKI MARKT Deze versmarkt moet je beleefd én geproefd hebben, want tussen de meer dan 100 winkeltjes vind je ook charmante eettentjes. Nishiki is het ideale excuus als je je smaakpalet wil upgraden. 5 • SAGANO Het befaamde bamboebos in Sagano is sprookjesachtig, maar dat weten intussen nét iets te veel toeristen. Je bent hier met andere woorden niet alleen als je de meest betoverende selfie van je leven wil maken. 6 • DAIGOJI TEMPEL Een van de mooiste tempels, vooral als de veelkleurige flora eromheen een beetje meewerkt. De pagode van vijf verdiepingen wil je gegarandeerd wereldkundig maken via je social mediakanalen. 7 • FUSHIMI SAKE DISTRICT Fan van sake, of simpelweg geïnteresseerd hoe deze Japanse rijstdrank gebrouwen wordt? In dit district word je een pak wijzer. Je vindt hier ruim 40 sakebrouwerijen, waarvan er enkele open zijn voor het grote publiek (inclusief winkeltjes). Ook het bekende Gekkeikan is hier gevestigd (sinds 1637). De ingrediënten? Rijst en water.

30 TOURING magazine

Kioto (links) versus Tokio (groot beeld rechts): de verschillen zijn groot, maar beide steden zijn perfect complementair.

hoek schuilt er een nieuwe verrassing. Is het geen klein winkeltje, dan misschien wel een ramenshop (een eettentje waar dampende noedelsoep geserveerd wordt), een sushibar of een kraampje waar heerlijke yakitori’s (satés) worden gebakken. En niet eens zo duur als vaak wordt beweerd. Je vindt al ramen vanaf 300 yen (2,40 euro) en er zijn plaatsen waar twee stukjes sushi nauwelijks 100 yen (80 eurocent!) kosten. Uiteraard kan je ook verfijnder gaan tafelen, maar je zal zelden of nooit achterovervallen van de prijzen, tenzij je kiest voor een van de 230 Michelin-

ONZE MAN IN JAPAN Hulp nodig bij je eerste bezoek aan Japan? Ga eens met een Belg op stap. Nicolas Wauters is ‘de man’ van reisorganisatie Connections en hij neemt je op sleeptouw door zijn favoriete land en dito steden. Nicolas is geen klassieke stadsgids, want als Belg weet hij perfect hoe hij landgenoten door het magische Japan moet loodsen. Hij serveert geen kurkdroge feiten, maar overdondert jou met nieuwe ervaringen en inzichten. Volgens Nicolas hebben de meeste (first-time) bezoekers Kioto als (eind)bestemming en laten ze Tokio links liggen. Jammer, vindt hij; je moet beide steden bezocht hebben als je in één trip zowel het moderne als traditionele Japan wil proeven.

Volg de avonturen van Nicolas Wauters op www.instagram.com/wauters_nicolas

sterrenrestaurants die Tokio rijk is. Alvast deze tip: trek ‘s middags naar de sterrenchefs, want rond lunchtijd hanteren ze aantrekkelijkere tarieven. SHOPPEN TOT JE ERBIJ NEERVALT Ook leuk – en er is geen betere plek dan Tokio – is shoppen. Weet wel dat de meeste luxeproducten duurder zijn dan bij ons. Gelukkig kan je je ook een breuk shoppen aan spullen die je bij ons niet vindt, zoals knotsgekke en volstrekt overbodige elektronische gadgets. Nog leuker is je geld spenderen aan zaken die bij ons simpelweg niet bestaan. Ga eens

kijken waar de sumoworstelaars trainen, boek een ticket voor het kabukitheater (ook al begrijp je geen woord Japans), bezoek een kattencafé, reserveer een tafel in een robotrestaurant, speel een spelletje kabuchi, zoek uit waar al die knopjes in een Japans toilet voor dienen, schrijf je in voor een ninja- of sushicursus, etaleer je talent in een karaoketent of ga iets drinken in Golden Gai (bars waar maximaal 4 à 6 gasten in passen). PERFECT COMPLEMENTAIR Kortom, Tokio is veel meer dan de obligate hub waar je aankomt en weer

Het gigantische Tokio en het in verhouding bescheiden Kioto zijn complementair aan elkaar en op veel punten zelfs elkaars tegenpolen: het flitsende Tokio met zijn betonnen en glazen hoogbouw versus het eerder traditionele Kioto. Nicolas verduidelijkt: “Tokio heeft zich door oorlogen en aardbevingen al een paar keer moeten heruitvinden, terwijl de oude hoofdstad van dat alles gespaard is gebleven.” Of er al iets te zien is van het olympisch stadion? Weinig, want het is uiteraard nog in volle opbouw. Het ontwerp is van de hand van de Japanse architect Kengo Kuma en volgens Nicolas betekent dit dat de constructie voornamelijk uit hout zal bestaan. Volgens sommige bronnen met een duidelijke knipoog naar de Horyu-ji Tempel, de oudste tempel van het land. Ja, ook op dit vlak profileert Japan zich ‘anders’. Afspraak in Tokio – én Kioto – eind juli volgend jaar!

TOURING magazine 31

R VE EISE RW XP EG ER T

TOURING TIPT

VLIEGEN EN SLAPEN

Tokio en Kioto zijn – met dank aan de gunstige yen – betaalbare bestemmingen. Upscale hotels kunnen (peper)duur zijn, maar de meeste drie- en viersterrenhotels zijn betaalbaar en blinken uit in netheid en hygiëne. Ook de vliegtickets zijn goedkoper dan de meeste mensen denken. Geen zin om het allemaal zelf uit te zoeken? Op www.connections.be vind je al combinatiereizen voor minder dan 1.000 euro per persoon.

VISUM EN GELD

De munteenheid in Japan is de yen. De bankbiljetten zijn allemaal even groot, maar verschillen van kleur en zijn onderverdeeld in waarde: 1.000, 5.000 en 10.000 yen. Daarnaast zijn er een aantal munten: van 1 tot 500 yen. 100 euro is ongeveer 12.650 yen waard; 100 yen is omgerekend zo’n 80 eurocent. Je paspoort moet geldig zijn tijdens je verblijf in Japan. En je moet ook in het bezit zijn van een vliegtuigticket dat bewijst dat je binnen de 3 maanden na aankomst het Japans grondgebied zal verlaten. Je hebt geen visum nodig. Boven: de kersenbloesem, of ‘sakura’, is het ultieme icoon van Japan. Onderaan links: een pas getrouwd koppel in Tokio. Onderaan rechts: soba is een op en top Japans gerecht (noedels) dat je vaak aantreft in kleinschalige etablissementen. vertrekt richting België. Drie nachten ter plaatse is genoeg voor een eerste kennismaking, maar weet dat je je hier makkelijk een week grenzeloos kan amuseren. Wie ook ‘het andere’ Japan wil ontdekken, hoeft trouwens niet heel ver te sporen met de Shinkansen (de Japanse HST). In Kioto huist het Japan zoals we het visualiseren in onze dromen. De lijst van Unesco-bezienswaardigheden is lang en het aantal

32 TOURING magazine

boeddhistische tempels en Shintoheiligdommen loopt in de honderden. Google alvast deze hotspots: Kinkaku-Ji, Kiyomizudera, Nijo Castle, het keizerlijk paleis, de Nishiki markt, het Gion district en – weliswaar net buiten de stad – het befaamde en betoverende Bamboo Forest. Neen, Japanser dan dit wordt het écht niet tijdens deze onvergetelijke duo-citytrip.

NUTTIGE WEBSITES

Voor een trip naar Japan zal je vermoedelijk meer informatie willen inwinnen dan voor een reis op het Europese vasteland. Online vind je voornamelijk Japanse websites, dus de aanschaf van een recente Nederlandstalige reisgids is beslist geen overbodige luxe. Ook de volgende websites kunnen soelaas brengen: www.connections.be/nl-be/ rondreizen/azie/japan www.gotokyo.org www.kyototourism.org/en/ Check ook het Instagramaccount van Nicolas Wauters: www.instagram.com/wauters_nicolas

Helemaal zen, en dat terwijl je zoon vanochtend nog op een cactus trapte. Het is niet omdat je op vakantie bent dat er niets kan gebeuren. Zo kan je in panne vallen in the middle of nowhere of misschien wel op een cactus trappen. Is dat iets om je zorgen over te maken? Helemaal niet. Dankzij de Family Fullreisbijstand met voertuig en de meer dan 60 jaar ervaring van Touring in bijstand in het buitenland, ben je helemaal zen. Want je weet dat je zo snel mogelijk eender waar ter wereld wordt bijgestaan en in Europa wordt gedepanneerd.

FAMILY FULL MET VOERTUIG

/maand*

Geniet nu van -20% op de Family Full-bijstand met voertuig voor maar 10/maand ( 120/jaar) in plaats van 12,50/maand ( 150/jaar) en vertrek met een gerust hart. Je geniet gedurende 1 jaar van ongelimiteerde terugbetaling van medische kosten (met uitzondering van tandartskosten tot 125) en van repatriëring, bovenop bijstand voor je voertuig (behalve oldtimers) in bijna 40 Europese landen buiten België. Belangrijkste uitzonderingen: elke gebeurtenis die plaatsvindt na de eerste 3 maanden van het verblijf – annuleringskosten van het verblijf.

Meer info? Lees de algemene voorwaarden en het document over het bijstandsproduct op touring.be alvorens je contract te ondertekenen. Of bel ons op 0800 14 065 (van maandag tot vrijdag, tussen 8u. en 18u.).

De personenbijstand wordt gedekt door ATV n.v., waarvan de maatschappelijke zetel gevestigd is in België, te 1040 Brussel, Wetstraat 44, RPR 0441.208.161 Brussel, ING BE69 6300 1222 3978 BBRUBEBB, verzekeringsonderneming onderworpen aan het Belgische recht en toegelaten bij KB van 11/01/1991 en 24/02/1992 (BS 13/02/1991 en 14/03/1992), erkend door de NBB onder het nummer 1015 om verzekeringsoperaties uit te voeren in de takken 9, 16, 17 en 18. De bijstand aan uw voertuig wordt uitgevoerd door de v.z.w. Koninklijke Belgische Touring Club, onderneming onderworpen aan het Belgische recht, waarvan de maatschappelijke zetel gevestigd is in België, te 1040 Brussel, Wetstraat 44, RPR 0403.471.597 Brussel, CBC BE55 1910 4222 2244 CREGBEBB, FSMA nr. 011210 cA en/of door de andere automobielclubs, leden van het internationale F.I.A. netwerk. De jaarlijkse producten voorgesteld door Touring zijn onderworpen aan het Belgische recht. In geval van klacht kan u zich per post wenden tot Touring, Klachtendienst, Wetstraat 44, 1040 Brussel of per mail tot complaint@touring.be. Indien u niet tevreden bent over de vooropgestelde oplossing, dan kan u zich wenden tot de Ombudsman van de Verzekeringen, de Meeûssquare 35, 1000 Brussel per fax op 02/547.59.75. Prijzen geldig op 01/01/2019. *Aanbod voorbehouden voor de eerste 10.000 jaarcontracten van de producten Touring Family Full en Touring Traveller Full. Aanbod niet cumuleerbaar en enkel geldig in het eerste jaar van inschrijving, vanaf 01/05/2019 tot en met 31/08/2019. Korting van 20% reeds toegepast en berekend op basis van de jaarlijkse tarieven: Family Full Personen & Voertuig 150.

T W MA OES RO TIJ KK NT O ES

REISTEST KTM 790 ADVENTURE R IN MAROKKO

De Dakar-rally blijft tot de verbeelding spreken. Voor heel wat auto- en motorfans is het een droom om in de voetsporen te treden van de betreurde Thierry Sabine. De geestelijke vader van de moeder der rallyâ&#x20AC;&#x2122;s overleed in 1986 toen zijn helikopter op een duin invloog. 33 jaar later trekken we naar dit mythische decor en starten we de motor. 34 TOURING magazine

TEKST: THIERRY SARASYN BEELD: KTM

In de voetsporen van

‘DE DAKAR’ D

CASABLANCA

MARRAKESH

ERFOUD

OUARZAZATE

MERZOUGA ZAGORA

Startpunt voor deze woestijntest: ergens tussen Erfoud en Merzouga, twee bescheiden Marokkaanse steden die algemeen aanzien worden als de poort naar de Sahara.

rie decennia na datum vinden we het een goed idee om een deel van het originele decor opnieuw te gaan verkennen. Per motor naar de streek waar de meest veeleisende routes ooit werden gereden. Over de pistes razen waar de eerste Dakar-avonturiers passeerden, dorpen bezoeken die op de eerste roadbooks stonden en zand eten bij elke maaltijd. Hét avontuur! HOE HET BEGON Ook al heeft de Dakar-rally intussen zijn heil gezocht in andere landen en

TOURING magazine 35

T W MA OES RO TIJ KK NT O ES

OM TE ZIEN

1. GARA DE MEDOUAR Dit uniek natuurfenomeen vind je op 3,5 km van de N12 nabij Erfoud. Deze 858 meter hoge cirkelvormige rotsformatie diende als gevangenis voor Afrikaanse slaven die aan Portugal verkocht werden. De locatie is zonder meer indrukwekkend en werd onder andere gebruikt in de Bond-film Spectre, in The Mummy, The Mummy Returns en Prince of Persia. 2. ERG CHEBBI Een ‘erg’ of zandzee is een grote formatie duinen. Puur geografisch gezien ligt de Erg Chebbi in de pré-Sahara, de echte woestijn begint zuidelijker. De duinen hier zijn tot 150 meter hoog. 3. ERFOUD Erfoud, of Arfud zoals de Berbers deze plaats noemen, is een oasestad. Het deel van de Sahara waarin het gelegen is, vertoont veel gelijkenissen met delen van Mars. Niet toevallig worden hier dan ook toekomstige Marsreizen onderzocht. De stad zelf leeft grotendeels van het woestijntoerisme en de filmindustrie die hier geregeld zijn tenten opslaat. 4. MERZOUGA Merzouga is een uit de kluiten gewassen dorp op 50 km van Erfoud en tevens op 50 km van de Algerijnse grens. Omdat het dorp aan de Draa-vallei ligt, dient het ook vaak als eerste stopplaats voor wie over de Atlas naar de woestijn trekt. De route vanuit Marrakesh, over de Atlas en via Merzouga en Erfoud naar de woestijn, is een van de mooiste trajecten die je in Marokko kan rijden. 5. SOUKH VAN RISSANI Tot rust komen na al het woestijnstuiven doe je best in Rissani, waar je een grote en een zeer authentieke soek vindt op minder dan een half uur van Erfoud. In de soek zelf kan je letterlijk alles op de kop tikken. Van een salonzetel tot een nieuw scherm voor je smartphone. Vooral dat laatste kan van pas komen na een paar dagen zand en stenen vreten.

36 TOURING magazine

Bovenaan links: woestijndorpen ogen onaantrekkelijk, maar kunnen belangrijk zijn voor hulp onderweg. Onderaan links: kinderen van de zon en ... het zand. Rechts: de KTM 790 Adventure R lijkt geboren voor de woestijn.

zelfs op een ander continent, de originele Parijs-Dakarroute blijft tot de verbeelding spreken. Marokko was een van de landen waar de eerste avonturiers in het zand beten, vaak letterlijk. Het waren uitputtende etappes waarbij de ritten van vandaag verbleken tot zondagsuitjes. Olivier Kirkpatrick, een Belg die een paar van de eerste rally’s meereed, formuleerde het ooit als volgt: “We hadden ooit een etappe van om en bij de 1800 km voor de boeg. Met de motoren en de navigatiemogelijkheden die we toen hadden, waren we drie dagen non-stop onderweg. We reden tot we letterlijk in slaap vielen op de motor.

Wij gaan op pad met KTM’s nieuwe 790 Adventure R en wanen ons gedurende een paar dagen een echte Dakarist.

Met alle gevolgen vandien. De eerste Dakars waren killers. Bijna onmenselijk. Maar wel een avontuur om nooit te vergeten.” MYTHISCHE AANTREKKINGSKRACHT De Dakar heeft ervoor gezorgd dat de pistes in Noord-Afrika een bijna mythische aantrekkingskracht kregen. Ze zijn nog steeds verraderlijk en soms ronduit gevaarlijk. Maar met een beetje voorbereiding, de juiste motorfietsen en een goede ingesteldheid, kan je verrassend dicht bij het originele avontuur komen. En je moet er niet helemaal tot Dakar voor rijden.

Marokko was een van de landen waar de eerste avonturiers in het zand beten, vaak letterlijk

HEEL KLEIN EN NEDERIG Plaats van afspraak: de zone tussen Erfoud en Merzouga, twee bescheiden Marokkaanse steden die algemeen aanzien worden als de poort naar de woestijn, excuseer: dé woestijn. De Sahara dus, en die heeft veel gezichten: van eindeloze stenen vlaktes tot gigantische zandduinen. Waar je ook gaat, je voelt je heel klein en nederig. De woestijn heeft de eigenschap tegelijk aantrekkelijk en angstaanjagend te zijn. Dat komt omdat een probleem dat in de bewoonde wereld weinig of geen gevolgen heeft, in de woestijn epische proporties kan aannemen. Anders gezegd: een lekke band op de E40 is vervelend, in de Sahara kan het dodelijk zijn. Je moet dus goed voorbereid vertrekken en ab-so-luut niks aan het toeval overlaten. Bovendien is alleen door de woestijn trekken een slecht idee. Ja, ook al liggen de bewoonde gebieden op relatief korte afstand van elkaar. Bijgevolg gaan we op pad met een kleine groep motorrijders en laten we ons omringen door een goede ondersteuning. Dat wil onder meer zeggen dat er een signaaltoestel op elke motor zit, dat er een ervaren gids aanwezig is en dat er satelliettelefoons ter beschikking staan. Last but not least: KTM zorgde ervoor dat de nieuwe 790 Adventure motoren ter plaatse zijn. Tot de persoonlijke uitrusting behoren een ‘camelback’ drinktas op de rug, geventileerde kledij en goede lichaamsprotectie. Je wil in zo’n woestijn immers niet gekwetst geraken. Een valpartij loert altijd om de hoek, vooral in de enorme duinen, maar het voordeel is dat je op die plekken vrij zacht terecht komt en de kans op schade beperkt is.

TOURING magazine 37

T W MA OES RO TIJ KK NT O ES

DE MOTOR: KTM 790 ADVENTURE R KTM’s nieuwe 790 Adventure R is een motorfiets die bijzonder geschikt is voor het betere woestijnwerk. Hoogwaardige ophanging, pittig blok en een grote betrouwbaarheid. Tijdens de dagen in het zuidoosten van Marokko liet de motor ons geen enkele keer in de steek, zelfs niet toen we als een woestijnvos door het losse zand stoven. De motor verbaasde ons echter vooral door zijn gebruiksvriendelijkheid. Er waren immers ook dagen waarop we gewoon over asfalt reden en door het drukke verkeer van Marokkaanse steden laveerden. Een gebruik dat veel dichter aanleunt bij wat de meeste kopers in België met deze motor zullen aanvangen. Voor de dagen waarop we asfalt en harde pistes onder de wielen geschoven kregen, kozen we voor de standaard Adventure, een motor die uitgerust is met een zachtere ophanging en banden geschikt voor de openbare weg. Op dagen waarop we over duinen en zelfs over stroken met ‘fesj fesj’ (poederig zand, nvdr) passeerden, was de KTM 790 Adventure R het wapen van keuze. Langere en stuggere veren en vooral noppenbanden maken hier het verschil. Beide motoren zijn echter opvallend eenvoudig te controleren. Het was precies die gebruiksvriendelijkheid die ervoor zorgde dat deze Oostenrijkse tweecilinder zich ook onderscheidde in meer alledaags gebruik. Meer zelfs, precies omdat hij zo gemakkelijk te besturen is, kan je er ook moeilijke situaties mee overwinnen. Wedden dat het voor de Dakarpioniers met hun veel primitievere motoren ook op dat vlak een stuk moeilijker was?

38 TOURING magazine

Hiernaast: het is altijd een goed idee om in groep door de woestijn te trekken. Onderaan links: de duinen zijn net zo mooi als ze gevaarlijk zijn. Daarnaast: als je op deze verschroeiende plek al een levende ziel tegenkomt, dan zal je altijd vriendelijk begroet worden. Vallen op een rotspiste is dan weer nefast voor mens én machine. ERFOUD, MERZOUGA EN DE WOESTIJN We reden met KTM’s nieuwste adventuremotor in de zone tussen Erfoud en Merzouga, twee steden die aanzien worden als de poort naar de woestijn. Rij je zuidwaarts, dan kom je van de pré-Sahara in de echte Sahara. Hoe je de woestijn ook benadert, de ervaring komt altijd hierop neer: de uitgestrektheid van de omgeving, de ruwe maar prachtige natuur en de ongeëvenaarde sterrenhemel ’s nachts. Rijden in de woestijn is uitputtend voor je lichaam maar bijzonder zuiverend en ontspannend voor je geest. Je bent namelijk maar met één ding bezig: navigeren en zonder problemen bij het volgende punt op het roadbook geraken. Je moet dus gefocust zijn op het rijden, op de motor, op de watervoorraad die op je rug hangt en zelfs op je hartslag.

DE BANDEN

Bridgestone A41 Een avontuurlijke trip staat of valt met het gebruik van de juiste band. We testten verschillende banden in Marokko, maar de meest veelzijdige band waarmee we reden was de Bridgestone A41. Net zo goed als een tourband op de weg, bijna zo goed als een noppenband op het onverhard. Als je bandenwissels wil vermijden en met één band op alle ondergronden wil rijden, is de Bridgestone A41 jouw beste optie.

KIES JE DUINEN

Erg Chebbi of Erg Chegaga De meest voor de hand liggende duinen om te trotseren, liggen in Erg Chebbi nabij Merzouga. Daar liggen de hoofdwegen namelijk vlakbij. Als je houdt van oranje-rode zandkleuren en minder extreme duinen, is Merzouga je beste keuze als uitvalsbasis. Nadeel is evenwel dat Erg Chebbi toeristischer is dan Erg Chegaga, waar de grootste zandduinen van Marokko zich bevinden. Die zijn alleen te bereiken per jeep, allroad motor

Daarbij komt ook nog dat het ’s nachts koel wordt in de woestijn, terwijl het er overdag verzengend heet kan worden. Temperaturen boven de 40 graden zijn beslist geen uitzondering. DÉ TROFEE: HET ZUIDERKRUIS Alles samen moet je goed gek zijn om in een dergelijk avontuur te stappen maar wie er toch aan begint, staat een van de mooiste levenservaringen te wachten. In elk geval: je houdt ervan of je haat het. Als je het haat, kom je nooit meer terug. Hou je ervan, dan heb je er een verslaving bij. Een dergelijk avontuur traint je lichaam, reinigt je geest en is ondanks de afwezigheid van vegetatie van een zeldzame schoonheid. Al rijdend word je één met de omgeving, voel je het zand en de wind en ruik je de oases, want je zit niet in een stalen cocon. Die vrijheid zorgt er ook voor dat contact maken met de lokale bevolking gemakkelijker wordt. Een motorrijder is – bijna – overal welkom. Voor de Toearegs was het betreden van de woestijn tot 100 jaar geleden een proef om je mannelijkheid te bewijzen: zuidwaarts de Sahara intrekken en terugkeren. We maken onszelf wijs dat we dit ook een heel klein beetje gedaan hebben tijdens deze trip. De Toearegs kregen destijds het Zuiderkruis om als ze die opdracht tot een goed einde brachten. Je mag drie keer raden wat wij nu om de nek hebben hangen.

of voor wie tijd, geduld en een verstopte neus heeft: per kameel. Dat laatste doe je best vanuit Zagora. Bijkomend pluspunt: de reis door de Draa-vallei aan de voet van de Atlas. Vertrek je vanuit Marrakech? Dan ben je het snelst in Chegaga.

HOE BEREIKEN?

Met je eigen motor (of 4x4) Om van België tot in Erfoud te rijden, ben je sowieso minstens 3.000 km onderweg. Zelfs

in het meest optimistische scenario duurt die rit al gauw 4 dagen. Eens ter plaatse gebruik je best een gids om de mooiste plekken te bezoeken.

Vliegen De dichtstbijgelegen luchthaven is die van Errachidia. Dat is echter een kleine luchthaven waar maar één vlucht per dag (vanuit Casablanca) landt. Uit andere steden zijn er slechts sporadisch vluchten. Vanuit Errachidia is het vervolgens nog een klein

uurtje rijden naar Erfoud. In de omgeving van Erfoud zijn er een aantal verhuurbedrijven voor motorfietsen en behoorlijk wat mogelijkheden om de omgeving met een 4x4 en een gids te verkennen. Ook wie niet met de motor rijdt, kan op die manier de poort naar de Sahara ontdekken.

TOURING magazine 39

ND S E VA NQU KA ÊT NT E IET RE

TEKST: BART DE LANDTSHEER

KLASSIEKE STRANDVAKANTIE DEFINITIEF OP ZIJN RETOUR

TOURING VAKANTIEBAROMETER 2019 38%

33%

is bezorgd om slecht weer

is bang om ziek te worden

34%

hee schrik voor een ongeval

29%

is bang om bestolen te worden

Net als de voorgaande jaren peilde Touring ook dit jaar naar het reisgedrag van de gemiddelde Belg. Wat is onze favoriete bestemming? Zijn we goed voorbereid of niet? Waar maken we ons het meeste zorgen over tijdens onze vakantie? Zijn zon en zee nu écht het allerbelangrijkste? En ook: is ons reisgedrag de laatste jaren eigenlijk veranderd? De feiten, de cijfers. 40 TOURING magazine

Voorbereid

op reis Ik check steeds de

nodige documenten

vooraleer te vertrekken, ook ID voor de kinderen Ik ben op de hoogte van de aangeboden diensten van de bijstand / verzekering Ik ken de criteria en de inhoud van mijn reisbijstand of annulatieverzekering

81% 75% 70%

ns reisgedrag is de laatste jaren redelijk stabiel gebleven. Voorspelbaar zelfs. Zo blijft Frankrijk met stip de populairste bestemming van de gemiddelde Belg en

is ons favoriete vervoermiddel nog altijd de auto. Maar als we de cijfers vergelijken met 2016, valt het op dat we steeds minder met de auto op reis gaan. In 2016 deed 77% van de bevolking nog een beroep op de eigen bolide, in 2018 is dat aandeel gezakt tot 66%. Dat verlies wordt verrassend genoeg niet gecompenseerd door het vliegtuig, maar door een combinatie van voertuigen. Waar in 2016 zo’n 13% de trein nam, vertrekt in 2018 ruim 18% vanuit een treinstation op vakantie. Ook autobussen en autocars doen het iets beter: 11% in 2016, 12% in 2017 en 13% vorig jaar. Zit ook in de lift: de fiets. Terwijl in 2016 nauwelijks 3% met zijn stalen ros op vakantie ging – of tijdens de vakantie een fiets gebruikte – is dat in 2018 bijna verdubbeld.

minder bekende steden. Het aanbod in Europa lijkt in elk geval te volstaan om mensen blijvend te inspireren. Toch zien we een lichte terugval. De voorbije jaren liet 37% zich nog verleiden tot een citytrip, dit jaar zegt 35% een citytrip te ondernemen. Grote verliezer is de klassieke stranden zwembadvakantie: 37% in 2017 tegenover 31% dit jaar. Reizen naar het strand blijven dus populair, maar Belgen zoeken steeds vaker het binnenland op. Weliswaar nog altijd op een zonnige bestemming, maar in plaats van platte rust wordt er tijd gemaakt om rond te trekken en nieuwe regio’s te verkennen. Opvallend maar niet echt verrassend: we gaan steeds vaker kamperen (van 8% in 2017 naar 11% dit jaar).

CITYTRIPS ZIJN HOT, HET STRAND IETS MINDER Het fenomeen van de citytrips is al lang geen hype meer – tenzij misschien naar

Problemen op vakantie 1% 3% Een ongeval met een vervoermiddel met lichamelijk letsel 5% Een repatriëring Een ongeval met een vervoermiddel zonder lichamelijk letsel 8 % 8% Een overlijden op het thuisfront 6% Een hospitalisatie 11 % Ernstige problemen met de beloofde accomodatie 13 % Annulering/noodgedwongen vroegtijdig afbreken 14 % Tussenkomst van een rechtsbijstandverlener 15 % Bestolen/opgelicht 18 % Een ernstig defect aan de wagen, mobilhome, motor, ... 13 % Lichamelijk letsel waar een arts aan te pas kwam 19 % Ernstige reisziekte (diarree) Gewone ziekte met inname van medicijnen 23 % Problemen met de vlucht of het vliegtuig 27 % Overlijden van een lid van het reisgezelschap

Ja, zelf overkomen

1% 2% 4% 1% 2% 6% 2% 2% 4% 4% 3% 9% 6% 10 % 2%

VIVE LA FRANCE! Wat vakantiebestemmingen betreft, blijft Europa veruit het populairst, gevolgd door Noord-Amerika, Azië en Afrika. Binnen Europa bekleedt

Is jou op vakantie in het buitenland al het volgende overkomen? 97% 96% 91% 90% 89% 87% 85% 82% 81% 78% 80% 77% 73% 65% 65%

Ja, een lid van het gezelschap

Nee

TOURING magazine 41

ND S E VA NQU KA ÊT NT E IET RE

50%

doorslaggevende factor: keek in 2017 nog 43% peinzend naar het kostenplaatje, dan was dat vorig jaar al 48%.

beschikt niet over een annulatieverzekering

j mte

Frankrijk zoals vanouds de toppositie (50%), maar de top 3 ziet er dit jaar voor het eerst lichtjes anders uit: Nederland (26%) neemt namelijk de tweede plaats over van Spanje (25%). Voor de keuze van de bestemming baseert 51% van de ondervraagden zich op de bezienswaardigheden ter plaatse. Precies evenveel vakantiegangers vinden ook zon en warmte belangrijk. En meer dan ooit is ook de kostprijs een

MINDER BEZORGD OP REIS 38% geeft aan bezorgd te zijn om ziek te worden in het buitenland, een pak minder dan vorig jaar (47%)! Ook de angst voor een ongeval daalde aanzienlijk, van 43% in 2018 naar 34% dit jaar. En waar vorig jaar nog 37% van de vakantiegangers schrik had dat het slecht weer zou zijn, is dat dit jaar gezakt naar 33%. Tegenover deze bekommernissen staan de mogelijkheden die reizigers hebben om zich in te dekken tegen reisperikelen en hun reisbudget te vrijwaren. Concreet: wie beschikt over reisbijstand en heeft voor het afreizen aan een degelijke annulatieverzekering gedacht? Welnu, er is een kleine verbetering merkbaar. Waar vorig jaar zowat de helft zonder annulatieverzekering vertrok, is dat aandeel nu gezakt tot 46%. 36% neemt er een voor elke reis die ze ondernemen, 18% is het hele jaar door gedekt. Maar een aanzienlijk deel van de reizigers hoopt dus nog altijd dat er niks fout gaat tijdens en in de aanloop naar de vakantie. Nochtans geven diezelfde ondervraagden toe dat ze ooit al problemen hadden met hun vlucht of vliegtuig (27%) en zelfs al eens een reis vroegtijdig moesten afbreken (13%). Ook qua bijstand is er nog veel ruimte voor verbetering: 40% ziet er

Vakantiebestemmingen Frankrijk (inclusief Corsica) Nederland Spanje Duitsland Italië Verenigd Koninkrijk Oostenrijk Griekenland Portugal Verenigde Staten Turkije Marokko Kroatië

50% 26% 25% 18% 16% 8% 8% 7% 6% 4% 4% 3% 3%

het nut niet van in om bijstand in het buitenland te nemen, maar tegelijk geven dezelfde respondenten wel toe dat ze ooit al eens met een ernstig defect aan hun voertuig (auto, mobilhome enzovoort) gestrand zijn (18%). Overigens weet 6% niet eens of ze wel reisbijstand hebben, terwijl 14% enkel via het ziekenfonds verzekerd is en bijgevolg louter medische bijstand heeft (geen repatriëring van medereizigers of van het voertuig, beperkte financiële tussenkomst, noem maar op). Idem dito voor de bagage: ruim 62% van de vakantiegangers is er gerust in, maar zal zo’n verzekering gegarandeerd overwegen als het te laat is. Kortom, wie slim is, is afdoende gedekt nog voor de koffers gepakt zijn. Prettige vakantie!

Interesse in reisbijstandsproducten Medische bijstand in het buitenland

31%

Pechbijstand in het buitenland

29%

Annulatieverzekering

36%

Bagageverzekering

25%

31%

38%

31%

40% 18%

13%

62%

Via een formule per individuele reis * Dit onderzoek werd uitgevoerd door Indiville in opdracht van Touring. 42 TOURING magazine

46%

Via een jaarformule

Geen interesse

Een beschadigde voorruit? een sterretje? NIET VERZEKERD TEGEN GLASBREUK? Bij TOURING GLASS,genieten Touring-leden altijd van -25% korting. We bieden u de beste herstel- en vervangdienst voor autoruiten, tegen de beste prijzen op de markt. VERZEKERD TEGEN GLASBREUK? Wij regelen alles rechtstreeks met uw verzekeraar.

GRATIS

0800 95 555 ONLINE AFSPRAAK

TOURINGGLASS.BE

98,6% zeer tevreden klanten

STA NIET STIL BIJ GLASBREUK.

MOBILITEITSEXPERT AAN HET WOORD

IAN

Urb

TO D

MOBILITEIT voor iedereen

4 DYNAMISCHE STADSAUTO’S

MOBILITEIT IS EEN BASISRECHT

AUTOTESTEN

VRAAG & ANTWOORD

TEST JE VERKEERSKENNIS

44 TOURING magazine

SAMENSTELLING: ERIK DERYCKE

WEBSITE TOONT

BRUSSELSE MOBILITEITSDATA De website manyways.be toont alle publiek beschikbare data over de mobiliteit in het Brusselse Gewest. De website bevat een digitale kaart met onder meer de locatie van fietsenstallingen, Villo-deelfietsen, ondergrondse parkeergarages, tunnels en de actuele verkeersdrukte. Een ‘dashboard’ toont andere gegevens, zoals hoeveel wagens er op de binnenring rijden en hun gemiddelde snelheid; het aantal Villo-deelfietsen in gebruik; de vertragingen bij het openbaar vervoer alsook het verband tussen verkeersdrukte en luchtkwaliteit. Mooi om naar te kijken, maar experts kunnen de data ook gebruiken voor onderzoek en advies. In de toekomst plant manyways.be ook dashboards voor Antwerpen en Brussels Airport. Meer info: www.manyways.be

ECOLOGISCH RIJDT SNELLE FIETSEN WIE IS SNELLER

BOOMEN

De verkoop van snelle elektrische fietsen (speed pedelecs) zit in de lift. Volgens beroepsfederatie Traxio werden er vorig jaar 9.314 stuks verkocht, tegenover 5.351 in 2017. Samen met de gewone elektrische fiets is de speed pedelec nu al goed voor 45% van de nieuwe fietsen in ons land. Er gebeurt in België ook onderzoek naar e-bikes. De onderzoeksgroep Energie & Automatisering op de Technologiecampus Gent ontwikkelde een slimme fietsenstalling die een elektrische fiets beveiligt tegen diefstal en via een universele lader de batterij oplaadt. Het team biedt werknemers van geïnteresseerde bedrijven ook de mogelijkheid om gedurende drie weken een speed pedelec uit te proberen. Het rijgedrag en de ervaringen van de deelnemers worden gebruikt om suggesties voor verbetering te doen aan de fabrikanten van e-bikes.

THUIS

Wie er een ecologische rijstijl op nahoudt, komt niet later aan dan wie normaal of sportief rijdt. Dat blijkt uit een vergelijking van rijstijlen door rijopleidingscentrum DrivOlution. Dezelfde wagen werd gedurende een maand gebruikt door een bestuurder die er bewust sportief, normaal of ecologisch mee reed. De sportieve bestuurder mocht snel optrekken, snelheidsbeperkingen negeren en gebruikte nooit cruisecontrol. De normale bestuurder hield de snelheid van zijn voorliggers aan en gebruikte cruisecontrol op de snelweg. De ecologische bestuurder had aandacht voor correct optrekken, juist schakelen, zoveel mogelijk de cruisecontrol gebruiken en anticiperen. Na een maand analyseerde DrivOlution de verzamelde data. De gemiddelde snelheid van de sportieve bestuurder bleek verrassend genoeg het laagst: 41,94 km/u. Dat is bijna 5 km/u trager dan de normale en de ecologische bestuurder. De ecologische bestuurder reed het zuinigst, met een gemiddeld verbruik van 4,2 liter per 100 kilometer. De normale bestuurder verbruikte 4,6 liter, terwijl de sportieve chauffeur 5,2 liter nodig had. Het testvoertuig had een normverbruik van 5 liter in de stad, 3,7 liter daarbuiten en 4,2 liter gemengd gebruik.

TOURING magazine 45

ELEKTRISCHE STEPS GEVAARLIJKER DAN JE DENKT

VELOMUSEUM TOONT 150 JAAR FIETSCULTUUR

Sinds er in Brussel meerdere aanbieders van elektrische huursteps actief zijn, krijgen de Brusselse ziekenhuizen elke dag minstens één tot twee stepslachtoffers over de vloer. Dat vertelt Robert Leach, hoofd van de spoeddienst van het Sint-Jansziekenhuis in Brussel, aan de Brusselse nieuwswebsite Bruzz. De meeste slachtoffers hebben schaafwonden, maar ook breuken van de bovenarmen of pols komen geregeld voor. De combinatie van een hoge snelheid (tot 25 km/u), kleine wielen en een hobbelig wegdek blijkt gevaarlijk voor onervaren bestuurders. Het dragen van een helm wordt door de verhuurbedrijven aanbevolen, maar is wettelijk niet verplicht.

LEUVEN

KRIJGT MOBIPUNTEN

Nog tot 7 juli loopt in de gebouwen van het Archief en Museum van het Vlaams Leven te Brussel de tentoonstelling ‘VELOMUSEUM.brussels’. Deze belicht 150 jaar fietscultuur in de hoofdstad, vanaf de oprichting van de eerste Brusselse en Belgische fietsvereniging, de Véloce Club Bruxellois. Ook de rol die de ‘Touring Club de Belgique’ speelde bij de introductie van de fiets op onze wegen wordt in de tentoonstelling aan de hand van oude tijdschriften, wegenkaarten, gidsen en accessoires toegelicht. Meer info: www.velomuseum.brussels 46 TOURING magazine

De stad Leuven gaat 50 ‘mobipunten’ creëren. Dat zijn plekken waar je verschillende mobiliteitsvoorzieningen aantreft, zoals openbaar vervoer, elektrische deelauto’s, laadpalen voor elektrische wagens, deelfietsen en deelsteps. Met de mobipunten zullen inwoners en bezoekers makkelijker gebruik kunnen maken van deelfietsen en -wagens. Bijkomende diensten zoals een gedistribueerd lockersysteem en realtime infoborden voor het openbaar vervoer moeten de mobipunten nog aantrekkelijker maken. Leuven krijgt voor het project een Europese subsidie van ruim 500.000 euro en investeert zelf nog eens 350.000 euro. Ook Amsterdam, Nijmegen, Manchester, Dreux en Kempten krijgen Europese steun voor de ontwikkeling van dergelijke mobipunten.

NIET BELLEN

NAAR 112 OF 101 IN GEVAL VAN PANNE!

In tegenstelling tot wat we publiceerden in onze vorige editie, is het verboden om de nummers 112 of 101 te bellen in geval van panne op de autosnelweg in Wallonië. Touring-leden (evenals niet-leden) moeten in geval van panne bellen naar het nummer 070/344.777; dan kom je terecht in de alarmcentrale van Touring. We verontschuldigen ons voor het misverstand, dat echter buiten onze wil is gebeurd: het Waalse kabinet van Mobiliteit had ons stellig bevestigd dat het nummer 112 gebeld mocht worden, hetgeen dus helemaal fout was.

NIEUW ECOLABEL VOOR WAGENS Als je een nieuwe wagen zoekt, is het niet altijd makkelijk om te vergelijken hoe goed auto’s scoren op het vlak van verbruik en emissies. Het nieuwe Green NCAPprogramma wil daar iets aan doen. In eerste instantie vergelijkt Green NCAP het reële verbruik en de emissies (CO, CO2, NOx, roet, ...) die vrijkomen tijdens het rijden. Het doel is echter de volledige levenscyclus van een wagen te evalueren, van de productie over het gebruik, tot de ontmanteling en de recyclage. De score wordt uitgedrukt in sterren, waarbij vijf sterren de hoogste score is. De testcriteria werden opgesteld door Europese mobiliteitsorganisaties (waaronder Touring), universiteiten en consumentenorganisaties (waaronder Test Aankoop). De tests worden uitgevoerd door onafhankelijke laboratoria. Voorlopig zijn al twaalf automodellen aan het testprogramma van Green NCAP onderworpen. De Hyundai Ioniq en de BMW i3, beide elektrische wagens, krijgen de maximumscore van 5 sterren, op de voet gevolgd door de VW up! GTI met 4 sterren. Meer info: www.greenncap.com

ERRATUM

In het laatste nummer van Touring magazine (251) publiceerden we een artikel over oldtimers onder de titel ‘Oldtimers/ Youngtimers’. Helaas bevatte de tabel bij de tekst een aantal fouten. Wij bieden je via deze weg onze excuses aan voor deze ongelukkige onnauwkeurigheden. Hierbij vind je de aangepaste tabel. Dit gezegd zijnde, moeten we de lezer evenwel waarschuwen dat deze wetten - die van regio tot regio verschillen - regelmatig veranderen. Om er zeker van te zijn dat je op de hoogte bent/blijft van de laatste wijzigingen, raden we je aan om onze website www.touring.be te bezoeken en vervolgens ‘oldtimers’ te typen in de zoekbalk.

BELASTING OP INVERKEERSTELLING ECO-MALUS LAGE EMISSIEZONE (LEZ) TECHNISCHE KEURING

WALLONIË

VLAANDEREN

BRUSSEL

€ 61,50

€ 44,51 (+27 JAAR OUD)

€ 61,50

O-NUMMERPLAAT, +30 JAAR OUD

ANTWERPEN (€ 35 VOOR 8 PASSAGES OP 12 MAANDEN)

AFWIJKING VOOR AUTO’S OUDER DAN 30 JAAR MET EEN 0-NUMMERPLAAT

JAARLIJKS TUSSEN 25 EN 30 JAAR OUD, ELKE TWEE JAAR VOOR AUTO’S OUDER DAN 30, ELKE 5 JAAR VOOR +50 JAAR

JAARLIJKS TUSSEN 25 EN 30 JAAR OUD, ELKE TWEE JAAR VOOR AUTO’S OUDER DAN 30, GEEN CONTROLE VOOR +50 JAAR

TOURING magazine 47

B MO LIK BIL OP ITE IT

TEKST: BART DE LANDTSHEER

Touring schetst prioriteiten in memorandum

MOBILITEIT IS EEN BASISRECHT Met de verkiezingen van 26 mei in het vooruitzicht trekt Touring aan de spreekwoordelijke alarmbel. Hoe is het gesteld met onze mobiliteit en hoe kunnen we er versneld werk van maken? Touring drukt alle politieke partijen nog eens met de neus op de problematiek en stuurt aan op een Marshallplan. Danny Smagghe licht toe.

48 TOURING magazine

uren in de Belgische files jaarlijks een maatschappelijke kost van 1 tot 2% van het BBP.”

obiliteitsorganisatie Touring streeft naar duurzame mobiliteit en heeft daar ook duidelijke ideeën over. Maar in een complex land als België krijg je die inzichten moeilijk verkocht, laat staan omgezet in concrete actieplannen. Danny Smagghe, woordvoerder van Touring, vat de problematiek nog eens samen.

Danny Smagghe: “De mobiliteitsproblemen hebben hoe langer hoe meer invloed op onze leefomgeving en op onze socio-economische ontwikkeling. Volgens de OESO vertegenwoordigen de verlies-

Volgens Transport & Mobility Leuven (TML), dat beleidsondersteunend onderzoek uitvoert, bedraagt de kost van een verliesuur in de file tegenwoordig 8,25 euro voor personenwagens en tussen 50 en 80 euro voor vrachtvervoer. TML berekende zo dat onze jaarlijkse kost voor mobiliteit volgend jaar zal oplopen tot 6 miljard. Wat kan de politiek hieraan doen?

Danny Smagghe: “We richten ons tot alle partijen van dit land en sturen ook aan op een betere samenwerking tussen de gewesten. Mobiliteit is een federale kwestie. Sterker nog, mobiliteit stopt niet aan onze landsgrenzen. Mobiliteit vraagt om een Europese aanpak, om zoveel mogelijk maatregelen te kunnen uniformiseren tussen de verschillende lidstaten. Het debat moet wat ons betreft dus minstens op nationaal niveau gevoerd worden. Misschien moeten we naar analogie met verkeersveiligheid wel een federale commissie mobiliteit in het leven roepen?”

Autofiscaliteit zou moeten gaan over het gebruik van een voertuig, en niet over de aankoop of het bezit

TOURING magazine 49

B MO LIK BIL OP ITE IT

DE 6 PIJLERS VOOR DUURZAME MOBILITEIT

zouden toekomstige weggebruikers al gesensibiliseerd kunnen worden inzake verkeersveiligheid, maar ook over alternatieve mobiliteit en gerelateerde kwesties als veiligheid en ecologie. Dat laatste zou al op school kunnen gebeuren, want de leerlingen van vandaag zijn de weggebruikers van morgen.”

Groene mobiliteit ondersteunen en aanmoedigen Een Marshallplan voor vervoer en vervoerinfrastructuur met de nodige fiscale stimuli

Wat die groene mobiliteit betreft, welke actiepunten stelt Touring voor?

Mobiliteit als federale bevoegdheid Meer Europese ambitie en uniformering Meer digitale samenwerking tussen de mobiliteitsactoren Meer aandacht voor opleiding inzake multimodaliteit

Waar zou zo’n commissie zich dan concreet over moeten buigen?

Danny Smagghe: “Men moet sowieso meer inspanningen leveren om de toegankelijkheid en de bereikbaarheid van geïntegreerde mobiliteitsoplossingen te vergroten. Daarvoor is een sluitend juridisch kader nodig. Dat moet dan de weg effenen voor de ontwikkeling

50 TOURING magazine

Stimuleer Mobility as a Service (MaaS): één platform of app voor al je tickets met het openbaar vervoer en toegang tot private mobiliteitsoperatoren van nieuwe mobiliteitsdiensten in een open markt. Daarbij moet rekening gehouden worden met de eventuele invoering van een slimme kilometerheffing voor privévervoer, eveneens op nationaal vlak. En dit moet op zijn beurt groene mobiliteit stimuleren, met meer aandacht voor vorming en opleiding in multimodaliteit. Meer nog: zelfs vóór het afleggen van het eigenlijke rijexamen

Danny Smagghe: “Wel, een van de belangrijkste uitdagingen van de eeuw is het terugdringen van de vervuilende uitstoot van CO2 en NOx. Dit kan volgens ons op verschillende manieren. Zoals het fiscaal stimuleren van milieuvriendelijke (deel)wagens en het aanmoedigen van verplaatsingen te voet, per fiets, per motor of met het openbaar vervoer. Ook aan de wegeninfrastructuur moet gesleuteld worden, want vlot verkeer is essentieel voor het indijken van de uitstoot per gereden kilometer. De intelligente kilometerheffing heb ik al vernoemd, maar ook carpooling en autodelen zou fiscaal gestimuleerd kunnen worden.” MOBILITEIT IS BASISRECHT Touring is ervan overtuigd dat mobiliteit een basisrecht is voor elke burger. Het uitgangspunt: de vrije verplaatsing van mensen op de manier en met de middelen die ze zelf kiezen, of een combinatie van deze middelen in een systeem van multi-/co-modaliteit. Kortom, als mobiliteitsorganisatie vertegenwoordigen wij elke weggebruiker en zien we het als onze plicht om maatregelen voor te stellen op het vlak van verkeersveiligheid, mobiliteit, leefkwaliteit, fiscaliteit en gedragsverandering. MEER WETEN? Lees het volledige interview, met alle details over de genoemde actiedomeinen en aanbevelingen, op www.touring.be (typ ‘mobiliteit is een basisrecht’ in de zoekbalk).

TRACER 900GT

XMAX IRON MAX

TMAX DX

XSR700 XTribute

Fun Mobility Yamaha biedt ook voor 2019 het ruimste gamma motorﬁetsen en scooters, met tal van nieuwigheden. Wil je een scooter voor je mobiliteit of een motorﬁets voor je vrije tijd, bij Yamaha vind je zeker wat je zoekt. Met z’n sportieve inborst, productkwaliteit en legendarische betrouwbaarheid ben je zeker van de juiste keuze.

www.yamaha-motor.be

B MO LIK BIL OP ITE IT

TEKST: ERIK DERYCKE

Mobiliteitsexpert Toderian tikt ons land op de vingers

BOUWEN AAN EEN

BETERE STAD De Canadese urbanist en mobiliteitsexpert Brent Toderian was in ons land, bezocht verschillende steden en gaf de lokale besturen nadien tips en advies. En een veeg uit de pan, want qua mobiliteit moeten we veel sneller handelen!

e ontmoeten Brent Toderian in Brussel. Hij heeft een druk programma, want naast Brussel bezoekt hij ook nog Antwerpen, Gent, Deinze, Merelbeke en Leuven. Brent Toderian: “Dit is mijn tweede bezoek aan België, maar het is de eerste keer dat ik buiten Brussel kom. Ik leer nu steden van verschillende grootte kennen. Ik praat er met burgemeesters en hun staf over de uitdagingen waar steden vandaag voor staan. Het gaat over mobiliteit, maar vooral over hoe je een succesvolle stad bouwt.” Wat zou u in Brussel veranderen? Brent Toderian: Die vraag kan ik niet beantwoorden. Ik ben hier pas een dag en om een dergelijke diagnose te stellen, is meer tijd nodig. Maar eenmaal ik weet wat er gedaan moet worden, zou ik meteen handelen en het veel sneller laten vooruitgaan dan nu. Ik ben best onder de

52 TOURING magazine

indruk van dingen die ik zie in Brussel en in Vlaamse steden, maar jullie gaan te traag. Als je begrijpt wat de deadlines zijn rond klimaatverandering, rond gezondheid en rond vervuiling kan je alleen maar vaststellen dat het veel sneller moet. Er was deze namiddag in het Vlaams Parlement een discussie over het aandeel van de fiets in alle verplaatsingen. Vandaag is dat in Vlaanderen 15% en men wou dat verhogen naar 20%. Mijn vraag was: tegen wanneer? Een doel heeft geen zin als je er geen deadline aan verbindt. Het standaardantwoord is dan: we zullen dat proberen te halen tegen 2030. Maar dat is te laat. Als je beseft voor welke uitdagingen we staan, moet je ambitieuzer zijn. Dus mijn voorstel was: neem 2024 als doel, maar zorg ervoor dat je het doel al haalt tegen 2021 of 2022. Zo creëer je een positief momentum en kan je sneller groeien naar 25% en 30% fietsverplaatsingen.

Wat moet er gebeuren om dat doel te halen? Brent Toderian: Het betekent waarschijnlijk dat je alle lopende projecten moet schrappen die autorijden aanmoedigen. Als je blijft plannen zoals je bezig was, zal je er niet komen. Dus moet er een breuk komen: we investeren niet meer in infrastructuur voor auto’s. Neem dat geld en gebruik het voor projecten die wandelen, fietsen en openbaar vervoer stimuleren. Anders zal je je doel niet bereiken. Dat zullen ze graag horen in Antwerpen, waar ze na decennia palaveren de Ring gaan verbreden. Brent Toderian: Dat Ring-project moet geannuleerd worden. Niet omdat ik geloof dat iedereen die daar nu met de auto rijdt dan opeens de fiets gaat nemen – dat is een goedkoop verhaaltje dat tegenstanders gebruiken om het idee aan te vallen – maar omdat het niet zal werken. Ik garandeer je: als je die ringweg breder

maakt, zal hij meer verkeer aantrekken en staat over een paar jaar alles weer muurvast. Er is geen enkele stad die files heeft kunnen oplossen door extra wegen te bouwen. Het enige wat extra wegen doen, is meer verkeer aantrekken. Wat met mensen die buiten de stad wonen en van hun auto afhankelijk zijn om hun kinderen te vervoeren, boodschappen te doen, naar hun werk te rijden? Brent Toderian: Twee zaken. Ten eerste is dit geen oorlog tegen de auto, dit gaat niet over auto versus fiets. We willen helemaal niet verbieden dat mensen de auto nemen. Dat is weer zo’n goedkoop verhaaltje. Als we ervoor zorgen dat minder mensen een auto nodig hebben, dan wordt het voor iedereen makkelijker om zich met een auto te verplaatsen. Je kent het spreekwoord: ‘Ik zou niet in de file staan als al die andere chauffeurs er niet waren.’ Het is net omdat iedereen met de wagen komt, dat er files zijn.

WIE IS BRENT TODERIAN? De Canadees Brent Toderian is een internationaal gerespecteerde mobiliteitsexpert met meer dan 25 jaar ervaring in geavanceerde stedenbouw, -planning en urbanisatie. In de afgelopen jaren heeft hij geadviseerd en samengewerkt met steden, bureaus en ontwikkelaars over de hele wereld, waaronder Auckland, Brisbane, Buenos Aires, Kopenhagen, Gold Coast, Groningen, Helsinki, Medellin, New York, Oslo, Perth, Rotterdam en Sydney. In eigen land (Canada) werkt(e) hij onder meer voor Abbotsford, Burlington, Calgary, Edmonton, Halifax, Londen, New Westminster, North Vancouver, Ottawa, Regina, Surrey en Vancouver. Meer weten over zijn advieswerk of zijn inspirerende en educatieve lezingen en workshops? Check zijn website: www.toderianurbanworks.com

Als je die ringweg breder maakt, zal hij meer verkeer aantrekken en staat over een paar jaar alles weer muurvast Dus door te investeren in wandelen, fietsen en openbaar vervoer wint iedereen, ook de automobilist. Maar als je een stad ontwerpt op maat van de auto verliest iedereen, ook de automobilist. Ten tweede is het vaak niet zo dat mensen een auto moeten gebruiken maar dat ze een auto willen gebruiken. Hun levensstijl is erop gebouwd. Laat me duidelijk zijn: als jij op de buiten wil leven omdat je daar in een groter huis kan wonen dat minder kost dan in de stad, fijn. Maar als je dan verwacht dat we steden zo gaan bouwen dat jij zo snel mogelijk tot in het centrum kan rijden, dan heb je het verkeerd voor. Wie in de stad woont, heeft meer betaald voor minder ruimte, en dan gaan we de leefkwaliteit in de steden ook nog eens slechter maken met een snelweg tot in het stadscentrum? Dat is onzin. Het is bovendien onmogelijk. We kunnen niet genoeg wegen bouwen om dat te doen. Vancouver heeft nooit snelwegen op zijn grondgebied toegelaten en net daardoor is

TOURING magazine 53

B MO LIK BIL OP ITE IT

Links: volgens Toderian moet je de stad (ver)bouwen op maat van de mensen die er wonen, niet van de auto. Rechts: Vancouver heeft nooit snelwegen op zijn grondgebied toegelaten, en net daardoor is het vandaag een van de meest leefbare steden ter wereld.

het vandaag een van de meest leefbare steden ter wereld. Zo komen we bij uw werk als stadsplanner. Is wat een stadsplanner doet te vergelijken met het computerspel SimCity, waar je een virtuele stad moet bouwen met voldoende woningen, winkels, industrieterreinen en infrastructuur? Brent Toderian (lacht): Ik heb SimCity vaak gespeeld in de middelbare school, maar je kan het niet vergelijken met het echte werk. Dat is veel moeilijker dan eender welke videogame. In SimCity heb je bijvoorbeeld niet te maken met politiek. Ik werk nu al 27 jaar als stadsplanner, waarvan zes in Calgary en zes in Vancouver. In Calgary was mijn taak vooral om de planningscultuur te veranderen, zodat ze betere resultaten oplevert. Daarbij werk ik aan elk aspect. Ik geloof niet in specialisatie. Ruimtelijke ordening, mobiliteit, huisvesting, erfgoedbeheer en sociale politiek zijn allemaal met elkaar verbonden. Mijn werk in Vancouver was makkelijker, omdat die cultuur daar al bestond. Ik moest de stad niet fundamenteel veranderen, maar naar een niveau hoger tillen. Een van

54 TOURING magazine

de grote initiatieven was de koolstofvoetafdruk van de stad verminderen door de hele stad te verdichten, en niet alleen het centrum dat al redelijk dicht bebouwd was. Dat is een veel grotere uitdaging. Als je ergens bouwt waar nog geen mensen wonen, bijvoorbeeld op een voormalig industrieterrein, zijn er geen buren die boos worden. Daarom moet je verdichten op de goede manier. En die is? Brent Toderian: Het uitgangspunt moet zijn dat je in de stad bouwt op maat van de mensen die er wonen, niet van de auto. Voorbeelden van hoe het niet moet, vind je overal. Ik heb grote woontorens in het midden van niets gezien, ik heb projecten gezien waar je je niet te voet kon verplaatsen. Dan stapel je alleen maar meer mensen op elkaar die de auto nodig hebben en concentreer je de vervuiling en emissies. Hoe het wel moet? Je geeft prioriteit aan wandelen, fietsen en openbaar vervoer, zodat je niet afhankelijk bent van de auto. Je zorgt voor voorzieningen die de stad leefbaar en aantrekkelijk maken. En dan heb ik het over publieke voorzieningen zoals parken en openbare ruimtes, semipublieke voorzieningen zoals

kinderopvang en privĂŠ-initiatieven zoals kruidenierszaken. Die voorzieningen compenseren dat je in een stad minder persoonlijke ruimte hebt. Hoe goed een plan ook is, er is tegenwoordig altijd wel een actiegroep tegen. Hoe gaat u daarmee om? Brent Toderian: Als je mensen vraagt wat ze willen en dan een oplossing voorstelt die precies dat realiseert, zal een deel ertegen zijn. Het ligt in de menselijke natuur om afkerig te zijn voor verandering. We maken ons meer zorgen om wat we gaan verliezen dan dat we blij zijn om wat we gaan winnen. Dat maakt verandering in steden inherent moeilijk. Wanneer ik steden adviseer, zeg ik dat niets van waar ik over praat makkelijk is. Maar het is wel belangrijk. Als je op zoek bent naar een eenvoudige oplossing voor de problemen van een stad, dan heb ik die niet. Omdat eenvoudige oplossingen niet werken. De dingen die we moeten doen om de klimaatverandering aan te pakken, zijn moeilijk en liggen ook politiek moeilijk. Maar we moeten ze doen en we moeten ze sneller doen, want de gevolgen van niets doen zijn veel erger.

TOURING NUANCEERT Dat brengt ons bij de klimaatbetogingen. Niet iedereen is er namelijk van overtuigd dat het zo’n vaart zal lopen. Brent Toderian: De politieke leiders zouden beter moeten weten. Een politicus die vandaag de gevolgen van klimaatverandering in twijfel trekt, praat ofwel fake news na, of heeft niet het algemeen belang voor ogen. Als je vandaag niet weet dat klimaatverandering een feit is, dan is het omdat je het niet wil weten. Ik verspil dus geen tijd aan politici die hun eigen mening belangrijker vinden dan de mening van 96% van alle klimaatwetenschappers. Ik heb gepraat met de auteurs van het IPCC-rapport, en zij weten veel meer over klimaatverandering dan eender welke politicus. Ik vertrouw experts, geen populistische politici. We weten al twintig jaar dat we iets moeten doen, maar we hebben niets gedaan omdat we te veel energie in dit fake debat hebben gestoken. Het is trouwens een valse discussie die gevoed en gefinancierd wordt door belangengroepen die geen verandering willen omdat die slecht is voor hun business. Die mensen laten hun eigenbelang voorgaan op de toekomst van ons allemaal. Hebt u ook goed nieuws? Brent Toderian: Het goede nieuws is dat de oplossingen onze levenskwaliteit niet slechter zullen maken. De oplossingen voor klimaatverandering zorgen ook voor minder luchtvervuiling, voor een betere gezondheid, voor meer sociale rechtvaardigheid. De levenskwaliteit van iedereen verbetert. Al zeg ik niet dat de oplossingen geen pijn zullen doen, maar dat komt omdat we twintig jaar verkwanseld hebben. En het andere goede nieuws: de generaties die de ergste gevolgen van de klimaatverandering zullen meemaken, die zijn al overtuigd. Millennials denken helemaal anders over mobiliteit dan hun ouders. Je ziet dat bij de protesten en schoolstakingen voor het klimaat. Deze jongeren tonen meer leiderschap dan de meeste van onze politieke leiders!

Onze mobiliteitsoplossingen volledig herzien In dit interview is Brent Toderian niet mals voor de Belgische aanpak van de mobiliteitsproblematiek. Danny Smagghe, woordvoerder van Touring, nuanceert een en ander. Touring is vanzelfsprekend voorstander van autoluwere steden en ontwikkelt zelf ook projecten om het weggebruikers makkelijker te maken zich te verplaatsen door het ‘bestellen’ van verscheidene vervoersmodi die naadloos op elkaar zouden moeten aansluiten. Dit zogeheten Mobility as a Service model (MaaS) is veelbelovend en uitermate geschikt voor mensen die in de stad wonen. Op voorwaarde althans dat de alternatieven bestaan en efficiënt zijn. En daar knelt het schoentje voor de pendelaar of de bezoeker die buiten de stad woont en vaak geen ander alternatief voor handen heeft dan de auto. MINDER RUIMTE VOOR DE AUTO Er kan ook niet van worden uitgegaan dat zoveel meer mensen plots naar de steden zouden verhuizen. Daar is wellicht geen plaats genoeg voor hen. De binnensteden zijn nu vaak al overbevolkt. Er zijn in onze steden processen aan de gang die het de inwoners leefbaarder en aangenamer moeten maken. Er wordt zeker niet nog meer capaciteit voorzien voor auto’s, wel integendeel: die ruimte (in stedelijke zones) neemt stelselmatig af in het voordeel van voetgangers en fietsers. Concreet: steden maken hun centrum autovrij of activeren een lage-emissiezone, leggen nieuwe openbare ruimtes aan en ontmoedigen het autoverkeer. Het is dus niet zo dat we nog niets hebben gedaan. En dan heb ik ook nog de bedenking dat de historische context van onze ruimtelijke ordening of onze urbanisatie niet onderschat mag worden. Daar zijn inderdaad een aantal zaken scheefgegroeid, waardoor bijvoorbeeld veel plaats werd voorzien voor auto’s of waarbij mensen gestimuleerd werden om buiten de steden te gaan wonen. Doch een andere stad bouwen doe je volgens Touring niet in een handomdraai. Maar dat het te traag gaat, is een feit. Touring kaart deze problematiek al 40 jaar aan en veel beweging is er niet. Een mooi voorbeeld is de uitbreiding van de metro in Brussel die er

nooit is gekomen en waarop Touring altijd heeft aangedrongen. Touring blijft evenwel voorstander van het optimaliseren van het wegennet zodat de typische knelpunten verdwijnen en wijst erop dat de nakende aanpassingen van de Brusselse en Antwerpse ring bijvoorbeeld ook samenlopen met de aanleg van nieuwe ruimtes en fietssnelwegen. HERINVESTEREN IN MOBILITEITSOPLOSSINGEN Om een en ander te financieren, kijkt Touring naar de huidige opbrengsten, met name de belastingen die de autorijders betalen aan de overheid. Inclusief de accijnzen en taksen op brandstoffen bedroeg het totale budget vorig jaar niet minder dan 20 miljard euro. Het is jammer dat heel dat bedrag niet wordt besteed aan mobiliteitsoplossingen. Autorijden moet dus niet zoveel duurder worden gemaakt; er moet gewoon een verschuiving komen via een systeem van intelligente kilometerheffing waarvan de opbrengsten terugvloeien naar mobiliteit en infrastructuur. LUCHTVERVUILING AANPAKKEN Tenslotte nog een woordje uitleg bij de luchtvervuiling door het verkeer. Het is een feit dat dit moet worden aangepakt, al gaan de ontwikkelingen in de autotechniek wel razendsnel: er zijn nu al dieselwagens die minder vervuilen dan benzinevoertuigen. Maar daarnaast moeten ook andere bronnen van vervuiling worden aangepakt. Zoals de verwarming van gebouwen en de emissies door de industrie bijvoorbeeld. MOBILITEIT IS EEN BASISRECHT Touring wil de vrijheid van verplaatsen waarborgen voor iedereen, op de manier en met het middel dat voor hem of haar het beste uitkomt. We geloven niet zozeer in de ‘mes-opde-keel-politiek’, maar eerder in het uitbouwen en aanreiken van efficiënte alternatieven. Investeringen zijn dus meer dan ooit nodig.

TOURING magazine 55

I KI N DE JK ER

DE EXPE

TEKST: VINCENT HAYEZ

in jaren erde beg n periode te u b e d z aye t, ee Vincent H als autojournalisen nog maar als uze g e ti ll a n e g g t luxue ba ne de mees r BS en air waarin A rijgbaar waren in eeft de autosectoid, h rk e e n h v ie ig e d il ti s e d v op aan qua ellen. Sin nt automod revolutie onderge auto zelf. Vince d re a n a w v d n n e ik e en gebru voortdure ecologie s wegwijs in de n . o maakt nde autowereld evoluere

Stadswagens blijken prima weerstand te bieden aan de niet-aflatende opmars van de SUV’s (ook in eigen rangen). Binnenkort zetten we de toppers weer in de schijnwerpers, maar deze maand stellen we je vier polyvalente modellen voor met flink wat pit.

4 pittige stadswagens

CODEWOORD VAN DE MAAND?

VEELZIJDIGHEID!

et stadswagensegment doet het uitstekend. Hoewel ook hier de SUV’s hun intrede hebben gedaan (Seat Arona, Renault Captur, Peugeot 2008, VW T-Cross, ...), is er zeker nog een trouw cliënteel voor de meer klassiek gelijnde wagen. Het segment wordt binnenkort bovendien uitgebreid met twee echte sterren. Over enkele weken vindt namelijk de lancering plaats van de nagelnieuwe Renault Clio

56 TOURING magazine

en Peugeot 208. Interessant aan dat laatste model is dat er eind dit jaar ook een elektrische versie van op de markt komt (de ‘e208’). Van de Clio wordt in eerste instantie enkel een hybrideversie aangeboden. Voor onze vier modellen van deze maand liggen de kaarten anders. We kozen namelijk vier stadswagens die vooral bekendstaan om hun veelzijdigheid. Eerst en vooral omdat ze vrij groot

zijn en voldoende ruimte bieden voor vier volwassenen. Daarnaast omdat ze een motor van 100 tot 150 pk combineren met een gewicht van zo’n 1100 kg, wat garant staat voor dynamische rijprestaties. Mogen we ze door die interessante verhouding tussen vermogen en gewicht ook sportief noemen? Neen, dat zou dan weer net te ver gaan. De nieuwe uitstootnormen spelen hier een rol en vlakken het gevoel van kracht een beetje af.

NISSAN MICRA 2019

OPEL CORSA GSI

SUZUKI SWIFT SPORT

AUDI A1 TOURING magazine 57

I KI N DE JK ER

NISSAN MICRA 2019 Twee jaar na zijn lancering is de Nissan Micra natuurlijk nog geen faceliftmateriaal en wordt het assortiment enkel uitgebreid: nieuwe uitvoering en technologieën, maar vooral nieuwe motoren, zoals we al hoopten bij onze eerste test. We waren trouwens blijkbaar niet de enigen die deze wens koesterden, want Nissan geeft aan vooral naar de klanten geluisterd te hebben. Die klanten hadden overigens nog wel meer wensen. Zoals een hedendaags infotainmentsysteem, wat ze nu ook gekregen hebben. En daar stopt het niet. De meest zichtbare toevoeging aan het assortiment is de nieuwe N-Sport-uitvoering, die de Micra wat meer karakter geeft. Om je een idee te geven: deze uitvoering is vergelijkbaar met de ‘FR’ van Seat of de ST-Line van Ford. Voornamelijk uiterlijke sportieve trekjes dus, met velgen in zwart aluminium, decoratieve carbonelementen, verduis-

terde achterruiten, een flinke dosis alcantara in het interieur enzovoort. Daarnaast zijn er enkele wijzigingen aan de ophanging (1 cm verlaagd) en de stuurinrichting. De Micra wordt niet in een klap een sportmodel, maar hij heeft zijn look evenmin gestolen. De auto kwam immers altijd al dynamisch voor de dag. Het is dus eerder een uitvoering die de intrinsieke persoonlijkheid van het model benadrukt. Naast de cosmetische wijzigingen introduceert Nissan ook twee nieuwe 1.0-turbobenzinemotoren van 100 en 117 pk. Bij de eerste heb je de keuze uit een handmatige vijfbak en een CVT-automaat, terwijl de 117 pk enkel wordt geleverd met een manuele zesbak. We legden beide versies op de rooster en zoals af en toe wel eens het geval is, blijkt de krachtigste uitvoering daarom niet de beste. Het ontbreekt de

117 pk namelijk niet aan kracht, maar aan soepelheid. Vooral de trage reactie bij het versnellen stoort. Dat minpunt is afwezig op de 100 pk-versie. Die reageert namelijk onmiddellijk op het indrukken van het gaspedaal. De vijf versnellingen volstaan trouwens voor deze motor, die op kruissnelheid ook nog eens stiller is dan de 117 pk. Bij een zeer actieve rijstijl haalden we een verbruik van 7,5 l/100 km en uiteindelijk lijken ook de prestaties niet zo veel onder te doen voor die van zijn grotere boer. In de mooie N-Sport-uitvoering is de 100 pk tot slot 1.000 euro goedkoper. Een laatste opmerking nog over de automaat: gewoonlijk zijn we niet zo gek van CVT-bakken, maar hier heb je de indruk dat je met een klassieke automaat rijdt omdat Nissan het slimme idee had om de schakelmomenten te simuleren. Kortom: duim omhoog voor de CVT!

NISSAN MICRA 1.0 IG-T 100 N-SPORT

De oude Micra’s schitterden niet bepaald qua afwerking en de kwaliteit van bepaalde plastic elementen; deze versie 2019 is een meer dan behoorlijke stap voorwaarts.

Motor: driecilinder turbobenzine, 999 cm3, 100 pk - 160 Nm. Aandrijving: op de voorwielen Versnellingsbak: manuele zesbak L/b/h (mm): 3999/1935/1455 Leeggewicht (kg): 1135 Koffervolume (l): 300 - 1004 Tankinhoud (l): 41 0 tot 100 km/u (s): 10,9 Topsnelheid (km/u): 185 Verbruik (l/100 km): 4,5 CO2-uitstoot (g/km): 103 Prijs: € 19.990 Modelreeks: € 14.240 tot € 21.990

Leuke look, geslaagde N-Sport-uitvoering Kwaliteitsperceptie binnenin Dynamisch rijgedrag Coherente en vlotte 100 pk-motor Aangename CVT-automaat

Geen zesbak op de 100 pk 117 pk-motor kan beter Matige ruimte achterin

58 TOURING magazine

OPEL CORSA GSI De vijfde generatie van de Corsa, een van Opels bestsellers, is volgend jaar fin de carrière. De stadswagen wordt echter uitgezwaaid met een uitvoering die heel wat mooie herinneringen oproept: de GSI! In de jaren 80 stonden deze drie letters bij Opel namelijk voor sportieve versies, zoals de Opel Manta vanaf 1984. De allereerste Corsa GSI kwam vier jaar later op de markt. Die had weliswaar een kleine motor, maar ook zo’n 100 pk en flink wat pit. Verrassend genoeg verdween de GSI-benaming in 2012. Het was wachten tot 2017 vooraleer deze aanduiding weer opdook, meer bepaald op de Insignia. Vandaag is dus de Corsa opnieuw aan de beurt. De technische basis is uiteraard de vijfde generatie van deze stadsrakker die in 2015 gelanceerd werd. Op sportief vlak was er wel een OPC-versie (Opel Performance Center), maar die 1.6-motor van 207 pk wist nooit te overtuigen door zijn niet bepaald strakke onderstel. Met een 1.4 en

150 pk lijkt de nieuwe versie op het eerste gezicht minder in huis te hebben. Toch wist het model ons tijdens onze test danig te verrassen. Binnenin is de sfeer vrij klassiek, met een dashboard waaraan niets veranderd is. De uitrusting is wel meer dan behoorlijk en de afwerking van prima kwaliteit. Het afgeplatte stuur ligt goed in de hand en de aluminium pedalen wijzen ons erop dat we te maken hebben met een (vrij) sportief model. Maar dat is het dan ook. Als je portefeuille het toelaat, zouden we je dus aanraden om de hele mooie Recaro-zetels op de optielijst aan te vinken. Ze zijn niet alleen comfortabel, maar bieden ook een goede stabiliteit. De viercilinder start in alle stilte en blijft ook bij hard accelereren discreet op de achtergrond. Onderweg bieden de eerste versnellingen een verbazingwekkend gevoel van dynamiek. Daarna vlakt het allemaal wat af. Hoogstwaarschijnlijk omdat de turbomotor, maar ook de zesbak, gekalibreerd zijn om het

verbruik te beperken. Dat lukt overigens bij een normaal rijgedrag, met een mooie 7 liter gemiddeld, maar wie kiest voor een (zeer) actieve rijstijl, zou wel eens 12 liter per 100 km kunnen halen. Waar de ‘klassieke’ Corsa verkrijgbaar is als driedeurs (met coupélook) of als vijfdeurs (die er dan meer als gezinswagen uitziet en ook praktischer is), is de GSI enkel als driedeurs beschikbaar. Maar zelfs dan is de binnenruimte achterin voldoende en biedt de koffer een nuttig volume van 285 liter. De instapprijs van 21.355 euro positioneert de Corsa GSI bij de meest betaalbare modellen op de markt, samen met bijvoorbeeld de Suzuki Swift Sport (140 pk), die we hier eveneens bespreken. Een al bij al redelijk budget, waarbij wel nog stevig wat belastingen moeten worden opgeteld (€ 867 BIV in Wallonië/Brussel en € 446 in Vlaanderen). Ook de verzekeringspremie kan hoog oplopen, zeker voor jonge chauffeurs.

OPEL CORSA GSI Motor: viercilinder in lijn, turbobenzine met directe injectie, 1399 cm3, 150 pk - 220 Nm Aandrijving: op de voorwielen Versnellingsbak: manuele zesbak L/b/h: 4021/1736/1479 mm Leeggewicht (kg): 1214 Koffer (l): 280-1090 Tankinhoud (l): 45 0 tot 100 km/u (s): 8,9 Topsnelheid (km/u): 207 Gem. verbruik (l/100 km): 6,4 CO2-uitstoot (g/km): 147 Prijs: € 21.355 Modelreeks: van € 14.825 tot € 21.355

Pittige motor Overtuigend onderstel Algemeen comfort Uitgebreide uitrusting

Wat verouderd interieur Recaro-stoelen optioneel Middelmatige prestaties tegenover de concurrentie Geen vijfdeursversie

TOURING magazine 59

I KI N DE JK ER

SUZUKI SWIFT SPORT De Swift is ondertussen bijna twee jaar op de markt en heeft bewezen dat het perfect mogelijk is om vooruitgang te boeken én terug te keren naar je roots. Meer fun en minder gewicht, is dat de sleutel voor een leuk wagentje? Met deze Swift Sport lijkt Suzuki alvast die weg op te gaan, maar ook duiveltjes in een doosje gaan mee met hun tijd. Nukkige trekjes behoren tot het verleden en het comfort en de veiligheid zijn er sterk op vooruitgegaan. Alles samen levert dat een mooi pakket op. Het vermogen bedraagt 140 pk. Slechts 4 meer dus dan de vorige versie (2012), die nog met een atmosferische motor was uitgerust, terwijl deze Swift een turbo heeft. Suzuki gaat nog steeds volop voor wat Colin Chapman, de man achter Lotus, ooit zei: “Light is right!” (lichter is beter). Het totaalgewicht bedraagt 975 kg, liefst 80 kg minder dan het vorige model. Ja, de Sport weegt nog

steeds een honderdtal kilo meer dan de minder sportief ingestelde versies, maar de verhouding tussen gewicht en vermogen zit heel goed. Onder de motorkap beschikt deze sportieve variant zoals gezegd over een turbomotor (een 1.4, terwijl in de vorige een atmosferische 1.6 lag) die bijzonder soepel is in de lage toeren. Om het maximum te halen uit de Japanner moet je wel hoog in de toeren gaan (tot 7000 opm). En hoewel 136 pk en 230 Nm koppel op papier niet bepaald buitengewoon lijken, leveren die cijfers in de praktijk wel heel wat plezier op. Bovendien is het leuk om te weten dat je power onder je voet hebt. Even het gaspedaal indrukken volstaat om druk verkeer achter je te laten. Of om je af en toe eens lekker sportief te wagen aan het betere bochtenwerk. De Swift Sport staat immers op een goed uitgebalanceerd onderstel, versterkt met dikkere stabilisatorstangen en net

iets hardere veren. Let wel: deze generatie is braver geworden om in te spelen op een cliënteel dat steeds meer belang hecht aan comfort. Met z’n flashy kleurtjes, gesculpteerde flanken en verchroomde uitlaten ziet de Suzuki er dan ook agressiever uit dan hij in werkelijkheid is. Binnenin zijn de typische kenmerken van een ‘GTI’ aanwezig (kuipzetels, afgeplat stuur, aluminium pedalen enzovoort). De sfeer is echter niet Spartaans en de wagen is rijkelijk uitgerust, waardoor hij er in deze test uitspringt. Op een Duits model zou zowat alles immers optioneel zijn. Zo beschikt de Swift over een noodremsysteem met voetgangersdetectie, rijstrookassistentie, automatische koplampen, adaptieve snelheidsregeling, een touchscreen van 7 inch en gps. Mooi, maar ook niet buitengewoon als je het prijskaartje van deze pittige Japanner bekijkt. SUZUKI SWIFT SPORT

Het interieur van de Swift Sport oogt niet bijzonder luxueus, maar qua uitrusting is deze pittige stadswagen behoorlijk compleet.

Motor: viercilinder benzine, 1373 cm3, 140 pk – 230 Nm. Aandrijving: op de voorwielen Versnellingsbak: manuele zesbak L/b/h (mm): 3890/1735/1495 Leeggewicht (kg): 975 Tankinhoud (l): 37 0 tot 100 km/u (s): 8,1 Topsnelheid (km/u): 210 Verbruik (l/100 km): 5,6 CO2-uitstoot (g/km): 125 Prijs: € 23.974 Modelreeks: van € 14.699 tot € 23.974

Rijplezier Sportief én comfortabel Gewicht-prestaties Prima uitgerust Toegenomen koffervolume Duurder Verbruik/rijbereik Veel harde kunststoffen Te hoge positie bestuurder (voor een sportief model)

60 TOURING magazine

AUDI A1 Omdat bij ons in Vorst voortaan de Audi e-tron van de band rolt, wordt de nieuwe generatie van Audi’s kleinste tegenwoordig in Spanje geproduceerd. We hebben de A1 hier recent al aan de tand gevoeld en dus zullen we niet meer uitweiden over het eerder hoekige design, dat hier en daar het etiket ‘mannelijk’ opgekleefd krijgt. Ter herinnering: de wielbasis (de afstand tussen voor- en achteras) is met 94 mm toegenomen, waardoor er binnenin heel wat ruimte is. Ook het koffervolume is 65 liter groter geworden en klokt nu af op een totaal van 335 liter. Hoewel de binnenafwerking nog altijd van hoge kwaliteit is, worden er toch overal harde kunststoffen gebruikt. Enkele elementen in koetswerkkleur en gekleurde inlegstukken vrolijken het geheel op.

voor de neus van de bestuurder (ter vervanging van de klassieke wijzerplaten). De belangrijkste troef van deze ‘Virtual Cockpit’ is dat je er je navigatie in het groot op kan weergeven, zodat je steeds de ogen op de weg kan houden. In tegenstelling tot modellen als de A6 of de Q8 worden in de A1 verschillende systemen, zoals de airco, nog manueel bediend. Ons testexemplaar was uitgerust met alle mogelijke opties, wat een eindfactuur opleverde van maar liefst 35.000 euro. Dit is natuurlijk Audi, dus zo verrassend is dat wellicht niet.

Wat de aandrijving van de A1 betreft, houdt de Duitse constructeur het bij benzinemotoren. De instapper is een 1.0 TFSI met 95 pk en het topmodel de 2.0 TFSI met 200 pk. Het leeuwendeel van de wagens zal waarschijnlijk uitgerust worden met de 1.5 TFSI van 150 pk Net als in andere Audi’s wordt ook volop en vooral met de 1.0 TFSI van 116 pk. Die ingezet op technologie. Zo zijn er twee grote laatste is zoals gewoonlijk heel stil en biedt in (optionele) beeldschermen: één centraal, voor de meeste situaties voldoende kracht om de het infotainmentsysteem en een exemplaar kleine Audi vlot doorheen stad en platteland te sturen. Het enige minpunt is een zekere futloosheid onder de 1800 opm. Het is dan ook zaak om wat te spelen met de (overigens AUDI A1 30 TFSI uitstekende) zesversnellingsbak, tenzij je Motor: driecilinder turbobenzine, 999 cm3, natuurlijk kiest voor de S-Tronic-automaat (die 116 pk – 200 Nm. op alle versies verkrijgbaar is). Onderweg valt Aandrijving: op de voorwielen de A1 op door zijn goede geluiddemping, zijn Versnellingsbak: manuele zesbak precisie en zijn comfort (in de versies met L/b/h (mm): 4030/1740/1410 adaptieve ophanging in elk geval). De wagen Leeggewicht (kg): 1165 komt dan ook uiterst polyvalent over, ook ver Koffervolume (l): 335 buiten de stadscentra. Samen met de Mini is Tankinhoud (l): 45 dit dan ook de meest comfortabele en 0 tot 100 km/u (s): 9,5 hoogwaardige van alle polyvalente stadswagens.

CONCLUSIE Ben je op zoek naar een wagen die compact is maar niet piepklein, krachtig maar daarom niet agressief of dorstig en bovendien dynamisch én comfortabel? Dan zijn onze vier kandidaten van deze maand je op het lijf geschreven. De Nissan is op dat vlak wellicht de meest ingetogen keuze, maar zijn motor is echt heel aangenaam. De Audi is iets krachtiger, maar wel heel wat duurder. De kwaliteit van de afwerking en de hoge doorverkoopwaarde kunnen echter in zijn voordeel pleiten. Zowel de Nissan (lees: vooral de Nissan) als de Audi verbruikt logischerwijs minder dan de Opel en de Suzuki, die een meer sportieve inborst hebben. Met 140 en 150 pk is het normaal dat je sneller moet gaan tanken. Niet alleen de prestaties van de Corsa en de Swift zijn sportief, ook hun interieur is in die zin aangekleed (zeker bij de Corsa), met aluminium pedalen, een sportstuur, speciale zetels enzovoort. Toch werd het comfort niet over het hoofd gezien, wat aantoont dat er heel wat veranderd is sinds de beginjaren van de ‘GTI’s’. Het budget? Tussen de 20.000 en de 25.000 euro. Dat kan veel lijken voor wat de meesten nog altijd beschouwen als een klein autootje. Hou echter ook rekening met de basisprijzen. Die bedragen vaak minstens 15.000 à 16.000 euro, met een uitrusting die dan vrij beperkt is. Onze Fantastic Four van deze maand bieden dan veel meer plezier, meer veelzijdigheid en ook meer veiligheid. De moeite om over na te denken, toch?

Topsnelheid (km/u): 203 Gem. verbruik (l/100 km): 4,9 CO2-uitstoot (g/km): 111 Prijs: € 21.229,99 Modelreeks: van € 20.441 tot € 30.380

Fraai gelijnd Beschikbare uitrusting Assemblagekwaliteit Binnenruimte

Overal harde kunststoffen Duur geprijsd Zoutloze TFSI bij minder dan 1800 toeren

TOURING magazine 61

Vertrek je alleen of met je gezin op vakantie? 4 reisbijstandsformules die de bescherming geven die jij nodig hebt. Touring, al meer dan 60 jaar lang je trouwe reispartner.

7,13

7,80

/maand

85,60/jaar

/maand

Medische bijstand voor 1 persoon Traveller Full Persoon

93,60/jaar

Medische bijstand voor het gezin Family Full Personen

Ben je van plan om dit jaar op vakantie te gaan? In Europa of naar de andere kant van de wereld? Met de reisbijstand van Touring kan je met een gerust hart de hele wereld rondreizen en ook gaan skiën. Of je nu de individuele of familiale formule kiest, je geniet gedurende 1 jaar van: medische dekking. onbeperkte terugbetaling van medische zorg en repatriëringskosten door het medische team van Touring, zonder franchise. vervroegde terugkeer in geval van problemen in België tijdens je vakantie. terugbetaling van de gekregen zorg na terugkeer, tot 3 maanden na een ongeval in het buitenland, tot een maximum van 6.000. schadevergoeding tot 600 voor alle vluchten van en naar Europa in geval van vertraging, annulering van de vlucht, instapweigering of declassering van je stoel (Fly Zen). Algemene uitzonderingen: elke gebeurtenis die plaatsvindt de eerste 3 maanden na het verblijf - annuleringskosten van het verblijf. Speciale uitzonderingen voor personenbijstand: kosten voor brillen, contactlenzen, medische apparaten en protheses. De personenbijstand wordt gedekt door ATV n.v., waarvan de maatschappelijke zetel gevestigd is in België, te 1040 Brussel, Wetstraat 44, RPR 0441.208.161 Brussel, ING BE69 6300 1222 3978 BBRUBEBB, verzekeringsonderneming onderworpen aan het Belgische recht en toegelaten bij KB van 11/01/1991 en 24/02/1992 (BS 13/02/1991 en 14/03/1992), erkend door de NBB onder het nummer 1015 om verzekeringsoperaties uit te voeren in de takken 9, 16, 17 en 18. De bijstand aan uw voertuig wordt uitgevoerd door de v.z.w. Koninklijke Belgische Touring Club, onderneming onderworpen aan het Belgische recht, waarvan de maatschappelijke zetel gevestigd is in België, te 1040 Brussel, Wetstraat 44, RPR 0403.471.597 Brussel, CBC BE55 1910 4222 2244 CREGBEBB, FSMA nr. 011210 cA en/of door de andere automobielclubs, leden van het internationale F.I.A. netwerk. De jaarlijkse producten voorgesteld door Touring

Reisbijstand

-20%

9,33

/maand

112/jaar

/maand

Medische bijstand voor 1 persoon + pechverhelping Traveller Full Persoon en Voertuig

120/jaar

Medische bijstand voor het gezin + pechverhelping Traveller Full Personen en Voertuig

Als je een dekking kiest waarbij het voertuig is inbegrepen, geniet je ook van: bijstand in bijna 40 landen in Europa (buiten België) voor alle soorten voertuigen inclusief caravans en aanhangwagens. een vervangwagen tot 15 dagen/jaar. repatriëring van het voertuig of het sturen van een vervangchauffeur indien nodig. Speciale uitzonderingen voor voertuigbijstand: oldtimers - boetes van welke aard dan ook. Meer info? Lees de algemene voorwaarden en het document over het bijstandsproduct op touring.be alvorens je contract te ondertekenen. Of bel ons op 0800 14 065 (van maandag tot vrijdag van 8u tot 18u). zijn onderworpen aan het Belgische recht. In geval van klacht kan u zich per post wenden tot Touring, Klachtendienst, Wetstraat 44, 1040 Brussel of per mail tot complaint@touring.be. Indien u niet tevreden bent over de vooropgestelde oplossing, dan kan u zich wenden tot de Ombudsman van de Verzekeringen, de Meeûssquare 35, 1000 Brussel per fax op 02/547.59.75. Prijzen geldig op 01/01/2019. *Aanbod voorbehouden voor de eerste 10.000 jaarcontracten van de producten Touring Family Full en Touring Traveller Full. Aanbod niet cumuleerbaar en enkel geldig in het eerste jaar van inschrijving, vanaf 01/05/2019 tot en met 31/08/2019. Korting van 20% reeds toegepast op bovenvermelde prijzen en berekend op basis van de jaarlijkse tarieven: Traveller Full Persoon 107, Traveller Full Persoon & Voertuig 140, Family Full Personen 117, Family Full Personen & Voertuig 150.

G KO ETE RT ST AU TO

TEKST: VINCENT HAYEZ

Stijl en elektronen De stroom aan SUV’s lijkt niet te stoppen, maar ook de hybride en elektrische auto’s zijn aan een opmars bezig. Ze tonen ons hoe ons autolandschap er morgen zal uitzien. Het autosalon van Genève pronkte met tal van conceptauto’s en wagens die bijna productierijp zijn. Hieronder het lijstje met de hybride en plug-inmodellen van BMW en Audi. Maar ook pionier Lexus toont ons een grote berline die genoegen neemt met nét iets meer dan 5 liter per 100 km. En dan is er nog de Mazda 3 die inzet op verbrandingsmotoren van de jongste generatie én een aantrekkelijke vormgeving (maar ook praktisch?). De Kadjar van Renault ten slotte krijgt een make-over en DS lanceert zijn kleine 3 Crossback waarvan het originele design alvast veelbelovend is. 64 TOURING magazine

VIER NIEUWE HYBRIDES BIJ BMW De hybride 3 Reeks luistert naar de naam 330e en koppelt een tweeliter viercilinder benzinemotor aan een elektromotor. Het gecumuleerde vermogen bedraagt 252 pk en wordt op de achterwielen losgelaten; de berline spurt van 0 naar 100 km/u in 6 seconden. BMW claimt een elektrisch rijbereik van 60 km. De X3 30e is voorzien van dezelfde krachtbron, maar verdeelt het vermogen over de vier wielen. Van 0 tot 100 km/u heb je 6,5 seconden nodig. Elektrisch bereik van deze SUV: 50 km. Volgend jaar zal de X3 ook als volledig elektrische auto beschikbaar zijn. De luxueuze X5e en 745e koppelen een drieliter zescilinderin-lijn aan een elektromotor, goed voor een totaalvermogen van 394 pk. De X5 kan tot 80 km elektrisch rijden, de 7 Reeks tot 58 km.

AUDI MIKT (OOK) OP PLUG-INHYBRIDE Audi werkt aan een reeks elektrische modellen maar zal dit jaar ook een aantal plug-inhybrides (met oplaadbare batterijen) lanceren. De verwachte nieuwigheden zijn hybride versies van de Audi A6, A7, A8 en Q5. Al deze modellen zullen een turbobenzine verbrandingsmotor met directe injectie (TFSI) koppelen aan een elektromotor die in de automatische versnellingsbak is geïntegreerd. De batterij van 14,1 kWh bezorgt de auto volgens Audi een elektrisch rijbereik van 40 kilometer (WLTP). Noteer ook dat de al bekende oplaadbare versies van de Audi A3 en de Audi Q7 opnieuw in de catalogus zullen verschijnen na een technologische update voor 2019.

RENAULT KADJAR

Minimale wijzigingen Om de gefacelifte Kadjar te onderscheiden van zijn voorganger, moet je heel goed naar de details kijken. Zo zien we vooraan een hertekende radiatorgrille en bumper en werd de lichtsignatuur aangepast met led-lichten in de vorm van een “C”. Ook achteraan werden krachtigere en zuinigere led-lichten gebruikt en kreeg de bumper een geïntegreerde bescherming in aluminiumafwerking. Binnenin dachten we het brede verticale tablet met R-Link 2 aan te treffen. Dat systeem is wel degelijk aanwezig, maar wordt nu bediend met een traditioneler (en krachtiger) 7 inch aanraakscherm. Een pluim voor deze keuze want de bediening is hierdoor ergonomischer geworden aangezien er voor de klimaatregeling nu drie fysieke knoppen voorzien zijn. Verder maakt het interieur een visuele kwaliteitssprong richting premiummodellen. De ruimte aan boord bleef zowat ongewijzigd; de koffer is 527 liter groot en makkelijk in te delen dankzij de intelligent ontworpen koffervloer. De jongste Kadjar heeft recht op een nieuwe generatie motoren. Op benzinevlak is er de nieuwe 1.3 TCe die we ook al in de Scenic zagen. De motor is voorzien van een partikelfilter en wordt aangeboden in twee versies (140 en 160 pk). Beide krachtbronnen staan borg voor correcte prestaties. De

koper kan kiezen voor een manuele (iets nerveuzere) zesbak of een efficiënte EDC7 automaat met zeven verzetten (en een spuuglelijke versnellingspook). De automaat is bijzonder zuinig met een verbruik van 5,6 l/100 km, terwijl de handgeschakelde versie 5,9 l/100 km laat optekenen (ongeacht het gekozen vermogen). Dan moet je natuurlijk wel omzichtig omgaan met het gaspedaal en een rustige rijstijl hanteren, maar dat past de Kadjar als gegoten. Deze auto is immers een gezinswagen die focust op comfort. De zachte ophanging weet doeltreffend om te gaan met een slecht wegdek, de zetels zijn perfect gevormd en bieden een uitstekende ondersteuning van het lichaam. Voor de dieselaars onder ons start het gamma met de 1.5 dCi 115. Die wordt hier Blue dCi genoemd omdat hij gebruikmaakt van een roetfilter. Verder is er de nieuwe 1.7 Blue dCi van 150 pk. Deze laatste wordt bij ons uitsluitend aangeboden in combinatie met vierwielaandrijving (met mogelijke vergrendeling van het centrale differentieel). In deze uitvoering is deze SUV van Renault ook op ruw terrein en in de modder in zijn element. De andere versies kunnen dankzij de Extended Grip antislipregeling uiteraard ook even de platgetreden wegen verlaten.

RENAULT KADJAR 1.3 TCE 140 Motor: viercilinder turbobenzine, 1.332 cm3, 140 pk - 240 Nm Aandrijving: op de voorwielen Versnellingsbak: manuele zesbak L/b/h (mm): 4.489/1.836/1.607 Leeggewicht (kg): 1.442 Koffervolume (l): 527 Tankinhoud (l): 55 0 tot 100 km/u (sec.): 10,4 Topsnelheid (km/u): 203 Gem. verbruik (l/100 km): 5,9 CO2 (g/km): 135 Prijs: € 23.825 Modelreeks: van € 23.825 tot € 38.375

Uitstekende zetels Aangenaam interieur Algemeen comfortniveau Uitgekiende kofferruimte

Afwerkingsdetails Ergonomie kan beter 4x4 uitsluitend op de grote diesel TOURING magazine 65

G KO ETE RT ST AU TO

DS 3 CROSSBACK

Opvallende kleine premiumwagen Na de grote 7 is deze kleine 3 Crossback de tweede “echte” DS die door het nieuwe premiummerk van de groep Peugeot-Citroën wordt gelanceerd. “Wij Fransen zijn in tal van domeinen marktleider als het om luxe gaat”, vertelt het hoofd van de DS-designafdeling ons. “Is er een mooiere uitdaging dan een premiummerk te lanceren dat opnieuw aanknoopt met een lange traditie waarmee Frankrijk tot in de jaren 30 dé referentie was inzake luxewagens?” Na de 7 Crossback vorig jaar is hier nu de (heel) kleine DS 3 Crossback. Een premium SUV van slechts 4,12 meter, waarmee hij op dit moment de enige concurrent van de Mini Countryman en de Audi Q2 is. “Klanten willen niet dat wij het uiterlijk van een auto te origineel maken. Ze zijn immers bang voor het imago dat ze dan zullen uitstralen”, aldus nog de designchef van DS Thierry Métroz. “Voor het interieur daarentegen mag het allemaal best wat innovatiever zijn.” Inderdaad, uiterlijk ziet de DS 3 Crossback er elegant, maar wel braaf uit. Binnenin doet de auto dan weer denken aan een futuristisch prototype dat op een autosalon wordt gepresenteerd. De connectie met het imago van Franse luxe is er alomtegenwoordig. We vinden tal van referenties terug die verwijzen naar het universum van de mode, juwelen, lederwaren, horloges, ... Er wordt een typische 66 TOURING magazine

sfeer gecreëerd die de klant echt aanspreekt. Ook al gaat dat enigszins ten koste van de ergonomie. De DS 3 Crossback is rijkelijk uitgerust en biedt in zijn segment de meest geavanceerde technologieën aan. Anderzijds mag je van deze kleine SUV niet verwachten dat je er een volledige basketploeg mee kan vervoeren. Daarvoor is de ruimte voor de knieën achterin echt te beperkt en is ook de koffer van 350 liter aan de kleine kant. Wij reden met een topversie die voorzien was van de 1.2 turbo benzinemotor van 155 pk. Deze krachtbron geeft de auto een sportief karakter, hoewel die eigenlijk eerder op comfort is gericht (in tegenstelling tot zijn Duitse concurrenten). Het comfortniveau is echt “op z’n Citroëns”: erg aangenaam en dit ondanks de klassieke ophanging. Klein minpunt is de wat stroeve automaat (die is standaard, behalve op de minder krachtige versies). Er zijn uiteraard ook motoren met minder vermogen: de 1.2 van 100 of 130 pk en de diesel 1.5 liter van 100 pk. Begin 2020 komt er ook een 100% elektrische versie. Die hebben we in exclusiviteit al kunnen testen en is veelbelovend! In afwachting daarvan is de DS 3 Crossback op dit moment al beschikbaar vanaf 23.400 euro. Dat is iets minder dan wat je voor zijn Duitse rivalen moet betalen (bij een identieke uitrusting).

DS3 CROSSBACK 1.2 PURETECH 130 Motor: driecilinder benzineturbo met directe injectie; 1.199 cm3, 131 pk - 230 Nm Aandrijving: op de voorwielen Versnellingsbak: 8-trapsautomaat L/b/h (mm): 4.118/1.791/1.523 Leeggewicht (kg): 1.205 Koffervolume (l): 350 0 tot 100 km/u (sec.): 9,2 Topsnelheid (km/u): 196 Gem. verbruik (l/100 km): 4,9 CO2 (g/km): 111 Prijs: € 28.324 Modelreeks: van € 23.400 tot € 30.950

Origineel Verzorgde afwerking Comfortniveau Technologisch geavanceerd Exclusief DS-universum

Automaat mist finesse Merkimago in opbouw Ruimte achterin Kofferdrempel

MAZDA3

Stijl primeert Wat een bloedmooi design! En omdat er over smaak niet te twisten valt, gaan we er ook niet te lang bij stilstaan. Anderzijds: volgens ons is in deze categorie en op dit moment geen enkele andere auto te vinden die er mooier uitziet. Dat heeft de wagen te danken aan zijn gespierde look, de stevige heuppartijen en de uitgepuurde vormgeving van de lichtblokken. Wanneer we de Belgische designer Jo Stenuit aanspreken over de praktische aspecten van zijn ontwerp, verklaart hij onomwonden: “Als je een praktische auto wil, moet je maar een Golf kopen.” Waarmee hij gewoon wil zeggen dat ze er bij Mazda voor kiezen om een echt hebbeding op de markt te brengen. De praktische aspecten zijn inderdaad niet de sterkste troef van de Mazda3. De auto is 20 cm langer dan de Golf en neemt dus meer plaats in beslag. Zijn koffer is dan weer kleiner en de zitplaatsen achterin bieden nét voldoende plaats voor volwassen passagiers. Idem voor het design van het dashboard, waar de ventilatiemonden moeilijk af te stellen zijn in functie van de gewenste luchtdoorstroming. Dus, neen, de Mazda3 is niet de meest praktische van alle compacte gezinswagens. Maar ondanks al die rationele argumenten, blijven we toch enorm fan van deze auto.

Onder de motorkap is er keuze tussen een 2.0 atmosferische benzinemotor van 122 pk en een 1.8 turbodiesel van 116 pk, allebei beschikbaar met een manuele of een automatische versnellingsbak (zes verhoudingen). Onze voorkeur gaat uit naar de manuele bak die lekker kort en precies schakelt en die – in tegenstelling tot de automaat – de motoren niet “verstikt”. De 2.0 benzine is aangenaam om mee te rijden en erg flexibel bij lage toerentallen. Toch is het pas vanaf 4.000 opm dat de motor echt wakker schiet. De diesel van zijn kant kan de trillingen en het lawaai behoorlijk onder controle houden en is op basis van zijn koppel van 270 Nm in staat om het beste uit het onderstel te halen. Het rijgedrag is typisch Mazda en nodigt – dankzij de gewillige achtertrein – uit tot een dynamische rijstijl. Net omdat het onderstel zo fantastisch is, hebben we de indruk dat het de beide motoren wat aan vermogen ontbreekt. Volgens ons houdt Mazda zijn grootste troef nog achter de hand: de gloednieuwe Skyactiv-X, een benzinemotor die de voordelen van een benzine- en een dieselmotor combineert. Het is echter nog een paar maanden wachten op die revolutionaire motor. De echte liefhebbers hoeven zich daardoor niet te laten afschrikken natuurlijk. Het straatbeeld kan er alleen maar mooier op worden.

MAZDA3 SKYACTIV-D 1.8 Motor: viercilinder turbodiesel, 1.759 cm3, 116 pk – 270 Nm Aandrijving: op de voorwielen Versnellingsbak: manuele zesbak L/b/h (mm): 4.460/1.795/1.435 Leeggewicht (kg): 1.340 Koffervolume (l): 358 - 1.026 Tankinhoud (l): 51 0 tot 100 km/u (sec.): 10,3 Topsnelheid (km/u): 194 Gem. verbruik (l/100 km): 5,0 (WLTP) CO2 (g/km): 131 (WLTP) Prijs: € 25.490 Modelreeks: van € 23.990 tot € 32.090

Prachtig design Dynamisch onderstel Zuinige motoren ...

… maar een beetje mak voor de veeleisende automobilist Ruimte achterin, koffer Enkele praktische details TOURING magazine 67

G KO ETE RT ST AU TO

LEXUS ES

GS op de schop Grote veranderingen bij Lexus! De berline GS wordt vervangen door deze nieuwe ES die bij ons tot nu toe onbekend was. Waarom? In de VS (de favoriete markt van Lexus) kwam de ES al in 1989 op de markt. Pas jaren later kreeg de ES het gezelschap van de GS die in hetzelfde segment werd uitgespeeld, maar wel sportievere aspiraties had. De ES daarentegen werd als de meer comfortabele wagen gepositioneerd. Toen Lexus besliste om voet aan wal te zetten in Europa, was het de bedoeling om de strijd aan te gaan met de Audi A6, de Mercedes E en de BMW 5. Lexus wilde dat doen met een auto die de ambitie had om te kunnen concurreren met de sportievere versies van die Duitse modellen. De GS kon die strijd echter nooit aan. Lexus verandert met de ES nu dus het geweer van schouder. De ES is meer gericht op gebruiksgemak en comfort en gebruikt die kwaliteiten in de strijd tegen zijn Duitse rivalen. Bijkomende troef van Lexus is het aanbieden van een vergelijkbare luxueuze uitvoering voor een merkelijk lagere prijs. Met deze realistischere doelstellingen hoopt de Japanse constructeur zijn verkoopcijfers gevoelig te verhogen. De afgelopen jaren werden er in Europa jaarlijks ongeveer 2.000 stuks van de GS verkocht. De ES zou dat aantal moeten verdrievoudigen. Daarvoor beschikt de auto over stevige argumenten. Te beginnen met het hoge comfortniveau, een kenmerk van 68 TOURING magazine

Lexus dat op dat vlak van niemand lessen hoeft te krijgen. Het gaat onder meer over de binnenruimte en de royale zitruimte voor de passagiers achterin. Dat komt omdat de ES niet alleen groter is dan de GS. Hij gebruikt ook het modulaire voorwielaangedreven platform van de Toyota-groep. Wat het uitrustingsniveau betreft, hoeft deze Lexus zijn concurrenten al evenmin te vrezen. Hij vraagt daar zelfs veel minder geld voor. Het prijsverschil wordt nog duidelijker wanneer je een Duitse premiumwagen configureert ... met een hybride aandrijving. Want dat is toch het andere grote kenmerk van Lexus: geen dieselaanbod, maar ook geen “gewone” benzinemotoren. De enige mogelijke versie hier is een hybride van de vierde generatie, voorzien van een 2.5 benzinemotor en een elektromotor die samen goed zijn voor een gecombineerd vermogen van 218 pk. Dankzij de koppelrijke benzinemotor en de sterkere elektromotor en batterijen heeft dit nieuwe systeem niet de nadelen van zijn voorgangers, die zuinig waren in de stad, maar waardeloos op de snelweg. Zo haalden we op een gemengd parcours met behoorlijk wat snelwegkilometers (tegen wettelijke snelheden) een gemiddeld verbruik van nauwelijks 5,3 l/100 km! Eerlijk gezegd geloven we niet dat we dat cijfer met een dieselmotor en in een vergelijkbaar soort auto zouden kunnen halen.

LEXUS ES 300H Motor: hybride, viercilinder benzine, 2.487 cm3, 218 pk – 221 Nm Aandrijving: op de voorwielen Versnellingsbak: e-CVT automaat L/b/h (mm): 4.975/1.865/1.445 Leeggewicht (kg): 1.740 Koffervolume (l): 454 Tankinhoud (l): 50 0 tot 100 km/u (sec.): 8,9 Topsnelheid (km/u): 180 Gem. verbruik (l/100 km): 5,3 CO2 (g/km): 119 Prijs: € 47.990 Modelreeks: van € 47.990 tot € 65.490

Laag verbruik Persoonlijkheid Ruim interieur Hoog comfortniveau Verhouding prijs/uitrusting

Makke voortrein Geluiddemping kan beter Typisch geluid van de Toyota-hybrides

relax 280

reis- & compressiekousen

VOLVO V60 CROSS COUNTRY

Meer SUV dan break

Volvo houdt van tradities. Zelfs nu het al SUV is wat de klok slaat, denken ze er bij Volvo niet aan om het concept van de verhoogde break op te geven. Na de grote V90 is het nu de beurt aan de meest recente V60 om een “CC”-versie te krijgen. Deze wagen onderscheidt zich door de kunststof koetswerkbescherming, zijn standaard 18” velgen en de verhoogde ophanging (+ 6 centimeter). Daarmee komt zijn bodemvrijheid op 20,3 centimeter, wat meer is dan de verhoogde breaks bij de concurrentie. Voor deze Volvo is een slecht wegdek geen enkel probleem, temeer omdat hij standaard met vierwielaandrijving is uitgerust. Om deze auto te testen, trokken we naar het noorden van Zweden. De temperaturen waren ver beneden het vriespunt, maar wel ideaal om deze avontuurlijke break aan de tand te voelen. Met dank aan de stuur- en zetelverwarming! De zen-sfeer in het goed afgewerkte interieur konden we zeker appreciëren en tevens een pluim voor de beenruimte achterin en het meer dan correcte koffervolume. We hebben deze Cross Country op het ijs getest en konden vaststellen dat hij hetzelfde veilige en evenwichtige rijgedrag vertoonde als de klassieke V60 break. Op het asfalt zou hij echter iets meer aan koetswerkbewegingen onderhevig moeten zijn, temeer omdat hij voorzien is van een zachtere ophanging die bovendien niet gestuurd is (niet beschikbaar op dit model). Kortom: het is echt aangenaam rijden met deze gezinsbreak die bovendien prettiger stuurt dan een SUV. Maar opgelet: in tegenstelling tot de gewone break is deze CC niet beschikbaar met de hybride T8-motor. Jammer voor de avonturiers met een groen hart. VOLVO V60 CROSS COUNTRY

Bota Relax 280 is een compressiekous die de bloedsomloop stimuleert en u maximaal comfort geeft. De kous is medisch getest: de druk is het hoogst rond de enkel en vermindert naar boven toe.

Bota Relax 280 & Bota Relax 280 katoen

Vermindert het risico op trombose bij reizen Verlicht zware of vermoeide benen bij langdurig zitten of rechtstaan Bevordert de recuperatie bij wandelen, lopen en ﬁetsen

Tips & tricks

Voldoende bewegen Draag platte schoenen en losse kledij Benen niet kruisen Wisseldouches met koud en warm water Benen omhoog leggen

Verkrijgbaar via apotheek, bandagist en thuiszorgwinkel Mooi en avontuurlijk tegelijk Warm en praktisch interieur Beenruimte achterin

Geen instapversie Geen instapbenzinemotor Niet zo comfortabele centrale zitplaats achterin RELAX 280

RELAX 280 KATOEN

Meer info: Tel. +32 9 386 11 78 • info@bota.be • www.bota.be

Since 1940

AD 2019/04 NL

Motor: viercilinder-in-lijn, turbodiesel, 1.969 cm3, 150 pk – 350 Nm Aandrijving: op de vier wielen Versnellingsbak: 8-trapsautomaat L/b/h (mm): 4.784/1.893/1.1504 Leeggewicht (kg): 1.805 Koffervolume (l): 529 - 1.441 Tankinhoud (l): 60 0 tot 100 km/u (sec.): 9,9 Topsnelheid (km/u): 195 Gem. verbruik (l/100 km NEDC): 5,3 CO2 (g/km NEDC): 135 Prijs: € 44.100 Modelreeks: van € 44.100 tot € 48.050

STIMULEERT • VERLICHT

19-22

O G KO ETE RT ST MO T

TEKST: THIERRY SARASYN, MOTORNIEUWS.BE FOTO’S: KAWASAKI EN YAMAHA

KAWASAKI NINJA 125

YAMAHA XSR700 XTRIBUTE

Met een B rij je hiermee

Hommage aan een icoon

125 cc motoren zijn populair in België. In tegenstelling tot in Nederland, mag je in ons land immers ook met een B-rijbewijs met een 125 cc aan de slag. En voor het jonge volkje is een 125 cc een ideale leerschool voor het zwaardere werk. Met de Ninja 125 brengt Kawasaki een belangrijke nieuwkomer in deze klasse. Randopmerking bij het gebruik van dat B-rijbewijs op een 125 cc motorfiets: dat geldt alleen als je rijbewijs van voor 2011 dateert. Heb je een recenter rijbewijs, dan moet je gewoon vier uur rijles volgen. Niet echt onoverkomelijk. Kawasaki brengt naast de Ninja 125 ook nog de Z 125 op de markt. Het broertje van de Ninja heeft hetzelfde vermogen, maar ontbeert het kuipwerk. Kortom, een naked bike dus. De Ninja ziet er bijgevolg uit als een echte sportmotor. De Ninja 125 levert het wettelijk toegelaten maximumvermogen van 15 pk. Daarmee haal je de maximumsnelheid op een autostrade, maar de snelweg is niet de biotoop van de Ninja. Hij is meer thuis op secundaire wegen, waar je kan genieten van de enorme wendbaarheid en de verrassend goede ABS-ondersteunde remmen. Je leert er ook de edele techniek van het schakelen perfectioneren. Als je met deze (of gelijk welke) 125 de foute versnelling kiest, moet je op- of afschakelen. Om vlot te rijden, moet je streven naar de perfecte schakelroutine. En dat is niet alleen erg leuk, je neemt het ook mee als je ooit de overstap naar een zwaardere motor overweegt. Kawasaki heeft met de Ninja en de Z 125 volwassen motoren op de markt gebracht. Ze zijn perfect afgewerkt, rijden heerlijk en zien eruit als échte motoren. In en rond de stad mag je er donder op zeggen dat je er sneller mee gaat dan met gelijk welke wagen. Files behoren tot het verleden en je verbruikt amper 3 liter op 100 km. En dat allemaal voor minder dan 5.000 euro. Ze zijn zo gek nog niet, die Japanners.

De 2019 XSR700 Xtribute is een hommage aan de iconische XT500 en tegelijkertijd een leuke uitbreiding van het XSR-gamma. Deze betaalbare neo-retro familie met een hoog fun-gehalte krijgt er in één klap een hoop tijdloze stijl bij. Van ‘76 tot ‘89 was de XT500 een echt succesnummer. Om de iconische status van de XT te vieren, heeft Yamaha de XSR700 XTribute voorzien van de legendarische zilverkleurige brandstoftank, witte spatborden, goudkleurige velgen en zelfs de oranje richtingaanwijzers van de originele XT. Hadden ze er nu ook nog ronde spiegeltjes op gezet, dan was de gelijkenis met het origineel nog groter geweest. De nieuwe kleur heeft de toepasselijke naam ‘1981’ gekregen, ter ere van het gouden tijdperk van de XT. Kenners van oudere motorfietsen zullen de moderne interpretatie van een klassiek logo - geïnspireerd op het originele XT500-ontwerp - onmiddellijk herkennen. Cyril Neveu won in 1979 trouwens de allereerste Dakar-rally op een Yamaha XT500. Naast het XT kleurenschema is de XTribute voorzien van een breed stuur in motorcross-stijl. Dat zorgt voor een rechte zitpositie en een grotere hefboomwerking waardoor de motorfiets zelfs op lage snelheid zeer wendbaar is. Daarnaast heeft de motor overmaatse voetsteunen in offroadstijl. Een veldweg doorstuiven is perfect mogelijk. De XTribute wordt aangedreven door de gekende sterke twin die Yamaha ook al gebruikt in de andere XSR- en MT-modellen uit zijn 700-gamma. Dit biedt twee voordelen: de motorblokken hebben hun strepen op het vlak van deugdelijkheid en rijplezier al lang verdiend en door meerdere motoren op hetzelfde platform te bouwen, kan Yamaha de prijs laag houden. Hoewel deze motorfiets een klassieke stijl uitstraalt, is hij voorzien van nieuwe technologieën. Het krachtige blok en het wendbare chassis zorgen voor een moderne rijervaring. Dit zou wel eens een populaire jongen kunnen worden.

KAWASAKI NINJA 125

YAMAHA XSR700 XTRIBUTE

Motor: vloeistofgekoelde mono Vermogen: 15 pk Koppel: 11 Nm Frame: stalen wiegframe Topsnelheid: +/- 123 km/u Rijklaar gewicht: 148 kg Zadelhoogte: 840 mm Tankinhoud: 11 liter Verbruik: 3,1 l/100 km Prijs: 4.999 euro (Z 4.699 euro)

Motor: vloeistofgekoelde twin Vermogen: 75 pk Koppel: 68 Nm Frame: stalen wiegframe Topsnelheid: +/-187 km/u Rijklaar gewicht: 186 kg Zadelhoogte: 835 mm Tankinhoud: 14 liter Verbruik: 3,9 l/100 km Prijs: 7.999 euro

70 TOURING magazine

Afwerking Gebruiksgemak Motorkarakter Gewicht

Euh…

Uitstraling Motorblok Prijs Bewezen betrouwbaarheid

Geen klassieke ronde spiegels

TRAPLIFT CHECKLIST:

1 Optie Levenslange garantie

2 150 jaar

ervaring = kwaliteit

3 Fabrikant en leverancier

VERMIJDT U HET GEBRUIK VAN DE TRAP IN UW EIGEN HUIS?

Vermijdt u het gebruik van de trap in uw eigen huis? Een Stannah Traplift geeft u de vrijheid terug om uw hele huis weer te gebruiken! We creĂŤren al meer dan 150 jaar mobiliteitsoplossingen om het leven beter te maken, waarbij we innovatieve techniek combineren met kwaliteitsservice. Stel het niet langer uit en boek vandaag nog uw vrijblijvend en gratis bezoek aan huis!

Gratis installatie Installatie in een halve dag Ontvang vrijblijvend informatie Veiligheid en onafhankelijkheid

BEL VANDAAG NOG EN GENIET WEER VAN UW HELE HUIS

0800 26 912

Ja,

GEKEND VAN TELEVISIE info@stannah.be - www.stannah.be

De informatie is voor: Naam:

stuur mij vrijblijvend informatie over Stannah trapliften

Mevr./Dhr.

Straat:

Huisnummer: Postcode: Plaats: Telefoonnummer:

TOURING MAGAZINE

E-mail adres:

U kunt deze ingevulde coupon naar het onderstaande adres versturen: Stannah, Poverstraat 208,1731 Relegem

RD V & RAA AN G TW OO

VRAAG & ANTWOORD

Heb je een vraag over het verkeer, mobiliteit of de verkeerswetgeving en -regels in het buitenland? Mail ze naar redactie@touring.be en we leggen ze voor aan onze experts van Touring Info. In deze rubriek komen telkens enkele vragen aan bod.

72 TOURING magazine

Wat als ik mijn uitlaat of knalpot verlies op de autosnelweg?

Ik heb een ongeval gehad op de autosnelweg waarbij mijn uitlaat er onderuit is gevallen. Ik ben op de pechstrook gaan staan, maar mijn uitlaat lag op de snelweg en ik had niet de kans – levensgevaarlijk trouwens – om hem van de rijbaan te halen. Vijf minuten later passeerde er een wagen die de uitlaat niet kon ontwijken en hierdoor schade opliep. Ben ik hiervoor in fout? Of kan de schadelijder hier door overmacht het Motorwaarborgfonds over aanspreken? Mijn wagen was onlangs nog gekeurd en vooraf gecontroleerd door mijn garagehouder, waarbij alles in orde leek.

Het Gemeenschappelijk Motorwaarborgfonds (GMWF) vergoedt slachtoffers die niet terechtkunnen bij de BA-autoverzekering van de tegenpartij. Dit kan het geval zijn in de volgende situaties: • als de tegenpartij niet gekend is (zoals bij een vluchtmisdrijf); • als het voertuig van de tegenpartij niet verzekerd is; • als het ongeval veroorzaakt is met een gestolen voertuig; • bij een toevallig feit (overmacht); • als de verzekeraar van de veroorzaker niet kan betalen (bijvoorbeeld omdat hij failliet is); • als de verzekeraar niet binnen de wettelijke termijnen gereageerd heeft op een aanvraag tot vergoeding; • als een buitenlandse verzekeraar geen schaderegelaar in België heeft aangeduid. In dit geval is er sprake van een toevallig feit. Het slachtoffer (de bestuurder die over uw uitlaat rijdt) dient de vergoeding bijgevolg aan te vragen bij het GMWF. Het GMWF vergoedt alle lichamelijke schade en materiële schade met een maximum van € 100.000. Vervolgens tracht het GMWF de vergoeding terug te vorderen bij de aansprakelijke partij. U bent gelukkig ‘gewapend’ met het keuringsverslag en de factuur van het nazicht van uw voertuig. Deze documenten kunt u eventueel alvast aan uw verzekeringsmakelaar bezorgen. Uiteindelijk zullen de verzekeringsmaatschappijen onderling overeenkomen wie welk deel van de schade op zich moet nemen.

Mag je parkeren voor een ‘valse’ garage? ?

Ik kom soms kleine garagepoorten tegen waarop een nummerplaat staat en de waarschuwing dat de wagen in geval van overtreding zal worden weggetakeld, terwijl het vrijwel onmogelijk is om in die garage een auto te parkeren. Vaak gaat het om ‘garages’ die voor een ander doel gebruikt worden, bijvoorbeeld als wasruimte of om er archieven of voorraad in te bewaren. Wat gebeurt er als ik daar mijn auto parkeer, want voor mij gaat het om een privéparking op openbaar domein?

! Artikel 25.1, 3° van het verkeersreglement zegt: ‘Het is verboden een voertuig te parkeren voor de inrij van eigendommen, behalve de voertuigen waarvan het inschrijvingsteken leesbaar op die inrij is aangebracht.’ In het Frans is dit: ‘Il est interdit de mettre un véhicule en stationnement devant les accès carrossables des propriétés, à l’exception des véhicules dont le signe d’immatriculation est reproduit lisiblement à ces accès.’ Die ‘inrij’ wordt niet gedefinieerd en

hoeft niet noodzakelijk een garage te zijn. Uit de Franse tekst blijkt wel dat hij ‘berijdbaar’ moet zijn. De bestuurder kan enkel afgaan op het uitzicht van de inrij en hoeft niet te weten waarvoor de inrij of garage gebruikt wordt of welk voertuig de eigenaar wenst in en uit te rijden. Als de plaats zichtbaar toegankelijk is voor een voertuig (dat kan ook een motorfiets zijn), dient de toegang vrijgehouden te worden. Een tijdelijke obstructie (zoals vuilniszakken) wijzigt niets aan dat statuut. Enkel als de plaats zichtbaar en

permanent niet toegankelijk is, telt ze niet als inrij. Merk ook op dat het inschrijvingsteken niet noodzakelijk moet toebehoren aan de eigenaar van de inrij. De eigenaar mag die plaats bijvoorbeeld verhuren aan iemand anders en dat inschrijvingsteken ophangen. Enkel het aangebrachte inschrijvingsteken heeft een betekenis. Bijkomende pictogrammen zoals een parkeerverbodsbord of een afbeelding van een voertuig dat wordt weggesleept, voegen niets toe aan de bestaande parkeerrestricties.

TOURING magazine 73

RD V & RAA AN G TW OO

? Onlangs wou ik parkeren en begaf ik mij naar de parkeerautomaat om een parkeerticket te nemen. Groot was mijn verbazing toen ik moest vaststellen dat enkel ‘sms-parkeren’ voorzien was, waarbij ik mij ook vooraf moest registreren via internet. Ik beschik niet over een smartphone noch over internet en kon dan ook onmogelijk gebruik maken van deze toch wel beperkte betaalfaciliteiten. Mag ik in zo’n omstandigheden mijn blauwe parkeerschijf plaatsen? Kan een gemeente louter en alleen een dergelijk smsbetalingssysteem invoeren?

! Parkeertickets betalen per sms is nooit de enige manier. Er zal altijd een manier zijn om te betalen met muntstukken of met een betaalkaart. Betalen via sms is doorgaans enkel beschikbaar voor personen met een Belgisch mobiel nummer. Buitenlanders (en Belgen zonder mobiel nummer) dienen het parkeren te betalen met muntgeld of met een betaalkaart. De parkeerschijf is geen geldig alternatief voor als u in de onmogelijkheid bent om te betalen. Betalen met cash geld probeert men zoveel mogelijk te ontmoedigen, omdat dit extra werk betekent (het leegmaken van de parkeermeters) en fraudegevoeliger is dan elektronisch betalen. 74 TOURING magazine

Test je VERKEERSKENNIS 1. Op deze plaats ... a. mogen vrachtwagens van meer dan 3,5 ton geen voertuigen met meer dan 2 wielen inhalen. b. mogen vrachtwagens van meer dan 7,5 ton geen voertuigen met meer dan 2 wielen inhalen. c. mogen vrachtwagens van meer dan 3,5 ton geen voertuigen met meer dan 2 wielen inhalen tussen 5u en 20u. d. mogen vrachtwagens van meer dan 7,5 ton geen voertuigen met meer dan 2 wielen inhalen tussen 5u en 20u. 2. Op de fiets is een bel verplicht. a. Enkel ‘s avonds, wanneer de zichtbaarheid beperkt is tot minder dan 200 meter. b. Neen. c. Ja, behalve voor een racefiets of een mountainbike. d. Ja, altijd. Ze moet bovendien hoorbaar zijn vanop een afstand van minstens 20 meter.

3. Op een plooifiets met kleine wielen (max. 50 cm) … a. zijn reflectoren verplicht. b. zijn reflectoren enkel verplicht als je ‘s nachts rondrijdt. of als de zichtbaarheid minder is dan 200 meter. c. zijn reflectoren niet verplicht. d. zijn reflectoren verplicht, maar enkel op de wielen.

4. Ik sta in panne op een weg buiten de autosnelweg. a. Ik moet mijn gevarendriehoek op een minimumafstand van 30 meter plaatsen. b. Ik moet mijn gevarendriehoek op een minimumafstand van 50 meter plaatsen. c. Ik mag mijn gevarendriehoek plaatsen op de afstand die ik wil. d. Ik moet mijn gevarendriehoek binnen de reikwijdte van de wagen plaatsen. 1. Antwoord C: Vanaf dit bord tot en met het volgende kruispunt is het voor bestuurders van voertuigen en slepen gebruikt voor het vervoer van zaken met een maximale toegelaten massa (MTM) van meer dan 3,5 ton verboden om een gespan of een voertuig met meer dan twee wielen links in te halen. Het verbodsbord kan aangevuld worden met een verkeersbord dat aangeeft wanneer dit verbod geldt. 2. Antwoord D: Rijwielen moeten uitgerust zijn met een geluidstoestel dat uit een bel bestaat die gehoord kan worden vanop een afstand van 20 meter. 3. Antwoord B: Een plooifiets met kleine wielen (een diameter van maximum 50 cm, wielen niet inbegrepen) moet net zoals een gewone fiets voorzien zijn van reflectoren, maar die verplichting geldt enkel als je ’s nachts fietst of wanneer de zichtbaarheid minder is dan 200 m. 4. Antwoord A: De gevarendriehoek wordt achter het voertuig geplaatst, ongeveer in verticale stand, op een afstand van minstens 30 meter op gewone wegen en van minstens 100 meter op autosnelwegen, en zodanig dat hij voor naderende bestuurders zichtbaar is vanop een afstand van ongeveer 50 meter.

In sommige steden en gemeenten staan parkeerautomaten waar enkel nog betaald kan worden via sms. Kan dit zomaar?

Wat uw apotheker u niet vertelt... Er zijn schatten verdiend aan alledaagse kwaaltjes en aandoeningen. Zalfjes, pillen en siroopjes vliegen als zoete broodjes over de apothekerstoonbank. Maar vaak is de remedie erger dan de kwaal en voor u het weet, krijgt u af te rekenen met een resem bijwerkingen. Ontdek in uw koelkast twee wonderlijke genezers die u heel wat geld en ellende kunnen besparen.

GEMBER Deze zo alledaagse specerij blijkt bijzonder doeltreffend tegen talloze kwalen en ongemakken. Een onbetaalbaar medicijn, zo goed als gratis.

ember werd al gebruikt in de oude Chinese geneeskunde, en ook in de Ayurvedische en traditionele geneeskunde heeft het zijn plaats. Gember is een bijzonder krachtig middel tegen vele dagdagelijkse kwalen, ongemakken en aandoeningen. Geen hocus-pocus uit grootmoeders toverboek, maar wetenschappelijk onderzocht, getest en bewezen. In haar nieuwste boek De Vergeten Schatkamer ontsluiert Sandra Bierstedt al de geheimen van deze eeuwenoude weldoener. Gember is een rijke bron van mineralen en vitamine B6, maar vooral van heel veel krachtige antioxidanten. Geen enkele andere vrucht of specerij heeft zoveel effect op zoveel verschillende kwalen.

 Vergeet de gevreesde wagenof zeeziekte, (zwangerschaps) misselijkheid en braken. (p 45)

 Hoofdpijn en migraine-aanvallen verminderen en zelfs stoppen, met betere resultaten dan de dure medicatie – én zonder bijwerkingen (p 37)



Hoe verloor Angelina Jolie maar liefst 11 kilo in amper enkele weken? Met een van de krachtigste eiwitverterende enzymen in de natuur (p 29)

 Maak in een handomdraai een helend mengsel tegen pijnlijke gewrichten, zwellingen of ontstekingen (p 23)

 Indigestie, maagpijn, winderigheid? Zo bent u het na een halfuurtje alweer vergeten (p 43)



Een eenvoudig recept dat doeltreffender werkt dan de duurste maagzuurremmer (p 46)

 Zo maakt u heel gemakkelijk een frisse spray die wonderen verricht tegen acné (p 57)

 Een opwindend drankje (p 88)

CITROEN Wie dacht alles te weten over de citroen, zal grote ogen trekken. Het zonnetje in uw fruitschaal is heel wat meer dan enkel een zure vitaminebom.

 Een doeltreffend alternatief bij artrose, artritis en reuma (p 23)

 Twee geduchte vrouwenkwalen die u zó buitenspel zet (p 34)

 Zo

wordt gember al eeuwen ingezet tegen impotentie of gebrek aan libido (p 61)

 Gedaan met slaapstoornissen. Zo zorgt u voor een nacht vol gemberzoete dromen (p 53)



Zo neemt u een huidverjongend anti-cellulitisbad (p 20)

 Stop de verzuring van uw lichaam die even schadelijk is als overmatig nicotine-of alcoholgebruik (p 54)

 Last van een kater? Niet lang meer! (p 38)

 Zo laat u uw immuunsysteem

op volle toeren draaien, en krijgen verkoudheden geen kans (p 31)

 Uw EHBO-koffer (p 59) Talloze eenvoudige remedies, recepten en toepassingen om zo mee aan de slag te gaan.

Sommige van de weldadige eigenschappen van citrusvruchten kent iedereen. En iedereen weet dat citroen meestal in dezelfde adem wordt uitgesproken als vitamine C. Toch heeft de zuiderse krachtpatser veel méér in zijn mars. Sandra Bierstedt schreef een verrassend boek over deze veel te onbekende bekende. In ‘Meer dan C!’ onthult zij zaken waarvan u zich niet kunt veroorloven ze niét te weten! Citroen brengt redding bij vaak de meest onverwachte kwaaltjes, aandoeningen en problemen. Van koortslip tot kater, over acne, prostaat, aderverkalking, ontgiften en afslanken. Om maar een paar dingen te noemen.

Zuur is niet zuur

Onze hedendaagse levensstijl leidt al te gauw tot verzuring van het organisme (acidose). Die kan leiden tot onder meer lusteloosheid, versnelde veroudering, verhoogde cholesterol, haaruitval en depressie. En hoewel ze zuur smaakt, is een citroen in feite heel alkalisch, net het tegenovergestelde dus. En dat maakt haar een geducht wapen in de strijd tegen verzuring. Ook een schat aan toepassingen voor het huishouden, bijzondere recepten, schoonheids- en gezondheidstips en interessante weetjes; u leert zelfs hoe u zelf een citroenboompje opkweekt. Een waardevol boek dat u vaak met plezier zult raadplegen. Ook in uw boekenkast mag het beslist niet ontbreken !

En het mooiste is nog: gember koopt u gewoon in de supermarkt. Goedkoop, doeltreffend en zonder nevenwerkingen. Geen wonder dat uw apotheker u er nog niets over vertelde.

Mis deze kans niet, bestel nu !

Een telefoontje volstaat om dit Profiteer van onze 30 dagen-garantie pareltje in huisOFteGELD halen. Een bij‘TEVREDEN TERUG’ zondere en aanwinst! ontdek op uw gemak beide boeken zonder enig risico.

Uitsluitend hier verkrijgbaar Bel nu voor uw exemplaar van Gember, De Vergeten Schatkamer of Méér dan C voor slechts € 23,50 per boek, of € 35 voor beide boeken samen (+€ 5 verzendkosten). Stuur ons een briefje met uw naam, adres, en de gewenste titel(s). Wilt u betalen met Visa of MasterCard, geef dan ook uw kaartnummer en de vervaldatum door. Betaling aan de postbode (+ 4,95 €). Overschrijving op n° IBAN BE46-3630-6555-2236. DEMA nv - Av. de l’Expansion 9A - 4432 Alleur Fax 04/365.90.53 • www.dema-gezondheid.be UW PROMOCODE : TON 199

TIJDELIJK AANBOD De 2 boeken : Gember de Vergeten Schatkamer en Meer dan C samen voor slechts 35 € in plaats van 47 €. Mis deze kans niet, bestel nu !

Express Levering

✆ 070 222 067

of surf naar www.dema-gezondheid.be

Levering -tot uitputting voorraad- binnen 48 u na uw bestelling. Foto’s niet contractueel – illustratief relaas. U beschikt over het wettelijk herroepingsrecht of een Niet Tevreden? Geld Terug! regeling. Gebruik voor uw retour het formulier op www.the-shopper.be/wet binnen 14 dagen (herroepingsrecht, voor ongeopende producten in originele verpakking) of binnen 30 dagen (Garantie voor aangebroken producten) na levering en stuur de producten voldoende gefrankeerd terug. Bedrijfsnummer BE0675.690.617. Uw persoonsgegevens worden verwerkt door DEMA Int’l NV, Avenue de l’Expansion te Alleur, verwerkingsverantwoordelijke, als noodzakelijk voor de opvolging van bestellingen en klantenservice. In ons gerechtvaardigd belang als verkoper op afstand verwerken wij uw naam- en adresgegevens ook voor direct marketing doeleinden, zowel op papier als elektronisch binnen het kader van de wettelijke bepalingen. Om onze partners toe te laten u aanbiedingen te kunnen doen geven wij hen enkel uw naw-gegevens. Uw gegevens worden niet langer bewaard dan verantwoord voor deze doeleinden. Meer info hoe wij zorgvuldig met uw privacy omgaan op www.dema-gezondheid.be/privacy . U hebt recht op inzage, verbetering, beperking, bezwaar en overdraagbaarheid en om klacht in te dienen, zowel bij de Gegevensbeschermingsautoriteit als bij ons.

TOT -20% OP DE HUUR VAN EEN VOERTUIG

OH-RESTAURANT IN KOKSIJDE

LEDENVOORDELEN Touring verwent jou dag in dag uit 77

WIN TIJD AAN DE TOLPOORTEN MET DE TOPEUROP TOLBADGE ONTDEK DE ELZAS VANAF â&#x201A;¬ 129 PER PERSOON

SUDOKU EN KRUISWOORDRAADSEL WIN DE NIEUWE IPAD, COMPATIBEL MET DE APPLE PENCIL

76 TOURING magazine

OP VAKANTIE MET EEN HUURAUTO

VANAF

€ 129 P.P.

WIJNPARADIJS ELZAS

TOT

20% KORTING

Als Touring-lid geniet je van voordelige aanbiedingen telkens je een auto huurt: • Je vertrekt per auto vanuit België en je wil voor je reis een auto huren die groter en/of comfortabeler is dan de jouwe: bij Rent A Car geniet je van 20% korting op alle gepubliceerde dagen weektarieven (met uitzondering van promoties). • Je reist met het vliegtuig en je wil ter plaatse een auto huren: bij Hertz profiteer je van 10% korting op de laagste tarieven die beschikbaar zijn. JOUW VOORDEEL: 20% korting bij Rent A Car: www.touring.be/nl/ledenvoordelen/rent-car 10% korting bij Hertz: www.touring.be/nl/ledenvoordelen/hertz

BESPAAR TIJD OP DE TOLWEGEN … NU OOK IN ITALIË! Wie tijdens de vakantieperiodes op buitenlandse autosnelwegen rijdt, kent het fenomeen: ellenlange files aan de tolpoortjes, stress omdat je kredietkaart het niet doet of omdat je geen ‘gepast’ wisselgeld hebt. Gelukkig kan je wachttijden en stress op de autosnelwegen in Frankrijk, Spanje en Portugal vermijden met de gratis topEurop badge van Area! Het handige toestelletje dat je eenvoudig in je auto plaatst, zorgt ervoor dat je makkelijk en snel geïdentificeerd wordt bij het in- en uitrijden van de tolpoorten. Je kan gewoon traag doorrijden; je uitgaven worden gegroepeerd en de betaling gebeurt telkens in één keer. NIEUW: er bestaat nu ook een topEurop badge die je kan gebruiken op de autosnelwegen in Italië én de 3 andere genoemde landen!

4 DAGEN ALS GOD IN FRANKRIJK Voor het goede Franse leven hoef je niet ver te rijden. In de Elzas vind je alles wat Frankrijk zo aantrekkelijk maakt. Je logeert in het gezellige Hôtel des Vosges in Klingental, op 6 kilometer van Obernai, een van de mooiste plekjes in de Elzas. INBEGREPEN 3x overnachting met ontbijtbuffet, 3x driegangendiner, 1x wijnproeverij van drie Elzaswijnen, 1x routekaart ‘Elzas wijnroute’, aperitief op de eerste avond, live-tips ter plaatse (via WhatsApp) en CO2-compensatie. Prijzen 06/04-31/12: standaardkamer zonder balkon € 129, privilegekamer met balkon € 155 Kinderkorting 0-1 jaar, gratis, 3e persoon 2-13 jaar voor € 84, 3e persoon 14 jaar en ouder voor € 95 Prijzen zijn p.p. Exclusief reserveringskosten (€ 20) en kosten Calamiteitenfonds (€ 2,50). JOUW VOORDEEL: Gebruik de code PH-TOURING en geniet van een extra korting van € 50 op je boeking. Reserveren en meer informatie op www.pharosreizen.be/touring of bel 03 217 44 00. Zoek & boekcode: 17318

GRATIS

JOUW VOORDEEL: Touring schenkt jou de activeringskosten van de topEurop badge Frankrijk-Spanje-Portugal (normale prijs: € 11). De topEurop badge Frankrijk-Spanje-Portugal-Italië is beschikbaar voor onze leden aan een exclusief activeringstarief van € 6 (normale prijs: € 15). Ontdek alle voordelen en voorwaarden op www.touring.be/tolbadge. De badge kan enkel online besteld worden. Niet alle antwoorden op onze webpagina gevonden? Contacteer ons op 02 286 33 84 of mail naar touringinfo@touring.be. Of contacteer onze partner rechtstreeks: + 33 (0)826 88 72 72 of mail naar serviceclientsarea@aprr.fr. TOURING magazine 77

RESTAURANT VAN DE MAAND

Touring leden

 55 OH-RESTAURANT Oh-restaurant is al 15 jaar lang een succesvol concept aan de Westkust. Chef-sommelier Ivan Puystiens is dan ook een buitenbeentje in de gastronomische wereld. In een eigentijds maar sfeervol interieur ontvangt hij, samen met z’n partner Joëlle en een enthousiaste jonge equipe, de gasten op een erg gemoedelijke manier. Voor foodies is het hier intens genieten van zijn culinaire vakmanschap op het bord: tapas, fingerfood of hoogstandjes met streekproducten. Als NorthSeaChef maakt Ivan met minder bekende vissoorten en bijvangst - respectvol gevangen door Belgische vissers - heel verrassende creaties. De verbluffende smaakcombinaties zijn klassiek bereid en worden modern geserveerd. Een daarbij passende wereldwijn of een lokaal craft-bier is snel gevonden op de evenwichtig samengestelde drankenkaart. De centraal gelegen stapstenen over een waterpartij zijn dé eyecatcher van het restaurant. Zacht murmelend loopt het water langs de muur naar beneden de kleine binnenvijver in. Met een streepje jazzy muziek op de achtergrond en zicht op de bedrijvigheid in de open keuken, is dat al een garantie voor gezellig tafelend onthaasten. Bij mooi weer is het zonneterras aan de achterzijde van het restaurant een absolute aanrader.

TOURING MENU Oh-restaurant Koninklijke Baan 289 8670 St-Idesbald (Koksijde) 058 52 05 72 info@ohrestaurant.be www.ohrestaurant.be maandag - dinsdag: 12:00-14:30 & 18:45-21:00 woensdag: 12:00-14:30 donderdag: gesloten vrijdag: 18:45-21:00 zaterdag - zondag: 12:00-14:30 & 18:45-21:00

Verplichte reservatie (telefonisch) met vermelding van dit Touring-menu. Het menu wordt enkel per volledige tafel geserveerd en is beschikbaar van 7 mei tot 7 juli 2019. 78 TOURING magazine

OhriGINal gin huiscocktail met duindoornbes met hapjes • Fragments of the North Sea met de Catch of the Day • Gerijpt West-Vlaams Rood rund Pommes dauphine vleesjus met gebrande peper • Degustatie van 3 geaffineerde kazen met rozijnen-notenbroodje Chutney van peer (€ 6 suppl.) • Sabayon met mojito • Koffie met versnaperingen Wijnen

Dé meest gekochte traplift van de Benelux

t/m 31-05

-19

* Actie onder voorwaarden. Ga naar otolift.be/sale

1 2 3

Slechts 48 uur levertijd! Dankzij onze unieke technologie kunnen wij zowel rechte als gebogen trappen binnen 48 uur van een traplift voorzien!

Dunste enkele rail ter wereld

Brede kant van de trap blijft vrij

Volledig opklapbaar

Uw trapleuning blijft zitten

• Marktleider in de Benelux

Niet goed = geld terug Bent u niet tevreden met uw Otolift? Geen probleem. Wij bieden u een unieke niet-goed-geld-terug-garantie aan op de Otolift Modul-Air.

• Alle keuze in trapliften, nieuw en gebruikt

Bel gratis 0800 65 601 of ga naar www.otolift.be

voor een gratis thuisadvies of om kosteloos onze brochure te bestellen.

Al meer dan 11.000 trapliften van Otolift in België!

Zeg nooit nooit als het over je vakantie gaat. Een onverwachte gebeurtenis? Annuleer je vakantie en vertrek gewoon later dankzij de annulatieverzekering No Stop Full Familie. Nu voor maar 188,10/jaar in plaats van 209/jaar (exclusief voor leden).

Meer info? Lees de algemene voorwaarden en het document over het verzekeringsproduct op touring.be alvorens je contract te ondertekenen. Of bel ons op 02 233 22 33.

vanaf

/maand

17,33 /maand

11,25

Jaarlijkse pechverhelping in België die je mobiliteit verzekert als bestuurder of passagier, zelfs bij carpooling of autodelen. Nu voor maar 11,25/maand of 135/jaar. Voor je auto, moto, elektrische fiets, hoverboard (uitgezonderd o.a. oldtimers en taxi’s) Overal in België en tot 100 km voorbij de grens Bijstand in geval van panne, ongeval, platte band, lege batterij, verloren sleutels Een vervangwagen tot 5 dagen per jaar, indien nodig

21,67

Jaarlijkse reisbijstand en pechverhelping in bijna 40 Europese landen. Nu voor maar 17,33/maand of 208/jaar (i.p.v. 21,67/maand of 260/jaar). Alles van Move On België met daarbovenop: Onbeperkte medische bijstand wereldwijd (uitgezonderd o.a. een terugval of verergering van een ziekte die gekend was voor vertrek) Voor je verblijven overal ter wereld, ook voor je skivakanties Vergoeding en organisatie van je repatriëring Pechverhelping in bijna 40 Europese landen Een vervangwagen tot 15 dagen/jaar

Exclusieve voordelen Move On België

Exclusieve voordelen Move On Wereld

Voel je je niet goed en wil je liever niet rijden? Ga één keer per jaar naar huis met Taxi Joker (ter waarde van maximaal 50)

Toegang tot de luchthavenlounges van Charleroi en Brussels Airport (ter waarde van 210)

Eén keer per jaar een gratis check-up van je auto (ter waarde van 75)

Visa-service en tolk om je het leven makkelijker te maken (ter waarde van 200)

Bekijk het document over het bijstandproduct op touring.be vooraleer je contract te ondertekenen.

HOE KAN JE ONS CONTACTEREN?

KLANTENDIENST

Vragen over je lidmaatschap, adreswijziging, productinformatie, of om een offerte te verkrijgen... 02 233 22 02, MA - VRIJ, 8u - 18u @ membership.service@touring.be

TOURING INFO

02 286 33 84 Juridische en toeristische info (binnen- en buitenland), verkeersinfo (buitenland). Maandag tot vrijdag van 9 tot 12u en van 14 tot 17u.

Exclusief voor leden

-10%

Ontdek ook onze andere producten De jaarlijkse reisbijstand, met of zonder pechverhelping De tijdelijke individuele reisbijstand, met of zonder voertuig De reisannulatie-, bagage- en reiscompensatieverzekering die je vakantiebudget beschermt Pechverhelping voor je auto of moto in België Pechverhelping voor je fiets of elektrische fiets in België De hulp van onze juridische experten beperkt de gevolgen van een verkeersongeval tot een minimum

Bel ons of kijk op onze website.

Geniet elke dag van alle Touring voordelen

Numéro de référence Referentienummer SYC CODE

393

Enkele voorbeelden: Een gratis elektronische tolbetalingsbadge voor de Franse, Spaanse en Portugese tolwegen Je krijgt -10% op parking in steden en in de luchthaven met de gratis Touring PCard+ Korting op je brandstofverbruik met je gratis Touring Total-tankkaart Tot 130 korting per jaar op je Proximus-abonnement 25% korting op alle soorten reparaties van autoruiten door Touring Glass Kortingen op tal van culturele uitstapjes in België en in het buitenland: tentoonstellingen, dierentuin... Om de twee maanden het Touring-magazine in je bus

Ontdek al je voordelen en hoe gebruik te maken van je lidmaatschap op www.touring.be/nl/ledenvoordelen.

3 onmisbare apps om altijd bij de hand te hebben! TOURING ASSIST

TOURING MOBILIS

Bijstand met geolokalisatie.

Gepersonaliseerde verkeersinfo.

AUTOPECH IN BELGIË? 070 344 777

TOURING TRAVEL

Jouw reisassistent en -planner.

EEN PROBLEEM IN HET BUITENLAND? +32 2 233 23 45 Volg ons op

TECHNICAL HELPDESK

technical@touring.be Een e-mailadres voor al je technische vragen over je auto (onderhoud, reisvoorbereiding … ).

*Aanbod geldig op het product Move On World Individueel en Familie, jaarlijkse producten. Aanbod niet cumuleerbaar en enkel van toepassing op het eerste jaar van inschrijving, vanaf 01/05/2019 tot en met 31/08/2019. De personenbijstand wordt gedekt door ATV n.v., waarvan de maatschappelijke zetel gevestigd is in België, te 1040 Brussel, Wetstraat 44, RPR 0441.208.161 Brussel, ING BE69 6300 1222 3978 BBRUBEBB, verzekeringsonderneming onderworpen aan het Belgische recht en toegelaten bij KB van 11/01/1991 en 24/02/1992 (BS 13/02/1991 en 14/03/1992), erkend door de NBB onder het nummer 1015 om verzekeringsoperaties uit te voeren in de takken 9, 16, 17 en 18. Touring No Stop komt tussen voor reizen die 30 dagen na intekening plaatsvinden. Touring No Stop wordt stilzwijgend verlengd voor een periode van één jaar, behalve als één van de partijen 3 maanden voor het einde het contract stopzet via aangetekend schrijven. De bijstand aan uw voertuig wordt uitgevoerd door de v.z.w. Koninklijke Belgische Touring Club, onderneming onderworpen aan het Belgische recht, waarvan de maatschappelijke zetel gevestigd is in België, te 1040 Brussel, Wetstraat 44, RPR 0403.471.597 Brussel, CBC BE55 1910 4222 2244 CREGBEBB, FSMA nr. 011210 cA. De jaarlijkse producten voorgesteld door Touring zijn onderworpen aan het Belgische recht. In geval van klacht kan u zich per post wenden tot Touring, Klachtendienst, Wetstraat 44, 1040 Brussel of per mail tot complaint@touring.be. Indien u niet tevreden bent over de vooropgestelde oplossing, dan kan u zich wenden tot de Ombudsman van de Verzekeringen, de Meeûssquare 35, 1000 Brussel per fax op 02/547.59.75. De beschrijving van de garanties is een uittreksel uit de Algemene Voorwaarden en is slechts een beperkte weergave van onze producten en diensten. Prijzen geldig op 01/01/2019.

Meer puzzels en wedstrijden online op puzzelclub.be

Sudoku Vul het diagram zo in dat in elke rij, elke kolom en elk vierkant van 3 bij 3 vakjes alle cijfers van 1 tot en met 9 precies één keer voorkomen. In de gearceerde vakjes leest u van boven naar beneden de oplossing.

SUDOKU

5 9 2 1

2 6 8 9

6 6

2 WINNAARS

6 3 2

4 1 7 5 2 4

3 1

WIN

Zweedse puzzel

Breng de cijfers uit de gekleurde vakjes over naar onderstaande vakjes a, b, c

snel

Stuur via SMS de code 252 spatie en de oplossing naar 6685 of BEL de oplossing door naar het nummer 0905 23 319

rij voertuigen wisent

langlauftraject tweegevecht

persoonlijkheid uitdrukken interval

Los deze sudoku op en win een Apple iPad. Vertrek van de cijfers die al ingevuld staan en vul het raster zo in dat de cijfers van 1 tot 9 telkens één keer voorkomen: in elke horizontale rij, in elke verticale kolom en in elk 3X3 blokje. Er is slechts één oplossing mogelijk.

7 5 8 9 2 1 4 6 3

Sp.1 8 9 5 4 6 3 2 7

drank schaak3 stuk 8 6

plaats

wetboek

muzieknoot mannetjesbij

loco citato echtgenoot

wiel

geliefde van Julia hemels voedsel

Andorra op auto

jaartelling

It. dichter

Breng de omcirkelde letters over naar onderstaande cijferbalk 1 1

6685

3 2 6 1 7 9 5 4 8

1 8 4 aanleg6 3 5 9 2 7

verzonden /ontvangen € 1,00 / SMS

aanleg

getuigschrift

strijdperk

2 6 1 3 4 7 8 9 5

6 3 2 7 9 8 1 5 4

De oplossingen van Touring Magazine 251 zijn: reisgids en 129 Winnaars Touring Mag. 250: L. Fonteyne, Staden - A. Verteneui, Saint-Ghislain

Vlaamse zanger

9 4 3 5 8 6 7 1 2

5 7 9 2 1 4

Verhoog je kansen en speel meerdere keren mee! Je kan meespelen tot 16/06/19. De winnaars worden persoonlijk verwittigd.

kwaadaardige persoon

4 1 7 asociaal 8 5 2 6 3 9

KRUIS WOORD

wielerwedstrijd persoonlijk vnw.

waterscooter

slok

4 5

Los dit kruiswoordraadsel op en win een Apple iPad. Stuur via SMS de oplossing naar 6685 of BEL naar het nummer 0905 23 320

De winnaars worden getrokken uit de juiste inzendingen en vermeld in het magazine - Deelname per oproep €2,00 - Per verzonden/ontvangen SMS: €1,00, volledige SMS deelname €4,00 De deelname is onbeperkt - De prijzen zijn niet uitkeerbaar in speciën of omruilbaar - De verwerking van persoonlijke gegevens is onderworpen aan de wet van 25 mei 2018. Helpdesk: 03/216 46 84 - info@mconcept.be - Organisatie: MConcept bvba, Ond. nr 0826.398.329, 2018 Antwerpen, Desguinlei 90/12B

82 TOURING magazine

Schitterende rode krachtpatser uit Italië Super Tuscans zagen het levenslicht in de jaren zeventig toen enkele heroïsche wijnmakers besloten dat goede wijn niet altijd volgens de Chianti DOC- regels moet gemaakt worden. Ondanks de vele tegenwerkingen hielden deze wijnmakers voet bij stuk en inmiddels behoren deze wijnen tot de beste van Italië, ondergebracht in de appellatie IGT Toscana.

Campolaia 2017 Toscana rosso IGT, Italië Het subliem druiventrio Cabernet Sauvignon, Merlot en Sangiovese zorgt voor een dieprode kleur met uitgesproken impressies van zwarte kers, braam- en bosbessen, kruiden en tabak. Fluweelzacht in de mond met rijpe doch complexe tannines. Een houtlagering van 4 maanden in Franse eiken vaten zorgt voor een mooie vanilletoets. 13.5 % alc. Luca Maroni, dé Italiaanse wijngoeroe bekroonde Campolaia met maar liefst 97 punten! Zeker het proeven waard aan de promoprijs van slechts € 6,99 i.p.v. € 13,98 per fles. Met gratis levering. Antipasta, rood vlees, lamsvlees, gegrild vlees en belegen kaas. Nu al op dronk en kan tot 2024 bewaard worden.

Bestel je doos ( 6fls ) Campolaia aan € 6.99 per fles, € 41.94 per doos i.p.v. € 83.88 op

wijnvoordeel.be/touring of bel 011 / 98 84 92 (ma. t.e.m. vrij. 8.30 - 17.00 uur) Actie geldig tot 30 juni 2019. - Ons vakmanschap drink je met verstand

50%

KORTING

13,98

6,99 per fles

GRATIS LEVERING!

COROLLA TOURING SPORTS

GA VOOR HYBRIDE Laadt zichzelf al rijdend op

NEW Toyota Safety Sense standaard

NEW 2.0 Hybrid & 1.8 Hybrid

Koﬀervolume tot 598 l

3,3-3,9 L / 100 KM |

76-89 G / KM (NEDC) | www.toyota.be

Milieu-informatie (K.B. 19.03.2004): www.toyota.be (1) Afgebeeld voertuig met opties. (1) 5 jaar gratis waarborg, Toyota Eurocare wegbijstand tot 10 jaar mits jaarlijks onderhoud in het erkende Toyota-netwerk. Verlengde dekking van de Hybride batterij tot 10 jaar mits jaarlijkse gratis check-up in het erkende Toyota-netwerk: aanbiedingen onder voorwaarden. Meer info op toyota.be – toyota.lu of bij uw erkend Toyota-verkooppunt in België of in het Groothertogdom Luxemburg.