Touring Magazine - Nederlandse Editie by Touring Magazine

BEWEEG MEE MET DE GROOTSTE MOBILITEITSCLUB VAN HET LAND

SEPTEMBER / OKTOBER 2019

VERSCHIJNT TWEEMAANDELIJKS

#254

LEDEN OP STAP

ONGEREPT EN ONBEKEND

ALENTEJO

magazine

DUBBELE CITYTRIP

ABU DHABI & DUBAI DOSSIER FIETSHELMEN

VERPLICHTEN IS (G)EEN GOED IDEE

TOURINGLID VALERIE EYCKMANS NEEMT DE BOOT NAAR HET WERK:

P409834 – GENT X – TOURING, WETSTRAAT 44 – 1040 BRUSSEL

GEEN STRESS EN NOOIT FILES ONDERWEG!

JE FIETS LEASEN?

WOON-WERKVERKEER ANDERS BEKEKEN GETEST: GEZINSWAGENS BERLINES NOG LANG NIET AFGESCHREVEN

Er zijn plaatsen waar je de dagelijkse beslommeringen vergeet. Laat u betoveren door de charme van de Moezel regio en kom tot rust bij een fris glas Luxemburgse wijn of Crémant. Luxemburg nodigt u uit om van het leven te genieten zoals u het zich nog nooit had voorgesteld.

visitluxembourg.com

EDITO GELUKZOEKERS Heb jij ook zo kunnen genieten van de zomer? Ik alleszins wel, tijdens mijn staycation in eigen land. Duizenden kilometers heb ik doorgebracht op het zadel van mijn nieuwe fiets. Met volle teugen heb ik genoten van het fietsknooppuntennetwerk dat mij langs de mooiste plekjes van België heeft geleid. Ik zag er recreatieve fietsers met en zonder kinderen, waaiers racefietsers, e-bikers én snelle heren en dames op speed pedelecs. Kortom, een bont allegaartje tweewielers op één en hetzelfde fietspad, met alle potentiële gevaren van dien. Althans, als er geen wederzijds respect is. Natuurlijk is het gemakkelijk om de overheid te verwensen als het fietspad te smal blijkt, maar ook dat vingertje richting tegenligger brengt zelden soelaas. Neen, laat ons beginnen met elkaar wat plaats te gunnen. Met een vriendelijk knikje erbij. Ik zou een boom kunnen opzetten over dopamine, serotonine en cortisol – google het eens – maar ik beperk mij tot hoffelijkheid en het gelukzalige gevoel dat ik eraan overhoud. Van nijd en afgunst krijg je alleen maar stress, heb ik ondervonden. Kortom, op het fietspad ben ik een gelukzoeker. En ik kan het iedereen aanbevelen. Jo Verluyten, hoofdredacteur Touring Magazine

Met dank aan e-bike center Wildiers (www.fietsenwildiers.be) voor het uitlenen van de Riese & Müller speed pedelec.

BEWEEG MEE MET DE GROOTSTE MOBILITEITSCLUB VAN HET LAND

VERSCHIJNT TWEEMAANDELIJKS

BEWEEG MEE MET DE GROOTSTE MOBILITEITSCLUB VAN HET LAND

ALENTEJO

magazine

DUBBELE CITYTRIP

ABU DHABI

& DUBAI

DOSSIER FIETSHELMEN

VERPLICHTEN IS G EEN GOED IDEE

TOURINGLID VALERIE EYCKMANS NEEMT DE BOOT NAAR HET WERK:

GEEN STRESS EN NOOIT FILES ONDERWEG!

P409834 GENT X TOURING, WETSTRAAT 44 1040 BRUSSEL

SEPTEMBER / OKTOBER 2019

#254

LEDEN OP STAP

ONGEREPT EN ONBEKEND

JE FIETS LEASEN?

WOON WERKVERKEER ANDERS BEKEKEN GETEST: GEZINSWAGENS BERLINES NOG LANG NIET AFGESCHREVEN

TOURING-LID OP DE COVER: Valerie Eyckmans

DIGITAAL (VERDER) LEZEN?

IN DIT NUMMER

www.touring.be/magazine

REDACTIE Touring Wetstraat 44, 1040 Brussel redactie@touring.be HOOFDREDACTEUR Jo Verluyten EINDREDACTIE Maritta Van Casteren en Bart Bettens MEDEWERKERS Bart De Landtsheer, Erik Derycke, Vincent Hayez, Joris Luyten, Thierry Sarasyn VERTALINGEN @miranda translation services FOTOGRAFEN Johannes Vande Voorde, Joris Luyten, Tomas Vandecasteele COVER Fotograaf Johannes Vande Voorde Styliste Siska Loraine Visagiste Yung Fierens ILLUSTRATIES Fabio Bartali CONCEPT EN VORMGEVING www.headlinepublishing.be RECLAMEREGIE MAG ADVERTISING Anne-Marie.Roelants@magadvertising.be DRUK Roularta Printing, Meiboomlaan 33, Roeselare JAARABONNEMENT Touring-leden: gratis Niet-leden: My Touring € 38

DUBAI & ABU DHABI

De emiraten op steroïden Overname van inhoud uitsluitend na schriftelijk akkoord. Uitgever en redactie zijn niet verantwoordelijk voor de inhoud van de advertenties. Adressen en merken in redactionele teksten hebben geen publicitaire bedoeling. Enkel de auteurs zijn verantwoordelijk voor de gepubliceerde artikels en foto’s. Niet gevraagde artikels en foto’s worden niet teruggestuurd. V.U.: Bruno de Thibault, Wetstraat 44, 1040 Brussel

HET RIJKE VERLEDEN VAN HASPENGOUW

OP REIS

MOBIEL

VOORDELIG

12 ALENTEJO 18 HASPENGOUW 20 ASTURIË 26 DUBAI ABU DHABI

38 FIETSHELMEN 44 FIETSLEASING

GOEDKOPER BELLEN, 77 SURFEN EN TV-KIJKEN

54 58 GEZINSBERLINES

Portugal in zijn puurste vorm

9 historische hotspots

De andere kant van Spanje

De emiraten op hun best

Alle pro’s en contra’s op een rij

Woon-werkverkeer anders bekeken

OUD VS NIEUW

De Renault Clio

10% korting voor onze leden

78 RESTAURANT VAN DE MAAND

Kasteel Diependael in Elewijt

80 TOURING DIENSTEN

Kies de formule die bij jou past

Audi A4, BMW 3, VW Passat en Skoda Superb

Belgen reizen meer dan ooit 8 Stripfeest in Brussel 9 Shinrin-yoku nu ook bij ons 9 Cruisen onder de OOK LEUK 7zeespiegel 11 Fly & drive: 7 tips 35 Trein, tram en bus in één app 36 Zelfrijdende bus op Brussels Airport 42 Week van de mobiliteit 50 De Grote Verkeersquiz 64 Autotesten 71 Mototesten 74 Test je verkeerskennis 82 Speel mee en win een Samsung 4K tv

TOURING magazine 5

ASTURIË: EEN AANGENAME KENNISMAKING

OP REIS Ver weg of in je buurt

TWEE EMIRATEN OP STEROÏDEN

BELGEN BOUWEN GROOTSTE MUSEUM IN EGYPTE

SHINRIN-YOKU VEROVERT ONS LAND

MET VIER OP STAP IN ALENTEJO

9X HISTORISCH HASPENGOUW 6 TOURING magazine

SAMENSTELLING: BART DE LANDTSHEER

STIJGING VAN 10% OP ÉÉN JAAR TIJD

KIES DE JUISTE LUCHTHAVEN

BELGEN REIZEN MEER DAN OOIT

4 BUDGETTIPS Brussels Airport en Brussels South Charleroi Airport zijn met respectievelijk 25,7 en 8 miljoen passagiers per jaar onze drukste luchthavens. Maar ook de kleinere Belgische luchthavens hebben hun troeven.

KIES IN FUNCTIE VAN JE BESTEMMING: Zaventem en Charleroi zijn vaak de eerste keuze, maar de alternatieve bestemmingen die je rechtstreeks en vaak goedkoper vanuit Antwerpen, Luik en Oostende kan aanvliegen, zijn niet min. Ga eens kijken op www.luchthaven-antwerpen.com, www.liegeairport.com en www.ost.aero. KIES IN FUNCTIE VAN JE REISPERIODE: Tijdens schoolvakanties betaal je altijd meer voor je tickets, maar weet dat schoolvakanties in onze buurlanden niet altijd op hetzelfde moment vallen. Kortom, ga ook eens kijken wat een vlucht vanuit Parijs, Düsseldorf of Amsterdam kost. Een gezin van vier kan zo (op verre bestemmingen) al gauw honderden euro’s uitsparen, zelfs als je rekening houdt met de verplaatsingskost naar de luchthaven. Het totale aantal reizen van de Belgische bevolking steeg met 1,8 miljoen (10%) tussen 2017 en 2018. Dat blijkt uit het jaarlijkse reisonderzoek van Statbel, het vroegere Nationaal Instituut voor de Statistiek (NIS). Concreet betekent dit dat Belgen vorig jaar 20,5 miljoen reizen maakten van ten minste één overnachting. Volgens de statistieken reisde iets minder dan twee derde van de Belgische bevolking het afgelopen jaar minstens één keer (64%). Iets meer dan de helft (12,15 miljoen) van die reizen duurde 4 nachten of langer; in 5% van die gevallen ging het om een reis om professionele redenen. De overige 8,35 miljoen reizen telden 1 tot 3 overnachtingen. 11% van die reizen werd ondernomen om beroepsredenen.

VERTREK EENS OP EEN DINSDAG: Is vertrekken tijdens of net voor het weekend geen must, probeer dan eens te vliegen op dinsdag of later in de week; je betaalt gegarandeerd minder.

20.500.000

Bron: statbel.fgov.be

Onze landgenoten maakten vorig jaar 20,5 miljoen reizen met ten minste één overnachting. Voor reizen van 1 tot en met 3 nachten is België de belangrijkste bestemming (41%), daarna volgen Frankrijk (22%) en Nederland (14%). Voor reizen van 4 dagen of langer staat Frankrijk op de eerste plaats (26%). België en Spanje eindigen met een ex aequo op 14%. 84% van deze reizen wordt gemaakt binnen de EU.

LAST MINUTES NIET ALTIJD GOEDKOPER: De term ‘last minute’ is louter een commerciële uitdrukking. De term is wél van toepassing op pakketreizen die je via reisbureaus kan kopen. Als er zitjes niet verkocht geraken of laattijdig worden geannuleerd, worden ze ‘last minute’ verkocht. Doorgaans goedkoper, maar oplettendheid is aangewezen.

Luister niet naar wat ze zeggen, maar ga zelf kijken. ANONIEM

Bron: Statbel.

TOURING magazine 7

NATUURPRACHT

IN EIGEN LAND Een top-5 maken van de mooiste natuurgebieden in ons land is knap lastig, want het aanbod is breed en de criteria zijn voor iedereen anders. We beperken ons hieronder tot onze favoriete plekjes, in willekeurige volgorde.

1. BOURGOYEN-OSSEMEERSEN Het klinkt exotisch, maar dit vogelrijke natuurgebied ligt op nauwelijks 3 kilometer van het centrum van Gent. Er zijn wandelpaden, zodat ook rolstoelen en kinderwagens met grote wielen er terecht kunnen.

2. DE HOGE VENEN Het jaar rond een voltreffer. We bevinden ons in Oost-België, in een gebied dat deel uitmaakt van de Eifel. Hier treedt nog altijd ‘veenvorming’ op; het gebied is dan ook beschermd (Natura 2000).

3. UITKERKSE POLDER Aan zee een dezer dagen? Dit Europees Natura 2000 natuurgebied, tevens het grootste weidevogelgebied van Vlaanderen (1.400 hectare), ligt tussen Blankenberge, Wenduine en Zuienkerke.

4. HET VINNE Provinciedomein Het Vinne nabij Sint-Truiden huisvest een van onze grootste natuurlijke binnenmeren. Je vindt er paden, uitkijktorens en vogel- en schuilhutten. Breng je hond mee. En een leiband.

5. VALLEI VAN DE LESSE Het groene hart van de Ardennen, met als bekendste attractie de Grotten van Han. Minder bekend – maar tevens een aanrader – zijn de grotten van Lorette-Rochefort. Allemaal al bezocht? Google dan ook deze groene gebieden eens: de Kleine Netevallei, de Zwalmvallei, Domein Kiewit, de Hoge Kempen, de Gaume, le Pays de la Semois, Park Furfooz, Franc Bois, Montagne de Sosoye en Natuurpark Viroin-Hermeton. 8 TOURING magazine

10DE EDITIE BRUSSELS COMIC STRIP FESTIVAL

ONZE HOOFDSTAD

STRIPT Op 13, 14 en 15 september vindt de 10de editie van het Stripfeest plaats in het Brusselse Warandepark. Nieuw dit jaar is dat het festival al op vrijdagochtend om 10.00 uur begint. Bij het ter perse gaan was het volledige programma helaas nog niet beschikbaar, maar afgaande op de vorige edities is dit jubileumfeest meer dan ooit hét must-see comic book event van het jaar. Ook deze keer pakken diverse uitgevers uit met nieuwe producten en signeren de meest gerenommeerde stripauteurs jouw favoriete albums. En de Balloon’s Day Parade met reuzengrote strippersonages zal opvallend aanwezig zijn in het Brusselse straatbeeld. Surf naar stripfeest.brussels voor meer info.

Op vrijdag biedt het Stripfeest een gratis programma aan voor scholen, met workshops, rondleidingen, schattenjachten, ontmoetingen met auteurs enzovoort. Kinderen uit de basisschool kunnen die dag op een exclusieve manier kennismaken met ons unieke erfgoed.

BELGEN BOUWEN (MEE) AAN GROOTSTE ARCHEOLOGISCHE MUSEUM TER WERELD Het Grand Egyptian Museum (GEM) wordt naar eigen zeggen het grootste archeologische museum ter wereld. Het wordt momenteel opgetrokken op zo’n 2 kilometer van de piramides van Gizeh. De oplevering van het gebouw werd al een paar keer uitgesteld, maar nu wordt ‘ergens in 2020’ naar voren geschoven. Het kolossale bouwwerk moet geïnterpreteerd worden als een portaal naar het verleden en biedt plaats aan meer dan 100.000 artefacten waarvan er ruim 3.500 toebehoren aan Tutankhamon. Het GEM moet het huidige Egyptisch Museum in het centrum van de stad vervangen, want dat is al meer dan 100 jaar oud en nauwelijks opgewassen tegen de 7.000 dagelijkse bezoekers. Voor de bouw werd onder meer het Belgische Besix aangetrokken, het bedrijf dat ook meebouwde aan het hoogste gebouw ter wereld in Dubai. Info: gem.gow.eg

SEABOURN ONTHULT DUIKBOOT VOOR TOERISTEN

CRUISEN ONDER DE ZEESPIEGEL?

SHINRIN-YOKU

NU OOK BIJ ONS

Luxe-cruisebedrijf Seabourn wil vanaf 2021 onderzeeërs inzetten om klanten de ultieme zee-ervaring te bezorgen. De op maat gemaakte onderzeeërs zullen meereizen met twee aankomende ultra-luxueuze expeditieschepen die respectievelijk in 2021 en 2022 te water worden gelaten. De duikboten worden aangedreven door batterijen en bieden plaats aan zes gasten en een piloot. Ze kunnen duiken tot 300 meter onder de zeespiegel en geven dankzij de heldere acryl bollen een uniek perspectief op gezonken wrakken, fauna en flora. De eerste bestemmingen zijn al bekend: de adembenemende onderwaterwereld in het Noordpoolgebied en Antarctica, het Amazonegebied en de Caraïben. Seabourn wil op termijn ruim 150 onderwaterbestemmingen in zijn aanbod opnemen.

Natuur en Bos opent zes natuuroases, plekken waar gefocust wordt op rust en traagheid. Het concept komt uit Japan en heet Shinrin-yoku, vrij vertaald: bosbaden. Bosbaden moeten de tegenpool worden van werkdruk, files, lawaai, toenemende verstedelijking, oververmoeidheid, burn-out en andere gezondsheidklachten. Nu doen de stille stukjes natuur ook hun intrede in Vlaanderen: plekjes waar je je hoofd helemaal kan leegmaken, ver weg van het digitale kabaal en andere drukte. Kortom, neem eens een bosbad als het allemaal te veel wordt. Je vindt ze in het Heverleebos, het Zoniënwoud, het Eversambos in Alveringem, de Lisdodde in Kallo, het Stropersbos in Stekene en Bosland in Pelt. Info: www.natuurenbos.be/natuuroases

WIST JE DAT

Je in Thailand niet op Thais geld mag gaan staan? En dit louter omdat de koning afgebeeld is op de muntstukken en de bankbriefjes. Je niet dronken mag zijn in een Britse pub? Kamelen in het wild voorkomen in Australië? De eerste kameel arriveerde in de 19de eeuw en kwam naar verluidt uit de Kanarische Eilanden. Per boot. Er op Antarctica slechts 1 geldautomaat staat? Volgens uitbater Wells Fargo & Company zijn het er 2, maar die tweede zou dienen voor wisselstukken. Het onderhoud is beperkt tot één keer om de twee jaar. De bank rekent geen transactiekosten aan. Hoe attent. De eenhoorn Schotlands nationale dier is? In de Keltische mythologie was de eenhoorn niet alleen een symbool van zuiverheid en onschuld, maar ook van mannelijkheid en macht.

Een goede reiziger heeft geen vaste plannen en is niet van plan om aan te komen. LAO ZI, CHINESE FILOSOOF

TOURING magazine 9

IS VLOEIBAAR AARDGAS DE OPLOSSING?

LNG, voluit Liquefied Natural Gas, is een geloofwaardig alternatief voor de diesel die de meeste cruiseschepen momenteel (nog) tanken. Concreet: geen zwaveluitstoot meer en veel minder stikstofoxydes. Ook de uitstoot van broeikasgassen daalt, in het meest optimistische geval zelfs met 20%. Andere propere alternatieven zijn er voorlopig niet, al wordt er al druk gespeculeerd over klimaatneutrale scheepsvaart. De komende decennia moeten LNG-schepen de gemoederen bedaren, en steeds meer rederijen kiezen er dan ook voor om hun nieuwste schepen op vloeibaar gas te laten varen. Costa laat eind deze maand met de Costa Smeralda zijn eerste LNG-schip te water. Het schip zal trouwens niet alleen opvallen door zijn groene kwaliteiten, want voor de ervaring aan boord werden alle registers opengetrokken: www.costacruises.nl/fleet/SM/v1.html.

Van 19 september tot 5 december blijven diverse Brusselse musea elke donderdag open tot 22 uur. In het kader van de 19de editie van Brussels Museums Nocturnes doen maar liefst 73 musea mee met tal van acties, rondleidingen, animaties en nieuwe tentoonstellingen. De toegang op donderdag is tijdens dit festival niet alleen goedkoper dan anders, de organisatoren zorgen ook voor een gratis extraatje en dat neemt de komende weken de meest uiteenlopende vormen aan. Cultuur combineren met lessen tai chi? Perfect mogelijk. Het cultuuraanbod is immens en wie niet kan kiezen, kan afzakken naar de gratis vernissage op 19 september op de Grote Markt. Het Broodhuis, het Mode- en Kantmuseum en GardeRobe MannenkenPis zijn die avond uitzonderlijk gratis toegankelijk. Meer weten? Check brusselsmuseumsnocturnes.be.

CRUISESECTOR PAKT UITSTOOT AAN

HAPPY HOUR(S) IN 73 BRUSSELSE MUSEA

VERKOOP CARAVANS EN MOTORHOMES BLIJFT STIJGEN

Steeds meer Belgen kopen een caravan of motorhome, blijkt uit het aantal inschrijvingen in de eerste helft van 2019. Tijdens de eerste zes maanden van dit jaar steeg de verkoop van nieuwe caravans met 2,83 procent. Concreet: van januari tot juli van dit jaar werden er 837 nieuwe voertuigen verkocht, tegenover 814 vorig jaar. Bij de motorhomes is de stijging groter: tijdens de eerste zes maanden van dit jaar werden er 3.235 nieuwe voertuigen verkocht, en dat zijn er ruim 300 meer dan tijdens het eerste semester van vorig jaar. De Belgian Caravan-Camping and Motorhome Association, organisator van de beurs Mobicar, schrijft deze gunstige cijfers toe aan het gemak van reizen met de motorhome en caravan. Is ‘vrij reizen’ ook jouw ding, maar twijfel je nog? Breng dan zeker een bezoek aan Mobicar, de beurs voor caravans en motorhomes in Brussels Expo (3-7 oktober). De beurs is opgedeeld in drie zones: een zone voor motorhomes, één voor caravans en één voor accessoires, diensten en stacaravans. Meer info: www.mobicar.be

10 TOURING magazine

BELG REIST GRAAG ‘VRIJ’

I EN K GA IK OP NE R EM EIS ME E

Elke reis of uitstap is anders en het soort trip bepaalt de inhoud van jouw koffer, handbagage, handtas of portefeuille. Een roadtrip gepland en daarvoor louter een vlucht geboekt en een huurauto gereserveerd? Neem dan zeker deze 7 slimme tips ter harte.

CHECKLIST FLY & DRIVE 1

Veel mensen reizen volgens het fly & drive principe, wat concreet betekent dat enkel het vliegtuig en de huurauto geboekt zijn. Wat er op de eindbestemming precies gebeurt, vult iedereen voor zichzelf in, maar heel vaak staat er een roadtrip op het programma. Als dat het geval is, hou dan zeker de volgende tips in het achterhoofd.

GPS Zeker dat je een gps wil huren samen met je auto? Weet dat je voor de huurprijs vaak een gps kan kópen! Overweeg eventueel om gewoon je smartphone te gebruiken, met een app als Waze of Google Maps. Of wat dacht je van een klassieke wegenkaart? Old school!

5 4

HOTEL Echte roadtrippers boeken geen hotels op voorhand. Maar een hotel bij aankomst en/of de dag voor je retourvlucht is beslist geen overbodige luxe … én goed voor je relatie.

5 EXTRA USB-AANSLUITING Hoeveel smartphones en tablets wil je tijdens je roadtrip tegelijk opladen? Vermoedelijk meer dan één. Zorg voor extra usb-aansluitingen en investeer in een adapter die je in de klassieke sigarettenaansteker plugt.

License RIJBEWIJS MUZIEK Als je gehecht bent aan je eigen muziek, zorg dan dat je smartphone of tablet goed gevuld is. Muzieksmaken verschillen namelijk van land tot land, maar ook reclame in een taal die je niet machtig bent, kan op den duur mateloos op je systeem werken.

Check op voorhand welk rijbewijs je precies nodig hebt. Met ons papieren rijbewijs kom je namelijk niet overal even geloofwaardig over, zelfs als dat rijbewijs nog geldig is tot 2033. Zorg dat je op z’n minst een bankkaartmodel hebt en lees er ook dit artikel nog eens op na: blog.touring.be/nl/ artikels/internationaalrijbewijs-waarom-en-wanneer.

7 FRIGOBOX

DOCUMENTEN

Neen, die hoef je niet mee te sleuren vanuit België; je kan hem vaak ter plaatse kopen voor weinig geld. In de VS bestaan ze zelfs in piepschuim. Handig voor lange ritten in warme gebieden: drank erin, afvullen met ijs en karren maar.

Stop al je documenten in handige mapjes, zodat je er snel bij kan. Heb je alles op je telefoon? Prima, maar papier is jouw redding als de batterij van je smartphone net dàn 7 is. En hou er ook rekening mee dat je voor sommige leeg bevestigingen in je mailbox een internetverbinding nodig hebt. Na een vlucht van pakweg 9 uur wil je liever niet op zoek naar wifi als je eindelijk aan de beurt bent om je autosleutels in ontvangst te nemen. TOURING magazine 11

L OP EDE ST N AP

TEKST: BART DE LANDTSHEER FOTO’S: JOHANNES VANDE VOORDE

PORTUGAL IN ZIJN PUURSTE VORM

MET 4 IN

ALENTEJO Porto, Lissabon, Algarve, Ronaldo … Zo spellen de meeste vakantiegangers Portugal. Maar er is ook een ander Portugal, ver weg van de kust en onbeperkte wifi: Alentejo. Ongerept en voorlopig nog niet onder de voet gelopen door de massatoerist of influencer. Vier Touring-leden op expeditie naar het onbekende. 12 TOURING magazine

DE TESTERS

Met dit sympathieke viertal trok Touring naar Alentejo: Saskia Sertyn (vooraan, midden) en Bie Van Laer (rechts) uit het Antwerpse en Virginie Dorge en Ahmed Zaghdoudi uit de provincie Namen.

De ‘massatoerist’ heeft Arraiolos nog niet ontdekt.

e laten Lissabon voor één keer links liggen, letterlijk. Vanaf de luchthaven rijden we oostwaarts via de indrukwekkende Vasco da Gamabrug de Taag over, ‘além do Tejo’ in het Portugees. De regio zelf is bij de gemiddelde toerist nog niet zo bekend, al doet de stad Évora vermoedelijk wel een belletje rinkelen. Maar voor onze vier leden is het de eerste kennismaking met dit deel van het Portugese binnenland. We rijden richting Arraiolos, een dorpje dat slechts één toeristische discipline beheerst: het weven van wollen tapijten. Ze zijn nog met negen, volgens de toeristische dienst, maar wij tellen er maar

vijf of zes die hun tapijten niet stiekem in het verre oosten fabriceren. Cultureel erfgoed of niet, het gezelschap wandelt liever rond in de desolate straatjes van Arraiolos, om te eindigen op een terras op een al even stil pleintje. Wifi is er niet, de menukaart kunnen ze niet vinden en de kassa is kapot. Er wordt nonchalant gerekend met pen en papier, maar we laten het niet aan ons hart komen. POUSADA CONVENTO ARRAIOLOS Die avond logeren we in een pousada, de Portugese term voor een hotel – doorgaans luxueus en dus niet te verwarren met een pension – dat ondergebracht is in een historisch gebouw. In dit geval een

Alentejo grenst in het zuiden aan de Algarve, in het oosten aan Spanje, in het westen aan Lissabon en de Atlantische Oceaan en in het noorden aan de regio Centro. Het nietbestuurlijke gebied is circa 26.000 km2 groot en telt zo’n 800.000 inwoners.

TOURING magazine 13

L OP EDE ST N AP

GEVONDEN SCHATTEN Fan van Portugees aardewerk? Weet dan dat de meeste producten afkomstig zijn uit Monsaraz en omgeving. Wij bezochten een pottenbakkerij in São Pedro do Corval. De Poejo Montemorense is een likeur op basis van ‘pennyroyal’, een muntachtige plant die bij ons polei genoemd wordt.

Queijo de ovelha curado amanteigado is Portugees voor gerijpte zachte schapenkaas. Deze lepelkaas wordt naar verluidt gestremd met de fijngemaakte bloesem van de artisjok. Het pikante kaasje heeft een ‘bijzondere’ geur en een boterachtige textuur.

klooster. De pousada’s zijn vergelijkbaar met de Spaanse paradores en zijn eigendom van de Portugese overheid. Ze worden evenwel uitgebaat door een privébedrijf. Hoe dan ook: de Pousada de Arraiolos oogt indrukwekkend, ook al slapen we in de voormalige ‘cellen’ van de nonnen. Keurig gerenoveerd en voorzien

14 TOURING magazine

Wie Portugal al eerder bezocht, herkent dit gebakje beslist. Maar deze pastéis uit Arraiolos wordt anders gemaakt dan pakweg de Pastéis de Belém of Pastéis de Nata. Een van de hoofdbestanddelen is namelijk reuzel.

van alle gemak, voor alle duidelijkheid. Het is ook hier dat we ’s avonds aan tafel schuiven, want de plek staat bekend om zijn uitstekende regionale keuken. Of we daar een regionale wijn bij kunnen krijgen? De ober lacht: ‘Wat dacht je van wijn uit het dorp?’ Er wordt niet getwijfeld maar wél streng beoordeeld. Alleen over de witte,

op basis van de druivenrassen Arinto, Antão Vaz en Perrum, is iedereen het roerend eens: heerlijk! ÉVORA, INTEGRAAL WERELDERFGOED Op dag twee rijden we na een uitgebreid ontbijt naar Herdade da Amendoeira, een Portugees project dat activiteiten rond landbouw en veeteelt bundelt: ecotoerisme, plattelandstoerisme, jacht, visserij, productie van schapen- en geitenkaas, een distilleerderij, honing, confituur, rookworst van zwart Alentejo-varken en een boerderijwinkel. Aankomen op zich is al spannend, want de oprit bestaat uit een paar kilometer opstuivend zand. We worden enthousiast ontvangen door een hond op drie poten en de gastvrouw van dienst valt uit de lucht omdat ze een ‘groep Belgen op de fiets’ had verwacht. Na het misverstand uit te wereld te hebben geholpen, zet ze de rondleiding in. ‘1.200 schapen,’ zucht ze, ‘het is te veel.’ ‘Onze zomers duren steeds langer’, gaat ze verder. ‘Alles is kaalgevreten en we zitten bijna door ons hooi.’ Ondanks de sombere toon schotelt ze ons na de rondgang een proeverij voor om u tegen te zeggen: diverse kazen en likeuren zijn ons deel. En het blijft niet bij degusteren, want er worden kazen en wijnen gekocht. ‘Die mogen toch in de valies?’ Zeker weten: vrij vervoer van goederen, maar wél goed inpakken die kaas! MONOLIETEN GESPOT Na de geslaagde degustatie rijden we naar Évora, maar onze rit krijgt letterlijk een nieuwe wending als Virginie plots een pijltje richting ‘monolieten’ ziet. ‘Of daar tijd voor is?’ We màken gewoon tijd, want de rest van het gezelschap wil ze ook zien. De vergelijking met Stonehenge blijft niet lang uit, maar wat een verademing als we iets later géén kraampjes zien, géén lange

Hiernaast: Portugees aardewerk en de smalle en lege straatjes van Arraiolos. Midden: de Romeinse tempel in Ă&#x2030;vora. Onderaan: de indrukwekkende kapel in de Pousada de Arraiolos (rechts).

TOURING magazine 15

BRL ONNPA EUDSBETR ABSMET NEIEM KAEP KMI ND NG

TOURING TIPT

ALENTEJO PRAKTISCH

Om de regio optimaal te ontdekken, moet je de weg op. De auto is prima, maar wie goede benen heeft, kan hier ook ettelijke kilometers fietsen langs veilige wegen. Sterker nog: de pousada krijgt behoorlijk wat fietstoeristen over de vloer. Maar opgelet: tijdens de zomermaanden wordt het hier veel te heet om te sporten. Om de regio te bereiken, vlieg je idealiter op Lissabon. De luchthaven ligt nabij de Taag, waardoor je snel weg bent van de drukte van de Portugese hoofdstad.

WAAR OVERNACHTEN?

Wij verbleven in drie totaal verschillende hotels, die luxueus én betaalbaar waren. De leukste ervaring was de overnachting in de pousada. Ons nachtje in het Ecorkhotel werd helaas doorkruist door een hevige storm, waardoor we de faciliteiten niet optimaal konden beoordelen. Het diner en de overnachting in Horta da Moura waren de meest authentieke beleving. Meer info: www.pousadas.pt/pt/hotel/pousada-arraiolos www.tivolihotels.com/pt/tivoli-evora-ecoresort hortadamoura.pt

OOK ZIN GEKREGEN?

Wil je deze reportage overdoen of gewoon meer te weten komen over de plaatsen die we bezocht hebben, surf dan naar de volgende websites: Dienst toerisme: www.visitalentejo.pt Pousada’s: www.pousadas.pt Wijndomein: www.herdadeamendoeira.com Boottocht: www.amieiramarina.com Regionale keuken: restaurantedomjoaquim.pt

16 TOURING magazine

De toeristische trekpleisters in Évora worden druk bezocht: de vroeg-gotische kathedraal, de Romeinse tempel met zijn Korinthische zuilen en de kerk van San Francisco

rijen, géén hordes toeristen en géén overvolle parking. Een Amerikaanse toerist kan er met zijn hoofd niet bij dat zoiets bestaat. Waar komen die stenen vandaan? En waarom staan ze hier? Dat weet niemand en we wijzen hem erop dat hij te midden een zogeheten steencirkel staat. Waarop de Amerikaan nog meer van zijn melk is. ‘Where are you headed to?’ Évora. ‘Geweldig, daar verblijven wij. Prachtig stadje.’ Bij aankomst in Évora geven we onze Amerikaanse vriend gelijk nog voor de auto geparkeerd is. We gaan lunchen bij Joaquim, een restaurant dat ons werd aanbevolen. Het restaurant zit afgeladen vol, maar we zijn duidelijk de enige toeristen. Hoge punten voor sfeer en gezelligheid en de heerlijke bacalhauschotel, al zijn de porties veel te groot. We passen voor de koffie, want buiten is het zomer en lonken de smalle straatjes. Ook hier ‘klaagt’ men over de aanhoudende warmte, maar het is druk in de winkeltjes en er is veel beweging op de terrasjes. Ook de toeristische trekpleisters worden druk bezocht: de vroeg-gotische kathedraal, de Romeinse tempel met zijn Korinthische zuilen, de kerk van San Francisco enzovoort. 40 DRUIVENSOORTEN EN 4 TYPES OLIJVEN Een bezoek aan Alentejo is niet compleet

De grootste steencirkel van het Iberisch schiereiland bevindt zich nabij Évora (links). Genieten op het grootste stuwmeer van Europa (midden). De ondergrondse schatten van de Herdade do Esporão (hierboven). zonder de twee topproducten uit de regio te proeven: wijn en olijfolie. We zijn uitgenodigd in de Herdade do Esporão, een wijndomein van maar liefst 700 hectare, goed voor een scala van een veertigtal druivensoorten en vier types olijven. We krijgen een rondleiding in de monumentale kelders en worden na de theorie en een deskundige uiteenzetting geconfronteerd met de praktijk. Of het gesmaakt heeft, is een overbodige vraag, want ook hier worden flink wat inkopen gedaan. Volgende halte: het grootste stuwmeer van Europa, althans dat beweren ze hier zelf. De sluizen van de Alqueva-dam werden in 2002 gesloten en dat ging destijds niet zonder slag of stoot. De lokale ecologie zou eronder lijden en waardevolle prehistorische rotstekeningen zouden definitief kopjeonder gaan. Intussen is het 2019 en lijkt niemand zich nog druk te maken over wat er onder het wateroppervlak ligt. We varen het meer op en genieten van de oorverdovende stilte en de langzaam voorbijtrekkende landschappen die alsmaar mooier worden naarmate de zon zakt. Een kerkje, een onooglijk dorp boven op een heuvel, solitaire boompjes en vee dat op oneindige velden lijkt te grazen, ze gaan allemaal op de foto. Alentejo heeft er vier bewonderaars bij.

HET VERDICT Enthousiasme alom als we de leden vragen om hun ongezouten mening. Saskia is fan van Arraiolos en Évora, maar ze loopt nu eenmaal graag rond in dorpjes en steden. Ook de schapenboerderij was top en de proeverij achteraf was een gezellige afsluiter. Wat de boot betreft, suggereert ze dat een drankje aan boord de ervaring naar een hoger niveau had getild. En gelijk heeft ze. Qua hotels maakte het klooster bij haar het meeste indruk. Virginie vond vooral het ‘roadtrippen’ leuk: ‘achter elke hoek een nieuwe verrassing.’ Haar hoogtepunt? De wandeling op het dak van de kathedraal in Évora. En uiteraard de monolieten. ‘Ik ben heel dankbaar voor de omweg die we gemaakt hebben.’ Ook Bie was zeer te spreken over de onaangekondigde ontdekking van de steencirkel. ‘Maar ook het kloosterhotel en de kathedraal met dat fantastische uitzicht hebben mij aangenaam verrast.’ Ahmed is het met iedereen eens. ‘Ik vond alles geweldig. Ook de boottocht. En dan die stilte overal. En we hebben ook lekker gegeten, toch?’ Het is kortom eensgezindheid troef: Alentejo was voor iedereen een meer dan geslaagde eerste kennismaking.

TOURING magazine 17

D O IN P S EIG TAP EN LA N 1

HISTORISCH HASPENGOUW 3

5 18 TOURING magazine

TEKST: BART DE LANDTSHEER BEELD: JOHANNES VANDE VOORDE

Het zuiden van Limburg staat niet alleen bekend om zijn fruitteelt, maar ook om zijn historische parels. De driehoek tussen Bilzen, Sint-Truiden en Tongeren bulkt van de monumenten, kastelen en kerken die verwijzen naar het rijke verleden van de regio. En anno 2019 verbinden auto-, motor-, fietsen wandelroutes de belangrijkste hotspots. Tips voor een dagje uit? Zoek niet verder!

1. UITGESTIPPELDE ROUTES

Limburg staat bekend om zijn immer uitdeinend fietsnetwerk, en ook qua wandelroutes kent de regio zijn gelijke niet. Minder bekend zijn de uitgestippelde auto- en motorroutes die de historische hoogtepunten met elkaar verbinden. Steek je licht eens op bij de dienst toerisme op de Grote Markt in Sint-Truiden of stuur een vriendelijk mailtje naar info.toerisme@sint-truiden.be. Meer info: www.visitsinttruiden.be

2. VAN ABDIJ TOT STAD De abdij van Sint-Truiden werd rond het jaar 655 opgericht door een edelman, Trudo genaamd. Het begon met een kerk en een klooster en het geheel groeide uit tot een heuse stad die – dat was inmiddels wellicht duidelijk – naar hem genoemd werd: Sint-Truiden.

6. AMBIORIX: FAKE NEWS? De beroemdste inwoner van Tongeren is ongetwijfeld Ambiorix, koning der Eburonen. We hebben het aan hem te danken dat Julius Caesar de Belgen de ‘dappersten aller Galliërs’ noemde. Ja, Caesar heeft serieus klop gekregen van de Belgae, maar de Romeinse overmacht bleek uiteindelijk te groot. Ambiorix kon vluchten, lees: hij verdween spoorloos. Zelfs in die mate dat historici eraan twijfelen of hij wel echt bestaan heeft. Ondanks de scepsis kreeg Ambiorix in 1866 een standbeeld. Meer info: www.toerismetongeren.be

3. INDRUKWEKKEND MARKTPLEIN

7. ROMEINSE RELICTEN

De gerenoveerde Grote Markt in Sint-Truiden is omzoomd met tal van gezellige restaurants en cafés, maar het hoogtepunt – letterlijk – is het Belfort dat beschermd is als Unesco-werelderfgoed. Inclusief de 50 klokken van de gerestaureerde beiaard. Elke eerste zondag van de maand zijn er gratis rondleidingen, telkens om 14 uur. Reserveren is wenselijk; stuur een mailtje naar info.toerisme@sint-truiden.be.

Of Ambiorix nu echt bestaan heeft of niet, je kan in deze regio niet naast de erfenis van de Romeinse bezetters kijken. Stap zeker eens binnen in het Gallo-Romeins museum of ga op zoek naar de zichtbare sporen in en rond Tongeren. Zoals de Romeinse stadsomwalling en de Romeinse tempelsite. Meer info: www.galloromeinsmuseum.be

4. GRATIS CONCERT IN DE KERK

Steeds meer Haspengouwse fruittelers diversifiëren door wijnranken aan te planten. Met ‘dank’ aan het veranderende klimaat, zeggen ze zelf. De kwaliteit? Dat oordeel laten we aan jou over: ga de witte wijnen degusteren bij Jerom Winery, Kitsberg, Marsnil of Gloire de Duras.

Voor de muziekliefhebbers: de gotische Onze-LieveVrouwekerk op de Grote Markt in Sint-Truiden is de trotse eigenaar van twee historische orgels. De kerk trekt daarom behalve gelovigen ook muziekliefhebbers aan, die hier naast orgelmuziek ook kamer- en koormuziek geserveerd krijgen. Interesse? Elke tweede zaterdag van de maand kan je hier om 12 uur genieten van een concert. Gratis.

5. KASTELEN EN RUINES

de Ruïne van Fort Jonckholt, een voormalig middeleeuws fort. Meer info: www.bezoekbilzen.be

In en om Bilzen tref je kastelen aan, maar ook andere erfgoedsites zoals de bekende en indrukwekkende Landcommanderij Alden Biesen die ooit werd gebouwd door de Duitse Orde (ridderorde). Minder bekende pareltjes zijn het Kasteel van Schoonbeek, Kasteel Groenendaal en Kasteel Edelhof. Wandeltip: er loopt een prachtige route van Kasteel Groenendaal tot aan

8. KLIMAAT VERSUS WITTE WIJN

9. HET COMPLOT! Bilzen Mysteries heeft er een tweede attractie bij. Naast het avondlijke lichten klankspektakel ‘Het Verhaal’ kan je de historische site nu ook overdag verkennen. ‘Het Complot’ is een interactieve speurtocht voor jong en oud, vol raadsels, aanwijzingen en opdrachten. Je krijgt een tablet mee om het mysterie stap voor stap te ontrafelen. De ideale uitstap voor het hele gezin. Overdag of – voor wie durft – ’s avonds. Meer info: bilzenmysteries.be TOURING magazine 19

R DI EISE CH X TB PE IJ RT

ASTURIÃ&#x2039; DE ANDERE KANT VAN SPANJE

20 TOURING magazine

TEKST: BART DE LANDTSHEER BEELD: TOMAS VANDECASTEELE

De andere kant van Spanje, letterlijk en figuurlijk. Hier, aan de Golf van Biskaje, ligt het prinsdom Asturië, de tegenpool van de rumoerige costa’s. ‘Perdón, 6 euro voor een wijntje?’ ‘Dat is voor de fles, señor.’ Het is de eerste van een lange reeks aangename verrassingen.

Asturië, Asturias in het Spaans, is een van de 17 autonome regio’s in Spanje. De streek dubbelt als provincie, met Oviedo als bijzonder aangename en veelzijdige hoofdstad. De regio is in naam een prinsdom en telt om en bij de 1,1 miljoen inwoners.

r zijn zo van die bestemmingen die je prompt met andere plekken wil vergelijken, maar we komen wat Asturië betreft niet verder dan Zwitserland aan de Atlantische Oceaan. Of Ierland, eens we de snelweg verlaten en ons letterlijk in bochten wringen om bovenop een klif foto’s te maken van de woeste zee, de dramatische rotsformaties of de felgekleurde dorpjes waar het beton nog geen vrij spel heeft gekregen. En die groene bergen? Het lijkt wel een regenwoud. We zijn vanaf de luchthaven nog maar een uur onderweg, of we zijn al helemaal in de ban van dit relatief onbekend stukje Noord-Spanje. EEN SIDRERIA OM ELKE HOEK De volgende verrassing wordt geserveerd tijdens de lunch: cider. Niet dat we dat

zo geweldig lekker vinden, maar de manier waarop het wordt geschonken is behoorlijk spectaculair. Glas met strakke arm richting knieën, de fles cider met de andere gestrekte arm verticaal de hoogte in. En gieten maar. Het lijkt een tourist trap, maar het ritueel voltrekt zich zelfs in de kleinste etablissementen die vooralsnog niet door de massatoerist platgelopen worden. Wie geen cider lust, mag vertrouwen op de wijnkaart. Een behoorlijk glas vind je al voor anderhalve euro en minder, de betere Rioja kost nauwelijks het dubbele. AUTHENTIEKE DORPJES Wie naar hier komt, zoekt vanzelf de rust op aan de kust. De dorpjes liggen er kleurrijk en idyllisch bij. De beste manier om ze te ontdekken, is de snelweg verlaten en de meanderende TOURING magazine 21

R DI EISE CH X TB PE IJ RT

ASTURIË

5 SPECIALITEITEN

Asturiërs leefden destijds van mijnbouw en staalnijverheid en dat reflecteert zich op het bord, met grote, héél grote porties. Toch is de keuken vaak ook zeer licht, door het gevarieerde aanbod uit zee, het ganse jaar rond. Maar wat is typisch en moet je echt proberen? Dit zijn onze suggesties. 1. FABADA Voluit Fabada Asturiana, ofwel een stoofpotje. Het wordt gemaakt met gedroogde grote witte bonen (fabes de la Granja, een nacht geweekt), schouder van varkensvlees of spek, bloedworst, chorizo en vaak ook saffraan. 2. SIDRA Cider kan je bijna overal krijgen. Stap een willekeurige sidreria binnen en geniet van het schouwspel, want het schenken van cider is pure choreografie. 3. KAAS Meer dan 65% van de 50 regionale kaassoorten wordt uitsluitend van koemelk gemaakt, 20% mengt die met kleine percentages geiten- en schapenmelk en slechts 15% van de bestaande kazen bestaat grotendeels uit geiten- of schapenmelk. Check de Cabrales (blauwe kaas), de Gamonéu met zijn rokerige karakteristieken of bestel ineens een kaasplank. 4. VIS EN SCHAALDIEREN De zee levert het hele jaar door verse producten: zee-egels, spinkrab, tonijn, kreeft, glasaal, sardientjes, inktvis, brasem, schol, … de lijst is eindeloos. Bezoek een vismarktje en verbaas je over de aantrekkelijke prijzen. 5. CANGAS Als je in de streek bent, probeer dan zeker de lokale Cangas-wijn. Relatief onbekend, want de kwantiteit is beperkt en wijntoerisme is vooralsnog zo goed als onbestaande. Sinds 2011 heeft de Cangas de felbegeerde DOP beet (Denominación de Origen Protegida). Een paar van de meest gebruikte druivenrassen: Albarín blanco, Albarín tinto, Verdejo negro en Carrasquín.

22 TOURING magazine

Linkerpagina onderaan: Centro Oscar Niemeyer in Avilés. Linkerpagina bovenaan: Puerto Cudillero. Deze pagina bovenaan links: Hotel Villa Rosario is gehuisvest in een voormalige ‘Indian villa’. Daarnaast: blik op Oviedo vanaf de Santa María del Naranco kerk. Links: Laboral Ciudad de la Cultura in Gijón. Hiernaast: de gezellige autovrije straatjes in Oviedo. wegen volgen. Als we een paar suggesties mogen doen, zet dan de volgende plaatsen op je lijstje: Ribasedella, Gijón, Llanes, Lastres en Avilés. Ribasedella is een bijzonder aantrekkelijk dorpje aan zee, dankzij de baai waar de rivier de Sella in een mooie draaibeweging de oceaan ontmoet. Hier vind je bergen, steile kliffen, zandstranden, vissersbootjes en talrijke restaurantjes aan de kade, maar ontdekken we ook voor het eerst de zogeheten ‘Indian villa’s’. Deze villa’s werden gebouwd door Spanjaarden die hun fortuin hadden gemaakt in overzeese gebieden (voornamelijk de VS en de Caraïben) en hun rijkdom en succes openlijk wilden etaleren. De meesten keerden overigens niet permanent terug, maar kwamen

De zogeheten ‘Indian villa’s’ werden gebouwd door Spanjaarden die hun fortuin hadden gemaakt in overzeese gebieden

enkel tijdens de zomer naar hun moederland. Je vindt de vaak protserige maar fotogenieke villa’s niet alleen in Ribasedella, maar ook in andere kustplaatsjes. Sommige van de villa’s staan leeg, andere werden omgebouwd tot charmante hotels, zoals het stijlvolle Hotel Villa Rosario waar wij onze intrek namen. Het kleinschalige hotel is een aanrader voor wie de sfeer van weleer wil opsnuiven maar toch wil baden in luxe. Als zicht op zee niet hoeft, valt de prijs per kamer overigens nog best mee. GIJÓN EN AVILÉS AAN DE KUST Naast de kleine dorpjes liggen ook de grotere steden er aanlokkelijk bij. Opvallend afwezig in het straatbeeld van Gijón: multinationals. Ook fastfood is

TOURING magazine 23

R DI EISE CH X TB PE IJ RT Het lekkerste uit Asturië en de traditionele manier van cider schenken in een sidreria.

Woody Allen, die hier een standbeeld kreeg, omschreef Oviedo ooit als een stad uit een sprookje

24 TOURING magazine

hier niet bepaald een doorslaand succes. Neen, hier gaat men liever uitgebreid tafelen, want de regio staat bekend om zijn regionale producten, waaronder een brede variëteit aan kazen. Voor de liefhebbers van het betere rundsvlees: in deze regio worden runderen gekweekt volgens de hoogst mogelijke genetische puurheid. Autochtoon vlees, zo je wil. Maar opgelet: hier doet men niet aan kleine porties. Een steak van 500 gram is eerder regel dan uitzondering. Denk dus twee keer na voor je een voorgerecht bestelt. Terug naar Gijón zelf, met zijn vele parken, pleinen en musea, maar vooral zijn Laboral Ciudad de la Cultura, een indrukwekkend cultureel centrum dat dubbelt als universiteit. Naar verluidt is dit complex met een oppervlakte van ruim 270.000 m2 het grootste bouwwerk op het Spaanse platteland. Op zo’n 25 km van Gijón ligt Avilés, de op één na grootste havenstad van Asturië. Behalve de gezellige wandel-

galerijen in de historische binnenstad kan je hier niet om de gigantische cultuurtempel Centro Oscar Niemeyer heen. Ondanks de bombast van zoveel beton – het handelsmerk van de gelijknamige Braziliaanse architect – brengt dit cultureel centrum een soort evenwicht in de rustige havenstad. Overigens was het gebouw een geschenk van de architect. Voor alle duidelijkheid: hij schonk niet het gebouw zelf, maar het ontwerp. OVIEDO, DE HOOFDSTAD We sluiten ons rondje Asturië af in de hoofdstad van de regio: Oviedo. Woody Allen, die hier een standbeeld kreeg, omschreef Oviedo ooit als een stad uit een sprookje. Die uitspraak komt uit de film Vicky Cristina Barcelona, die deels in Oviedo werd opgenomen, maar we begrijpen wat hij bedoelt: de kleine straatjes, de pleintjes en de parken hebben inderdaad een hoge aaibaarheidsfactor. Hoogtepunten

TOURING TIPT

ASTURIË PRAKTISCH

Rechtstreekse vluchten naar dit deel van Spanje zijn er nog niet, en stiekem hopen we dat dat nog even zo blijft. Alternatief: 1.400 kilometer met de auto via Bordeaux, Biarritz, San Sebastian en Bilbao naar Oviedo of een of ander rustig dorpje aan zee. Wij vlogen via Madrid naar Oviedo, maar via Barcelona had net zo goed gekund. zijn de gotische kathedraal en het Museo de Bellas Artes de Asturias. Dat laatste is geen Louvre, maar het museum is wel gratis toegankelijk. Fans van de Griekse kunstenaar El Greco vinden hier een mooie collectie van ‘de Griek’. Oviedo is ook een stad van architectonische uitersten: het kolossale werk van toparchitect Calatrava in de binnenstad versus het rooms-katholieke preromaanse kerkje op een heuvel net buiten de hoofdstad. Aanvankelijk was de Santa María del Naranco kerk bedoeld als koninklijk paleis, maar de geschiedenis besliste er anders over. De bouw dateert van 848, maar de bescheiden constructie werd pas een kerk aan het eind van de 13de eeuw. De architectuur is bijgevolg mee geëvolueerd, wat resulteerde in een bijzondere mix van decoratieve en stilistische elementen. En Calatrava? Die bouwde – volgens de inwoners van Oviedo – een ruimteschip in de binnenstad. Het overmaatse witte

Palacio de Congresos zit gekneld tussen de omringende huizen en kan vanuit geen enkele hoek in zijn totaliteit bewonderd worden. ‘Pervers’, liet een collega-architect zich ooit ontvallen. GEZELLIGHEID TROEF Oviedo mag dan overdag niet al te dynamisch uit de hoek komen, ’s avonds ondergaat de stad een ware metamorfose. Alle zitjes in eethuizen, restaurants en bars lopen vol vanaf 19 uur en blijven bezet tot na middernacht. Knap lastig voor een Belgische toerist die niet verder komt dan ‘dos cervezas, por favor’ maar veel liever aan een rioja wil nippen. Gelukkig word je overal met de glimlach ontvangen en vinden ze wel een stoel en een vertaler voor je. We schuiven aan in een tentje waar ze met twee aan de lopende band jamón in fijne plakjes snijden. Een portie voor twee en daarbij twee glazen rioja por favor. Een briefje van 10 euro volstaat en er kan zelfs nog een ‘keep the change’ af. Gracias. De nada.

WAAR OVERNACHTEN?

We verbleven tijdens het maken van deze reportage achtereenvolgens in Ribadesella, Oviedo en Avilés. Telkens in betaalbare en zeer verzorgde hotels: www.hotelvillarosario.com www.hotelfruela.com www.nh-collection.com/nl/hotel/nhcollection-palacio-de-aviles

OOK ZIN GEKREGEN?

Meer weten over de regio of de plaatsen die we tijdens deze reportage bezocht hebben? De volgende websites brengen soelaas. Toeristische dienst: www.turismoasturias.es Vlees, vis, kaas en cider: www.tierra-astur.com Cultuurcentrum Gijón: www.niemeyercenter.org Algemene info Spanje: www.spain.info

TOURING magazine 25

R VE EISE RW XP EG ER T

DUBAI & Dubai en Abu Dhabi, de bekendste paradepaardjes van de zeven emiraten, ontwikkelen zich in de tweede helft van de vorige eeuw in sneltempo tot onmiskenbare wereldsteden. Megalomanie wordt de huisstijl ĂŠn een toeristische troef. Daarna crasht de economie en lijkt de hype voorbij. Maar dat was buiten de koppige Emirati gerekend. 26 TOURING magazine

TEKST: BART DE LANDTSHEER BEELD: TOMAS VANDECASTEELE

DE EMIRATEN OP STEROÏDEN

ABU DHABI N

a een vlucht van iets meer dan zes uur landen we op Dubai International Airport, waar we als we uit het vliegtuig stappen prompt geconfronteerd worden met de quasi ondraaglijke hitte. Laat de aanlokkelijke zomeraanbiedingen dus wijselijk links liggen: van juni tot oktober is het hier wel degelijk laagseizoen. DE OVERTREFFENDE TRAP Bij het verlaten van de luchthaven tekent zich al snel de indrukwekkende

De Verenigde Arabische Emiraten (VAE) grenzen aan Saoedi-Arabië en Oman. Het land bestaat uit 7 emiraten, waarvan Abu Dhabi (hoofdstad van de VAE) en Dubai voorlopig de bekendste zijn. De andere emiraten zijn Sharjah, Ajman, Umm Al Qaywayn, Ras alKhaimah en Fujairah. De voertaal is Engels, de officiële taal Arabisch.

TOURING magazine 27

R VE EISE RW XP EG ER T

OM TE ZIEN 1. BURJ KHALIFA Met 828 meter voorlopig het hoogste gebouw ter wereld. Tip: vanuit de Neos Lounge, op de 63ste verdieping van ‘The Address’, kan je de grootorde van de Burj Khalifa perfect inschatten. De indrukwekkende fonteinshow bijwonen vanop de eerste rij? Reserveer een tafel bij Baker & Spice (Souk Al Bahar). Info: www.burjkhalifa.ae en bakerandspice.me 2. DUBAI CREEK Voorlopig geen stalen hoogbouw in het gerenoveerde historische centrum. Steek de kreek over per abra, bezoek de soeks en aanschouw de antieke cargo-dhows aan de kade. 3. DUBAI MARINA Het nieuwe Dubai in Dubai, ofwel het mooiste watersport- en woonproject van de hele regio. Althans als je van hoogbouw houdt. Vooral ’s avonds een fotogenieke plek. 4. PALM JUMEIRAH Kunstmatig eiland in de vorm van een palmboom met 16 ‘palmtakken’. De takken zijn zogeheten ‘gated communities’, volgebouwd met luxevilla’s en dito hotels. 5. SJEIK ZAYED-MOSKEE In dit Moors-Mongools-Arabisch geïnspireerde bouwwerk tref je onder meer het grootste handgeknoopte tapijt ter wereld aan (meer dan 5.500 m2), en naar eigen zeggen ook de grootste kroonluchter. De vier minaretten zijn elk 107 meter hoog. Info: www.szgmc.gov.ae 6. ATLANTIS THE PALM Het iconische hotel aan de buitenrand van Palm Jumeirah. Staat bekend om zijn enorme waterpretpark, zijn gigantische aquarium en de vele toprestaurants. 7. FERRARI WORLD ABU DHABI Gillen in de snelste rollercoaster ter wereld: van 0 naar 240 km/uur in 5 seconden. Info: www.ferrariworldabudhabi.com 8. LOUVRE ABU DHABI De prachtige architectuur van Jean Nouvel en de (vaste) collecties zullen menig kunst- en cultuurliefhebber niet onberoerd laten. Trek er minstens een halve dag voor uit als kunst je ding is. Info: www.louvreabudhabi.ae 9. DUBAI MALL De grootste shopping mall ter wereld, beweren ze zelf. Ook voor niet-shoppers een hele belevenis. Check het gigantische aquarium en de ijspiste. Info: thedubaimall.com 10. BELGIAN BEER CAFÉS Ze zijn talrijk, zowel in Dubai als in Abu Dhabi. Voor een pilsje (50 cl) betaal je omgerekend al gauw 12 tot 14 euro. Tip: in het Belgian Café in het Radisson Blu Hotel op Yas Island krijg je op vertoon van een Belgisch identiteitsbewijs 25% korting. Maar 11 euro voor een Duvel blijft al bij al vrij stevig. Alternatief: cocktails kosten op de meeste plaatsen niet meer dan in België.

28 TOURING magazine

De geuren van komijn, gember en kerrie zorgen ervoor dat een vergelijking met steden als Marrakech, Istanbul of Mumbai op zijn plaats is

Links: het voorlopig hoogste gebouw ter wereld, de Burj Khalifa (828 m). Hierboven: voor het oude Dubai moet je naar de ‘Creek’, waar je soeks vindt, oude cargo-dhows aan de kade en een museum dat de geschiedenis van de regio inzichtelijk maakt.

skyline van Dubai af. Het imposante panorama van wolkenkrabbers die de 300 meter overstijgen wordt kort daarna doorbroken bij de aanblik van ’s werelds hoogste gebouw, de Burj Khalifa (828 m). Dat is best surreëel, want het eerste hoge gebouw, het Dubai World Trade Center (149 m), is nauwelijks 30 jaar oud. Wie verder wil teruggaan in de tijd moet naar Al Bastakiya Village aan de Dubai Creek. Hier bevindt zich het historische hart van de stad. De smalle straatjes, de karakteristieke windtorens en de traditionele huisjes van leem en koraalkalk werden grotendeels gerestaureerd, waardoor de authenticiteit hier en daar nét iets te veel glans heeft

gekregen. Het is ook hier dat je aan democratische prijzen een veelvoud aan eenvoudige restaurants aantreft. Zoals het Barjeel Arab Restaurant, dat dubbelt als uiterst charmant boetiekhotel. Als je per abra de kreek oversteekt (kostprijs 1 AED, omgerekend 25 eurocent), kom je in het stadsgedeelte dat het dichtst aanleunt bij ons klassieke beeld van het Midden-Oosten. Hier liggen de cargo-dhows schouder aan schouder te bakken in de zon. De kromme vrachtschepen worden op de ouderwetse manier – lees: met de hand – geladen en gelost. Het schouwspel is voer voor de sociale media, net als de nabijgelegen Gold Souk en de Spice Souk trouwens,

waar Aziatische en Arabische verkopers hun waren op een milde manier aan de man trachten te brengen. De geuren van komijn, gember en kerrie zorgen ervoor dat een vergelijking met steden als Marrakech, Istanbul of Mumbai op zijn plaats is, maar dan in een afgeborstelde variant en zonder al te opdringerige marktkramers. DE KLOK ROND De niet te stoppen bouwijver van de Emirati zorgt ervoor dat er altijd wel een bouwkraan in beeld is. De ingrepen getuigen helaas niet altijd van uitmuntende smaak of doordachtheid, waardoor sommige projecten vroegtijdig sneuvelen. Maar wat wél af is, mag

TOURING magazine 29

R VE EISE RW XP EG ER T Links: de Sjeik Zayed-moskee. Daarnaast: de Etihad Towers. Rechterpagina links: de gigantische open ruimte onder het indrukwekkende dak van Louvre Abu Dhabi. Rechts: de Al Mina vismarkt in Abu Dhabi. gezien worden. De Dubai Marina met zijn vele restaurantjes en luxejachten bijvoorbeeld, de Burj Khalifa met zijn imposante fonteinen en indrukwekkende winkelcomplex (Dubai Mall) of Palm Jumeirah (een kunstmatig eiland in de vorm van een palmboom) met het kolossale Atlantis The Palm hotel. Maar er zijn ook meer bescheiden hotels op de Palm, zoals het Aloft hotel dat bij helder weer vanaf het terras van Luchador (een Mexicaans restaurant) een prachtig uitzicht biedt op de indrukwekkende skyline, inclusief Dubais meest iconische luxehotel, Burj Al Arab Jumeirah. SERENITEIT IN ABU DHABI Dubai is onmiskenbaar de stad van superlatieven en tomeloze luxe, maar buuremiraat Abu Dhabi tapt uit een bescheidener vaatje. De hoofdstad van

30 TOURING magazine

de VAE kleurt groen en over de hoogbouw werd duidelijk langer nagedacht. De indrukwekkende Etihad Towers weerspiegelen het felle zonlicht en vormen de ultramoderne antipode voor het tegenoverliggende klassieke Emirates Palace, het luxehotel bij uitstek dat omringd wordt door prachtige tuinen, bruisende fonteinen en een privéstrand van maar liefst 1,3 kilometer. We passen echter voor de high tea en richten onze gps op de Al Mina vismarkt. Glimlachende verkopers, het merendeel Pakistani, bieden hier een variatie aan exotische verse vis en schaaldieren aan. Ondanks de bedrijvigheid verheft niemand zijn stem. Sterker nog, het is aangenaam kuieren langs de overvloedig gevulde viskraampjes. Het spreekt dan ook voor zich dat we in een

van de aanpalende visrestaurants aan tafel schuiven. We bestellen een tandbaars voor drie personen en krijgen een joekel van 1,6 kg voorgeschoteld. 40 euro, gedeeld door drie. Een excellente meevaller. Na de lunch rijden we naar ons hotel op Yas Island. Op dit kunstmatige eiland vind je onder meer de overdekte attractieparken Ferrari World en Warner Bros. World Abu Dhabi, en ook het Yas Marina Circuit waar jaarlijks het Formule 1-seizoen wordt afgesloten. Elke dinsdag wordt het circuit overigens opengesteld voor fietsers. Maar het zit ons mee: het is maandag. Terug naar de orde van de dag en het volgende hoogtepunt op ons programma: de Sjeik Zayed-moskee. Deze moskee is de grootste in de VAE en – afhankelijk van de bron en meetmethode

EXPO 2020 IN DUBAI – de op zeven na grootste ter wereld. We kiezen er bewust voor om tijdens het zogeheten ‘golden hour’ naar de moskee te trekken. De witte marmeren bombast transformeert dan langzaam naar warme okertinten. Bij het betreden van de wandelgangen die het reusachtige binnenplein omringen, kijken we onze ogen uit op de prachtige, met bloemmotieven ingelegde vloeren en zuilen. Wanneer de muezzin oproept tot het gebed gaat zelfs de grootste atheïst door de knieën, figuurlijk dan. Hier regeren sereniteit en respect. MEESTERWERKEN IN EEN MEESTERWERK De ochtend nadien gaat het meteen richting Louvre Abu Dhabi. Toparchitect Jean Nouvel liet zich voor de bouw van de enorme koepel die het

museum overspant inspireren door de mashrabiya, de decoratieve traditionele roosters die voor ramen, deuren en erkers worden gezet om het directe zonlicht en daarmee ook de hitte te bannen. En geloof het of niet, het principe werkt duidelijk ook op grote schaal. Louvre Abu Dhabi telt twaalf zalen met topstukken uit de eigen collectie en werken ontleend aan musea zoals het Parijse Louvre en Musée du quai Branly. Anders dan de andere grote (westerse) musea koos men er hier voor om werken uit de hele wereld uit dezelfde tijdsperiode naast elkaar te plaatsen. Helaas werkt die aanpak niet altijd, niet in het minst omdat sommige tijdsperiodes nogal ruim worden genomen. Alles wordt gelukkig wat overzichtelijker als we de zalen van de nieuwe en nieuwste

Volgend jaar vormt Dubai het decor voor de 35ste universele wereldtentoonstelling. De World Expo, die overigens voor het eerst neerstrijkt in het Midden-Oosten, vindt plaats van 20 oktober 2020 tot 10 april 2021. Op dit ogenblik is het terrein waar de ruim 200 landen acte de présence geven nog een werf, maar de ontwerpen zien er veelbelovend uit. Het centrale thema: ‘connecting minds, creating the future’. Daarbij staan duurzaamheid, mobiliteit en circulariteit centraal. Dubai heeft alvast de ambitie geuit om zo klimaatneutraal mogelijk uit de hoek te komen. Ook touroperators zullen de komende maanden steeds meer focussen op de nakende World Expo. Unveil Arabia breidt momenteel zijn team uit, zodat Belgische bezoekers – of ze nu alleen reizen, met de familie of in groep – op de best mogelijke manier ondersteund kunnen worden. Er wordt gewerkt aan speciale programma’s en een hele waaier aan diensten. Meer info: www.unveilarabia.com

TOURING magazine 31

R VE EISE RW XP EG ER T

TOURING TIPT

VLUCHTEN EN HOTELS

Dune bashing op 130 kilometer van Abu Dhabi, in de Al Ain woestijn. tijden betreden. Werken van Manet, Picasso en Van Gogh leiden ons via Giacometti, Brancusi en meer recent Basquiat en Yves Klein tot hedendaags werk van onder meer de Chinese kunstenaar Ai Wei Wei, die de laatste zaal quasi volledig inpalmt met zijn ‘Fountain of Light’, een bling-werk op maat van de emiraten. Naast de permanente collectie heeft het museum ook tijdelijke tentoonstellingen met een iets ‘universelere’ inslag. Kortom, wie denkt op een uurtje door dit prachtige museum te flaneren, vergist zich schromelijk. ADRENALINE IN DE WOESTIJN Na de dosis kunst en cultuur ruilen we de bling voor het ontzaglijke binnenland, in casu de woestijn. Over naar Abdul, die ons per 4X4 naar de Al Ain woestijn brengt en ons inwijdt in het populaire ‘dune bashing’. De rit begint braafjes op een vlakke weg, tot Abdul plots over de berm wipt en quasi letterlijk de duinen induikt. Hij rijdt de ontzagwekkende

32 TOURING magazine

duinhellingen met hoge snelheid op om op het topje telkens bruusk te remmen. De duinen veranderen door de wind immers dagelijks van vorm, waardoor het zelfs voor de ervaren Abdul onmogelijk te voorspellen is wat zich achter de top bevindt. Het zand stuift op indrukwekkende wijze onder onze banden weg wanneer we zijdelings onder een hoek van 45 graden hevig patinerend tegen de duinflank omhoog ‘surfen’ op zoek naar grip, de volgende helling of een steile afdaling. 500.000 km op de teller, wijst Abdul bemoedigend aan. Op de achterbank ruimt het angstzweet plaats voor vertrouwen. Sterker nog, onze fotograaf van dienst krijgt weer kleur en begint het zowaar plezierig te vinden. En dat is het ook. Na het betere stuntwerk gaat de motor uit. Bovenop een duin in de avondzon. De adrenaline ebt langzaam weg en we geven ons over aan de oorverdovende stilte van de nagloeiende woestijn. De emiraten in hun meest pure vorm. Prachtig.

Er zijn dagelijks rechtstreekse vluchten van Brussel naar de VAE. Emirates vliegt op Dubai en Etihad Airways op Abu Dhabi. In Dubai verbleven we in het Media One Hotel, een uitstekend hotel met diverse restaurants en uitbundige bars. Het strak ingerichte Media One Hotel is een goede uitvalsbasis voor uitstapjes naar Dubai Marina, het strand en Palm Jumeirah. Rust vind je aan het gekoelde zwembad. In Abu Dhabi hadden we vanuit het Park Inn by Radisson hotel op Yas Island zicht op onder meer het F1-circuit en Ferrari World. Het hotel gaat naadloos over in het Radisson Blu Hotel er pal naast. Samen goed voor meerdere restaurants, bars en zwembaden. Onze favoriete plekjes: het Belgian Café en Filini Garden, een Italiaans restaurant/ loungebar in de openlucht.

PRAKTISCH

Wie niet alles zelf wil uitzoeken en gedoe ter plaatse wil vermijden, kan bij onze reispartner Connections aankloppen, die op zijn beurt een beroep doet op Unveil Arabia. Het lokaal verankerde Unveil Arabia wordt gerund door gepassioneerde Belgen die als geen ander de brug weten te slaan tussen de Arabische wereld en cultuur en de verwachtingen van de veeleisende Belgische klant. Meer info: www.connections.be www.unveilarabia.com

REISDOCUMENTEN

Belgen hebben geen visum nodig om de VAE te bezoeken, enkel een paspoort dat bij aankomst nog 6 maanden geldig is.

RONDREIS 6 DAGEN va

€999

EXCLUSIEF AANBOD voorbehouden aan TOURING leden. Van 31 jan. tot 5 feb. 2020 :

€

999

Van 6 maart tot 11 maart 2020: € 1025 Van 10 april tot 15 april 2020:

€

1099

EMIRATEN

LAND VAN 1001 PRACHTEN Na uw rechtstreekse vlucht met Etihad, komt u aan in de Emiraten waar u verwelkomd wordt door uw Belgische gids die in het land woont. Als een echte ‘local’ neemt hij u mee op ontdekking van alle pracht van de hoofdstad Abu Dhabi en zijn buur, het extravagante emiraat van Dubai. Bovendien verkent u de prachtige oase van Al Ain, een verborgen parel die vaak met Oman vergeleken wordt. Deze begeleide rondreis omvat alle highlights van deze uitzinnige, nieuwe wereld met een perfecte mix van cultuur, natuur en ontspanning. Reis met ons mee naar het land van de sjeiks en maak u klaar voor een beleving vol superlatieven die u ongetwijfeld zal betoveren. Touring extra’s:

✓ ✓ ✓ ✓

Luxe Radisson Blu hotels in Abu Dhabi en Dubai Begeleding door een Belgische gids Verblijf in de oase van Al Ain, het ‘Kleine Oman’ Verschillende maaltijden en bezoeken inbegrepen

Deze ongelooflijke prijs is inclusief: • • • • • • • •

Rechtstreekse vlucht Brussel – Abu Dhabi h/t met Etihad De luchthaventaksen (zoals gekend op 15/08/19) Nederlandstalige begeleider ter plaatse 4 overnachtingen in 4 en 5* hotels met ontbijt 1 nacht aan boord tijdens je terugvlucht Vervoer in een comfortabele geclimatiseerde bus 4 uitstappen in Abu Dhabi, Al Ain en Dubai 2 lunches en 1 avondmaal

Vermelde prijzen per persoon o.b.v 2 persoonskamer, exclusief dossierkosten (€15 p.p) Ontdek het volledige programma op www.connections.be/touring Bel 02 550 01 65 of stuur een email naar touring@connections.be

The Travelling Generation 35 Travel Shops • connections.be

31 tr

DE FIETSHELM: VERPLICHTEN OF NIET?

GETEST: FAMILIEBERLINES

MOBILITEIT voor iedereen 36

ZELFRIJDENDE BUS OP BRUSSELS AIRPORT

EEN FIETS LEASEN? GOED IDEE!

OUD VS NIEUW: RENAULT CLIO

AUTOTESTEN

VRAAG & ANTWOORD

34 TOURING magazine

SAMENSTELLING: ERIK DERYCKE

TREIN, TRAM EN BUS

IN ÉÉN APP

De Smart Mobility Planner (SMOP) geeft in real time informatie over alle aanbieders van openbaar vervoer: zowel treinen, trams als bussen van NMBS, De Lijn, TEC en MIVB. In een testfase is er alleen een website die geoptimaliseerd is voor mobiele toestellen zoals tablets en smartphones. Je kan ze gebruiken om de snelste route tussen twee stations of haltes te berekenen. Na een testfase zal de app aangevuld worden met info over beschikbare deelfietsen. Meer info: www.smartmobilityplanner.be Touring gaat nog een stap verder en werkt aan een app die niet enkel het openbaar vervoer met deelfietsen combineert. Ook andere verhuur- en deelsystemen worden geïntegreerd om steeds de best mogelijke verplaatsingsmodi te combineren.

UBER

BRENGT DEELFIETSEN NAAR BRUSSEL

PREMIES AUTOVERZEKERING BLIJVEN DALEN

Sinds eind april kunnen gebruikers via de Uber-app een elektrische deelfiets bestellen in zes Brusselse gemeenten. De 500 rode fietsen hebben geen vaste standplaats. Via de app zoek je de dichtstbijzijnde vrije fiets, die je nadien gewoon achterlaat op je bestemming. Dit ‘free-floating’ principe verschilt dus van het Villo-systeem, waarbij je een fiets in een van de 360 stations moet ophalen en achterlaten. De prijzen zijn vergelijkbaar met die van een elektrische deelstep: één euro om de rit te starten en daarna 15 cent per minuut. De elektrische fietsen zijn begrensd tot 25 km/u. Brussel is de vijfde Europese stad waar Uber de fietsen uitrolt, na Berlijn, Lissabon, Parijs en Madrid. Meteen na de start zorgden de fietsen al voor irritatie, omdat gebruikers ze achterlieten op plaatsen waar ze andere weggebruikers hinderden. Catherine Morenville, mobiliteitsschepen van Sint-Gillis, pleitte daarop voor een taks op deelfietsen die moet dienen om extra fietsstallingen aan te leggen.

De premies voor de verplichte verzekering Burgerlijke Aansprakelijkheid Auto werden in 2018 gemiddeld 1,9% goedkoper. Het is al het zevende jaar op rij dat de premies dalen. Dat valt op te maken uit de indexcijfers van de FOD Economie. In De Standaard verklaart Gerrit Feyaerts, woordvoerder van verzekeraar AG Insurance, de daling door een combinatie van een verbeterde verkeersinfrastructuur, de campagnes voor verkeersveiligheid en – vooral – de opkomst van elektronische rijhulpsystemen. Daardoor zijn er minder ongevallen en moeten de verzekeraars minder schade vergoeden. Als de Belgen even voorzichtig zouden rijden als de Nederlanders, zouden de premies zelfs nog veel meer kunnen dalen.

TOURING magazine 35

GENT KRIJGT LAGEEMISSIEZONE De Gentse binnenstad wordt vanaf 1 januari 2020 een lage-emissiezone (LEZ). De meest vervuilende voertuigen mogen deze zone dan niet langer inrijden. Daarbij geeft de euronorm de doorslag. Wagens op benzine of aardgas moeten voldoen aan euronorm 2, voor dieselwagens is dat euronorm 5.

ZELFRIJDENDE BUS

OP BRUSSELS AIRPORT

Op Brussels Airport liep in het voorjaar een test met een zelfrijdende elektrische bus tussen de terminal, de bedrijvenzone en de parkeerterreinen. De bus reed met een snelheid van maximaal 25 km/u op een vast traject, dat uitgerust was met magneten en sensoren. Op termijn moet de bus zich ook in gemengd verkeer kunnen begeven. In 2020 volgt een nieuwe reeks testritten op Brucargo. Als alles goed gaat, kunnen de eerste passagiers in 2021 opstappen.

ZEBRAPADEN

IN 3D

Voor dieselwagens met euronorm 4 geldt er een overgangsmaatregel tot 2025: zij kunnen een tijdelijke toelating kopen van 25 euro (voor 1 week) tot 345 euro (voor 1 jaar). Voertuigen die niet aan de toegangsvoorwaarden voldoen en niet in aanmerking komen voor een tijdelijke toelating kunnen maximaal 8 keer per kalenderjaar een LEZ-dagpas kopen (35 euro). De handhaving van de LEZ zal gebeuren met slimme camera’s. Wie niet aan de voorwaarden voldoet en zonder toelating de LEZ binnenrijdt, krijgt een boete van 150 euro. Wie in de LEZ woont, kan een slooppremie voor een niet-toegelaten voertuig aanvragen. Gent voorziet daarnaast ook andere subsidies om inwoners aan te moedigen om zich op een duurzame manier te verplaatsen. Meer info: www.lez2020.gent 36 TOURING magazine

Het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) test op drie locaties in Vlaanderen een 3D-zebrapad. Dat is een zebrapad dat boven de weg lijkt te zweven, dankzij een optische illusie. Het lijkt alsof er blokken op de weg liggen. De hoop is dat automobilisten daardoor sneller vertragen. Het AWV wil ook eventuele negatieve effecten onderzoeken, zoals te bruusk remmen of voetgangers die op het zebrapad blijven staan om selfies te maken. In IJsland, India, Nederland, Duitsland en Groot-Brittannië worden deze 3D-zebrapaden al gebruikt. In New Delhi (India) daalde de gemiddelde snelheid bij zo’n zebrapad van 45 naar 30 km/u.

ELEKTRISCHE SNELWEG IN DUITSLAND In de Duitse deelstaat Hessen werd een stuk elektrische snelweg aangelegd. Via een bovenleiding boven de rechterrijstrook kunnen hybride vrachtwagens tijdens het rijden hun batterijen opladen. De vrachtwagens worden daarvoor uitgerust met een pantograaf, die ook op elektrische treinstellen gebruikt wordt. Het gaat om een proefproject van 10 kilometer in beide rijrichtingen op de snelweg A5. De Technische Universiteit van Darmstadt, de deelstaat Hessen en Siemens willen hiermee de haalbaarheid en veiligheid van het concept nagaan. Bij een eerder proefproject in Zweden werden rails in het wegdek gebruikt om de batterij van hybride trucks op te laden. Meer info: ehighway.hessen.de

WIST JE DAT

CARPOOLSTROKEN OP E411 EN A4 Sinds 7 mei lopen er twee innovatieve proefprojecten voor carpoolen ten noorden en ten zuiden van de E411 en de A4 in Waver en Aarlen. In geval van file op de proeftrajecten mag de pechstrook gebruikt worden door een personenwagen met minstens drie personen aan boord – bestuurder inbegrepen. De snelheid is beperkt tot 50 km/u. Via zes camera’s per zone wordt gecontroleerd of het aantal inzittenden wel gerespecteerd wordt. Wie de strook onterecht gebruikt, riskeert een boete. In België zitten meer dan 8 van de 10 automobilisten alleen in hun auto. 10 procent meer carpoolen zou de files al met 40% doen afnemen.

Acht op de tien Belgische koppels minstens eenmaal per week samen met hun partner ergens naartoe rijdt? En dat is een grote bron van ergernis, blijkt uit een enquête van Vias institute. Een op de vijf mannen vindt dat zijn partner te traag rijdt. Daarnaast storen ze zich aan het feit dat de richtingaanwijzer niet gebruikt wordt en aan te snel rijden. Vrouwen ergeren zich vooral als hun partner te snel rijdt. Te voorzichtig rijden en te agressief rijden vervolledigen de top-drie. Vier op de tien Belgen krijgen af en toe een opmerking van hun partner, en bij een op de acht bestuurders is dat zelfs élke rit het geval. De helft van de mannen beweert een betere bestuurder te zijn dan hun partner. Bij de vrouwen zegt slechts een op vijf dat ze beter rijdt dan haar partner. Puur objectief bekeken zijn vrouwen echter veiligere chauffeurs dan mannen. TOURING magazine 37

D FIE OSS TS IER HE LM

8 op de 10 Belgen wil dat een fietshelm voor kinderen verplicht wordt, blijkt uit een enquête van Vias institute. Is de fietshelm verplichten een goed idee? Touring sprak met voor- en tegenstanders.

FIETSHELM Een goed idee? We worden geboren met één stel hersenen, en als die beschadigd worden, is dat voor de rest van je leven. Daarom verdienen ze bescherming. BART DEPREITERE, NEUROCHIRURG 38 TOURING magazine

Als we willen vermijden dat mensen op zondag in de auto stappen om een kilometer verder koffiekoeken te gaan kopen, dan moeten we zeker geen regeltjes opleggen die fietsen ontmoedigen. WIES CALLENS, FIETSERSBOND

TEKST: ERIK DERYCKE

euven, vrijdagnamiddag rond vier uur. De scholen in de binnenstad stromen leeg en een groot deel van de schoolgaande jeugd rijdt met de fiets naar huis. Helmdragers zijn in de minderheid. Bij de jonge kinderen, van lagere schoolleeftijd, zie ik bij ongeveer de helft een helm. Maar hoe ouder, hoe minder vaak een helm, zo lijkt het wel. Milan (13 jaar) komt aangefietst met een helm die aan zijn stuur bengelt. “Mijn mama wil dat ik een helm draag, maar het is veel te warm, dan is mijn haar nat van het zweet als ik aankom”, vertelt hij. “Ik zet mijn helm op net voor ik onze straat inrij. Zeg, je gaat mijn echte naam toch niet bij het artikel zetten?” GROEPSDRUK Voor neurochirurg Bart Depreitere van het UZ Leuven is het een bekend verhaal. “In de lagere school dragen kinderen braaf een helm als hun ouders dat willen. Maar vanaf het eerste middelbaar stijgt de peer pressure om geen helm te dragen, want dat is niet cool. Tegen de tijd dat ze in het derde jaar zitten, draagt een enkeling nog een helm.” Daarom is Depreitere voorstander van een helmplicht voor kinderen. “Mijn persoonlijk standpunt is: een volwassene is wijs genoeg om zelf te beslissen. Dit zijn de gegevens over de voordelen van een helm, en kies nu zelf maar wat je doet. Maar kinderen kunnen zo’n geïnformeerde

keuze nog niet maken. Daarom zou het goed zijn als de helm verplicht werd tot 14 jaar. Dan is er geen discussie.” EEN HELM BESCHERMT Als neurochirurg wordt Depreitere regelmatig geconfronteerd met de gevolgen van fietsongevallen. En die kunnen zeer ernstig zijn. “Bij een fietsongeval is de kans groot dat je op je hoofd terechtkomt. Dat komt door de manier waarop je op een fiets zit. Als je valt met de fiets, kan je daarom alleen maar hopen dat je een helm draagt. We worden geboren met één stel hersenen, en als die beschadigd worden, is dat voor de rest van je leven. Hersenen kunnen zich niet herstellen. Daarom verdienen ze bescherming.” Dat een helm effectief beschermt bij een val op het hoofd blijkt uit internationaal wetenschappelijk onderzoek. Het dragen van de fietshelm reduceert het risico op een ernstig hoofdletsel met 60%. En 37% van de dodelijke slachtoffers die geen fietshelm droegen, hadden kunnen overleven als ze een fietshelm hadden gedragen. “In landen of regio’s waar een helmplicht werd ingevoerd, daalt het risico op hoofdletsels en hersenschade duidelijk. We weten dat sinds de jaren 80, en dat wordt door niets tegengesproken”, zegt Depreitere. IEDEREEN EEN HELM? Op basis van die cijfers pleit Vias institute ervoor om het dragen van een

HOE DOEN ANDERE LANDEN HET? Australië voerde al in 1990 een helmplicht in voor alle fietsers, dus ook voor volwassenen. In Europa is er een algemene helmplicht in Slovakije en in Spanje. In Oostenrijk, Kroatië, Tsjechië, Estland, Frankrijk, Letland, Malta, Slovenië en Zweden moeten kinderen een fietshelm dragen; de leeftijdsgrens gaat daarbij van 10 jaar in Malta tot 18 jaar in Tsjechië.

WAT MET SNELLE FIETSEN? Voor speed-pedelecs, die tot 45 km/u halen, is het dragen van een helm wel verplicht. Dit kan een bromfietshelm zijn die voldoet aan de ECE 22.05-norm, maar het mag ook een gewone fietshelm zijn. Hou er wel rekening mee dat een gewone fietshelm ontworpen en getest wordt om je te beschermen bij een snelheid van 20 km/u. Er bestaat nog geen Europese norm voor aangepaste fietshelmen voor speedpedelecs.

WAAROP LETTEN? In een fietswinkel vind je een ruim gamma aan fietshelmen in verschillende modellen, materialen en kleuren. Let bij het kiezen van een helm zeker op de volgende punten: Ga na of de helm het CE-label EN-1078 voor volwassenen of EN-1080 voor kinderen heeft. Dat garandeert dat de helm getest is en voldoende bescherming biedt.

De fietshelm moet niet alleen de voorkant, de bovenkant en de achterkant van je hoofd bedekken, maar ook de zijkant. Let erop dat hij voldoende over je oren uitsteekt.

De helm moet de juiste maat voor jouw hoofd hebben. Sommige helmen hebben aan de binnenzijde een draaiknop waarmee je instelt hoe strak hij om je hoofd zit. Maak de riempjes vast en schud

je hoofd heen en weer. De helm mag dan niet verschuiven, want dan zit hij te los. Koop echter geen te kleine helm, want daar krijg je hoofdpijn van.

De riempjes moeten verstelbaar zijn, en makkelijk met één hand te sluiten en weer te openen. Ze moeten ook je oren vrijlaten.

Zet tijdens het passen je (fiets)bril op. Zo kan je zien of de helm ook met bril goed past. Vervang je helm na een val, ook al merk je op het eerste gezicht geen schade.

TOURING magazine 39

D FIE OSS TS IER HE LM

HOE KIES JE EEN FIETSHELM? WAT IS MIPS? Meer en meer fietshelmen zijn uitgerust met MIPS (Multi-Directional Impact Protection System). Dat biedt een betere bescherming dan een gewone helm, legt Bart Depreitere uit. “Een klassieke helm is ontworpen om je te beschermen tegen een directe impact, en daar wordt hij ook op getest. Intussen weten we dat wat er bij een val gebeurt complexer is: je hersenen kunnen ook beschadigd worden door draaibewegingen die op de schedel inwerken.” Een MIPS-helm bestaat daarom uit twee delen. De buitenste schaal dient om de directe klap op te vangen. De binnenste schaal, die aansluit om je schedel, kan ongeveer 1,5 centimeter bewegen ten opzichte van de buitenste schaal. Zo worden ook de draaibewegingen deels geabsorbeerd. Of het systeem echt werkt is nog niet systematisch onderzocht, maar volgens Bart Depreitere is het idee alvast goed. Samen met ingenieurs van de KU Leuven werkt Bart Depreitere ook aan een nieuw type fietshelm. “We hebben al een prototype, maar het zal nog wel even duren voor hij op de markt komt. Er moet ook een nieuwe Europese norm komen die de bescherming tegen draaibewegingen test. Want zonder zo’n norm gaan fabrikanten hun bestaande helmen niet verbeteren.”

Het doel van een fietshelm is simpel: bij een val absorbeert hij een deel van de krachten die anders rechtstreeks op je schedel zouden inwerken. Een fietshelm bestaat uit een harde plastic buitenkant (de schaal) en een binnenwerk van polystyreen. Fietshelmen die verkocht worden in de Europese Unie moeten voldoen aan de Europese normen EN-1078 (helmen voor volwassenen) en EN-1080 (voor kinderen). Het enige verschil tussen beide normen zit in de kinband. Bij helmen voor kinderen zal de kinband loskomen als een kind met zijn helm ergens achter blijft haken, om verstikking te voorkomen. Er bestaan helmen in verschillende types. Sommige zijn bedoeld voor heel specifieke sporten, zoals BMX, downhill racen of mountainbiken. Voor pendelaars en gelegenheidsfietsers zijn de volgende drie types het interessantst.

helm actief te promoten, en op korte termijn te verplichten voor kinderen tot 14 jaar. Volgens een enquête van Vias zouden 8 op 10 Belgen voorstander zijn van een helmplicht voor kinderen. Maar als een helm beschermt bij een val, moeten we de helm dan niet meteen voor alle fietsers verplichten? Dat zou een heel slecht idee zijn, vinden fietsersverenigingen GRACQ en de Fietsersbond. Hun argument: een veralgemeende helmplicht leidt tot minder fietsers. “Voorbeelden uit het buitenland tonen aan dat het aantal fietsers daalt na de invoering van een helmplicht”, zegt Wies Callens van de Fietsersbond. “Ook Vias institute erkent dat, maar stelt dat mensen die afhaken omwille van de helmplicht sowieso al weinig fietsen. Dat argument snijdt geen hout, omwille van de modal shift die we in ons land wensen. We willen fietsgebruik

1 RACEFIETSHELM Dit type helm kennen we van wielerwedstrijden. Typisch zijn de aerodynamische vormgeving en de open structuur met ribben. Zo biedt de helm een maximale bescherming bij een zo laag mogelijk gewicht. De open structuur zorgt voor een goede ventilatie. Maar als het regent word je nat, tenzij je een regenhoes gebruikt.

net stimuleren, zeker voor korte verplaatsingen. Vanaf een afstand van 1 kilometer stapt meer dan de helft van de Vlamingen in de auto (de cijfers voor heel België zijn vergelijkbaar, n.v.d.r.). Cru gesteld: als we willen vermijden dat mensen op zondag in de auto stappen om een kilometer verder koffiekoeken te gaan kopen, dan moeten we zeker geen regeltjes opleggen die fietsen zouden ontmoedigen.” HOE MEER FIETSERS, HOE VEILIGER Een daling van het aantal fietsers zou ook nefast zijn voor de veiligheid van de overblijvende fietsers. Dat komt door het safety by numbers effect: hoe meer mensen fietsen, hoe veiliger het voor de fietser wordt. In fietsland Nederland draagt slechts 0,1% van de fietsers een helm, maar lopen fietsers minder kans om in een ongeval om het leven te komen. In

2 3 URBAN HELM Dit type, ook wel city-helm genoemd, is eleganter dan een racehelm en valt daardoor beter in de smaak bij pendelaars. Gaten in de bolvormige helm zorgen voor ventilatie; als je vaak in warm weer fietst of snel zweet, kies dan een helm met meer ventilatiegaten. Indien deze gaten met roosters zijn uitgerust, heb je zelfs geen last van insecten die in je haar belanden. Bij regenweer houdt een regenhoes je haar droog.

landen waar minder gefietst wordt, is het risico op dodelijke ongelukken dan weer hoger, hoewel de fietshelm er vaker gedragen wordt. LIEVER VEILIGERE FIETSPADEN De fietsersverenigingen vinden ook dat de discussie over helmplicht de verantwoordelijkheid te eenzijdig bij de individuele fietser legt. Ze wijzen op de taak van de wegbeheerders – gewesten en gemeenten – om voor een veilige fietsinfrastructuur te zorgen. “De meeste fietsongevallen zijn ongevallen zonder tegenpartij, zoals een valpartij of een botsing tegen een voorwerp”, legt Wies Callens uit. “De oorzaak is vaak een slecht onderhouden of onveilig fietspad. Investeren in betere en bredere fietspaden, aangepast aan het groeiend aantal fietsers en aan de verschillende soorten fietsen die vandaag

FIETS-AIRBAG: EEN SLECHT IDEE! Het leek een goede oplossing voor wie een fietshelm te warm of te onhandig vindt: de Hövding Airbag voor fietsers, die als een soort kraag om de nek wordt gedragen. In de kraag zitten sensoren die een val detecteren en dan de ingebouwde airbag activeren. Onze zustervereniging Touring Club Suisse (TCS) heeft deze airbag voor fietsers getest. Maar uit de crashtest bleek dat de airbag niet voldoende bescherming biedt. Wanneer de fietser zijwaarts tegen een auto botst, raakt zijn hoofd het portier alvorens de airbag volledig opgeblazen is. De airbag gaat bovendien niet af wanneer de fietser tegen een laaghangende tak rijdt – een scenario waarin een helm je wel beschermt.

PLOOIHELM Plooifietsen kenden we al, en nu zijn er ook plooihelmen. Wanneer je ze niet gebruikt kan je ze inklappen, zodat ze minder plaats innemen in je rugzak of tas. In online shops vind je verschillende modellen, maar niet elk model voldoet aan de Europese norm EN-1078.

gebruikt worden, zou een veel groter effect hebben op de verkeersveiligheid dan iedereen verplichten een helm te dragen.” TYPISCH BELGISCH Die nadruk op de individuele verantwoordelijkheid van de fietser is volgens hem een typisch Belgisch fenomeen. “Je kan dat zelfs zien aan beeldmateriaal over fietsers. Als een fietser een helm en een fluohesje draagt, is de foto bijna zeker in België gemaakt.” Voor Bart Depreitere is het een én-én verhaal. “Uiteraard moet de overheid investeren in goede infrastructuur, met brede en afgescheiden fietspaden zoals in Nederland. Alleen: in Nederland gebeuren ook fietsongevallen, door onoplettendheid, verstrooidheid, slechte stuurcontrole enzovoort. En dan kan je maar beter een helm dragen.”

HET STANDPUNT VAN TOURING

Touring is voorstander voor een verplichte helmdracht voor kinderen tot de leeftijd van 14 jaar. Ouderen moeten voor zichzelf uitmaken of ze een helm dragen of niet. Maar het is belangrijk om sterke sensibiliseringscampagnes te voeren om het dragen van de helm zoveel mogelijk te bevorderen. Er zijn voldoende onderzoeken die het belang van een fietshelm en de impact op de verkeersveiligheid aantonen. En er zijn voldoende mooie modellen op de markt die een groter publiek aanspreken dan in het verleden.

TOURING magazine 41

W DE EEK MO VA BI N LIT EIT

VAN 16 TOT EN MET 22 SEPTEMBER

WEEK VAN DE MOBILITEIT De Week van de Mobiliteit loopt dit jaar van 16 tot en met 22 september. Tijdens die week worden verspreid over het land acties georganiseerd die ons moeten aanzetten om na te denken over duurzame mobiliteit. Of beter nog: om de overstap te maken. 42 TOURING magazine

e Week van de Mobiliteit is een Europese aangelegenheid (www.mobility.eu) maar de tentakels reiken inmiddels naar meer dan 50 landen en een paar duizend steden. De themaâ&#x20AC;&#x2122;s die worden aangesneden, liggen altijd in dezelfde lijn: nadenken over onze mobiliteit. Vorig jaar lag de focus op het combineren van transportdiensten (multimodaliteit) en dit jaar is dat niet anders maar is de invalshoek een tikkeltje bijgesteld. Namelijk: focussen op de mobiliteitsalternatieven met als doel om aan lichaamsbeweging te doen. Kortom,

TEKST: BART DE LANDTSHEER

AUTOVRIJE ZONDAG tijd om komaf te maken met het excuus dat er geen tijd is om te sporten door simpelweg lichaamsbeweging toe te voegen aan je dagelijkse routine. Die routine bestaat bij een groot deel van de bevolking uit zitten, zowel onderweg naar het werk als op het werk zelf. Om die reden zet EuropeanMobilityWeek in op veilig wandelen en fietsen. De voordelen zijn legio: het is goed voor je gezondheid, het milieu en je bankrekening. Bovendien zijn actieve transportmiddelen zoals wandelen en fietsen emissievrij waardoor je ook het milieu een dienst bewijst. Maar de gevolgen van een ‘overstap’ reiken nog veel verder. Uit onderzoek is namelijk gebleken dat meer wandelen en fietsen ook een positief effect heeft op filevorming. Op zijn beurt maakt het bepaalde steden aantrekkelijker om er te gaan wonen en/of werken. TOT 7 JAAR LANGER LEVEN Wat de individuele gezondheidsvoordelen betreft, citeert EuropeanMobilityWeek studies waaruit zou blijken dat fietsers gemiddeld twee jaar langer leven dan niet-fietsers en 15 procent minder verlofdagen nemen door ziekte, terwijl 25 minuten stevig wandelen per dag kan oplopen tot zeven jaar langer leven.

Ook in eigen land pakt Netwerk Duurzame Mobiliteit (organisator van de Week van de Mobiliteit aan Vlaamse kant) uit met allerhande onderzoeken. Zoals een Japans onderzoek waarbij bus- en treingebruikers vergeleken werden met verknochte automobilisten. De eerste groep had ruim 40 procent minder vaak te kampen met overgewicht alsook een te hoge bloeddruk of zelfs diabetes. Het Amerikaanse Stanford liet dan weer optekenen dat wie ‘automindert’, beter slaapt. De universiteit vroeg namelijk aan mensen met slaapproblemen om naar het werk te fietsen. En wat bleek? De tijd die ze nodig hadden om in slaap te vallen, halveerde en de proefkonijnen sliepen finaal een uur langer. Onder de taalgrens wordt de Week van de Mobiliteit in goede banen geleid door Wallonie Mobilité. De accenten zijn vergelijkbaar al wijst men er daar nog eens fijntjes op hoe mobiliteit ons klimaat beïnvloedt. Industrie en transport zijn samen goed voor meer dan 50% van de uitstoot van broeikasgassen. Ruim 25% van de uitstoot is louter voor rekening van transport dus élke aanpassing heeft potentieel een grote impact. Wie de wereld wil veranderen, begint best bij zichzelf, bloklettert Mobilité Wallonie.

De Week van de Mobiliteit wordt op talloze plaatsen afgesloten met een Autovrije zondag. Brussel is op die dag telkens opnieuw een topbestemming. Wat je moet weten: de Autovrije zondag geldt voor iedereen, behalve voor openbaar vervoer, taxi’s, reisbussen, hulp- en ordediensten en openbare diensten. Om veiligheidsredenen wordt de snelheid beperkt tot 30 km/u. Het Gewest wordt tussen 9u30 en 19 uur afgesloten voor autoverkeer. Mooi meegenomen: het openbaar vervoer van de MIVB en De Lijn is die dag gratis.

Veilig wandelen en fietsen is gezond, milieuvriendelijk en goed voor je bankrekening.

MET DE FIETS NAAR TOURING IN BRUSSEL Op zondag 22 september zijn stappers en trappers welkom in de Wetstraat, ter hoogte van huisnummer 44. Hier bevindt zich het hoofdkwartier van Touring, zeg maar het zenuwcentrum van je favoriete bijstandverlener. De Autovrije zondag is voor Touring hét moment bij uitstek om een specifiek luik van de bijstandsformules te belichten: namelijk die voor fietsers. Feit is dat Touring al meer dan 70 jaar actief is als verlener van bijstand aan auto’s maar nog véél langer – namelijk sinds 1895 – de belangen van fietsers verdedigt. In 1895 was Touring ook de eerste organisatie die zich actief inzette voor het promoten van fietstoerisme. Fast forward naar 2019, bijna 125 jaar later. Het accent ligt inmiddels op de zogeheten multimodale pechverhelping. Concreet: het maakt niet uit met welk voertuig je op stap bent – auto, fiets, step, hoverboard, etc. – met Move On kan je altijd en overal op onze pechverhelping rekenen. Meer weten? Kom langs in de Wetstraat op zondag 22 september. Wie slim is, komt met de fiets die je dan meteen door ons technisch team op orde kunt laten zetten. Tot dan!

TOURING magazine 43

D FIE OSS TS IER VE RG OE DIN G

Fietsen zit in de lift, ook voor woon-werkverkeer. Het is gezond Ã©n laat je toe de files te vermijden. Helemaal leuk wordt het als je werkgever een handje toesteekt. Welke mogelijkheden bestaan er?

ELKE

JAN

WALTER

FIETSEND NAAR HET WERK

44 TOURING magazine

TEKST: ERIK DERYCKE

SCENARIO

BEDRIJFSFIETS EN FIETSVERGOEDING VOOR ELKE

teeds meer Belgen zijn de dagelijkse files beu en kiezen voor de fiets om zich van en naar het werk te verplaatsen. Volgens de vierde Mobiliteitsbarometer van Acerta blijft de auto wel het populairste vervoermiddel: 65% gaat altijd met de auto naar het werk. Anderen combineren de fiets en de auto tijdens eenzelfde verplaatsing: ze parkeren aan de stadsrand en leggen de laatste kilometers af met een (plooi)fiets. Weer anderen laten het van het seizoen of het weer afhangen of ze voor de auto of de fiets kiezen. En 14 procent van de werknemers gaat altijd met de fiets. Om fietsen te stimuleren heeft de overheid een aantal interessante systemen bedacht, zoals de fietsvergoeding en een fiscaal gunstige regeling voor bedrijfsfietsen. Maar het hangt van je werkgever af wat er allemaal mogelijk is. We zetten drie scenario’s op een rijtje.

WIST JE DAT

Het aandeel fietsers in België tussen 2005 en 2018 met 43% gestegen is? Deze stijging gaat bovendien sneller sinds 2014. De fiets is het vervoermiddel waarbij de verschillen tussen de gewesten het grootst zijn. Zo wordt de fiets in Vlaanderen meer dan 10 keer zoveel gebruikt als in Wallonië. In Vlaanderen is de fiets na de wagen veruit het meest gebruikte vervoermiddel. De Vlaming kiest bijna 5 keer meer voor de fiets dan voor de bus of de tram. Brussel is dan weer het gewest met de grootste evolutie wat betreft het fietsgebruik. In het Brussels Gewest zijn nu meer dan 3,5 maal zoveel fietsers als in 2005.

ELKE AFSTAND TOT HET WERK: 10 KM KOST FIETS, VERZEKERING EN BIJSTAND/MAAND: € 0 FIETSVERGOEDING: € 96

Elke werkt voor een onderneming die het fietsgebruik wil aanmoedigen en daarom bedrijfsfietsen ter beschikking stelt. Het bedrijf investeert ook in (overdekte) fietsstallingen, kleedkamers en douches. Alle investeringen en kosten die de onderneming hiervoor maakt, kan het inbrengen als bedrijfskosten. Voor dit jaar kan dat zelfs nog aan het verhoogde aftrektarief van 120%; vanaf 1 januari 2020 wordt dat 100%. De onderneming kan de fietsen aankopen, maar boekhoudkundig is het vaak interessanter om fietsen te leasen. Dat kan via verschillende aanbieders. Net als bij bedrijfswagens is er de keuze tussen financiële leasing of huurkoop, waarbij alleen het aankoopbedrag gefinancierd wordt, en operationele leasing, waar ook onderhoud, herstellingen en vaak ook een bijstandsverzekering inbegrepen zijn. Voor Elke maakt dat allemaal geen verschil. Als zij haar bedrijfsfiets gebruikt voor woon-werkverkeer, wordt de fiets niet beschouwd als loon. Er hoeven dus geen RSZ-bijdragen of belastingen op betaald te worden. Net als bij autoleasing kan Elke na de leasingperiode (meestal 36 maanden) haar fiets overkopen voor de restwaarde. Elke kan in haar onderneming bovendien een fietsvergoeding krijgen. Dat is een

kilometervergoeding die de werkgever geeft aan alle personeelsleden die hun woon-werkverplaatsingen geheel of gedeeltelijk met de fiets doen. De fietsvergoeding is een gunst; het is de werkgever die beslist om ze al dan niet toe te kennen aan zijn personeel. Enkel in sommige sectoren en overheden is de fietsvergoeding vastgelegd. De kilometervergoeding is vrijgesteld van belasting tot een bedrag van 0,24 euro per afgelegde km voor het aanslagjaar 2020 (inkomsten 2019). Met andere woorden: zolang Elke niet meer dan 0,24 euro per km krijgt, moet zij op dat bedrag geen belasting betalen. De fietsvergoeding kan flexibel zijn. Elke kan bijvoorbeeld afspreken dat ze drie dagen per week met de fiets komt, of alleen van april tot oktober. De fietsvergoeding mag ook betaald worden voor combi-verplaatsingen, bijvoorbeeld voor fietskilometers van en naar een treinstation. Het komt erop aan goede afspraken te maken. Elke woont op 10 kilometer van het werk. In de maanden waarin ze elke dag haar bedrijfsfiets gebruikt, krijgt ze een fietsvergoeding van 96 euro (20 km x 20 werkdagen x 0,24 euro). Om haar hetzelfde bedrag als nettoloon uit te keren, zou haar werkgever veel meer betalen.

Bron: FOD Mobiliteit

TOURING magazine 45

D FIE OSS TS IER VE RG OE DIN G

SCENARIO

FIETSVERGOEDING VOOR JAN JAN AFSTAND TOT HET WERK: 20 KM KOST FIETS, VERZEKERING EN BIJSTAND/MAAND: € 177,74 FIETSVERGOEDING: € 192

Het bedrijf waar Jan werkt, vindt investeren in bedrijfsfietsen een brug te ver, maar betaalt wel een fietsvergoeding aan wie met de fiets naar het werk komt. Jan overweegt om een snelle speed pedelec te kopen om de 20 km naar zijn werkplaats te overbruggen. Bij zijn lokale fietshandel vindt Jan zijn droomfiets, maar die draagt wel een prijskaartje van 5.000 euro – een bedrag dat hij liever niet in één keer neertelt. Voor particulieren is fietsleasing te duur. Maar dankzij de lage rente is het wel interessant om geld te lenen voor de aanschaf van een fiets. Uit een simulatie op de website van zijn bank komt Jan te weten dat een mobiliteitslening van 5.000 euro, terug te betalen op 36 maanden, hem per maand 142,74 euro kost (jaarlijks kostenpercentage: 1,80%). Elke maand dat Jan met de fiets naar het werk komt, heeft hij recht op een fietsvergoeding van 192 euro (40 km x 20 werkdagen x 0,24 euro). Met andere woorden: de fietsvergoeding volstaat in zijn geval ruimschoots om de lening af te betalen. Net zoals bij een autolening is het

WIST JE DAT

een goed idee om een fiets goed te verzekeren zolang de lening loopt. Bij diefstal zou Jan anders riskeren dat hij zijn fiets kwijt is, maar wel de lening verder moet aflossen. Voor een speed pedelec is een verzekering Burgerlijke Aansprakelijkheid (BA) sowieso verplicht, maar die dekt alleen de schade die Jan toebrengt aan derden. Via de website van zijn verzekeraar vindt Jan een offerte voor de verplichte basisverzekering BA, diefstalverzekering (met een vrijstelling van 250 euro), bestuurdersverzekering en rechtsbijstandverzekering, voor een jaarpremie van 375 euro per jaar. Omdat hij elke dag op zijn fiets wil kunnen rekenen, kiest Jan ook voor een bijstandsverzekering. Daarvoor kan hij terecht bij Touring Bike, voor fietsbijstand in geval van pech, lekke band of ongeval. Jan heeft jaarlijks recht op drie interventies voor de individuele formule (45 euro per jaar) of 8 interventies voor de familieformule (99 euro per jaar). De afbetaling van zijn fietslening, de verzekeringen en Touring Bike kosten Jan per maand 177,74 euro.

Belgen gemiddeld op 19 km van hun werk wonen? Achter dat gemiddelde gaan wel grote verschillen schuil. Zo legt een kwart van de werknemers minder dan 10 km per dag af voor woon-werkverkeer, en nog eens 19 procent tussen 10 en 20 km per dag. Voor die afstanden is de fiets – zeker een elektrische fiets of een snelle speed pedelec – een valabel alternatief voor de auto. Bron: Acerta Mobiliteitsbarometer

46 TOURING magazine

WALTER AFSTAND TOT HET WERK: 17 KM KOST FIETS, VERZEKERING EN BIJSTAND/MAAND: € 177,74 FIETSVERGOEDING: € 0

SCENARIO

WALTER DOET HET ZELF

De onderneming waar Walter voor werkt, is niet mee met het fietsverhaal. Walter kan geen aanspraak maken op een fietsvergoeding. Net zoals Jan kiest Walter voor een persoonlijke lening voor de aanschaf van een elektrische fiets, aangevuld met een diefstal- en bijstandsverzekering. Hij vraagt zich af of hij de gemaakte kosten kan inbrengen als beroepskosten. Dat kan zeker, maar vaak is het interessanter om het wettelijk forfait voor beroepskosten te gebruiken. Voor werknemers bedraagt dat forfait 30 procent van het loon, tot een maximum kostenforfait van 4.720 euro. Pas als de werkelijke beroepskosten die Walter maakt hoger liggen dan dat forfait, is het dus interessant om de werkelijke kosten in te brengen. Walter zal in dat laatste geval alle werkelijke kosten moeten kunnen bewijzen, met facturen en aankoopnota’s.

VERZEKERING EN BIJSTAND COMBINEREN? CONCLUSIE Of en hoe je werkgever fietsen financieel ondersteunt, maakt op het einde van de maand een groot verschil. Het interessantst is natuurlijk een bedrijfsfiets in combinatie met een fietsvergoeding. Als je zelf de aankoop en de verzekering van een dure fiets moet financieren, is een fietsvergoeding een welkom duwtje in de rug. Steunt jouw werkgever fietsen niet? Weet dan dat de kostprijs nog relatief meevalt in vergelijking met wat een auto kost. Elke kilometer die je fietst, scheelt in brandstof en slijtage aan je wagen. Bron: https://financien.belgium.be/ nl/particulieren/vervoer/aftrek_ vervoersonkosten/woon-werkverkeer/fiets

WIST JE DAT

Er in Wallonië bijna evenveel maatregelen ten voordele van fietsers zijn als in Vlaanderen, hoewel Vlaanderen veel meer fietsers telt? In Wallonië werkt 78% van de werknemers in een vestigingseenheid die een fietsvergoeding aanbiedt, in Vlaanderen is dat 89%. In Wallonië kan 53% van de werknemers gebruikmaken van beveiligde fietsenstallingen, tegenover 57% in Vlaanderen. Bron: FOD Mobiliteit

De aanschaf van een elektrische fiets – sommige modellen kosten enkele duizenden euro’s – betekent al snel een flinke hap uit je budget. Gelukkig zijn er aardig wat stimulerende maatregelen, zoals een gepersonaliseerde lening, een premie van het Gewest of een vergoeding van je werkgever. Al deze hulpmiddelen zorgen ervoor dat je duurzaam kan investeren in een fiets zonder je laatste cent uit te geven. Maar hoe bescherm je jezelf tegen onvoorziene situaties eens je de fiets gekocht hebt? Tegenwoordig duiken er “omnium” beschermingsformules op die specifiek op tweewielers gericht zijn. Net als bij de auto is het principe eenvoudig: je voertuig verzekeren tegen elke vorm van vernieling (botsing, valpartij enzovoort) en zelfs tegen diefstal. Ook de accessoires zijn gedekt, zoals de helm, de gps en zelfs de aanhangwagen. Er zijn wel een paar beperkingen: de waarde van de fiets mag niet meer bedragen dan 10.000 euro en de dekking moet ingaan binnen de twee jaar na aankoop. Het eerste dekkingsjaar is het vervoermiddel zelfs verzekerd voor 100% van zijn waarde. Hier hoort ook een bijstandsformule bij waarmee je in heel België gedepanneerd kan worden. Het vervoermiddel wordt ter plaatse gerepareerd, en als dat niet mogelijk blijkt, wordt het naar jouw huis gebracht of naar de hersteller van jouw keuze. Omnium Bike is een combinatie van verzekering en bijstand die je toelaat het onverwachte te vergeten en met volle teugen te genieten van je fiets.

Met Omnium Bike biedt Touring 3 verschillende verzekerings-/bijstandsformules aan. Interesse? Contacteer ons op het nummer 02 286 31 02. Heb je al een elektrische fiets, of ben je van plan er een te kopen? Hier zijn de tarieven van je Omnium Bike dekking: AANKOOPPRIJS ELEKTRISCHE FIETS € 1.000 € 1.500 € 2.000 € 2.500 € 5.000 € 10.000

JAARLIJKSE PREMIE VANAF € 60 € 68 € 81 € 98 € 178 € 355

TOURING magazine 47

Een beschadigde voorruit? een sterretje? NIET VERZEKERD TEGEN GLASBREUK? Bij TOURING GLASS,genieten Touring-leden altijd van -25% korting. We bieden u de beste herstel- en vervangdienst voor autoruiten, tegen de beste prijzen op de markt.

VERZEKERD TEGEN GLASBREUK? Wij regelen alles rechtstreeks met uw verzekeraar.

GRATIS

0800 95 555 ONLINE AFSPRAAK

TOURINGGLASS.BE

98,6% zeer tevreden klanten

STA NIET STIL BIJ GLASBREUK.

IZ D VE E G RK RO EE TE RS QU

VERKEERSQUIZ 2019

DE GROTE

TEST JE KENNIS TUSSEN 1 EN 31 OKTOBER

De Grote Verkeersquiz is al aan zijn 10de editie toe. Vorig jaar hielden meer dan 183.000 Nederlandstalige deelnemers zichzelf een spiegel voor over hun verkeerskennis. Hoe zit het met jou? Denk jij minstens 11 op 15 te kunnen halen? Ga vandaag nog de uitdaging aan en test je verkeerskennis. De Grote Verkeersquiz is een online wedstrijd waarmee je op een speelse manier je verkeerskennis kan opfrissen. De quiz is een initiatief van de VSV (Vlaamse Stichting Verkeerskunde) in samenwerking met de Vlaamse overheid en het Waals Gewest, en met de steun van Het Nieuwsblad, DATS 24, Touring en Metro. HOE MEESPELEN? Deelnemen aan De Grote Verkeersquiz is heel eenvoudig: van 1 tot en met 31 oktober kan je online je kans wagen op www.degroteverkeersquiz.be. De quiz telt 15 meerkeuzevragen over verkeer en mobiliteit. Wie minstens 11 op 15 haalt, maakt kans op een mooie prijs. Je kan zo vaak proberen als je wil, maar je krijgt wel telkens andere vragen voorgescho-

Hoe staat het met jouw verkeerskennis? Kom erachter op degroteverkeersquiz.be 50 TOURING magazine

teld. Op die manier verhoog je niet alleen je kansen op de hoofdprijs (een reischeque van 1.000 euro!), maar scherp je ook je verkeerskennis aan. LEVENSLANG LEREN, EEN MUST ‘Levenslang leren’ is meer dan ooit een noodzaak, want elk jaar komen er regeltjes bij en worden er andere aangepast. Mag ik in de auto de gps op mijn smartphone gebruiken? Mag ik met een

WACHT EENS EVEN! VERLIES JE DE VOORRANG VAN RECHTS ALS JE STOPT?

TEST JE KENNIS DEGROTEVERKEERSQUIZ.BE

bakfiets in de tegenovergestelde richting rijden in een éénrichtingsstraat? En hoe zit het met die verkeersborden die schijnbaar voor automobilisten van elektrische wagens bedoeld zijn? Als het angstzweet nu al op je voorhoofd parelt, dan weet je wat je te doen staat. Surf vanaf 1 oktober naar degroteverkeersquiz.be en stel jezelf op de proef! Wie niet kan wachten, vindt op de volgende pagina’s een aantal vragen uit de vorige editie van de quiz. Succes!

DAAG JE COLLEGA’S UIT Ook op de werkvloer kan je meedoen aan deze quiz en het zo opnemen tegen je collega’s. Vorig jaar schreven bijna 350 Vlaamse bedrijven zich in en dat aantal stijgt jaar na jaar. Op zich niet verrassend, want 1 op de 10 arbeidsongevallen gebeurt in het verkeer. Voor de dodelijke arbeidsongevallen is dat zelfs 4 op 10. Sensibiliseren en opfrissen is dus de boodschap. Surf naar degroteverkeersquiz.be/bedrijven voor alle details.

HOE ZIT HET MET JOUW VERKEERSKENNIS? Van 1 tot en met 31 oktober kan je meedoen aan De Grote Verkeersquiz. Test hier nu al hoe het gesteld is met jouw verkeerskennis. Minstens 11 op 15 halen is de boodschap. Succes! VRAAG 1: Je rijdt in de bebouwde kom. Mag je in deze rijstrook blijven rijden?

1. Ja, altijd. 2. Nee, je moet rechts rijden. 3. Ja, maar alleen bij druk verkeer. VRAAG 2: Je rijdt met de auto en ziet een politieagent overdwars zwaaien met een rood licht. Wat moet je doen?

1. Je moet stoppen. 2. Je moet doorrijden om een vlotte doorgang van het verkeer te waarborgen. 3. Je moet afslaan in de richting die de agent aangeeft. VRAAG 3: Mag je hier even stoppen om iemand te laten uitstappen als je je waarschuwingslichten laat knipperen?

1. Nee, dat mag niet. 2. Ja, dat mag zolang je zelf in de auto blijft zitten.

3. Ja, dat mag omdat iemand laten in- of uitstappen niet beschouwd wordt als ‘parkeren’, maar als ‘stilstaan’.

2. J a, maar ze moet voorrang verlenen aan de bestuurders op de rijbaan. 3. Nee, dat mag niet.

VRAAG 4: Aan een kruispunt moet je een bepaalde afstand vrijhouden van de hoek als je wil parkeren. Hoeveel meter is dat? 1. 3 meter. 2. 5 meter. 3. 10 meter.

VRAAG 7: De motorrijder rijdt 90 km/u. Mag hij zo tussen de files rijden?

VRAAG 5: Je rijdt met de auto en krijgt telefoon. Mag je naast deze gele onderbroken streep stoppen om je oproep te beantwoorden?

1. Ja, je mag op deze plaats stoppen om even te bellen, maar niet om langere tijd te parkeren. 2. Nee, naast een gele onderbroken streep mag je niet stilstaan of parkeren. 3. Nee, stoppen om te bellen wordt beschouwd als parkeren en dat mag niet naast een gele onderbroken streep.

1. J a, zolang hij tussen de twee meest linkse files rijdt. 2. J a, hij mag zowel langs links als langs rechts tussen de files rijden. 3. Nee, want zijn snelheid is te hoog. VRAAG 8: Je bent van de bus gestapt en wil de straat oversteken. Wat is de veiligste manier om dat te doen? 1. Je steekt over langs de voorkant van de bus. 2. Je steekt over langs de achterkant van de bus. 3. Je laat de bus eerst vertrekken en steekt dan pas over. VRAAG 9: Je rijdt op het fietspad, de auto voor je staat stil. Wat kan je hier best doen?

VRAAG 6: Deze fietsster steekt over aan een oversteekplaats voor voetgangers. Mag dat?

1. Ja, en bestuurders op de rijbaan moeten haar voorrang verlenen.

1. J e rijdt de auto langs links voorbij en laat een meter tussenruimte. 2. J e rijdt zo dicht mogelijk links voorbij de auto. 3. Je rijdt de auto langs de stoep voorbij.

TOURING magazine 51

VRAAG 1: 1. Binnen de bebouwde kom mag je de rijstrook kiezen die het best aan je bestemming beantwoordt, ongeacht de verkeersdrukte. VRAAG 2: 1. Als een politieagent overdwars zwaait met een rood licht, moet je stoppen. VRAAG 3: 1. Het bord geeft aan dat je tot aan het bord niet mag stilstaan of parkeren. Je mag de vier waarschuwingslichten van je auto alleen laten knipperen als je auto defect is of als je andere weggebruikers wil waarschuwen voor een gevaar, bv. als er iets op de rijbaan ligt, er een ongeval gebeurd is of je een file nadert. Fout stilstaan of parkeren met de vier waarschuwingslichten aan is dus een dubbele overtreding. VRAAG 4: 2. Op minder dan vijf meter van de rand van de dwarsrijbaan is het verboden te parkeren, omdat je daar het vrije zicht op het kruispunt hindert. Ook stilstaan, bijvoorbeeld om iemand te laten in- of uitstappen, is er verboden. VRAAG 5: 3. Stoppen om te telefoneren, ook al duurt dat maar 30 seconden, wordt beschouwd als parkeren. Naast een gele onderbroken streep is het verboden te parkeren op de rijbaan. Stilstaan (bv. om iemand te laten in- of uitstappen) mag wel. VRAAG 6: 2. Fietsers en bromfietsers mogen een oversteekplaats voor voetgangers gebruiken, maar de bestuurders op de rijbaan moeten hen geen voorrang verlenen. Als er een oversteekplaats voor fietsers en tweewielige bromfietsers is, moeten ze die gebruiken. Als de fietsster afstapt en met de fiets aan de hand loopt, is zij een voetganger en

moeten bestuurders haar wel voorrang verlenen aan deze oversteekplaats. VRAAG 7: 3. Motorrijders mogen niet tussen 2 rijstroken of files rijden (‘filefilteren’) als ze sneller rijden dan 50 km/u. VRAAG 8: 3. Als je de straat oversteekt als de bus nog stilstaat, loop je het risico dat een ander voertuig de bus voorbijrijdt. Door de hoogte van de bus kan je dat voertuig niet zien aankomen en breng je jezelf in gevaar. Je kan dus altijd beter wachten tot de bus vertrokken is. VRAAG 9: 1. Je mag even op de rijbaan rijden om een hindernis op het fietspad te ontwijken, op voorwaarde dat je voorrang geeft aan de bestuurders op de rijbaan. Voordat je naar links uitwijkt, kijk je achterom naar achteropkomend verkeer. Rijd ook niet te dicht naast de auto want de bestuurder kan zijn portier plots openen. Je kan ook langs de stoep passeren, maar alleen als je afstapt en met de fiets aan de hand verdergaat. VRAAG 10: 1. Als een voetganger wil oversteken op een zebrapad, moeten alle bestuurders hem voorrang verlenen, ook fietsers. VRAAG 11: 1. De gele strook is geen fietspad, maar een fietssuggestiestrook die een deel is van de rijbaan. Je moet er dus wel op rijden, aangezien je zo rechts mogelijk op de rijbaan moet rijden. VRAAG 12: 2. Heel wat mensen denken dat kwetsbare weggebruikers bij een ongeval nooit in fout worden gesteld. Als voetgangers of fietsers een ongeval veroorzaken door een overtreding te begaan, zijn zij in fout en draaien ze op

52 TOURING magazine

voor de schade die ze hebben veroorzaakt. Als ze een familiale verzekering burgerlijke aansprakelijkheid hebben (niet wettelijk verplicht), komt de verzekering tussen om de schade aan derden te vergoeden. In dit geval de auto van de tegenpartij. De materiële schade aan zijn eigen fiets moet de fietser in dit geval zelf betalen. Als de fietser geen familiale verzekering heeft, moet hij de schade aan derden ook zelf vergoeden. Als de fietser lichamelijke letsels oploopt, zal de verzekering burgerlijke aansprakelijkheid van de auto wél tussenkomen om die medische kosten te vergoeden. Maar niet voor de materiële kosten. VRAAG 13: 2. Dit lampje kan duiden op te weinig remvloeistof, slijtage aan de remblokken of een probleem met het ABS-systeem. Controleer het niveau van de remvloeistof. VRAAG 14: 2. Als je voertuig zwaar geladen is en je een lange afstand moet afleggen, kan je best de bandenspanning verhogen. Zo is er minder wrijving tussen het wegdek en de banden, waardoor je ook minder brandstof zal verbruiken en je banden minder snel zullen slijten. VRAAG 15: 3. Ook als je stilstaat in de file of gestopt bent bij een verkeerslicht mag je geen gsm in de hand nemen. Sms’en achter het stuur leidt immers je aandacht af van het verkeer. Het risico dat je een ongeval veroorzaakt als de file in beweging komt of het licht op groen springt, is reëel.

DE 15 CORRECTE ANTWOORDEN Check hieronder je score en ontdek waar je de mist in ging. Al goed bezig of nog wat oefening nodig? Test je kennis dan binnenkort online met de nieuwe editie van De Grote Verkeersquiz. Misschien ga jij wel aan de haal met één van de geweldige prijzen! 1. J a, maar niet op de autosnelweg. 2. Ja, want je staat stil. 3. Nee, je mag in de wagen geen gebruik maken van een gsm in je hand, ook al sta je stil in de file.

1. Ja. 2. Ja, maar alleen als dat nodig is om veilig te kruisen. 3. Nee. VRAAG 11: Je rijdt met de auto. Mag je hier over de gele strook rijden? 1. J e stopt en laat de voetganger oversteken. 2. Je rijdt door, maar waarschuwt de voetganger even met je fietsbel zodat hij weet dat je eraan komt. 3. Je rijdt door, want als fietser heb je voorrang. VRAAG 10: Een voetganger wil oversteken op een zebrapad en jij komt met je fiets aangereden. Wat moet je doen?

1. Jij zelf als fietser, ook al ben je een kwetsbare weggebruiker. Je hebt de verkeerswetgeving overtreden waardoor de verzekering nooit tussenkomt. 2. Jouw familiale verzekering burgerlijke aansprakelijkheid (als je die hebt) betaalt de schade aan de auto. De schade aan je fiets moet je zelf betalen. 3. De verzekering burgerlijke aansprakelijkheid van de auto. Omdat jij de kwetsbare weggebruiker bent, wordt alle schade vergoed door de verzekering van de tegenpartij.

VRAAG 15: Je staat stil in de file en zal te laat thuis zijn. Mag je een berichtje sturen naar je partner? VRAAG 14: Je auto is zwaar geladen en je moet bovendien een heel eind rijden. In dat geval moet je de bandenspanning... 1. verlagen. 2. verhogen. 3. onveranderd laten. 1. de banden. 2. de remmen. 3. de motor.

VRAAG 12: Als fietser bega je een overtreding die leidt tot een aanrijding met een auto. Wie betaalt de schade aan de auto?

VRAAG 13: Als dit lampje op het dashboard begint te branden, is er wellicht iets mis met...

VOORGESTELD DOOR STAD ANTWERPEN

STRENGERE LAGE-EMISSIEZONE IN ANTWERPEN

SLIMME ALTERNATIEVEN OM JE TE VERPLAATSEN

p 1 januari 2020 verstrengt de stad Antwerpen de regels voor zijn lage-emissiezone (LEZ). Sommige voertuigen die nu nog wel de LEZ binnen kunnen rijden, mogen dat vanaf volgend jaar niet meer. Mag jouw auto vanaf 1 januari 2020 de stad niet meer in, of enkel tegen betaling? Geen nood, er zijn meer dan genoeg alternatieven om toch vlot op je bestemming te geraken. OPENBAAR VERVOER EN AUTO De verstrenging van de LEZ is het ideale moment om de files vaarwel te zeggen en relaxed met het openbaar vervoer naar de stad te reizen. Antwerpen heeft een uitgebreid tram- en busnetwerk en is ook vlot bereikbaar met de trein. De laatste kilometers leg je makkelijk te voet af of met een plooifiets, bijvoorbeeld. Je kan je wagen trouwens gratis parkeren op een Park & Ride aan de rand van de stad. Er zijn er momenteel 9, allemaal buiten de lage-emissiezone. Vandaar sta je in no time in het centrum met de tram, bus of fiets. AUTO- OF BROMFIETSDELEN Heb je maar af en toe een wagen nodig? Dan is autodelen misschien iets voor jou. Je betaalt dan enkel wanneer je de wagen gebruikt en je hoeft je geen zorgen te maken over onderhoud of verzekering. Sommige deelsystemen werken voornamelijk met vaste standplaatsen

(Cambio). Bij andere lokaliseer je met een app een wagen in de buurt (Bolides en Poppy). Je kan in Antwerpen trouwens ook makkelijk op een elektrische deelscooter springen (Scooty of Poppy).

Check voor je naar Antwerpen rijdt of je auto de LEZ nog binnen mag via de checktool op www.slimnaarantwerpen.be/LEZ.

FIETS Fietsen is niet alleen gezond en milieuvriendelijk, maar ook de snelste manier om je te verplaatsen in de stad. Wist je dat er in Antwerpen meer dan 700 km veilige fietspaden liggen? Er zijn trouwens heel wat aanbieders van deelfietsen, elk met hun eigen voordelen. Voor wat langere afstanden is een elektrische fiets ideaal. En je kan tegenwoordig ook overal e-scooters en e-steps huren. Aan de stations van Antwerpen Berchem en Antwerpen Centraal vind je grote, overdekte fietsenstallingen. TAXI Ben je minder mobiel, wil je gaan shoppen zonder parkeerzorgen of gewoon veilig naar huis na een avondje stappen? Dan

is de taxi de ideale oplossing. Bel naar een taxicentrale, gebruik een taxi-app (bv. taxi.eu en eCab) of houd er een tegen op straat. Een erkende taxi herken je aan een rood identificatieplaatje vooraan de wagen.

WAT HOUDEN DE STRENGERE REGELS PRECIES IN? Voor wagens op benzine, aardgas en LPG geldt vanaf 1 januari 2020 dat ze in de stad mogen rijden vanaf Euronorm 2 en hoger. Diesels krijgen pas toegang vanaf Euronorm 5 en diesels met euronorm 4 hebben enkel nog toegang na betaling. Brommers, motorfietsen, elektrische wagens en voertuigen op waterstof mogen altijd de stad binnen. Als jouw wagen niet meer voldoet aan deze strengere regels, kan je maximaal nog 8 keer de stad in met een LEZ-dagpas. Die kost 35 euro en is verkrijgbaar online (www.slimnaarantwerpen.be/lez) en aan alle parkeer- en LEZ-automaten.

O NI UD EU VS W

Rond deze tijd wordt bij ons de vijfde generatie van de Clio gelanceerd. Het ideale moment om even de geschiedenis van deze Renault-bestseller in te duiken. Daarbij kunnen we echter niet om de R5 heen, de voorloper van de Clio die begin jaren 70 het concept van de stadswagen op de kaart zette.

RENAULT 5 VS RENAULT CLIO 50 JAAR STADSWAGENS

1968 1972 1974 1980 1984 Renault komt met een idee voor een baanbrekend nieuw model in het stadswagensegment.

54 TOURING magazine

De R5 wordt officieel voorgesteld. Onder de moderne look zitten echter heel wat onderdelen van de 4L.

Met de R5 Alpine wordt een reeks sportmodellen gelanceerd die zal uitmonden in de R5 Turbo, met een achterin geplaatste motor van 160 pk.

Introductie van de vijfdeurs: vier portieren en een kofferklep. Het duurt echter tot de Clio 3 van 2005 voor er een break aangeboden wordt.

Laatste evolutie van de R5, met de op de R9/R11 gebaseerde â&#x20AC;&#x2DC;Supercinqâ&#x20AC;&#x2122;.

TEKST: VINCENT HAYEZ FOTO’S: JOHANNES VANDE VOORDE

De eerste stadwagen van Renault is ongetwijfeld de R5. We schrijven begin jaren 70: na het woelige 1968 volgt ook nog eens de oliecrisis. De beroemde R4 voldoet niet langer aan de verwachtingen van de moderne consument. De rechtstreekse concurrent van Citroëns 2PK is te spartaans om nog veel enthousiasme op te wekken. De R5 (wat staat voor 5 fiscale pk) komt echter op de proppen met een vernieuwende carrosserie: een korte motorkap, deuren zonder zichtbare handgrepen, grote ruiten en een praktische kofferklep. De ronde vormen zorgen voor een zachte uitstraling. Ook het interieur wijkt af van de norm in die tijd. Er wordt namelijk volop gebruikgemaakt van plastic, hét hippe nieuwe materiaal van dat moment. Bovendien hebben de ingenieurs

op praktisch vlak goed werk geleverd en biedt de R5 verbazend veel ruimte voor zijn afmetingen (3,52 meter). VOOR OP ZIJN TIJD Op technisch vlak is de R5 een mengelmoes. Het lichte model (minder dan 750 kg) krijgt de motor van de 4L (voorwielaandrijving, 782 cm3, 34 pk). Het koetswerk is echter ontworpen om de inzittenden te beschermen: de R5 is een van de eerste wagens waarbij vooraan het concept van kreukelzones wordt toegepast om het interieur bij een aanrijding te vrijwaren. In 1972 wordt de praktische en zuinige R5 ‘L’ gelanceerd. Tijdens de maanden die volgen, introduceert de Franse constructeur verschillende luxueuzere uitvoeringen.

UITRUSTING VAN TOPNIVEAU In 1974 verschijnt de TS, die uitpakt met een krachtigere 1.3-motor met 64 pk. Het maakt de wagen niet meteen sportief, maar de topsnelheid klimt wel naar 155 km/u. Om te remmen, beschikt de bestuurder voortaan over rembekrachtiging. De versnellingspook verhuist van het dashboard naar de vloer en dat is een kleine revolutie. Ook de uitrusting wordt naar een hoger niveau getild, met een toerenteller, een dagteller en een achterklep met ruitenwisser. MEER DAN GEZINSWAGEN In 1976 verschijnt de nieuwe GTLuitvoering in het assortiment. Voor het eerst wordt de 1.3-motor aangepakt: niet om de prestaties te verbeteren, maar om het

1990 1998 2005 2012 2019 Nieuwe Renault-modellen krijgen voortaan een naam in plaats van een nummer. De première is voor de Clio.

De tweede generatie van de Clio is ruimer en beschikt over heel wat veiligheidsuitrusting, zoals standaard ABS.

Na de Clio 1 in 1990 wordt de Clio 3 in 2006 eveneens verkozen tot Europese auto van het jaar.

De vierde generatie luidt de nieuwe merkidentiteit in, met een groot logo op het radiatorrooster. Deze identiteit wordt doorgetrokken naar alle Renault-modellen.

De vijfde generatie van de Clio maakt haar opwachting in de showrooms. Weinig veranderingen aan de buitenkant, maar binnenin gaat het model volledig digitaal. TOURING magazine 55

O NI UD EU VS W verbruik te beperken. Zuinigheid is datzelfde jaar niet meteen een prioriteit voor de sportieve R5 Alpine, de eerste vertegenwoordiger van een reeks die enkele legendarische versies zou opleveren. Onder de motorkap ligt een 1.4 die gecombineerd wordt met de vijfversnellingsbak van de Renault 16 TX. Het levert een pittige wagen op (93 pk voor 800 kg), die bovendien beschikt over Gordini-velgen, stoelen met geïntegreerde hoofdsteun en een driespaaksstuur. In 1982 krijgt de R5 Alpine er een turbo bij, waardoor het vermogen stijgt tot 110 pk en de topsnelheid tot 185 km/u. Dat is echter klein bier vergeleken met de raceversie die twee jaar eerder gelanceerd werd: de R5 Turbo met middenmotor achterin (1.4 met 160 pk voor een gewicht van 950 kg). CLIO I: DE OVERSTAP Een van de belangrijkste veranderingen tijdens deze periode is de toevoeging van twee achterdeuren in 1980, waardoor de R5 echt een gezinswagen genoemd mag worden. In 1984 wordt vervolgens de nieuwe R5 geïntroduceerd. Deze ‘Supercinq’ is gebaseerd op de Renault 9 en 11 en vormt eigenlijk een overgangsmodel naar de Clio in 1990. Voortaan worden de Renault-modellen niet langer aangeduid met een cijfer, maar krijgen ze een eigen naam. De Clio is wat hoger gepositioneerd dan de R5. Dat blijkt echter geen probleem, want het model wordt meteen verkozen tot ‘Europese auto

56 TOURING magazine

van het jaar’. Opmerkelijk genoeg zijn op deze eerste generatie al ABS, airco en een elektronische automaat beschikbaar. TOP EN FLOP De tweede generatie van de Clio wordt gelanceerd in 1998. Doordat de wagen 7 centimeter langer is, biedt hij binnenin heel wat ruimte. Ook het comfort gaat erop vooruit, dankzij de geavanceerde ophanging. De minst geslaagde uitvoering van deze generatie is wellicht de extreem sportieve V6, met een achterin geplaatste motor van 230 pk. Een echt bommetje, dat wel, maar de wegligging blijkt dramatisch, waardoor de wagen absoluut niet voor iedereen geschikt is. In 2005 maakt de derde generatie van de Clio zijn opwachting. De wagen wordt opnieuw wat langer (3,99 m), biedt een betere afwerkingskwaliteit en beschikt over een uitrusting uit het hogere segment (8 airbags bijvoorbeeld). CLIO 4, TECHNOLOGIE VOOROP IN AFWACHTING VAN DE VIJFDE GENERATIE In 2012 is de Clio 4 het eerste model dat de nieuwe visuele identiteit van Renault aangemeten krijgt. De polyvalente wagen blijft een referentie op het vlak van passieve veiligheid en gaat er met zijn parkeerhulp en geconnecteerd en geïntegreerd infotainmentdisplay technologisch duidelijk op vooruit. In september 2019 wordt de jongste telg in deze dertigjarige familiegeschiedenis gelanceerd. De nieuwe Clio lijkt

heel sterk op zijn voorganger en kiest eveneens voor vijf deuren met verborgen grepen achteraan. Er wordt echter geen break meer aangeboden. Hoewel buiten vrij weinig verschil te zien is, ging het hele interieur op de schop. Alles is stijlvol en fraai afgewerkt. Bovendien gaat de Clio digitaal: de klassieke meters worden vervangen door een multifunctioneel beeldscherm van 7 of 10 inch. Standaard is ook een centraal touchscreen van 9,3 inch (het grootste in deze categorie). De Renault is daarnaast uitgerust met tal van rijhulpsystemen, zoals een automatische noodrem (standaard) die fietsers en voetgangers detecteert. EVENWICHTIGE OPHANGING Achter het stuur voelt de nieuwe Clio levendiger aan dan de vorige generatie, dankzij de strakkere voortrein en de directe stuurinrichting. Tegelijk bewaart het model zijn zachte weggevoel, wat zorgt voor een prima compromis tussen comfort en wegligging. In afwachting van de hybride, die voorzien is voor volgend jaar, krijgen we de keuze uit drie benzineversies: een 1.0 Sce van 75 pk (atmosferisch), een 1.0 TCe van 100 pk (turbo) en een 1.3 TCe van 130 pk. Verder zijn er twee diesels: een 1.5 dCi met 85 of 115 pk. Wat de prijzen betreft, zal de Clio afgestemd zijn op de concurrentie. De wagen is rijkelijk uitgerust en bevestigt zo zijn legendarische slagzin: ‘Hij heeft alles van een grote’.

vanaf

11,25/maand of 135/jaar

KESSEL-LO

TREMELO

Of je nu naar Kessel-Lo gaat met de velo of naar Tremelo met de auto: 1000 manieren om op weg te gaan, 1 enkele bijstand. Verplaats je eens op een andere manier: step, elektrische fiets, moto of auto, Touring is er voor jou bij pech. Move On België* is de jaarlijkse all-in bijstand van Touring voor jou of je gezin: je bent beschermd tijdens je verplaatsingen met zo goed als alle vervoermiddelen (oldtimers en taxi’s zijn niet gedekt). Ga gerust op weg in België en tot 100 km voorbij de grens voor maar 11,25/maand of 135/jaar. Voor meer info of een offerte, afspraak op touring.be of bel 0800 24 024. Bekijk onze infofiche en onze algemene voorwaarden op touring.be voor je een contract afsluit. *De gewaarborgde prestaties in België worden uitgevoerd door de v.z.w. Koninklijke Belgische Touring Club, onderneming onderworpen aan het Belgische recht, waarvan de maatschappelijke zetel gevestigd is in België, te 1040 Brussel, Wetstraat 44, RPR 0403.471.597 Brussel, CBC BE55 1910 4222 2244 CREGBEBB, FSMA nr. 011210 cA. De jaarlijkse producten voorgesteld door Touring zijn onderworpen aan het Belgische recht. In geval van klacht kan u zich per post wenden tot Touring, Klachtendienst, Wetstraat 44, 1040 Brussel of per mail tot complaint@touring.be. Prijzen geldig op 01/01/2019.

I KI N DE JK ER

DE EXPE

TEKST: VINCENT HAYEZ

Weerstand bieden aan de SUV-gekte is niet evident voor de andere segmenten in de autosector. Zelfs middelgrote gezinswagens van grote premiummerken lijden eronder. Hoog tijd om er een aantal te testen.

in jaren erde beg n periode te u b e d z aye t, ee Vincent H als autojournalisen nog maar als uze g e ti ll a n e g g t luxue ba ne de mees r BS en air waarin A rijgbaar waren in eeft de autosectoid, h rk e e n h v ie ig e d il ti s e d v op aan qua ellen. Sin nt automod revolutie onderge auto zelf. Vince d re a n a w v d n n e ik e en gebru voortdure ecologie s wegwijs in de n . o maakt nde autowereld evoluere

Premium gezinswagens

HOUDEN GOED STAND …

en paar jaar geleden voerden deze auto’s steevast de verkooplijsten aan. En het moet gezegd: ze hebben nog altijd flink wat troeven achter de hand. Zo hebben ze een aangenaam weggedrag, zien ze er best gelikt uit en ligt hun verbruik een stuk lager dan bij SUV’s die door hun gewicht en omvang duidelijk in het nadeel zijn. Voor alle duidelijkheid: we testen hier de berlineversie van deze gezinswagens,

58 TOURING magazine

hoewel het gros van de verkoop naar de breakversie gaat. Voor onze test maakt het verder niets uit: alles is identiek, behalve de kofferinhoud natuurlijk. Opvallend is wel dat in dit segment de dieseluitvoering nog altijd hoge toppen scheert (70 tot 80% van de verkoop!), terwijl we voor de autosector in zijn geheel een constante ontdieseling vaststellen. Ook is het zo dat het grootste deel van deze wagens voor de fleet (bedrijfswagens) bedoeld is.

Moeten particulieren ze daarom mijden? Zeker niet! Voor onze vergelijkende test kozen we voor twee van de meest prestigieuze modellen in deze categorie: de Audi A4 die een midlife update kreeg en de BMW 3 Reeks die begin dit jaar volledig vernieuwd werd. Tegenover deze twee vaste waarden zetten we de VW Passat (de bedrijfswagen bij uitstek) en de Skoda Superb, die qua prijs/kwaliteit zo goed als onklopbaar is.

VW PASSAT 2019

BMW 3 REEKS

SKODA SUPERB

AUDI A4 TOURING magazine 59

I KI N DE JK ER

VW PASSAT 2019 Van de Passat rolden al meer dan 30 miljoen exemplaren van de band, zowel in berline- als in breakuitvoering. Als bedrijfswagen staat dit model bovenaan de verlanglijstjes. De auto biedt enorm veel binnenruimte, heeft een ruime koffer en is verkrijgbaar met pittige krachtbronnen. Kortom, het is de auto bij uitstek om veel kilometers af te leggen. Hier is de nieuwste generatie van de VW Passat. Niet geheel nieuw, aangezien het eigenlijk om een minimale facelift gaat. Je moet al een kenner zijn om de verschillen te zien. Vooraan zijn er wat wijzigingen aan de lichten (matrix leds) en ook de grille en de bumper (ter hoogte van de mistlampen) werden lichtjes hertekend. Achteraan neigen de lichten meer naar die van de grote Touareg. Al bij al kleine aanpassingen dus, in een segment dat toch eerder als conservatief bekend staat. Een heel ander

verhaal zijn de nieuwste technologieën die we aan boord terugvinden. Te beginnen met het volledig digitale instrumentencluster dat stilaan zowat de standaard wordt bij VW. De Passat evolueert ook mee richting autonoom rijden. De “Travel Assist” maakt het immers mogelijk om gedeeltelijk autonoom te rijden bij een snelheid van 0 tot 210 km/u. SPORTIEVE HYBRIDE? Via een simkaart worden tal van nieuwe diensten aangeboden. Zo kan je de auto van op afstand openen en hem connecteren met het bedrijf. Een duidelijk voordeel voor de fleetbeheerder, maar wellicht minder leuk voor de chauffeur die op die manier overal “gevolgd” kan worden. Als instapmotor is er de uitstekende en zuinige 1.6 TDI (120 pk). Alle motoren – benzine en

diesel – zijn uitgerust met een filter om te voldoen aan de recentste Euro6d-normen (verplicht vanaf 2021). Noteer ook dat er een plug-in hybride komt (een GTE met de 1.4 benzinemotor van 156 pk) die een grotere batterij krijgt waarmee je 56 km zuiver elektrisch kan rijden (volgens de meer realistische WLTP-normen). Eigenaardig genoeg heeft deze plug-in hybride ook een sportmodus, waarbij de krachtige benzinemotor en elektromotor elkaar versterken. De automaat en het gaspedaal werken dan optimaal samen om de chauffeur sportieve sensaties te bezorgen … Dat lijkt ons wel een beetje in tegenspraak met het idee dat wij van een hybride hebben. Maar het zij zo. De Passat 2019 beschikt verder nog altijd over een comfortabele en uiterst doeltreffende ophanging. Zoals we al zeiden is deze auto een echte kilometervreter.

VW PASSAT 1.6 TDI

Enkel het (optionele) blauwe accent op de zetels geeft een speelse toets aan het mooi afgewerkte maar tamelijk sobere interieur. Een gewoonte bij Duitse constructeurs.

Motor: viercilinder turbodiesel, 1.598 cm3, 120 pk – 250 Nm Aandrijving: op de voorwielen Versnellingsbak: DSG 7 automaat L/b/h (mm): 4.775/1.832/1.483 Leeggewicht (kg): 1.500 Koffervolume (l): 586 - 1.152 Tankinhoud (l): 66 0 tot 100 km/u (sec.): 7,3 Topsnelheid (km/u): 205 Gem. verbruik (l/100 km): 4,1 CO2 (g/km): 107 Prijs: € 32.150 Modelreeks: van € 30.900 tot € 48.850

Echte reiswagen Binnenruimte/koffer Afwerking Veilig gevoel aan boord Moderne technologie

(Te?) klassieke vormgeving Kil interieur Weinig rijsensaties

60 TOURING magazine

BMW 3 REEKS Geen stijlrevolutie, maar eerder een evolutie voor deze nieuwste generatie (de 7de) van de 3 Reeks, een gezinsberline die rijplezier hoog in het vaandel draagt. Deze 3 Reeks is wel degelijk helemaal nieuw en kreeg een flinke groeischeut (4,71 meter). Dankzij een langere wielbasis (de afstand tussen voor- en achterwielen) krijgen de inzittenden achteraan wat meer beenruimte. De 3 Reeks blijft uiteraard een wagen met achterwielaandrijving. Op het vlak van motoren zien we als instapmotor de viercilinders 320i (benzine van 184 pk) en 318d (diesel van 150 pk). Voor deze test kozen we de 320d van 190 pk met 8-trapsautomaat (optie). Welja, het is een diesel (nog steeds het gros van de fleetverkoop), maar hij beantwoordt wel aan de recentste milieunormen en is bijzonder aange-

naam om mee te rijden. BMW zegt het gewicht van zijn berline met gemiddeld 55 kg verlaagd te hebben (bij een gelijk uitrustingsniveau), en dat zorgt voor aardig wat rijplezier. Het verrassende is dat deze 3 Reeks de BMW-traditie in ere houdt. Liefhebbers van een actieve rijstijl worden dus andermaal op hun wenken bediend! HANDIG ZONDER OPDRINGERIG TE ZIJN Van alle opties in dit premiumsegment zouden we er graag twee uitlichten. Eerst en vooral de laserlichten, die een nog grotere lichtopbrengst hebben dan de recente ledlampen. BMW beweert dat de laserlichten verder schijnen dan 530 meter! Deze technologie kostte niet zo lang geleden nog ruim 6.000 euro (op de i8 bijvoorbeeld), maar is nu beschikbaar voor zo’n 2.000 euro.

Niet echt goedkoop, maar wel nuttig en verduiveld efficiënt. De andere optie bij de rijhulpsystemen is het memoriseren van je recentste parkeermanoeuvres … Waar je dat voor nodig hebt? Om je uit een moeilijke parkeersituatie te redden bijvoorbeeld. Deze functie onthoudt immers de laatste 50 meter die je hebt afgelegd bij een snelheid onder 36 km/u. Door een simpele druk op het scherm zal de auto je parkeermanoeuvre in omgekeerde richting afleggen met een snelheid van 9 km/u. We hebben het getest en het werkt verbluffend goed! Dat is wat we graag hebben: een constructeur die met dit soort “gadgets” het dagelijks leven vergemakkelijkt en de chauffeur maximaal laat genieten van een actieve rijstijl zonder al te opdringerige rijhulpsystemen. Bij deze 3 Reeks is dit alvast uitstekend gelukt!

BMW 320D

Motor: viercilinder turbodiesel, 1.995 cm3, 190 pk – 400 Nm Aandrijving: op de achterwielen (Xdrive in optie) Versnellingsbak: manuele zesbak of 8-traps Steptronic (optie) L/b/h (mm): 4.709/1.827/1.442 Leeggewicht (kg): 1.525 Koffervolume (l): 480 Tankinhoud (l): 40 0 tot 100 km/u (sec.): 7,1 Topsnelheid (km/u): 240 Gem. verbruik (l/100km): 10,5 CO2 (g/km): 122 Prijs: € 38.850 Modelreeks: van € 35.950 tot € 65.500

Een BMW zoals we hem graag hebben Mooi compromis tussen comfort en wegligging Verbeterd afwerkingsniveau Samenwerking tussen motor en automaat Technologische snufjes

Niet zo comfortabele centrale zitplaats achteraan Intelligente spraakherkenning hapert soms Talrijke en dure opties

TOURING magazine 61

I KI N DE JK ER

SKODA SUPERB De Skoda Superb, het vlaggenschip van het Tsjechische merk, wordt vaak ingezet als taxi in heel Europa. En terecht. De wagen is gebouwd op hetzelfde onderstel als de VW Passat en beschikt over een gigantische binnenruimte. Niet alleen hebben de inzittenden achteraan een zee van beenruimte, maar in de koffer hebben ze ook nog eens meer dan genoeg plaats voor hun bagage. Het maakt daarbij niet uit of het gaat om de berline (625 liter) of de break (660 liter). Deze derde generatie krijgt nu een midlife opfrisbeurt. Op esthetisch vlak niets revolutionairs: naast het bredere radiatorrooster zijn er standaard ledlampen met matrixfunctie voorzien, wat de auto meer aanzien moet geven. Achteraan verbindt een chromen strip de beide ledachterlichten en prijkt de merknaam Skoda voluit in de breedte op de koffer in plaats van het centrale ronde logo. Samen met een

paar andere details moet dit het kwaliteitsimago van het Tsjechische merk versterken. De belangrijkste nieuwigheid is dat er voor het eerst ook een Scout-versie van de Superb komt. De auto krijgt daarmee een stoer en avontuurlijk uiterlijk met een verhoogde grondspeling (+ 15 mm), plastic beschermplaten rondom het koetswerk en vierwielaandrijving. Alleen jammer dat de Scout-versie enkel leverbaar is met de krachtigste motoren, die dus ook een hogere CO2-uitstoot hebben (2.0 TDI 190 pk en 2.0 TSI 272 pk). VOLDOEN AAN DE STRENGSTE NORMEN Noteer ook dat er een plug-in hybride versie komt (identiek aan de hybride versie van de Passat) met de 1.4 TSI benzinemotor van 156 pk die aan een elektromotor van 85 kW wordt gekoppeld en een elektrisch rijbereik heeft van 55 km. Helemaal niet slecht!

Onze aandacht werd ook getrokken door een andere nieuwigheid: de nieuwe 2.0 TDI van 150 pk. Als je jaarlijks meer dan 25.000 à 30.000 km rijdt, is deze diesel zeker het overwegen waard. Hij werd immers op tal van vlakken verbeterd en voldoet aan de strengste milieunormen (ook de toekomstige!). Bovendien verbruikt hij echt weinig brandstof: iets meer dan 5,5 liter op 100 km tijdens onze testrit, waarbij we toch niet als een slak gereden hebben. Voor wie minder kilometers afmaalt, is de 1.5 TSI van 150 pk een prima alternatief. Hij doet zijn werk in stilte en heeft voldoende pit om de Superb in alle omstandigheden de nodige power te verschaffen. De auto is geen echte sportieveling (de ophanging is ingesteld op comfort) en hij houdt er niet van om aangepord te worden, maar de vraag is of dat wel de roeping is van een dergelijke berline? SKODA SUPERB TDI EVO

De grote Tsjechische berline biedt in onze test veruit de beste verhouding tussen uitrusting en prijs. Bovendien deelt de auto tal van elementen met zijn Audi- en VW-neefjes, die deel uitmaken van dezelfde groep.

Motor: viercilinder turbodiesel, 1.998 cm3, 150 pk – 340 Nm Aandrijving: op de voorwielen Versnellingsbak: manuele zesbak (DSG 7 automaat in optie) L/b/h (mm): 4.869/1.864/1.469 Leeggewicht (kg): 1.555 Koffervolume (l): 625 - 1.760 Tankinhoud (l): 66 0 tot 100 km/u (sec.): 9,1 Topsnelheid (km/u): 221 Gem. verbruik (l/100 km): 4,3* CO2 (g/km): 112* Prijs: € 32.150 Modelreeks: van € 30.900 tot € 48.850

* schatting (gegevens nog niet beschikbaar bij het ter perse gaan)

Buitengewoon ruim interieur Gigantische koffer Verhouding prijs/kwaliteit Uitrusting/technologie Beperkte facelift (Te) ernstig interieur Omvang van de wagen

62 TOURING magazine

AUDI A4 Samen met de 3 Reeks van BMW en de C-Klasse van Mercedes behoort de A4 van Audi tot het beste wat er op het vlak van premium gezinsberlines te krijgen is. Aangezien de vorige A4 al vier jaar oud was, drong een facelift zich op. De externe wijzigingen zijn deze keer iets nadrukkelijker dan we gewend zijn. De grille is iets breder en lager, terwijl het horizontale lijnenspel de auto zowel vooraan als achteraan een bredere aanblik geeft. Standaard is de A4 voorzien van led-lichten. Binnenin blijft de aankleding elegant en functioneel. Het centrale aanraakscherm is lichtjes in de richting van de chauffeur gedraaid. Dankzij het nieuwe MMI-infotainmentsysteem is de Audi A4 voortaan ultrageconnecteerd en te bedienen als een tablet. Wel vinden we het jammer dat daarbij de handige draaiknop gesneuveld is. De veiligheidsuitrusting is bijzonder uitgebreid en zelfs in de basisuitvoering is de A4 al redelijk geëquipeerd. Wil je echter het neusje van de zalm inzake uitrusting en AUDI A4 TDI 163 CH

Motor: viercilinder turbodiesel, 1.968 cm3, 163 pk bij 3.250 opm – 370 Nm bij 1.500 opm Aandrijving: op de voorwielen Versnellingsbak: DSG 7 automaat L/b/h (mm): 4.762/1.845/1.431 Leeggewicht (kg): 1.570 Koffervolume (l): 495 - 1.152 Tankinhoud (l): 54 0 tot 100 km/u (sec.): 8,2 Topsnelheid (km/u): 210 Gem. verbruik (l/100 km): 3,9 CO2 (g/km): 101 Prijs: € 40.200 Modelreeks: van € 33.100 tot € 67.850

service, dan zal je diep in de buidel moeten tasten … Audi biedt de keuze uit zes turbomotoren met een vermogen van 110 kW (150 pk) tot 255 kW (347 pk). Over enkele weken komen daar nog twee extra krachtbronnen bij: de 30 TDI 100 kW (136 pk) en de 35 TDI 120 kW (163 pk). MILD HYBRID Extra troef voor vijf van de zes motoren is dat ze voorzien zijn van een mild hybrid aandrijfsysteem (MHEV) van 12 tot zelfs 48 volt in het geval van de krachtige S4 (347 pk). In dit laatste geval is de bedoeling om het vermogen en het koppel een sportieve boost te geven, terwijl het mild hybridsysteem eigenlijk vooral dient om het verbruik te drukken. Audi kondigt een gereduceerd verbruik aan van gemiddeld 0,3 liter/100 km. Dat lijkt misschien niet veel, maar het scheelt toch een slok op de borrel. We stellen vast dat de dieselmotoren zoals de hier geteste 35 TDI redelijk zuinig zijn en zelden meer dan 5 liter/100 km verbruiken. Jammer dat de overheid de diesel ontraadt, want deze exemplaren verbruiken echt weinig en stoten bijgevolg ook minder CO2 en roetdeeltjes uit. Tijdens onze test konden we opnieuw de kwaliteiten waarderen van het uitstekende Audi-onderstel dat neutraal en welwillend is. Het besturingssysteem leek ons ook beter afgesteld dan op de vorige versies. Door de kwaliteitsvolle ophanging blijft de nieuwe A4 een fantastische wagen om probleemloos de kilometers af te malen.

BESLUIT Het succes van de premium gezinsberlines is voor een groot deel te danken aan de fleetmarkt. 70 tot 80% van de hier geteste wagens wordt immers als bedrijfswagen ingezet. Moeten we die dan maar negeren? Zeker niet. Als je het gehad hebt met de SUV-gekte, zijn deze wagens misschien een goed alternatief. Ze bieden immers tal van troeven. Zo zijn ze bijvoorbeeld ook beschikbaar als break, als je een grotere en praktischere koffer nodig hebt. Daarnaast verbruiken ze minder dan een SUV, die groter en zwaarder is. Tot slot bieden ze een intenser rijplezier, tenminste als je van een “actievere” rijstijl houdt. Uiteraard moet je daarvoor wel de nodige centen op tafel leggen, al zijn de Passat en zeker de Superb meer betaalbare alternatieven. De Duitse premiumwagens zijn voorzien van de noodzakelijke veiligheidsuitrusting, maar hebben ook een ellenlange en dure optielijst. Een goede raad is te gaan voor de aangeboden “packs” die toch een stuk voordeliger zijn. Tot slot de eeuwige vraag: diesel of benzine? Wie meer dan 25.000 tot 30.000 km per jaar rijdt, adviseren we doorgaans om voor diesel te kiezen. Maar omdat we niet weten welke maatregelen onze overheid nog in petto heeft, is het misschien raadzamer om toch voor benzine te kiezen. Zeker wanneer je als particulier een auto koopt, en niet constant onderweg bent voor je werk …

Algemeen comfortniveau Afwerking/kwaliteit van de gebruikte materialen Uitstekende motoren Verbruikscijfers

Nauwe kofferopening (berline) Alleen nog maar aanraakschermen Enkel de S4 krijgt een 48V mild hybridsysteem

TOURING magazine 63

G KO ETE RT ST AU TO

TEKST: VINCENT HAYEZ

Een bijzonder divers najaar! De herfst heeft heel wat interessant nieuws voor ons in petto! Zin in nog wat vakantie? Wat dacht je van een roadtrip met een legendarische camper als de VW Grand California? Op elektrisch vlak pakt Honda uit met een prototype dat het stadswagensegment op zijn kop moet zetten. Verder heeft aardgas de wind in de zeilen en krijgen we met de zuinige ĂŠn dynamische Leon TGI een leuke verrassing voorgeschoteld. Tot slot zijn er de mooie lijnen en het spierballengerol van de gloednieuwe Mercedes CLA of de beeldige Toyota Supra, die op het onderstel staat van ... de BMW Z4! 64 TOURING magazine

SMART VIERT HET EINDE VAN DE BENZINEMOTOR Volgend jaar gaat Smart als eerste constructeur 100% elektrisch. De laatste 21 exemplaren met een verbrandingsmotor vormen een speciale serie die de naam Final #21 meekreeg, als eerbetoon aan 21 jaar innovaties sinds het ontstaan van Smart. De modellen werden ontwikkeld in samenwerking met Brabus en designer Konstantin Grcic. Met hun tweekleurenlak in geel en zwart en bijpassend interieur zullen ze alvast niet onopgemerkt voorbijrijden. De eerste leveringen zijn overigens gepland voor dit moment.

RENAULT ZOE WERKT AAN STIJL EN AUTONOMIE De Renault ZOE krijgt een volledig nieuwe voorkant en 100% ledlichten achteraan. Binnenin beschikt het aangepaste dashboard voortaan over een tien inch aanraakscherm. De stadswagen krijgt echter vooral een nieuwe motor met een vermogen tot 135 pk, plus een krachtigere batterij van 52 kWh (tegenover 40 kWh vroeger). Hierdoor neemt de autonomie volgens de nieuwe WLTP-cyclus toe tot 380 km. Bovendien laadt de batterij in 70 minuten op tot 80% aan een snellaadpaal van 50 kW.

HONDA E PROTOTYPE

Mini in het vizier! De Honda e, die we in 2017 voor het eerst in conceptvorm als de Urban EV te zien kregen, zou dit najaar al bij de dealers moeten staan. We kregen tijdens de laatste fase van de ontwikkeling de kans om achter het stuur van een van de prototypes plaats te nemen. En deze wagen mikt duidelijk op de toekomstige elektrische Mini ... Sinds de onthulling van het conceptmodel zijn de lijnen wat ronder geworden en kreeg de wagen ook zijn definitieve commerciële benaming: de Honda ‘e’. Om de toegang te verbeteren kwamen er twee deuren bij, al kan je met een lengte van 3,89 meter geen mirakels verwachten. Voor volwassenen wordt het achterin dus krap. Bovendien mogen ze niet te veel bagage meenemen. De kofferruimte is beperkt en de rugleuning in één stuk komt de moduleerbaarheid niet ten goede. Waar qua design voor eenvoud wordt gekozen, is de Honda e op technologisch vlak wel helemaal mee. Dat zie je duidelijk in het interieur. Het XXL-scherm van de conceptcar is vervangen door drie afzonderlijke exemplaren. Het eerste, recht voor de bestuurder, toont alle rij-informatie. De andere twee zijn bedoeld voor infotainment en maken het bijvoorbeeld heel eenvoudig om het bedienen van de radio of het invoeren van een bestemming aan de passagier over te laten. De weergave kan

vervolgens makkelijk naar het centrale beeldscherm overgebracht worden (of omgekeerd). Aan beide uiteinden van het dashboard komen daar nog de displays bij van de camera’s die de zijspiegels vervangen, een oplossing waar Honda voor koos om esthetische, maar vooral aerodynamische redenen. Qua technologie hoeft de Japanner dus zeker niet te blozen! Bovendien staat hij op een volledig eigen platform. De 35,5 kWh sterke batterij ligt onder de vloer en de motor is naar achteren geschoven. Hierdoor kwam vooraan flink wat ruimte vrij, waardoor de draaicirkel tot 4,3 meter zakt en de wendbaarheid echt uitzonderlijk is. Het aangekondigde rijbereik van ‘meer dan 200 km’ volstaat ruimschoots voor stadsgebruik, maar grotere uitstappen zullen nauwkeurig gepland moeten worden. Een pluspunt is wel dat de Honda aan een snellader in 30 minuten voor 80% kan worden opgeladen, wat dan weer positief is voor wie langere afstanden wil afleggen. Ondanks zijn niet geringe gewicht is de ‘e’ erg goed uitgebalanceerd. Zoals bij elke elektrische wagen wordt er intens en onmiddellijk geaccelereerd. De vering is overigens vrij zacht afgesteld, terwijl een Mini bijvoorbeeld de reputatie heeft eerder hard afgeveerd te zijn. Dit heeft echter geen impact op de algemene wendbaarheid van de auto. Wordt vervolgd!

HONDA E

Motor: elektrisch, 110 kW, 300 Nm Aandrijving: op de achterwielen Versnellingsbak: automaat L/b/h (mm): 3.860/1.750/1.510 Leeggewicht (kg): 1.500 Koffervolume (l): onbekend Capaciteit batterij (kWh): 35,5 0 tot 100 km/u (sec.): < 8 Topsnelheid (km/u): 145 Gem. verbruik (kWh/100 km): 17 CO2-uitstoot (g/km): 0 Rijbereik (km): > 200 Prijs: onbekend (prototype)

Verzorgde stijl Technologisch, hoogwaardig interieur Verhouding comfort/wendbaarheid

Zware wagen Binnenruimte/koffer Zeer beperkte moduleerbaarheid

TOURING magazine 65

G KO ETE RT ST AU TO

VW GRAND CALIFORNIA

Op avontuur in alle comfort! Volkswagen heeft een grote broer ontwikkeld voor de California, met de niet geheel verrassende naam ‘Grand California’. Is dit de ultieme reisgezel? De Grand California is gebaseerd op de Crafter en is 6 meter lang, bijna 3 meter hoog en 2 meter breed! Bovendien staat in de catalogus ook nog eens een versie met een grotere wielbasis en een totale lengte van 6,80 meter. Wanneer je de grote schuifdeur opent, komt een elektrisch trapje tevoorschijn om het instappen te vergemakkelijken. Binnenin bevindt zich een tweepersoonsbank met wegklapbare tafel. Doordat de voorstoelen 180° kunnen draaien, is het eenvoudig om hier een gezellig salonnetje van te maken. Wat opvalt als je de camper binnenstapt, is de hoogwaardige sfeer van het geheel. Die doet eerder denken aan de first class van Emirates dan aan een motorhome met kitscherig namaakhout. De keuken blijkt vrij compleet, met een koelkast, twee gasbekkens en een gootsteen met kraan. Recht daartegenover ligt het juweeltje van de Grand California: de badkamer! Die omvat een chemisch toilet, een wegklapbare wastafel en een douche (met warm water!). Achterin vinden we het hoge tweepersoonsbed (zo is er heel wat plaats voor extra 66 TOURING magazine

opbergruimte). Ons model was ook uitgerust met een wegklapbaar bed voor twee kinderen (of één volwassene), bereikbaar met een laddertje. De tweeliterdiesel van 177 pk is krachtig genoeg en de automatische versnellingsbak maakt het rijden nog aangenamer en zorgelozer. Ondanks zijn indrukwekkende afmetingen raakt de Volkswagen overal makkelijk door, zolang je maar rekening houdt met zijn hoogte. De California krijgt het eigenlijk nooit moeilijk (zelfs niet op bochtige en steile bergweggetjes) en pakt uit met een prima weggedrag. Het interieur is uitgevoerd in gelakt wit laminaat, ziet er mooi uit en is bijzonder efficiënt. Je voelt dat over elk detail is nagedacht, zodat alles klopt. Overal vind je opbergruimte, verlichting, stopcontacten en usb-aansluitingen. Ook de luchtverversing is van hoog niveau, net als de verduistering van de ramen, dankzij de ingebouwde rolgordijnen. Dat het er zo aangenaam toeven is, maakt de Grand California perfect voor wie in alle autonomie op reis wil. De grote watertank en de herlaadbare batterij via zonnepanelen op het dak zetten dit nog eens extra in de verf. Ideaal om de wereld te verkennen, al moet je er wel een stevige duit voor neertellen!

VW GRAND CALIFORNIA 600

Motor: viercilinder turbodiesel, 1.968 cm3, 177 pk – 410 Nm Aandrijving: op de voorwielen Versnellingsbak: achttrapsautomaat Tankinhoud (l): 75 0 tot 100 km/u (sec.): onbekend Topsnelheid (km/u): onbekend Gemiddeld verbruik: onbekend Prijs: vanaf € 58.520 Modelreeks: van € 58.520 tot € 90.780

Binneninrichting Algemeen comfort Weggedrag

Smalle bedden Omvangrijk Prijzig

MERCEDES CLA

Stijl en topprestaties Omdat 70% van de kopers nieuwe klanten waren, is de CLA voor Mercedes een belangrijk model. De opvolger moest dan ook beantwoorden aan de hoge verwachtingen ... Wat de theorie betreft, had de Duitse constructeur alvast genoeg mensen voorzien om ons haarfijn uit te leggen waarom deze nieuwe CLA nóg beter is dan de vorige. Voor bepaalde aspecten was dat overigens ook zonder toelichting duidelijk. Zo valt meteen de harmonieuze vormgeving op. Het succes van de eerste CLA toonde aan dat de auto heel wat in zijn mars had, maar naast de geslaagde voorkant en het dynamische lijnenspel was er ook de wat zwaar ogende achterzijde. De nieuwe CLA is groter en breder dan zijn voorganger en ziet er hierdoor langgerekter en sportiever uit. De nieuwe voorkant is nog aantrekkelijker geworden en combineert ditmaal heel mooi met de rest van de wagen, ook met de achterzijde. De toegenomen lengte is overigens een zegen voor het grote probleem van de vorige CLA: de ruimte achterin. Hierdoor is er vandaag voldoende plaats voor volwassenen, zowel wat hoofd- als beenruimte betreft. De koffer boet wel wat aan volume in, maar dat wordt dan weer gecompenseerd doordat hij ruimer opent en zo een stuk praktischer is. Op technologisch vlak kunnen we kort zijn: dit is

een Mercedes. Concreet betekent dit dat de CLA qua rijhulpsystemen en infotainment even rijkelijk uitgerust kan worden als een S-klasse. Semiautonoom rijden, multimedia met artificiële intelligentie, stembediening met herkenning van natuurlijke spraak … Alles is van hoog niveau, net zoals de eindfactuur. Door de premiumpositionering biedt Mercedes trouwens geen instapbenzine aan in zijn assortiment. Er is keuze uit vier benzinemotoren van 136 tot 224 pk (naast de AMG-versies) en een diesel van 116 pk, de meeste standaard in combinatie met een zeventrapsautomaat. Tot zover de theorie. Wat de praktijk betreft, liet Mercedes ons bij de voorstelling van het assortiment wat op onze honger zitten, door ons een weinig interessant testtraject voor te schotelen. Ja, op de Duitse snelwegen rijdt de wagen ongelooflijk stabiel, zelfs met 230 km/u. Maar hoe zit het op bochtige baantjes? Eenmaal terug in België hebben we dan ook een tweede test gedaan, en gelukkig blijkt Mercedes op de afspraak en is het evenwicht perfect. Over de motoren kunnen we zeggen dat de 190 pk niet veel onderdoet voor de 224 pk en dat de diesel, die een beetje luidruchtig is en wat trilt bij inspanningen, ongelooflijk zuinig voor de dag komt. Kortom, deze CLA is over de hele lijn – theorie én praktijk – geslaagd.

MERCEDES CLA 200

Motor: viercilinder turbobenzine, 1.332 cm3, 163 pk – 250 Nm Aandrijving: op de voorwielen Versnellingsbak: manuele zesbak L/b/h (mm): 4.688/1.999/1.439 Leeggewicht (kg): onbekend Koffervolume (l): 460 Tankinhoud (l): onbekend 0 tot 100 km/u (sec.): 8,5 Topsnelheid (km/u): 229 Gem. verbruik (l/100 km): 6,2 CO2-uitstoot (g/km): 142 Prijs: € 32.459 Modelreeks: van € 30.613 tot € 55.055

Gestroomlijnde en geraffineerde vormgeving Technologisch geavanceerd Krachtige benzinemotoren Zuinige dieselmotor Verbeterd comfort

Geluiddemping, filtering van trillingen (diesel) Enkele ietwat overbodige technologieën TOURING magazine 67

G KO ETE RT ST AU TO

TOYOTA GR SUPRA

Aangename verrassing Nadat hij zeventien jaar geleden uit het Toyota-assortiment verdween, is de Supra eindelijk terug! Om een waardige opvolger te creëren voor dit legendarische model ging de Japanse constructeur aankloppen bij BMW, dat hiervoor het chassis van de Z4 beschikbaar stelde. Beide modellen hebben echter een volledig eigen koetswerk en de bijzonder gespierde look van de Supra zorgt ervoor dat de wagen onmiddellijk opvalt in het verkeer. Binnenin is de Beierse invloed duidelijker zichtbaar. Nogal wat bedieningselementen – waaronder de versnellingspook – zijn namelijk van BMW-makelij. Toyota ontwikkelde wel zelf de weergave van de digitale wijzerplaten. Met zijn 4,38 m is de Supra slechts 14 cm langer dan een GT86. De wielbasis is echter 10 centimeter korter, wat veelbelovend is voor het rijgedrag. De Toyota-ingenieurs hebben overigens specifiek gefocust op een optimale plaatsing van de motor op het onderstel. Dit levert een perfecte gewichtsverdeling op (50/50), en een zwaartepunt dat lager ligt dan dat van zijn kleine broertje. Al deze elementen dragen natuurlijk bij aan de wendbaarheid en het evenwicht, ook al legt de Supra flink wat gewicht in de schaal. De wagen weegt gebruiksklaar immers 1.495 kg. 68 TOURING magazine

Met 340 pk is dat gewicht echter geen probleem, want de coupé snelt in 4,3 seconden naar 100 km/u. Het vermogen wordt naar de achterwielen gestuurd via een achttrapsautomaat. Bij normaal rijgedrag is de Supra een kleine, polyvalente GT die perfect geschikt is voor dagelijks gebruik, dankzij het uitstekende comfortniveau en de koffer van 290 liter. Activeer je echter de Sport-functie, dan wordt de Japanner een bijtertje dat razendsnel reageert en de motor flink in de toeren laat klimmen. Toyota zag er geen graten in om ons op het circuit het stuur te overhandigen, zodat we zelf konden testen waar de grenzen van de wagen liggen. De Supra geeft die grenzen trouwens mooi op voorhand aan. Het achterdifferentieel en de uitmuntende Michelin Pilot Supersport-banden garanderen een weggedrag en bestuurbaarheid van topkwaliteit, waardoor het verrassend eenvoudig is om deze Supra onder controle te houden. Zelfs nieuwbakken bestuurders kunnen zich in alle veiligheid uitleven dankzij het ongelooflijk gevoel van controle dat hier gecreëerd wordt. Schitterend werk dus! Het enige minpunt in dit mooie verhaal is dat de Belgische exemplaren voor 2019 ondertussen al allemaal uitverkocht zijn!

TOYOTA GR SUPRA

Motor: zescilinder in lijn, turbobenzine, 2.998 cm3, 340 pk – 500 Nm Aandrijving: op de achterwielen Versnellingsbak: achttrapsautomaat L/b/h (mm): 4.379/1.854/1.292 Leeggewicht (kg): 1.495 Koffervolume (l): 290 Tankinhoud (l): 52 0 tot 100 km/u (sec.): 4,3 Topsnelheid (km/u): 250 Gem. verbruik (l/100 km): 7,5 CO2-uitstoot (g/km): 170 Prijs: € 65.500 Modelreeks: € 65.500 tot € 75.500

Bijzonder geslaagde stijl Heerlijk op de weg én op circuit Groot verschil in karakter in Sport-modus Verzorgd comfort Veelzijdigheid

Helemaal uitverkocht voor 2019 Stuurgedrag kan beter

Otolift, dé meest gekochte traplift van de Benelux

k e le D u n st e we ne re l d! ra il t e r � � � � �

Uw trapleuning kan blijven zitten Brede kant van de trap blijft vrij Niet goed = geld terug* Huren, nieuw en tweedehands Slechts 48 uur levertijd mogelijk

m. Ge l dig t. e. be r 30 s e pt e m

€750,-

Korting*

* 0nder voorwaarden. Ga naar otolift.be/sale

Stuur mij een gratis brochure

voor een gratis thuisadvies of om onze gratis brochure te bestellen.

Naam Adres Telefoon

T0919

Postcode/plaats

Bel gratis 0800 65 608

Stuur deze bon naar: Otolift Trapliften, Verlorenbroodstraat 120 bus 3, 9820 Merelbeke

www.otolift.be

G KO ETE RT ST AU TO

SEAT LEON TGI EVO

Muurbloempje wordt referentie De Seat Leon TGI heeft recent een technische update gekregen die het model nog aantrekkelijker en misschien zelfs tot de beste keuze maakt! Met de Evo ruilt de Leon TGI zijn 1.4 van 110 pk in voor een 1.5 TGI van 130 pk. Hierdoor verbeteren de prestaties van het compacte Spaanse model gevoelig en duurt de sprint van 0 naar 100 km/u precies 10 seconden. Niet alleen de motor, maar het volledige CNG-systeem werd aangepast. Zo beschikt de Leon voortaan over een derde gastank en een totale capaciteit van 17,3 kg. Dat volstaat volgens de WLTP-norm voor een autonomie van 440 kilometer, waar je ook nog eens de benzinetank van 9 liter moet bijtellen. Na onze testrit gaf de boordcomputer een gemiddeld verbruik aan van 4,1 l/100 km. Voor wie zijn rechtervoet een beetje onder controle kan houden, is het beloofde lagere verbruik met andere woorden makkelijk haalbaar. Dat betekent echter niet dat de Leon TGI inboet aan rijplezier. Hij is nog altijd even leuk om mee te rijden als de benzineversies en geeft blijk van een al even onberispelijk weggedrag. We merken trouwens graag op dat de 70 TOURING magazine

handmatige zesbak ons meer wist te overtuigen dan de optionele DSG7. BERLINE ÉN BREAK Nieuw is ook dat de TGI-motor voortaan voor alle uitvoeringen beschikbaar is en dus niet meer afzonderlijk staat in het assortiment. Wie op aardgas wil rijden, heeft nu een veel grotere keuze qua uitrusting doordat ook luxeversies als FR en Xcellence aangevinkt kunnen worden. Rijhulpmiddelen zoals een noodremsysteem, automatische verlichting en adaptieve snelheidsregeling behoren dan ook tot de mogelijkheden. Bovendien beschikken de inzittenden voortaan over geconnecteerde navigatie, plus een paar leuke extra’s, zoals de persoonlijke assistent Amazon Alexa. Net zoals vroeger is de nieuwe motor zowel verkrijgbaar op de berline als op de break, die een nuttig laadvolume bieden van respectievelijk 275 en 482 liter. Doordat de Leon TGI vandaag ten volle deel uitmaakt van het assortiment en over een krachtigere motor beschikt, is hij meer dan ooit een alternatief dat het overwegen waard is!

SEAT LEON TGI EVO

Motor: viercilinder benzinemotor + CNG, 1.498 cm3, 130 pk – 200 Nm Aandrijving: op de voorwielen Versnellingsbak: manuele zesbak L/b/h (mm): 4.282/1.816/1.459 Leeggewicht (kg): 1.301 Koffervolume (l): 275 Benzinetank (l): 9 Gastank (kg): 17,3 0 tot 100 km/u (sec.): 10,1 Topsnelheid (km/u): 206 Gem. WLTP-verbruik (kg/100 km): 4 CO2-uitstoot (g/km): 108 Prijs: € 21.590 Modelreeks: van € 20.330 tot € 39.470

Rijplezier en prestaties Comfort/gedrag Daadwerkelijk zuiniger

Iets kleinere koffer Wat aarzelende DSG

O G KO ETE RT ST MO T

TEKST: THIERRY SARASYN, MOTORNIEUWS.BE FOTO’S: ZEP GORI, TARGET PRESS

HONDA CB500X

KAWASAKI Z400

X-factor

Straffe Z

Adventure rijden geniet een alsmaar groeiende populariteit. Maar de meeste all roads zijn meer dan 750 cc zwaar. Honda brengt met de CB500X een lichte en polyvalente motorfiets op de markt. Wat mag je van een 500 cc crossover verwachten? De CB500X is niet nieuw in het Honda-gamma, maar de 2019-versie werd voldoende aangepast om de motor als een echt nieuw model te laten doorgaan. Niet in het minst op stilistisch vlak, maar ook met meer pit, verfijnde elektronica en een betere ophanging. Dat moet van de CB een crossover maken tussen een avonturier, een commuter en een stadsmotor. De CB500X is geen totaal nieuwe motorfiets geworden, maar de aanpassingen maken wel een voelbaar verschil. In de lijst van verbeteringen steken wat ons betreft de langere veerwegen, het grotere voorwiel, de assist/slipperkoppeling en de nieuwe styling er bovenuit. De CB500X is verrassend sterk en soepel voor een motor met A2-vermogen. 46 pk is nooit een vermogensberg, maar het koppel van 43 Nm en vooral de spreiding van de kracht zorgen ervoor dat dit blok heerlijk rijdt op de openbare weg én in het terrein. We zouden zelfs durven stellen dat deze motor met zijn gewicht en wendbaarheid op het onverhard compenseert wat hij tekortkomt op vlak van puur vermogen. Neen, het is geen groottoerist, maar wel een motor die present geeft op elke ondergrond en onder alle omstandigheden. En dat is precies waar Honda hem voor gebouwd heeft: zowel een stadsmotor als een avonturier. De X is niet alleen verrassend volwassen qua prestaties en afwerking, hij verrast ook aangenaam op het vlak van afmetingen en rijhouding. En ondanks al deze troeven blijft de prijs in België onder de kaap van 7.000 euro. Dat is een scherpe prijs voor een nieuwe motorfiets die meer in zijn mars heeft dan de meeste A2-motorfietsen.

Terwijl er bij de sportmotoren nog altijd een wedren gaande is om de hoogste pk-berg aan te bieden, tekent er zich in andere klassen een andere trend af: een zoektocht naar bruikbaar vermogen. Enter de Kawasaki Z400. De nieuwe Z puurt nu 45 pk uit de paralleltwin die zijn inhoud dit jaar zag stijgen tot 399 cc. Daarmee zit de nieuwe Z aan de maximumgrens voor een A2-rijbewijs, maar tegelijkertijd biedt hij veel meer rijplezier en gebruiksgemak. Kijk, zo wordt de Z400 een interessante keuze voor een breder publiek. Natuurlijk voor jongeren die uit hun A2-rijbewijs graag het onderste uit de kan willen halen, maar ook houders van een volwaardig rijbewijs kunnen in een aantal gevallen Kawa’s nieuwe Z in overweging nemen. Omdat hij niet alleen goed presteert, maar ook beter dan je zou verwachten. Het blok biedt een krachtiger indruk dan je van een A2 gewoon bent. Pikt vlot op bij lage toerentallen en gaat lineair door. Boven de kaap van de 7.000 opm wordt er een extra shot cafeïne door de injectoren gejaagd, en dan gaat het best wel hard. Net zoals het met alle motoren het geval is, zijn er ook aan de Z400 grenzen. Maar die limieten liggen al bij al vrij ver. Qua afmetingen kan de Z concurreren met zwaardere motoren. En ook op het vlak van afwerking doet hij dat: een duidelijk digitaal dashboard, wave-type remschijven, een hip design en zelfs haken onder het kontje om een spin aan te bevestigen. Binnen het concept van een A2-motorfiets hebben ze bij Kawa op alle vlakken het hoogst haalbare verwezenlijkt. Dat is vooral goed nieuws voor het jonge volkje dat met een A2 verder wil bouwen aan een hopelijk lange motorrijderscarrière: dit is er immers eentje die niet noodzakelijk snel weg moet eens het volwaardige rijbewijs behaald wordt. En dat alles voor een bijzonder scherpe prijs. Straffe Z!

HONDA CB500X

Motor: vloeistofgekoelde twin, 471 cc Vermogen: 46 pk Koppel: 43 Nm Frame: stalen diamanttype frame Topsnelheid: 181 km/u Drooggewicht: 192 kg Zadelhoogte: 790 mm Tankinhoud: 17,1 liter Verbruik: 3,7 l/100 km Prijs: 6.799 euro

KAWASAKI Z400

Veelzijdigheid Motorkarakter Verfijnde afwerking Prijs

Windscherm met schroeven verstelbaar

Motor: vloeistofgekoelde twin, 399 cc Vermogen: 45 pk Koppel: 38 Nm Frame: buizenframe Topsnelheid: 168 km/u Rijklaar gewicht: 168 kg Zadelhoogte: 785 mm Tankinhoud: 14 liter Verbruik: 3,1 l/100 km Prijs: 5.399 euro

Motorkarakter Pittig design Afwerking Prijs

Zicht in spiegels

TOURING magazine 71

RD V & RAA AN G TW OO

VRAAG & ANTWOORD

Heb je een vraag over het verkeer, mobiliteit of verkeerswetgeving en -regels in het buitenland? Mail ze naar redactie@touring.be en we leggen ze voor aan onze experts van Touring Info. In deze rubriek komen telkens enkele vragen aan bod.

Moet ik ook een parkeerschijf plaatsen als ik parkeer met een parkeerkaart voor personen met een handicap?

Enkele weken geleden stond mijn moeder met haar auto op een parkeerplaats in Blankenberge zoals op bijgaande foto. Zij had de mindervalidenkaart van haar partner die zij vergezelde zichtbaar achter de voorruit geplaatst. Tot haar verbazing zag zij bij terugkomst een retributiebiljet omwille van het niet plaatsen van de parkeerschijf. Ik heb daarop een mail gestuurd naar het parkeerbedrijf, aangezien ik veronderstel dat de beperking van de parkeertijd niet geldt voor voertuigen waarin een mindervalidenkaart is aangebracht. Ik denk dat het gecombineerd gebruik van die bewuste borden niet voorzien is in de wegcode. Graag had ik jullie visie hieromtrent vernomen.

De bebording op de bijgevoegde foto is niet in overeenstemming met de verkeersreglementering – meer bepaald met artikel 27 in het Verkeersreglement – en kan bijgevolg geen basis vormen voor een retributie of boete omdat de parkeerschijf niet gelegd werd. Er wordt een parkeerplaats aangeduid die voorbehouden is voor een voertuig dat gebruikt wordt door een persoon met een handicap. Bijgevolg moet de speciale parkeerkaart voor mensen met een handicap achter de voorruit gelegd worden, en die vervangt de parkeerschijf. Op een parkeerplaats voorbehouden voor voertuigen gebruikt door mensen met een handicap kan de parkeerduur alleen beperkt worden binnen een systeem van betalend parkeren, maar niet met de “blauwe zone” gebaseerd op parkeerschijfgebruik. Het spreekt voor zich dat de onterechte GAS-boete gecontesteerd kan worden. Hiervoor kan je terecht op de websites van de stad en van het parkeerbedrijf: https://www.blankenberge.be/thema/detail/3416/ thmobiliteit-and-openbare-werkenparkeren https://www.parkeren.be/blankenberge/parkeerbeleid.

72 TOURING magazine

Mag je met elektrische fietsen in een verboden richting naast elkaar blijven rijden?

Ik weet dat het voor ‘gewone’ fietsers in sommige gevallen toegelaten is om een verboden richting in te rijden en met twee naast elkaar te fietsen. Onlangs bevond ik me in een eenrichtingsstraat. Uit de andere (verboden) richting kwamen 2 ‘fietsers’ (die duidelijk een speed pedelec bestuurden) naast elkaar aangereden en die weigerden halsstarrig om achter elkaar te gaan rijden. Ik kon er onmogelijk langs. Kan dit zomaar? Mogen dergelijke ‘speed pedelec fietsers’ in de verboden richting naast elkaar blijven rijden?

FIETSERS

BROMFIETSERS A

SPEED PEDELEC

X X

! Fietsers, en dus ook weggebruikers die met een fietser gelijkgesteld worden (voortbewegingstoestellen, fietsen met trapondersteuning, tweewielige gemotoriseerde rijwielen, al dan niet gemotoriseerde drie- en vierwielers die niet breder zijn dan 1 meter), mogen met twee naast elkaar rijden, behalve wanneer dit het kruisend verkeer zou belemmeren (artikel 43.2 in het Verkeersreglement). Deze algemene regel geldt zowel binnen als buiten de bebouwde kom voor de fietsers die op de rijbaan rijden. Buiten de bebouwde kom moeten zij bovendien achter elkaar gaan rijden als

er een achteropkomend voertuig nadert. Bromfietsers mogen nooit met twee naast elkaar rijden. Dit geldt dus niet alleen voor klasse A en B, maar ook voor de speed pedelec. Nooit met twee naast elkaar rijden, geldt ook voor fietsen en tweewielige bromfietsen A en speed pedelecs die met behulp van een geëigend onderbord toegelaten worden om in tegenrichting te rijden in een eenrichtingsstraat. Het gaat dan meer bepaald om de verkeersborden C1 en F19, waarmee eenrichtingsstraten afgebakend worden. Met de onderborden M2, M3, M11 en M12, die vermeld worden in artikel

65.2 in het Verkeersreglement, kan de wegbeheerder preciseren welke tweewielers toelating krijgen om in beide richtingen te rijden. Verder stelt artikel 43.2 dat fietsers altijd achter elkaar moeten rijden als zij met een aanhangwagen rijden. Op busstroken (aangeduid met het bord F17) en op bijzondere overrijdbare beddingen (aangeduid met het bord F18) worden fietsers als medegebruikers toegelaten als het fietssymbool op het bord toegevoegd wordt. Wanneer fietsers op busvoorzieningen toegelaten worden, moeten zij wel altijd achter elkaar rijden.

TOURING magazine 73

RD V & RAA AN G TW OO

! Het verkeersreglement stelt dat weggebruikers de doorgang moeten vrijmaken, voorrang verlenen en zo nodig stoppen op het moment dat er een prioritair voertuig aankomt en dit duidelijk maakt met zijn sirene (artikel 38 in het Verkeersreglement). Maar terzelfdertijd moeten alle verkeersgedragsregels gerespecteerd worden. Zo mag men geen snelheidsovertreding begaan of door het rode licht rijden om doorgang te verlenen aan een prioritair voertuig. Wat moet een autobestuurder dan wel doen? Vertragen en de richtingaanwijzer aanzetten in de richting waarin hij zal uitwijken. Als de bestuurder voorziet te moeten stoppen, geeft hij dit het beste aan door twee à drie keer licht op het rempedaal te drukken. De voertuigen die in de tegenrichting rijden, zijn evenzeer gehouden aan deze regels. Op die manier kan een vrije doorgang ontstaan. 74 TOURING magazine

2. Ik rijd rechts van dit fietspad en wil me naar de hoofdweg begeven (links op de foto). a. Ik verleen voorrang aan de fietsers die in dezelfde richting rijden als ik. Anderen hebben daar niets te zoeken. b. Ik verleen voorrang aan de fietsers die in dezelfde richting rijden als ik. De fietsers die in tegengestelde richting rijden hebben ook voorrang, omdat ze vanuit mijn standpunt van rechts komen. c. Ik heb voorrang ten opzichte van de fietsers omdat ik met een motorvoertuig rijd. d. Ik dwars een dubbelrichtingsfietspad en moet dus voorrang verlenen aan de fietsers in beide richtingen.

3. Mag ik hier rijden? a. Neen, want dit is een weg voorbehouden voor landbouwvoertuigen. b. Ja, en de snelheidslimiet bedraagt 90 km/h omdat het buiten de bebouwde kom is. c. Neen, tenzij ik niet sneller dan 70 km/u rijd, omdat het een ruilverkavelingsweg is. d. Ja, met een maximale snelheid van 70 km/u in Vlaanderen en 90 km/u in Wallonië.

Antwoord1: C en D Hebben toegang tot de voetgangerszones, indien verkeerstekens het voorschrijven en volgens de beperkingen die daarop vermeld staan: voertuigen die in die zones moeten laden of lossen, taxi’s om binnen die zones personen te laten in- en uitstappen en fietsers. Fietsers moeten echter afstappen wanneer de dichtheid van het voetgangersverkeer hun doorgang bemoeilijkt. De bestuurders die er mogen rijden, moeten stapvoets rijden; ze moeten de doorgang vrijlaten voor de voetgangers en zo nodig stoppen. Ze mogen de voetgangers niet in gevaar brengen en niet hinderen. Het is verboden om in die zones te parkeren.

In de tunnel in Leuven onder het stationsplein is in elke richting maar één rijstrook. Beide rijstroken worden van elkaar gescheiden door een doorlopende witte lijn. De snelheid is er beperkt tot 50 km/u (radar). Toen ik mij in de tunnel bevond, reed er plots een politiewagen achter mij met blauwe lichten en sirene. Het was voor mij onmogelijk om naar rechts uit te wijken (te hoge boordsteen) en evenmin naar links (doorlopende witte lijn en tegenliggend verkeer). Is het toegelaten te versnellen om de weg vrij te maken eenmaal ik de tunnel verlaat? En wat gebeurt er als ik dan geflitst word tegen 60 of 70 km/u?

1. De toegang tot voetgangerszones is beperkt tot voetgangers, maar ... (meerdere antwoorden mogelijk) a. Als fietser mag ik hier in alle omstandigheden rijden. b. Als ik een bewoner bezoek, mag ik hier rijden als ik dat voorzichtig doe. c. Als ik iets omvangrijks heb gekocht, mag ik dat komen halen met de auto binnen de uren die eventueel aangeduid zijn op de signalisatie. d. Een taxi mag me hier ophalen of afzetten.

Antwoord 2: D De bestuurder moet voorrang verlenen aan alle andere bestuurders die op de openbare weg of de rijbaan rijden die hij dwarst of oprijdt wanneer de weg of rijbaan die hij verlaat voorzien is van een verkeersbord B1 (omgekeerde driehoek) of een verkeersbord B5 (STOP) (artikel 12.3.1 2e lid). Bovendien moet de bestuurder die een trottoir of fietspad dwarst voorrang verlenen aan alle rechtmatige gebruikers daarvan (artikel 12.4bis).

Test je VERKEERSKENNIS

Antwoord 3: D Buiten de bebouwde kom is de snelheidslimiet op dergelijke wegen 90 km/u, tenzij een verkeersbord C43 een andere snelheidslimiet oplegt. In Vlaanderen bedraagt de standaard snelheidslimiet buiten de bebouwde kom echter 70 km/u.

Mag ik versnellen om de weg vrij te maken voor een prioritair voertuig?

TRAPLIFT CHECKLIST:

1 Optie Levenslange garantie

2 150 jaar

ervaring = kwaliteit

3 Fabrikant en leverancier

VERMIJDT U HET GEBRUIK VAN DE TRAP IN UW EIGEN HUIS?

Vermijdt u het gebruik van de trap in uw eigen huis? Een Stannah Traplift geeft u de vrijheid terug om uw hele huis weer te gebruiken! We creĂŤren al meer dan 150 jaar mobiliteitsoplossingen om het leven beter te maken, waarbij we innovatieve techniek combineren met kwaliteitsservice. Stel het niet langer uit en boek vandaag nog uw vrijblijvend en gratis bezoek aan huis!

Gratis installatie Installatie in een halve dag Ontvang vrijblijvend informatie Veiligheid en onafhankelijkheid

BEL VANDAAG NOG EN GENIET WEER VAN UW HELE HUIS

0800 26 912

Ja,

GEKEND VAN TELEVISIE info@stannah.be - www.stannah.be

De informatie is voor: Naam:

stuur mij vrijblijvend informatie over Stannah trapliften

Mevr./Dhr.

Straat:

Huisnummer: Postcode: Plaats: Telefoonnummer:

TOURING MAGAZINE

E-mail adres:

U kunt deze ingevulde coupon naar het onderstaande adres versturen: Stannah, Poverstraat 208,1731 Relegem

PROXIMUS: 10% KORTING OP JE FAMILUS, TUTTIMUS OF MINIMUS PACK

77 78 KASTEEL DIEPENDAEL IN ELEWIJT

LEDENVOORDELEN Touring verwent jou dag in dag uit 77

â&#x201A;¬ 8 KORTING EN EEN VIP EXPERIENCE VOOR DISNEY ON ICE

KRUISWOORDRAADSEL EN SUDOKU PUZZEL MEE EN WIN EEN SAMSUNG 4K TV

76 TOURING magazine

GOEDKOPER BELLEN, SURFEN EN TV-KIJKEN MET TOURING EN PROXIMUS

DISNEY ON ICE VIERT 100 JAAR MAGIE

-€ 8

p.p. + VIP EXPERIENCE

Mobiliteit en connectiviteit, twee begrippen die zowel bij Touring als bij Proximus de hoogste prioriteit genieten. Precies door deze belangrijke raakpunten is een nauwe samenwerking tussen Touring en Proximus mogelijk. Touring-leden doen hier hun voordeel mee en genieten voortaan van een aanzienlijke korting bij het telefoneren, surfen en televisiekijken. JOUW VOORDEEL: • 10% korting op je Familus Pack (internet, tv en vaste lijn).* Je bespaart tot € 82 op jaarbasis. • 10% korting op je Minimus Pack (internet, tv en mobiel).* Je bespaart tot € 120 per jaar. • 10% korting op je Tuttimus Pack (internet, tv, vaste lijn en mobiel) – de all-in.* Dit betekent een besparing tot € 130 op jaarbasis. Proximus neemt ook nog de installatiekosten (ter waarde van € 59) voor zijn rekening. Ben je al Proximus-klant? Onder bepaalde voorwaarden geldt de Touring-korting ook voor jou!** Nog geen Proximus-klant? De Touring-korting is cumuleerbaar met de nationale promotie van het moment.** Vraag je korting via www.touring.be/nl/proximus (geen inschrijving mogelijk via de telefoon).

Leg je Mickey-oren al maar klaar en maak je op voor de ultieme Disney-ervaring wanneer “Disney On Ice viert 100 jaar magie” een stad bij jou in de buurt binnenschaatst. Laat je betoveren door een fantastische cast van meer dan 50 onvergetelijke Disneyfiguren. Herbeleef samen met Anna, Elsa en Olaf de magie uit de Disneyfilm Frozen. Zing mee met meer dan 30 liedjes uit De Leeuwenkoning, Toy Story, Finding Dory, Belle en het Beest, Aladdin en tal van andere films van Disney en Disney/Pixar. Deze show bundelt werkelijk een eeuw aan Disneymagie! JOUW VOORDEEL: € 8 korting op je tickets voor de voorstellingen van woensdag 19/02 om 15u, vrijdag 21/02 om 19u, zaterdag 22/02 om 10u30 en om 18u in de Lotto Arena in Antwerpen.

€ 130 PER JAAR

*De 10% korting wordt toegekend op de waarde van het Familus, Tuttimus of Minimus Pack, met uitzondering van de waarde van de gekozen tv-bundel en alle andere bijkomende opties. **Je vindt de voorwaarden op proximus.be/affinity of op het nummer 0800 33 800 (zorg dat je je Touring-lidnummer bij de hand hebt en geef de promocode 15560001 op). Proximus kan het voordeel op elk moment wijzigen. In dat geval zal Proximus je hiervan tijdig op de hoogte brengen. Deze Affinity korting is niet cumuleerbaar met andere kortingen, behalve de nationale promotie op Familus, Minimus of Tuttimus voor nieuwe internetklanten.

W IN !

KORTING TOT

WIN EEN FANTASTISCHE VIP EXPERIENCE

Om te kunnen deelnemen aan de VIP Experience wedstrijd voor de Disney On Ice show in de Lotto Arena, moet je eerst en vooral je tickets aankopen via www.touring.be/nl/disneyonice. Eens je een bevestigingsmail van je reservatie hebt ontvangen van Tele Ticket Service, kan je deelnemen aan de VIP Experience wedstrijd. Meer info en voorwaarden op www.touring.be/nl/disneyonice

RESTAURANT VAN DE MAAND

TOURING LEDEN

 55

RESTAURANT KASTEEL DIEPENDAEL Wie door de oude gietijzeren poort de groene laan van Kasteel Diependael oprijdt, voelt meteen dat de omgeving doordrongen is van geschiedenis. Het kasteel dateert van 1740 en is eigenlijk een serieus uit de kluiten gewassen jachthuis. De parktuin is piekfijn onderhouden en het buitenterras aan de vijver is een heerlijke oase van rust, op korte afstand van de drukke hoofdstad. Bij minder fraai weer kan je culinair genieten in de wintertuin, omgeven door weelderig groen. Voor de liefhebbers van een voortreffelijke klassieke keuken met een hedendaagse presentatie is het restaurant een vaste waarde op de gastronomische kaart van België. Met terechte trots vieren chef Noël Neckebroeck en zijn echtgenote Rita Mertens, die met haar eeuwige glimlach de gasten ontvangt, in 2019 een heuglijke verjaardag: 30 jaar Kasteel Diependael! Ze nodigen de Touringlezer van harte uit om mee te komen genieten van hun smakelijke jubileummenu.

TOURING MENU Kasteel Diependael Tervuursesteenweg 511 1982 Elewijt 015 611 771 info@kasteeldiependael.be www.kasteeldiependael.be Ruime gratis parking aan het kasteel Gesloten: zaterdagmiddag zondagavond maandag

Crémant de Bourgogne en hapjes • Krab - butternut - hummus - chorizo-ijs • Wilde eend - appel - zwarte pens - witloof • Kaasbordje met homemade notenbrood (supplement van € 6) • Muscovado biscuits - bananenstructuren cremeux van limoen - vanille-ijs • Koffie en koekjes • Aangepaste wijnen

Verplichte telefonische reservatie met vermelding van dit Touring-menu (niet op zaterdagavond). Het menu wordt enkel per volledige tafel geserveerd, van 3 september tot 10 november (verlof van 29 oktober tot 3 november). 78 TOURING magazine

Profiteer jij al van je

LEDENVOORDELEN? Touring is véél meer dan alleen maar bijstand. Als Touring-lid krijg je nog zoveel andere voordelen. Wat maakt dat je lidmaatschap zich al snel terugbetaalt. véél meer dan alleen maar bijstand JE WINT TIJD OP SNELWEGEN GRATIS badge (waarde € 11) om elektronisch tol te betalen in Frankrijk, Spanje en Portugal

JE BESPAART OP TELEFONIE tot € 130 korting per jaar op je Proximusabonnement

JE BESPAART OP BRANDSTOF minstens € 0,10 korting per liter bij elke tankbeurt

JE BETAALT MINDER PARKING 10% korting op je parkeerkosten dankzij de GRATIS Touring Pcard+

JE BEZUINIGT OP VRIJETIJDSUITGAVEN kortingen op huurauto’s, kinderzitjes, pretparken, ...

En dat is lang niet alles. Surf bliksemsnel naar touring.be/nl/voordelen en geniet vanaf vandaag van al je extra’s. Of bel ons op 02 233 22 02 voor meer info. Als je wil profiteren van de voordelen, ga je er als lid mee akkoord dat Touring bepaalde gegevens verzendt naar zijn partners, die hun producten en diensten aanbieden aan hun voorwaarden. Meer info op www.touring.be/nl/voordelen. TOURING magazine 79

Ook als je fietst, is Touring er voor jou. Of je nu met de fiets naar het werk gaat, naar school of gewoon een tripje doet… Dankzij de jaarlijkse bijstand Touring Bike ga je gerust op weg. • 24u/7 fietsbijstand overal in België • Terugbetaling van medische kosten tot 6.500 • Meerdere formules mogelijk Meer info? Lees de algemene voorwaarden en het document over het bijstandsproduct op touring.be alvorens je contract te ondertekenen. Of bel ons op 02 286 31 02.

vanaf

11,25

21,67

/maand

Jaarlijkse pechverhelping in België die je mobiliteit verzekert als bestuurder of passagier, zelfs bij carpooling of autodelen.

Voor je auto, moto, elektrische fiets, hoverboard (uitgezonderd o.a. oldtimers en taxi’s) Overal in België en tot 100 km voorbij de grens Bijstand in geval van panne, ongeval, platte band, lege batterij, verloren sleutels

/maand

Jaarlijkse reisbijstand en pechverhelping in bijna 40 Europese landen. Vanaf 21,67/maand of 260/jaar.

Alles van Move On België met daarbovenop: Onbeperkte medische bijstand wereldwijd (uitgezonderd o.a. een terugval of verergering van een ziekte die gekend was voor vertrek) Voor je verblijven overal ter wereld, ook voor je skivakanties

Een vervangwagen tot 5 dagen per jaar, indien nodig

Vergoeding en organisatie van je repatriëring

Nu voor slechts 11,25/maand of 135/jaar

Pechverhelping in bijna 40 Europese landen Een vervangwagen tot 15 dagen/jaar

Exclusieve voordelen Move On België

Exclusieve voordelen Move On Wereld

Voel je je niet goed en wil je liever niet rijden? Ga één keer per jaar naar huis met Taxi Joker (ter waarde van maximaal 50)

Toegang tot de luchthavenlounges van Charleroi en Brussels Airport (ter waarde van 210)

Eén keer per jaar een gratis check-up van je auto (ter waarde van 75)

Visa-service en tolk om je het leven makkelijker te maken (ter waarde van 200)

Bekijk het document over het bijstandproduct op touring.be vooraleer je contract te ondertekenen.

HOE KAN JE ONS CONTACTEREN?

KLANTENDIENST

Vragen over je lidmaatschap, adreswijziging, productinformatie, of om een offerte te verkrijgen... 02 233 22 02, MA - VRIJ, 8u - 18u @ membership.service@touring.be

TOURING INFO

02 286 33 84 Juridische en toeristische info (binnen- en buitenland), verkeersinfo (buitenland). Maandag tot vrijdag van 9 tot 12u en van 14 tot 17u.

Touring Bike vanaf

45/jaar Ontdek ook onze andere producten De jaarlijkse reisbijstand, met of zonder pechverhelping De tijdelijke individuele reisbijstand, met of zonder voertuig De reisannulatie-, bagage- en reiscompensatieverzekering die je vakantiebudget beschermt Pechverhelping voor je auto of moto in België Pechverhelping voor je fiets of elektrische fiets in België De hulp van onze juridische experten beperkt de gevolgen van een verkeersongeval tot een minimum

Bel ons of kijk op onze website.

Geniet elke dag van alle Touring voordelen Enkele voorbeelden: Een gratis elektronische tolbetalingsbadge voor de Franse, Spaanse en Portugese tolwegen Je krijgt -10% op parking in steden en in de luchthaven met de gratis Touring PCard+ Korting op je brandstofverbruik met je gratis Touring Total-tankkaart Tot 130 korting per jaar op je Proximus-abonnement Numéro de référence Referentienummer 25% korting op alle soorten reparaties van autoruiten door Touring Glass Kortingen op tal van culturele uitstapjes in België en in het buitenland: tentoonstellingen, dierentuin... Om de twee maanden het Touring-magazine in je bus Ontdek al je voordelen en hoe gebruik te maken van je lidmaatschap op www.touring.be/nl/ledenvoordelen. SYC CODE

393

3 onmisbare apps om altijd bij de hand te hebben! TOURING ASSIST

TOURING MOBILIS

Bijstand met geolokalisatie.

Gepersonaliseerde verkeersinfo.

AUTOPECH IN BELGIË? 070 344 777

TOURING TRAVEL

Jouw reisassistent en -planner.

EEN PROBLEEM IN HET BUITENLAND? +32 2 233 23 45 Volg ons op

TECHNICAL HELPDESK

technical@touring.be Een e-mailadres voor al je technische vragen over je auto (onderhoud, reisvoorbereiding … ).

De personenbijstand en de gewaarborgde prestaties in het buitenland worden gedekt door ATV n.v., waarvan de maatschappelijke zetel gevestigd is in België, te 1040 Brussel, Wetstraat 44, RPR 0441.208.161 Brussel, ING BE69 6300 1222 3978 BBRUBEBB, verzekeringsonderneming onderworpen aan het Belgische recht en toegelaten bij KB van 11/01/1991 en 24/02/1992 (BS 13/02/1991 en 14/03/1992), erkend door de NBB onder het nummer 1015 om verzekeringsoperaties uit te voeren in de takken 9, 16, 17 en 18. De bijstand aan uw voertuig wordt uitgevoerd door de v.z.w. Koninklijke Belgische Touring Club, onderneming onderworpen aan het Belgische recht, waarvan de maatschappelijke zetel gevestigd is in België, te 1040 Brussel, Wetstraat 44, RPR 0403.471.597 Brussel, CBC BE55 1910 4222 2244 CREGBEBB, FSMA nr. 011210 cA. De jaarlijkse producten voorgesteld door Touring zijn onderworpen aan het Belgische recht. In geval van klacht kan u zich per post wenden tot Touring, Klachtendienst, Wetstraat 44, 1040 Brussel of per mail tot complaint@touring.be. Indien u niet tevreden bent over de vooropgestelde oplossing, dan kan u zich wenden tot de Ombudsman van de Verzekeringen, de Meeûssquare 35, 1000 Brussel per fax op 02/547.59.75. De beschrijving van de garanties is een uittreksel uit de Algemene Voorwaarden en is slechts een beperkte weergave van onze producten en diensten. Prijzen geldig op 01/01/2019.

Meer puzzels en wedstrijden op puzzelclub.be

Sudoku Vul het diagram zo in dat in elke rij, elke kolom en elk vierkant van 3 bij 3 vakjes alle cijfers van 1 tot en met 9 precies één keer voorkomen. In de gearceerde vakjes leest u van boven naar beneden de oplossing.

SUDOKU

6 9

7 5

3 6 8 2 B

2 WINNAARS

4 3 7 6

7 9

3 6 8 4

7 6

2 9

Zweedse puzzel WIN

Breng de cijfers uit de gekleurde vakjes over naar onderstaande vakjes

deel v.e. gebouw deel v.e. jaar

Stuur via SMS de code 254 spatie en de oplossing naar 6685 of BEL de oplossing door naar het nummer 0905 23 319 Los deze sudoku op en win een Samsung 4K TV Vertrek van de cijfers die al ingevuld staan en vul het raster zo in dat de cijfers van 1 tot 9 telkens één keer voorkomen: in elke horizontale rij, in elke verticale kolom en in elk 3X3 blokje. Er is slechts één oplossing mogelijk.

verdelgingsmiddel

inwendig orgaan

gebied

maatstaf warme drank

slaperig nevelsluier toiletgerei hengelspoel

graan4 2 6 9 5 8 1 7 3 9 7 5 4soort 1 3 6 8 2 5 6 9 8 3 7 2 1 4

weldra uitvoeren deel v.h. jaar

delfstof bronwater

6 8 4 2 7 1 3 9 5 7 5 2 3 6 9 8 4 1

6685

rondhout en omstreken

lidwoord

rechtsgeding

plant

lofdicht

Breng de omcirkelde letters over naar onderstaande cijferbalk 2

4 5

Los dit kruiswoordraadsel op en win een Samsung 4K TV. Stuur via SMS de oplossing naar 6685 of BEL naar het nummer 0905 23 320

De winnaars worden getrokken uit de juiste inzendingen en vermeld in het magazine - Deelname per oproep €2,00 - Per verzonden/ontvangen SMS: €1,00, volledige SMS deelname €4,00 De deelname is onbeperkt - De prijzen zijn niet uitkeerbaar in speciën of omruilbaar - De verwerking van persoonlijke gegevens is onderworpen aan de wet van 25 mei 2018. Helpdesk: 03/216 46 84 - info@mconcept.be - Organisatie: MConcept bvba, Ond. nr 0826.398.329, 2018 Antwerpen, Desguinlei 90/12B

82 TOURING magazine

vlees aan stokje

schuimrubber

1 1

verzonden /ontvangen € 1,00 / SMS

meisjesnaam

1 3 8 7 2 6 4 5 9

3 9 1 5 8 4 7 2 6

De oplossingen van Touring Magazine 253 zijn: voorruit en 928 Wegens de vakantieperiode worden de winnaars in een latere publicatie vermeld.

2 1 7 6vorst 4 5 9 3 8

Verhoog je kansen en speel meerdere keren mee! Je kan meespelen tot 20/10/19. De winnaars worden persoonlijk verwittigd.

Luxem- hoofd burg v.e. mos(internet) kee

fijnproever nobel

8 4 3 Indische 1 9 2 5 6 7

KRUIS WOORD

voertuig ongezouten

UW FAVORIETE KOFFIE. ALTIJD EXTRA VOORDELIG!

'DE VERSE BONEN ZIJN SLOW ROASTED, WAARDOOR ER MEER AROMA'S VRIJKOMEN.'

TIJDELIJK:

GRATIS

2 DUBBELWANDIGE GLAZEN (130 ML) T.W.V. € 17,99

Grand Maestro Italiano Alleen de allerbeste Arabica bonen uit Centraal- en Zuid-Amerika zijn zorgvuldig geselecteerd voor deze uitmuntende melange van Grand Maestro Italiano. Het resultaat is een intense en tevens uiterst verfijnde koffie. Een waar genot voor uw smaakpapillen! Let op! Als u eenmaal Grand Maestro Italiano heeft geproefd, dan wilt u nooit meer andere koffie.

KOFFIEBONEN

FILTERKOFFIE

1 kg Original 1 kg Celeste

6 x 500 gr Original

2 kg

3kg

-45%

€ 19,92

-37%

€ 35,98

Cups voor

€ 22,62 € 35,94

Cups voor

NESPRESSO

DOLCE GUSTO®

50 st Original 50 st Celeste

32 st Lungo Intenso 32 st Café au lait 32 st Cappuccino 32 st Grande

100 cups

-48%

Voor 17.00 uur besteld, de volgende dag gratis aan huis geleverd

€ 19

-41%

€ 37,98

Aantrekkelijke prijzen

Bestel snel: koffiemarkt.be/glazen

of bel 089 / 68 02 38 (ma t.e.m. vr van 8.30 u. tot 17.00 u.) *Actie geldig t.e.m. 4 oktober 2019 zolang de voorraad strekt.

128 cups

,86

Niet lekker? Geld terug

Alle bekende merken

MAKKELIJK BESTELLEN Scan de QR-code:

€ 29,92 € 51,12

Tijd om meer eend te zijn als het gaat over je mobiliteit.

SUPPORTER VAN JOUW

MOBILITEIT

Een eend kiest telkens de vlotste manier om zich te verplaatsen. Doe ook zoals de eend, en ga vlot op weg met het vervoermiddel dat je het beste uitkomt. Want dankzij een breed gamma aan verzekeringen en bijstandsformules zorgt AG ervoor dat elke rit goed verloopt, voor jou en je hele gezin. Geniet voluit van je leven, en ga zorgeloos op weg. Want bij AG verzekeren we je mobiliteit, vandaag en morgen. Meer info bij je verzekeringsadviseur of op ag.be/jouwmobiliteit AG Insurance nv – E. Jacqmainlaan 53, B-1000 Brussel – RPR Brussel – BTW BE 0404.494.849 www.aginsurance.be – Tel. +32(0)2 664 81 11 - Belgische verzekeringsonderneming toegelaten onder code 0079, onder toezicht van de Nationale Bank van België, de Berlaimontlaan 14, 1000 Brussel