Touring Magazine 255 - Nederlandse Editie

BEWEEG MEE MET DE GROOTSTE MOBILITEITSCLUB VAN HET LAND

NOVEMBER / DECEMBER 2019

VERSCHIJNT TWEEMAANDELIJKS

#255

ALLES OVER

LEZ NORMEN STEEDS STRENGER

WEGENWACHTER VOOR ÉÉN DAG “BLIJ DAT IK MENSEN KAN HELPEN OF GERUSTSTELLEN”

magazine TOURING-LID JOSSE DE GEUR VAN WARME CHOCOMELK MET SLAGROOM, DÀT IS WINTER VOOR MIJ

P409834 – GENT X – TOURING, WETSTRAAT 44 – 1040 BRUSSEL

WINTERSPECIAL

SKIËN SNEEUWSCHOENWANDELEN IJSKLIMMEN RODELEN CULINAIR GENIETEN CANADA DUITSLAND FRANKRIJK ITALIË OOSTENRIJK ZWITSERLAND

VERGELIJKENDE TEST 4 ATYPISCHE SUV’S

Otolift, dé meest gekochte traplift van de Benelux

k e le n e e t s n u D e l d! r e w r e t l i ra � � � � �

Uw trapleuning kan blijven zitten Brede kant van de trap blijft vrij Niet goed = geld terug* Huren, nieuw en tweedehands Slechts 48 uur levertijd mogelijk

m.

Ge l dig t. e. be r 31 d e ce m 2019

€750,-

Korting*

* 0nder voorwaarden. Ga naar otolift.be/sale

Stuur mij een gratis brochure

voor een gratis thuisadvies of om onze gratis brochure te bestellen.

Naam Adres Telefoon

TOUR19

Postcode/plaats

Bel gratis 0800 65 608

Stuur deze bon naar: Otolift Trapliften, Verlorenbroodstraat 120 bus 3, 9820 Merelbeke

www.otolift.be

EDITO WINTERPRET IN AL ZIJN VORMEN Geen mens die houdt van kortere dagen, lagere temperaturen en langere files.

Om maar drie ingrediënten te noemen van een doorsnee winter. En toch zijn we fan van het seizoen. Met dank aan de wintersport – gek eigenlijk wat dat met een mens doet. Zowel fysiek als geestelijk worden we er beter van.

Zeker als een stralend zonnetje de koude countert en we schone lucht kunnen inademen terwijl we door een sneeuwwit landschap trekken. Op ski’s, sneeuwschoenen, een hondenslee, noem maar op. De diversiteit aan activiteiten groeit elk winterseizoen. Maar ook de bestemmingen waar je ze kan beoefenen, worden alsmaar talrijker.

In dit nummer gaan we van het Duitse Zwarte Woud (p. 16) over Zwitserland, Oostenrijk, Frankrijk en Italië (p. 21) tot helemaal in het bitterkoude noordoosten van Canada (p. 30). Aan jou de keuze welke glij- of voetsporen je wil volgen.

Dichter bij huis maken onze wegenwachters (p. 52) zich weer klaar om enkele tienduizenden batterijen tot leven te wekken – nog steeds dé nummer 1 panne tijdens de wintermaanden.

Ga dus gerust op weg, ook als het weer wat tegenzit. We zijn er voor jou, dicht bij huis én véél verder weg.

En voor diegenen die niet houden van koude, sneeuw en glijpartijen: geen enkele winter duurt eeuwig, geen enkele lente slaat zijn beurt over.

Tot volgend jaar!

Jo Verluyten, hoofdredacteur Touring Magazine

BEWEEG MEE MET DE GROOTSTE MOBILITEITSCLUB VAN HET LAND

BEWEEG MEE MET DE GROOTSTE MOBILITEITSCLUB VAN HET LAND

VERSCHIJNT TWEEMAANDELIJKS

#255

LEZ NORMEN STEEDS STRENGER

WEGENWACHTER VOOR ÉÉN DAG “BLIJ DAT IK MENSEN KAN HELPEN OF GERUSTSTELLEN”

magazine TOURING LID JOSSE DE GEUR VAN WARME CHOCOMELK MET SLAGROOM, DÀT IS WINTER VOOR MIJ

WINTERSPECIAL

P409834 GENT X TOURING, WETSTRAAT 44 1040 BRUSSEL

NOVEMBER / DECEMBER 2019

NOVEMBER / DECEMBER 2019

ALLES OVER

SKIËN SNEEUWSCHOENWANDELEN IJSKLIMMEN RODELEN CULINAIR GENIETEN CANADA DUITSLAND FRANKRIJK ITALIË OOSTENRIJK ZWITSERLAND

VERGELIJKENDE TEST 4 ATYPISCHE SUV’S

TOURING-LID OP DE COVER: Josse Meersmans

DIGITAAL (VERDER) LEZEN?

IN DIT NUMMER

www.touring.be/magazine

REDACTIE Touring Wetstraat 44, 1040 Brussel redactie@touring.be HOOFDREDACTEUR Jo Verluyten EINDREDACTIE Maritta Van Casteren en Bart Bettens MEDEWERKERS Bart De Landtsheer, Erik Derycke, Vincent Hayez, Joris Luyten, Thierry Sarasyn VERTALINGEN @miranda translation services FOTOGRAFEN Johannes Vande Voorde, Joris Luyten COVER Fotograaf Johannes Vande Voorde ILLUSTRATIES Fabio Bartali CONCEPT EN VORMGEVING www.headlinepublishing.be RECLAMEREGIE MAG ADVERTISING Anne-Marie.Roelants@magadvertising.be DRUK Roularta Printing, Meiboomlaan 33, Roeselare JAARABONNEMENT Touring-leden: gratis Niet-leden: My Touring € 38

30

WINTERSPORT IN CANADA

Eén met de natuur in Jasper National Park Overname van inhoud uitsluitend na schriftelijk akkoord.

Uitgever en redactie zijn niet verantwoordelijk voor de inhoud van de advertenties. Adressen en merken in redactionele teksten hebben geen publicitaire bedoeling. Enkel de auteurs zijn verantwoordelijk voor de gepubliceerde artikels en foto’s.

Niet gevraagde artikels en foto’s worden niet teruggestuurd.

V.U.: Bruno de Thibault, Wetstraat 44, 1040 Brussel

16

WAAR KOMT DE KOEKOEKSKLOK EIGENLIJK VANDAAN?

OP REIS

MOBIEL

VOORDELIG

7 UIT IN EIGEN LAND 14 9X SPA 16 HET ZWARTE WOUD

46 LAGE-EMISSIEZONES 52 DE WEGENWACHTER 56 OUD VS NIEUW 60 4 ATYPISCHE SUV’S

78 RESTAURANT VAN DE MAAND

Vijf ideetjes voor een herfstuitstap

De moeder van alle kuuroorden

4 leden binden de sneeuwschoenen aan

21 WINTERSPORT 2019-2020

Alles wat je moet weten over LEZ

We rijden een dagje mee met Geert

De Toyota Supra

Kasteel Van Laarne

79 DISNEY ON ICE 80 TOURING DIENSTEN

Extra voordelig voor Touring-leden

Kies de formule die bij jou past

Wat onderscheidt hen van de échte SUV’s?

Genieten van de Alpen tot de Dolomieten

in onze pretparken 8 5 minder bekende musea 41 Ook elektrisch fietsen is gezond 42 Koop een OOK LEUK 7stepHetmetspookt ecocheques 43 AB InBev zet bierboot in 66 Autotesten 73 Motortesten 74 Vraag & Antwoord 82 Kruiswoordraadsel & sudoku: speel mee en win een Samsung Galaxy S10.

TOURING magazine 5

CANADA OP EN NAAST DE PISTES

30

14

GENIETEN VAN EEN SPA IN SPA

OP REIS Ver weg of in je buurt 8

ZWITSERLAND GEEFT 12.000 SKIPASSEN WEG

9

SAVOIE MONT BLANC ZET IN OP DUURZAAMHEID

16

OP STAP MET LEDEN: HET ZWARTE WOUD

21

SPECIAL: WINTERSPORT 2019-2020

6 TOURING magazine

SAMENSTELLING: BART DE LANDTSHEER

HET SPOOKT IN ONZE PRETPARKEN

© Bellewaerde

HALLOWEEN 2019 WIE DURFT?

Elk jaar een tikkeltje griezeliger, dat lijkt het credo van onze pretparken. Walibi belooft de meest verschrikkelijke Halloween ooit, met negen spookhuizen, zes scare zones, vier shows en voor de durvers negen nocturnes. Bobbejaanland komt met een opmerkelijke primeur: Yummy Live, een bloedstollend spookhuis gebaseerd op de eerste Vlaamse zombiefilm die pas midden december in de zalen verschijnt. Ondertussen maakt Don Eduardo de los Muertos Bellewaerde onveilig en houden ze het in Plopsaland op bibberen en beven met de Pompoenkoning. Ook in onze omringende landen griezelt het stevig. Check Parc Astérix nabij Parijs of trek naar Movie Park of Phantasialand net over de grens in Duitsland. Mag het nóg griezeliger en wat verder zijn? Zet dan koers richting Europa Park. Als je durft tenminste …

1.708.600 Dat is het aantal overnachtingen van Belgen die Oostenrijk aandoen als wintersportbestemming (seizoen 2018-2019). En dit zijn de vijf favoriete winterbestemmingen van onze landgenoten: Sölden, Ischgl, Wenen, Mayrhofen en Saalbach-Hinterglemm.

UIT IN EIGEN LAND

5 HERFSTTIPS Elk seizoen heeft zijn charmes, ook de herfst. Tijdens dit seizoen dienen zich spontaan andere activiteiten aan, want nu is het niet té warm om te wandelen of te fietsen en net fris genoeg om de gezelligheid van een koffiebar of kroeg op te zoeken. Wat doe jij zoal de komende weken?

HERFSTWANDELEN: Van het museum naar de koffiebar of via de taverne aan de rand van het bos naar de oevers van de rivier. Dit is het ideale seizoen om een frisse neus te halen en te genieten van de herfstkleuren. Wist je trouwens dat je in detail je route kan uitstippelen voor je thuis vertrekt? Ga maar eens kijken op www.wandelknooppunt.be en klik door naar de routeplanner.

OP BEZOEK BIJ EEN BARISTA: Geen zin om te wandelen? Misschien heb je in tegenstelling tot de voorbije zomer nu wél tijd om eens bij te praten met je beste vrienden of familie. En wellicht kent iemand van het gezelschap een koffiebar waar ze de bonen nog zelf branden of toch minstens weten hoe een bakje troost volgens de regels van de kunst gebrouwen wordt.

RUST IN DE PROVINCIEDOMEINEN: Tijdens de zomer zijn ze vaak te druk, maar nu liggen ze er kleurig en vredig bij. In de buurt of iets verder weg, het aanbod is aanzienlijk.

WEEKENDJE WEG: Je hoeft écht niet naar het buitenland om er even tussenuit te zijn. Typische herfstbestemmingen zijn de Ardennen of de Kust, maar nu is het ook het moment om de relatieve rust op te zoeken op plekken die tijdens de zomer onder de voet worden gelopen. Alle provinciehoofdsteden al bezocht? Laat je eens verrassen.

BURCHTEN EN KASTELEN: We beseffen het nauwelijks, maar ons erfgoed is uniek in de wereld.

De kastelen en burchten liggen er momenteel bijzonder idyllisch bij. Vergeet je camera of smartphone niet!

Ik hoop dat tijdreizen geen realiteit wordt. De tijd zou zijn eigen charme en belang verliezen.

BHAVIK SARKHEDI, HUMORIST EN SCHRIJVER

TOURING magazine 7

5

MINDER BEKENDE

MUSEA Nu de herfst op volle toeren draait, breekt het ideale seizoen aan om eens door een museum te lopen. De grote musea kennen we allemaal, maar ken je deze vijf verrassende plekken?

1. MEM What’s in a name … MEM: het Museum van Erotiek en Mythologie. Jawel, hier worden de onderlinge verbanden blootgelegd. Info: www.m-e-m.be

2. COUDENBERGPALEIS Keizer Karel en het kruim van de Europese adel verbleven tussen de 12de en de 18de eeuw in het reusachtige Coudenbergpaleis. Tot een brand het prachtige gebouw verwoestte en de intacte resten in stilte onder de grond verdwenen.

Info: coudenberg.brussels

3. BACHTEN DE KUPE Als het weer het toelaat, is het Openluchtmuseum Bachten de Kupe een fraai alternatief voor het bekendere Bokrijk.

Info: www.openluchtmuseumbachtendekupe.be

4. LE MUSÉE GAUMAIS Ook Wallonië heeft zijn eigen Bokrijk. Check het Museum van het Landelijk Leven in Montquintin, met zijn versterkte kasteel, de duiventoren, de kleine Romaanse kerk en de geklasseerde boerderij.

Info: www.museesgaumais.be

5. HET MUSEUM VAN ‘KLEIN FORMAAT’ Werken uit de hedendaagse kunst die allemaal kleiner zijn dan het A4-formaat, dat was het opzet. Intussen telt de collectie al meer dan 4.000 werken.

Info: www.museedupetitformat.be Voor wie niet kan kiezen is er de Museum Pass, waarmee je voor 50 euro een jaar lang in maar liefst 163 musea terechtkan.

Info: museumpassmusee.be 8 TOURING magazine

ZWITSERLAND VERLOOT OPNIEUW 12.000 SKIPASSEN

GRATIS SKIPASSEN VOOR KINDEREN De Kids4free-actie van vorig jaar was naar eigen zeggen een groot succes, en daarom trakteert Zwitserland Toerisme dit winterseizoen opnieuw op skipassen. Het gaat om 12.000 weekskipassen voor kinderen tot 13 jaar, geldig voor 6 dagen. De pas kan het hele winterseizoen 2019-2020 gebruikt worden, maar de winnaars moeten ‘m wel 6 opeenvolgende dagen benutten in het skiresort waar ze zich voor ingeschreven hebben.

Op MySwitzerland.com/kids4free vind je de lijst van alle deelnemende skigebieden. Maar opgelet: de campagne is al begonnen en dus is snel zijn de boodschap.

Inschrijven kost niets en registreren doe je op deze website: MySwitzerland.com/kids4free.

Kies daar vervolgens je bestemming en wacht dan rustig af tot de prijsuitreiking begin december.

Fingers crossed!

GROEN LINT ROND OOSTENDE Oostende introduceert het ‘Groene Lint’, een 35 kilometer lange route die de groengebieden en landschappen rond de stad met elkaar verbindt.

De contouren van het traject werden al uitgetekend in 2011, maar nu is de metamorfose van de ‘achterkant’ van Oostende klaar, meent burgemeester Bart Tommelein. Nieuwe, 21ste eeuwse parken werden aangelegd, zoals het ‘Park Nieuwe Koers’ met de sterrenwacht Astropolis, het innovatieve landbouwpark ‘De Tuinen van Stene’ met de voorziene nieuwe uitkijktoren en de Oosteroeverduinen met het uitkijkpunt ‘Halve Maan’. Er is een viertalige brochure beschikbaar die alle bezienswaardigheden langs het traject toelicht. Kostprijs 2 euro.

Info: www.visitoostende.be

BIG BANG

VOOR KLEINE MUZIKANTEN

GROENE VLOKKEN OP DE PISTES Groene stroom voor de liften en het produceren van kunstmatige sneeuw, het beperken van de CO2-uitstoot, de bescherming van de lokale natuurlijke schatten, het verbeteren van de luchtkwaliteit, het verduurzamen van integrale skidorpen enzovoort. Het is een greep uit de talloze initiatieven die in de regio Savoie Mont Blanc worden ondernomen om wintersporten een groen elan aan te meten. Voor elke soort ‘vergroening’ is er wel een label en de labels zijn gegeerd. Wie met het milieu begaan is, kan uitkijken naar de ‘Groene Stations’, POW (Protect Our Winter), Green Globe, Cimes Durables en het Flocon Vert-label. Het gaat overigens niet om een bevlieging; sommige labels bestaan al sinds de jaren zestig.

Info: www.savoiemontblanc.com © OT Saint-Gervais Boris Molinier

Het Big Bang festival strijkt ook dit jaar neer in Antwerpen (27 oktober), Brussel (3 november) en Gent (10 en 11 november). Dit internationale muziekfestival enthousiasmeert jaarlijks zo’n 50.000 kinderen en hun families om de wondere wereld van muziek en klanken te ontdekken.

De Bijloke in Gent wordt omgetoverd tot een avontuurlijk muzikaal labyrint met oude en nieuwe klanken, zowel geïmproviseerd als gecomponeerd.

In BOZAR en deSingel, respectievelijk in Brussel en Antwerpen, is de programmatie gelijkaardig. Het muziekfestival is niet alleen bedoeld voor kinderen, het muzikale programma wordt ook voornamelijk ingevuld door de kinderen zelf. Info: bigbangfestival.eu

SAVOIE MONT BLANC ZET IN OP DUURZAAMHEID

WIST JE DAT

De Franse Skischool, de ESF, tijdens het winterseizoen 17.000 skileraren inzet? Lausanne (Zwitserland) van 9 tot en met 22 januari 2020 de derde editie van de Jeugd Olympische Winterspelen organiseert, voor atleten tussen de 15 en 18 jaar?

Het is het tweede grootste wintersportevenement, na de Olympische Winterspelen. Frankrijk de meeste skiliften ter wereld telt? Het waren er in 2018 ruim 3.200, met daarbovenop nog eens meer dan 430 lopendebandliften. Oostenrijk 85 ‘snow parks’ telt? En 379 skigebieden, waarvan 8 op gletsjers. Het Dolomiti Superski skigebied in Noord-Italië (Zuid-Tirol) werelderfgoed is? De Dolomieten zijn zelfs integraal UNESCO werelderfgoed. 23% van Frankrijks grondgebied uit bergen bestaat?

Reis om te ontrafelen.

RICHIE NORTON, AUTEUR EN BEDRIJFSCONSULTANT TOURING magazine 9

P RE UBL PO I RT AG E

LA DOLCE VITA OP EN NAAST DE PISTE

ZUID-TIROL © Seiser Alm Marketing/ Harald Wisthaler

SÜDTIROL

We stellen steeds meer eisen aan onze wintersportbestemming.

Perfect getrimde pistes en een blauwe hemel zijn de basisvoorwaarden, maar bij onze keuze hechten we ook steeds vaker belang aan de bestemming zelf. En dan vooral aan wat er naast de piste te beleven valt.

Op culinair vlak bijvoorbeeld. Zuid-Tirol scoort uitstekend op de genoemde punten, maar er is meer …

W

intersport draait al lang niet meer om het sporten alleen. Sterker nog, de tijd dat het volledige gezelschap ’s morgens synchroon de latten aanbond en ’s avonds in groep de afdaling aanvatte, lijkt voorbij. Overigens trekt lang niet iedereen naar de bergen om fanatiek te sporten. De gezonde berglucht en de indrukwekkende vergezichten zijn ook voer voor wandelaars, natuurliefhebbers en levensgenieters.

Zuid-Tirol, in het noorden van Italië, is een veelzijdige bestemming die elk type toerist kan bekoren. Toptroef: de Dolomieten. De grillige pieken zijn op zijn zachtst gezegd een imponerende verschijning. De meeste bergbeklimmers zullen het beamen: deze bergen zijn de

10 TOURING magazine

mooiste ter wereld. De Italiaanse bergketen is trouwens UNESCO Werelderfgoed en heeft dat te danken aan zijn uniciteit.

Maar er is meer. Namelijk de unieke sfeer die zich ergens situeert tussen de geneugten van de Alpen en die van de Middellandse Zee. Dat laatste reflecteert zich onder meer in het bord en in het glas. Kortom, gastronomen, foodies en lekkerbekken worden hier bijzonder goed in de watten gelegd, zowel op als naast de piste.

DRIE TOPREGIO’S Op de volgende pagina’s stellen we drie topregio’s voor die het beste van Zuid-Tirol belichamen: Seiser Alm dat voornamelijk families met kinderen charmeert, Eggental dat zowel families als experten aantrekt en het Ortlergebied, in het hart van het nationale park Stilfserjoch.

ALLE WEGEN LEIDEN NAAR ZUID-TIROL MET DE AUTO: Zuid-Tirol ligt op ongeveer 1.000 km van Brussel. Rij via Duitsland en Oostenrijk over de tolplichtige Brennerautobahn.

MET DE TREIN: Reis met de trein via München naar Bolzano/Bozen.

MET HET VLIEGTUIG: Vlieg vanuit België naar de dichtstbijzijnde luchthavens: Innsbruck, Verona, München, Milaan of Venetië.

PRAKTISCHE INFO: www.suedtirol.info/nl/informatie/ heenreis

© Seiser Alm Marketing/ Harald Wisthaler © Seiser Alm Marketing/ Helmuth Rier © Seiser Alm Marketing/ Helmuth Rier

© Seiser Alm Marketing/ Harald Wisthaler

SEISER ALM / ALPE DI SIUSI

DE ULTIEME FAMILIEBESTEMMING Welkom op de grootste bergweide van Europa, tevens de uitgelezen plek om de indrukwekkende Dolomieten te aanschouwen. Dat kan vanop een zonovergoten terras of tijdens het wintersporten, maar de leukste manier om van het landschap te genieten, is tijdens een rustige rit met een paardenslee.

Seiser Alm profileert zich als topbestemming voor families, met activiteiten ter plaatse die specifiek ontwikkeld zijn voor toegankelijke natuurbelevenissen.

Schaatsen op natuurijs bijvoorbeeld in Völser Weiher/Laghetto di Fiè. Of omlaag razen met een slee op een van de 10 sleepistes, alles samen goed voor 23 km dolle pret.

Absolute ‘must do’ is de Seiser Alm Ronda, een sprookjesachtige rondweg met de kabelbaan van Seis/Siusi naar de Seiser Alm. Zeven stations langs de route staan garant voor eindeloos plezier en actie voor alle leeftijden, waaronder het beste en grootste sneeuwpark van Italië (Snowpark Seiser Alm), geschikt voor beginners én gevorderden. Langs Seiser Alm Ronda komen de jongsten van het gezelschap van alles te weten over heksen en tovenaars.

Spanning alom dus in een omgeving die op zichzelf al sprookjesachtig is.

GROOTSTE SKIGEBIED VAN DE DOLOMIETEN Het skigebied Seiser Alm/Val Gardena is

goed voor 175 pistekilometers voor wintersporters van elk niveau. De infrastructuur bestaat uit 80 ultramoderne kabelbanen die voorzien zijn van de modernste kinderveiligheidsuitrusting.

Het skigebied Seiser Alm/Val Gardena is het grootste gebied van de Dolomiti Superski en om die reden zijn de wachttijden onderaan de kabelstations beperkt.

Met de Dolomiti Superski skipas heb je ook toegang tot de 11 andere skiresorts die deel uitmaken van de Dolomiti Superski, goed voor ruim 1.200 pistekilometers en 450 skiliften.

Meer info: www.seiseralm.it/winterparadijs TOURING magazine 11

© Obereggen/ Günther Pichler

© Obereggen/ Paolo Codeluppi

P RE UBL PO I RT AG E

© IDM Südtirol/ Alex Filz

© IDM Südtirol/ Alex Filz

EGGENTAL / VAL D´EGA

1 REGIO, 2 SKIRESORTS Eggental biedt met zijn twee skiresorts het beste van twee werelden: Obereggen als bestemming voor de gevorderde skiër (en architectuurliefhebber) en Carezza als de perfecte familiebestemming.

Beide skiresorts maken eveneens deel uit van de Dolomiti Superski en liggen op zo’n 20 minuutjes rijden van de regionale hoofdstad Bozen/Bolzano.

Obereggen is naar eigen zeggen dé topbestemming voor gevorderde wintersporters en vakantiegangers met smaak.

Je verwacht het niet meteen op een skipiste, maar op deze plek bevindt zich een architectonisch pareltje in de vorm van een berghut (info: oberholz.com).

12 TOURING magazine

Strakke architectuur op een hoogte van 2.096 meter met een 360° zonneterras.

Eén keer per week kan je met de lift van 7 uur omhoog, zodat je op deze adembenemende plek kan ontbijten bij zonsopgang.

Wie na een dagje skiën nog niet moe genoeg is, kan drie keer per week aan ‘nachtskiën’ doen. De lichten op de pistes gaan om 19 uur aan en worden pas gedoofd om 22 uur.

FAMILIERESORT Klinkt dit alles net iets te heftig? Dan is Carezza misschien meer jouw ding.

Carezza profileert zich als familieresort, met overwegend blauwe pistes onderaan

in het skistation. Vertrouw je kinderen toe aan de ‘nani’s’ van ‘Naniland’ of laat ze een dagje achter bij Koning Laurin in het ‘Kinderland’ zodat je zelf een zorgeloze dag kan inplannen. Intussen genieten de kinderen van een skiles in de beste omstandigheden én leren ze een hoop bij over de Dolomieten.

Obereggen en Carezza zijn samen goed voor 90 pistekilometers, 32 skiliften en ruim 400 sneeuwkanonnen die worden ingezet als de natuur even niet mee wil.

Meer info: www.eggental.com/nl

© IDM Südtirol/ Alex Filz

© Ferienregion Ortlergebiet/ Malte Wöhler

© IDM Südtirol/ Andreas Mierswa © IDM Südtirol/ Frieder Blickle

ORTLER

WINTERSPORT OP GROTE HOOGTE

Het Ortlergebied maakt deel uit van het nationale park Stilfserjoch en beschikt over twee skigebieden: Sulden/Solda en Trafoi.

Het gebied ligt aan de voet van de 3.905 meter hoge Ortler, de hoogste berg in Zuid-Tirol. Kortom, op deze plek ski je hoog in de bergen, waardoor het skiseizoen extra lang duurt: van eind oktober tot begin mei. De liefhebbers van off-piste skiën kunnen kiezen uit diverse skitours boven de 3.000 meter. Aanrader is de tocht naar de berg Suldenspitze, waar je vervolgens vanaf 3.376 meter via onaangeroerde trajecten omlaag kan skiën.

Maar vergis je niet: dit gebied is niet louter bedoeld voor ervaren skiërs, snowboarders en freeriders, ook liefhebbers van lang-

laufen en rodelsporten kunnen hier prachtige panoramatrajecten ontdekken.

Wie er met de sneeuwschoenen op uittrekt, mag rekenen op een vlekkeloos ondergesneeuwd berglandschap met maar liefst 14 drieduizenders.

RUST EN ONTSPANNING Voor gezinnen die rust en ontspanning willen combineren met plezier en vrije tijd is het idyllische Trafoi een aangename ontdekking. Het dorp is gelegen in het midden van het nationale park Stilfserjoch en biedt een uniek panoramisch uitzicht op de Ortler. De skilift vertrekt vanuit het centrum, waardoor de pistes in slechts een paar minuten toegankelijk zijn voor het

hele gezin. Goed om weten: Trafoi heeft een eigen ski-kleuterschool.

KUNST IN DE BERGEN De MMM Ortles is een van de zes telgen van het MMM Messner Mountain Museum in Zuid-Tirol. In Solda bevindt zich een ondergrondse site met een tentoonstelling over ijs en Ortler. Na je bezoek kan je in het aanpalende Yak&Yeti de voetjes onder tafel schuiven. Voor de avontuurlijke smulpapen staat er jak op het menu, maar daarnaast worden er ook regionale heerlijkheden geserveerd.

Meer info: visitortler.com TOURING magazine 13

O EIG P S EN TAP LA IN ND 1

9X

SPA, DE MOEDER VAN ALLE KUUROORDEN

7

3 14 TOURING magazine

4

TEKST: BART DE LANDTSHEER

BEELD: JOHANNES VANDE VOORDE

Bath, Vichy en Spa. Dat zijn de grote, zeg maar belangrijkste, historische thermale steden ter wereld. Maar alleen Spa dubbelt als generieke term voor hydrotherapeutische behandelingen: spa zonder hoofdletter.

En binnenkort op UNESCO’s werelderfgoedlijst? Dat zou zomaar kunnen …

2

1. MEERDERE BRONNEN

5. HET MUSEUM VAN DE WATERSTAD

Wij Belgen kennen Spa voornamelijk van het bronwater, maar spa – zonder hoofdletter – is ook de generieke term die verwijst naar hydrotherapeutische centra die vaak tot wellness gereduceerd worden. Kortom, de ‘spa’ ontleent zijn naam aan het Belgische plaatsje ten zuiden van Luik. Op deze plek vind je meerdere bronnen, zoals Barisart, bekend van het gebottelde drinkwater.

Maar een absolute must-see is de gerestaureerde Peter-de-Grotebron, waar ook de toeristische dienst gevestigd is. Start je ontdekkingswandeling hier en vraag naar de ‘blauwe lijn’.

Meer info: www.spatourisme.be

In dit museum kom je alles te weten over de bij momenten turbulente geschiedenis van Spa. Het museum is ondergebracht in de voormalige koninklijke villa van Marie Henriëtte van Oostenrijk, de echtgenote van Leopold II, onze tweede koning.

Meer info: www.spavillaroyale.be

2. DE THERMEN

6

De Thermen van Spa bestonden al in de 16de eeuw, maar werden pas twee eeuwen later wereldberoemd.

Met dank aan onder meer Tsaar Peter de Grote, Victor Hugo, Alexandre Dumas en onze eigen koninklijke familie. Uiteraard lijken de thermen al lang niet meer op de oorspronkelijke kuurbaden en bovendien is het aanbod aan behandelingen intussen aanzienlijk uitgebreid. Het water dat door het complex stroomt, komt van de Clémentine-bron. Daar wordt verder niks aan toegevoegd, dus laat dat lelijke chloorbrilletje gerust thuis.

Meer info: www.thermesdespa.com

3. RIEN NE VA PLUS Het casino van Spa is meer dan 250 jaar oud en daarmee het oudste casino ter wereld. De plek is al lang niet meer uitsluitend voor de happy few weggelegd en uiteraard zijn de speeltafels en gokautomaten helemaal up-to-date. Poker of blackjack? Roulette?

Waag je kans.

Meer info: www.casinodespa.be

4. HET OUDE KUURHUIS Hoewel de bronnen al sinds de 16de eeuw gefrequenteerd worden, duurde het nog tot het begin van de 19de eeuw voor de eerste publieke kuuroorden opengingen. Een van de eerste spagebouwen staat er nog steeds. Het Etablissement des Bains ging in 1868 open en sloot in 2003 definitief zijn deuren.

8

6. CAFE DE L’EUROPE Het voormalige casino in het Waux-Hall gebouw ligt net buiten de stad en werd in 1770 een geduchte concurrent van het casino in hartje Spa. Het gebouw is een van de belangrijkste overblijfselen van de periode waarin het kuuroord wereldfaam kreeg en het ‘Café de l’Europe’ werd genoemd.

7. HANDGESCHILDERDE HOUTEN VOORWERPEN ‘Hout van Spa’ is een term die antiquairs gebruiken en die verwijst naar het 18de-eeuwse ambacht van het vervaardigen van voorwerpen in met Spawater geïmpregneerd hout. De houten voorwerpen hebben daardoor een ietwat grijze kleur. Ze worden ook beschilderd en/of versierd en staan bekend als Jolités de Spa. Bij Le Coin du Bois huist een atelier dat de Jolités vervaardigt op authentieke wijze. Op zoek naar een origineel en uniek geschenk? Zoek niet verder.

Meer info: www.lecoindubois.be

8. PERMANENTE TENT0ONSTELLING: JOAN MIRÒ Iets helemaal anders: kunst. En tevens een weetje, want in het gebouw waar de Peter-de-Grotebron ontspringt, vind je ook een expositieruimte waar – permanent – meer dan 140 werken van de Spaanse meester Joan Mirò tentoongesteld worden. Tekeningen, schetsen, aquarellen, lithografieën, collages en keramiek, het hangt en staat er allemaal.

Meer info: www.expo-miro.be

9. SCHEUREN OVER HET F1-CIRCUIT Neem dit maar niet al te letterlijk, want op het 7 kilometer lange Formule 1-circuit van Spa-Francorchamps geldt buiten de wedstrijden wel degelijk een snelheidsbeperking. Volgens liefhebbers is dit dankzij de natuurlijke glooiingen het mooiste circuit ter wereld.

Meer info: www.spa-francorchamps.be TOURING magazine 15

L OP EDE ST N AP

TEKST: BART DE LANDTSHEER FOTO’S: JOHANNES VANDE VOORDE

Het Zwarte Woud is ongetwijfeld de bekendste toeristische regio van Duitsland. Bekend van de televisie – wie kent de Schwarzwaldklinik niet? – en de deugddoende thermale baden.

Maar ook van de zenuwachtig tikkende koekoeksklokken en de grimmige sprookjes van de gelijknamige broers. Vier leden laten zich overhalen om de besneeuwde glooiingen met sneeuwschoenen te trotseren.

OP SNEEUWSCHOENEN DOOR

HET ZWARTE WOUD

16 TOURING magazine

DE TESTERS

Met deze vier leden trok Touring naar het Zwarte Woud: Frédérique Colmant en Etienne Verhelle uit het zuiden van ons land en Yolanda en Philip Vrancken-Bawin uit Vlaanderen.

Titisee

V Met meer dan 200 kilometer lengte en 60 kilometer breedte is het Zwarte Woud niet alleen het meest gevarieerde, maar ook het bekendste vakantiegebied van Duitsland. Voor de wintersporters: er zijn meer dan 170 skiliften en ruim 250 km geprepareerde pistes.

Uniek zijn de 2.000 kilometer aan crosscountry langlaufroutes, dwars door de ongerepte natuur.

oor deze trip nemen we bewust de trein. We willen helemaal ontspannen aankomen en enkel de laatste kilometers zelf aan het stuur zitten. Net als voor al onze andere internationale treinreizen (ICE, Thalys, Eurostar enzovoort) boeken we onze tickets via nmbs-internationaal. com. Daarna rest ons nog één bekommernis, namelijk of er sneeuw ligt in het Zwarte Woud. Want – zo hadden we de leden en de hoofdredacteur beloofd – dit moet een winterreportage worden.

Als we die bewuste ochtend met de ICE (de InterCity-Express, ofwel de Duitse HST) vanuit Brussel vertrekken, lijkt die verhoopte winter ver weg. Bij aankomst in Freiburg wijst de thermometer zowaar 17,5 graden aan. Putje winter. Philip vraagt zich luidop af of hij die dikke bergschoenen dan voor niks heeft

meegenomen. Maar we bevinden ons op dat ogenblik nog op een veertigtal minuutjes rijden van het Zwarte Woud, dus we geven de hoop niet op.

MENS SANA IN CORPORE SANO Voor we naar onze eindbestemming rijden, maken we een tussenstop in Bad Dürrheim. Ook hier is het aangenaam warm en er zit zelfs volk op de terrasjes.

Tot vorige week lag hier nog een dikke laag sneeuw, weet de uitbater van wellnesscomplex Solemar. En hij verzekert ons dat er hogerop nog voldoende sneeuw ligt voor een winterse reportage.

Maar eerst een duik in de thermale baden én in de geschiedenis, want het waren de Romeinen die aan de basis lagen van de lokale kuurcultuur. Vandaag doen enkel de namen van sommige wellnesscentra nog aan de Romeinen denken. Anno

TOURING magazine 17

L OP EDE ST N AP

GEVONDEN SCHATTEN

KOEKOEKSKLOKKEN Deze wondertjes van de mechanica zijn de trots van het Zwarte Woud. Met de hand gemaakt in de regio, althans de duurdere modellen.

ZWARTEWOUDTAART Ofwel Schwarzwälder Kirsch bestaat grotendeels uit chocoladebiscuit, krieken en slagroom.

WINTERBRÄU Een seizoensbier van de lokale huisbrouwerij Rogg in Lenzkirch in Hochschwarzwald. Hier brouwen ze ook hefeweizen, de populaire biersoort van de regio die zowel in een donkere als lichte variant geschonken wordt.

18 TOURING magazine

2019 draait het al lang niet meer puur om de heilzame kracht van het mineraalrijke water; de lijst met beauty-, gezondheids- en spaprogramma’s is lang.

Solemar is volgens het onafhankelijke ‘Wellness Stars Deutschland’ een van de beste wellnesscentra van het land. En dat kunnen onze Touring-leden na hun verkwikkende duik beamen. Frédérique vond het water wat aan de zoute kant, maar voor Philip was het een welgekomen verpozing: “Drie hernia’s in de nek en dan met die trein? Neen, dat is geen beste combinatie. Maar nu gaat het wonderwel een pak beter.”

De lijst met beauty-, gezondheids- en spaprogramma’s is lang KASEKNÖPFEL MET HEFEWEIZEN Na het kuren staan er in het aanpalende Kurhaus alleen maar streekgerechten op het menu. We laten onder meer kaseknöpfel, maultaschen, linzen en worst aanrukken. Philip en Yolanda spelen op zeker en bestellen een pilsje, maar Etienne en Frédérique zwichten voor het troebele witbier uit de streek, de hefeweizen.

Voor herhaling vatbaar, luidt het verdict.

Na Bad Dürrheim gaat het rechtstreeks en opwaarts naar Hotel Saigerhöh in Lenzkirch. Zoals de naam suggereert, ligt het hotel ‘höh’ genoeg, zodat de sneeuw er effectief nog een paar vuisten dik ligt.

Philip grijnst tevreden.

IN DE VERTE, DE ZWITSERSE ALPEN De ochtend nadien wordt pas écht duidelijk hoe vredig wit de omgeving erbij

ligt. De hoteluitbater komt erbij staan als we vanaf de goed gevulde ontbijttafel van het panorama genieten. Hij wijst naar de Zwitserse Alpen aan de einder. Hoe ver hier vandaan? Hij duikt in zijn smartphone en zoekt het op: “160 km, over de weg. Dat is een pak verder dan ik dacht.

De bergen zijn zo’n 2.500 meter hoog.

Dit uitzicht verveelt nooit.”

Na het ontbijt staat er een korte kuur in het lokale zwemparadijs op het programma. Badeparadies Schwarzwald ziet er met zijn volwassen palmbomen indrukwekkend uit, maar is beslist geen Center Parks op steroïden. Het gezelschap is onder de indruk van al dat helende water, al geeft Etienne grappend aan dat hij toch graag nog de glijbanen had uitgetest.

Philip en Yolanda zijn vol lof over hun behandeling: een scrub met grof zout en koffie. Ronduit zalig.

1.000 KOEKOEKSKLOKKEN De befaamde Titisee ligt op nauwelijks een paar minuutjes rijden van het Badeparadies. De eerste toeristen worden met bussen gelost, maar al bij al is het nog vrij rustig aan de oevers van het bescheiden meer.

De vier leden trekken door de kleine straatjes op zoek naar ‘de koekoeksklok’, het regionale product bij uitstek. Allemaal handwerk? “Alles boven de 75 euro is handwerk én wordt in de regio gemaakt”, bevestigt de uitbater van Brunner Welt der 1000 Uhren. De mooiste en meest impressionante klok gaat over de toonbank voor ruim 2.600 euro. Maar het is dan ook een pareltje om naar te kijken en te luisteren. Volledig mechanisch, voegt de man eraan toe. En die kleintjes? “Neen, dat zijn nepgewichtjes; die werken op een batterij. Bedoeld voor mensen die vrede nemen met een goedkoop aandenken.”

MET PAARD EN KAR Lunchen doen we met zicht op zee, de Titisee. Het viersterren Alemannenhotel is qua ligging een absolute aanrader, want vanaf het terras ziet het bevroren meer er

Het Zwarte Woud in een notendop: wandelen met sneeuwschoenen, ontspannen in de spa, genieten van de landschappen en een tocht met paard en kar.

TOURING magazine 19

BRL ONNPA EUDSBETR ABSMET NEIEM KAEP KMI ND NG

TOURING TIPT

HET ZWARTE WOUD PRAKTISCH

echt wel sprookjesachtig uit. We bestellen koffie en – puur uit nieuwsgierigheid – het fameuze Zwartewoudgebak. De vierkoppige jury is meedogenloos: dit gebak is niet zo heel erg bijzonder, toch?

Wél bijzonder is dat er intussen een koets wordt voorgereden. Compleet met trekpaarden. Kwestie van in stijl rond de Titisee te flaneren. Er wordt duchtig gefotografeerd, want niet alleen de beleving is uniek, ook de omgeving lijkt alleen maar uit idyllische kerstkaarten te bestaan. Intussen worden we ook zélf gefotografeerd, want we zien er nu eenmaal uit als een lokale specialiteit.

OP STAP MET SNEEUWSCHOENEN Na de traditionele groepsfoto rijden we naar het nabijgelegen Hinterzarten. Het is tijd om de sneeuwschoenen aan te trekken en de ongerepte glooiingen van nabij te ontdekken. De discipline is nieuw voor onze vier leden. We starten onze panoramische wandelroute aan de achterkant van het Kurhaus en keren een paar uur later – afgepeigerd – weer terug naar dezelfde plek. Het is best wel pittig, zucht Yolanda na afloop, maar het is het allemaal meer dan waard. Zelfs de materiaalpech voor Philip – gelukkig aan het einde van de sneeuwwandeling – kan de pret niet

20 TOURING magazine

bederven. Deze belevenis pakken ze hen niet meer af.

We ronden de dag af met een goed glas in de bar van Hotel Saigerhöh. We zien nog net hoe de Zwitserse Alpen door de zonsondergang worden opgeslokt. We praten na over de drukke dag en fantaseren luidop over de volgende ochtend. Gaan we te voet en dwars door de bossen omlaag? Of razen we naar beneden via de rodelbaan? De mogelijkheden zijn legio.

De ochtend nadien kiezen Frédérique en Etienne voor de spekgladde wandeling naar de Titisee. De rest daalt af in de warme auto. Aan de oevers van het meer komen opnieuw bussen aan, deze keer met andere dagjesmensen. De winkeltjes gaan open, de terrasjes lopen langzaam vol. Intussen hebben wij de beste plek al ingenomen en een koffie besteld. In het zonnetje, met zicht op de Titisee. De dooi lijkt definitief ingezet en de eenden gaan hier en daar al kopje onder. Aan de steiger vlak voor ons vertrekken binnen een paar maanden weer toeristenbootjes, maar of het hier dan nog zo sprookjesachtig is, betwijfelen we sterk. We nemen nog een laatste foto en beloven onszelf dat we dit korte bezoek nog eens uitgebreid moeten overdoen.

We kozen voor deze trip voor het gemak van de trein. Onderweg kan je van de fraaie landschappen (langs de Rijn) genieten en je komt fris aan op je eindbestemming, in dit geval Freiburg. We boekten onze tickets op de website van NMBS Internationaal, vanwege de eenvoudige reserveringsmodule en de duidelijke trajectoverzichten.

Totale reistijd van Brussel naar Freiburg: iets meer dan 5 uur.

Info: www.nmbs-internationaal.com Wie de auto verkiest, doet er al naargelang de route 5 à 6 uur over om van Brussel naar Freiburg te rijden. Vanuit Freiburg is het nog zo’n 30 km tot aan de oevers van de Titisee.

WAT DOEN?

Wie wil plannen, kan ideeën sprokkelen op de officiële website van de regio: www.zwartewoud.info of www.schwarzwald-tourismus.info

OOK ZIN GEKREGEN?

Wil je deze reportage overdoen of gewoon meer te weten komen over de plaatsen die we bezocht hebben, surf dan naar de volgende websites: WELLNESS: www.solemar.de BAD DÜRRHEIM: www.badduerrheim.de HOTEL: www.saigerhoeh.de BADEPARADIES: www.badeparadies-schwarzwald.de LUNCH: www.hotel-alemannenhof.de WINTERWANDELING: www.schneeschuhakademie.de

T D WI OSS NT IE ER R SP OR

TEKST: JO VERLUYTEN EN BART DE LANDTSHEER

GENIETEN VAN DE ALPEN TOT DE DOLOMIETEN

© Zwitserland Toerisme

WINTERSPORT 2019-2020 Villa Cassel in de Aletsch Arena: sprookjes bestaan écht.

Noord-Italië (Zuid-Tirol), Frankrijk, Oostenrijk en Zwitserland zijn en blijven de populairste wintersportbestemmingen. Wie op zoek is naar inspiratie kan op de volgende 8 pagina’s kennismaken met wintersportgebieden die ook naast de piste hun mannetje staan.

Skivakanties heten tegenwoordig wintervakanties, want lang niet iedereen is van plan om elke dag van ’s morgens tot ’s avonds fanatiek op de latten te staan. Wintersporters hechten steeds meer belang aan alternatieve activiteiten, naast de piste. We vertellen uiteraard niks nieuws, maar de doorsnee Belg eet graag en laat zich graag verwennen. Daarom serveren we je 8 pagina’s inspiratie voor (recreatieve) sporters én levensgenieters.

22 ZUID-TIROL, ITALIË

26 TIGNES, FRANKRIJK

Zuid-Tirol is een gebied in het noorden van Italië, goed voor 1.200 pistekilometers verspreid over een dertigtal skiresorts. We strijken neer in de Ratschings-Jaufen vallei.

Tignes ligt in de Savoie en behoort tot de grootste skigebieden ter wereld. Het resort ligt op een hoogte van 2.100 meter en is daarmee een van de hoogste skidorpen in Europa.

24 KLEINWALSERTAL, OOSTENRIJK Kleinwalsertal bevindt zich in het westelijke deel van Oostenrijk, op nauwelijks 750 km van Brussel. Er zijn 4 bergen en 6 skigebieden, samen goed voor 130 pistekilometers.

28 ALETSCH ARENA, ZWITSERLAND Skiën in de omgeving van de langste gletsjer van de Alpen en in de nabijheid van de mooiste vierduizenders uit de regio; mooier en indrukwekkender wordt het niet.

TOURING magazine 21

T D WI OSS NT IE ER R SP OR

ZUID-TIROL

ZONZEKER EN OVERLEKKER

Op deze pagina: De RosskopfRodelbahn staat garant voor glijplezier voor jong en oud.

Rechterpagina links: Lokale lekkernijen verwennen de innerlijke mens. Midden: Kraakverse sneeuw voor de vroege vogels. Rechts: Vijfsterrenaccomodatie in Tennes Lodges.

22 TOURING magazine

ZUID-TIROL PRAKTISCH Voor een shortski trekken we doorgaans naar Frankrijk, Oostenrijk of Zwitserland.

Noord-Italië lijkt immers te ver. Pas daar een mouw aan met een vlucht naar het Oostenrijkse Innsbruck (anderhalf uur) en neem vervolgens een huurwagen tot in het Italiaanse Zuid-Tirol (nog eens een uurtje).

En klaar ben je voor een zonnig, lekker en (ont)spannend wintersportweekend.

300 DAGEN ZON We schrijven niet toevallig zonnig, want deze regio staat bekend om zijn groot aantal zonnedagen per jaar: gemiddeld 300!

Zuid-Tirol heeft dik 1.200 km pistes in de aanbieding, verdeeld over zo’n 30 skigebieden.

Wij verbleven in de Ratschings-Jaufen vallei, waar je skipas ook toegang geeft tot de gebieden Kalcheralm, Rosskopf en Ladurns. Toegegeven, die bieden elk slechts enkele tientallen kilometers piste, maar zo behoud je wel een prima overzicht op het gebied. De hutten zijn authentiek en uitgebaat door locals én er heerst een aangename rust, waar onze gids dankbaar van profiteerde om ons breed waaierend over de pistes de nobele kunst van het carven aan te leren.

CULINAIRE VERWENNERIJ Met die vaardigheid in de benen gunden we onszelf wat verwennerij in ons vijfsterrenverblijf Tennes Lodges.

Dit nieuwste project van de familie

Rainer-Schölzhorn – ze hadden al een handvol guest houses en hotels in Ratschings – blinkt uit in luxe, met zijn supermoderne wellness én exquise keuken.

Zuid-Tiroolse specialiteiten worden in één menu afgewisseld met Italiaanse klassiekers en internationale fusion. Een ontdekking!

MOONWALK De culinaire verwennerij kreeg de volgende avond een vervolg in Rosskopf, tijdens een avondwandeling bij maanlicht. Het concept is origineel: je neemt de kabelbaan naar boven en wandelt door bossen en langs pistes van hut tot hut, waar de chef van dienst telkens één gang van een menu serveert. Zijn of haar lokale specialiteit uiteraard, maar helaas ook iets te copieus.

Na de vierde gang rolden we zowat over de wandelpaden …

ADRENALINE OP DE SLEE De absolute apotheose van onze shortski volgde net na de culinaire ‘moonwalk’: een afdaling per slee van de RosskopfRodelbahn. Met zijn 10 kilometer lengte en 920 hoogtemeters is dit de langste verlichte rodelbaan van Italië.

En dat hebben we gevoeld, tijdens maar ook na de dolle afdaling! Met dank aan de diepe putten en hoge bulten, maar vooral door onze onstuitbare competitiegeest: elk van ons moest en zou als eerste weer in het dal staan.

We zullen het nooit leren …

BEREIKBAAR VIA: Luchthaven Innsbruck (Oostenrijk) in combinatie met huurauto (1 uur rijden) SKIGEBIED RATSCHINGS 25 pistekilometers 1.300 tot 2.150 m hoog Open van 7 december tot 13 april www.ratschings-jaufen.it SKIGEBIED ROSSKOPF 20 pistekilometers 960 tot 2.190 m hoog Open van 7 december tot 29 maart www.rosskopf.com SKIGEBIED LADURNS 16 pistekilometers 1.140 tot 2.023 m hoog Open van 7 december tot 13 april www.ladurns.it

TOURING magazine 23

T D WI OSS NT IE ER R SP OR

KLEINWALSERTAL NATUURBEWUST BELEVEN

Op deze pagina: In het Kleinwalsertal kan je rustig wandelen of spectaculair freeriden. Rechterpagina links: Gids Herbert zorgt voor een picknick in de sneeuw.

Midden: Sneeuwschoenwandelen brengt je letterlijk dicht bij de natuur. Rechts: De wind maakt mooie sneeuwsculpturen.

24 TOURING magazine

“Welkom in Kleinwalsertal, we hadden je al verwacht”, klinkt het zelfzeker op het grote welkomstpaneel in dit westelijke deel van Oostenrijk. Vanuit Brussel is het welgeteld 750 km ver, of minder dan acht uur toeven op Duitse snelwegen. Omdat de vallei doodloopt in het laatste dorpje (Baad), kom je er enkel bestemmingsverkeer tegen.

Zalig rustig dus, zoals we konden vaststellen in Mittelberg, onze verblijfplaats.

4 BERGEN, 6 SKIGEBIEDEN, 130 KM PISTES Het dal ligt aan Oostenrijkse kant tussen een viertal bergen met elk hun skigebied.

Die worden met elkaar verbonden via pistes of busverbindingen. Met één en dezelfde skipas kan je ook twee Duitse gebieden verkennen.

Het leuke is dat elk van die gebiedjes zijn eigen karakter heeft. Het ene is gespecialiseerd in snelle pistes, het andere in freeride skiën. We starten in Ifen, een gebied dat de voorbije jaren fors geïnvesteerd heeft in nieuwe gondels. In minder dan 7 minuten sta je boven de 2.000 meter en kan de skipret beginnen.

Wat meteen opvalt is het groot aantal wandelaars dat onze skilift deelt. Zij praten ons bij over de talrijke winterwandelwegen die het gebied rijk is, en de ultieme rust die je er vindt. We zijn verkocht en boeken een culinaire sneeuwschoenwandeling.

MERINGUETAART De volgende ochtend treden we letterlijk en figuurlijk in de voetsporen van Herbert

Edlinger, onze natuurgids. De ongeschonden sneeuwmassa rijkt meters hoog.

Het lijkt wel alsof we door een gigantische meringuetaart wandelen terwijl de sneeuw bij elke stap onder onze voeten knispert.

Een keer het ritme gevonden, is het volop genieten van de omgeving én de uitleg van Herbert. Hij vertelt honderduit over de lokale fauna en flora terwijl hij de sporen leest van klein wild. Halfweg onze tocht tovert hij met één armveeg een heuse picknicktafel tevoorschijn: vanonder een sneeuwbult verschijnt een afgezaagde boomstam waarop Herbert kazen, salami’s, chocolade en schnapps etaleert. Lunch!

DICHT BIJ DE NATUUR Herbert was in een vorig leven chef in een sterrenrestaurant, maar ontdekte in Kleinwalsertal zijn liefde voor de natuur.

Nu verzamelt hij tijdens zijn wandelingen kruiden, die hij gebruikt om lokale producten te verrijken met smaak. Hij houdt er zelfs een handeltje in natuurproducten op na, met de veelzeggende naam Einfach Gut (Google het maar even).

Het typeert de regio: in het Kleinwalsertal kom je om bewust te genieten van de natuur en al wat die te bieden heeft. Telkens weer.

Dat laatste bewees het koppel dat voor ons uitcheckte in familiehotel Alte Krone in Mittelberg: “Kunnen we volgend jaar rond deze tijd weer dezelfde kamer boeken?”, klonk het. Een tevreden toerist keert immers altijd terug.

KLEINWALSERTAL PRAKTISCH BEREIKBAAR VIA: Duitse autosnelwegen A8 en A7 langs Karlsruhe en Ulm, 745 km vanuit Brussel.

De vallei heeft naast het centraal gelegen Hirschegg ook nog Riezlern en Mittelberg als dorpen met verblijfsfaciliteiten nabij de liften.

De verbonden skigebieden in en rond Nebelhornbahn, Fellhornbahn, Söllereckbahn, Kanzelwandbahn, Walmendingerhornbahn, Ifen en Heubergbahn hebben licht afwijkende openingstijden, maar je kan er terecht van 6 december 2019 tot 3 mei 2020. Hoogtes variëren van 813 tot 2.224 meter.

Meer informatie over de regio: www.kleinwalsertal.com

TOURING magazine 25

T D WI OSS NT IE ER R SP OR

TIGNES

GENIETEN OP EN NAAST DE PISTE

Op deze pagina: Ervaren skiĂŤrs vinden voldoende zwarte pistes in Tignes.

Rechterpagina links: Het terras van Le Panoramic.

Midden: Tignes ligt op 2.100 meter en is daarmee een van de hoogste skidorpen in Europa. Rechts: Genieten in de spa van Le Nevada.

26 TOURING magazine

In het Franse Tignes mag je bij voorbaat deze twee zekerheden afvinken: sneeuw én topgastronomie. Dat eerste heeft alles met de ligging te maken: Tignes ligt op een hoogte van 2.100 meter en is daarmee een van de hoogste skidorpen in Europa. Dat tweede, daar komen we straks op terug.

SNEEUW IN ELK SEIZOEN In Tignes kan je het hele jaar rond wintersporten. Toegegeven, in de zomer moet je daarvoor naar de Grande Motte gletsjer (3.456 m), maar wie zich beperkt tot het reguliere wintersportseizoen zal het zich niet beklagen: 75 skiliften en 159 pistes (21 groen, 69 blauw, 44 rood en 25 zwart), samen goed voor 300 pistekilometers (in combinatie met het nabijgelegen Val d’Isère).

TOPGASTRONOMIE Wie naar de Franse Alpen komt, mag rekenen op meer dan een goed bord.

Gault & Millau en Michelin kunnen het aantal topzaken nauwelijks bijhouden, en dat geldt ook voor Tignes. Deze drie toppers willen we jou alvast niet onthouden: Le Kaya, Ursus en Le Panoramic.

Het laatstgenoemde restaurant ligt op 3.023 m hoogte en is letterlijk en figuurlijk een topper. Waarschuwing vooraf: als je er uitgebreid gaat lunchen, weet dan dat de afdaling (op skilatten) vermoedelijk iets minder sierlijk zal verlopen. Maar gelukkig rijdt er een ‘funiculaire’ dwars door de berg helemaal tot aan de ingang van het restaurant. Handig!

Andere optie: Ursus, het restaurant van de zoon van de uitbater van Le Panoramic.

Het verdict na onze passage was profetisch, want een paar maanden later beloonde Michelin het uitzonderlijke restaurant met een ster. Geheel terecht.

Ook niet te versmaden is Kaya, een restaurant dat het niet alleen van zijn uitstekende keuken, maar ook van zijn bijzondere inrichting en fantastisch panorama moet hebben. Is topgastronomie niet aan jou besteed? Spring dan eens binnen bij Les Poulettes, een bescheiden kiprestaurant dat gerund wordt door een dame uit Schilde. De kip van ’t spit is heerlijk, de lasagne met kip zo mogelijk nog lekkerder.

APPARTEMENT OF HOTEL? Aan overnachtingsmogelijkheden geen gebrek in dit gezellige skidorp. Wij verbleven in een appartement van CGH, omwille van de centrale ligging en de aanlokkelijke in-house faciliteiten.

‘Le Nevada’ leent zich uitstekend voor families of een groep vrienden, want je vindt er alles op wandelafstand, inclusief de skiliften. Bovendien beschikt Le Nevada over een goed uitgerust wellnesscentrum.

Ideaal als je ’s avonds de deur niet meer uit wil. Of ga je toch liever tafelen tussen de meer dan 380 bomen in restaurant Ursus aan de overkant van de straat?

Verleidelijk …

TIGNES PRAKTISCH BEREIKBAAR VIA: Alle wegen leiden naar Tignes, maar de laatste kilometers zal je sowieso per auto, taxi of bus moeten afleggen. Je kan vliegen op Genève, Lyon of Grenoble of de HST nemen tot Bourg-Saint-Maurice, op zo’n 30 km van Tignes. Met eigen vervoer moet je (vanuit Brussel) rekenen op een rit van om en bij de 970 km.

Meer informatie over Tignes vind je op de volgende websites: Tignes: www.tignes.net Kaya: www.le-kaya-tignes.fr Ursus: www.les-suites-dunevada.com/cuisine-de-montagne Le Panoramic: www.les-suites-du-nevada.com/ le-panoramic-restaurant-tignes Les Poulettes: lespoulettesdetignes.com Overnachten: www.cgh-residences.com

TOURING magazine 27

T D WI OSS NT IE ER R SP OR

ALETSCH ARENA

AAN DE VOET VAN DE GROOTSTE ALPENGLETSJER

© Zwitserland Toerisme

Op deze pagina: Op wandel met zicht op meerdere vierduizenders. Rechterpagina: De Aletschgletsjer is maar liefst 23 km lang.

28 TOURING magazine

APPARTEMENT OP DE PISTE Als we onze intrek nemen in het Hollandia Apartment in Riederalp kunnen we niet anders dan met open mond staren naar het rijtje vierduizenders aan de einder. Voor ons ligt een ongerept sneeuwtapijt er als een kerstkaart bij, vooral als de avond valt en er hier en daar een lampje fonkelt.

Wat je vooraf moet weten: de genoemde skidorpjes zijn autovrij. Je geraakt er alleen met de kabelbaan vanuit het dal. Dat betekent dat je je auto achterlaat op de (betaalbare) parking naast het dalstation.

Het grootste voordeel is dat de weg tot het dalstation sneeuwvrij is. Kortom: geen gedoe met sneeuwkettingen.

Aangekomen in Riederalp heb je twee opties om bij je accommodatie te geraken: te voet of per taxiscooter. Wie kiest voor het gemak van de scooter dient te weten dat je voor een paar honderd meter diep in de buidel moet tasten: 25 euro bitte.

Maar het panorama maakt veel goed, net als de rust en de wetenschap dat je hier nergens opgeschrikt kan worden door aanstormend verkeer.

terrasjes die uitgeven op de beginnerspistes, zodat je je kroost perfect in de gaten kan houden. ’s Middags voor de lunch afspreken met je kinderen? Wees gerust, ze zullen niet verloren lopen.

Maar vergis je niet: behalve de korte pistes nabij de skischool liggen er spannendere net om de hoek en hogerop. Het Aletsch Arena skigebied situeert zich tussen de 1.845 en 2.869 meter en telt alles samen zo’n 104 km perfect getrimde pistes van alle moeilijkheidsgraden.

ELK JAAR 50 METER KORTER Zorg ervoor dat je tijdens je verblijf zeker naar de gletsjer gaat kijken. Met een lengte van 23 kilometer is het een meer dan indrukwekkende verschijning. Ook niet-skiërs geraken met de Moosflug skilift makkelijk tot bij een van de uitkijkposten.

Te bewonderen nu het nog kan, want ook deze gletsjer ontsnapt niet aan de grillen van ons klimaat. De Aletschgletsjer wordt elk jaar zo’n 50 meter korter. Met dat hallucinante gegeven in gedachten nemen we nog snel een paar selfies voor het nageslacht.

104 KM PISTES Ook handig: ‘s morgens kan je vanaf de voordeur zo de pistes op. De skischool is centraal gelegen en er zijn een paar

ALETSCH ARENA PRAKTISCH BEREIKBAAR VIA: Aletsch Arena ligt op zo’n 770 km van Brussel en het traject is sneeuwvrij tot aan de dalstations.

Wie met de trein komt, boekt een ticket tot Brig en neemt van daaruit de Matterhorn Gotthard Bahn naar Mörel. De kabelbaan brengt je vervolgens in 7 à 10 minuten tot in Riederalp.

Meer informatie over Zwitserland en Aletsch Arena vind je op de volgende websites: Zwitserland: www.myswitzerland.com/nl-be/ Aletsch Arena: www.aletscharena.ch Overnachten: www.leisure-rentals.com

© Zwitserland Toerisme

Hij is 23 km lang, gemiddeld 1.800 meter breed en weegt naar schatting een slordige 11 miljard ton: de Aletschgletsjer. Wie zijn zinnen op de skidorpjes Fiescheralp, Bettmeralp of Riederalp heeft gezet, mag dus rekenen op indrukwekkende vergezichten.

MET DE AUTO OP WINTERVAKANTIE? Wie met de auto naar de Alpen of Dolomieten rijdt, vertrekt beter goed voorbereid.

Winterbanden zijn een absolute must, ook al is de weg sneeuwvrij tot op je bestemming. Sneeuwkettingen zijn niet verplicht, maar kunnen in sommige regio’s verdomd handig blijken. Informeer je op voorhand en stel je aankoop of huur van sneeuwkettingen niet uit tot het te laat is.

Onze favoriete wagen is een 4X4 met winterbanden en een behoorlijke motor, zodat je ook in de bergen comfortabel kan rijden. Onze ski’s gaan gewoon in de auto – en niet op het dak – omdat de achterbank in aparte delen neerklapt.

Eerste keer met de auto op wintervakantie? Hou er dan rekening mee dat je wellicht meer koffers meehebt dan voor je zomervakantie. Zorg ervoor dat je onder alle omstandigheden comfortabel kan reizen, want je zit al gauw 7 tot 10 uur in de wagen, afhankelijk van je eindbestemming en je reisperiode.

Skoda KODIAQ Sportline TOURING magazine 29

R VE EISE R W XP EG ER T

BOVENAAN DE BUCKETLIST

WINTERSPORT

IN CANADA Wie jaarlijks de Europese skigebieden frequenteert, heeft er ongetwijfeld al van gedroomd: één keer skiën in de Noord-Amerikaanse Rockies. Om zelf een keertje te proeven van die legendarische, droge poedersneeuw bijvoorbeeld. Wij trokken naar een minder gekend skigebied in het uiterste noorden van Canada, het sublieme Jasper National Park.

30 TOURING magazine

TEKST: JO VERLUYTEN BEELD: JOHANNES VANDE VOORDE

Edmonton is de hoofdstad van de Canadese provincie Alberta. Jasper is het minder gekende National Park, naast Banff.

Het biedt evenveel natuurpracht en wintersportmogelijkheden, maar is voordeliger en minder druk.

T © Jeppe Wikstrom mediabank.visitstockholm.com

oegegeven, Canada is best een eind vliegen. Gelukkig is er een rechtstreekse KLM-vlucht tussen Amsterdam en Edmonton, de poort naar Jasper National Park. Nogal wat wintersporters zetten vanuit deze meest noordelijk gelegen grootstad meteen koers naar de skigebieden. Maar wij kiezen ervoor om eerst op adem te komen in Edmonton en zo de lokale savoir vivre te ontdekken.

ANDERS DAN ANDERS Edmontonians, zoals ze zichzelf hier noemen, doen de dingen net dat tikkeltje anders. “Gewoon doen, is voor de anderen”, knipogen ze. Een van de aangename neveneffecten: hippe horeca. Zo telt Edmonton nogal wat jonge, lokale brouwers die trots meegeven dat ze de Belgische biercultuur nauwlettend volgen en zelfs hop uit ons landje invoeren. Op de overdekte boerenmarkt van Old Strathcona kleuren groenten en fruit de kraampjes en tonen lokale ambachtslui het product van hun vaardigheden. Een marktkramer met een opvallend grote baard en een stijlvol gekrulde snor trekt onze aandacht. Hij verkoopt baardolie en TOURING magazine 31

R VE EISE R W XP EG ER T

7

WINTERSPORTEN DIE SMAKEN NAAR MEER

CANYON WALKING Wandel langs en door diepe kloven, ontdek majestueuze ijswatervallen en leer alles over lijmsteen en geologische warmte.

IJSKLIMMEN Bind stijgijzers aan en slinger je pikhouwelen in het ijs. Overwin elke vorm van hoogtevrees in een prachtig decor.

CROSS-COUNTRY SKIËN Kies naar wens voor een makkelijke of meer uitdagende route langs de talloze bevroren meren.

SCHAATSEN OP NATUURLIJK IJS Maak rondjes op het bevroren Pyramid Lake of doe mee aan een potje ijshockey met de locals.

SNEEUWSCHOENWANDELEN Met sneeuwschoenen én een gids bereik je de mooiste plekjes in het Canadese winterlandschap.

FAT-BIKEN Dankzij superdikke banden kan je zelfs op twee wielen door de sneeuw ploegen terwijl je aan je conditie werkt.

HONDENSLEEËN Geniet van de kracht van een roedel Alaskische husky’s en laat je meevoeren op een hondenslee.

32 TOURING magazine

balsem onder de merknaam Like Grandpa. Verkocht! ‘s Avonds staat ons een stevig potje ijshockey te wachten. Niet dat wij zelf een stick in handen nemen. Neen, dat laten we met plezier over aan de professionele ijshockeyspelers van de Edmonton Oil Kings. In het gigantische Rogers Place stadion heerst een uitgelaten sfeertje. Het spel kunnen we met het blote oog amper volgen, zo snel gaat het.

En van de regels snappen we ook al niet te veel. Gelukkig toont een gigantisch scherm herhalingen en kunnen we uit de reacties van het publiek afleiden wanneer er gejuicht dan wel boe geroepen moet worden. Ambiance!

een mountainbike, maar dan eentje met véél dikkere banden om meer grip te krijgen op de met sneeuw bedekte fietspaden. Die liggen hier in overvloed en zijn vaak afgescheiden van ander verkeer. Zo kunnen wij Edmonton op een alternatieve manier ontdekken en genieten we van het zicht op de skyline en de bevroren North Saskatchewan rivier. Maar niet te lang, want fietsen bij -30°C – je leest het goed! – vraagt enig doorzettingsvermogen en de vingertoppen van fotograaf Johannes smeken om een warme pauze. Kortom, we wisselen de fat-bike al snel in voor de wagen en zetten koers richting Elk Island National Park. We gaan bizons spotten!

SNEEUWFIETSEN Na het passieve sporten is het tijd voor actie en kiezen we voor een fietstrip met een zogeheten fat-bike. Denk daarbij aan

BIZONJACHT IN POLO Groot is onze verbazing wanneer de lokale parkwachter ons begroet. Niet omdat hij ons plaagt door te zeggen dat

Links: Een ijswaterval in de Maligne Canyon is indrukwekkend vanuit elk perspectief. Boven: Op een fat-bike kan je ook tijdens de wintermaanden de fietsroutes rond Edmonton verkennen. Onder links: Bizons spotten in Elk National Park. Rechts: Een ijshockeywedstrijd meemaken is een must do in Edmonton.

Edmonton verdient meer dan een tussenstop naar Jasper TOURING magazine 33

R VE EISE R W XP EG ER T

het bijzonder moeilijk is om bizons te spotten. Wél omdat hij dat doet met louter een polo om het bovenlijf. Hoe de locals het bij deze temperaturen uithouden, is ons een raadsel. Wat het bizons spotten betreft, merken we al gauw dat dit écht niet zo moeilijk is.

De gigantische beesten contrasteren namelijk fel met het witte landschap.

De viervoetige kolossen grazen naar hartenlust en gebruiken daarvoor een doorgewinterde techniek: ze schudden het gigantische hoofd van links naar rechts om sneeuwpakken weg te schuiven en zo bij het gras te kunnen. Van onze aanwezigheid trekken ze zich niets aan, tot groot jolijt van al wie de dieren wil fotograferen.

ROCKIES IN ZICHT Fotograferen zal je sowieso in overvloed doen eens je koers zet richting Jasper National Park. Hoewel dat op 366 km van Edmonton ligt, rijden we er in minder dan vier uur naartoe. Met dank aan Highway 16, die amper verkeer te verteren heeft. We ‘verliezen’ enkel tijd omdat we regelmatig stoppen om de bevroren meren en grillige bergtoppen van de Rocky Mountains te fotograferen.

Bij het binnenrijden van Fairmont Jasper Park Lodge, onze verblijfplaats de volgende dagen, beleven we een uniek fotomoment: een jong rendier lijkt ons bij wijze van ‘welkom’ op te wachten op een bergrand. Achter haar gaapt de vallei met de bevroren Athabasca rivier en de besneeuwde top van Whistlers Mountain. Een levende postkaart! Het zal maar een voorproefje blijken van de intense belevenissen die ons nog te wachten staan.

STEVIGE IJSWANDELING De Maligne Canyon Walk is er daar alvast één van. Gids Wes meet ons laarzen met antislipijzers aan en rijdt ons met zijn minibusje naar de rand van de diepste toegankelijke kloof van Jasper National Park. We volgen eerst een pad langs die rand en krijgen een bovenaanzicht op enorme, 30 meter hoge ijswatervallen. Vervolgens dalen we af tot in de kloof waar tijdens de zomermaanden een kolkende rivier stroomt.

Maar nu kan je er wandelen over een feeëriek pad van ijs dat naar de eerder-

34 TOURING magazine

Links: Ijsklimmen oogt spectaculair maar is doenbaar mits de juiste begeleiding. Boven links: Gids Wes vertelt trots over Maligne Canyon. Boven rechts: Een rendier poseert voor de bevroren Athabasca rivier en de besneeuwde toppen van Whistlers Mountain. Onder midden: These boots are made for climbing. Rechts: Mobilhomes vind je hier bij de vleet.

Jasper biedt een variëteit aan wintersportmogelijkheden in een feeëriek decor

genoemde ijswatervallen leidt. Van hieruit is het uitzicht zo mogelijk nog indrukwekkender. Je ziet waterdruppels naar beneden parelen, steeds kleiner worden en uiteindelijk bevriezen. Zo creëert de koude de fundamenten van de metershoge ijswatervallen. In de lente gaat het andersom: dan zal smeltwater de rivier tot leven wekken en diezelfde fundamenten wegspoelen, waarna de hele ijsconstructie naar beneden dondert.

“Daar hoef je je momenteel geen zorgen over te maken”, stelt Wes ons gerust.

“Geniet maar van je klim!”

IJSKLIMMEN IN HET ZONNETJE Daarmee verwijst de canyongids naar een van de meer spectaculaire activiteiten die je in Jasper kan beoefenen: ijsklimmen.

Dat kan je doen in diezelfde Maligne Canyon, maar berggids Darren Vonk van Rockaboo Mountain Adventures heeft een beter idee: “Met dit zonnig weer kan je niet anders dan kiezen voor Tangle Falls. Die 20 meter brede ijsarena baadt nu in het zonlicht. Je zou voor minder een ommetje maken.”

Dat ‘ommetje’ blijkt een minibusrit van een uurtje te zijn door een landschap dat zijn gelijke niet kent. We vervallen in clichés, maar krijgen andermaal het gevoel door een postkaart te rijden.

We geven onze ogen de kost en proberen onze hartslag onder controle te houden terwijl gids Darren grapt en grolt over de gevaren van ijsklimmen. Eens aangekomen bij Tangle Falls bindt hij stijgijzers aan onze klimschoenen en deelt hij pikhouwelen uit.

Op zijn eentje klimt hij vervolgens de wand op, plaatst hij ijsankers en gooit hij touwen naar beneden. “Nu is het aan jullie”, port hij ons aan. Na een uitgebreide veiligheidsbriefing en wat techniekoefeningen op de grond vat hij de klimtechniek nog eens ludiek samen: “Swing like you screw and kick like you poo.”

De letterlijke vertaling zal ik jullie besparen, maar kort samengevat gaat dat klimmen als volgt: met je bekken vooruit gekanteld, slinger je de pikhouwelen vast in de ijsmassa. Met de kont achteruit hak je je stijgijzers loodrecht in het ijs. Dan pas duw je je lichaamsgewicht naar boven

TOURING magazine 35

R VE EISE R W XP EG ER T

Marmot Basin is het meest noordelijke skigebied van de Rockies.

Geen drukte hier, maar pure natuur des te meer. en begint het proces weer van voren af aan. De zekeraar of beveiliger – de persoon die op de grond blijft – zorgt ervoor dat het veiligheidstouw aangespannen wordt. Mocht je je grip verliezen, dan zak je hooguit enkele tientallen centimeters. Spannend? Zeker!

Vermoeiend? Dat ook, al merk je na enkele klimpartijen dat je zekerder op je benen gaat staan, waardoor je minder vermoeid je doel bereikt.

Afdalen is overigens ook leuk. Als klimmer loop je als het ware loodrecht achteruit tegen de ijsmassa aan. De zekeraar laat het touw beetje bij beetje vieren, zodat je in geen tijd weer met beide voeten op de grond staat. Heerlijk!

Wie ooit enige vorm van klimmen heeft ervaren, weet wat we bedoelen. Aan alle anderen: geloof ons, het is het proberen en ontdekken meer dan waard.

SKIËN BIJ DE MARMOTTEN De laatste dag van ons programma vullen we met skiën, en wel in het meest noordelijk gelegen skigebied van de

36 TOURING magazine

Rocky Mountains: Marmot Basin.

Letterlijk vertaald: het marmotbekken.

Het skigebied ligt op een half uurtje rijden van Jasper, midden in het nationaal natuurpark, en dat merk je meteen. Hier geen grote liftinstallaties die honderden of duizenden skiërs de bergen op helpen. Neen, het skigebied telt slechts een zevental stoeltjesliften.

Wie doorgaans wintersport in grote Europese skigebieden zal zich even in de haren krabben. Maar eens je boven bent, ervaar je meteen de aangename keerzijde van deze medaille: je vertoeft hier in een pure, natuurlijke bergomgeving, met een minimale aanwezigheid van mens en machines.

Marmot Basin is een goed bewaard geheim, zodat je hier het beste van twee werelden kan ervaren: skiën in de befaamde Rockies én nooit files aan de liften of massa’s wintersporters op de piste. En als je écht helemaal alleen op de wereld wil zijn, dan ga je gewoon backcountry skiën. De platgetreden (of in dit geval geprepareerde) pistes verlaten,

kan hier op verschillende manieren: aansluiten bij een skitour, de laatste meters tot de bergkam te voet afleggen en vervolgens de andere kant op skiën, ... noem maar op. Wij kozen echter voor de geprepareerde pistes, al was het maar omdat die ook erg droge, poederachtige sneeuw als toplaag hebben. Dat skiet prettig, de hele dag lang. En ook al schijnt de zon erg fel, bij deze temperaturen wordt de sneeuw nooit een papje. Zalig.

HOLY GUACAMOLE Op mijn vraag hoeveel kilometers piste er liggen, wordt met onbegrip gereageerd.

“Wat bedoel je? Aantal kilometers? We hebben hier 678 hectare ‘skiable area’ van 1.698 tot 2.612 meter hoogte. Hoeveel kilometers pistes jij daarvan maakt, is jouw keuze”, luidt het hier. Waarmee de locals aangeven dat er naast de geprepareerde pistes ook nog tal van skiwegen, paadjes en funparks liggen tussen de bomen en bossen. Het is dus één groot gebied waarin je zelf je weg kan banen.

Geniet volop van je skivakantie.

Touring zorgt voor de rest.

Boek nu je skireis en leef je gerust uit op de piste dankzij Touring Snow Card, de reisbijstand voor je skivakantie.

Voor je verblijf (tot max. 10 dagen) betaal je maar 29/persoon (of 59/gezin) en geniet je van: • onbeperkte terugbetaling van medische kosten en repatriëring • annulatieverzekering bij gebrek aan sneeuw tot 600/begunstigde • medische kosten in België tot 6.000 Uitsluiting: elke gebeurtenis die al gekend is voor de onderschrijving en/of het vertrek naar het buitenland.

Voor meer info, lees de algemene voorwaarden en het document over het bijstandsproduct op touring.be. Of bel ons op 02 286 31 30.

touring.be

De personenbijstand wordt gedekt door ATV n.v., waarvan de maatschappelijke zetel gevestigd is in België, te 1040 Brussel, Wetstraat 44, RPR 0441.208.161 Brussel, ING BE69 6300 1222 3978 BBRUBEBB, verzekeringsonderneming onderworpen aan het Belgische recht en toegelaten bij KB van 11/01/1991 en 24/02/1992 (BS 13/02/1991 en 14/03/1992), erkend door de NBB onder het nummer 1015 om verzekeringsoperaties uit te voeren in de takken 9, 16, 17 en 18.

De bijstand aan uw voertuig wordt uitgevoerd door de v.z.w. Koninklijke Belgische Touring Club, onderneming onderworpen aan het Belgische recht, waarvan de maatschappelijke zetel gevestigd is in België, te 1040 Brussel, Wetstraat 44, RPR 0403.471.597 Brussel, CBC BE55 1910 4222 2244 CREGBEBB, FSMA nr. 011210 cA en/of door de andere automobielclubs, leden van het internationale F.I.A. netwerk.

R VE EISE R W XP EG ER T

TOURING TIPT

VLUCHTEN

KLM vliegt drie keer per week rechtstreeks naar Edmonton, in Noord-Canada. Van hieruit rijd je met een shuttle of eigen huurwagen naar Jasper National Park.

EDMONTON

Aan idyllische plekjes geen gebrek. De vele uren zonlicht doen ook de koude vergeten.

Over pistes gesproken: die krijgen hier allemaal een naam in plaats van een nummer. Ze hebben ook andere kleuren op de kaart. Rode lijntjes staan voor liften, groen en blauw voor beginnerspistes, zwart en dubbel zwart voor ervaren skiërs en durvers. In deze laatste categorie ging de Holy Guacamole alvast lopen met de prijs voor de meest originele pistenaam. Vrij vertaald: jawadde!

ALLEEN MET DE NATUUR Hoe rustig, ja zelfs desolaat Marmot Basin kan aanvoelen, ervaar ik aan het einde van de skidag. Net voor sluitingstijd besluit ik een laatste keer alle stoeltjesliften te nemen tot op het hoogste punt van het gebied. In tegenstelling tot wat ik gewoon ben van Europese gebieden, kan je hier niet gewoon de andere skiërs volgen om beneden te geraken. Neen, je staat er moederziel alleen voor. Met uitzondering van de liftbediende die mij vriendelijk begroet en vervolgens de liften tot stilstand brengt. Ik haal mijn pistekaartje boven en probeer mij te oriënteren.

38 TOURING magazine

Uiteraard kan ik het me niet permitteren om een foute afdaling in te zetten, want er komt niemand meer achter me, de pistepatrouilleur daargelaten. Gelukkig liggen de pistes logisch tegen de flanken en kom ik sowieso voorbij het middenstation waar wél weer enkele zielen te bespeuren zijn. Oef! Ik hou nog even halt en geniet van de indrukwekkende vergezichten. En van de zuivere lucht en de stilte. Marmot Basin is niet alleen een heerlijke plaats om te skiën, maar ook om te vertragen en alleen te zijn met de natuur.

BUCKETLIST Samengevat: wintersport in Canada blijkt zo veel meer te zijn dan je latten aanbinden en afdalen. En dan doelen we niet noodzakelijk op de diversiteit aan activiteiten die je hier kan ervaren. Het is vooral het decor met zijn ongeëvenaarde natuurpracht dat al die ervaringen naar een hoger niveau tilt. Voeg daar de ontspannen houding van de lokale bevolking aan toe, en je snapt dat we hier graag nog een keertje terugkomen. Om ’s nachts het Noorderlicht te spotten bijvoorbeeld. Dan kan dat ook van onze bucketlist …

Edmonton is de meest noordelijk gelegen grootstad van Noord-Amerika en absoluut een tussenstop waard. Wij verbleven in het Matrix Hotel, bezochten Old Strathcona Farmer’s Market, het Royal Alberta Museum en Elk Island National Park, reden met fatbikes van Revolution Cycle en genoten van een ijshockeywedstrijd van de Edmonton Oil Kings, het aanstormend talent van de Oilers.

Info: www.exploreedmonton.com Onze favoriete plekjes om te eten en te drinken in Edmonton: Situation Brewing, Wishbone Restaurant, Little Brick en Meat.

JASPER NATIONAL PARK

We verbleven nabij Jasper in Fairmont Jasper Park Lodge. Dit resort biedt tal van verblijfsvoorzieningen, restaurants, bars en ontspanningsmogelijkheden in een uniek kader. Ook in Jasper zelf vind je leuke restaurants en organisaties waar je outdoor activiteiten kan boeken.

Info: www.jasper.travel Hoewel je al deze elementen natuurlijk ook zelf kan vinden en boeken via internet, is het veel voordeliger én handiger om een pakketreis samen te stellen bij een gespecialiseerde touroperator als Connections: www.connections.be.

REISDOCUMENTEN

Belgen kunnen met een internationaal paspoort door Canada reizen als hun verblijf niet langer duurt dan 6 maanden. Een visum heb je niet nodig, maar je moet wel online én op voorhand een eTA (elektronische reisvergunning) aanvragen.

Kostprijs: 7 Canadese dollars of net geen 5 euro.

CANADA INDIVIDUELE REIS 9 dagen va

€1049

SKIËN IN POEDERSNEEUW IN DE ROCKY MOUNTAINS Skistation Marmot Basin ligt in het hart van de Rocky Mountains en is omgeven door het prachtige landschap van Jasper National Park. Deze oase van rust staat bekend voor zijn droge poedersneeuw. Over de sneeuwzekerheid hoef je je geen zorgen te maken, iedere winter valt hier meer dan 500 cm sneeuw. Het hoogste punt ligt op 2612 meter en het skiseizoen duurt van november tot mei.

100 kilometer pistes in een gebied van 696 hectare, bezorgen jou een week lang dolle sneeuwpret.

Deze ongelooflijke prijs is inclusief: • • • •

Vlucht vanuit Brussel met KLM 7 overnachtingen op hotel (logies) 6-daagse skipas in Marmot Basin Keuze uit huurwagen of shuttlebus

Vermelde prijzen per persoon o.b.v 4 personen, exclusief dossierkosten (€15 p.p) Info en reservering in je Connections travel shop of op www.connections.be

REIZEN IN GROEP

EMIRATEN ABU DHABI & DUBAI 6 DAGEN VA €999

AUTHENTIEK THAILAND 15 DAGEN VA €1699

WEST USA 13 DAGEN VA €2199

NEW YORK 6 DAGEN VA €999

Ontdek het volledige aanbod op www.connections.be/touring Bel 02 550 01 65 of stuur een email naar touring@connections.be

The Travelling Generation 35 Travel Shops • connections.be

GO!

31 tra

OP STAP MET EEN WEGENWACHTER

52

60

ATYPISCHE SUV’S VERGELEKEN

MOBILITEIT voor iedereen 42

DEELSTEPS BLIJKEN NIET DUURZAAM

46

LEZ: ALLES WAT JE MOET WETEN

56

OUD VS NIEUW: TOYOTA SUPRA

66

AUTOTESTEN

74

VRAAG & ANTWOORD

40 TOURING magazine

SAMENSTELLING: ERIK DERYCKE

MEET DE IMPACT VAN JE VERPLAATSINGEN Brusselaars en pendelaars kunnen de impact van hun verplaatsingen op de luchtkwaliteit in de hoofdstad meten.

Leefmilieu Brussel liet daarvoor een online calculator ontwikkelen. Hier vul je voor elke dag van de week in hoe vaak je je verplaatst, en met welk vervoermiddel.

De calculator berekent dan hoeveel fijn stof en NOx dat verplaatsingsgedrag veroorzaakt en geeft tips om je persoonlijke uitstoot te verminderen.

De calculator kan je raadplegen op www.mobilmix.brussels/nl/luchtkwaliteit#test.

PARIJS

PARKEERT ZELFRIJDENDE SHUTTLEBUS

OOK ELEKTRISCH FIETSEN IS GEZOND De stad Parijs zet na twee jaar een experiment met zelfrijdende shuttles stop. De test in de wijk La Défense ging in juli 2017 van start en werd in het begin positief onthaald: in de eerste zes maanden vervoerden de shuttles meer dan 30.000 passagiers. Maar in de drukke voetgangerszone rond de Grande Arche bleek een autonoom voertuig amper sneller dan een voetganger, met een gemiddelde snelheid van slechts 7 km/u. Bovendien moest omwille van wisselende omstandigheden zoals wegenwerken, markten en foodtrucks in elke shuttle een chauffeur aanwezig zijn om bij problemen de controle over te nemen.

Het experiment werd gefinancierd door Île-de-France Mobilités, dat er meer dan 300.000 euro in investeerde. Andere tests met dezelfde shuttle hebben meer succes, zoals in de wijk Confluence in Lyon. Les voor mobiliteitsplanners: het succes van autonome voertuigen hangt in grote mate af van de verkeerssituatie waarin ze rijden.

Een elektrische fiets heeft hetzelfde positieve effect op je gezondheid als een gewone fiets. Dat blijkt uit een internationale studie van 10.000 proefpersonen in 7 Europese steden, waaronder Antwerpen. Wie zich met een elektrische fiets verplaatst, moet minder hard trappen, maar gebruikt de fiets wel vaker en voor langere afstanden. Een rit met een gewone fiets is gemiddeld 4,8 kilometer lang; met een elektrische fiets is dat 9,4 kilometer. Pendelaars gebruiken e-bikes voor langere woon-werkverkeer verplaatsingen.

De studie besluit dat de e-bike gepromoot moet worden als een gezond en duurzaam vervoermiddel.

TOURING magazine 41

KOOP EEN STEP MET ECOCHEQUES DEELSTEPS BLIJKEN NIET ZO DUURZAAM Elektrische deelsteps duiken in steeds meer Belgische steden op. Maar deze steps zijn niet zo goed voor het milieu, blijkt uit een studie van de North Carolina State University. Het grootste probleem is de beperkte levensduur van een deelstep wegens intensief gebruik en vandalisme. Daardoor moeten ze vaak vervangen worden.

Dat de steps elke avond met bestelwagens opgehaald worden om ze op te laden, is evenmin ecologisch.

Bovendien zou de helft van de gebruikers normaal gewandeld of gefietst hebben; in slechts één derde van de gevallen verving een e-step een autorit. De onderzoekers raden aan om steps duurzamer te maken zodat ze langer meegaan, en het ophaalproces te herbekijken.

Inmiddels hebben vijf van de negen bedrijven die in Brussel deelsteps aanbieden hun activiteiten tijdelijk of voorgoed gestaakt. Lime, Dott, Circ en Poppy blijven actief in de hoofdstad.

RIJVAARDIGHEIDSTEST VOOR PERSONEN MET EEN FUNCTIEBEPERKING 42 TOURING magazine

Sinds 1 september is het mogelijk om een elektrische step (gedeeltelijk) te betalen met ecocheques. De nieuwe regeling geldt voor alle voortbewegingstoestellen zoals eenwielers en hoverboards, al dan niet met elektrische motor. Elektrische en gewone fietsen, speed pedelecs en elektrische scooters konden al langer met ecocheques betaald worden. Ook abonnementen en toebehoren voor oplaadpunten voor elektrische voertuigen vallen onder de nieuwe regeling, evenals cursussen ecodriving. De Nationale Arbeidsraad heeft deze beslissing genomen naar aanleiding van de invoering van het mobiliteitsbudget. Daarmee kunnen werknemers (een deel van) het budget van een bedrijfswagen spenderen aan andere mobiliteitsoplossingen.

Het Agence wallonne pour la Sécurité routière (AWSR) is voortaan bevoegd om te evalueren of personen met een functiebeperking rijvaardig zijn.

Daartoe heeft het AWSR het nieuwe departement Aptitude à la Conduite (DAC) opgericht. In het evaluatiecentrum in Jambes kunnen bestuurders met een beperking gratis hun rijvaardigheid laten testen door een multidisciplinair team van artsen, neuropsychologen en ergotherapeuten.

Meer informatie vind je via de url www.testaptitudeconduite.be. In Vlaanderen en het Brussels Gewest wordt de rijvaardigheid beoordeeld door het Centrum voor Rijgeschiktheid en voertuigAanpassing (CARA).

TOURING RECHTSBIJSTAND

AB INBEV LEGT BIERBOOT IN Bierbrouwer AB InBev vervoert het bier dat gebrouwen wordt in Jupille bij Luik sinds enkele maanden per boot over het Albertkanaal naar Antwerpen. Vandaar wordt het naar het buitenland verscheept. Wekelijks varen vier ‘bierboten’ twee keer heen en weer tussen Luik en Antwerpen, samen goed voor honderd containers. Het vervoer over het water vervangt daarmee vijfduizend vrachtwagenritten per jaar.

Sinds 2018 vervoert AB InBev trouwens ook bier per trein naar het distributiecentrum van Delhaize in Ninove.

WIST JE DAT

MEER DAN JURIDISCH ADVIES Wellicht klinkt dit herkenbaar: na een ongeval worden de feiten betwist of wringt de verzekering of je garagist tegen.

Of je hebt een accident in het buitenland en je spreekt de taal niet? De oplossing: rechtsbijstand.

Dergelijke verzekeringen stellen jou in staat om vrijblijvend advies in te winnen en als het tot een geschil komt, zorgt die rechtsbijstandverzekeraar ervoor dat de kosten voor de benodigde rechtshulp worden gedekt. Meer nog: indien nodig zal je door een advocaat worden bijgestaan.

De premie voor een dergelijke verzekering is uiterst betaalbaar, zeker als je weet dat gerechtskosten stevig de pan uit kunnen rijzen. Wat Touring betreft, bedraagt de maximale tussenkomst in het geval van een geschil net iets meer dan 74.000 euro.

Goed om weten: zelfs bij zware overtredingen waarbij een rijbewijs wordt ingetrokken of een rijverbod wordt opgelegd, zorgt Touring ervoor dat je door de beste specialisten wordt omringd.

Voor alle duidelijkheid: Touring betaalt louter de procedurekosten, niet de boete(s). Meer weten? Surf naar: www.touring.be/nl/producten/rechtsbijstand

45% van de bestuurders die veroordeeld werd voor een verkeersmisdrijf, later opnieuw veroordeeld wordt?

Een derde van hen recidiveert zelfs al binnen het jaar. Dat blijkt uit een studie van Vias institute over verkeersrecidivisten op basis van de gegevens van 92.000 personen en 1 miljoen verkeersmisdrijven. Bijna de helft van de verkeersovertreders in de onderzochte periode (1995 tot 2013) werd opnieuw veroordeeld; in 8 op de 10 gevallen was dat wederom voor verkeersmisdrijven. Eén persoon was erin geslaagd om 111 nieuwe veroordelingen te krijgen, een triest record.

Volgens Vias is de problematiek van recidive eigenlijk nog ernstiger, omdat onmiddellijke inningen en minnelijke schikkingen niet mee in de cijfers zitten en niet alle verkeersovertredingen vastgesteld of vervolgd worden.

Bestuurders die veroordeeld zijn tot een verval van recht tot sturen recidiveren vaker en sneller dan bij andere veroordelingen. Vias stelt daarom voor om het kenteken van het voertuig van de bestuurder van wie het rijbewijs is ingetrokken, te koppelen aan ANPR-camera’s. Als de politie toegang heeft tot dit systeem kan ze nagaan of de bestuurder in het bezit is van een geldig rijbewijs. Ook alternatieve leermaatregelen zoals verkeerscursussen en het alcoholslot verlagen de kans op recidive, aldus Vias.

Touring deelt de mening van Vias en stelt dat alle mogelijke maatregelen die een antwoord kunnen bieden op veelplegers of recidivisten moeten worden aangewend. Bepaalde chauffeurs dienen definitief uit het verkeer gehaald te worden, maar dan moet er wel meer controle zijn op het al dan niet bezitten van een geldig rijbewijs en moeten meer voertuigen aan de ketting worden gelegd. Het zou dus een goed idee zijn om daar de ANPR-camera’s voor in te schakelen.

TOURING magazine 43

NIEUW VOORDEEL Op zoek naar een goede deal?

Touring breidt z’n aanbod om voordelig te tanken uit!

Met de gratis Touring-tankkaarten ben je altijd een winnaar.

Of je nu met diesel, benzine of elektrisch rijdt, er is altijd een kaart die je het leven makkelijker maakt: • Klassiek tanken? Geniet altijd van de beste prijs aan de pomp, want je krijgt sowieso minimum 0,10 korting/L op de officiële brandstofprijs.

• Je gebruikt ze in meer dan 2.400 tankstations, ofwel 3 tankstations op 4 in België (Total, Esso, Lukoil, Q8, Texaco, Avia, …).

• Ga voor 1 of 2 gratis kaarten, kies maar wat je nodig hebt.

Geniet er snel van en ga gerust op weg!

Tank goedkoper

FUEL & ENERGY CARD 5162810730000000094 EXPIRE 10/27 Member: 1234567 MĂŠlody Esel

Interesse? Bestel je kaart(en) en ontdek er alles over op touring.be/onzetankkaarten Vragen?

Touring Total-tankkaart: 02 233 22 02 Touring Fuel & Energy-kaart: 02 851 00 44

B MO LIK BIL OP ITE IT

TEKST: ERIK DERYCKE

Op 1 januari 2020 wordt in Gent een lage-emissiezone (LEZ) van kracht. In de bestaande LEZ’s van Antwerpen en Brussel worden de regels strenger, en over een paar jaar voert het Waalse Gewest milieunormen in. Waar moet je als automobilist rekening mee houden?

LEZ

ALLES WAT JE MOET WETEN 02

WAAR ZIJN ER LEZ’S IN BELGIË?

01 WAT IS EEN LEZ?

HOE HERKEN JE EEN LEZ?

Een lage-emissiezone (LEZ) is een afgebakende zone – meestal een stadscentrum – waarbinnen bepaalde voertuigen niet of slechts onder bepaalde voorwaarden mogen rijden. Het doel van een LEZ is om de luchtkwaliteit in de beschermde zone te verbeteren.

Daarom worden de meest vervuilende voertuigen uit de LEZ geweerd.

Het begin en het einde van een LEZ wordt verplicht aangeduid met de verkeersborden F117 en F118. De controle van de toegangscriteria gebeurt doorgaans via camera’s die geplaatst zijn aan de grenzen en in de LEZ. Via nummerplaatherkenning wordt gecontroleerd of een voertuig wel binnen de LEZ mag rijden. Is dat niet het geval, dan volgt een boete. Een LEZ geldt 24 uur per dag, 7 dagen op 7. Daarmee verschilt een LEZ van tijdelijke maatregelen om de luchtvervuiling te beperken (‘smogalarm’) die in sommige Europese steden gebruikt worden.

46 TOURING magazine

03 Elke stad of gemeente kan autonoom beslissen om op zijn grondgebied een LEZ in te stellen. De eerste stad die dat deed was Antwerpen, waar de LEZ in februari 2017 van kracht werd. Op 1 januari 2018 volgde het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Op 1 januari 2020 krijgt ook Gent een LEZ en in 2021 volgen Mechelen en Willebroek.

Na 1 januari 2020 kunnen ook Waalse steden en gemeenten een LEZ invoeren, al zijn er nog geen concrete plannen om dit te doen. Maar vanaf 1 januari 2023 wordt in het hele Waalse Gewest sowieso een gefaseerd rijverbod voor vervuilende voertuigen ingevoerd (zie verder).

WAAR VIND IK INFO OVER DE LEZ’S IN BELGIË?

Informatie over de criteria, uitzonderingen, vergunningen en dagpassen is te vinden op onderstaande websites.

Touring leden kunnen ook een beroep doen op de Touring-infolijn op 02/286.33.84 of mailen naar touringinfo@touring.be.

BRUSSEL De Brusselse LEZ omvat het hele grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, dus alle 19 gemeenten. De Ring (R0) valt echter niet onder de LEZ. Ook de toegangswegen tot de transitparkings Ceria-Coovi, Stalle, Kraainem en de toekomstige parking Esplanade zijn uitgesloten van de LEZ. Een dagpas moet vooraf aangekocht worden via de website. https://lez.brussels/nl

05 04 HOE WEET IK OF IK EEN LEZ MAG BINNENRIJDEN? Om te bepalen of een voertuig een LEZ binnen mag, wordt gekeken naar de Euro-norm. Dat is een Europese milieustandaard die een indicatie geeft van de hoeveelheid vervuilende stoffen die een voertuig uitstoot. De Euro-norm voor personenwagens wordt aangeduid met een cijfer van 1 tot 6; voor vrachtwagens en bussen wordt de Euro-norm aangegeven met een Romeins cijfer van I tot VI. Op de website van D’Ieteren kom je er in twee muiskliks achter of jouw voertuig is toegelaten in een LEZ of niet: https://lez.dieteren.be/nl.

HOE VIND IK DE EURO-NORM VAN MIJN VOERTUIG? De Euro-norm staat normaal gezien vermeld op het inschrijvingsbewijs van je voertuig. Als de Euro-norm daar niet op terug te vinden is, wordt uitgegaan van de datum van eerste inschrijving.

Een voertuig dat werd ingeschreven tussen 1 juli 1992 en 31 december 1996 wordt bijvoorbeeld beschouwd als “Euro 1”.

Op de websites van de verschillende LEZ’s vind je een online tool om de Euro-norm van een voertuig op te zoeken. Je hebt daarvoor het kentekenbewijs en de datum van eerste inschrijving (te vinden op het inschrijvingsbewijs) nodig.

ANTWERPEN De LEZ van Antwerpen omvat de hele binnenstad en Linkeroever. De Ring (R1) ligt buiten de LEZ, maar de stadsring R10 ligt erbinnen. Een dagpas is te koop via de website, maar ook via alle parkeerautomaten (enkel op de dag zelf) of via de LEZ-automaten (4 maanden op voorhand tot ten laatste op de dag zelf). https://lez.antwerpen.be https://www.slimnaarantwerpen.be

GENT Gent wordt de derde stad in België die een LEZ invoert, en dit vanaf 1 januari 2020. De Gentse LEZ valt samen met de zone 30 in de Gentse binnenstad: het gebied binnen de stadsring R40, met uitzondering van de as Nieuwewandeling – Blaisantvest, en de in- en uitvalswegen naar de parking Gent Zuid. Een dagpas is te koop via de website. https://www.lez2020.gent

TOURING magazine 47

B MO LIK BIL OP ITE IT

06 ZIJN DE CRITERIA OVERAL DEZELFDE? Was het maar zo eenvoudig. De regels verschillen van Gewest tot Gewest. Een personenwagen met een Euro 4 dieselmotor bijvoorbeeld mag op 1 januari 2020 nog zonder problemen de LEZ van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest binnen, maar moet betalen om de LEZ’s in Vlaanderen (Antwerpen en Gent) binnen te rijden. In de tabel bij dit artikel geven we een overzicht van de criteria die gelden op 1 januari 2020.

Rij je naar een gebied met een LEZ, controleer dan regelmatig of je voertuig aan de normen voldoet. Deze normen worden immers stapsgewijs strenger gemaakt. Bij de start van de Brusselse LEZ in 2018 werden alleen de oudste dieselvoertuigen (geen Euro-norm of Euro 1) geviseerd. Vanaf 2019 vielen ook dieselvoertuigen met Euro 2 en voertuigen met benzine/LPG/CNG-motoren zonder Euro-norm of met Euro 1 onder de LEZ-regels.

Deze criteria zullen in de toekomst alleen maar strenger worden. In Vlaanderen en Brussel geldt vanaf 2025 de norm Euro 3 voor wagens op benzine, LPG of CNG, en Euro 6 voor dieselwagens. Vanaf 2028 wordt dat in Vlaanderen Euro 4 voor benzine, LPG of CNG, en Euro 6d voor dieselwagens.

Voor de Brusselse LEZ is de evolutie na 2025 nog niet bekend.

DIESEL EURO 6 EURO 5 EURO 4 EURO 3 EURO 2 EURO 1 GEEN EURO BENZINE/LPG/GAS EURO 6 EURO 5 EURO 4 EURO 3 EURO 2 EURO 1 GEEN EURO

ZIJN ER UITZONDERINGEN?

07 WAT ALS MIJN VOERTUIG NIET VOLDOET? Wie met een voertuig rijdt dat niet voldoet aan de criteria en in de LEZ moet zijn, kan in Brussel, Gent en Antwerpen tot acht keer per jaar een dagpas kopen. Zo’n dagpas kost 35 euro en moet op voorhand aangekocht worden. De dagpas is enkel geldig op de kalenderdag waarvoor hij werd gekocht en kan niet terugbetaald worden.

In Antwerpen en Gent kunnen bepaalde voertuigen die niet voldoen aan de toelatingsvoorwaarden voor de LEZ een toelating voor langere duur kopen.

Vanaf 1 januari 2020 is dat het geval voor dieselwagens met Euro 4 norm. Er zijn drie tarieven (gewoon, verlaagd en verhoogd) en een toelating kan gekocht worden voor een week, een maand, vier maanden of een jaar. Het normale tarief voor een personenwagen is 365 euro per jaar.

In de bestaande LEZ’s zijn er heel wat voertuigen die automatisch of na aanvraag vrijgesteld worden. In Brussel zijn gemotoriseerde tweewielers, vrachtwagens van categorie N2 en N3, landbouwvoertuigen, elektrische voertuigen en voertuigen op waterstof, prioritaire voertuigen en voertuigen van Defensie automatisch vrijgesteld.

Kampeerwagens, voertuigen aangepast voor vervoer van personen met een beperking, markt- en kermiswagens moeten een afwijkingsaanvraag indienen.

In de LEZ’s in Vlaanderen gelden andere voorwaarden voor prioritaire voertuigen, legervoertuigen, voertuigen voor vervoer van personen met een handicap, uitzonderlijk vervoer en mobiele kranen.

Al deze voertuigen moeten vooraf geregistreerd worden.

BRUSSEL

ANTWERPEN

GENT

TOEGANG TOEGANG TOEGANG GEEN TOEGANG* GEEN TOEGANG* GEEN TOEGANG* GEEN TOEGANG*

TOEGANG TOEGANG TOEGANG NA BETALING GEEN TOEGANG* GEEN TOEGANG* GEEN TOEGANG* GEEN TOEGANG*

TOEGANG TOEGANG TOEGANG NA BETALING GEEN TOEGANG* GEEN TOEGANG* GEEN TOEGANG* GEEN TOEGANG*

TOEGANG TOEGANG TOEGANG TOEGANG TOEGANG GEEN TOEGANG* GEEN TOEGANG*

TOEGANG TOEGANG TOEGANG TOEGANG TOEGANG GEEN TOEGANG* GEEN TOEGANG*

TOEGANG TOEGANG TOEGANG TOEGANG TOEGANG GEEN TOEGANG* GEEN TOEGANG*

* Maximaal 8 dagen per jaar toegang, na aankoop van een dagpas.

48 TOURING magazine

08

09

“Ik wist niet dat de criteria veranderd waren” is geen argument om een boete te betwisten.

Doe de online test om zeker te zijn of je voertuig binnen mag of niet.

WAT MET BUITENLANDSE VOERTUIGEN? De toelatingsvoorwaarden voor de lage-emissiezone (LEZ) gelden ook voor buitenlandse voertuigen. De voertuigen die aan deze toelatingsvoorwaarden voldoen, moeten (eenmalig) geregistreerd zijn als ze de lage-emissiezone willen binnenrijden. Deze registratieaanvraag is kosteloos, maar moet apart gebeuren voor de Brusselse LEZ en voor de LEZ’s in Vlaanderen (Antwerpen en Gent).

Voertuigen met een Nederlandse kentekenplaat die voldoen aan de toelatingsvoorwaarden hoeven zich echter niet te registreren voor de Belgische LEZ’s. De ANPR-camera’s waarmee de LEZ’s gehandhaafd worden, hebben toegang tot het Nederlandse kentekenregister. Niet-toegelaten Nederlandse voertuigen moeten evenwel een LEZ-dagpas kopen voordat ze de LEZ binnenrijden.

10 MAG EEN OLDTIMER IN EEN LEZ? Omwille van hun erfgoedwaarde wordt voor oldtimers een uitzondering gemaakt. In Antwerpen en Gent kunnen voertuigen ouder dan 40 jaar een toelating kopen aan het verlaagd tarief.

Brussel staat een uitzondering toe aan oldtimers ouder dan 30 jaar die in België zijn ingeschreven met een ‘O’-kenteken, een ‘1-0’-kenteken of een gepersonaliseerd kenteken. Voor in België ingeschreven oldtimers wordt deze uitzondering automatisch toegekend; oldtimers met buitenlandse kentekenplaat of oldtimers voor commercieel gebruik (ceremoniewagens bijvoorbeeld) moeten in Brussel een afwijkingsaanvraag indienen.

EMISSIEZONES IN HET BUITENLAND Ook wie met de eigen wagen naar buitenlandse steden rijdt, kan met een lage-emissiezone geconfronteerd worden.

Duitsland kent sinds 2008 milieuzones.

Voertuigen krijgen op basis van de officiële CO2-uitstoot een rood, geel of groen milieuvignet. In de meeste Duitse steden mogen vandaag alleen voertuigen rondrijden die voorzien zijn van het groene vignet. Je kan het Duitse milieuvignet bestellen via Touring (https://www. touring.be/nl/ledenvoordelen/milieuvignet-duitsland).

In Frankrijk bestaat dan weer een ander milieuvignet, het Crit’Air. Sinds 1 juli 2017 is het vignet verplicht in Parijs (behalve de Périphérique, het Bois de Boulogne en Vincennes) en sinds 1 juli 2019 ook in een zone in Île-de-France. De oudste voertuigen zullen gradueel uit deze zone gebannen worden. Sinds 1 juli 2019 mogen voertuigen met een Crit’Air 4 (diesel Euro 3) en 5 (diesel Euro 2) van maandag tot vrijdag tussen 8u en 20u niet meer rondrijden. Het vignet dient online aangeschaft te worden (https://www.certificat-air.gouv.fr); hou rekening met een wachttijd van 10 dagen voor je het ontvangt. Lees meer op https://blog.touring.be/nl/artikels/ met-de-auto-naar-parijs-bestel-jecrit-air-vignet-online.

Londen heeft de bestaande Low Emission Zone in het stadscentrum op 8 april 2019 verstrengd tot een Ultra Low Emission Zone (ULEZ). Voertuigen die niet voldoen aan de milieucriteria (momenteel Euro 4 voor benzine- en Euro 6 voor dieselmotoren) betalen per dag een milieutaks van 12,50 pond; voor erg vervuilende vrachtwagens en bussen kan die oplopen tot 100 pond per dag. De milieutaks komt bovenop de Congestion Charge van 11,50 pond. Vanaf oktober 2020 wordt heel ‘Greater London’ een Low Emission Zone.

Het is onmogelijk om alle bestaande systemen hier op te sommen. De specialisten van de Touring infolijn kunnen je informatie bezorgen voor de landen die je wil bezoeken.

TOURING magazine 49

B MO LIK BIL OP ITE IT

WAT IN WALLONIË?

In het Waals Gewest kunnen steden en gemeenten vanaf 1 januari 2020 een LEZ instellen. Het Institut Scientifique de Service Public (ISSEP) bereidt proefprojecten voor in Namen en Eupen, maar er werden nog geen concrete plannen bekendgemaakt.

Maar over enkele jaren wordt het hele Waalse Gewest in feite één grote LEZ. Het Gewest voert immers op het hele grondgebied een gefaseerd rijverbod in voor vervuilende voertuigen. Het gaat daarbij om voertuigen van categorie M1: personenwagens met maximaal acht zitplaatsen (bestuurder niet inbegrepen). Vanaf 1 januari 2023 mogen voertuigen zonder Euro-norm of met Euro 1 (ingeschreven voor 1996) er niet meer rijden. Elk jaar wordt de norm strenger; dieselvoertuigen met Euro 4 bijvoorbeeld krijgen rijverbod vanaf 1 januari 2026. Er komt evenwel een hele reeks uitzonderingen, onder meer voor specifieke voertuigen (prioritaire voertuigen, strijdkrachten, gebruik in noodsituaties enzovoort), voertuigen aangepast voor het vervoer van gehandicapten en voertuigen die minder dan 3.000 kilometer per jaar afleggen. En er is ook een overgangsbepaling voor nieuwere voertuigen (minimaal Euro 4) die vóór 1 januari 2019 zijn aangekocht. Die mogen nog gedurende een vastgestelde periode blijven rijden, op voorwaarde dat ze niet doorverkocht worden. Meer info over de regels en de uitzonderingen vind je op de website www.walloniebassesemissions.be.

GELEIDELIJK RIJVERBOD IN WALLONIË VANAF 2023 DIESEL EURO 6 EURO 5 EURO 4 EURO 3 EURO 2 EURO 1 GEEN EURO BENZINE/LPG/GAS EURO 6 EURO 5 EURO 4 EURO 3 EURO 2 EURO 1 GEEN EURO * Niet voor Euro 6d TEMP

50 TOURING magazine

VERBOD VANAF 01/01/2030* 01/01/2028 01/01/2026 01/01/2025 01/01/2024 01/01/2023 01/01/2023 VERBOD VANAF TOEGELATEN TOEGELATEN 01/01/2026 01/01/2025 01/01/2024 01/01/2023 01/01/2023

WAT WILLEN TOURING-LEDEN WETEN?

11 IK WOON IN DE LEZ. WAT ZIJN DE ALTERNATIEVEN? Als je een voertuig hebt dat niet voldoet aan de criteria voor de LEZ waar je woont, kan je een nieuwer voertuig aanschaffen, al dan niet met een elektrische motor. In sommige steden zijn er subsidies voor wie andere vervoermiddelen gebruikt. Inwoners van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest die hun nummerplaat laten schrappen, kunnen een Brussel’AIR-premie krijgen. Daarmee kunnen ze een jaarabonnement voor de deelwagens van Cambio, een fietspremie of een abonnement voor het openbaar vervoer in de regio bekomen. In Gent kunnen inwoners van de LEZ een slooppremie krijgen als ze hun oude wagen wegdoen; elke Gentenaar kan een subsidie aanvragen voor autodelen, de aankoop of huur van een fiets of een OV-abonnement. Alle info over deze maatregelen is te vinden op de websites (zie pagina 47).

Voor vragen over emissiezones in binnen- en buitenland kan je ook terecht bij de Touring infolijn. “Onze infolijn krijgt elke dag vragen over LEZ’s”, zegt medewerker Hendrik. “De meeste bellers willen weten of hun voertuig voldoet aan de criteria of zoeken informatie over de dagpassen. Sommige leden kregen een boete en vinden het niet consequent dat ze met een wagen die door de autokeuring kwam toch niet overal mogen rijden, maar daar kunnen wij helaas niets aan doen. We krijgen ook veel vragen over de aankoop van tweedehandswagens: aangezien de normen alsmaar strenger zullen worden, let je ook dan best op de Euro-norm.”

Ook over buitenlandse LEZ’s komen vragen. “Vooral Frankrijk is verwarrend, omdat daar permanente en tijdelijke LEZ’s bestaan. Je kan het Crit’Air vignet bovendien alleen op de officiële website kopen, en je hebt er een kredietkaart voor nodig. Bepaalde sites beweren dat ze het ook mogen verkopen, maar dat zijn helaas vaak oplichters. We hebben al meermaals gevraagd om het via Touring te mogen aanbieden, net zoals de Umweltplakette, maar zonder gevolg.”

ADVERTORIAL

LAGE-EMISSIEZONE IN BRUSSEL, DE TOEGANGSCRITERIA VERANDEREN. PLAATSEN IN BRUSSEL JE VER

Verschillende studies van de Wereldgezondheidsorganisatie en verscheidene acties van de Europese Commissie hebben gewezen op de slechte luchtkwaliteit in Brussel en op de impact daarvan op de gezondheid. Luchtverontreiniging verhoogt immers het risico op beroertes, hartziekten, longkanker en acute ademhalingsaandoeningen, met name astma. In voege sinds 1 januari 2018, verbiedt de Lage Emissiezone de meest vervuilende voertuigen de toegang tot het verkeer. Het doel van deze maatregel? De luchtkwaliteit verbeteren en de volksgezondheid beschermen.

P 1001 MANIEREN KAN O

2020 - De toegangscriteria veranderen.

N WAGE TE VERVUILENDE

www.lez.brussels

V.U.: F. Fontaine & B. Dewulf • Havenlaan 86C/3000 • B-1000 Brussel/gerecycleerd papier/plantaardige inkt

BEHA LVE ME T EEN

Vanaf 1 januari 2020 wordt de toegang ook verboden voor dieselvoertuigen van EURO 3-norm. Er geldt een overgangsperiode van 3 maanden, van 1 januari tot 31 maart 2020, waarin nog geen boetes zullen worden uitgeschreven voor deze nieuwe verboden voertuigen. Tijdens deze periode zullen de bestuurders van de betrokken voertuigen een waarschuwingsbericht ontvangen.

Informatie : 02 775 75 75 - info@lez.brussels Het Brussels Gewest is een Lage Emissie Zone

02IBG18006_LowEmission_Zone1_POSTERS_A0.indd 1

Er is een online simulator beschikbaar om te weten of het verbod al dan niet op u van toepassing is : http://sim.lez.brussels 18/06/2018 16:53

Sans titre-2 1

12/11/18 14:26

• • • •

Bent u betrokken?

Te voet gaan, fietsen, het openbaar vervoer of autodelen zijn maar enkele van de vele alternatieven waarmee u zich op een andere manier dan met de auto kunt verplaatsen binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest!

Afwijkingen zijn mogelijk voor sommige voertuigen indien het voertuig voldoet aan de toekenningscriteria.

Als u om een bepaalde reden naar Brussel moet rijden met een in het verkeer verboden voertuig, zijn er dagpassen verkrijgbaar. Met zo’n pas kan een voertuig maximaal 8 kalenderdagen per jaar toegang krijgen tot het Gewest. De prijs van de dagpas bedraagt € 35 per dag.

Er bestaan premies voor particulieren maar ook voor professionele gebruikers. Voor particulieren geeft de premie toegang tot alternatieven voor de auto, terwijl professionele gebruikers met de premie hun voertuig kunnen vervangen als dit door het verbod getroffen wordt en ingeschreven is op de naam van uw Brusselse onderneming.

Om alles te weten over de Lage Emissiezone, de beschikbare premies, de formulieren om gratis uw afwijking aan te vragen of een dagpas aan te kopen, raadplaag de website www.lez.brussels.

Hebt u vragen? Neem contact met ons op : +32 (0)2 775 75 75 of info@lez.brussels

De invoering van een Lage-Emissiezone is een van de maatregelen van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering om de luchtkwaliteit in Brussel te verbeteren. Luchtvervuiling is een bedreiging voor de volksgezondheid aangezien de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) vervuilende uitstoot van motoren verantwoordelijk acht voor naar schatting 75.000 vroegtijdige overlijdens per jaar in Europa.

De invoer van de LEZ is een project waarbij meerdere overheden en spelers samenwerken, waaronder : Leefmilieu Brussel, Brussel Mobiliteit, het Centrum voor Informatica voor het Brusselse Gewest, Brussel Preventie & Veiligheid en Brussel Fiscaliteit.

FO IN UB CL

TEKST: BART DE LANDTSHEER BEELD: JOHANNES VANDE VOORDE

WEGENWACHTER VOOR ÉÉN DAG

De ene dag is de andere niet, en dat is precies wat Geert zo fijn vindt aan zijn job. Mensen helpen zit in zijn DNA. Als die mensen ergens stilstaan aan de kant van de weg en totaal ontredderd zijn, dan weet hij ze meteen gerust te stellen. Geert neemt ons een hele dag op sleeptouw. Bestemming onbekend.

12.30 UUR 10.00 UUR Geert vat post op een centraal punt, in dit geval aan een tankstation langs de snelweg.

52 TOURING magazine

De alternator is toch niet kapot? Geert stelt meteen gerust; de batterij moet 11.00 UUR vervangen worden.

De schuldige is gevonden: een nepei! De klant kan een En die is gelukkig nog paar minuten later weer glimlachend de baan op. in garantie.

W

e spreken af op een zondag om 9.30 uur en gaan meteen van start. Voorlopig is de bestemming onbekend, want het is wachten op de eerste noodkreet. Geert rijdt de autosnelweg op, om iets later zijn voertuig te parkeren aan het grote tankstation in Tessenderlo: “Van hieruit kunnen we elke richting uit.”

ELKE DAG IS ANDERS Geert heeft geen idee wat de dag zal brengen, want elke dag is anders.

Terwijl we wachten op het eerste telefoontje vertelt hij spontaan over een merkwaardig fenomeen dat eigen is aan de streek waar we ons bevinden: steenmarters. “Er zitten er hier veel en die beestjes durven ’s nachts al eens een kabeltje doorbijten. Met als gevolg dat we ’s morgens moeten uitrukken omdat er een auto niet start.” Geert vervolgt dat hij met een paar gerichte vragen vaak al voor aankomst weet of er een marter in het spel is of niet. “Als de auto in een bosrijk gebied geparkeerd staat en die auto het ’s avonds nog deed maar ’s morgens niet meer start, dan

DANKZIJ ‘MULTIFIT’ EN PARTNERSHIP MET Q-TEAM

DIENSTVERLENING NAAR EEN HOGER NIVEAU De problematiek is genoegzaam bekend: meer en meer auto’s worden niet meer uitgerust met een reservewiel. Met als gevolg dat je bij ernstige bandschade – als de band niet gerepareerd kan worden – op slag immobiel bent. Bovendien brengt slepen naar een bandencentrale niet altijd soelaas. Reken op lange wachttijden en ga er niet van uit dat jouw bandentype voorradig is.

DE OPLOSSING? Een universeel reservewiel. Al onze wegenwachters heb een zogeheten ‘multifit’ wiel aan boord, waarmee ze meer dan 80% van onze leden tijdelijk weer op weg kunnen helpen. Touringleden mogen dat wiel ‘houden’ tot de definitieve herstelling en/of vervanging heeft plaatsgevonden.

MAAR ER IS MEER. Touring heeft nu ook een exclusief partnership afgesloten met Q-TEAM. Dat betekent heel concreet dat onze wegenwachters voortaan rechtstreeks de voorraad en dagprijs van ongeveer 100 bandencentrales kunnen inkijken. De voordelen zijn legio: de klant wordt naar de centrale gestuurd waar hij of zij meteen geholpen kan worden en bovendien genieten onze leden van een prioritaire service én een bandengarantie, wat uniek is in België!

Onze klanten hoeven zich uiteraard niet te bekommeren om het multifitwiel dat hen tijdelijk werd uitgeleend, want na de herstelling/ vervanging zorgt Q-TEAM ervoor dat dat wiel weer bij de wegenwachter in kwestie terechtkomt.

Touring-leden mogen dit wiel ‘houden’ tot de herstelling of vervanging is gebeurd

quote

13.00 UUR Er komt een oproep binnen.

En het is dringend. We gaan slepen!

13.30 UUR Gelukkig liggen er geen stukken verspreid over de weg. Het takelen gaat snel zodat de file snel weer oplost.

TOURING magazine 53

FO IN UB CL heb ik al een licht vermoeden. Wanneer ik ter plaatse de motorkap opendoe, kijk ik naar sporen. Haartjes, afdrukken van pootjes, dat soort zaken.

Als ik die aantref, weet ik waarop ik mij moet concentreren.”

MENSEN OP HUN GEMAK STELLEN Bij gebrek aan oproep gaat het gesprek verder. Wegenwachters moeten niet alleen technisch onderlegd zijn, ze worden vaak ongewild in de rol van psycholoog geduwd.

Geert mag dan elke dag met ellende geconfronteerd worden, maar voor wie pech heeft, is het vaak de eerste keer. En dan durft er – geheel begrijpelijk – al eens paniek ontstaan. “Het is dan onze taak om die mensen te kalmeren en te begeleiden.

Zij weten vaak ook niet wat de volgende stappen zijn en wat ze mogen verwachten.

Eens we alles rustig hebben uitgelegd, keert de kalmte terug.”

Nog voor Geert zijn verhaal kan afmaken, floept zijn console op met lichtjes en cryptische codes. Voor buitenstaanders is het Chinees, maar Geert weet meteen wat er moet gebeuren. Er moet een auto getakeld worden. Voordat hij de oproep

interpreteert, was er al een gesprek tussen de klant en onze centrale en Geert krijgt de neerslag daarvan in een notendop op zijn scherm. “De klant beweert dat zijn versnellingsbak muurvast zit en wil getakeld worden.”

We zijn vertrokken voor een rit van zo’n 50 km, maar Geert belt de klant pas zo’n 15 minuten voor aankomst op zodat hij vrij exact kan zeggen wanneer hij er zal zijn. Als hij de klant aan de lijn heeft, verifieert hij het verhaal en stelt hij alvast een paar gerichte vragen. Geert heeft zijn twijfels of er effectief getakeld zal moeten worden: “Eerst zien.”

Bij aankomst blijkt inderdaad dat er nauwelijks beweging te krijgen is in de versnellingspook. Geert werpt een blik onder de motorkap en ziet vrijwel meteen wat er aan de hand is: haartjes tegen de isolatie aan de binnenkant van de motorkap en ook sporen van een diertje.

Geert glimlacht: een marter. Hij laat de klant kijken terwijl wij over zijn schouders meegluren. Vervolgens schetst hij wat er vermoedelijk gebeurd is: “De marter heeft geprobeerd om een nest te maken onder de motorkap. Daarvoor heeft hij ergens in de buurt een ei gestolen, in dit geval een

nepei, en het hier verstopt. Net op een plaats waar het de mechaniek blokkeert.”

Geert haalt het harde ei weg en wonderwel werkt het schakelen weer als voorheen.

Om er zeker van te zijn dat er geen andere schade is, raadt Geert de klant aan om een paar kilometer te gaan rijden. Als er niet meteen lampjes gaan branden op het dashboard, mogen we ervan uitgaan dat de marter geen kabels of zo heeft doorgebeten. Als de man tien minuten later weer op zijn oprit staat, is hij bijzonder opgetogen. Zijn zondag is gered.

Geert achteraf: “Zo zie je maar. Dikwijls ziet de situatie er door de ogen van de klant dramatisch uit, maar heel vaak is het op een paar minuten opgelost.” Geert vult in zijn vrachtwagen het verslag in. Voor de statistieken, legt hij uit. En net als de zaak is afgesloten, komt er een tweede telefoontje binnen. We hebben geluk, het is maar een kwartiertje rijden.

BATTERIJPROBLEMEN Bij aankomst staat de zoon des huizes ons al op te wachten. Ook hier weet Geert meteen wat het probleem is. De portieren blijken niet meer open te gaan met de contactloze sleutel. Het verdict is simpel:

13.50 UUR De verhakkelde auto wordt bij de klant thuis afgeleverd. Job geklaard in 25 minuten.

54 TOURING magazine

14.25 UUR Deze oldtimer doet het niet meer; slepen is de enige optie.

Gelukkig moeten we maar een paar straten verder.

TOURING SELFIE-ACTIE WAS GROOT SUCCES! een probleem met de batterij. Onur begrijpt het niet: “Kan dat? We zijn twee weken op vakantie geweest met een andere auto en nu is die batterij leeg?” Geert geeft Onur gelijk: die batterij zou niet leeg mogen zijn. Is het de alternator misschien?

Ook dat kan Geert na een paar testjes uitsluiten. Onur is gerustgesteld, want de batterij valt nog ruim binnen de garantieperiode. Geert laadt de wagen op en raadt de klant aan om flink wat kilometers te gaan rijden, zodat hij de dag nadien zelf naar de garage kan gaan om de batterij te laten vervangen. Onur krijgt een document van Geert waarop de analyse vermeld staat: er is niks mis met de alternator en enkel de batterij dient vervangen te worden.

Geert: “Voilà, niet eens tien minuutjes werk. Net onder het gemiddelde.”

Gevraagd naar de statistieken weet Geert ons te vertellen dat een gemiddelde interventie zo’n 12 minuten duurt: “Let wel, daar zijn er bij van een paar minuten, zoals daarnet met die marter, maar ook langere natuurlijk, waar ik bijvoorbeeld een batterij moet gaan halen in een nabijgelegen depot.”

Geert is nog maar net klaar met het

invullen van het rapport en daar is de volgende oproep al. Het is dringend. Een kop-staartaanrijding en de file wordt steeds langer. De politie is ter plaatse en dat wil zeggen dat Geert niet moet dralen. Als hij de klant belt, hoort Geert dat de man in kwestie al wat bekomen is van de eerste schrik. Er is alleen maar blikschade. Maar Yassin en zijn zoon zijn wel flink aangedaan. De auto is goed voor het schroot en dat beseft Yassin maar al te goed. Hij berust erin en rekent nu op een tussenkomst van de verzekering. Maar niet zonder eerst nog eens bij Geert te polsen of hij nu al dan niet in fout was. De politie had hem al gerustgesteld, en na de bevestiging haalt hij opgelucht adem.

Geert raadt Yassin wel aan om samen met zijn zoon naar de dokter te gaan, want zo’n klap kan nare gevolgen hebben, weet hij uit ervaring. Yassin knikt.

Niet veel later staat de auto op de oprit bij Yassin thuis. Job geklaard in 25 minuten.

Geert vult het rapport in om iets later opnieuw gebeld te worden. Alweer een takeling. Een oldtimer deze keer. En ook hier weet Geert met een paar gerichte vragen te achterhalen of er écht getakeld moet worden. De auto moet effectief naar een garagist. Gelukkig slechts een paar straten verder, maar de dame wil een vervangwagen. Op een zondag moet Geert daarvoor naar een depot van een autoverhuurder. In de achtergrond wordt alles in gereedheid gebracht: de sleutel, de toegangscode van de parking waar de vervangwagen staat enzovoort. De klant merkt er helemaal niks van. Zelfs wij niet, op de achterbank. Het enige wat Geert nog rest, is de dame wegwijs maken met de vervangwagen. Het is er eentje met een contactloze sleutel en start/stopfunctie.

“Iets totaal anders dan haar oldtimer”, knipoogt Geert.

Daarna vat hij weer post op een centraal punt. Het volgende telefoontje blijft echter uit. Als zijn shift erop zit, blikt Geert terug op een bijzonder rustige zondag. Maar hij is wel tevreden dat hij iedereen heeft kunnen helpen of kunnen geruststellen.

Misschien wordt het morgen drukker.

Of niet …

Pech onderweg betekent niet per definitie kommer en kwel. Ruim 900 klanten poseerden spontaan én met de glimlach voor een selfie met hun redder in nood. Dat bewijst eens te meer dan onze leden bijzonder tevreden zijn over onze interventies. Uit onze statistieken bleek eerder al dat ruim 94% tevreden is over de tussenkomst van onze wegenwachters en de praktijk heeft dat nu nog eens extra in de verf gezet.

De selfie-actie was overigens niet alleen bedoeld om naar de tevredenheid van onze leden te peilen; tegelijkertijd hebben we ook ons steentje bijgedragen aan een goed doel. Voor elke ingediende selfie schonken we namelijk een euro aan Relay for Life, een initiatief van de Stichting tegen Kanker.

Bedankt dus aan iedereen die de voorbije maanden glimlachend met onze wegenwachters op de foto is gegaan!

15.25 UUR Nu de klant geen oldtimer meer heeft, krijgt ze een vervangwagen. En een deskundig woordje uitleg van Geert.

TOURING magazine 55

O NI UD EU VS W

Wanneer een wagen te zien is in een van de grootste kaskrakers van het witte doek en fans reikhalzend uitkijken naar de terugkeer van het model, mogen we met recht en reden spreken van een legende.

Dit is het verhaal van de Toyota Supra.

TOYOTA SUPRA

HET VERHAAL VAN EEN LEGENDE

1967 1978 1981 1984 1986 De uitmuntende Toyota 2000 GT kondigt het begin aan van een nieuw tijdperk voor de Japanse autosector, die ervan droomt om te concurreren met de grote Europese en Amerikaanse coupĂŠs.

56 TOURING magazine

Eerste generatie. De A40 en de A50 worden enkel in de VS en Japan gelanceerd.

Tweede generatie. De A60 is ook in Europa verkrijgbaar en pakt uit met wegklapbare koplampen.

De zescilindermotoren worden krachtiger en halen een vermogen tot 162 pk.

Derde generatie. Met de A70 wordt ook een turbo geĂŻntroduceerd, waardoor het vermogen (tot 238 pk) en de reactiesnelheid toenemen.

TEKST: VINCENT HAYEZ FOTO’S: JOHANNES VANDE VOORDE

Supra. Het is niet alleen het Latijnse woord voor ‘boven’ of ‘overtreffend’, maar ook de naam van Toyota’s beroemdste sportwagen, een model dat door liefhebbers van sportieve auto’s op handen wordt gedragen. De Supra is nochtans een eeuwigheid niet beschikbaar geweest, want de productie werd meer dan 17 jaar geleden stopgezet. De ‘A80’ beëindigde zijn carrière in 2002.

Niemand geloofde eigenlijk nog in een terugkeer, maar dan was daar plots de A90, waarover we het zo meteen zullen hebben. Eerst keren we terug naar het prille begin van het model. De Suprafamilie gaat eigenlijk terug tot de Toyota 2000GT van de jaren 67-70. Met zijn lange, vloeiende motorkap, zijn aflopend koetswerk en de zescilindermotor met

achterwielaandrijving heeft de 2000GT duidelijk elke versie van de Supra beïnvloed.

DE EVOLUTIE VAN DE A’S Tijdens zijn productieperiode van 24 jaar groeit de Supra uit van een sportieve en luxueuze GT tot de pure sportwagen die we kennen van begin jaren 90. Fans classificeren de vier Supra-generaties op basis van de interne chassiscode: A40, A60, A70 en A80.

De A40 doet zijn intrede in 1978 en is bedoeld als concurrent voor de Z van Datsun (dat vandaag tot Nissan behoort). Het ideale recept hiervoor: een zescilinder-in-lijn en achterwielaandrijving voor een optimale rijervaring. In die tijd heet de A40/A50 nog Celica XX

(‘dubbel x’) in Japan en Celica Supra in de Verenigde Staten. Het model wordt op dat moment nog niet ingevoerd in Europa.

Onder de lange motorkap liggen verschillende zescilinderlijnmotoren, zoals een atmosferische 2.0 van 125 pk, maar ook een 2.5 en een 2.8 liter. Voor de overbrenging kan je kiezen tussen een handgeschakelde bak met vijf versnellingen en een viertrapsautomaat. Merk op dat er optioneel een automatisch blokkerend differentieel verkrijgbaar is, voor nog meer sportiviteit en doeltreffendheid.

DE JAREN 80 Het is in de jaren 80 dat de Supra echt uitgroeit tot een cultmodel. Bovendien is de wagen dan ook voor het eerst bij ons verkrijgbaar. De tweede generatie, die

1988 1993 2001 2002 2018

Lancering van de ‘Turbo-A’-versie om te kunnen deelnemen aan het wereldkampioenschap rally.

Vierde generatie. De A80 is groter en zwaarder, maar dankzij zijn biturbomotoren ook krachtiger.

De Supra van 1994 maakt zijn opwachting in de beroemde Fast & Furious-films.

Toyota zet de productie van de bolide stop. Van de laatste generatie werden in Europa slechts 1.500 exemplaren verkocht.

Het is officieel, er komt een nieuwe Toyota Supra. Het model wordt ontwikkeld samen met de Z4 van BMW en innoveert met zijn koetswerk en originele afstellingen.

TOURING magazine 57

O NI UD EU VS W intern de naam ‘A60’ krijgt, wordt gelanceerd in 1981. De nieuwkomer is volgens velen niet alleen eleganter, maar pakt ook uit met wegklapbare koplampen.

Jongere lezers weten dit misschien niet, maar het wegklappen van de lichten voor een betere aerodynamica is in die tijd enkel weggelegd voor prestigieuze merken als Porsche en Ferrari. Er is keuze uit verschillende motoren, waaronder de 2.8, die een vermogen biedt tot 178 pk.

In 1986 is het vervolgens de beurt aan de derde generatie, de A70.

Ook dit model heeft wegklapbare koplampen. De wagen groeit echter flink en de Supra ziet er ook zwaarder uit (vooral achteraan). Het belangrijkste wapenfeit is zonder enige twijfel de introductie van een turbo (1987) voor de motoren. De vermogenswedloop kan beginnen, met onder meer de 2.0 en 3.0 die respectievelijk uitpakken met 205 en 238 pk. In 1988 verschijnt zelfs een extreme versie, de Supra Turbo-A (een zescilinder met 266 pk), bedoeld voor de Groep A-rallyklasse. Om hieraan te mogen deelnemen, moet een constructeur namelijk minstens 500 straatlegale exemplaren produceren.

DE WAGEN VAN PAUL WALKER De vierde en laatste generatie van deze lijn wordt voorgesteld in 1993 en ziet er bijzonder gespierd uit: grote, bolle flanken, een enorme achterspoiler en imposante koplampen (die ditmaal echter niet wegklapbaar zijn). De Supra A80 is

58 TOURING magazine

krachtiger dan zijn voorganger (tot 330 pk in biturbo-uitvoering), maar ook zwaarder.

Het totale gewicht bedraagt meer dan 1.600 kg, zo’n 300 kg meer dan de vorige generaties. De gesculpteerde lijnen vormen overal ter wereld een inspiratie voor tuners, die de Japanse wagen maar wat graag esthetisch en mechanisch onder handen nemen. Het mooiste voorbeeld is de verschijning van de Supra in de reeks Fast & Furious-films vanaf 2001. Iedereen die deze cultfilms gezien heeft, herinnert zich nog de betreurde Paul Walker aan het stuur van zijn Supra Mark IV uit 1994.

Kleine anekdote: dat model beschikt maar over een atmosferische V6 en 230 pk ...

Ver verwijderd dus van wat de fans van de films zich soms voorstellen.

EEN SUPRA MET DUITSE ACCENTEN Het was te verwachten dat het verhaal daar niet zou eindigen. De officiële aankondiging van de nieuwe Supra eind vorig jaar bracht elke Toyota-liefhebber in vervoering. Het volledige productievolume voor 2019 is dan ook in een oogwenk uitverkocht. De verrassing is groot als aangekondigd wordt dat het koetswerk van Toyota-makelij is, maar dat er onderhuids gebruik wordt gemaakt van de nagelnieuwe BMW Z4. Dat is ook duidelijk zichtbaar in het interieur, waar nogal wat bedieningselementen (waaronder de versnellingspook) van BMWorigine zijn. Toyota ontwikkelt wel zelf de weergave van de digitale wijzerplaten. De toerenteller krijgt een centrale positie en

toont permanent de huidige versnelling, terwijl de snelheid en de andere gegevens aan de zijkant van het scherm te zien zijn.

Een mooie indicatie van de sportieve inborst van de Supra!

UITVERKOCHT SUCCES Met zijn 4,38 meter is de Supra slechts 14 centimeter langer dan de GT86. De wielbasis is echter 10 centimeter korter.

Dit levert een perfecte gewichtsverdeling op (50/50) en een zwaartepunt dat lager ligt dan dat van zijn kleine broertje. Al deze elementen dragen natuurlijk bij tot de wendbaarheid en het evenwicht, ook al weegt de Supra 1.495 kg. Met 340 pk en zes cilinders is dat gewicht echter geen probleem en snelt de coupé in 4,3 seconden naar 100 km/u. Bij normaal rijgedrag is de Supra een kleine, polyvalente GT die perfect geschikt is voor dagelijks gebruik, dankzij het uitstekende comfortniveau en de 290 liter grote koffer.

Druk je echter de Sport-knop in, dan wordt de Japanner een bijtertje dat razendsnel reageert en de motor flink in de toeren laat klimmen vooraleer er geschakeld wordt. Met zijn zorgvuldig uitgebalanceerde achterdifferentieel en uitstekende Michelin Pilot Supersport-banden (standaard) voelt de wagen heel aangenaam en veilig aan. Er hangt natuurlijk wel een prijskaartje aan vast: zonder noemenswaardige opties betaal je immers 65.500 euro.

En dan nog moet je geduld oefenen, want de orderboekjes staan momenteel helemaal vol. Goed bloed ontaardt niet ...

VOORGESTELD DOOR STAD ANTWERPEN

“ IK GA NU MET DE FIETS OF HET OPENBAAR VERVOER NAAR DE STAD. GOEDKOPER ÉN MINDER STRESSEREND! ”

O

p 1 januari 2020 verstrengen de regels van de lage-emissiezone (LEZ) in het centrum van Antwerpen en op Linkeroever. Voor gepensioneerd leerkracht An De Coninck betekent dit dat ze vanaf dan de stad niet meer in mag met haar Smart for Two. Daarom ging ze op zoek naar alternatieve vervoermiddelen, voor haar… en haar hond.

An De Coninck geniet volop van haar pensioen in Mortsel. Toen ze hoorde dat haar Smart na tien jaar trouwe dienst vanaf volgend jaar niet meer welkom is in de LEZ, besloot ze hem te verkopen.

“Mijn Smart was heel ecologisch toen ik hem kocht, maar intussen was hij al 10 jaar oud. Toen ik hoorde dat hij vanaf 2020 niet meer binnen mag in de LEZ, bedacht ik dat ik helemaal geen auto nodig heb om naar de stad te gaan.

Ik gebruik nu gewoon het openbaar vervoer en mijn elektrische fiets. Da’s goedkoper en veel minder stresserend.

En mijn boodschappen doe ik te voet, met mijn winkelkar (lacht). Ik heb nog wel een nieuwe, zuinige bestelwagen gekocht want ik heb twee honden.”

VEEL MOGELIJKHEDEN Alternatieven om naar de stad te gaan, heeft An in overvloed. “Hier in Mortsel

heb je echt heel veel mogelijkheden met het openbaar vervoer. De tram rijdt naar Linkeroever of naar het centrum. Vlakbij mij kan ik ook een bus nemen naar Berchem Station. Van daar kan je ook weer alle richtingen uit.”

IEDEREEN KAN ZIJN STEENTJE BIJDRAGEN Voor An is het openbaar vervoer en de fiets gebruiken een logische keuze. “Ik ben al lang begaan met het milieu. Minder energie en water gebruiken, minder afval produceren, elektrisch rijden… Iedereen kan zijn steentje bijdragen. Eigenlijk gebruik ik mijn bestelwagen alleen nog om mijn familie in Limburg en Brabant te gaan bezoeken. Als die dichterbij zou wonen, zou ik mijn auto helemaal niet meer gebruiken.”

EEN SIMPELE REKENSOM Als je auto niet meer in de lageemissiezone mag, is het volgens An nuttig even na te denken. Hoe gebruik je je auto? Hoeveel kilometer leg je per jaar af? “Voor veel mensen is het niet eens nodig een nieuwe auto te kopen.

Zelfs als je omwille van gezondheid of ouderdom het openbaar vervoer niet meer kan gebruiken, zijn er oplossingen zonder auto. Wie maar af en toe met de wagen naar de stad rijdt, is vaak

WAT HOUDEN DE STRENGERE REGELS PRECIES IN? Voor wagens op benzine, aardgas en LPG geldt vanaf 1 januari 2020 dat ze in de stad mogen rijden vanaf Euro 2 en hoger. Diesels krijgen pas gratis toegang vanaf Euro 5. Dieselvoertuigen met eurnorm 4, voertuigen ouder dan 40 jaar en sommige specifieke professionele voertuigen, mogen nog tijdelijk binnen tegen betaling. Brommers, motorfietsen, elektrische wagens en voertuigen op waterstof mogen altijd de stad binnen.

Als jouw wagen niet meer voldoet aan deze strengere regels, kan je enkel nog tijdelijk de stad in met een LEZdagpas. Die kost 35 euro en is verkrijgbaar online (www.slimnaarantwerpen. be/lez) en aan alle parkeerautomaten in de stad.

goedkoper af met de taxi. Reken maar eens uit hoeveel een auto je elk jaar kost aan belastingen, verzekering en benzine. Dat zijn veel taxiritjes!”

Check voor je naar Antwerpen rijdt of je auto de LEZ nog binnen mag via de checktool op www.slimnaarantwerpen.be/LEZ.

I KI N DE JK ER

DE EXPE

TEKST: VINCENT HAYEZ

RT

in jaren erde beg n periode te u b e d z aye t, ee Vincent H als autojournalisen nog maar als uze g e ti ll a n e g g t luxue ba ne de mees r BS en air waarin A rijgbaar waren in eeft de autosectoid, h rk e e n h v ie ig e d il ti s e d v op aan qua ellen. Sin nt automod revolutie onderge auto zelf. Vince d re a n a w v d n n e ik e en gebru voortdure ecologie s wegwijs in de n . o maakt nde autowereld evoluere

De kroostrijke SUV-familie bestaat uit grote, middelgrote en kleine modellen.

Je hebt ‘klassieke’ SUV’s, maar ook coupés en hier en daar zelfs een cabrio.

De exemplaren waar we vandaag ons licht op laten schijnen, zijn echter atypisch en proberen ons op een andere manier te verrassen.

4 atypische SUV’s

OPVALLEN IS DE BOODSCHAP

D

e jongste cijfers liegen er niet om, net als die van de voorbije 15 jaar. Waar in 2004 iets minder dan 4% van de verkochte wagens in Europa een SUV was, haalde dit segment in 2018 al een marktaandeel van meer dan 36%. Met die snelheid zal binnen afzienbare tijd de kaap van 50% bereikt worden, vertrouwde de marketingdirec-

60 TOURING magazine

teur van een groot merk ons toe.

Kortom, naast berlines en (in mindere mate) breaks lijken SUV’s meer en meer het straatbeeld van de toekomst te gaan bepalen. De vraag is dan natuurlijk hoe je in die massa opvalt, het verschil maakt en potentiële kopers overtuigt.

Uitpakken met zaken die de concurrentie minder in de verf zet, is één mogelijkheid. Neem nu het design. Niet

alleen van het koetswerk, maar bijvoorbeeld ook van een bijzonder interieur.

Of het rijplezier, dat in deze hogere wagens lang niet vanzelfsprekend is. Een opmerkelijke uitrusting is nog een optie, zeker als die origineel is en trouw blijft aan de waarden van het merk. Al onze wagens pakken deze maand uit met een eigen oplossing om je te overtuigen.

Maar slagen ze daar ook in?

DS 3 CROSSBACK

MAZDA CX-30

VW T-CROSS

SKODA KAMIQ TOURING magazine 61

I KI N DE JK ER

DS 3 CROSSBACK Na de DS 7 Crossback vorig jaar lanceert de Franse constructeur met de DS 3 Crossback vandaag het (hele) kleine broertje. Een premium-SUV van nauwelijks 4,12 meter die de aandacht weet te trekken, zonder daarom verbazingwekkend te zijn. “De klanten willen niet dat wij als designers al te origineel voor de dag komen, omdat dat niet strookt met de uitstraling die ze zoeken”, wist de designverantwoordelijke van DS ons te vertellen. “Maar in het interieur zijn ze zeker te vinden voor innovatie.” Het resultaat is dan ook een model met een elegante, zij het vrij brave externe vormgeving. Binnenin denk je echter in een prototype te zitten. Gedurfd, maar volledig in lijn met het concept van Franse luxe waarnaar DS streeft. Daarnaast zijn er heel wat verwijzingen naar andere luxedomeinen waarin Frankrijk uitblinkt: mode, juwelen, leerbewerking, horloges enzovoort. Er wordt met andere woorden

een speciaal sfeertje gecreëerd. Hoewel de ergonomie niet altijd perfect is (het touchscreen kan bijvoorbeeld niet op afstand bediend worden), is de DS 3 Crossback goed uitgerust. In dit segment biedt geen enkele wagen meer geavanceerde technologieën.

Verwacht echter niet dat je in deze kleine SUV je basketbalvrienden kan vervoeren.

Achterin is namelijk bijzonder weinig beenruimte, wat gedeeltelijk te wijten is aan de eerder grote koffer van 350 liter.

Met de 1.2 turbobenzine van 155 pk mochten we van Citroën een topversie aan de tand voelen. Deze motor verleent de DS 3 Crossback een sportieve toets, ook al is het model duidelijk meer comfortgericht dan zijn Duitse rivalen. Een comfort dat overigens Citroën-waardig is, ondanks de klassieke, maar goed afgestelde ophanging.

Het ontbreekt de Crossback alleen wat aan dynamiek, maar dat is nu eenmaal de keuze van de constructeur. De wegligging

is dan weer van hoge kwaliteit en het stuur vrij direct. Een grote troef van dit model is de geluiddemping, die toch een paar niveaus hoger ligt dan wat de concurrentie te bieden heeft. Een minpunt is dan weer de wat hard schakelende automaat, behalve bij de minder krachtige motoren. Er is immers meer dan enkel de topversie van 155 pk. De 1.2 is ook verkrijgbaar met 100 of 130 pk en er is tevens een 1.5 diesel met 100 pk. Begin 2020 wordt bovendien een 100% elektrische versie gelanceerd.

Ook die mochten we al even op de rooster leggen en het is beslist een veelbelovende uitvoering. In afwachting daarvan is de DS 3 Crossback een goedkoper model dan zijn Duitse concurrenten, zeker bij een gelijkwaardige uitrusting. Ondanks zijn nog vrij nieuwe imago zou DS dan ook snel flink wat marktaandeel kunnen verwerven in het segment van de kleine premium-SUV’s!

DS3 CROSSBACK 1.2 PURETECH 130

Dit originele designinterieur is hét visitekaartje van de DS. Je vindt het leuk of niet, maar het laat je niet onverschillig!

Motor: driecilinder turbobenzine met directe injectie, 1.199 cm3, 131 pk – 230 Nm Aandrijving: op de voorwielen Versnellingsbak: automatische achtbak L/b/h (mm): 4.118/1.791/1.523 Leeggewicht (kg): 1.205 Koffervolume (l): 350 0 tot 100 km/u (sec.): 9,2 Topsnelheid (km/u): 196 Gem. verbruik (l/100 km): 4,9 CO2-uitstoot (g/km): 111 Prijs: € 33.050 Modelreeks: van € 23.900 tot € 35.900

Originaliteit Verzorgde look Comfort, zeer goede geluiddemping Geavanceerde technologieën Heel exclusieve DS-wereld

Minder geraffineerde automaat Uitstraling moet nog groeien/prijs Binnenruimte/hoge laaddrempel Iets te weinig dynamiek achter het stuur

62 TOURING magazine

MAZDA CX-30 Bij Mazda verschijnt omstreeks dit moment een nieuwe compacte cross-over in de showrooms. De naam telt deze keer twee cijfers in plaats van één (zoals bij de CX-3 en de CX-5), waardoor je je kan afvragen waar dit model precies past binnen het assortiment. Het is zo dat de CX-30 mooi tussen de CX-3 en de CX-5 gepositioneerd wordt. Waarom hij dan niet gewoon CX-4 heet? Omdat Mazda al een CX-4 op de markt heeft (onder meer in China). En aangezien ook de CX-30 daar aan de man gebracht zal worden, was het zaak om verwarring te vermijden.

Maar genoeg over de naam! Met een lengte van 4,4 meter behoort de CX-30 tot het segment van de compacte SUV’s.

Mazda levert opnieuw een bijzonder geslaagd design af, met een uitgepuurde stijl die speelt met oppervlakken en lijnen met meer contrasterend zwart dan bij de andere SUV’s van het merk. Ook het

interieur ziet er prima uit en voelt goed aan. De vormgeving is sober en de aankleding van hoge kwaliteit. De CX-30 mikt op jonge gezinnen voor wie de CX-3 te klein is en de CX-5 te groot. Het model biedt achterin relatief veel ruimte en ook de koffer is met zijn 430 liter zeker ruim genoeg. Qua rijhulpsystemen laat de Mazda niets te wensen over.

Bovendien heeft de Japanse constructeur, die veel belang hecht aan de band tussen bestuurder en wagen, ervoor gezorgd dat al die technologie niet storend is.

EÉN MET JE WAGEN Een grote troef, zowel voor bestuurder als passagiers, zijn de nieuwe stoelen, die niet alleen voldoende ondersteuning, comfort en regelmogelijkheden bieden, maar ook een ideale rijpositie mogelijk maken.

Onder de motorkap van de CX-30 ligt een 2.0 benzine met 122 pk, een 1.8

turbodiesel met 116 pk of de nagelnieuwe 2.0 Skyactiv-X met 150 pk, een benzinemotor die bepaalde dieselprincipes overneemt om het verbruik zo laag mogelijk te houden. Van onze testritten zijn ons twee zaken bijgebleven. Eerst en vooral is de CX-30 een wagen waarmee je echt één lijkt te worden. Het eerder vermelde comfort, de sturing, de bedieningselementen, het weggedrag, de bijzonder natuurlijke bewegingen in de bochten, … dit is op-en-top Mazda!

Daarnaast hebben de ingenieurs duidelijk veel aandacht besteed aan de geluiddemping, en ook dat is een bepalend element voor een aangenaam gevoel in de wagen.

Met de CX-30 betreedt Mazda eindelijk een uiterst populair marktsegment. De Japanner zal er geen revolutie ontketenen, maar weinig modellen bieden zo veel troeven voor wie echt graag rijdt. Deze wagen blinkt echt op alle vlakken uit.

MAZDA CX-30 SKYACTIV-G

Motor: viercilinder benzine, 1.998 cm3, 122 pk – 213 Nm Aandrijving: op de voorwielen Versnellingsbak: manuele zesbak L/b/h (mm): 4.395/1.795/1.540 Leeggewicht (kg): 1.320 Koffervolume (l): 430 - 1.406 Tankinhoud (l): 51 0 tot 100 km/u (sec.): 10,6 Topsnelheid (km/u): 186 Gem. verbruik (l/100 km): 5,1 CO2-uitstoot (g/km): 116 Prijs: € 32.490 Modelreeks: van € 25.890 tot € 36.190

Mazda’s kenmerkende stijl Geluiddemping Stoelen, rijpositie Zeer aangenaam weggedrag

Qua prestaties heel braaf Binnenbekleding blijft somber

TOURING magazine 63

I KI N DE JK ER

VW T-CROSS We keken al een hele poos uit naar deze kleine SUV van de grootste constructeur ter wereld. Niet in het minst omdat we wisten dat hij een leuke smoel en een vrij funky karakter zou krijgen en bovendien (vanaf volgend jaar) ook als cabrio verkrijgbaar is! Een eerste blik bevestigt het potentieel van deze SUV. De T-Cross is een kleine wagen die er bijzonder leuk uitziet, vooral in een kleurtje dat zijn expressieve voorkant, karaktervolle achterzijde en hoekige schouders goed laat uitkomen. Wie daar zin in heeft, kan z’n T-Cross verder personaliseren met gekleurde velgen, een dak in contrasterende lak of een van de alternatieve dashboardbekledingen. Het eerste wat binnenin opvalt, is de ruimte achteraan, waar moeiteloos twee volwassenen of drie kinderen kunnen plaatsnemen. De koffer is standaard 385 liter groot, maar doordat de achterbank 14 cm verschuifbaar is,

wordt dat makkelijk 455 liter, of zelfs 1.281 liter met neergeklapte achterbank.

Het enige dat ontbreekt, is een luikje om de laadvloer langer te maken wanneer de achterbank naar voren geschoven is. Spullen die onder de stoelen belanden, zijn hierdoor vrij moeilijk bereikbaar.

PRIMA COMPROMIS Op technologisch vlak is zowat alles mogelijk in de T-Cross, van een geconnecteerd infotainmentsysteem tot een 100% digitaal instrumentenbord en de meest uiteenlopende rijhulpsystemen. Beter nog: vanaf het tweede afwerkingsniveau zijn bijna alle veiligheidssystemen standaard, inclusief actieve rijstrookcontrole. De tijd dat VW zijn wagens eerst op de markt bracht met een TDI ligt trouwens achter ons. Vandaag wordt de T-Cross enkel met een 1.0 TSI benzine in het

vooronder gelanceerd. Deze driecilindermotor is verkrijgbaar met 95 (handgeschakeld) of 115 pk (handgeschakeld of automaat). Er is echter wel een TDI aangekondigd, net als een 1.5 TSI. Conclusie na de testrit: de TSI met 95 pk volstaat ruimschoots voor de doorsneegebruiker. De 115 pk is logischerwijs meer geschikt voor wie op zoek is naar wat extra pit. Het viel ons ook op dat de motor bijzonder goed samenwerkt met de automaat, iets wat zeker niet altijd het geval is. Het weggedrag van de T-Cross biedt een vrij hard, Duits comfort en prestaties die je mag verwachten van een kleine gezinswagen zonder pretentie. Een Jeep Renegade is misschien sexyer en een Mazda CX-3 leuker om mee te rijden, maar zoals altijd kiest VW voor de middenweg en de juiste balans. Volkswagen-liefhebbers worden met andere woorden op hun wenken bediend!

VW T-CROSS 1.0 TSI 115

Wen er maar aan: door de opmars van aanraakschermen gaan alle commando’s via menu’s die niet altijd voor de hand liggen.

Motor: driecilinder turbobenzine, 999 cm3, 115 pk – 200 Nm Aandrijving: op de voorwielen Versnellingsbak: manuele zesbak L/b/h (mm): 4.235/1.977/1.584 Leeggewicht (kg): 1.250 Koffervolume (l): 385 - 1.281 Tankinhoud (l): 40 0 tot 100 km/u (sec.): 10,2 Topsnelheid (km/u): 193 Verbruik (l/100 km): 4,9 CO2-uitstoot (g/km): 112 Prijs: € 22.730 Modelreeks: van € 20.070 tot € 26.725

Expressieve vormgeving Binnenruimte, koffer Pittige en zuinige motoren

Praktische manco’s (koffer) (Te?) braaf weggedrag

64 TOURING magazine

SKODA KAMIQ Eerst een kort woordje uitleg over de wat bizarre naam van deze nieuwe Skoda.

Bij de Inuit zijn ‘kamiks’ zachte laarzen die bestand zijn tegen alle weersomstandigheden. Kan deze compacte SUV zijn voet zetten naast de concurrentie? De reden waarom we hem selecteerden voor deze vergelijking van atypische SUV’s, is omdat hij over nogal wat troeven beschikt om tot ‘beste koop’ uitgeroepen te worden. Bij nadere analyse lijkt de Kamiq trouwens niet echt op zijn grote broers, de Karoq en de Kodiaq. Hij heeft een eigen gezicht, met led-dagrijlichten die net boven de koplampen geplaatst zijn. Achteraan werd wel het design overgenomen van een ander model uit de Skoda-familie, de nieuwe Scala. Hoewel de Kamiq korter is dan de Karoq en de Kodiaq, valt hij in deze categorie op met zijn grote wielbasis (de afstand tussen de voortrein en de achterwielen). Die geeft zelfs de VW T-Roc het nakijken, nochtans

SKODA KAMIQ 1.0 TSI

Motor: driecilinder benzine met directe injectie, 999 cm3, 95 pk – 175 Nm Aandrijving: op de voorwielen Versnellingsbak: manuele vijfbak L/b/h (mm): 4.241/1.793/1.553 Leeggewicht (kg): 1.214 Koffervolume (l): 400 Tankinhoud (l): 50 0 tot 100 km/u (sec.): 11,1 Topsnelheid (km/u): 181 Gemengd verbruik (l/100 km): 5,1 CO2-uitstoot (g/km): 116 Prijs (€) +/- 20.000* Modelreeks (€): +/- 18.000 tot 27.000* * Prijs niet bekend bij het ter perse gaan

een referentie in zijn (hogere) segment.

Binnenin is er in deze Skoda dan ook een zee van ruimte: vooraan, maar vooral voor wie op de achterbank plaatsneemt. Zelfs als je achter een bestuurder van 1,90 m zit, is er geen enkel probleem. We kregen de kans om het instapmodel met de kleinste motor aan de tand te voelen. Deze 1.0 TSI benzine (driecilinder, 95 pk) is gekoppeld aan een handbak met slechts vijf versnellingen. In een stadsomgeving kwijt de wagen zich prima van zijn taak, maar hellingen of inhaalmanoeuvres zijn andere koek. Voor de benzineversie zouden we dan ook eerder de 1.0 TSI met 115 pk kiezen (gekoppeld aan een handgeschakelde zesbak of een 7-trapsautomaat), ook al is de DSG-automaat lang niet meer zo fantastisch sinds de introductie van de nieuwe verbruiksnormen. Verder staat er nog een krachtige 1.5 TSI met 150 pk in de catalogus, een 1.6 TDI diesel met 115 pk en – leuke verrassing – een 1.0 TGI met 95 pk op CNG (aardgas), een brandstof die interessant is voor je portemonnee én het milieu. Opmerkelijk is ook dat de dodehoekassistent (Side Assist) verbeterd werd, maar daardoor naar onze smaak veel te opdringerig is en zelfs ronduit hinderlijk bij veilige, gecontroleerde bewegingen op de snelweg (zoals inhaalmanoeuvres). Tot slot is het jammer dat je de klimaatregeling enkel kan bedienen via het touchscreen, toch een minpunt op het voor de rest uitstekende rapport van deze Kamiq.

CONCLUSIE We worden in alle mogelijke segmenten overspoeld door een vloedgolf aan SUV’s. En volgens marketingspecialisten zit een ommekeer er niet meteen aan te komen. Sommigen spreken zelfs van 50% marktaandeel over twee tot drie jaar. Wie niet hoog oploopt met deze trend zal dus nog wat geduld moeten oefenen. Of een keuze maken uit modellen die wat anders bieden dan een grote carrosserie en een hoge rijpositie. In onze vier tests deze maand wisten vooral de Mazda en de DS zich te onderscheiden op het vlak van design en originaliteit, meer dan de VW en de eerder klassieke Skoda. Houden we echter ook rekening met het interieur, dan wint de DS 3 Crossback afgetekend. Zijn stijl kan voor sommigen misschien wat té zijn, maar hij is ten minste origineel. De Crossback is ook met voorsprong het meest comfortabele model, dankzij z’n ophanging én opmerkelijk goede geluiddemping. Qua weggedrag verkiezen we dan weer de Mazda, een echte aanrader voor wie houdt van een wat actievere rijstijl. De Skoda is zonder twijfel de meest praktische wagen en ook het model met de beste verhouding tussen prijs, kwaliteit en uitrusting. De VW is wellicht het meest originele model in zijn familie en biedt een geruststellend comfort, prima weggedrag en een hoge bouwkwaliteit. Wil je echter wat uitrusting, dan zal je flink mogen betalen, zoals dat de gewoonte is bij Duitse constructeurs.

Ruimte achterin Uitrusting/praktische aspecten CNG-versie beschikbaar

Bediening klimaatregeling Te opdringerige Side Assist

TOURING magazine 65

G KO ETE RT ST AU TO

TEKST: VINCENT HAYEZ

In alle richtingen Een mooie omschrijving om aan te geven op welke manier de autoactualiteit zich momenteel ontwikkelt. Inderdaad, de nieuwigheden die we hier voorstellen gaan alle kanten uit en een lijn zit er niet echt in.

Uiteraard zijn er de SUV’s, maar met de Audi Q3 zit er ook een coupé bij. Bij de SUV’s stelt Hyundai de hybride versie van zijn Kona voor en bij de grote jongens zien we bij Mercedes de GLS opduiken.

Klassieker gaat het eraan toe bij BMW met zijn nieuwe 3 Reeks Touring, de break die weerstand moet bieden aan het aanstormende SUV-geweld. Verder hebben we nog een volledig elektrische auto met de Leaf van Nissan, de bestverkochte elektrische wagen tot nu toe. En tot slot is er de krachtigste Mini die ooit werd geproduceerd, en dat in afwachting van de elektrische Mini die volgend jaar zijn opwachting maakt. Van paradoxen gesproken …

66 TOURING magazine

E-MOBILITY, HYUNDAI ZET IN OP ELEKTRISCHE STEP Helemaal mee met de tijdsgeest! Hyundai biedt een elektrische step aan om de laatste kilometers af te leggen waarvoor een auto minder handig is. Denk aan drukke stadscentra waar de parkeerplaatsen schaars zijn. De step kan makkelijk in de koffer en kan automatisch worden opgeladen in de (elektrische) auto. De step beschikt over een lithiumbatterij van 10,5 Ah, rijdt maximaal 20 km/uur en heeft een rijbereik van ongeveer 20 km. Dankzij de lichte constructie weegt het ding slechts 7,7 kg. Wordt in de loop van volgend jaar verwacht. Prijs nog niet gekend.

KLEMENT, DE SLIMME ELEKTRISCHE TWEEWIELER VAN SKODA 124 jaar geleden, vooraleer het zich op auto’s toelegde, begon Skoda met de productie van fietsen. Een terugkeer naar de roots dus voor het Tsjechische merk dat de Klement voorstelt: een elektrisch aangedreven tweewieler die ontwikkeld werd in samenwerking met BFO Mobility. Klement lijkt op een fiets, maar heeft geen pedalen. De voetsteunen kantelen naar voren en naar achteren, waardoor de gebruiker kan accelereren of remmen. De fiets heeft een topsnelheid van 45 km/uur en het rijbereik bedraagt 62 kilometer, dankzij de twee lithium-ionbatterijen.

AUDI Q3 SPORTBACK

Ongedwongen SUV-coupé Het zoveelste model binnen de grote Audi-familie kreeg de naam Q3 Sportback mee (en is eigenlijk de coupéversie van de Q3). Net als zijn Duitse premiumconcurrenten maakt ook Audi er een punt van om sportief gelijnde SUV’s aan te bieden. We kenden de Q8 al als coupé-afgeleide van de Q7 en er zal ook nog wel een Q6 komen als sportieve broer van de Q5 ... Maar waarom heeft Audi deze coupé dan niet gewoon Q4 genoemd? Van de constructeur kregen we niet echt een bevredigend antwoord.

We veronderstellen dat het is omdat de Q3 coupé veel elementen van de gewone Q3 overneemt. Inderdaad, op een paar details na is heel het voorste gedeelte tot de middenstijl integraal overgenomen van de Q3.

Wel is de voorruit iets schuiner geplaatst, zodat de lagere daklijn het sportieve karakter van de auto onderstreept. Dat geeft deze wagen natuurlijk zijn charme. De Q3 Sportback is ook iets langer (16 mm) en vooral veel lager (3 cm) dan de gewone Q3. Op basis van het design zou je geneigd zijn te denken dat er op de interieurruimte beknibbeld werd, maar niets is minder waar.

Zo is de koffer even ruim als die van de Q3 (530 liter). Interessant is ook dat de achterbank in de lengte over 13 cm verschuifbaar blijft. Op die manier kan je – afhankelijk

van je behoeften – zelf het ruimteaanbod aanpassen. De duikende daklijn zorgt wel voor iets minder hoofdruimte achterin.

KIES VOOR EEN ADAPTIEVE OPHANGING Net als de Q3 kan de Q3 Sportback uitgerust worden met de nieuwste technologieën.

Zo beslaat de optielijst tientallen pagina’s … Bij de lancering kan je kiezen uit drie krachtbronnen: twee benzinemotoren (de 1,5 liter 35 TFSI van 150 pk en de 2,0 liter 45 TFSI van 230 pk) en een 2,0 liter diesel (de 35 TDI van 150 pk). Later komt daar nog een krachtigere tweeliter diesel bij (de 40 TDI van 190 pk). De Quattro-aandrijving is beschikbaar op de TDI 150 en is standaard op de TFSI 230. Achter het stuur hadden we dezelfde rijervaring als bij de klassieke Q3. Als het financieel mogelijk is, zouden we zeker opteren voor de adaptieve ophanging en kiezen voor de ‘dynamic’-modus voor extra rijplezier. De besturing is dan directer en preciezer. Het dieselblok maakt bij het optrekken het nodige kabaal, maar heeft dan weer een groter koppel en een lager verbruik. Wie zijn (zware) voet een beetje onder controle houdt, komt met de basisbenzinemotor (150 pk) uit op een niet onaardige 6 liter per 100 km.

AUDI Q3 35 TFSI

Motor: viercilinder turbobenzine, 1.498 cm3, 150 pk – 250 Nm Aandrijving: op de voorwielen Versnellingsbak: manuele zesbak L/b/h (mm): 4.500/1.843/1.556 Leeggewicht (kg): 1.535 Koffervolume (l): 530 - 1.525 Tankinhoud (l): 60 0 tot 100 km/u (sec.): 9,6 Topsnelheid (km/u): 211 Gem. verbruik (l/100 km): 6 CO2 (g/km): 139 Prijs: € 34.580 Modelreeks: van € 34.580 tot € 46.700

Evolutie van het design (binnen en buiten) Premiumcomfort Modernste technologieën Verbeterd rijgedrag

Toegang en hoofdruimte achteraan Weinig comfortabele centrale zitplaats achteraan Optiebeleid

TOURING magazine 67

G KO ETE RT ST AU TO

HUYNDAI KONA HYBRIDE

Laag verbruik, correcte prijs De Kona is bij ons al twee jaar te koop. Eerst met een benzine- en dieselmotor, een jaar later met een veelbelovende elektromotor en nu dus met een hybride aandrijflijn (benzineplus elektromotor). Op die manier is het familieplaatje compleet. Binnenin zijn de wijzigingen beperkt, behalve dan het nieuwe 10,25 inch grote aanraakscherm. Om de auto nog aantrekkelijker te maken, rust Hyundai hem uit met het intelligente ‘Bluelink’-systeem dat we eerder al in de Ionic zagen. Daarmee is de Kona geconnecteerd met je smartphone en kan je zo een groot aantal functies bedienen: de wagen van op afstand ver- en ontgrendelen en de interieurtemperatuur instellen bijvoorbeeld. Verder heb je toegang tot nuttige informatie over je verbruik, de toestand van de batterij, de bandendruk enzovoort. En bovendien krijg je real-time informatie over zaken als verkeer, weer, beschikbare parkeerplaatsen en de dichtstbijzijnde tankstations, inclusief prijzen. Deze service zal vanaf 2020 in België beschikbaar zijn en gedurende vijf jaar gratis worden aangeboden. De enige voorwaarde is dat je dan wel moet kiezen voor het grotere 10,25 inchscherm.

De kofferinhoud is volgens Hyundai identiek aan die van de fossiele versies: 361 liter, tegen ‘slechts’ 322 liter voor het volledig elektrische 68 TOURING magazine

model. Dat is conform het gemiddelde in dit segment. De aandrijflijn is dezelfde als in de berline Ionic: een 1,6 benzinemotor van 105 pk gecombineerd met een elektromotor van 43 pk. Een lithium-ion-polymeerbatterij van 1,56 kWh staat borg voor een dynamisch rijgedrag … in de stad. Want hoe zacht de automaat met dubbele koppeling ook schakelt, de prestaties blijven een beetje achterwege. Het duurt zo’n 11,2 seconden om op te trekken van 0 tot 100 km/uur, terwijl de volledig elektrische versie daar maar 7,2 seconden voor nodig heeft! De Kona heeft dan ook geen sportieve aspiraties. Het hybride systeem mikt vooral op een lager verbruik. Zowel in stedelijk verkeer als op de snelweg is de auto een schot in de roos, met een gemiddeld testverbruik van 4,2 liter/100 km. Op de snelweg en met een (iets) dynamischere rijstijl kwamen we aan 4,8 liter.

Rijplezier moet je vooral halen uit het (geruisloos) optrekken in de stad en het zo vloeiend mogelijk proberen rijden. De elektronica en het gps-systeem helpen daarbij een handje, aangezien de auto anticiperend ingrijpt op basis van de ingegeven route en het wegprofiel.

Het correct uitgeruste instapmodel van deze hybride is qua prijs dan ook een stuk toegankelijker dan de volledig elektrische versie en heeft bovendien geen last van een beperkt rijbereik.

HYUNDAI KONA HYBRIDE

Benzinemotor: 105 pk – 147 Nm Elektromotor: 43,5 pk – 170 Nm Batterij: lithium-ion-polymeer Aandrijving: op de voorwielen Versnellingsbak: zestrapsautomaat met dubbele koppeling L/b/h (mm): 4.165/1.800/1.565 Leeggewicht (kg): 1.376 Tankinhoud (l): 38 Koffervolume (l): 361 - 1.143 Topsnelheid (km/u): 160 0 tot 100 km/u (sec.): 11,2 Gem. verbruik (l/100 km): 3,9 CO2 (g/km NEDC): 90 Prijs: € 29.519 Modelreeks: van € 27.519 tot € 34.449 Compacte SUV, handig in de stad Laag verbruik Prijs/uitrusting Moderne technologie Algemeen comfortniveau Matige prestaties, beetje log rijgedrag Harde kunststoffen Geen pure EV-modus

MINI CLUBMAN

NISSAN LEAF E+

Ruim 300 pk onder de motorkap

Groter rijbereik

De Mini Clubman kwam in 2015 op de markt en is toe aan de traditionele midlife facelift om er aantrekkelijk te blijven uitzien. De wijzigingen draaien hoofdzakelijk om de lichtunits voor- en achteraan, met adaptieve matrix led-koplampen, led-mistlichten en een Union Jack lichtsignatuur voor de achterlichten. Verder zijn er nieuwe koetswerkkleuren, nieuwe velgen en een bijgewerkt infotainmentsysteem. Het brede motorenaanbod blijft ongewijzigd: benzinemotoren van 102 tot 192 pk en dieselmotoren van 116 tot 190 pk. De krachtigste versies zijn optioneel leverbaar met vierwielaandrijving. Het echte nieuws valt te rapen bij de extremere versies van het John Cooper Works gamma. Hier schittert de 2.0 viercilinder turbomotor uit de BMW X2 M235i, waardoor dit model de krachtigste Mini ooit wordt, met een vermogen van zomaar eventjes 306 pk! Binnenin herkennen we de gekende ronde vormen en wijzerplaten. De zithouding is aangenaam, maar het zicht rondom is niet altijd even geweldig. Het stuur ligt goed in de hand en de flippers aan het stuur verraden dat dit model uitgerust is met een Steptronic automaat. De Mini Clubman JCW laat niet meteen het achterste van zijn tong zien. Maar wie het gaspedaal flink intrapt, merkt dat er onder de motorkap een hele cavalerie schuilgaat. We durven zelfs te stellen dat het comfortniveau erop vooruit is gegaan, dankzij het bredere spoor en de grotere wielbasis. De krachtige JCW rijdt stabiel en precies en geeft de chauffeur veel vertrouwen, ook in het snellere bochtenwerk.

Indrukwekkend! De Mini heeft alles uit de kast gehaald voor deze JCW, die van 0 tot 100 km/u optrekt in nauwelijks 4,9 seconden. Zijn gewicht (1.625 kg) laat zich echter wel voelen, en dat heeft zo zijn gevolgen voor het pure rijplezier.

Minder dan twee jaar na de lancering van de huidige Leaf-generatie breidt Nissan het gamma uit, zowel naar beneden als naar boven.

Aan ons de keuze of we (iets) goedkoper elektrisch willen rijden of een groter rijbereik willen. Wie niet zo veel geld aan elektrische mobiliteit wil besteden, kan opteren voor de instapversie van de Leaf, met een batterij van 40 kWh, een rijbereik van 270 km (WLTP), een vermogen van 150 pk en een koppel van 320 Nm. Prijzen vanaf 36.540 euro. Wie meer rijbereik wenst, kan kiezen voor de Leaf e+, die een batterijpakket van 62 kWh heeft met een theoretisch rijbereik van 385 km (WLTP). De motor beschikt dan ook over beduidend meer vermogen en koppel: 217 pk en 340 Nm. Daarmee zet de Leaf e+ niet alleen sterkere prestaties neer, maar rijdt hij ook een stuk aangenamer. Ook op het vlak van uitrusting geniet deze ‘long range’ Leaf van een paar extra’s, in de vorm van een nieuw en geconnecteerd infotainmentsysteem, een breder centraal aanraakscherm (8 inch) en een aantal rijhulpmiddelen (ProPilot genaamd) die semi-autonoom rijden mogelijk maken. De Leaf e+ zal bij ons niet beschikbaar zijn in basisuitvoering, maar alleen in de uitvoering N-Connecta en Tekna. Die kost 6.500 euro meer dan de 40 kWh versie met vergelijkbare uitrusting. Zoals altijd vragen we ons af wat er in de praktijk van het theoretische rijbereik overblijft. Hier hebben we de Leaf 62 kWh getest, en na enig rekenwerk (afgelegde kilometers plus wat er nog aan stroom in de batterijen zat) kwamen we uit op een rijbereik tussen 330 en 350 km voor een volle lading. In stedelijk gebied (wat voor een elektrische auto gunstiger is) komen we dus dicht bij het door Nissan aangekondigde rijbereik.

MINI CLUBMAN JOHN COOPER WORKS

NISSAN LEAF E+

Motor: viercilinder turbobenzine, 1.998 cm3, 306 pk – 450 Nm Aandrijving: op de vier wielen Versnellingsbak: 8-trapsautomaat Steptronic L/b/h (mm): 4.266/1.800/1.441 Leeggewicht (kg): 1.625 Koffervolume (l): 360 - 1.250

Tankinhoud (l): 48 0 tot 100 km/u (sec.): 4,9 Topsnelheid (km/u): 250 Gem. verbruik (l/100 km): 7,4 CO2 (g/km): 169 Prijs: € 47.110 Modelreeks: van € 22.400 tot € 47.110

Motor: elektromotor, 217 pk – 340 Nm Aandrijving: op de voorwielen Versnellingsbak: automaat met 1 overbrenging L/b/h (mm): 4.490/1.788/1.545 Leeggewicht (kg): 1.605 Koffervolume (l): 400 - 1.176

Batterijpakket (kWh): 62 0 tot 100 km/u (sec.): 6,9 Topsnelheid (km/u): 157 Rijbereik (km WLTP): 385 Prijs: € 45.000 Modelreeks: van € 36.450 tot € 47.100

Precieze besturing Verbluffende geluiddemping Interieurruimte Laadvolume

Matige zichtbaarheid Beperkte rijsensaties Verbruik in sportmodus

Groter en realistischer rijbereik Snelladen tot 100 kW Voldoende vermogen

Opdringerige rijhulpsystemen Prijs (het blijft een elektrische wagen) TOURING magazine 69

G KO ETE RT ST AU TO

MERCEDES GLS

Een S-Klasse SUV In het hoogste segment in SUV-land stelt Mercedes zijn GLS voor, een auto die zowat alle wetten van fysica en comfort tart. Met de X7 haalde BMW weliswaar fors uit, maar Mercedes slaat nu keihard terug. Even wat context ... Vóór de GL (2006) en zijn opvolger de GLS (2016) waren alle grote SUV’s van Amerikaanse makelij, met de Cadillac Escalade op kop. Het draaide toen allemaal om grootte en interieurruimte en niet zozeer om prestaties. Wat Mercedes vandaag eigenlijk doet, is zijn vlaggenschip (de S-Klasse) veranderen in een potige SUV. Deze mastodont zet dan ook prestaties neer die meer dan buitengewoon zijn. Kijken we maar naar de afmetingen: de auto is 7,7 cm langer geworden en meet nu 5,21 meter (alleen de wielbasis is al met 6 cm toegenomen). Het spreekt voor zich dat de interieurruimte royaal is. De GLS biedt zeven plaatsen (of optioneel zes, met twee captain chairs op de middelste rij), verspreid over drie rijen. Mercedes beweert zelfs dat de achterste rij prima geschikt is voor twee passagiers groter dan 1,90 meter. En dat blijkt ook te kloppen: er is voldoende hoofden beenruimte om comfortabel te zitten.

Het algemeen comfortniveau staat op een erg hoog niveau, met inbegrip van de achterste rij waarvan de zetels elektrisch verwarmd 70 TOURING magazine

kunnen worden. Ook het instellen van de zetels gebeurt elektrisch. De airco beschikt over sensoren voor vijf zones en houdt dus rekening met de drie rijen zetels. Achter het stuur van deze kolos is onze eerste rij-indruk er een van welbehagen. De chauffeur zit ongelooflijk comfortabel en kijkt uit op twee instelbare schermen van 11,6 inch waarmee hij een oneindig aantal functies kan bedienen.

Onmogelijk om die hier allemaal op te sommen. Het standaard MBUX-systeem dat we al kennen van andere recente Mercedes-modellen zorgt voor de interactie tussen auto en passagiers, die via artificiële intelligentie met de wagen in dialoog kunnen gaan. In vergelijking met andere wagens uit het Mercedes-gamma lijkt de GLS bijzonder gul uitgerust te zijn, ook al is de (dure) optielijst nog altijd vrij lang. Origineel is het knopje dat je kan induwen als je naar de carwash gaat.

Dan wordt de ophanging in de hoogste stand gezet, de camera’s laten de chauffeur zien hoe hij het best de carwash inrijdt, de ruitenwissers worden gedeactiveerd, de buitenspiegels ingeklapt en alle ramen gesloten. Bij het verlaten van de carwash worden deze instellingen weer gewist. Bij Mercedes weten ze echt wel hoe ze een luxueuze SUV moeten bouwen!

MERCEDES GLS 400D

Motor: zescilinder biturbo diesel, 2.925 cm3, 330 pk – 700 Nm Aandrijving: op de vier wielen Versnellingsbak: G-Tronic 9-trapsautomaat L/b/h (mm): 5.207/2.030 /1.838 Leeggewicht (kg): 2.490 Koffervolume (l): 355 - 2.400 Tankinhoud (l): 90 0 tot 100 km/u (sec.): 6,3 Topsnelheid (km/u): 238 Gem. verbruik (l/100 km): 7,9 CO2 (g/km): 208 Prijs: € 90.750 Modelreeks: vanaf € 86.515 Een limousine in SUV-verpakking Algemeen comfortniveau Binnenruimte Afwerking, uitrusting Modernste technologieën Offroadcapaciteiten Afmetingen en gewicht Kofferinhoud als zevenzitter Prijs Nog van deze tijd?

Een beschadigde voorruit? een sterretje?

NIET VERZEKERD TEGEN GLASBREUK? Bij TOURING GLASS,genieten Touring-leden altijd van -25% korting.

We bieden u de beste herstel- en vervangdienst voor autoruiten, tegen de beste prijzen op de markt.

VERZEKERD TEGEN GLASBREUK? Wij regelen alles rechtstreeks met uw verzekeraar.

24

GRATIS

0800 95 555 ONLINE AFSPRAAK

TOURINGGLASS.BE

98,6% zeer tevreden klanten

STA NIET STIL BIJ GLASBREUK.

G KO ETE RT ST AU TO

BMW 3 REEKS TOURING

Traditie bewaren De 3 Reeks breakversie is een traditie geworden in het BMW-gamma. Een traditie die deze auto met glans verdedigt tegenover de stortvloed aan compacte SUV’s die ons momenteel overspoelt.

De 3 Reeks Touring blijft immers trouw aan de waarden waarop zijn reputatie gevestigd is. De breakversie (of Touring, om de officiële naamgeving te gebruiken) is belangrijk voor de Belgische fleetmarkt, waar hij een absolute bestseller is. In alle landen waar hij op de markt komt, is de break overigens een verkoopsucces. BMW wilde dan ook geen enkel risico nemen toen het dit model in een nieuw jasje stak. De pluspunten zijn legio, te beginnen met de interieurruimte die nu nog groter is dan bij zijn voorganger. Dat dankt de auto aan de ruimere afmetingen (7,6 cm langer, 1,6 cm breder en 0,8 cm hoger). Die afmetingen komen vooral de inzittenden achteraan en de kofferruimte (plus 5 liter) ten goede. De achterbank is in drie delen neerklapbaar en de koffervloer is (optioneel) uitgerust met ‘actieve’ rubberen antisliprails die automatisch omhoogkomen als de koffer sluit, zodat de bagage niet gaat schuiven tijdens het rijden. Een geweldige vondst!

De 3 Reeks Touring blijft ook het enige 72 TOURING magazine

model in zijn segment dat voorzien is van een apart openklapbare achterruit, wat erg handig is op krappe plaatsen in ondergrondse parkings. Voor het overige is het interieur identiek aan dat van de berline. Het instrumentenbord is volledig digitaal (optie) en uitgerust met een virtuele assistent die in staat is gesproken instructies uit te voeren. Het rijden zelf gebeurt steeds meer met ondersteuning van een overvloed aan elektronische rijhulpmiddelen, waarvan het gros (gelukkig) uitgeschakeld kan worden.

De passieve chauffeur wordt door die rijhulpmiddelen misschien gerustgesteld, maar de actieve bestuurder wil vooral met een ‘echte’ BMW onderweg zijn. De besturing is direct en responsief en de voortrein bijt zich goed vast in de bochten.

De ophanging vlakt rolbewegingen doeltreffend uit, zonder dat het comfort daaronder te lijden heeft. Een mooi compromis dat bij de getrouwen van het merk zeker in de smaak zal vallen! Het is wachten op motoren die in ons land fiscaal interessanter zijn vooraleer een definitief oordeel te vellen. Dat is zeker het geval voor de langverwachte plug-inhybride die vanaf midden volgend jaar (eindelijk) op de breakversie aangeboden zal worden.

BMW 330D XDRIVE TOURING

Motor: zescilinder turbodiesel, 2.993 cm3, 265 pk – 580 Nm Aandrijving: op de vier wielen Versnellingsbak: achttrapsautomaat L/b/h (mm): 4.709/1.827/1.445 Leeggewicht (kg): 1.820 Koffervolume (l): 500 Tankinhoud (l): 59 0 tot 100 km/u (sec.): 5,4 Topsnelheid (km/u): 250 Gem. verbruik (l/100 km): 5,4 CO2 (g/km): 140 Prijs: € 54.765 Modelreeks: van € 37.500 tot € 54.250

Ruimer interieur Compromis dynamiek/comfort Weldoordachte koffer Koppelrijke drielitermotor

Stevige prijzen Nog te testen: dynamiek van de 2.0 liter

O G KO ETE RT ST MO T

TEKST: THIERRY SARASYN, MOTORNIEUWS.BE FOTO: TRIUMPH

podologie

Uw voeten in topvorm

TRIUMPH 1200 XC SCRAMBLER

Anders dan de anderen

Triumph brengt met de 1200 XC Scrambler een motorfiets die bol staat van moderne technologie en zich thuis voelt in de stad en ver daarbuiten. Opvallend is dat ze dit doen in een pakket dat eruitziet alsof het in 1960 ontworpen werd. De retro-ogende Triumph is in realiteit een hippe meid voor (bijna) alle werk, en precies dát is verrassend.

Als alternatief voor de verkeersdrukte bieden heel wat fabrikanten motoren aan die gebruiksvriendelijk en veelzijdig zijn. Triumph is een van de producenten die de zaken anders aanpakt. Met deze Scrambler presenteren ze een motorfiets aan die van alle markten thuis is. Hij rijdt ook ronduit schitterend, dankzij een vlot en koppelrijk blok en een uitgekiend rijwielgedeelte. Wat de motor origineel maakt, is dat hij eruitziet als een tweewieler van een halve eeuw geleden. Je verwacht een nukkige twin die het vooral van zijn looks moet hebben, maar je krijgt een verrassend moderne motor met een klassieke uitstraling.

De dikke twin is tegelijk krachtig en soepel. Het blok pikt vlot op bij om het even welk toerental. Triumph koppelt daar een goede ophanging en vooral ook een goede zithouding aan. Die twee zaken zorgen ervoor dat je met deze 1200 cc bijzonder vlot en precies stuurt. Voeg daarbij een al bij al ranke bouw, en je begrijpt dat de Scrambler ook in de stad en in druk verkeer perfect bruikbaar is.

‘Scramblen’ mag vrij vertaald worden als ‘mengen’. De eerste scrambler motorfietsen in de jaren zestig waren vooral geschikt voor gebruik op de weg en op het onverharde. De twee biotopen van deze moderne klassieker liggen elders. Hij is zowel goed in de verkeersdrukte van de stad als op open wegen. Als extraatje kan je er ook nog een onverharde weg mee induiken, maar de praktijk leert ons dat de meeste motorrijders zich eerder in de urban jungle begeven dat in de echte bossen.

Maar goed ook, want in bossen rijden, dat mag natuurlijk niet.

Motor: Vloeistofgekoelde twin Vermogen: 89 pk Koppel: 112 Nm Frame: Stalen wiegframe Topsnelheid: 190 km/u Drooggewicht: 204 kg Zadelhoogte: 840 mm Tankinhoud: 16 liter Verbruik 5,1 l/100 km Prijs: 14.680 euro

BOTA PODOLOGIE is een gespecialiseerd gamma voor voetzorg.

Het verzacht pijn bij hamertenen, teenknobbels, likdoorns en eelt.

De inlegzolen zorgen voor dagelijks comfort en bieden extra steun bij sport.

Elastische gel- en siliconenkussens met zilver – antibacterieel • Zeer zacht en elastisch voor optimale aanpassing aan de voet • Snelle terugkeer naar de oorspronkelijke vorm, ook na veelvuldig gebruik • Schokabsorberend voor ideale drukverdeling Pleisters • Hydrogelpleisters • Gel- en siliconenpleisters • Schuimpleisters met zachte toplaag Inlegzolen • Anatomisch voetbed met leder en Poron®schokdemper • Visco-elastische inlegzool met massagezones • Siliconeninlegzool met optimale schokabsorptie Verkrijgbaar via apotheek, bandagist en thuiszorgwinkel

Uitstraling Prestaties Afwerking Veelzijdigheid

AD 2019/11 NL

TRIUMPH 1200 XC SCRAMBLER

VERZACHT • BESCHERMT ONDERSTEUNT • CORRIGEERT

Hogere prijsklasse Tel. +32 9 386 11 78 info@bota.be • www.bota.be

TOURING magazine 73 Since 1940

RD V & RAA AN G TW OO

VRAAG & ANTWOORD

Mag een kind vooraan in een voertuig meerijden?

? !

Heb je een vraag over het verkeer, mobiliteit of verkeerswetgeving en -regels in het buitenland?

Mail ze naar redactie@touring.be

en we leggen ze voor aan onze experts van Touring Info.

In deze rubriek komen telkens enkele vragen aan bod.

74 TOURING magazine

Is het toegestaan om een kind van jonger dan 30 maanden vooraan in een bestelwagen te vervoeren? En zo ja, in welke omstandigheden?

Een kind mag op elke leeftijd vooraan in een voertuig meerijden, zolang het op de wettelijk voorgeschreven manier is vastgemaakt. Je moet dus een geschikt kinderbeveiligingssysteem gebruiken, en het kind mag alleen op een zitplaats met een veiligheidsgordel zitten (om het beveiligingssysteem te kunnen vastmaken). Op de plaats waar het kind zit, mag geen airbag aanwezig zijn, of je moet die kunnen deactiveren (voorwaarden uit artikel 35 van de wegcode).

Je moet altijd de veiligheidsgordel van het kind vastmaken, ongeacht zijn leeftijd, de reistijd en het type voertuig (auto, minibus, bestelwagen, motorhome, ...). Het kind moet in een kinderzitje zitten dat aangepast is aan zijn gewicht, lengte en leeftijd, en het zitje moet goed vastgemaakt zijn.

Hou altijd rekening met de lengte van het kind. Als het kleiner is dan 1,35 m, moet je een kinderbeveiligingssysteem gebruiken (naar achteren gericht kinderzitje, gewoon kinderzitje, verhogingskussen, ...). Als het kind 1,35 m of groter is, mag je kiezen: een kinderbeveiligingssysteem (als het maximaal toegelaten gewicht niet overschreden wordt) of de veiligheidsgordel.

Het kinderbeveiligingssysteem moet beantwoorden aan de Europese ECE-normen R44/03 (oudere norm) of R44/04, of aan de nieuwe i-Size-norm ECE R129. Bij de norm R44 zijn de zitjes gehomologeerd naargelang het gewicht van het kind. Bij de norm R129 gebeurt de classificatie aan de hand van de lengte.

Weegt het kind 36 kg en is het 1,35 m groot? Dan mag het net als een volwassene gewoon zijn veiligheidsgordel vastklikken en vooraan of achteraan plaatsnemen, ongeacht de duur van de rit.

CONTROLEER DUS DE VOLGENDE PUNTEN VOOR JE VERTREKT: • Aangepast en gehomologeerd zitje • Eventuele airbag gedeactiveerd • Zitje correct georiënteerd • Gordel goed vastgemaakt en niet verdraaid • Riempjes goed strak en gordel overal voldoende gespannen • Riempjes of gordel voldoende boven de schouder (dus niet achter de rug of onder de oksel!)

Twee voertuigen voeren een manoeuvre uit en botsen.

Wie is in fout? ?

Ik begin achteruit te rijden om mijn voertuig op een vrije plaats te parkeren. Op datzelfde moment komt uit de zijstraat loodrecht op de parkeerplaats een andere bestuurder die afdraait naar links. Hij merkt mij niet op en raakt mijn voertuig. Wie is in fout?

!

Bij een ongeval oordeelt de rechter in voorkomend geval wie waarvoor verantwoordelijk is. De verzekeringsmaatschappijen zullen de situatie analyseren om na te gaan op welke manier de schade vergoed wordt.

Hier volgen enkele elementen waar zij wellicht rekening mee houden: Als de voertuigen in beweging zijn, voeren beide bestuurders een manoeuvre uit en kan er sprake zijn van gedeelde schuld. In dat geval is het vaak zo dat elke verzekeringsmaatschappij tussenbeide komt op basis van het type contract van de aangeslotene.

Als de persoon die zijn wagen wil parkeren voorafgaand aan het manoeuvre stilstaat met de achteruitrijlichten aan (de versnelling staat dus in achteruit) en met zijn richtingaanwijzer aangeeft wat hij wil doen, dan moet een oplettende bestuurder dit obstakel zeker opmerken.

In dat geval is de persoon die parkeert het enige slachtoffer en ligt de schuld volledig bij de andere bestuurder, die deze analyse vervolgens kan tegenspreken en het tegenovergestelde kan bepleiten.

Als de persoon die zijn wagen wil parkeren achteruitrijdt en tijdens het manoeuvre de wagen raakt van de andere

bestuurder (die gestopt is om hem zijn manoeuvre te laten uitvoeren), zal de persoon die achteruitrijdt volledig in fout zijn.

Veel hangt dus af van het feit of er al dan niet sprake is van ‘beweging’.

De aanrijding gebeurde hier echter aan een kruispunt, en dus komt er nog een extra element bij kijken dat het voorgaande teniet zou kunnen doen: de voorrang van rechts (in het voordeel van de bestuurder die uit de zijweg komt).

Kortom, het is altijd belangrijk om goed op te letten, vooral tijdens het manoeuvreren.

TOURING magazine 75

RD V & RAA AN G TW OO

Test je VERKEERSKENNIS

Mag je met de fiets op het trottoir rijden?

Mogen fietsers volgens de wegcode op het trottoir rijden? En zo ja, wanneer is dat precies toegestaan?

!

Buiten de bebouwde kom mogen volwassen fietsers (en bestuurders van een bromfiets klasse A met twee wielen) op het trottoir en op de verhoogde berm rijden (fietsers die nog geen 10 jaar oud zijn, mogen dit altijd). Maar hoe zit het binnen de bebouwde kom? Langs grote lanen valt het fietspad soms samen met het trottoir en is het aangeduid met een bord D9 of D10.

D10

F99

Ik versnel om hen in te halen en voorbij te steken.

Ik toeter kort om aan te geven dat ik hen zal inhalen.

Ik kan de ruitergroep dwarsen, want ik heb net voldoende tijd om tussen de eerste en de tweede groep te passeren; ik doe dit dan ook.

d.

Ik wacht tot alle ruiters gepasseerd zijn; pas dan rij ik verder.

2. Mijn fiets, mijn vrijheid … a. Ik mag fietsen zonder handen en zonder mijn voeten op de pedalen. b. Ik mag overal fietsen, zelfs in voetgangerszones. c. Ik mag in elk weer fietsen, zelfs als het er somber uitziet. d. Ik mag fietsen samen met mijn hond, op voorwaarde dat ik hem aan de leiband houd.

D9

Bij het bord D9 wordt voor het trottoir en het fietspad vaak een ander materiaal gebruikt of worden ze gescheiden door een markering. Wanneer het fietspad in de rijrichting met zo’n bord is aangeduid, zijn fietsers verplicht om daar te rijden.

Ook stukken van de openbare weg die aangeduid zijn met het bord D10 moeten fietsers verplicht gebruiken. Niet-gemotoriseerde drie- en vierwielers die korter zijn dan 1 meter – eventuele lading inbegrepen – mogen deze fietspaden eveneens gebruiken. Er bestaan ook trottoirs waar fietsers wel mogen rijden, zoals stukken aangeduid met de verschillende varianten van het bord F99, sommige voetgangerszones enzovoort.

In die situaties verplaatsen voetgangers en fietsers zich samen op (nagenoeg) dezelfde plaats. Dus niet vergeten: “Weggebruikers moeten zich zo gedragen op de openbare weg dat ze geen hinder of gevaar veroorzaken voor de andere weggebruikers.”

Dat geldt voor iedereen!

Trottoirs zijn met andere woorden niet bestemd voor fietsers, behalve wanneer de bewegwijzering hen toestaat of verplicht om daar te rijden of als de locatie buiten de bebouwde kom ligt. Wees in elk geval altijd voorzichtig en respectvol!

76 TOURING magazine

a. b. c.

3. Ik kom te voet aan op een kruispunt waar een politieagent met zijn arm verticaal omhoog het verkeer staat te regelen. a. Ik weet dat ik niet verder mag, dus zelfs als ik aan het oversteken ben, stop ik meteen. b. Ik steek verder over en doe dit zonder te lopen (om niet te vallen) of te slenteren, want ik moet het kruispunt meteen verlaten. c.

Het voetgangerslicht is net groen geworden, dus mag ik oversteken.

Antwoord 1: d. Doorbreek nooit een groep paarden, zelfs niet als het maar om twee rijdieren gaat. Je moet vertragen (en indien nodig stoppen) als je trekdieren, lastdieren, rijdieren of vee op de openbare weg nadert.

Het is verboden de dieren te doen schrikken door lawaai te maken en je moet tijdens het kruisen of passeren voldoende zijdelingse afstand houden, zelfs als je traag rijdt.

Antwoord 2: c. Het is fietsers en bromfietsers verboden te rijden: 1° zonder het stuur vast te houden; 2° zonder de voeten op de pedalen of op de voetsteunen te hebben; 3° door zich te laten voorttrekken; 4° terwijl zij een dier aan het leizeel houden (art. 43.1 van de wegcode).

Fietsers mogen binnen voetgangerszones stapvoets rijden als de verkeersborden dit toestaan en overeenkomstig de daar geldende beperkingen. Hierbij moeten ze de doorgang vrij laten voor voetgangers en indien nodig stoppen. Ze moeten afstappen van de fiets als er te veel voetgangers zijn om veilig te kunnen rijden (art. 22 sexies van de wegcode).

Antwoord 3: b. De bevelen van bevoegde personen gaan boven de verkeerstekens alsook boven de verkeersregels (art. 6.1 van de wegcode). Artikel 4 heeft het over de bindende kracht van de bevelen van bevoegde personen: weggebruikers moeten er onmiddellijk gevolg aan geven. Dit geldt dus ook voor voetgangers. Denk erom dat een recht opgestoken arm betekent dat alle weggebruikers moeten stoppen, behalve zij die zich al op het kruispunt bevinden. Zij moeten het in dat geval meteen verlaten.

?

1. Voor mij zie ik een groep ruiters op de weg.

TRAPLIFT CHECKLIST:

1 Optie Levenslange garantie

2 150 jaar

ervaring = kwaliteit

3 Fabrikant en leverancier

VERMIJDT U HET GEBRUIK VAN DE TRAP IN UW EIGEN HUIS?

Vermijdt u het gebruik van de trap in uw eigen huis? Een Stannah Traplift geeft u de vrijheid terug om uw hele huis weer te gebruiken! We creĂŤren al meer dan 150 jaar mobiliteitsoplossingen om het leven beter te maken, waarbij we innovatieve techniek combineren met kwaliteitsservice. Stel het niet langer uit en boek vandaag nog uw vrijblijvend en gratis bezoek aan huis!

Gratis installatie Installatie in een halve dag Ontvang vrijblijvend informatie Veiligheid en onafhankelijkheid

BEL VANDAAG NOG EN GENIET WEER VAN UW HELE HUIS

0800 26 912

Ja,

GEKEND VAN TELEVISIE info@stannah.be - www.stannah.be

De informatie is voor: Naam:

stuur mij vrijblijvend informatie over Stannah trapliften

Mevr./Dhr.

Straat:

Huisnummer: Postcode: Plaats: Telefoonnummer:

TOURING MAGAZINE

E-mail adres:

U kunt deze ingevulde coupon naar het onderstaande adres versturen: Stannah, Poverstraat 208,1731 Relegem

RESTAURANT VAN DE MAAND

TOURING LEDEN

 65

RESTAURANT KASTEEL VAN LAARNE Dit jaar zijn chef-eigenaar Bart Gossye en zijn echtgenote Sofie Vigenon twintig jaar actief in het stemmige koetshuis van het middeleeuwse Kasteel van Laarne.

Het koetshuis vormt een stijlvol decor voor een klassiek geïnspireerde keuken, vol lichtvoetige, originele en eigentijdse accenten. De authentieke smaakassociaties in doordachte combinaties kenmerken de signatuur van Bart. Speciaal voor de Touring-lezers heeft hij een heel mooi jubileummenu uitgewerkt.

Restaurant Kasteel van Laarne biedt, naast zijn gereputeerde keuken, nog meer unieke troeven. Elk seizoen heeft er immers z’n eigen ambiance.

In de zomer heb je, als decor vanop het zonneterras, een ongeëvenaard panoramisch zicht op de slotvijver. En op een gure winterdag schuif je dan weer gezellig bij aan een stijlvol gedekte tafel, vlak bij de gigantische open haard. Geniet er bij het aperitief, als voorsmaakje, alvast van de heerlijke geuren die van achter de keukendeur het restaurant binnendwarrelen.

TOURING MENU Kasteel van Laarne Eekhoekstraat 7 9270 Laarne +32(0)9 230 71 78 www.kasteelvanlaarne-rest.be info@kasteelvanlaarne-rest.be Gesloten: zondagavond, maandag, dinsdag en donderdagavond Gratis ruime parking voor het kasteel

Het Touring-menu is geldig van 24 oktober tot 29 december 2019 en wordt niet geserveerd op zaterdagavond en op feestdagen.

78 TOURING magazine

Glas cava met amuse-bouche • Deense kabeljauw, bospaddestoelen, gegrilde prei, Idiazabal-kaas • Hert, gepofte knolseldercrème, witloof, groene kool, rode wijnsaus • Conférence-peer, crumble, chocolade, karamelijs, gekarameliseerde hazelnoten • Inclusief huiswijnen, water en koffie of thee met versnaperingen

SPONSORED BY

“Het begon allemaal met een muis” - WALT DISNEY

-- €8/ €8 korting ticket

Bestel je tickets met €8 korting en maak kans op een VIP Experience Pakket voor “Disney On Ice: 100 Jaar Magie” in februari 2020 in de Lotto Arena Antwerpen Voor meer info, voorwaarden, reservatie en deelname: www.touring.be/nl/disneyonice

Zeg nooit nooit als het over je vakantie gaat.

Een onverwachte gebeurtenis? Annuleer je vakantie en vertrek gewoon later dankzij de annulatieverzekering No Stop Full Familie.

Nu voor maar 188,10/jaar in plaats van 209/jaar (exclusief voor leden).

Meer info? Lees de algemene voorwaarden en het document over het verzekeringsproduct op touring.be alvorens je contract te ondertekenen. Of bel ons op 02 233 22 33.

vanaf

vanaf

11,25

21,67

/maand

Jaarlijkse pechverhelping in België die je mobiliteit verzekert als bestuurder of passagier, zelfs bij carpooling of autodelen.

Voor je auto, moto, elektrische fiets, hoverboard (uitgezonderd o.a. oldtimers en taxi’s) Overal in België en tot 100 km voorbij de grens Bijstand in geval van panne, ongeval, platte band, lege batterij, verloren sleutels

/maand

Jaarlijkse reisbijstand en pechverhelping in bijna 40 Europese landen.

Vanaf 21,67/maand of 260/jaar.

Alles van Move On België met daarbovenop: Onbeperkte medische bijstand wereldwijd (uitgezonderd o.a. een terugval of verergering van een ziekte die gekend was voor vertrek) Voor je verblijven overal ter wereld, ook voor je skivakanties

Een vervangwagen tot 5 dagen per jaar, indien nodig

Vergoeding en organisatie van je repatriëring

Nu voor slechts 11,25/maand of 135/jaar

Pechverhelping in bijna 40 Europese landen Een vervangwagen tot 15 dagen/jaar

Exclusieve voordelen Move On België

Exclusieve voordelen Move On Wereld

Voel je je niet goed en wil je liever niet rijden? Ga één keer per jaar naar huis met Taxi Joker (ter waarde van maximaal 50)

Toegang tot de luchthavenlounges van Charleroi en Brussels Airport (ter waarde van 40/voucher)

Eén keer per jaar een gratis check-up van je auto (ter waarde van 75)

Visa-service en tolk om je het leven makkelijker te maken

Bekijk het document over het bijstandproduct op touring.be vooraleer je contract te ondertekenen.

HOE KAN JE ONS CONTACTEREN?

KLANTENDIENST

Vragen over je lidmaatschap, adreswijziging, productinformatie, of om een offerte te verkrijgen...

02 233 22 02, MA - VRIJ, 8u - 18u @ membership.service@touring.be

TOURING INFO

02 286 33 84 Juridische en toeristische info (binnen- en buitenland), verkeersinfo (buitenland).

Maandag tot vrijdag van 9 tot 12u en van 14 tot 17u.

Exclusief voor leden

-10%

Ontdek ook onze andere producten De jaarlijkse reisbijstand, met of zonder pechverhelping De tijdelijke individuele reisbijstand, met of zonder voertuig De reisannulatie-, bagage- en reiscompensatieverzekering die je vakantiebudget beschermt Pechverhelping voor je auto of moto in België Pechverhelping voor je fiets of elektrische fiets in België De hulp van onze juridische experten beperkt de gevolgen van een verkeersongeval tot een minimum

Bel ons of kijk op onze website.

Geniet elke dag van alle Touring voordelen Enkele voorbeelden: Een gratis elektronische tolbetalingsbadge voor de Franse, Spaanse en Portugese tolwegen 10% korting in stadsparkings en aan de luchthaven via de gratis Touring Pcard+ 10 eurocent per liter korting op de officiële brandstofprijs in 3 tankstations op 4 Tot 130 korting per jaar op je Proximus-abonnement Numéro de référence Referentienummer 25% korting op alle soorten reparaties van autoruiten door Touring Glass Om de twee maanden het Touring-magazine in je bus Ontdek al je voordelen en hoe gebruik te maken van je lidmaatschap op www.touring.be/nl/ledenvoordelen.

SYC CODE

393

3 onmisbare apps om altijd bij de hand te hebben!

TOURING ASSIST

TOURING MOBILIS

Bijstand met geolokalisatie.

Gepersonaliseerde verkeersinfo.

AUTOPECH IN BELGIË? 070 344 777

TOURING TRAVEL

Jouw reisassistent en -planner.

EEN PROBLEEM IN HET BUITENLAND? +32 2 233 23 45 Volg ons op

TECHNICAL HELPDESK

HelpdeskNL.technical@touring.be Een e-mailadres voor al je technische vragen over je auto (onderhoud, reisvoorbereiding … ).

De personenbijstand en de gewaarborgde prestaties in het buitenland worden gedekt door ATV n.v., waarvan de maatschappelijke zetel gevestigd is in België, te 1040 Brussel, Wetstraat 44, RPR 0441.208.161 Brussel, ING BE69 6300 1222 3978 BBRUBEBB, verzekeringsonderneming onderworpen aan het Belgische recht en toegelaten bij KB van 11/01/1991 en 24/02/1992 (BS 13/02/1991 en 14/03/1992), erkend door de NBB onder het nummer 1015 om verzekeringsoperaties uit te voeren in de takken 9, 16, 17 en 18. De bijstand aan uw voertuig wordt uitgevoerd door de v.z.w. Koninklijke Belgische Touring Club, onderneming onderworpen aan het Belgische recht, waarvan de maatschappelijke zetel gevestigd is in België, te 1040 Brussel, Wetstraat 44, RPR 0403.471.597 Brussel, CBC BE55 1910 4222 2244 CREGBEBB, FSMA nr. 011210 cA. De jaarlijkse producten voorgesteld door Touring zijn onderworpen aan het Belgische recht. In geval van klacht kan u zich per post wenden tot Touring, Klachtendienst, Wetstraat 44, 1040 Brussel of per mail tot complaint@touring.be. Indien u niet tevreden bent over de vooropgestelde oplossing, dan kan u zich wenden tot de Ombudsman van de Verzekeringen, de Meeûssquare 35, 1000 Brussel per fax op 02/547.59.75. De beschrijving van de garanties is een uittreksel uit de Algemene Voorwaarden en is slechts een beperkte weergave van onze producten en diensten. Prijzen geldig op 01/01/2019.

Meer puzzels en wedstrijden op puzzelclub.be

Sudoku Vul het diagram zo in dat in elke rij, elke kolom en elk vierkant van 3 bij 3 vakjes alle cijfers van 1 tot en met 9 precies één keer voorkomen. In de gearceerde vakjes leest u van boven naar beneden de oplossing.

SUDOKU

7 6 8

5 7

4 6 8 A

3 3

2 WINNAARS

B

7

1 2 4 6 8 3 4 9 1 2 6 2 C

9 6 5

Zweedse puzzel

WIN

Breng de cijfers uit de gekleurde vakjes over naar onderstaande vakjes

2

5

5

a

b

aardewerk woordenstrijd

c

Stuur via SMS de code 255 spatie en de oplossing naar 6685 of BEL de oplossing door naar het nummer 0905 23 319 Los deze sudoku op en win een Samsung Galaxy S10.

Vertrek van de cijfers die al ingevuld staan en vul het raster zo in dat de cijfers van 1 tot 9 telkens één keer voorkomen: in elke horizontale rij, in elke verticale kolom en in elk 3X3 blokje.

Er is slechts één oplossing mogelijk.

5

stromend water

hoekpilaster

bruto lokkende blik wazig

7 6 4 9 2 8 5 1 3

1 3 6 4 7 9 8 2 5

welzijnswerkster spadesteek 8

Heilige Vader

3 7 1 8 6 2 9 5 4

1

opgeld Griekse letter Japanse gordel

6 2 9 5 4 1 3 7 8

6685

keurig

persoonlijk vnw. kelner

5 9 2 leidster 1 3 4 6 8 7

4 5 8 3 9 7 1 6 2

verzonden /ontvangen € 1,00 / SMS

7

3

8 1 3 welpen7 5 6 2 4 9

uitroep

De oplossingen van Touring Magazine 254 zijn: uitstoot en 599 Winnaars Touring Mag. 252: S. Verbeeck, Willebroek en J. Barbier, Isnes Winnaars Touring Mag. 253: F. Mulkens, Antwerpen en F. Lavoine, Marcinelle

jaargang onder andere

mil. parade touw vleesgebakje

4

onweersdreiging

6

onderwijstype

Breng de omcirkelde letters over naar onderstaande cijferbalk 1 1

2

2

3

3

4

4 5

6

5

7

6

8

7

8

Los dit kruiswoordraadsel op en win een Samsung Galaxy S10.

Stuur via SMS de oplossing naar 6685 of BEL naar het nummer 0905 23 320

De winnaars worden getrokken uit de juiste inzendingen en vermeld in het magazine - Deelname per oproep €2,00 - Per verzonden/ontvangen SMS: €1,00, volledige SMS deelname €4,00 De deelname is onbeperkt - De prijzen zijn niet uitkeerbaar in speciën of omruilbaar - De verwerking van persoonlijke gegevens is onderworpen aan de wet van 25 mei 2018.

Helpdesk: 03/216 46 84 - info@mconcept.be - Organisatie: MConcept bvba, Ond. nr 0826.398.329, 2018 Antwerpen, Desguinlei 90/12B

82 TOURING magazine

gezellig

2

ablatief niet vroeg

2 4 5 6 8 3 7 9 1

Verhoog je kansen en speel meerdere keren mee!

Je kan meespelen tot 15/12/19.

De winnaars worden persoonlijk verwittigd.

neon

restaureren roofdiertje

9 8 7 2 1 5 4 3 6

KRUIS WOORD

uurwerk koeienmaag

2014 Château Haut-Plaisance ZEER LEKKERE SAINT-EMILION VOOR EEN RIDICUUL LAGE PRIJS Profiteer nu van dit aantrekkelijke aanbod van de met een gouden en zilveren medaille bekroonde 2014 Château Haut-Plaisance, Montagne Saint-Emilion.

€ 14,99 Nu slechts

€ 8,99

Prijswinnende wijnmaker De getalenteerde wijnmaker Michel Coudroy maakt authentieke wijnen met karakter. Met zijn Saint-Emilion, Pomerol en Lalande-de-Pomerol wijnen valt hij daardoor dikwijls in de prijzen.

Wijnliefhebbers prijzen zijn wijnen bovendien om hun uitstekende kwaliteit tegen een goede prijs.

per fles

Bekroonde wijn Château Haut-Plaisance 2014 is een karaktervolle Saint-Emilion die naast meerdere onderscheidingen ook een gouden medaille ontving van het Concours International de Lyon.

Dit Concours geldt als een van de meest prestigieuze en betrouwbare, samen met dat van Brussel en van Parijs.

UW VOORDELEN: • Slechts € 8,99 per fles ipv € 14,99 • 40 % korting = € 36 korting per doos • Gratis levering bij aankoop van 2 dozen • 100% Proefgarantie: niet tevreden, geld terug

Proefnotitie 2014 | FRANKRIJK, BORDEAUX

Château Haut-Plaisance, Montagne Saint-Emilion Gloedvol diep donkerrood. Breed uitwaaierend, volledig open bouquet van truffel, chocolade, ceder, zwart bosfruit en peperkoek. Heerlijk fluweelzacht en gelaagd van smaak vol zoet rood en zwart fruit met een vleug melkchocolade en tabak. Prachtig ontwikkelde, gelaagde SaintEmilion in zacht versmolten stijl. 12 maanden gerijpt op Franse eiken vaten. Lekker bij Boeuf Bourguignon, gegrild rundvlees met paddenstoelen en (vlees)gerechten met truffel.

80% Merlot, 20% Cabernet Sauvignon. 13% alc. Nu prachtig op dronk. Drinken tot 2028.

Bestel online via wijnbeurs.be/touring, vul de bon in of bel 016 98 01 08

ANTWOORDKAART

*Actie geldig tot en met 24 november 2019 | Telefonisch bereikbaar ma. t/m vrij. 8.30 -17.00 uur en za. 10.00 - 14.00 uur

Ja, ik bestel de Saint-Emilion Château Haut-Plaisance 2014 aan € 8,99 per fles ipv € 14,99 Ik bestel:

□ 1 doos (6 flessen) aan € 8,99 per fles (€ 53,94 per doos) + € 5,95 leveringskosten □ 2 dozen (12 flessen) aan € 8,99 per fles (€ 53,94 per doos) + gratis levering (Gebruik online code TRNG104 voor gratis levering) Stuur deze bon in een voldoende gefrankeerde omslag naar: De Wijnbeurs, Touring wijnaanbod, Bosstraat 71 bus 3C, 3560 Lummen

Naam: Adres: Postcode: Tel. overdag: Email:

Voornaam: Gemeente: Geboortedatum:

Ik betaal binnen de 14 dagen na ontvangst van mijn bestelling. Wenst u te betalen met kredietkaart, bestel dan online via wijnbeurs.be/touring Handtekening:

□ Ja, de Wijnbeurs mag mij op dit adres per e-mail benaderen en informeren over het moment van levering, producten en diensten Levering: □ Op bovenstaand adres (indien afwezig, levering bij de buren) □ Ander afleveradres nl.: Condities: zie www.wijnbeurs.be/touring

Artikel 161104

Ons vakmanschap drink je met verstand.

Altijd binnen 5 minuten een offerte voor je verzekering.

Het leven is aan de rappen, dus da’s logisch!

Niemand vult graag formulieren in. Daarom hebben we het bij Yuzzu zo eenvoudig gemaakt dat je altijd in een paar klikken een gepersonaliseerde offerte hebt. Het duurt amper 5 minuten. Dat vinden wij een kwestie van gezond verstand. Omdat we weten dat je nu eenmaal liever met iets anders bezig bent. Vraag snel een offerte aan op yuzzu.be Yuzzu, de nieuwe naam van Touring Verzekeringen.

www.yuzzu.be Info en voorwaarden op www.yuzzu.be. De auto-, motor- en woningverzekering zijn producten van Yuzzu nv, respectievelijk van de takken 10, 13 en 8 en worden afgesloten voor een periode van een jaar, vernieuwbaar.

We nodigen je uit onze algemene voorwaarden te raadplegen op www.yuzzu.be. Ze beschrijven de omvang van onze garanties, maar ook hun beperkingen en eventuele uitsluitingen. Je kunt een verzekeringsvoorstel verkrijgen via 02 505 67 00 of op www.yuzzu.be. Bij klachten kun je je wenden tot Yuzzu nv, Havenlaan 86C bus 117, 1000 Brussel. Als je van mening bent dat je op deze wijze geen passende oplossing hebt verkregen, kun je je richten tot de dienst Ombudsman van de Verzekeringen, de MeeĂťssquare 35, 1000 Brussel. Je hebt altijd de mogelijkheid om de tussenkomst van een rechter te vragen, de producten van Yuzzu nv zijn onderhevig aan het Belgisch recht.